5

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาครงนเปนการศกษาถงผลการใชสอสงคมออนไลนยทปในการพฒนาทกษะการยงลกใตหวงของนกกฬาบาสเกตบอลชาย และเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธในการท าแตมคะแนนยงประตของนกกฬากอนและหลงการใชสอเครอขายสงคมออนไลนในการพฒนาทกษะการยงลกใตหวงของนกกฬาบาสเกตบอลชาย รนอาย 16-18 ป วทยาลยเทคโนโลยและสหวทยาการ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา (ดอยสะเกด) ผศกษาจงไดศกษาแนวคด ทฤษฏ เอกสารงานวจยทเกยวของ เพอเปนพนฐานและแนวทางการศกษา ดงน

2.1 กฬาบาสเกตบอล

2.1.1 ประวตกฬาบาสเกตบอล 2.1.2 ทกษะพนฐานและวธการเลนกฬาบาสเกตบอล 2.1.3 ทกษะการยงประต 2.1.4 การยงประตใตหวง (Lay-up Shot)

2.2 จตวทยาการกฬา

2.2.1 ความหมายของจตวทยาการกฬา 2.2.2 ทกษะทางจตวทยาเพอเพมขดความสามารถทางการกฬา

2.3 ทฤษฏการเรยนรโดยการสงเกตจากตวแบบของ Bandura

2.4 สอเครอขายสงคมออนไลน

2.4.1 ความหมายของสอ 2.4.2 ประเภทของสอ 2.4.3 ประโยชนของสอ 2.4.4 สอเครอขายสงคมออนไลน

6

2.5 งานวจยทเกยวของ

2.6 กรอบแนวคดในการวจย

2.7 สมมตฐานการวจย

2.1 กฬาบาสเกตบอล

2.1.1 ประวตกฬาบาสเกตบอล

การกฬาแหงประเทศไทย (2553) ไดระบไววา บาสเกตบอล (Basketball) เปนกฬาประจ าชาตอเมรกนทถกคดคนขน เพอตองการชวยเหลอบรรดาสมาชก The International Y.M.C.A. Training School ไดมกฬาไวเลนในชวงฤดหนาว เนองจากในชวงฤดหนาวสภาพพนภมประเทศโดยทวไปถกหมะปกคลม อนเปนอปสรรคในการเลนกฬากลางแจง เชน อเมรกนฟตบอล เบสบอล คณะกรรมการสมาคม The International Y.M.C.A. Training School ไดพยายามหาหนทางแกไขใหบรรดาสมาชกท งหลายไดเลนกฬาในชวงฤดหนาวโดยไมบงเกดความเบอหนาย ในป ค.ศ. 1891 Dr. James A. Naismith ครสอนพลศกษาของ The International Y.M.C.A. Training School อยท เมอง Springfield มลรฐ Massachusetts ไดรบมอบหมายจาก Dr. Gulick ใหเปนผคดคนการเลนกฬาในรมทเหมาะสมทจะใชเลนในชวงฤดหนาวโดย Dr. James A. Naismith ไดพยายามคดคนดดแปลงการเลนกฬาอเมรกนฟตบอลและเบสบอลเขาดวยกนและใหมการเลนทเปนทมในครงแรก Dr. James A. Naismith ไดใชลกฟตบอลและตะกราเปนอปกรณส าหรบใหนกกฬาเลน และไดน าตะกราใสผลไมไปแขวนไวทฝาผนงของหองพลศกษา แลวใหผเลนพยายามโยนลกบอลลงในตะกรานนใหได โดยใชเนอทสนามส าหรบเลนใหมขนาดเลกลงแบงผเลนออกเปนขางละ 7 คน ผลการทดลองครงแรกผเลนไดรบความสนกสนานตนเตน แตขาดความเปนระเบยบ มการชนกน ผลกกน เตะกน อนเปนการเลนทรนแรงในการทดลองนน ตอมา Dr. James A. Naismith ไดตดการเลนทรนแรงออกไป และไดท าการวางกตกาหามผเลนเขาปะทะถกเนอตองตวกน นบไดวาเปนหลกเบองตนของการเลนบาสเกตบอล และ Dr. James A. Naismith จงไดวางกตกาการเลนบาสเกตบอลไวเปนหลกใหญๆ 4 ขอ ดวยกน คอ

1. ผเลนทครอบครองลกบอลอยนนจะตองหยดอยกบทหามเคลอนทไปไหน 2. ประตจะตองอยเหนอศรษะของผเลน และอยขนานกบพน 3. ผเลนสามารถครอบครองบอลไวนานเทาใดกได โดยคตอสไมอาจเขาไปถกตองตวผเลนท

ครอบครองบอลได

7

4. หามการเลนทรนแรงตางๆ โดยเดดขาด ผเลนทงสองฝายจะตองไมกระทบกระแทกกนจากทไดวางกตกาการเลนขนมาแลวกไดน าไปทดลอง และพยายามปรบปรงแกไขระเบยบใหดขนและไดพยายามลดจ านวนผเลนลงเพอหลกเลยงการปะทะกน จนในทสดกไดก าหนดตวผเลนไวฝายละ 5 คน ซงเปนจ านวนทเหมาะสมทสดกบขนาดเนอทสนาม

Dr. James A. Naismith ไดทดลองการเลนหลายครงหลายหน และพฒนาการเลนเรอยมาจนกระทงไดเขยนกตกาการเลนไวเปนจ านวน 13 ขอ ดวยกนและเปนตนฉบบการเลนทยงคงปรากฏอยบนกระดานเกยรตยศในโรงเรยนพลศกษา ณ เมอง Springfield อยจนกระทงทกวนน ซงกตกาทง 13 ขอ ของ Dr. James A. Naismith ก าหนดไวมดงน

1. ผเลนหามถอลกบอลแลววง 2. ผเลนจะสงบอลไปทศทางใดกได โดยใชมอเดยวหรอสองมอกได 3. ผเลนจะเลยงบอลไปทศทางใดกได โดยใชมอเดยวหรอสองมอกได 4. ผเลนตองใชมอทงสองเขาครอบครองบอล หามใชรางกายชวยในการครอบครองบอล 5. ในการเลนจะใชไหลกระแทก หรอใชมอดง ผลก ต หรอท าการใดๆ ใหฝายตรงขามลมลง

ไมได ถาผเลนฝาฝนถอเปนการฟาวล 1 ครง ถาฟาวล 2 ครง หมดสทธเลนจนกวาฝายหนงฝายใดท าประตกนไดจงจะกลบมาเลนไดอก ถาเกดการบาดเจบระหวางการแขงขน จะไมมการเปลยนตวผเลน

6. หามใชขาหรอเทาแตะลก ถอเปนการฟาวล 1 ครง 7. ถาฝายหนงฝายใดท าฟาวลตดตอกน 3 ครง ใหอกฝายหนงไดประต 8. ประตทท าไดหรอนบวาไดประตนน ตองเปนการโยนบอลใหลงตะกรา ฝายปองกนจะไป

ยงเกยวกบประตไมไดเดดขาด 9. เมอฝายหนงฝายใดท าลกบอลออกนอกสนาม ใหอกฝายหนงสงลกเขามาจากขอบสนาม

ภายใน 5 วนาท ถาเกน 5 วนาท ใหเปลยนสง และถาผเลนฝายใดพยายามถวงเวลาอยเสมอใหปรบเปนฟาวล

10. ผตดสนมหนาทตดสนวาผเลนคนใดฟาวล และลงโทษใหผเลนหมดสทธ 11. ผตดสนมหนาทตดสนวาลกใดออกนอกสนาม และฝายใดเปนฝายสงลกเขาเลน และจะท า

หนาทเปนผรกษาเวลาบนทกจ านวนประตทท าได และท าหนาททวไปตามวสยของผตดสน 12. การเลนแบงออกเปน 2 ครงๆ ละ 20 นาท 13. ฝายทท าประตไดมากทสดเปนผชนะ ในกรณคะแนนเทากนใหตอเวลาออกไป และถา

ฝายใดท าประตไดกอนถอวาเปนฝายชนะ

8

แมวากตกาการเลนจะก าหนดขนเพอเปดโอกาสใหผสงอายไดเลนเพอความสนกสนานในแงนนทนาการ แตกฬานกไดรบความนยมจากเยาวชนอยางรวดเรว ทงๆ ทมผคนเปนจ านวนมากเหนวาเปนกฬาส าหรบผออนแอ และพยายามทจะพสจนความเหนนดวยการหาเรองทะเลาะววาทกบผเลนบาสเกตบอลกตาม อยางไรกดความรสกเชนนคอยๆ เรมจางหายไปเมอความรวดเรวและความแมนย าในการเลนบาสเกตบอล ไดสรางความประทบใจและดงดดความสนใจของผคนเพมมากขน และไดแพรกระจายไปทางตะวนออกของอเมรกาอยางรวดเรวและเมอโรงเรยนตางๆ ไดตระหนกถงความส าคญของกฬาชนดน จงพากนนยมเลนไปทวประเทศสหรฐอเมรกา

กอนป ค.ศ. 1915 แมวาบาสเกตบอลจะเปนกฬาทไดรบความนยมอยางกวางขวางเปนอยางมากกตาม แตกจ ากดเปนเพยงการเลนเพอออกก าลงกายในหองพลศกษาเทาน น ไมมองคกรใดรบผดชอบจดการเลนเปนกจจะลกษณะ ยกเวนองคกรบาสเกตบอลอาชพทเกดขนเพยง 2-3 องคกรแลวกเลกลมไป ฉะนนการเลนบาสเกตบอลในแตละทแตละแหงจงตางกใชกตกาผดแผกแตกตางกนออกไป ท าใหเปนอปสรรคตอการเจรญเตบโตและการพฒนากฬาบาสเกตบอลเปนอยางมาก ดงนนในป ค.ศ. 1915 สมาคม The International Y.M.C.A. Training School สมาคมกฬามหาวทยาลยแหงชาตและสมาพนธกฬาสมครเลน ไดรวมประชมเพอรางกตกาการเลนบาสเกตบอลขนมาเพอเปนบรรทดฐานเดยวกน กตกานไดใชสบมาจนกระทงป ค.ศ. 1938 และไดรบการปรบปรงแกไขใหดขนในการแขงขนกฬาโอลมปกครงท 11 ณ กรงเบอรลน ประเทศเยอรมนน โดยคณะกรรมการโอลมปกนานาชาตเปนผพจารณา สหรฐอเมรกายอมรบการเลนบาสเกตบอลเปนกฬาประจ าชาตเมอวนท 20 มกราคม ค.ศ. 1892 ซงไดมการเลนบาสเกตบอลอยางเปนทางการขนเปนครงแรก สมาคม The International Y.M.C.A. Training School ไดน ากฬาบาสเกตบอลไปเผยแพรในทกสวนของโลก ไดแพรเขาไปในประเทศจนและอนเดยในราวป ค.ศ. 1894 ฝรงเศส ในราวป ค.ศ. 1895 ญปนราวป ค.ศ. 1900 เกอบจะกลาวไดวา บาสเกตบอลมการเลนในทกประเทศทวโลก ตงแตกอนสงครามโลกครงท 1 และคาดวากอน ป ค.ศ. 1941 มประชาชนทวโลกเลนกฬาบาสเกตบอลเปนจ านวนถง 20 ลานคน ในขณะนมผนยมเลนบาสเกตบอลกนทวทกมมโลก ไมนอยกวา 52 ประเทศ นอกจากนไดมการแปลกตกาการเลนเปนภาษาตางๆ มากกวา 30 ภาษา

