24

บทท 3 วเคราะหการแสดงออกภายใตระบอบประชาธปไตยของวงพซซ ไรออต

3.1 การท าแฟลชมอบในฐานะการแสดงออกเชงประชาธปไตยของวงพซซ ไรออต

พซซ ไรออตเปดตวครงแรกดวยบทเพลงทม ชอวา “Kill The Sexist” เมอวนท 1 ตลาคม พ.ศ. 2554 บทเพลงดงกลาวมเนอหาเกยวกบปญหาสทธสตรในประเทศรสเซยและปญหาการกดกนทางเพศของสงคมรสเซย โดยมการถายทอดความคดของวงผานทางเนอรองและการแสดงทจดท าเปนคลปวดโอเผยแพรลงบนโซเชยล สวนทางดานลกษณะการแตงตวของเพลงน นกแสดงมการแตงตวดวยชดทมสสนฉดฉาดและทกคนจะสวมบาลาคาฟเวส (Balaclavas) หรอผาคลมปกปดใบหนาทมสสนแตกตางกนไป อยางไรกตามบทเพลงดงกลาวไมไดรบความสนใจจากประชาชนชาวรสเซยมากนก

ภาพท 3.1 ผลงานเพลง Kill The Sexist, Andel Azazel, “Pussy Riot - Kill the sexist,” Youtube, accessed

February 19, 2019, https://www.youtube.com/watch?v=MDoe09Ezsx4.

หลงจากออกผลงานเพลงแรกไดไมนาน วงพซซ ไรออตกไดปลอยเพลงผลงานท 2 ออกมาตอเนองในเดอนพฤศจกายน ป พ.ศ. 2554 ซ งผลงานคร งนม ชอวา “Release The Cobblestones”1 เพลงดงกลาวมเนอหาเกยวกบการเปนกระบอกเสยงชใหเหนปญหาการเลอกตงประธานาธบดรสเซยทไมโปรงใส รวมถงการเชญชวนใหประชาชนชาวรสเซย ลกขนมาคดคานการเลอกตงทจะเกดขนในวนท 4 มนาคม พ.ศ. 2555 อกดวย โดยวงพซซ ไรออตมการเขยนปายประทวง

1 PUS1, “Pussy Riot - Osvobodi Bruschatku,” RS.ACT.FEMINISM A PERFOMING ARCHIVE, accessed

January 10, 2019, http://russmus.net/song/11997.

25

เ ก ย วก บการ เล อกต ง ว า “You ballots will be used as toilet paper by the Presidential Administration” แปลวา บตรเลอกตงของคณจะถกน าไปใชเปนกระดาษช าระของประธานาธบด นอกจากนเพลง Release The Cobblestones ยงเปนเพลงแรกทวงพซซ ไรออตมการจดการแสดงในพนทสาธารณะครงแรก ซงการแสดงจดขนทสถานรถไฟใตดนกรงมอสโก โดยสมาชกไดขนไปรองเพลงดงกลาวบนนงรานชนบนทก าลงท าการซอมแซมสถานรถไฟและตอมากไดปนขนไปรองเพลงบนหลงคาของรถราง (Трамвай) ทก าลงจอดอยอกดวย โดยระหวางการแสดงสมาชกไดมการฉกหมอนและน านนทอยในหมอนออกมาปาไปบรเวณโดยรอบพนททท าการแสดงพรอมทงตะโกนขอความทเชญชวนใหประชาชนออกมาคดคานการเลอกตง การแสดงดงกลาวเกดขนเพยงชวขณะหนงเทานนกอนทสมาชกของวงพซซ ไรออตจะยตการแสดงลงเหลอไวเพยงเศษนนทกองอยบนพน ทงนแมการแสดงจะจบลงแตกระแสของวงพซซ ไรออตไมไดจบลงเพยงเทาน การกระท าของพซซ ไรออตไดรบความสนใจเปนอยางมากจากประชาชนชาวรสเซย เนองจากขณะทท าการแสดงไดมผคนมากม ายบนทกวดโอการแสดงของพวกเขาไวแลวน าไปเผยแพรในโลกออนไลนซงการกระท าดงกลาวสงผลใหคลปวดโอถกแพรกระจายและสงตออยางรวดเรวผานเทคโนโลยสอสงคมออนไลนจนท าใหวงพซซ ไรออตมชอเสยงและไดรบการพดถงเปนอยางมากในเวลาตอมา

ภาพท 3.2 การท าแฟลชมอบในรถไฟใตดนของวงพซซ ไรออต, Last.fm, “PUSSY RIOT,” Metrolyrics,

accessed February 19, 2019, http://www.metrolyrics.com/pussy-riot-pictures.html#pic-163101030.

ตอมาในเดอนพฤศจกายน ป พ.ศ. 2554 วงพซซ ไรออตไดปลอยผลงานเพลงท 3

ออกมาในชอวา “Kropotkin Vodka” เปนเพลงทมเนอหาเกยวกบการสรางแรงผลกดนเพอใหประชาชนออกมาปกปองสทธของตนเองจากการถกกดขขมเหง โดยชอเพลงนไดรบแรงบนดาลใจมาจากชอของ Peter Kropotkin หรอ Пётр Кропоткин ซงเปนนกปรชญาผสนบสนนอนาธปไตยคอมมวนสตชอดงของประเทศรสเซยในยค 90 เพลงดงกลาวถกจดแสดงขนบนหลงคารถยนตทจอดโชวอยกลางถนนและรานขายเสอผาในยานศนยการคาของเหลาเศรษฐในกรงมอสโก

26

ภาพท 3.3 การท าแฟลชมอบของวงพซซ ไรออตในยานดงของกรงมอสโก, Как просто!, “совет1: кто такие

Pussy Riot,” Как просто!, accessed February 19, 2019, https://www.kakprosto.ru/kak-244786-kto-takie-pussy-riot.

