FINAL PROJECT COMPLETION REPORT

101
CEPF SMALL GRANT FINAL PROJECT COMPLETION REPORT Organization Legal Name: - Project Title: Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD Date of Report: Report Author and Contact Information G.Krishna Prasad CEPF Region: Western Ghats (Mysore-Nilgiri Corridor) Strategic Direction: CEPF Strategic Direction 1 - Enable action by diverse communities and partnerships to ensure conservation of key biodiversity areas and enhance connectivity in the corridors. Grant Amount: $ 3,080.00 Project Dates: October 2009 to September 2012 Implementation Partners for this Project (please explain the level of involvement for each partner): Sahaja Samrudha,Bangalore: Organizational support for implementation of the Project and established contacts with Agricultural, Horticultural and Forest departments. Hulikadu Savayava Krushikara Balaga,Byloor,Kollegala Taluk: Support for documentation of field knowledge, organizing training programmes and workshops. Punyakoti Savayava Krushikara Balaga, keredoddi: Established contact with livestock keepers and local community. Organized Tree Ranking programmes at field level Kebbekere Savayava Krushikara Sangha, Dinnahalli,Kollegal Taluk: support for Baseline survey and Field documentation Department of Agriculture,Kollegala: Financial support for Training Programmes and Dissemination of Analog Forestry Concept through Organic Village programmes. Karnataka Biodiversity Board: Financial support for organizing ‘Biodiversity Awareness Programme’ and documentation of Indigenous knowledge through Peoples Biodiversity Register Conservation Impacts Please explain/describe how your project has contributed to the implementation of the CEPF ecosystem profile. Kollegal FD, a CEPF priority site in the Western Ghats has a mixed topography and is home to rich diversity and diversified communities. Like other hotspots, this region has high proportion of endemic species. Biodiversity in the region is threatened by various human interventions. This project directly worked with forest dependent communities and activities were planned in such way that to fulfill The Strategic direction 1 and Investment Priorities1.2 and 1.3.of the CEPF Ecosystem Profile for the Western Ghats.

Transcript of FINAL PROJECT COMPLETION REPORT

CEPF SMALL GRANT FINAL PROJECT COMPLETION REPORT

Organization Legal Name: -

Project Title: Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD

Date of Report:

Report Author and Contact Information

G.Krishna Prasad

CEPF Region: Western Ghats (Mysore-Nilgiri Corridor) Strategic Direction: CEPF Strategic Direction 1 - Enable action by diverse communities and partnerships to ensure conservation of key biodiversity areas and enhance connectivity in the corridors. Grant Amount: $ 3,080.00 Project Dates: October 2009 to September 2012

Implementation Partners for this Project (please explain the level of involvement for each partner): Sahaja Samrudha,Bangalore: Organizational support for implementation of the Project and established contacts with Agricultural, Horticultural and Forest departments. Hulikadu Savayava Krushikara Balaga,Byloor,Kollegala Taluk: Support for documentation of field knowledge, organizing training programmes and workshops. Punyakoti Savayava Krushikara Balaga, keredoddi: Established contact with livestock keepers and local community. Organized Tree Ranking programmes at field level Kebbekere Savayava Krushikara Sangha, Dinnahalli,Kollegal Taluk: support for Baseline survey and Field documentation Department of Agriculture,Kollegala: Financial support for Training Programmes and Dissemination of Analog Forestry Concept through Organic Village programmes. Karnataka Biodiversity Board: Financial support for organizing ‘Biodiversity Awareness Programme’ and documentation of Indigenous knowledge through Peoples Biodiversity Register

Conservation Impacts

Please explain/describe how your project has contributed to the implementation of the CEPF ecosystem profile. Kollegal FD, a CEPF priority site in the Western Ghats has a mixed topography and is home to rich diversity and diversified communities. Like other hotspots, this region has high proportion of endemic species. Biodiversity in the region is threatened by various human interventions. This project directly worked with forest dependent communities and activities were planned in such way that to fulfill The Strategic direction 1 and Investment Priorities1.2 and 1.3.of the CEPF Ecosystem Profile for the Western Ghats.

The concept of Analog forestry (AF)( www.analogforestrynetwork.org)was introduced in the project area

and trained 150 farmers spread across 10 villages. Identified flora suited to AF and Designed

analog forestry model for Kollegal FD in consultation with organic farmers, knowledgeable senior

farmers, livestock keepers, hunters, local healers and forest officials. Ensured women

participation. Publication was brought out to reach the wider audience (Annexure 1). This

publication will be useful for forest officials, Organizations working in the field of promotion of

organic village.agroforestry and watershed projects, Agri dept and organic farmers.

Established Community – Agriculture and forest departments’ partnership for promotion of Analog forestry. Social forestry wing of Forest department agreed to establish nursery of local plant species suited to AF. Dept of Agriculture provided financial support to buy the saplings of Indigenous species under Organic Village scheme.

Agro biodiversity mapping has done and initiated on farm conservation programme and

strengthened traditional agricultural systems through broadening the use of tree varieties and

their wild relatives and participation of farming communities. (Annexure 2)

Identified root causes for human-wildlife (mainly elephants and wild boars) conflict and

participatory consultancy meetings are organized at village level to explored community action to

tackle this problem. (The details are given in Annexure 3)

Please summarize the overall results/impact of your project against the expected results detailed in the approved proposal.

1. Production of Analog forestry manual – Manual was prepared in local language after studying successful biodiversity organic farms and in consultation with Farmers, Livestock keepers and Tribal community of Kollegal FD (Annexure 1).

This manual would help in creating awareness communication material that would rehabilitate

degraded forests and cultivation of medicinal plants. The manual would be a facility to train the farmers and community members in developing analog forestry systems locally.

2. Introduced Analog Forestry concept in Kollegal FD:

Created awareness among Villagers of Arepalya, Gundimala, GM doddi, Dinnahalli and Byloor. Farmers, Discussed human-wildlife conflict issues and identified possible solutions to tackle the issue.

3. Organized workshop on Analog forestry in collaboration with Forest department – One day workshop has organized in collaboration with Forest Dept and Karnataka

Biodiversity Board in Kollegal on 15th July 2012 (Annexure 4).

4. Mapping of species present in the individual Organic farms and studied the spectrum of Analog forestry

5. Orientation to tree based farming systems and identified interested farmers from Arepalya,Keredoddi Munigudi Doddi,Hunasenatha,Dinnahalli and Kanmole doddi in

collaboration with Hulikadu, Kebbekere and Punya(Annexure 5).

6. Organized school level competitions in Huttur Panchyat schools and Documented the

traditional knowledge on tree based farming (Annexure 6).

7. Established Networking Analog Forestry Network, Costa Rica (http://www.analogforestrynetwork.org/en/partners.php) Please provide the following information where relevant: Hectares Protected: Nil Species Conserved: 65 traditional crop varieties Corridors Created: Nil

Describe the success or challenges of the project toward achieving its short-term and long-term impact objectives. Success:

1. Good support from Local forest department officials, who feel AF system, is the answer to human- elephant conflict.

2. AF concept is adopted in the Organic Village programme supported by Dept of Agriculture ()

Challenges:

1. Conventional Commercial crops like Hybrid Maize and vegetables fetch a better price in Mettupalayam Market. Therefore, farmers not showing interest to grow diversified food crops

2. Tree harvest policy of forest department is not friendly 3. Many farmers occupy the land adjoining forest but do not show interest to grow trees, since the land is encroached and land documents are not in their name, with the risk that they could be evicted anytime. Were there any unexpected impacts (positive or negative)?

NIL

Lessons Learned Describe any lessons learned during the design and implementation of the project, as well as any related to organizational development and capacity building. Consider lessons that would inform projects designed or implemented by your organization or others, as well as lessons that might be considered by the global conservation community.

Project Design Process: (aspects of the project design that contributed to its success/shortcomings) - Participatory Rural Appraisal (PRA) is an effective tool to document sensitive issues like

human- wild animal conflict instead group meetings. - Organizing orientation programme before planning workshop is essential. Villagers will not

give the actual data in presence of Forest department officials in the planning meeting. Project Implementation: (aspects of the project execution that contributed to its success/shortcomings)

- Participatory tools will be an effective mean to understand the ground reality and biodiversity mapping.

- Special care should be taken to bring stake holders on the common platform. Each one has their own hidden agenda.

- School level competitions are the best mode of documentation Other lessons learned relevant to conservation community:

- Livestock keepers knowledge is very useful in designing agro forestry models

- Obtaining land ownership is first priority for farmers, than tree plantation

ADDITIONAL FUNDING Provide details of any additional donors who supported this project and any funding secured for the project as a result of the CEPF grant or success of the project.

Donor Type of Funding* Amount Notes

Dept of Agriculture A Rs. 40,000 Support of plants under the programme

Karnataka Biodiversity Board

A Rs 25,000 Organic village programme

*Additional funding should be reported using the following categories:

A Project co-financing (Other donors contribute to the direct costs of this CEPF project)

B Grantee and Partner leveraging (Other donors contribute to your organization or a partner

organization as a direct result of successes with this CEPF project.)

C Regional/Portfolio leveraging (Other donors make large investments in a region because of CEPF investment or successes related to this project.)

Sustainability/Replicability Summarize the success or challenge in achieving planned sustainability or replicability of project components or results.

.

Having introduced the concept of Analog forestry in Kollegal FD, this would not only reduce the human–elephant conflict but also enhance peoples’ living standards. A broad range of commodities can be produced that may include: fruit, nuts, herbs, flowers, medicinal plant and timber. This versatility in the selection of species helps farmers little by little to attain economic development while causing minimal damage to the environment and restoring their farms.

Summarize any unplanned sustainability or replicability achieved.

NIL

Safeguard Policy Assessment Provide a summary of the implementation of any required action toward the environmental and social safeguard policies within the project.

Not applicable

Performance Tracking Report Addendum

CEPF Global Targets

(October 2009 - September 2012)

Provide a numerical amount and brief description of the results achieved by your grant. Please respond to only those questions that are relevant to your project.

Project Results Is this

question relevant?

If yes, provide your

numerical response for

results achieved

during the annual period.

Provide your

numerical response for project

from inception of CEPF

support to date.

Describe the principal results achieved from

October 1, 2009 to September 30, 2012.

(Attach annexes if necessary)

1. Did your project strengthen management of a protected area guided by a sustainable management plan? Please indicate number of hectares improved.

NO

Please also include name of the protected area(s). If more than one, please include the number of hectares strengthened for each one.

2. How many hectares of new and/or expanded protected areas did your project help establish through a legal declaration or community agreement?

NO

Please also include name of the protected area. If more than one, please include the number of hectares strengthened for each one.

3. Did your project strengthen biodiversity conservation and/or natural resources management inside a key biodiversity area identified in the CEPF ecosystem profile? If so, please indicate how many hectares.

Yes 50 hectares 50 hectares

Farmlands and adjoining forests / 10 villages/ 150 farmers

4. Did your project effectively introduce or strengthen biodiversity conservation in management practices outside protected areas? If so, please indicate how many hectares.

No

5. If your project promotes the sustainable use of natural resources, how many local communities accrued tangible socioeconomic benefits? Please complete Table 1below.

No

If you answered yes to question 5, please complete the following table.

Table 1. Socioeconomic Benefits to Target Communities

Please complete this table if your project provided concrete socioeconomic benefits to local communities. List the name of each community in column one. In the subsequent columns

under Community Characteristics and Nature of Socioeconomic Benefit, place an X in all relevant boxes. In the bottom row, provide the totals of the Xs for each column.

Name of Community

Community Characteristics Nature of Socioeconomic Benefit

Sm

all

landow

ners

Subsis

tence e

conom

y

Indig

enous/ eth

nic

people

s

Pasto

ralis

ts/n

om

adic

people

s

Recent m

igra

nts

Urb

an c

om

munitie

s

Com

munitie

s falli

ng b

elo

w t

he

povert

y r

ate

Oth

er

Increased Income due to:

Incre

ased f

ood s

ecurity

due

to t

he a

doptio

n o

f susta

inable

fishin

g,

huntin

g,

or

agricultura

l pra

ctices

Mo

re s

ecure

access t

o w

ate

r re

sourc

es

Imp

roved t

enure

in la

nd o

r oth

er

natu

ral re

sourc

e d

ue t

o t

itlin

g,

reductio

n o

f colo

niz

atio

n, etc

.

Reduced r

isk o

f natu

ral

dis

aste

rs (

fire

s, la

ndslid

es,

flo

odin

g,

etc

)

Mo

re s

ecure

sourc

es o

f

energ

y

Incre

ased a

ccess t

o p

ublic

serv

ices, such a

s e

ducatio

n,

health,

or

cre

dit

Imp

roved u

se o

f tr

aditio

nal

know

ledge f

or

environm

enta

l m

anagem

ent

Mo

re p

art

icip

ato

ry d

ecis

ion

-

ma

kin

g d

ue t

o s

trength

ened

civ

il socie

ty a

nd g

overn

ance.

Oth

er

a d o p t i o n o f s u s t a i n a b l e r e s o u r c e s m a n a g e m e n t p r a c t a d o p t i o n o f s u s t a i n a b l e r e s o u r c e s m a n a g e m e n t p r a c t a d o p t i o n o f s u s t a i n a b l e r e s o u r c e s m a n a g e m e n t p r a c a d o p t i o n o f s u s t a i n a b l e r e s o u r c e s m a n a g e m e n t p r a c a d o p t i o n o f s u s t a i n a b l e r e s o u r c e s m a n a g e m e n t p r a c t i a d o p t i o n o f s u s t a i n a b l e r e s o u r c e s m a n a g e m e n t p r a c a d o p t i o n o f s u s t a i n a b l e r e s o u r

Adoptio

n o

f susta

inable

natu

ral re

sourc

es

ma

nagem

ent

pra

ctices

Ecoto

urism

revenues

Park

ma

nagem

ent

activitie

s

Paym

ent fo

r environm

enta

l serv

ices

Total

If you marked “Other”, please provide detail on the nature of the Community Characteristic and Socioeconomic Benefit:

Additional Comments/Recommendations Promote and popularize AF concept in the villages adjoining reserved forests and National parks. Recommendations for other proponents of Anolog Forestry

1. Design local AF models based on the peoples knowledge. 2. Establish local tree species nurseries 3. Revive uncultivated food diversity 4. Publish AF booklet in vernacular language

Recommendations for future conservation in Kollegal Forest Division

1. Introduce AF concept in elephant corridors 2. Provide special benefits and reward to the farmers who will adopt AF system in their farm land 3. Forest department should provide local tree saplings, which provide food, fodder and fuel. 4. Community Forest management programmes should be planned and implemented

Information Sharing and CEPF Policy CEPF is committed to transparent operations and to helping civil society groups share experiences, lessons learned, and results. Final project completion reports are made available on our Web site, www.cepf.net, and publicized in our newsletter and other communications. Please include your full contact details below: Name: G.KRISHNA PRASAD Organization name: SAHAJA SAMRUDHA Mailing address: No 7, 2 cross, 7

th Main, Sulthan Palya, Bangalore- 560 032

Tel: 080-23655302 Fax: E-mail:[email protected]

List of Annexures:

Annexure 1 - Anolog Forestry Publication "Tadrupi Kaadu- Anna koduva ananya toota" - A book on cultivation of Analog Forestry written by Krishna Prasad and Shivananda Kalave

Annexure 2 – Agrobiodiversity Mapping Annexure 3 - Report on participatory consultancy meetings on human-wildlife conflict Annexure 4 - Report on One-day workshop organized in collaboration with Forest Dept and

Karnataka Biodiversity Board in Kollegal on 15th July 2012 Annexure 5 – List/Table of villages with interested/Analog farmers Annexure 6 – One-page report on school and traditional knowledge events

C£Àß PÉÆqÀĪÀ C£À£Àå vÉÆÃl

vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ

f. PÀȵÀÚ¥Àæ Ázï

²ªÁ£ÀAzÀ PÀ¼ÀªÉ

£ÀA. 7, 2£Éà CqÀØgÀ ÉÛ, 7£Éà ªÀÄÄRågÀ ÉÛ, ÀįÁÛ£À ¥Á¼Àå,ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ - 560 032. zÀÆgÀªÁt : 080 22715744

ANNA KODUVA ANANYA TOTA

TADROOPU KAADU

A book on analog forestry written by G. Krishna Prasadand Shivananda KalavePublished by Sahaja Samrudha, Bangalore

ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ : ¥ÀæPÁ±ÀPÀgÀªÀÅÉ É: gÀÆ. 50

¥ÀÄ ÀÛPÀ «£Áå À : ¹ÃªÀiÁavÀæUÀ¼ÀÄ : ²ªÁ£ÀAzÀ PÀ¼ÀªÉ / f. PÀȵÀÚ¥Àæ ÁzïgÉÃSÁ avÀæUÀ¼ÀÄ : J¸Áìgï, CrPÉ ¥ÀwæPÉ

¥ÀæPÁ±ÀPÀgÀÄ:ÀºÀd ÀªÀÄÈzÀÞ

£ÀA. 7, 2£Éà CqÀØgÀ ÉÛ, 7£Éà ªÀÄÄRågÀ ÉÛ,ÀįÁÛ£À ¥Á¼Àå, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ - 560 032

zÀÆgÀªÁt : 080 22715744email : [email protected]

Website : www.sahajasamrudha.org

This work has been supported by CEPF-ATREE Western Ghats Small Grants program.

ÀºÁå¢æAiÀÄ£ÀÄß «ÄÃj ÀĪÀ À Áå¢æ

ªÀÄvÀÛzÉà vÀÄvÀÆÛj. zÉñÀzÀ PÀȶgÀAUÀ sÁjà ©PÀÌnÖ£À°èzÉ. MAzÀÄ©PÀÌnÖ¤AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ©PÀÌnÖ£ÀvÀÛ, MAzÀÄ PÀAlPÀ¢AzÀE£ÉÆßAzÀÄ PÀAlPÀzÀvÀÛ ¸ÁUÀÄwÛzÉ. MAzÉqÉ eÁUÀwÃPÀgÀt ºÁUÀƪÀÄÄPÀÛ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ ‘GzÁgÀ ¤Ãw’¬ÄAzÁV zsÀ£ÁqÀå zÉñÀUÀ¼ÀÄ£ÀªÀÄä PÀȶPÀjUÉ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÉÄà E®èzÀAvÉ ªÀiÁqÀÄwÛªÉ. ºÉÊmÉPïPÀȶ PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ PÀįÁAvÀj vÀ½UÀ¼À£ÀÄß bÀÆ©lÄÖ £ÀªÀÄä¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ gÉÊvÀgÀ §½ ÀܽÃAiÀÄ vÀ½UÀ¼Éà E®èzÀAvɪÀiÁqÀÄwÛªÉ. E£ÉßãÀÄ, GavÀ ¤ÃgÀÆ gÉÊvÀjUÉ ¹UÀzÀAvÉ CzÀÀ£ÀÆßSÁ ÀVÃPÀgÀtUÉƽ ÀĪÀ ¤nÖ£À°è AiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¢ªÉ. ¤AvÀ£É®ªÁzÀgÀÆ G½¢ÃvÉ? ‘«±ÉõÀ DyðPÀ ªÀ®AiÀÄ’zÀ ºÉ Àj£À°èPÀȶPÀgÀ £É®ªÀ£ÀÆß PÀ¹zÀÄPÉƼÀÄîªÀ ºÀÄ£ÁßgÀÄ ºÀAvÀºÀAvÀªÁVeÁjUÉ §gÀÄwÛzÉ. JAxÀ PÀµÀÖzÀ ¢£ÀUÀ¼À®Æè CªÀqÀÄUÀaÑÀ»¹PÉÆArzÀÝ PÀȶPÀgÀÄ EAzÀÄ EªÉ®èªÀÅUÀ¼À «gÀÄzÀÞ zÀ¤AiÉÄwÛ

ºÉÆÃgÁqÀĪÀ ±ÀQÛAiÀÄ£Éßà PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArzÁÝgÉ. vÀªÀÄUÉ vÁªÉÃG¹gÀÄUÀnÖ fêÀºÀgÀt ªÀiÁrPÉƼÀÄîwÛzÁÝgÉ.

EªÀÅ ¸Á®zÉA§AvÉ ªÀÄÄA§gÀĪÀ ¢£ÀUÀ¼À°è ‘©¹ ¥Àæ¼ÀAiÀÄ’§gÀ°zÉAiÉÄAzÀÄ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ JZÀÑj ÀÄwÛzÁÝgÉ. IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄKgÀÄ¥ÉÃgÁV, ¤ ÀUÀðªÀÇ PÀȶPÀgÀ «gÀÄzÀÞ ªÀÄÄ£zÀÄ £®ÄèªÀÀÆZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ PÁt ÀvÉÆqÀVªÉ. CgÀtåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃgÀ¼ÀªÁVÉ¼É À ÉÃPÀÄ J£ÀÄßwÛzÁÝgÉ vÀdÕgÀÄ; ¥ÉmÉÆæïï, rÃ É ïUÀ¼À£ÀÄß

Gj ÀĪÀ §zÀ®Ä JuÉÚ À ÀåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃgÀ¼ÀªÁV ɼɹ eÉÊ«PÀvÉÊ®ªÀ£ÀÄß Gj¹zÀgÉ sÀÆ«ÄAiÀÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ÀªÀÄvÀÆV À®Ä¸ÁzsÀåªÉAzÀÄ ºÉüÀÄwÛzÁÝgÉ.

MAzÉqÉ DºÁgÀzÀ C sÁªÀ JzÀÄgÁUÀĪÀ ¸ÁzsÀåvÉ; E£ÉÆßAzÉqÉCgÀtåªÀ£ÀÄß É¼É À Éà ÉÃPÁzÀ C¤ªÁAiÀÄðvÉ. F JgÀqÀÆÀªÁ®£ÀÄß ÀªÀÄ£ÁV JzÀÄj ÀĪÀ PÀȶ¥ÀzÀÞwAiÀÄ ¥ÀjZÀAiÀÄ F

PÀÈwAiÀÄ°èzÉ. ºÀ¼Éà ¥ÀzÀÞwAiÀÄ ÉøÁAiÀÄUÁgÀjUÉ, CzÀgÀ®ÆèªÀÄ É£ÁqÀÄ-¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À PÀȶPÀjUÉ EzÀÄ ºÉÆ ÀzÉãÀÆ C®è,¤d. DzÀgÉ ºÀ¹gÀÄPÁæAwAiÀÄ sÀgÁmÉAiÀÄ°è £ÁªÀÅ CªÀ£Éß®èªÀÄgÉwzÉÝêÉ. ¥ÀæzsÁ£À zsÁ£ÀåUÀ½UÀµÉÖà DzÀåvÉ ¤Ãr, EvÀgÀ

¥sÀ À®ÄUÀ¼À£ÀÄß PÀqÉUÀt¹, fëªÉÊ«zsÀåªÀ£Éß®è ºÉÆ ÀQ ºÁPÀÄvÀÛ ÉÃÉøÁAiÀÄ £ÀqÉ À ÉÃPÉAzÀÄ PÀȶ ¥ÀzÀ«ÃzsÀgÀgÀÄ PÀ¼ÉzÀ 50

ªÀµÀðUÀ½AzÀ ºÉüÀÄvÀÛ §A¢zÀÝgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV D ¥ÀÄgÁvÀ£ÀÀĹÜgÀ ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ FV£À vÀ ɪÀiÁj£À PÀȶPÀjUÉ ªÀÄgÉvÉÃ

ºÉÆÃzÀAwzÉ. CzÀ£ÀÄß ªÀÄvÉÛ £É£À¦¹PÉƼÀî ÉÃPÁzÀ, ªÀÄvÉÛ eÁjUÉvÀgÀ ÉÃPÁzÀ PÁ®WÀlÖzÀ°è £Á«zÉÝêÉ.

£ÀªÀÄUÉ zsÁ£ÀåªÀÇ ¨ÉÃPÀÄ, QgÀÄzsÁ£ÀåUÀ¼ÀÆ ÉÃPÀÄ, UÀqÉØUÉt ÀÄ, ÉÆ¥ÀÄà,vÀgÀPÁj-ºÀtÄÚºÀA¥À®Ä, £ÁgÀÄ- ÉÃgÀÄ ÉÃPÀÄ; dvÉUÉ ºÀQÌ¥ÀQë,GgÀUÀ, ¢éZÀjUÀ¼ÀÄ, JgɺÀļÀÄ, eÉãÉÆßt, amÉÖ-¥ÀvÀAUÀUÀ½AzÀ»rzÀÄ ºÀÄ°, ºÀÄ Éè, ¨ÁªÀ°UÀ¼ÀªÀgÉV£À ÀPÀ® fêÀgÁ² ÉÃPÀÄ.PÀȶAiÀÄ ±ÀvÀÄæUÀ¼ÉAzÀÄ ÉzÀj¹ Nr¹, vÀĽzÀÄ ¸Á¬Ä¹, PÉÆaÑvÀÄAqÀj¹, §rzÀÄ ÉAQ¬ÄlÄÖ C½«£ÀAaUÉ CnÖzÀÝfêÀdAvÀÄUÀ¼É®è ªÀÄgÀ½ §gÀ ÉÃPÀÄ. MmÁÖgÉAiÀiÁV ÀĹÜgÀ,¸ÁéªÀ®A© §zÀÄPÀÄ ªÀÄvÉÛ ªÀÄgÀ½ £ÀªÀÄä PÀȶPÀgÀ PÉÊUÉlÄPÀ ÉÃPÀÄ.

CzÀÄ vÀzÀÆæ¦ CgÀtå ¤ªÀiÁðtzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁzsÀå«zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄßF PÀÈwAiÀÄ°è ÀªÀÄxÀðªÁV ©A© À ÁVzÉ. J ÉÆèòæîAPÁzÀ ÉÆèà CxÀªÁ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À zÀlÖ PÁ£À£ÀUÀ¼ÀPÀtªÉAiÀÄ ÉÆèà ªÀiÁvÀæ EzÀÄ ¸ÁzsÀåªÉAzÀÄ PÉÊZÉ®è ÉÃQ®è. £ÀªÀÄäzÀÄCzÀÄãvÀ £É®. vÀÄ ÀÄ D ÀgÉ PÉÆlÖgÉ J°è JAxÀ À Áå¢æAiÀÄ£ÀÆßÀ馅 À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ JA§ÄzÀPÉÌ C£ÉÃPÀ ¤zÀ±Àð£ÀUÀ¼ÀÄ ºÁ À£À,

avÀæzÀÄUÀð, ©ÃzÀgï, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ, PÉÆïÁgÀf ÉèUÀ¼À®Æè ¹UÀÄvÀÛªÉ. ÀgÀPÁgÀzÀ ©V §AzÉÆç¹Û£À ÉÆèÃ,PÀA¥À¤UÀ¼À gÉ ÁmïðUÀ¼À ÉÆèà CxÀªÁ PÉÆÃlå¢üñÀgÀ RAiÀiÁ°¥sÁªÀiïðºË¸ïUÀ¼À ÉÆèà PÁt§gÀĪÀ CAxÀ fêÀªÀÄAqÀ®zÀ¤ªÀiÁðtPÉÌ ºÀtQÌAvÀ ºÉZÁÑV F £Ár£À £É®zÀ ¥ÀÄtåªÉà PÁgÀt;ªÀÄtÂÚ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ, ÀĽAiÀÄĪÀ UÁ½, ÀÆ ÀĪÀ ©¹®Ä, ÀÄjAiÀÄĪÀªÀļÉAiÀÄAxÀ F L¹jUÀ¼É®è PɼÀ ÀÛgÀzÀªÀjUÀÆ JlÄPÀ ÉÃPÀÄ.£ÁqÀVÃvÉAiÀÄ°è ºÁr ºÉÆUÀ½zÀ ¤ ÀUÀð ÀA¥ÀvÀÄÛ £Ár£À J®ègÉÊvÀgÀ JPÀgÉUÀ¼À®Æè PÁt ÉÃPÀÄ.CAxÀ ¸ÁzsÀåvÉUÉ ©ÃeÁAPÀÄgÀªÁUÀ§®è ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ F PÀÈwAiÀÄ°èªÉ.

£ÁUÉñÀ ºÉUÀqÉ

CqÀ« vÉÆÃlzÀ C£À£Àå ªÀiÁzÀj

ªÀÄ É£Ár£À°è ªÀÄgÀ ɼÉAiÀÄĪÀzÀÄ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ PÀÈ¥É. F ÀgÀ¼ÀÀvÀå w½AiÀÄzÀªÀgÀÄ PÁrUÉ ÉAQ ºÁQ, PÀĪÀÄj PÀȶ ªÀiÁr,

gÀ§âgï CPÉòAiÀÄ £ÉlÄÖ £É®ªÀ£ÀÄß §AeÉAiÀiÁUÀÄ ÀÄvÁÛgÉ.

§ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ. £À¢UÀ¼À fêÀ£ÁrAiÀiÁzÀ PÁqÀÄ FUÀwêÀæ C¥ÁAiÀÄzÀ°èzÉ. CwªÀȶÖ, C£ÁªÀȶÖ, sÀÆPÀĹvÀ,CAvÀdð® PÀĹvÀ, ªÀÄtÄÚ ÀªÀPÀ½, É¼É ºÁ¤ »ÃUÉ ««zÀÀªÀÄ ÉåUÀ½ªÉ. ºÀ ÀÄgÀÄ É¼É ÀĪÀ PÉ® À PÀ¼ÉzÀ 70gÀ zÀ±ÀPÀzÀ

FZÉUÉ £ÀqÉzÀgÀÆ CzÀÄ GzÀåªÀÄ, GgÀĪÀ®Ä §¼ÀPÉAiÀĪÉÆ£ÉÆÃPÀ®Ñgï £ÉqÀÄvÉÆÃ¥ÁVzÉ.

²æîAPÁzÀ PÀȶPÀgÀÄ UÀÄqÀØUÁr£À°è C£ÀÄ Àj¹zÀ vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ(C£À ÁUï ¥sÁgÉ ïÖ) vÀvÀé ªÀÄ É£ÁrÃPÀgÀtUÉƼÀî ÉÃQzÉ.FUÁUÀ Éà ªÀÄgÀ É¼É ÀĪÀ eÁÕ£À«gÀĪÀ E°è ÀÄ®§£ÁVPÁqÀÄvÉÆÃl ¸ÁPÁgÀUÉƽ À§ºÀÄzÁVzÉ.

vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ C£ÀßPÉÆqÀĪÀ C£À£Àå vÉÆÃl. EzÀÄ ÀĹÜgÀPÀȶAiÀÄ ªÀÄÄAzÀĪÀjPÉAiÉÄà ºÉÆgÀvÀÄ EzÀ£ÀÄß »ÃUÉ ªÀiÁqÀ ÉÃPÀÄJ£ÀÄߪÀAw®è, PÁqÀÄ gÀƦ À®Ä AiÀÄƤ¥sÁgÀä ÀégÀÆ¥ÀzÀCUÀvÀå«zÉAiÉÄÃ!.

vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£Àß JgÀqÀÄ sÁUÀ UÀ¼À°è¥Àæ ÀÄÛvÀ¥Àr¹zÉÝêÉ. ²æîAPÁzÀ C£ÀÄ sÀªÀªÀ£ÀߪÀÄÆ®ªÁVlÄÖPÉÆAqÀÄ vÀzÀÆæ¦ PÁr£À PÀ®à£É, gÀÆ¥ÀÄUÉƼÀÄîªÀ§UÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆzÀ® sÁUÀzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀzÀ vÀzÀÆæ¦PÁqÀÄ ºÉÆîĪÀ vÉÆÃlUÀ¼ÀÄ, d£ÀgÀ eÁÕ£À, sÀ«µÀåzÀ PÁqÀÄzÁjAiÀÄ ºÀÄqÀÄPÁl JgÀqÀ£Éà sÁUÀzÀ°èzÉ.

¤ÃªÀÅ ¥ÀmÁÖV PÀÆvÀÄ ¥ÀÄ ÀÛPÀ N¢, vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ É¼É À®ÄªÀÄÄAzÁzÀgÉ £ÀªÀÄUÀzÉà ÀAvÉÆõÀ.

f. PÀȵÀÚ¥Àæ Ázï ²ªÁ£ÀAzÀ PÀ¼ÀªÉ

PÀÈvÀdÕvÉUÀ¼ÀÄ

¥ÀÄ ÀÛPÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ ÀAzÀ sÀðzÀ°è CUÀvÀå ÀÆZÀ£É ¤Ãr,¦æÃw¬ÄAzÀ ªÀÄÄ£ÀÄßr §gÉzÀÄPÉÆlÄÖ ºÁgÉʹzÀ²æà £ÁUÉñÀ ºÉUÀqÉAiÀĪÀjUÉ

CUÀvÀå ªÀiÁ»w ªÀÄvÀÄÛ bÁAiÀiÁavÀæUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¹PÉÆlÖ²æîAPÁzÀ RRI£À qÁ. gÉäAiÀįï ÉãÁ£ÁAiÀÄPɪÀÄvÀÄÛ PÉƸÁÖjPÁzÀ International Analog Forestry

Network£À qÁ. «Ä ÉÆà ©Q£ïì ¥Áj¸ïUÉ

vÀzÀÆæ¦ PÁr£À ÉÃR£ÀªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ® ¨Áj ¥ÀæPÀn¹zÀCrPÉ ¥ÀwæPÉUÉ

¥ÀÄ ÀÛPÀ ¥ÀæPÀluÉUÉ DyðPÀ £ÉgÀªÀÅ ¤Ãr, £ÀªÀÄä¥ÀæAiÀÄvÀߪÀ£ÀÄß ÉA§°¹zÀ CEPF-ATREE Western

Gahts Small Grants ProgramUÉ

ÀAUÀæºÀUÉÆAqÀ gÁ² ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÉÌ vÀgÀ®ÄÀºÁAiÀÄ ºÀ ÀÛ ZÁazÀ, ¥ÀæPÀluÉUÉ É£É߮ĨÁV ¤AvÀ

UɼÉAiÀÄgÁzÀ D£ÀAzÀwÃxÀð ¥Áån ªÀÄvÀÄÛªÀÄtÂPÁAvï J. Dgï gÀªÀjUÉ

ZÉAzÀ£ÁzÀ «£Áå À ªÀiÁr ¥ÀÄ ÀÛPÀzÀ ªÀiË®å ºÉaѹzÀ¹ÃªÀÄUÉ

gÉÃSÁ avÀæUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¹zÀ J¸Áìgï

ªÀÄvÀÄÛ

¥ÀÄ ÀÛPÀ PÉÆAqÀ ¤ªÀÄUÉ...

¤ ÀUÀð ÀºÀd PÁqÀÄ vÉÆÃlvÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ

¥ÀæPÀÈwAiÀÄ°è PÁqÀÄ ÀȶÖAiÀiÁUÀĪÀ §UÉ £ÉÆÃr,§mÁ§AiÀÄ°£À°è ªÉÆzÀ®Ä ºÀÄ®Äè, PÀ¼ÉVqÀUÀ¼ÀÄ

ºÀÄnÖPÉƼÀÄîvÀÛªÉ. C£ÀAvÀgÀ aPÀÌ ¥ÉÆzÉ. ªÀÄvÉÛ VqÀ, ªÀÄgÀ,§½î ªÀÄvÀÄÛ À Àå ¥Àæ sÉÃzÀ eÁ¹ÛAiÀiÁUÀÄvÁÛ ºÉÆÃV PÁr£À

gÀÆ¥À ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ªÀÄ£ÀĵÀå£À ºÀ ÀÛPÉëÃ¥À«®èzÉ,£ÉÊ ÀVðPÀªÁV PÁqÉÆAzÀÄ ÀȶÖAiÀiÁUÀ®Ä 50 jAzÀ 1000

ªÀµÀð ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

²æîAPÁ ªÀÄÆ®zÀ vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ(Analog Forestry)CgÀtÂåÃPÀgÀtzÀ GvÀÛªÀÄ «zsÁ£À. PÀrªÉÄ PÁ¯ÁªÀ¢üAiÀÄ°è,

CzÀÆ PÀȶ PÉëÃvÀæzÀ°è PÁqÀÄ É¼É ÀĪÀ «zsÁ£À«zÀÄ. £ÉÊ ÀVðPÀPÁr£À C£ÀÄPÀgÀuÉ ªÀiÁr PÀȶPÉëÃvÀæzÀ°è ¸ÁPÀµÀÄÖ À ÀåªÉÊ«zsÀåªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ sÀzÀævÉ ¸Á¢ü ÀĪÀÅzÀÄ vÀzÀÆæ¦ PÁr£À ªÉÊó¶±Àå.

