t" - Mizoram Legislative Assembly

30
t" -, 0" , v PU H,TlII\NSANGi., M.l,., B.T., SPEloKER IN THE CHAIR. One Chief Minis and Four Ministers and Twenty six Memb0.rs. ... BUSINESS: (Is) Starred Ouestions •. (2) Voting on Dem"nds. SPEAXER: Question No. 19 (Pu J. Thanghuama zawhna. Awle, Question No. 36-ne, Pu PU LALSANGZUALA: Samiti) rawih.a Hindi tewng zirne sikul din turin Mizoram sewr ker in Wordhe Samiti (Restrabhashe tum tih hi e dik em ? Ken rama zawka siam Pu Speaker, Supplementary question: Hindi zirtirtu te hi en dinhmur, tha min pe thei em ? Pu Speaker, Central sawrkar-in Team an rawn tir a, an report atangin thil chu tih ala ni ang. Pu Speaker, chutiang tumna a neilo. PU VAIVENGA, MINISTER: turin;gu.arantee PU VAIVENGA MINISTER. PU LALSANGZUALA: , PU K.L.ROCHAMA: Pu Speaker, Wardha-a Hindi School khuan Matric. Certificate chauh a pe thei a. Lunglei Hindi School sawn B.A. Certificate lai a pe thei a. Lunglei Hindi Scho saw eswrkar-in a hriatpui em ? PU VAIVENGA, MINISTER: PU R.ZOLIANA: zir thei tawh PU VAIVENGA, MINISTER: te Mizo in en Pu Speaker, keini lam chuan hriatpuina kan la nei rih 10. Pu Speaker, Hindi tawng hi zir a ni thin a, mahee, tunah chuan Mizo ten khula1ah khuan an lova. An zir theihna tur kawng a awm ang em ? Pu Speaker, A bik tak chuan Mizo tana tih ala awm chuang lova, mah se , Wardha ah te Diphu ah zir nual. C.LALRUATA: II- din ve theih Pu Speaker, Supplementary Question: bik, Zoram Hindi Prachar Samiti tih mai lawm n1 ? Ken eng ram tan reng hi I PU VAIVENGA MINISTER: Pu Speaker, ken din thei enga, ken Policy tur chu Sawrkar-in ·an rawn tirh Team te report atanga ruahman a ni ang PU NGURDAWLA: Pu Speaker, Supplementary Question: Education Deptt. hnuaiah hian Hindi Education hi lakluh v niin a lang mahse, Budget ah hian a lang lova, tumna a . awm reng em ? llU VAIVENGA llINISTER: Pu Speaker, Plan Scheme lamah Hindi thehdarh tumna a awm aa A bik takin kan la tihna a

Transcript of t" - Mizoram Legislative Assembly

t"-, 0",

v

PU H,TlII\NSANGi., M.l,., B.T., SPEloKER IN THE CHAIR. One Chief Ministerand Four Ministers and Twenty six Memb0.rs.

...BUSINESS:

(Is) Starred Ouestions •.(2) Voting on Dem"nds.

SPEAXER: Question No. 19 (Pu J. Thanghuama zawhna. Awle,Question No. 36-ne, Pu L~lsangzuele.

PU LALSANGZUALA:

Samiti) rawih.a

Hindi tewng zirne sikul din turin Mizoram sewr­ker in Wordhe Samiti (Restrabhashe P~achar

tum tih hi e dik em ?

Ken ramazawka siam

Pu Speaker, Supplementary question:Hindi zirtirtu te hi en dinhmur, tha

min pe thei em ?

Pu Speaker, Central sawrkar-in Team an rawn tira, an report atangin thil chu tih ala ni ang.

Pu Speaker, chutiang tumna sa~kar-in a neilo.

PU VAIVENGA,MINISTER:

turin;gu.arantee

PU VAIVENGAMINISTER.PU LALSANGZUALA:

,PU K.L.ROCHAMA: Pu Speaker, Wardha-a Hindi School khuan Matric.

Certificate chauh a pe thei a. Lunglei HindiSchool sawn B.A. Certificate lai a pe thei a. Lunglei Hindi Schoolsaw eswrkar-in a hriatpui em ?

• PU VAIVENGA,MINISTER:

PU R.ZOLIANA:

zir thei tawh

PU VAIVENGA,MINISTER:

te Mizo in en

Pu Speaker, keini lam chuan hriatpuina kan lanei rih 10.

Pu Speaker, Hindi tawng hi zir a ni thin a,mahee, tunah chuan Mizo ten khula1ah khuan an

lova. An zir theihna tur kawng a awm ang em ?

Pu Speaker, A bik tak chuan Mizo tana tih alaawm chuang lova, mah se , Wardha ah te Diphu ah

zir nual.

~ C.LALRUATA:

II- din ve theih

Pu Speaker, Supplementary Question:bik, Zoram Hindi Prachar Samiti tih

mai lawm n1 ?

Keneng

ram tanreng hi

I •

PU VAIVENGAMINISTER: Pu Speaker, ken din thei enga, ken Policy tur

chu Sawrkar-in ·an rawn tirh Team te reportatanga ruahman a ni ang•

PU NGURDAWLA: Pu Speaker, Supplementary Question: EducationDeptt. hnuaiah hian Hindi Education hi lakluh ve

~ur niin a lang ~, mahse, Budget ah hian a lang lova, tumna a. awm reng em ?

llU VAIVENGAllINISTER: Pu Speaker, Plan Scheme lamah Hindi thehdarh

tumna a awm aa A bik takin kan la an~ tihna a

sawrkar hian siam thatangin nge ?

PU VVAIVENGAMINISTER:

-2-

Pu Speaker, L.r. ~eacher te hi chi engzatahnge an then, chungte chu engnge ? Mizoram

\reorganise) a tum em ? A tum a nih chuan eng

PU Speaker, (a) L.F.Teacher ah Chi rjat (e)an awm a, chungte chu hengte hi an ni :-

Govt. L.P. Teacher&.Govt, J.B. Teachers.Ccmpulsory Education Scheme.SpeBial Development Scheme.Board.Govt. Aided.Plan Scheme.Council Aided •

PU VAIVENGAMINISTER:

• (b) Heng chi hrang hrang te hi sawrkar-insiam that a tum a. ~vt. L.F. School Teachers h1awh leh allowanCeS tehmu theuh turin.

PU LALSANGZUALA: Pu Speaker, Supplementary Question: Kan L.I.Teachers Category a tam lutuk a, kan Minister

zahawm tak khan in ang khat veka siam turin a hen sawi a. Non-Metric­trained & Untrained Matric Trained & Untrained tih angin Category 4 ah

(a tih theih mai lawm ni ?

Pu Speaker, Category khata dah mi lovin,Matrictrained, Matric, Under Metric trainedangin an hlawh siarn mai a ni ang.

A PU K. SANGCHHUM: Pu Speaker, supplementary question: Zirtirtu~ chi 8 te khan Govt. Zirtirtu ang a reI an nih

hnuah an pay ah khan Seni9rity an chhawm tgei ang em ?

PU LALSANGZUALA: Pu Speaker, supplementary question: DistrmctCouncil in a lak chhoh zel zirtirtute la

confirmed loh te chu kum 55 an 10 tlinin an thlawn hlawl mai thint1h hi tak tak em ni ? A nih chuan Pension emaw Gratuity emaw kan ngaihtuah sak dawn lawm ni ?..

PU VAIVENGAMINISTER:

;eu VAIVENGAl'tINISTER:kan sawrkar

Pu Speaker, seniority chu chhawm turah kanngai a.

Pu Speaker, Assam Govt. hnuaiah chutiang10 tawk te chu an awm nual a, mahee, tunnh

ah chuan engmah siam f'eLna ala awm chuang 10.

'-.I

PU LALSANGZUALA:

chen 10 service -tawhaw ka tl ani.

SPEAKER:

ni Bela, zawhna dang

~.-

Pu NGURDAWLA:

Pu Speaker, khawngaih takin chutinng diu u.Lnngaihtuahsak thei dawn lawn ni ? Kha 1eh

ta, chutia han thlawn mai chu a tha dawn eo n1

Hei hi chu U.T. kan nih hnaa mi a ni a, k,.npurview chhunga roi ang khan zawbna chu siam

ala aWI:l em ?

,•

-3-

SPEAKER:

PU DOTINAIA:

tia sawiselna sawrkarnge a tum ?

PU VAIVENGAMINISTER:.. PU C.LALRUATA:

10 tihna a nei reng em

Pu Speaker, helOi thuah hian ComplaintOfficial a lokal chu ala awm 10.

, Pu Speaker, supplementary question: Sawrkarhien Primary School Text ,Book hi tha tawk? Complaint awm 10 mahse.

Pu Speaker, tha tawk 10 n1 a hriatna a awma. Ass~ sawrkar hnuaia awmlai atang tawh

hriat a,n1.

PU VAIVENGAMINISTERkhan tha tawk 10 ni a

PU CH. CIlIlUNGACHIEF MINISTER: Pu Speaker, Govt. Pri~ary Teacher te

kha chu District Council in an service a dikthei'lova, hawh (deputation) an ni hlawm a, chuvangin nemngheh(confirmation) theihmi thune,ihna an nei ;La a na ,

AWl~, Queetion No. 38: Pu Dotinaia zawhna.

Pu Speaker, Primary School Text Book te hia hlui lutuk tawh a, zir tlak a ni tawh 10hian a hnu tawh em ? A hmuh chuan engtta tih

PU R. ZOLIANA: Pu Speaker, supplementary question: Schoo~Text Book ngaihtuah turin Committee hi kum

10·a1a tam an Committee tawh lova, t~ah phei cmtan an awm tawh 10a ni hial ang. A ngaihtuahtu tux Schoo~ Text Book Committee sawr­karin siam a tum em ?

•PU VAIVENGAMINISTER:N.C.R.T.-a mite pawh a

Pu Speaker, thil tul tak a ni a, tih ngeitUT a n1 bawk. Text Book hrang hrangtih chi dawn em tih kan ngaihtuah oek ani •

PU K.SANGCHHUM:

Book siam chungchangah

Pu Speaker, Supplementary Question: CO~­

plaint a awmlo a nih pawhin sawrkar-in Textthlak tUffinR a avm em ni ?

PU VAIVENGAMIN~STER:

SPEAKER:

Pu Speaker, tru~ak tumna a awn a, ~ahse,

chawp leh chilha tih thut theih a ni 10.

N.C.E.R.T. te nena thiltih ani ang tih ani a, chu qhuan a chhang tawh bawk a nilawm ni ?

PU DOrINAIA: Pu Speaker, ka zawhna No. 39. Govt. IT.S. &M. School hi sawrkarin a tidanglam dawn tih

hi a dik em ? A dik cijuan engnge a chhan ? '

PU LALSANGZUALA:,I

PU VAIVENGA Pu Speaker, Dik e. Assam z-ara hmun dangaMINISTER: Higher Secondary & MUltipurpose School tenena in ang tlanga awm turin Assam sawrkar-in, Assam atanga kan chhuhma daih khan he Govt. H.S. & M. School hi tihdanglam a 10 tum tawha; hei hi Assam +Board of Secondary Education Policy a ni reng bawka.

Pu Speaker, supplementary question: Mizoramhian Selection Board neih hran a tum eo ?

-4-

PU DOTINAIA: Pu Speaker, Aizawl a Govt. Higher Secondary& Multipurpose School compound rar:! hi

ramri lungphun a awm reng em? Tin, Ib) Mimal hnenah Govt. II.S. &Multipurpose School compound hi In hE.un atan an pe tih hi a dik e~Q

A dik chuan engnge a chhan ?

II

PU DOTINAIA:

ti ve reng em ~

PU VAIVENGAMINISTER:

SPEAKER:

Pu Speaker, petia Assam saw~iar1n a 10. thlak danglam hi kan sawrkar hian tha a

Pu Speaker, thatna lai dauh pawh cawmin ka hria.

Awle, tunab chuan tawk sela. Zawhna 40-il'l(a) & {b ) 011 kan ka.L ang,

PU VAIVENGAMINISTER:

Department chuan a hra 10.khan mimal hnenah an 10 pe

Pu Speaker, (a) Awm e t Mizoram U.T. a nihhma lawk khan.(b) Dik e. An pek chhan hi EducationKhatih lala District Council thuneitu tea n1.

PU LALSANGZUALA: Pu Speaker, SuppLemerrtar-y question: HigherSecondary & Multipurpose School Princi9al

Bungalow tur sawrkarin a lakaak tih hi a dik em ?

PU VAIVENGAMINISTER:

Pu Speaker, Govt. building a ni a, ?rin­cipal ta bik a nilo. Govt. building anih avangin a hmang mal n1in a lang~

.,..

PU LALSANGZUA1A: Pu Speaker, Information ka hmuh hi adik emaw aw. High School tlang, Thingpui

huan thin saw Pu MoDonald, Superintendent-in a pek a n1 a. Britishhun lai khan Gentlemen 2- hnenah in r~un pek a ni a. District Coun­cil in Gentle~en 6 hnenah a pe leh a. Principal compound hi an semzc a ni ta hial mai a. Land a nei ta 10 tih hi a dik em ?

PU VAIVENGA:MINISTER: &a n1 e. chu chu enfiah a,

PU CH.SAPRAWNGA:

... area chu engnge ni ?

Pu Speaker, nicbina ken chhnn tak ang khanmi thenkhat rillenab House Site atan pek

Stay Order pawh pek mek ani,

Pu Speaker, demarcation kha siam a nitawh e tih kha a ni a, chUBi ang chu&n a

Pu Speaker, an deQarcate dan a chianghlei thei lova. "Hemi stanga heo;i.. hi" an tichhuah lohvin an duh a. Tunah hian siaL kan

I..'

PU VAIVENGAMINISTER:ma1 cai a. A Area kha siaongaihtuah mek ani •

PU ZALAWMA: Pu Speaker, High School area demarcation,a awo tih kha a dik lova. District Coun­

cil-in demarcation siam a tum a, mahse, a muoal thei lova, ti talncbhan nise a dik deuh zawk tur. TunhDain sap hovin, sawlai tlangf~l

sawn 8Wtl hmun an rawn khuar a, chutiang taka a tlang hoing pawh sawsap being chawi a, MacDonald Hill tih a ni a. Khawinaw laiah sawnan ra.a chin ang deuhvin Gate te pawh a awm thin a. Tunahhelai hieawrkar ratl a ni a, chuvangin I'u i....C.Rey pawh khan in a sak tir... .t.;_ ... ., ........~ ~ '[;\ ..... ~.~__.l TT~ _,- n_1... __ " -" __ -, _... - ....---' .. ,.-

I-5-

I)

II

PU CII.SAPRAWGA: Pu Speaker,' mima! hnenah an pe thluah maf, ntina lang a. Hemi thuah hian a School neitu ~e

hian objection an nei ngai 10 em ni ?

PU CH.CHHUNGA Pu Speaker, khilai High School Compound mimalCHIEF MINISTER: hnena pek chungcha-igan hdnn Principal hi zarhna a awm lova, No Objection Certificate an rawn la thin a. Dis~.

Council din hlimin demarcation siam a ni a, tunhn~,ah khan sian­tel a ni a. A tir District Council ten an riruat ai khan a te taa nd , Hemi hnu hian demarcation 1ak Leh a n1 a. Govt. bnildj.ne:leh sohoel te an sakavangin High Scnool buildir,g avmna khi,a huam ta a. Pu A.C.Ray ln in a aak daunin inbiakna kan ntJi a.Sawrkar ramah ngaih a nih avangin in pawh an sa thei a. An mamavhem Rvan,gin Pu Ray-a chuan a sa ta a, nakf.nah school ata pawh .hrual'la ni lah anga, temporary tak tak a sak e ni. ~ilunah chuan deL:.ar~'uti·'·;~

line pawh siam a ni tawh.

