1

1،2گرایی گرایی و ساخت گرایی، ناواقع گرایی با واقع برساختنسبت

گنولیکارال ب

3وحید پاشایی

چکیده:

دس دایشالوؼبسف اػتفسد اػت و وؿؾ داسد ساث گشایی ثشػبختایي ؿتبس تشخو ثخـی اص هذخل

یؼذ هذخل تالؽ داسد تب و گشایی سا سؿي ػبصد. گشایی ػبخت گشایی، بالغ ثب الغ گشایی ثشػبخت

گشایی سا تجییي وشد ػپغ آى سا ثب گشایی بالغ ثب الغ گشایی ثشػبختبی ااع اؿتشاوبت تفبت

هؼتمل اص ري یبی بیی اص خبى ثذى پذاؿت یظگی گشایی ث همبیؼ گزاسد. وخای ثب الؼیت ػبخت

پبی ػبهلیت ػمل ػولی یض ثشػبختي دبسبی اخاللی ػبختبسی ظشداؿتي ثیبدی دسی ثشای اخالق ثش

. اص دیگشػ یت گشایی اػت گشایی بالغ ثب الغ گشایی ثشػبختاتضاػی، تشػین ع ساث ااع

گشایی اػت و دس لؼوتی اص تخی ایي ظشی، تفبت اػبػی آى ثب ػبخت گشایی ثشػبختگشا غیشجیؼت

گشا داسد. جیؼتتخیی

گشایی. گشایی، ػمل ػولی، هؼتمل اص ري، ػبخت گشایی، بالغ گشایی، الغ ثشػبخت واژگان کلیدی:

1 Bagnoli, Carla, "Constructivism in Metaethics", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2014 Edition), Edward N.

metaethics/-http://plato.stanford.edu/archives/win2014/entries/constructivism(ed.), URL = < Zalta ایي تحقیق با حوایت هالی پژشگا قرآى حدیث اجام شد است. 2 pashaeivahid@gmail.comپژشگر گر اخالق ظری پژشگا قرآى حدیث 3

2

گرایی گرایی و ناواقع در مناقشه واقع گرایی برساخت

ى حتی اگش ػبختبسگشایبى ثتاذ یه هؼبؿبػی ثشای ػجبسات دبسی اسائ دذ دیذگب خد سا ثش ای

ثشخی اص هتمذاى هوىي اػت فك دذ، اذ ػبخت ؿذبی اخاللی ثش احتوبل حمیمت گضاسؿىلبی اخاللی

گشایی الغدس اسائ یه خبیگضیي اكیل ثشای گشایی ثشػبختاػتذالل هبلـ وذ و ثب ایي خد

ثبیذ دس گشایی ثشػبختایي ػخي ؿىؼت خسد اػت. یه خاة ث ایي اؿىبل ایي اػت و ثب گشایی الغب

حص فشااخالق سایح لشاس گیشد دس حبلی و پشط ػبختبسگشا و ث ػاى یه هؼئل دس حص ػمل ػولی

ثب تخ ث ایي حمیمت و تؼبسیف هختلفی تش اػت. ؿد اص تحمیمبت كشفب هؼبیی گؼتشد هبیت آى ؿشع هی

گشایی دس ؼجت آى ثب الغ گشایی ثشػبختثشای تجییي خبیگب تالؽاص الغ گشایی اسائ ؿذ اػت.

هجبحثبت اخاللی ثب هجبحث غیشاخاللی هؼبؿبختی (1گشایبى هافمذ و الغ .گشایی ثؼیبس پیچیذ اػت بالغ

روش هلذالیبی اخاللی ثشخی البت یظگی( 3خد داسذ هبذ دسػتی بی اخاللی یظگی( 2هـتشوذ

گشایی ظش دس یه ؿىل الغ اهب یه اختالف .وذ ب سا ثیبى هی بی اخاللی ایي یظگی گضاس (4اذ ؿذ

بی اخاللی ساثي یظگی (5تش سا دس ثشداؿت ثبؿذ هجی ثش ایى خد داسد و یه ظشی ثبیذ ادػبی لی

اخاللی هؼتمل اص ري ؼتذ.