²æîAPÁzÀ°è gÀÆ¥ÀÄUÉÆAqÀÄ dUÀwÛ£ÁzÀåAvÀ ºÉ ÀgÀĪÀiÁrgÀĪÀ vÀzÀÆæ¦ PÁr£À PÀ®à£É, gÀÆ¥ÀÄUÉƼÀÄîªÀ §UÉ,

AiÀıÀ¹é PÀxÀ£ÀUÀ¼À avÀæt E°èzÉ.

f. PÀȵÀÚ¥Àæ ÁzïÀºÀd ÀªÀÄÈzÀÞ, ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ

080 23391809 / 98808 62058

1

2

D gÉ樀 CzɵÀÄÖ ¤zsÁ£ÀªÁV ZÀ° ÀÄwÛvÉÛAzÀgÉ, PÀÄAvÀÄ, PÀÄAvÀÄÉà ÀgÀ §AzÀ £Á£ÀÄ C£ÉÃPÀ ¨Áj gÉÊ°£ÀÄzÀÝPÀÆÌ NqÀÄwÛzÉÝ.

gÉ樀 ºÀ½AiÀÄ ÀÄvÀÛ ºÀ©âzÀÝ ºÀ¹gÀÄ UÀÄqÀØUÀ¼ÀÄ, ZÀºÁvÉÆÃlUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄä ¤Ã®Vj E®èªÉ, ÀįÁÛ£ï §vÉÃjAiÀÄgÀ ÉÛAiÀÄ£ÀÄß £É£À¦ ÀÄwÛzÀݪÀÅ. ÀAeÉ ªÀgÉUÀÆ NrzÀ gÉʮđ«ÄgÁªÀvï’ ¤¯ÁÝtzÀ°è ¤AvÁUÀ, ÀÆAiÀÄð ÉlÖUÀ¼À £ÀqÀĪɪÀÄgÉAiÀiÁUÀÄwÛzÀÝ.

£À£ÀߣÀÄß PÀgÉzÉÆAiÀÄå®Ä §A¢zÀÝ ºÀÄqÀÄUÀ, vÀ£Àß ºÀgÀPÀĪÀÄÄgÀÄPÀÄvÀ«Ä½£À°è ªÀiÁvÁr¹, vÀ£Àß ÉÊPï ºÀwÛ¹zÀ. PÁqÀÄ ºÁ¢AiÀÄ°èvÀUÀÄÎ-¢uÉÚ Kj E½zÀ ÉÊPï PÉÆ£ÉUÀÆ £ÁªÀÅ ÉÃgÀ ÉÃPÁzÀeÁUÀPÉÌ §AzÁUÀ UÀªÀÄä£É PÀvÀÛ®Ä ªÀÄÄwÛvÀÄÛ. vÉÆÃl £ÉÆÃqÀĪÀPÀÄvÀƺÀ®¢AzÀ Er gÁwæ PÀ¼ÉzÉ.

ɼÀUÉÎ ºÁ°®èzÀ ZÀºÁ PÀÄrzÀÄ ºÉÆgÀ§AzÀgÉ ÀÄvÉÛ Áè PÁqÀÄ.¤£Éß £À£ÀߣÀÄß PÀgÉvÀA¢zÀÝ ºÀÄqÀÄUÀ vÉÆÃl vÉÆÃj À®ÄPÀgÉzÉÆAiÀÄÝ. zÀlÖªÁV ɼÉzÀ ªÀÄgÀVqÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀAV,¨Á¼É, ¹Ã É, ºÀ® ÀÄ... £À£ÀUÉ CZÀÑj J¤¹, ‘¤ªÀÄä vÉÆÃlJ°èzÉ?’ JAzÉ. ‘EzÉà £ÀªÀÄä vÉÆÃl’ JAzÀ CªÀ£ÀÄ £À£ÀߣÀÄߪÀÄvÀÛµÀÄÖ CZÀÑjUÉƽ¹zÀ. DUÀ Éà £À£ÀUÉ UÉÆvÁÛzÀzÀÄÝ EzÀÄPÁqÀ®è, PÁr£À C£ÀÄPÀgÀuÉ ªÀiÁrzÀ vÉÆÃlªÉAzÀÄ.

¸ÁªÀAiÀĪÀ PÀȶAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ ÉAzÀÄ ²æîAPÁPȨ́A¢zÀÝ £Á£ÀÄ ¸ÁªÀAiÀĪÀ PÀȶPÀgÀÄ, ¸ÁªÀAiÀĪÀ PÀȶC©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è vÉÆqÀV¹PÉÆAqÀ ÀA ÉÜUÀ¼À£ÀÄß sÉÃn ªÀiÁqÀÄwÛzÉÝ.¸ÁªÀAiÀĪÀ UÉƧâgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀgÀA¥ÀgÁUÀvÀ PÉÊvÉÆÃlUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞPÉëÃvÀæzÀ°è UÀt¤ÃAiÀÄ PÉ® À ªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀ UÁæªÀÄ ÉêÁ ÀzÀ£ÀzÀ£zÉÃð±ÀPÀ gÀtfvï r É®é “MªÉÄä ¤ÃªÀÅ ‘«ÄgÁªÀvï’UɺÉÆÃV§¤ß. C°è ºÉÆ À vÀgÀzÀ vÉÆÃl ªÀiÁrzÁÝgÉ” JAzÀÄ£À£ÀߣÀÄß gÉ樀 ºÀwÛ¹zÀÝgÀÄ!. «ÄgÁªÀvï£À vÉÆÃl £ÉÆÃrzÁUÀ£À£ÀUÉ gÀtfvï ºÉýzÀ ªÀiÁvÀÄ eÁÕ¥ÀPÀPÉÌ §AvÀÄ. ¤dªÁVAiÀÄÆEzÀÄ MAzÀÄ ºÉÆ ÀvÀgÀzÀ vÉÆÃl.

3

ªÀÄÄV ÉvÀÛgÀ ɼÉzÀ ªÀÄgÀVqÀUÀ¼ÀÄ, PÁ°qÀ®Ä eÁUÀ«®èzÀAvÉɼÉzÀ ºÀÄ®Äè, PÀ¼ÉVqÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀAV, ºÀ® ÀÄ, ªÀiÁªÀÅ

ªÉÆzÀ ÁzÀ ºÀtÂÚ£À VqÀUÀ¼ÀÄ, ªÉÄt ÀÄ, PÁqÀÄUÉt ÀÄ §½îUÀ¼ÀÄ,±ÀÄAp, K®QÌ, ¨Á¼É EvÁå¢ vÉÆÃl£À£ÀÄß vÀÄA©PÉÆArzÀݪÀÅ.PÁ°lÖ Éè Áè ªÉÊ«zsÀå. J¼É©¹°UÉ ºÉƼÉAiÀÄÄwÛzÀÝ J ÉUÀ¼ÀªÀtðavÁÛgÀªÀ£ÀÄß PÀtÚ°è vÀÄA©PÉÆAqÀÄ, vÉÆÃlªÉ ÁèÀÄvÁÛrzÉ. ¥sÉÆÃmÉÆà QèQ̹zÉ. ºÉeÉÓ ºÉeÉÓUÀÆ ºÀvÀÄÛwÛzÀÝ

fUÀuÉ QvÀÄÛ ºÁPÀÄvÁÛ, ªÀÄ¼É ©zÀÝ £É®zÀ°è JzÀÄÝ©zÀÄÝ vÉÆÃl£ÉÆÃr §gÀĪÀ ºÉÆwÛUÉ É¼ÀV£À ºÀvÀÄÛ UÀAmÉAiÀiÁVvÀÄÛ. CzÁUÀ§A¢zÀÝ vÉÆÃlzÀ ªÀiÁå£ÉÃdgï eÉÆvÉ ªÀiÁwUÉ PÀÄAvÉ.ºÀvÀÄÛªÀµÀð ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ F vÉÆÃl PÀnÖzÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀgÀĺÉüÀÄvÁÛ ºÉÆÃzÀgÀÄ.

fêÀ vÀ¼ÉzÀ vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ!CzÀÄ 80gÀ zÀ±ÀPÀ. qÁ. gÉäAiÀįï ÉãÁ£ÁAiÀÄPÉ JA§¥Àj ÀgÀ vÀdÕ ²æîAPÁ ÀPÁðgÀzÀ CgÀtå E¯ÁSÉAiÀĪÀiÁUÀðzÀ±ÀðPÀgÁVzÀÝgÀÄ. D PÁ®PÉÌ ‘CgÀtå’ JAzÀgÉ £ÉÊ ÀVðPÀPÁqÀÄUÀ½AzÀ £ÁmÁ vÉUÉAiÀÄĪÀ CxÀªÁ KPÀ ¥Àæ sÉÃzÀzÀÀ¹UÀ¼À£ÀÄß £ÉlÄÖ PÁr£À SÁ°©zÀÝ eÁUÀUÀ¼À£ÀÄß vÀÄA§ÄªÀ

PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ J¤¹vÀÄÛ. ¤ ÀUÀðzÀ MqÀ£ÁlzÀ°è C£ÀÄ sÀªÀ«zÀÝqÁ. gÉäAiÀįïjUÉ ÀPÁðgÀzÀ F PÀæªÀÄUÀ¼É Áè C ÀA§zÀÞ,¥Àj ÀgÀ «gÉÆâü J¤¹vÀÄ. PÁr£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ vÉÆqÀVzÀgÀÄ.fêÀªÉÊ«zsÀå ªÀÄvÀÄÛ ÀܽÃAiÀÄ eÁÕ£À ¥ÀgÀA¥ÀgÉ ºÉZÀÄÑ wêÀæªÁVPÀtägÉAiÀiÁUÀÄvÉÛªÉ JA§ ÀvÀå Cj«UÉ §AvÀÄ. ÀPÁðgÀzÀCgÀtå É¼É ÀĪÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ «gÀÄzÀÞ zÀ¤ JwÛzÀqÁ. gÉäAiÀįïgÀ£ÀÄß, ÀPÁðj ÉêɬÄAzÀ ºÉÆgÀzÀ§â Á¬ÄvÀÄ.PÉÆÃnð£À ªÉÄnÖ®Ä ºÀwÛzÀ qÁ. gÉäAiÀįïgÀ£ÀÄß ÀPÁðjªÀQîgÀÄ “KPÀ¥Àæ sÉÃzÀzÀ À¹ £ÉlÄÖ PÁqÀÄ É¼É ÀĪÀ ÀPÁðgÀzÀ¥ÀæAiÀÄvÀß C£ÀxÀðPÁj J¤¹zÀgÉ, AiÀiÁªÀÅ¢zÉ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ?”JAzÀÄ ¥ÀzÉÃ¥ÀzÉà PÉtQzÀgÀÄ. EAxÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀPÉÆqÀ®Ä ªÀÄ£À ÀÄì ªÀiÁrzÀ qÁ. gÉäAiÀÄ¯ï £ÀUÀgÀzÀ°èzÀÝ

4

qÁ. gÉäAiÀįïÉãÁ£ÁAiÀÄPÉ

D¹ÛªÀiÁj, zÀQët ²æîAPÁzÀ ÀtÚ ¥ÀlÖt «ÄgÁªÀvï£À zÁj»rzÀgÀÄ. «ÄgÁªÀvï£À À«ÄÃ¥À ÉlÖUÀÄqÀØUÀ¼À £ÀqÀĪÀ£À‘§AzÀgï «¯Á’ JA§ ºÀ½îAiÀÄ ¥Á¼ÀÄ©¢ÝzÀÝZÀºÁvÉÆÃlªÉÇAzÀ£ÀÄß PÉÆAqÀÄ, C Éèà £É É HjzÀgÀÄ.£ÉÊ ÀVðPÀªÁV PÁqÀÄ É¼É ÀĪÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ ºÀÄqÀÄPÁlPÉÌvÉÆqÀVzÀgÀÄ. ¤AiÉÆà ¹AxÀ¹¸ï j ÀZÀð ÉAlgï JA§ÀA ÉÜAiÀÄ£Àß ºÀÄlÄÖºÁQzÀgÀÄ.

¥Á¼ÀÄ©¢ÝzÀÝ ZÀºÁ J ÉÖÃmï DVzÀÝ F vÉÆÃlªÀ£ÀÄß ¤AiÉÆùAxÀ¹¸ï j ÀZÀð ÉAlgï£À AiÀÄĪÀ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ CgÀtåÉ¼É ÀĪÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀPÉÌ DAiÉÄÌ ªÀiÁr PÉÆAqÀgÀÄ. EzÀÝ §zÀÝ

ZÀºÁ VqÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄ PÁqÀÄ É¼É ÀĪÀ ºÉÆ À «zsÁ£ÀªÁzÀ‘vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ’ PÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß £É®Q̽¹zÀgÀÄ. DgÀA sÀPÉÌ ¸ÁPÀµÀÄÖ£ÉgÀ¼ÀÄ ¤ÃqÀĪÀ, ²ÃWÀæ ɼɪÀ, ¸ÁgÀd£ÀPÀ ¹ÜjÃPÀj ÀĪÀÀ ÀåeÁwUÀ¼À£ÀÄß É¼É¹zÀgÀÄ. £ÀAvÀgÀzÀ ªÀµÀðUÀ¼À°è ºÀtÂÚ£À VqÀ,

§½î, É É vÀgÀĪÀ ªÀÄgÀUÀ¼À eÁwAiÀÄ À ÀåUÀ¼À£ÀÄß, UÉqÉØ UÉt À£ÀÄß

5

«ÄgÁªÀvï£À vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ

ºÁPÀÄvÁÛ ºÉÆÃzÀgÀÄ. ºÀvÀÄÛ ªÀµÀðUÀ¼À°è £É® ¥sÀ®ªÀvÁÛVvÀÄÛ.¥ÁætÂ-¥ÀQëUÀ¼À ÀASÉå, vÉÆÃlzÀ DzÁAiÀÄ ºÉaÑvÀÄ. ‘vÀzÀÆæ¦PÁr’£À PÀ®à£ÉUÉ fêÀ §A¢vÀÄÛ.

vÀzÀÆæ¦ PÁr£ÉƼÀUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ ªÀÄÄ£ÀßvÀzÀÆæ¦ PÁr£À «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß CjvÀÄPÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÄ£Àß ¤ ÀUÀðzÀÀȶÖAiÀiÁzÀ ªÀÄtÄÚ, fêÀeÁ® ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊ ÀVðPÀ PÁr£À

¥ÁæxÀ«ÄPÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ CUÀvÀå.

ªÀÄtÄÚ ÀPÀ® fêÀgÁ²UÉ DzsÁgÀ; PÁrUÉ vÀ¼À¥ÁAiÀÄ. À ÀåUÀ¼ÀÄɼÉAiÀÄ®Ä DzsÁgÀªÁUÀĪÀ ªÀÄtÄÚ, fêÀeÁ® ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV

PÁAiÀÄð¤ªÀð» ÀĪÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ» ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄtÄÚ¸ÁgÀ»Ã£ÀªÁVzÀÝgÉ À Àå ÀAPÀÄ® ɼɪÀ ¥ÀæªÀiÁt PÀÆqÀ PÀrªÉÄEgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÁgÀ sÀjvÀ ªÀÄtÚ°è VqÀ, ªÀÄgÀ, §½î, UÉqÉØ UÉt ÀĺÀĮĸÁV ɼÉzÀÄ, ¥ÁætÂ¥ÀQë Qæ«ÄQÃlUÀ½UÉ £É ÉAiÀiÁUÀĪÀfêÁªÁ ÀªÉÇAzÀÄ ÀȶÖAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ »r ªÀÄtÚ°è

6

PÉÆÃmÁåAvÀgÀ ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. ¤d ºÉüÀ ÉÃPÉAzÀgÉPÁrVAvÀ ºÉZÀÄÑ fêÀªÉÊ«zsÀå ªÀÄtÂÚ£À°ègÀÄvÀÛzÉ.

¸ÁªÀAiÀĪÀ ¥ÀzÁxÀð

ªÉÄîätÄÚ

R¤dAiÀÄÄPÀÛ ªÀÄtÄÚ

PÀ®Äè

ªÀÄtÂÚ£À gÀZÀ£É PÀÆqÀ vÀÄA¨ÁÀAQÃtð. ªÀÄtÚ£ÀÄß C£ÉÃPÀ

¥ÀzÀgÀUÀ¼ÁV «AUÀr À§ºÀÄzÀÄ. avÀæzÀ°è vÉÆÃj¹zÀAvÉ, ªÀÄtÂÚ£ÀªÉÄîàzÀgÀzÀ°è vÀgÀUÉ É, PÉƼÉAiÀÄzÀ ¸ÁªÀAiÀĪÀ¥ÀzÁxÀðUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. F ¥ÀzÀgÀzÀ PɼÀV£À sÁUÀªÉà ªÉÄîätÄÚ.‘D’ ªÉÄîätÄÚ ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À DUÀgÀ. F ¥ÀzÀgÀzÀ ªÀÄtÄÚ¥sÀ®ªÀvÁÛVzÀÄÝ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.À ÀåUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ɼÀªÀtÂUÉUÉ CUÀvÀåªÁzÀ ¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß

¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ E°èAzÀ ÉÃ, £ÁªÀÅ ªÀÄgÀVqÀUÀ¼À£ÀÄß PÀrzÁUÀ,ªÉÄîätÄÚ, ªÀļÉ, UÁ½, ©¹°UÉ ¹QÌ ÀªÀPÀ½AiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ;§gÀqÁUÀÄvÀÛzÉ. ‘E’ ¥ÀzÀgÀzÀ ªÀÄtÚ°è ¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ½zÀÝgÀÆPÀÆqÀ CzÀÄ ªÉÄîätÂÚ£ÀµÀÄÖ ÀªÀÄÈzÀÞªÀ®è. £ÀªÀÄä §ºÀ¼ÀµÀÄÖPÀȶPÀgÀÄ, ªÉÄîätÄÚ PÉÆaѺÉÆÃUÀ®Ä ©lÄÖ, ‘E’ ¥ÀzÀgÀzÀªÀÄtÚ°è PÀȶ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. ºÁUÁUÉà ºÉZÀÄÑ UÉƧâgÀ ¤ÃqÀĪÀ¥Àæ ÀAUÀ §gÀĪÀÅzÀÄ. KPÉAzÀgÉ ‘E’ ¥ÀzÀgÀzÀ°è ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀZÀlĪÀnPÉ vÀÄA§ ¹Ã«ÄvÀªÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ E°èAiÀÄ ªÀÄtÂÚUÉvÀ£ÀߣÀÄß vÁ£ÀÄ ¥sÀ®ªÀvÀÄÛUÉƽ¹PÉƼÀÄîªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð E®è.

C

DE

F

7

R¤dAiÀÄÄPÀÛ ªÀÄtÂÚ£À ‘F’ ¥ÀzÀgÀPÉÌ ¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß»r¢lÄÖPÉƼÀÄîªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð E®è¢gÀĪÀÅzÀjAzÀ PÀȶUÉG¥ÀAiÉÆÃUÀPÁjAiÀÄ®è. ªÀÄtÂÚ£À ÀAgÀPÀëuÉUÉ UÀªÀÄ£À PÉÆqÀzɺÉÆÃzÁUÀ ªÉÄîätÄÚ PÉÆaѺÉÆÃV, ‘D’ ªÀÄvÀÄÛ ‘E’ ¥ÀzÀgÀvÉîÄvÀÛzÉ. ¸ÁgÀ«®èzÀ F ªÀÄtÂÚ£À ¥ÀzÀgÀUÀ¼À°è CgÀtåÉ¼É À®Ä ºÉÆgÀmÁUÀ ÉÆÃ®Ä PÀnÖlÖ §ÄwÛ.

¥ÀæPÀÈwAiÀÄ°è PÁqÀÄ ÀȶÖAiÀiÁUÀĪÀ §UɧmÁ§AiÀÄ°£À°è ªÉÆzÀ®Ä ºÀÄ®Äè, PÀ¼ÉVqÀUÀ¼ÀÄ ºÀÄnÖPÉƼÀÄîvÀÛªÉ.£ÀAvÀgÀzÀ ªÀµÀð aPÀÌ¥ÀÄlÖ ¥ÉÆzÉ, ªÀÄĽî£À VqÀUÀ¼ÀÄɼÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼À J É, PÀ ÀPÀrØ ©zÀÄÝ, ªÀļÉUÉ PÉƼÉvÀÄ £É®

¥sÀ®ªÀvÁÛUÀÄvÁÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. DUÀ ªÀÄgÀ, VqÀ, §½î, UÀqÉØUÉt ÀÄɼÉAiÀÄÄvÁÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛªÉ. À Àå ¥Àæ sÉÃzÀ ªÀÄvÀÄÛ ÀASÉÊ

eÁ¹ÛAiÀiÁV PÁr£À gÀÆ¥ÀPÉÌ §gÀÄvÀÛzÉ. £É£À¦gÀ° : EzÉ ÁèDUÀ®Ä, CAzÀgÉ PÁqÉÆAzÀÄ ÀȶÖAiÀiÁUÀ®Ä 50 jAzÀ 1000ªÀµÀð ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

1-5 ªÀµÀð 100-1000 ªÀµÀð 1000-15000 ªÀµÀð

8

PÁqÀÄ PÁqÀ®è ªÉÊ«zsÀåzÀ ©ÃqÀÄ£ÉÊ ÀVðPÀ zÀvÀÛªÁzÀ PÁqÀÄ MAzÀÄ ÀAQÃtðªÁzÀ fêÁªÁ À.£ÀªÀÄä PÀtÂÚUÉ JzÀÄÝ PÁtĪÀ zÉÊvÀå ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ, fêÀªÉÊ«zsÀåzÀzÀȶÖAiÀÄ°è aPÀÌzÀÄ. PÁr£À ¥Áæt ªÀÄvÀÄÛ À Àå ªÉÊ«zsÀåªÀ£ÀÄßMmÁÖgÉAiÀiÁV UÀt£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÉ, ªÀÄgÀUÀ¼À ¥ÀæªÀiÁtPÁr£À fêÀªÉÊ«zsÀåzÀ ±Éà 1gÀµÀÖ£ÀÆß «ÄÃgÀĪÀÅ¢®è.fêÀªÉÊ«zsÀå PÁrUÉÆAzÀÄ LqÉAnn PÉÆqÀÄvÀÛzÉ. DAiÀiÁPÁ®WÀlÖPÉÌ vÀPÀÌAvÉ PÁqÀÄ §zÀ ÁUÀÄvÁÛ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ «µÉñÀ.

dUÀwÛ£ÁzÀåAvÀ CgÀtÂåÃPÀgÀtPÉÌAzÀÄ ¥ÀæwêÀgÀĵÀ PÉÆÃmÁåAvÀgÀgÀÆ¥Á¬ÄUÀ¼À£ÀÄß ÀÄjAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. £ÀÆgÉAlÄPÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£Àß gÀƦ À ÁUÀÄvÀÛzÉ. zÀÄgÀAvÀªÉAzÀgÉ EAxÀ§ºÀÄ¥Á®Ä PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À°è ÀܽÃAiÀÄ fêÀªÉÊ«zsÀåªÀ£ÀÄᜐ ÉUÉƽ ÀĪÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÀÇ EgÀĪÀÅ¢®è. J ÉÆèãÀ ÀðjAiÀÄ°è ɼɹzÀ VqÀUÀ¼À£ÀÄß vÀAzÀÄ PÁqÀ°è £ÉqÀĪÀÅzÉѪÀ£ÀªÀĺÉÆÃvÀìªÀ’ JA§ £ÀUÉ¥Ál®Ä PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ. ²ÃWÀæªÁVɼÉAiÀÄĪÀ KPÀ ¥Àæ sÉÃzÀzÀ vÉÆÃ¥À£Àß ªÀiÁqÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß«zÀÄ.

PÁqÉAzÀgÉ £ÁmÁ, QgÀÄ GvÀà£Àß, ¸ËzÉ PÉÆqÀĪÀPÁSÁð£ÉAiÉÄAzÉà £ÀA§¯ÁVzÉ. ©ænõÀgÀÄ PÀÆqÀ £ÀªÀÄäPÁqÀÄUÀ¼À£Àß PÀArzÀÄÝ ªÁtÂdå zÀȶ֬ÄAzÀ Éà ºÉÆgÀvÀÄfêÀªÉÊ«zsÀåzÀ vÁtªÁVAiÀÄ®è.

ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ PÁqÀ£Àß ¥ÀÆf ÀÄvÁÛ, ¥ÉÆö ÀÄvÁÛ §AzÀ¤zÀ±Àð£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁPÀ¶ÖªÉ. ¥À«vÀæ ªÀ£À, zÉêÀgÀ PÁqÀÄ EAvÀÀA ÀÈwAiÀÄ ¥ÀæwÃPÀªÁV EªÀwÛUÀÆ G½¢ªÉ.

¸Á«gÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ½AzÀ ¤ ÀUÀð ÀȶֹPÉÆnÖzÀÝ PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ£ÁUÀjÃPÀvÉAiÀÄ zÁ½UÉ ¹QÌ £Á±ÀªÁUÀÄwÛªÉ. PÀ¼ÉzÀ PÉ®ªÉÃzÀ±ÀPÀUÀ¼À°è £ÁªÀÅ ¤ÃªÀÅ £ÉÆÃrzÀÝ PÁqÀÄ ºÀvÁÛgÀÄ PÁgÀtPÉÌPÀtägÉAiÀiÁVzÉ. PÁr£À £Á±À¢AzÀ Erà dUÀvÉÛà ºÀªÁªÀiÁ£À1-5 ªÀµÀð 100-1000 ªÀµÀð 1000-15000 ªÀµÀð

9

ªÉÊ¥ÀjÃvÀå, §gÀUÁ®, £ÉgɺÁªÀ½AiÀÄAvÀ «PÉÆÃ¥ÀUÀ½UÉ ¹QÌ£À®ÄUÀÄwÛzÉ. PÁqÀÄ É¼É ÀĪÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ CªÁåºÀvÀªÁV£ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÆ ¸ÁPÀµÀÄÖ AiÀıÀ¹éAiÀiÁV®è.

1994 gÀ°è ªÉÄQìPÉÆÃzÀ°è À sÉ ÉÃjzÀ ¥Àj ÀgÀ vÀdëgÀÄ ªÀÄvÀÄÛÀA ÉÜUÀ¼ÀÄ ‘vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ’ «zsÁ£À CgÀtÂåÃPÀgÀtzÀ GvÀÛªÀÄ

«zsÁ£À JA§ C©ü¥ÁæAiÀÄPÉÌ §AzÀgÀÄ. C°èAzÀ ¸ÁPÀµÀÄÖ¥ÀæZÁgÀPÉÌ §AzÀ F «zsÁ£À ²æîAPÁ, PÉ£ÀqÁ, QãÁå,PÉÆà ÀÖjPÁ ªÉÆzÀ ÁzÀ zÉñÀUÀ¼À°è d£À¦æAiÀĪÁVzÉ.

EªÀvÀÄÛ ²æîAPÁzÀ 22 ºÀ½îUÀ¼À 600 gÉÊvÀgÀÄ F «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄßC¼ÀªÀr¹PÉÆArzÁÝgÉ. K¦æ ï 1995gÀ°è ªÉÆzÀ®CAvÀgÁ¶æöÖÃAiÀÄ vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ ÀªÉÄäüÀ£À ²æîAPÁzÀ°è£ÀqɬÄvÀÄ. 8 gÁµÀæöÖUÀ¼À PÁqÀÄ vÀdëgÀÄ, gÉÊvÀgÀÄ PÀÄAvÀÄZÀað¹zÀgÀÄ. ªÀÄÄA¢£À ÀªÉÄäüÀ£À PÉÆà ÀÖjPÁ, PÉ£ÀqÁ ªÀÄvÀÄÛ¥ÉgÀÄ£À°è £ÀqÉzÀªÀÅ. ‘CAvÀgÁ¶æöÖÃAiÀÄ vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ MPÀÆÌl’C¹ÛvÀéPÉÌ §AvÀÄ.

vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ CgÀtÂåÃPÀgÀtzÀ MAzÀÄ «zsÁ£À. PÁr£ÀªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄPÀgÀuÉ ªÀiÁr, PÀȶ PÉëÃvÀæzÀ°è ¸ÁPÀµÀÄÖ À ÀåªÉÊ«zsÀå ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ sÀzÀævÉ ¸Á¢ü ÀĪÀÅzÀÄ F «zsÁ£ÀzÀGzÉÝñÀ. DyðPÀªÁV ¯Á sÀ vÀgÀĪÀ À ÀåeÁwUÀ¼À eÉÆvÉUÉ PÀȶɼÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢¹ ɼÉAiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ gÉÊvÀ£À DyðPÀvÉ PÀÆqÀ

GvÀÛªÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥Àj ÀgÀ ÀªÀÄvÉÆî£À PÀÆqÀ¸Á¢ü¹zÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ.

Analog ForestryUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ÀªÀiÁ£ÀxÀðPÀ ¥ÀzÀ ZÁ°ÛAiÀÄ°è®èè.¸ÁzÀȱÀå CgÀtå, PÁ£ï vÉÆÃl (PÁ£À£ÀzÀ vÉÆÃl), PÁqÀÄ vÉÆÃl,vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ JAzÉ Áè ºÉ Àj À§ºÀÄzÀÄ. £ÉÊ ÀVðPÀ PÁr£ÀC£ÀÄPÀgÀt ªÀiÁr, PÀȶ sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ªÀÄgÀVqÀUÀ¼À£ÀÄß É¼É ÀĪÀCxÁðvï vÉÆÃlªÀ£Éßà PÁqÁV ÀĪÀ PÀ®à£É EzÀÄ. ºÁUÁV‘vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀ ºÉZÀÄÑ ÀÆPÀÛ J¤ ÀÄvÀÛzÉ.

10

vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ ºÁUÀÆ PÀȶ CgÀtåzÀ £ÀqÀÄ«£À ºÉÆðPÉ

1. J®è §UÉAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼À eÁÕ£À CUÀvÀå.

2. ¸ÀܽÃAiÀÄ ¥Àj¸ÀgÀzÀ §UÉÎ eÁÕ£ÀªÀżÀî gÉÊvÀgÀĺÁUÀÆ vÀdÕgÀ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è «£Áå¸À.

3. ¸ÀAQÃtð fêÀeÁ® ¥ÉÆö¸ÀĪÀ,zÀÆgÀzÀȶÖAiÉÆA¢UÉ gÀÆ¥ÀÄUÉÆAqÀAiÉÆÃd£É

4. £ÉʸÀVðPÀ PÁr£À gÀZÀ£É ºÁUÀÆPÁgÀåªÉÊRjAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄPÀgÀuÉ ªÀiÁr¨É¼É¸ÀĪÀÅzÀÄ.

5. fêÀªÉÊ«zsÀåPÉÌ MvÀÄÛ PÉÆqÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ¸ÀĹÜgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ ¨sÀgÀªÀ¸É.

6. ¤¸ÀUÀðzÀ CUÀvÀåPÉÌ vÀPÀÌAvÉ ¸À¸Àå¥Àæ¨ÉÃzsÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ gÀZÀ£É§zÀ¯ÁªÀuÉUÉ ªÀÄÄPÀÛ CªÀPÁ±À.

7. ªÀiÁ£ÀªÀ£À CUÀvÀåPÉÌ vÀPÀÌAvÉ ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄߨɼɸÀªÀÅzÀgÀ dvÉUÉ, ¸ÀÆPÀëöä¥Àj¸ÀgÀªÀÄvÀÄÛ fêÀªÁ¸ÀzÀ ¥ÀÄ£Àgï¸ÀȶÖ.

vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ PÀȶ CgÀtå

1. £ÉqÀÄvÉÆÃ¥ÀÄ ºÁUÀÆ PÀȶUÉ CUÀvÀå«gÀĪÀ¸À¸ÀåUÀ¼À eÁÕ£ÀPÉÌÀ ¹Ã«ÄvÀ.

2. ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É vÀdÕjAzÀ«£Áå¸À.

3. ¸ÀgÀ¼À ºÁUÀÆ C¯ÁàªÀ¢ü¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÀ£ÀÄß UÀÄjAiÀiÁVElÄÖPÉÆArgÀĪÀ AiÉÆÃd£É

4. DzÁAiÀĪÀ£Éßà ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝñÀªÁVElÄÖPÉÆAqÀÄ, PÉ®ªÉà ¸À¸ÀåeÁwUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀÅzÀÄ

5. PÉêÀ® GvÁàzÀ£ÉUÉ DzÀåvÉ PÉÆqÀĪÀGzÉÝñÀ.

6. ªÀiÁ£ÀªÀ£À CUÀvÀåPÉÌ vÀPÀÌAvÉ ¸À¸Àå¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ¤¢ðµÀÖ GvÁàzÀ£ÉªÀiÁqÀĪÀAvÉ ¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀÅzÀÄ.

7. ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÁtÂdå ¯Á¨sÀPÉÌ ªÀÄvÀÄۨɼÉUÉ ¥ÀÆgÀPÀªÁV ¨É¼É¸ÀªÀÅzÀÄ.

11

vÀzÀÆæ¦ PÁr£À C£ÀÄPÀÆ®UÀ¼ÀĺÀ½îUÁr£À §qÀgÉÊvÀgÀÄ EgÀĪÀ ¸Àé®à eÁUÀzÀ°è ªÁ¶ðPÀ ¨É¼ÉɼÉAiÀÄÄvÁÛ fêÀ£À ¤ªÀðºÀuÉUÁV ¥Àr¥Ál®Ä ©Ã¼ÀĪÀÅzÀÄ

¸ÁªÀiÁ£Àå. EzÀPÉÌ §zÀ¯ÁV EgÀĪÀ eÁUÀzÀ¯Éèà ªÀÄgÀDzsÁjvÀ vÉÆÃlªÀ£ÀÄß ¤«Äð¹, ¸À¸Àå ªÉÊ«zsÀåªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¹,ºÉZÀÄÑ É É ¹UÀĪÀ £ÉÊ ÀVðPÀ GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß GvÁࢠÀ®ÄvÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

zÉÆqÀØ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ, ºÀtÂÚ£À VqÀUÀ¼ÀÄ, §½îUÀ¼ÀÄ, ¥ÉÆzÉ,ªÀÄÆ°PÉ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ¸ÀA«Ä±ÀæUÉƽ¹, £ÉʸÀVðPÀ PÁr£À «£Áå¸ÀªÀÄvÀÄÛ ÀAQÃtðvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü ÀĪÀÅzÀÄ vÀzÀÆæ¦ PÁr£ÀUÀÄj EzÀjAzÀ gÉÊvÀjUÉ ºÉZÀÄѪÀj DzÁAiÀÄ §gÀĪÀÅzÀ®èzÉ,PÁqÀÄ ¥Áæt ªÀÄvÀÄÛ ÀܽÃAiÀÄ À ÀåUÀ½UÉ ºÉÆ À £É ɹPÀÌAvÁUÀÄvÀÛzÉ.

ÀAgÀQëvÀ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀzÀ CAa£À, ¥Á¼ÀÄ©zÀÝ PÀȶsÀÆ«ÄAiÀÄ°è vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ É¼É ÀĪÀÅzÀjAzÀ ºÀ¹gÀÄ

ªÀ®AiÀÄ ºÉZÀÄÑvÀÛzÉ. PÁqÀÄ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ À«ÄÃ¥ÀzÀºÉÆ®UÀzÉÝUÀ½UÉ zÁ½ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ vÀ¥ÀÄàvÀÛzÉ.

PÁr£À £ÀqÀÄªÉ §gÀĪÀ PÀȶ sÀÆ«Ä, D£É PÁjqÀgï £ÀAvÀ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ É¼É ÀĪÀÅzÀjAzÀ PÁqÀÄ¥ÁætÂUÀ¼À ªÀ® É ÀÄ® sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

ÀܽÃAiÀÄ À Àå ªÉÊ«zsÀå, zÉùAiÀÄ eÁÕ£ÀzÀ ¥ÀÄ£ÀgÀÄvÁÛ£ÀPẸ́ɯÉAiÀiÁUÀ§®è «zsÁ£À.

ºÉÆgÀV£À M¼À ÀÄjUÀ¼ÁzÀ UÉƧâgÀ, ©Ãd, OµÀ¢üUÀ¼À£ÀßvÀAzÀÄ ÀÄjAiÀÄĪÀ ¥ÀgÁªÀ®A© PÀȶAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÀÄÑ DzÁAiÀÄvÀgÀĪÀ, ÀĹÜgÀªÁV ÀĪÀ, PÁqÀÄ vÉÆÃl É¼É ÀĪÀ ¤ ÀUÀð¸Éßû «zsÁ£À.

PÀȶ PÁ«ÄðPÀgÀ ÀªÀÄ Éå¬ÄAzÀ §¼À®ÄwgÀĪÀ ªÀÄ É£ÁqÀĪÀÄvÀÄÛ PÀgÁªÀ½AiÀÄ gÉÊvÀjUÉ vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ sÀgÀªÀ ÉAiÀÄD±ÁQgÀt. ªÀģɪÀÄA¢AiÉÄà PÁqÀÄ vÉÆÃl ¤ªÀðºÀuɪÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀå.