PU ZALA\iMA:

. fieate an siam

PU VAIVENGAMINISTER:

PU ZALAWMA:

Pu Speaker, kan C~ief Minister zahawm tak khanHigh School au'thozt, tz' in ~)o Objecticn Certi':'

~hin n1in a sawi 8. Tute hnenah nge an pek thin aw? '

Pu Speaker, chutieng sia~ thin an nih chuanin hmun pe theitu hnenah nn pe thin a ni ang.

Pu Speaker, Tu petition ah nge No ObjectionCertificate an pek thin ka ti zawk ani.

Pu Speaker, tunah chunn chutiang tumna engcahala awm rih 10.

Pu Speaker, kan education ~i siamtha turinsawrkar-in com~ission a tir tih hi a dik eH ?

Pu Speaker, tunah chutiang tunna ala nwm rih 10.

Pu Speaker, he School ah hian zirtirtu lehzirlai engzat nge awm ?

Pu Speaker" :Principal t.t.cmdn Zirtirtu 39 anawm a, zirlai 541 an ni.

Tunah Question No. 44. (Pu R.Zoliana)

Pu Speaker, ka zaw~na 45-ou: Board of SecondaryEducation lah Board of Pricary Education din

'Pu Speaker, Assam Board of Secondary Educationlmuaiah hian engtia rei nge kan awm ds.wn? '

Pu Speaker. kum taTI a ni bik lovang chu~

PU SAITLAWMA: Pu Speaker, Rules 31 (1) thu anein-questionpakhat zelah supplementary question paruk (6)

,slam theih loh tih a n1 a. Hunt! hek oa1 mai a n1 a, supplemen­tary question paruk bakah chuan hun i khar thei mai lawm ni ?

Question No. 41-na hi Public concerned a n1 e,a the e ,

Jf SPEAKER:•

PU DOTINAIA:

PU VAIVENGAMIN:rSTER:

SPEAKER:

PU R.ZOLIANA:

PU VAIVENGAMINISTER:

PU R.ZOLIANA:

'" tumna a awm em ?

PU VAIVENGAMINISTER:

PU R.ZOLIANA:

PU VAIVENGA

.. -6-

PU C.LALRUATA: Pu Speaker supplementary ~uestion: Zirna tluangtlam (Arts\ ahchuan hrna kan sawn hIe a, mahse,

technical education hi tunhnai maiah a tih theih mawi lawm ni, apaw1mawh hIe s1 a. (Speaker: Assurance a n1 maw i ngen ?)Aw n1 e.

(I

PU R.ZOLIANA:

College Mizoramah

PU VAIVENG-AMINISTER:

.Pu Speaker, ka aawhne No. 46-n.::?,: TunrmHi maiahMizoram sawrkar-in Technic~l School leh Medioal

a hawng dawn en ?

Pu Speaker, tun maiah chuan a tUID rib 10.

Pu Speaker, techni~al thil a ni~ avangin.tihchuk chuk hleih theih a ni leve.

Tunah question No. 47.

Pu Speaker, Mizoram sawrkar hian IndustrialTraining Institute hawn tumna a nei ee ?

PU VAIVENG-A Pu Speaker, Industrial Training Institute Mizor~~

MINISTER: ta tura ruat chu tunrrh Institute of SrikonI.T.I. ah dah a n1 rih a. Mizor~ sawrkar in nakkum Academic YC2r(August, 1973) atanga Mizora~ sawn chhoh zai a reI mek ani.

PU VAIVENG-AMINISTER:

SPEAKER:

~ PU R.ZOLIANA:

PU SAITLl.WMA: Pu Speaker, supplementary question: I.T.I chuAizawlah ngei hian dah 10 nf. t.a sela, hna(Tr',<lo)

chi hrsng hrang engzatnge an zirtir theih ang ?

II PU VAIVEN G-AMINISTER:

Pu Spea~er, tunah kan la suwi thei rih lov~,

a tul dan a zir a n1 ang chu.

PU J .TIlANGHUAI'U" Pu Speaker, supplemeliltary question, KhulC\i r!!wkhu ITl at-an tiin r-are zau tak I:tal an bheh e , uah-.

ee, tunah kh~an huan atan te theh darh nai ma1 a ni leh ts e.Rhula! khu engtin ng~ ITl atan siam an tun dawn ?

SPEAKER:

PU R.ZOLIANA:

Pu Speaker, a hcun ~gai khu kan che1bawl phnw~

a, tunhma lama 10 pe k kha hUDhalh kan ~u_m 8. -ri ,

Pu Speak~rt supplementary questioL: Tuna IT!Srikona,ah khaan zirlai engzntnGe kan ueih ?

I'u Speaker, tunah a znt chiah ka sewi Lai th.:,i~hei lova, menbe r- ten radn 10 ngaithiru:: sola,nakinah kan la pe thei ~ng.

Tunah zawhna 48-na.

Pu Speaker, ka zawhna 48-na: Mizo: .gradutetechnical leh technical 10 a :cite pawh Mizor:--,i:!

ramdang University ah thawn tumn~ a nei e~ ?

PU VAIVENGAMINISTER:

PU K. SANGCHHUM:

sawrkar hian

PU VAlVENGAMINISTER:

PU VAIVENG-AMINISTER:

Pu Speaker,. tunah chutiang burma a awm rih 1.0.

• -7-

SPEAKER: A paw1mawh 10 a ti a ni lava, kan khung rih 10a ti mai a lawn. 1e, zawhna 88-ll~ ah.

PU C.LALRUAT1.: Pu Speaker, ka. zawhna 88 h)-na: Aizawl Govt ,H.S. & Multipurpose sohool oonpound ah

sawrkar BangIa aak a ni eQ ?

PU VAIVENGA Pu Speaker, Ni e. Tin, sawrkar in Hostel dangMINISTER: sak a tum bawk.

I

I([

PU VAIVENGAMINISTER:

PU LALKUNGA:

Pu Speaker, BUdget ah kan la khung rih lohavangin kan la nei rih 10 a n1.

Pu Speaker, a pawimawh 10 tihna ava ni awm ve ?

PU J.THANGHUAMA: Pu Spe~ker, supplementary question: Niohinahkhan Govt. H.S. & Multipurpose Sohool hmuna in satuten No ObjeotionCertificate an siam yang a ni tiin Chief Minister khan a chhang a'.

Tu hnena pek nge tih a ohhang leh thei silova, tunah zawhna hi'No' tiin a chhang 1eh lawi s1 a.

Chu tawh chu Ie, sRwrkar a ni a!

Pu Speaker, sawrk::.lr l"'UlD a nih avangdn DeputyCommissioner lacin ~n tih ani.

Pu Speaker, High School hmun kan chhuhsak hlcntihna a n1 em ?

Pu Speaker, High School,Compound ken ti 61 a,eng dana sa lui nge an nih ?

Iu Speaker, sawrkar ram_u nih avanga kan.l0neih hlun tawrr chhuhsak tun leh kha a dik

SPEAKER: In hmun petute hnenah tiin a chhang a, anhIDing chu saw! a rem 10 pawh a ni mai thei e.

A chhan chu a cbhang ani.

Pu Speaker, ka zawhna hi chu BangIa sakns ani a, nichina mi kha chu Private ta a ni zawk-a.

Pu Speaker, Question No. 88 (d)-na hi a chhannakh aak t~c a ni e, tih a ni a. Khawi laiah

Le ? \

Pu Speaker, a hmun reQchang a vang deuhva. khi­laiah khian kan la hmu thei ang em tt kan timek a ni e.

Pu Speaker, nakinah sawrkar nen 1a in rarm 18ha n1 ang.

PU C.LALRUATA: Pu Speaker, ka zawhna khan Hostel pahnih akawk a. "High School Hostels" tih a n1 a.

Sawrkar chuan HostAl nnkh1'l+' "h .. .,l-. ...... lr -4-•• _ --' -'-~ ...

PU C.LALRUATA:

PU CH.SAPRAWNGA:

"• nge sak tun a nih

PU VAIVENGAMINISTER:

PU J.THANGHUAMA:

PU VAIVENGAMINISTER:

- PU LALSANGZUALA:

dawn em ni ?

SPEAKER:

\", PU CH.MPRllWNGA:

PU'VAIVENGAMINISTER:

-8-

PU ZALAWMA: Pu Speaker, High Schoel GObpotmd ah Gov~.

building engzatnge awm ? Bngvanga High SchoolAuthority rawn 10 leh remtihna lova sak nge an ni ~

PU ZALAWMA:

PU VAIVENGAMINISTER:

r

Pu Speaker, tunah ka s~wi thci rih lova,member Bahawm takin a uuh ohuan lea .La hriat~j:ir

thei eng ,

Pu Speaker, a land pr-cpe r-ty kh.L. High Sehoulhnuaialj em ni ala awm ?

SPEAKER: Awle, thil pakhat- Mecber te India ran zin ~ur

thuah khan Central Minister hnenah lehkha kathawn a, a chhanna pawh ka hmu leh tawh a. Membo" 24 tan chaah anrawn phal a. Pu Thangkhuma, Regional 0fficer pa>ili a kal daml a,ani chuan mi pakhat a hruai dub neei hawk dawn a. Tichuf'.1l, keinichu 22 kan tel thei dawn ohauh a ,"i ta a. He":,,'. z.Ln chak zual c.auhdeub te chunn kan Und~r Secretary hnenah hning han pe lut ulh,kan 10 ngaihtuah dawn nf.a ,

Awle, Demand No. ;2 tih ~1a 33 tur a ni a,helaia awm ong hian ka han ti mai a nga , Lok Sabha ah te pawh antih dan a ni a, hei hi kan sawi pha.~ anga; chumi zawhah DemandNo.2 ah kan kal leh ang , Hemi thua sewi tur nei ohuan han enwtr.awh uf,e ,

nieehi dar-kaz- " 1V2pawh hun tuk sak

hun p.llotme:Glber te

Pu Speaker, achauh a ni a,

PU J. THANGHUA!ll\:

a tha ang,

SPEAKER: Time limit thuah chuan General discussion ahkan sawi ta wh a, sarl +'ur penh a awm 10 mai thei

a. Time thuah chuan Minute 7 or 5 a tawk anga, hetah Be~l Warningka hmet mai anga. Ghu chu hria ula a tha ang. Tunah Land Revenuelam·chu han sawi rawh .ule.

PU LALSANGZUALA: Pu Speaker, kan Land Revenue Decand No. 1 hia chhangchhe deuhvin ka hr:.£l. ~ax le~' Excise

Deptt. hi a fel lava. ~ principle hi a dik leva. Directorate lehHead kha dik ka ti 10 a ni. Tin, Demand No.3 kha a hmine a~ thlakhret a, Department khat a thil tall tak dah hi a felin ka rine le.

PU ZALAWMA: Pu Speaker, hemi Demand Fo. 1 hnuaia~ hianDirector Tost a awL::. a~ a dawttu ah hian

§ettlement Officer ani phauh maf a, a dawltu hi Deput.y Di:cectoremaw tal na ae , Chuti 10' chu Director z In bo thulhah hna an tb[~wk

thei chuang ~.(lvamg. Ohuvangdn hei hi a :leI 'tawk If) a na , IndE!.wttel deuhva rem naee , a Lawmawn ngawt ani:~"

Tin, heta Staff ruahman te hi District path~kan 10 nih tak avangin han aemeavm -thara an ni dawn Lovs.• Tunhcc_D;1.strict Counc LL kan nih laia ram zinte chauh huapa thil ken z-uahmcnang chauh kah al? ni mai u, a siaotuto hi an tho a emaw tih Qw1a ni. Tin, a nawi pawh hi 2 nawi lutuk a, a chhangchhe riau mai,Demand No. 3-na nen hian a in kungkaih hnai riauva; a in chawhpa~lhlutuk niin a lang. Hemi lai mtang hian chhima lam District to chukan enkawl phak dawn silova. Staff hi se~sawm thaw chai an ni 10mai 81 sJ tihl'.m deuh atnn p!+.'hn 'TH..... lr~ -----' , •

., -9-

PU Cll.S:Al?RAWNGA: Pu -Speaker, member sawitu hmaaa kha ka hanthlawp duh deuhva, District 3 te kha: Chhi~­

tuipui District te kha Land Settlement leh Land Reclaffi"ticn ah ,pawdmawh viau ariga , Leilet tur tamtak a aeic a , Record f'eL tc.k krmnei Lova , Land I:mprevement pawh hi kan La nei fel Lova , Hei l..bT'5....Loan te pawh a awm a, hemi loan, hnu thei tur hdan Land SGttlcn.E:uttihfel a ngai a. Land Settleoent leh Land Rec::"aJ:1ntion hi:) th['wk~'~:

ten an tihfel thuai thuai a ngai ang , 'rhingtlall.g Lane wit e pnwhLnan avail thuai thuai thei ang , Kan rnn b uai.na h121"1 n z-arapuc citc'hi min chic a, ram Itilung nghaisak hi an chel-; E I an rilrnah atho huang huang maf a m , ThIa! chi a 10 to t ur- ~"Jlti nai ha an &10tho huang huang mad, a nf., Tuna ka hnaa 01tIS oawi fOl.ng khan henriProvision a 10 lang hi a bei tham douh .1.111n ka hrio. G AL::aherc.whcln.hun hi kan nei tlem tawh bawk a, hei hi chu a -cavk -thc r ~I.."!.i cong:.:--,

Nakinah chuan BUd~et siarJ Leh hunah ngafhtuahnu- famkic deuhvin tih a ni tawh anga. V/0 te hian PcrDit an peDei

mai a, hei hi siam that angaiin ka hria, Bible in Lei utQng8 ciamkan ni a tih angin, leilung hi kan eizawnna a ni a, chuvangin u]ukdeuhva ngaihtuah nise a tha ang.,

'l'U J.THiJIGHUAMA: Pu Speaker, vavt t.nah Demand panga lai kan kheLa, tlem han sawi ve kG. duh a. Budget De~nd kaI.l.

en chuan Asstt. Settlenent Officer Graie I kan la dawn a nl awn B,advertisement pawh a awm a. Advertiseoent kill: Chief Ninister inPolitical Appointment siam a tum avangin withdraw Ieh a tucl tihhi a d1k em ? Kan ramah Excise Tax la l~k luh a ni leva, mahse,Budget kan en chuan Excise Constable Ink a kaw~ leh 81 a, engngea chhan ? Mizoram chu District thUfi (3) ah then" ni tawh si a,Asstt. District Transport Officer pakh~t chauhxkxt lak tum niina lang leh lawi si a, hei pawh hiengnge a chhan ? Tin, Motornumber atan ZIlM tih hi a dik lova( Speuke r-; Trr.nsport lama ni a nie). Ka lalfm e.

PU C.LALRUATA: Pu Speaker, zawhna pakhat chauh: Hemi phekNo. 25 tlar hnuat ber a' Chadr r-an ' tih hi

engnge a awrnzla ?A awmzia hre lovinkan Pass Dal ang tih ka hlaudeuhva. (Pu K118wtinkhuma, Minister i/c Finance: Hei hi chi chhutsual ani e, tOhainman t tihtur a n1·8).

SPEAKER: Hraanhmawh taka sian a ni a, heL chu tihsUBlpalh a nl e.

PU VANLALHRUAIA: Pu Speaker, Revenue l~n hi kan chhui thia5 l~

eo ni av ka ,ti a. District Council a kan aWL-lai khan chhiah pe turin kan in zirtir a, kan in£uih a, tunahthenkhat chuan kuD 6 lai atan chhiflh an po tawh fl. Mahse, hetah hicna lan.na a awm lava, kan kir Leh uaaf dawn ei:J ni ?

