Tout vendre tout acheter

Veacuteronique Chankowski est professeur agrave lrsquouniversiteacute Lyon 2 membre junior de lrsquoIUFPavlos Karvonis est chercheur agrave lrsquoAcadeacutemie des sciences drsquoAthegravenes

Ausonius Eacuteditionsmdash Scripta Antiqua 42 mdash

Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes mdash Hors collection mdash

Tout vendre tout acheterStructures et eacutequipements

des marcheacutes antiquesActes du colloque drsquoAthegravenes

16-19 juin 2009

eacutediteacutes par Veacuteronique Chankowski et Pavlos karvonis

Ouvrage publieacute avec le concours du GDRI du CNRS ldquoLes marcheacutes dans le monde antique espaces pratiques institutionsrdquo

et de lrsquoInstitut Universitaire de France

Diffusion De Boccard 11 rue de Meacutedicis F - 75006 Parismdash Bordeaux-Athegravenes 2012 mdash

Coeacutedition Ausonius Eacuteditions - Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes

AUSONIUSMaison de lrsquoArcheacuteologieF - 33607 Pessac cedexhttpausoniusu-bordeaux3frEditionsAusonius

Directeur des Publications Olivier DevillersSecreacutetaire des Publications Nathalie TranGraphisme de Couverture Steacutephanie Vincent

Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenesG - 6 Didotou 106 80 Athegravenes wwwefagr

Directeur Alexandre FarnouxResponsable des publications Catherine Aubert

Diffusion De Boccard11 rue de Meacutedicis75006 Parishttpwwwdeboccardcom

copy AUSONIUSEFA 2012ISSN 1298-1990ISBN Ausonius Eacuteditions 978-2-35613-045-7ISBN Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes 978-2-86958-239-2

Acheveacute drsquoimprimer sur les presses de lrsquoimprimerie BMZI de Caneacutejan14 rue Pierre Paul de RiquetF - 33610 Caneacutejan

octobre 2012

Illustration de couverture Deacutelos vue aeacuterienne de lrsquoAgora Teacutetragone et du Portique Sud (clicheacute EfA N259-007)

Un atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Theodoros Kourempanas

Les fouilles archeacuteologiques mettent parfois au jour un atelier moneacutetaire ou du moins un lieu et des vestiges qui permettent drsquoentrevoir les conditions de fabrication des monnaies Les monnaies grecques bien qursquoelles aient eacuteteacute frappeacutees agrave la main et dans des conditions que lrsquoon peut qualifier drsquoartisanales sont des objets produits en grandes quantiteacutes La premiegravere eacutetape du monnayage est lrsquoobtention du flan le globule de meacutetal qui sera ensuite imprimeacute des types caracteacuteristiques Lrsquoopeacuteration de frappe neacutecessitait des matrices graveacutees en creux appeleacutees coins

Agrave Athegravenes les coins drsquoune eacutemission exceptionnelle en or dateacutee en 407 ont eacuteteacute conserveacutes par lrsquoEacutetat et confieacutes aux treacutesoriers drsquoAtheacutena Leur existence nous est connue par des inventaires ceux-ci indiquent la preacutesence dans lrsquoopisthodome du Partheacutenon de coins de droit en fer (akmones) et de coins de revers (charactegraveregraves)1 Agrave Deacutelos de mecircme des coins moneacutetaires probablement ceux des derniegraveres eacutemissions de la citeacute indeacutependante ont eacuteteacute consacreacutes et conserveacutes dans le temple drsquoApollon On les trouve mentionneacutes dans les inventaires de Deacutelos en 153 et 140139 aC2 Tregraves peu de coins grecs antiques ont eacuteteacute trouveacutes On possegravede quelques coins destineacutes agrave la frappe drsquoimitations antiques Les coins officiels sauf cas exceptionnels eacutetaient sans doute deacutetruits agrave la fin drsquoune eacutemission ou aussitocirct regraveacutes pour une autre

Lrsquoatelier moneacutetaire de Pella et quelques ateliers moneacutetaires grecsParmi les ateliers moneacutetaires grecs fouilleacutes celui qui a donneacute le mateacuteriel le plus abondant a eacuteteacute deacutecouvert

au sud de lrsquoagora de Pella pendant les fouilles meneacutees par la Socieacuteteacute Archeacuteologique La plus grande partie du mateacuteriel de lrsquoatelier moneacutetaire a eacuteteacute mis au jour lors des fouilles qui se sont deacuterouleacutees entre 1959 et 1961 Un nombre consideacuterable de flans et de barres en bronze a aussi eacuteteacute trouveacute en 1970 (fig 1) Les monnaies nrsquoeacutetaient pas nettoyeacutees au moment de la fouille et la premiegravere mention des flans deacutecouverts agrave Pella apparaicirct dans le rapport des fouilles de Ch Makaronas en 19713 Une premiegravere preacutesentation de lrsquoatelier a eacuteteacute reacutealiseacutee par Mando Oeconomides au cinquiegraveme colloque sur la Maceacutedoine antique en 19894 Le catalogue de lrsquoensemble du mateacuteriel provenant de lrsquoatelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella a eacuteteacute publieacute reacutecemment5 Drsquoapregraves Strabon Pella eacutetait le marcheacute central de la Maceacutedoine sous les rois6 Pendant la peacuteriode de la province de Maceacutedoine se trouvait agrave Pella la reacutesidence du gouverneur romain tregraves probablement jusqursquoagrave la destruction de la ville au deacutebut du ier siegravecle aC car une inscription teacutemoigne que le gouverneur de la province en 119-118 aC a demandeacute aux technites de lrsquoIsthme drsquoenvoyer une ambassade agrave Pella pour qursquoil puisse reacutegler leurs affaires avec les technites drsquoAthegravenes7

1 IG II 2 1424a l 119 1469 l 106-108 1471 l 54-562 ID 1443 l 503 Makaronas 1971 3974 Oeconomides 19935 Oeconomides amp Kourempanas 20076 Str 72015-167 Syll3 705

Je voudrais remercier tout drsquoabord Mando Oeconomides directrice honoraire du Museacutee Numismatique drsquoAthegravenes qui mrsquoa proposeacute drsquoeacutetudier avec elle le mateacuteriel Despina Eugenidou et Eva Apostolou qui mrsquoont donneacute lrsquoautorisation de reacutealiser des analyses de meacutetal Despina Papaconstantinou-Diamantourou et Petros Themelis qui avaient participeacute aux fouilles de Charalambos Makaronas agrave Pella et mrsquoont donneacute des informations importantes pour cette eacutetude Je voudrais en mecircme temps remercier Veacuteronique Chankowski et tous les organisateurs de ce colloque

334Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Parmi les quelques ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes on distingue lrsquoatelier de lrsquoagora drsquoAthegravenes lrsquoatelier de lrsquoagora de Thessalonique et lrsquoatelier de lrsquoagora de Thasos Agrave Athegravenes un atelier moneacutetaire a eacuteteacute fouilleacute au sud de lrsquoagora de la ville identifieacute par la deacutecouverte des flans de bronze non frappeacutes Ces rondelles eacutepaisses grossiegraverement tailleacutees au ciseau eacutetaient accompagneacutees de morceaux de barres de mecircme diamegravetre Avant drsquoecirctre soumises agrave lrsquoaction des coins les rondelles devaient ecirctre aplaties au marteau jusqursquoau diamegravetre souhaiteacute et chauffeacutees Les flans les mieux conserveacutes sont associeacutes au monnayage de la ville agrave la fin du ier siegravecle car ils contiennent une grande proportion de plomb8 La corrosion de la grande majoriteacute des flans ne permet pas drsquoeacutetudier leur poids et leur taille Dans la publication la plus reacutecente de lrsquoatelier le directeur des fouilles John Camp soutient que

8 Kroll 1993 292-295

Fig 1 Bacirctonnets (n 1-3) et flans (n 4-11) de lrsquoatelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella (cl de lrsquoauteur)

335U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

lrsquoatelier eacutetait en fonction du ive siegravecle au ier siegravecle aC9 Agrave Thasos lrsquoatelier moneacutetaire a eacuteteacute localiseacute au sud de lrsquoagora sous les ruines drsquoune basilique paleacuteochreacutetienne10 Agrave Thessalonique un atelier moneacutetaire qui date du iiie siegravecle pC a eacuteteacute deacutecouvert pregraves de lrsquoagora romaine11 Ici la maniegravere de fabriquer les flans moneacutetaires consistait agrave couler le meacutetal fondu dans des moules

Le mateacuteriel de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaLrsquoatelier de lrsquoagora de Pella nous a donneacute le mateacuteriel le plus abondant parmi les ateliers deacutejagrave fouilleacutes

(fig 2) Cela est ducirc au fait que lrsquoatelier de Pella fut deacutetruit deux fois alors qursquoil eacutetait en fonction En eacutetudiant la stratigraphie de la fouille de Pella on peut distinguer deux couches La premiegravere date du deacutebut du ier siegravecle aC et marque lrsquoabandon du site La deuxiegraveme couche appartient agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle Dans la premiegravere couche de lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute trouveacutes des morceaux de meacutetal des barres en bronze et des flans appartenant au monnayage de Pella sous la peacuteriode de la province romaine de Maceacutedoine Des analyses du meacutetal drsquoune partie de flans reacutealiseacutes reacutecemment au centre ldquoDemokritosrdquo montrent aussi que leur composition est tregraves proche des monnaies au nom de Pella12

Dans une deuxiegraveme couche agrave lrsquoouest de lrsquoicirclot 3 et agrave lrsquoest de lrsquoicirclot 5 a eacuteteacute trouveacute un nombre de flans qui se diffeacuterencient par leur diamegravetre et leurs poids (fig 3) Le seul monnayage auquel ils peuvent ecirctre compareacutes est celui aux types tecircte drsquoHeacuteliosfoudre et Heacuteraclegravesharpeacute portant la leacutegende ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Les deux types appartiennent agrave la mecircme seacuterie moneacutetaire car ils utilisent les mecircmes monogrammes13 Dans la mecircme couche de lrsquoicirclot 5 ont eacuteteacute trouveacutees des piegraveces de ces types Cette couche correspond agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle suite agrave laquelle un nombre important de flans a eacuteteacute enterreacute sous lrsquoicirclot 3 ougrave se trouvait lrsquoatelier et sous lrsquoicirclot 5 voisin Cette couche correspond peut-ecirctre agrave la destruction de la ville pendant lrsquoeacutecrasement de la reacutevolte de Philippe VI-Andriscos agrave qui ce monnayage pourrait bien ecirctre attribueacute Aucun autre monnayage royal maceacutedonien ne comporte des bronzes aussi lourds que les piegraveces du type Heacuteliosfoudre Ce type apparaicirct pour la premiegravere fois dans le monnayage des rois Maceacutedoniens Deux monnaies du type Heacuteraclegravesharpeacute frappeacutes sur des monnaies au nom des Maceacutedoniens qui datent apregraves 168 aC nous permettent drsquoattribuer les deux types agrave Philippe VI14 Les analyses de meacutetal15 et le teacutemoignage des treacutesors moneacutetaires16 soutiennent aussi lrsquoattribution de ces types agrave Philippe VI

Lrsquoemplacement de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaUn deuxiegraveme atelier moneacutetaire se trouvait sur lrsquoacropole de Pella dans le palais des rois Maceacutedoniens preacutesenteacute

par Pavlos Chryssostomou au colloque sur le travail archeacuteologique en Maceacutedoine et en Thrace en 200917 On peut penser que suite agrave lrsquoabolition de la monarchie par les Romains en 168 aC lrsquoatelier moneacutetaire srsquoest installeacute sur lrsquoagora de la ville On ne peut pas soutenir que lrsquoatelier moneacutetaire du palais et lrsquoatelier moneacutetaire de lrsquoagora fonctionnaient en mecircme temps lrsquoun frappant des monnaies royales et lrsquoautre des monnaies au nom de la citeacute car les premiegraveres eacutemissions au nom de Pella portent la tecircte de Rome

9 Camp amp Kroll 200110 Picard sous presse11 Velenis 199612 Oeconomides amp Kourempanas 2007 23813 Mamroth 1932 n 24-2514 Touratsoglou 1993 75 n 19 Gaebler 1897 175 pl VI n 17 Mamroth 1932 pl VII n1515 Kourempanas 200816 IGCH 555 Dukat amp Mirnik 1986 CH 9230 et 231 17 Chryssostomou sous presse

336Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Les monnaies frappeacutees par la ville de Pella sous la peacuteriode de la province de Maceacutedoine eacutetaient toutes en bronze18 Les monnaies royales maceacutedoniennes en argent eacutetaient remplaceacutees par des teacutetradrachmes stephaneacutephores atheacuteniens19 et par des deniers romains20 qui sont trouveacutes dans la derniegravere couche de destruction de la ville avec des monnaies de bronze au nom de Pella

18 Oeconomides amp Kourempanas 2007 230-23119 Callatayuml 1991-9220 Oeconomides amp Kourempanas 2007 237 n108

Fig 2 Deux des premiegraveres eacutemissions au nom de Pella (n 1-2) flan et monnaie de Pella trouveacutes ensemble pendant les fouilles de lrsquoicirclot 3 (n 3-4)(cl de lrsquoauteur)

337U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Fig 3 Flans (n 1-6) et monnaies (n 7-8) trouveacutes dans la deuxiegraveme couche de lrsquoicirclot 5 (cl de lrsquoauteur)

338Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Quand Ch Makaronas fit mention pour la premiegravere fois des flans trouveacutes dans lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles de Pella (fig 4) il nota que les bacirctiments fouilleacutes nrsquoeacutetaient pas des maisons mais des bacirctiments publics sans qursquoil puisse toutefois deacuteterminer leur usage preacutecis21 La deacutecouverte drsquoun four meacutetallurgique et de la majoriteacute des flans dans lrsquoicirclot 3 amegravene agrave y localiser lrsquoatelier moneacutetaire On ne sait pas srsquoil existait un lieu particulier pour abriter lrsquoatelier moneacutetaire ou si la frappe des monnaies se faisait en un local qui avait aussi drsquoautres emplois comme crsquoest le cas pour drsquoautres ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes22 Dans les icirclots 2 4 et 6 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute deacutecouverts des ateliers de potiers et de bronziers qui ont eacuteteacute mis en rapport avec lrsquoagora car ils sont au sud de lrsquoagora et se diffeacuterencient des autres icirclots par leur taille et leur position23 Sur lrsquoicirclot 4 situeacute entre lrsquoagora et lrsquoicirclot 3 ougrave Ch Makaronas note la deacutecouverte drsquoun grand nombre drsquoobjets en meacutetal le fouilleur a trouveacute des poids un sceau portant lrsquoinscription ΠΕΛΛΗΣ ΠΟΛΙΤΑΡΧΩΝ et un sekoma des agoranomes de la ville en marbre En srsquoappuyant sur ces trouvailles Despina Papakonstantinou-Diamantourou conclut qursquoil srsquoagissait drsquoun bacirctiment public24 Lrsquoicirclot 3 dont les bacirctiments ont drsquoapregraves Charalambos Makaronas un caractegravere public semble aussi avoir eacuteteacute lieacute aux fonctions de lrsquoagora de Pella et crsquoest lagrave qursquoeacutetaient frappeacutees les monnaies au nom de la citeacute

21 Makaronas 1971 39722 Oeconomides 1993 114723 Siganidou 1990 16824 Papakonstantinou-Diamantourou 1993 1193

339U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de PellaFig 4 Plan du secteur I des fouilles de Pella (Archeologiki Ephimeris 2007 p 240 fig ndeg 6)

Bibliographie geacuteneacuterale

Abbasoğlu H (2001) ldquoThe founding of Perge and its development in Hellenistic and Roman periodsrdquo in Parrish 2001a 173-185Adam-Veacuteleacuteni P (1988) ldquoEine Werkstatt fuumlr Reliefgefaumlszlige in Petres W Macedoniardquo in Akten 1990 384-385mdash (1991) ldquoΠέτρες 1991 Τρία νέα ευρήματαrdquo AEMTh 5 75-82mdash (1995) ldquoΠέτρες 1995 η συνοικία της κρήνηςrdquo AEMTh 9 15-23mdash (1996) ldquoΠέτρες Φλώρινας δώδεκα χρόνια ανασκαφήςrdquo AEMTh 10A 1-22mdash (1997a) ldquoΠλαστικός ηθμός από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Μνήμη Ανδρόνικου 1-6mdash (1997b) ldquoΠέτρες Φλώρινας Πρώτη προσέγγιση στην τοπική κεραμική παραγωγήrdquo in Επιστημονική Συνάντηση IV 138-154mdash (1998) Πέτρες Φλώρινας Περιήγηση σε μια ελληνιστική πόλη Petres of Florina A walk around to a Hellenistic city Thessaloniquemdash (2000a) ldquoPetres of Florina A Hypothetical Account of a Foundation and a Destructionrdquo in Koumlrner et al 2000 147-157 mdash (2000b) ldquoΝομισματικοί θησαυροί από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2000c 127-155mdash (2003a) ldquoThessaloniki history and town planningrdquo in Grammenos 2003 121-176mdash (2003b) ldquoEntertainment and arts in Thessalonikirdquo in Grammenos 2003 263-281mdash (2008a) ldquoFrom nomadic life to urban constitution Cities in the Kingdom of Macedoniardquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008b 10-17mdash (2009a) ldquoΑγροικίες στη Μακεδονία οι απαρχές της ldquoφεουδαρχίαςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni amp Tzanavari 2009 1-23mdash (2009b) ldquoΣιδερένια αντικείμενα από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Ignatiadou 2009 87-96mdash (agrave paraicirctre a) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την ελληνιστική πόλη των Φερώνrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIImdash (agrave paraicirctre b) ldquoFigurines en terre cuite de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florina (Maceacutedoine Ouest)rdquo in Muller amp Lafli (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoObjets en meacutetal de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florinardquo in Blondeacute (agrave paraicirctre)Adam-Veacuteleacuteni P et G Veacuteleacutenis (1988) ldquoΗ ελληνιστική πόλη των Πετρών Ανασκαφικές παρατηρήσειςrdquo AEMTh 2 5-17Adam-Veacuteleacuteni P et K Tzanavari dir (2009) 20 Χρόνια Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη Thessaloniquemdash dir (2000c) Το νόμισμα στο μακεδονικό χώρο Πρακτικά Β΄επιστημονικής συνάντησης νομισματοκοπεία κυκλοφορία εικονογραφία

ιστορία Αρχαίοι βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι Θεσσαλονίκη 15-17 Μαΐου 1998 Αρχαία Αγορά Ovolos 4 Thessalonique mdash dir (2001) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης Πρακτικά Διημερίδας ndash εργασίες ετών 1989-1999 Thessaloniquemdash dir (2008b) Kalindoia an ancient city in Macedonia Temporary Exhibition Catalogue ThessaloniqueAdam-Veacuteleacuteni P P Georgaki H Zografou V Kalavria K Boli et G Skiadaresis (1996) ldquoΑρχαία αγορά Θεσσαλονίκης η στρωματογραφία

και τα κινητά ευρήματαrdquo AEMTh 10B 501-523Adam-Veacuteleacuteni P P Georgaki V Kalavria et K Boli (2000) ldquoΚλειστά σύνολα ελληνιστικών χρόνων από την αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση V 275-297Adam J-P (1999) Roman Building Materials and Techniques LondresAdams J N (1982) The Latin Sexual Vocabulary LondresAger S et R Faber dir (2012 agrave paraicirctre) Belonging and Isolation in the Hellenistic World TorontoAkamatis I M (1994a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 4 231-247mdash (1995) ldquoΑγορά Πέλλας 1995rdquo AEMTh 9 95-104mdash (1987a) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo in Πέλλα 19-21mdash (1987b) ldquoΞάνθος Δημητρίου και Αμαδίκας υιόςrdquo in Karra 1987 13-32mdash (1987c) ldquoΝομισματικός θησαυρός από την αγορά της Πέλλας Γενικά συμπεράσμα ταrdquo AEMTh 1 125-136mdash (1988a) in Αρχαία Μακεδονία Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία (Melbourne Brisbane Sydney) απο τον

Νοέμβριο 1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 322-327 et 337 n 279-287 et 293mdash (1988b) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 2 75-90mdash (1989a) ldquoΠρόσθετα ανασκαφικά στοιχεία για τη χρονολόγηση της καταστροφής της Αγοράς της Πέλλαςrdquo Egnatia 1 171-193mdash (1989b) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1989rdquo AEMTh 3 75-90mdash (1990a) ldquoΑνασκαφή αγοράς Πέλλαςrdquo Egnatia 2 423-434mdash (1990b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλας Τα πρώτα αρχαιολογικά συμπεράσματαrdquo in Petridis 1990 175-185mdash (1990c) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 4 143-154mdash (1992) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1991-1992rdquo AEMTh 6 111-125mdash (1993a) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1993rdquo AEMTh 7 183-194mdash (1993b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Ελληνικός Πολιτισμός 256-263mdash (1993b) Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα Συμβολή στη μελέτη της ελληνι στικής κεραμικής Athegravenesmdash (1994b) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo AEMTh 8 47-52mdash (1996) ldquoSpolium Homericum Pellense Lewnccedilida crhst)w mnccedilhmhj cccedilarinrdquo Tekmeria 2 1-7mdash (1997) ldquoΑγορά Πέλλας 1997rdquo AEMTh 11 205-213mdash (1998) ldquoΕμπόριο κρασιού στην Πέλλα πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνωνrdquo in Αμπελοοινική ιστορία 31-44mdash (1999a) ldquoΑγορά Πέλλας 15 χρονιά αρχαιολογικής έρευναςrdquo Ancient Macedonia VI Thessalonique 23-43mdash (1999b) ldquoΗ ανασκαφή της αγοράς της Πέλλας κατά το 1998 και 1999rdquo AEMTh 13 473-490mdash (2000a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 5 257-281

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

Veacuteronique Chankowski est professeur agrave lrsquouniversiteacute Lyon 2 membre junior de lrsquoIUFPavlos Karvonis est chercheur agrave lrsquoAcadeacutemie des sciences drsquoAthegravenes

Ausonius Eacuteditionsmdash Scripta Antiqua 42 mdash

Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes mdash Hors collection mdash

Tout vendre tout acheterStructures et eacutequipements

des marcheacutes antiquesActes du colloque drsquoAthegravenes

16-19 juin 2009

eacutediteacutes par Veacuteronique Chankowski et Pavlos karvonis

Ouvrage publieacute avec le concours du GDRI du CNRS ldquoLes marcheacutes dans le monde antique espaces pratiques institutionsrdquo

et de lrsquoInstitut Universitaire de France

Diffusion De Boccard 11 rue de Meacutedicis F - 75006 Parismdash Bordeaux-Athegravenes 2012 mdash

Coeacutedition Ausonius Eacuteditions - Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes

AUSONIUSMaison de lrsquoArcheacuteologieF - 33607 Pessac cedexhttpausoniusu-bordeaux3frEditionsAusonius

Directeur des Publications Olivier DevillersSecreacutetaire des Publications Nathalie TranGraphisme de Couverture Steacutephanie Vincent

Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenesG - 6 Didotou 106 80 Athegravenes wwwefagr

Directeur Alexandre FarnouxResponsable des publications Catherine Aubert

Diffusion De Boccard11 rue de Meacutedicis75006 Parishttpwwwdeboccardcom

copy AUSONIUSEFA 2012ISSN 1298-1990ISBN Ausonius Eacuteditions 978-2-35613-045-7ISBN Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes 978-2-86958-239-2

Acheveacute drsquoimprimer sur les presses de lrsquoimprimerie BMZI de Caneacutejan14 rue Pierre Paul de RiquetF - 33610 Caneacutejan

octobre 2012

Illustration de couverture Deacutelos vue aeacuterienne de lrsquoAgora Teacutetragone et du Portique Sud (clicheacute EfA N259-007)

Un atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Theodoros Kourempanas

Les fouilles archeacuteologiques mettent parfois au jour un atelier moneacutetaire ou du moins un lieu et des vestiges qui permettent drsquoentrevoir les conditions de fabrication des monnaies Les monnaies grecques bien qursquoelles aient eacuteteacute frappeacutees agrave la main et dans des conditions que lrsquoon peut qualifier drsquoartisanales sont des objets produits en grandes quantiteacutes La premiegravere eacutetape du monnayage est lrsquoobtention du flan le globule de meacutetal qui sera ensuite imprimeacute des types caracteacuteristiques Lrsquoopeacuteration de frappe neacutecessitait des matrices graveacutees en creux appeleacutees coins

Agrave Athegravenes les coins drsquoune eacutemission exceptionnelle en or dateacutee en 407 ont eacuteteacute conserveacutes par lrsquoEacutetat et confieacutes aux treacutesoriers drsquoAtheacutena Leur existence nous est connue par des inventaires ceux-ci indiquent la preacutesence dans lrsquoopisthodome du Partheacutenon de coins de droit en fer (akmones) et de coins de revers (charactegraveregraves)1 Agrave Deacutelos de mecircme des coins moneacutetaires probablement ceux des derniegraveres eacutemissions de la citeacute indeacutependante ont eacuteteacute consacreacutes et conserveacutes dans le temple drsquoApollon On les trouve mentionneacutes dans les inventaires de Deacutelos en 153 et 140139 aC2 Tregraves peu de coins grecs antiques ont eacuteteacute trouveacutes On possegravede quelques coins destineacutes agrave la frappe drsquoimitations antiques Les coins officiels sauf cas exceptionnels eacutetaient sans doute deacutetruits agrave la fin drsquoune eacutemission ou aussitocirct regraveacutes pour une autre

Lrsquoatelier moneacutetaire de Pella et quelques ateliers moneacutetaires grecsParmi les ateliers moneacutetaires grecs fouilleacutes celui qui a donneacute le mateacuteriel le plus abondant a eacuteteacute deacutecouvert

au sud de lrsquoagora de Pella pendant les fouilles meneacutees par la Socieacuteteacute Archeacuteologique La plus grande partie du mateacuteriel de lrsquoatelier moneacutetaire a eacuteteacute mis au jour lors des fouilles qui se sont deacuterouleacutees entre 1959 et 1961 Un nombre consideacuterable de flans et de barres en bronze a aussi eacuteteacute trouveacute en 1970 (fig 1) Les monnaies nrsquoeacutetaient pas nettoyeacutees au moment de la fouille et la premiegravere mention des flans deacutecouverts agrave Pella apparaicirct dans le rapport des fouilles de Ch Makaronas en 19713 Une premiegravere preacutesentation de lrsquoatelier a eacuteteacute reacutealiseacutee par Mando Oeconomides au cinquiegraveme colloque sur la Maceacutedoine antique en 19894 Le catalogue de lrsquoensemble du mateacuteriel provenant de lrsquoatelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella a eacuteteacute publieacute reacutecemment5 Drsquoapregraves Strabon Pella eacutetait le marcheacute central de la Maceacutedoine sous les rois6 Pendant la peacuteriode de la province de Maceacutedoine se trouvait agrave Pella la reacutesidence du gouverneur romain tregraves probablement jusqursquoagrave la destruction de la ville au deacutebut du ier siegravecle aC car une inscription teacutemoigne que le gouverneur de la province en 119-118 aC a demandeacute aux technites de lrsquoIsthme drsquoenvoyer une ambassade agrave Pella pour qursquoil puisse reacutegler leurs affaires avec les technites drsquoAthegravenes7

1 IG II 2 1424a l 119 1469 l 106-108 1471 l 54-562 ID 1443 l 503 Makaronas 1971 3974 Oeconomides 19935 Oeconomides amp Kourempanas 20076 Str 72015-167 Syll3 705

Je voudrais remercier tout drsquoabord Mando Oeconomides directrice honoraire du Museacutee Numismatique drsquoAthegravenes qui mrsquoa proposeacute drsquoeacutetudier avec elle le mateacuteriel Despina Eugenidou et Eva Apostolou qui mrsquoont donneacute lrsquoautorisation de reacutealiser des analyses de meacutetal Despina Papaconstantinou-Diamantourou et Petros Themelis qui avaient participeacute aux fouilles de Charalambos Makaronas agrave Pella et mrsquoont donneacute des informations importantes pour cette eacutetude Je voudrais en mecircme temps remercier Veacuteronique Chankowski et tous les organisateurs de ce colloque

334Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Parmi les quelques ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes on distingue lrsquoatelier de lrsquoagora drsquoAthegravenes lrsquoatelier de lrsquoagora de Thessalonique et lrsquoatelier de lrsquoagora de Thasos Agrave Athegravenes un atelier moneacutetaire a eacuteteacute fouilleacute au sud de lrsquoagora de la ville identifieacute par la deacutecouverte des flans de bronze non frappeacutes Ces rondelles eacutepaisses grossiegraverement tailleacutees au ciseau eacutetaient accompagneacutees de morceaux de barres de mecircme diamegravetre Avant drsquoecirctre soumises agrave lrsquoaction des coins les rondelles devaient ecirctre aplaties au marteau jusqursquoau diamegravetre souhaiteacute et chauffeacutees Les flans les mieux conserveacutes sont associeacutes au monnayage de la ville agrave la fin du ier siegravecle car ils contiennent une grande proportion de plomb8 La corrosion de la grande majoriteacute des flans ne permet pas drsquoeacutetudier leur poids et leur taille Dans la publication la plus reacutecente de lrsquoatelier le directeur des fouilles John Camp soutient que

8 Kroll 1993 292-295

Fig 1 Bacirctonnets (n 1-3) et flans (n 4-11) de lrsquoatelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella (cl de lrsquoauteur)

335U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

lrsquoatelier eacutetait en fonction du ive siegravecle au ier siegravecle aC9 Agrave Thasos lrsquoatelier moneacutetaire a eacuteteacute localiseacute au sud de lrsquoagora sous les ruines drsquoune basilique paleacuteochreacutetienne10 Agrave Thessalonique un atelier moneacutetaire qui date du iiie siegravecle pC a eacuteteacute deacutecouvert pregraves de lrsquoagora romaine11 Ici la maniegravere de fabriquer les flans moneacutetaires consistait agrave couler le meacutetal fondu dans des moules

Le mateacuteriel de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaLrsquoatelier de lrsquoagora de Pella nous a donneacute le mateacuteriel le plus abondant parmi les ateliers deacutejagrave fouilleacutes

(fig 2) Cela est ducirc au fait que lrsquoatelier de Pella fut deacutetruit deux fois alors qursquoil eacutetait en fonction En eacutetudiant la stratigraphie de la fouille de Pella on peut distinguer deux couches La premiegravere date du deacutebut du ier siegravecle aC et marque lrsquoabandon du site La deuxiegraveme couche appartient agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle Dans la premiegravere couche de lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute trouveacutes des morceaux de meacutetal des barres en bronze et des flans appartenant au monnayage de Pella sous la peacuteriode de la province romaine de Maceacutedoine Des analyses du meacutetal drsquoune partie de flans reacutealiseacutes reacutecemment au centre ldquoDemokritosrdquo montrent aussi que leur composition est tregraves proche des monnaies au nom de Pella12

Dans une deuxiegraveme couche agrave lrsquoouest de lrsquoicirclot 3 et agrave lrsquoest de lrsquoicirclot 5 a eacuteteacute trouveacute un nombre de flans qui se diffeacuterencient par leur diamegravetre et leurs poids (fig 3) Le seul monnayage auquel ils peuvent ecirctre compareacutes est celui aux types tecircte drsquoHeacuteliosfoudre et Heacuteraclegravesharpeacute portant la leacutegende ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Les deux types appartiennent agrave la mecircme seacuterie moneacutetaire car ils utilisent les mecircmes monogrammes13 Dans la mecircme couche de lrsquoicirclot 5 ont eacuteteacute trouveacutees des piegraveces de ces types Cette couche correspond agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle suite agrave laquelle un nombre important de flans a eacuteteacute enterreacute sous lrsquoicirclot 3 ougrave se trouvait lrsquoatelier et sous lrsquoicirclot 5 voisin Cette couche correspond peut-ecirctre agrave la destruction de la ville pendant lrsquoeacutecrasement de la reacutevolte de Philippe VI-Andriscos agrave qui ce monnayage pourrait bien ecirctre attribueacute Aucun autre monnayage royal maceacutedonien ne comporte des bronzes aussi lourds que les piegraveces du type Heacuteliosfoudre Ce type apparaicirct pour la premiegravere fois dans le monnayage des rois Maceacutedoniens Deux monnaies du type Heacuteraclegravesharpeacute frappeacutes sur des monnaies au nom des Maceacutedoniens qui datent apregraves 168 aC nous permettent drsquoattribuer les deux types agrave Philippe VI14 Les analyses de meacutetal15 et le teacutemoignage des treacutesors moneacutetaires16 soutiennent aussi lrsquoattribution de ces types agrave Philippe VI

Lrsquoemplacement de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaUn deuxiegraveme atelier moneacutetaire se trouvait sur lrsquoacropole de Pella dans le palais des rois Maceacutedoniens preacutesenteacute

par Pavlos Chryssostomou au colloque sur le travail archeacuteologique en Maceacutedoine et en Thrace en 200917 On peut penser que suite agrave lrsquoabolition de la monarchie par les Romains en 168 aC lrsquoatelier moneacutetaire srsquoest installeacute sur lrsquoagora de la ville On ne peut pas soutenir que lrsquoatelier moneacutetaire du palais et lrsquoatelier moneacutetaire de lrsquoagora fonctionnaient en mecircme temps lrsquoun frappant des monnaies royales et lrsquoautre des monnaies au nom de la citeacute car les premiegraveres eacutemissions au nom de Pella portent la tecircte de Rome

9 Camp amp Kroll 200110 Picard sous presse11 Velenis 199612 Oeconomides amp Kourempanas 2007 23813 Mamroth 1932 n 24-2514 Touratsoglou 1993 75 n 19 Gaebler 1897 175 pl VI n 17 Mamroth 1932 pl VII n1515 Kourempanas 200816 IGCH 555 Dukat amp Mirnik 1986 CH 9230 et 231 17 Chryssostomou sous presse

336Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Les monnaies frappeacutees par la ville de Pella sous la peacuteriode de la province de Maceacutedoine eacutetaient toutes en bronze18 Les monnaies royales maceacutedoniennes en argent eacutetaient remplaceacutees par des teacutetradrachmes stephaneacutephores atheacuteniens19 et par des deniers romains20 qui sont trouveacutes dans la derniegravere couche de destruction de la ville avec des monnaies de bronze au nom de Pella

18 Oeconomides amp Kourempanas 2007 230-23119 Callatayuml 1991-9220 Oeconomides amp Kourempanas 2007 237 n108

Fig 2 Deux des premiegraveres eacutemissions au nom de Pella (n 1-2) flan et monnaie de Pella trouveacutes ensemble pendant les fouilles de lrsquoicirclot 3 (n 3-4)(cl de lrsquoauteur)

337U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Fig 3 Flans (n 1-6) et monnaies (n 7-8) trouveacutes dans la deuxiegraveme couche de lrsquoicirclot 5 (cl de lrsquoauteur)

338Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Quand Ch Makaronas fit mention pour la premiegravere fois des flans trouveacutes dans lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles de Pella (fig 4) il nota que les bacirctiments fouilleacutes nrsquoeacutetaient pas des maisons mais des bacirctiments publics sans qursquoil puisse toutefois deacuteterminer leur usage preacutecis21 La deacutecouverte drsquoun four meacutetallurgique et de la majoriteacute des flans dans lrsquoicirclot 3 amegravene agrave y localiser lrsquoatelier moneacutetaire On ne sait pas srsquoil existait un lieu particulier pour abriter lrsquoatelier moneacutetaire ou si la frappe des monnaies se faisait en un local qui avait aussi drsquoautres emplois comme crsquoest le cas pour drsquoautres ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes22 Dans les icirclots 2 4 et 6 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute deacutecouverts des ateliers de potiers et de bronziers qui ont eacuteteacute mis en rapport avec lrsquoagora car ils sont au sud de lrsquoagora et se diffeacuterencient des autres icirclots par leur taille et leur position23 Sur lrsquoicirclot 4 situeacute entre lrsquoagora et lrsquoicirclot 3 ougrave Ch Makaronas note la deacutecouverte drsquoun grand nombre drsquoobjets en meacutetal le fouilleur a trouveacute des poids un sceau portant lrsquoinscription ΠΕΛΛΗΣ ΠΟΛΙΤΑΡΧΩΝ et un sekoma des agoranomes de la ville en marbre En srsquoappuyant sur ces trouvailles Despina Papakonstantinou-Diamantourou conclut qursquoil srsquoagissait drsquoun bacirctiment public24 Lrsquoicirclot 3 dont les bacirctiments ont drsquoapregraves Charalambos Makaronas un caractegravere public semble aussi avoir eacuteteacute lieacute aux fonctions de lrsquoagora de Pella et crsquoest lagrave qursquoeacutetaient frappeacutees les monnaies au nom de la citeacute

21 Makaronas 1971 39722 Oeconomides 1993 114723 Siganidou 1990 16824 Papakonstantinou-Diamantourou 1993 1193

339U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de PellaFig 4 Plan du secteur I des fouilles de Pella (Archeologiki Ephimeris 2007 p 240 fig ndeg 6)

Bibliographie geacuteneacuterale

Abbasoğlu H (2001) ldquoThe founding of Perge and its development in Hellenistic and Roman periodsrdquo in Parrish 2001a 173-185Adam-Veacuteleacuteni P (1988) ldquoEine Werkstatt fuumlr Reliefgefaumlszlige in Petres W Macedoniardquo in Akten 1990 384-385mdash (1991) ldquoΠέτρες 1991 Τρία νέα ευρήματαrdquo AEMTh 5 75-82mdash (1995) ldquoΠέτρες 1995 η συνοικία της κρήνηςrdquo AEMTh 9 15-23mdash (1996) ldquoΠέτρες Φλώρινας δώδεκα χρόνια ανασκαφήςrdquo AEMTh 10A 1-22mdash (1997a) ldquoΠλαστικός ηθμός από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Μνήμη Ανδρόνικου 1-6mdash (1997b) ldquoΠέτρες Φλώρινας Πρώτη προσέγγιση στην τοπική κεραμική παραγωγήrdquo in Επιστημονική Συνάντηση IV 138-154mdash (1998) Πέτρες Φλώρινας Περιήγηση σε μια ελληνιστική πόλη Petres of Florina A walk around to a Hellenistic city Thessaloniquemdash (2000a) ldquoPetres of Florina A Hypothetical Account of a Foundation and a Destructionrdquo in Koumlrner et al 2000 147-157 mdash (2000b) ldquoΝομισματικοί θησαυροί από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2000c 127-155mdash (2003a) ldquoThessaloniki history and town planningrdquo in Grammenos 2003 121-176mdash (2003b) ldquoEntertainment and arts in Thessalonikirdquo in Grammenos 2003 263-281mdash (2008a) ldquoFrom nomadic life to urban constitution Cities in the Kingdom of Macedoniardquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008b 10-17mdash (2009a) ldquoΑγροικίες στη Μακεδονία οι απαρχές της ldquoφεουδαρχίαςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni amp Tzanavari 2009 1-23mdash (2009b) ldquoΣιδερένια αντικείμενα από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Ignatiadou 2009 87-96mdash (agrave paraicirctre a) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την ελληνιστική πόλη των Φερώνrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIImdash (agrave paraicirctre b) ldquoFigurines en terre cuite de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florina (Maceacutedoine Ouest)rdquo in Muller amp Lafli (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoObjets en meacutetal de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florinardquo in Blondeacute (agrave paraicirctre)Adam-Veacuteleacuteni P et G Veacuteleacutenis (1988) ldquoΗ ελληνιστική πόλη των Πετρών Ανασκαφικές παρατηρήσειςrdquo AEMTh 2 5-17Adam-Veacuteleacuteni P et K Tzanavari dir (2009) 20 Χρόνια Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη Thessaloniquemdash dir (2000c) Το νόμισμα στο μακεδονικό χώρο Πρακτικά Β΄επιστημονικής συνάντησης νομισματοκοπεία κυκλοφορία εικονογραφία

ιστορία Αρχαίοι βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι Θεσσαλονίκη 15-17 Μαΐου 1998 Αρχαία Αγορά Ovolos 4 Thessalonique mdash dir (2001) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης Πρακτικά Διημερίδας ndash εργασίες ετών 1989-1999 Thessaloniquemdash dir (2008b) Kalindoia an ancient city in Macedonia Temporary Exhibition Catalogue ThessaloniqueAdam-Veacuteleacuteni P P Georgaki H Zografou V Kalavria K Boli et G Skiadaresis (1996) ldquoΑρχαία αγορά Θεσσαλονίκης η στρωματογραφία

