13de JAARGANG.Abonnementsprijs per kwartaal: voor

Soerabaia-stad ’ 9.—, overig Indiëf 10.—, buitenland ’ 12.—; (bij maandel.betaling resp. ’ 3.10, ’ 3.50 en ’ 4.—);alles bij vooruitbetaling.

Zoowel kwartaal- als maand-abonné'sverbinden zich voor vollekalender-kwartalen.

Losse nummers 15 cent.

MAANDA© 12 FEBRUARI 1940.

DE INDISCHE COURANTDirecteur: J. M. C; BLOOT. Hoofdredacteur: E. JANSEN.

No. 12S.Uitpfeefster N. V. tot Exploitatie van

„DE INDISCHE COURANT"Van Geunsstraat, Soerabaia.

Telegramadres „Indcourant".Tarief voor advertenties:

Familie-berichten: 10 regels ’ 3.—,elke regel meer ’ 0.50.Gewone advertenties ’ 0.50 per regel

minimum .10 regels.Bij abonnementen belangrijke korting.

EERSTE BLAD.Hit nummer bestaat uit VIER bladen.

INHOUD:

Eerste blad; Geen tusschenweg 1— Algemeen ni. .'.vs. — Voornaamste nieuws.— Stad nieuws.Tweede blad ; Het schouw~

tooneel, dat een wereld is. — Persstemmen.— In een keuken der wetenschap. — Eenkleinzoon over zijn beroemden grootvader.— Binnenland. — Spert. — Oost-Java-nieuws.

Feuilleton. — Wat de luchtpost bracht. —Vakbeweging. — Radio-rubriek. — Offieieeleberichten.Derde blad; Wat de dag brengt.

"— Tel-grriische berichten. —■ Cultures. —Financien en handel. — Plantersbondverga-öering .te Malang. — Familie.berichten. —offieieele berichten.Vierde blad : Memorie van

aOtwoord nopens de Indische Begrc^'"", —■

"6 grondhuren in de suiker. — r nd."~~ Leger en vloot,

Geen tusschenweg!Lf AT er onder de Volksraadsleden

gevonden worden, die a 1 t ij d wil-len schipperen, ook als het gaatom principieele kwesties, is ook nu

gebleken bij de discussies overde overdracht van budgetairebevoegdheid aan het College vanGedelegeerden. In tegenstelling tothen, die de konsekwenties aandur-ven van hetgeen zrj meenen datrecht is, zijn er, die alhoewel zij hetin den grond volkomen eenszijn met hen, die een rechte,strakke lijn willen trekken*,steeds trachten aan die lijn eendraai te geven, niet beseffend,dat zij, dusdoende, toch in de kaartder,regeering spelen, haar helpen, eendenkbeeld te verwezenlijken, waar-tegen zij in feite evenzeergekant zijn als de tegenstandersa outrance.

Daar was bijv. de heer Sosrohadi-koesoemo, die begon met te betoogendat, indien grootere bevoegdhedenzullen worden gegeven aan het Col-lege van Gedelegeerden, dit nietlanger het hulporgaan zal blijven,hetwelk het thans is. Hij verklaardedan ook, dat hij in principe tegen deoverdracht van de budgetaire be-voegdheid was, maar... hij zou niet-temin vóór stemmen, indien deRegeering zou verklaren, dat zij opde betrokken instanties druk zalUitoefenen, opdat niet-tijdige in-diening van aanvullingsbegrootingenbij den Volksraad in pleno slechtshoogst zelden zal plaats hebben,

Het lijdt geen twijfel, of de heerSosro zal door de Regeering tevre-den worden gesteld: Zij zal onge-twijfeld tot het afleggen van eendergelijke verklaring bereid zijn,aangezien zij t0t.... niets bindt.■Dat e- bovendien alle reden is totscepticisme, misschien zal de heerSosro er n u al wellicht door be-vangen zijn. Den dag nadat hijsï>rak, kwam o.a. heer De Villeneuveaan het woord, die, ook al weer wil-lende schipperen door de mogelijk-heid tot slechts beperkte bevoegd-heidsoverdracht open te laten, hetdenkbeeld aan de hand deed, een

verplichting in destaatsregeling op te nemen inzakedep termijn van indiening van be-grotingsstukken, want, zeide hij,»een Regeerings-o eka s e geeft

* o c h niets". En als deze repre-sentant, van wien wij dergelijkekrasse uitspraken aan het adres derRegeering niet gewend zijn, zóó zeer°vertuigd is van de feitelijke on-macht der Regeering, kan de waarde"^an een verzekering, als de heer Sosroföl, moeilijk anders dan zeerlaag geschat worden. Haar wil-1-ndo hanteeren als vc?rwaarde,dunkt ons d'.arom wel zeer o n -ï>rinci p i e e 1

***Van eenzelfden onlogischengedachtengang gaf de heer Aldjoef-fri blijk. Ook hfj wilde een beperkteoverdracht van de aanvullingsbe-grootingen, omdat er onder zijn, die2°ó belangrijk zijn, dat de Volksraadöe behandeling ervan wel aan zich■"oet houden. Dat beteekent duseen gedeeltelijk prijsgevenvan het beginsel: dat de Volksraadhet geheele begrootingsrecht zelfdient te hanteeren. Het is een hin-ken op twee gedachten, van dezenOosterschen spreker, te minder be-grijpelijk, omdat hij behoort tot hen,die pessimistisch gestemd zijn om-trent het spoediger indienen vanaanvullingsbegrootingen, Regeerings-fciaatregelen ten spijt.

Halfslachtigheid viel eveneens tebespeuren bij de heeren Blaauw enKan. Eerstgenoemde gaf te kennen,geen overwegende bezwaren te heb-ben tegen overdracht van budgetairebevoegdheden aan het College vanGedelegeerden, onder voorwaardedat het aantal leden van dit college !zal worden uitgebreid: hijsprak in dit verband nogal kleinee-rend van een „comiteetje van vijf-tien man". Hij deed het denkbeeldaan de hand, dit getal op twintig tebrengen, zooals het vroeger, vóór debezuiniging, was.

Hoe kan dit, zoo zeide hij, héél In-dië vertegenwoordigen met zijn be-volking van zestig millioen? Dit be-zorgde hem, blijkens het stenogra-fisch verslag, een interruptie van denheer Thamrin, die uitriep: In Indiëkan alles! Zijn sarcasme had hij ech- ,ter beter kunnen leggen in d e-z e opmerking: Vijftien of twintig,dat is setali tiga oewang.Want als vijftien man niet beschouwdkunnen worden als een zuivere „af-spiegeling" van den ganschen Volks-raad, dan zijn twintig man dit e v e n-m i n. Een dergelijke uitbreiding,gesteld de Regeering zou er oorennaar hebben, mag geen naam heb-ben.

Maar, en dat is de hoofdzaak, waar-op o.a. de heer Smit met nadrukwees, de kwestie van al of niet ver-gropting van het aantal Gedelegeer-den staat in geenerlei ver-band met de principieele vraag, of eral dan niet getornd moet worden aanhet begrootingsrecht van. den.Raadin pleno. Het is wel buitengewoonjammer, dat een scherpzinnig manals de heer Blaauw dit niet ver-mocht in te zien, waarmede hij zichin een positie stelde, die tot 'm. a r-chandeeren aanleiding kangeven.

Hij vond een meelegger in den heer 'Kan, die ook al zeide, geen bezwaartegen de overdracht te hebben, mitshet College van Gedelegeerden maaruitgebreid wordt.*Wij kunnen dit gemanoeuvreer in

een kwestie met zóó geprononceerd,:principieel facet niet bewon-'deren. Van tweeën één: óf menvindt het begrootingsrecht hetvoornaamste recht, van denVolksraad en dus pleit mentegen elke beknotting, in wel-ken vorm en van welkenaard ook, dan wel men vindt dit rechtniet van primaire beteekenis endan staat het vrij te t a w a r-r en, gelijk Jan Publiek op denpassar doet. Het kan echter nooitjuist zijn, dit recht als zijnde vaneerste orde hoog te houden en te-g e lij ker t ij d het tegen een be-paalden prijs — i.e. vergrooting vanhet aantal Gedelegeerdenzetels — teverkoopen.

Hoe principieel onjuist het is, eendergelijke transactie voor te stellenmoge aangetoond worden met eenpassage uit de rede van den heerKerstens. Hij sprak, blijkens hetstenografisch verslag, wel niet overbudgetrecht in het bizonder, meerover „het voorbehoud", hetgeen hemechter gelegenheid gaf, er met nadukop te wijzen, dat de werkwijze, ge-volgd door Volksraad en College vanGedelegeerden, geen bezwaren heeftontmoet. Hij sprak hier van practijk,die goed voldaan heeft en waarin hetbeter is geen verandering tebrengen.»

Bovendien echter betoogde hij aanhet adres der Regeering, dat hetCollege van Gedelegeerden het ver-trouwescollegen van denVolksraad is. Stelt men de budgetaireaffaire pricipieel scherp, dan is hetmoge 1 ij k het vertrouwenskarak-ter ten volle te handhaven,zonder nochtans voor den Volksraadafstand te doen van het budget-recht. Dit karakter wordt echtergeweld aangedaan,, indien menzich stelt op het standpunt, gelijkmr Blaauw c.s., dat een college .vanvijftien man geen budgetrecht maghebben, maar een van twintig manwel.

Daarom:Zoowel met het stellen van deze

zetelvoorwaarde als met het genoegennemen met een verklaring van deRegeering, dat de aanvullingsbegroo-tingen voortaan op tijd zullen wordeningediend, zal de Volksraad een tus-schenweg inslaan, even verkeerdals de „hoofdweg", door de Regee-ring aangegeven.

DE „BURGERSDIJK”VERGAAN.

Schip van Holland — Amerika-lijn kreeg een aanvaring.Londen. 11 Febr. (U. P.) Vande „Burgersdijk", een schip van

de Holland—Amerika-lijn, werdeen s. o. s.-signaal opgevangen.

Het schip schijnt na een aan-varing aan de Zuid-Westkust vanEngeland in zinkenden toestandte verkeeren.

De reddingboot van de Scilly-eilanden is uitgevaren om assis-tentie te verleenen.

A. N. p. meldt verder uit Rot-terdam, dat volgens een radio-telegram van de „Edam" van deHolland—Amerika-lijn de beman-ning en de passagiers van de„Burgersdijk" allen gered zijn.Alles is v;eL

JAPAN2600JAAR.

Gisteren hadden ook te Soerabaia.feestelijkheden plaats ter gelegen-lheid van de herdenking van de:stichting, 2600 jaren geleden, vanhet Japansche rijk. Wij geven erhier eenige foto's van.

Rechtsboven : Touwtrekken involledige overgave. Onder : Jongensen meisjes hard aan het ■ werk.Linksboven: Eenige toeschouwsters.

NIEUWE HEFFINGEN INNEDERLAND.

Ten behoeve van het leenings-fonds 1940.

A. N. P. meldt uit Den Haag,dat is ingediend een wetsontwerpvoor heffingen ten behoeve vanhet leeningsfonds 1940.

De memorie van toelichtingwijst er op, dat het wetsontwerpdient ter dekking van uitgavenvan den Buitengewonen dienstten bedrage van 18,1 millioen.

Voorgesteld wordt de heffingvan 15 opcenten op de accijns-belasting, verhooging van debenzinebelasting met bijna V/z%,en een heffing op koffie van 20gulden per 100 kg. ruw, en 24 gul-den per 100 kg. gebrand, welkelaatste heffing bij een verbruikvan 40 millioen kg. per jaar naarschatting een bedrag van 8 mil-lioen gulden zou opleveren.

Voorts wordt voorgesteld desuiker-accijns met 10% te verhoo-gen.

NEDERLANDSCH GEBIED ISONAANTASTBAAR.

(Eigen genst.)

Daarom is een non-agressiepact metJapan nieg noodig.

AMERIKA'S ACTIE ONDER DE NEUTRALEN.

Amsterdam, 11 Febr. (Eigen dienst). Nopens deverklaring van den Japanschen minister A r i t a, dat Tokiogeporteerd is voor een non-agressiepact met Nederland,wijst men ons in bevoegde kringen er op, dat de onaantastbaar-heid van het Nederlandsch grondgebied beschouwd moet wordenals een axioma, waaromtrent geon reden tot b^vp^tirring door eenverdrag bestaat.

In dit verband herinnert menons aan het antwoord, dat doorde Nederlandsche regeering aanBerlijn werd gegeven betreffen-de een soortgelijk aanbod vanDuitsche zijde enkele jaren gele-den gedaan.

Overigens moet worden opge-merkt, dat Nederlandseconomische politiek tenopzichtevan Indië geenszins in strijd ismet buitenlandsche verlangenstot uitbreiding en intensiveeringvan de handelsbetrekkingen, daarwij nooit afkeerig zijn geweestvan investeering van vreemd ka-pitaal en buitenlandsche belan-gen in tropische ondernemingen,terwijl ook in de toekomst de be-teekenis hiervan voor de econo-mische ontwikkeling van Indiëniet te onderschatten is.

Hiernaast moet herinnerd .or-den aan de Japansche verklaringter vlootconferentie te Washing-ton in 1922 afgelegd, dat Tokiovastbesloten is de Neder-landsche rechten op de be-zittingen in den Pacific onver-kort te eerbiedigen.

Amerika's initiatief.Betreffende de diplomatieke actie

der Vereenigde Staten ten opzichteder neutralen en de voorgenomenreis van den Amerikaanschen onder-staatssecretaris van BuitenlandscheZaken Sumner Welles naarEuropa schrijft het „Alg Handels-blad" het volgende:

„Wat President Roosevelt thansonderneemt, bindt tot niets,maar beteekent wel, dat Amerikaeen stem voor de toekomst op-eischt en kan beteekenen, datAmerika als grootste en mach-tigste der neutrale mogendhedende stemmen van de wereld derneutralen probeert te beluisterenmet de bedoeling deze te coördi-neeren tot een krachtig geluid,dat straks niet zal ondergaanin het koor der oorlogvoerendenof der overwinnaars.

In dit opzicht zou Amerika'sinitiatief belangrijke gevolgenkunnen hebben."Wij vernemen dienaan-

gaande, dat Den Haaghet streven van Wash-ington met belangstel-ling volgt, doch datmen tevens' de beproef-de politiek van behoed-zame terughoudingniet zal verzwakken.

Buitengewone Staatscourantverschenen.

Den Haag, 11 Febr. (Aneta). He-denavond is een buitengewoneStaatscourant verschenen, waarbijop grond van de tariefHmachti-gingswet nieuwe invoerrecht-bepa-lingen (voor het leeningsfonds) metingang van heden aanhangig wor-den gemaakt.

Het voorstel wordt bij de TweedeKamer voorloopig toegepast alsware het ontwerp reeds wet.

De mobilisatie-kosten.Den Haag, 11 Febr. (Aneta). De

post van 18,1 millioen gulden vanhet leeningsfonds zal vijftien jaarop de begrooting van het fonds blij-ven drukken en in 1941 en de vol-gende jaren stijgen, tengevolge vanwat in 1940 en onverhoopt ook daar-na de mobilisatie zal hebben ge-kost.

De opbrengst van het suikerac-cijns wordt geraamd op 5.5 mil-

'lioen gulden 's jaars.■~""" " . ■ . - i

UIT DEN VOLKSRAAD.

De O. W.-belasting.

Nieuw afdeelingsonderzoek.Onze redacteur te Batavia

sehrijft:In overleg met de rapporteurs zal

heden de Oorlogswinstbelasting nog-maals in de afdeelingen aan de ordeworden gesteld, voor zoover betreftde financieele aspecten, waaromtrentde vorige week een Regeeringsmede-deeling is verschenen.

Art. 30 van het Reglement van Ordebepaalt hieromtrent, dat wanneer deCommissie van rapporteurs geduren-de den loop harer werkzaamheden totvoorbereiding der openbare beraad-slaging of ten gevolge van in harehanden gestelde nader ingekomenRegeeringsbescheiden nieuwe over-weging in de afdeelingen meent temoeten voorstellen, zij dit doet bijeen beredeneerd verslag, met verzoekaan 's Raads Voorzitter om de afdee-lingen bijeen te roepen.

In de afdeelingsvergadering vanMaandag a.s. komen verder aan deorde de Reorganisatie van 's LandsPlantentuin, de wijziging van deVolksraadspositieregeling en de Ge-delegeerdenkiesverordening, alsmedeeenige aanvullingsbegrootingen.

De schuldbevrijding.Verwacht wordt, dat Dinsdag 13

dezer het Regeeringsantwoord betref-fende de schuldbevrijding voor In-landsche ambtenaren aan de ordekan worden gesteld; daarna volgt danc.g. het tweede rapport van de Com-missie voor de verzoekschriften.

Hierna vergadert het College vanGedelegeerden.

De wijziging der Ind. Staats-regeling.

Woensdag 14 Februari wordt hetRegeeringsantwoord omtrent de wij-ziging der Indische Staatsregelingverwacht, waarna eventueel de twee-de termijn over de schuldbevrijdingzal volgen.

Ten slotte kan worden gemeld, datnog eenige suppletoire begrootingenzullen worden ingediend, welke danomstreeks 14 dezer naar de afdeelin-gen gaan.

ONDER-ADMINISTRATEURVOOR HET GERECHT.

Vrijgesproken.De Raad van Justitie te Batavia

deed Zaterdagmorgen j.l. uitspraakin de strafzaak tegen den onder-administrateur van de onderneming„Pangledjar", den heer F., wien on-tuchtige handelingen met minderja-rige meisjes ten laste was gelegd.

Zooals bekend, requireerde hetO. M. vrijspraak, waarbü be-klaagde's verdediger, mr. H. C.P. Korte, zich aansloot.

De uitspraak van den Raadluidde conform den eisch: vrij-spraak.

VOORNAAMSTENIEUWS.

Loopende tot 2 uur

De hevige Russische aanvallen opde Karelischo landengte blijveraanhouden; veldmaarschalk Manner-heim leidt hier persoonlijk denFinschen tegenstand. Ook in Midden-en " Noord-Finland wordt weeigevochten.

De Amerikaansche ambassadeur t<Moskou, Steinhardt, leidt thansbemiddelingspogingen tusschen diRussische en Finsche regeeringen. Hiis met dc Russische eischen op we?naar Finland en zal waarschijnlijkmorgen te Abo arriveeren. Te Stock-holm verklaart men, dat het doelhiervan het sluiten van een wapen-stilstand is. Minister Tanner heef!echter verklaard, nog niet van dezppoging op de hoogte te zijn.

De Turksche regeering heeft intotaal meer dan 100 Duitsche techniciontslagen, die werkzaam waren ii:voor de nationale defensie werkendefabrieken.

De Roemeensche regeering heefibesloten, een belasting >van 10-VL39Óin te voeren op den «xpor;en andere producie...

DE KANTOORBOND.

Motie arbeids-enquête.

Andere plannen.Onze redacteur te Batavia

schrijft:De afdeeling Batavia van den

Kantoorbond hield Zondagoch-tend in Maison Versteeg eengoed bezochte vergadering voorleden en belangstellenden.Het voornaamste punt der agen-

da was een bespreking van de en-quête, door het Kantoor van Ar-beid in te stellen naar de arbeids-toestanden onder de kantoor-employé's. -De Bondsvoorzitter, de

heer W. A. Th. Burger, hielöeen inleiding, waarin hij er allereerstop wees, dat het oordeel van de di-rect belanghebber; den, de kantoor-employé's, totdusver eigenlijk nogniet werd vernomen, behalve in en-kele ingezonden stukken. Ver-volgens deed spreker uitko-men, dat hun positie nog zeer zwakis, zij staan achter bij de cultuur-employé's, hebben de concurrentievan Inheemsche en Chineesche em-ployés te duchten, terwijl de mecha-niseering van de kantooradministratiemede een bedenkelijke factor is. Bo-vendien zijn de kantoor-empioyé'snog onvoldoende georganiseerd,waarvan het gevolg is de meening,dat men met hen geen rekening be-hoeft te houden. Op zich zelf was 'tverheugend, dat de Regeering zichmet de handelsemployé's ging be-moeien, maar onjuist is, datde belanghebbenden zelf er nietin werden gekend. Toen kwamin de „Indische Courant" heteerste bericht over de te hou-den enquête. Spr. treedt dan ineen critische bespreking van de rege-ling dezer enquête en bespreekt debekende bezwaren er tegen, zooalsdeze in de dagbladpers naar vorenzijn gekomen. Het Kantoor van Ar-beid moet hiervan wel even zijn ge-schrokken. Ook releveerde spr. devragen, in den Volksraad over dezeenquête gesteld, het antwoord doorden directeur van Justitie hierop ge-geven en de nadere toelichting daar-na vanwege het Kantoor van Arbeidin de pers verschenen.

Spr. had gewenscht, dat de enquête-lijstenrechtstreeks aan de werknemersgezonden zouden worden, hun adres-sen had men toch wel kunnen vin-den, zooals ook de belastingdienstdat kan. De terugzending moet viaden werkgever gebeuren, hetgeen spr.afkeurt, omdat hierdoor pressie kanworden uitgeoefend op de werkne-mers; wel kan een werknemer zichin een dergelijk geval tot zijn vak-vereeniging wenden, doch dat is eenspeculatie op karakterloosheid bijden werknemer; een dergelijke rede-neering van de zijde van het Kantoorvan Arbeid stelt diep te leur.

Spr. stelde tenslotte de volgendeI m o t i e voor :

De Nederland-Express.Het m.s. „Christiaan Huygens" ddo.

17 Januari j.l. van Batavia vertrok-ken, arriveerde te Genua 8 Februari.

De passagiers, die per „NederlandExpress" doorreisden, arriveerden op9 Februari in Nederland.

_________________\~* —_w _^k "Jt 1.v~rV___________H!

VERTOONT NOG SLECHTS EN-KELE AVONDEN HET SUBLIEME

MEESTERWERK„LOVE AFFAIR"

metCharles BOYER - Irene DUNNE.

—.p iiiiwiiiipp im. ~ ~~_m 7Tw'~r^:^Ê

HEDEN VOOR Hr" LAATSTde machtige p.

„R UL E R S OF THE SE A"met

DOUGLAS FAIRRANKS Jr.MARGARET LOCKWOOD

MORGEN, DINSDAG PREMIéKIIvan een ongeloofelijk spannende

Mysterie-film„THE WARE CASE"

metCEIVE BROOKJANE BAXTER

EEN FILM, V/ELKE U TOT DENLAATSTEN METER GEBOEID

HOUDT !4Ï54

De Kantoorbond enz.gehoord de zrjdens het Hoofd-

bestuur verstrekte toelichtingten aanzien van het volstrekteenzijdig karakter der voor-bereiding van de enquête, zoowelals van de te volgen werkmetho-de, waarbij elk overleg met denKantoorbond of beïnvloedingdoor den Kantoorbond bij voor-baat is geëlimineerd, terwijl deinzichten en belangen der onder-nemers tot volle gelding komen ;

van oordeel, dat de als zelfver-dediging bedoelde uiteenzettingvan het Kantoor van Arbeid,welke is afgedrukt in de dag-bladen van 9 Februari jl., geensteek houdt en op moreele gron-den niet verdedigbaar is, ver-mits zij, als correctief op verkla-ringen, welke eventueel onderpressie en onjuist mochten zijningevuld, stelt de mogelijkheid,dat de betrokkenen via hunorganisatie, den Kantoorbond,terugkomen op hun verklaringen,op deze wijze hun handteeke-ning verloochenend, en derhalvein wezen een speculatie op hunkarakterloosheid is;

van oordeel, dat de aangekon-digde werkmethode geen waar-borg inhoudt voor ' het verkrij-gen van een objectief inzicht endat aan de uitkomsten van eenzoodanig onderzoek bij voorbaatiedere waarde moet worden ont-zegd;

spreekt als zrjn meening uit,dat uit het langs den door hetKantoor van Arbeid ingeslagenweg verkregen materiaal ondergeen voorwaarde mag wordengeput ter voorbereiding van re-geeringsmaatregelen, welke moe-ten strekken tot verbetering

" van de rechtspositie der handels-geëmployeerden, eerder en daar-voor slechts in aanmerking magworden gebracht een verzamelingvan gegevens, waarvan de zui-verheid en de authenticiteit opgeenerlei wijze aan twijfel kanblootstaan ;

noodigt het bestuur uit, dezemotie ter kennis te brengen vande betrokken Regeeringsinstan-ties, den Volksraad, de vakcentra-les in Nederland en de pers.

Bij de gedachtenwisseling werd dooreenige sprekers instemming met demotie betuigd, waarna deze metalgemeene stemmenwerd aangenomen.

De vertegenwoordiging van den St.Josephsbond verklaarde met den in-houd der motie in te stemmen.

Ziekenfonds-plannen.De voorzitter, de heer

Burger, deed hierna eenige me-dedeelingen omtrent de plannen totoprichting van een Ziekenfonds,waarvoor een schema aan de betrok-ken vereenigingen zal wordenvoorgelegd. Toetreding zal al-leen mogelijk zijn voor ledenvan aangesloten vakorganisaties;de aangeslotenen zullen alge-meene geneeskundige behandelingverkrijgen; het ligt in de bedoeling,later ook specialistische behande-ling te geven; tot de verdere toe-komstmuziek behoort de oprichtingvan een polikliniek en eigen inkoopvan medicamenten.

Binnen afzienbaren tijd hoopt mendeze plannen te verwezenlijken;statuten en huishoudelijk reglementzijn in bewerking; de geneeskundige,met wien de besprekingen gevoerdworden, is bereid ook met een beperktaantal deelnemers te beginnen.

Spr. besluit met een opwekkingdeze plannen te steunen, zoowel omeigen persoonlijk belang, als om so-ciale overwegingen.

Bij de rondvraag werden eenigeinlichtingen gevraagd omtrent deplannen voor een pensioenverzekeringen een werkloosheidsverzekering,waarop de voorzitter een korte uit-eenzetting gaf.

Na nog enkele besprekingen werdde openbare vergadering gesloten.

ECONOMISCH CONTACTNEDERLAND — INDIË.

De heer Van Mook naar Europa?Aneta verneemt terzake omtrent

het noodzakelijk geachte intensie-ver contact tusschen de Departe-menten van Economische Zaken lnIndië en Nederland, dat, hoeweluiteraard in dezen gespannen tijdeen zending van 3 hoofd-ambtena-ren uit Indië onmogelijk is, deafgevaardigden in wederzijdscherichting toch contact zullen houden.

Hierbij kan worden aangetee-kend, dat de mogelijkheid bestaat,dat in de tweede helft van dit jaarde heer Van Mook zelf naar Ne-derland vertrekt, hetgeen even-eens van de verdere ontwikkelingvan de situatie afhankelijk moetblijven.

GEWONDE KNILM-MECANO.Toestand goed vooruitgaande.Naar het „A. I. D." verneemt, is de

toestand van' den heer Van 't Riet,mecanicien van de verongelukteP. F.-A. K. 0., zeer bevredigend; hijzal echter nog eenige weken in hetBorromeus-ziekenhuis te Bandoengmoeten verblijven.

Men herinnert zich nog, dat deheer Van 't Riet op 31 Januari meteen K. N. I. L. M.-vliegtuig uit Soe-rabaia daarheen getransporteerdwerd.

Zeepost van de „Chr. Huygens.”Aneta seint uit Batavia, dat de

mail en de zeepost van de ..Chrlstl-aan Huygens", die op 17 Jan. j.l.uit Tandjong Priok vertrok, op 9dezer te Amsterdam werd ontvan-gen.

LANDSDIENAREN IN DIENSTVAN DE PROVINCIES.Naar een centrale regeling.

In den Volksraad kwam aan deorde een vraag van den heer Soeroso(Nat.-fractie) luidende als volgt:,

Gaarne zou steller van de regee-ring vernemen, of reeds een beslis-sing is genomen inzake het opnemenin vasten dienst van aan de provin-cies ter beschikking gestelde lands-dienaren, die nee in tijdelijken dienstzijn.

De voorzitter heette, al-vorens de beantwoording dezer vraagaan de orde te stellen, den nieuwenregeeringsgemachtigde, dep. heerVan Hasselt, adviseur voorde Decentralisatie, welkom, aldus de„Javabode".

De heer Van Hasselt dank-te voor het welkomstwoord en deeldevervolgens naar aanleiding van hetgevraagde mede, dat een beslissingnog niet genomen is, wijl men is ge-stuit op verschillende moeilijkheden,waarvan spr. een uiteenzetting gaf.Deze houden o. a. verband met depensioensregelingen.

Binnenkort is echter een cen-trale regeling te verwachten. In-tusschen wordt getracht een op-lossing te vinden, eventueel alsvoorloopige voorziening.

BELASTING-ACHTERSTAND.De situatie per ultimo 1939.Ook in het afgeloopen jaar bestond

in Nederlandsch-lndië een achter-stand in de kohier-belastingen, welkeechter in vergelijking met dien van1938 geen belangrijke afwijkingenvertoont, aldus de „Javabode".

De achterstandspercentages per ul-timo van het vorige jaar en die vanenkele voorgaande jaren zijn:

1Ö39 1038 1937 1936 1935Personeele be-

lasting ia 13 14 16 16Inkomstenbe-

lasting 15 19 19 21 23'Vennootschaps-

belasting 3 2 13 2Verponding 35 38 37 41 42Landrente Java

en Madoera 1 2 2 7 13Vermogensbe-

lasting 14 115 15 14 19

STADSNIEUWS.SOERABAIA, 12 FEBRUARI 1940

DE SOER. MANEGE.

Afscheid.Gistermorgen werd den heer Van

Staveren, die naar men weet, binnen-kort naar Amerika vertrekt, om daarop te treden als leider van het inkoop-kantoor van de Aniem, een afscheidaangeboden door de leden van de Soer.Manege. Hem werd een fraaie foto aan-geboden, vervaardigd door den foto-graaf, den heer Draculic, van zijn paard.Een passend souvenir, dat den heer VanStaveren nog menigmaal zal herinne-ren aan zijn „manege-tijd".

Het honderdste lid.Dezer dagen kon de Soer. Manege het

honderdste lid boeken, zijnde een doch-tertje van den heer Van Herwerden.Haar werd door den voorzitter, kolonelVan Temmen, een aardig broche alsherinnering aangeboden.

Komend feest.Begin Maart zal wederom een hippisch

festijn georganiseerd worden. Er is doorhet bestuur een attractief programmaontworpen, waarvoor de dames- enheeren-leden reeds druk aan het oefe-nen zrjn. Nadere bizonderheden zullenwij natuurlijk t.z.t. bekend maken.

HET FEEST IN DENSTADSTUIN.

Ten bate van de Finscheslachtoffers.

Het feest Zaterdagavond in den Stads-tuin, ten bate van de Finnen gegeven, isvanzelfsprekend een groot succes ge-worden. Ruim 400 bezoekers waren ophet feest aanwezig, onder wie wij o.m.opmerkten de consuls van Noorwegen enZweden, vergezeld door hunne dames.

De heer Rellum, de bekende dans-leeraar terstede, gaf geheel belangeloosenkele dansdemonstraties, terwijl bloe-menhandel „Myrtha" gratis bloemenafstond voor den verkoop. De opbrengstvan dezen verkoop kwam geheel ten batevan de Finsche slachtoffers.

Het feest werd tot vroeg in den och-tend gevierd. Rond ’ 150 kon na afloopaan het comité worden afgedragen.

NIEUWE ASSAINEERINGENVOOR 1940.

De vaststaande plannen.Nar wij vernemen, zullen gedurende

het jiaar 1940 vijf nieuwe assaineerings-werken worden geëntameerd en wel deassaineering van de kali Redjoso tot dedesa Lekok in het Pasoeroeansche; deassaineering van de desa Klatakan inhet Panaroekansche en verder in hetToebansche twee werken, in het Ooste-lijk gedeelte bii het Plaatsje Palang enin het Westelijk gedeelte van het re-gentschap bij de de^<* Karangdowo.

De gelden, noodig voor deze werken,zullen door het gouvernement wordengevoteerd. Ook de locale ressorten zul-len, indien mogelijk, een gelijk bedragbijdragen.

Telegraafnieuws.In particuliere telegrammen naar Br.-

Indië zijn thans toegelaten: abc codesfeth Pdition (abc) en petersons inter-national code third edition (.pet).

De naam van de gebezigde code. diekosteloos wordt medegeseind, behoort teworden opgegeven.

HET CONCOURS IN DENIROM-STUDIO.

Harmonica-spelers voor demicrofoon.

De prijzen.De wedstrijd voor mondharmonica-

spelers en -orkesten en accordeon-spelers, die Zondagmorgen in deNirom-studio aa» Embong Malangheeft plaats gehad, mag in elk op-zich geslaagd heeten. De prestatiesstonden over het algemeen op eenhoog peil, de voordrachten verliepenvlot, muzikale fouten werden haastniet gemaakt, zoodat het publiekvaak een spontaan applaus liet hoo-ren.Enkele orkesten hadden hun instru-

menten met contrabassen, guitaren envocale „inleggers" uitgebreid. De keuzeder stukken, door de verschillende groe-pen gespeeld, was van een groote ver-scheidenheid, zoodat het publiek zichgeen oogenblik heeft verveeld. De lei-ding van het concours was in handenvan de heeren Vollenga en Handoko.

Onder de deelnemers bevonden zichvele kinderen beneden de 14 jaar, diegoede muziek lieten hooren. In verbandhiermede vernamen wij, dat het bespe-len van een mondharmonica de kinde-ren als het ware tot de muziek brengten; wat voornamer is, hun gehoorscherpt. Heeft een kind een lied op demondharmonica te pakken, dan zal hetbij de eerste de beste gelegenheid pro-beeren, dit lied op een piano te spelenen vermakelijk is het, daarbij te con-stateeren, hoe het probeert, de harmo-nieën, die op de harmonica reeds vast-liggen op de piano te vinden.

De uitslagen zijn als volgt:Groep A. mondharmo-

nica-orkesten: lste prijsAlie and his A. J. B. Boys; 2de prijsHohner-players.

Groep B. mondhamo-nica-solisten: lste prijsGo Yoe Lok uit Pekalongan; 2deprijs Alie Baswedan; 3de prijs TheHie Liang.

Groep C. accordeon-spelers: lste prijs Edgar Lin-dermer; 2de prijs Eddy Bellem.

Groep B 2. kleuters be-neden 14 jaar mondhar-monica-solisten : lste prijsJohny Tan; 2e prijsKo Goen Hong;3de prijs F. Joseph.

Groep C2. kleuters be-neden 14 jaar accor-deon-solisten: le deelne-mer Kees Dorenbos.Voor zoover wij hebben kunnen na-

gaan, was de ontvangst van deze muzi-kale uitzending uitstekend.

OPENBARE VERGADERINGP.S.I.I.

P.I.D. interrumpeerde tweemaal.Gisteren vond de aangekondigde

openbare vergadering plaats van deP.5.1.1., waarbij door den heer A b i-k o e s n o, hoofdbestuurslid uit Ba-tavia een uiteenzetting werd gegevenvan het doel der vergadering. In deeerste plaats had deze vergadering tendoel om aan de afdeeling Soerabaia debesluiten mede te deelen van het jong-ste P.5.1.1.-congres, dat kortgeleden tePalembang werd gehouden. Daarnabesprak spr. de actie voor een Indone-sisch Parlement en de vraagstukken, diedaarmede verband houden. Spr. be-lichtte de parlementsactie van hetstandpunt der P.5.1.1., waarbij geëischtwordt een Indisch parlement op Islami-tischen grondslag.

Een andere spreker, hadji A b d u 1Rachman uit Soerabaia, gaf eenbeschouwing over toestanden ten plat-telande, waarbij hij door den ambtenaarvan den P.I.D. tot de orde werd geroe-pen, toen hij sprak van hongersnoodenin de desa.

De woeker is ook een der vijandenvan de volksontwikkeling, aldus spr.

Een andere spreker behandelde hu-welijksaangelegenheden van den Islam.Ook deze spreker, Abdulkadiruit Batavia werd tot de orde geroepen,toen bij een rechtstreekschen aanvaldeed op moskee-bedienaars in verbandmet beweerde oneerlijke handelingen.

Deze spr. hield een pleidooi voor kos-telooze hulp bij Mohammedaansche hu-welijken, waarbij hij o.a. ook doelde opde tusschenkomst van wijkhoofden etc.De vergadering, die door circa 800 per-sonen werd bijgewoond, eindigde pl.m.12 uur.

GEMEENTEBESTUUR OPEXCURSIE.

Naar Tjepoe.Op uitnoodiging van de B.P.M, heb-

ben het gemeentebestuur van Soerabaia,raadsleden en de bedrijvencommissieeergisteren een excursie gemaakt naarde boorterreinen der B. P. M. te Tjepoe.

Een der terugkeerende auto's kreegnaar wij vernemen, Zaterdag een onge-luk. Behalve de chauffeur, zat niemandin de auto, toen deze onderweg tegeneen boom reed.

Persoonlijke ongelukken djn daarbijechter niet gemeld.

NIJVERHEID.Bezoek hoofdambtenaar

Economische Zaken.Hier ter stede is hedenmorgen aange-

komen, de heer J. Timmermans,hoofd ambtenaar aan het departementvan Economische Zaken, afdeeling nij-verheid.

De leer Timmermans zal, vergezeldfïoor den nijverbeidscoiLsulent van Oost-Java. o.m. een bezoek brengen aan dediverse industrieën te Soerabaia en inde omgeving gevestigd.

HET TOURISME IN NED.-INDIË.

De „Round the Pacific trips.”Zooals dezer dagen reeds in het kort

door ons gemeld, is er na het uitbrekenvan den oorlog een heele veranderinggekomen in het tourisme van Neder-landsch-lndië. Wij mochten hierom-trent hedenmorgen een onderhoud heb-ben met den agent van een der touris-ten-bureaux ter stede, die ons er opwees, dat niet alleen de M a t s o nline de „Round the Pacific-trips" totstand heeft gebracht, doch dat ook an-dere maatschappijen hun medewerkingverleenen aan het welslagen van ditnieuwe plan.

Deze stoomvaartmaatschappij.en zijndan in de eerste plaats de J. C. J. L.voor het traject Java — Hongkong —Shanghai en verder de AmericanPresident Liners en de-N. Y. K. voor het traject Hongkong —Shanghai — Japan — San Francisco, deMatson Line (Matson OceanicLine) voor het traject Frisco via Hono-lulu — Zuidzee-eilanden — Nieuw Zee-land — Sydney en de K. P. M. voor hettraject Sydney — Java-havens. VoorNederlandsche verlofgangers, veor wieeen reis naar Nederland of Europa teduur uitkomt, laat de K.P. M. schepenvaren op het traject Java-havens —Nieuw-Guinea — Nieuw Zeeland — Syd-ney (South Pacific Line).

Als een verheugend feit mag wordenaangenomen, dat in Nederlandsch-lndiëtegenwoordig, in tegenstelling met en-kele jaren geleden, al het mogelijkewordt gedaan om het tourisme te be-vorderen. Het mag dan ook inderdaadjammer genoemd worden, dat aan hettourisme uit Australië door den oorlogplotseling een eind is gekomen.

„Een goed doorgevoerde propagandaten behoeve van het tourisme", aldusonze zegsman, „kan immers een „mes-sage of goodwill" genoemd worden tengunste vasi het handelsverkeer tusschenbeide landen!"

Bij aankomst hier te lande worden detouristen door de reisbureaux met openarmen ontvangen.

De grootste stoot tot de bevorderingvan het tourisme in het algemeen moetechter door de hotelhouders wordengegeven. Een verheugend verschijnsel isdan ook, dat allerwege de hotels ge-moderniseerd worden.

Voor diegenen, die met een bescheidenbeurs moeten reizen, wordt het reizenverder zoo aantrekkelijk mogelijk ge-maakt. Het Nitour-reisbureau is zoo vergegaan, om aan deze reizigers hotel-coupons af te geven tegen een uniformenprijs van ’ 6 daags per persoon. De reizi-gers krijgen daarvoor in goede hotelsruime luchtige kamers met volledig pen-sion.

Ook de goede naam, die onze schepenin het buitenland genieten, heeft er hetzijne toe bijgedragen, dat het touristen-verkeer zich weer in stijgende lijn be-weegt.

In belanghebbende kringen verwachtmen dan ook, dat ook na den oorlog "destroom van Amerikanen zal blijven aan-houden.

VERKEERSONGEVALLEN.

De duttende autobestuurder.Op den Oedjoengweg, werd een ver-

keersongeluk veroorzaakt door een taxi-bestuurder, die overmand door slaaptwee personen aanreed. Beide perso-nen, een Inlandsche vrouw en een manwerden gewond.

Waar blijft de verkeersinspectie, dietoezicht heeft uit te oefenen op dewerktijden van bestuurders der open-bare voertuigen?

Een Inlandsch meisje, dat plotselinguit een zijweg bij Ketingtang den Wo-nokromoweg- overstak, veroorzaakte eenongeluk. De bestuurder van een taximoest nml. het bestuur sterk naar linksomhalen om een aanrijding te voorko-men. Daardoor kwam de auto sterk naarrechts te hellen, waarna het voertuigomsloeg. Bij dit ongeluk bekwam echterniemand persoonlijk letsel.

