الگوی یاددهی- یادگیری و سنجش گاردنر و بلوم
17
ارزش ی اب ی پ ی شرفت ی ادگ ی ر ی/ تحص ی ل ی دانش آموز الگو ی ی ادده ی- ی ادگ ی ر ی و سنجش بلومدنر و گارGarder & Bloom Model of Teaching-Learning and Assessment هرتاش فرزانه ش كل ی د واژه: الگو، هوشدگانه های چندنر، بلوم، گار سنجش، ارزش ی اب ی، ماتر ی س ی اد ده ی- ی ادگ ی ر ی.
Transcript of الگوی یاددهی- یادگیری و سنجش گاردنر و بلوم
آموز دانش یلیتحص/ یریادگیشرفت یپ یابیارزش
گاردنر و بلوم سنجشو یریادگی -یاددهی یالگو
Garder & Bloom Model of Teaching-Learning and Assessment
فرزانه شهرتاش
.یریادگی -یدهادیس یماتر، یابیارزشسنجش، گاردنر، بلوم، های چندگانه هوشالگو، : د واژهیكل
دهیچك
وی یا گیاا-یا هیاا‌یهااا‌تیفعال‌‌ی ا‌هنگاااط‌ا ا اا‌هااا تفاو یاا نظاا گاا ف ا‌ضاا و ،گوناااگو ی یا گیاا‌یها‌و‌ساا یفاا یهااا‌ییتوانا
یكاا ب یالگوهاا‌باه‌واو نا یگیما ا نظا یف یها‌تفاو كه‌ییها‌هینظ ی ی و‌به‌كا گیاز‌ا. ساخ ه‌استیاج ناب‌ناپذ‌سنجش
یها‌تفاو بهكه‌همه‌‌مط ح‌ش ه‌استو‌هوش‌‌ی یا گی‌یها‌س یب ایا یبس‌یها‌هیتاكنو نظ .شو یم ت ی وز‌ف اگ‌ه ی نظاط‌آموزش
ت یو‌كاا ب ت نظا معمماا ساا ه‌گاا ن از‌ی‌چن گاناه‌یهاا‌هوش‌یباه‌نااط‌الگاو‌ها‌هیا نظ یااز‌ا‌یكیام وزه. ا اشا ه ن گا یا گی‌یف
وی یا گیا-یا هیا‌یهاا‌تناو فا اوا وش‌شاو و‌یما‌مح ط‌شم ه‌یف یها‌تفاو چن گانه‌‌یها‌هوش‌ی‌‌هیاساس‌نظ ب .است‌شناخ ه‌ش ه
ن قاا ا‌ماو ا‌گاا ن ی‌هیات‌كاا ا و واننناساا نظ یات ب‌از‌یبعضا‌ال ه.ستها تفاو یاث ا مخ مف‌به‌جامان ه‌از‌اسنجش‌‌یاهكا ها
،باه‌یتج با‌یهاا ا ه‌ی‌هیاتاا‌با پا‌خاو اوسات‌یشاهو یقاوا‌ی‌گا ن ساخ ه‌و‌پ اخ ه‌ی‌هینظ ان قا ها‌آ است‌كه‌ی ایمهم .ان ق ا ا ه
است‌ی یشخص‌یها‌س /ییتوانا/هگا ن هما اس ع ا یهوش نظ ی‌عالوه‌كممه مسالمه ا ییاووالً‌گا ن از‌آ باه‌واو تواناا‌كه
ه‌توانساا ه‌اساات‌یاا نظ یاا اااا‌ایاابااا‌ا.قاا ا ا یهااوش‌كماا‌ی مجموعااهیااا‌زچناا هااوش‌او تااوا یماا‌مع ق ناا كااه‌یبعضاا‌ی اا.باا یماا‌ناااط
از‌‌یا یو‌بسا‌انا بها ه‌ب ه‌یمساال آموزشا‌یاز‌آ با ایا یما ا س‌بسا.ابا یت‌كاا ا بیاا ت بیاسااا‌گذشا ه‌م02 ی یچنمگ‌یها‌تیموفق
ه‌وجاو ا كاه‌باه‌یا نظ یاا‌ی‌ز با هین‌یا یز‌یو‌موا آموزش‌ها‌ك اب.ان س‌خو به‌كا گ ف هیت ك ی واز‌آ ا ییها‌معمما بخش
.آ كالس‌پ اخ ه‌است‌ی یبه‌كا گ‌یها‌ه‌و وشیح‌نظ یتوض
و نا یناپذ‌ییجا ا‌سنجش‌یاز اهكا های یا گی-یها ی‌یها وش،ی یا گی/یمیتحصن فت‌یپ‌یبایا ق‌اووا اكم‌ب ا زش‌كه‌ییاز‌آنجا
می ینااگز كاا یاا‌یبا ا.می یاگ‌باه‌كاا مناسا یباه‌عناوا الگاو ا‌آ میتوان‌یم‌كن ،یم‌تی او ا عایز‌همیچن گانه‌ن‌یها‌هوش‌ی‌هینظ
یهاا وش‌چن گاناه‌و‌یهاا‌هوش‌ی‌هینظ یه‌مع ف مقاله‌اب ابی ا.میكن‌یزما ب س‌هم‌به‌او الگو ی ا ا‌سنجشو‌‌ی یا گی-یا هی
.میكن‌یم‌مط حآ ا‌‌سیمات م‌ویپ از‌یم‌هوش‌چن گانه‌یالگو سنجشوی یا گی–یا هی
ی یا گیا-یا هیا‌یهاا ا كه‌از وش‌یم‌ما اب آ ی یا گیاه اف‌‌شناخ ه‌ش ه مخ مف‌توجه‌به‌سطوح،یف یها‌عالوه‌ب تفاو اما
یهاا وش ا باه‌یاااالعاا تكك‌یكا وف اخاوان‌یا آو یاماننا بماوط‌یشناخ یها مها یین ب سطوح‌پایم واا‌كه‌ب‌یها‌آزمو و
ساه‌ی كا ،مقایا ا ماننا باه‌كاا با ،تحمیاتكك‌یشاناخ یهاا‌سانجش‌كاه‌با ساطوح‌بااالت مها یو اهكا هاای یا گیا-یا هیگ ی
و‌الگاو‌یاا‌ی عممایاكاه‌ت ك‌میكنا اسا ن اا‌یچنا‌یتاوا باه‌ااو منطقا‌یما.میاآو یكا وی ا ،ان خااب‌كا وا ا ا‌شینماا‌ك ،
خاتماهیبنااب ا.باشا آماوزا انش‌سانجش‌ی اهكا هااو‌‌ی یا گیا-یا هیا‌یهاا وشیا ا ای ااا‌مارث با ایسا ه‌و عا‌ی اهكا
.می ه‌یم‌ه‌ا الهینظ وی ایاز‌ت ك‌یا‌ا ه‌س‌یكا ب ییگا ن و‌بموط ا‌به‌عنوا الگو‌سنجش‌و‌ی یا گی-یا هیس‌یمات
گاردنر ی چندگانه یها هوش ی هینظر
نهیآلف ب‌یف انسو‌شناس وا س‌از‌یپا ی آموزش‌همگانیوز021 ساا0موزا آ انشو‌همكا انش‌خواست‌كه‌ننا هن ك اط س ه‌از
. یا آزماو هاوش‌انجامینخسا یزی هیاپا افا ا باه‌یاتالش‌ا‌ی‌جهین .از ا ن ین‌ن یتوجه‌ب‌و‌به‌یمیتحص‌ی مع ض‌ناكام‌ییمقطع‌اب ا
می مفااهیاا.زا هوش‌اف ا بو یم‌ینیع‌ی یگ‌ان ازهز‌شك گ فت‌و‌آ امكا ین‌یگ ی،مفهوط ها آزمو یش ا‌یجهان‌یبع پ‌ها‌ساا‌یا
ل ا ا نا از‌آ كاه‌مساایب(سات ی كه م وساط‌چیم‌از‌ایبگذ )22 ع با م وسط‌یا. ه‌ش ینام(هوش‌ب )IQاخ صا بع ها‌به
باه‌نااط‌هاوا گاا ن ییكایام شناس وا هوشیها آزمو یجا نخس یپس‌از‌هن ا ساا‌از‌ا. بو یكن منك آف ی‌هیامخالفات‌باا‌نظ باه
كا یاو‌ساع.وجاو ا ی ا اق هنات‌ناو هاوش‌انساان‌و‌ابعا گونااگو اسات‌یگا ن هوش‌انسا ا ای هیعق‌به.تسنجش‌هوش‌پ اخ
یعاایط‌ا یمجاازا‌كا فاا از‌محاا‌یعناای مااو اع اا وش‌آزمااو ،یو.بكنااان IQیم زهااا‌یانسااا ا‌بااه‌آ ساو‌یاساا ع ا های اوزه
1talents or personality types
2Alfred Binet
3Howard Gardner
او. ك یت ( ه ینم‌ز‌انجاطین ه‌نیش‌از‌آ انجاط‌ن ا ه‌و‌ا ماالً آیپشخص‌كه‌‌ییكا ها‌به جا باا)او‌‌ی هوش‌ف ییآموزش‌خو و‌تع
ماننا یسان یها‌آزمو . ا یا ت اا‌ف اوان‌یو‌واقع‌یعیط‌ا یح م‌ییاز‌كا ا‌یز‌ب خو ا ی مسال و‌نیتحم‌ییبا‌توانا‌مع ق بو كه‌هوش
IQبعا از‌ال اه‌ماا.ان ز‌شاام شا هیا ا‌ن‌یی اً‌هاوش‌فضاایاو‌اخ‌یاضای -یو‌هاوش‌منطقا‌یهاوش‌زباان: ناكن‌یما‌ی یگ‌ان ازهفقط و‌هوش ا
.شو ینم‌آ نظ گ ف ه ها‌از‌هوش‌یبخش‌عم ه‌ا‌م‌چو یآو ینم‌از‌ف به ست‌یمع جایتصوز‌ینIQآزمو
.هاوش‌هسا ن ی‌مقولاه هنات‌یاز‌ا‌ی جا م فاوت‌یاف ا ا ا‌ی‌همه ن از‌نظ گا‌ست‌وا‌یشناخ ی‌هی نظ یچن گانه‌‌یها‌هوش‌ی‌هینظ
اگ فا از‌‌م‌اما‌به‌اع قا گا ن یاف های اً ش نیگ تق ی یاف ه‌و ب خی ش یان ك‌یاف ه‌و ب خیكامالً ش ها‌هوش‌ین ما ب خیب
یجا و‌توسعهیا.از‌عممك توسعه ه یی ا‌تا‌سطح‌باال‌ی از‌مقوال هوشی ب خو ا شو ،قا است‌ه‌یكاف‌یق‌و‌اس غنایآموزش،تنو
ی‌هیاانظ .یو‌ف هنگاا‌یخیتااا ی‌سااابقه- ؛یفاا یزناا گ‌ی‌خچااهیتا -0؛یكیولااو یاساا ع ا ب- : ا یبااه‌سااه‌عاماا مهاام‌بساا گ‌هااا هوشیااا
. ها‌یم‌تیاالز‌اهمنا از‌آ ایب‌یو ا«عاتیا »ی‌انا ازه‌باه«پا و ش»،باه‌یمقاوال هوشا‌جاا یاسات‌كاه ا‌ییالگوچن گانه‌‌یها‌هوش
هااوش7یفقاط‌بااه‌مع فااچاااش‌شاا 09 بااا سااا‌یكاه‌اولاا«چن گانااه‌یهااا‌هوش‌ی‌هیاانظ :ذها یهااا‌قال » ك اااب‌خااو باه‌ناااط گاا ن
ش‌ت‌و‌هاویاباه‌خالق‌یخاوا‌یهاا‌معناا‌از‌آ یاكاه‌ه ت ا‌ان خااب‌كا یهفات‌شخصاز‌ین«خالق‌یها‌ذه » ك اب‌خو به‌ناط‌‌یو.پ اخت
ج یبا ا«یمعناو»باه‌نااط‌‌یگا یشا و ی اً‌مع فایااخ«ع گا ایا »هوش‌هن م‌باا‌نااط. اش ن و ا تعمق‌یبه‌‌ها‌آ ی‌همه‌كه ن یبخن
.است‌یتحت‌ب س‌ها‌ش ه‌هوش‌یبن ا قهفه ست
گاردنر ی چندگانه یها هوش
شوهع
ون
ول فیتوص ها ف و آزمونیها، تكال تیفعال لمتداو یها حرفه ناما
یت
كسب
ها
ی
ایریدگ
ی
انزب
-یالم
ك‌ی
اس‌‌یت
،شاع و یال
999-
091
ت‌یاا ،خ نگااا ،سااخن ا ،ت بیااساان ه،وكینو
اسااا ا ،زباااا یكننااا ه،معمااام‌زباااا ،شااااع ،و
،مناو یشناس،م جم،مناو وابط‌عموم
و ، وبمو یو‌و‌تموزی ا ی سانه،مج
