ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΠΜ51

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

3 η Γραπτή Εργασία

ΘΕΜΑ:

Με βάση το περιεχόμενο και τις έννοιες πουπεριγράφονται στο βιβλίο «Πολιτιστική Πολιτική καιΔιοίκηση» Τόμος ΔΠΜ51, (κεφάλαια 3,4,5 και 6), καθώς καιτου τρίτου κεφαλαίου του Εναλλακτικού Διδακτικού Υλικού(Ε.Δ.Υ) της Θεματικής Ενότητας «Πολιτιστική Πολιτική καιΔιοίκηση» (ΔΠΜ51) να εξετάσετε και να αναλύσετε τηνανάπτυξη των πολιτιστικών δραστηριοτήτων στην εποχή τηςκρίσης.

Επιλέξτε μια πολιτιστική δραστηριότητα (μιασυγκεκριμένη εικαστική έκθεση ή ένα συγκεκριμένοφεστιβάλ) και αποδώστε με σαφήνεια και ακρίβεια τα στάδιασχεδιασμού της συγκεκριμένης πολιτιστικής δραστηριότηταςκαι το επιστημονικό μοντέλο ανάπτυξης και διαχείρισήςτης. Ειδικότερα, απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:

Ποιο είναι το πολιτιστικό πρόγραμμα τηςσυγκεκριμένης πολιτιστικής δραστηριότητας;

Ποιο είναι το «ανταγωνιστικό πλεονέκτημα» τηςσυγκεκριμένης πολιτιστικής δραστηριότητας;

Ποιο είναι το «ελάχιστο» αποδεκτό πολιτιστικόαποτέλεσμα που θα πρέπει να επιτευχθεί από τησυγκεκριμένη πολιτιστική δραστηριότητα;

Ποια είναι τα καινοτόμα χαρακτηριστικά τουπολιτιστικού περιεχομένου που προσδιορίζουν τηνπολιτιστική δραστηριότητα ως προς:

τους προσκεκλημένους / επισκέπτες;

1

τους δημιουργούς /καλλιτέχνες; τους πολίτες; τους χορηγούς; τους πολιτιστικούς διαχειριστές;

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑΥΨΗΛΑΝΤΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΖΑΦΕΙΡΙΑ

ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΙΘΗΓΗΤΗΣΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΙΟΥΡΗΣ

ΜΑΡΤΙΟΣ 2014ΚΑΒΑΛΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ................................................3

ΕΙΣΑΓΩΓΗ................................................4

1. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ...................................4

1.1 Η έννοια της πολιτιστικής δραστηριότητας..........4

1.2 H ανάπτυξη των πολιτιστικών δραστηριοτήτων στην

εποχή της κρίσης......................................6

2. ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ....................................8

2.1 Το φεστιβάλ Φιλίππων-Θάσου.........................8

2.2 Στάδια σχεδιασμού του 56ου Φεστιβάλ Φιλίππων-Θάσου

(2013)................................................8

2.3 Το Φεστιβάλ Φιλίππων Θάσου και το μοντέλο ΠΔΕΑ 11

3. ΕΠΙΛΟΓΟΣ............................................14

4. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ.............................15

2

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Οι πολιτιστικές δραστηριότητες, αποτελούν ζωτικά

στοιχεία του σύγχρονου πολιτιστικού περιβάλλοντος και των

πολιτιστικών πολιτικών, καθώς συμβάλουν στην προώθηση του

πολιτισμού, του πολιτιστικού διαλόγου, την ελευθερία της

έκφρασης και της διακίνησης ιδεών, αλλά και στην

κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της περιφέρειας.

Στο πλαίσιο της πολιτιστικής και οικονομικής κρίσης,

των κοινωνικο-πολιτισμικών αλλαγών που συντελούνται σε

παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο, αλλά και της κοινωνίας των

πληροφοριών και της γνώσης, η υγιής ανάπτυξη και οργάνωση

των πολιτιστικών δραστηριοτήτων φαντάζει πιο επιτακτική

από ποτέ. Για να επιτευχθεί η βιωσιμότητά τους είναι

αναγκαία η ύπαρξη καταρτισμένων και εμπνευσμένων

πολιτιστικών διαχειριστών που θα είναι υπεύθυνοι για την

κατάρτιση μιας μελετημένης πολιτιστικής πολιτικής, που θα

υιοθετεί και θα εφαρμόζει τις αρχές του γενικού

(δημοσίου) συμφέροντος, αλλά και θα βασίζεται πάνω σε

καινοτόμες επιστημονικές μεθοδολογίες, όπως π.χ. το

μοντέλο Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων Ενεργητικής Αντίληψης

(ΠΔΕΑ).

Στο παράδειγμα του Φεστιβάλ Φιλίππων-Θάσου αρχικά

εξετάζονται τα στάδια σχεδιασμού και ο τρόπος διοργάνωσης

του 56ου Φεστιβάλ και έπειτα αναλύεται η εν λόγω

πολιτιστική δραστηριότητα βάσει του μοντέλου

«Πολιτιστικές Δραστηριότητες Ενεργητικής Αντίληψης -

ΠΔΕΑ».

3

ΛΕΞΕΙΣ – ΚΛΕΙΔΙΑ

Πολιτιστική δραστηριότητα

Εποχή της κρίσης

Ψηφιο-επικοινωνιακή εποχή

Στάδια σχεδιασμού

Αρχές γενικού (δημόσιου) συμφέροντος

Μοντέλο ΠΔΕΑ

Φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου

4

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η παρούσα εργασία αρχικά εξετάζει την έννοια της

πολιτιστικής δραστηριότητας και έπειτα επικεντρώνεται στο

πλαίσιο ανάπτυξής της στην εποχή της κρίσης και των

ψηφιο-επικοινωνιακών αλλαγών. Στη συνέχεια, εξετάζει και

αναλύει τα στάδια σχεδιασμού του 56ου φεστιβάλ Φιλίππων

και μελετά το εν λόγω Φεστιβάλ βάσει του μοντέλου

«Πολιτιστικές Δραστηριότητες Ενεργητικής Αντίληψης -

ΠΔΕΑ».

