SEPTEMBER 27–OCTOBER 31, 2021 - Akamaihd.net

32
34567 AUGUST 2021 NKHANI ZOPHUNZILA: SEPTEMBER 27–OCTOBER 31, 2021

Transcript of SEPTEMBER 27–OCTOBER 31, 2021 - Akamaihd.net

34567AUGUST 2021

NKHANI ZOPHUNZILA:SEPTEMBER 27–OCTOBER 31, 2021

TIKAGANIZILA zinthu zonse zecilenga Yehova, tingalawilemau monga ni yecilawila Davide akuti: “Nikalolesha kululu,nchito ya manja wanu, mwezi na nyenyezi zemwepanga, nuzi-konsha kuti: Munthu ni wani kuti mukomuganizila, ndipomwana wa munthu wofumila ku lito ni wani kuti mukomusa-malila?” (Sal. 8:3, 4) Molingana na Davide, tikazilinganizhyana vinthu vikulu-vikulu vecilenga Yehova monga mwezi nanyenyezi, payakine tingadabwe kuziwa kuti yove otiona kutinise ofunika. Koma monga ni mwati tionele m’nkhani ino, Ye-hova enzosamalila Adamu na Eva ndipo enzowacitisha ku-mvwa kuti ni ofunika.

2 Poyamba, Yehova elenga Adamu na Eva ndipo ewauzhyakuti: “Muvyalane, mupake, muzuzhye calo ndipo muciyanga-nile.” (Gen. 1:28) Tetyo, Yehova enzofuna kuti ove avyalewana nosamalila calo. Kuti enze ecita zinthumokatizhyana nacifunilo caYehova, Adamu na Eva, kuyangizhyilapo wana waosembe enkhala m’banja ya Yehova mpaka kale-kale.

3 Adamu na Eva enze ofunika ngako m’banja yaYehova. Po-fotokoza mwameneYehova elengela wanthu, pa Salimo 8:5 namau amunyansi, Davide elawila kuti: “Mwemucepesha pato-ntho polinganizhya na angelo, ndipo mwemuvwalika ulemele-lo na ulemu monga cisote cacifumu.” N’cendi kuti angeloali na mphamvu, nzelu koma soti maluso kupambana yaalinayo wanthu. (Sal. 103:20) Koma wanthu ewasiyanishako tya-

1. Ni makonsho otyani yatingazikonshe tikalolesha vinthu vonse vecilengaYehova?2. Kansi Yehova enzofuna kuti Adamu na Eva acite cinji?3. Ndawa yanji tingalawile kuti Adamu na Eva enze ofunika ngako m’banja yaYehova?

NKHANIYOPHUNZILA 30

Mukoyamikila MwaiWonkhala m’Gulu ya Yehova“Mwemucepesha patontho polinganizhya na angelo, ndipomwemuvwalika ulemelelo na ulemu monga cisote cacifumu.”—SAL. 8:5 na mau amunyansi.

NYIMBO 123Tikogonjela MulunguMokhulupilika

ZATI TIPHUNZILE

Kuti banja inkhale yaci-mwemwe, aliyense ofunikakuziwa zakufunika kucitanoyavya ayakine m’banja.Munalume ofunika kuso-golela banja yake mwaci-kondi, mkazi ofunika ku-mucilikiza ndipo wanaofunika kumvwila makolowao. Izi zulingana na zuci-tika m’gulu ya Yehova. Mu-lungu etilenga na colinga.Ndipo ngati tucita zinthumokatizhyana na colingacake, tinkhale m’gulu yakempaka kale-kale.

2

la “patontho” na angelo. Izi n’zocitisha cidwingako. Ndipo Yehova pecilenga makolo wasuoyambilila ewapasa moyo uweme ngako.

4 N’zomvwisha cisoni kuti Adamu na Evaaliyoyamikile malo yeenze nayo m’banja yaYehova. Monga ni mwati tionele m’nkhaniino, izi zecitisha mavuto anyinji ku wana we-civyala. Koma colinga ca Yehova ciliyocinje.Yove ofuna kuti wanthu amene omumvwilaankhale wana wake mpaka kale-kale. M’nkha-ni ino, tilawizhyane zawacita Yehova pofu-na kutionesha kuti nise ofunika ngako. Tionesoti zatingacite kuti tioneshe kuti tufuna ku-nkhala m’gulu yake. Posilizhyila, tione mada-liso yati akasangalale nayo atumiki a Yehova.

ZAWATICITILA YEHOVA POFUNAKUTIONESHA KUTI NISE OFUNIKA NGAKO

5 Yehova etilenga m’cifanizilo cake. (Gen. 1:26, 27) Cifukwa ca izi, tukwanisha kuone-sha minkhalidwe yake monga cikondi, cifu-ndo, kukhulupilika na cilungamo. (Sal. 86:15;145:17) Ngati tuonesha minkhalidwe iyi muumoyo wasu wa siku na siku, tuonesha kutituyamikila Yehova potilenga m’cifanizilocake. (1 Pet. 1:14-16) Kuyangizhyila apo,ngati tucita zinthu zokondwelesha Ausuwa-su akululu, tunkhala na umoyo wacimwemwekoma soti wokhutilisha. Ndipo cifukwa caku-ti Yehova etilenga m’cifanizilo cake, tinga-kwanishe kucinja minkhalidwe yasu kuti tiye-nelele kunkhala m’gulu yake.

6 Yehova elenga calo kuti tikonkhalamo.(Yobu 38:4-6; Yer. 10:12) Cifukwa cakuti ozi-wa zatufunikila ndipo ni wawanzi, yove ele-

4. N’cinji cecitikila Adamu na Eva cifukwa cosamvwilaYehova, ndipo tilawizhyane cinji m’nkhani ino?5. Kansi tingaoneshe tyani kuti tuyamikila Mulungu poti-lenga m’cifanizilo cake?6. Kansi Yehova eonesha tyani kuti oona wanthu ku-nkhala ofunika pecilenga calo?

nga vinthu vinyinji viweme kuti tikosangalala.(Sal. 104:14, 15, 24) Baibo yulawila kuti peci-lenga vinthu vosiyanasiyana, Yehova “eonakuti vonse vili bwino.” (Gen. 1:10, 12, 31) Ndi-po eonesha kuti oona wanthu kunkhala ofuni-ka mwa kuwauzhya kuti ‘akolamulila noya-nganila’ vinthu vonse va pacalo. (Sal. 8:6)Colinga ca Mulungu ciliyocinje. Yove walo-njeza kuti msogolo wanthu akasangalale po-samalila vinthu vonse vecilenga. Kansi mu-muyamikila Yehova cifukwa ca lonjezo iyi?

7 Yehova etipasa ufulu wosankha. Tetyo,munthu aliyense ali na ufulu wosankha za-kufuna kucita mu umoyo wake. (Welenga-ni Yoswa 24:15.) Mulungu wasu wacikondiokondwela ngako ngati tasankha kumutu-mikila. (Sal. 84:11; Miy. 27:11) Tingaoneshekuti tuyamikila ufuluwosankha ngati tupangazosankha mwanzelu mu umoyo wasu. Pee-nze pacalo, Yesu esewenzesha mwanzelu ufu-lu wosankha. Kansi tingatolele tyani cisanzocake?

8 Tingaoneshe kuti tutolela cisanzo ca Yesungati tuika zofuna za wanthu ayakine pasogo-lo mu umoyo wasu. Siku iyakine, Yesu naatumwi wake enze ewewa ngako cifukwa ela-likila kwa siku yonse.Tetyo, epeza malo abwi-no kuti apumuleko. Koma gulu ya wanthuyewakonkha ndipo wanthu awa enze ofu-nishisha kuphunzisiwa na Yesu. Yove aliyo-khumudwe olo kuwakalipila. M’malomwake,ewamvwila cifundo ndipo “eyamba kuwaphu-nzisa zinthu zinyinji.” (Mko. 6:30-34) Ngatitutolela cisanzo ca Yesu mwa kusewenzeshanthawi na mphamvu zasu poyavya ayaki-ne, tucitisha kuti Ausuwasu akululu alemeke-zeke. (Mat. 5:14-16) Ndipo ngati tucita izi,

7. Kansi Yoswa 24:15 yuonesha tyani kuti wanthu ali naufulu wosankha?8. Fotokozani cisanzo coonesha mwamene Yesu esewe-nzeshela ufulu wake wosankha.

AUGUST 2021 3

Kansi Yehova waticitila zinthu zotyani pofunakutionesha kuti nise ofunika?(Onani ndime 5-11)

AUGUST 2021 5

tuonesha Yehova kuti tufuna kunkhala m’gu-lu yake mpaka kale-kale.

9 Yehova epasa wanthu mwai wonkhala nawana koma soti udindo wowaphunzisakuti akomukonda nomutumikila. Ngati nimwekolo, kansi muyamikila mphaso iyi yamtengowapatali? Olo kuti angelo ni odalisika ngako,Yehova aliyowapase mwai wonkhala na wana.Tetyo, makolo mukoyamikila mwai uyu. Ye-hova okudalilani ngako ndipo ekupasani udi-ndo wolela wana ‘m’malangizo wake nowa-phunzisa kaganizidwe kake.’ (Aef. 6:4; Deut.6:5-7; Sal. 127:3) Pofuna kuyavya makolo ku-kwanilisha udindo uyu, gulu ya Mulungu yu-konza zofalisa, mavidyo, nyimbo na nkha-ni ziyakine za pa intaneti. Uyu ni umboniwakuti Yehova owakonda ngako wana. (Luka18:15-17) Yehova okondwela ngako ngati ma-kolo omudalila nocita zilizonse zaangakwani-she posamalila wana wao. Ndipo ngati ocitaizi, oyavya wana wao kuti ankhale m’gulu yaYehova mpaka kale-kale.

10 Yehova epeleka mwana wake wokonde-ka kuti tikokwanisha kunkhala pa ushamwalina yove. Monga ni mwataonela m’ndime 4,Adamu na Eva aliyoyamikile malo wao m’ba-nja ya Yehova, ndipo izi zekhuza soti wanawao. (Aro. 5:12) Mwadala, Adamu na Eva eci-mwila Mulungu.Tetyo, enzofunika lini kupiti-lizhya kunkhala m’banja yake. Nanga tyaniponena za wana wao? Mwacikondi, Yehovaepeleka mwana wake wokondeka kuti apele-ke nsembe ya dipo. Izi zecitisha kuti wanthuonse amene ali na maganizo oyenelela ankha-le na mwai wonkhala m’banja yake. (Yoh. 3:16; Aro. 5:19) Cifukwa ca nsembe yaYesu, wa-nthu okwanila 144,000 ali na mwai wakuyola-

9. Kansi makolo ofunika kucita cinji?10-11. Kansi dipo yutipasa mwai wotyani?

mulila pamozi na yove kululu.—Aro. 8:15-17;Chiv. 14:1.

11 Kuyangizhyila apo, pali wanthumamiliyo-ni anyinji amene ocita cifunilo ca Mulungumasiku wano. Ove ali na ciyembekezo caku-yonkhala angwilo pavuli pa ulamulilo waYesuwa vyaka 1,000. (Sal. 25:14; Aro. 8:20, 21) Ci-fukwa ca ciyembekezo ici, wanthu awa oonaYehova kunkhala ‘Ausuwao.’ (Mat. 6:9)

ˆWa-

nthu ati akaukishiwe akankhale na mwai wo-phunzila zaYehova. Ndipo wala ati akamvwilemalangizo wake, akankhale na moyo wosa-sila.

12 Monga nimwataphunzilila,Yehovawacitazinthu zinyinji pofuna kuonesha wanthu kutiowaona kunkhala ofunika ngako. Yehova esa-nkha Akhristu ozozewa kuti akalamulile naYesu kululu. Ndipo walonjeza kuti gulu ikuluya wanthu ikankhale na moyo wosasila paca-lo. (Chiv. 7:9) Lomba, tiyeni tilawizhyane ko-nsho yakuti: Kansi tufunika kucitanji kuti tio-neshe kuti tufuna kunkhala m’gulu ya Yehovampaka kale-kale?

MUKOONESHA KUTI MUFUNA KUNKHALAM’GULU YA MULUNGU

13 Mukoonesha kuti mukonda Yehova mwakum’tumikila na mtima wonse. (WelenganiMaliko 12:30.)Mulunguwatipasamphaso zi-nyinji ngako. Ndipo imozi mwa mphaso izini mwai womulambila. Tuonesha kuti tuko-nda Yehova ngati ‘tusunga malamulo wake.’(1 Yoh. 5:3) Yehova ofuna kuti tikomvwila la-mulo yecitipasa Yesu yakuti tikopanga ophu-nzila nowabatiza. (Mat. 28:19) Yove ofunasoti kuti tikomvwila lamulo yecitipasa yaku-ti tikokondana. (Yoh. 13:35) Ngati tumvwila

12. Kansi lomba tilawizhyane konsho yotyani?13. Kansi tufunika kucitanji kuti tipitilizhye kunkhalam’gulu ya Yehova? (Maliko 12:30)

6 NSANJA YA MULONDA

malamulo yakutipasa Yehova, tipitilizhye ku-nkhala m’banja yake ya pacalo conse.—Sal.15:1, 2.

14 Mukoonesha kuti mukonda wanthu ayaki-ne. Cikondi niye nkhalidwe ikulu ya Yehova.(1 Yoh. 4:8) Yove etionesha cikondi cake olopetenze tikaliyomuziwa. (1 Yoh. 4:9, 10) Ti-ngaoneshe kuti tutolela cisanzo cake ngati tu-onesha kuti tukonda wanthu ayakine. (Aef.5:1) Njila imozi yatingaoneshele kuti tuko-nda wanthu nimwa kuwayavya kuziwaYehovamasilizhyilo akaliyofwika. (Welengani Ma-teyu 9:36-38.) Ngati tucita izi, tingawayavyekuziwa zakufunika kucita kuti ankhale m’gu-lu ya Yehova. Ngati munthu wetenzophunzi-la naye wabatizika, tufunika kupitilizhya ku-muonesha cikondi nomulemekeza. (1 Yoh. 4:20, 21) Tingacite izi mwa kupewa kumukaiki-la. Mwacisanzo, ngati wacita cinthu ciyakinecatiliyomvwishishe, tufunika kupewa kugani-za kuti wacitila lona. M’malomwake, tufu-nika kumulemekeza noona kuti otipambana.—Welengani Aroma 12:10; Afil. 2:3.

