اکوتک ىدر معمار نهيکم ىبا تکنولوژ ىيخلق سازه ها  )ىکاغذ ىسازه ها: ىمطالعه مورد(

  

١م جهاندارينس ٢ينو لفافچيم

:چکيدهدر دهه . در معماري مي پردازد تکنولوژي کمينهاين نوشتار با تمرکز بر اصول معماري اکوتک به خلق سازه هايي با

ه زيست محيطي و کاهش انرژي هاي فسيلي، رويکرد جديدي از معماري نسبت به هاي اخير به دليل مشکالت بوجود آمددر جهت ايجاد بناهاي بوم گرا رايج شده است که در اين رويکرد هم ١محيط ايجاد شده و معماريي با نام علمي اکوتک

اين سازه ها در ابتدا تنها مطالعات نشان ميدهد که هر چند. جهت با معماري پايدار بحث سازه هاي پايدار نيز مطرح استاستفاده مي شد، اما امروزه جايگاه خود را به عنوان ...) پناهگاه ها، غرفه هاي نمايشگاهي و (براي بناهايي با کاربرد موقت

روشي نوين در ساخت سازه هاي معماري ايجاد کرده است؛ سازه هايي که پس از پايان عمر کارکردشان بازيابي و در پروژه سازه اين ساختمان ها و به تبع آن معماري آن ها تنها توسط مصالح طبيعي با تأکيد . يگر سرمايه گذاري مي شوندهاي د

روش ساخت چنين سازه اي در اصول معماري . بر بازيابي آن ها و اصول فني ساده در ايجاد پيکره بنا شکل مي گيرد .ناميد تکنولوژي کمينهپايدار را مي توان استفاده از

اين نگرش ، سازه و معماريي را معرفي ميکند که با هدف کاهش مصرف انرژي سعي در استفاده هر بيشتر و مفيد تر از نگرشي نو در زمينه سازه که نه تأکيدي بر الگو برداري محض از سازه هاي سنتي است، . مصالح طبيعي قابل بازيابي دارد

رن باز مي ماند و نه موضعي در جهت کمرنگ کردن جايگاه سازه هاي که در مواردي در جوابگويي به نيازهاي زندگي مددر اين مقاله سعي بر آن است که با . که با تمهيداتي ميتوانند نمونه اي از معماري پايدار باشند، به خود مي گيرد٢هاي تک

ر آن لوله هاي مقوايي قابل ، به عنوان نمونه موردي سازه هاي کاغذي که عناصتکنولوژي کمينهمعرفي اصول سازه هايي با .بازيافت هستند مورد بررسي قرار گيرد

 پايداري، تکنولوژي کمينه، فنون سنتی ساخت، مصالح طبيعي ، بازيافت مصالح، سازه هاي کاغذي: کليد واژه ها

۱

،آموزشکده سماواحد كرج يآزاد اسالم گاه مدرس دانشكارشناس ارشد معماري از دانشگاه هنر تهران و r.n@hotmail.comJahanda ۰۹۱۳۳۱۴۰۲۲۷شماره تماس

۲

،آموزشکده سماواحد كرج يآزاد اسالم گاه دانشو مدرس از دانشگاه شهيدبهشتي رانيا يش مطالعات معماريدر گرا يكارشناس ارشد معمار

Minoo.laffafchi85@gmail.com ۰۹۱۲۱۶۱۰۲۰۰شماره تماس

مقدمه

خاصي از جامعه محدود مي شد با آغاز قرن نوزدهم اغلب به ساختن بناهاي ياد بود و ماندگار براي قشر ،قرن پيش از اين نقش معماري سهتا ي جامعه پديد آمد؛ نياز به سكونت گاه هايي براي همه طبقه هاي جامعه خصوصاً هاتقاضا در ميالدي و شكل گيري انقالب صنعتي، تحوالت اساسي

.ماندگاررح شده باشد و هم از نظر كيفي فضاهايي براي زيستن، كه هم از نظر كمي پاسخگوي تقاضاي مط. طبقه متوسط در جوامع مطرح شددر اين ميان، با ساخت و . شكل گرفت» معماري اجتماعي و مردمي«بدين ترتيب حرفه معماري بيش از پيش به متن جامعه راه يافت و نوعي

دغه هاي بشر قرار گرفت و سازهاي گسترده و دخل و تصرف بيشتر در روند طبيعت، مسأله آلودگي محيط زيست روز به روز بيشتر در رأس دغ .معماران را برآن داشت كه راه حل هايي براي كاهش آسيب وارده به محيط زيست و اكوسيستم كره زمين پيدا كنند

و بوجود آمد آلودگي محيط زيست توجهي جهاني به مسئوليت در مقابل محيط زيستآن يدر پو ٣در پي بحران حاصل از نفت ۱۹۷۰در دهه که هدف اصلي آن رويارويي با نياز هاي عصر حاضر بدون به مخاطره انداختن منابع نسل رقم خورد،کل گيري مفهوم توسعه پايدار به دنبال آن ش

است، يست، بهداشت، اقتصاد، سيط زين محين بيکم بوجود آمد و در ايست و يبه قرن ب يدار با نگاهيتوسعه پا. بود آينده براي برآوردن نياز هايشان داريپا معماري. را تجربه کردند که همچنان در تکامل است ييها يرات و نوآورييد تغين نگرش جديره متأثر از اي، و غيشهرساز ،يعمارفرهنگ، م