VERTREK VAN EEN DOUANE-AMBTENAAR.

Afscheidsdiner in Simpang Hotel.Zaterdagavond werd in het SimpangHotel alhier een afscheidsdiner aange-

boden aan de heer A. J. C. Heyden,douane-ambtenaar die pas gepromo-veerd is van ambtenaar 2de kl. tot amb-tenaar lste klasse.

In verband met het vertrek van denheer Heyden, die overgeplaatst is naarpalembang, en aldaar de functie van ont-vanger zal aanvaarden, hebben collega'sen vrienden hem dit afscheidsdiner aan-geboden, waaraan een twintigtal per-sonen aanzaten. Dat er gedurende ditafscheidsmaal verschillende heildronkenzijn uitgebracht op den vertrekkendendouane-ambtenaar laat zich begrijpen.

GEIT GEËLECTROCUTEERD.Door breken van een Aniem-

leiding.Op den Remierszboulevard is Zater-J.1-^11 electrische bovenleiding vanlaet hchtnet der Aniem door nog onop-gehelderde oorzaak gebroken, ten ge-volge waarvan een der einden, die onderstroom stond, een onder de leiding gra-zende geit trof. a &

ged?odSwerdg *"' ** de geit <» Sla*De leiding werd daarop hersteld engecontroleerd.

BOEGINEEZEN CONTRAMADOEREES.

Moord in Dok Seratoes.in kampong Dok Seratoes aan den

Oedjoeng, is Zaterdag tijdens een feesteen Madoerees door een viertal Boegm-eezen aangevallen en doodgestoken

De politie arresteerde de daders, dieeen bekentenis aflegden, doch een ver-ward relaas gaven aaneaande hetmotief tot. het bedrijf. De aanlei-ding was een woordenwisseling tusschenden verslagene en de vier Boegmeezen.en bij het handgemeen móest de Madoerees. Pak Mai. alias Asmat genaamdhet onderspit delven.

LIEFDADIGHEIDSZWEM-WEDSTRIJDEN.

Een welgeslaagde morgen.Gistermorgen hebben de aange-

kondigde waterpolo-wedstrijdenplaatsgehad in het zwembad Tegal-sari ten bate der Nederlandsche enFinsche oorlogsslachtoffers.

Meer dan 450 personen woondende goed geslaagde wedstrijden bij,die, onder auspiciën van den Oost-Java Zwembond, op initiatief vanden directeur van Tegalsari, denheer Palmers, plaatsvonden.Het programma der wedstrijden heb-

ben wij Vrijdag jl. bekend gemaakt. Hetbestond uit een viertal waterpolo-wedstrijden en demonstraties schoon-springen.

De eerste waterpolowedstrijd tusschenMalang I en de Krokodillen,werd geleid door den heer W i 1 k e r -son. De Krokodillen hadden reeds inde eerste helft met 4—fl de leiding. Na depauze maakte Malang een tegenpunt,waarna de wedstrijd met 6—l voor deSoerabaianen eindigde.Malang H bond daarna den

strijd aan tegen Neptunus, welkewedstrijd door den heer V a n d eWint werd geleid. Weer bleken de Soe-rabaianen in dezen wedstrijd sterker tezijn. Na met 2—o de leiding te hebbengenomen, scoorde de Neptunianen nogeen tweetal fraaie doelpunten, waarnahet einde kwam met 4—fl voor Neptu-nus.

Neptunus won tenslotte met 4—2 vande Krokodillen, nadat de beide Malang-sche zeventallen tegen elkaar gelijk-speelden (2—2).

Demonstraties schoonspringen.Aan de demonstraties schoonspringen

namen, behalve Kicki Heek, deJavakampioene de bekende springersHonzelaar, Voges, VanMou-ri k en Th. Wel t e r deel Dsfraaie sprongen werden herhaaldelijkmet bijval begroet.

Wij vernemen, dat de waterpolo -competitie, die met deze wedstrijdeneen aanvang heeft genomen op Zondag,3 Maart a.s., te Malang zal wordenvoortgezet.

Ook de wedstrijden te Malang zullenvoor het zelfde doel worden georgani-seerd.

Dat het een goede gedachte van dendirecteur van het zwembad „Tegalsarie",den heer Palmers, was, de zwemsportook bij de steunverlening van de Fin-sche en Nederlandsche slachtoffers tebetrekken, is bij de gisteren in hetzwembad, „Tegalsarie" gehouden polo-wedstrijden en schoonspring-demon-stratie's, duidelijk gebleken.

Niet alleen het talrijke aanwezigepubliek, maar ook de prettige sfeer enhet groote enthousiasme, waarmede deverschillende wedstrijden werden ge-speeld en het medeleven van het pu-bliek, bewees weer eens te meer, dat'dit laatstgenoemde zeker wedstrijdenweet te apprecieeren, mits voor voldoen-de spanning wordt gezorgd.

Wij kunnen nog mededeelen, datook de financieele resultaten de ver-wachtingen hebben overtroffen eneen bedrag van ’ 100 netto aanbeide comités te samen (’ 50 ieder)

kan worden afgedragen.Al met al: een welgeslaagde morgen!

EEN JAPANSCHE NATIONALEFEESTDAG.

Viering op Ketabang.Elk jaar wordt in Japan en ook in

de Japansche kolonies in het bui-tenland de dag herdacht, waarop deeerste keizer van Japan den troonbeklom. Dit feit wordt steeds opden Uden Februari feestelijk her-dacht. Zoo ook gisteren hier te Soe-rabaia op de Japansche terreinenop Ketabang.

Het is gisteren voor de Japansche ge-meente ter stede een genoegelijke daggeweekt. Het feest begon 'smorgensvroeg te acht uur en duurde tot 's avondslaat. De Japanscheconsul, de heerKohri,hield een gevoelvolle toespraak, waarinhij den nadruk legde op de beteekenisvan het feest voor iederen Japanner.

Dan volgde een serie sportwedstrijdenvoor de jeugd van de Japansche schoolhier, welke wedstrijden, het spreekthaast vanzelf, ook door de ouderen, dievereenigd zijn in de „Japanese Associa-tion", werden bijgewoond. De feestvreug-de bereikte haar climax bij de maske-rade en „gardenparty". Er werd muziekgemaakt en men bleef nog lang, ook na-dat de kinderen huiswaarts waren .ge-gaan, gezellig bijeen.

Gouverneur Van der Plas zond bloe-men en een persoonlijken brief, waarvande vriendelijke inhoud door de Japan-sche gemeente op hoogen prijs werd ge-steld.

Ten slotte kunnen wij nog mededee-len. dat het ditmaal wel een zeer bizon-deren Japanschen nationalen feestdagwas. In den loop van dit jaar nl. wordtin heel Japan en overal, waar Japannerszijn, den 2600sten verjaardig van deeerste troonsbestijging herdacht. De of-fieieele feestdag heeft, het Japanschegouvernement vastgesteld op 10 No-vember a.s.

In verband hiermee werd het feestgisteren slechts in beperkten kring ge-vierd, doch wij zijn er zeker van, dat degroote Japansche dag op het eind vanhet jaar, op een daartoe meer geëigen-de wijze zal worden herdacht.

SOERABAIASCHE SCHOOL-VEREENIGING.

Programma voor 3-jarige H.B.S.Wij ontvingen in dank een keurig uit-

gegeven boekje, waarin opgenomen hetprogramma van de 3-jarige H. B. S. voorjongens van de Soerabaïasche School-ve-reeniging. Genteng 33.

Zooals men weet. werd de school ge-lijkgesteld met de 3-jarige H. B. S. inNederland. Deze onderwijsinrichting vande S. S. V. werd in Augustus 1937 ge-onnnd oo aandrane van vele ouders.

7n het boekje treft men alle bizonder-Heden aan omtrent deze voor Soera-baia betrekkelijk nieuwe onderwijsorga-nisatie.

„ZELIA MODES.”Opening speciale showroom.

Dinsdag 13 Februari, 's middags 6 uur,wordt de showroom geopend van hetmodehuis „Zelia". Totnogtoe besloegdit modehuis slechts het bescheidenpand op Simpang 74, doch de prach-tige modeljaponnen die- het huis im-porteert, konden in deze kleine ruimteniet tot hun recht komen. Het is duïwel te begrijpen, dat de eigenaresse,zoodra zich de gelegenheid voordeed o»haar zaak uit te breiden, deze kansaangreep, zoodat zij thans de aangren-zende lokaliteit — voorheen „Artimo" —ook tot haar beschikking heeft.

Deze goed verlichte ruimte nu leentzich uitstekend voor het doel, dat daeigenaresse zich gesteld heeft, nl. voorspeciale showroom. Morgenmiddags zesuur dan wordt dit nieuwe gedeelte van„Zelia Modes" geopend; het tentoon-gestelde zal eenigzsings een idee gevenvan wat de mooie pas geïmporteerdecollectie omvat.

Morgen komen wij hierop uitvoerigerterug.

WIELRIJDER DOOR AUTOAANGEREDEN.

Tengevolge der duisternis.Zaterdagavond had op den Ardjoeno-

boulevard, op den hoek van de Regen-tesselaan een verkeersongeluk plaats,dat het gevolg was van de slechte ver-lichting op die plaats, zoodat vaak on-gelukken gebeuren. Voorts werd hetslechte zicht nog verergerd door de re-genbui, welke juist omstreeks acht uuïover de straat plenste.

Ten gevolge van de duisternis werdeen Inlandsche wielrijder door een tsodaangereden, waardoor de man een remvan zijn fiets een decimeter in zijnlrechterbovendij kreeg. Daar het slacht-offer zoodanig in zijn rijwiel geklemdzat, dat men hem niet van de straatkon weghalen, kwam een jonge man opde gedachte om de rem af te zagen.Daarna werd de man een huis binnen-gedragen, waar de bewoners — het waaop den Ardjoeno-boulevard 17 — allemoselijke hulp verleenden.

Het duurde eenigen tijd, voordat ergeneeskundige hulp kwam opdagen. Eendokter verwees dengeen, die hulp vroegnaar de C. B. Z. en daar werd men weerverwezen naar de politie, zoodat menweer van hetkastje naar den muur werdgestuurd. Eindelijk, toen een inspecteurvan poiltie zelf telefoneerde kwam er eenziekenauto.

Omtrent de schuldvraag wordt eenonderzoek ingesteld.

„TIJDBEELD.”

Het nieuwe nummer.Deze week wordt in „Tijdbeeld" het

boeiende feuilleton beëindigd „De ge-broken bokaal"; in het volgend nummerzal een begin worden gemaakt met hetnieuwe vervolgverhaal, nl. !>« goudet»sleutel", door Olive Mac Glean. Verderzijn er de wekelijksche korte verhalen— onderhoudende en dikwijls spannen-de lectuur —, en de beide sportrubrie-ken, waarvan Bridge een beschouwinggeeft over het opmaken van een speel-plan, terwijl er voor de schaakliefheb-bers nog eens een partij wordt weer-gegeven uit den tweekamp dr. Euwe —Keres.

De foto-pagina's geven om. opnamenvan den grooten dam, die momenteelin Soekohardjo, in het Solosche, ge-bouwd wordt, verder van de verkeers-stremming en de werkzaamheden ieNgoeling (bij Probolinggo), van deplechtige eerste-steen-legging voor detweede R. K. Kerk te Solo, van lucht-beschermingsoefeningen, eveneens teSolo, en van andere varia uit Java'sdrie hoofdsteden. Natuurlijk ontbreekthet niet aan beelden uit het Buitenlanden Nederland, waaronder vele opnamenzijn van „Holland in wintertooi".

DE OPENBARE LEESZAAL.

Nieuwe aanwinsten.Hieronder volgt een lijst van nieuwe

boeken van de Openbare Leeszaal enBibliotheek alhier:

Wetenschappelijke werken; Zischka— Brood voor twee milliard menschen;Hoover — Persons in hiding; misdaad inAmerika; Kuiper-De Jongh — In- enuitvallen; Harpole — Het witte legioen;Magocchi — Chirurg; Byrdal — Overcharme en schoonheid; Harbers — DasKleinhaus; Rooy-Berlage — De nieuwegeest in onze woning; Lot — De Ger-maansche invasies; Priestley — Ramfrom Gcodshill; Townend — And nowEngland; Van Ammers-Küller — Watik in Indië zag.Romans: Huizinga — Adriaan

en Olivier; Kramer — Onrustig is onshart; De Man — Zonen van den Paar-dekop; Nacht, De lichte; Nynatten-Doffegnies, Moeder Geerte; Scherfiq —De vermiste hoofdcommies; Servaes —Wie volgt; Toonder — Een man zetdoor; Van Zeggelen — Festijnen en pe-rikelen; Cloete — Eens komt een nieuwedag; Seppanen — Waar de merenbruisen; Carman — High table; Golding— Store of ladies; Hewlett — Victoriahouse; Houghton — Hudson rejoins theherd; Household — Rogue male; Pen-gurn parade; Richardson — The youngCosima; Wilder — Heaven's my desti-nation; Exupéry — Terre des hommes.

Kinderboeken: Bakker — Emmyvan Wessem; Bronkhorst — Een we-reldje op de hei; Fried — Hoe de basbrj de radio-kwam; Hildebrand — Belle-floor en Bonnevu; Hildebrand —Dewedstrijd der radio-amateurs; Kuiper —Pim; Laan — De avonturen van Pinkel-tje; Selleger-Elout — Een zomer metLijsje Lorresnor.

HOOGGERECHTSHOF.Bekrachtigd vonnis.

Het vonnis van den politierechter al-hier, waarbij de beklaagde E.F.JP., vanberoep koopman, wonende te Soerabaia,

ter zake van: ..oplichting", veroordeeldwerd tot de straf van 9 maanden gevan-genis, is door het Hof in revisie bekrach-tigd/

VerkrijgbaarELECTRISCHE en VACUÜM ...

RUITENWISSCHERS

G<s mw v jl Toendjoengan 581 V 1 A Tel. Zuid 60.Banden- en Motorpech,. .Givia neemt ze weg! ~^ ~

DE INDISCHE COURANT. EERSTE BLAD 2MAANDAG 12 FEBRUARI 1940.

DE INDISCHE COURANT.MAANDAG 12 FEBRUARI 1940.

FAMILIE-BERICHTENDe Heer en Mevrouw

E. DAM-Walstrageven kennis van de geboortevan hun Zoon

ANTHONY, EVERT.C. B. Z.

Cannalaan 32.Soerabaia, 11 Februari 1940.

6637

Onzen oprechten dank aanDokter J. M. CANNOO voor zijnliefderijke behandeling en aande Zusters van het R.K. Zieken-huis Sawaan voor haar liefde-volle verzorging tijdens de ziek-te en het overlijden van:

Mevr. de Wed.J. L. E. SCHMIDT-

geb. Strick van Linschoten.Haar Kinderen en

Klein-kinderen.Malang, 12 Februari 1940.

6639

Langs dezen weg betuigen wijonzen oprechten dank aan al-len, die hun belangstelling endeelneming hebben betoond tij-dend de ziekte en het overlijdenvan Mevr. de Wed.

J. L. E. SCHMIDT-geb. Strick van Linschoten.

HaarKinderen en KleinkinderenMalang, 12 Februari 1940.

6638

NOORD 224

Yk KEHLENBRMR

AUE VERZEKERINGEN

3964

GELDBELEGGING!TE KOOP AANGEBODEN-GROOT HUIS

aan Darmo Boulevard,verhuurd met contract.

Bevragen : Makelaar Gentis,Tel. N. 2349.

[moerbeienj stroop |j f 0.60 )# FRANCO HUIS fJ TELF. 736 N. f

( VAN DRONGELEN)4053

ONG KU HOEKIN DER-ARTS.

INWENDIGE ZIEKTENGESLACHTSZIEKTENSpreekuren alle werkdagen7.30 - 9 v.m. — 4.30 - 6.30 n.m.Ketabang Bid. 1, TeL Z. 1560.Polikliniek: Kemb. Djepoen 23.

6.30 — 7.30 n.m.4168

De beste en goedkoopste

GRAFTOMBEN-KRANZENBEELDEN-VAZEN wj:

Marmer- en beeldhouwerU

„CARRARA"Dir. A. Alfieri

Gemblongan 52, Tel. 2597 Z.SOERABAIA :

Filiaal: MALANGSoekoen 57 - TeL 545.

■ -

LOSSE NUMMERSvan

DE INDISCHE COURANTzijn verkrijgbaar by :

Boekhandel KOLFF,

» LEZE R>VAN INGEN.SLOIIER,

(Toendjoengan)

m VTRIBUS UNTTIS.

'**^^-^>-^^^®öooGOGOcis^ ***^—I -Bk*! BTjI l__H IEÏB ft iB ÏD3ffi _P^iß BkT-i Rt_9 Hol

( _____ ---------■---—--—■---■--■ IALLE SOORTEN BRUIKBARE O L " L f x_ I>Ï IITijdschriftenen ooerabaiascne lostuum- en Dioemenschool

BA BB ANNEX MAATATELIER.■ feta Ketabangboulevard 47 —:— Telefoon Zuid 2206

m_f LB II F INRICHTING VOOR BETERE LESSENw mm y L en maatwerk.

Kn flkfl 4296De Directrice Mevr- E' de Graaff.

b H I DARMO-ZIEKENHUISITE KQ OP 0p alle klassen een braam-afdeeling, muskletenvrije kamers.■■- nv u i |ste jjiasse k amers desgewenscht met telefoon.GEVRAAGD ONZE tarieven VOOR KRAAMVERPLEGING ZIJN:«a- w iimhu i#i lste fei asse F n_ pd 2de klasse F 7.50 p.d.

Aan huis te ontbieden 3de klasse F 4.— p.d.S. LEZER, Tel. 794 Z., De Directrice verstrekt gaarne alle nadere inlichtingen.

Toendjoengan 29. Telefoon Zuid 97. 35854001 I ' ~

OPENING NIEUWE SHOWROOM!No. 74, (naast het oude pand) %

„ZELIAMODES"’ Hollywood Créations - Simpang 76 - TeL Z. 1618. fI op DINSDAG, 13 FEBRUARI a.s. )1 van 6 — 7.30 u. n.m. 1f Uw bezoek wordt ten zeerste op prijs jI gesteld! C# DINSDAG IN DE OCHTENDUREN GESLOTEN. % \

GROOTE ASSURANTIE VENDUTIEop WOENSDAG, 14 FEBRUARI 1940

ten 9.30 v.m.

in PAND 4 STROOHOEDENVEEM.Genuakade (verbrande goedang).

van een partij van ± 3000 zakken water- en brandbeschadigdeSuperieure Hoofdsuiker, in kavelingen te verkoopen.

6641

lA. MAC DOUGALLIjTAILORS — SIMPANG 17.

Wij zijn NIET DUURDER maar WEL BETER\ ONZE ZAAK IS GEOPEND TOT HALF 8 'S AVONDS.

—^De DANKAERTS SCHOOL IJ/&^~Xmr^s\^. Aangesl. bij de C.M.V.V. te Denf/^Y(^W^^t^\ Haag onder leiding van

fR fWÏRI Mevr' CR- 7AEN-SIMONS II\M ikJiW£ÊÊIn II geeft onderricht in 't algeh.mA^,' "££p/rvll MODEVAK met uitreikingX^è^yf^^y/ HOLLANDSCH DIPLOMA.V^jqiTO/ voor Costumière — Coupeuse —Leerares.SIMPANG 106 — Telf. Z. 1969. !

*'DIT IS DE LANGHALS

[KTin het dagelijksch leven.Als men 't echte niet kan

neemt men vaak een surrogaat.m En, waarom het te verzwijgen,

** dikwijls is dat ook probaat.Net zoo is 't met inkt m'n

vrienden,is 't er niet, behelp je dan,

_______»__«„_ neem dan wdt je maar kan

vinden,N V fi. KOLFF & Cjï als j' er maar mee schrijvenkan.ii.t.«. «vu ■wl vu., Is ,t wèl^ dan ,t eenvóudig>Afdeeling IMPORT, 7U&* s°o simpel als het klinkt,

cnirnAUATA aZs ?e n ie^s fteo te schrijven,hUü.KAJBAiA. d&n neem je natuurlijk

' Gimborn-I N K T.| 3518 ■

"= BUISSON ==■mÊ ToendJ°engan 89 — Tel. Z. 3887 BSBÈ

GROOTE KEUZE MOOI AFGEWERKTBB JAPARA HOUTSNIJWERK BBmK^fm BUOUXDOOZEN — NAAITATELSÜW KRANTENBAKKEN. gj g]

. 4203 1

FAILLISSEMENTEN: No. 7.

R. v. J. Soerabaia. Cur. Wees-kamer Soerabaia.UITGESPROKEN OP :10 Februari 1940.1. C. V. Quartero, gep. ambte-

naar S. S. Batoe.2. Hoo Tjing Soen, koopman,

Soerabaia.3. F. G. Löwe, zonder beroep

Batoe.4. Tan Liong Tjhwan, koopman

Toeloengagoeng.R. C: 1 en 2

Mr. T. c. Lekkerkerker.R. C: 3 en 4 Mr. W. G. Koster.Lid-C: Mr. R.F.C. A. Feddema.

VERIFICATIE-VERGADERINGin het gebouw R. v. J. Soerabaiaten 81/2 ure v.m. op Vrijdag :a. 15 Maart 1940.

(ex art. 173 F.V.).Heer en Mevr. Krastel,Kediri.

b. 5 April 1940.1. H. G. 3. Schoenholzer,

planter C.O. Kabee Anam(Bentjoeloek).

2. B. Rosenboom, koopmanSoerabaia, firma Restau-rant Hellendoorn.

3. Vr. L. van Praag, open-bare koopvrouw S'baia.

4. M. Sajidi, gep. commiesP. T. T. Soerabaia.

c. 19 April 1940.Lo A Joen, aannemer Soe-rabaia.

Indiening schuldvorderingenuiterlijk op :

b. 21 Maart 1940.c. 4 April 1940.

NEDERLEGGING ter inzage terGriffie R. v. J- Soerabaia en tenkantore der Weeskamer gedu-rende: 1 en 2, 4 weken, 3, 14 da-den ingaandeop den datum de-zer advertentie (in de JavascheCourant).1. C. C. Hubner, handelaar

Soerabaia,(conc. cred. 100 %).(Ie teyens slotuitd. lijst).

2. A. B. C David, opzichterLandswaterbedrijf Madioen,(conc. cred. 60 %).(le voorl. uitd. lijst).

3. F. C. Arends, a. t. b. Voorzit-ter Landraad Madioen,(conc. cred. 30 %).(2e voorl. uitd. lijst).

OPGEHEVEN wegens gebrekaan baten ddo.a. 3 Februari 1940.

1. A. P. Cortenbach, vroegerMalang thans Soerabaia.

2. Koo Poo Khoen, S'baia.3. Lic Tjhwan (a) Lic Ka

Tjan, Soerabaia.b. 7 Februari 1940.

1. LB. Goey (Goey Ing Bok)Soerabaia.

2. Mevr. Wed. J. I. de Lyngeb. Köchler, vroegerBangkalan thans S'baia.

3. Liem Kiem Kian (Rijwielhandel Liem) Soerabaia.

4. N. V. H. Mij. Hok Tjhiang,Soerabaia.

BEËINDIGD door het verbin-dend worden der slotuitd. lijst.Lic Sic Hian (Toko Cosmos),Soerabaia.

2548

„F R I GAT E"BRAND

SARDIENTJESin olijfolie

PER BLIK 15 CClltlToko NAM

Simpang h/Embong MalangTelefoon Zuid 95 — 96 — 1010.

4034

»♦♦♦♦♦♦♦»»»♦♦♦♦<Be AGENTSCHAPPEN

van

DE INDISCHE COURANTzijn gevestigd te :

BANGILbij den Heer

E. G. Kik s e n

BATOE en POEDJONbij

Mevr. J. M. Ammerlaan„Toko 21"

BLITARbij den Heer

Njoo Tiang PooTelef. 110.

BODJONEGORObij den Heer

C. W. D. de Graaff.

DJEMBERbij

Boekhandel van IngenSocieteitstraat 39.

DJOMBANGbij den Heer

J. F. H. Ciooy

KASRIbij

Boerderij „C u 1 t u r a

KEDIRIbij den Heer

G. L. BrocxSemampir 14.

KERTOSONObij den Heer

Nie Kok Tien

bij den HeerJ. Ch. S. M. Bran g e r t

Meling 6Telf. 52.

LAWANG

MADIOENbij den Heer

J. de RochemontKediristraat 58.

MALANGEigen Kantoor.

Kajoetangan 12Telf. Malang 508

MODJOKERTObij den Heer

Ong Tik WieRijwielhandel „La Velocipede".

NONGKODJADJARbij den Heer

LH. Klinkhamer.

PASOEROEANbij den Heer

J. BakvisTamanan.

PROBOLINGGObij den Heer

J. N. SchröderHotel Probolinggo.

SIDOARDJObrj den Heer

L. Th. Lncardie

TOELOENGAGOENG enTRENGGALEK

bij den HeerW. P. Bertseh

HBHHM..^Hi^MVHHMHHBHBHBMHBHHiMBHMMH____HBBnvWenscht U gezondheid..... 1

belt dan Zuid 28 op,

want ELFFERIGH'S KOEMELK.!is ter_PLAATSE GEWONNEN dus VERSCHE MELK jj |

■j/0^En «lat wist deklonfoïïg toeir ook4wel!JZ?' Daarom zorgde hij er steeds voor om. Sweet

MV May Toilet Zeep in zijn mars te hebben. Wie tm\Skf/f Indië in die dagen niet wist wat Sweet Mav was^werd \\lf niet. voor „vol" aangezien! Sweet May" Toilet Zeep \3|[f/ was'gewoonweg een deel van het Indische huishouden. 1)1lU Wat dat betreft, is er tegenwoordig niets nieuws onder de )}§\\\ zon ! Nog immer is Sweet May Toilet Zeep de geliefkoosde IJI

zeeP aan de Indische markt U zult Sweet May.in gebruik ///\»s. vinden van Sabang tot Merauke- en niet //V-Jer reden J^Sweet May Toilet_Zeep'is^jrurig, £cU.en billijk in prijst

%ïf|#per stuk, in dozen vnn 3 en 12 stuksIfvER'S lEEPF*BHiEKe* N.V. — BATAVIA i M JA-OII»

4022

l "ORTELLO" l/^_\7ls)i\. v^^" met een

\\f/rls\ \I» r\\ " F it- -fl WIMLaLCII

ILI Üs w\ t ■_/.:rr V _ W% If^

VJi \S=*Êt& i, Voldoet aan de

\Vi |\\ <dè" HOOGSTE EISCHEN.

,_____»s£sf ■ - ■ - Uitsluitend

V. verkrijgbaar bij :

SAVELKOUL■ SOERABAIA - DJEMBER - DJOCJA.

TRANSPORTONDERNEMINGIN- EN UITKLARINGSKANTOORNJOO & LIEM

KANTOOR : BIJKANTOOR :HEERENSTRAAT 66 SOERABAIA Tandj. Perak t/o J. C. J.1*

Telef. N. 3847 Telef. N. 38374230

LOT 0T- BEDAKdoetbij geregeld gebruik puistjes, sproeten en vlekken uithet gezicht verdwijnen, is tevens een uitstekend middeltegen smet bij baby's. Overal verkrijgbaar.__

___^__

3536

PRACTIJK- EXAMENSStenografie (alle systemen), Stenotypie „Grandjean"

en Machineschrijven.VEREENIGING VAN LEERAREN IN STENO-

GRAFIE EN MACHINESCHRIJVEN(Goedgekeurd bij K. B. 22-9-'2O, No. 72).

AFDEELING OOST-JAVA.EXAMEN te MALANG, ZONDAG, 25 Februari 1940.Aanmelding (tot en met 18 dezer) en inlichtingen uitsluitendschriftelijk bij den Heer L. J. de Paauw, BATOE b/Malang.

A AAP

" ■ ■ -"—^"^^^l 4295

■VBAly^lllTll W #%lfCi A W+W9 A Vfllll SPOEDIG brengt Warner Bros. een kostelijke productie"T THEATERMETAIR-CONDITIONING ttJLH wm AWWAIm" MoN TOUR TOES** —I VERTOONT NOG SLECHTS * * ÖJWB-» I Ft*.*.*-*- $fV*^ AW«% A DWAAS)

ENKELE AVONDEN DE ZELD- metCUaHeS BOYER - UGM DUNNE .Ifftfi-O TfIDIIUA Ai-*- UA I FZAAM MOOIE FILM-SCHEF' EEN PRACHTFILM, WELKE INDERDAAD EEN KLASSE OP ZICHZELF VORMT ! mcL *"■« AiVffiniM ■ AtBH IfALbPING Vooraf: Het PARAMOUNT WERELDJOURNAAL. SCHITTERENDE MUZIKALE AMUSEMENT SFILM, WAARVAN U ENKELEToegankelijk voor alle leeftijden. UREN LANG ZULT GENIETEN! "***"

EERSTE BLAD 3

LÏAANDAG 12 FEBRUARI 1940. DE INDISCHE COURANT.

1 COOPER S II „JOCKEY" I1 ONDERGOED 1

P^ *,&*i| *'* strak om het üchaam en

Pilt Jf^ y \_A-I buitengewoon prettig !

£ïïs ’ g^- BiJ bestelling s. v. p. op te geven MiVuVï # Ë fx&ËM borstomvang-, taille- en heupom- mfiJpwfovfoy A^J '*______-___# H- _vm ALmY ■***njJJJÏÏI *^ vang m cms. g£

Bezichtigt dit uitstekende ondergoed bij :1 WHITEAWAY 11, SOERABAIA. 1

Voor BED en KAST, een STOEL of LAMPGaat men nog steeds naar MOIiENKAMP*Juliana Boulevard 9 — Soerabaia — Tel. Z. 2857.

Verhuur en Verkoop van Modern en Antiek Meubilair.4123 Gemakkelijke betaltngsconditiei.

De Nieren meeten scha- (fr=========lldelijke zoren ïerwijtferen uonte (»ar|o», 'Overtollige zuren en vergiftige afscheidingen "Jworden.uit Uw bloed en lichaam verwijderdkloor O millioen fijne Nier-buisjes oj fittertjes.lAls idezeyergiften.U, doen lijden aan.Veet» __,__,««. ■___.

_■_»■«_____■■___.■ynUJIg-JenjAßraodertg-Urlneeren des^achts, I lil f) II lf lf I Uer»<Cewrlctrten. II Wf KQRIrK

Spoedig vermoeid raken£,Pljnen In den Rug, II II U fff il ift 1* II.vertrouwAdanknietlopgfcewone medicijnen. w■■ -»■■■■»BestrijdtjSlezefvergiftenten.kwalen'imet heeIdoor Dolaoren aanbevolen*,middel Cystex.'Cystex werkt reeds binnen 3 uren en afdoende.Indien U er geen baatirfj vindt ontvangt U "1 II 1 __> AAAAUw geld terng.,CystexFkost «lechts weinig. /■ € X "f ■€«aalt nog heden Cystex bij Uwen .Apotheker. M |i U U U U,De garantie beschermt U. ■■ W ■ ■» w w w wVerkrijgbaar bij Apotheken en

goede Toko's 1 qii% //4238 V

♦♦♦♦♦♦♦♦»♦♦»♦♦»♦♦»♦»♦♦»♦»♦♦»♦♦♦VRAAG en AANBOD

TER OVERNAME GEVRAAGD:2e handsch CRÊPE - MANGELmet gladde of zeer licht gegroefde walsen, geschikt voor directeriemaandrijving.

*__.«»_,««■ M»Aanbiedingen, met vermelding van merk, leeftijd, P. K.-ver-bruik en prijs, in te zenden bij den ADMINISTRATEUR der on-derneming „GONDANG TAPEN», Kesamben SS/OL. 6640

AAN UW AUTO, MOTOR OF MACHINElETS GEBROKEN OF GESCHEURD, NIET GETREURD,BAVARIA LASCHT ALLES MET 1 JAAR GARANTIE.

AUTOGEEN EN ELECTRISCHE LASSCHERUBAVARIA

N. I. S. laan 53 — SOERABAIA — Tel. Z. 3809

EEN SMAKELIJK APERITIEF 1

VOL AROMA!i

4078 :

I Modern-Wetenschappelijkepreparaten voor

HUIDVERZORGING.VICHYSCHOONHEIDSMIDDELEN.

Bereid met het genees-krachtige bronwater van

I Vichy.Agent:

DE RESIDENTIE MAPOTHEEK. £

VACATUREGevraagd wordt een

vrouwelijke leerkrachtvoor de vervulling van de be-trekking :Onderwijzeres aan de Regent-schaps-Hollandsch - Inlandsche

Meisjesschoolte

SITOEBONDOVereischten : bezit van z. g.

Hulp-akte diploma (Europee-sche Kweekschooldiploma).Bezoldiging: (f 70. ’ 250.—ingevolge B. B. L. 1938 schaal31 kolom I.

Ongezegelde rekesten, onderoverlegging van afschrift diplo-ma's worden ingewacht tot 29Februari 1940 en in te dienenaan den Regent van Panaroe-kan te Sitoebondo.Sitoebondo, den 9den Febr. 1940De dd. Regent van Panaroekan,

SOEDARMAN.2548

HOLLANDSCHE ROOMBOTER%Oi>pێv/

Er is nieuwe aanvoer vanroomboter FRIESCH MEISJEWat zult U morgen aan tafel

weer lekker smullen 1 |

V looct: Hagemeyer J 3!«——■ I________7|__ imil.l _____n___miii...M-MMMWIIII.I ■■■ I

Voor vervolgvermakelijkheids-

advertenties.

zie TWEEDE en DERDE blad.

f 1" _-_=________________=■

HORLOGERIE Toko „MOTO"Gemblongan 38 — Soerabaia — Tel. 673 Z.

REPARATIE - INRICHTINGvoor alle soorten uurwerken onder leiding van gediplomeerddeskundige met 20 jarige ervaring. 4195

SS^BïSBBS v v- : * ■WTM \Z€/il4lZ^P' (pMm MORGEN-■■■■■■■■■■■■^■■M""^" AVOND :

B De schitterende Nederlandsche productie :

I „ORANIE HEIN" 1met AAF BOUBER, SYLVAIN POONS en andere eerste

klas Nederlandsche sterren.Een film welke overal met succes werd vertoond.

Nader commentaar overbodig.Kinderen beneden 17 jaar geen toegang.

HEDEN VOOR 'T LAATST:De denderende Chineesche filmproductie :

„WU CHEH TIEN" JÊmet VIOLET KOO, bekend uit „Sable Cicada". £=■De succesvolle Chineesche film van de week.

Voor alle leeft ij de n. ____MP

Dames, leert Uw modellen maken bij :MEVROUW RECTOR

De eerste Hollandse Costuumschool volgens Weense en FranseCoupe.

Opgericht in 19 30.Algehele opleiding met diploma en korte cursussen voor eigengebruik. Aan onze school is geen maatatelier verbonden.Embong Ploso 12 — Soerabaia — Telef. Z. 3821.4066

' g—«MM** II ■■■■■■ ■«!.,

AGENDA VENÖUTÏSS Ite SOERABAIA.

G. W. TROMP DE HAAS & CO.Woensdag 14 Februari 1940.

Assurantie Vendutie in pand 4Stroohoeden Veem Tandj. Pe-rak, van water- en brandbe-schadigde Hoofdsuiker in kave-lingen.

Donderdag 15 Februari 1940.Commissievendutie in hare lo-kalen, Oude Kerkhofweg t/o's Lands Kas, van Commissie-goederen.

Donderdag 22 Februari 1940Commissievendutie in hare lo-kalen, Oude Kerkhofweg t/o

I 'sLands Kas, van Commissie-goederen.

M. S. NOACH.Woensdag 14 Februari 1940.

ten huize L. L. Meijer, Amben-janweg 85, van meubilair.

Donderdag 15 Februari 1940 Iten huize E. Pflug, van Rie-beecklaan 2, van meubilair.

Dinsdag 20 Februari 1940ten huize L. A. J. M. Eichholtz,Ketabangboulevard 33, van meubilair.

Dinsdag 27 Februari 1940.ten huize B. O. Briët, Loudon-straat 38, van meubilair.Donderdag 29 Februari 1940

ten huize J. Verfürden, van denBoschlaan 4, van meubilair.

S. HIRSCHMANN & Co.Dinsdag 13 Februari 1940.

Commissievendutie in hare lo-kalen, Societeitstraat 36, vanmeubilair.

Dinsdag 20 Februari 1940.Commissievendutie in hare lo-kalen, Societeitstraat 36, vanmeubilair.

Maandag 26 Februari 1940ten huize van Mevr. T. FranssenHerderschee, Billitonstraat 10,van meubilair.

Dinsdag 27 Febfuari 1940.; Commissievendutie in hare lo-

kale.n, Societeitstraat 36, vanmeubilair.

1 VENDÜHUIS WATRIN.Woensdag 28 Februari 1940.

" ten huize Hr. Karreman, Ka-longanpark 16, van meubilair.

UAmtddiUrrtN 1— EN BLOEMMOTIEVEN

1 FERUGISON LINNEN KANTSTOF F 2.25 p.M. IF 0.75 p.M.

Z|JDEL|NNENCRÊPE DE CHINE met r .. __ _„ . .met randjes F 1.20 p.M.

met bolletjes F 1.10 p.M.MAT CREPE F 1.50 p.M. AMA2<>N KATOEN

cambric p 0.65 p.M.Voor Kinderen : GEORGETTE F 0 85 d M

KATOEN LINNENmet poppetjes j >l,l„ **$ '■"■ p—-^

1 mlfpEoLppNeÏ!esN I |ll^JlASJjL/UiIX I> F 1.15 p.M. UT>—^ f^^^'W^- * B

lM^^^ > ___—____________■____________________ AMË

MHBBHBBHHH jj^M"wmmmiihhmbbm_iiHßmßßHbHl^B BBnß^^

„MAIDENFORr^nII BUSTEHOUDERS — STEP-INS EN CORSELETS.

WIJ ONTVINGEN UITGE-£WjÊ^) BREIDE SORTEERINGENl^ll»' IN DE MODELL:EN

%r T „ADAGIO" -„ALLO"/X §h\ „CHANSONETTE" |

li jUfcm) „VARIATION" 1/ nMERTURE" en 1k\ W»( „INTERLÜDE" I\\f^jïL. prijzen g,SO 5.25 3.50

\^ffthi&lfc^ VOOR ELK TYPE FIGUURl \V3&■""■"■ EEN pAgSENDE

BUSTEHOUDER.

CORSELETS IIN DE MODELLEN

„ADAGIO"-„ALLO" f?h„I NTE RL U DE" C%

I„YARIATION" j^f- Ven „I N T I M 0" /^/KA)DIVERSE UITVOERINGEN f■/ \^^^WlPOPELINE, POPELINE MET X^__/N^\WXN|L- IKANT, SATIJN IN ROSE EN J^%\ LJZWART. UI \ \~PRIJZEN fjf j l|l27.50 22.50 .18.50 11/Af 1

STEP-INS.DIVERSE MODELLEN

| 10.50 5.90 3.50

| SOERABAIA MALANG jI 4240 ItmuamÊÈmimmÊimmMÊmËÊÊiÊmmÊmimmËÊiÊmmimßmamÊmÊKÊmmm

offreert vanaf WOENSDAGAVOND:De machtige en sensationeele PARAMOUNT

i—_____———————i -■ f-— |

Poromount pwwftr»

am ft ■ ■ii MVMIVft jfftïI ppinathwis iANNA MAY WONG AKIM TAMIROFFJ. CARBOL NAISH SIDNEY TOLER

A Poromount Piclur» ,» oirj»cr»d by Nick <Wnde

Een bijzonder gewild en vlot actie-drama, U voor oogengesteld door een rolbezetting van bekende en zeer ge-liefde sterren, o. w.:ANNA MAY WONG en AKIM TAMIROFF, zoomede debekende CHARLIE CHAN-figuur SIDNEY TOLER.

De namen die U een magnifieke, sensationeele enmysterieuze film garandeeren.

Nog slechts"l^i^"ëir.ladßGÏNAWi^lDe succesvolle Indische JUNGLE-actiefilm :

„ALANG-ALANG"met Miss HADIDJAH, MOH. MOCH en BISSOE. &iB_._. Voor alle leeftijden.

is PoE D l G \WSL WÈyËSL)- m*M KALE AMUSEMENTSFi LMWARNER BROS. IP^il V^^» Vfttlß'^^bB^B WAARVAN U ENKELE UREN I

EHISTE BLAD IV.

HET SCHOUWTOONEEL, DATEEN WERELD IS

door PROF. DR. JAN WALCH.

Kenmerk van het normale tooneelgenotis een gestadig wisselen ran begooche-ling en ontnuchtering; beide gewaar-

wordingen zï]n noodzakelijk.

