การเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการคลังสินค้าในธุ...

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน)

31

การเพมประสทธภาพการจดการคลงสนคาในธรกจเครองก าเนดไฟฟา INCREASE THE EFFICIENCY OF WAREHOUSE MANAGEMENT IN GENERATOR BUSINESS

ภานพงศ ดารากย1 และ ศกดชาย รกการ2

1วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษมบณฑต วทยาเขตพฒนาการ 1761 ถนนพฒนาการ แขวงสวนหลวง เขตสวนหลวง กรงเทพฯ 10250

Panupong Daragai1 and Sakchai Rakkharn2

1Graduate School, Master of Engineering Program in Engineering Management Kasem Bundit University, Pattanakran Campus 1761 Pattanakarn Rd., Suanluang Bangkok 10250, Thailand

E-Mail [email protected]

วนทรบบทความ 1 ตลาคม 2564 วนแกไขบทความ 14 มนาคม 2565 วนตอบรบบทความ 15 พฤษภาคม 2565

บทคดยอ

การวจยฉบบนไดท าการศกษาการเพมประสทธภาพการจดการคลงสนคาในธรกจเครองก าเนดไฟฟา ซงจะมงเนนขนตอนกระบวนการการเบกจายสนคาออกจากคลงใชเวลาสงเทานน และไดเรมท าการปรบปรงโดยวเคราะหปญหาดวยแผนภมการไหลของงาน (FPC) และวเคราะหปญหาดวย Mind Map จากการเกบขอมลยอนหลง 6 เดอนกอนปรบปรง พบวา ใชเวลาเฉลยท 33.75 นาท ตอ 1 ใบเบก ในการเบกจายสนคา และปญหายอดสนคาจรงกบสนคาในระบบไมตรงกน มอตราการผดพลาดเฉลยถง 8.14% ผศกษาจงไดใชวธแกปญหาดวยการปรบปรงออกแบบผงคลงสนคาโดยใชหลกการ ABC Analysis แบบ Multiple-criteria ดวยเทคนค Analytic Hierarchy Process: AHP ควบค FIFO เพอแกไขปญหาการวางสนคาไมตรงหมวดหมและการลดระยะเวลาการหยบสนคาในการเบกจาย แลวจ าลองสถานการณหลงการออกแบบคลงสนคาใหม และก าหนดนโยบายการตรวจนบสนคาตามระบบขนาดการสงซอทประหยด (EOQ) พรอมทงสรางระบบ Google Sheet ออนไลนผานโทรศพทมอถอมาบนทกขอมลการตรวจนบ การเบกจายสนคา โดยหลงจากปรบปรง พบวา เวลาในการเบกจายสนคาออกจากคลงใชเวลาเฉลยท 20.75 นาท ตอ 1 ใบเบก มเวลาเฉลยลดลง 13 นาท หรอคดเปนสดสวนเวลาทลดลง 38.51% และปญหายอดสนคาจรงกบสนคาในระบบไมตรงกน หลงจากการตรวจนบสนคามอตราการผดพลาดเฉลย 2 เดอน ลดลง 7.12% หรอคดเปนสดสวนอตราการผดพลาดทลดลง 87.47% ซงลดลงมากกวาเปาหมายทก าหนดไว (>15%) ค าส าคญ: การเพมประสทธภาพ, คลงสนคา, การเบกจายสนคา, เครองก าเนดไฟฟา, การวเคราะห ABC แบบ AHP

ABSTRACT

This research is to study the optimization of warehouse management start the generator business. It focuses only on the time-consuming process of goods disbursement process. And to improve by analyzing the problem with the Flow Process Chart (FPC) and analyzing the problem with Mind Map. The data has been collected for 6 months, the average time was 33.75 minutes per 1 bill of lading. and the problem of un-match between the

Journal of Science and Technology, Sukhothai Thammathirat Open University: Vol.2 No.1 January – June 2022

32

actual volume product and volume in the system. With an average error rate of 8.14%. The researcher has improved the warehouse layout design by using ABC Analysis Multiple-criteria principle with Analytic Hierarchy Process: AHP and FIFO to solve the problem of misalignment of the product and the reduction of time in Picking goods in disbursement Then simulation the situation for the new warehouse design. Also set the product counting policy according to the Economic Order Quantity (EOQ) system, and create an online Google Sheet system via mobile phone to record the counting data for goods disbursement. Therefore, it is found that the average time of goods disbursement from the warehouse is an average of 20.75 minutes per 1 bill of lading, with an average time reduction of 13 minutes or a reduction in proportion of 38.51%. The average error rate for two months is reduced by 7.12%, representing a reduction of 87.47% of the error rate, which is a decrease greater than for is applied the target (>15%). KEYWORDS: Optimization, Warehouse, Disbursement, Generator, ABC Analysis with AHP 1. บทน า

ตลาดเครองก าเนดไฟฟาทวโลกมมลคา 18.66 พนลานเหรยญสหรฐ ในป 2560 และคาดวาจะถง 30.27 พนลานเหรยญสหรฐ ภายในป 2569 ทอตรา CAGR ประมาณ 5.52% ในชวงระยะเวลาคาดการณตลาดเครองก าเนดไฟฟาขายทวโลกตลาดเครองปนไฟเปนตลาดทก าลงเตบโต เชน การแกไขบรรทดฐานและการออกกฎระเบยบและนโยบายทเหมาะสมเกยวกบเครองก าเนดไฟฟากาซและดเซล การเพมการรบรเกยวกบสภาพแวดลอมการขยายตวของเมองในประเทศเกดใหมและความตองการดานไอทและศนยขอมลทเพมขน โอกาสทจะน าเครองก าเนดไฟฟามาปลอยกระแสไฟฟาในพนทหางไกลและในชนบทในประเทศก าลงพฒนามแนวโนมทจะเพมยอดขายในตลาด (investing success, 1 มถนายน 2563: [ออนไลน]). การวางแผนการบรหารจดการคลงพสดเปนสวนหนงในยทธศาสตรการท างานทมความส าคญทจะชวยใหธรกจประความส าเรจ และสามารถตอสกบค แขงในดานการแขงขนทางธรกจได ซงคลงพสดมความส าคญทสดในระบบโลจสตกสในการบรหารการจดการคลงพสด ซงตองมองคประกอบทส าคญหลายอยางเขามารวมดวยสอดคลองกบปรชภรณ เศรษฐเสถยร, กฤตยา เกดผล. (2561, พฤษภาคม-สงหาคม: 67-70). ไดศกษาและปรบปรงระบบการจดเกบสนคา และเพมประสทธภาพการเบก-จายสนคาของราน น าเพชร กลาส แอนด อลมเนยม จากการศกษาด าเนนงานพบปญหา คอ สนคามการจดเกบไมเปนระเบยบ สงผลใหใชเวลานานในการคนหาสนคา และสนคาทถกจดเกบไวเปนเวลานานเกดค วามช ารด ดงนนการจดการคลงสนคาจงมความส าคญอยางยงตอทก ๆ ธรกจ หากเจาของกจการสามารถลดตนทนในการบรหารจดการคลงสนคาได หมายถง กจการสามารถลดตนทนในการบรหารจดการคลงสนคา กจการกยอมไดเปรยบทางการแขงขนมากขน หรอสามารถท าก าไรไดเพมมากขน

จากขอมลธรกจเครองก าเนดไฟฟาทศกษา ด าเนนธรกจจ าหนายผลตภณฑและบรการเครองก าเน ดไฟฟา ระบบการจดการพลงงาน ธรกจหลกมงเนนไปทการขายและบรการดานเครองกลไฟฟาทงอตสาหกรรมทวไป ปโตรเลยม เรอเดนทะเล เหมองแร เปนตน จากสภาพปจจบนพบวา มการจดเกบสนคาในคลงสนคาทไมเปนระเบยบ เกดปญหาดานการท างานลาชาเนองจากการวางสนคาไมเปนระเบยบ ตองเสยเวลาในการคนหาสนคาเพราะสนคาวางไมตรงหมวดหม และไมตรงตามประเภทลกษณะการใชงาน ท าใหตองมการปรบปรงผลตภาพการท างาน เพอใหการจดเกบสนคาเปนระเบยบ การรบสนคา การจดจายสนคา และการจดสงสนคามประสทธภาพ จากการเกบขอมลยอนหลงชวงเดอนตลาคม 2563–เดอนมนาคม 2564 พบวา ขนตอนกระบวนการในการเบกจายอะไหลสนคาใหพนกงานใชเวลานาน โดยใชเวลาเฉลย 33.75 นาทตอ 1 ใบเบก ในการหยบสนคา และปญหายอดสนคาจรงกบสนคาในระบบไมตรงกน จากการเกบขอมล 6 เดอนยอนหลงทผานมา ตงแตเดอนตลาคม 2563–เดอนมนาคม 2564 มอตราการผดพลาดเฉลยถง 8.14% ซงจากการส ารวจหนางานจรง พบวา ยอดสนคาในระบบบอกวามของมากกวาสนคาจรง ท าใหเมอมความตองการทจะใชงาน ถาตรวจสอบเบองตนในระบบจะพบวา มของอยจ านวนหนงจงไมเกดการสงซอ แตเมอเวลาเบกของจรงทตองการกบไมม


