Ramthar-August-2016.pdf - Mizoram Synod

36
August 2016 Ramthar 1 www.mizoramsynod.org

Transcript of Ramthar-August-2016.pdf - Mizoram Synod

August 2016 Ramthar 1

www.mizoramsynod.org

August 2016 Ramthar 2

www.mizoramsynod.org

August 2016 Ramthar 3

www.mizoramsynod.org

Tirhkoh Paula chuan Rom khuaa mite chu, “Nangni Rom khuaa awmtehnênah pawh Chanchin |ha ka theihtâwpa hril tùrin ka inpeih reng a ni,” (Rom1:15) a ti a. Harsatna te, tihduhdahna te, sawichhiatna leh hmuhsitna te tuardawn mah se, Rom khawpuia Chanchin |ha hril tùr hian Paula hi a inpeihsatliah mai pawh a ni lo - theihtâwpa hril tùrin a inpeih reng a ni. Peih chângleh peih loh châng nei \hin tân Paula hi a va entawn tlâk êm! Hetiang takaChanchin |ha hril tùra Paula a inpeih reng chhan hi hriat a châkawm hle. Achhan ni thei àwm tlêm lo sawi ila.1. Pathian kohnaah a chiang: Paula hian a nu pum chhúng ata Pathianrawngbáwl tùrin serhhran niin a inhre tlat a. Tirhkoh ni tùra koh, PathianChanchin |ha hril tùra tihhran a nih thu hi a lehkhathawnah pawh a sawi langfo. Chuvàngin, Pathian kohna phú-a awm tùrin a lehkha thawn dawngtutepawh a ngen a. Damaska khaw daia êngin a chhun tlûka, a mit a lo vàr tâkhnu phei kha chuan “Ka hma lamah Kraws, Ka hnung lam khawvêl, Ka hawikîr lo’ng” ti nunin a nun a hmang a, a tâna nun petu Krista kohna chhángin ainhmang zo ta a ni.2. Pathian thuin a nun a kaihruai: A hun laia Pathian thu zirtírtu ropui Gamalielake bula sei lian a ni a, a chhuang hle. Thuthlung Hlui Dàn leh zawlneite thuzirtír zawng zawng pawh a hre hneh hle ang tih a hriat. Mahse chûng zawngzawng ai chuan Krista a hriatna ropuizia chu a chhuang zâwk a. A thu hril tùraha chiang a. A chhuan ber chu kraws thu a ni a; chu chu a thuhril laipui ber pawh ani. Bible chhiara \awng\ai reng nun hi rawngbáwltu thuam \ha ber a ni.3. Krista leh a Chanchin |ha a nunpui a, a inpe bawk: “Nun Krista, thih pawhhlâwkna,” titu Paula hi a nun a entawn tlâk hle. “Mi zirtute ni rawh u”, “Entawntùr keini min nei,” te a ti ngam a. A hlangin a nung. Krista Chanchin |ha hril tùraa inpêkzia ti hian a sawi: “...Pathian khawngaihna Chanchin |ha hriattír tùr,Lalpa Isua hnên a\anga khami rawngbàwl hna ka hmuh kha thawk zo phawtila, ka nun pawh thlâkhlelh tlâkah ka ruat lo ve,” tiin. Rawngbàwlna hlawhtlinnachu inpêkna a ni.

Missionary te, Pastor leh Pro. Pastor te, Zirtírtu te, Thuhriltu te,|antu te leh ringtu zawng zawngten kan awmna hmun apiangah Chanchin|ha nunpuia, hril leh sawi tùra inpeih reng a pawimawh. Lalpa leh a kohhranhman theih tùra inpeih sa reng hi rawngbáwltu apiangte mawhphurhnapawimawh tak a ni reng ang.

CHANCHIN |HA HRIL TÛRAINPEIH RENG

August 2016 Ramthar 4

www.mizoramsynod.org

K E I M A H N I

† TUARPUINA

1. Pi R. Lal\anpuii, S/N, Tuipuibari (HMN) nu, PiLaithangi (86), Thenzawl chu ni 14.06.2016 khán zunkawng \ha lo avàngin a thi.

2. Pu Paul Neihsial, B.Ed. (IASE/CTE, Aizawl) zirlainu, Tingzathiam (75), Churachandpur, Manipur chuni 3.6.2016 khán thaw-hah vàngin a thi.

3. Pu Saidingliana Sailo, B.Ed. (IASE/CTE, Aizawlazirlai) nu, Pi Lallungmuani Sailo (72) chu canceravàngin ni 14.6.2016 khán a thi.

4. Tv. F. Lalruatfela, Evangelist, Kanpur (LucknowMission Field) nu, Pi Thangmawii (69), RepublicVengthlang, Aizawl chu lung \ha lo avàngin ni24.6.2016 khan a thi.

† N. VANLAIPHAIAH RAMTHAR CAMPAIGN: N.Vanlaiphai Damdawi Veng Pastor Bial hruaituten SMB-ah an Bial chhûnga Ramthar Campaign nei tura sàwmnaan thlen angin ni 25–26 June, 2016 khan N.Vanlaiphai Bial chhûng kohhrana rawngbàwl turinmi sawm an kal a. Kohhranhote an inhawng a, hlâwktak leh hlim takin hun an hmang thei a ni.

† CHAKMA KRISTIAN HLA BU THAR BUATSAIH MÊK:Ni 30 May–1 June, 2016 chhúng khán mi pasarih (Mizoleh Chakma thawktu)-ten Chakma Kristian Hla Bu(Chakma Kristian Git Boi) thar tùr an en nawn a. Ni 5-8July, 2016 chhúngin mi pathumin a thawh hnihna atánen nawnin an chúl mám leh a. He hla bu tharah hianhla 180 vel awm tùra ruahman a ni a, kuminahtihchhuah hman beisei a ni. Chakma zînga kohhran\han len zêl nán a pawimawh êm avàngin a buatsaihtutei \awng\aipui ang u.

August 2016 Ramthar 5

www.mizoramsynod.org

SERMONEN TÙR DIK

Chhiar tùr: Mat 2:10; 14:28-30)

Rev. K. LalrinmawiaSecretary, SMB

Sawihawnna: Kan Bible chang tàr lan hmasakzâwk khi a tawi tek tawk hle mai. Hmun a awh thui lohnán cháng khat chauh kan thur mai a ni.

Juda te lal thar pianthu hre hmasatu“khawchhak lam ata mifingte” hi kan chhui thuihman rih lo vang a. Mahse,hêng mi fingte hi arsihmanga thil thleng tharhria an nih avànginastronomy lama mi thiamsang tak (scientists,astronomers) an nih arinawm. Mat 2:2-na kan enchuan hêng ‘mi fingte’ hi anâ leh lawi ngawtin a lang.Lal thar pian thu hre verêng rêng lote hnênah,“Khawiah nge Judate lal lopiang chu?” tiin zu hanzâwt a! A hre teuh zâwktena hre hauh lo hnêna“khawiah nge?” han tihchu..! En tùr dik an ‘hruaituarsi’ kha an en loh avànginzawhna awmze nei lo anzâwt a ni. En tùr dik an enloh avàngin zawhna \ul

hauh lo kha a hre miah lotehnênah an zâwt a. Chuchuan Heroda a chawk thova; nausen Isua tihhlumduhtu an kai harh tlat! Entùr dik en loh leh en lohtùr en hi chu kristian nunatán, rawngbáwltu nunatán a pawi thei teh asin!

Mat 14-ah chuan mipuisangnga (nunau nèn chuanengzât tak ni maw?) LalIsuan hmanraw mawl tê têhmanga a hrai thu kanhmu a. Chumi zawh chuana zirtírte chu dil kân tùrinlawngah a chuantír tê tê a.Amah thung erawh\awng\ai tùrin (Betheltùrin) tlangah a láwn a.Chumi zàn chuanzankhuain thli a tleh a;zirtírte chu dîl laiah thliinhmasâwn thei lovin a chelhta tlat mai a. Zíng vàr\ianah

August 2016 Ramthar 6

www.mizoramsynod.org

chuan anmahni lam panatui chunga ke-a rawn kalan hmu a. Hmuithla emawtiin an hlau hle mai! Mahse,tu dang ni lovin an zirtírtuleh an Lalpa ngei chu a loni a. Ani chuan hlau lo tùrahrilhin a thlamuan a,anmahni lam a rawn pan a.

Chutia lungmuang leh tachu Petera pek chuan,“Lalpa, náng i nih chuan tuichunga i hnêna lo kal thumi pe rawh,” tiinngenngáwl zetin a dil peka. Chutah Lal Isua chuan,“Lo kal ta che,” tiin aphalsak ve mai bawk a.Chutah le, Petera chu phûrfahranin lawng a\angin achhuak a, Lal Isua enin tuichungah chuan a kal ve taktak ta mai!

Mahse, a hnu lawkahthli tleh chu a hmu ta tlatmai; hetia zankhuaa thlitleh avànga buai tawh hnu-a ‘thli tleh a hmu’ han tihleh hnuhnawh hian LalIsua kha a lo en a ni tihmin ngaihtuahtír. Lal Isuaa en chhung khán thli tlehhmu hauh lovin tuichungah a kal ve ta niin alang. Mahse, ‘thli tleh a

hmuh’ rual rual chuan a pildawn ta ruai mai a ni. A entùr Lal Isua lak a\anga a mitla sawnin thli tlehin achhehvêl tui a tihfawn chua en ta zâwk a ni ngei maile. En tùr dik en loh chuthli chhêm fawn tuia pilnakawng mai a ni.