จากกระแสตาง ๆ ทเกดขนท าใหวงพซซ ไรออตไดออกมาเคลอนไหวทางสงคมอยาง

ตอเนองและเมอเดอนธนวาคม ป พ.ศ. 2554 วงพซซ ไรออตไดออกผลงานเพลงตอมาชอวา “Death to prison, Freedom to protests” เปนผลงานเพลงท 4 ของวง โดยเนอหาในเพลงมการกลาวถงเรอง Ilya Yashin and Alexei Navalny นกการเมองฝายคานของประเทศรสเซยทถกจบกมในขอหาชมนมประทวงในเมองมอสโก ซงคดดงกลาวเกดขนในป พ.ศ. 2555 กอนการเลอกตงประธานาธบดรสเซยเพยงหนงสปดาห เพลง Death to prison, Freedom to protests ไดมการจดแสดงขนใกล ๆ บรเวณ The Moscow Detention Center No.1 ซงเปนเรอนจ าทมนกโทษทางการเมองถกควบคมตวอยและรวมถงนกการเมองฝายคานทกลาวไปในขางตนดวย นอกจากนเพลงดงกลาวไดมการเลนส านวนในการตงชอเพลงเหมอนสโลแกนในยคโซเวยตสมยเหตการณสงครามโลกครงท 2 ซงมาจากสโลแกน “Death to fascism, Freedom to the people” แปลวา “ยตการใชระบอบฟาสซสเพอเสรภาพของประชาชน” มาเปนชอเพลง Death to prison, Freedom to protests แปลวา หยดการจบกมเพอเสรภาพในการประทวง ซงในขณะท าการแสดงกไดรบเสยงปรบมอชอบใจจากนกโทษทเฝาดผานหนาตางหองขงจ านวนมาก

27

ภาพท 3.4 การท ากจกรรมของวงพซซ ไรออตบรเวณขางเรอนจ าของรสเซย, Denis Sinyakov, “Cinq ans de

révolte avec les Pussy Riot,” Mediapast, accessed February 21, 2019, https://www.mediapart.

fr/studio/portfolios/cinq-ans-de-revolte-avec-les-pussy-riot.

อยางไรกตามหลงจากวงพซซ ไรออตปลอยผลงานเพลงออกมาอยางตอเนองและมคลปวดโอทถกเผยแพรในโลกออนไลนในไมชาเรองราวของวงพซซ ไรออตกไดรบการตพมพเปนขาวและเกดกระแสวพากษวจารณจ านวนมหาศาลจากผคนทงในรสเซยและตางประเทศ จนกระทงเมอวนท 20 มกราคม พ.ศ. 2555 วงพซซ ไรออตไดออกมาเคลอนไหวทางสงคมอกครงพรอมกบเพลงPutin Zassal ทมการจดแสดงขนบรเวณจตรสแดงกรงมอสโก ซงเพลงดงกลาวไดรบแรงบนดาลใจมาจากเหตการณชมนมตอตานประธานาธบดวลาดมร ปตน บรเวณใจกลางกรงมอสโกเมอวนท 24 ธนวาคม พ.ศ. 2554 โดยมจ านวนผเขารวมชมนมมากถง 100,000 คน2 เหตการณการตอตานทเกดขนมการจดการจากรฐบาลโดยการสงกองก าลงทหารเขาปราบปรามผชมนม ซงการชมนมดงกลาวสงผลใหรฐบาลตองสงนายต ารวจเขามาปราบปรามสถานการณ ทงนวงพซซ ไรออตไดมการกลาวถงเหตการณขางตนในเนอเพลงและแสดงความเหนตอการกระท าของรฐบาลท เปรยบเสมอนการแสดง ความหวาดกลวตอการแสดงความคดเหนของประชาชน โดยเนอเพลงมการหยบยกประเดนการกระท าของรฐบาลในเหตการณตาง ๆ ซงขณะท าการแสดงสมาชกไดมการจดระเบดควนสประกอบการแสดงจนเปนเหตท าใหสมาชกถกจบกมและโทษจ าคก 15 วนในขอหาละเมดกฎหมายมาตราท 20 วรรค 2 แหงประมวลกฎหมายของประเทศรสเซย รวมถงตองจายคาปรบเปนเงนจ านวน 500 รเบลในขอหาดงกลาวอกดวย3

2 ASTVผจดการออนไลน, “ชาวรสเซยนบหมนฝาอณหภมตดลบชมนมตานระบอบปตน,” ขาวรสเซย, สบคนเมอวนท

30 พฤษภาคม 2562, http://www.tiewrussia.com/thnews/index.php?name=news&file=readnews&id=896. 3 Squat the world, “Russia 2012: Pussy Riot – Punk Protest,” Squat the world, accessed May 30,

2019, https://squattheworld.wordpress.com/2012/03/08/russia2012pussy-riot-punk-protest.

28

ภาพท 3.5 การแสดงบรเวณจตรสแดง, Dark Mofo, “Pussy Riot perform at Adelaide Fringe Festival in

first Aussie outdoor show,” ABC, accessed February 21, 2019, https://www.abc.net.au/news/2018-11-27/pussy-riot-to-perform-at-adelaide-fringe-festival/10557412.

พซซ ไรออตกลายมาเปนทรจกอยางกวางขวางหลงจากไดท าการแสดงในทสาธารณะ

และการเผยแพรคลปตาง ๆ ในสงคมรสเซย จนในทสดวงพซซ ไรออตกไดมชอเสยงในระดบนานาชาตวาดวยเรองเกยวกบขบวนการเคลอนไหวทางสงคมและการเรยกรองสทธมนษยชนในประเทศรสเซยจ าก เหต ก าร ณการแสดงผลงานเพลง Mother Of God, Drive Putin Away ในมหา วหาร เซนตซาเวยร หรอ The Cathedral of Christ the Saviour of the Russian Orthodox เมอวนท 21 กมภาพนธ พ.ศ. 2555 เพลงดงกลาวมเนอหาเกยวกบการรองขอพระแมมารบนดาลให นายวลาดมร ปตนออกจากต าแหนงประธานาธบดรสเซยและขอใหพระแมมารสนบสนนการประทวงของวงพซซ ไรออต รวมถงมการกลาวถงการสนบสนนปตนอยางเปดเผยของพระสงฆราชครลลท 1 แหงกรงมอสโกทสนบสนนการกลบมาด ารงต าแหนงของวลาดมร ปตนในการเลอกตงประธานาธบดของรสเซย เพลงดงกลาวมการจดแสดงในลกษณะการรองเพลงเปนบทสวดในมหาวหาร โดยมการแตงตวดวยชดทมสสนฉดฉาดและการใสหนากากผาปกปดใบหนา พรอมทงรองเพลง Mother Of God, Drive Putin Away บนแทนบชาอนศกดสทธของมหาวหาร อกทงยงมการเตนอยางบาคลงพรอมกบท าความเคารพพระเจาตามเนอเพลงทรองออกมา การกระท าดงกลาวทเกดขนไดรบการประณามจากกลมคนทนบถอศาสนาครสตนกายออรโธดอกซวาเปนการกระท าทดหมนศาสนา จากนนจงถกเจาหนาทรกษาความปลอดภยของมหาวหารจบกมตว