2.1.2 ทกษะพนฐานและวธการเลนกฬาบาสเกตบอล

อทย สงวนพงศ (2544) ไดกลาววา การเลนบาสเกตบอล ทกษะพนฐานมความจ าเปนและส าคญมาก ดงนน ผเลนจงตองฝกทกษะพนฐานตางๆ ใหถกตองจนเกดความช านาญเสยกอน โดยมทกษะพนฐานดงน การยนเตรยมพรอม การหยดการเคลอนท การจบลกบอล การเคลอนทเพอเลนบาสเกตบอล การสงลกบอล การรบลกบอล การยงประต

9

การกฬาแหงประเทศไทย (2548) ไดกลาววา บาสเกตบอลเปนกฬาทจดอยในกลมกฬาประเภททมทมคณลกษณะพเศษสองประการ คอ เปนกฬาทตองอาศยความสมพนธของผเลนในทม (Team work) และเปนกฬาทตองใชความรวดเรวในการเลน (Speed game) กลาวคอ ความสมพนธของผเลน หมายถงความรวมมอกนของผเลนในทมกระท าสงใดๆ ไดสอดคลองเหมาะสมจนท าใหการกระท าสงนนบรรลผลตามวตถประสงค สวนความรวดเรวในการเลน หมายถงความสามารถของนกกฬาทกระท าสงใดๆ ไดดวยความรวดเรว อาท การเปลยนต าแหนงของรางกาย เชน การกมตว การบดตว การเหยยดตว เปนตน การเคลอนทซงหมายถง การเปลยนต าแหนงของรางกายจากต าแหนงทยนไปยงต าแหนงอนและรวมถงความสามารถในการใชทกษะกฬา ไดแก การเขาครอบครองลกบอล การเลยงลกบอล การยงประต และการรบ-สงลกบอล นอกจากนทกษะพนฐานของกฬาบาสเกตบอล ทกษะเฉพาะตวมความจ าเปนและส าคญมาก ผเลนจงตองฝกทกษะพนฐานตางๆ ท งการยน การเคลอนท การหยด และการกระโดด ใหถกตองจนเกดความช านาญ เพอทจะไดใหมความพรอมทจะเคลอนทไปยงทศทางตางๆ ไดอยางคลองแคลววองไวและรวดเรว การรบ-สงลกบาสเกตบอล ในการเลนกฬาบาสเกตบอล ผเลนทกคนจ าเปนตองมความสามารถในการรบลกบอล การแยงลกบอล หรอการตดลกบอลจากผเลนฝายคแขงขน การรบลกบอลจงมความส าคญตอการเลนบาสเกตบอล และผ เลนจะตองมความสามารถในการสงลกบอลแบบตางๆ ไดด เพราะการเลนเปนทมจะตองอาศยต าแหนงการเลนเพอเขาท าประตผเลนทอยในต าแหนงทไดเปรยบจงจะมโอกาสท าประตไดงาย

การสงลกบอลไปยงต าแหนงของผเลนดงกลาวจงมความส าคญตอการเลนบาสเกตบอลเปนอยางยง การรบ-สงลกบาสเกตบอล เปนทกษะทใชกบบคคลเปนค ตองมทงผสงและผรบ คอ ตงแต 2 คน 3 คน 4 คน 5 คน การรบสงลกบาสเกตบอลกคอการน าลกบาสเกตบอลเคลอนทไปในทศทางตางๆ ตามตองการและใชกบคนสองคนขนไป โดยมจดมงหมายเพอน าลกบอลเคลอนทไปใหใกลประต หรอเพอน าลกบอลไปโยนลงหวงหรอยงประต (Shooting) ของฝายตรงกนขาม การรบ-สงลกบาสเกตบอลเปนทกษะทใชมากในการเลนหรอแขงขน เพราะกฬาบาสเกตบอลเปนกฬาประเภททม จ าเปนตองมการสงและรบในระหวางผเลนฝายเดยวกน ซงมวธการสงหลายวธตามความเหมาะสมและความช านาญของผเลนแตละคนวาจะสงอยางไร และในกตกากไมมระเบยบบงคบวาตองสงแบบใด ฉะนนลกษณะและวธการสงจงมหลายแบบดวยกนทใชในกฬาบาสเกตบอลซง เทพประสทธ กลธวชวชย (2550) ไดอธบายถงลกษณะของวธการสงลกในกฬาบาสเกตบอลไวมดงตอไปน

1. การสงลกสองมอระดบอก 2. การสงลกสองมอเหนอศรษะ 3. การสงลกสองมอเหนอไหลดานขาง 4. การสงลกสองมอดานขาง

10

5. การสงลกสองมอลาง 6. การสงลกมอเดยวเหนอไหล 7. การสงลกมอเดยวเหนอไหลดานขาง 8. การสงลกมอเดยวมอลาง 9. การสงลกมอเดยวขางล าตว 10. การสงลกมอเดยวขามไหล 11. การสงลกบอลกระดอน 12. การสงลกพลกแพลง

ส าหรบทกษะพนฐานในกฬาบาสเกตบอลทส าคญอกอยางหนงกคอ การเลยงลกบาสเกตบอล ซง บรรจง ฟารงสาง (2550) ไดกลาววา การเลยงลกบาสเกตบอล คอ การกดลกลงตอเนองกนจากลกทกระดอนขนจากพน ไมวาผเลนจะยนอยกบทหรอก าลงเคลอนทอยกตาม การเลยงลกจงเปนสวนส าคญสวนหนงของการเลนบาสเกตบอล ผเลนทกคนจงควรฝกใหเกดความช านาญและคลองแคลววองไวโดยสามารถเลยงลกบอลไดทงมอซายและมอขวา และพรอมทจะหยดสงยงประต หรอสามารถเปลยนทศทางไดทนท การเลยงลกบอลโดยทวไป ผเลนจะกางนวออกตามธรรมชาต โดยใชแรงจากฝามอและนวมอ (องมอไมสมผสกบลกบอล) กดลกลงพน เมอมอสมผสลกแลวใหใชขอมอและทอนแขนหดกบเลกนอยพรอมกบผอนตามลก ขณะทเลยงลกบอลตองสงเกตสถานการณในสนาม โดยวธการเงยหนาขนแตอยามองลกบอล และถาจ าเปนตองมองลกบอลกใหมองดวยหางตาเทานน

นอกจากน การกฬาแหงประเทศไทย (2547) ไดกลาววา การเลยงลกบาสเกตบอลเปนเครองมอชนดหนงทใชในการด าเนนเกมรก การเลยงบอลเขาหาหวงทจะไดคะแนนงายทสด ขณะเลยงลกบอลจะตองกางนวออกใหกวางและนวจะตองงองมไมเกรง สมผสบอลเฉพาะปลายนวมอเทานน อยาใหโคนนวมอและองมอสมผสบอล ลกบอลจะถกกดลงดวยนวมอจากการบงคบของขอมอและแขนดวยก าลงทพอเหมาะในการใหบอลกระดอนขนมาหามออกครง มอจะตองขนลงตามบอล ถาเลยงบอลชาควรจะใหมอสมผสบอลตลอดเวลาไมวาบอลขนหรอบอลลง บอลลงมอลาง บอลขนมอขนตาม แลวกดบอลลงพนเพอเลยงตอไป สามารถวางมอไวบนบอลหรอดานขางบอลหามไมใหมออยลางบอลเพราะจะผดกตกา ขณะบอลกระดอนขนถาตองการจะผลกบอลไปขางหนาหรอดงบอลไปขางหลงหรอผลกไปดานขางจะตองวางมอลงบนบอลตรงขามทศทางทตองการจะไป การเลยงบอลมทกษะการฝกหลายวธดงน

1. การเลยงบอลเรว (Speed or High Dribble) 2. การเลยงบอลชา (Control or Low Dribble)

11

3. การเลยงแบบเปลยนทศทางการเลยงบอล (Change of Direction) 4. การเลยงแบบเปลยนทศทางโดยครอมหนา (Cross Over) 5. การเลยงแบบเปลยนทศทางโดยตวดบอลออมหลง (Behind the Back) 6. การเลยงแบบเปลยนทศทางโดยการหมนกลบตว (Reverse Dribble) 7. การเลยงแบบเปลยนทศทางโดยกระดอนบอลระหวางขา (Between the Legs)

เทพประสทธ กลธวชวชย (2550) ไดกลาวไววา ทกษะการเลยงลกบาสเกตบอล คอการใชส าหรบน าลกบอลเคลอนทไปกบตนเอง หรอตองการครอบครองลกบอลไวกบตวเอง ซงตามระเบยบของการเลนกฬาบาสเกตบอล การครอบครองดวยการถอลงบอลไวนนตองไมนานเกน 5 วนาท ถาผ เลนยงตองการครอบครองลกบอลไวอก จงจ าเปนตองเลยงลกบอลเพอรอจงหวะจะเลนตอไป ฉะนนการเลยงลกบาสเกตบอลจงแบงตามลกษณะและจดมงหมายการเลยงลกบาสเกตบอลได 3 ประการคอ

1. การเลยงลกบาสเกตบอลระดบสง 2. การเลยงลกบาสเกตบอลระดบกลาง 3. การเลยงลกบาสเกตบอลระดบต า

ดงนนทกษะการเลยงลกบาสเกตบอลจงมจดมงหมายใหน าลกบาสเกตบอลไปโยนหวงประตหรอยงประต (Shooting) ของฝายตรงขาม การพาลกบอลเคลอนทไปนน จะตองใชการทมลกบอลใหกระดอนกบพนดวยมอขางเดยว หรอดวยมอสองขางสลบมอกน เรยกวา “การเลยงบอล” (Dribbling)