Kan en \hin thildangte: Keini rawngbáwltuleh ringtu mi tin hian en lohtùr kan en ve fo mai. Chungen tùr dik en lova en lohtùr kan en tlat \hin thilpahnih chauh han thlirthuak thuak ila:

1) Khawvêl thilahmasâwnna: Rawngbáwltueng emaw zât chuan khawvêlthila hmasâwnna lam kan ena. Lal Isua en lo nih inhrehauh lovin thiamna te, hnaropui leh hlawh tam, fate zirthiamna tùr, in leh lo \ha lehsum leh paia hausakna tekan en fo. Chuti lama kan mitkan len avàng chuan kanramah corruption a nasa kanti a nih hi. Tham nána, dik lodeuh hleka tih zeuhva sumhmuhna, hna hmuhna kanen a, kan hnâwl phal lova.Pathian thu (Bible) zirtírnaleh Lal Isua tihdan a\anga

August 2016 Ramthar 7

www.mizoramsynod.org

kan mit la sawnin rualawhnalam kan en a, kan pil \hin a ni.

2) Rawngbàwlpuite:Rawngbáwltu \henkhatchuan min kotu Lalpa aiinkan rawngbàwlpuite kan ennasa zâwk a. Chutianga minkotu en thleng lova,rawngbàwlpuite en nasazâwk apiang chuan lungawilohna kan hmu tam a; lâwmtaka Lalpa rawngbàwlharsa kan ti \hin. Kanrawngbàwlpuite neih angkan neih lohvin kan vui a;engtin nge an tih bik ti rêngrêngin kan phunnawi a.Anni aia thil kan nei \hazâwk a nih leh kanrawngbàwlpuite kha kanhmusit lawi a. Hmusittu\hutphaha \hu-in rawng-bàwlpuite rilru kan hliam a;rawngbàwl hona boruakkan tiphîr \hin.

|henkhat chuan thuam-hnaw mai mai te kanlungawi lohpui a. Kanthawhpui, kan rawngbàwl-puiten thuamhnaw thar anneihin lâwmpui tâkaruangin kan phun khumsep sep a. Awm nuam lorawihin rawngbàwlpuitekan rêl zat zat duh khawp.

Chutianga rawngbàwlpuitechungchang buaipuia sawisawi ta fam chuan Lal IsuaChanchin |ha kan lo buaipuihman hauh lo a lo ni.

Lal Isua en lovarawngbàwlpui en zâwktudang leh chu rawngbàwlhnathawh kawngah antladah a. Mi dangin\hahnemngai taka anthawh leh kan sawisel a;kan buai lohna tùrah kanbuai chamchi a. Kan thawk\ha zâwka kan inhriat lehrawngbàwlpuite thawh \hatloh kan tuipui ber emaw tihtùrin kan rél kan rél bawk\hin. Chutiang rêng rêngchuan min kotu min kohnaaiin kan rawngbàwlpuitenunah kan buai a; kanrilru-ah chu zâwk chu akhat liam thuai \hin a ni.

Khawchhak mi fingtenen tùr dik an en leh ta: KanBible chang tarlan hmasazâwk khian khawchhak mifingte kawngbo hnu-akawng dika an kal lehtheihna chhan dik minkawh hmuh. Chu chu engemaw chen an lo en lohtawh ‘hruaitu arsi’ an hmuleh kha a ni. Judate lal

August 2016 Ramthar 8

www.mizoramsynod.org

pianna hmun ni lo zâwkJerusalem-a hruai lûttukha en loh tùr an en vang ani a. Chu en loh tùr chuanmahni finna, anmahniremhriatna, anmahningaihdan kha a nih arinawm. Mahse, chuhmunah chuan Judate lala piang lo tih an hriatinhruaitu arsi an en leh ta a.“Arsi chu an hmuhin anhlim nasa êm êm” ta a ni.Chu arsi chuan kawngdikah a hruai a; khaw têzâwk Bethlehem kawngahrinhlelhna nei tawh maplovin an kal a, lal thar chu

chibai an va bûk ta a nihkha. En tùr dik an en a;kawng dikah an kal.

Hun puma rawngbáwl-tute u, tualchhúng kohhranarawngbàwl hna hranghrang chelhte u, en tùr dikIsua hi i en zêl ang u.Tichuan, Petera tui chungakê-a a kal ang khán “buainapiah, inelrelna leh sawisêlneuh neuh piah” Krista-ahchêngin Lal ram i din tharzêl ang u.

Lalpan a thu kan zaatán malsàwm rawh se.

MISSIONARY ROPUI - JOHN G. PATON-A (1824 – 1907)John Paton-a kha New Hebridges, Africa thliarkâra hrîngei kawlhsén leh

kóhám tak takte chenna hmuna thawk a ni a. A kal hma lawka kal, mi ngo mission-ary pahnihte chu chûng hringeiho chuan vaw hlumin an ei zo vek a. John Paton-aerawh chuan a tîm phah lo. Putar pakhatin, “Nang pawh i kal chuan an lo ei ve ngeiang che,” tiin kal lo turin nasa takin a thlêm a. John-a erawh chuan, “Pu Dickson,hei kum upa lam i ni tawh a, thlanah i taksa hi an zalh ve thuai tawh mai thei. Chutahchuan lung (worms)-ten i taksa chu an ei ang. Lal Isua chawimawi nâna ka nuna,ka thih theih phawt chuan hrîngeiin min ei emaw, lung (mitthi \awih lung)-in min eiemaw pawh ni se, a danglam tehchiam lo ve,” tiin a chhâng daih mai.

A kal hma pawhin John-a hian Scotland-ah rawngbâwlna lo kalpuiin Biblezir hona hlawhtling tak a lo enkawl tawh a ni. Chu hmun ralmuang taka a dinhmunluah duh tûr mi tam tak an awm a, mahse chawimawina leh duhsakna dawnna tûrawm lohna hmun, hrîngeiho zînga rawngbâwl tûr erawh chuan mi an tlêm hle si tiha hria a ni. “Ka rawngbâwl mêkna hi nuam ka ti a, Pathian malsâwmna azârah kahlawhtling hle. Mahse, boral mêkte \ap thâwm hi ka bengah hian a châm reng si; tumahin an ngaihsak si lo. Chutihrualin, tûna ka dinhmun luah tûr erawh chuan mitam tak an inpeih reng tih ka hrechiang a ni,” tiin John Paton-a hian kal chhuakarawng a bâwl chhan a sawi a ni.

August 2016 Ramthar 9

www.mizoramsynod.org

BUHHMUN A|ANGINPAKUR BIAL THAR CHANCHIN

Pastor F.H. Kapkhuma, Bialtu Pastor

Pakur Bial hi kum 2015 Synod Inkhâwmpuiin Bialthar hawn tùra a rel zínga mi kha a ni a. Pakur hiJharkhand leh W. Bengal inrí-naa Pakur district khawpuia ni a; kan Field Headquarters, Dumka a\ang hian km80 vêla hla a ni. Kolkata a\anga India ram khawpui engemaw zât kal pawhna rel kawngin a paltlang a, Pakur histation a ni a.

Tûna Rél (Silchar -Sealdah direct train) pawhhian a paltlang a. Helaihmun Bial station-a kanSynod-in a lo ruahman hi afuh hle a, nakin lawkahchuan Jharkhand MissionField leh Mizoram lam inkalpawhna kawtchhuahpawimawh tak a la nih arinawm. Pakur leh Silcharinkár rél chuan man hiSleeper Class-ah ` 485,3AC-ah ̀ 1,315 a ni a, 2AC-ah hian ̀ 1,915 a ni thung.Mizoram a\ang chuan hladeuh viau tùra ngaih a nia, mahse Silchar leh Pakurinkár hi rélin darkar 29 vêlchhúngin a thlen theihdaih a ni.

Ni 17.01.2016-ah PakurBial thar hi Jharkhand

Mission Field Secretary,Rev PB Zosaptharan ahawng a,hemi ni vek hianPastor induction hun pawhhman nghal a ni.Bial\huthmun Fellowship hianBiak In an la neih lohavàngin Bial thar hawn lehPastor Induction Inkhâwmhi Silpouline zár hnuaiahhman a ni a. Pastor thartechhúngkua hi Bial mipuiinzai leh lama lo làwmin,khual \ha an lo dawnsâwndànin an ke an lo silsaka, pár\hi te an lo awrhtírhial a ni.

Tûnah Pakur Bialtharah hian fellowship 11an awm a, hêng zíngapahnih hi kumina hawnthar an ni. Hêng fellowshipte hi Biak In nei mumal an

August 2016 Ramthar 10

www.mizoramsynod.org

la awm meuh lova,tûnahhian Kohhranhote \an-puinain fellowship pahnihchuan Biak In an sa \anmék a, hêng kan Biak Inhmunte hi kan ringthartenKohhranho an pêk a ninghe nghe. Pakur bialahhian Mizo Missionary 6;Field worker 4 leh Krawssipai 9 ten rawng an bâwla. Bial chhúngah hianKohhran mi 654 awminKohhran in 160 vêl a awma. Kohhranhote \awng\ainaazárah rawngbâwl hnapawh a kal tluang viau a ni.