ILLUSIE EN WERKELIJKHEID.

Wij hebben niets tegen den

bioscoop; wij gelooven zelfs aanzijn toekomst, maar het tooneelis voor ons nog wel een feest vangrootscher en fleuriger allure. En wijgelooven, dat er duizenden zoo overdenken. Als dat heel groote too-neelgordijn sierlijk naar weers-zijden wijkt en wordt opge-nomen, en meteen is de zaalin-éénen duister, en wij, in dezaal, worden een anonieme massa(in 't donker zijn alle katjes grauw),terwijl daar in 't licht vóór ons eenandere wereld, de wereld van denkleur igen schijn voor onze hun-kerende blikken is zichtbaar gewor-den, dan popelen in dat duister hon-derden harten in één belangstelling.

Eigenlijk begint die eigenaardigebelangstelling al eerder. Ze is al inons hart ontkiemd, toen we het aan-plakbiljet zagen met zijn groote sug-gestief-gekleurde letters van belofte.Eén woord soms maar; hoe korter detitel, hoe sterker de indruk: Roof-vogels; Phaedra; Gaslicht. Wat ver-bergt zich achter zoon naam? Welkbewegen-en-praten, welke schijn- jwereld vol waarheid, welke betoo-vering, welke bezinning, welk ver-maak, welk diep genot misschienligt er achter dis kolommen der sta-tige letters? We zijn als kleine kin-deren, die op Sinterklaasmorgen on-

zen schoen aankijken; waar vast ietsinzit. Als groote kinderen, die eenpakje krijgen, waarvan de keurigeverpakking illusies wekt... Ja, terwijlWij langs die aanplakbiljetten volbekoring voorbij wandelen, dan alzijn we bezig ons te vormen tot dateigenaardige complex, dat schouw-burgpubliek heet; die „massa", diemenigte („foule"), waarvan GustaveLebon de psychologie heeft trachtenvast te stellen.

We doen een belangrijken stap na-der tot het massa-worden, wanneerWe op den avond van de voorstellingbij den Cerberus komen, die een stukvan ons toegangsbewijs afscheurt, enons dan zoo den toegang tot deeigenlijke zaal ontsluit. De lezer zalmisschien denken, dat wij wel ergUitvoerig over die fasen-vooraf spre-ken. Maar ze zijn van een wezenlijkbelang voor dat eigenaardige genotdat we in den schouwburg kunnenervaren. In allerlei opzichten bepa-len ze het karakter van dat genot;het genot aan een illusie-van-werke-lijkheid; die we niet — dan bij hoogeuitzondering — als een echte werke-lijkheid aanzien.

We zitten daar als een „massa";dat is: een verzameling menschen,met één belangstelling, gericht naareen bepaald gebeuren-en-betoog, enWe hebben de eigenaardige psychevan de' massa. Dat is vooral: dat weontvankelijk zijn voor primaire aan-doeningen. Dat we weinig vatbaarzijn voor gecompliceerde gevoelens;nog minder voor verstandelijk betoog.We zijn als massa wreed en senti-menteel; we kunnen zelfs — als deedelen bij hun serment du jeu dePa-urne — edelmoedig zijn. Indivi-dueel zijn we misschien scherpzinnig;in massa zijn we gemakkelijk te be-goochelen, omdat we graag begoo-cheld willen worden.

Tot op zekere hoogte. We zien naareen schijn-wereld. Een wereld, dieeen gestileerd beeld geeft van de we-reld, zooals een kunstenaar, die heeftgezien. We kunnen met wat er in dieschijn-wereld gebeurt, meevoelen...tot op zekere hoogte. Die „hoogte",die mate van zelf- en werkelijkheids-verlies is trouwens niet dezelfde vooral de wezens die dit massa-complexvormen; dat geheel, dat meer een che-mische verbinding dan een samen-voeging is. Er zijn menschen geweest,die den voortreffelijken acteur Volt-man, die in den rer;el marqué-rollenvervulde, niet alleen terwijl hij zijnverraderlijk spel op de planken speel-

HET MYSEERIE-SPEL. — De voor-bereiding van een opvoering- naar eenprent uit de zestiende eeuw.

de, te lijf wilden, maar hem zelfsdaarna, ondanks de ontnuchteringvan het dichtgevallen gordijn, vanhet ontsteken der zaallichten, vanhet langzaam ds zaal uitschuifelender schouwburgbezoekers, van hetkleeren halen uit de vestiaire, — diehem, zeg ik, zelfs na dat alles op-wachtten op straat en hem daar wil-den aanvallen, terwijl hij toch nietmeer het costuum van zijn rol droeg,maar een gewoon burgermanspakjeen een dopje en een winterjas; zevoelden 't — zoozeer was hun ge-voel door de indrukwekkende gewel-digheden-op-de-planken omgewen- jteld — alsof hij, dien ze zooeven in izijn ware gedaante hadden ge-zien, nu als-'t-ware vermond, met alzijn gemeenigheid in zich verholen,zich d;n schijn van een braaf, een-,voudig huisvader gaf; wat hij inder-daad, weten we, was. Zat er mogelijk,potentieel, eenige „gemeenigheid" inhem dan had hij daarvoor de débou-chée van zijn tooneelspel!

Dit voorbeeld van in zoodanige mat»het spel, de kunst, als werkelijkheidaanvaarden, is heel kras; zóó komthet zeer zelden voor en dan bij eenintiem percentage van het totaleschouwburgpubliek. Dat enkelen uitdat publiek alleen tijdens devoorstelling, en dan nogmaar op enkele momenten, tegenovereen personage gevoelens hebben alstegen een persoon, komt wel wat meervoor; maar ook dat is toch nog welzeer abnormaal; en wanneer er een

wezenlijk artistieke voor-stelling gegeven wordt, d.w.z. een die,gcbüzeerd op schoonheids-sensatiën,ook vóór alles schoonheids-sensatiënoproept, komt het nooit voor. Wel,wanneer in plaats van op den schoon-heidsz; op de zenuwen van het pu-bliek wordt gewerkt; als in den GrandGuignol; .vaar — cynische spot vanden directeur van een kunst-insti-ti.ut! — c.rtijds op het programmaeen dokter stond afgebeeld, die voor-af het haft der bezoekers onderzocht,om te zien of ze wel tegen de schok-ken, in het theater te ervaren, be-stand zouden zijn.

Al dit voorafgaande geldt althansvoor een modern schouwburgpubliek.Misschien echter mogen we die op-merkingen is. zake dsn Grand Guig-nol ook van toepassing achten op deOresteia, bij welke- opvoering velevrouwen onder het publiek een mis-kraam kregen door de ontzettingwelke de erin-nyen wekten.

Maar als we van de voorstellingenvaa Middslesuwschs geestelijke spe-len lezen, dat daarbij de aanschou-wers in diepe en heftige ontroeringgeraakten, dan mosten we deze emo-ties wel zeer aan de meerdersnaïeveteit van het publiektoeschrijven, een publiek, dat groo-tendeels niet als noch hoorde voor-lezen, dat dus gewend was, al wathun in 't leven tegenkwam als reali-teiten te zien; waarvoor ook hettooneelspel e;:n uiterst zeldzame ge-beurtenis was. Ja, daar was verwisse-ling van den schijn cm- het zijn zserveelvuldig, te meer, daar de voorstel-ling vselal verbonden was mst wathun dagelijks als hst wezenlijkste van't msnschenbestaanwerd voorgehou-den. Als er in een eenzaam Franschstadje een mystère de la passionop de markt zou worden vertoond endaarvóór al ds deelnemsrs, in 't cos-tuum en de grime van hun osr~om-ge naar de mis gingen, ondsr klok-gelui en onder omfloerste lantsernen.dan week wel menigeen van wie jop straat dien stoet zagen voorbij-gaan, angstig terug, wanneer Judasen, vlak achter hem, vrouwe Déses-pérance en de Duivel, voorbij gin-gen... Van vels Maria-spslen lezenv/e, dat hst publiek tranen van de-voot msdsdoogsn stortte. Toen in1322 ts Eisenach de Ludus ds XVirginibus op de markt wsrd gespeelden men zag dat Maria en alle heili-gen vergeefs trachtten de vijf dwazemaagden, met haar olieloozs lampen,te redden, sprong landgraaf Fredrichontzet op en riep uit: „Als zoodanigevoorbeden niets helpsn. Wat beduidtdan 't geloof van een Christen!" Vanangst en ontzetting kreeg hij esn be-roerte.

Maar bij dio gevallen — er zijn ermeer, zelfs neg in 't heden, bij de il-lustratieve processie-spelen in Italië— waarbij door het spel de vsrteede-rshgs- en meer de angst-gevoelensvan het geloof in werking worden ge-bracht, staat het anders dan bij on-ze normale schouwbursvoorsteliin-gen; waarbij ook het publiek niet inds gewone omgeving der realiteit,niet op ds markt, maar in een spe-ciaal voor „de kunst" ingesteld ge-bouw komt om te genieten, — wegewaagden al van ds aanplakbiljet-ten, van den intocht-der-gasten, vande „zaal", allemaal omstandighedendie het publiek in de gestemdheidbrengen dat het nu — op een be-paalden afstand, onder bepaalde be-lichtingen — iets anders dands dagelijksche werkelijkheid te aan-schouwen zal krijgen. Daar zit men,bereid om zich tot op zeke-re hoogte te laten begoochelen;die hoogte wisselt ook weer met detemperamenten; cholerische tempe-

ramenten zullen bij een voorstellingheftig resgeeren op den schijn en tel- jkens even scherp terugvallen in hetbesef van de realiteit; sanguinischetemperamenten maken dezelfde op-en neergangen minder snel en min-der hoog- en diep-gaand door; bijmelancholische zijn de overgangenwel hcog-en-diep, maar het gaat metlangzamer golven, terwijl de phleg-maticus maar traaglijk ,en voor zeerkorte poezen, onder den ban van,, deillusie komt.

***Wij spreken van op- en neergaan;inderdaad is dat het kenmerk vanhet normale tooneelgenot, dat hethier een gestadige afwisseling geldtvan begoocheling en ontnuchtering.En laten v/ij hieraan toevoegen, datdie „ontnucnteringen" wel wezenlijkeen deel uitmaken van de aestheti-sche wijze van zien, want ze bedui-den een telkens afstand-nemen, eentelkens apprecieeren van een kunst-prasstatie als. zoodanig; een telkenszich rekenschap geven van de ver-houding van de schijn- tot de wer-kelijke wereld.

Voor de acteurs beduidt dit af-stand-nemen de waardeering vanhun praestaties als' kun s t-praestaties. Zooals het bekende ver-haal van oen. wedstrijd tusschenApelies tn Zeuxis een totaal ver-keerd denkbeeld omtrent de wezen-lijke beteekenis der schilderkunstsuggereert, zoo is het ook volkomenonjuist gedacht, dat dat tooneel-spel ons de belangrijkste kunstont-roermg zou geven, dat ons het lang-durigst het gevoel bijbrengt in eenschijnwereld als in een werkelijkheidte zijn verplaatst. Maar hierop komenwij terug, wanneer wij het zullenhebben over het „zien" van tooneel-kunst.

Ds kunst — om het nog eens an-ders te zeggen —is geen 1e u-g e n; het is een persoonlijk gepo-neerde, en persoonlijk-belichts con-centratie der waarheid.

Jan W a l c h.

INEENKEUKEN DER WETENSCHAP.(Van onzen correspondent.)

Een bezoek aan prof. Joliot.

HET ECHTPAAR JOLIOT- CURIE.

P ar ij s, Januari.Vroeger, toen -het huurlegers waren,

die vochten, merkte men in een oorlog-voerend land vaak niet zoo héél veel jvan den abnormalen toestand — be- jhalve in zijn portêmonnaie, want dcnervus rerum is van den aan-vang af ook de nervus belligeweest. Het léven ging kalm door, iederdeed als gewoonlijk zijn werk, en menvolgde de verrichtingen van de solda-ten als iets, waarbij, men alleen maaruit de verte betrokken was.

Nu dat alles veranderd is, nu alleweerbare mannen worden opgeroepen ende oorlog daardoor zoo diep ingrijpt inieders dagelijksch leven, moet er voorgezorgd worden, dat hoezeer in zulk eentijd het materieele ook domineert, hetideëele toch niet heelemaal wordt ver-waarloosd, op r;traffe van te vervallen Iin een toestand van barbaarschheid.dien sommigen reeds, als „ondergang"van het land van den avond", in eennabijgelegen toekomst meenen te zienaankomen. Dat gebeurt hier in Frank-rijk dan cok. Zij het voorloopig op be-scheiden schaal, de beoefening vankunst,, literatuur en tooneel gaat voorten wordt met behulp van prijzen ensubsidies, aangemoedigd. De Academicvan Schoone Kunsten, de „Ecole dcsArts Décoratifs", de „Ecole dv Louvre",de verschillende conservatoria, hebben albetrekkelijk spoedig haar onderwijs her-vat. En dat zelfde geldt voor den weten-schappelijken arbeid, wasrbij de spor-tieve wedijver tusschen de landen metniet-doodendc wapenen wordt uitge-vochten, en waarbij het altijd de bestenzijn, die winnen.

Daarvan konden wij ons dezer dagenovertuigen, toen wij een bezoek brach-ten aan een der beide laboratoria vanprof. Joliot, dezelfde die, te zamen metzijn echtgenoote, mevrouw Joliot-Curie,in 1935 den Nobel-prijs voor chemieheeft verworven.

Het echtpaar'Joliot-Curie heeft destudies voortgezet van het echtpaar Cu-rie—Sklodowska en houdt zich bezig metonderzoekingen betreffende de radio-activiteit, niet langer, zooals in het be-gin, de natuurlijke, maar de kunstma-tige. Daarvoor heeft prof. Joliot tweelaboratoria ingericht. Het ééne bevindtzich ln het ~ebojiw van het „College deFranee*' te Parijs zelf. waaraan hij alshoos'lee,raar is verbonden; het is het„Laboratoire de Chemie Nucléaire", waar,

van een zuiver wetenschappelijk stand-punt, de vraagstukken van radio-acti-viteit en transmutatie van elementenwerden bestudeerd. Daar heeft, in Ja-nuari van dit jaar de jonge geleerde hetmerkwaardige feit kunnen aantoonen,dat de explosie van de uranium-kernneutron-stralingen veroorzaakt, over-eenkomende met die, welke de ontplof-fing veroorzaakt hebben, maar vaneen grootere intensiteit, ontdekking, diein een verre toekomst, tegen dat er ge-brek zal komen aan steenkolen en pe-troleum, voor de opwekking van ener-gie, zeer belangrijke gevolgen kan krij-gen. Het tweede laboratorium, dat lAb-oratoire de Synthese Atomique" heet,bevindt zich te Ivry, bij Paijrs, waarvroeger het Laboratorium gevestigd wasvan de „Compagnie d'Electro-Céramj-que", onderdeel van de „Compagnie Gé-nérale d'Electricité", en dat d:'ende, omden weerstand te bepalen van isolato-ren tegen stroomen van buitengewoonhcoge voltage. Daar staat de reusachtigegenerator, die een vonk kan geven vandrie millioen volt, en van welke feërie-ke effecten in het duirster wij eenige ja-ren geleden een beschrijving hebbenkunnen geven.

Het is hier. dat de Fransche geleerde,geen veertig jaren oud, en omringd doormedewerkers op het gebied van natuur-kunde, scheikunde en biologie, die nogveel jonger zijn dan hij, ons ontving.

De bedoeling, waarmee prof. Joliotdeze werkruimte heeft ingericht, wasvooral, om te komen tot een nauwe sa-menwerking tusschen physici, chemicien biologen, waarvan hij groot nut ver-wacht. Behalve over den grooten gene-rator beschikt hij er over andere instal-laties, van fantastische vormen en af-metingen, die hem in staat stellenkunst-matig radio-activiteit op te wekken metbehulp van wisselstroom en gelijkstroom,hetgeen dit laboratorium onderscheidtvan dergelijke inrichtingen in het bui-tenland, speciaal in Amerika, waar de-ze onderzoekingen veel gedaan worden.

Onze al te gebrekkigs natuurkundigekenis maakt het ons onmogelijk, in bij-zonderheden te vertellen, or> welke wij-ze deze toestellen dienstbaar wordengemaakt aan het uit elkaar schieten vanatomen. Laten wij daarom alléén zeggen,dat we er een enorms Inehtpomn zagen,die vele dagen aan het werk wa."?, cmeen ..hie.htledtg" nóg luchtlediger te ma-ken... Volgens den heer Joliot bereiktehij daarmee een verdunning, waarbij

een kubieke millimeter in plaats vaneen milliard atomen er nog „slechts"honderd millioen bevat, hetgeen mee-brengt, dat zulk een atoom dan tienmeter kan afleggen eer het met eensoortgenoot in botsing komt.

Zonder verdere pogingen cm in dezearcana door te dringen, zij vermeld,dat nieuwe, vrij kleine laboratoria voorde natuurkundige, chemische en biolo-gische proefnemingen met de verkregenradio-actieve stoffen aan het groote zijnaangebouwd, hetgeen naar de hooglee-raar met groote voldoening vermeldde,zonder grcote kosten is kunnen geschie-den en zonder dat het onderzoek daar-onder lildt.

Wat den leek hier vooral interesseert,is de biologische afdeeling, waaraan eenuitgebreide kweekerij van konijnen, wit-te ratten en witte muizen is verbonden.Deze dienen onder meer voor onder-zoekingen naar ds wijze, waarop metbehulp van stralingen bepaalde genees-middelen in het lichaam kunnen wor-den verspreid. Men onderzoekt er b.v.het metabolisme van fosfor, de werkingvan jodium en endocrïne, klieren, ofvan broom op hst zenuwstelsel.-Ts dieneinde ;.s alles er ep ingericht, cm in deaangrenzende operatiekamer de sectie

na ds bestraling te kunnen verrichtenmet de grootst mogelijke snelheid, omdadelijk te kunnen bepalen, welk deelvan de toegediende chemische stoffen inde diverse organen is terechtgekomen.

Later, als de synthetische radio-actie-ve elementen in grootere hoeveelhedenzullen kunnen worden voortgebracht,zal men trachten ze te gebruiken voorde behandeling van bepaalde ziekten.

„Wij zijn van meening", zoo verklaar-de prof. Joliot, „dat om dergelijke pro-blemen te behandelen de bioloog zich invoortdurend nauw contact behoort tebevinden met den physicus, die het ra-dio-actieve element schept, en met denchemicus, die aan dit element een han-teerbaren en assimileerbaren vorm geeftHet vereenigd werken wordt daarvooreen noodzakelijkheid en zoowel hetphysiseh-chem'sche als het biologischeonderzoek trekt profijt van de verschil-lend s competenties, die erbij betrokkenzijn."

Dat deze opvatting goede resultatengeeft, blijkt wel daaruit, dat in de tweejaar na de recenstructie en reorganisa-tie van deze laboratoria verloópen reedsveertig publicaties van wetenschappe-lijker aard omtrent het daar gevonde-ne zijn uitgegeven,

PERSSTEMMEN.Duitschland geen betrouwbaredam.

„De Standaard" schreef onlangs: |

De mededeeling van den minis-ter-president, dat de regeering eenwetsontwerp voorbereidt om een be-drag van 100.COO gulden ter beschik-king te stellen van de Finsche RoodeKruis, verblijdt ons.

Het was trouwens ook wel hetminste wat men hopen mocht.

Ook het antwoord op de vragenvan den heer Van der Goes van Na-ters is niet zóó bevredigend als uitde ..koppen" van sommige ochtend-bladen valt af te leiden. De regee-ring zegt slechts, dat zij het onge-wenscht acht te bevorderen, dat Ne-derlanders in vreemden krijgsdiensttreden. Dat standpunt kan men zichindenken, gelet op de complicatie1;,die uit zoodanige bevordering doorde regeering zouden kunnen voort-leven

De regeering verbiedt intusschenniets en we hopen van harte, datNederlanders niet zullen ontbrekenbij de pogingen om de bolsjewisti-sche macht buiten de Finsche gren-zen te houden. Hoe dichter dit mon-ster bij het Westen komt, hoe ge-vaarlijker het ook voor ons wordt.

Duitschland vormt geen betrouw-baren dam meer en op de kracht vande socialistische regeeringen vanZweden, Noorwegen en Densmarkendurven we niet bouwen".

iScherpe herinneringen.

Spr. was ns-r-sn jaar oud, toen zijngrootvader stier: en hij bewaart nog

i scherpe herinneringen aan zijnj persoonlijkheid en aan zijn grootsvriendelijkheid tegenover hem enzijn medewerkers. Pasteur is esn

i echte vertegenwoordiger van denFransrjben geest. Hij had groots

I verbeeldingskracht, een merkwaar-dige intuïtie en een zeer nauwge-zette gewoonte om experimenteelvast ts stellen wat zijn intuïtie hemdsed ontdekken. Hij beheerschtezichzelf ondsr alle omstandigheden

j voortdurend en dat was reeds hetgeval, toen hij nog zeer jong was.

Wie op ds platsaux van ds Juraeens mocht komen, zal daar eenstandbeeld van hem zien en daaroplezen, dat „hier ds voorouders vanPasteur den grond hebben bswerkt."De vader en grootvader van Pasteurhebben echter dit werk opgegevenen zijn leerlcciers geworden.

Zooals men weet, werd LouisPasteur geboren op den 27en De-cember 1822. Zijn vader had toen eenleerlooieisbedrijf in Dóle, doch ginglater naar Arbois waar Pasteur,

I ook toen hij ouder was, vrijwel altijdzijn vacanties doorgebracht heeft. Énhet is ook in Arbois geweest, dat hijzijn belangrijke proeven veor de fer-mentatie van wijn en druiven heeftverricht. Hij woonde daar in eenklein huisje, dat thans eigendom isvan de vereeniging , Les Amis dePasteur". Ook hst meubilair uit dientijd is daar nog bewaard.

Aan de Jura was hij zeer gehoekt.Hij hield van visschen en hij wasals leerling niet de eerste van zijnklas, zooals men dat zou denken,maar hij v/as veeleer op het gebiedvan het visschen en van de schilder-kunst een jongen, die wat beloofde.Een Finsch kunstenaar heeft latereens gezegd, toen hij de teekeningenzag die Pasteur tusschen zijn dertien-de en zestiende jaar heeft gemaakt:Wat is het jammer, dat Pasteur geemschilder is geworden, want waar-schijnlijk zou hij als zoodanig zeerveel hebben bereikt.

Pasteuvs opleiding.Spr. bssehreef dan de opleiding,

die Pasteur heeft gehad en beschreef,dat Pasteur in den eersten tijd nogniet ds aandacht on zich vestigde..Integendeel, hij werd ter gelegenheid'van een van zijn examens als eenmiddelmatige leerling gekenschetst.Tot op ongeveer zijin 23e jaar inB'ssancon hij een werk in handenkreeg van den bekenden Duitschengeleerde Mitscherlich en dit mag menbeschouwen als het moment, waarophij begonnen is met zijn onderzoe-kingen ep het gebied van het gepo-lariseerd licht.

Pa.stsur onderzocht nauwkeurig deverschillende elementen van de doorMitscherlich aangeduide eigenschap-pen en wist hiervoor ook de belang-stelling ts wekken van den bekendenBiot. Het is Biot geweest, die dadelijkin Pasteur den wetenschappelijkendenker wist te onderscheiden, endaarop is de groote periode van on-derzoekingen voor Pasteur begonnen.Toen volgde zijn ontdekking inzakeds fermentatie en . deze heeft weergeleid tet de ontdekking van bacillenen tet het systeem van Pasteurisatie.

Nog jong werd hij benoemd totlesrasr aan de universiteit vanStraatsburg.

Spr. behandelde dan ds ontmoetingvan Pasteur met mej. Laurant, dielater zijn vrouw werd en die hemvoortdurend heeft bijgsstsan en zeerveel heeft bijgedragen tot de goedesfeer, waarin Pasteurzijn verdere ont-dekkingen heeft gedaan. Ook na zijndood heeft zij nog veel bijgedragentet voortzetting van ds mooie herin-neringen, die Pasteur had nagelaten.

EEN KLEINZOON OVER ZIJNBEROEMDEN GROOTVADER.

Het leven van Louis Pasteur.

LEZING DOOR PROF. PASTEUR VALLERY—RADOT

Evenals te Batavia geschiedde,heeft professor Pasteur Vallery-Radot Vrijdagavond jl. ook hiervoor de afd. Soerabaia van deAlliance Francaïse een lezinggehouden over zijn beroemdengrootvader Louis Pasteur.Aan den oproep van het bestuur

der afd. van de A. F., om zooveel mo-gelijk deze belangwekkende lezing bijte wonen, werd op dusdanige wijzegevolg gegeven, dat tosn ds voorz.ds hser B. J. M ö 1 1 e n k a m pzijn inleiding hield, hij met genoegenhet groote aantal belangstellendenconstateerde. De kleine zaal van denKunstkring was zeer gosd gevuld.

De lezing, die over het leven vanPasteur ging, zijn moeilijkheden enzijn overwinningen ten bate van dsmedische wetenschap tot grondslaghad, was deze belangstelling oek tenvolle waard.

Van Straatsburg naar Rijssel.Niet lang bleef Pasteur in Straats-

burg, want op zijn 32e jaar werd hijbenoemd tot professor aan de facul-teit van Rijssel, een faculteit, dieweldra een der grootste van Frank-rijk is geworden. Van daaruit heefthij zijn naam over de geheele weten-schappelijke wereld verbreid.

Natuurlijk heeft hij ook tegenslagin zijn leven gehad. Niet altijd wer-den . zijn stellingen met bijval ont-vangen. Pouchet was een groot te-genstander van Pasteur en hadlangen tijd geprobeerd ts bewijzen,dat zijn stellingen onjuist w^ren.Het heeft veel moeite gekost om de-zen tegenstander volkomen te over-tuigen. Maar tenslotte is de erken-ning niet uitgebleven.

In 1865 heeft Pasteur zijn vroe-ger reeds aangevangen studie van despontane voortbrenging voortgezet.Deze studie werd onderbroken dos?een onderzoek naar moeilijkheden inde zijdecultuur, waarmede hij even-eens groot succes heeft gehad. In1870 had Frankrijk moeilijke tijdente doorstaan, die op Pasteur greot^nindruk hebben gemaakt. In dien tijdheeft hij verschillende studiën uit-gegeven over de kristallografie.

Na den Fransch-Duitschen oorlogbegon Pasteur zich meer en meer aanpractische vraagstukken te wijden,hetgeen geheel in overeenstemmingwas met zijn denkbeeld, dat de we-tenschap zich zoo dicht mogelijk aande practische noodzakelijkheid be-hoort aan Te passen.

Een der meest belangrijke perio-den in het leven van Pasteur is diegeweest, waarin hij de bestrijding vande hondsdolheid doorzette. Talrijkeproeven zijn hiermede verricht. Vijfjaar heeft Pasteur onafgebroken ge-werkt aan de bestrijding van deze el-lendige ziekte.

De heer Molenkamp dankte denspreker met passende woorden, daar-bij souvenirs aanbiedend aan mada-me en prof. Pasteur-Vallery Ra dot.

Ook werd nog een opwekking ge-plaatst, zich als lid op te geven vande Alliance.

BINNENLAND.REGENT VAN MADIOEN.

Wanneer wordt de vacaturevervuld ?

Het Volksraadslid de heer Soeri;Karta Legawa zond 9 Februari jl. d'volgende schriftelijke vraag in:

Hoewel de laatste regent vanMadioen bijna één jaar geledenis overleden, is de ontstane va-cature nog steeds niet vervuld.

Naar aanleiding hiervan ver-oorlooft steller zich de vraag totde Regeering te richten tegenwelk tijdstip de benoeming vaneen nieuwen regent kan wor'lentegemoet gezien.De toelichting luidt:Reeds meermalen is er zoowel in al

buiten den Volksraad op gewezen, dahet belang van het betrokken regentschap spoedige voorziening in regentsvacatures eischt.

Opmerkelijk is, dat bij het Europeesch bestuur vacatures van lange:duur in gelijkstandige rangen nooivoorkomen.

MAANDAG 12 FEBRUARI 1940. DE INDISCHE COURANT. TWEEDE BLAD 1

JBEI fto^v ui.

l^Kß_________^WÊK£StrWÊ^S^F^^(&i%M£mrg^r ■■

Korte overzicht.Men ziet, het is een vruchtbare week-

end geworden en' niet minder dan 14wedstrijden konden worden afgespeeld.

De Kraaien kwamen Zondag in actieen wisten slechts een gelijk spel te for-ceeren van Excelsior. Aan de Can-nalaan ging Tiong Hwa verder ophet pad der deugd docr een verplette-rende overwinning op de Ambonneezente behalen. Annasher stelde haar aan-hang niet teleur.

De overige ontmoetingen vergen wei-nig of geen commentaar. Overal werdmet animo en brio gestreden. Ook deoude heeren gaven blijk het spel nogniet verleerd te zijn.

De hoofdklasse.H.B.S. - Excelsior: 3-3.

H. B. S. had in den wedstrijd, welkegisteren op Tamba.ksarie voor de hoofd-klasse werd gespeeld groote belangen teverdedigen. Door dezen wedstrijd tewinnen hebben zij een vrij groote kansop het kampioenschap. Men kon dus eenbelangwekkende kamp verwachten. Hetis voor H. B. S. echter anders uitgeloo-pen. Het resultaat was een gelijk spel,een uitslag, welke wel goed de krachts-verhouding in het veld weergaf. ZoowelH. B. S. als Excelsior kwamen voltalliguit.

H. B. S. miste wel Harting. maar zijnvervanger Nix deed uitstekend werk.Tjoetjoe was de andere back en gaf eenkeurige partij weg. Deze speler heeft inmenig hachelijk moment redding wetente brengen. Evenals zijn voorman SoenYoe, die eveneens een prachtpartijspeelde was hij zoowel defensief als of-fensief schitterend op dreef. De Grootmocht er ook wezen.

De aanvalslinie was zeer snel en actief.Jammer, dat er voor doel nog al eensgepingeld en getalmd werd. Trouwenshieraan laboreerde ook de voorhoede vanExcelsior. In deze voorhoede was delinksbuiten de zwakste plek. Excelsior iso.i. de overwinning ontgaan aan het bij-wijlen zwakke spel van dezen speler. Zoostond hij eens alleen voor Telusa en in-stede van een schot te wagen werd debal door hem voor den doelmond ge-bracht, met het gevolg, dat de H. B. S.-achterhoede kon ingrijpen en opruimen.Dat was de kans van den dag voor Ex-celsior. De middenlinie heeft gezwoegd.Samuels en Tik Hien goed. Keeper v. d.Vin heeft evenals zijn collega Telusaaan de doelpunten geen schuld. Overi-gens kan hij op een uitstekenden wed-strijd terugzien. Hij komt er hoe langerhoe beter in en met een serieuze trai-ning kan er ui-t dezen jongen keeper nogeen doelman van groot formaat groei-en.

De Roodwitten hebben wij in lang nietzoon behoorlijke partij zien spelen enmet deze opstelling zal het voor menigentegenstander een harden dobber zijn, deRoodwitten er onder te houden. Scheids-rechter Hakhof heeft de ontmoetingrustig en correct geleid. Dat het spel inzoon wedstrijd weleens verruwde, waste voorzien, maar de heer Hakhof konslechts met eenige vermaningen volstaanom de ontmoeting een vlot verloop tedoen hebben.

Het begin gaf nog een verkennen tezien. De zenuwen speelden de spelersnog parten. Het gevolg hiervan was danook vele uitballen. H. B. S. ondernamden eersten serieuzen aanval. Na keu-rig samenspel tusschen v. d. Broek enScalder volgde een voorzet van laatstge-noemden speler, maar Hoetapea mistejammerlijk. Ook Excelsior was er nubeter in. Het spel ging gelijk op, metH. B. S. iets gevaarlijker. ■ De Kraaienzetten er alles op, de leiding te nemenen slaagden hier ook in na een missenvan Samuels. V. d. Broek wist ook TikHien te passeeren en knalde in. De balvloog via den paal het doel in. Nu washet de beurt aan Excelsior het offensiefover te nemen, maar Telusa verrichttegoed werk eh retourneerde'tot tweemaaltoe een moeilijken bal. Tjoetjoe en SoenYoe aan de eene en Baumgarten en Donkaan de andere zijde waren het struikel-blok voor de voorhoede. De Roodwittenbleven sterk opdringen, maar ook eenep korten afstand.ingeschoten bal werddcor Telusa keurig uitgehouden. Het zatin deze periode Excelsior niet zoo mee.Dan kwam voor Excelsior het fataleoogenblik. De linksbuiten alleen voorTelusa staande, gaf over naar het mid-den, een scrimmage ontstond, maar tenslotte werd weggewerkt. Toch zou degelijkmaker niet lang meer op zich la-ten wachten. Na annuleering van eendoelpunt was het de kleine Manginsela,die partijen op gelijken voet bracht:I—l. Het ging nu eerst recht spannen.

Beurtelings werden aanvallen opgezet.maar de verdedigingen bsheerschten hstterrein volkomen, zoodat, toen voor depauze werd gefloten, de stand nog steedsI—l was.

De tweede helft zette in met een vin-nigen aanval van H. B. S. V. d. "Vin gafniet thuis. Nog eenige keeren moest hijhandelend optreden, maar moest tochvoor een schot zwichten; 2—l voor H.B. S. De vreugde was echter van kortenduur. want zoodra was het s:gn<ul voorden afiran gegeven, of Excelsior kwamkeurig samenspelend op Telusa af. De

linksbuiten herstelde nu zijn fout in deeerste helft door onberispelijk in tezetten: 2—2. De stand was dus weer ge-lijk. Dat was voor Excelsior het sein 'ernog een schepje boven op te doen.Rientsma zette voor, v. d. Weiden zettezijn hoofd onder den bal en Telusa konvisschen; 3—2 voor Excelsior. De Rood-witten waren nu niet meer te houdenen slechts aan het goede dcelverdedi-gen van Telusa was het te danken, dathet voor H. B. S. niet op een nederlaagis uitgeloopen. Na het overwicht vanExcelsior kwam H- B. S. weer eens les eneen wijfeling van Samuels was voor Stal-der voldoende om wederom gelijk te ma-ken.

Wat deed Excelsior na dit doelpunt?De Roodwitten trokken de middenliniein de verdediging terug. Zelfs Elmers-dorp zagen wij achter assisteeren. Zoo-doende kon er van de uit vier man be-staande voorhoede natuurlijk niet veeluitgaan. Excelsior werd ingesloten, schotvoor schot werd er op doel gelost, maarv. d. Vin hield kranig stand, al moesthij vaak ten koste van een corner hetgevaar keeren. V. d. Burg verknoeideeen opgelegden kans, door den bal overhet verlaten doel te lepelen. Met H. B. S.sterk in den aanval, eindigde deze span-nende wedstrijd.

VOETBAL.

DE S.V.B.-COMPETITIES.Spannende wedstrijden. - Tiong Hwa verplettertMena Moeria. - H. B. S. en Excelsior deelen de

puntjes.

DE UITSLAGEN.Hoofdklasse:Tiong Hwa — Mena Moeria: 10—3.H. B. S. — Excelsior: 3—3.Eerste klasse:Annasher — Zeemacht: 5—2.H. K. T. H. — Selo: 3—l.Reserve-hoofdklasse:Gie Hoo n — Thor II: o—s.Derde klasse:Excelsior ÜI — T. Hwa III: O—S.H. B. S. HI — Thor III: 3^-4.Vierde klasse:Annasher II — Selo II: 7—4.Zeemacht II — Happy II: 3—2.Vijfde klasse:M. L. D. II —H.C.T. N. H. II: s—o.Zesde klasse:Tiong Hwa VI — Thor IV: 2—3.Zevende klasse:Ajax V — Excelsior VI: 2—2.Veteranen-klasse:Tiong Hwa A — Ajax: I—3.Thor — Tiong Kwa B: o—l.

Tiong Hwa — Mena Moeria: 10—3.De tweede belangrijke ontmoeting

vond plaats aan Ce Cannalaan tusschenTiong Hwa en Mena Moeria. Het beloof-de zeer attractief te worden, want ver-wacht werd, dat Mena Moeria, die meteen verjongde ploeg in het veld ver-scheen uitstekend partij zou geven. Wantdit is. waar, wanneer de Ambonneezenden strijd moeten aanbinden tegen TiongKwa, dan geven zij zich oek ten volleen het kost de Chineezen soms heel veelmoeite, met de overwinning te gaanstrijker:.

Het is echter leelijk tegengevallen,voorai in de tweede helft; toen haddende Ambonneezen niet veel meer in tebrengen.

Met het spelverloop kunnen wij kortzijn. Reeds na twee minuten scoordeMena Moeria het eerste doelpunt. Ge-ruimen tijd hield Mena het spel in han-den, maar toen Tiong Hwa den aanvalovernam lag d^e gelijkmaker spoedigachter in het net. Niet lang daarnavolgde het tweede doelpunt van TiongHwa. Een dralen met wegwerken vanden bal door Boen San werd Tiong Hwanoodlottig. Makatita liep Boen San metbal en al in het doel. Pracht werk! Rustging in met gelijken stand.

In de tweede helft was het met MenaMoeria afgeloopen. Door het technischbetere spel der Chineezen waren zij instaat successievelijk de score op te voe-ren tot 10—2. Maar in de laatste secon-den kwam Mena nog eens fanatiek op-zetten. Bij een aanval iiep Boen San on-noodig uit en een der spelers verkleindeden achterstand tot 10—3, met welkenstand scheidsrechter Van Hooydonk, dieweder uitstekend leidde, liet inrukken.

Eerste klasse.Annasher — Zeemacht: 5—2.

Hoe ook de voorspellingen voor dezenwedstrijd hebben geluid, zeker zal nie-mand gedacht hebben, aan dergelijkegroote cijfers, die Annasher Zaterdag-middag op haar terrein tegen 'Zeemachtwist te behalen.

Wij vermoeden, dat Zeemacht eenigeinvallers moet hebben gehad, anderskunnen wij deze groote nederlaag nietverklaren. Niettemin hielden de Oranje-hemden tot het einde toe dapper vol.Deze zeer sportief gespeelde wedstrijdstond onder leiding van referee Rlsa-kotta, die de moeilijke taak tot een goedeinde wist te brengen.

Eerst liet het zich niet aanzien, datZeemacht met zulke cijfers zou verliezengezien het spel, dat de Oranjehemdendemonstreerden en waar zij zelfs heteerst de leiding namen. In den aanvangging het zelfs buitengewoon goed en hadAnnasher het zeer zwaar te verant-woorden. De nederlaag was o.i. te wijtenaan een zwakke achterhoede, terwijl ookde middenlinie meer defensief dan of-fensief optrad. Zoo doende liepen eeni-ge aanvallen door onvoldoenden steun opniets uit.

In de tweede helft echter, toen An-nasher gelijk wist te maken en zelfs eenvoorsprong wist te verkrijgen, ging hetmet Zeemacht heel wat minder vlot.Annasher daarentegen kwam toen eerstgoed los en de achterhoede van Zee-macht had tegen de goed samenspe-lende voorhoede der Arabieren weinigin te brengen. De keeper ging aan min-stens drie doelpunten niet vrij uit.

Van den wedstrijd kunnen wij het vol-gende mededeelen: Reeds direct na.hetaanvangssignaal trokken de Oranje-hemden ten aanval en hielden gerui-men tijd het offensief. Er werd echterzeer slecht geschoten. Eenige uitvallenvan Annasher brachten voor Zeemachteenige benauwde momenten. Ook hierbleek het schot voorloopig zoek. Het te-kort gehouden spel was tevens oorzaak,dat de Zeemacht-achterhoede het ter-rein meester kon blijven.

Langzamerhand nam Zeemacht hetspel in handen. maar de Anna.sher-achterhoede met Soeparman als uitblin-ker en in laatste instantie keeper Baktirwisten het gevaar steeds te bezweren.De druk werd ten slotte dermate zwaar,dat een doelpunt niet lang meer konuitblijven. Een ver naar voren gebrach-ten bal belandde bij den eentervoor, dieer nog een einde mee doorliep en meteen schuiver keeper Baktir geen schijnvan kans gaf: I—o voor Zeemacht. Nadit doelpunt bleven de Oranjehemdennog steeds in het offensief en vaakmoest het leer corner verwerkt wordenom het gevaar te keeren. De Annsher-voorhoede bleef ook niet werkeloos enAtamimi kreeg een kans gelijk te ma-ken. Voor open doel knalde hij naast.Wederom ontsnapte het Zeemacht-doelternauwernood aan een doorboring,maar ook dit schot was slecht ger'chtAan den anderen kant trachtten deOranjehemden den voorsprong te ver-grooten, maar tot rust slaagden zij daarniet in.