*

*

*

*

*

*

*

12

‘vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ’ DgÀA©ü ÀĪÀ §UɤªÀÄä ºÉÆ®zÀ ÉÆèAzÀÄ vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ À馅 ÀĪÀ ªÀÄÄ£À߸ÁPÀµÀÄÖ ¹zÀÞvÉ ªÀiÁrPÉƼÀî ÉÃPÁzÀÄÝ CUÀvÀå. ªÀÄgÀVqÀUÀ¼À §UÉÎ,¥ÁætÂ¥ÀQëUÀ¼À PÀÄjvÀÄ, PÁr£À «zÀåªÀiÁ£ÀUÀ¼À §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ¥ÁæxÀ«ÄPÀ eÁë£À EgÀ ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄ É£Ár£À PÉÊvÉÆÃlUÀ¼ÀÄMAzÀÄ jÃwAiÀÄ vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄUÀ¼ÉÃ. PÁr£À gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄߺÉÆîĪÀ F PÉÊvÉÆÃlUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀå ºÉaÑgÀÄvÀÛzÉ. PÁr£À¥ÀPÀ̺ÉÆ® EgÀĪÀªÀgÀÄ PÁrUÉ ºÉÆA¢PÉÆAqÀAvÉ vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄDgÀA©ü¹zÀgÉ ÀÄ® sÀªÁV PÁqÀÄ É¼É À§ºÀÄzÀÄ. vÀzÀÆæ¦PÁqÀÄ À馅 ÀĪÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀAvÀºÀAvÀªÁV E°è«ªÀj À ÁVzÉ.

ªÉÆzÀ®£É ºÀAvÀvÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ, £ÉÊ ÀVðPÀ PÁr£À C£ÀÄPÀgÀuÉAiÀiÁzÀÝjAzÀ,PÁr£À §UÉV£À ¤ªÀÄä eÁë£À ºÉZÀÄÑ EzÀݵÀÆÖ M¼ÉîAiÀÄzÀÄ. MªÀÄ䤪ÀÄä Hj£À À«ÄÃ¥ÀzÀ PÁr£À°è ÀÄvÁÛr §¤ß. PÁr£À°è

DgÀA©üPÀ ºÀAvÀzÀ vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ

13

ɼÉzÀ ªÀÄgÀUÀ¼À eÁw, ºÀÄ®Äè, PÀ¼É À ÀåUÀ¼ÀÄ, ¥ÁætÂ¥ÀQëUÀ¼À«ªÀgÀªÀ£ÀÄß ÀAUÀ滹. AiÀiÁªÉ Áè eÁw ºÉÃUÉ É¼É¢ªÉ, CªÀÅUÀ¼ÀªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ¹Üw ºÉÃUÉ JA§ÄzÀ£É߯Áè «ZÁj¹. ºÀ¼À§ gÉÊvÀgÀeÉÆvÉ PÀÄAvÀÄ PÁqÀÄ É¼ÉzÀ §UÉ, C°è£À gÀZÀ£É EzÀ£É߯ÁèZÀZÉðªÀiÁr. MnÖ£À°è ¤ÃªÀÅ À馅 À®Ä ºÉÆgÀngÀĪÀ PÁr£ÀPÀ®à£É ¤ªÀÄUÉ ÀàµÀÖªÁUÀ ÉÃPÀÄ.

JgÀqÀ£É ºÀAvÀ¤ÃªÀÅ É¼É À ÉÃPÁzÀ ªÀÄgÀ, VqÀUÀ¼À eÁwAiÀÄ DAiÉÄ̧®ÄªÀÄÄRå. ÀܽÃAiÀÄ À ÀåeÁwUÀ¼ÀÄ MªÉÆäªÉÄä ɼÉAiÀÄĪÀÅzÀÄvÀÄA¨Á ¤zsÁ£À. ɼÉzÀgÀÆ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ E®è¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. CAvÀÀAzÀ sÀðzÀ°è ºÉÆgÀV¤AzÀ À ÀåUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀ ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

DzÀÝjAzÀ ¤ªÀÄä PÁr£À°è EgÀ ÉÃPÁzÀ ªÀÄgÀ, VqÀ, §½îUÀ¼À ¥ÀnÖ¹zÀÞªÀiÁrPÉƽî.

ªÀÄÆgÀ£Éà ºÀAvÀ¤ÃªÀÅ É¼É À ÉÃPÁzÀ À ÀåeÁwAiÀÄ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß ÀAUÀ滹, ‘©Ãd¨ÁåAPï’ DgÀA©ü¹. CAzÀgÉ ÀAUÀ滹zÀ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß aîE®èªÉ UÁf£À ¨Ál¯ï£À°è ºÁQlÄÖ À ÀåeÁwAiÀÄ «ªÀgÀºÁQr. ©ÃdUÀ¼À ªÉƼÉAiÀÄÄ«PÉ ¸ÁªÀÄxÀåð, ÀAUÀæºÀuÁ CªÀ¢üEªÀ£É߯Áè UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrPÉƽî.

£Á®Ì£Éà ºÀAvÀ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß £À ÀðjUÉ ºÁQ À¹ ɼɹPÉƼÀî ÉÃPÁzÀÄÝ ªÀÄÄRå.ªÀÄgÀ, VqÀUÀ¼À ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß £À ÀðjUÉ ºÁPÀĪÀ ªÀÄÄ£Àß ÀjAiÀiÁzÀ©ÃeÉÆÃ¥ÀZÁgÀ ªÀiÁr. PÉ®ªÀ£ÀÄß ©¹¤ÃgÀ°è C¢Ý, JgÀqÀĪÀÄÆgÀÄ ¢£À £É£É¹lÖgÉ ªÀiÁvÀæ ªÉƼÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÀ£ÀÄß ÀUÀt§UÀÎqÀzÀ°è ªÁgÀUÀlÖ É £É£É¹qÀ ÉÃPÀÄ. PÉ®ªÀPÉÌ ÀtÚ KlÄPÉÆlÄÖ ©gÀÄPÀÄ §j¹ ªÉƼÀPÉUÉ ºÁPÀ ÉÃPÀÄ. »ÃUÉ ÀÆPÀÛªÁzÀ©ÃeÉÆÃ¥ÀZÁgÀ ªÀiÁr £À ÀðjAiÀÄ°è VqÀ ɼɹ. ¥ÀæweÁwÀ ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀªÁVr.

14

LzÀ£Éà ºÀAvÀ¤ªÀÄä ºÉÆ®zÀ £ÀPÉëAiÉÆAzÀ£ÀÄß qÁæ¬ÄAUï ¶Ãmï£À°è §gÉzÀÄ,ºÉÆ®zÀ « sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹PÉƽî. ªÀÄ£É, ¨Á«,UÀzÉݧAiÀÄ®Ä, E½eÁgÀÄ, ºÀ¼Àî, £À¢, Mt sÀÆ«Ä ªÉÆzÀ ÁzÀCA±ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀPÉëAiÀÄ°è UÀÄgÀÄvÀĪÀiÁr. ºÁ° EgÀĪÀ zÉÆqÀتÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw À®Ä ªÀÄgÉAiÀÄ¢j.

DgÀ£Éà ºÀAvÀºÉÆ®zÀ £ÀPÉëAiÀÄ°è ¤ÃªÀÅ À馅 ÀºÉÆgÀngÀĪÀ ‘vÀzÀÆæ¦ PÁr£À’avÀæt §gÀĪÀAvÉ £ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ §ºÀĪÀÄÄRå. ºÉÆ®zÀAiÀiÁªÀ PÀqÉ AiÀiÁªÀ ªÀÄgÀ §gÀ ÉÃPÀÄ, J°è £ÉgÀ¼ÀÄ EgÀ ÉÃPÀÄ,J°è «gÀ¼ÀªÁV VqÀUÀ½gÀ ÉÃPÀÄ, ±Á±ÀévÀªÁzÀ ªÀÄgÀUÀ½gÀĪÀeÁUÀ, ÉÃUÀ PÀmÁ«UÉ §gÀĪÀ ªÀÄgÀ EgÀ ÉÃPÁzÀ eÁUÀ

1. ZÀºÁ 2. ©Ã¼ÀÄ sÀÆ«Ä 3. vÀgÀPÁj 4. ¨Á« 5. ªÀÄ£É6. PÉÊvÉÆÃl 7. C®APÁjPÀ À ÀåUÀ¼ÀÄ 8. ªÀÄvÀeÁw 9. PÁ¦ü/¨Á¼É

10. ªÀiÁªÀÅ 11. ºÀ® ÀÄ 12. vÁ¼É 13. PÁqÀÄ/ Éð

15

ªÉÆzÀ ÁzÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä £ÀPÉëAiÀÄ°è UÀÄgÀÄw À ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. AiÀiÁªÀAiÀiÁªÀ À ÀåeÁwAiÀÄ£ÀÄß J Éè°è £ÉqÀ ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÆߣÀPÉëAiÀÄ°è UÀÄgÀÄw¹. ÉðAiÀÄ ÀÄvÀÛ JvÀÛgÀªÁV ɼÉAiÀÄĪÀ,ºÀ¼ÀîzÀ §¢AiÀÄ°è ªÀÄtÂÚ£À ÀªÀPÀ½ vÀqɪÀ, ¤Ãj£À®Æè ɼɪÀ,UÀzÉÝ §AiÀÄ°£À ÀÄvÀÛ UÉƧâgÀ PÉÆqÀĪÀ À Àå¥Àæ sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄßɼÉzÀgÉ ZÉ£Àß. EAxÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼É Áè ¤ªÀÄUÉ ÉlÖzÀÄÝ. ¤ªÀÄä

PÀ®à£ÉAiÀÄ PÁqÀ£ÀÄß ¤ÃªÉà gÀƦ¹.

ªÀÄ£ÉAiÀÄ ÀÄvÀÛ ¸ÁzsÁgÀt JvÀÛgÀzÀ ªÀÄgÀ £ÉlÄÖ, ºÉÆ®zÀCAaUÉ ÀjzÀAvÉ JvÀÛgÀ ɼɪÀ ªÀÄgÀUÀ¼À eÁw ºÁQzÀgÉGvÀÛªÀÄ.

K¼À£Éà ºÀAvÀAiÀiÁªÀ À Àå ¥Àæ sÉÃzÀ E°è §gÀ ÉÃPÉAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹PÉÆAqÀ£ÀAvÀgÀ ºÉÆ®zÀ £ÀPÉëAiÀÄ°è CzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¹. ¥Àæw À Àå¥Àæ sÉÃzÀPÀÆÌ MAzÉÆAzÀÄ UÀÄgÀÄw£À ÀASÉå E®èªÉ CPÀëgÀ PÉÆlÖgɤªÀÄUÉ VqÀ £ÉqÀĪÁUÀ C£ÀÄPÀÆ®PÉÌ §gÀÄvÀÛzÉ. JZÀÑjPÉ EgÀ°.EzÀÄ vÀzÀÆæ¦ PÁr£À AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ §ºÀĪÀÄÄRå WÀlÖ. §tÚzÀ¥É£ï §¼À¹ UÀÄgÀÄw¹PÉÆAqÀgÉ C£ÀÄPÀÆ®. AiÉÆÃd£Á£ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß JgÀqÀÄ jÃw ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. MAzÀÄ À Àå¥Àæ sÉÃzÀ

16

PÁr£À ºÀAvÀPÉÌ §AzÁUÀ ºÉÃUÉ PÁtÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄߥÀæw¤¢ü ÀĪÀ £ÀPÉë. JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ À ÀåeÁwUÀ¼ÀÄ ºÀgÀrPÉƼÀÄîªÀUÁvÀæªÀ£ÀÄß ©A© ÀĪÀ £ÀPÉë. F £ÀPÉë ªÀÄgÀVqÀ ¥ÀÆtðªÁVɼÉzÀÄ ¤AvÁUÀ JµÀÄÖ zÉÆqÀØ¢gÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀgÀ avÀæt

PÉÆqÀĪÀÅzÀ®èzÉ, £ÉgÀ¼ÀÄ É¼ÀPÀÄ JµÀÄÖ ¹UÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀgÀªÀiÁ»w PÀÆqÀ ¹UÀÄvÀÛzÉ.

ɼÀQ£À ¥ÀæzÉñÀ. ÉÃUÀ ¥sÀ® PÉÆqÀĪÀ ɼÉ

ªÀÄzsÀåªÀÄ CªÀ¢üAiÀÄ É¼É, ºÀtÄÚ ºÀA¥À®Ä

¢üÃWÁðªÀ¢ü, zÉÆqÀØ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ

vÀzÀÆæ¦PÁr£À

¥ÀQë£ÉÆÃl

vÀzÀÆæ¦PÁr£ÀªÀÄgÀUÀ¼ÀUÁvÀæªÀ£ÀÄ߸ÀÆa¸ÀĪÀ

£ÀPÉë

17

JAl£Éà ºÀAvÀVqÀUÀ¼ÀÄ zÉÆqÀØzÁzÀAvÉ, DAiÀiÁ VqÀ ºÀgÀrPÉƼÀÄîªÀ §UÉ,ÉÃgÀÄUÀ¼ÀÄ £É®Q̽ªÀ D¼À, £ÉgÀ¼ÀÄ ªÀÄÄaÑPÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß

¤zsÀðj¹ ªÉÄt ÀÄ, ±ÀÄAp, ¨Á¼É, K®QÌ, UÉt ÀÄ, PÁågÉmïvÀgÀPÁj ªÉÆzÀ ÁzÀ ɼÉUÀ¼À£ÀÄß VqÀUÀ¼À ªÀÄzsÉå ÉÃj ÀÄvÁÛºÉÆÃUÀ ÉÃPÀÄ. vÀzÀÆæ¦ PÁr£À AiÀıÀ ÀÄì EgÀĪÀÅzÀÄ E ÉèÃ.AiÀiÁªÀ VqÀzÀ §ÄqÀªÀ£ÀÆß ÀĪÀÄä£É SÁ° ©qÀ ÁgÀzÀÄ.JgÀqÀÄ VqÀUÀ¼À ªÀÄzsÉå JµÀÄÖ ¸ÁzsÀåªÉÇà CµÀÄÖ G¥À ɼÉUÀ¼À£ÀÄßɼÉzÀÄPÉƼÀî ÉÃPÀÄ. £ÉgÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ EzÉ J¤¹zÀgÉ, VqÀUÀ¼À£ÀÄßÀªÀj ɼÀPÀÄ ©Ã¼ÀĪÀAvÉ ªÀiÁr.

JAlÄ ºÀvÀÄÛ ªÀµÀðUÀ½UÉ Áè ¤ªÀÄä PÀ®à£ÉAiÀÄ PÁqÀÄÀȶÖAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄ£ÉUÉ GgÀĪÀ®Ä, OµÀ¢ü, DºÁgÀ, ºÀtÄÚ,

¥ÀvÉæ, ªÀÄ£É ÁªÀÄVæ ¹UÀĪÀÅzÀgÀ eÉÆvÉUÉ ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁj ºÀtªÀiÁrPÉƼÀÀÄzÀÄ.

vÀzÀÆæ¦ PÁr£À CAwªÀÄ gÀÆ¥À

1. PÁ¦ü 2. ºÉ ÉâêÀÅ 3. ºÀ® ÀÄ 4. vÁ¼É 5. ªÀiÁªÀÅ 6. K®QÌ7. zÁ°Ñä 8. ºÀÄ®Äè 9. ªÀĺÁUÀ¤ 10. ¥sÁåµÀ£ï ¥ÀÆæmï

18

vÀzÀÆæ¦ PÁr£À PÀ®à£É ºÉÆ Àvɤ¹zÀgÀÆ, EzÀÄ ºÉÆ ÀvÀ®è.ªÀÄ É£Ár£À gÉÊvÀgÀÄ vÀ ɪÀiÁgÀÄUÀ½AzÀ ªÀÄgÀVqÀUÀ¼À eÉÆvÉeÉÆvÉUÉ DºÁgÀ ɼÉ, ªÁtÂdå É¼É É¼ÉAiÀÄÄvÁÛ §A¢zÁÝgÉ.vÀzÀÆæ¦ PÁr£À PÀ®à£É EAxÀ ZÁ°ÛAiÀÄ°ègÀĪÀ ¥ÀzÀÞw, eÁÕ£ÀPÉ̪ÀÄvÀÛµÀÄÖ sÀzÀævÉ, ªÉåeÁÕ¤PÀ zÀ馅 ¤ÃqÀÄwÛzÉ CµÉÖÃ. CrPÉ, PÁ¦üÉ ÉUÀ¼ÀÄ £É® PÀaÑgÀĪÀ EA¢£À ¢£ÀUÀ¼À°è ªÀÄ É£Ár£À gÉÊvÀ

PÀAUÁ¯ÁVzÁÝ£É. C sÀzÀæªÁVgÀĪÀ DyðPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß CgÀtåÉ¼É ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ sÀzÀæªÁV ÀĪÀ°è ‘vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ’

£ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ J¤ ÀÄvÀÛzÉ. CAzÀ ºÁUÉ ªÀÄ É£Ár£À gÉÊvÀgÀµÉÖÃC®è, ¤ÃgÁªÀj D±ÀæAiÀÄzÀ Mt sÀÆ«Ä gÉÊvÀgÀÆ PÀÆqÀ ‘vÀzÀÆæ¦PÁqÀÄ£ÀÄß’ É¼É À§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ ÀzÀåzÀ £ÀªÀÄä CgÀtå ¤Ãw,ªÀÄgÀPÀrªÀ°è PÉÆAZÀ PÀµÀÖ PÉÆqÀ§ºÀÄzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÆß £ÁªÀÅUÀªÀÄ£ÀzÀ°èlÄÖPÉƼÀî ÉÃPÀÄ.

19

20

CqÀ« HjUÉ PÁqÀÄ vÉÆÃl¸ÀĹÜgÀ PÀȶAiÀÄ ‘¤¸ÀUÀð ¸ÀAzsÁ£À’

²ªÁ£ÀAzÀ PÀ¼ÀªÉPÀ¼ÀªÉ, ²gÀ¹ vÁ®ÆèPÀÄ

08384 243455 / 9448023715

PÁr£À ªÉÄÃ É AiÀÄÄzÀÞ ªÀiÁr ªÀÄ É£Ár£À°èPÀȶ UÉ°è ÀĪÀ ¸ÁºÀ À ªÀiÁrzÉÝêÉ.

ºÀ¹gÀÄ ÉÆ¥ÀÄà, GgÀĪÀ®Ä, £ÁmÁ JAzÀÄ PÀȶªÀ®AiÀÄzÀ ÀÄvÀÛ°£À PÁqÀÄ ÉÆð¹zÉÝêÉ. FUÀPÁqÀÆ G½AiÀÄ ÉÃPÀÄ, PÀȶAiÀÄÆ UÉ®è ÉÃPÀÄJA§ ‘¤ ÀUÀð ÀAzsÁ£À’ PÁ®. UÉƧâgÀ,QÃl£Á±ÀPÀ ¹A¥ÀgÀuɬĮèzÉà ¤ªÀðºÀuÉ£ÉÊ¥ÀÄtåzÀ°è PÀȶ ¥Àj ÀgÀzÀ DgÉÆÃUÀå

ÀÄzsÁj ÀĪÀ zÁj. E°è ɼÉzÀ ºÀtÄÚ ºÀA¥À®Ä,UÀqÉØ UÉt ÀÄ, J É aUÀÄgÀÄ, ¸ÁA¨ÁgÀ ªÀ ÀÄÛUÀ¼É®è

£ ÀUÀð ÀºÀd, C¥Ààl ¸ÁªÀAiÀĪÀ! eÉä£ÀgÉhÄÃAPÁgÀ, ¥ÀQëUÀ¼À PÀ®gÀªÀ, ÀÆPÁëöätÄUÀ¼ÀÀºÀ Á¼ÉéAiÀÄ°è PÀȶPÀ PÀÆqÁ fêÀAvÀ ªÀÄtÂÚ£À

£ÀqÀÄ«£À ¥ÀÄlÖ fêÀ ÀAPÀÄ®.

21

22

ªÀÄ É£Ár£À PÀt廃 PÁqÀÄ PÀgÀUÀÄwÛzÉ. £À¢AiÀÄAZÀÄUÀ¼À°è ¨Á¼É,vÉAUÀÄ, CrPÉ, PÁ¦ü, gÀ§âgïUÀ¼À ÀªÀĪÀ ÀÛç PÀªÁAiÀÄvÀÄ £ÀqÉ¢zÉ.CgÀtÂåÃPÀgÀt À¹ £ÉlÄÖ ºÀvÁÛgÀÄ ªÀµÀðPÉÌ PÀrAiÀÄĪÀ CPÉùAiÀiÁ,¥sÉÊ£À ï, vÉÃUÀzÀ DqÀÄA ÉÆ®. MAzÉqÉ £ÉqÀÄvÉÆÃ¥ÀÄ,E£ÉÆßAzÉqÉ MAzÉÃ É¼É £ÀA©zÀ PÀȶ ªÀÄzsÉå À Àå ªÉÊ«zsÀåzÀ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖ ZÀºÀgÉ PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArzÉ. E°è£À PÀȶ ÀégÀÆ¥ÀPÉÆAZÀ §zÀ°¹ vÉÆÃlUÁjPÁ É¼É ªÉÊ«zsÀåzÀ dvÉUÉ ÀܽÃAiÀÄPÁr£À É É Á¼ÀĪÀ À Àå ¥ÉÆõÀuÉAiÀÄÆ EzÀÝgÉ ºÉÃUÉ?“CgÉgÉ..! DUÀ vÉÆÃl PÁqÁUÀÄvÀÛzÉ!” vÀlÖ£É GvÀÛj À§ºÀÄzÀÄ.EAvÀºÀ ¤ ÀUÀð ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ÀAAiÀĪÀÄzÀ §¼ÀPÉAiÀÄ ¥Àj ÀgÀÉßû vÉÆÃlUÁjPÉAiÀÄ ¥ÀÄlÖ ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß £ÉgÉAiÀÄ ²æîAPÁ

vÉÆÃj¹zÉ. EzÀgÀ°è £ÀªÀÄä ªÀÄ É£ÁrUÉ ªÀĺÀvÀézÀ ¥ÁoÀ«zÉ.

C£ï¯ÁUï ¥sÁgÉ ïÖ (Analog Forest) ÀgÀ¼ÁxÀðzÀ°è EzÀÄPÁqÀÄ vÉÆÃl! ²æîAPÁzÀ vÉÆÃlUÁjPÉAiÀÄ°è JgÀqÀÄzÀ±ÀPÀ¢ÃZÉUÉ gÀÆ¥ÀÄUÉÆAqÀ PÀt廃 PÀȶ sÀÆ §¼ÀPÉ «£Áå À.KPÀeÁw É¼É ªÀiÁzÀj ªÀÄgÉvÀÄ £É®zÀ ªÀiÁvÀÄ PÉüÀĪÀ ÀégÀÆ¥ÀCzÀÄ. DyðPÀ ¯Á sÀ, PÀȶ ¤ªÀðºÀuÉ ¥ÁoÀzÀ GgÀĪÀźÉÆqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ¸Á°£À°è À¹ É¼É ÀĪÀ AiÀÄƤ¥sÁgïä vÉÆÃl¯ÁUÁ¬ÄÛ¤AzÀ £ÀªÀÄä£ÀÄß ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄvÀÛ ªÀiÁvÀæ £ÉÆÃqÀ®ÄPÀ°¹zÉ. £ÉgÉAiÀÄ PÁqÀÄ, ÀÄjªÀ ªÀļÉ, ºÁgÁqÀĪÀ ¥ÀQë,»rªÀÄtÂÚ£À°è£À ®PÁëAvÀgÀ ÀÆPÁëöätÄ «ZÁgÀzÀ°è C¥ÀàlPÀÄgÀÄqÀgÁVzÉÝêÉ. ºÉÆ À ºÉÆ À ɼÉAiÀÄ ÉßúÀzÀ°è vÀAvÀæeÁÕ£À,gÁ¸ÁAiÀĤPÀzÀ ªÀÄÄSÉãÀ ¸Á«gÁgÀÄ Q ÉÆà «ÄÃlgï zÀÆgÀzÀeÁÕ£À JgÀªÀ®Ä ¥ÀqÉzÀÄ UÉ®ÄèªÀ zÁj ºÀÄqÀÄQzÉÝêÉ. EzÀĺÀ®ªÀÅ zÀÄgÀAvÀUÀ¼À C£ÁªÀgÀt ªÀiÁrzÉ. FUÀ £ÉgÉAiÀÄ PÁqÀÄ£ÉÆÃr, PÀȶ ªÀiÁqÀĪÀ PÁ®. EzÀÄ É¼É ªÉÊ«zsÀå, ªÀÄtÄÚ-¤ÃgÀÄ ÀAgÀPÀëuÉ, ÀܽÃAiÀÄ À Àå ¥ÉÆõÀuÉ, CqÀ« À ÀåUÀ¼À¥ÀÄ£ÀgÀÄfÓêÀ£À, £ÉÊ ÀVðPÀ ÀA¥À£ÀÆä® ÀĹÜgÀ £ªÀðºÀuÉAiÀÄgÀÆ¥À. ºÀtÄÚ, ºÀƪÀÅ, J É, £ÁmÁ ªÀÄÄAvÁzÀ GvÀà£ÀߤÃqÀĪÀ PÁqÀÄ vÉÆÃl.

23

PÀȶPÀ E°è PÀÆqÁ ¥ÀÄlÖ fêÀ¸ÀAPÀÄ®£ÀªÀÄä d«Ää£À zÁR ÉAiÀÄ°è £ÁªÀÅ AiÀÄdªÀiÁ£ÀgÀÄ. UÁæªÀÄzÀºÀ¼ÉAiÀÄ sÀÆzÁR É vÉUÉzÀgÉ PÀ¼ÉzÀ £ÀÆgÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ½AzÀPÀȶ ªÀiÁrzÀªÀgÀ ¥ÀnÖ zÉÆgÀPÀ§ºÀÄzÀÄ. ÀªÉð ÉlèªÉÄAmïzÁR É N¢zÀgÉ MA¢µÀÄÖ É¼É «ªÀgÀ ¹UÀ§ºÀÄzÀÄ. FsÀÆ«ÄAiÀÄ dvÉ ªÀÄ£ÀĵÀå ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß AiÀÄdªÀiÁ£ÀgÀ jÃvÁå

£ÉÆÃqÀĪÀ ¥Àj¥Ál PÉÆAZÀ ªÀÄgÉAiÉÆÃt. FUÀ £É®zÀ dvÉMqÀ£ÁrzÀ fêÀ ÀAPÀÄ®UÀ¼À ¥ÀnÖ ªÀiÁqÀ ÉÃPÀÄ. DUÀ ªÀiÁ«£ÀªÀÄgÀPÉÌ §gÀĪÀ PÉÆÃw, Éë£À ºÀtÄÚ w£ÀÄߪÀ PÁUÉ, ÉðÀA¢AiÀÄ°è »PÉÌ ºÁQ ²æÃUÀAzsÀ ©wÛzÀ ¥ÁjªÁ¼À, ¥ÀgÁUÀ Àà±ÀðPÉÌ

£ÉgÀªÁzÀ eÉãÀÄ, UÉzÀÝ®Ä w£ÀÄߪÀ PÁqÀÄPÉÆý JµÉÖ®è fêÀÀgÀ¥À½ PÁtÄvÀÛªÉ! sÀÆUÀvÀzÀ°ègÀĪÀ ®PÁëAvÀgÀ ÀÆPÁëöätÄ

fëUÀ¼ÀÆ C¥ÀàuÉ §AiÀÄ ÀzÉà £ÀªÀÄä K¼ÉÎUÉ zÀÄrAiÀÄÄwÛªÉ,vÁªÀÅ §zÀÄPÀÄwÛªÉ.

24

C£ÉÆåãÀåªÁzÀ PÀȶ-PÁr£À ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ ºÀ¹gÀÄ PÁæAwAiÀÄvÀgÀĪÁAiÀÄ wÃgÀ ºÀzÀUÉnÖzÀÄÝ ºÀ¼ÉAiÀÄ PÀvÉ. ÀAPÀÄavÀ gÉÊvÀ zÀȶÖÉ¼É ¯Á sÀ ªÀiÁvÀæ £ÉÆÃqÀÄvÀÛ EµÀÄÖ PÁ® PÁr£À ªÉÄÃ É ÀªÁj

ªÀiÁrzÉ;

AiÀÄÄzÀÞ ªÀiÁr PÀȶ UÉ°è ÀĪÀ ¸ÁºÀ À £ÀqÉ¢zÉ. ºÀ¹gÀÄ ÉÆ¥ÀÄà,GgÀĪÀ®Ä, £ÁmÁ JAzÀÄ PÀȶ ªÀ®AiÀÄzÀ ÀÄvÀÛ°£À PÁqÀÄÉÆð¹zÉÝêÉ. ªÀÄtÂÚ£À°è ÀvÀé«®è, vÉÆÃlPÉÌ ¤Ãj®è JAzÀÄ

gÉÆÃUÀ ÁzsÉUÉ §¼À° ÉAqÁVzÉÝêÉ.

PÀlÖPÀqÉAiÀÄ ÀvÀåzÀ±Àð£ÀzÀAvÉ PÁqÀÆ G½AiÀÄ ÉÃPÀÄ, PÀȶAiÀÄÆUÉ®è ÉÃPÀÄ JA§ ‘¤ ÀUÀð ÀAzsÁ£À’ PÁ® EzÀÄ. UÉƧâgÀ,QÃl£Á±ÀPÀ ¹A¥ÀgÀuɬĮèzÉà ¤ªÀðºÀuÉ £ÉÊ¥ÀÄtåzÀ°è PÀȶ¥Àj ÀgÀzÀ DgÉÆÃUÀå ÀÄzsÁj ÀĪÀ zÁj.

E°è ɼÉzÀ ºÀtÄÚ ºÀA¥À®Ä, UÀqÉØ UÉt ÀÄ, J É aUÀÄgÀÄ,¸ÁA¨ÁgÀ ªÀ ÀÄÛUÀ¼É®è ¤ ÀUÀð ÀºÀd, C¥Ààl ¸ÁªÀAiÀĪÀ!eÉä£À gÉhÄÃAPÁgÀ, ¥ÀQëUÀ¼À PÀ®gÀªÀ, ÀÆPÁëöätÄUÀ¼ÀÀºÀ Á¼ÉéAiÀÄ°è PÀȶPÀ PÀÆqÁ fêÀAvÀ ªÀÄtÂÚ£À £ÀqÀÄ«£À ¥ÀÄlÖ

fêÀ ÀAPÀÄ®.

¸ÀܽÃAiÀÄ eÁÕ£À §¼ÀPÉ DzÀåvɪÀÄ É£Ár£À CrPÉ vÉÆÃlzÀ°è vÉAUÀÄ, ¨Á¼É, K®QÌ, PÁ¼ÀĪÉÄt ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ É¼É ¥ÉÆõÀuɬÄzÉ. EzÀÄ CqÀ« eÁÕ£ÀzÀªÀÄÄSÉãÀ §A¢zÉ. EzÀgÀ dvÉUÉ ÀܽÃAiÀÄ PÁr£À DAiÀÄÝ À ÀåÉ¼É ÀĪÀÅzÀÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ºÉZÀÄÑUÁjPÉ. e˵ÀzsÀ, ÀÄUÀAzsÀ À Àå,

DQðqï, É É Á¼ÀĪÀ ²æÃUÀAzsÀ, vÉÃUÀ, ©ÃmÉ ªÀÄÄAvÁzÀªÀ£ÀÆߪÀÄÄRå ɼÉAiÀÄ dvÉUÉ MUÀÆÎr À§ºÀÄzÀÄ. ÉÆüÀÄ §AiÀÄ°£À°èºÀÄ®Äè ªÀÄÆ®¢AzÀ ÀAgÀPÀëuÉ ¤ÃqÀÄvÀÛ ««zsÀ À Àå ªÀUÀðUÀ½UÉgÀPÀëuÉ PÉÆlÄÖ ¤zsÁ£ÀPÉÌ MAzÉÆAzÁV vÉÆÃlUÁjPÁ À¹ÀA¸ÁgÀ ÉÃj¹ ºÉÆ À vÉÆÃlPÉÌ ²æÃUÀt ºÁPÀ§ºÀÄzÀÄ. §½î

25

ºÀ©â¹, UÀqÉØ £Án ªÀiÁqÀÄvÀÛ ««zsÀ É¼É ¸ÁzsÀåvɺÀÄqÀÄPÀ§ºÀÄzÀÄ. ºÀ¼ÉAiÀÄ vÉÆÃlUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁzsÀåªÁzÀgÉ ªÀiÁzÀjUÉ¥ÀjªÀwð ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀÄtÂÚ£ÀÀégÀÆ¥À UÀªÀÄ£ À ÉÃPÀÄ. £ÉgÀ¼ÀÄ, ©¹®Ä, ¤Ãj£À ® sÀåvÉ

DzsÀj¹ ÀܽÃAiÀÄ eÁÕ£À ÀºÀPÁgÀzÀ°è À Àå É¼É ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRå.¥ÉÊ¥ÉÆÃnAiÀÄ°è ÉÆgÀUÀĪÀ À ÀåUÀ¼À£ÀÄß »AzÀQÌlÄÖ UÉ®ÄèªÀ eÁwPÀÆr ÀĪÀÅzÀÄ C£ÀÄ sÀªÀ PÀ° ÀĪÀ ¥ÁoÀ. ªÀÄgÀ ɼÉAiÀħºÀÄzÁzÀJvÀÛgÀ, ÉÃgÀÄ É¼É ÀĪÀ ÀégÀÆ¥À, mÉÆAUÉUÀ¼À ªÉÊRj, ɼÉPÁ®UÀ¼À£ÀÄß UÀt£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ vÉÆÃl gÀÆ¥ÀÄUÉƼÀî ÉÃPÀÄ.GzÁºÀgÀuÉUÉ ±ÀªÉÄ ©¢gÀÄ JvÀÛgÀPÉÌ É¼ÉAiÀÄ®Ä ªÀÄgÀzÀÀºÁAiÀÄ ÉÃPÀÄ. EªÀ£ÀÄß §AiÀÄ®°è É¼É ÀĪÀÅzÀQÌAvÀ ºÉªÀÄägÀzÀ

¥ÀPÀÌ É¼É À§ºÀÄzÀÄ. ºÀÄ®Äè, ªÉÄë£À À ÀåUÀ½AzÀ ¥À±ÀÄÀAUÉÆÃ¥À£É £ÀqÉ À§ºÀÄzÀÄ. vÉÆÃlUÁjPÉAiÀÄ°è £ÀÆgÁgÀÄ Cr

JvÀÛgÀ ɼɪÀ ªÀÄgÀ¢AzÀ DgÀA©ü¹ £É® ºÀAvÀzÀ°è ºÀ§ÄâªÀ §½î,UÀqÉØ vÀgÀPÁjAiÀÄÆ ÉÃPÀÄ. ªÁ¶ðPÀ, §ºÀĪÁ¶ðPÀ À ÀåUÀ¼ÀÉÃ¥ÀðqÉ PÀÆqÁ ªÀĺÀvÀézÀÄÝ.

PÁ£ÀPÀ®èmÉ, ªÀiÁqÀºÁUÀ®Ä PÁqÀÄ VqÀzÀ ÀA¢AiÀÄ°è UÀqÉØ £ÉlÖgɪÀļÉUÁ®PÉÌ ¥sÀ® zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ÉlÖzÀ £É°è £ÉÊ ÀVðPÀªÁVɼɢzÀÝgÉ MA¢µÀÄÖ VqÀPÉÌ ÀÄzsÁjvÀ vÀ½UÀ¼À PÀ¹

ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. UÀļÀªÀiÁªÀÅ JA§ PÁqÀÄ VqÀ«zÀÝgÉ CzÀPȨ́lgï¥sÀÄææmï PÀ¹ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. ºÀ¼ÀîzÀAa£À PÁqÀħzÀ£É¬ÄAzÀ PÀ¹ ªÀÄÄSÉãÀ ªÀµÀð«rà ¥sÀ® ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ.ºÀ® ÀÄ, UÉÃgÀÄ, ªÀiÁ«£À À¹UÀ¼À£ÀÄß £ÉÊ ÀVðPÀ ¥ÀÄ£ÀgÀÄvÀàwÛAiÀÄ£É ÉAiÀÄ Éèà AiÀiÁªÀ ¤ÃgÁªÀj¬Ä®èzÉà ¥ÀÄ£À±ÉÑÃvÀ£ÀªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. PÀ¹ VqÀUÀ¼À dvÉUÉ D eÁwAiÀÄ MA¢µÀÄÖ£ÉÊ ÀVðPÀ À¹UÀ¼À£ÀÄß G½ À ÉÃPÀÄ. ²gÀ¹AiÀÄ ªÀÄwÛWÀlÖ¥ÀæzÉñÀzÀ°è £ÉqÀÄvÉÆæ£ÀAvÉ PÁqÀÄPÀAa ªÀÄgÀUÀ½ªÉ. EªÀÅgÉÊvÀgÀ sÀÆ«ÄAiÀÄ°èAiÀÄÆ C£ÁAiÀiÁ ÀªÁV ºÀÄnÖ É¼ÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.EzÀPÉÌ ªÀÄÆ ÀÄA©, °A§Ä ªÀÄÄAvÁzÀ PÀ¹ ªÀÄÄSÉãÀ DzÁAiÀĪÀiÁUÀð gÀƦ À§ºÀÄzÀÄ.