Jharkhand-a Santalhnamte hi Chanchin |halamah hian an inhawng hlemai a; rawngbàwl pawh anuam a, ringthar pawh anpung zêl a ni. Ringthartehian an hnampuite an veiêm êm a; hmun hla tak taka an chhúngte leh thianteChanchin |ha hrila zinchhuak te pawh hi an awmfo a ni. Hei hi kan SynodMission rawngbàwlnatichaktu tak pawh a ni.Pakur Bialah pawh hiankumin January – Aprilchhúng khán ringthar 117lai an awm a. Kanringtharte hi taksa leh

thlarau lama hmasâwn ngaitak takte an ni hlawm a,\awng\aipui an ngai hle.

Hêng bâkah hianKristian lo ni tawh,enkawltu mumal nei lo, kalngaihna hre tawh si lotenkan Kohhran min hmelhriata, min rawn bèl ve zêl a.Moholanpur-ah phei chuan\um khatah mi 87 lai FMPB(Friends Missionary PrayerBand) a\angin kan Koh-hranah kan làwm lût hial ani. Hêng mite han hmuhhian Kohhranin Missionhna kan thawh hi a hlutziaa lang chiang \hin. Missionpáwl tam takin Chanchin|ha an hril a, ringtu pawhan siam a. Mahse Kohhranmumal tak an din lohavàngin missionary-ten ankalsan hnuah an miten kalngaihna an hre lo fo.

Tûnlai hian parachurch rawngbàwlna thâwma ring viau a, KohhranMission rawngbàwlna nènlo khaikhin mai tâwktepawh an awm. KohhranMission hna hi adanglamna leh a hlutna êmêm chu - Kohhran chuankan chi theh lo \iak kan

August 2016 Ramthar 11

www.mizoramsynod.org

enkawl zui a, kan châwmzui bawk. Puitlinna kawngkan zawhpui a, mahni ke-ading thei tùrin kan buatsaih\hin. Vawilehkhatah ri vutvut lo mah se KohhranMission rawngbàwlna chua tlo va, ringtharte pawhKohhran inkaihhruainamumal leh \ha zirtír zêl anni. Hei hi an hma lam hunatán pawh a pawimawh êmêm. Chuvàngin kan SynodMission hna pawh hi tûnakan dinhmun a\ang chauhni lova, nakina ringthartedinhmun tùr leh awm zêldàn tùr ngaihtuah chungaKohhran mite hian kan thlira \ul hle. KohhraninMission hna kan thawh hikan tihchak deuh deuh a\ul hle a ni

Bial Inkhâwmpuihmasa ber: Ni 19-20.03.16khán Pakur Bial inkhâwm-pui hmasa ber hman a ni a,palai riak lût hi mi 150 vêlkan ni. Inkhâwmpuina tùrhian pandal zár a ni a,inkhâwmpuiah hianMizoram anga mikhual haninthlen mai kha a remchanloh avàngin Pandal-ahmikhual kalte chu an riakmai \hin. Zíngah mutbu an

tél a, inkhâwm nán kanhmang leh mai a.Pawnthuah télte chu \hutnaa ni leh nghal mai bawk a,a awlsam angreng viau mai.

Bial pawisain ei rawngkan bâwl a; hmun khatahchaw kan ei a. Pandalzàrna tùr leh ei rawngbàwlna hmanrua bungbéltehi Bialin neih vek a ngaithung. Bial thar kan la nihavàngin kan la nei ve mai lova, Field chhúnga Bialdangten kan mamawhengkim min hawhtír a ni.Aizawl lam a\angin kanchawhmeh tùr min rawntumsaktu kan nei hlauhbawk a; buai lutuk lovinInkhâwmpui kan hmangthei a, a làwmawm hle. BialInkhâwmpui hi kan hlim êmêm mai a, a tàwp zànah pheichuan zíng dár thum vêlthleng kan zai khâwm a, ahlimawm khawp mai.

Bial chhúngarawngbâwl dàn tlángpui:Ringthar siam belh zêl tùrahma lâk reng a ni a.Missionary-ten theihtâwpchhuahin \an an la reng a;an awmna hmuna Kristianni lo inahte lengin an tî tîpui

August 2016 Ramthar 12

www.mizoramsynod.org

bâkah zàn hnih zàn thumriakin a huhovin an fehchhuak \hin a. Kristianfilm-te chhuahin mipui lokal khâwmte chu PathianThu an lo hrilh \hin a, anin lamah an lenchilh \hinbawk. Hei hi a hlâwk hle\hin, hmabâk erawh a latam viau thung.

Ringtharte sawhnghehna lamah pawh \anlâk reng a ni a. PathianBiak Inkhâwm kalphung te,Kohhran kalphung leh kanthurinte inzirtír reng a nia. Kan Kohhran mi tamzâwk hi ziak leh chhiarthiam lo an nih avàngininzirtír nasat kan la ngaihle a, hmabâk a la tamkhawp mai. Pathian ramthilpêk leh buhfai-\hamtepawh inzirtír \an a ni a.Sunday School pawh neih\an ve a ni a. JharkhandMission Field-ah hianMizorama SakramenDepartment zirlaibu chuSantal \awnga lehlin a ni a,chu chu puitling lamah

chuan kan zir ve a. A rammi thawktute leh Kohhranahruaitu àwm mite hruaituatána inchher mék zêl a nia; hma kan sâwn ve hrethret zêl a, a làwmawm hle.

Kohhranhote \awng-\aina leh thilpêk avànginkan Synod Missionrawngbàwlnain hma a sâwnzêl a. Thawh tùr a tam sia, nasa zâwka kan \an a \ulhle mai. Pakur Bial pawhhian kan district páwnSahebganj district lamahluh kan tum mék a,ringthar pawh paruk lai anawm tawh. Pathian zárahzau zawka kan inzár pharhzêl kan beisei. SynodMission rawngbàwlna achak zêl theih nán \an lazêl ila. Ram chhúngaKohhranhote kan chakphawt chuan kan Missionrawngbàwlna pawh a darhzau zêl ang. Chumi tùrchuan Kohhranhoten kantih theih sang ber hi i tizêl ang u. Lalpa ram a zauzêl ang.

|AWNG|AI A PAWIMAWH

“Unau duh tak, chu ram (China) i thlen hunah chuan, \hing\hichauhvin a ni hma i sâwn theih dawn ni!” – J. Hudson Taylor

August 2016 Ramthar 13

www.mizoramsynod.org

INTHAWINA BUNGRUA AN HÂL

T. LalchhuanglianaHdm. PMS, Hamren

Hamren, Karbi Anglong-a ringlo chhúngkua PuJoysing Teron te chhúngkua chuan Isua Krista chuan chhúngkaw Pathian atána thlangin, an pi putea\anga urhsun taka an lo biak \hin, an chhúngkawpathian, ‘PENG ARNAM’ an biakna bungruate chu ni14.6.2016 khán hâl ralin, ni 19.6.2016 khán baptismaan chang ta a ni.

Pu Joysinga te chauhlo pawh chhúngkuaaKristiana inpete chuan anchhúngkaw pathian hnênaan inthawina bungrua hi anhâl \hin. Hetiangainthawina bungraw hâlemaw thehthang emaw hiKarbi hnam tán hian thilawlai a ni lo.

Karbi hnamte hianpathian tam tak an nei a.Chhúngkaw véngtu lehenkawltu anga an biakpathian hi ‘PENG ARNAM’(Peng Pathian) an ti a.|henkhat chuan chhúngkawpathian hi ‘HEMPHU’ leh‘MUKRANG’ a ni e an tibawk. ‘Peng Arnam ’ hipathian ropui bera anngaih chu a ni lo nâ-in anbiak zin ber leh lâr ber

zínga mi a ni. Chhúngkawpathian a nih anginchhúngkuain dam lohnaleh harsatna an tawhnikhua apianga an biak\hin a ni a; damlohna lehharsatna tâwk lo mah sekum tin vawi khat tal an bebawk \hin. A hnênah arpariat leh zu leh, a chánginkèlin, an inthawi \hin. Anthlai thar hmasa, buh lehvaimimte chu an pathianhnênah hian hlan hmasakngei tùrah an ngai a; buhthar pathian hnêna hlanna,sang kimi arnam kepi hunan hman phawt loh chuanan buhbâl tharte hi ei maitùrah an ngai lo bawk.

An chhúngkaw pathian,‘Peng’ an biak \an dàn hisawi dàn hrang hrang a

August 2016 Ramthar 14

www.mizoramsynod.org

awm a. Chûng zínga a lârzual pahnih chu: Kuhva eithawnthu (Ingtat e-om) lehNgawi dawh thawnthu (Rukevat) a ni. He thawnthuasawi dàn chuan (kai tawimai ila) an pathian hi atírah chuan ram-mi, ram-huai (Ingnam Api) a ni a. Mipakhatin manin a inah ahawn a, an in véngtu lehenkawltu atán a hmang taa ni. Ingnam Api chuan titùra an hna pêk apiang \hataka a thawh \hin avànginlàwmthu sawi nán a puchuan kèl talhsakinchawhlui tuihnai tak asiamsak a. Chutiang chuanchaw te, kèl sa te, sava sate an pe \hin a. A pu a thihhnu pawhin a beisei zui takzêl avàngin kum tin vawikhat an pe ta ziah a.

Chutianga an làwmthusawina thilpêk, chawhluian buatsaihsak chusakhaw thil angin a lo kalta a ni. Tichuan, he thil hi‘Peng’ hnêna inthawina(Peng karkli) an ti. ‘Peng’hi ‘Hem angtar’ (in nghâktu)tiin an sawi bawk a. Tûnahchuan amah biakna hi‘Hem angtar kardom’ tiinan sawi ta ber.

