Απελευθερωτική Επιγραφή από τη Δημητριάδα

12
ενα αραιγνωστικ περιδικ 17-21 EΛΛHNIKH EΠIΓPAΦIKH ETAIPEIA AΘHNA 2004–09 17-21

Transcript of Απελευθερωτική Επιγραφή από τη Δημητριάδα

ε ν α α ρ � α ι � γ ν ω σ τ ι κ � π ε ρ ι � δ ι κ �

17-21 EΛΛHNIKH EΠIΓPAΦIKH ETAIPEIA AΘHNA 2004–09 17-21

� κ δ τ ε ς :

AΓΓEΛOΣ Π. MATΘAIOY – BOYΛA N. MΠAPΔANH

Γ. A. ΠIKOYΛAΣ – APHΣ N. TΣAPABOΠOYΛOΣ

�Hλεκτρ�νικ� στ�ι�ει�θεσ�α: HOPOΣ

Σελ�δωση – �ωτ�γρ!�ηση – �κτ"πωση – $ι$λι�δεσ�α: Γ. APΓYPOΠOYΛOΣ EΠE

�Eπιμ%λεια �κδσεως: A. Π. MATΘAIOY – Γ. A. ΠIKOYΛAΣ

ISSN 1105–2163

Π E P I E X O M E N A

σ η μ ε � ω μ α 7–8

ATTIKA

AΓΓΕΛ'Σ Π. MΑΤΘΑΙ'Υ, N%ες �Aττικ-ς �πιγρα�%ς 11–22

EΛΕΝΗ K'ΥΡΙΝ'Υ, �Eπανε"ρεση τ6ς IG I³ 249 23–30

CHARLES V. CROWTHER – AΓΓΕΛ'Σ Π. MΑΤΘΑΙ'Υ, Συνθ=κη �Aθηνα�ων κα>

Παρ�ων 31–38

B'ΥΛΑ N. MΠΑΡΔΑΝΗ, Θρα?σμα τιμητικ�? ψη��σματ�ς 39–44

ΓΕΩΡΓΙΑ E. MΑΛ'ΥD'Υ, �AττικF ψ=�ισμα τ�? Gτ�υς τ�? Π�λυε"κτ�υ 45–50

SIMONE FOLLET, Fragment inédit d’un décret honorifique d’époque impériale

(EM 13497) 51–67

ΓΕΩΡΓΙ'Σ ΣΤΑΪΝDΑ'ΥΕΡ, QEνα ν%� δημ�τικF ψ=�ισμα τRν SAλRν AUVων�δων 69–72

ΓΕΩΡΓΙ'Σ K. ΠΑΠΑΔ'Π'ΥΛ'Σ, Λγ�ς τRν ταμιRν τ6ς θεZς �AθηνZς 73–81

S. C. HUMPHREYS, Ephêboi at Oropos 83–90

NΙΚ'ΛΑ'Σ ΠΑΠΑ\ΑΡΚΑΔΑΣ, �Aττικ] �πιγρα�ικ] σημει^ματα 91–108

AΝΔΡ'ΝΙΚΗ K. MΑΚΡΗ, SH ��ρηγικ� _ν!θεση τ�? Mενετ%λ�υς M%νητ�ς

�Aναγυρασ��υ (IG II² 3038) 109–117

EΛΕΝΗ K'ΥΡΙΝ'Υ, �Eνεπ�γρα�η $!ση _ναθ=ματ�ς στ�ν �A�ρ�δ�τη 119–124

EΙΡΗΝΗ-Λ'ΥΚΙΑ XΩΡΕΜΗ, �Aναθηματικ-ς �πιγρα�-ς _πF τF �Eπιγρα�ικF

M�υσεb� 125–132

EΙΡΗΝΗ-Λ'ΥΚΙΑ XΩΡΕΜΗ, �Aναθηματικ� �πιγρα�� _ρρη�ρ�υ

(IG II² 3473 + 4283) 133–142

AΝΔΡ'ΝΙΚΗ K. MΑΚΡΗ, �Aναθηματικ� �πιγρα�� _πF τ>ς �A�αρν%ς 143–146

AΘΑΝΑΣΙ'Σ AΛ. ΘΕΜ'Σ, SH _ναθηματικ� �πιγρα�� τ6ς SA$ρυλλ�δ�ς _πF τ�ν

Pωμαϊκ� �Aγ�ρ] 147–152

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Σ. Σ'ΥΡΛΑΣ, �Aν!θεσις ¢ÈÔÛÎÔ‡ÚÔȘ _πF τ�ν �Aθ=να 153–158

