3 3

رفتاري -شناختی مداخالتفراتحلیل اثربخشی در ایران اضطراب امتحانکاهش در

3، سمیه جمالی پاقلعه2دکتر احمد عابدي ،1 الهام آقائی

Meta-analysis of the Effectiveness of Cognitive-Behavior Interventions in the Reduction of Test Anxiety in Iran

Elham Aghaie *, Ahmad Abedi a, Somaye Jamali Paghale b

چکیده -هدف فراتحلیل حاضر بررسی میزان اثربخشی مداخالت شـناختی :هدف

پـژوهش مـورد 23 :روشبود. ایران رفتاري بر کاهش اضطراب امتحان در

هـا بـا کـاربرد شناختی، فراتحلیـل شـدند. گـردآوري داده قبول از نظر روش

صـورت دسـتی ام شـد. انـدازه اثـر هـر پـژوهش بـه انجـ تحلیل محتـوا سیاهه

هـاي نشانه رفتاري براي -اندازه اثر مداخالت شناختی :ها یافتهمحاسبه شد.

) و هماهنگ با جدول کـوهن، بـاال بـود. p≥001/0( 66/2اضطراب امتحان،

رفتاري، درمانی مناسب بـراي اضـطراب -مداخالت شناختی :گیرينتیجه

امتحان است.

رفتاري؛ اضطراب امتحان -هاي شناختی ؛ درمانفراتحلیل :کلیدواژه

] 22/1/1390؛ پذیرش مقاله: 29/9/1389دریافت مقاله: [

Abstract Objectives: The aim of the Current meta-analysis was to

determine the effectiveness of cognitive-behavior treatments

in reducing test anxiety. Method: Totally 23 studies with

accepted methodology were selected and meta-analysis

was done on them. The data were gathered using meta-

analysis check list. The effect size of each study was

calculated separately. Results: The study findings

showed that the rate of effect size of cognitive-behavior

treatment on reducing test anxiety was 2.66 (p≤0.001)

which according to Cohen’s table was high. Conclusion:

Cognitive-behavior interventions are suitable treatments

for test anxiety.

Keywords: meta-analysis; cognitive-behavior treatment;

test anxiety

[Received: 20 December 2010; Accepted: 11 April 2011]

_______________________________________

ــی 1 ــفهان، خ کارشناسـ ــفهان. اصـ ــگاه اصـ ــالینی، دانشـ ــی بـ ــد روانشناسـ ــفهان. ارشـ ــگاه اصـ ــب، دانشـ ــان هزارجریـ ــار: یابـ ــئول) 06423253407دورنگـ ــنده مسـ (نویسـ E-mail: elhamaghaie89@gmail.com ارشد روانشناسی کودکان با نیازهـاي خـاص، دانشـگاه اصـفهان، کارشناسی 3 اصفهان؛ دانشگاهاستادیار روانشناسی،دکتراي 2 ؛

.تربیتیانشناسی و علومدانشکده رو* Corresponding author: MA. in Clinical Psychology. Isfahan University, Hezar Jarib St., Isfahan, Iran, IR. Fax:+9864-23253407, E-mail: elhamaghaie89@gmail.com; a PhD. in Psychology, Assistant Prof. of Isfahan University; b MA. in Psychology of Children with Special Needs, University of Isfahan.

Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, Vol. 18, No. 1, Spring 2012, 3-12

3 -12، 1391، بهار 1سال هجدهم، شماره مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران،

مقاله فراتحلیلی

Meta-

Analysis

Article

Dow

nloa

ded

from

http

://jo

urna

ls.tu

ms.

ac.ir

/ at 1

0:08

IRD

T o

n T

uesd

ay J

uly

24th

201

2

اضطراب امتحانکاهش دررفتاري -شناختی مداخالت

4

4

سال جه

دهم

/ شمار ه

1 /

بهار

1391 V

ol. 18 / No. 1 / Spring 2012

مقدمهاحتمال بروز واکنش هیجانی، هنگام ارزیابی عملکرد فـرد وجود دارد. در هر مرحله از ارزیابی، اگـر فـرد احسـاس کنـد آمادگی الزم را ندارد، یا به توانایی خود شک داشته باشد، یـا

تواند بهترین عملکرد خود را ارایه نماید، حتی تصور کند نمی ،عکـس صـبی خواهـد داشـت. بـه احساس نـاراحتی و فشـار ع

با مواردي ماننـد ،اطمینان به آمادگی و توانایی عملکرد خوباعتماد به نفس، غرور و احسـاس خودکارآمـدي همـراه اسـت

