منشا هنر و معماری اسلامی The Origins of Islamic Art and Architecture

27
دمه: ق م ی را در ع ی س ری و ن ه ی خ ی ار دوره ت ک مه ی ل ک دو% ن ی ع ا م* ج که ت س ده ا. ل ش ی ک. ش ت لام ش ر و ا هن مه ل ک دو ی ار م لا ش ر ا هن ی م ب لام در ش ره ا ط ی س ت ح ی ی ی ا ی فرا ج*غ ه ور ح ه ی ک ن می ر ر س. ت س ا% ان ی ت ر ع ره ر ن* ج ه* ب. س لام شه ا گا ت س ا رد. خ ن گ ای* ات یW ب ار* ب ل غ ا ر ن ه% ن ت خ ا ی. س ر ن ه* ب * رای ب ت س م ا . لار ت س ده ا. ل ش ی ک. ش ت رم گ ای اره ر گ ت ده و ر ی تe ق ت ای ه ی ی یi ، ا% ان ر، ادت هن خ ی ار ه ت* ی ب ل ما* ج د ا نp چ ر ه ی ه گا ی ن م لا ش ا م س را م ها و ه ب. سم دا لا ش ا ل ار* ی ف% ان ی ت ر ع% ن می ر ر س های ه ف ل و م م و ی. س ا* تلام ش ا س ارp ت% دوران ا* را ت% ان راک ن. ش و ا ر با م ت ه* م و وج ی کی ی سر ب را% دوران% نi ری ا هن های ی ی یi م در الا ش ا. س ق ت ه* س بp شپ م. ی* حe ن ت ی ی م رر س ر ن ها و ه ی ی یi *ر ا ب را% نi ر ا ن. ب ا ت ود ف ت ت ح یای ه س ارp ت% دوران ر ن ها و ه م. ی ی یW یW ی لام ش ا. رش سن گ لام ش ا ل ار* ی ف% ان ی ت ر ع ی م ف ل ن ح م ای ره ط ی م ه را ار ع خ*ام ک ی ات ی ص و ص خ ه ع خ*ام ک گ ی ی ه ر ف ر و ن هار داد. ر ف ی سر ب ورد م% وان ی ا دوره* ت. س کپ واره در م ه ره ب ر* ج ه* ب. س. ت س وده ا* ب% ن می ر ر س% نi ردم ا م ای ی فرا ج*غ ای ه ر ر م ی و خ ی ار ای ت ه ی در دوره ن س ت ا* ت ر ن ب% ان ی ت ر ع لام ش ا ار ر. ب ا ی م ر ن ه ری ن گ ل ک. ش وه ح ی ا رد ت ن گار ر ف ه ع ورد مطال م ی خ ی ار ای ت ه ردد. گ ص خ. ش م ی م ر خصe ن م ل ی ره د گ وع در شه ن' ب ود* ح ا و* د ت ی ه ب ی م ار ی ت خم را در ا لا ش ا ل ار* ی ف% ان ی ت ر ع اع ی که اوض ت* ع ا ی م د: وت. ش

Transcript of منشا هنر و معماری اسلامی The Origins of Islamic Art and Architecture

دمه: م�ق�عی را در ی� ی ه�ن�ری وس�� خ� ی�� ار ک� دوره ت��� ن% دو ک�لمه ی�� مع ای�� ده اس�ت� ک�ه ج�* ل ش�. کی� ش. هن�ر اش�لامی ار� دو ک�لمه هن�ر و اش�لام ت��

ر م�ی� لام در ب���* طره اش��� ی� حت� س��� ی ی�� �Bای ی��� غ�راف�� ه ج�* ور� هح��� ی ک��� ن� م�ی� . س��رر� ت� ان% اس��� ره ع�رت�*س��ی� ر� ن� ه ج��* ب* لام س���. گاه اش��� ت� اس��� گ��ن�رد. خ��ای�� ات����* ی� Wلب* ار� ب� ن% ه���ن�راغ�� ت� اخ�� ی� ه���ن�ر س����. رای ب�* ت� ب����* م اس���� . لار� ت� ده اس���� ل ش����. کی� ش���. رم ت�� ای گ���� اره���� گر� ت�� ده و ر ی���� ت� eق ه���ای ت��

ی� ی� ی�� iا ، ان% �Bخ� هن�ر، ادت �Bاری ه ت�� مالی ب�* د اج�* ن� pگاهی ه�رچ� هها و مراس�ماش�لامی ن�� ب� ل ار� اش�لام داس�. ی* ان% ف�� ن% ع�رت�*سی� م�ی� های سرر�ه م و م�ول�ف� ی� اس�. لامت�* ا دوران% ت�pس ار� اش�� ن�راک�� ان% را ت��* م�اب��ر� و اش�. ه ت�� م و وج* ی� ن% دوران% را ب�*ررسی ک�ی� iهای هن�ری ا

ی� ی� ی�� iلام در ا س. اش�� ق� ه ت�� س ب�* pم. ش�پ ی� ح* eی�ت�*سن م�ی� ی�ه�ا و ه�ن�ر س�رر� ی� ی�� iر ا ن% را ب��* iر ا ن� .Bب ا ود� ت��� ف�� حت� ت�� ه�ا و ه�ن�ر دوران% ت�pس ار�ه�ای ی��م. ی� ی� ی� Wی Wگ�سن�رش. اش�لام ی�

ل ار� اش�لام ی* ان% ف�� ع�رت�*سی�ل���ف� م�ی� ن� ای م�ح� ره���� ط� ام�ع���ه را ار� م�ی� ک� خ�* ات� ی����� ی� صوص���� ام�ع���هخ�� ک� خ�* گ ی����� �ره�ی���� رار داد. ه���ن�ر و ف� � ورد ب�*ررس���ی ف���� وان% م���� ی����

ا دوره س. ت�����* رهه�م����واره در ک�پ� ب������ ر� ه ج�* ب* . س�����. ت� وده اس����� ن% ب�����* م�ی� ن% س����رر� iای م����ردم ا ی����� غ�راف�� ای ج�* ه����� ی و مرر� خ� ی�� ار ه����ای ت������ی در دوره ات��س���ن� ر� ت�* ن� ان% ب����� لامع�رت�*س���ی� اب�.ر ار� اش���� ن�ری ه���ن�ر م�ی���� کل گ���� ح���وه ش����. ا ی�� رد ت����� ن� رار گ���� � ورد م�طال�ع���ه ف���� ی م���� خ� ی�� ار ه���ای ت�����

ص گ�ردد. خ� م�ش.

خصر م�ی� eل م�ن ی�� وع در شه گ�ره د� ن� ود ب�© ا وح�* د ت�* هی� ار می ب�� ی� ت� ل ار� اش�لام را در اخ�� ی* ان% ف�� اع ع�رت�*سی� عی ک�ه اوض�� ات�* د:م�ی� وت�� ش.

ه-1 ت� س. پ* گ ی�� ده س�ی� رت�� �ی ک�ه در ب�*رگ�ن� Bای اس�ی� ع ت�* ی�� ا .م�ی� ار م�عماری اس�ت� .Bت iها و اای�*-2 ر� ک�ی��� ن� ی و ب���� ار� س��ن�ر، ش��ن�ره، م�غ��� ق� ات* ت�� ی��ب. ک�ی��� د ، خ��� ن% iرا � مل��ه ف��� ی ار� ج�* ی·* ر وت* ع��� ع م�کن��� ی�* ا ی وم�ی��� خ� ی�� ار ه��ای ت����

. هاس�ت� �Bب iن% ا ی�� مله م�همن�ر اه�لی ار� ج�* غر ع�صر خ�* ی و ش�. �Bای ی� غ�راف�� ج�*ای�*-3 لمود، ک�ی� ، ت�� ورات� ام�ل ب�� ی ش�. ی·* ر ع�ر ن� ع غ� ی�* ا خیم�ی� ع م�س��ن� ی�* ا ی و م�ی��� ن� ی��� ی�Bی، لای�� ا وت���� ی ب�� خ� ی�� ار ه�ای غ��ن*ری،� ک�ت�ت* ت����

. اس�ت�ه ت� س. پ* گ ی�� ان% س�ی� ی�در ای��ن% م�ی� م�ی� ن�ر س��رر� س. Áپ Wت� ی� اچ�� ی� ادی در س�. �Bت ار ر� ر ت�*سی� اب�. هها ت�� را ب��* ب��� ه�ا دارد، ر� �Bب iوام ا رت* و اق��� ه�ای ع��

ه ت� وس���. ت� و ه�م ب�� ی اس��� ی·* ر ع ع��� ی�* ا اص ار� م�ی��� ر خ���� ه ط��� خ� و ب���* �Bاری ع ت���� ی�* ا ی��ن% م�ی��� ام ار� م�هم��ن�ر ور غ��� ه وط��� اب���� طرف�� ی� Wا ب� ی ع�موم��� �Bه��ایه ت� س��. پ* گ ی�� ی� . س��� ت� ی اس��� ق� ی� ات� ج�ق� ر روات���� ی ب���* ن� ی��� ان% م�ی�م�ی* ش��. دگ�ی را ت�� ت���� عی ر� کل واق�� لب* ش���. هه��ا اغ�� وط ب���* *Bن.را� مرب�� د و اک��� ده�ی���

ی� م�ی� ی�س��رر� م�ی� ه س��رر� وط ب���* *Bه مرب�� pچ�� ت� و ای�� ی اس��� *Bوی eن�� ی چ�* ی·* ر هه��ای ع��� د ب���* ات�� ت� و ش���. دک�� اس��� ت� ات���� مالی اس��� اط�ق� س���. ه��ای م�ی���ه ت� وس�. ه ب�� اد ب�* ی� ا اش�ی© ن% ت�* ت� رف�� ش. ی م�شپ� عض� ن% غ�لب� اس�ت� ک�ه ت�* ماله�می� رت* س���. د ع��� eر ای�*ب� را ب���� ود ک�ی��� لدون% وح���* ن% خ�� های ای�*

کار م�ی� هان�� ت� س�. پ* گ ی�� ن% س�ی� ق� ه�می� �Õب د. ار� ط�ر ی� eای��ه�ا م�ی�کی ت�×� ر وان% ج�* ور،ی�� ش��. iگ ا �ره�ی�� ه ار� ف� ب�© ه وام گ�رف�� م ک�� ی� *Bب ا ی�� Wه�ای ه�ن�ری را ب�. ان% اس�ت� وت�� ل و ب�� ای�* ت�*

اه�ان% و اش�امی ال�ههش�که ادش�. pات* ت� ی ک�ه ال�ق� ی·* ی��های ع�ر iمار م�ی�ها ب�*ر ا ه س�. گر ب�* ت�� ع م�هم د ی�* ا ه اس�ت� ار� م�ی� ه ت�*سب� س. ق� د.ها ت�� ت���� iاکه ن% م�ه��رهار� ش��� ی� ن� pت� و ه�مح�� وده اس��� ان% ب���* وت���� ول ب�� pن�رات� ب��� .Bب ا ه م�لهم ار� ت���� ش��ای�Bی، ک��� ی�ه��ای ج�م��ن�ری، غ�� م�ی� ه��ایه��ای س��رر�

ی م�هره ی ب�*رخ� *Bوی eن ی چ�* ی·* ان% ای��ن%های گ�لی م�صری و م�هرهع�ر ای�Bی، ه��ن�ری م�ی�� رگ��� ار� ادل��ه ت�* وع�ی م�ی* گر ب���� ات�� ی� Wی، ب�� Bهای ش�اش�ای

ا دول�ی� ی ت�* ارخ* ارت� خ�� ج* ه ی�� ل ار� اش�لام ب�* ی* ال اع�رات* ف�� غ� ی� ق� اس�. �Õب اط�ق� اس�ت� ک�ه ار� ط�ر وشم�ی� اب�� ی��� ع در اف�� های واق����ه ت� س. پ* گ ی�� ی��ن% س�ی� د. م�همن�ر ی� ی© اط داش�. ی* �Bه� ارب ن�راب�� ب×� ای م�د �Bد و درت اره( اس�ت� ک�ه در ک�وهه�ی� ق� س. ال�ی� ق� ی )ت�� ی·* وش. ع�ر ف� ها ه�م ت��

. ه اس�ت� طق� ن% م�ی� iاه ا ادش�. pرام�گاه ت� iد و م�غرف� ا ف� ش�. ق� ک�ش. ا در دم�ش. 1ص�ق�

ای�� ات����* ی� Wا و ب� اره���� گر� ت�� ود ر ان% و وح����* ور� رم و ش���� م گ���� لی� ه غ�لب� اف�� ان% ب����* ن% ع�رت�*س���ی� م�ی� ع ه�م���واره دور ار�س���رر� ی� ا وس���� ی� ش���ی* ه���ای ت��ع در ی واق�� ، ب�*ر اراض� ان% ، ار� ص�جاری ع�رت�*سی� خ� �Bاری ده دم ت�� ی� óص�حراگ�ردان% ار� ش�ی . وده اس�ت� م ب�* وام م�هاج�* دشن�رش اق�ی م�ش��کوی��ی ه اراض��� ود� ب���* ف��� دب��ر و ت�� �Bدت اره�ا ش�. ش. ی ار� دوره ه�ا، ف�� د. در ب�*رخ� �Bار وارد می ک�ردت ش. ن% ف�� ی� ش. ات�� کج* مدن% ه�ای ت�� م�جدوده ت��ا، رامی ه���� iا، ا �ی ه���� Bد. غن*رای ده ات�� ی� وج% در می رس���� د م���� ی���� eBب ، ه�ما حراگ�ردان% ه ص���� ده ک���� ه ش����. ب���� ت� و گ�ق� ده اس���� ر می ش����. ق� ب����� ع�من�

س. ار� Áپ óرن% ی�� س. ف��� ه ش���. د، و درخ�الی ک��� ده ات�� ه و ع�راق� وارد ش�. ه ش�ورب�� لاد ب�* س. ار� م�ی� Áپ óم�ان% ه�ای ی� طی ه�ا ار� ر� ی* اع�رات* و ب��ه اس�ت� ب� ود داس�. ال�من�ری ه�ا وح�* pه اع�رات* و ت� اچ�ب� ن�ری� ار� ت�� س. Áپ Wاره�ای ی� ش. ، ف�� .ه�ح*رت�

ودن% ب��* هت� ر دار در ج�* ات��� pرات��س. ت� وع�ی گ�� اغ�ت. ب��� ت� ت�* س. ی م�غی� ن� ی و س�ح� �Bای د� ود م�واد غ�� ان% و ک�من* ان% ع�رت�*سی� ص�حرای ش�ور�گران% ت�� ل امرار م�غاش. د دهی ص��حراگ�ردان%–وش�ای�� م�ات�� ار� ت* ش��� وچ�* ن% ام��ر م��� ود. ه�می� ف� ب���* عی� �راد ص���� ن�ر- ار� اف� ه ش. ه وب�Bر. ب�*

اه ل، گ��� ای���� ی* یÁن% ف�� م ی�* ه��اج�* ود. در ب�� ده ب���* راد ش���. � ن% اف��� الی م�ی� گی غ��� س��ی� وع�ی ه�مپ* ا ب���� ه ت���* ق��� ا ط�ات�� ل��ه ت���� ی� Wت ام ف�� ه ت���� رگ� ب���* ر� د ب���* ک� واخ��� در ی����ه ک�ار م�ی� ادی ب�* �Bت ار ر� وی��ب� ت�*سی� ش. هچ�� دب���� د و ب�*رای ف�� دت�� ان% و ک�ودک�ان% اشن�ر می ش�. ت�� د؛ ر� دت�� ل می رس�ی� ن� ه ف�� ال�ع� ب�* : مردان% ت�* ت� رف��

ه ب�© ب��رف�� د� pن% را ت� iه ع�م�وم ا ص�اص( ک�� ل )ق�� ه م�ی�. له ب��* ات�* ون% م�ق� اب�� د. ف�� دت�� �روش. می رس�ی� ه ف� وان% ب�*رده ب�* ه غ�ن� ا ب�* ده و ت�� گه داری ش�. ت��

ب��ر� ش�ال�م 1 دال�غر� ل ار� اش�لام-غ�ی* ی* ان% ف�� خ� ع�رت�*سی� �Bاری - ت��

ل��ه ی� Wت ر ف�� اج�� ق��� ه ت�� وع م�اب���� را ای��ن% م�وص���� ب���� ؛ ر� ت� ار می رف�� ه ک��� ه ب���* ولاب�� ر م�ش��و� ن� ه و غ��� اب�� اخ�� ار گ�س��ی� ی� ن�ری� ار� ک�س��. لوگ��� رای خ�* د، ب���* �Bودت�� ب�*ود. س. ب�* گات�� ا و وات�*ست� ص� ام ار� اع� ق� ی� eا اب� 2ب�*رای ج�مای��ب� ت��

روه ه گ��� اداری ب���* د: وف���� �Bن% می ک�ردت�� حش��ی� �ی را ی�� Bای ی� صوص��� د خ�� �Bودت�� حرا ب�* ت� ص��� ح� دگ�ی س��� ت���� ت� در ر� ت� ق� وق�� د م��� م�ی��� ار� ی� ه ب�� �ی ک��� Bی ا دوت�� ت���*ن% . ای�� ت� ی داس��. �Bگ��اه والای ان�� �رص��ت� ـ�� خ�* ر ف� ه ـ� در ه�� گاب��� ت� Wه ب� د غ�لب�� اوت�� وت�Bش�. ه ح�� دن% ب��* ات�� اری رش�� م�ادگ�ی ب�*رای ت�� iدی و ا اوت�� وت�Bش. ح��

ام، ق��� ی� eاری� در اب� ش��. اف�� pت� ، ت� ت* Áص��ی وری در م� ن* ن*رد، ص��� اغ�ت� در ب���� ج* ت� و س���. وس��� ن� óه ه�م می ب� مردی ب���* وات�� مردی و ح���* �Bت ا pه ت��� ود ک��� ب���*د. ی� س. ح� ا می ی�* ا را م�عی� وت�� ا اق� ه ت�* ارر� ا و م�ی* عق� 3ج�مای��ب� ار� ص��

ر ت�مل ب���* ا م�س��. ا ت���� ن% ه��� iد ا ص��ات�� د. م�عم��ولًا ق�� �Bا می ک�ردت�� ق��� لام ات�� س. ار� اش��� Áپ óرات* ی� دگ�ی اع��� ت���� س. ع�م��ده ای در ر� ق� اع�ران% ت�� ش���.ه و �Õب ح�ر اوی[ س��� ا ]خ��� ود، و ت���� ن� ی می س��� دام�ن� اک��� pمردی و ت� وات�� اط�ر ح���* ه خ���� له اش. را ب���* ی� Wت �ردی، ف���� ه ف��� ود ک��� ات� ب���* اه��� ر و م�ی* اج�� م�ق���ه خ�د ن% ب�* iدان% ا ق� ا ق�� �ی ت�� Bشای لب� ات�� ی� ض� ش. می ک�رد. گ�اهی ق�� کوه� س. را ت�� مپ� ، دس�. ن% iله ا ه وس�ی� �ردی ب�* ود ک�ه ف� اء( ب�* ی )ه�ج* ی�� دگ�و ت�*ود. له اش. ب�* ی� Wت ه و ف�� ق� واده، ط�ات�� اب�� ه خ�� اب�� هرم�ات�� ات� ق�� صوص�ی� ان% ار� خ�� ش. �رد ت�� ک� ف� �ی ی�� Bی هرم�ا ار ق�� ن� د. رف�� ه ارت. ب�*رده می ش�. ادی ب�* �Bت ر�

اع�ران% در . ش���. ت� من% داس���. ه دس���. ف� روچ�ب��� عی� ص��� ا ت�� له اش. و ت���� ی� Wت ه ف���� گی ب���* ات��س��ی� اء ش�. ادی در ال�ق��� �Bت�� ی ر� �Bی ا وات���� اع�ر، ب�� ک� ش���. ی����اره *Bدرت�� ، رات* د. اع��� وده ات���� وردار ب�* ار م�غاص��ر ب�*رح���� گ��� د رور� رات���� س. ار� ج�* Áپ Wی ی�� Bدری م��الًا ار� ف���� ت� لام اچ� س. ار� اش��� Áپ óان% ی� ع�رت�*س��ی�

د. �Bی اچ�شاش می ک�ردت ی�� ادو عی و خ�* ی� Wوق� ط�ت ه�ای ق� ر� ن� pن% ه�ا ج i4ا

گمری وات�2 ی� eس. ار� اش�لام – م�وب� Áپ óان% ی� - ع�رت�*سی�3 ، خ% �Bک�من*ری ، ات� ع�رت* ی� WÕب خ� اد �Bاری ، ت�� کلشون% ت� . ب�� iر. ا i79م، ص1930 - اگمری وات�4 ی� eس. ار� اش�لام – م�وب� Áپ óان% ی� - ع�رت�*سی�

ی� ی� ی�� iل ار� اش�لاما ی* ان% ف�� های ع�رت�*سی�: ست� لف� دات�� ن� ان% م�ح� �Bه ای ار� ادت ب© ح� ه و دره�م ری�� ب© لو ار� ه�م در رف�� Wات� ل ار� اش�لام را ت�� ی* ی اع�رات* ف�� ن� ب×� ع د وان% وص�� ن� م�ی�

د.-1 کی� د م�ی� �Bدت ج* ه ال�له را ی�� دهء ب�* ی� اط�رهء ع�ق� اج% خ�� ک� ح�ج* ی� Wض�دای ال�هم ل�ی2-. ی اس�ت� ارر� ی�*ب� ب�pرس�ن� مودار ت�* ه ت�� ام ک�عب* ه ب�*ر ت�* ب© ح� وی�� iهای ا ت� ب�*3-. شوی�Bب� اس�ت� لوهء غ�ی� ه خ�* ل ک�عب* م در داخ�� سی و مری�� غ�کسهای غ�ی�ده�د.-4 مات��س. م�ی� ن% را ت�� ی� ی� ود� ض�اب�* ف� ؛ت�� ارگ�ان% ات* و س�ی� ن� ف�� iاک�ل ا وش. و ه�ی� ف� ت��د.-5 کی� ت� م�ی� ت� Wی ی. هود را ب�© ت� ب�� عت� ه م�وق�� کهب� دهء ت�* ی� اش�ک� ح�خ% و ع�ق� 5م�ی�

ات� م�ی� ش�. ک� ت�� ی��� ر� ن� اف� ه م�ی� ت� ب��* س�ت* وم ت�� ر ق�� دگ�اه ه�� �Bای دت� ی� ان% ب�*ر م�ی* ان% در ع�رت�*سی� �Bداادت ی�� *Bه در اب pی اگ�رج� ن� . ی�*ب� ب�pرس�� ت� گ�رف��ه ام�ری ام�لا ب��* دات��س. ک�� ی�� óغ�د ار� ب� �رون% ت�* ا در ف��� ، ام�� ت� رف�� کل گ�� ود ش��. ه م�عن�* ل ب��* ی�� هت� ب�� ش��ام ج�* �رار دادن% اچ�* طه ف��� رای واس�� ب��*ه���ا ام���رار ت� رای ب�* گ���ر ب����* ت�� ان% د ورات� مردم���� eد ق� ت����� �Õب��� رت��س. ار� ط�ر � ن�ر م���ردم ف���� س���. Áپ Wت� و ی� دل گ�س���. رات* ت����* رای اع���� اری ب����* ج���* ی��

د.م�غاش. م�ی� �Bکردت

ل ار� اش�لام ی* هن�ر مردم اع�رات* ف��رور� ه��ن�ر رای ب��* الی ب��* رم م�ج��* اره�ای گ�� گر� ت�� ع ر ود. در واق�� ی ب�* �Bغرسرای لب* مردم ع�رت* ش�. د هن�ر اغ�� ک�ر ش�. ن�ر د� س. Áپ óه ک�ه ی� گوب�� ه�مات��

ه اج�� می�در ش�. ن% ت�� م�ی� ن% سرر� iه مردم ا گر را ب�* ت�� ههای د اب��� ت�مان% خ�� کل ش�اچ�� ه درداد. ار� ش�. ب��� ب×� ه م�ک�ه و م�د طق��� ادی م�ی� ه�ای م��ردم غ���

ب��ر� ش�ال�م5 دال�غر� ل ار� اش�لام-غ�ی* ی* ان% ف�� خ� ع�رت�*سی� �Bاری - ت��

ا م�ی� س���ت� ام���� پ� ت� ی�� اد اط�لاع�ی در دس���� �Bت��� ل ان% ر� ی���* لام و م�اف�� در اش���� ان% ض���� م���� ن%ر� iخ% ا �Bص���ال�خ رای ه م� ا ب����* ی���� د ب�* دش ر� وان% خ���� ی����م�ان% م�ی� هر� ار� ک�عب��* ن% ح�ج��* م�ی� �ی در ک�ل سرر� Bاری ه غ�ی* ا ب�* ت�مان% در م�که ت�� ی��ن% ش�اچ�� د. م�همن�ر اش�. وده ت�* ت� و گ�ل ب�* س. ات��ست� اک�ن.را� ار� چ�� ی*

ی� عص� کل ک�ه ت�* ی ش�. �ی م�کعن* Bمای ت� . ش�اچ�� وده اس�ت� ر رویب�* ر ب��* ش�. دات��س. ت�* ی�� óا ب� ن% را ت���* iدات��س. ا ی�� óخ� ب� �Bاری ( ت��� ه�ت* د� دگ�اه م��� �Bها )ار� دت�ه س���ت� م دات�� هی� ن% س���� iم را در م���رم�ت� ا راه�ی� رت� اب����* کی و خ�ص���� Áت� ) ن% م�ی� ر روی ر� دم ب����* iوط ا ن% )ه�ن���* م�ی� ص���ولر� ه در ق�� د ک���� ات�����

دگ�اه �Bلامی ار� دت��� ا ه���ن�ر اش���� ش���. ه ب�*ررس���ی م�پ� دن% اط�ال���ه م�طلب* ب����* هت� ک�م ش����. . ج�* ت� رداچ�� pم ب���� واه�ی� ن�ر ح����� س���. Áپ Wدان% ی� غ���دی ت����* ت�*گران% ای��ن% ع�رصه م�ی� وه�ش. دان% و ب�pر. می� ش. دت�� ، ات�� کران% ق� م.م�ی� �Bی نpردار�

ا هن�ر اش�لامی ش. م�پ�ک�رد �Bروت �ک ه ی��� ص�رف� ن% در م�مال��ک� م�ی� iر ا ش�. لام و ت�� ه اس�م اش�� دی ب��* �Bدت� ن% خ�* ی�� دن% د م�� iس ار� اpد ت� ه ش��. ب�� ل گ�ق� ی�* ک�ه� در ف�� ت�� طور م�ات��غ�د رات* ت�* ود. اع�� خ� ب��* �Bاری ای ت��� ه درار� ن�رات� ب��* Áی� غ� ن% ت�� ه ای�� ب�� ه ال�ی* د ک�� م�� iود ا ه وح��* دگ�ی م�ردم ب��* ت�� اوت� در ه�مه ع�رصه ه�ای ر� ق� م�ی�

م م�ی� ن% م��ردم م�ه�اج�* ی�� ه د ن% ب��* ار ی�� ی��* ه اچ�* ر� ب���* ن� د و م��ردم ب���� �Bد می ک�ردت �Bدت یÁن% خ�* ی�� iب��رش. ا د� pه ت� ور ب�* ن* ار مردم را م�ح* �Bصرف�� ه�ر دت -ار� ت��گ �ره�ی�� ی در ف� �Bای ه س��ر� ن�رات� ب��* .Bب ا� د و ت���� �Bه گ�ردت� ص��رف� لام در م�م�ال�کب� م�ی� د اش��� اغ�ت. رش�. خ% ت�* �Bدری ه ت�� ار ب�* ی* ن% اچ�* ه ای�� ب� د. ال�ی* �Bدادت

. ار� ای��ن% رو م�ی� ت� اس�. ود گ�د� طره ح�� حت� س�ی� ایو هن�ر مردم ی�� ه ه�� ت��س�. لامی و ر ه ه�ن�ر اش�� م�الی ب��* د اج�* ن�� pگاهی ه�رچ� ات��ست� ن�� ی*م. ی� اس�. ه ت�* ب� ن% داس�. iا

م �Bی گر می ب�pردار� ت�� ه م�وارد د س ب�* pم ش�پ �Bی دار� دان% می ات�� گاهی ت�* اسی( ن�� ی� ا س�. ی* Á·ب اسی )ر� ی� گاه چ�سن% س�. ست� ار� ن�� ح� ی��

اه و Õگ��� iودا اح�� ده ای ت�� �Bار ه���ن�ری ار� دت��� .Bت��� iاد ا ج���* ل���ق� و ای�� د خ�� وی در روت����� ن���* مه ای ه���ن�ر ب�� ش���. pه سرچ� یÁن% و دشن�رس���ی ب����* ی� Wی��� رای ی�� ب����*ار ه�ن�ری .Bت� iر ا ق�� ی و ق�� *Bی ا �Bت� ای ارر� ی�� ه م�ی* pچ� ی�� iر، ا ل�ق� اب��. ه�ای��ب� خ�� وه ع�م�ل و در ب�� ن� ک� و س��. ی* ات* س�� ج�� ت� دان% اب�� گÕاه هن�رم�ی�� iودا ح��

. شان% ه�اس�ت� اسی ات�� ی� ی س�. �Bای ی* Á·ب اسی و ر� ی� ود چ�سن% س�. واه�د ب�* 6ح��

ول�ه د و م�ف� وت�� ک� می ش��. کی�� ق� ری و ع�ملی ار� ه�م ت�� ط�� اره ه�ای ت�� گ اش�لامی گ�ر� �ره�ی� ر� ب�*ر اش�اش ف� ن� وق� و ب�� دمه ق� ه م�ق� ه ب�* وج* ا ب�� ت�*ده و ان% و م�ک��ان% م�ط��رج ش���. م��� ط� ر� رات�� ه س��. ه ب�* ن�روات�*سب� طعی، ک�لی و غ� ی، ق�� ق� ی� اره ای ج�ق� ر، گ�ر� ط� ه ت�� اسی در ح�ور� ی� ی س�. �Bای ی* Á·ب ر�

م�ان% و م�ک�ان% م�ط��رج م�ی� ط� ر� رات�� ه س. ه ب�* ی و وات�*سب� �Dی ر� ی، ج�* سن* اری، ت�� ی* اره ای اغ�ت� ه گ�ر� دی در ح�ور� وله هن�ر و هن�رم�ی� -م�ف�ود. ش.

