ییاقیرفآ ریجنا سگم راکش رد اهنآ بصن عافترا و فلتخم...

11
ص پضي در گیبربزدیبی کب پشضکی/ جلذ5 ضمبر2 / سبل1395 ابي ارزي اثرات مواد جلب کننذهرتفاع نصب مختلف و ا آنها در شکارينجیر آفريقاي مگس اZaprionus indianus (Diptera, Drosophilidae) ستانا( شیراز در باغ میوه مخلوط در) فارسبريب جبوزب ض1 * انبدی است ، 2 ي مصطفی حقبوی3 1 - میاد اس آس داوطگب ضىبسی، حطز کبرضىبسی ارضذ گزيی داوطج ياحذ ضیزاس ، ضیزاس.2 - میاد اس آس داوطگب ضىبسی، حطز استبد گزي ياحذ ضیزاس ، ضیزاس. 3 - کطبيرسی، پشضکی، داوطکذ گیب داوطیبر گزيج. يبس داوطگب* : تبل مکب مسئ[email protected] بريخ دريبفت: ت25 / 8 / 93 تبريخ پذيزش:24 / 9 / 94 چکیذيش آكشيوايجي هگغ ا دس ػال2009 س اص ايشاىي بالي بشاي ا گضاسؽ ؿذي بهاايؽ ؿهيوي ستشل آى به ايظش ب . ي آكت ايبس اا ؿ اػت، ؿيوشا هتؼذديطيؼت هحي صياي ديت هحذػيل بذ اد جلب هيلهي بشاي ا بهس ااؽ ؿه آكهت دس سذ جلبي هادتشيي ب تؼييتس جظي ه هشاس گشكت. بذيابيسد اسصيس دس ايشاى ه باهشاس دسهاس ت دس تصهادكياهصه رهشکسيل، دس پايهتست كا صـي ب، آصهايصب تل ستلاعي اتشيي بيوچ ػال1392 ى ؿيشاصشػتا دس ؿهاسل سن احلهاهل: ه ؿههذ اد جلبل هس اتجام ؿذ. كا ا ػه دسصهذ3 سن% +اس ا97 ليضاتيذس يتييل پش، هحل)آن% ػ دسصذ3 + ليضاتيهذس يتيي پهش% 97 ستد. كها به ػهشاتشا )آن% ػطحي دس ػ اصػطح صهيصب تل ستلاعم ا د75 ، 150 225 د. ب) هتشيتي ػاـها تايج حاصهل ى دادي بهيه ي اختصف هؼذ اد جلب ه داس آهاسي د داسد. جلته يهض دس توهام صهب هختلقلاػات استلته ؿيهش اصها به ذيگشن با ي ػيضدي اختصف هؼ داس آهاسيذ داؿتييوچ . ختلهق بهشاي هه ستلهاعختلهق دسا ههذ اد جلهب اثش هي اختصفش آكشيوايجيلتگي هگغ ا اس ؿي هؼسي داؿت.س آها دااسل سن ا هحل3 دت بؼب ي ساسايا يـتشي بي% صب ستلاعي ايوچ . ديگش داؿتذ جلب هاد150 تشيي باسايا صب لاػاتيش استص ػا هتشي اتي ػااس دس ؿهى دادـا يش آكشيوايجي هگغ ال سن تشتيب هحلي اي . باس ا3 صب ستلاع دس ا% 150 وهؾ به ذا هي ت هتشيتي ػاؾ جوؼيت آكتا ي دس ػضايد. ؿاس گشكت ي باييش ؿيويتشل ؿ تاكتي دس جياى س ػب داؿت ياصبی ذی کلی: ذ ادجلبي، هش آكشيوايجيي، هگغ ااييش ؿيويتشل ؿ ،بسااصب، ؿ ستلاع ا. مقذميههش آكشيوههايجيگههغ ا ه1 بههاههام ػلوههي Gupta Zaprionus indianus ادص خهها ا Drosophilidae ساػت ىبا د اػتي آكهت . اي، اػهت آكشيوهاهي بهػطي باس تلي ابتا گ 1970 ) تـشيح ؿذ صيق ت اػت اسست . ػتا2005 ) هاد ه حـهش ذشد ش رش،، حهذاگهغي ه اي103 هيذ هليهؼهل ت هذ . هاسى 2008 ) هشد هش ره هاد ههاي بها تهيه لؾ13 ص س1 African fig fly يذ ه،للذ، تؼت هيهذ ػهط تهاس هت ره به 60 يهل دل بش آى بذ، ػص ذا هي پيسي اداهص صادآ س بؼذ اص دس ػال، هؼوؼل يذي داؿتي2 ه ػال گؼهتشؽي آكهتذ اياسد هي ؿ جذيذطوي ه دس يهذ هي پيذا هادي صي. يهذ دي ي ػاػهي2010 ) تؼهذادـتاد ي هيضباى گيا بهشايجيهشگهغ اي ه ايه گهضاسؽذ. اشد دس ايههشاى، شهين ؿههههس اص جي بههالههيههي آكههت ا اييهي هػتاى كاسع ساهغ دس ا ى داسانشػتا ؿهاي

Transcript of ییاقیرفآ ریجنا سگم راکش رد اهنآ بصن عافترا و فلتخم...

