برای چاپ در مجله دانشگاه

20
1 طبقفغاوستان ي ا آمریکافریق کیایم در حق بىذی جرتشجو( ی هاد4.4 و ى جضای لا همایس آهشیکا ی ی آى)ستاىفغاى جضای اص لاادی ا تا هحمدیك از: مه و تحم ترجمرف احمدی عاستاد در رشته ا ی حموق شماه رتماس:0535307320 میل: ایahma132@yahoo.co.uk

Transcript of برای چاپ در مجله دانشگاه

1

بىذی جرایم در حقق کیفری آمریکا ي افغاوستانطبق

تا هادی اص لاى جضای افغاستاى( آى یی آهشیکا همایسلاى جضای و 4.4ی هاد )تشجو

عارف احمدیترجمه و تحمیك از: محمد

ی حموقاستاد در رشته

0535307320شماه رتماس:

[email protected]ایمیل:

2

ذ:چکی

لاى جضای دس ،تذی جشاین تشاساس ضذت ضعف ویفشا دس لایي تسیاسی اص وطسا اص جولعثم

جح جشاین ت جایت، جح گالاى جضای افغاستاى پزیشفت ضذ است. اص ایي ظش ی آهشیىا و

گیشدجای هیجح دس هشتث تعذی ت؛تشیي جشم اسلاتل تمسین است. جایت هعوال سگیي )لثاحت( وچه

.دذا سا تطىیل هیتشیي آى سشاجام خالف سثه

ا ت جایت، ضذت ضعف هجاصات سا اص ظشجشاین ،آهشیىا یلاى جضای و 4.1دس ویي ساستا، هاد

تیی ضذ یي ویفش پیصتشدس ایي هاد، تشای جایت سگیي است. وشدتمسین )لثاحت( جح جح وچه

است.

لاى 32. هاد خسدت چطن هی تذیعثم ایي هثل لاى جضای و، دس لایي ویفشی افغاستاى ن

ت ]ضعف[جشاین اص حیث ضذت خفت : »وذدس ایي خػظ ت غشاحت همشس هی (4211جضای وطس ها )

.«گشددجایت، جح لثاحت تػیف هی

تیطتش و تض ع یض ت سسویت ضاخت ضذ است. ایي «تخلف»تض دیگشی تا عاى ،لاى جضای و دس

-ج پیاهذا هحشهیتت یچ ،است تشافیه جادمض لایي تش مض لایي همشاست دلتی وچى اظش

دس سیاست ویفشی آهشیىا اص تل تا آىهماتلى تشای ،ای حملی اضی اص هحىهیت ویفشی سا ت دثال ذاسد

ضوات اجشای هالی هثل جشیو، جشیو هػادس یا دیگش ضوات اجشاای هذی استفاد ضذ است.

لاى جضا، عی تض غیش ویفشی سا ت سسویت ضاخت و ت 135گزاس ها ن دس هاد خضثختا، لاى

گشدد. ا ت ضوات اجشای جشیو مذی هحىم هیا تهجة آى، هشتىة ایي گ تض

آهشیىا افغاستاى.حمق ویفشی تذی جشاین، جایت، جح، لثاحت، تض غیش ویفشی، عثم کلید واژه:

3

:مجرتم پیشگفتار

، تمسین جشاین تشاساس اآىتشیي دس حمق کیفشی، جشاین اص جات هختلف لاتل تمسین است ک یکی اص هؼشف

تشیي، سگیيجایت تذی شذ است.ست. اص ایي ظش، جشاین ت جایت، جح لثاحت ؼثما اهجاصات یی سثکیسگ

. دذجشم سا تشکیل هیتشیي لثاحت سثک جح حالت هتسػ

4.1هاد دس ت عس هطخع وطسای غشتی داسد، ویفشی سیط دس حمق دس اغل و تذیایي تمسین

ا ت تشاساس ضذت ضعف هجاصاتجشاین ،هادایي دس یافت است. تثلسیض ،آهشیىا یجضای و لاى

است. ضذتمسین )لثاحت( جح وچهجح جایت،

افغاستاى یض جشاین سا ت جایت، جح لثاحت تمسین وشد است لیىي، 4211لاى جضای 32هاد

4.1ایي جشاین دس ظام ویفشی ها آهشیىا هتفات است. تشای و، دس حالی و هاد هجاصات ش یه اصهیضاى

تشاتش هاد اعذام یا حثس تیص اص یىسال است، داذ و هستلضم، جایت سا جشهی هیی آهشیىای ولاى جضا

یا حثس عیل هحىم جایت جشهی است و هشتىة آى ت اعذام یا حثس دام : »وطس هالاى جضای 31

هاد 3)تذ سال 41 تاهذت حثس عیل اص پج (99هاد 3)تذ سال 35تا 41هذت حثس دام اص «. گشدد

است. 4.1ایي هاد تیطتش اص هاد گشدد، حذ الل ویفش جایت دس چاى و هطاذ هی است. (455

یض ت سسویت (Violations)تا عاى تخلف تض دیگشی ،عال تش جشاین فق، دس لاى جضای و

است و تشافیه جادمض لایي همشاست دلتی هثل مض لایي تش اظشتیطتش ،ضاخت ضذ است. ایي تض

تشای پاسخ ت ایي تلى ،اضی اص هحىهیت ویفشی سا ت دثال ذاسد حملی ایج پیاهذا هحشهیتت یچ

س سیاست ویفشی آهشیىا اص ضوات اجشای هالی هثل جشیو، جشیو هػادس یا دیگش ضوات ع تضىاسی، د

اجشاای هذی استفاد ضذ است.