Σκοπός της εργασίας είναι να επιτου ρόλου των

σύγχρονων μοντέλων επιστημονικής μεθοδολογίας για την

ανάπτυξη και βιωσιμότητα των πολιτιστικών δραστηριοτήτων

τόσο στο πραγματικό όσο και στο ψηφιακό τοπίο της

σύγχρονης εποχής, παραθέτοντας αρχικά το θεωρητικό τους

υπόβαθρο και μελετώντας έπειτα την εμπειρική τους

εφαρμογή σε μια υφιστάμενη πολιτιστική δραστηριότητα.

Συγκεκριμένα, η εργασία αναπτύσσεται σε δύο βασικές

ενότητες που συνθέτουν και τη βασική δομή της: η πρώτη

προσεγγίζει εννοιολογικά τις πολιτιστικές δραστηριότητες

και μελετά το περιβάλλον ανάπτυξης τους κατά την εποχή

της κρίσης, και η δεύτερη αναλύει τα στάδια σχεδιασμού

της μελέτης περίπτωσης και μελετά την τελευταία βάσει του

μοντέλου ΠΔΕΑ.

Η μεθοδολογία της εργασίας βασίστηκε σε ελληνική και

ξενόγλωσση βιβλιογραφία και σε δεδομένα έγκυρων

ιστοχώρων. Αναφορικά με την ανάλυση του Φεστιβάλ

Φιλίππων-Θάσου, χρησιμοποιήθηκε ο επίσημος ιστοχώρος του

καθώς και τα επίσημα έντυπα προώθησής του. Όλα τα

5

ποσοτικά στοιχεία που αφορούν στο 55ο και 56ο Φεστιβάλ

αντλήθηκαν από τα αρχεία του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καβάλας, του Δήμου

Καβάλας και της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Καβάλας

«Δημωφέλεια». Επίσης, μεγάλο μέρος στοιχείων

συγκεντρώθηκε με τη διενέργεια πρωτογενούς ποιοτικής

έρευνας που πραγματοποιήθηκε μέσω συνεντεύξεων. Τα

πρόσωπα επελέγησαν με κριτήριο την εκπροσώπηση όλων των

φορέων που εμπλέκονται στη διοργάνωση του θεσμού, αιρετοί

και υπηρεσιακοί.

1. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ

1.1 Η έννοια της πολιτιστικής δραστηριότηταςΛαμβάνοντας υπόψη την ύπαρξη ποικίλων και

πολυάριθμων πολιτιστικών δραστηριοτήτων σε συνδυασμό με

την ύπαρξη ενός μεγάλου αριθμού ατόμων και ομάδων που

εμπλέκονται σε αυτές, άμεσα ή έμμεσα, είτε ως κοινό είτε

ως συντελεστές, γίνεται αντιληπτό ότι η έννοια της

πολιτιστικής δραστηριότητας είναι δυναμική και

πολυδιάστατη. Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα έχει

εντοπίσει κάποια κοινά χαρακτηριστικά, στόχους και αρχές

που διέπουν όλες τις πολιτιστικές δραστηριότητες.

Σύμφωνα με το άρθρο 4 της «Σύμβασης για την

Προστασία και την Προώθηση της Πολυμορφίας της

Πολιτιστικής Έκφρασης», πολιτιστικές είναι εκείνες οι

δραστηριότητες, οι οποίες ενσωματώνουν ή διαβιβάζουν

πολιτιστικές εκφράσεις, ανεξάρτητα από την εμπορική αξία

που μπορεί να έχουν, αλλά και «μπορούν να είναι

6

αυτοσκοπός ή ακόμα να συμβάλουν στην παραγωγή

πολιτιστικών αγαθών και υπηρεσιών» (Unesco 2005: 5).

Στη μελέτη «H οικονομία του πολιτισμού στην Ευρώπη»

ως πολιτιστικές δραστηριότητες νοούνται αυτές που

περιλαμβάνουν κάποια μορφή δημιουργικότητας στην παραγωγή

τους, που ασχολούνται με την παραγωγή και την επικοινωνία

των συμβολικών μέσων και που τα προϊόντα τους

ενσωματώνουν τουλάχιστον κάποια μορφή πνευματικής

ιδιοκτησίας (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2006: 44).

Σύμφωνα με το Ν.3525/2007 για την Πολιτιστική

χορηγία, ως πολιτιστική ορίζεται «η δραστηριότητα που

αποσκοπεί στην προστασία, αξιοποίηση και προβολή της

πολιτιστικής κληρονομιάς … και του νεότερου και σύγχρονου

πολιτισμού1» (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2007: 1).

Οι πολιτιστικές δραστηριότητες συνδράμουν στη

διαμόρφωση δημιουργικών και διανοητικών διεργασιών

ανάπτυξης του πολιτισμού και συμβάλλουν στην οργανωμένη

επικοινωνία των καταναλωτών-χρηστών με τα πολιτισμικά

αγαθά (Μπιτσάνη 2008:11). «Είναι ο τρόπος ψυχοδιανοητικής

ανατροφοδότησης» των κοινωνικών σχηματισμών από τις ίδιες

τους τις δυνάμεις (Μπιτσάνη 2004:41). Κι αυτό γιατί

προωθούν αξίες και αρχές, συμβάλουν στην

αναγνωρισιμότητα, προβολή και προώθηση της πολιτιστικής

ταυτότητας και διαμορφώνουν τα πολιτιστικά πρότυπα της

κοινότητας (Μπιτσάνη 2008:15). Σύμφωνα με τον Γκαντζιά

(2007:4), οι πολιτιστικές δραστηριότητες «αναπτύσσονται1 «...ο οποίος περιλαμβάνει κάθε δράση που αποσκοπεί στην παραγωγή,καλλιέργεια, προαγωγή και διάδοση των γραμμάτων, της μουσικής, τουχορού, του θεάτρου, του κινηματογράφου, της αρχιτεκτονικής, τηςζωγραφικής, της γλυπτικής, των εικαστικών τεχνών»

7

μέσα από συγκεκριμένες πολιτιστικές διαδικασίες τόσο στο

πραγματικό, όσο και στο ψηφιακό τοπίο του πολιτισμού».