1395/ سبل 2ضمبر 5پشضکی/ جلذ بی کبربزدی در گیبپضيص

مگس انجیر آفريقايي آنها در شکارمختلف و ارتفاع نصب کننذه مواد جلب اثرات ارزيابي

Zaprionus indianus (Diptera, Drosophilidae) در باغ میوه مخلوط در شیراز )استان

فارس(

3ي مصطفی حقبوی2، بدی استان *1ضزببو جيببر

، ضیزاس.ياحذ ضیزاس داوطجی کبرضىبسی ارضذ گزي حطز ضىبسی، داوطگب آساد اسالمی -1

.ضیزاس ياحذ ضیزاس ، استبد گزي حطز ضىبسی، داوطگب آساد اسالمی -2

داوطگب يبسج. داوطیبر گزي گیب پشضکی، داوطکذ کطبيرسی، -3

[email protected]مسئل مکبتب :*

24/9/94تبريخ پذيزش: 25/8/93 تبريخ دريبفت:

چکیذ. ظش ب اي تشل آى به سؽ ؿهيويايي بها گضاسؽ ؿذبشاي اليي باس اص ايشاى 2009ػال دس هگغ اجيش آكشيوايي

بشاي الهيي هاد جلب ذ ب ػيل هحذديت اي صيؼت هحيطي هتؼذدي وشا اػت، ؿي ؿاس اب ايي آكت

باس دس ايشاى هسد اسصيابي هشاس گشكت. بذيي هظس جت تؼييي بتشيي هاد جلب ذ آكهت دس سؽ ؿهاس ابه وچيي بتشيي استلاع صب تل، آصهايـي ب صست كاتسيل، دس پايه رهشک هاهص تصهادكي دس هاس تهشاس دس

اجام ؿذ. كاتس ال هاد جلب هذ ؿهاهل: هحلهل سن اهاس دس ؿشػتاى ؿيشاص1392ػال %سن 3دسصهذ ػه

%آن( ػهشاتشا بهد. كهاتس 97% پهشتييي يهذسليضات + 3دسصذ ػ %آن(، هحلل پشتييي يذسليضات 97ااس+

ه بهيي ى داد تايج حاصهل ـها ػاتي هتشي( بد. 225 150، 75دم استلاع صب تل اصػطح صهيي دس ػ ػطح

جد داسد. آهاسي داسهاد جلب ذ اختصف هؼي ها به ؿيهش اص لته استلاػات هختلق صهب يهض دس توهام لته

اثش هاد جلهب هذ هختلهق دساستلهاع هاي هختلهق بهش . وچيي داؿتذآهاسي داساختصف هؼيػيضدن با يذيگش

% بيـتشيي اسايي سا ؼبت ب د 3هحلل سن ااس داس آهاسي داؿت. هؼيؿاس لتگي هگغ اجيش آكشيوايي اختصف

دس ؿهاس ػاتي هتشي اص ػايش استلاػات صب اسايي باالتشي 150هاد جلب ذ ديگش داؿت. وچيي استلاع صب

ػاتي هتشي هي تاذ وهؾ به 150% دس استلاع صب3ااس . ب ايي تشتيب هحلل سنهگغ اجيش آكشيوايي ـاى داد

داؿت ب ػاى سياكتي دس جت تشل ؿيش ؿيويايي ب اس گشكت ؿد.ػضايي دس اؾ جوؼيت آكت

.استلاع صب، ؿاساب، تشل ؿيش ؿيويايي، هگغ اجيش آكشيوايي، هادجلب ذ : کلیذی بی ياص

مقذم

Gupta ههام ػلوههي بهها 1هگههغ اجيههش آكشيوههايي

Zaprionus indianus اص خههااد Drosophilidae

بههي آكشيوها اػهت ،. ايي آكهت اػتدباالى ساػت

تصيق تـشيح ؿذ (1970 گبتا اليي باس تػط

رش شدذ حـهش ههاد (2005. ػتا اسست اػت

هاسى . هذ ؼهل تليهذ ههي 103ايي هگهغ حهذا،ش،

رهش هشد ( 2008 ه سص 13لؾ هتهي هاي بها ههاد

1African fig fly

60 به رهس هتػهط تها هذ هي ؼتذ، تليذ ه،ل

سص صادآسي اداه پيذا هي ذ، ػص بش آى ب دليهل

ػال ه 2داؿتي ذيي ؼل دس ػال، هؼوال بؼذ اص

دس يي هطو جذيذ اسد هي ؿذ ايي آكهت گؼهتشؽ

تؼهذاد (2010ػاػهيي دييهذ .صيادي پيذا ههي هذ

گهضاسؽ ايهي هگهغ اجيهش بهشاي هيضباى گيايـتاد

شد اذ.

