Post on 03-Apr-2023
ความรเบองตนเกยวกบ
พาณชยอเลกทรอนกส (E-COMMERCE)
ทมา : bu.lpc.rmutl.ac.th/naravit/E_Commerce/.../02-Basic-Ecommerce.ppt
บทน า การท าธรกจในปจจบนมความสะดวกและทนสมยมากขน
ทงนเนองจากเทคโนโลยทมความกาวหนาและพฒนาอยางอยางตอเนอง
ท าใหทกคนในโลกสามารถตดตอสอสารกนไดงายยงขน
การตดสอสารในลกษณะนเรยกวาการตดตอสอสารแบบไรพรมแดน
ท าใหเราสามารถท าธรกจไดในหลาย ๆ รปแบบ ไมจ ากดเวลา ระยะทาง
โดยอาศยระบบเครอขายอนเทอรเนตทชวยใหธรกจสามารถเชอมโยงกนไดทวโลก
ความหมายและความส าคญของอนเทอรเนต
อนเทอรเนต (Internet) เกดจากการผสมกนระหวางค าวา “International” และ “Network”
หมายถง เครอขายขนาดใหญของคอมพวเตอรแมขาย หรอ เซรฟเวอร (Server) ทวโลกทเชอมตอกนดวยเคเบลสอสารความเรวสง
ขอมลทงหมดในอนเทอรเนตจะเกบอยในคอมพวเตอรแมขาย
เครองใดเครองหนง เมอจะเขาสอนเตอรเนตจะตองเชอมตอกบคอมพวเตอรแมขายกจะสามารถเขาถงแฟมขอมลทงหมดในเครอขายได
การเชอมตออนเทอรเนต อาจเรยกไดอกวา การออนไลน (On-line) หรอ Dialing up
เครอขายอนเทอรเนตเปนเครอขายทไมมผใดเปนเจาของอยางแทจรง
ผใดจะเชอมตอกไดหากมอปกรณในการเชอมตอ
การเชอมตอคอมพวเตอรแตละตวเขาดวยกน ดวยการใชมาตรฐานเดยวกนคอ TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol)
ซง TCP จะท าหนาทตรวจสอบการรบสงขอมลระหวางคอมพวเตอร และ IP มหนาทเลอกเสนทางทใชในการรบ-สงขอมลและตรวจทานทอยของผรบ
ผทเชอมตอคอมพวเตอรของตนเองเขาสระบบอนเทอรเนตจะสามารถใชประโยชนจากอนเทอรเนตไดมากมาย
การสอสารทางอนเทอรเนตเปนการสอสารแบบไรมต หรอเรยกวา ไซเบอรเสปซ (Cyberspace)
โลกของอนเทอรเนตกบบทบาททางธรกจ
ปจจบน อนเทอรเนตเขามามบทบาทกบวงการธรกจเพมมากขน เพราะเพมความสะดวกสบายและลดคาใชจายมาก
อ านวยความสะดวกดานการสอสารภายใน หรอระหวางองคกรธรกจ เชน การใชงานอเมล, การใช ICQ , Line, Facebook ฯลฯ
อ านวยความสะดวกในการคนควาหาขอมลทางธรกจ และเปนการแสดงถงการปรบตวขององคกร การทองคกรธรกจมการจดสรางเวบไซตของตนเอง ถอเปนการสงเสรม หรอเพมรายไดใหกบองคกรธรกจไดอกดวย เชน
เปนการประชาสมพนธ ตวอยางเชน
การใหขอมลรายละเอยดขององคกร รายละเอยดของธรกจ หรอใชในการประกาศขาวประชาสมพนธ เชน ขาวการรบสมครงาน การแนะน าสนคาใหม เปนตน
การน าเสนอรายละเอยดของสนคาและบรการขององคกรในลกษณะคลายโบชวร เชน รายละเอยดของสนคา ราคา รายการสนคาใหม
ผทตองการเขามาตดตอ หรอ สนใจสนคาและบรการขององคกร สามารถไดขอมลทตองการได
ลดภาระและตนทนในการประชาสมพนธขององคกร และเปนการประหยดเวลาไดอยางมาก
เปนการใหบรการทสะดวกรวดเรว
องคกรธรกจมการประยกตใชกบงานและบรการเดมทองคกรไดท าอยแลว แตเปนการอ านวยความสะดวกและงายกวาเดม เชน
บรการรายงานความเคลอนไหวของราคาหน บรการจองตวดวยตนเองผานระบบอนเทอรเนต ซงถอเปนการเพมบรการในดานสนองความตองการของลกคาดวยความรวดเรว
การซอหนงสอดวยระบบพาณชยอเลกทรอนกส ท าใหลกคาลดเวลาในการเดนทาง และสามารถเลอกหนงสอทตองการไดตามใจชอบ