PU NGURDAWLA: Pu Speaker, Chainoen hna kha ka la hrechianeleva. Sanitation hi Locla hdmin.Deptt. ah kal

dawn sela, Sanitation lam thawhna tur Ini hriat Q her-sa dawn a.Chuvangin Sanitation Ieh Revenue Ian hnathawh dan hi chiang deuhvasawi nisela, ka ~uh ani.

PU HRANGAIA: Pu Speaker, ka hmaa Member Pu Saprawnga' n ahan sawi tak ang khc.n helai Settlement (Revenue

Branch) lam thil~ atana hnathawktute an ruahman hi tihdangla~ ("~a harsa Viau tawh na anga. Tihdangl~ leh atnn chuan thu kn t11"1£1'0 .....+ .,.,"'.; u~ T\~ "'_. -'--- , ••

I

I,jI

-10-

Revenue Department ah hian hnathawktu an tam tawk thin loh aVf~gihPass siam tur ti a thunei tuin an ziak t avh pawh pass siam lohvina awm thiap thuap hlawm mai a. A neituten hmu tur ni a inhriainan tihtur ang ang chu an 10 ti tawh thin a. Chutih karlakah Gene­ral Election te ala awm a. sawrkar kengkawh tute an 10 inthlak aa hmasa a mite thiltih tihpuitlin a hnekin tihsak duh loh lehthiat sak leh te kan ching a. Chuvangin, Revenue Deptt. lamahhien Clerk tihpun a mamawh a n1. Tin, he kan Deptt. hi kan pawioalakluh vena ber a ni bawk si a. tuna a Lan eng ngawt hi ehuan alungawi loh thlak hIe a, Budget siam leh~h chuan.Yihpun ngei turn11n ka hria.

,am K.L .ROCHAMA: Pu Speaker. ka hmaa eawt.tute sawi kha )<a han

chhunzawm ve duh a. Kan District Council hunahkhan Administration a tha tawk lava. H~awhte an hmuh that thin lohavangin an hnathawh danah an..del dul h:e a. Chuvangin In/Huan,hmun pa"s tamtak te chu a huna an pek chhuah loh avangin LunglGileh Aizawlah Stay Order in a tih bahlah tam tak an awm a.

Khawpui leh Group Centres ah In hmun leh rampek danah inpalzutna ~ awm thin a. Sawrkarna chelhtute an in thlukzut thin avangin thuneihna hman danah an fimkhur 10 hIe thin niina lang. Sawrkar hnathawh dan pangngaia C.A. te leh R.O. te kaltlang a In/Huna hmun pe lovin E.M ten an duh duhin an sem thin a.Ken khawpui clillunga in hmun seodan te hi Bal ar chuk ang oaia ni a, mumall: a nei ta 10. Sawrkar that hian hung thil te hi c::.Wj';ZCnei zawka thil a reI a tul ani.

Tunah hian khawpui han "ingsa fel tur bik pRwhkan nei Lova , Officer t eh Politics hru.''l.itutemitmeian vonna av....ngdn

.., thil the an hriat pawh a.n ti tlang ngcm lava; Politics hrlUiitu tGU

,. mipui mitmei an ven a 10 tul Ve leh br·.wk si a. Ohuvangfn , Municj.palBoard te kan nei thei 10 a nih pawhjn Town COffiDitt8G, Lungl(i l~h

A1zawlah tal hian siam nise. In/Fu::m etc. pass Ifill ngadhtuah turinSettJ.ement Advisory Board aiae ni buvk se. Chutilo chuan rnlliri h~..nrin tlang thei tur pawh pawh 'zVt kan a.111 ta 10 a ni.

,.

PU LALKUNG.A: Pu Speaker, Land Se't t Lcne u't chungchc.ngah s8.\'lrk':.rthar chuan a uar dawn nf.tn a lRng a, Se't t Lemen't

Officer te an awn thlich dawn a. Thingtlang lau pawh ngnihtuah angad, dawn a. Vai nen ram kan inchuh dawn ni mai aWlJin a Lang. L.

Loan lak duh vangin kan settle~ent la~ kan uar dawn n1in a lang.Hotute be thiam thiam chuan an nci tat: eaf dawn n11n a lang.

~ Chuvangin, kan hotute fimkhur turin ka duh a ni. In hmun hi settlonise, ram tha chu a bikin tu hnenah mnh rek n1 lose, chuti 10 chukeimahni leh keimahni kan indip mai dawn ani.

PU ZALAWMA: Pu Speaker, ka han sawi leh lawk teh ang. Helnihi kei, ka ngai pawiDawh tak tak u. Pu RaRllga

han sawi ang khan ngun ta.ka a bul tan e. ngai a nf, , Tunah ken salorrk.arhian hetiang chauh staff nei chuan a ~ualpho nghal niin ka hri~.

Pu Hrangaia han sawi ang khan a hmun thu. hnathawktu nn.tlemsvangin hna pending a tam em em anga, Stay Order (in hmun pass) tekha chinfel thuai thuai a ngai a, kha stay order l~ ,fel 10 khanthil a tibuai thui em ema ni. Chuvangin. staff te hi tihpun a nihhma chuan pass mai chi niin ka hre 10. Clerk te hi ti tam zawk ilaa too dawn Lavm n1? Kansa\vrkar hmunpua b e r-ah hi chuan Staff tehi an tam deuh tUT a nd ."I.. h~,;t:; J'l '-' t:l b"" 0"'" ""rn ......... .: l,.,A ~. -"'_"I .. - - !

. ~,~~---------------~

-11-

Minister Lau.l.n uav:':t tur an aeah chuan han aav.tae1a.

SPEAKER

PU KlIAWTINKHUMAFIN. IUllI8'IgP':

Pu Speaker blr! Knn ,BudgGT: ah l::r_c~n Staft t"'JI:'in chhunga kan -tnn:aG. aT.-"'",n a kr,n lli"-llJaw-r, till'kan han siam 8. r.j e., .1) buk -cc pauh a tvl ch'J:"n

lak belh V~h the:l.h Loh tih a 8.'I1C1 chuang 10. i ..si:Jistant Oorm.f.eat oncrof Taxes erawb kha chu D.:i..r,:;(;torat0 of Se-::;t:;"ec:,(;:nt hnue:'.« 8. awm 2.

,tul 'l.ovc uLhna .3. awn a. Tax {Onh.lah ) J;j.i Lak t·,,;,: lear. 1[3. nga::.. v .....J':/::LPh avang.Ln , Settl8L.lent Di~"cct,Jra.lc.c l:m;u.':~ab, n i.an a-m '1?,~_ !'~"11 :-,8'-:'tlh ani. l.rIahe:r'awhchu, Revenue DDU','l.:"n:l E'V{1l1 ~.O;'3(: 1:'0 ~'JUDU 'uiFX'

a tihchnan Dcptt , dang hnua.La UWID pawh 8. j.a till Leh theih thovang. Afl3'G-~, Set:tleoe:nt Officer la1: thunh :mk::-~~~t mai Ink t 11:!" Pi.

ni 10.Town Market enkaw.t bu a~;a:::1 l1:.LCl~ Se ttLerie n c

Office::- G:v-."D. S2 tihna a awn nU8.1 ;;1.. .I'own !!ari':et ·CA hi LocalAdLlinistr::-.t·;C'n Department enkawl a nt e. I'own z.r-ca cnhunga i.nvawn ddf1 Leh enkawl dan chu an kengkavh C:Oawn m;.i. Bxcise chlrf.ahpek tl.ir a 8-,'1Ii1 10 h Le :rih. Chhf.ah tih -tLe-rh . c-a-sement tf'~~;: OT2.1lh

chu Cin'Jma Lt. h i.an pe., a na • Zu 1:.:ur.211 ~\;,) p~~\;h ExcLae ..\0"1: Leh RuLesiam nise '~j_]:1. chu Nemcer t o 11. in hr-n ':3n~l~ D.: a ~~&WTIlaWll1 e. S.\uue.b.hian 812T.'l ds:ur, ::'10., staff tc a e Ia.c 'the t tU1..· an :J.Wi rih 10havangin 8.:.£..1.0. e.Ln n:i.. 10. A +' ...11 2X!g zed 8. !lSc..':"hturJ:. t'J.rin eawr-kaz-

chu a ji1 :-:-jne 0. S:in, Land Se trt Len enb Ac1vts('lr~T Poazd s i.azn till t.kha kan la 'lfq;.htUEJl ang chu .

I,

Assistant SettleL.'ent Officer Grade I hnazaw:,hi.'.a (i~(l"'J"p.:r'tisem0nt) a chnuak tih ka hr-t.a , Ho hna hi Politicstaka duh z;.;.· 'r:.g' s.awng hnawh Luh -tur.na a awe :;"0. Hriattirna hnunkir tt1,Jr,:'1C pach a awm 10 e

r

Pu Speaker, Demand No. lIth naar; member- -tenan hr'iatthian loh 't e Fina:::lceMinis·t;eI· in n sawitawh avangin ka ~awi V8 tnwh 10 ~ai a~gc.

zawhna kha chhnn ka1n turn anga.:

District Council ~~t~ hn~ ~lm~e neilote tp~~a

siam r emna :r':'l1lcr.ang bak a nih tnu Grawe. elm Bawi. a ::1.1 a .. M'3L.~se,

chumf, f'..Yf.,~'~i";_~ hm.hdr-wh 'tumna :J awm 10

SPEAJ.,.'1;].: Henri, chungchang elm an so;w;, .,-,,,, 't a'xh b awk a.kan khar tawh !2.2i ~~nG2., man :'0 necit.ha nn [;ai

u.La , Awl','" j Dt-'ra~.... d No ~ 1 chu kan paso dnvrn <1, a cnourrt chuRa , 3~t)O;')c,:/- H ni a , He L hi kiln sa~li 't awk ~~nvlr.l v:i.au,n~, -aunc..hngaihdan "; ,t::uu c. avra anga . A DJITIJ3:r:d r;:;ov::;; t.uc n a IJOV(::;' d ar- chunf.chdna lr.,} ~J.. :..bh:.a:r.' bawh ang zha 2. 11::' a t 8. ('hilL.u' leh a), 'Iunr,hhe demand /'p,I:1.'ti apiu,ngin "Aye l l tiiltu:c a ni a, l'epti 10 dm'll1."NOE:S' 1 t;.hi:').Y' ~ ni [to ~unm:ll. r:3J;:J.~:' G' ":1:"a::1.,~;in l;,ye ti ::::awh -;).lc 7

(MeI:J.ber -i:;J~ f-..ye ar- ti a). H.emti 10 chual1 N,) tot :::-D."'ivh u ::"E,(Member -i:, ,'::.1: ngawi u). AwJ.o, 'r..e41i .of.I:ll~ld No 0 1 chu ken p8.bHe(,a nih :)-1.'.1~, '1~rlah D8I13.no. No, 3 all l:a.1 kRl 2. ".!~l 'J.ng-a; a "Ju-ah khan.phek' 28-·11~<, C'. :1:1.• H~i hi Transpor'c lam b. Id a:. a [Jove don ka l nchhj.a:r angr::' '1 <:hhi.ar a)'. Tunah heL:t thu2. sawi tUT. ne~ chu2,n r.::-TI

sawi ~a~';}·.l.;::.le~

PU K4SJllW'CI;"1ElTIft: Pu SpEluker, pr ~~t8Jf orc1er~ Speaker hi 8. nihn~ 10 anga address hi a pavi em ? Member to hi

an hmin€" ?!. :'8'\'1i hi dan a ni om ?

,1

I

.. -12~

PU J.XHANGHlU~~: Pu Speaker, hei Demand No.3 kan ngaihtuahdawn a~ BUdget ~ alm1 dan chuan Asstt. Tran~port

Officer, Motor Vehi~le Inspector leh L.D.A. te a 1anga. Hetianepost aten hian tuna he Department a 10 thawk mek te hi dab nghehtumna a awm em ? Transport lac bik an khawih dawn niawm a ni a.Mizoram pum huapa thawk turen ni an nih ang ? Pawisa lah chuRs. 30,4801_ chaah a ni oai si a, tuna Asstt. Transport Officerthawk lai·khu regularised oai tur a ni e~ ? Tin, Vehicle Tax lakthuah hian Mizo Motor-ah chauh chhiah lak n1in a lang a, vaimotor ah hi chuan lak leh aiin a lang a. Road per~it pawh neilote an ni s1 a, c~se, permit pawh nei silo chuan an tlantlangzur zur mai si a. Henghi kan siaQ that theih chuan pawisa tamtakken laklu.h thoihna tur a nih a rinawo. Vairengte ah khuan Gatesiam a 10 Che~~ zel nise a tha, chhiah an pe nge pe 10, an pekloh chuan pek~ir ngei n1 bawk see

Tin, Motor sawi takah chuan kan ram Motor numberah hien ZRII tih ziak hi tu tih chhuah nge maw ni reng le ? Hitamtakin an sawi sel nasa eo em a :a1. Hetiang 10 deuh hian MZRte an tih zawk loh. Mahni hDing hi mite pawhin an chawi deahzel niin a lang- Nagaland pawhin NLK te an ti a, chutiangin-State dang te pawhi~ an rao huing nena inrem takin an siam ziaijani. Keini pawh hi thlak leh vat a tul hle ani.

Tunlaia Budget Session neih lai hian eng dutyatan emaw Private Motor man (requisition) a awm a. Sawrkar hianMotor a hDanc dull a nih chuan Transport Deptt. motor khi hmanmai awm, a 10 renohang 10 a nih 1eh sawrkar motor a loh theih lohah chauh private motor te hi chu man awn chauh a ni. A ret-hei tEo(Private) a~ @an hmasa zel mai hi engvang nge ni ? Ministerinchargc in min hrilhfiah thei em ?

SPEAKEr:.: Minister concerned Q ni a.

PU R. THANGLIAl'iASUPPLY MINIS~'ER:

j

Pu Speaker, member- ten ~sawi tl11' en nea vak Lcniin a lang a. A establish~ent laD kha nenberten an hrcth1ac 10 a n1 cai thei a. Stctc

Transport Leh Supply Ian kba'.;ih tur s Lau 111'an a n.i, a. ha:sistantTransport Off:i.cer a sawi pawh' kha a awn a, Deputy OODtlissioner-::.na enkawl ~ai 8huan 19 G.L.atanga pek a ni ~, Head hranah dah ~

ni a. Heta (b.' a 10 lang hi chu a 'tux khawntu tur an nin,H.T.l~.Branch hd.an '.rehicle pernit an check a, an 10 Lncpec-t bawk du-rnani. Asstt. District Tranoport Officer hi In tih khah loh a n~.

Aizawl Distric~ ah chauh a a~ dalm u, Registration leh TaxOollection lao alo thawk ang. Vehiclo Tax ah hian Tax evesion ch~

a awe thei 8.110'_ T'un 19': 7 all khan aawz-knr-Ln riahnL duhna apaangahpek tur a ni R, hn~nni deuh lilian an in registe~na apiansah pek tUTa ni tih a .f]3. a. Chu chu keini pawhin kan pawn thu kan thlentawh a" He Dan hi hnan a nan chuan engkawng ::1o...1.in kan h.Lawkns, tura awmin kan ri~g 10 ani.