-هشتىة ایي گ تض ،ن عی تض غیش ویفشی سا ت سسویت ضاخت و ت هجة آى افغاستاى گزاسلاى

ت غشاحت همشس لاى جضای ها 135 ایي هاد 2تذ گشدد.ا تا ت ضوات اجشای جشیو مذی هحىم هی

اظش ت تخلفات اساسا اایي گ تض ا جضای دیگشی سا دس پی ذاسد.مذی، ایي ع تض وذ و ت جض جضایهی

است. هشتط ت تشافیه جادهثل مض همشسات ،اص همشسات ظاهات دلتی

یدس پیص گشفت اص ضی تذی جشایندس تمسین جذیذی سا اتتىاس ی آهشیىاسش اجام، لاى جضای و

ت عس ،جضای و دس لاىجشاین تش،ت عثاست سضي .دسی گضیذ استایي وطس هتعاسف دس لایي پیطیي

4

ستین. تشیتیط تذیعثمضاذ ها ،یي پیطیيدس حالی و دس لا ت پج گش عثم تذی ضذ است ولی

ضوشد ضذ است.لاى ایي ای هنآسی یىی اص ،تذی جشاینواص عثم ؛ایي هسأل یعی

، لاى دلت فذسال (Model Penal Code)دس ایي جا الصم است یادآسی گشدد و لاى جضای و

ت، لاى گزاساى ایالتی تایذ دس لاى ای آهشیىا حىن لاى جضای هادس سا داسد. ت ویي جاست و تشای ایالت

ای ضاى ایي لاى سا الگ لشاسداد سعی وذ لایي ایالتی سا تا آى واگ ساصذ. گزاسی

)لاى جضای فذسال( ایاالت لاى جضای و 4.1اغلی هاد هتي )گفتاس ال( حاضش، اتتذا ضتاسدس

یادداضت تضیحی هختػش سپس ایي ویفشی افغاستاى تغثیك ضذ است ی آهشیىا تشجو تا لهتحذ

، همالایي ضتدس پا ضذ است. ، تشجواذضت ایي هادتش )گفتاس دم( دااى آهشیىاییو حمق یتفسیش

فضد( تش آى اهتشجنتضیحاتی )اص تشجویض اگلیسی هتي اغلی ایپاضت تشخی تشای دسن هتي اغلی،

است. ضذ

5

:ي تطبیك با حقق افغاوستان مادمته یترجم -گفتار وخست

تخلفطبق بىذی جرایم: -4.4ماد ی ترجم

یک جشم سا تشکیل شد شاخت هجشها ایي ایالت اص ت هجة ایي لاى یا ش لاى دیگشیک سفتاسیش » (4

یا هر در ایه لاوون ممررهای بسه/ حثس همشس شذ تاشذ. یا متشای آى کیفش اػذا هششغ تش آى ک، دذهی

ام یا حبس در وظر گرفته هرگاه برای آن کیفر اعد ،یک جرم است لاوون دیگری از ایه ایالت

.«شدکچک تمسن هی یجشاین ت جایت، جح جح ./شده باشد

ی فذسال، لاى خضای و دس لایي ویفشی افغاستاى ن هثل حمق افغاستاى:تغثیك تا

تذی ضذ است. عثك ی هطخع عثمخشاین تشاساس ضذت ضؼف ویفشا ت س دست

ت ]ضؼف[خشاین اص حیث ضذت خفت (: »5211لاى خضای وطس ها ) 32غشاحت هاد

واى گ و اص ایي هاد ت ختی فویذ «. گشددتػیف هی ]خالف[خایت، خح لثاحت

خشاین ت خایت، خح لثاحت تمسین ضذ است. چاى و افغاستاىضد، دس لاى خضای یه

دس اداه تیطتش تضیح داد خاذ ضذ، اص ایي هیاى خایت سگیي تشیي، لثاحت سثه تشیي

دذ.خح خشم تیاتیي سا تطىیل هیهمصش ایي جشم سا تتاى ویي ام یاد شذ تاشذ یا گا دس ایي لاى تا ش ،آیذیک جشم یک جایت ت حساب هی» (2

.«سال هحکم کشدتیش اص یک یحثس ، تکیفش یدظش اص ػاهل هشذصشف ت کیفش اػذام یا

خایت خشهی است و »لاى خضای افغاستاى: 32تشاتش هاد حمق افغاستاى:تغثیك تا

هذت دس همام تؼشیف«. م گشددهشتىة آى ت اػذام یا حثس دام یا حثس عیل هحى

حثس دام ػثاست است اص صذای ساختي -5»وذ: همشس هی چیي ایي لاى 99حثس دام هاد

هذت -3هحىم ػلی دس یىی اص هحاتسی و اص عشف دلت ت ایي هظس تخػیع یافت است؛

6

حثس عیل -5» :لاى ایي 522تشاساس هاد چیي، ن «.تاضذسال هی 32تا 51حثس دام اص

اص صذای ساختي هحىم ػلی دس یىی اص هحاتسی و اص عشف دلت ت ایي هظس ]است[ػثاست

«. تاضذسال تیطتش وی 51هذت حثس عیل اص پح سال ووتش اص -3تخػیع یافت است؛

ال داسد هاد تشای و، خیات ت وطس یىی اص خایات سگیي است و ویفش اػذام سا ت دث

ی شگا ضخع هشتىة ػولی گشدد و دس تید»وذ: لاى خضا دس ایي خػظ همشس هی 572

آى اساضی دلت افغاستاى تواها یا لسوا تحت حاوویت دلت خاسخی لشاس گیشد یا ت

استمالل یا تواهیت اسضی آى غذه اسد گشدد یا لسوتی اص اساضی تحت حاوویت دلت اص

«.گشددهحىم هی اػذامداس آى هدضا ضد، ت ا

حثس دام ضذیذتشیي ویفش سالة آصادی دس ظام خضایی وطس الصم است اضاس گشدد و

هاست. تذیی است و ایي ع حثس تا حثس هؤتذ یا حثس اتذ هتفات است. حثس اتذ چاى

ویط ت هذت عل ػوش ی. و اص اهص پیذاست، ػثاست است اص سلة آصادی هدشم تشای

یؼی هحىم ت حثس اتذ تایذ تشای ویط تا صذ است دس صذاى تالی تواذ، هگش هطول

ی هذت حثسص تسظ هماهاتی و حك ػف داسذ تخطیذ ضد. ػف لشاس گیشد تمی

ها ت دس ظام ویفشی وطس life Imprisonment)خضثختا، حثس اتذ )السدي الوؤتذ یا

سسویت ضاخت طذ است.

ذ، خایت دس حمق ویفشی دگ و غشاحت هاد فق ن ت ختی طاى هیواى

گشدد، دس حالی و دس حمق آهشیىا، افغاستاى تشاساس ع هیضاى ویفش لای هطخع هی

ه است هؼیاس تىی تش هیضاى هداصات یىی اص هؼیاسای تطخیع خایت اص خح خح وچ

دم تشای خایت ت حساب آهذى یه تض آى است و اص آى دس هتي لاى تا ویي ػاى ام

تشد ضذ تاضذ.