33

ท าใหเสยเวลาในการสงซอและลาชา ดงนน จากปญหาทกลาวมาขางตน ผศกษาจงมความสนใจทจะท าการศกษาปญหาสนคาคงคลง พบวา มคาเฉลยการหยบชนงาน (Picking) อยท 33.75 นาทตอ 1 ใบเบก และปญหายอดสนคาคลาดเคลอนในระบบกบคลงสนคาจรงเฉลย 8.14% โดยคาดวาจะน าแนวทางการปรบปรงแกไขปญหาดงกลาว ดวยการวเคราะหปญหาแบบ ABC ดวยเทคนค AHP ในการก าหนดต าแหนงการจดเกบสนคาแตละประเภท และการจ าลองสถานการณ เพอลดเวลาและเพมความแมนย าในการตรวจนบจรงใหมประสทธภาพสงในการปฏบตงาน ซงคาดวาการแกไขปรบปรงดงกลาวจะสงผลใหมประสทธภาพของคลงสนคาเพมสงขน 2. วตถประสงคของการวจย 2.1 เพอศกษาการเพมประสทธภาพการจดการคลงสนคาในธรกจเครองก าเนดไฟฟา 2.2 เพอก าหนดแนวทางการเพมประสทธภาพการจดเกบในคลงสนคา และวธการปรบปรงใหสงขนไมนอยกวา 15% 3. ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 3.1 แนวคดและทฤษฎการจดการคลงสนคา การจดการคลงสนคา (Warehouse Management) คอ การวางแผนเพอใหเกดความรวดเรว ทนเวลา สะดวก มความพรอมในการจดจายของไดอยางถกตอง ภายใตการด าเนนงานในคลงสนคา รวมถงใหมคาใชจายในการด าเนนทต า เพอเพมประสทธภาพในการท างานการคลงสนคา (Warehousing) หมายถง การจดระเบยบในการเกบ วางและรกษาสนคาอยางเปนระบบ มระเบยบแบบแผน เพอปองกนและรกษาสนคาใหอยในสภาพทดสนคามความพรอมในการน าออกแจกจายไดอยางถกตองรวดเรว ทนเวลา และดวยคาด าเนนงานทต าชวยเพมประสทธภาพและก าไรใหกบกจการ โดยขนตอนการปฏบตงานคลงสนคา (Warehouse Operation) แบงออกเปน การรบสนคา (Receiving) การระบประเภทและจดกลมสนคา ( Identifying and Sorting) การจดเกบสนคา (Storage) ขนตอนของกจกรรมการจดเกบสนคา หมายถง ขนตอนการจดยด ปองกนและสงวนรกษาสนคาจนกระทงสนคาเปนทตองการใช การขยายพนทการจดเกบ และการจดวางอยางเหมาะสม การน าสนคาออกตามใบสง (Order Picking) การตรวจนบสนคา (Physical Inventory) การตรวจนบสนคาจรงอยในคลง เพอทจะท าการเปรยบเทยบขอมลกบยอดดลวาถกตองตรงกนหรอไม อกทงยงเปนการตรวจสอบสภาพสนคา และต าแหนงทเกบในคลงวาถกตองหรอไม โดยวธก าหนดการตรวจนบแบบตอเนองมรายละเอยดดงน คอ การจ าแนกวสดเปนกลม A B และ C สมตรวจสนคากลมตาง ๆ โดยไมมการก าหนดแนชดเพอปองกนขโมย การตรวจสอบวสดทยอดบนทกเปนศนย การตรวจสอบวสดทยอดบนทกเปนลบ และการใชเวลาของพนกงานทเหลอในแตละวนตรวจสอบสนคาทใกลก าหนดการจดสง (สนนทา ศรเจรญวฒน, 2555, หนา 6-11) 3.2 แนวคดและทฤษฎกระบวนการล าดบขนเชงวเคราะห (Analytic Hierarchy Process: AHP) การล าดบขนเชงวเคราะห (Analytic Hierarchy Process: AHP) มาใชในการวเคราะห เนองจากสามารถน าขอมลมาประเมนแบบทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ และมความยดหยนทสามารถน ามาประเมนในการตดสนใจ AHP จะท าการล าดบความส าคญและเปรยบเทยบออกมาเปนตวเลขท าใหสามารถวเคราะหไดโดยงายตอการตดสนใจ อกทงยงมประสทธภาพและตรงตามวตถประสงค ทฤษฎ AHP มจดเดนตาง ๆ ไดแก ผลการส ารวจมความนาเชอถอมากกวาวธการอน ๆ เพราะวธการเปรยบเทยบเชงคในการตดสนใจ โครงสรางทเปนแผนภมล าดบขน ผลลพธทไดเปนตวเลขงายตอการจดล าดบความส าคญ สามารถขจดการตดสนใจแบบมอคต ไมจ าเปนตองใชผเชยวชาญพเศษมาคอยควบคม โดยการด าเนนการวธ AHP ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ 3.2.1 การสลายปญหาทซบซอน (Decomposition) โดยอยในรปแบบของแผนภมโครงสรางเปนล าดบชน (Hierarchy Structure) แตละระดบชนประกอบดวยเกณฑการตดสนใจทเกยวของกบปญหานน ๆ ระดบชนบนสดเรยกวา “เปาหมาย” ระดบชนท 2 อาจมหลายปจจยขนอยกบแผนภมวามกระดบชน ภายใตเงอนไขของความส าคญตองมระดบทเทาเทยมกน