). اضـطراب 2008شـاهی و نجمـی، شناس، علی(موسوي، حقبه نوعی اضطراب یـا هـراس اجتمـاعی خـاص اشـاره 1امتحان

کنـد و هـایش دچـار تردیـد مـی دارد که فرد را درباره تواناییهاي مستلزم ارزیابی و پیامد آن کاهش توان مقابله در موقعیت

، 2بنابراین حل مسئله (ماننـد موقعیـت امتحـان) اسـت (پرسـونز )1994، 4پزشکی آمریکـا انجمن روان( DSM-IV3). در 2008

طـور بـه ،هـاي انجمـن روانپزشـکی آمریکـا بنـدي و سایر طبقهاشـاره نشـده اسـت، ولـی 5وزشـگاهی مشخص به اضطراب آم

طــور گســترده مــورد توجــه قــرار گرفتــه اســت، اضــطراب بــهتوان اضطراب آموزشگاهی و اضطراب امتحان که میطوري به

ــارلو ــرد (پاس ــتنباط ک ــا اس ــز6را از آنه ــل 8، اون7، هینت ، 9و گاب). تغییــر در فشــار خــون و میــزان ضــربان قلــب، ضــعف، 1999

خــوردن ســاعات خــواب و هــمســرگیجه، آشــفتگی معــده، بــهاز 10آرامش، تغییر در میل به غذا و ترشـح هورمـون آدرنـالین

). 1994 ،12و بـرن 11هاي اضطراب امتحـان اسـت (بـارون نشانهتـوان در یـک عوامل مؤثر در ایجـاد اضـطراب امتحـان را مـی

نفس پایین، بندي کلی به سه دسته عوامل شخصیتی (عزتطبقهضطراب عمـومی، خودکارآمـدي پـایین، منبع کنترل بیرونی، ا

ــه مهــارت شــده)، هــاي نامناســب مطالعــه و درمانــدگی آموختهاي دشوار، انتظارهاي نابجاي ها و امتحانآموزشگاهی (درسهـاي زمـانی، محـیط نامناسـب امتحـان، نـور معلم، محدودیت

نامناسب و وجود عوامل مزاحم مانند سروصـدا) و خـانوادگی ازحد پدر و مادر، تنبیه ي، انتظارات بیشهاي فرزندپرور (شیوه

ــرزنش ــویق و س ــردن و تش ــادي ک ــعیت اقتص ــردن و وض -نک؛ 1999و نجاریـان، اجتماعی پایین) تقسـیم کـرد (ابوالقاسـمی

). میزان شیوع اضطراب امتحان در دانشجویان و 2004بشارت، درصــد (ســرگلزایی، ثمــري و 10-20آمــوزان ایرانــی، دانــش

تجربــه آن در دختـــران بــیش از پســـران ) و2003کیخــانی، ) گزارش شده است. رویکردهاي رفتاري، 2002(ابوالقاسمی،

و 14هاي مطالعه و آموزش مهارت 13رفتاري -شناختی، شناختیکـار رفتـه اسـت در درمان اضـطراب امتحـان بـه 15دادنامتحان -). در رویکرد شـناختی 1996 ،18و گرینبرگ 17ي، امر16(بک

شـود بیـاموزد تفکرهـا و تصـورهاي د کمک مـی رفتاري به فرطـور عینـی ارزیـابی خود در مورد رخدادهاي ناخوشایند را به

کرده، به آزمون بگذارد. به سـخنی دیگـر، آنهـا را بـا شـواهد هاي شناختی خود را تصحیح کنـد، عینی محک بزند، تحریف

تري دربـاره خـود، جهـان و آینـده سازگارانه شناخت جدید وــه هــاي ناکارآمــد را کــاهش دهــد واره ورد و طــرحدســت آ ب

، بنـا بـر 20زدایی مـنظم ). در روش حساسیت2005 ،19(سیموسهایی که با اضطراب مغایر سازي تقابلی، ابتدا پاسخاصل شرطی

شـود در شوند. سپس از فـرد خواسـته مـی هستند، شناسایی می هاي مغایر را از خـود بـروز زا، این پاسخهاي اضطراب موقعیت

هـاي مطالعـه، در معنـاي ). آموزش مهـارت 1998دهد (سیف، شود ها، فنون و هنرهایی گفته میاي از روشکلی، به مجموعه

). درمـان 2000انجامـد (شـجري، که بـه بـازدهی بیشـتري مـی ینـدهاي آعنوان یک نظریه شناختی، به فربه 21هیجانی -منطقی