2.1.3 ทกษะการยงประต

ทกษะการยงประตในการเลนบาสเกตบอลนบวาเปนหวใจของการเลนกฬาบาสเกตบอล ซงเปนจดหมายของการเลนกฬาบาสเกตบอล ทมทสามารถน าลกบอลไปโยนหรอยงประต (Shooting) ลงหวงประตของฝายตรงกนขามไดมากกวาอกทมหนงจะเปนทมทชนะ เนองจากในเกมการเลนจะมฝายตรงกนขามคอยปองกนไมใหยงประตไดสะดวก ผเลนทจะยงประตจงจ าเปนตองหาวธการในการยงประตใหได โดยไมผดระเบยบหรอกตกาการเลนกฬาบาสเกตบอล ฉะนนการทผเลนจะยงประตใหไดผล คอ ลกบอลลงหวงประตจะตองใชความสามารถซงประกอบดวยดวยทกษะความช านาญ (Skill) มความแมนย าและรวดเรวในการยงประต (เทพประสทธ กลธวชวชย, 2550) ยงไดกลาวอกวา การยงประตสามารถท าไดหลายวธ และไมมขอจ ากด เชนเดยวกบการสงลกบอลแตโอกาสการใชและจดมงหมายของการยงประตกบการสงลกบอลตางกน คอการยงประตจะใหไดผล มความแมนย า ควรปลอยลกบอลใหวงลอยเปนวถโคงและควรใหลกบอลหมนกลบเลกนอย ลกบอลกจะลงหวงไดงายขน ซงมมทใชในการยงประตควรจะประมาณ 15-60 องศา ขนอยกบความช านาญของผยงประตและม

12

องคประกอบอน ไดแก ระยะทาง รปรางของผเลน เชน ผเลนตวสงมมในการสงลกบอลยงประตกจะนอยกวาคนตวเตย ระยะทางยงประตกเชนกน ถายงประตระยะใกล มมการยงจะแมนย ากวาการยงระยะไกล ซงมผลของแรงทใชสงลกบอลในการยงประตมาเกยวของดวย คอ ถายงระยะไกลๆ ใชมมการยงประตกวางมาก ลกบอลกลอยขนสง ท าใหใชแรงในการสงลกบอลมากเกนไปโอกาสการยงประตกจะใหความแมนย านอย สรปไดวา ความโคงของวธการยงประตขนอยกบปจจย 2 สวน ดวยกนคอ ตวผยงประตและระยะในการยงประต ส าหรบจดทใชเลงหรอการกะระยะในการยงประตบาสเกตบอลจะเลงทจดศนยกลางของหวงประต แตเนองจากการยงประตนนเราจะสงลกบอลออกไปเปนวถโคง ประกอบกบในเกมการแขงขนผเลนมก าลงแขนลดลง ฉะนนเวลายงประตควรจะเลงทขอบของหวงประตทอยดานไกลตว สวนการยงประตโดยอาศยแปนประตกระทบลกบอลใหลงหวงประตนนจะใชเสนของรปสเหลยมเลกของแปนประตเปนจดเลงกะระยะ หรอเปนจดทสงลกบอลออกไปกระทบ โดยยดหลกดงน คอ ใหเลงทเสนขางทอยใกลตวผยงประต ถายงตรงจดกลางประตใหเลงทเสนบนของรปสเหลยม

การยงประตมวธการยงหลายวธดวยกน พอจ าแนกไดดงน 1. แบงตามระยะทางทยงประต แบงเปน 3 ระยะคอ 1.1 การยงประตระยะใกล คอ การยงประตบรเวณเขตโทษ เปนการยงทหวงผลรอย

ละ 80-100 1.2 การยงประตระยะกลาง คอ การยงประตนอกบรเวณเขตโทษ แตไมเกนเสนเขต

การยงประต 3 คะแนน เปนการยงประตทหวงผลรอยละ 60-80 1.3 การยงประตระยะไกล คอ การยงประตนอกบรเวณทกลาวมาแลวใน 1.1 และ 1.2

เปนการยงประตทหวงผลรอยละ 40-60 2. แบงตามลกษณะของเทาขณะยงประต แบงได 2 ลกษณะคอ 2.1 การยนยงประต คอ การยงประตโดยเทาทงสองตดอยกบพน ใชยงประตเมอไมม

ฝายตรงขามปองกน 2.2 การกระโดดยงประต คอ การกระโดดใหเทาลอยจากพนแลวยงประตลกษณะ

การยงประตพอแยกได 2 ลกษณะ 2.2.1 กระโดดพรอมกบการยงประต 2.2.2 การกระโดดใหตวลอยเทาพนพนกอน แลวจงยงประต

3. แบงตามมอทถอลกบอลขณะยงประต แบงออกเปน 2 ลกษณะคอ 3.1 การยงประตมอเดยว จะใชมอขางเดยวในการสงแรงยงประต

3.2 การยงประตสองมอ จะออกแรงจากมอทงสองในการสงลกยงประต

13

4. แบงตามลกษณะมอทยงประต 4.1 การตงมอยงประต 4.2 การหงายมอยงประต 4.3 การคว ามอยงประต

การกฬาแหงประเทศไทย (2548) ไดอธบายถง การฝกทกษะการยงประต (Shooting) ไวดงน การเลนบาสเกตบอลนนตองน าทกษะการวง การกระโดด และการหลบหลกการปองกนจากคแขงขนเพอทจะน าลกบอลเขาไปยงประตในระยะใกลใหไดผลทแนนอนและมโอกาสท าประตใหมากกวาคแขงขน นอกจากทมจะสามารถท าประตในระยะใกลแลว การยงประตระยะอนๆ กมความส าคญไมนอย ฉะนนเพอใหผฝกหดไดเรยนรและเขาใจถงผลจากการยงประต จงขอกลาวระยะของการยงประต ดงน

- ระยะใกล หวงผลในการยงประต ประมาณรอยละ 85-95 - ระยะกลาง หวงผลในการยงประต ประมาณรอยละ 55-65 - ระยะกลาง ดานมมสนาม หวงผลในการยงประต ประมาณรอยละ 35-45 - ระยะไกล หวงผลในการยงประต ประมาณรอยละ 25-35

การเลนหรอการแขงขนบาสเกตบอล ระยะการยงทไดผลมากทสด คอระยะใกล รองลงมาคอระยะกลาง สวนการยงระยะไกลไดผลนอยมาก แตในการแขงขนปจจบน ผลของการยงระยะไกลกสามารถท าคะแนนไดมากกวาการยงระยะใกลและระยะกลาง เพราะฉะนนการยงประตทงระยะใกล ระยะกลาง และระยะไกล จงเปนสงทผเลนทกคนจะตองฝกหดจนช านาญ การหลบหลก การปองกนจากคแขงขน กเปนสงจ าเปนอยางยงเชนเดยวกน การยงประตระยะใกล ระยะกลาง และระยะไกลในทกษะการยงประต ไดแก

1. การยงประตแบบกระโดดยง (Jump Shot) และสามารถท าได 2 แบบ คอ 1.1 การกระโดดยงประตแบบสองมอเหนอศรษะ 1.2 การกระโดดยงประตแบบมอเดยวเหนอศรษะ 2. การยงประตแบบเลย อพ ชอท (Lay-up Shot) 2.1 การยงประตแบบเลย อพ ชอทแบบคว ามอ 2.2 การยงประตแบบเลย อพ ชอทแบบหงายมอ

Hay (1985, อางถงใน การกฬาแหงประเทศไทย, 2548) ไดแสดงความคดเหนเกยวกบการยงประตไวดงน การยงประตเปนทกษะทส าคญของกฬาบาสเกตบอล ผยงประตจะใชวธการอยางไรกได

14

เพอใหไดคะแนนหรอพยายามใหลกบอลลงหวงประตซงผฝกสอนและนกกฬาจะเลอกรปแบบและวธการทเหมาะสมส าหรบใชในการยงประตในระหวางการแขงขนใหเกดความสมฤทธผลมากทสด

ดงนนทกษะทใชในการเลนบาสเกตบอลจงประกอบดวย ทกษะใหญๆ ทเปนพนฐานในการเลน 3 ประการ คอ การรบ-สง การเลยงลก และการยงประตบาสเกตบอล จดมงหมายของการยงประต คอ เพอชยชนะโดยพยายามน าลกบอลไปยงใหลงประตมากทสด การยงประตเปนสงทส าคญทสด เพราะการฝกทกษะตางๆ นน ลวนแตตองการน าลกบอลไปยงประต ชยชนะในการแขงขนจงขนอยกบคะแนนทไดมากกวา ทกษะทส าคญยงคอ การยงประต เพราะการแพชนะในเกมการเลนและการแขงขนขนอยกบการยงประตเพอท าคะแนนใหไดมากกวาคแขงขน

2.1.4 การยงประตใตหวง (Lay-up shot)

การยงประตใตหวง หรอทเรยกกนทวไปวา Lay-up shot เปนทกษะการยงประตในกฬาบาสเกตบอลประเภทหนง ซงเปนการยงลกระหวางการเคลอนทในขณะทวงแลวกระโดดขนยงประต มกใชในการบกเรวและเมอเจาะผานเขาใตแปน ซงสามารถเขาใกลหวงประตไดมากทสด ผเลนทกคนจะตองฝกฝนทกษะนใหเกดความช านาญ รวดเรว แมนย าและสามารถยงไดทกมมทงมอซายและมอขวา การยงลกใตหวงนเปนทกษะผสมหลายทกษะเขาดวยกน คอ การเลยงลกพรอมกบการวง การกระโดด และการชลกขนยงประต ในบางครงผเลนตองหลบหลกจากการถกปดขณะลอยตวอยดวย ทงน ทศทางการวงเขายงประตใตหวงแบงออกได 3 ทศทาง คอ

1. ทศทางตรงหนาหวงประต ยงดวยมอทถนดทสด 2. ทศทางดานขวา ยงดวยมอขวา 3. ทศทางดานซาย ยงดวยมอซาย การยงลกใตหวงนจะยงดวยมอเดยวหรอสองมอกได แตสวนมากมกจะยงดวยมอเดยวซง

ลกษณะของมอในขณะทยงม 3 แบบดวยกน คอ แบบคว ามอ แบบหงายมอ และแบบใชสองมอ ดงน 1. การยงประตใตหวงแบบคว ามอทางดานขวา คอการทผเลนเขายงประตทางดานขวาและใช

มอขวายงประต วธการมรายละเอยดของเทคนค ดงตอไปน 1.1 ผเลนเลยงลกไปใกลหวงประต แลวใหเลยงลกครงสดทายแรงขน เพอใหลก

กระดอนสงขนอก ในบางโอกาสผยงอาจจะไมไดเลยงลกเองแตรบลกจากการสงของเพอนรวมทมโดยใชสองมอรบลกจากกลางอากาศ

1.2 จบลกบอลทงสองมอโดยดงลกบอลเขาหาระดบอก ตามองหวงประตพรอมกบกาวเทาขวาไปขางหนายาวๆ 1 กาว เมอเทาขวาแตะพนใหกาวเทาซาย (กาวส นๆ) ไปอก 1 กาว ออก

15

แรงยนพนจากการถบสงดวยเทาซายใหตวลอยขน แลวกระตกเขาขวาขนขางหนาใหเขางอพรอมกบยกลกบอลขนเหนอหนาผาก เหยยดแขน มอซายประคองลกไว และมอขวาอยหลงลก

