Διδασκαλία με το Σύστημα Διαχείρισης Μαθησιακών...

10
5ν ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΖ ΤΡΟ- ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 1 www.e-diktyo.eu www.epyna.gr Γιδαζκαλία με ηο ύζηημα Γιατείριζης Μαθηζιακών Γραζηηριοηήηων LAMS: Ζ πλεσρά ηοσ ζποσδαζηή Γ. Παζχάλης Πανεπιζηήμιο Πάηρας [email protected] Σ. Παπαδάκης Ελληνικό Ανοικηό Πανεπιζηήμιο [email protected] ΠΔΡΗΛΖΦΖ Τν Σύζηεκα Γηαρείξηζεο Μαζεζηαθώλ Γξαζηεξηνηήηωλ LAMS (http://lamsfoundation.org) ππνζηεξίδεη θαη δηεπθνιύλεη ηελ νξγάλωζε-ζηήξημε ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο πνπ δηακεζνιαβείηαη από ππνινγηζηή είηε εθ ηνπ ζύλεγγπο είηε από απόζηαζε. Σην πιαίζην ρξήζεο ελόο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο, νη ζπνπδαζηέο θαινύληαη λα κειεηήζνπλ, εμαζθεζνύλ, αιιειεπηδξάζνπλ θαη αμηνινγεζνύλ ζπλεξγαδόκελνη δηα δώζεο θαη εμ απνζηάζεωο. Σε απηή ηελ εξγαζία πεξηγξάθεηαη κηα κειέηε πεξίπηωζεο ζην πιαίζην ηεο νπνίαο παξνπζηάδνληαη ε εκπεηξία θαη νη πξνζδνθίεο ηωλ ζπνπδαζηώλ από ηελ πινπνίεζε ηωλ εξγαζηεξηαθώλ αζθήζεωλ ηνπ καζήκαηνο «Βάζεηο Γεδνκέλωλ» ζην ηκήκα Τειεπηθνηλωληαθώλ Σπζηεκάηωλ & Γηθηύωλ ηνπ ΤΔΙ Μεζνινγγίνπ θαηά ην αθαδεκαϊθό έηνο 2008-2009 κε ην LAMS. Τα πξώηα απνηειέζκαηα δείρλνπλ κεγάιε ηθαλνπνίεζε ηωλ ζπνπδαζηώλ από ηε βειηίωζε ηεο πνηόηεηαο θαη ηε δπλαηόηεηα εμ απνζηάζεωο πξόζβαζεο θαη εθπόλεζεο ηωλ εξγαζηεξηαθώλ δξαζηεξηνηήηωλ. Γηαπηζηώζεθε αύμεζε ηεο ζπλεξγαζίαο ηνπο ζε κηθξέο νκάδεο κέζα από ηα δηαηηζέκελα εξγαιεία αζύγρξνλεο θαη ζύγρξνλεο επηθνηλωλίαο θαζώο θαη βειηίωζε ηεο επίδνζεο ηνπο ζηελ πξόνδν θαη ηηο ηειηθέο εμεηάζεηο. ΛΔΞΔΗ ΚΛΔΗΓΗΑ: Σπλεξγαηηθή Μάζεζε, Μαζεζηαθέο Γξαζηεξηόηεηεο, LAMS ΔΗΑΓΧΓΖ Σελ ηειεπηαία δεθαεηία, κε ηελ επξεία δηάδνζε ησλ Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξίαο θαη Δπηθνηλσληψλ (ΣΠΔ) νινέλα πεξηζζφηεξα πξσηφηππα εξγαιεία θαη δξαζηεξηφηεηεο πνπ ππνζηεξίδνπλ φρη κφλν ηελ αηνκηθή κειέηε αιιά θαη ηε ζπλεξγαζία ησλ ζπνπδαζηψλ, ζρεδηάδνληαη θαη ρξεζηκνπνηνχληαη πηινηηθά ζε δηάθνξεο βαζκίδεο ηεο εθπαίδεπζεο (Petrou & Dimitracopoulou, 2003, Voyiatzaki et al. 2004). Ζ κάζεζε ππνζηεξηδφκελε απφ ππνινγηζηή απνηειεί έλα ελδηαθέξνλ αληηθείκελν κειέηεο θαη πεδίν αλάπηπμεο λέσλ πξσηφηππσλ ηερλνινγηψλ (Morgan, 2001; Conole & Caren, 2005). Τπάξρνπλ αξθεηνί ιφγνη γηα απηφ: Δπθνιφηεξε θαη ηαρχηεξε πξφζβαζε ζην Γηαδίθηπν απφ νινέλα θαη πεξηζζφηεξνπο ζπνπδαζηέο. Δμνηθείσζε κε ην δηαδίθηπν, ηελ αλαδήηεζε, αλάθηεζε, αμηνιφγεζε θαη ζπζρέηηζε πιεξνθνξηψλ. Πην ψξηκα θαη θηιηθφηεξα εξγαιεία ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο. χγρξνλε νπηηθναθνπζηηθή επηθνηλσλία απφ απφζηαζε. Μηα ηδηαίηεξα ελδηαθέξνπζα πεξίπησζε ζρεηίδεηαη κε ηελ ζπλεξγαηηθή επίιπζε πξνβιεκάησλ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ζηo πιαίζην ηεο δηδαζθαιίαο καζεκάησλ κε ππνζηήξημε ππνινγηζηή. Καηά ην ζελάξην απηφ νη πνπδαζηέο, φινη καδί ή ζε νκάδεο αιιειεπηδξνχλ κέζσ ππνινγηζηηθψλ ζπζθεπψλ κε ζηφρν ηελ νηθνδφκεζε ιχζεο ζε έλα πξφβιεκα ζρεδηαζηηθνχ ή δηεξεπλεηηθνχ ραξαθηήξα. Απηή ε πξνζέγγηζε έρεη απνδεηρζεί (Petrou & Dimitracopoulou, 2003, Voyiatzaki et al. 2004) φηη έρεη ελδηαθέξνπζεο επηπηψζεηο ζην καζεζηαθφ απνηέιεζκα. Δηδηθφηεξα δε, έρεη ελδηαθέξνλ ε αλάπηπμε ησλ κνληέισλ ηεο ζπκπεξηθνξάο ησλ ζπνπδαζηψλ σο ζχλνιν ή θάζε νκάδαο μερσξηζηά, ηα

Transcript of Διδασκαλία με το Σύστημα Διαχείρισης Μαθησιακών...

5ν ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΖ ΤΡΟ- ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 1

www.e-diktyo.eu www.epyna.gr

Γιδαζκαλία με ηο ύζηημα Γιατείριζης Μαθηζιακών

Γραζηηριοηήηων LAMS: Ζ πλεσρά ηοσ ζποσδαζηή

Γ. Παζχάλης Πανεπιζηήμιο Πάηρας

[email protected]

Σ. Παπαδάκης Ελληνικό Ανοικηό Πανεπιζηήμιο

[email protected]

ΠΔΡΗΛΖΦΖ Τν Σύζηεκα Γηαρείξηζεο Μαζεζηαθώλ Γξαζηεξηνηήηωλ LAMS (http://lamsfoundation.org)

ππνζηεξίδεη θαη δηεπθνιύλεη ηελ νξγάλωζε-ζηήξημε ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο πνπ δηακεζνιαβείηαη

από ππνινγηζηή είηε εθ ηνπ ζύλεγγπο είηε από απόζηαζε. Σην πιαίζην ρξήζεο ελόο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο,

νη ζπνπδαζηέο θαινύληαη λα κειεηήζνπλ, εμαζθεζνύλ, αιιειεπηδξάζνπλ θαη αμηνινγεζνύλ

ζπλεξγαδόκελνη δηα δώζεο θαη εμ απνζηάζεωο.

Σε απηή ηελ εξγαζία πεξηγξάθεηαη κηα κειέηε πεξίπηωζεο ζην πιαίζην ηεο νπνίαο παξνπζηάδνληαη

ε εκπεηξία θαη νη πξνζδνθίεο ηωλ ζπνπδαζηώλ από ηελ πινπνίεζε ηωλ εξγαζηεξηαθώλ αζθήζεωλ ηνπ

καζήκαηνο «Βάζεηο Γεδνκέλωλ» ζην ηκήκα Τειεπηθνηλωληαθώλ Σπζηεκάηωλ & Γηθηύωλ ηνπ ΤΔΙ

Μεζνινγγίνπ θαηά ην αθαδεκαϊθό έηνο 2008-2009 κε ην LAMS.