تفات دیگش تض اص ع خایت دس حمق ویفشی ها آهشیىا، تفات دس هیضاى حذ الل هداصات

دس حمق ویفشی « خایت»لای ایي ع خشم است؛ ت ایي هؼی و حذ الل هداصات

7

افغاستاى تیطتش اص حذ الل هداصات همشس تشای ایي خشم دس حمق آهشیىا است. صیشا، تشاتش هاد

خایت خشهی است و هشتىة آى ت اػذام یا حثس دام یا حثس : »وطس هالاى خضای 32

اص پح سال ووتش هذت حثس عیل »ایي لاى، 522 عثك تذ دم هاد « عیل هحىم گشدد

لیىي، واى گ و گفت ضذ، خایت دس حمق آهشیىا خشهی «. تاضذسال تیطتش وی 51 اص

تاتشایي، هشتىة است و هشتىة آى سا تتاى ت اػذام یا ت حثس تیص اص یىسال هحىم وشد.

ىم گشدد، خایت دس آهشیىا هوىي است ت تیص اص یىسال )حذ الل یىسال یه سص( صذاى هح

وذ، ایي هذت دس حالی و دس ظام ویفشی ها شگا لاضی هشتىة خایت سا ت صذاى هحىم

پح سال تاضذ.تاذ ووتش اص وی

ی ویفشی ش ت ػاى ضذیذتشیي ضوات اخشای خایت دس صسادخا واستا ایي و، اػذام

ا تا ص اظش تش تؼذیل اسای وشدى هداصاتای حمق تطشی د وطس تالی هاذ اذیط

تاست تش سیاست گزاساى ویفشی ایي د وطس تشای الغای ایي ویفش غیش اسای تأثیشی تگزاسد.

ی ػول لضات دیاى ػالی ش د وطس تا احتیاط الذام ت تأییذ اخشای تا ایي و، دس غح

وذ.حىن اػذام هیت لاى، دس ش لاى دیگشی اص ایي ایالت ک آیذ شگا دس ایي لاى یا ت جض ایيحساب هی جح ت ،یک تض» (3

.«، ایي گ تؼشیف شذ تاشذسسذهیاص آى ت تصیة پیشی

تشاتش تذ فق، خح خشهی است و دس لاى خضای فذسال )لاى حمق افغاستاى:تغثیك تا

لتی تحت ویي ػاى یاد ضذ تاضذ. لیىي ػال تش ایي هؼیاس، خضای و( یا دس لایي ایا

ی وچه سا ت هخة ایي لاى تیاى لاى خضای و و هداصات خح خح 1.6هاد

دس خػظ خح ثایذ تیص اص یه سال دس »داسد و هذت حثس وذ، ت سضی همشس هیهی

گشدد، تذیي تشتیة چاى و هطاذ هی«. تاضذی وچه ثایذ تیص اص یه ها خػظ خح

ای خح ت حساب آهذى یه خشم دس ظام ویفشی ایاالت هتحذ آى است و یىی دیگش اص هالن

یىسال صذاى تاضذ. هستلضمایي خشم حذ اوثش

ش ضواسد و دس لاى خضای و یا دستش خالف حمق آهشیىا و خح سا ػثاست اص خشهی هی

تشاتش یا هخة حذ اوثش تا یىسال حثس است، گطتلاى دیگش ایالتی تا ویي ػاى تؼشیف

خح خشهی است و هشتىة آى ت حثسی تیص اص س ها » لاى خضای افغاستاى: 31هاد

8

216. دس ویي ساستا، هاد «هحىم گشدد ،الی پح سال یا خضای مذی تیص اص س ضاس افغای

ضخػی و خد »ایي هاد: 5. تشاتش تذ اختػاظ یافت است این خحایخش ت یىی اصاى ایي ل

یا تسظ ضخع دیگشی حیات ضخػی سا و سي پاضد سالگی سا تىویل ىشد یا حیات ضخػی سا

و ت سثة حالت غحی، سحی یا ػملی اص حوایت خد ػاخض تاضذ، ت خغش هاخ گشداذ، ت حثس

-اص س سال تیطتش ثاضذ یا خضای مذی و اص سی ضاس افغای تداص ىذ، هحىم هی هتسظ و

«.گشدد

ای تدى یه تض دس حمق ویفشی ها آى است و ایي تض س تذیي تشتیة، اال، هؼیاس خح

ا، ها تا پح سال صذاى یا خضای مذی تیص اص س ضاس افغای سا ت دثال داضت تاضذ، ثای

ای دس ظام دذ، هیضاى حذ اوثش هداصات تض خحواى گ و هتي هاد هضتس ن طاى هی

آهشیىاست. ثالثا، تش خالف لاى خضای و، دس ویفشی ویفشی ها تیطتش اص ایي هیضاى دس حمق

شی تض ی مذی ن ت ػاى ضوات اخشای ویفلاى خضای افغاستاى دس واس صذاى اص خشیو

ظام پس ضوات اخشای خشاین اص ع خح دس ظام ویفشی آهشیىا ای یاد ضذ است.خح

ی مذی یض غشفا ویفش صذاى است، لی دس ظام ویفشی ها ػال تش صذاى، اص خشیوفذسال( خضایی

ت ػاى ضوات اخشای دم ایي خشم استفاد ضذ است.گا دس ایي لاى یا ت جض ایي لاى، دس ش لاى دیگشی اص ایي ایالت ک ت کچک است ش یجح ،تضیک » (4

-ایي لاى تؼشیف هی ش ت هجة لاى دیگشی غیش اصیا اگ ، تا ویي ام یاد گشددسسذهیدثال آى ت تصیة

.«کوتش اص یکسال هحکم گشدد یایي جشم هوکي است ت حثست دلت تصشیح کذ ک همصش ،گشدد

ی خح»تشیي خشم دس لاى خضای و تا ػاى سثهدس حالی و حمق افغاستاى:تغثیك تا

31عثك هاد دس لاى خضای افغاستاى تحت ػاى لثاحت یاد ضذ است. ایي خشم آهذ، «وچه

ساػت الی س ها یا خضای مذی 32لثاحت خشهی است و هشتىة آى ت حثس اص » ایي لاى:

لثاحات خشم اص ع ت هضتستاب سم اص وتاب دم لاى «.س ضاس افغای هحىم گشدد الی

ضخػی و دس ضش، لشی یا د ت غست »وذ: ایي لاى همشس هی 255اختػاظ داسد اص خول، هاد

ص تیطتش هحل ػام دس حالت هافی ادب ظاش گشدد، ت حثسی و اص د س دس هافی حیاء غسل وایذ یا