ؿد و دسثشداسذ ایي ادػب اػت گشایب هشتجي هی گشایی ث الضام جیؼت ػال ثش ایي ثخـی اص دسى الغ

بی ػبدی ؼتذ وبى هؼیت هتبفیضیىی بی اخاللی ؿجی یضگی آچ ؼت ایي اػت و یظگی (6و

هؼتمذات سایح سا دس خلف هلذاق ایي بی اخاللی گضاس( 7بی غیشاخاللی سا داسذ ایى یظگی

وذ. ب.ثیبى هی ظگیی

اذ. خشیبى ػبختبسگشایبى یهی ث س لغ گشایی هاهغ هختلفی سا پزیشفت الغ ثحث ػبختبسگشایبى دس

گشایی بی بالغ وذ اهب ثب ایي خد، آب شص گبی هتفبت اص دیگش ؿىل گشایی شفذاسی هی اص بالغ

اذ. اتخبر وشد

( هـتشن اػت. شچذ دس همبیؼ ثب 7( 6ثب ؿبى گشا بثضی ادػببی جیؼت ػبختبسگشایبى اسػیی

]ظشی[ هؼتمذ اػت و هلذاق (8د ؿ سد هی گشایی ثشػبختگشایی، ایي بی الغ ثشخی اص هـخل

هجتی اػت . ثش ؿشایي احؼبػی یب ػمالی ػبهل ث خبی خدی هؼتمل اص ريبی اخاللی یظگی

گشایی ثؼیبس پیچیذ اػت. ثشخی اص گشایی بالغ وبت ؼجت ث هبلـ الغ گشایی ختثشػبحبلت

هشح وشد اص هجبحث ث س هدضا ؿبػب اص هبیت حمبیك دبسی سا ػبختبسگشایبى وبتی ػال ؼتی

بس احىبم اخاللی گشایی دسثبس دالیل شفذاسی وشدذ حتی اگش دسث دیگشاى اص الغ فشااخالق خذا وشدذ.

3

وذ وبتی، وؿؾ هی گشایی ثشػبختتشیي ع هحلشا دفبػی ػبختبسگشایب داؿت ثبؿذ. ثلذپشاصا

گشایی سلن صذ. گشایی بالغ خبیگبی ثیي الغ

بیض گشایی هتو گشایی بالغ سا اص الغ گشایی ثشػبختوذ دیگشی ثب تدذیذظش دس وبسوشد هفبین تالؽ هی

هـتشوذ چشاو گشایی ثشػبختگشا دس سد گشا بالغ ػبصد. وشػگبسد ث م ظشؽ اؿبس داسد و الغ

دذ، گ و ؼتذ ـبى هی و دسػتی یب بدسػتی اؿیبء سا وبىاػت وبسوشد اكلی هفبین دس احىبهی

خبسج سا ـبى دذ. دس همبثل، ثبثشایي اگش احىبم دبسی دسػت ؼتذ ثبیذ ثشخی اص الؼیبت خبى

ث خبی ایى ای و دس احىبم دسػتی یب بدسػتی ؼتذ، وذ و هفبین دبسی ػبختبسگشایبى گوبى هی

ثشای بهذ. بی هؼبئل ػولی هی حل سا یه وبسوشد ػولی داسذ ]و[ آب سابی الؼی سا ـبى دذ، یظگی

ب یه ش یه یظگی اػتاس ثبؿذ اهب دس ػم ثشای چگگی تصیغ خثیتاذ ث وی ػذالتو، هفم

دیگش ظشیبت فشااخاللی سا تشػین گشایی ثشػبختثیي دذ. وشػگبسد دس اداه همبیؼ پبػخ ػولی پیـبد هی

اذ تب حذی و یه دبس الؼی گشایی حمیمی و هذػی اػت احىبم اخاللی حمیمی وذ. ثشخالف الغ هی

بی گشایی و هىش حمیمی ثدى دبسیبت اػت چشا و یظگی دذ بالغ هؼتمل اص ري سا ـبى هی

ثش ایي ظش اػت و احىبم ػولی دسػت بدسػت خد داسذ ثذى گشایی ثشػبخت ؛دبسی سا هىش اػت

تاذ ، ویگشایی ثشػبختتكیف ایي و حمبیك دبسی هؼتمل اص ری سا دسثبس دیب ـبى دذ. اهب ایي سا

اؽ ایدبد وذ. خؼتیي سؽ دیگش ااع هختلف فشااخاللی گشایی ثشػبختث كست هظن تفبتی ثیي

وذ. اهب و دسثبس خدی هؼتمل اص ري هدش هی (8) گشایی سا ث ادػبی گشػگبسد، ]ثشای همبیؼ[ الغ

ؿد، ؿبهل گشایی ث كست ػیغ تؼشیف هی ت. صهبی و الغگشایی دس ایي سؽ هحذد یؼ تؼشیف الغ

هجتیبیی و ثش ثشخی اص حبالت ری ؿد هبثك ثب ایى احىبم اخاللی ث ػیل یظگی بیی هی دیذگب

وذ بظش ث ایي حمیمت اػت و دهیي سؿی و وشػگبسد ثشای همبیؼ تشػین هی ػبصذ. دسػتی سا هی اػت

گزاسی آصهبیی ]اسصؽ گشایی هىش ایي یؼتذ و احىبم اخاللی لبثل دسػتی تؼبسیف هؼبكش بالغ ثشخی اص

اتخبر یه ادسان هتسم )ػیغ( اص حمیمت سا ث ػاى یه هفم هؼبیی حمیمی[ ؼتذ. دس ػم آى تؼبسیف

وذ. هی

بی اسصؿی یؼتذ هؼتمل اص دیذگب گشایی و هؼتمذذ حمبیك اخاللی بیی اص الغ ثب ؿىل گشایی ثشػبخت

ؿد خاذ هی اگبسی ثیبىگشایی هافك اػت و وچیي ثب ؿىلی اص بالغ گشایی ثشػبختهافك اػت.