Direct na het begin van de tweedehelft openden de Oranjehemden denaanval, maar nu vonden zij een ach-terhoede, die zich geheel had ingespeelden de aanvallen makkelijk baas kon-

den blijven. Trouwens het geheeleelftal demonstreerde een ander spel,vlot, goed samenspelend, snel en gevaar-lijk. Slechts aan het pingelen en talmenvan het binnentrio was het te wijten,dat de gelijkmaker nog niet gescoordwerd. Maar de Arabieren bleven hardwerken, de wings werden in het spel be-trokken en vooral van Bari kwam hetgrootste gevaar. Fanatiek werd er opden bal gezeten en eindelijk moest deZeemacht-achterhoede capituleeren. Eenkeurige voorzet van Bari werd onberis-pelijk ingekopt: l—ft.. Nu waren de Ara-bieren, niet meer te houden. Aanval opaanval volgde. De centervoor benutteeen voorzet van den linksbuiten enbracht den stand op 2—l voor Annasher.Het derde doelpunt volgde niet langdaarna. Een schot van den linksbinnenkaatste via den paal het doel in; 3—lvoor Afinasher. Een vrijen schop ietsbuiten strafschop gebied en het was4—l voor Annasher. Direct na den af-trap namen <la Arabieren den bal mee,een voorzet van den linksbinnen volgde,de keeper liet den bal uit zijn handenglippen en de centervoor was er als dekippen bij om het leer in te zetten; s—lvoor Annasher.

Zeemacht bleef niettegenstaande de-zen achterstand mq,edig volhouden enmenig gevaarlijk oogenblik maakte deAnnaJrher-keeper door. Ten slotte werdhet zwoegen van Zeemacht beloond.Een voorzet van den rechtsbuiten knal-de de linksbinnen in; 5—2 voor An-nasher. Niet lang daarna beëindigdescheidsrechter Risakotta de ontmoeting.

II.K.T.H. - Selo: 3-1.Dit werd een wedstrijd, waarbij de

routine van de oud-Tiong Hwa-spelerseen woordje meesprak. De Selcneezenwaren wel sneller, maar aan hun aan-vallen ontbrak de noodige afwerking cmdie gevaarlijk te doen zijn. H. K. T. H.leidde het eerst. De centervoor liep opeen through van den linksbinnen in enscoorde; I—o voor H. K. T. H. Maardaarna kwamen de Seioneezen fiink op-zetten en reeds spoedig daarop maaktenzij gelijk: I—l. Nog voor de rust washet weer de centervoor van 11. K. T. H.,die den stand op 2—l bracht. De links-binnen voegde in de tweede helft nogeen doelpunt aan de score toe, zoodatde ontmoeting ten slotte eindigde ineen 3—l-overwinning veor H. K. T. H.

Reserve-hoofdklasse.Gie Hoo II — Thor II: 0-5.

Gie Hoo verscheen met 8 man ep hetveld en tot het einde toe werd met deze8 speLers doorgespeeld. Het was danookte begrijpen, dat de reserves var. deDondergoden steeds in de meerderheidwaren en dit overwicht ook hebben we-ten uit te drukken in een s—o-overwiri-ning. De vijf doelpunten werden allenin de eerste helft gescoord. Ds Donder-goden vonden het zeker meer dan vol-doende, want daarna werd niet meergedoelpunt.

ROEIEN.Interstedelijke rceiwedstrijden.De Roeibond heeft besloten, de jaar-

lijksche interstedelijke roeiwedstrjjdentusschen de Bataviasche roei vereeniging„Hollandia", de Semarangsche roeiver-eeniging Kali Baroe" en onze stedelijkeroeiciub „Brantas" op 11 en 12 Mei(Pinksteren) te doen or.ganiseeren doorlaatstgenoemde rceivereenigir.g, en welop de Kali Mas aan den Oedj oe;—.

Weliswaar heeft het aanvankelijk bde bedoeling gelegen de wedstrijden teSemarang te doen houden, doch dedaaraan verbonden bezwaren bleken zoogroot, dat ten slotte de keuze op Soe-rabaia viel.

De Marine zegde reeds haar mede-werking tee, zoodat, naar gehoopt wordt,spannende wedstrijden in sloepen enwhale-booten, tegemoet kunnen wordengezien.

„Brantas" stelt zich voor, cok de Zee-vaartschool en de Zeeverkenners uit tenoodigen tot deelname aan de wedstrij-den in sloepen. Daar dsze categorieënvermoedelijk niet tegen de Marine op-gewassen zullen zijn, zal het 't beste zijn,ze in een afzonderlijke klasse te latenroeien.

De dames- en heeren-roeiploegen van„Branfca.s" zijn reeds geruimen tijd intraining en het laat zich aanzien, datte zijner tijd behoorlijke ploegen &3nden start zullen komen.

BRIDGE-CONCOURSEN IN HETMIDDENSTANDS-GEBOUW.

Stijgende animo.Er zit een aangename climax in de

belangstelling voor de bridge-concoursenin het clubgebouw der SoerabaïascheMiddenstanasvereeniging en voor heteerste daadwerkelijke concours op du-plicate-basis, hetwelk daar Vrijdagavondwerd gehouden, was de animo zoo groot,dat aan zeven tafels slag werd geleverd;een verschijnsel, hetwelk veelbelovendeaspecten opent voor de toekomst, aan-gezien hier nu weer een uitmuntendekern is gevormd voor concoursen vannog grootere allure, wij denken bijv. aaninterclub-meetings.

En het mag met erkentelijkheid wor-den gezegd: dit eerste duplicate-con-cours mocht er zijn. Er werd met zeerveel spelbegrip gespeeld en hoewel uiter-aard het tempo, overigens volkomen be-grijpelijk, nog niet hoog kon zijn, waarmeerderen zich voor het eerst gesteldzagen voor de vele voetangels en klem-men, welke een wedstrijd op duplicate-basis nu eenmaal met zich medebrengt,was toch het technisch verloop te loven.Daarbij heerschte er een uitmuntendestemming va nbegin tot eind; kortom,het geheel werd tot een flink succes,waarop de jeugdige MiddenstandsBridgeclub met voldoening kan terug-zien.

Het spelen aan zeven tafels beteeken-de gisteravond 13 ronden van 2 spellenelk, dus 26 snellen, waarmede uiteraard,gezien de administratieve beslommerin-gen, aan duplicate-bridge verbonden,vele uren gemoeid waren. Het viel ech-ter nog mede, want te 9 uur ongeveerbegonnen, kon klokslag 2 uur met deprijsuitreiking worden begonnen, zoodatmen in elk geval hedenmorgen nog tij-dig weer aan het werk kon tijgen

Wat verder nog interessant was om teconstateeren, was het feit, dat slechts 3van de 14 paren onder de 70 match-punten bleven, hetgeen, bij een gemid-delde van 73 we! het releveeren waard is.

De eerste prijs werd b°haald door hetkonpel David/Apcar. met eentotaal van 90 matchpunten; tweede wer-den de heer en mevr. Vecht met &<*:punten, derde mevr. Israël en deheer Sa v e }k o u 1 met 82 punten,vierde de heer en mevr. P a 1 m e r smet eveneens 8? punten edoch zij had-den 1 „top" minder), vijfde mevr. 6a-velkoul en de heer W a r n a s

en 7&£&e de heer en mevr. Booy,terwijl mevr. H. Vleeschdragerden poedelprijs verkreeg. No. 5 had 80en No. 6 1&y2 punt.

De prijzentafel vormde een attractieop zichzelf, tusschen de bedrijven doorwerd gezellig aan de bar over koetjes enkalfjes gepraat, en zoo verstreek de tijd,zonder dat iemand erg in had.

Het e.v. concours zal worden gehoudenop duplicate-basis, volgens het Scheve-ningßche systeem.

OOST-JAVA NIEUWS.PASOEROEAN.

(Van onzen correspondent.)

Het A.B.C.-cabaret.Vrijdagavond heeft Pasoeroean weer

eens echt feestgevierd.Het begon reeds om 6 uur, toen de

militaire muziek op het voorerf van deA. R.'s woning tot 7 uur diverse vroo-lijke klanken ten gehoore bracht. Datheel Pasoeroean op de been was omdit voor deze kotta ongewoon muzikaalschouwspel gade te slaan, behoeft geenbetoog.

Om kwart voor negen ving het A.B.C.cabaret onder leiding van Wim Kanzijn repertoire aan met de cabaret revue„Klanken-Parade".

Aangezien deze revue reeds malenelders is opgevoerd en in deze kolommenuitvoerig verslagen, mogen wij volstaanmet de mededeeling, dat deze uitvoeringin alle opzichten geslaagd mag heeten.Vlot, geestig en beschaafd werd hetprogramma afgespeeld, waaraan nogenkele extra's werden toegevoegd. Naafloop hadden de dames fraaie bloe-men in ontvangst te nemen.

Wij hebben de sociëteit in geen jarenbij een tecneeïuitvoering zoo gevuld ge-zien als Vrijdagavond; ruim 250 per-sonen waren aanwezig.

Na afloop der voorstelling speelde hetmilitaire orkest dansmuziek. Onnoodigte vermelden, dat tot ochtendgloren eenopgewekte stemming allen "vereenigdhield. Een woord van dank aan het mi-litaire orkest, dat zooveel heeft bijge-dragen tot het welslagen van dezenavond.

PROBOLINGGO.(Van onzen correspondent.)

Bridge-drive.Donderdagavond jl. werd in de socië-

teit Harmonie een bridge-drive gehou-den ten bate van de oorlogslachtoffersin Finland waaraan tien paren deel-namen.

Behalve het inleggeld werd ook deopbrengst der veriiespunten van iederepartij in de voor het goede doel bestemdepot gestort, welke ’ 41.50 opbracht, zoo-dat men een bedrag ad ’ 18 door vroolijkebiljarters en enkele andere aanwezigenaan de bar bijeengebracht en een giftad ’ 2.50 van twee N.N.'.s, aan het co-mité ’ 62 zal kunnen worden afgedra-gen.

Wij hopen, dat ni deze sesla^sde lief-dadigheid-drive spoedig een tweede, zalvolgen met een nog greotsr fina.nc:eelsucces; maar dan voor de Nederland-sche oorlog:ss!achtoffers.

BONDOWOSO.(Van onzen correspondent.)

Ongewenschte toestand.Als men de Besoeki-laan. een der

mooie hoofdwegen van Bondowoso op-wandelt, treft men o.a. één door eenhoogen muur afgescheiden artesischeput aan, waaruit alle bewoners van dedesa Kotta-Koelon, hun drinkwaterlieten halen.

Herhaaldelijk constateerden wij, dataan het bepaalde vervat in artikel ösub 3 van de Regentschapsverordeningtot bevordering van orde, netheid, zin-delijkheid en veiligheid, heelemaal nietde hand werd gehouden. Bijna dage-lijks zagen wij personen, die uit die putniet alleen een verfrischend bad namen,doch ook hunne dagelijksche wa.schdeden.

Het wordt anders hoog tijd om vanRegentschapswege borden ep die plaat-sen, waar men drinkwater haalt, te doenophangen, met b.v. de woerden „Ver-beden hier te baden of kleeren te was-schen."

Massa vergiftiging.Twee jeugdige baboes genaamd Ma-joen en Siha, werkzaam bü den heer

G. H. Ingenluijff, klein-landbouwer teSoekosawa, gelegen in het district Wo-nosari, kregen herhaaldelijk voor hunslecht gepresteerden arbeid, 'standjesvan de cok aldaar werkzame baboe-dalem genaamd Kasijati te incsseeren,zoodat beiden besloten, deze Kasijati,door het toedienen van- vergif, uit denweg te ruimen.

Alzoo geschiedde en dit vergif, werdin de koffie gemengd, waardoor allehuisgenooten. w.o. de heer des huizes,diens employé, de heer E. Martens, ookde baboes Kasijati vd. en Miskanie ie-der een dosis te pakken kresen, echterniet in zoon groote mate als laatst-genoemde Miskanie. die er niet tegenbestand was en ook kort daarop denlaatsten adem uitblies.

Het lijk werd ter schouwing getrans-porteerd naar het Regentschapszieken-huis alhieT.

Met den gezondheidstoestand van deandere slachtoffers, gaat het gelukkignaar wensch.

Diefstalzaak.De stadspolitie van Bondowo.so. heeft

in verband met het snuffelen om meerketerangan te kunnen krijsen in dediefstalzaak van den Zoutmantrie Mar-lcoem. waarover indertijd reeds breed-voerig werd gemeld een zekeren PaSarban. nachtwaker bij de S. S alhiergearresteerd, die in het bezit was be-vonden van een koffer met dames-kleedingstukken. Ee n nauwkeurigehuiszoeking bracht aan het licht, dater ook juweelen werden aangetroffen.

Naar de herkomst hiervan onder-vraagd, vertelde hij, dat dat alles slechtsde helft, was, wat hij als aandeel ont-ving van een zekeren remmer te Djem-ber. genaamd Mosdimin. die zich dekoffer met inhoud, door een passagierin den trein achtergelaten en wel ver-

moedelijk in de maand Novemfeer 1939,als de zijne had toegeëigend.

Wat ons is opgevallen, dat tot hedende politie nog geen bericht kreeg overeen verdwijning van een koffer metinhoud.

MALANG.(Van onzen correspondent.)

Lezing voor de VaderlandscheClub.

Ir. Z. salverda, opperhoutves-ter, geeft Donderdagavond a.s. te 8 uuronder auspiciën van afdeeling Malangder V. C. een causerie met lichtbeeldenover het onderwerp; „Snapshots vanNieuw-Guinea".

De lezing wordt gehouden in hetK.5.8.-gebouw, Roomsche Kerkstraat.

Zware vaardigheidsproef.De commissie tot het afnemen van de

zware vaardigheidsproef alhier, werdsamengesteld uit de heeren kapiteinC o p p e n s, lsten luit. Schn e r ren 2den luit. V c ore n, allen van hetwapen der infanterie.

De proef vanj-t Dinsdagochtend a.som 7 uur aan in het militaire zwembad.

Behalve deelnemers van de Malang-sche korpsen, worden ook verwachtdeelnemers van het corps Kust- enLuchtdoelartillerie en het 3de bataljonInf. uit Soerabaia en van de 3de com-pagnie 2de bataljon Marechaussee teBondowoso.Het jubileum der „Kedirische.”Er zijn in de planterswereld stemmen

opgegaan, teneinde de receptie, aan-vankelijk vastgesteld op Zaterdagavond17 dezer, van 7 tot 8 u. (vide het offici-eel orgaan van het Syndicaat) en na-derhand èesteld op Vrijdagavond, den16den, wederom op Zaterdagavond ver-schoven te zien.

In dezen tijd is het band jirgevaargeenszins denkbeeldig en indien dereceptie op Vrijdag blijft, dienen veleplanters daardoor twee middagen ach-tereen de Kali Poëtih en het laharge-bied tusschen de- ondernemingen Gam-bar en Tjandi Sewoe ever te steken.Anders meet men omrijden. Dcor nu dereceptie op Zaterdagavond te bepalen,zou aan öe bezwaren van een groep plan-ters tegemoetgekomen kunnen worden!

Zilveren jubileum N.I.O.V.In de versierde groote zaal van Con-

cordia kwamen Vrijdagavond vele ledender N. I. Officiers Vereeniging methun dames bijeen ter herdending vanhet 25-jarig bestaan dezer vereeniging.

De voorzitter van afd. Malang, majoorK a p i t z, had de zaal volgens zijnontwerp op kunstzinnige wijze doenversieren, waardoor een recht intiemesfeer geschapen kon werden. De zaalwas feitelijk onherkenbaar gemetamor-phoseerd in een artistieke feestzaal!

De feestdisch telde 78 couverts. Kolo-nel Overakker bad bericht van ver-hindering gezonden.

Een strijkje zorgde voor dansmuziek,en reeds socedis kwam ds stemminger in! Gedurencvs de tafj'ron&e hieldkapitein inf. Hoedt de feestrede.S p r. herinnerde er o.m. ean, dat vanMalang uit de stoot tot on-richting vande vereeniging gegeven was; op 26December 1914 wendden zich namelijkkaoitein inf. Vermeer er, lste luit, art.Bakker schriftelijk tot alle medeofficie-ren van het garnizoen, den 26sten vandie n^and in Concordia medewerkingte willen verleenen tot oprichting vaneen Indische Officiersvereeniging. 7~0werd de vereeniging te Malang gebo-ren, en weldra uitgebreid tot afdeelin-gen over geheel Indië!

Fen overzicht van de 25 jaar gedu-rende, welke de vereeniging bestond,volgde, en geëindigd werd met het zin-gen van het „Wilhelmus" doorallen.

Vele hartelijke woorden werden aantafel gewisseld en na afloop van ditsamenzijn werd de danspret tot laatvoortgezet. Het was reeds 3 uur, toende eersten aanstalten maakten om tetrachten, nog enkele uurtjes in Mor-pheus' armen kunnen bekomen van devermoeienissen, hetgeen zeker een aan-wijzing vormen mag voor de stemming(---■-.ro-nrje dit feast!

Malangradio.Als adviseur op muzikaal gebied, te-

vens leider der omroepprogramma's derMalangsche Radioverêeniging, steldezich beschikbaar de off. van gezondheiddr. C. J. Wij n ber g, die thans voorden tweeden keer Malang tot garnizoenkreeg. Door het nauwe contact, dat hijte Soekaboemi reeds onderhield met hetfiliaal van de Bataviasche Radioveree-niïing is hü voor de microfoon geenonbekende figuur, terwijl hij daarne-vens goede betrekkingen onderhoudtmet verschillende Muzen en men ver-wachten mag, dat zijn viool- en piano-muziek binnenkort ook door den Ma-lanCT?chen aether zal ruischen

Waterpulo M.Z.-competitie.Vrijdag werd in het gemeentelijk

zwsmbak de tweede wedstrijd gespeeldvoor de competitie der MalangscheZwemclub. Onder leiding van scheids-rechter G. V o g e s bond zeventalIV den strijd aan tesen zevental V.Eerstgenoemde won met 7—4.

De animo bleek ditmaal slapjes; zelfswaren beide teams onvoltalli?* en kwa-men r l--hts vijftallen in 't vat*r.

DJEMBER.(Van onzen correspondent.)

HetA.B.C.-cabaret.

Het 2e optreden van het A.8.C.-caba-ret ondsr leiding van Corry Vonken Wim Kan _ Zaterdag Jl. inde sociëteit „Vereeniging Djember" —is zoowel voor het gezelschap zelf alsvoor de sociëteit een groot succes ge-worden.

De groote zaal was tot de laatsteplaats bezet; tot uit de versteplaatsjes van den Oosthoek was het pu-bliek toegestroomd. Dit op zichzelf alwas voldoende om het wakkere troepjetot topprestaties aan te moedigen.

Met „Klanken-Parad e".werd een geheel rievv ircrramina ge-bracht, waarvan zij. die het geselschapvoor bet eerst „zagen", volop genoten

hebben en zij, die de vorige maal reedsvan de partij waren, zoo mogelijk nogmeer geprofiteerd hebben: het lachenen applaudiseeren was niet van de lucht.

De dames Corry Vonk, L i zz 1Va 1 c sco en Ly a Sten had-den op het einde der voorstelling eenwelverdiende bloemenhulde in ont-vangst te nemen; in de bij de aan-bieding hiervan gebrachte ovatie moch-ten, behalve Wim Kan zelf, ook de an-dere heeren van het gezelschap, Ge-rard Hartkamp en Co rL c m a i re, zeer terecht ten vol-le deelen.

Het Oostheek-publiek zal zeker nogheel lang een allerprettigste herinne-ring aan het AB.C.-cabaret behouden!

AGENDA.Morgen ;. j(TREKKERTJE S." 1

DIERENTUIN; Darmoplein. Geopend op all'dagen van 6 u, 30 v.m, tot 6 u. N.m;

RESTAURANTS EN DANCINGS.CERCLE HELLENDOORN; Hellendoorn's Or-

kest en optreden van The Four Magyars",lederen Woensdag-, Vrijdag- en Zaterdag-avond, open voor de leden.Geopend voor niet-leden Dinsdag, Donder-dag en Zondag.

TABAEIN; Dancing, Bar, Restaurant.PICOLLO CLUB; Bar en Dancing.RESTAURANT „ROYAL"; lederen dag muzieüEUROPA BAR; Bar en Dancing.THE OLD DUTCH INN; Bar en Dancing,„SHANGHAI"; Restaurant en Bar.

BIOSCOPEN.REK; Heden : ..Ful- ; of the sea."

Morgen ; The Ware Case."MAXIM; Heden : „Love affair."

Morgen ; idem,CAPITOL; Heden : ..Goodbye Mr.

Chips."Morgen ; idem,

LUXOR; t Heden : „Goodbye Mr.Chips."

Morgen ; idem.KRANGGAN; Heden : „Hawaiian nights."

Morgen . idem.SAMPOERNA; Heden ; „Alang-alang."

Morgen ; Idem,PRINCESS; Heden ; „Boe Tjek Tian."

Morgen " idem.MASCOTTE; Heden ; for each

other."Morgen : „Een helsche nacht."

DARMO; Heden ; „De stervendezwaan."

Morgen ; idem.FLORA; Heden : Let them live."

Morgen ; „Live love and Ilearn."

De Soos-Heraut.De agenda van de maand Februari

1940 van de sociëteit „Vereeniging Djem-ber" bevat als wetenswaardigs voor hetcourantenlezend publiek het volgende:

Woensdag 14 Maandelijksch bridge-cencours.

Woensdag 21 Kinderfilm, aanvang 5u. N.m,

Woensdag 28 N. I. S. V. O. - bridge-couccurs.

NGANDJOEK.(Van onzen correspondent.)

Groote trek naar Ngliman.Het bergland NgHman,. plm 50 kl»--van Ngandjoek, geniet thans nog steeds

de belangstelling van de menschen uitde residentie Kediri, vanwege 't gezondeklimaat en de mooie natuur.. De berg-weg is belangrijk verbeterd en 't rijdentot Sawahan zeer aangenaam.

In dezen tijd, de „oelan soero",.. trek-ken velen hierheen cm in de kali Be-doedo te baden — een bad maakt, zegt

'de overlevering, gezond en immuun veoralle ziekten — en het graf van den..kijaji" van Ngliman te bezoeken. Nietalleen menschen uit het Rsdirische,doch cok uit Soerabaia, Djokja, Solo enMadioen (w.o. Europeanen) trekkennaar deze „heilige" streek, zooals dattrouwens elk jaar in de maand „Soero"gebeurt.

Er geldt een streng verbod voor hen,die in de kali een bad nemen, zij mo-gen, nl. niet lachen, anders schenkt deheerscher der streek (de danjang, zeg-gen de Javanen) den bader geen zegen.Ook meet men wierook en bloemenmeebrengen en de „menjan" aan denkalikant branden.

Vanzelfsprekend is de pasaneerahanvan Sawahan in dezen tijd goed" bezet,terwjjl de „djceroe's koentji" met hetgeven van inlichtingen een aardigduitje verdienen. Het is zeker interes-sant de plechtigheden te Ngliman, welkplaatsje te voet vanuit Sawahan te be-reiken is, bij te wonen, en verder denegen watervallen — „grondjoeansenggo" — en de oudheden en „retjo's"te bezoeken. De klim van Sawahan naarNgliman is echter nogal zwaar en duurt2V2 uur, bij terugkeer kan men lunchenm de pasan-ggrahan t? Sawahan.Bandjirschade in het Bagorsche.

In aansluiting op het bericht betref-fende de overstrooming in het Bagorschekunnen wij thans melden, dat jongetabak- en pad.i-aanplantinB.en over eengroot oppervlak werden beschadigd; nogzoon bandjir zou wel eens 'eensslechten invloed kunnen hebben op dentabaksoogst, doch momenteel behoeftde aangebrachte schade nog niet al t£zwaar worden opgenomen.

Deze overstroomingen komen hiergeregeld voor, doordat de streek zeerlaag gelegen is en dus onmiddellijkblank staat zoodra de kali Widas buitenzijn oevers treedt. In 1937 was de ban-djir het hevigst, vele bruggen in dedesa's werden toen weggeslagen.

Vergadering Armenzorg.Donderdagavond jl. hield de „Ngan-

djoeksche Armenzorrrvereeniging" eenvergadering, ter verkiezing van eennieuw bestuur. Dit bestuur is thans als-volgt samengesteld: voorz. R. Rekso-dimoeljo. le secretaris R. Soerjokcesoe-mo, 2e secr, M, Soediro. penningm. M.Soewelo. commissarissen: de heerenSoedigdo, Moekelaar Karsono. Wijono.Soemad^. Soerjohoedojo. dr. Zina, OeiBan Hok, Han Tjang Kwee en A-smadi.

MODJOKERTO.(Van onzen correspondent.)

De Maginot-linie.Onder auspiciën van den kring Mo-

djokerto van de Vaderlandsche club,hield de heer E. A. Steinmetz cok teModiokerto lezing ever de Maginot-linie,waarvoor veel belangstelling bestond.

DE INDISCHE COURANT.MAANDAG 1? FEBRUARI 194Q. TWEEDE BLAD 2

FEUILLETON.POIROT SPEELT BRIDGE

door

AGATHA CHRISTIE.

:*Jrs. Oliver zuchtte.. >, t Was zoon goed plan," zuchtte

spijtig, „zoo bruikbaar." Haargezicht helderde op. „Maar u vindtV^t zeker wel goed, als ik voor mijn

hl tplezier den speurhond speel,

la-r, m'" zei Hoofdinspecteur Battle„Tja, daar kan ik niet

cci op tegen hebben. Dat valt trou-wens buiten mijn bevoegdheid. Uent bij het geval tegenwoordig ge-elst en natuurlijk staat het u vrij,ra te doen, wat uw nieuwsgierigheid

Maa ■ belangstelling van u eischt."*ai ik zou er u toch wel op willen

z .>, ,n' M"R Olivr.c'at n heel voor-",p; te werk ?ai moeten gaan.".eié* v&orzlchtigheid en discretie inhem 11 persoon

>" beloofde Mrs. Olivercm- „Met geen woord, met geen

enkel woord zal ik over, over..." zezweeg, of ze niet goed wist, hoehaar zin te voleindigen.„Ik geloof niet, dat de Hoofdin-

specteur dat speciaal bedoelde," zeiPoirot. „Hij bedoelde, dat u te makenheeft met een man of vrouw, die opzijn minst... voor zoover we weten,twee keer een moord heeft gepleegd.lemand dus, die niet zal aarzelen, alshij of zij het noodig oordeelt, om voorden derden keer iemand te vermoor-den."

Mrs. Oliver keek hem nadenkendaan. Dan glimlachte ze opeens,koket, charmant als een ondeugendklem meisje, die wee, dat ze eenpotje kan breken.

„Gij zijt gewaarschuwd!" citeerdeze. „Dank u wel, M, Poirot. Ik zalvoorzichtig zijn. Maar een kans alsdeze laat ik me niet afhandigmaken."

Poirot boog diep.„Permettez.-moi, madame, u benteportief!"„Dan stel ik voor," zei Mrs. Oliver,terwijl ze rechtop ging zitten en hetair van een voorzitster van de eenof andere vrouwenclub aannam,„om alle inlichtingen, die we verza-

melen, om zoo te zeggen, in één potte doen... dat we dus niets, dat wete weten zijn gekomen, achter hou-den. Met onze gevolgtrekkingen enindrukken is het natuurlijk een andergeval die zijn ons particuliereigendom."

Hoofdinspecteur Battle zuchtte.„Dit is geen detective-verhaal,

Mrs. Oliver," wees hij haar terecht.Race zei:„Natuurlijk moeten we alles, watwe te weten komen, aan de politie

vertellen."Nadat hij dit met zijn officieelstestem had gezegd, voegde hij er meteen ondeugende schittering in zijnoogen aan toe: „Niet, dat ik er één

seconde aan twijfel, of u wel eerlijkzult zijn, Mrs. Oliver... de gevlektehandschoen, de vingerafdruk op hetwaschtafelglas, het stukje ge-schroeid papier, alles krijgt onzevriend Battle hier van u cadeau."

„Lucht u maar," zei Mrs. Oliver.„Maar de vrouwelijke intuïtie..."Ze knikte nadrukkelijk.Race stond op.„Ik neem Despard dus voor 'mijn

rekening, 't Zal wel een poosje duren,yoor ik antwoord krijg. Misschien)

n°g iets anders dat ik kan doen?"„Nee... ik geloof van niet... Mis-

schien kunt u werk geven ? Ik stelPrijs op alles."

„Hm. Wel, ik zou wat ongelukkenbetreft, speciaal op mijn qui vivezijn, maar dat heeft u zelf waar-schijnlijk ook al bedacht."

„In elk geval neem ik er notavan, Kolonel, dat u 't me gezegdhebt."

„Handige kerel.... die Battle. Vanmij heb je heusch niets meer teleeren. Goeden nacht, Mrs. Oliver!Goeden nacht, M. Poirot!"Met een vriendschappelijk knikjevoor Battle ging Kolonel Race dekamer uit.„Wie is die Kolonel Race eigen-

lijk?" wilde Mrs. Oliver weten.„Staat buitengewoon gumstig be-kend," vertelde Battle haar. „Enheeft veel gereisd. Weinig plekjes op

de wereld waar hij niet is geweest."„Geheime dienst zeker," consta-teerde Mrs. Oliver tevreden. „Datmag u me natuurlijk niet zeggen...

weet ik best. Maar anders was hijvanavond niet hier geweest. Devier moordenaars en de vier bloed-honden. Scotland Yard. Geheime

Dienst. Particulier. Schrijfster' Eenknap idee."Poirot schudde het hoofd.„Geen knap idee, madame. Eenheel dom idee. De tijger is geschrok-

ken... en de tijger heeft toegeslagen."„De itrjger? Welke tijger?"„Met den tijger bedoel ik denmoordenaar," zei Poirot.Battle vroeg recht op den man af:„Wat lijkt u de beste manier, omde zaak aan te pakken. M. Poirot?Dat is de eerste vraag, die ik u wildedoen. En dan zou ik graag willen

weten, hoe u deze vier menschenpsychologisch ziet. Ik weet, dat datuw stokpaardje is."

Nog steeds met de vier score-blaadjes als kaarten in zijn hand,antwoordde Poirot:

„U heeft gelijk... een psycholo-gisch inzicht is meestal heel belang-rijk. We weten het soort moord, dater gepleegd is en we weten, hoe hijis gepleegd. Als een van de bewustevier nu iemand is, die van eenpsychologisch standpunt bekeken,dit speciale type moord nooit heeftkunnen doen, dan kunnen we dienpersoon veilig " uitschakken. En inelk geval weten we yan die vier men-

schen iets. We hebben' onze eigenindrukken van hen, we hebben hunreacties op onze vragen gehoord engezien en we weten iets van intellecten hun karakter door de dingen, diewe van hen als spelers en door hetbestudeeren van de scoreblaadjes teweten zijn. gekomen. Helaas is hetechter niet mogelijk, een scherp om-lijn beeld van hen te geven. Dezemoord heeft koelbloedigheid en sta-len zenuwen geëischt en kanalleen door iemand, die veel durfderiskeeren, gepleegd zijn. Wel, om tebeginnen hebben we Dr. Roberts —een bluffer — een man, die metbridgen altijd te optimistisch biedt...iemand dus met %en groote dosiszelfvertrouwen in zijn vermogens omiets tot een goed einde te brengen.Zijn psyche stemt goed, zeer goedzelfs met deze misdaad overeen. Maardan zou je kunnen zeggen, dat ditdan automatisch Miss Meredith uit-schakelt. Ze is verlegen, bang, om tehoog te bieden, voorzichtig, zuinig enhet mankeert haar aan zelfvertrou-wen.

(Wordt vervolgd.)

feANDAG 12 FEBRUARI 1940.

I tMXi^««NvE; iThfi^terdfi LUX£ ' LAAT ST :

„DAG MENEER CHIPS"(Goodbye Mr. Chips)

met ROBERT DONAT — GREER GARSONVoor alle leeftijden.

W Ö"Ë"n"s'd'a'g p'eel'Ï'Ï'e'e':„DE DOCHTER VAN DE HUISHOUDSTER"met Joan Bennett, Adolphe Menjou, Wiliiam Gargan.Een moordmysterie uitgewerkt door HAL ROACH, dusop vroolijke wijze. De dader, een zwakzinnige, bekendezijn schuld doch niemand geloofde hem ! ! !En dit is het begin van een vlot blijspel, dat voor detoeschouwers een amusante avond beteekent.Vooraf: FOX NIEUWS.

M Kinderen beneden 17 jaar geen toegang. fl

I kramuairi hmeoß

dglnn v^n IR fc THEATER ,aatct

PUIM EN LUCHTIG L A A I i I :

„HAWAIIAN NIGHTS"met Johnny Downs — Constance Moore — Matty

Malneck's Orkest en Sol Hoopii's Hawaiian Band.Voor alle leeftijden.

w"o"ë"n"s dX'g prelièrevan New Universal's vroolijke film:I..DE ONVERWACHTE PAPA"!

(The Unexpected Father)met SHIRLEY ROSS — DENNIS O'KEEFE

MISCHA AUER — BABY SANDY.Baby Sandy is er weer en schijnt het deze keerspeciaal op Mischa Auer gemunt te hebben.De arme Mischa dreigt er stapel dol van te worden,Want Sandy neemt geen halve maatregelen. Eenhongerstaking staat zelfs op zijn programma ! !

B______ Voor alle le e f t ij d e n. I

I HM

Em°rLN

VE/H

N ImrtÊÈi% nwnr<Aw morgen v/hLAATST:

rOUEATER »isch gelijktijdig met

„DAG MENEER CHTp S"a

Vooraf: FOX en PROFILTI NIEUWS.Voor alle leeft ij den.

'woensdag prel'ïe'revan Metro-Goldwyn-Mayer's verfilming van

„DE AVONTUREN VAN HUCKLEBERRY FINN(The adventures of Huckleberry Finn)

met MICKEY ROONEY — WALTER CONNOLLY.Juist zooals Mark Twain het bedoelde en schreef, zoois de film geworden. En Mickey Rooney IS Huck Finn.Zooals het boek de jaren trotseerde, zoo zal de filmlangen tijd in Uw herinnering blijven, en wat eenaangename herinnering !Vooraf: FOX en PROFILTI NIEUWS.| _^^_Y_g or alle leeft ij den. M

I j_^^„^j^ _ Heden v/h Laatst:

iP.M&QT*] d II J,\mll »jfi -ff" t^t metI ■■^■«■^éWiifiWèiftdiJUiii james stewart

CAROLE LOMBARD M...„ „,?.!.n_^!rfen beneden 17 jaar geen toegang.Yan^MoTgenavoAdV„EËN HELSCHË NACHT"____ (His Exciting Night)met CHARLIE RUGGLES — MAXIE ROSENBLOOM.■ Kinderen beneden 17 jaar geen toegang. fl1d42mo 'sriïzssr' 1IHhAIbR ZWAAN"

met MIA SLAVENSKA — YVETTE CHAUVIREKinderen beneden 17 jaar geen toegang.

■ El^»wA_ "let them live" BKinderen beneden 17 jaar geen toegang.

Y^ïrMÓrieïavb'ndr;XTVl7met Robert Montgomery — Rcsalind Russell.

B^^^Vo o r alle leeft ij den. (fl

tabib abdulhamidBa»wei'ti 29 — Soerabaia — Tel. Z. 3383.EHANDELING van : Aambeien, Sexueele zwakte, Ziekte derbewegen, Chronische ziekten, Interne- en Vrouwenziekten enz.

*55== ÏONDER OPERATIE ==Attesten liggen ter inzage. 4291

~TVTA ISON THELMA IKAJOON 32 —o— Telefoon Zuid 3036.Wij ontvingen een beeldige collectie

AMERIKAANSCHE MIDDAGTOILETJESin effen kleuren. "W»^ ATELIER NAAR MAAT g

&^ / // / / fl^y^J" S ê \\N )Niet alleen in den drogen tijd, / /^T^^^ y/doch ook en vooral ïn den regen- / jIIIéW7 /""""* / """""'^tijd is zoon warme douche onder W? ///' ENDr v rO7 Deden ELECTRO-GEVSER'n ware / //%# /// a AllCA*verkwikking !Regentijd is 'n gevaarlijke tijd! Dagelijks WARM BADEN geneest envoorkomt veel onaangename kwalen. Het bevordert Uw gezondheid.En dan: na zoon WARM STORTBAD voelt U zich Irisscher enprettiger dan na 'n koude douche. . .Daarom is de ELECTRO-GEYSER voor elk gezin 'n weldaad!

ELECTRO-GEYSERS Vmr een geHng bedmgzijn -inclusief stroom- bij de pei^maand.ANIEM in HUUR verkrijgbaar iarf. sfroomkostenr

ELECTRO-GEYSERSHoud niet

halverwege opbij het behandelen

van baby's kou"Gebrnik deze nieuwe zalf met

de dubbele werking.

jjESS^Tf S Thans kunt U meti§[^' n P^" k* 1 één enkel een-' V?^ vV* f voudig middel deiSk,^^!^1" N- beide dingendoen,

'*Sy^^. 3$ e no°dig xijn om7 -^si-/ een verkoudheid'*<y**' spoedig te latenophouden. En van nog grooter belang

Is, dat U het maagje van baby nietvan streek hoeft te brengen doorhem lets te laten innemen. U wrijfteenvoudig wat Vicks Vapoßub op keelen borst, voor hij gaat slapen. Dangebeurt het volgende:

1. Genezende damoen. Door dellcheamswarmte komen de krachtige,genezende dampen van Vapoßub vrijen deze worden 18 maal per minuutdirect langs de pijnlijke, verstopteluchtwegen van neus, keel en borstIngeademd.

2. Door de huid. Tezelfdertijdwerkt Vapoßub door de huid in alseen warme omslag die de verstopt-heid en pijnlijkheid verdrijftDoor op deze twee manieren te wer-ken maakt Vapoßub vlug het slijm los,vermindert den hoestprikkel en bestrijdtde congestie. Het kind gaat gemakkelijkerademhalen en terwijl het slaapt blijftVapoßub uren echtereen doorwerken,zoodat de kou meestal in een enkelennacht verdreven wurdt,

VICKS S|| "1553 1

4253

2 WII ONTVINGEN EEN FRAAIE iI COLLECTIE I

I SCHRIJFHULPPEN i. LEER Il O. A. MET ZIPSLUITING jI NEDERLANDSCH FABRIKAAT |

£ f 35 fI IN PRIJZEN VANAF ... t &i ■ ■ ■I G.CT. VAN DORP & Co. Boekh. SLUYTER-van Dorp. iSOERABAIA SOERABAIA - MALANG f

ACTETTASSCHENuit le kwaliteit prima rund-leder voor jarenlang onge-stoord gebruik. Degelijke slo-ten, gespen, knoopen, naai-werk, enz. ’ 3.-; ’ 3.85; ’ 5.--

-’ 6.25; ’ 8.50; ’ 11.-; ’ 14.50enz. Niet te verwarren metinferieure soorten op de pas-sars en i/d bazaars uit ver-eerd gelooid, onsterk, ver-brand leder.BUTTEWEG & Co.,| Buttewegstraat 1, Soerabaia.

4ÖÖB ~ '

EIZEEIJEIIverdwijnt in 7minutenÜw fwld heeft ongeveer 50 mffiloen fQneplooitjes en poriën waar bacillen zich vast-«etten, die de oorzaak zijn van vreeseüjke

I Jeuk, Exzeem. Schilferen. Schrijnen. Huid-vinnen,Ringworm, Schurft, Meeeters, Puistjes,Koetoe-ajer en andere huidaandoeningen.Gewone behandelingen geven slechts tijdelijkverlichting, omdat zij de bacteriën, die deoorzaak zijn niet dooden. De nieuwe ontdek.king Nixoderm doodt bacteriën In 7 minutenen wordt gegarandeerd dat het' U In eenweek een gladde, schoone en aantrekkelijk»zachte huid bezorgt, of U krijgt Uw geldterug. Koop nog heden Nixoderm ondergarantie bij Uwen Apotheker en verwijderde ware oorzaak van Uw fcuidaandoenlneen.

Verkrijgbaar bij Apotheken engoede Toko's

4238

DAMES!Stelt U prijs op een bekoorlijk uiterlijk, gaat dan naar

INSTITUUT LINDAPalmenlaan 5. —:— Telf Z 4472

DE OUDST GEVESTIGDE ZAAK TE SOERABAIA.Zoojuist nog oiitvangen massage apparaten voor zelfbehandeling.3906

—- ' ' ■■ ■■■■'■'■■ i ii i ui —in. ■ i»

1

<^ Flit beteekent een zekere dood voor insecten, omdat heteen combinatie van doodelijke stoffen bevat, welke nietovertroffen kan worden. Flit heeft de meest veel-eischende proefnemingen met glans doorstaan, en dedoodsnde kracht is exact bekend. Om deze redenenrr.z"i U steeds de echte Flit eischen en imitatieswe.23.-en. Flit geeft geen vlekken en het is onschadelijkvoer menschsn. Let op de so'daat op het blik.