واى گ و دس ایي هاد ن «. گشددثاضذ یا خضای مذی و اص غذ افغای تداص ىذ، هحىم هی

9

لیىي دس ،هحسب ضذى یه خشم، هیضاى هداصات آى است« لثاحت«تاى هطاذ وشد، هؼیاس هی

یي و اگش دس لاى خضای و ػال تش ایي هالن، اص هؼیاس دیگشی ن استفاد ضذ است آى ا

ی وچه ت ی وچه یاد ضذ تاضذ، ایي تض یض یه خحهتي لاى اص یه تض ت ػاى خح

تفات دیگش دس ایي است و دس ای ت هیضاى هداصات آى طذ تاضذ. آیذ، شچذ اضاسحساب هی

ی مذی لیىي، دس لاى خضای ها تشای لثاحت د ع هداصات دس ظش گشفت ضذ است؛ صذاى خضا

لاى خضای و تا صذاى دس ظش گشفت ضذ است.

شد، شوشد هی تخلفگشدد، یک ش لاى دیگشی اص ایي ایالت تؼشیف هی ک ت هجة ایي لاى یا تضی» (5

،ایي تضت هحکهیت یاد شذ تاشذ یاکذ تا ویي ام شگا دس ایي لاى یا دس لای ک ایي تض سا تؼشیف هی

تض ت جض ایي یا اگش تاشذ سا دس پی ذاشتکیفشی جض جشیو یا جشیو هصادس یا دیگش ظوات اجشاای هذی

دذ.شد، ایي لاى صشیحا همشس کذ ک ایي تض یک جشم سا تشکیل ویف هییایي لاى، دس لاى دیگشی تؼش

ػذم صالحیت یا هحشهیت حملی اشی اص هحکهیت کیفشی هجش ت تخلفجشم یست هحکهیت ت تخلف

.«شدوی

آهشیىا خضای دس حمق لاى خضای و( 2هاد 1فق )تذ تشاتش تذ حمق افغاستاى:تغثیك تا

ت سسویت ضاخت ضذ و تیطتش اظش تش تخلف اص یض یا تض غیش ویفشی « تخلف»خشم دیگشی تا ػاى

ضوات اخشاای غیش ویفشی اص لثیل ،ات دلتی است هحىهیت ت ایي ع خشاینهمشسات ظاه

خا و ایي تض یه خشم دس خشیو، هػادس دیگش ضوات اخشاای هذی سا ت دثال داسد. اص آى

هؼای خاظ آى یست، هحىهیت ت آى، ویفش تثؼی اص لثیل هحشهیت اص تشخی حمق اختواػی سا

. تذیي تشتیة، ایي ع خشاین اص یه خت ضثی ضوات اخشاای حمق هذی اص خت دس پی ذاسد

-ی خشاین است. ایي سیىشد حمق خضای آهشیىا اص خات گاگى سدهذ ت ظش هیدیگش، دس صهش

سسذ؛ اص خول تا تسل ت ایي سیاست ویفشی اص فشستادى هحىهاى ت صذاى و خد هطىالت

)آضسی، ضدا واست هیاهغلب فشاای تشای صذایاى داسد، اختاب اص تسم صذاى پیاهذای

. ت ػال، تسل ت ػی ضوات اخشای غیش ویفشی تشای پاسخگیی ت خشاین هشتط (571: 5261

تی ت تخلفات ساوایی ساذگی دس ول خشاین هشتط ت مض همشسات اتظاهی واى آثاس اسػا

سد.ای سا ت وشا داسد و اص صذاى اتظاس هیپیطگیشا

11

تاتشایي، تسل ت خشیو مذی یا دیگش ضوات اخشاای هذی اص یه س، تشای پیطگیشی اص خشم

تشیي اتضاس ای صذاى ت ػاى هن تثی تضىاس ساىاس ختی است اص سی دیگش، فالذ اسسایی

ای ستی هداصات صذاى ت خشیو مذی یىی اص السام خایگضیي ا است.ی دلتسیاست ویفش

-سد تؼلیك هشالثتی، هیادیگشی، ظاست الىتشیىی واس سصا غیش دس صهش خایگضیيضواس هی

واص اص عشیكای ظام ویفشی ا واص ضیخای هیگشد و یىی اص اذاف آىای یي آى

ت اثثات سسیذ است )غالهی، یض و پیاهذای اهغلب آى تش صذایاى است صذاى تسم خوؼیت

5262 :522 )

گزاس افغاى ن ت غشاحت ػی تض غیش ویفشی سا ت سسویت ضاخت و ت خضثختا، لاى

ای و، گشدد. تشا تا ت ضوات اخشای خشیو مذی هحىم هیهخة آى هشتىة ایي گ تض

وذ: لاى خضای وطس ها همشس هی 132هاد

ا ضخػی و اص احىام همشسات خاغی و اص عشف یىی اص هشاخغ اداسی، اهیتی، ضاسالی .5

-ی خضای مذیلاى ضغ افز گشدیذ تاضذ، تخلف سصد، ت تأدی تشافیه هغاتك ت احىام

گشدد. هطشط تش شتع تظین ضذ، هىلف هیتیی ضذ ت تشتیثی و دس همشسات های پیص

هاد ]دس[همشسات اص حذ اوثش خضای مذی لثاحت هذسج ]ایي[تیی ضذ دس ایي و خضای پیص

ایي لاى تداص ىذ؛ 31

تیی طذ تاضذ، هتخلف ت خضای اگش دس همشسات خاظ خضای تشای تخلف اص احىام آى پیص .3

گشدد؛تداص ىذ، هىلف هی غذ افغای ای و اص دمذی

ایي هاد تزوش یافت 5ی خ ت خض اص خضای مذی دس حذدی و دس فمشهمشسات خاظ ت یچ .2

تاذ.است، خضای دیگشی سا پیص تیی ود وی

دذ و لایي ویفشی ها یض ػی تض غیش ویفشی سا ت ختی طاى هی ،دلت دس تذای ایي هاد

خضای مذی سا ت ػاى یگا ضوات اخشای تخلف اص ایي هاد 5ویت ضاخت است. تذ ت سس

وذ و شگا دس خد لایي اص تاب تأویذ همشس هی 3همشسات ظاهات دلتی دس ظش گشفت تذ

11

تیی طذ تاضذ، هتخلف ت خضای ا پیصهمشسات خاظ، ضوات اخشایی تشای تخلف اص احىام آى

وذ و تخلف اص ت غشاحت همشس هی 2گشدد. سشادام، تذ افغای( هحىم هی 322مذی هطخع )