کننـده تعیـین درونی فرد اشـاره دارد و آنهـا را از عوامـل مهـم مـدت داند. این درمان رویکردي کوتـاه کارکرد شخصیت میجلسـه مشـکالت عـاطفی را بـه بیمـار 10است که در یک تـا

شناسانده، براي پاالیش بیشتر و تمرین فلسفه منطقی زندگی به ــاري مــی ). 2008، 23و نورکــاس 22رســاند (پروچســکا بیمــار ی

عالمی، جنتـی، ؛ محمودي 2001هاي بسیاري (ربیعی، پژوهش؛ بیابـــانگرد، 2002، جعفـــر يو گرجـــی شـــروفی، حیـــدري

؛ 2004و شـکرکن، زاده، نجاریـان ابوالقاسمی، محرابی1؛2003آبــادي و آقامحمــدیان، ؛ امیــري، هاشــم2005مطلــق، وحیــدي

هنرمنــد، کیــامرثی و درتــاج، زاده؛ ابوالقاســمی، محرابــی2005؛ 2008و سـودانی، هنرمنـد زادهمقدم، محرابـی ؛ کاظمیان2006

_______________________________________ 1- test anxiety 2- Persones 3- Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4thed.) 4- American Psychiatric Association 5- school anxiety 6- Passarello 7- Hintze 8- Owen 9- Gable 10- Adrenaline 11- Baron 12- Byrne 13- cognitive-behavioral 14- study-skills training 15- test-taking training 16- Beck 17- Emery 18- Greenberg 19- Simos 20- systematic desensitization 21- rational emotive therapy 22- Prochska 23- Norkras

Dow

nloa

ded

from

http

://jo

urna

ls.tu

ms.

ac.ir

/ at 1

0:08

IRD

T o

n T

uesd

ay J

uly

24th

201

2

ارانالهام آقائی و همک

5

5

ال س

دهمهج

مار/ ش

/ 1 ه هارب

139

1 V

ol. 1

8 / N

o. 1

/ Sp

ring

201

2

؛ 2009پژوه، بشارت، غباري و فـوالدي، ؛ به2008چشم، چراغنخعـی، ؛ عطایی2009هنرمند، زادهاستادیان، سودانی و محرابی

) 2010؛ سـروش، 2010غـروي، آبـادي و مـدرس قنبري هاشمرفتاري را بـر کـاهش اضـطراب -مداخالت شناختی بخشیاثر

) و بیابـانگرد 2010نده (امتحان گزارش کردند. در بررسی شاهرفتــاري بــر -هــاي شــناختی درمــان) ES( 1) انــدازه اثــر2002(

، کمتر از 2کاهش اضطراب امتحان، هماهنگ با جدول کوهنمیزان تأثیر 4) در فراتحلیلی2003( 3متوسط گزارش شد. ارجن

اضــطراب امتحــان را در حــد متوســط مــداخالت بــر کــاهش و 63/0شــــناختی ،80/0) گـــزارش کــــرد؛ رفتــــاري 65/0(

ــناختی ــاري -ش ــریس 36/0رفت ــري (ه ــل دیگ و 5. در فراتحلی) میزان تـأثیر مـداخالت بـر کـاهش اضـطراب 1987، 6منینگ) و از میــان 98/0، هماهنــگ بــا جــدول کــوهن، بــاال (امتحــان

) 87/0زدایی منظم داراي بیشترین تـأثیر ( مداخالت، حساسیت، رفتـاري، هاي مشـاوره گروهـی گزارش شد. در مقایسه روش

ــاري در کــاهش اضــطراب امتحــان -شــناختی و شــناختی رفت -) تـأثیر درمـان شـناختی 2010زاده، (زارعی، شیخی و خواجه

ها بود. رفتاري باالتر از سایر درمانهاي مربـوط بـه هاي موجود در یافته خوانی با توجه به ناهم

در کـاهش اضـطراب شـناختی روانمیزان اثربخشی مداخالت نظــر انجــام یــک فراتحلیــل در ایــن زمینــه مناســب بــه امتحــان،

رسد. بنابراین پژوهش حاضر با کـاربرد روش فراتحلیـل در میگویی به این پرسش اسـت کـه اثربخشـی مـداخالت پی پاسخقدر هرفتاري بر کاهش اضطراب امتحان در کشور چ -شناختی

است.