วธการนถอเปนการดงดดความสนใจของลกคาใหหนมาสนใจเขาใชบรการขององคกรมากขน หรออาจเปนชองทางการสรางรายไดเพมอกทางหนงไดดวย
ท าพาณชยอเลกทรอนกส
อนเทอรเนต เปนอกทางเลอกทองคกรธรกจ เลอกเพอใหสามารถเขาถงลกคาเปาหมายไดงาย เนองจาก
รานคาในอนเทอรเนตชวยประหยดคาใชจาย ตดตอลกคาไดตลอดเวลา และลกคาสามารถตดตอธรกจโดยตรง
การท าพาณชยอเลกทรอนกส สรางขอไดเปรยบทางการคาจากรปแบบเดม เชน เวบเพจ สามารถโตตอบกบผใชไดโดยอตโนมตท าใหลดภาระเรองแรงงาน
เขาถงผซอไดทวโลก, สะดวกรวดเรว, ผซอสามารถซอสนคาไดจากทกทโดยไมตองมาทราน
รานคาทางอนเทอรเนต สามารถท าการคาไดตลอด 24 ชวโมง
ดงนน การพาณชยอเลกทรอนกสจงเปนอกทางเลอกหนงทสามารถสรางรายไดใหกบธรกจในภาวการณแขงขนทางธรกจทรนแรงในขณะน
ประวตและความเปนมาของพาณชยอเลกทรอนกส
การพาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce) หรอ อคอมเมรซ (E-Commerce) เรมขนเมอประมาณตนทศวรรษท 1970 โดยเรมจากการโอนเงนทางอเลกทรอนกสระหวางหนวยงาน
ชวงเรมตน สวนใหญจะเปนบรษทใหญๆ เทานน บรษทเลกๆ มจ านวนไมมากนก
ตอมา การแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (Electronic Data Interchange-EDI) ไดแพรหลายขน ประกอบกบคอมพวเตอรพซไดมการขยายเพมอยางรวดเรว พรอมกบการพฒนาดานอนเทอรเนตและเวบ ท าใหหนวยงานและบคคลตาง ๆ ไดใชพาณชยอเลกทรอนกสมากขน
ปจจบนพาณชยอเลกทรอนกสไดครอบคลมธรกรรมหลายประเภท เชน การโฆษณา การซอขายสนคา การซอหน การท างาน การประมล และการใหบรการลกคา
นยามของการพาณชยอเลกทรอนกส พาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce) ไดมผใหความหมายไวหลายความหมาย ดงน
กจกรรมเชงพาณชยทด าเนนการโดยมการแลกเปลยน เกบรกษา หรอสอสารขอมลขาวสาร โดยผานสออเลกทรอนกส รวมทงการแลกเปลยนขอมลอเลกทรอนกส อเมล และอน ๆ (Hill, 1997)
การใชวธการอเลกทรอนกสในการด าเนนงานใหบรรลวตถประสงคทางธรกจ รวมทงการใชเทคโนโลยสารสนเทศ เชน EDI การโอนเงนอเลกทรอนกส การประมลอเลกทรอนกส และเทคโนโลยการสอสารคมนาคมอน ๆ โทรทศนและการใชอนเทอรเนต (Palmer, 1997)
E-Commerce หมายถง การผลต การกระจาย การตลาด การขาย หรอการขนสงผลตภณฑและบรการโดยสออเลกทรอนกส (World Trade Organization: WTO, 1998)
ขบวนการทใชวธการทางอเลกทรอนกส เพอท าธรกจทจะบรรลเปาหมายขององคกร พาณชยอเลกทรอนกสใชเทคโนโลยประเภทตาง ๆ และครอบคลมรปแบบทางการเงนทงหลาย เชน ธนาคารอเลกทรอนกส การคาอเลกทรอนกส อดไอ หรอการแลกเปลยนขอมลอเลกทรอนกส ไปรษณยอเลกทรอนกส โทรสาร การประชมทางไกล และรปแบบตาง ๆ ทเปนขอมลระหวางองคกร (ESCAP, 1998)
การด าเนนธรกจโดยใชสออเลกทรอนกส (ECRC Thailand} 1999)
E-Commerce คอ การซอขายสนคา บรการ และสารสนเทศผานเครอขายคอมพวเตอร รวมทงอนเตอรเนต (Turban et al, 2000)
สรป
พาณชยอเลกทรอนกส หมายถง การท าธรกจการคาทกประเภททกระท าโดยผานสอ อเลกทรอนกส อาท
การการซอ-ขายสนคา/บรการ
การช าระเงน การโฆษณา โดยผานสออเลกทรอนกสประเภทตาง ๆ