και τα κινητά ευρήματαrdquo AEMTh 10B 501-523Adam-Veacuteleacuteni P P Georgaki V Kalavria et K Boli (2000) ldquoΚλειστά σύνολα ελληνιστικών χρόνων από την αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση V 275-297Adam J-P (1999) Roman Building Materials and Techniques LondresAdams J N (1982) The Latin Sexual Vocabulary LondresAger S et R Faber dir (2012 agrave paraicirctre) Belonging and Isolation in the Hellenistic World TorontoAkamatis I M (1994a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 4 231-247mdash (1995) ldquoΑγορά Πέλλας 1995rdquo AEMTh 9 95-104mdash (1987a) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo in Πέλλα 19-21mdash (1987b) ldquoΞάνθος Δημητρίου και Αμαδίκας υιόςrdquo in Karra 1987 13-32mdash (1987c) ldquoΝομισματικός θησαυρός από την αγορά της Πέλλας Γενικά συμπεράσμα ταrdquo AEMTh 1 125-136mdash (1988a) in Αρχαία Μακεδονία Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία (Melbourne Brisbane Sydney) απο τον

Νοέμβριο 1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 322-327 et 337 n 279-287 et 293mdash (1988b) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 2 75-90mdash (1989a) ldquoΠρόσθετα ανασκαφικά στοιχεία για τη χρονολόγηση της καταστροφής της Αγοράς της Πέλλαςrdquo Egnatia 1 171-193mdash (1989b) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1989rdquo AEMTh 3 75-90mdash (1990a) ldquoΑνασκαφή αγοράς Πέλλαςrdquo Egnatia 2 423-434mdash (1990b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλας Τα πρώτα αρχαιολογικά συμπεράσματαrdquo in Petridis 1990 175-185mdash (1990c) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 4 143-154mdash (1992) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1991-1992rdquo AEMTh 6 111-125mdash (1993a) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1993rdquo AEMTh 7 183-194mdash (1993b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Ελληνικός Πολιτισμός 256-263mdash (1993b) Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα Συμβολή στη μελέτη της ελληνι στικής κεραμικής Athegravenesmdash (1994b) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo AEMTh 8 47-52mdash (1996) ldquoSpolium Homericum Pellense Lewnccedilida crhst)w mnccedilhmhj cccedilarinrdquo Tekmeria 2 1-7mdash (1997) ldquoΑγορά Πέλλας 1997rdquo AEMTh 11 205-213mdash (1998) ldquoΕμπόριο κρασιού στην Πέλλα πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνωνrdquo in Αμπελοοινική ιστορία 31-44mdash (1999a) ldquoΑγορά Πέλλας 15 χρονιά αρχαιολογικής έρευναςrdquo Ancient Macedonia VI Thessalonique 23-43mdash (1999b) ldquoΗ ανασκαφή της αγοράς της Πέλλας κατά το 1998 και 1999rdquo AEMTh 13 473-490mdash (2000a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 5 257-281

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

Ausonius Eacuteditionsmdash Scripta Antiqua 42 mdash

Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes mdash Hors collection mdash

Tout vendre tout acheterStructures et eacutequipements

des marcheacutes antiquesActes du colloque drsquoAthegravenes

16-19 juin 2009

eacutediteacutes par Veacuteronique Chankowski et Pavlos karvonis

Ouvrage publieacute avec le concours du GDRI du CNRS ldquoLes marcheacutes dans le monde antique espaces pratiques institutionsrdquo

et de lrsquoInstitut Universitaire de France

Diffusion De Boccard 11 rue de Meacutedicis F - 75006 Parismdash Bordeaux-Athegravenes 2012 mdash

Coeacutedition Ausonius Eacuteditions - Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes

AUSONIUSMaison de lrsquoArcheacuteologieF - 33607 Pessac cedexhttpausoniusu-bordeaux3frEditionsAusonius

Directeur des Publications Olivier DevillersSecreacutetaire des Publications Nathalie TranGraphisme de Couverture Steacutephanie Vincent

Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenesG - 6 Didotou 106 80 Athegravenes wwwefagr

Directeur Alexandre FarnouxResponsable des publications Catherine Aubert

Diffusion De Boccard11 rue de Meacutedicis75006 Parishttpwwwdeboccardcom

copy AUSONIUSEFA 2012ISSN 1298-1990ISBN Ausonius Eacuteditions 978-2-35613-045-7ISBN Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes 978-2-86958-239-2

Acheveacute drsquoimprimer sur les presses de lrsquoimprimerie BMZI de Caneacutejan14 rue Pierre Paul de RiquetF - 33610 Caneacutejan

octobre 2012

Illustration de couverture Deacutelos vue aeacuterienne de lrsquoAgora Teacutetragone et du Portique Sud (clicheacute EfA N259-007)

Un atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Theodoros Kourempanas

Les fouilles archeacuteologiques mettent parfois au jour un atelier moneacutetaire ou du moins un lieu et des vestiges qui permettent drsquoentrevoir les conditions de fabrication des monnaies Les monnaies grecques bien qursquoelles aient eacuteteacute frappeacutees agrave la main et dans des conditions que lrsquoon peut qualifier drsquoartisanales sont des objets produits en grandes quantiteacutes La premiegravere eacutetape du monnayage est lrsquoobtention du flan le globule de meacutetal qui sera ensuite imprimeacute des types caracteacuteristiques Lrsquoopeacuteration de frappe neacutecessitait des matrices graveacutees en creux appeleacutees coins

Agrave Athegravenes les coins drsquoune eacutemission exceptionnelle en or dateacutee en 407 ont eacuteteacute conserveacutes par lrsquoEacutetat et confieacutes aux treacutesoriers drsquoAtheacutena Leur existence nous est connue par des inventaires ceux-ci indiquent la preacutesence dans lrsquoopisthodome du Partheacutenon de coins de droit en fer (akmones) et de coins de revers (charactegraveregraves)1 Agrave Deacutelos de mecircme des coins moneacutetaires probablement ceux des derniegraveres eacutemissions de la citeacute indeacutependante ont eacuteteacute consacreacutes et conserveacutes dans le temple drsquoApollon On les trouve mentionneacutes dans les inventaires de Deacutelos en 153 et 140139 aC2 Tregraves peu de coins grecs antiques ont eacuteteacute trouveacutes On possegravede quelques coins destineacutes agrave la frappe drsquoimitations antiques Les coins officiels sauf cas exceptionnels eacutetaient sans doute deacutetruits agrave la fin drsquoune eacutemission ou aussitocirct regraveacutes pour une autre

Lrsquoatelier moneacutetaire de Pella et quelques ateliers moneacutetaires grecsParmi les ateliers moneacutetaires grecs fouilleacutes celui qui a donneacute le mateacuteriel le plus abondant a eacuteteacute deacutecouvert

au sud de lrsquoagora de Pella pendant les fouilles meneacutees par la Socieacuteteacute Archeacuteologique La plus grande partie du mateacuteriel de lrsquoatelier moneacutetaire a eacuteteacute mis au jour lors des fouilles qui se sont deacuterouleacutees entre 1959 et 1961 Un nombre consideacuterable de flans et de barres en bronze a aussi eacuteteacute trouveacute en 1970 (fig 1) Les monnaies nrsquoeacutetaient pas nettoyeacutees au moment de la fouille et la premiegravere mention des flans deacutecouverts agrave Pella apparaicirct dans le rapport des fouilles de Ch Makaronas en 19713 Une premiegravere preacutesentation de lrsquoatelier a eacuteteacute reacutealiseacutee par Mando Oeconomides au cinquiegraveme colloque sur la Maceacutedoine antique en 19894 Le catalogue de lrsquoensemble du mateacuteriel provenant de lrsquoatelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella a eacuteteacute publieacute reacutecemment5 Drsquoapregraves Strabon Pella eacutetait le marcheacute central de la Maceacutedoine sous les rois6 Pendant la peacuteriode de la province de Maceacutedoine se trouvait agrave Pella la reacutesidence du gouverneur romain tregraves probablement jusqursquoagrave la destruction de la ville au deacutebut du ier siegravecle aC car une inscription teacutemoigne que le gouverneur de la province en 119-118 aC a demandeacute aux technites de lrsquoIsthme drsquoenvoyer une ambassade agrave Pella pour qursquoil puisse reacutegler leurs affaires avec les technites drsquoAthegravenes7

1 IG II 2 1424a l 119 1469 l 106-108 1471 l 54-562 ID 1443 l 503 Makaronas 1971 3974 Oeconomides 19935 Oeconomides amp Kourempanas 20076 Str 72015-167 Syll3 705

Je voudrais remercier tout drsquoabord Mando Oeconomides directrice honoraire du Museacutee Numismatique drsquoAthegravenes qui mrsquoa proposeacute drsquoeacutetudier avec elle le mateacuteriel Despina Eugenidou et Eva Apostolou qui mrsquoont donneacute lrsquoautorisation de reacutealiser des analyses de meacutetal Despina Papaconstantinou-Diamantourou et Petros Themelis qui avaient participeacute aux fouilles de Charalambos Makaronas agrave Pella et mrsquoont donneacute des informations importantes pour cette eacutetude Je voudrais en mecircme temps remercier Veacuteronique Chankowski et tous les organisateurs de ce colloque

334Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Parmi les quelques ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes on distingue lrsquoatelier de lrsquoagora drsquoAthegravenes lrsquoatelier de lrsquoagora de Thessalonique et lrsquoatelier de lrsquoagora de Thasos Agrave Athegravenes un atelier moneacutetaire a eacuteteacute fouilleacute au sud de lrsquoagora de la ville identifieacute par la deacutecouverte des flans de bronze non frappeacutes Ces rondelles eacutepaisses grossiegraverement tailleacutees au ciseau eacutetaient accompagneacutees de morceaux de barres de mecircme diamegravetre Avant drsquoecirctre soumises agrave lrsquoaction des coins les rondelles devaient ecirctre aplaties au marteau jusqursquoau diamegravetre souhaiteacute et chauffeacutees Les flans les mieux conserveacutes sont associeacutes au monnayage de la ville agrave la fin du ier siegravecle car ils contiennent une grande proportion de plomb8 La corrosion de la grande majoriteacute des flans ne permet pas drsquoeacutetudier leur poids et leur taille Dans la publication la plus reacutecente de lrsquoatelier le directeur des fouilles John Camp soutient que

8 Kroll 1993 292-295

Fig 1 Bacirctonnets (n 1-3) et flans (n 4-11) de lrsquoatelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella (cl de lrsquoauteur)

335U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

lrsquoatelier eacutetait en fonction du ive siegravecle au ier siegravecle aC9 Agrave Thasos lrsquoatelier moneacutetaire a eacuteteacute localiseacute au sud de lrsquoagora sous les ruines drsquoune basilique paleacuteochreacutetienne10 Agrave Thessalonique un atelier moneacutetaire qui date du iiie siegravecle pC a eacuteteacute deacutecouvert pregraves de lrsquoagora romaine11 Ici la maniegravere de fabriquer les flans moneacutetaires consistait agrave couler le meacutetal fondu dans des moules

Le mateacuteriel de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaLrsquoatelier de lrsquoagora de Pella nous a donneacute le mateacuteriel le plus abondant parmi les ateliers deacutejagrave fouilleacutes

(fig 2) Cela est ducirc au fait que lrsquoatelier de Pella fut deacutetruit deux fois alors qursquoil eacutetait en fonction En eacutetudiant la stratigraphie de la fouille de Pella on peut distinguer deux couches La premiegravere date du deacutebut du ier siegravecle aC et marque lrsquoabandon du site La deuxiegraveme couche appartient agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle Dans la premiegravere couche de lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute trouveacutes des morceaux de meacutetal des barres en bronze et des flans appartenant au monnayage de Pella sous la peacuteriode de la province romaine de Maceacutedoine Des analyses du meacutetal drsquoune partie de flans reacutealiseacutes reacutecemment au centre ldquoDemokritosrdquo montrent aussi que leur composition est tregraves proche des monnaies au nom de Pella12

Dans une deuxiegraveme couche agrave lrsquoouest de lrsquoicirclot 3 et agrave lrsquoest de lrsquoicirclot 5 a eacuteteacute trouveacute un nombre de flans qui se diffeacuterencient par leur diamegravetre et leurs poids (fig 3) Le seul monnayage auquel ils peuvent ecirctre compareacutes est celui aux types tecircte drsquoHeacuteliosfoudre et Heacuteraclegravesharpeacute portant la leacutegende ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Les deux types appartiennent agrave la mecircme seacuterie moneacutetaire car ils utilisent les mecircmes monogrammes13 Dans la mecircme couche de lrsquoicirclot 5 ont eacuteteacute trouveacutees des piegraveces de ces types Cette couche correspond agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle suite agrave laquelle un nombre important de flans a eacuteteacute enterreacute sous lrsquoicirclot 3 ougrave se trouvait lrsquoatelier et sous lrsquoicirclot 5 voisin Cette couche correspond peut-ecirctre agrave la destruction de la ville pendant lrsquoeacutecrasement de la reacutevolte de Philippe VI-Andriscos agrave qui ce monnayage pourrait bien ecirctre attribueacute Aucun autre monnayage royal maceacutedonien ne comporte des bronzes aussi lourds que les piegraveces du type Heacuteliosfoudre Ce type apparaicirct pour la premiegravere fois dans le monnayage des rois Maceacutedoniens Deux monnaies du type Heacuteraclegravesharpeacute frappeacutes sur des monnaies au nom des Maceacutedoniens qui datent apregraves 168 aC nous permettent drsquoattribuer les deux types agrave Philippe VI14 Les analyses de meacutetal15 et le teacutemoignage des treacutesors moneacutetaires16 soutiennent aussi lrsquoattribution de ces types agrave Philippe VI

Lrsquoemplacement de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaUn deuxiegraveme atelier moneacutetaire se trouvait sur lrsquoacropole de Pella dans le palais des rois Maceacutedoniens preacutesenteacute

par Pavlos Chryssostomou au colloque sur le travail archeacuteologique en Maceacutedoine et en Thrace en 200917 On peut penser que suite agrave lrsquoabolition de la monarchie par les Romains en 168 aC lrsquoatelier moneacutetaire srsquoest installeacute sur lrsquoagora de la ville On ne peut pas soutenir que lrsquoatelier moneacutetaire du palais et lrsquoatelier moneacutetaire de lrsquoagora fonctionnaient en mecircme temps lrsquoun frappant des monnaies royales et lrsquoautre des monnaies au nom de la citeacute car les premiegraveres eacutemissions au nom de Pella portent la tecircte de Rome

9 Camp amp Kroll 200110 Picard sous presse11 Velenis 199612 Oeconomides amp Kourempanas 2007 23813 Mamroth 1932 n 24-2514 Touratsoglou 1993 75 n 19 Gaebler 1897 175 pl VI n 17 Mamroth 1932 pl VII n1515 Kourempanas 200816 IGCH 555 Dukat amp Mirnik 1986 CH 9230 et 231 17 Chryssostomou sous presse

336Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Les monnaies frappeacutees par la ville de Pella sous la peacuteriode de la province de Maceacutedoine eacutetaient toutes en bronze18 Les monnaies royales maceacutedoniennes en argent eacutetaient remplaceacutees par des teacutetradrachmes stephaneacutephores atheacuteniens19 et par des deniers romains20 qui sont trouveacutes dans la derniegravere couche de destruction de la ville avec des monnaies de bronze au nom de Pella

18 Oeconomides amp Kourempanas 2007 230-23119 Callatayuml 1991-9220 Oeconomides amp Kourempanas 2007 237 n108

Fig 2 Deux des premiegraveres eacutemissions au nom de Pella (n 1-2) flan et monnaie de Pella trouveacutes ensemble pendant les fouilles de lrsquoicirclot 3 (n 3-4)(cl de lrsquoauteur)

337U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Fig 3 Flans (n 1-6) et monnaies (n 7-8) trouveacutes dans la deuxiegraveme couche de lrsquoicirclot 5 (cl de lrsquoauteur)

338Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Quand Ch Makaronas fit mention pour la premiegravere fois des flans trouveacutes dans lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles de Pella (fig 4) il nota que les bacirctiments fouilleacutes nrsquoeacutetaient pas des maisons mais des bacirctiments publics sans qursquoil puisse toutefois deacuteterminer leur usage preacutecis21 La deacutecouverte drsquoun four meacutetallurgique et de la majoriteacute des flans dans lrsquoicirclot 3 amegravene agrave y localiser lrsquoatelier moneacutetaire On ne sait pas srsquoil existait un lieu particulier pour abriter lrsquoatelier moneacutetaire ou si la frappe des monnaies se faisait en un local qui avait aussi drsquoautres emplois comme crsquoest le cas pour drsquoautres ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes22 Dans les icirclots 2 4 et 6 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute deacutecouverts des ateliers de potiers et de bronziers qui ont eacuteteacute mis en rapport avec lrsquoagora car ils sont au sud de lrsquoagora et se diffeacuterencient des autres icirclots par leur taille et leur position23 Sur lrsquoicirclot 4 situeacute entre lrsquoagora et lrsquoicirclot 3 ougrave Ch Makaronas note la deacutecouverte drsquoun grand nombre drsquoobjets en meacutetal le fouilleur a trouveacute des poids un sceau portant lrsquoinscription ΠΕΛΛΗΣ ΠΟΛΙΤΑΡΧΩΝ et un sekoma des agoranomes de la ville en marbre En srsquoappuyant sur ces trouvailles Despina Papakonstantinou-Diamantourou conclut qursquoil srsquoagissait drsquoun bacirctiment public24 Lrsquoicirclot 3 dont les bacirctiments ont drsquoapregraves Charalambos Makaronas un caractegravere public semble aussi avoir eacuteteacute lieacute aux fonctions de lrsquoagora de Pella et crsquoest lagrave qursquoeacutetaient frappeacutees les monnaies au nom de la citeacute

21 Makaronas 1971 39722 Oeconomides 1993 114723 Siganidou 1990 16824 Papakonstantinou-Diamantourou 1993 1193

339U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de PellaFig 4 Plan du secteur I des fouilles de Pella (Archeologiki Ephimeris 2007 p 240 fig ndeg 6)

Bibliographie geacuteneacuterale

Abbasoğlu H (2001) ldquoThe founding of Perge and its development in Hellenistic and Roman periodsrdquo in Parrish 2001a 173-185Adam-Veacuteleacuteni P (1988) ldquoEine Werkstatt fuumlr Reliefgefaumlszlige in Petres W Macedoniardquo in Akten 1990 384-385mdash (1991) ldquoΠέτρες 1991 Τρία νέα ευρήματαrdquo AEMTh 5 75-82mdash (1995) ldquoΠέτρες 1995 η συνοικία της κρήνηςrdquo AEMTh 9 15-23mdash (1996) ldquoΠέτρες Φλώρινας δώδεκα χρόνια ανασκαφήςrdquo AEMTh 10A 1-22mdash (1997a) ldquoΠλαστικός ηθμός από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Μνήμη Ανδρόνικου 1-6mdash (1997b) ldquoΠέτρες Φλώρινας Πρώτη προσέγγιση στην τοπική κεραμική παραγωγήrdquo in Επιστημονική Συνάντηση IV 138-154mdash (1998) Πέτρες Φλώρινας Περιήγηση σε μια ελληνιστική πόλη Petres of Florina A walk around to a Hellenistic city Thessaloniquemdash (2000a) ldquoPetres of Florina A Hypothetical Account of a Foundation and a Destructionrdquo in Koumlrner et al 2000 147-157 mdash (2000b) ldquoΝομισματικοί θησαυροί από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2000c 127-155mdash (2003a) ldquoThessaloniki history and town planningrdquo in Grammenos 2003 121-176mdash (2003b) ldquoEntertainment and arts in Thessalonikirdquo in Grammenos 2003 263-281mdash (2008a) ldquoFrom nomadic life to urban constitution Cities in the Kingdom of Macedoniardquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008b 10-17mdash (2009a) ldquoΑγροικίες στη Μακεδονία οι απαρχές της ldquoφεουδαρχίαςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni amp Tzanavari 2009 1-23mdash (2009b) ldquoΣιδερένια αντικείμενα από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Ignatiadou 2009 87-96mdash (agrave paraicirctre a) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την ελληνιστική πόλη των Φερώνrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIImdash (agrave paraicirctre b) ldquoFigurines en terre cuite de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florina (Maceacutedoine Ouest)rdquo in Muller amp Lafli (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoObjets en meacutetal de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florinardquo in Blondeacute (agrave paraicirctre)Adam-Veacuteleacuteni P et G Veacuteleacutenis (1988) ldquoΗ ελληνιστική πόλη των Πετρών Ανασκαφικές παρατηρήσειςrdquo AEMTh 2 5-17Adam-Veacuteleacuteni P et K Tzanavari dir (2009) 20 Χρόνια Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη Thessaloniquemdash dir (2000c) Το νόμισμα στο μακεδονικό χώρο Πρακτικά Β΄επιστημονικής συνάντησης νομισματοκοπεία κυκλοφορία εικονογραφία

ιστορία Αρχαίοι βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι Θεσσαλονίκη 15-17 Μαΐου 1998 Αρχαία Αγορά Ovolos 4 Thessalonique mdash dir (2001) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης Πρακτικά Διημερίδας ndash εργασίες ετών 1989-1999 Thessaloniquemdash dir (2008b) Kalindoia an ancient city in Macedonia Temporary Exhibition Catalogue ThessaloniqueAdam-Veacuteleacuteni P P Georgaki H Zografou V Kalavria K Boli et G Skiadaresis (1996) ldquoΑρχαία αγορά Θεσσαλονίκης η στρωματογραφία

και τα κινητά ευρήματαrdquo AEMTh 10B 501-523Adam-Veacuteleacuteni P P Georgaki V Kalavria et K Boli (2000) ldquoΚλειστά σύνολα ελληνιστικών χρόνων από την αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση V 275-297Adam J-P (1999) Roman Building Materials and Techniques LondresAdams J N (1982) The Latin Sexual Vocabulary LondresAger S et R Faber dir (2012 agrave paraicirctre) Belonging and Isolation in the Hellenistic World TorontoAkamatis I M (1994a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 4 231-247mdash (1995) ldquoΑγορά Πέλλας 1995rdquo AEMTh 9 95-104mdash (1987a) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo in Πέλλα 19-21mdash (1987b) ldquoΞάνθος Δημητρίου και Αμαδίκας υιόςrdquo in Karra 1987 13-32mdash (1987c) ldquoΝομισματικός θησαυρός από την αγορά της Πέλλας Γενικά συμπεράσμα ταrdquo AEMTh 1 125-136mdash (1988a) in Αρχαία Μακεδονία Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία (Melbourne Brisbane Sydney) απο τον

Νοέμβριο 1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 322-327 et 337 n 279-287 et 293mdash (1988b) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 2 75-90mdash (1989a) ldquoΠρόσθετα ανασκαφικά στοιχεία για τη χρονολόγηση της καταστροφής της Αγοράς της Πέλλαςrdquo Egnatia 1 171-193mdash (1989b) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1989rdquo AEMTh 3 75-90mdash (1990a) ldquoΑνασκαφή αγοράς Πέλλαςrdquo Egnatia 2 423-434mdash (1990b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλας Τα πρώτα αρχαιολογικά συμπεράσματαrdquo in Petridis 1990 175-185mdash (1990c) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 4 143-154mdash (1992) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1991-1992rdquo AEMTh 6 111-125mdash (1993a) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1993rdquo AEMTh 7 183-194mdash (1993b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Ελληνικός Πολιτισμός 256-263mdash (1993b) Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα Συμβολή στη μελέτη της ελληνι στικής κεραμικής Athegravenesmdash (1994b) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo AEMTh 8 47-52mdash (1996) ldquoSpolium Homericum Pellense Lewnccedilida crhst)w mnccedilhmhj cccedilarinrdquo Tekmeria 2 1-7mdash (1997) ldquoΑγορά Πέλλας 1997rdquo AEMTh 11 205-213mdash (1998) ldquoΕμπόριο κρασιού στην Πέλλα πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνωνrdquo in Αμπελοοινική ιστορία 31-44mdash (1999a) ldquoΑγορά Πέλλας 15 χρονιά αρχαιολογικής έρευναςrdquo Ancient Macedonia VI Thessalonique 23-43mdash (1999b) ldquoΗ ανασκαφή της αγοράς της Πέλλας κατά το 1998 και 1999rdquo AEMTh 13 473-490mdash (2000a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 5 257-281

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

Coeacutedition Ausonius Eacuteditions - Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes

AUSONIUSMaison de lrsquoArcheacuteologieF - 33607 Pessac cedexhttpausoniusu-bordeaux3frEditionsAusonius

Directeur des Publications Olivier DevillersSecreacutetaire des Publications Nathalie TranGraphisme de Couverture Steacutephanie Vincent

Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenesG - 6 Didotou 106 80 Athegravenes wwwefagr

Directeur Alexandre FarnouxResponsable des publications Catherine Aubert

Diffusion De Boccard11 rue de Meacutedicis75006 Parishttpwwwdeboccardcom

copy AUSONIUSEFA 2012ISSN 1298-1990ISBN Ausonius Eacuteditions 978-2-35613-045-7ISBN Eacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes 978-2-86958-239-2

Acheveacute drsquoimprimer sur les presses de lrsquoimprimerie BMZI de Caneacutejan14 rue Pierre Paul de RiquetF - 33610 Caneacutejan

octobre 2012

Illustration de couverture Deacutelos vue aeacuterienne de lrsquoAgora Teacutetragone et du Portique Sud (clicheacute EfA N259-007)

Un atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Theodoros Kourempanas

Les fouilles archeacuteologiques mettent parfois au jour un atelier moneacutetaire ou du moins un lieu et des vestiges qui permettent drsquoentrevoir les conditions de fabrication des monnaies Les monnaies grecques bien qursquoelles aient eacuteteacute frappeacutees agrave la main et dans des conditions que lrsquoon peut qualifier drsquoartisanales sont des objets produits en grandes quantiteacutes La premiegravere eacutetape du monnayage est lrsquoobtention du flan le globule de meacutetal qui sera ensuite imprimeacute des types caracteacuteristiques Lrsquoopeacuteration de frappe neacutecessitait des matrices graveacutees en creux appeleacutees coins

Agrave Athegravenes les coins drsquoune eacutemission exceptionnelle en or dateacutee en 407 ont eacuteteacute conserveacutes par lrsquoEacutetat et confieacutes aux treacutesoriers drsquoAtheacutena Leur existence nous est connue par des inventaires ceux-ci indiquent la preacutesence dans lrsquoopisthodome du Partheacutenon de coins de droit en fer (akmones) et de coins de revers (charactegraveregraves)1 Agrave Deacutelos de mecircme des coins moneacutetaires probablement ceux des derniegraveres eacutemissions de la citeacute indeacutependante ont eacuteteacute consacreacutes et conserveacutes dans le temple drsquoApollon On les trouve mentionneacutes dans les inventaires de Deacutelos en 153 et 140139 aC2 Tregraves peu de coins grecs antiques ont eacuteteacute trouveacutes On possegravede quelques coins destineacutes agrave la frappe drsquoimitations antiques Les coins officiels sauf cas exceptionnels eacutetaient sans doute deacutetruits agrave la fin drsquoune eacutemission ou aussitocirct regraveacutes pour une autre

Lrsquoatelier moneacutetaire de Pella et quelques ateliers moneacutetaires grecsParmi les ateliers moneacutetaires grecs fouilleacutes celui qui a donneacute le mateacuteriel le plus abondant a eacuteteacute deacutecouvert

au sud de lrsquoagora de Pella pendant les fouilles meneacutees par la Socieacuteteacute Archeacuteologique La plus grande partie du mateacuteriel de lrsquoatelier moneacutetaire a eacuteteacute mis au jour lors des fouilles qui se sont deacuterouleacutees entre 1959 et 1961 Un nombre consideacuterable de flans et de barres en bronze a aussi eacuteteacute trouveacute en 1970 (fig 1) Les monnaies nrsquoeacutetaient pas nettoyeacutees au moment de la fouille et la premiegravere mention des flans deacutecouverts agrave Pella apparaicirct dans le rapport des fouilles de Ch Makaronas en 19713 Une premiegravere preacutesentation de lrsquoatelier a eacuteteacute reacutealiseacutee par Mando Oeconomides au cinquiegraveme colloque sur la Maceacutedoine antique en 19894 Le catalogue de lrsquoensemble du mateacuteriel provenant de lrsquoatelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella a eacuteteacute publieacute reacutecemment5 Drsquoapregraves Strabon Pella eacutetait le marcheacute central de la Maceacutedoine sous les rois6 Pendant la peacuteriode de la province de Maceacutedoine se trouvait agrave Pella la reacutesidence du gouverneur romain tregraves probablement jusqursquoagrave la destruction de la ville au deacutebut du ier siegravecle aC car une inscription teacutemoigne que le gouverneur de la province en 119-118 aC a demandeacute aux technites de lrsquoIsthme drsquoenvoyer une ambassade agrave Pella pour qursquoil puisse reacutegler leurs affaires avec les technites drsquoAthegravenes7

1 IG II 2 1424a l 119 1469 l 106-108 1471 l 54-562 ID 1443 l 503 Makaronas 1971 3974 Oeconomides 19935 Oeconomides amp Kourempanas 20076 Str 72015-167 Syll3 705

Je voudrais remercier tout drsquoabord Mando Oeconomides directrice honoraire du Museacutee Numismatique drsquoAthegravenes qui mrsquoa proposeacute drsquoeacutetudier avec elle le mateacuteriel Despina Eugenidou et Eva Apostolou qui mrsquoont donneacute lrsquoautorisation de reacutealiser des analyses de meacutetal Despina Papaconstantinou-Diamantourou et Petros Themelis qui avaient participeacute aux fouilles de Charalambos Makaronas agrave Pella et mrsquoont donneacute des informations importantes pour cette eacutetude Je voudrais en mecircme temps remercier Veacuteronique Chankowski et tous les organisateurs de ce colloque

334Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Parmi les quelques ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes on distingue lrsquoatelier de lrsquoagora drsquoAthegravenes lrsquoatelier de lrsquoagora de Thessalonique et lrsquoatelier de lrsquoagora de Thasos Agrave Athegravenes un atelier moneacutetaire a eacuteteacute fouilleacute au sud de lrsquoagora de la ville identifieacute par la deacutecouverte des flans de bronze non frappeacutes Ces rondelles eacutepaisses grossiegraverement tailleacutees au ciseau eacutetaient accompagneacutees de morceaux de barres de mecircme diamegravetre Avant drsquoecirctre soumises agrave lrsquoaction des coins les rondelles devaient ecirctre aplaties au marteau jusqursquoau diamegravetre souhaiteacute et chauffeacutees Les flans les mieux conserveacutes sont associeacutes au monnayage de la ville agrave la fin du ier siegravecle car ils contiennent une grande proportion de plomb8 La corrosion de la grande majoriteacute des flans ne permet pas drsquoeacutetudier leur poids et leur taille Dans la publication la plus reacutecente de lrsquoatelier le directeur des fouilles John Camp soutient que

8 Kroll 1993 292-295

Fig 1 Bacirctonnets (n 1-3) et flans (n 4-11) de lrsquoatelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella (cl de lrsquoauteur)

335U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

lrsquoatelier eacutetait en fonction du ive siegravecle au ier siegravecle aC9 Agrave Thasos lrsquoatelier moneacutetaire a eacuteteacute localiseacute au sud de lrsquoagora sous les ruines drsquoune basilique paleacuteochreacutetienne10 Agrave Thessalonique un atelier moneacutetaire qui date du iiie siegravecle pC a eacuteteacute deacutecouvert pregraves de lrsquoagora romaine11 Ici la maniegravere de fabriquer les flans moneacutetaires consistait agrave couler le meacutetal fondu dans des moules

Le mateacuteriel de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaLrsquoatelier de lrsquoagora de Pella nous a donneacute le mateacuteriel le plus abondant parmi les ateliers deacutejagrave fouilleacutes

(fig 2) Cela est ducirc au fait que lrsquoatelier de Pella fut deacutetruit deux fois alors qursquoil eacutetait en fonction En eacutetudiant la stratigraphie de la fouille de Pella on peut distinguer deux couches La premiegravere date du deacutebut du ier siegravecle aC et marque lrsquoabandon du site La deuxiegraveme couche appartient agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle Dans la premiegravere couche de lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute trouveacutes des morceaux de meacutetal des barres en bronze et des flans appartenant au monnayage de Pella sous la peacuteriode de la province romaine de Maceacutedoine Des analyses du meacutetal drsquoune partie de flans reacutealiseacutes reacutecemment au centre ldquoDemokritosrdquo montrent aussi que leur composition est tregraves proche des monnaies au nom de Pella12

Dans une deuxiegraveme couche agrave lrsquoouest de lrsquoicirclot 3 et agrave lrsquoest de lrsquoicirclot 5 a eacuteteacute trouveacute un nombre de flans qui se diffeacuterencient par leur diamegravetre et leurs poids (fig 3) Le seul monnayage auquel ils peuvent ecirctre compareacutes est celui aux types tecircte drsquoHeacuteliosfoudre et Heacuteraclegravesharpeacute portant la leacutegende ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Les deux types appartiennent agrave la mecircme seacuterie moneacutetaire car ils utilisent les mecircmes monogrammes13 Dans la mecircme couche de lrsquoicirclot 5 ont eacuteteacute trouveacutees des piegraveces de ces types Cette couche correspond agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle suite agrave laquelle un nombre important de flans a eacuteteacute enterreacute sous lrsquoicirclot 3 ougrave se trouvait lrsquoatelier et sous lrsquoicirclot 5 voisin Cette couche correspond peut-ecirctre agrave la destruction de la ville pendant lrsquoeacutecrasement de la reacutevolte de Philippe VI-Andriscos agrave qui ce monnayage pourrait bien ecirctre attribueacute Aucun autre monnayage royal maceacutedonien ne comporte des bronzes aussi lourds que les piegraveces du type Heacuteliosfoudre Ce type apparaicirct pour la premiegravere fois dans le monnayage des rois Maceacutedoniens Deux monnaies du type Heacuteraclegravesharpeacute frappeacutes sur des monnaies au nom des Maceacutedoniens qui datent apregraves 168 aC nous permettent drsquoattribuer les deux types agrave Philippe VI14 Les analyses de meacutetal15 et le teacutemoignage des treacutesors moneacutetaires16 soutiennent aussi lrsquoattribution de ces types agrave Philippe VI

Lrsquoemplacement de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaUn deuxiegraveme atelier moneacutetaire se trouvait sur lrsquoacropole de Pella dans le palais des rois Maceacutedoniens preacutesenteacute

par Pavlos Chryssostomou au colloque sur le travail archeacuteologique en Maceacutedoine et en Thrace en 200917 On peut penser que suite agrave lrsquoabolition de la monarchie par les Romains en 168 aC lrsquoatelier moneacutetaire srsquoest installeacute sur lrsquoagora de la ville On ne peut pas soutenir que lrsquoatelier moneacutetaire du palais et lrsquoatelier moneacutetaire de lrsquoagora fonctionnaient en mecircme temps lrsquoun frappant des monnaies royales et lrsquoautre des monnaies au nom de la citeacute car les premiegraveres eacutemissions au nom de Pella portent la tecircte de Rome

9 Camp amp Kroll 200110 Picard sous presse11 Velenis 199612 Oeconomides amp Kourempanas 2007 23813 Mamroth 1932 n 24-2514 Touratsoglou 1993 75 n 19 Gaebler 1897 175 pl VI n 17 Mamroth 1932 pl VII n1515 Kourempanas 200816 IGCH 555 Dukat amp Mirnik 1986 CH 9230 et 231 17 Chryssostomou sous presse

336Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Les monnaies frappeacutees par la ville de Pella sous la peacuteriode de la province de Maceacutedoine eacutetaient toutes en bronze18 Les monnaies royales maceacutedoniennes en argent eacutetaient remplaceacutees par des teacutetradrachmes stephaneacutephores atheacuteniens19 et par des deniers romains20 qui sont trouveacutes dans la derniegravere couche de destruction de la ville avec des monnaies de bronze au nom de Pella

18 Oeconomides amp Kourempanas 2007 230-23119 Callatayuml 1991-9220 Oeconomides amp Kourempanas 2007 237 n108

Fig 2 Deux des premiegraveres eacutemissions au nom de Pella (n 1-2) flan et monnaie de Pella trouveacutes ensemble pendant les fouilles de lrsquoicirclot 3 (n 3-4)(cl de lrsquoauteur)

337U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Fig 3 Flans (n 1-6) et monnaies (n 7-8) trouveacutes dans la deuxiegraveme couche de lrsquoicirclot 5 (cl de lrsquoauteur)

338Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Quand Ch Makaronas fit mention pour la premiegravere fois des flans trouveacutes dans lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles de Pella (fig 4) il nota que les bacirctiments fouilleacutes nrsquoeacutetaient pas des maisons mais des bacirctiments publics sans qursquoil puisse toutefois deacuteterminer leur usage preacutecis21 La deacutecouverte drsquoun four meacutetallurgique et de la majoriteacute des flans dans lrsquoicirclot 3 amegravene agrave y localiser lrsquoatelier moneacutetaire On ne sait pas srsquoil existait un lieu particulier pour abriter lrsquoatelier moneacutetaire ou si la frappe des monnaies se faisait en un local qui avait aussi drsquoautres emplois comme crsquoest le cas pour drsquoautres ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes22 Dans les icirclots 2 4 et 6 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute deacutecouverts des ateliers de potiers et de bronziers qui ont eacuteteacute mis en rapport avec lrsquoagora car ils sont au sud de lrsquoagora et se diffeacuterencient des autres icirclots par leur taille et leur position23 Sur lrsquoicirclot 4 situeacute entre lrsquoagora et lrsquoicirclot 3 ougrave Ch Makaronas note la deacutecouverte drsquoun grand nombre drsquoobjets en meacutetal le fouilleur a trouveacute des poids un sceau portant lrsquoinscription ΠΕΛΛΗΣ ΠΟΛΙΤΑΡΧΩΝ et un sekoma des agoranomes de la ville en marbre En srsquoappuyant sur ces trouvailles Despina Papakonstantinou-Diamantourou conclut qursquoil srsquoagissait drsquoun bacirctiment public24 Lrsquoicirclot 3 dont les bacirctiments ont drsquoapregraves Charalambos Makaronas un caractegravere public semble aussi avoir eacuteteacute lieacute aux fonctions de lrsquoagora de Pella et crsquoest lagrave qursquoeacutetaient frappeacutees les monnaies au nom de la citeacute

21 Makaronas 1971 39722 Oeconomides 1993 114723 Siganidou 1990 16824 Papakonstantinou-Diamantourou 1993 1193

339U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de PellaFig 4 Plan du secteur I des fouilles de Pella (Archeologiki Ephimeris 2007 p 240 fig ndeg 6)