1.3 เมอลอยตวจนถงจดสงสดและใกลหวงประต ใหเหยยดแขนขวาและยดรางกายขน คว ามอ แลวใชแรงจากขอมอและนวมอสงลกออกไป ซงจะเลงทหวงโดยตรงหรอใหกระทบแปนกอนกได

2. การยงประตใตหวงแบบคว ามอทางดานซาย คอการทผเลนเขายงประตทางดานซายและใชมอซายยงประต วธการมรายละเอยดของเทคนค ดงตอไปน

2.1 ผเลนเลยงลกไปใกลหวงประต แลวใหเลยงลกครงสดทายแรงขน เพอใหลกกระดอนสงขนอก ในบางโอกาสผยงอาจจะไมไดเลยงลกเองแตรบลกจากการสงของเพอนรวมทมโดยใชสองมอรบลกจากกลางอากาศ

2.2 จบลกบอลทงสองมอโดยดงลกบอลเขาหาระดบอก ตามองหวงประตพรอมกบกาวเทาซายไปขางหนายาวๆ 1 กาว เมอเทาซายแตะพนใหกาวเทาขวา (กาวส นๆ) ไปอก 1 กาว ออกแรงยนพนจากการถบสงดวยเทาขวาใหตวลอยขน แลวกระตกเขาซายขนขางหนาใหเขางอพรอมกบยกลกบอลขนเหนอหนาผาก เหยยดแขน มอขวาประคองลกไว และมอซายอยหลงลก

2.3 เมอลอยตวจนถงจดสงสดและใกลหวงประต ใหเหยยดแขนซายและยดรางกายขน คว ามอ แลวใชแรงจากขอมอและนวมอสงลกออกไป ซงจะเลงทหวงโดยตรงหรอใหกระทบแปนกอนกได

3. การยงประตใตหวงแบบหงายมอทางดานขวา คอการทผเลนเขายงประตทางดานขวาและใชมอขวายงประต วธการมรายละเอยดของเทคนค ดงตอไปน

3.1 ผเลนเลยงลกไปใกลหวงประต แลวใหเลยงลกครงสดทายแรงขน เพอใหลกกระดอนสงขนอก ในบางโอกาสผยงอาจจะไมไดเลยงลกเองแตรบลกจากการสงของเพอนรวมทมโดยใชสองมอรบลกจากกลางอากาศ

3.2 จบลกบอลทงสองมอโดยดงลกบอลเขาหาระดบอก ตามองหวงประตพรอมกบกาวเทาขวาไปขางหนายาวๆ 1 กาว เมอเทาขวาแตะพนใหกาวเทาซาย (กาวส นๆ) ไปอก 1 กาว ออกแรงยนพนจากการถบสงดวยเทาซายใหตวลอยขน แลวกระตกเขาขวาขนขางหนาใหเขางอพรอมกบยกลกบอลขนเหนอหนาผาก เหยยดแขน มอซายประคองลกไว และมอขวาอยใตลก

3.3 เมอลอยตวจนถงจดสงสดและใกลหวงประต ใหเหยยดแขนขวาและยดรางกายขน หงายมอ แลวใชแรงจากขอมอและนวมอสงลกออกไป ซงจะเลงทหวงโดยตรงหรอใหกระทบแปนกอนกได

4. การยงประตใตหวงแบบหงายมอทางดานซาย คอการทผเลนเขายงประตทางดานซายและใชมอซายยงประต วธการมรายละเอยดของเทคนค ดงตอไปน

16

4.1 ผเลนเลยงลกไปใกลหวงประต แลวใหเลยงลกครงสดทายแรงขน เพอใหลกกระดอนสงขนอก ในบางโอกาสผยงอาจจะไมไดเลยงลกเองแตรบลกจากการสงของเพอนรวมทมโดยใชสองมอรบลกจากกลางอากาศ

4.2 จบลกบอลทงสองมอโดยดงลกบอลเขาหาระดบอก ตามองหวงประตพรอมกบกาวเทาซายไปขางหนายาวๆ 1 กาว เมอเทาซายแตะพนใหกาวเทาขวา (กาวส นๆ) ไปอก 1 กาว ออกแรงยนพนจากการถบสงดวยเทาขวาใหตวลอยขน แลวกระตกเขาซายขนขางหนาใหเขางอพรอมกบยกลกบอลขนเหนอหนาผาก เหยยดแขน มอขวาประคองลกไว และมอซายอยใตลก

4.3 เมอลอยตวจนถงจดสงสดและใกลหวงประต ใหเหยยดแขนซายและยดรางกายขน หงายมอ แลวใชแรงจากขอมอและนวมอสงลกออกไป ซงจะเลงทหวงโดยตรงหรอใหกระทบแปนกอนกได

2.2 จตวทยาการกฬา

2.2.1 ความหมายของจตวทยาการกฬา

สบสาย บญวรบตร (2541) ไดกลาววา จตวทยาการกฬา เปนสวนหนงของชวตทปรบเปลยนไปตามระดบความสามารถ วย พนธกรรม ประสบการณ และการประเมนตนเอง อารมณและแรงจงใจท าใหคนมความคดทแตกตางกน ดงนนจงควรเรยนรและเลอกใชใหเหมาะสมกบตวเอง กลม หรอทม อกทงจ าเปนตองมการทดลองซ าๆ หลายๆ วธแลวจงปรบและพฒนาใหเหมาะสมกบตนเอง โดยจ าเปนตองฝกฝนอยางสม าเสมอ ตอเนอง เปนสดสวนในระดบเดยวกนกบการฝกทางรางกายและเปนสวนหนงของนกกฬา

ถนอมวงศ กฤษณเพชร (2536) ไดกลาวไววา จตวทยาการกฬา เปนศาสตรแขนงหนงทมงศกษาเกยวกบพฤตกรรมทางการกฬา สงแวดลอมทสมพนธกบการกฬาโดยเฉพาะอยางยงในบคคล 2 กลม คอ นกกฬาและผฝกสอนกฬาเพอท าความเขาใจและควบคมพฤตกรรมทางกฬา

ศลปชย สวรรณธาดา (2539) ไดกลาวไววา จตวทยาการกฬา หมายถง การศกษาแขนงหนงทน าเอาหลกจตวทยามาประยกตใชในสถานการณกฬา เพอใหขบวนการทเกยวของกบการฝกซอมและการแขงขนกฬาประสบผลส าเรจ ซงหลกดงกลาวไดแก แรงจงใจ บคลกภาพ การเรยนร การพฒนาการ เปนตน

รณชย คงสกนธ (2557) ไดกลาววา จตวทยาทางการกฬา เปนการใหศกษาถงพฤตกรรมของการเลนกฬาโดยทมศาสตรทส าคญคอ Brain Psychology และ Kinesiology เพอเกดการเขาใจถง ภาวะ

17

จตใจรวมทงปจจยทางจตวทยาทจะมผลตอสมรรถนะการเลนกฬา และการออกก าลงกายทเหมาะสม โดยเปนการสงเสรมใหมประสทธภาพของบคคลรวมทงเปนทมของนกกฬาในดานภาวะจตใจทเกดจากผลการแขงขนกฬาและภาวะบาดเจบจากการเลนกฬา จากทไดศกษาความหมายของจตวทยาการกฬาขางตน สามารถสรปไดวา จตวทยาการกฬา หมายถง การศกษาแขนงหนงทน าเอาหลกจตวทยามาประยกตใชในการกฬา เพอใหเขาใจถงสภาพจตใจของนกกฬาทงระหวางการฝกซอมและการแขงขนเพอน าไปสความส าเรจได

2.2.2 ทกษะทางจตวทยาเพอเพมขดความสามารถทางการกฬา

สบสาย บญวรบตร (2541) กลาววา การเพมระดบความสามารถของนกกฬา (Performance Enhancement) ดานจตวทยา ท าใหเกดการฝกทกษะทางจตวทยา (Psychological Skill Training : PST) ไดแก การจดการกบความเครยด (Stress Management) การสรางความเชอมน (Confidence) สมาธ (Concentration) การจตภาพ (Imagery) และการฝกทกษะทางจตวทยา (Psychological Skill Training : PST) เพอใหนกกฬามระดบความสามารถสงสดในการแขงขน ตองเรมตนดวยการตงจดมงหมาย (Goal Setting) และตองฝกตามตารางอยางสม าเสมอ เชนเดยวกบ การฝกสมรรถภาพทางกายและการฝกทกษะกฬาเพราะทกษะจตวทยาเกดการเรยนรไดจากประสบการณ ดงนน การฝกทางจตวทยาเปนการจดระบบความคดการควบคมตนเอง จงตองมการศกษา ฝกซอม พรอมกระบวนการตรวจสอบผลการน าไปใชทงขณะฝกซอมและแขงขนโดยมจดมงหมายทส าคญของการฝกปฏบตทางจต 4 ประการ ไดแก

1. การรจกตนเอง ตลอดจนการวเคราะหความสามารถดานตางๆ เพอการปรบปรงและพฒนา 2. การพฒนาความสามารถทางกายสงสดและมความคงทตามศกยภาพสงสด 3. สรางแรงจงใจในการเลน มความสนกสนาน ทาทายในการเลนและแขงขนกฬา 4. ชวยพฒนาสมรรถภาพทางจต เพอการกฬาและในการด ารงชวตดานอนๆ ไดอยางม

ความสข

การฝกปฏบตทางจตจะตองมการฝกฝนใหเปนระบบอยางตอเนองอกทงยงมประสบการณการฝกปฏบตทเปนประจ า เกดความรสกตว เกดแรงจงใจ ทงภายในและภายนอกการควบคมอารมณ ความคด ความอดทนตอแรงกดดน การจดการกบความวตกกงวลความเครยดทเกดขนจากการฝกซอมและแขงขนกฬา ใหมความสามารถในการแสดงออกทางกายไดเตมศกยภาพทมอยจนเปนนสย การปฏบตทางจตวทยาจะใหประโยชนกบนกกฬาทกเพศ ทกวย ทกระดบความสามารถและทกกลม ไดแก กลมเรมเลน ระดบกลาง หรอชนยอด โดยกระบวนการฝกเหมอนกนทกกลม แตกตางกนเพยงระดบความเขมหรอความตงใจเทานน

18

สพตร สมาหโต (2534) ไดกลาวถงขนตอนการฝกทกษะทางจตวทยาการกฬา ส าหรบผสอนมขนตอนการฝก 3 ประการ

1. อธบายใหนกกฬาทราบเกยวกบทกษะตางๆ ทางจตวทยาการกฬาจนนกกฬามลกษณะดงน 1.1 ยอมรบวาทกษะทางจตวทยาการกฬาเปนทกษะทสามรถเรยนรไดจรง 1.2 เขาใจวาทกษะทางจตวทยาการกฬาจะมผลตอการแสดงทกษะทางกฬาแนนอน