Vehicle nunber hi keina11ni thu nai ni lOVin,sawrkar laipui phaLna a ngnf a; I N I a intan a tan tawh avangindistinetiv8 (lanesar) deuh tak hLang il~ tih a ni a. A tawp nur~ererawh hi chu tihdanglaD theih a In ni "thova, Dotor kan neih tanhunah chunn ZRM hi tih danglao ala ni ang. Tin, tunah hien c~ rn~angin a in register-na zel district hning bul deb dawn 11a; kanmotor zawng zawng hi ZRA enaw a ni vek tho hia! dawn ani. Lung1eiDistrict leh Chhd.trtuf.rruf. Dd a t r-Lc-t ah +", chuo.n kiln in -rF'>J"'.; ""t:t:>T' 1l:>wlr

t

,

-13-

SPEAKER: Demand No. 3- hei hi a ni a, (a move dan a chhicra) Minister-in a Ba~~ tawh a, pass ramti apianin

'Aye' ti rawh ule (Member ten l>;fe an tl. e) Re",~i 10 chuan'No'tiula (Member tel an ngawi a). Awle, kan passed anih chu ,,

Tunah llenand No.6 ah kan kal anga, a move dankan han chhiar ange (a chhiar a). Denand No.6 chu tloved a nl athei chu sawi tan ngai lovin kan pass thei oai lawm nl ?,FU J.THANGHUAMA: Pu Speaker, sawi tux a tam lov~, amaherawhchu,

stamps hi kan mamawh a, duh ang hun hunah lei turawm thei sela a tha ang.

PU K.LROCHAMA: Pu Speaker, tuna Congress Legislature PartyLeader-in a han sawi ang khan Lunglei laD 8a1m

hars~tna tamtak kan nei a. Aizawl Head Office atangin Stamp etc.alo kal a, achangin postal &tationeries kan tlachham thin a.

Lunglei a Treasury ah sawn Postal Stationeries hi stock ve theihn1 se a tha ang •

PU LALSANGZUALA: Pu Speaker, hei at amp s provision ewm hi a bendan enin hnao dang tan ringawt nlin a lang lava.

Stamp duty hi tlangDi kan nih avangin exeopt kan nlin ka hra s1 a,exempt kan nl rang em ni zawk ? oin hrilhfiah thei en aw ?

PU F.llR.ANGVELA: Pu Speaker, Mizo te hi Tribal kan nih avanginRevenue Stanpa hi a,'fl kan ·ni em ? Ken nih chuan

Bank ah te engatinge kan hrr.an 8i.? Vai Officer tc hinll ·phai laJ:1Clan 10 hman avangin ken hmang ve maf en n1 ?

PU C.CHAWNGKUNGA: Pu Speaker, kan rae buai hillaa Contract hna k?nthawh ve lai te khan chuan District Council

atangin Tax exenpt certificate kan 10. thin a. Mahse, eng hun la1atang khaneID3w District Council pawhin a pe chhuak ta 10 n11n kQhria a, hei hi engnge a chhan ?

SPEAKER: Minister concerened ken ko tawh ~ai anca.,PU KHAWTINKHUJfJA Pu Speaker, Bta.r:p duh anga lei tur a aWID 10 hi.FIN .MINISTER: a pawi vf.au mai c.• Kutri.n chhung atana kan hns,n f;

tur ruahDM chu- Rs. 20,000/- hi a ni a. Hei hiLunglei lam tali pawh a ni a. Court ett. stamps awl kan n1 tih z~wh

na chu- Judicial departnent laB zawt il~, a tha ane. Revenue StHDperawh hi chu Tribal tan pek a ngai 10 niin a lang.

SPEAKER:

(Member ten:an ngawi a).

Demand No.6 chu hei hi a ni a, (a chhiar a)A·..lle, hei hi pass rer:.ti apiangin "Aye" ti ra~~h uLe ,

A,.ve an ti a) Rerrt L 10 chuan "No" ti rawh u (MeribsI' te:AwlB~ Demand No.6 chu k2n pass a nih chu.

Tunah Denand No. 33: Cummuted Pensicn-Amount Rs.,20,000/- kan Budget Bu phek 273. Minister incharge-inhan move sela.

PU :KH.AWTINKHUMA Pu Speaker, "On the recoI:;:1IJendation of theFIN.MINISTER: Adninistrator of MizoraD and with your peroission

Sir, I nove the DeE!and No. 33 for Rs. 20,OOO/~for payment of Co~~uted Value of Pension in the Finance Deptt.

e

,

,

-14-

SPEAKER: Demand No. 33 chu move a ni a, sawi tur in neiem ? (Member te: An ngawi a). Kan pass a nih chu.

tunah Demand No. 35-na, phs~ 277-279 Purpose, Loans & Advaces­Amount Rs. 19,162,000/- ahkankal anga, Minister icharge-in hunmove nghal sela.

PU KHAWTINKHUMA Pu Speakerika motion chu hei hi a ni (a chhiara)FIN.MINISTER:

SPEAKER: Hemi chungchangah hian sawi tur nei chuan hansawi rawh ule.

PU J. THANGHUAMA: Pu Speaker, BUdget ah chuan hei sawrkar hnathawkte tans pawisa puk tur chu- Middle Income group

tan Rs. 15,00,000/-. Low Income group tan Rs. 500,000/-, tin, kangtuar te te Rs. 2,OOO,OO~· a ni a. Tuna India Policy leh PrimeMinister Policy chu mirethei te chawikan a ni a. Chuvangin Middleincome group aiin Low income group tan hian loan hi a tam zawkpek ni sela, aletling thawkin. Middle income group te chuananmahni pawhin an sa theia na , Buai vanga bungraw chante tanmaktaduai hnih (2) pek tum a ni a. Kan pek dawn chuan enquiry feltak a awm tawh em? Tunah hian pek ni rih losela, Ruling lehOpposition lamah enquiry Commission dinphawt ni sela, a tahtaw11.n

pek ni sela. Sipai halsak te tana tih pawh hi an halsak zat hienquiry commission din leh phawt ila. Industrial Loan pawh hi ~

tlem lutuk a, Minister hote in hungno zat chauh heta tana tih hia tlem lutuk a ni. A tlem berah powh mokdoduoi 5 ni se. Khawllamah chuan Chhawhchhi hema khawl 5, Vaimim homa khawl 2 leh Puhema khawl 5 tal kan mamawh a ni. Agriculture Loan hi khawtinahTract'or dah nd.ae , Water pump te pawh ngaihtuahpui ni bawk sel.a ,Car advance leh House building advance hi tha ka ti a. Car advanceah hian M.L.A. te tan nuai khat vel tal pek ni va bawk sela.

PU C.LALRUATA: Pu Speaker, Housing Loan ah hian sawi tur tlc~ kaned, a. Oppoai 't Lon Leader han sawi kha ka taw..:;. hIe

a. Industrial Loan atana Rs , 5,00,000/- chauli raad, te, buhdengkhaw'L14 vel chauh dah tum a nih te hi a tIeD lutuk a. 50 l",i dnh turLtihkha sawina a awm a, mahse, hetiango 14 chauh dah tura han t~h

hi chu mipu1 tan hian a beidawn thlak lutuk dawn ~, chuvangin, ~ih

tam theih deuh nise, a tha hlein ka hria. Industrial Loan hi adil duh an tam nen heta ruahman pawh hi a tlelJ lu'uk a. HouseBuilding Advance leh motor Car advanc? atang te hian tlem sawhthlak then oiee. Tin, Housing Loan atan hian LOll income group 'tr.nhian a tlem lutuk leh bawk. Middle income grmup ton hian (a awmthei zawk zawk an ni si a) a tam hIe si. Tin, secuXity depositavangin thingtlang lama mite'bien an la va thei 10 nai pek angeonu.Hemi Housing Loan hi a tlem zawk tan hion a tam zawka m~ hi sawnthlak nise. Tin, sawrkar hnathawk milian ho tana Housing loan lohMotor Car advance pawh hi a tam em em a, mirethei zawkte ta turai hian ala tam ta fova, a theih chuan tih danglam leh nise kaduh khawp maf, ,

PU HHANGAIA: . Pu Speaker, tlem han sawi ve ka duh a. Kan rambuai avanga tanpu1na tura an t1 a nih chuan

Opposition Leader in a sawi ang deUh khan tawngtaw pek mai mai chua dik lovang. Enquiry Commi~ion kan din a tha ang. IndustrialLoan hi a tlem tham viau maE a, hei tunah 1973-74 bUdget chu anbuatsaih leh roek a ni leh 1Qwh a. Industrial Loan hi a tam sawkaan buatsaih ka duh a, k an ~Hnister te pawh ka han chah duh ani.

Tin, Pu'hanghuaoa, khan L.P.Teachers Congress-t n I=lTl 1~1r t:"" lr'ho .. 'h,.., ... "" ......t..,.... ,_ ,_t.. ....._. __ - __ ' ..L' ••

nihnain bubfai ka sem ur ~ mai a ti a. Mahse, kei 10 hriatdan chuan vIc in hming an ziak loh ohuan a eem ngam der 10 mad antih ka bria a. Chutiang a nihsi chuan 'mi kuta Rul kaw zen' tihang hi a·lo ni a. Tin, a 10 ziak te an awn pawhin Didang hmingathil sem hi a fel 10 ani tihka han sawi dub ani.

PU LALSANGZUALA: Pu Speaker, hemi Building Advance atan Gcvt.servant tana budget provision Re. 5,00,000/­

ehaub hi a tawk ka ti leva, Govt. servant te hi kan neglect lutukniin ka bria. An hlawhte lah hi AsODE. sawrkar-in 1964 a a sia~ ~kha an Is ring reng mai a, Assam sawrkar lab chuan an revisedIsh daih tawh mai a. Kan Minister ten Coruption & bribery ansawi thin. Corruption & bribery tamna chhan te pawh hi an hlawhtlem vang a ni :foe An nihna ang phu -~awka an khawsak a ngal s1 9.,an hlawh ringawtin a daih silo. Tun tlUOah pawh hian Pay Scalerevised turin resolution.ka thehlut ~, min 10 dropped ask lehsi a. Englekhawle, hei hi ehu tih neei ngei chi a ni. Corruptiontamna chhan pakhat hi chu khawsak hnrsat vang a ni deuh ber fochungin Loans & advances atan hian sawrkar hnathawk tan provisiontam deub siamsak a tul a nl. KEn sawrkar hnathawk to hi tha tnkleh fel taka hna thawk tura kan duh e~uan an dinhDun hi siamthat hmasak ngef tur a na , Officer te:~1 sawrka:c motor- an hman d.ruhleh kan sawisel a, Bua ahteh han ch~Qng ve dawn sela, a man a tlamchuang silcva. Chuvangin, Gcvt. Property a hmang (Misuse) nas&lutuk tih te a awm loh nan Loan hi ~ar s~k an tul a ni. Tin,India ramah mirethei in lehlo neile kan tam lutuk a, heng hochawikan leh in leh 10 din tir hi India sawrkar policy a ni a,chu chu ala hlawk theih nan Loan hi can sawrkar hian ala hlawhtlin theih nan ngaihtuah sak Se ka duh a. Kan ruling party larhian chu chu 10 bengvar thei se ka eluh a ni~

PU CH.SAPRAWNGA: ?u Speaker, tawite han sawi ve tulin ka hria.Demand No. 35-na chu kan sswl -ho nak nak a, a

theiin miretheite chan tur a 't Lem ken ti a, a thenin sawrknr lma%thawk te chan. Govt.mnployee 't e tan chuan Loan lak hi a tha '"nakkum lamah pawh hei aia tih· tam loh zel ala ni anga. Nimahsela,mirethei te tan chuan Loan Lak hi thil harsa -bak ma.t a ni a,an"mahni tih ehhiat lehzualna a ni zawk a. A rulh Leh lam hi thil hare­sa tak ma! ani, hnam rilru pawh ati ehhe thei a nl. ChuvangiJ,thingtlang lam mite tan chuan rehabilitation ~am kha a awm thcv~,

loan Ian hi chu La Yak lose a thain ka hria. ?unu dan dingln1a.h hichuan mirethei te hi chuan an la phak-d.n ka ring lava; ohuvansd.n ,a dan te pawh hi kan ram nena inmil turin sian nisela, a punet~

pawh hniam deuhvin siam nisela. Loan hi ehu rulh leh tur a ni tlatmai a, ehu chu hriat reng tur a nt , ThingtlaIl{; leh Aizawl hi e.tehkhin theih loh a ni. Tin, Industrial Loan pek dawn pawhinan thilalam kha productive a ni em tih ngun taka ngaihtuah a tulin ka hria.

SPEAKER: Kan hunkan pel hlek a, Ministerin han sawi lchsela. Zawh law law kan duh a nl lawm n1 ?

PU ZALAWMA: Pu Speaker; Loan provision ah hian aawrkarngaihdan- lnteBest thuah eng aug nge ni aug ?

Tin, Low income group leh Middle income group thenna lei pawh ~11

eng ang nge ni ang ? Engzat la lut chin nge tih min hrilh theJ.se ka dub e, hun ka han dil che a nJ..

SPEAKER: Hun tle~te, minute J emaw han sawi- to. che.I sawi tur takah sawi nghal &'1.1 La ,

PU ZALAWMA:

PU K.T.KHUMAFIN.MINISTER:

PU J .THANGHUAMA:

I

...

"

-,-16-

Pu Sp~ak~r, loan hi kan ramah chuanAssam sawrkar chuan a hIDing chuan a rawn

ti ve tawh thin a, mahse. ~ngmah tham hi a 10 kal ngai lova.Kum 25 India Independent hnu pawhin Assam sawrkar hian loan hiala rawn ti chhuak 10 tluk a ni hial a. India Sawrkar pawhhian kan ram ~an hian paw1aahi ala seng tam 10 em em a. Mizovintalent kan neih ve- Kut themthiamna chi hrang hrang te hi paw~sa

neih loh avangin kan in todelh tur angin kan intodelh thei thinlova. Chutiangin Industry lamah pawh pawisa Capital neih lohavangin engmah a thawh theih loh ani. Chuvangin, loan hi uar atul ani. Mirethei zawk te chawikan hi kan policy tur a ni a,Sawrkar hnathawk te pawh kan tungding tur a ni a. Amaherawh chuinteriat hi a sang latuk a, hei hi chu siam that a tul ani.Tin mi rama ~n tih angin mi engpgemaw tuar te pawh hi tanpuinarelief &; Rehabilitation kan, nga~htuahsak ve tur a ni. Hei 'hikan hotute pawh hian 10 bei_ se, ka duh bawk ani.

I

Pu Speaker, Sir, hei hi Loan (puk tur) ani a. Hemiah hian a bika ruat chu a tam

vak 10. A tlangpui thuin mirethei zawk te tan a tam zawk nise tihleh hausa te tan a tlem zawk nise tih kha a ri tam deuhvin kahria a. Cheng nuai 5- hi Loan for Housing (in sak nana puk)atana tih ani. Nakkum laoah chuan dah tam deuh tum a ni e.

Buai avanga tuartute thuah Enquiry Com1issionsiam ngai a nih chuan siam pawh a tha mai t~ mai thei. Hei hihun rei tawh thil a ni a. thenkhat chuan an hlouh aia tam hmuhtum te leh an thil hlouh chhut ngaihna awm tawh loh avangincompensation rulhna pek chu thil harsa a n1 ang.

Tin, Industrial Loan hi Small Scale Industrystan a n1 deuh anga, Scheme nen dan anga dil tur a n1. Chutiangadiltute dilna chu ngaihtuaheak an ni ang. Diltu pawh an la tan10. Motor Car & Other Advances leh Housing atan hian loan rulessiam that a ngai mai thei. Morgage (dahkham ) tur thil te pawhsiam fel a, a pung tur pawh siam that a ngai ang. Zoram atana pung zat tur h:i engzatnge ni ang tih ngaihtuah mek a ni. Indiaah chuan 5% aiin a tlem 10. Zaram tan chuan tlem zawk nise tihduhna a awm a, 3% or 4% eoaw tih nise kan duh. Ka lawm e.

Pu Speaker, Sipai ten in an hal kha achhang em ?