ايههي آكههت الههيي بههاس اص جههن ؿههشهي ،دس ايههشاى

هاي ؿشػتاى داسان اهغ دس اػتاى كاسع سي هيه

جيببر ي مکبران 72

پش وي ػشاههي ال گضاسؽ ؿذ پشتوال سهن سػيذ

(.2009هحوذي خشم آبادي

ل ااس،اي هيضباى ايي آكت سا اص (1388پظهاى

ؿههيشاص جذاػههاصي ههاي هيهه بههاؽ دس اجيههش ػههيا

هاي ن ب هي ،ايي آكت ود رش شد گضاسؽ

ديهذ اص هشم گلگها اي آػهيب ػالن ااس ن هي

.ذ هذيتشا حول هي هگغ هي ااس

اص.Punica granatum L ػلوهي هام بها ااس تيهش

Punicaceae، با .اػت ايشاى بهي اي دسختچ اص يي

اههاى ايهشاى دس ااس تليذ هاػب ب ؿشايط تج

، وچيي خـي يو خـي هارن دس آى گؼتشؽ

ايهي هايي آن بها ؿهشايط اهاس دسخهت ػهاصگاسي

هتهذال ـس هارن ا،ش دس آى اس ـت ،ـس

خاسجدس ايشاى اسا ذگاى هصشف سؿذ دليل ب .اػت

اسصؽ داساي صههادساتي لحهها اص ـههس، اص

ؿيشؿيويايي تشل ؿاػايي . لزااػت اي الؼاد كم

اههشي هحصهل، ايهي تليذ ذ هحذد هن آكات

(. 1388 ؿيخ ػلي ، سػذ هي ب ظش ضشسي

دس ابتهذاي جت هباسص با هگهغ اجيهش آكشيوهايي

.ؿهذ تشل ؿهيويايي اجهشا سؽ دس بشصيلآى ؿيع

دس حتههياثههش بههد بههي هه تهها ،اههها ايههي سؽ تههشل

اي تليذ ؿهذ. هاسدي باػث اكضايؾ هابل تج ضي

دس ـههساي اسپههايي هه هوػيههت ،بههشايي ػههص

،هاهذگي ػهوم جهد داسد اسدات هحصل با بهاهي

يلهص هذ صادسات اجيش ايجهاد ههي بشاي هحذديت

(.2000واساى،

اي اػتلاد اص تلرششدذ (2003 واساىساگا

جلب ذ دس سديابي تشل آكت هؤثش اػت. هاسايي

صيادي بؼتگي اب ؿاس سؽ به ها هاسآيي تله

1997 اسگههاع وههاساى داسد ههذ جلههب هههاد

.(1999اپؼي واساى

هاي آسي هگغ جت جوغ ( 2005 گالگ اسست

اص Z. indianus گهه Drosophilidaeخههااد

كاػهذ ؿهذ ػي حاي هص له ػي 250اي بطشي

جههت ديگههشي دس تحويههن وچههيي، .اػههتلاد شدههذ

دس كاػههذ هههص اص آكشيوههايي اجيههش هگههغ آسي جوههغ

دسخت سي ؿذ صب پصػتيي اي بطشي اػهتلاد

يهاكتي سديهابي جت.(. 2009 ياػيي واساى ؿذ

بههاؽ دس آكشيوههايي اجيههش هگههغ هاػههب تههشل سؽ

(a2011پؼهيي وهاساى ،اجيش گهاا، اص ػصهاس

هتلههات حههصل بهها اجيههش ػصههاس خشههها ػصههاس

اجيش اػتلاد شدذ تيج گشكتذ هحلل ػصاس

اجيشبها آن وچيي هحلل ػصاس هصع يـش با

اسصيابي ديگهشي دس بتشيي هاد جلب ذ هي باؿذ.

اجهام (b2011پؼهيي وهاساى باؽ اجيش تػهط

ؿذ. رؼو ؿزايي به هاس بهشد ؿهذ ؿهاهل ػصهاس

صههست بهه خشههها گههاا ػصههاس اجيههش، ػصههاس

يههض گلههض هحلههل بهها اجيههش بههد ػصههاس خههال

هاد ؿذ. و اػتلاد آن بها ؿهذ، رهش جلهب هذ

دسايي آصهايؾ ػصاس اجيش سهيهن ؿهذ .ؿذذ سهين

دس با آن ب ػاى بتشيي هاد جلب ذ هؼشكي ؿذ.

گاا باؽ 1گهاا تهاثيش ػصهاس دس 2خشهها ػصهاس

هوايؼ گشديهذ ه ػصهاس اجيهش Z. indianus جلب

دسآصهايـهي . (2012 پؼهيي وهاساى اساتش بد

جلههب ههذ ههاسايي هههاد (2013پؼههيي وههاساى

ايهي .شدذ بشسػي آكشيوايي اجيش هگغ سديابي جت

يـهش ، ههصع دسصهذ 50 اجيهش ػصاس هاد ؿاهل

بهد. دسصذ 50 40، 30 اگس ػصاس دسصذ لت

دسصههذ 50ـههاى داد ػصههاس اجيههش تههايج حاصههل

باؿذ.بتشيي هاد جلب ذ ايي هگغ هي

الگ ههاسست دس استبههاب بهها استلههاع صههب تلهه،

بشاي جوغ (2005 ها آسي هگغ اجيش آكشيوايي، تله

گهض هشاس دادذ. صهيي ػطح اص هتشي5/1سا دس استلاع

جهت بشسػهي هاسايي اهاع تله دس (2008اػتيي

ا جلب ؿاس هگغ اجيش آكشيوايي دس باؽ اجيش، تل

. دس بشسػي هتشي اص صهيي هشاس دادذ ينكاصل سا دس

ها ديگشي جت تؼييي بتشيي تل جلب ذ آكت، تله

هتش اص ػطح خاى ههشاسداد ػاتي 50تا 30دس استلاع

هحهل صهب بتهشيي (. 2011، ليهي پؼهيي ؿذذ

هحهل جلهت گيهشي ، ا دس هگغ هي هذيتشاه اي تل

1Guava (Psidium guajava, Myrtaceae)

2Jelly palm ( Butia capitata, Arecaceae)

37 ... ارسيببی ماد جلب کىىذ مختلف ي ارتفبع وصب آوب در ضکبر

استلهاع ج دسخت( دس گيش دس تا ا واب وي آكتان آى

پاپادپلع هتش باالتش اص ػطح صهيي اػهت دتا يي

،1999.)

جذيذ بدى هگغ اجيش آكشيوايي دس هطو ، هذست

تليذ ه،ل باالي ايي حـش، پلي كاط بدى آى، آلد

ايي پظؾ سا سؿي اجام لضم ،بدى باؽ اي ااس

،هي ػاصد. پشاؾ باؽ اي آلد دس ػطح ؿش

تشل آى ب سؽ ؿيويايي سا با هحذديت اي

صيؼت هحيطي هتؼذدي وشا ػاخت اػت. لزا اسآيي

تل اي جلب ذ دس ؿاس ايي آكت بشاي اليي باس

دس ايشاى هسد اسصيابي هشاس گشكت.

ماد ي ريش ب

دسؿشػهتاى ؿهيشاص، 1392 ػهال دسايي پظؾ

اػههتاى كههاسع اجههشا ؿههذ. ؿشػههتاى ؿههيشاص اص ظههش

ؿشايط آن ايي، هؼتذل اس كصهل اػهت. ايهي

ؿشايط، اؿت پشسؽ ااع گه هاي بهاؿي يوه

هاي ػشدػهيشي سا گشهؼيشي هؼتذل بشخهي گه

هتهش اص 1484پزيش ػاخت اػت. ؿيشاص با استلاع اهاى

دسجهه 32/ 29 دسيهها هختصههات جـشاكيههايي ػههطح

دس جهن ايهشاى اههغ يدسج ؿشه 52/ 36 يؿوال

ؿههذ اػههت. بههش اػههاع ارصػههات جههي دساص هههذت

ايؼهههتگا ػهههيپتيي اص ( اخهههز ؿهههذ 1390-1350

هيههاگيي دههها، سربههت ؼههبي ، ، اؿاػههي ؿههيشاص

هيضاى باسذگي تبخيشػاال ايي ؿشػتاى ب تشتيهب

باؽ .اػت x°C 18%،41، mm1/324 mm 1/2599بشابش

هاع دسختهاى يي باؽ هي هخلهب بها ا ، هحل هطالؼ

دسختهاى %90صيتي هي باؿذ. ااس ،سصاػ، هشبات

دسختاى اهاس بهاؽ به هگهغ دذ. باؽ سا ااس تـيل هي

دس هطؼ اهاس يض آصهايؾبد اجيش آكشيوايي آلد

تشؽ باؽ اجشا ؿذ.