ياز راهکارها يکيو در طراحي خود اعمال کنند را گرفت و طراحان را بر آن داشت تا نگرشي دوباره به طبيعت با رويکردي بوم گرايانه شکلاز معماران توانستند يتاً تعدادينها کهبود، ٤کمينههاي و بازنگري به تکنولوژي ر در ساخت بناهايد پذيان استفاده معقول از منابع تجدشيا ياساس

، طرح هايي مطابق با زمان و نيازهاي فنون سنتی ساختمصالح طبيعي و اي دست يابندکه در آن با استفاده از د و هوشمندانهيجد يبه روشهااست که سازه بنا پروژه اصلي ترين وجه در اين طرح هاي نوآورانه . استسادگي و انطباق با محيط بر مبناي ابتکار اين معماران. بوجود آورندزه امرو

.ساخته ميشود ،که متناسب با طرح تقويت ميشوند قابل بازيافتاز مصالحي

٥کمينه يتکنولوژبه .دشي نم يآن توجه يطيو مح يرات اجتماعياغلب به تأث دندش يم يد طراحيجد يکه ساختمانها يزمان يصنعت يهاشرفت يدر دروان پ

با بوم گرا يمعماردر يشيگرا يريشکل گ تاً منجر بهايکه نه ،ن نگرش صورت گرفتيبازگرداندن ا يبرا ييتالشها رياخ يل در دهه هايدل نيهم ، ينده همگام با بهره وريدر آ يمعمار ،دهد يمنشان يساختمان يک هايتازه به تکن ينگاه با کردين رويشد، ا نيپائ يتکنولوژبا يمعمار عنوان

ه است شد ينه معماريدر زم يخاص يشرفت هايمنجر به پ ير ارتقاء تکنولوژياخ يرا هم مد نظر خواهد داشت، هر چند در دهه ها يتوجهات اخالقن ين حال ايبا ا! نمود ير ممکن ميمانند هتل هفت ستاره برج العرب غ ييساختن بنا هابه عنوان مثال شرفت يپ نيزات حاصل از ايکه بدون تجه

ش يدايرات متقابل مقدمه پين تاثياز ا يآگاه .دندهيمصالح بکار برده شده در ساختمان ها را تحت الشعاع قرار م يطيرات محيثأت يها گاه ينوآور .ه سه اصل مهم شکل گرفته استيبر پا بودهشتر در اجرا و ساخت بنا مورد توجه يستم که بين سيا. است يدر معمار کمينه يتکنولوژ .يش استفاده از مصالح بوميافزا‐۱ .و سازه امروز يانات معماريساختمانها با جر يسنت يتطابق فنون اجرا‐۲توسط کاربران آن مکان يمعمار يين برپااکه امک ييص تا جار متخصيقابل اجرا بودن توسط افراد غ ين فنون براين به اينو يشکل ده‐۳

.ممکن باشددر اين نگرش . شود مشاهده کردن طبيعت است راهي که منجر به دست يابي به تکنولوژي پايين براي رسيدن به معماري و سازه آن مي

مصالحي هستند ... چوپ، بامبو، خشت،ساقه گياهان و ،دنيشوجزييات کم اهميت و فراموش شده مهم جلوه داده ميشوند و داراي تصويري متمايز مرصه که در فنون ساخت و ساز سنتي مورد استفاده بودند و بنا هاي ماندگاري را بوجود آوردند ، اين ساختمان ها نمونه اي از مقدمه ورود به ع

در اين نوع معماري از چوب ايبه عنوان گونه ، کاغذ ،مقاله در اين بين با توجه به نمونه موردي اشاره شده در عنوان. پائين هستند يتکنولوژنه سازه و يان خود را در زمهپن يت هايقابل کمينه يهوشمندانه و استفاده از تکنولوژ يکه با کمک طراح است ي، جز مصالحکاغذ.معرفي مي شود

در عرصه معماري و سازه، نينو يکرديرو به عنوان امادارد، يرا در پ ييت هايا و محدوديمزا استفاده از آن هر چندو دکن يآشکار م يمعمار Monica Alcindor)( .داشت نده خواهديآ يها يمعمار يريمؤثر در شکل گ يگاهيجا

ک، يمانند کاغذ، پالست يصنعت يند هايحاصل از فرا ياز کاالها ياريمعمول بدل شده است، بس يافت به امريگر استفاده از مصالح قابل بازيمروزه داهمراه ييبا تنگناهاهر چند تبديل اين مواد به مصالح قابل استفاده در بحث مبلمان، معماري، و سازه .فلزات قابل استفاده مجدد هستند وشه،يش

هاي يكي از راه از طرفی .نقش معماران در استفاده از اين مصالح در مقبوليت عمومي و تبديل آن به يک ارزش اجتماعي بسيار کليدي است استقابل که به كارگيري موادي و مناسب، اقتصادي و زيبا، استفاده از مصالح جديد ساختماني است ،پاسخگويي به نياز جامعه براي تأمين مسكن كافي

»كاغذ«از تا هرا برآن داشت ياين موارد و داليل بسياري ديگر معماران. ، مقرون به صرفه ضروري به نظر مي رسدهستند بازگشت به چرخه طبيعتشايد تصور اين مسأله دشوار باشد كه با كاغذ و مقواهاي دور ريختني بتوان بناهايي .اصلي تشكيل دهنده ساختمانها بهره گيرند مادهبه عنوان