29

ตอมาสมาชกแกนน าวงพซซ ไรออตไดแก นาเดซดา โทโลคอนนโควา เยคาเทรนา ซามตเซวช และมาเรย อลโยคนา ไดถกต ารวจควบคมตวไวเปนเวลา 6 เดอนเพอรอการพจารณาคด จนกระทงเมอวนท 17 สงหาคม พ.ศ. 2555 สมาชกทงสามไดถกศาลตดสนจ าคก 2 ปในขอหาแสดงความรนแรงสรางความแตกแยกในสงคมและกระท าการดหมนศาสนาภายในประเทศ

ภาพท 3.6 การแสดงเพลง Mother Of God, Drive Putin Away บนแทนบชาอนศกดสทธของมหาวหารเซนตซา

เวยร, Phlilp Cosores, “Watch: Pussy Riot’s historic “A Punk Prayer”performance on its 2-year anniversary,” Consequence Of Sound, accessed February 21, 2019, https://consequenceofsound.

net/2014/02/watch-pussy-riots-historic-a-punk-prayer-performance-on-2-year-anniversary.

อยางไรกตามการกระท าดงกลาวสงผลใหชอเสยงวงพซซ ไรออตโดงดงไปทวโลก ทงในฐานะผน าขบวนการเคลอนไหวทางสงคมและการเรยกรองสทธมนษยชนในประเทศรสเซย นอกจากนยงมการแสดงความคดเหนและการเรยกรองจากกลมนกเคลอนไหวทางสงคมทงในและตางประเทศ

ภาพท 3.7 กลมผชมนมเรยกรองใหปลอยตวสมาชกพซซ ไรออต, Entertainment.ie, “Pussy Riot found guilty of 'hooliganism', sentenced to two years in prison,” Entertainment.ie, accessed February 22, 2019,

https://entertainment.ie/music/pussy-riot-found-guilty-of-hooliganism- sentenced-to-two-years-in-the-prison-271867.

30

ภาพท 3.8 กลมผชมนมสนบสนนวงพซซ ไรออตในรสเซย 1, Ezekiel Pfeifer, “Archived Live Blog: Verdict to Be Announced in Pussy Riot Trial,” The Moscow Time Independent News From Russia, accessed

May 16, 2019, https://www.themoscowtimes.com/2012/08/16/archived-live-blog-verdict- to-be-announced-in-pussy-riot-trial-a17101.

ภาพท 3.9 กลมผชมนมสนบสนนวงพซซ ไรออตในรสเซย 2, Kacper Pempel, “Pussy Riot protests,” Calgary

Herald, accessed May 16, 2019, http://www.calgaryherald.com/entertainment/

Pussy+Riot+protests/7106825/story.html.

31

ภาพท 3.10 กลมผชมนมสนบสนนวงพซซ ไรออตในนวยอรก, MELENA RYZIK, “Pussy Riot was carefully calibrated for protest,” The New York Time, accessed May 16, 2019, https://www.nytimes.com

/2012/08/26/arts/music/pussy-riot-was-carefully-calibrated-for-protest.html.

ภาพท 3.11 กลมผชมนมสนบสนนวงพซซ ไรออตในประเทศเดนมารก, Liv Hoybye, “Pussy Riot protests,”

Vancouversun, accessed May 18, 2019, http://www.vancouversun.com /Pussy+Riot+protests/7106829/story.html.

32

ยงไปกวานนยงม ศลปนและสถาบนมากมายจากนานาประเทศ ยกตวอยางเชน มาดอนนา ลอส ชโคเน (Modonna Louise Ciccone) เจมส พอล แมกคารตนย (James Paul Mccartney) ปเตอร กาเบรยล (Peter Gabriel) โยโกะ โอโนะ (Yoko Ono) เจาหนาทองคกรสหประชาชาต องคกรสทธมนษยนชน และองคกรนรโทษกรรมสากล เปนตน4 ทออกมาแสดงความคดเหนตอเหตการณทเกดขน เพอใหรฐบาลรสเซยปลอยสมาชกวงพซซ ไรออต

ภาพท 3.12 ศลปนโยโกะ อาโนะ, Amnesty International UK, “Musicians’ call comes ahead of parole

hearings for the two imprisoned women,” Amnesty International UK, accessed May 15, 2019, https://www.amnesty.org.uk/press-releases/pussy-riot-adele-kesha-sir-paul-

mccartney-yoko-ono-radiohead-patti-smith-and-u2-among.

ภาพท 3.13 มาดอนนาเขยนชอวงพซซ ไรออตไวกลางหลงในคอนเสรตทมอสโก, MELENA RYZIK, “Pussy Riot

was carefully calibrated for protest,” The New York Time, accessed May 16, 2019, https://www.nytimes.com/2012/08/26/arts/music/pussy-riot-was-carefully-

calibrated-for-protest.html.

4 Charlie Bushmeisyer, “Pussy Riot had it coming to Them,” The Single Dude’s Guide to Life and

Travel, accessed May 30, 2019, https://www.singledudetravel.com/2012/08/pussy-riot-had-it-coming-to-them.

33

นอกจากนยงมการจดแฟชนโชวของแพม ฮอก (Pam Hogg) ดไซเนอรชอดงของ สหราชอาณาจกร เพอแสดงออกถงการสนบสนนวงพซซ ไรออตจากเหตการณทเกดขน โดยการจดแฟชนโชวมรปแบบเสอผาทบงบอกถงเอกลกษณของวงพซซ ไรออต

ภาพท 3.14 งานแฟชนโชวของแพม ฮอก ณ สหราชอาณาจกร 1, Betty, “Pam Hogg’s Pussy Riot,” For every

your’s betty, accessed May 17, 2019, http://foreveryoursbetty.com/

2014/02/pam-hoggs-pussy-riot.