ثشای ساوبیی ث ػول اػت هؼتمذ اػت و وبسوشد ػجبسات دبسی ث خبی ـبى دادى هؼبئل هشثى ث الغ

ػای هیبی سا ث گشایی ثشػبختؿذ. لزا اوثشا ص ثبس هتفبتذ اػتفبد هیای و ا ثیبى وشدى حبالت ری

4

بی داذ ؿىل گشایی و حمبیك دبسی سا هؼتمل اص ري هی بیی اص الغ دذ ثیي ؿىل خد اختلبف هی

گشایی و ث س ولی هىش ش گ حمیمت دبسیذ. اص بالغ

تاذ وی اگبساى ثیبىبیی اص هؼب ]ػاالت هؼبداس[، ثب توشوض ثش پشػؾظش ولی وشػگبسد ایي اػت و

و یبصهذ ع هتفبتی اص پظؾ فلؼفی دسثبس هبثغ دبسیت هؼبی هبػجی ثشای دالیل دبسی ایدبد وذ

فویلت ایي .دآییی، دبسیت هشثى اػت ث تابیی هب ثشای خداذیـی خگشایی ثشػبختثبؿذ. هبثك ثب

گشایی وین. ایي گب ػبختبسگشایب، ثش خالف الغ ظشیفیت اػت و هب اػتذالل وشد ثش هال آى ػول هی

اخز سا ب همجلیتگشایی، ثبیذ بی[ الغ ب ؼتذ. ثشخی اص ]و هذػی اػت و اػتذاللب هؼتمل اص تابیی

گشایی هـتشن اػت و ثب ایي ادػبی بالغ گشایی ثشػبختی ذاسذ. وذ احتیبخی ن ث تهیحبت فلؼف

دبسیت یه یظگی دسی اؿیب یب چیضی و ثتاى هؼتمل اص هالحظبت ػولی و هب سا ث ػاى اسصؿگزاس

هبػت بی سلیت هشثى ث تهیح دیذگب گشایی ثشػبختوذ یؼت. ثب ایي حبل، اختالف خبلت ثیي هؼشفی

فی دسثبس دبسیت اػت.فلؼ

4گرایی و ساخت گرایی برساخت

هجتی ثش ػن گشایی ثشػبختػبختبسگشایبى هتوبیل ث پزیشؽ ایي هلت ؼتذ و اویت ]اػتجبس[

گشایی یؼت. ثلى دس ایي ثیؾ فت اػت و جیؼت حمبیك ػولی گشایی بالغ هخلكـبى دس هبلـ الغ

وذ و تهیح داد ؿذ. اهب هتمذاى اػتذالل هیبی ػبختبسی اػتذالل ػولی یظگی اص ظش ]دس هوي[ثبیذ

هجتی اػت. اػتذالل هخبلف بی اخاللی ثش اسصؽػولی غیشهؼتمین یب هؼتمین هفم ػبختبسگشایب اػتذالل

دسثبس گفتگی حل افالى حل فشااخاللی ؿجی هؼوبی غیشلبثل وذ یه هؼوبی غیشلبثل تشػین هی غبلجب

ثیی یچ دلیلی پیؾ"گب تاذ ههع لید اخاللی ثبؿذ ن جبؿذ. اگش جبؿذ آى اثیفشى. هالحظ ػولی ن هی

پب ای ]پیؾ تشیي ػمبیذ هب سا دس ثشگیشد یب ث ااع هختلف ػبد ای و هحىن ؿد ثشای اكل پذیذاس ؿذ وی

عاى ب ها طبیعت دربار قاعدی با را دین اجام اخالقی ظر از باید ها آچ ک است فرااخالق در ضعیتی 4

دربار تردیدایی شک ب پاسخ ادعای ظری ایي. سازد هی هرتبط دین هی اجام را عولو ع ک یعاهال

ها ک اهر ایي دادى تضیح با دارد را اخالقی عییت دربار تردیدا شک اخالقی احکام اییر اعتبار

اد شد عولی ر ذاتی ک ای اخالقی قاعد اساس بر ها بابرایي کین، عول تاین هی بلک کین کوک تاین وی