15 Mukoonesha cifundo na kuwamamtima kuwanthu onse. Kuti tinkhale m’gulu ya Yehovampaka kale-kale, tufunika kusewenzesha za-yolawila Mau wake mu umoyo wasu. Mwaci-sanzo,Yesu elawila kuti tufunika kuonesha ci-fundo na kuwama mtima ku wanthu onse,kuyangizhyilapo adani wasu. (Luka 6:32-36)Koma nthawi ziyakine tingacione kunkhalacovuta kucita izi. Ngati n’tetyo, tufunika ku-phunzila Mau a Mulungu. Kucita izi, kungati-yavye kuti tikoganiza nocita zinthu monga nimweenzocitila Yesu. Ngati tucita zonse zati-ngakwanishe pomvwila Yehova notolela cisa-

14. Kansi tingaoneshe tyani kuti tukonda ayakine? (Ma-teyu 9:36-38; Aroma 12:10)15. Kansi ni wani watufunika kuonesha cifundo na kuwa-ma mtima?

nzo ca Yesu, tuonesha Ausuwasu akululu kutitufuna kunkhala m’gulu yake mpaka kale-kale.

16 Mukoteteza mbili ya gulu yaYehova.M’ba-nja, wana okonda kutolela cisanzo ca aku-lu wao. Ngati wana akulu-akulu osewenzeshamfundo za m’Baibo mu umoyo wao, onkhalacisanzo ciweme kuli azisaza wao. Koma ngatiocita zinthu ziipa, azisaza wao otolela soti ci-sanzo cao ciipa. N’cimozimozi na m’gulu yaYehova. Ngati Mkhristu wamene watumikilaYehova kwa nthawi itali wankhala wampatu-ko olo wayamba kucita minkhalidwe iyakineiipa, ayakine mumpingo angayambe kutolelacisanzo cake.

ˆWanthu amene ocita izi, oipisha

mbili ya gulu yaYehova. (1 Ates. 4:3-8) Tufu-nika kupewa kutolela minkhalidwe iipa ya wa-nthu ayakine kuti tisaononge ushamwali wasuna Yehova.

17 Mukodalila Yehova m’malo modalila zi-nthu zamuwili.Yehova etilonjeza kuti akotipa-sa vinthu vonse vofunikila monga vakulya,vovwala na polala ngati tusunga malamulowake noika Ufumu wake pa malo oyamba.(Sal. 55:22; Mat. 6:33) Ngati tukhulupilila lo-njezo iyi, tikopewa kuganiza kuti zinthu za-muwili niye zingatiteteze notiyavya kunkhalana umoyo wacimwemwe m’calo cino. M’ma-lomwake, tikokumbukila kuti tingapeze ci-mwemwe cenecene ngati tucita cifunilo caYehova. (Afil. 4:6, 7) Olo kuti tingankhalena ndalama zinyinji zogulila vinthu, tufunikakuona ngati tikonkhala na nthawi yovisewe-nzesha novisamalila. Kucita izi kungatiyavyekuti tikopewa kukondeshesha zinthu zamu-wili. Tufunika soti kukumbukila kuti Mulu-ngu watipasa nchito yatufunika kucita m’gulu

16. Kansi tingateteze tyani mbili ya gulu ya Yehova?17. Kansi tufunika kupewa maganizo otyani, ndipo nda-wa yanji?

yake. Tetyo, tufunika lini kulola cinthu cilico-nse kuti citisokoneze . Tufuna lini kunkhalamonga ni munalume wamene ekana kunkha-la wophunzila wa Yesu cifukwa cokondeshe-sha cuma. Yove etaya mwai wotumikila Yeho-va na kuyolamulila na Yesu.—Mko. 10:17-22.

MADALISO YATI AKASANGALALENAYO ATUMIKI A YEHOVA

18ˆWanthu amene ni okhulupilika akankhale

na mwai wolambila Yehova nomukonda mpa-ka kale-kale.

ˆWala amene ali na ciyembekezo

cakuyonkhala pacalo akasangalale na nchitoyosamalila calo, yamene ni malo yeciwapasaYehova kuti akonkhalamo. Lombapano, Ufu-mu wa Mulungu ukakonze calo koma soti vi-nthu vonse kunkhala valomba. Yesu akasili-zhyemavuto yonse yamene yewela cifukwa caucimo wa Adamu na Eva. Yehova akaukishewanthu mamiliyoni anyinji amene ecifwa kutiakasangalale na moyo m’paladaiso. (Luka23:42, 43) Ndipo atumiki onse a Yehova aka-

18. Kansi atumiki a Yehova akalandile madaliso otyani?

yonkhala angwilo, akankhale na “ulemelelona ulemu” wecilawila Davide.—Sal. 8:5.

19 Ngati nimwe a “gulu ikulu,” ziwani kutiYehova wakusungilani zabwino msogolo.Yove okukondani ngako ndipo ofuna kuti mu-nkhale m’gulu yake mpaka kale-kale. Tetyo,mukocita zinthu zomukondwelesha noganizi-la zinthu zawatilonjeza nthawi zonse. Ndipomukomuyamikila cifukwa ca mwai wawatipa-sa wakuti tikomulambila nomutamanda mpa-ka kale-kale.

19. Kansi tufunika kuganizila cinji nthawi zonse?

������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

MAU OFOTOKOZA CITHUNZITHUNZI Peji 4: Yehova eti-lenga m’njila yakuti tikokwanisha kuonesha minkhalidweyake monga cikondi. Tetyo, makolo oonesha kuti okondawana wao mwa kuwaphunzisa kuti akokonda Yehova no-mutumikila. Kolo inalume yusewenzesha vidyo pophunzi-sa mwana cifukwa cake Yehova epeleka Yesu mongadipo. Kolo inakazi yuphunzisa mwana zokhuza Paladaisona kuti tikankhale na mwai wosamalila calo na vinyamampaka kale-kale.

KANSI MUNGAYANKHE TYANI?

˛ Kansi Yehova waticitila zi-nthu zotyani pofuna kutio-nesha kuti nise ofunika?

˛ Kansi tingaoneshe tyani kutitufuna kunkhala m’gulu yaYehova mpaka kale-kale?

˛ Kansi atumiki a Yehova aka-landile madaliso otyani?

NYIMBO 107Tolelani Cikondi ca Mulungu

KANSI mungamvwe tyani ngati muyembekezela cinthu ciya-kine, koma cufwika lini pa nthawi yamuciyembekezela? Pa-yakine mungataye mtima ndipo mungankhale na nkhawa.Lemba ya Miyambo 13:12 yulawila kuti: “Cinthu cewenzoye-mbekezela cikakanga, culwalisha mtima.” Koma ngati mwazi-ndikila kuti pali vifukwa viweme vacitisha kuti cinthu ce-mwenzoyembekezela cisafwike pa nthawi yake, mungankhalewofunishisha kuyembekezela moleza mtima.

2 M’nkhani ino, tilawizhyane mfundo ziyakine za m’Ba-ibo zamene zingatiyavye “kuyembekezela moleza mtima.”(Mika 7:7) Tilawizhyane soti vocitika viwili patufunika kuye-mbekezela Yehova kuti acitepo kanthu. Posilizhyila, tilawi-zhyane madaliso yati tikapeze ngati tuyembekezela molezamtima.

MFUNDO ZA M’BAIBO ZAMENEZINGATIYAVYE KUNKHALA OLEZA MTIMA

3 Cisanzo coonesha kufunika koleza mtima cupezeka pa Mi-yambo 13:11. Lemba iyi ikuti: “Cuma camene cupezekam’njilayacinyengo cucepelacepela. Koma cuma ca munthu wameneocisonkhanisha patontho-patontho cupaka.” Kansi tuphunzi-lapo cinji pa vesi iyi? Ngati munthu ocita zinthu mosamalakoma soti moleza mtima, onkhala na zofumapo ziweme.

4 LembayaMiyambo 4:18 yulawila kuti “njila yamunthuwo-lungama ili monga ni kuwala kwa m’mawa kwamene kuya-ngizhyilika patontho-patontho mpaka kwangwelewela.” Vesi

1-2. Kansi tilawizhyane cinji m’nkhani ino?3. Kansi tuphunzilapo cinji pa mfundo yopezeka pa Miyambo 13:11?4. Kansi tuphunzilapo cinji pa mfundo yopezeka pa Miyambo 4:18?

NKHANIYOPHUNZILA 31

Pitilizhyani KuyembekezelaYehova Kuti Acitepo Kanthu

“Niyembekezele moleza mtima.”—MIKA 7:7.

NYIMBO 128Pililani Mpaka Posilizhyila

ZATI TIPHUNZILE

Payakine mwemvwakomkwasu olo kalongosi wa-mene watumikila Yehovakwa nthawi itali olawilakuti, ‘Nenzoyembekezelalini kuti ningafwike pa msi-nkhu uno masilizhyilo aka-liyofwika.’ Tonse tufunishi-sha kuti Yehova aonongecalo cino ciipa, makamakapatuona kuti vinthu vuipi-laipila. Olo n’tetyo, tufuni-ka kunkhala oleza mtima.M’nkhani ino, tione mwa-mene mfundo za m’Baibozingatiyavyile kuyembeke-zela moleza mtima kuti Ye-hova acitepo kanthu. Tila-wizhyane vocitika viwilipatufunikila kuyembekeze-la Yehova kuti acitepo ka-nthu. Posilizhyila, tilawi-zhyane madaliso yatitikapeze ngati tuyembeke-zela moleza mtima.

8

iyi yuonesha kuti Yehova oyavya atumi-ki wake kumvwishisha colinga cake pato-ntho-patontho. Yutiyavya soti kumvwishi-sha mwamene munthu ocinjila umoyo wakekuti ankhale pa ushamwali na Yehova. Ndi-po zutola nthawi kuti munthu akule mwa-uzimu. Ngati tuphunzila Baibo mwakhama,nosewenzeshamalangizo yamene gulu yaMu-lungu yutipasa, patontho-patontho tingakuli-she minkhalidwe monga ni ya Khristu. Ndipozingatiyavye soti kuti timuziwe bwino Mulu-ngu. Lomba, tiyeni tilawizhyane fanizo yeci-sewenzesha Yesu pofuna kumvwikisha mfu-ndo iyi.

5 Yesu elinganizhya uthenga watulalikila nambeu. Yove elawila kuti: “Mbeu izi zumelanokula, koma mwineco oziwa lini mwazuku-lila. Patontho-patontho nthaka yunkhala navotwala. Coyamba m’mela ubiliwila, pavu-li pake ucosa ngalangala, ndipo posilizhyilapake, tirigu uonekela m’ngalangala.” (Mko.

5. Kansi Yesu efotokoza fanizo yotyani yoonesha kuti zu-tola nthawi kuti munthu acinje umoyo wake?

4:27, 28) Kansi Yesu etanthauzanji? Enzota-nthuza kuti monga ni mwamene mbeu yuto-lela nthawi kuti ikule, naye munthu wame-ne wavomelezhya uthenga wa Ufumu otolanthawi kuti acinje umoyo wake. Mwacisanzo,tikayamba kuphunzila Baibo na wanthu, pa-tontho-patontho angayambe kucinja umoyowao ndipo izi zingacitishe kuti ankhale paushamwali na Yehova. (Aef. 4:22-24) Komatufunika kukumbukila kuti Yehova niye ociti-sha wophunzila Baibo kuti apange masinthi-dwe aya.—1 Akor. 3:7.

6 Yehova ni woleza mtima ndipo osewe-nzesha nthawi iliyonse mwanzelu kuti asili-zhye nchito iliyonse yakufuna. Ocita izi kutizina yake itamandiwe koma soti kuti apindu-lishe ayakine. Mwacisanzo, ganizilani mwa-meneYehova elengela calo. Yove ecita zinthupatontho-patontho.

7 Ponena mwamene Yehova elengela calo,Baibo yufotokoza kuti eika “muyezo,”

6-7. Kansi tuphunzilapo cinji tikaona mwamene Yehovaelengela calo?

Monga mwamenembeu yukulilapatontho-patontho,munthu akamvwaUthenga wa Ufumu ocinjapatontho-patontho kutialute pasogolo mwauzimu(Onani ndime 5)

AUGUST 2021 9

enkhazikisha “maziko” koma soti eika “mwa-la wa pakona.” (Yobu 38:5, 6) Yove enze sotina nthawi yoganizila nchito yecicita. (Gen. 1:10, 12) Ganizilani tyala mwecimvwila angelopecionavinthu vonse vecilengaYehova. N’zo-onekelatu kuti ekondwela ngako soti caku-ti eyamba “kukuwa mwacisangalalo.” (Yobu38:7) Kansi tuphunzilapo cinji? Zetola vyakamasauzande anyinji kuti Yehova asilizhye ku-lenga vinthu vonse. Koma pecilolesha vinthuvonse vecilenga, eona kuti “venze bwino.”—Gen. 1:31.

8 Monga ni mwataonela, m’Baibo muli mfu-ndo zinyinji zamene zingatiyavye kunkhalaolezamtima. Lomba, tiyeni tilawizhyane zoci-tika ziwili pamene tingafunike kunkhala ole-za mtima noyembekezela Yehova kuti acitepokanthu.

NI PA ZOCITIKA ZOTYANIPATUFUNIKA KUYEMBEKEZELA

YEHOVA KUTI ACITEPO KANTHU?9 Tingafunike kunkhala oleza mtima poye-

mbekezela kuti mapemphelo wasu ayankhiwe.Nthawi ziyakine tingaone monga kuti Yehovaocelwa kuyankhamapemphelo wasu, ngati ta-musenga kuti atiyavye kupililamavuto olo ku-gonjesa nkhalidwe iyakine iipa. Ndawa yanjiYehova oyankha lini mapemphelo wasu onsenthawi yamene iyo?