، ت خض خضای مذی، ضوات اخشای دیگشی تشافیىیهمشسات ظاهات دلتی خاظ هثل مض همشسات

افیه ون اویت هثل تخلف اص لایي تش ساد سا دس پی ذاسد. تاتشایي، ضوات اخشای تشخی خشاین

غشفا خضای مذی است. ،خاد یا مض همشسات یه اداس

ت ػاى جشم اػالم کذ، ایي تض یک جح ت صشاحت تؼییي دسج یا کیفش، تذى شگا لاى یک تض سا» (6

.«است

تغثیك تا حمق افغاستاى: دس واس هیضاى هداصات حثس ام تشدى اص یه خشم ت ػاى خح

ى، هؼیاس سم تشای خح ت حساب آهذى یه خشم دس ظام ویفشی فذسال آى است دس هتي لا

و یه سفتاس هدشها ت غشاحت ت ػاى خشم اػالم گشدد، تذى آى و تشای آى ویفش هطخع

لیىي دس ظام ویفشی هطخع ضذ تاضذ.( خایت، خح لثاحت)ی آى تیی یا دسخپیص

دى یه خشم غشفا هیضاى هداصات آى خشم است؛ یؼی خح خشهی ی تافغاساى، هؼیاس خح

است و هداصاتص اص خایت ووتش اص لثاحت تیطتش است.

ی ؼثم تایذ ت گ ،گشددش تضی ک ت جض ایي لاى ت هجة ش لاى دیگشی اص ایي ایالت تؼشیف هی» (7

،هحکهیت ت ایي تض اػوال گشدد یاس است دس تیجهاد همشس شذ است کیفشی ک لش تذی شد ک دس ایي

4.«تایذ تاتغ ایي لاى تاشذ

ا ا کیفز گذاریخاد ایي هطلب را بیاى کد ک قایي ایالتی یش در جزم اگاریهی 7هقي فدرال در بد -1

یي تزتیب، راوای د. بدقزار د ی خدرا الگ )فدرال( بدی تعییي کیفز در قاى جشای وباید ظام طبق

و است )تضیح اس ، قاى جشای ابدی جزاین ن در تعییي کیفزطبق اهز گذاراى ایالتی، ن درقاى

(.هتزجن

12

ای تضیحی ي تفسیر ماددداشتیا -گفتار ديم

.شذ استتشجو سپس تفسیش آاى تش ایي هاد دااى آهشیکاییحمق تظیحی اییادداشت ، اتتذادس ایي لسوت

:2ن آمریکایی(داوا)از حقق تضیحی یادداشتیک( ذىب

ک ش تضی ک تشای آى کیفش گشتهاد همشس دس ایي دذ. ال،ایي هاد چذیي اصل هن ایي لاى سا ششح هی

اجشا لاتل حثس یدذ جشاین دس ایي هاد تشاساس دسیک جشم سا تشکیل هی ،تیی شذ تاشذاػذام یا حثس پیش

( جایت سا 6.4.4یک تذ یک هاد شش ) یشد. فمشح کچک ؼثم تذی هی، ت جایت، جح ج)حثس هجض(

، جشاین دس ایي لاى ت پچ گش تذیي تشتیة، تشاساس اذاف کیفش کذ.ای تیشتشی تمسین تذی هیت صیش هجوػ

گشدد.تمسین هی

یا دیگش ا تا جشیوکذ ک تشای آىیهؼشفی ه« تخلف»ای غیش کیفشی سا تا ػاى تض دم، ایي هاد ػی

اشی اص تخلف اص ای اظح است ک ایي ع جشاین اساسا شاهل تض ظش گشفت شذ است.ظوات اجشاای هذی دس

گشدد.هی ،ای کن اویت اص لثیل تخلفات ساذگیهثتی تش هسؤلیت هؽلك تشخی تض اعثاؼیلایي همشسات

ای دیگش تایذ اص ظام ای لعایی ایالتلایي کیفشی هجد دس حص ایي هسأل سا ک دالیل ایي هادسم،

کذ.تثییي هی یض ،تؼییي کیفش دس لاى جضای و پیشی کذ

:3(دام) تفسیردي( ذىب

طبق بىذی جرایم. (فلا

کچک: یجرایم: جىایت، جىح ي جىح .4

جشاین ت س گش تمسن 4 است.تیی شذ تشای آى کیفش اػذام یا حثس پیشک ذداهیتضی جشم سا 4تذ

تشی تمسین ی کچکا کچک ت صیش هجوػجا ک جح جحجایت، جح جح کچک. اص آى گشدد:هی

( 4..4)ایي هاد کذ،هی تمسین تذیهتفات یت س دسج اص هظش تؼییي کیفش، جایت سا 6هاد 4ذ تذ شوی

واى گ ک کذ.پج ؼثم تمسین هیک تشاساس آى لاى جضای و جشاین سا ت تاشذتخشی اص پالی تاذ هی

2- Explanatory Note. 3- Comments.

یچ گ هضؼی دس ]لایي تذیي[ یلتل ػوذ تا تضی است و ایي لاى تشای آى ویفش اػذام پیص تیی وشد، شچذ هؤسس - 2

ی اخشای آى دس اخش گشدد یا ، اتخار ىشد است. دس غست اخشا ضذى، هؼیاس ضیپاسخ ت ایي هسأل و آیا ویفش اػذام تایذ دس هسد آى

(.هتي اغلی ش یسهمشس ضذ است. پیطشفت اساسی دس خػظ ویفش اػذام دس تفسیش واى هاد تثییي ضذ است )تشخو صی 352.1هاد

13

-آسین ششح داد شذ است، کاش ؼثم تذی جشاین دس همایس تا لاى پیشیي، یکی اص 6هاد 4دس تفسیش تذ

ت ػول آهذ یا ک اخیشا یایکلی دس اکثش تاصتیی یچیي سیکشد سد. ت شواس هیهن لاى جضای و ای

فاتهت یا ت صست لاتل تجتذیدستتذیي تشتیة، تؼذاد دلیك پزیشفت شذ است یض اذ، پیشاد گشت

5است.