ها،وح ت‌‌از س و العم یش مجموعه‌انو
نوشااا ه؛یاااش‌ی ایااا موضاااو ؛ویااا اماااو یپ
یااگاازا ش‌از‌‌ی‌هیاا؛تهینوشاا ماا سااخن ان
ا ثه؛
باااااه؛یو‌گف اااااا ینوشااااا ا كلماااااز و زباااااان،
ها‌و‌ااالعاا هیاح‌ای و‌توضی،تفسیا سپا ی
ایا ا ت ااااا و‌معااانیاابااا‌زبااا ، وابااط‌م
كنن ی كم
ق‌كمما فك كنن یاز‌ا ان یما‌آموزا انش
.اا ت ااب ق ا كنن ی
نبا ز
وز
ماكل
یرض
ا -ی
طقمن
ی
،ن یآل ان
اننمن
970-
011
وت ،ی اننااااامن ،مهنااااا س،م خصصاااااا كاااااامپ
یاا ساب سااا ،آمااا گ ا ،پگوهنااگ ا ،تحم
كنناا گا ،تجااا ،بانكاا ا ا ،ناشاا ا ،مااذاك اه
/ ا یگ اناا ،سافكنن گا ،معامماه‌گا ا ،كا
م خصصا
یناا یش هناا ؛ف اینمااا‌یذهناا‌یمحاساا ا عاا
خمااق‌كنناا ؛یز‌منااكمیااچ‌ی یگ‌اناا ازهی ا‌باا ا
ینا ی كننا ؛ف ایا ا‌تحمی ماشیكا ی‌نحوه
بااه‌ی ساای ا‌باا ای اهكااا ا‌خمااق‌كنناا ؛
كام/هیا‌قضای تجا یه ف‌بسازن ؛ا زش
ا‌بسنجن
یهاا،اسا الا‌عمماالگو‌ییشناسا ،یتفكر منطق
محاسااا ا ی مساااال ،اجااا ایااا؛تحمیاسااایو‌ق
ا عماات‌و‌معمااوا‌از‌یاا، ك وابااط‌میاضاای
ینیع/ام ممموسیا‌پیجه‌یق‌ن یا
،یم‌ان زاعااااایمفااااااه‌ی‌از‌عهااااا ه‌آماااااوزا انش
.ن یآ‌یم‌خوب‌ب ها‌الگوها‌و وابط ا ه
ادعد
اوق
طمن
وص
تری
-یضا
فی
ی
كاسو،یپابمو‌پ
هن من
99 -
07
ممسااز،یف-كا تو ،ی‌هن من ،ا اح،سازن ه
،معماااا ،عكااااس،مجسااامه‌سااااز،شه سااااز،
یی ایو‌ز‌ینیمخ ،مهن س،مناو ا آ ا
ای نقاشایاكنا ؛ی ل اس‌بالماساكه‌ا ا ای
شا كت‌یا ؛آ ط‌یا ای اتاق ابی كن ؛یتفس
كن ؛چما ا ی ساخ ما ا ا ی ا‌خمق‌كن ؛
ا‌پُ كن یق‌عق ماشا‌ون ویب ن
؛ییو فضاااا یرینش تصاااویاااب/ افاااتیقااادرز در
ا یا و‌بی؛تخی یتصو‌یها و‌خمق‌نقشیتفس
و‌‌هاااا‌نقش/ یا تصااااویااا؛ واباااط‌می یتصاااو
كن یم آ ا كیا فضا‌و‌تكثیو‌م‌یمعان
،ها‌ق‌شااااااك یاااااااز‌ا اناااااا یما‌آمااااااوزا انش
توانن باه‌یم‌ها فك كنن ؛آ یو‌تصاو‌ها نگ
. و‌تجسم‌كنن یتخ‌یخوب
سعك
وصا
تل،
كاش
اا،
هی
ضا ف
ر، ی
ه س
عدب
ی
4
دنب
-یكت
حر‌ی
ما تا‌گ اهاط،
یها كت
موزو
901-
00
،هن منااااااا ا تاااااااكت ، قاواااااااا ،ها‌نااااااهیهن پ
و زشااااااااكا ا ،اواوااااااااا ،اهاااااااا و زش،
گ ا ی،باااازPTI's،ها‌سااا بازا ،آتاااش‌نناااا
ك؛یسااا/شیگ ا نماااای ك؛باااازیسااا/شینماااا
ا ،وااااا ا یگیها،ماااااهجااناااا از اساااا خوا
؛باا انااااااااا ،س آشااااااااپزها،یع ساااااااا یواااااااانا
،ها،شاااافا هناااا هیم خصصااااا ااااا سااااوزن
ا یماج اجو
ننا هنا ؛ی اهكا و زشیكنن ؛یت س
یم‌باا ای پااان ومیاا ا‌ااا ب هناا ؛یوانیاا لیااز
ا‌باااااال‌یااا پنكیاااابساااازن ؛یزیااااح‌چیتوضااا
قااا ا تین ازنااا ؛با باااا ك‌هاااوا‌كننااا ؛وضاااعیب
ط‌كاا یط‌كا ا‌آماا ه‌كنا ،محایگ ف مح
بسنج ی ا‌از‌نظ كا پگوه
وی،چاابكی سا یچااالك ،یكنترل حركاز بادن
؛تع ناس چنم‌و‌ب یتعا اب ن
بااااا‌اسااا فا ه‌از‌زبااااا و‌‌انااا یما‌آماااوزا انش
ا ت ااااااا‌ب قااااا ا كننااااا و‌از‌‌ی كاااااا بااااا ن
.ب ن یم‌لذ ی س یها‌تیفعال
مرت
ی ن
ها و
ترك
ح
ها ی
نبد
و ن
رد ك
سلم
، نرد
كس
ساح
ا
سوم
ایقیی
ی-
یشنار
د ی
گو یا
،ینسكیاش او
آهنگساز‌و
ه ا كس
990-
07
ا ،یاا ا ،آوازخااوا ،آهنگساااز،مج یقیموساا
می،ا ا ااااا جناااا ،تنظاااایقیموساااا‌ی‌سااااازن ه
،مسلوا‌ب نامه‌یانو،مهن س‌اكوس یپ‌یكنن ه
وااا ا،ط‌و‌یش،منااااو محااایو‌نماااا‌یسااا گ م
آواز،یم ب
یبخوان ؛یاج ا‌كن ،آواز‌یقیموس‌ی‌ا‌قطعه
یكساا‌یكناا ؛م باا‌ی ا‌بااازنگ یقیكااا موساا
یقیموسا‌شاو ؛یقی آلات‌موسایاناواخ یب ا
ی ش‌معایا‌پاذیاتمفا یها‌سا میس‌یمناس با ا
كن
،شاااناخت‌و‌بااااه‌یآگااااه، ییایقیموسااا ییتواناااا
تونااااا‌و‌‌یص‌الگوهاااایوااا ا؛تناااخ‌ی یكاااا گ
ا واااا ا‌و‌یااااگ، ك وابااااط‌مضاااا ب‌آهناااا
ا ساس
لااااااذ یقیاز‌آهنااااااگ‌و‌موساااااا‌آمااااااوزا انش
ب نا ینه‌لاذ میزم‌یقیب ن ،از‌پخش‌موس‌یم
ح‌یق‌واا ا ا‌تاا جیااا ت اااا‌از‌ا یو‌ب قاا ا
هن یم
سوم
قیی
گهن
آب
ضر ،
داص
،
عما
جتا
یم /یرد
فن
ای
گمون یز
،عص یف و
/شناس
شناس وا
919-
0 0
، ه اااااااا ا ،هااااااااا‌یانجیگ هااااااااا،م مان وا
ت‌كاااا ا ،یااااسااات‌مااا ا ،ت بیمنااااو ا ،س
ا ،شناساااااااا وا و ،یف وشاااااااان گا ، و ااااااااان
،سااااااازما ها‌معممااااااا ،پزشااااااكا ،شاااااافا هن ه
غااااا ،ی،پ ساااا ا ا ،م خصصااااا ت مها هناااا ه
ا یام‌ی ؛تفاو فا نیاسات/ا و‌مناو ا یم ب
«EQیجاانیهوش‌ه»ی نو هوش‌و‌وا هیا
وجو ا
وااو یهااا الت‌ی وواامه‌از و/هیاا و
كن ؛ا ساساا خاو ا‌باا‌زباا با یم یتفس
گااا ا ا‌ینناااا هااا ؛باااا‌ب ناماااه‌ا ساساااا
كنا یی ا اهنما‌یگ ی ق ا ه ؛ یتحت‌تكث
م ه یا‌تعمی
ییتواناااا گاااران؛یافااات احساسااااز دیقااادرز در
ف اا وا ت ااااا ؛ یگاا ا ؛تفسایا ت ااا‌باا
نااااا ،یها‌تی ا و‌موقعا افاااایاااا ك وابااااط‌م
گ ا ا نظ گ ف ی
یكا آمااا یباااه‌واااو گ وهااا‌آماااوزا انش
ا ت اااا‌ب قاا ا یگاا ا بااه‌خااوبی ا ناا و‌بااا
.كنن یم
انس
انط
بارت
ای
ارقر
بر ،
یو
ت رك
شا م
ط،بارت
ا هوگر
ر كا
ی
ردف
/یرد
فن
ودر
ی
،یمهاتما‌گان
م ا ز
خواهیآزا
990-
019
نا یگااه‌اسات‌و‌باا‌ف اكه‌خاو آ‌یمسمماً‌ه كس
،باو هااااا‌و ف ااااا ی افكااااا شخصااااییااااتغ
گا و‌اها اف‌یش،افا ا یهاا‌تیا ت اا‌با‌موقع
هی بابات‌شاا یاااز‌ا- اساتیاا گ‌و‌مقاو شاا
«نا یتحقق‌خو/ییخو شكوفا»از‌یسطح‌ف ان
نو هوش‌و‌ی اایم‌ی وشن‌ی‌است‌و ابطه
شاااو وجاااو یمااا هیااانام4یجاااانیآنچاااه‌هاااوش‌ه
. ا
اها اف‌خااو وی یام‌گی نظا گا ف و‌تصاام
باااه‌آ یابیااا سااات‌یالزط‌بااا ای ا فااا ییاااتغ
ینااااه‌لزوماااااً‌آشااااكا كاااا آ باااا ا)اهاااا اف
یبا ا«یج وا‌جو‌و‌ها «؛توجه‌به(گ ا ی
نا فت؛توجاه‌یماوا پی باا هی یم‌گیتصم
ت‌خااو ا ت ااااا‌باااا‌یاااموقع‌ی یااام‌گیو‌تصاام
«یجانیهوش‌ه‌یالگو»
،یفاا یناای،واقااع‌بیفاا یگاااهآ ،یخودآگاااه
گ ا ی ك‌خو ، ك وابط‌خو با ییتوانا
و‌نناااا ییااااز‌خاااو باااه‌تغیاااو‌جهاااا و كن
یی ا واكنش‌به‌تغ
- وساات ا ناا تكماا كنناا ،خااو آمااوزا انش
.كنن و‌مس ق كا كنن یابیا ز
ودخ
-هگا
آی
،ود
خِف
شك
باه‌‌هاا هوشیاا.مناك اسات‌او وا یاگاا ن و‌پ‌یبا ا،هاا كاه‌چا ا‌اث اا منناك‌هوشیاابی‌یما ی به‌آسانیك كنموا فوق‌ف‌ی‌اگ با ه
یباه‌هاا ااا‌سااا.میم‌و‌نناا هاایاو یاهاا ا‌شاااه ب‌م‌آ یتااوان‌یما ا نا و‌ییم‌چاه‌هساا ن ،چاه‌معنااای انا‌یماا،انا ی یگ‌ان ازهنسا ت‌ساا ه‌و‌قاباا
باه‌‌یبا ا‌ییها هیاا‌ی‌جا وا‌فاوق‌عاالوه‌با ا الاه. ا نا یا یبسا‌یهمپوشاان‌یها‌ق‌جن اهیاو‌باه‌تحق‌انا هیاچیو‌پ‌یا ذهنایبسا‌یبنا یهاا‌ییتوانا
وی یا گیاا‌ی بااه‌الگوهااایو‌ساا عت‌بخناا‌ی،ا ا اایا هیاا-ی یا گیاا‌یهااا وش‌ینااه‌سااازیبه‌ی،باا اها‌هیاانظ یزیاا یالگااو‌و‌پاا‌ی یكااا گ
. و یم‌ز‌به‌كا ین‌ی یا گی-ی یا گی‌زا مرث بو یتناس و‌م‌یابیا زش