)م(کین. عول هی

5

بی گب هحذیت اگش ثبؿذ آى "اذ احتشام ثگزاسد. ت گب داؿتسا ثبث ای[ و دسن هب اص هفبین اخاللی افتبد

یب گشایی ثشػبختگشایی اػت. ثذیي هؼی اخاللی خدػبخت یؼتذ پزیشؽ آب ث ػی ػشػپشدى ث الغ

ثشد. گشایی تحیل هی وذ یب آى سا ث الغ دالیل اخاللی سا ثش هؼیبسبیی لشاسدادی ثب هی

اػت. ایي ثشای پبػخ ث اػتشام ؿجی]اػتشام[ اثیفشى گشایی ثشػبختاػتشاتظی هتؼبسف ایي د

دذ. ب ث تفبػیش هختلف اػتشام پبػخ هی اػتشاتظی

تاذ ث ثشاگیختگی تفؼیش ؿد دػت ون ث ػاى ثخـی اص ایي الؼیت و ثشخی اص اال، اػتشام هی

تاذ اػتبدؿبى ثش ؿدات هی. وذ تىی هییـبى ثش ؿدات اخاللی ب ثشای تخی دیذگبػبختبسگشایبى

پشداصی ث ظش آسد. شچذ سا ثشای ظشی "ػبختبس ثی"ای اص لید دبسی اػتلضام اػتبدؿبى ثش هدوػ

ث س ولی مؾ ؿدات سا صیش ػؤال ثشد ثذیي هؼی هؼبئلی ،ػبختبسگشایبى پبػخ دادذ و اػتشام

ؿبختی سا ث خد آسد اػت. ػبختبسگشایبى ثشخی اص هتمذاى آب، دسثبس مؾ ؿدات دس تخی سؽ

ثیي تدبغ تؼت فلؼف اخالق ؿبهل دس تخی هؼتجش ظش داسذ. هبثك ظش اػىلى، سؽ ػول ػمالی اختالف

پزیشین. چیي اػتجبس الی آب سا هیظشی ؿد احىبم اخاللی اػت، یؼی احىبهی و هب هؼوال هفشهبت

هـأوذ، تب خبیی و آب ث ػاى یه ایفب هی ؿد احىبم اخاللی مؾ هوی دس تخی ػبختبسگشا

آیب ایى ثب اػت هشتجي لؼوتی تب هتمذاؾ ػبختبسگشایبى ثیي سذ. اختالف خبسخی ثشای اخالق ث وبس وی

خیش؟ ش چذ، ثبثش ظش اػىلى، ایي ذفی یؼت و هب یب ؿد هی ؿدی احىبم ث ػلت هبغ( ظشی ایي)

ثشاگیض اػت و هب ن ث و ؿدات هتػل ـین ن اص آب هیذ ثبیذ دجبل وین، ثذیي ح و ؿه

لؼوتی دبسی پشداصی دس فلؼف اخالق لوؼتی تحلیلی ؿین. اػىلى ایي دلیل سا داسد و ذف ظشی

ثشای پیـجشد ادسان هب اص اكل اخاللی حذاوثشػبصی تاوذی هب اػت ثػیل گشایی ثشػبختاػت. پشط

ب سا ذاؿت ثبؿذ. تجییي ادسان هب اص دالیل ػبصذ اكل اخالییوبى و یچ وغ یبسای سد هؼمال آى

ت دس تخی ػمالی یؼتذ. اهب و آب هافمذ و یه بی ػبختبسگشایب هافك مؾ ؿدا توبم دیذگب

لت ثبؿذ ثلى ثبیذ ثب دسن هـتشن اص اخالق وخای داؿت ثبؿذ. فشااخالق هبػت جبیذ وبهال اكالح

هیی ثش الؼیتی و ثشخی اص ػبختبسگشایبى ثشای تػؼ دیذگب خیؾ تاذ ث ثشاگیختگی ثبیب، اػتشام هی

اذ و هؼیبسبی اتخبة ػمالی یه ػبختبس اذ تفؼیش ؿد. آى ایى آب ث ایي ایذ هتػل ؿذ ثؼت ث وبس

بی ػبختبسی )تشویت( داسذ. ایي هؼیشی اػت و تػي و ظشیبتی و هؼیبسبی اخاللیبت سا ثش یظگی

پیشاهى غیشػبختبسی ثدى هدوػ لید اى دثبس ت گ هی اذ اتخبر ؿذ اػت. ایي ػمل ػولی هجتی وشد