26

PÀ£ÁðlPÀzÀ PÀȶ CgÀtå ¸À«ÄÃPÉëgÁdå CgÀtå E¯ÁSÉ zÀ±ÀPÀzÀ »AzÉ PÀȶ CgÀtå ¥ÀzÀÞwPÀÄjvÀÄ MAzÀÄ ¸À«ÄÃPÉë £ÀqɹvÀÄ. 19 f¯ÉèUÀ¼À DAiÀÄÝ 25

vÁ®ÆQ£À 53 ºÀ½îAiÀÄ 2650 PÀÄlÄA§UÀ¼À°è ªÀÄgÀDzsÁjvÀ PÀȶ PÀÄjvÀÄ «ªÀgÀ ¸ÀAUÀ滹vÀÄ. gÉÊvÀgÀĺÉÆ®UÀ¼À°è »A¢¤AzÀ AiÀiÁªÀ eÁw ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄߨɼÉAiÀÄÄwÛzÁÝgÉ? FUÀ AiÀiÁªÀ eÁw ªÀÄgÀ ¨É¼É¸À®Ä

EaѹzÁÝgÉ? gÉÊvÀgÀÄ PÀȶ CgÀtå ¥ÀzÀÝwAiÀÄ£ÀÄߥÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV PÉÊUÉƼÀî®Ä EgÀĪÀ

vÉÆqÀPÀÄUÀ¼ÉãÀÄ? JA§ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀ ºÀÄqÀÄPÀĪÀ¥ÀæAiÀÄvÀß £ÀqɬÄvÀÄ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, zsÁgÀªÁqÀ PÀȶ

«±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ¼À ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÀ°è £ÀqÉzÀ F CzsÀåAiÀÄ£À£ÀªÀÄä ºÉÆ®zÀ ªÀÄgÀzÀ PÀvÉ ºÉüÀÄvÀÛªÉ.

¸ÁPÀµÀÄÖ sÀÆ«Ä E®è, DzsÁAiÀÄ zÉÆgÀPÀ®Ä ºÉZÀÄÑ ªÀµÀðPÁAiÀĨÉÃPÀÄ, CPÀÌ¥ÀPÀÌzÀ gÉÊvÀjAzÀ vÉÆAzÀgÉ, PÀ¼ÀîvÀ£ÀzÀ

sÀAiÀÄ, ¤Ãj£À ¸ÀªÀĸÉå, ªÀÄÄRå ¥sÉÊj£À E¼ÀĪÀjPÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ, ªÀÄgÀ ¨É¼É¸ÀĪÀ PÀÄjvÀÄ w¼ÀĪÀ½PÉ E®è

»ÃUÉ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉvÀªÀÅ. ¸ÀtÚ ªÀÄvÀÄÛ Cw ¸ÀtÚ»qÀĪÀ½ zÉÆqÀØ ¸ÀªÀĸÉåAiÀiÁVgÀĪÀzÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ

¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀªÀĸÉå. PÀȶ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß 4 « sÁUÀUÀ¼ÁV«AUÀr¹ C°è FVgÀĪÀ ªÀÄgÀUÀ¼À ªÀiÁ»w

UÀªÀĤ¹zÁUÀ ¸ÁégÀ¸ÀåPÀgÀ ¸ÀAUÀw ºÉÆgÀ©vÀÄÛ. ¨ÉêÀÅMlÆÖ PÀȶ CgÀtåzÀ ±ÉÃPÀqÁ 16 sÁUÀzÀ°èvÀÄÛ. CzÀgÀAvÉ

vÉAUÀÄ 15, ªÀiÁªÀÅ 11, ºÀÄt¸É 10, PÀjeÁ° 4.5,ºÀ®¹£À ªÀÄgÀUÀ½UÉ 4 ±ÉÃPÀqÁ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è £É¯É

¤ÃqÀ¯ÁVvÀÄÛ. ªÀįɣÁr£À°è vÉAUÀÄ, ªÀiÁªÀÅ, CrPÉ,ºÀ®¸ÀÄ, vÉÃUÀ, UÉÆÃqÀA© ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. ªÉÄʸÀÆgÀĹêÉÄUÀ¼À°è vÉAUÀÄ, ªÀiÁªÀÅ, ¤Ã®Vj, ºÉÆAUÉ, D®zÀªÀÄgÀ ¨É¼É¸ÀÄvÁÛgÉ. GvÀÛgÀ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¨ÉêÀÅ,

27

ªÀiÁªÀÅ, PÀjeÁ°, ¤Ã®Vj, §¼Áîj eÁ°, ©¢gÀÄ D ÀQÛPÀAqÀħA¢vÀÄ. DzÀgÉ gÉÊvÀgÀÄ EwÛÃa£À ªÀµÀðUÀ¼À°èªÉÄêÀÅ, UÉƧâgÀ ¤ÃqÀĪÀ ªÀÄgÀUÀ½VAvÀ ªÁtÂdå

zÀȶ֬ÄAzÀ ªÀĺÀvÀéªÁzÀ vÉÃUÀ, ¤Ã®Vj, CPÉùAiÀiÁ,ÀªÉð, ¹®égïNPïzÀAvÀºÀ ªÀÄgÀ É¼É À®ÄEµÀÖ¥ÀqÀÄwÛgÀĪÀzÀÄ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §A¢zÉ.

EwÛÃa£À ªÀµÀðUÀ¼À°è PÀȶ CgÀtå D ÀQÛ PÉÆAZÀ ºÉaÑzÉ.¸ÁªÀiÁfPÀ CgÀtå AiÉÆÃd£É, d¥Á£ï £ÉgÀ«£À §AiÀÄ®Ä

¹ÃªÉÄ CgÀtÂåÃPÀgÀt, d¯Á£ÀAiÀÄ£À C©üªÀÈ¢Þ,ªÀ£À ÀAªÀzsÀð£À PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À d£ÀeÁUÀÈw¬ÄAzÀ

ºÉÆ®zÀ ÀégÀÆ¥À ¤zsÁ£ÀPÉÌ §zÀ ÁUÀÄwÛzÉ. ¸ÁªÀAiÀĪÀ PÀȶªÀÄÄSÉãÀ ªÀÄgÀzÀ ªÀĺÀvÀé CjªÁUÀÄwÛzÉ. DzÀgÉ ¤ÃgÁªÀjPÉëÃvÀæUÀ¼À ¹Üw wÃgÁ ©ü£Àß. E°è PÀȶgÀAUÀzÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ,vÁAwæPÀ ¥ÀæUÀw ɼÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ ªÀÄlÖzÀ°è ªÀÄgÀ É¼É ÀĪÀ

D ÀQÛ PÁtÄwÛ®è. ¤ÃgÁªÀjAiÀÄ°è JPÀgÉUÉ ºÉZÀÄÑ PÀ§Äâ, sÀvÀÛɼÉAiÀÄĪÀ ¥ÉÊ¥ÉÆÃnAiÀÄ°è C°è ¥ÀgÀA¥ÀgɬÄAzÀ

¥ÉÆö¹zÀ ÉêÀÅ, PÀjeÁ° ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ £Á±ÀªÁUÀÄwÛªÉ.

ÀÄ® sÀ, ÀĹÜgÀ ¤ªÀðºÀuÉÉvÀÛ, ÉÊ£É, ¹ÃUÉ, PÁqÀÄ ªÉÄt¹£ÀAvÀºÀ C¥ÀgÀÆ¥ÀzÀ À ÀåUÀ¼À£ÀÄß

PÀt廃 vÉÆÃlzÀ°è ¥ÉÆö¹zÀgÉ DyðPÀ ¯Á sÀzÀ dvÉUÉ PÁqÀÄvÀ½ G½ ÀĪÀ PÉ® À £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. eÁUÀwPÀ ªÀĺÀvÀé ¥ÀqÉzÀ£ÉÆä ºÀtÄÚ, ºÉÃvÁgÉ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄ É£Ár£À PÉ®ªÀÅ¥ÀæzÉñÀzÀ°è £ÉÊ ÀVðPÀªÁVªÉ. gÁªÀÄ¥ÀvÉæ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ±ÀæªÀÄ«®èzÉà ɼÉAiÀÄÄwÛªÉ. EªÀ£ÀÄß PÀrzÀÄ CrPÉ, ¨Á¼É, vÉAUÀÄ£ÉqÀĪÀ°è £ÀªÀÄUÉ D ÀQÛ¬ÄzÉ. CªÀÄÆ®å À Àå sÀAqÁgÀzÀ£É ÉAiÀÄ°èzÀÝgÀÆ §ºÀÄvÉÃPÀ d£ÀgÀ ¥Á°UÉ CªÀÅ EA¢UÀÆ PÁqÀÄÀ ÀåUÀ¼ÀÄ! À Àå ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ ªÀiÁ»w ºÀAaPÉ ªÀÄÄSÉãÀ

PÁqÀÄ vÉÆÃlPÉÌ EªÀ£ÀÄß vÀÄA§§ºÀÄzÀÄ. «Är ªÀiÁ«£À

28

G¦à£ÀPÁ¬ÄUÉ «¥ÀjÃvÀ ÉÃrPɬÄzÉ. ªÀÄ É£Ár£À£À¢AiÀÄAa£À ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ PÀrzÀÄ £Á±ÀªÁUÀÄwÛªÉ. ²gÀ¹AiÀĪÀiÁ¼ÀAf Hj£À MAzÀÄ ªÀiÁ«£À ªÀÄgÀ ªÀµÀðPÉÌ 45 ¸Á«gÀgÀÆ¥Á¬Ä «ÄrªÀiÁ«£ÀPÁ¬Ä ¤ÃrzÀ GzÁºÀgÀuɬÄzÉ!PÀȶ AiÉÆÃUÀå PÁqÀÄ ÀAPÀÄ® ºÉÃgÀ¼ÀªÁVªÉ. ªÀÄ É£Ár£ÀCqÀÄUÉUÀ¼À°è ªÀĺÀvÀé ¥ÀqÉzÀ ªÀÄÄgÀÄUÀ®Ä, G¥ÁàUÉ, PÀgÀr ÉÆ¥ÀÄà,PÀ£ÉßÃPÀÄr, sÀÆvÀ£À ºÀPÀèPÀÄr ªÀÄÄAvÁzÀ PÁqÀÄ À¹É¼É À§ºÀÄzÀÄ. ªÀÄ É À Àå ɼɹ ªÀÄ É ÉƦà£À ¸Á颵ÀÖ ¥Á¤ÃAiÀÄ

ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ! CµÉÖÃPÉ, PÁqÀÄ vÉÆÃl ¥Àj ÀgÀ¥ÀæªÁ ÉÆÃzÀåªÀÄzÀ §AqÀªÁ¼ÀªÀÇ DUÀ§ºÀÄzÀÄ. ‘CqÀ« Hl,CqÀÄUÉ ¥ÁoÀ’ ºÉýzÀgÉ ¸Á«gÁgÀÄ Q ÉÆà «ÄÃlgï zÀÆgÀzÀd£ÀgÀ£ÀÄß ªÀÄ É£ÁrUÉ É¼ÉAiÀħºÀÄzÀÄ. ±ÀgÁªÀw PÀtªÉAiÀÄ°èPÁr£À ²æÃvÁ¼É ºÉÃgÀ¼ÀªÁVzÉ. £ÉÊ ÀVðPÀªÁV ɼÉzÀªÀ£ÀÄߥÉÆözÀgÉ É¼ÉzÀ ªÀÄgÀzÀ°è vÁ¼É »lÄÖ ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ.

29

¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ jÃwAiÀÄ°è CzÀ£ÀÄß ÀA ÀÌj¹ »lÄÖ vÀAiÀiÁj¹UÀAf ªÀiÁrzÀgÉ CzÀÄ F £É®zÀ CvÀåAvÀ zÀĨÁjDºÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ! EzÀPÉÌ DgÉÆÃUÀå zÀȶ֬ÄAzÀ®Æ ªÀĺÀvÀé«zÉ.©½VjgÀAUÀ£À ÉlÖzÀ PÁ¦ü vÉÆÃlPÉÌ gÁwæ ¥ÀÄ£ÀÄV£À ÉPÀÄÌUÀ¼ÀħgÀÄvÀÛzÉ. C°è£À PÁ¦ü ºÀtÄÚ wAzÀÄ ©ÃdUÀ¼ÀÄ CzÀgÀ ªÀÄ®zÀ°è« Àdð£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. D PÁ¦ü ©Ãd ÀAUÀ滹 ¥ÀÄr ªÀiÁrzÀgÉ«±ÉõÀ ÀÄUÀAzsÀ PÁ¦üUÉ §gÀÄvÀÛzÉ. F ‘¹ Éémï PÁ¦ü’«zÉñÀUÀ¼À®Æè ÉÃrPÉ ¥ÀqÉ¢zÉ JAzÀÄ »jAiÀÄ ¥ÀvÀæPÀvÀð£ÁUÉÃ±ï ºÉUÀqÉ «ªÀj ÀÄvÁÛgÉ. PÁqÀÄ À¹ »rzÀÄ JµÉÖ®èGzÉÆåÃUÀ À馅 À§ºÀÄzÀÄ. PÁqÀÄ vÉÆÃl £ÀUÀgÀ ªÀ® É vÀqÉAiÀÄÀĹÜgÀ ÉðAiÀÄÆ DUÀ§ºÀÄzÀÄ!

sÀÆ«ÄUÉ sÁgÀªÁUÀzÀ ÀAAiÀĪÀÄ

ºÉÆ®zÀ §zÀÄ«UÉ ºÉÆAUÉ, ÉêÀÅ, PÀjeÁ°, ¤Ã®Vj, vÉÃUÀzÀÀ ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÉÆö ÀĪÀ PÀȶ CgÀtåªÀ£ÀÄß §AiÀĮĹêÉÄAiÀÄ

ºÉÆ®UÀ¼À°è UÀªÀÄ£ ÀÄvÉÛêÉ. C°è ªÉÄêÀÅ, GgÀĪÀ®Ä, £ÁmÁ,

30

£ÉgÀ¼ÀÄ, ºÀ¹gÉ É UÉƧâgÀ ªÀÄÄAvÁzÀ PÁgÀtUÀ½UÁV ªÀiÁzÀjªÀĺÀvÀé UÀ½¹zÉ. vÉÆÃlUÁjPÉAiÀÄ°è Éð, ©¹®Ä, ©gÀÄUÁ½vÀqÉAiÀÄ ¹Ã«ÄvÀ PÁgÀtUÀ½UÉ ªÀÄgÀ É¼É ÀĪÀ ¥Àj¥ÁoÀ«zÉ.ÉƦ£Àà ÉlÖ, ºÁr, SÁvÉPÁ£ÀÄ, PÁ£ï¨ÁUÉ, M¼ÀPÀAl, zÉêÀgÀ

PÁqÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ jÃwAiÀÄ°è PÀȶ ªÀÄwÛvÀgÀ PÁgÀtPÉÌ PÁqÀÄɼÀ¹ §¼À ÀĪÀ ¥ÀjeÁÕ£À«zÉ. MAzÀÄ ªÀµÀðPÉÌ JPÀgÉ CrPÉ

vÉÆÃlPÉÌ £ÀÆgÁgÀÄ ºÉÆgÉ ºÀ¹gÀÄ ÉÆ¥ÀÄà ÉÃPÀÄ, zÉÆrØUÉƧâgÀPÉÌ ¥À±ÀÄ¥Á®£ÉUÉ ¥ÀÆgÀPÀªÁV ªÉÄë£À CUÀvÀå«zÉ.vÉAV£À ªÀÄgÀPÉÌ PÁ ÀgÀPÀ£À ÉÆ¥ÀÄà ºÁPÀ ÉÃPÀÄ. CrPÉ À¹ ªÀÄrUɣɰè VqÀzÀ ÉÆ¥ÀÄà ÉÃPÀÄ. sÀvÀÛzÀ PÀȶAiÀÄ ©½PÉÆ¼É gÉÆÃUÀPÉ̪ÀÄÄPÀÌqÀPÀ£À ÉÆ¥ÀÄà »ÃUÉ CUÀvÀåªÀ£ÀÄß £ÀªÀÄä sÀÆ«ÄAiÀÄ°èAiÉÄÃÉ¼É À§ºÀÄzÀÄ. ªÀµÀðPÉÌ JPÀgÉ PÉëÃvÀæzÀ°è MAzÀÄ PÉÆÃn °Ãlgï

ªÀÄ¼É ¤ÃgÀÄ ÀÄjAiÀÄÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ E°è ÉùUÉAiÀÄ°è £Ãj®è.¢£ÀPÉÌ MAzÀÄ CrPÉ ªÀÄgÀPÉÌ 18 °Ãlgï ¤Ãj£ÀavÉ 3-4wAUÀ¼À PÁ® ¤ÃgÁªÀj £ÀqÉAiÀÄ ÉÃPÀÄ. ¤ ÀUÀð ÀA¥À£ÀÆ䮤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ÀĹÜgÀ zÁjAiÀÄAvÉ vÉÆÃlzÀ £É®PÉÌ vÉÆÃlzÀ ÉèÃÀvÁéA±À À馅 ÀĪÀ vÀAvÀæ«zÉ. CrPÉAiÀÄ £ÀqÀÄªÉ PÉÆPÉÆÌɼÉzÀªÀgÀÄ VqÀzÀ ÉÆ¥Àà£ÀÄß vÉÆÃlzÀ ªÀÄÄaÑUÉUÉ §¼À ÀĪÀAvÀºÀÀgÀ¼À PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ E°èAiÀÄÆ CqÀPÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. £ÀªÀÄä vÉÆÃl ¥ÀPÀÌzÀ

PÁrUÉ sÁgÀªÁUÀzÉà ªÀÄtÂÚ£À fêÀAwPÉ ¥ÉÆö ÀĪÀ vÀvÀéªÀÄÄRåªÁzÀÄzÀÄ.

ªÀiÁzÀjUÀ½ªÉ; ÀܼÀ ÀA§A¢üà AiÉÆÃd£É ÉÃPÀĪÀiÁzÀj vÉÆÃl ºÉÃVgÀ§ºÀÄzÉA§ÄzÀPÉÌ ¹zÀÞ ªÀiÁzÀjUÀ½®è.ºÁUÀAvÀ ªÀÄ É£ÁrUÉ EzÀÄ wÃgÀ ºÉÆ À ªÀiÁzÀjAiÀÄ®è. CrPÉ,vÉAUÀÄ, PÁ¦ü, gÀ§âgï, ªÀiÁªÀÅ, ºÀ® ÀÄ, aPÀÄÌ, ¥ÉÃgÀ®ªÀÄÄAvÁzÀ vÉÆÃlUÀ¼À°è PÀæªÉÄÃt C¼ÀªÀr À§ºÀÄzÀÄ. FUÀÀܽÃAiÀÄ ¹ÜwUÀw CªÀ®A©¹ ÀܼÀ AiÉÆÃUÀå AiÉÆÃd£É

gÀƦ¹PÉƼÀî ÉÃPÁVzÉ. zsÁgÀªÁqÀzÀ ‘ ÀĪÀÄ£À ÀAUÀªÀÄ’ UÀÄqÀØzÀvÉÆÃl. E°è qÁ. ÀAfêÀ PÀÄ®PÀtÂð PÁr£À £ÀqÀÄªÉ PÀȶUÉKjzÀªÀgÀÄ. ÀܽÃAiÀÄ À ÀåUÀ½UÉ E£vÀÆ zsÀPÉÌAiÀiÁUÀzÀAvÉ ªÀiÁªÀÅ,ºÀ® ÀÄ, ¥À¥ÁAiÀÄ, £É°è, ¥ÉÃgÀ®, aPÀÄÌ, vÉAUÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ À Àå

31

ɼɹzÀªÀgÀÄ. £É®-d® ÀAgÀPÀëuÉ PÉÊUÉÆArzÁÝgÉ. £É®zÀºÀÄ°è£À ÀAgÀPÀëuÉUÀÆ ªÀĺÀvÀé ¤ÃrzÁÝgÉ. E°è C¢üPÀ GvÁàzÀ£É,MAzÉà ɼÉAiÀÄ ªÀiÁUÀð«®è. Erà ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ ªÀÄzsÉå PÀȶdvÉUÀÆr £ÀqÉ¢zÉ. EzÀÄ ÀĪÀiÁgÁV ²æîAPÁzÀ C£ï¯ÁUïCgÀtå ªÀiÁzÀj À¤ºÀzÀ°èzÉ. E°è PÀȶPÀgÀ DzÁAiÀÄ ºÉaÑ ÀĪÀE£ÀßµÀÄÖ ªÀÄgÀUÀ¼À ÉÃ¥ÀðqÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. AiÀÄÄJ¸ïJAiÀÄ°èPÁ¦ü PÀȶ ¢ªÁ½AiÀiÁzÁUÀ C°è£À PÀȶvÀdÕ PɣﮪïgÀƦ¹zÀAvÉ £ÀªÀÄäzÉà ÀܽÃAiÀÄ ºÀtÂÚ£À vÉÆÃl É¼É À§ºÀÄzÀÄ.PÀgÁªÀ½ PÀȶPÀgÀ PÉÊvÉÆÃlUÀ¼À£ÀÆß F »£Éß ÉAiÀÄ°è£ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. MnÖ£À°è C£ï¯ÁUï ¥sÁgÉ ïÖ MAzÀÄ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÉÄà ºÉÆgÀvÀÆ PÀgÁgÀĪÁPÁÌV EAvÀºÀ À¹£ÉqÀ ÉÃPÀÄ. EAwµÀÄÖ CAvÀgÀ«gÀ ÉÃPÀÄ JAzÀÄ «ªÀj ÀĪÀ PÀȶÀ®ºÉAiÀÄ ÀégÀÆ¥ÀzÀÝ®è JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ À ÉÃPÀÄ. EzÀ£ÀÄß

ªÀÄ É£ÁrÃPÀgÀt ªÀiÁqÀĪÀ ¥ÀjtÂwAiÀÄ£ÀÄß E°è£À vÉÆÃnUÀgÀÄɼɹPÉƼÀÀÄzÀÄ.

ªÉÄÊ ÀÆj£À EAzÀæ¥Àæ ÀÜzÀ J.¦.ZÀAzÀæ±ÉÃRgï, ÉÃrAiÀiÁ¥ÀÄd£ÁzÀð£À sÀmï, ªÀÄÆr©zÉæAiÀÄ J¯ï.¹. ÉÆãïì,gÁªÀÄzÀÄUÀðzÀ £É°è PÀȶPÀ CT¯ï CªÀÄÈvÀ ÀgÀzÉñÀ¥ÁAqÉEªÀgÀ vÉÆÃl £ÉÆÃrzÀgÉ MA¢µÀÄÖ ªÀiÁzÀjUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄäPÀuÉÚzÀÄgÀÄ ¤®ÄèvÀÛªÉ. MAzÀÄ JPÀgÉAiÀÄ Éèà fêÀ£À ªÀiÁzÀjºÉýzÀ gÀÄzÁægÁzsÀågÀ PÀ®à£É PÀÆqÁ ÉÃj¹PÉƼÀÀÄzÀÄ. FvÉÆÃlUÀ¼À «ÃPÀëuɬÄAzÀ À¹ ɼÉzÀ jÃw PÁtÄvÀÛzÉ. JµÀÄÖªÀµÀðPÉÌ ºÉÃUÉ É¼ÉzÀÄ ¥sÀ® vÀÄA©zÉ JA§ÄzÀÄ CxÀðªÁUÀÄvÀÛzÉ.««zsÀ ªÀÄtÄÚ, ºÀªÁªÀiÁ£À, £ÉgÀ¼ÀÄ, ɼÀQUÉ À Àå ÀàA¢¹zÀUÀÄt ªÀåPÀÛªÁUÀÄvÀÛzÉ. ²gÀ¹AiÀÄ ºÉUÀqÉPÀmÁÖ ÀħæºÀätå ºÉUÀqÉCªÀgÀÄ CrPÉ vÉÆÃlzÀ £ÀqÀÄªÉ UÀqÉØ vÀgÀPÁj ɼɹzÁÝgÉ.w¥ÀlÆj£À J¸ï.®Q̺À½îAiÀÄ ÉÊ¥sï vÉÆÃl PÀȶ ɼÉUÀ¼À¸ÁzsÀåvÉ ºÉüÀÄvÀÛzÉ. ÀܽÃAiÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß É¼É ÀĪÀÅzÀÄ E°è¥ÀæªÀÄÄR PÉ® À. ²ªÀªÉÆUÀÎzÀ PÁ£ÀÆgÀÄ PÉÆÃmÉ À£ºÀzÀ PÀȶPÀeÉÆà ɥsï ²ÃWÀæ ɼÉAiÀÄĪÀ G¥ÀÄà ZÀA¢æPÉ(ZÀAzÀPÀ®Ä) JA§PÁqÀÄ VqÀ £ÉlÄÖ CzÀPÉÌ PÁ¼ÀÄ ªÉÄt ÀÄ É¼É¹zÁÝgÉ. ºÁ À£ÀzÀªÀiÁgï±ÉnÖºÀ½î UÉÃmï À£ºÀzÀ vÉAV£À vÉÆÃlzÀ ZɮĪÉÃ

32

UËqÀgÀÄ £ÀÆgÁgÀÄ ºÉ Éâë£À ªÀÄgÀ ɼɹzÁÝgÉ. £Án ªÀiÁrzÀ3-4 ªÀµÀðPÉÌ CªÀÅ JgÀqÀr ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ É¼É¢ªÉ. ªÀÄgÀ ɼɹzÀEAvÀºÀ zÉùà eÁÕ£À §¼À¹PÉÆAqÀÄ ¥Àj ÀgÀPÉÌ ÀÆPÀÛ À¹DAiÀÄÄÝPÉƼÀÀÄzÀÄ.

d£À ÀASÉå MAzÉà ÀªÀÄ£É KgÀÄwÛzÉ. ªÀĺÀvÀézÀ ªÀÄ¼É PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ£ÀªÀÄä PÀuÉÚzÀÄgÉà PÀtägÉAiÀiÁUÀÄwÛªÉ. eÁUÀwPÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ ©¹J ÉèqÉ vÁUÀÄwÛzÉ. EAvÀºÀ ©PÀÌnÖ£À ¹ÜwAiÀÄ°è K°è £ÉÊ ÀVðPÀPÁrzÉAiÉÆà C°è vÀÄvÁðV ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ AiÀÄvÀß ÉÃPÁVzÉ.¯ÁUÁ¬ÄÛ£À ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è KPÀeÁwÃAiÀÄ À Àå vÉÆÃl É¼É ÀĪÀ§zÀ®Ä PÁqÀÄ vÉÆÃlzÀ ªÀiÁzÀjUÉ ªÀÄ£À ÀÄì ªÀiÁqÀ ÉÃQzÉ. ªÀÄgÀÉ¼É ÀĪÀ £É®zÀ C£ÀÄ sÀªÀzÀ°è À Àå ªÉÊ«zsÀåªÀ£ÀÄß ¥ÉÆö ÀĪÀ

AiÀÄvÀß DgÀA©ü À ÉÃQzÉ. PÀt廃 PÁqÀÄ PÀgÀUÀÄwÛzÉ JAzÀĪÀiÁvÁqÀĪÀ §zÀ®Ä C½zÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀ À Àå G½ ÀĪÀvÉÆnÖ ÁV vÉÆÃl PÁt ÉÃPÀÄ. ºÀ¹gÀÄ ¥ÀæºÁgÀzÀ ºÀ¼É ºÁ¢ªÀÄgÉvÀÄ ÀAgÀPÀëuÉUÉ ¤ ÀUÀð ÀAzsÁ£ÀzÀ ÀĹÜgÀ ºÉeÉÓ¬ÄqÀ ÉÃPÀÄ.

33

UÁæ«ÄÃt C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¤ ÀUÀð ªÀiÁ£ÀzÀAqÀ»AzÀĽzÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ ¤ ÀUÀðªÀÄÆ® PÀZÁѪÀ ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß

ªÀµÀð¢AzÀ ªÀµÀðPÉÌ PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîvÀÛ §qÀªÁUÀÄwÛªÉ. MlÆÖgÁµÀÖçzÀ GvÀàwÛ ºÁUÀÆ vÀ Á DzsÁAiÀÄzÀ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼ÀDzsÁgÀzÀ ¥Á²ÑªÀiÁvÀå zÀȶÖPÉÆãÀ¢AzÀ DyðPÀ ¹Üw

C¼ÉAiÀÄĪÀzÀÄ ÀjAiÀÄ®è. MlÆÖ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GvÀàwÛAiÀÄ §zÀ®ÄMlÆÖ £ÉÊ ÀVðPÀ GvÀà£Àß JA§ÄzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR

C¼ÀvÉUÉÆïÁUÀ ÉÃPÀÄ. eÉÊ«PÀ ¹ÜgÀvÉ ¸Á¢ü ÀĪÀzÀÄ £ÀªÀÄäUÁæ«ÄÃt C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄÄRå GzÉÝñÀªÁUÀ ÉÃPÀÄ.

PÁr£À°è PÀȶPÀgÀÄ, sÀvÀÛzÀ vÉ£ÉAiÀÄ°è V½»AqÀÄ‘ºÉÆ®zÀ°è VqÀ ɼɹj, PÀȶ CgÀtå¢AzÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸Á¢ü¹j’JAzÀÄ ªÀiÁvÁqÀÄwÛzÉÝ. gÉÊvÀgÉƧâgÀÄ vÀPÀët JzÀÄÝ ¤AvÀgÀÄ.‘ºÉÆ®zÁUÀ AiÀiÁªÀ VqÁ£ÀÆ EgÀ Ágï¢æ. CzÉÌ £Á£ÀÄ J¯ÁèPÀrzÀÄ ºÁPÉäæÃ’ JAzÀÄ ºÀ¹gÀÄ ÀAºÁgÀzÀ ¸ÁºÀ À ºÉýzÀgÀÄ.GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀzÀ §£ÀªÁ¹AiÀÄ CAqÀV ºÀ½îAiÀÄ PÀȶPÀjUÉ PÁqÀÄV½UÀ¼À ªÉÄÃ É ¹lÄÖ. ºÉÆ®zÀ VqÀzÀ°è PÀĽvÀ V½UÀ¼ÀÄ ¥ÀlÖ£ÉsÀvÀÛzÀ PÀ¢gÀ£ÀÄß ºÉÆvÀÄÛ MAiÀÄÄåvÀÛªÉ. ¢£À«rà ºÉÆ®zÀ vÉ£É

V½¥Á¯ÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ £ÉÆêÀÅ. qÀ©â §rAiÀÄĪÀÅzÀÄ, ¥ÀmÁQ¹r ÀĪÀ vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ ¥sÀ®PÁjAiÀiÁUÀzÉà PÀlÖPÀqÉUÉ V½PÀÆqÀĪÀºÉÆ®zÀ ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀr¢zÀÝgÀÄ! UÀzÉÝAiÀÄ §zÀÄ«£À°è ªÀÄgÀVqÀUÀ½zÀÝgÉ ºÀ ÀÄgÀÄ ÉÆ¥ÀÄà, ªÉÄêÀÅ, PÀȶ À®PÀgÀuÉ, ºÀtÄÚºÀA¥À®Ä zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉAzÀÄ JµÀÄÖ ¸Áj ºÉýzÀgÀÆ PÀ¢gÀÄV½UÀ¼À ¥ÀjuÁªÀÄPÉÌ Éà ÀvÀÛªÀgÀÄ ªÀÄgÀzÀ ªÀiÁvÁrzÀgÉGjAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ.

¥Á¥À! PÁr£À F ¥ÀÄlÖ ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ CzÉãÀÄ ªÀĺÁ ºÁ¤ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ? JAzÀÄ ¤®ðQë ÀĪÀAw®è. ¢£À«rà ¥ÀQëÉãÉUÉ PÁ¼ÀÄ PÀ¢AiÀÄĪÀ PÉ® À. V½ ÀégÀ PÉýzÀgÉ vÀªÀÄä

ºÉÆ®zÀ É¼É £É£À¥ÁV ÉZÀÄѪÀ ¥Àæ ÀAUÀ! ɪÀj£À ɼÉ

34

PÀ¼ÀPÉÆAqÁUÀ K¼ÀĪÀ ÀºÀd £ÉÆêÀÅ. £ÉÊ ÀVðPÀ PÁqÀ£ÀÄߪÉÄêÀÅ, GgÀªÀ®Ä, CwPÀæªÀÄt, ÉAQ JAzÀÄ ÉÆüÀĪÀiÁrzÉÝêÉ. ªÀµÀð«rà ºÀtÄÚ ¤ÃqÀĪÀ ªÀÈPÀëUÀ¼ÀÄ C°è®è.§zÀÄQ£À C¤ªÁAiÀÄðPÉÌ sÀvÀÛzÀ PÁ¼ÀÄ w£ÀĪÀÅzÀÄC¤ªÁAiÀÄðªÁVzÉ. ¤ ÀUÀð ÀvÀå UÀÄgÀÄw¹zÉà ÀÄ® sÀzÀ°è DªÀÅ¥ÀÄlÖ V½AiÀÄ ªÉÄÃ É zÉÆqÀØ D¥ÁzÀ£É ªÀiÁqÀÄvÉÛêÉ.ªÀÄ É£Ár£À°è FUÀ vÉÆÃnUÀjUÉ PÉÆÃwUÀ¼À G¥Àl¼À. CrPÉ,¨Á¼É, K®QÌ, aPÀÄÌ, ªÀiÁªÀÅ, ºÀ®¹£À ¥sÀ®UÀ¼ÀÄ PÉÆÃw ¥Á®Ä.vÉÆÃlzÀ ¥ÀPÀÌzÀ ªÀiÁ«£À ªÀÄgÀzÀ°è AiÀiÁªÀvÀÆÛ PÉÆÃwUÀ¼ÀÄEgÀÄvÀÛªÉ. ªÀĺÁªÀÄgÀzÀ vÀÄ¢AiÉÄÃjzÀ CªÀ£ÀÄß Nr ÀĪÀÅzÀħ®Ä PÀµÀÖ. £ÁªÀÅ vÉÆÃl¢AzÀ FZÉ ªÀÄgÀ½zÀgÉ ªÀÄvÉÛPɼÀV½zÀÄ É¼É w£ÀÄßvÀÛªÉAzÀÄ PÀȶPÀgÉƧâgÀÄ ªÀÄgÀ PÀr ÀĪÀG¥ÁAiÀÄ ªÀiÁrzÀgÀÄ. EµÀÄÖ PÁ® ©¹®Ä vÀqÉAiÀiÁVzÀݪÀĺÁªÀÄgÀzÀ ºÀ¹gÀÄ UÉÆÃqÉ PÀ¼Àa ©vÀÄÛ. CrPÉ vÉÆÃlPÉÌ¥À²ÑªÀÄzÀ ©¹®Ä ªÀĺÁªÉêj. PÀæªÉÄÃt CzÀÄ ªÀÄgÀzÀ MAzÀÄ¥Á±Àéð ÀÄqÀÄvÀÛzÉ. AiÀÄPÀ²Ñvï PÉÆÃw ¤AiÀÄAvÀætPÉÌAzÀÄ £ÀÆgÁgÀĪÀµÀðzÀ ªÀÄgÀ PÀr¹zÀ ¥ÀjuÁªÀÄ ªÀÄÄA¢£À JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀĪÀµÀðUÀ¼À°è vÉÆÃl MtV, £ÀÆgÁgÀÄ CrPÉ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ¥sÀ®gÀ»vÀªÁzÀªÀÅ!

