Post on 09-Jan-2023
Oud landschap verGISt zich
geografische informatiesystemen (GIS) in archeologie en landschapsonderzoekeen inleiding
Menne KosianOnderzoeker Ruimtelijke AnalyseAfd. Landschap
GIS in archeologieVan oude methodiek……naar nieuwe
LandschapsonderzoekVan site niveau naar microregioVan regionaal naar superregionaalInterdisciplinaire aanpak
Speciale datasetsDigitale Hoogtemodellen (DEMs)Historische kaarten
Implicaties voor het veldwerk
WARNING! Valkuilen van digitale afhankelijkheid
GIS in archeologie en landschapsonderzoek
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
2/46
C.J.C. Reuvens (1793-1835)
Van de oude methodiek…
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
3/46
Meer dan alleen archeologische datasets...
bodemkaart
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
11/46
Bodemkundige landschappen van noordwest Europa
geomorfologische kaart
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
12/46
Landschapsreconstructie Dorestad in 800nC
immateriële data
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
13/46
Landschapsreconstructie Drentse Aa op basis van veldnamen
maken multidiciplinaire analyses van het landschap mogelijk.
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
14/46
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
20/46
harbour area
4th and 5th century AD
harbour area
6th and 7th century AD
harbour area8th century AD
harbour area
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
21/46
Hoofdwaterafvoer van het Rijn-systeem6e eeuw7e eeuw8e eeuw
verzand
verzand
Dorestad
Een andere speciale dataset:historische kaarten
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
22/46
158416661773185019252008
morphological change 1925 - 2005
Burgzand site
Scheurrak site
Seger van den Brenk
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
26/46
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
31/46
Indicatief model voor oud bos aan de hand van historische kaarten, veldopnames van indicatiegewassen en Floron-data
Implicaties voor het veldwerk:-Zet je administratie op zodat je met ruimtelijke analyses kan werken (goede coördinaten in gescheiden velden)
-Zorg dat je administratie koppelbaar is (concordantielijsten, spoor/vlak/put relaties)
-Zorg dat je administratie koppelbaar is met andere sites en onderzoeken (denk aan je naamvoering, gebruik gestandaardiseerde beschrijvingen en thesauri)
-Denk in het veld al aan wat voor landschappelijke koppelingen je direct kan maken (dit kan gevolgen hebben voor de opzet van je databases)
-Schakel interdisciplinair specialisten in (wat voor gegevens hebben zij nodig, en wat kunnen ze jou bieden?)
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
36/46
dr. Jack Cohen dr. Ian Stewart
Lies-to-Children
A lie-to-children is a statement that is false, but which nevertheless leadsthe child's mind towards a more accurate explanation, one that the childwill only be able to appreciate if it has been primed with the lie
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
39/46
Patroonherkenning
de “echte” grafheuvel
Lie-to-Children:
Celtic field,Bosbouwperceel,Akkerontginning,…?…?…?
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
41/46
“Turn right here”
Cost Distance Analysis
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
42/46
oranje = GRASSrood = ArcGISgeel = IDRISI standaardpaars = IDRISI met minder steile hellingengrijs = herderspaden
Uit: Rupert Gietl, Michael Doneus en Martin Fera;Cost Distance Analysis in an Alpine Environment:Comparison of Different Cost Surface Modules. CAA 2007
m.kosian@cultureelerfgoed.nlOud landschap verGISt zich
43/46
Economische waarde van monumentenzorg‘Rond de Voorstraat,met zijn vele rijks-monumenten zijnmensen bereid meerte betalen voor hunwoning’ (onderzoek SpinLab VU)
m.kosian@cultureelerfgoed.nl
VerGISsen is mensenwerk
44/46
… of willen mensen graagin het oude centrum wonen,en zijn daar per definitiemeer (rijks)monumenten?
m.kosian@cultureelerfgoed.nl
VerGISsen is mensenwerk
45/46