Τα πξώηα απνηειέζκαηα δείρλνπλ κεγάιε ηθαλνπνίεζε ηωλ ζπνπδαζηώλ από ηε βειηίωζε ηεο

πνηόηεηαο θαη ηε δπλαηόηεηα εμ απνζηάζεωο πξόζβαζεο θαη εθπόλεζεο ηωλ εξγαζηεξηαθώλ

δξαζηεξηνηήηωλ. Γηαπηζηώζεθε αύμεζε ηεο ζπλεξγαζίαο ηνπο ζε κηθξέο νκάδεο κέζα από ηα

δηαηηζέκελα εξγαιεία αζύγρξνλεο θαη ζύγρξνλεο επηθνηλωλίαο θαζώο θαη βειηίωζε ηεο επίδνζεο ηνπο

ζηελ πξόνδν θαη ηηο ηειηθέο εμεηάζεηο.

ΛΔΞΔΗ ΚΛΔΗΓΗΑ: Σπλεξγαηηθή Μάζεζε, Μαζεζηαθέο Γξαζηεξηόηεηεο, LAMS

ΔΗΑΓΧΓΖ

Σελ ηειεπηαία δεθαεηία, κε ηελ επξεία δηάδνζε ησλ Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξίαο θαη

Δπηθνηλσληψλ (ΣΠΔ) νινέλα πεξηζζφηεξα πξσηφηππα εξγαιεία θαη δξαζηεξηφηεηεο πνπ

ππνζηεξίδνπλ φρη κφλν ηελ αηνκηθή κειέηε αιιά θαη ηε ζπλεξγαζία ησλ ζπνπδαζηψλ,

ζρεδηάδνληαη θαη ρξεζηκνπνηνχληαη πηινηηθά ζε δηάθνξεο βαζκίδεο ηεο εθπαίδεπζεο

(Petrou & Dimitracopoulou, 2003, Voyiatzaki et al. 2004). Ζ κάζεζε ππνζηεξηδφκελε απφ

ππνινγηζηή απνηειεί έλα ελδηαθέξνλ αληηθείκελν κειέηεο θαη πεδίν αλάπηπμεο λέσλ

πξσηφηππσλ ηερλνινγηψλ (Morgan, 2001; Conole & Caren, 2005). Τπάξρνπλ αξθεηνί

ιφγνη γηα απηφ: Δπθνιφηεξε θαη ηαρχηεξε πξφζβαζε ζην Γηαδίθηπν απφ νινέλα θαη

πεξηζζφηεξνπο ζπνπδαζηέο. Δμνηθείσζε κε ην δηαδίθηπν, ηελ αλαδήηεζε, αλάθηεζε,

αμηνιφγεζε θαη ζπζρέηηζε πιεξνθνξηψλ. Πην ψξηκα θαη θηιηθφηεξα εξγαιεία

ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο. χγρξνλε νπηηθναθνπζηηθή επηθνηλσλία απφ απφζηαζε.

Μηα ηδηαίηεξα ελδηαθέξνπζα πεξίπησζε ζρεηίδεηαη κε ηελ ζπλεξγαηηθή επίιπζε

πξνβιεκάησλ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ζηo πιαίζην ηεο δηδαζθαιίαο καζεκάησλ κε

ππνζηήξημε ππνινγηζηή. Καηά ην ζελάξην απηφ νη πνπδαζηέο, φινη καδί ή ζε νκάδεο

αιιειεπηδξνχλ κέζσ ππνινγηζηηθψλ ζπζθεπψλ κε ζηφρν ηελ νηθνδφκεζε ιχζεο ζε έλα

πξφβιεκα ζρεδηαζηηθνχ ή δηεξεπλεηηθνχ ραξαθηήξα. Απηή ε πξνζέγγηζε έρεη απνδεηρζεί

(Petrou & Dimitracopoulou, 2003, Voyiatzaki et al. 2004) φηη έρεη ελδηαθέξνπζεο

επηπηψζεηο ζην καζεζηαθφ απνηέιεζκα. Δηδηθφηεξα δε, έρεη ελδηαθέξνλ ε αλάπηπμε ησλ

κνληέισλ ηεο ζπκπεξηθνξάο ησλ ζπνπδαζηψλ σο ζχλνιν ή θάζε νκάδαο μερσξηζηά, ηα

5ν ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΖ ΤΡΟ- ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 2

www.e-diktyo.eu www.epyna.gr

νπνία είλαη ζε ζέζε λα παξάγνπλ εχιεπηεο αλαπαξαζηάζεηο ηεο ζπλεξγαηηθήο δηαδηθαζίαο

ζε επίπεδν νκάδαο θαη νιφθιεξεο ηεο ηάμεο.

Έλα λέν κέζν, πνπ παξέρεη ζηνπο ζπνπδαζηέο έλα πεξηβάιινλ γηα δηα δψζεο θαη εμ

απνζηάζεσο αιιειεπίδξαζε θαη ζπλεξγαζία είλαη ην χζηεκα Γηαρείξηζεο Μαζεζηαθψλ

Γξαζηεξηνηήησλ (Learning Activity Management System – LAMS,

http://lamsfoundation.org), ην νπνίν έρεη πξνθαιέζεη ην ελδηαθέξνλ κηαο επξείαο

θνηλφηεηαο εξεπλεηψλ θαη εθπαηδεπηηθψλ ηα ηειεπηαία ρξφληα. Σν LAMS είλαη έλα

δηαδηθηπαθφ εξγαιείν, ην νπνίν έρεη ζρεδηαζηεί κε ζθνπφ λα δηεπθνιχλεη ην ζρεδηαζκφ, ηελ

αλάπηπμε θαη ηελ εθηέιεζε επαλαρξεζηκνπνηήζηκσλ καζεζηαθψλ δξαζηεξηνηήησλ νη

νπνίεο αμηνπνηνχλ ηα πιενλεθηήκαηα ηεο ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο θαη δηεπθνιχλνπλ ηνπο

παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ην απνηέιεζκα ηεο κάζεζεο φπσο ε ελεξγή ζπκκεηνρή θαη ε

αιιειεπίδξαζε, ην βάζνο ηεο επεμεξγαζίαο ηεο πιεξνθνξίαο (Dillenbourg, 1999) θαη ε

απαίηεζε γηα βαζηά θαηαλφεζε απφ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο.

πγθεθξηκέλα ζηελ εξγαζία απηή δηεξεπλάηαη ε εκπεηξία θαη νη πξνζδνθίεο ησλ

ζπνπδαζηψλ σο πξνο ην εάλ ε ρξήζε ελφο κέζνπ φπσο ην LAMS, ηνπο δίλεη θίλεηξν γηα

ελεξγεηηθή ζπκκεηνρή ζε δξαζηεξηφηεηεο ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο θαη εάλ απηφ έρεη σο

απνηέιεζκα ηε βειηίσζε ηεο επίδνζήο ηνπο. ρεηηθά εξσηήκαηα είλαη: Πφζν ελδηαθέξεη

ηνπο ζπνπδαζηέο λα παξαθνινπζήζνπλ έλα κάζεκα κε ζεκαληηθέο απαηηήζεηο, κε

δηαθνξεηηθφ ηξφπν (πνπ πξνυπνζέηεη ηελ ελεξγή ζπκκεηνρή) απφ απηφλ πνπ γλσξίδνπλ

απφ ηε κέρξη ζήκεξα καζεηεία ηνπο ζηα ζξαλία; Ζ ρξήζε ελφο πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο

Μαζεζηαθψλ Γξαζηεξηνηήησλ (ΓΜΓ) φπσο ην LAMS θαη ηα εξγαιεία πνπ δηαζέηεη,

δίλνπλ θίλεηξν ζηνπο ζπνπδαζηέο θαη εληζρχνπλ ηελ ελεξγεηηθή ζπκκεηνρή ηνπο;

Δπεξεάδεη ηε κάζεζε ν ηφπνο θαη ν ρξφλνο πνπ γίλνληαη νη καζεζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο;

Απμάλεη ή κεηψλεηαη ν απαηηνχκελνο ρξφλνο ησλ πνπδαζηψλ γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο

κειέηεο ελνηήησλ ελφο καζήκαηνο απφ ηε δηακεζνιάβεζε ηνπ LAMS; Θα ήζειε ν

πνπδαζηήο λα εμεηάδεηαη ζηα καζήκαηά ηνπ θαη παξάιιεια λα κπνξεί λα ζπλεξγάδεηαη

ειεγρφκελα κε ηνπο ζπκθνηηεηέο ηνπ;

Μεξηθά απφ ηα εξσηήκαηα απηά έγηλε πξνζπάζεηα λα απαληεζνχλ θαηά ηε δηάξθεηα

ηεο πηινηηθήο αμηνπνίεζεο ηνπ LAMS ζε απζεληηθέο εθπαηδεπηηθέο ζπλζήθεο κε ην

ζρεδηαζκφ, ηελ πινπνίεζε θαη ηελ επνπηεία ησλ εξγαζηεξηαθψλ αζθήζεσλ, θαη εμεηάζεσλ

ηνπ καζήκαηνο «Βάζεηο Γεδνκέλσλ» ζην ηκήκα Σειεπηθνηλσληαθψλ πζηεκάησλ &

Γηθηχσλ ηνπ ΣΔΗ Μεζνινγγίνπ - Παξάξηεκα Ναππάθηνπ, ην ρεηκεξηλφ εμάκελν ηνπ

αθαδεκατθνχ έηνπο 2008-2009. Ζ αξρηθή ηδέα αθνξά ηελ εηζαγσγή ζηε δηδαζθαιία ελφο

πεξηβάιινληνο ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο απφ απφζηαζε ψζηε νη ζπνπδαζηέο λα έρνπλ ηε

δπλαηφηεηα ζπλεξγαζίαο θαη επαλάιεςεο ηνπ εξγαζηεξίνπ απφ ην ζπίηη ηνπο, ή απφ ην

ειεχζεξν εξγαζηήξην νπνηαδήπνηε ζηηγκή επηζπκνχλ.