34

3.2.2 การหาล าดบความส าคญ (Prioritization) คอ การเปรยบเทยบความสมพนธทละค (Pair-wise Comparisons) จากปจจยทมผลกระทบตอเกณฑการตดสนใจในแตละระดบชนโครงสราง โดยวธ Principle of Hierarchic Composition การวนจฉยจะแสดงออกมาในรปแบบของมาตราสวนของระดบความพงพอใจทเปนตวเลข 1 ถง 9 ในตารางเมตรกซ 3.2.3 การสงเคราะห (Synthesis) โดยพจารณาจากล าดบความส าคญทงหมดจากการเปรยบเทยบเพอก าหนดวาทางเลอกใดควรไดรบเลอกกระบวนการล าดบขนเชงวเคราะห (AHP) 3.2.4 การวเคราะหความออนไหวของทางเลอกทมตอปจจยในการวนจฉย (Sensitivity Analysis) จะท าการทดสอบหลงจากเสรจกระบวนการทงหมด เปนการพจารณาวาถาขอมลมการเปลยนแปลงในดานเกณฑการตดสนใจหรอปจจยใดปจจยหนง จะสงผลใหอนดบความส าคญของทางเลอกเปลยนแปลงหรอไม (วรท สนวสวรรณ 2559: 10-11) 3.3 แนวคดและทฤษฎการจดเรยงคลงสนคาวธการวเคราะหแบบ ABC Analysis การควบคมสนคาคงคลง เปนงานทท าขนเพอใหคาใชจาย หรอตนทนทเกดขนจากการจดใหมสนคาคลงต าทสด ดงนน นอกเหนอจากสวนทเปนนโยบายของบรษทแลว การควบคมสนคาคงคลงควรพจารณาถงความเหมาะสมของชนดสนคาคงคลงดวย ทางทเหมาะสมจงควรจ าแนกประเภทของสนคาคงคลงออกเปนชนดทมความส าคญมาก และทมความส าคญรองลงไป วธนเรยกวา ABC Analysis ซงมหลกการในการจ าแนกสนคาคงคลงออกตามจ านวนเงนของสนคาคงคลงทหมนเวยนในรอบป โดย *Class A มสนคาคงคลงทมความส าคญมาก มมลคาคงคลงหมนเวยนในรอบปสง ระยะเวลาน า (Lead Time) มาก และสามารถตรวจนบไดงาย มมลคารวม ประมาณ 75-80% ของมลคาพสดคงคลงทงหมด * Class B มมลคาคงคลงหมนเวยนในรอบปปานกลาง และระยะเวลาน า (Lead Time) รองลงมาจาก Class A มมลคารวม ประมาณ 20-30% ของมลคาพสดคงคลงทงหมด และ* Class C มมลคาคงคลงหมนเวยนในรอบปต า และระยะเวลาน า (Lead Time) นอย ซงการตรวจนบสนคาจะท าไดยากมาก มมลคารวม ประมาณ 05-10% ของมลคาพสดคงคลงทงหมด (ธญกมล ทองกอน และลภนภทร ตลยลกษณ, 2562, หนา 3-5) 3.4 งานวจยทเกยวของ ธญกมล ทองกอน และลภนภทร ตลยลกษณ (2562, หนา 52-75) ไดศกษาและปรบปรงการจดการคลงสนคา กรณศกษาโรงงานผลตและจดจ าหนายแทงกน า จากการเกบรวบรวมขอมลภายในพนทจดเกบคลงสนคา ตงแตเดอนพฤศจกายน 2561 ถงเมษายน 2562 ยอนหลงเปนเวลา 6 เดอน พบวา การจดคลงสนคาแบบเดม มปญหาส าคญ 2 ประการ ปญหาแรก คอ ปญหาการจดเรยงสนคาทปะปนกน ปญหาทสองคอ ปญหาดานระยะเวลาการเคลอนยายสนคาไปยงรถขนสงสนคาจากปญหาดงกลาวทางผจดท าปรญญานพนธไดท าการวเคราะหปญหาดวยหลกการ ABC analysis แนวคดแบบ FIFO (First in First Out) หลกการ ECRS และกจกรรม 5ส ปรบปรงการจดการคลงสนคา ภายหลงการปรบปรง พบวา สามารถคนหาและเคลอนยายสนคาไดรวดเรวมากยงขน สนคาประเภทถงบ าบดน าเสยขนาด 1,600 ลตร ในพนทสวนหนาชวงเวลากลางเดอนลดลงรอยละ 49.21 และชวงปลายเดอนลดลงรอยละ 52.40 และสนคาประเภทถงเกบน าบนดนสแกรนตขนาด 2 ,000 ลตร ในพนทสวนหนาชวงเวลากลางเดอนลดลง รอยละ 49.47 และชวงปลายเดอนลดลงรอยละ 47.58 และในสวนพนทสวนกลางกบสวนหลงจะลดลงรอยละ 100 ปรชภรณ เศรษฐเสถยร และกฤตยา เกดผล (2561, พฤษภาคม-สงหาคม: 67-70) ไดศกษาและปรบปรงระบบการจดเกบสนคา และเพมประสทธภาพการเบก-จายสนคา กรณศกษาคลงสนคาของราน น าเพชร กลาส แอนด อลมเนยม จากการศกษาด าเนนงานพบปญหา คอ สนคามการจดเกบไมเปนระเบยบ สงผลใหใชเวลานานในการคนหาสนคา และสนคาทถกจดเกบไว เปนเวลานานเกดความช ารด ดงนน จงไดมการเกบขอมลรายการสนคา เพอคดแยกประเภทสนคา พบวา สนคาภายในรานม 13 ประเภท แบงออกไดทงหมด 93 ชนด สามารถจดประเภทสนคาหลก ๆ ได 3 ประเภท จากนนใชการวเคราะห ABC Classification และ Visual Control เพอใชในการคดแยก การจดหมวดหมสนคา เรยงล าดบความส าคญ และจดท าปายบงชต าแหนงการจดวางสนคาบนชนสนคา พบวา การปรบปรงระบบการจดเกบสนคาแบบใหม ท าใหสนคามการจดเกบอยางเปนระเบยบ และใชระยะเวลาในการเบกจายสนคาลดลง จากเดมระยะเวลารวมในการหยบสนคา 12 ชวโมง 21 นาท 18 วนาท ลดลงเปน 6 ชวโมง 25 นาท 23 วนาท ซงสามารถวดประสทธภาพเวลาในการหยบสนคาลดลง 48.17%


35

รชเกา ธ ารงธรรม และศภกรณ เปยมหนาไม (2562: 33-59) ไดศกษาการแกปญหาการด าเนนการเบกจายสนคาประเภทผาภายในคลงสนคาของบรษทประยกตสปอรตซพพลาย จ ากด จากการเกบขอมลดานการจดการคลงสนคาตลอดระยะเวลา 5 เดอน ตงแตเดอนมกราคมถงเดอนพฤษภาคม 2562 พบปญหาส าคญ คอ การจดเรยงสนคาประเภทผาทไมมการแยกประเภทสของผา และปญหาเรองการใชเวลาการคนหาและเบกจายสนคาเขาสกระบวนการผลต จากปญหาขางตนผจดท าปรญญานพนธจงไดประยกตหาทฤษฎและแนวคด โดยการออกแบบชนวางสนคาเพอแยกหมวดหมสนคาตามลกษณะการใชงาน โดยการประยกตใชทฤษฎเขากอนออกกอน แนวคดระบบการจดเกบสนคาโดยก าหนดต าแหนงตายตว และทฤษฎการลดความสญเปลา ผลทไดจากการด าเนนงาน พบวา สามารถจดเรยงสนคาเกา-ใหม สามารถแยกสของสนคา และเวลาในการเบกจายสนคาประเภทผาจากชนวางแบบแรกภายในคลงลดลง 60.78 วนาทตอครง และแบบทสองลดลง 72.44 วนาทตอครง คดเปนรอยละ 63.42 และ 75.58 ตามล าดบ ซลมา อนตน ศกดชาย รกการ อตถกร กลนความด และธนาคม สกลไทย (2558 , กรกฎาคม-ธนวาคม: 72-83) ไดศกษาการบรหารจดการสนคาคงคลงและคลงสนคาของบรษทการพมพและบรรจภณฑ ปญหาทพบจากการตรวจนบสตอกสนคาปลายเดอนธนวาคม 2556 พบวามวตถดบคางสตอกมมลคา 40,190,674.46 บาท จากการเกบรวบรวมและวเคราะหขอมล โดยใชหลกพาเรโตหรอทฤษฎ 80/20 มาวเคราะหปญหาเบองตน พบวา วตถดบทมมลคาสงจ านวน 25 รายการคดเปน 80% มตนทนสงและยงไมควรสงซอเขามา โดยใชโปรแกรม Microsoft Excel มาสรางรปแบบการแกปญหาในการควบคมการสงซอ แนวทางในการแกไขปญหารวมมอกบฝายออกแบบพฒนาผลตภณฑเพอออกแบบใหสามารถใชกระดาษทมในสตอกมาผลตงาน และใหฝาย QA ท าการสมตรวจสอบสนคาเกยวกบอายการใชงานของสนคา และสดทายด าเนนการการเจรจากบผผลตในการแลกเปลยนวตถดบรายการอนทมปรมาณการใชทมากกวาแทน รวมถงท าการเจรจาตกลงกบผผลตในเรองของ Lead Time การสงซอ (30 วน) และขนต าในการสงซอ (30 รม)ผลการด าเนนการในระยะเวลา 6 เดอน พบวา สามารถลดตนทนสนคาคงคลงและตนทนการจดเกบได เฉลยลดลง 14.9% G.P. Broulias, E.C. Marcoulaki, G.P. Chondrocoukis and L.G. Laios (2005: 17-23) ไดศกษาการปรบปรงการจดการของกระบวนการหยบคลงสนคาของบรษทผลตไม โดยมจดประสงคหลกเพอลดเวลาในการหยบสนคาทงหมดทคอนขางสง ในการรบสนคาทงหมดงานแบงออกเปน 3 ขนตอน ดวยการใชเครองมอการเขยนโปรแกรมทางคณตศาสตร Ratliff และ Rosenthal เพอวเคราะหขอมลทไดรบท าใหสามารถระบการปรบเปลยนทมแนวโนมและประโยชนทอาจเกดขน จากการน าการปรบเปลยนเหลานไปใช ผลการวดผลบงชถงความจ าเปนในการประมวลผลทเปนระบบมากขน จดเกบและจดเรยงสนคาอยางมประสทธภาพและจดเสนทางในคลงสนคาไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยมแนวทางตดตงระบบ WMS ไฟลอยางงาย เปลยนต าแหนงผลตภณฑตามการวเคราะห ABC และเปลยนโหมดการจดเกบตามความตองการ อยางไรกตามเวลาในการปรบปรงทงหมดลดลงโดยเฉลย 50% และยงมชองวางส าหรบการปรบปรง เปาหมายการวจยในอนาคตของเรา คอ การพฒนาเครองจ าลองคลงสนคาอยางงายทสามารถใชตวเลอกการจ าแนกประเภทตาง ๆ และสามารถใชขอมลเวลาทรวบรวมในชวงระยะเวลาท างานนเพอประเมนประสทธภาพ จรศกด แกวเกด ศกดชาย รกการ ธนาคม สกลไทย และอตถกร กลนความด (2561 , 16 ธนวาคม: 2-10) ไดศกษาการเพมประสทธภาพการจดการคลงสนคา บรษทตวแทนจ าหนายโคมไฟและหลอดไฟ จากการศกษาขอมลสภาพการแวดลอมในการปฏบตงานจรง พบวา มกจกรรมการเบกหลอดไฟใชเวลา 29 นาทตอบล และกจกรรมการเบกโคมไฟใชเวลาในการเบก 24 นาทตอบลนานมากเกนไป โดยใชแนวทางการน าทฤษฎ ABC Analysis มาท าการออกแบบวางผงคลงสนคาใหม และน าโปรแกรม Excel เขามาประยกตใชเพอการจดกลมและทตงของสนคา ผลการศกษาพบวา สามารถลดเวลาในการปฏบตงานลงได สงผลใหลดระยะเวลาในการปฏบตงาน จากเดมใชเวลาในการเบกจายเฉลย 26.5 นาทตอบล เหลอเพยง 13 นาทตอบล คดเปน 49% สามารถลดคาท างานลวงเวลาของพนกงานลงไดจากเดม 702,000 บาทตอป เหลอเพยง 0 บาทตอป เพราะเนองจากหลงการปรบปรงคลงสนคาใหมเวลาในการปฏบตงานในแตละวนลดลงจงไมจ าเปนตองเปดท างานลวงเวลา