1.3 ศกษาวธการทจะพฒนาทกษะทางจตวทยาการกฬานน 2. ชวยเหลอใหนกกฬาไดรบความส าเรจจากการฝกฝนทกษะทางจตวทยาการกฬา โดยการใช

โปรแกรมการฝกทมคณภาพและประสทธภาพ 3. ฝกฝนทกษะทางจตวทยาการกฬาจนนกกฬาสามารถผสมผสานและน าไปใชไดจรงใน

สถานการณของการแขงขน ทางหนงทจะท าใหการฝกฝนทกษะจตวทยาการกฬาไดผลกคอการกระตนใหนกกฬาเกดความรทจะฝกทกษะทางจตวทยาจนเปนนสย เชนเดยวกบการฝกทกษะทางกฬา กระบวนการฝกทกษะทางจตวทยา (Tone Moris, 1933 อางถงใน สนน สนธเมอง, 2536) มอย 2 ระดบ ไดแก ระดบแรก คอ เทคนคตางๆ ทสามรถจะน ามาใชเพอเพมความสามารถของนกกฬาในการทรกษาจดเนนของความสนใจในระยะแรก สงนรวมถงการเนนจดความสนใจไปสเปาหมายหรอจดประสงค ความคดหรอการจนตนาการเมออยในสภาวะจตใจทผอนคลายจะสามารถยดการจนตนาการนนไปไดไกลเทาเทยมกบการจนตนาการการแสดงความสามารถทงหมดพรอมกนกบการใหความสนใจเหมาะสมกบสถานการณในเกม ระดบทสอง คอ การฝกสามารถพงเปาไปยงสวนของความสนใจทออนทสดวาสวนนนเปนสงส าคญส าหรบการแสดงความสามรถ

สบสาย บญวรบตร (2544) ไดกลาวถง ทกษะจตวทยาการการกฬาทจ าเปนตอนกกฬาประกอบดวย

1. ทกษะโดยทวไป ไดแก การฝกทางกายและการรจกและวเคราะหตนเอง การรจกและวเคราะหตนเอง ไดขอมลมาจากการตอบแบบสอบถาม ทบทวน สงเกต ดวดโอ สมภาษณ พดคยอภปรายกบโคชหรอนกจตวทยาและความสามารถทางกายทตองการ ซงมความจ าเปนประการแรก เพอทราบขอมลพนฐาน เพอทราบจดด จดดอย และความตองการทแทจรงของนกกฬา ซงเทากบเปนจดเรมตนของการคนหาเพอหาทางปรบปรงและพฒนาตอไป

2. ทกษะเฉพาะอยาง ซงจะน าเสนอเพอเปนแนวคดและการจดการตนเองสความเปนเลศประกอบดวย

19

2.1 ทกษะเพอสรางความเชอมนในตนเอง ไดแก การตงจดมงหมาย การพดดกบตนเอง การจดการเวลาและการเตรยมความพรอมทางจตใจ

2.2 ทกษะเพ อสรางความมงมน เปนแรงจงใจในการเลนกฬา ไดแก การต งจดมงหมายและความพยายามบรรลจดหมาย

2.3 ทกษะเพอสรางและควบคมความตงใจ ไดแก การสรางจนตนาการและควบคมตนเอง การพดดกบตนเอง

2.4 ทกษะเพอเสรมสรางและพฒนาการรบรทดตอตนเอง ไดแก ความรสกทดตอตนเอง ความภาคภมใจในตนเอง ก าลงใจในการเลนและพฒนาความสามารถ 2.5 ทกษะเพอการสอสารทดและการสรางความเปนทม ไดแก การเปนผน าและการสรางความสามคค

สรปไดวา ทกษะทางจตวทยาการกฬามความส าคญและจ าเปนอยางยง ไมนอยไปกวาทกษะการฝกฝนทางดานรางกาย

2.3 ทฤษฏการเรยนรโดยการสงเกตจากตวแบบ

กรมพลศกษา กระทรวงการทองเทยวและกฬา (2556) ไดกลาวไววา ทฤษฎการเรยนรจากตวแบบ (Model Learning Theory) ผกอตงทฤษฎ คอ Bandura นกจตวทยาชาวแคนาดา ทเสนอแนวคดวาบคลกภาพของแตละคนเกดจากการทบคคลมการเรยนรจากตวแบบ (Model) ในสงคม โดยใชการสงเกต ซงเนนย าวาเปนการเลยนแบบไมใชลอกแบบ โดยบคคลจะเกบตวแบบในรปของรหสลบไวในสมอง ซงพรอมจะปรากฏขนเปนแบบอยางของบคลกภาพ ใหบคคลเลยนแบบไดตลอดเวลา ดวยเหตนจงเชอวาบคลกภาพทแสดงออกมาในดานตางๆ ไมวาจะเปนการพดจา การแตงกาย ทาทาง กรยามารยาท หรอพฤตกรรมอนๆ เปนเพราะบคคลนนมพฤตกรรมเลยนแบบทเกบไว หากแบงประเภทของตวแบบ สามารถแบงออกไดเปน 2 ลกษณะคอ

1. ตวแบบทเปนของจรง (Live Modeling) หมายถง ตวแบบทบคคลมโอกาสสงเกตและมปฏสมพนธไดโดยตรง เชน การทนกกฬาสงเกตหรอดตวแบบทมอยจรงจากผฝกสอนแลวพยายามปฏบตตามสงทผฝกสอนแสดงออก หากสงสยสามารถซกถามไดตลอดเวลา

2. ตวแบบทเปนสญลกษณ (Symbolic Modeling) หมายถง ตวแบบทเสนอผานสอ เชน วทย โทรทศน การตน นวนยาย หรอสอออนไลนตางๆ เปนการสงเกตหรอดตวแบบทเปนลกษณะสญลกษณทก าหนดขนมา เพอใหเกดการเรยนรและพฒนาทกษะกฬาตางๆ แตจะไมสามารถสอสารโตตอบระหวางกนได จากการวจยสวนใหญพบวาการทนกกฬาไดเหนผอนประสบความส าเรจ เชน จากการดวดโอ อานหนงสอ จะมประโยชนส าหรบนกกฬาทเพงฝกหดทกษะใหมๆ หากเปนไปได

20

ชวงเรมตนการฝกทกษะกฬาควรมการใชตวแบบทมลกษณะใกลเคยงกบนกกฬา เชน อาย น าหนก สวนสง และระดบความสามารถ ซงจะชวยเพมระดบความเชอมนวาตนเองสามารถท าไดมากกวาการใชตวแบบทมลกษณะแตกตางกบนกกฬา นอกจากนนแลวการใชตนเองเปนตวแบบสามารถน าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมไดเชนกน

คงคณ แกวแกมทอง (2553) กลาวไววา ทฤษฎการเรยนรโดยการสงเกตจากตวแบบตามแนวคดของ Bandura ทมความเชอวาการเรยนรของมนษยสวนมากเปนการเรยนรโดยการสงเกตหรอการเลยนแบบ จงเรยกการเรยนรจากการสงเกตวา “การเรยนรโดยการสงเกต” หรอ “การเลยนแบบ” และเนองจากมนษยมปฏสมพนธ (Interact) กบสงแวดลอมทอยรอบๆ ตวอยเสมอ Bandura อธบายวาการเรยนรเกดจากปฏสมพนธระหวางผเรยนและสงแวดลอมในสงคม ซงทงผเรยนและสงแวดลอมมอทธพลตอกนและกน ตอมา Bandura จงเปลยนชอทฤษฎการเรยนรของทานวา การเรยนรทางสงคม (Social Learning Theory) และสดทายไดเปลยนมาเปน การเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา (Social Cognitive Learning Theory) ทงน เนองจาก Bandura พบจากการทดลองวา สาเหตทส าคญอยางหนงในการเรยนรดวยการสงเกต คอ ผเรยนจะตองเลอกสงเกตสงทตองการเรยนรโดยเฉพาะ และสงส าคญอกอยางหนงกคอ ผเรยนจะตองมการเขารหส (Encoding) ในความทรงจ าระยะยาวไดอยางถกตอง นอกจากน ผเรยนตองสามารถทจะประเมนไดวาตนเลยนแบบไดดหรอไมดอยางไร และจะตองควบคมพฤตกรรมของตนเองไดดวย (Metacognitive) Bandura จงสรปวา การเรยนรโดยการสงเกตจงเปนกระบวนการทางการรคดหรอพทธปญญา (Cognitive Processes)

การเรยน รโดยการสงเกตหรอการเลยนแบบ (Observational Learning หรอ Modeling) Bandura มความเหนวาทงสงแวดลอม และตวผเรยนมความส าคญเทาๆ กน Bandura กลาววา คนเรามปฏสมพนธ (Interact) กบสงแวดลอมทอยรอบๆ ตวเราอยเสมอการเรยนรเกดจากปฏสมพนธระหวางผเรยนและสงแวดลอม ซงทงผเรยนและสงแวดลอมมอทธพลตอกนและกน พฤตกรรมของคนเราสวนมากจะเปนการเรยนรโดยการสงเกต (Observational Learning) หรอการเลยนแบบจากตวแบบ (Modeling) ส าหรบตวแบบไมจ าเปนตองเปนตวแบบทมชวตเทานน แตอาจจะเปนตวสญลกษณ เชน ตวแบบทเหนในโทรทศน หรอภาพยนตรหรออาจจะเปนรปภาพการตนหนงสอกได นอกจากน ค าบอกเลาดวยค าพดหรอขอมลทเขยนเปนลายลกษณอกษรกเปนตวแบบได การเรยนรโดยการสงเกตไมใชการลอกแบบจากสงทสงเกตโดยผเรยนไมคด คณสมบตของผเรยนมความส าคญ เชน ผเรยนจะตองมความสามารถทจะรบรสงเรา และสามารถสรางรหสหรอก าหนดสญลกษณของสงทสงเกตเกบไวในความจ าระยะยาว และสามารถเรยกใชในขณะทผสงเกตตองการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบ ดงเชนงานวจยของ (พรรณวรดา สวน, 2556) ไดศกษาเกยวกบการมตวแบบ (Model) ในการ

21

ด าเนนโครงการหมบานจดการสขภาพทเปนนกศกษาพยาบาลซงถอวาเปนเจาหนาททางดานสาธารณสขทก าลงฝกปฏบตงานในวชาเรยนทมเนอหาวชาทสอดคลองกบการด าเนนโครงการหมบานจดการสขภาพเปนระยะเวลายาวนานตอเนองถง 2 เดอนทผวจยน ามาใช เปนตวแบบนน จงเปนอกปจจยทชวยใหผน าดานสขภาพมการเรยนรเรองการด าเนนงานไดด ตอเนองและย งยนขน เนองจากผน าดานสขภาพในหมบานมความเชอมนตอผ สอนหรอผทเปนตวแบบทก าลงอยในกระบวนการเรยนซงจะจบออกไปเปนเจาหนาททางดานสาธารณสขตอไปในอนาคต