4230

*^<B^'€^rrr*f^<s^tt!^ffy>^gfr__^fr_^fr_^^_j^_^

ALDERDEN n.v.l1 levert U

Dagelijks VERSCHE BLOEMENvan eigen kweekerijen.

i VERSCHE BLOEM- en]GROENTENZADEN.]EIGEN IMPORT, geregeld verkrijgbaar. i

SOERABAIA. Telefoon Z. 1683 en Z. 3950 fMalang, Tel. 211 —0_ Poedjon, TeL 12 f4110 |

De RUITERS FABRIEKENBROOD - KOEK en CHOCOLATERIEDe RUITERS BROOD is

ANDERS dan ander brood.mmm het is beter.Vraagt nog heden proefbrood.

/ 4070_^—__!_____________,___ MMÜBg____B__). —^_

!———^^ 'r*_M—m»_b"ata v ■*

KANTOOR H.:«. VaOREN ft —sas Ïjlweo a w en Accountant» curacao p

" ii i. . i ■ ..1.. gg-g-g^MBMaJ4201

Mn compliment ......Inderdaad, het isongelooflijk, zoo schitterendals mijn haar tegenwoordig zit.Maar waar ik m'n kapper bijzonder erken*lelijk voor bsn is. dat hij me heeft laten zien.wat voor een prachtig fixatief Stacomb ook .ir

Zen beetje Stacomb na net wasschen met de %N^- ~gvlakke hand over het neg niet geheeldroge k^*^^^Mfflffl[haar gestreken, doe» elke krul, elke golf II^SBW ~jjbeter zitten, zonder dat het t haar plakt of ILÏJEXSmQEn dan:r Stacomb ts volkomen reukeloos. Br ftpßSlSlsïjzoodat het bij elke parfum of 'lotion past -«^KS^^Si

«BL^Bjy^jK.'^ . ~^ _t\\- in. -^^ jMSi _______£^ aSiz?^mß

1 4253

TWEEDE BLAD 3DE INDISCHE COURANT.

VOOR DEN WIND ZEILENHET MOEILIJKST.

Amsterdam, 23 Jan

Tijdens de periode van zware vorsthebben veel mooie plassen een prachtigspiegelglad rjsoppervlak gekregen.

Het groote Braassemermeer is dicht-gevroren. Een groote vloot ijsjachtenvan diverse pluimage staat op de vlijm-scherpe schaatsen op het ijs te spie-gelen.

De ranke tuigen teekenen zich alsgroote vleugels af tegen den strak-blauwen hemel.

ALs een vurig racepaard staat daarhet fonkelnieuwe ijsjacht „De Ijsvogel".Het meest moderne Nederlandsche ijs-jacht. Een prototype voor een natio-

nale wedstrijdklasse wellicht? lederis benieuwd ! Hee snel zou ze wel zijn?

Door de zeer vriendelijke geste vande constructeurs en bouwers, de heerenG. de Vries Lentsch Sr. en Jr„ was hetmij mogelijk een proef te nemen.

Onderweg.De stuurcockpit ingestapt. Een lichte

ruk aan den helmstok. En daar vangen-de zeilen de bolle bries.

Een siddering vaart door den ..Ijsvo-gel"! En daar spreidt hij zijn vleugelsuit, met sprongen loopt de snelheid op,10, 20, 40 km ! Snerpend vliegt de aanden neus bevestigde stuurschaats overhet ijs, een wjtte pluim van sneeuwopwerpend! Een paar vlagen vallenin en denderend schiet hij met noggrooter snelheid vooruit ! Het is eensensatie, welke slechts vergeleken kanworden met het vliegen in een openvliegtuig!

Opeens een vinnig gesnerp van deli.jschaats! En daar gaat ons jachtplaneeren! ALs een kat kromt dsromp zijn rug, door den enormendruk welke er op wordt uitgeoefend. Deioefschaats gaat omhoog. Eerst eenigecentimeters, doch bij een plotselingevlaag tot ruim anderhalven meter bo-ven het ijs ! Vlug een knik in denschoot, en daar komt de loefschaatsmet een krassenden klap weer op hetijs-oppervlak neer !

Ge zult u afvragen: hoe snel gaatdit alles wel ?

Bij het planeeren nam de snelheidtoe tot dicht bij de 100 km. Het isechter niet onmogelijk bij meer windzelfs grootere snelheden te halen.

Wellicht zult ge nieuwsgierig gewor-den zijn naar de technische détails enhet kleedingvraagstuk van zoon ijs-jacht.

Een paar truien, een paar wollen sok-ken, een ijsmuts met een krant gevoerd,een paar warme wanten, dit is alles watge noodig, hebt. Niet meer dus dan watge noodig hebt voor een flinken schaats-tocht. Stelt u echter voor, dat ge eentraject van 200 km. als den elfsteden-tocht, waar ge op de schaatsen zoonI's uur zult moeten ploeteren, mat eenijsjacht af kunt leggen in enkele uren!

VAKBEWEGING.SPOORBOND.

Ledenvergadering.Op 9 Februari jl. kwam de afdee-

ling Soerabaia van den Spoorbondin het I. E. V.-clubgebouw in verga-dering bijeen, ter verdere besprekingder congresvoorstellen.

De belangstelling voor deze bijeen-komst was groot. Er werden ver-scheidene dames opgemerkt, zoo ookenkele leden van het correspondent-schap Sda/Bg.De verschillende voorstellen werden

vlot afgehandeld; in het algemeen werdhet financieel beleid van het hoofdbe-stuur ten volle goedgekeurd.

Lang werd stilgestaan bij de bespre-king van het congresvoorstel inzake dethans meer dan slechte bevorderings-kansen van het middelbaar personeelbij diverse S. S.-dienstvakken, terwijldaarbij de nieuwe afvloeiïngsvoorschrif-ten eveneens ter sprake kwamen.

Besloten werd, voor te stellen, de af-vloeiïngsvoorschriften voor niet-over-tollige pensioenrijpe landsdienaren, ver-vat in het rondschrijven van den lstengouvernementssecretaris van 19 Juni Jl.ten volle in toepassing te doen brengen,zulks ter verzekering van een beterenpromotie-gang.

Zooals de toestand nu is, zijn er bijvele afdeelingen nog ambtenaren tevinden, die in verband met bovenge-noemde afvloeiïngsvoorschriften in aan-merking kunnen worden gebracht dendienst te verlaten en zoodoende de pro-motiegang in het korps te bevorderen.

Tijdens de rondvraag werden enkeleinterne aangelegenheden besproken, o.a.werd het voorstel gedaan om het Spoor-bondscongres in 1941 te Soerabaia tedoen houden.

Ten slotte werd overgegaan tot hetuitreiken der prijzen aan de prijswin-naars van den leden-wedstrijd, door hetafdeelingsbestuur uitgeschreven.

Het resultaat kan als zeer bevredigendworden beschouwd; nl. in het tijdvakvan Dec. '39/Jan. '40 werden 16 nieu-we leden in de afdeeling Soerabaiaingeschreven.

De prijzen werden toegekend aan: N.de la Croix, met 11 aangeworvenleden; W. B a d a r t, met 10 en W.Mai gr e t, met 5.

Na de prijswinnaars van harte tehebben gecomplimenteerd en allen, diedaadwerkelijk hebben meegeholpen omden wedstrijd tot zulk een groot succeste maken, te hebben bedankt, sloot deafdeelingsvoorzitter, de heer E. Dou-glas, de bijeenkomst.

VEREENIGING VAN SCHEEPS-WERKTUIGKUNDIGEN.

G. de Raad vice-voorzitter.Gemeld wordt, aldus het „Nieuws"

dat met ingang van 1 April a.s., wan-neer de heer G. J. van Lonkhuyzenweder zal optreden als voorzitter vande Vereeniging van Scheepswerktuig-kundigen, de heer G. de Raad als

vice-voorzitter, tevens secretaris, de-finitief zal worden opgenomen in hetbestuur van de vereeniging.

RADIO-RUBRIEK.BELANGRIJKE GEBEURTENIS-

SEN IN DEN AETHER.(Van onzen medewerker.)

Wat er in de lucht was.

Kortegolf-stations.De goede ontvangst van deze stations

blijft zich, niettegenstaande den regen-tijd, handhaven. Ook nu schalde de mu-ziek van de kortegolf door ons huis. Wemoesten zelfs hier en daar den knop te-rugdraaien om burengerucht te voor-komen.

Zeesen op de 16.8 m kondigde Don-derdagavond om 19,45 uur een concertaan uit Turino (Turijn), Italië in deDuitsche en Engelsche taal. Direct daar-op verscheen een dame met de Italiaan-sche annonceering. Het relayeeren vandit concert ging niet door. Reeds bij heteerste muziek nummer werd de lijn tel-kens onderbroken, zoodat men in Ber-lijn overging tot gramofoonmuziek uitde studio. Of dit concert later nog werduitgezonden weten we niet, daar weovergingen naar andere stations.

Om 21 uur 15 keerden we hier weerterug, doch op do 19. m en beluisterdeneen gedeelte van een programma, spe-ciaal voor Ned.-Indië. De aankondiginggeschiedde in het Nederlandsch en deconferencier maakte verschillende aar-dige grapjes eveneens in het Neder-landsch. Het was een „Bontuurtje" vanditjes en datjes. Er was nog een tele-gram binnengekomen uit Soerabaia, eenverzoek om liedjes uit Sehwaben. Hier-aan zou een ar deren keer voldaan wor-den.

De B. B. C.Om ong. 19.30 uur luisterden we, even-

eens op de 16 m band naar Londen. Deontvangst-kwaliteit, was aanmerkelijkminder. We hoorden nieuwsberichten inhet Duitsch.

Om 20 uur was de ontvangst veel ver-beterd op de 16 m; echter was er eeni-ge f a d i n g.

Paris Mondial, thans op de 16.88 m.(oude golflengte van de Phohi) was om20 uur nog erg zwak. De verandering vande golflengte is o.i. geen verbetering.

Phohi. Om 20 u. 10 gingen we over opden 19 m. band. In de eerste plaats luis-terden we naar de Phohi, die om dientijd juist haar uitzending begint. Directdaarop klonk krachtig het Wilhelmus.De ontvangst ging gepaard met eenigefadi n g, terwijl de muziek eenigszinsvervormd doorkwam. Het gesprokenwoord is .steeds veel beter; Edward Startzvertelde ons van het weer in Nederland,wan den geweldigen dooi, die was inge-treden en de modderpoelen, die overalwaren te bespeuren.

Daarna gingen we over op andere sta-tions. Later te 20 u. 45 beluisterden wehet Phohi-dagblad. Een nieuwe schlager„Meneer de Baron is niet thuis", zal on-getwijfeld een succes worden.. Gesprek

van den dag en beursberichten warende volgende punten. De V. P. R.'O. hieldwederom een lezing en stelde in hetvooruitzicht een serie causerieën doorvooraanstaande Nederlanders, speciaalvoor de oudere jeugd.

Op de 25 m. band ontvingen we deJapansche stations en Saigon. Hier ooknieuwsberichten (in het Fransch) zeerduidelijk te volgen. Men had een aardigemethode, namelijk na eik bericht volgdeeen gongsiag.

De 31 m. is als steeds een warwinkelvan de meest verschillende stations. Allelanden zijn daar vertegenwoordigd enhet is niet altijd even gemakkelijk daareen rustige ontvangst uit te halen.

Het verschil tusschen deze stations iseen fractie. Het wordt werkelijk tijd,dat hierin: eens eenige verbetering wordtgebracht.

Onze ervaring heeft ons thans geleerd,waar de verschillende stations te vin-den zijn en aan kleine bizondsrhedenkunnen we reeds vastste^en, met welkstation we te doen hebben. Op den duurleert de praktijk dit. Echter voor begin-ners in „het vak" zal het den eerstentijd een kwestie van enorm geduid moe-ten zijn. Niet alle stations noemen di-rect hun naam of roepletters en hetduurt soms een half uur, voordat menhiertoe overgaat.

Bij den wind.Het bij den wind zeilen heeft de min-

ste verschilpunten met het gewone zei-len, alleen dient men terdege te besef-fen, dat snelheid hoofdzaak is, en veel,belangrijker dan hoogte is. Vermindertde vaart, dan wordt zonder aarzelenafgestuurd, zoodat weer die suizendevaart ontstaat, waarbij men de sensatievan vliegen in een open toestel krijgt.De leefschaats krijgt neiging tot lich-ten, dan wordt voorzichtig hoogte ge-stuurd, v/aarbij het zaak is snelheyl tehouden tot eiken prijs. Gaat de loef-schaats omhoog, dan krijgt de schooteen knik — het daarna weer dichtha-len is lang niet licht! Het is vooralook zaak een boei niet te krap aan teloopen, want knijpen kost snelheid enloopt op groot verlies uit!

Het zeilen met ruimen wind heeftals verschil met waterzeilen, dat deschoot strak blijft. Het laat zich hoo-ren. dat daarbij de kanis van kenterenof omhoog komen van den loeflooperhet grootst is. Teneinde op zijn snelstte gaan moet dit laatste niet geschieden.De ruime rakken zijn dan ook voor denschootsman het zwaarst. Bij veel windmoet hij aldoor vieren en weer halen.De stuurman heeft bij die koersen,waarbij de grootste snelheden, tot flinkover 100 km per uur gehaald worden,de volle voor zijn stuurnoodig.

Het zeilen van een rak vóór den windis evenwel bij verre het moeilijkste,zoon rak gaat men door het ruimerw-orden van den wind bij het rondenvan den boei met groote snelheidin. Nuwordt geleidelijk afgestuurd — hoevermen daarmee kan gaan is een vraagvan de ervaring. Komt de wimpel nietmeer scherp vanvoren in, dan is hetzaak de snelheid, die men nog heeft,uit te buiten door direct flink op teloeven, tot halven wind of zelfs nogscherper — en pas als men weer eenduizelingwekkende snelheid heeft, kanaan afsturen gedacht worden. Als diewimpel dwars weg gaat waaien en erniet wordt opgestuurd, is de snelheid ergauw uit en weldra ligt men stil. Na-tuurlijk is het zaak, dat de schoots-man ook den wimpel in de gaten houdten door tijdig vieren en daarna weerdicht halen, de manoeuvre om weervaart te loopen, ondersteunt. Is menver genoeg doorgeloopen over den boeg,dan wordt door gijpen op den anderenovergegaan Hoe ver men, als menVoor den wind kruist, moet doorloopenom een boei te kunnen aanzeilen, isook echt een weet. De verzoeking isgroot om te vroeg te gijpen, dan wordtte laag gestuurd en tot straf moet menweer grijpen en loeven en vaart men

tenslotte met groote snelheid op de boeiaf, die al bijna was bereikt.

Een vraag die ge als rechtgeaard Hol-lander zult stellen: Is ijszcilen duur?Mijn antwoord daarop is Neen"! Menkan jollen, sharpie, draak of regenboog-tuig gebruiken voor een ijsjacht. Deuitgaven voor den romp en looperhalkmet schaatsen, vergen slechts weinig,daar de ijsjachtcn weinig onderhoudvergen.

Dcor de zeer lichte en eenvoudigeconstructie zijn ze gemakkelijk te de-monteeren en te vervoeren, zoodat zeop alle plassen gebruikt kunnen wordenen bij uitstek op het IJsselmeer.

leder jaar kunt ge meestal ijszeilen,zelfs hier in Nederland, daar indien erijs is, het snel betrouwbaar genoeg isvoor een licht ijsjacht.Constructie, romp en tuigage.

De romp wordt met beugels en boutenop de holle in stroomlijn-doorsnede ge-bouwde looperplank bevestigd. Span.draden van draadspanners voorzien, zor-gen, dat een zuivere stand van denromp op de looperplank gehandhaafdblijft. Het geheel wordt op drie schraag-jes geplaatst en wie zuinig is op zijnloopers neemt ze geregeld af en bergtze zorgvuldig op in de looperkist. waar-in ze niet kunnen beschadigen. De loo-pers zijn van brons of staal, of bronsmet staal ingelegd, en worden gebruiktal naar de toestand van het ijs hetvereischt.

De mast, die vrij sterk achteroverhelt, is uitgesproken druppelvormig; devoet komt op een taats op den rompte rusten, zoodat de mast, die slechtsdoor een stag en twee wanten wordt ge-houden, kan draaien. Dat staand wantis zwaar; het heeft heel wat meer i>ehouden dan op een gewone boot, omdathet ijs niet zoo meegeeft als het water._Het boofdwant grijpt op den mast aanter plaatse van de zaling, het topwantloopt over de zaling naar den mast-voet. Het. voornaamste loopende wantis de schoot, die zesvoudig geschoren ismet twee halende parten. De eene looptnaar de zitplaats van den stuurman enkomt daar door een schootklem, die metden voet kan worden bediend om tevieren. De andere halende part slaatde schootsman om zijn schouder of rug,zoodat hij bij het halende kracht vanzijn heele lichaam kan gebruiken. Hetwerk van den schootsman is zwaar, voor-al als bij een stijve bries herhaaldelijkgevierd moet worden om het omhoogkomen van den loef-looper of zelfs ken-teren te voorkomen. In de toekomstzal het werk van den schootman wor-den verlicht, doordat ook zijn part vanden schoot door een schootklem magworden gevoerd.

Afwijkend van de gebruikelijke plaat-sing van de stuurschaats achter, isdeze bij de „Ijsvogel" vóór geplaatst,wat het zeer groote voordeel biedt, datmen onmogelijk een z.g. kurketrekkerka.n maken.

Ja, die kurketrekkers!Dat gaat zoo: je zeilt: de snelheid is

enorm, opeens loopt het ding uit zijnroer, er is geen houden aan, je draaitmet een geweldige snelheid in steedskleinere cirkels, staat dan stil! De oor-zaak is meestal een te plotselinge be-weging, met het sturen gemaakt, ookwel een bobbel in het ijs of een groef,die je de draaibeweging doet ingaan.

Nu zult ge willen weten wat het ver-schil is met waterzeilen. Dat verscril iszeer groot, door de snelheid die bereiktwordt. Het gevolg daarvan is, dat deschijnbare wind steeds bijna van voreninkomt, liever gezegd, van voren moetinkomen, want is dat niet het geval,dan gaat het niet goed. Voor den windzeilen is dan ook uitgesloten, ook danmoet gekruist worden, waarbij zooveellaagte genomen moet worden, dat deschijnbare wind nog juist vanvoren in-komt. De schoot moet dan ook steedsdichtgehaald worden — als het althansgoed gaat!

De Nirom.De Woensdagavond is voor vele moe-

ders belangrijk, omdat zij dan het oorte luisteren kunnen leggen bij dr. Jans-sen, die zoo voortreffelijk (een gelief-koosd woord van dr. Janssen) adviesgeeft. Dat-er vele moeilijkheden zijn bijde opvoeding van kinderen blijkt weluit de talrijke brieven, die bij ér. Jans-sen binnenkomen. Dat er* bovendien nogvele moeders zijn, die van opvoeding nogmaar zeer weinig afweten, blijkt uit deverschillende uiteenloopende vragen, dieworden gedaan.

Het strekt tot leering van vele moe-ders, dat de verschillende kwesties voorde microfoon worden behandeld.

De zangvoordracht door CatharinaOsenbruggen-Weyrich was goed, evenalsde begeleiding van Richard Schmidber-ger. Dat er meer zangeressen dan zan-gers zijn, blijkt ook uit het Nirom-pragramma. Er treden veel meer damesop dan heeren. Er zijn in Indië tochzeker meerdere goede zangers, dan dietot heden voor de microfoon optraden.Wij weten in Soerabaia ook enkele zeergoede krachten, die zéker in staat sijneen behoorlijk programma te brengen.

Mogen we dit eens onder de aandachtvan de Nirom brengen?

Donderdagmiddag 12 uur hoorden weArthur Sehnabel, de pianist bij' uitne-mendheid, van Beethoven-'s bagatellenop. 33 spelen.

Met de dansmuziek van Robert Pikler,een oude bekende van uitgaand Soera-baia, werd het programma van Donder-dag besloten.

DE NIROM.De Raad van Advies.

De Raad van Advies kwam inzijn normale vierwekelijksche verga-dering Ie Bandoeng bijeen, terbeoordeelinfi1 van het door de Niromvoorgelegde ontwerp-prosrammavoor het komende tijdvak, hetwelk's Raads gocdkeurig verwierf.

In het Westersch programma zullende Goede Vrijdag en de beide Paasch-dagen op passende wijze worden her-dacht.

Ook in de Oostersche programma'szullen deze feestdagen, mede door eenverlengden zendtijd, tot uiting komen

Een suggestie werd gedaan om in hetWestersch programma een plaats in teruimen voor ecu cursus in de meest ge-bruikte Inheemsche talen. Gemeendwordt, dat hierdoor zal kunnen wordenvccrzien in een veel gevoelde behoeftevan hen, die zich dagelijks van een de-zer talen moeten bedienen, doch daarinonvoldoende bedreven zijn.

Door de Nirom: zal de belangstellingvoor dergelijke taalcursussen onder deluisteraars worden gepeild. De uitkom-sten van dit onderzoek zullen een lei-draad vormen voor verder te makenplannen.

Door een luisteraar werd er de aan-dacht op gevestigd, dat velen hun toe-stel zoo luid laten spelen, dat zij hunburen daardoor hinderen. Meestal isdit een gevolg van onnadenkendheid engebrek aan „radio-opvoeding", aldus deschrijver, die, om deze hinder te bestrij-den, voorstelt in het programma-bladpassende slogans" op te nemen.

De omroepmaatschappij heeft destijdsdoor woord en geschrift hierop reeds deaandacht van de luisteraars gevestigd.

Een herhaalde poging zal wordenaangewend om vooral tijdens den ge-bruikelijken rusttijd 's middags en's avonds laat de luisteraars tot beper-king van radio-rumoer te brengen.

PROGRAMMA'S.DINSDAG13 FEBRUARI.

NIROM.6,31 Nieuws.6.38 Gymnastiek.6.50 Gramofoon7.01 Pop. muziek7.30 Nieuws7.3'7 Gramofoon

11.01 Peter Kreuder13.20 Zang.11.40 Xockpraatje.12.00 Concert.13 20 Nieuws13.35 Concert.17.01 Programma17.03 Concert18.00 Muziek/zang.18.30 Potnourri's.19.00 Nieuws.19.25 Liederen.18.40 Wijding.20.00 Piano.20.40 Muziek/zang.21.00 Dansmuziek21.30 Orkest.21,58 Amst. koersen22.01 Orkesten

P. M. V.6.00 Gramofoon.9.15 Amst. beurs9.25 Nieuws.9 40 Gramofoon

10.00 Concert.11.00 Gramofoon.11,30 Dansmuziek12.00 Concert.14.00 Koersen.14.10 Concert.16.30 Gramofoon17.00 Theemuziek.

58 M.18.00Kinderuurtle.

90 M.18,00 Accordeon.18.20 Liedjes.18,40 Gramofoon.

Belde zenders'19.00 Operamuziek

58 M.1f1.35 Nieuws,

90 M.19.35 Gramofoon.Belde zender**19.50 Onze jarigen20.00 Amst beurs20.02 Concert21.00 L. Klss21.20 Walsen'21.40 Ross. muziek22.00 Dansmuziek22.30 Gramofoon

A.R.V.O. "7.00 Marsch.7.03 Gramofoon.

11.00 Nieuws.11.05 Verzoekjes11,30 N.1.C.R.0.12.03 Orgelmuziek12.30 Concert.16.30 Marsch16.33 T/.eemuziek.17.15 Nieuws.18.00 KiTideruurtje.19.03 Schlagers19.30 Sportpra&tje.20.00 Verzoekjes21.00 Solisten.21.20 Zang.21.30 Koersen.21.40 Accordeons.

B. R. V.6.04 Nieuws.6.25 Gramofoon.7.05 Nieuws.7.25 Allerlei.9.00 Marsdhmuz.9.20 Gramofoon.

10.00 Varia.10.45 Clnemaocgel.31.15 Kans BTind.11.45 Vocaal12.00Kwartet.12.32 lunchmuziek.

ArelilpeTzender17.04 Nieuws.

Stadszender17.04 Accordeon.Beide 7.«naers17.26 Accordeon.17.40 Operette muz.

Archipelzenfler18.30 Nieuws.Staösz»nder18.30 Vocsjal.

Beide zenders18.45 Vocaal,

19.00 Concert.Stadszender20.00 Bridge.

Arehipelzénder20.00 Cinemaorgel.

ISelfle zenders20.30 Concert20.48 Van Ka'ydn21.00 Phohi-relay.21.10 Intermezzo.2.1.15 Kl. muziek.22.00 Dansmuziek.

AUTOWEG KAMPEN —URKGEOPEND.

Het ijs is sterk genoeg om lichteauto's te dragen.

Voor het eerst sedert den stren-gen winter van 1929 heeft men he-denmorgen per auto een toebt ge-maakt van Kampen naar Urk. DeV.V.V. had het initiatief genomenvoor het maken van een autobaanvan het Kampereiland naar Urk.Aan deze baan is gedurende driedagen hard gewerkt door eensneeuwploeg, en door den heer B.J.Stoel, pachter van het Kamperei-land. Hedenmorgen is de weg voorhet eerst per auto geprobeerd doorden burgemeester van Kampen, denheer H. M. Oldenhof. De pers was inde gelegenheid dezen tocht mede temaken.De burgemeester vertrok om half elf

in gezelschap van enkele anderen. Detocht had een vlot verloop. De baan wasvoor de lichte auto met een gewicht van820 kg (in totaal met de vijf inzittendenongeveer 1250 kg) uitstekend berijdbaar.Slechts op enkele plaatsen was er eenscheurtje of een moeilijke plek door op-een geschoven schotsen, doch deze plaat-sen passeerden wé zonder al te veel moei-te. Over deze plekken zullen trouwensnog planken worden gelegd. Na eentocht van ruim een uur kwamen wij opUrk aan, waar we een hartelijke ont-vangst genoten.

Vlugger nog dan de heenreis verliepde terugtocht. Wij kenden nu de baanen konden harder rijden, Soms kon ge-makkelijk met een snelheid van 50 km.worden gereden. En- zoo arriveerden wereeds na drie kwartier terug op hetKampereiland.

Nu er één auto den tocht heeft ge-maakt zullen er ongetwijfeld meer vol-gen. Er was trouwens al eenig „ver-keer". Zoowel op den heen- als op denterugweg ontmoetten we wielrijders ensleden, geladen met fruit. De V.V.V. teKajmpen zal thans moeite doen om eengroep vrijwilligers te krijgen voor hetschoonmaken van de baan, waarop hieren daar nogal veel sneeuw ligt. Zij hooptechter, dat ook aan de zijde van Urkmet het schoonmaken zal worden be-gonnen.

Wanneer aan beide kanten wordt mee-gewerkt zullen Urk en Kampen spoedigdoor een uitstekenden autoweg verbon-den zijn, welke ongetwijfeld, vooral voorhet eiland, een groot gemak beteekent.Zonder bezwaar kunnen goederen naar

Urk worden vervoerd' in lichte auto's.Voor vrachtauto's is de weg voorloopignog niet geschikt.

Het zal goed zijn hiermede eerst belastingproeven te nemen, wat ook in hetvoornemen ligt. Overigens zal de we?iederen dag worden gecontroleerd en zoonoodig worden verbeterd.

RUILVERKAVELING TESTAPHORST.

Geestige debatten.In Staphorst heeft men besloten tet

ruilverkaveling van de tusschen denRijksstraatweg Rouveen — Staphorst ende Rechterens Gracht gelegen wei- enhooila.nden, een complex gronden groot3500 H.A.

Dit besluit is genomen na een lang-durige voorbereiding en er is te Stap-horst hierover menig keer vergaderd,meldt de „N.R. Crt." Soms ging het warmdaarbij toe, want lang niet iedereen teStaphorst is overtuigd van het nut vandeze ruilverkaveling.

In een dier vergaderingen kleedde eeningeland zijn kritiek op geestige wijzein, en wel in den vorm van een Ooster-sche legende. Deze spreker deed het ver-haal van een molenaar, die des avondsnaar den regen stond te kijken, toener een kameel voorbij kwam, dis hemvroeg of hij met zijn hoofd schuilenmocht in den molen.

De molenaar had daartegen geen be-zwaar, maar toen de kameel zijn hoofddroog had, vroeg hij of hij ook zijnschoften tegen den regen beschermenmocht. Tja, zei de molenaar, waaromeigenlijk niet! Maar door al zijn goeiig-heid stond tenslotte de kameel met zijnheele tabernakel binnenshuis.

Toen begreep de molenaar, dat hettoch beter was geweest wanneer de ka-meel buiten gebleven wa:s, want die wil-de er niet meer uit. Op de verzoekjesvan den molenaar gaf de slimme ka-meel ten antwoord, dat hij, kameel, hethier binnen naar zijn zin had, en dat,als de molenaar last van hem had, de-ze maar zelf maar buiten moest gaan...

De hilariteit in de vergadering bewees,dat men den spreker begrepen had, ende zaak van de ruilverkaveling stondeven heel scheef — totdat de voorzitterheel ad rem ingreep, zeggende, dat despreker iets vergeten had, want hetvolledige verhaalJuidt aldus, dat de ka-meel met goud beladen was en daaromdoor den molenaar was uitgenoodigdbinnen te komen. Toen de kameel bin-nen was, werd hij door den molenaaruitgeschud, en, dat leverde zooveel op,dat hij zijn molen is gaan afbreken.

Met dergelijke geestigheden zijn somsde debatten gevoerd en ze werden el-ders voortgezet. Het dramatische hoogte-punt bereikte de actie pro en contra deruilverkaveling in een vergadering vanhet waterschap Hasselt en. Zwartluis, diespeciaal belegd was ter bespreking vande houding die men zou aannemen te-gen een pseudoniemen schrijver in deDnemtschie bladen, die in zijn vurig strij-den tegen de voorgenomen ruilverka-veling het waterschapsbestuur had be-schuldigd van dingen, die genoemd be-stuur niet onweersproken wilde laten.

In deze vergadering werd met alge-meene stemmen besloten een strafrech-telijke vervolging in te stellen tegen denpseudoniemen schrijver, een onderwijzerbij het bijzonder onderwijs in de buurt-schap.

Hieruit blijkt wel, dat de strijd de-zen keer niet gemakkelijk is geweest.

OOSTERSCHEZENDERS.

Bandoeng II 192 M.en IU 50 M„Batavia II 197 M.,6.30 Nieuws.7.20 Nieeuws.

Bandoeng II 192 M.en 111 50 M.

12.03 Concert.13.30 Nieuws.14.15 NieuwsBatavia II 197 M.

13.30 Nieuws.14.15 Nieuws.

Bandoeng 11 192 M.,Batavia II 197 M.

I'AIH 45 M.17.15 Krontjong.18.30 Bijbellezing.19.30 Nieuws.20 00 Gamelan.

P.M.N. 29 M.22.00 Gamelan.Djokja 11 128 M„Semarang II 189 M..Soerabaja II 61 ML

en IV 129 JM.Solo II 120 M.

6.03 Concert.6.40 Nieuws.7.25 Nieuws.Soerabaia II 61 M.en IV 129 M.

13.20 Nieuws.13.30 Studio-Crkest.1420 Nieuws.Djokja II 128 M„Semarang 11 189M„Soerabaja II 61 M,

en IV 129 M.,Solo II 120 M.

17.08 Kinderhalf-uurtje.

18.15 Sportpraatje.19.00 Nieuws.19.30 Weekoverzicht

20.00 Gamelan.

MEDAN.Medan 41.55 M.

19.00 Concert.

PHOHI.20.10 Wilhelmus.20.15 Gramophoon,20.30 Causerie.20 45 Phohi-Dagfol,21.10 Wilhelmus.

Paris Mondial.Nieuws.

18.30 Fransch.19.30 Engelsch21.00 Fransch23.20 Fransch

ROME (E.I.A.R.)

Nieuw».6.30 Fransch.6.45 Engelsch8.00 Engelsch!

17.30 Fransch.18.30 Engelsch.19.40 Italiaansch.20.00 Italiaansch.

Fransch enEngelsch.

20.45 Italiaansch.21.15 Italiaansch.22.30 Italiaansch.23.25 Engelsch.

SAIGON.7.05 Nieuws..7,15 Gramophoon7.20 Nieuws.

12.30 Gramophoon,12.35 Nieuws12.45 Muziek"18.30 Nieuws.18.45 Inheemsche

uitzendingen.20,00 Nieuws.20.15 Actualiteiten.20.30 Nieuws.20.45 Muziek.21.30 Overzicht,22,00 Chin. progr.23 00 Nieuws,(alléén op 25.4SM.)

AUSTRALIË.

Van 2,1.30 tot 22.30Wereld-programma.(Engelsch en Ne-

derlandsch).

Binnenlandsch Bestuur.Met ingang van 30 Juni 1940 is op verzoek

wegens volbrachten diensttijd eervol uit's Lands dienst ontslagen W. H. E. S c h e u erassistent-resident eerste klasse te BandjermaJsm, onder dankbetuiging voor de dienstendoor hem gedurende vele Jaren aan den Landebewezen.

Benoemd tot hoofd van de Afdeeling Rechts-wezen en van den Weeskamerdienst mr. J. F.Cornelis.

Economische Zaken.Ingetrokken de terbeschikkingstelling van

den opperhoutvester ir. W, C. J e s s evan het Hoofd van den dienst der Bosschenop Java en Madoera,

Met gelijktijdige eervolle ontheffing vanzijne terbeschikkingstelling van de provincieMidden-Java, wegens zesjarigen dienst achtmaanden verlof naar Europa verleend aan ir.A. D y k s t r a, raet bepaling, dat hijzijne betrekking zal nederleggen op 16 Fe_bruari 1940 na afloop van den dienst

Wegens lichamelyke ongeschiktheid' eervolen met aanspraak op pensioen uit 's Landsdienst ontslagen J. B. Pelenkahuambtenaar buiten werkelijken dienst, laatstellijk landbouwopzlchter ter beschikkking ge-steld van het zelfbesturend landschap Mang.garai (Timor en Onderhoorigheden) met bc.pallng j

dat dit ontslag wordt gerekend tezijn ingegaan op 31 October 1939.

SINGAPORE.13.26 Gramophoon.'3.40 Nieuws19.10 Voorkinderen19.25 Nieuws.19.40 Causerie.19.55 Orkest.20.45 Nieuws.21.00 Causerie.21.15 Gramophoon.21.55 Dansmuziek.

ZEESEN.Nieuws.

(18.81. 19.56,19.63, 31.45).

20.30 Duitsch(16 BH. 19.55,19.63. 31.45).

21.30 Hollandsch.(16.81. 19.56).

21.30 Engelsch.(19.63. 31.45).

22.15 Hollandsch.(16.81. 19.56).

22.15 Engelsch.

Indische Pensioenfor Csen.Benoemd tot 3den commies bij de Ind. Pen.

sioenfondsen LieSoen Hm tevorenlste klerk bij idem.

Tijdelijk belast met de waarneming der b?-trekking van Adjunct-commies-redacteur bijde Indische Pensioenfondsen RadenS o e j o n o, tevoren tijd, waarn klerkbij Idem,

Op verzoek wegens overgang naar het De-partement van Binnenlandsch Bestuur metingang van ultimo Canuari 1940 eervol ontsla-gen uit den dienst der Indische Pensioenfond-sen de lste klerk mej. 1.1. Soeterik

Op verzoek wegens overgang naar het De-'partement van Binnenlandsch Bestuur metingang van ultimo Januari 1940 eervol ont-heven van de waarneming der betrekk. vanklerk by de Indisahe Pensioenfondsen dewaarn. klerk Z. P aly a l. a

Op verzoek wegens overgang naar het De-partement van Binnonlandsch Bestuur metingang van ultimo Januari 1940 eervol onthe-ven van de tijdelijke waarnemcing der be-trekking van klerk rij de Indische Pensioen-fondsen de tijd. waarn. klerk. M. Ebeling.

B.B. C.-LONDEN.6.52 Programma,

Nieuws.7.00 Engelsch.7.15 Fransch.

7.30 Portugeesch,8.00 Engelsch.8.30 Portugeesch,8.37 Spaansch.9.30 Spaansch.

18.12 Programma.Nieuws.18.15 Engelsch.

19.00 Engelsch.19.45 Fransch20.00 Duitsch.'20.15 Italiaansch.20.30 Portugeesch21.30 Spaansch23.30 Engelsch.24.00 Afrikaansch,

OFFICIEELE BERICHTEN.Onderweg.

Overgeplaatst van de Openbare Inlandschevervolgcchool Gondang (Karangan Toeloengagoeng) naar de gelijksoortige school te Tang!goei (reg, Djember) _ de hulponderwijzerMardjoeki al. Tlrtosoeharjo

Benoemd tot waarnemend schoolopziener teKrian, Ratmo al. Prawoto.soedarmo

j schoolhoofd lste categorieaan de Openbare Inlandsche vervolgschóolNo. 1 te Djember.

Overgeplaatst van de Openbare InlandscheMelsjesvervolgschool Padangan (Bodjonegoro)

naar de gelijksoortige school te Plosoarang(reg. Blitar) het tijdelijk waarnemend school-hoofd 2de categorie, mevr. Sapeni.

Benoemd tot waarnemend schoolhoofd 2decategorie aan de Opeebar© Inlandsche Mei-sjesvervolgschool Padangan ' (Bodjonegoro)mej. Ka r m in i, hulponderwijzeres aande Openbare Inlandsche Melsjesvervolgschool.Modjoroto (Kediri).

Overgeplaatst van de Openbare InlandscheMelsjesvervolgschool Wlingl naar de gelijk,soortige school te Modjoroto (Kediri) dehulponderwijzeres, mej. Moeridjah.

Justitie.Belast met de waarneming van de be-

trekking van onder hoofd van het Gevange-nis., tuchts- opvoedings- reclasseering- enarmwezen mr. H. A. SI o thuis thanstijdelijk: waarnemend hoofd van de' afdee-ling Rechtwezen en van den Weeskamer-dienst bi) het departement van Justitie,

Javasche Bank.Op verzoek is. gerekend van 20 December

1939> eervol ontslagen als eersto plv. directeur

van de Javasche Bank W. P. J. koper.

Snelheden van 100km. prachtig mogelijk op onze plassen.

D£ INDISCHE COURANT. TWEEDE BLAD 4

IJSZEILEN EEN SENSATIE.(Van een medewerker.)

„DE IJSVOGEL" IN VOLLE VAART OP HET BRAASSEMERMEER.

Wat de Luchtpost bracht.MAAlhurG 12 FÊBttUARI 1840.

Wat de dag brengtEen vergelijking.

. De aangekondigde reis van denAmerikaanschen onderstaatssecreta-ris van buitenlandsche zaken, mr.Sumner Welles wekt de her-innering op aan een anderen reizen-den Amerikaanschen ambassadeur inden vorigen oorlog, nl. C o I o n e 1House, den ..stillen" medewerkervan President Wilson, die een onbe-rekenbaren invloed heeft gehad op debuitenlandsche politiek der Veree-nigde Staten en die, reeds een jaarvóór den oorlog uitbrak, alles heeftgedaan om het groote conflict tevoorkomen en in 1915 ten twee-den male werd uitgezonden om tetrachten den vrede te bewerkstelli-gen.

Wanneer men een vergelijking tus-schen de verschillende opdrachten,welke aan Colonel House werden ver-sterkt en de missie van Sumner Wel-les zou willen maken, vallen enkelepunten onmiddellijk in het oog. Even-als Welles had ook House geen enkelmandaat om overeenkomsten te slui-ten, hetgeen ook de bedoeling nietWas. House had tot taak zich op dehoogte te stellen van de stemmingenen opvattingen in de Europeeschekanselarijen en zoo krijgt ook Sum-ner Welles een gelijksoortige op-dracht.

Men hoort wel eens de opvattingverkondigen, dat de Amerikanen overhet algemeen slecht op de hoogte zijnVan de toestanden in Europa. Op hetgebied der buitenlandsche politiek isdit volkomen onjuist, hetgeen o.a.blijkt uit het feit, dat in 1913, en ookWeer in 1938, de Amerikaansche am-bassadeurs zeer goed wisten, dat eenor-' onvermijdelijk was. En als menfr <roed nagaat, is het niet te ver-Wonderen, dat de Amerikanen overhet algemeen zeer goed zijn ingelicht,omdat zij als het ware de objectievetoeschouwers zijn, die vaak door hunopenhartig karakter, dat zoo geheelafwijkt van :" t der oude Europeeschediplcm' in, het vertrouwen winnenvan de staatslieden met wie zij temaken hebben. Bovendien worden deAmerikanen beschouwd als onpartij-dige beoordeelaars, die boven de par-tijen staan. In elk .geval waren deAmerikanen steeds beter op de hoogtedan hun Engelsche collega's.