PÁr£À £ÀqÀÄªÉ PÀȶ « ÀÛj¹ ªÀÄ£ÀĵÀå vÀ£Àß ÀgÀºÀzÀÝ£ÀÄß É¼É¹zÀ§½PÀ ªÀ£Àå ÀAPÀÄ® ¹Üw PÀµÀÖªÁVzÉ. ªÁ À ÁÜ£À £Á±À, DºÁgÀPÉÆgÀvÉ J¢ÝzÉ. PÀȶ ɼÉAiÉÄà PÁqÀÄ ¥ÁætÂUÀ¼À PÁAiÀÄA DºÁgÀJ£ÀÄߪÀAvÉ É¼É £Á±ÀzÀ ¥ÀjuÁªÀÄ ºÉüÀÄwÛzÉ. D£ÉzÁ½, PÁqÀĺÀA¢, £Àj, fAPÉ, ªÉÆ®UÀ¼ÀÄ §gÀĪÀÅzÀÄ ªÀiÁªÀÄÆ°AiÀiÁVzÉ.PÀ©â£À ºÉÆ®zÀ ÀÄvÀÛ PÁqÀÄ¥Áæt ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ PÀȶPÀgÉƧâgÀÄ«zÀÄåvï Éð ªÀiÁrzÀÝgÀÄ. vÀAw ªÉÄÊUÉ vÁV¹PÉƼÀîzÉÃM¼À£ÀÄ ÀļÀĪÀ PÉÆÃwUÀ¼ÀÄ PÀ§Äâ ªÀÄÄjAiÀÄÄwÛzÀݪÀÅ. JgÀqÀÄ«zÀÄåvï vÀAwUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ eÁUÀgÀÆPÀvɬÄAzÀ PÀ§â£ÀÄß ºÉÆgÀPÉÌJ ÉAiÀÄÄwÛzÀݪÀÅ! «zÀÄåvï ±ÁPï ºÉÆqÉAiÀÄÄvÀÛzÉA§ eÁÕ£À FUÀD£É, PÉÆÃwUÀ½UÀÆ w½¢zÉ. PÀȶAiÀÄ£ÀÄß UÉ®ÄèªÀ¥ÉÊ¥ÉÆÃnAiÀÄ°è FVÃUÀ «µÀ¥Áæ±À£À £ÀqÉ¢zÉ. £À«®Ä ¸Á«£À

35

ªÀgÀ¢UÀ½ªÉ. ªÀ£Àå ¥Áæt ÀAgÀPÀëuÉ CgÀtå E¯ÁSÉAiÀÄ PÉ® ÀJA§ sÁªÀ£É ºÀ½îUÀgÀ°èzÉ. Qæ,±À. 1918-20gÀ ºÉÆwÛUÉ ªÀÄÄA ÉÊPÁAiÉÄÝ Pˤì ï£À°è PÁqÀÄ ºÀA¢UÀ½AzÀ ɼɺÁ¤ §UÉUɪÀĺÀvÀézÀ ZÀZÉð £ÀqÉ¢zÉ. ºÀA¢UÀ¼À PÀÄjvÁV LzÀÄ ¥ÀÄlUÀ¼À¥ÀwæPÁ ¥ÀæPÀluÉAiÀÄ£ÀÄß DUÀ ÀgÀPÁgÀ ¤ÃrvÀÄÛ. PÁr£À ºÀÄ°,agÀvÉUÀ¼À£ÀÄß ÉÃmÉAiÀiÁrzÀ PÁgÀt ºÀA¢UÀ¼À ÀASÉåºÉaÑzÉAiÉÄAzÀÄ DUÀ UÀÄgÀÄw À ÁVvÀÄÛ. PÀȶ É¼É M½wUÁVPÁqÀÄ ¥Áæt PÉÆ®è®Ä ¥ÀgÀªÁ£ÀV ¤ÃqÀ Á¬ÄvÀÄ. FUÀªÀ£Àå ÀAPÀÄ® D¥ÀwÛ£À°èzÉ, ªÀ£Àåfë ÀAgÀPÀëuÁ PÁ£ÀÆ£ÀÄ©VAiÀiÁVzÉ. E£ÉÆßAzÉqÉ KjzÀ d£À ÀASÉå ¥ÀjuÁªÀÄ PÁqÀÄPÀgÀVzÉ. fêÀ ÀAPÀÄ® D¥ÀwÛ£À°èzÉ. £ÀªÀÄä ºÉÆ®zÀ ¥sÀ®ºÀ¹zÀ ¥ÁætÂUÀ¼À ¥Á¯ÁzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À fêÀ vÉUÉAiÀÄĪÀ PÉ® ÀªÀÅÀÄVÎAiÀÄ ªÀÄÄAZÉ À¢Ý®èzÉà £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ.

ªÀ£ÀåfëUÀ½®è¢zÀÝgÉ vÀªÀÄä PÀȶ ZÉ£ÁßV £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉAzÀÄC£ÉÃPÀgÀÄ ÉPÀÌ ºÁPÀÄvÁÛgÉ. V½ E®è¢zÀÝgÉ sÀvÀÛzÀ vÉ£ÉG½AiÀÄÄvÀÛzÉ. ºÀA¢ E®è¢zÀÝgÉ É¼ÉzÀ PÀ§Äâ £ÀªÀÄUÉzÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. PÉÆÃwUÀ¼À £Á±ÀªÁzÀgÉ ¨Á¼É PÀȶ C£ÀÄPÀÆ®JAzÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ. UÀªÀĤ¹ £ÉÆÃr, F PÀȶ GvÀà£ÀߪÉÃ¥ÁætÂUÀ¼À ªÀÄÄRå CºÁgÀªÀ®è. PÁr£À°è£À CªÀgÀ DºÁgÀªÀ£ÀÄߣÁªÀÅ PÀ§½¹zÀ §½PÀ CªÀÅ £ÀªÀÄä ɼÉUÉ §A¢ªÉ!

PÀȶ ɼÉUÉ J ɪÀÄgÉAiÀÄ ÉêÀPÀgÀÄ

PÁqÀÄ ©ÃdUÀ½UÉ zÀÆgÀ PÀt廃 ¥ÀAiÀÄtPÉÌ gÉPÉÌUÀ½®è, EªÀPÉ̪À£ÀåfëUÀ¼ÀÄ CUÀÎzÀ ªÁºÀ£À. AiÀiÁªÀÅzÉÆà ªÀÄÆ ÉAiÀÄ ªÀÄgÀzÀºÀtÄÚ wAzÀ ¥ÁjªÁ¼À, PÁUÉ, PÉÆÃV É, V½, ªÀÄÄAUÀmÉÖ,PÀÄlæºÀQÌUÀ¼ÀÄ C°èAzÀ 30-40 Q ÉÆà «ÄÃlgï DZÉAiÀÄ°è »PÉ̺ÁPÀĪÁUÀ ©ÃdPÉÌ ºÉÆ À £É É. ¥ÀQëUÀ¼À ºÉÆmÉÖAiÀÄ°è©ÃeÉÆÃ¥ÀZÁgÀ ¥ÀqÉzÀ CªÀÅ ªÉƼÀPÉAiÉÆqÉzÀÄ ªÀÄgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.MAzÉÆAzÀÄ ©ÃdUÀ¼ÀÆ ¥Áæt ¥ÀQëUÀ¼À £ÉgÀ«¤AzÀ¥ÀÄ£ÀgÀÄvÀàwÛAiÀiÁUÀÄvÀÛ PÁqÀÄ É¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

36

PÀȶ ɼÉAiÀÄ°è ºÁ¤PÁgÀPÀ QÃl ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ ¥ÀQëUÀ¼À PÉÆqÀÄUÉzÉÆqÀØzÀÄ. ªÉÄÊ£Á ºÀQÌUÀ¼ÀÄ ÀAvÁ£Á©üªÀÈ¢Þ ºÁUÀÆ ªÀÄjUÀ¼À¥Á®£É PÁ®PÉÌ ¢£ÀªÉÇAzÀPÉÌ 200-800 QÃl w£ÀÄßvÀÛªÉ!.PÉÆ®gÁåqÉÆà JA§ MAzÀÄ eÉÆvÉ zÀÄA© ªÀµÀðPÉÌ DgÀÄPÉÆÃn ªÀÄj GvÁࢠÀÄvÀÛzÉ. ªÀµÀðzÀ°è vÀ£Àß ÀAPÀÄ®zÀ 13vÀ ɪÀiÁgÀÄ É¼É ÀÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÉà PÉ®ªÀÅ UÀAmÉUÀ¼À°è £ÀÆgÁgÀÄJPÀgÉ É¼ÉAiÀÄ£ÀÄß w£ÀߧºÀÄzÁzÀ «ÄqÀvÉUÀ¼À §UÉUÉPÉýgÀ§ºÀÄzÀÄ. EAzÀÄ Erà ¥ÀQë ÀAPÀÄ®UÀ¼À°è ±ÉÃPÀqÁ85gÀµÀÄÖ QÃl sÀPÀëPÀUÀ¼ÁV QÃl ¤AiÀÄAvÀætzÀ°è ªÀĺÀvÀézÀ¥ÁvÀæªÀ»¹ªÉ. PÁqÀÄPÉÆý UÉzÀÝ®Ä ¤AiÀÄAvÀæt ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.£ÉÆt »qÀÄPÀ, §Ä±ïZÁmï, ZÀAzÀæ ªÀÄÄPÀÄl, PÁeÁt, PÀ½AUÀ,ªÀÄgÀPÀÄnUÀ »ÃUÉ ¤vÀå £ÁªÀÅ £ÉÆÃqÀĪÀ ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ QÃl¤AiÀÄAvÀætzÀ°è vÉÆqÀVªÉ. MAzÀÄ UÀħâaÑ ¢£ÀPÉÌ 220-260¨Áj vÀ£Àß UÀÆrAzÀ ºÉÆgÀUÀqÉ ºÁgÀÄvÀÛzÉ, ªÀÄgÀ½ §gÀĪÁUÀvÀ£Àß ªÀÄjUÉAzÀÄ vÀgÀĪÀ DºÁgÀUÀ¼À°è PÀA§½ ºÀļÀÄUÀ¼ÀÆEgÀÄvÀÛªÉ! £ÀªÀÄVAvÀ 20 ¥ÀlÄÖ ÀÆPÀëöäªÁV ¥Àj ÀgÀªÀ£ÀÄß NqÀĪÀ±ÀQÛ ¥ÀÄlÖ ¥ÀQëUÀ½VzÉ. »ÃUÁV £ÀªÀÄä ºÉÆ®zÀ ªÀÄÆ ÉAiÀÄ°èQÃlUÀ¼À ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß zÀÆgÀ¢AzÀ Éà UÀÄgÀÄw¹ vÀªÀÄä DºÁgÀÀA¥Á¢ ÀÄvÀÛªÉ. £ÀªÀÄä PÀȶ É¼É £ÀªÀÄUÉ G½ ÀÄvÀÛªÉ.

¥ÀQëUÀ¼À ªÀÄ® M¼ÉîAiÀÄ UÉƧâgÀ. EzÀgÀ°è AiÀÄÆjAiÀiÁ, gÀAdPÀC¢üPÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°èªÉ. «ÄãÀÄ w£ÀÄߪÀ «ÄAZÀĽî, ɼÀîQÌ,PÉÆPÀÌgÉ, ºÉeÁÓ ÉðUÀ¼À »PÉÌAiÀÄAvÀÆ C¢üPÀ ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ UÉƧâgÀ.

ªÀiÁA¸ÁºÁj ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ E°UÀ¼À ¤AiÀÄAvÀætPÉÌÀºÁAiÀÄPÀªÁVªÉ. MAzÀÄ eÉÆvÉ E°UÀ¼ÀÄ ªÀµÀðzÀ°è 880

E°UÀ¼ÁV ɼÉAiÀħ®è vÁPÀvÀÄÛ ¥ÀqÉ¢ªÉ. EªÀ£ÀÄß UÀÆ É, PÉÃgɺÁªÀÅ, ÉPÀÄÌ ¤AiÀÄAwæ ÀĪÀ PÉ® À ªÀiÁqÀÄwÛªÉ.

37

ºÉÆ®PÉÌ ºÀA¢ §AzÀgÉ sÀvÀÛzÀ É¼É F ªÀµÀð ZÉ£ÁßVzÉJAzÀxÀð. D£É ºÉÆ®PÉÌ §AzÀgÉ UÀt¥ÀwAiÉÄà §AzÀAvÉ JAzÀÄU˽ ªÀ£ÀªÁ¹UÀgÀÄ ºÉüÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÉýzÉÝãÉ. d«Ää£À°èD£ÉAiÀÄ ºÉeÉÓ ªÀÄÆrzÀ eÁUÀPÉÌ ¥ÀÆeÉ À®è ÀĪÀ ¥ÀzÀÞwUÀ½ªÉ.¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ ¥ÀÄl vÉUÉzÀgÉ PÀȶ ɼÉAiÀÄ ªÀÄzsÉå ªÀ£ÀåÀAPÀÄ®ªÀ£ÀÄß sÁªÀ£ÁvÀäPÀªÁV, ¥ÀÆd¤ÃAiÀĪÁV PÀAqÀ

avÀæUÀ½ªÉ. sÀvÀÛzÀ ºÉÆ®zÀ°è UÀÆl £ÉlÖgÉ CzÀgÀ°è gÁwæ UÀÆ ÉPÀÆqÀÄvÀÛzÉA§ w½ªÀ½PɬÄzÉ. E°UÀ¼À ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ EzÀÄÀºÁAiÀÄPÀ. PÉÃgÉ ºÁªÀÅUÀ¼ÀÄ E° ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ. UÀzÉÝ

§AiÀÄ°UÉ F ºÁªÀÅ »rAiÀÄ®Ä §AzÀªÀgÀ£ÀÄß Nr¹zÀ ºÀ¼ÉAiÀģɣÀ¥ÀÄUÀ½ªÉ. fêÀ ªÉÊ«zsÀå ÀªÀÄÈzÀÞªÁVgÀĪÀ £É ÉAiÀÄ°è PÀȶgÉÆÃUÀ ¤AiÀÄAvÀætªÁzÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ½ªÉ. £ÀªÀÄä ªÀÄ£ÉAiÀÄUÀÄ©â PÀtägÉAiÀiÁzÀ §½PÀªÉà ±ÉÃAUÁ ºÉÆ®zÀ°è PÀA§½ºÀļÀÄUÀ¼À ¨ÁzsÉ ºÉaÑzÉ. £ÀªÀÄä ºÉÆ®PÉÌ ªÀ£ÀåfëUÀ¼ÀħgÀÄvÀÛªÉAzÀgÉ PÁqÀÄ SÁ°AiÀiÁUÀÄwÛzÉ JA§ªÀÄÄ£ÀÆìZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ UÀæ» À ÉÃPÀÄ. CªÀÅUÀ½AzÁUÀĪÀ

38

G¥ÀPÁgÀªÀ£ÀÆß UÀÄgÀÄw À ÉÃPÀÄ. F ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ ªÀPÁÛgÀgÀ£ÀÄßR¼À£ÁAiÀÄPÀgÀAvÉ £ÉÆÃqÀĪÀÅzÀÄ ©lÄÖ, EªÀÅUÀ¼À MqÀ£ÁlzÀ°èPÁqÀÄ-PÀȶ PÀ°AiÀħºÀÄzÀÄ. sÀÆ«ÄAiÀÄ F §AzsÀÄUÀ½UÉAzÀÄPÀȶ £É®zÀ°è vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ MA¢µÁÖzÀgÀÆ É¼É À ÉÃPÀÄ.

gÉÊvÀ ªÀÄPÀ̽UÉ ºÉeÉÓãÀÄ ¥ÀvÀæ§mÁ§AiÀÄ°£À §tÚzÀ ÀéUÀðzÀAvÉ ªÀÄÄAqÀUÉÆÃqÀzÀn ÉÃnAiÀÄ£ï PÁ ÉÆäAiÀÄ sÀªÀå ¤ªÀiÁðt«zÉ. E°è£ÀªÀÄA¢gÀzÀ UÉæöÊ£ÉÃmï ºÁ¹£À°è PÀuÁÚr¹zÀgÉ FUÀ ºÉeÉÓä£À±ÀªÀAiÀiÁvÉæ PÁtÄvÀÛzÉ. PÀlÖqÀzÀ UÉÆÃqÉ, ¥ÀnÖUÀ¼À°è £ÉÃvÀÄ ©zÀÝUÀÆqÀÄUÀ½AzÀ DUÁUÀ zÀÄA© PɼÀPÀÄÌzÀÄgÀÄvÀÛªÉ. PÀ ÀUÀÄr¹¥ÉÆgÀPÉ EqÀĪÀÅzÀgÉƼÀUÉ ªÀÄwÛµÀÄÖ eÉãÀÄ ¸Á«£À ¸Á®Ä.£É®ZÀPÀæzÀAvÉ wgÀÄV wgÀÄV PÀuÉÚzÀÄgÀÄ C ÀĤÃUÀĪÀ ªÀÄÄAZÉEªÀÅ £ÀªÀÄä PÀȶ ɼÉUÉ ¤ÃrzÀ ¥ÀgÁUÀ Àà±ÀðzÀ £ÉgÀ«£À ÉPẠ̀ɣÀ¦ ÀÄvÀÛªÉ.

¥ÀæwªÀµÀð 40-50 eÉãÀÄ UÀÆqÀÄUÀ¼ÀÄ E°è£À n ÉÃmï¤gÁ²ævÀgÀ PÁ ÉÆäUÀ¼À°è D±ÀæAiÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. ¯ÁªÀiÁUÀ¼ÀzsÁå£ÀPÉÌ ¸Áxï ¤ÃqÀĪÀAvÉ ºÉeÉÓä£À gÉhÄÃAPÁgÀ NAPÁgÀzÀ¥ÀjµÀÌøvÀ zsÀé¤AiÀÄAvÉ PÉüÀÄvÀÛzÉ. §AiÀÄ®Ä ºÉÆ®UÀ¼À ªÀÄzsÉå JzÀÝsÀªÀå PÀlÖqÀUÀ¼ÉAzÀgÉ F PÀȵÀÚ PÀĪÀjAiÀÄjUÉ AiÀiÁPÉÆÃ

CZÀÄѪÉÄZÀÄÑ. UÀUÀ£ÀZÀÄA© PÀlÖqÀUÀ¼À ZÁªÀt Kj ÀÄvÀÛ°£ÀºÉÆ®UÀ¼ÀvÀÛ MªÉÄä PÀuÁÚr À ÉÃPÀÄ. CgÀ²£ÀUÉÃj, PÉÆ¥Àà,EAzÀÆgÀÄ, GUÀΣÀPÉÃj, §¸Á¥ÀÄgÀ, JgÀ É樀 ªÀÄÄAvÁzÀHj£À sÀÆ«Ä PÁtÄvÀÛªÉ. ªÀÄ¼É D²ævÀªÁV UÉÆë£À eÉÆüÀ,eÉÆüÀ, sÀvÀÛ, ºÀwÛ É¼ÉUÀ½ªÉ. C ÉÆèAzÀÄ E ÉÆèAzÀÄ ªÀÄ£ÉUÀ¼À¥ÀPÀÌ vÉAV£ÀªÀÄgÀ, PÉgÉAiÀÄAa£À vÀA¦£À°è MA¢µÀÄÖ ªÀÄÄnÖzÀgɪÀÄĤ, PÀ¼ÉVqÀ, ºÀÄ®Äè ºÀƪÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄPÀgÀAzÀ, ¥ÀgÁUÀ »rzÀÄF eÉä£À ÀRå ÉÃqÀÄvÀÛªÉ. «Äà ÉAiÀÄ°è ªÁ À£É UÀæ» ÀĪÀLzÀÄ ÀºÀ ÀæUÀæAyUÀ¼ÀÄ, ÀAAiÀÄÄPÀÛ £ÉÃvÀæUÀ¼À°è£À ºÀvÀÄÛ ÀºÀ ÀæÀÆPÀëöä ªÀÄ ÀÆgÀ «£Áå ÀzÀ CzÀÄãvÀ ±ÀQÛAiÀÄ eÉãÀÄ zÀÄA©AiÀÄ

39

¥Àj±ÀæªÀÄ £ÀªÀÄUÉ UÉÆvÉÛà EzÉ. EªÀÅ ÀÄ® sÀPÉÌ ºÀƪÀÅ ¥ÀvÉÛ ºÀaÑ10-20 Q ÉÆà «ÄÃlgï ÀÄvÀÛ¼ÀvÉAiÀÄ°è ºÁgÁqÀÄvÀÛªÉ. ºÉÆ®zÀºÀƪÀÅ eÉä£À ÀAUÀzÀ°è ¥sÀ® sÁUÀå ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.

ªÀÄ¼É PÀrªÉÄAiÀiÁzÀAvÉ EwÛÃa£À zÀ±ÀPÀUÀ¼À°è ºÀwÛAiÀÄ ¦æÃwºÉaÑzÉ. ªÀµÀð¢AzÀ ªÀµÀðPÉÌ ªÉÊmï qÉʪÀÄAqï ¸ÁªÀiÁædåªÁ妹zÉ. PÁr£À zÀlÖuÉ, ªÉÊ«zsÀå PÀrªÉÄAiÀiÁzÀ FWÀ½UÉAiÀÄ°è ºÀwÛ ºÀƪÀÅUÀ¼À ¥ÀgÁUÀ, ¥ÀĵÀàgÀ ÀzÀ sÀdðjCAUÀrUÉ eÉãÀÄ zÉÆqÀØ VgÁQ. ºÀwÛAiÀÄ ºÀvÉÛAlÄ PÀÄvÀÄÛ©r¹zÀgÉ ªÀiÁvÀæ É¼É §ZÁªÀÅ. fV£ÉÆt, PÁ¬ÄPÉÆgÀPÀ,ªÀÄÄgÀÄlÄ gÉÆÃUÀ JAzÀÄ ¥Àæw ºÀAvÀªÀÇ gÉÆÃUÀ gÀAUÀ ÀܼÀ.É¼É UÉ®è®Ä E°è ªÀÄ¼É ¸ÁߣÀzÀ ºÁUÉà gÁ¸ÁAiÀĤPÀUÀ¼À

¹AZÀ£À. JPÀgÉUÉ 20-25 ¸Á«gÀ DzÁAiÀÄzÀ PÀ£À ÀÄ PÀAqÀªÀgÀPÉÊAiÀÄ°è gÁ¸ÁAiÀĤPÀ C ÀÛç. CªÁAmï, Jqï«Ämï,JAqÉÆà À Áá£ï, ÀÆ¥Àgï Q®ègï, ªÉÆ£Éƹ¯ï, JAqÉÆù¯ï,¦£Á¯ï¥Á¸ïUÀ¼ÉA§ §eÁj£À ºÉÆ À ºÉÆ À sÀgÀªÀ É £ÀA©zÀgÀPÀÌ À £ÀÈvÀå. ºÉÆ®UÀ¼À vÀÄA§ QÃl£Á±ÀPÀ PÉÆÃmÉ. ºÉÆ®zÀCAa£À gÀ ÉÛAiÀÄ°è ¥ÀAiÀÄt¹zÀgÀÆ gÁ¸ÁAiÀĤPÀzÀ WÁlÄ. ±ÀvÀÄæºÀÄlÖqÀV ÀĪÀ C ÀÛç «ÄvÀæ QÃlUÀ¼À §zÀÄPÀÄ zÀÄ ÀÛgÀUÉƽ¹zÉ.eÉä£À ¸ÁªÀÅ E°è£À MAzÀÄ ¥ÀÄlÖ ¸ÁPÀëöå. E°è£À ºÉÆ®zÀAa£À§ÆgÀUÀzÀ ªÀÄgÀPÉÌ ºÀvÁÛgÀÄ eÉãÀÄ UÀÆqÀÄ PÀlÄÖvÀÛªÉ. DzÀgÉE°è£À eÉãÀÄ vÉUÉAiÀÄĪÀ PÁAiÀÄPÀ AiÀiÁgÀÆ ªÀiÁqÀĪÀ¢®è. PÀ¼ÉzÀDgÀÄ ªÀµÀðzÀ »AzÉ ªÀÄgÀzÀ eÉãÀÄ vÉUÉzÀÄ gÀÄa £ÉÆÃrzÀgÉC ÀºÀå ªÁ À£É! E°è£À eÉãÀÄ vÀÄ¥Àà w£ÀÄߪÀzÀPÉÌ C¸ÁzsÀå.»ÃUÁUÀ®Ä ºÉÃUÉ ¸ÁzsÀå? eÉãÀÄ §®èªÀgÀÄ ÉgÀV¤AzÀPÉüÀÄvÁÛgÉ.

EAzÀÄ PÁqÀÄeÉãÀÄ ¢ªÁ½, £Á¼É £ÀªÀÄä ¥Á½!¥ÀÄlÖ eÉäUÉ ¥ÀgÁUÀ, ¥ÀĵÀÖgÀ À MzÀV ÀĪÀ ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄɼÉUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄä PÀȶAiÀÄ°èªÉ. vÉAUÀÄ, GzÀÄÝ, £É®UÀqÀ É, PÀ§Äâ,sÀvÀÛ, ºÀÄgÀ½, CªÀgÉ, ºÉ ÀgÀÄ, C® ÀAzÉ, gÁV ºÀƪÀgÀ½¹

¥ÀgÁUÀ ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ. CrPÉ, ªÀiÁªÀÅ, ºÀÄt É, J¼ÀÄî, ÉAqÉ,PÀ®èAUÀr, UÉÆÃqÀA©, À¥ÉÆÃl, ¹Ã É, ºÀwÛ ¥ÀgÁUÀzÀ dvÉUÉ¥ÀĵÀÖgÀ ÀªÀ£ÀÆß MzÀV ÀÄvÀÛªÉ. EzÀjAzÀ eÉäUÀÆ ¯Á sÀ,¥ÀgÁUÀ Àà±À¢AzÀ E¼ÀĪÀjAiÀÄÆ ºÉZÀÄÑvÀÛzÉ.

FUÀ QÃl£Á±ÀPÀUÀ¼À «¥ÀjÃvÀ §¼ÀPɬÄAzÀ ¥ÀÄlÖ eÉä£À§zÀÄPÀÄ C¥ÁAiÀÄzÀ°èzÉ. EzÀÄ £ÀªÀÄä PÀȶ GvÀà£ÀßzÀ ªÉÄà ÉUÀA©üÃgÀ ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ. EAzÀÄ PÀȶ ªÀ®AiÀÄzÀ ÀÄvÀÛPÁrgÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è MA¢µÀÄÖ eÉãÀÄ G½AiÀħºÀÄzÀÄ.C°è£À £ÀA¢, £ÉÃgÀ¼É, ÉÊ£É, CAlĪÁ¼À, ºÉÆAUÉ, ªÀÄwÛ,ºÉÆ£Éß, ¸ÁUÀqÉ, ¹ÃUɧ½î, vÉAUÁgÉ §½î, PÀÄAlÄ£ÉÃgÀ¼É,zÀÆ¥À, vÁgÉ, ©ÃmÉ ªÀÄÄAvÁzÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ EªÀ£ÀÄß À®ºÀĪÀPÉ® À ªÀiÁqÀÄwÛªÉ. EAvÀºÀ PÁqÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß £Á±ÀªÀiÁrEAzÀÄ £ÉqÀÄvÉÆÃ¥ÀÄ « ÀÛgÀuÉAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. E°è PÀȶAiÀÄ®ÆèMAzÉà ɼÉ, PÁr£À®Æè MAzÉà À ÀåzÀ £É ÉAiÀiÁzÀgÉ PÀȶ£ÉgÀ«UÉ ¤®ÄèªÀ EAvÀºÀ QÃlUÀ¼ÀÄ PÀtägÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. £ÀªÀÄä¥Àj ÀgÀzÀ°è£À ÀºÀd À ÀåUÀ¼À£ÀÄß PÀȶ £É® ºÁUÀÆ ÀÄvÀÛ°£À¥ÀæzÉñÀzÀ°è ÀAgÀQë ÀĪÀ PÉ® À £ÀqÉAiÀÄ ÉÃPÀÄ.

ªÀÄ É£Ár£À eÉƬÄqÁ, AiÀįÁè¥ÀÄgÀ, ²gÀ¹, ¹zÁÝ¥ÀÄgÀ¥ÀæzÉñÀzÀ PÁqÀÄUÀ¼À°è ºÉeÉÓãÀÄ ªÀÄgÀUÀ½ªÉ. EªÀ£ÀÄß ÀvÁ߯ïªÀÄgÀ, ¥ÀqɪÀÄgÀ, d§ðA¢ü ªÀÄgÀ, J£Áð¯ï ªÀÄgÀUÀ¼ÉAzÀÄÀܽÃAiÀÄgÀÄ UÀÄgÀÄw ÀÄvÁÛgÉ. ¥ÀæªÀÄÄRªÁV zÉÊvÁåPÁgÀzÀ°è

UÀUÀ£ÀZÀÄA©AiÀiÁV ɼÉAiÀÄĪÀ ‘mÉmÁæªÉÄ®¸ï £ÀÆår¥ÉæèÃgÁ’ªÀÈPÀëªÀ£ÀÄß eÉãÀĪÀÄgÀªÉ£ÀÄߪÀzÀÄ ªÁrPÉ. F ªÀÄgÀUÀ½UÉ¥ÀæwªÀµÀð ÉùUÉAiÀÄ°è zÉÆqÀØ ÀASÉåAiÀÄ°è eÉãÀÄUÀÆqÀÄPÀlÄÖvÀÛªÉ. PÁr£À E£ÀÄß½zÀ ªÀÄgÀUÀ½VAvÀ Cw JvÀÛgÀªÁVgÀĪÀEzÀÄ eÉä£À CPÀÌgÉAiÀÄ ªÁZïlªÀgï! »AzÉ PÁqÀÄ, £À¢zÀAqÉ,

41

zÉêÀgÀ PÁqÀÄUÀ¼À°èzÀÝ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ FUÀ §AiÀÄ°UÉ §AzÀÄMAnAiÀiÁV ¤AwªÉ. MAzÁzÀ £ÀAvÀgÀ MAzÀgÀAvɺÀƪÀgÀ½ ÀĪÀ À Àå ÀAPÀÄ®UÀ¼ÀÄ PÀrªÉÄAiÀiÁVªÉ. ¹zÁÝ¥ÀÄgÀPÁ£À ÀÆj£À PÀgÀªÀÄ£É, AiÀįÁè¥ÀÄgÀzÀ ºÉªÀiÁär, ²gÀ¹AiÀĪÀÄĶÌAiÀÄ zÉÆuÉÚPÁ£ÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è£À MAzÉÆAzÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼À°è¥ÀæwªÀµÀð vÀ Á 300-500 ºÉeÉÓãÀÄ UÀÆqÀÄUÀ½zÀÝzÁR ɬÄzÉ! PÀ¼ÉzÀ 2002gÀ°è F ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À 45 ºÉeÉÓãÀĪÀÄgÀUÀ¼À avÀæ vÉUÉAiÀÄ®Ä RÄzÀÄÝ NqÁrzÉÝãÉ. PÁqÀħzÀ ÁVzÉ, eÉãÀÄ §gÀĪÀ ¥ÀæªÀiÁtªÀÇ PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ JAzÀÄd£À ªÀiÁvÁrzÀgÀÄ. £ÀªÀÄä ¥Àj ÀgÀzÀ DUÀĺÉÆÃUÀÄUÀ¼ÀªÀvÀðªÀiÁ£ÀUÀ¼À avÀæUÀ¼À£ÀÄß eÉãÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼À°è C¼ÉAiÀÄ®Ä,PÁt®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. AiÀįÁè¥ÀÄgÀ vÁ®ÆQ£À PÁ½ PÀtªɪÀÄÆ É¬ÄAzÀ ÉÃrÛ PÉƼÀîzÀ PÁqÀÄUÀ¼À°è£À eÉãÀĪÀÄgÀUÀ¼À ¥ÀnÖPÀÄvÀƺÀ®PÀgÀªÁVzÉ. E°è ¥Àæw 6-8 Q ÉÆà «ÄÃlgïUÉ MAzÀÄ¥ÀqɪÀÄgÀUÀ½ªÉ! EªÀÅ ÀÄvÀÛ°£À PÁr£À PÀvÉ ºÉüÀĪÀ ºÀ¹gÀıÁ À£ÀzÀAwªÉ. DzÀgÉ FUÀ PÁqÀµÉÖà C®è, gÉÊvÀgÀƧzÀ ÁVzÁÝgÉ. ºÀtzÀ ɼÉAiÀÄ »AzÉ ¸ÁUÀĪÀC¤ªÁAiÀÄðvÉAiÀÄ°è ºÉÆ® É¼É DAiÉÄÌ, ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ÀégÀÆ¥À§zÀ ÁVzÉ. §tÚ, ÀĪÁ À£ÉAiÀÄ £ÉÊ ÀVðPÀ ÉgÀUÀÄ ZÉ°è ¥ÀÄlÖQÃlUÀ¼À£ÀÄß ¯ÁUÁ¬ÄÛ¤AzÀ ɼÉAiÀÄĪÀ ºÀÆ ªÀÄÄRzÀ®ÆègÁ¸ÁAiÀĤPÀzÀ PÉÆÃmÉ J¢ÝzÉ. ¥ÀjuÁªÀÄ ªÀÄzsÀÄgÀ eÉäUɪÀÄÈvÀÄå¥Á±À MzÀVzÉ!

¥ÀÄlÖ QÃlUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÁUÀ Àà±ÀðzÀ QæAiÉÄUÉ ¤ÃqÀĪÀ CªÀÄÆ®åÀºÁAiÀÄ £ÀªÀÄV£ÀÆß CxÀðªÁzÀAw®è. EAzÀÄ £ÀªÀÄä CqÀÄUÉ

ªÀÄ£ÉAiÀÄ SÁzÀå vÉÊ®ªÁzÀ ¥ÁªÀiï D¬Ä¯ï »AzÉ ««¯ï(Elaeidotis Kamerunicus Fst) JA§ zÀÄA©AiÀÄ £ÉgÀ«zÉ.JuÉÚ vÁ¼É zÀQët D¦æPÁzÀ PÁqÀÄ ªÀÄgÀ. E°è£ÀªÀÄÆ®¤ªÁ¹UÀ¼ÀÄ ¥sÀ®¢AzÀ JuÉÚ vÉUÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. ªÀĺÀvÀéUÀªÀĤ¹zÀ ªÀÄ ÉòAiÀiÁzÀ d£À D¦üæPÁ PÁr£À À Àå ¥ÀqÉzÀÄ1979gÀ°è PÀȶ DgÀA©ü¹zÀgÀÄ. ªÀÄgÀ ɼÉzÀÄ ºÀÆ UÉÆ£ÉUÀ¼ÀħAzÀªÀÅ. DzÀgÉ E¼ÀĪÀj EgÀ°®è. ¥ÀjuÁªÀÄzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ

42

¥ÀÄ£ÀB D¦üæPÁ PÁr£À vÁ¼É ªÀÄgÀ KjzÀgÀÄ. ¥ÀgÁUÀ Àà±Àð QæAiÉÄUÀªÀĤ¹zÀgÀÄ. ÀܽÃAiÀÄ ««¯ï zÀÄA© £ÉgÀªÁUÀÄwÛgÀĪÀzÀÄUÀªÀÄ£ÀPÉÌ §A¢vÀÄ. 1981gÀ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ¨ÁjUÉ ««¯ïzÀÄA©AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ ÉòAiÀiÁPÉÌ vÀAzÀgÀÄ. EAzÀÄ «±ÀézÀ ¥Àæw±ÀvÀ58gÀµÀÄÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ SÁzÀåvÉÊ®ªÀ£ÀÄß ªÀÄ ÉòAiÀiÁGvÁࢠÀÄwÛzÉ. EzÀgÀ°è ±ÉÃPÀqÁ 78 sÁUÀ sÁgÀvÀ ÉÃjzÀAvÉ««zsÀ zÉñÀUÀ½UÉ gÀ¥sÁÛUÀÄwÛzÉ. £ÀªÀÄä CqÀÄUÉAiÀÄ DzsÁgÀªÁVzÉ.CµÉÖÃPÉ, £ÀªÀÄä ²ªÀªÉÆUÀÎ ¥ÁæAvÀåzÀ°è vÁ¼É PÀȶ DgÀA sÀªÁUÁUÀE¼ÀĪÀj ÀªÀÄ Éå UÉÆÃZÀj¹vÀÄ. zÀÆgÀzÀ D¦üæPÁzÀ ««¯ïvÀAzÀÄ ªÀÄgÀPÉÌ ©lÖ §½PÀ ±ÉÃPÀqÁ 20-30gÀµÀÄÖ E¼ÀĪÀjºÉaÑzÉ.

Qæ.±À 1840gÀ°è CªÉÄjPÀ ÀAAiÀÄÄPÀÛ ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ LªÁ ºÁUÀƫĸËj gÁdåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ CªÉÄjPÀ ÀªÉÇðÃZÀÑ£ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ°è ÀvÀvÀ 12 ªÀµÀð PÁ® C°è£À eÉãÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼ÀºÀQÌUÁV ªÁådå £ÀqÉ¢zÉ. EzÀÄ ‘ºÀ¤ ªÁgï’ JAzÉÃ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ. FUÀ n ÉnAiÀÄ£ï PÁ ÉÆäAiÀÄ eÉä£À ¹ÜwUÀªÀĤ¹zÀgÉ eÉä£À «gÀÄzÀÞ E£ÀÆß zÉÆqÀØ PÀzÀ£À £ÀqÉzÀAvÉPÁtÄwÛzÉ. ‘£ÀªÀÄä ¸Á«£À §½PÀ ªÉ¤¯Áè ºÀÆ«£ÀAvÉ PÀȶɼÉAiÀÄ ¥ÀgÁUÀ Àà±ÀðPÉÌ ¤ÃªÉà ±Àæ«Ä ÀÄwÛÃgÁ?’ ºÉeÉÓä£À ºÉtzÀ

ªÀÄUÀÄή°è ºÀÄzÀÄVzÀ ªÀÄgÀt ¥ÀvÀæzÀ°è ªÉÄÊ£ÀqÀÄV ÀĪÀ¸Á®ÄUÀ½ªÉ. gÉÊvÀ DvÀäºÀvÉå ¤vÀå UÀªÀĤ¹zÀªÀjUÉ ¥ÀÄlÖ QÃlzÀ¸ÁªÀÅ wÃgÁ wÃgÁ aPÀÌzÀÄÝ! DzÀgÉ ¥Àj ÀgÀ ¥ÉÆ°Ã ÀgÀ¥ÀAZÀ£ÁªÉÄ £ÀqÉzÀgÉ gÉÊvÀ ¸Á«UÀÆ, ºÉeÉÓä£À fêÀAiÀiÁ£ÀPÀÆÌÀA§AzsÀzÀ ÀàµÀÖ ÀĽªÀÅ ¹UÀ§ºÀÄzÀÄ.