KΩΣΤΗΣ Σ. AΛΕgΑΝΔΡ'Π'ΥΛ'Σ, Tιμητικ� �πιγρα�� _πF τ�ν �Aκρπ�λη 159–162

HΛΙΑΣ KΑΠΕΤΑΝ'Π'ΥΛ'Σ – ΓΕΩΡΓΙΑ E. MΑΛ'ΥD'Υ, �Aττικ-ς �πιγρα�-ς τRν

ρωμαϊκRν �ρνων 163–195

NΙΚ'ΛΑ'Σ ΠΑΠΑ\ΑΡΚΑΔΑΣ, Δ"� �πιγρα�-ς ρωμαϊκRν �ρνων _πF τ�

Bι$λι�θ=κη SAδριαν�? 197–210

B'ΥΛΑ N. MΠΑΡΔΑΝΗ – AΡΗΣ TΣΑΡΑΒ'Π'ΥΛ'Σ, Eπιτ"μ$ιες επιγρα�%ς απF

ανασκα�%ς $�ρε�ως τ�υ Πειραι^ς 211–226

MΕΛΠΩ I. ΠΩΛ'ΓΙΩΡΓΗ, Δι�ρθ^σεις, συμπληρ^σεις και ερμηνε�ες σε αττικ%ς

επιτ"μ$ιες επιγρα�%ς 227–241

EΛΕΥΘΕΡΙΑ X. ΠΑΠ'ΥΤΣΑΚΗ, SO �πιτ"μ$ι�ς κι�ν�σκ�ς τ6ς Kαπνικαρ%ας 243–244

ΓΕΩΡΓΙ'Σ N. ΠΑΛΛΗΣ, �Eπιτ"μ$ια στ=λη _πF τF Mαρ�"σι 245–247

AΡΙΣΤΕΑ T\ΙΩΡΤ\Η, �Aττικ� �πιτ"μ$ια στ=λη 249–250

ΓΕΡΑΣΙΜ'Σ XΡΥΣ'ΒΙΤΣΑΝ'Σ, Θρα?σμα �πιγρα�6ς _πF τ�ν Γλυ�!δα 251–253

ΓΙΑΝΝΗΣ N. KΑΛΛΙ'ΝΤ\ΗΣ, �EV SAγ�ων Π!ντων τF δε"τερ�ν 255–257

AΓΓΕΛ'Σ Π. MΑΤΘΑΙ'Υ – ERKKI SIRONEN, �Eπιγρα�-ς �Aκρ�πλεως �ριστια-

νικRν �ρνων 259–266

JOSEPH L. RIFE, An Early Christian Epitaph from the Panathenaic Stadium in

Context 267–278

ΠEΛOΠONNHΣIAKA

Γ. A. ΠΙΚ'ΥΛΑΣ, �Eπαναπραγμ!τευση �Aργε��υ τερμ�νισμ�? 279–296

EΛΕΝΗ ZΑΒΒ'Υ, Πρ�σθ6κες κα> δι�ρθ^σεις σ- λακωνικ] �νεπ�γρα�α μνημεbα 297–310

MΑΡΙΑ ΔΙΑΚ'ΥΜΑΚ'Υ, �Αναθηματικ� �πιγρα�� \∞fiÏψÓÔ˜ ∫ÔÚ‡ıÔ˘ 311–315

ΣΩΚΡΑΤΗΣ Σ. Κ'ΥΡΣ'ΥΜΗΣ, K!τ�πτρ� απ τ� ιερ της Αρτ%μιδ�ς Λιμν!τιδ�ς

στ�ν Ταjγετ� 317–320

I. A. ΠΑΠΑΠ'ΣΤ'Λ'Υ (μ- τ�ν συνεργασ�α τRν Γ. E. Mαλ�"��υ κα> Γ. K.

Παπαδπ�υλ�υ), SH �πιγρα�� τ�? ψη�ιδωτ�? τ�? λην�? στ�ν Π!τρα 321–326

AΡΗΣ TΣΑΡΑΒ'Π'ΥΛ'Σ, H επιγρα�= IG V 1, 948 και �ι ενεπ�γρα�ες μ�λυ$δ�δες

τ�υ K!στρ�υ των Aντικυθ=ρων 327–348

HΠEIPΩTIKHΣ EΛΛAΔOΣ

AΓΓΕΛΙΚΗ ΣΥΡΚ'Υ, �Eπιγρα�-ς Mεγ!ρων 349–359

EΛΕΝΑ B. BΛΑD'ΓΙΑΝΝΗ, Πρ�Vενικ ψ=�ισμα τ�υ K�ιν�" των B�ιωτ^ν 361–372