Οι πολιτιστικές δραστηριότητες αποτελούν όχημα για

την εκάστοτε κοινωνία ώστε να μπορέσει να αναπτύξει ένα

γόνιμο πολιτιστικό διάλογο, να εκφράσει τους

προβληματισμούς, τα συναισθήματα και τις ανάγκες της, κι

έτσι να προάγει την ελευθερία της έκφρασης και της

διακίνησης ιδεών και αξιών, πραγματοποιώντας ώσμωση των

εμπειριών (Παπαδόπουλος 2003:185).

1.2 H ανάπτυξη των πολιτιστικών δραστηριοτήτων στην εποχήτης κρίσης

Η παγκοσμιοποίηση, η φρενήρης τεχνολογική ανάπτυξη,

οι ραγδαίες κοινωνικο-οικονομικές αλλαγές και τα νέα μέσα

επικοινωνίας σε συνδυασμό με την κρίση που συνοδεύει όλες

τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας, έχουν επηρεάσει

σημαντικά τον τομέα του πολιτισμού και δη τις

πολιτιστικές δραστηριότητες.

Συγκεκριμένα, το διαδίκτυο, τα μέσα κοινωνικής

δικτύωσης, το «σύννεφο» πληροφορικής και τα ψηφιο-

επικοινωνιακά δίκτυα καθίστανται πλέον ως απαραίτητες

πλατφόρμες για την ανάπτυξη αυτών των δραστηριοτήτων

(Γκαντζιάς υπό έκδοση:10). Η συνεχώς αναπτυσσόμενη δύναμη

του διαδικτύου διεισδύει στο πολιτιστικό περιβάλλον,

διευκολύνοντας την ευρεία διάδοση και την ανάδειξη του

ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου, αλλάζοντας σημαντικά

τη δομή και το περιεχόμενο της πολιτιστικής βιομηχανίας,

αλλά και γεννώντας νέες προκλήσεις και κινδύνους

(Μπιτσάνη 2008:22). Τώρα πια, οι πολιτιστικές

8

δραστηριότητες αναπτύσσονται ταυτόχρονα σε παγκόσμιο και

τοπικό επίπεδο αλλά και παράλληλα στο πραγματικό και το

ψηφιακό πολιτιστικό οικοσύστημα (Γκαντζιάς υπό έκδοση:4,

Γκαντζιάς 2007: 3).

Η ανατροπή, η ανασυγκρότηση και η ψηφιακή μετάλλαξη

των παραδοσιακών συστημάτων διαχείρισης, προώθησης και

μάρκετινγκ, αλλά και των πεδίων παραγωγής των

πολιτιστικών δραστηριοτήτων και εν γένει των πολιτιστικών

αγαθών, καθιστούν αναγκαία την υιοθέτηση πολιτικών που

βασίζονται σε συγκεκριμένες αρχές του γενικού (δημόσιου)

συμφέροντος, τις οποίες παραθέτουμε επιγραμματικά

(Γκαντζιάς υπό έκδοση:10, 12, 15, Γκαντζιάς 2010: 44-47):

1. «Υπεύθυνη Ενημέρωση, Εκπαίδευση και Αξιολόγηση

των Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων»

2. «Ασφάλεια – Απόρρητο στο τοπίο των Πολιτιστικών

Δραστηριοτήτων»

3. «Διαφάνεια και Αντικειμενική Πληροφόρηση στη

Διαμόρφωση και Διαχείριση των Πολιτιστικών

Δραστηριοτήτων»

4. «Δημοκρατικοί Μηχανισμοί και Ικανοποίηση

Αιτημάτων»

5. «Δίκαια Διεκδίκηση και Αποδοχή Ιδέας» – «Υγιής

Ανταγωνισμός»

6. «Εποπτεία και Αξιολόγηση των Πολιτιστικών

Δραστηριοτήτων»

Επίσης, στην εποχή της ψηφιο-επικοινωνιακής

παγκοσμιοποίησης οι πολιτιστικές δραστηριότητες

διαμορφώνονται -ή τουλάχιστον πρέπει να διαμορφώνονται-

9

μέσα από τα εξής στάδια ανάπτυξης (Γκαντζιάς υπό

έκδοση:5, Βινιεράτου et al:143-144):

1. Σύλληψη της ιδέας

2. Σχεδιασμός

3. Προετοιμασία και παραγωγή

4. Λειτουργία και διαδικασίες

5. Έλεγχος, αξιολόγηση και αποτίμηση

Επιπλέον, όπως αναφέρεται και στην Μπιτσάνη, στο

πλαίσιο της σύγχρονης κοινωνίας των πληροφοριών και της

γνώσης, η περιφερειακή ανάπτυξη, οι αρχές του δημόσιου

συμφέροντος και οι πολιτιστικές δραστηριότητες συνιστούν

ένα δυναμικό πλαίσιο παραγωγής, διαχείρισης και προώθησης

του πολιτισμού και της τέχνης. Οι δραστηριότητες αυτές

είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την περιφερειακή ανάπτυξη

γιατί συμβάλλουν στην πολιτιστική, κοινωνική και

οικονομική ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων διότι

ενισχύουν τη διαφορετικότητα, υποστηρίζουν

μεταρρυθμιστικές πολιτικές και εξασφαλίζουν σχετικούς

πόρους (Μπιτσάνη 2008:8).

Επίσης, όλες αυτές οι εξελίξεις και οι νέες συνθήκες

επιβάλλουν την υιοθέτηση καινοτόμων μοντέλων διαχείρισης,

όπως για παράδειγμα το μοντέλο «Πολιτιστικές

Δραστηριότητες Ενεργητικής Αντίληψης (ΠΔΕΑ)» (Μπιτσάνη

2008:12-13, Γκαντζιάς 2007:3). Σύμφωνα με αυτό, οι

πολιτιστικές δραστηριότητες εξετάζονται και αναλύονται σε

δύο συμπληρωματικούς «πυρήνες δραστηριοτήτων, τον «πυρήνα

λειτουργίας της δραστηριότητας» και τον πυρήνα

10

διαχείρισης της δραστηριότητας» (Γκαντζιάς 2007:4), τους

οποίους θα αναλύσουμε στη μελέτη περίπτωσης παρακάτω.