روش هایی هشها و پژو نامهپایان فراتحلیل حاضر، جامعه آماري

مداخلـه در زمینـه ،1380-89 ،سـال گذشـته 10بودند کـه در .بـود انجـام شـده رفتاري اضطراب امتحان در ایـران -شناختی

هـاي کارشناسـی نامـه وجو عبارت بودنـد از: پایـان منابع جستهـاي ها)، مجلـه ارشد و دکتري (با مراجعه به کتابخانه دانشگاه

تربیتی، بانـک منـابع لومپژوهشی حوزه روانشناسی و ع -علمیــران. واژه ــناد ایـ ــز اسـ ــگاهی و مرکـ ــاد دانشـ ــاتی جهـ اطالعـ

»رفتـاري -درمان شناختی«و »اضطراب امتحان«وجو نیز جستداشـتند، را گنجـی درون هـاي مـالك منبع که 23بود. در کل

ــدند؛ ــل ش ــژوهش، -1وارد فراتحلی ــوع پ ــانموض ــاي درم ه

ضطراب امتحـان باشـد؛ رفتاري ا -شناختی شناختی، رفتاري یانظـــر شـــرایط الزم از -3باشـــد؛ حجـــم نمونـــه مناســـب -2

ها، روش پژوهش، جامعه، نمونـه و روش شناسی (فرضیه روشگیـري و روایـی و پایـایی آنهـا، روش گیري، ابزار اندازهنمونه

بودن محاسبات آماري) را داشته باشد؛تحلیل آماري و درستم شــده، مــوردي و انجــا وهــیصــورت گربــهبررســی -4

باشد. 7آزمایشیطرح پژوهش، -5آزمودنی نباشد؛ تک نظــر تحلیــل محتــوا (ازهــا، ســیاهه بــراي گــردآوري داده

د: عنـوان، ها بو مؤلفه این شامل کار رفت، کهبه شناختی)روش ،بزارهـا ، اهـا رضـیه ف ،سـال اجـرا پژوهشگر، کامل هايویژگی

، حجـم نمونـه و سـطح جامعـه آمـاري ، ابزارها پایاییروایی و مورد قبول. محاسبات بر پایه مراحل فراتحلیل کوهن معناداري

)؛ در این روش فراتحلیـل 2006انجام شد (پاشریفی و شریفی، چهار گام اصلی عبارت است از: شناسـایی، انتخـاب، انتـزاع و

صورت دستی محاسبه تجزیه و تحلیل. اندازه اثر هر بررسی، بهــ ــر، تفـ ــدازه اثـ ــد. انـ ــارشـ ــبه اوت معیـ ــان محاسـ ــده میـ شـ

، 9و یارنولـد 8هاي آزمایش و کنترل است (گریم گروه میانگینهاي ) و براي محاسبه آن باید نسبت تفاوت میانگین نمره1995

هـا کـل نمـره 10گروه آزمایش و کنترل بر واریـانس مشـترك محاسبه شود.

هـاي ترتیـب بـا فرمـول اندازه اثـر و واریـانس مشـترك بـه Es=XE-XC/Sp و (NE+NC-2) /SP2=SE2(NE-1)+SC2(NC-1)

محاسبه شد. هایافته

ــه ویژگـــی ــیفی و یافتـ ــاي توصـ ــژوهشهـ ــاي هـــاي پـ هـارایه 2و 1هاي جدولترتیب در کننده در فراتحلیل به شرکت

ها، فرضـیه صـفر رد شـده، ولـی شده است؛ در تمامی پژوهشبـود، ها متفـاوت توانایی رد فرض صفر در هر یک از پژوهش

کـم ها دسـت توان گفت فرض صفر در تمام بررسی می اگرچه (مشـترك) شدهواریانس ادغامرد شده است. 001/0در سطح

آمـده 3جـدول هـا در ها و انـدازه اثـر آن یک از پژوهش هر 1است.

_______________________________________ 1- effect size 2- Cohen 3- Ergen 4- meta-analysis 5- Haris 6- Manning 7- experimental 8- Grim 9- Yarnold 10- pooled variance

Dow

nloa

ded

from

http

://jo

urna

ls.tu

ms.

ac.ir

/ at 1

0:08

IRD

T o

n T

uesd

ay J

uly

24th

201

2

اضطراب امتحانکاهش دررفتاري -شناختی مداخالت

6

6

سال جه

دهم

/ شمار ه

1 /

بهار

1391 V

ol. 18 / No. 1 / Spring 2012

Dow

nloa

ded

from

http

://jo

urna

ls.tu

ms.

ac.ir

/ at 1

0:08

IRD

T o

n T

uesd

ay J

uly

24th

201

2

ارانالهام آقائی و همک

7

7

ال س

دهمهج

مار/ ش

/ 1 ه هارب

139

1 V

ol. 1

8 / N

o. 1

/ Sp

ring

201

2

Dow

nloa

ded

from

http

://jo

urna

ls.tu

ms.