تاشذ یاد شذتا ویي ػاى ]ى جضای ولا[ ک دس ایي لاى داست شذ ػثاست اص جشهی 2دس تذ ایتج

تیی شذ تاشذ.پیشد، کیفش اػذام یا حثس تیش اص یکسال ظش اص ػاهل هشذصشف یا جشهی است ک تشای آى

ک ت دثال ایي لاى ت تصیة داذ ک دس ایي لاى یا ش لاى دیگشیجح سا ػثاست اص جشهی هی 3تذ

ا ویي ػاى یاد شذ تاشذ.سسذ، تهی

دس ش لاى دیگشی ک دس پی ایي لاى ت داذ ک دس ایي لاى یا کچک سا ػثاست اص جشهی هی یجح 4تذ

گشدد ت اگش ت جض ایي لاى ت هجة لاى دیگشی تؼشیف هی»شذ تاشذ یا سسذ، تا ویي ام یادتصیة هی

6«.تاى ت حثس کوتش اص یکسال هحکم کشدایي جشم سا هیهمصش ک کذهیصشاحت همشس

چاى ک گفت شد، یکی اس اهتیاسای قاى جشای و ایي است ک در هقایس با قایي قبلی آهزیکا، طبق - 5

بدی جزاین را کاش داد است در ایي راستا جزاین اس پج گز خارج یست؛ یعی یا جایت است ک خد ب

زد است. هضاف بزایي، ایي ریکزد کلی در تجدید ظزای ب عول جح خشد یا جح یا س دست تقسین هی

)تضیح اس گذاراى ایالتی قزار گزفت استسبت ب قایي هجد پیشادای بعدی ن هرد تج قاى آهد

.هتزجن(

دس خػظ خح ثایذ »داسد و هذت حثس وذ، تػشیحی وچه سا ت هخة ایي لاى تیاى هیو هداصات خح خح 1.6هاد - 1

ایي هاد یض همشس هی وشد و یه تض 2 2پیطیس الی، تذ «.ی وچه ثایذ تیص اص یه ها تاضذتیص اص یه سال دس خػظ خح

اص حذ اوثش حثس همشس تشای ظش اص ػاهل هطذد ویفش، تتاى ت حثسی هحىم وشد ویه خح است شگا هحىهاى ت ایي خشم سا، غشف

ی وچه است، شگا هحىهاى ت ایي خشم سا، غشف ظش اص چیي، ایي تض یه خحی وچه تیطتش اص یه سال ووتش است. نخح

، ت. 5.21( 2ی وچه هحىم وشد. دس پیطیس اغلی، تگشیذ ت هاد )ػاهل هطذ ویفش، تتاى ت ووتش اص حذ اوثش حثس همشس تشای خح

(، تگشیذ ت 5912) 5ها دس ظش گشفت ضذ تد، اها دس پیطیس ایی ضواس 2ی وچه (، حذ اوثش هذت حثس تشای خح5912) 3د.

ت تیی ضذ تد. گداذى ایي هؼیاس دس لایي هخد، اثش افضایص تا یىسال سا تش هداصاسص پیص 22، حذ اگثش ایي هذت 5.22( 2هاد )

ی وچه ووتش اص یىسال هثل ضص ها دس ظش ا سا تیص اص حذ اوثش هداصات خحلای خشایوی هذسج دس ایي لایي و حذاوثش هداصات

ا دس غالحیت لضایی دس تیطتش ایالت گیشد، خاذ داضت. اص آى خا و پزیشش چیي افضایطی غیش لاتل لثل هخة ایداد هطىالتهی

ن تش ایي ضذ و ایي گ خشاین ت هظس تؼییي هداصات تا تىی تش تػوین هحلی تشای چیي استثاایی سثت ت همشسات است، تػوی

(.هتي اغلی ی وچه وداذ ضذ )تشخو پایسی خحػوهی و ت ظش هی سسذ تشای تشخسد تا خشاین خاظ ضایست است، دس عثم

14

ایي اشکال چاى ک دس لایي هجد سایج است، دس ایي لاى ن حفظ شذ است.جح ن-جایتتفکیک

ت یکيهشتثػ استفاد شد، لچذیي ذف اجایت تاب تحول آى سا داسد ک تشای ک هفم اص جول ایي است ،هسأل

دس کاسکشدای پزیشفت شذ تایججا ت جایی گستشد جش تتذی هتمسینسسذ ک دست تشداشتي اص ایي ظش هی

خاذ پششسا صیاى اسد ]دست تشداشتي اص تمسین تذی هشسم[ هافغک یات گ ،خاذ شذ هتذالشکلی

4( فمش eک دس جضء ) «تفکیک هیاى جشاین سگیي سثک» هظستتذی هشسم ایي تمسین اص هعاف تش ایي، .داد

پیاهذای الثت، حفظ هفم جایت هاغ ایشادای خاصی ک هتج شد.ششح داد شذ است، اسفاد هی 4هاد 2تذ

7شد.ک هیاى ااع جشاین هن است، ویتذی دس هاسد هختلفی ک تفکیایي ؼثم

ای لعایی هافك اکثش حص ظشتیش اص یکسال، تیاگش ایهستلضم حثس احتوالی ییت ت ػاى جشهتؼشیف جا

، ذ مش هؤثشی سا دس تسیاسی اص لایی ک اخیشا ت تصیة سسیذ یا پیشاد شذ ا دس صهاى اتشاس ایي لاى تد

هجش ت ا،تشیي شاخص سگیی آىیؼی هن ی،تش هثای ؼل حثس لا جشاین صشیح تذیؼثم کذ.تاصی هی

تذیي ، خاذ شذ.یة لاى جضای و لغ شذ اذای اهتؼاسف هجد دس دیگش لایي ک تا تصتذیاصالح ؼثم

شد ت ػاى جح یا تشػکس ؼثم ا صشفا تشای جایت دس ظش گشفت هیتشتیة، جشایوی ک حذ اکثش هجاصات آى

8تذی خاذ شذ.