ªÀÄgÀ É¼É À®Ä ªÀÄgÁp ¥ÁoÀPÀȶ CgÀtåzÀ°è UÀr£Ár£À ªÀÄgÁp gÉÊvÀ C£ÀÄ sÀªÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ£É®PÉÌ vÀÄvÁðV ÉÃPÁVzÉ. PÀȶAiÀÄ°è ¥ÀgÀ ÀàgÀ PÉÆqÀÄPÉƼÀÄîªÀÀAUÀwUÀ¼ÀÄ vÀÄA¨Á EªÉ. £ÀªÀÄVÃUÀ ªÀÄgÁp JAzÀgÉ ¥ÀPÀÌ£É

£ÀqÀÄgÁwæAiÀÄ®Æè PÀ£ÀßqÀ ºÉÆÃgÁl ªÀiÁvÀæ £É£À¥ÁUÀÄvÀÛzÉ! E°è

43

ÀtÚ PÀȶPÀgÀ C sÀåzÀAiÀÄzÀ zÉÆqÀØ ¥ÁoÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅPÀ°AiÀħºÀÄzÁVzÉ.

ºÉÆ®zÀ°è ªÀÄgÀ ɼɹ sÀÆ«Ä G½ ÀĪÀ PÀȶ CgÀtåUÀ¼À§UÉUÉ ªÀĺÁgÁµÀÖç PÉƯÁè¥ÀÄgÀzÀ DdgÁ, PÉÆêÁqï,UÀrÃAUÀèeï, £Éà Àj ¥ÀæzÉñÀzÀ ºÀ½îUÀ¼À°è MAzÀÄ C£À£Àå¥ÁævÀåQëPɬÄzÉ. CqÀ«AiÀÄ vÀªÀgÁzÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖzÀ UÀÄqÀØUÀ¼ÀÄE°è£À PÀȶ sÀÆ«Ä. MAzÀÄ PÁ®PÉÌ £ÉÊ ÀVðPÀ ÀºÀd PÁrgÀĪÀ£É É, FUÀ sÀvÀÛ, eÉÆüÀ, gÁV ªÀÄÄAvÁzÀ ɼÉ. E°è£À ºÉÆ®zÀªÉÄÃ É ¤AvÀÄ MAzÀÄ ªÉʪÀiÁ¤PÀ avÀæ ¥ÀqÉzÀgÉ FUÀ EzÉÆAzÀÄPÁqÀÄ JAzÀÄ vÀPÀët ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. PÀȶ £É®zÀ°è JPÀgÉUÉ PÀ¤µÀÖ50-60 VqÀ ªÀÄgÀUÀ¼À ÀªÀÄÈ¢Þ. §zÀÄ«£À GzÀÝPÀÆÌ ºÀ ÀÄgÀĸÁ®Ä. ¸Á«gÀ ¸Á«gÀ JPÀgÉ «¸ÁÛgÀPÀÆÌ ºÀ©âzÀ ªÀÄgÀ ɼÉ.ºÉÆ®zÀ £ÉgÀ¼À°è ¤AvÀ ɼÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄgÀ G½¹ PÀȶ É¼É ÀĪÀ¸ÁzsÀåvÉ ¸ÁgÀÄvÀÛªÉ.

£ÀA¢, ºÀÄ£Á®Ä, ªÀÄwÛ, E¥Éà, §ÆgÀ®Ä, ©¢gÀÄ, ±ÀªÉÄ ©¢gÀÄ,¤Ã®Vj, UÉÃgÀÄ, CwÛ, ©½ªÀÄwÛ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ «±ÉõÀ.ºÉªÀÄägÀUÀ½®è, C§â Áâ JAzÀgÉ 30-40 ªÀµÀð ¥ÁæAiÀÄzÀªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ. EªÀÅUÀ¼À ÉÆ¥ÀÄà, mÉÆAUÉUÀ¼ÀÄ UÉƧâgÀ,GgÀĪÀ°UÁV §¼ÀPÉ. £ÉÊ ÀVðPÀ ºÀÄ®Äè zsÁgÁ¼À. PÀȶ ªÉÄêÀÅdvÉVgÀĪÀzÀjAzÀ JªÉÄä ¸ÁPÀuÉ G¥À ªÀÈwÛ. ªÉÄë£À zÁ¸ÁÛ£ÀĪÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ, ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÉÆö ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ÀÆPÀëöäªÁVUÀªÀĤ¹zÀgÉ ¥Àæw ºÉÆ®ªÀÇ PÀȶ ¥ÁoÀ ±Á É. 4-5 JPÀgÉ»qÀĪÀ½AiÀĪÀgÉà C¢üPÀ. EgÀĪÀ £É®zÀ ÀvÀé gÀPÀëuÉUÉ E½eÁjUÉCqÀØ §zÀÄ ¤«Äð¹ ªÀÄgÀ G½ ÀĪÀ G¥ÁAiÀÄ ¥ÀæPÀÈwAiÉÄÃPÀ°¹zÉ. ªÁ¶ðPÀ 1900-2300 «Ä° «ÄÃlgï ªÀļÉÀÄjAiÀÄĪÀ UÀÄqÀØUÁr£À°è ªÀÄtÄÚ ÀªÀPÀ½ ÀºÀd. £ÉÃV®Ä

G¼ÀĪÉÄUÉ vÉÆAzÀgÉAiÉÄAzÀÄ ºÉÆ®zÀ £ÀqÀÄ«£À VqÀUÀ¼À£ÀÄßPÀrAiÀÄĪÀåzÀÄ, §zÀÄ«£À ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉà G½ ÀĪÀ¥Àj¥ÁoÀ. KjzÀ d£À ÀASÉå, PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ FUÀ £Á®ÄÌ zÀ±ÀPÀUÀ¼À»AzÉ E°è£À ºÉªÀÄägÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀÄAVzÀݪÀÅ. UÀÄqÀØUÁr£À sÀÆ«Ä

44

PÀȶUÉ ¤ÃqÀĪÁUÀ ÀgÀPÁgÀªÀÄgÀ vÀ£Àß ÀA¥ÀvÀÄÛ JAzÀÄPÀrzÀÄ ªÀiÁgÁl ªÀiÁrvÀÄ!FUÀ PÀȶPÀgÀ ÀAgÀPÀëuɬÄAzÀJzÀÝ ºÉÆ À VqÀUÀ½ªÀÅ. E°è§ºÀÄvÉÃPÀ PÀȶPÀgÀÄ aPÀÌ»qÀĪÀ½zÁgÀgÀÄ.mÁæöåPÀÖgïVAvÀ JvÀÄÛUÀ¼À §¼ÀPÉeÁ¹Û. PÀȶ £ÉaÑPÉÆAqÀvÀ ɪÀiÁjUÉ VqÀ UɼÉvÀ£À.¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ PÀȶ £É®zÀ°èDºÁgÀ ɼÉVAvÀ PÁqÀÄE°è£À ¥ÀæªÀÄÄR DzÀåvÉAiÉÄÃJA§µÀÄÖ C£ÀĪÀiÁ£À.

ºÉÆ®¢AzÀ ºÀ½î MAzÉgÀqÀÄ Q ÉÆà «ÄÃlgï zÀÆgÀ. DzÀgÀƤvÀå £É®zÀ ɼÉvÀ eÁ¹Û. ªÀļÉAiÀiÁ²ævÀ PÀȶAiÀÄ E°èªÀļÉUÁ®zÀ É¼É vÉUÉzÀ §½PÀ J ÉèqÉAiÀÄAvÉ PÀȶ sÀÆ«ÄÉÆüÀÄ §AiÀįÁV SÁ°AiÀiÁUÀĪÀ¢®è! UÉÃgÀÄ, ªÀiÁªÀÅ ÉùUÉ

ºÉZÀÄѪÀj DzÁAiÀÄ. ¤Ã®Vj, ±ÀªÉÄ ©¢gÀÄUÀ¼ÀAvÀÆ §ºÀÄÉÃrPÉ GvÀà£Àß. ÀÄ® sÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è VqÀ ɼÉzÀ ¯Á sÀ

UÀÄgÀÄw¹ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ VqÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉZÀÄÑ ºÉZÀÄÑ É¼É À®Ä UÀªÀÄ£À.

‘dÆ£ï ªÀÄ¼É DgÀA sÀzÀ PÁ®PÉÌ £ÀªÀÄä°è£À ªÁgÀzÀ ÀAvÉUÀ½UɧgÀ ÉÃPÀÄ. ¤Ã®Vj, ¸ÁUÀªÁ¤, ©¢gÀÄ, ªÀiÁ«£À À¹UÀ¼ÀªÀiÁgÁl £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¦æÃw¬ÄAzÀ VqÀ Rjâ¹ gÉÊvÀgÀħzÀÄ«£À°è É¼É ÀÄvÁÛgÉ’ £Éà Àj ºÀ½îUÀ «£ÉÆÃzï ¥ÁnïïºÉüÀÄvÁÛgÉ. EwÛÃaUÉ E°è£À PÀȶ CgÀtåzÀ°è ªÀÄgÀ, ºÀtÄÚºÀA¥À°£À DzÁAiÀÄPÉÌ gÉÊvÀgÀ UÀªÀÄ£À ºÉZÀÄÑwÛzÉ. £ÉÊ ÀVðPÀVqÀUÀ¼À ¥ÉÆõÀuÉAiÀÄÆ ¸ÁzsÀåªÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ PÀȶ CgÀtåfêÀ ªÉÊ«zsÀåzÀ £É ÉAiÀiÁV gÀÆ¥ÀÄUÉÆArzÉ.

45

CrPÉ vÉÆÃlzÀ°è CgÀtå ªÀiÁzÀj ªÀÄ É£Ár£À°è ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ CrPÉ vÉÆÃlUÀ¼ÀÄ

PÀtªÉAiÀÄ°èªÉ. E°è vÉÆÃlPÉÌ ªÀÄ¼É ¤ÃgÀÄ £ÀÄUÀÎzÀAvÉ «±ÉõÀ¤ÃgÀÄ PÁ®ÄªÉ ªÀåªÀ ÉܬÄzÉ. vÉÆÃlzÀ ÀÄvÀÛ°£À ºÉÆgÀ CUÀ¼À

ºÁUÀÆ vÉÆÃlzÀ £ÀqÀÄªÉ ªÀÄgÀzÀlÖuÉAiÀÄ ºÀ¹gÀÄUÉÆÃqÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß ¥ÉÆö À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ©gÀÄUÁ½, ©¹°£ÀgÀhļÀ¢AzÀ vÉÆÃl gÀPÀëuÉAiÀÄ PÉ® À EzÀgÀzÀÄ. EzÀ®èzÉÃ

¥À²ÑªÀÄzÀ ©¹®Ä vÁUÀzÀAvÉ vÉÆÃlzÀ CAa£À°è ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄßÀAgÀQë À ÁUÀÄvÀÛzÉ.

É¼É «±ÉõÀ UÀªÀÄ£¹zÀgÉ PÀȶ CqÀ« eÁÕ£ÀzÀªÀÄÆ®ªÁVgÀĪÀÅzÀÄ ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ. PÁr£À JvÀÛgÀzÀ ªÀÄgÀ, §½î,¥ÉÆzÉUÀ¼À ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß É¼É gÀÆ¥ÀzÀ°èAiÀÄÆ PÁt§ºÀÄzÀÄ.CrPÉ, ¨Á¼É, PÁ¼ÀĪÉÄt ÀÄ, K®QÌ, Cj²£À, eÁ¬ÄPÁ¬Ä,CªÀÄmÉ, ÉÃgÀÄ ºÀ® ÀÄ, ºÀ® ÀÄ, °A É, ÀÆf ªÉÄt ÀÄ,

ÀĪÀtðUÀqÉØ, ªÀÄgÀ UÉt ÀÄ, ®ªÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß E°è£À vÉÆÃlUÀ¼À°èPÁt§ºÀÄzÀÄ. ªÀļÉUÁ®zÀ°è ÀªÀvÉ, UÉt¹£À §½îUÀ¼À£ÀÄßvÉÆÃlzÀ £É®PÉÌ ºÀ©â ÀĪÀ «zsÁ£À«zÉ. vÉAV£À vÉÆÃlzÀ°è

46

PÁ¦ü, C£Á£À ï, PÁ¼ÀĪÉÄt ÀÄ PÁt§ºÀÄzÀÄ. E°è C§âgÀzÀªÀÄ¼É ÀÄjAiÀÄÄvÀÛzÉ. §ºÀÄ CAvÀ¹ì£À°è À ÀåzÀlÖuÉ EzÁÝUÀsÀÆ ÀªÀPÀ½ vÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ ÀÄ® sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀȶ ªÀÄtÂÚ£À

ÀAgÀPÀëuÉUÉ CqÀ« À ÀåUÀ¼À ÀégÀÆ¥À UÀªÀÄ£¹AiÉÄÃ É¼É ªÀiÁzÀjgÀÆ¥ÀÄUÉÆArzÉ. sÀÆ«ÄAiÀÄ ÀªÀÄxÀ𠧼ÀPÉ E°è

UÀªÀÄ£ À ÉÃPÁzÀ ÀAUÀw. EzÀ®èzÉà CrPÉ, vÉAUÀÄ, ¨Á¼É »ÃUÉAiÀiÁªÀÅzÉÆà MAzÀÄ É¼É £ÀA© PÀȶ £ÀqɹzÀgÉ É É PÀĹvÀzÀ¥ÀjuÁªÀÄ §zÀÄPÀÄ PÀµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ. CrPÉUÉ É É E®è¢zÀÝgÉK®QÌ, PÁ¼ÀÄ ªÉÄt ÀÄ E°è£À PÀȶPÀjUÉ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.

£ÀªÀÄä sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ¤AvÀÄ ÀÄvÀÛ°£À PÁqÀÄ £ÉÆÃqÀ ÉÃPÀÄ.C°ègÀĪÀ £ÉÊ ÀVðPÀ ªÀÄgÀ, VqÀ, §½î, ¥ÉÆzÉ, ºÀÄ®Äè £É®zÀ¥ÁoÀ ºÉüÀÄvÀÛªÉ. ÀzÁ ¥ÉÊ¥ÉÆÃnAiÀÄ ¤ ÀUÀð gÀAUÀzÀ°è

MA¢µÀÄÖ ºÉªÀÄägÀ, MA¢µÀÄÖ PɼÀ ºÀAvÀzÀ À¹UÀ¼ÀÄ, E£ÉÆßA¢µÀÄÖ§½îUÀ¼ÀÄ É¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ À§ºÀÄzÀÄ. ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀ ÀÛPÉëÃ¥ÀPÀrªÉÄ EgÀĪÀ £É ÉAiÀÄ°è PÁqÀÄ J®è ºÀAvÀzÀ À ÀåUÀ½AzÀÀªÀÄÈzÀÞªÁVgÀÄvÀÛzÉ. CAvÀºÀ ÀܼÀUÀ¼À°è ªÀÄtÂÚ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ

ºÉZÀÄÑvÀÛ CAvÀdð® ÀÄzsÁgÀuÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.

«avÀæªÉAzÀgÉ É¼ÀUÁ«¬ÄAzÀ PÉêÀ® 15 Q ÉÆà «ÄÃlgïzÀÆgÀzÀ ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ UÀÄqÀØUÀ¼À°è PÁtĪÀ avÀæUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄäPÀ£ÀßqÀzÀ £É®zÀ §AiÀÄ®Ä sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ªÀåPÀÛªÁV®è. PÀjeÁ°,Éë£À ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ «gÀ¼ÀªÁVgÀĪÀzÀ£ÀÄß ©lÖgÉ £ÀªÀÄä°è ÉÃgÉ

«±ÉõÀUÀ½®è. CzÀgÀ°èAiÀÄÆ ¤ÃgÁªÀj PÉëÃvÀæUÀ¼À®èAvÀÆ PÀ§Äâ,sÀvÀÛ ©lÖgÉ ÉÃgÉ É¼ÉUÉ D ÀàzÀ«®è JAzÀÄ ¤zsÁðgÀ

ªÀiÁrzÉÝêÉ! ªÀÄ¼É D²ævÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ d£À ºÉÆ®zÀ°è ªÀÄgÀ¦æÃw ÀĪÀÅzÀPÀÆÌ, ¤ÃgÁªÀj ¥ÀæzÉñÀzÀ ¤zsÁðgÀUÀ½UÀƪÀåvÁå À«zÉ. MAzÀÄ PÁ®zÀ°è »jAiÀÄdÓ£À PÀȶAiÀÄAvÉ ªÀÄgÀG½¹zÀªÀgÀÆ ºÉÆ®PÉÌ ¤ÃgÀÄ §AzÀ §½PÀ ªÀÄgÀ PÀrzÀGzÁºÀgÀuÉUÀ½ªÉ. £ÀªÀÄä gÁAiÀÄZÀÆj£À ¹AzsÀ£ÀÆgÀÄ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ¤ÃgÁªÀjAiÀiÁzÀ §½PÀ C°è£À Éë£À ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ

47

zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¸ÁªÀ£ÀߦàªÉ. C½zÀĽzÀ ªÀÄgÀUÀ¼À £ÉgÀ¼ÀÄsÀvÀÛzÀ E¼ÀĪÀjUÉ ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄvÀÛzÉAzÀÄ ÀévÀB gÉÊvÀgÉà £Á±À

ªÀiÁrzÁÝgÉ. ¤ÃgÀÄ §AzÀ §½PÀ ªÀÄgÀ PÀrzÀ avÀæUÀ¼ÀĪÀĺÁgÁµÀÖçzÀ F ¥ÁæAvÀåzÀ°èAiÀÄÆ EzÉ. E°è PÀ©â£À PÀȶAiÀĺÉaÑ£À eÁUÀzÀ°è ¤Ã®Vj ©lÖgÉ ÉÃgÉ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉPÁtĪÀÅ¢®è.

PÀȶ CgÀtå C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß vÁeÁ «eÁÕ£ÀzÀ ±ÉÆÃzsÀªÉAzÀÄmÉQßPÀ ï ªÀiÁ»w ºÀAZÀĪÀ ±ÀÆgÀ «eÁÕ¤UÀ¼À£ÀÄß ºÀ®ªÀÅzÀ±ÀPÀUÀ½AzÀ £ÉÆÃqÀÄwÛzÉÝêÉ. DzÀgÉ PÀȶ «eÁÕ£À, vÀAvÀæeÁÕ£À,¤ÃgÁªÀj ÀÄzsÁgÀuÉ §½PÀ ªÀÄgÀ ¦æÃw ÀĪÀ ¥Àj ÀgÀ eÁÕ£À KPÉ»AzÉ ÀjAiÀÄÄwÛzÉ? AiÉÆÃa À ÉÃPÁVzÉ. £É® d®ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ ¥Àæw ºÀAvÀzÀ°èAiÀÄÆ ªÀÄgÀ É¼É ÀĪÀ PÁAiÀÄðPÉÌ

ªÀĺÀvÀé ¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ, d® ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ ÀgÀPÁjÃAiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°èAiÀÄÆ VqÀ £ÉqÀ®Ä MvÀÄÛ ¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EµÉÖ®èÀgÀPÁj eÁUÀÈw EzÁÝUÀÆå ¤ÃgÁªÀj PÉëÃvÀæUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ ¤ÃgÀÄ

ªÀÄÆ® ºÉaÑ ÀĪÀ PÁqÀÄ É¼É ÀĪÀ PÁ¼Àf AiÀiÁªÀvÀÆÛªÀåPÀÛªÁUÀĪÀÅ¢®è. EAvÀºÀ £É ÉAiÀÄ°è ɼÉAiÀÄĪÀ À ÀåUÀ¼À §UÉUɪÀiÁ»w ºÀAZÀĪÀ PÉ® À ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV®è. ɼÉgÉÆÃUÀPÉÌ EAvÀºÀ gÁ¸ÁAiÀÄ£PÀ ¹A¥Àr À ÉÃPÀÄ, EAvÀºÀUÉƧâgÀzÀ°è ¥ÀªÁqÀ«zÉ JAzÀÄ £ÀÆgÁgÀÄ eÁ»ÃgÁvÀÄ¥sÀ®PÀUÀ¼ÀÄ E°è £ÀªÀÄUÉ ¹UÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ ªÀÄgÀ É¼É À®Ä gÉÊvÀjUÉ¥ÉæÃgÀuÉ ªÀÄÆr ÀĪÀ MAzÀÄ ÀAzÉñÀ PÀÆqÁ PÁtĪÀÅ¢®è.CµÀÖPÀÆÌ ªÀÄgÀ É¼É À®Ä ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ F ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è gÉÊvÀeÁÕ£À ºÉZÀÄÑ PÉ® À ªÀiÁrzÉ. CzÀ£ÀÄß PÀ°vÀÄ ºÀAZÀĪÀ PÉ® ÀªÀiÁqÀ ÉÃPÁVzÉ. C°èAiÀÄÆ PÀȶ vÀAvÀæeÁÕ£À §AzÀ°è ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄGgÀĽªÉ! £ÀªÀÄä PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÀÄ É£Ár£À°è gÉÊvÀgÀºÉÆ®UÀ¼À°è£À ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ SÁ°AiÀiÁVªÉ; £ÁmÁ ¤ÃqÀĪÀªÀÄgÀUÀ¼À PÉÆgÀvÉAiÀiÁVzÉ. ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ ºÉÆ®zÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄFUÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¸Á«Ä¯ïUÉ §gÀ®Ä DgÀA©ü¹ªÉ. ªÀÄgÁp PÀȶsÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀÄgÀzÀ ªÀåªÀºÁgÀ £ÁmÁ ªÀvÀðPÀgÀ ºÉÆ À

DPÀµÀðuÉAiÀiÁVzÉ.

48

ªÀÄgÀ PÀrAiÀÄĪÀ «zÉåAiÀÄ£ÀÄß ÉÃUÀ PÀ°AiÀÄĪÀ £ÁªÀÅ CzÀ£ÀÄßÉ¼É ÀĪÀ zÁjAiÀÄ°è KPÉ ¸ÁUÀÄwÛ®è? ¤ÃgÀÄ, ªÀÄtÂÚUÉ ±ÀQÛ

¤ÃqÀĪÀ ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄgÉvÀÄ PÀȶ C©üªÀÈ¢Þ ÀªÀðxÁ¸ÁzsÀå«®è.

ªÀÄgÀ ɼɹ PÀȶ É¼É ÀĪÀ «zÉå PÀ°vÀ £ÉgÉAiÀÄ ªÀÄgÁp gÉÊvÀC£ÀÄ sÀªÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ £É®PÉÌ vÀÄvÁðV ÉÃPÁVzÉ. PÀȶAiÀÄ°è¥ÀgÀ ÀàgÀ PÉÆqÀÄPÉƼÀÄîªÀ ÀAUÀwUÀ¼ÀÄ vÀÄA¨Á EªÉ. £ÀªÀÄVÃUÀªÀÄgÁp JAzÀgÉ ¥ÀPÀÌ£É £ÀqÀÄ gÁwæAiÀÄ®Æè PÀ£ÀßqÀ ºÉÆÃgÁlªÀiÁvÀæ £É£À¥ÁUÀÄvÀÛzÉ! ÀtÚ PÀȶPÀgÀ C sÀåzÀAiÀÄzÀ zÉÆqÀØ¥ÁoÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆqÁ £ÁªÀÅ PÀ°AiÀÄĪÀÅ¢zÉ.

¥ÀÄlÖ eÁUÀ, sÀÆUÀvÀ DzÁAiÀÄ!PÀgÁªÀ½ CAUÀ¼ÀzÀ°è PÁqÀÄ vÉÆÃlzÀ ¥ÁoÀEAzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉà Hj£À Hl ªÀiÁrzÀgÀÆ £ÀªÀÄUÉ CzÉÃFgÀĽî, ªÀÄÆ®AV, mÉƪÉÄmÉÆÃ, J ÉPÉÆà ÀÄ, ºÀÆPÉÆà ÀÄ,§mÁmÉAiÀÄ §¼ÀUÀªÉà PÁtÄwÛzÉ. £ÀªÀÄä §¼ÀPÉ ªÉÃUÀPÉÌ vÀPÀÌAvÉPÀȶ ɼÉAiÀÄ®Æè EzÉà KPÀvÁ£ÀvÉ £Àwð ÀÄvÀÛzÉ. gÉÆÃUÀ, QÃlºÁªÀ½ ºÉZÀÄÑwÛzÉ. É É PÀĹvÀzÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV ¸ÁA§jUɺÁPÀĪÀ mÉƪÉÄmÉƪÀ£ÀÄß ¹ÃzÁ gÀ ÉÛUÉ ZÉ®ÄèwÛzÉÝêÉ! ºÉªÀÄägÀUÀ¼À£ÉgÀ½£À CrAiÀÄ°è PÀȶ ¸ÁzsÀåvÉAiÀÄ ¥Àæ±Éß §AzÁUÉ®èPÀgÁªÀ½AiÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄAUÀ¼ÀzÀ PÁqÀÄ vÉÆÃl ºÉÆ À ¸ÁzsÀåvɺÉüÀÄvÀÛzÉ.

UÀÄqÀØzÀ vÀÄvÀÛ vÀÄ¢AiÀÄ°è ¤AvÀÄ PÀgÁªÀ½ JAzÀgÉ vÉAV£ÀvÉÆÃl JAzÀÄ ÀgÀ¼ÀPÉÌ CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀÀÄzÀÄ. DzÀgÉC°è£À ªÀÄ£É ªÀÄ£ÉAiÀÄ vÉAV£À £ÉgÀ¼ÀÄ £ÉÆÃrzÀgÉ EAaAZÀģɮªÀÇ À Àå ªÉÊ«zsÀåzÀ ÉƧUÀÄ. ºÀ® ÀÄ, ªÀiÁªÀÅ, £ÀÄUÉÎ,UÉÃgÀÄ, ©A§¼É, eÁ¬ÄPÁ¬Ä, ÉÃgÀÄ ºÀ® ÀÄ, CªÀÄmÉ, aPÀÄÌ,£ÀÄUÉÎ, ¥À¥ÁAiÀÄ, ¸ÁA¨ÁgÀ ÉêÀÅ ªÀÄÄAvÁzÀ ÀtÚ¥ÀÄlÖªÀÄgÀUÀ¼À ÀªÉÄäüÀ£À. zÉÆqÀØ ªÀÄgÀUÀ½UÉ PÁ¼ÀÄ ªÉÄt ÀÄ,

49

«Ã¼ÀåzÉ É §½îUÀ¼ÉÃjªÉ! £ÉgÀ½£À JqÉAiÀÄ°è MA¢µÀÄÖ UÀqÉØvÀgÀPÁj, C°è PÀÄlÄA§zÀ sÀÆUÀvÀ PÀȶ. PÀgÁªÀ½ PÉÊvÉÆÃlªÀÄ£É ªÀÄ£ÉUÉ ¥ÀÄlÖ À ÀåUÀ¼À°è ÀĹÜgÀ PÀȶAiÀÄ ¥ÁoÀ, sÀÆUÀvÀUÀqÉØUÀ¼À°è DzÁAiÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ «±ÉõÀ PÁt§ºÀÄzÀÄ.

¥Àæw ZÀzÀgï Q ÉÆà «ÄÃlgï ¥ÀæzÉñÀzÀ°è E°è FUÀ 700-800d£À ªÁ¹ ÀÄvÁÛgÉ. d£À ¸ÁAzÀævÉ eÁ¹Û, vÀÄAqÀÄ ºÉÆ®.§AiÀÄ®Ä ¹ÃªÉÄAiÀÄ°è 40 JPÀgÉ PÀȶ ªÀiÁqÀĪÀªÀgÀÆ vÀªÀÄäzÀÄ‘ ÀtÚ ºÉÆ®’ J£ÀÄßvÁÛgÉ. DzÀgÉ PÀgÁªÀ½AiÀÄ°è ¤QÌ EgÉÆÃzÀÄUÀÄAmÉ, CzsÀð UÀÄAmÉ! ªÀ ÀwUÉ ¥ÀÄlÖ ªÀÄ£É ¤«Äð¹zÀ §½PÀG½AiÀÄĪÀ eÁUÀzÀ°è MAzÉgÀqÀÄ vÉAUÀÄ £ÉqÀ®Æ vÀqÀPÁqÀ ÉÃPÀÄ.vÀ É JwÛ wgÀÄUÁqÀ®Æ C¸ÁzsÀåªÁzÀ EPÀÌlÄÖ £É É. DzÀgÉEAzÀÄ PÀȶ sÀÆ §¼ÀPÉ, DyðPÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ªÀiÁzÀj ¥ÁoÀºÉüÀĪÀ vÁPÀvÀÄÛ F vÀÄAqÀÄ £É®zÀ vÀdÕgÀzÀÄ! ªÀÄ£É ÀÄvÀÛ Éð

50

CAa£À Éè®è ªÀÄgÀ VqÀ §½îUÀ¼ÀÄ. C°ègÀĪÀ ªÀÄgÀzÀ MtJ ÉAiÉÄà UÉƧâgÀ, ªÀÄ¼É ¤ÃgÀÄ, ¸ÁߣÀzÀ ¤Ãj£À ÀªÀÄxÀð§¼ÀPÉ. ªÀÄ£ÉUÉ ¸Á颵ÀÖ vÀgÀPÁj, DgÉÆÃUÀå G¥ÀPÁj.

ªÀÄ¼É ÀÄjAiÀÄÄvÀÛ É 70gÀ CfÓAiÀÄgÀÆ ªÉÆÃlÄ UÀÄzÀÝ° »rzÀÄPÀȶ GvÁìºÀ vÉÆÃj ÀÄvÁÛgÉ. CzÀÄ d£ÀªÀÄ£ÀzÀ gÀPÀÛUÀÄt.Cj²£À, CA ÉPÉÆA§Ä, ±ÀÄAp JAzÀÄ É¼É £É ÉUÉ ²æÃUÀt.ªÀÄlÖPÉ À, ¹» UÉt ÀÄ, ªÀÄgÀUÉt ÀÄ, £ÉÃV® UÉt ÀÄ, PÉA¥ÀÄUÉt ÀÄ, ©¼É UÉt ÀÄ, ºÉqÀUÉ UÉt ÀÄ, ¥ÀAdgÀ UÀqÉØ, PÀj PÉ À,¨ÁA É PÉ À, HgÀ PÉ À, ©½ PÉ À, aÃ¥ÀÄ »ÃUÉ ¥ÀnÖɼÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. §ºÀÄvÉÃPÀ vÀgÀPÁjUÀ¼ÀÄ ÀAvÉUÀ¼À°è PÁt¹UÀzÀ

PÀ®ªÀÄÄUÀ¼ÀÄ. DºÁgÀ ªÉÊ«zsÀåPÁÌV ¥ÀgÀA¥ÀgɬÄAzÀ ÀAgÀQë¹zÀÉ¼É ªÉÊ«zsÀå EªÀÅ. EzÀ£ÀÄß £Án vÀ½AiÀÄ UɮĪÀÅ JAzÀÆ

PÀgÉAiÀħºÀÄzÀÄ. E°è DºÁgÀ, DzÁAiÀÄ J®èªÀÇ CqÀVzÉ.

PÁqÀÄ ¹AUÁgÀ, ªÀÄtÄÚ §AUÁgÀ!C¢üPÀ ¥sÀ À°£À D ÉUÉ EAzÀÄ ºÉÆ®zÀ ªÀÄtÄÚ

ªÀiÁ°£ÀåªÁUÀÄwÛzÉ. R¤d ¸ÁªÀÄVæ, ¸ÁªÀAiÀĪÀ ªÀ ÀÄÛ, ¤ÃgÀÄ,UÁ½ ªÀÄtÂÚ£À ¥ÀæzsÁ£À WÀlPÀUÀ¼ÀÄ. ÀÆPÀëöä fë±Á ÀÛçdÕgÀ ¥ÀæPÁgÀ

ªÀÄtÄÚ fêÀAvÀ ªÀ ÀÄÛ. EzÀgÀ°è ¥ÀÄlÖ À Àå, Qæ«ÄQÃl,¨ÁåQÖÃjAiÀiÁ, ²°ÃAzÀæ, ¥Áa, EgÀĪÉ, JgɺÀļÀÄ, UÉƧâgÀzÀºÀļÀÄ, ÉÃgÀĺÀļÀÄ »ÃUÉ K£É®è §zÀÄQªÉ! À Àå, ¥ÁætÂUÀ¼ÀG½PÉAiÀÄ£ÀÄß «WÀn ÀĪÀ ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀªÀÅ. EzÀjAzÀ

¸ÁªÀAiÀĪÀ ¥ÀzÁxÀð ªÀÄtÂÚ£À°è ÉgÉvÀÄ ¤Ãj£À°è PÀgÀV À ÀåPÉÌ¥ÀÆgÉÊPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄgÀ¢AzÀ ©zÀÝ Mt J É, PÀ À, PÀrØUÀ¼ÀÄ

ºÀÆåªÀĸï DV ¥ÀjªÀvÀð£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛ ªÀÄtÂÚ£À DgÉÆÃUÀå¥ÉÆõÀuÉAiÀÄ PÉ® À £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. EAzÀÄ ÉAQ, eÁ£ÀĪÁgÀÄ

ªÉÄêÀÅ, ªÀÄgÀ PÀrvÀ, UÀtÂUÁjPÉ ÉÃjzÀAvÉ ««zsÀPÁgÀtUÀ½AzÀ C¥ÁgÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÉÄîätÄÚ PÉÆaÑ ºÉÆÃUÀÄwÛzÉ.C¢üPÀ ªÀÄ¼É ÀÄjAiÀÄĪÀ UÀÄqÀØUÁr£À ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À®èAvÀÆ ªÀÄtÄÚ

ÀªÀPÀ½ ªÉÃUÀ «Äw«ÄÃjzÉ.

51

Erà dUÀwÛ£À°è ¥Àæw ¤«ÄµÀPÉÌ 10 ºÉPÉÖÃgï PÀȶ sÀÆ«ÄAiÀĪÀÄtÄÚ ºÁ¤AiÀiÁUÀÄwÛzÉ. Àj ÀĪÀiÁgÀÄ ¥Àæw ºÀPÉÖÃgï£À°è 20¯Áj ÉÆÃqï ªÀÄtÄÚ UÁ½, ¤Ãj£À ¥ÀæºÁgÀPÉÌ ºÀ¼ÀîPÉƼÀîÉÃgÀÄwÛzÉ. CwAiÀiÁzÀ gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÉÌ PÀȶ ªÀÄtÄÚ

ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À ZÀlĪÀnPÉ C¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ ºÁ¼ÁVzÉ. fëUÀ¼ÀQæAiÉÄ ÀÜVvÀªÁV À Àå ¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ÀjAiÀiÁV zÉÆgÀPÀzÉ

E¼ÀĪÀj PÀÄApvÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄtÂÚ£À°è£À ÀÆPÀëöäfëUÀ¼ÀÄDªÀÄèd£ÀPÀªÀ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹ ªÀÄtÂÚUÉ ºÁQzÀ zÉÆrØUÉƧâgÀ,ºÀ¹gÀÄ J ÉUÀ¼À£ÀÄß «WÀn¹, « sÀf¹ EAUÁ®zÀ qÉÊDPÉìöÊqï

GvÀàwÛ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ GvÀàwÛAiÀiÁzÀ EAUÁ®zÀqÉÊDPÉìöÊqïqÀ£ÀÄß zÀÄåw ÀA±ÉèõÀuÉAiÀÄ°è G¥ÀAiÉÆÃV ÀÄvÀÛªÉ.ªÀÄtÂÚ£À ªÀÄ°£ÀvɬÄAzÀ eÉÊ«PÀ QæAiÉÄ KgÀÄ¥ÉÃgÁUÀÄvÀÛzÉ.