ػبختبسگشایبى ث اػتشام اثیفشى پبػخ هی دذ و تػل ث چیي لیداتی .دبسی تدذیذظشی داؿت

6

گشایی. ثلى تػلی اػت ثشای ػین وشدى ث الغ گشایی ثشػبختاػت هؼتلضم تحیل ػبختخد

بی ػمالیت ػولی. یظگی

كشفب هؼئل سا ث ػح ػمل ػولی هتمل وذ و تػل ث هؼیبسبی ػمالی ػبختبسی ل هیهتمذاى اػتذال

وذ؟ ػال ثش وذ. چگ ػبختبسگشایبى دبسبیی و هذػی ػبختبسهذی ػمل ػولی ؼتذ سا تخی هی هی

لؼیت هجتی ؼتذ. پیـبد بی دبسی ا ایي، آى دبسب یب لشاسدادی ؼتذ یب الؼی ثش ثشخی اص یظگی

ؿذ، ثشای ادبم ایي وبس اكلی ایي اػت، صهبی و ػبختبسگشایبى وبتی ث هؼیبسبی ػبختبسی هتوؼه هی

ػمالی خد داسد، چشا و چیي هؼیبسبیی خابى اسصؿبیی ؼتذ و گشایی دسثبس ػبهل خؾ ث الغ تب

ثبؿذ. ػبختبسهذ وی

وذ و دالیل سد ثشای اسصؽ اؼبیت ذف یظ ثیـتش اتمبدات اػت. هتمذاى اػتذالل هیاػتذالل وشػگب

گشایی اػت. وشػگبسد ثش ایي ثبس اػت و ثشای سػیذى ث اػتؼالیی وبتی گبم ثشداؿتي ث ػی الغ

بی خدهبى ث اسصؿوذی اؼبى یبصهذین. اهب ایي هشستب همی یؼت و اسصؿوذی یه چیض سا ث اسصؽ

اسصؿوذی خدؽ هـشى وین. ثـشیت هوىي اػت فبلذ اسصؽ ثبؿذ ل احتوبل هـشى ثدى اسصؽ هب یب

ای سػذ ثش پبی ظش هی یت ػولیوبى ث آى ثشد. دفبع ػبختبسگشایبى وبتی اص ػییت الضاهبت اخاللی ث

گشایب اػتاس اػت، و وبى اسصؽ هلك اؼبیت ]وشاهت راتی اؼبى[ اػت. اگش چیي اػت پغ الغ

ػبختبسگشایبى پبػخ هتوبیض یی ث چبلؾ بی ؿىبوب اسائ ىشدذ.

بی ذگبوبتی اػت و ػبیش ااع دی گشایی ثشػبختدس حبلی ایي اتمبد ث خلف خبة ث

وذ. ایي دبسب تب اذ سا یض تذیذ هی ای و ث دبسبی ػبختبسی اػتذالل هتػل ؿذ ػبختبسگشا

گشایبى و تب حذی دبسی تب دذ. ادػبی ػبخت وذ ثلى وچیي فؼبلیت اػتذالل سا تـىیل هی تظین هی

جییي دسػت هؼبئل ػولی خد داسذ ن ایي حذی تكیفی اػت: ایي اػت و ن دبسبیی ثشای ت

دبسب ن ثشای تجییي )دذ. بی ری تـخیق هی لی سا اص ػبیش فشایذب فؼبلیتآسی ػو دبسب اػتذالل

ثبثشایي دسن دبسبی (ؿذ بی ری تـخیق داد هی هؼبئل ػولی ؼتذ ن اص ػبیش فشایذب فؼبلیت

خبى اص ثخـی آب هؼبیی چ دس اذ، تكیفی حذی تب آب وذ: اگش شام سا ثیـتش هیػبختبسی یه اػت

گشایی دسثبس دبسبی ػبختبسی هتفبت اػت. اص الغ گشایی ثشػبختیؼتذ؟ هؼئل ایي اػت و آیب

هع ثحثه گشایی ثشػبختگشا ث خبی توؼه ث دبسبی ػبختبسی الغػشادبم چ چیضی دس ساث ثب

ؿبختي یه سؽ هتوبیض دس تىویل تالؿوبى ایي اػت و هب دس ث سػویت اػت ؟ خا بخا ههع ثحث

اذ و هب ثبیذ ثیي د ؿی هدضا ثشای تالؽ دس خت ب هذػی ثشای ]اػتخشاج[ دالیل ػیی بهفك ؼتین. وبتی

7

چشا الف دلیل ثشای ادبم ة ث ؿوبس »تي ث ایي پشػؾ ث دالیل ػیی توبیض لبئل ؿین. دس پشداخ یبفتي پبػخ

گشایبى وذ. الغ گشا ن ػبختبسگشا اص ػبكش غیشػبختبسی غیشاؿتمبلی اػتفبد هی ن الغ« آیذ؟ هی