ηε ζπλέρεηα ηεο εξγαζίαο εμεηάδνληαη ελ ζπληνκία ην ζεσξεηηθφ πιαίζην, ε

κεζνδνινγία, ηα θπξηφηεξα απνηειέζκαηα θαη ηα πξψηα ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε ηα

νθέιε θαη ηηο δπζθνιίεο πνπ ζπλάληεζαλ νη ζπνπδαζηέο ζην πιαίζην απηφ.

ΘΔΧΡΖΣΗΚΟ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ

ην ρψξν ηεο εθπαίδεπζεο, ε ζπλεξγαζία θαη ε αιιειεπίδξαζε κεηαμχ ησλ

ππνθεηκέλσλ (καζεηέο, θαζεγεηέο) θαη ηνπ πεξηβάιινληνο (πξαγκαηηθά αληηθείκελα,

ινγηζκηθά, θιπ.) είλαη κηα δηαδηθαζία πνπ κπνξεί λα επλνήζεη ηελ αλάπηπμε ηεο γλψζεο,

λα ζπκβάιιεη ζηελ αμηνιφγεζε ηεο παηδαγσγηθήο δηαδηθαζίαο θαη ηνπ καζεζηαθνχ

απνηειέζκαηνο θαη παξάιιεια λα ζέζεη απαηηήζεηο γηα ην ζρεδηαζκφ

απνηειεζκαηηθφηεξεο ηερλνινγίαο. Μπνξεί επίζεο λα ζπλεηζθέξεη κε θαηαιπηηθφ ηξφπν

5ν ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΖ ΤΡΟ- ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 3

www.e-diktyo.eu www.epyna.gr

ζηελ ίδηα ηελ εθπαηδεπηηθή έξεπλα, ηα δεδνκέλα ηεο νπνίαο πνιχ ζπρλά ζπιιέγνληαη

(Fiotakis et al., 2007) απφ παξαηεξήζεηο πεδίνπ. Όηαλ κάιηζηα πξφθεηηαη γηα έξεπλεο νη

νπνίεο αθνξνχλ νκάδεο ππνθεηκέλσλ πνπ ζπλεξγάδνληαη ρξεζηκνπνηψληαο δηαθφξσλ

κνξθψλ εξγαιεία (ζπκβνιηθά θαη πξαγκαηηθά), ε Θεσξία ηεο Γξαζηεξηφηεηαο

(Engeström, Miettinen, Punamaki, 1999, Nardi, 1996) ζπληζηά έλα ζεσξεηηθφ πιαίζην, κε

βάζε ην νπνίν κπνξεί λα αλαιπζεί θαη λα γίλεη θαηαλνεηφ ην ζχλνιν απηήο ηεο

δηαδηθαζίαο. Σα πξνζθεξφκελα αλαιπηηθά εξγαιεία επηηξέπνπλ ηε κειέηε αλζξψπηλεο

δξαζηεξηφηεηαο κηθξήο (π.ρ. 1-2 δηδαθηηθέο ψξεο αιιειεπίδξαζεο κε έλα εθπαηδεπηηθφ

ινγηζκηθφ) ή κεγαιχηεξεο δηάξθεηαο (π.ρ. αζχγρξνλε ζπδήηεζε ζε έλα εμακεληαίν

αθαδεκατθφ κάζεκα).

Βαζηθά ζηνηρεία γηα ηελ ελεξγή ζπκκεηνρή ησλ ζπνπδαζηψλ ζηελ εθπαηδεπηηθή

δηαδηθαζία είλαη ε απφδνζε «λνήκαηνο» (de Gelder, 1981), ε παξαθίλεζε (motivation)

απφ ην ελδηαθέξνλ πνπ ηνπ πξνθαιεί ην πεξηβάιινλ (Race, 1993), ηα ζπλαηζζήκαηα πνπ

βηψλνπλ (Aube, 1997) απφ ηελ αιιειεπίδξαζε θαη ηε ζπλεξγαζία θαη ε πνηφηεηα ησλ

δηαηηζέκελσλ καζεζηαθψλ πφξσλ.

Με ηνλ φξν καζεζηαθφο πφξνο (learning resource) αλαθεξφκαζηε ζε θάζε θπζηθφ ή

ςεθηαθφ αληηθείκελν (έληππν, εηθφλα, video) ή άπιν αγαζφ (ρξφλνο, θαηαλφεζε,

ζπλαίζζεκα) - πνπ κπνξεί λα ζπλεηζθέξεη ζηελ παξαγσγή εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ πνπ έρεη

σο απνηέιεζκα ηε κάζεζε.

Τπάξρεη ηζρπξή έλδεημε φηη νη ζπλεξγαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ελζαξξχλνπλ ηελ

νηθνδφκεζε ηεο γλψζεο θαη ηε βαζχηεξε θαηαλφεζε, επλννχλ ηελ ελεξγφ κάζεζε θαη ηελ

ζε βάζνο επεμεξγαζία ηεο πιεξνθνξίαο αθνχ απαηηείηαη απφ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο

επέλδπζε ζεκαληηθήο λνεηηθήο πξνζπάζεηαο (Dillenbourg, 1999), ελψ ζην πιαίζην ησλ

πξνζεγγίζεσλ απηψλ, είλαη δπλαηφλ λα αλαπηπρζνχλ δεμηφηεηεο θξηηηθήο ζθέςεο,

επηθνηλσλίαο θαη λα ζπλεηδεηνπνηεζνχλ νη κεραληζκνί νηθνδφκεζεο ηεο γλψζεο (Steeples

& Mayers, 1998).

ην πιαίζην απηφ έλα θξίζηκν ζέκα είλαη ην πψο απηέο νη δξαζηεξηφηεηεο θαη

επηκέξνπο παξάγνληεο κπνξνχλ λα απνηππψλνληαη, θαη λα εληζρχνληαη απφ ηα ζπζηήκαηα

δηαρείξηζεο κάζεζεο. Μηα απάληεζε ζην πξφβιεκα απηφ ήξζε απφ ηελ Educational

Modeling Language (EML) θαη ηελ πξνδηαγξαθή IMS Learning Design (IMS-LD) πνπ

παξέρνπλ έλα πιαίζην πεξηγξαθήο θάζε εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο (Koper & Tattersall,

2005) κε ηέηνην ηξφπν πνπ λα κπνξεί λα αλαπαξαζηαζεί, απνζεθεπζεί θαη δηαρεηξηζηεί απφ

πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Μάζεζεο (LMS). Ζ βαζηθή ηδέα είλαη φηη, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο

κάζεζεο, ηα άηνκα πξέπεη λα είλαη νξγαλσκέλα ζε ζπγθεθξηκέλεο νκάδεο, λα παίδνπλ

ξφινπο θαη λα εκπιέθνληαη ζε δξαζηεξηφηεηεο κε ηελ ππνζηήξημε ελφο πεξηβάιινληνο ην

νπνίν παξέρεη ηα θαηάιιεια κέζα θαη ππεξεζίεο (Koper & Tattersall, 2005). Σν λέν απηφ

πξφηππν έξρεηαη λα βειηηψζεη θαη επεθηείλεη πθηζηάκελα πξφηππα φπσο απηφ ηνπ SCORM

- κνληέινπ πνπ βαζίδεηαη ζηελ νξγάλσζε θαη δηαρείξηζε ηεο κάζεζεο κε καζεζηαθά

αληηθείκελα (learning objects) θαη δίλεη έκθαζε ζηελ νξγάλσζε θαη δηαδνρηθή παξνρή

πεξηερνκέλνπ. Σα εξγαιεία πνπ ππνζηεξίδνπλ ην πξφηππν ηνπ ζρεδηαζκνχ κάζεζεο δίλνπλ

ζηνλ ζπνπδαζηή λέα εξγαιεία πνπ ηνλ παξαθηλνχλ λα νξγαλψζεη ν ίδηνο ηελ εθπαίδεπζε

ηνπ κε ην ξπζκφ πνπ πξνηηκά θαη λα ηνλ ππνζηεξίμνπλ ζηελ εθπφλεζε απζεληηθψλ

δξαζηεξηνηήησλ ζε ζπλεξγαζία κε άιινπο ζπνπδαζηέο.