À ÀåUÀ¼À ÉÃj£À UÀAlÄUÀ¼À°ègÀĪÀ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼ÁzÀgÉÊeÉÆ©AiÀĪÀiï, £ÉÊmÉÆæà ÉƪÉÆãÁ¸ï, £ÉêmÉÆæèÁåQÖÃjAiÀiÁ,CeÉƨÁåPÀÖgï ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è£À À ÁgÀd£ÀPÀªÀ£ÀÄß®ªÀtUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwð¹ À ÀåUÀ½UÉ ¥ÀÆgÉÊ ÀÄvÀÛªÉ. ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï,

ÀvÀÄ, PÀ©ât ¥ÀÆgÉÊPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. FUÀ «µÀªÀ ÀÄÛUÀ¼ÀÄÉÃjgÀĪÀÅzÀjAzÀ DºÁgÀ ÀgÀ¥À½ KgÀÄ¥ÉÃgÁVzÉ. C¢üPÀ¤ÃgÁªÀj¬ÄAzÀ ªÀÄtÄÚ PÁëgÀAiÀÄÄPÀÛªÁVzÉ. ºÁUÁzÀgÉÀÄzsÁgÀuÉ ºÉÃUÉ? £ÁªÀÅ PÀȶ sÀÆ«Ä, ÀÄvÀÛ°£À ¥ÀæzÉñÀzÀ°èÀܽÃAiÀÄ CgÀtå À Àå ɼɹ PÁqÀ£ÀÄß ¹AUÁgÀUÉƽ¹zÀgÉ

ªÀÄtÄÚ, ¤Ãj£À ÀAgÀPÀëuɬÄAzÀ ºÉÆ® §AUÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.§¼ÀPÉ MvÀÛqÀPÉÌ £É® ÀvÀé»Ã£À

52

»vÀÛ® VqÀªÁV, CqÀÄUÉ ªÀÄ£ÉAiÀÄ gÀÄa gÀºÀ ÀåªÁV G½zÀħAzÀ F PÀȶ eÁÕ£À J É ªÀÄgÉAiÀÄ°è G½¢zÉ. 10-15 eÁwUÀqÉØ ¥ÉÆö¹zÀ »jAiÀÄgÀÄ JAzÀÆ PÀȶ vÀdÕgÁV ªÉâPÉKjzÀªÀgÀ®è. DzÀgÉ ªÀÄtÂÚ£À dvÉ É¼ÉzÀªÀgÀÄ. PÉ À«£À UÀqÉØAiÀÄ£ÀÄßUÉÆêÀÄÆvÀæzÀ°è C¢Ý ºÀÄ°è£À°è UÀAlÄ PÀnÖ ºÀÄ°è£À ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÉgÀ¼À°è £ÉÃvÀÄ ºÁQzÀgÉ ZÉ£ÁßV ªÉƼÀPÉ §gÀÄvÀÛzÉA§ C£ÀÄ sÀªÀeÁÕ£À. ÉùUÉ DgÀA sÀzÀ°è UÀqÉØ CUÉzÀÄ CqÀÄUÉUÉ §¼À ÀĪÀµÉÖÃeÁUÀÈwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À ªÀļÉUÁ®zÀ £ÁnUɪÀÄÄAeÁUÀÈvÉAiÀiÁV UÀqÉØ G½ ÀĪÀ ¥ÀjeÁÕ£À«zÉ. «ÄãÀÄHlPÉÌ ªÀÄÄgÀÄUÀ®Ä, G¥ÁàUÉ, dÄ«Ää£À PÁ¬Ä EzÀÝgÉ UÀªÀÄävÀÄÛ.F PÁqÀÄ À Àå »vÀÛ®°è CAPÀÄj¹zÀgÉ CUÀvÀå ¥ÉÆõÀuÉ ¤Ãr¥sÀ® ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¥Áæ«Ãtå«zÉ. MAzÉgÀqÀÄ vÉÃUÀzÀ À¹ £ÉlÄÖDyðPÀ ¯Á sÀzÀ ÉPÀ̪ÀÇ GAlÄ. ²æêÀÄAvÀgÀÄ, §qÀªÀgÀÄJA§ ÉÃzsÀ«®èzÉà VqÀ É¼É ÀĪÀ ¦æÃw. PÉÃgÀ¼ÀzÀªÀÄ ÉAiÀiÁ½UÀ¼ÀÄ vÀAzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÆà UÀqÉØ MAzÉgÀqÀĪÀµÀðUÀ¼À°è E°è£À J®ègÀ ªÀÄ£ÉAiÀÄ CPÀÌgÉAiÀÄ É¼ÉAiÀiÁV»vÀÛ®°è £ÀUÀÄvÀÛzÉ. «ÄQÌ G½zÀgÉ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°èªÉÄgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

53

©½Vj gÀAUÀ£À ÉlÖzÀ ÉÆðUÀgÀÄ ÀĪÀiÁgÀÄ 14 eÁwAiÀÄUÀqÉØUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀPÁjAiÀiÁV §¼À ÀÄvÁÛgÉA§ ªÀiÁ»w¬ÄzÉ.EªÀÅUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀÅ PÁqÀÄ ªÀÄÆ®zÀªÀÅ JA§ÄzÀÄUÀªÀĤ À ÉÃPÁzÀ ÀAUÀw. EªÀÅUÀ¼À°è ºÀ®ªÀÅ PÀȶAiÀÄvÀÛ £ÀqÉ¢ªÉ.ÉùUÉAiÀÄ°è sÀÆUÀvÀªÁVzÀÄÝ ªÀÄÄAUÁj£À ªÀļÉUÉ ªÉÄà ÉzÀÄÝ

¥sÀ® ¤ÃqÀĪÀ PÁ£ÀPÀ®èmÉ, ªÀiÁqÀºÁUÀ®Ä(PÁlÄ ¦ÃgÉ) PÀgÁªÀ½,ªÀÄ É£Ár£À°è PÀȶ ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉ¢zÉ. UÀqÉØ vÀgÀPÁjUÀ¼ÀAvÀƣɮ¢AzÀ QvÀÛ §½PÀ AiÀiÁªÀ «±ÉõÀ ±ÉÊvÁåUÁgÀzÀ CUÀvÀå«®èzÉúÀ®ªÀÅ wAUÀ¼À PÁ® PÉqÀzÀAvÉ ElÄÖPÉƼÀÀÄzÀÄ.G¦à£ÀPÁ¬Ä, ÀArUÉ, ¥Á£ÃAiÀÄ, ¥ËqÀgï, a¥ïì£ÀAvÀºÀªÀiË®åªÀ¢üðvÀ GvÀà£Àß vÀAiÀiÁj À§ºÀÄzÀÄ. PÉÆAPÀt gÉÊ°£À°èzÉÆgÀPÀĪÀ a¥ïì PÀgÁªÀ½ ÉðAiÀÄAa£À°è ɼÉzÀ ªÀÄgÀUÉt¹£ÀzÀÄ !

PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è UÀqÉØ vÀgÀPÁj C©üªÀÈ¢Þ, ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÉ ÀA ÉܬÄzÉ.£ÀªÀÄä PÀ£ÁðlPÀzÀ PÀgÁªÀ½AiÀÄ ªÀÄ£É ªÀÄ£ÉUÀ¼À°è¯ÁUÁ¬ÄÛ¤AzÀ®Æ PÀȶ £ÀqÉ¢zÉAiÀiÁzÀgÀÆ F §UÉUÉ «±ÉõÀUÀªÀÄ£ÀºÀj¢®è. §gÀUÁ®zÀ DºÁgÀ, ÀÄ® sÀzÀ ɼÉ, DgÉÆÃUÀå,DzÁAiÀÄ ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ EzÀgÀ DPÀµÀðuÉ. EAzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃHj£À Hl ªÀiÁrzÀgÀÆ £ÀªÀÄUÉ CzÉà FgÀĽî, ªÀÄÆ®AV,mÉƪÉÄmÉÆÃ, J ÉPÉÆà ÀÄ, ºÀÆPÉÆà ÀÄ, §mÁmÉAiÀÄ §¼ÀUÀªÉÃPÁtÄwÛzÉ. £ÀªÀÄä §¼ÀPÉ ªÉÃUÀPÉÌ vÀPÀÌAvÉ PÀȶ ɼÉAiÀÄ®Æè EzÉÃKPÀvÁ£ÀvÉ £Àwð ÀÄvÀÛzÉ. gÉÆÃUÀ, QÃl ºÁªÀ½ ºÉZÀÄÑwÛzÉ. É ÉPÀĹvÀzÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV, ¸ÁA§jUÉ ºÁPÀĪÀ mÉƪÉÄmÉÆêÀ£ÀÄß¹ÃzÁ gÀ ÉÛUÉ ZÉ®ÄèwÛzÉÝêÉ! ºÉªÀÄägÀUÀ¼À £ÉgÀ½£À CrAiÀÄ°è PÀȶ¸ÁzsÀåvÉAiÀÄ ¥Àæ±Éß §AzÁUÉ®è PÀgÁªÀ½AiÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄAUÀ¼ÀzÀ PÁqÀÄvÉÆÃl ºÉÆ À ¸ÁzsÀåvÉ ºÉüÀÄvÀÛzÉ. PÀȶ eÁÕ£À UÀÄqÀØUÁr£ÀvÉÆÃlPÉÌ ¥sÀ®±ÀÈw vÉÆÃj ÀÄvÀÛzÉ.

54

CqÀ« VqÀzÀ°è DgÉÆÃUÀå ÀÆvÀæDºÁgÀ ÀĹÜgÀvÉAiÀÄ ÀgÀ¼À C ÀÛçEAzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÆà ¥ÀæzÉñÀzÀ À Àå vÀAzÀÄ zÀĨÁj ªÉZÀÑzÀ°èPÀȶ ªÀiÁqÀĪÀ ÀPÀð¸ïUÉ §zÀ®Ä ÀÄ® sÀzÀ PÁqÀÄ VqÀUÀ¼ÀPÀȶAiÀÄ°è ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ¸ÁzsÀåvÉ ºÀÄqÀÄPÀĪÀÅzÀÄ sÀ«µÀåzÀºÉeÉÓAiÀiÁUÀ ÉÃQzÉ. ºÀ½îUÁr£À VqÀ §¼ÀPÉAiÀÄ eÁÕ£ÀzÀ°è PÀȶ«eÁÕ£À PÀ°AiÀÄĪÀÅzÀÄ ¸ÁPÀ¶ÖzÉ. ªÀÄ É£Ár£À CqÀ« DºÁgÀzÀ°èPÀȶ sÀ«µÀåzÀ ÀÆvÀæUÀ½ªÉ.

‘CqÀÄUÉUÉ ºÀÄqÀÄPÉÆÃzÀÄ’ ªÀÄ É£ÁqÀÄ, PÀgÁªÀ½ ¹ÃªÉÄUÀ¼À°èºÀ½îUÁr£À ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ ªÀiÁªÀÄÆ°AiÀiÁV §¼À ÀĪÀ ªÀiÁvÀÄEzÀÄ. ɼÀV£À G¥ÀºÁgÀ ªÀÄÄV¹ ¥ÁvÉæ vÉƼÉzÀÄ ¥ÀÄ£ÀB CqÀÄUɪÀÄ£É ÉÃj¹zÀ §½PÀ ªÀÄzsÁåºÀßzÀ CqÀÄUÉ vÀAiÀiÁj ±ÀÄgÀÄ.

PÉÊAiÀÄ°è ªÉÆÃlÄ PÀwÛ »rzÀÄ vÉÆÃl, sÀvÀÛzÀ UÀzÉÝ, ºÀwÛgÀzÀPÁqÀÄ, »vÀÛ®ÄUÀ¼À°è NqÁl. ¨Á¼É ªÀÄgÀzÀ ¢AqÀÄ (wgÀļÀÄ),ªÀiÁ«£ÀPÁ¬Ä, MAzÉ®UÀ, ©®é¥ÀvÉæ, PÀªÀ®Ä PÀÄr, ªÀÄÄnÖzÀgɪÀÄĤ PÀÄr, PÉA¢UÉ §½îAiÀÄ aUÀÄgÀÄ, ªÀÄÄgÀÄUÀ®Ä PÁ¬Ä,ªÀiÁ«£À ÉÆ¥ÀÄà, PÀgÀr ÉÆ¥ÀÄà, ªÀÄfÓUÉ ºÀÄ®Äè, zÀƪÉð »ÃUÉAiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ À Àå ÀAUÀæºÀ. EzÀÄ EªÀgÀ ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀCqÀ« DºÁgÀ, vÀgÀPÁj! PÀȶ £É®zÀ°è NqÁr ªÀÄ£ÉUɪÀÄgÀ¼ÀĪÁUÀ C£ÁAiÀiÁ ÀªÁV F CqÀÄUÉ ¥ÀjPÀgÀUÀ¼À ÀAUÀæºÀ.MAzÀÄ ¢£À vÀAzÀzÀÄÝ ªÀÄgÀÄ¢£À ªÀÄvÉÛ vÀgÀĪÀzÀÄ wÃgÀC¥ÀgÀÆ¥À. gÀ sÀ ÀzÀ ªÀÄ¼É ÀÄjzÀgÉ xÀAr ºÀªÉUÉ PÀ£ÉßPÀÄrUÉÆdÄÓ, PÉ À«£À ÉƦà£À UÉÆdÄÓ vÀAiÀiÁjUÉ DzÀåvÉ. ÉùUÉGj ©¹®°è zÉúÀ vÀA¥ÁV ÀĪÀ MAzÉ®UÀ ÉÃPÀÄ. ÀÄvÀÛ°£À£É®zÀ £ÀÆgÁgÀÄ À ÀåUÀ¼ÀÄ DgÉÆÃUÀåzÀ CqÀÄUÉ DzsÁgÀªÁVEªÀgÀ PÀtÂÚUÉ qsÁ¼ÁV PÁtÄvÀÛzÉ.

§mÁmÉ, ªÀÄÆ®AV, mÉƪÉÄmÉÆÃzÀ ªÀiÁªÀÄÆ° vÀgÀPÁj §¼ÀPÉJ®èqɬÄzÉ. EªÀÅUÀ¼À «¥ÀjÃvÀ ÉÃrPÉUÉ vÀPÀÌAvÉ PÀȶ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è

55

EzÉà ɼÉAiÀÄ KPÀvÁ£ÀvÉ PÁtÄvÀÛzÉ. §zÀ£É, ÉAqÉ, vÉÆAqÉ,ºÁUÀ®, ÀªÀvÉ JAzÀÄ CzÉà ºÀwÛ¥ÀàvÀÄÛ vÀgÀPÁjUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆmÉÖvÀÄA© ÀĪÀ ÀgÀPÁV PÀArzÉÝêÉ. EzÀ£ÀÄß §¼À¹ vÀAiÀiÁj ÀĪÀ¸ÁA¨ÁgÀÄ, UÉÆdÄÓ, ZÀnß, ¥À®åUÀ¼ÀÄ gÁgÁf ÀÄvÀÛªÉ. £ÀªÀÄäCgÀtå fêÀ£ÀzÀ°è ÀÄvÀÛ°£À £ÀÆgÁgÀÄ À ÀåUÀ¼À vÉÆUÀmÉ, ÉÃgÀÄ,aUÀÄgÀÄ, ºÀƪÀÅ, PÁ¬Ä, ºÀtÄÚ, ©ÃdUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉAiÀÄ°è ɼÉzÀħA¢ªÉ. À ÀåUÀ¼À §¼ÀPÉ «±ÉõÀ UÀªÀĤ¹zÁUÀ EzÀÄ ªÀ£ÀªÁ¹§zÀÄPÀÄ PÀ°¹zÀ ¥ÁoÀ JA§ÄzÀÄ Cj«UÉ §gÀÄvÀÛzÉ. ¤gÀAvÀgÀMqÀ£ÁlzÀ°è PÁqÀÄ À ÀåUÀ¼À ¥ÀjZÀAiÀÄ PÀæªÉÄÃt DºÁgÀ,CgÉÆÃUÀåzÀ ÀÄ® sÀ, ÀĹÜgÀ C ÀÛçªÁVzÉ.

¸À¸Àå PÀȶUÉ ªÀÄ É£ÁrUÀgÀ eÁÕ£À ¥ÀæzsÁ£À

PÁ¼ÀÄ ªÉÄt¸ÀÄ ¨ÉÃgÀÄ ºÀ®¸ÀÄ

56

GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀzÀ ²gÀ¹AiÀÄ £ÀªÀÄä ªÀÄ£ÉAiÀÄ À¤ºÀzÀ PÁqÀ°è MAzÀÄPÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ÀAWÀn¹zÉÝ. CqÀ« À ÀåUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ CqÀÄUÉ ¥ÁoÀºÉüÀĪÀÅzÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ ªÀÄÄRå GzÉÝñÀ. PÉÃgÀ¼ÀzÀ ¥ÁuÁeɪÉÊzÀå ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ ªÀÄÆ°PÁ ªÉÊzÀå ªÉAPÀmÁæªÀÄ zÉÊvÉÆÃl ºÁUÀÆCªÀgÀ ¥Àwß dAiÀÄ®Qëöä zÉÊvÉÆÃl E°è CqÀ« DºÁgÀzÀ DgÉÆÃUÀå¥ÁoÀ ºÉýzÀgÀÄ. £ÀÆgÁgÀÄ CqÀÄUÉ «ªÀgÀUÀ¼À «¤ªÀÄAiÀÄ, À Àå¥ÀjZÀAiÀÄ £ÀqɬÄvÀÄ. ¥Àæw ¢£ÀzÀ ¥Á¤ÃAiÀÄ, wAr, HlUÀ¼À°èPÉêÀ® CqÀ« À ÀåUÀ¼À §¼ÀPÉ ªÀiÁvÀæ DzÀåvÉ! ©¢gÀQÌ Hl,ªÀÄ É ÉƦà£À ¥Á£ÀPÀ, zÁ°Ñ¤ß J ÉAiÀÄ Erè, ©½ ºÁ®ªÁt ZÀPÉÌPÀµÁAiÀÄ ÉÃjzÀAvÉ MlÆÖ 60PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ CqÀÄUÉ «±ÉõÀUÀ¼ÀĹzÀÝUÉÆAqÀªÀÅ. QÃl£Á±ÀPÀ ¹A¥ÀgÀuɬĮèzÉà ɼÉzÀ £ÉÊ ÀVðPÀGvÀà£ÀßUÀ¼À ÉêÀ£É J®èjUÀÆ K£ÉÆà «±ÉõÀ C£ÀÄ sÀªÀ! ºÀ¹ÉÆ¥ÀÄàUÀ¼ÀÄ ZÀnß, vÀA§Ä½UÀ¼À vÀAiÀiÁjUÉ §AzÀªÀÅ. EªÀÅ £ÀªÀÄä

DgÉÆÃUÀåzÀ ºÀ¹gÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼ÉA§ÄzÀÄ CxÀðªÁ¬ÄvÀÄ. AiÀiÁªÀºÀt RZÀÄð ªÀiÁqÀzÉà ªÀÄ É£Ár£À CqÀÄUÉUÉ gÀÄa ºÉaѹzÀEªÀÅ ¯ÁUÁ¬ÄÛ¤AzÀ DgÉÆÃUÀåzÀ ÀÆvÀæUÀ¼ÁVzÀݪÀÅ.

£ÀªÀÄä »jAiÀÄfÓAiÀÄgÀÄ ¤vÀå CqÀÄUÉ vÀAiÀiÁjUÉ AiÀiÁªÀvÀÆÛ ¥ÉÃmÉvÀgÀPÁj £ÀA©zÀªÀgÀ®è. aî »rzÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÉ NrzÀªÀgÀ®è.ªÀÄ£ÉAiÀÄ ÀÄvÀÛ°£À À ÀåUÀ¼À MA¢ ÉÆèAzÀÄ sÁUÀ ÀAUÀ滹CqÀÄUÉUÀ¼À°è §¼À ÀĪÀ ¥Áæ«Ãtå CªÀjUÉ ¹¢Þ¹zÉ. DºÁgÀ¸ÁéªÀ®A§£ÉUÀ¼À°è F PÀæªÀÄ CvÀåAvÀ ªÀĺÀvÀéªÁzÀªÀÅ. EAzÀÄ£ÁªÀÅ ¥ÉÃmɬÄAzÀ ºÀt vÉvÀÄÛ Rjâ ÀĪÀ vÀgÀPÁjUÀ¼À°è ºÀ®ªÀÅPÉƼÀZÉ ¤Ãj£À°è ɼÉzÀªÀÅ. ÉAUÀ¼ÀÆj£À GzÁºÀgÀuÉUÀªÀĤ¹zÀgÉ E°è£À ªÀȵÀ sÁªÀwAiÀÄ ¤ÃgÀÄ zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°èvÀgÀPÁj PÀȶUÉ §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. C¥ÁAiÀÄPÁj ªÀiÁ°£ÀåAiÀÄÄPÀÛ¤Ãj£À°è ɼÉzÀ É¼É vÀ£Àß À Àå UÀÄtzÀ°è MA¢µÀÄÖ «µÀUÀ¼À£ÀÄßÀºÀdªÁV ÉÃj¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ. E£ÀÄß gÉÆÃUÀ, QÃl ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ

§¼À ÀĪÀ QÃl£Á±ÀPÀUÀ¼ÀAvÀÆ £ÀªÀÄä£ÀÄß CqÀÄUÉ ªÀģɬÄAzÀ £ÉÃgÀD ÀàvÉæUÉ ¸ÁV ÀĪÀ vÁPÀvÀÄÛ ºÉÆA¢ªÉ! vÀgÀPÁjAiÀÄ£ÀÄß PÀȶªÀÄÆ®¢AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀiÁt ºÉaÑzÀAvÉ MAzÉà eÁwAiÀÄÉ¼É PÉëÃvÀæ ªÀµÀð¢AzÀ ªÀµÀðPÉÌ ¢éUÀÄtUÉƼÀÄwÛzÉ.

57

gÉÆÃUÀ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ «µÀ ¹A¥Àr ÀĪÀ ªÀvÀÄð®zÀ°è PÀȶªÀ®AiÀÄ ¤AwzÉ. DºÁgÀ¢AzÀ DgÉÆÃUÀå JA§ CjªÀÅ ªÀÄgÉvÀĤvÀå ºÉÆmÉÖ vÀÄA© ÀĪÀ PÉ® ÀPÉÌ £ÁªÀÅ Hl ªÀiÁqÀĪÀAvÁVzÉ.§zÀÄQzÀÝPÉÌ K£ÉÆà wAzÀÄ ZÀªÀÄðzÀ aî sÀwð ªÀiÁqÀĪÀZÁ½ £ÀªÀÄäzÀÄ. ÀAvÉUÉ ºÉÆÃV vÀgÀPÁj Rjâ ÀĪÀ ¥Àj¥ÁoÀeÁ¹ÛAiÀiÁzÀAvÉ D ÀàvÉæUÉ ºÉÆÃV ªÀiÁvÉæ Éë ÀĪÀ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄUÀ¼ÀÆ £ÀªÀÄUÀj«®èzÀAvÉ ºÉaѪÉ.

£ÀªÀÄä DºÁgÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ zÁjAiÀÄ°è ªÀÄ É£Ár£ÀªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ CqÀÄUÉUÉ ºÀÄqÀÄPÀĪÀ eÁÕ£À EA¢£À DzsÀĤPÀAiÀÄÄUÀzÀ°è PÀ°à À®Æ C¸ÁzsÀåªÁV PÁtÄwÛzÉ. ¥ÉÃmÉ vÀgÀPÁjRjâ ÀzÉ CqÀ« DºÁgÀzÀ°è CqÀÄUÉ ¸ÁzsÀåvÉAiÀĪÀĺÁ«zÉåAiÀÄ°è £ÀÄjvÀªÀgÀÄ FUÀ £ÉÃ¥ÀxÀåPÉÌ Àj¢zÁÝgÉ!E£ÉÆßAzÉqÉ FUÀ ªÀÄ É£ÁqÀÄ §zÀ ÁVzÉ. PÀȶ, PÁrVAvÀ¥ÉÃmÉ vÀgÀPÁj ºÀwÛgÀ JA§ ¹Üw¬ÄzÉ. ¸Á«gÁgÀÄ À À嫱ÉõÀUÀ¼À £É É PÀ¼ÉzÀ ªÀÄÆgÀÄ zÀ±ÀPÀUÀ¼À FZÉUÉ KPÀeÁwÀ ÀåUÀ¼À £ÉqÀÄvÉÆÃ¥ÁV gÀÆ¥ÁAvÀgÀªÁVzÉ. C£ÁAiÀiÁ ÀªÁV

CqÀÄUÉ ªÀÄ£É ÉÃj E°è£À CqÀÄUÉUÉ C£À£ÀåvÉ vÀAzÀ À ÀåÀAPÀÄ®UÀ¼ÀÄ PÀæªÉÄÃt ªÀiÁAiÀĪÁUÀÄwÛªÉ. À Àå £Á±ÀzÀ dvÉUÉ

EzÀ£ÀÄß CqÀÄUÉUÉ §¼À¹§®è eÁÕ£À PÀÆqÁ PÉÊeÁgÀÄwÛzÉ.

GgÀĪÀ®Ä, GzÀåªÀÄ, ªÀÄ£É ¤ªÀiÁðtUÀ½UÁV CgÀtå §¼ÀPÉAiÀÄMvÀÛqÀ ¸ÁPÀ¶ÖzÉ. FUÀ ¥ÀÄ£ÀB ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ ¦æÃwAiÉÄAzÀÄ CqÀ«CºÁgÀPÉÌ DzÀåvÉ ¤ÃrzÀgÉ £ÀªÀÄä C½zÀĽzÀ CgÀtåG½ ÀĪÀzÀÄ ºÉÃUÉ? JA§ ÀºÀd ¥Àæ±Éß K¼À§ºÀÄzÀÄ. £ÀªÀÄä£É®zÀ À ÀåUÀ¼À ¤dªÁzÀ CjªÀÅ £ÀªÀÄUÉ EAvÀºÀ CºÁgÀ§¼ÀPɬÄAzÀ zÉÆgÀQzÉ. PÀȶAiÀÄ°è PÁqÀÄ ªÀÄÆ®zÀ À ÀåUÀ¼ÀÄUÉzÀÝ GzÁºÀgÀuɬÄzÉ. £ÀªÀÄä CqÀ« CºÁgÀ §¼ÀPÉAiÀĦæÃwAiÀÄ°è £É®zÀ £ÉÊ ÀVðPÀ PÁr£À ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ ÀvÀé«zÉ.£ÀªÀÄUÉ ÉÃPÁzÀÄzÀ£ÀÄß G½¹ ɼɹPÉƼÀî ÉÃPÀÄ JA§ CjªÀÅPÀȶ sÀÆ«ÄAiÀÄ°è VqÀ É¼É ÀĪÀ ¸ÁzsÀåvÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. EAzÀĪÀÄÄgÀÄUÀ®Ä, G¥ÁàUÉ, gÁªÀÄ¥ÀvÉæ, PÁ¼ÀÄ ªÉÄt ÀÄ,

58

ªÀiÁqÀºÁUÀ®Ä, zÁ°Ñ¤ß »ÃUÉ ºÀ®ªÀÅ À ÀåUÀ¼ÀÄ PÀȶ ¸ÁzsÀåvÉvÉÆÃj¹ªÉ. E£ÀÆß ºÀ®ªÀÅ À Àå ɼɹ §¼À À®ÄCªÀPÁ±À«gÀĪÁUÀ d£À ÁªÀiÁ£ÀågÀ CPÀÌgÉAiÀÄ VqÀ UÀÄgÀÄw¹É¼É ÀĪÀ PÁAiÀÄð dgÀÆjzÉ.

EAzÀÄ ºÀ½îUÁr£À PÉ®ªÉà PÉ®ªÀÅ ªÀÄ£ÉUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀĪÀÀ ÀåUÀ¼ÀÄ ÀÄvÀÛ°£À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è d£À¦æAiÀÄvÉ ¥ÀqÉzÁUÀ CzÀ£ÀÄßÉ¼É ÀĪÀzÀPÀÆÌ ZÁ®£É zÉÆgÉAiÀÄ ÉÃPÀÄ. DUÀ £ÀªÀÄä ºÁUÀÆ

PÁr£À DgÉÆÃUÀå ªÀÈ¢ÞAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀȶUÉ £ÉgÉAiÀÄ PÁqÀĪÀÄÆ®¢AzÀ ºÉÆ À É¼É ¤ÃqÀĪÀ ¸ÁzsÀåvÉ ¥Àj ÀgÀ ÉßûPÀȶAiÀÄ CvÀÄåvÀÛªÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. EAzÀÄAiÀiÁªÀÅzÉÆà ¥ÀæzÉñÀzÀ À Àå vÀAzÀÄ zÀĨÁj ªÉZÀÑzÀ°è PÀȶªÀiÁqÀĪÀ ÀPÀð¸ïUÉ §zÀ®Ä ÀÄ® sÀzÀ PÁqÀÄ VqÀUÀ¼À PÀȶAiÀÄ°èªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ¸ÁzsÀåvÉ ºÀÄqÀÄPÀĪÀÅzÀÄ £ÀªÀÄä sÀ«µÀåzÀºÉeÉÓAiÀiÁUÀ ÉÃQzÉ. ºÀ½îUÁr£À VqÀ §¼ÀPÉAiÀÄ eÁÕ£ÀzÀ°è PÀȶ«eÁÕ£À PÀ°AiÀÄĪÀÅzÀÄ ¸ÁPÀ¶ÖzÉ.

¤¸ÀUÀðzÀvÀÛ ¸ÁªÀAiÀĪÀ GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ

59

ªÀÄ É£ÁrUÉ vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ KPÉ ?EAzÀÄ ªÀÄ É£ÁqÀÄ £ÉÆÃqÀ ÉÃPÀÄ. “PÀȶPÀgÀÄ CrPÉɼÉAiÀÄÄvÁÛgÉ, CgÀtå E¯ÁSÉ CPÉùAiÀiÁ ɼÉAiÀÄÄwÛzÉ”

J£ÀÄߪÀ ºÀAvÀ vÀ®Ä¦zÉ. À Àå ªÉÊ«zsÀåªÉà «±ÉõÀªÁzÀ ¥ÀæzÉñÀªÀļÉPÁqÀ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArzÉ. DzÀgÉ E°è£À d£ÀfêÀ£ÀPÁr£À ªÀĺÀvÀé ªÀÄ£ÀUÀArzÉ. PÁqÀÄ PÀȶ sÀÆ«Ä ¥ÀgÀ ÀàgÀ wÃgÀºÀwÛgÀzÀ°èªÉ. CgÀtå£Á±À ºÉaÑzÀ PÀ¼ÉzÀ JgÀqÀÄ zÀ±ÀPÀUÀ¼À FZÉUÉPÀȶ ÀªÀÄ ÉåUÀ¼ÀÆ G®âtUÉÆArªÉ. ªÀÄgÀ ɼÉAiÀÄĪÀªÀÄ É£ÁqÀÄ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ ªÀgÀ, E¢ÃUÀ ªÀÄgÀ¼ÀÄUÁqÀÄ DUÀĪÀ ºÀAvÀvÀ®Ä¦zÉ. §¼ÀPÉAiÀÄ MvÀÛqÀ ¤AiÀÄAvÀætªÁUÀ ÉÃPÀÄ. ¢£ÀA¥ÀæwªÀ£Àåfë ºÁUÀÆ ªÀiÁ£ÀªÀ ÀAWÀµÀð £ÀqÉ¢zÉ. ÉùUÉAiÀÄvÁ¥ÀªÀiÁ£À §AiÀĮĹêÉÄ £É£À¦ ÀÄwÛzÉ. ªÀÄgÀ É¼É ÀĪÀ PÉ® ÀPÉêÀ® CgÀtå sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ªÀiÁvÀæ £ÀqÉzÀgÉ ¸Á®zÀÄ, CzÀÄvÉÆÃlUÁjPÉAiÀÄ®Æè £ÀqÉAiÀÄ ÉÃPÀÄ. C£À ÁUï JA§ F PÁqÀÄvÉÆÃl SÁ ÀV vÉÆÃl d£ÀfêÀ£À, PÀȶ, ¥Àj ÀgÀ ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄMAzÀÄ «PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ zÁj, PÁr¤AzÀ ºÉÆgÀPÉÌ PÁqÀÄ¥ÉÆö ÀĪÀ PÀæªÀÄ. EzÉãÀÄ ºÉÆ À ªÀiÁzÀjAiÀÄ®è,ªÀÄ É£ÁqÀUÀgÀ ªÀÄgÀ É¼É ÀĪÀ eÁÕ£ÀªÀ£Éßà CªÀ®A©¹zÀºÀ¹jÃPÀgÀtzÀ ºÉeÉÓ.

PÁrUÀÆ ºÀwÛgÀzÀ £ÀªÀÄä vÉÆÃlPÀÆÌ fêÀzÁj (PhysicalCorridar)¬ÄzÉ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£À, C sÀAiÀiÁgÀtå ÉÃjzÀAvÉPÁr£À ¥ÀPÀÌ PÀȶ¬ÄgÀĪÀ J ÉèqÉ EzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw À§ºÀÄzÀÄ.ºÀUÀ®Ä gÁwæ E°è ÀAZÀj ÀĪÀºÁªÀÅ, PÀ¥Éà, ¥ÀQë, ¥ÁætÂ,eÉãÀÄUÀ½ªÉ. ¥ÀgÁUÀ Àà±Àð, ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ »PÉÌ « Àdð£É, ©Ãd©vÀÛ£É PÁAiÀÄðPÉÌ fêÀ ÉÆÃPÀzÀ £ÉgÀ«zÉ. £ÀªÀÄä £É®zÀ PÁr£À(Indigenous forest s) DªÁ¹UÀ¼ÁzÀ EªÀÅ Erà ¥Àj ÀgÀzÀCªÀÄÆ®å C« sÁdå CA±ÀUÀ¼ÀÄ. PÁqÀÄ vÉÆÃl ªÀiÁzÀjÀܽÃAiÀÄ PÁrUÀÆ, vÉÆÃlPÀÆÌ ¸ÁªÀÄåvÉAiÀÄ ÀA§AzsÀ PÀ°à ÀĪÀ

¥Àj ÀgÀ Éßû PÀæªÀĪÁVzÉ.

60

ªÀÄ É£Ár£À°è PÁqÀÄ £ÉÆÃr PÀȶ ªÀiÁqÀĪÀ ¥Àj¥ÁoÀ¥ÀgÀA¥ÀgɬÄAzÀ ɼɢzÉ. ««zsÀ ºÀAvÀzÀ À¹ ɼÉAiÀÄĪÀzÀ£ÀÄßE°è£À CrPÉ vÉÆÃl, PÀgÁªÀ½ PÉÊvÉÆÃlUÀ¼À°èUÀÄgÀÄw À§ºÀÄzÀÄ. OµÀzsÀ À ÀåUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃlUÀ¼À°è ¥ÉÆö ÀĪÀCªÀPÁ±À«zÉ. £ÉgÀ½£À°è ɼÉAiÀÄĪÀ VqÀ, UÀqÉØUÉt ÀÄ, §½î PÀȶeÁÕ£À«zÉ. ªÀÄgÀ DzÀjvÀ vÀgÀPÁjUÀ¼ÁzÀ CªÀÄmÉ, £ÀÄUÉÎ,ºÀ® ÀÄ, ÉÃgÀÄ ºÀ® ÀÄ, ©A§¼É, eÁ¬ÄPÁ¬Ä ªÀÄÄAvÁzÀ100PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ À ÀåUÀ¼ÀÄ CrPÉ, vÉAUÀÄ, PÁ¦ü ªÀÄÄAvÁzÀvÉÆÃlUÀ¼À°èªÉ. EAvÀºÀ CªÀÄÆ®å PÀȶ eÁÕ£À Erà dUÀwÛ£À Éèë±ÉõÀªÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ vÀAiÀiÁj ÀĪÀCqÀÄUÉUÀ¼ÀAvÀÆ £É®zÀ C£À£Àå ªÀiÁzÀjAiÀiÁVzÉ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀªÀĺÁ eÁÕ£ÀªÁVzÉ.

ªÀÄ É£Ár£À sÀÆ«£Áå À ¯ÁUÁ¬ÄÛ¤AzÀ®Æ E°è£À ªÀļÉUÉ¥ÀÆgÀPÀªÁVzÉ. PÀrzÁzÀ PÀtªÉAiÀÄ°è£À À ÀåzÀl֣ɬÄAzÀ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ ªÀÄtÄÚPÉÆaÑ ºÉÆÃUÀzÀAvÉ ¤ ÀUÀð ºÀ ÀÄgÀÄ vÀqÉgÀƦ¹zÀÄÝ £ÉÆÃqÀÄvÉÛêÉ. PÀtªÉAiÀÄ°è ±ÉÃPÀqÁ 70-80gÀµÀÄÖCgÀtå zÀlÖ£É EgÀ ÉÃPÀÄ. £É® ºÀAvÀzÀ ºÀÄ°è¤AzÀ DgÀA©ü¹§½î, ¥ÉÆzÉ, VqÀ, ªÀÄgÀUÀ½AzÀ PÁqÀÄ vÀÄA©gÀ ÉÃPÀÄ. PÁr£ÀzÀlÖ£É ªÀiÁvÀæ E°è£À £É®, d® ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjPÀæªÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀjAzÀ ¥Àj ÀgÀ ÀªÀÄvÉÆî£À ¸ÁzsÀå. DzÀgÉFUÀ d£À ÀASÉå wêÀæ ºÉaÑzÉ. PÀȶ £É ÉUÀ¼ÀÄ É¼É¢ªÉ.CwPÀæªÀÄt ÀªÀÄ Éå¬ÄzÉ. PÀȶ CUÀvÀåUÀ½UÉ ¥ÀPÀÌzÀ PÁrUɺÉÆÃUÀĪÀ §zÀ®Ä EAvÀºÀ PÀȶ £É ÉAiÀÄ°è ªÀÄgÀ ªÉÊ«zsÀå¥ÉÆõÀuÉ vÀÄvÀÄð CUÀvÀåªÁVzÉ. PÀȶ ÀĹÜgÀvÉAiÀÄzÁjAiÀiÁVzÉ.