ขนของการเรยนร โดยการสงเกตหรอการเลยนแบบ

Bandura (อางใน ส จตรา ศรประสท ธ , 2534) กลาววา การเรยน ร โดยการเลยนแบบม 2 ขนตอน คอ

1. ขนการได รบมาซงการเรยนร (Acquisition) ท าให สามารถแสดงพฤตกรรมได

2. ขนการกระท าหรอการแสดง (Performance) ซงอาจจะกระท าหรอไม กระท ากได ทง 2 ขนตอน สามารถแสดงดวยแผนภาพท 1 ได ดงน

ตวแบบ (Input)

ภาพท 1 ขนตอนของการได รบมาซงการเรยนร

ทมา : สรางค โค วตระกล, 2533

แผนภาพท 1 เปนการแสดงสวนประกอบของการเรยนรขนการรบมาซงการเรยนรจากแผนผงจะเหนวา สวนประกอบทง 3 อยางของการรบมาซงการเรยนรเปนกระบวนการทางสตปญญา (Cognitive Process) กลาวคอ ผเลยนแบบจะตองมความใสใจในการเลอกสงเรา (Selective Attention)

ความใสใจเลอกสงเร า (Selective Attention)

การเข ารหส (Coding)

การจดจ า (Retention)

22

ผเลยนแบบจะตองรบรพฤตกรรมทส าคญของผทเปนตวแบบแลวน ามาเขารหส (Coding) หลงจากนนจะบนทกสงทตนสงเกตจากตวแบบไวในความทรงจ าระยะยาว จงจะน าไปสขนตอนท 2 ของการเรยนร คอ ขนการกระท า ดงแผนภาพท 2

ขนท 1 ขนท 2

ภาพท 2 ขนของการเรยนรโดยการเลยนแบบ (ขนท 1 + ขนท 2)

ทมา : สรางค โควตระกล, 2533

แผนภาพท 2 แสดงขนการกระท า หรอขนการแสดงออก บคคลแสดงออกอยางไรหรอไมนนขนอยกบผเรยน เชน ความสามารถทางดานรางกาย ทกษะตางๆ ทจ าเปนรวมทงความคาดหวงทจะไดรบการเสรมแรง ซงเปนการจงใจใหผเรยนเกดการเลยนแบบได

กระบวนการเรยนรจากตวแบบ

Bandura (1977, อางถงใน ส จตรา ศรประสทธ , 2534) ไดกลาววา กระบวนการเรยนรพฤตกรรมของมนษยน นเปนกระบวนการทมความสลบซบซอนกระบวนการเรยนรจากตวแบบประกอบไปดวยกระบวนการทส าคญ 4 ประการ คอ

1. กระบวนการใสใจ (Attention Process) บคคลจะไมสามารถเรยนรไดเลยถาขาดความใสใจ และขาดการรบรสงทตวแบบแสดงออกมา สงทมอทธพลตอกระบวนการใสใจนมอย 2 ประการ คอ

1.1 ลกษณะของตวแบบ ตวแบบทมความเดนชดจดจ าไดงาย มความดงดดใจสง มความซบซอนของพฤตกรรมนอยจะท าใหผสงเกตใสใจไดมาก นอกจากนนพฤตกรรมทตวแบบแสดงออกมามประโยชนตอผสงเกต จะโนมนาวจตใจผสงเกตใหใสใจไดมากขน

1.2 ลกษณะของผสงเกตตองประสาทรบร การกระท าของตวแบบทด มระดบความตนตวในการใสใจพฤตกรรมของตวแบบนน ขณะสงเกตจงเกดการรบรทถกตองแมนตรง

สงเราหรอ การรบเขา

(Input)

บคคล (Person)

พฤตกรรมตอบสนอง หรอการสงออก

(Output)

23

2. กระบวนการจ า (Retention) เปนการรวบรวมรปแบบพฤตกรรมของตวแบบทไดสงเกตเหนทกครง แลวน ามาวางรปแบบใหเดนชดขน การจ าจะเปนในรปแบบของสญลกษณซงเปนมโนภาพหรอภาษา การจ าในลกษณะนจะจ าไดงายและคงทนกวา สวนการฝกฝนโดยการทบทวนในใจหรอโดยการกระท าจรง จะสงเสรมใหจ าพฤตกรรมของตวแบบไดดยงขน

3. กระบวนการท าตามโดยการแสดงออกทางกาย (Motor Reproduction Process) เปนกระบวนการทผสงเกตดดแปลงสญลกษณจากการจ ามาเปนการกระท าทเหมาะสมจะเนนถงความสามารถและความพรอมทางรางกายในการกระท าตามตวแบบ อปสรรคของการกระท าทางกายคอ การดดแปลงสญลกษณใหมาเปนการกระท าทเหมาะสมนนท าไดยากมากในระยะแรกแตเมอทราบถงขอบกพรองระหวางสญลกษณกบการดดแปลงใหเปนพฤตกรรม จะชวยใหการกระท าตามตวแบบในโอกาสตอไปถกตองมากยงขน

4. กระบวนการจงใจ (Motivation Process) เปนการจงใจใหผ เลยนแบบแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบทตนสงเกต เนองจากความคาดหวงวาการเลยนแบบและน าประโยชนมาให เชนการไดรบแรงเสรมหรอรางวลอาจจะน าประโยชนบางสงบางอยางมาใหรวมทงการคดวาการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบจะท าใหตนหลกเลยงปญหาได

โดยสรป กระบวนการในการเรยนรดวยการสงเกตหรอการเรยน รจากตวแบบตองประกอบดวยองคประกอบทง 4 ประการดงกลาวมาแลว พฤตกรรมการเลยนแบบทสมบรณจะเกดขนไดกดวยการจดวางรปแบบองคประกอบของการเรยนรจากตวแบบไดอยางเหมาะสม โดยการกระตนใหผเรยนสนใจตวแบบอยางแทจรง จนสามารถจดจ าและสรางสญลกษณแทนพฤตกรรมของตวแบบได ประกอบกบการจงใจอยางเหมาะสมและเพยงพอจะท าใหพฤตกรรมการเลยนแบบจากการสงเกตตวแบบเปนไปดวยด

องคประกอบทมอทธพลตอการเรยนรโดยการเลยนแบบ

การเรยนรโดยการสงเกตจากตวแบบนนจะไดผลมากนอยเพยงใดขนอยกบองคประกอบหลายประการดวยกน ดงทอจฉรา ธรรมาภรณ (2531) ไดสรปถงองคประกอบเหลานนไวดงตอไปน

1. คณสมบตของตวแบบ ตวแบบทมลกษณะสถานภาพทางสงคมสงเปนคนเดนมเกยรตยศมชอเสยง เปนทยอมรบของคนโดยทวไป มความสามารถความช านาญพเศษเฉพาะดาน ตวแบบทมลกษณะเหลานจะมอทธพลมาก สามารถดงดดความสนใจจากบคคลอนไดมากกวาตวแบบทมลกษณะตรงกนขามกนทกลาวมาแลว นอกจากนยงพบวาผเรยนจะเลยนแบบพฤตกรรมจากตวแบบทมลกษณะอบอนใจด มากกวาตวแบบทมลกษณะตรงกนขาม

24

2. ความคลายคลงกนระหวางบคคลทใชเปนตวแบบและผสงเกตในดานตางๆ เชน อาย เพศ รวมทงระดบความสามารถ การเลยนแบบจะนอยลงตามระดบความแตกตางกนระหวางตวแบบและผ สงเกต

3. การใชตวแบบอาจใชไดท งตวแบบชวตจรง หรอตวแบบในภาพยนตรกไดตวแบบในภาพยนตรอาจจะเปนคนหรอเปนตวการตน ตกตาหรอสตว แตพบวาตวแบบทเปนคนจรงๆ จะมอทธพลตอการเรยนรประเภทนมากกวา

4. ชนดของพฤตกรรม พฤตกรรมทมลกษณะซบซอนจะเลยนแบบไดยาก ตองใชการสงเกตหลายๆ ครง พฤตกรรมทแสดงออกถงความกาวราวรนแรงทงหลายจะถกเลยนแบบไดงายและรวดเรว

5. ผเรยนจะเลยนแบบวธการตามมาตรฐานการใหรางวลกบตนเองจากตวแบบ 6. ถาผลของพฤตกรรมทตวแบบไดรบ หรอผลกรรม (Consequence) ออกมาในทางทนาพง

พอใจ เดกยอมอยากเลยนแบบเพอใหไดผลทนาพงพอใจนนบาง เชนการทตวแบบไดรบเปนการลงโทษ การไมไดรบการยอมรบ ความไมสนใจของคนรอบขางค าต าหน ฯลฯ พฤตกรรมทไดรางวลจะถกเลยนแบบมากกวาพฤตกรรมทแสดงออกไปแลวไดรบการลงโทษ

7. ควรมการสอนหรอใหค าแนะน ากบผเรยนกอนทจะใหดตวแบบแสดงพฤตกรรมเพอการสรางแรงจงใจใหเกดความสนใจทจะเรยนรพฤตกรรมทถกตองของตวแบบ นอกจากนยงพบวาผเรยนเกดแรงจงใจทจะแสดงพฤตกรรมตามตวแบบหากมตวลอ (Incentive) เชน ถาเลยนแบบไดเหมอนมากกจะไดรบรางวลมาก

8. รางวลและการลงโทษ สงผลตอการปฏบตหรอการกระท าหลงจากผเรยนเปลยนพฤตกรรม โดยการเลยนแบบพฤตกรรมตามตวแบบแลวไดรบรางวลหรอผลกรรมทเขาพงพอใจ เขากจะเพมอตราการแสดงพฤตกรรมนน

9. การจดใหตวแบบไดรบผลกรรมทแตกตางกนอยางชดเจนโดยการไดรบรางวลเมอแสดงพฤตกรรมกรรมแบบหนง และไดรบการลงโทษเมอแสดงพฤตกรรมอกแบบหนง ท าใหผเรยนสามารถจ าแนกไดวาควรจะเลยนแบบพฤตกรรมใด

จากองคประกอบดงกลาวจะเหนวาอทธพลทท าใหผสงเกตตวแบบเกดการเลยนแบบไดนน ตวแบบจะมอทธพลตอผเลยนแบบอยในหลายๆ ลกษณะ ซง Bandura (1977) ไดสรปเกยวกบอทธพลของตวแบบทมตอผสงเกตดงน

1. การสรางพฤตกรรมใหม เมอผสงเกตไดเหนการกระท าของตวแบบ ซงเปนการกระท าทผ สงเกตไมเคยพบเหนมากอน ผสงเกตจะรวบรวมรปแบบของการกระท าใหมนในรปสญลกษณและถายทอดออกมาเปนพฤตกรรมใหม