Chhúngkaw inthawina:Karbi-te hian an in hichènna leh ei leh innahmun atán chauh ni lovin,inthawina hmun atánpawh an hmang a ni.Inthawina pawimawh berchu an choka (kut) chhúngainthawina bungrua (mar-jong) an dahna, banglaibulah an hlan \hin a;inthawina tenau deuherawh chu pindanpawnlawi zâwk (kam)chhúngah an hlan \hin.

Chhúngkaw pualinthawina hi pipute thlarau,‘chamburukso’ biakna a niber a. Chamburukso chu zute, sa te, sangha te peatihlàwm theih niin an ringa; an chhúngte thi tawh, anthlahtute thlarau malsàwmnaan dawn theihna tùrinchhúngkaw inthawinahunah emaw, hun engemaw bikah emaw hêngtehi an pualin an hlan ve \hina ni. Hetianga thlarautihlungawina tùra thil pêkhi an hlan loh chuanchhúngkua la damte zíngahchuan a chhan leh vànghriat si lohvin natna lothleng thut thut theiin anring a ni. Chutianga natna

August 2016 Ramthar 15

www.mizoramsynod.org

mak tak chhúngkuaa a lothlen chuan, chamburuksolungawi loh vàng leh thilpêk a ngiat vàngah an ngaia, a tihlungawi nán lehanmahni chu an latheihnghilh lo a ni tih entírnán inthawina chi khat,chamburukso hor kepi(thlarau hnêna zu pêk)inthawina an hmang \hin a ni.

Hei aia urhsun lehfamkim zâwka piputethlarau biakna hichamburukso kachingduk(thlarau tihlungawina,malsàwm dìlna) an ti,chhúngkuaa hman chibawk a ni. An inthawi dànber chu hetiang a ni: Inchhúngah chángél hnah anphah a (chángél hi an biaktùr pi pute thlarau biak ngaizat anga tam an phah a),hnah chungah chuan zu(zu thianghlim) an theh \het\het a; chhúngkuaa upachan changin, malsàwmnadíl chungin, chu hnahahchuan ‘ngha chár rawhhmin’ an dah \hin a ni.

Chhúngkaw puithiamhna chu: Chhúngkaw pualainthawina hman thuah paberin mawh a phur a;

‘Arnam ke-ot abang’(Pathian rawngbàwlnachelhtu) tih a ni. Amawhphurhna chu a fapaupa ber kutah hlanchhâwngin inthawi dànkalhmang te, inthawina lehdawi bungrua hman dàn tea zirtír \hin. A fapa upaberin mawhphurhna a lâkduh loh chuan a dawttuina rochung \hin.

He mawhphurhna lachhâwngtu apiang hichhúngkaw hotupa(hemripo) hming pu zuituan ni \hin a; in pui ber pawhchang zui tùra ngaih an ni.Chutiang bawkin, rokhâwmtu tùr fapa an awmloh chuan fanu pawhin roa khâwm thei a, ‘hemripi’(chhúngkaw hotunu)hming puin a pa ro zawngzawng a chang thei a ni.Mahse, sakhaw serh lehsâng khawiha, a pa‘marjong’ rochun erawhhmeichhe tán a thiang velo. An laina hnai zínga mipatu emaw hnênah pa ber athih veleh inthawinabungrua báwmráng (arnamaburup) chu a chhúnga‘marjong’ awm zawng zawngnèn an hlan a. Tichuan, ani

August 2016 Ramthar 16

www.mizoramsynod.org

chu chu mite chhúngkawpuithiam (Arnam ke-otabang) a lo ni ta a ni. Paber a thih hma chuan anhlan ngai lo. Fapa zínga tupawhin nupui neiin inhrang chang mah se,anmahni chhúngkawpualin inthawina hi ahrangin an hlan nghal maingai lo va; pa ber dam laichuan in pui bera pasakhaw biak kha an va\âwmpui mai \hin a ni.

Chutiang chu ni mahse, in hrang chang tawh,nupui fanau neia mahniatal hrang tak tak tawhtechuan chhúngkaw pathianbiakna hi a hrana neia, anpathian biakna bungrua‘Hem angtar’ pawh hi kawlhrang ve ngei tùra ngaih anni thung a. Chu chu anfate zêl hnêna an rochunchhàwn zêl tùr a ni bawk.Hetiang a nih avàng hianan chhúngkaw pathianleh an hnêna an inthawinabungrua hâl ral emawdah bo emaw hi thi lawlsam a ni lo.

Pu Joysing Teron hiunau pariat zínga anaupang ber niin nupui

fanau nei tawh, ‘Hemangtar’ pawh nei hrang vetawh a ni. Kristian nih anduhna hi kum hnih kal taa\ang tawh khán a ni a.Mahse, an chhúngkawpathian biakna kalsan chuthil awlai a ni lo. Evangelist-ten a khát tâwkin an tî tîpuireng a; kohhranin anhming lamin an \awng-\aipui bawk \hin. A tàwpahan chhúngkaw pathian‘Hem angtar’ chu kalsaninan chhúngkaw Pathian atánLal Isua Krista chu anthlang fel ta a ni.

An ‘Hem angtar’ chuengtia tih tùr nge ni ang tihrélin chhúngkua an inráwnkhâwm a. A u mipatechhúngkaw hnih hiKristian an ni tawh a,pakhat phei chu kanKohhran Upa a ni nghenghe a. An zíngahmawhphurhna la chhâwngmai tùr an awm loh avànginhmun hla zâwka anlaichinte pawh an ráwn a.Anni pawh chu Kristian nihtum rilru ve mék, baptismala chang lo mai chauh annih avàngin an la chhâwngthei si lo va. Tichuan, hâlral mai loh chu tih dàn dang

August 2016 Ramthar 17

www.mizoramsynod.org

a awm lova an hriat avànginni 14.06.2016 khánEvangelist-ten an hâlralsak ta a ni. West KarbiAnglong lamah hian ‘Hemangtar’ hâl ral hi mi tih zenzen loh a la nih avàngin, engemaw ti taka a chhuanchhezawnga rawn puh theitutelaka inven nán a \hen a zárchu hal lohvin ramhnuaiahan dah bo thung a ni.

Karbi Anglong-a chhúng-kaw sâng tam takte hian anchhúngkaw pathian hi an

la kawl a. Chhúngkaw\henkhatin chhúngkawpathian hi paihin Hindupathian, Shiva, Joyguru anzui mék bawk a. Hindupathian thlangtu hi an pungzêl bawk. An chhúngkawPathian atána Isua Kristathlangtu chu za zêla mi 14chauh an la ni. Kan unauKarbi-ten an chhúngkawPathian atána Isua Kristaan thlan ngei theihna tùrinhe thu i chhiar zawh rualhian rilru \awng\ainahmang ta che. AMEN.

HOME MISSION & CACHAR TLANGRAMMISSIONARY RETREAT – 2016 REPORT

K. RonghakaMission Promoter

Region hrang hrang in\hen darh hnua HomeMission & Cachar Tlangram Region Retreat Vawi 3-nachu I.T.I. veng Kohhranah ni 26 - 29 May 2016 khánhman a ni. Kum 2011-ah Republic Veng Kohhranah leh2013-ah Chawlhhmun Kohhranah te hman a lo ni tawh.

Tûn \um Retreat-ahhian Home Mission North& South, Cachar Tlangramleh Masihi Sangati-athawktu (Mizo \awngthiam) leh an kawppuite mi1,121 an tel thei. Masihi

Sangati thawktute hiOfficial ang chuan Retreat-a an tel vawi khatna a la nia, an ngaihlu hle.

Ni 27 (Zirtàwpni)chawhma leh chawhnu

August 2016 Ramthar 18

www.mizoramsynod.org

khán ‘Mission Strategy’tih thupui Part I & II-a\henin Rev. Dr. K.Lalrinkima, Principal, MTC-in a zirpui a. Sawi honaneih a ni bawk a; hunin adaih lo lam a ni. Kan tuipuihle a, kan hlâwkpui ngeipawh a rinawm.

Ni 28 (Inrinni) Chawhmalamah ‘Core Training’Programme hman a ni a. Dr.Robert S. Halliday, Co-ordinator, SMB-in a zirtír.Missionary-ten an lahmelhriat loh programmethar a ni a. Mahni kaninhriat dàn te, miten minhriat dàn te leh, chu chuthawh hona \ha siam tûraprogramme pawimawh taka nih dàn te zir ho a ni.Chawhnu lamah chuanRetreat apianga kan tih \hindàn angin zawhna lehchhanna hun atan kanhmang a. Zawhna chi hranghrang 107 zet a lo lût a,hêng zawhnate hi kanhruaitu pali-ten an inchhansem a, a bengvàrthlâkin atuiawm hle zêl mai.

ZAI BORUAK: A \antirhzàn a\anga a tàwp zànthlengin mipui zai ho

boruak a nung \ha tluan zaka. Inkhâwm apiangin lamtualaleng lo khawp Pathian fakalam an awm reng.

ZAIPÁWL : Retreatchhúng hian zaipáwlpasarih awmin, zaipáwl zaivawi kua kan ngaithla.Zaipáwlten programmenèna inhmeh tak hla anrawn nei thei vek a;programme nèna inpersandeuh hla tute mahin anthlang lo leh thiam tak lehnung taka an zai chu a ropuidangdai khawp mai.