Er is echter één belangrijk verschiltusschen Colonel House en mr. Sum-ner Welles. Hoe ongelooflijk het ookklinkt: House had geenenkele, offieieele func-ti e. Hij had steeds gewei-gerd van Prsident Wilson eenstaatsbetrekking te aanvaarden;hij wilde siechts als de „stil-le vriend en vertrouwde van denPresident" optreden en in die hoeda-nigheid heeft deze merkwaardige fi-guur, die een uitnemende tact enmenschenkennis bezat, voortreffelijkediensten aan zijn land en zijn presi-dent bewezen. Hij verkoos volkomenonafhankelijk te blijven en zelf inzijn gesprekken met de hoogste per-sonnages zooals bijv. met denDuitschen keizer, handelde hij nietals officieel-e vertegenwoordiger vanden president der Vereenigde Staten,maar als... particulier sadja. Maariedereen wist, dat hij de „power be-hind the throne" was en dat hij veelbeter op de hoogte was van de Euro-peesche politiek dan alle Amerikaan-sche ambassadeurs en de president tesamen. Hij is het ook geweest, die deeerste Amerikaansche ambassadeurswist te laten benoemen op grond vanhun bekwaamheid en los van hunpolitieke partij.

Men weet, dat bij elke nieuwe presi-dentsverkiezing in Amerika alle be-langrijke staatsfuncties in handenvallen van de partij, die de overwin-ning weet te behalen. Doch president"Wilson ma^te onder invloed van Co-lonel Houseüaar een eind aan, zoodatsinds dien mannen van karakter enkennis voor belangrijke posten wer-den aangewezen.

De moeilijkheid was geschikte per-sonen te vinden, die voldoende scho-üng en intellectueele capaciteitenhadden en tegelijk over de noodigefinancieele reserves beschikten', wel-ke men nu eenmaal als ambassadeurvan een der grootste mogendhedenvan de wereld noodig heeft om zijnstand' op te houden. De Duitschekeizer heeft zich destijds beklaagd,öat de Amerikaansche ambassades200 slecht behuisd waren. Daarkwam later echter verandering in.

Het was voornamelijk aan OolonelHouse te danken, dat geleidelijk aaneen Amerikaansch corps diplomati-que werd opgebouwd, dat er wezentoag en dat uitnemend op de hoogtewas van de stemmingen in de ver-schillende hoofdsteden en van hetstreven der diverse regeeringen.

Reeds in 1913 besprak ColonelHouse met den Duitschen ambassa-deur Graaf Be.rnstorff te Washing-ton het plan, om een verzoening te-Weeg te brengen tusschen Engeland,Duitschland, Japan en de VereenigdeStaten.

Indien deze groote mogendhedentot een samenwerking zouden komenom onontgonnen gebieden in deWereld te exploiteeren en overal deopen deurpolitiek te voeren, zoudener geen oorlogen meer komen. ZijnPlan werd door President Wilsontoet enthousiasme ontvangen, terwijlook de vertegenwoordigers der ver-schillende landen het idee nog nietzoo gek vonden. Vermoedelijk is uitdit eerste plan de Volkenbond ge-groeid.

Colonel House reisde, zooals wijzeiden, reeds in 1913 naar Europa omvoor zijn plan propaganda te maken.Toen later donkere wolken overEuropa hingen, kwam hij er weer inMei 1914. Op 1 Juni 1914 had dekolonel een onderhoud met denkeizer in het paleis te Potsdam, denvolgenden dag reisde hij onmiddellijkdoor naar Parijs en korten tijd laterhad hy conferenties met Si rEdward Grey en de Engel-sche staatslieden, die alles in het

DE TURKSCHE REGEERING HEEFT MEER DAN100 DUITSCHE TECHNICI ONTSLAGEN.

Stockholm, 10 Kebr. (Reuter) De heftige Russische aanvallen opde Mannerheim-linie duurden heden den geheelen dag voort.

Zij vingen hedenochtend aan met een nieuw bombardement derFinsche troepen door Sovjet-Russische vliegtuigen, welk bombardementgepaard ging met een trommelvuur van de Russische artillerie. Hiernavolgde een aanval langs het geheele front, waarbij steeds nieuwe golvenRussische troepen aanstormden. .

Terwijl de vermoeide Finsche troepen op de landengte van Karelië nietsanders kunnen doen dan trachten op krachtige wijze stand te houdenschijnen de Finnen ten Noorden van het Ladoga-meer nog steeds in hetoffensief te zijn.

De gevechten hebben plaats ondanks de bittere koude. Op delandengte van Karelië bedraagt de temperatuur 50 graden onder o,terwijl zij in het Noorden nog belangrijk lager is.

Gemeld wordt, dat de Finsche troepen de 54ste Russische divisie,welke thans sedert 10 dagen omsingeld is, practisch hebben uitgeput.

Mannerheim aan het Karelischefront.

Helsinki, 10 Febr. (T r a n s o c.)Het groote Russische offensief aanhet front op de landengte van Kareliëwordt met volle kracht voortgezet.

Hevige gevechten duurden dan ge-heelen nacht voort over het geheelefront van Björkö tot Taipale. Ook inde vroege ochtenduren werden dezegevechten voortgezet, toen de Rus-sische artillerie haar intensief vuurhervatte.

Volgens ontvangen berichten zijnde verliezen aan beide zijden aan-zienlijk.

Hedenochtend ondernam de Rus-sische luchtmacht een bomaanval opde Finsche stellingen. Vele bommenwerden uitgeworpen op de Manner-heim-linie. Verschillende Russischeeskadrilles voerden onophoudelijkbombardementen uit. Tot dusverrewerd van offieieele zijde nog geenmelding gemaakt van het verlorengaan van Russische vliegtuigen.

De opperbevelhebber van deFinsche troepen, veldmaarschalkMannerheim, die de laatste paardagen in den Noordelijken sectorvan het Ladogameer-districtheeft doorgebracht, bevindt zichthans — naar gemeld wordt — ophet hoofdkwartier aan het Kare-lische front, waar hij persoonlijkde operaties leidt.

In Finsche militaire kringenverklaart men zich ten volle be-wust te zijn van den omvang ende kracht van het Russische of-fensief en dat alles wordt gedaanom een terugtocht over het ge-heele front te voorkomen, niet-tegenstaande den geweldigenRussischen druk.

werk wilden stellen om den vrede tebehouden. Van Grey scheef House ineen zijner brieven aan Wilson:„Indien alle landen zulke premiershadden, zou er geen oorlog komen..."

Toen de kolonel eindelijk definitiefde houding van Engeland kon vast-stellen en hij hierover een brief aanden Duitschen keizer schreef, wasZ.M. juist op zijn jacht een vacantiegaan doorbrengen in de Noorschewateren. Het gevolg was, dat deDuitsche monarch den brief pas eindJuli in handen kreeg, die daaropliet antwoorden, dat het te laatwas voor een verzoe-ningspoging.

Eenige dagen later barstte destorm over het oude Europa los.

Voorts schijnt het dat men in krin-gen, die in nauw contact met denFinschen generalen staf staan, njetmeer zoo fel gekant is tegen een vre-desplan en tegen het verleenen vanconcessies aan Rusland, ais het gevalwas in de eerste weken van den oor-log, toen de Finnen de Russischeeischen om belangrijke militaire ba-ses in het Zuiden van Finland ver-wierpen.

De meening, die thans herhaalde-lijk in Finsche militaire kringenwordt uitgesproken, is dat Finlandbereid moet zijn de Russische eischenin te willigen, niettegenstaande dezeongerechtvaardigd zijn, aueen ten-einde Finland te sparen en verderbloedvergieten te voorkomen.

Veldmaarschalk Mannerheim,

Ook weer activiteit in Midden-en Noord-Finland.

Stockholm, 9 Febr. (Reuter).Aan de meer naar het Noorden gele-gen Finsche fronten heerscht nieu-we activiteit te Salla en te Marka-jaervi, waar de Sovjet-Russische troe-pen, die zich aldaar aan het ingra-ven zijn, een aanval schijnen te heb-ben ingezet. Deze aanval heeft waar-schijnlijk ten doel de pas aangeko-men Zweedsehe vrijwilligers bezigte houden en te verhinderen, dat zijworden overgebracht naar van meervitaal belang zijnde frontsectoren.

Helsinki, 9 Febr. (T r a n s o c).Buiten den hevigen strijd, die thanswoedt in vijf sectoren van het Fin-sche front, n.l. op de landengte vanKarelië, ten Noorden van het Lado-ga-meer en in de sectoren van Kuh-mo, Raate en Salla, wordt thans ookmelding gemaakt van hernieuwdegevechten aan het ten Zuid-Westenvan Petsamo gelegen Noord-Oostelij-ke front. Bizonderheden omtrent hetverloop van dezen strijd zijn, tenge-volge van de zeer slechte verbindin-gen met dezen frontsector, nog nietverkrijgbaar, doch gemeld wordt, datde gevechten plaats hebben tusschenSalmijaervi en Hoehenjaervi.

Amerikaansche bemiddelings-pogingen.

Stockholm, 10 Febr. (Trans-ocean). In welingelichte poli-tieke kringen te Stockholm ver-klaart men, dat de gedachtenwis-selingen, welke reeds eenigen tijddoor tusschenkomst van denAmerikaanschen ambassadeur teMoskou Steinhardt plaats hebbentusschen de Amerikaansche enRussische regeeringen, hebben ge-leid tot het opstellen van voor-stellen, welke Steinhardt reedsmet de vertegenwoordigers derRussische regeering heeft bespro-ken, en welke hij de volgendeweek met de Finsche regeeringte Helsinki zal bespreken.

Steinhardt is thansmet de Russische ei-schen ten aanzienvan Finland op wegnaar Helsinki. Hij zalvan Reval via Riga en Stockholmnaar Finland vliegen en zal waar-schijnlijk Dinsdag a.s. te Abo ar-riveeren.

Het verluidt, dat de ambassadeurvoornemens is een dag te Stockholmover te blijven om besprekingen tevoeren met de Zweedsehe regeering.Men zal zich herinneren, dat ambas-sadeur Reinhardt de Vereenigde Sta-ten gedurende geruimen tijd als ge-zant te Stockholm heeft vertegen-woordigd.

De striktste geheim-houding wordt in achtgenomen ten aanzienvan de bemiddelings-voorstellen, doch ver-klaard wordt, dat hetdoel der onderhande-lingen hét sluiten' vaneen wapenstilstand is.

In diplomatieke kringen te Stock-holm meende men heden, dat demoeilijkheden, voortspruitend uit hetfeit, dat er twee Finsche regeeringenzijn — de wettige regeering onderpremier Ryti en de regeering vanKuusinen, die formeel door de Sovjet-Unie werd erkend, — overwonnenkunnen worden war/.fer Mosko.' erin toestemt, dat het gezag van de re-geering van Kuusinsn zich slechts zaluitstrekken tot ds gebieden, die doorFinland aan de Sovjet-Unie zullenworden afgestaan.

Gemeend wordt, dat het vraagstukinzake den afstand van Hangoe aande Sovjet-Unie wederom het voor-naamste probleem zal zijn tijdens deonderhandelingen, die thans waar-schijnlijk zullen worden geopend.

Het wordt waarschijnlijk ge-acht, dat de Sovjet-Unie haareischen inzake den afstand vanHangoe en van andere bases in degolf van Finland, zooals de eilan-den Hogland, Lavanskaari, Ty-

,terskaari en Seiskaari, niet zallaten vallen, daar de toegangentot de havens van Kroonstad enLeningrad door deze bases wordenbeheerscht. De Sovjet-Unie zalwaarschijnlijk haar eischen omden afstand van gebied op delandengte van Karelië handha-ven, daar de Finsche vesting-werken op de landengte van Ka-relië door Moskou als een bedrei-ging voor Leningrad worden be-schouwd.

Het verluidt, dat Sovjet-Rus-land aan den anderen kant nogsteeds bereid is Finland schade-loos te stellen door den afstandvan gebied in het Noorden, het-geen, naar men zich zal herin-neren, door Moskou werd aange-boden tijdens de onderhande-lingen met de Finsche gedelegeer-den voor het uitbreken der vijan-delijkheden.

Steinhardt, ambassadeur derVer. Staten te Moskou.

Finscheregeering niet vanbemiddeling op de hoogte.

Helsinki, 11 Febr. (An. Transoc).Naar aanleiding van de in het bui-tenland verspreide berichten, datFinland en Rusland vredesonder-handelingen zouden beginnen doorbemiddeling van een groote mo-gendheid, verklaarde de Finscheminister van Buitenlandsche Za-ken, Tanner, heden terzake, dat deFinsche regeering van een derge-lijke bemiddeling niet op de hoogtewas.

Tanner voegde hier aan toe :Het Finsche leger voerde metsucces den oorlog gedurende 10weken uitsluitend met behulpvan eigen strijdkrachten. Nutengevolge der Volkenbondsbe-slissing hulp in den vorm vanmateriaal en manschappen aan-komt, verkeert Finland in depositie de aanvallen te kunnenblijven afslaan. Daarom kanFinland niet een vrede gedicteerdworden.

Duitsche tankbooten in eenNoord-Finsche haven.

Reuter meldt uit Rovaniemi, dateen aantal Duitsche schepen, vermoe-delijk tankbooten, is waargenomen inde Noord-Finsche haven Liinahamariin het Petsamo-district, welk gebiedde Russen in het begin van den oor-log bezetten. Gemeend wordt, datze mogelijk gebruikt worden om Ü-booten van brandstof te voorzien.

Zweedsch protest te Moskou.Stockholm, 10 Febr. (R e u-

t e r). De Zweedsehe regeeringheeft te Moskou genrotesteerdtegen den Sovjet-Russischenluchtannval op het Zweedsehes. s. „Wirgo" op 8 dezer.

RUSLAND TRACHT BESLISSING TE FORCEEREN.Onophoudelijke aanvallen op de Karelische landengte. -Mannerheim leidt hier persoonlijk den Finschen tegenstand. -Bemiddelingspogingen ran den Amerikaanschen ambassadeurte Moskou. - De Finsche regeering nog niet hiermee op dehoogte. - Belasting op export ran Roemeensche producten.

ROOSEVELT DOOR RUS-LAND TELEURGESTELD.

Amerika's sympathie voorFinland.

Scherpe veroordeeling derSovjet-politiek.

Washington, 10 Febr. (R e u-t e r). Staande op de trappenvan het Witte Huis hield Presi-dent Roosevelt heden-middag een toespraak tot deleden van het American YouthCitizenship Institute.

De President begon met hetgeven van een overzicht va n deAmerikaansche geschiedenis derlaatste tien jaar, waarna hij overFinland sprak.

Bij de eerste toespeling op Fin-land werd hij onderbroken dooreen enthousiast gejuich.

De President verklaarde: „Dcsympathie van de VereenigdeSt.ien is voor 98% aan de -ijdeder Finnen. Dat de Sovjet-Unieons den oorlog zou kunnen ver-klaren omdat wij Finland heioenis het dwaaste, wat ik ooit hebgehoord en even dwaas als wan-neer men zou zeggen, dat wij deSovjet-Unie den oorlog zoudenkunnen verklaren".

De President noemde de Sovjet-Unie een „dictatuur, even absoluutals elke andere dictatuur ter wereld",terwijl hij den Russischen oorlog te-gen Finland kenmerkte als een invalin een nabuurland, dat zoo oneindigklein is, dat het de Sovjet-Unie geenkwaad zou kunnen doen.

President Roosevelt verklaarde ge-desillusionneerd te zijn door het Sov-jet-Russische experiment, en voegdehieraan toe: „Jaren geleden had ikgehoopt, dat Rusland zijn problemenzou uitwerken en dat zijn regeeringten slotte een vredelievende volksre-geering zou worden, die de integriteitvan het gebied van haar naburenniet zou schenden.

Deze hoop is thans öf geheel ver-vlogen öf opgeborgen tot beter da-gen. De Sovjet-Unie heeft zich ver-bonden met een andere dictatuur eneen inval gedaan in een nabuurland,dat slechts als een liberale vooruit-strevende democratie in vredewenscht te leven".

De President erkende het recht vansommige zijner toehoorders zichcommunisten te noemen, doch hijvoegde hieraan toe: „Als Amerikanenhebt gij niet alleen het recht, dochook den heiligen plicht, hst beplei-ten van wijzigingen der wet te beper-ken tot methoden, die voorgeschrevenworden door de grondwet".

Britsch-Fransche veroordeelingvan Duitschlands optreden

in Polen.Londen, 10 Februari (H a v a s).

In welingelichte kringen verklaartmen, dat de gemeenschappelijkeEngelsch-Fransche verklaring, waar-in de Duitsche wreedheden in Polenworden veroordeeld en het voorne-men wordt bekend gemaakt de schul-digen te straffen, de volgende weekte Londen en Parijs zal worden ge-publiceerd.

Men voegt hieraan toe, dat dezeverklaring, komende op een oogenblik,dat wederom vredesgeruchten deronde beginnen te doen, een geschik-te gelegenheid is om kenbaar temaken, dat het verlangen der geal-lieerden is tijdens eventueele vredes-onderhandelingen het herstel vanPolen en het herstel van het kwaad,dat het Poolsche volk is aangedaan,te eischen.

In bedoelde kringen wijst men erop, dat er onder de Engelsche par-tijen eensgezindheid bestaat ten aan-zien van het vraagstuk van het her-stel en de schadeloosstelling der on-derdrukte volken, hetgeen o. a. blijktuit het onlangs door de socialistischepartij uitgegeven manifest. Men ver-klaart, dat de Amerikaansche leidersniet kunnen nalaten rekening te hou-den met dit standpunt, welke ookhun huidige voornemens mogen zijn.

Duitsche gegevens over moordenvan Polen.

Berlijn, 10 Februari (Trans-ocean). Volgens een heden uit-gegeven offieieele verklaring be-draagt het totale aantal Duitschers,dat in begin September 1939 door dePolen werd vermoord, volgens delaatste telling 12.857. Dit zijn alleende moorden, die door documentairebewijzen bevestigd werden.

Het communiqué verklaart metnadruk, dat het bovengenoemde cijfergeenszins het definitieve cijfer is,daar de lijst, die door de centralecommissie van onderzoek te Posenwerd opgesteld, de namen bevat vanniet minder dan 45.000 andere Duit-schers, die nog steeds vermist wor-den, zoodat het vrijwel zeker moetworden geacht, dat zij niet meer inleven zijn.

Het totale aantal slachtoffers vande Poolsche terreur bedraagt dusmeer dan 58.000.

De definitieve cijfers zullen eerstbeschikbaar zijn, wanneer het weeropklaart, zoodat het mogelijk zal zijnde tallooze massa-graven, die ontdektwerden, te openen en d"" zich in dezegraven bevindende lijken te identi-ficeeren. -

FINNEN IN DE LUCHT.De Finsche vlieger Jorma

Sarvanto heeft in vier minu-ten tijd zes Russische vlieg-tuigen vernietigd. Hij was ophet vliegveld, toen een lucht-aanval gemeld werd. Hijstapte in zijn toestel en vieleen formatie van zevenvijandelijke vliegtuigen aan.Allereerst viel hij een linksvan hem vliegend Russischtoesiel aan, dat hij neer-schoot; vervolgens haalde hijeen toestel aan den rechter-vleugel neer en zoo vervol-gens, tot zes van de zevenvliegtuigen buiten gevechtwaren gesteld. Sarvanto bleefzeven minuten in de lucht.De eigenlijke strijd duurdeslechts 4y2 minuut.

H a v a s verneemt uitgoede bron te Helsinki, datzes Amerikaansche vliegersaldaar zijn aangekomen.

TURKIJE.

Meer dan 100 Duitsche techniciontslagen.

Istanboel, 9 Febr. (Reuter).Gemeld wordt, dat de Turksche re-geering vrijwel alle Duitsche tech-nici, die werkzaam waren in directof indirect voor de nationale defen-sie werkende fabrieken, heeft ont-slagen.

Behalve de 20 Duitschers, diewerkzaam waren in de Krupp-fa-briek aan den Gouden Hoorn en diegisteren ontslagen werden, werdenvoorts ontslagen 20 Duitschers, diewerkzaam waren bij de marinebasiste Guldjuk en 20 die werkzaam wa-ren in de dynamietfabriek in de na-bijheid van Ankara.

In totaal werden meer dan 100Duitschers ontslagen. Zij vertrekkenallen binnc enkele dagen naarDuitschland. Zij, die werkzaam zijngeweest in de fabriek van Krupp,vertrekken reeds morgen.

Berlijn hecht geen groot gewichtaan de kwestie.

Brussel, 9 Febr. (H a v a s). HetBelg a-agentschap meldt uit Ber-lijn, dat- men zich in gezaghebbendekringen aldaar cntrrven van een definitief commrde maatregelen, die door de Turkregeering tegen in Turkije werkzaamzijnde Duitsche technici zijn geno-men. Evenwel wordt in deze krirgezegd dat reeds sinds eenigen tijdverschil van inzicht heeft bestaantusschen de in Turkije werk:zijnde Duitsche maatschappijen ende Turksche regeering.

Deze aangelegenheid blijftvoorloopig geheel een zaak tes ■

schen de betrokken firma's en deregeering te Ankara. In gezagheb-bende Duitsche kringen wordtmomenteel geen groot gewichtaan de meeningsversehillcn tus-schen de Duitsche firma's en üeTurksche regeering gehecht.

Pogsteeds aardschokken inAnatolië.

Athene, 10 Februari (Trans-ocean). Uit Istanboel zijn be-richten binnengekomen, waarin wordtgemeld, dat de reeks aardbevingen)in Anatolië nog steeds voortgaat.Er gaat haast geen dag voorbij, zen-der dat tallooze huizen door nieuweschokken worden verwoest.

De bevolking in de districtenSmyrna en Amassia verkeert opnieuwin een paniek-stemming. Wederomwerden verscheidene huizen en ss! ~-len geëvacueerd, in het bizonder tsKastamuni.

ROEMENIË.

Heffing op den export.Boekarest, 11 Febr. (Reuter.)

De minister van Nationale Econo-mie voerde een heffing naar dcwaarde in van 10 tot 15 procentop den export van olie en andereproducten, die behooren tot devoornaamste export-productenvan Roemenië naar Duitschland.

De opbrengst is bestemd voorde nationale defensie.

NOORWEGEN.

Schip op een mijn geloopen.Amsterdam, 11 Febr. (An. Tr.).

De 9.938 ton metende Noorschetanker „Gallia" is nabij Duins opeen mijn geloopen.

Geen van de opvarenden werdgewond.

De „Gallia" werd door een red-dingsboot naar de kust gesleept enverankerd.

IERLAND.

Inval van I.R.A.-mannen.Dublin, 11 Febr. (Aneta Reuter).

Een groep 1.R.A.-mannen in eenauto deed een inval in het mili-taire kamp van Bally Kinlar. in het

| graafschap Bown en maakte on-I geveer 30 geweren buit.

DERDE BLAD 1DE INDISCHE COURANT.MAANDAG 12 FEBRUARI 1940.

GROOT-BRITTANNIË.

Duitsche luchtaanvallen opBritsche schepen.

Amsterdam, 9 Febr. (T r a n s o c.)Eskadrilles Duitsche bommenwerpersvoerden hedenmiddag omstreeks 12uur aanvallen uit op Britsche sche-pen ter hoogte van de kust vanYorkshirè en in de nabijheid van deSchotsche kust.

Het eerste groote schip, dat aan-gevallen en beschaxïigd werd, was het8063 ton metende s. s. „Port Darwin".Onmiddellijk daarna werden ver-scheidene kleinere vaartuigen gebom-bardeerd.

Britsche oorlogsschepen en vlieg-tuigen kwamen hierop onmiddellijkin actie.

Het 3106 metende Britsche s. s.„Clintonia" was in ernstig gevaaren werd naar alle waarschijnlijkheidzeer zwaar beschadigd.

Een derde groot schip, waarvan denaam onbekend is, werd in de nabij-heid van de Flrth of Forth aangeval-len.

De luchtaanval duurde ongeveer40 minuten en verklaard wordt, dateen Duitsch vliegtuig omlaag werdgeschoten.Reuter voegt hier aan toe, dat

het 5400 ton metende Britsche s. s.„Ohagres" nabij de Noord-Westkustvan Engeland dcor vijandelijke actietot zinken werd gebracht. Van deuit 64 koppen bestaande bemanningworden twee leden vermist. De ove-rigen werden aan land gebracht,waar de gevonden in het ziekenhuiswerden opgenomen.Transocean meldt nog uit

Amsterdam, dat een der slachtoffersvan den luchtaanval de 800 ton me-tende hopper „Foremost" was, diein de onmiddellijke nabijheid van deEngelsche kust door de Duitschebommenwerpers werd aangevallen.

Een voltreffer richtte ernstige scha-de aan aan boord van den hopperdie thans hulpeloos op zee ronddrijft.Men vreest, dat het schip zal zinken.

Twee leden der bemanning zijnverdronken, terwijl 7 anderen de kustbereikten.

Ter hoogte van de kust werden ookde treiler „Hilda" en een schip, waar-van de naam niet bekend is, aange-vallen.

Londen, 10 Februari (Reuter).De admiraliteit maakt bekend, datgisteren als gevolg van vijandelijkeluchtaanvallen op de Noordzee de ge-wapende treilers „Robert Bowen" en„Fort Royal" gezonken zijn.

Hierbij kwamen vier officieren en18 minderen om het leven.

Londen, 10 Febr. (Reuter).Onthuld wordt, dat gisteren een aan-tal koopvaardijschepen door Duitschevliegtuigen werd aangevallen, dochgeen der schepen werd tot zinkengebracht.

Drie schepen werden beschadigd;het 3106 ton metende s.s. „Cliftonia"werd gebombardeerd en met machi-negeweren beschoten, doch was instaat op eigen kracht een haven tebereiken. Het 371 ton metende s.s.„Bonton Trader" werd met machine-geweren beschoten en gebombardeerd.Het schip werd door geen enkelebom getroffen, doch werd beschadigddoor een bom, die naast het schip inzee ontplofte.

Ten slotte werd nog de 306 ton me-tende hoper „Foremost" beschadigd.Dit schip kon een haven worden bin-nengesleept.

Geen der bovengenoemde schepenwas gewapend.

Verliezen bij convoyeering.Londen, 10 Februari (Reuter).

Van gezaghebbende zijde wordt ver-nomen, dat van het uitbreken vanden oorlog af tot 31 Januari j.l. intotaal 7888 schepen door de geal-lieerde marinestrijdkrachten werdengeconvoyeerd. Hiervan gingen slechts15 schepen verloren.

Van de 117 neutrale schepen, diedoor Duitschland tot zinken werdengebracht, gingen slechts drie verlo-ren toen zij in convooi voeren.

FRANKRIJK.Activiteit van de Gestapo.Parijs, 9 Febr. (H a v a s). Tij-

dens de bespreking in de Kamervan Afgevaardigden van de inter-pellaties betreffende de oorlogs-politiek der regeering, welkeplaats had voordat de openbareen pers-tribunes voor de geheimezitting werden ontruimd, werdonthuld dat zich onder de tal-looze documenten, die door deFransche autoriteiten in beslagwerden genomen, vragenlijstenbevonden, welke de agenten derGestapo in Frankrijk moestenbeantwoorden.Daladier voegde hieraan

toe, dat men aan de andere zijdevan de Maginot-linie tot het be-sef komt, dat hunne pogingen omhet moreel van dit land aan tetasten vergeefs zullen zijn:„De agenten der Gestapo inFrankrijk zijn talrijk, omdat despionnage hier werd aangemoe-digd door een zeker liberalismeen een zekere grootdoenerij(a p p 1 a u s)".

Daladier las een vragenlijst voor,welk* door een agent der Gestapomoest worden beantwoord. Zij bevat-te de volgende vragen: Is Daladiergeliefd bij de mfssa's? Wat is zijnprestige? Hoeveel stemmen zou hij inhet Parlement krijgen bij een motievan vertrouwen? Wie zijn zijn vrien-den en wie zijn tegenstanders? Welkvertrouwen heeft Frankrijk in deArabische wereld? En bij de Zwartetroepen? Hoe sterk is de Franschepolitie? Hoe is de Fransche staatspo-litie (de süreté nationale) georgani-seerd?

De Premier achtte het van hethoogste be'.ang de hem gestelde vra-ren onmiddellijk te beantwoorden,o~dat pen ieder zou weten of de Ka-mer al dan niet voornemens was haar

vertrouwen in hem ten aanzien vanhet voeren van den oorlog te handha-ven. Hij keurde echter de suggestievan Léon Blum voor het houden vaneen geheime zitting af, verklarende:„Naar mijn meening zou een gehei-me zitting meer na- dan voordcelenhebben voor het moreel van het legerin binnen- en buitenland".

Hierna had zooals gemeld, destemming plaats en werd beslotentot het houden van de geheime zit-ting.

De vroegere communistische afge-vaardigden, die hun partij haddenafgezworen, besloten de geheime zit-ting niet bij te wonen, teneinde tevoorkomen, dat zij verantwoordellijkzouden worden gesteld voor moge-lijke indiscreties.

De spionnage van Elzasserautonomisten.

Parijs, 9 Febr. (H a v a s). In wel-ingelichte kringen wijst men er op,dat de Duitsche propaganda pogingendoet om de vervolging en de veroor-deeling van communisten en Elzasserautonomisten voor te stellen als zui-ver politieke aangelegenheden enmen voegt hieraan toe, dat de be-klaagden in werkelijkheid uitsluitendwerden vervolgd wegens spionnageen contact met den vijand.

In dezelfde kringen wijst men ophet dezer dagen door het „D. N. B."verspreide bericht, dat Roos terechtwerd gesteld omdat zijn politiek deFransche Tegeering hinderde en om-dat hij de klachten der uit den Elzasgeëvacueerde bevolking wereldkundigmaakte.

In verband hiermede wordt er opgewezen, datRoos vele maanden voorhet uitbreken van den oorlog werdgear ..^teerd en dat hij vroet,ei werdvrijgesproken van een tenlasteleg-ging in verband met zijn politiekeactiviteit, doch dat de tenlasteleg-E»lr.o ditmaal betrekking had op ge-heel andere feiten, n.l. spionnage enverraad. Roos werd den 26sten Oc-tober 1939 ter dood veroordeeld we-gens uitlevering van militaire ge-heimen.

In welingelichte kringen verklaartm--n, dat de activiteit van Roos ge-durende de jaren 1937 en 1938 en zijnbetrekkingen met Duitsche agentenaan den Franschen contra-spionna-ge-dienst bekend waren en voegthieraan toe, dat Roos tijdens hetproces ten slotte bekende, dat hij inDuitschland een telefoonnummer eneen postbus van den Duitschen ge-heimen dienst had.

Roos had voor zijn arrestatie eenbladzijde uit zijn notitieboekje ge-scheurd, waarop deze nummers ston-den, doch men slaagde er in, een af-druk van de nummers op de volgendec^.dzijde te ontdekken.

DUITSCHLAND

Verdere ontrechting der Joden inhet proctectoraat.

Praag, 10 Febr. (T r a ns-o e.). Teneinde het economi-sche leven in hetprotectoraat vanalle Joodsche invloeden te bevrij-den heeft de Reichsprotector eenbesluit uitgevaardigd, waarbijhet aan Joden verboden wordt,een bedrijf mt te oefenen of han-del te drijven. Dit besluit e<-,]gsop dat van 21 Juni 1939 betref-fende de Joodsche bezittingen.

De uitsluiting der Joden zalbeginnen in den textipl-, scboe-nen- en leder-kleinhandel.

Indien het v-m belang is voor debevolking of voor het Duitsche Rijk,dat een aan een Jood toebehoorendbedrijf wordt voortgezet, kan hetaan een Ariër worden overgedragen.

Voorts werden nog twee andere be-sluiten betreffende het Joodsch bezitdoor den Reichsprotector uitgegeven.Zij hebben betrekking op den verkoopvan edele metalen en edelsteenen.Het verbod op den verkoop van goud,platina en edelsteenen is opgeschort.Deze artikelen kunnen thans aan cpnspeciaal voor dit doel ingesteld bu-reau worden verkocht, terwijl zij ookop last van een deurwaarder verkochtkunnen worden.

Een millioen Polen werkzaam.Berlijn, 10 Febr. (T r a n s o c.)

Heden werd officieel bekend gemaaktdat momenteel ongeveer 1 millioenPoolsche krijgsgevangenen en anderePolen in Duitschland werkzaam zijn.

Dit is ongeveer het dubbele van hetaantal buitenlandsche arbeiders, datonder normale omstandighedenwordt gebruikt.

De Polen zijn te werk gesteld bijland- en boschbouw.

Oorlogscorrespondenten alspropagandisten.

Bern, 9 Febr. (H av a s). De Ber-lijnsche correspondent van de „BaslerNachrichten" verklaart, in gezagheb-bende kringen te hebben vernomen, datde taak der Duitsche oorlogscorres-pondenten voortaan meer zal zijn op tetreden als agenten der regeeringspropa-ganda dan het verzorgen van reporta-ges over de militaire operaties.

De correspondenten zullen georgani-seerd worden in een organisatie, die of-ficieel den naam zal dragen van „pro-paganda-compagnie". Zij zullen wordenopgeleid in een speciale school, die„Compagnie voor de PropagandistischeOpleiding" zal heeten en te Potsdamgevestigd zal zijn. De school zal onderleiding staan van de Oberste Heereslei-tung.

Het blad voegt hieraan toe, dat hetleger, de marine en de luchtmacht elkeen propaganda-compagnie zullen krij-gen, en dat de bladen geen enkel gezagmeer zullen hebben over hunne corres-pondenten. De pseudo-journalisten zul-len zich zelf moeten oefenen in de be-diening van wapenen en daarvan zoonoodig gebruik moeten maken.

BELGIË.

Nieuwe luchthaven te Brussel.Brussel, 10 Februari (T r a m s o c.)

Heden werd in de Kamer van Volks-vertegenwoordigers bekend gemaakt,dat dit voorjaar een geheel nieuweluchthaven te Brussel zal wordenaangelegd.

De nieuwe luchthaven zal een op-pervlakte van 800 acres en een leng-te van 1800 meter hebben, terwijl zijzal worden uitgerust met de meestmoderne apparaten ten behoeve vande luchtvaart.

De huidige luchthaven wordt on-voldoende geacht. Zij is zoo klein,dat vliegtuigen er bij slecht zichtniet kunnen landen. Dit is de redenwaarom de buitenlandsche lucht-vaartmaatschappijen hebben gewei-gerd haar toestellen het vliegveld vanBrussel te laten aandoen.

De begrooting van het ministerievan verkeer voorziet ook in de uit-breiding van de luchthaven van Ant-werpen.

ITALIË.

Passagiersvliegtuig neergestort.Rome, 10 Februari (Reuter).

Een vliegtuig van de Italiaanscheluchtvaartmaatschappij Ala Lit-toria is heden in Calabrie neerge-stort.

Alle tien inzittenden van het toe-stel werden gedood.

De zitting van den opperstenDefensieraad.

Rome, 11 Febr. (Aneta Trs.cc).De derde zitting van den opperstenraad van de Nationale Defensie, dieZaterdagmiddag onder presidiumvan Mussolini in het Palazzo Vene-zia werd gehouden, duurde 3 uren.

De raad zal Maandagmiddag debesprekingen voortzetten.

VER.-STATEN.

De reis van Sumner Welles.Washington, 9 Febr. (Reuter).

Naar aanleiding van een spervuurvan vragen verklaarde PresidentRoosevelt, dat degenen, die aan zijnmededeelingen omtrent de reis vanSumner Welles een ruimere beteeke-nis willen geven, ongelijk hebben.

Sumner Welles zal evenmin Fin-land als Sovjet-Rusland bezoeken.

De President verklaarde, dat hoe-wel de Vereenigde Staten diploma-tieke vertegenwoordigers in de vierlanden, die door Sumner Welles zul-len worden bezocht, hebben, het naarzijn meening nut zou hebben, datéén persoon de situatie in de 4 lan-den bestudeert.

Welles zal geen bizondere bood-schap medenemen en niet door eenstaf vergezeld worden.

De algemeene indruk te Washing-ton is, dat President Roosevelt enCordell Hull een gedetailleerd rap-port wenschen van iemand, die ge-heel onbevangen tegenover de situa-tie in de bezochte landen staat endat deze stap geen voorlooper is vaneen vredesactie.

Roosevelt maakte verder bekend,dat zijn persoonlijke vertegenwoor-diger bij het Vatieaan, Myron Taylor,de volgende week, mogelijk op den-zelfden dag als Sumner Welles, naarItalië zal vertrekken.De verkoop van oorlogsmateriaal.

Washington, 9 Febr. (T r a n s o c.)De „Washington Post" verklaart uitbetrouwbare bron te hebben verno-men, dat dé conferentie, die gisterenop het Witte Huis plaats had, be-trekking had op de levering vanvliegtuigen en ander oorlogsmateriaaldoor de Vereenigde Staten niet al-leen aan Zweden, doch ook aan Noor-wegen.

Het blad verklaart, dat de Noor-sche commissie, die thans teWashington vertoeft, bizonder ge-ïnteresseerd is bij de onmiddellijkelevering van artillerie.

Het blad voegt hieraan toe, dat hetAmerikaansche leger 3500 stukkenveldgschut heeft, waarvan slechts315 permanent in gebruik zijn. Bo-vendien bezitten de Vereenigde Sta-ten nog Britsch geschut uit denWereldoorlog en ongeveer 3 millioeninfanteriegeweren, die geleidelijkworden vervangen door geweren vaneen ander type.

Het blad wijst er op, dat presidentRoosevelt gemachtigd is, den ver-koop van zulke voorraden of van eendeel ervan aan andere landen toe testaan.Reuter voegt hieraan toe, dat

president Roosevelt tijdens een pers-conferentie verklaarde het te betwij-felen, of de Vereenigde Staten kanon-nen rechtstreeks aan Finland zullenverkoopen, daar Finland betrokken isin een gewapend conflict.

Zinspelend op het bericht inzake deraadzaamheid van den verkoop vanhet teveel aan ammunitie verklaardede president met nadruk, dat hij bijhet bespreken van den mogelijkenverkoop van wapenen had gesprokenover landen, die in vrede zijn.

Hij voegde hieraan toe, dat hij metde commissie van controle op de mu-nitie beraadslagingen voert over devraag, wat met het teveel aan oor-logsmateriaal kan worden gedaan.

Laguardia candidaat voor hetpresidentschap.

New-York, 10 Febr. (T r a n s o c.)De burgemeester van New-York,Fiorello Laguardia, heeft zich lateninschrijven als republikeinsch can-didaat voor het presidentschap derVereenigde Staten tijdens de voor-bereidende verkiezingen in lllinois,welke 9 April a.s. zullen plaats heb-ben.

Andere republikeinsche candidatenzijn de procureur-generaal Deweyen het bekende Congres-lid HamiltonFish, terwijl de candidaten der de-mocratische partij Franklin Roosevelten vice-president Garner zijn.

NEDERLAND.DE DUITSCHE STILLHALTE-

OVEREENKOMST.Weer in werking.

Den Haag, 11 Febr. (An. Reuter).Tengevolge van de besprekingentusschen Brussel en Den Haag, be-sloot Duitschland de Stillhalte-over-eenkomst betreffende haar buiten-landsche schulden met de neutralelanden weer in werking te stellen.

De overeenkomst verviel in Sep-tember, na door de Engelsche énAmerikaansche crediteuren te zijnopgezegd, doch in December werdenmet Amerika nieuwe regelingen ge-treffen.

HET IJS ZAKT AF.

Breede vaargeul in den Rijn.Lobith, 11 Febr. (Aneta). In den

nacht van Zaterdag op Zondag isde boven-rivier van den Rijn rustigopengegaan.

De ijsschollen zijn langzaam af-gedreven, zoodat hedenochtend eenbreede vaargeul

CANADA.

Lord Tweedsmuir overleden.Naar R e u t e r uit Montreal

meldt, is de gouverneur-gene-raal, Lord Tweedsmuir, gisterenoverleden. Reeds eerder was ge-meld, dat de patiënt een inzinkinghad ondergaan. Niet-officieelwerd toen bekend, dat LordTweedsmuir een derde operatiein het ziekenhuis had ondergaan,waarbij bloedtransfusie zouworden toegepast. Waarschijnlijkis hij, tijdens de operatie, welkesoms 13 uren kan duren, overle-den.

Zooals bekend, deed LordTweedsmuir onlangs in zijn wo-ning een ongelukkigen val, waar-bij hij. een . .hersenschudding op-liep.

Lord Tweedsmuir,

Groote Britsche order voor devliegtuig-industrie.

Ottawa, 10 Febr. (Reuter). DeBritsche regeering heeft een bestellingten bedrage -van 30 millioen dollar bij deCanadeesche vliegtuigindustrie ge-plaatst, de grootste order, die ooit inhet Dominion geplaatst werd.

In een te Ottawa uitgegeven verkla-ring wordt gezegd, dat deze nieuwe be-stelling de Canadian Aasociated Aireraftin staat zal stellen een uitgebreide orga-nisatie van sub-contractors op te bou-wen ter ontwikkeling va.n de Canadee-sche productie van vliegtuigen van hetmodernste type, bestemd voor het Ver-eenigd Koninkrijk.

Verwacht wordt, dat de nieuwe be-stelling ook Bampden-bommeriwerperszal omvatten.