36

4. วธด าเนนการวจย/ระเบยบวธวจย/Research Methodology 4.1 กระบวนการด าเนนการ วธด าเนนการศกษาจงใชวธเกบขอมลจากขนตอนกระบวนการท างานและการบรหารจดการคลงสนคา เพอเพมประสทธภาพความแมนย าของขอมลคลงสนคา และลดความผดพลาดในการปฏบตงาน โดยมกระบวนการศกษากระบวนการท างานภายในคลงสนคา ศกษาแนวคดและทฤษฎมาใชจดการคลงสนคา รวบรวมขอมลและวเคราะหปญหาทเกดขน ก าหนดแนวทางแกไขปญหา สรปผลการศกษา และจดท ารายงานและน าเสนอ 4.2 การศกษาสภาพปญหา 4.2.1 ปญหายอดสนคาจรงกบสนคาในระบบไมตรงกน จากการเกบขอมล 6 เดอนยอนหลงทผานมา ตงแตเดอนตลาคม 2563–เดอนมนาคม 2564 แสดงดงตารางท 1 ตารางท 1 ยอดสนคาในระบบทไมตรงกนกบยอดตรวจนบจรง

กจกรรม 2563 2564

ตลาคม พฤศจกายน ธนวาคม มกราคม กมภาพนธ มนาคม

ยอดสนคาคงคลง (ชน) 3,762 4,050 3,924 3,972 4,018 3,995

ยอดตรวจนบจรง (ชน) 3,567 3,613 3,781 3,656 3,446 3,713

ผลตาง (ชน) 195 437 143 316 572 282 คดเปนเงนสญเสย (บาท) 135,707 642,760 244,598 435,547 662,175 346,350

ผลตาง (%) 5.18% 10.79% 3.64% 7.96% 14.24% 7.06%

ผลตางเฉลย AVG 8.14%

รปท 1 อตราการผดพลาดของยอดสนคาทไมตรงกน จากรปท 1 พบวา เดอนตลาคม 2563 มอตราการผดพลาด 5.18% เดอนพฤศจกายน 2563 มอตราการผดพลาด 10.79% เดอนธนวาคม 2563 มอตราการผดพลาด 3.64% เดอนมกราคม 2564 มอตราการผดพลาด 7.96% เดอนกมภาพนธ 2564 มอตราการผดพลาด 14.24% และเดอนมนาคม 2564 มอตราการผดพลาด 7.06% จะเหนไดวาคาเฉลย 6 เดอน ทผานมามอตราการผดพลาดถง 8.14% บางเดอนยอดสนคาในระบบบอกวามของมากกวาสนคาจรงท าใหเมอมความตองการจากลกคา ถาตรวจสอบในระบบ พบวา มของอยจ านวนหนง แตเมอเวลาเบกของจรงกลบไมม ท าใหเสยเวลาในการสงซอมากขนไปอก เกดความลาชาใน

ต.ค. 63; 5.18%

พ.ย. 63; 10.79%

ธ.ค. 63; 3.64%

ม.ค. 64; 7.96%

ก.พ. 64; 14.24%

ม.ค. 64; 7.06%


37

กระบวนการ หรอในระบบตรวจสอบแลว พบวา ไมมสนคาทตองการ เกดการสงซอมาใหม แตเมอไปตรวจสอบสนคาจรงในคลงสนคา พบวา มสนคาทตองการ สนคาทสงมาใหมนนกจะเกนความตองการ ถาไมมความตองการในสนคาตวนอก กอาจจะเกดเปนสนคาทคางสตอกได และการตรวจนบสนคาไมมการก าหนดนโยบายทแนนอนชดเจน เดมจะตรวจนบทกสนป ท าใหเกดการผดพลาดอยบอยครงจงท าใหเวลามปญหาไมสามารถแกไดทนท 4.2.2 ปญหาในการเบกจายสนคาใชเวลานาน เนองจากการวางสนคาไมเปนระเบยบหรอจดวางแบบสมในพนทวาง โดยไมไดแยกโซนประเภทของตามหลก ABC Analysis อธบายไดดงน หลงจากรบสนคามาจาก Supplier เกบรกษาสนคาเขาไปในต าแหนงเกบ ภายหลงเกดการโยกยายต าแหนงสนคา โดยไมไดเปลยนแปลงใหถกตองตรงกน เมอตองการเบกจงหาสนคาไมพบ และตองเสยเวลาในการคนหาสนคานานเพราะสนคาวางไมตรงตามประเภทลกษณะการใชงาน ไมไดมการออกแบบพนทเกบสนคาใหเปนสดสวน ซงเปนผลตอเนองท าใหเวลาเบกสนคาท าใหตองใชระยะเวลาในการคนหาสนคานาน ดงรปท 2

รปท 2 การวางสนคารวมกนไมตรงพนทจดเกบไมมปายบงบอกถงลกษณะประเภทสนคาและขวางทางเดนเขา-ออก ทมา : ผจดท า

4.3 การวเคราะหปญหา 4.3.1 การวเคราะหปญหาดวยแผนภมการไหล (Flow Process Chart) จากการเกบขอมลในกระบวนการท างานเบกจายสนคาออกจากคลง สามารถเขยนวเคราะหแผนภมการไหลของแตละขนตอนงานยอยไดดงตารางท 2 ตารางท 2 แผนผงการไหลของงานเบกจายสนคาออกจากคลง

ขนตอน เวลา (นาท) สญลกษณ ค าอธบายกระบวนการ ผปฏบตงาน

1 11 เขยนใบเบกสนคาตามใบ kick off จนท. คลงสนคา

2 36 หยบสนคามาจดตามรายการ จนท. คลงสนคา

3 5 จายสนคาใหพนกงาน จนท. คลงสนคา

4 83 บนทกลงบญชควบคมสนคา

ภายหลง จนท. คลงสนคา

รวม 135 4 - 0 - 0 - 0 - 0 1

ค าอธบายสญลกษณ ปฏบตการ ขนสง หยดรอ ตรวจสอบ จดเกบ


38

จากตารางท 2 แผนผงการไหลของงานเบกจายสนคาออกจากคลง หมายเลข 2 จากการเกบขอมล พบวา มพนกงานในการปฏบตงาน 1 คน มขนตอนการปฏบตงานรวม 4 ขนตอน เปนเวลารวม 135 นาท ทงนแผนกคลงสนคาท างานตงแตตนจนจบกระบวนการเบกจายสนคาออกจากคลง จะมเวลารวมทงหมดอยท 135 นาท 4.3.2 การวเคราะหปญหาดวย Mind Map ปญหาทเกดขนภายในคลงสนคาจากกระบวนการท างานยอดสนคาจรงกบในระบบไมตรงกน รวมไปถงพนกงานปฏบตงานตามความเคยชนแบบเดม ๆ คอ เมอมการเบกสนคาแลวไมมการจดบนทกทนท หรอบางครงมาจดตามยอนหลงซงท าใหจ านวนทเบกสนคาไปไมตรงกนกบระบบ เกดความผดพลาดท าใหเกดความยากตอการบนทกลงระบบตามมา จงเปนสาเหตใหจ านวนในระบบกบจ านวนสนคาทมอยจรงไมตรงกน จะไมทราบจ านวนสนคาทแทจรง ท าใหตองเรมการสงซอใหมเปนการเสยเวลาโดยสญเปลาในการรอคอยสนคา และการจดวางสนคาไมมการก าหนดต าแหนงทชดเจนท าใหเสยเวลาในการคนหาสนคา ดงรปท 3