4Emotional Intelligence
5
یناایكااه‌بااه‌خااالف‌بااوزا و‌ك‌جالاا آ اساات5«ك اااب‌ن ااوز‌بااوزا »كااه ك اااب‌‌یهوشاا2 ا یاا م،
ز‌یاا عنااوا ا‌نیااا‌اناا ك ه‌یبناا ا قه
عناسات‌كاه‌شاناخت با ا میاا. ه‌ش ه‌اساتیگا ن تن‌یها‌هوش‌ی‌ت همهیخالق‌ی گه‌كن و‌ینم‌خالق ا‌مجزاگا ن هوش‌‌كه‌ان هیگنجان
قاا یتحق. ا یتاكثگونااگو یهاا وزه‌ج‌خاالق ی ن اایاماا تول‌ییماً‌با تواناایما‌از‌نقاا‌ضعف‌و‌قوتما اناوا گونااگو هاوش‌مسا ق
،هاا پاا‌گذاشا سانتیا باه‌زیاو‌تما‌ینفساان‌ی،همچاو قاوای یخاا شخصا‌یهاا‌یگگیكنا كاه‌و‌یم‌ثابت«خالق»ت‌یشخص‌ی‌گا ن با ه
ی یگ‌انا ازه‌یهاا‌ا نما ا آزمو یاح‌عا ط‌وجاو ابطاه‌می باه‌توضایقاا همچنای تحقیا؛اساتها وزه‌ی‌هماهبا ز‌اف ا خالق ی‌منخصه
و‌‌چن گاناه‌یهاا‌قاا گاا ن باه‌نقاش‌هوشیتحق.كنا یما‌كم IQاز‌‌ینی، ست‌كم سطح‌معیذهن‌یقوا‌ت یسن یها‌ت‌و‌نم ا آزمو یخالق
.ت‌معطوف‌ش ه‌استیبه‌خالق‌یابی ستزا ی میباالت یب ا‌ها‌آ گوناگو یها‌زهیآم
آموزان دانشف هوش یتوص
ا‌تنهاا واو ك‌یام‌زیش‌كنایآزماا‌آ ا ماو خاو اب ا ا‌كاا ك یابا كاالس‌‌ی یا گیا‌یها‌هیا از‌نظ یاه ی یش‌از‌به‌كا گیپ
گااط یتا و‌مهمیااز‌ا. نظا گ فات‌آماوزا انش‌یا مااا‌اسا فا ه‌از‌آ ابا اوا تا‌یما‌آ یه‌و‌تسامط‌با مح اوایاز‌آ نظ یتج ب
فا یشخصا‌یهاا زنا گ‌آ ی‌توساعه‌یبا ا‌ییهاا‌اف وشیو‌‌ها هوشیت‌ایفیت‌و‌كی ماهییچن گانه‌تع‌یها‌هوش‌ی‌هیاس فا ه‌از‌نظ خاو
ی‌ناناه‌از‌نحاوهیچن گاناه،ب اشات‌واقاع‌ب‌یهاا‌سانجش‌هوش‌ی وش‌با ایاسات‌به ا عناوا كا ه‌هما ااو كاه‌گاا ن با هاا.است(معمم)
بز گسااال یچن گاناه‌یها به‌فه ست‌هوشیتوان‌یم كا یا‌یب ا).است‌یهوش‌ی‌ا م بوا‌به‌ه مقولهیو‌تج ب‌ها‌تیكا ها،فعال‌یاج ا
(. یم اجعه‌كن«0 -1 س‌وص‌‌یها‌چن گانه كالس‌یها‌هوش»ك اب
یتاكث‌ی‌زا و‌نحاوهیاكما كنا تاا‌باه‌م‌زیان‌آماوزا انشباه‌‌و ها یما‌ا الاه‌یفا یهاا‌ب وز‌هوش‌ی اب ا‌یچن گانه وش‌یها‌هوش‌ی‌هینظ
ی ا‌باه و‌یچاه‌ایچن گاناه هاا‌هوش‌ی‌هیا ،نظ یاعاالوه‌با ا.ب نا ی س‌پا‌یها‌كالس ی یا گی-یا هی‌یها‌ب وش‌یمقوال هوش
یام وقاف‌شا ه‌و‌ا تقاایااف اه‌ی شا ن‌یها‌مهجو ،فعاا‌ك هوشیها كه‌باعث ش اس ع ا ها‌و‌هوشیگنا‌یها‌م‌تیاز‌فعال‌یعیوس‌ی وزه
یخاو آگااه‌یهاا‌ت‌هوشیازا فعالیااز‌م‌آماوزا انش و‌الزط‌اسات‌كاه‌یااز‌ا.شاون یم‌یاف ه‌به‌سطوح‌باالت مها تیتوسعه‌‌یها‌سطح‌هوش
.ابن ی
گف ااه‌یال ااه‌گاااه.آ ا‌انجاااط هناا افاا ا ب وانناا ی‌اساات‌كااه‌همااه«مناااه ه»، وش آمااوزا انش‌ی‌چن گانااه‌یهااا وش‌ساانجش‌هوشیبه اا
مثاااا،یباا ا.آنااا كااالس‌اساات«سااور ف ااا »ی‌نحااوه‌ی،مناااه هآمااوزا انش‌ی‌اف ااهیتوسااعه‌‌یهااا وش‌كنااف‌هوشیبه اا شااو كااه‌‌یماا
باه‌معاشا باا‌‌یباا‌هاوش‌اج مااع‌یآماوز انشت‌نوبت كالس‌وح ت‌كن ؛ی ا ،امكا ا ب و عا‌ییباال‌ینكه‌هوش‌زبا‌یآموز انش
ف ا هایبا‌ا‌آموزا انش یا از‌یه ! ا‌با‌خو به‌كالس‌آو یوانیع گ ا‌ممك است‌ب و اجازه یبا‌هوش‌ا یگ یگ ا بپ از و ی
ما ،یما وا نناو‌ی یا گیا كانااا‌یتا یعی ط‌و‌اگ تاو‌از‌ا یگیما ی ا‌یبا‌آ مطال ج كه‌م یاست وش یا:" یخواه به‌ما‌بگو‌یم
گوناه ف ا هاسات‌كاه‌خاو یا ها ا‌یما‌ننا ا‌آموزا انشبه‌‌یا هیكه وشی شاخصی به یبناب ا." هم‌یم كا ها ا‌انجاطی وبا ها
آماوزا انش‌ی‌اف اهیباه‌هاوش‌توساعه‌آ ی‌ق‌منااه هیاتوا از‌ا یم‌كه‌ها‌گ از‌شاخصی یكی.شو یم‌وبآنا محس‌یاس م ا از‌سو‌ینوع
انجااط‌یابا‌یچاه‌كاا یاگو‌ینما‌آماوزا انشباه‌‌یكه‌كس‌ی مواقع توجه‌ك یگ بایبه‌ع ا .ب اوقا ف اات‌آنا م سه‌است‌یپ
گوناه‌یاا‌یب سا.كننا یما ا‌ان خاابیا،كا اط‌هاا‌تیا فعالیاقاا خاو از‌میو‌تحق‌هاا‌ا پ و هیا ن آو‌یم‌ی وی هن ،آنا خو به‌چه‌كا
5Buzan & Keene 6Buzan Book of Genius
یچن گانااه‌یهااا‌گوناااگو بااه‌هوش‌یهااا‌توانناا بااا وش‌یماا‌معممااا .سااتیچ‌آمااوزا انش‌ی یا گیاا وشی كااه‌به اا یااگو‌یماا‌بااه‌مااا‌هااا‌تیفعال
: ازع ا ان‌ها وشیا.ب ن یپ‌آموزا انش
یا مشاهدهاطالعاز یجمع آور -1
و‌‌یواوت‌یم ساه،نوا هاا‌یاز‌ما ا ك‌ماننا عكاس،خاط،نموناه‌كا هاا‌یشاام اناوا گونااگون)،كا پوشه‌یواقعه‌نگا اهكا سنجش‌مانن
اگ چه‌ممك است.ا‌اس فا ه‌ك هآ ینگه ا یب ا‌یانه‌ای ایتوا از‌فناو یم ن ویمف‌ث ت‌مناه ا یب ا...(وی نگ‌یها‌ی،كپیی لویو
یا‌مناه ها‌چها وفحه‌ااالعا یسه‌‌یا‌به‌ع ا تینوش و‌سط هف ه م چه هف ه،هن ا سط یا باش ولیز‌آموزا انشتع ا
. ه یما ما‌ق ا یآموز اخ خاط ا مو ه انش
ها و گزارش یلیتحص یها پرونده -2
ا مها كاو ك‌یاگه‌گازا ش‌م بی،به‌ویمیتحص‌یها‌و‌كا نامه‌ها‌م اجعه‌به‌پ ون ه‌آموزا انش‌ی‌چن گانه‌یها‌كنف‌هوش‌یها اهگ ازی یكی
ش‌یاز‌گا ای اك«ساز یم ا‌با‌سنگ‌و‌چوب‌یی ایاشكاا‌ز»ای« ا یف اوان‌ی‌عالقه‌یبه‌ا ا »مانن یاظها ات.آنا است‌یش بس انیو‌پ
ا ی یاكاه ا نا ااالعاا مف‌ی و ا‌یز‌وا فه‌نظا از الات‌بایان‌ها‌كا ناماه.است‌ی ك -یا‌ب نی‌ییفضا-ی یتصوف به‌سمت‌هوش
توجاه‌‌گذشا ه‌یها‌سااا‌آناا ی سا‌یهاا‌تاوا باه‌نم ه‌یما كاا یاا‌یبا ا. هن یما ما‌ق ا ی اخ آموزا انش‌ی‌چن گانه‌یها‌مو هوش
نا باه‌یش‌فا بیكاه‌گا ا‌انگ آ اساتیاب‌هسا ن یا و‌عموط‌اج مااعیا ب‌یها‌از‌نم هن یبو‌عموط‌‌یاضی وس یها‌نم ههموا ه‌اگ .ك
انگ هاوش‌یو زش‌ب‌ی‌و‌نم ه‌ییفضا-ی یانگ هوش‌تصوی س‌هن نما‌ن یب‌یها نم هیهمچن.یاست‌تا‌هوش‌زبان‌یاضی -یهوش‌منطق
.است‌ی ك -یب ن
گرید یها آزمون -3
یخوانا با ا‌یهاا‌مثاا،آزمو یب ا.ا ما‌ق ا ه ی اخ ا آموز انش‌یها مو هوش‌یتوانن ااالعا م فاوت‌یم‌زین‌ها‌آزمو یبعض
یو‌هوش‌ب ا‌یذوق‌هن یها‌و‌آزمو ی ك –ی ا یو ی ا ی یها؛آزمو یمنطق-یاضیهوش یب ا‌یاس الل‌یها؛آزمو یهوش‌زبان
یهاا‌و‌آزمو یبماوز‌اج مااع‌یهاا‌اسی؛مقی ك ا-یهاوش‌با نیبا ا‌یكایزیو‌ساالمت‌ف‌ی ك ا-ی سا‌یهاا؛آزمو ییافضا-ی یهاوش‌تصاو
یعایسات‌ا یط‌زیا‌محیوانا ی یاز‌تصاو‌ییها‌و‌آزمو یهوش‌ف یب ای یشخص‌یها‌آزمو ؛یهوش‌اج ماع‌یب ا‌یاج ماع‌یزی ب نامه
.ع گ ایهوش‌ا یب ا
ر معلمانیسا -4
یآماوز انششاما‌ممكا اسات‌باه.نا یآ‌یما‌باه‌شاما او‌ی‌چن گاناه‌یهاا‌هوش‌صیتناخجهت‌‌آموز‌از‌منابع‌مهم‌ااالعا انشیمعمما ی‌همه
اسات‌از‌جمماه‌سا ا گا یگا ی یهوشا‌ی‌كاه ا ت ااا‌باا‌مقولاه‌یگا ی كاالس یف‌عم كن ولایا ضعی كالس‌بسی كه یب خو كن
آماوز‌باا‌او انش‌ییفضاا-ی یباشا كاه‌ب اوا ماو هاوش‌تصاو‌ی شخصای ،معمم‌هنا ممكا اسات‌به ا ی ت تیبه‌ا.كالس‌محسوب‌شو
ب ااوا بااه‌او‌م اجعااه‌كاا وی ك اا-یهااوش‌باا ن‌ی‌نااهی زم‌یكساا ااالعااات‌یكااه‌باا ا‌اساات‌یتنهااا‌فاا یت‌باا نیاات ب‌یا‌م باایاا‌كاا وااح ت
.ك ا‌فقط‌از‌مناو كس یااالعا م بوا‌به‌هوش‌ف
نیبا والد گفتگو -5
خاو ا ف زنا ا و‌پا و شی یا گی یسهموا ه‌ها‌‌آ .شون یم‌چن گانه‌محسوب‌یها‌هوش‌یاز‌جممه‌كا شناسا اوم‌آموزا انش یوال
یچن گاناه ابا ا‌یهاا،مفهاوط‌هاوش ف كو كا به‌م ساهش‌از‌ی و‌به است‌پیاز‌ا.كنن یم‌ط‌مناه هیاز‌عممك ها‌و‌ش ا‌یعیف‌وسیا