Βέβαια, δε γίνεται να μην αναφέρουμε το σημαντικό

ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν οι πολιτιστικοί

διαχειριστές και οι υπεύθυνοι των περιφερειακών πολιτικών

μια και είναι αυτοί που οφείλουν να εφαρμόσουν τις αρχές

του δημόσιου συμφέροντος και τα καινοτόμα μοντέλα

διαχείρισης, αλλά και να αναγνωρίσουν τις αλλαγές και τις

τάσεις αντιμετωπίζοντας τες ως προϋποθέσεις ανάπτυξης και

όχι ως επιλογές. Γιατί παρ’ όλα τα προβλήματα και τους

προβληματισμούς που επιφέρουν οι νέες τεχνολογίες, με τη

σωστή διαχείριση μπορούν να συμβάλλουν στην «τοπική

υπεροχή και παγκόσμια απήχηση» των πολιτιστικών

δραστηριοτήτων (Γκαντζιάς υπό έκδοση:18-19).

2. ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ

2.1 Το φεστιβάλ Φιλίππων-Θάσου

Το Φεστιβάλ Φιλίππων - Θάσου συνιστά έναν από τους

παλαιότερους και σημαντικότερους πολιτιστικούς θεσμούς

και ένα από τα σπουδαιότερα φεστιβάλ αρχαίου δράματος

στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, είναι το αρχαιότερο στη Βόρεια

Ελλάδα και δεύτερο σε ολόκληρη τη χώρα μετά από αυτό

της Επιδαύρου (Δημωφέλεια 2014).

Η διοργάνωσή του ξεκίνησε δύο χρόνια μετά από αυτό

της Επιδαύρου, ήτοι το 1957, με τίτλο «Εορταί Φιλίππων –

Θάσου», όταν δόθηκε η πρώτη παράσταση αρχαίου δράματος

και αναβιώθηκε έτσι η αρχαία παράδοση μετά από 24 αιώνες

(Μάμαλη 2007: 73). Το 1961 η εκδήλωση μετονομάστηκε σε

11

«Φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου» (Μάμαλη 2007: 74-77, Λαλένης

1994:13). Σήμερα, οι οργανωτικοί φορείς του Φεστιβάλ

είναι ο Δήμος Καβάλας, ο Δήμος Θάσου, η Δημοτική

Κοινωφελή Επιχείρηση Καβάλας «Δημωφέλεια» και το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ

Καβάλας, ενώ χρηματοδοτείται από το Δήμο Καβάλας, το Δήμο

Θάσου και από χορηγούς (Δημωφέλεια, 2014).

Από το 1957 μέχρι σήμερα, έχουν περάσει από τη θέση

του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. και του

Φεστιβάλ πολλοί εμπνευσμένοι διαχειριστές, ο καθένας από

τους οποίους, σε συνεργασία με την εκάστοτε διοίκηση,

έδινε το δικό του στίγμα και έθετε το δικό του όραμα.

Στην παρούσα ενότητα θα εξετάσουμε τα στάδια σχεδιασμού

του 56ου Φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου, (στο εξής ΦΦΘ) και θα

προσπαθήσουμε να το αναλύσουμε βασισμένοι στο μοντέλο

«Πολιτιστικές Δραστηριότητες Ενεργητικής Αντίληψης» (στο

εξής ΠΔΕΑ).

2.2 Στάδια σχεδιασμού του 56ου Φεστιβάλ Φιλίππων-Θάσου

(2013)

Το 56ο ΦΦΘ σχεδιάστηκε και διοργανώθηκε ακολουθώντας τα

παρακάτω στάδια:

Στάδιο σύλληψης της ιδέας: Ο καλλιτεχνικός

διευθυντής και υπεύθυνος της διοργάνωσης του

Φεστιβάλ συνέλαβε την ιδέα για το στίγμα της 56ης

εκδήλωσης και την έθεσε προς διαβούλευση στους

εμπλεκόμενους τοπικούς φορείς, από τους οποίους

έγινε αποδεκτή ομόφωνα και με ένθερμη υποστήριξη. Το

56ο Φεστιβάλ, λοιπόν, αποφασίστηκε να αφιερωθεί στην

πόλη της Καβάλας και στον Κ. Π. Καβάφη. Στην πόλη

12

λόγω των 100 χρόνων από την απελευθέρωσή της και

στον ποιητή για τα 150 χρόνια από τη γέννησή του.

Θεωρήθηκε ότι η ιδέα συνάδει με τους γενικούς

στόχους του φεστιβάλ, αφορά στα ενδιαφέροντα της

τοπικής κοινωνίας αλλά και ακολουθεί την κεντρική

πολιτιστική πολιτική (Σιμιτσής 2014, Γκόνης 2014,

Σχοινάκης 2014).

Στάδιο προετοιμασίας και σχεδιασμού: Σε αυτό το

στάδιο καταρτίστηκε το στρατηγικό σχέδιο του

φεστιβάλ, επιλέχθηκαν τα στελέχη της ομάδας έργου,

καταρτίστηκε προσχέδιο πολιτιστικού προγράμματος,

προτάθηκαν, αξιολογήθηκαν και επιλέχθηκαν οι χώροι

διεξαγωγής των παράλληλων εκδηλώσεων, αλλά και οι

παραστάσεις και τα σχήματα που θα πλαισιώσουν το

ΦΦΘ, απεστάλησαν οι προτάσεις συνεργασίας,

συντάχθηκε εκτιμώμενος προϋπολογισμός, ανατέθηκε η

σύνταξη φακέλου χορηγιών και καταρτίστηκε

χρονοδιάγραμμα προετοιμασίας και υλοποίησης (Γκόνης

2014, Ρακιτζής 2014).

Στάδιο παραγωγής: Σε αυτή τη φάση του σχεδιασμού,

οριστικοποιήθηκαν οι εκδηλώσεις, οι παραστάσεις και

οι χώροι διεξαγωγής, συνάφθηκαν οι απαιτούμενες

συμβάσεις, ψηφίστηκε από το ΔΣ του Δήμου Καβάλας και

της Δημωφέλεια η σχετική προγραμματική σύμβαση και

έπειτα υπεγράφη μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων2.

Ορίστηκε η ομάδα έργου, με τον καλλιτεχνικό

2 Γενική Γραμματεία Πολιτισμού του Υπουργείου Παιδείας καιΘρησκευµάτων, Πολιτισµού και Αθλητισµού, Περιφέρεια Α.Μ.Θ., ∆ήµοςΚαβάλας, ∆ήµος Θάσου, ∆ηµωφέλεια, ∆Η.Κ.Ε.Θ. και ∆Η.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας.