รปท 3 การวเคราะหปญหาและสาเหตทเกดขนภายในคลงสนคา ทมา: (สนนทา ศรเจรญวฒน, 2555, หนา 22) 5. วธการแกปญหาและผลด าเนนงาน 5.1 การวเคราะหจดล าดบความส าคญของสนคาดวยการวเคราะหเชงล าดบชน (Analytic Hierarchy Process: AHP) การจดล าดบความส าคญของสนคาคงคลงดวยวธการใชหลายปจจยเขารวมพจารณาการศกษาในสวนนมวตถประสงคเพอจดล าดบความส าคญของสนคาคงคลงโดยการใชหลายปจจยเขารวมพจารณาซงไดก าหนดเปนคาถวงน าหนกในแตละปจจยโดยเทคนคทผวจยเลอกใชในการหาคาถวงน าหนกในแตละปจจย 5.1.1 เกณฑทใชในการพจารณา (Criteria) จดล าดบความส าคญของสนคาคงคลงซงสงผลตอประสทธภาพของการจดการคลงสนคาประกอบดวย 5.1.1.1 ปจจยดานราคาสนคา (B1) หมายถง ราคามลคาตอหนวยสนคานน ๆ เปนปจจยทส าคญเนองจากเปนตวทท าใหเกดรายไดและสรางผลก าไรใหกบบรษทโดยตรงจงมความส าคญและผมหนาทเกยวของในการบรหารจดการคลงสนคา 5.1.1.2 ปจจยดานปรมาณสนคาเคลอนไหว (B2) หมายถง ซงกเปนอกปจจยหนงทมความส าคญเชนเดยวกน เนองจากสนคาทเคลอนไหวเขาและออกบอยควรจะอยใกลกบประตทางเขาหรอออก สวนสนคาทมปรมาณการเคลอนไหวนอยควรจดไวในพนทถดไป ซงกจะท าใหสามารถลดระยะทางการเคลอนทการหยบสนคาลงได


39

5.1.1.3 ปจจยดานน าหนกสนคา (B3) หมายถง น าหนกของตวสนคานน ๆ ของผลตภณฑ ซงถาเปนสนคาทเปนน าหนกมากใหญและมปรมาณมากกอาจจะสงผลตอการจดวางสนคาได เนองจากการวเคราะหล าดบความส าคญของสนคาคงคลงแบบ ABC โดยใชปจจยตาง ๆ จงมการส ารวจความคดเหนจากผเชยวชาญทคดเลอกจากกลมบคคลมหนาทเกยวของและมบทบาทส าคญตอการตดสนใจในการบรหารจดการสนคาคงคลง ประกอบดวย ผเชยวชาญจากคลงสนคา จ านวน 4 ทาน ไดแก ผจดการแผนกคลงสนคา 1 ทาน ผปฏบตการคลงสนคา 1 ทาน หวหนาคลงสนคา 1 ทาน และหวหนาฝายจดซอ 1 ทาน และผศกษาขอยกตวอยางวธการค านวณมา 1 ทาน คอ ผจดการแผนกคลงสนคา ตารางท 3 น าหนกความส าคญของปจจยทใชพจารณาตามความคดเหนของผเชยวชาญ ผจดการแผนกคลงสนคา

Criteria B1 B2 B3

B1 1.00 2.00 7.00

B2 1/2 = 0.50 1.00 5.00

B3 1/7 = 0.14 1/5 = 0.20 1.00

Total 1.64 3.20 13.00

ตารางท 4 Normalize Matrix ผจดการแผนกคลงสนคา Consistency Check

Criteria B1 B2 B3 Sum 𝑾𝟑𝑻 Aw

B1 0.61 0.63 0.54 1.77 0.5911 1.7836 𝝀𝒎𝒂𝒙 = 3.0066

B2 0.30 0.31 0.38 1.00 0.3340 1.0042 CI = 0.0033

B3 0.09 0.06 0.08 0.22 0.0749 0.2245 RI = 0.5200

Total 1.00 1.00 1.00 1.00 CI/RI(CR)= 0.0064

จากตารางท 4 น าหนกคะแนนรวม (Sum) ของปจจย B1 คอ ราคาสนคาเทากบ 1.77 คะแนน ผลคณระหวางเมตรกซ (𝑾𝟑

𝑻) ของแตละปจจยเทากบ 0.5911 และน าหนกของแตละปจจยไปหารเมตรกซ (Aw) เทากบ 1.7836 น าหนกคะแนนรวม (Sum) ของปจจย B2 คอ คอ สนคาหมนเวยนบอยเทากบ 1.00 คะแนน ผลคณระหวางเมตรกซ (𝑾𝟑

𝑻) ของแตละปจจยเทากบ 0.3340 และน าหนกของแตละปจจยไปหารเมตรกซ (Aw) เทากบ 1.0042 และน าหนกคะแนนรวม (Sum) ของปจจย B3 คอ น าหนกสนคาเทากบ 0.22 คะแนน ผลคณระหวางเมตรกซ (𝑾𝟑

𝑻) ของแตละปจจยเทากบ 0.0749 และน าหนกของแตละปจจยไปหารเมตรกซ (Aw) เทากบ 0.2245 โดยมคาไอเกนเวคเตอร (𝝀𝒎𝒂𝒙) เทากบ 3.0066 คาดชนความสอดคลองกนของเหตผล (CI) เทากบ 0.0033 คาดชนจากการสมตวอยาง (RI) เทากบ 0.5200 และคาสดสวนความคลองกนของเหตผล (CR) เทากบ 0.0064 โดยท CR < 0.05 เมอเมตรกซมขนาด n ≥ 3 ตารางท 5 สรปน าหนกความส าคญของปจจยทใชในการพจารณาของผเชยวชาญทง 4 ทาน

Criteria ทานท 1 ทานท 2 ทานท 3 ทานท 4 𝑾𝑻 B1 = ราคาสนคาตอหนวย 0.2743 0.5911 0.5911 0.3549 0.4528

B2 = สนคาหมนเวยนบอย 0.6585 0.3340 0.3340 0.5847 0.4778

B3 = น าหนกสนคา 0.0673 0.0749 0.0749 0.0604 0.0694

Total 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00


40

จากตารางท 5 สรปผลการวเคราะหคาน าหนกความส าคญของสนคาคงคลงตามมมมองของผเชยวชาญทง 4 ทาน โดยทานท 1 ผปฎบตการคลงสนคา จะไดเมตรกซของน าหนกความส าคญ (𝑾𝑻) เทากบ 0.4528 ทานท 2 หวหนาคลงสนคา จะไดเมตรกซของน าหนกความส าคญ (𝑾𝑻) เทากบ 0.4778 ทานท 3 ผจดการแผนกคลงสนคา จะไดเมตรกซของน าหนกความส าคญ (𝑾𝑻) เทากบ 0.0694 เมอน าผลมาท าการวเคราะหหาคาเฉลยโดยใหน าหนกความคดเหนของผเชยวชาญแตละทานเทา ๆ กน พบวา ปจจยสนคาหมนเวยนบอย มระดบความส าคญมากทสด รองลงมาคอราคาสนคา และน าหนกสนคามระดบความส าคญนอยสด จากนนจะน าคาเมตรกซของน าหนกความส าคญ (𝑾𝑻) ของผเชยวชาญทง 4 ทาน ไปค านวณหา Score (𝑆𝑖𝑗) ของสนคาแตละรายการสนคาตอไป 5.1.2 ปรบหนวยของแตละปจจยดวยวธ Rescaling (Min-max normalization) เพอใหหนวยของแตละปจจยมคาทใกลเคยงกนและท าใหสามารถเปรยบเทยบกนไดงายขน จากนนกน าผลจากการปรบหนวยไปคณกบคาน าหนกความส าคญจากผเชยวชาญทง 4 ทาน และเรยงล าดบคะแนนทไดจาก Sum Score แลวจดแบงกลมสนคาของราคารวมสนคาทงหมดโดยใหรอยละ 70 เปนสนคากลม A รอยละ 20 เปนสนคากลม B และรอยละ 10 เปนสนคากลม C ตามล าดบ ซงผลสรปทไดโดยยอเปนดงรปท 4

รปท 4 ขอมลหลงการจดกลมสนคาดวยวธ Multiple Criteria Weight โดยยอ ทมา: ผจดท า 5.1.3 สรปการแบงประเภทสนคาตามหมวดหม ABC ดวยเทคนค AHP จากการค านวณวเคราะหแบงกลมสนคาแบบ ABC Analysis ดวยเทคนค AHP มาจดคลงสนคาใหม โดยไดท าการจดแบงสนคา ออกเปน 3 ประเภทของจ านวนสนคา 3,732 ชน ของเดอนทสามไตรมาสท 2 (เดอนพฤษภาคม 2564) ดงตารางท 6

1 OO-BC1 1,268 36 2,697 0.0168 1.0000 0.0119 0.0076 0.4778 0.0008 0.1621 81,152 1.73 1.73 A2 Don-F013 313 34 913 0.0037 0.9444 0.0034 0.0017 0.4513 0.0002 0.1511 38,501 0.82 2.54 A3 POT-02 73,050 0 829 1.0000 0.0000 0.0030 0.4528 0.0000 0.0002 0.1510 73,050 1.55 4.10 A4 WW-E036 72,847 0 1,562 0.9972 0.0000 0.0065 0.4515 0.0000 0.0005 0.1507 72,847 1.55 5.65 A5 Don-F003 124 33 2,719 0.0011 0.9167 0.0120 0.0005 0.4380 0.0008 0.1464 7,574 0.16 5.81 A99 EM-TRANS-ATS 5,046 1 1,700 0.0686 0.0278 0.0071 0.0310 0.0133 0.0005 0.0149 45,416 0.97 71.59 B