Bibliographie geacuteneacuterale

Abbasoğlu H (2001) ldquoThe founding of Perge and its development in Hellenistic and Roman periodsrdquo in Parrish 2001a 173-185Adam-Veacuteleacuteni P (1988) ldquoEine Werkstatt fuumlr Reliefgefaumlszlige in Petres W Macedoniardquo in Akten 1990 384-385mdash (1991) ldquoΠέτρες 1991 Τρία νέα ευρήματαrdquo AEMTh 5 75-82mdash (1995) ldquoΠέτρες 1995 η συνοικία της κρήνηςrdquo AEMTh 9 15-23mdash (1996) ldquoΠέτρες Φλώρινας δώδεκα χρόνια ανασκαφήςrdquo AEMTh 10A 1-22mdash (1997a) ldquoΠλαστικός ηθμός από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Μνήμη Ανδρόνικου 1-6mdash (1997b) ldquoΠέτρες Φλώρινας Πρώτη προσέγγιση στην τοπική κεραμική παραγωγήrdquo in Επιστημονική Συνάντηση IV 138-154mdash (1998) Πέτρες Φλώρινας Περιήγηση σε μια ελληνιστική πόλη Petres of Florina A walk around to a Hellenistic city Thessaloniquemdash (2000a) ldquoPetres of Florina A Hypothetical Account of a Foundation and a Destructionrdquo in Koumlrner et al 2000 147-157 mdash (2000b) ldquoΝομισματικοί θησαυροί από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2000c 127-155mdash (2003a) ldquoThessaloniki history and town planningrdquo in Grammenos 2003 121-176mdash (2003b) ldquoEntertainment and arts in Thessalonikirdquo in Grammenos 2003 263-281mdash (2008a) ldquoFrom nomadic life to urban constitution Cities in the Kingdom of Macedoniardquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008b 10-17mdash (2009a) ldquoΑγροικίες στη Μακεδονία οι απαρχές της ldquoφεουδαρχίαςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni amp Tzanavari 2009 1-23mdash (2009b) ldquoΣιδερένια αντικείμενα από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Ignatiadou 2009 87-96mdash (agrave paraicirctre a) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την ελληνιστική πόλη των Φερώνrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIImdash (agrave paraicirctre b) ldquoFigurines en terre cuite de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florina (Maceacutedoine Ouest)rdquo in Muller amp Lafli (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoObjets en meacutetal de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florinardquo in Blondeacute (agrave paraicirctre)Adam-Veacuteleacuteni P et G Veacuteleacutenis (1988) ldquoΗ ελληνιστική πόλη των Πετρών Ανασκαφικές παρατηρήσειςrdquo AEMTh 2 5-17Adam-Veacuteleacuteni P et K Tzanavari dir (2009) 20 Χρόνια Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη Thessaloniquemdash dir (2000c) Το νόμισμα στο μακεδονικό χώρο Πρακτικά Β΄επιστημονικής συνάντησης νομισματοκοπεία κυκλοφορία εικονογραφία

ιστορία Αρχαίοι βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι Θεσσαλονίκη 15-17 Μαΐου 1998 Αρχαία Αγορά Ovolos 4 Thessalonique mdash dir (2001) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης Πρακτικά Διημερίδας ndash εργασίες ετών 1989-1999 Thessaloniquemdash dir (2008b) Kalindoia an ancient city in Macedonia Temporary Exhibition Catalogue ThessaloniqueAdam-Veacuteleacuteni P P Georgaki H Zografou V Kalavria K Boli et G Skiadaresis (1996) ldquoΑρχαία αγορά Θεσσαλονίκης η στρωματογραφία

και τα κινητά ευρήματαrdquo AEMTh 10B 501-523Adam-Veacuteleacuteni P P Georgaki V Kalavria et K Boli (2000) ldquoΚλειστά σύνολα ελληνιστικών χρόνων από την αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση V 275-297Adam J-P (1999) Roman Building Materials and Techniques LondresAdams J N (1982) The Latin Sexual Vocabulary LondresAger S et R Faber dir (2012 agrave paraicirctre) Belonging and Isolation in the Hellenistic World TorontoAkamatis I M (1994a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 4 231-247mdash (1995) ldquoΑγορά Πέλλας 1995rdquo AEMTh 9 95-104mdash (1987a) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo in Πέλλα 19-21mdash (1987b) ldquoΞάνθος Δημητρίου και Αμαδίκας υιόςrdquo in Karra 1987 13-32mdash (1987c) ldquoΝομισματικός θησαυρός από την αγορά της Πέλλας Γενικά συμπεράσμα ταrdquo AEMTh 1 125-136mdash (1988a) in Αρχαία Μακεδονία Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία (Melbourne Brisbane Sydney) απο τον

Νοέμβριο 1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 322-327 et 337 n 279-287 et 293mdash (1988b) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 2 75-90mdash (1989a) ldquoΠρόσθετα ανασκαφικά στοιχεία για τη χρονολόγηση της καταστροφής της Αγοράς της Πέλλαςrdquo Egnatia 1 171-193mdash (1989b) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1989rdquo AEMTh 3 75-90mdash (1990a) ldquoΑνασκαφή αγοράς Πέλλαςrdquo Egnatia 2 423-434mdash (1990b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλας Τα πρώτα αρχαιολογικά συμπεράσματαrdquo in Petridis 1990 175-185mdash (1990c) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 4 143-154mdash (1992) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1991-1992rdquo AEMTh 6 111-125mdash (1993a) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1993rdquo AEMTh 7 183-194mdash (1993b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Ελληνικός Πολιτισμός 256-263mdash (1993b) Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα Συμβολή στη μελέτη της ελληνι στικής κεραμικής Athegravenesmdash (1994b) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo AEMTh 8 47-52mdash (1996) ldquoSpolium Homericum Pellense Lewnccedilida crhst)w mnccedilhmhj cccedilarinrdquo Tekmeria 2 1-7mdash (1997) ldquoΑγορά Πέλλας 1997rdquo AEMTh 11 205-213mdash (1998) ldquoΕμπόριο κρασιού στην Πέλλα πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνωνrdquo in Αμπελοοινική ιστορία 31-44mdash (1999a) ldquoΑγορά Πέλλας 15 χρονιά αρχαιολογικής έρευναςrdquo Ancient Macedonia VI Thessalonique 23-43mdash (1999b) ldquoΗ ανασκαφή της αγοράς της Πέλλας κατά το 1998 και 1999rdquo AEMTh 13 473-490mdash (2000a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 5 257-281

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

Un atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Theodoros Kourempanas

Les fouilles archeacuteologiques mettent parfois au jour un atelier moneacutetaire ou du moins un lieu et des vestiges qui permettent drsquoentrevoir les conditions de fabrication des monnaies Les monnaies grecques bien qursquoelles aient eacuteteacute frappeacutees agrave la main et dans des conditions que lrsquoon peut qualifier drsquoartisanales sont des objets produits en grandes quantiteacutes La premiegravere eacutetape du monnayage est lrsquoobtention du flan le globule de meacutetal qui sera ensuite imprimeacute des types caracteacuteristiques Lrsquoopeacuteration de frappe neacutecessitait des matrices graveacutees en creux appeleacutees coins

Agrave Athegravenes les coins drsquoune eacutemission exceptionnelle en or dateacutee en 407 ont eacuteteacute conserveacutes par lrsquoEacutetat et confieacutes aux treacutesoriers drsquoAtheacutena Leur existence nous est connue par des inventaires ceux-ci indiquent la preacutesence dans lrsquoopisthodome du Partheacutenon de coins de droit en fer (akmones) et de coins de revers (charactegraveregraves)1 Agrave Deacutelos de mecircme des coins moneacutetaires probablement ceux des derniegraveres eacutemissions de la citeacute indeacutependante ont eacuteteacute consacreacutes et conserveacutes dans le temple drsquoApollon On les trouve mentionneacutes dans les inventaires de Deacutelos en 153 et 140139 aC2 Tregraves peu de coins grecs antiques ont eacuteteacute trouveacutes On possegravede quelques coins destineacutes agrave la frappe drsquoimitations antiques Les coins officiels sauf cas exceptionnels eacutetaient sans doute deacutetruits agrave la fin drsquoune eacutemission ou aussitocirct regraveacutes pour une autre

Lrsquoatelier moneacutetaire de Pella et quelques ateliers moneacutetaires grecsParmi les ateliers moneacutetaires grecs fouilleacutes celui qui a donneacute le mateacuteriel le plus abondant a eacuteteacute deacutecouvert

au sud de lrsquoagora de Pella pendant les fouilles meneacutees par la Socieacuteteacute Archeacuteologique La plus grande partie du mateacuteriel de lrsquoatelier moneacutetaire a eacuteteacute mis au jour lors des fouilles qui se sont deacuterouleacutees entre 1959 et 1961 Un nombre consideacuterable de flans et de barres en bronze a aussi eacuteteacute trouveacute en 1970 (fig 1) Les monnaies nrsquoeacutetaient pas nettoyeacutees au moment de la fouille et la premiegravere mention des flans deacutecouverts agrave Pella apparaicirct dans le rapport des fouilles de Ch Makaronas en 19713 Une premiegravere preacutesentation de lrsquoatelier a eacuteteacute reacutealiseacutee par Mando Oeconomides au cinquiegraveme colloque sur la Maceacutedoine antique en 19894 Le catalogue de lrsquoensemble du mateacuteriel provenant de lrsquoatelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella a eacuteteacute publieacute reacutecemment5 Drsquoapregraves Strabon Pella eacutetait le marcheacute central de la Maceacutedoine sous les rois6 Pendant la peacuteriode de la province de Maceacutedoine se trouvait agrave Pella la reacutesidence du gouverneur romain tregraves probablement jusqursquoagrave la destruction de la ville au deacutebut du ier siegravecle aC car une inscription teacutemoigne que le gouverneur de la province en 119-118 aC a demandeacute aux technites de lrsquoIsthme drsquoenvoyer une ambassade agrave Pella pour qursquoil puisse reacutegler leurs affaires avec les technites drsquoAthegravenes7

1 IG II 2 1424a l 119 1469 l 106-108 1471 l 54-562 ID 1443 l 503 Makaronas 1971 3974 Oeconomides 19935 Oeconomides amp Kourempanas 20076 Str 72015-167 Syll3 705

Je voudrais remercier tout drsquoabord Mando Oeconomides directrice honoraire du Museacutee Numismatique drsquoAthegravenes qui mrsquoa proposeacute drsquoeacutetudier avec elle le mateacuteriel Despina Eugenidou et Eva Apostolou qui mrsquoont donneacute lrsquoautorisation de reacutealiser des analyses de meacutetal Despina Papaconstantinou-Diamantourou et Petros Themelis qui avaient participeacute aux fouilles de Charalambos Makaronas agrave Pella et mrsquoont donneacute des informations importantes pour cette eacutetude Je voudrais en mecircme temps remercier Veacuteronique Chankowski et tous les organisateurs de ce colloque

334Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Parmi les quelques ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes on distingue lrsquoatelier de lrsquoagora drsquoAthegravenes lrsquoatelier de lrsquoagora de Thessalonique et lrsquoatelier de lrsquoagora de Thasos Agrave Athegravenes un atelier moneacutetaire a eacuteteacute fouilleacute au sud de lrsquoagora de la ville identifieacute par la deacutecouverte des flans de bronze non frappeacutes Ces rondelles eacutepaisses grossiegraverement tailleacutees au ciseau eacutetaient accompagneacutees de morceaux de barres de mecircme diamegravetre Avant drsquoecirctre soumises agrave lrsquoaction des coins les rondelles devaient ecirctre aplaties au marteau jusqursquoau diamegravetre souhaiteacute et chauffeacutees Les flans les mieux conserveacutes sont associeacutes au monnayage de la ville agrave la fin du ier siegravecle car ils contiennent une grande proportion de plomb8 La corrosion de la grande majoriteacute des flans ne permet pas drsquoeacutetudier leur poids et leur taille Dans la publication la plus reacutecente de lrsquoatelier le directeur des fouilles John Camp soutient que

8 Kroll 1993 292-295

Fig 1 Bacirctonnets (n 1-3) et flans (n 4-11) de lrsquoatelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella (cl de lrsquoauteur)

335U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

lrsquoatelier eacutetait en fonction du ive siegravecle au ier siegravecle aC9 Agrave Thasos lrsquoatelier moneacutetaire a eacuteteacute localiseacute au sud de lrsquoagora sous les ruines drsquoune basilique paleacuteochreacutetienne10 Agrave Thessalonique un atelier moneacutetaire qui date du iiie siegravecle pC a eacuteteacute deacutecouvert pregraves de lrsquoagora romaine11 Ici la maniegravere de fabriquer les flans moneacutetaires consistait agrave couler le meacutetal fondu dans des moules

Le mateacuteriel de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaLrsquoatelier de lrsquoagora de Pella nous a donneacute le mateacuteriel le plus abondant parmi les ateliers deacutejagrave fouilleacutes

(fig 2) Cela est ducirc au fait que lrsquoatelier de Pella fut deacutetruit deux fois alors qursquoil eacutetait en fonction En eacutetudiant la stratigraphie de la fouille de Pella on peut distinguer deux couches La premiegravere date du deacutebut du ier siegravecle aC et marque lrsquoabandon du site La deuxiegraveme couche appartient agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle Dans la premiegravere couche de lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute trouveacutes des morceaux de meacutetal des barres en bronze et des flans appartenant au monnayage de Pella sous la peacuteriode de la province romaine de Maceacutedoine Des analyses du meacutetal drsquoune partie de flans reacutealiseacutes reacutecemment au centre ldquoDemokritosrdquo montrent aussi que leur composition est tregraves proche des monnaies au nom de Pella12

Dans une deuxiegraveme couche agrave lrsquoouest de lrsquoicirclot 3 et agrave lrsquoest de lrsquoicirclot 5 a eacuteteacute trouveacute un nombre de flans qui se diffeacuterencient par leur diamegravetre et leurs poids (fig 3) Le seul monnayage auquel ils peuvent ecirctre compareacutes est celui aux types tecircte drsquoHeacuteliosfoudre et Heacuteraclegravesharpeacute portant la leacutegende ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Les deux types appartiennent agrave la mecircme seacuterie moneacutetaire car ils utilisent les mecircmes monogrammes13 Dans la mecircme couche de lrsquoicirclot 5 ont eacuteteacute trouveacutees des piegraveces de ces types Cette couche correspond agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle suite agrave laquelle un nombre important de flans a eacuteteacute enterreacute sous lrsquoicirclot 3 ougrave se trouvait lrsquoatelier et sous lrsquoicirclot 5 voisin Cette couche correspond peut-ecirctre agrave la destruction de la ville pendant lrsquoeacutecrasement de la reacutevolte de Philippe VI-Andriscos agrave qui ce monnayage pourrait bien ecirctre attribueacute Aucun autre monnayage royal maceacutedonien ne comporte des bronzes aussi lourds que les piegraveces du type Heacuteliosfoudre Ce type apparaicirct pour la premiegravere fois dans le monnayage des rois Maceacutedoniens Deux monnaies du type Heacuteraclegravesharpeacute frappeacutes sur des monnaies au nom des Maceacutedoniens qui datent apregraves 168 aC nous permettent drsquoattribuer les deux types agrave Philippe VI14 Les analyses de meacutetal15 et le teacutemoignage des treacutesors moneacutetaires16 soutiennent aussi lrsquoattribution de ces types agrave Philippe VI

Lrsquoemplacement de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaUn deuxiegraveme atelier moneacutetaire se trouvait sur lrsquoacropole de Pella dans le palais des rois Maceacutedoniens preacutesenteacute

par Pavlos Chryssostomou au colloque sur le travail archeacuteologique en Maceacutedoine et en Thrace en 200917 On peut penser que suite agrave lrsquoabolition de la monarchie par les Romains en 168 aC lrsquoatelier moneacutetaire srsquoest installeacute sur lrsquoagora de la ville On ne peut pas soutenir que lrsquoatelier moneacutetaire du palais et lrsquoatelier moneacutetaire de lrsquoagora fonctionnaient en mecircme temps lrsquoun frappant des monnaies royales et lrsquoautre des monnaies au nom de la citeacute car les premiegraveres eacutemissions au nom de Pella portent la tecircte de Rome

9 Camp amp Kroll 200110 Picard sous presse11 Velenis 199612 Oeconomides amp Kourempanas 2007 23813 Mamroth 1932 n 24-2514 Touratsoglou 1993 75 n 19 Gaebler 1897 175 pl VI n 17 Mamroth 1932 pl VII n1515 Kourempanas 200816 IGCH 555 Dukat amp Mirnik 1986 CH 9230 et 231 17 Chryssostomou sous presse

336Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Les monnaies frappeacutees par la ville de Pella sous la peacuteriode de la province de Maceacutedoine eacutetaient toutes en bronze18 Les monnaies royales maceacutedoniennes en argent eacutetaient remplaceacutees par des teacutetradrachmes stephaneacutephores atheacuteniens19 et par des deniers romains20 qui sont trouveacutes dans la derniegravere couche de destruction de la ville avec des monnaies de bronze au nom de Pella

18 Oeconomides amp Kourempanas 2007 230-23119 Callatayuml 1991-9220 Oeconomides amp Kourempanas 2007 237 n108

Fig 2 Deux des premiegraveres eacutemissions au nom de Pella (n 1-2) flan et monnaie de Pella trouveacutes ensemble pendant les fouilles de lrsquoicirclot 3 (n 3-4)(cl de lrsquoauteur)

337U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Fig 3 Flans (n 1-6) et monnaies (n 7-8) trouveacutes dans la deuxiegraveme couche de lrsquoicirclot 5 (cl de lrsquoauteur)

338Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Quand Ch Makaronas fit mention pour la premiegravere fois des flans trouveacutes dans lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles de Pella (fig 4) il nota que les bacirctiments fouilleacutes nrsquoeacutetaient pas des maisons mais des bacirctiments publics sans qursquoil puisse toutefois deacuteterminer leur usage preacutecis21 La deacutecouverte drsquoun four meacutetallurgique et de la majoriteacute des flans dans lrsquoicirclot 3 amegravene agrave y localiser lrsquoatelier moneacutetaire On ne sait pas srsquoil existait un lieu particulier pour abriter lrsquoatelier moneacutetaire ou si la frappe des monnaies se faisait en un local qui avait aussi drsquoautres emplois comme crsquoest le cas pour drsquoautres ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes22 Dans les icirclots 2 4 et 6 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute deacutecouverts des ateliers de potiers et de bronziers qui ont eacuteteacute mis en rapport avec lrsquoagora car ils sont au sud de lrsquoagora et se diffeacuterencient des autres icirclots par leur taille et leur position23 Sur lrsquoicirclot 4 situeacute entre lrsquoagora et lrsquoicirclot 3 ougrave Ch Makaronas note la deacutecouverte drsquoun grand nombre drsquoobjets en meacutetal le fouilleur a trouveacute des poids un sceau portant lrsquoinscription ΠΕΛΛΗΣ ΠΟΛΙΤΑΡΧΩΝ et un sekoma des agoranomes de la ville en marbre En srsquoappuyant sur ces trouvailles Despina Papakonstantinou-Diamantourou conclut qursquoil srsquoagissait drsquoun bacirctiment public24 Lrsquoicirclot 3 dont les bacirctiments ont drsquoapregraves Charalambos Makaronas un caractegravere public semble aussi avoir eacuteteacute lieacute aux fonctions de lrsquoagora de Pella et crsquoest lagrave qursquoeacutetaient frappeacutees les monnaies au nom de la citeacute

21 Makaronas 1971 39722 Oeconomides 1993 114723 Siganidou 1990 16824 Papakonstantinou-Diamantourou 1993 1193

339U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de PellaFig 4 Plan du secteur I des fouilles de Pella (Archeologiki Ephimeris 2007 p 240 fig ndeg 6)

Bibliographie geacuteneacuterale

Abbasoğlu H (2001) ldquoThe founding of Perge and its development in Hellenistic and Roman periodsrdquo in Parrish 2001a 173-185Adam-Veacuteleacuteni P (1988) ldquoEine Werkstatt fuumlr Reliefgefaumlszlige in Petres W Macedoniardquo in Akten 1990 384-385mdash (1991) ldquoΠέτρες 1991 Τρία νέα ευρήματαrdquo AEMTh 5 75-82mdash (1995) ldquoΠέτρες 1995 η συνοικία της κρήνηςrdquo AEMTh 9 15-23mdash (1996) ldquoΠέτρες Φλώρινας δώδεκα χρόνια ανασκαφήςrdquo AEMTh 10A 1-22mdash (1997a) ldquoΠλαστικός ηθμός από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Μνήμη Ανδρόνικου 1-6mdash (1997b) ldquoΠέτρες Φλώρινας Πρώτη προσέγγιση στην τοπική κεραμική παραγωγήrdquo in Επιστημονική Συνάντηση IV 138-154mdash (1998) Πέτρες Φλώρινας Περιήγηση σε μια ελληνιστική πόλη Petres of Florina A walk around to a Hellenistic city Thessaloniquemdash (2000a) ldquoPetres of Florina A Hypothetical Account of a Foundation and a Destructionrdquo in Koumlrner et al 2000 147-157 mdash (2000b) ldquoΝομισματικοί θησαυροί από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2000c 127-155mdash (2003a) ldquoThessaloniki history and town planningrdquo in Grammenos 2003 121-176mdash (2003b) ldquoEntertainment and arts in Thessalonikirdquo in Grammenos 2003 263-281mdash (2008a) ldquoFrom nomadic life to urban constitution Cities in the Kingdom of Macedoniardquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008b 10-17mdash (2009a) ldquoΑγροικίες στη Μακεδονία οι απαρχές της ldquoφεουδαρχίαςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni amp Tzanavari 2009 1-23mdash (2009b) ldquoΣιδερένια αντικείμενα από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Ignatiadou 2009 87-96mdash (agrave paraicirctre a) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την ελληνιστική πόλη των Φερώνrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIImdash (agrave paraicirctre b) ldquoFigurines en terre cuite de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florina (Maceacutedoine Ouest)rdquo in Muller amp Lafli (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoObjets en meacutetal de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florinardquo in Blondeacute (agrave paraicirctre)Adam-Veacuteleacuteni P et G Veacuteleacutenis (1988) ldquoΗ ελληνιστική πόλη των Πετρών Ανασκαφικές παρατηρήσειςrdquo AEMTh 2 5-17Adam-Veacuteleacuteni P et K Tzanavari dir (2009) 20 Χρόνια Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη Thessaloniquemdash dir (2000c) Το νόμισμα στο μακεδονικό χώρο Πρακτικά Β΄επιστημονικής συνάντησης νομισματοκοπεία κυκλοφορία εικονογραφία

ιστορία Αρχαίοι βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι Θεσσαλονίκη 15-17 Μαΐου 1998 Αρχαία Αγορά Ovolos 4 Thessalonique mdash dir (2001) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης Πρακτικά Διημερίδας ndash εργασίες ετών 1989-1999 Thessaloniquemdash dir (2008b) Kalindoia an ancient city in Macedonia Temporary Exhibition Catalogue ThessaloniqueAdam-Veacuteleacuteni P P Georgaki H Zografou V Kalavria K Boli et G Skiadaresis (1996) ldquoΑρχαία αγορά Θεσσαλονίκης η στρωματογραφία

και τα κινητά ευρήματαrdquo AEMTh 10B 501-523Adam-Veacuteleacuteni P P Georgaki V Kalavria et K Boli (2000) ldquoΚλειστά σύνολα ελληνιστικών χρόνων από την αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση V 275-297Adam J-P (1999) Roman Building Materials and Techniques LondresAdams J N (1982) The Latin Sexual Vocabulary LondresAger S et R Faber dir (2012 agrave paraicirctre) Belonging and Isolation in the Hellenistic World TorontoAkamatis I M (1994a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 4 231-247mdash (1995) ldquoΑγορά Πέλλας 1995rdquo AEMTh 9 95-104mdash (1987a) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo in Πέλλα 19-21mdash (1987b) ldquoΞάνθος Δημητρίου και Αμαδίκας υιόςrdquo in Karra 1987 13-32mdash (1987c) ldquoΝομισματικός θησαυρός από την αγορά της Πέλλας Γενικά συμπεράσμα ταrdquo AEMTh 1 125-136mdash (1988a) in Αρχαία Μακεδονία Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία (Melbourne Brisbane Sydney) απο τον

Νοέμβριο 1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 322-327 et 337 n 279-287 et 293mdash (1988b) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 2 75-90mdash (1989a) ldquoΠρόσθετα ανασκαφικά στοιχεία για τη χρονολόγηση της καταστροφής της Αγοράς της Πέλλαςrdquo Egnatia 1 171-193mdash (1989b) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1989rdquo AEMTh 3 75-90mdash (1990a) ldquoΑνασκαφή αγοράς Πέλλαςrdquo Egnatia 2 423-434mdash (1990b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλας Τα πρώτα αρχαιολογικά συμπεράσματαrdquo in Petridis 1990 175-185mdash (1990c) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 4 143-154mdash (1992) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1991-1992rdquo AEMTh 6 111-125mdash (1993a) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1993rdquo AEMTh 7 183-194mdash (1993b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Ελληνικός Πολιτισμός 256-263mdash (1993b) Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα Συμβολή στη μελέτη της ελληνι στικής κεραμικής Athegravenesmdash (1994b) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo AEMTh 8 47-52mdash (1996) ldquoSpolium Homericum Pellense Lewnccedilida crhst)w mnccedilhmhj cccedilarinrdquo Tekmeria 2 1-7mdash (1997) ldquoΑγορά Πέλλας 1997rdquo AEMTh 11 205-213mdash (1998) ldquoΕμπόριο κρασιού στην Πέλλα πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνωνrdquo in Αμπελοοινική ιστορία 31-44mdash (1999a) ldquoΑγορά Πέλλας 15 χρονιά αρχαιολογικής έρευναςrdquo Ancient Macedonia VI Thessalonique 23-43mdash (1999b) ldquoΗ ανασκαφή της αγοράς της Πέλλας κατά το 1998 και 1999rdquo AEMTh 13 473-490mdash (2000a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 5 257-281

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

334Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Parmi les quelques ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes on distingue lrsquoatelier de lrsquoagora drsquoAthegravenes lrsquoatelier de lrsquoagora de Thessalonique et lrsquoatelier de lrsquoagora de Thasos Agrave Athegravenes un atelier moneacutetaire a eacuteteacute fouilleacute au sud de lrsquoagora de la ville identifieacute par la deacutecouverte des flans de bronze non frappeacutes Ces rondelles eacutepaisses grossiegraverement tailleacutees au ciseau eacutetaient accompagneacutees de morceaux de barres de mecircme diamegravetre Avant drsquoecirctre soumises agrave lrsquoaction des coins les rondelles devaient ecirctre aplaties au marteau jusqursquoau diamegravetre souhaiteacute et chauffeacutees Les flans les mieux conserveacutes sont associeacutes au monnayage de la ville agrave la fin du ier siegravecle car ils contiennent une grande proportion de plomb8 La corrosion de la grande majoriteacute des flans ne permet pas drsquoeacutetudier leur poids et leur taille Dans la publication la plus reacutecente de lrsquoatelier le directeur des fouilles John Camp soutient que

8 Kroll 1993 292-295

Fig 1 Bacirctonnets (n 1-3) et flans (n 4-11) de lrsquoatelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella (cl de lrsquoauteur)

335U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

lrsquoatelier eacutetait en fonction du ive siegravecle au ier siegravecle aC9 Agrave Thasos lrsquoatelier moneacutetaire a eacuteteacute localiseacute au sud de lrsquoagora sous les ruines drsquoune basilique paleacuteochreacutetienne10 Agrave Thessalonique un atelier moneacutetaire qui date du iiie siegravecle pC a eacuteteacute deacutecouvert pregraves de lrsquoagora romaine11 Ici la maniegravere de fabriquer les flans moneacutetaires consistait agrave couler le meacutetal fondu dans des moules

Le mateacuteriel de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaLrsquoatelier de lrsquoagora de Pella nous a donneacute le mateacuteriel le plus abondant parmi les ateliers deacutejagrave fouilleacutes

(fig 2) Cela est ducirc au fait que lrsquoatelier de Pella fut deacutetruit deux fois alors qursquoil eacutetait en fonction En eacutetudiant la stratigraphie de la fouille de Pella on peut distinguer deux couches La premiegravere date du deacutebut du ier siegravecle aC et marque lrsquoabandon du site La deuxiegraveme couche appartient agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle Dans la premiegravere couche de lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute trouveacutes des morceaux de meacutetal des barres en bronze et des flans appartenant au monnayage de Pella sous la peacuteriode de la province romaine de Maceacutedoine Des analyses du meacutetal drsquoune partie de flans reacutealiseacutes reacutecemment au centre ldquoDemokritosrdquo montrent aussi que leur composition est tregraves proche des monnaies au nom de Pella12

Dans une deuxiegraveme couche agrave lrsquoouest de lrsquoicirclot 3 et agrave lrsquoest de lrsquoicirclot 5 a eacuteteacute trouveacute un nombre de flans qui se diffeacuterencient par leur diamegravetre et leurs poids (fig 3) Le seul monnayage auquel ils peuvent ecirctre compareacutes est celui aux types tecircte drsquoHeacuteliosfoudre et Heacuteraclegravesharpeacute portant la leacutegende ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Les deux types appartiennent agrave la mecircme seacuterie moneacutetaire car ils utilisent les mecircmes monogrammes13 Dans la mecircme couche de lrsquoicirclot 5 ont eacuteteacute trouveacutees des piegraveces de ces types Cette couche correspond agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle suite agrave laquelle un nombre important de flans a eacuteteacute enterreacute sous lrsquoicirclot 3 ougrave se trouvait lrsquoatelier et sous lrsquoicirclot 5 voisin Cette couche correspond peut-ecirctre agrave la destruction de la ville pendant lrsquoeacutecrasement de la reacutevolte de Philippe VI-Andriscos agrave qui ce monnayage pourrait bien ecirctre attribueacute Aucun autre monnayage royal maceacutedonien ne comporte des bronzes aussi lourds que les piegraveces du type Heacuteliosfoudre Ce type apparaicirct pour la premiegravere fois dans le monnayage des rois Maceacutedoniens Deux monnaies du type Heacuteraclegravesharpeacute frappeacutes sur des monnaies au nom des Maceacutedoniens qui datent apregraves 168 aC nous permettent drsquoattribuer les deux types agrave Philippe VI14 Les analyses de meacutetal15 et le teacutemoignage des treacutesors moneacutetaires16 soutiennent aussi lrsquoattribution de ces types agrave Philippe VI

Lrsquoemplacement de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaUn deuxiegraveme atelier moneacutetaire se trouvait sur lrsquoacropole de Pella dans le palais des rois Maceacutedoniens preacutesenteacute

par Pavlos Chryssostomou au colloque sur le travail archeacuteologique en Maceacutedoine et en Thrace en 200917 On peut penser que suite agrave lrsquoabolition de la monarchie par les Romains en 168 aC lrsquoatelier moneacutetaire srsquoest installeacute sur lrsquoagora de la ville On ne peut pas soutenir que lrsquoatelier moneacutetaire du palais et lrsquoatelier moneacutetaire de lrsquoagora fonctionnaient en mecircme temps lrsquoun frappant des monnaies royales et lrsquoautre des monnaies au nom de la citeacute car les premiegraveres eacutemissions au nom de Pella portent la tecircte de Rome

9 Camp amp Kroll 200110 Picard sous presse11 Velenis 199612 Oeconomides amp Kourempanas 2007 23813 Mamroth 1932 n 24-2514 Touratsoglou 1993 75 n 19 Gaebler 1897 175 pl VI n 17 Mamroth 1932 pl VII n1515 Kourempanas 200816 IGCH 555 Dukat amp Mirnik 1986 CH 9230 et 231 17 Chryssostomou sous presse

336Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Les monnaies frappeacutees par la ville de Pella sous la peacuteriode de la province de Maceacutedoine eacutetaient toutes en bronze18 Les monnaies royales maceacutedoniennes en argent eacutetaient remplaceacutees par des teacutetradrachmes stephaneacutephores atheacuteniens19 et par des deniers romains20 qui sont trouveacutes dans la derniegravere couche de destruction de la ville avec des monnaies de bronze au nom de Pella

18 Oeconomides amp Kourempanas 2007 230-23119 Callatayuml 1991-9220 Oeconomides amp Kourempanas 2007 237 n108

Fig 2 Deux des premiegraveres eacutemissions au nom de Pella (n 1-2) flan et monnaie de Pella trouveacutes ensemble pendant les fouilles de lrsquoicirclot 3 (n 3-4)(cl de lrsquoauteur)

337U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Fig 3 Flans (n 1-6) et monnaies (n 7-8) trouveacutes dans la deuxiegraveme couche de lrsquoicirclot 5 (cl de lrsquoauteur)

338Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Quand Ch Makaronas fit mention pour la premiegravere fois des flans trouveacutes dans lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles de Pella (fig 4) il nota que les bacirctiments fouilleacutes nrsquoeacutetaient pas des maisons mais des bacirctiments publics sans qursquoil puisse toutefois deacuteterminer leur usage preacutecis21 La deacutecouverte drsquoun four meacutetallurgique et de la majoriteacute des flans dans lrsquoicirclot 3 amegravene agrave y localiser lrsquoatelier moneacutetaire On ne sait pas srsquoil existait un lieu particulier pour abriter lrsquoatelier moneacutetaire ou si la frappe des monnaies se faisait en un local qui avait aussi drsquoautres emplois comme crsquoest le cas pour drsquoautres ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes22 Dans les icirclots 2 4 et 6 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute deacutecouverts des ateliers de potiers et de bronziers qui ont eacuteteacute mis en rapport avec lrsquoagora car ils sont au sud de lrsquoagora et se diffeacuterencient des autres icirclots par leur taille et leur position23 Sur lrsquoicirclot 4 situeacute entre lrsquoagora et lrsquoicirclot 3 ougrave Ch Makaronas note la deacutecouverte drsquoun grand nombre drsquoobjets en meacutetal le fouilleur a trouveacute des poids un sceau portant lrsquoinscription ΠΕΛΛΗΣ ΠΟΛΙΤΑΡΧΩΝ et un sekoma des agoranomes de la ville en marbre En srsquoappuyant sur ces trouvailles Despina Papakonstantinou-Diamantourou conclut qursquoil srsquoagissait drsquoun bacirctiment public24 Lrsquoicirclot 3 dont les bacirctiments ont drsquoapregraves Charalambos Makaronas un caractegravere public semble aussi avoir eacuteteacute lieacute aux fonctions de lrsquoagora de Pella et crsquoest lagrave qursquoeacutetaient frappeacutees les monnaies au nom de la citeacute

21 Makaronas 1971 39722 Oeconomides 1993 114723 Siganidou 1990 16824 Papakonstantinou-Diamantourou 1993 1193

339U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de PellaFig 4 Plan du secteur I des fouilles de Pella (Archeologiki Ephimeris 2007 p 240 fig ndeg 6)

Bibliographie geacuteneacuterale

Abbasoğlu H (2001) ldquoThe founding of Perge and its development in Hellenistic and Roman periodsrdquo in Parrish 2001a 173-185Adam-Veacuteleacuteni P (1988) ldquoEine Werkstatt fuumlr Reliefgefaumlszlige in Petres W Macedoniardquo in Akten 1990 384-385mdash (1991) ldquoΠέτρες 1991 Τρία νέα ευρήματαrdquo AEMTh 5 75-82mdash (1995) ldquoΠέτρες 1995 η συνοικία της κρήνηςrdquo AEMTh 9 15-23mdash (1996) ldquoΠέτρες Φλώρινας δώδεκα χρόνια ανασκαφήςrdquo AEMTh 10A 1-22mdash (1997a) ldquoΠλαστικός ηθμός από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Μνήμη Ανδρόνικου 1-6mdash (1997b) ldquoΠέτρες Φλώρινας Πρώτη προσέγγιση στην τοπική κεραμική παραγωγήrdquo in Επιστημονική Συνάντηση IV 138-154mdash (1998) Πέτρες Φλώρινας Περιήγηση σε μια ελληνιστική πόλη Petres of Florina A walk around to a Hellenistic city Thessaloniquemdash (2000a) ldquoPetres of Florina A Hypothetical Account of a Foundation and a Destructionrdquo in Koumlrner et al 2000 147-157 mdash (2000b) ldquoΝομισματικοί θησαυροί από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2000c 127-155mdash (2003a) ldquoThessaloniki history and town planningrdquo in Grammenos 2003 121-176mdash (2003b) ldquoEntertainment and arts in Thessalonikirdquo in Grammenos 2003 263-281mdash (2008a) ldquoFrom nomadic life to urban constitution Cities in the Kingdom of Macedoniardquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008b 10-17mdash (2009a) ldquoΑγροικίες στη Μακεδονία οι απαρχές της ldquoφεουδαρχίαςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni amp Tzanavari 2009 1-23mdash (2009b) ldquoΣιδερένια αντικείμενα από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Ignatiadou 2009 87-96mdash (agrave paraicirctre a) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την ελληνιστική πόλη των Φερώνrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIImdash (agrave paraicirctre b) ldquoFigurines en terre cuite de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florina (Maceacutedoine Ouest)rdquo in Muller amp Lafli (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoObjets en meacutetal de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florinardquo in Blondeacute (agrave paraicirctre)Adam-Veacuteleacuteni P et G Veacuteleacutenis (1988) ldquoΗ ελληνιστική πόλη των Πετρών Ανασκαφικές παρατηρήσειςrdquo AEMTh 2 5-17Adam-Veacuteleacuteni P et K Tzanavari dir (2009) 20 Χρόνια Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη Thessaloniquemdash dir (2000c) Το νόμισμα στο μακεδονικό χώρο Πρακτικά Β΄επιστημονικής συνάντησης νομισματοκοπεία κυκλοφορία εικονογραφία

ιστορία Αρχαίοι βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι Θεσσαλονίκη 15-17 Μαΐου 1998 Αρχαία Αγορά Ovolos 4 Thessalonique mdash dir (2001) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης Πρακτικά Διημερίδας ndash εργασίες ετών 1989-1999 Thessaloniquemdash dir (2008b) Kalindoia an ancient city in Macedonia Temporary Exhibition Catalogue ThessaloniqueAdam-Veacuteleacuteni P P Georgaki H Zografou V Kalavria K Boli et G Skiadaresis (1996) ldquoΑρχαία αγορά Θεσσαλονίκης η στρωματογραφία

και τα κινητά ευρήματαrdquo AEMTh 10B 501-523Adam-Veacuteleacuteni P P Georgaki V Kalavria et K Boli (2000) ldquoΚλειστά σύνολα ελληνιστικών χρόνων από την αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση V 275-297Adam J-P (1999) Roman Building Materials and Techniques LondresAdams J N (1982) The Latin Sexual Vocabulary LondresAger S et R Faber dir (2012 agrave paraicirctre) Belonging and Isolation in the Hellenistic World TorontoAkamatis I M (1994a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 4 231-247mdash (1995) ldquoΑγορά Πέλλας 1995rdquo AEMTh 9 95-104mdash (1987a) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo in Πέλλα 19-21mdash (1987b) ldquoΞάνθος Δημητρίου και Αμαδίκας υιόςrdquo in Karra 1987 13-32mdash (1987c) ldquoΝομισματικός θησαυρός από την αγορά της Πέλλας Γενικά συμπεράσμα ταrdquo AEMTh 1 125-136mdash (1988a) in Αρχαία Μακεδονία Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία (Melbourne Brisbane Sydney) απο τον

Νοέμβριο 1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 322-327 et 337 n 279-287 et 293mdash (1988b) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 2 75-90mdash (1989a) ldquoΠρόσθετα ανασκαφικά στοιχεία για τη χρονολόγηση της καταστροφής της Αγοράς της Πέλλαςrdquo Egnatia 1 171-193mdash (1989b) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1989rdquo AEMTh 3 75-90mdash (1990a) ldquoΑνασκαφή αγοράς Πέλλαςrdquo Egnatia 2 423-434mdash (1990b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλας Τα πρώτα αρχαιολογικά συμπεράσματαrdquo in Petridis 1990 175-185mdash (1990c) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 4 143-154mdash (1992) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1991-1992rdquo AEMTh 6 111-125mdash (1993a) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1993rdquo AEMTh 7 183-194mdash (1993b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Ελληνικός Πολιτισμός 256-263mdash (1993b) Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα Συμβολή στη μελέτη της ελληνι στικής κεραμικής Athegravenesmdash (1994b) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo AEMTh 8 47-52mdash (1996) ldquoSpolium Homericum Pellense Lewnccedilida crhst)w mnccedilhmhj cccedilarinrdquo Tekmeria 2 1-7mdash (1997) ldquoΑγορά Πέλλας 1997rdquo AEMTh 11 205-213mdash (1998) ldquoΕμπόριο κρασιού στην Πέλλα πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνωνrdquo in Αμπελοοινική ιστορία 31-44mdash (1999a) ldquoΑγορά Πέλλας 15 χρονιά αρχαιολογικής έρευναςrdquo Ancient Macedonia VI Thessalonique 23-43mdash (1999b) ldquoΗ ανασκαφή της αγοράς της Πέλλας κατά το 1998 και 1999rdquo AEMTh 13 473-490mdash (2000a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 5 257-281

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

335U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

lrsquoatelier eacutetait en fonction du ive siegravecle au ier siegravecle aC9 Agrave Thasos lrsquoatelier moneacutetaire a eacuteteacute localiseacute au sud de lrsquoagora sous les ruines drsquoune basilique paleacuteochreacutetienne10 Agrave Thessalonique un atelier moneacutetaire qui date du iiie siegravecle pC a eacuteteacute deacutecouvert pregraves de lrsquoagora romaine11 Ici la maniegravere de fabriquer les flans moneacutetaires consistait agrave couler le meacutetal fondu dans des moules