13

διευθυντή να είναι ο υπεύθυνος διοργάνωσης του

φεστιβάλ, το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας να έχει αναλάβει την

τεχνική υποστήριξη για τη διεξαγωγή του και τη

Δημωφέλεια την οικονομική του διαχείριση. Επίσης,

οριστικοποιήθηκαν οι χορηγίες και ξεκίνησε το σχέδιο

μάρκετινγκ. Τέλος, έγινε ανοικτή πρόσκληση στο κοινό

για την πλαισίωση του φεστιβάλ με εθελοντές κι

έπειτα οργανώθηκε η σχετική ομάδα (Γκόνης 2014,

Αρχείο Δημωφέλεια 2013).

Στάδιο λειτουργίας και υλοποίησης: Το στάδιο αυτό

καλύπτει τη φάση της έναρξης υλοποίησης και

δημοσιότητας3 του πολιτιστικού προγράμματος του

Φεστιβάλ, αξιοποιώντας όλα τα κανάλια κι εργαλεία

διάχυσης που δημιουργήθηκαν στο προηγούμενο στάδιο

(ΜΜΕ, χορηγοί επικοινωνίας, εθελοντές, έντυπο και

ηλεκτρονικό υλικό, κλπ). Το πολιτιστικό πρόγραμμα

διήρκησε από τις 5/7 έως την 1/9/2013. Η έναρξη του

Φεστιβάλ έγινε με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος,

που μετά από πολλά χρόνια έκανε πρεμιέρα στους

Φιλίππους, κι ακολούθησε ένα πλούσιο πρόγραμμα με

παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου και του Φεστιβάλ

Αθηνών-Επιδαύρου, με παραγωγές Δημοτικών

Περιφερειακών Θεάτρων και του ελεύθερου θεάτρου. Το

πρόγραμμα περιελάμβανε και δύο μουσικά αφιερώματα

στο Μίκη Θεοδωράκη και τον Απόστολο Καλδάρα, κι

έκλεισε με δύο παραστάσεις της Εθνικής Όπερας της

3 Οι συνεντεύξεις τύπου πραγματοποιήθηκαν στο καφενείο «ΜαύρηΘάλασσα» της περιοχής Σούγελο της Καβάλας και στο «Polis Art Cafe»,στο Αίθριο της Στοάς του Βιβλίου, στην Αθήνα.

14

Σόφιας. Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, δόθηκαν αρκετές

θεατρικές παραστάσεις μέσα στην πόλη της Καβάλας,

ήτοι στο Φρούριο, στην Παλιά Μουσική, στο Ιμαρέτ,

στους Κήπους του Μεχμέτ Αλή, αλλά και σε

αντισυμβατικούς χώρους όπως το λαϊκό καφενείο «Μαύρη

Θάλασσα», στο Μέγαρο Τόκου και στην οδό Ελευθερίας

(Επίσημος ιστοχώρος ΦΦΘ 2014, Πρόγραμμα ΦΦΘ 2013).

Στάδιο αξιολόγησης: Η φάση αυτή, που είναι αρκετά

σημαντική, περιλαμβάνει μια γενική αποτίμηση του

φεστιβάλ, μέσω της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων σε

επίπεδο κυρίως πολιτισμικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό

και οικονομικό. Το 2013, λοιπόν, προβλέφθηκε η

ανάθεση υπηρεσιών γραμματειακής υποστήριξης του

φεστιβάλ, που περιελάμβανε και τη διατήρηση και

ενημέρωση του βιβλίο συμβάντων (Fact Book), στο

οποίο καταγράφονται στοιχεία που έχουν σχέση με την

άποψη των ομάδων, στοιχεία έρευνας αγοράς, πορείας

του 56ου ΦΦΘ, καθώς και την κοινωνική έρευνα και

μελέτη των τάσεων και στάσεων των ομάδων κοινού

απέναντι στις εκδηλώσεις του ΦΘΘ. Τα αποτελέσματα

της αξιολόγησης ήταν ιδιαίτερα ικανοποιητικά, μια

και οι εντυπώσεις του κοινού, των συμμετεχόντων και

των εθελοντών, των ΜΜΕ, καθώς και των διοργανωτών

ήταν θετικές και ενθαρρυντικές (Αρχείο Δημωφέλεια

2013, Αρχείο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. 2013, Γκόνης 2014, Σχοινάκης

2014, Σιμιτσής 2014, Εφημερίδα Πρωινή 2013). Σε

επίπεδο μάλιστα εισιτηρίων, σε αναλογία πάντα με τον

αντίστοιχο προϋπολογισμό, διαπιστώνουμε ότι το ΦΘΘ

15

είχε αύξηση κερδών, μια και το 2012 το 55ο ΦΦΘ

μέτρησε περίπου 23.378 εισιτήρια, με προϋπολογισμό

124.000, ενώ το 2013, το 56ο ΦΦΘ έκοψε κατά

προσέγγιση 21.445 εισιτήρια, με προϋπολογισμό 63.875

(Εφημερίδα Καθημερινός Τύπος 2013, Αρχείο Δημωφέλεια

και Δήμου Καβάλας 2013).

2.3 Το Φεστιβάλ Φιλίππων Θάσου και το μοντέλο ΠΔΕΑ

Σε αυτήν την ενότητα θα προσπαθήσουμε να

αξιολογήσουμε εκ των υστέρων το 56ο Φεστιβάλ ΦΘ,

βασισμένοι στο μοντέλο ΠΔΕΑ (Γκαντζιάς υπό έκδοση: 7).