100 WW-D013 5,061 1 828 0.0688 0.0278 0.0030 0.0311 0.0133 0.0002 0.0149 15,183 0.32 71.91 B

101 EM-AMF 5,046 1 693 0.0686 0.0278 0.0023 0.0310 0.0133 0.0002 0.0148 20,185 0.43 72.34 B

102 BCA-M041 43CX14FT 755 3 257 0.0098 0.0833 0.0002 0.0044 0.0398 0.0000 0.0148 3,773 0.08 72.42 B

103 Vee-P006 650 3 1,729 0.0084 0.0833 0.0073 0.0038 0.0398 0.0005 0.0147 3,250 0.07 72.49 B

395 Oth-011 130 0 917 0.0012 0.0000 0.0034 0.0006 0.0000 0.0002 0.0003 910 0.02 99.88 C

396 Oth-004 135 0 679 0.0013 0.0000 0.0023 0.0006 0.0000 0.0002 0.0002 2,430 0.05 99.93 C

397 WW-L010 72 0 1,782 0.0004 0.0000 0.0075 0.0002 0.0000 0.0005 0.0002 72 0.00 99.93 C

398 Oth-010 125 0 718 0.0012 0.0000 0.0024 0.0005 0.0000 0.0002 0.0002 1,375 0.03 99.96 C

399 Oth-F001 120 0 790 0.0011 0.0000 0.0028 0.0005 0.0000 0.0002 0.0002 240 0.01 99.97 C

400 Oth-005 145 0 239 0.0014 0.0000 0.0001 0.0006 0.0000 0.0000 0.0002 1,595 0.03 100.00 C

Normalization Min-Max

ราคา

สนคา

ตอหน

วย

(บาท

) fi1

สนคา

หมนเ

วยนบ

อย

(ชน)

fi2

นาหน

กสนค

า (ก

รม)

fi3

ราคา

รวมส

นคา

ทงหม

ด

Criteria x Weight

ราคา

สนคา

ตอหน

วย

(บาท

) 0

.452

8 (S

i1)

ลาดบท

รหสสนคา

Criteria

ราคา

สนคา

ตอหน

วย

(บาท

)

สนคา

หมนเ

วยนบ

อย

(ชน)

นาหน

กสนค

า (ก

รม)

9.31

20.07

70.62

สนคา

หมนเ

วยนบ

อย

(ชน)

0.4

778

(Si2

)

นาหน

กสนค

า (ก

รม)

0.06

94 (

Si3)

Sum

Sco

re (

Sij)

Prod

uct

Clas

s

% แ

บงกล

ม A

BC

% ส

ะสม

% ร

าคาร

วมสน

คาทง

หมด

ขอมลหลงการจดกลมดวยวธ Multiple Criteria Weight


41

ตารางท 6 สรปการแบงกลมสนคาดวยวธ Multiple Criteria Weight

สรปการจดกลมสนคา

สนคาประเภท

จ านวนสนคาทงหมด (ชน)

(%)สนคาทงหมด

ราคารวมสนคาทงหมด (บาท)

(%) ราคารวมสนคาทงหมด

จ านวนสนคาหมนเวยน

(ชน)

(%) สนคาหมนเวยน

A 2,381 64 3,322,073 71 620 83

B 638 17 943,887 20 99 13

C 793 19 438,079 9 29 4

รวม 3,732 100 4,704,039 100 748 100

5.2 การออกแบบผงและการจดการคลงสนคาใหม เกณฑในการพจารณาพนทในการจดเกบภายในคลงสนคา หมายถง การจดการกบพนททมอยอยางจ ากดและคมคา เพอเพมศกยภาพอตราความถของการหมนเวยนของสนคาภายในคลง การใชพนททมอยใหเกดประโยชนมากทสด สามารถเขาถงสนคาไดรวดเรวและมประสทธภาพ มความยดหยนในการจดเกบพอสมควร สามารถตรวจนบไดงาย โดยมปจจยในการออกแบบพนทในการจดเกบ คอ ประเภทของสนคา ขนาดชองทางเดน ขนาดพนทจดเกบ ใชหลก FIFO ในการหยบ และความสามารถในการจดเกบ

รปท 5 แผนผงคลงสนคาแบบใหมโดยแยกตามประเภท ABC ดวยเทคนค AHP ทมา: ผจดท า

ผนงหอง

ประตทางเขา-ออก

B

B

B

B

B

B AB

B

B

A

A

ผนงหอง

c

A

A

A

A

ผนงหอง

ผนงหอง

c

c

c

c

A

A

A

A A

A A

A

c

c

c80 cm. 80 cm. 80 cm. 80 cm.

70 c

m.

70 c

m.

70 c

m.


42

5.3 การเปรยบเทยบผลการจดคลงสนคากอนปรบปรงและหลงปรบปรง กอน หลง กอน หลง

กอน หลง กอน หลง

รปท 6 การก าหนดต าแหนงพนทจดเกบและจดเรยงสนคาใหมตามหลก ABC ดวยเทคนค AHP ควบคหลก FIFO ทมา: ผจดท า 5.4 การจ าลองสถานการณการเบกจายจากการจดผงสนคาใหมหลงปรบปรง หลงจากทปรบปรงคลงสนคาจงไดเกบรวบขอมลการเบกจายภายในคลงสนคา ศกษาวธการท างานกระบวนการเบกจายในคลงสนคา และศกษาขนตอนการปฏบตงาน เพอน ามาสรางแบบจ าลองปญหา ผลการเกบขอมลปฏบตงานในระยะเวลา 1 เดอน ท างาน 8 ชวโมงตอวน มเวลาเฉลย 84 นาท จะมความตองการของลกคาหรอค าสงซอเขามาในระบบ โดยการจ าลองสถานการณในครงน เพอทจะทราบวาถาภายในหนงเดอนหลงจากออกแบบคลงสนคาใหมเวลาในการหยบสนคาเรวขนจะสามารถท าใหมความตองการของลกคาเขามาในระบบกค าสงซอ ออกจากระบบไปก ค าสงซอ มเวลาการรอคอยกนาทและมงานรอคอยตดคางอยกระบวนการท างานยอยไหนบาง มเวลาในการปฏบตงานรวมทงหมดกนาทหลงออกแบบผงสนคา รวมไปถงประสทธภาพการใชงานทงหมดของทรพยากร ซงการจ าลองครงนเพอพฒนาระบบการจดการคลงสนคาและประเมนระยะเวลารอคอยของลกคา เพอใหสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดผลลพธทเหมาะสมและมประสทธภาพภายใตขอก าหนดตาง ๆ ผศกษาจงไดท าการสรางแบบจ าลองของระบบงานทงหมด 5 ขนตอนงานยอย ไดแก ความตองการของลกคาทเขามาในระบบ เขยนใบเบกสนคาตามใบ kick off หยบสนคามาจดตามรายการ จายสนคาใหพนกงาน และตรวจสอบเอกสารใบเบกเชคยอดเพอลดยอดสนคาเบกในคลงสนคาแลวบนทกขอมลการน าออกจากระบบ ทงนตองน าขอมลทเกบไดไปวเคราะหขอมลเชงสถตดวยโปรแกรม Minitab 18 เพอหาการแจกแจงของขอมล และหลงจากไดผลลพธจากการจ าลองตองน ามาเปรยบเทยบกบผลลพธการท างานของระบบจรงเพอตรวจสอบความถกตองของระบบ โดยประยกตใชโปรแกรม Rockwell Arena Simulation ในการจ าลองสถานการณ โดยการเขยน Flow Diagram มหนาตาง ดงรปท 7

รปท 7 Flow Diagram แสดงขนตอนการเบกจายสนคาออกจากคลง ทมา: ผจดท า


43

ตารางท 7 เปรยบเทยบคาเฉลยการรอคอยของระบบจรงและระบบจ าลอง

ขนตอนงาน เวลา (นาท) คาความ

แตกตาง รอยละความ

แตกตาง เวลาจรง เวลาการจ าลอง

การเบกจายสนคาออกจากคลง 82.9920 82.9349 0.0571 0.069

จากตารางท 6 การจ าลองสถานการณขนตอนการเบกจายสนคาออกจากคลงระบบจรงมเวลารวม 82.9920 นาท และเวลาจากการจ าลองสถานการณมเวลารวม 82.9349 นาท โดยมคาความแตกตางจากเวลาจรงกบเวลาการจ าลอง 0.0571 คดเปน 0.069% จากการทดสอบคาเฉลยในการรอคอยของระบบจรงและระบบจ าลองมคาความคลาดเคลอน (Half Width) นอยกวา 4.15 นาท ท