ايي آصهايؾ ب صست كاتسيل، دس پاي رشک

اهص تصادكي دس اس تشاس اجام ؿذ. كاتس ال

دسصذ هابوي ػهاد جلب ذ ؿاهل: سن ااس

دسصذ هابوي آن( ػآن(، پشتييي يذسليضات

، 75استلاع صب تل ؿاهل ػشاتشا بد. كاتس دم

بد. هتش اص صهيي ػاتي 225 150

سن ااس هصشكي ب ؿل خاگي تي ؿذ بد ه

بذيي هظس، اص ااس تهشؽ اػهتلاد ؿهذ هيد ههاد

اكضدي يا گذاسذ ب آى اضهاك ـهذ. هحلهل سن

% 97% سن ااس 3ااس هصشكي دس ايي آصهايؾ ؿاهل

ههايغ پهشتنيي يهذسليضات ػهاخت ؿهشت آن بد.

ػب اػپايا( هايؼي بي به ػهاى هشهض سگ اػت ه

هذ ؿهزايي هحهشى ؿهزايي( بها هـه يي هاد جلب

ا اسبشد داسد. ههايغ ػهشاتشا هگغؿاس گياي دس

بها هايؼي صسد سگ ػاخت ؿهشت بيػهب اػهپايا(

تشيبهات كهشاسي سا بي هاي گذيذ اػت . ايي هاد،

اسگايهي( ها اػهيذاي ذ ػوذتا آهيي هتصاػذ هي

با هذست بااليي، هگغ ها جلهب ها سا به رهشف تله

ذ. دس ايي آصهايؾ ػشاتشا به صهست خهال هي

هصشف ؿذ.

5/1 پصػهتيي هاي بطهشي اي اػتلاد ؿهذ، تل

بدهذ. خااد با جغ ؿلاف( ليتشي بطشي ؿاب

دس هتهش ػهاتي 5/1 به هطهش ػهاص هلز دػت ػ ػه

10 كاصل ب هاكز ؿذ ب ؿلي بطشي ايجاد رشف

داؿهتذ .جهت اتصهال ههشاس بطهشي ػش اص هتش، ػاتي

اي كلضي اصى اػتلاد ا ب ت دسخت اص ػين بطشي

تل دس 20هتش هشبغ، يي تل ب ؼبت 500دس ش ؿذ.

تاس( ب ؿل تصيغ تصادكي، دس ػطح باؽ هشاس داد

هتهش هشبؼهي دس 500هطؼه 12ؿذ. بذيي هظس، ابتذا

هحل اجشاي آصهايؾ جذا ؿهذ. ػهپغ، يهي دسخهت دس

سي هش دسخهت، اتخهان ا ػط ش ذام اص هشبغ

ع، سي يهي دسخهت( استلاػات ههزس هش ػه استلها

تل ا ب تؼهذاد گزاسي ؿذ. هـخ با سباى ػصهت

اس تشاس دس ػ استلهاع ههشاسداد ؿهذ. حه ههشاس

هها سي دسخههت، بهه ؿههلي بههد هه هاكههز دادى تلهه

ا دسػت دس استلاػات هزس هشاس داد ؿذ. به بطشي

ايي ؿهل ه ابتهذا هاستشاس هحلهل سن اهاس ػه

تشاس هحلل پشتنيي يذسليضات اسدسصذ، ػپغ

دسصذ دس آخش اس تشاس ػشاتشا خال ههشاس ػ

ػهي 300داد ؿذ. هيضاى شذام اصايي هاد دسشتله

جيببر ي مکبران 74

دس رل اجشاي ايي آصهايؾ، دس هطؼ اجشاي ػي بد.

پاؿي صست گشكت. آصهايؾ ػن

ههاي سديههابي بهه هظههس ، تلهه10/1/92دس تههاسيخ

ها بشسػي صهاى ظس آكت دس باؽ صب ؿذ. ايي تله

اي اػتلاد ؿهذ دس رهل آصههايؾ بدهذ. واى تل

ذ ب اس گشكت ؿذ واى سن اهاس هاد جلب ػه

دسصذ، پشتنيي يذسليضات دسصهذ ػهشاتشا ػه

ش اص هته 5/1هاي سديهابي، خال بد. هحل صب تله

ها ػطح صهيي هشاس داؿت. تؼذاد ػ تشاس اص ايهي تله

جت سديابي اػتلاد ؿذ. با تج ب اي دس يي اص

يهي 27/2/92دسصذ دس تهاسيخ ػتشاساي سن ااس

ػهذد هگهغ اجيههش آكشيوهايي هـههاذ ؿهذ، دس تههاسيخ

ههاي آسي ؿههذ تلهه ههاي سديههابي جوههغ تلهه 5/3/92

بها ها به صهست لتگهي تله آصهايؾ صهب ؿهذ.

اػتلاد اص پاس تهسي صهاف ؿهذ ؿهاس داخهل

ا با هاد جذيذ پش گشديهذ. اجهشاي ا ؿواسؽ تل تل

يؼهي صههاى به واى ػهال دي ها ـتنآصهايؾ تا

صلش سػيذى ؿاس اداه داؿت.