SPEAKER: Awle, he Deoand No. 35-na chu moved a nia, (Move a nih dan a chhiar a). Pass renti

ap.angin 'AYE' ti ula(Member ten J~e an ti a) Remti lovin 'No'ti ula (Member te an ngawi a). Awle, Demand No. 35 chu passeda nih chu. Kan chawl tawh rih anga, chawhnu dar 2 p.m. ah kantan leh ang.

Recess till 2 p.m.

............... . 17.

S:PEAKllR: AWls, Dellllb1d No. 14-na 'kan llgaihtuah leh an.:s.,Education Minister-in a Demand chu han moveaela•

PU VAIVl!JNl>AEDN.MINISTER: Pu Spekftr, '0" the recommendation of the

Administrator of Mizoram and with your permiss­ion Sir, I move the Demand No. 14 for'Rs. 1,71,)4,770/- formeeting the expenses on Education in the Education Department.

SPEAKEtl: Hemi chungchangah b.Lan sawi dua nei ehuan hansawl rawh ule.

pry m.LALRUATA:' Pu Speaker,ka ngaihmawh the~khat han sawi k~duh a. Education ah hian High School atan Head

Master 2 chauh alo lang a, sawrkar hian High School dang siam atum 10 em ni aw ka ti a. Higher Secondary School hi kumin atanghl,"", a bang ta thut dawn em ni aw ka ti deuh bawk a.

Tin, Pre-Primary Schoolhi ken nei rang enaw ~a

# .,", dallhva. Building awmsa sak thatna tur hi a thar sakna aUna tao daih zawk mai a. Knawi khawiah nge Pre-Primary Schools h1kan ne~~ ~ih hi hriat ka chak hIe a. Tin, Secondary School Hostel

~ StIpend leh Special Scholarship hi a lang bawk a. 1971-72 tekhan High School tamtak chuan Hostel Stipend leh Special Scholar­ship an la lova. Hengte hi tuna provision hian a huam tel theihngei ka duh a. Tin, deficit M.E. School engngamaw zat siam turn1awm takin a lang a. Tuna Mizoram M.E.School Deficit te hi phail"'Jla mi enga siam an ni ve lovin a lang a. Hlawh Leh thil dangahr,ong reng sawrkar hnathawk anga enkawl an ni a. Hetiang hd anMizorama MeE.School Deficit te pawh siam ve ngei niee.-

~in, Post Matric Scholarship hi a tlem deuhmai awm mange aw ka ti a. Kumin kal taah pawh kham P.M. College

'f zirlai ';amtak chuen Scholarship an la Lo va , Chungte pawh chuho Post Matric Scholarship ah hien thun tel theih nise a lawm

• awm hIe ang. Ka lawm e.

PU R.ZOLIANA: Pu Speaker, Education target hi en chuan alawmawm h Le a. Thm hen eawt ve ka duh ehu­

Mizoram pawna zirlai (Mizp) te ten hlawkna a lang ve lovin kahz-La a. Ken 10 hriat danin, Mizo tan bik Hostel te pawh sak t uama

awm niawmin ka hria a, mahee, r chumi ntan chuan bUdget fJlhian provision a awm Bilova. Chuvangin, M1zor·~ pawn lama zlrln1te tan Hostel aak chu a mamawh em em ani. Tunah pawh zirlaitEchuan harsatna an tawk mek zel ani. Tunah hi~ Hills Universitya ding dawn a, khu khu kan zawm tur a ni awm a. Hemi atang hienbmnm dangte .khu chuan Foreign a kal t~r te pawh an ruahman hlawma, Ch'ltih lai chuan keini chuan ruahmanna kan la nei ve lova,tih ran ve ngei tur niin ka hria. Tin, Merit Scholarship te leh·St~te Scholarship te pawh hnamdang zirlai te chuan an hmu a, keinizirlai te chuan am la hmu ve 10 niin a lang leh bawk a. Rei hi tihve ngei tur a ni ang. Tin, Post Graduate Education te pawh hing~ihtuah ni ve so, chumi atan chuan pawisa mrumawh pawh hi ata~ vakin a lang lova; hei hi a tam ve theih nan bawhzui nise.

prj SAPLIANA: Pu Speaker, Demand 110. 14-na ah hian sliHdt dull veka nei a. Education Deptt. a post sanction han

en hian Chhimtuipui District hi kan hLam chhiah dawmin a lang .,.Budget ah hian Inspector »«1 of Schools pakhat chauh alo lang a.~unglei leh Chhimtuipui District hian an ~amawh ve ve hIe si ~.

D.l.S. pawh Chhimtuipui ah hian pakhat ohauh awm tur niin a lang a.'[]'~.; \....; _ .1., __ .l.L " __ -'-' ~ --

PU LALKUNGA: Pu Speaker, High School Frovincialieation Qhkhan thai chhiat a awm a, High School 4 leh

M~E. School 15 hi. Mahee, khami kha a dik tak zawk chu a ni IDaiawm mange aw ka ti a. Sikul zirtirtu te p~ ka ram buai avanginbmun dang danga eawn chhuah an ni hlawm a, sawn darh theih chuanlak khaWm Leh pawh theih turah ka ngai a. M.E. Schaal te hi hmuntamtakeh chuan hun rei tak chhung Private in an 10 din tawh a.Mipu11n an 10 thl1rna ber pakhat chu- kan ram cau eawrkar th",rahkan awm anga, kan eikul te pawh min tihpuitlin aak ang Uh tehi an 10 beieei dan ani.

Amaberawhchu, provincialieaticn lam hi kanDirector of Education (D.E.) pawh hian uar vak dawn 10 niawmi~ alang a. Tripura Pattern anih vang ngawt hian kan ram atan a thatna a awmin a lang chuang lava. Tin, Hindi pawh hi India ramahhien uar dawn viau niin a lang a, sanction pawh a tam a. Amah­erawh chu, Officer thenkbat ten divert mai rnai an ching ni abriat a ni aj chuvangin, a bmang tur dik takin bmang ee a thain tke bria a. Kan,hotute pawhin 10 en ngun leh deuh ee, ka dub ~,

ka chab dub ani.

PU CIl.SAPRAWNGA: Pu Speaker, hemi Education thilah bian eawi/ ve dub tlem ka nei a. Ka han sarl dub chu- Educa-

tion hi ken uar a, a tih pawh kan ti ve thei hIe reng a. Mabse,lehkha thiam han tih tlak meuh chu kan aWID hlawmlol ziak lehphhiar thiam pawh kan tam a. Kan ram kal zel turah hian kawnG kansial ten dawn a ni a. Zirna lamah hian India ramah pawh a laktlak pawl kan ni ve ta hiala. Amaherawh chu, kan hming larna ri­ngawt thlir a kan kal chuan kan in hruaisual thei mai dawnin alang a. Hetah hian a tam lam ni lava, a tha lam hi uar deuh dauhturin ka duh a ni. A tam lamah chuan kan to,m h Le tawh maf, a,paWl 8, pawl II, pawl 6 tih angte phd hi cau kan kat nuk tawbmai a ni. Tin, pawl 9 failed te pawhin pawl 8 tih ang chauhvacertificate neih chu an duh tawh lava, engtin tin emaw pawl 9certificate ne1h dan chu a ng~ihtuah mai thin ani. Heleidefective hi a kal 'zel chuan kan ram chhiatna bul a ni nggidawn maio Chuvangin, a tam lam aHn a tha lam hi uar kan tum tura ni. Private school uar lutuk te pawh hi a hIauhawm a ni. Tin,B.A. tluang ringawt ngah tum pawh hi a tha bawk la, kan ti e":>l viang. Chuvangin, kan Member te hi kan ram hruaitute in ni a,

,nangnin bma hruaiin a tam aiin a the. nei tl!J.e1 tura beih sauh sauhhi a tul a nd., Mi rama bmantlak tur I!li kan neih loh chuan kanla buei zakhuana tur a ni ang. Tin, politics lam atanga sikuJdin te pawh hi thil aWID thei a ni a, Heng atanga pawl tihchak tUI!lmal mal emaw vote zawn nana hman mai rna! te pawh hi aim vat a-bena tha ani. Sikul kan ngaihtuahsak thei 10 a nih avanga politicelam chauh kan hlaute a nih ehuan , chu rilru ehu paih vat tura ni ang.

•-Is... •

1i!:.$'l:r

Tin, Hindi hi turiah chuan kan uar a tul ta a.State dang atanga ken tal chhuah tawh rau r-au chuan HindilehSaptawng hi duh angin kan uar vethei tawh angu. Hei hi kan zir­181 leh mithiam ten ram danga hna Leh thil an tih ve theihne kawngber tur ani. Chuvangin, hei hi kan chawisan a kan uar ve deuhdeub a tha ani. Chumi atan chuan budget ah pawh hian pawiea r~man a tlem deuh a ni mai their Hei hi tihlen deuh a tul a ni. Tin,a zirtirtu atan leh a enkawltu ~tan hotu lian deuh Director emawte hial neih a tul ani. ,

Tin, kan Mizo High +School neih chhun hien ~ngaihtuah loh a hlawh hIe niin a lang bawk. A compound te pawhlrAt"l n~wt hek nasahle tawh n11n tukkin a sawitute eawi at~g_ .

\I

•law kan si~l saw enzuf, deunva enkawl tJ.'1.st C.;2; 1.1

dan ngaihtuah a tul a 01.' Kan :nember te pawhin an nga1mawh tl~lng

a ni tih chu ~i! sawitute han sawi e.t ang khan a hriat theih ",0'"a. A area t'e pawh kan hlep ral hnam lutuk a, tun ang 10 deuhvLngaihtuah a tul ani.

PU ZALAWMA: Pu Speaker, 'Vilwiin a kan -thu ngnihtuah hi un;',l;':thang lai kan nih u"rallgin apawi.msv,lh hIe a, hun

pawh pek belh theih nise .ca ti hLe 11, Bducatz.or, chi hrang hra"ga awm a. Ka han saw! duh be~ zawk chu l'rimary Education hi a :':':_"Kan education system ah hian a quarrtt-sy hi kan uar lutuk d euhva ,a quali '\:y lam hi ngaihtuah zawk tm'11:l LLa , kar. sewrkar pawhLnngun leh zualin ngaihtuah aeLa , Pr-xmar-y education hi hnam thl,..:'t~nu

tUrin a lungpbum a 01 a ; a kalpui danoh pawh sallrkar-ln polie.]mumaJ. a nei 10 nHn a lang a. Khaw khatlth pavh 8' kul tamtak cawm a, ken enkawl the leh thai si Lova . Prio£!ry EJ1ltul atang h't.e.ndispline te pawh ken zirtir chhoh z ei, a ngai ani. Ttn, Prime i:~School Teacher to hlawh pawh Il , T. F"'Y seUe pangngad pek a ~h".

Central sawrkar in Pay Sclle a eiam chu Rs. ~45/- niin ka hric ~.'Tin, Budget a Ra. 85/- scale siam, Assam Fat~ern bawk a tih p~chu a tlem tham lutuk a, an khawpkh~~ tawk pck an ngai ani.

Sikul buf.LdLng te puwh hi a cU,') lutuk h.Lawm 2..grant tam tawk pek ni bawk sela. He kan proVision ah hian Pri~ary

z:1,rtirtu 200 chauh ken ned a, 3. tlerl lutuk br-wk ~\ nit D~~stri:J·:;

Council Executive hnuhnung bertn appoLirtmerrt Lan :.?ek te kha I" ,TiT;

turin ka ngen a nt , Tin, :r.:.E. Schoo.'. Loh Hit!t~ S{"hool recogrlit;;_~j:,\

leh provincialisation chungchangah chuan ef'f Lcd.cncy te en nc.c...a ~awmawm ngaw~in ka ring. Ka lawm 8,

PU J .THANGHUAMA: Pu Speakor, hei v,-,.;O.cn hf.an lIIizorm Education a't r.na Budge-s an 10 z-ua'u-v-n chu Ire r-':lD£ sawitu rJL~;' .l-c r-

zahawm tak khan High +$ch001 compotm.I saw ken r ckr-aL a nd, r..s c· -;mai a ti a. Sawlaiah sawn Gov t , quc-c or e tarot-ak ,s,[.,H:: a ni t av s,

,Minister mavhphurhna a n1 a, chu chr t, h:re lC1 L r.Lh ehuan , MJ.',).:;­tar tlak pawh a n1 lovang. Ruling P~T-:'J'- a Chf.c f ~jp pavh , a '.... ;0

tam Tang r1ngawta dik lohnn i;1::ta a ~1.:"o eur- h ni EEtf'.

Thing~lnng at. M. L. -r • riel 6 13.; 1'09. fane a, }-:Ll ("';P,::"j'sikul,te pawh ka tlawh ileuh zel a , ~(c' ';;hu C(') n j ee , Patl:ian n-.pawhiri sikul chu an kal ze L D.n(~, mah ac , a pe then.tu ka ro, Lovr­Sikul ka '\:lawhna ah chuan , Naupang't o chu , "f.n zLr-t Lr-bu Fa Pu , 'tnii ngai em?" t1in ka zawt a , "I'dLo" "0::_ cpian[: chu dawhka.ich k..diniir zel mai hlawm ani.

Tin, Zirtirtu thenk~J.::i·j te chuan an hna oawh r>:~l

hre 10, "ihenkha1i 1;e .chu tha to.k Leh '=;"'timo. tax po. ~...:'l an awn a;mahse, '\:henkhat te chu an awm Dai mr'j. n ni. "J;l.st to killed t'::Zlc.:!1

mal a ni10. (Pli C.Lalruate.: Eu Spe'''"'.km·, a bir::.l fanna ah chua".naupangte ,. a han hrem nual a. nie:wr'1 a nia;': Ka hremna chu,dawhkanah ka dintir mai a nl !

Tin, -!;unah hian 17 (!l;;lltUlJ.r c; si"l.m t3.wh nia-WIDtak, Text Book kan la ~ir c. Mi pakhatjn T~xt Book a siern a,amah vekin aapproved nghal a. Tuna Re. 1/- e kan lei theih hi )0pawisa (Duli) in a hralh theih ang. 0_'c:xt BOCL: te hi mitamtakinman 10 pawhlhn siam' flU aha»;: a. Hei t:.._neh Director of Educatio:a 7,8

D.I.S. te kan nei, " a. Text Dcok lL,wn S1:111 rnwh u, kar khn·cchhun~a peih tur a ni tiin Tender ko sela. a COpy Right chu s~wTkaF

III

"..I,,

rI

'i'-

),!i

II ~

II,I

1

-20-

Tin, helaiah High School 4 tih ale lang a, >nahse,an han thai chhe leh a, initial pawh aWIll 10 lehnghal1n. A sikulte hi provinc1al1se mai r",wh se , Khawbung in an duh ang, Kaw·t,··,thawveng in an duh ang, chutiangin Kawrtah pawhin an duh ang.Rs. 1000/- den denin sawrkar hian thlatinin pe sela, a tha a nl.Mizoram chu zawi zawia hmasawn tir kan tum a nih 81 chuan chu­tiang chuan kan ti tur s ni. Equal Distribution hi kan ngaah'tuaha tha ani. Pu Speaker, min 10 ngaidam la, minute khat lekin:Hei Nureury School atan provision pawh a awm 10 lehnghel a, apawi ka ti ngawt mai. What kind is BUdget? Hei hi kan hotuten10 ngaihtuah leh rawh se.