10 Yehova omvwishila mapemphelo wasumosamala. (Sal. 65:2) Yove oona mapemphe-lo wasu monga umboni wakuti tili na cikhulu-pililo. (Aheb. 11:6) Ngati tusengaYehova kutiatiyavye, yove oona ngati tucita zinthu mo-katizhyana na cifunilo cake koma soti ma-

8. Kansi lomba tilawizhyane cinji?9. Ni pa nthawi yotyani patingafunikile kuyembekezelaYehova?10. Ndawa yanji tufunika kunkhala oleza mtima noye-mbekezela kuti Yehova ayankhe mapemphelo wasu?

pemphelo wasu. (1 Yoh. 3:22) Tetyo ngati ta-musenga kuti atiyavye kupilila mavuto aya-kine olo kuleka nkhalidwe iyakine, tufunikakunkhala oleza mtima nocita zinthu moka-tizhyana na mapemphelo wasu. Yesu enzo-ziwa kuti Yehova oyankha lini mapempheloonse nthawi yamene iyo. Niye cifukwa cakeetilimbikisha kuti: “Pitilizhyani kusenga ndi-po akupaseni, pitilizhyani kusakilasakila ndi-po mupeze, pitilizhyani kugogoda ndipo aku-segulileni.” (Mat. 7:7, 8) Ngati tupitilizhyakukonkha malangizo awa nolimbikila kupe-mphela, tinkhale na cidalilo cakuti Ausuwasuakululu akokumvwa mapemphelo wasu noya-nkha.—Akol. 4:2.

11 Olo kuti nthawi ziyakine tingoona kutiYehova ocelwa kuyankha mapemphelo wasu,yove olonjeza kuti akotiyankha “pa nthawiyoyenela.” (Welengani Aheberi 4:16.) Niyecifukwa cake tufunika lini kuimbamlandu Ye-hova ngati cinthu ciyakine cucitika lini panthawi yatufuna kuti cicitike. Mwacisanzo,Akhristu anyinji ankhala opemphela kwa vya-ka vinyinji kuti Ufumu wa Mulungu uyambekulamulila pacalo nosilizhya mavuto. Kucitaizi kuliye vuto cifukwaYesu etilimbikisha kutitikosenga kuti Ufumu wa Mulungu uwele.(Mat. 6:10) Koma kungankhale kusowa nze-lu ngati munthu angaleke kutumikila Yeho-va, tyala cifukwa cakuti masilizhyilo aliyowe-le pa nthawi yenzoyembekezela. (Hab. 2:3;Mat. 24:44) Tetyo, tufunika kupitilizhya ku-pemphela noyembekezela Yehova kuti acite-po kanthu.Tufunika lini kukaikila kuti masili-zhyilo akawele pa nthawi yoyenela, cifukwaYehova esankha kale “siku na ola yake.” Ndi-po nthawi iyo ikankhale yoyenelela kuli wa-nthu onse.—Mat. 24:36; 2 Pet. 3:15.

11. Kansi Aheberi 4:16 ingatiyavye tyani ngati tuona kutiYehova ocelwa kuyankha mapemphelo wasu?

10 NSANJA YA MULONDA

AUGUST 2021 11

12 Tingafunike kunkhala oleza mtima poye-mbekezela kuti cilungamo cicitike.

ˆWanthu

anyinji ovutisha ayao cifukwa cosiyana mtu-ndu, cilawilo na calo. Ayakine ocitiliwa vinthuviliye cilungamo cifukwa cakuti ni olemalaolo cifukwa cakuti olwala matenda ayakine.Ndipo atumiki aYehova anyinji onzunziwa ci-fukwa ca cikhulupililo cao. Ngati tukumananamavuto oteti, tufunika kukumbukilamau aYesu akuti: “Wati akapilile mpaka posilizhyi-la, niye ati akapulumuke.” (Mat. 24:13) Ka-nsi mufunika kucitanji ngati mwaziwa kutiMkhristu muyakine wacita cimo ikulu? Nga-ti akulu eziwishiwa za nkhani iyi, mufunikakuyembekezela moleza mtima kuti aisamalilemokatizhyana na cifunilo ca Yehova. Kansiakulu ocitanji akaziwa kuti munthu muyakinewacita cimo ikulu?

13 Akulu akaziwa kuti Mkhristu muyakinewacita cimo ikulu, osengaYehova kuti awaya-vye kuona nkhani iyo monga ni mwakuione-la yove. (Yak. 3:17) Colinga cao ni kuyavya

12. Kansi ni pa nthawi yotyani pamene cingankhale co-vuta kuleza mtima?13. Kansi akulu ocita cinji posamalila nkhani ya munthuwamene ecita cimo ikulu?

munthu wamene uyo kuzindikila cimo yecici-ta nomuzhyosha pa njila yake iipa. (Yak. 5:19, 20) Ndipo ocita zilizonse zaangakwanishekuti ateteze mpingo notonthoza wala ameneakhuziwa. (2 Akor. 1:3, 4) Posamalila nkhaniiyi, akulu ofunika kuziwa bwino nkhani yo-nse, ndipo izi zingatole nthawi. Kuyangizhyi-la apo, opemphela nosewenzesha mfundoza m’Malemba kuti ‘aongolele munthu wola-kwa.’ (Yer. 30:11) Olo kuti otola lini nthawiitali kuti asamalile nkhani iyi, ove opanga linicigamulo mopupuluma. Ngati akulu okonkhamalangizo aYehova posamalila nkhani zoteti,mpingo upindula ngako. Olo n’tetyo, wanthuamene ekhuziwa na zocita za munthu wo-cimwa, angapitilizhye kunkhala okhumudwa.Ngati umu niye mwamumvwila, kansi munga-citenji kuti mupeze citonthozo?

14 Kansi mwekhumudwishiwapo kale na mu-nthu muyakine, makamaka mkwasu olo kalo-ngosi? M’Baibo muli visanzo va wanthu ame-ne ecitiliwa vinthu viliye cilungamo. Visanzoivi vingakuyavyeni kupilila pamuyembekezela

14. Fotokozani cisanzo ca m’Baibo camene cingatiyavyekupilila ngati tacitiliwa vinthu viliye cilungamo na Akhri-stu ayasu.

Patuyembekezela kutiYehova acitepo kanthu,tupitilizhya kupemphelanonkhala na cikhulupililocakuti ayankhe mapemphelowasu(Onani ndime 11)

12 NSANJA YA MULONDA

kuti Yehova acitepo kanthu. Mwacisanzo,Yosefe ecitiliwa vinthu viliye cilungamo naakwake. Koma yove aliyowasungile caku-mkosi ndipo aliyolole kuti vocita vao vimu-kangishe kutumikila Yehova. M’malomwake,epitilizhya kutumikila Yehova mokhulupilika.(Gen. 39:21)M’kuluta kwa nthawi, ewakhulu-lukila akwake ndipo Mulungu emudalisa cifu-kwa ca kuleza mtima na kupilila kwake. (Gen.45:5) Molingana na Yosefe, nase tingakwani-she kupilila vinthu viliye cilungamo ngati tu-dalila Yehova noyembekezela kuti acitepo ka-nthu.—Sal. 7:17; 73:28.

15 N’cendi kuti tingacitiliwe lini vinthu vili-ye cilungamo volingana ndendende na veci-citiliwa Yosefe. Koma zenezene n’zakuti to-nse tukhuziwa ngati ayakine aticitila vinthuviliye cilungamo mosasamala kanthu kuti niAkhristu ayasu olo wanthu amene olambilalini Yehova. Ngati zoteti zaticitikila, tingali-mbikishiwe ngako ngati tusewenzesha mfu-ndo za m’Baibo. (Afil. 2:3, 4) Mwacisanzo,kalongosi muyakine ekhumudwa ngako peci-

15. Kansi n’cinji ceyavya kalongosi muyakine kupilila pe-cicitiliwa vinthu viliye cilungamo?

mvwa kuti muyake wa ku nchito enzomuto-nzhya. M’malo mokalipa kamangu, yove eku-mbukila zayulawila Baibo ponena zaYesu kutipeenzomunenela viipa, aliyowezhyele. (1 Pet.2:21, 23) Tetyo, eganiza zonyalanyaza zeci-mulawilila munthu wamene uyo. Pavuli pake,kalongosi uyu ezindikila kuti muyake wameneemunenela vinthu viipa enzolwala matendaakulu ndipo izi zenzomucitisha kuti akovuti-ka maganizo. Tetyo, yove esangalala ngakokuti aliyocite zinthu mopupuluma ndipo epe-za mtendele wa m’maganizo.

16 Ngati wanthu ayakine akucitilani vinthuviliye cilungamo, olo ngati mukumana navuto iyakine, mukokumbukila kuti Yehova alipafupi na wanthu “ovutika maganizo.” (Sal.34:18) Okukondani ngako cifukwa mupitili-zhya kunkhala oleza mtima nomutulila nkha-wa zanu zonse. (Sal. 55:22) Yove ni woweluzawa calo conse ndipo oona mavuto yonse ya-mupitamo. (Welengani 1 Petulo 3:12.) Te-tyo, ngati mukumana na mavuto amene mu-ngakwanishe lini kuyasilizhya, mukonkhala

16. Kansi n’cinji cingakuyavyeni kupilila ngati mucitiliwavinthu viliye cilungamo? (1 Petulo 3:12)

Kansi cisanzo caYosefe cutiyavyatyani kunkhala oleza mtima?(Onani ndime 12-14)

oleza mtima noyembekezela Yehova kuti aci-tepo kanthu.

MADALISO YATI TIKAPEZE NGATITUPITILIZHYA KUYEMBEKEZELA YEHOVA

KUTI ACITEPO KANTHU17 Lombapano, Ufumu wa Mulungu uyambe

kulamulila pacalo ndipo tikasangalale na ma-daliso yati ukalete. Lemba ya Yesaya 30:18yulawila kuti: “Yehova oyembekezela molezamtima kuti akuwamileni mtima ndipo aka-nyamuke kuti akucitileni cifundo, cifukwaYehova ni Mulungu wamene oweluza mwa-cilungamo. Odala ni wanthu amene omuye-mbekezela.” Tetyo, wala onse amene oyembe-kezela kuti acitepo kanthu, olandila madalisopali lomba, ndipo akasangalale na madalisoanyinji msogolo.

18 M’calo calomba, atumiki a Mulungu aka-funikile lini soti kupilila mavuto monga niyakukumana nayo lomba. Vinthu viliye ci-lungamo vikasile ndipo kukankhale lini ku-mvwavowawa. (Chiv. 21:4) Tikonkhala lini nankhawa yakuti tikopeza tyani vakulya cifukwakukankhale vakulya va mwana alilenji. (Sal.

17. Molingana naYesaya 30:18, kansi Yehova watilonjezacinji?18. Kansi tuyembekezela madaliso otyani?

72:16; Yes. 54:13) Kulawila cendi, iyi ikankha-le nthawi yosangalasa ngako.

19 Yehova otikonzekelesha kuti tikakwani-she kunkhala m’calo calomba mwa kutiya-vya kugonjesa minkhalidwe iipa nokulishaminkhalidwe iweme. Tetyo, musataye mtimandipo pitilizhyani kutumikila Yehova olo kutimukumana na mavuto. Lombapano, Ufumuwa Mulungu uyambe kulamulila ndipo tikasa-ngalale na madaliso yati ukalete. Tetyo, olokuti tukumana na mavuto osiyanasiyana ma-siku wano, tiyeni tipitilizhye kuyembekezelaYehova kuti acitepo kanthu.

19. Kansi Yehova otikonzekelesha cinji?

������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

MAU OFOTOKOZAVITHUNZITHUNZI Peji 11: Kalongosiwankhala opemphela kwa Yehova kuyambila peenzemwana. Peenze mtontho, makolo wake emuphunzisamopemphelela. Peenze wacilumbwana, eyamba upainiyawanthawi zonse ndipo enzopemphela kwa Yehova kutiamuyavye kukwanilisha utumiki wake. M’kuluta kwanthawi, mulume wake elwala ngako ndipo epemphelakwa Yehova kuti amuyavye kupilila. Masiku wano, yoveopitilizhya kupemphela olo kuti mulume wake emwalila.Ndipo ali na cidalilo cakuti Yehova opitilizhya kuyankhamapemphelo wake monga ni mweenzoyankhila m’nthawizakuvuli.

KANSI MUNGAYANKHE TYANI?

˛ Kansi ni mfundo zotyani zam’Baibo zamene zingatiya-vye kunkhala oleza mtima?

˛ Kansi ni pa vocitika viwilivotyani pamene tingafunikekunkhala oleza mtima?

˛ Kansi tikalandile madalisootyani ngati tupitilizhya ku-yembekezela Yehova kutiacitepo kanthu?

NYIMBO 118“Tiyangizhyileni Cikhulupililo”

NGATI mwekulila m’banja ya Mboni, mosakaikila mwephunzisi-wa zokhuza Yehova kuyambila pemwenze mtontho. Mwephunzisiwakuti Yehova niye Nyamalenga, ali na minkhalidwe iweme na kuti aka-pange calo conse kunkhala Paladaiso.—Gen. 1:1; Mac. 17:24-27.

2 ˆWanthu anyinji okhulupilila lini kuti kuli Mulungu na kuti yove

niye elenga vinthu vonse. M’malomwake, okhulupilila kuti vinthuvonse vamoyo vengonkhalako mwangozi. Ove okhulupilila kuti vi-nthu vamoyo vecitoyaluka kucokela ku tunthu tutontho-tutontho,ndipo okamba kuti tunthu twamene uto twecinja nopanga vinthu va-moyo vosiyanasiyana.

ˆWanthu anyinji amene okhulupilila mfundo

iyi ni wala amene ecita maphunzilo apalulu. Ove olawila kuti zayula-wila sayansi zukatizhyana lini na zayulawila Baibo. Tetyo, oona kutiwanthu amene okhulupilila kuti kuli Nyamalenga ni mbuli na kutiongokhulupilila vinthu vilivonse.

3 Kansi zakukamba wanthu amene ecita maphunzilo apalulu zufu-nika kutipangisha kuyamba kukaikila kuti Yehova niye Nyamalengawacikondi? Kuti tikwanishe kupeza yankho ya konsho iyi, tufunikakuzifufuza noziwa cetipangisha kuti tiyambe kukhulupilila kuti Ye-hova ni Nyamalenga. Kansi teyamba kukhulupilila mfundo iyi cifu-kwa cakuti niye zecitiuzhya ayakine kuti tikokhulupilila? Olo tepezanthawi yofufuza kuti tipeze umboni pa seo seka? (1 Akor. 3:12-15)Mosasamala kanthu kuti tankhala Mboni ya Yehova kwa nthawi italityani, tufunika kupitilizhya kutang’isha cikhulupililo casu. Ngati tu-cita izi, tikosoweshewa lini na wanthu amene olawila kuti zayukambaBaibo ni zawenye. (Akol. 2:8; Aheb. 11:6) Nkhani ino itiyavye kuzi-wa (1) cifukwa cake wanthu anyinji okhulupilila lini kuti kuli Nyama-lenga, (2) zatingacite kuti titang’ishe cikhulupililo casu mwaYehovawamene ni Nyamalenga wasu, na (3) zatingacite kuti tipitilizhye ku-tang’isha cikhulupililo camene ici.