ภาพท 3.15 งานแฟชนโชวของแพม ฮอก ณ สหราชอาณาจกร 2, Betty, “Pam Hogg’s Pussy Riot,” For every

your’s betty, accessed May 17, 2019, http://foreveryoursbetty.com/ 2014/02/pam-hoggs-pussy-riot.

34

จนกระท ง เม อ วนท 21 ก มภาพน ธ พ .ศ . 2556 ได ม ก ารจ ดท าสารคด เ ร อง Pussy Riot: A Punk Prayer โดยมเก เลรน (Mige larney) และมกซม โปซโดโรสกน (Maxim Posdoroskin) เปนเรองเกยวกบอดมการณและเหตการณตาง ๆ ทเกดขนทงในอดตและปจจบนของวงพซซ ไรออต

ภาพท 3.16 สารคดเรอง Pussy Riot: A Punk Prayer, Cinedigm entertainment, “Pussy Riot: A Punk

Prayer,” Docurama, accessed February 22, 2019, http://www.docurama.com/ docurama/pussy-riot-a-punk-prayer.

แมวาสมาชกแกนน าทงสามคนของวงจะถกด าเนนคดอยแตสมาชกในวงคนอน ๆ กได

ชวยกนออกเพลงใหมทมชอวา “Putin Light Up The Fires” ในเดอนสงหาคม ป พ.ศ. 2555 ซงเปนเพลงทมเนอหาเกยวกบคดของสมาชกแกนน าและทาทายใหปตนเพมโทษจ าคกแกสมาชกทงสามเพอท าใหเหนวาการจ าคกไมสามารถกกขงความคดของวงพซซ ไรออตได เพลงดงกลาวไดมการจดท าเปนมวสควดโอเผยแพรออกไปและไดรบกระแสตอบรบจากทวโลกเปนอยา งมาก จนท าใหเกดกลม ผประทวงทงในและตางประเทศออกมาเดนขบวนเพอเรยกรองใหรฐบาลรสเซยปลอยตวสมาชก วงพซซไรออตและพจารณาคดใหมอกครงอยางยตธรรม จนในทสดสมาชกทงสามของวงพซซ ไรออตกถกปลอยตวกอนก าหนดเนองจากกฎหมายนรโทษกรรมในวาระโอกาสการครบรอบ 20 ป รฐธรรมนญฉบบปจจบนของประเทศรสเซย

35

ภาพท 3.17 เพลง Putin lights up the fires, Elephant_bones, “PUSSY RIOT Putin Lights Up The Fires

music video,” Youtube, accessed February 24, 2019, https://www.youtube.com/ watch?v=NrLI-5xYybo.

หลงจากสมาชกวงพซซ ไรออตไดรบการปลอยตวไดไมนาน เมอเดอนกมภาพนธ

ป พ.ศ. 2557 วงพซซ ไรออตไดถกจบกมอกครงหลงจากการจดแสดงเพลง Putin will teach you to live the motherland ทงานโอลมปกฤดหนาวของเมองโซช ในขณะท ากจกรรมไดมกลมต ารวจหลายนายเขามาควบคมสถานการณการชมนมทจดขนเพอใหวงพซซ ไรออตยตการแสดง แตการเขามาควบคมสถานการณของต ารวจในครงนนนกลบท าใหวงพซซ ไรออตไดรบความสนใจมากขน เนองจากวธการควบคมสถานการณของต ารวจไดมการท ารายรางกายของสมาชกวงพซซ ไรออตและบคคลทเขารวมการแสดงครงนดวย ซงการกระท าทงหมดทเกดขนไดรบการบนทกเปนวดโอจากประชาชนโดยรอบทอยในเหตการณและไดมการเผยแพรลงบนโซเชยลอยางรวดเรว

ภาพท 3.18 การท ากจกรรมของวงพซซ ไรออตหนางานโอลมปกฤดหนาวทเมองโซช, The Guardian, “Pussy

Riot attacked with whips by Cossack militia at Sochi Olympics,” The Guardian, accessed February 25, 2019, https://www.theguardian.com/music/2014/feb/19/pussy-riot-attacked-whips-cossack-

milita-sochi-winter-olympics.

36

วงพซซ ไรออตกไดเปดตวเพลงใหมโดยมเนอรองเปนภาษาองกฤษมชอวา “I Can’t Breathe” เปนเพลงทมเนอหาเกยวกบเอรค การเนอร (Eric Garner) ผทเสยชวตจากการจบกมของเจาหนาทต ารวจทนวยอรกและเกยวกบทกคนททวโลกทตองทกขทรมานจากการกระท าของรฐบาล โดยชอเพลง “ I Can’t Breathe” แปลวา “ฉนหายใจไมออก” ซงมากจากค าพดสดทายของ เอรค การเนอรทถกเจาหนาทต ารวจบบรดบรเวณคอขณะท าการจบกมจนท าใหเขาเสยชวตในทสด เพลงดงกลาวไดรบการท าเปนมวสควดโอเผยแพรทงในรสเซยและสหรฐอเมรกาน าโดยนาเดซดา โทโลคอนนโควาและมาเรย อลโยคนา สมาชกวงพซซ ไรออตเปนผแสดงน าในวดโอ ซงในวดโอทงสองมการแตงกายในชดเครองแบบปราบปรามจลาจลของรสเซยและก าลงถกฝงทงเปน นอกจากนเพลงดงกลาวไดรบการสนบสนนในการจดท าจากวงดนตรของประเทศรสเซยและสหรฐอเมรกา โดย แจค วด (Jack Wood) เปนนกรองน าของเพลงน และสโคฟเฟอรแลน (Scofferlane) เปนคนเรยบเรยงค ารอง รวมถงนกก ซนเนอร (Nike Zinner) จากวง Yeah Yeah Yeahs เปนคนเลนเปยโนและเบส

ภาพท 3.19 นาเดซดา โทโลคอนนโควา และมาเรย อลโยคนา, Abby Ohlheiser, “I can’t Breathe: Pussy

Riot’s first song in English is about Eric Garner,” The Washington Post, accessed February 27, 2019, https://www.washingtonpost.com/news/arts-and-entertainment/wp/2015/02/18/i-cant-breathe-pussy-riots-first-song-in-english-is-about-eric-garner/?noredirect=on&utm_term=.2083a0161379.