ΓΙΑΝΝΗΣ N. KΑΛΛΙ'ΝΤ\ΗΣ, �Eπιτ"μ$ιες στ6λες _πF τ� B�ιωτ�α 373–395

RICHARD W. V. CATLING, Attalid troops at Thermon. A reappraisal of

IG IX I² (1) 60 397–439

Γ. A. ΠΙΚ'ΥΛΑΣ, SAμαV=λατ� kδικF δ�κτυ� N�μ�? Λαρ�σης 441–447

AΝΘΗ MΠΑΤ\Ι'Υ-EΥΣΤΑΘΙ'Υ – Γ. A. ΠΙΚ'ΥΛΑΣ, �Aπελευθερωτικ� �πιγρα��

_πF τ� Δημητρι!δα 449–454

ΠΑΝΤΕΛΗΣ M. NΙΓΔΕΛΗΣ, Aπ την ιστ�ρ�α της Aκτ=ς της Xαλκιδικ=ς. Mε α��ρμ=

δ"� επιγρα�%ς των αυτ�κρατ�ρικ^ν �ρνων 455–472

NHΣΩN AIΓAIOY

XΑΡΑΛΑΜΠ'Σ I. ΣΙΓΑΛΑΣ (†) – AΓΓΕΛ'Σ Π. MΑΤΘΑΙ'Υ, �Eπιγρα�-ς _πF τF

�A�ρ�δ�σι�ν τ6ς Θ=ρας 473–480

C. NEEFT, The Corinthian pottery at the Aphrodite Sanctuary of Ancient Thera 481–482

B'ΥΛΑ N. MΠΑΡΔΑΝΗ, �Eπιγρα�-ς N!V�υ _ν%κδ�τες 483–498

NΙΚ'Σ ΠΕΤΡ'DΕΙΛ'Σ, �Eπιγρα�ικ] �Aνδριακ] σ"μμεικτα 499–516

ΔΕΣΠ'ΙΝΑ A. TΣΑΡΔΑΚΑ, Εγ�!ρακτη επιτ"μ$ια στ=λη απ τη D�� 517–520

AΘΗΝΑ XΑΤ\ΗΔΗΜΗΤΡΙ'Υ, Eνεπ�γρα�α στρακα απ τ�υς Z!ρακες Kαρυστ�ας 521–540

AΓΓΕΛ'Σ Π. MΑΤΘΑΙ'Υ, Θρα?σμα �νεπιγρ!��υ π�θ�υ _πF τ�lς Z!ρακες

Kαρυστ�ας 541–544

XΑΡΑΛΑΜΠ'Σ B. KΡΙΤ\ΑΣ, Kρητικ%ς επιγρα�%ς II 545–566

ΓΙΑΝΝΗΣ Z. T\ΙΦ'Π'ΥΛ'Σ, �Eπιγρα�-ς Συ$ρ�τ�υ N�μ�? Pεθ"μνης 567–578

N'ΤΑ KΑΡΑΜΑΛΙΚΗ – ΓΙΑΝΝΗΣ Z. T\ΙΦ'Π'ΥΛ'Σ, N%ες �πιγρα�-ς Συ$ρ�τ�υ

N�μ�? Pεθ"μνης 579–587

NICHOLAS SEKUNDA, A Late Archaic Inscription from Phalasarna, Crete 589–593

NICHOLAS SEKUNDA, The Date and Circumstances of the Construction of the

Fortifications at Phalasarna 595–600

G ρ ε υ ν α

EΛΕΥΘΕΡΙΑ X. ΠΑΠ'ΥΤΣΑΚΗ – ΓΙΑΝΝΗΣ N. KΑΛΛΙ'ΝΤ\ΗΣ, Συν�πτικFς

κατ!λ�γ�ς τRν �πιγρα�Rν τ6ς �κθ%σεως τ�? �Eθνικ�? �Aρ�αι�λ�γικ�?

M�υσε��υ 601–615

ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΤΑΘΑΚΗ, Συν�πτικFς κατ!λ�γ�ς τRν �πιγρα�Rν τRν M�υσε�ων