1. Kansi mwephunzisiwa zinthu zotyani zokhuza Nyamalenga?2. Kansi wanthu ayakine owaona tyani wanthu amene okhulupilila kuti kuliNyamalenga?3. Ndawa yanji tufunika kutang’isha cikhulupililo casu?

NKHANIYOPHUNZILA 32

Tang’ishani CikhulupililoCanu Mwa Nyamalenga

“Cikhulupililo ni . . . umboni wooneka wa zinthu zenezeneolo kuti n’zosaoneka.”—AHEB. 11:1.

NYIMBO 11Cilengedwe CutamandaYehova

ZATI TIPHUNZILE

Baibo yulawila mosapitam’mbali kuti Yehova niyeelenga zinthu zonse. Komawanthu anyinji okhulupililalini mfundo iyi. Ove okhu-lupilila kuti vinthu va m’ci-lengedwe vengonkhalakoveka. Kansi vokamba vaovufunika kutipangisha ku-yamba kukaikila kuti Ye-hova niye elenga vinthuvonse? Yai. Tufunika kuta-ng’isha cikhulupililo cakutiMulungu aliko na kuti yoveniye elenga vinthu vonse.Nkhani ino, ifotokoze mwa-tingacitile zamene izi.

14

NDAˆWA YANJI

ˆWANTHU ANYINJI

OKHULUPILILA LINI KUTI KULI NYAMALENGA?4 ˆWanthu ayakine oganiza kuti kunkhala na ci-

khulupililo kutanthauza kukhulupilila zinthu ziliyeumboni. Koma Baibo yulawila lini teti. (Welenga-ni Aheberi 11:1.) Baibo yulawila kuti cikhulupililon’cozikiwa pa umboni. Tetyo, olo kuti tukwanishalini kuona Yesu, Yehova olo Ufumu wake, tili naumboni uonesha kuti zinthu izi ni zenezene ndipoziliko. (Aheb. 11:3) Wasayansi muyakine wameneenkhala Mboni ya Yehova, elawila kuti: “A Mboniza Yehova ali na umboni wa zinthu zakukhulupili-la. Ndipo umboni wao ni wokatizhyana ngako nazayulawila sayansi.”

5 Koma tingazikonshe kuti, ‘Ngati pali umboniwoonesha kuti kuli Nyamalenga, ndawa yanji wa-nthu anyinji okhulupilila lini kuti Mulungu niyeelenga vinthu vonse?’

ˆWanthu ayakine okhulupi-

lila lini cifukwa opeza lini nthawi yofufuza pa-weka kuti apeze umboni. Robert, wamene lombani Mboni ya Yehova elawila kuti: “Nenzoona kutinkhani yakuti vinthu vecitolengewa ni yawenye ci-fukwa cakuti ku sukulu aliyotiphunziseko zilizonsezokhuza nkhani iyi. Koma penenze na vyaka vam’ma 20, neyamba kuphunzila Baibo na Mboni zaYehova. Izi zeniyavya kuziwa mfundo za m’Baibozamene zupeleka maumboni yoonesha kuti vinthuvecitolengewa.”�—Onani kabokosi kakuti “Zaku-funika Kucita Makolo.”

6 ˆWanthu ayakine okhulupilila lini kuti kuli Nya-

malenga cifukwa olawila kuti okhulupilila tyala zi-nthu zakukwanisha kuona. Komamfundo iyi ni yo-samvwika cifukwa okwanisha kukhulupilila vinthu

� M’masukulu anyinji, aziphunzisi ophunzisa lini wana a sukulukuti Mulungu niye elenga vinthu vonse. Ove oganiza kuti kucitaizi ni kukakamizhya wana a sukulu kuti ayambe kukhulupilila Mu-lungu.

4. Molingana na Aheberi 11:1, kansi cikhulupililo cunkha-la cozikiwa pa cinji?5. Ndawa yanji wanthu anyinji okhulupilila kuti vinthu ve-citonkhalako veka?6. Ndawa yanji wanthu ayakine okhulupilila lini kuti kuliNyamalenga?

AUGUST 2021 15

Makolo, mukoyesayesa kuziwa zakuphunzilawana wanu ku sukulu. Kansi mungacitenji ngatimwaziwa kuti ophunzisiwa vinthu viyakine olomafilosofi amene okatizhyana lini na zayuphu-nzisa Baibo? Mukosewenzesha zofalisa zasu po-yavya wana wanu kupeza umboni wozikiwam’Baibo woonesha kuti zikhulupililo na ziphu-nziso izi ni zawenye. Kuyangizhyila apo, mufuni-ka kupanga cosankha mwanzelu pa nkhani yo-tumizhya wana wanu ku mayuniveziti, kwamenewanthu anyinji okhulupilila lini kuti Mulungu ali-ko ndipo onyoza wala amene okhulupilila.

Zakufunika Kucita Makolo

16 NSANJA YA MULONDA

Tumabuku:Mmene Moyo Unayambira—Mafu-nso 5 Ofunika KwambiriKodi Zamoyo Zinacita Kulengedwa?

Mabuku:Is There a CreatorWho Cares About You?

Magazini:Magazini yapadela ya Galamukani!ya September 2006 ya mutu wakuti“Kodi Mlengi Alipo?”

Mavidyo:Zachilengedwe Zimatiphunzitsa zaUlemerero wa Mulungu

Nkhani Zosiyanasiyana:Nkhani izi zupezeka m’magazini yaGalamuka! na pa jw.org pa mbaliyakuti “Kodi Zinangocitika Zokha?”

Zinthu ZameneZingakuyavyeniKutang’isha CikhulupililoCakuti Kuli Nyamalenga

AntP

hoto:˘

CSPAn

terovium

/age

fotostoc

k

viyakine vakukwanisha lini kuona monga mphepo.Cikhulupililo camene cutomolewa m’Baibo ni co-zikiwa pa “umboni wa zinthu zenezene olo kutin’zosaoneka.” (Aheb. 11:1) Tetyo, tufunika kucitakhama kuti tifufuze maumboni awa.

ˆWanthu anyi-

nji okhulupilila lini kuti kuli Mulungu na kuti vi-nthu vecitolengewa cifukwa opatula lini nthawiyopeza maumboni paweka.

7 Pavuli pofufuza umboni paweka, asayansi aya-

7. Kansi wanthu onse amene ecita maphunzilo apaluluokhulupilila lini kuti Yehova niye elenga vinthu vonse? Fo-tokozani.

kine eyamba kukhulupilila kuti Mulungu niye ele-nga vinthu vonse.� Monga ni mwezenzele kwamkwasu Robert watomolewa koyambilila, ayaki-ne enzokhulupilila lini kuti kuli Nyamalenga cifu-kwa nkhani yokhuza cilengedwe yuphunzisiwa lini

� MuWatch Tower Publications Index,mungapezemo nkhani zawanthu opitilila 60 amene ecita maphunzilo apalulu, kuyangi-zhyilapo asayansi, koma eyamba kukhulupilila kuti vinthu veci-tolengewa. Mungalute pa mutu wakuti “Science,” nowela pa ka-mutu katontho kakuti “scientists expressing belief in creation.”Ziyakine mwa nkhani izi mungazipeze m’buku yacizungu yakutiResearch Guide for Jehovah’s Witnesses. Mungalute pa mutuwakuti “Science and Technology,” nowela pa kamutu katonthokakuti “‘Interview’ (Awake! series).”

AUGUST 2021 17

ku mayuniveziti. Olo n’tetyo, pali asayansi anyinjiamene eyamba kukhulupilila kuti Mulungu aliko,ndipo eyamba kum’tumikila. Monga ni mwecicitilaasayansi awa, tonse tufunika kutang’isha cikhulu-pililo cakuti Mulungu aliko, mosasamala kanthukuti tecita maphunzilo otyani. Tufunika kucitakhama cifukwa paliye munthu aliyense angaticiti-le izi.

ZAMUNGACITE KUTI MUTANG’ISHECIKHULUPILILO CAKUTI KULI NYAMALENGA8 Kansi tingacitenji kuti titang’ishe cikhulupililo

casu cakuti kuli Nyamalenga? Tiyeni tilawizhyanevinthu 4 vatingacite.

9 Mukophunzila zinthu za m’cilengedwe. Munga-tang’ishe cikhulupililo cakuti vinthu vecitolenge-wa ngati mupatula nthawi yololesha mosama-la mwevepangiwila vinyama, vomela na nyenyezi.(Sal. 19:1; Yes. 40:26) Ngati mucita khama kuphu-nzila zinthu za m’cilengedwe, zikuyavyeni kukhu-lupilila kuti Yehova niye elenga vinthu vonse. Ka-nyinji-kanyinji, m’zofalisa zasu mupezeka nkhanizamene zufotokoza bwino mwezepangiwila zinthuza m’cilengedwe. Osati mukokumvwa ulesi kuwe-lenga nkhani izi olo kuti mungaone kuti n’zovutakuzimvwishisha. Pamisonkhano ya cigao, tuonele-la mavidyo yoonesha vinthu va m’cilengedwe. Te-tyo, mukopatula nthawi yoonelela soti mavidyoyamene aya pa jw.org.

10 Pamuphunzila zinthu za m’cilengedwe, muko-yesayesa kupeza mfundo zupeleka umboni wakutiMulungu niye elenga vinthu vonse. (WelenganiAroma 1:20.)Mwacisanzo, zuwa yucosa kupya nakuwala kwamene kucilikiza zamoyo pacalo. Komazuwa yucosa soti mphamvu iyakine yoitiwa kutiultraviolet yamene ingaononge vamoyo kuyangi-zhyilapo wanthu. Pofuna kutiteteza ku mphamvuiyi, calo ni cozunguliliwa na mphepo yamene yuci-

8-9. (a) Kansi lomba tilawizhyane konsho yotyani?(b) Kansi mungapindule tyani ngati mupatula nthawi yo-phunzila zinthu za m’cilengedwe?10. Fotokozani cisanzo camene cuonesha kuti kuli Nya-malenga. (Aroma 1:20)

tisha kuti osati mphamvu iyi ikofwika pacalo. Ka-nsi izi zufunika lini kukupangishani kukhulupililakuti kuli Nyamalenga wamene ni wacikondi komasoti wanzelu?

11 Mungapeze mfundo zuonesha kuti vinthu ve-citolengewa mu Watch Tower Publications Indexna pa jw.org. Payakine mungayambile kuwelengankhani olo kuonelela mavidyo yopezeka pa mbaliyakuti “Kodi Zinangocitika Zokha?” Nkhani izi namavidyo aya ni zifupi-zifupi ndipo zuonesha mfu-ndo zocitisha cidwi zokhuza vinyama na volenge-wa viyakine. Mbali izi zuonesha soti mwameneasayansi otolela vinthu va m’cilengedwe pofunakupanga vinthu vosiyanasiyana.

12 Mukophunzila Baibo. Poyamba, mkwasu Ro-bert watatomola m’ndime 4, enzokhulupilila linikuti kuli Nyamalenga. Koma eyamba kukhulu-pilila pavuli pophunzila Baibo. Kansi n’cinji ce-muyavya? Yove elawila kuti: “Cikhulupililo cangucenze lini tyala cozikiwa pa zinthu zenephunzilaku sukulu zokhuza sayansi. Koma cenze cozikiwapa mfundo zenephunzila nofufuza mosamalam’Baibo.” Payakine muziwa kale zayulawila Bai-bo kuti vinthu vecitolengewa. Koma kuti muta-ng’ishe cikhulupililo canu mwa Nyamalenga, mu-funika kupitilizhya kuphunzila Baibo. (Yos. 1:8;Sal. 119:97) Mwacisanzo, mukoyesayesa kupezaumboni woonesha kuti Baibo yulawila molondolaponena za vinthu vecitika kale-kale. Ndipo muko-ganizila mwayokwanilishiwila maulosi ya m’Baibonopeza umboni woonesha kuti nkhani za m’Bai-bo n’zokatizhyana. Kucita izi kukuyavyeni kuta-ng’isha cikhulupililo cakuti kuli Nyamalenga nakuti yove niye euzhyila wanthu kulemba Baibo.�—2 Tim. 3:14; 2 Pet. 1:21.

� Onani nkhani yakuti “Kodi Sayansi ndi Baibulo Zimagwiriza-na?” mu Galamukani! ya Chichewa ya February 2011, na yakuti“Zimene Yehova Amalosera Zimakwaniritsidwa” mu Nsanja yaOlonda ya Chichewa ya January 1, 2008.

11. Kansi ni kuni kwatingapeze mfundo zuonesha kutivinthu vecitolengewa? (Onani kabokosi kakuti “ZinthuZamene Zingakuyavyeni Kutang’isha Cikhulupililo CakutiKuli Nyamalenga.”)12. Ni zinthu zotyani zatingafufuze patuphunzila Baibo?

18 NSANJA YA MULONDA

13 PamuphunzilaMau aMulungu, mukoyesayesakupeza umboni woonesha kuti mfundo zake zika-li zoyavya masiku wano. Mwacisanzo, kuyambi-la kale, Baibo yankhala yuticenjeza kuti kukondandalama ni kuipa ndipo kungatiletele “vowawa vi-nyinji.” (1 Tim. 6:9, 10; Miy. 28:20; Mat. 6:24)Kansi malangizo aya, yakali yoyavya olo masikuwano? Buku yakuti The Narcissism Epidemic, yelawi-la kuti: “Kanyinji-kanyinji, wanthu amene okhulu-pilila kuti kunkhala na ndalama niye cinthu cofu-nika ngako pa umoyo, onkhala aliye cimwemwendipo onkhala na nkhawa nthawi zinyinji. Olo wa-nthu amene oyesayesa kuti alemele onkhala liniacimwemwe. Ndipo izi zuwacitisha kunkhala namavuto athanzi.” Tetyo, uyu ni umboni wosasushi-ka wakuti zayulawila Baibo kuti tufunika kupewakukondeshesha ndalama zikali zoyavya olo masi-ku wano. Kansi pali mfundo ziyakine za m’Bai-bo zamene mwaona umboni wakuti zikali zoyavyaolomasiku wano? Ngati tupatula nthawi yoganizilamadaliso yatapeza cifukwa cosewenzesha mfundoza m’Baibo, tikonkhala osimikizhya kuti Nyamale-nga wasu oziwa zatufunikila ndipo tikomudalila.(Yak. 1:5) Izi zingatiyavye kuti tinkhale na umoyowacimwemwe.—Yes. 48:17, 18.