Le mateacuteriel de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaLrsquoatelier de lrsquoagora de Pella nous a donneacute le mateacuteriel le plus abondant parmi les ateliers deacutejagrave fouilleacutes

(fig 2) Cela est ducirc au fait que lrsquoatelier de Pella fut deacutetruit deux fois alors qursquoil eacutetait en fonction En eacutetudiant la stratigraphie de la fouille de Pella on peut distinguer deux couches La premiegravere date du deacutebut du ier siegravecle aC et marque lrsquoabandon du site La deuxiegraveme couche appartient agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle Dans la premiegravere couche de lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute trouveacutes des morceaux de meacutetal des barres en bronze et des flans appartenant au monnayage de Pella sous la peacuteriode de la province romaine de Maceacutedoine Des analyses du meacutetal drsquoune partie de flans reacutealiseacutes reacutecemment au centre ldquoDemokritosrdquo montrent aussi que leur composition est tregraves proche des monnaies au nom de Pella12

Dans une deuxiegraveme couche agrave lrsquoouest de lrsquoicirclot 3 et agrave lrsquoest de lrsquoicirclot 5 a eacuteteacute trouveacute un nombre de flans qui se diffeacuterencient par leur diamegravetre et leurs poids (fig 3) Le seul monnayage auquel ils peuvent ecirctre compareacutes est celui aux types tecircte drsquoHeacuteliosfoudre et Heacuteraclegravesharpeacute portant la leacutegende ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Les deux types appartiennent agrave la mecircme seacuterie moneacutetaire car ils utilisent les mecircmes monogrammes13 Dans la mecircme couche de lrsquoicirclot 5 ont eacuteteacute trouveacutees des piegraveces de ces types Cette couche correspond agrave une destruction de la ville anteacuterieure agrave celle du ier siegravecle suite agrave laquelle un nombre important de flans a eacuteteacute enterreacute sous lrsquoicirclot 3 ougrave se trouvait lrsquoatelier et sous lrsquoicirclot 5 voisin Cette couche correspond peut-ecirctre agrave la destruction de la ville pendant lrsquoeacutecrasement de la reacutevolte de Philippe VI-Andriscos agrave qui ce monnayage pourrait bien ecirctre attribueacute Aucun autre monnayage royal maceacutedonien ne comporte des bronzes aussi lourds que les piegraveces du type Heacuteliosfoudre Ce type apparaicirct pour la premiegravere fois dans le monnayage des rois Maceacutedoniens Deux monnaies du type Heacuteraclegravesharpeacute frappeacutes sur des monnaies au nom des Maceacutedoniens qui datent apregraves 168 aC nous permettent drsquoattribuer les deux types agrave Philippe VI14 Les analyses de meacutetal15 et le teacutemoignage des treacutesors moneacutetaires16 soutiennent aussi lrsquoattribution de ces types agrave Philippe VI

Lrsquoemplacement de lrsquoatelier moneacutetaire de PellaUn deuxiegraveme atelier moneacutetaire se trouvait sur lrsquoacropole de Pella dans le palais des rois Maceacutedoniens preacutesenteacute

par Pavlos Chryssostomou au colloque sur le travail archeacuteologique en Maceacutedoine et en Thrace en 200917 On peut penser que suite agrave lrsquoabolition de la monarchie par les Romains en 168 aC lrsquoatelier moneacutetaire srsquoest installeacute sur lrsquoagora de la ville On ne peut pas soutenir que lrsquoatelier moneacutetaire du palais et lrsquoatelier moneacutetaire de lrsquoagora fonctionnaient en mecircme temps lrsquoun frappant des monnaies royales et lrsquoautre des monnaies au nom de la citeacute car les premiegraveres eacutemissions au nom de Pella portent la tecircte de Rome

9 Camp amp Kroll 200110 Picard sous presse11 Velenis 199612 Oeconomides amp Kourempanas 2007 23813 Mamroth 1932 n 24-2514 Touratsoglou 1993 75 n 19 Gaebler 1897 175 pl VI n 17 Mamroth 1932 pl VII n1515 Kourempanas 200816 IGCH 555 Dukat amp Mirnik 1986 CH 9230 et 231 17 Chryssostomou sous presse

336Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Les monnaies frappeacutees par la ville de Pella sous la peacuteriode de la province de Maceacutedoine eacutetaient toutes en bronze18 Les monnaies royales maceacutedoniennes en argent eacutetaient remplaceacutees par des teacutetradrachmes stephaneacutephores atheacuteniens19 et par des deniers romains20 qui sont trouveacutes dans la derniegravere couche de destruction de la ville avec des monnaies de bronze au nom de Pella

18 Oeconomides amp Kourempanas 2007 230-23119 Callatayuml 1991-9220 Oeconomides amp Kourempanas 2007 237 n108

Fig 2 Deux des premiegraveres eacutemissions au nom de Pella (n 1-2) flan et monnaie de Pella trouveacutes ensemble pendant les fouilles de lrsquoicirclot 3 (n 3-4)(cl de lrsquoauteur)

337U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Fig 3 Flans (n 1-6) et monnaies (n 7-8) trouveacutes dans la deuxiegraveme couche de lrsquoicirclot 5 (cl de lrsquoauteur)

338Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Quand Ch Makaronas fit mention pour la premiegravere fois des flans trouveacutes dans lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles de Pella (fig 4) il nota que les bacirctiments fouilleacutes nrsquoeacutetaient pas des maisons mais des bacirctiments publics sans qursquoil puisse toutefois deacuteterminer leur usage preacutecis21 La deacutecouverte drsquoun four meacutetallurgique et de la majoriteacute des flans dans lrsquoicirclot 3 amegravene agrave y localiser lrsquoatelier moneacutetaire On ne sait pas srsquoil existait un lieu particulier pour abriter lrsquoatelier moneacutetaire ou si la frappe des monnaies se faisait en un local qui avait aussi drsquoautres emplois comme crsquoest le cas pour drsquoautres ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes22 Dans les icirclots 2 4 et 6 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute deacutecouverts des ateliers de potiers et de bronziers qui ont eacuteteacute mis en rapport avec lrsquoagora car ils sont au sud de lrsquoagora et se diffeacuterencient des autres icirclots par leur taille et leur position23 Sur lrsquoicirclot 4 situeacute entre lrsquoagora et lrsquoicirclot 3 ougrave Ch Makaronas note la deacutecouverte drsquoun grand nombre drsquoobjets en meacutetal le fouilleur a trouveacute des poids un sceau portant lrsquoinscription ΠΕΛΛΗΣ ΠΟΛΙΤΑΡΧΩΝ et un sekoma des agoranomes de la ville en marbre En srsquoappuyant sur ces trouvailles Despina Papakonstantinou-Diamantourou conclut qursquoil srsquoagissait drsquoun bacirctiment public24 Lrsquoicirclot 3 dont les bacirctiments ont drsquoapregraves Charalambos Makaronas un caractegravere public semble aussi avoir eacuteteacute lieacute aux fonctions de lrsquoagora de Pella et crsquoest lagrave qursquoeacutetaient frappeacutees les monnaies au nom de la citeacute

21 Makaronas 1971 39722 Oeconomides 1993 114723 Siganidou 1990 16824 Papakonstantinou-Diamantourou 1993 1193

339U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de PellaFig 4 Plan du secteur I des fouilles de Pella (Archeologiki Ephimeris 2007 p 240 fig ndeg 6)

Bibliographie geacuteneacuterale

Abbasoğlu H (2001) ldquoThe founding of Perge and its development in Hellenistic and Roman periodsrdquo in Parrish 2001a 173-185Adam-Veacuteleacuteni P (1988) ldquoEine Werkstatt fuumlr Reliefgefaumlszlige in Petres W Macedoniardquo in Akten 1990 384-385mdash (1991) ldquoΠέτρες 1991 Τρία νέα ευρήματαrdquo AEMTh 5 75-82mdash (1995) ldquoΠέτρες 1995 η συνοικία της κρήνηςrdquo AEMTh 9 15-23mdash (1996) ldquoΠέτρες Φλώρινας δώδεκα χρόνια ανασκαφήςrdquo AEMTh 10A 1-22mdash (1997a) ldquoΠλαστικός ηθμός από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Μνήμη Ανδρόνικου 1-6mdash (1997b) ldquoΠέτρες Φλώρινας Πρώτη προσέγγιση στην τοπική κεραμική παραγωγήrdquo in Επιστημονική Συνάντηση IV 138-154mdash (1998) Πέτρες Φλώρινας Περιήγηση σε μια ελληνιστική πόλη Petres of Florina A walk around to a Hellenistic city Thessaloniquemdash (2000a) ldquoPetres of Florina A Hypothetical Account of a Foundation and a Destructionrdquo in Koumlrner et al 2000 147-157 mdash (2000b) ldquoΝομισματικοί θησαυροί από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2000c 127-155mdash (2003a) ldquoThessaloniki history and town planningrdquo in Grammenos 2003 121-176mdash (2003b) ldquoEntertainment and arts in Thessalonikirdquo in Grammenos 2003 263-281mdash (2008a) ldquoFrom nomadic life to urban constitution Cities in the Kingdom of Macedoniardquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008b 10-17mdash (2009a) ldquoΑγροικίες στη Μακεδονία οι απαρχές της ldquoφεουδαρχίαςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni amp Tzanavari 2009 1-23mdash (2009b) ldquoΣιδερένια αντικείμενα από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Ignatiadou 2009 87-96mdash (agrave paraicirctre a) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την ελληνιστική πόλη των Φερώνrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIImdash (agrave paraicirctre b) ldquoFigurines en terre cuite de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florina (Maceacutedoine Ouest)rdquo in Muller amp Lafli (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoObjets en meacutetal de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florinardquo in Blondeacute (agrave paraicirctre)Adam-Veacuteleacuteni P et G Veacuteleacutenis (1988) ldquoΗ ελληνιστική πόλη των Πετρών Ανασκαφικές παρατηρήσειςrdquo AEMTh 2 5-17Adam-Veacuteleacuteni P et K Tzanavari dir (2009) 20 Χρόνια Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη Thessaloniquemdash dir (2000c) Το νόμισμα στο μακεδονικό χώρο Πρακτικά Β΄επιστημονικής συνάντησης νομισματοκοπεία κυκλοφορία εικονογραφία

ιστορία Αρχαίοι βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι Θεσσαλονίκη 15-17 Μαΐου 1998 Αρχαία Αγορά Ovolos 4 Thessalonique mdash dir (2001) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης Πρακτικά Διημερίδας ndash εργασίες ετών 1989-1999 Thessaloniquemdash dir (2008b) Kalindoia an ancient city in Macedonia Temporary Exhibition Catalogue ThessaloniqueAdam-Veacuteleacuteni P P Georgaki H Zografou V Kalavria K Boli et G Skiadaresis (1996) ldquoΑρχαία αγορά Θεσσαλονίκης η στρωματογραφία

και τα κινητά ευρήματαrdquo AEMTh 10B 501-523Adam-Veacuteleacuteni P P Georgaki V Kalavria et K Boli (2000) ldquoΚλειστά σύνολα ελληνιστικών χρόνων από την αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση V 275-297Adam J-P (1999) Roman Building Materials and Techniques LondresAdams J N (1982) The Latin Sexual Vocabulary LondresAger S et R Faber dir (2012 agrave paraicirctre) Belonging and Isolation in the Hellenistic World TorontoAkamatis I M (1994a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 4 231-247mdash (1995) ldquoΑγορά Πέλλας 1995rdquo AEMTh 9 95-104mdash (1987a) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo in Πέλλα 19-21mdash (1987b) ldquoΞάνθος Δημητρίου και Αμαδίκας υιόςrdquo in Karra 1987 13-32mdash (1987c) ldquoΝομισματικός θησαυρός από την αγορά της Πέλλας Γενικά συμπεράσμα ταrdquo AEMTh 1 125-136mdash (1988a) in Αρχαία Μακεδονία Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία (Melbourne Brisbane Sydney) απο τον

Νοέμβριο 1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 322-327 et 337 n 279-287 et 293mdash (1988b) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 2 75-90mdash (1989a) ldquoΠρόσθετα ανασκαφικά στοιχεία για τη χρονολόγηση της καταστροφής της Αγοράς της Πέλλαςrdquo Egnatia 1 171-193mdash (1989b) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1989rdquo AEMTh 3 75-90mdash (1990a) ldquoΑνασκαφή αγοράς Πέλλαςrdquo Egnatia 2 423-434mdash (1990b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλας Τα πρώτα αρχαιολογικά συμπεράσματαrdquo in Petridis 1990 175-185mdash (1990c) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 4 143-154mdash (1992) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1991-1992rdquo AEMTh 6 111-125mdash (1993a) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1993rdquo AEMTh 7 183-194mdash (1993b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Ελληνικός Πολιτισμός 256-263mdash (1993b) Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα Συμβολή στη μελέτη της ελληνι στικής κεραμικής Athegravenesmdash (1994b) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo AEMTh 8 47-52mdash (1996) ldquoSpolium Homericum Pellense Lewnccedilida crhst)w mnccedilhmhj cccedilarinrdquo Tekmeria 2 1-7mdash (1997) ldquoΑγορά Πέλλας 1997rdquo AEMTh 11 205-213mdash (1998) ldquoΕμπόριο κρασιού στην Πέλλα πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνωνrdquo in Αμπελοοινική ιστορία 31-44mdash (1999a) ldquoΑγορά Πέλλας 15 χρονιά αρχαιολογικής έρευναςrdquo Ancient Macedonia VI Thessalonique 23-43mdash (1999b) ldquoΗ ανασκαφή της αγοράς της Πέλλας κατά το 1998 και 1999rdquo AEMTh 13 473-490mdash (2000a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 5 257-281

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

336Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Les monnaies frappeacutees par la ville de Pella sous la peacuteriode de la province de Maceacutedoine eacutetaient toutes en bronze18 Les monnaies royales maceacutedoniennes en argent eacutetaient remplaceacutees par des teacutetradrachmes stephaneacutephores atheacuteniens19 et par des deniers romains20 qui sont trouveacutes dans la derniegravere couche de destruction de la ville avec des monnaies de bronze au nom de Pella

18 Oeconomides amp Kourempanas 2007 230-23119 Callatayuml 1991-9220 Oeconomides amp Kourempanas 2007 237 n108

Fig 2 Deux des premiegraveres eacutemissions au nom de Pella (n 1-2) flan et monnaie de Pella trouveacutes ensemble pendant les fouilles de lrsquoicirclot 3 (n 3-4)(cl de lrsquoauteur)

337U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Fig 3 Flans (n 1-6) et monnaies (n 7-8) trouveacutes dans la deuxiegraveme couche de lrsquoicirclot 5 (cl de lrsquoauteur)

338Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Quand Ch Makaronas fit mention pour la premiegravere fois des flans trouveacutes dans lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles de Pella (fig 4) il nota que les bacirctiments fouilleacutes nrsquoeacutetaient pas des maisons mais des bacirctiments publics sans qursquoil puisse toutefois deacuteterminer leur usage preacutecis21 La deacutecouverte drsquoun four meacutetallurgique et de la majoriteacute des flans dans lrsquoicirclot 3 amegravene agrave y localiser lrsquoatelier moneacutetaire On ne sait pas srsquoil existait un lieu particulier pour abriter lrsquoatelier moneacutetaire ou si la frappe des monnaies se faisait en un local qui avait aussi drsquoautres emplois comme crsquoest le cas pour drsquoautres ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes22 Dans les icirclots 2 4 et 6 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute deacutecouverts des ateliers de potiers et de bronziers qui ont eacuteteacute mis en rapport avec lrsquoagora car ils sont au sud de lrsquoagora et se diffeacuterencient des autres icirclots par leur taille et leur position23 Sur lrsquoicirclot 4 situeacute entre lrsquoagora et lrsquoicirclot 3 ougrave Ch Makaronas note la deacutecouverte drsquoun grand nombre drsquoobjets en meacutetal le fouilleur a trouveacute des poids un sceau portant lrsquoinscription ΠΕΛΛΗΣ ΠΟΛΙΤΑΡΧΩΝ et un sekoma des agoranomes de la ville en marbre En srsquoappuyant sur ces trouvailles Despina Papakonstantinou-Diamantourou conclut qursquoil srsquoagissait drsquoun bacirctiment public24 Lrsquoicirclot 3 dont les bacirctiments ont drsquoapregraves Charalambos Makaronas un caractegravere public semble aussi avoir eacuteteacute lieacute aux fonctions de lrsquoagora de Pella et crsquoest lagrave qursquoeacutetaient frappeacutees les monnaies au nom de la citeacute

21 Makaronas 1971 39722 Oeconomides 1993 114723 Siganidou 1990 16824 Papakonstantinou-Diamantourou 1993 1193

339U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de PellaFig 4 Plan du secteur I des fouilles de Pella (Archeologiki Ephimeris 2007 p 240 fig ndeg 6)

Bibliographie geacuteneacuterale

Abbasoğlu H (2001) ldquoThe founding of Perge and its development in Hellenistic and Roman periodsrdquo in Parrish 2001a 173-185Adam-Veacuteleacuteni P (1988) ldquoEine Werkstatt fuumlr Reliefgefaumlszlige in Petres W Macedoniardquo in Akten 1990 384-385mdash (1991) ldquoΠέτρες 1991 Τρία νέα ευρήματαrdquo AEMTh 5 75-82mdash (1995) ldquoΠέτρες 1995 η συνοικία της κρήνηςrdquo AEMTh 9 15-23mdash (1996) ldquoΠέτρες Φλώρινας δώδεκα χρόνια ανασκαφήςrdquo AEMTh 10A 1-22mdash (1997a) ldquoΠλαστικός ηθμός από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Μνήμη Ανδρόνικου 1-6mdash (1997b) ldquoΠέτρες Φλώρινας Πρώτη προσέγγιση στην τοπική κεραμική παραγωγήrdquo in Επιστημονική Συνάντηση IV 138-154mdash (1998) Πέτρες Φλώρινας Περιήγηση σε μια ελληνιστική πόλη Petres of Florina A walk around to a Hellenistic city Thessaloniquemdash (2000a) ldquoPetres of Florina A Hypothetical Account of a Foundation and a Destructionrdquo in Koumlrner et al 2000 147-157 mdash (2000b) ldquoΝομισματικοί θησαυροί από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2000c 127-155mdash (2003a) ldquoThessaloniki history and town planningrdquo in Grammenos 2003 121-176mdash (2003b) ldquoEntertainment and arts in Thessalonikirdquo in Grammenos 2003 263-281mdash (2008a) ldquoFrom nomadic life to urban constitution Cities in the Kingdom of Macedoniardquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008b 10-17mdash (2009a) ldquoΑγροικίες στη Μακεδονία οι απαρχές της ldquoφεουδαρχίαςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni amp Tzanavari 2009 1-23mdash (2009b) ldquoΣιδερένια αντικείμενα από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Ignatiadou 2009 87-96mdash (agrave paraicirctre a) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την ελληνιστική πόλη των Φερώνrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIImdash (agrave paraicirctre b) ldquoFigurines en terre cuite de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florina (Maceacutedoine Ouest)rdquo in Muller amp Lafli (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoObjets en meacutetal de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florinardquo in Blondeacute (agrave paraicirctre)Adam-Veacuteleacuteni P et G Veacuteleacutenis (1988) ldquoΗ ελληνιστική πόλη των Πετρών Ανασκαφικές παρατηρήσειςrdquo AEMTh 2 5-17Adam-Veacuteleacuteni P et K Tzanavari dir (2009) 20 Χρόνια Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη Thessaloniquemdash dir (2000c) Το νόμισμα στο μακεδονικό χώρο Πρακτικά Β΄επιστημονικής συνάντησης νομισματοκοπεία κυκλοφορία εικονογραφία

ιστορία Αρχαίοι βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι Θεσσαλονίκη 15-17 Μαΐου 1998 Αρχαία Αγορά Ovolos 4 Thessalonique mdash dir (2001) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης Πρακτικά Διημερίδας ndash εργασίες ετών 1989-1999 Thessaloniquemdash dir (2008b) Kalindoia an ancient city in Macedonia Temporary Exhibition Catalogue ThessaloniqueAdam-Veacuteleacuteni P P Georgaki H Zografou V Kalavria K Boli et G Skiadaresis (1996) ldquoΑρχαία αγορά Θεσσαλονίκης η στρωματογραφία

και τα κινητά ευρήματαrdquo AEMTh 10B 501-523Adam-Veacuteleacuteni P P Georgaki V Kalavria et K Boli (2000) ldquoΚλειστά σύνολα ελληνιστικών χρόνων από την αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση V 275-297Adam J-P (1999) Roman Building Materials and Techniques LondresAdams J N (1982) The Latin Sexual Vocabulary LondresAger S et R Faber dir (2012 agrave paraicirctre) Belonging and Isolation in the Hellenistic World TorontoAkamatis I M (1994a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 4 231-247mdash (1995) ldquoΑγορά Πέλλας 1995rdquo AEMTh 9 95-104mdash (1987a) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo in Πέλλα 19-21mdash (1987b) ldquoΞάνθος Δημητρίου και Αμαδίκας υιόςrdquo in Karra 1987 13-32mdash (1987c) ldquoΝομισματικός θησαυρός από την αγορά της Πέλλας Γενικά συμπεράσμα ταrdquo AEMTh 1 125-136mdash (1988a) in Αρχαία Μακεδονία Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία (Melbourne Brisbane Sydney) απο τον

Νοέμβριο 1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 322-327 et 337 n 279-287 et 293mdash (1988b) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 2 75-90mdash (1989a) ldquoΠρόσθετα ανασκαφικά στοιχεία για τη χρονολόγηση της καταστροφής της Αγοράς της Πέλλαςrdquo Egnatia 1 171-193mdash (1989b) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1989rdquo AEMTh 3 75-90mdash (1990a) ldquoΑνασκαφή αγοράς Πέλλαςrdquo Egnatia 2 423-434mdash (1990b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλας Τα πρώτα αρχαιολογικά συμπεράσματαrdquo in Petridis 1990 175-185mdash (1990c) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 4 143-154mdash (1992) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1991-1992rdquo AEMTh 6 111-125mdash (1993a) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1993rdquo AEMTh 7 183-194mdash (1993b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Ελληνικός Πολιτισμός 256-263mdash (1993b) Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα Συμβολή στη μελέτη της ελληνι στικής κεραμικής Athegravenesmdash (1994b) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo AEMTh 8 47-52mdash (1996) ldquoSpolium Homericum Pellense Lewnccedilida crhst)w mnccedilhmhj cccedilarinrdquo Tekmeria 2 1-7mdash (1997) ldquoΑγορά Πέλλας 1997rdquo AEMTh 11 205-213mdash (1998) ldquoΕμπόριο κρασιού στην Πέλλα πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνωνrdquo in Αμπελοοινική ιστορία 31-44mdash (1999a) ldquoΑγορά Πέλλας 15 χρονιά αρχαιολογικής έρευναςrdquo Ancient Macedonia VI Thessalonique 23-43mdash (1999b) ldquoΗ ανασκαφή της αγοράς της Πέλλας κατά το 1998 και 1999rdquo AEMTh 13 473-490mdash (2000a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 5 257-281

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

337U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de Pella

Fig 3 Flans (n 1-6) et monnaies (n 7-8) trouveacutes dans la deuxiegraveme couche de lrsquoicirclot 5 (cl de lrsquoauteur)

338Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Quand Ch Makaronas fit mention pour la premiegravere fois des flans trouveacutes dans lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles de Pella (fig 4) il nota que les bacirctiments fouilleacutes nrsquoeacutetaient pas des maisons mais des bacirctiments publics sans qursquoil puisse toutefois deacuteterminer leur usage preacutecis21 La deacutecouverte drsquoun four meacutetallurgique et de la majoriteacute des flans dans lrsquoicirclot 3 amegravene agrave y localiser lrsquoatelier moneacutetaire On ne sait pas srsquoil existait un lieu particulier pour abriter lrsquoatelier moneacutetaire ou si la frappe des monnaies se faisait en un local qui avait aussi drsquoautres emplois comme crsquoest le cas pour drsquoautres ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes22 Dans les icirclots 2 4 et 6 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute deacutecouverts des ateliers de potiers et de bronziers qui ont eacuteteacute mis en rapport avec lrsquoagora car ils sont au sud de lrsquoagora et se diffeacuterencient des autres icirclots par leur taille et leur position23 Sur lrsquoicirclot 4 situeacute entre lrsquoagora et lrsquoicirclot 3 ougrave Ch Makaronas note la deacutecouverte drsquoun grand nombre drsquoobjets en meacutetal le fouilleur a trouveacute des poids un sceau portant lrsquoinscription ΠΕΛΛΗΣ ΠΟΛΙΤΑΡΧΩΝ et un sekoma des agoranomes de la ville en marbre En srsquoappuyant sur ces trouvailles Despina Papakonstantinou-Diamantourou conclut qursquoil srsquoagissait drsquoun bacirctiment public24 Lrsquoicirclot 3 dont les bacirctiments ont drsquoapregraves Charalambos Makaronas un caractegravere public semble aussi avoir eacuteteacute lieacute aux fonctions de lrsquoagora de Pella et crsquoest lagrave qursquoeacutetaient frappeacutees les monnaies au nom de la citeacute

21 Makaronas 1971 39722 Oeconomides 1993 114723 Siganidou 1990 16824 Papakonstantinou-Diamantourou 1993 1193

339U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de PellaFig 4 Plan du secteur I des fouilles de Pella (Archeologiki Ephimeris 2007 p 240 fig ndeg 6)

Bibliographie geacuteneacuterale

Abbasoğlu H (2001) ldquoThe founding of Perge and its development in Hellenistic and Roman periodsrdquo in Parrish 2001a 173-185Adam-Veacuteleacuteni P (1988) ldquoEine Werkstatt fuumlr Reliefgefaumlszlige in Petres W Macedoniardquo in Akten 1990 384-385mdash (1991) ldquoΠέτρες 1991 Τρία νέα ευρήματαrdquo AEMTh 5 75-82mdash (1995) ldquoΠέτρες 1995 η συνοικία της κρήνηςrdquo AEMTh 9 15-23mdash (1996) ldquoΠέτρες Φλώρινας δώδεκα χρόνια ανασκαφήςrdquo AEMTh 10A 1-22mdash (1997a) ldquoΠλαστικός ηθμός από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Μνήμη Ανδρόνικου 1-6mdash (1997b) ldquoΠέτρες Φλώρινας Πρώτη προσέγγιση στην τοπική κεραμική παραγωγήrdquo in Επιστημονική Συνάντηση IV 138-154mdash (1998) Πέτρες Φλώρινας Περιήγηση σε μια ελληνιστική πόλη Petres of Florina A walk around to a Hellenistic city Thessaloniquemdash (2000a) ldquoPetres of Florina A Hypothetical Account of a Foundation and a Destructionrdquo in Koumlrner et al 2000 147-157 mdash (2000b) ldquoΝομισματικοί θησαυροί από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2000c 127-155mdash (2003a) ldquoThessaloniki history and town planningrdquo in Grammenos 2003 121-176mdash (2003b) ldquoEntertainment and arts in Thessalonikirdquo in Grammenos 2003 263-281mdash (2008a) ldquoFrom nomadic life to urban constitution Cities in the Kingdom of Macedoniardquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008b 10-17mdash (2009a) ldquoΑγροικίες στη Μακεδονία οι απαρχές της ldquoφεουδαρχίαςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni amp Tzanavari 2009 1-23mdash (2009b) ldquoΣιδερένια αντικείμενα από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Ignatiadou 2009 87-96mdash (agrave paraicirctre a) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την ελληνιστική πόλη των Φερώνrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIImdash (agrave paraicirctre b) ldquoFigurines en terre cuite de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florina (Maceacutedoine Ouest)rdquo in Muller amp Lafli (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoObjets en meacutetal de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florinardquo in Blondeacute (agrave paraicirctre)Adam-Veacuteleacuteni P et G Veacuteleacutenis (1988) ldquoΗ ελληνιστική πόλη των Πετρών Ανασκαφικές παρατηρήσειςrdquo AEMTh 2 5-17Adam-Veacuteleacuteni P et K Tzanavari dir (2009) 20 Χρόνια Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη Thessaloniquemdash dir (2000c) Το νόμισμα στο μακεδονικό χώρο Πρακτικά Β΄επιστημονικής συνάντησης νομισματοκοπεία κυκλοφορία εικονογραφία

ιστορία Αρχαίοι βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι Θεσσαλονίκη 15-17 Μαΐου 1998 Αρχαία Αγορά Ovolos 4 Thessalonique mdash dir (2001) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης Πρακτικά Διημερίδας ndash εργασίες ετών 1989-1999 Thessaloniquemdash dir (2008b) Kalindoia an ancient city in Macedonia Temporary Exhibition Catalogue ThessaloniqueAdam-Veacuteleacuteni P P Georgaki H Zografou V Kalavria K Boli et G Skiadaresis (1996) ldquoΑρχαία αγορά Θεσσαλονίκης η στρωματογραφία

και τα κινητά ευρήματαrdquo AEMTh 10B 501-523Adam-Veacuteleacuteni P P Georgaki V Kalavria et K Boli (2000) ldquoΚλειστά σύνολα ελληνιστικών χρόνων από την αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση V 275-297Adam J-P (1999) Roman Building Materials and Techniques LondresAdams J N (1982) The Latin Sexual Vocabulary LondresAger S et R Faber dir (2012 agrave paraicirctre) Belonging and Isolation in the Hellenistic World TorontoAkamatis I M (1994a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 4 231-247mdash (1995) ldquoΑγορά Πέλλας 1995rdquo AEMTh 9 95-104mdash (1987a) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo in Πέλλα 19-21mdash (1987b) ldquoΞάνθος Δημητρίου και Αμαδίκας υιόςrdquo in Karra 1987 13-32mdash (1987c) ldquoΝομισματικός θησαυρός από την αγορά της Πέλλας Γενικά συμπεράσμα ταrdquo AEMTh 1 125-136mdash (1988a) in Αρχαία Μακεδονία Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία (Melbourne Brisbane Sydney) απο τον

Νοέμβριο 1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 322-327 et 337 n 279-287 et 293mdash (1988b) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 2 75-90mdash (1989a) ldquoΠρόσθετα ανασκαφικά στοιχεία για τη χρονολόγηση της καταστροφής της Αγοράς της Πέλλαςrdquo Egnatia 1 171-193mdash (1989b) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1989rdquo AEMTh 3 75-90mdash (1990a) ldquoΑνασκαφή αγοράς Πέλλαςrdquo Egnatia 2 423-434mdash (1990b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλας Τα πρώτα αρχαιολογικά συμπεράσματαrdquo in Petridis 1990 175-185mdash (1990c) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 4 143-154mdash (1992) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1991-1992rdquo AEMTh 6 111-125mdash (1993a) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1993rdquo AEMTh 7 183-194mdash (1993b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Ελληνικός Πολιτισμός 256-263mdash (1993b) Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα Συμβολή στη μελέτη της ελληνι στικής κεραμικής Athegravenesmdash (1994b) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo AEMTh 8 47-52mdash (1996) ldquoSpolium Homericum Pellense Lewnccedilida crhst)w mnccedilhmhj cccedilarinrdquo Tekmeria 2 1-7mdash (1997) ldquoΑγορά Πέλλας 1997rdquo AEMTh 11 205-213mdash (1998) ldquoΕμπόριο κρασιού στην Πέλλα πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνωνrdquo in Αμπελοοινική ιστορία 31-44mdash (1999a) ldquoΑγορά Πέλλας 15 χρονιά αρχαιολογικής έρευναςrdquo Ancient Macedonia VI Thessalonique 23-43mdash (1999b) ldquoΗ ανασκαφή της αγοράς της Πέλλας κατά το 1998 και 1999rdquo AEMTh 13 473-490mdash (2000a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 5 257-281

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

338Th

eodo

ros K

oure

mpa

nas

Quand Ch Makaronas fit mention pour la premiegravere fois des flans trouveacutes dans lrsquoicirclot 3 du secteur I des fouilles de Pella (fig 4) il nota que les bacirctiments fouilleacutes nrsquoeacutetaient pas des maisons mais des bacirctiments publics sans qursquoil puisse toutefois deacuteterminer leur usage preacutecis21 La deacutecouverte drsquoun four meacutetallurgique et de la majoriteacute des flans dans lrsquoicirclot 3 amegravene agrave y localiser lrsquoatelier moneacutetaire On ne sait pas srsquoil existait un lieu particulier pour abriter lrsquoatelier moneacutetaire ou si la frappe des monnaies se faisait en un local qui avait aussi drsquoautres emplois comme crsquoest le cas pour drsquoautres ateliers moneacutetaires deacutejagrave fouilleacutes22 Dans les icirclots 2 4 et 6 du secteur I des fouilles ont eacuteteacute deacutecouverts des ateliers de potiers et de bronziers qui ont eacuteteacute mis en rapport avec lrsquoagora car ils sont au sud de lrsquoagora et se diffeacuterencient des autres icirclots par leur taille et leur position23 Sur lrsquoicirclot 4 situeacute entre lrsquoagora et lrsquoicirclot 3 ougrave Ch Makaronas note la deacutecouverte drsquoun grand nombre drsquoobjets en meacutetal le fouilleur a trouveacute des poids un sceau portant lrsquoinscription ΠΕΛΛΗΣ ΠΟΛΙΤΑΡΧΩΝ et un sekoma des agoranomes de la ville en marbre En srsquoappuyant sur ces trouvailles Despina Papakonstantinou-Diamantourou conclut qursquoil srsquoagissait drsquoun bacirctiment public24 Lrsquoicirclot 3 dont les bacirctiments ont drsquoapregraves Charalambos Makaronas un caractegravere public semble aussi avoir eacuteteacute lieacute aux fonctions de lrsquoagora de Pella et crsquoest lagrave qursquoeacutetaient frappeacutees les monnaies au nom de la citeacute

21 Makaronas 1971 39722 Oeconomides 1993 114723 Siganidou 1990 16824 Papakonstantinou-Diamantourou 1993 1193

339U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de PellaFig 4 Plan du secteur I des fouilles de Pella (Archeologiki Ephimeris 2007 p 240 fig ndeg 6)

Bibliographie geacuteneacuterale

Abbasoğlu H (2001) ldquoThe founding of Perge and its development in Hellenistic and Roman periodsrdquo in Parrish 2001a 173-185Adam-Veacuteleacuteni P (1988) ldquoEine Werkstatt fuumlr Reliefgefaumlszlige in Petres W Macedoniardquo in Akten 1990 384-385mdash (1991) ldquoΠέτρες 1991 Τρία νέα ευρήματαrdquo AEMTh 5 75-82mdash (1995) ldquoΠέτρες 1995 η συνοικία της κρήνηςrdquo AEMTh 9 15-23mdash (1996) ldquoΠέτρες Φλώρινας δώδεκα χρόνια ανασκαφήςrdquo AEMTh 10A 1-22mdash (1997a) ldquoΠλαστικός ηθμός από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Μνήμη Ανδρόνικου 1-6mdash (1997b) ldquoΠέτρες Φλώρινας Πρώτη προσέγγιση στην τοπική κεραμική παραγωγήrdquo in Επιστημονική Συνάντηση IV 138-154mdash (1998) Πέτρες Φλώρινας Περιήγηση σε μια ελληνιστική πόλη Petres of Florina A walk around to a Hellenistic city Thessaloniquemdash (2000a) ldquoPetres of Florina A Hypothetical Account of a Foundation and a Destructionrdquo in Koumlrner et al 2000 147-157 mdash (2000b) ldquoΝομισματικοί θησαυροί από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2000c 127-155mdash (2003a) ldquoThessaloniki history and town planningrdquo in Grammenos 2003 121-176mdash (2003b) ldquoEntertainment and arts in Thessalonikirdquo in Grammenos 2003 263-281mdash (2008a) ldquoFrom nomadic life to urban constitution Cities in the Kingdom of Macedoniardquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008b 10-17mdash (2009a) ldquoΑγροικίες στη Μακεδονία οι απαρχές της ldquoφεουδαρχίαςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni amp Tzanavari 2009 1-23mdash (2009b) ldquoΣιδερένια αντικείμενα από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Ignatiadou 2009 87-96mdash (agrave paraicirctre a) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την ελληνιστική πόλη των Φερώνrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIImdash (agrave paraicirctre b) ldquoFigurines en terre cuite de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florina (Maceacutedoine Ouest)rdquo in Muller amp Lafli (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoObjets en meacutetal de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florinardquo in Blondeacute (agrave paraicirctre)Adam-Veacuteleacuteni P et G Veacuteleacutenis (1988) ldquoΗ ελληνιστική πόλη των Πετρών Ανασκαφικές παρατηρήσειςrdquo AEMTh 2 5-17Adam-Veacuteleacuteni P et K Tzanavari dir (2009) 20 Χρόνια Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη Thessaloniquemdash dir (2000c) Το νόμισμα στο μακεδονικό χώρο Πρακτικά Β΄επιστημονικής συνάντησης νομισματοκοπεία κυκλοφορία εικονογραφία

ιστορία Αρχαίοι βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι Θεσσαλονίκη 15-17 Μαΐου 1998 Αρχαία Αγορά Ovolos 4 Thessalonique mdash dir (2001) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης Πρακτικά Διημερίδας ndash εργασίες ετών 1989-1999 Thessaloniquemdash dir (2008b) Kalindoia an ancient city in Macedonia Temporary Exhibition Catalogue ThessaloniqueAdam-Veacuteleacuteni P P Georgaki H Zografou V Kalavria K Boli et G Skiadaresis (1996) ldquoΑρχαία αγορά Θεσσαλονίκης η στρωματογραφία

και τα κινητά ευρήματαrdquo AEMTh 10B 501-523Adam-Veacuteleacuteni P P Georgaki V Kalavria et K Boli (2000) ldquoΚλειστά σύνολα ελληνιστικών χρόνων από την αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση V 275-297Adam J-P (1999) Roman Building Materials and Techniques LondresAdams J N (1982) The Latin Sexual Vocabulary LondresAger S et R Faber dir (2012 agrave paraicirctre) Belonging and Isolation in the Hellenistic World TorontoAkamatis I M (1994a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 4 231-247mdash (1995) ldquoΑγορά Πέλλας 1995rdquo AEMTh 9 95-104mdash (1987a) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo in Πέλλα 19-21mdash (1987b) ldquoΞάνθος Δημητρίου και Αμαδίκας υιόςrdquo in Karra 1987 13-32mdash (1987c) ldquoΝομισματικός θησαυρός από την αγορά της Πέλλας Γενικά συμπεράσμα ταrdquo AEMTh 1 125-136mdash (1988a) in Αρχαία Μακεδονία Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία (Melbourne Brisbane Sydney) απο τον

Νοέμβριο 1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 322-327 et 337 n 279-287 et 293mdash (1988b) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 2 75-90mdash (1989a) ldquoΠρόσθετα ανασκαφικά στοιχεία για τη χρονολόγηση της καταστροφής της Αγοράς της Πέλλαςrdquo Egnatia 1 171-193mdash (1989b) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1989rdquo AEMTh 3 75-90mdash (1990a) ldquoΑνασκαφή αγοράς Πέλλαςrdquo Egnatia 2 423-434mdash (1990b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλας Τα πρώτα αρχαιολογικά συμπεράσματαrdquo in Petridis 1990 175-185mdash (1990c) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 4 143-154mdash (1992) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1991-1992rdquo AEMTh 6 111-125mdash (1993a) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1993rdquo AEMTh 7 183-194mdash (1993b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Ελληνικός Πολιτισμός 256-263mdash (1993b) Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα Συμβολή στη μελέτη της ελληνι στικής κεραμικής Athegravenesmdash (1994b) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo AEMTh 8 47-52mdash (1996) ldquoSpolium Homericum Pellense Lewnccedilida crhst)w mnccedilhmhj cccedilarinrdquo Tekmeria 2 1-7mdash (1997) ldquoΑγορά Πέλλας 1997rdquo AEMTh 11 205-213mdash (1998) ldquoΕμπόριο κρασιού στην Πέλλα πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνωνrdquo in Αμπελοοινική ιστορία 31-44mdash (1999a) ldquoΑγορά Πέλλας 15 χρονιά αρχαιολογικής έρευναςrdquo Ancient Macedonia VI Thessalonique 23-43mdash (1999b) ldquoΗ ανασκαφή της αγοράς της Πέλλας κατά το 1998 και 1999rdquo AEMTh 13 473-490mdash (2000a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 5 257-281