GROUP & SOLO: Groupzai pahnih leh malzai paliRetreat chhúng hian kanngaithla a. Hmun kilkhâwrtak taka awm Missionary-ten Video leh TV lama an lothlir \hin a LIVE ngei maiaan ngaithla chu manhla anti hle. Hêng zaia rawng-báwltute rêng rêng hianPathian Thlarau Pàwlna taknèn an hun hi an rawnhmang vek niin a lang.

BIBLE STUDY: BialtuPastor Rev. C.S. RilanZirtàwpni leh Inrinni zíngkárah ‘Character Study’ a

August 2016 Ramthar 19

www.mizoramsynod.org

neihpui \hin a. Josefachanchin, Missionaryrawngbàwlna nèna inkung-kaih záwng takin an zir ho\hin a, a telten hlâwk hleinan hria.

THUCHAH: Retreatchhúng hian kan hruaitupaliten Pathian thuchahropui tak tak leh ngaihthlâkmanhla tak tak an sawi.Hetiangin:

1) Retreat \an (Ningani)zànah Rev. H. Lalrinmawia,Synod Moderator-in KeyNote Address-ah “Achhuang apiangin Lalpachu chhuang rawh se” tihthupuia hmangin ‘Lal Isualeh a kraws i chhuang zêlang u’ tiin thuchah \ha takleh ngaihthlâk manhla taka sawi.

2) Zirtàwp zànah Dr.Robert S. Halliday,Coordinator, SMB-in Isaia41:9 - 13 tlawh chhaninPathian nèna inhmachhawnarawngbàwl pawimawhzia\ha tak leh ngaihthlâkmanhla takin a sawi.

3) Inrinni zànahExodus 4:2 tlawh chhaninPathianin Mosia hnênah “I

kuta mi kha eng ngeni?”tia a zawhna khathupuia hmangin Rev. K.Lalrinmawia, Secretary,SMB-in thuchah ropui taka sawi a. Pathianni zíngaha thupui hmasa chhun-zawmna angin kan kutavànram chabi, Lal Isua lehKohhranhovin min kawltírchu a nih tûr ang taka hmana nih theihna tûra fuihnathuchahin a chhunzawm.

4) Pathianni chawhnuahGen 12:1-2 thute chhiarinRev. B. Sangthanga,Executive Secretary i/cMission-in “Thuawihna”tih thupuia hmanginthuchah nung lehngaihthlâk manhla tak asawi. Zànah Matthaia5:11,12; 10:5-16 techhiarin, “Chanchin |hahril” tih thupuia hmanginthuchah ropui tak, tawi feltakin a sawi bawk.

Retreat chhúngathuchah sawitu zawngzawngten Thlarau Thiang-hlim puihnain ngaihthlâkmanhla leh hlâwkpuiawmtak, tawi fel leh kimchangsiin an sawi \heuh mai khaa ropui hle.

August 2016 Ramthar 20

www.mizoramsynod.org

MISSIONARY THITESÛNNA: Ni 29.5.2016(Pathianni) Chawhnu-ahMissionary, chatuan ram minpansan ta, hêng mipasarihte sùnna hunurhsùn takin kan hmang:

1) Nl. Rosangzuali, SynodOffice, (1973-2015)2) Pu C. Lalhmunmawia,Masihi Sangati (1963 - 20153) Pu Hriakmawia,Masihi Sangati (1950 - 2015)4) Pu K. Vanlalnghaka,Tripura (1960 - 2015)5) Pi Kamta Rana,Masihi Sangati (1968 - 2015)6) Pu K. Lalrochama,Tripura (1958 - 2015)7) Pu Zoramthanga,Masihi Sangati (1966 - 2016)

ZAIKHÂWM: Zirtàwpnizàn a\anga Pathianni zànthleng inkhâwm banapiangin Pathian fakazaikhâwm \hin a ni a.Biak In lam angin mi kantam lo deuh nâa mi

\hahnem tham tak chu kantel thei zêl a, PathianThlarau Thianghlim pàwlnapawh kan dawng viau zêl.

THLENGTU KOHHRAN:Ruahmanna hmasa aremchan leh loh thutavàngin I.T.I. Veng Kohhranchu Retreat thleng tûrangen an ni a. Hun chêp takkárah min remtihsaksatliah pawh ni mai lovin,an Kohhran Secretary sawidàn takah, “Kan lehkha anhmuha Committee-te hlimhmél kha in hmuh ve atánka ît hle mai” ti khawpalâwmin min lo dawngsawnga. An thawh hona a ropuiintisa leh thlarauvahMissionary-te min thleng zovet vet hle a. Kan tlaiin kanpuar tak meuh meuh a ni.

Ruahpui leh ni sá, diakleh khaw lum hrehawmlutuk awm lova boruaknuam tak min buatsaih-saktu Pathian chungah kanlâwm hle.

† Chutichuan, Pathian mi thlan, mi thianghlim leh duh takteangin lainatna thinlung te, ngilneihna te, inngaihtlawmna te,thuhnuairawlhna te, dawhtheihna te chuan inthuam rawh u,tupawhin tu chungah pawh thupawi nei ang ula indawhtawnin inngaidam tawn ula; Lalpa chuan a ngaidam che uang tak khan ngaidam ve rawh u (Kolosa 3:12,13).

August 2016 Ramthar 21

www.mizoramsynod.org

2016 HOME MISSION & CACHAR TLANGRAMMISSIONARY RETREAT THLIRLET LAWK ILA

H. LalthantluangaEvangelist, Pangbalkawn

Kan Synod Mission Board hruaitutenngaihtuahna tam tak senga an ruahman MissionaryRetreat chu ITI Veng Kohhran pem buh bel chawt mahse Nu leh Pa nih tling takin, inhawng tak leh zo takamin thleng kha a ropuiin thlengtute an fakawm hle mai.Missionary kalte pawhin nuam kan tiin kan thla a ngamtláng hlein ka hria. Ramthar rawngbàwlnain akaihhnawih Pastor-te pawhin min uap tlat kha alàwmawm tak zet a, Missionary Retreat min hlutpui zêltùr pawhin beisei zui zêl bawk ila.

Paper buatsaihtute lehthusawituten thu \ha taktak min zirpuiin kanngaithla a, kan rawngbàwlnaatána \ha tùr thu pawimawhtak tak min fah mawlhmawlh bawk a. Ngaihtuahzui tùr leh kan insiamremna tùr thu tam tak kandawngin kan ngaithlabawk a ni.

Kan thu zira sawi ho tùrchu hrang hrang kan sawiho lai khán sawi châkin kalo khat ve \ún a. Mahse,\uah tak tak kan tam a; huna tlém bawk si a, ka insumtluan ta zak a. Chanchin bu

lamah tal hian ka haninhrithla ve teh ang.

Mission Strategy kanzir lai khán, heti hian ka longaihtuah a: “Kan hun hmalamah khán ‘Buhseng tùr atam, Buh sengtu an tlém’tiin thusawitu tam takinMissionary challenge ansawi \hin a nih kha.Kohhrante pawhin Lalpatána thawktu tùr kan dilchamchí \hin. Tûnah erawhchuan mi thiam, mi inpe,Synod hian kan la séngtawh meuh lo niin a lang ta.Lalber Sipai tùra inpe ngam‘Baal hmaa la \hing\hi ngai

August 2016 Ramthar 22

www.mizoramsynod.org

lo’ Lalpan min pe zêl, Lalpachu fakin awm zêl rawh se.Tír chhuaktu, a hmun\huKohhrante pawhin hêng hikan \awng\ai chhànna khaa ni thei ang em? tihngaihtuaha Ramtharrawngbàwlna lamah hian\an kan lâk thar lehzual ava \ul êm!” tiin.

Kohna dawngtutenKohna an chhàn theih nánField awm sa tuai hnúmintichangtlung zêl ila. MissionBoard-in ngaihtuahin,ngun taka zir chiang chungzêlin, boral mékten NUN anneih theih nán leh Lalparamzau nán Field thar ihawng zêl ang u.

Pastoral leh Missionrawngbàwlna hi HomeMission bîkah hian buaipuihlawh tak a lo ni tawh \hin.Eng emaw lai phei khachuan Home Mission hiPastoral hnuaia dah a lo nitawh a; mahse a \hat zâwkringin Mission hnuaia dahlêt leh a lo ni tawh bawk.‘Ramthar Area chintihchian ni rawh se’ tihtepawh inkhâwmpui agendaa lo ni hial tawh \hin a ni.Hêng rawtna leh ruah-

manna te hi rawngbàwlnahlâwk zâwk leh fel fai zâwka awm theih beiseina chu ani ngei mai. Amaherawhchu,a taka hmang tùr chuanharsatna a awm thei angem le? A khawih thlen tùreng chen nge ni ang le? tihte ka lo ngaihtuah ve a.

Eng pawh ni se,Pastoral a ni emaw, Missiona ni emaw kan tum ber chu“Mi zawng zawng chhan-dama awmtír leh thu takhriattir” hi a ni si a. Kaninrelbàwlna a fel zâwk theihnán Mizoram Synodhnuaiah Department hranghrangin in\hen mah ila tumthuhmun, duh thuhmunkan ni tih hi kan hriat tharleh a \ul. Tûna kan kal mékdàn hi a \ha tâwk tawh lo anih chuan kan hruaitutehmangin Lalpan min lahriattír ngei ang tih ring ila.