PU NGURDAWLA: Pu Speaker, kari budget hi sawi tam a ngai hLein kahriae Mahse, kei chunn sawi tam ka tlli~

lovanga. Thil hlui khel khel Ish tute emaw khen vak vak hi c thaka tih zawng a ni lova. Kan Ministry lamin hetiang Budget anhan siam chhuak thei mai hi lawmawm ka ti zawk hIe a. Ken zirl~i

te Text Bu erawh hi chu siam that a ngai hlein ka hria. Amahenwhchu, ka hma lama Member zahawr: takin an sawi nngn kar-: khat chLUIJGleka Text bu siam peih mai kha chu, ka fate zir atan chuan kaduh Ie nghal illai a ni.Seccndary sikul te hi ~el taka tih nise,Directorate ah te hian kan in nghat lutuk Yur pawh a ni lova; Edu­cation Board din hi a tul ber a ni. Assam Education Board hnuaiain nghat ange ken In awm hi a the 10 ani. Anni khu chuan eX~h

hun te pawh hi an ruat fel hlei thei lova, a hun han sawn lehmai mai te pawh an ching thin a, result te l20h an ti chhuak fUillfa hlei the1 10v8. Chuvangin, .Assam nona kan inzawmna hi clltuchhutchah lawh law mai atliain ~a hrin a ni. Tin, nithiam thuahquantity aiin quality kan uartur a ni tih kha ka zawm zawng takmai a ni a. Naupang thiam thei deuh bik te chu a bika ngaihtuchdan te pawh hi aWID se a thain ka hria a ni.'Punjab ali khuan .naupang tha leh thiam thei deuh te chu 4/~ a hranga enkawlnaan nei a. Chungte chu an thiam vein ramdang mite pawh compete phavein an sawi hial a. Tin, naupnngte hi a grade a then hi a thahIe mai a, a fel leh felo, a th1~ thei leh thiam thei 10 deuhte hi grade a thena the ngawti~ ka hria.

Tin, kan zirlai te hian hna hrang hrang thawhtel nghal dan te hi zir ~~~ eel thei nghal thin se a thain kahria a. Thenkhat chu Office ah te an han th~wk ve a, lehkha

"receipt leh issue mal mal pawh an thiam lava. Tin, zirna tluangtlam ringawt hi kan uar lutuk ~. Middle Sikul at~ng hian serv~co

lama kan thanna tur te pawh hi zir tel thei thin sela, chutilcchu kan zirlai te hi an hmantlak loh mni da~_ Q lcwm Ie!

PU HRANGAIA: Pu Speaker, Pu Phanghuama han saw! ang khankan BUdget hi a tha tawk hIe 2. Kan Finanrys

Minister pawhin a hawnna ah kh~n Education Director kha a fak:hIe a. Amaherawhchu, he zirna lama tnngka hi kan education.abendaz-d tih thatna lam turn kan hman a pawjnawh a. A bul berchu Primary sikul atan{;e~ kan t an hi c. pawimawh a. Chum! siamthat nan chuan Primary siltul building te hi siam that a ngai L.Tuna kan bUilding te hi a chhiut hlawm eo avangin naupangte'r~lru

pawh a a danglam thei a. He ken Asser"bly Hall hi a that avangilla chhunga han lull ~!_~wn pawhin intihfai a, ke tahfai te a ngai -, ,chutiang a nih avang chuan kan inchei te pawh a tul a. Kan Pri?Jnrys1kul te a chhiat avangin, naupang-t e han thutha 18h zirt!rtu nonthutna pawh a chhiat avang-Ln naupangte pawh an tawp h.Le a. Nar.pengchu bal em em in sikul kal mahsela, a kalna sikul nen chuan & in

·awm tawk chauhvin a ngaih theih a nl. Chuvanhln, a bUilding tL athat chuan a chhunga chengte k~n slam tha tlukah ka nga! hiaI ~ nl.

•Ttn, naupang zat hieaps zirtirtu let belh thin

hi bn hotute pawh iDtimkhClr hle a thain ka hria. llnathawktute',1 •an 4Uheak zawng a nih ehuan 'naupangbming aa ziak pung ma4. the.'a,tin, en echool report te pnwh a thar ber entir siin a hlui zawkentir·tamai te pawh an a~~, mai thei. Hemi thuahhian naupang hieap,Flak a n;l.h hien hotuten thlirpui an tul hle a nL .

Tin, Primary zlrtirtu ten an M.L.A. te eikuln.lIh tura an sawmna awm sUova, M.L.A. sikul tlawh dtdl dun hikel'obuan tha ka tih zawng a ni ve love, Tin, kan High BohoolCOlliJlound thu kan sawi tam ,iauva. Pu Macdonald-an sipai nnenshU1~ eohool a,~na atena a ~gen chhuah a ni a, sipai lam pawhin.ail buial hle a. Sipai lam cbuan , "Sipai Chand kahd.n naupengte ankap pelh ang" tUn an t886a. Nahee, Macdonald-en, "Atom Bomll to in

t1· puak dawn a nih s1 loh chuan naupang te tan a hlau!lewmlovang"t1 a a dn chhuah a ni a • Jhu'cLh lai chuan Superintendent te enlalem em a,chu'Vangin sR'W'.l.ai hmun pawh saw dem.arcation a avmohuang Lova , "1ahBe, l""'li"" chung ..awng zawng eaw Iligh' School~omlloUlld a t ana nga.ih a ni Dai a. Hun ale rei deuhva , Dbtrict4.011 khan a 'siam ta deu'rva , Pu Bang'LLana Bangla luah thinpa1tb kha eawrkar in enkaat.ne rawiea a seng hek 10 ,. Hi;;h Sohool·-ina.seng hek 10. A building ~ah ohuti anih ohuan a ram phe1 ohudeaaroat10n dik a awm 10 t~h ehu a chiang·a. Tunhnuah mimal tehuena an pe at pe ta mai e~a~ ~hu paw1ka ti a, dik ka ti bikLo , Siam fa:' thuai atan chuan a 'the hlein ka hrLa , A tirah ,,:,eichuan Missionary hotel! sawlai tlang saw an luah hmasa ber ngh~

ngbe ani. '

W l.t.ROCHM"A; J?1.l,f)p~aker, hn.... ;'nnghahna h:!l-ed,uQ!>.'f;i«,,_ a n.t a.)- _ i"..,' __ '. ICa" ra", hi zirll_a l,amah a QUl\ll1;itYWa"lt'l'!- "han\Il!6iii a qu"lFy Lamah kaIl 'Challe cMl< lava. ", ICa" zi...... h:j. .. ~langpui~iiiJ;I_", Bualt ni be'l'in ",'la;1g a''',Zlrna lar(la ·kanlo- tJ,akhniSl'l.tE-;'~,q~ bex ni a lang chp. ka~. ramah hi~ppivate"i~a tam'~a1,u~ nUn, a lant;..

it ,1>j,kt"lkin Hlg4,'Sc~oo1 ,lev~,l 1\1; ,1'1 thl~ b,"~!llll\lll tau tal\'i\b.Gl'ant bt;1,1b: qu~ ."ljl1g~ ,,,,,iin l?riv~teHigh~oo:t,,}\n ha1mg t1l1tUb eIL"elmant pawh ''\Il:dm, ang a;ng1p, an, .zilakt.$lil,,~. a. -,ll:c,-dI:llJ.ste:r.tl1a r.;' tm- .c~uan .G;;,aJ;ltsawi ohhl,Ulk tam :johei~;.alQ..ngai r. Grantsawi chhuak i:ur chuan Shillang ali emawUZIi,,,J, ali -emew :tap r~ngalc tv). .a;]!:"", -tawp Lanah 9J<a"",aanan,rol­'!l'iUlt -,dub.am·avr.ng:l.n tu 1[uj;a ~m"w till,lawm a 'lgal J,e'" a, .sn uluk .Leh.hl<ll ',t,hei ,silo, Pawls.aWlll ,~ailed ~ei .tamilakau awmpl'la!> "ta. tUKm,al,a ni" ,Heng ang na~P""lg-,:-e h.kan -ku,t hp,athawh anpeil>. Leh ,takt,ll.\< j;awh,.aiJ,ova" sooial px"b1em hr"q,g hrang tiQhhuak t", an 10 ni 'leli;ma1 -t.ll.ll\. Hetianga sqmc,,,wna hmun (1)oIlllllercialinatU"te J all[; lek,,"Ili\~, Scho{)l dinA:\. khap a"sikUltha ,de,.h-,din !i., tul!>.ni.· '. .

>"f::'- - ,Mid<Ue ,School,pawh Iii ,itla huiamta h,le. a -n.t,Xrispeotill6 Stnff tehian d1ili thu an sam 10 ble. 'TUnhma", Honor""yXril'epe-o:tQ;ir of Sclioolskan nGih 1o.i kha :ka'l Ma ta 1", hle ,a ni,~\\v.engin, Inspectingq9taff te !lian ....ikulbi ,nguh ,deub zawkin"11; '.'ee;LaI' a z:'3a~ ;de.uhv1n a 'X'inawzn;.. < ' '

;", '". '. . - '• ~~; I . . L. P. SCf.o'bl lao hi a buarchuar bar awm a.

Sohool lIlariagement leh admi,,; stration a, ehhe ta lutuk. L.P.Zirt;_rtiJte'DI\wh -trnnefor hle1h ,the;,h ,'In n1 ..ta 10. Hetianga' admitnistrat!.on .aloohhiatpa ~ak em \llll ehu sawi tur a aWll1 nual a"'I!l e .R1awh. an ink~1:thell(.lQh,:!ahiBn, ..iJ1:t.'.:rtu ~•.1u:Ienp.h lJeidawnna leh<thinI>cimr.~~ "we~ ~.b;tn n"in a ,lang. J,un~l"l[kha'W~.ah,chuans1)oU ·hrang .~.,I!'~ .:I;e enu hJ,awh "ek".a:~. vall; ktkOU maiI:la~thin.~Pahn:l.hn..2.htIIntUm' 17."I·.,...+.-6''r""!:n +.~m+'Rlc- t:P t"hn TJnlii:1fln1 Ann('ji~+'T'IF!t1+' n lA:k Rn ni A.•

"

I

,

. -22-

Nuraary emaw Pre-Pllimary emaw hi kan ramah atul hle·in a lang. Kan ei leh dinhmun a hniam avangin nu leh painnaupang an awmtha hman lova. Primary zirlai ten an naute awm ~2ha

8ikul kal a t'll "hdn , Naupang kum 6 hnuai lam khung .khawm a zc-tirna hmun kan siam thA.t a'DJ.amawh a nt , Kan rama sikul angngcr.ew

zat chu eawrkaz-Ln a La dawn tih hriat a ni a. Heng ang ngaihtJ.ahtur leh 8ikul inkaih hruai dart ngaihtuah turin Regional Board ofElementary Education 8iam ni ve 8ela. Hetiang hi A88am state tepawhin an nej. a, tin, Bialtru MLA te pawh Nembez- atan ruat n1 sela.

Lung'Le i- College ah Science tan ala nd, ve 181'.ta a. Mahse, Science Building atan engman pawisa ruahmanna aawm lova. Rei hi sawrkarin ngaihtuah zui turin ka duh a, kangen a n1.

Kan hnung lawkah khan Mini8ter in LungleiahStadium leh Library 8ak nan pawi8a a awm tih min hrilh a, nant18ngpawh hriattir an nf tawh a. A hmun tur t'e pawh ken en mek a. Nah ae ,BUdget ah hian al0 lang leh ta hauh 10 mai a. Chuvangin, LunglGileh Chhimtuipui Di8trict ah Stadium leh Library in aak ve thUD;. ntsethain ka hria a n1.

Infiamna (Tournament) lam atena pawisa ruahDan20.30 thousand hi a tle~ douhvin ka hria a. Kan nula leh tlant~alte ram dangag pawh kan tirh ala tul anga, hetiang lam hi zirnstha tak a oi tih hriain, p~wisa pawh vur deub niee, ka dub aLi.

Secondary- Teachers te jana Seminar atanpawiea 20.00 thousand ru~hllan a ni a, a lawmawm ~lein ka hria.Seminar hi thil pawimawh tak a-ni a. Secondary Teachers te twchauh 10 pawh Seminar buatsaih ve nise a tha ang.

Tin, hei Social Edacation Ian tan pawis& nawm a, a laWDaw~ hlein ka hria. Kan rae buai qv~~gin e1 leh b~r

lamah· kan tlahniam hLe uai I a , Tin, r-err.hnuad, Lama l:lito lokir Lrctamtak an awm bawk 8.. Kut tual leichham te bakah, hnathawh tu.:ne1 leh neilo, hnathawk peih 10 an 10 pung ta a. Heng ane mit< hiengtin nge kan puih t@eih dan tur ngaihtuahR a ngai rr ni.

A tawp terah chuan Hindi thehdarh hi uar atul h'l.e a. Tuna Hindi School awote hi tanpui dan nga'Lhbuah ngq-_nise a tha ang.

PU HIPHEIDY.SPEAKER: Pu Speaker, sawi vc loh ka tum na a, UahS8;

zirna Inm hi ka tuina a nih3vangin sawi 10thei 10 niin ka in hria a, ka han sawi ve anga~;rEducationla~

hi ken ram leh hnam dinna tura thil p~wicawh ber a ni ai a.Kan rama zirna lrrm 10 chhe ta em em mai hi, Zirtirtute lehzirlai te kan mawh puh deQ~ ber a. Anmahni ho pawh zawt ta i12,an in mawh ve ngei eng. Mahse, tumahin siam that kan tum silo"tu siam that aten nge ken khek tak Ie ? Pathian,sie~ that atanken khek aoih 8i loh chuan sawrkar hian a siam tha tur a oi.Zirtirtu 'leh zirlai te SiEW that hi k~n aawrkar hian a bR nese &ni. Ken ram zirna lam chhiatna bU~ ~akha: ~i~ ~a.hriat chu- r ~ •

I It

Ii

II .,:1iI>

t

SPEAKER:

PU J. THANGHUAJfLA:

Kan saw:. duh liaD liam si J. a hun hi kanpawtsei ~ai dawn em ni ang ?

Pu Spea~er, a hun limit dauh sian ila ~

tha ane.

,..23-

• Tin, zirtirtu te hi,a bikin Primary sikulzirtirtu te phei hi chuan 10 an nei deuh fur oai a. Hlawh khaoloh an chhuanlam a. 'An hlawh hi an khan 10 pawh a ni mai thei a,

an hlawh hi tihpun nisela. Mi thenkhat chuan sikul tam lutuk hianzirna lam a ti chhia olin an sawi bawk a. Helaiah hi chuan kangai~ dan chuan zirtu an tam na na no chuan, a thalo awm oahee;a tha an tam tho chuan ka ring a. Chuv~ngin, Private sikul dinbtawh phawt chu tanpuina pek ni mai se dthain ka hria. Tin, kansikul building te hi a cll:he lutuk tawh a, sikul pawh aang 10hial zawk tawh a m , Hei hian zirna lao a ti chhe bawk a nt , Kanram hi buad, hnuah lek phei chuan kan paohhe zua L a, chuvang.Inoitam zawk hien lehkha kan zir ve theih nan, zirna Ian hi chu atam zawka tih niee a thainka hre bawk a nl.

SPEAKER: Dar kar 1¥2 kan sawi tawh a, la sawi zel pa~la chakavn a. Tunah chuan T~inister in sawi t;ll

01 a a hriat chu han Bawi tawh Dai sela.I

PU VAlVENGm.EDN.MINISTER: Pu Speaker, member te han sawi ka hriatin

encouraging hlein ka hria a. Mccber ten,Educ2­tian lam an ngai pawinawh a, ram pum huap niee tih an uar hIe ~.