Με ηα δηαηηζέκελα εξγαιεία ν ζπνπδαζηήο κπνξεί έρεη θαιχηεξε ππνζηήξημε απφ ηνλ

θαζεγεηή ν νπνίνο είλαη ζε ζέζε λα εθηηκά ηελ ηξέρνπζα θαηάζηαζε αηφκσλ θαη νκάδσλ

(Voyatzaki etal, 2006), λα εληνπίδεη πξνβιήκαηα, λα δηαθξηβψλεη ηα πηζαλά αίηηα θαη λα

πξνβαίλεη ζε θαηαιπηηθέο παξεκβάζεηο. Καηά ηε δηάξθεηα νκαδηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηελ

5ν ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΖ ΤΡΟ- ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 4

www.e-diktyo.eu www.epyna.gr

ηάμε, ε ππνζηήξημε παξέρεηαη απφ ηνλ θαζεγεηή κε εκπεηξηθφ ηξφπν, κε βάζε

παξακέηξνπο φπσο ε παξαηεξνχκελε ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ καζεηψλ, ε δηδαθηηθή

εκπεηξία ηνπ, νη γλψζεηο ηνπ πάλσ ζηνπ ραξαθηήξεο ησλ καζεηψλ ηνπ ή θαη ηππηθέο

ζπκπεξηθνξέο ζπλεξγαζίαο (Dillenbourg, 1999). Όηαλ φκσο δηακεζνιαβεί ππνινγηζηήο

ζηελ ζπλεξγαζία, ππάξρνπλ πεξηβάιινληα πνπ παξέρνπλ ζηνλ θαζεγεηή κηα πινχζηα πεγή

δεδνκέλσλ ηφζν απφ ην ζηάδην εθπφλεζεο φζν θαη απφ ηηο ζπλερείο αιιειεπηδξάζεηο ησλ

ζπνπδαζηψλ. Σα ζηνηρεία απηά επηηξέπνπλ ζην θαζεγεηή λα δηαπηζηψλεη κε κεγαιχηεξε

αθξίβεηα ην επίπεδν πνπ βξίζθνληαη, λα παξέρεη ζηνπο ζπνπδαζηέο αλαηξνθνδφηεζε

εζηηαζκέλε ζηε δψλε ηεο επηθείκελεο αλάπηπμεο (Vygotsky, 1978) κε απνηέιεζκα λα

αλαπηχζζνπλ ηαρχηεξα ηηο ηθαλφηεηέο ηνπο θαη λα εληζρχεη ηα ζπλαηζζήκαηα (π.ρ.

απηνπεπνίζεζε) πνπ βηψλνπλ. Δθηελήο ζπδήηεζε γίλεηαη ζρεηηθά κε ηε δπλαηφηεηα

απηφκαηεο ζπιινγήο ησλ δεδνκέλσλ ζπλεξγαζίαο, δεκηνπξγίαο κνληέισλ ηεο, ζχγθξηζεο

κε πξφηππα κνληέια ζπλεξγαζίαο θαη θαζνδήγεζεο ηεο απφ ηνπο Soller et al, (2005).

Σν LAMS είλαη εξγαιείν πνπ πινπνηεί ηηο ηδέεο ηνπ ζρεδηαζκνχ δξαζηεξηνηήησλ

κάζεζεο θαη παξέρεη ηε δπλαηφηεηα κέζσ δηαδηθηχνπ, λα γίλεηαη δηαρείξηζε θαη

ππνζηήξημε ζπλεξγαηηθψλ καζεζηαθψλ δξαζηεξηνηήησλ. Σν πεξηβάιινλ απηφ είλαη

ζρεδηαζκέλν κε βάζε αξρέο επρξεζηίαο, ψζηε λα απαηηείηαη πεξηνξηζκέλνο ρξφλνο

εθκάζεζεο, ελψ ε δεκηνπξγία αθνινπζηψλ καζεζηαθψλ δξαζηεξηνηήησλ κπνξεί λα γίλεη κε

απ-επζείαο ρεηξηζκφ εηθνληθψλ αλαπαξαζηάζεσλ αληηθεηκέλσλ ζε έλα πεξηβάιινλ

ζπγγξαθήο, παξφκνην κε απηφ πνπ ζπλαληάηαη ζε εθαξκνγέο επηηξαπέδησλ ππνινγηζηψλ.

Απηέο νη δξαζηεξηφηεηεο κπνξνχλ λα πεξηιακβάλνπλ έλα ζχλνιν αηνκηθψλ εξγαζηψλ,

εξγαζηψλ γηα κηθξέο νκάδεο θαη εξγαζηψλ γηα ην ζχλνιν κηαο εθπαηδεπηηθήο νκάδαο,

βαζηζκέλσλ ζε πεξηερφκελν θαη ζπλεξγαζία. Οη Γξαζηεξηφηεηεο κπνξνχλ λα

απνζεθεπηνχλ θαη ηα ζηνηρεία ηνπο λα επαλαρξεζηκνπνηεζνχλ.

Σν LAMS έρεη έλα επξχ θάζκα εξγαιείσλ πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε κηα

ζεηξά παηδαγσγηθψλ πξνζεγγίζεσλ, απφ ηνπο θαζεγεηέο γηα ηνπο ζπνπδαζηέο κε

δηαθνξεηηθά επίπεδα γλψζεσλ θαη εμεηδίθεπζεο (Dalziel, 2003). Απηφ ην πξφηππν ξνήο ηεο

δξαζηεξηφηεηαο δηαθξίλεη θπξίσο ην LAMS απφ άιια πεξηζζφηεξν βαζηζκέλα ζην

πεξηερφκελν LMS κε ηελ παξνρή απφ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο ζηνπο εθπαηδεπφκελνπο

αθνινπζηψλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ απαηηνχλ πςειφ επίπεδν αιιειεπίδξαζεο θαη

ζπλεξγαζίαο. Οη βαζηθνί ιφγνη επηινγήο ηνπ LAMS, σο πεξηβάιινληνο ππνζηήξημεο ηνπ

ζπγθεθξηκέλνπ καζήκαηνο είλαη νη εμήο:

Γλσξίδακε απφ δηδαζθαιίεο ζε εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα ηνπ εμσηεξηθνχ φηη νη

ζπνπδαζηέο ην αγαπνχλ LAMS θαη φηη ην ζεσξνχλ καδί κε ηηο ΣΠΔ σο θίλεηξν

γηα ηελ παξαθνινχζεζε ελφο καζήκαηνο.

Θέιακε λα δνθηκάζνπκε αλ ελζαξξχλεη ηε κεγαιχηεξε ελεξγή ζπκκεηνρή ησλ

ζπνπδαζηψλ ζην κάζεκα. Πνιινί πνπδαζηέο δελ είλαη πξφζπκνη λα ζπδεηήζνπλ

ηηο ηδέεο ηνπο ζηελ ηάμε, θαη ζέιακε λα δνχκε αλ κπνξνχζαλ λα ζπλεξγαζηνχλ

θαιχηεξα κέζσ ησλ εξγαιείσλ αιιειεπίδξαζεο ηνπ LAMS.

Σν LAMS πεξηιακβάλεη αηνκηθφ πεξηερφκελν γηα ηνλ εθπαηδεπφκελν (φπσο

Μαζεζηαθά Αληηθείκελα) θαζψο επίζεο θαη ζπλεξγαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο φπσο ε

ζπδήηεζε, ε ςεθνθνξία θαη ε αληηπαξάζεζε.

Κάζε πνπδαζηήο κέζσ ηνπ εξγαιείνπ Δμαγσγήο Φαθέινπ εξγαζηψλ, κπνξεί λα

εμάγεη ηε ζπλνιηθή δνπιεηά ηνπ ζηνλ ππνινγηζηή ηνπ.

5ν ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΖ ΤΡΟ- ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 5

www.e-diktyo.eu www.epyna.gr

ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΊΑ

Ζ κειέηε πνπ πεξηγξάθεηαη εδψ δηεμήρζε θαηά ην ρεηκεξηλφ εμάκελν ηνπ

αθαδεκατθνχ έηνπο 2008-2009 ζηα πιαίζηα ηνπ καζήκαηνο «Βάζεηο Γεδνκέλσλ» ηνπ

ηκήκαηνο Σειεπηθνηλσληαθψλ πζηεκάησλ & Γηθηχσλ ηνπ ΣΔΗ Μεζνινγγίνπ.