Mυτιλ=νης 617–634

MΑΡΙΑ ΣΤΑΜΑΤ'Π'ΥΛ'Υ, Aρ�ε�� Aπ�στλ�υ Σ. Aρ$ανιτ�π�"λ�υ (1874–1942) 635–647

ΠPOΣΘETEA

AΓΓΕΛ'Σ Π. MΑΤΘΑΙ'Υ, �AττικF ψ=�ισμα τ�? 5�υ αU. π.X. 649–656

MICHAEL J. OSBORNE, Five Hellenistic Decrees of the Salaminian Thiasotai of

Bendis 657–672

AΓΓΕΛ'Σ Π. MΑΤΘΑΙ'Υ, Tρ�α �Aττικ] σημει^ματα 673–674

AΘΑΝΑΣΙ'Σ AΛ. ΘΕΜ'Σ, BÔٷΛˆÓ ηٷ‡ÁˆÓ 675–678

ΓΕΩΡΓΙ'Σ ΣΤΑΪΝDΑ'ΥΕΡ, Στ=λη πεσντων τ6ς �Eρε�θη�δ�ς 679–692

ν ε κ ρ � λ � γ � ε ς 693–706

K·d ñÂÚ˘„ÔÜÙÂ... EUς μν=μην T!σ�υ �Aθ. Γριτσ�π�"λ�υ 695–702

Γε^ργι�ς Πετρπ�υλ�ς-Σαγι!ς (1918–17.7.2004) –

B%νια Πετρ�π�"λ�υ (1923–25.9.2009) 703–706

σ " μ μ ε ι κ τ α 707–710

HOPOΣ 17–21(2004–2009)449–454

ANΘH MΠATZIOY-EYΣTAΘIOY – Γ. A. ΠIKOYΛAΣ

�Aπελευθερωτικ� �πιγρα�� �π� τ� Δημητρι�δα

�Eνεπ�γρα�η στ!λη �π� �αι� λ�θ" μ# �ετωματικ� �π�στεψη συντιθ%μενη �π�

δ&" τμ!ματα. �Eκτεταμ%νες �π"κρ"&σεις στ�ν �π�στεψη κα( κατ) τ*π"υς στ�ν �νε-

π�γρα�η πρ*σθια πλευρ�. Λειασμ%ν" �π� νε+τερη ,ρ!ση τ� μ%σ" τ"/ κατ+τερ"υ

τμ!ματ"ς τ0ς �νεπ�γρα�ης �πι��νειας. Διασ+1ει μ%ρ"ς τ"/ �μ2*λ"υ της.

3H στ!λη 2ρ%θηκε στ(ς 11.07.2005 κατ) τ�ν �κσκα�! (2λ. �Eπ�μετρ") γι) �ν%-

γερση ν%ας ";κ"δ"μ0ς στ�ν �ρ,αι"λ"γικ� ,<ρ" Δημητρι�δ"ς, στ� ";κ*πεδ" ;δι"-

κτησ�ας Δημ. >�"υ – Παρθ. Παντελ�δ"υ, σπασμ%νη σ# δ&" τμ!ματα. Σ!μερα 2ρ�-

σκεται στ�ν �ρ,αι"λ"γικ� ,<ρ" τ"/ �Aνακτ*ρ"υ Δημητρι�δ"ς (�ρ. E?ρ. Μ"υσε�-

"υ Β*λ"υ ΒΕ 41353). GE,ει συγκ"λληθεJ.

Διαστ�σεις: Qψ"ς 1.15μ., πλ�τ. 0.44μ. (στ� 2�ση) – 0.395μ. (κ�τω �π� τ� �%τω-

μα), π�,. 0.13μ. (στ� 2�ση) – 0.115μ. (κ�τω �π� τ� �%τωμα)S Qψ. �ετ+ματ"ς 0.15μ.

Διαστ�σεις �μ2*λ"υ, πλ�τ. 0.165μ., π�,. 0.095μ.

Σ+1ει κε�μεν" 29 στ�,ων, μ# καταγρα�� τεσσ�ρων �πελευθερ+σεωνS "V στ�,"ι

1–4 εWναι γραμμ%ν"ι —γεγ"ν�ς σ&νηθες— μ# μεγαλ&τερα γρ�μματα: Qψ.

0.022–0.027μ.S "V υπ*λ"ιπ"ι στ�,"ι Qψ. γραμμ�των 0.015–0.018μ., δι�στι,"

0.005–0.008μ.

aetatis Augusti

MÂÓÂÎÚ¿ÙÔ˘˜

ÙÔÜ §˘Û·Ó›Ô˘

Ù·ÌȇÔÓÙÔ˜

Ùɘ fiψ˜,

5 ÙcÓ ÚÒÙËÓ ëÍ¿ÌËÓÔÓ

ÙcÓ âd ÛÙÚ·ÙËÁÔÜ

EéÚ˘‰¿Ì·ÓÙÔ˜, Ôî à-

ËÏ¢ıÂڈ̤ÓÔÈ Î·d ‰Â-

449

�O�ε�λ"υμε θερμ#ς ε[,αριστ�ες γι) τ� 2"!θεια στ(ς συναδ%λ�"υς P"&λα �Iντ1εσ�λ"γλ"υ κα(

Mα�ρη K"ντ"γι�ννη. 3H �ωτ"γρα��α εWναι τ"/ Θαν�ση Ε[θυμι*π"υλ"υ.

‰ˆÎfiÙ˜ ÙÉ<È> fiÏÂÈ Ùa

10 ÁÂÈÓfiÌÂÓ· ηÙaßß

ÙeÓ ÓfiÌÔÓ ‰ÂÈÓ¿ÚÈ·

ÂúÎÔÛÈ ‰‡Ô ÙÂÙÚÒ‚Ô-

ÏÔÓ. ß \AÔÏψÓ[›]Ô˘Ø NÈ-

ÎÔÎÚ¿Ù˘ ηd EéÊÚ¿Ó-

15 Ù· ηd EåÔÌ¿¯· Ôî Ê¿ÌÂ-

ÓÔÈ àËÏ¢ıÂÚáÛı·È

àe ™ˆfiψ˜ ÙÔÜ ºÈ-

ÏÔÓ‚ÚfiÙÔ[˘. ß]§ÂÛ¯·ÓÔÚ›Ô˘Ø

Eé‚ԇϷ ì ʷ̤ÓË àË-

20 Ï¢ıÂÚáÛı·È àe ™ˆ-ß

ÙËÚ›¯Ô˘ ÙÔÜ \AÔÏψÓ[›]-

‰Ô˘, ʇÛÂÈ ‰b ¢ÈÔÎÏ¤Ô˘˜.