ระดบนยส าคญ ∝0.05 ของระบบงานจรง จงถอวาแบบจ าลองนสามารถเปนตวแทนของระบบงานจรงได สรปผลการจ าลองสถานการณดวยโปรแกรม Rockwell Arena Simulation พบวา เวลาการท างาน 1 เดอน ทก 1 วน 8 ชวโมง เวลาเฉลย 83.79 นาท ประมวลผลซ า 15 ครง มความตองการค าสงซอจากลกคามา Order Picking อยในระบบมเวลารวมเฉลยท 97.53 นาท ซงเปนกจกรรมทเกดมลคาเพม 82 .93 นาท เปนการรอคอย 14.60 นาท ม Order Picking เขามาในระบบ 172.20 ค าสงซอ ออกจากระบบ 170.93 ค าสงซอ ดานทรพยากร (Resource) แสดงใหเหนถงประสทธภาพการใชงานของทรพยากร แสดงสดสวนเฉลยเวลาในการท างานของทรพยากรตอเวลาททรพยากรตวนนมทงหมด (Scheduled Utilization) ของ Worker1 อยท 0.9878 หรอ 98.78% 5.5 การก าหนดนโยบายการตรวจนบสนคาใหสอดคลองกบการจดคลงสนคาใหม 5.5.1 การตรวจนบตามระบบขนาดการสงซอทประหยด (Economic Order Quantity: EOQ) เปนรปแบบทชวยแกปญหาการตรวจนบได มพนกงานประจ าทท าหนาทตรวจนบตลอดป การนบตามรอบการสงซอจะมระยะเวลาทมไมเทากนท าใหการตรวจนบแตละรายการสนคาจะมการก าหนดวนตรวจนบแตกตางกนไป การก าหนดนโยบายตรวจนบตามระบบขนาดการสงซอทประหยดแตละรายการ คอ กลมสนคาประเภท A กลมสนคาประเภท B และกลมสนคาประเภท C จากการค านวณหาปรมาณการสงซอขนาดประหยดเรมตนจากการหาตนทนรวมของขนาดการสงซอ (Q) ตาง ๆ คาใชจายในการเกบรกษาตอปและค านวณหาปรมาณการสงซอทประหยด (EOQ) โดยสามารถค านวณและแบงกลมสนคาไดดงรปท 8

รปท 8 สรปรายการค านวณรอบเวลาการสงซอสนคาอยางประหยด EOQ โดยยอ ทมา: ผจดท า

1 OO-BC1 1,268 325 330 63 58 6 250 45 A2 Don-F013 313 305 154 16 77 4 250 64 A3 POT-02 73,050 300 510 3,653 9 33 250 8 A4 WW-E036 72,847 309 510 3,642 9 33 250 8 A99 EM-TRANS-ATS 5,046 224 396 252 27 8 250 30 B

100 WW-D013 5,061 224 447 253 28 8 250 31 B

101 EM-AMF 5,046 217 367 252 25 9 250 29 B

102 BCA-M041 43CX14FT 755 207 98 38 33 6 250 40 B

397 WW-L010 72 68 651 4 157 0 250 578 C

398 Oth-010 125 65 378 6 89 1 250 341 C

399 Oth-F001 120 66 295 6 81 1 250 305 C

400 Oth-005 145 67 377 7 83 1 250 311 C

ระยะเวลาในการสงซอตอการซอ 1 ครง

(วน) Prod

uct C

lass

ลาดบท รหสสนคาจานวนครง

ในการสงซอ (ครง/ป)

จานวนวนทางานตอป (250 วน)

ความตองการสนคาทงป (ชน)

D

ตนทนการสงซอ (บาท/ครง)

S

ราคาสนคาตอหนวย (บาท)

ตนทนการเกบรกษาตอป 5% ของมลคาสนคา

H

ปรมาณสงซอทประหยดครงละ

(ชน) EOQ


44

5.5.2 การสรางฟอรมบนทกขอมลบนระบบ Google Sheet ออนไลนผานโทรศพทมอถอ การสรางระบบ Google Sheet ออนไลนเพอน ามาจดการการตรวจนบและการเบกจายสนคา จากปญหาเดมเมอเบกจายสนคาหรอรบสนคาจะไมมการบนทกขอมลลงระบบทนท เนองจากเครองคอมพวเตอรอยบนหองบญชชน 4 ท าใหพนกงานไมสะดวกและจะมาลงบนทกตามหลง ท าใหบางครงนนลมบนทก จงท าใหขอมลในระบบนนไมแมนย าเกดความผดพลาดอยบอยครง ทางผศกษาจงไดออกแบบสรางฟอรมบนทกขอมลออนไลนผานโทรศพทมอถอ เพอใหพนกงานท างานไดสะดวกรวดเรวในการบนทกรบสนคาเขา การตรวจนบสนคา และการเบกจายสนคา แบงออกเปน 4 แบบฟอรม คอ 1. การบนทกตรวจนบสนคาคงคลง 2. การบนทกตรวจนบสนคาคาง Stock 3. การบนทกรบสนคาเขาจาก Supplier และ 4. การบนทกการน าจายสนคาออกจากคลงดงผลลพธรปท 9

รปท 9 หนาตางผลลพธการบนทกขอมลการตรวจนบ การรบสนคาเขา และการเบกจายผานระบบโทรศพทมอถอ ทมา: ผจดท า

6. สรปผลการวจยและอภปรายผลการวจย 6.1 สรปปญหาการเบกจายสนคาออกจากคลงใชเวลานาน จากการทกลาวมาขางตนคลงสนคาไมไดถกจดวางต าแหนงจดเกบอยางเปนระบบท าใหการจดเกบสนคาไมถกตอง เกดขอผดพลาดในกระบวนการเบกจาย ทางผศกษาจงไดน าขอมลจากการวเคราะหแบงกลมสนคาแบบ ABC Analysis ดวยเทคนคการจดล าดบความส าคญของสนคาคงคลงดวยการวเคราะหเชงล าดบชน Analytical Hierarchy Process: AHP ในการแบงกลมสนคาแบบ ABC และค านวณหาคาถวงน าหนกของแตละปจจยตามความคดเหนของผเชยวชาญและผทมหนาทเกยวของกบการปฏบตงานในคลงสนคา เนองจากการวเคราะหล าดบความส าคญของสนคาคงคลงแบบ ABC จะใชปจจยตาง ๆ เปนการตดสนใจในระดบยทธวธ โดยมปจจยราคาสนคาตอหนวย สนคาหมนเวยนบอย และน าหนกสนคา จงใชการส ารวจความคดเหนจากผเชยวชาญทเกยวของและมบทบาทส าคญตอการตดสนใจในการบรหารจดการคลงสนคา ประกอบดวยผเชยวชาญทงหมด 4 ทาน ไดแก ผปฏบตการคลงสนคา หวหนาคลงสนคา ผจดการแผนกคลงสนคา และหวหนาฝายจดซอ โดยขนตอนการจดเรยงสนคาใหมนจะแบงกลมสนคาประเภท A ทมการหมนเวยนหรอมความตองการอยบอย ๆ จะจดวางในต าแหนงทใกลกบประตทางเขา-ออก เพอใหงายตอการเคลอนยาย สวนสนคาประเภท B และประเภท C กจะวางถดไปตามล าดบ ควบคกบการจดเรยงตามหลกการหยบสนคาแบบเขากอนออกกอน (FIFO) เพอ