ای غیر کیفری: تخلف.بس .2

ت ک صشفا هستلضم جشیو یا دیگش ظوات اجشاای هذی سا« تخلف»تا ػاى ػی اص جشاین غیش کیفشی 5تذ

ک جشم هثل تخلفات ساذگی دس هاسدی، ای کیفشیتضػال تش کذ.تؼلیك هشالثتی صذاى است، هؼشفی هی جض

ییاتض تواػی یاص است.ت ظوات اجشاای اجتشای اػوال لاى کذ، جل هیخالف هصلحت یا ػذالت آىوشدى ش

ادس یا دیگش ا صشفا هجاصات جشیو هصیستذ هحکهیت ت استکاب آى« جشاین» یک اص جولجد داسذ

دس 333.5داسد. هغالؼاتی و ت تذیي هاد اضاس دس واهي ال ت سد ت ػف ت لػذ استىاب خایت« شگلشیت»تشای و، تؼشیف - 7

توام خایت، تلى ضاهل ضاهل تا ای تسؼ یاتذ وتایذ ت گ م هسد ظشایي خشم هدش ضذ، ایي تید سا ت تاس آسد و خش هسد

گشدد. خشاین

ای خاظ تش اص خایتای صیادی خد داسد و دس آى عثم تذی خشاین هسد ظش، ت یه گش وچه، دس ایي لاى واص سی دیگش

(.یلغا يته هحذد ضذ است )تشخو پایسا با تقسین جزاین ب جایت جح بز هبای طل سداى در سهاى تصیب قاى جشای و، بسیاری اس ایالت - 8

د جایت در ایي قاى عبارت اس جزهی داست شد ک هستلشم حبس بیش اس یکسال است. ویي تقسین هافق ب

بدی در بسیاری اس قایی ک پس اس قاى جشای و ب تصیب رسید یا بزای تصیب پیشاد شد اد یش

.(یلصا يته سیاپ یوجزت) رعایت شد است

15

]لاى[یاص هج ت اػوال دس ساستای لیکي ا ت دثال داسد،اص لثیل تؼؽیلی یا تؼلیك جاصاه س ظوات اجشاای هذی

ظوات اجشای کیفشی تا سثت ت گیذهی ک ذ ایي هظغ لاى جضای و اذذ هؼکس کست کاس هی

تش ایي اػتماد .فت است، تاشذجشم دس هفم ک ت صست ظوی ی ػادال است ک حاکی اص سشصش اخاللیسفتاس

یپذیذ ، یؼیختی تشای حل هشکل هسؤلیت هؽلك ذ اتضاسشک ت ػاى تخلف شاخت هی اییاست ک تض

، ششح داد شذ 2هاد 5تفسیش تذ واى گ ک دس ، است.مط همشسات ت هشتغ یدس لایي هظػ تسیاس شایغ

گاهی ک ت هسؤلیت هؽلك دس ش یک اص اجضای ػصش هادی ک تش ایي تد ]يایهسؤل تذیي ل[ظش هؤسس

شد، ایي تض جشم شوشد شد هشتکة آى هجشم خؽاب گشدد. یک جشم استاد هی

تا ػاى تخلف، مط صس هختلف ت ػی تض غیش کیفشی سا ،لایي تاصتیی شذ یا پیشاد شذتسیاسی اص

-پیش سا ای خاصیکشد اذ. تشخی اص ایي لایي تض هؼشفیک هجش ت صذاى خاذ شذ، شد ای خهمشسات یا تض

اص سی ایي سیکشد دذ، لی صذاى یکی اص ظوات اجشاای هحتول است.ک جشهی سا تشکیل وی تیی کشد

شی دس ظش گشفت شد، هگش صذاى ثایذ ت ػاى یک ظوات اجشای کیف ک هشدد شوشد شذ هؤسس ت ایي دلیل

« جشم»ک ت صست ظوی دس هفم تاشذ ػی سشصش اجتواػی تیاگشسفتاسی ک هستلضم ایي ظوات اجشاست

.تاشذفت یا تایذ فت

بیىی وشذ ي یشا کیفر پومو وسبت ب جرایمی ک برای آنعمال مقررات قاون جسای ا (ب

قاویه تعریف شذ اوذ: در دیگروسبت ب جرایمی ک

7تذ است.یک جح ،گشددهی جشم اػالم ت ػاى کیفش ع دسج تؼییيتذى ی کتض ش ،6اساس تذ تش

تا ذف جایگضیی همشسات لاى جضای و ح تؼییي کیفشتذی لصذ اػوال جذی تشاه دسج هثیي ت ظح

ایي یتیجشذ. هی شیفى ت سیل لایي دیگش تؼک ت جض ایي لا است یتش جشایو ،تؼییي کیفشهشتغ ت

ذ خا دس ایي لاى یا دس لایي دیگش آهذ تاش ،همشسات آى است ک توام لایي کیفشی هشتغ ت للوش لعایی سا

ؼشض یکساى ساصی ح تؼییي کیفش ذ، دس هذ یا اصال تؼشیف شذ تاشخا ت ػاى جایت جح تؼشیف شذ تاش

هتعوي همشساتی است ک جشایوی سا ک دس لاى اذپیشاد شذ تصیة دذ. د تا اص لایی ک اخیشالشاس هی

دذ.ا ت هیاى یاهذ، تاتغ لاػذ تؼییي هجاصات ایي لاى لشاس هیجضای و رکشی اص آى

16

گیری:وتیج

ی آهشیکا ت جایت، جح خالف تمسین تذی شذ است. س شذت ظؼف کیفشا دس لاى جضای واساجشاین تش

و تا ویي عاى هعشفی ضذ یا هستلضم ویفش اعذام یا داذهیعثاست اص جشهی ساجایت ،ایي لاى 4.4هاد

تا ایالتی ي لاى، دس ش لاى دیگشحثس تیص اص یىسال تاضذ. جح جشهی است و دس ایي لاى یا ت جض ای

عثاست اص جشهی است و دس ایي لاى یا دس ش شد(خ ی)جح لثاحتضذ تاضذ. سشاجام، یادویي اسن

وذ، تایذ هستلضم حثس ووتش اص لاى دیگش تا ویي ام هعشفی ضذ تاضذ یا اگش لایي دیگش آى سا تعشیف هی

یىسال تاضذ.

هسد ضاسایی لشاس گشفت است و اص آى ت عاى جشاین « تخلف»جضای و تض دیگشی تا عاى دس لاى

ضوات اجشاای غیش ویفشی اص لثیل اص ع غیش ویفشی یض یاد ضذ است؛ صیشا ضوات اجشای ایي ع تض تیطتش

جشیو دیگش ضوات اجشاای هذی است.