N¤ˆÓ ï Ê¿ÌÂÓÔ˜ àËÏÂ[˘]-

ıÂÚáÛı·È [à]e NÂÈΛԢßß

25 ÙÔÜ Zˆ›ÏÔ˘. [ß @ 4–5]Ø \AÊÚÔ-

‰ÂÈÛ›· ì [ʷ̤]ÓË àË-

Ï¢ıÂÚáÛı·È àe •Â-

Ó·Ú¤Ù·˜ ÙÔÜ ™ˆ›-

‰Ô˘.

Στ�,. 24. �E\�τηλα, �λλ) �ναγν+σιμα τ� Ι κα( Κ: κ�τω μισ* καθ%τ"υ τ"/ I κα( �π"-

λ!\εις πλ�γιων κεραι<ν τ"/ K.

Στ�,. 25 κα( 26. Δ#ν διακρ�νεται τ�π"τε στ� μ%σ"ν τ<ν στ�,ων. Στ�ν στ�,. 25 πρ"-

τε�ν"υμε [ß £‡Ô˘].

Σ��λια

�Aμ�ρτυρ"ς a Ù·ÌȇˆÓ. Πρ"2ληματικ� κα( b τα&τιση τ"/ στρατηγ"/ EéÚ˘‰¿Ì·Ó-

ÙÔ˜Ø cλκυστικ� εWναι b ?π*θεση τ� ν) ταυτισθεJ μ# dναν �κ τ<ν δ&" aμων&μων τ"υ,

τ�ν EéÚ˘‰¿Ì·ÓÙ· \AÓ‰ÚÔÛı¤ÓÔ˘˜, e τ�ν EéÚ˘‰¿Ì·ÓÙ· \AÁ·ı¿ÓÔÚÔ˜, �μ�*τερ"υς

τ0ς fδιας �π",0ς1. 3O «ε;σαγωγικ�ς τ&π"ς» κα( b κ"ιν*τυπη μ"ρ�� τ"/ «τ&π"υ»

450

1. EéÚ˘‰¿Ì·˜ \AÓ‰ÚÔÛı¤ÓÔ˘˜: Kramolish H¹ 3: 34, 129–130 ca. 25 π.X. McDevitt 349 (= N. Γιαν-

ν*π"υλ"ς, AE 1930, 176–179). Gonnoi II 115 (IG IX 2, 1040b). K"ντ"γι�ννης 32, 42, 110. Δ#ν μπ"-

ρεJ ν) �π"κλεισθεJ τ� �νδε,*μεν" ν) πρ*κειται γι) στρατηγ�α τ� δε&τερ"ν λ*γω �κρι2<ς τ0ς �να-

γρα�0ς τ"/ π"σ"/ σ# δια�"ρετικ� ν*μισμα: 15 στατ0ρες στ�ν McDevitt 349, �λλ) 22.1/2 δην�ρια

451

Δημητρι�δαS �πελευθερωτικ� �πιγρα�! (Μ"υσε�" Β*λ"υ ΒΕ 41353)

τ0ς �πελευθ%ρωσης («δεJνα a ��μεν"ς �πηλευθερ<σθαι �π� δεJν"ς τ"/

δεJν"ς»)2, σ# συνδυασμ� μ# τ�ν �π*δ"ση τ"/ π"σ"/ σ# δην�ρια3, κα( ;δ�ως jτι

τ� 1/2 δην�ρι" �ναγρ��εται kς ÙÂÙÚÒ‚ÔÏÔÓ4, παρ) τ�ν �δυναμ�α ταυτ�σεως

Ù·ÌȇÔÓÙÔ˜ κα( ÛÙÚ·ÙËÁÔÜ, καθιστ"/ν �σ�αλ� τ� ,ρ"ν"λ*γηση τ0ς �πιγρα�0ς

στ� μετα�,μι" 1"υ π.X. μ# 1" μ.X. α;., lλλως aetatis Augusti (terminus post quem

27 π.X.).