ماعي به طور جدي مطرح شده و توانسته است به خوبي از منظرفني و اجت يساختمانباشكوه و استوار ساخت اما در دودهه اخير اين روش نوين ح شکننده به عنوان سازه عجيب به نظر مي رسد اما طراحاني توانسته اند اين مصال کاغذاستفاده از هر چند به عنوان مثال .نقش خود را اثبات كندمد و آالحي کاربه مص در ساخت آنها استفاده نشده بود،تکنولوژي هاي پيشرفته از أکه صرف ،پيشينه حضور آن در ساختمان هاو نازک را بانگرشي به

.جذاب تبديل کنند

يافتيباز ييمقوا يلوله ها، کاغذ، چوب

اين ٦کاغذ ايده اصلي شکل گيري پروژه هاي معماران ومصالحي چون چوب در شکل هاي مختلف همچون تخته هاي چوبي، گياه بامبو ،يي در منابع مام کاربرد است، مي توانند گزينه مناسب براي صرفه جوپس از ات يصه قابل بازيافت بودناست ، مصالحي که به لحاظ خص گرايش

اما مشخصه اصلي اين بناها نحوه .خواهد بود درصد هزينه اين بنا با بتن ۱۰طبيعي و انرژي باشند تا جائيکه هزينه بناي ساخته شده از بامبو تنها و در اين پژوهش به طور ،قابل اشتعال بودن از ويژگي هاي چوب و مشتقات آناز آنجا که سبک بودن و ،برخورد اين طرح ها با ايستايي آنهاست

چوب يكي از مصالح . است نوع تکنولوژي استفاده شده در سازه و معماري بنا براي رفع اين موانع، اين طرح ها را خاص نموده است ،اخص کاغذبافت زيبا و تنوع . از پر طرفدارترين عناصر ساختماني محسوب شودساختماني است كه خواص شيميايي و فيزيكي مناسب آن موجب شده يكي

گونه هاي مختلف چوب امكانات بسياري را در اختيار طراحان قرار مي دهد، هرچند از نظر فني، مراحل پيچيده اي الزم است تا چوب موجود درير توليد چوب كه همان جنگل ها هستند چوب به ماده اي در بسياري از نقاط، به دليل كاهش ذخا ،طبيعت به عنصري ساختماني تبديل شود

در صورت ادامه روند روبه رشد تخريب جنگل ها و استفاده از چوب در مصارف متفاوت صنعتي، . كمياب و بسيار گران قيمت تبديل شده استبه طور جدي ،به موادي جايگزين چوب را ساختماني و غيره بشر بي شك با بحراني زيست محيطي مواجه مي شود كه اين مسأله لزوم پرداختن

فرم نويني از چوب «مي توان از اين مواد به عنوان فرآورده هاي بازيافتي از چوببا كنترل خواص فيزيكي و شيميايي . مورد توجه قرار داده استاني به چرخه طبيعت باز گشته و دوست كاغذ، ماده ايست كه در طبيعت به دست مي آيد و به آس. در مصارف مختلف بهره گرفت» تكامل يافته

استوانه هاي كاغذي تهيه مي شود، موادي كه به دليل خاصيت بازگشت به ، بازيافت شده يهااز زباله هاي كاغذ. محسوب مي شود محيط زيستبصري چوب را ويژگي هايهمان کهرنگ و بافت مشابه چوب با ، معماري با استوانه هاي مقوايي. چرخه طبيعت، زباله صنعتي بر جاي نمي گذارد

ينه ها در معمارين گزياز بهتر يکي بدون آن كه مشكالت مربوط به استفاده از چوب و آماده كردن آن در پروسه صنعتي را داشته باشنداست دارا به عنوان يكي از سبك ترين مصالح شايد بتوان از آنها ،در مواردي وزني به مراتب كمتر از چوب دارند است و از آنجا که يستيط زيمح يبا نگرش

)۱تصوير (.كه از مزاياي قابل توجه اين ماده است نام بردساختماني

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  jeffwerner.ca.www ، مأخذ ٧لوله هاي کاغذي؛۱تصوير

و سازه ينه حضور کاغذ در معماريشيپ

يآن در شکل کاغذ در معمار ين نمونه ها از استفاده چوب و فرآورده هايبهتر و بسيار ديرينه استسابقه استفاده از كاغذ در معماري ژاپن كه متحمل ه بودطراحي ساختمان به گونه اي هدف اوليه با توجه به شدت زلزله خيز بودن اين منطقه جغرافيايي، همواره، .ژاپن شکل گرفته است

يكاغذ يژاپن از صفحه ها يمعماران سنتدر کنار آن .سبک چوبي بهترين گزينه بودند يسازه هاود، كمترين خسارت در اثر زلزله هاي شديد شون يفايساختمان و ا ين سبكيعالوه بر تأم يكاغذ يصفحه ها. رفتندگ يصر جدا كننده فضاها بهره مابه عنوان عننيز معروف اند » يشوج«كه به

به دليل سبک بودن و جابه جايي آسان پذيری، نيت تزئيقابل ودليل امکان عبور نور روز از آنها،، تأمين نور داخل فضا بفضاها ينقش جدا كنندگن صفحات نازک و شکننده به نظر مي رسند اما گاهي اين در نقش ي، هر چند ا ندممکن مي ساخترا نيز امکان ارتباط مستقيم با طبيعت اطراف بنا

)۲رتصوي(. کردند ييواره ها باربر نيز عمل مدن يتر يامروزه از كاغذ به عنوان اصل. ژاپن است يسنت يار فرا تر از موارد استفاده كاغذ در معماريم بسيپرداز ين مقاله بدان مياما آنچه اكنون در ا