ار هن�ری .Bت iاسی ا ی� چ�سن% س�. . ک� اس�ت� کی� ق� صور و ت�� ل ت�� ای�* ده ف�� ی� eن% ک�یÁی عی� ر هن�ری� شه مرخ�له ت�� س. اب�. پ� �Bری� ف� iد ا د: در روت�� ق�ره ک�ار می گ�وت�� د ت�� حمی� دال� غ�ی*

ار� ومرخ�ل��ه اول: غ���� iد ا اه هن�رم�ی��� Õگ�� iودا اح�� ر ت�� من� ا ار� ض���� ده ه��� ن% ات���� iمه ا ش��. pه سرچ� ت� ک��� د اس��� �Bدت�� ده ای خ�* وری ات���� iوا ل��ق� و ب���� خ��ت� و ول�ت� ه او م�س��ن� د و ب���* ر� گ��ن� ر می ات�� ر ه��ن�ری� ب���* ل��ق� اب���. رای خ�� د را ب���* هور می رش�د و هن�رم�ی� ه ظ�� گÕاه او ب�* iودا ر ح�� من� س در ض�� pش�پ

ی می ده�د. ن� ب×� �ر ف� iس. ا ق� ت��

ق�ره6 الات� چ�شی� - ت�� موغه م�ق� د م�ح* دال�حمی� ار اش�لامیکار – غ�ی* .Bت iاسی ا ی� ش.

یمرخ�ل���ه دوم: ی·* ر ح���* غداده�ای غ�لمی و ی�� ی� یÁن% و اس���� اط�ی* وع م�ج���� مل���ه ب����� ان% و م�ک���ان% ار� ج�* م���� ح���ولات� ر� ط و ی�� رات�� م���وع س���. م�ح*کار ش��. iر را ا ل��ق� اب��. وه و ت�*س��ن�ر خ�� ن� ت* و س���. ت* وارد س�� م��وع ای��ن% م�� ه م�ح* د ک��� ی را م�طرج می ک�ی��� �Bده�ای ات�� ی* ده�ا و ب�� ات�� دان% ت�* هن�رم�ی�

د. می ش�ار�دهمرخ�له ش�وم: ور ه�م�ان% ات���� ط�� ه م�ی� م ه�ن�ری� ک��� اه�ی� وی و م�ق�� د و م�حن�© لاش. هن�رم�ی�� ا ش�عی و ت�� ت� هن�ری اس�ت� ک�ه ت�* ت� لاف�� خ��

د. ش. ح� لی می ی�* ج* د اس�ت� را ی�� �ی هن�رم�ی� غداده�ای دروی� ه�ا و اس�ی�ار هن�ری� او .Bت iت� ه�ا و ا ت* ا ب�. د( ت�* ده ای هن�رم�ی� اسی )ات�� ی� طه چ�سن% س�. مودار رات�* ت��

مود: اج% ت�� ی� eی وان% اس�ی� ل را می ب�� ی�� وق� م�وارد د� مودار ق� در ت��مه ای ش�. pوردن% سرچ� iه دس��ت� ا دان% در ب��* ده ه�ای هن�رم�ی� س. ات�� پ� �Bری� ف� iاد و ا ج* ا� ای�� ش. اس�ی- م�پ� ی� ی س�. �Bای ی�* Á·ب اس�ی و ر� ی� چ�س�ن% س�.

گی دارد. ها ت�*سی� �Bب iا

د ده�ا و هن�رم�ی� ات�� ه، ت�* ام�عه، رش�اب�� خ�*ک� ده�ا؛ س�ی* ات�� ی* ب��

وری iوا ، ب�� ت� ت� لاف�� خ��

اسی ی� ار هن�ریچ�سن% س�. .Bت iا

ن�ی Áی�� Wه��ان% ی� اس��ی و ج�* ی� ی س�. رد و ه�س��ن� ع��ه ک��� �ی مراج�* Bش��ای ه غ�ل��وم ات�� د ب���* ات���� ا ت�* مه ه��� ش��. pمودن% ای��ن% سرچ� کارت�� ش���. iف� و ا رای ک�ش��. - ب���*اس��ی و ی� ی س�. ان% و م�ک��ای��ب* ه�س��ن� �Bم��ان% و ادت�� ان% و ک�لت� لش��وف�� ی� غداد ف�� ه ت�� ا ک�ه ب�* ج* ی�� iرار داد و ار� ا� ال�ق� اب�.ر را م�ورد ب�*ررسی ف� خ��ات��سه ار� ب�*ررسی م�ق� ی� وغ�ات� م�ورد ب�� د ب�*ر چ�سن% م�وص�� ات�� ًا ت�* رورت�� د ص� اش�. ادی م�طرج می ت�* ص� لف� و م�ی� ن� اسی م�ح� ی� شان% س�. ات��

ام داد. ج* ی ای�� ق� ی� Wطت ای و ت���رار د و ب�*ررس�ی ف�� ق��� ورد ت�� ال�ف� را م�� ات� م�ج�� ت��×� ر ط� وت* غ�لمی ت�� pارح� pی و در خ��� طق� ورت� م�ی� ه ص��� د ب���* ات�� ری ت�* ط� اچ�ت. ت�� - در م�ی*لامی، ون% اش��� ام�ع، م�ن��� د ار� م�ج��* ات���� ق� ای��ن% راه ت�* حف��� رای ی�� ه ب���* ب��� د )ال�ی* ی� �Bب ا ات� رش��� ی��* .Bه اب ت� را ب���* ی و درس��� طق� ر م�ی� ط��� داده و ت��

مود.( اده ت�� ق� ی��ن% و ام�ام�ان% اس�ی� رگ�ان% د ی��ب. ب�*ر� ، و ک�لام و اخ�اد ن% iرا� ع وخی در ف� ی* م�ی�

اسی اش�لامی ی� ی س�. �Bای ی* Á·ب ر�خ� می �Bاری �ی ار� ت���� Bی ا م�� ر ر� ر ه�� ک� ب��* ی در ی��� ه��ان% ه�س��ن� ه ج�* ت� ب���* س��ت* گ�رش. ت�� ر ت�� ن� Áی� غ� ت� م�خص��ول ت�� اف�� ر ت��� ش��. لام ت�� ام اش�� ه ت��� ه ب��* ه ک��� pچ� ی�� iا

ه اس��م ی ب���* *Bای دگ�ی در ک�ی�� ت��� ون% ر� ن� وارد س��. اری ار� م�� کل ک�لی در ت�*س�ی� ک� ش���. ه ی���� ه ب���* د ک�� اش��. « ت�* ن% iرا� ق�»ف�� �Õب� ه ط�ر ر اراب��� ش�. رای ت�* ب��* . ورده اس�ت� iا

ود دارد لامی وح���* اس��ی اش��� ی� ی س�. �Bای ی* Á·ب ا ر� ت�� i؟ ا ست� ی� pن% اش�لام و هن�ر خ�Áی طه ی�* : رات�* ود ای��ن% اس�ت� ش�والی ک�ه م�طرج می ش�.رده دگ�ی ک�� ت��� ه ر� م�اع�ی ک�� ت� د در اچ�* ن% هن�رم�ی�� iک�ر ا ق� دان% م�ش�لمان% م�خص�ول ت�� ده ار� هن�رم�ی�� ای م�ات��� ه خ��* ار ه�ن�ری� ب��* .Bت� iا و ا اه�� ی� ا ب�* ت���

دارد؟ ود ت�� ای�*ب� وح�* ه ص�ورت� ت�. کل ار� هن�ر ب�* ک� ش�. لف� اش�لامی ی�� ن� را در م�مال�ک� م�ح� pد؟ ج� اش�. اس�ت� می ت�*

ه ب�* س pم، و ش�پ ی� عه ک�ی� ه هن�ر مراج�* ی��ن% در ح�ور� ن% د ه ه�ای ای�� م�ور� iه ا ب�* ات��ست� ت�* دا می ی� *Bرش�س. ه�ا ابpب� ه گوب�� ی� �Bاب ، اس�خ� pت� ب�*رای ی ص��داق� ورت� م� ه ص��� ر ب���* م. اگ��� �Bی نpردار� Wد ب��� ت���� iد می ا �Bدت�� pن% ت� iر ه��ن�ری در ا ک� اب���. ه ی���� ام�ع��ه ای ک��� م��اع�ی خ�* ت� اس��ی و اچ�* غ��اد س�ی� ات�*

وان% ه غ�ن��� ن% ب���* iرا� ه در ف��� �ی ک��� Bن% م�ک��ای م.� اول�ی� �Bی نpردار� Wر ه��ن�ری ب��� ک� اب���. وان% ی���� ه غ�ن��� ول��ه م�ک��ان% م�عم��اری، ب���* ه م�ف� م، ب���* واه�ی� ح��� ی�*ه اس�ت� ب© ام گ�رف�� دش ت�� ای م�ق� ی� هب�* . ک�عب* اس�ت�

صر«� د چ�سن% ت�� دگ�اه »س�ی� �Bهار� دت لام و ه��ن�رک�عب* ماب��ر� اش��� له در ت�� ن% اس�ت� و ای��ن% م�شا� iه و م�حور ا ب© �رار گ�رف�� در مرک�ر� اش�لام ف�ه اب����� ک� رودخ�� لامی ی����� م���دن% اش���� ان% ت�� ش���. ل و ت�� می* ت� »س���� د اس���� ق���� ی اش�اس���ی دارد وی م�عی� س���. ق� گ���ر ت�� ت�� ان% د �Bا ادت��� لامی ت����* اش����ه . ک�عب��* ت� لام اس��� ر اش��� ن� Áی�� غ� دم ت�� ات� و غ��� ی��* ان% ب�. ش��. ن% ت�� iی ا �Bای ه ات��س��ی� ی ک��� ، م�کع��ن* ت� ه اس��� لک��ه م�کعت* ک�عب��* ؛ ت�* س��ت� پ� اری ی�� خ���*، ل، ع��وف� د ه�ی��* ی��� eBب ی م�ا �Bای لام ی�*ب� ه��� ه��ور اش��� ل ار� ظ�� ی��* ود و ف�� ان% ب���* ان% در ع�رت�*س��ی� ی� ی� ش��. ه ت�� ادب���� �ی ت�* Bاری �Bت�� ی��ن% م�ک��ان% ر� م�هم��ن�ر

درت� ه ف��� غ�د ار� ب��* د. ت�* دت���� ام�ی� دا( می ت�� ا را ال�ل��ه )خ��� ن% ی�*ب� ه�� ن% ای�� ی�� ود و م�هم�ن�ر ا ب���* ج�* ی�� iی در ا ر� طی ه�ا و لات� و ع�� ی* دای ب�� خ��حم��د رت� م� ور خ�ص��� ن� ه دس��� ان% و ب���* دن% م�ش��لمات�� ی� س��ی360رس��� م و غ�ی� رت� م��ری�� ای خ�ص��� ش��مه ه��� ر� م�ح* ه ج���* رک�ان% را ب���* ی�*ب� م�ش��.