ا ضؼيت شهال بدى هبل اص تجضي تحليل داد

بشسػهي 1هيهي تهب اكهضاس ا تػهط هشم تواهي داد

گشديذ تا دسصست ياص تبهذيل هاػهب بهش سي آها

هها بهه ػههيل ههشم اجههام ؿههد. تجضيهه آهههاسي داد

ا بش اػاع آصههى هوايؼ هياگيي SAS اكضاساي

داي دس ػطح احتوال پهج دسصهذ صهست گشكهت

تشػين گشديذ. Excel وداسا با اػتلاد اص شم اكضاس

ظس بشسػي هذل دگا با باسگيشي هشم اكهضاس ب ه

SPSS .هؼادل سگشػيى د هتـيش ب دػت آهذ

وتبيج

ػذد 5196دس رل هذت اجشاي آصهايؾ ، هجوػا

4789اص ايهي تؼهذاد هگغ اجيش آكشيوايي ؿهاس ؿهذ.

ػذد هشبب ب تل هاي حهاي هحلهل سن اهاس ػه

پههشتييي دسصههذ بههد. تلهه ههاي حههاي هحلههل

كوهط ػهذد ؿهاس داؿهتذ. 399يذسليضات ػ دسصذ

1Minitab

ػههذد اص هگههغ هها اص تلهه ههاي حههاي ـههتتؼههذاد

ػشاتشا جوغ آسي ؿذ.

هشداد 27صتاسيخ ا ا دادتايج ،جت بشسػي بتش

دس ظش ،ؿاس بيـتشيي با (21 تا 12 لت هش 28تا

. گشكت ؿذ

( ـاى داد1تايج تجضي اسياغ جذل بهيي ه

هههاد جلههب ههذ تلههات هؼههي داسي دس ػههطح يههي

دسصذ جد داؿت. اثش استلاع دس توام لت ا ب جض

( اص ظش آهاسي اخهتصف 13ؿشيس لت ػمتاسيخ

اثهش هؼي داسي دس ػطح يي دسصذ داؿهت. وچهيي

هاي هختلهق بهش هاد جلهب هذ هختلهق دساستلهاع

ؿاس لتگي هگغ اجيش آكشيوايي دس توام لت ا به

دس ػطح يي دسصهذ داس اختصف هؼي 13ؿيش اص لت

داسي دس ػطح پهج دسصهذ اختصف هؼي 13 دسلت

.داؿت

بتهشيي تؼيهيي جت جلهب ههاد اص سا ها داد ،هذ

هها هش 28هشداد تا 27تاسيخ (21 تها 12 لته ه

تهايج ،دس ظهش گشكته ؿهذ. سا داؿهتذ ؿاس بيـتشيي

هوايؼ هياگيي داد ا هيضاى ؿاسلتگي حـش اي

اهل دس هاد جلب ذ هختلق ـاى داد بيي ايهي

دسصهذ جهد پهج هاد اختصف هؼي داسي دس ػطح

داسد. هحلل سن ااس ػ دسصذ دس توام ههذت ؿهاس

بيـتشيي اسايي سا ؼبت به د ،با تلات هؼي داسي

هاد جلب ذ ديگش داؿت. اگش ه هحلهل پهشتييي

يذسليضات ػ دسصذ دس ػ لت ال تلهات هؼهي

دس ا،هش لهي داسي با ػشاتشا دس ؿاس ـهاى هذاد

لت ا بها تلهات هؼهي داسي دس ؿهاسهگغ اجيهش

هكههن تههش اص ػههشاتشا بههد. دسهجوههع ػههشا تههشا

اس -ايي بؼياس ا يضي دس ؿاس هگغ داؿت ب گه

اي هي تاى گلت ايي ههاد دس ؿهاس هگهغ اجيهش

(.2ذاؿت جذل اسايي آكشيوايي

37 ... ارسيببی ماد جلب کىىذ مختلف ي ارتفبع وصب آوب در ضکبر

.آفريقايياثر اواع ماد جلة كىىذ ي ارتفاع وصة تل ي اثر متقاتل آوا در ميسان شكار مگس اوجير -1جذيل

.مياوگيه تعذاد مگس اوجير آفريقايي شكار شذ در ايج شكار تسط ماد جلة كىىذ مختلف -2جذيل

حريف غير مشات در ر ستن تياوگر اختالف معىي دار در سطح پىج درصذ مي تاشذ )آزمن داوكه(.

يقايیمياوگيه مرتعات، درج آزادي يسطح معىی داري حاصل از اواع ماد جلة کىىد ي ارتفاع ي اثر متقاتل آوا در ميسان شکار مگس اوجير آفر

مىاتع

تغيير

درج

آزادي 21فت 20فت 19فت 18فت 17فت 16فت 15فت 14فت 13فت 12فت

اثر

جلة

کىىد

2 **03/148 **04/1712 **25/4002 **78/11078 **53/2613 **36/8684 **33/2500 **53/11330 **69/507 **86/1420

اثر

ارتفاع2 **44/5 81/2 **00/169 **69/88 **36/463 **03/958 **75/85 **69/211 **86/22 **53/69

وع

جلة

کىىد

×

ارتفاع

4 **44/5 *81/2 **25/151 **53/79 **49/147 **57/496 **08/101 **44/201 **78/10 **78/76

خطاي

آزمايش27 75/0 3/1 60/1 06/3 64/2 82/3 06/1

52/2

84/0 95/0

ضرية

تغيير 7/32 5/14 6/11 14/9 8/10 37/10 09/12 45/8 46/18 59/14

سطح پىج ييک درصد معىی دار، است.*ي ** ت ترتية در

تيمار فت

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

a 8/6 A 92/17 a 00/32 a 17/54 A 50/29 a 67/49 a 17/25 a 25/54 a 33/12 a 25/19 رب اوار