14 Pamuphunzila Baibo, colinga canu cikonkhalacakuti mum’ziwe bwino Yehova. (Yoh. 17:3) Kucitaizi kukuyavyeni kuti muziwe minkhalidwe yake ya-mene yuonekela soti bwino m’vinthu vecilenga.Ndipo kuziwa minkhalidwe yake kukuyavyeni ku-tang’sha cikhulupililo cakuti Mulungu aliko cendi.(Eks. 34:6, 7; Sal. 145:8, 9) Ngati mukopatula ntha-wi yophunzila zokhuza Yehova, cikhulupililo canucinkhale cotang’a, cikondi canu pa yove cikulendipo munkhale naye pa ushamwali wotang’a.

15 Mukouzhyako ayakine zamukhulupilila zokhu-za Mulungu na minkhalidwe yake. Kucita izi ku-kuyavyeni kunkhala na cikhulupililo cotang’a.

13. Fotokozani cisanzo cuonesha kuti mfundo za m’Bai-bo zikali zoyavya masiku wano.14. Kansi kuphunzila Baibo kungakuyavyeni kuziwa zo-tyani zokhuza Yehova?15. Kansi mungapindule tyani ngati muuzhyako ayakinezamukhulupilila?

Ganizilani kuti mulalikila ndipo munthu muya-kine wakuuzhyani kuti okhulupilila lini kuti kuliMulungu, koma muziwa lini zamungamuyankhe.Kansi mungacitenji? Mufunika kufufuza posewe-nzesha Baibo na zofalisa zasu. (1 Pet. 3:15) Nga-ti pali bwino, mungasenge mkwasu olo kalongo-si muyakine kuti akuyavyeni kupeza yankho. Izizingakuyavyeni kuti mukakwanishe kupeleka ya-nkho kuli munthu ekukonshani konsho. Koma tya-ni ngati munthu uyo wakana kuvomelezhya ya-nkho yamwamuuzhya? Kansi izi zutanthauza kutikhama yemwecita pofufuza yaluta patyala? Yai.Talawila teti cifukwa kufufuza kwamungacite ku-ngatang’ishe cikhulupililo canu. Ndipo kungaku-yavyeni kuti osati mukokhulupilila zakulawila wa-nthu ayakine kuti kuliye Mulungu.

PITILIZHYANI KUTANG’ISHACIKHULUPILILO CANU

16 Mosasamala kanthu kuti tatumikila Yehovakwa nthawi itali tyani, tufunika kupitilizhya kuta-ng’isha cikhulupililo casu. Talawila teti cifukwangati tusamala lini, cikhulupililo casu cingafoo-ke. Ndipo monga ni mwataonela, nthawi zonsetufunika kukumbukila kuti cikhulupililo n’coziki-wa pa umboni wa zinthu zosaoneka. Koma tufuni-ka kucita khama kuti tikwanishe kucita izi cifu-kwa nthawi zinyinji tukondoluwa kamangu vinthungati tuviona lini. Niye cifukwa cake Paulo ela-wila kuti kusowa cikhulupililo ni “cimo yameneyutikasha mosavuta.” (Aheb. 12:1) Kansi tingaci-tenji kuti tipitilizhye kunkhala na cikhulupililo co-tang’a?—2 Ates. 1:3.

17 Coyamba, mukosenga Yehova kuti akupasenimzimu utuwa ndipo mukocita izi mowelezhyawele-zhya. Ndawa yanji? Cifukwa cikhulupililo ni imozimwa minkhalidwe ya mzimu utuwa. (Agal. 5:22,23) Tingakwanishe lini kutang’isha cikhulupililocakuti kuli Nyamalenga paliye thandizo ya mzimuutuwa. Tetyo, tufunika kupitilizhya kusenga Yeho-

16. Kansi n’cinji cingacitike ngati tupitilizhya lini kuta-ng’isha cikhulupililo casu?17. Kansi tufunika kucita cinji kuti tipitilizhye kunkhala nacikhulupililo cotang’a?

va kuti atipase mzimu utuwa. Ndipo yove akoya-nkhamapemphelo wasu. (Luka 11:13) Nthawi ziya-kine tingamusenge mwacidunji kuti: “Tiyangizhyi-leni cikhulupililo.”—Luka 17:5.

18 Caciwili, mukowelenga Baibo nthawi zonse.(Welengani Salimo 1:2, 3.) Salimo iyi peyenzole-mbewa, ni Aisiraeli lini onse amene enzopezeka namipukutu ya Cilamulo. Komamafumu na ansembeniye enzonkhala na mwai wopezeka na mipukutuyonse ya Cilamulo. Tetyo, penze makonzedwe ya-kuti pavuli pa vyaka 7, “analume, anakazi, wana”na alwendo enzofunikila kusonkhana pamozi no-mvwishila pecenzowelengewa Cilamulo ca Mulu-ngu. (Deut. 31:10-12) M’nthawi yaYesu, ni wanthutyala atontho amene enze na mipukutu ya Male-mba. Zenze tetyo cifukwa mipukutu inyinji enzoi-sungila m’masunagoge. Mosiyana na izi, masikuwano wanthu anyinji ali na mwai wopezeka na Ba-ibo yonse olo mbali yake. Lomba kansi tingaone-she tyani kuti tuyamikila mwai uyu?

19 Tingaoneshe kuti tuyamikila mwai wonkhala

18. Molingana na Salimo 1:2, 3, kansi tili na mwai wanji?19. Kansi tufunika kucita cinji kuti tipitilizhye kunkhala nacikhulupililo cotang’a?

na Baibo mwa kuiwelenga nthawi zonse. Tufunikakupanga ndandanda yowelenga Baibo noiphunzilanthawi zonse, osati kuiwelenga tyala ngati tiliyevocita. Kucita izi kungatiyavye kuti tipitilizhye ku-nkhala na cikhulupililo cotang’a.

20 Mosiyana na “wanthu anzelu” a m’calo cinoamene okhulupilila lini kuti kuli Mulungu, seo tilina cikhulupililo cotang’a camene n’cozikiwa paMau wake. (Mat. 11:25, 26) Cifukwa cakuti tu-patula nthawi yowelenga Baibo noiphunzila, tuzi-wa cifukwa cake pacalo pali mavuto anyinji nazawalonjeza Yehova kuti acite lombapano. Tetyo,tiyeni tipitilizhye kutang’isha cikhulupililo casunoyavya wanthu anyinji kuti ayambe kukhulupililakuti kuli Nyamalenga. (1 Tim. 2:3, 4) Ndipo tiye-ni tipitilizhye kuyembekezela nthawi pamene wa-nthu onse pacalo akatamande Yehova mwa kula-wila mau opezeka pa Chivumbulutso 4:11 akuti:“Nimwe woyenela, mweo Yehova Mulungu wasu,kulandila ulemelelo . . . cifukwa mwelenga zinthuzonse.”

20. Kansi tufunika kupitilizhya kucita cinji?

KANSI MUNGAYANKHE TYANI?

˛ Kansi cikhulupililo n’cinji? ˛ Kansi mungacitenji kuti mu-tang’ishe cikhulupililo cakutikuli Nyamalenga?

˛ Kansi mufunika kucita cinjikuti mupitilizhye kunkhalana cikhulupililo cotang’a?

NYIMBO 2Zina Yanu Nimwe Yehova

MONGA atumiki aYehova, tili na zinyinji zatufunika kucita maka-maka nthawi ino pamene masilizhyilo a dongosolo ino asala pafu-pi. (Mat. 24:14; Luka 10:2; 1 Pet. 5:2) Tonse tufuna kucita zilizo-nse zatingakwanishe potumikila Yehova. Pofuna kuyangizhyilautumiki wao, ayakine ofuna kuyamba upainiya wanthawi zonse,kuyotumikila pa Beteli olo kuyavya pa nchito za cimango. Ndipoakwasu anyinji oyesayesa kukwanilisha ziyeneleso kuti ayenelelekunkhala atumiki oyavya olo akulu. (1 Tim. 3:1, 8) Mosakaikila,Yehova osangalala ngako akaona khama namzimuwozipelekawa-kuonesha atumiki wake.—Sal. 110:3; Yes. 6:8.

2 Nthawi ziyakine, tingafooke poona kuti nthawi yungolutakoma tukwanilisha lini zolinga zasu. Olo payakine tingafooke po-ona kuti tingakwanishe lini kucitako mautumiki ayakine m’gulu yaYehova cifukwa ca ukulukazi olo zocitika ziyakine za pa umoyo.(Miy. 13:12) Umu niye mwecimvwila kalongosi Melissa� wameneenzofuna kuyotumikilako pa Beteli olo kulowako Sukulu ya Ale-ngezi a Ufumu. Koma yove eciti: “Vyaka vangu vepitapo pa msi-nkhu wakuti ningaciteko mautumiki awa. Ndipo izi zunifookeshanthawi ziyakine.”

3 Akhristu acilumbwana angafunike kukulisha minkhalidwe iya-kine kuti ayenelele kucitako mautumiki ayakine m’gulu yaMulungu. Mwacisanzo, ayakine angopanga zosankha mwanze-lu, angankhale na ciziwiso ndipo angozipeleka kucita nchitoiliyonse yaapasiwa. Koma angafunike kukulisha minkhalidwe iya-

� Mazina ayakine acinjiwa.

1. Kansi ayakine apanga zolinga zotyani pofuna kuyangizhyila utumiki wao?2. Kansi tingamvwe tyani ngati tukwanilisha lini zolinga zasu?3. Kansi akwasu acilumbwana ofunika kukulisha minkhalidwe yotyani kutiayenelele mautumiki ayakine m’gulu ya Yehova?

NKHANIYOPHUNZILA 33

Mukosangalala naMautumiki Yamucitam’Gulu ya Yehova

“Kuona tyala na menso kuli bwino kupambana kulakalakamumtima.”—MLA. 6:9.

NYIMBO 111Tili na Vifukwa VinyinjiVonkhalila Acimwemwe

ZATI TIPHUNZILE

Tumukonda ngakoYehova,ndipo tufuna kucita zilizo-nse zatingakwanishe po-mutumikila. Ndiye cifukwacake anyinji a seo tuyesa-yesa kuti tikocita zinyinjipa nchito yolalikila olo ku-kwanilisha ziyeneleso kutitiyenelele maudindo mu-mpingo. Nanga tyani ngatitukwanilisha lini zolingazasu mosasamala kanthukuti tuyesayesa kuti tizi-kwanilishe? Nthawi ziyaki-ne, izi zingacitishe kuti ti-fooke. Lomba tingacitenjikuti tipitilizhye kutumikilaYehova mwacimwemwe?Fanizo ya matalente yeci-lawila Yesu, ingatiyavye ku-peza mayankho a mako-nsho awa.

20

kine monga kuleza mtima, kucita zinthu mwado-ngosolo nolemekeza ayakine. Ngati muyesayesakukulisha minkhalidwe iyi, mungalandile udindowamufuna pa nthawi yakuti muyembekezela lini.Ganizilani cisanzo ca mkwasu Nick. Peenze navyaka 20, ekhumudwa ngako cifukwa aliyomuya-mikile kunkhala mtumiki woyavya. Yove elawilakuti, “Neziona kuti n’ne wokangiwa.” Koma ali-yotaye mtima. M’malomwake, epitilizhya kuci-ta zilizonse zangakwanishe pa nchito yolalikilana mumpingo. Lomba, mkwasu uyu otumikilam’Komiti ya Msambo.

4 Nthawi ziyakine, tingafooke cifukwa tukwa-nilisha lini colinga ceteziikila. Ngati umu niyemwazilili zinthu pa umoyo wanu, mukopemphe-la kwa Yehova nomuuzhya mwamumvwila. (Sal.37:5-7) Kuyangizhyila apo, mukosenga Akhri-stu acikulile mwauzimu kuti akuyavyeni kuziwazamungacite kuti muyangizhyile utumiki wanu.Pavuli pake, mukoyesayesa kusewenzesha mala-ngizo yangakupaseni. Kucita izi kungakuyavyenikuti mukwanilishe colinga canu. Koma monga nimwezenzele kwa kalongosi Melissa watomolewakoyambilila, nthawi ziyakine tingokwanilisha liniziyeneleso kuti ticiteko utumiki watufuna. Nga-ti umu niye mwazilili zinthu mu umoyo wanu,kansi mungacitenji kuti mupitilizhye kutumikilaYehova mwacimwemwe? Kuti tiyankhe konshoiyi, m’nkhani ino tikambilane (1) zatingacite kutitinkhale acimwemwe, (2) zinthu zingatiyavyekuti tipitilizhye kunkhala acimwemwe na (3) zo-linga zatingapange zamene zingatiyavye kuti ti-pitilizhye kunkhala acimwemwe.

ZATINGACITE KUTI TINKHALE ACIMWEMWE5 Lemba ya Mlaliki 6:9, yufotokoza zatingaci-

te kuti tinkhale acimwemwe. (Welengani.) Mu-nthu wamene oika maganizo wake pa ‘zakuo-na na menso’ onkhala wokhutila na vinthu vaalinavo koma soti zakukwanisha kucita pa nthawi

4. Kansi tilawizhyane cinji m’nkhani ino?5. Kuti tinkhale acimwemwe, kansi tufunika kuika maga-nizo wasu pa cinji? (Mlaliki 6:9)

yamene iyo. Mosiyana na izi, munthu wameneongolakalaka mumtima okumbwila vinthu vame-ne angavipeze lini. Kansi izi zutiphunzisa cinji?Kuti tikonkhala acimwemwe, tufunika kuika ma-ganizo wasu pa vinthu vatili navo koma soti vati-ngakwanishe kucita, osati pa vinthu vamene ti-ngakwanishe lini kuvipeza.