ac.ir

/ at 1

0:08

IRD

T o

n T

uesd

ay J

uly

24th

201

2

اضطراب امتحانکاهش دررفتاري -شناختی مداخالت

8

8

سال جه

دهم

/ شمار ه

1 /

بهار

1391 V

ol. 18 / No. 1 / Spring 2012

Dow

nloa

ded

from

http

://jo

urna

ls.tu

ms.

ac.ir

/ at 1

0:08

IRD

T o

n T

uesd

ay J

uly

24th

201

2

ارانالهام آقائی و همک

9

9

ال س

دهمهج

مار/ ش

/ 1 ه هارب

139

1 V

ol. 1

8 / N

o. 1

/ Sp

ring

201

2

کننده در فراتحلیلهاي شرکتهاي پژوهشیافته -2جدول

پژوهش معناداري سطح آماره آزمون کنترل آزمایش

معیار)میانگین (انحراف معیار)میانگین (انحراف1 9 )96/4( 85/0 )57/3( - 001/0 2 42/15 )92/4( 85/0 )57/3( - 001/0 3 57/12 )31/4( 85/0 )57/3( - 001/0 4 86/8 )36/4( 3/1 )35/2( 35/8t= 001/0 5 47/28 )93/3( 68/3 )15/7( - 05/0 6 52/23 )14/6( 68/3 )15/7( - 05/0 7 83/18)53/6( 68/3 )15/7( - 05/0 8 12/44 )65/7( 68 )94/5( - 001/0 9 94/44 )09/9( 68 )94/5( - 001/0

10 8/31 )52/3( 47 )44/2( - 001/0 11 13/32 )44/2( 47 )44/2( - 001/0 12 66/25 )47/15( 37/46 )77/4( - 003/0 13 2/26 )23/9( 37/46 )77/4( - 001/0 14 42/35 )34/3( 08/52 )23/3( - 001/0 15 58/41 )20/7( 08/52 )23/3( - 001/0 16 24/33 )39/7( 48/72 )38/3( 33/368F= 0001/0 17 21/12 )58/7( 57/18 )76/4( 4/15t= 001/0 18 05/10 )94/1( 44/21 )44/4( 08/69F= 01/0 19 95/55 )48/21( 100/33 )50/21( 68/47F= 0001/0 20 50/28 )07/9( 35 )25/14( 64/64F= 001/0 21 5/10 )541/2( 58/15 )370/3( 294/10t= 001/0 22 5/48 )9/5( 07/57 )1/6( 405/101F= 001/0 23 01/32 )80/12( 52/38 )64/15( 824/4F= 02/0

رهاي مورد نظ اندازه اثر حاصل از اعمال متغیر آزمایشی در پژوهش -3جدول

رياسطح معناد Z اندازه اثر واریانس مشترك پژوهش

1 33/4 88/1 090/3 001/0 2 29/4 39/3 090/3 001/0 3 68/10 09/1 090/3 001/0 4 50/3 16/2 090/3 001/0 5 71/5 34/4 645/1 05/0 6 64/6 98/2 645/1 05/0 7 62/38 39/0 645/1 05/0 8 84/6 49/3 090/3 001/0 9 67/7 74/2 090/3 001/0

10 02/3 03/5 090/3 001/0 11 43/2 11/6 090/3 001/0 12 44/11 81/1 881/1 003/0 13 34/7 74/2 090/3 001/0 14 45/2 08/6 090/3 001/0 15 57/5 88/1 090/3 001/0 16 74/5 83/6 719/3 0001/0 17 56/6 98/0 090/3 001/0 18 37/3 37/3 326/2 01/0 19 48/21 06/2 719/3 0001/0 20 42/5 19/1 090/3 001/0 21 98/2 7/1 090/3 001/0 22 6 42/1 090/3 001/0 23 29/14 45/0 054/2 02/0

001/0 - 66/2 میانگین

Dow

nloa

ded

from

http

://jo

urna

ls.tu

ms.

ac.ir

/ at 1

0:08

IRD

T o

n T

uesd

ay J

uly

24th

201

2

اضطراب امتحانکاهش دررفتاري -شناختی مداخالت

10

10

سال جه

دهم

/ شمار ه

1 /

بهار

1391 V

ol. 18 / No. 1 / Spring 2012

بحث آمـده از دسـت هـاي بـه کـردن یافتـه پارچهفراتحلیل با یک

تري از میزان اثر متغیرهـا هاي گوناگون، دیدگاه جامعپژوهشهاي دهد. به بیان دیگر با در کنار هم قراردادن یافته دست میبههاي گونـاگون، افـراد مختلـف مـورد آمده از پژوهشدستبه