پريتييه

يدريليساتb 00/0 b 00/0 b 75/0 b 83/2 B 58/15 b 92/6 b 33/0 b 75/1 b 58/2 b 83/0

b 00/0 b 00/0 b 00/0 c 33/0 C 00/0 c 00/0 b 00/0 c 33/0 c 00/0 c 00/0 سراتراپ

جيببر ي مکبران 76

مقبيس شيى کبربزد س مبد جلب کىىذ

ش يل سن اهاس خهاگي ،دس صهاى اجشاي آصهايؾ

سيال خشيذاسي گشديذ. با تج ب اي ش ليتش 80000

پهغ گهشم اػهت. 1250سن ااس به هاس بهشد ؿهذ

هيوهت هش ليتهشسن اهاس به هاس بهشد ؿهذ بابشايي

سيال بد. هيوت ش ليتش پشتييي يهذسليضات 100000

سيهال 170000سيال هيوت ش ليتش ػهشاتشا 130000

دس ظهش گشكته ػذد 20د. اگش تؼذاد تل ا دس تاسب

ػهي 300ؿد هيضاى هاد جلب ذ دس ش بطشي

ػي باؿذ، ضي توام ؿهذ جهت تيه سن اهاس ػه

دسصذ، ب اصاي ش دكؼ تل گزاسي دسيهي تهاس بهاؽ

سيال هي باؿذ. ب وهيي تشتيهب ضيه توهام 18000

ؿههذ جههت تيهه پههشتييي يههذسليضات ػهه دسصههذ

جهت هاسبشد ػهشاتشا به . خاذ بدسيال 23400

تله دس 20ػي ػي دس ش تل بها ؼهبت 300هيضاى

ليتش اصايي هاد ياص هي باؿذ ضيه ؿؾتاس ب

سيهال 1020000توام ؿذ جت ايي هاد جلهب هذ

هي باؿذ. بشسػي ا ـاى داد اص حجن ش هذام اص

ته هاي هاد جلب ذ ب هيضاى توشيبا يؼاى دس ل

ػي ػي ن ؿذ. باؿذاساى هي 100تا 90گشم ػال بيي

سن اهاس تيه با اػتلاد اص ااساي آلد بهاؽ، تاذ

ود اص ايي سن جت ؿاس هگهغ اجيهش آكشيوهايي

اػتلاد ذ. بذيي ػيل ن هيه هاي آلهد جوهغ

آسي ؿذ ن سؿهي بها صهشك اهتصهادي جهت

(.3 جذل ظش گشكت ؿذ اػتهباسص با آكت دس

1392ترآيرد سيى كارترد س ماد جلة كىىذ تراساس قيمتاي متذايل ايه ماد در سال -3 جذيل

قيمت وايي )ريال( ميسان مصرف در كتار)سي سي( قيمت ر ليتر)ريال( وع ماد جلة كىىذ

18000 180 100000 رب اوار

23400 180 130000 پريتييه يذريليسات

1020000 6000 170000 سراتراپ

بتزيه ارتفبع وصب تل جت ضکبر اوب مگس

اوجیزآفزيقبيی

ـاى هي دذ 4ا دس جذل داد هوايؼ هياگيي

هش 14ب ؿيش اص دس توام تاسيخ اي بشسػي ؿذ،

ػاتي هتشي با 150استلاع صب ،(19 لت ها

دسصذ اص ػايش 5تلات هؼي داسي دس ػطح

استلاػات صب اسايي باالتشي دس ؿاس هگغ اجيش

ػاتي هتشي اص ظش 75آكشيوايي داؿت. استلاع صب

ػاتي هتشي هشاس 150اسايي بؼذ اص استلاع صب

يي استلاع ( ا 12هشداد ها لت 27داؿت. اگش دس

صب اص ظش اسايي تلات هؼي داسي با استلاع صب

ػاتي 225ػاتي هتشي ذاؿت. استلاع صب 150

اس هگغ دس لت اي هتشي اص ظش اسايي دس ؿ

هش 21 7بد اػت. دس تاسيخ اي هتلات هتـيش،

اسايي پاييي داسي،( با تلات هؼي20 18ها لت

استلاع صب ديگش داؿت. دس ػايش تشي ؼبت ب د

-تاسيخ ا با يي اص د استلاع صب ديگش تلات هؼي

داسي ـاى داد.

.مگس اوجير آفريقايي شكار شذ در ارتفاع اي مختلف تل در ايج شكار مياوگيه تعذاد -4جذيل

ارتفاع فت

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

cm75 a 42/2 b 58/5 b 75/8 b 50/17 b 08/12 b 83/15 b 92/7 b 17/18 b 83/4 b 92/3

cm 150 a 42/2 a 42/6 a 25/15 a 25/22 a 17/22 a 92/28 a 42/11 a 92/14 a 42/6 a 00/8

cm225 b 25/1 ab 92/5 b 75/8 b 58/17 b 83/10 b 83/11 c 17/6 c 25/23 c 67/3 a 17/8

دار در سطح پىج درصذ مي تاشذ )آزمن داوكه(.حريف غيرمشات در ر ستن تياوگر اختالف معىي

33 ... ارسيببی ماد جلب کىىذ مختلف ي ارتفبع وصب آوب در ضکبر

بی تبثیز متقببل ماد جلب کىىذ مختلف در ارتفبع

مختلف

استلاع اي شسػي اثش هاد جلب ذ هختلق دس با ب

هختلق بش ؿاس هگغ اجيهش آكشيوهايي دس اج ؿهاس

سن ااس ػ دسصهذ ( هـخ ؿذ هحلل 5 جذل

ػاتي هتشي با تلات هؼهي داسي 150با استلاع صب

دسصههذ دس هوايؼهه باػههايش تيواسهها پههجدس ػههطح

باالتشيي اسايي دس ؿاس هگغ سا داؿت. پغ اصآى به

75اع صهب تشتيب هحلل سن ااسػ دسصذ بها استله

ػاتي هتشي با تلات هؼي داسي ؼبت ب بوي 225

پهشتييي يهذسليضات هحلهل اسايي باالتشي داؿتذ.