Στ� στ!λη καταγρ��"νται τ%σσερις �πελευθερ+σεις, (jλες �τ"μικ%ς), d\ι συν"-

λικ<ς �πελε&θερ"ι, κατ) τ� σ&νηθες b «�ναγρα��» e a «mν"ματισμ�ς» ν) γ�νεται

κατ) c\�μην" �π� τ�ν nρμ*δι" ?πε&θυν" τ0ς δι"ικητικ0ς πρ�\εως (κα( o,ι

συστατικ0ς δικαι"πρα\�ας), τ�ν ταμ�α τ0ς π*λεως, a aπ"J"ς ε;σ%πραττε κα( τ�

κατ) ν*μ"ν π"σ*. Στ� κατεστραμμ%ν" δι�στημα τ"/ στ�,"υ 25, μετ) �π� dνα ß,

?π0ρ,ε κατ) πpσα πιθαν*τητα τ� oν"μα τ"/ μην*ς, μ# 2�ση τ"qς στ�,"υς 13 κα(

18: πρ"τε�ν"υμε [ß £‡Ô˘], μ*ν"ς mλιγ"γρ�μματ"ς μ!νας κα( μεθεπ*μεν"ς τ"/

§ÂÛ¯·ÓÔÚ›Ô˘ (στ�,. 18)5.

�Aδ&νατ"ι εWναι "V πρ"σωπ"γρα�ικ"( συσ,ετισμ"( κα( "V πιθαν#ς ταυτ�σεις.

�Aμ�ρτυρα στ� Θεσσαλ�α τ) mν*ματα EåÔÌ¿¯· (στ�,. 15) κα( •ÂÓ·Ú¤Ù· (στ�,.

27–28)6. Γι) τ� NÈÎÔÎÚ¿Ù˘ (στ�,. 13–14) 2λ. K"ντ"γι�ννης 85, 149.

452

στ�ν IG IX 2, 1040b, πρ2λ. ?π*μνημα Gonnoi II 115 (σ. 137) κα( K"ντ"γι�ννης 162–163. EéÚ˘‰¿-

Ì·˜ \AÁ·ı¿ÓÔÚÔ˜: Kramolish E 5: 38, 89–90, E 5 [a �γγ"ν*ς]). McDevitt 1104 (= IG IX 2,

1295b.28–29 = �Aρ2ανιτ*π"υλ"ς, AE 1916, 27 κα( 29 �ρ. 277.10, κα( σ. 31). McDevitt 1095 (= �Aρ2α-

νιτ*π"υλ"ς, AE 1923, 126 κα( 129 �ρ. 362.25, κα( σ. 131). McDevitt 1148 (= �Aρ2ανιτ*π"υλ"ς, AE

1917, 1 κα( 4 �ρ. 303.14, κα( σ. 9). McDevitt 1119 (= IG IX 2, 1304 = �Aρ2ανιτ*π"υλ"ς, AE 1916, 87

�ρ. 293.2). Gonnoi II 117 (IG IX 2, 1042 I). K"ντ"γι�ννης 33. Πρ2λ. γι) τ�ν ";κ"γ%νεια IG IX 2,

287.4S 2λ. κα( Mπαμπ�κ"ς 260.

2. Bλ. γι) τ(ς θεσσαλικ#ς �πελευθερ+σεις Mπαμπ�κ"ς 33κc., K"ντ"γι�ννη 11–19.

3. Kατ) τ� ‰ÈfiÚıˆÌ· τ"/ A[γ"&στ"υ τ� 27 π.X. (2λ. IG IX 2, 415.55–61) τ� παλαι*τερ"ν 15

στατ0ρες μετατρ%πεται σ# 22.1/2 δην�ρια. ¢ÂÈÓ¿ÚÈ·, �ντ( τ"/ συνηθ%στερ"υ ‰ËÓ¿ÚÈ·, πρ2λ.

Kramolish 19, K"ντ"γι�ννη 17.

4. T" 1/2 δην�ρι" = 1 τετρ+2"λ"ν, e ÙÚÔ·˚ÎfiÓ, 2λ. K"ντ"γι�ννη 54. K"ντ"γι�ννης 162/3, πρ2λ.

LSJ9 s.v. κα( IG IV 1² 108.128, 109 II.94, 110 C.1. IG V 1, 1433.6, 40, 42. IG XII 5, 860.29 κl.S �ντ(

ÙÂÙÚÒ‚ÔÏÔÓ, 2λ. τ� ç‚ÔÏÔf˜ Ù¤Û·Ú˜ στ�ν IG IX 2, 1295.15 κα( 1296 (= �Aρ2ανιτ*π"υλ"ς, AE 1923,

126 �ρ. 361). 9, 14, 21, 30S �π�σης McDevitt 1095 (= �Aρ2ανιτ*π"υλ"ς, AE 1923, 126 �ρ. 362) στ�,.