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

339U

n atelier moneacutetaire sur lrsquoagora de PellaFig 4 Plan du secteur I des fouilles de Pella (Archeologiki Ephimeris 2007 p 240 fig ndeg 6)

Bibliographie geacuteneacuterale

Abbasoğlu H (2001) ldquoThe founding of Perge and its development in Hellenistic and Roman periodsrdquo in Parrish 2001a 173-185Adam-Veacuteleacuteni P (1988) ldquoEine Werkstatt fuumlr Reliefgefaumlszlige in Petres W Macedoniardquo in Akten 1990 384-385mdash (1991) ldquoΠέτρες 1991 Τρία νέα ευρήματαrdquo AEMTh 5 75-82mdash (1995) ldquoΠέτρες 1995 η συνοικία της κρήνηςrdquo AEMTh 9 15-23mdash (1996) ldquoΠέτρες Φλώρινας δώδεκα χρόνια ανασκαφήςrdquo AEMTh 10A 1-22mdash (1997a) ldquoΠλαστικός ηθμός από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Μνήμη Ανδρόνικου 1-6mdash (1997b) ldquoΠέτρες Φλώρινας Πρώτη προσέγγιση στην τοπική κεραμική παραγωγήrdquo in Επιστημονική Συνάντηση IV 138-154mdash (1998) Πέτρες Φλώρινας Περιήγηση σε μια ελληνιστική πόλη Petres of Florina A walk around to a Hellenistic city Thessaloniquemdash (2000a) ldquoPetres of Florina A Hypothetical Account of a Foundation and a Destructionrdquo in Koumlrner et al 2000 147-157 mdash (2000b) ldquoΝομισματικοί θησαυροί από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2000c 127-155mdash (2003a) ldquoThessaloniki history and town planningrdquo in Grammenos 2003 121-176mdash (2003b) ldquoEntertainment and arts in Thessalonikirdquo in Grammenos 2003 263-281mdash (2008a) ldquoFrom nomadic life to urban constitution Cities in the Kingdom of Macedoniardquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008b 10-17mdash (2009a) ldquoΑγροικίες στη Μακεδονία οι απαρχές της ldquoφεουδαρχίαςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni amp Tzanavari 2009 1-23mdash (2009b) ldquoΣιδερένια αντικείμενα από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Ignatiadou 2009 87-96mdash (agrave paraicirctre a) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την ελληνιστική πόλη των Φερώνrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIImdash (agrave paraicirctre b) ldquoFigurines en terre cuite de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florina (Maceacutedoine Ouest)rdquo in Muller amp Lafli (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoObjets en meacutetal de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florinardquo in Blondeacute (agrave paraicirctre)Adam-Veacuteleacuteni P et G Veacuteleacutenis (1988) ldquoΗ ελληνιστική πόλη των Πετρών Ανασκαφικές παρατηρήσειςrdquo AEMTh 2 5-17Adam-Veacuteleacuteni P et K Tzanavari dir (2009) 20 Χρόνια Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη Thessaloniquemdash dir (2000c) Το νόμισμα στο μακεδονικό χώρο Πρακτικά Β΄επιστημονικής συνάντησης νομισματοκοπεία κυκλοφορία εικονογραφία

ιστορία Αρχαίοι βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι Θεσσαλονίκη 15-17 Μαΐου 1998 Αρχαία Αγορά Ovolos 4 Thessalonique mdash dir (2001) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης Πρακτικά Διημερίδας ndash εργασίες ετών 1989-1999 Thessaloniquemdash dir (2008b) Kalindoia an ancient city in Macedonia Temporary Exhibition Catalogue ThessaloniqueAdam-Veacuteleacuteni P P Georgaki H Zografou V Kalavria K Boli et G Skiadaresis (1996) ldquoΑρχαία αγορά Θεσσαλονίκης η στρωματογραφία

και τα κινητά ευρήματαrdquo AEMTh 10B 501-523Adam-Veacuteleacuteni P P Georgaki V Kalavria et K Boli (2000) ldquoΚλειστά σύνολα ελληνιστικών χρόνων από την αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση V 275-297Adam J-P (1999) Roman Building Materials and Techniques LondresAdams J N (1982) The Latin Sexual Vocabulary LondresAger S et R Faber dir (2012 agrave paraicirctre) Belonging and Isolation in the Hellenistic World TorontoAkamatis I M (1994a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 4 231-247mdash (1995) ldquoΑγορά Πέλλας 1995rdquo AEMTh 9 95-104mdash (1987a) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo in Πέλλα 19-21mdash (1987b) ldquoΞάνθος Δημητρίου και Αμαδίκας υιόςrdquo in Karra 1987 13-32mdash (1987c) ldquoΝομισματικός θησαυρός από την αγορά της Πέλλας Γενικά συμπεράσμα ταrdquo AEMTh 1 125-136mdash (1988a) in Αρχαία Μακεδονία Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία (Melbourne Brisbane Sydney) απο τον

Νοέμβριο 1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 322-327 et 337 n 279-287 et 293mdash (1988b) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 2 75-90mdash (1989a) ldquoΠρόσθετα ανασκαφικά στοιχεία για τη χρονολόγηση της καταστροφής της Αγοράς της Πέλλαςrdquo Egnatia 1 171-193mdash (1989b) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1989rdquo AEMTh 3 75-90mdash (1990a) ldquoΑνασκαφή αγοράς Πέλλαςrdquo Egnatia 2 423-434mdash (1990b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλας Τα πρώτα αρχαιολογικά συμπεράσματαrdquo in Petridis 1990 175-185mdash (1990c) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 4 143-154mdash (1992) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1991-1992rdquo AEMTh 6 111-125mdash (1993a) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1993rdquo AEMTh 7 183-194mdash (1993b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Ελληνικός Πολιτισμός 256-263mdash (1993b) Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα Συμβολή στη μελέτη της ελληνι στικής κεραμικής Athegravenesmdash (1994b) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo AEMTh 8 47-52mdash (1996) ldquoSpolium Homericum Pellense Lewnccedilida crhst)w mnccedilhmhj cccedilarinrdquo Tekmeria 2 1-7mdash (1997) ldquoΑγορά Πέλλας 1997rdquo AEMTh 11 205-213mdash (1998) ldquoΕμπόριο κρασιού στην Πέλλα πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνωνrdquo in Αμπελοοινική ιστορία 31-44mdash (1999a) ldquoΑγορά Πέλλας 15 χρονιά αρχαιολογικής έρευναςrdquo Ancient Macedonia VI Thessalonique 23-43mdash (1999b) ldquoΗ ανασκαφή της αγοράς της Πέλλας κατά το 1998 και 1999rdquo AEMTh 13 473-490mdash (2000a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 5 257-281

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

Bibliographie geacuteneacuterale

Abbasoğlu H (2001) ldquoThe founding of Perge and its development in Hellenistic and Roman periodsrdquo in Parrish 2001a 173-185Adam-Veacuteleacuteni P (1988) ldquoEine Werkstatt fuumlr Reliefgefaumlszlige in Petres W Macedoniardquo in Akten 1990 384-385mdash (1991) ldquoΠέτρες 1991 Τρία νέα ευρήματαrdquo AEMTh 5 75-82mdash (1995) ldquoΠέτρες 1995 η συνοικία της κρήνηςrdquo AEMTh 9 15-23mdash (1996) ldquoΠέτρες Φλώρινας δώδεκα χρόνια ανασκαφήςrdquo AEMTh 10A 1-22mdash (1997a) ldquoΠλαστικός ηθμός από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Μνήμη Ανδρόνικου 1-6mdash (1997b) ldquoΠέτρες Φλώρινας Πρώτη προσέγγιση στην τοπική κεραμική παραγωγήrdquo in Επιστημονική Συνάντηση IV 138-154mdash (1998) Πέτρες Φλώρινας Περιήγηση σε μια ελληνιστική πόλη Petres of Florina A walk around to a Hellenistic city Thessaloniquemdash (2000a) ldquoPetres of Florina A Hypothetical Account of a Foundation and a Destructionrdquo in Koumlrner et al 2000 147-157 mdash (2000b) ldquoΝομισματικοί θησαυροί από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2000c 127-155mdash (2003a) ldquoThessaloniki history and town planningrdquo in Grammenos 2003 121-176mdash (2003b) ldquoEntertainment and arts in Thessalonikirdquo in Grammenos 2003 263-281mdash (2008a) ldquoFrom nomadic life to urban constitution Cities in the Kingdom of Macedoniardquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008b 10-17mdash (2009a) ldquoΑγροικίες στη Μακεδονία οι απαρχές της ldquoφεουδαρχίαςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni amp Tzanavari 2009 1-23mdash (2009b) ldquoΣιδερένια αντικείμενα από τις Πέτρες Φλώριναςrdquo in Ignatiadou 2009 87-96mdash (agrave paraicirctre a) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την ελληνιστική πόλη των Φερώνrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIImdash (agrave paraicirctre b) ldquoFigurines en terre cuite de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florina (Maceacutedoine Ouest)rdquo in Muller amp Lafli (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoObjets en meacutetal de la ville helleacutenistique de Peacutetregraves de Florinardquo in Blondeacute (agrave paraicirctre)Adam-Veacuteleacuteni P et G Veacuteleacutenis (1988) ldquoΗ ελληνιστική πόλη των Πετρών Ανασκαφικές παρατηρήσειςrdquo AEMTh 2 5-17Adam-Veacuteleacuteni P et K Tzanavari dir (2009) 20 Χρόνια Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη Thessaloniquemdash dir (2000c) Το νόμισμα στο μακεδονικό χώρο Πρακτικά Β΄επιστημονικής συνάντησης νομισματοκοπεία κυκλοφορία εικονογραφία

ιστορία Αρχαίοι βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι Θεσσαλονίκη 15-17 Μαΐου 1998 Αρχαία Αγορά Ovolos 4 Thessalonique mdash dir (2001) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης Πρακτικά Διημερίδας ndash εργασίες ετών 1989-1999 Thessaloniquemdash dir (2008b) Kalindoia an ancient city in Macedonia Temporary Exhibition Catalogue ThessaloniqueAdam-Veacuteleacuteni P P Georgaki H Zografou V Kalavria K Boli et G Skiadaresis (1996) ldquoΑρχαία αγορά Θεσσαλονίκης η στρωματογραφία

και τα κινητά ευρήματαrdquo AEMTh 10B 501-523Adam-Veacuteleacuteni P P Georgaki V Kalavria et K Boli (2000) ldquoΚλειστά σύνολα ελληνιστικών χρόνων από την αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση V 275-297Adam J-P (1999) Roman Building Materials and Techniques LondresAdams J N (1982) The Latin Sexual Vocabulary LondresAger S et R Faber dir (2012 agrave paraicirctre) Belonging and Isolation in the Hellenistic World TorontoAkamatis I M (1994a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 4 231-247mdash (1995) ldquoΑγορά Πέλλας 1995rdquo AEMTh 9 95-104mdash (1987a) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo in Πέλλα 19-21mdash (1987b) ldquoΞάνθος Δημητρίου και Αμαδίκας υιόςrdquo in Karra 1987 13-32mdash (1987c) ldquoΝομισματικός θησαυρός από την αγορά της Πέλλας Γενικά συμπεράσμα ταrdquo AEMTh 1 125-136mdash (1988a) in Αρχαία Μακεδονία Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία (Melbourne Brisbane Sydney) απο τον

Νοέμβριο 1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 322-327 et 337 n 279-287 et 293mdash (1988b) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 2 75-90mdash (1989a) ldquoΠρόσθετα ανασκαφικά στοιχεία για τη χρονολόγηση της καταστροφής της Αγοράς της Πέλλαςrdquo Egnatia 1 171-193mdash (1989b) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1989rdquo AEMTh 3 75-90mdash (1990a) ldquoΑνασκαφή αγοράς Πέλλαςrdquo Egnatia 2 423-434mdash (1990b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλας Τα πρώτα αρχαιολογικά συμπεράσματαrdquo in Petridis 1990 175-185mdash (1990c) ldquoΗ αγορά της Πέλλαςrdquo AEMTh 4 143-154mdash (1992) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1991-1992rdquo AEMTh 6 111-125mdash (1993a) ldquoΗ αγορά της Πέλλας κατά το 1993rdquo AEMTh 7 183-194mdash (1993b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Ελληνικός Πολιτισμός 256-263mdash (1993b) Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα Συμβολή στη μελέτη της ελληνι στικής κεραμικής Athegravenesmdash (1994b) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo AEMTh 8 47-52mdash (1996) ldquoSpolium Homericum Pellense Lewnccedilida crhst)w mnccedilhmhj cccedilarinrdquo Tekmeria 2 1-7mdash (1997) ldquoΑγορά Πέλλας 1997rdquo AEMTh 11 205-213mdash (1998) ldquoΕμπόριο κρασιού στην Πέλλα πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνωνrdquo in Αμπελοοινική ιστορία 31-44mdash (1999a) ldquoΑγορά Πέλλας 15 χρονιά αρχαιολογικής έρευναςrdquo Ancient Macedonia VI Thessalonique 23-43mdash (1999b) ldquoΗ ανασκαφή της αγοράς της Πέλλας κατά το 1998 και 1999rdquo AEMTh 13 473-490mdash (2000a) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo Egnatia 5 257-281

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

386To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000b) Ενσφράγιστες λαβές αμφορέων από την Αγορά της Πέλλας Ανασκαφή 1980-1987 Οι ομάδες Παρμενίσκου και Ρόδου

Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής επιγραφικής Athegravenesmdash (2001) ldquoΟινηρός θεράπων εκ Πέλληςrdquo in Tsiafaki 2001 243-259mdash (2002a) ldquoΑνασκαφική έρευνα στην Αγορά της Πέλλας το 2000rdquo Egnatia 6 281-306mdash (2002b) ldquoΑγορά Πέλλας Ανασκαφική περίοδος 2002rdquo AEMTh 16 437-446mdash (2003a) ldquoΤα ανασκαφικά δεδομένα στην Αγορά της Πέλλας το 2001rdquo Egnatia 7 299-326mdash (2003b) ldquoΗ Αγορά της Πέλλαςrdquo in Lilimpaki-Akamati amp Akamatis 2004 41-51mdash (2003c) ldquoΑγορά Πέλλαςrdquo in Dragoumi 2003 39-61mdash (2003d) ldquoΠέλλα 2003 Νέα δεδομένα για την Αγορά τηςrdquo AEMTh 17 485-496mdash (2005) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας 2005rdquo AEMTh 19 407-426mdash (2006a) ldquoΤο πρόγραμμα των διαδρομών στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Τα νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo AEMTh 20 627-639mdash (2006b) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2006rdquo AemTh 20 615-626mdash (2006c) ldquoΠανεπιστημιακή ανασκαφή αγοράς Πέλλας Ανασκαφικές περίοδοι 2002-2004rdquo Egnatia 10 239-270mdash (agrave paraicirctre) Εκ του κεραμεικού της Πέλλας Akamatis I M et Z A Saagiach (1998) ldquoΑγορά Πέλλας 1998 εργασίες στερέωσηςrdquo AEMTh 12 327-336Akten (1990) Akten des XIII Internationalen Kongresses fuumlr klassische Archaumlologie Berlin 1988 MayenceAkten (2007) Akten des XXIII Internationalen Papyrologen-Kongresses VienneAkurgal E (1983) Alt-Smyrna I Wohnschichten und Athenatempel AnkaraAlcock S E (2002) Archaeologies of the Greek Past Landscape Monuments and Memories CambridgeAllamani V et K Tzanavari (1994) ldquoΣχήματα αγγείων της πρώιμης ελληνιστικής εποχής από ταφικά σύνολα της Βέροιαςrdquo in

Επιστημονική συνάντηση III 90-103Allegro N (2008) ldquoI blocchi 1 e 4 Considerazioni generalirdquo in Himera V Lrsquoabitato Isolato II I blocchi 1-4 della zona I Palerme 211-

253Allison P M (2004) Pompeian Households An Analysis of the Material Culture Los AngelesAlston R et O M Nijf dir (2008) Feeding the Ancient Greek City Louvain - Paris - DudleyΑμπελοοινική ιστορία (1988) Αμπελοοινική ιστορία στο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης Εrsquo τριήμερο εργασίας Νάουσα 17 ndash 19

Σεπτεμβρίου 1993 AthegravenesAmyx D A (1958) ldquoThe Attic Stelai Part III Vases and Other Containersrdquo Hesperia 27 163-307Andreau J (2001) Banque et affaires dans le monde romain (ive siegravecle av J-C-iiie siegravecle ap J-C) Paris Andreau J et V Chankowski dir (2007) Vocabulaire et expression de lrsquoeacuteconomie dans le monde antique BordeauxAndreau J P Briant et R Descat dir (1994) Eacuteconomie antique Les eacutechanges dans lrsquoantiquiteacute le rocircle de lrsquoEacutetat Entretiens drsquoArcheacuteologie et

drsquoHistoire Saint-Bertrand-de-Commingesmdash dir (1997) Prix et formation des prix dans les eacuteconomies antiques Entretiens drsquoarcheacuteologie et drsquohistoire Saint-Bertrand-de-CommingesAngiolillo S (2004) ldquoOstendunt et Iasii Dianam manibus eorum factamrdquo Aristeo I 1 161-182Annecchino M dir (1977) LrsquoInstrumentum domesticum di Ercolano e Pompei nella prima etagrave imperiale Rome Arapogianni X Ολυμπία Η κοιτίδα των Ολυμπιακών αγώνων Kalamata Αρχαία Μακεδονία (1988) Κατάλογος έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία από τον Νοέμβριο (Melbourne Brisbane Sydney)

1988 μέχρι τον Ιούλιο 1989 AthegravenesΑρχαία Μακεδονία IV (1986) Αρχαία Μακεδονία Δ΄ ανακοινώσεις κατά το Τέταρτο διεθνές συμπόσιο Θεσσαλονίκη 21-25 Σεπτεμβρίου

1983 ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία V (1993) Αρχαία Μακεδονία Ε΄ ανακοινώσεις κατά το Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 10-15 Οκτωβρίου

1989 αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Ανδρόνικου ThessaloniqueΑρχαία Μακεδονία VI (1999) Αρχαία Μακεδονία VI ανακοινώσεις κατά το Έκτο Διεθνές Συμπόσιο Θεσσαλονίκη 15-19 Οκτωβρίου

1996 στη μνήμη της Ιουλίας Βοκοτοπούλου ThessaloniqueΑρχαία Ρόδος (1993) Αρχαία Ρόδος 2400 χρόνια Σύντομος οδηγός Athegravenes Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος A΄ Πάτρα 9-12 Ιουνίου 1996 (2006) AthegravenesArchibald Z H J K Davies et V Gabrielsen dir (2005) Making Moving Managing The New World of Ancient Economies (323-31

BCE) OxfordArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen et G J Oliver dir (2001) Hellenistic Economies LondresArchibald Z H J K Davies V Gabrielsen dir (2011) The Economies of Hellenistic Societies Third to First Centuries BC OxfordArchontidou A et J-Y Empereur (1987) ldquoThasos 3 Le portrdquo BCH 111 622-626 Archontidou-Argyri A A Simossi et J-Y Empereur (1989) ldquoThe underwater excavation at the ancient port of Thasos Greecerdquo IJNA

181 51-59Ardaillon E (1896) ldquoRapport sur les fouilles du port de Deacutelosrdquo BCH 20 428-445mdash (1897) Les mines du Laurium dans lrsquoAntiquiteacute ParisArvanitopoullou A (1905) ldquoΤοῦ Διοκλητιανείου διαγράμματος νέου ἐκ Τεγέας ἀπόσπασμαrdquo Athena 18 3-20Atti 2001 Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia FlorenceAustin M (20062) The Hellenistic World from Alexander to the Roman Conquest A Selection of Ancient Sources in Translation CambridgeAustin M et P Vidal-Naquet (1972) Economie et socieacuteteacute en Gregravece ancienne Paris

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

387B

ibliographieAustin M et P Vidal-Naquet [1972] (1998) Οικονομία και κοινωνία στην Αρχαία Ελλάδα tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition franccedilaise de 1972

Athegravenes

Babelon E (1898) Inventaire sommaire de la collection Waddington acquise par lrsquoEacutetat en 1897 pour le Deacutepartement des meacutedailles et antiques de la Bibliothegraveque Nationale Paris

Bacchielli L (1994) ldquoLrsquoostracismo a Cirenerdquo RFIC 122 257-270Backhuizen S C (1985) Studies in the topography of Chalcis on Euboea a discussion of the sources LeydeBaika K (2003) Neosoikoi Installations navales en Meacutediterraneacutee Les neoria de Corcyra Thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute de Paris I

(Pantheacuteon-Sorbonne) ParisBaird J A (2007) ldquoShopping Eating and Drinking at Dura Europos Reconstructing Contextsrdquo in Lavan et al 2007a 413-437Bakker J Th (1994) Living and Working with the Gods Studies of Evidence for Private Religion and its Material Environment in the City of

Ostia AmsterdamBaldassara D (2007) ldquoFamiglie Aristochratiche a Messene nella prima etagrave imperiale il contributo dellrsquo Epigraphiardquo in Marone amp

Pistellato 2007 36-45Baldassarri P (1998) lsquoΣΕΒΑΣΤΩΙ ΣΩΤΗΡΙrsquo Edilizia Monumentale ad Atene durante il Saeculum Augustum Romemdash (2001) ldquoLo specchio del potere programmi edilizi ad Atene in etagrave Augusteardquo in Marc amp Moretti 2001 401-425Baldoni D (2008) ldquoUn edificio tripartito nellrsquoagora di Iasos alcune considerazioni preliminarirdquo in Iasos in etagrave romana 17-33Ballet P N Dieudonneacute-Glad et C Saliou dir (2008) La rue dans lrsquoAntiquiteacute Deacutefinition ameacutenagement et devenir Actes du colloque de

Poitiers 7-9 septembre 2006 Rennes Bang P (2008) The Roman Bazaar A Comparative Study of Trade and Markets in a Tributary Empire CambridgeBarnes J eacuted (1995) The Cambridge Companion to Aristotle CambridgeBelayche N (2007) ldquoReligion et consommation de la viande dans le monde romain des reacutealiteacutes voileacuteesrdquo Food amp History 5 29-43Belin De Ballu E (1972) Olbia Citeacute antique du littoral nord de la Mer Noire LeydeBelvedere O (1987) ldquoHimera Naxos e Camarina tre casi di urbanistica colonialerdquo Xenia 14 5-20mdash (1990) ldquoLrsquourbanisticardquo in Lo stile severo in Sicilia Dallrsquoapogeo della tirannide alla prima democrazia Catalogo della Mostra (Palermo 10

febbraio-30 settembre 1990) Palerme 63-74Benndorf O (1898) ldquoVorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 1 Viennemdash (1906) ldquoZur Ortskunde und Stadtgeschichterdquo Forschungen in Ephesos I 9-110Benoicirct F (1961a) ldquoPremiers reacutesultats des fouilles sous-marines architecture navale et tonnage des navires agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et

romainerdquo Actes du IIe Congregraves International drsquoArcheacuteologie Sous-marine Albenga 1958 Bordighera 347-357mdash (1961b) ldquoLrsquoeacutepave du Grand Congloueacute agrave Marseillerdquo Gallia Suppl 14Bentz M (1998) Panathenaumlische Preisamphoren eine athenische Vasengattung und ihre Funktion vom 6-4 Jahrhundert AK Beiheft 18

BacircleBeacuterard V (1893) ldquoTegeacutee et la Teacutegeacuteatiderdquo BCH 17 1-24Bergemann J (1990) Roumlmische Reiterstatuen Ehrendenkmaumller im oumlffentlichen Bereich MayenceBerriman A E (1969) Historical Metrology New-YorkBerti F (2006) ldquoIasos campagna di scavo 2005rdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 4-9mdash (2008) ldquoSu alcuni bronzi e una macinardquo in Iasos in etagrave romana 35-47Bianchi F (2007) ldquoBrevi note sui materiali marmorei dello scavo della stoa occidentale dellrsquoagoragrave di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos

di Caria 13 35-38Blackman D J (1982) ldquoAncient harbours in the Mediterraneanrdquo IJNA 79-104 et 185-211mdash (1999) ldquoΟι λιμένες της αρχαίας Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 Χρόνια 41-50Blackman D J et M C Lentini (2003) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos Researches 1998-2001 a Preliminary Reportrdquo ABSA 98

387-435mdash (2006) ldquoThe Port of Sicilian Naxos and the Ancient Urban Landscaperdquo in Common Ground Archaeology Art Science and Humanities

Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston August 23-26 2003 Oxford 546ndash550mdash (2007) ldquoGraffiti from the Dockyard of Sicilian Naxosrdquo poster 13th International Congress of Greek and Latin Epigraphy Oxford 2-7

September 2007 httpcieglclassicsoxacukhtmlpostersshtmlmdash (2009) ldquoGraffitirdquo in Lentini 2009 87-97Blackman D J Knoblauch P et A Giannikouri (1996) ldquoDie Schiffaumluser am Mandrakihafen in Rhodosrdquo AA 371-426Bliss E J et R A S Macalister (1902) Excavations in Palestine During the Years 1898-1900 LondresBlondeacute Fr dir (agrave paraicirctre) Lrsquoartisanat grec Approches meacutethodologiques et perspectives Actes de la Table ronde internationale Eacutecole franccedilaise

drsquoAthegravenes 5-6 octobre 2007 Archaiologia LilleBMC Lydia Head B V A Catalogue of Greek coins in the British Museum Lydia (1egravere eacuted Londres 1902) Bologne 1964Boatwright M T (2000) Hadrian and the Cities of the Roman Empire PrincetonBodel J (2005) ldquoCaveat emptor towards a study of Roman slave-tradersrdquo JRA 18 181-195Bodeacuteuumls R (1982) Le philosophe et la citeacute recherches sur les rapports entre morale et politique dans la penseacutee drsquoAristote ParisBoehm F (1912) RE VIII 1 sv Hercules col 550-629Bohn R (1889) Altertuumlmer von Aegae JDAI Zweites Ergaumlnzungsheft Berlin

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

388To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1896) Altertuumlmer von Pergamon IV Die Theater Terrasse BerlinBolla M (1994) ldquoVasellame romano in bronzo nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milanordquo RASMI Suppl 11Bookidis N et R Stroud (1997) The Sanctuary of Demeter and Kore Topography and Architecture Corinth XVIII 3 PrincetonBoumlrner E (1939) Der staatliche Korntransport im griechisch-roumlmischen Aumlgypten HamburgBouras C (2008) Lrsquoespace maritime eacutegeacuteen agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale les espaces et les activiteacutes portuaires de Pompeacutee agrave la fondation de Constantinople

thegravese de doctorat ineacutedite Universiteacute Marc Bloch Strasbourg et Universiteacute de Ioanninamdash (2009) ldquoLa circulation des pierres et le port drsquoEacutephegraveserdquo in Jockey 2009 495-508Bouras Ch (1988) ldquoHellenistic Athensrdquo in Akten 1990 267-274Boussac M-Fr et Moretti J-Ch (1995) c r de Rauh 1993 Topoi 5 561-572Brands G et H G Severin dir (2003) Die spaumltantike Stadt und ihre Christianisierung Symposion vom 14 bis 16 Februar 2000 in Halle-

Saale WiesbadenBraudel F (1979) Civilisation mateacuterielle eacuteconomie et capitalisme xve-xviiie siegravecle 2 Les jeux de lrsquoeacutechange ParisBreglia Pulci Doacuteria L (1985) ldquoPer la storia di Atene alla fine del ii sec aC Il decreto sui pesi e misure IG II2 1013rdquo MEFRA 97 I

411-430Breacutelaz C (2005) La seacutecuriteacute publique en Asie Mineure sous le Principat (ier-iiie s apr J-C Institutios municipales et institutions impeacuteriales

dans lrsquoOrient romain BacircleBresson A (2000) ldquoLrsquoinscription agoranomique du Pireacutee et le controcircle des prix de deacutetail en Gregravece anciennerdquo in Bresson 2000 151-182mdash (2000) La citeacute marchande Scripta Antiqua 2 Bordeauxmdash (2001) ldquoTimon de Syracuse et les drachmes rhodiennes agrave Deacutelosrdquo REA 103 131-156mdash (2005) ldquoCoinage and Money Supply in the Hellenistic Worldrdquo in Archibald et al 2005 44-72mdash (2006) ldquoMarcheacute et prix agrave Deacutelos charbon bois porcs huile et grainsrdquo in Descat 2006 311-341mdash (2007) Lrsquoeacuteconomie de la Gregravece des citeacutes (fin vie-ier siegravecle aC) I Les structures et la production Parismdash (2008) LrsquoEacuteconomie de la Gregravece des citeacutes II Les espaces de lrsquoeacutechange ParisBresson A et P Rouillard (1993) Lrsquoemporion ParisBresson A et R Descat dir (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au iie s av J-C BordeauxBroneer O (1930) Terracotta Lamps Corinth IV 2 Cambridgemdash (1954) The South Stoa and its Roman Successors Corinth I 4 Cambridge - PrincetonBroughton T et S Robert (1986) The magistrates of the Roman Republic Vol III Suppl AtlantaBrown W L (1950) ldquoPheidonrsquos Alleged Aeginetan Coinagerdquo NC 177-204Bruneau Ph (1981) ldquoDeliaca (IV)rdquo BCH 105 79-125mdash (1995) ldquoDeliaca (X)rdquo BCH 119 35-62mdash (2006) Eacutetudes drsquoarcheacuteologie deacutelienne Recueil drsquoarticles rassembleacutes et indexeacutes par J-Ch Moretti BCH Suppl 47Bruneau Ph et J Ducat (20054) Guide de Deacutelos 4e eacutedition refondue et mise agrave jour avec le concours de M Brunet A Farnoux et J-Ch

Moretti AthegravenesBruneau Ph Cl Vatin U Bezerra de Meneses G Donnay E Leacutevy A Bovon G Siebert V R Grace M Savvatianou-Petropoulakou E

Lyding Will et T Hackens (1970) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la Maison des comeacutediens ParisBrunet M (1997) ldquoLe moulin deacutelienrdquo in Meeks amp Garcia 1997 29-38mdash (1998) ldquoLrsquoartisanat dans la Deacutelos helleacutenistique essai de bilan archeacuteologiquerdquo Topoi 82 1998 681-691Burden J Chr (1999) Athens Remade in the Age of Augustus A Study of the Architects and Craftsmen Ph D University of California

BerkeleyBuumlsing H (1982) ldquoMetrologische Beitraumlgerdquo JDAI 97 1-45Busolt G (1920) Griechische Staatskunde I Handbuch der Altertumswissenschaft 411 Munich

Cabanes P dir (1999) LrsquoIllyrie meacuteridionale et lrsquoEpire dans lrsquoAntiquiteacute Actes du IIIe colloque international de Chantilly 16-19 Octobre 1996 Chantilly

Calder W M et J Keil dir (1939) Anatolian Studies presented to W H Buckler ManchesterCalderini A (1930) Aquileia Romana Ricerche di storia e di epigraphia MilanCallatayuml Fr de (1991-92) ldquoAthenian lsquoNew Stylersquo Tetradrachms in Macedonian Hoardsrdquo AJN 11- 20 Callatayuml Fr de (2001) ldquoSur les origines de la monnaie stricto sensu (nomisma) Agrave propos de deux livres reacutecents (S von Reden et L Kurke)rdquo

RN 157 83-93mdash (2005) ldquoLrsquoinstauration par Ptoleacutemeacutee Ier Socircter drsquoune eacuteconomie moneacutetaire fermeacuteerdquo in Duyrat amp Picard 2005 117-134mdash dir (2011) Quantifying Monetary Production in Greco-Roman Times RomeCallaway C dir (2002) Ancient Journeys Festschrift for Eugene Numa LaneCamp J M (1986) The Athenian Agora Londresmdash (19904) The Athenian Agora A Guide to the Excavation and Museum Athegravenesmdash (2001) The Archaeology of Athens Yalemdash (2008) ldquoThe Agora Excavations A Summary of Recent Work on Roman Athensrdquo in Vlizos 2008 87-97mdash [1986] (2005) H Aρχαία Αγορά της Αθήνας Οι ανασκαφές στην καρδιά της κλασικής πόλης tr grecque drsquoapregraves la 1egravere eacutedition anglaise

de 1986 (Londres) Athegravenes

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

389B

ibliographieCamp J M et J Kroll (2001) ldquoThe Agora Mint and the Athenian Bronze Coinagerdquo Hesperia 70 127-162Cante M (1986-87) ldquoRodi lrsquoarco quadrifronte sul decumano massimordquo ASAtene 48-49 175-266Carandini A (1977) ldquoAlcune forme bronzee conservate a Pompei e nel Museo Nazionale di Napolirdquo in Annecchino 1977 163-168Cartledge P E E Cohen et L Foxhall dir (2002) Money Labour and Land Approaches to the economies of ancient Greece LondresCasanova G (1995) ldquoΔΕΙΓΜΑ Testimonianze del vocabolo con un papiro ineditordquo Aegyptus 75 27-36Casson L (1971) Ships and Seamanship in the Ancient World PrincetonChadzisavvas S (2008) Η ελιά και το λάδι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο AthegravenesChadzisotiriou G (1980) Τα λαογραφικά της Μεσογαίας Αττικής AthegravenesChamonard J (1906) ldquoFouilles de Deacutelos Fouilles dans le Quartier du Theacuteacirctrerdquo BCH 30 1906 486-609mdash (1922-1224) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VIII Le Quartier du Theacuteacirctre ParisChandezon Chr (2000) ldquoFoires et paneacutegyries dans le monde grec classique et helleacutenistiquerdquo REG 113 70-100Chankowski V (2005) ldquoTechniques financiegraveres influences performances dans les activiteacutes bancaires des sanctuaires grecsrdquo Topoi 12-13

69-93mdash (2007) ldquoLes cateacutegories du vocabulaire de la fiscaliteacute dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 299-331 mdash (2008) Athegravenes et Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque classique Recherches sur lrsquoadministration du sanctuaire drsquoApollon deacutelien BEFAR 331 Athegravenesmdash (2011) ldquoDivine Financiers Cults as Consumers and Generators of Valuerdquo in Archibald et al 2011142-165Chankowski V et F Duyrat dir (2004) Le roi et lrsquoeacuteconomie Autonomies locales et structures royales dans lrsquoeacuteconomie de lrsquoempire seacuteleucide

Topoi Suppl 6Χαρακτήρ (1997) Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου AthegravenesXαριστήριον εις A Oρλάνδον vol IV (1967-1968) AthegravenesChoremi-Spetsieri Alk (1998) ldquoΕνοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Συνολική Ανάδειξη Ρωμαϊκής Αγοράς-Βιβλιοθήκης Αδριανούrdquo

AD 53 B 1 Chron 42-50Christien J (2002) ldquoIron Money in Sparta Myth and Historyrdquo in Powell amp Hodkinson 2002 171-179Chryssostomou P (sous presse) ldquoΠέλλης Βασίλειordquo AEMTh 2008Clinton K (2005) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme

IA-Texts Athegravenesmdash (2008) Eleusis The inscriptions on stone Documents of the Sanctuary of the two Goddesses and public documents of the Deme II-Commentary

AthegravenesCoarelli F (1982) ldquoLrsquoAgora des Italiens a Delo il mercato degli schiavirdquo Opuscula Instituti Romani Finlandiae II 119-146 mdash (1985) Il Foro Romano 2 Periodo repubblicano e augusteo Romemdash (1988) Il Foro Boario Romemdash (2005) ldquoLrsquoAgora des Italiens lo statarion di Delordquo JRA 18 196-212Collart P (1937) Philippes ville de Maceacutedoine ParisCollingwood R G et R P Wright (1991) The Roman Inscriptions of Britain II 2 OxfordCommon Ground (2006) Archaeology Art Science and Humanities Proceedings of 16th International Congress of Classical Archaeology Boston

August 23-26 2003 OxfordContributi di Archeologia Vesuviana II Studi della Soprintendenza archeologica di Pompei 18 (2006) RomeCordano F (2004) ldquoNaxos di Sicilia e lrsquoEgeordquo in Lentini 2004 101-105Corti C et N Giordani (2001) Pondera Pesi e Misure nellrsquo Antichita ModegraveneCorti C (2001a) ldquoLe misure di capacitagraverdquo in Corti amp Giordani 2001 219-225mdash (2001b) ldquoPesi e misure nei commerci arti mestieri e professionirdquo in Corti amp Giordani 2001 143-166Cotton H M et M Woumlrrle (2007) ldquoSeleukos IV to Heacuteliodoros A New Dossier of Royal Correspondence from Israelrdquo ZPE 159 191-

205Coulton J (1976) The Architectural Development of the Greek Stoa OxfordCoulton J J (2002) ldquoWhy build Doric The Choice of Order in Hellenistic Architecturerdquo in Ito 2002 54-56mdash (2005) ldquoPedestals as lsquoaltarsrsquo in Roman Asia Minorrdquo AS 55 127-157Crawford J S (1990) The Byzantine Shops at Sardeis Cambridge MassCrawford M H (1974) Roman Republican Coinage I-II New YorkCrosby M (1957) ldquoMore Fragments of Mining Leases from the Athenian Agorardquo Hesperia 26 1-23Culley G R (1975) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IG II2 1035rdquo Hesperia 44 207-223mdash (1977) ldquoThe Restoration of Sanctuaries in Attica IIrdquo Hesperia 46 282-298

DrsquoArms J H et E C Kopff dir (1980) The Seaborne Commerce of Ancient Rome Studies in Archaeology and History RomeDakaris S (1971) Cassopaia and the Elean Colonies Athegravenesmdash (1972) Θεσπρωτία AthegravenesDalongeville R et alii (2007) ldquoLa hausse relative du niveau marin agrave Deacutelos (Cyclades Gregravece) rythme et effets sur les paysages littoraux de

la ville helleacutenistiquerdquo Meacutediterraneacutee 108 17-28Dar Sh et O Nagar-Hilman (2009) ldquoTwo Types of Weights from Tel Dor and Horvat Shallale on the Carmelrdquo Eretz-Israel 29 118-124Daremberg C et E Saglio dir (1911) Dictionnaire des Antiquiteacutes Grecques et Romaines Paris

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

390To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erDaris S (1988) ldquoDocumenti minori dellrsquoesercito romano in Egittordquo ANRW II 10 1 Berlin - New York 724-742Dark K dir (2004) Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire OxfordDaux G (1963) ldquoLa Grande Deacutemarchierdquo BCH 87 603- 635mdash (1967) ldquoNotes de lecturerdquo BCH 91 469-482Davidson G (1952) Corinth XII The Minor Objects Princeton Day J [1942] 1973 An Economic History of Athens Under Roman Domination New YorkDe Cupere B S Thys W Van Neer Ant Ervynck M Corremans et M Waelkens (2009) ldquoEagle Owl (Bubo bubo) Pellets from Roman

Sagalassos (SW Turkey) Distinguishing the Prey Remains from Nest and Roost Sitesrdquo International Journal of Osteoarchaeology 19 (1) 1-22

De Ligt L (1993) Fairs and Markets in the Roman Empire Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society Amsterdam

De Ruyt C (1983) Macellum marcheacute alimentaire des Romains Louvain-la-Neuve mdash (2000) ldquoExigence fonctionnelle et varieacuteteacute des interpreacutetations dans lrsquoarchitecture des macella du monde romainrdquo in Lo Cascio 2000

177-186mdash (2007) ldquoLes produits vendus au macellumrdquo Food amp History 5 135-150De Salvo L (1992) Economia privata e pubblici servizi nellrsquoimpero romano I corpora navicolariorum MessegraveneDe Ste Croix G E M (1972) The Origins of the Peloponnesian War Ithaca NYDelrieux F (2008) Les monnaies des citeacutes grecques de la basse valleacutee de lrsquoHarpasos en Carie (iie s aC-iiie s pC) Numismatica Anatolica 3