Inrinni chawhnuOpen Session zet khachu… Kan hotuten kanvei rûkte inthlahrunghauh lo leh zalen takaphawrh chhuahna hunmin han siamsak a, alàwmawm. Zawhna \hatak tak te, zawhna fahrah

August 2016 Ramthar 23

www.mizoramsynod.org

tê tê te, zawhna leikuaitak tak te zâwtin mahnimawng kan hlîm ang tihhlauvin ka lo îp chawihchawih a. Kan zawhna ulhleh kikawi deuhte pawhkan hotuten Kohhran\awngkam taka dam thlapleh pawmawm taka minhan chháng kha a ropuihle mai. Inenlêtna tùr lehinsiam\hatna tùr kanngah hlein a hriat theih.

Sermon kan ngaihthlâkang khán Vanram chabikan kawl lai tibo tán a tharmin kawl tír kha. Hmanhnùm loh avànga tui-êk tenâwt tle thar leh tùra minfuih ang khán inpêkna tharnèn hma i la thar zêl ang u.

Kraws bula mi tin thlaraukan rawn hruaite chu

Beramno huanga kankhungte chu;

Kan Lallukhum timawituan lo ni ang a,

Chu khawpui mawi lehnuam takah chuan.

Kan Retreat-a Missionaryrual Biak Ina kan \hu tlimhmur mai kha a va ropuiêm! A bîk takin, HomeMission-a kan rawngbàwlnahi a lo rei ve ta hle mai;thawktu, mual min liamsantate leh Pensioner, min ladampuite pawh an lo awmnual tawh. Amaherawhchu,kan thawh rei tawhngaihtuahin kan thawhnahmunah hian ringtupuitling tak kan la tlachhamdeuh em? Engati ngesakhaw hluia an kìr leh mai\hin le? A hrilhtute hiankan hrilh thiam lo nge, adawngtute hian an dawngfuh lo zâwk ni ang le?Hriatthiam a har hle mai.

Eng pawh ni se, boraltezawnga lo kal Lal Isuan ahnathawh chhunzawmtùra a kohte kan nih hrerengin mahni hmun\heuhvah Lalpa chaknaringin theihtâwp i hanchhuah leh phawt mai tehang u aw.

† Zirlai pakhatin C.H. Spurgeon-a hnênah, “Chanchin |ha lahre miah lote hi chhandam an ni ve ang em le?” tiin a zâwt a.Spurgeon-a chuan, “Keia zawhna ve thung chu - ‘Keini, Chanchin|ha nei/kawl reng sia, a la hre lote hnêna hril si lote hi chhandamkan ni thei ang em?’ tih hi a ni zâwk,” tiin a lo chháng a.

August 2016 Ramthar 24

www.mizoramsynod.org

MYANMAR-AH GOOD FRIDAY

R. Ramdingliana,Luangmual, Aizawl

Luangmual Kohhran Pavalai Páwlten Zohmunkhua (Myanmar)-ah Good Friday hmanpuiin Work Campkan han nei a. Rev. Gospel Tanán, Speaker hruaiaCrusade neihpui tùra min ngen angin kan rawngbàwlpui,T. Upa C. Zairemmawia, Sihphir Venglai chu Speakertùrin kan sáwm a. An Kohhran Committee-in min loremtihsak a, kan lâwm hle. Kan han kalna hi PresbyterianChurch of Myanmar hnuaia Phai Synod huam chhúng,Zohmun Venglai Kohhran (Pastor Bial khat a ni nghalbawk) a ni a. Myanmar-ah hian Synod pakua (9) awminPhai Synod hi a lian ber leh kaihruaitu bera an neih a niàwm e. Zohmun Venglai Pastor Bial hi 1996 khánVengpui Pastor Bial a\anga indangin Kohhranchhúngkaw In 72 awmin Upa 4, Tual Upa 4 leh Kohhranmember 226 an awm. Pavalai hi 2014 November-ah andin a, member 53 an awm. Mission rawngbàwlna lamahan tui hle a, tûnah hian Missionary 12 an châwm a ni.

KALKAWNG: Ni 21-29March, 2016 chhúng chámtùrin mi 20-te chu Rev.Zothansanga (LuangmualBialtu Pastor) chuan zíngdár 9-ah Biak In kawta\angin \awng\aiin minthlah liam a. Sumo pahnihleh Car pakhat hmangintluang takin zàn dár 7 vêlahZokhawthar kan thleng a.Pu Lalhluna te inahthlengin an chhúngkua anlo fel hle, an inah kan riak

nghal a. Zàn mut hmainIndia pawisa ` 1/- lehMyanmar pawisa ̀ 17.30-inkan thleng fel nghal vek a,tui takin kan mu ta a ni.

A tûk zíng dár 7 vêlah|iau lui kanin, Rev.Pianthara (|iau Bialtu)-inmin lo dawngsawng a, athlamuanthlâk hle. Kanchuanna tùra an loruahman - Motor pahnihhmangin dár 8 vêlah kan

August 2016 Ramthar 25

www.mizoramsynod.org

chhuak leh ta a. Lentlángte, Rúnlui te, Thantláng tekan han tlan pel chu kanMizo pi leh pute sulhnumin hriatchhuahtír a, lungan tiléng hle a ni. Tláng ramkhawpui Tiddim te, Halkhate tlan pelin Tahan khawpuikan thleng a. Khawpuichhúng lût thûk lutuk lovinIndia kawngpui siam sak‘Friendship Road’ an tihmaiah kan tlan leh charchar a, kawngpui a zaunuamin a thengthaw nuamhle mai. Zàn dár 8-ah kantum ram, Zohmun khuachu tluang takin kan thlengta a ni. An Kohhran Upa te,Pavalai te leh KohhranHmeichhe hruaitu tenzanriah tuihnai tak nèn minlo hmuak a. Zanriah eikhamah thlen in tùr lampanin kan insem darh tasang sang a. Kan hah a damta bawk a, mut a tui duh hle.

HUN HMAN DÀN: Ni 23(Nilaini) zíngah KohhranCommittee leh an PavalaiHruaitute nèn JointMeeting kan nei a. Chhunlamah Zohmun Pavalaitenhmun hrang hrang mintlawh kualpui a; KhampatBúng te, kum hmasa lama

tui lianin a chîm khua tekan fang kual leh a.Intihhlim nán Mindamintuipuiah sangha min vamanpui leh a, a nuamdangdai hle. Zàn lamahinkhâwmna \ha tak neiinSpeaker-in thu a sawi a,banah zaikhâwmna kan neia, zai pawh a nuam nghalhle mai.

Ni 24 (Ningani)-ah Bike20-in Tamu bazaar lehNaupahlong bazaar te minfan kualpui a; duh záwngtekan lei a, Tanakha lehLaphetoh kan lei vek chuanan Upate a tihlim hle. Zànlamah Bialtu Pastor, Rev.Gospel Tanán Lalpa ZanriahSakramen nung tak abuatsaih kan chang ho va.Kan Kohhran a\anga minuaptu, Upa Lalthansiamapawh Sakramen sem tùrleh làwmthu sawia \awng\aitùrin a sawm a, thlarau lamboruak pawh a tla \ha hle.

Ni 25 (Zirtawpni) chuGood Friday a nih anginkan inkhâwm a, tlaiahBawng sa leh Vawk sainruai kan \heh a. Kan ruai\heh dàn hi chhúngkuakuain kan kîl a, a nuam

August 2016 Ramthar 26

www.mizoramsynod.org

danglam ve riau bâkah kantlai hle a ni. Chhun leh zàninkhâwmah Speaker-inthuchah a sawi a; banahkan zaikhâwm zêl bawk a,kan hlim hle mai.

Ni 26 (Inrinni) chuZohmun Pavalaite nènKohhran Hall (Kohhran In)-ah Joint Fellowship kannei a; kan hmasâwnna tùraduh záwng záwngte sawitlángin, inpawh tlan nánintihhlimna hun te kanhmang a. Niin min daih lolam a ni e. Hemi ni hianTamu Kohhran lam Pavalaihruaitute an lo tleh phei a,kár lo awm leh tùra tlawhve tùrin min rawn ngen a.Kan hun neihin a daih tawhloh thu kan lo hrilh a,Kohhran Pavalai kalphungtekan lo hrilh bawk a. Hlâwkchu an inti ve hle nâ-inkeini akár min thlahlelngawih ngawihtu beidawngtaka an kîr leh hna hna laihan hmuh chuan rilru akhawih hle mai. Dànpangngaiin zàn lam pawhhun hman leh a ni.

Ni 27 (Pathianni) EasterSunday chu veng \henawm\henkhatin min rawn

\awiàwm a. Zàn lamthlengin KohhranhotenPathian thu kan ngaithla a,a khamawm loh hle mai.Inkhâwm banah kanléngkhâwm leh a, kham lotak chungin kan \în theihrâm a ni.

HAW KAWNG: Pa-thianni zàn hun tàwpaZohmun Pavalaite nèninthlahna hla Myanmar\awngin kan sa a, aMizovin: “|hian duh takte u, Malsàwmin awm r’u,Mang\ha, dam takin kanintawng leh ang, |hianteu” (Pian leh sui sung mi,meih sui mia….) tia damtaka intawh leh beiseichungin Zoram lamah kanrawn kir leh ta a ni.

Ni 28 (Thawh\anni)zíng dár 5-ah Motor pahnihhmang bawkin Mizoram lamkan rawn pan leh ta a. Tlaidár 6 vêlah Zokhawthar kanthlengin, kan rawn tlantlang a, a tûk (Thawhlehni)zíng dár 7 vêlah Luangmualchu tluang takin kan rawnthleng leh ta a ni.