ا‌‌یه گوناه‌ااالعاات‌ناا خواسا ه‌شاو یآنگاه‌از‌ا.ث ت‌كنن ك تا‌ب وانن مناه ا خو ای ا‌به‌آنا مع ف‌ییها‌ح‌ك و وشی تن یوال
ااالعاا اوا از‌باه‌‌یابیا سات.ا آناا قا ا هنا یابه‌معمما كم كنا اخ ف زن اننا یچن گانه‌یها‌ص‌هوشیكه‌ممك است تنخ
.ت‌استی و الز‌اهمیا مفیت‌ف از‌خانه‌تا‌م سه‌بسیم‌موفقیتعم‌یها‌كنف اه‌ی منزا،ب ا‌سنجش
7
آموزان دانش -6
. نا یگ‌یما‌باه‌كاا نا ای ف ایاساعت‌ا01یتول وز‌ی ا‌آنا از‌لحظهی انست؛ز‌ی یا گین ی كا شناس‌ف ایتوا به یم ا‌آموزا انش
ی مقولاهیت اف اهیم‌كاه‌توساعه‌یابیا موضاو ا یاا‌یمصاا ه‌ا‌یم‌اایتاوان‌یما‌میچن گانه‌آشانا‌كا یها‌از‌آ كه‌آنا ا‌با‌مفهوط‌هوش‌پس
یهاا‌تاوا باه‌فه سات‌سانجش‌هوش‌یماخاو یهاا‌ییاز‌توانا‌آماوزا انشو‌آگااه‌نماو مناه ا یا‌یسازمان ه‌یب ا.ك اط‌است‌ها‌آ یهوش
.م اجعه‌ك (10-10هما من ع‌وص)آموزا انشچن گانه
گاردنر و سنجش یریادگی -یاددهی یالگو
و‌‌هااا‌مها یهاا ف‌از‌ساانجش‌بااه ساات‌آو ااالعااا بااا هی گاه‌ویاا .میف‌گااا ن از‌ساانجش ا ك‌كناایاامهاام‌اساات‌كااه‌اب اا ا‌تع
ا آزماو و‌سانجش‌یام( 00 ) ،گاا ن یعالوه‌ب ا.بز گ است‌ی و‌جامعهآ اف ای ب ایاف ا وف اهم‌آو بازخو مف‌یها‌ییتوانا
ی كاه‌از‌ابزا هاایاا‌یبه‌‌جاكن یم‌اس خ اج‌یعممك واقع‌یها‌نهیاف ا ا زم‌یها‌ییسنجش‌ااالعا م بوا‌به‌توانا.شو یم‌ز‌قال یتما
واو سانجش‌ی ا.باش ی یا گی‌یعیط‌ا یاز‌مح‌ی بخنیست‌كه‌سنجش‌باگا ن مع ق ا.اس فا ه‌كن ی واقعیا‌یها‌تی موقعی سم
یعممكا یا هاایكاه‌مع‌یم خصصاان‌یا‌خو سنجی‌یآموز و ا انش‌ها‌مها ی مانن سنجش المیآ‌یم ی یا گیت‌یبه‌وو موقع
نسا ت‌باه‌اناوا هاوش‌منصافانه‌یاز‌بایاهاوش‌ن‌ی یاانا ازه‌گ‌یابزا ها.ان ك هی ون‌یكو ك‌یها‌معمماننا ساای اب اساس هنمو ها
ینا باه‌ساویب عما ابن وی كاهش‌یبا‌یو‌زبان‌یاضی -یمنطق‌یها‌ییموجو به‌سمت‌توانا‌یها‌ی ی كه‌سوگی ت تیبه‌ا(. 00 )باشن
ا یما‌ال هگا ن اذعاا . یناآشنا‌انجاط‌گ‌ی منطقهی یابی‌جهت ی ییمثاا‌سنجش‌هوش‌فضا‌یب ا.ت‌شون یه ا‌خا یها‌هوش
.ممك است شوا باش ی سنجنیچن‌یكه‌اج ا
و‌یاچن گاناه ا ب گ‌یهاا‌ی ی انا ازه‌گیاهاوش‌با‌یها كاه‌سانجشیااوا‌ا.كنا یم یز‌تككیگ ا‌نیمهم یگا ن مو سنجش و‌نك ه
ی‌هیاا نظ گاا یبااه‌ع ااا .هااا‌آ یو ت ااه‌بناا یبناا ا قه تااا‌یااآمااوز‌وااو گ‌بااه انش اوا‌بااه‌منظااو كماا‌ی جااه یاا وط‌آ كااه‌با
خاو ا‌‌یهاا‌تیقابم‌ب واننا یابا‌آماوزا انشه‌یا نظ یا قا. ون یم‌به‌شما سكه‌ی‌ی و وی یا گی-یا هیو‌‌سنجشگانه‌چن یها‌هوش
/ی از‌اهاا اف‌آموزشاایااه‌همااا گونااه‌كااه‌ه یاا نظ یااننااا هناا ؛ا ااق‌ا گانه‌هناا‌یهااا وش از‌یااا‌موضااو خااا ،بااه‌ه یاامهااا یاا
. یسانجتوا باه‌هنات وش‌مخ ماف‌‌یم‌زی ا‌ن‌ها‌و‌مها میمفاه از‌یتوا اق به‌هنت وش‌گوناگو نظ گ فت،ه یم ای یا گی
چن گاناه‌انجااط‌‌یهاا‌هوش‌ز‌باا نظا گا ف یا ا‌ن‌‌سانجش‌یهكا ها ام‌یتوان‌یم‌م،یس‌كنیچن گانه‌ت یها‌هوش‌یچنانچه‌هموا ه‌ب م نا‌یعنی
.می ه
-یبا هاوش‌با نی وش‌م نی یخواب‌آلو ه‌است، وو به‌كا گ‌یاضی -یب هوش‌منطق‌یكه‌معموالً‌هنگاط وس‌م ن‌یآموز انش
یهااا‌واكنش.گاا یماا‌میاو‌تنظاا‌یسااازوكا باا ن‌ییایقیباا هااوش‌موساا‌ی وش‌م ناا‌ی یو زمااا بااه‌كااا گ‌شااو یم‌خااواب‌او‌آشااف هی ك اا
ا ناا و‌‌ینا یب‌یاای ای وش‌گیانسا ت‌بااه‌‌آمااوزا انش‌یب خا.اسات‌م فاااو ی یا گیا-یا هیااگونااگو یهااا ب ابا وش‌آماوزا انش
،یهوشا‌ی ها مقولاه‌ی یا گی-ی ها ی‌یها‌تی و‌الزط‌است‌فعالیاز‌ا. هن یم‌ب وز‌یگ ب اب آ وش‌از‌خو الت‌انفعالی یب خ
ینا یب‌الزط‌اسات اق كا یا‌یب ا.ف اهم‌آو ها از وشیبه‌ه آموزا انشش‌یواكنش‌و‌گ ایب به‌نحوه‌یپ‌ی اب ا‌ییها‌ف وت
ی‌ناهیا زمیااز‌تج ب‌یعیف‌وسایا ا معا ض‌ا‌آماوزا انشاست‌كه‌‌یانصاف‌یت‌بینها.قال ش ها‌تیفعال‌ان خاب آموزا انش‌یب ا
م‌كااه‌تنهااا‌باا یكناا‌یاساا ان ا شاا ه‌ا‌یهااا‌ق‌آزمو یااخااو از‌ا یها‌آنااا ا‌مماازط‌بااه‌ننااا ا آموخ ااه‌فقااطم‌و‌یچن گانااه‌قاا ا هاا‌یهااا‌هوش
یهاا‌كاه وش‌هوش‌شاو یما‌ی تا اعیو‌جامعه‌چن‌آموزا انش‌یب ا وو ،ی ا. ا ن یتكك‌یزبان-یا‌كالمی‌یاضی -یمنطق‌یها‌مقوله
9
ی یا گیا/یمینا فت‌تحصایپ‌یابیا زشا‌یابا كاه‌معمماا بخواهنا آ ابا ای‌یما‌تیااهم‌یست‌و‌تنهاا‌وق ایش‌نیب‌یچه‌و اهكا ع ثیچن گانه‌باز
.مو اس فا ه‌ق ا هن آموزا انش
یابیا زشی نحوهی اساسییتغ‌یچن گانه‌نوع‌یها‌هوش‌ی‌هینظ 7نانها یمعمام‌پ‌ی‌مهیبه‌وسا‌آموزا انش‌یمیتحص/ی یا گین فت‌یزا پیم
ف اا ایام جاع‌هسا ن -شاو كاه‌ماالك‌یما یاتكك‌یمع یها‌وهین ب شیكن و‌ب‌یم‌هیم جع‌كم تك-هنجا یها‌ه‌به‌آزمو ی نظ یا.كن یم
ی یا گیا–یا هیاآماوز، وش انش‌یهاا‌یی توانازایا میای تع. هنا یما‌اس‌قا ا یا گذشا ه‌ماو ق‌یعممكا و‌ی‌آموز ا‌با‌نحاوه انش
.ب خو ا ناا یا یاات‌زیااهاا و‌از‌اهم(باا و ا /ا یااب‌یابزا هااا/یی وش‌پاسااگ‌گااو)ساانجش اهكااا و( و ا /مطماا ی وشا الااه)
قا ا یچااپ‌یها‌ها معا ض‌كمماه ،تنی چنانچه‌هنگاط‌آموزش‌مطال ج یگیما ی ا‌به یمفهوم/یمطم یكه‌با‌كم تصاو‌یآموز انش
باا‌‌یآماوز انش‌یهاا‌تیكناف‌و‌با وز‌قابم‌ی ،اگا با ایا ت تیباه‌هما.با وز ها مفهوط/مطم توان تسمط‌و‌مها خو ا آ ینم یبگ
سااخ ا یاجا واز.ا كنا خاو ا‌آشاك‌یها‌و‌آموخ اه‌هاا‌ییتوانا توانا‌ینما‌یاسا فا ه‌شاو ،و‌ینوشا ا یها‌تنها‌از‌آزمو ی ك -یهوش‌ب ن
. ه یم‌ننا ا اهكا سنجشوی یا گی-یا هی وش‌یت ك
اه منظور و هرگ assessmentسنجش ی اطالعات است از واژه یكه منظور جمع آور ین مقاله هنگامیدر ا
.استفاده شده است evaluation یابیارزش ی اطالعات است از واژه ی قضاوت درباره
گاردنر و سنجش یریادگی -یاددهیس یماتر
(درون داد) یریادگی -یاددهی یها تیفعال -1
2- الفع
ی ت
ها ی
شج
سن (
اد د
نرو
ب)
سنجش
یتیفعال
تیفعال
یزبان -یكالم
تیفعال
یاضیر -یمنطق
تیعالف
ییفضا -یریتصو
تیفعال
یحركت -یبدن
تیفعال
-ییایقیموس
یداریشن
عت گرایت طبیفعال یت فردیفعال یت اجتماعیفعال
شرز
ای
اب ی
المك
-یان
زب ی
دیبخوان یكتاب -1
برداشت خود را -2
دیسیبنو
یآمااار ی نمونااه -1
د یكن یرا بررس
برداشت خود را -2
دیسیبنو
دینیبب یلمیف -1
اشت خود را برد -2
دیسیبنو
باااااااااه گاااااااااردش -1
د یبرو یعلمم
برداشت خود را -2
دیسیبنو
یقطعاااااااااااااااااااه ا -1
د یبشنو یقیموس
برداشت خود را -2
دیسیبنو
یگروهاااا یباااااز -1
د یكن
برداشت خود را -2
دیسیبنو
از یكااااااااایباااااااااه -1
خااااااود یها تجربااااااه
د یفكر كن
برداشت خود را -2
دیسیبنو
ی باااااه مشااااااهده -1
د یعت برویطب
برداشت خود را -2
دیسیبنو
شرز
ای
اب ی
طقمن
یر -یض
ا ی
دیبخوان یكتاب -1
یه ایفرضاااااااااااااا -2
دیطرح كن
یآمااار ی نمونااه -1
د یكن یرا بررس
یه ایفرضاااااااااااااا -2
دیطرح كن
دینیبب یلمیف -1
یه ایفرضاااااااااااااا -2
دیطرح كن
باااااااااه گاااااااااردش -1
د یبرو یعلمم
یه ایفرضاااااااااااااا -2
دیطرح كن
یقطعاااااااااااااااااااه ا -1
د یبشنو یقیموس
یه ایفرضاااااااااااااا -2
دیطرح كن
یگروهاااا یباااااز -1
د یكن
یه ایفرضاااااااااااااا -2