Α. Πυρήνας Λειτουργίας Δραστηριότητας: Βάσει των τριών

διαστάσεων του πυρήνα, το φεστιβάλ παρουσιάζει, υιοθετεί

και υποστηρίζει μια συγκεκριμένη ταυτότητα, κάνοντας

ιδιαίτερα αισθητή και αναγνωρίσιμη την παρουσία του μέσα

από το στίγμα του. Οι επιπτώσεις που επιφέρει η

διοργάνωση του εν λόγω φεστιβάλ στην Καβάλα και την

ευρύτερη περιοχή, είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακές, μια και

αποτελεί πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών από όλη τη Βόρεια

Ελλάδα και το εξωτερικό, με αποτέλεσμα να αποτελεί ένα

σημαντικό έσοδο, όχι μόνο οικονομικό, αλλά πολιτισμικό

και κοινωνικό (Εφημερίδα Πρωινή 2013, Σιμιτσής 2014,

Σχοινάκης 2014). Εδώ θα πρέπει να μνημονεύσουμε και τη

συμβολή του φεστιβάλ στην ενδυνάμωση του θεσμού του

εθελοντισμού, καθώς και την ενθάρρυνση συμμετοχής των

νέων στις εκδηλώσεις (Βλάχου 2014). Χαρακτηρίζεται από

καινοτομία μια και είναι το μόνο φεστιβάλ που κάθε χρόνο

συνδέει το πρόγραμμά του με κάποιο σημαντικό ελληνικό

πρόσωπο, πάνω στο οποίο βασίζεται το σενάριο του αλλά και

16

οι αυτόχθονες παραγωγές του, καθώς και λόγω της χρήσης

νέων εναλλακτικών και αντισυμβατικών χώρων για τη

φιλοξενία των εκδηλώσεων (Επίσημος Ιστοχώρος ΦΦΘ, 2014).

Βέβαια, δε μπορούμε να πούμε ότι συμβαίνει το ίδιο με τις

χρήσεις της τεχνολογίας και της ψηφιακής επικοινωνίας,

που ακόμη λειτουργούν υποστηρικτικά και όχι ως ξεχωριστός

πυλώνας του φεστιβάλ (Παπαδόπουλος 2014).

Β. Πυρήνας Διαχείρισης Δραστηριότητας: Αναφορικά με

τα πέντε πεδία του εν λόγω πυρήνα που σχετίζονται με τον

πολιτιστικό διαχειριστή, μπορούμε να πούμε ότι η

περίπτωση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ, κ.

Γκόνη, πληροί όλες τις απαιτούμενες προϋποθέσεις που

θέτει ο πυρήνας. Συγκεκριμένα, οι εξειδικευμένες γνώσεις

του εν λόγω διευθυντή και η πολυετής εμπειρία του σε

σχετικές θέσεις, τον καθιστά ικανό να κατανοεί και

αντιλαμβάνεται τις τάσεις, τις επιταγές και τα προβλήματα

της σύγχρονης κοινωνίας και να τις μετουσιώνει σε μια

ιδέα, προσδίδοντας στο φεστιβάλ ένα στίγμα επίκαιρο και

σύγχρονο, σεβόμενος πάντα τις αρχές του δημοσίου

συμφέροντος. Το τελευταίο γίνεται έκδηλο με την πολιτική

μείωσης του προϋπολογισμού του φεστιβάλ εν μέσω της

οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η τοπική

αυτοδιοίκηση και η χώρα εν γένει (από 124.000 το 2012 σε

63.875 το 2013), ισχυριζόμενος βέβαια πως «δεν πρέπει

όμως να ξεχνάμε ποτέ ότι η τέχνη έχει δικαίωμα στο

δημόσιο χρήμα. Ειδικά στις μέρες μας, όπου ο πολιτισμός

είναι το τελευταίο μας καταφύγιο» (Επίσημος Ιστοχώρος

ΦΦΘ, 2014). Επίσης, η υιοθέτηση εναλλακτικών σχεδίων και

17

σχημάτων, η επιλογή άγνωστων και αναξιοποίητων χώρων, η

υποστήριξη νεανικών πρωτοβουλιών, η εγκόλπωση στο

πρόγραμμα του ΦΦΘ τοπικών συλλόγων αφουγκραζόμενος τις

τάσεις της τοπικής κοινωνίας, αλλά και η εκμετάλλευση των

προσωπικών γνωριμιών του διευθυντή με επιφανείς

επαγγελματίες του χώρου της τέχνης προς όφελος του

Φεστιβάλ, επιβεβαιώνουν την ικανότητά του να κατανοεί το

εσωτερικό αλλά και το εξωτερικό περιβάλλον του ΦΦΘ και

συγχρόνως να υιοθετεί τις κατάλληλες στρατηγικές

ανάπτυξης, προώθησης και χρηματοδότησης. Τέλος, το

γεγονός ότι το πολιτιστικό πρόγραμμα του φεστιβάλ κρίθηκε

σε γενικές γραμμές πετυχημένο, σε συνδυασμό με τη σύνθεση

της ομάδας έργου την οποία αποφάσισε ο ίδιος,

αποδεικνύουν ότι αποτελεί έναν εμπνευσμένο διαχειριστή

που μπορεί να σχεδιάζει και να υλοποιεί πολιτιστικές

δραστηριότητες που μπορούν να αποτελέσουν «το πολιτιστικό

μας αντίδοτο ενάντια σε κάθε κρίση» (Εφημερίδα Πρωινή

2013).

Σύμφωνα με τον Γκαντζιά (υπό έκδοση: 18), οι

πολιτιστικοί διαχειριστές για να είναι σε θέση να

δημιουργήσουν πολιτιστικές δραστηριότητες «Τοπικής

Υπεροχής και Παγκόσμιας Απήχησης» θα ήταν σκόπιμο να

απαντήσουν σε κάποιες ερωτήσεις, κάποιες από τις οποίες

θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε ώστε να μας δώσουν μια

επιπλέον εικόνα για το 56ο ΦΦΘ.

Το πολιτιστικό πρόγραμμα του 56ου ΦΦΘ περιελάμβανε

παραστάσεις θεάτρου, μουσικής, ποίησης, χορού, αλλά και

εικαστικές προσεγγίσεις στον ποιητικό κόσμο του Κ.Π.