A lawmawm e. Kan education chhiatna leh thatn" kan hria a. KanBudget chuan hengte hi a huam a- Directorate, sikul chi hranghrang leh Scholarship, Stipend, Grand-in-aid, College thlengin ala!lg bawk a. School thenkhat (High & ~J.E. School) Govt. in a con­vemt turin ~ lang bawk a, hei hi a tawk 10 deuh a ni mai thei c.Kan education quality pawh tih ~hat nghal zung zung TIcai t hefh an1 lova. Budget speech a Finance Min~ster in a sawi ~ngin Scien~e

Deptt. school hrang hrangah tan tum a ni a; bUdget hi tlem deru_manee La thiltih dan ala awm zel anga , Text bu -te pawh revise c.ngai reng a. Building grant te pawh kan duh t"wk Lovan a lang c.,kan ram- hmel chu educa t Lo nah tih dungLau kan -bur, a ni Mih a l£.T'_eTa. Provincialisation. ah pawh area-wise ih tihtUID E ni a, popu.i.e­tion chauh thlir lovin. Grant-in-Aid pawh school enrolment en ~

pek a ni ang. Kan educationah thil thar pakhnt- Statistic Dertt.siam hi tulin kan hria B., til len zel pawh tUD a nl a; hE.:tianr hk::.n10 tan phawt nla Central sawrkar in Gin ti a ni. Student-Teacb~r

ratio te, zirna Lama kan chak dan t.c r kan ha:rsatna te pawh a ~i 0

lang thei ang , Keini 'tLangnrl t e zingah Research ne Lh a pawimawh L'1;.:in a lang B., chuvang1n buatsaih a nl a; thil hlui leh lnthlak c~~

an chhui anga. Youth Welfare Activit~r hi a pc,wiuawh Leh a.HQ,ckey ah Mizote ken chhuanawrn ve h.Le a, kan ilant,'"Val t€ zirti~>

turin Coaching te pawh la buatsaih tun·[t nl a~ Teacher traininrhmun pawh tih tha.t kan tuo a, a hun pawh kum hnih nisela tih am , P.M.G.College pawh tih phuisui tum z oL a La B., tuna Lec buz-cz-

then te chu Profesor a pro~ote chhoh an ni &nga. Inspectionpawh tha zawka tihtum a ni a, Enepect or- tam zawk te pawh Lak z,~J

a, thingtlang Lanah te pawh avm tur z-uahman a nf bnwk a. Chuvun.yi.n ,he kan ~awtna hi member ten Din pawmpui turin ka duh tak I!leuha n1. Ka laWtl e.

SPEAKER: Kan sawi rei tawk t~ viauva. Hemi hi reEtiapiang chuan -(Pu J.Thanghua~a: Pu Speaker,

hemiah hian vote kan la dawn a ni awn 2. Congress-in DistrictCouncil a nih lai a L.P.Teacher kan 10 lak te kha lak leh tur "nnih leh nih loh sawrkar-in assurance Qin pe thei em ? Prioritymin pe thei 10 a nih chuan «ongress me~ber te chu kan lungawi lohna entir nan kan Walkout angel (Pu Ch.Saprawnga: Pu Speaker, chuchu a tul lovang, uDan agga appoint an n1 e" a ti a. Chutia Dan

\ TY .. _,- __ .." ...._ .....

-24-

"PU VAIVENGAHEALTH MINISTER: Pu S~aker, Demand No. 15-na.

"On the recommendation of the Administrato:- cfMizoram and with ~our permission Sir, I move +'he Demand No. 15for Rs. 1,28,85,560/- for meeting the expenses on Medical, Put Lf cHealth and Family Planning in the Health & Family Planning Der' ot. H

SPEAKER: Sawl duh nei chuan han sewi rawh ule.

PU R.ZOLIANA: Pu Speaker, Medical bika Prevision en hiana lawmawm hlein ka hria. A bikin sawi duh ka

nei a. Budget ah hien Plan leh Non-Flan te kan nei a, mahee,thingtlang khua group veloh a lang lava. Ambulance Vans hi Hoe-pital attatch<l a dah ni losela, thingtlang khua pavh tlawh t.uve,

tih ni ve aeLa , MNEP leh Staff chi hrang hr-ang Central in a SF:lSO)­

chi hi hei aia tam hi a dil theih Lawm n1 ? Kan sawrkar hian t .uazawk han ngaihtuah turin ks ngen duh ani.

PU CH.SAFRAWNGA: Pu Spe'l-ker, tlema zawmg han sawi ve hlek k;cduh a. Medical hi thil pawillMllh tak maf an!.

a. Thil kal tawh te p awh hi kan fnef.a-n that nan sawi 1011.. the ihpawh a n1 lova. Kan budget en hian ka thil ngaihmawh deuh maipakhat a tel lova, chu chu Mobile Unit hi a ni a. He thil hiDoctor te kan indaih theih hIDa chu thil tul tak mai a ni. Da~1~wii~

te pa wh hi han hung thluah ringawt mah ila, a thawktu tur te .,,,,in daih chuan si loh chuan a sawt lovnng. Chuvangin, kan tan~

pawimawh Leh kan tih theih awm a lang chu Mobile Unit din hi'ni. He thil hi a han tulzia mai chu- hman lawkc~ pawh KawnpuLkhuaah khuan Santen a leng vak rnai a. Kha hri kha San-ben hri ~h-,ng

deuh chi nlin an sawi ,1eh nghal a, dacdawiin ~un a ni ailova,Doctor lamin an tlawh lawk hIDan bawk ailova, chumi chhungin r:litamtakin an nunna an 10 hlouh phah broan ani. Khatih lei khanMobile Unit chu 10 awm hman nise chu a ziaaww deuh ngei ang t~~

~ a rinawm a ni. Tunah pawh khua a 10 thal Leh anga epm_de",ic 'Lo~ awm leh pawh a:. ni mai thei a, chutah c huan 10 inrin 1awk a nr~)_

hle a ni.Tin, Aizawla kan Hospital hi ala te 1utuk I )

damlo mangang tak tak te chhuata ~uttir mai mai te an tarr lutuya, tho te lab chu a tam em e~ Dai ai Q. Chungte chu n dEln der :ngaihtuah a the u, natna roi siam theitu an ni s1 a. A buildiL~

lab saw a te lutuk a, zauh dan ngaihtuah a tul em en bawk a n~

Lunglei lam Civil Hospital pawh chutiang bawk chu a ni ~.

Tin, report pakhat a dik nge dik 10 chu kahrelova- damdawi thawn chhuah hi a haraa hIe mai u, thingtlanr"lama A.P.C. pawh an neih tawhloh hnuah thawn tur ruahman di~.~~

an o~fice varanda ah sawn a in tiang er ur c~i niin an sawi a.Chumi chu thawn chhuah vat vat dan ngaihtuah a tul a ni, Tintdamdawi tha tak tak chi te pawh a bo thin niin an sawi a, marae.vhchang pawhin hIDan mai tur a awm thin 10 niin a lang, daElote onantur a awm thin 10 hi engtizia nge ni Ie? Ratu lam ten 10 ChtDlingun deuh sela, ka duh ani. Mi neinung deuh te chu, damdawi .iLthe leh nuam deuhvah te pawh an awe thei a, pawisa sum sen turan neih avangLn, Mirethei zawk te chuan chutiang dandawi in L'tate chu kan pan ve theih loh avangin damdawi tha zawk te a 10awm va theih nan tih danglam a ngai em em ani.

Tin, Water Supply hi a tul elli eotawk loh avangin hriselnain a tuar thei, bawk 3 ni.pawh hian an bei nasa hIe a, mabse, dub angin an petui tam tak hi a pawimawh em eo ani.

a, tuiP.H.E.tam 10

the+'Dc )t-~.a n.i .

I

•-25-

PU R.DOTINAIA: Pu Speaker, kan Medical Scherre han en hian atam tham viau mai a" a laww8WIC.in a thlamuan thlak

hIe ma1 a. Amaherawh ahu, a hman danah a~n implementation a dikloh chuan atangkaina tur angin a tangkai thei dawn lava. 'Pu41,urnga

han eawi ang khan mipui tana provision nwm te hi a nihna tur taka tan a kan kalpui a dik ang ,

Group Centre ah te, TUichang ralah te chuanA.P.C. hmuh tur pawh a awm 10. Pharmacist te Midwife te pawh pektur an ti a, mahee, an awm hIe! lova. Chutiang mai mai chu tunhnuah chuan awm tawh 10 se a thain ka hria. Tin, nau nei tur te pawhinSerchhip damdawiin an pan a, an nunna ehhan theih tur chi te pawhan thi leh mai thin.. ,

Tin, Serchhip Hoepital khi ru Nehru hming chEwiasak, Nehru Hospital tih a n1 a, anihna ang tak hian kan sawrkarhian a hming pawh khi vuah niee tih ka ngen duh a. X-Ray te pawhdah n1 ve ngei se ka duh a n1.

Tin, Hospital hian a hrangin thlancual ne1 V~ ngeibawk se, a tha a. Chuti anih loh chuan khaw hla zawka'miten an rawn

~ pan a, an 10 boral hian a buaithlak hIe thin ani. Chutianga m~al

mang lova phum tak mai mai te pawh a awm thin a. Nakin hnuah anchhung te pawhin an thlan an rawn hriat oai theih nan a thain krhria s' n1. •

PU J.THANGHUAMA: Pu Speaker, Medical lam kan ngaihtuah lehta a. Budget en hinn a tIeD hlein ka hria a.

Hospital electrification#kha a lang ve a, oahsel~,' Serchhip electricawm vena tho n1 s1 khi a lang va lova. Ka zin ve nash chuan CivilHospital ah te chuan daodawi intuo chawp hi a ngaL lava. Kan bud.refen hian damdawi leina awm in a lang a1 a. Hei vawiinah Civil Surceon

> te pawh an +0 lang 10 hi mak ka ti ani, hetiang anmahni lam kansawl dawn te chuan an 10 Ian ka phut a n1. Tin, ~izawlah damdawilei tur a awm Dang loh la1in heun thenkhatah chu~n lei tur, zawrha n1 Ish bawk s1 at chuvangin, enquiry commission siam a tul ani.Civil Hospital in enkawl dan, chaw te hi a ahhe lutuk a, corruptiuna nasa em em ani. Thingtlangah damdawi a thawn theih loh ti siinD.C. Supply vehicle nitin a tlan reng tho si a, hL'anniah pawh ­Pharmacist pakhat chuan damdawi phurhna tur Motor a hou zo lova,Bawrheap hnenah a vir a vir mai' ani. Thenkhatin thing phurh nan tean,hmangmai mai bawk si a. Top Priority pek an tul rr ni. AmbulanceVan pawh hi mi~al hman turin free emaw free 10 pawhin Aizawl lahLunglei inkar a darkar 24 chhunga hoan theih a siam turin kanHealth Minister pawh ka ngen duh a.

Tin, Grouping Centre tinah Staff Nurse emawANM emaw tal dah nisela, tirh chhuah an har pawhin thingtlangathawk turin advertisement siam ni mai aela. Kan C.S. hlui phei khnchu Rs. 200/- rate a ni an ti mai a ni) Pawisa an pekchuantransfer Order pawh a cancelled leh ~ai thin a ni awm e. Tin, dam-

dawi lama thawk ten private thil an khawih tel fa mai hi tihreh nibayk sela; heng pawisa kan boan tur te hi mirethei te tan ni theingei sela, damdawi se~ tur .awm reng bawk Bela.

Tin, Water Supply lam hi a pawiDawh hIe bawk, tannghal vat tux a ni. Public Health Minister in 10 hria sela. Fat:i~y

Planning lam erawh hi chu Pu Ngurdawla, Member zahay~ takin a s~~l

tawh angin, Bum tam tak sen ala ngaiin ka hra rih 10. Hriselna topawh a tih chhiat theih avangin. Ka lawn e.

• •

:..

•"

..

Tin ka bial hi Mo~or a la kal theihna a nih loh avangin.damdaw1hi ko~va phurh a ng$i B'.· A phurhna man tur hi sawrkar Inla pek loh avangih khawtlangin an kh~wm khawm a. Nichin khan k~hmaa sawitu member pakhet khan A.F.C. thu te kh~ a han sawi a,ka bial lam hmun thenkhat te chu A.P.C. la thlen ~hek lohna ta~tak ala awm a m , Ka biala chengte hi ,mihring ve bawk an ni a s .an da1hlo ve fova, sewrkarin damdawi tha zawka a thawn th?ih n~na kalman tur hi pek ni tawh sela, Motor a knl theihna ch~n ch~n .ab. chuan Motor a dab ni bawk se. Motor kal theih bak chu sawrk~r~n

kuliin phurhtir ni mai se a lawmuwm ngawt ang ,

Tin, kan BUdget ab hian Pri~ary Health Centre tur p~wh

hmun 20 lai chu sIc lang a. A in (building) hi rWD sak tura oo~a Il,ih chuan a muangchang hl,e dawn a, ka hriutdanin FWD hf.an naksum .:lamab pawh la sa thei eawn. Lo niawm takin an sawi a. Chuti anih dawr.".

~ chuan kan hotuten rang deuh zawk a thawh dan tur an ngaihtuah a tuldawn a n1. Lump Sum a Dispensary hi mipui te sak tir mai n1 CG atha awm e.

Haan deuh khan ke bial chhung, Khawzawl ah Santen hria leng vak mai :: a. HotutE' hneriah damdawi lam Leh Doetc r lam

a tan la vat turin ka ngen a, Doctor chuan tum hnih chu an hantlawh ngei mai a; .mahae , daradawi Ian: an 'ken tlem avangin an tang-kai tur angin an han tangkai thei 10 niin a lang. BRTF lac an

10 fel hl~uh mai a, BRTF lamin theih tcwp an Ie chhuab a zarahnl~a tam tak chu an chhanhim a n1. BRTF Doctor hnenah hien InW9­thu~awl pawh ken be nasa hlein ka hria ani.

Tla.'1g hri te hi leng mat. maf thei a nih avangf,n kanmangan luat tuk loh nan hotute hian lOin ngaihtuah tawh deuh seka duh ani.

Kan sawrkar-in damdawi lama tan a lak tum dan han enhian ala te ~ham hlemai a. Motor kal theih lohna hnun kir khawrlam te hi hriat deuh ni thei Be a lawma~ ngawt ang. Ka sawi tawhang khan damd2wi semdarh dan te pawh chak zawk leh rang zawka semehhuah thuai thuai a nih theih nan damdawf, phurh ve Lna' tur motorengngemaw zat ruat n1 thei' sela, a lawmawm lehzual ang.

j

/

PO LALKUNGA: Fu Speaker, A~zawl ah Midwife 9 lei an ~wm

a, Welfare Centre ah"4, Civil ah ~. Henstehithingtlanga thawn chhuah tur t1hte niin hri~t 2 nl s1 a, DahGG,

ke1mahni hawk hian kan zir 10 leh thin niin ku hria.Transfer annih dawnin transfer 10 turin hetute hncnah kan dilpui leh thinsf a, chutiang,chuan transfer hleih t~eih lohvin an awm leh tLin._Chuvangin, m~puiin kan tuar leh thin ani.

Tin, kan dam loh chungchangah Doctor Zokhuma hoenah ~~

- "kal a, damdaw~ to ka lei a, Medical re-imburse~ent atan Certif~cat~

Civil Surgeon hnenah lak ka tum a, ani chuan, "a Genuine lovell ati/a. Kei chuan"enGllgeIJ.BW a Genuine lahnn Ie" ka ti a, a dawhkanka beng a, ka chhuahsan ta a nl. Rs. 10/- enaw Rs. 307-" emaw (fiupe :j.1a chu, llodical Dertif1cate chu 3,lai pawh ka la theimai cng ,

Tin, Ins-trumnnt lai nana sanction hi tlem lutukln k~

aria. Aizawl Civil HOBpitala Surgical instruoont te saw up-to-datethei ang bera bus.tsaih ngei nise. Ka hlimpui tuar nvangin a.~dawi

inah hien ka nwm tan a, Aizawl Civil Hospital a zai tur ngat hannih chu zam-awm tak maf, ani. Dibrugarh ah te chuanhmanra~ t hetak tak te hnan a nih avangin rmlru hlim tek ooiin zaina pind~nah

chuan kan lutin ken chhuak Leh a; nasa te,kin hei ngawt pawh hd.c.nmin tidam chakin min thatpui phah thei ani.