Οη ζπνπδαζηέο ρσξίζηεθαλ ζε δχν νκάδεο: α) ηελ πεηξακαηηθή νκάδα, ζηελ νπνία ε

δηδαζθαιία έγηλε κε ηε δηακεζνιάβεζε ηνπ LAMS θαη ε νπνία απνηειείην απφ 2 ηκήκαηα

ησλ 20 θαη 23 ζπνπδαζηψλ θαη β) ηελ νκάδα ειέγρνπ πνπ απνηειείην απφ έλα ηξίην ηκήκα

20 ζπνπδαζηψλ ζηνπο νπνίνπο έγηλε ε δηδαζθαιία ρσξίο ηε δηακεζνιάβεζε ηνπ LAMS κε

ηνλ παξαδνζηαθφ ηξφπν κε ηνλ νπνίν γηλφηαλ κέρξη ηψξα, ψζηε λα κπνξέζνπλ λα εμαρζνχλ

ζπκπεξάζκαηα θαη ζπγθξίζεηο.

Κάζε κάζεκα πεξηιάκβαλε ηελ χιε πνπ δηδάρζεθε, θαζψο θαη επηπιένλ αζθήζεηο

εκπέδσζεο θαη αμηνιφγεζεο γηα ηελ θαιχηεξε θαηαλφεζε ηεο χιεο. Οη ζπνπδαζηέο

δηεθπεξαηψλνπλ ηηο αζθήζεηο αμηνιφγεζεο θαη ηηο απνζηέιινπλ ζηνλ θαζεγεηή πνπ

δηαπηζηψλεη ηελ πξφνδν ηνπο θαη παξέρεη αλαηξνθνδφηεζε ππνζηεξίδνληαο ηε κάζεζε.

Παξάιιεια ζηνπο ρψξνπο ζπδήηεζεο (forum) νη ζπνπδαζηέο ελζαξξχλνληαλ λα ζέηνπλ θαη

λα επηιχνπλ απνξίεο ηνπο, θαζψο ζηνπο ρψξνπο ζπλνκηιίαο (chat) λα αιιειεπηδξνχλ ζε

πξαγκαηηθφ ρξφλν κεηαμχ ηνπο αιιά θαη κε ηνλ θαζεγεηή. Μέζα ζην ίδην πεξηβάιινλ

ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο έγηλε θαη ε αμηνιφγεζε ηνπο (ελδηάκεζεο εμεηάζεηο πξνφδνπ θαζψο

θαη νη ηειηθέο εμεηάζεηο). ηελ ηειηθή εμέηαζε νη ζπνπδαζηέο ηεο πεηξακαηηθήο νκάδαο

είραλ ηε δπλαηφηεηα ζπλεξγαζίαο αλά δχν ζε φιε ηε δηάξθεηα ηεο εμέηαζεο.

Ζ πξψηε αμηνιφγεζε έγηλε κε πνηνηηθή πξνζέγγηζε κέζα απφ παξαηήξεζε θαθέισλ

εξγαζίαο (portfolios) ησλ ζπνπδαζηψλ θαη ζηνηρείσλ θαηαγξαθήο (logfiles) ηεο

ζπκκεηνρήο ηνπο αιιά θαη απφ εξσηεκαηνιφγην κε εξσηήζεηο θιεηζηνχ (Likert scale) θαη

αλνηθηνχ ηχπνπ. Σα αξρηθά επξήκαηα πνπ παξνπζηάδνπκε εδψ πξνέθπςαλ απφ απιή

ζηαηηζηηθή επεμεξγαζία θαη ηηο δηαηππσζείζεο απφςεηο ησλ ζπκκεηερφλησλ.

ΔΚΠΟΝΖΖ ΜΑΘΖΗΑΚΧΝ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΧΝ Δ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ

ΤΝΔΡΓΑΣΗΚΖ ΜΑΘΖΖ ΤΠΟΣΖΡΗΕΟΜΔΝΖ ΑΠΟ ΣΠΔ

Γηα θάζε εβδνκάδα δηδαζθαιίαο, ζρεδηάζηεθαλ απφ ηελ νκάδα καο θαη πινπνηήζεθαλ

απφ ηνπο πνπδαζηέο, ζπλεξγαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, κε ην εξγαιείν Γηαρείξηζεο

καζεζηαθψλ Γξαζηεξηνηήησλ LAMS. Σα απνηειέζκαηα αλαιχζεθαλ θαη απνηηκήζεθαλ,

θαη κε βάζε απηά επαλαζρεδηάζηεθαλ νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξνζπέιαζαλ νη πνπδαζηέο.

Οη ζπνπδαζηέο βξίζθνληαλ είηε ζην ρψξν ησλ Δξγαζηεξίσλ ηνπ ΣΔΗ ή ζπλδένληαλ ζηνλ

εμππεξεηεηή ηνπ LAMS απφ ην ζπίηη. Γηα ηε ζχλδεζε θαη ρξήζε ηνπ αξθνχζε γξήγνξε

πξφζβαζε ζην Γηαδίθηπν (ADSL), θαη λα είλαη εγθαηεζηεκέλα βαζηθά πξνγξάκκαηα

(Flash, Acrobat Reader) ζε ειεχζεξεο εθδφζεηο αλάινγα κε ηε κνξθή ηνπ δηαηηζέκελνπ

εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ. Οη ζπνπδαζηέο αθνχ ζπλδένληαλ ζηνλ εμππεξεηεηή ηνπ LAMS

(http://lams.eap.gr/lams), επέιεγαλ ην κάζεκα θαη αθνινπζνχζαλ ηηο νδεγίεο πνπ ηνπο

παξέρνληαλ. Μπνξνχζαλ πνιχ εχθνια λα πάλε απφ ηε κηα δξαζηεξηφηεηα ζηελ άιιε

παηψληαο ην θνπκπί Δπφκελε Γξαζηεξηφηεηα.

ην ρήκα 1 θαίλεηαη ην Πεξηβάιινλ Δθπαηδεπφκελνπ ζην LAMS. ην αξηζηεξφ

κέξνο θαίλνληαη νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξέπεη λα πξνζπειάζεη ν πνπδαζηήο γηα λα

νινθιεξψζεη επηηπρψο ην κάζεκά ηνπ. Σν πεξηβάιινλ πξνηείλεη ζεηξηαθή πξνζπέιαζε ησλ

Γξαζηεξηνηήησλ. Οη κπιε θχθινη είλαη νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ έρεη πξνζπειάζεη ν

πνπδαζηήο, ην θφθθηλν ηεηξάγσλν απεηθνλίδεη ηελ ηξέρνπζα δξαζηεξηφηεηα θαη ηα

πξάζηλα ηξίγσλα είλαη νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ δελ έρνπλ πξνζπειαζηεί αθφκε απφ ην

πνπδαζηή. Ο πνπδαζηήο κπνξεί αλά πάζα ζηηγκή λα επαλέιζεη ζε κηα δξαζηεξηφηεηα

5ν ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΖ ΤΡΟ- ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 6

www.e-diktyo.eu www.epyna.gr

πνπ έρεη ήδε πξνζπειάζεη θάλνληαο δηπιφ θιηθ ζην κπιε εηθνλίδην δξαζηεξηφηεηαο ζηελ

νπνία ζέιεη λα επαλέιζεη.

Σχήμα 1: Πεξηβάιινλ Δθπαηδεπόκελνπ ζην LAMS

Οη εξγαζίεο (θάζεηο ηεο δξαζηεξηφηεηαο) κπνξεί λα πεξηιακβάλνπλ ηα εμήο κέξε:

Παξνρή νδεγηψλ πξνο ηνπο πνπδαζηέο (Δξγαιείν Πίλαθαο Αλαθνηλψζεσλ).

Αξρεία ηα νπνία πξέπεη λα ρξεζηκνπνηήζνπλ νη εθπαηδεπφκελνη ή παξαπνκπέο ζε

ρξήζηκεο ηζηνζειίδεο ζην δηαδίθηπν (Δξγαιείν Γηακνίξαζε πφξσλ).

Παξνρή δπλαηφηεηαο ζηνπο ζπνπδαζηέο λα αλεβάζνπλ έλα αξρείν κε ηελ εξγαζία

πνπ έρνπλ πξαγκαηνπνηήζεη (Δξγαιείν Τπνβνιή αξρείνπ).

πλνκηιία κεηαμχ φισλ ησλ ζπκκεηερφλησλ ζην κάζεκα (φινη καδί θαζεγεηήο-

πνπδαζηέο ή ζε νκάδεο) ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ψζηε λα ηεζνχλ θαη λα

απαληεζνχλ ηπρφλ απνξίεο ηνπο (Δξγαιείν πλνκηιία).