6 Koma nthawi ziyakine tingazikonshe kuti,“Kansi n’zokwanishika kunkhala okhutila na vi-nthu vatili navo?”

ˆWanthu anyinji oona kuti

n’zosakwanishika, cifukwa kanyinji-kanyinji tu-kondofuna kuphunzila olo kunkhala na vinthuvalomba. Koma zacendi n’zakuti tingakwanishekunkhala okhutila na vinthu vatili navo nopewakulakalaka vinthu ‘vatuona tyala na menso’. Ka-nsi tingacite tyani zamene izi? Kuti tipeze ya-nkho, tiyeni tilawizhyane fanizo ya matalente ye-cifotokoza Yesu, yamene yupezeka pa Mateyu25:14-30. Tione mwamene fanizo iyi ingatiyavyi-le kunkhala acimwemwe nopitilizhya kusangala-la na utumiki uliwonse watucita m’gulu ya Ye-hova.

ZINTHU ZINGATIYAVYE KUTI TIPITILIZHYEKUNKHALA ACIMWEMWE

7 M’fanizo iyi, munthu wolemela enzofuna ku-luta pa ulwendo. Akaliyonyamuka, eita akapolowake atatu nowapasa matalente kuti akacitilemalonda.� Cifukwa cakuti enzoziwa maluso ye-enze nayo kapolo aliyense, munthu wolemelauyu epasa kapolo woyamba matalente 5, waciwi-li em’pasa awili ndipo wacitatu em’pasa imo-zi. Akapolo awili esewenza mwakhama cakutindalama zeciwapasa zeyangizhyilika. Izi zeciti-sha kuti abosi wao akondwele ngako. Koma ka-polo wacitatu aliyosewenzeshe ndalama zecimu-pasa, ndipo izi zecitisha kuti amucose nchito.

� TANTHAUZOYAMAUAYAKINE: Talente imozi yenze na mpha-mvu yolingana na ndalama zeenzopasiwa munthu pavuli pose-wenza kwa vyaka 20.

6. Kansi tilawizhyane fanizo yotyani, ndipo itiyavyetyani?7. Mwacidule, fotokozani fanizo ya Yesu ya matalente.

AUGUST 2021 21

22 NSANJA YA MULONDA

8 Mosakaikila, kapolo woyamba esangala-la ngako cifukwa abosi wake em’pasa matale-nte 5. Izi zenze ndalama zinyinji ndipo zeoneshakuti abosi wake enzomukhulupilila ngako. Ka-nsi sembe izi zemukhuza tyani kapolo waciwili?Sembe efooka cifukwa aliyomupase matalenteanyinji polinganizhya na yecipasa kapolo woya-mba. Koma kansi yove ecitanji?

9 Welengani Mateyu 25:22, 23. Yesu aliyola-wile kuti kapolo waciwili ekhumudwa cifukwaem’pasa tyala matalente awili. Ndipo aliyola-wile kuti kapolo uyu eyamba kudandaula kuti:‘Ndawa yanji abosi anipasa ndalama zitontho?Nane nusewenza mwakhama monga ni mwakuci-tila muyangu waapasa matalente 5. Ngati abosioona kuti nusewenza lini mwakhama, cilibwino

8. Ndawa yanji kapolo woyamba esangalala ngako?9. Kansi kapolo waciwili aliyocite cinji olo kuti em’pasandalama zitontho? (Mateyu 25:22, 23)

nikafwikile pansi ndalama izi noyamba kusewe-nza nchito zangu.’

10 Molingana na mwecicitila kapolo woyamba,kapolo waciwili eyamikila ndalama zecimupasandipo ezisewenzesha mwanzelu. Cifukwa ca izi,yove ekwanisha kupezelapo matalente ayakineawili. Ndipo abosi wake emuyamikila nomupasaudindo uyakine.

11 Molingana na izi, nase tingapitilizhye ku-nkhala acimwemwe ngati tucita khama pocitautumiki uliwonse watingapasiwe m’gulu ya Ye-hova. Mukocita khama pa nchito yolalikilanoyesayesa kupezeka pa misonkhano yonse yampingo. (Mac. 18:5; Aheb. 10:24, 25) Muko-konzekela misonkhano yonse, ndipo izi zikuya-

10. Kansi kapolo waciwili esewenzesha tyani ndalamazecimupasa?11. Kansi tingacitenji kuti tipitilizhye kunkhala acimwe-mwe?

Kansi tingaphunzilepo cinji pa zecicitakapolo waciwili wa m’fanizo yaYesu?

(Onani ndime 9-11)

Abosi wake em’pasa tyalamatalente awili

Esewenza mwakhama kuti apezelepondalama ziyakine

Abosi wake ekondwela ngakocifukwa ekwanisha kupezelapo

matalente ayakine awili

1

2

3

AUGUST 2021 23

vyeni kuti mukopeleka ndemanga zokata mtima.Kuyangizhyila apo, mukokonzekela mokwanilangati mwapasiwa mbali pa misonkhano ya mka-ti mwa wiki. Ndipo ngati akupasani nchito iya-kine mumpingo, mukoyesayesa kusunga nthawinonkhala wodalilika. Mukoona nchito iliyonseyangakusengeni kuti mucite kunkhala yofunikangako. Ndipo mukoyesayesa kuicita mwaluso.(Miy. 22:29) Ngati mucita izi, ushamwali wanuna Yehova utang’e ndipo mupitilizhye kunkha-la wacimwemwe. (Agal. 6:4) Kuyangizhyila apo,kucita izi kukuyavyeni kuti osati mukokhumu-dwa ngati ayakine apasiwa udindo wemwenzofu-na.—Aro. 12:15; Agal. 5:26.

12 Kansi n’cinji ceyavya kalongosi Melissa wa-tatomola m’ndime 2 kupitilizhya kunkhala waci-mwemwe?Olo kuti epitilila pa vyaka vakuti anga-citeko utumiki wa pa Beteli olo kulowako Sukuluya Alengezi a Ufumu, yove elawila kuti: “Nuye-sayesa kucita zilizonse zaningakwanishe pocitaupainiya. Ndipo nuyesako njila zosiyanasiyanaza ulaliki. Izi zanipangisha kunkhala wacimwe-mwe.” Nanga n’cinji ceyavya mkwasu Nick kutiapitilizhye kunkhala wacimwemwe paaliyoyami-kiliwe kunkhala mtumiki woyavya? Yove elawilakuti, “Neika maganizo wangu pa zinthu zaninga-kwanishe kucita monga kutolamo mbali mokwa-nila m’nchito yolalikila nopeleka ndemanga zo-kata mtima pa misonkhano. Kuyangizhyila apo,nekonshela utumiki wa pa Beteli ndipo neitiwacaka cokonkhapo.”

13 Ngati mucita khama kucita utumiki wamuci-ta pali lomba, kansi zutanthauza kuti mulimonsemwazingankhalile mulandile mautumiki ayakinemsogolo? Monga ni mwezecitikila kuli mkwasuNick, nthawi ziyakine izi zingacitike. Koma nga-ti zingacitike lini, monga ni mwezenzele kuli ka-longosi Melissa, mufunika lini kufooka. M’ma-lomwake, mufunika kupitilizhya kucita utumiki

12. Kansi kalongosi Melissa na mkwasu Nick, ecitanji kutiapitilizhye kunkhala acimwemwe potumikila Yehova?13. Kansi pangankhale zofumapo zotyani ngati tucitakhama pa utumiki watucita pali lomba? (Mlaliki 2:24)

wanu mwakhama. Izi zikuyavyeni kuti muko-nkhala wacimwemwe nthawi zonse. (WelenganiMlaliki 2:24.) Zikuyavyeni soti kuti mukosanga-lala poziwa kuti zamucita zukondwelesha Asiku-lu wasu, Yesu Khristu.

ZOLINGA ZATINGAPANGE ZAMENEZINGATIYAVYE KUTI TIPITILIZHYE

KUNKHALA ACIMWEMWE14 Ngati tucita zinyinji potumikila Yehova pali

lomba, kansi zutanthauza kuti tufunika lini ku-yangizhyila utumiki wasu? Yai, pali zolinga zi-yakine zatingapange. Mwacisanzo, tingaziikilecolinga cakuti tiyangizhyile luso yophunzisa ti-kankhala mu utumiki olo pa pulatifomu. Tinga-kwanilishe zolinga izi ngati nise olicefya nonkha-la okonzeka kutumikila akwasu na azilongosi.—Miy. 11:2; Mac. 20:35.

15 Payakine mungazikonshe kuti, “Kansi ni zo-linga zauzimu zotyani zaningapange?” Muko-senga Yehova kuti akuyavyeni kuzindikila zo-linga zamungakwanilishe. (Miy. 16:3; Yak. 1:5)Mwacisanzo, payakine mungaziikile zolinga za-tomolewa m’ndime 1, monga kucitako upaini-ya woyavya olo wanthawi zonse, kuyotumiki-la pa Beteli olo kuyavyako nchito za cimango.Payakine mungaphunzile cilawilo ciyakine olomungazipeleke kuti mukatumikile ku malo kwa-mene kufunikila ofalisa anyinji. Kuti muziwe za-mungacite kuti mukwanilishe zolinga izi, mu-ngawelenge mutu 10 m’buku yakuti Gulu LochitaChifuniro Cha Yehova olo mungakonshe akulu amumpingo mwanu.� Ngati muyesayesa kuti mu-kwanilishe zolinga izi, wanthu ayakine aone kutimuluta pasogolo ndipo cimwemwe canu ciyangi-zhyilike.

� Akwasu amene ni obatizika olimbikishiwa kuti ayeseyese ku-kwanilisha ziyeneleso kuti ayenelele kunkhala atumiki oyavyaolo akulu. Kuti muziwe zamungacite kuti mukwanilishe ziyenele-so izi, onani mutu 5 na 6 m’buku yakuti Gulu Lochita ChifuniroChaYehova.

14. Kansi n’cinji cingatiyavye kukwanilisha zolinga zati-ngaziikile?15. Kansi ni zolinga ziyakine zotyani zatingaziikile?

16 Koma tyani ngati muona kuti mungakwani-lishe lini zolinga zafotokozewa m’nkhani ino?Ngati n’tetyo, mungaziikile zolinga ziyakine za-muona kuti mungazikwanilishe. Onani ziyakinemwa zolinga zamungapange.

17 Welengani 1 Timoteyo 4:13, 15. Ngati ni-mwe mkwasu wobatizika, payakine mungapa-nge colinga cakuti muyangizhyile luso yanu yo-lawila na kuphunzisa. Ndawa yanji kucita izin’kofunika? Cifukwa ngati mucita khama powe-lenga, kulawila olo kuphunzisa, zingayavye kutiomvwishila akopindula ngako. Kuti mukwanishekucita izi, mukoyesayesa kusewenzesha mala-ngizo opezeka m’kabuku kakuti Citani Khama paKuwelenga na Kuphunzisa. Pamuphunzila kabukuaka, mukosankha phunzilo imozi yamufuna kutimusewenzelepo. Ndipo mukosewenzesha mfu-ndo zamwapeza ngati mwapasiwa mbali yowele-nga olo kukamba nkhani. Pavuli pakuti mwalawi-la nkhani, mukosenga mlangizi wothandiza oloakulu ayakine kuti akuyavyeni kuziwa zamunga-cite kuti muyangizhyile luso yanu yolawila na ku-phunzisa.� (1 Tim. 5:17) Ngati mukamba nkhani,colinga canu cikonkhala kutang’isha cikhulupili-lo ca omvwishila nowalimbikisha kucitapo ka-nthu. Kucita izi kukuyavyeni kuti muyangizhyilecimwemwe canu na ca omvwishila.

18 Tonse tepasiwa nchito yofunika ngako ya-mene ni kulalikila nopanga ophunzila. (Mat.28:19, 20; Aro. 10:14) Kansi mungacitenji kutimuyangizhyile maluso wanu kuti mukosangalalapocita nchito iyi? Mukosewenzesha malangizo

� TANTHAUZO YA MAU AYAKINE: Mlangizi wothandiza ni mku-lu wamene osankhiwa kuti akopeleka malangizo kuli akulu ayakeolo atumiki oyavya pavuli pakuti alawila nkhani mumpingo.

16. Kansi mungacitenji ngati muona kuti pali zolinga zi-yakine zamene mungakwanilishe lini?17. Molingana na 1 Timoteyo 4:13, 15, kansi akwasuangacitenji kuti ayangizhyile luso yao yophunzisa?18. Kansi tingacitenji kuti tiyangizhyile maluso wasu muutumiki?

Kansi ni zolinga ziyakinezotyani zamungapange?(Onani ndime 17-19)

24

yopezeka m’kabuku ka Citani Khama noona mba-li zamufunika kuongolela. Kuyangizhyila apo,mukoyesayesa kusewenzesha malangizo yope-zeka m’kabuku ka Umoyo Wacikhristu na Utumi-ki Wasu koma soti mavidyo a visanzo va ulalikiyatuonelela pa misonkhano ya mkati mwa wiki.Ndipo mukoyesayesa kusewenzesha njila zosiya-nasiyana za ulaliki. Ngati mucita izi, muyangi-zhyile maluso wanu mu utumiki ndipo zikuya-vyeni kuti mupitilizhye kunkhala acimwemwe.—2 Tim. 4:5.

19 Ngati mufuna kupanga zolinga, mukoku-mbukila kuti cimozi mwa zolinga zamungaziiki-le ni kukulisha minkhalidwe ya mzimu utuwa.(Agal. 5:22, 23; Akol. 3:12; 2 Pet. 1:5-8) Ka-nsi mungacitenji kuti mukwanilishe colinga ici?Mwacisanzo, ngati mufuna kunkhala na cikhulu-pililo cotang’a, mungawelenge nkhani m’zofalisazasu olo kuonelela mavidyo opezeka pa JW Bro-adcasting˙ zamene zuonesha mwamene akwasuna azilongosi ooneshela nkhalidwe iyi olo kutiokumana na mavuto osiyanasiyana. Pavuli pake,mukoganizila zamungacite kuti mutolele cikhu-lupililo cao.