18

Καβάφη, καθώς και εκθέσεις φωτογραφίας (Πρόγραμμα ΦΦΘ

2013). Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του Φεστιβάλ είναι

ότι αποτελεί το μεγαλύτερο και το αρχαιότερο φεστιβάλ στη

Βόρεια Ελλάδα και το ελάχιστο πολιτιστικό αποτέλεσμα που

θα πρέπει να επιτευχθεί μέσω αυτού είναι η διατήρηση του

σχετικά σταθερού αριθμού επισκεπτών του (Γκόνης 2014). Τα

καινοτόμα χαρακτηριστικά του ως προς τους επισκέπτες του

είναι ότι προσπαθεί να «ανοίξει την πόρτα της τέχνης»

στους νέους (Σχοινάκης 2014) και να προσελκύσει κόσμο από

όλη τη Βόρεια Ελλάδα αλλά και την Τουρκία και τη

Βουλγαρία (Βαβαλέσκου 2014). Αναφορικά με τους

συντελεστές των εκδηλώσεων, η καινοτομία του φεστιβάλ

είναι ότι συνδυάζει εκδηλώσεις με σπουδαίους και γνωστούς

καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά και με

ερασιτέχνες δημιουργούς και τοπικά σχήματα που

πλαισιώνουν αυτόχθονες παραγωγές. Επίσης, η καινοτομία

του 56ου φεστιβάλ αναφορικά με τους πολίτες ήταν ότι

διοργάνωσε βιωματικά πολιτιστικά εργαστήρια (βλ.

memorandum4) στα οποία συμμετείχαν οι τελευταίοι (Επίσημος

ιστοχώρος ΦΦΘ 2014). Σχετικά με τους χορηγούς, δε

μπορέσαμε να εντοπίσουμε μέσα από τις συνεντεύξεις και το

σχετικό υλικό κάποια καινοτόμο πολιτική, ενώ αναφορικά με

τον πολιτιστικό διαχειριστή, οι επιμέρους καινοτομίες που

ήδη παρουσιάστηκαν, όπως η ιδέα και το στίγμα του

φεστιβάλ, η επιλογή των χώρων και η σύνθεση του ίδιου του

προγράμματος, φανερώνουν το καινοτόμο χαρακτήρα του και

επιβεβαιώνουν αυτό που αναφέρει η δημοσιογράφος κ.

Θασίτου στην εφημερίδα Πρωινή για το 56ο ΦΦΘ: «Ευχαριστίες4 http://www.philippifestival.gr/production.php?id=8

19

στο Δον Κιχώτη – Θοδωρή Γκόνη που οραματίσθηκε ένα

αναγεννημένο από τις στάχτες του φεστιβάλ, το οδήγησε

σταθερά σε νέα δημιουργικά μονοπάτια και πλέον

εκατοντάδες σχήματα συνωστίζονται στην «πόρτα» του,

παρακαλώντας για μία συμμετοχή τους στον 56χρονο θεσμό

μας» (Εφημερίδα Πρωινή 2013).

20

3. ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Μέσω της διττής προσέγγισης της παρούσας εργασίας

διαπιστώνουμε, τόσο θεωρητικά όσο και εμπειρικά, ότι η

υιοθέτηση των αρχών του δημόσιου συμφέροντος αλλά και

σύγχρονων επιστημονικών μοντέλων, η έγκαιρη αντίληψη των

τάσεων και των αλλαγών και η προσαρμογή σε αυτές, ο

ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας των πολιτιστικών πολιτικών

και η καινοτομία αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για

τη βιωσιμότητα των πολιτιστικών δραστηριοτήτων, δη στη

σύγχρονη εποχή της πολυεπίπεδης κρίσης και των ραγδαίων

αλλαγών.

Συγκεκριμένα, η πιστή εφαρμογή των πέντε σταδίων

σχεδιασμού μιας πολιτιστικής δραστηριότητας επιτρέπει

στον εκάστοτε πολιτιστικό φορέα να την οικοδομήσει

οργανωμένα και μελετημένα, ενώ η υιοθέτηση των αρχών του

δημόσιου συμφέροντος μπορεί να του εξασφαλίσει τη

βιωσιμότητα και τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της και η

εφαρμογή καινοτόμων μοντέλων διαχείρισης, όπως το ΠΔΕΑ,

να του παρέχει συστηματοποιημένα εργαλεία ορθολογικής

διαχείρισης.

Μελετώντας το 56ο Φεστιβάλ Φιλίππων-Θάσου, που

αποτελεί ένα από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς

θεσμούς της χώρας μας, βασισμένοι στα πέντε στάδια

σχεδιασμού και το μοντέλο ΠΔΕΑ, αλλά και απαντώντας σε

ερωτήσεις σχετικά με την καινοτομία και άλλα στοιχεία που

το χαρακτηρίζουν, καταλήξαμε ότι αποτελεί μια πολιτιστική

δραστηριότητα που αφουγκράζεται τις νέες τάσεις και

εξελίξεις. Επιπλέον, διαπιστώσαμε πόσο σημαντική είναι η

21

συνεισφορά του πολιτιστικού διαχειριστή στη βιωσιμότητα,

αναβάθμιση και ορθολογική διαχείριση ενός πολιτιστικού

θεσμού, μια και το ΦΦΘ δε θα ήταν το ίδιο επιτυχημένο

χωρίς τον καλλιτεχνικό του διευθυντή, κ. Γκόνη.

22

4. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Βιβλία

Ελληνική

Βινιεράτου Μ., Γεωργίου Α., Γλύτση Ε., Κιούκας Α.,

Κοσκινά Α., Μπουσουλέγκα Χ., Οικονόµου Μ., Σκούρα Β.,

Ταξοπούλου Ι. & Χαµπούρη-Ιωαννίδου Α. (2003),

Πολιτιστική πολιτική και διοίκηση. Πολιτιστική διαχείριση, Πάτρα:

Εκδόσεις Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Γκαντζιάς, Γ. (υπό έκδοση), «Πολιτιστικές Δραστηριότητες

και Ψηφιακή τεχνολογία: Το Μοντέλο Διαχείρισης

Πολιτιστικές Δραστηριότητες Ενεργητικής Αντίληψης

(ΠΔΕΑ)», Στο: Γ. Κορρές, κ.α., Χωρική και Τοπική Ανάπτυξη:

Θεωρία, Μέθοδοι και Στρατηγικές, Αθήνα: Σταμούλης

Γκαντζιάς, Γ. (2010), Πολιτιστική Πολιτική, Χορηγία και Εταιρική

Κοινωνική ευθύνη, Αθήνα: Παπασωτηρίου

Λαλένης, Χ. (1994), Εορταί Φιλίππων – Θάσου: Το Αρχαίο Δράμα,

Καβάλα: Δήμος Καβάλας – Δημοτικό Θέατρο

Μάμαλη, Ο. (2007), Φίλιπποι: Το Θέατρο – Οι Παραστάσεις Αρχαίου

Δράματος 1957-2007, Καβάλα: Εφημερίδα «Η Εβδόμη»