هایی در جوامعی مانند جامعه گیرند. چنین یافته ر میبررسی قراتـر اسـت، زیـرا ایـن مـا، کـه گونـاگونی بیشـتري دارنـد، مهـم

.هاي بیشتري به همراه دارد گوناگونی، تفاوتآمـــده از فراتحلیـــل حاضـــر نشـــان داد دســـتیافتـــه بـــه

شناختی براي کـاهش اضـطراب امتحـان -هاي رفتاري مداخلها جدول کـوهن، تـأثیر بسـیار بـاالیی دارد در ایران، هماهنگ ب

)66/2ES= هـاي پیشـین ). این یافته تأییـدي بـر یافتـه پـژوهشبیابـانگرد، ؛2002عالمی و همکاران، محمودي؛ 2001(ربیعی،

؛ 2005مطلـق، ؛ وحیـدي 2004؛ ابوالقاسمی و همکاران، 2003ــاران، ــري و همک ــاران، 2005امی ــمی و همک ؛ 2006؛ ابوالقاس

پژوه و ؛ به2008چشم، ؛ چراغ2008مقدم و همکاران، کاظمیاننخعـی و ؛ عطایی2009؛ استادیان و همکاران، 2009همکاران، ) 2010؛ زارعـی و همکـاران، 2010؛ سروش، 2010همکاران، بیابـانگرد ) و 2010هـاي شـاهنده ( خـوان بـا پـژوهش ولی ناهم

هاي خارجی، یافته پـژوهش حاضـر، . از پژوهش) است2003() و 1987ماهنـــگ بـــا یافتـــه پـــژوهش هـــریس و منینـــگ (ه

) است.2003ناهماهنگ با یافته پژوهش ارجن (تـوان گفـت آمـده مـی دسـت با توجه به میزان اندازه اثر به

آمـوزان و رفتاري براي کمـک بـه دانـش -مداخالت شناختی دانشجویان ایرانی بسیار مفید خواهد بود.

یـران، بیشـترین میـزان شـده در ا پژوهش انجـام 23از میان ) 2008مقدم و همکـاران ( ) به پژوهش کاظمیان8/6اندازه اثر (

کـار بـرده زدایـی مـنظم را بـه مربوط بود، که روش حساسـیت ) نیــز 1987بودنــد. ایــن یافتــه بــا فراتحلیــل هــریس و منینــگ (

زدایــی مــنظم، بــا هــدف هماهنــگ اســت. در روش حساســیتشناختی، اضطراب و تنش شناختی وهاي زیست قراردادن جنبه یابد. کاهش می

نبود یک بانک اطالعاتی منسجم و مـنظم در کشـور، کـه هـاي گونـاگون در نامـه ها و پایانمانع سهولت دستیابی به مقاله

هاي پژوهش حاضر بـود. شود، از محدودیتسراسر کشور میهاي آتی، الگوهاي درمـانی دیگـر شود در پژوهش پیشنهاد میررسی قـرار گیـرد، تـا بتـوان در فراتحلیـل دیگـري، نیز مورد ب

چنین الگوهاي درمانی گوناگون را با یکدیگر مقایسه کرد. هم

هـاي هاي مشـابه روي جمعیـت شود تکرار موضوع پیشنهاد میگوناگون، مورد استقبال قرار گیرد، تا با در دست داشتن و در

بتوان دید هاي بیشتري از یک جامعه، کنار هم قرار دادن نمونه دست آورد.بهتري نسبت به واقعیت جامعه به

حمایـت مـالی از پـژوهش و بنا به اظهار نویسنده مسئول مقاله، [ .]تعارض منافع وجود نداشته است

منابع

American Psychiatric Association (1994). Diagnostic and

statistical manual of mental disorders (4thed.). Washington,

DC: American Psychiatric Association.

Abolghasemi, A., & Najarian, B. (1999). Test anxiety:

Reasons, evaluation and treatment. Psychological Researche,

98, 82-84. (Persian)

Abolghasemi, A. (2002). Investigation of epidemiology of

test anxiety and the effectiveness of two therapeutic

methods on decreasing the test anxiety of high school

students. Ph.D. thesis, psychology, Shahid Chamran

University of Ahvaz, Ahvaz, Iran. (Persian)

Abolghasemi, A., Mehrabizadeh-Honarmand, M., Najarian,

B., & Shokrkon, H. (2004). The effectiveness of

therapeutic methodology of stress inoculation training

and systematic desensitization in test anxiety students.