ตอมาในวนท 27 ตลาคม พ.ศ. 2559 วงพซซ ไรออตไดปลอยมวสควดโอเพลง

“Make America Great Again” บน YouTube ซงเปนเวลาหนงสปดาหกอนการเลอกตงของประธานาธบดสหรฐอเมรกา เนอหาของเพลงกลาวถงการตอตานโดนลด ทรมป ผลงสมครชงต าแหนงประธานาธบดสหรฐอเมรกา โดยเพลงดงกลาวถกเผยแพรในโลกออนไลนในรปแบบมวสควดโอเลาเรองราวการสมมตวาหากโดนลด ทรมปไดรบต าแหนงประธานาธบดแลวประเทศสหรฐอเมรกาจะเปนอยางไร ซงเพลงดงกลาวไดสะทอนสภาพสงคมสหรฐอเมรกาภายใตการปกครองของโดนลด ทรมป

37

ในอนาคต อยางไรกตามวดโอดงกลาวไดรบการเผยแพรลงบน YouTube ซงท าใหมผเขาชมมากกวา 200,000 คนภายในเวลาระยะเวลาเพยง 1 วน

ภาพท 3.20 วดโอเพลง Make America Great Again ของวงพซซ ไรออต, Nick Holdsworth, “Pussy Riot

Releases Anti-Trump Music Video 'Make America Great Again',” The Hollywood Reporter, accessed

March 4, 2019, https://www.hollywoodreporter.com/news/pussy-riot-releases-anti-trump-music-

video-make-america-great-again-94193.

นอกจากนในวนท 8 พฤศจกายน พ.ศ. 2560 วงพซซ ไรออตไดปลอยผลงานเพลงใหมท

ม ชอวา “Police State” เนองในวนครบรอบการปฏวตรสเซยและการเลอกตงประธานาธบด โดนลด ทรมป โดยเนอเพลงและมวสควดโอเพลงมเนอหาเกยวกบการแสดงใหเหนถงความโกลาหลของการใชอ านาจนยมในการปกครองระดบโลกทก าลงจะเกดขนภายใตการปกครองของประธานาธบดวลาดมร ปตนกบประธานาธบดโดนลด ทรมป ซงทงสองมลกษณะการปกครองทคลายคลงกนและยงท าการเสรมอ านาจใหกนและกนอกดวย นอกจากนเนอเพลงยงกลาวถงการใชอ านาจเผดจการทเปนการละเมดสทธมนษยชนขนพนฐานของประชาชนดวย เพลงดงกลาวไดรบความรวมมอจากนกแสดงอยางโคลอ เซเวอน (Chloe Sevigny) มารวมแสดงในมวสควดโอครงน

38

ภาพท 3.21 วดโอเพลง Police State ของวงพซซ ไรออต, Allison Stubblebine, “Pussy Riot Shares Dystopian Police State Video Starring Chloe Sevigny,” Billboard, accessed March 4, 2019,

https://www.billboard.com/articles/columns/pop/ 8030103/ pussy-riot- chloe-sevigny-police-state-video.

อยางไรกตาม แมวาปจจบนวงพซซ ไรออตจะไมไดมการจดท าผลงานเพลงเหมอนท

ผานมา แตวงพซซ ไรออตกไดมการเคลอนไหวทางการเมองในรปแบบอน ๆ เชน เมอวนท 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 ณ สนามลชนก กรงมอสโก สมาชกวงพซซ ไรออตไดออกเคลอนไหวทางการเมองโดยการเขาไปปวนในสนามฟตบอลทมการจดการแขงขนฟตบอลโลก 2018 รอบชงชนะเลศระหวางฝรงเศสกบโครเอเชย โดยเหตการณทเกดขนสมาชกวงพซซ ไรออตไดมการแตงกายในชดเครองแบบคลายเจาหนาทรกษาความปลอดภยและวงเขาไปในสนามฟตบอลระหวางการแขงขนฟตบอลครงหลง ท าใหการแขงขนหยดชะงกชวคราว โดยผกระท าประกอบไปดวยสมาชก วงพซซ ไรออตทงหมด 4 คนไดแก เวโรนกา นกลปชนา โอลกา พกคโซวา โอลกา คราชโยวา และ ปออเตอร เวซลอฟ หลงเกดเหตสมาชกทงหมดถกควบคมตวจากเจาหนาทรกษาความปลอดภยและถกศาลตดสนจ าคก 15 วนโทษฐานกระท าการละเมดกฎหมายระหวางการแขงขนกฬา อกทงยงถกหามมใหเขารวมชมการแขงขนทกประเภทเปนระยะเวลา 3 ป5

5 สปรงนวส, “อวม! ศาลสงจ าคกแกงปวนงานบอลโลก 15 วน แบนหามเขาสนามกฬา 3 ป,” สปรงนวส, สบคนเมอ

วนท 30 พฤษภาคม 2562, https://www.springnews.co.th/sports/international/308318.

39

ภาพท 3.22 สมาชกวงพซซ ไรออตขณะท ากจกรรมในสนามฟตบอลทมการจดการแขงขนฟตบอลโลก 2018, BBC

News, “Why Pussy Riot crashed the World Cup final?,” Youtube, accessed March 4, 2019, https://www.youtube.com/watch?v=ENAQs90oh2k.

หลงจากเหตการณดงกลาวสนสดลง สมาชกวงพซซ ไรออตกไดออกมาใหเหตผลตอการ

กระท าทเกดขนผานทางวดโอทมเนอหาวาวงพซซ ไรออตมเจตนาทจะเรยกรองใหทางการรสเซ ยปลอยตวนกโทษทางการเมองทงหมด ยตการจบกมการเดนขบวนในทสาธารณะ อนญาตใหมการแขงขนทางการเมองภายในประเทศ และหยดแจงขอหาอาญาและจบกมประชาชนโดยไมมเหตผล

ภาพท 3.23 วดโอของวงพซซ ไรออตทใหเหตผลเกยวกบการท ากจกรรมทงานฟตบอลโลก 2018, ABC News, “protest group Pussy Riot claim responsibility for invading The World Cup Pitch,” ABC News,

accessed March 11, 2019, https://www.abc.net.au/news/2018-07-16/pussy-riot-claim-responsibility-for-world-cup-stunt/9998534.