ت� د ه�ق� اش��. ع می ت�* لام راج��* د اش�اس�ی اش�� ات��� کی ار� ع�ق� Áرار داد و ت�� ون% و م�حور اش�لام ف��� ه را ک�اب�� ر� ک�عب* ن� د ام�ا وی ب�� دت�� ود ش�. اب�* ت��. ودش. اص ح�� ار ش�وم خ�� ه ت�* ب� د ال�ی* ی� ب�� ه می گ�و دن% دور ک�عب* ی� رچ�� pدور ج�

ده اس��ت� ب�*ررس�ی رات��� ه و ام�رور� ار� س�ر گ�د� ب� س��. لام ار� گ�د� ه ار� اش�� ه را ک�� pچ� ی�� iم�ام ا د ت�� واه�� ح� س�ی ی�* ک�ر اس�ت� اگ�ر ک� ه د� م ب�* لار�ه لام ب���* ت� اش��� د اس��� ق��� ه م�عی� ص��ر ک��� ر ت�� ط��� لاف� ت�� ر خ�� ر� ب���* ن� م و ب���� �Bوری می ح���� ر ت�� لام ب���* ر اش��� ن� Áی�� غ� ل ت�� ای���* رف�� ن� ای�*ب� و غ� گ�ی ت���. ر. �Bه وب�� م ب���* ی� ی� ک���ه لف� ب�* ن� اره�ای م�ح� ن� ا م�طال�عه رف�� د ام�ا ت�* می ک�ی� ر ت�� ن� Áی غ� د ک�ه ت�� اش�. ی� ت�* ن�ر� pی ج ات��سن� گ�ی ت�* ن% وب�Bر. وه�ر اس�ت� و ای�� ات� و ح�* ای د� م�عی�

م. می رس�ی� ه ت�� چ* ن� ی© eن% ی� 7ای��

ض��ی اق�� ف� م�ج�دود و ت�� �Bغ�اری د، ت�� ی��� �Bب ما ف� می ت�� �Bغری�� ات� ت�� ق� ا ص��� ی و ه��ن�ر را ت��* �Bای ی�* Á·ب ی ک�ه ر� ن* �Bب د: م�کا ق�ره ک�ار می گ�وت�� د ت�� حمی� دال� غ�ی*وش، ش��ه �Bن�رووب ب�� ، و ان% اس�ی� ان% ت�* وت�� ادر ب�� د و ت�� ی� eه می ک�ی وص�ب� ودن% را ب�� د ب�* ی� ًا م�ق� ر� ع�ملکرد گ�راه�ا ک�ه صرف�� ن� ط� د. ت�� ی� �Bب ما ه می ت�� اراب��

ات� چ�س�ن% ق� ی�Bی ص�� iرا� گ ف�� �ره�ی�� د. در ف� مات��� ی را م�ط�رج می ت�� �Bای ی�* Á·ب حکام و ر� ن© ، اس�� درت� ی ف��� �Bارای ودن% )ک�� د ب��* ی�� ت� م�ق� ص�ق�( در ی م�طل��ق� �Bای ی��* Á·ب هی )ر� ات� ال� ق� ال�ب* ص��� دهف���� ه ش���. ل( اراب���� ت� )ع��ود ک�ام��� ق� دود ص��� ی در خ��� ماء ال�حس��ن� وان% اس��� ه غ�ن��� ب���*

ده اس��ت� ان% م�ط�رج ش��. �Bاس�ی و ادت� ی� اس�. ی* Á·ب م�ام م�ک�ای��ب* ر� ه در ت�� ی را ک�� ات� چ�س�ن� ق� م�وع ص�� ر م�ح* اس�ت� در خ�الی ک�ه اگ�� . ست� پ� ص ی�� ق� دون% ت�� ه ک�ام�ل و ت�* گوب�� ی� �Bم اب ی� �Bب ما وری ت�� iمع ا ج�*

د. ه م�طرج می ک�ی� ب� م�ی� ن% ر� اوت� را در ای�� ق� دگ�اهی م�ی� �Bدگ�ان% هن�ر اش�لامی( دت وت��سی� ر ب�� ن� óار )ب� ام�ا ال�گ گ�رات�*

ار اش�لامی7 .Bت iاسی ا ی� اس�. ی* Á·ب م�دی ب�*ر ر� iمن% – درا ور ل�ت� - ال�ن�

ار ه��ن�ری .Bت�� iه ا ه ب���* ای ک�لی ای ک��� گ�ی ه��� ر. �Bود دارد. وب�� گ��ر وح���* ت�� س��ن�ری� د ق� اص، ت�� ت�ت� خ���� ک� س��� س��ن�ری ار� ی���� ق� ر ت�� ر ه��� ا در ب�*راب���* ام���ک�ه� ی� �Bی ار� اب ات��س�ن� ش�ان% ت�* . ات�� ول اس��ت� ن�* ل ف�� ای��* گ ف�� �ره�ی�� ن% ف� iود ا ی و ح�� خ� ی�� ار �ی، ت�� ها در م�جدوده دروی� ت� ست� داده ه�ای ب�© پ� ی��اس��ی ی� ل ف�� ای���* خ% ف�� �Bای ی�� eت� و ب� رداچ�� pل ب�� ه ه�م�ان% م�ش�ای�� ودن% ب��* ام�مد ب�* ش. Áپ óوام�ع م�شلمان% ی� ا ح�* ه ت�� اب�� �رون% م�ی� ک� ف� گ ک�لاس�ی� �ره�ی� ف�

ان% اس��ت� ارای م�ش�لمات�� ر� در ک�� م�ن� iه�وم اس�رار ا ی و م�ف� گن�ر� وع رار� ات�� ک� ب�� ود ی�� ا ط�رج می ش�. ج* eن �Bه در اب pچ ی�� iد، ا د� ک�ی� را اخ��د. اش��. ه ک��ل می ت�* لامی ب��* م ه�ن�ر اش�� غلی� لامی، ت�� اره ه�ن�ر اش�� *Bار درت� ده گ�رات��* ی�� ه ع�ق� ا ب��* ی� ودش. دارد. ب�* ام�عه ای ب�*رای ح�� ک�ه ه�ر خ�*ه ت��س��. د ک��ه ات�� ی� �Bم. اط�لاع ار� اب �Bداری ر ه��ن�ری� ت���� ال�ق� اب���. ای خ���� ش��ان% ه��� ورد ات�� ی در م��� اق� ون% اط�لاع ک��� pار ح��� ده گ�رات���* ی��� ه ع�ق� ا ب���* ی��� ب�*

م. �Bداری ر� ت�� ن� وده اس�ت� ب�� ه ب�* pی، م�عماری و ... ج اس. ق� د ت�� ی� eBب ر م�ا لق� اب�. گام خ�� ها در ه�ت� �Bب iه�ای اه در ولی ک���� د، اص���� ق� دارت����� واق���� ا ه�م ب�� ن�رک�ی ت����* ول م�س���. ان% در اص���� ه م�ش���لمات�� ود ک���� ص���ور می ش����. من% ت�� ت� ور ل� ده ال�ن���� ی���� ه ع�ق� ا ب����* ی���� ب�*ول ام� اص��� ج* ه و س��رای�� ت��س��. د د ات�� ی��� �Bب iرا� ت� ف� اچ�� ی� ه س���. د ار� ه��ن�ر ب���* وات���� ش��ان% می ب�� ن% ات�� اب�*رای�� ی��� ت� و ب�* ه اس��� ب��© اف�� س��م ت�� ح* ان% ی�� هن�رش���.

. ادرس�ت� ه ه�م درس�ت� اس�ت� ه�م ت�� ت��س. د ن% ات�� هی اس�ت� ک�ه ای�� ب�� د د. ت�* وت�� ح* ی راه ی�* ن� ب×� دی ک�لی ق� ی� لی ج�ق� ج* ات� ی�� ی د� �Bای ی�* Á·ب لام ر� ر اش�� ط�� ه م�ی� ات* خ�کمت� هن�ر اش�لامی رواب��� ق�ره ک�ار در ک�ی� د ت�� حمی� دال� ر غ�ی* ط� خ�ال ار� ت��ه ش���ان% ب����* ت� ات�� لق� لامی در خ�� دان% ه���ن�ر اش���� اوت����� ای خ�* ش. ه���� ارر� ال���ه ورک�ه���ارت� در م�ق� وش ب�* ن���� ی� ت� ی�� �ی دس���� Bه���ای "و ج�* "

ه ت� ک���� ی اس���� �Bوای ش���ان% دارای ق���� را ات�� ب����� د ر� ن�ر می ک�ی���� Áی��� غ� ش���ان% ت�� دا و ات�� ان% خ����� ی م�ی���� ق� اه�ت� ک�ی� ی* ه س����. هی را ب����* ورت� ال� ص����غد و ک�لام.« درت� و ل�حن% و ت�* ات� و غ�لم و اراده و ف�� ی غ�ال�م چ�ی� عن� ، ت�� د اس�ت� داوت�� ضی خ�� خ� ت� س�. ت� ص�ق� اه�ر ه�ق� م�ط�

مه ش��. pوان% سرچ� ه غ�ن��� د، ب���* داوت���� ا خ�� ی م�طل�ق� ت��� ود دره�س��ن� ر ک�م�ال م�وح���* ان% ب��* ت�ت� گ�رات��� د س�� اک�ی��� ه ت�� اس��ی ب���* ی� ی س�. غد ه�سن� ام�ا ار� ت�* . ی ه�اس�ت� �Bای ی* Á·ب ه�مه ر�

ات� اش�لامی: ات� و روات�� ت�� iاسی در ا ی� ی س�. �Bای ی* Á·ب ر�ه ن% ب��* iرا� ه ف�� وج�* ورد ب�� اگ�ون% در م�� ای گ�وت��� دی ه�� ی�� ه ب�* ب� ه دس��� لامی ب���* ر اش�� ات* خ�کمت� ه�� ار در ک�ی��� ره ک�� ق�� د ت�� حمی�� دال� ر غ�ی* ط�� ق� ت�� ط�ن�*

ات� ت������ iه م�هم ار� ا کب����� ه����ا ت�� ت� ا ب�© ج����* eن �Bدر اب . ت� ل ب�*ررس����ی اس����� ای�����* وط ف�� *Bر م�کت�ت* مرب���� ه ه����� ت� ک����� ده اس����� ام ش�����. ج����* ا ای�� ی ه����� �Bای ی����* Á·ب ر�م. ی� ا می ک�ی� ق� ده اک�ی� ت� ش�. ب�*رداس�.

ش�ان% اس��ت�1 ده ار� او ات�� ادر ش��. ی ض�� �Bای ی* Á·ب ن% ر� �Bری اب�� ی* Á·ب ات� اوس�ت� و ر� د و ص�ق� داوت�� ی ه�ا خ�� �Bای ی* Á·ب مه ر� ش. pن% سرچ� iرا� . در ف�. دن% ا ش�. ی* Á·ب ن% را ار� ر� iرا� ان% ف� *Bت ه ر� د. ب�* ی� ی م�طلق� ه�شی© �Bای ی* Á·ب ی ار� ر� �Bه ه�ای اب�� ش. عت� ت�� ی� Wسراسر� ط�ت ، شان% ت�pس ار� ات��

عت�2 ی� Wت ی ط��� �Bای ی* Á·ب هت� ر� ن% ج�* ه ه�می� د. ب�* اش�. اس�ت* ت�* ی� ن% م�ی© iات� ا ا د� د ت�* ات�� ود ت�* ور ه�ر م�وح�* ی در ح�� �Bای ی* Á·ب ن% ر� iرا� ف� ف� وص�ی� . در ب��ه pده اس��ت� اگ�رج� ه ش��. س�ب� ن% دات�� م�ی� ی ر� �Bای ی�* Á·ب عت� ر� ی� Wت ای ط�� ل�وه ه�� اری ار� خ�* . و ت�*س�ی� ده اس��ت� دا ش��. ش�ان% خ��* ی ات�� �Bای ی* Á·ب ار� ر�

د. شان% می دات�� ت�ت� ات�� ب×� ا ر� ی� �Bن% دب ی ه�ا را در ای�� �Bای ی* Á·ب ی ار� ر� عض� ن% ت�* iرا� ف�

ن% ار�3 ح� ن% س��� iس. ار� ا Áپ Wس. و ی� Áپ óلک��ه ی� . ت�* ت� ک��رده اس��� ی ت�� ی م�غ��رق� �Bای ی��* Á·ب رای ر� ط ب���* ق��� ی ق�� �Bه��ای ت� ه ب�© ال�م ب���* ر� را در غ��� ن� pخ] ج�� Áی ن% ه� iرا� . ف���ن�ره ه و ... غ�� ب���� د� غ� س. ت�� پ� وش��� pان% و ب� ات���� pBهارت pن% ج� iرا� د در ف� داوت�� ن% دارد. خ�� iگر ا ت�� �راوان% د دی ه�ای ف� هره م�ی� دی ه�ا و ب�* ش�ودم�ی�

ات� ت�� iجل ا . )ش�وره ی�� ی ک�رده اس�ت� شان% م�غرق� ت�ت� ات�� ب×� وان% ر� ه غ�ن� ن% ب�* iد ا وات�� ا 5را غ�لاوه ب�*ر ق� (8 ت��

ه ب�� iا در ا ه232ت�� ما را ب��* ی او س��. �Bای ی�* Á·ب د ر� ن�� pه�رچ� ، رک�ه اس��ت� ن% م�ش�. ه�ن�ر ار� ر� م�ان% ب�* �Bا ات ر�� ت��* ن� ک� ک�ی�� د: »ی��� �رم�ات��� ره می ف� ق�� ش�وره ت�*. ها م�هم ب��ر اس�ت� �Bب iاه�ر ا ی ط�� �Bای ی* Á·ب شان% ه�ا ار� ر� اط�ن% ات�� د ک�ه ت�* ات�� مات�� ی می ت�� ه درس�ن� ه ب�* ب�� iن% ا ورد«. ای�� iت� ا گق� ش�.