19. Kansi mungacitenji kuti mukulishe minkhalidwe yamzimu utuwa?

20 Mosakaikila, tonse tufuna kucita zinyinjipotumikila Yehova. Koma nthawi ziyakine, cu-nkhala covuta kucita izi cifukwa ca mavuto aya-kine. Tulimbikishiwa ngako poziwa kuti m’calocalomba tikakwanishe kucita zinyinji potumikilaYehova. Patuyembekezela nthawi yamene iyo, ti-yeni tipitilizhye kusangalala nonkhala okhutilana mautumiki yatukwanisha kucita pali lomba.Kucita izi, kutiyavye kuti tisafooke. Ndipo kupa-mbana zonse, titwale ulemu na ulemelelo kwaYehova, wamene ni “Mulungu wacimwemwe.”(1 Tim. 1:11) Tetyo, tiyeni tipitilizhye kunkhalaosangalala na utumiki uliwonse watucita m’guluya Yehova.

20. Kansi tingacitenji kuti tipitilizhye kunkhala osangala-la potumikila Yehova?

������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

MAU OFOTOKOZA CITHUNZITHUNZI Peji 24: Pofuna ku-kwanilisha colinga ceciziikila cakuti ayangizhyile lusoyake yophunzisa, mkwasu ofufuza mfundo ziyakinem’zofalisa zasu. Pofuna kukwanilisha colinga cecipangacakuti akocita ulaliki wa mwamwai, kalongosi ogawilamunakazi wamene osewenza mu lesitilanti kakhadi kolo-wela pa jw.org. Pofuna kukwanilisha colinga ceciziikilacakuti akoonesha minkhalidwe ya mzimu utuwa, kalo-ngosi oonesha wanzi mwa kupasako kalongosi muyakinevakulya.

KANSI MUNGAYANKHE TYANI?

˛ Kansi fanizo yecifotokozaYesu ya matalente, ingati-yavye tyani kuti tikosangala-la na utumiki uliwonse watu-cita m’gulu ya Yehova?

˛ Mungacitenji kuti muyangi-zhyile luso yanu yophunzisa?

˛ Kansi muona kuti ni zolingazauzimu zotyani zamungazi-ikile?

NYIMBO 82“Oneshani Kuwala Kwanu”

YELEKEZELANI kuti munthumuyakine wakupasani cakulya ca-mene mukaliyolyapo. Kuti muziwe mwacumvwikila cakulya ici,mungakonshe wanthu ayakine amene ecilyapo kale, kumvwamwacununkhilila olo mungafune kuziwa zinthu zecisewenzeshapopika. Koma kuti musimikizhye kuti cakulya ici ni ciweme ce-ndi, mungafunike kucilawa.

2 Tingaziwe zinyinji zokhuza mwamene Yehova odalisila atu-miki wake mwa kuwelenga Baibo na zofalisa zasu olo kumvwakomadaliso yecilandila Akhristu ayakine. Koma kuti tisimikizhyilekuti Yehova odalisa cendi atumiki wake, tingafunike “kulawa” paseo seka. (Welengani Salimo 34:8.) Mwacisanzo, yelekezelanikuti mufuna kuyamba utumiki wanthawi zonse. Koma kuti mu-kwanilishe colinga ici, muona kuti mufunika kucinja zinthu zi-yakine pa umoyowanu. Payakinemuiziwa bwino lonjezo yaYesuyakuti ngati tuika Ufumu wa Mulungu pa malo oyamba, Yehovaakotipasa zonse zatufunikila. Koma mukaliyoona kukwanilishi-wa kwa lonjezo iyi pa umoyowanu. (Mat. 6:33) Cifukwamukhu-lupilila lonjezo iyi, muganiza zocepeshako vinthu vamugula nanthawi yosewenza kuti mukocita zinyinji pa nchito yolalikila.Ngati mungacite izi, niye pamungaone kuti Yehova okwanili-sha lonjezo yake yakuti akotipasa zonse zatufunikila pa umoyowasu. Ndipo zunkhala monga “mwalawa” ubwino wake.

3 Yehova ocitila vinthu vabwino wanthu onse, kuyangizhyila-po na wala amene omuziwa lini. (Sal. 145:9; Mat. 5:45) Komaodalisa ngako wala amene omukonda nomutumikila na mtimawonse. (Welengani Salimo 16:1, 2.) Lomba, tiyeni tilawizhya-ne vinthu viyakine vawaticitila Yehova.

1-2. Molingana na Salimo 34:8, kansi tingasimikizhyile tyani kuti Yehova niwabwino?3. Molingana na Salimo 16:1, 2, kansi ni wanthu otyani wakudalisa ngakoYe-hova?

NKHANIYOPHUNZILA 34

“Lawani” Ubwinowa Yehova

“Lawani ndipo muone kuti Yehova ni wabwino;wodala ni munthu wothawila kuli yove.”—SAL. 34:8.

NYIMBO 117Ubwino wa Yehova

ZATI TIPHUNZILE

Vinthu vonse vabwino vu-fumila kwa Yehova. Yoveopasa wanthu onse vinthuvabwino, kuyangizhyilapona wala amene ocita vi-nthu viipa. Koma okondakucitila vinthu viweme atu-miki wake okhulupilika.M’nkhani ino, tione mwa-mene Yehova odalisila atu-miki wake. Tione soti mwa-mene odalisila Akhristuamene oyangizhyila utumi-ki wao.

26

4 Nthawi zonse, tupindula ngako ngati tuse-wenzeshamalangizo aYehovamu umoyo wasu.Mwacisanzo, petephunzila za yove noyambakumukonda, etiyavya kuti tileke kucita vinthuviipa. (Akol. 1:21) Ndipo petezipeleka nobatizi-ka, etiyavya kuti tinkhale na cikumbumtima ci-tuwa. Izi zecitisha kuti tinkhale pa ushamwaliwotang’a na yove.—1 Pet. 3:21.

5 Yehova otionesha soti ubwino wake tika-nkhala mu utumiki. Kansi mwacibadwa nimwewansoni? Ziwani kuti muli lini mweka. Atumikia Yehova anyinji nao ocita nsoni. Pemwenzemukaliyonkhala Mboni, payakine mwenzoonakuti mungakwanishe lini kulalikila munthu wa-musaziwa. KomaYehova ekuyavyani kusilizhyawowa wemwenze nao ndipo lomba musangala-la kucita nchito iyi. Mosakaikila,Yehova okuya-vyani soti m’njila ziyakine. Mwacisanzo, oku-yavyani kunkhala wodekha mukakumana nawanthu osusha mu utumiki. Okuyavyani sotikukumbukila lemba yamene ingakatizhyane nacosowa ca mwineco wa ng’anda. Ndipo okuya-vyani kuti mupitilizhye kulalikila olo kuti wa-nthu omvwishila lini uthenga wanu.—Yer. 20:7-9.

6 Yehova wationesha soti ubwino wake mwakutiphunzisa zatingacite kuti ulaliki wasu uko-fwika wanthu pa mtima. (Yoh. 6:45) Pa miso-nkhano ya mkati mwa wiki, tunkhala na mwaiwomvwishila visanzo va ulaliki. Ndipo tulimbi-kishiwa kusewenzesha visanzo vamene ivi muutumiki. Nthawi ziyakine tingoona monga ti-ngakwanishe lini kusewenzesha njila zalombamu utumiki. Koma ngati tingacite khama kuse-wenzesha njila izi, niye patingaone kuti ni zoya-vya ngako m’gao yasu. Pa misonkhano yasu,tulimbikishiwa kuyesako njila zosiyanasiyanaza ulaliki. Izi zingayangizhyilepo kuyotumiki-

4. Kansi Yehova watiyavya tyani?5. Kansi Yehova otiyavya tyani tikankhala mu utumiki?6. Kansi maphunzilo yakutipasa Yehova yoonesha tyanikuti ni wabwino?

la ku malo kwamene kufunika ofalisa anyinji.Olo kuti tingafunike kucinja zinthu ziyakinepa umoyo kuti tikwanishe kucita izi, Yehovaangatidalise ngako. Lomba, tiyeni tilawizhyanemadaliso yatingapeze ngati tuyesayesa kuse-wenzesha njila zalomba za ulaliki mosasamalakanthu kuti zinthu zili tyani pa umoyo wasu.Pavuli pake, tilawizhyane zatingacite kuti tiya-ngizhyile utumiki wasu.

MADALISO YATUPEZA NGATITUDALILA YEHOVA

7 Tunkhala pa ushamwali wotang’a na Yeho-va. Ganizilani cisanzo ca mkwasu Samuel,�wamene ni mkulu ndipo otumikila ku Colo-mbia pamozi na mkazi wake. Ove enzosanga-lala kucita upainiya mumpingo mwao. Komaeganizila zoyangizhyila utumiki waomwa kuyo-tumikila ku mpingo kwamene kufunika ofali-sa anyinji. Kuti akwanilishe colinga ici, enzo-funikila kucinja zinthu ziyakine pa umoyo.Mkwasu Samuel elawila kuti: “Pofuna kusewe-nzesha malangizo a pa Mateyu 6:33, tegwiliza-na kuti tileke kugula zinthu zamene tenzoonakuti zenze lini zofunika ngako. Koma cenzecovuta kuti tisiye ng’anda yasu cifukwa te-nzoikonda ndipo yenze yemangiwa m’njila ye-tenzofuna.” Peciluta kuyotumikila ku mpingokwamene kwenzofunika ofalisa anyinji, edabwakuona kuti enzosewenzesha ndalama zitonthopolinganizhya na zeenzosewenzesha peenzeakali ku mpingo kwao. Mkwasu uyu epitilizhyakulawila kuti: “Taona mwamene Yehova oti-sogolelela noyankha mapemphelo wasu. Tao-na soti umboni wakuti otikonda ngako ndipooticilikiza m’njila yamene tenzoiyembekezelalini.” Kansi namwe mungakwanishe kucinja zi-nthu pa umoyo wanu kuti muyangizhyile utu-miki wanu? Ngati mungacite izi, munkhale pa

� Mazina ayakine acinjiwa.

7. Kansi tingapeze madaliso otyani ngati tingayangizhyi-le utumiki wasu?

AUGUST 2021 27

28 NSANJA YA MULONDA

ushamwali wotang’a naYehova ndipo akokupa-sani zofunikila pa umoyo.—Sal. 18:25.

8 Tupeza cimwemwe pa utumiki wasu. Ganizi-lani cisanzo ca mkwasu Ivan na mkazi wakeViktoria amene otumikila monga apainiya kuKyrgyzstan. Monga banja, eganiza zonkhalaumoyo wosalila zinyinji kuti aciteko mautu-miki ayakine, kuyangizhyilapo nchito za cima-ngo. Mkwasu Ivan elawila kuti: “Tenzosewe-nza mwakhama nchito iliyonse yatapasiwa. Olokuti tenzowewa pavuli posewenza kwa siku yo-nse, tenzonkhala acimwemwe koma soti okhu-tila poziwa kuti tasewenzesha mphamvu nanthawi yasu potumikila Yehova. Kuyangizhyilaapo, tesangalala ngako cifukwa tepeza asha-mwali anyinji koma soti zokumana nazo zosalu-wika.”—Mko. 10:29, 30.

9 Tingapeze cimwemwe mu utumiki wasu olokuti tukumana na mavuto osiyanasiyana. Gani-zilani cisanzo ca kalongosi Mirreh wamene niwacikulile ndipo onkhala ku West Africa. Yoveenzosewenza nchito ya udokota ndipo eyambaupainiya pavuli pakuti wacita lithaya. Kalongo-si uyu ali na vuto ya mendo cakuti okwani-sha tyala kucita ulaliki wa ng’anda na ng’andakwa ola imozi. Koma okwanisha kucita ulalikiwa patuwa kwa maola anyinji. Ndipo ocita ma-ulwendo owelelako nosogoza maphunzilo po-sewenzesha foni. Kansi n’cinji cemulimbikishakuti akocita zinyinji potumikila Yehova? Yoveelawila kuti: “Nukonda ngako Yehova na Yesu.Ndipo nthawi zonse nusenga Yehova kuti ako-niyavya kucita zinyinji pomutumikila.”—Mat.22:36, 37.

10 Tulandila maphunzilo oyangizhyilika kufu-

8. Kansi mwaphunzilapo cinji pa cisanzo ca mkwasu Ivanna kalongosi Viktoria?9. Kansi kalongosi muyakine ecitanji kuti ayangizhyileutumiki olo kuti okumana na mavuto, ndipo pankhala zo-fumapo zotyani?10. Molingana na 1 Petulo 5:10, kansi wala amene oyesa-yesa kuyangizhyila utumiki olandila madaliso otyani?

mila kwa Yehova. Mkwasu Kenny wamene otu-mikila monga mpainiya ku Mauritius eonaumboni wakuti mfundo iyi ni yacendi. Peci-phunzila cendi, eleka maphunzilo a ku yunive-ziti. Pavuli pake ebatizika noyamba utumikiwanthawi zonse. Yove elawila kuti, “Nuyesa-yesa kutolela mzimu wozipeleka wa mneneliYesaya, wamene elawila kuti: ‘Neo nilipo. Ni-tumeni.’” (Yes. 6:8) Mkwasu Kenny eyavya-ko pa nchito za cimango zosiyanasiyana komasoti pa nchito yomasulila zofalisa m’cilawilocao. Yove elawila kuti: “Maphunzilo yenelandi-la yeniyavya kuti nikwanilishe mautumiki wa-ngu.” Koma ephunzila zinyinji kuyangizhyila pazeenzofunika kucita kuti akwanilishe utumikiwake. Yove epitilizhya kulawila kuti: “Nezindi-kila kuti pali zinthu ziyakine zamene ningakwa-nishe lini kucita na kuti nenzofunikila kukuli-sha minkhalidwe iyakine kuti nikokondweleshaYehova.” (Welengani 1 Petulo 5:10.) Paya-kine namwe mungacinjeko mbali ziyakine paumoyo wanu nozipeleka kuti Yehova akupasenimaphunzilo oyangizhyilika.

11 Olo wala amene atumikila Yehova kwanthawi itali angafunike kuphunzila mociti-la njila iyakine ya ulaliki. Pa nthawi ya mli-li wa COVID-19, akulu a mumpingo uyaki-ne wa ku South Korea elawila kuti: “Ofalisaayakine amene enzoona monga angakwani-she lini kutolako mbali pa nchito yolalikila ci-fukwa ca thanzi, lomba olalikila kupitila pamavidyokonfalensi. Azilongosi atatu am’vyakava m’ma 80, aphunzila mwaangacitile ulalikiuyu posewenzesha kompyuta ndipo ocita izipafupifupi siku iliyonse.” (Sal. 92:14, 15) Kansimungakonde kuyangizhyila utumiki kuti muo-ne ubwino wa Yehova? Onani ziyakine mwa zi-nthu zamungacite kuti mukwanilishe colingaici.