จากเหตการณทเกดขนวงพซซ ไรออตไดรบความสนใจอยางมากจากสอตางประเทศทว

โลก ท าใหมหลายส านกขาวใหความสนใจในการเขยนขาวเกยวกบประวตความเปนมาและกจกรรมตาง ๆ ของวงจนเกดเปนบทความตาง ๆ มากมาย รวมถงบทสมภาษณสมาชกวงพซซ ไรออตเกยวกบอดมการณและแรงบนดาลใจในการท าผลงานเพลงตาง ๆ อกดวย ซงบทความตาง ๆ ไดเผยแพรลงบน

40

เวบไซตมากมายทงในประเทศและตางประเทศ เชน รายการ The last word with Lawrence O’Donnell ทางชอง MSNBC ของสหรฐอเมรกากไดมการเชญสมาชกแกนน าวงพซซ ไรออต มาใหสมภาษณเกยวกบขาวและเหตการณตาง ๆ ท เกดขน รวมถงมมมองของวงตอประธานาธบด วลาดมร ปตนและประธานาธบด โดนล ทรมป สองผน าของรสเซยและสหรฐอเมรกา อยางไรกตาม รายการดงกลาวถอวาเปนรายการแรก ๆ ของตะวนตกทใหความส าคญตอประเดนของวงพซซ ไรออตและถอวาเปนรายการแรก ๆ ทท าใหวงพซซ ไรออตสามารถทจะแสดงทศนะคตทางการเมองได อยางเตมทในระดบประเทศ

ภาพท 3.24 การสมภาษณนาเดซดา โทโลคอนนโควาในรายการทางชอง MSNBC, MSNBC, “Pussy Riot's

Warning About President Donald Trump For The U.S. Resistance,” Youtube, accessed March 11, 2019, https://www.youtube.com/watch?v=M7M4iB_d690&t=129.

เมอวนท 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 นาเดซดา โทโลคอนนโควา หนงในสมาชกแกนน า

ของวงพซซ ไรออตไดรบเชญใหมาสมภาษณในรายการ Morning Joe ของส านกขาว NBC ทางชองMSNBC ของประเทศสหรฐอเมรกาเกยวกบประเดนเหตการณตาง ๆ ทเกดขนในเรองของแนวคดและแรงบนดาลใจในการรวมกลมสตรนกเคลอนไหวทางการเมองของประเทศรสเซย รวมถงสมภาษณเรองราวชวตความเปนอยภายในเรอนจ าประเทศรสเซยตลอดระยะเวลา 18 เดอน ซงการสมภาษณในครงนมการน าหนงสอ READ & RIOT A PUSSY RIOT GUIDE TO AVTIVISM เขยนโดยนาเดซดา โทโลคอนนโความาพดคยอกดวย หนงสอดงกลาวมเนอหาเกยวกบการแนะน าแนวคดและอดมการณของวงพซซ ไรออตตงแตแรกเรมจนถงปจจบนในเรองของการเปนนกเคลอนไหวทางการเมอง เพอใหผทมความสนใจไดเขาใจถงแนวทางการปฏบตและเขาใจถงเหตผลของการเปนนกเคลอนไหวทางการเมองจากเหตการณตาง ๆ ทเกดขนในประเทศ

นอกจากนยงมการกลาวถงประเดนมมมองของนาเดซดา โทโลคอนนโควาทมตอประเทศรสเซยในอนาคตวาหากประเทศรสเซยสนสดการปกครองโดยวลาดมร ปตนแลวประเทศ

41

รสเซยกจะยงคงสามารถทจะหาผน าคนใหมขนมาปกครองประเทศไดและกอาจจะสามารถเปดเสรภาพในเรองของสทธตาง ๆ ใหมความชดเจนและเปนรปธรรมมากย งขน แมวาตอนนจะยงไมสามารถท าไดเนองจากมอ านาจเผดจการเขามาควบคมกตาม

ภาพท 3.25 การสมภาษณนาเดซดา โทโลคอนนโควาในรายการมอรนงโจ, MSNBC, “Riot's Nadya

Tolokonnikova Releases 'Read & Riot',” MSNBC, accessed March 14, 2019, https://www.youtube.com/watch?v=-K1YnwVTgS.

ในตนป พ.ศ. 2562 วงพซซ ไรออตไดมการจดทวรคอนเสรต “RIOT DAY” ทวโลก โดย

การทวรคอนเสรตครงน วงพซซ ไรออตไดเรมตนการจดแสดงเมอวนท 12 มนาคม ณ San Francisco Bathhouse ประเทศสหรฐอเมรกา จากนนเดนทางไปจดแสดงคอนเสรตตอทประเทศนวซแลนด เมอวนท 14 มนาคม ณ Old St John’s ในรฐเนลสน ซงการแสดงทรฐเนลสน วงพซซ ไรออตไดรบการสนบสนนและชวยเหลอจากนกดนตรชาวนวซแลนดอยาง เบรน พเซล (Burnt Pixel) จนจา มารโควค (Janja Markovic) ซารา ชารป (Sarah Sharp) และทนยา นอซก (Tanya Nock)

ภาพท 3.26 กลมนกดนตรชาวนวซแลนดทสนบสนนวงพซซ ไรออต, Amy Ridout, “Feminism is for everyone,

says the team bringing Pussy Riot to Nelson,” Stuff enterment, accessed May 17, 2019, https://www.stuff.co.nz/entertainment.

42

ภาพท 3.27 การแสดงของวงพซซ ไรออตทรฐเนลสน, Amanda Saxton, “Pussy Riot to perform more

shows in NZ, after tour plans go awry,” Stuff, accessed March 16, 2019, https://www.stuff.co.nz/ entertainment/ 111065032/ pussy-riot-to-perform-more-shows-in-nz-after-tour-plans-go-awry?rm=a.