وی ن* ات� اش�لامی و س�ت�ت� ب�� ی در روات�� �Bای ی* Á·ب ف� ر� وص�ی� ب��کل ار را م�ش�. ه ای دارد ک�ه ک�� صص ه�ای وب�Bر. خ� ه ی�� ار� ب�* ی� ات� اش�لامی ب�� ه روات�� ب� م�ی� ی در ر� س. وه� ه ب�pر. د: ه�رگ�وب�� ق�ره ک�ار می گ�وت�� ت��

س. ح� . ی�* ت� ده اس��� ش��. ام ت�� ج���* اس���ی ای�� ی� ی س�. �Bای ی��* Á·ب ه ام��ر ر� ک��ران% م�ش��لمان% ب����* ق� وی م�ی� ادی ار� ش��� �Bت��� ای ر� د. ب�*ررس���ی ه��� می ک�ی����وان% ک�م�ال و ه غ�ن�� ن% ب��* ای م�عص�وم�ی� ات��س. ه�� ی�� ه در ب�� د اس��ت� ک�� داوت��� ی خ�� �Bای ی�* Á·ب ف� ر� ی� وص�� ه ب�� وط ب��* *Bادی ار� ب�*ررسی ه�ا مرب� �Bت ر�ر ه اب��. ر� دلال�ب� ب�* ن� مال« ب�� ح* حت* ال� ل و ی�� می� د »ان% ال�له ج�* ی� eBب �ی م�ا Bی ا . روات�� ده اس�ت� دت��س ش�. ق� ف� و ت�� وص�ی� مال م�طلق� ب�� ج�*

. ی اس�ت� ن� ب×� ت� د اسی ب�*ر م�غرف�� ی� ی س�. �Bای ی* Á·ب م�هم ر�

گران% وه�ش. دگ�اه ب�pر. �Bاسی ار� دت ی� ی س�. �Bای ی* Á·ب ل ر� جلی� ی��

د دارد ک�ی��� ا� ضی ت�� خ� ل س�. �راد و م�شای�� ار اف� ن� ن�ر ب�*ر روی رف�� س. Áپ Wاسی ی� ی� ی س�. �Bای ی* Á·ب ه ر� ب* ت� ات� اش�لامی خ�* ه م�هم اس�ت� در روات�� pچ ی�� iاه ک�ار ب�*ردن% و ... وش. ب�* وی ح�� ، ب�* دن% و، م�شواک�� ر� اش ه�ای ب�� دن% ل�ی* ی� وس�. pد ب� ی� eBب م�ا

ای ه ه��� ور� م��� i؟ در ا ت� ی اس��� ن� ب��×� ا د �Bات�� لامی ه��ن�ری د� ا ه��ن�ر اش��� ت���� iت� ا ود ای��ن% اس��� ه م�ط��رج می ش���. والی ک��� ا ش��� ج��* eن �Bا در اب ام���ی اس�. ق� ه ای ت�� اب��� ع گ�رات�� ور واق��� ه ط�� ه ب��* ود دارد ک�� ات� ه�م وح��* وات��� ه اس�ت� ام�ا م�واردی ار� چ�ن� اب�� کی� مای��ل ش�. کرد س�. �Bاش�لام روت

pروت د. گ��� �Bت� می ب�*ردت� د� د ل��� ی� ه ه�ش�ی© ه ک��� گوب��� �Bت iات� ا وات���� ق� چ�ن� ن� ی ک�ردن% دف�� pولی ار� ک�ن دان% م�ع� ال هن�رم�ی� د ب�*رای م�ی. ده ات�� ش�.

(Grubeرای گ�ر ب��* ت�� ی د رق� ش�ان% ار� ط�� اری ات�� د� ن% گ�� م�ی� ود ر� ی وح��* س. ی ارر� ی، و ی�* های��ب� ار� ط�رق� ی ب�� ه ی�* ب×* ح*ر د: »ی�� ( می گ�وت��ن% گ�رات��س. د. ای�� اش�. ان% می ت�* �رم ه�ای هن�ر م�شلمات�� کال و ف� س. ار� اش�. ح� ده اس�ت� و ی�* ه ش�. ب© اچ�� ی� ان% امری س�. مام م�شلمات�� ت��

ه ت� ک�� ه ای اس��� اوداب���� لق� ال�گ��وی خ�* گ�ی هن�ر اش�لامی خ�� ن% وب�Bر. �Bری ادی ب�� ی� ی� ا ه�م دارد. ی�* ط ت�* ی* �Bاوت� ام�ا اش�اش�ًا مرب ق� �ی م�ی� Bای ی� Wب�ر ه ار� ه��� اوداب���� ی خ�* ی�� ا ال�گ��و طوج ت���* ن% س��� ی� ی�� eر ود. ب��� ده می ش���. �Bه ای دت�� ب© رف�� ش��. Áپ óام�لًا ی� ور ک�� ه ط��� ا ب���* م��ام دوره ه��� ار� و در ت�� غ���� iار� ه�م��ان% اه در م�عم�اری pجلال م�اده، ج هان% ک�ردن% و ای�� ت� pی ب�*رای ب� عن� . ت�� ور اس�ت� ط� ن% م�ی� ه ه�می� د ب�* اش�. ه ای ک�ه ت�* وع�ی و در ه�ر رش�اب�� ب��ورد ار می رود م��� ه ک��� ن% م�عم��اری ب���* ی� ی�� eر رای ب���� ه ب���* ی ک��� ه در روس��. ت��س��. د ن% ات�� ک�... ای�� pی ک�وخ��� ل��ر� ه ف�� عب��* ک� ج�* ه در ی���� pودی و ج�� *Bادب ت����

د.« ی� eدا می ک�ی ی� óهره ب� pر ج� ن� Áی غ� ی ت�� ت� در ت�pس گ�خ] و ک�اس. واره�ای ش�ق� ب�� رد. د �رار می گ�ن� اده ف� ق� اس�ی�ی ت� گ�خ] و ک�اس��. ق� ای ش��� واره��� ب�� ر روی د ر� ب��* ن� ب��را ک�ه در م�عماری م�غاص��ر ب���� د ر� ت�� iمی ا خ ت�� ر ص�حی� ط� ه ت�� ه گ�روتp ب�* ب� ن% گ�ق� ه ای�� ب� ال�ی*

وان% ات* می ب�� ن% ت�* گری ک�ه در ای�� ت�� ال د دارد. م�ی. ی غ�ال�م ت�� ق� جلال م�اده و ت�� ا ای�� ی ت�* ن� شی* خ] ت�� Áی له ه� ود و ای��ن% م�شا� ام می ش�. ج* ای��: ت� ت� ای��ن% اس��� ه گ�ق� د ک��� اش���. دی می ت�* مهی��� ه، ت�� ب� س���. ده گ�د� ی��� eد ک�ی ول�ی��� ار� ب�� ه ت���* ت� ب���� ن�ی« اس��� ی� اربB*ردی »ش��� ه ک��� ور ک��� گ��ر ب���� ت�� اربB*رد د ک���

ی وق� ط���وط ک���� ه خ�� ن% ب����* ی�� ای م���ر� واره���� ب�� ا و د اری ه���� ک� ک���� ی* ا، م�س���. رده ه���� pق� ب���� �Õب��� ، ار� ط�ر م رور� ی� ق� ور م�س���ی� ن% ب����� iاش ا ب�*راش����د... م�مکن% رون% ع�م��ل می ک�ی��� ان% درون% و ب���* ل م�ی��� وع�ی خ�ای���� ج��ال�ب� ب���� eن �Bرده در اب pود. ب��� م می ش���. �Bف� و م�لای ک�، ل�طی��� ی* م�س��.

وهی م ال��� ی� ق� ور م�س��ی� ر در م�غ��رص� ب���� گ��ر اگ��� ت�� ل��وق� د ر م�ج� ش��ان% و ه��� د ات�� ه می گ�وت���� ی ک��� ن. ب×� د اد خ��� ه ت���� ما را ب���* ار س���. ن% ک��� ت� ای�� اس���ودش. را در ور ح���� س. ب���� طه رج�مپ� ه واس��� د ب���* داوت���� ن% خ�� اب�*رای�� ی��� د و ب�* د ش���. واه�ی��� ود ح�� اب�* د ت���� ی� اس���. ات�70000ت�* لوف���� ات* ار� م�ج� ح�ج��*

. ده اس�ت� ات�� وش�. pب�

ن% ی� ن� pه چ���� ت� ک���� هی اس���� ب�� د د. ت����* اش����. ی می ت�* ن� ب���×� ارک�ردی د ور دارای ک���� س. ب����� ح� pدی م�عم���اری ار� ی� مهی���� اده ت�� ق� ی� ار� ای��ن% رو اس����ب��رش. د� pن% ت�� اب�*رای�� ی��� س��ت� ب�* پ� دور ی�� ن% م�ق�� iک�ری ا eه ف� لش��ق� د و ف�� ه هن�رم�ی��� ون% دشن�رس�ی ب��* pد ح�� ه ش��. ب� ن�ر گ�ق� س. Áپ óه ک�ه ی� گوب�� ست� و ه�مات�� پ� ی��

ور ن�رل� ب���� eرای ک�ی�� ان% ب���* ات�*س��ی� ه در ت�� س��ی ک��� ا ک� ت���� iا . ت� وار اس��� ت� دش���. وده اس��� ن% ب���* ی� ن� pد چ��� مهی��� ن% ت�� ور ار� ای�� ط��� ه م�ی� له ک��� ای��ن% م�ش��ا�اب�*رای��ن% ی��� د ب�* اش���. ه ت�* ب� اض��ی داس���. ی خ�� ن� ب��×� کی و د Á×ت ر� ن� اف� ای م�ی��� ار م�عی��� ن% ک��� ارد ار� ای�� د� ار� می گ��� م��ه ت���* ت� ره اش. را ب�� ح��* eن pای ب� رده ه��� ک�رک���ن% اس��ت� ی� ن� pر چ�� د. ت�pس اگ�� ان% ک�ی�� ات�� ر ک�م�ک� ش��. ک� اب��. �ی ی��� ات� دروی� عی�� ه درک�� واق�� د ب��* وات��� ن% ار� ه�ن�ر می ب�� ی�� ی د �Bدای له خ��* م�شا�

؟ ه اس�ت� اب�� ی� ًا ص�وف�� �Bات ا هن�ر اش�لامی د� ت�� iص��ر� و ...ا ، ت�� ورک�ه��ارت� د� ب�* ی��� eBب لامی م�ا دگ�ان% هن�ر اش��� وت��سی� ن% ب�� �Bری هورب�� ب�*ر ح�ق� ار� م�س.ال�م م�حش��وش اش ای��ن% ه��ن�ر غ��� را ب�*راش��� ب���� د، ر� ار� ون% می ش���� کی را دگ�رگ��� Á×ت ر� ن� ت� ف���� عت� ی واق�� �Bم���ای ت�� ار� لامی ت�* د ه��ن�ر اش��� دت���� ق� م�عی�

ات� ص��وف� م�ح��ور وف���� ن% ت�� iای ا ی��� ر م�ی* ه ب���* ت� ک��� ی اس��� ی ار� روس��. اس��. له ت�� ه ای��ن% م�ش��ا� اد ب���* ق��� د. اغ�ی� اش���. دار می ت�* ات���� pات� ی ت�� مرض���ات* ار� ی��� ت� اری و اخ�* ک��� ر� ، ب�pرهن� ات� �Bور س��ری ودوری ار� م�ادت�� ات� ام��� وت���� ، م�عن� ص��وف� د. در ت�� ات���� مات�� ار� می ت�� لام را ت���* اش���

ال ی ش���� وق� ه )م�ن���� �Bم�ش���کرب . ت� ن�ری� داس����. س���. Áپ Wق� ی� وی روب����� ن���� �Bات� دب د� م���ری و 431ل���� ری ق�� د1030 ه�ح���* ق���� لادی( م�عی� م�ی�ه ش��ان% را ب���* د ات�� وات���� ای��ب* می ب�� ه خ���* ق� ب���* ی ح��� ا روس��. ر� ت��* ن� طان% ب��� ی� ود و س��. ت� می ش�. ه ل�د� ح*ر ب�* eی م�ن ن� اچ�� ی� اس�. ی* Á·ب اس�ت� ادراک�� ر�

ت� لت� ات�* لام ف���� ورد ک�ه اش��� iود می ا ه وح�* صور را ب�* ن% ت�� عی ای�� ی� Wهان% ط�ت گ�اری ار� ج�* ر� ه ب�pرهن� ل ب�* د. م�ی� ات�� کش. لال�ب� و گ�مراهی ت�* ض��کال. دن% اش�. کرار ش�. ه ت�� ل ب�* ی م�ی� عن� کال را دارد. ت�� دسی ک�ردن% اش�. ه�ی�

دش را م�ق�� �Bب� iص ا خ� ه س��. د ک�� اش��. �ی ت�* Bای ی� اص��� �Bی ار� رت *Bی ا ت��� ار� د ت�* وات��� ی می ب�� اض�� �Bاص رت واغ�د خ��� اده ار� اص�ول و ق� ق� ه ای��ن% اس�ی� ب� ال�ی*د و ق� ده��� ن� Wط��ت اء ت�� ی� ت� اس���. عت� ا واق�� ودش. را ت���* گاهی ح���� ت� اس��� ه و خ�� ب��� م�ی� س. ر� Áپ óاه�ر ی� راخی، ت���* د و ط��� ر هن�رم�ی��� ی ه��� ی�� و د گ��� می دات����

�ی را Bه�ای ان% ج�* �Bا و ادت� دگ�اه ه�� �Bم�ام دت� لام ت�� ه اش�� د ک�� دت��� ق� ا م�عی� ی ه�� عض� وت��س. ب�*رور� ده�د. ت�* ار ح�� .Bت iن% ه�ا را در ا iد و ا مات�� م ت�� ی� ط� ی� ب�©رک�� و م س��. لر� ان% م�س��ی� �Bاری ار� ادت�� را ت�*س��ی� ب���� وار. ر� ت� دش���. ی اس��� �Bای ن% ادغ��� ه ای�� ت� ک��� ب��رف�� د� pی ت��� ات��س��ن� ا ت�* ود ام��� ام�ل می ش���. ش���.ری روی ه اب��. pض��ی ج�� خ� ای س�. ت� ه�� غ��ال�ت� ا ق�� ن% ت���* ی�� ام د ه ادغ���� ت� ک�� ود ای��ن% اس��� ه ک�ه م�طرج می ش�. pچ ی�� iد ا ی� ی ه�شی© ی�*ب� ب�pرس�ن�د اش���. ی* طخی ب�� ی س��� ن�ر� pی��ن% ج�� ه د د ک��� اش���. ن% ت�* ر ای�� �رار ب���* ر ف��� ه؟ اگ��� pی ج�� ع��ن� ی ت�� ن� ب��×� ش��ان% د ولًا ات�� ک��ری وی دارد. اص��� eه ف� لش��ق� ه��ن�ر و ف��ر د م�هم ب���� داوت���� ا خ�� ط��ه ت���* ی� ار� رات�* ن�ر� pه ج�� pرا ج�� ب���� د، ر� �رد خ�کم ب�*رات���� دگ�ی ف��� ت���� ل ر� ر ک��� ن% ب���* ی�� ی د ات��س��ن� ه ت�* ص��ورش. ک��� ت� ت�� م�مکن% اس���

؟ اس�ت�ه می ب��� لب* گ�ق� ت� دارد اغ�� ق� دگ�ی او م�ط��ات�* ت�� ات� ر� وت�� ن� ی س�. اق� ا ت�* ه ت�* دار� ه ات�� pشان% ج ن% ات�� ی�� له ای��ن% اس�ت� ک�ه د اب�*رای��ن% م�شا� ی� ب�*