تذی جشاین تش سیاست واص عثم ی فعلیدس لاى جضای و آهشیىا يیپیط سشاجام، تشخالف لایي

.اذ یاد وشد اتتىاس جذیذ یه ت عاىایي هسأل اص دااى آهشیىاییأویذ ضذ حمقت

ضعاس اجشای لایي ضشیعت، لایي پیطیي سا وال هلغی اعالم وشد، سشدادى ت جض حىهت عالثاى و تا

تشیي سا دستخش دگشگی ولی ىشد هن هالایي ویفشی دس افغاستاى االت سیاسی تغییش حىهتتح

االجشا است، حتی دس حىهت فعلی یض واس الصم 4211لاى دس ایي خػظ و واى لاى جضای سال

یىی اصآیذ. یي لایي ت حساب هیخسد، ایي لاى یىی اص تتشسغن ایشادایی و ت چطن هیافز است. علی

اهتیاصای ایي لاى آى است و جشاین سا هثل لاى جضای و تشاساس ضذت ضعف ویفشا ت جایت،

. جایت دس ایي لاى و دس ظام ویفشی ها آثاس هتفاتی تش آى هتشتة است جح لثاحت تمسین وشد است

ضذیذتشیي ویفش یعی اعذام یا حثس دام یا حثس عیل است. جح ضذیذتشیي جشم ضوشد ضذ و هستلضم

(.31تا 32است )هاد اتشیي آىدذ لثاحت خفیفجشم هتسظ سا تطىیل هی

تا ایي و، ویفش جایت، جح لثاحت دس د ظام ویفشی آهشیىا افغاستاى هتفات است ایي هسأل

است. ت ویي دلیل، یه اهش ضشسی اجتاب اپزیش جاهع افغاستاى آهشیىاختاسی ای ساتا تج ت تفات

ا ضشایظ جاهع افغای سا هذ ظش لشاس داد، ت تملیذ تذى ای تعذی تایذ ضشستگزاسیگزاس ها دس لاىلاى

س صهاى تذیي لاى جضای فعلی گزاس ها دهتأسفا، لاى لیذ ضشط اص لایي دیگش وطسا سی یاسد.

خسد و تیطتش دسخس ای جاهع افغای عاجض تد دس ایي لاى هادی ت چطن هی( اص دسن العیت4211)

17

ضخػی و »ایي لاى: 145هاد 3. تشای و، تشاتش تذ ، جاهع هایه جاهع آسهای پیطشفت است

ت تاس وایذ یا حیاى هشیض، صخوی یا هعیب سا و عالت واس ذاضت تاضذحیاى ساسی یا تاسوص سا فق عال

ضاس افغای جضای مذی( 2)تا س ها حثس لػیش یا تا ی فمش فقتیی ضذت واس اذاصد، ت عیي جضای پیص

ص صهاى ا : پس اص ضدیه ت چل سالوافی است تپشسین ایي هاد آسهای تدى خػظدس «! گشددهحىم هی

ت ایي هاد دس هحىو هغشح ت غذس حىن هحىهیت اجاهیذ چذ دسی تا استاد تػیة لاى جضا،

است؟

ی آهشیىا دس لاى جضای ها یض یه ع تض غیش ویفشی و تا هستلضم هثل لاى جضای وسشاجام،

تخلف اص لایي همشسات یه اظش تا عوذتا جضای مذی است، ت سسویت ضاخت ضذ است. ایي ع تض

. دذسا تطىیل هی یو هعوال جشاین ون اویت ستا اداس اسگاى دلتی هثل تخلف اص همشسات تشافیه جاد

ضوات اجشای دیگشی سا ،ی مذیا ت جض جشیولاى جضای وطس ها، ایي ع تض 135تشاساس غشاحت هاد

سسذ؛ صیشا تسل ت سیاست ویفشی اص سی همي افغاستاى لاتل تجی ت ظش هی چیياتخار ذ.ذاست دثال

اهغلب سای، جشیو مذی تشای استىاب جشاین ون اویت جایگضیي ختی تشای ویفش صذاى و اهشص اثشات

سد.اجتواعی آى تش وسی پضیذ یست، ت ضواس هی التػادی، فشگی

18

:و اصطالحات فهرست واژگان

Classes of Crimes تذی جشاین: عثم

Violation تخلف:

Offences تض:

Felonies جایت:

Misdemeanor جح:

Petty misdemeanor وچه: یجح

Statute لاى هضع:

Conviction هحىهیت:

Civil Penalty ضوات اجشای هذی:

Fine جشیو:

Forfeiture دس: هػا

Disability حیت: عذم غال

Legal Disadvantages هحشهیت حملی:

Grade دسج:

Class عثم:

Category گش:

Minor Offices شد: ین خجشا

Grade of Felonies جایت: یدسج

Sentencing Purpose دی:اذاف ویفش

Revisions تاصتیی:

19

Enactment لاى:

Extended Terms د ویفش:عاهل هطذ

In excess of one year افضى تش یىسال:

Jurisdictions لضایی: یحص

Promulgation تضیح:

Maximum Sentences :حذ اوثش هجاصات

Vice Versa تشعىس:

Noncriminal Offences ای غیش ویفشی:تض

Public Sanctions ضوات اجشاای اجتواعی:

Compliance with the Law پیشی اص لاى:

Traffic Violations تخلفات ساذگی:

Upon Convictions ی هحىهیت:دس تیج

Moral Condemnations سشصص اخاللی:

Strict Liability سؤلیت هغلك:ه

Material Elements اجضای عػش هادی:

Possible Sanctions ضوات اجشای هحتول:

Certain Offences ای هطخع:تض

Punitive Sanctions ضوات اجشای ویفشی:

Culpability لاتلیت سشصص:

Specification of the Grade تعییي دسج:

21

:عباىم تسرف

مشج سذخه داه ات لتامه شتفد ،ىاشت ؛يیتایت یاتاصاجه ای ىاذص یايیضگیاج ،(4385) ،ذوحه ،یسشآ .4

.ىاشیا سد ذحته لله ىاهصاس

تشجو: هیا صذیك فش، تشاى، هجل کیفشای اجتواع هحس دس ایاالت هتحذ آهشیکا؛ ،(4387) تشی، هایکل؛ .2

.494-244 صص ،(64شواس )، 4387، پاییض حملی دادگستشی

لجه ،ىاشت ؛غششه یداصآ یتلاشه كیلؼت ،یشفیک قمح دا د یتخاش مشج یتایصسا ،(.438) ،يیسح ،یهالغ .3

.97-428 صص ،5 ساوش ،تسایس قمح شژپ

.347شواس ،لتاک ،یلذػ تساص یوسس یذیشج ؛(4355) ،ىاتساغفا یلاى جضا .4