TLANG KAWMNA: Ram\henawm, Buddhist ramah

August 2016 Ramthar 27

www.mizoramsynod.org

keini, Mizo ai maha ‘Mizo’an lo awm reng mai te,hetianga Mizo khua hmuneng emaw zâtah an lo awmchu mak kan ti hle. Kanchàm chhúngin vàn-duaithlâk takin vengpui lamKohhran mi, pitar pakhat athi a. Kan va tlawh ve a;chhuatah nula leh tlangvalzawng zawng an \hu a,mitthi pawh chu chhuatahan zalh mai bawk a.

Chapchar Kut inbuat-saihna a nasa hle. Zàn reilamah aurìnna-in “Chiteluipui” tih hla ring takin anplay veng veng mai a,chumi rem chuan Mizo lamchi hrang hrang an zir tluttlut mai te khân lung antiléngin an thâwm bengaha la chám veng veng mai ani. Kristianna lamah pawhan lo \ha êm êm mai. KanSynod-in a lo thawhpui hia vànneihthlâk kan ti.Ringlo miin an hual vêl a,rawngbàwlna tùr a la tamhle a ni. Hetiang hmun hmuthei leh hre theia kannunna Lalpan min zuah hivànnei kan inti hle mai.

Kan Speaker thusawiinan rilru a hneh hle. Keiniho

zaipáwl leh an KohhranHmeichhe zaipáwlte vawithum ve ve kan zai a; PuVanlalhruaia (kan soloist)leh an Kohhran nulapakhat chu tum hnih ve vean solo bawk. Kham lo takleh inthlahlel tawn takinkan hun lo ruahmantePathian hruainain kanhmang zo thei a, Lalpa chufakin awm rawh se.

Rilru khawih tak tak lehthil dang sawi tùr tam takawm mah se a leng si lo.Làwmthu sawina tùr pawha tam hle mai; kan dilnatechhánga min hruaitu,Pathian chungah lehKohhran, chhúngkua lehmi mal, min \awng\aisaktuzawng zawngte chungahkan lâwm êm êm a ni. Kankalkawng leh a hmuna tisaleh thlarau lama duhsaktaka min lo thlengtuchhúngkua leh Kohhranhotechungah làwmthu kansawi mawlh mawlh a ni.Kan chunga in \hatnateLalpan a lêt tam takin arul leh ang tih hi kan\awng\aina a ni.

Lalpan malsàwm rawh se.

August 2016 Ramthar 28

www.mizoramsynod.org

RAMTHAR FEH1.1. Field Hming : Tripura Field2. Khua : Ambassa3. Tlawh hun chhúng : Ni 23-28 March, 20164. Tlawhtu : Armed Veng South Kohhran5. Kal zât : Mipa – 8; Hmeichhia - 116. Tlawh chhan : Good Friday & Easter Sunday hmanpui7. Senso zât : ̀ 59,570/-8. Làwmawm lam : Ni 23 (Nilaini) tlai lam dár 6:00-ahAmbassa lam pana kan chhuak chu Pathian hruaina azárahbuaina leh harsatna êm êm tâwk lovin a tûk zíng lam dár10:00-ah Ambassa khua kan thleng thei a (Ambassa hiPastor \huthmun a ni). Bialtu Pastor Chawnga lehthawktuten min lo hmuakin hlim takin chibai kan inbûkhlawm a. Bialtu Pastor-in Pathian hnênah \awng\aiinlàwmthu a sawi a; thawktu quarters hrang hrangah kanthleng dárh ta a. Chaw ei khamah Pastor Quarters-ahthawktute nèn inlâwmna chibai te inbûkin kan inkawmkhâwm a, kan hlim tláng hle mai.

Ni 24 (Ningani) zàn dár 6:30-ah Bialtu Pastor-inLalpa Zanriah leh Baptisma Sakramen a \heh chu kil hovinhlim takin hun kan hmang a. Hemi zàn hian mi 4 (pali)laiin Baptisma an chang a, kan va hlim êm!

Bialtu Pastor leh thawktute Pathian Chhiahhlawhan nih inhriaa an tláwm êm êm vek mai hi a ropui kan tiin,an nun hian min hneh tláng hle. Bialtu Pastor-in a Bial fannan hun hmang hlauh zâwkin; a \huthmunah keini, mi tlinglote, Pathian biak inkhâwmah hun \ha zawng zawng minchantír vek a ni.

A hla thu awmzia pawh kan hriat miah loh hlapakhat ‘Subrai Jisu (O Kalvari krus-o thwi nai) tih hla GoodFriday ni inkhâwma kan han sa chu mittui tla zawih zawihinkan sa hlawm a. Thawktute hnên a\angin a hla thu awmziate kan inzâwt a, Lal Isua tuarna azára nun neiten Lalpa

August 2016 Ramthar 29

www.mizoramsynod.org

hnêna làwmthu sawina lam hla a lo ni àwm e. Keini Zoramlam a\anga kalte chuan kan hla chuamah kan hmang nghalhmiah mai a ni.

Isua Krista Thawhleh zàn inkhâwmah Fakna hlahlim tláng tak maia kan sak leh pek chu, ‘Jerusalem ZionKhawpui’ (An dang chuang lo ve) tih hla chu an \awng(Debbarma)-in an lo nei ve a. Annin an hnam \awngin,keinin kan hnam \awngin kan han sa tláng mai chu kanPathian ropuizia a lang chiang kher mai. Hemi zàn inkhâwmban hian Pastor Quarters-ah inpâwl hona kan nei leh a, aram mite duh dàn kalpuiin hlim takin hun kan hmang a.Lalpa pawi sawi lo chinah hnam làmin kan su tláng lawihlawih hlawm a, kan va han hlim tláng tak êm!

9. Report \ul dangte : Ambassa bial chhúng ni tawh lomah se, hun kan neia kan inhriat avàngin kan Kohhrana\anga Missionary kal chhuak, kum 2004 September-achatuan ram min pansan ta, Nl. F. Zosangzuali thawhnahmun, Manikrai kan zu tlawh chhuak a; thinlung akhawihin mi a fân na hlawm kher mai. Ani a thawh tirhhian Ringtu mi 6/7 vêl chauh an la awm a, tûnah chuanringtu mi 50 vêl lai an lo awm tawh tih kan hmuhin kanthinlung a khawih lehzual a ni. Lalpa Ram \ulna hi a vanasa tak êm!

LalramengaArmed Veng South Kohhran Ramthar Committee Ziaktu

2.1. Field Hming : Home Mission South2. Khua : Damdep3. Tlawh hun chhúng : Ni 23-29 March, 20164. Tlawhtu : Khatla Kohhran5. Kal zât : Mipa – 8; Hmeichhia - 26. Tlawh chhan : Good Friday & Easter Sunday hmanpui7. Hnathawh : Kohhran leh thawktu awmna khaw tlawh8. Senso : ̀ 87,500/-9. Làwmawm lam: Khaw pakhat mai tlawh tumin achhehvêl khua leh Evangelist awmna khaw hran hran kan

August 2016 Ramthar 30

www.mizoramsynod.org

tlawh thei a, kan lâwm hle. Khaw tlawhte: Demdep I & II,Parva I,II & III, Vaseikai, Saibawh leh Saibawk BranchChurch te. Hêng bâkah hian Mizoram chhim tàwpa khawtàwp ber ‘Saminasora’ khua kan tlawh a. He khaw Biak Intualah hian kawngpui pawh a tàwp ngawt mai a ni.

10. Làwmawm loh lam: Kan va tlawh khua leh a chhehvêlahsáwn Mizo tán hmun ram a neih theih ve loh a ni.

11. Report \ul dangte: Thawktute awmna hmun lehKohhran pariat vêl lai kan tlawh thei a. thawktuten min lolàwm hle a. Chaw eiah te min lo sáwm a, a làwmawm hle.Easter Sunday-ah Saibawh (Bungtláng ‘S’ Bial) lamah hunkan hmang a. Bialtu Pastor Malsawmsangzualan Bial fanprogramme a siam kan va nang a; kan zínga mi \henkhatinthuchah an sawi bawk a. Zaipáwl pawh kan nei \hin a, anuam kan tiin kan hlim hle.

ThanglawtaKhatla Kohhran Ramthar Committee Ziaktu

3.1. Field Hming : Karbi Anglong2. Khua : Hamren3. Tlawh hun chhúng : Ni 23-27 March, 20164. Tlawhtu : Khatla Kohhran5. Kal zât : Mipa – 9; Hmeichhia - 116. Tlawh chhan : Good Friday & Easter Sunday-aRamthar lam tlawh ve hrim hrim hi Kohhranin a duh avàngin7. Senso : ̀ 1,04,300/-8. Làwmawm lam : Kohhran pakhat mai tlawh tùr emawkan intih laiin Kohhran panga lai Group ngaa in\henin kantlawh a. Kohhran tinah hian thusawina hun min pe a,Kohhran \henkhatah chuan hun pum min pe bawk. Huhozai leh mal zai hmangin rawngbàwlna hun kan nei thei bawka, a hlimawm hle. Easter Sunday-ah Hamren Kohhranahhun kan hmang a. Chawhnu inkhâwmah kan Leader, PuLalhrillianan thuchah a sawi a. Tlaiah Easter ruai kan \heha, ̀ 10,000/- kan thawh ve. Zàn lamah inkhâwm a awm lova, thawktute nèn kan inkawm ho a ni.