Journal of Psychology, 29, 3-21. (Persian)

Abolghasemi, A., Asadi-Moghadam, A., Najjarian, B., &

Shokrkon, H. (1996). Construction and validation scale to

measure test anxiety. Journal of Educational and

Psychological Behavioral Sciences, 3(3), 3-4. (Persian)

Abolghasemi, A., Mehrabizadeh-Honarmand, M., Kiamarsi,

M., & Dortaj, F. (2006). Studying the efficacy of two

cognitive and rational-emotive methods in decline test

anxiety and improving education efficiency. Journal of

Educational Thoughts, 1(2), 123-137. (Persian)

Abolghasemi, A. (2003). Anxiety diagnosis, causes and

ways of coping based on research. Tehran: Nik-Amuz

Pub. (Persian)

Amiri, B., Hashem-Abadi, B., & Agha-Mohamadian, H.

(2005).Comparing the effectiveness of behavioral-

cognitive method, training study skills and incorporative

method to decrease test anxiety. Studies in Education

and Psychology, 6(2), 55-72. (Persian)

Dow

nloa

ded

from

http

://jo

urna

ls.tu

ms.

ac.ir

/ at 1

0:08

IRD

T o

n T

uesd

ay J

uly

24th

201

2

ارانالهام آقائی و همک

11

11

ال س

دهمهج

مار/ ش

/ 1 ه هارب

139

1 V

ol. 1

8 / N

o. 1

/ Sp

ring

201

2

Ataei-Nakhaei, A.,Ghanbari-Hashemabadi, H. B., &

Modarese- Gharavi, M. (2010). Comparison of Mindfulness-

Based group therapy with study skills training on test

anxiety and trait anxiety (2010). Comparing group

therapy based on comprehensive consciousness together

with training studying skills in decreasing test anxiety

and qualification anxiety, Journal of Clinical Psychological,

1(4), 21-30. (Persian)

Baron, R. A., & Byrne, D. (1994). Social Psychology. New

York: Ally & Bacon, Inc.

Beck, A. T., Emery, G., & Greenberg, R. L. (1996).

Cognitive therapy for evaluation-anxiety. In: G.

Lindmon (Ed.). Handbook of the anxiety disorder.

Northvale: Jason Arson.

Behpaju, A., Besharat, M., Ghobari, B., & fuladi, F. (2009).

Influence of teaching cognitive behavioral strategies on

decline test anxiety of high school girl students. Journal

of Psychology & Education, 39 (1), 21-23. (Persian)

Besharat, M. (2004). Investigating the parents’ perfectionism

and students’ test anxiety relation. Journal of Psychology

& Education, 1(1), 19-34. (Persian)

Biabangard, E. (2003). Influence of Lazarus multimodal

therapy and relaxation on test anxiety of students.

Andeeshe and raftar, 8(3), 36-42. (Persian)

Cattell, R. B. (1962). L’Echelle d’Anxiete de Cattell, Les

Editions du. Paris: Centre Depsychologie Appliquee.

Cheraghchesh, A. (2008). Investigating the influence of

psychic immunization on decreasing test anxiety of

second grade boy students of Dezful secondary school.

Humanities Journal, 16(71), 109-130. (Persian).

Coopersmith, S. (1967). Self-esteem inventory. Sanfrancisco:

Consulting Psychologists Press, Inc.

Ergen, T. (2003). Effective interventions of test anxiety

reduction; A meta-analysis. School Psychology, 24(3),

313-328.

Grim, L. G. & Yarnold, P. R. (1995). Reading and

understanding multivariate statistics. Washington,

DC: American psychiatric Association.

Harris, M. M. (1987). Meta-analysis of test anxiety among

college students. Ph.D. thesis, graduate school, Ohio

state university, USA, Ohio.

Hoseini, S., Zahrakar, K., & Amini, N. (2009). Investigating

the effectiveness of stress on decreasing test anxiety.

Journal of Azad University of Bojnourd Educational,

20, 40-51. (Persian)

Kazemian-Moghadam, K., Mehrabizadeh-Honarmand, M.,

& Sudani, M. (2008). Investigating the effectiveness of

systematic desensitization on test anxiety and academic

performance by controlling the order of birth in third

grade girl students of secondary school of Behbahan

city. Journal of New Thoughts on Education, 4(3), 55-

78. (Persian)

Mahmudi Alemi, G., Jannati, Y., Shorufi, S. A., Heidari

Gorji. M. A, & Jafari, H. (2002). Investigating the

effectiveness of assertive training on the amount of

educational anxiety of students. Journal of Medical

Sciences of Mazandaran University, 12(37), 39-45.