دیطرح كن
از یكااااااااایباااااااااه -1
خااااااود یها تجربااااااه
د یفكر كن
یه ایفرضاااااااااااااا -2
دیطرح كن
ی باااااه مشااااااهده -1
د یعت برویطب
یه ایفرضاااااااااااااا -2
دیطرح كن
شرز
ای
اب ی
صوت
ری -ی
ضاف
یی
دیبخوان یكتاب -1
دیبكش یریتصو -2
یآمااار ی نمونااه -1
د یكن یرا بررس
دیبكش یریتصو -2
دینیبب یلمیف -1
دیبكش یریتصو -2
باااااااااه گاااااااااردش -1
د یبرو یعلمم
دیبكش یریتصو -2
یقطعاااااااااااااااااااه ا -1
د یبشنو یقیموس
دیبكش یریتصو -2
یگروهاااا یباااااز -1
د یكن
دیبكش یریتصو -2
از یكااااااااایباااااااااه -1
خااااااود یها تجربااااااه
د یفكر كن
دیبكش یریتصو -2
ی باااااه مشااااااهده -1
د یعت برویطب
دیبكش یریتصو -2
شرز
ای
اب ی
دنب
-یكت
حر ی
دیبخوان یكتاب -1
دیبساز یمدل -2
یآمااار ی نمونااه -1
د یكن یرا بررس
دیبساز یمدل -2
دینیبب یلمیف -1
دیبساز یمدل -2
باااااااااه گاااااااااردش -1
د یبرو یعلمم
دیبساز یمدل -2
یقطعاااااااااااااااااااه ا -1
د یبشنو یقیموس
دیبساز یمدل -2
یگروهاااا یباااااز -1
د یكن
دیبساز یمدل -2
از یكااااااااایباااااااااه -1
خااااااود یها تجربااااااه
د یفكر كن
دیبساز یمدل -2
ی باااااه مشااااااهده -1
د یعت برویطب
دیبساز یمدل -2
شرز
ای
اب ی
سمو
ایقیی
ی-
یشنار
د ی
دیبخوان یكتاب -1
یتراناااااااااااااااااااه ا -2
دییبسرا
یآمااار ی نمونااه -1
د یكن یرا بررس
یتراناااااااااااااااااااه ا -2
دییبسرا
دینیبب یلمیف -1
یتراناااااااااااااااااااه ا -2
دییبسرا
گاااااااااردش باااااااااه -1
د یبرو یعلمم
یتراناااااااااااااااااااه ا -2
دییبسرا
یقطعاااااااااااااااااااه ا -1
د یبشنو یقیموس
یتراناااااااااااااااااااه ا -2
دییبسرا
یگروهاااا یباااااز -1
د یكن
یتراناااااااااااااااااااه ا -2
دییبسرا
از یكااااااااایباااااااااه -1
خااااااود یها تجربااااااه
د یفكر كن
یتراناااااااااااااااااااه ا -2
دییبسرا
ی باااااه مشااااااهده -1
د یعت برویطب
یتراناااااااااااااااااااه ا -2
دییبسرا
شرز
ای
اب ی
عما
جتا
ی
دیبخوان یكتاب -1
آن را بااااااااااااااااااااااا -2
دوساااااتان خاااااود در
دیان بگذاریم
یآمااار ی نمونااه -1
د یكن یرا بررس
آن را بااااااااااااااااااااااا -2
دوساااااتان خاااااود در
دیان بگذاریم
دینیبب یلمیف -1
آن را بااااااااااااااااااااااا -2
دوساااااتان خاااااود در
دیان بگذاریم
باااااااااه گاااااااااردش -1
د یبرو یعلمم
آن را بااااااااااااااااااااااا -2
دوساااااتان خاااااود در
دیان بگذاریم
یقطعاااااااااااااااااااه ا -1
د یبشنو یقیموس
آن را بااااااااااااااااااااااا -2
دوساااااتان خاااااود در
دیان بگذاریم
یگروهاااا یباااااز -1
د یكن
آن را بااااااااااااااااااااااا -2
دوساااااتان خاااااود در
دیان بگذاریم
از یكااااااااایباااااااااه -1
خااااااود یها تجربااااااه
د یفكر كن
آن را بااااااااااااااااااااااا -2
دوساااااتان خاااااود در
دیان بگذاریم
ی باااااه مشااااااهده -1
د یعت برویطب
آن را بااااااااااااااااااااااا -2
دوساااااتان خاااااود در
دیان بگذاریم
شرز
ای
اب ی
ردف
ی دیبخوان یكتاب -1
را نظاااااار خااااااود -2
دییبگو
یآمااار ی نمونااه -1
د یكن یرا بررس
نظاااااار خااااااود را -2
دییبگو
دینیبب یلمیف -1
نظاااااار خااااااود را -2
دییبگو
باااااااااه گاااااااااردش -1
د یبرو یعلمم
نظاااااار خااااااود را -2
دییبگو
یقطعاااااااااااااااااااه ا -1
د یبشنو یقیموس
نظاااااار خااااااود را -2
دییبگو
یگروهاااا یباااااز -1
د یكن
خااااااود را نظاااااار -2
دییبگو
از یكااااااااایباااااااااه -1
خااااااود یها تجربااااااه
د یفكر كن
نظاااااار خااااااود را -2
دییبگو
ی باااااه مشااااااهده -1
د یعت برویطب
نظاااااار خااااااود را -2
دییبگو
شرز
ای
اب ی
یطبرا
گت
ع
دیبخوان یكتاب -1
یپاااااااااااااااااروژه ا -2
یطااااااایسااااااات محیز
دیانجام ده
یآمااار ی نمونااه -1
د یكن یرا بررس
یپاااااااااااااااااروژه ا -2
یطااااااایسااااااات محیز
دیانجام ده
دینیبب یلمیف -1
یپاااااااااااااااااروژه ا -2
یطااااااایسااااااات محیز
دیانجام ده
باااااااااه گاااااااااردش -1
د یبرو یعلمم
یپاااااااااااااااااروژه ا -2
یطااااااایسااااااات محیز
دیانجام ده
یقطعاااااااااااااااااااه ا -1
د یبشنو یقیموس
یپاااااااااااااااااروژه ا -2
یطااااااایسااااااات محیز
دیانجام ده
یگروهاااا یباااااز -1
د یكن
یپاااااااااااااااااروژه ا -2
یطااااااایسااااااات محیز
دیانجام ده
از یكااااااااایباااااااااه -1
خااااااود یها تجربااااااه
د یكنفكر
یپاااااااااااااااااروژه ا -2
یطااااااایسااااااات محیز
دیانجام ده
ی باااااه مشااااااهده -1
د یعت برویطب
یپاااااااااااااااااروژه ا -2
یطااااااایسااااااات محیز
دیانجام ده
2
یعنای ها ،یما ا‌تحات‌پوشاش‌قا ا سیماات یامضامو منا ج ا91از‌‌یكایفقاط‌‌ها‌م‌كه‌آزمو یشو‌یم‌م وجه‌فوق‌سیمات به‌‌یبا‌م و
سانجشگا ی یها‌ناهیجاا زمیا‌یبا ا.« یسایب اشات‌خاو ا‌بنو-0 و‌یابخوان‌یك ااب- »: ف اه‌اساتكاه سامت اسات‌و‌بااال‌قا ا گیم ن
كااه‌یمطااال /میمفاااه‌ی‌همااه‌یساات‌باا ایال ااه‌الزط‌ن.میكناا یگزیا ا‌جاا« ییاابگو‌ی اساا ان-0»و« یااا‌گااوش هیاا ك اااب‌گویاابااه- »میتااوان‌یماا
یبا ا ا‌یاتیاتج بآ سا ه‌از جا وا‌لازوط‌فا اهم‌كا یاا‌یولا‌می هایتناك‌یخاناه‌ا91كاما سیماات میبسانجا‌یام‌یم‌آموزش هایخواه‌یم
(با و ا )ا‌پاساگ‌یاا یاب‌یو‌ابزا هاا( و ا )مطما ی‌گونااگو ا الاه‌یهاا‌از وشی یكه‌شام امكا به ه‌گ ه یم‌ننا آموزا انش
یا بماوط‌تككییسطوح‌پا‌یخ شنا‌یها‌ب مها ها‌تین فعالیم‌آ است‌كه‌بیشو‌یم‌م وجه‌سیمات یا‌یكه‌از‌ب س‌یگ از‌نكاتی یكی.است
. یگ‌یم ق ا ین مو تككیسطوح‌باال‌ام وزه‌ب‌یشناخ یها‌مها ی یكه‌لزوط‌به‌كا گی ا ن ال
بااا‌هماا اه‌‌یواقعاا‌یابی اا زشاایااابقاات ا زناا مطیمعممااا بی گاه‌اماا وزیااچن گانااه‌بااا یهااا‌هوش‌ی‌هیااباا نظ یم ناا‌ساانجش‌ی اهكا هااا
یا‌پا كا جاهاایا‌یچهاا جاواب‌یهاا‌ساه‌باا‌آزمو ی مقا‌ی یا گیا ی آموزا انشمس م یها‌تیاز‌فعال‌یا‌مناه ه‌سنجش‌ی اهكا ها
ها یم‌اجازه‌آموزا انشبه،یاقعو‌یابیا زش. هن یم‌ق ا یب سمو ت ا كام ی ا‌بس‌یاز‌مطال س‌آموزا انشزا ك‌ی،میخال
ی واو ت.آناا كاامالً‌مطابقات ا یواقعا‌یننا هن كه‌با‌زنا گ‌یطیگ محیو‌به‌ع ا یواقع‌یها‌نهیزمخو ا یها‌تا‌آموخ ه
. هن یم‌ق ا یابیمو ا زش ا تفاوا یبس‌یكه‌با‌جها واقع‌یساخ گ‌یها‌طی ا مح‌آموزا انشهموا ه‌‌اس ان ا ش ه‌یها‌كه‌آزمو
یهاا اشاتی،عكاس،یی لویاو‌و‌یواوت‌ی،پوشاه‌كاا ،نوا هاایواقعاه‌نگاا یاز اهكا هاا‌ث ات‌ااالعاا سانجش‌یمعمماا با ا یهم‌یب ا
ی‌جان اه‌و شا هماه‌‌ی یكننا و‌از‌اناوا پا و ه‌كاه آ امكاا باه‌كاا گ‌یما‌اس فا ه‌یو جه‌بن یا‌مناه ه،مصا ه،فه ست‌آموزا انش
ا ت اا‌‌یب م نا‌یابیا زش‌چن گانه‌ب یها‌هوش‌ی‌هیك نظ یكه و‌ییاز‌آنجا.ب ن یم‌ن به هیچن گانه‌وجو ا وز‌به وز‌ب‌یها‌هوش