  . شود يين فوالد، بتن و مصالح بنايگزياز كاغذ توانسته جا يكه فرم خاص يشود به گونه ا ياستفاده م هابنا يدر برخ يا عنصر سازه 

 

 

 

japanhouses.aichijapan.com ژاپن ، مأخذ يمسکون يدر معمار يشوج؛ ۲ ريتصو

و صرفه يعياز منابع طب نهين گزيارانه و هم در نظر داشتن بهتروهم معم يسازه ا ير ساختمان هم با نگرشن مصالح دياز آنجا که استفاده از ا يسازه و بنا با استفاده از تکنولوژ ين طراحان در اجرايگرو بان از موفق تريش يمعمار ژاپن بي دليل نيست کهدر آن در ژاپن آغاز شده، ييجو

در اجرا ندارد و همه يياز به مهارت باالياز موارد ن ياريهستند اما از آنجا که در بس يديجد ي، سازه هايکاغذ يسازه ها .ن مصالح استيو ا کمينهبعد از زلزله ۱۹۹۵گرو بان که در سال يش يکاغذ يسايکل. دانستن يپائ يتکنولوژ آن را گونه اي از توانيتوانند در ساخت آن کمک کنند، م يم ۶ک در مدت زمان يتنام که هر يدر و يموقت يا خانه هاينفر داوطلب بنا شد، و ۱۶۰هفته توسط ۵ا در مدت زمان در ژاپن تنه Kobeگررانيو

آن اي از نمونه)۴تصوير(در روآندا ۱۹۹۴له سال يقب يجنگ هاپناهندگان يبرپاشده برا يو چادرها، )۳تصوير (شد بنا ساعت توسط دانش آموزاناگر تنها ، ،که در مقايسهاست بودهمورد استفاده به عنوان اصلي ترين مصالح ييمقوا يافت شده به شکل لوله هايبازکاغذ موارد که در همه است

.زديب درختان را دامن ميحاصل از تخر يشد مشکالت جدياز چوب درختان محل استفاده م ييون پناهنده روآندايليم دوپروژه اسکان يبرا در ادمه کهدر پروژه های ذکر شده بود ،ييمقوا يلوله ها ،مصالحدليل استفاده از اين مبرم به سرعت در اجراي بنا نياز ،در ممانعت از اصراف يسع

ف ياز کاغذ نازک و ظر يکاغذ ين لوله هايدر ساخت ا بايد در نظر داشت که .شد .فراگير شده است يکاغذ يبه شکل معماردر معماري امروز ت يقابل تا حدي که شدهم و فشرده يضخ يزان کافيد به ميآ يمصرف شده بدست م يافت کاغذ هايکه از باز يشود بلکه کاغذ ياستفاده نم

.ز خواهد داشتيطبقه را ن ۳تا يياستفاده در ساختمانها

jeffwerner.ca.www ر رواندا ، مأخذپروژه پناهگاه د؛ ۴ريتصو  jeffwerner.ca.www، مأخذ يموقت يپروژه خانه ها؛ ۳ر يتصو

يکاغذ يمعاصر سازه ها ينمونه ها

نمايشگاه آثار هنري و « با عنوان استفاده از پتانسيل لوله هاي کاغذي به عنوان يک ماده ساختماني در پروژه هاي معماري اولين بار در پروژه از يشگاه استفاده از چوب به عنوان نمادينما يدر طراح يده اصليا )۵تصوير(.توسط شيگرو بان شکل گرفت ۱۹۸۶در سال » تومبلمان آلوار آل

لوله ، استفاده از چوب يبجا به دليل محدوديت هاي مالي ،طراحي نمايشگاه با چوب بسيار گران تمام مي شدآلوار آلتو بود اما از آنجا که يکارهابه ياو از اين مصالح به عنوان پارتيشن و ديوار هايي برا. را به خود جلب کرد معمار، توجه ٩باقي مانده ازتيوب هاي پارچه ٨ارزشهاي کاغذي بي

در نظر گرفتن لوله هاي شد، ايش گذاشتن آثار آلتو بهره برد، و از آنجا که اين نمايشگاه موقتي بود و پس از اتمام در مکاني ديگر برگزار ميمنهرچند .کرد يمذي با قطرهاي متفاوت و قرار گرفتن لوله هاي کاغذي در درون لوله اي با قطر بزرگتر،حمل و نقل آن را آسان تر و کم هزينه کاغ

اما بر سازه اي به کار برده شدند رتيشن ها به عنوان عناصر غير بارلوله هاي کاغذي در اولين تجربيات سازه و معماري به شکل جداکننده فضا و پااولين پروژه که در آن از لوله هاي کاغذي به عنوان عناصر باربر و سازه .براي استفاده از لوله هاي کاغذي به عنوان عناصر سازه اي بودند يمقدمه ا

۹۰/۳اع ،و ارتف ۵/۱، ضخامت ۵/۳۲با قطر ييمقواعدد لوله ۴۸.شيگرو بان اجرا شد يق کاغذيدر پروژه آالچ ۱۹۸۹در سال اي استفاده شد .شدمیبين لوله ها در بدنه خارجي با پارافين مخصوصي درز بندي جاد شده يا داد و فاصله را شکل مي قيساختمان آالچ

عالوه بر لوله هاي کاغذي در نماي ساختمان استفاده از، ۱۹۹۴در تجربه بعدي وي با اين عناصر جديد سازه اي در دفتر کار شخصي اش در سال .ندنيز داشترا نور از ميان آنها و ايجاد سايه روشن متحرک در طول روز ، نقش مؤثري در خلق زيبايي بنا وعبورن بود ينقش سازه ا