ػهاتي هتهشي اص ظهش 150ػ دسصذ با استلاع صب

اسايي دس سديق اسم هشاس داؿت. ػشاتشا دس ػه

استلههاع صههب داساي ههاسايي پههاييي يؼههاي بههد.

ماد جلة كىىذ مختلف ي ارتفاع اي مختلف تر مياوگيه شكار مگس اوجير آفريقايي در ايج شكاراثر -5جذيل

تيمار

ارتفاع فت

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

رب اوار

cm75 a 3/7 b 8/16 b 3/26 b 5/50 b 3/26 b 5/42 b 8/23 b 3/52 a 3/13 c 8/10

cm150 a 3/7 a 3/19 a 5/44 a 63 a 3/42 a 8/73 a 3/24 c 43 a 5/14 b 5/22

cm225 b 8/3 b 8/17 b 3/25 b 49 c 20 c 8/32 c 5/17 a 5/67 b 3/9 a 5/24

پريتييه

يذريليسات

cm75 c 0 c 0 C 0 d 1 e 10 e 5 d 0 d 3/1 de 3/1 d 1

cm150 c 0 c 0 C 3/1 c 8/3 b 3/24 d 13 d 0 d 8/1 c 8/4 d 5/1

cm225 c 0 c 0 C 1 c 8/3 d 5/12 ef 8/2 d 1 d 3/2 d 8/1 d 0

سراتراپ

cm75 c 0 c 0 C 0 d 1 f 0 f 0 d 0 d 1 e 0 d 0

cm150 c 0 c 0 C 0 d 0 f 0 f 0 d 0 d 0 e 0 d 0

cm225 c 0 c 0 C 0 d 0 f 0 f 0 d 0 d 0 e 0 d 0

پىج درصذ مي تاشذ )آزمن داوكه(. حريف غير مشات در ر ستن تياوگر اختالف معىي دار در سطح

بحث

سؽ يههي ههذ، جلههب اص هههاد ؿههزايي ػههتلادا

پؼهيي اػهت Z. indianus اذاختي دام ب دس هاػب

تهايج آصههايؾ ـهاى داد ه . ( b2011واساى ،

هحلل سن ااس ػ دسصذ بيـتشيي هاسايي سا ؼهبت

هاد جلهب هذ ديگهش دس ؿهاس هگهغ اجيهش ب د

آكشيوههايي داؿههت. وچههيي هحاػههب ضيهه هههاد بهه

اسگشكت ؿذ ،ـاى دذ صشك اهتصهادي هاسبشد

دس ايي هاد ؼبت ب د هاد جلب ذ ديگهش اػهت.

هابغ اػتلاد اص ههاد ؿهزايي به ػهاى رؼوه ػايش

وهاساى ي پؼهي .آكت ياد ؿذ اػت جلب ذ ايي

a2011) هاػهب تهشل سؽ يهاكتي سديابي جت

بها اجيهش اجيشاص ػصاس باؽ دس آكشيوايي اجيش هگغ

آن اجيههش ػصههاس (٪50+٪50 هههصع يـههش

ب ػهاى بتهشيي ههاد جلهب هذ هام (50٪+50٪

بشدذ.

.Zجهارن هاد بتشيي بشسػي جت گاا دس باؽ

indianus ، اص بهيي (٪20+٪80 آن خشهها ػصاساص

هاد ؿزايي ب اسبشد ؿهذ به ػهاى بتهشيي ههاد

دس(. 2012 پؼهيي وهاساى ، جلب ذ يهاد شدهذ

اص بهيي يهي (2013پؼيي واساى آصهايؾ ديگشي

50 اجيهش هاد ؿزايي ب اس بشد ؿذ، ػصاس تؼذاد

جلهب هؤثشتشيي هاد ػاى ب سادسصذ جهت هذ

.شدذ هؼشكي آكشيوايي اجيش هگغ سديابي

تهها آجههايي هه يؼههذ ارههصع داسد تحويوههي دس

استباب با بتشيي استلاع صب تل جت ؿاس اب ايي

آكت صست گشكت اػت تايج ايي تحوين ـاى هي

ػاتي هتش اػت. 150ي استلاع صب دذ بتشي

جيببر ي مکبران 78

مىببع

اسصيابي ااع تل ها ههاد جلهب Ceratitis capitata بشسػي بيلطي هگغ هي هذيتشا اي .1388 ، ک پظهاى

داـگا آصاد اػصهي احذ ػلم تحويوات تشاى.حـش ؿاػي سػال دتشي ذ جت تشل آى.

تاثيش سؽ حزف پش ن دس اؾ خؼاست شم گلگا اهاس .1388س، كايي ؿؿتشي ک كشاصهذ ،ت ؿيخ ػلي

Zeller (Lep., Pyralidae) Ectomyelois ceratoniaeكصلاه تخصصي تحويوات حـش ؿاػي .، دسهطو ػا ،

.167تا 159، صلح اي 2جلذ ال، ؿواس

Carne JH, 2008. Fig Fruit Fly Zaprionus indianus (Diptera: Drosophilidae).http://lee.ifas.ufl.

edu/Hort/UsefulLawnandGardenRosources/ Fig Fruit Fly.[Accessed on 27 March 2015].

Epesky ND, Hendrichs J, Katsoyannos BI, Vasguez LA, Ros JP, Zumemreoglu A, Perira R, Bakeri,

A, Seewooruthhum SI and Heath RR, 1999. Field evaluation of female-targeted trapping systems

for Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) in seven countries. Journal of Economic

Entomology.92: 156-164 .

Galego LGC and Carareto CM A, 2005. Intraspecific and interspecific pre-adult competition on the

neotropical region colonizer Zaprionus indianus (Diptera: Drosophilidae) under laboratory

conditions. Bragantia, Campinas.64 (2):249-255.

Gomes GC and Stein CP , 2008. Bioecologia De Zaprionus indianus: Influência Do Fotoperíodo E

Comparacão entre Armadilhas.http://www.iac.br/areadoinstituto/pibic/anais/2008/Artigos/RE0800010.

pdf. [Accessed on 20 July 2015].