BordeauxDengate J A (1967) ldquoThe Triobols of Megalopolisrdquo ANSMN 13 57-110Deonna W (1913) ldquoTables agrave mesures de capaciteacutes anciennes et modernesrdquo REA 15 167-180Deonna W (1938) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XVIII Le mobilier deacutelien ParisDescat R (1997) ldquoLes prix dans lrsquoinscription agoranomique du Pireacuteerdquo in Andreau et al 1997 13-20mdash (2000) ldquoLrsquoEtat et les marcheacutes dans le monde grecrdquo in Lo Cascio 2000 13-29mdash (2001) ldquoLa loi deacutelienne sur les bois et charbons et le rocircle de Deacutelos comme marcheacuterdquo REA 103 125-130mdash (2003) ldquoLrsquoapprovisionnement en grain dans le monde grec des citeacutes histoire drsquoune politiquerdquo in Marin amp Virlouvet 2003 589-612mdash dir (2006) Approches de lrsquoeacuteconomie helleacutenistique Entretiens drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire 7 Saint-Bertrand-de-CommingesDesruelles S et al (2004) ldquoBeachrocks et variations reacutecentes de la ligne de rivage en Mer Eacutegeacutee dans lrsquoensemble insulaire Mykonos-Deacutelos-

Rheacuteneacutee (Cyclades Gregravece)rdquo Geacuteomorphologie relief processus environnement (2004 1) 5-18Devijver H (1996) ldquoLocal Eacutelite Equestrians and Senators a Social History of Roman Sagalassosrdquo Ancient Society 27 105-162Di Segni L (2005) ldquoA Roman Standard in Herodrsquos Kingdomrdquo Israel Museum Studies in Archaeology 4 23-46Di Stefano Manzella I (1987) Il mestiere di epigrafista RomeDickey E (2007) Ancient Greek Scholarship OxfordDilke A O W (1987) Mathematics and Measurement LondresDinsmoor W B (1950) The Architecture of Ancient Greece An account of its historical development LondresDontas G (1965) ldquoΤοπογραφικά θέματα της πολιορκίας της Κέρκυρας του έτους 373 πΧrdquo AEphem 139-144Dorl-Klingenschmid Cl (2001) Prunkbrunnen in kleinasiatische Staumldten Funktion im Kontext MunichDoumlrpfeld W (1892) Die Baudenkmaumller von Olympia BerlinDragatsis I (1886) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀνασκαφῶνrdquo Prakt 1886 63-71mdash (1910) ldquoἈνασκαφαί ἐν Πειραιεῖrdquo Prakt 1910 145-151Dragoumi E dir (2003) Γνωριμία με τη γη του Αλεξάνδρου Από τα προϊστορικά μέχρι τα νεότερα χρόνια Ιστορία-Αρχαιολογία-

Τέχνη στο νομό Πέλλας Πρακτικά επιστημονικής διημερίδας 15-16 Ιουνίου 2002 ThessaloniqueDroste M et Hoffmann A (2003) Wohnformen und Lebenswelten im interkulturellen Vergleich FrancfortDrougou St (2000) ldquoKrieg und Frieden im Athen des spaumlten 5 Jahrhunderts v Chr Die rotfigurige Hydria aus Pellardquo AM 115 147-216Drougou St et al dir (2009) KEPMATIA ΦΙΛΙΑΣ Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου Athegravenes Drougou St et G Touratsoglou (1998) Ελληνιστικοί λαξευτοί τάφοι Βέροιας Athegravenes Duchecircne H (1993) ldquoDeacutelos reacutealiteacutes portuaires et emporionrdquo in Bresson amp Rouillard 1993 113-125Duchecircne H et Ph Fraisse (2001) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XXXIX Le paysage portuaire de la Deacutelos antique Recherches sur les

installations maritimes commerciales et urbaines du littoral deacutelien avec la collaboration de R Dalongeville et P Bernier ParisDukat Z et I Mirnik (1986) ldquoThe Hoard of Macedonian Bronze Coins from Dojranrdquo Numizmaticke vigesti 44-49Dumont A (1872) ldquoΣήκωμα deacutecouvert agrave Panidon en Thracerdquo RA 24 229-231mdash (1873) ldquoMonument meacutetrologique deacutecouvert agrave Naxosrdquo RA 26 43-47Dumont J (1977) ldquoLiberteacute des mers et territoire de pecircche en droit grecrdquo RD 55 53-57Dumoulin C (2001) ldquoP Sorb inv 2069 collection Th Reinach recto ineacutedit ldquoCompte de transport par eau de ceacutereacutealesrdquo in Atti 2001

399-409Dunant Chr et J Pouilloux (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II De 196 avant J-C jusqursquoagrave la fin de lrsquoAntiquiteacute ParisDurrbach F (1921) Choix drsquoinscriptions de Deacutelos ParisDurrbach F et A Jardeacute (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Inscriptions (suite)rdquo BCH 29 169-257

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

391B

ibliographieDuyrat Fr et O Picard dir (2005) Lrsquoexception eacutegyptienne Production et eacutechanges moneacutetaires en Eacutegypte helleacutenistique et romaine Actes du

colloque drsquoAlexandrie 13-15 avril 2002 Alexandrie

Edwards R (1975) Corinthian Hellenistic Pottery Corinth VII 3 PrincetonEffenterre Van H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241 Eickstedt K-V von (1991) Beitraumlge zur Topographie des antiken Piraumlus AthegravenesEkroth G (2002) The sacrificial rituals in Greek hero-cults in the Archaic to the early Hellenistic periods Kernos Suppl 12 LiegravegeElayi J et A Elayi (1997) Recherches sur les poids pheacuteniciens Transeuphrategravene Suppl 5Elia F dir (2004) Politica retorica e simbolismo del primato Roma e Costantinopoli (secoli IV-VII) II CataneΕλληνικός Πολιτισμός (1993) Ελληνικός Πολιτισμός Μακεδονία Το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κατάλο γος έκθεσης στο

Μόντρεαλ 7 Μαΐου - 1 9 Σεπτεμβρίου 1993) AthegravenesΕλληνιστική κεραμική από τη Θεσσαλία (2000) AthegravenesEllis S P (1988) ldquoThe End of the Roman Houserdquo AJA 92 565-576mdash (2000) Roman Housing Londresmdash (2007) ldquoLate Antique Housing and the Uses of Residential Buildingsrdquo in Lavan et al 2007b 1-22Empereur J Y et Y Garlan dir (1986) Recherches sur les amphores grecques BCH Suppl 13 ParisEmpereur J-Y et A Simossi (1988) ldquoThasos 2 le portrdquo BCH 112 736-742mdash (1989) ldquoThasos le portrdquo BCH 113734-740mdash (1990) ldquoThasos le portrdquo BCH 114 881-887mdash (1991) ldquoThasos le portrdquo BCH 115 712-720mdash (1992) ldquoThasos le portrdquo BCH 116 721-726mdash (1993) ldquoThasos le portrdquo BCH 117 647-652Engels J (2000) ldquoDas athenische Getreidesteuer-Gesetz des Agyrrhios und angebliche lsquosozialstaatlichersquo Ziele in den Massnahmen zur

Getreideversorgung spaumltklassischer und hellenistischer Poleisrdquo ZPE 132 97-124Επιστημονική Συνάντηση III (1994) Γ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική κεραμεική Χρονολογημένα σύνολα-εργαστήρια

24-27 Σεπτεμβρίου 1991 Θεσσαλονίκη AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση IV Kypraiou L dir (1997) Δ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Μυτιλήνη 1994 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση V Kypraiou E dir (2000) Ε΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Χρονολογικά

προβλήματα κλειστά σύνολα εργαστήρια Πρακτικά Χανιά 1997 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VI Zapheiropoulou D dir (2004) Στ΄ Επιστημονική Συνάντηση για την Ελληνιστική Κεραμική Προβλήματα

χρονολόγησης κλειστά σύνολα ndash εργαστήρια Πρακτικά Βόλος 2000 AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VII Ζ΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική (agrave paraicirctre) AthegravenesΕπιστημονική Συνάντηση VIII Η΄Επιστημονική Συνάντηση για την ελληνιστική κεραμική Αίγιο 2005 (agrave paraicirctre) AthegravenesEacutetienne R et V Sableacute (1995) c r de Reger 1994 Topoi 5 555-560Eustratiadis P (1870) ldquoAριθ 416rdquo AEphem 378-381Evaggelidis V (2007) Η Αγορά των πόλεων της Ελλάδος από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι μΧ Thegravese de doctorat ineacutedite

ThessaloniqueEvangelidis V (2008) ldquoThe Architecture of the Imperial Cult in the Agoras of the Greek Citiesrdquo Egnatia 12 125-144

Fallico A M (1967) in G Kapitaumln ldquoBronzi tardoantichi dal Plemmyrion presso Siracusardquo BA 90-97 Fantasia U (2004) ldquoAppaltatori grano pubblico finanze cittadine ancora sul nomos di Agirriordquo Mediterraneo Antico 7 2 513-540Faraguna M (1999) ldquoIntorno alla nuova legge ateniese sulla tassazione del granordquo Dike 2 63-97Faust A dir (1999) Material culture society and ideology New directions in the archaeology of the Land of Israel Ramat-GanFelten Fl (1983) ldquoHeiligtuumlmer oder Maumlrkterdquo AK 26 84-105Fentress E (2005) ldquoOn the block catastae chalcidica and cryptae in Early Imperial Italyrdquo JRA 18 220-234Ferguson W (1938) ldquoThe Salaminioi of Heptaphylai and Sounionrdquo Hesperia 7 1-74Ferrary J-L (2001) ldquoAgrave Propos du fragment 90 Peter (IV 15 Chassignet) des Origines de Caton et de la tradition varronienne sur les

origines du macellumrdquo RPh 75 317-327 Feyel M (1936) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAkraiphiardquo BCH 60 27-36mdash (1942-1943) ldquoNouvelles inscriptions drsquoAbdegravere et de Maroneacuteerdquo BCH 66-67 176-199Ficuciello L (2008) Le strade di Atene Athegravenes - PaestumFigueira Th J (2002) ldquoIron Money and the Ideology of Consumption in Laconiardquo in Powell amp Hodkinson 2002 137-170Filimonos-Tsopotou M (2004) Η ελληνιστική οχύρωση της Ρόδου AthegravenesFinkielsztejn G (1992) ldquoPhaneacutebal deacuteesse drsquoAscalonrdquo in Hackens amp Moucharte 1992 51-58mdash (1998a) ldquoTimbres amphoriques du Levant drsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Meacutelanges Jacques Briend Transeuphrategravene 15 83-121mdash (1998b) ldquoMore Evidence on John Hyrcanus Irsquos Conquests Lead Weights and Rhodian Amphora Stampsrdquo Bulletin of the Anglo-Israel

Archaeological Society 16 33-63mdash (1999) ldquoA Standard of Volumes for Liquids from Hellenistic Marisardquo lsquoAtiqot 38 51-64

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

392To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2000) ldquoAmphores importeacutees au Levant sud agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 207-220mdash (2001a) ldquoPolitique et commerce agrave Rhodes au iie s aC le teacutemoignage des exportations drsquoamphoresrdquo in Bresson amp Descat 2001

181-196mdash (2001b) ldquoAdministration and Trade in the Hellenistic Period Dating and Standards of Measures and Lead Weightrdquo in Measuring and

Weighing in Ancient Times Museacutee Hercht Universiteacute de Haiumlfa 23-31 (heacutebreu avec les illustrations) 15-19 21-22 (anglais)mdash (2003) ldquoAdministration du Levant sud sous les Seacuteleucides Remarques preacuteliminairesrdquo in Sartre 2003 465-484mdash (2004) ldquoLrsquoeacuteconomie et le roi au Levant sud drsquoapregraves les sources textuelles et archeacuteologiquesrdquo in Chankowski amp Duyrat 2004 241-265mdash (2006) ldquoProduction et commerce des amphores helleacutenistiques reacutecipients timbrage et meacutetrologierdquo in Descat 2006 17-34mdash (2007) ldquoPoids de plomb inscrits du Levant une reacuteforme drsquoAntiochos IV rdquo in Sartre 2007 35-60mdash (2009) ldquoChapter 10 Stamped Amphora Handles and Amphorasrdquo in Segal et al 2009 120-147mdash (2010a) ldquoChapter 8 ndash The Scale Weights from Maresha Metrology Administration and Historyrdquo in Kloner (sous presse)mdash (2010b) ldquoChapter 9 ndashThe Standard of Volumes for Liquids Againrdquo in Kloner (sous presse)mdash (agrave paraicirctre a) ldquoTeacutemoignages sur les agoranomes du Levant agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo in Descat (agrave paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre b) ldquoArea 100 The Northwestern Tower of the Fortification of the Acropolis and the Insula of the Lower Cityrdquo in Kloner (agrave

paraicirctre)mdash (agrave paraicirctre c) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant I- The Evidence of the Weightsrdquo Israel Numismatic Reportsmdash (agrave paraicirctre d) ldquoThe Weight Standards of the Hellenistic Levant II- Traditions and Adaptation of the Standardsrdquo Israel Numismatic

Reportsmdash (agrave paraicirctre e) ldquoThe Pyramidal and Similar Lead Fishing Weightsrdquo in Galili (agrave paraicirctre)Finley M [1973] 1975 The Ancient Economy LondresFinley M I dir (1976) Studies in Roman property CambridgeFollet S (1976) Athegravenes au iie et au iiie siegravecle Eacutetudes chronologiques et prosopographiques Parismdash (2002) ldquoLes Italiens agrave Athegravenes (iie siegravecle av J-C- ier siegravecle ap J-C)rdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 79-88mdash dir (2004) Lrsquohelleacutenisme drsquoeacutepoque romaine Nouveaux documents nouvelles approches (ier s aC-iiie s pC) Actes du Colloque international

agrave la meacutemoire de Louis Robert Paris 7-8 juillet 2000 ParisForchheimer Ph R Heberdey J Keil G Niemann et W Wilberg (1923) Forschungen in Ephesos III VienneForrest W G (1964) ldquoTwo Notes on Chian inscriptionsrdquo ABSA 59 37-38 mdash (1956) ldquoA Chian wine measurerdquo ABSA 51 63-67 Forseacuten B (1994) ldquoMarmorne Gewichtsteine aus Therardquo OAth 20 43-49Fouache E dir (2006) 10 000 ans drsquoeacutevolution des paysages en Adriatique et en Meacutediterraneacutee orientale (geacuteomorphologie Paleacuteoenvironnements

Histoire) Lyon Fowler H N R Stillwell C W Blegen B Powell et C A Robinson Jr (1932) Corinth I Introduction Topography Architecture

Cambridge MassFoxhall L et H A Forbes (1982) ldquoΣιτομετρεία The role of grain as a staple food in classical antiquityrdquo Chiron 12 41-90Fraisse Ph (1983) ldquoAnalyse drsquoespaces urbains Les lsquoplacesrsquo de Deacutelosrdquo BCH 107 301-313Fraisse Ph et J-Ch Moretti (2007) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XLII Le theacuteacirctre ParisFranco C (2005) ldquoZeus Meilichios a Iasos una notardquo in Pierobon-Benoit 2005 130-134Franke P R (1961) Die antiken Muumlnzen von Epirus WiesbadenFrantz A (1988) The Athenian Agora XXIV Late Antiquity AD 267-700 PrincetonFroumlhlich Th (1991) Lararien und Fassadenbilder in den Vesuvstaumldten Untersuchungen zur bdquovolkstuumlmlichenldquo pompejanischen Malerei

MayenceFroumlseacuten J (1978) ldquoLe transport du bleacute et le rocircle des ΕΠΙΠΛΟΟΙrdquo Arctos 12 5-17mdash (1979) ldquoDeclarations on Oath Concerning the Liturgy of an Epiploosrdquo in Zilliacus et al 1979 53-70mdash (1980-1981) ldquoChi egrave responsabile Il trasporto del grano nellrsquo Egitto greco e romanordquo Ann Fac Lettere Perugia 18 161-176Furtwaumlngler A dir (2003) Hellenistische Bronzegusswerkstaumltten in Demetrias Demetrias 6 Wuumlrzburg

Gaebler H (1897) ldquoZur Muumlnzkunde Makedoniens I Die autonome Muumlnzpraumlgung der Makedonen Amphaxier und Botteatenrdquo NZ 20 170-185

Gaggiotti M (1990a) ldquoMacellum e Magalia ricezione di elementi lsquoculturalirsquo di origine punica in ambiente romano-repubblicanordquo in Mastino 1990 773-782

Gaggiotti M (1990b) ldquoConsiderazioni sulla lsquopunicitagraversquo del macellum romanardquo in Mastino 1990 783-792Gagos T (2001) ldquoThe University of Michigan Papyrus Collection Current Trends and Future Perspectivesrdquo in Atti 2001 511-537Galili E et alii (agrave paraicirctre) A Hoard of Late Ptolemaic Bronze Coins and Weights from a Wreck off lsquoAtlit Israel lsquoAtiqotGalili E Y Sharvit et B Rosen (2010) ldquoArtifact Assemblages from Two Roman Shipwrecks Off the Carmel Coastrdquo lsquoAtiqot 63 88-90Galvagno E (2008) Maledetti mercanti Lisia 22 Contro i mercanti di grano AlexandrieGaraffo S (1995) ldquoIl tesorettordquo in Lentini amp Garaffo 1995 33-48Garcia Morcillo M (2000) ldquoEl Macellum Magnum y la Roma de Neroacutenrdquo Iberia 3 265-286Gardner E A (1891) ldquoArchaeology in Greece 1890-1891rdquo JHS 12 395-396 mdash (1894) ldquoNotes on Megalopolisrdquo JHS 14 242-243

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

393B

ibliographieGardner E A W Loring G C Richards R W Schultz et W J Woodhouse (1892) Excavations at Megalopolis JHS Suppl 1Garland R [1987] (20002) The Peiraieus From the fifth to the first century BC LondresGarnsey P (1976) ldquoUrban Property Investmentrdquo in Finley 1976 127-137Garnsey P K Hopkins et C R Whittaker dir (1983) Trade in the Ancient Economy LondresGassner V (1986) Die Kauflaumlden in Pompeii VienneGast M F Sigaut et C Beutler dir (1985) Les Techniques de conservation des grains agrave long terme Leur rocircle dans la dynamique des systegravemes

de cultures et des socieacuteteacutes III 2 Paris Gauthier Ph (1976) Un commentaire historique des Poroi de Xeacutenophon Genegraveve - ParisGauthier Ph (1977) ldquoLes ventes publiques de bois et charbons agrave propos drsquoune inscription de Deacutelosrdquo BCH 101 203-208Gauthier R A et J-Y Jolif eacuted (1958-1959) Aristote LrsquoEacutethique agrave Nicomaque I-II LouvainGauthiez B (2003) Espace urbain vocabulaire et morphologie ParisGeagan D J (1967) The Athenian Constitution after Sulla Hesperia Suppl 12Gera D (2009) ldquoOlympiodoros Heliodoros and the Temples of Koilegrave Syria and Phoinikegraverdquo ZPE 169 125-155Geraci G (2004) ldquoMensura pondus e probatio di stato nel rifornimento granario di Roma imperiale (e di Costantinopoli)rdquo in Elia 2004

155-181 Gerkan A von et A Rehm (1922) Der Nordmarkt und der Hafen an der Loumlwenbucht Milet I 6 Ergebnisse der Ausgrabungen und

Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - Leipzigmdash (1935) Die Stadtmauern Milet II 3 Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 Berlin - LeipzigGhioles N (2009) ldquoΑνασκαφές στην παλαιοχριστιανική βασιλική της αγοράς στην Παλαιόπολη της Άνδρουrdquo in Kyrtatas et al 2009

155-176Gianfrotta P A (1989) Le vie di comunicazione in Momigliano amp Schiavone 1989mdash (1990) ldquoNavi flotte porti e il viaggio per marerdquo in Settis 1990 215-228Giannopoulou-Konsolaki E (1990) Γλυφάδα Ιστορικό παρελθόν και μνημεία AthegravenesGiese J et A Kose (2006) ldquoZur Entwicklung der Agora von Therardquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 77-101Gill D W J (2006) ldquoHippodamus and the Piraeusrdquo Historia 55 1-15Ginouvegraves R (1988) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine Tome III Espaces architecturaux bacirctiments et ensembles

RomeGiovannini A dir (1991) Nourrir la plegravebe Actes du colloque de Genegraveve en hommage agrave D Van Berchem Bacircle - CasselGlotz G (1920) Le travail dans la Gregravece ancienne Parismdash (1926) Histoire grecque I Des origines aux guerres meacutediques ParisGoette H R (2000) O αξιόλογος δήμος Σούνιον Landeskundliche Studien in Suumldost Attika Rahdenmdash dir (2002) Ancient Roads in Greece Proceedings of a Symposion Organized by the Cultural Association Aigeas (Athens) and the German

Archaeological Institute (Athens) with the Support of the German School at Athens (November 23 1998) Antiquitates Archaumlologische Forschungsergebnisse Band 21 Hambourg

Gofas D C (1975) ldquoΛόγωι πρόβας σίτουrdquo A Contribution to the Interpretation of an Early Byzantine Fiscal Inscription (OGIS 521) RIDA 3egraveme s 22 233-242 = Gofas 1993 243-248

mdash (1970) Δεῖγμα Ἰστορική ἔρευνα ἐπὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαἰου τῶν συναλλαγῶν Athegravenesmdash (1982) ldquoLa vente sur eacutechantillon agrave Athegravenes drsquoapregraves un texte drsquoHypeacuteriderdquo Symposion 1977 Cologne-Vienne 121-129 = Gofas 1993

79-85mdash (1989) ldquoEpiplous une institution du droit maritime grec antique helleacutenistique byzantinrdquo Symposion 1985 Cologne - Vienne 425-

444 = Gofas 1993 87-101Gofas D C (1993) Μελέτες ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ δικαίου τῶν συναλλαγῶν ᾽Αρχαίου Βυζαντινοῦ Μεταβυζαντινοῦ AthegravenesGorman V B (2001) Miletos the Ornament of Asia A History of the City to 400 BC PhD University of MichiganGounaropoulou L et M B Hatzopoulos (1985) Les milliaires de la voie Egnatienne entre Heacuteracleacutee des Lyncestes et Thessalonique Athegravenes Graindor P (1927a) Athegravenes sous Auguste Le Cairemdash (1927b) Antonin le Pieux et Athegravenes RBPH 6 753-756mdash [1934] 1973 Athegravenes sous Hadrien Le CaireGrammenos D B dir (2003) Roman Thessaloniki ThessaloniqueGrandjean C (2006) ldquoAthens and Bronze Coinagerdquo in Van Alfen 2006 99-108Grandjean Y (2011) Le rempart de Thasos Eacutetudes thasiennes 22 AthegravenesGrandjean Y et Fr Salviat (2000a) Guide de Thasos Athegravenes - Paris mdash (2000b) ldquoLe rempart la forteresse meacutedieacutevale du portrdquo BCH 124 506-521Grandjean Y Kozelj T et Fr Salviat (2005) ldquoLa porte de Zeus agrave Thasosrdquo BCH 128-129 175-268Gras M H Treacuteziny et H Broise (2004) Meacutegara Hyblaea 5 La ville archaiumlque RomeGrassl H (2004) ldquoMarketorganisation und Preisbildung in der roumlmischen Kaiserzeitrdquo in Rollinger amp Ul 2004 352-365Gravani K (1994) ldquoDie Keramik von Kassope Ein vorlaumlufiger Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 162-172mdash (2000) ldquoΑνάγλυφοι σκύφοι από την Κασσώπη Τα τοπικά εργαστήριαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση V 477-489mdash (2009) ldquoΗ ελληνιστική κεραμική της βορειοδυτικής Ελλάδαςrdquo in Theophilopoulou 2009 47-72Greaves A M (2002) Miletos A History Londres - New York

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

394To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erGreco E (2001) ldquoTripodes Appunti sullo sviluppo urbano di Atenerdquo AION ns 8 25-38Greco E et M Lombardo dir (2007) Atene e lrsquoOccidente i grandi temi le premesse i protagonisti le forme della comunicazione e

dellrsquointerazione i modi dellrsquointervento ateniese in Occidente atti del Convegno Internazionale Atene 25-27 maggio 2006 ParisGregory T E dir (1994) The Corinthia in the Roman Period including the papers given at a symposium held at the Ohio State University on

7-9 March 1991 JRA Suppl 8Grigoriadou M (1999) sv σήκωμα Aρχαιολογικό Μουσείο Χίου (έκδ) Κrsquo Εφορεία Προϊστορικών amp Κλασικών Αρχαιοτήτων - YΠΠΟ

Mytilegravene 63 Grigoropoulos D (2005) After Sulla A Study in the Settlement and the Material Culture of the Piraeus Peninsula in the Roman Imperial and

Late Roman Periods Thegravese ineacutedite Universiteacute de Durhammdash (2010) ldquoΕπιτραπέζια κεραμική και αμφορείς στον Πειραιά κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο γενικές τάσεις στην προμήθεια και

κατανάλωση από τον 3ο μέχρι τον 6ο αι μΧrdquo in Papanikola-Bakirtzi amp Kousoulakou 2010 671-688Gros P (1996) ldquoLes nouveaux espaces civiques du deacutebut de lrsquoEmpire en Asie Mineure les exemples drsquoEphegravese Iasos et Aphrodisiasrdquo JRA

Suppl 20 Aphrodisias Papers 3 111-120mdash [1996] (20022) Lrsquoarchitecture romaine du deacutebut du iiie s av J-C agrave la fin du Haut-Empire 1 Les monuments publics ParisGualandi M L et F Fabiani (2004) ldquoCase-bottega di etagrave imperiale lungo la via del porto a Nora (Cagliari)rdquo in Khanoussi et al 2004

1233-1244Guarducci M (1969) Epigrafia greca II Romemdash (1985) ldquoUna nuova dea a Naxos di Sicilia e gli antichi legami fra la Naxos siceliota e lrsquoomonima isola delle Cicladirdquo MEFRA 97 7-34Gueacuteraud O (1933) ldquoDeux documents relatifs au transport des ceacutereacuteales dans lrsquoEacutegypte romainerdquo ASAE 33 62-64mdash (1950) ldquoUn vase ayant contenu un eacutechantillon de bleacute (ΔΕΙΓΜΑ)rdquo JJP 4 107-115 et Pl IGuide de Thasos [1967] (2000) par Y Grandjean Fr Salviat et alii Athegravenes - Paris

Habermann W (1990) ldquoStatistische Datenanalyse an den Zolldokumenten des Arsinoites aus roumlmischer Zeitrdquo II MBAH 9 1 50-94Habicht Chr (1994) Athen in hellenistischer Zeit Gesammelte Aufsaumltze Munichmdash (1994a) ldquoAthens and the Attalids in the Second Century BCrdquo in Habicht 1994 183-201mdash (1994b) ldquoZu den Muumlnzmagistraten der Silberpraumlgung des Neuen Stilsrdquo in Habicht 1994 287-310mdash (1995) Athen Die Geschichte der Stadt in hellenistischer Zeit Munichmdash (2000) Athegravenes helleacutenistique Histoire de la citeacute drsquoAlexandre le Grand agrave Marc Antoine (trad fr de lrsquoeacutedition de 1994) ParisHackens T et G Moucharte dir (1992) Numismatique et histoire eacuteconomique pheacutenicienne et punique Studia Phoenicia IXHadot P (2004) Le voile drsquoIsis ParisHaumlgg R dir (1994) Ancient Greek Cult Practice from the Epigraphical Evidence International Seminar at the Swedish Institute at Athens

22-24 November 1991 Stockholm Hall J (2007) A History of the Archaic Greek World ca 1200-479 BCE MaldenHammond N G L (1970) ldquoThe Archaeological Background to the Macedonian Kingdomrdquo in Laourda amp Makaronas 1970 53-67mdash (1972) A History of Macedonia vol I Oxfordmdash (1986) ldquoThe Via Egnatia in Western Macedoniardquo in Αρχαία Μακεδονία IV 247-255mdash (1967) Epirus The Geography the Ancient Remains the History and the Topography of Epirus and the Adjacent Areas OxfordHankinson R J (1995) ldquoPhilosophy of Sciencerdquo in Barnes 1995 109-139Hansen M H dir (1995) Sources for the Ancient Greek City-State Symposium August 24-27 1994 Acts of the Copenhagen Polis Centre vol 2 CopenhagueHarding Ph (2008) The Story of Athens the Fragments of the Local Chronicles of Attika LondresHarris A (2004) ldquoShops Retailing and the Local Economy in the Early Byzantine World the Example of Sardisrdquo in Dark 2004 82-121Harris E M (1999) ldquoNotes on the New Grain-Tax Lawrdquo ZPE 128 269-272mdash (2002) ldquoWorkshop Marketplace and Household The Nature of Technical Specialization in Classical Athens and its Influence on

Economy and Societyrdquo in Cartledge et al 2002 67-99Harter-Uibopuu (2008) ldquoHadrian and the Athenian Oil Lawrdquo in Alston amp Nijf 2008 127-141Hasenohr Cl (2002) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastes et ses abords agrave Deacutelos topographie et histoire drsquoun secteur occupeacute de lrsquoeacutepoque archaiumlque

aux temps byzantinsrdquo REA 104 85-110Hasenohr Cl (2004-2005) ldquoLrsquoAgora des Compeacutetaliastesrdquo BCH 128-129 882-907Haumann Ul (1996) Hellenistische Keramik Olympische Forschungen XXVI BerlinHeedeman G et Eng Winter dir (2003) Neue Forschungen zur Religionsgeschichte Kleinasiens Asia Minor Studien 49 BonnHeichelheim F H (1972) Storia economica del mondo antico (trad it) BariHellmann M Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos ParisHerman G (1987) Ritualized Friendship and the Greek City CambridgeHermansen G (1981) Ostia Aspects of Roman City Life EdmontonHermary A A Hesnard et H Treacuteziny (1999) Marseille grecque la cite phoceacuteenne (600-49 av J-C) ParisHesberg von H (1990) ldquoPlatzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des fruumlhen Hellenismusrdquo in Akten 1990 231-241Hesnard A (2005) c r de Duchecircne amp Fraisse 2001 Topoi 12-132 803-810mdash (1995) ldquoLes ports antiques de Marseille Place Jules Vernerdquo JRA 8 65-77Houmlbenreich E (1997) Annona Juristische Aspekte der stadtroumlmischen Lebensmittelversorgung im Prinzipat Graz

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

395B

ibliographieHoff M C (1988) The Roman Agora at Athens PhD Boston Universitymdash (1989a) ldquoThe Early History of the Roman Agora at Athensrdquo in Walker amp Cameron 1989 1-8mdash (1989b) ldquoCivic Disobedience and Unrest in Augustan Athensrdquo Hesperia 58 267-276mdash (1994) ldquoThe So-Called Agoranomion and the Imperial Cult in Julio-Claudian Athensrdquo AA 109 93-117mdash (1996) ldquoThe Politics and Architecture of the Athenian Imperial Cultrdquo in Small 1996 185-200mdash (1997) ldquoLaceratae Athenae Sulllarsquos Siege of Athens in 876 BC and its Aftermathrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 33-51mdash (2002) ldquoAthens and Pompey A Political Relationshiprdquo in Callaway 2002mdash (2006) ldquoSome Inscribed Graffiti in the Roman Market in Athensrdquo ZPE 155 176-182Hoff M C et S E Rotroff dir (1997) The Romanization of Athens Proceedings of an International Conference held at Lincoln Nebraska

(April 1996) Oxford Holland L (2008) ldquoA Bronze 5 Pound Roman Weightrdquo ZPE 167 225-226 Holtzmann B (1976) ldquoSondage Psatherisrdquo BCH 100 785-793mdash (1978) ldquoTerrain Psatherisrdquo BCH 102 814-821mdash (1979) ldquoLe rempart aux abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 103 635-640mdash (1972) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 96 914-918mdash (1973) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 97 536-541Holtzmann B et O Picard (1971) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 95 777-780mdash (1974) ldquoLimenas Les abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 98 789-793Hoepfner W (2003) ldquoDas Ende der Agorardquo in Brands amp Severin 2003 145-150mdash (2006) ldquoDie griechische Agora im Uumlberblickrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 1-28Hoepfner W et E-L Schwandner ([1986] 1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Munich (1egravere eacutedition Munich 1986)Hoepfner W et L Lehmann dir (2006) Die griechische Agora Bericht uumlber ein Kolloquium am 16 Maumlrz 2003 in Berlin MayenceHoepfner W dir [1999] 2005 Ιστορία της κατοικίας 5000 πΧ-500 μΧ tr gr drsquoapregraves la 1egravere eacutedition allemande de 1999 ThessaloniqueHoumlpfner W et E-L Schwandner dir (1994) Haus und Stadt im klassischen Griechenland Wohnen in der klassischen Polis I MunichHoumlppener H (1931) Halieutica Bijdrage tot de Kennis der oud-grieksche Visscherij AmsterdamHorowitz G (1980) ldquoTown Planning of Hellenistic Marissa A Reappraisal of the Excavations After Eighty Yearsrdquo Palestine Exploration

Quarterly 112 93-111 Horsley G H R (1989) ldquoA fishing cartel in first century Ephesusrdquo New Documents Illustrating Early Christianity 5 95-114Howgego Chr (1995) Ancient History from Coins LondresHowland H R (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals PrincetonHultsch F (1862) Griechische und Roumlmishe Metrologie BerlinHumann C (1904) Magnesia am Maeander Bericht uumlber die Ergebnisse der Ausgrabungen der Jahre 1891-1893 BerlinHusson G (2007) ldquoLes Archives drsquoHegraveroninos dans la collection Theacuteodore Reinach de la Sorbonnerdquo in Akten 2007

Iakovidis Sp (1969-1970) Περατή Το Νεκροταφείον v Α-Γ AthegravenesIasos e la Caria (2005) Nuovi studi e ricerche PP 60 fasc 2-6Iasos in etagrave romana (2008) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 83-84 a a 183-184Iasos tra VI e IV sec a C (2004) Miscellanea storico-archeologica Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Suppl 81 a a 181Ibba M A (2004) ldquoLa fontana lsquoarcaicarsquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 73-99Ignatiadou D dir (2009) Σίδηρος 2η Ημερίδα Συντήρησης ΑΜΘ ThessaloniqueIto J dir (2002) Symposium for International Collaborative Studies on Ancient Messene June 29 2002 Kumamoto

Jakab E (1997) Praedicere und cavere beim Marktkauf Sachmaumlngel im griechischen und roumlmischen Recht MunichJardeacute A (1905) ldquoFouilles de Deacutelos (1903) Le quartier marchand au Sud du sanctuairerdquo BCH 29 6-21mdash (1925) Les Ceacutereacuteales dans lrsquoAntiquiteacute grecque I La production ParisJockey P dir (2009) Marbres et autres pierres de la Meacutediterraneacutee antique Actes du VIIIe colloque international de lrsquoAssociation ASMOSIA

Aix-en-Provence 12-18 juin 2006 Aix-en-ProvenceJohannovsky W (1994) ldquoOsservazioni sul bouleuterion di Iasosrdquo Ostraka III 2 451-454Jones J E (1984) ldquoAncient Athenian silver mines dressing floorsand smelting sitesrdquo Historical Metallurgy 18 65-81Jones J E dir (1988) Aspects of ancient Mining and Metallurgy Acta of a British School at Athens centenary conference at Bangor 1986

Department of Classics University College of North Wales BangorJones N (1999) The Associations of Athens OxfordJudeich W (1931) Topographie von Athen Munich

Kadioglu M (2005) ldquoLatrine in Magnesia am Maumlander Die Opus Sectile-Wandverkleidung der Latrine in Magnesia am Maumlanderrdquo MDAI 55 309-336

Kagan D (1960) ldquoPheidonrsquos Aeginetan Coinagerdquo TAPA 91 121-136Kaimio J (1979) ldquoReport of the Corn Transportrdquo in Zilliacus et al 1979 42-44

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

396To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erKakavogianni O (1999) ldquoΜεταλλουργικά Εργαστήρια lsquoοικίαrsquo και χώροι συναθροίσεων και λατρείας στο νοτιοανατολικό τμήμα της

πόλης της Ρόδουrdquo in Ρόδος 2400 χρόνια 237-242mdash (2005) ldquoΑρχαίο ιερό και κτιριακό συγκρότημα πριν από την είσοδο του Αεροδρομίουrdquo in Steinhauer 2005 214-219mdash (2009a) ldquoΤοπογραφία του αρχαίου δήμου Μυρρινούντοςrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 47-78mdash (2009b) Aρχαίες οδοί στα νότια και δυτικά Μεσόγεια Στο Μ Κορρές (επιμ) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής Αθήνα 2009

εκδ Αττική Οδός και ldquoΜελισσαrdquo 182-198Kakavogianni O et P Galiatsatou (2009) ldquoΑπό τα αρχαία νεκροταφεία στα Μεσόγειαrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 399-416Kakavogianni O dir (2003) Αρχαιολογικές έρευνες στην Μερέντα Μαρκοπούλου στον χώρο κατασκευής του Νέου Ιπποδρόμου και

του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου AthegravenesKakavogianni O V Argyropoulos M Anetakis M Kontopanagou et M Sklavos (2009) ldquoΔημόσια κτίρια μικρά ιερά και οδοί πέριξ του

αρχαίου ναού στη Μερένταrdquo in Vassilopoulou amp Katsarou 2009 103-126Kakavogiannis E (1977) ldquoΣουνιακά-Λαυρεωτικάrdquo AD 32 Eacutetudes 182-217mdash (1984) ldquoΠαραγωγή μολύβδου από λιθαργύρους στην Ελληνιστική Ρόδοrdquo AAA 17 124-139mdash (1988) Τα αρχαία μεταλλεία της λαυρεωτικής Athegravenesmdash (2005) Mέταλλα Εργάσιμα και Συγκεχωρημένα Η οργάνωση της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Λαυρεωτικής από την

Αθηναϊκή Δημοκρατία AthegravenesKaltsas N (1988) Πήλινες διακοσμημένες κεραμώσεις από τη Μακεδονία AthegravenesKanta-Kitsou A (2001) ldquoΈνας νεώσοικος τμήμα των νεωρίων του Υλλαϊκού λιμανιού της Αρχαίας Κέρκυραςrdquo in Tropis VI 273-99Kantirea M (2007) Les Dieux et les Dieux Augustes Le culte imperial en Gregravece sous les Julio-Claudiens et les Flaviens ParisKaramitrou-Mentessidi K (2004) ldquoΑιανή Ελληνιστικοί τάφοι στη βασιλική νεκρόποληrdquo in Zapheiropoulou 2004 207-219Karapanagiotou A B (1996) ldquoΜεγαλόποληrdquo AD 51 B 1 Chron 147-148 Karra M dir (1987) Αμητός Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο ThessaloniqueKarvonis P (2007) ldquoLe vocabulaire des installations commerciales en Gregravece aux eacutepoques classique et helleacutenistiquerdquo in Andreau amp

Chankowski 2007 35-49mdash (2008a) ldquoTypologie et eacutevolution des installations commerciales dans les villes grecques du ive siegravecle av J-C et de lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo

REA 110 57-81mdash (2008b) ldquoLes installations commerciales dans la ville de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistiquerdquo BCH 132 153-219mdash (2010) ldquoThe Athenian Agora as a commercial centre archeological and literary evidencerdquo in Lohmann amp Mattern 2010 137-150Karvonis P et J-J Malmary (2009) ldquoEacutetude architecturale de quatre piegraveces polyvalentes du Quartier du theacuteacirctre agrave Deacutelosrdquo BCH 133