در .از دست داده بودند طراحي شد ۱۹۹۵در زلزله سال براي زلزله زدگاني كه عبادتگاه خود را که ذکر آن رفت، Takatori پروژه كليسايي كاغذيفاصله زياد شدن ،معماري و طراحي بنا گيری شکلدر نقش سازه را ايفا ميکردند و مقوايي در چيدمان بيضي وار پالن بنا استوانه ۵۸ اين پروژه

اين كليسا در ابتدا به .ايجاد می کردرا محرابفضای ،از يكديگر در مقابل ورودي شدن فاصله ستون ها وکميكديگر فضاي ورودي ستون ها از )۶تصوير( .ميالدي در محل باقي ماند ۲۰۰۵بر درخواست ساكنان شهر تا سال بنا اماراحي شد عنوان بنايي موقت ط

www.park.org/Japan پروژه نمايشگاه آلوار آلتو ،مأخذ ؛۵تصوير

www.galinsky.com مأخذ، يکاغذ يپروژه کليسا ؛ ۶تصوير

ساخته شد، هدف طراحي يک بناي موقت مدرن ۲۰۰۰که در سال موزه هنرهاي مدرن نيويورك باغ مجسمه ها يطاق كاغذي دردر پروژه . كاغذي بود كه از خرپاهايي از جنس استوانه هاي مقوايي تشكيل شده بوداز مصالح اين بنا، يك نمونه كامالً خالص .بود که با باغ در ارتباط باشد

يباي بنا با بافت سخت و خشك شهر و محيط پيرامون به خاطره اي به يادماندني از موزه تبديل سايه دلپذير ايجاد شده به وسيله طاق و تضاد ز )۷تصوير( .شد

که از کارتن و مقوا ساخته شدبلکه مبلمان آن نيز هاي اجراييدتايل، نه تنها فرهنگ و هنر ژاپن بود شيگرو که برگرفته از چايخانه مقواييدرپروژه )۸تصوير( .مقدمه اي بر حضور مواد بازيافتي در آثار هنري و مبلمان بود

www.shigerubanarchitects.com پروژه طاق کاغذي ،مأخذ ؛۷ر يتصو

www.shigerubanarchitects.com ،مأخذ پروژه چايخانه مقوايي ؛۸ر يتصو

بوسيله اين مصالح طراحي و اجرا يشيگرو بان در استفاده از لوله هاي کاغذي در سازه طرح هايش تا بدانجا پيش رفت که سازه هاي عظيمدر ه ک ، نمايشگاهي)۹تصوير(بود ١٠ ۲۰۰۰ه ژاپن در نمايشگاه هانوور آلمان در سال نقطه اوج به کارگيري اين مصالح در نقش عناصر باربر غرف. نمود

معمار آلماني پيشگام ١١فراي اوتو شيگرو بن و غرفه ژاپن در نمايشگاه آلمان کاري مشترک بين معمار ژاپني. شعار اصلي بود »توجه به محيط«آنعنوان مشاور براي ساخت غرفه ژاپن همکاري کند چرا که او در مورد استفاده از لوله هاي فراي اوتو پذيرفت که به. در استفاده از سازه سبک بود

با مصالح شکل تونلي فرمی ايده اصلي شکل گيري اين پروژه ايجاد .کاغذي بازيافتي به عنوان مصالح ساختماني در کارهاي شيگرو بان کنجکاو بوددر کنار ايده اصلی تمام آن در طول تابستان و نهايتأ اين مورد که بعد از نمايشگاه قابل بازيابي باشدساختن غرفه بدون استفاده از بتن و ا، بود کاغذ

شد و براي و اجرا متر طراحي ۹/ ۱۵متر و ارتفاع ۲۵متر، عرض ۸/ ۷۳با طول شکل قوسيسازه ای در نهايت . ذهن طراحان را نيز مشغول کرده بودهر دو معمار به جاي .از خطوط منحني در نظر گرفته شد سازه به صورت يك توده سه بعدي ، شکلل زياد آنتأمين مقاومت بنا با توجه به طو

آنها که چالش اصلي اتصاالت پيچيده مکانيکي که از استيل و آلمينيوم بود تصميم بر استفاده از تکنولوژي پايين در جزئيات گرفتند، بدين معني متري که با ريسمان هايي به هم متصل شده ۱* ۱کل سازه به صورت تخت با قاب هاي.بود سمانيمانند ر طراحي اتصاالت توسط مصالح طبيعي

طول لوله هاي کاغذي که با سيستم دستیِ سپس با جرثقيل از روي زمين ارتفاع داده شد و نهايتأ با کم و زياد کردن بر روز زمين ساخته وبود که از تکنولوژي باال در اين غرفه بهره برده بود يموردتنها يي پروژه به صورت قوسي شکل بدست آمدتلسکوپي به هم متصل شده بودند شکل نها

بود يا پارچهسمان يراتصاالت سازه از . بود که کنترل شکل هندسي سقف را بر عهده داشتند GPS با کاربریماهواره اي های آنتن استفاده ازپيشرفته و يا ماشين آالت سنگين در اين پرژوه استفاده نشده بود و براي جايگزيني اجزايي که ايمني و به همين دليل از تکنولوژي )۱۰تصوير(

معماران بدنبال ، مصالحي با کيفيت پائين که با گذشت زمان اکسيده ميشوند، ساخته مي شوند PVCسازه را بر عهده دارند و معموال از مصالح پوشش کاغذي بنا از جنس کاغذ دو اليه که سطح آن با نوعي و نهايتاً تا در اين پروژه از آن بهره ببرند گونه اي از کاغذ ضد آب و ضد آتش بودند