-27-

PU Q~LALRUATAi Pu Speaker, ~Damdawi Ie ina tura provisionhi a tha tawk 10 hlein ka hria a. A ni~ ang

tak leh dik tak cnuan hman nise a thlamuan thlak hle ':ng. A"'oh­eraw cbu~Rs.l0,78"OOO/- zingah hian Rs. 78,000/- , pawh '.imipUii4 kan chang lovang t1h a hlauhawm hlein ka hz-Le , Dik takohuan damdawiina damdawi a awm loh pawhin a toowktute hi chuantoo tak tak hi chu an nei thei reng a ni. Vawiin niah helaiamember zahawm tak tak te hian daItidawiina a1<ITl 10 pawh dil ta eJlaan 10 zahder dawn che u avangin a thawktute chuan damdawi th~tak chi an 10 pe thei ang che u tih hi ka hrechiang ani. HatimlgJ:P. '"a nih avangin paw1sa te hi e. nihna ang to.ka hman a nih a,tdpuiin ken chhawr theih ngei nan kan Ministry lam pawhin in en nr-un

lehzual a tulin ka bria. Doctor thenkhat te phGi chuen Damdawiinoompound chhungah damdawi an zuar a. Kei ngei pawh hien -thenkhatte chu ka point out thei,Bgg. Dam l'ovin damdawiin an pan a, Doo­torin damdawi a 10 chawh a, "Damdawiinah a awm lova, ka ina milei rawb" an 10 ti thin. Heng thil te pawh ni Dan kalh nUn kabria. ~gun lehzuala en ngun ka duh ngawt maio

i)' .

'0 ~., • .. ;

':J,

/

t!

Tin, Hospital Adoinietrat1on saw a fel 10 em en ma:'.bawk a. Ka hrisel loh avangin damdawiin saw ka tlawh zing hIe a,kahreohiang thawkhat hI ani. Hotu lian ten hnathawktu tenau hosaw anmahni hnathawkah an chhawr a, rawra te an chhuttir a, balute an laktir a. Damdawiin lamah khang ho kha an thunun tha Leh~ lova. Hmunphiat tak ngial pawh eaw an thunun hlei thei lovani. Tin, an inkarah sawn Co-operation a tha 10 em em mal bawk.1970- a damdawiina ka awm chuan Nuree pakhat chuan kum 6 chhungincreament a hmu lova a hlawh a lak thu min hrilh a, chutiangchuan Pay Increament leh T.A. te eaw rei tek tak an in brenSE.k a.Alo re lutuk khan Pre-Audi't a 10 ngei a, a buai thlak hIe a m ,Xa ngaihtuah chuan Inter-departmental tranefer hi tul hialin,kahria a ni.

Damlo te min 10 enkawl dan leh dawnsawn dan pawh acbhe' lutuk a, damlo te chuan monthly treatnoent an mamawh a; Vintaka Nurse te ecaw Doctor ten amaw an 10 biak chuan natna pawh az~ saub thei ani. Damlo thenkhat te chu Psychologioal treat- .ment a tihdam theih te pawh an awm a ni. Kei damdawf.Lna ka avm ve

tUm pawhin Dootor'in Swooping tur tih ka n~ a, mahse, Nurseohuan ka rawmawl te tak te chu thisikah a chiah a, ka chalah arawn dah a, a kalbo leh ta daih a. Zan dar 10 velah chuan natuarin rum rum mah ila, nurse te chu hmuh phak an ni ngai mang10 ani. Chuvangin, Hospital Administration hi siam tha turinkan Hon'ble Minister pawhin'lo enzui ngun se ka dub ani.

Tin, a tawp berah chuan 'Paying Cabin' hi thil tultak niin ka hria. Kan Budget ah hiaq Provision a awm 10 niinka hria a. Tuna a Building pangngai hi chuan Paying Cabin hansiam tur chuan a accomodate thei 10 tih a chiang a. Ken ramab azo a vai, mil ian tak tak an tam tawh fl, dam Lonna tawk thei theuhanni. Tunah chuan milian tan pawh a bika han awmna tur a. awrchuang Lova , Chuvangdn , Paying Cabin (PayiJig Ward) hi siam ngGinise. Kan Minister concerned pawhin 10 enzui se ka dub ani.Ka lawm e.

PU ~.HRANGVELA: Pu Speaker, General discussion ah khan kansawi nual tewh e. A hmasa in AJhzawl khawpui.

chhung Water Supply hi han sawi ve lewk ka dub e. Tui sem darh--~--- .... - ..... .1. 1... 1... 4-_~_7'L. , ..1-...,,,,, ",-tam ., +~" ~ n'i +.i'h t"!h;J hriA.+'

II

It

f

,.

-28-

An tui kawng siam tur pawhin hmana hmana 10 tih daih tawh tur.tunah tender an han k~ leih leih ohaub mai a. Tin, tui hi mahnJinah Electric' kan la lut ang hian lak lub ve theih a ni em tIthi -ka hre dub bawk a, min hrilh thei se, ka dub ani.

Tin, damdawi lamah hian supply achhe lutuk hi a paw.hIe mai. Ken daMdawi in neth ve chhun~ damdawi tha neih va nga"tak hauh 10 mai chu- khawi 1ai laiah el!lflW a thangral mai mai t !::....nn1in a lang ber a. Hman kum lawkah khan kan nau a dam'tcva , a dura­dawi chi tur lah chu Hospital-in an nei hauh 10 mai a, dawrkarinan nei bawk lova. Nakinah chuan H08pit~la thawk, Nurse pakhatehuan , "ka nei aein, dawrkaiah chuan a man a t.Lewn vfauva , inmamawh em chuan Rs- 5/- zelin ka pe ang che" uin ti a. Ka lei sakta a. Mahee, ala tawk loh avangin a dang kan mamawh leh ta a.Doctor pakhat chuan "ka nei aein, lei rawhllmin ti leh a. Hen~

damdawi te hi Hemi Civil Hospitala -thawk te h.Lan jchevf danga I::lan neih a nih a rinawm Lova , Ka thian pakhat chuan sawla1 hmunuhsawn ccn'tracf (Lnsak ) bna a 'thawk a, chu chuan , "Hraanr-ua hman bangrang reng heng varandah-a dah reng reng chu zan khat lekah pawh~

10 bo zo Lah vek mai thin, dah ngam a ni reng reng 10" a ti bavk a ,Tin, sawmi Hospitala hnathawk pakhat chu a damlo hlaub mai a,

i T.B. ala ni hghe nghe a. Tichuan a hlawh chu a la thei ta hauh 10mai a. til dam lova, hna i thawk thei lava, hlawh lak tur i nei 10ve" 'an tihsan a. Mabee, A/Roll ah chuan ama hming chu ala awm neeiai,a, tuiemawama (damlo) hming chuan ala la daih zel mai alani a. Pawisa hi Doctmr-in la tura a tih avanga la a ni a. Hmunphiettak ngial pawh saw an thunun thei lova, a chhan chu hnathawkahan mahni rawra te an chhuttir thin vang a ni, an hau ngaro 10 thinani. Ch*tiang chu a nih thin avangin Hospitap Administration sawa ehhe em em ani.

Tin, thingtlang lama damda;ri sem chhuah hi a tul tak I1aubmeuh ani. Thingtlang lama damdawi min sem chhuah sak turin a b1ktakin ka han sawi nawn leh dub ani. Hengte hi hctutem min 10 ngaih­tuah zui eak se a lawmawm ngawt ang ,

PU SAPLIANA¥ Pu Speaker, Tuna kan thu ngaihtuah hi- nunna. te a sei theihn" thu a ni a, Zcram pum ng"ih ,"'

tuahin a ·tlem tham deuh niin ka hria. Hoar la~ leh chhim lam c~u

kan in ang lova, chhun leh zan ang deuh kan !li. Ohhf.c lamah ecvnDistrict 3-representative ang deuh kan ni a. Ram buai hroa khanDispensary te chu hawn a n1 nual a, ~ehse, tunah hien a functicutawh. lova. Staff Nurse te pawh aawlam mite ngei saw awm thei Bea tha ang. Hmar lama mite chuan chhim lama va aWh. saw an hreh ~vuh

thin niin a lang a. Entirnan- Nurse pakhat chu Sangau ah an posta, mahee, tun thleng pawh bien ala zawm duh 10. Tunah hian Doctor

pahnih chauh kan nei a, hemi Budget ah hian tel 10 m~h se, ~rr~n~e­ment min siam sak ka duh ani.

Nichina Member pakhatin a han sawi- A.E.C. han lamnatur te pawh an nei a ni aWIJ. a. Keini Lamah chuan kar hnih kaL l::i~a atangin damdawi an rawn lam thin a; chuvangin, ken hotutenChhintuipui District .ah damdawiin sak a tul a ni tih min Lo hri,.t­eak se ka d~~ ani. Kan tam avangin e1 leh bar lam n chhia at d~­iawi alo thleng tha thei bawk silova, kan tuar em em thin ani.

Aizawl atanga Chhimtuipui District a damdawi in re:wn ").~hawn hi duh angin a thleng hroa thei lova. K~in kum bula an r~~~~hawn kha Lunglei Hospital bathlarah chuan Boxes engngeoaw zat:a1 awm ohu kan Honlble Minister i/o Septeober thla a 10 z1n khana la let rum lai chu a rawn hmu a. Kan ngenna angin kan Honlble"'in; I:t+'A,.. i"hm'ln H nhawn nhei ta hram a n t., a Lewmavn h Le rnai. Ch"_~

-29-

Eeng existing dd.aperiaaz-Le s t , Bua'Lpuf, , !,,,wngtla.L Le.iChawngte chu sawi loh, Saiha ah ngei pawh damdawi a aWID lova,mipakhat pawh Petrol-in a kang a, Doctor ohuan a tih ngaihAa'hre 10Vin Sazu a !nan a, a hmul a hnawih ngawt mai a. Hetiang 'oC hi

ken Doctor te pawhin damlo an enkawl dan a ni a, chuvangin, kantawrh dan chu inhre maiin ka ring.

Tin, Saiha chu- Water Supply a10 lang .a , a lSl'1I!lar-.:l 'lIe'a. Amaherawhchu, Motor kawngin a pawll leh hna pavh thawh that ol,.~".

na zawk, Pawi Dist.Council Headquarters Lawngtlai ah a a'<ill 10 ~hunga. Autonomous District Headquarters pathum te cbU in ang kha~ 7ska enkawl nisc, a thain ka hria. Chu chu kanhotuten 10 n~aiht~~h

leh se a thain ka hria ani.

Ken la sawi leh zel duh pawhin a lang a, mahse, kb.hun a tlei tawh 8; Minister concerned in han sawi ,aw~

a tha ang.mal sela,

SPEAXllR:

\ ','.• ,J

..~. ",_.~

1~

'pu V&l1UGJ;MtNISTER I/C:

t.

I,

Pu Speaker, vant~ang hriselna la~ chungc~angaMember zahawm tak tak ten an eawa angin ~J.arsa~ "'-C.".

kan tawk tam hIe a. Member ten an han sawi kha a dik em em bhet-hva ,Assam atanga kan han chhuah khan kan harsatna a zual a. Kan B'~C:'3'ethien Civil Hospital, Primary Health Centre leh Central lam till', Phar,T.ll.leh Zawnghri danna lam pawh a huam a. PublicI>. Health ah 'o.',anMedical lam chauh ni levin Malaria Eradication Progrzmmc pawh ~tel a na , Ken harsatna han gawi ve ka Iiuh a. Dandawi lama kanharsatna hi a nasa hIe a, Doctor pawh kan duh tawl.: kan 1, ne., ".etlova. Ken ram buai vangin building chhe ta te pcwh la g"am tho 0

10hVin kan La nei mai mai a, saruak tak meuhvin lean aWID a. TULeScheme hian thil ral tawhte a rawn tungding leh dawn cha:h a c·l,Thil thar a tam 10 hI. Primary Health Centre te, Child Wl'1farfte a rawn hnawh khat lah dawn ohauh ani. Dispe!lsary pawh t'~ a ,,-.sakha a rawn turigding leh dawn chauh a nt , Cona t r-uct a.on -th.iah .P""kut ngawta kan nghah hghah chuan engrr:ah kan ni hman dawn Lov-, .ohuvsngin, a theih ang ang chu 10 th""h tan m-af, 'our a ni.

Damdawi Bem thuah harsatna a lian hIe a, ASBe:atanga kan chhuah dawnin damdawi leina tur Firm d::n'i'T ken ned-mai thei Lova , Assam sawrkar Firm chu kan daW':' re 'bhed, -Lovc , , ~nT"kan Is ngaihtuah hman si Lova , Central Store Ja;J,:l3.~ia mi kan '.';',chawp a, chung kan leieste semna turin motor Jean ne L the.:. Lehlova; Supply Deptt. in min pui a, motor te min nman',ir a Chuc,"ngohuan tlem tlem chu kan sen thei a. Thingtleng' kilkhawr , ouhvc.h tochuan Helocopter-1n ken thawn a, tin, sipai a~rom.aah an tanpui~~ ~~

dila, theihtawpin Din 10 pui bawk a. Medical Store ah hien ~0

lakhs kan ruahman a, min pawmpui vek te lava. l\unah chuac;. li':'r:.". 1;13

pawh kan nei fel ve tawh a, a tluang deuh ta"h nng chu.

Tin, Ambulanve Van te pawh hi kan 13 indaih 1, .hIe ang, chah belh leh mek a ni a, alo thlen thuai a bei8ei aT'~,

Synod Hospital lam pawhin theihtawpa min 10 pUih l'awh an tum b""ka, a lawmawm em em a ni. Mission da~dawi1n atan grant hran p~~h ."pek a ni a, ken buan pawh kan zauh ve zel a nt , ~\in, thingtlar;J3 Larpawh tih ohangkan kan tum ve zel a. Aizawl leh Lunglei lam pa-u, .~:;,,~

len tum zel a ni bawk.

Tin, Water Supply Ian hi vantlang tml chuan tun­hma ohuan dawn ve phak ani. ngai lava, tunah c huun "theih ang Lilts.?tam Civil hnenah pawh pek tum ani., thBih tawpa tan lak chhoh ~eLtum ani. Natna khirhkhan deuh danna Scheme sian thunh C&ntra~ngaihdan leh kan ruahman dan a in ang 10 deuhva , Nakumah chuanCentral lam nin kawhhmuh angin lian deuh zawk leh fel dev~ za"ko.tih a ni tawh ang , Tuna Medical lam leh Public Health lam a'tan..

"•

-}O-

,,. :

SPEAKER: Demand No. 15-na chu hei hi a,"<ill the reccnmen-dation of the Administrator cf Mizoram and with

your permission Sir, I mov~ the Demand Go. 15 for Rs.1,23~85,560/- for meeting the expenses on Medical, f~blic Health c~d

, Family Planning in the Health & Farr,ily Planning Deptt. He!:l::'thuah remti apiangin Aye ti rawh ule. (Members: Aye) Awle,kan tlai ta deuhva, tlai thei khawpa kan'awm hi a lawmawm a~naktuk dar 10 avm, ah kan thukhaWill Leh 'mg,

3d/- B.T. Si\NGAUnder Secretary,

Legislative Assembly, Mizorsm.

....