25

2. การสรางกฎเกณฑหรอหลกการใหม จะเกดขนในสภาพการณทผสงเกตเหนการกระท าของตวแบบในลกษณะตางๆ เชน การตดสนใจ รปแบบทางภาษา เปนตน จากนนผสงเกตจะทดสอบการกระท าตามตวแบบลกษณะตางๆ ภายใตสภาพการณตางๆ และถาการตอบสนองสงผลทางบวก ผ สงเกตจะรวบรวมลกษณะของตวแบบในรปตางๆ แลวน ามาสรางเปนกฎเกณฑหรอหลกการใหม

3. การสอนความคดและพฤตกรรมสรางสรรค การมตวแบบจะชวยพฒนาความคดสรางสรรค เพราะมนษยเมอเหนตวแบบกระท าพฤตกรรมใดพฤตกรรมหนงมนษยอาจใชประสบการณตางๆ ทมอยประกอบกบการกระท าของตวแบบมความคดเชงสรรคไมเพยงพอกจะไมมอทธพลตอการกระท าของผสงเกตแตอยางใด

4. การยบย งการกระท าหรอการลดพฤตกรรมทจดกระท า การทไดเหนตวแบบถกลงโทษ ผ สงเกตมแนวโนมทจะไมกระท าตามตวแบบนน ในท านองเดยวกนถาไดเหนตวแบบแสดงพฤตกรรมทไมถกตอง และถกหามปรามแลวไมมผลกรรมใดๆ ตามมา กลาวคอ ตวแบบยงคงท าพฤตกรรมทไมถกตองนนเหมอนเดม ผสงเกตกจะมแนวโนมทจะกระท าใหเหมอนตวแบบไดเชนกน

5. การสงเสรมการกระท า การมตวแบบจะมอทธพลตอการสงเสรมการกระท าท งทเปนทางบวก และทางลบ ถาผสงเกตไดเหนพฤตกรรมหนงและไดรบรางวลผสงเกตกมแนวโนมทจะกระท าตามมากขน ในท านองเดยวกน ถาผสงเกตไดเหนตวแบบทแสดงความกาวราว และไดรบการยกยองวาเปนสงทด ผสงเกตเหนมแนวโนมทจะกระท ามากขนเชนกน

6. ดานอารมณ การมตวแบบนนอกจากจะชวยสงผลตอการกระท าตามตวแบบแลวยงมผลตออารมณผสงเกตใหรนแรงเพมขนอก และกระตนใหเกดอารมณคลอยตามไปดวย

7. การเอออ านวยใหเกดการกระท าตามตวแบบ การกระท าใดทคนไดรบผลประโยชนมคณคาและคนสวนใหญมความชนชอบอยเสมอ การกระท าของตวแบบนนกจะท าใหผสงเกตกระท าไดอยางรวดเรว และมความงายในการกระท าตาม นอกจากนเมอคนเราสามารถกระท าตามตวแบบไดเรว จะท าใหเกดการแผขยายจากสงคมหนงไปสอกสงคมหนงไดโดยเรว

ผวจยจงมความสนใจวา ทกษะทางการเลนกฬาอาจจะพฒนาไดจากการเรยนรดวยการสงเกตจากตวแบบ ถาผเรยนรมกระบวนการสงเกตและเลยนแบบจากตวแบบทตนเองชนชอบ หรอสนใจ เชน นกกฬาทมชอเสยงในดานนนๆ หรอจากครฝก ผเชยวชาญในกฬานนๆ

26

2.4 สอเครอขายสงคมออนไลน

2.4.1 ความหมายของสอ

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน (2542) ไดใหความหมายของค าวาสอ (กรยา) หมายถง ตดตอใหถงกน เชน สอความหมาย ชกน าใหรจกกน สอ (นาม) หมายถง ผหรอสงทตดตอใหถงกนหรอชกน าใหรจกกน เชนเขาใชจดหมายเปนสอตดตอกน เรยกผทท าหนาทชกน าใหชายหญงไดแตงงานกนวา พอสอ หรอ แม สอ(ศลปะ) วสดตางๆ ทน ามาสรางสรรคงานศลปกรรม ใหมความหมายตามแนวคดซงศลปนประสงคแสดงออก

Heinich et al. (1992, อางถงใน พมพพร แกวเครอ, 2554) ภาควชาเทคโนโลยระบบการเรยนการสอน ของมหาวทยาลยอนเดยนา ใหความหมายของค าวา สอ หมายถง คอชองทางในการตดตอสอสาร Heinich และคณะ ยงไดขยายความเพมเตมอกวา Media มรากศพทมาจากภาษาลาตน มความหมายวา ระหวาง (Between) หมายถงอะไรกตามซงท าการบรรทกหรอน าพาขอมลหรอสารสนเทศสอเปนสงทอยระหวางแหลงก าเนดสารกบผรบสาร"

Romiszowski (1992, อางถงใน พมพพร แกวเครอ , 2554) ใหความหมายของค าวา สอ หมายถง ตวน าสารจากแหลงก าเนดของการสอสาร (ซงอาจจะเปนมนษย หรอวตถทไมมชวต) ไปยงผรบสาร (ซงในกรณของการเรยนการสอนกคอ ผเรยน)

อรเกษม จนทรสมด (2553) ใหความหมายของค าวาสอ (Media) เปนค าทมาจากภาษาละตนวา “Medium” แปลวา “ระหวาง” หมายถง สงใดกตามทบรรจขอมลเพอใหผสงและผรบสามารถสอสารกนไดตรงตามวตถประสงคจากแนวความคดของหลายๆทานสรปไดวา สอ หมายถง สงใดๆ กตามทเปนตวกลางระหวางแหลงก าเนดของสารกบผรบสารเปนสงทน าพาสารจากแหลงก าเนนไปยงผรบสาร เพอใหเกดผลใดๆ ตามวตถประสงคของการสอสาร

2.4.2 ประเภทของสอ

พมพพร แกวเครอ (2554) ไดกลาวถงประเภทของสอโดยมใจความ ดงน 1. สอประเภทวสด ไดแก สอเลก ซงท าหนาทเกบความรในลกษณะของภาพเสยง และ อกษร

ในรปแบบตางๆ ทผเรยนสามารถใชเปนแหลงหาประสบการณ หรอศกษาไดอยางแทจรงและกวางขวาง แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ

27

1.1 วสดทเสนอความรไดจากตวมนเอง ไดแก หนงสอเรยนหรอต าราของจรงหนจ าลอง รปภาพ แผนภม แผนท ปายนเทศ เปนตน

1.2 วสดทตองอาศยสอประเภทเครองกลไก เปนตวน าเสนอความร ไดแก ฟลมภาพยนตร แผนสไลด ฟลมสตรป เสนเทปบนทกเทป รายการวทย รายการโทรทศน รายการทใชเครองชวยสอน เปนตน

2. สอประเภทเครองมอ หรอโสตทศนปกรณ ไดแก สอใหญ ทเปนตวกลางหรอทางผานของความร ทถายทอดไปยงครและนกเรยน สอประเภทนตวมนเองแทบไมมประโยชนตอการสอความหมายเลยถาไมมใครรในรปแบบตางๆ มาปอนผานเครองกลไกลเหลาน สอประเภทนจงจ าเปนตองอาศยสอประเภทวสด บางชนดเปนแหลงความรใหมนสงผาน ซงจะท าใหความรทสงผานมการเคลอนไหวไปสนกเรยนจ านวนมากไดไกลๆ และรวดเรว และบางทกท าหนาทเหมอนครเสยเอง เชน เครองชวยสอน ไดแกเครองฉายภาพยนตร เครองเลนแผนเสยง เครองบนทกเสยง เครองรบวทย เครองฉายภาพนงทงหลาย

3. สอประเภทเทคนคหรอวธการ ตวกลางในกระบวนการเรยนการสอนไมจ าเปนตองใชแตวสดหรอเครองมอเทานน บางครงจะตองใชเทคนคและกลวธตางๆ ควบคกนไป โดยเนนทเทคนคและวธการเปนส าคญ

Robert E. De kieffer (1992, อางถงใน พมพพร แกวเครอ, 2554) แบงประเภทของสอการสอน ดงนวสดทไมตองฉาย ไดแก รปภาพ แผนภม กราฟ ของจรง ของตวอยาง หนจ าลอง แผนท กระดาษสาธต ลกโลก กระดานชอลค กระดานนเทศ กระดานแมเหลก การแสดงบทบาท นทรรศการ การสาธต และการทดลองเปนตน วสดฉายและเครองฉาย ไดแก สไลด ฟลมสตรป ภาพโปรงใส ภาพทบ ภาพยนตร และเครองฉายตางๆ เชน เครองฉายภาพยนตร เครองฉายสไลด และฟลมสตรป เครองฉายกระจกภาพ เครองฉายภาพขามศรษะ เครองฉายภาพทบแสง เครองฉายภาพจลทศน เปนตน โสตวสดและเครองมอ ไดแก แผนเสยง เครองเลนจานเสยง เทป เครองบนทกเสยง เครองขยายเสยง และวทย เปนตน

ส าเภา วรางกร (2554) ไดแบงประเภทและชนดของสอ ดงน ก. สอประเภทวสดโสตทศน (Audio-Visual Materials) 1. ประเภทภาพประกอบการสอน (Picture Instructional Materials) เชน ภาพทไมตองฉาย

(Un-projected Pictures) ภาพเขยน (Drawing) ภาพแขวนผนง (Wall Pictures) ฟลมสตรป (Filmstrips) ภาพทบ (Opaque Projected Pictures) ภาพโปรงแสง (Transparencies) ภาพยนตร 16 มม. 8 มม. (Motion Pictures) ภาพยนตร (Video Tape) เปนตน

28

2. ประเภทวสดอปกรณลายเสน (Graphic Instructional Materials) เชน แผนภม (Charts) กราฟ (Graphs) แผนภาพ (Diagrams) โปสเตอร (Posters) การตน (Cartoons, Comic Strips) แผนท (Maps) ลกโลก (Globe) เปนตน

3. ประเภทกระดานและแผนปายแสดง (Instructional Boards and Displays) เชน กระดานด า หรอกระดานชอลก (Blackboard, Chalk Board) กระดานผาส าล (Flannel Boards) กระดานนเทศ (Bulletin Boards) กระดานแมเหลก (Magnetic Boards) กระดานไฟฟา (Electric Boards) เปนตน

4. ประเภทวสดสามมต (Three-Dimensional Materials) เชน ม หนจ าลอง (Models) ของตวอยาง (Specimens) ของจรง (Objects) นทรรศการ (Exhibits) กระบะทราย (Sand Tables) เปนตน

5. ประเภทโสตวส ด (Auditory Instructional Materials) เชน แผน เสยง (Disc Recorded Materials) เทปบนทกเสยง (Tape Recorded Materials) รายการวทย (Radio Program) เปนตน

6. ประเภทกจกรรมและการละเลน (Instructional Activities and Plays) เชน การทศนาจรศกษา (Field Trip) การสาธต (Demonstrations) การทดลอง (Experiments) การแสดงแบบละคร(Drama) การแสดงบทบาท (Role Playing) การแสดงหน (Puppetry) เปนตน