195-226Kassab-Trezgoumlr D et N Inaishvili dir (2010) PATABS I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea Varia Anatolica XXIKawerau G F Hiller von Gaertringen M Lidzbarski Th Wiegand E Ziebarth (1914) Milet I 3 Das Delphinion in Milet BerlinKeil J (1922-24) ldquoZur Geschichte und Topographie von Ephesusrdquo JOumlAI 21-22 96-112mdash (1930) ldquoXV Vorlaumlufiger Bericht uumlber die Ausgrabungen in Ephesosrdquo JOumlAI 26 Beibl cols 48-57Kekuleacute R (1869) Die antiken Bildwerke im Theseion zu Athen LeipzigKeramopoulos A (1932) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονίαrdquo AEphem 48-133mdash (1933) ldquoἈνασκαφαὶ καὶ ἔρευναι ἐν τῇ Ἄνῳ Μακεδονία Δacute Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος Πομπηΐου καὶ Καίσαρος (48 πΧ)rdquo AEphem 25-67Keramopoulos A D (1919) ldquoἈνασκαφὴ ἐν Αἰξωνῇ Ἀττικῆςrdquo Prakt 32-46 Kern O (1900) Die Inschriften von Magnesia am Meander BerlinKettenhofen E (1992) ldquoDie Enfaumllle der Heruler ins roumlmischen Reich im 3 Jh n Chrrdquo Klio 74 291-313Khamis E (2007) ldquoThe Shops of Scythopolis in Contextrdquo in Lavan et al 2007a 439-472Khanoussi M P Ruggeri et C Vismara dir (2004) LrsquoAfrica romana Ai confini dellrsquoImpero contati scambi conflitti RomeKienast H J (1997) ldquoThe Tower of the Winds in Athens Hellenistic or Romanrdquo in Hoff amp Rotroff 1997 53-65Kleberg T (1957) Hocirctels restaurants et cabarets dans lrsquoantiquiteacute romaine eacutetudes historiques et philologiques UppsalaKloner A (1994) ldquoA Unique Hellenistic Juglet from Maresha (MarissaTell Sandahannah)rdquo in Επιστημονική Συνάντηση III 269-271mdash (1999) ldquoOrganisation sociale et composition sociale agrave Maresha helleacutenistique drsquoapregraves le plan de la ville et les trouvailles des fouillesrdquo in

Faust 1999 103-118 (heacutebreu)mdash (2001) ldquoThe Economy of Hellenistic Maresha Inferences based on the City Plan and Archaeological Findsrdquo in Archibald et al 2001

74-100mdash (2003) Maresha Excavations Final Report I Subterranean Complexes 21 44 70 Israel Antiquities Authority Report 17 9-30mdash dir (2010) Maresha Excavations Final Report III Israel Antiquities Authority Report 45 mdash dir (agrave paraicirctre) Maresha Excavations Final Report Israel Antiquities Authority Report Kloner A G Finkielsztejn et Y Arbel (1998) ldquoMaresha ndash Area 100rdquo Excavations and Surveys in Israel 17 154-157Knackfuss H (1924) Milet I 7 Der Suumldmarkt und die benachbarten Bauanlagen BerlinKnibbe D et B İplikccedilioğlu (1984) ldquoNeue Inschriften aus Ephesos IXrdquo JOumlAI 55 107-149 Koenigs W (1993) ldquoPlanung und Ausbau der Agora von Prienerdquo MDAI (I) 43 381-397Koester H dir (1995) Ephesos Metropolis of Asia an interdisciplinary approach to its archaeology religion and culture Harvard Theological

Studies 41 PennsylvanieKolonas L (1999) Μουσείο Αιγίου Athegravenes

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

397B

ibliographieKonophagos K (1980) Το αρχαίο Λαύριο και η ελληνική τέχνη της παραγωγής του αργύρου AthegravenesKontoleon N (1964) ldquoΑνασκαφαί Παλαιοπόλεως Άνδρου κατrsquo Αύγουστον του 1956rdquo AEphem 1964 Χρονικά 1-5Kontopoulou P (2002) Ένα εργαστήριο κοροπλαστικής στην Αγορά της Πέλλας (meacutemoire de Master ineacutedit) ThessaloniqueKonuk K (2011) ldquoToken for Silver Quantifying the Early Bronze Issues of Ioniardquo in de Callatayuml 2011Kordellas A et P Wolters (1894) ldquoΛαυρεωτικαί Αρχαιότητεςrdquo MDAI(A) 19 238-247Koumlrner M N Bartlome et E Fluumlckiger dir (2000) Destruction and Reconstruction of Towns Destruction by the Lordrsquos Power Internal

Troubles and Wars vol II Berne Stuttgart VienneKorres M (1994) ldquoΟ Παρθενώνας από την αρχαία εποχή μέχρι τον 19ο αιώναrdquo in Tournikiotis 1994 138-161mdash (2002) ldquoΑθηναϊκή πολεοδομία Αρχαίος οικιστικός χώρος Αξία ορατών μαρτυριώνrdquo in Goette 2002 1-31mdash (2009) ldquoΟδικό δίκτυο γύρω από την Ακρόποληrdquo in Korres 2009 74-95mdash dir (2009) Αττικής Οδοί Αρχαίοι δρόμοι της Αττικής AthegravenesKoumlse V (2005) ldquoThe Origin and Development of Market-Buildings in Hellenistic and Roman Asia Minorrdquo in Mitchell amp Katsari 2005

139-166Koster W J W (1969) Scholia in Aristophanem GroningenKoukouli-Chryssanthaki Ch et Ch Bakirtzis (1997) Philippoi AthegravenesKoumanoudis S A (1862) ldquoΔύο λίθινα σκεύη ἀγνώστου χρήσεωςrdquo AEphem 23-26mdash (1890) Prakt 11-19mdash (1891) Prakt 7-11Koumanoudis S N (1970) ldquoἘπιγραφαὶ ἐξ Ἀθηνῶνrdquo AD 25 Eacutetudes 54-86Kourempanas Th (2008) ldquoΑναλύσεις μετάλλου των ευρημάτων από το αρχαίο νομισματοκοπείο της Πέλλαςrdquo AEMTh 22 155-158Kozelj T daggerM Sgourou et M Wurch-Kozelj (2005) ldquoΈρευνες στο βορειοδυτικό τείχος της αρχαίας Θάσου Νέα αρχαιολογικά δεδομέναrdquo

AEMTh 19 13-24Kraay C M et G K Jenkins (1968) Essays in Greek Coinage Presented to Stanley Robinson OxfordKraft J C I Kayan H Bruumlckner et G Rapp (2000) ldquoA Geological Analysis of Ancient Landscapes and the Harbors of Ephesus and the

Artemision in Anatoliardquo OumlJh 69 175-230Krause J U et Chr Witschel dir (2006) Die Stadt in der Spaumltantike ndash Niedergang oder Wandel StuttgartKreilinger U (2006) ldquoOι νεότερες ανασκαφές στην περιοχή της Αγοράς της Μεγαλόποληςrdquo in Aρχαιολογική Σύνοδος Νότιας και

Δυτικής Ελλάδος Arsquo 435-440Kroll J (1993) The Athenian Agora XXVI The Coins PrincetonKula W (1987) Le misure e gli uomini dallrsquoantichitagrave a oggi trad it Rome - BariKyrtatas D L Palaiokrassa-Kopitsa M Tiverios dir (2009) Εύανδρος Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι Πολέμη Andros

Lrsquoespace grec (1996) Lrsquoespace grec cent cinquante ans de fouilles de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes ParisLa Meacutemoire perdue (1998) Recherches sur lrsquoadministration romaine RomeLadstaumltter S et A Puumllz (2007) ldquoEphesus in Late Roman and Early Byzantine Period Changes in its Urban Character from the Third to

the Seventh Century ADrdquo in Poulter 2007 391-433Lalonde G M Langdon et M Walbank (1991) The Athenian Agora XIX Inscriptions Horoi Poletai Records Leases of Public Lands

PrincetonLanckoroński K Gr (1892) Staumldte Pamphyliens und Pisidiens Band II Pisidien Prague - Vienne - LeipzigLane F C (1964) ldquoTonnages Medieval and Modernrdquo Economic History Review 17 213-233Lang M L et M Crosby (1964) The Athenian Agora X Weights Measures and Tokens PrincetonLang M L (1968) ldquoAbaci from the Athenian Agorardquo Hesperia 37 241-243mdash (1976) The Athenian Agora XXI Graffiti and Dipinti Princetonmdash (1990) The Athenian Agora XXV Ostraka PrincetonLangmann G (1988) ldquoGrabungen 1987rdquo OumlJh 58 9mdash (1989) ldquoGrabungen 1988rdquo OumlJh 59 8mdash (1990) ldquoGrabungen 1989rdquo OumlJh 60 31 Laourda V et Chr Makaronas dir (1970) Αρχαία Μακεδονία Ανακοινώσεις κατά το πρώτον διεθνές συμπόσιον εν Θεσσαλονίκη 26-29

Αυγούστου 1968 ThessaloniqueLapalus Eacutet (1939) Exploration archeacuteologique de Deacutelos XIX LrsquoAgora des Italiens ParisLatte K (1960) Roumlmische Religionsgeschichte MunichLauffer S (1971) Diokletians Preisedikt BerlinLauney M (1933) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 57 394-415Laurence R (1996) Roman Pompeii Space and Society Londres - New YorkLaurence R et A Wallace-Hadrill dir (1997) Domestic Space in the Roman World Pompeii and Beyond Portsmouth Lauter H (1968) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt mdash (1970) ldquoDie hellenistiche Agora von Aspendosrdquo Bonner Jahrbuumlch des Rheinischen Landesmuseums in Bonn 170 77-101mdash (1971) ldquoHeiligtum oder Marktrdquo AA 1971 55-62mdash (1986) Die Architektur des Hellenismus Darmstadt

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

398To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1997) ldquolocus superior Aus der Philipps-Halle in Megalopolisrdquo AA 389-405mdash (2002) ldquoPolybios hat es geweihtrdquo AW 33 375-386mdash (2005) ldquoMegalopolis Ausgrabungen auf der Agora 1991-2002rdquo in Oslashstby 2005 235-248Lauter H et Th Spyropoulos (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Lavan L E Swift et T Putzeys dir (2007a) Objects in Context Objects in Use Material Spatiality in Late Antiquity LeydeLavan L Enr Zanini et Al Sarantis dir (2007c) Technology in Transition AD 300-650 Late Antique Archaeology 4 Leyde - BostonLavan L L Oumlzgenel et A Sarantis dir (2007b) Housing in Late Antiquity From Palaces to Shops LeydeLazaridis P (1964) ldquoΜεσαιωνικά Αθηνών-Αττικήςrdquo AD 19 B 1 Chron 96-99mdash(1965) ldquoΒυζαντινά Αττικής και νήσωνrdquo AD 20 B 1 Chron 132-133Le Gall J (1953) Le Tibre fleuve de Rome dans lrsquoAntiquiteacute ParisLe ravitaillement en bleacute de Rome et des centres urbains des deacutebuts de la Reacutepublique jusqursquoau Haut Empire (1994) Actes du colloque international

organiseacute par le Centre Jean Beacuterard et lrsquoURA 994 du CNRS Naples 14-16 feacutevrier 1991 RomeLe Rider G (2001) La naissance de la monnaie pratiques moneacutetaires de lrsquoOrient ancien ParisLemerle P (1934) ldquoInscription latines et grecques de Philippes Irdquo BCH 58 448-483Lentini M C (1984-1985) ldquoNaxos esplorazione nellrsquoabitato proto-arcaico orientale Casa a pastagraves n 1rdquo Kokalos 30-31 809-838mdash (1987) ldquoNaxos nel quadro dei rapporti tra Egeo e Tirreno Gli apporti delle ricerche piugrave recentirdquo in Lo Stretto Crocevia di Culture

1987 415-432 mdash (1990) ldquoNaxos alcune case dellrsquoisolato C4 (V secolo aC)rdquo Xenia 20 5-22mdash (1993-1994) ldquoNuove esplorazioni a Naxos (Scavi 1989-1994)rdquo Kokalos 39-40 1001-1025mdash (1996) ldquoMuseo di Naxos nuovi rinvenimenti monetali di V aC dallrsquoisolato D4 (proprietagrave Autru-Ryolo scavi 1995)rdquo AIIN 43

259-265mdash (1997-1998) ldquoEsplorazioni nel sito dellrsquoantica Naxos ed altri interventi (1995-1998)rdquo Kokalos 43-44 453-470mdash (1998) ldquoLe ultime esplorazioni a Naxos (1983-1995)rdquo in Lentini 1998 71-100mdash (2001b) ldquoThe Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicilyrdquo in Lentini 2001a 3-8mdash (2004b) ldquoLrsquoabitato proto-arcaico di Naxos di Sicilia (scavi 1998-1999)rdquo in Lentini 2004a 28-39mdash (2006) ldquoNaxos of Sicily the First Colonial Settlementrdquo ASAA 14 455-470mdash (2009a) Naxos di Sicilia Lrsquoabitato coloniale e lrsquoarsenale navale Scavi 2003-2006 Messinamdash (2009b) ldquoUltime indagini archeologiche nellrsquoarea urbana dellrsquoantica Naxos Scavi 2003-2006 Rapporto preliminarerdquo in Lentini

2009a 9-37Lentini M C et D J Blackman (2008) ldquoI Neoria di Naxos in Siciliardquo ArchClass 59 1-30Lentini M C et S Garaffo (1995) Il tesoretto di Naxos (1985) AIIN Studi e Materiali 4 RomeLentini M C D J Blackman et J Pakkanen (2008) ldquoThe Shipsheds of Sicilian Naxos A Second Preliminary Report (2003-2006)rdquo

ABSA 103 299-366Lentini M C dir (1998) Naxos a quarantrsquoanni dallrsquoinizio degli scavi Atti della Tavola Rotonda Giardini Naxos 26-27 ottobre 1995

Messine mdash dir (2001a) The Two Naxos Cities a Fine Link between the Aegean Sea and Sicily Catalogue of the Exhibition at the University of Athens

14-30 June 2001 and at the Archaeological Museum of Island of Naxos 6-31 July 2001 Palermemdash dir (2004a) Le due cittagrave di Naxos Atti del Seminario di Studi Giardini Naxos 29-31 ottobre 2000 FlorenceLeonardos V (1899) ldquoΛυκόσουρας σήκωμα ἐπιγεγραμμένονrdquo AE 47-52Leroux G (1909) Exploration archeacuteologique de Deacutelos II La Salle hypostyle ParisLeslie-Shear Jr T (1981) ldquoAthens From City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 50 356-377Levi D (1972) ldquoIasos Le campagne di scavo 1969-70rdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 461-532Lewis D M (1968) ldquoNew Evidence for the Gold-Silver Ratiordquo in Kraay amp Jenkins 1968 105-110Lewis N (19972) The Compulsory Public Services of Roman Egypt Florencemdash (1999) ldquoNotationes Legentisrdquo BASP 36 5-16LHS Numismatics (2006) Coins of Peloponnesos The BCD Collection Auction LHS 96 8-9 May 2006 Hotel Savoy-Baur en Ville 361-373Lianos N (1999) ldquoThe area of the ancient closed of Thasos (A preliminary report) rdquo in Tropis V (1999) 133-160Lianos N A Simossi et J-Y Empereur (1985) ldquoΕνάλιες έρευνες στο λιμάνι της Θάσουrdquo AAA 18 119-136Lilimpaki-Akamati M (1994) Λαξευτοί θαλαμωτοί τάφοι της Πέλλας Athegravenes mdash (2000) Το ιερό της Μητέρας των θεών και της Αφροδίτης στην Πέλλα ThessaloniqueLilimpaki-Akamati M et I M Akamatis dir (2004) Πέλλα και η περιοχή της AthegravenesLindgren H C et F L Kovacs (1985) Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection San MateoLiou B et M Morel (1977) ldquoLrsquoOrge des Cavares une amphorette agrave inscription peinte trouveacutee dans le port antique de Marseillerdquo Revue

archeacuteologique de Narbonnaise 10 189-197 Lo Cascio El dir (2000) Mercati permanenti e mercati periodici nel mondo romano Atti degli Incontri capresi di storia dellrsquoeconomia antica

(Capri 13-15 ottobre 1997) BariLo Stretto Crocevia di Culture (1987) Atti del XXVI Convegno di Studi sulla Magna Grecia Taranto ndash Reggio Calabria 9-14 ottobre 1986

Tarente

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

399B

ibliographieLohmann H et T Mattern (2010) Attika - Archaumlologie einer bdquozentralenldquo Kulturlandschaft Akten der internationalen Tagung vom 18-20

Mai 2007 in Marburg WiesbadenLong L (1987) ldquoLes eacutepaves du Grand Congloueacute Eacutetude du journal de fouille de Fernand Benoicirctrdquo Archaeonautica 7 9-36Loring W (1890) ldquoA New Portion of the Edict of Diocletian from Megalopolisrdquo JHS 11 299-315Lytle E (2010) ldquoFish Lists in the Wilderness The Social and Economic History of a Boiotian Price Decreerdquo Hesperia 79 253-303mdash (forthcoming) ldquolsquoEntirely Ignorant of the Agorarsquo (Alciphron 1143) Fishing and the Economy of Hellenistic Delosrdquo in Ager amp Faber

2012mdash (forthcoming Classical Antiquity) ldquoH qccedilalassa koinccedilh Fishermen The Sea and the Limits of Ancient Greek Regulatory Reachrdquo

MacDowell D ([1978] 1986) To δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων tr gr drsquoapregraves lrsquoeacutedition anglaise de 1978 AthegravenesMachatschek Al et M Schwarz (1981) Bauforschungen in Selge VienneMaumlgele S J Richard et M Waelkens (2007) ldquoA Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos (Pisidia Turkey) A Preliminary Reportrdquo

MDAI(I) 57 469-504Magnetto A D Erdas C Carusi dir (2010) Nuove ricerche sulla legge granaria ateniese del 3743 aC PiseMakaronas Ch (1971) ldquoΠέλλαrdquo AD 26 B 2 Chron 396-400Malacrino C G et E Sorbo dir (2007) Architetti architettura e cittagrave nel Mediterraneo antico MilanMalay H dir (1991) Erol Atalay Memorial Arkeoloji Dergisi Oumlzel Sayi I IzmirMallouchou G E et O Vizyinou dir (1998) Αρχείον των μνημείων των Αθηνών και της Αττικής (ΑΡΜΑ) 3 AthegravenesMamroth A (1932) ldquoDie Bronzemuumlnzen des Koumlnigs Philippos V von Makedonienrdquo NZ 42 219-251Manacorda D (1980) Unrsquoofficina lapidaria sulla Via Appia RomeManganaro G (1992) ldquoDue note tardoanticherdquo ZPE 94 283-294Mansel Ar M (1963) Die Ruinen von Side Berlinmdash (1975) ldquoBericht uumlber Ausgrabungen und Untersuchungen in Pamphylien in den Jahren 1957-1972rdquo AA 49-96Marathaki E (2007) ldquoTα νομίσματα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 89-91Marc J-Y (1994) La ville de Thasos de la basse eacutepoque helleacutenistique agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale thegravese ineacutedite Parismdash (1998) ldquoLes agoras grecques drsquoapregraves les recherches reacutecentesrdquo Histoire de lrsquoArt 42-43 3-15mdash (2004-2005) ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2003 et 2004 Thasosrdquo BCH 128-129 752-759Marc J-Y (2008) ldquoLes abords sud de lrsquoagorardquo in ldquoRapport sur les travaux de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes en 2007rdquo BCH 138 737-765Marc J-Y et J-Ch Moretti dir (2001) Constructions Publiques et Programmes Eacutedilitaires en Gregravece entre le iie siegravecle av JC et le ier siegravecle ap

J-C Actes du colloque organiseacute par lrsquoEacutecole Franccedilaise drsquoAthegravenes et le CNRS (Athegravenes 1995) BCH Suppl 39Marcadeacute J (1953) ldquoLes trouvailles de la Maison dite drsquoHermegravesrdquo BCH 77 497-615Marcellesi M-Chr (2000) ldquoCommerce monnaies locales et monnaies communes dans les Eacutetats helleacutenistiquesrdquo REG 113 326-358mdash (2004) Milet des Heacutecatomnides agrave la domination romaine Pratiques moneacutetaires et histoire de la citeacute du ive au iie siecle av J-C MayenceMarichal R (1975) ldquoRapports sur les confeacuterences Paleacuteographie latine et franccedilaiserdquo Annuaire 1974-1975 Eacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes

IVe section 107 524-527Marin B et C Virlouvet dir (2003) Nourrir les citeacutes de meacutediterraneacutee Antiquiteacute ndash Temps modernes ParisMarone G A C et A Pistellato dir (2007) Studi in ricordo di Fulviomario Broilo Atti del Convegno Venezia 14-15 ottobre 2005 Padoue Martens F (2005) ldquoThe Archaeological Urban Survey of Sagalassos (South-west Turkey) the Possibilities and Limitations of Surveying a

lsquoNon-typicalrsquo Classical Siterdquo Oxford Journal of Archaeology 24 (3) 229-254Martens F (2007) ldquoLate Antique Urban Streets at Sagalassosrdquo in Lavan et al 2007c 321-365mdash (2008) ldquoUrban Traffic in the Hills of the Eastern Mediterranean the Development Maintenance and Usage of the Street System at

Sagalassos in South-western Turkeyrdquo in Ballet et al 2008 191-200Martin R (1951) Recherches sur lrsquoagora grecque Eacutetudes drsquohistoire et drsquoarchitecture urbaines BEFAR 164 Parismdash (1978) Thasos Quelques problegravemes de structure urbaine ParisMastino A dir (1990) LrsquoAfrica romana Settimo Convegno SassariMasturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel ldquosantuariordquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VI e IV sec a C 141-157Mattingly H B (1996) The Athenian Empire Restored Epigraphic and Historical Studies Ann ArborMayerson Ph (1998b) ldquoThe Sack (Σάκκος) is the Artaba Writ Largerdquo ZPE 122 189-194mdash (1998c) ldquoA Note on O Mich I 249 λόγος οἴνου σακ()rdquo BASP 35 211-213mdash (2001) ldquoΣηκώματα Measures of Wine Not Jarsrdquo BASP 38 97-101mdash (1998a) ldquoΣΗΚΩΜΑΤΑ-ldquoStandardrdquo Measures for decanting Winerdquo BASP 35 153-158mdash (2000) ldquoStandardisation of Wine Measures at Oxyrhynchos in the Third Century AD and its Extension to the Fayumrdquo BASP 37

105-109mdash (2002) ldquoP Oxy IV 708 δείγματα found to be οὐ καθαράrdquo BASP 39 111-117 mdash (2006) ldquoThe Modius as a Grain Measure in Papyri from Egyptrdquo BASP 43 101-106Mckesson Camp II J (2007) ldquoExcavations in the Athenian Agorardquo Hesperia 76 627-663Meadows A (2009) ldquoMoney in an Ideal World Platorsquos Laws and the Dual Nature of Coinagerdquo in Drougou 2009 25-31Meeks D et D Garcia dir (1997) Techniques et eacuteconomie antiques et meacutedieacutevales les temps de lrsquoinnovation Colloque international (CNRS)

Aix-en-Provence 21-23 Mai 1996 Paris

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

400To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erMeiggs R (1960) Roman Ostia OxfordMeikle S (1995) Aristotlersquos Economic Thought OxfordMeritt B D (1935) ldquoThe Inscriptions of Colophonrdquo AJPh 56 358-397Mertens D (2006) Cittagrave e monumenti dei Greci drsquoOccidente Dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo aC RomeMeyer-Termeer A J M (1978) Die Haftung der Schiffer im griechischen und roumlmischen Recht ZutphenMeyer E (1965) ldquoMegale Polisrdquo Lexicon der antiken Welt 1140-1142Michelucci M (1987) ldquoLe stipi votive dellrsquoagora di Iasosrdquo in Studi su Iasos di Caria 93-103Michon Eacute (1907) ldquoPonderariumrdquo in Daremberg amp Saglio IV 547-548mdash (1911) ldquoSekoma (σήκωμα)rdquo in Daremberg amp Saglio IV 1176-1179Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques recueil des documents et analyse critique Queacutebec - Parismdash (1995) ldquoFinances et constructions publiquesrdquo in Woumlrrle amp Zanker 1995 79-86mdash (1997) ldquoLe controcircle des prix dans les citeacutes grecquesrdquo in Andreau et al 1997 33-52 mdash (2001) ldquoQuelques aspects leacutegaux et juridiques de lrsquoaffermage des taxes en Gregravece anciennerdquo Symposion 1997 165-174mdash (2005) ldquoLes pouvoirs des agoranomes dans les citeacutes grecquesrdquo in Symposion 2001 287-301mdash (2003) Lrsquoeconomia delle cittagrave greche trad it Romemdash (2010) ldquoPratiques financiegraveres dans un degraveme attique agrave la peacuteriode classique lrsquoinscription de Plocirctheia IG I3 258rdquo Symposion 2009 53-66Miliadis I (1955) ldquoChronique des fouilles en 1954rdquo BCH 79 218-219Miller G (1995) ldquoArchitecture as Evidence for the Identity of the Early Polisrdquo in Hansen 1995 201-244Millett P (1991) Lending and Borrowing in Ancient AthensMisailidou-Despotidou V (1993) ldquoΕνσφράγιστες κεραμίδες από το Ανάκτορο της Πέλλαςrdquo in Αρχαία Μακεδονία V Thessalonique

975-997Mitchell St et C Katsari dir (2005) Patterns in the Economy of Roman Asia Minor SwanseaΜνήμη Ανδρόνικου (1997) Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου Parartema Makedonikon 6 ThessaloniqueΜνήμη Δ Λαζαρίδη (1990) Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου Καβάλα 9-11

Μαΐου 1986 ThessaloniqueMollard Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains (Myrina) ParisMomigliano A et A Schiavone dir (1989) Storia di Roma IV Caratteri e morfologie TurinMoretti J-Ch (1998) ldquoUn monument archaiumlque agrave Deacutelos sur le front de merrdquo RA 227-262Morineau M (1966) Jauges et meacutethodes de jauge anciennes et modernes ParisMoritz L A (1958) Grain-Mills and Flour in Classical Antiquity OxfordMoslashrkholm O (1981) ldquoThe Chronology of the New Style coinage of Athensrdquo ANSMN 29 29-42Mourtzas N (2007) ldquoΑρχαία λιμενικά έργα στην ακτή της Παλαιόποληςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 104-108 Muller A et E Lafli dir (agrave paraicirctre) Terracotta Figurines in the Greek and Roman Eastern Mediterrannean Colloquia Anatolica et Aegea

Antiqua II Izmir June 2007 BCH Suppl AthegravenesMuumlller Ch et Cl Hasenohr dir (2002) Les Italiens dans le monde Grec iie siegravecle av JC-ier siegravecle ap JC Circulation Activiteacutes Inteacutegration

Actes de la table ronde Eacutecole Normale Supeacuterieure Paris 14-16 Mai 1998 BCH Suppl 41 ParisMuumlller K O eacuted (1955) Geographi Graeci minores tabulae in Geographos graecos minores instructae ParisMussche H F (1978) Thorikos Eine Fuumlhrung durch die Ausgrabungen Gent - Nuumlrberg

Nabers N (1973) ldquoThe Architectural Variations of the Macellumrdquo Opuscula Romana IX 173-176Nantet E (2010) Phortia Le Tonnage des navires de commerce en Meacutediterraneacutee du viiie siegravecle av lrsquoegrave chr au viie siegravecle de lrsquoegrave chr thegravese de

Doctorat sous la direction de Roland Eacutetienne et Patrice Pomey Universiteacute Paris 1 3 volumes [non publieacute] Naumann R et Fr Naumann (1973) Der Rundbau in Aezani mit der Preisedikt des Diokletian und das Gebaumlude mit dem Edikt in

Stratonikeia TuumlbingenNevett L (1999) House and society in the ancient greek world CambridgeNewhall A et R Stillwell (1948-1984) Corinth XV Part I The Pottersrsquo Quarter PrincetonNiewoumlhner Ph (2007) Aizanoi Dokimion und Anatolien Stadt und Land Siedlungs- und Steinmetzwesen vom spaumlteren 4 bis ins 6

Jahrhundert n Chr Wiesbaden

Oeconomides M (1993) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International Symposium 1143-1154 Oeconomides M et Th Kourempanas (2007) ldquoΈνα νομισματοκοπείο στην αρχαία Πέλλα Μια δεύτερη προσέγγισηrdquo AEphem 146

221-242Oikonomakou M (1994) ldquoΑγριλέζαrdquo AD 49 B 1 Chron 67mdash (2004) Σούνιο AthegravenesOikonomidis A N (1959) ldquoΑττικαί Επιγραφαί IV (Ρωμαϊκών χρόνων)rdquo Τα Αθηναϊκά 14 7-13mdash (1964) The Two Agoras in Ancient Athens ChicagoOikonomidou-Karamesini M (1994) ldquoDie Muumlnzen der Ausgrabung von Kassoperdquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 172-174Oikonomidou M (1996) Aρχαία νομίσματα AthegravenesOleson J P dir (2008) The Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World Oxford

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

401B

ibliographieOliver Gr J (2007) War Food and Politics in Early Hellenistic Athens OxfordOliver J H (1953) ldquoThe Ruling Power A Study of the Roman Empire in the Second Century after Christ through the Roman Oration

of Aelius Aristidesrdquo TAPA 43 871-1003mdash (1970) Marcus Aurelius Aspects of Civic and Cultural Policy in the East Hesperia Suppl 13Oliver J H (1989) Greek Constitutions of Early Roman Emperors from Inscriptions and Papyri PhiladelphieOlson D S (1991) ldquoFirewood and Charcoal in Classical Athensrdquo Hesperia 60 411-420mdash dir (2002) Aristophanes Acharnians Edited with Introduction and Commentary OxfordOpait A (2010) ldquoAspect of the Provisioning of the Pontic Settlements with Olive Oil in the Hellenistic and the Early Roman Periodsrdquo

in Kassab-Trezgoumlr amp Inaishvili 2010 153-158Orlandos A (1958) ldquoΑνασκαφαί Μεσσήνηςrdquo Prakt 177-183mdash (1960) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 210-227Orlandos A K et A Vranousis (1973) Τα χαράγματα του Παρθενώνος AthegravenesOsborne M J et S G Byrne eacuted (1994) A Lexicon of Greek Personal Names Volume II Attica OxfordOsborne R (1985) ldquoBuildings and Residence on the Land in Classical and Hellenistic Greece The Contribution of Epigraphyrdquo ABSA

80 119-128Oslashstby E dir (2005) Ancient Arcadia Papers from the third international seminar on Ancient Arcadia Norwegian Institute at Athens 7-10

May 2002 Athegravenes

Pagano M (1994) ldquoCommercio e consumo del grano ad Ercolanordquo in Le ravitaillement en bleacute de Rome 141-147Pagello E (1987) ldquoIl foro romano imperiale Considerazioni preliminarirdquo in Studi su Iasos di Caria 137-150mdash (2005) ldquoLrsquoagora di Iasos lrsquoidentitagrave del ldquolimiterdquo tra cittagrave e territoriordquo in Iasos e la Caria 135-143mdash (2007) ldquoIpotesi per lrsquoagoragrave ellenistica di Iasos di Cariardquo in Malacrino amp Sorbo 2007 187-201Palagia O and J J Pollitt dir (1996) Personal Styles in Greek Sculpture PrincetonPalaiokrassa-Kopitsa L (1996) Παλαιόπολις Άνδρου Ι Τα οικοδομικά Από την προανασκαφική έρευνα Andros mdash (2004) ldquoΑνασκάπτοντας την Αγορά της αρχαίας Άνδρουrdquo Ankyra 2 121-148mdash (2009) ldquoΠυθώνυμος Νικοκράτους ένας επιφανής Άνδριοςrdquo in Kyrtatas et al 2009 33-50 Palaiokrassa-Kopitsa L et E Vivliodetis (2008) ldquoRecent evidence on the economy and trading contacts of Andros in antiquityrdquo in

Papageorgiadou-Banis amp Giannikouri 2008 139-156Palaiokrassa-Kopitsa L dir (2007) Παλαιόπολη Άνδρου Είκοσι χρόνια ανασκαφικής έρευνας AthegravenesPalaiokrassa N (2007) ldquoΤα μικροαντικείμενα της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 92-95Panagos Chr ([1968] 1997) Le Pireacutee eacutetude eacuteconomique et historique depuis les temps anciens jusqursquoagrave la fin de lrsquoempire romain AthegravenesPapachatzis N (196768) ldquoTο Aσκληπιείο της Mεσσήνης ως κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλεωςrdquo in Xαριστήριον εις A Oρλάνδον

τόμ Δ΄ 363-365Papageorgiadou-Banis Ch et A Giannikouri dir (2008) Sailing in the Aegean Readings on the economy and trade routes AthegravenesPapakonstantinou-Diamantourou D (1993) ldquoΜετάλλινα αντικείμενα από την Πέλλαrdquo in Ancient Macedonia 5th International

Symposium 1189-1206Papakonstantinou M Ph (2000) ldquolsquoΜακεδονικού τύπουrsquo αμφορείς από το νοτιοανατολικό νεκροταφείο της Λαμίαςrdquo in Ελληνιστική

κεραμική από τη Θεσσαλία 193-203Papanikola-Bakirtzi D et D Kousoulakou dir (2010) Κεραμική της ύστερης αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος ndash 7ος αι μΧ)

Επιστημονική Συνάντηση Θεσσαλονίκη 12-16 Νοεμβρίου 2006 ThessaloniquePapapostolou I A (1979) ldquoΑρχαιότητες και μνημεία Αχαΐαςrdquo AD 34 B 1 Chron 130-154Papazoglou F (1988) Les villes de Maceacutedoine agrave lrsquoeacutepoque romaine BCH Suppl 16 Athegravenes - ParisPappas N (2001) Ελληνιστική κεραμική από την Αγορά της Πέλλας και την περιοχή της στο Μουσείο εκμαγείων του ΑΠΘ Thessalonique

(meacutemoire de Master ineacutedit)Parapetti R (1987) ldquoIl bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo in Studi su Iasos di Caria 105-136Pacircris J (1916) ldquoContributions agrave lrsquoeacutetude des ports antiques du monde grec les eacutetablissements maritimes de Deacutelosrdquo BCH 40 5-73Parkin M (1990) Economics LondresParrish D (2001b) ldquoThe Urban Plan and its Constituent Elementsrdquo in Parrish 2001a 8-41mdash dir (2001a) Urbanism in Western Asia Minor New Studies on Aphrodisias Ephesos Hierapolis Pergamon Perge and Xanthos JRA Suppl

45Paunov E et I S Prokopov (2002) An Inventory of Roman Republican Coin Hoards and Coins from Bulgaria Milan Pavis DrsquoEscurac H (1976) La Preacutefecture de lrsquoannone service administratif impeacuterial drsquoAuguste agrave Constantin RomePelagatti P (1972) ldquoNaxos II Ricerche topografiche e scavi 1965-1975 Relazione preliminarerdquo BA 57 211-220mdash (1980-1981) ldquoLrsquoattivitagrave della soprintendenza alle Antichitagrave della Sicilia Orientalerdquo Parte II Kokalos 26-27 694-736mdash (1981) ldquoBilancio degli scavi di Naxos per lrsquoVIII e il VII sec aC rdquo ASAA 59 291-311mdash(1993) ldquoNasso Storia della ricerca archeologicardquo BTCGI XII Pise - Rome 268-312 mdash (1998) ldquoDalle perlustrazioni di Paolo Orsi e Antonino Salinas alle ricerche recentirdquo in Lentini 1998 39-69Pelekidis Chr (1969) Ανέκδοτοι επιγραφαί εξ Άνδρου και Νάξου AthegravenesΠέλλα (1987) Πέλλα Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό νων 30 χρόνια ανασκαφής 1957-1987 Thessalonique

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

402To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erPentildea J T (2007) Roman Pottery in the Archaeological Record CambridgePeppas-Delmousou D (2004) ldquoDeacutedicace drsquoune mesure agrave grains par deux astynomes (IG II2 3939 + 2878) et la politique de lrsquoannone agrave

Athegravenes sous Augusterdquo in Follet 2004 121-138 et fig 7-11Peristeri K Fr Blondeacute Z-Y Perreault et M Brunet (1985) ldquoΘάσος 1985 Πρώτη ανασκαφική έρευνα σrsquo ένα εργαστήρι αγγειοπλαστικής

στη θέση Φαρί Σκάλας Μαριώνrdquo AAA 18 34Pernice E (1894) Griechische Gewichte BerlinPeacuterouse de Montclos J M (2002) Architecture Meacutethode et vocabulaire ParisPetranyi G (1995) ldquoRelative Chronology of the Drachms of Apollonia and Dyrrhachium in the Final Period of Mintingrdquo Numizmatikai

Koumlzloumlny 94-95 3-18Petranyi G (2004) Coinage of the two Greek-Illyrian City States Apollonia and Dyrrhachium httpwwwasklapiadasancientsinfoPetridis T dir (1990) Μνήμη Δ Λαζαρίδη πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θρά κη Πρακτικά αρχαιολογικού συνεδρίου

Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 ThessaloniquePetrocheilos N (2010) Sumbolccedilej sthn istoria proswpografccedilia taj arcaccediliaj eumlAndrou Andriaka Cronccedilika 42 AndrosPetronotis A (1973) ldquoΝέο απόσπασμα του Διοκλητιάνειου Αγορανομικού κώδικα από τη Θέλπουσα της Αρκαδίαςrdquo Hellenica 26

255-270mdash (1973) Η Μεγάλη Πόλις της Αρκαδίας Ancient Greek Cities 23 Athegravenes Philadelpheus Al (1910) ldquoἜκθεσις περὶ τῶν ἐν τῇ καλουμένῃ lsquoῬωμαϊκὴ Ἀγορὰrsquo ἀνασκαφῶν κατὰ τὸ ἔτος 1910rdquo Prakt 112-126Phinphini M (2004) sv σήκωμα Aρχαιολογική Συλλογή Βολισσού στη Χίο Chios 68-69Photos E RF Tylecote et P Adam-Veacuteleacuteni (1988) ldquoThe possibility of Smelting Nickelrich Lateritic Iron Ores in the Hellenistic Settlement

of Petres NW Greecerdquo in Jones 1988 35-43Picard Ch (1921) Exploration archeacuteologique de Deacutelos VI Lrsquoeacutetablissement des Poseidoniastes de Beacuterytos ParisPicard Ch et J Replat (1924) ldquoRecherche sur la topographie du hieacuteron deacutelienrdquo BCH 48 217-263Picard O (1978) ldquoLes abords Ouest de lrsquoagorardquo BCH 102 829-831mdash (1979) ldquoLa lsquofiduciariteacutersquo des monnaies meacutetalliques en Gregravecerdquo BSFN 604-609mdash (1980) ldquoAristote et la monnaierdquo Ktema 5 267-276mdash (1989) ldquoInnovations moneacutetaires dans la Gregravece du ive siegraveclerdquo CRAI 133 673-687mdash (2001) ldquoLes philosophes grecs et la monnaierdquo RN 157 95-103mdash (sous presse) Le monnayage de ThasosPirsson F (1997) ldquoRented Accommodation in Pompeii The Evidence of the Insula Arriana Poliana VI6rdquo in Laurence et al 1997

165-181Pittakis K (1835) Lrsquoancienne Athegravenes ou la description des antiquiteacutes drsquoAthegravenes et ses environs AthegravenesPiuz A M et D Zumkeller (1981) ldquoStoccaggio dei grani e sistema annonario a Ginevra nel secolo XVIIIrdquo Quaderni storici 46 168-191mdash (1985) ldquoLa politique de stockage des grains agrave Genegraveve au xviiie siegraveclerdquo in Gast et al 1985 579-595 Plantzos D (1993-1994) ldquoΗ σημασία και η χρήση των σφραγίδων κατά τη κλασική αρχαιότηταrdquo Archaiognosia 211-228Platon N (1965) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως χώρου Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 20 B 1 Chron 34-37mdash (1966) ldquoΕργασίαι διαμορφώσεως της Ρωμαϊκής Αγοράς Ανασκαφική έρευνα της Δυτικής πλευράς αυτήςrdquo AD 21 B 1 Chron