August 2016 Ramthar 31

www.mizoramsynod.org

9. Report \ul dangte: Inrinni hian ringthar In kan tlawhkual a, a hlâwk kan ti hle. Zàn lamah Rilru sawi leh|awng\ai inkhâwmin hun kan hmang. He kan zin kawngakan hruaitute chu: Leader : Pu Lalhrilliana; Secretary: PuC. Lalduhawma; Treasurer: Pu Chawngkhuma te an ni.Hamren Bialah hian Kohhran 7, Preaching Station 2,Kohhran member 899, Dan zawhkim 540 leh chhúngkaw172 an awm a ni.

ThanglawtaKhatla Kohhran Ramthar Committee Ziaktu

4.1. Field Hming : Cachar Tlángram2. Khua : C. Salnganga3. Tlawh hun chhúng : Ni 23-27 March, 20164. Tlawhtu : Khawzawl Vengsang Kohhran5. Kal zât : Mipa – 9; Hmeichhia - 16. Tlawh chhan : Good Friday & Easter Sunday hmanpui

leh hnathawh7. Hnathawh : Biak In \hutthleng siam8. Senso : ` 24,403/-9. Làwmawm lam : Ni 23 zíng dár 5:30-ah chhuakin zàndár 8:00-ah C. Salnganga kan thleng a. Kohhran hruaitute, K|P-ho te leh thawktute - Nl. Laltlanmawii (kan Kohhrana\anga missionary kal) leh Pu Hmaa te chhúngkua ten lâwmtakin min lo dawngsawng a. Kan puala zanriah an lobuatsaih chu hlim takin kan kîl ho a ni. Thawktute lehKohhranhote an thawk ho \ha hle a, a làwmawm kan ti hle.

10. Report \ul dangte: Kohhranhote nèn Good Friday lehEaster Sunday programme te hlim takin kan hmang ho theia. Zàn Inkhâwm banah Biak Inah kan zai khâwm \hin a, anuam thei hle. Good Friday ni hian Kohhran mipuite tánruai kan buatsaih a. Easter Sunday tlaiah KohhranCommittee-in kan pualin zanriah an buatsaih thung a, ahlimawm hle.

Ni 24 (Ningani) zíng a\angin Biak In \hutthleng kansiam \an a, kan siam zawh loh chu Inrinni-ah chhunzawmin

August 2016 Ramthar 32

www.mizoramsynod.org

kan zo fel thei a ni. Kan haw dawn zíngah leirawhchan 500vêl chu motor thlen theih chin a\angin quarters bulah kanthiar leh phawt a. Hemi hnu hian Khawzawl panin kan hawa, tluang takin Pathian hruainain zàn dár 10:00-ah in kanthleng leh ta a ni.

Tual Upa H LallawmzualaKhawzawl Vengsang Kohhran Ramthar Committee Ziaktu5.1. Field Hming : Home Mission South2. Khua : Hmawngbu3. Tlawh hun chhúng : Ni 24-28 March, 20164. Tlawhtu : Falkawn Kohhran Ramthar Committee5. Kal zât : 106. Tlawh chhan : Good Friday & Easter Sunday hmanpui7. Làwmawm lam: Hmawngbu Kohhran-ah hian thawktumi 15 an awm a; Mizoram chhim tàwpa awm, a mi chêngtepawh Bawm, Mara, Zakhai leh Khumi te an ni a. Mizoramhmar lam Kohhran a\angin tlawhtu hmél an hmuh ngai lohavàngin Kohhranhote an lo lâwm hle. Good Friday ni-ahruai kan \heh a, Kohhranhoten hlim takin kan hmang a ni.

Hmawngbu Kohhran hi Tuithumhnar Pastor Bialchhúng a ni a. A chhehvêl khuate hi ringtu la awm miahlohna te a ni a, Mizoram chhúng sia hetiang khua a la awmthei hi Kohhranhote chona lian tak a tling.

Hmawngbua kan Kohhran School Headmaster, PuH. Lalhmingliana, rei tak Synod Hospital, Durtlang-aenkawl, dam thei lo, khuma chaw pêk hial ngaia awm mékchu Falkawn Referal Hospital-ah kan phur phei a. Doctor-ten uluk taka an enkawl hnuin a natna hi Rannung seh ani tih an hmu chhuak a. Tlawhtute hi Pathianin hmanruaaha hmang nasa kan ti hle.

Sawi hmaih hauh loh tùr chu ni 26 (Inrinni) hianTuidangchhuah Mission Field-ah Tlawhtute hi an zu lénga. He khuaah hian chhúngkaw pakhat Khumi hnam an nuleh paten an thihsan naupang tê tê, unau pali, rethei takakhawsa mék an lo awm a. Hnathawk rual êm la ni si lo,

August 2016 Ramthar 33

www.mizoramsynod.org

kan Missionary-ten an theih ang anga an lo \anpui \hin anawm a, rilru an ti-ná duh hle. An tlum ber phei chuFalkawna Upa Vanlalchungnungan enkawl tùrin a la pheita nghe nghe a ni.

Falkawn Kohhran Ramthar Committee-te hianHnathawh tùr tam tak a awm tih hmu chungin ni 28.03.2016zíng khán Hmawngbu Kohhran hi an hawsan ta a ni.

Kan ram chhúng ngeiah Tisa leh Thlarauva hetiangtaka kan Mizo hnahthlâkpuite hnufual taka an la khawsahan hmuh hian Kohhranhoten tih tùr kan la ngahzia a tilanga. Ringlo leh ringtharte chu sakhaw dang leh Kohhran bilhmangin Setanan a bei mék a; chhanchhuaha, chhandamnakáwl ênga hruai chhuak tùrin \an i la teh ang u.

IsraelaFalkawn Kohhran Ramthar Committee Ziaktu

6.1. Field Hming : Barak Area2. Khua : Gajalghat, Bagha Bial3. Tlawh hun chhúng : Ni 24-26 March, 20164. Tlawhtu : Ramthar Committee & Masihi Sangati,

Mission Vengthlang Kohhran5. Kal zât : Mipa -15; Hmeichhia - 56. Tlawh chhan : Good Friday Hmanpui7. Hnathawh : Inkhâwmpui & Bible track sem8. Senso zât : ̀ 63,390/-9. Làwmawm lam : Ringtharte an phurin ringlote pawhan inhawng hle a, an fate inkhâwm pawh an phalsak a, alàwmawm hle a ni.

10. Làwmawm lo lam: Ringtharte an la tlêm deuh avànginhma lâk chak a har a, \awiàwm an la mamawh khawp mai.

11. Report \ul dangte : i) Gajalghat-ah hian KohhraninBiak In kan sa a, tûnah hian thawktu pahnih a ram mi,David Darker leh kan kohhran mi, Pu C. Lalremthanga teruaiin kan enkawl mék a ni. ii) Gajalghat-ah hian Nurse/

August 2016 Ramthar 34

www.mizoramsynod.org

Health Worker awm thei se rawngbàwlnain hma a sâwnchak a beiseiawm.

Lalsiammawia FanaiMission Vengthlang Kohhran Ramthar Committee Ziaktu (Asst.)

7.1. Field Hming : Tripura Mission Field2. Khua : Laikhua, Saisimdung Pastor Bial3. Tlawh hun chhúng : Ni 24 – 28 March, 20164. Tlawhtu : Masihi Sangati, Ramhlun North Kohhran5. Kal zât : Mipa -12; Hmeichhia - 146. Tlawh chhan : Good Friday & Easter Sunday hmanpui7. Senso zât : ` 45,349/-8. Làwmawm lam : Laikhuaa ringtharte leh missionary-ten ni 24 (Ningani) khân zanriah min lo buatsaihsak a.Laikhua maia hun hmang tùra kan inngaih laiinSaisimdung Bial Kohhran hrang hrang kan tlawh theihnatùrin ruahmanna an lo siam a, a làwmawm hle. Para Katal(Riang khua), Good Friday vawi khat mah an la hmanlohnaah kan hmang a; a làwmawmin, ringtharte nèn hun\ha tak kan hmang a ni.

Laikhuaah hian Ramhlun North Kohhranin Biak In\ha tak kan saksak a; anmahni pawh an lâwmin, làwmthuan sawi mawlh mawlh a ni. Ranglong-hoten Chanchin |haan dawn belh zêl tih kan hmuhin kan làwm hle. Ni28(Thawh\anni) khán Mizoram lamah hawin tlaiah damtakin kan thleng. Kan Kohhran Committee-in rem mintihsakin, kan kal theihna tùrin sum min pe a; kan kohhranmi, Pu Ronghinglova Ralte-in Bus phal taka min hmantíravàngin kan lâwm hle.

R. LalrotluangaMasihi Sangati, Ramhlun North Kohhran Ziaktu

† Allen Gardiner-a (1794-1851) kha British Lawng Sipai Officer,Pantogia khuaa missionary-a kal a ni a. Terra del Fuego-a an awm laiinan ei tùr phurtu lawng a rawn thlen theih loh avàngin ril\âmin a \hianparuk (missionary vek)-te nèn chuan an thi a. Allen-a hi a thi hnuhnungber a ni. A diary ziah tàwp berah chuan, “Khawngaihtu Pathianngilhneihzia hi a makin a va ropui êm!” tiin a lo ziak a ni.

August 2016 Ramthar 35

www.mizoramsynod.org

August 2016 Ramthar 36

www.mizoramsynod.org