ข. ประเภทเครองมอโสตทศนปกรณ (Audio-Visual Equipments) เชน เครองฉาย ภาพยนตร 16 มม. 8 มม. เครองฉายสไลดและฟลมสตรป (Slide and Filmstrip Projector) เครองฉายภาพทบแสง (Opaque Projectors) เครองฉายภาพขามศรษะ (Overhead Projector) เครองฉายภาพจลทศน (Micro-Projector) เครองเทปบนทกภาพ (Video Recorder) เครองรบโทรทศน (Television Receiver) จอฉายภาพ (Screen) เครองรบวทย (Radio Receive) เครองขยายเสยง (Amplifier)

จากแนวความคดของหลายๆ ทาน สรปไดวา สอมดวยกน 3 ประเภท คอ สอประเภทวสด สอประเภทวธการ และสอประเภทเครองมอ

2.4.3 ประโยชนของสอ

กดานนท มลทอง (2540) ไดกลาวถงประโยชนของของสอไววา 1. ผเรยนมโอกาสศกษาตามความสามารถและความสนใจจากสอหลายประเภท และไดรบ

ประสบการณทมคณคา 2. ชวยลดเวลาการเรยนและการสอนทงผเรยนและผสอน แตประสทธภาพการเรยนไมลดลง 3. ชวยเพมพนกระบวนการเรยนเพอรอบรและลดปญหาการสอบตก 4. ชวยในการประเมนผลการสอนและการปรบปรงการสอน

29

เสาวนย ลละวฒนพนธ (2554) แสดงความคดเหนในเรองประโยชนของสอไววา 1. เสนอสงเราใหกบผเรยน ไดแก เนอหา ภาพนง ค าถาม ภาพเคลอนไหว 2. น าเสนอขาวสารในรปแบบทไมจ าเปนตองเรยงล าดบ เชน บทเรยนมลตมเดย 3. สรางสอเพอความบนเทง 4. สรางสอโฆษณา หรอประชาสมพนธ

2.4.4 สอเครอขายสงคมออนไลน

ยทป (YouTube) เปนสวนหนงของเครอขายสงคมออนไลนทไดสรางปรากฏการณการประชาสมพนธ สรางภาพลกษณ สรางชอเสยงจากการใชเปนอยางมาก โดยยทปนนเปนเวบไซตทใหผใชงานสามารถอพโหลด (Upload) ดาวนโหลด (Download) และแลกเปลยนคลปวดโอผานทางเวบไซต และไดกอตงขนเมอเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2548 ซงยทปนนอยในธรกจการด าเนนงานหรอเปนเจาของโดย กเกล (Google) ทมสโลแกนเพอกระตนจงใจวา “ Broadcast Yourself ” วดโอใน ยทป นนสามารถดไดผานเวบไซตยทปโดยตรงผานซอฟตแวร ผานตวกลางทสามารถเชอมตอเขากบอนเทอรเนตได ซงนอกจากนยทปยงสามารถเปดดไดจากเวบไซตทวไป ทมการน ารหสไปใสเชอมโยงกลบมาทเวบไซตของยทปเองไดอกดวย ซงเหนไดตามเวบบอรด บลอก หรอ เวบไซตตางๆ ยทปนนเรมมชอเสยงเปนทรจกกนอยางแพรหลาย จากการใหบรการวดโอแบบไมมคาใชจาย (free video sharing) และเปดบรการเปนเวบไซตทผใชสามารถเขาไปอพโหลดเพอใหเหน แลกเปลยนภาพ และเสยงผานคลปวดโอ เปนบรการทกวางขวางและหลากหลาย โดยเนอหาการบรการจะรวมไปถง ภาพยนตร รายการโทรทศนทออกอากาศในชวงเวลาสนๆ (TV Clips) มวสค วดโอ หรอวดโอบลอกกง ซงเปนสวนหนงของรปแบบเนอหาของสอทผใชสรางไดเอง (Consumer-Generated Media : CGM) คอ เปนการสรางบลอกโดยมสวนของขอมลทเปนภาพวดโอเปนสวนประกอบ โดยเฉพาะเปนภาพวดโอทเกดจากมอสมครเลนถายกนเอง และแบงปนสผใชคนอนๆ ในเครอขาย ซงเปนการบรการทเหมอนกบการใชรบสงวทยโดยมอสมครเลน แตเนอหาเชนเดยวกนกบการรบสงวดโอ (Video Blogging) (เกศรน แสงจนทรเรอง, 2554) โดยทคลปวดโอทอยในยทปทกคลปอาจไมไดรบชม สงตอ หรอเผยแพร หากแตจ าเปนตองอาศยเครองมอ ปจจยอนๆมาเปนตวกระจายสอทท าใหเกดการสงตอ โดยสามารถแบงปนคลปวดโอผานบลอก เฟซบค ทวตเตอร หรอเครอขายสงคมออนไลนอนๆ อกมากมาย รวมถงการใชคยเวรดของคลปใหเหมาะสมเพอทจะท าใหคนพบงายขน ดงนนปรากฏการณชอเสยงทมาจากการใชเครอขายสงคมออนไลนนน เปนสงทนาสนใจอยางยงในการศกษาถงการทเครอขายสงคมออนไลนทไดเขามามอทธพลตอการด าเนนชวต โดยผลจากความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยการสอสารและการแพรหลายของเทคโนโลยทท าใหเกดชองทางในการสอสารทเปนอสระ

30

พฤตกรรมการสอสารในสงคมเปลยนแปลง บทบาทผรบสารทจากเดมเปนเพยงผ รบ (Passive Audience) กลายเปนมบทบาทในเชงรกแทน (Active Audience) อกทงยงเปนในลกษณะการสรางสอดวยตวเอง

2.5 งานวจยทเกยวของ

ปลกพงษ สวรรณลขต (2556) ไดวจยเกยวกบเรอง “การพฒนาการเรยนร เรอง กฬาสากล (กรฑา) วชาพลศกษา พ32201” จากการสรางและพฒนาแผนการจดการเรยนรโดยใชสอประสม พบวา สอประสมประกอบการพฒนาการเรยนร เรอง กฬาสากล (กรฑา) วชาพลศกษา พ32201 กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 มประสทธภาพของกระบวนการ และประสทธภาพของผลลพธ ซงสงกวาเกณฑทต งไว อกท งผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกอนและหลงการพฒนาการเรยนร พบวา นกเรยนทไดรบการพฒนาการเรยนร โดยใชสอประสม มคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนสงขนอยางมนยส าคญทางสถต

สปปแสง สขผล (2555) ไดวจยเรอง “ผลของการใชวดโอออนไลนชวยสอนตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ธรรมชาตของสงมชวต” พบวา ภายหลงการศกษาดวยวดโอออนไลนชวยสอน นกเรยนมคะแนนสงขนกวากอนการศกษาดวยวดโอออนไลนชวยสอนอยางมนยส าคญทางสถต

เพญศร ศรสวสด และ สพชชา ณ ปอมเพชร (2552) ไดวจยเรอง “ผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชชดสอประสมผานเครอขายอนเทอรเนตวชาการประยกตใชคอมพวเตอร ในสถาบนการพลศกษาวทยาเขตสพรรณบร” ผลของการวจยสรปไดดงน (1) ชดสอประสมบนเครอขายอนเทอรเนต วชาการประยกตใชคอมพวเตอร ทพฒนาขนมประสทธภาพ สงกวาเกณฑมาตรฐานทก าหนดไว สามารถใชเปนสอการเรยนการสอนไดอยางมประสทธภาพ (2) ผลสมฤทธทางการเรยนดวยชดสอประสมผานเครอขายอนเทอรเนตวชาการประยกตใชคอมพวเตอร หลงเรยนสงกวากอนเรยน (3) ผลสมฤทธทางการเรยนวชาการประยกตใชคอมพวเตอรกลมทเรยนดวยชดสอประสมผานเครอขายอนเทอรเนตสงกวากลมทเรยนโดยวธบรรยายในชนเรยนแบบปกต (4) นกศกษามความพงพอใจตอการเรยนดวยชดสอประสมผานเครอขายอนเทอรเนตวชาการประยกตใชคอมพวเตอร ทผวจยสรางขนในระดบมากทกรายการและในภาพรวม

31

สดจตร นภานนท (2552) ไดวจยเรอง “การพฒนากระบวนการสอนเขยนเรองโดยใชสอประสม กลมทกษะภาษาไทยกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยนบานเขาตม” ผลการศกษาพบวา (1) การหาประสทธภาพของสอประสมอยในเกณฑทนาพอใจ (2) ผลสมฤทธทางการเรยน 2 วธ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต กลาวคอคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชสอประสมสงกวาคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชภาพ (3) นกเรยนทเรยนโดยใชสอประสมมผลการประเมนการผานจดประสงคการเรยนรสงกวานกเรยนทเรยนโดยใชภาพ (4) นกเรยนสวนใหญมความเหนวาการสอนโดยใชสอประสมนกเรยนมความสนใจและชอบเรยนมากกวาการสอนโดยใชภาพเพยงอยางเดยว

ไพรน วรตนต (2549) ไดวจยเรอง “รายงานการพฒนาการร ามโนราหโดยใชสอประสมของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6” ผลการวจยพบวา การพฒนาการร ามโนราหโดยใชสอประสมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มผลสมฤทธทางการเรยนสงขน และนกเรยนมความพงพอใจตอการร ามโนราหโดยใชสอประสมในระดบมาก

2.6 กรอบแนวคดในการวจย

จากการศกษาแนวคด ทฤษฎ และการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ ผวจยสามารถสรปเปนแผนภาพ กรอบแนวคดในการวจยในครงน ดงน

กลมควบคม

กลมทดลอง

การฝกซอมกฬาบาสเกตบอล

ตามปกต

+

ทกษะในการยงลกใตหวง

การดคลปวดโอยทป

ทกษะการยงลกใตหวง

จากตวแบบนกกฬา

มออาชพซงเปนท

ชนชอบของผทดลอง

ทกษะในการยง

ลกใตหวง

ทกษะในการยง

ลกใตหวง

การฝกซอมกฬาบาสเกตบอล

ตามปกต

+

ทกษะในการยงลกใตหวง

32

2.7 สมมตฐานการวจย

1. ผลจากการเรยนรโดยการสงเกตจากตวแบบดวยการใชสอเครอขายสงคมออนไลนในกลมทดลองภายใน 8 สปดาห กลมทดลองมทกษะในการยงลกใตหวงดขน

2. ผลจากการเรยนรโดยการสงเกตจากตวแบบดวยการใชสอเครอขายสงคมออนไลนในกลมทดลองภายใน 8 สปดาห กลมทดลองมทกษะในการยงลกใตหวงดกวากลมควบคมทไมไดรบการใชสอเครอขายสงคมออนไลน