(Persian )

Mosavi, M., Hagh-Shenas, H., Alishahi, M. J., & Najmi, B.

(2008). Anxiety and personal factors-related to the

social in high school students in Shiraz. Journal of

Research in Behavioral Sciences, 6(1), 17-25.

Ostadian, M., Sudani, M., & Mehrabizadeh-Honarmand,

M. (2009). Influence of group consultation of Elise

rational-emotional-behavioral method on test anxiety

and self-esteem of third guidance grade girl students of

Behbahan city. Journal of Shiraz University

Education Studies and Learning, 52(2), 1-18. (Persian)

Passarello, D. J., Hintze, J. M., Owen, S. V., & Gable, R.

K. (1999). Exploratory factor analysis of parent rating

of child and adolescent anxiety. Psychology in School,

36(2), 82-98.

Persones, T. (2008). Test anxiety in high achieving students:

A mixed-methods study. University of Alberta.

Phillips, B. N. (1978). School stress and anxiety, theory

research and intervention. New York: Human Science Press.

Prochaska, J., & Norkras, J. (2008). Psychiatric theories

(translated by Y. Seyed-Mohammadi). Tehran: Roshd

Pub. (Persian)

Pashasharifi, H., & Sharifi, N. (2006). Research

methods in behavioral sciences. Tehran: Sokhan Pub.

(Persian)

Rabie, M. (2001). Investigating the effectiveness of individual

and group consultation with cognitive, behavioral and

cognitive-behavioral on decreasing test anxiety of first

grade boy students of Broujen high school. MA thesis,

Consultation, Isfahan University, Isfahan, Iran. (Persian)

Sarason, S. B., Davidson, K. S., Lighthall, F. F. & Walter,

R. R. (1960). Anxiety in school children: A report of

research. New York: John Wiley and Sons Inc.

Dow

nloa

ded

from

http

://jo

urna

ls.tu

ms.

ac.ir

/ at 1

0:08

IRD

T o

n T

uesd

ay J

uly

24th

201

2

اضطراب امتحانکاهش دررفتاري -شناختی مداخالت

12

12

سال جه

دهم

/ شمار ه

1 /

بهار

1391 V

ol. 18 / No. 1 / Spring 2012

Sargolzaee, M., Samari, A., & Keikhani, A. (2003).

cognitive-Behavioral approach and Neuro Linguistic

programming for the control of test anxiety.

Fundamental of Mental Health, 5(17&18), 34-47.

(Persian)

Shajari, F. (2000). Creative learning, Tehran: Iran Anjoman

Ghalam Pub. (Persian)

Seif, A. (1998). Change of behavior and behavior therapy

(3th. Ed.). Tehran: Douran publication. (Persian)

Shahande, M. (2010). The effect of Elise rational-emotional

therapy on decline of test anxiety. Journal of Isfahan

Medical School, 108, 310-315. (Persian)

Simos G. (2005). Cognitive behavioral therapy, (translated

by A. Jalali, A. Ruhani, & M. Puramini). Tehran: Padra

Pub. (Persian)

Sorush, M. (2010). Effectiveness of group training of stress

inoculation training on the amount of test anxiety, attributioal

style and verbal aggression of juveniles girls in Isfahan.

MA thesis, general psychology, Isfahan University, Iran.

(Persian)

Speilberger, C. D., Gorsuch, R. L & Lushene, R. D. (1970).

Test manual for the state-trait anxiety inventory. Palo

Alto, California: Consulting Psychologist Press.

Speilberger, C. D. (1980). Test anxiety inventory, preliminary

professional manual. palo Alto, CA: Consulting

Psychologist Press.

Speilberger, C. D., & Vagg, P. R. (1995). Test anxiety:

Theory, assessment, and treatment. Washington, DC:

Taylor & Francis.

Vahidi-Motlagh, M. V. (2005). Influence of behavioral-

cognitive and religion-cognitive behavioral training

on decreasing the anxiety of first grade girl students of

Tehran high schools. MA thesis, clinical psychology,

Isfahan University, Iran. (Persian)

Zarei, E., Shaikhi, A., & Khajezadeh, H. (2010). A comparison

of effect group counseling methods, behavioural,

cognitive and cognitive-behavioral to reduce students

test anxiety in the University of Hormozgan. Procedia

Social and Behavioral Sciences, 5, 2256-2261.

Dow

nloa

ded

from

http

://jo

urna

ls.tu

ms.

ac.ir

/ at 1

0:08

IRD

T o

n T

uesd

ay J

uly

24th

201

2