یهااا‌ییواناص‌تیتنااخ‌یباا ا‌ییها‌تااوا عااالوه‌باا شاااخص‌یماا ا‌هااا‌تیاز‌فعال‌یا یبنااا‌شاا ه‌اساات‌بساا‌ساانجشو‌‌ی یا گیاا-یا هیااتنگاتنااگ
باه‌‌ی یا گیا-یا هیانا یاز‌ف ا‌یكاه‌بخاش‌مهما‌یوق اتاا‌‌سانجش‌ی اهكا هاا.ز‌اسا فا ه‌كا ین‌ی یا گی-یا هی‌یها‌تیفعال‌یب ا‌آموزا انش
اناش.ز‌قالا شاون یتماا‌ی یا گیاو‌‌سانجش‌یهاا‌تیفعالا یام یاگا معمماا ن ای یواز‌سا.از‌نا ا یان‌یا یااج ا‌به‌زما ز‌یب ا،ب ون شما
ی وشا»بمكاه‌باه‌عناوا «ش‌ام حا یپ از‌تنو‌ی وزها»از‌‌یكینه‌به‌عنوا سنجش‌یها‌تیفعال به‌ی ن بایگ‌یم‌به ه‌الگو یكه‌از‌ا‌یآموزان
ینا ه‌و‌ایاچیت‌پیباا‌كما آ قا نا شخصا‌ا آماوز انشكن كاه‌‌یم ییتع‌سنجش‌ی اب ا‌یه‌ساخ ا ی نظ یا.نگاه‌كنن «ی یا گی‌یگ ب ای
یا الاه/ی یا گیا-یا هیا‌یهاا‌باه‌اناوا وش‌یابیا ساتشاام سانجش‌ی اهكا هاا سااخ ا یا ا.ن و‌پا و ش هنا یخو ا‌بنناسن ،بسا ا
افا اهم‌یطیچن گاناه‌شا ا‌یهاا‌هوش‌ی‌هیانظ سانجش‌ی اهكا هاا.است‌ب و ا /ا یب‌یابزا ها/ییپاسگ‌گو‌یها وشو و ا /مطم
ا‌‌آماوزا انشتاوا یما‌هن گانه‌سنجش‌ی اهكا هابا‌اس فا ه‌از. ن یت‌ق ا گی موقعی زما ، مع ض‌چن ی آموزا انشكنن تا‌‌یم
:ك یب سبه‌چن نحو
ا ا ن یی كا این ی هن كه آ ب‌ب وز ا‌‌ییها‌نهیزم‌تا‌می ه‌یم‌ق ا هن گانه‌یها وشی ا مع ض‌همه‌آموزا انش .
كن یم‌اس فا ه‌ها‌تیفعال‌یش‌به‌انجاط‌ب خیخو‌یهوش‌ی مقولهیت اف هیص‌معمم‌از‌توسعه‌یب اساس‌تنخ‌آموزا انش.
كنن یم ا‌ان خاب‌ییو‌پاسخگو‌ی یا گی وش،خو (سنجش‌یاز‌انوا اهكا ها‌یكی)ی یا گی ق ا ا‌با‌آموزا انش.
دگانهچن یاه هوش ی هیدر نظر یابیارزش یها گزارش
ی یا گیانا یط‌ث ات‌ف ای نا ،شا ایگ‌یم‌ق ا سنجشوی یا گی-یا هی‌یها‌تیبه‌او وز‌افزو مع ض‌فعال‌آموزا انشهما او كه
محا و یاضای -یو‌منطقا‌یزباان-یباه‌هاوش‌كالمامعمماا یهاا‌ه‌گزا شیام ا ا اول .اب ی‌یم‌شیچن گانه‌افزا‌یها‌هوش‌یها‌تیآنا فعال
یعایباه‌ااو ا . یا آ گنجان‌یهوشا‌ی ا‌از‌هوشت‌مقوله‌یاب تا مواقع‌مناس ب وا مطال ی‌یم‌توسعه‌ها گزا شیكم‌كم‌ا‌یاست‌ول
كاا ب 1ی ا ا‌هاا‌گزا ش یاا( 0 -02 -90 -99 واص‌هما من ع).شو یم هیگنجان‌ی یا گی‌یها‌ب اساس‌ه ف‌یه گزا ش‌مطال
:هس ن یاساس
ااال -انتقال (3تم كز‌ب كا خو یب ا‌آموزا انشكم به-شناخت (2ساا‌یآموز ا انش‌یها‌تی آثا و‌موفقیی و‌تكیتق -لیتجل( 1
تاا‌باا‌‌آماوزا انش‌یط‌با ایفا اهم‌كا شا ا-یهمكاار (4آماوز انش‌یمیتحص/ی یا گین فت‌ی ا و‌معمما از ون پی ،م یبه‌وال ی سان
یبااا‌سااا‌آمااوزا انشآثااا ی‌سااهیو‌مقا‌یابیا زشاا‌یباا ا‌ییهااا‌یگگی ویاایتع-تااوانش -5آثااا خااو بپ ازناا یابیگاا بااه‌ا زشاای یاا‌یمكااا ه
.ا‌مالكیا ی معیآنا با‌‌یها‌یهمكالس
اواال ا .ساتها گزا شیا ایتنك‌یها بخشیاز شوا ت یكیهوش‌چن گانه‌‌ی عممك هایا‌بازخو ها‌و‌سای‌ها‌گزا ش‌یابین ا زشیف ا
هاا‌كنا كاه‌باا‌كما آ یما یاتكك‌ییا هاای معیك نگ و‌سا‌یازهایم ،اها س و العم یجا و‌توسعهی،ب ایابیوو گ ف ه ساخ ا ا زش
چهاا . یاگ‌یم ا ب «انشتو»بخش‌ییكا ا تنها‌ی ت ابیا.ق ا ا یابی امو ا زش‌آموزا انش‌ی هیچیتوا عممك ها‌و‌آثا پیم
واو (ما ا -كوشاش)م جاع-خاو یآموز‌و‌ابزا هاا انش‌یابیا زش-خو ی وی تككین یسه‌و‌بیمقا‌ی وی تككی كم یگ بایبخش
م‌و‌منحص به‌فا یكن‌م م كز‌آموزا انش‌یف یها‌تیچن گانه‌توجه‌خو اب عمق‌فعال‌یها‌ب اساس‌هوش‌یابیبه است ا زش. یگ
یكننا و‌كا هاا‌یما‌ق‌اسا فا هی قیا‌یها‌یك نگ و ت ه‌بن یازهایمعمما با‌ام یم كسفانه‌ب خ.میها ام نظ ق ا هآ یها‌یگگیبو و
.شما ن یم ا‌كوچ آموزا انش‌ی ه‌و‌انیچیپ
گاردنر و بلوم یقیتلف یالگو
ی‌آ جاه‌ی گیاچیو‌شاش‌ساطح‌پ‌گ فات‌ی ا ب ما‌یشاناخ ی ا‌مطا ح‌كا كاه اوزه‌یاه اف‌آموزش‌یبن ا قهعمم019 بموط ساا
بماوط‌باه‌‌یبنا ا قهگا یباه‌ع اا .ا‌ناهیاشاون یما‌تفكا ساطوح‌بااال‌یها‌مها ی و‌توسعهیا‌آموزش‌موج تح یكه‌آ یبو از‌ا‌ینانیاام
ق‌آ یاآو كاه‌از‌ا یما‌ت اف اهمیفیسازوكا كن ا‌ك‌یبموط‌نوع‌یبن ا قه.ك یم‌كم نا یها‌سرااص‌سطوح‌گوناگو یمعمما تنخ
یاا ا.چن گاناه‌باه‌تحاا ك‌وا اشا ه‌شا ه‌اسات‌یهاا‌باا هوش‌یم نا‌ی سا‌ی‌چاه‌قاا توساط‌ب ناماه‌آماوزا انش كا كااه‌ذها یایتاوا تع‌یما
ا ی یا گیا اوا ،یول یآ‌یم‌یمیبه‌نظ تحم‌ها‌هوش‌ی‌خ به‌همه پ ایبه ل‌چن گانه‌كه‌یها‌آموزش‌هوش‌یها وشیوو ،تول
ع‌یا‌جا وا‌وقاایا‌یزماان‌یها جا وایاماننا تول‌ییهاا‌تیفعال. یاآ‌یما‌ا ساا هی ا ،بسا‌یما‌نگاه‌یشاناخ ساطوحاز‌‌ا آو و ك‌ك یسطح
ا‌‌هاا‌تیتاوا فعال‌یما‌اماا. بموط‌هسا ن ییسطوح‌پا‌یشناخ یها‌مها شیكم به‌افزا‌یت‌ب ایبا ز‌فعال‌یها‌از‌نمونه‌ق سیمات یخیتا
-یا هیاو‌‌یابیس‌ا زشایتاوا از‌ماات یما كاا یاا‌یبا ا. یاز ب گیابماوط ا‌ن‌یشاناخ یهاا‌مها یكا كاه‌ساطوح‌بااال‌یا ا یاو
.گا ن و‌بموط‌الهاط‌گ فت‌ی یا گی
. یاس‌ب وی ماات یا به‌سا از‌ایخو ا‌منخص‌ك و‌سنچش‌ی یا گی-یا هی‌یها‌تیفعالنو وی یگا یج‌ین اشو بع از‌آ كه‌‌یم‌هیتوو
و‌‌ها‌ناهیباا‌توجاه‌باه‌زم یاكن‌یما یاتولس‌ی مات یم اكه‌به‌ك ا‌‌ییها‌تیفعال‌فقط‌الزط‌است. یس ا‌پ كنیمات یها‌خانه‌ی‌همهست‌ینال ه‌الزط
ی‌باا‌ساطوح‌شناگانه‌یآموزشا‌یا ا ا.و‌باه‌واو مجازا‌ییباش و‌ناه‌باه‌تنهاا‌آموزا انش،معمم‌و‌یط‌آموزشی،محی س‌ی‌ط‌ب نامهیش ا
و‌‌هاا‌ییتوانا‌یپاساگ‌گاوكاه‌ب وانا ییهاا‌تیفعال‌و‌ها‌ساراا‌س شاا ازو‌‌م عاا ایب ناماه‌اباه‌‌یابیا ست گا ن ی‌هن گانه‌یها‌بموط‌و‌هوش
یهاا آ مها معناا‌كاهیبا بماوط‌اسا فا ه‌شا هی نظ ش هیتج یبن ا قهنجا‌از‌یاست‌كه ا‌یگف ن.كن یم‌باش كم آموزا انشق‌یعال
.آو ه‌ش ه‌استنقا یها‌بع از‌مها خالق
0
نظا ابا و‌یا‌ساا هی سا‌ی ب ناماهیتوان‌یم‌اب ا.ن ا ی آ وا ض و ت‌یابیف‌ا زشیو‌تكال‌ی یا گی‌یها‌تیفعال انوا یگنجان
ف اخوانا مقاوال ی و‌تكما و‌تاالش‌با ایمسا‌ی‌نقناه‌یگاا ن و‌بماوط‌با ا‌سیساپس‌از‌ماات . یا كنیاتولچن گاناه‌‌یهاا‌هوش‌ی‌هیگ ف نظ
خاو ی س‌ی‌بموط ب نامه‌یسطوح‌شناخ چن گانه‌و‌‌یها‌هوش‌یالگو‌ی یمثاا،پس‌از‌به‌كا گ‌یب ا. ی یكم بگ‌یو‌سطوح‌شناخ یهوش
آماوزا انشا یااز‌تج ب‌یابیا زشا‌یبا ا‌یچ‌ف وا یا‌هایا یا هیخو نگنجان‌ی ا ب نامه‌ییایقیاز‌تجا ب‌موس‌ی كه‌ب خیشو‌یم‌جهم و
كنا كاه‌یما افا اهم‌ییچن گاناه واقاع‌الگاو‌یها‌هوش‌ی‌هینظ .قاب ب ا فك است‌ی مسلمه‌به ا یا. یا‌او هینه‌به‌وجو نی زمیا
باه(یو‌پ ك نا‌ی نوشا نیتما یها‌ماننا ب گاه) ییتفكا ساطوح‌پاا‌یهاا‌و‌مها ی زباا شاناخ یسنگ‌یها‌تیتوا با‌كم آ از‌م ز‌فعال‌یم
.ساز یم‌ن ه‌آما هیآ‌یواقع‌یزن گی اب ا‌آموزا انش ه‌ق ط‌گذاشت‌كه‌یچیپ‌یشناخ یها‌از‌مها یعیوس‌ی‌ع و ك و‌به وزه‌ی ا
هع
ون
شو
اد آوردنیبه
(فك یتع /ناط‌ب /ف اخوان )
درك كردن
(ت بازگو‌ك كام /ح ا یتوض)
به كاربردن
(تج به‌ك /ننا ا )
ل كردنیتحل
(ق‌ك یت فك ك ؛تحق‌قیعم)
كردن یابیارزش
(ن یف ا/ت‌محصوایفی كییتع)
خلق كردن/ یطراح
(ها‌نظ گاه/ یج یها هیخمق‌ك ا)
المك
-یان
زب ی
ی ا‌ناط‌ب ...ا یخصوو
یبساز...از‌‌یفه س
2یسیبنو...ی‌قت با هی ق
ست...ی با ه‌یزیچه‌چ
امط‌است /
...چه یعنی
كه‌یسیبه‌زبا خو بنو ...