WÀlÖzÀ°è ºÀ½î ºÀ½îUÉ gÀ ÉÛ, «zÀÄåvï, ¤ªÉñÀ£À ªÀÄÄAvÁzÀªÀÄÆ® sÀÆvÀ CUÀvÀå PÀ°à ÀĪÀ PÉ® ÀPÉÌ C¤ªÁAiÀÄðªÁV PÁqÀ£Éßç¼À¹zÉÝêÉ. £ÀªÀÄä £Á®ÄÌ JPÀgÉ sÀÆ«ÄUÉ vÀ®Ä¥ÀĪÀ gÀ ÉÛ,«zÀåvï vÀAw ªÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ ÀĪÀiÁgÀÄ 40 JPÀgÉ PÁqÀÄ §¼À¹ªÉ!PÁr£À c¢æÃPÀgÀtPÉÌ PÁgÀtªÁVªÉ. ªÁåªÀºÁjPÀªÁV £ÁªÀÅ

61

£ÀªÀÄä vÉÆÃlzÀ AiÀÄdªÀiÁ£ÀgÁzÀgÀÆ £ÀªÀÄä Erà PÀt廃 ¥Àj ÀgÀCxÀðªÀiÁrPÉƼÀî ÉÃPÀÄ. ¥Àæw ºÉeÉÓAiÀÄ°è £ÀªÀÄUÉ PÁr£À ÀºÀPÁgÀÉÃPÀÄ. £ÀªÀÄUÉ M¼ÉîAiÀÄ UÁ½, ¤ÃgÀÄ, £ÉgÀ¼ÀÄ, ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ

ªÀÄtÄÚ, PÀȶ ɼÉAiÀÄ ¥ÀgÁUÀ Àà±Àð, eÁ£ÀĪÁgÀÄ ªÉÄêÀÅ, OµÀ¢,DºÁgÀ ªÀÄÆ®UÀ½UÀÆ PÁqÀÄ CvÀåUÀvÀå JA§ÄzÀÄ w½¢zÉ.£ÁªÀÅ F ¥ÀæPÀÈw £ÀqÀÄªÉ ÀzÀåzÀ ¤ªÁ¹UÀ¼Éà ºÉÆgÀvÀÆPÁAiÀÄA ªÁ¹UÀ¼À®è. PÁr£À DªÁ¹UÀ¼ÁzÀ ªÀ£ÀåfëUÀ¼À £É ÉG½ ÀĪÀzÀÄ £ÀªÀÄä DzÀå PÉ® À. PÁqÀÄ vÉÆÃl EAvÀºÀ C£À£Àå¤ ÀUÀð ÀAzsÁ£À.

vÀgÀUÉ É, PÀ ÀPÀrØ, MtmÉÆAUÉ, ªÀÄgÀzÀ vÉÆUÀmÉ »ÃUÉ ªÀÄgÀɼÉAiÀÄÄvÀÛ Éà ¤gÀAvÀgÀªÁV sÀÆ«ÄUÉ ¸ÁªÀAiÀĪÀ ªÀ ÀÄÛ ¥ÀÆgÉÊPÉ

ZÀPÀæ DgÀA sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀȶ UÉƧâgÀªÉAzÀÄ £ÀÆgÁgÀÄ ºÉÆgɺÀ ÀÄgÀÄ ÉÆ¥Àà£ÀÄß PÁr£À°è PÀrAiÀÄĪÀzÀÄ, vÀgÀUÉ É ¨ÁavÀgÀĪÀzÀÄ, ºÀÄ®Äè PÀrAiÀÄĪÀzÀÄ »ÃUÉ ºÀ®ªÀÅ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄ߯ÁUÁ¬ÄÛ¤AzÀ ÀÄvÀÛ°£À ÉƦà£À ÉlÖ, UÉÆêÀiÁ¼À, £À¢zÀAqÉ,gÀQëvÀ PÁqÀÄUÀ¼À°è £ÀqɹzÉÝêÉ. FUÀ PÁr£À PÉÆgÀvÉ, PÀÆ°ÀªÀÄ Éå ªÀÄ É£ÁqÀ£ÀÄß PÁqÀÄwÛzÉ. ɼÉ, É É PÀĹvÀ PÀȶPÀgÀ£ÀÄß

PÀAUÉqɹzÉ. PÀȶ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è PÀÆ° CUÀvÀåUÀ¼À£ÀÄßPÀrªÉÄUÉƽ ÀĪÀzÀÄ eÁtvÀ£À. ªÀÄgÀVqÀ ɼɹ vÉÆÃlzÀªÀÄtÂÚ£À ÀvÀé ºÉaÑ ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ EzÀ£ÀÄß ¤ªÀð» À§ºÀÄzÀÄ.

£ÀªÀÄä PÁqÀÄUÀ¼À°è ¥Àj ÀgÀPÉÌ ÀàA¢¹ ²ÃWÀæ ɼÉAiÀÄĪÀ À ÀåUÀ½ªÉ.ºÉ ÉâêÀÅ, §£ÁmÉ, ZÀAzÀPÀ®Ä, Éð ÀA¦UÉ, ¸Á®ÄzsÀÆ¥À,©¢gÀÄ, zÀÆ¼É É »ÃUÉ ¥ÀnÖªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. EªÀŠɼÉzÀ £É®PÉÌÀvÁéA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À J É £É®PÀÄÌzÀÄgÀÄwÛzÀÝAvÉÀÆPÁëöätÄ ZÀlĪÀnPÉUÉ ºÉÆ À ±ÀQÛ ÁzsÀå. DyðPÀªÁVAiÀÄÆ

£ÉgÀªÁUÀ§®è vÉÃUÀ, UÁ½, ¹®égï NPï ªÀÄÄAvÁzÀªÀ£ÀÆß F¥ÀnÖAiÀÄ°è UÀÄgÀÄw À§ºÀÄzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß É¼ÉAiÀÄĪÀ PÀæªÀÄFUÁUÀ Éà PÀȶPÀjVzÉ.

62

PÁqÀÄ É¼É ÀĪÀ PÁAiÀÄPÀ d£ÀgÀzÀÄÝ: E¯ÁSÉAiÀÄzÀ®è

gÁªÀÄ¥ÀvÉæ, C¥Éà«Är, G¥ÁàUÉ, ªÀÄÄgÀÄUÀ®Ä, ºÀ® ÀÄ, ºÉ§â® ÀÄ,zÁ°Ñ¤ß, PÁ¼ÀÄ ªÉÄt ÀÄ, ªÁmÉPÁ¬Ä, £É°è, JPÀ£ÁAiÀÄPÀ,£ÉÆä, ºÉÃvÁj, UÀļÀªÀiÁªÀÅ, vÉÃUÀ, ÀÄgÀV, ÉvÀÛ, ªÁmÉ©¢gÀÄ, ÉÊ£É, ²æÃvÁ¼É ªÀÄÄAvÁzÀ ºÀ®ªÀÅ ªÀĺÀvÀézÀ À ÀåUÀ¼ÀĪÀÄ É£Ár£À°èªÉ. EªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ eÁÕ£À E°è£À d£À¥ÀzÀgÀ°èªÉ.£ÉÊ ÀVðPÀ §tÚPÉÌ ÉÃrPɬÄzÉ. ¤Ã°VqÀ, Cj²£À§½î ÉÃjzÀAvɧtÚzÀ GzÀåªÀÄPÉÌ £ÉgÀªÁUÀĪÀ À Àå eÁwUÀ¼ÀÄ zsÁgÁ¼ÀªÁVªÉ.ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß ÀÄ® sÀzÀ°è ɼÉAiÀÄĪÀ CªÀPÁ±À«zÉ. £ÀÆgÁgÀĪÀµÀð ¨Á¼À§ºÀÄzÁzÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ sÀÆ«ÄAiÀÄ fêÀAvÀ ªÀÄtÂÚ£ÀªÀÄÄRå É ÉAiÀiÁVªÉ, UÉƧâgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ ÀéAiÀÄAZÁ°vÀAiÀÄAvÀæªÁVªÉ.

63

ÀܽÃAiÀÄ À Àå PÀtägÉ «zÉò À Àå DUÀªÀÄ£ÀPÉÌ ¥ÉæÃgÀuÉAiÀiÁVzÉ.£ÉÊ ÀVðPÀ PÁr£À dvÉUÉ É¼ÉzÀ fêÀ ÀAPÀÄ®UÀ½UÀÆ, C°è£ÀPÁrUÀÆ PÉÆÃmÁåAvÀgÀ ªÀµÀðUÀ¼À fêÀ ÀA§AzsÀ«zÉ. MAzÀĪÀ®AiÀÄzÀ À ÀåªÉà «zÉòªÀÄAiÀĪÁzÀgÉ CzÀÄ C°è£À ¥ÀQë,QÃlUÀ¼À fêÀ ÉÆÃPÀzÀ ªÉÄÃ É ¥Àæ sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ. PÀȶ ɼÉUÀÆ«¥ÀjÃvÀ QÃl£Á±ÀPÀ ¥ÀjuÁªÀÄ ¥ÀÄlÖ eÉãÀÄ PÀtägÉAiÀiÁzÀgÉPÀȶ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ªÀåwjPÀÛ ¥ÀjuÁªÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ.

£ÀªÀÄä MAzÀÄ JPÀgÉ vÉÆÃlzÀ°è ««zsÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀPÉÌ ºÉZÀÄѺÉZÀÄÑ À Àå EgÀ ÉÃPÀÄ. C°è zÉÆqÀØ ªÀÄgÀ¢AzÀ£É®ºÀAvÀzÀªÀgÉUÀÆ À ÀåUÀ¼ÀÆ ÉÃPÀÄ. vÉÆÃlzÀ ªÀÄÄRåɼÉAiÀiÁV FUÁUÀ Éà CrPÉ, vÉAUÀÄ, gÀ§âgï, PÁ¦ü, ªÀiÁªÀÅ,

UÉÃgÀÄ, aPÀÄÌü ɼɬÄzÉ. F ºÀ¼ÉAiÀÄ vÉÆÃl ºÁUÀÆ ºÉÆ ÀvÉÆÃl ¤ªÀiÁðt ÀAzÀ sÀðzÀ°è AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ À Àå K°èÉ¼É À§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ AiÉÆÃf À§ºÀÄzÀÄ.

PÁqÀ£ÀÄß £ÁmÁ ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ CzÀgÀ ªÀĺÀvÀé UÀÄgÀÄw ÀĪÀzÀÄ£ÀªÀÄUÉ w½¢zÉ. sÀÆvÀ£ÀPÁ£ÀÄ, zÉêÀgÀPÁqÀÄ, £ÁUÀgÀ§£À JAzÀÄ¥À«vÀæ sÁªÀ£É¬ÄAzÀ £É®zÀ PÁqÀÄ G½ ÀĪÀ PÉ® À £ÀqÉ¢zÉ.MAzÀÄ PÁ®zÀ°è CgÀtåzÀ°èzÀÝ À ÀåUÀ¼ÀÄ EAvÀºÀ £É ÉUÀ¼À°èªÀiÁvÀæ G½zÀÄPÉÆArzÉ.

QÃl£Á±ÀPÀ, gÁ¸ÁAiÀÄ£PÀ ¹A¥ÀgÀuɬĮèzÉà E°èɼÉAiÀħºÀÄzÁzÀ ºÀtÄÚ ºÀA¥À®Ä, CAlÄ, OµÀzsÀ,

¸ÁA¨ÁgÀªÀ ÀÄÛ, ºÀƪÀÅ, £ÁmÁ ªÀÄÄAvÁzÀ GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ ¤gÀAvÀgÀDzsÁAiÀÄ ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ. EAzÀÄ ¸ÁªÀAiÀĪÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ« ÀÛgÀuÉAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. DºÁgÀ¢AzÀ DgÉÆÃUÀå PÀ®à£É CjªÁVzÉ.C£À ÁUï ªÀiÁzÀj vÉÆÃl ¸ÁªÀAiÀĪÀ PÀȶAiÀÄ ÀĹÜgÀªÀiÁUÀðªÁUÀÄvÀÛzÉ.

64

vÀzÀÆæ¦ PÁqÀÄ ªÀiÁzÀj ºÉÆîĪÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ vÉÆÃlUÀ¼ÀÄJ.¦. ZÀAzÀç±ÉÃRgÀ‘EAzÀç¥Àç ÀÜ’ fêÀzsÁgÀPÀ À ÀåPÀÆl, PÀ¼À®ªÁr UÁçªÀÄ,GzÀÆâgÀÄ CAZÉ, ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ-8¥sÉÇãï: 0821- 2597936, 94488 88633

§ ÀªÀgÁdÄ/ JA.PÉ.gÉÃtÄPÁgÀåsÀzÁæ ¥sÁªÀiïð, ªÉļÉîPÀmÉÖ, Ctf CAZÉ, zÁªÀtUÉgÉ f Éè

¥sÉÆãï: 08192- 221947/ 94483 23796

£ÀA¢Ã±À ©.J£ï.ZÀÄaðUÀÄAr- 577 214²PÁj¥ÀÅgÀ vÁ®èÆPÀÄ,²ªÀªÉÆUÀÎ f¯èÉ¥sÉÇãï: 08187-743212, 98455 53078

PÉʯÁ ÀªÀÄÆwðzÉÆqÀØ EAzÀĪÁr, PÉƼÉîÃUÁ® vÁ®èÆPÀÄ, ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ f¯èÉ¥sÉÇãï: 9880185757

ÀAfêï PÀÄ®PÀtÂðzÀrØ PÀªÀįÁ¥ÀÄgÀ, UÉÆêÁ gÀ¸ÉÛ, zsÁgÀªÁqÀ ¥sÉÇãï:9448143100

qÁ. J¯ï. ¹. ÉÆãïìªÀÄÆqÀ©zÉæ, zÀQët PÀ£ÀßqÀ ¥sÉÇãï: 08258 236261

wA§PÀÄÖa£ÀßPÉÆvÀÛ¥À°è, ¥É£ÀUÉÆAqÀ vÁ®ÆèPÀÄ, DAzsÀæ ¥ÀæzÉñÀ

£À Àðj VqÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁqÀÄ ©ÃdUÀ½UÁVgÀªÉÄñÀ ²ªÀ£Á¥ÀÄgÀzÉêÀ£ÀºÀ½î, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæªÀiÁAvÀgÀ, ¥sÉÆãï: 98455 29324

‘ ÉÊ¥sï’ UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢Þ ÀA ÉܱÁgÀzÀ£ÀUÀgÀ, w¥ÀlÆgÀÄ ¥sÉÆãï: 08134- 251337

65

Analog Forestry Training Centre and BotanicGardens, Mirahawatta

Established by RRI chairman and Analog Forestry progenitorDr. Ranil Senanayake in 1983, this 15 acre property of oncedegraded land is now, due to the application of AnalogForestry, covered by a highly productive and diverse forestecosystem. The site also contains soil conservation and landmanagement trial plots, hundreds of rare plant species andeven rare fauna including the hog deer and jungle fowl.Through this centre, RRI seeks to develop models forecological restoration that can be applied throughout thecountry and beyond.

The centre is currently open to tourists, researchers, andstudents interested in sustainable agriculture and forest

restoration.

RRI37C WAKUNUGODA ROADGALLE, SRI LANKAPh: +94 91 2232585Ranil Senanayake <[email protected]>Charith Senanayake <[email protected]

International Analog Forestry NetworkMilo W. Bekins Faries, ChairpersonInternational Analog Forestry NetworkApartado postal 75,Quepos, 6350, Costa [email protected]@racsa.co.cr

Websiteswww.analogforestrynetwork.orgwww.forestgardencertification.com

www.earthrestoration.org

vÀzÀÆæ¦ PÁr£À ºÀaÑ£À ªÀiÁ»wUÁV

66

67

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 2

Annexure 2: Tree Ranking and Agro biodiversity mapping

Tree diversity such as forest species, timber species, fodder species, fruit species, green manure plants, medicinal plant species enable the farmers to meet their fodder, manure, timber, and fuel wood requirements.

The diversity of plant species helps to increase the population of birds, animals, insects, which facilitates the prey-predator relationships. The live hedge fencing protects crops. The bird population preys on insects and pests thereby reducing the risk of spreading diseases. The increase in biomass enhances the soil fertility. The following table presents the varieties of uses of different plant tree species preferred by the farmers. Participatory tree ranking was done at Keredododi i on 6th March 2010 . Plant Name

Uses

Food Fodder Timber Fencing Manure Medicine Firewood

Jetropha * * X

Pongamia * * * I

Turubevu * * V

Glyrecidia * * * * III

Silver * IV

Jackfruit * * * VI

Survey (Casurina)

* * VII

Teak * * VIII

Neem * * II

Puvarsi * * * * * * IX

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 2

Agro Diversity Mapping (Suitable for companion planting) :

Crop Variety Crop season

Growth Habit

Millets Koralu (Brown top Millet)

Kharif Grows under tree shade. No weeding required

Fodder Jowar All around the year

Short duration crop. Grows in tree shade

Sajje (Pearl Millet) Kharif Grows tall and suitable for line sowing

Sanna Kaddi Ragi Kharif/Rabi Fodder variety.

Dryland Paddy Munduga Kharif Shade lover s

Maize Bannada Musikina Jola Kharif Grows tall. Pest and disease free

Gourd Manthu Kumbala(Pumpkin)

Kharif/Rabi Spreading variety / ground cover

Kombu sore (Bottle gourd)

Kharif Creeper

Tuppada Hire ( Sponge Gourd)

Kharif Creeper

Hire kayee (Ridge gourd)

creeper

Tomato Chapparabadane tomato

All around the year

Spreading variety. Shade lover

Brinjal Musuku badane Perennial Shade lover

Gullu Badane Shade lover

Green Manure Velvet beans (Mucuna pruriens)

Perennial Ground cover. Provides good biomass

Centrosema pubescens perennial Soil binder and cover crop

Agase (Sesbania grandiflora)

perennial Wind break and fodder tree

Chilly Gagana muki Shade lover. Good yielder

Beans Ooty beans Kharif Creeper and good yielder

Purple beans Kharif Bush variety

Amaranths Rajgeera kharif Tall variety

Maledda kharif Greens

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 2

Gandari menayinakaye Shade lover

Sweet Potato Local Late kharif Ground cover

Dioscorea Tree Potato Perennial creeper

Kadu geneasu Perennial creeper

Benne genasu creeper

Papaya local Perennial Grows well along with trees

Tonde Local Spreading variety

Elephant foot (Amorphophallus paeoniifolius)

Suvarna Gedde Perennial Shade lover. Tuber

Lemon grass(cymbopogon)

Local Perennial Shade lover. Commercial crop

Ginger Local Perennial Shade lover. Commercial crop

Turmeric Local Perennial Shade lover. Commercial crop

Vetiver Lavancha Perennial Soil binder

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 3

Stake holders meet and Participatory Consultancy Meeting on human-wildlife conflict

5-6th Feb 2011, Byloor - Vadeyara Palya

Kollegal FD is popular for its flora, fauna and cultural diversity. Many villages and tribal communities located inside the forest dependent on the forest for survival. Forest encroachment for agriculture, grazing in the forest and hunting wild animals are the common reasons for the clash between villagers and the forest department. Elephants entering the farm lands are the common scenario during the harvest season. The forest department’s relationship with the villages is widening day by day. Analog Forestry has emerged as a solution to many problems prevailing in Kollegal FD. A two day stake holders meet and participatory consultancy meeting was organized on the fifth and sixth of Feb 2011. The objective of the workshop was to involve the community in forest management, introducing them to AF concept and designing an AF model with the consultation of the stakeholders. On the first day, a participatory meeting was organized at Keredoddi village. A Traditional Livestock keepers community called ‘Beda Kampaliga’ was in that village. The villagers identified the root cause for the human-wild life conflict. They are:-

1. Increased Agricultural activity in the elephant corridors. 2. Human disturbance during the day hours 3. Depleting fodder resources available to the elephants. 4. Planting non fodder species like eucalyptus and teak instead of Bamboo in the

Forest 5. Compensation payment for crop damage or human death is very negligible and

difficult to obtain 6. Weeds like lantana and Eupatorium suppress the growth of the grass and other

natural vegetation

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 3

Pic 1: Participatory meeting at Keredoddi on 5

th Pic2: Village Resource Map drawn by farmers

On the second day, an AF orientation programmed was organized at MYRADA training Center. More than 50 farmers from Huttur Panchayt area and farmer leaders had participated in the programme. Krishna Prasad, the Director, Sahaja Samrudha introduced the AF concept and highlighted its relevance in the context of growing human- elephant conflict in Kollegala FD. Jayadevaih, a well-known organic farmer and Agroforestry advocate explained his experience on tree based farming and suggested ways of establishing Crop- Tree – creeper combinations. Agro biodiversity mapping and Tree ranking exercises were carried out for designing an AF model for Kollegal FD.

Pic 3: Stake holders meet and Orientation workshop 6th Feb 2011

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 4

AWARENESS PROGRAMME ON BIODIVERSITY CONSERVATION

July 14th 2012, Kalabhavana, Kollegala, Chamrajnagar District

Kollegala Taluk in Chamrajnagar district is located in the ranges of Western Ghats that has its own indigenous

forest & farm species richness and community’s dependant on forest resources for their livelihoods. Evolving

cropping patterns and agricultural practices has pushed most of them to embrace mono cropping highlighting

the benefits without revealing its ill effects. Mono cropping has penetrated deep into the agricultural practices

of most farmers residing in this region. This programme aims to create awareness of biodiversity and its

significant contributions towards livelihood improvement among the forest dwelling farming communities.

Sahaja Samrudha, Bangalore in collaboration with Karnataka Biodiversity board organized an awareness

programme on Biodiversity conservation on July 14 2012.

Mr.G.S.Jayadev, Secretary of Deena Bandhu Trust, Chamrajnagar district inaugurated the programme and

addressed the participants that developing countries is the “Epicenter of Biodiversity richness”. Mutli National

Companies have taken advantage of its hypocritical politicians and environmental ignorance captured these

countries for their invaluable forest, agriculture and animal diversity through ‘Intellectual Property Rights &

Patents’, highlighting Turmeric and Neem patents. He asserted all the local bodies and Gram panchayats to

engage in biodiversity conservation and awareness activities to safeguard our indigenous flora and fauna. He

appreciated the organizers for conducting such awakening program will intellectually equip farmer’s dependant

on these bio resources for livelihoods.

Mr.Raju.S, Asst Commissioner of Social Forest Area of Chamrajnagar district opined that the forest department

officials to work in value addition and popularization of products from indigenous forest species, which plays

multi role in income generation of forest dwelling farming communities. For e.g. Pongamia Hipae is a forest tree

species, which has food, fodder and medicinal value. This kind of tree species is the need of the hour to mitigate

deforestation for developmental purpose. Forest department and forest dwellers should work together in

afforestation and maintenance activities to derive mutual benefits.

Mr. Kailasamurthy, Organic farmer from Kollegala concluded the programme sharing his field experience of

principles and benefits of ‘Model Agroforestry’. He also urged the other farmers to evolve with time to

agroforestry mode that is suitable for present and future generations. All participants requested the organizers,

panchayat members and government officials to conduct regular programs pertinent to biodiversity

conservation and importance of agroforesty to present day context.

The Display and sale of Organic food and seeds were also planned during the event.

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 4

ACTION PLAN

S.No Farmer/ Group Name Village Commitment

1 Rechaiah Hosemangalagi Popularization of Analog forestry through KRRS groups

2 Hullikadu Savayava Krishikara Balaga

Bylur Local tree species seed section in the community seed bank

3 Social Forest Department, Chamrajnagar

Supporting Village Nursery activities and financial support for workshop on Analog forestry

4 Government College Lokkanahalli School level competition on Forest diversity and traditional conservation practices

5 Kebbegere Savayava Krishikara Sangha

Dinnhali Promotion of Model Agroforestry methods to members /Establishing local tree species nursery

6 Putturaju Bylur Establishing AF model farm

7 Guruswamy Arepalya Collection of Indigenous tree species

8 Parwathi Mahila sangha Byloor Establishing Indigenous tree species nurserey

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 4

Participants List:

Sl. No

.

Name Address Contact No E mail Id

1 Channa Basavaradhya Kempana Palya 9141424435

2 B. Nagaraju Kempana Palya 9141224673

3 H. R. Panditaradhya K. Hosur 9538129151

4 S. Shivamurthy Kollegal 9945459919

5 Mahadeva Puttaverana doddi 9141455496

6 Kendagana Murthy Chinchalli 9845835827

7 Manoja Kumar Kollegal 9742622115

8 Krishna murthy Kollegal 9886200638

9 Lakshman murthy Siddayana doddi 9972168981

10 Kiran kumar C.N Chikmagalur 9964460352

11 Praveen Kollegal 9972281639

12 Arjun Madunalli 9900746126

13 Mayura Madunalli 8453498339

14 Shekar Hondrabal 9901388302

15 Manjoj S. Hondrabal

16 Sudha Kollegal 9731140535

17 Gayatri Kollegal 9141424861

18 T. Gopal Nayak Dinnahalli

19 Madesha A. Dinnahalli 8722710384

20 Raju S. Dinnahalli 9972838062

21 Yogesh Hondrabal 9449278930 [email protected]

22 Sidram k. Gundapura 9008004661

23 Nagaraju Kollegal 9902491845

24 Sundara Nayak K. Dinnahalli 8762992366

25 Yogesh Kollegal

26 Anand Medini 9900718377

27 Govinda Nayak Dinnahalli 9972028283

28 Shivashankar Kollegal 9481321516 [email protected]

29 T.K. Mamatha Badarinath

Kollegal 9899084794

30 K. Veera V.S. Doddi` 9739837245

31 M. Dore swamy Kollegal 9590888018

32 G.K. Nararaju Kollegal 9742054002

33 G.K. Lakshmipathi Kollegal 9620830703

34 G. Balakrishna Kollegal 9448228564

35 Nagashruthi G.S. Mysore 9035267316 [email protected]

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 4

36 Mahesh. M Kollegal 9986948212 [email protected]

37 Indra M.P Mullur 9916284350

38 S. Puttaraju Bylur 7259761007

39 Shiva prakash Kollegal 9448669799

40 B. Prabuswamy Kollegal 9886556063

41 B.M. Mahadevaswamy Basvatti 9448800891

42 Murli Krishna Kollegal 256165

43 Javare Shettere Kollegal

44 M. Rechamma Hosamalangi 9481321530

45 Hemanth Kumar Kollegal 9901892048

46 Sahana Kollegal 9740302057

47 Madusudan Kollegal 9448506451

48 M. Ramesh Mudigunda 9916593311

49 Natraj Hassan 9141185308

50 Devrasappa Kollegal 9538484874

51 Manikanthan Kollegal 9902098605

52 K. Gopal Kollegal 9141465501

53 Ravi Kumar Palya 9886197072

54 Lingashri L. Maduvanhalli 8453757309

55 Vijaykumar. N. T. Doddapura 7829850806 [email protected]

56 Madappa Gullur 9008709119

57 Prameela Kollegal 8453041345

58 Swathi Kollegal 9141688682 [email protected]

59 D. M. Mahadeva Dasanapura 9740272888

60 H. Mariyamma Mangila 9663957423

61 T. N. Nagendra Kollegal 9468105523

62 Sandeep Kollegal [email protected]

63 Parmeshvar S.M. Kollegal 9886884899

64 S. Madusudan Kollegal 9845913246 [email protected]

65 Vishnu Kirthi Kollegal 9141394733

66 Shivamma Kollegal 9945192758

67 Ganesh Mamballu 9164102134

68 Nagsundara Malavalli 9739443110

69 Lingraju Mudigunda

70 Hanumanthappa Nagamangala 7724497

71 Balasubramanya Kollegal 9141511908

72 Kirana Maralli

73 G. T. Honnappa Kollegal 9886042289

74 Shivakumar Madunalli 9986651923

75 Revanna Palya 9742482584

76 Chandrashekar Murthi Teramballi 9986401542

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 4

77 Siddraju Ramsamudra 9741462956

78 Lingaraju Halalli 9008264327

79 Prasanna Murthy Hampapura 9901763543

80 Sarva mangala Kamgere

81 Putswamy Kollegal 9448224870

82 Nagashri Kollegal 9343142359

83 Kokila K.P. Kollegal 7259652776

84 Sowmya K. Kollegal 8867943859

85 Sowmya K. Kollegal 9845576742

86 Yogesh Magadi 9591391355

87 Anthony P. G. Palya 9141393224

88 Y. Bharadhan Kollegal 9448880238

89 Nata Raj Kollegal 9845995685

90 R. Guru swamy Bylur 9008167819

91 S. Akash Kollegal 9886250641 [email protected]

92 Siddaraju Mamballi 9620767207

93 Mahesh Madunalli 7483143039

94 Ranga Natha Chinamballi 9141417885

95 Mahadevaiah Kollegal 9731898610

96 Sundara Nayak K. Dinnahalli 7259320923

97 K. S. Suresh Kollegal 9482608851

98 Venkataraju Kollegal 9481149905

99 N. B. Mohit Kollegal

100 Pallavi. M Kollegal 9980780809

101 Somashekaraiah A.S. Kollegal 9880546068

102 Mahadeva swamy Chaluvanahalli 9964065613

103 Krishna murthy Harali 8453402593

104 Sundrappa Mudugunda 9448602600

105 Basrajappa Hunkalli 9945777310

106 Shantaraju Kollegal 9986559135

107 Shantaraju B. Mudigunda 9964085687

108 Putswamy Gulupura 9141118815

109 G. M. Nandeesh Gulupura 9448395002

110 Mohan Kumar Gulupura 8453929417

111 Bramarambike Singanallur 9481821145

112 Sushila Mullur 8453407976

113 Chetan Yariguru 9964113976

114 Komala Nanjana gudu 8970921420

115 Abishek Tayrpura 8722689924

116 Nagathetan N Kollegal 9739415501

117 Vinay Kumar V Kollegal 9964675821

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 4

118 Anand. S. P Singanallur 9845681899

119 Basavaraju Kuntur 9164932088

120 Vishwakumar T.S. Thimmarasepuara 9972169013

121 Kumar Kuntur 8495844286

122 Prabuswamy P. G. Palya 9008155386

123 Vivek Kollegal 9060601244

124 Kumar Kollegal 9164945275

125 Muralidhar Kollegal 9845727975

126 Balasundara swamy Kollegal 9916927102

127 C. Shivaswamy Kollegal

128 Puttaraju Yariyoru 9972165264

129 Mahesh Singanallur 263510

130 T. Chandrashekar Maduvanhalli 9149467628

131 Mahadeva Dinnahalli 9008504469

132 Nagaraju. D. Kollegal 9845656262

133 G. P. Rangaswamy Kollegal 9342806227

134 Lingaraju Mattipura 9590385577

135 Gangadhara Mattipura 9535014633

136 M. Rehana H. Malangi 9481321530

137 Shivaraju Kollegal 8453897408

138 Sayad Gafar Dinnahalli 9483257866

139 Kumara swamy Kollegal 9739425278

140 Lakshmi pati Kollegal 9902433740

141 Papanna Kollegal 9742866395

142 Chandra shekar Hampapura 9980077503

143 Mahadesh M.M. Hills 9449272650

144 Mahadeva sargur

145 Sidlinga Gowda Vandarbalu

146 Revanna Kinkalli 9481818848

147 Raghu kaliundi 9901266138

148 Prashanth Medini 9731519660

149 Prabuswamy Bylur

150 Purlingapa Hosuru 9538401052

151 Rajshekar Murthy Bylur 9741771390

152 Ramu P. Dinnahalli 9008171490

153 Shasidar Kollegal 9900830303

154 A. Madesh Dinnahalli 9591338405

155 Anwar Dinnahalli

156 Chandra Naik L. Dinnahalli 9483328546

157 Raju N. Dinnahalli 8762992362

158 Abdul Riyaz Dinnahalli 9480192282

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 4

159 T. Gopal Naik Dinnahalli 9483257892

160 Mahadeva swamy Palya 974120545

161 Prashu Naik Dinnahalli

162 Basavaraju madhuvalli 9141688569

163 Madeva Dinnahalli

164 Nandeesh Kollegal 7795194528 [email protected]

165 Deepu Naik Dinnahalli 9762992389

166 M. Siddaiah Bylur 8197793730

167 Naveenkumar Honnuru 8971233916

168 D. Padmaraju Kollegal 9739730477

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 6

Report on School level Biodiversity Conservation Contest and Documentation of

Traditional Knowledge Events

Involved school children in afforestation programme

School programmes:

Biodiversity Conservation Contest is conducted at Vadeyarapalya and Baylur schools for

documentation of tree species suitable for Analog forestry. 64 School children actively

involved in the contest. School children actively partciapted in the programme and

collected Seed samples and documented Traditional tree growing methods,

Knowledgeable resourse person contact addresses successfully.

National Service Scheme (NSS) volunteers actively participated in tree planting

programme held at Byloor.

Hunasepalya and GM doddi Primary school children collected forest tree and

uncultivated food crop seeds and tubers.

Scholl children also helped to identify the traditional back yard gardens rich in

multicropping systems.

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 6

Documentation of Traditional knowledge:

Seed mapping is a Participatory Rural Appraisal (PRA) technique, which was adopted

during the initiation of the project to quantify the required genetic diversity in the

project villages. This facilitated the identification and revival on agricultural and cultural

practices and indigenous land races that are suitable to Agri-Horti-Forestry model.

Tree ranking and Agri diversity Mapping programmes were organized in Arepalya,

Kerdoddoi , katte Kirubana Doddi , Ardhnaripura villages of Huttur Panchayath and

Dinnur of Ramapur panchyat in Kollegala FD.

Adapting PRA tool helped in obtaining first hand information from farmers to

understand why farmers grow Local species, when and where they grow them and how

they maintain and use them at the local level. Multi-cropping mapping showed that the

diversity was rich three decades ago but with the introduction of high yield varieties this

had narrowed down. Even the changes in agricultural practices had led to erosion of

many varieties.

Seed Collection:

Seed mapping, which was conducted in the project villages during the initial stage

helped identify many Millet varieties and uncultivated food crops suited for companion

planting in AF system. School children and farmer group members collected Agri, Horti

and Forestry seeds from the local area. The collected varieties were distributed to

farmers for multiplication on-farm and also stored in the Byloor Community Seed Bank.

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 6

Transect walk:

A transect Walk is a systematic walk along a defined path across the project area

together with the local people to explore the landscape, vegetation, water conditions by

observing, listening, looking and producing transect diagram.

A transect walk was organized in Arepalya village on 23th Nov 2010. Members of

Hulikadu Savayava Krushikara Koota actively participated in the programme. Farmers

identified local species suited for AF system and designed the farm map based on the

observations.

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 7

Images of Analog Forestry Model Farms

Pic 1: Dr.Venkatesh farm, Tathaguni, Bangalore south

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 7

Pic 2: Raghava Farm,Harihara

Pic 3: Dr.Sanjeev Kulkarni Farm,Dharwad

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 7

Pic 4: Nandish farm,Shikaripura

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 7

Pic 5: Malnad farm

Krishna Prasad – CEPF-ATREE Western Ghats Small Grant - Promotion of Organic farming through introduction of Analog Forestry concept in Kollegal FD – Final Report Annexure 5

Annexure 5

Table 1: List of Organic Farmers adopted Agri-Horti-Forestry Model

Sl no Name of the Farmer Village Taluk

1 Puttaraju Byloor Kollegal 2 Guruswamy Arepalya Kollegal

3 Siddaiah Arepalya Kollegal 4 Umashenkar Arepalya Kollegal

5 Kamalamma Arepalya Kollegal

6 Halagappa Kere doddi Kollegal 7 Rechappa Kere doddi Kollegal

8 Shivamma Hunasepalya Kollegal 9 Rechanna Hosa Mulangi Kollegal

10 Dundu nayka Dinnur Kollegal 11 Kailasamurthy Dodda induvadi Kollegala

Table 2: List of Farmer Groups engaged in promotion of AF

Sl no Farmer Group Village Taluk 1 Hulikadu Savayav Krushikara

Koota Byloor Kollegal

2 AB Prakrithi Salanayana sangha Byloor Kollegal

3 Kebbekere Savayava Krushikara Koota

Dinnur Kollegal

4 Kollegal Organic Growers Association

Kollegala Kollegal

5 Punya Koti savayava Krushikara Sangha

Keredoddi Kollegal

6 Parwathi Mahila Sangha Byloor Kollegal