و الؼیبتی ظیش الف ثشای ادبم ة « الؼب دسػت اػت»یؼی « دذ ایي فمي ادبم هی»گیذ: بگشا هی جیؼت

گشای ثب ایي پبػخ الغ«. تهیح سؿی ن ثشای چگگی دسػتی آى خد ذاسد یچ»آیذ هی ؿوبس دلیل ث

هى تاذ هدذدا تخی ؿذ تشی و وی ای گشا دالیل اػتجبس احىبم اخاللی ثش اػتجبس احىبم پبی بجیؼت

. اػت

داذ. آبى هؼتمذذ و یه سؽ هتفبت هی بگشا دلیل اػتجبس احىبم اخاللی سا دس گشایبى جیؼت الغ

آیذ، ثشای هثبل، حمبیمی دسیبس بی تدشثی ػبدی ث دػت هی حمبیك دبسی حمبیمی جیؼی ؼتذ و ثب سؽ

خاذ ایي ااع اذ(. ػبختبسگشایبى وی گشا تكیف ؿذ پبػخ ػاهل ؿشایي آسهبی )و جیؼت

و ث دبسبی ػبصذ فؼبلیت ػمل ػولی هتػل گشایی ثشػبخت. آى ع اص گشا سا تلذیك وذ جیؼت

بی اخاللی ث فشوبؾ یظگی گشایی ثشػبختؿد غیش تملیلی اػت. سا حل ایي ع اص پیـبد هی

شای اص هؼیبسبی ػمل ػولی اػت. ث( راتب هؼتجش)حل آى یه تجییي خداثجبتی بی جیؼی یؼت ثلى سا یظگی

سی ػبهل ػمالی و للذ ادبم ػول سا داسد بیی دس ااع هختلف اػوبل پیؾ هحذدیت گشایی ثشػبخت

ؿذ. بیی دس دالیل دبسی دس اثش تید یه اػتذالل ػولی اتخبة هی خد داسد، اهب چیي هحذدیت

گشایبى و الغ بسی اػت. دس حبلیتخی الضاهبت اخاللی ث ػاى الضاهبت ػمل ػولی یه الضام وبهال د

گشا ػلی ثدى گشایبى جیؼت سصذ الغ بگشا ثش ثذیی ثدى حمبیك لؼی دبسی اكشاس هی جیؼت

ثش الصه م ظشات گشایی ثشػبختدذ، وذ اویت هی فشایذبیی و هب سا ث اسصؽ چیضی سوى هی

اسصیبثبی چى هب توشوض داسد.

گشایی دفبع گشایی جیؼت آؿىبسا اص الغ ،اختوبػی گشایی ثشػبخت، ظیش گشایی ثشػبختص ااع ثشخی ا

هفم ػبصگبس ثب ثبیذثشگشفت اص ایي ادػب و دسن همجل اص گفتوبى اخاللی وذ. و ػبختبسگشایبى هی

وذ ص ػبختبسگشایبى وبتی ادػب هیدس حمیمت، ثشخی ا .گشایی داسذ الضام ػیؼی ث جیؼت ثبؿذ اص خبى ػلوی

گشایی اػت. فلؼف اخاللیـبى تب هبػت جیؼتدآییی و خ

وذ و سا هتوبیضی ثشای تجییي دالیل ػیی پیـبد داد اػت. ادػب هی گشایی ثشػبختثب ایي حبل،

دس گشایی ثشػبخت. اػت هجی اص هؼیبسبی ػمل ػولییه تجییي خداثجبتی )راتب هؼتجش( ثش گشایی ثشػبخت

گشایی ث دجبل یه اكل هؼلن یب اكل الی یب دلیل ػیی دس حص حمبیك اخاللی همبیؼ ثب ثشخی اص ااع الغ

ثیشی ثشای اخالق، آبى ثش ایي ثبسذ و هب دس ؿىل دادى یبت هؼتمذاتوبى، ثب هـأیؼت. ث خبی اسائ یه

8

اػتؼوبل فشااى ػمالیت ؼتذ سثش ؼتین. ثشای و، دس هسد اص ثشػبخت ای و دسی دسػتی هؼیبسبی

ػبصد. ایي الضاهبت وبتی، اهش هلك یه آسهبى سؿي ث ػیل الضاهبت ػمل ػولی اص ػبهل اخاللی ػمالی هی

ثبؿذ. اػتذالل ػملی یؼتذ اهب دبسبی آى هی (اكل)همذهبت

دس هسد الغ گشایی ش د یه خبیگضیي ثشایه ث دلیل خدآییی اسائ فشهی هفك یب بهفك، توؼ

گزاسی ػیی اهب دسی اػت. اػت. تخی ػبختبسگشا ثشای اسصؽ آى تشدیذ اص اىبس ػیی یب تخی

ثدى ػال ایي اػت و دلیمب چگ ایذ اتضاػی اػتجبس ػمل ]غیشاؿتمبلی[ ػبختبسگشا، هؼئل اكلی دسی