44-48Pleket H W (1964) Epigraphica I Texts on the Economic History of the Greek World Leydemdash (1983) ldquoUrban Elites and Business in the Greek part of the Roman Empirerdquo in Garnsey et al 1983 131-144mdash (1994) ldquoThe Roman State and the Economy the Case of Ephesosrdquo in Andreau et al 1994 115-126 mdash (2003) ldquoEconomy and Urbanization Was There an Impact of Empire in Asia Minorrdquo in Schwertheim amp Winter 2003 85-95 Pliakou G (2009) ldquoΟικιστική οργάνωση και παραγωγικές δραστηριότητες στην ενδοχώρα και τα παράλιαrdquo in Zachos 2009 142-159Pocetti P (1985) ldquogr Statarionlat Statarium ldquoSklavenmarktrdquo Lehnwort oder Bedeutungs-entlehnung rdquo Glotta 63 172-180 Pomey P (1982) ldquoLe navire romain de la Madrague de Giensrdquo CRAI 133-155Pomey P et A Tchernia (1978) ldquoLe tonnage maximum des navires de commerce romainsrdquo Archaeonautica 2 233-251Pomey P et E Rieth (2005) LrsquoArcheacuteologie navale ParisPompei (1990) Pompei Pitture e Mosaici II Regio I Parte seconda RomePottier E (1887) ldquoCongiusrdquo in Daremberg amp Saglio II 1444-1445Pouilloux J (1947-48) ldquoInscriptions de Thasosrdquo BCH 71-72 262-272 mdash (1954) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos I Parismdash (1955) ldquoThasos Epigraphierdquo in ldquoChronique des fouilles et deacutecouvertes archeacuteologiques en Gregravece en 1954rdquo BCH 79 364-366mdash (1958) Recherches sur lrsquohistoire et les cultes de Thasos II ParisPoulakakis N (2002) Κοροπλαστική από την Πέλλα Το παράδειγμα του πηγαδιού 3 ThessaloniquePoulter And dir (2007) The Transition to Late Antiquity on the Danube and Beyond OxfordPowell A et St Hodkinson dir (2002) Sparta Beyond the Mirage LondresΠρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής Παιανία 5-8 Δεκεμβρίου 1991 (1994) AthegravenesPreacuteaux Cl (1939) Lrsquoeacuteconomie royale des Lagides BruxellesPreka-Alexandri K (1987) ldquoΒέλιανηrdquo AD 42 B 1 Chron 348mdash (1988) ldquoΑρχαία Ελαίαrdquo AD 43 B 1 Chron 346-349

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

403B

ibliographiePringsheim F (1950) The Greek Law of Sale Weimarmdash (1961) ldquoDer griechische Verteigerungskaufrdquo Gesammelte Abhandlungen II Heidelberg 262-329Provost S et M Boyd (2002) ldquoΤο πολεοδομικό σχέδιο των Φιλίππων τα πρώτα αποτελέσματα και οι προοπτικές ερευνώνrdquo AEMTh

16 95-106Psoma S (2000) ldquoΤὰς παλαιὰς πεντεδραχμίας un stratagegraveme de Polyen et le monnayage drsquoargent des rois de Maceacutedoine de 413 agrave 360

av notre egravererdquo RN 123-136Psoma S (2001) Olynthe et les Chalcidiens de Thrace eacutetudes de numismatique et drsquohistoire StuttgartPugliese Carratelli G (1972) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA 47-48 n s 31-32 (1969-1970) 371-405mdash (1985) ldquoNuovo frammento dellrsquoEdictum de Pretiis da Iasosrdquo PP 224 381-383mdash (1987) ldquoLe due dediche della stoagrave orientalerdquo in Studi su Iasos di Caria 151-154Puumllz And (2001) ldquoDas sog Lukasgrab in Ephesos Ein Vorbericht der Nachuntersuchungen 1997ndash2000rdquo MiChA 7 9-25Puumllz And et R Pillinger (2003) ldquoDas Fruumlhbyzantinische Ephesos Ergebnisse der aktuellen Forschungsprojekterdquo in Heedeman amp

Winter 2003 149-163Putzeys T et L Lavan (2007) ldquoCommercial Space in Late Antiquityrdquo in Lavan et al 2007a 81-109

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in der Staumldten des griechischen Ostens Stuttgart

Radt W (2001) ldquoThe urban development of Pergamonrdquo in Parrish 2001a 43-56Rauh N K (1992) ldquoWas the Agora of the Italians an eacutetablissement de sportrdquo BCH 116 293-333mdash (1993) The Sacred Bonds of Commerce Religion Economy and Trade Society at Hellenistic Roman Delos 166-87 B C AmsterdamReekmans T et E Vanrsquot Dack (1952) ldquoA Bodleian Archive on Corn Transportrdquo CE 27 149-195Reger G (1994) Regionalism and Change in the Economy of Independent Delos 314-167 BC BerkeleyRey Al M Tomi Tr Hordeacute et Ch Tanet dir ([1992] 2006) Dictionnaire historique de la langue franccedilaise reacuteimpression mise agrave jour de la

premiegravere eacutedition de 1992 ParisRheidt K (1996) ldquoJahresbericht 1995rdquo AA 553-555Rhodes P J (2000) ldquoOstrakismosrdquo in Der Neue Pauly IX col 103-104 svRhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC OxfordΡόδος 2400 Χρόνια (1999-2000) Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους (1523) Πρακτικά

διεθνούς Συνεδρίου (Ρόδος 24-29 Οκτωβρίου 1993) vol I-II AthegravenesRichard J (2008) ldquoFontaines monumentales et reacuteseau routier urbain le cas de Sagalassos (Pisidie Turquie)rdquo in Ballet et al 2008 215-

222 Richards G C (1892) ldquoInscriptions of Megalopolis and neighbourhoodrdquo in Gardner et al 1892 122-141 Richardson W F [1985] (2004) Numbering and measuring in the classical world An Introductory Handbook LondresRickman G E (1971) Roman Granaries and Store Buildings Cambridgemdash (1980a) The Corn Supply of Ancient Rome Oxfordmdash (1980b) ldquoThe Grain Trade under the Roman Empirerdquo in DrsquoArms et al 1980 261-275mdash (1991) ldquoProblems of Transport and Development of Portsrdquo in Giovannini 1991 103-118mdash (1998) ldquoProblems of Transport and Storage of Goods for Distribution lsquoLes Traces Oublieacuteesrsquordquo in La Meacutemoire perdue 317-324 Ridgway B S (1997) Fourth-Century Styles in Greek Sculpture Londresmdash (2000) Hellenistic Sculpture II The Styles of ca 200-100 BC Madison Winsconsin Riginos G (2004) AD 59 Chron (agrave paraicirctre) mdash (1992) ldquoΧρυσαυγήrdquo AD 47 B 1 Chron 353-355mdash (1997) ldquoΚεραμική από τη δυτική Ήπειρο Τα ευρήματα ενός κιβωτιόσχημου τάφου από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίαςrdquo in

Επιστημονική Συνάντηση IV 93-109mdash (1998) ldquoΔήμος Παραμυθιάςrdquo AD 53 B 2 Chron 538-540mdash (1999a) ldquoAusgrabungen in antiker Eleatis und ihrer Umgebungrdquo in Cabanes 1999 171-172mdash (1999b) ldquoΟικιστική Οργάνωση στην Αρχαία Θεσπρωτίαrdquo Apeiros 2 19-20mdash (2002) AD 57 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2003b) AD 58 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2005) AD 60 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006a) AD 61 Chron (agrave paraicirctre) mdash (2006b) ldquoΟικιστική οργάνωση στην αρχαία Θεσπρωτία την ύστερη κλασική και ελληνιστική περίοδοrdquo Epirotika Chronika 40 127-

149mdash (2007) AD 62 Chron (agrave paraicirctre) Riginos G et al (2003a) Ανάδειξη - ανάπλαση αρχαιολογικού χώρου Ελέας Θεσπρωτίας Eacutetude ineacutedite Igoumenitsa Riginos G et K Lazari (2006) ldquoΕλέα Θεσπρωτίας Ο αρχαιολογικός χώρος και η πρόταση ανάδειξής του στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού

Πλαισίου Στήριξηςrdquo Epirotika Chronika 40 151-171mdash (2007a) Ελέα Θεσπρωτίας Αρχαιολογικός οδηγός του χώρου και της ευρύτερης περιοχής Athegravenes mdash (2007b) Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελέας και οι εργασίες ανάδειξής του Πρακτικά ημερίδας Athegravenes

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

404To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (2008) Ελέα Θεσπρωτίας Η συνοικία νότια της Αγοράς Athegravenes mdash (2009) ldquoΚεραμική από ελληνιστική κατοικία στην Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Theophilopoulou 2009 153-162mdash (agrave paraicirctre) ldquoΝομίσματα από την Ελέα Θεσπρωτίαςrdquo in Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τη νομισματική και οικονομική ιστορία

στην Ήπειρο 3-7 Οκτωβρίου 2007 Rizakis A et I Touratsoglou (1985) Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια Εορδαία Νότια Λυγκηστίς Ορεστίς) Α΄ AthegravenesRizakis A (2002) ldquoLrsquoeacutemigration romaine en Maceacutedoine et la communauteacute marchande de Thessalonique perspectives eacuteconomiques et

socialesrdquo in Muumlller amp Hasenohr 2002 109- 132mdash (2008) Achaiumle III Les citeacutes acheacuteennes eacutepigraphie et histoire AthegravenesRobert L (1977) ldquoDocuments drsquoAsie Mineurerdquo BCH 101 43-132Robinson D M et J W Graham (1938) Excavations at Olynthus VIII The Hellenic House BaltimoreRobinson H S (1943) ldquoThe Tower of the Winds and the Roman Market Placerdquo AJA 47 291-305 Roebuck C (1941) A History of Messenia from 369 to 146 BC Chicago Roesch P (1974) ldquoSur le tarif des poissons drsquoAkraiphiardquo ZPE 14 5-9Rollinger R et Chr Ul dir (2004) Commerce and Monetay Systems in the Ancient World Means of Transmission and Cultural Interaction

Proceedings of the Fifth Annual Symposion of the Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project StuttgartRomiopoulou K et Touratsoglou G (2002) Μίεζα Νεκροταφείο υστεροαρχαϊκών ndash πρώιμων ελληνιστικών χρόνων AthegravenesRostovtzeff M I ([1926] 1957) The Social and Economic History of the Roman Empire Oxford Rotroff S (1997) The Athenian Agora XXIX Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Tableware and Related Material

Princetonmdash (2006) The Athenian Agora XXXIII Hellenistic Pottery The Plain Wares PrincetonRouecheacute Ch (2004) Aphrodisias in Late Antiquity The Late Roman and Byzantine Inscriptions revised second edition httpinsaphkcl

acukala2004Rougeacute J (1966) Recherches sur lrsquoorganisation du commerce maritime en Meacutediterraneacutee sous lrsquoempire romain ParisRoussel P (1908) ldquoLes Atheacuteniens mentionneacutes dans les inscriptions de Deacutelosrdquo BCH 32 303-444mdash ([1916] 1987) Deacutelos colonie atheacutenienne reacuteimpression augmenteacutee de compleacutements bibliographiques et de concordances eacutepigraphiques par Ph

Bruneau M-Th Couilloud-Le Dinahet et Rol Eacutetienne BEFAR 111 Paris

Şahin S (1994) ldquoPiratenuumlberfall auf Teos Volksbeschluszlig uumlber die Finanzierung der Erpressungsgelderrdquo EA 23 1-36Sakellariou M B dir (1997) Ήπειρος 4000 Χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού AthegravenesSalliora-Oikonomakou M (1979) ldquoΑρχαία αγορά στο λιμάνι Πασά Λαυρίουrdquo AD 34 Eacutetudes 161-173mdash (1985) ldquoΑρχαίο Νεκροταφείο στην περιοχή Λαυρίουrdquo AD 40 Eacutetudes 90-132mdash (2002) Λαυρεωτική Το Μουσείο του Λαυρίου AthegravenesSalmenkivi E (2002) ldquoCartonnage Papyri in Context New Ptolemaic Documents from Abu Sir al-Malaqrdquo Comm Hum Litt 119Salviat Fr et Cl Vatin (1971) Inscriptions de Gregravece centrale ParisSamuelson P A et W D Nordhaus (2001) Economics 17e eacuted BostonSarian H (1998) ldquoAacuterteacutemis e Heacutecate em Delos apontamentos de iconografia religiosardquo Rev do Museu de Arqueologia e Etnologia Satildeo

Paulo 8 145-153Sarras G G (1998) Η Θεσπρωτία δια μέσου των αιώνων 40000 πΧ μέχρι σήμερα AthegravenesSartre M dir (2003) La Syrie helleacutenistique Topoi Suppl 4mdash (2007) Productions et eacutechanges en Syrie helleacutenistique et romaine Topoi Suppl 8Schaps D (2004) The Invention of Coinage and the Monetization of Ancient Greece Ann ArborSchaumlrlig A (2001) Compter avec des cailloux le calcul eacuteleacutementaire sur lrsquoabaque chez les anciens Grecs LausanneSchauenburg K (1988) ldquoEulen aus Athen und Unteritalienrdquo JDAI 103 67-85Scheid J ([1985] 2001) Religion et pieacuteteacute agrave Rome Parismdash (2005) Quand faire crsquoest croire Les rites sacrificiels des Romains ParisScherrer P (2001) ldquoThe Historical Topography of Ephesosrdquo in Parrish 2001a 57-87Scherrer P et E Trinkl (2006) Die Tetragonos Agora in Ephesos Forchungen in Ephesos XIII 2 VienneSchloen J D dir (2009) Exploring the Longue Dureacutee Essays in Honor of Lawrence E Stager EisenbraunsSchmalz G C R (1994) Public Building and Civic Identity in Augustan and Julio-Claudian Athens Ph D University of Michiganmdash (2009) Augustan and Julio-Claudian Athens A New Epigraphy and Prosopography BostonSchulzki H-J (1998) ldquoHohlmaszligerdquo in Der Neue Pauly V col 672-675 sv Schumpeter J A (1994 [1954]) History of Economic Analysis OxfordSchwartz J (1948) ldquoLe Nil et le ravitaillement de Romerdquo BIFAO 47 179-200Schwarz H (2001) Soll oder Haben Die Finanzwirtschaft kleinasiatischer Staumldte in der Roumlmischen Kaiserzeit am Beispeil von Bithynien

Lykien und Ephesos (29 v Chr-284 n Chr) BonnSchwertheim E et E Winter dir (2003) Stadt und Stadtentwicklung in Kleinasien BonnSear D R (1978) Greek Coins and their Values Vol 1 Europe LondresSeddon L R (1987) The Agora Stoas at Assos Aigai and Termessos Examples of the political function of Attalid architectural patronage Ann

Arbor (PhD thesis)

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

405B

ibliographieSegal A (1977) From Function to Monument Urban Landscapes of Roman Palestine Syria and Provincia Arabia OxfordSegal A J Mlynarczyk et M Burdajewicz dir (2009) Excavations of the Hellenistic Site in Kibbutz Shalsquoar-HalsquoAmakim (Gaba) 1984-1998

Final Report HaifaSegregrave A (1928) Metrologia e circolazione monetaria degli antichi BologneSegre M (1993) Iscrizioni di Cos AS Atene 6 Rome Settis S dir (1990) Civiltagrave dei Romani La cittagrave il territorio lrsquoimpero MilanSegraveve M (1996) ldquoLrsquoœuvre de lrsquoEacutecole franccedilaise drsquoAthegravenes agrave Philippes pendant la deacutecennie 1987-1996rdquo AEMTh 10B 705-715mdash (2000) ldquoDe la naissance agrave la mort drsquoune ville Philippes en Maceacutedoine (ive s av J-C - viie s ap J-C)rdquo Histoire urbaine 1 187-204Seyrig H (1946-48) ldquoPoids antiques de la Syrie et de la Pheacutenicie sous la domination grecque et romainerdquo Bulletin du Museacutee de Beyrouth

8 37-79Shear T Leslie Jr (1973) ldquoThe Athenian Agora Excavations of 1971rdquo Hesperia 42 1973 121-179mdash (1981) ldquoAthens from City-State to Provincial Townrdquo Hesperia 51 356-377Siganidou M (1980) ldquoΠαλαιά Πέλλαrdquo AD 35 B 2 Chron 393-398mdash (1981a) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 42-54mdash (1981b) ldquoΠέλλαrdquo AD 36 B 2 Chron 315-320mdash (1982) ldquoΑνασκαφή στην Πέλλαrdquo Prakt 57-62mdash (1983) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt 58-68mdash (1984) ldquoΑνασκαφές Πέλλαςrdquo Prakt Α΄ 75-94mdash (1987) ldquoΠέλλαrdquo Ergon 65-69mdash (1990) ldquoΠολεοδομικά προβλήματα της Πέλλαςrdquo in Μνήμη Δ Λαζαρίδη 167-174 Siganidou M et M Lilimbaki-Akamati (1996) Πέλλα πρωτεύουσα των Μακεδόνων AthegravenesSijpesteijn P J (1987) Custom Duties in Graeco-Roman Egypt Zutphenmdash (1993) ldquoTwo London Papyrirdquo ZPE 95 127-129mdash (1994a) ldquoVaria Papyrologica IIIrdquo ZPE 100 259-274 mdash (1994b) ldquoWhat Happened to Tax-Grain upon Arrival at Alexandriardquo CE 69 132-137Simandoni-Bournia E A A Laimos L G Mendoni et N Kourou dir (2007) Αμύμονα έργα τιμητικός τόμος για τον καθηγητή

Βασίλη Κ Λαμπρινουδάκη AthegravenesSimon E (1990) Die Goumltter der Roumlmer MunichSimossi A (1993) Le port de guerre de Thasos DEA Universiteacute drsquoAix-en-Provence 1mdash (1994-1995) ldquoΤο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της Θάσουrdquo AD 49-50 Eacutetudes 133-159Simossi A et J-Y Empereur (1992) ldquoΘάσος Εμπορικό λιμάνιrdquo AD 47 B 2 Chron 694-696mdash (1990) ldquoΘάσος Αρχαίο λιμάνιrdquo AD 45 B 2 Chron 529-532mdash (1991) ldquoΘάσος Υποβρύχια ανασκαφική έρευναrdquo AD 46 B 2 Chron 525-526Sintegraves G (2003) ldquoThasos un port depuis lrsquoantiquiteacutehellip malgreacute toutrdquo BCH 127 123-138Sioumpara E (2006) Der Asklepiostempel von Messene auf der Peloponnes Untersuchungen zur hellenistischen Tempelarchitektur Dissertation

BerlinSirks B (1991) Food for Rome The Legal Structure of the Transportation and Processing of Supplies for the Imperial Distributions in Rome and

Constantinople AmsterdamSismanidis K (2008) ldquoΤο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου των Καλινδοίων (χώροι Α-Ε)rdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2008 124-130Sklavos M E Tselepi M Anetakis et Sp Markou (2009) ldquoΑγροικίες και άλλα οικοδομικά συγκροτήματα στη Μερένταrdquo in

Vassilopoulou amp Katsarou 2009 79-92Small A dir (1996) Subject and Ruler The Cult of the Ruling Power in Classical Antiquity Papers Presented at a Conference held in the

University of Alberta on April 13-15 1994 to celebrate the 65th anniversary of Duncan Fishwick JRA Suppl 17Sodini J-P (1984) ldquoLrsquohabitat urbain en Gregravece agrave la veille des invasionsrdquo in Villes et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin 341-391Sourlas D (2008) ldquoΝεότερα στοιχεία για τη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήναςrdquo in Vlizos 2008 99-114Sparkes AB L Talcott et G M A Richter (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC

PrincetonSpetsieri-Choremi A (1997) Ancient Kerkyra AthegravenesSpinazzola V (1953) Pompei alla luce degli scavi nuovi di Via dellrsquo Abbondanza (anni 1910-1923) RomeSpitaels P (1984) Thorikos VIII 19721976 The Early Helladic Period in Mine 3 (Theater Sector) GandSpyropoulos Th et H Lauter (1996) ldquoMegalopolis 2 Vorbericht 1994-1995rdquo AA 269-286Spyropoulos Th H Lauter H Lauter-Bufe et U Kreilinger (1995) ldquoMegalopolis Vorbericht 1991-1993rdquo AA 119-128Spyropoulos Th et H Lauter (1998) ldquoMegalopolis 3 Vorbericht 1996-1997rdquo AA 415-451Stanley P V (1976) Ancient Greek Market Regulations and Controls PhD University of California BerkeleyStavropoulos Ph D (1930-1931) ldquoΑνασκαφαί Ρωμαϊκής Αγοράςrdquo AD 13 Parart 1-14Stefanidou-Tiveriou Th (2008) ldquoTradition and Romanization in the Monumental Landscape of Athensrdquo in Vlizos 2008 11-40Steinhauer G (1983a) ldquoΟδός Φίλωνος 86 (οικόπεδο Βουράκη)rdquo AD 30 [1975] B1 33-35mdash (1983b) ldquoΟδός Φίλωνος 131 (οικόπεδο Χαλκιοπούλου amp Σαρδή)rdquo AD 30 [1975] B1 35Steinhauer G (1988a) ldquoΟδός Κολοκοτρώνη 118rdquo AD 35 [1980] B1 64-67

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

406To

ut v

endr

e to

ut a

chet

ermdash (1988b) ldquoΟδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Φιλελλήνων (οικόπεδο Δικαστικού Μεγάρου)rdquo AD 36 [1981] B1 40-44mdash (1989) ldquoΟδός Φίλωνος 70 (οικόπεδο Ιωαννίδη)rdquo AD 38 [1983] B1 44-45mdash (1994a) ldquoDie Skeuothek des Philordquo in Houmlpfner amp Schwandner 1994 44-50mdash (1994b) ldquoInscription agoranomique du Pireacuteerdquo BCH 118 51-68mdash (1998) Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Athegravenesmdash (2007) ldquoΟ Ιππόδαμος και η διαίρεσις του Πειραιώςrdquo in Greco et al 2007 191-209mdash (2008) ldquoΑττικοί Δήμοιrdquo in Vlachopoulos 2008 156-173mdash dir (2005) Αττικής Οδού Περιήγηση AthegravenesStevens G Ph (1949) ldquoA Doorsill from the Library of Pantainosrdquo Hesperia 18 269-274Stroud R S (1998) The Athenian Grain-Tax Law of 3743 BC Hesperia Suppl 29Stuart J et N Revett (1762) The Antiquites of Athens Vol I LondresStudi su Iasos di Caria Venticinque anni di scavi della Missione Archeologica Italiana BA Suppl 31-32 1987Studi Volterra (1971) Studi in onore di Edoardo Volterra vol I-VI MilanSvana Eir (agrave paraicirctre) ldquoΕνσφράγιστες λαβές αμφορέων από την αρχαία Θεσπρωτίαrdquo in Επιστημονική Συνάντηση VIISverkos E (2000) Συμβολή στην ιστορία της Άνω Μακεδονίας των ρωμαϊκών χρόνων (πολιτική οργάνωση-κοινωνία-ανθρωπωνύμια)

ThessaloniqueŠwiderek A (1969-1970) ldquoThe Responsibility in Corn-Transport to Alexandria ΣΙΤΟΛΟΓΟΙ ΕΠΙΠΛΟΟΙ ΔΕΙΓΜΑΤΟΚΑΤΑΓΟΓΕΥΣ

(P Berol Inv 1419 and 7441)rdquo Eos 58 63-66Sybel L v (1881) Katalog der Sculpturen zu Athen Marburg Sydenham E A (1975) The Coinage of the Roman Republic New YorkSymposion 1977 H J Wolff dir (1982) Symposion 1977 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Chantilly 1-4

September 1977) Cologne-VienneSymposion 1985 G Thuumlr dir (1989) Symposion 1985 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Ringberg 24-26 Juli

1985) CologneSymposion 1997 Cantarella E et G Thuumlr dir (2001) Symposion 1997 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Altafiumara 8-14 September 1997) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2001 Wallace R W et M Gagarin dir (2005) Symposion 2001 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte

(Evanston Illinois 5-8 September 2001) Cologne-Weimar-VienneSymposion 2009 G Thuumlr dir (2010) Symposion 2009 Vortraumlge zur griechischen und hellenistischen Rechtgeschichte (Seggau 25-30 August

2009) Vienne

Talamanca M (1954) ldquoContributi allo studio delle vendite allrsquoasta nel mondo classicordquo Mem Lincei VIII vol VI 35-104 Tarbell F B (1891) ldquoA lsquoMensa ponderariarsquo from Assosrdquo AJA 7 440-443Taubenschlag R (1959) ldquoThe Herald in the Law of the Papyrirdquo Opera Minora II 151-157 VarsovieTchernia A (2003a) ldquoLe Ravitaillement de Rome les reacuteponses aux contraintes de la geacuteographierdquo in Marin amp Virlouvet 2003 45-60mdash (2003b) ldquoEacutepaves antiques routes maritimes directes et routes de redistributionrdquo in Marin amp Virlouvet 2003 613-624mdash (2007) ldquoLe plebiscitum claudianumrdquo in Andreau amp Chankowski 2007 253-278Tchernia A P Pomey et A Hesnard (1978) Lrsquoeacutepave romaine de la Madrague de Giens (Var) Gallia Suppl 34Tengstroumlm E (1974) Bread for the People Studies on the Corn-Supply of Rome During the Late Empire StockholmThemelis P (1990) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 56-103mdash (1994a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 68-99mdash (1994b) ldquoHellenistic Architectural Terracottas from Messenerdquo in Winter 1994 141-169 mdash (1994c) ldquoArtemis Ortheia at Messene the Epigraphical and the Archaeological Evidencerdquo in Haumlgg 1994 101-122 mdash (1995) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 55-86mdash (1996) ldquoDamophonrdquo in Palagia amp Pollitt 1996 154-185mdash (1997) Ancient Messene A Guide to the Site and the Museum Athegravenesmdash (1999) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 69-111mdash (2000) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 75-105mdash (2001) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 63-96mdash (2002) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 21-55mdash (2003) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 25-44mdash (2004a) ldquoΑνασκαφή Μεσσήνηςrdquo Prakt 27-53mdash (2004b) ldquoCults on Mount Ithomerdquo Kernos 17 143-154mdash (2006) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 32-43mdash (2007a) ldquoTα κάρνεια και η Aνδανίαrdquo in Simandoni-Bournia et al 2007 509-528mdash (2007b) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 42-59mdash (2008) ldquoΜεσσήνηrdquo Ergon 46-63Theophilopoulou V dir (2009) Ελληνιστική κεραμική από την αρχαία Ήπειρο την Αιτωλοακαρνανία και τα Ιόνια Νησιά AthegravenesThompson H A et R E Wycherley (1972) The Agora of Athens XIV The History Shape and Uses of an Ancient City Center Princeton

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

407B

ibliographieThompson M (1961) The New Style Coinage of Athens The American Numismatic Society New YorkThompson W E (1964) ldquoGold and Silver Ratios at Athens during the Fifth Centuryrdquo NC 1964 103-123Threatte L (1980) The Grammar of Attic Inscriptions Volume I Phonology Berlin - New YorkTondo L (2005) Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino in Il ldquotesorordquo dellrsquoagoragrave di Iasos Un archivio

drsquoargento dellrsquoepoca di Plotino BNum 40-43 2003-2004 29-74Torr C (1894) Ancient Ships Cambridge 24-30 (= Torr 2007)mdash (1907) ldquoNavisrdquo in Daremberg amp Saglio IV 1 24-40Touratsoglou G (1989) ldquoΟ lsquoΘησαυρόςrsquo Αδάμ Ζαγκλιβερίου1983 στο Μουσείο Θεσσαλονίκης Αθηναϊκά τετράδραχμα lsquoνέας

τεχνοτροπίαςrsquo στη Μακεδονίαrdquo Chroniques Numismatiques 8 7-20Touratsoglou I (1993) The Coin Circulation in Ancient Macedonia The Hoard Evidence (200 BC-268-286 AD) AthegravenesTournikiotis P dir (1994) Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια AthegravenesTownsend R F (1995) The Athenian Agora XXVII The East Side of the Agora The Remains beneath the Stoa of Attalos PrincetonTraill J (1975) Political Organization of Attica A Study of the Demes Trittyes and Phylai and their Representation in the Athenian Council

Hesperia Suppl 14Traill J S dir (1994-) Persons of Ancient Athens TorontoTravlos J ([1971] 1988) Bildlexikon zur topographie des antiken Athen Tuumlbingenmdash (1973) ldquoΗ πυρπόλησις του Παρθενώνος υπό των Ερούλων και η επισκευή του κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορος Ιουλιανούrdquo

AEphem 218-236Treacuteheux J et P Charneux (1998) ldquoDeacutecret des Atheacuteniens de Deacutelos en lrsquohonneur drsquoun eacutepimeacutelegravete de lrsquoicirclerdquo BCH 122 239-276Treister M Yu (1995) The Role of Metal in the Ancient Greek History Mnemosyne Suppl 156 LeydeTriantaphyllopoulos I (1971) ldquoLes vices cacheacutes de la chose vendue drsquoapregraves les droits grecsrdquo Studi Volterra V 697-719Tropis IV (1996) 4th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Athens 1991 Proceedings edited by H E Tzalas Athegravenes Tropis V (1996) 5th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Nafplia 1993 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTropis VI (2001) 6th International Symposium on Ship Construction in Antiquity Lamia 1996 Proceedings edited by H E Tzalas AthegravenesTrotta F (2000) ldquoFrammento della versione latina dellrsquoedictum de pretiis di Diocleziano rinvenuto a Iasosrdquo PP 316-317 9-14Trotta F (2008) ldquoA proposito delle due dediche della stoagrave orientalerdquo in Iasos in etagrave romana 7-15Truumlmper M (2003) ldquoWohnen und Arbeiten im hellenistischen Handelshafen Delosrdquo in Droste amp Hoffmann 2003 125-159mdash (2008) Die lsquoAgora des Italiensrsquo in Delos RahdenTrumpf-Lyritzaki M (1969) Griechische Figurenvasen des reichen Stils und der spaumlten Klassik BonnTsaravopoulos A (1996) ldquoΠαραστάσεις πλοίων σε τοιχώματα δεξαμενών νερού στον Πειραιάrdquo in Tzalas 1996 493-506Tsiafaki D dir (2001) Άγαλμα Μελέτες για την αρχαία πλαστική προς τιμήν του Γιώργου Δεσπίνη ThessaloniqueTzalas H E (1994) ldquoΕνδείξεις ανάπτυξης ναυπιγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων στο Λιμάνι Πασά της Λαυρεωτικής κατά τα κλασικά

και τα ελληνιστικά χρόνιαrdquo Πρακτικά της Ε΄Επιστημονικής Συνάντησης Νοτιοανατολικής Αττικής 281-288

Uyterhoeven I (2007) ldquoHousing in Late Antiquity Thematic Perspectivesrdquo in Lavan et al 2007b 25-66

Valavanidou A (2001) ldquoΕργαστηριακές χρήσεις στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκηςrdquo in Adam-Veacuteleacuteni 2001 119-130Vallet G F Villard et P Auberson (1976) Megara Hyblaea 1 Le quartier de lrsquoAgora archaiumlque RomeVallois R (1944) Lrsquoarchitecture helleacutenique et helleacutenistique agrave Deacutelos I Les monuments BEFAR 157 ParisVan Alfen P G dir (2006) Agoranomia Studies in Money and Exchange Presented to John H Kroll New YorkVan Andringa W (2006) ldquoSacrifices et marcheacute de la viande agrave Pompeacuteirdquo in Contributi di Archeologia Vesuviana II 185-201 mdash (2007) ldquoDu Sanctuaire au macellum sacrifices commerce et consommation de la viande agrave Pompeacuteirdquo Food amp History 5 47-72Van Effenterre H (1960) ldquoUn seacutekocircma creacutetoisrdquo BCH 84 233-241Van Nijf O M (1997) The Civic World of Professional Associations in the Roman East AmsterdamVanderpool E (1974) ldquoThe lsquoAgorarsquo of Pausanias I 17rdquo Hesperia 43 308-310Vassilopoulou V (1984) Το αττικό σταθμητικό σύστημα Αρχαϊκή Κλασική και Ελληνιστική περίοδος (thegravese ineacutedite) Athegravenes Vassilopoulou V et St Katsarou dir (2009) Από τα Μεσόγεια στον Αργοσαρωνικό Β΄ΕΠΚΑ Το Έργο μιάς 10ετίας 1994-2003

(Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 18-20 Δεκεμβρίου 2003) AthegravenesVatali M (2004) ldquoΠολύμυλος Κοζάνης Ταφικά σύνολα ελληνιστικών χρόνωνrdquo in Zapheiropoulou 2004 219-236Vatin Cl (1966) ldquoUn tarif des poissons agrave Delphesrdquo BCH 90 274-278Veacuteleacutenis G (1987) ldquoΝεότερες έρευνες στα ελληνιστικά σπίτια των Πετρώνrdquo AEMTh 1 9-22mdash (1988) ldquoStaumldtebauliche Forschung in der Hellenistischen Siedlung von Peacutetregraves (1984-88) rdquo in Akten 1990 484-485mdash (1996) ldquoΝομισματοκοπείο στην αρχαία αγορά Θεσσαλονίκηςrdquo in ΧΑΡΑΚΤΗΡ Αφιέρωμα στην Μάντω Οικονομίδου 49-60mdash (1996) ldquoΠολεοδομικά Θεσσαλονίκηςrdquo AEMTh 10 B 491-499Veacuteleacutenis G et P Adam-Veacuteleacuteni (1997) Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης ThessaloniqueVeacutelissaropoulos J (1980) Les Nauclegraveres grecs Recherches sur les institutions maritimes en Gregravece et dans lrsquoOrient helleacuteniseacute Genegraveve - ParisVerdult P A (1991) P Erasmianae II Parts of the Archive of an Arsinoite Sitologos from the Middle of the Second Century BC Amsterdam Vial Cl (1984) Deacutelos indeacutependante (314-167 av JC) eacutetude drsquoune communauteacute civique et de ses institutions BCH Suppl 10 ParisVilles et peuplement dans lrsquoIllyricum protobyzantin (1984) Actes du colloque organiseacute par lrsquoEcole Franccedilaise de Rome 12-14 mai 1982 Rome

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

408To

ut v

endr

e to

ut a

chet

erVirlouvet C (2004) ldquoLes Naviculaires drsquoArles Agrave propos de lrsquoinscription provenant de Beirouthrdquo MEFRA 116 1 327-370Vivliodetis E (2007) ldquoΗ κεραμική της ανασκαφήςrdquo in Palaiokrassa-Kopitsa 2007 77-84mdash (2007) Ο Δήμος του Μυρρινούντος Η οργάνωση και η ιστορία του Athegravenes Vlachopoulos A dir (2008) Αρχαιολογία Εύβοια και Στερεά Ελλάδα AthegravenesVlachopoulou-Oikonomou Am (2003) Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου Ioannina Vlizos St dir (2008) Η Αθήνα κατά τη Ρωμαϊκή Εποχήmiddot Πρόσφατες ανακαλύψεις νέες έρευνες AthegravenesVoutyras E (1998) Διονυσοφώντος γάμοι Marital Life and Magic in Fourth Century Pella Amsterdam

Waelkens M (1989) ldquoHellenistic and Roman Influence in the Imperial Architecture of Asia Minorrdquo in Walker amp Cameron 1989 77-88mdash (2002) ldquoRomanization in the East A Case Study Sagalassos and Pisidia (SW Turkey)rdquo MDAI(I) 52 311-368Waelkens M H Vanhaverbeke F Martens P Talloen J Poblome N Kellens T Putzeys P Degryse Th van Thuyne et W Van Neer

(2006) ldquoThe Late Antique to Early Byzantine City in Southwest Anatolia Sagalassos and its Territory a Case Studyrdquo in Krause amp Witschel 2006 199-255

Wallace M B (1986) ldquoProgress in measuring amphora capacitiesrdquo in Empereur amp Garlan 1986 87-94Walker S et A Cameron dir (1989) The Greek Renaissance in the Roman Empire Papers from the tenth British Museum classical colloquium

Bulletin Suppl 55Wallace-Matheson P M et M B Wallace (1982) ldquoSome Rhodian Amphora capacitiesrdquo Hesperia 51 293-320 Wallace C (2010) ldquoMurder Mayhem and Salt IPriene 111 and the Publicani in Roman Asiardquo in Annual Meeting of the American

Philological Association AnaheimWallinga H T (1964) ldquoNautica (I) The unit of capacity for ancient shipsrdquo Mnemosyne 17 1-40 Wehrli Fr eacuted (1953) Die Schule des Aristoteles Texte und Kommentare VII Herakleides Pontikos BacircleWhitehead D (1986) The Demes of Attica 5087 ndash ca 250 BC PrincetonWiegand Th (1900) ldquoAntike Skulpturen in Samosrdquo MDAI(A) 25 145-214Wikander C (2008) ldquoWeights and Measuresrdquo in Oleson 2008 759-768 Wilberg W (1923) ldquoDer mittlere Torbau Bauschreibung und Datierungrdquo Forschungen in Ephesos III 200-213Wilhelm A (1939) ldquoAthen und Kolophonrdquo in Calder amp Keil 1939 345-368Wilken U (1912) Chrestomathie der Papyrusurkunde Historischer Teil BerlinWillemsen F et S Brenne (1991) ldquoVerzeichnung der Kerameikos-Ostrakardquo MDAI(A) 106 147-161Williams II C K (1996) ldquoRoman Corinth as a Commercial Centerrdquo in Gregory 1994 31-46Willis W H (1988) ldquoOxyrhynchite Documents among the Robinson Papyrirdquo BASP 25 104-107Winter Fr E (2006) Studies in Hellenistic Architecture Phoenix Suppl 42 TorontoWinter N dir (1994) Greek Architectural Terracottas of the Classical and Hellenistic Periods Hesperia Suppl 27Wolff RS et G Finkielsztejn (2009) ldquoTwo New Hellenistic Lead Weights of the Tanit Seriesrdquo in Schloen 2009 497-506Woumlrrle M et P Zanker dir (1995) Stadtbild und Buumlrgerbild im Hellenismus Kolloquium Muumlnchen 24-26 Juni 1993 Vestigia 47 MunichWycherley R E (1957) The Athenian Agora III Literary and Epigraphical Testimonia Princeton

Zabehlicky H (1991) ldquoEin Spaumltantiker Bau im Suumldlichen Hafenbereich von Ephesos (Vorbericht)rdquo in Malay 1991 197-205mdash (1995) ldquoPreliminary Views of the Ephesian Harborrdquo in Koester 1995 201-215Zachos K dir (2009) Το αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων IoanninaZaouri A et E Melliou (2000) ldquoΕλληνιστική κεραμική από τα νεκροταφεία της αρχαίας Λάρισαςrdquo in Ελληνιστική κεραμική από τη

Θεσσαλία Athegravenes 82-110Zilliacus H (1939) ldquoNeue Ptolemaumlertexte zum Korntransport und Saatdarlehnenrdquo Aegyptus 19 59-70Zilliacus H J Froumlseacuten P Hohti J et M Kaimio dir (1979) Fifty Oxyrhynchus Papyri (P Oxy Hels) Helsinki Zimmer G (2005) ldquoΗ βιοτεχνική παραγωγή στον περίγυρο της κατοικίαςrdquo in Houmlpfner [1999] 2005 593-607mdash (1990) Griechische Bronzegusswerkstaumltten zur Technologieentwicklung eines antiken Kunsthandwerkes Mayencemdash (2003) ldquoHellenistische Bronzegusswerk Staumltten in Demetriasrdquo in Furtwaumlngler 2003 17-68mdash (2006) ldquoHandwerk auf der Agora-Eine notwendige Ergaumlnzungrdquo in Houmlpfner amp Lehmann 2006 33-40

Abreacuteviations (autres que les abreacuteviations usuelles)

GELNT Arndt W W Bauer F W Danker (2000) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature3 Chicago

GD4 quatriegraveme eacutedition refondue et mise agrave jour de Bruneau Ph et J Ducat Guide de Deacutelos Paris 2005 Ergon Το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας Athegravenes RIC IV1 Mattingly H et E A Sydenham The Roman Imperial Coinage IV1 Pertinax to Geta Londres 1936RIC IV2 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV2 Macrinus to Pupienus Londres

1938

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

409B

ibliographieRIC IV3 Mattingly H E A Sydenham et C H V Sutherland The Roman Imperial Coinage IV3 Gordian III mdash Uranius Antoninus

Londres 1949RIC V1 Webb P H The Roman Imperial Coinage V1 (1egravere eacuted Londres 1927) Londres 1972SNG Muumlnchen Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen Munich 1968SNG v Aul Sylloge Nummorum Graecorum mdash Deutschland Sammlung von Aulock 19 fasc Berlin (Deutsches Archaumlologisches

Institut) 1957-1981Tralleis Poljakov F B (1989) Die Inschriften von Tralleis und Nysa I Bonn

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio

• 001Pagestitrespdf
• Kourempanas
• Biblio