11. Kansi azilongosi ayakine a ku South Korea ecitanjikuti akotolako mbali pa nchito yolalikila, ndipo penkhalazofumapo zotyani? (Onani cithunzithunzi pacikuto.)

AUGUST 2021 29

ZINTHU ZINGAKUYAVYENI KUTIMUKWANILISHE ZOLINGA ZANU

12 MukodalilaYehova.Yove otilonjeza kuti ati-dalise ngati tumudalila nocita zonse zatinga-kwanishe pomutumikila. (Mal. 3:10) KalongosiFabiola wa ku Colombia eona kukwanilishiwakwa lonjezo iyi. Pavuli pakuti wabatizika, enzo-funa kuyamba upainiya wanthawi zonse. Komaenzofunikila kusewenza kuti akopeza zofuniki-la za banja yake. Peenze pafupi kucita lithaya,epemphela kwa Yehova kuti amuyavye. Yoveelawila kuti: “Kanyinji-kanyinji zutola nthawiitali kuti munthu ayambe kulandila ndalama zapenshoni. Koma neo neyamba kulandila pavu-li tyala pa mwezi umozi kufumila penecita li-thaya. Nenzoyembekezela lini kuti zingankhaletetyo.” Pavuli pa miyezi iwili eyamba kucita

12. Kansi Yehova owalonjeza cinji wala amene omudalila?

upainiya wanthawi zonse. Lomba ali na vya-ka va m’ma 70 ndipo wankhala ocita upainiyakwa vyaka vopitilila 20. Kufumila peciyambaupainiya, wayavya wanthu okwanila 8 kuphu-nzila cendi nobatizika. Yove elawila kuti: “Olokuti nthawi ziyakine nukumvwa kufooka,Yeho-va oniyavya kuti nipitilizhye kucita upainiya.”

13 Mukophunzilapo kanthu pa visanzo vawanthu amene edalila Yehova. M’Baibo mulivisanzo vinyinji va wanthu amene ezipele-ka potumikila Yehova. Visanzo ivi vuone-sha kuti Yehova ewadalisa pavuli pakuti oveaonesha kuti omudalila. Mwacisanzo, Yehovaedalisa Abulahamu pavuli pakuti wacoka mu-mzindawaUri “olo kuti enzoziwa lini kweenzo-kuya.” (Aheb. 11:8) Yakobo elandila madaliso

13-14. Kansi ni visanzo votyani vamene vingatiyavye ku-dalila Yehova noyangizhyila utumiki?

Kansi Abulahamu, Sara, Yakobo na ansembe amene etaukam’mana waYorodano eonesha tyani kuti enzodalila Yehova?(Onani ndime 13)

apadela pavuli pakuti walimbana na mngelo.(Gen. 32:24-30) Aisiraeli peenze pafupi ku-lowa m’calo colonjezewa, ekwanisha kutaukam’mana wa Yorodano pavuli pakuti ansembeakandamanzi amum’manawamene uyu.—Yos.3:14-16.

14 Tingaphunzile soti zinyinji kufumila kuliAkhristu a masiku wano amene oonesha kutiodalila Yehova mwa kuyangizhyila utumikiwao. Mwacisanzo, mkwasu Payton na mka-zi wake Diana enzosangalala kuwelenga visa-nzo va akwasu na azilongosi amene eyangizhyi-la utumiki wao. Nkhani izi zupezeka pa mbaliyakuti “Anadzipereka ndi Mtima Wonse.”�Mkwasu Payton elawila kuti: “Petenzowelengankhani izi, zenze monga tuona munthu wame-ne akulya cakulya ciweme. Kuwelenga nkhaniizi kwenzoticitisha kufuna kuti ‘tilawe noonakuti Yehova ni wabwino.’” Pavuli pake, mkwa-su Payton na kalongosi Diana eciyotumikilakudela kwamene kufunika ofalisa anyinji. Ka-nsi mwewelengako kale nkhani izi olo kuonele-lako mavidyo ya Cizungu yakuti Witnessing inIsolated Territory—Australia na yakutiWitnessingin Isolated Territory—Ireland yamene yopezekapa jw.org? Nkhani izi na mavidyo awa zingaku-yavyeni kuti muyangizhyile utumiki wanu.

15 Mukosankha ashamwali aweme.N’zosavutakuyamba kulya cakulya camene tikaliyolyapongati tukondana na wanthu amene ocikonda.Molingana na izi, ngati tukatizhyana na wanthuamene oika Yehova pa malo oyamba mu umo-yo wao, zingatiyavye kuti tiyangizhyile utumi-ki wasu. Izi niye zecitika kuli mkwasu Kentna mkazi wake Veronica. Mkwasu Kent elawi-la kuti: “Abanja wasu na ayasu enzotilimbiki-

� Poyamba, nkhani izi zenzopezeka mu Nsanja ya Olonda, komalomba zupezeka pa jw.org. M’Chichewa, lutani polemba kuti ZO-KHUDZA IFEYO ˛ ZOCHITIKA PA MOYOWA A MBONI ZA YEHO-VA˛ KUKWANIRITSA ZOLINGA ZAUZIMU.

15. Kansi kunkhala na ashamwali aweme kungatiyavyetyani?

sha kuti tiyangizhyile utumiki wasu. Tezindikilakuti ngati tukatizhyana na wanthu amene oikaUfumu wa Mulungu pamalo oyamba, zingatici-tishe kucita cimozimozi.” Lomba mkwasu Kentna mkazi wake otumikila monga apainiya apa-dela ku Serbia.

16 Mukozitana vinthu viyakine kuti mutumikileYehova. Izi zutanthauza lini kuti tufunika kupe-wa kunkhala na vinthu vilivonse vamene vinga-tipangishe kunkhala osangalala. (Mla. 5:19, 20)Koma ngati tingakangiwe kutumikila Yehova,tyala cifukwa cakuti tufuna lini kucinja zinthuziyakine pa umoyo wasu, tingankhale mongamunthuwam’fanizo yaYesuwamene ecita kha-ma kupeza cuma, koma enyalanyaza kutumikilaMulungu. (Welengani Luka 12:16-21.)Mkwa-su Christian wamene onkhala ku France, elawi-la kuti: “Nenzocita lini zinyinji potumikila Ye-hova olo kusamalila banja yangu.” Pavuli pake,yove na mkazi wake eganiza zoyamba upainiya.Koma kuti akwanilishe colinga ici, onse awi-li enzofunikila kuleka nchito. Tetyo, kuti ako-peza zofunikila za pa umoyo, eyamba kucitabizinesi ndipo enzonkhala okhutila na ndala-ma zitontho zeenzopeza. Kansi epeza madalisootyani cifukwa cocinja zinthu ziyakine pa umo-yo wao? Mkwasu Christian elawila kuti: “Lo-mba tusangalala ngako na utumiki kupambanamwetenzocitila kale. Ndipo n’zosangalasa nga-ko kuona cimwemwe cakuonesha wanthu watu-phunzila nao Baibo akaphunzila za Yehova.”

17 Mukoyesako njila zosiyanasiyana zolaliki-lila. (Mac. 17:16, 17; 20:20, 21) Cifukwa camlili wa COVID-19, kalongosi Shirley wame-ne ni mpainiya ku United States, enzofunikakucinja njila yolalikilila. Poyamba yove enzo-ona kuti angakwanishe lini kucita ulaliki wa

16. Molingana na fanizo yaYesu yopezeka pa Luka 12:16-21, ndawa yanji tufunika kunkhala okonzeka kuzitana vi-nthu viyakine?17. N’cinji cingatikangishe kuyesako njila zosiyanasiyanaza ulaliki?

30 NSANJA YA MULONDA

pa foni. Koma woyanganila dela pecitandalilampingo wao, ewaphunzisa mwangacitile ulali-ki uyu. Yove elawila kuti: “Poyamba nenzoonamonga ningakwanishe lini. Koma lomba nusa-ngalala ngako pocita ulaliki uyu. Tulalikila wa-nthu anyinji kupambana mwetenzocitila pete-nzocita ulaliki wa ng’anda na ng’anda.”

18 Mukopanga zolinga noyesayesa kuzikwa-nilisha. Ngati takumana na mavuto, tufunikakusenga Yehova kuti atiyavye noganizila zati-ngacite kuti tiyagonjese. (Miy. 3:21) Kalongo-si Sonia wamene ni mpainiya wanthawi zonse,ndipo otumikila m’kagulu ka Ciromani ku Eu-rope, elawila kuti: “Nulemba zolinga zangu papepa, ndipo nuika pepa yamene iyo pamalo oo-nekela. Pa thebo yangu neikapo cithunzithunzicamene cuonesha njila ziwili zamene zukuyaku malo osiyana. Ngati nufuna kupanga cosa-nkha, nulolesha pa njila zamene izi noganizi-la ngati cosankha caningapange, cinganiyavyekukwanilisha colinga cangu olo yai.” Kalongo-

18. Kansi n’cinji cingatiyavye kugonjesa mavuto yameneyangatikangishe kuyangizhyila utumiki wasu?

si Sonia oyesayesa kuona mavuto yakukuma-na nayo moyenelela. Yove epitilizhya kulawilakuti: “Ngati nakumana na vuto, cili kuli neokuona vuto yamene iyo monga ni cipupa ca-mene cinganikangishe kukwanilisha colinga ca-ngu, olo monga ni biliji yamene inganiyavyekuti nicikwanilishe.”

19 Yehova otidalisa m’njila zosiyanasiyana.Tingaoneshe kuti tuyamikila madaliso yakuti-pasa mwa kucita ciliconse catingakwanishe po-mutumikila. (Aheb. 13:15) Tingacite izi nga-ti tuyesayesa kuyangizhyila utumiki wasu mwakuyesako njila zosiyanasiyana zocitila ulali-ki. Izi zingacitishe kuti Yehova atidalise m’nji-la yamene tenzoiyembekezela lini. Tetyo, sikuiliyonse tikoyesayesa kupeza njila zamene zi-ngatiyavye kuti ‘tilawe noona kuti Yehova niwabwino.’ Ngati tucita izi, tikotolela cisanzo caYesu wamene elawila kuti: “Cakulya cangu nikucita cifunilo ca wala wamene enituma nosili-zhya nchito yake.”—Yoh. 4:34.

19. Kansi tingaoneshe tyani kuti tuyamikila madaliso ya-kutipasa Yehova?

KANSI MUKUMBUKILA?

˛ Kansi tingacitenji kuti tioneubwino waYehova?

˛ Kansi Yehova oonesha tyanikuti ni wabwino kuli walaamene oyangizhyila utumikiwao?

˛ Tingacitenji kuti tikwanilishezolinga zasu zauzimu?

NYIMBO 80“Lawani Ndipo Muone Kuti Yehova ni Muweme”

w2

1.0

8-N

EN

21

04

01

The Watchtower (ISSN 0043-1087) August 2021 is published by WatchtowerBible and Tract Society of New York, Inc.; Harold L. Corkern, President; MarkL. Questell, Secretary-Treasurer; 1000 Red Mills Road, Wallkill, NY 12589-3299, and printed by Watch Tower Bible and Tract Society of South AfricaNPC, 1 Robert Broom Drive East, Rangeview, Krugersdorp, 1739. ˘ 2020WatchTower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Printed in South Africa.

34567˙

August 2021 � Vol. 142, Na. 10 NSENGA (Zambia)

Magazini ino ni yosagulisa. Colinga cake ni kuyavya pa nchitoyophunzisa Baibo yamene yucitika pacalo conse. Zopeleka zozifunilaniye zuyavya kutwala pasogolo nchito yamene iyi. Kuti mupangezopeleka, lutani polemba kuti donate.jw.org.

Baibo yatasewenzesha ni Baibulo la Dziko Latsopano la MalembaOpatulika kufumyapo keno taonesha iyakine.

CITHUNZITHUNZI CA PACIKUTO:Banja yulalikila kudela kufunika ofalisaanyinji; kalongosi wacilumbwana oyavyapa nchito ya cimango; banja yacikulileyulalikila posewenzesha foni. Onse oonekaosangalala cifukwa ca utumiki wakucita (Onaninkhani yophunzila 34, ndime 11)

NKHANI ZAMENE ZILIPO PAJW LIBRARY NA PA JW.ORG

ZOKUMANA NAZOOne Bible Study Became ManyJehovah’s Witnesses in Guatemala wereable to reach many Kekchi-speakingpeople with Bible truth.

Pa JW Librarym’Cizungu, lutani polemba kutiPUBLICATIONS˛ ARTICLE SERIES˛ EXPERI-ENCES OF JEHOVAH’S WITNESSES.

Pa jw.org m’Cizungu, lutani polemba kuti LI-BRARY ˛ ARTICLE SERIES˛ EXPERIENCESOF JEHOVAH’S WITNESSES˛ SHARING BI-BLE TRUTH.

KODI ZOPEREKA ZANU ZIMAGWIRITSIDWANTCHITO BWANJI?Kachipangizo Kothandiza KwambiriA Mboni za Yehova ambiri akutha kupangadawunilodi mabuku ndi mavidiyo athu popa-nda kugwiritsa ntchito intaneti.

Pa JW Librarym’Chichewa, lutani polembakuti PUBLICATIONS˛ ARTICLE SERIES˛KODI ZOPEREKA ZANU ZIMAGWIRITSIDWANTCHITO BWANJI?

Pa jw.org m’Chichewa, lutani polemba kutiLAIBULALE˛ NKHANI ZOSIYANASIYANA˛KODI ZOPEREKA ZANU ZIMAGWIRITSIDWANTCHITO BWANJI?

Lutani pa webusaiti ya jw.org olo citani sikanikacidindo aka

s

ZILI M’MAGAZINI INO��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Nkhani Yophunzila 30: September 27–October 3 2Mukoyamikila Mwai Wonkhalam’Gulu ya Yehova��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Nkhani Yophunzila 31: October 4-10 8Pitilizhyani Kuyembekezela YehovaKuti Acitepo Kanthu��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Nkhani Yophunzila 32: October 11-17 14Tang’ishani Cikhulupililo CanuMwa Nyamalenga��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Nkhani Yophunzila 33: October 18-24 20Mukosangalala na Mautumiki Yamucitam’Gulu ya Yehova��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Nkhani Yophunzila 34: October 25-31 26“Lawani” Ubwino wa Yehova