ثش هفشهبت اخاللی غیشلبثل تخی ثب ؿذ گشایی ثشػبختوذ. ثبثشایي، گشای ایي اػت و سا هشتفغ هی

(البف اخاللی یب وشاهت اؼبىهجتی اػت )شفی اخاللی وبتی ثش اسصؽ ثی گشایی ثشػبختاػت. ثشای و

صیشا ،هؼی اػت ثی گشایی ثشػبختدس تحلیل بیی یؼی تمبهبی احتشام ثشاثش ثشای افشاد. گشای ایي اػت و

تاذ هؼتمل اص آى ایدبد ؿذ پذاؿت ل ظشیبت اخاللی و فمي هییػ آصهى هثوشثوش ثدى تبیح تب ث

دس ب یچ هلبدس ث هلثی اص یظگیثتاذ خدؽ سا ووه وذ گشایی ثشػبختدس ایى ػال ؿد. ث هی

بئل ث اكل ػبختبسی ؼتذ ذاسد.خ هویضی دس هیبى دیگش ظشیبتی و ل گشایی ثشػبخت هیبى یؼت

وبت ػبختبسگشایبى وبتی وبهال اص پبسادوغ هـتول ثش فوبی ایي ادػب آگبذ و احىبم اخاللی

ػملی هـخق وبذ خة ثذ، پیؾ اص اػتذالل ػملی هـخق یؼتذ اهب ث ػاى یه تید ثشای اػتذالل

وذ. ثب ایي حبل ثشخی اص ب وی ؼتذ. اػتذالل ػولی یچ ووىی ث هظس وـف یه ظبم اخاللی اص اسصؽ

ظش ث ؿخق و اػت ایي گشای بی اخاللی ثشای ػبختبسگشایبى وبتی خد داسد. ثبثشایي ااع هؼشفت

ثبؿذ. هبثك ظش ػبختبسگشایبى، دفبع اص دلیل ث هح ثبیذ چ هبذ آیذ دس گشایی ثشػبخت ظشی و داذ هی

بی اگش هؼیبسبی اػتذالل ػولی ثیبد و اػتذالل "دسی اػت. ث ػاى و اظبسات ایل چیي اػت:

ؿد( اؼبی ثبؿذ، ش گ دفبع اص ایي هؼیبسب ن دسی اػت )چشاو اص ثؼیبسی اص ویي هؼیبسب اػتفبد هی

ایي ع اص پبػخ تب "اذ دفبع یؼت( ن بلق اػت )چشاو ایي اصظش هؼیبسبیی و ثیبدیي خاذ ؿذ

ب ثلى تػي ػبختبسگشایبى یهی یض اسائ ؿذ اػت. تػي وبتی

و دبسبی اخاللی اص گشایی ثشػبختای اص اػتشاهبت بیی دس خلف اػتشاتظی ایي هب سا ث هدوػ

اذ. خؼت، سػبذ. هتمذاى ػ اػتشام سا هشح وشد اذ هی بی اػبػی ػبهلیت ػمالی گشفت ؿذ یظگی

ثشدى ػاهل خبف ث ػی ثشخی اص هتمذاى ادػب وشدذ و هذل وبتی ػبهلیت ػمالی غبی وبفی ثشای پیؾ

وبتی گشایی ثشػبختل هـبثی ثشای سد اخالق سا ذاسد. ػبختبسگشایبى یهی ثشخی اص لشاسدادگشایبى، دالی

بی وگبی تاذ اص یظگی اذ و الضاهبت اخاللی هی اذ. ش د هىش ؿذ دسثبس دالیل ػولی اسائ وشد

9

اذ و تػل ث دبسبی ػبختبسی ػمالیت ثشای حل اختالفبت ػبسی اص ػمالیت گشفت ؿذ یض هىش ؿذ

.اخاللی وبفی اػت

تاذ دس همبیؼ ثب تـخیق هشتجـبى دسثبس وبلیگالی داػتبی و یه ب هی الف هیبى ایي دیذگباخت

ؿوبسد تشػین وشد ثشای حبلت ری هؼدن اػت وبلیگالیی و ؿىد هشدم ثشای خذ سا اسصؽ هی

ثشای هثبل، –ل خد داسذ بی اخاللی دسػت دس اؿتجب اػت. ثشخی اص دالی گشا، ا دسثبس ثشخی اص اسصؽ الغ

و هب وبهال هؼتمل اص گشؽ اسصؿی اػتذالل ػولیوبى اص آب –اسصؽ ؿىد دیگشاى ثشای خذ دلیل یؼت