Gupta JP, 1970. Description of a new species of phorticella Zaprionus (Drosophilidae) from india.

Proceedings of Indian National Science Academy .36(1):61-70.

Papadopoulos NT, 1999.Study on the biology and ecology of the Mediterranean fruit fly Ceratitis

capitata (Diptera: Tephritidae) in nofthern Greece. Ph.D.disseftation,Aristotle University of

Thessaloniki Greece (in Greek with English summary).

Parchami-Araghi M and Mohammadi-Khorramabadi A, 2009. The invasive pest Zaprionus indianus

Gupta, 1970 - a genus and a species new to Iran (Diptera: Drosophilidae). Studia Dipterologica.

16(1/2): 243-244.

Passini MPB and Link D, 2011. Efficiency of different traps to capture Zaprionus indianus (Diptera:

Drosophilidae) in fig orchard in Santa Maria county, Rio Grande do Sul state, Brazil. International

Research Journal of Agricultural Science and Soil Science.1 (8):349-354.

Passini MPB , link D and Fronza D, 2011a. Effectiveness of attractions food in capture Zaprionus

indianus (Gupta) in fig orchard in Santa Maria – RS. Entomo Brasilis .4 (2): 56-60.

Passini MPB , link D and Fronza D, 2012. Attractive food efficiency in monitoring of Zaprionus

indianus (Diptera: Drosophilidae) in guava orchard. Revista Brasileira de Agroecologia Rev. Bras.

deAgroecologia.7 (1):152-159.

Passini M P B, link D ,Lúcio ADC and Wansing AT, 2013. Attractive solutions for monitoring

Zaprionus indianus (Diptera: Drosophilidae) populations in fig orchard. E-ISSN 1983-4063 -

www.agro.ufg.br/pat - Pesq. Agropec. Trop., Goiânia: 43(3) p. 272-277.

Passini MPB , link D and Schaich G, 2011b. Attractive solutions efficiency in capturing Zaprionus

indianus Gupta, 1970(Diptera: Drosophilidae) in Ficus carica L. (Moraceae) orchard in Santa

Maria, Rio Grande do Sul, Brazil. Entomotropica. 26(3): 107-116.

Raga A, Souza Filho MF and Sato M E, 2003. Eficiência de protetores de ostíolo do figo sobre a

infestação da mosca Zaprionus indianus (Gupta) (Diptera: Drosophilidae) no campo. Arq. Inst.

Biol., São Paulo. 70(3): 287-289.

37 ... ارسيببی ماد جلب کىىذ مختلف ي ارتفبع وصب آوب در ضکبر

Setta N de and Carareto CM A, 2005. Fitness components of a recently-established population of

Zaprionus indianus (Diptera, Drosophilidae) in Brazil. Iheringia, Ser. Zool, Porto Alegre. 95: 47-

51.

Vargas RI , Prokopoy RJ , Duan JJ , Alberto C and Qing XL, 1997. Captures of wild Mediterranean

and oriental fruit flies (Diptera: Tephritidae) in Jackson and McPhail traps baited with coffee juice.

Journal of Economic Entomology. 90: 165-169.

Vilela CR , Teixeira EP and Stein CP, 2000. Mosca-africana-do-figo, Zaprionus indianus (Dipetea:

Drosophilidae), pp. 48-52 In E. Vilela, R.A. Zucchi, and F. Cantor [eds.], Histórico e Impacto das

Pragas Introduzidas no Brasil. Holos Editora, Ribeirão Preto.

Yassin A , David JA and Bitner-Mathe BC, 2009. Phenotypic variability of natural populations of an

invasive drosophilid, Zaprionus indianus, on different continents: Comparison of wild-living and

laboratory-grown flies. C. R. Biologies. 332:898–908.

Yassin A and David JR , 2010. Revision of the afrotropical species of Zaprionus (Diptera,

Drosophilidae), with descriptions of two new species and notes on internal reproductive structures

and immature stages.Zookeys.51: 33–72.

جيببر ي مکبران 80

Evaluation of Various Attractants and the Trap Height to Install them for

Trapping Zaprionus indianus (Diptera: Drosophilidae) in a Mixed-Fruit

Orchard in Shiraz (Fars province)

Sh Jooybar*1

, H Ostovan2 and M Haghani

3

1MSc Student, Department of Entomology, Islamic Azad University, Shiraz Branch,Shiraz, Iran.

2Professor, Department of Entomology, Islamic Azad University, Shiraz Branch,Shiraz, Iran.

3Associate Professor, Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture,Yasouj University, Iran.

*Corresponding author: E-mail: [email protected]

Received: 16 Nov 2014 Accepted:14 Dec 2015

Abstract

The African fig fly has been reported from Iran in 2009. The use of chemical insecticides has several

environmental limits therefor the efficiency of some attractants has been evaluated for trapping of this

insect in Iran. A field experiment was conducted in Completely Randomized Factorial Design with four

replicates to determine the best attractant for trapping and the best height for installing traps on trees in

Shiraz city, in 2009. The first factor was attractants including: Solution of pomegranate sauce 3 % (3%

pomegranate sauce+97%water), Solution of hydrolyzed plant protein 3% (3% hydrolyzed plant protein

+97%water) and Ceratrap. The second factor was height for installing traps on trees including: 75, 150

and 225cm. Results revealed significant differences among the attractants and height for installing traps in

all weeks except 13th week and also the interaction effect between them. The evaluation showed that the

best attractant for capture was solution of pomegranate sauce 3 % with significant difference from the

others. Evolution about the best height for installing traps showed that 150 cm height for installing traps

was better than the others. So traps with solution of pomegranate sauce 3 % that installs on trees at a

height of 150 cm could have an important role to decrease the population of this pest and it is an approach

in order to non-chemical control.

Keywords: Component; African fig fly, Attractants, Height for install traps, Mass trapping, Non-

chemical control.

18 ... ارسيببی ماد جلب کىىذ مختلف ي ارتفبع وصب آوب در ضکبر