45

ปองกนไมใหสนคานน ๆ เกดความลาสมย การปรบปรงวธด าเนนงานใหมโดยจดประเภทสนคานนยงชวยลดเวลาในการเบกจายสนคาออกจากคลง รวมไปถงชวยลดเวลาในการตรวจนบสนคาและเพมความแมนย าในการบนทกขอมล ผลการด าเนนงานหลงปรบปรง พบวา สามารถลดรอบเวลาการท างานอธบายไดดงน ขนตอนการเบกจายสนคาออกจากคลง กอนปรบปรงมรอบเวลาการท างานอยท 135 นาท และหลงปรบปรงมรอบเวลาการท างานอยท 83 นาท ลดลง 52 นาท หรอคดเปนสดสวนเวลาทลดลง 38.51% โดยเวลารวมทงหมดของขนตอนการเบกจายสนคากอนปรบปรงใชเวลาเฉลย 33.75 นาท และหลงปรบปรงลดลง 13 นาท โดยใชเวลาเฉลย 20.75 นาทตอ 1 ใบเบกในการเบกจายสนคา 6.2 สรปปญหายอดสนคาตรวจนบจรงกบขอมลในระบบไมตรงกน ก าหนดนโยบายการตรวจนบสนคาใหสอดคลองกบการจดคลงสนคาใหม โดยไดก าหนดนโยบายการตรวจนบตามระบบขนาดการสงซอทประหยด (Economic Order Quantity: EOQ) เปนรปแบบทชวยแกปญหาการตรวจนบได เมอพบปญหาสามารถหาสาเหตและแกไขไดทนทวงท เนองจากวธการแบบเดมจะใชวธการตรวจนบทก ๆ สนป จงท าใหขอมลในระบบมการผดพลาดไมตรงกนอยบอยครง โดยไดก าหนดตรวจนบตามระบบขนาดการสงซอทประหยดในแตละรายการ คอ กลมสนคาประเภท A เปนสนคาทมความตองการใชบอย กลมสนคาประเภท B เปนสนคาทมความตองการรองลงมา และกลมสนคาประเภท C จะเปนสนคาทมความตองการนอย ซงการนบตามรอบการสงซอจะมระยะเวลาทมไมเทากนท าใหการตรวจนบแตละรายการจะมก าหนดวนตรวจนบแตกตางกนไปโดยบนทกขอมลลงระบบ Google Sheet ออนไลนผานมอถอทสรางขนมาใหม เพอใหพนกงานท างานไดสะดวกรวดเรว รวมทงยงน าไปใชในการบนทกรบสนคาเขา และการเบกจายสนคา จากปญหาเดมเมอมการตรวจนบสนคา การเบกจายสนคาหรอรบสนคาเขาจะไมมการบนทกขอมลลงระบบทนท เนองจากเครองคอมพวเตอรทบนทกนนอยบนหองบญชชน 4 ท าใหพนกงานลงบนทกตามหลง บางครงนนลมบนทก จงท าใหขอมลในระบบนนไมแมนย าเกดความผดพลาด ผลการด าเนนงานหลงปรบปรง พบวา ยอดสนคาในระบบและตรวจนบจรงเดอนมถนายน 2564 ยอดสนคาคงคลงทงหมด 3,752 ชน ยอดตรวจนบจรง 3,704 ชน จ านวนผลตาง 48 ชน อตราการผดพลาดลดลงเหลอ 1.28% คดเปนเงนทสญเสย 27,218 บาท และเดอนกรกฎาคม 2564 ยอดสนคาคงคลงทงหมด 3,762 ชน ยอดตรวจนบจรง 3,733 ชน จ านวนผลตาง 29 ชน อตราการผดพลาดลดลงเหลอ 0.77% คดเปนเงนทสญเสย 16,026 บาท โดยการตรวจนบเฉลย 2 เดอน มอตราการผดพลาดลดลงตามล าดบ 6.3 อภปรายผลการวจย จากผลการศกษาหวขอการเพมประสทธภาพการจดการคลงสนคาในธรกจเครองก าเนดไฟฟา ในขนตอนกระบวนการการเบกจายอะไหลสนคาใหพนกงานใชเวลานาน โดยไดวเคราะหปญหาดวยแผนภมการไหลของงาน (FPC) วเคราะหปญหาดวย Mind Map พบวา ใชเวลาเฉลย 33.75 นาท ตอ 1 ใบเบก ในการหยบสนคา และปญหายอดสนคาจรงกบสนคาในระบบไมตรงกน มอตราการผดพลาดเฉลยถง 8.14% ผศกษาจงไดปรบปรงออกแบบผงคลงสนคาโดยใชหลกการ ABC Analysis ดวยเทคนค AHP เพอแกไขปญหาการวางสนคาไมตรงหมวดหมและการลดระยะเวลาการหยบสนคาในการเบกจาย ซงสอดคลองกบงานวจยของ ปรชภรณ เศรษฐเสถยร และกฤตยา เกดผล (2561, พฤษภาคม-สงหาคม: 67-70) ไดศกษาและปรบปรงระบบการจดเกบสนคา และเพมประสทธภาพการเบก-จายสนคา กรณศกษาคลงสนคาของรานน าเพชร กลาส แอนด อลมเนยม แลวจ าลองสถานการณหลงการออกแบบคลงสนคาใหมเพอดเวลาการปฏบตงานหลงออกแบบผงสนคา ประสทธภาพการใชงานทงหมดของทรพยากร และก าหนดนโยบายการตรวจนบตามระบบขนาดการสงซอทประหยด (EOQ) พรอมทงสรางระบบ Google Sheet ออนไลนบนทกขอมลการตรวจนบสนคา การรบสนคาเขาจาก supplier และการเบกจายสนคาออกจากคลงผานระบบมอถอ โดยหลงปรบปรง พบวา เวลาการเบกจายสนคาใหพนกงานลดลง 13 นาท ใชเวลาเฉลย 20.75 นาทตอ 1 ใบเบก คดเปน 38.51% และจากการจ าลองสถานการณมกจกรรมทเกดมลคาเพม 82.93 นาท ม Order Picking เขามาในระบบ 172.20 ค าสงซอ ออกจากระบบ 170.93 ค าสงซอ และคาอรรถประโยชนของพนกงาน (Utilization) อยท 0.9878 หรอ 98.78% และปญหายอดสนคาจรงกบสนคาในระบบไมตรงกน หลงจากการตรวจนบสนคามอตราการผดพลาดเฉลย 2 เดอน ลดลง 7.12% หรอคดเปนสดสวนอตราการผดพลาดทลดลง 87.47% ซงลดลงมากกวาเปาหมายทก าหนดไว (>15%)


46

7. ขอเสนอแนะ 7.1 ในอนาคตควรพจารณาจดท าระบบควบคมสนคาคงคลงดวยโปรแกรมส าเรจรปหรอ software อน ๆ ควบคกบน าระบบ Barcode เขามาใชเพอรองรบระบบการจดการสนคาคงคลง ตามวธการทไดก าหนดส าหรบสนคาในแตละกลม เพอใหสามารถจ ดการสนคาคงคลงไดอยางทนเวลา 7.2 ในการจดแบงกลมสนคาแบบ ABC ดวยเทคนค AHP โดยใชปจจยทางดานปรมาณยอดสนคาเคลอนไหว มาพจารณานผบรหารคลงสนคาควรจะมการปรบปรงทก ๆ ป เพอใหระบบการจดเกบสนคาในคลงสนคามประสทธภาพอยเสมอและทนตอการเปลยนแปลงไปของปจจยตาง ๆ ทเกดจากนโยบายในการจดเกบสนคาคงคลงของบรษทเอง 8. เอกสารอางอง จรศกด แกวเกด ศกดชาย รกการ ธนาคม สกลไทย และอตถกร กลนความด. (2561, 16 ธนวาคม). การเพมประสทธภาพการจดการ

คลงสนคา กรณศกษาบรษทตวแทนจ าหนายโคมไฟและหลอดไฟ. การประชมวชาการนวตกรรมดานวศวกรรมและเทคโนโลยเพอเศรษฐกจและสงคม (2), 1-12.

ซลมา อนตน ศกดชาย รกการ อตถกร กลนความด และธนาคมสกลไทย. (2558 , กรกฎาคม-ธนวาคม). การบรหารจดการสนคาคงคลงและคลงสนคา กรณศกษาบรษทการพมพและบรรจภณฑ. วศวกรรมสารเกษมบณฑต. 5 (2), 70-85.

ธญกมล ทองกอน, ลภนภทร ตลยลกษณ. (2562). การเพมประสทธภาพการจดการคลงสนคา กรณศกษา: โรงงานผลตและจดจ าหนายแทงกน า. ปรญญานพนธวศวกรรมศาสตรบณฑต, สาขาวชาโลจสตกส ภาควชาวศวกรรมขนถายวสดและโลจสตกส คณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ปรชภรณ เศรษฐเสถยร, กฤตยา เกดผล. (2561, พฤษภาคม-สงหาคม). การเพมประสทธภาพในการจดการคลงสนคา. วารสารวจยร าไพพรรณ. 13 (2), 65-72.

รชเกา ธ ารงธรรม, ศภกรณ เปยมหนาไม. (2562). การเพมประสทธภาพการจดเกบวตถดบประเภทผา กรณศกษา บรษทประยกตสปอรตซพพลาย จ ากด. ปรญญานพนธวศวกรรมศาสตรบณฑต, สาขาวชาโลจสตกส ภาควชาวศวกรรมขนถายวสดและ โลจสตกส คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

วรท สนวสวรรณ. (2559). การเพมประสทธภาพในการด าเนนงานของผใหบรการ Logistic บรษท ABC. การศกษาคนควาดวยตวเองหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการโลจสตกส บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย.

ศราภรณ วเศษพล. (2559). การเพมประสทธภาพการบรหารคลงสนคาและการก าหนดกลยทธ เพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขน กรณศกษา บรษท TTT จ ากด. การศกษาคนควาอสระหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการ โลจสตกส บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย.

สนนทา ศรเจรญวฒน. (2555). การเพมประสทธภาพการจดการคลงสนคา กรณศกษา ภมไทย คอมซส จ ากด. การศกษาคนควาดวยตวเองหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการโลจสตกส บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย.

G.P. Broulias, E.C. Marcoulaki, G.P. Chondrocoukis and L.G. Laios. (2005). WAREHOUSE MANAGEMENT FOR IMPROVED ORDER PICKING PERFORMANCE: AN APPLICATION CASE STUDY FROM THE WOOD INDUSTRY. Department of Industrial Management & Technology, University of Piraeus.

การเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการคลังสินค้าในธุ...

Documents

Transcript of การเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการคลังสินค้าในธุ...