یه‌كنیته...از‌‌یخالوه‌ا
كه‌چگونه‌یح هیتوض ...
یبحث‌كن...ی با ه
یكن‌گف گو...یه با
...یسی ا‌به‌زبا خو بنو
یح هی ا‌توض...عمت‌و‌معموا
ی بن آنچه با هی...
یح هی ا‌توضی ان‌یم
یبزن... مثاا وش از‌مفهوط‌ی
نامه‌به/ كا پس اای
اف ا مهم/ك اب‌یها‌تیشخص
یسیبنو
ی گزا شو زشی...ی با ه
یسیبنو
یننها كنیپ...ی كا ب ب ای
یسیبنو...یب ا‌یغاتیت می آگهی
(...مانن اع ما ،ی مفهوط‌ان زاعی
،یا ی،همیبمن پ واز
چه یعنیواقعاً(ینگا پ س
ی كنی ا‌تحم... ی ای ال
ها‌گونه...)انوا گوناگو/
/ اس ا یهاا ح/ها‌تیشخص
/اباو ه/ها‌نگ ش/ها‌واكنش
سه‌و‌مقابمه‌ی ا‌مقا(ها‌هینظ
یكن
ان خاب...)ك اط‌مرث ت است
( یا كنیخو اب
بحث‌موافق‌و...ی با ه
یمخالف‌كن
1...موضو یب س‌یب ا
یت ا‌ان خاب‌كن‌سراا‌مهم
ه‌نامه‌یتوو/یمع ف...یب ا
یسیبنو
یكن‌یا ا ...ی اه ب ای
یبساز‌ی عا یا... ی
چ از‌قوه‌و...)ا یم‌گف گو ی
...(شمع؛جسم‌م ح ك‌و‌ثابت؛
یسیبنو
ی...وا ا ك م ط‌به‌‌یب ا
یب ها خمق‌كن
ام قاع ... كه‌یسیبنو‌یننها یپ
كن
خمق...ی با هی شع فكاهی
یكن
طقمن
یر -یض
ا ی
م ی ا ...چن
ا...ق‌م بوا‌به‌یج وا قا
یبساز
خط‌زما یااالعا موجو از
ی ست‌كن...ی با ه
ح‌یتوض‌یب ا‌یمنطق‌یها‌از‌ق ط...
یاس فا ه‌كن
ی ا‌جست‌و‌جو‌كن...یالگوها
یسی ا‌بنو...ف موا
یم‌كنی ا‌تنظ...یقیج وا قا
یم ا شفاف‌و‌منطق‌یا
... ی كه‌چگونه‌بایف‌كنیتوو
یسا ه ا‌جست‌و‌جو‌كن‌یالگوها
ی ی ان‌یم...ی‌نچه ا با هآ
خالوه(ا ح/مثالً‌ج وا...)
یكن
ا(یمثالً‌مجهوا‌كممه‌ا...) ی
یت جمه‌كن‌یبه‌شك ع
ی یكه ا یبا‌توجه‌به‌ااالعات
ی یبگ‌یمنطق‌ی‌جهین
نمو ا گ ش‌كا ...یب ا
ی سم‌كن( ون نما)
یبساز...ی خط‌زما ب ای
ا یبا‌عمم) یس ا‌پ كنی مات ی
اك مسا ت،یمانن پ‌یاضی
...(م بع‌اع ا
كه‌ننا ه یبكن‌ییالگو ...
(یمثالً‌موتو ،كپسوا‌آتش‌ننان)
كن یچگونه‌كا م
یق‌كنیتحق...ی با ه
ی كنی ا‌تحم... ی ال
شو اگ یچه‌م...
یباز‌كن‌یست‌سرالیب
كه یت‌كنی اه ا‌ینیآزما
شما ا‌ثابت‌كن ی‌هیف ض
...قت‌یمانن ق) یجا‌كن... ا‌از
( هیاز‌عق
اننا ه ... كه‌یخمق‌كن‌یج ول
... یكن‌ی ا جه‌بن
ین یاز‌ب(ها‌ان خاب‌ی‌مجموعه)
خو ا‌‌یها‌ان خاب. ی تكثیتا‌كم
یكن(ی منطقی ل)ه‌یتوج
ی ع ا ا‌ثابت‌كنیقااعانه‌ا
مانن ...)یماج ایصمعمت‌ت
ا( شغ یی كنو ؛تغی ممه‌به
یه‌كنیتوج
ی اب ا‌ییا هایمجموعه‌مع
یكن‌یا ا ...قضاو
یكن‌یا ا یش‌به یآزما
ی خمق‌كنیتخم...یب ا
یخمق‌كن..ی ب ای مز‌ج
س‌كمما یبا‌اس فا ه‌از‌مات
خالق‌‌یها هیاStory gridای
یسیبنو
4
وص
تری
ف -یضا
یی
یكن...با‌اس فا ه‌از‌نقنه
كه‌ااالعا ی سم‌كن‌یج ول ...
ش‌بگذا ی ا‌به‌نما
یبكن...ازی یتصو
چه‌ی كه‌ننا هیا‌یب ا
/ك اب مصو / ،ك ابی ان‌یم
یوا ی ینقاش/كال /پوس
ی ست‌كن
یكن‌ی اس ا ا‌نقاش‌یاوم‌ی هیا
شی ا‌نما...با‌اس فا ه‌از‌ش كه
ی ه
ی نگ‌یها یبا‌اس فا ه‌از‌ما...
یكن‌ی اا قه‌بن
ی مجازی تصویبا‌اس فا ه‌از‌وسا
یش هی ا‌نما...
ی ی ان‌یم...ی‌آنچه ا با ه
كاتو یكا /ا ح/یذهن‌ی‌نقنه
یخالوه‌كن
ازی وشنیمثاا‌تصو‌یب ا...
یا اله ه
چه‌ی كه‌ننا هیا‌یب ا
/ك اب مصو / ،ك ابی ان‌یم
یوا ی ینقاش/كال /پوس
ی ست‌كن
یكن‌ی اس ا ا‌نقاش‌یاوم‌ی هیا
كه‌ی ست‌كن‌ینی نما یتصاو
ت كن ا‌آسا ... ك
ا گ ف ه‌یننا ا آنچه‌‌یب ا
ی یبگ‌ییها عكسیا
ی كنی ا‌تحم... ی ال
نمو ا ی Vennسه‌و‌یمقا‌یب ا
یبساز...ی‌مقابمه
توا یگ میبه‌چن اه...
یب ای یتصو‌ی ون نمایاز
عم یمانن ...)ننا ا
یموضو تكاپو/یاضی
...(ا ح اس ا /یاج ماع
یاس فا ه‌كن
یابیا زشی اب ا‌ییا هایمع
/یانه‌ای ا‌یها یگ اف/جم ك اب
وب‌‌یها‌تیسا/ ی نما یتصاو
ی كنیت و
ی یا زش‌تصو‌ی با ه...
یبحث‌موافق‌و‌مخالف‌كن
ن ت است‌و‌چ ا ی خوشایك اط
ی ا‌ان خاب‌كن... یمرث ت
یت و‌یوب‌اب كا ی وفحهی
یكن
ا‌به و ... تا‌ی ا‌بكن... وبا ه
یبخن
وفحه ا به‌تماط‌معنا‌‌ی بازی
یكن‌یا ا ...ی ب ایج
یها یگ اف/جم ك اب/كا تو
ی ا وبا ها ا یانه‌ای ا
یكن
كه‌یكن‌یا ا یمجاز‌ی یتصو
ی اننا ه...
دنب
-یكت
حر ی
ی كنی ا‌تقم... كت
كه‌ننا ه یاج ا‌كن‌ینینما ...
یمثال)كن یچگونه‌كا م
(انهی، ایكیموتو ،م ا الك
چگونه‌اتفاق... كه‌یح هیتوض
اف یم
هاممیف/ها‌تیخصش/ها‌با‌ناط‌ك اب/
یكن‌یم‌بازیپان وم
باز‌اس فا ه‌از‌زبا اشا ه‌ننا
ی ا ك‌ك ها... كه‌ی ه
یب ن‌یها‌باز‌اس فا ه‌از كت
ا ك‌ك ه... كه‌یننا ه
بو ، وست‌‌یمثالً‌عص ) یا
(میا ب ق سیبو ،ج
ی ان‌یم...ی‌آنچه ا با ه ...
ش،یقش،نمان‌یفایمثالً‌ا)
یخالوه‌كن(ها كت ست
ی ا‌بساز...م ا
میپان وم/با كا موزو/
...ض به‌ب اشت‌خو ا‌از
یش هینما
یبساز... ماكت‌از‌ی
یها‌اا‌م سه‌ان ازهی
یكن ) ی اننا ه‌یواقع
(ییفضا‌ی‌نهی،سفیقیتحق
ها‌چگونه‌با كه‌قسمتیق‌كنیتحق
تعام ا ن ...گ ی ی
یسه‌كنی ا‌مقا...یها كت
توان یگ میچن اه...
ت‌ی موضو ه ای ا ا‌یپگوهن
خو ا‌به‌‌یها‌اف هی و‌یكن
ش‌كوتاه‌یوو مجموعه‌نما
یما اله هیا‌پان ومی
ی نحوهی به یك اط
چ ا یح هیاج است توض
یب نامه...) از‌یك اط
به( یها،وسا‌ت،نهضیكا آموز
(گ وه‌مخاا ...)ازی وجه‌نیبه
كن ی می ا‌تكم
ی به ی ك اط‌ی یم‌بگیتصم ...