ن% ی�� د ه م�ی�� اس��ت� ک�� ج* eن �Bه اب کب�� د. ت�� اش��. ر� می ت�* ن� دگ�ی ب��� ت��� رای ر� ی ب��* وان% روس. ه غ�ن� لکه ب�* ن% ت�* ی�� ک� د وان% ی�� ه غ�ن� ط ب�* ق� ه ق�� ود اش�لام ب�� ش�.د اش���. ده ت�* اد ش�. ج* گر ای�� ت�� �ی د Bای ی� Wگاه ه�ا و ب� اس�ت� طه خ�� ه واس� ن% ب�* iار ا ن� ر و ش�اچ�� لق� اب�. ه خ�� ر� گن� ا ک�ه م�مکن% اس�ت� ات�� ن% م�عی� ی�� د ودن% ت�* ب�*ر ل��ق� اب���. گ��ام خ�� د ه�ت� م هن�رم�ی��� هی� ف� م ت�� ی� �Bواب می ب���� ا ت�� ه م��� ت� ک��� اس��� ج* eن �Bل در اب ود. م�عص��� ه ش���. س��ب� ن% دات�� ی�� اه د ی* ی� ه اش���. ه ب���* ر� گ��ن� ن% ات�� ا ای�� ام���رای ت� ب���* ه اس��� ب� ود داس���. د وح���* ر، ه��ن�ر و هن�رم�ی��� یÁن% اب���. ط��ه غ�لی و م�غل��ولی ی�* ه رات�* pت� و ج�� ه اس��� ب� ه ای داس���. ت��س��. د ه ات�� pًا ج�� ق��� ی� دف��ه در ب�*ررس�ی و دار� ه ات��� pد ج� اس�ی هن�رم�ی�� ی� س. ود ک�ه روات�� ده ش�. ی ب�pرس�ی� ات��سن� ه اس�ت� ت�* ب� س�. ه گ�د� pد ج ه�ن% هن�رم�ی� م در د� همی� ف� که ت�* ی� �Bاب

�رش. ف��� عی ار� ی� ر گ�س��ن�ره وس��� د و اب���. یÁن% هن�رم�ی��� ط��ه ی�* وع رات�* اره م�وص���� *Bد »درت�� ورم�ن% می گ�وت���� ر دارد؟ ل�ن��� ن� .Bب ا� ار او ت���� .Bت�� iی ا *Bی ا �Bت�� ارر�د ده ات��� م�� iود ا ه وح��* ود ب��* ده می ش��. ام�ی�� لامی ه�ن�ر ت�� �رم اش�� ه ف�� pچ� ی�� iر اش��اش ا ه ب��* د ک�� اش��. غار و ... می ت�* ا، اش��. اه�� ی� ا، ب�* ی ه�� اس�. ق� ا، ت�� ه��ک� ا ای��ن% ه�م�ه ی��� ست� ت��* پ� اس�خ� ی�� pل ت� ای�* ده اس�ت� ف�� ه ش�. ب© ر گ�رف�� ن� .Bب ا� د ت�� ات� هن�رم�ی� ی� ه�ی� �رم ه�ا ار� د� ن% ف� ه ای�� دار� ه ات�� pن% ک�ه ج ولی ای��

گاه ت� اس��� اره خ�� *Bص��وری درت�� ک�ه� ت�� ی� �Bدون% اب ش�ان% ت��* رد� و ات�� ن� �رار گ�� ی م�ورد ب�*ررسی ف� ن� اچ�� ی� اس�. ی* Á·ب ر ر� ط� د ار� ت�� وات�� عی می ب�� ی� Wیء ط�ت س.ر ک�س ا ه�� د ت���� داوت��� ر خ�� ن% اب��. iه ا د ک�� کی�� کر ت�� eسی ف� �رار ده�د. م�مکن% اس�ت� ک� ن% را م�ورد ب�*ررسی ف� iد ا وات�� د می ب�� اش�. ه ت�* ب� ن% داس�. iا

د.« حت. ک�ی� ارد ی�* مات��س. می گ�د� ه ت�� ر ب�* اری ک�ه اب�. ن� اره ط�رج و ش�اچ�� *Bا ای��ن% ه�مه درت . ولی ت�* گر اس�ت� ت�� ددق� می عی ض��� ی� Wت اء ط��� ی� ورد اس��. ن% در م�� ح� ن% س�� ه ای�� د ک�� اس��ی ه��ن�ر در ادام�ه می گ�وت��� ی� اس�. ی* Á·ب ه ر� دی ب��* م��� iات* درا ورم�ن% در ک�ی� ل�ن�ک��ه ی� �Bاره اب *Bا اص��رار درت�� ت� ام��� امی اس��� ر� ر ال��� ال�ق� اب���. ه خ���� ت��س��. د د ات�� ی��� �Bراب� اره ف� *Bس. درت�� وع�ی ب�pرش�� ض��ن� اء م� ی� ورد اس���. د و در م�� ک�ی���دارد ود ت��� ه�ان% وح��* هم ج�* رای ق�� دگ�اه ب��* �Bروش. و دت� �ک ه�ا ی��� ت� م ب�© �Bب��ری د� pی Wکه� ب� ی� �Bاه اس�ت� اب ی* ی� صوری اش�. ود ت�� ده ش�. �Bی دت ن� ب×� هان% د ج�*

ن% د. در ای�� اش����. ن% ت�* ی�� وط د ف� ی و ش���� اس���. pروت�� ر ف� ی ب����* ن� ی���� ی م�ی* ات��س���ن� اس���ی ای ت�* ی� ا س�. ی���* Á·ب ن% ر� ی� ن� pرای چ���� اج% ب����* ی� eی ی� ل اس���� ای ک���� ی���� م�ی*گی را ارج% دگ�ات�� ن�� pص�وف� چ� . ت�� ت� ت* اس��� ت� ار ع�ح* ه ای ت�*س��ی� حح*راب���� گ�اه م�ت© ن�� ن% د ی� ن� pا چ� صوف� ت�* شی�ن% ت�� کشان% دات�� صوص ت�� خ��

ر ه�ن�ری ی اب��. ن� ار ه�ن�ری،� چ�� .Bت� iلام و ا اض�ی ار� اش�� ف� خ�� �Bغری� ر ت�� د ب��* اک�ی�� د. اص�رار و ت�� ات�� ی� ی را می س�� س�. ت�� د اد ات�� ر� iه�د و ا می ب��ه د ک��� ب��رت���� د� pمی ت� ر� ت�� ن� ان% ب���� ی� که� ص�وف�� ی� �Bه اب ه وب�Bر. . ب�* صوف� اس�ت� ود ت�� ع ب��ر ح�� واغ�د وس�ی� ه ای��ن% اص�ول و ق� دن% ب�* ا ر� pت� ت� ی، ت�pس. ن� ب×� د

ود. ل ش�. جلی� ر و ی�� سن� ق� ه ت�� اب�� ی� ر ص�وف�� ط� ط ار� م�ی� ق� ی ق�� ات��سن� هن�ر ت�*

؟ م�ده اس�ت� iا ا هن�ر اش�لامی ار� ک�ج*

ای لاش. ه��� ه ت�� ده�م ب���* ور� �رن% ب���� اس��ی در ف��� ی� رق� س�. س. ار� س��. ح� وان% ی�* ه غ�ن��� لامی، ب���* ف� ه��ن�ر اش��� د: »ک�ش��. من% می گ�وت���� ت� ورل� ال�ن���د. هور ش��. ار م�س�. ن% ت�pس ت�*س�ی� iه ار� ا ه ای ک�� ه گ�وب��� رد. ب��* ف� می ک�� �Bغری� گ�ری« ت�� ت�� وان% »د ه غ�ن�� لام را ب��* د ک�ه اش�� ح*ر ش�. eرگ�ی م�ن ب�*ر�ری ط��� �ی ت�� Bای اد و م�ی��* ی��� ی� لامی، ی�* د: »در خ�کمت� اش��� لامی می گ�وت���� الات� خ�کم و ه��ن�ر اش��� موغ��ه م�ق��� ار در م�ح* ره ک��� ق��� د ت�� حمی��� دال� غ�ی*ه ای ن% لاب���� ی� ن� pه چ��� ی ب���* *Bای ی� ی� دد دش��� ه در ض��� ان% ک��� هت� ع�رف���� ن% ج�* ه ه�می� ی اس�ت� و ب���* �Bای ی* Á·ب ه ر� هودی ب�* وری و س�. ه غ�لوم خ�ص� هن�ر ب�*رگ�ی ر� ان% ب���* لش��وف�� ی� م��ان% و ف�� ه خ�کت� ت��س��. د ه ات�� ور� ه ح��� ش��لط ب���* هم و ت�� ون% ق�� pه ح��� ب��� ن% دارد. ال�ی* iدی در ا س. ک�لی��� ق� ت� ت�� س. اس��� ار� دات��اده ق� ی� ورد اس����� خ� م����� �Bاری ول ت������ ت� ک�م����ن�ر در ط����� ی اس����� لش����ق� ال�ها م�طال�ع����ه ف�� د ش����� ت������ ار� ی� راق� ... ب�� خ� اس����. ی� درا و س�����. ون% م�لاض����� pح�����

ت� دی اس��� ا و خ�کم��ای هن�رم�ی��� ا ک�رده اس�ت� ع�رف���� ق� س. واس�ط را ات�� ق� ان% ت�� ه در ای��ن% م�ی� pچ ی�� iو ا . وده اس�ت� دان% ب�* هن�رم�ی�لام در ت�*س��ن�ر ال�م اش��� د. ه��ن�ر در غ��� ه ک�رده ات���� هم اراب�� ان% ش�اده و ه�مه ق�� *Bت ه ر� ال�ب* هن�ر و ب�* ات* را در ف�� ان% ت�� ک�ه خ�کمت� و ع�رف��

. د ک�رده اس�ت� ان% رش�. صوف� و ع�رف�� ت��اه�ر، ه ط���� ت* ب�* ت� �Bرب ه ب�� ت� اس�ت� ک�ه ب�* ق� ی� ت� و ج�ق� ق� ت�� عت� و ط�ر ت�� ر ه س. ب* ت� ی��ن% دارای شه خ�* د: »د گر می گ�وت�� ت�� ای د وی در خ�*ه pچ�� ی�� iت� و ا ت� اس��� ق� ت�� ر ل ط��� د اه��� دی هن�رم�ی��� ی��� م ب�* س��ی� ق� ن% ت�� �ی در ای�� Bای گ��اه ع�رف���� د. ار� ن�� اره دارت���� اط�ن% اش���. اط�ن% ت���* اط�ن% و ت���* ت���*ر درن% اب���. دگ�اه م��� �Bل، در دت�� ای���* . در م�ق� ت� دان% اس��� اف� هن�رم�ی��� ی� ه اص��� د ک��� ص هن�رم�ی��� خ� ه س���. ه ب���* ت� دارد ب���� وغ�ت� ًا م�وص���� اش�اش���ه ب���* ت� ن% خ�* ت� دارد و ار� ه�می� د اه�مت� ص هن�رم�ی���� خ� ات� م�ش���. �ی و اچ�شاش���� ات� دروی� ات����� ج* ان% ه�ن� ی���� Wل ب� ه دل�ی���� ع ب����* ه���ن�ری� در واق�����

ود.« ه می ش�. گرت��سب� ن% ت�� iه ا مات��س. ب�* گری و ت�� ات�� ی� Wب�

ورد ن% م���� iه ا ت� ب����* س���ت* ا ت�� ح���وه ادرک�� م���� س. و م�طال�ع���ه ی�� پ� اه�ی� ا ب�*ررس���ی م���� ی ت����* ات��س���ن� وع ه���ن�ری را ت�* ر ب����� د: »ه���� من% می گ�وت����� ت� ل�ی �Bای ه��� ر� ن� pه ج اب���� اورم�ی� ه خ�� ای اول�ب��� ک� ه��� ه س��رام�ی� وط ب���* *Bاره ه��ن�ر مرب�� *Bد: »درت�� گ��ر می گ�وت���� ت�� ای د �رار داد.« و در خ���* اوت� ف��� ص��� ق��ود. در اج% ش��. ی� eی ی� ی اس�� خ* ای�� ی�� eی ب� ن� واه�د غ�ت�� ان% و ش�. ق� را، م�حف� iاق� ا ق� . م�مکن% اس�ت� ب�*ر اش�اش ات�� ده اس�ت� ه ش�. ب� وس�. ادی ب�� �Bت ر�

ت� دود م�غ��رف�� ت� و خ��� اه�ت� ا م��� هم��د و ت���� ف� ق� ت�* ور ع�من��� ه ط��� خ را ب���* ه ای واص���� چ��* ن� ی© eد ی� لاش. می ک�ی��� س��ی ت�� ه ک� گ��امی ک��� ال ه�ت� ن% خ��� غ�ت�هم ت� م�ت* عت� وق�� ود م��� واری م�ط��رج می ش���. خ% و دش���. �Bری غ��� ای ت�* س. ه��� د، ب�pرش��� ول را ب�*ررس��ی ک�ی��� ن��* اره ای م�ق� ر� ی گ��� ن� اچ�� ی� س���.د ه�م��ه داده می رش�� ر ت�� ط��� ه ت�� ًا ب���* ی�* Á·ب ق�ر ی ت�� رق� را ار� ط�� ب��� ، ر� س��ت� پ� ده ی�� ی�� eع ک�ی ی�� ا خ اس�ت� و ام�ا ف�� ن% ص�حی� iم در ا عمی� ده ای ک�ه ت�� ی� Wی Áری�� ف�

گری می گ�ردد.« ت�� کلات� د ت* ب�*رور� م�ش. گر م�وچ�* ت�� ود را در ب�*رگ�ن�رد، ار� ط�رف� د ه�ای م�وح�*ها در ای��ن% ت� ب��را ب�© د ر� اش�. ود، درس�ت� ت�* ی در اش�لام ب�* اس. ق� کل، ت�� ها ش�. ت� که� ب�© ی� �Bن% اب ت� د گ�ق� ات�� د: »ش�. لن*رت� رات��س می گ�وت�� iد ا وت�� ب�� د

ان% در ی� دوس���� اه�ی� ا� ت�� ی� �Bب ا pی لام را ار� اس���� ه���ان% اش���� م���ام ج�* ک���ه ت�� ت�� ه ط�ور ت� ب����* اف�� ک� ع�م���ومی گ�س���ن�رش. ت����� ی* ک� س���� ه ی����� ود ک���� لم���رو ب����* ف��ه ه��ای ه�ا ار� گ�وب��� ت� �Bا اب ، ام�� ت� ود داس��. ک� وح��* ی* ضی ب�*رای ای��ن% س�� خ� ه ه�ای م�جلی م�ش. د گ�وب�� ات�� �ر� . او در ادامه می اف� ت� ب�*رگ�رف��

د. �Bودت ر ب�* ام�حشوش ب�� غر ت�� ا ش�. ه ه�ا ت�� شاب�� ر اف�� ن� ط� ر ت�� وی� ب�� ن� �Bوغ�ات� دب ه م�وص�� وط ب�* *Bمرب؟ گر اس�ت� ء ت�� ر� ا هن�ر اش�لامی، هن�ری ج�* ت�� iا

» گر اس�ت� ء ت�� ر� ات� اش�لامی ج�* ی� WÕب ات� و اد ل ال�هی� » هن�ر اش�لامی، م�ی. د اس�ت� ق� ن% م�عی� گهاور� ی� ی� ارد ای�� pج ی�� رد. د می ک�ی� ک�ی� ا� ه ای��ن% هن�ر ت�� گراب�� ل ک�ل ت�� سی� ات�� ی� pت� و ب� ت� رف�� ه هن�ر اش�لامی ب�*ر ط�� اب�� ی� سن�ر ص�وف�� ق� ل ت�� ای�* در م�ق�

اه�ده ل م�ش��. ای���* لامی ف�� ای اش��� اه��� ی� ( در ب�* ات� ی��� Áی Áی� eر ون% )ب�� ن� کل و دک�وراس��� ان% ش�. اد در م�ی� ص� د اس�ت� »ت�� ق� ن% م�عی� گهاور� ی� ی� ای��ا کل ت�����* ای ش�����. ت� ات��س����ی� ت� ق� ود. ک�ی� ون% م�ح����و می ش�����. ن� ام در دک�وراس����� ج* وی، س����رای�� کال ق����� ای اش�����. ت� ات��س����ی� ت� ق� ، ک�ی� ت� اس�����

.» اب��ر اس�ت� وش. م�غ� ف� ه ه�ای م�ی� ب* Áی ه ه�ا و ک�ی� ب� وس�. ج�رک�ب� در ب��د. ای��ن% ت���� iمار می ا ه س���. گ�ی م�همی ب���* ر. �Bلامی وب�� ای اش��� ن.ر هن�ره��� ( در اک��� یÁن% �Bی eر ون% )ب���� ن� رم و دک�وراس��� � ان% ف��� اه�ری م�ی��� اد ط���� ص��� ت��ات� ب�pرط�مط�راق� ی��� Áی Áی� eر ک�ه ب�� ی� Áب� ا ود. خ�* ده می ش���. �Bا دت�� اج� ه�� د و ک�� وار م�ش�اخ�* ب��� ر د ن� ط��� ی ت�� �Bای واره�� ب�� وش. د ف��� ا و ت�� گ�ی در ح�ک��اک�ی ه�� وب�Bر.ات� ی��� Áی Áی� eر ود ب�� ر می ش��. ده ب��� Áن� pح ن� óا ب� م�دن% ه�� ه ت�� در ک��� ق��� pر ج� ل�دون% ه�� ن% خ�� ه ای�* �Õب� ر ط� ه ت�� ا ب�* ی� د. ب�* وار می ش�ار� �رم را دش�. ک� ف� ص ی�� ی� ح� ش. ت��

ود.« ده ب��ر می ش�. Áن pح ن� óن�ر و ب� ق� رت�� ها ه�م ط�� �Bب iدر ادگ�ی می ت��� لوع� ر� هره�ای ش���. ه در س��. ا ام�رور� ش��ان% ه�� د: »ات�� د و می گ�وت��� می دات��� وی و م�جکم ت�� دلال را ق�� ی� ورم�ن% ای��ن% اس��� ال�ن�اه�ای ص��� ا و ق�� ط ه��� ه م�حی��� ، ب���* دان% مل��ه هن�رم�ی��� ا ار� ج�* ش��ان% ه��� ی ار� ات�� رخ� ود ب���* ا ای��ن% وح���* د ت���* ی��� eد می ک�ی ول�ی��� ادی ب�� �Bت�� ار ر� .Bت�� iد و ا ی��� eک�یر رام ب��� iالی و ا ای خ��� ط ه�� ه م�حی�� ادی ب��* �Bت� ش. ر� ت�م�الًا ارر� د اچ� اش��. ر ت�* لوع� ب�� �رد ش�. ط ف� در م�حی� ق� pد ه�ر ج� هی� ار ارج% می ب�� الی ت�*سی� خ��

واه�د داد.« ح��ای ص�� د و ق�� ارت��� م��ات��س. می گ�د� ه ت�� ار را ب���* .Bت� iوع�ی ا ه ب��� ه ب��* ت� ک��� ادی دارد گ�ال�ری ه�اس��� �Bت ه ک�اربB*رد ر� ی ک�ه امرور� �Bاه�ای ص� کی ار� ق�� Áت�

ت� ا و ت�pس��. ج��* ی�� iه ا ن% ب���* ت� گاهی رف�� ش�. مات�� ن% ت�� ی� ن� pای چ�� ت� ه�� د� کی ار� ل��� Áود دارد و ت� ها وح��* �Bب iان% ا ار و م�ی� .Bت iادی گ�رداگ�رد ا �Bت الی ر� خ��ی� ای�� . خ�* هر اس�ت� ی س�. لوع�� ه ش�. دن% ب�* ار� pت�. ه اس�ت� ب© �رار گ�رف�� اده ف� ق� رده ای م�ورد اس�ی� ش. ه ص�ورت� ف�� ن% ب�* iا در ا ص� که ق��

ا و ص�� اده ار� ق�� ق� ی� دم اس�� د و در ه��ن�ر غ��� دت��� �Bت ی دوری می گ�ر� �Bای ی� ط روس��� الی ص��حرا و م�حی��� ای خ��� ص��� دان% م�ش�لمان% ار� ق�� هن�رم�ی�دارد. ی ت�� ده و م�هارت� ک�اق� د ات�� ود ک�ه هن�رم�ی� ا ب�* ن% م�عی� ی�� د ن% ت�* iی�ن% ا اش�. الی گ�د� خ��

اور هی�� pای ب� ص�� د و ار� ق�� دت�� ( می ش��. ن% اع��رات* م�ی� ه وارد ص��حرا )س�رر� ار� ه ت��� �ی ک�� Bلاف� ک�شای : »ب�*ر خ�� د اس�ت� ق� ورم�ن% م�عی� ل�ن�رات* د: »اع��� ات���� �ر� د.« ولی در ادام��ه می اف� دارت�� اه�ا ت�� ص� ن% ق�� ه ای�� ی ب�* ن� ی* کرد م�ی. �Bد اع�رات* روت �Bت� می ب�*ردت ا ل�د� ج* ی�� iن% ا س. و چ��

ی ن� اچ�� ی� اس���. ی* Á·ب دگ�اه ر� �Bخطی و... دت�� م��اری و ی�� ت� Wگی، ب� ی� ا، گ�س��. ت� ه��� ودن% م�ش��اف�� �ی ب���* Bولای ق�ر و ط��� ت� ش��� ق� ل م�ش��. ه دل�ی��� حرا ب���* در ص���ر می ط��� ه ت�� الی ب��* س. خ���� ات�� اک�ی� رای ش�� س�ت� ص��حرا ب��* پ� ص ی�� خ� ورت� م�ش�. ر ص�� د. در ه�� ی� ی© داش��. الی ص��حرا ت�� ای خ���� ص�� ه ق�� ت� ب���* ست* ت��ر ط�� ه ت�� الی ب��* د خ���� وت�� ا وارد می ش���. ج* دای�� ار ت��* ن% ت���* که اول�ی� ی� رای ک�ش�اب�� ه��ا ب��* ت� ود. ص��حرا ب�© ا ب�* ی� س�. iطی ا ها م�حی� �Bب iب��را ب�*رای ا ه ر� ا ب�� د ت�� رس�ی�م ی� ب�� گ��و ی ت�* ات��سن� ن% ت�* اب�*رای�� ی� ی دارد. ب�* �Bای ی� س�. iن% ا iات� ا ماب��ر� ات� و ت�� ی� �Bب ر� ا ج�* ا غ�ادت� ک�رده اس�ت� ت�* ج* دای�� سی ک�ه ت�* می رش�د ام�ا ک�وار ه، دش���. ب� الی داس���. ای خ���� ص��� ی ار� ق�� لق� رر� ت�� ر ط��� اض��ی ب���* ر خ�� ن� .Bب ا� حرا ت���� ه ص��� ب��×* ح*ر ک��ه� ی�� ی� �Bر اب ی ب���* ن� ده ای م�ی��* ی��� ن% ع�ق� ی� ن� pه چ��� اور ب���* ه ت���* ک���

». اس�ت�ه ی ب��* ن� اچ�� ی� اس��. ی* Á·ب ه ار� ل�ج�اط� ر� ی��ن% وج�* ه�ن�ر ه ب�* ، ب��* لوع� لی ش�. ی� طه ط�رج ه�ای چ�� ه واس� ، ب�* راق� ه اع�� ی ب�* ی·* گ�رات��س. اش�لامی/ ع�ر

. ده اس�ت� ه ش�. ب� اس�. مات��س. گ�د� ت��ال�ه��ای د: »م�ی. ن% اس�ت� او می گ�وت�� iات� ا ی* .Bد ب�*رای اب ال س�ی� ی* �Bه دب د و ب�* ه می دات�� ب�� ا� ش. ات* م�پ� *Bده را ارت ی� ن% ع�ق� ورم�ن% ای�� ل�ن�له م م�ش�ا� گ�ن�ری�� ر ت�* ط�� ت� را در ت�� عت� ر واق�� ن% اگ�� اب�*رای�� ی�� ود دارد. ب�* ت� هن�ر اش�لامی وح��* الی و ک�م ت�pس. ون% خ�� ادی ار� دک�وراس�ن� �Bت ر�

». اه اس�ت� ی* ی� وق� ک�ام�لًا اش�. ق�

گ��ر ت�� الی د ی م�ی. �Bای ورم�ن% در خ�* د ام�ا ل�ن� اش�. اد می ت�* �Bت ار ر� د ت�*سی� ه ش�. ب� ه ک�ه گ�ق� گوب�� ات� ه�مات�� ی� ی� ی�� eر اده ار� ب�� ق� در م�عماری اش�لامی اس�ی�. ه اس��ت� ب�© ام گ�رف�� ج��* غادل ای�� ار م�ی� ات* ه�ا، ت�*سی� ق� سی در ت�*ش. �Bوت ن� وس�. د: ح�� �Bوان% دت الی را می ب�� ای خ�� ص� ن% ق�� iد ک�ه در ا ت�� می ر�ود ه می ش���. ب��� لب* گ�ق� ت� اغ�� ه اس��� ب��© �رار گ�رف�� ط ف��� ا در وس��� ود ت���� ک��رار می ش���. ه ت�� ه و ل�ب��* ب� ا در خ�اس���. ه ت���� ک� ک�لم��ه ک��� ا ی���� ت� ت���* ی درس��� ع��ن� ت��ای ی ه���� اس���. ق� ی ت�� رخ� ا در ب����* د ت����� اش����. الی می ت�* ن.راً� خ����� ر� اک���� ن� ن% ب����� iلی ا م���ای داخ�� ت� و ت�� اده اس���� لی ش���� ی� د چ�� ی م�ش���اخ�* ارخ* م���ای خ����� ت��

. الی اس�ت� ا خ�� ص� ه ق�� ب� ق� ه و ت�* ب© اه را دربB*رگ�رف�� وان% و گ�ی� ک� چ�ن� ص ی�� خ� م�ش.

ای اش�لامی ص� ق��ا دارد و ی�� لی ب�* ای داخ�� ص�� ل ار� ق�� ه اچ�ش�اش خ�اض�� اب��� pر ت� ن�ر ب��* س�. Áپ Wلامی ی� ای ک�هن% اش�� ه ه�� دغ�� ه دغ�� د اس��ت� ک�� ق�� ن% م�عی� ورل�ی� ال�ن��دارد. او �ی ت����� ن�روی� Wای ب���� ل ه���� می* د و س���� ت� می ده���� ن% اه�مت� iی ا� ن�روی� Wه ب���� ب���* ت� ا و خ�* ی���� ه ب�* ت� و ک�م���ن�ر ب����* گ���ر اس���� ن% دروت�� iم�عم���اری اد. ی��� Áی Wلی می ی� ل��وت� ار� ردن% خ�� دا ک�� ی�� óات�*س. اس�ت� ب�*رای ب� ار ح�ج* ن� ی ک�ه گ�رف�� ن� �ی م�شلمان% ش�ی� Bی ه ر� اب�* ه م�ش. ای اش�لامی را ب�* ص� ق��ال�م ه غ��� ر ک��� ن� Wی ار� غ�ال�م ک�ی�� *Bی ا ت�� ار� کی اس�ت� و ت�* ک� م�ی� ی�� ر� ن� اف� غد م�ی� ه ت�* ن�ر ب�* س. Áپ Wان% ی� ار م�شلمات�� .Bت iده در ا لق� ش�. اه�ای خ�� ص� ع ق�� در واق��

ه اس�ت� دارد. ب© ر را در ب�*رگ�رف�� ن� ص�ع�

ل��ور اس��ت� ی* را م�ی� Bگ�� iادا و ا ، گ�رات���� هان% ی در اص�ف� ن� ای م�عماری ش�ی� ر� ، در اج�* ن% iرد ا*Bه اش�لامی و ک�ارب ت��س. د ک� ات�� ی�� ر� ن� اف� »م�ی�ات� لاف���� ن� م��ام اچ�� ل ت�� ک� غ�ام��� ن% ی���� د. ای�� ده ات���� ه ش���. ب© اچ�� ان% ش��� ت� م�ش��لمات�� ه دس��� ه ب���* ت� ک��� ان% ای��ن% اس��� ن�رک�ش��. ص��ه م�س. خ� و م�ش.