Υψξν πδήηεζεο ζηνλ νπνίν κπνξνχλ νη ζπνπδαζηέο λα ζέηνπλ εξσηήκαηα ψζηε

θάπνηνο ζπλάδειθφο ηνπο ή ν θαζεγεηήο λα απαληήζεη (Δξγαιείν πδήηεζε).

Έλα ζεκείν ζηακαηήκαηνο ζην νπνίν πξέπεη λα πεξηκέλνπλ νη ζπνπδαζηέο κέρξη

λα θηάζνπλ φινη ζε απηφ, ή κέρξη λα επηηξέςεη ν θαζεγεηήο λα πεξάζνπλ.

Δξσηεκαηνιφγηα πξνο ηνπο ζπνπδαζηέο ζρεηηθά κε ην πσο βιέπνπλ ην κάζεκα,

ζπλεξγάδνληαη κεηαμχ ηνπο θαη αιιειεπηδξνχλ κε ην πεξηβάιινλ, κέζσ ησλ

νπνίσλ παίξλακε ρξήζηκε αλάδξαζε γηα ηε βειηίσζε ηνπ καζήκαηνο. (Δξγαιεία

Έξεπλα –Δξσηήζεηο πνιιαπιήο επηινγήο – Φεθνθνξία).

ηα καζήκαηα πνπ πινπνηήζακε, αθνινπζήζακε ηελ εμήο δηαδηθαζία: Καισζνξίδακε

ηνπο πνπδαζηέο θαη ηνπο ζέηακε ην ζθνπφ θαη ηνπο ζηφρνπο ηνπο. Αξρηθά, ζέηακε θάπνηεο

εξσηήζεηο γηα λα πάξνπκε αλάδξαζε γηα ην πξνεγνχκελν εξγαζηήξην. Μεηά ηνπο δίλακε ην

πιηθφ κειέηεο ηνπ ηξέρνληνο εξγαζηεξίνπ θαη πξναηξεηηθά έλα αξρείν κε ηε βάζε

δεδνκέλσλ πάλσ ζηελ νπνία έπξεπε λα δνπιέςνπλ (γηα φζνπο δελ ηελ είραλ ζηνλ

ππνινγηζηή ηνπο ή δελ είραλ νινθιεξψζεη επηηπρψο ην πξνεγνχκελν εξγαζηήξην). ηε

ζπλέρεηα είρακε 2 ζπλεξγαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ζηηο νπνίεο ηνπο πξνηξέπακε λα

ζπλεξγαζηνχλ κέζσ ζχγρξνλεο θαη αζχγρξνλεο επηθνηλσλίαο θαη έλα θχιιν αμηνιφγεζεο

κε αζθήζεηο πάλσ ζην αξρείν ηεο βάζεο, ηηο νπνίεο έπξεπε λα αλεβάζνπλ ζην LAMS κέζσ

ηεο επφκελεο δξαζηεξηφηεηαο. Σέινο είρακε κηα δξαζηεξηφηεηα αμηνιφγεζεο ζρεηηθά κε

5ν ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΖ ΤΡΟ- ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 7

www.e-diktyo.eu www.epyna.gr

ηνλ ηξφπν πνπ είδαλ νη ζπνπδαζηέο ην ηξέρνλ εξγαζηήξην, θαη ηελ αλαθεθαιαίσζε ηνπ.

ηηο πξνφδνπο θαη ζηηο ηειηθέο εμεηάζεηο, νη ζπνπδαζηέο εξγάζζεθαλ ζε νκάδεο αλά δπν κε

ηπραίν ηξφπν. Αθνχ ηνπο δίλακε ηα ζέκαηα θαη ην αξρείν εξγαζίαο ηεο βάζεο, είραλ

ζπγθεθξηκέλν ρξφλν λα ζπλεξγαζηνχλ, λα απαληήζνπλ ζηα ζέκαηα θαη λα καο ηα ζηείινπλ

κέζσ ηνπ LAMS.

ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ - ΤΕΖΣΖΖ

ηελ πξάμε παξαηεξήζεθε θαη ζηα δχν ηκήκαηα ηεο πεηξακαηηθήο νκάδαο παξφκνηα

ζπκπεξηθνξά. Οη πνπδαζηέο δελ είραλ πξνεγνχκελε εκπεηξία ζε εθπαίδεπζε απφ

απφζηαζε, κφλν ην 21% απφ απηνχο είρε θάπνηαο κνξθήο ηέηνηα εκπεηξία. Σν 67% ήηαλ

άλδξεο θαη ην 33% Γπλαίθεο. ρεδφλ φινη νη ζπνπδαζηέο (83%) είραλ πξφζβαζε ζην

Γηαδίθηπν απφ ην ζπίηη ηνπο. Οη ππφινηπνη (17%) αμηνπνίεζαλ ηα εξγαζηήξηα ηνπ ΣΔΗ

εθηφο σξψλ δηδαζθαιίαο, θαη Νet-Cafe. Ζ ηαρχηεηα ζχλδεζεο φζσλ ζπλδεφηαλ απφ ην

ζπίηη ηνπο ήηαλ ηθαλνπνηεηηθή (ην 47% απάληεζε φηη έρνπλ ΑDSL >= 2MB, θαη ην 47%

απάληεζαλ φηη έρνπλ ADSL< 2MB) θαη κφλν έλα ην 6% είρε ζχλδεζε ISDN/PSTN κε

απνηέιεζκα λα θαζπζηεξεί ε ζχλδεζε γηα ιήςε θαη απνζηνιή πιεξνθνξηψλ κε ηνλ

εμππεξεηεηή.

Σα θπξηφηεξα ελδεηθηηθά απνηειέζκαηα απφ ηελ πξψηε απηή ρξήζε ηνπ LAMS ζηε

δηδαζθαιία θαη ηε κειέηε ησλ ζπνπδαζηψλ κε βάζε ην κέζν φξν θαη ηελ ηππηθή απφθιηζε

αλά ηκήκα ήηαλ ηα αθφινπζα:

Σν κεγαιχηεξν κέξνο ησλ ζπνπδαζηψλ (70% ησλ εγγεγξακκέλσλ) μεθίλεζαλ ηα

εξγαζηεξηαθά κάζεκα ρσξίο θακία δπζθνιία. Σν πείξακα μεθίλεζε ζηα κέζα ηνπ

εμακήλνπ (6ε εβδνκάδα καζεκάησλ) θαη έλα κέξνο απφ ηνπο εγγεγξακκέλνπο

ζπνπδαζηέο είραλ ήδε δηαθφςεη ηελ παξαθνινχζεζε ηνπ εξγαζηεξίνπ γηα

δηάθνξνπο ιφγνπο (απνπζίεο θ.α.). Απφ απηνχο πνπ μεθίλεζαλ νη πεξηζζφηεξνη

(71%) νινθιήξσζαλ κε επηηπρία φιεο ηηο δξαζηεξηφηεηεο εξγαζηεξίνπ, πνζνζηφ

πνπ ζεσξνχκε ηδηαίηεξα ηθαλνπνηεηηθφ.

ηελ εξψηεζε γηα ηε ζπλνιηθή θξίζε ηνπο σο πξνο ην θαηά πφζν ζεσξνχλ φηη

ηνπο βνήζεζε ε εηζαγσγή απηνχ ηνπ λένπ (δηαθνξεηηθνχ απφ φζα είραλ δεη κέρξη

ηφηε – εξγαιείνπ) ζηελ εθπαίδεπζή ηνπο, ήηαλ ηδηαίηεξα ζεηηθνί (86% ησλ

ζπνπδαζηψλ), απφ ην πξψην κάζεκα (κ.ν. 4.75/5) ελψ ππήξμαλ θαη θάπνηνη ιίγνη

δηαθσλνχληεο πνπ έζεζαλ ηελ ηππηθή απφθιηζε ζην δηάζηεκα 0,24-0,66.

Οη πεξηζζφηεξνη (91%) ζεσξνχλ φηη ηo LAMS ήηαλ πνιχ εχρξεζην θαη ην

πεξηβάιινλ δηεπαθήο θηιηθφ αιιά ππήξμε θαη έλα 9% πνπ ην βξήθε δχζθνιν.

Πξνηίκεζε απνθιεηζηηθά ζηνλ παξαδνζηαθφ ηξφπν δηδαζθαιίαο έδσζε έλα 7%

γεγνλφο πνπ δείρλεη ηελ αμία απηνχ ηνπ εγρεηξήκαηνο.

ρεδφλ φινη νη ζπνπδαζηέο πνπ είραλ ηε δπλαηφηεηα λα κπνπλ απφ ην ζπίηη θαη λα

νινθιεξψζνπλ ή λα πξαγκαηνπνηήζνπλ ηα εξγαζηήξηα απφ εθεί ην έθαλαλ θαη

κφλν έλα πνζνζηφ 16,6% δελ πξνζπάζεζε θαζφινπ, παξφιν πνπ ίζσο ρξεηαδφηαλ.