Μπιτσάνη, Ε. (2004), Πολιτισμική Διαχείριση & Περιφερειακή

Ανάπτυξη. Σχεδιασμός Πολιτιστικής Πολιτικής και Πολιτιστικού

Προϊόντος, Αθήνα: Διόνικος

Παπαδόπουλος Σ. (2003), Ανθρωπολογικά-Μουσειολογικά, Μικρά

Μελετήματα, Αθήνα: Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς

Αγγλική

23

Diversity of Cultural Expressions Section (2005),

Convention on the Protection and Promotion of the Diversity of Cultural

Expressions, Paris: UNESCO

KEA, Media Group, MKW Wirtschaftsforschung GmbH (2006),

The economy of culture in Europe, Brussels: European

Commission

Νομοθεσία

Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (2007), Νόμος υπ. Αριθμ. 3525:

Πολιτιστική Χορηγία - ΦΕΚ Α'16/26-01-2007, Αθήνα:

Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως

Ηλεκτρονικό Υλικό/Βιβλία

Μπιτσάνη, Ε. (2008), «Πολιτιστικές δραστηριότητες και

περιφερειακή ανάπτυξη στην κοινωνία των πληροφοριών

και της γνώσης», Στο: Πολιτιστική διαχείριση και πολιτική στην

εποχή της Κοινωνίας των πληροφοριών και την γνώσης, εκδ.

Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα

Πρακτικά Συνεδρίων

Γκαντζιάς , Γ. (2007) «Ο πολιτισμός στην ψηφιο-

εποικοινωνιακή παγκοσμιοποίηση». Πρακτικά συνεδρίου από

13οβεφαρμογών πληροφορικής και επικοινωνιών: πολιτιστικές

δραστηριότητες γενικό (δημόσιο) συμφέρον και νέες τεχνολογίες,

Θεσσαλονίκη, 4-6 Οκτωβρίου 2007, Αθήνα: Υπουργείο

Ανάπτυξης

Διαδικτυακές πηγές

24

Επίσημος Ιστοχώρος Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης

Καβάλας «Δημωφέλεια» (2012), Φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου,

ανακτήθηκε στις 04.03.2014, από

http://www.kavalagreece.gr/festival-filippwn-thasoy/

Επίσημος Ιστοχώρος Δήμου Καβάλας (2013), Απολογισμός 55ου

Φεστιβάλ Φιλίππων Θάσου, ανακτήθηκε στις 04.03.2014, από

http://www.kavala.gov.gr/web/guest/statistika_festiva

l

Επίσημος Ιστοχώρος Εφημερίδας Καθημερινός Τύπος (2012),

55ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΙΛΙΠΠΩΝ-ΘΑΣΟΥ - Σοβαρή περιστολή στις δαπάνες και

στις… παράλληλες εκδηλώσεις, ανακτήθηκε στις 04.03.2014,

από http://www.k-tipos.gr/ktipos/detail.php?ID=31442

Επίσημος Ιστοχώρος Εφημερίδας Πρωινή (2013), 56ο ΦΦΘ 2013:

Το πολιτιστικό μας αντίδοτο ενάντια σε κάθε κρίση, ανακτήθηκε στις

04.03.2014, από http://www.proininews.gr/09/04/56ο-

φφθ-2013-το-πολιτιστικό-μας-αντίδοτο-ενά/

Επίσημος Ιστοχώρος Φεστιβάλ Φιλίππων-Θάσου (2014),

Φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου, ανακτήθηκε στις 04.03.2014, από

http://www.philippifestival.gr/

Έντυπα

Πρόγραμμα Φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου, Δήμος Καβάλας –

Δημωφέλεια: 2012

Πρόγραμμα Φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου, Δήμος Καβάλας –

Δημωφέλεια: 2013

Αρχεία

Αρχείο Γραφείου Φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου

25

Αρχείο Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Καβάλας

«Δημωφέλεια»

Αρχείο Δήμου Καβάλας

Αρχείο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καβάλας

Συνεντεύξεις

Α/Α

Ονοματεπώνυμο Ιδιότητα

ΤόποςΣυνέντευξ

ης

Ημερομηνία

Συνέντευξης

1 ΒαβαλέσκουΘεοδώρα

ΑντιδήμαρχοςΠολιτιστικών και

Κοινωνικώνθεμάτων Δήμου

Καβάλας

ΓραφείαΔΗ.ΠΕ.ΘΕΚαβάλας

28.02.2014

2 ΒλάχουΆλκηστις

ΠροϊσταμένηΔιεύθυνσηςΠολιτισμούΔημοτικήςΚοινωφελούςΕπιχείρησηςΚαβάλας –Δημωφέλεια

Πολιτιστικό ΚέντροΠυθαγόρας

27.02.2014

3 ΓκόνηςΘεόδωρος

ΚαλλιτεχνικόςΔιευθυντής

ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καβάλας& Φεστιβάλ

Φιλίππων Θάσου

ΙστορικόκέντροΚαβάλας

28.02.2014

4Παπαδόπουλο

ςΧαράλαμπος

ΠροϊστάμενοςΤμήματος

Προγραμματισμούκαι Ψηφιακών

Υπηρεσιών ΔήμουΚαβάλας

ΑίθουσαΔημοτικούΣυμβουλίου Καβάλας

27.02.2014

5 ΡακιτζήςΝικόλαος

ΠροϊστάμενοςΔιεύθυνσης

Διοικητικής &ΟικονομικήςΥποστήριξης –Δημωφέλεια

ΓραφείοΠροέδρου,Δημωφέλει

α

26.02.2014

26

6Σιμιτσής

Κωνσταντίνος

Δήμαρχος Καβάλας

ΓραφείοΔημάρχου,ΔημαρχείοΚαβάλας

27.02.2014

7ΣχοινάκηςΣτυλιανός

Πρόεδρος -Δημωφέλεια

ΓραφείοΠροέδρου,Δημωφέλει

α

26.02.2014

27