BRITSCH-INDIË.

Verklaring van Gandhi.Bombay, 10 Febr. (Reuter). In

een door hem onderteekend artikel inzijn dagblad „Harijan" bevestigtGandhi zijn verklaring, dat deonderhandelingen met den Onder-handeling niet zijn afgebroken.

Hij voegt hieraan toe, dat *r geenenkele reden v*>or teleurstel!'p;» onderde leden van het Congres is.

Gandhi vervolgt: „Wij kwamenbijeen om de mogelijkheden vaneen regeling te onderzoeken enzijn, ondanks het feit, dat wijhier niet in slaagden, dichter totelkander prekomen. Als gevolg vanhet onderhoud werd de situatieverduidelijkt en zijn wij veel dich-ter bij ons doel gekomen.Intusschen moeten wij de wereld

laten weten wat wij zijn. WanneerBritsch-Indië geen aandeel wil heb-ben in de exploitatie van Afrika en inde degradatie vati onze eigen land-genooten in de Dominions, moet heteen eisen onafhankelijken statushebben".

Na hulde te hebben gebracht aanden Onderkoning voor zijn oprecht-heid verklaart Gandhi nog: „Ditmoeten wij niet doen door middel vanburgerlijken tegenstand, doch doororde ep onze eigen zaken te stellen".

Vrede met vijandigen stam.New Delhi, 10 Febr. (Reuter). Dè

ghabi Kbel, de eenige stam aan de an-dere zijde van de N. W. grens van Br.-indië, die de Britsch-Indiscbe regeeringnog vijandig gezind was, heeft thansvrede met de regeering gesloten en eenwaarborgso-m gestort voor haar goedegedrag in de toekomst. Aao de anderedeelen van de r^evs is het rustig.

CHINA.Chineezen melden succes.Chungking, 11 Febr. (R eu-

t e r). De Chineesche troenenbeweren het steunpunt van denJapanschen opmarsch in Zuid-Kwangsi te hebben gebroken doorde verovering v?n de rtrp.f^wtectaestad Shanling op den Zuidelijkenoever van de Chien-rivier.

Verklaard wordt, dat de Chinee-zen in een hevigen tegenaanvalde Japanners 2.000 dooden en ge-wonden toebrachten en hen uit destad dreven.

Militaire experts beschouwenShanling als de toegangspoort naarNoord-Kwangsi, daar het binnen-dringende leger de Chien-riviermoet oversteken.

ELF MAN BEMANNING.

Lissabon, 14 Jan

Een gesprek met een gezagvoerder'. r.ri een Amerikaanschen clipper iseen gebeurtenis. ' ok al om het feit,dat je die lieden meestentijds niet tepakken kunt krijgen en als je ze een-maal vis-a-vis hebt gekregen, dan...zeggen ze ;emeenlijk nog maar wei-nig. Zij hebben het nu eenmaal nietc;i nieuv'rrJeriwp'T "Pi";re<-°p el_| tot diecategorie moet ik mezelf toch reke-nen.

Niettemin, het is toch in verschil-lende opzichten gelukt het een enander van dezen interessanten vlieg-mensch te weten te komen, zoodat ik,gelijk ik beloofd heb, toch nog ietskan vertellen over de wijze, waaropmen over den oceaan pleegt te vlie-gen.

Maar wat vel heel belangwekkend":. -s: in den loop van het gesprekkwam ter sprake het al dan niet ge-bruiken van zeevliegtuigen, omdat ereen strooming is, „he de voorkeurgeeft aan het gebruik van landvlieg-tuigen ook over dergelijke groote af-standen als waarover de- P.A.A. clip-pers hun ./eg kiezen.

Land- of zeevliegtuig?Men kan blijkt -.«*" met een vlieg-

' '"ot op een ruwe zee niet starten,vandaar'dat deze dieper een dag oftien op de B:rmuda's on beter weerrnp-7 -.TTnpJnf~r. 'KV.r.tdaarbij, dat er bij de Azoren geenbeschutte landingsplaats is. Zoodathet hier niet altijd een voordeel isom met een vliegboot te jaan. Daarstaan natuurlijk vele dingen tegen-over. Een voordeel van de vliegboot isnatuurlijk, dat die meestentijds overeen grootere startlengte beschikt daneen landvliegtuig. waardoor het dusmogelijk is een vliegboot veel grooterte ponstrueeren dan een landvlieg-tuig, dat over een zelfden afstandmoet functioneeren. Of de start veili-ger is, och daarover liet hij zich nietuit. Wel heb ik begrepen, dat in eenp?eval van motorpanne de gevolgen

een <iegboot zeker niet minderernstig ziin dan voor een ■v'.'.egtuigdat op het land kaa. opstijgen €n da-len. Eerder het tegendeel zou ik zeg-gen.

Zoolang het mogelijk is om behoor-lijke vliegvelden te bouwen, dat wasook het oordeel van mijn Amerikaan-schen vriend, zal men toch wel devoorkeur moeten geven aan land-vliegtuigen, omdat men daarbij metzeegang, eb en vloed, dokken en der-gelijke niets te maken heeft. Het istrouwens iets waarover men in Ame-rika hoe lange, hoe meer gaat den-ken en het a.ntal diersrenen. die ookvoor den transatlantischen dienst devoorkeur saan even aan snelle,groote landvliegtuigen, is sterk stij-gende. Dat heb ik uit verse 1-'""-"dèuitlatinge:- wel begrepen.

Navigeeren over den Oceaan.Het is wel heel erg moeilijk om den

man aan het praten te krijgen overhet navigeeren aan boord van denClipper. Hij houdt daarvan natuur-lijk regelmatig uitgebreide rapportenbij, maar hij is erg schuw om er ietsover te vertellen.

Wat hij er van zeide, zal ik in kortetrekken herhalen.

In de eerste plaats dan: er zijn aanboord van zulk een clipper niet min-der dan vijf in alle opzichten bevoeg-de bestuurders — met twee marcc-nisten, twee mecano's en twee hof-meesters maakt dat tezamen een„crew" van elf personen — en al dievijf zijn in het bezit van hun certi-ficaat als eerste klasse navigator.Hetgeen een zekerheidsfactor te meeris in het toch altijd nog heel moeilijkbedrijf van de vliegerij over den noor-delijken oceaan.

In hoofdzaak wordt genavigeerdop astronomische gegevens door mid-del van astronomische plaatsbepa-ling. Tot het doen van de daartoenoodige waarnemingen is in den bo-

venkant van den romp een glazen na-vigatiekoepel gebouwd, van waaruitde waarnemer ongehinderd den ge-heelen hemel kan observeeren. Dieverdere navigatie-ruimte is buitenge-woon uitgebreid en ruim. De man,die met de sextant de hoogte der he-mel-lichamen moet meten, moet bo-ven op een trapje staan om in denkoepel te komen. Rondom heeft hijdan fan allen kant schuifbareraampjes, zoodat hij te allen tijde hethemel-lichaam, dat hij voor zijnwaarneming noodig heeft, kan obser-veeren.

Bij die waarneming gaat het danzoo, dat er een tweede officier is,die op een bepaald teeken van denwaarnemer den tijd noteert en denop dat oogenblik voorliggendenkoers. Men noemt dat het „schie-ten" van een hemellicht en dat„schieten" gebeurt een keer of zevenachter elkaar, ten einde een zoo zui-.ver mogelijke waarneming te krijgen.Steeds wordt daarbij dan de tijd en-de koers genoteerd en dan wordt hetgemiddelde genomen. Daarop wordtdan verder gerekend. Aan de obser-vatie van één hemellicht, waardoormen in de kaart slechts een enkelelijn kan trekken, heeft men natuur-lijk niet voldoende. Er is dus eentweede observatie noodig. Want depositie is pas te bepalen indien mentwee elkaar snijdende lijnen heeft.Men bevindt zich zelf dan in het snij-punt. Men kan als tweede lijn dangebruiken de lijn, welke men ver-krijgt als men een radiopeiling in dekaart zet. Een tweede methode is hetuitsluitend gebruik van radio-navi-gatie. Men krijgt dan radiopeilingenvan stations, waarvan de posities be-kend zijn. Deze worden weer in dekaart gezet en het kruispunt geeftweer de positie aan. Het is wel inte-ressant te dien aanzien, dat de PanAmerican piloten daarbij de hulphebben van twee schepen, die — ikkon niet uitmaken of de Amerikaan-sche regeering, dan wel de P. A. A.zelf die schepen daar gestationneerdhad — tusschen Bermuda-eilandenen Azoren gelegd zijn. Van deze sche-pen, die hun positie meedcelen, kun-nen radiopeik'ngen verkregen worden,of wel men neemt de peilingen vanhet vliegtuig zelf uit door middel vanden boordpeiler.

Rael.o-navigatie komt aan boordvan de Amerikaansche clipper;;"/"chts in de laatste plaats in aan-merk^''. F*"' ~""' ■'" he+. goed begrepenheb, dan zijn er aan die radio-peilin-gen p den langen afstand ook welwat bezwaren verbonden, speciaalv/at de betrouwbaarheid aangaat.Astronomische navigatie is uitermatenauwkeurig, indien men ten minstegeen fout in de berekeningen maakt.

Is astronomische navigatie nietmogelijk dan navigeeren die Ameri-kanen gemeenlijk volgens het zooge-naamde „dead-reckoning"-systeem.Zij houden dan een gegist bestek bij,voortbouwend op hun laatste positie.Als er dan weer de gelegenheid vooris, worden er weer hemellichten„geschoten" en komt men weer tot dejuiste positie.

Gemiddeld maken de menschen aanboord ieder uur een astronomischbestek. In de duurt van de aanloop-haven gekomen, gaat men dan — datis noodzakelijk — over tot de radio-navigatie, zooals die in Europa alge-meen in toepassing wordt gebracht.

Met een gevoel van echte dankbaar-heid heb ik onzen Amerikaanschenvriend vaarwel gezegd en hem, zooalsdat in luchtvaarttermen heet, „manyhappy landings" gewenscht!

LUCHTVAART.Het vliegveld te Semarang.

Uit Semarang wordt vernomen,dat de offieieele opening van hetvliegveld te Semarang, KaJli Ban-teng, op 1 Maart a.s. zal plaatshebben.

KORTE BERICHTEN.Moskou, 8 Febr. (H ava s) .Spencer

Wiliiam, de secretaris van de Sovjet-Russisch-Amerikaansche Kamer vanKoophandel ,is uit Mos-kou naar de Ver-eer.ie.de Staten vertrokken. De Russisch-Amerikaansehe Kamer van Koophandelis gesloten.

MAANDAG u **»*uJARI 1940. L>E INDISCHE COURANT. DERDE BLAD 2

(Van onzen correspondent.)

CLIPPERS OVER DEN OCEAAN.

LANDVLIEGTUIGEN OF ZEEVLIEGBOOTEN ?NAVIGATIEMOGELIJKHEDEN.

HET „LABORATORIUM" VANDE P.A.A.-CLIPPER, de ruimtewaar de radio-peilingen wordengenomen, en waar de bestekkenworden uitgewerkt.

Financiën en Handel.AMSTERDAMSCHE KOERSEN.

Openingskoersen.Amsterdam. 9 Febr. 10 Febr.3% Indië 86% 86%Vorstenl. C. M. 100 100N. H. M, eert. 84 84Dcli Bat. Rubber Mij. 157 157%N. I. Handelsbank 106% 106Philips 118 117%'Unilever 91% 91

Koninklijke Olie 253% 250%'J. C. J. L. 115% 114%Scheepvaart Unie 110% 110%H. V. A. 389 385N. I. Spoorw. Mij. 51 50%Amsterdam Rubber 192%' 193%Dcli Mrj. 179% 180%;Alg. Exploratie 58 56Un. Pacificeert. gew.

aandeelen 73 73Shell Union 9VU 9U. S. Steel 44% 44%'General Motors 40% 40Kennecott Copper 28% 27%'Anaconda Copper 22 21%

Slotkoersen.Amsterdam, 9 Pebr. 10 Febr.

3% Ned. Leen. 1936 92% 92%3 (3%)% idem 1938 85 g/b. 853% Ind. Leen. 1937 86% 86%'3% Idem 1937—A 84% 84%5y2 % Young (met V.) 11% 11% g/b.Adam Bank 86 86%Incasso Bank 78 ong. 'Ned. Bank, eert. 139%' 139Koloniale Bank 161 162Rott. Bank Verg. 94%' ong.Javasche Bank 220% 220N. I. Escompto Mjj. 68% , 69N. H. M., eert. 36 85%"Handelsbank 105 g/b. 106H. V. A 386% 384%'Java Cultuur 227 227g/b.N. I. S. TJ. 226% 226%Ver. Vorstenl. C. M. 100% 100Michiels Amold 139 ong.Soerowinangoen 147 ong.Bodjong Datar ong. ong.Adam Rubber 193% g/L 193%Bandar Rubber 150g/b. 151%'Basilam 8714 87Dcli Bat. Rubber 154 156Sumatra Rubber 170 170%Vico 140 141"_Wai-Sumatra 113%' 114Arendstourg 241 240'Besoeki 46% 47''Senembah 142 142%Dcli Mij. 180% 180%:Dcli Ba£. Tabak 128 128C. M. Oostkust 122 123Gandasoli 90 90Malabar 260%' ong.Pangheotan 114 115%*Pasir Nangka ong. ong.Telaga Patengan 113 ong.Koninklijke Olie 252 250%Tarakan ong. ons.Billiton, 2e rubr. 375 372Alg. Exploratie ong. ong.Bengkalis 72 ong.Redjang Lebong ong. 005.Zuid-Bantam ong. ongA. K. V. 38% g/b. 38% b.Fokker 208 ong.Lever Broth., pref. 97% 97%Philips 116% 117%Unilever 90% 91%'Borsumy ong. 147Internatio 162g/b. 162Jasumij ong. 160 g/b.Lindeteves 167% 168%Nat. Bezit Gas MU. ong. 212Nat Beat Aniein 215 2135, iK p -i*1* 115 n!>*Sem «M- , IM% ong.sem. Stoomboot Pr. one. ong.

7f„m^. Tram ong. 41%gm. Cheribon 15 g/b. ong.?«m. Joana 7% 714'Serajoedal Tram ia% 12%Delispoor 79 78%Cit. Service 3VM I. 3%Pref. Cities 41% ong.Shell Union 9% 9Pref. Shell ong. ong.Continent-al Oü 17% g/b. 17% g/b",Tide Water Oil 8% g/l. 87,, g/hU. S. Steel 44*/„ 44%Bethlehem Steel 58% g/l. 58%Republic Steel 16% g/l. 16% g/l.Amer. Smelting 39 g/b. 38%Anaconda Copper 227 M 21%Kennecott Copper 28V„ 287 MInt. Nickel 27V» ong.General Motors 40VM 40%'Chrysler Corp. 637__ g/b. ong.Hudson Motor 3»/tt 3% g/b.un. Pacific Railway 72% 73%General Electric ' 29% 29%:Montg. Ward 40% 40%-Standard Brands 5V_, g/l. 5VM g/b'.'Corporate Trust ong. ong.Prolongatie 2% 2%Dupont de Nemours 142 142Radio Corp. of Am. 4% g/l. 4% g/l.Un. States Rubber 28V« 28%Atchison Topeka 19%, 19Canadian Pacific 3% 3U/^P'sylvania raüway 17% 17"/».Southern Pacific 11 g/l. 10i4g/I.Stand. Oil of

New Jersey 34% 34%Socony Vacuüm 9% 9 /»United Aireraft 36 35%North Am. Aviation 19% g/b. 18»/»Curtiss Wright 8V„ 8V»Douglas Aireraft 62% 62%Greyhound Corp. 12% 12%Alg. Ned. Aand. Depot 390 390Alg. Ned. Bel. Depot 410 407%Bison 522 522Robeco 99 ong.

De markt was zeer stil, doch prijshou-dend, nauwelijks veranderd; geringefluctuaties. Amerikanen waren nauwe-lijks veranderd, het publiek was gereser-veerd, er was een geringe affaire in Staal.Ned. obl. waren kalm, koersen bijna on-gewijzigd; integralen iets lager, het bui-tenland lag verwaarloosd.

EFFECTENBEURS TENEW-YORK.Slotkoersen.

New-York, 10 Febr. (Aneta).

vorige hedenCities Services 4% 4%Shell Union 11% 11%U. S. Steel 60% 59%Anaconda 28 27%Corp. of Delaware 78% 77%Corporate Trust 2.85 2.85Int. Nickel 36% 36%Union Pacific 93 93General Electric 39% 39%Standard Brands 7 7General Motors 54% 54%Montgomery Ward 5454 53%Kennecott 36% 36Pt and. Oil 44% 44Hudson 5% 5%Tydewater 10% 10%Rep. steel 21% 20%Pocony Vacuüm 11% 11%United Aireraft 48j4 48%Pref. Cities 56% 56%

Aireraft 84% 83%American Smelting 49% 49%Supont de Nemours 183 183Padio Corp. of Am. 5% 5%Chrysler Corp. 86% 85%Tlnited st. Rubber 37% 37%

Topeka 24% 23%Canadian Pacific 5% 51/ aPennsyiv. Railway 2®% 22%Sputhern Pacific. 13% 13%*Torth Am. Aviation "% 25%purtiss Wright 10% 10%Creyhound Corp. 16% 16%°ontinental Oil 24% 24%

Dow-Jones' averages:IndustriaLs . 148.94 148.84Railways 31.40 41.27Utilities 24.98 24.95

Easy.

Cross-rates.Amsterdam, 10 Febr. (Aneta).

Amsterdam/BataviaMiddenkoers 100%bieden 100%laten 101

Amsterdam/Londen 7.49Amsterdam/New-York 1-SS5/MAmsterdam/Parijs 4.24%Amsterdam/Berlijn 75.4(>Prolongatie 2]/2

SLOTKOERSEN.Amsterdam/Londen 7.48— 7.50Amsterdam/New-York 1.88% —1.88J4Amsterdam/Parijs 4.23% — 4.25%Amsterdam/Berlijn 75.25-75.70

T. T.-noteeringen.Londen, 10 Febr. (Aneta).

bieden latenLonden/Parijs 176.53 176.75Londen/Java 7.46 7.54Londen/Amsterdam 7.52 7.57Londen/New-York 4.02% 4.03^Slot New-York/Londen 3.97%Slot New-York/Parijs 53.13Slot New-York/Amst. 2.25%Slot New-York/Japan 23.49

Closing selling i-ate :Londen-Shanghai 0 sh. 4% d.Londen-Bombay 1 sh. el/,., d.Londen-Hongkong 1 sh. 2*/ w d.Londen-Singapore 2 sh. 4yM d.Londen-Japan 1 sh. 2yu d.

PRODUCTEN-NOTEERINGEN.(Reuters Comm. Service via Aneta.)

Rubber.Singapore, 10 Febr.

openingSheets spot 387/8Sheets Maart 3Sy8Sheets April/Juni 37V4Sheets Juli/Sept. 36Sheets fob. Febr. 40Blankets Febr./Maart 36%Bark Febr./Maart 30%

Opening: vast.New-York, 10 Febr. (4 uur n.m.).

Crêpe -pot 19% —Sheets spot 19% 19%Sheets Maart 19% —Sheets April/Juni 18% 18%

Lusteloos.Batavia, 10 Febr. (Hand. Verg. via

Aneta). De noteeringen waren heden:marktprijs 12.15 n.m.

Sheets 34%Crêpe 34%

Indicatie-noteering licentie 44.Peper.

Batavia, 10 Febr. (Hand. Verg. viaAneta).

vraag aanb. nom.Zwarte Lampong e. k.

Batavia p. pic.Februari — — 9.75Zwarte Lampong e.k.

Telong Betong p. pic.Februari 9.20 9.30 —Febr./Maart 8.90 9.10 —Maart/Mei 8.75 8.90!) —') gisteren 8.75.Wit fob. Eanka

p. pic.Februari 20.— 20.25 —Febr./Maart 20.— 20.25 —Citronella-olie.

Batavia, 10 Fear. (Hand. Verg. viaAneta). Contract A. (per kg. mcl. drum).

vraag aanbodReady i.Q2« i.05 (1.05)Februari 1.02B 1.05 (1.05)Febr./Maart 1.026 1.05»)April/Juni 1.02" 1.05Febr ./Juni 1.025 1.05Febr. /Dec. 1.05 I.OT

'') 1.05, gisteren idem.Copra.

Batavia, 10 Febr. (Hand. Verg. viaAneta).Java-Sundried Febr./Mrt. 6.— 6.10Makassar Febr./Mrt. 4.95 5.— *)

') gisteren 4.95.

Suiker.New-York, 10 Febr.

Slot, biedpr. contr. 4Maart 1940 1.56 biedenMei 1940 138Juli 1940 1.56Sept. 1940 1.55? 2" „Dec. 1940 1.57 nom.

Prii-h-udend.Koffie.

New-York, 10 Febr.Slot, Rio, nw. contr. A.

Maart 1940 4.28 nom.Mei 1940 4.30 „Juli 1940 4.32 „Sept. 1940 4.34 „

Prijshoudend.Batavia, 10 Febr. (Hand. Verg. via

Aneta). ;

Lampong-robusta trl-age 15% e.k. Telok-betong per 100 kg.

vraag aanbodFebrw-i 10.30 10.60

Tarwe.Noteering te Chicago.

Chicago, 10 Febr. Tarwe noteerde voorMei-verscheping per bushei 99% — 99%dollar.

Prijshoudend.

Maïs.Noteering te Buenos Aires.

Buenos Aires, 10 Febr. Maïs noteerdevoor Febr.-levering 5.30.

Katoen.Noteering te New-Tork.

New-York, 10 Febr. Katoen noteerdevoor Febr.-levering 11.03.

DE POSTSPAARBANK.De resultaten in December.

Gedurende de maand December 1939,werd bij de Postspaarbank ingelegd eenbedrag van ’ 2.682.940.— (waaronder in-lagen uit hoofde van schoolspaarkaar-ten tot een bedrag van f 6.310) en terug-betaald ’ 2.627.110, zoodat het inleggers-tegoed vermeerderde met ’ 55.830.

Uitgegeven werden 4609 nieuwe spaar-bankboekjes, terwijl 4859 boekjes werdenafbetaald, gevende een verminderingvan het aantal boekjes in omloop van250.

Het aantal inlagen beliep 63.793 enhet aantal terugbetalingen 40.294,totaal 104.087 „handelingen".

Voor overdracht op de Rijkspost-spaarbank in Nederland werden afge-sloten 40 boekjes, voor een gezamen-lijk tegoed van ’ 42.234,83.

Verkocht werden 115 spaarbusjes, ter-wijl schoolspaarszegels verkocht werdenter waarde van ’ 6.456,25.

Van Januari tot en met December1939, werd ingelegd een bedrag van

’ 35.411.990 (waaronder inlagen uithoofde van schoolspaarkaarten tot eenbedrag van f 88.400) en terugbetaald

’ 35.013.595, dus vermeerderde het in-leggers-tegoed met ’ 398.395.

Uitgegeven werden 67.372 nieuwespaarbankboekjes, terwijl 51.602 boekjeswerden afbetaald, gevende een vermeer-dering van het aantal boekjes in omloopvan 15.680.

Het aantal inlagen beliep 881.716 enhet aantalterugbetalingen 504.424, totaal1.386.140 „handelingen".

Voor overdracht op de Rijkspost-spaarbank in Nederland werden afge-sloten 1900 boekjes met een gezamen-lijk tegoed van ’ 1.720.059,42.

Verkocht werden 1228 spaarbusjes,terwijl schoolspaarzegels verkocht wer-den ter waarde van ’ 91.857,75.

Het inleggers-tegoed bedroeg per ul-timo December 1939, rond ’ 53.336.165tegen rond ’ 52.927.770 per ultimo De-cember 1938.

Zilver.Noteering te Bombay.

Bombay, 10 Febr. Onofficieele notee-ringen, in roepijen-annas: spot 56.2,eerste verrekening (4/3) 55.4, 2e verre-kening (April) 55.10; de mankt was stil.

CULTURES.SUIKER.

Over den afzet naar Zuid-China.Sinds kort is tot agent van de „Nivas"

voor Zuid-China benoemd de heer J. j.Wierink, honorair-consul der Nederlan-den te Canton, die een oriëntatiereis doof "Nederlandsch-lndië heeft gemaakt enZaterdagmiddag jl. uit Tandjong-Priokmet de „Nieuw Zeeland", via Singapo-re, naar China terugkeerde, aldus de„Java-Bode".

De heer Wierink was vroeger agentvan de Holland—China-handelscompag-nie, terwijl hij dezelfde functie voor deJ.C.J.L. bekleede.

Zijn benoeming tot agent van de„Nivas" houdt verband met de om-standigheid, dat pogingen in hetwerk zullen worden gesteld om denafzet van Java-stiiker naar. datgebied te stimuleeren. De heerWierink heeft met de „Nivas"-direc-tie en andere suikerbelanghebben-den te Soerabaia besprekingen Se~voerd over verschillende aangele-genheden met betrekking tot ditplan.

THEE.W.A.E.H. Canter Visscher. Naar het „A.1.D." verneemt, is Vrij-

dag jl. in het Borromeus-ziekenhuisop vijfenzeventigjaren leeftijd over-leden de heer W. A. E. H. CanterVisscher, oud-administrateur vande bekende thee-onderneming Mas-wati in de residentie Priangan.

Wijlen de heer Canter Visscher heeftin 1920 zijn administrateurschap vanMaswati neergelegd, nadat hij langejaren zijn krachten gegeven had aande onderneming.

Het is de heer Canter Visscher ge-weest, die van de kleine koffie-onder-neming, welke Maswati in de eerste ja-

ren van de twintigste eeuw was, eenbloeiende thee-plantage gemaakt heeft.

De begrafenis heeft Zaterdagmorgenop de oude begraafplaats plaats gehad.

Oogstcijfers.Hieronder laten wij de cijfers van den

thee-oogst volgen van de ondernemin-gen der firma John Peet & Co., overJanuari jl.:

Halve kilogrammen.Bedakah 52.222,Tambi 34.863,Tandjongsari 46,139,Galoenggoeng 48.538,Gedeh 62.027,Malabar 212.738,Pasir Salam 37.644,Perbawatie 92,911,Sitiardja 32.362,Taloen 104.910,Tjiseureuh 47.419,Wanasoeka 59.066.

TABAK.Vergadering der „Besoekische”

uitgesteld.Onze correspondent te Malang meldt:In verband met het jubileum der

Kedirische Landbouw Vereeniging, werdde vergadering der Besoekische Land-bouw Vereeniging, oorspronkelijk uitge-schreven tegen Zaterdag 17 dezer teDjember, een maand uitgesteld.

LAATSTE BERICHTEN.(GEDEELTELIJK GECORRIGEERD.)

Generaal Weygand te Caïro.Caïro, 11 Febr. (Aaeta Transoc).

Generaal Weygand, die eenige da-gen in Egypte vertoefd had, confe-reerde met de Britsche militaireautoriteiten en inspecteerde de mi-litaire installaties van Egypte.

In een officieel communiqué, datin verband met het vertrek van ge-neraal Weygand werd uitgegeven,werd er de nadruk op gelegd, dat demet den generaal gevoerde bespre-kingen vooral betrekking haddenop de Britsch-Fransche militairesamenwerking.

ONGELUKKEN OP NOORSCHESCHEPEN.

Naar Aneta uit Batavia seint be-draagt volgens de C.B.Z. het aantalslachtoffers van de „Thordis" 6,van wie 3 zijn overleden, terwijl 3nog worden verpleegd.

Aan boord van een ander Noorschschip, „Bidevind", viel een rubber-zak van den sling op een inheern-sohen arbeider voor wiens levengevreesd wordt.

De postvluchten.Uitreis: De „T orenv a 1 k"

is te Rangoon aangekomen; de„O e ho e" landde te Jodhpur.Thuisreis: De „P e 1 i k a an"

kwam te Basrah aan, de „Buizer d"bereikte Napels.

Een aanslag kostte hem drie jaar.De landraad te Semarang veroor-

deelde den inheemschen straatver-kooper S., die destijds den gemeente-controleur Van der Eb aanviel en metmessteken ernstig verwondde, totdrie jaar gevangenisstraf.

AUTO-ONGELUK BIJSEMARANG.

Drie gewonden.Zondagmorgen heeft op den weg

naar Kaliwoengoe, nabij Semarang,een ernstig auto-ongeluk plaats ge-had. Een door den chef-machinistder Vereenigde Vorstenlandsche Cul-tuur Maatschappijen, den heerDij ks t r a, bestuurde auto, waaringezeten waren diens echtgenoote,2 zoontjes en een inheemsche chauf-feur, is door het uitwijken voor eenwielrijder op den berm van den wegterecht gekomen, aldus meldtAneta.

De heer Dijkstra brak een rib,mevrouw Dijkstra bekwam eenernstige dijbeenbreuk en het 2%--jarig zoontje kreeg een ernstige her-senschudding. Het 12-jarig zoontjewas uit den wagen gesprongen enbleef ongedeerd. De slachtofferswerden naar het Juliana Ziekenhuisovergebracht.

AANKOMST VAN SCHEPEN.Naar Aneta uit Sabang seint, ar-

riveerde de „Poelau Bras" metpassagiers en mail van Europa, be-nevens 1160 pelgrims van Djedda.

Het schip is Zondag om 22 uurnaar Belawan vertrokken.

De „Sembilan" arriveerde Zon-dagavond van Europa.

DR. TJIPTO TE MAKASSAR.

Voor medische behandeling.Blijkens een Aneta-tel. uit Bata-

via vertoeft dr. Tjipto te Makassarvoor een geneeskundige behande-ing, waarna hij onmiddellijk weernaar de interneeringsplaats, Ban-daneira terugkeert.

BATAVIA-KOERSEN.12 Febr.

afgedaan vraag aanbodPhilips 118 120Javasche Bank 230Oert. Factorij 85 87Handelsbank 103 108Kol. Bank 162 165Adam Bank 88Escompto 6854H. V. A. 385 395Ver. Vorstenl. 100% 102Adam Rubber 194%Internatio IS2 166Lindeteves 165 170Bdg. Kinine (0.e.) 460Scheepv. Unie 108 109J. C. J.L. 114 115K. P. M. 188 193N. I. S. 50 53Delispoor 78 79% ■

S. C. S. 15 17Simau 453Kon. Olie 253Cities ($ 10.—) 3% 33/4Alg. Exploratie 56 62E. M. N. I. 15 17M. Sipongi 5Shell Union 9%Zuid Bantam 130 135

De productenmarkt.Soerabaia 12 Februari.Coprah: Londen geen noteering.

Exporteurs ontvingen geen biedingen.Franco wagon Soerabaia vraag ’ 5.65per 100 kg.Coprahkoeken: Vraag ’ 2.70

met aanbod tot ’ 2.90 per 100 kg. fob.Copraschilfers: Vraag

’ 2,60 per 100 kg. franco wagon Soe-rabaia.

Gapl e k: Vraag ’ 3.65 per 100 kg.franco wagon Soerabaia.

Ga p 1 e k m e e1: Nom. ’ 4.10 per '100 kg. fob.Kapok: Aanbod tot limites voor

kwal. B ’ 20, kwal. C ’ 18 en Noppen

’ 19 per 100 kg. netto.Kapokpitten: Vraag ’ 3.30

met aanbid tot ’ 3.35 per 100 kg. francowagon Soerabaia.

Gele maïs: Franco wagon Soe-rabaia gedaan ’ 3.78 per 100 kg. readyen Maart/April. Franco wagon Prob./Panaroekan/Banjoewangi vraag ’ 3.59met anbod tot ’ 3.64i/2 per 100 kg. Febr./Maart.Koffie: Vraag ’ 181/, per 100 kg.

ready en ’ 18% per 100 kg. Maart/April.Rubber: Nom. 34 cent voor

sheets en 35 cent voor crêpe per i/2kg. netto.

De scheepsbeweging in onzehaven.

Aangekomen d.d. 10Febr. s.s. Siberoet,Banjoewangi, Van Swoll (K.P.M.).

Aangekomen d.d. 11 Febr. s.s. Balik-papan, Reynst, Toba (XP.M.), Djambi(S.M.N.).

. Aangekomen d.d. 12 Febr. s.s. Melch.Treub (K.P.M.).

Te verwachten d.d. 12 Febr. s.s.Camphuys, Madras Maru.

Vertrokken d.d. 10 Febr. s.s. Van derLijn, Tohiti. Van Lansberge, Roggeveen(K.P.M.), Washingtonian (P. Syme),Inneroy (J. Tr. Co.), Marella (B. Philp),Weltevreden (1.C.H.V.R.), Boschfontein(S.M.N.).

Vertrokken d.d. 11 Febr. s.s. Banjoe-wangi (K.P.M.), Kota Inten (I.CH.V.R.),Joh. v. Oldenbarnevelt (S.M.N.).

Vertrokken d.d. 12 Febr. s.s. WiliiamStrachan (K.P.V.M.).

Te vertrekken d.d. 12 Febr. s.s. Tji-manoek (J.C.J.L.), Kongsdal (K.P.V.M.),Melch. Treub (XP.M.).

Ter reede: s.s. Solor, Siberoet, ElSegundo.

Dok: s.s. Aramis, Kongsdal.Boeien: s.s. Simalcer, Van Diemen,

Balikpapan, Ganota.Hollandpier: s.s. Essen, Cassel, Naum-

burg. Tjisaroea, Oranje, Slamat.Genuakade: s.s. Tjimanoek.Amsterdamkade: s.'s. Van Swoll,

Reynst, Toba, Melch. Treub.IJmuidenkade: s.s. Djambi.Rotterdamkade: s.s. Sibajak.

SOERABAIA-KOERSEN.12 Febr.

Afgedaan

°S |fFondsen: 5 > <

Escompto 68 66%N. I. H. B. 100% 108%N. I. S. U. 225 23aKoloniale Bank 162 166H V. A. 385 3ÖO

Idem a ’ 500 — 300Vorstenlanden 100 —

Idem a ’ SCO — 102%Adam Rubber 190 ISSInternatio 16354 167

Idem a ’ 500 163' —Lever Bros 92 85Pref. Lever Bros a 100 —A. K. U. 35 —Phüips GJ3. 117 121Scheeov. Unie 107 109J. C. J. L. U 3USK. P. M. 188 192A.N.I.E.M. N.B. — 220 .G. E. B. E. O. 218 —

Idem a 500 220 —Lindeteves — l*BAlg. Expl. a ’ 120 54 —Kon. Olie 252% 253%

leem è, ’ 100 255 —SJnau a ’ 100 450 —E. M. N. I. — l*7.Z. Bantam — 134%

Idem a ’ 100 131% —N. I. S. 51 —S. C. S. 15 —S. J. S. 8% —O. J. S. 3 —N P V 80 90Srrrooh. Veem -3 108 103Oost-Java Pr. Mij. 53 65Prv. Kalimas 66 —Ijsfabrieken 209 —

Idem Pref. 2C9 220N. I. M. E. F. 70 7ilBraat 77 83

Idem a ’ 500 78 —Band. Kinine 430 450

Idem a ’ E 430 445Bali & Lombok 70 75Rembang El. 33 —Sumatra El. — 35Banjoemas El. 79 82Shell Union doll. 9% &ATidewater doll. 8% —U. S. Steel doll. 44 43% 44Bethl. Steel doll. 57% 58Rep. Steel doll. 16% 16»/» lff/jAnaconda doll. 21% 22Curtiss-Wrisht doll. 8% 8% 854Un. Aireraft doll. 34% 35%Gen. Motors doll. 3# 39%Stand. Brands doll. s*/M 5%3% Indië 19S7A 85% —3% „" 1037 86 —4% Jav. Hyp. Bk. 99 —3/3%% Ned. 1938 — 83

NABEURSNOTEERINGEN. *)van 10 Febr.

Handelsbank 10-5Kon. Olie 25254Rep. Steel doll. 16n/«Bethl. Steel doll. 58%

*) Niet-officieel en buiten verant-woordelijkheid der Handelsvereeniging.

WISSELKOERSEN.12 Februari.Fact. H. bank. Esc.

Nom. "

Amsterdam t.t./zt. 99% 99% 99%Rotterdam id. 99% 99% 99%Den Haag id. 99% 99% 99%

2m. dato 95 % — —3m. dato 95% — —

Andere plaatsen in Nederland %%duurde.Londen t.t./zt. 7.45 7.45 7.45Australië id- 5.96 5.96 5.96Amerika id. 1.87% 1.87% 1.87y4Montreal id. 1.70 170 .1.70Frankrijk id. 4y4 4y4 4%België p. B. id. 31% 31% 31%Zwitserland id. 42% 42% 42%Italië id. 9% 93/4 9%Reislires id. 7.95 7.95 7.95Duitschland id. 75% 75% 75%'

Touristen M. 41 41 41Register M. 28 28 28

Clearing M. id. — — 75%Stockholm t.t./zt. 44% 44% 44%Oslo id. 42% 42% 42%

' Kopenhagen id. 36% 36% 36%Bombay id. 56% 56% 563,4Calcutta id. 55% 56% 56%Madras id. 55% 563/ 4 56%Rangoon id. 56% 56% 56%Colombo id. 56% 56% 56%Hyderabad id. 55% 56% 56%Karachi id. — 56% 56%Amritzar id. — 56% 56%Japan id. 44% 44% 44%Manilla id. 93% 93% 93%Hongkong id. 46% 45Vi 46%Canton id. 46% 45% 46%Foochow id. 14% 14% —Swatow id. — 14% —Amoy id. 14 14 15Shanghai id. 13% 14 14%Chin. nat. $of Hongkong id. 13% 14 —Saigon id. 43% 43% 43%Bangkok id. 09% 69% 69%Penang id. 87% 87% 87%Singapore id. 87y2 87% 87%

T. T.-koersen.Batavia, 12 Febr. (Aneta).

vraag aanbod.Batavia/Singapore 87 87%Batavia/Londen 7.41 7.44Batavia/New-York 1.86% 1.87%

De suikermarkt.New-York gaf een nagenoeg

onveranderde markt te zien.De locale markt voor export in de

tweede hand blijft uiterst stil metaanbod op ’ 9.90 voor Maart-levering(Singapore basis).

De locale markt voor consumptie-suikers is ongewijzigd.

Nivas-verkoopen.De Nivas verkocht in totaal 1208

ton Superieur aan consumptie-suikers.

DE INDISCHE COURANT.

Tondfiecierf . . . terwijl U slaapt!

WllWÊÈiïiïiiFÏÏ TèTWnTO}slaapt, doen bacteriën, die Uwll!liir(yy|p*^^ gebitïaantasten, hun,verwoestend' werk.* ]

*^^~>^^'<J__L Slechts Vademecum kan hiertegen be- <'T')* **/ÊM 611' Defbacteriën-doodendejkrocht

/ M tïfË isz°ó*grootten»werkt» zoo lang na, datj „ -shjfym U nog bij het opstaan den zuiveren ]

S^ "~-i \ frisschen smaak zult bemerken. - ;

jf. \..*> Gebruik daarom vooral ook des avonds: |

MONDWATER TANDPASTA4250

' 1

1

De Finsche legertenten zijn volkomen berekend op de felle Poolkoude en bie-de den Finschen militairen voldoende beschutting.

Adresveranderingen.Ter voorkoming van teleur-

stelling dienen adresverande-ringen voor abonnementen opeen zoodanig tijdstip te wordenopgegeven, dat de bizomderhe-den daags tevoren tn het bezitzijn van de adinioistratie.| ]

DERDE BLAD 3MAANDAG 12 FEBRUARI 1940.

PLANTERSBONDVERGADERINGTE MALANG.(Van onzen correspondent.)

De Bondsvoorzitter spreekt over het a. s. congres.

BLIK IN DE TOEKOMST.

Waren er ter gelegenheid van demedio November gehouden vergade-ring van den N. I. Plantersbond inConcordia ca. 40 personen verzameld,Zaterdagavond jl. bedroeg het aan-tal nauwelijks de helft, terwijl daar-onder nog eenige gasten op te merkenwaren. Deze categorie bestond o. m.uit den heer Schotman, bondsvoor-zitter, drs. Ridder, controleur vanNoord-Malang en den heer Bromet,voorzitter van den Handelsbond uitSoerabaia.

Het bestuur tracht steeds de bij-eenkomsten aantrekkelijk te makendoor daaraan een filmvertooning ofiets in dien geest te verbinden, enthans was de Legerfilm daarvoorbeschikbaar gesteld.

De geringe opkomst getuigt nietvan appreciatie en reverentie tenopzichte van den bondsvoorzitter,den onvermoeiden 62-jarige, op wiende moessons geen vat schijnen tehebben en die ook, wanneer hij vrij-wel voor stoelen of banken praat, methetzelfde vuur zijn betoog opbouwten ontwikkelt! Hulde!