Ηδηαίηεξε αλαθνξά έγηλε απφ πνιινχο θνηηεηέο (80%) γηα ηε δπλαηφηεηα

αλαπιήξσζεο ησλ ρακέλσλ σξψλ δηδαζθαιίαο ρσξίο λα απαηηείηαη ε θπζηθή

παξνπζία ηνπο ζην εξγαζηήξην θάηη πνπ είλαη ηδηαίηεξα δχζθνιν ιφγσ ηνπ

κεγάινπ αξηζκνχ εξγαζηεξηαθψλ καζεκάησλ πνπ πξέπεη λα γίλνπλ ζε κηθξφ

ρξνληθφ δηάζηεκα θαη ηηο δπζθνιίαο λα αλαπιεξσζνχλ φιεο κε ηελ πθηζηάκελε

ππνδνκή.

Ο ρξφλνο πνπ θαηά κέζν φξν ρξεηάζηεθαλ γηα λα νινθιεξψζνπλ θαζέλα απφ ηα

εξγαζηεξηαθά καζήκαηα ήηαλ 2 ψξεο, δειαδή φζν δηαξθνχζε θαη ην εξγαζηήξην

5ν ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΖ ΤΡΟ- ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 8

www.e-diktyo.eu www.epyna.gr

δηα δψζεο. Σν βαζηθφ πιενλέθηεκα φκσο είλαη φηη θάζε ζπνπδαζηήο κπνξνχζε

αθνινπζήζεη δηθφ ηνπ ξπζκφ θαη λα επηιέγεη ν ίδηνο ην ρξφλν πνπ ην

πξαγκαηνπνηνχζε. Οξηζκέλνη ζπνπδαζηέο πνπ κπνξνχζαλ νινθιήξσζαλ «πην

γξήγνξα» ην εξγαζηήξην θαη πξνρψξεζαλ, ελψ νη πην αδχλαηνη ζπνπδαζηέο πήγαλ

πην αξγά. Απηφ είρε σο απνηέιεζκα ηε ζρεδίαζε νινθιεξσκέλσλ

δξαζηεξηνηήησλ αλεμάξηεηα απφ ηα δηαθνξεηηθά επίπεδα ησλ ζπνπδαζηψλ θαη

ηελ αλεζπρία κε νινθιήξσζεο απφ φζνπο ήηαλ θάησ ηνπ κέζνπ φξνπ.

Ζ έθθξαζε απνξηψλ κέζσ ησλ λέσλ εξγαιείσλ, ε ζπλεξγαζία θαη αιιεινβνήζεηα

γηα ηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ ή δπζθνιηψλ ήηαλ θάηη πξσηφγλσξν γηα απηνχο θαη

πξαγκαηνπνηήζεθε ζε κηθξφηεξν βαζκφ απφ φηη πξνζδνθνχζακε. Οη θπξηφηεξνη

ιφγνη γηα απηφ ήηαλ ζχκθσλα κε φζα δήισζαλ νη ζπνπδαζηέο φηη ην κάζεκα ήηαλ

θαηαλνεηφ θαη δελ είραλ απνξίεο (30%), ε κε επαξθήο ελεκέξσζε (20%) θαη ε

έγθαηξε κειέηε (20%). ε κηθξφηεξα πνζνζηά εθθξάδνληαη άιινη ιφγνη φπσο ε

κε επαξθήο εθπαίδεπζε γηα ηε ρξήζε ηνπο, επηθπιάμεηο θαη δηζηαγκνί πνπ είραλ,

θαζψο θαη φηη ζα ήζειαλ πεξηζζφηεξε παξαθίλεζε. Σέινο έλα 10% ησλ

ζπνπδαζηψλ δειψλεη φηη ζα πξνηηκνχζε ε ζπκκεηνρή ζηνπο ρψξνπο ζπδήηεζεο

(forum) θαη ζηα δσκάηηα ζπλνκηιίαο (chat) λα ήηαλ αλψλπκε.

Χο πξνο ην βαζκφ ηθαλνπνίεζεο ηνπο απφ ηε ζπλεξγαζία πνπ είραλ θαηά ηελ

πξφνδν (ρήκα 2) θαη ηηο ηειηθέο εμεηάζεηο κφλν ην 45% δήισζαλ

ηθαλνπνηεκέλνη. Ζ θπξηφηεξεο αηηίεο πνπ δειψλνπλ ήηαλ ε πίεζε ηνπ ρξφλνπ θαη

ην άγρνο θαηά ζηε δηάξθεηα ηεο εμέηαζεο πνπ ηνπο απέηξεςε λα ζπλεξγαζηνχλ ζε

κεγαιχηεξν βαζκφ.

Σχήμα 2: Αξρηθή νζόλε ζπνπδαζηή θαηά ηελ πξόνδν ζην LAMS

ηελ φιε δηαδηθαζία νη ζπνπδαζηέο ζπλάληεζαλ θαη πξνβιήκαηα

Σα ηερληθά πξνβιήκαηα πνπ εκθαλίζηεθαλ ζρεηίδνληαλ κε ηε ιεηηνπξγία ηνπ server

ηνπ LAMS o έπεθηε ζπρλά φηαλ νη θαηξηθέο ζπλζήθεο ήηαλ άζρεκεο θαη κε ηηο δηαηάμεηο

πξνζηαζίαο ηνπ δηθηχνπ ηνπ ΣΔΗ πνπ έθνβαλ ηηο ζχξεο πνπ απαηηνχζε ην chat ηνπ LAMS.

Απηά ηα πξνβιήκαηα απνζάξξπλαλ θάπνηνπο ζπνπδαζηέο πνπ ζηηο πξψηεο επαθέο ηνπο κε

ην πεξηβάιινλ ζπλάληεζαλ δπζθνιίεο θαηά ηελ είζνδφ ηνπο. Δπίζεο ιφγσ ησλ

5ν ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΖ ΤΡΟ- ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 9

www.e-diktyo.eu www.epyna.gr

πξνβιεκάησλ δελ νινθιεξψζεθαλ νη δχν απφ ηηο ηξεηο πξνφδνπο ηνπ καζήκαηνο φπσο

είραλ ζρεδηαζηεί θαη δελ δηεπθνιχλζεθε ζην βαζκφ πνπ ζα ζέιακε ε ζπλεξγαζία ησλ

πνπδαζηψλ. Όια ηα πξνβιήκαηα ιχζεθαλ ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα ράξε ζηε

βνήζεηα ησλ ππεπζχλσλ ηνπ δηθηχνπ θαη ηνπ server ηνπ LAMS. Σα ππφινηπα εξγαζηήξηα

θαη ε ηειηθή εμέηαζε δηεμήρζεζαλ ρσξίο πξνβιήκαηα. ηα ζπίηηα ησλ ζπνπδαζηψλ, ην chat

ιεηηνπξγνχζε θαλνληθά, θαη δελ ππήξμαλ πξνβιήκαηα γηα ηε δηεπθφιπλζε ηεο ζπλεξγαζίαο

γεγνλφο πνπ είρε σο απνηέιεζκα ηελ νινθιήξσζε απηψλ ησλ εξγαζηεξίσλ απφ ην ζπίηη.

Σα πξνβιήκαηα ζηε δηαδηθαζίαο ηεο κάζεζεο, αθνξνχζαλ θπξίσο ηε ζπλεξγαζία

κεηαμχ ησλ ζπνπδαζηψλ, ε νπνία δελ ήηαλ ηδηαίηεξα ηθαλνπνηεηηθή. Γελ ππήξρε κεγάιε

ζπκκεηνρή ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ζπδήηεζεο & ζπλνκηιίαο νχηε θαηά ηε δηάξθεηα ησλ

εξγαζηήξησλ, νχηε ζηηο ελδηάκεζεο αμηνινγήζεηο θαη ηειηθέο εμεηάζεηο. Απηφ, εθηφο απφ ηα

ηερληθά πξνβιήκαηα ηνπ chat νθεηιφηαλ θαη ζην φηη νη ζπνπδαζηέο δελ είραλ πξνεγνχκελε

εκπεηξία ζε ηέηνηνπ είδνπο δξαζηεξηφηεηεο κε απνηέιεζκα πνιινί λα βγαίλνπλ εθηφο

δξαζηεξηφηεηαο πλνκηιίαο φηαλ πξνρσξνχζαλ ζηελ επφκελε δξαζηεξηφηεηα.

Σν LAMS ιεηηνχξγεζε ρσξίο πξνβιήκαηα ζε ππνινγηζηέο κε δηαθνξεηηθά ιεηηνπξγηθά

ζπζηήκαηα (Windows, UNIX/Linux) θαη ηα φπνηα ηερληθά πξνβιήκαηα παξνπζηάζηεθαλ

θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο επηιχζεθαλ κε επηηπρία αθνχ νθείινληαλ θπξίσο ζε

εμσγελείο παξάγνληεο (π.ρ. ζχζηεκα πξνζηαζίαο ηνπ ηνπηθνχ δηθηχνπ).

ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ – ΜΔΛΛΟΝΣΗΚΑ ΥΔΓΗΑ

Ζ πξψηε απηή εκπεηξία απφ ηε ρξήζε ηνπ LAMS ζε απζεληηθέο ζπλζήθεο έδεημε φηη

παξέρεη έλα εηθνληθφ, ηδηαίηεξα δηαηζζεηηθφ πεξηβάιινλ αθνινπζηψλ καζεζηαθψλ

δξαζηεξηνηήησλ. Απηφ δίλεη ζηνπο πνπδαζηέο ηε δπλαηφηεηα λα αιιειεπηδξνχλ ρσξίο

δπζθνιίεο κε ην πεξηβάιινλ ηνπ θαη λα κειεηνχλ θαη εμαζθνχληαη ζηελ χιε ησλ

εξγαζηεξίσλ πνιχ πην επράξηζηα. Δπηπιένλ νη ζπλεξγαηηθέο καζεζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο

παξέρνπλ δπλαηφηεηα ζπλερνχο επηθνηλσλίαο κεηαμχ ηνπο αιιά θαη κε ηνλ εθπαηδεπηηθφ, ν

νπνίνο κπνξεί λα ηνπο θαζνδεγεί, λα αληρλεχεη ηελ πξφνδφ ηνπο θαη λα ηνπο ππνζηεξίδεη ζε

πξαγκαηηθφ ρξφλν.

Σα νθέιε απφ ηελ αμηνπνίεζε ηεο ε-κάζεζεο ζηε ζπκβαηηθή Σξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε

φπσο είδακε θαη ζηελ παξνχζα κειέηε κπνξνχλ λα πεξηιακβάλνπλ ζηνηρεία ηεο εμ

απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο φπσο ε δπλαηφηεηα νη ζπνπδαζηέο λα κάζνπλ νπνηεδήπνηε,

νπνπδήπνηε θαη λα επηθνηλσλνχλ θαη λα ζπλεξγάδνληαη κεηαμχ ηνπο θαη κε ηνπο θαζεγεηέο

ηνπο.

Σν LAMS δηεπθνιχλεη ηνπο ζπνπδαζηέο λα κειεηνχλ, εμαζθνχληαη, ζπλεξγάδνληαη θαη

αιιειεπηδξνχλ κε έλα πην επράξηζην ηξφπν πνπ πεξηιακβάλεη αηνκηθέο θαη ζπλεξγαηηθέο

καζεζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο. Έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα κειεηνχλ θαη λα εμαζθνχληαη, ζην

ρξφλν θαη ζηνλ ηφπν πνπ ηνπο εμππεξεηεί θαιχηεξα κε ην δηθφ ηνπ ξπζκφ.

Οη πξψηεο ελδείμεηο σο πξνο ηε δπλαηφηεηα ειεγρφκελεο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ κηθξψλ

νκάδσλ ζπνπδαζηψλ θαηά ηε δηάξθεηα κηαο εμέηαζεο ήηαλ ζεηηθέο θαη αλνίγεη λένπο

δξφκνπο γηα ηελ αμηνπνίεζε ηεο ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο ζηελ εθπαίδεπζε, αιιά απαηηεί

πεξεηαίξσ δηεξεχλεζε γηα λα ηεθκεξησζεί ε αμηνπηζηία θαη ε εγθπξφηεηά ηεο.

ηε ζπλέρεηα ηνπ πεηξάκαηνο ζεσξνχκε ρξήζηκν ε δξαζηεξηφηεηα ζπλνκηιίαο λα

πεξηέρεη θαη ηε δπλαηφηεηα ερεηηθήο ζπλνκηιίαο αιιά θαη ηε ζχγρξνλε νπηηθναθνπζηηθή

επηθνηλσλία γεληθφηεξα.

Δπίζεο, ζπζηήλεηαη ζηελ θνηλφηεηα αλάπηπμεο ηνπ LAMS ε πξνζζήθε αξρείσλ

θαηαγξαθήο (log files) πνπ ζα δίλνπλ πην αλαιπηηθά ζηνηρεία (π.ρ. ρξνληθή δηάξθεηα) γηα

ηελ εθπφλεζε θαη ηε ζπλεξγαζία.

5ν ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΖ ΤΡΟ- ΣΠΔ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 10

www.e-diktyo.eu www.epyna.gr

ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ

Δπραξηζηνχκε ηνλ θ. Γηνλχζε Εαθεηξφπνπιν, γηα ηελ παξνρή ηερληθήο ππνζηήξημεο

ησλ εμππεξεηεηψλ ηνπ LAMS θαη ηνλ θ. Γεψξγην Πνιχδν, ηερληθφ ππεχζπλν ζην ΣΔΗ

Μεζνινγγίνπ, Παξάξηεκα Ναππάθηνπ γηα ηε ζπλεηζθνξά ηνπ ζηε ζσζηή ιεηηνπξγία ηεο

δξαζηεξηφηεηαο πλνκηιία κέζσ ηνπ LAMS θαηά ηε δηάξθεηα ησλ καζεκάησλ θαη ηνλ

θαζεγεηή Νίθν Αβνχξε ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ γηα ηα ζρφιηα θαη ζπκβνπιέο ηνπ.

ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

1. Aube M. (1997). Toward Computational Models of Motivation: A Much Needed Foundation for

Social Sciences & Education. Journal of Artificial Intelligence in Education. 8(1), AACE. 43-75.

2. Conole G & Karen F. (2005). A learning design toolkit to create pedagogically effective learning

activities. Journal of Interactive Media in Education (Portable Learning. Special Issue, eds. Colin

Tattersall, Rob Koper), 2005/08. ISSN:1365-893X [jime.open.ac.uk/2005/08]

3. Dalziel, J. (2003). Implementing Learning Design: The Learning Activity Management System

(LAMS), Sydney: E-learning Centre of Excellence (MELCOE), Macquarie University.

Retrieved November 20, 2008, from

www.melcoe.mq.edu.au/documents/ASCILITE2003%20Dalziel%20Final.pdf.

4. De Gelder, B. (1981) I know what you mean, but if only I understood you. In Parret H. &

Bouversesse J. (Edts.) Meaning and Understanding. NewYork: Deruyter.

5. Dillenbourg P. (1999). What do you mean by collaborative learning ? In P. Dillenbourg (Ed)

Collaborative learning: Cognitive and Computational Approaches, Elsevier, pp. 1-20

6. Engeström, Y., Miettinen, R., Punamaki, R.-L. (Eds), (1999). Perspectives on Activity Theory,

Cambridge University Press.

7. Fiotakis G., Fidas C., Avouris N. (2007). Comparative usability evaluation of web systems

through ActivityLens, Proc. PCI 2007, Patras

8. Koper, R. & Tattersall, C. (2005) (Eds.) Learning Design: A handbook on modelling and

delivering networked education and training. Berlin: Springer-Verlag

9. Morgan, G., (2001), „Thirteen “must ask” questions about elearning products and services‟, The

Learning Organization, vol.8, no.5, pp.203-210.

10. Nardi, B. (ed.), (1996). Context and Consciousness, Activity Theory and Human-Computer

Interaction, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts

11. Petrou A., Dimitracopoulou A., (2003), Is synchronous computer mediated collaborative

problem solving only by distance? Teachers views on co-located groups, Proc. CSCL 2003, pp.

441-450, Kluwer Academic Publ.

12. Race Ph. (1999). Σν Δγρεηξίδην ηεο Αλνηθηήο Δθπαίδεπζεο. Αζήλα: Μεηαίρκην.

13. Soller, A., Martinez, A., Jermann, P. and Muehlenbrock, M. (2005).From Mirroring to Guiding:

A Review of the State of the Art Technology for Supporting Collaborative Learning, Int. J. of

A.I. in Education, 15, pp 261-290, 2005

14. Steeples, C., Mayers, T. (1998), A special section on computer – supported collaborative

learning. Computers and Education, 30(3/4), 219–221.

15. Tattersall C. & Koper R.(2005). Advances in Learning Design (Special Issue Editorial). Journal

of Interactive Media in Education

16. Voyiatzaki E., Christakoudis C., Margaritis M., Avouris N., (2004), Algorithms Teaching in

Secondary Education: A collaborative Approach, Proc. ED-Media 2004, Lugano, June 2004.

17. Voyiatzaki E., Margaritis M., Avouris N., (2006) Collaborative Interaction Analysis: The

teachers' perspective, Proc. ICALT 2006 - July 5-7, 2006 – Kerkrade, Netherlands, pp. 345-349.

18. Vygotsky L. (1978). Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes.

Cambridge: Harvard University Press.