». اط�ق� اش�لام اس�ت� مام م�ی� جاد ت�� ن% غ�ام�ل ای�� س. می ده�د و ه�می� وش�. pگر را ب� ت�� اری د ن� ش�اچ��

ن*ره ا م�ق��� ه، ع�م��ارت� ت���� اج� ه��ار ش���. pن% ج� اط�ع ای�� ق��� ن�رد.� در م�ج��ل ت�� ود می گ��� ه ح���� اع� ب���* *Bهارت�� pکل ج� گ��را ش���. ال�ب� ب�*روت�� ا در خ��� اه��� ی� ن.ر ب�* اک���اص ی خ����� �Bای ص���� ر دو ؟؟؟ ق�� ت� ه���� داس���� ق� ر� م�عی� ود دارد. ب�*روک���� گ���را وح����* ای دروت�� اع� ه���� ن% ت����* iل ا ای����* رار دارد و در م�ق� � ای ف����د. رورش. می ده�� pود ب�� گی را در ح��� م و ه�م�اه�ی� ظ� ک�ر، ت�� ق� ن% ت�� ت� را داراس�ت� و ای�� هس. هان% و ب�* ی ار� ک�ت� *Bی ا ت�� ار� ود ت�* د ک�ه ح�� ی� ه�شی©ل ای���* ی ف�� *Bوی ه ح���� د ب���* ن% ام��ر در م�ش��اخ�* اء و ای�� ی��� ود ب�* ا ح���� وده ت���� ن�ر م�عط��وف� ب���* س��. Áپ Wا ی� ص��� ر ق�� ر� ب���* مرک��� لامی ت�� ار اش��� .Bت�� iل��ق� ا ع در خ�� در واق����

. اه�ده اس�ت� م�ش.د: م می ک�ی� سی� ق� ه ت�� ه شه دس�ب� اه�ای اش�لامی را ب�* ص� ان% ق�� ه ب�pردار� �Õب ر ط� ب�*روک�ر� ت��

�رار می1 لامی ف�� وان% ه�ن�ر اش�� حت� غ�ن�� ه ی�� ر اس��ت� ک�� ر اب��. ام�ل ه�� د و ش��. مول دارت��� ش�. هات�� اص و ج�* دگ�اهی خ�� �Bی ک�ه دت �Bهای �Bب iا .گ�ن�رد.

د.2 گن�ری� می ک�ی� ی� óر را ب� ا� اب�. ش. ان% هن�ر و م�پ� اط�ی م�ی� ی* �Bگری ک�ه ارب ت�� ه د . دس�ب�د3 می ده��� ا ت�� ه م��� وع ب���* ادی ار� م�وص���� �Bت�� ر� ر� ن� pه ج�� را ک��� pس��ت� ج��� پ� له م�همی ی�� دان% م�ش��ا� ن��� pلامی، چ� د: »ه��ن�ر اش��� ی��� ب�� که می گ�و ی� . ک�ش��اب��

م�ای ک�ه� ت�� د در خ�ال�ی� ر� دارت��� مرک�� لی ت�� ای داخ�� س. ه�� ح� ات� ی�* ی�� ی� ی�� eر ر ب�� د و ب��* ی� گ�را ه�ش�ی© لامی دروت�� ه ه��ای اش�� اب��� د« خ�� ن% می گ�وت��� ه�می�ا و اق� ه�� ا، ط�� واره�� ب�� ای م�خص�ور در د ص�� ه ق�� لس. ای��ن% اس��ت� ک�� ، دل�ی� م اس��ت� ی� واری ع�ط� ب��� ًا د ه�ا ع�موم�� �Bب iان% ا ات��* ی� ه چ�� رو ب��*

». س. م�عماری اش�لامی اس�ت� ح� ری�Bن% ی�* ده�ا م�هم ب�� ی* گ�ی�

لامی ار� ا در م�عم��اری اش��� ص��� ا ق�� د دارد ام��� ک�ی��� ا� �ی ت�� ن�رام�وی� óط ب� ا م�حی� ا ت�* ی� گی ب�* صر ه�ماه�ی� ن�ر ب�*ر غ�ی� س. Áپ Wرت* ی� ع در م�عماری ع�� در واق��م�ت� د� ه م��� وان% ب���* ن��� د ب�* ات�� ن% را ش���. iل ا کی ار� دلای���� Áود. ت� ف� می ش���. �Bغری�� کال ت�� �ی ای��ن% اش���. طخ دروی� ا س��� ده و ت���* ده ش���. کال ک�ی��� اش���.

ر و اج�� ق��� م��ادی ار� ت�� د و ت�� ی� گ ه�ش��ی© ا ه�م ه�ماه�ی��� ا ت���* ی��� �ی ب�* ن�روی� Wرج ب��� ه در ط��� س��ت� ک��� ی دات�� ن� ر� و غ���� ن� ق��� ان% ق�� اری م�ی��� ر� اوت� گ��� ق��� ت��. اوت� اس�ت� ق� ه م�ی� ب� ض� �ی ق�� دروی� کی اس�ت� ام�ا در ات�� Áًا ت� ی* Á·ب ق�ر دارد. سردرت* ه�ا ت�� ود ت�� ی وح�* ن� ر و غ�� ن� ق� ان% ق�� ماب��ر� م�ی� ت��

م�عماری

ا را ن% ه��� iه ا ( ک��� ان% ا ک�اربB*ردش���. ل ت���* ای���* ق� ود دارد )در ت�� ا وح���* اه��� ی� ن% ب�* کال ای�� ی در اش���. ن�ر� pا ج�� ت���� iد: »ا ار می ب�pرش��� گ گ�رام��� اول���د: د؟« و می گ�وت�� اش�لامی ک�ی�

دون% ه ت��* د ک�� ود دارت��� داری ای وح��* �Bی دت� �Bای ه ه�� ب�* ت� ر ای��ن% اس��ت� خ�* س. ب��* �رص�� ام، ف� ی� ک� ب�* لی� ن% را س�می* iلم ا کردی ک�ه م�ات�� �Bروت«ن% ، در ای�� ت� ه اس��� گاراب���� مای��ل ن�� ک��رد دوم س���. �Bد. روت ی� ولی ه�ش��ی© ن��* گی م�ق� �ره�ی� گی ف��� ی� وس��� ن� óان% دارای ب� ا� ش���. ش��. ن% م�پ� ت� رف�� ر گ��� ط��� در ت��

د« هوم اش�لامی دارت�� ا م�ف� کر ت�� ق� �ی ار� ت�� Bای ش. کال در م�عماری اش�لامی ت�� ی اش�. ا ک�ه ب�*رخ� م�عی�د ر می رش��� ط��� ه ت�� ال ب�* وان% م�ی. ه غ�ن� ک� دارد ب�* کال ش�. ت� ار� اش�. هان% اش�لام و ب�*رداس�. ان% م�عماری ج�* طه م�ی� ه رات�* ار ب�* گ�رات�*ارک�رد ت� ک��� ق� ی� ا در ج�ق� د ام��� ی��� eBواب را می ح�� � ادت� ف��� رای غ�ی��* ن% را ب���* ی� ی� م��� د و م�و� ی� ل ه�ش��ی© د وض��� ه م�ش��اخ�* لب* ب���* ا اغ�� اره ه��� م�ی���

. ست� پ� دان% ه�ا ی�� ی ت�* ار� ی� گر ب�� ت�� دگ�وه�ا د لی� ود ت�* ا وح�* ون% ت�* د و اک�ن� ه ات�� ب� گری داس�. ت�� د

م ا لار� ج�* eن �Bدارد.« در اب ی ت���� ن� ب�×� ه د ب�* ت� وم�ًا خ�* د ل�ر� ت�� iد می ا �Bدت pه�ن% ت� کال در د� اع�ی ک�ه ار� اش�. ن�ر� eBهوم اب : »م�ف� د اس�ت� ق� ار م�عی� گ�رات�*ی* ی�� ای ر� ه ه������ ب�����* ت� ی خ�* رخ� ت� ب������* م:اس������ ی� ی� ت� را ب�*ررس�����ی ک������ ه�����ان% اس������ لامی ب�� داول اش������ ه در م�عم�����اری م�ی������ ه ک������ اب�� اش������ ی� اس�.

ی و ه�ن* د� ل م��� ه داخ�� ه� ب�* ن�راب�� óد ب� اف�� وی و ف�� ن� �Bمای دب . ار� ت�� مگن�ر اس�ت� ش. pار چ� ه ت�*سی� ن�راس�ب� óل ب� مای ش�اده، داخ�� دی، ت�� ارم�ی� ن� ش�اچ��. اری اس�ت� ر� خ�* ن� �ی ب�� ت� م�شکوی� اف�� وع در ت�* م ای��ن% م�وص�� ن% می رس�ی� iای ا ی� غ��

ه گ�ن�ری:� چ* ن� ی© eی�

ت� و رف�� �رار گ�� ر ف�� ن� .Bب ا� حت� ت��� دگ�ی ی�� ت��� ون% ر� ن� م�ام س��. ، ت�� ود� ف�� حت� ت�� ای ی�� ن% ه�� م�ی� ن% در سرر� iهور اش�لام و گ�سن�رش. ا ت�pس ار� ظ��گ �ره�ی��� ا ف� د ت�* �Bت� ک�ردت می را ک�ه ب�*رداس�. ت� اه� ن% م�ق� iرا� دان% م�شلمان% ار� ف� . هن�رم�ی� ت� د گ�س. �Bدت یÁن% خ�* ی�� iن% ا ر ار� ای�� ب�. ا� ر� م�ی� ن� هن�ر ب��

د. �Bوردت iد ا �Bدت pه اسم هن�ر اش�لامی را ت� د و هن�ری ب�* ی� ت� ج� م�ن� iود درا کار ح�� و اق��ه دور دوی و ب��* ر م��ردم ت��* ن� مس��. ن% س�. iا ، ان% و غ�ام��ل گ�س�ن�رش. ان% ع�رت�*س��ی� ور� رم و ش�� گاه اش�لام، ص�حرای گ�� اس�ت� د خ�� ن� pه�ر چ�ط وس��� ه ب�� رد ک��� ی ک��� ر� ب���� ه ر اب���� pلامی را ت� م��دن% اش��� ام ت�� ه ت���� رگ� ب���* ر� �ی ب���* ی� م��د ن% ت�� ی�� ن% د ه ای�� م ک��� ی� �Bداب ت� ت���* ا رواس��� ود ام��� م��دن% ب���* ار� ت��ی ن* �Bب �رار داد و م�کا ر ف� ن� .Bب ا� حت� ت�� ان% م�شلمان% هن�ر را ی�� لشوف�� ی� د ف�� ات�� راء و ع�ق� iا . ت� اف�� وش�عه ت�� گر ب�� ت�� وره�ای د ان% ک�ش. وم�شلمات�� ب��

درت� د ف��� ات��� ر ار� ع�ق� ب�. ا� م م�ی�� ی� اس�� ی� لامی می س�. ای اش�� ی�� ام ب�* ه ت��� ه ب��* ه ام�رور� ی ک�� �Bای اه�� ی� ن.ر ب�* د اک�� ن�� pورد. ه�ر چ� iد ا �Bدت pه ت� ب� م�ی� ن% ر� در ای��ص��ری ای ت�* ه ه��� ب��* ت� اس��ی و ار� خ�* ی� اس�. ی* Á·ب ه ل�ج��اط� ر� د ب���* ن��� pر چ� د. ه��� اش���. ه می ت�* اب���� اه ط�لی* ال خ���* وش و ام�ی��� اه ار� روی ه��� ه و گ��� اب���� ط�لی*

. ن�ر اس�ت� ط� ی ت�� ود ی�* وع ح�� ی اس�ت� ک�ه در ب�� �Bه�ای �ک ی� کی� دارای ت��. ان% اس�ت� - هن�ر اش�لامی، هن�ر م�شلمات��

. ت� اس�. م گ�د� ی� ق� ر� م�سی� ن� .Bب ا� ه ع�رصه هن�ر ت�� ی در اش�لام ب�* �Bک�مال گ�رای -د ک�رد. صوف� رش�. ت� و ت�� ق� ت�� ه ط�ر اب�� pهن�ر اش�لامی ب�*ر ت� -

ل ک�رد. جلی� ر ب�*ررسی و ی�� وع اب�. ه م�وص�� ت� ب�* ست* ر ت�� ال�ق� اب�. گرش. خ�� گ و ت�� �ره�ی� ال�ب* ف� د در ف�� ات�� ر اش�لامی را ت�* - ه�ر اب�.. ن�ر اس�ت� ع� گی م�ی� �ره�ی� ست� و در ه�ر ف� پ� ای�*ب� ی�� ه ه�ای ت�. ل�ق� - هن�ر اش�لامی دارای م�و�

ادی دارد. �Bت ار ر� ت� ت�*سی� ان% اس�ت� و اه�مت� دگ�ی م�شلمات�� ت�� ه ه�ای ر� مام ح�ور� ر ب�*ر ت�� ن� .Bب ا� د ت�� ی� eBب ه هن�ر، م�ا ه ح�ور� ر اش�لام ب�* ن� .Bب ا� - ت��. ه اس�ت� ب© اف�� کام�ل ت�� ده و ن�� م�ان% ه�مراه ش�. ت� ر� رف�� ش. Áپ óا ی� - هن�ر اش�لامی ت�*

. وده اس�ت� ار ه�مراه ب�* ات� ت�*سی� ی� ی� ی�� eر ا ب�� ه، هن�ری ب�pر ط�مطراق� و ت�* �رن% اول�ب� د ف� ن� pر� چ� ه ج�* - هن�ر اش�لامی ب�*دارد. ت� ت�� الی وچ�س. ای خ�� ص� ا را دارد و ار� ق�� ص� لق� ق�� ی خ�� �Bی ا وات�� - هن�ر اش�لامی ب��

. ه اس�ت� ب� ده�ان% ک�اربB*رد داس�. �رم�ات�� اسی ف� درت� س�ی� مات��س. ف�� ی م�وارد ب�*رای ت�� - هن�ر اش�لامی در ب�*رخ�. ه اس�ت� ب� داس�. ی ت�� ن� ب×� وم�ًا ک�ارک�رد د کال در م�عماری اش�لامی ل�ر� - اش�.

. ا ب�*رون% ه ت�� ب� ه داس�. وج* ه درون% ب�� ن�ر ب�* س. Áپ Wا ی� ص� لق� ق�� - هن�ر اش�لامی در خ��. ان% اس�ت� گ�ی ه�ای هن�ر م�شلمات�� گی ار� وب�Bر. سی� �ی و ه�مپ* اد چ�س ه�ارم�وی� ج* های��ب� ای�� ل و در ب�� ای�* ق� اد و ت�� ص� - ت��