شد که براي استفاده دربناي غرفه اي که پي بنا متشکل از چهارچوب هايي بود که با شن پر مي .پالستر محافظت ميشد، بر روي سازه قرار گرفتدر حقيقت براي استفاده از پي بتني حجم زيادي از مصالح مي بايست استفاده مي شد .بسيار مناسب مي نمودمقرر بود در پايان برچيده شود ،

زماني که نمايشگاه به پايان رسيد صنايعي که در آلمان کاغذ . قرار نمی گرفتوزباله زيادي نيز ايجاد مي کرد که در خط مشي اصلي نمايشگاه هر چند سرانجام غرفه ، برچيده شدن و تخريب آن بود ، با بازيافت دوباره آنها براحتي از آن بهره برداري کردند هاي اين پروژه را تهيه کرده بودند

.به شکل ديگري دوباره بازيابي شد پروژهاما

www.shigerubanarchitects.com ،مأخذ ۲۰۰۰پروژه غرفه ژاپن در نمايشگاه بين المللي هانوو آلمان در سال ؛ ۹تصوير

www.shigerubanarchitects.com استفاده از ريسمان برای اتصاالت سازه، مأخذ؛ ۱۰تصوير

يکاغذ ياز سازه ها هدااستف يايمزا

خه طبيعتچر کمترين دخالت درياد ميشوند عالوه بر »Improved wood «لوله هاي کاغذي که در تفاسير معمار آنها شيگرو بن به عنوان گر يد داراي مزايايي ،کاهد يرا مست يط زيبر مح ياحتمال يان هايز تاًينها که اين مصالح در رابطه با شرايط محيط زيستي است ياياز مزا يکيکه

.دينما يز ميو مناسب بلکه در مواقعي الزم ن مقرون به صرفهنه تنها در سازه ها و معماري هارا است که استفاده از آن زينافت کاغذ هستند يحاصل از باز يک محصول صنعتياز آنجا که د،نباش خاص يدر پروژه ها استقامت الزم يتوانند دارايم يا کاغذي ييمقوا يلوله ها

سه با يدر مقا يدر موارد يحت ،سبک بودنل ياستفاده شده در سازه بنا بدل يکاغذ يلوله ها. د شونديتول متفاوت ضخامت و طولند در توانيمن سبک يگر ايد يد داشت، از نگاهناز زلزله را به همراه خواه يتاً کاهش خسارات ناشيکنند و نها يجاد ميسبک شدن بنا را ا يعامل اصل ،وبچ

١٢.ت اجرا خواهد داشتيو کاربران آن قابل يبنا بدست افراد محل يحت مواردیکه در ييتا جا کند،يع تر ميآن را آسان تر و سراجرا و حمل ،بودند يکنند هر چند تول يبودن تداع يرغم صنعتيعل يک مصالح بوميرا به عنوان رنگ چوبت بافت و ين خاصيتوانند همچنيم يکاغذ يلوله ها

سرعت . ز به همراه داشته باشديسازه را ن يت مصالح و سادگيفيباال رفتن ک ،کاهش تعداد اتصاالت، يچون صرفه اقتصاد ييايتواند مزايم آن يصنعتقابل ساخته شده با آن که يسازه ها ين با توجه به هدف اصلير است همچنيچشمگ يسازه ا ير اجزاين مصالح نسبت به سايا يدر اجرا يتو راح

ق پوشش ياز طر مقابله با رطوبت و آتشعالوه بر آنچه ذکر شد . ز قابل توجه استيدن آن نيبرچ يسرعت و راحت ،است يپس از کاربر دنوافت بيباز .رديگ ين مصالح صورت ميدر ا يافظتمح يها

سازه هاي کاغذي در . وزن در طول سازه بر سازه فشار وارد ميکندرا يز ،بايست نيرو هاي فشاري را تاب بياورد يک سازه براي ايستادن مي هکار تحمل نيروي بار اغذي ربه همين دليل در سازه هاي کاو رندادقابليت بيشتري نسبت به نيرو هاي فشاري) خمشي(تحمل نيرو هاي تنشي

اي‐۲ ،سازه بنا بريا نيروي بار وارده به صورت آويزان شدن از باال تحمل شود و نه از طريق فشار بر پايين و ‐۱بدست آيد؛ روش سهميتواند از ن ينهايتاً ميتوان راهکاري نو ‐۳ رد وده همزمان از مصالحي ديگر در سازه که تحمل وزن را به عهده ميگيرند سازه راتکميل کاميتوان از طريق استف

ن يا. است يکاغذ يراهکار استفاده شده در سازه ها اين روش، شود که يکاغذ تحمل م توسط تنهادر آن نيروي وزن و خالقانه ارائه داد که وارد بر آن يفشار يرويبا ن تواند ضخامت و قطر متناسبين حال ميکه در ع بدست مي آيدا لوله يخاصيت توسط شکل دان کاغذ به صورت رول

ن يدارند بهتر را يفشار يرويتخت از جنس کاغذ که احتمال تا خوردن و شکستن در مقابل ن ين شکل از کاغذ بر خالف صفحه هايا.داشته باشد يرو هنگامیدر کاغذ چشيپ. کاغذ را ندارد يچش درجهت محور واقع شده در طول افقيپ يرويتحمل ن يي، عالوه بر آن کاغذ توانانه استيگز يرويافتد که ن ياتفاق م ين زمانيق عکس العمل رو به باال در سازه وجود ندارد، و اياز باال و تحمل آن از طر يفشار يروين يدهد که همزمانيم