5, 10, 16. Γι) τ� ÙÚÔ·˚ÎfiÓ (victoriatus), 2λ. Br. Helly, Deux attestations du “Victoriat” dans les listesd’affranchissement de Thessalie, στ� T. Hackens – R. Weiller (eds.), Actes du 9ème congrèsinternational de numismatique, Berne septembre 1979, Louvain-la-Neuve – Luxembourg 1982, I

165–176. K"ντ"γι�ννη 53–54 ,

5. Γι) τ"qς θεσσαλικ"qς μ0νες 2λ. A. E. Samuel, Greek and Roman Chronology, München1972, 83–86. M. K"ντ"γι�ννη, M�α ν�α �πιγρα�� μ �πελευθερωτικ ς πρ��εις �π� τ� Λ�ρισα,

EπEπΦιλΣ,AΠΘ 20(1981)157–171, ε;δικ) 167.

6. Πρ2λ. LGPN III.B s.v. E;δικ) γι) τ� •ÂÓ·Ú¤Ù· 2λ. LGPN III.B s.v: Tαν�γρα.

tOλα τ) δεδ"μ%να —«τ&π"ς», στρατηγ*ς7, mν"ματ"λ*γι", μ0νες8— ?π"δεικν&-

"υν jτι b συγκεκριμ%νη �πιγρα�� �ν!κει στ(ς θεσσαλικ#ς �ντ�στ"ι,ες (λ.,., Λ�ρι-

σα, Φερ%ς), κα( o,ι σ# α[τ#ς τ"/ K"ιν"/ τ<ν Mαγν!των. �Eπισημα�ν"υμε nπλ<ς τ�

παρ�δ"\", ,ωρ(ς ν) πιθαν"λ"γ"/με cρμηνε�α, ��"/ πρ�ς τ� παρ�ν δ#ν μπ"ρεJ ν)

τεκμηριωθεJ τ�π"τε.

�Aπ� τ� θ%ση jπ"υ 2ρ%θηκε b στ!λη, ΒΑ τ"/ Θε�τρ"υ, v,"υν περισυλλεγεJ

κατ) καιρ"qς �ρκετ#ς τιμητικ%ς �λλ) κα( �ναθηματικ#ς �πιγρα�%ς. ΕWναι πιθαν�ν

ν) πρ*κειται γι) τ�ν ,<ρ" μιpς �Aγ"ρpς e Vερ"/ jπ"υ στ!ν"νταν "V �πιγρα�%ς,

jπως μπ"ρ"/με ν) ε;κ�σ"υμε �π� τ) �ρ,ιτεκτ"νικ) ε?ρ!ματα τ0ς περι",0ς.

EΠIMETPO

�ικ�πεδ Δ. �� υ – Π. Παντελ�δ υ, Δ�μ ς Β�λ υ, συν ικ�α Αϊ�αλι�τικα, �.Τ. 48

Τ" "ικ*πεδ" ιδι"κτησ�ας Δημ. >�"υ και Παρθ. Παντελ�δ"υ 2ρ�σκεται στ"

2*ρει" τ"μ%α της Δημητρι�δ"ς, δυτικ� τ"υ συγκρ"τ!ματ"ς των ρωμαϊκ+ν θερ-

μ+ν και ΒΔ της 2ασιλικ!ς της Δαμ"κρατ�ας.

Κατ� τη δι�ρκεια της εκσκα�!ς στ" επι�ανειακ* στρ+μα 2ρ%θηκε ενεπ�-

γρα�η στ!λη με απελευθερωτικ! επιγρα�! (τη δημ"σιευ*μενη εδ+) και %να

ρωμαϊκ* ν*μισμα τ"υ Λικιν�"υ Αy (308–324 μ.>.). Στ"ν περι"ρισμ%ν" ,+ρ" της

"ικ"δ"μ!ς, περ�π"υ 60τ.μ., απ"καλ&�θηκαν αρ,ιτεκτ"νικ� λε�ψανα δ&" "ικ"-

δ"μικ+ν ��σεων.

Η νε+τερη ��ση κατ"�κησης αν!κει σε ρωμαϊκ* κτ!ρι" τ"υ "π"�"υ απ"-

καλ&�θηκαν δυ" ,+ρ"ι συνε,*μεν"ι με τα κατ+�λια τ"υς. Για τ" κτ�σιμ" τ"υ

ρωμαϊκ"& κτιρ�"υ ,ρησιμ"π"ι!θηκε αρκετ* "ικ"δ"μικ* υλικ* ελληνιστικ!ς και

κλασικ!ς επ",!ς, π.,. τμ!μα παραστ�δ"ς κ�τω απ* τ" ανατ"λικ* κατ+�λι και

λιθ*πλινθ"ι. Β*ρεια των κατω�λι+ν και σε ,αμηλ*τερ" επ�πεδ" απ"καλ&�θη-

κε τ" υπ*στρωμα δαπ%δ"υ απ* κ*κκιν" κ"υρασ�νι. Τα κινητ� ευρ!ματα αυ-

τ!ς της ��σης περι"ρ�1"νται σε %να λυ,ν�ρι τ"υ τ&π"υ ΗΤ 44 A–C9 π"υ ,ρ"-

ν"λ"γε�ται απ* τ"ν 1" αι.π.>. %ως τ"ν 1" αι. μ.>. και μια "στ%ινη 2ελ*νη. Η κε-

ραμεικ! !ταν λιγ"στ! και αν!κε κυρ�ως σε αμ�"ρε�ς. {ι τ"�,"ι τ"υ ρωμαϊκ"&

κτιρ�"υ ε�,αν εν μ%ρει θεμελιωθε� π�νω τ"υς τ"�,"υς τ"υ παλαι*τερ"υ κτιρ�"υ.