ای[ ثشای ؿىد افشاد دلیل خثی گشایبى دس ایى وبلیگالی داػتبی ]افؼب ب ثب الغ ثشخسداسین. وبتی

وذ و وبلیگالی ب گوبى هی هتفبتذ. ثشخی اص وبتی اػت چیي ایي چشا ایى تهیح دس یؼت هافمذ، اهب

تاذ تػي ؿشح داػتبی، غیش هؼدن اػت ثب ایى ثذیی اػت و چیي یؼت. ایي ػذم اؼدبم هی

ػبصذ ـبى داد ؿد. چیي دبسبی ػبختبسی هؼتلضم اسصؽ بدى ث اؼبیت دبسبیی و اسصؽ سا هی

ػبصد ل ایى شگض ایي سا ث اػت ـبى هی دذ و وبلیگالی داػتبی یه اؿتجب سا ث ػجه خدؽ هی

بی دیگش اػت. ثیـتش دلیل اؼىبع هؼیف تحمك جخـذ، آى خل اص حمبیك غیشاكلی یب ثشخی هحذدیت

تاذ ثذى تبلن س اػت، یؼی ا هیآسذ و ادؼبم دسی وبلیگال لبثل تل بی هؼتذل اػتذالل هی وبتی

فىش وذ اهب ثب اهبع خبف ادسان اخاللی بػبصگبس اػت. اػتذالل هیب هافك اػت و وبلیگالی داػتبی

یچ دلیلی ثشای ؿىد دیگشاى یؼت. دس همبثل، ػبختبسگشایبى یهی هؼتمذذ و اؼدبم دسی وبلیگالی

یي ؿخلی ثشای ؿىد دیگشاى دالیلی داسد. پزیش اػت چ داػتبی اهىبى

وبتی ثب اػتشاهبت خبف ث آى ث دلیل توىؼؾ ث اسصؽ اؼبیت )وشاهت گشایی ثشػبختو دس حبلی

وذ و اػت. هتمذاى اػتشام هی گشایی ثشػبختراتی اؼبى( هاخ اػت، دیگش اػتشاهبت هتخ و ااع

ؿد و تب حذی وب اػت. هؼیبسبی ػبختبسی تلس هی ی ػبختبسی هتبلنایذ )تلس( ثؼیبسی اص هؼیبسب

بی ثؼیبسی ؼتذ و آب ثبیذ اسصیبثی وذ، ثبثشایي هؼلم یؼت و آیب چگ آى تكیفی اص فؼبلیت

ث ؿىؼتي آى وذ، ا ثبیذ لبدس ؿذ؟ دس همبثل ػبهلی و ث دسػتی، داؿتي دبسب سا ثیبى هی هؼیبسب من هی

تاى آب سا ثب اػتذالل دبسب ثبؿذ. اهب اگش آى هؼیبسب ثشػبصذ اػتذالل ثبؿذ هؼلم یؼت و چگ هی

ث س بهخی تب ثش خد ػاهل گشایی ثشػبختؿىؼت؟ اگش دبسبی ػبختبسی تاذ من ؿذ،

دذ تغ ؼتذ. دس ثیـتش آثبس اخیشؽ، وشػگبسد پبػخ هیخشدی هو اخاللی ثی وبهل داللت داسد ثبثشایي ثی

پزیشد و و ثشای تجییي فؼبلیت وگبى هب ثبیذ حذالل دس پیشی اص اكل ػمل ػولی تالؽ وین اهب ا هی

هوىي اػت هب دس ادبم آى ث س هبػت یب ث س ولی هفك جبؿین.

11

تاین ثذى ػت و ػبهلیت گشیضبپزیش اػت چشاو هب ویگشا تب حذی هجتی ثش ایي ادػب ا اػتشاتظی ػبخت

بی دیگش اختیبسی اػت. دس پبػخ ث ایي ػول ثبؿین. ثشخی اص هتمذاى اػتذالل هی وذ و ػبهلیت ظیش وؾ

بی دیگش اػت. ایي هؼئل دس وؾ یب وذ و ػبهلیت ثش خالف وؾ گشایبى اػتذالل هی اؿىبل، ػبخت

حتی صهبی ودذ و آى خذای اص آب اػت. دس همبثل، ػبهلیت ث ػول اداه هی ت دس حبلیػبدی هوىي اػ

وذ؟ دس ایي ادسان، ػبهلیت اختیبسی یؼت. آیب ا هـبسوت دس فؼبلیت سا تخی هی دس ظش داسد ػبهل

بخت بی خذی سثش اػت، اهب دػت ون دس ػ ثب چبلؾ گشایی ثشػبختایي هجبحثبت ـبى داد و

بی خذیذی ثشای اذیـ دس فشااخالق هفك ثد اػت. حص