นอกจากนในการจดแสดงทรฐเนลสนวงพซซ ไรออตไดรบเสยงตอบรบจากผชมเปน

อยางดจะเหนไดจากบตรในการแสดงทงหมด 250 ใบถกจ าหนายหมดภายใน 24 ชวโมง6 หลงจากนน

ในวนท 15 มนาคม วงพซซ ไรออตไดจดการแสดงตอทราน Bule Smoke รฐไครสตเชรช ประเทศนวซแลนดเปนทสดทายกอนจะเดนทางออกจากนวซแลนดในวนท 20 มนาคมเพอทจะเดนทางไปจดคอนเสรตในประเทศตาง ๆ ทวโลกตอไป 3.2 ผลกระทบหลงการท าแฟลชมอบในสงคมรสเซย

ขาวปรากฏการณแฟลชมอบทเกดขนในมหาวหารเซนตซาเวยรท าใหวงพซซ ไรออต กลายมาเปนกลมนกขบเคลอนทางการเมองทมชอเสยงและไดรบกระแสวพากษวจารณอยางมากในสงคมจากกรณรฐบาลรสเซยจบกมการกระท าทเกดขนดวยขอหาแสดงความรนแรงและดหมนศาสนา ซงกอใหเกดเสยงวพากษวจารณทสนบสนนและตอตานการกระท าของรฐบาลในการจดการเหตการณดงกลาว

โดยกลมผสนบสนนการกระท าของรฐบาลสวนมากจะเปนกลมของผนบถอศาสนาครสตนกายออรโธดอกซทคดวาการกระท าของวงพซซ ไรออตไมเหมาะสมและผดจารตประเพณ นอกจากนยงมกลมคนหวเกาทไมคนเคยกบเหตการณแฟลชมอบจงมองวาการกระท าของพซซ ไรออต สมควรแลวทจะถกจบและโดนลงโทษ

6 Carly Gooch, “Pussy Riot in Nelson sells out,” Entertainment, accessed May 30, 2019,

https://www.stuff.co.nz/entertainment/111160356/pussy-riot-set-to-perform-in-nelson?rm=a.

43

สวนผตอตานการกระท าของรฐบาลสวนใหญจะเปนกลมคนรนใหมหรอคนทพจารณาสถานการณทเกดขนแลววาการตงขอหาของรฐบาลรสเซยเปนการกระท าทเกนกวาเหต โดยกลมคนดงกลาวมทงกลมบคคลทเปนชาวรสเซยและชาวตางประเทศ ซงออกมาเรยกรองความยตธรรมใหกบวงพซซ ไรออตดวยการออกมาเดนขบวนเรยกรองใหปลอยตวสมาชกพซซ ไรออตและยตการตงขอหาดงกลาวเพอเรยกรองเสรภาพใหแกวงพซซ ไรออต7

จากเหตการณการประทวงของหลาย ๆ ประเทศทเกดขนสวนหนงเปนผลมาจาก การกระตนสงคมรสเซยโดยการใชวดโอเปนสอกลางแพรกระจายขาวสาร ซงถอวาเทคโนโลยททนสมยในปจจบนสามารถท าใหขาวสารแพรกระจายไปไดอยางรวดเรวตามทฤษฎไวรลมารเกตตง (Viral marketing) หรอแนวคดการบอกตออยางรวดเรวในวงกวางโดยใชเครอขายออนไลนเปนการสรางกระแสใหเกดการบอกตอเพอการกระจายขาวทรวดเรวและสามารถประหยดเวลารวมถงไดรบผลตอบรบทคมคา จะเหนวาสงคมรสเซยปจจบนมความแตกตางจากในอดต เรองของการเขาถงเทคโนโลย ซงหากพจารณาจากสมยกอนจะเหนวาการเกดขบวนการเคลอนไหวทางสงคมในขนตอนการรวมตวกนนนจะมเพยงใบปลวทเปนสอกลางในการนดหรอสอสารกนเพยงลบ ๆ เทานน เชน เหตการณวนอาทตยนองเลอด (Bloody Sunday) ทมกลมชนชนกรรมาชพออกมาเดนขบวนประทวงโดยมเพยงใบปลวทเปนสอกลางในการตดตอสอสารของการรวมตวกน เปนตน แตในปจจบนเมอมการรบเทคโนโลยเขามาท าใหเกดการพฒนาทางดานการสอสารจะเหนไดจากการรวมตวกนของกลมนกเคลอนไหวทมการใชสอออนไลนในการนดรวมตวหรอตดตอสอสารระหวางกน เชน เฟสบค ทวตเตอร และยทป เปนตน ซงเทคโนโลยทเขามาท าใหการตดตอสอสารระหวางผชมนมงายขน ดงนนกจกรรมของพซซ ไรออตทเกดขนจงงายตอการอธบายหรอสอความหมายของอดมการณของวงออกไปในพนทสาธารณะและสามารถพดคยแลกเปลยนความคดเหนกบประชาชนทวไปผานชองทางตาง ๆ จนสามารถท าใหสงคมรสเซยตระหนกรวาสทธเสรภาพยงคงมอยและกระตนดวยกจกรรมทเปนตวอยางของการแสดงเสรภาพวาเปนสงทไดรบการคมครองโดยกฎหมายสากลของโลกอยางปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนของสหประชาชาต8 อกทงยงไดรบกระแสตอบรบจากทวโลกวาเสรภาพในการแสดงความคดเหนเปนสงทคนสวนใหญทวโลกใหความส าคญอยางมาก เชน ตวอยางการเกดมอบสนบสนนการกระท าของพซซ ไรออตในประเทศตาง ๆ เปนตน

7 Редакция, “Мэр Рейкьявика порезался по городу в костюме Pussy Riot,” Ридус, accessed

March 6, 2019, https://www.ridus.ru/news/42264. 8 UNITED NATIONS, “Universal Declaration Of Human Right,” UNITED NATIONS, accessed May 30,

2019, https://www.un.org/en/universal-declaration-human-rights.