در طول ياگر شکاف ( رو نتواند در آن حرکت کنديدر طول سازه وجود داشته باشند که ن يگر نقاطيد انيبدر طول سازه حرکت نکند به يفشارختن يفرو رن نقطه سازه امکان يم در طول کاغذ حرکت کند و در اير مستقياند در مسوت يوزن نم يروين نقطه نيجاد شود در ايا ييمقوا يلوله ها

يزن در طول سازه حرکت مو يروينکه نينان از اياطم ‐۱ د؛ينمايدو نکته مهم م با عناصر سازه ایستا يا يداشتن سازه ا يجه برايدر نت ).داردکردن سازه است، ١٣ت در سازه سخت ين وضعيبدست آمدن ا ين راهکار برايخواهد ماند که مهمترباقی ن حالت ينکه به همينان از اياطم ‐۲ کند و هايژگين ويارنده ار سازه حرکت خواهد کرد که شکل لوله در بر ديوزن در طول مس يرويشکند و خم نخواهد شد و نيسخت باشد نم که يسازه ا

نازک يورق ها و نوارها يريچون بکار گ يداتيتمه ،طول بلند لوله ها در سازهيا ساختمانی يا شکل و يخاص مانند سطوح قوس ياست و در مواردنقاطي از سازه که هر چند به دليل خطر شکستگي و خم شدن لوله هاي کاغذي در .ثر باشدسازه مؤ ييستايتواند بر ايدرنقاط حساس سازه م يفلز

کلي مزاياي استفاده از اين مصالح بر محدوديت هاي آن ارجحيت خت بنا با آن نيز وجود دارد اما به طورمحدوديت هاي در سا ،١٤قوسي شکل است .دارد

يريجه گينت

آنها ازان مقبول افتاده است که گويي مصالحي غير چن... در گرايشات رايج در فضاي معماري امروز استفاده از مصالحي چون شيشه، فلز، بتن، و

ن فنون ياباز آفريني .در حال فراموشي است همورد استفاده بود سازي که در طي قرون متمادي نوجود ندارد و يا به بيان ديگر دانش فني ساختمان يدنياي امروز بهتر يها فني ساخت سنتي و پيشرفتايجاد تعادلي بين ارزشهاي دانش ، استکمينه تکنولوژي معماری با شعار اصلي در رويکرد

ز به يخود را ن يش روين مسائل پيدار در هر سرزميپا يمعمار ياجرا يبرا يبوم يدارند ضمن خلق طرح ياست که سع يطراحان يراهنما برا .ن شکل حل کننديبهتر

نه يتواند گز يم يکاغذ يسازه ها. است کمينه يکمک تکنولوژ جاد ساختمان ها بهياجرا و ا يبرا ييهااز راهکار ينمونه ا يکاغذ يسازه هاد ين دخل و تصرف در آن از مرحله توليبدون کمتر ،عتيد، احترام به طبنباش ينه سازه و معماريدار در زميف توسعه پااهدال به يجهت ندر يمناسب

بنااين مصالح پس از تخريب يقابليت بازيابهمچنين .مصالح است نيبنا شده از ا يساختمان ها يها يژگيپروژه ها از و يتا اجرا يو آماده سازکاهش هزينه ها و و عتير بودن آن در طبيد پذين عنصر، و تجديعت مدارانه ايطب يها يژگيدر کنار و .مانع از آلوده ساختن محيط خواهد شد

ر جهت احقاق اهداف معماري پايدار و در نتيجه توسعه پايدار قدمي د ي،صرفه اقتصادي حاصل از مصرف کاغذ به عنوان عنصر اصلي سازه و معمار .است

ار مورد توجه بوده است، حضور و شرکت يجامعه که بس ي بنامط وعامليمح کاربران،نياز ت طراحان در قبال يهمگام با مسئولدر دهه هاي اخير خواهد بود که سازه و معماري براي آنان آشنا و ملموس باشد، سيستم فضا در اجراي محيطي که متعلق به آنان است در صورتي امکان پذيرِ کاربران

ن مصالح يبافت چوب مانند ا ، رنگ وممتاز هستند که نه تنها يژگين ويا يرااد کمينههاي سازه و معماري برآمده از مصالح کاغذي با تکنولوژي يداتيکرده است، عالوه بر آن تمه ياز مصالح دوست با انسان معرف يه جزئن ماده را همواريا ،انسان يو معمار ينه زندگيشيبلکه حضور آن در پ

نظر بوده است امکان اجراي سازه کاغذي را در کمترين زمان ممکن حتي به دست صاحب بنا ممکن مد کمينه يها با تکنولوژ يکه در طراحنسبت به فضايي که در اختيار خواهد داشت پر رنگ تر مي نمايد و ، مسئوليت او رايمعمار يساخته است، به بيان ديگر حضور فرد در مراحل اجر

ن در جهت شناخت دوباره ينو يقدم يکاغذ معماري با مصالح .اين گامي است در جهت انجام مسئوليت معماران در آشتي دادن جامعه و معماريه جايگاه ويژه و که در معماري آيند،حال ايستا است سازه هايي بسيارسبک ودر عين و ساخت گذشته، يفنون ساختمان ينيعت ، باز آفريطب