ซงการท าธรกจแบบนจะสามารถสอสารกบผบรโภคทวทกมมโลก โดยไมตองออกจากบาน หรออาจเรยกวา Home Delivery
ซงสามารถพฒนาธรกจใหเขากบยคเศรษฐกจดจตอล (Digital Economy) อยางสมบรณ
ขอด และขอจ ากดของ E-COMMERCE
ขอด
1 สามารถเปดด าเนนการได 24 ชวโมง
2 ตดปญหาการตอรองราคา หรอปญหาเรองนายหนา
3 ลดคาใชจายในการตดตอสอสาร
4 ผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมมโอกาสมากขน
5 โอกาสทางธรกจเทาเทยมกน
6 การประชาสมพนธท าไดงายขน
ขอเสย
1. ความไมปลอดภยของขอมล
2. ความเสยงในการช าระเงนทางอนเทอรเนต
3. ขาดความรดานกฎหมายการท าธรกรรมอเลกทรอนกส
4. ขาดความรเรองการใชอนเทอรเนต
5. มการหลอกลวงกน , ไมเหนสนคาจรง
ขอด และขอจ ากดของ E-COMMERCE
กระแส E-learning
E-service
E-book
E-Government
E-Citizen
E-Industrial
E-Procurement
E-Auction
E-Card
E-Education
E-Society
E-ticket
E-Banking
E-Passport
รปแบบของพาณชยอเลกทรอนกส การจ าแนกรปแบบของพาณชยอเลกทรอนกส สามารถจ าแนกตามลกษณะของกจกรรมทด าเนนงานระหวาง องคการและบคคลไดหลายประเภท จ าแนกไดเปน 5 ประเภทหลกดงน
1. ธรกจกบธรกจ (Business to Business : B to B , B2B เปนการท าธรกรรมดวยระบบอเลกทรอนกสทมงเนนใหบรการกบลกคาทเปนองคการธรกจดวยกน เชน ผผลต-ผผลต ผผลต-ผสงออก การท าธรกจลกษณะนเปนการท าธรกรรมจ านวนมาก มมลคาการซอ-ขายสง รปแบบการช าระเงนสวนใหญจะผานธนาคาร
www.foodmarketexchange.com ตลาดกลางทางอเลกทรอนกสของอตสาหกรรมอาหาร
รปแบบของพาณชยอเลกทรอนกส
www.foodmarketexchange.com ตลาดกลางทางอเลกทรอนกสของอตสาหกรรมอาหาร
ตวอยางเวบไซต BUSINESS-TO-BUSINESS (B2B)
www.tesco.co.uk
www.cementhaionline.com
www.boeing.com
www.value.co.th
รปแบบของพาณชยอเลกทรอนกส
2. ธรกจกบลกคา (Business to Custom : B to C , B2C เปนธรกรรมผานสออเลกทรอนกสระหวางผขายทเปนองคการธรกจกบลกคาแตละคน อาจเปนการคาปลก หรอเหมาโหล มมลคาการซอขายสนคาจ านวนไมสง ระบบการช าระเงนสวนใหญจะผานบตรเครดต สนคาอาจเปนแบบจบตองได เชนหนงสอ,ดอกไม หรอจบตองไมได เขน เพลง,ซอฟตแวร ตวอยาง B2C เชน www.chulabook.com www.pizza.co.th
รปแบบของพาณชยอเลกทรอนกส
3. ธรกจกบภาครฐ (Business to Government : B to G , B2G เปนการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกสระหวางธรกจเอกชนกบภาครฐ ไดแก การประมลออนไลน (e-auxtion) การจดซอจดจาง (e-procument) เชน www.moc.go.th หรอการจดทะเบยนการคาและการน าสนคาเขา-ออก ผานกรมศลกากร
www.customs.go.th
รปแบบของพาณชยอเลกทรอนกส
3. ธรกจกบภาครฐ (Business to Government : B to G , B2G ตวอยาง เชน
www.customs.go.th
รปแบบของพาณชยอเลกทรอนกส
ตวอยางเวบไซต BUSINESS-TO-GOVERNMENT (B2G)
www.gprocurement.go.th
www.rd.go.th
รปแบบของพาณชยอเลกทรอนกส
4. ลกคากบลกคา (Customer to Customer : C to C , C2C เปนการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกสระหวางผบรโภคดวยกน
ซงการแลกเปลยนและซอขายสนคานน อาจท าผานเวบไซต เชน การประมลสนคาซงผคาแตละคนจะน ามาฝากขายไวกบเวบไซตทใหบรการ เชน www.ebay.com, www.pramool.com
รปแบบของพาณชยอเลกทรอนกส
5. ภาครฐกบประชาชน (Government to Customer : G to C , G2C กจกรรมทเกดขนผานอเลกทรอนกสประเภทน ไมมวตถประสงคเพอการคา
เนนการใหบรการกบประชาชน โดยผานสออเลกทรอนกส ซงเปนนโยบายหนงของรฐบาล เชน การค านวณและช าระภาษออนไลนของกรมสรรพากร
www.rd.go.th และงานบรการดานจดทะเบยนของกระทรวงมหาดไทย
www.mahadthai.com
รปแบบของพาณชยอเลกทรอนกส
5. ภาครฐกบประชาชน (Government to Customer : G to C , G2C ตวอยาง เชน การค านวณและช าระภาษออนไลนของกรมสรรพากร www.rd.go.th
รปแบบของพาณชยอเลกทรอนกส
รปแบบการคาพาณชยอเลกทรอนกส
สามารถจ าแนกรปแบบการคาได 8 แบบดงน
1. รายการสนคาออนไลน (Online Catalogue)
เปนรานคาบนอนเทอรเนตเพอแสดงรายการสนคาอยางเดยว มวตถประสงคเพอสรางภาพพจนบรษท และใหขอมลเกยวกบสนคาเบองตนแกกลมเปาหมาย
2. รานคาปลกอเลกทรอนกส (E-Tailer or E-Retailing)
มลกษณะทรานคาบนอนเทอรเนตเสนอขายสนคาใหแกผบรโภคโดยตรง
ผานทางสออเลกทรอนกส โดยไมตองผานทางตลาดกลางอเลกทรอนกส (E-Marketplace)
เวบไซตจะระบราคาสนคาและคาขนสงอยางชดเจน
การรบค าสงซอกระท าโดยระบบอตโนมตผานเวบไซต
นยมรบช าระเงนดวยบตรเครดต
รปแบบการคาพาณชยอเลกทรอนกส
3. การประมลอเลกทรอนกส (E-Auctions)
รานคาอาจไมจ าเปนตองมเวบไซตเปนของตนเอง แตตองอาศยเวบไซตประมลสนคาทม
อยแลวเปนสอในการคา โดยยนดเสยคาบรการสวนหนงใหแกเวบไซต
การประมล ม 2 ลกษณะ คอ
3.1 ผขายเสนอขายกอน โดยผซอแขงกนเสนอราคา
3.2 ผซอเสนอซอกอน โดยผขายแขงกนเสนอราคา อาจเรยกวา Reverse Auction หรอการประมลแบบยอนกลบ
รปแบบการคาพาณชยอเลกทรอนกส
4. การประกาศซอ-ขายสนคา (Web Board)
เวบไซตประเภทชมชน เปนทนยมใชแลกเปลยนความคดเหนของผ ใช
อนเทอรเนต มงเนนการโฆษณาเปนส าคญ อาจเรยกวาการโฆษณาพาณชยอเลกทรอนกส “E-Advertisement”
รปแบบการคาพาณชยอเลกทรอนกส
5. ตลาดกลางอเลกทรอนกส (E-Marketplace)
ก า ร ต ง ต ล า ด ก ล า ง เ พ อ ใ ช ซ อ ข า ย ส น ค า เ ฉ พ า ะ เ ร อ ง ข น ม า เ ช น www.foodmarketexchange.com เปนตวอยางของตลาดกลางอเลกทรอนกสส าหรบการซอขายสนคาเกษตรในประเทศไทย โดยผขายตองสมครเปนสมาชกของเวบไซตเหลานกอนใชบรการ ทงน เพอเปนการประหยดคาใชจายทางการตลาด
รปแบบการคาพาณชยอเลกทรอนกส
6. การใหบรการอเลกทรอนกส (E-Service)
ส าหรบองคกรทน ามาใชบรการ เพออ านวยความสะดวกในดานตางๆ เชน ธนาคารอเลกทรอนกส (Electronic Banking) การช าระเงนทางออนไลน (Online Bill-Payment) ตลาดแรงงานอเลกทรอนกส (Electronic Job Market) เปนตน
รปแบบการคาพาณชยอเลกทรอนกส
7. รฐบาลอเลกทรอนกส (E-Government)
หนวยงานภาครฐน าเทคโนโลยคอมพวเตอรและเครอขายมาชวยเพมประสทธภาพการด าเนนงานและปรบปรงการใหบรการแกประชาชน รวมทงสงเสรมภาพลกษณอนดแกหนวยงานราชการดวย
รปแบบการคาพาณชยอเลกทรอนกส