453

7. 3H σ,ετικ� �πισ!μανση τ"/ Mπαμπ�κ"υ (σ. 30) διατηρεJ τ�ν �\�α της.

8. Πρ2λ. τ� index τ<ν IG IX 2 σ. 320 κα( A. E. Samuel, jπ. π., 83 μ# 85.

9. Agora IV, Greek lamps and their survivals 140, HT 44A–C πιν. 47. Agora V, G140–220

και 103, π�ν. 44.

Στην παλαι*τερη "ικιστικ! ��ση, π"υ ,ρ"ν"λ"γε�ται στ" τ%λ"ς τ"υ 4"υ–αρ-

,%ς 3"υ αι. π.>., αν!κει κτ�ρι" τ"υ "π"�"υ σ+1εται τ"�,"ς ,τισμ%ν"ς σ&μ�ωνα με

τ" ισ"δ"μικ* σ&στημα με �"ρ� Α–Δ. καθ+ς και δυ" τ"�,"ι κ�θετ"ι πρ"ς αυ-

τ*ν π"υ "ρ�1"υν %ναν τετρ�πλευρ" ,+ρ". { ,+ρ"ς αυτ*ς, διαστ�σεων περ�π"υ

3>2μ., ε�ναι επι,ρισμ%ν"ς στ"υς τ"�,"υς με υδραυλικ* κ"ν�αμα. Τ" δ�πεδ" ε�ναι

κατασκευασμ%ν" απ* μαρμαρ"θ%τημα με υδραυλικ* κ"ν�αμα ως συνδετικ*

υλικ* και %,ει κλ�ση πρ"ς τη ΒΑ γων�α *π"υ υπ�ρ,ει η "π! π"υ "δηγ"&σε τα

νερ� στ"ν απ",ετευτικ* αγωγ*. |\ω απ* τ"ν ανατ"λικ* τ"�," αυτ"& τ"υ ,+-

ρ"υ, π"υ πιθαν*τατα λειτ"υργ"&σε ως λ"υτρ*, απ"καλ&�θηκε " απ",ετευτι-

κ*ς, πλακ"σκεπ!ς αγωγ*ς. Τμ!μα εν*ς δε&τερ"υ απ",ετευτικ"& αγωγ"& 2ρ%-

θηκε ανατ"λικ*τερα.

Τα μικρ� ευρ!ματα περι"ρ�1"νται μ*ν" σε ,�λκιν" ν*μισμα Αντιγ*ν"υ Γ"να-

τ� και κεραμεικ! στην "π"�α περιλαμ2�ν"νται και *στρακα τ"υ τ&π"υ «δυτικ!ς

κλιτ&"ς».

{ι αρ,αι*τητες περι"ρ�1"νταν στ" ν*τι" μισ* τ"υ "ικ"δ"μ!σιμ"υ ,+ρ"υ

και διατηρ!θηκαν σε κατ�,ωση.

Bι�λι γρα!�α

Gonnoi Br. Helly, Gonnoi II. Les inscriptions, Amsterdam 1973.K"ντ"γι�ννη M. H. Z�,"υ-K"ντ"γι�ννη, Λαρισαϊκ�ς απελευθερωτικ�ς επιγρα��ς, Θεσσαλ"ν�κη

1998 (�δημ. διδ. Διατρι2!).

K"ντ"γι�ννης A. K"ντ"γι�ννης, ONOMATΩN EΠIΣKEΨIΣ. LGPN III b: delenda et corrigenda,

Πανεπιστ!μι" Θεσσαλ�ας, IAKA – �Aρ,αι"λ"γικ� �Iνστιτ"/τ" Θεσσαλικ<ν

Σπ"υδ<ν, B*λ"ς 2009.

Kramolish H. Kramolisch, Die Strategen des Thessalischen Bundes vom Jahr 196 v. Chr. biszum Ausgang der Römischen Republik, Demetrias II, Bonn 1978.

McDevitt A. S. McDevitt, Inscriptions from Thessaly, Hildesheim – New York 1970.

Mπαμπ�κ"ς �Aντ. M. Mπαμπ�κ"υ, Πρ��εις κ"ιν#ς διαθ�σεως κα% &λλα συγγεν# �αιν'μενα

κατ( τ� δ�και"ν τ#ς �ρ)α�ας Θεσσαλ�ας, �Aθ0ναι 1961.

454