.خواهد داشت اجتناب ناپذيري

:نوشتها يپ

۱

معماري بوم گرا ۲ High Tech ۳ Oil crisis ٤ Low Technology .تکنولوژي که به دليل عدم نياز به مهارت باال قابل اجرا توسط کاربران آن نيز خواهد بود ‐ معماري بدوي ٥ .ديده ميشودSimon Velezو معمار کلمبيايي Richard Leplastrier و معماراستراليايي Ban Shigeruنمونه آن در کارهاي معمار ژاپني ٦۷ Paper tube structure(pts) ۸ Paper cheap وي در اين طرح از نوعي پارچه استفاده مي كند كه دور لوله هاي مقوايي پيچيده . ، طراحي موزه اميليو آمابز استساخته شده از لوله هاي کاغذي شيگرو بان پروژه هاي شروع ۹در معماري در ذهن او نقش اين مصالحايده اوليه به كارگيري ،آنگاه كه دفتر او مملو از اين استوانه هاي مقوايي شده بود و او از دور ريختن اين مواد كاغذي اكراه داشت .ده بودش

.بست۱۰ Expo 2000 Hanover –Germany ۱۱ Frei Ottoرا پيش از اينکه واژه يکه که که اصول و منطق پديده هاي طبيع معماري Ecology فراگير شود بررسي مي کرد. .بنا را به همراه داشته اندنمونه اين پروژه بر پا کردن چادر هاي کاغذي براي پناهندگان روآندايي و خانه هاي موقتي در ويتنام است که مشارکت کاربر در امر ساخت ۱۲۱۳ Rigid structure .تمهيداتي مانند تقويت مقاطع حساس سازه با نوارهاي از جنس فلز رفع گردد اين مشکل نيز ميتواند با ۱٤

 : و مراجع منابع

، ٥٢‐٤٤ صص،١٤٥مجله کتاب ماه هنر،شماره، "شرفت آنهاير پيو س يريو نحوه شکل گ يکاغذ ين سازه هاينو يبر تکنولوژ يجستار"ه؛زرکش،افسانه؛ ياخوت،هان ‐ ١٣٨٩مهر

١٣٨٣، ٤٤‐٤٣، سال چهاردهم، صص ي،فصلنامه آباد "سازه يشاهکارها"سا؛ ي، پريد؛شاه محمدي،حمينمرديحس‐

١٣٨٤، ٣٢س، شمارهي، ماهنامه صنعت و ساختمان دار"يت معمارانه از نوع زاپنيخالق"د؛ ي، حميمعصوم ‐

- Alcom , Christopher G., “Improving Student Knowledge through Experiential Learning”, A Hands on Statics Lab at

Virginia Tech, Project Report ,Virginia.p.42 (2003)

- Gutmann , Robert, “Advanced Learning; Structure & Architecture” , Dover Publications, Inc. New York, (1956)

- Ray-Jones, Anna; Maki, Eiji; Mc- Donough, William A., “Sustainable architecture in Japan: the green buildings of

nikken sekkei”, Wiley-Academy, (2000)

- Terranova, Antonini ; Spirto, Gianpaola; Spita, Sabrina Leone” Forms of sustainable structure :(eco structures)”, White

Star Publisher, UK, 2008

- Alcindor, Monica, “Low tech” ,Subject of the Website: www.upc.edu ,interview with Monica Alcindor ,professor at the

Barcelona School Building - Construction (EPSEB) , Access Date Feb 2011

- “Paper Structure”s ,Subject of the Website: www. Ask.Metafilter.Com/Mefi/48182 ,Access Date Feb 2011

- “Paper Tube Structures” ,Subject of the Website: www.park.org/Japan/DNP/MTN/SB/paper,Access Date Feb 2011

- “Paper church”,Subject of the Website: www. www.galinsky.com,Access Date Feb 2011

- “ shigeruban, creator of paper tube structure” ,Subject of the Website: www.shigerubanarchitecture.com, Access Date

Feb 2011

Creating Low Tech structure in Eco-Tech architecture: 

case study: paper tube structure 

Nasim Jahandar, Master In Sama Technical And Vocational School ,Islamic Azad University, Karaj Branch,

Karaj, Iran

Jahandar.n@hotmail.com

Minoo Laffafchi, Master In Sama Technical And Vocational School ,Islamic Azad University, Karaj

Branch, Karaj, Iran Minoo.laffafchi85@gmail.com

ABSTRUCT  

Before the Industrial Revolution, there was an abundance of practical knowledge, but this 

has gradually been lost due to the introduction of new techniques that do not require the same 

level of craftsmanship. When new buildings are planned, the environmental and social impact 

of their construction is often not taken into account. In an attempt to reverse this trend, Low 

Tech, a new ecological approach to architecture, express a new look at construction 

techniques and their materials which used in the past ,to ensure that the architecture of the 

future should have ethical concerns as well as maintaining the current level of efficiency. The 

key to Low Tech is therefore to “strike the right balance between the wealth of knowledge 

built up in the past and the advances of recent years. 

Also materials which have been used by techniques in traditional structure techniques can be 

renowned as good materials in LowTech architecture because of their adopting to these 

susseccful techniques, like adobe, bamboo, paper… . 

According to prior literature in history of architecture these materials could be solutions for 

future architecture, which face to ecological problems.  

In this article we seek to describe the paper as a structural material which used in past – 

especially in Japan- and also in contemporary innovative projects. Consequently, paper as a 

structural material will be explained as these benefits in structure: Paper is durable, Paper is 

light, Paper will go back to nature, Paper is beautiful, and paper can be recycled. 

 

 

Keywords: sustainable architecture, low Tech, traditional techniques, natural materials, 

paper structure.