44

3.3 ลกษณะเฉพาะของสงคมรสเซยทเปนอปสรรคภายใตระบอบประชาธปไตยในแงของการแสดงความคดเหนทางการเมองในรสเซย

สงคมรสเซยตงแตสมยจกรวรรดป พ.ศ. 2156 - 2460 เปนสงคมทมรปแบบการ

ปกครองโดยระบอบสมบรณาญาสทธราชยตอมาในป พ.ศ. 2460 เกดการปฏวตโคนลมพระเจาซาร ท าใหสงคมเกดการเปลยนแปลงมาเปนการปกครองระบอบสงคมนยมคอมมวนสตและไดท าการเปลยนชอประเทศจากเดม “จกรวรรดรสเซย” มาเปน “สหภาพโซเวยต” จนกระทงป พ.ศ. 2534 สหภาพโซเวยตลมสลายจงเปลยนการปกครองมาใชระบอบประชาธปไตยแบบกงประธานาธบดและเปลยนชอประเทศมาเปน “สหพนธรฐรสเซย” ดงเชนปจจบน จากโครงสรางการปกครองของรสเซยทกลาวมาจะเหนวาประวตศาสตรและสงคมการเมองของรสเซยเปนรากฐานส าคญทสงผลตอการบรหารปกครองประเทศในปจจบน เนองจากสงคมการปกครองในอดตถกตกรอบและจ ากดสทธเสรภาพของประชาชนมาเปนเวลานานท าใหประชาชนถกปลกฝงและเคยชนกบการถกควบคมโดยผน าหรอชนชนสง เมอระบอบการปกครองถกเปลยนแปลงใหมความเสรภาพในการปกครองชวตตวเองจงเกดความสบสนเพราะประชาชนไมมความรพนฐานเกยวกบเสรภาพทตนเองไดรบ ดงตวอยางเหตการณการปฏรปแบบเฉยบพลน (Shock therapy) สมยประธานาธบดบอรส เยลซน9 เปนเหตการณทแสดงใหเหนถงความลมเหลวในการจดระเบยบสงคมใหมในสงคมรสเซยทประชาชนไมมความรเกยวกบประชาธปไตยและไมรวาการปกครองระบอบประชาธปไตยมสทธหรอหนาทอะไรบางในสงคม เหตการณดงกลาวสามารถชใหเหนถงปญหาการปกครองทประชาชนยงไมสามารถเขาใจหรอใชสทธเสรภาพไดอยางแทจรงตามพนฐานของระบอบประชาธปไตย

จากทกลาวมาขางตนจะเหนวาปจจยดานการปกครองทมการเปลยนแปลงตงแตอดตจนถงปจจบนสงผลใหสงคมรสเซยเกดปญหาตาง ๆ มากมาย ซงบางปญหากยงไมไดรบการแกไขจากรฐบาลดเทาทควร อกทงยงมอกหลายปญหาทถกเพกเฉย ยกตวอยางเชน ปญหาการลดรอนสทธเสรภาพของประชาชนในการแสดงความคดเหน เปนตน เนองจากปญหาดงกลาวไมมเหตการณหรอปญหาเดน ๆ ทจะสามารถชใหเหนวาสทธนนถกจ ากดหรอถกกดกนจากสงคม เชน การจ ากดสทธในการรบรขาวสาร การจ ากดสทธในการนบถอศาสนาสมยสตาลน การจ ากดสทธในการแสดงความคดเหนทางการเมอง และการจ ากดสทธของชนชนทางสงคม เปนตน การลดรอนสทธในสงคมรสเซยเปนปญหาทมมาอยางยาวนานตงแตอดตจนถงปจจบนท าใหปญหาดงกลาวกลายเปนปญหาทไมไดรบความสนใจในการแกไขจากประชาชนเพราะประชาชนเคยชนกบการด าเนนชวตอยกบปญหานนมา

9 อนช อาภาภรม, “วเคราะห: หนทางประชาธปไตยของรสเซย,” มตชนสดสปดาห, สบคนเมอวนท 7 มนาคม 2562,

https://www.matichonweekly.com/in-depth/article_142604.

45

โดยตลอดและไมค านงวาหากไมรบแกไขปญหาการถกลดรอนสทธของประชาชนจะสงผลกระทบอยางไรตอชวตในอนาคต อกทงทางภาครฐบาลกไมไดมททาวาจะเขามาแกไขปญหาหรอรบฟงเสยงของประชาชนเพอท าใหสถานการณดขน แตกลบใชอ านาจจดการกบกลมประชาชนทออกมาเรยกรองสทธตาง ๆ เพอปกปองผลประโยชนของตนเอง ดงเชนการจบกมวงพซซ ไรออตทไดออกมาเรยกรองสทธเสรภาพในการแสดงออกในสงคมรสเซย ท าใหเหนวาส งคมรสเซยไมมการปกครองแบบประชาธปไตยทแทจรง เพราะหากมการปกครองแบบหลกการปกครองระบอบประชาธปไตยแลว การมประชาชนออกมาชมนมหรอเรยกรองในสทธเสรภาพของตนเองถอวาเปนการมสวนรวมในการบรหารประเทศ ฉะนนรฐบาลจะตองรบฟงภาคประชาชนเพอน าไปแกไขสถานการณปญหาตาง ๆ ใหดขน แตการถกจบกมดงกลาวกลบแสดงใหเหนวารฐบาลตองการลดรอนเสรภาพของประชาชนและปกปดขอเทจจรงทขดตอการบรหารจดการของภาครฐเพอไมใหสงคมรสเซยและทวโลกไดรบร

อยางไรกตามสงคมรสเซยปจจบนมกลมนกเคลอนไหวหวใหมออกมาเรยกรองเกยวกบสทธเสรภาพมากมาย แตกจกรรมของกลมดงกลาวไมไดรบการแกไขจากรฐบาล อกทงยงไมไดรบความสนใจจากประชาชนชาวรสเซยเทาทควร จนกระทงกจกรรมแฟลชมอบในมหาวหารเซนตซาเวยรของวงพซซ ไรออตไดเกดขนสามารถดงดดความสนใจจากประชาชนไดอยางมาก แมจะมชองทางในการแสดงความคดเหนทไมปกตแตกสามารถกระตนสงคมรสเซยใหเกดการตนตวกบเหตการณทเกดขนไดเปนอยางด โดยกจกรรมของวงพซซ ไรออตมการน าศาสนาครสตออรโธดอกซมาเปนสวนชวยในการกระตนใหประชาชนหนมาสนใจและตระหนกถงปญหาดงกลาว เนองจากในสงคมรสเซยม ผนบถอศาสนาครสตนกายออรโธดอกซมากถง 80 ลานคน10 อกทงศาสนาดงกลาวยงฝงรากลกในจตใจของชาวรสเซยท าใหการน าศาสนามาเปนตวกระตนจงสามารถดงดดความสนใจจากประชาชนชาวรสเซยได

10 มลนธชาวครสตศาสนกชนออรโธดอกซในประเทศไทย, “ครสตเตยนออรโธดอกซทวโลกในเวลาน,” สบคนเมอวนท

8 มนาคม 2562, https://www.orthodox.or.th/index.php?content=orthodox_world&lang=th.