/مطم ی،ا الهیش‌عممینما)
(ها‌فه ست‌ان خاب...)از(یمع ف
است
یبساز‌ی عا یا... ی
مم ای فی ثابت‌از‌ی تصوی
یخمق‌كن...یب ا
یمانن اس اب‌باز)ی شلی/
یكن‌یا ا ...یب ا(بزا ا
ی مجموعه‌مالك‌ب ای...
یكن‌یا ا
ینف (9/1/1...) گ وهی
كه‌یكن‌یا ا ینقن‌یفایا
كن یچگونه‌كا م...ننا ه
(ف وسن ز/ز یل‌ی‌مانن اشعه)
5
سوم
ایقیی
ی-
یشنار
د ی
سه‌شع از فظ...ی با ه
یبخوان
ا ی ی شع ج ی...ی با ه
ی یبگ
ج وا‌ض ب ابا ست‌ز و
یض ب‌گ ف بخوان
ا... آهنگ‌‌یقیآال موس
یمنخص‌كن
كه‌هنگاط‌ی ا‌ناط‌ب ییو اها ...
یشنو‌یم
مثالً‌ض ب...)با‌اس فا ه‌از
(...یقیآهنگ؛شع ؛آلت‌موس
یح هی ا‌توض
مثالً‌ض به‌ز ،...)با‌اس فا ه‌از
كه‌یهننا (،آوازیقیموس
مثالً...) ینكا اوم
ا( وزنامه،ك اب‌ی‌مقاله
ی ك‌ك ها
هاممیف/ها اس ا /غا یت م‌یب ا
یه‌كنیم ته‌یقیموس
خو ی‌از‌آهنگ‌مو عالقه
ی یا گی‌ی اب ا‌یكممات
...ی با هیااالعا ج
یكن‌یسیبازنو
ی...به‌خاا سپ یب ا
الگو‌با‌ض ب‌آهنگ
یبساز
ی كنی ا‌تحم...منابع
...یق‌ق ا هی امو تحق
م سه‌‌یب ا‌یووت‌ی نقنهی
یبكن
موضو ی ا ا‌یپگوهن
یها‌اف هی و‌یت‌كنیه ا
خو ا‌به‌وو
/ها‌مجموعه‌آهنگ
یش هیها‌نما‌ض به
به‌كا ف ه‌‌یها‌یقیانوا موس
انز/هاممیف/غا ی ت م
یبمه‌كنسه‌و‌مقای ا‌مقا
ی نحوهی به یك اط
چ ا یح هیاج است توض
ا‌از‌نگاه‌‌یقی موسی‌یاج ا
ی ا مع وف‌ب سیقی موسی
یكن
ی آگهیمضام...) از‌یك اط
اع اض‌‌ی؛شع هایتجا
ز‌مرث ت است پاسگ‌خو یآم
یه‌كنی ا‌توج
ا یگ ا به‌یكم به یب ا
/یاضی یها‌ف موا...)آو
خمق‌‌ییشع ها/مضمو (عموط
یكن
ی‌نهیزم‌یب ا‌یاب كا یو اها
یخمق‌كن...
مع وف ا‌با‌اضافه‌‌یها‌آهنگ
/ها ذف‌ك موضو /ك
...ها‌به‌منظو تیشخص/مناظ
یسی وبا ه‌بنو
یمرد
فن
ا/ی
عما
جتا
ی
ننا ینف 0/ /1یها گ وه
... كه‌چه‌او ی ه
2ی اب ا...ی‌قت با هی ق
یف‌كنی وست‌خو تع
ا انجاط‌‌وفحه/یكا ت‌یها‌یباز
ی كه‌ب اساس‌ف اخوانی ه
ااالعا /اع ا یگگیو/كمما
باش
عموط‌و‌یاضی )مسال سا ه،
كه‌یا ح‌كن(یمسال اج ماع
گ ا آ ا كنن ی
یح هی ا‌توض...ا ساس
آنچه‌‌یگ وه‌یبا‌اس فا ه‌از‌اج ا
ا‌خالوه‌ی ان‌یم...ی با ه
(آب‌ی‌مثالً‌چ خه) یكن
تیشخص) یهس ... یف ض‌كن
و‌با‌كالس‌مصا ه(مهم
یكن
ت‌ی اه ا‌یكالس‌ی‌پ سننامه
یكن
ی محمه‌ی منك اج ماعی
و‌یكن‌ییخو ا‌شناسا
آ اه یب ا
یكن‌یزی ب نامه
ی كنی ا‌تحم... ی ال
اق ا‌مسلمه ای موضو ی
ی گاه‌مخ مف‌تحمیاز و
یكن
یكن‌ی اب س...اجا یا
ی...)چگونه‌ممك است
گ وه،سازما ،خانوا ه،
واكنش‌ننا ...به( س ه
ه
ی ا ...ا ساسا ...
ی كنیتحم
یب ا... وی از‌ایك اط...
به است
یكه‌سا‌ییها‌یباز
ه‌ان ك یا ا آموزا انش
یننها های و‌پی ا‌انجاط ه
هاا اله‌‌به و آ یب ا‌یمث
ی ه
یك اط‌م مه‌از‌زن گ...
ا... ین یب(یمانن گان )
جا یچالش؛جال ؛ه) ا
(زیانگ
یب ا‌یمث ت‌گ وه‌یها‌یباز...
یكن‌یا ا
بحث‌‌یب ا‌یسراال اساس
یكن‌یا ا ...ی با هیگ وه
یها اب ا‌مالكاز‌‌یمجموعه‌ا
یكن‌یا ا ...
یب ای اه گ وهی...
یكن‌یا ا
یبه‌چالش‌كن‌یا ب ای عممی
یا ح‌كن... امو یافكا م ط‌پ
ردف
ی
ست یچ...ی‌نظ شما با ه
یهس ...ه‌به‌یشما‌از‌چه‌نظ ش
ا ساس‌خو ا/یشخص‌ی‌تج به
یف‌كنیتوو
نقاا‌ضعف‌و‌قو خو ا...
یسیبنو
یشما‌ب ا‌یشخص‌یها‌ه ف...
ست یچ
یكن‌ی اباو م...چ ا
ی چگونه‌ایبو ...یاگ جا
یك یمسلمه ا م
ا خو ا ابطه‌با‌یتج ب...
/ فص ییبا‌تغ) یخالوه‌كن
( اس ا ی‌ینوش
عم / ساای/ وزی‌یب ا
یخو خط‌زما بكن
وی كنی تم‌ی ا‌ذهن‌یمها ت
یسپس‌آ ا‌انجاط ه
تا‌به‌یكن‌یا ا یب نامه‌ا
ی ا ب سیها‌ه ف
ن وست‌ی بینی اب ...اگ
ز ا‌سراا‌یچ1 ك اط‌ی ا
یكن
شما... ا‌كه‌ب یعوامم‌ی‌همه
یگذا اب س‌ی میتكث
یكن
خو ا‌كه یفك یالگوها
/گوناگو یها‌تیموقع...)
ایب یه‌كا مب(مسال
ی كنیتحم
ی كنیت و«ن پوشهیف ا» ی
كه‌منخص‌كن چگونه
ی یا گیف‌مخ مف‌یتكال
ی هیخو ا‌انجاط‌م
خو یها‌از‌واكنش‌یمجموعه‌ا
یكن‌ی اگ آو ...به
خو یت‌اه اف‌شخصیموفق
یكن‌یابی اا ز
شما‌‌یك اط‌م مه‌از‌زن گ
،یچالش،س گ م...) ین یب
ا اش ه‌است ...(جا یه
چ ا یح هیتوض
خو ا‌از‌‌یف یها‌خصمت
جه‌یت فی تا‌ضعی یقو
یكن‌یبن
ی‌یب ا‌یننها پ و ه‌ایپ
ب ه ...ا یعمم
ی هیچیپ‌ی‌شما‌چگونه‌مسلمه...
یكن‌ی ا م
ا‌به...یخو با ه‌یباو ها
ی سراا‌ب یز...ی‌مهیوس
ا‌به و ...شما‌چگونه
یكن‌یبه م/ یبخن‌یم
یمانن ب نامه)خو ا...ی‌نقنه
(ی یا گی‌یها‌مساف /یشغم
یی نمایین ه‌تعیاوا‌چن ساا‌آ
یریجه گینت
ق ااً‌باه‌ی ق‌آماوزا انش و‌یاگو‌یما‌كاه‌گاا ن سات‌انا اف هی هاا‌آ ، ونا یم‌به‌‌كا توسط‌معمما چن گانه‌یها‌كه‌هوش‌ییها اوا‌ساا
اگا چاه.ساتها‌سانجش‌آ یو اهكا هاا‌سیت یها وش‌یاساس ییچن گانه‌تغ‌یها‌هوش‌یاج ای ن و‌الزمهیگ‌یم‌ا یگوناگو یها اه
از‌آ و‌معمماا آماوزا انشسا اسات‌و‌یز‌میان‌ییآ باه‌تنهاا‌یا مااا‌اجا ا‌یت‌كننا ولایهمكا ا م سه‌آ ا ما‌ی‌همهخوب‌است‌كه
ا یاآماوزش‌و‌مناا كت‌اول‌یبا ا‌ییها‌و‌مهام‌اسات‌كاه‌ب ناماه‌ا‌هم‌سف یبا‌اول یبا اه یكه ا‌ان اف هی یمعمما همچن.شون یم‌به ه‌من
ت‌و‌اسا‌ت چن گاناه‌مناك یهاا‌موضاوعا باا‌هوش‌ی اننا كاه‌آماوزش‌بعضا‌یم‌معمما .وجو اش ه‌باش ف زن اننا ی یا گیم بوا‌به‌امو
چن گاناه‌باا‌‌یهاا‌با هوش‌یم نا‌ی سا‌ی ب ناماهیتا و.ت‌كا یات ع‌ی سا‌ی‌ب ناماه‌یها‌ا شا ه‌و‌خواسا هیامع‌یهاا از‌آزمو یتعا ا‌با‌یب ا
زط‌ال‌ی اننا ولا‌ی ا‌نما‌ها‌پاساگ‌ی‌هماه اننا كاه‌‌یما‌و‌باالخ ه‌معمما .از ا ین‌ین یبه‌زما ب‌یاست‌ول‌ت جه‌بخشیكه‌مرث ت ون یوجو
. ا‌كنن یكم به ش خو و انش‌آموزاننا پی اب ا‌ییها‌چن گانه اه‌یها هن تا‌با‌اس فا ه‌از‌هوش‌‌خو ا امه‌یو‌گ وه‌یبه‌كا ف است
یفارس منابع
ان نا ا م سه: كالس س،ته ا چن گانه یها،هوش 9 آ مس انگ،توماس،
ان نا ا شه تاش:آموز،ته ا انش‌یابی،ا زش91 ا ،آل ،ی ا
نن و ا :ته ا .یآموزش‌یابی،سنجش‌و‌ا زشی یان ازه‌گ،90 ،اك یف‌عمیس
یمنابع به زبان خارج
Tomlinson, Carol Ann. ( 2001) How to Differentiate Instruction in Mixed- Ability Classroom, USA
Fiasher, Robert. (2005) teaching children to Learn,Nelson Thornes Ltd United Kingdom.
Lambert D. & Lines D. (2000) Understanding Assessment: Purposes, Perceptions, Practice. Routledge, Falmer,
London & New York.
Dunn, L. & Others (2004) The Student Assessment. Routledge, Falmer, London & New York.
Blake D. & Hanley V. (1995) The Dictionary of Educational Terms. Ashgate Publishing Company, Great
Britain.
Harris, M. & McCann, P. (1994) Assessment. (Page 2) Heinemann, Scotland.
Richards, J. C. & Schmidt, R. (2002) Dictionary of Language Teaching & Applied Linguistics. (Third Ed.)
Pearson & Longman, England.
http:// www.edu.gov.on.ca/eng/document/curricul/secondary/progplan/progpla.html
Student Evaluation: Evaluation and students records division of Saskatchewan Education, Canada. 1991.
A curriculum guide for the middle level, Saskatchewan, Canada. 1993.
National science education standards, Chapter five, USA http://www.nap.edu
Tony Ryan: www.tonyryan.com.au