Achter de bestuurstafel waren aan-wezig de afdeelingsvoorzitter de heerVan Deun, de secretaris de heer DeGroot en twee commissarissen, deheeren De Bruijn en Cleveringa. Endan natuurlijk de heeren Schotman,bondsvoorzitter, en Stadt, H. 8.-lid.Ook deze laatste mag als trouw com-parant ten voorbeeld gesteld wordenaan de jongere generatie.

In de zaal waren ongeveer evenveelleden als aan de andere zijde van degroene tafel, plus de gasten en voortseen paar dames.

De agenda.Om 8 uur opende de voorzitter, de

heer Van Deun de bijeen-komst met een hartelijk woord vanwelkom. De goedkeuring der notu-len werd aangehouden tot een vol-gende vergadering, waarop de be-stuursmededeelingen aan de ordekwamen, welk punt de voorzit-ter combineerde met punt 5: deverkiezing van een afgevaardigdenaar de algemeene jaarvergaderingte Soekaboemi.

De voorz. deelde mede, dat hetH.8.-lid, de heer Stad de A.V. zou be-zoeken; mocht deze onverwacht ver-hinderd zijn, dan zou men een derWest-Javabondsleden uitnoodigen, deafdeeling te vertegenwordigcn, waar-voor de aandacht viel op den heerPeereboom Voller.

De heer Schotman beschreefuitvoerig de mogelijkheden voorafdeelingsleden om met zoo geringmogelijk tijdverlies de A.V. te bezoe-ken, maar zelfs de daaraan gekoppel-de opsomming der feestelijkhedenbleek de omstandigheid niet te kun-nen overwinnen, dat men zich vooreen bezoek aan de A.V. 3 dagen vrijmoest zien te maken.

Indien de heer Stadt dus verhin-derd zou wezen, zal een West-Javalidde afdeeling vertegenwoordigen tencongresse.

Het bestuur werd voorts aangevuldmet de benoeming bij acclamatie vande heeren Van Toorenen-bergen en Van Noppen,die als commissarissen zullen fun-geeren

Beschrijvingsbrief A.V.De heer Schotman gaf daarop

een uitvoerig overzicht van den be-schrijvingsbrief der Soekaboemischevergadering, en liet een overzicht vanhetgeen doelmatige propaganda voorden bond vermocht, daaraan vooraf-gaan. De gevolgen van in- en uit-wendige propaganda toonde spr.met eenige cijfers van afdeelingen inMidden- en Oost-Java (Kalisat) aan.Er was thans een regeling getroffen,waarbij een lid, dat een rationeelschema inzond aan het bondskantoorvoor een propagandareis in zijnstreek, volgens bondsprincipes ver-goeding van reis- en andere kostenzou krijgen.

Wat meer speciaal de vergaderingte Soekaboemi betrof, liet spr. deinleidingen op beide dagen de revuepasseeren. Speciaal werd daarbij aan-dacht gevestigd op de inleiding vanmr. De Korte over de noodzaak totaanvulling van de plantersregeling.

Voor de vele goede concerns, enz.was dit onnoodig, doch er warenook ondernemingen, waar de plan-tersregeling op bizondere wijze, zijhet officieel binnen de grenzen derordonnantie, geïnterpreteerd werd.

Zoo bijv. verhaalde spr. vandien administrateur, die de 2 wekenjaalijksche vacantie uiteenrafelde tot14 maal 1 dag. En dan was er hetgeval van een onderneming, waarmen bij de beoordeeling van de 4 vrijedagen per maand gesnuffeld had inwetboeken en offieieele gegevens engeconcludeerd had, dat de „dag" vanzonsopgang tot zonsondergang duur-de en men den betrokkene dus geenvrijen avond behoefte toe te ken-nen!

En er was ook uitgevonden, datvrije medische verzorging en ver-pleging niet de in een ziekenhuis ver-strekte maaltijden behoefde te om-vatten, zoodat de medicus, wilde hijeen patiënt niet noodzaken zelf demaaltijden te moeten betalen, dieet-aardappels en diëetsnijboonen moestvoorschrijven.

Men ziet dus, dat een nadere enjuiste omschrijving van diverse be-grippen geen overdaad zou zijn!

Ook de andere inleidingen werdengememoreerd en daariut kon medede conclusie worden getrokken, dateen interessant programma den afge-vaardigden wacht!

Ten aanzien van de versterkingvan het reservefonds deed spr. eendringend beroep op de leden om bijhet ontvangen van b.v. 3 maandengratificatie ook 3 extramaanden con-tributie in het fonds te storten, enbij tantième daarvan 1% af te staanvoor dit goede doel. De planter moestvoorbereid zijn op de kans van ern-stige tijden en de bond was nog nietfinancieel sterk genoeg om die te-gemoet te treden!

De bondstaak in dezen tijd.Het bondsbestuur had reeds geval-

len onder de oogen moeten zien vanontslag van bondsleden, die getroffenwaren door den Europeeschen oorlog.De wijze, waarop echter tot dusverrede werkgevers. in de bergcultures te-gemoet waren gekomen aan de mobi-lisatiegevolgen, oordeelde spr. bo-ven allen lof verheven!Spr. hoopte, dat dit zoo zou blijven.

Toenadering tot de werkgevers-organisaties was zeer zeker merkbaar.Deze samenwerking was volgensspr. in 1939 zeer vooruit gegaan, ende heer Smit, Volksraadslid envoorzitter van den „Suikerbond",had daartoe zeer veel bijgedragen.

De heer Smit toch had van den be-ginne af contact gezocht en onder-houden met de andere groepen. Voor-heen was de N. I. P. B. nog nooit omadvies gevraagd door den vertegen-woordiger der werknemers in denVolksraad, welke verdiensten die ver-tegenwoordiger ook mocht hebbengehad.

Tenslotte beschreef spr. hoe devakorganisaties slechts op hoogerpeil gebracht konden worden doorhen niet slechts te beschouwen alsvan belang voor de huidige genera-tie, doch speciaal voor de komende!(Applaus).

De voorzitter dankte denheer Schotman.

Nadat eenige vragen gesteld en be-antwoord waren en de bonds-voorzitter de groeten overge-bracht had van den heer Peelen, diena een zware ziekte thans aan debeterende hand was en die een voor-beeld was voor alle jongere leden,sloot de voorzitter te 10.15 de bijeen-komst.

Met medewerking van den heerVan Doorene van Fotax werd vervol-gens de Legersmalfilm afgedraaid.

DE ONTPLOFFING OP DE„THORDIS”.

Waardoor vier koelies om hetleven kwamen.

HOE HET ONGELUKGEBEURDE.

Zaterdagmiddag heeft, zooalsbekend, kort na schafttijd, aanboord van de Noorsche tankboot„Thordis", die momenteel bij deN. V. Droogdok Maatschappij„Tandjong Priok" in dok ligt,een ongeluk plaats gehad, waar-door vier Inlandsche koelies omhet leven zijn gekomen ,terwijleen vijfde ernstig werd gewond,doch er vermoedelijk wel het le-ven van af zal brengenDe toedracht van het ongeluk, —aldus meldt Aneta ons, — dat aan

de onvoorzichtigheid van de betrok-kenen te wijten is, — is als volgt ge-weest:

De tankboot „Thordis", die haarthuishaven in Irimstad (Noorwegen)heeft, ondergaat bij de DroogdokMaatschappij „Tandjong Priok" eenperiodieke dokbeurt. Bij een derge-lijke dokbeurt worden de tanks, na-dat eerst het geheele schip zorgvul-dig „ontgast',' is, terdege schoon ge-maakt; de wanden van de tanks wor-den dan schoon gekrabt en de afge-schraapte roest en andere onge-rechtigheden worden verwijderd.

Alhoewel dit „afkrabben" eerst ge-beurt nadat de tanks terdege ontgastzijn, blijft op den bodem practischaltijd nog wat — overigens volkomenonschadelijke — benzine-damp han-gen. Vanzelfsprekend is het dus aanhet werkvolk ten strengste verbodenin ö»3 tanks te rookem.

Dit verbod nu werd Zaterdagmid-dag aan boord van de „Thordis"overtreden; toen een aantal koeliesvan den „schaft" terugkeerde, stakeen hunner op den bodem van eenvan de tanks genoegelijk een strootjeop.

Een ontploffing volgde, die ge-paard ging met het ontstaan vaneen zeer groote vlam. Eén van dekoelies werd door het geweldvan de ontploffing van den bo-dem van de tank omhoog ge-slingerd; bovendeks werd hij nogboven een luchtkoker uit geslin-gerd, om vervolgens met eensmak op het dek terecht te ko-men. De andere door het vuur ge-wonde koelies werden met be-kwamen spoed aan dek gehaald;bijna allen hadden zware brand-wonden en waren gedeeltelijkontveld.Snel werd de eerste hulp aan de

slachtoffers geboden; dr. Schoonheyten een marine-arts waren kort nahet ongeluk ter plaatse. De gewon-den werden in een ambulance-autoweggebracht. Ongeveeer iy2 uur nahet incident was reeds een der ge-wonde koelies overleden, terwijl drieanderen stervende waren. De vijfdegewonde zal er, zooals gezegd, ver-moedelijk wel bovenop komen.

Na het ongeluk daalde de bedrijfs-leider van de Droogdok Maatschappij,ir A. R. A d a m a vanScheltema, met een gasmaskertot op den bodem van de tank, waarhet ongeluk had plaatsgehad, af, omeen onderzoek in te stellen naareventueel nog achtergebleven koelies.In de tank was echter niemandmeer. Onmiddellijk na het ongelukmoest al het Inheemsche werkvolkvan boord.

Merkwaardig is, dat het geluid vande onheil brengende ontploffing nieteens hard genoemd kon worden; ophet in de nabijheid van het dek ge-legen kantoor werd alleen een soortsissend geluid vernomen.

Wij hadden aan boord vam de„Thordis" nog een onderhoud met descheepsofficieren over het gebeurde.Hieruit bleek, dat deze reis van denNoorschen tanker nogal aan emo-ties onderhevig was. Nadat men vanNoorwegen vertrokken was, had inde haven van Curacao eveneens eenontploffing aan boord van de tank-boot plaats ; hierbij werd echter nie-mand gedood of gewond.

Toen men tijdens de Kerstdagenvan het vorige jaar in Straat Soendavoer, had ook een ongeluk plaats.Aan boord van elke tankboot bevindtzich een zoogenaamde „pompen-kamer"; in deze kamer is voortdu-rend een man op post, belast metde controlevan de pompen. Op Kerst-

avond werd deze man dood in depompen-kamer aangetroffen, blijk-baar was hij in slaap gevallen, het-geen hem noodlottig is geworden,daar hij door gasverstikking omhet leven is gekomen.

De scheepsofficieren waren vol lofover het rustige en doortastendeoptreden van den bedrijfsleider,ir. Adama van Scheltema, die, zooalsgezegd, onmiddellijk persoonlijk deieiding op zich nam.

De „Thordis", die van Australiëkwam, zal wanneer de dokbeurt af-geloopen is, naar Singapore vertrek-ken.

HET ZEESTRAND IN DESERANGBAAI.

Volkomen veilig, wanneer menlinks blijft.

Onze correspondent te Malangschrijft :

Het droevig ongeluk, onlangs voor-gekomen tijdens het baden aan hetstrand van de Baai van Serang(Zuid-Blitar), zou misschien aan-leiding kunnen zijn, dat personen offamilies, die voornemens waren ereen bezoek te brengen, daarvan zul-len afzien.

Dit zou echter te betreuren zijn.Een administrateursvrouw uit

die streek verzekerde ons dezerdagen op basis van jarenlangeervaring, dat mits be-paalde voorzorgenniet 1 uit het oo? wor-den verloren, het ba-den aan de Baai vanSerang, de mooistevan de geheele Zuid-kust van West totOost, zonder hetminste gevaar ge-schieden kan.

De kwestie is: datde baders uit debuurt moeten blijvenvan de rotspart ij enter rechterzijde.Aan den linkerkant heeft men een

prachtig breed strand, dat zich uit-strekt over ca. 300 meter, en waarmen zonder eenige kans op onheil inzee kan gaan. Men moet echtersteeds zorgen, ongeveer 50 meterlinks van de rotspartijen te blijvenen deze niet te naderen. Voorts dienemen niet verder dan het middel inzee te gaan.

Men vertoeve dus uitslui-tend tusschen den linkerkant enhet rotsje in het midden.

Wie in de omgeving der rotsenkomt, gaat zn dood spelenderwijzetegemoet.

Waar rotsen in zee zijn, heeft mendoor het werken van de zee en destroomingen van eb en vloed steedsdiepe kuilen vlak naast de rotsen,paar treedt een geweldige zuiging op,die zich tot vele meters verderopvoortzet. Zelfs zeer geoefende zwem-mers loopen in deze onveilige zonegroot gevaar !

Het strand bij de rotsen ter rech-terzijde, waar de picnic-partij on-langs in zee gegaan is (rotspartijenoefenen nu eenmaal altijd een zekereaantrekkingskracht uit!), is en blijftgevaarlijk.

Niemand behoeft zich te latenweerhouden, een bezoek aan ditidyllische plekje van Java's kust tebrengen, mits men slechts linksblij".

OFFICIEELE BERICHTEN.Economische Zaken.

Ingetrokken de terbeschikkingstelling vanden opperhoutvester ir. P. C. M. F 1 u y tvan het hoofd van den Dienst der Bosschenin de Buitengewesten.

Wegens zesjarigen dienst acht maandenverlof naar Europa verleend aan A. E. Ze 1--lin g a. tuinbouwkundig ambtenaar lste kl.te Palembang. met bepaling, dat hij zijnebetrekking zal nederleggen op 1 Juni 1940.

Met ingang \Tan 29 Februari 1940 eervol uit's Lands dienst ontslagen met recht op pen-sioen wegens volbrachten diensttijd mej. B.Polak, ambenares op wachtgeld, laatstelijklste klerke bij het Centraal Kantoor voor deStatistiek.

Toegevoegd aan den landbouwconsulent,belast met de leiding van den landbouwvoor-lichtingsdienst in het Gouvernement Soera-karta, teneinde te worden belast met tuin-bouwkundige wei-kzaamheden in dat gewest,de adjunct tuinbouwconsulent Hars o n oHardjohoetomo, thans met stand-plaats Batavia-Centrum toegevoegd aan hetHoofd van de afdeeling Landbouwvoorlichtingen Binnenvissehevij van den Dienst van denLandbouw met bepaling, dat hem Soerakar-ta als stadpl, wordt aangewezen.

Benoemd in vasten dienst van den Landetot Dierkundige 2de kl, bij de OnderafdeelingZeevisscherij dr. J. Reuter een dr. J.W e s t e r b' e r g, beiden thans tijdelijkbelast met de waarneming van die betrekking.

Scheepvaart.Benoemd in vasten dienst van den Lande

tot loods lste klasse de wd. loods lste klasse

H. M o o i w e e r_ met bepaling dat hijgeplaatst blijft te Soerabaia.

Herbenoemd tot loods lste klasse en ge-plaatst te Makassar, A. Vermeer, amb-tenaar van buitenlandsch verlof terugver-wacht laatstelijk die betrekking bckleeed heb-bende.

Volksgezondheid.Met ingang van ultimo Februari 1940 tij-

delijk belast met de waarneming van debetrekking van Gouvernementsarts bij dendienst der Volksgezondheid. M. M. Dun d adienstverbandstudent aan de GeneeskundigeHoogeschool te Batavia^ met bepaling dat hijter beschikking wordt gesteld van het Zelf-bestuur van Todore teneinde te worden werk-zaam gesteld ln. het gebied van de Land-schapskas West- Nieuw-Guinea.

Ingetrokken het besluit van 8 Juli 1939waarbij aan den Gouvernementsarts lste klassebij den dienst der Volksgezondheid J. W.Te 's c h, wegens zevenjarigen dienst negenmaanden verlof naar Europa is verleend, metbepaling dat hij zijn betrekking op den 'lstenApril 1940 na afloop van den dienst zal ne-derleggen.

Met Ingang van den dag waarop zij haardienst bij de Gouvernements centrale burger-lijke ziekeninrichting te Soerabaia zal hebbenaanvaard^ werkzaam gesteld als dienstdoendverpleegster lste klasje op maandgeld mej.M. van Alphen, gediplomeerd ver-pleegster in vrij beroep te Gadok bij Buiten-zorg,

Tijdelijk belast met de waarneming van deberekking van verpleegster lste klasse bij deAlgemeene Ziekenverpleging van den dienstder Volksgezondheid, mej. M, v a nAlphen voornoemd m-4; bepaling datzij geplaatst blijft bij de GouvernementsCentrale Burgerlijke Ziekeninrichting te Soe-rabaia.

Met ingang van den datum van dienst-aanvaarding op proef voor den tijd van driemaanden werkzaam gesteld als dienstdoendopzichter bij de Pestbestrijding (Woningver-verbetering) van den dienst der Volksgezond-heid; M. I. S w e n s en

(particulier te

BataviaToegevoegd aan den Assistent-Resident in

commissie voor de Pestbestrijding te Tasik-malaja om volgens diens aanwijzingen teworden werkzaam gesteld in het ressort Tasik-malaja. M. L. Swensen voornoemd.

Benoemd in vasten dienst van den Landetot apothekers-assistent bij den dienst derVolksgezondheid Tjoa Slok Tjong,tijd, wd. apothekers-assistent bij den dienstder Volksgezondheid.

Benoemd in vasten dienst van den Landetot opzichter (voor de electrische wasseherij)bij de Gouviernements Centrale BurgerlijkeZiekeninrichting te Soerabaia S. TJok r o-d 'i p o e r o. tijd. wd. opzichter (voorde electrische wasseherij) bij genoemde zieken-inrichting.

KoloniënBlijkens bericht van het departement van

Koloniën zullen de kapiteins der InfanterieF. J. van N u e s. en J. H. M. TT. L. E.Oh 1, de ritmeester der Cavalerie W. F, H.A n t h o n ij s z en de lste luitenant dermil. admie C. W. Schreuder met hetm.s. „Chr. Huygens" dat op 21 Februari a.s.van Genua vertrekt, van verlof naar Ned -Jndië terugkeeren

Justitie.Bepaald dat dr. B. Dame n. voorzitter

van de landraden te Soekaboemi e.a., aanwien wegens zesjarigen dienst acht maandenverlof naar Europa is verleend, zijn betrek-king zal nederleggen op 25 April 1940 instedevan op 2 Mei da v.

Met ingang van den dag. waarop hij uitEuropa hier te lande zal zijn teruggekeerdis benoemd tot tijdelijk buitengewoon voor-zitter van de Landraden te Pontianak Sintangen Singkawang. mr. H. Doeve rechter-lijk ambtenaar van buitenlandsch verlof te-rugverwacht, laatstelijk lid van den Raad vanJustitie te Makassar.

Verkeer en WaterstaatBij de Boekit-Asammijnen werkz. gesteld op

proef als dienstdoend onderopzichter bij denDienst van de Mijnbouw op maandgeldD a r s o n o particulier te Loa Koeloe(Samarinda).

Tijdelijk belast met de waarneming van debetrekking van adspirant boschopzichter J..Hamilton of Silverton Hill.,thans maandgelder.

Met ingang van 1 Februari 1940 bevorderdtot haltechef lste kl. Haroen gelarSoetan Talarangan. haltechef2de kl.

FAMILIE-BERICHTEN.BURGERLIJKE STAND

SOERABAIA.3 t/m 9 Februari 1940.

Geboorten:I. Fluijt - Versfelt, zoon.J. J. A. Zitter, - Kuik, dochter.J. U. Auer - Adriaansen, zoon.W. G. Boermeester - Brinkman, dochter.G. A. van der Hoeven - Glasius, dochter.C J. H. van Rossum du Chattel -

1 Schuijff, zoon.J. J. H. A. Zindel - De Graaff, zoon.J. A. A. Essink - Van der Vaart, dochter.P. B. Smith - Haaxman, zoon.R. Eelman - Smit, dochter.F.A.V. vanrOpdorp - Van der Putten. (?)

A. J. J. A. Franken - Bconstra, dochter.W. A. Heuvelman - Van Slooten, zoon.G. Ch. P. Wijnands - Bouman, dochter.J. Shishido - Awakihara, dochter.W. G. Zweekhorst - Hubner, zoon.

Ondertrouwd:B. J. Ch. Groenewoud - N. Coorengel.A. Faintuch - W. B. Goudman.C. W. L. Lindner - E. Pondaag.J. v. I. Palilingan - N. Wowor.

Huwelijken:W. Dicke - N. M. Penning.H. W. Coolen - J. H. Jansen.Th. G. M. E. Niet - E. M. Matheij.Overleden:

J. M. Tilburgs. 16 jr. vr.S. Holster, 42 jr. m.Mevr. A. J. H. Hoekstra (Snel), 34 jr.W. van der Schuit, 51 jr. m.A. Branderhorst, 46 jr. vr.Mevr. de Wed. van de Stadt (Marisia),

86 jr.W. Töpfer, 50 jr.

MAANDAG 12 FEBRUARI 1940. DfcnDE BLAD 4

1 pfy THEATER . —i| MORGEN DINSDAG PREMIERE | | MORGEN DINSDAG PREMIERE |I EEN ONGELOOFELIIK SPANNENDE GONG 1111 I II ||l| 1111 I M I lil ||||| EEN DER '"^TJ^^T^""" m DEN

MYSTERIE-FILM MET Ij] .1.4 jWJi^y4j^^P^B|J BARRY K.clive mjMmmÉ^^ rz-' i' DBDiirc

I DnwWMb f»T*# iHC 3S * francis l.JANE SULLIVAN11 V| lf IliVlfl E^~"3RS|BÏ &1»W \l I^.JIW £ REGIE: ROBBERT STEVENSONH M. JK Wm WM O^miÊmKe RSI\L W^»1^ -VI VERFILMD NAAR HET BEKENDE BOEK VAN GEORGE B. BANCROFT.

■fHii & Uil gf* «ÜRVv"* "B?^ Vooraf: Het NIEUWSTE GAUMONT WERELDJOURNAAL en een

HET IS VOORAL! DE INTRIGE, ORIGINEEL VAN k -LW\ * TinderS'beneden « jaar geen toegang.

OPZET EN UITWERKING, DIE U TOT DE LAATSTE fc-#E§ Tp i*ïWSw«ll!!L<!öSaSßßi - «^r^,^^ 1METER ALS IN EEN BAN GEBOEID HOUDT! I laM jf . \^^_________^S^HKMm heden voor het laatst : het machtige filmwerk

OOK DE SCÈNES IN DE RECHTSZAAL ZULLEN „RULERS OF THE SEA"UIN INTENSE SPANNING DIT SPEL MET LEVEN w l*Wttiw vr ■ «■- <**-«EN DOOD DOEN VOLGEN

j-^v^in | met douglas fairbanks jr - margaret lockwood.

Mitrailleurmet in het witgekleede be-dieningsman-schappen inhet winterschelandschap.

Iv v

DE INDISCHE COURANT.

Ontijdige verwezenlijking desiderataOp staatkundig gebied

Zou funeste gevolgen hebbenRegeering besloot tot aan-bouw van 3 slagkruisers

Met telkens na=zeuren overpetitie Soetardjo

Minister Welter in zijnmemorie van antivobrd

Aneta Haag seint het volgendeuit de memorie van antwoord ophet afdeelingsverslag der Twc-eueKamer nopens de Indische be-grooting 19Ï0:

Aanbouw slagkruisers

Ook de minister kan geenwaardeering hebben voor dewijze, waarop schrijvers, dieterzake geenerlei verantwoor-delijkheid dragen, zich incouranten en tijdschriften no-pens de voorgenomen vloot-versterking hebben uitgelaten.

De regeering gaat ten dezedoelbewust haar eigen weg,waarbij de verschillende amb-telijke adviezen, voorzoovernoodig, mondeling wordentoegelicht door gezaghebbendemarine-deskundigen en dantot richtsjnoer worden geno-men.

Te dezer zake kan thansworden medegedeeld, dat deregeering, na rijp beraad, haargedragslijn heeft bepaald.

Zij heeft besloten den aan-bouw te bevorderen van drieslagkruisers.

Een wetsvoordracht terzakezal t.z.t, nadat de Volksraadzal zijn gehoord, aan het ooi-deel van het parlement wor-den onderworpen.

In afwachting daarvanmeent de minister zich te mo-gen onthouden van beschou-wingen over de uitbreiding vande maritieme weermiddelen inIndië.

Aneta's berichtgeving

De minister kan de zienswijzebeamen van de leden, die niet denindruk hadden, dat terzake vande berichtgeving van het pers-bureau Aneta de door andereleden gesignaleerde tekortkomin-gen zijn te constateeren, welke totmaatregelen van de zijde der re-geering aanleiding zouden moeten

°« persberichtgeving naar Indiëwordt naar de aanwijzingen vanAneta uitgevoerd door de Indi-sche afdeeling van het AlgemeenNederlandsch Persbureau, dat tedien einde over beproefde journa-listieke krachten beschikt.

Daarnaast geeft Aneta de noo-dige aanvullingen .van de bericht-geving, beoordeeld naar den maat-staf van Inöie's behoeften.

Onder de heerschende omstan-digheden heeft deze telegrafischeberichtgeving uiteraard ook te be-antwoorden aan de eischen, ge-steld in het belang van de veilig-heid van het land.

Een en ander geschiedt in voort-durend en nauw overleg met denregeerings-persdienst, zoodat zekerten deze het persbureau Anetr*.geen blaam kan treffen.

Waardeering voor Landvoegd

De door vele leden uitgespro-ken waardeering voor den Land-voogd heeft den minister aango-naam getroffen. Hij sluit zich aanby de woorden van lof voor denGouverneur Generaal.

De begrotingstekorten

De minister heeft in de memo-rie van toelichting slechts hetonbetwistbare feit geconstateerd,dat de begrootingscijfers werdenopgesteld voor het uitbreken vanden oorlog en dus geen juist beeldkunnen geven van de vermoede-lijk» ontwikkeling van den finan-cieelen toestand in de nabije toe-komst.

De minister ziet terdege ln, datniet zal kunnen worden berust inblijvende tekorten op den gewonendienst en dat alle krachten zul-len moeten worden ingespannenom, zoodra de druk der interna-tionale omstandigheden niet meerin die mate zullen worden gevoeld,tot het systeem van sluitende be-grootingen terug te keeren.

Intusschen mag met groote vol-doening worden geconstateerd, datde voor 1937 en 1938 geraamde te-korten voor overschotten hebbenplaats gemaakt en dat voor 1939het tekort, blijkens de verwachtecijfers, belangrijk zal meevallen.Het tekort van den gewonen dienstwerd geraamd op 41.4 millioengulden, terwijl de uitkomsten,volgens de verwachting voor deDecembercijfers, zullen neerko-men op een tekort van 24 mil-lioen; voor den buitengewonendienst was de raming van het te-kort 86 millioen, hetgeen vermoe-delijk zal worden 83.S millioen.

De minister wijst er op. dat deLandvoogd de ontwikkeling vande verhoudingen aandachtig blijftvolgen en gereed is om elk oogen-blik in te grijpen, indien zulksnoodig is.

Dat bij de besteding van de 25millioen gulden niet strikt konworden vastgehouden aan deneisch, dat daaruit geen blijvendegevolgen voor de Indische begroo-ting aouden voortvloeien, wasreeds bij den eersten opzet vanhet verwerklngsp'nn voorzien.

Het betreft objecten, welke ookzonder den moederlandschen steunter hand zouden genomen moetenworden.

De verlenging van het defensie-uitvoerrecht en de instelling vaneen oorloaswüifttoelasüng latengeen twijfel aan het streven derregeering naar ëen versterkingder middelen.

Korting op toege-kende pensioenen, inwelken vorm ook, kande minister onder de-ze .omstandighedenniet in overwegingneme n.

De minister is helaas niet instaat te voldoen aan den wenschvan eenige leden om een benade-rende schatting te geven van hettoekomstig verloop der uitgavenen van den invloed van de oor-logsomstandigheden op de op-brengst der middelen.

Onzekere aspecten.

Het oordeel van enkele leden,als zou het beginsel van belastingnaar draagkracht worden veron-aehtizaamd, moet de minister te-genspreken.

Ook de minister is van meening,dat Indië er thans in economischopzicht beter voor staat dan in1914.

De voedselproductie bevindt zichpractisch op een niveau van zelf-voorziening. De handels- enscheepvaartbetrekkingen met hetbuitenland zijn meer gericht opde omliggende landen, waardoorzij minder kwetsbaar zijn voor denEuropeeschen oorlog.

Hierbij laat de overheid zichsterk in met het economische le-ven, waardoor zij hierop invloeduitoefent en in de, gelegenheid isgeweest om terstond na het uit-breken van den oorlog de noodigemaatregelen te treffen.

De volkswelvaart.

De minister kan in haar alge-meenheid niet de meening onder-schrijven, dat de bevolking doorde crisis zou zijn verarmd en geengelegenheid heeft gehad zich vande gevolgen der slechte jaren teherstellen.

De productie van bevolkings-landbouwgewassen is in de laatstedecennia zeer toegenomen. Slechtsten aanzien van de overheids-schuld Is de situajtie ongunstigerdan in 1914.

De minister onderschrijft hetbetoog, dat er alle reden tot vol-doening bestaat over het door dewelvaartspolitiek bereikte resul-taat.

Vooral op de vorming van In-heemsen kapitaal als consequentievan het opkomen van een inheem-schen middenstand is het econo-misch beleid ten aanzien van dcbevolking de laatste decennia ge-richt geweest.

De toestand van de bevolkingIs thans over het algemeen tame-lijk goed,

Economische samenwerking.

De minister stemt in met hetgevoelen van de leden, dat hetNederlandsche kapitaal voor deverdere ontplooiing van het Indi-sche bedrijfsleven onontbeerlijk is.

Het voorgenomen tegenbezoekvan drie hoofdambtenaren van hetIndische departement van econo-mische zaken is tot nu toe achter-wege gebleven in verband met deInternationale omstandigheden,doch het blijft in de bedoeling,dat de e.v. bespreking in Neder-land zal plaats vinden.

Dit bezoek zal een meer concreteeconomische samenwerking geldenen niet in het bijzonder de instel-ling van een stichting in Neder-land ten bate van de Indische ex-portbelangen.

Het voornemen bestaat hier-voor een commissie te benoemen,die de huidige werkzaamhedenmoet coördineeren en intensivee-ren.

Deze commissie zal spoedig wor-den benoemd.

De gedachte van een ruime eco-nomische samenwerking in denzin van een opbouwen van deRljkshuishouding is den ministersympathiek, doch hij acht het eenproces van langen duur.

Industrialisatie en midden, and.

Wait de industrie betreft, heeftmen thans in studie genomen dewenschelijkheid en mogelijkheidvan de oprichting van een elec-trischen hoogoven, met kleinwalswerk, waarbij wordt gedachtaan de productie van betonijzervoor Java's behoeften.

Met de uitvoering van de stich-ting van een credietfonds voor denmiddenstand zal spoed worden be-tracht.

Het economische overheidsappa-raat is volkomen opgewassen tegende nieuwe taak als gevolg van denoorlogstoestand.

De minister kan niet beamen,dat de voedseltoestand op Java inhet algemeen zorgvol is.

De door de overheid gebodenhulp bij plaatselijke voedseltekor-ten is ln verreweg de meeste ge-vallen volkomen afdoende geweest.

Verdere desiderataDe vraag, of er, in verband met

de belangen der inheemsche nij-verheid, geen aanleiding bestaatom de contingemteeringen op teheffen of te verzachten, moet deminister ontkennend beantwoor-den.

De ervaring met emigratie naarSuriname is allerminst van dienaard, dat zij zou moeten wordenstopgezet of niet zou moeten wor-den bevorderd.

De minister wijst er op, dat hetzeer onzakelijk zou zijn en niet inhet belang van Indië om, indieneen overeenkomst kan worden be-reikt, welke bevredigend is voorhet gouvernement, deze te latenspringen op het beding, dat demaatschappij haar zetel naar In-dië moet overbrengen, waartegenbij de betrokkenen om deugdelijkeredenen bezwaar bestaat.

De stijging van de kosten vanlevensonderhoud sinds het uitbre-

ken van den oorlog is uiterst ge-ring.

De maatregelen tegen prijsop-drijving hebben goed resultaat' op-geleverd.

Het staatkundig beleid.

In de paragraaf over hot politiekbeleid merkt de minister op, datde beschouwingen omtrent hetvoor heden en de naaste toekomstgeboden staatkundig beleid eenpunt van overeenstemming ver-toonen, welke belangrijk genoegzijn om er de aandacht op te ves-tigen.

Er is n.l. geen enkele stem opge-daan, die een terugtred op den inde laatste decennia afgelegdenweg of zelfs een stilstand bij hetthans bereikte bepleit.

Te dien aanzien, n.l. een voort-gaan op den weg van staatkundigehervormingen, bestaat blijkbaarbij de Kamer volkomen eenstem-migheid.

Dit Is de inleiding voor een uit-eenzetting van de zienswijze vanden minister nopens den op staat-kundig gebied te volgen weg.

Voor een gedachtenwisseling ishet noodig zoowel het punt 'vanuitgang als het doel helder te om-grenzen.

Het punt van uitgang zl&t deminister in art. 62/64 der grond-wet: het opperbestuur berust bijde Kroon, in wier naam het alge-meen bestuur door den Gouver-neur Generaal wordt uitgeoefend.

De staatsinrichting wordt bij dewet geregeld, evenais andere on-derwerpen, zoodra er behoefteblijkt te bestaan en de regeling-van de inwendige aangelegenhe-den van Ned. Indië, behoudensaangegeven uitzonderingen, wordtovergelaten aan de daartoe geves-tigde organen.

De richting van de ontwikkelingwordt daarbij aangegeven alsvolgt:

dat zoowel wetgeving als be-stuur ten aanzien van inwendigeaangelegenheden zooveel mogelijkmoet worden gelegd in handenvan in Indië zetelende lichamenen overheden en dat aan de daargevestigde bevolking de grootstmogelijke invloed op en een zoogroot mogelijk aandeel in de sa-menstelling van die lichamenmoet worden toegekend.

Het doel, waartoe de weg moetvoeren, vloeit hieruit voort:

in een tempo, bepaald door demate, waarin men meent den we-zenlijken invloed van de bevolkingop de samenstelling van de verte-genwoordigende lichamen te kun-nen vergrooten, groeit als vanzelfde zelfstandigheid van Indië bin-nen Rijksverband.

Deze zelfstandigheid heeft mi-nister Welter daarom in de memo-rie van antwoord van 1939 als eenerkend doel van de Nederlandschekoloniale staatkunde aangeduid.

De minister acht het nuttig de-ze begrippen hier in het licht te.stellen, omdat de van sommige zij-den gevoerde actie hem veelszinsden indruk geeft, dat men zichniet steeds rekenschap geeft vanhet feit, dat sedert 1922 in degrondwet een zeer ruim bestekvoor de ontplooiing van Indië'spolitieken status is 'uitgezet, als-mede d^t er algemeene overeen-stemming bestaat, dat op dezenweg onverpoosd moet wordenvoortgegaan.

Dat Indië den groei van een ge-heel autocratisch bestuurde kolo-nie tot een in groote mate zich-zelf besturend land in stormach-tig tempo heeft afgelegd, is reedszoo vaak herhaald, dat het wel-haast een gemeenplaats, doch eenniet mindere waarheid is.

Deze snelle groei heeft plaatsgevonden onder drang van histo-rische omstandigheden. De wereldleefde in die jaren onder diepenindruk van sociale en mentaleomvormingen, welke zich na denwereldoorlog manifesteerden.

Het staatkundig instituut vanIndië, geformuleerd in bedoeldegrondwetsartikelen, is op breedewijze ten uitvoer, gelegd in de In-dische staatsregeling en is deincarnatie van het tijdsbegripdoor krachtigen hervormingsdriftgedragen..De bewindslieden, die ln dientijd de Nederlandsche kolonialestaatkunde leidden, hadden blijkgegeven van wijs inzicht door hetstaatsgebouw op te trekken in den

vooruitzienden geest, door dentijd gevorderd.Hun opvolgers zouden benedende maat blijven, indien zij dit mis-kennen.

. Aan deze miskenning makenzich, naar de meening van denminister, velen schuldig, dié thansreeds, na een zoo gering tijdsver-loop, om een verderen uitbouwbuiten dit bestek vragen.

De vraag, of in Indië een zoobreedgefundeerde politieke krachtis gegroeid, dat daarop een be-langrijk stuk van de staatkun-dige verantwoordelijkheid kanworden overgedragen, is beslis-send bij de beoordeeling van het-geen in dezen tijd aan politiekebegeerten en denkbeelden wordtvoorgedragen.

Immers een constructieve ver-andering in deze sfeer der Volks-raadspositie, geen rekening hou-dend met de "evolutie der verant-woordelijkheid, zou een wezenlijkebeteekenis missen.

Daarom verdient het de aan-dacht, dat de leden, die gepor-teerd zijn voor hervormingen ingrooten stijl, 0p dit punt, als es-sentieel onderdeel, te kennen ge-ven, „dat zij niet kunnen mede-werken aan de totstandkomingvan een grootere Indische zelf-standigheid, welke de zeggenschapder Staten Generaal zou inperken,zonder dat anderzijds waarborgenworden gegeven voor de doorwer-king van de Nederlandsche demo-cratische gedachte in een mate,zoo ruim, als met de ginds be-staande mogelijkheid is overeente brengen."

De minister heeft een open oogvoor de zeer belangrijke geesfres-stroomingen, welke zich in hetOosten afteekenen. Het ontwakenvan deze krachten emaneert vaneen complex maatregelen, doorWestersche invloeden in het levengeroepen en gestimuleerd door dein de wereldatmosfeer opgehooptespanningen.

Niemand ontveinst zich, dat indeze tijden een krachtig en in rui-men geest gevoerd beleid vereischtis.

De minister wil in de eersteplaats in het licht stellen, dat hetbestaand politiek bestek voor eenzoodanig beleid volle ruimte biedt.

De Volksraad.

Aan den Volksraad, aanvanke-lijk slechts adviseerende bevoegd-heid bezittend, werd in minderdan tien jaren een zeer uitgebrei-de medebeslissende bevoegdheidverleend op het geheele terrein derwetgeving en het is niet mis-plaatst aandacht te vragen voorde zeer belangrijke beteekenis vande positie van den Volksraad.

Dat deze nïe>t volledig uit de In-dische Staatsregeling valt af telezen, is wellicht een verklaring-voor het feit, dat hieromtrent veelmisverstand heerscht.

In feite is de positie van denVolksraad bij de vorming van hetregeering.sbeleid z°o uiterst be-langrijk, dat alleen een zeer in-grijpende verandering in de Indi.sche maatschappij voldoende re-den zou opleveren om het lichaamop een nog hooger niveau van zeg-genschap en verantwoordelijkheidte plaatsen.

De inheemsche bevolking heeftdaarin thans een overwegend aan-deel. De in Indië aanwezige po-litieke en maatschappelijke groe.peeringen hebben aldus gelegen-heid gekregen in zeer groote matedeel te nemen aan de wetgevingen zich in zeer ruime mate in hetopenbaar te uiten over alle vraag-stukken nopens het wetgevendstaatkundig beleid.

Thans dient de vraag te wordenbeantwoord, of een dusdanigegroei van interne krachten der In-dische samenleving heeft plaatsgevonden, dat het verantwoordbou zijn nu tot verdere stappen indeze centrale sfeer over te gaan.

Het is een onmiskenbaar feit.Jat de geleidelijke ontwikkelingvan Indië in stoffelijk opzicht ge-durende de jaren sinds de inwer.kingtredipg van de IndischeStaatsregeling verblijdend is voor-

aan.Wat het staatkundig leven be-

treft, is door de bestuurshervor-ming het stelsel van regionale enlocale zelfwerkzaamheid verdiepten elders uitgebreid. Dit heeft totstrekking om het systeem van in-stellingen, waardoor de ingezete-nen aan het bestuur en de wet-geving deelnemen, hechter in degemeenschap wortel te doen

schieten.Er is derhalve m Indië sinds

1927 voortdurend een uitbouw vanonderen geweest en een begin vande consolidatie van het staatkun.dig stelsel aan den top. Naar demeening van den minister is ditproces nog bij lange na niet zoovergevorderd, dat deze noodzakelijkephase voltooid zou kunnen wordengenoemd, weshalve het tijdstip zouzijn aangebroken om, niet nameop het besproken terrein, n.l. defunctie van den Volksraad, bij hetregeeren over dit gebiedsdeel ver-dere stappen te ondernemen.

Deze meening rust in de over-weging, dat toekenning vangrootere bevoegdheden onvermij-delijk gepaard" zou gaan met deoplegging van grootere verant-woordelijkheid, met afwentelingvan die verantwoordelijkheid vande organen van het Koninkrijk:Kroon en Staten Generaal, welkehaar thans uiteindelijk dragen.

Hoe de minister denkt over hetgeprononceerd verlangen naarmeer staatkundige rechten, alsenkele leden naar voren brach-ten, is gebleken uit de memorievan antwoord nopens de begroo-ting' 1939, waarin de minister inhet licht heeft gesteld, dat hetnog .steeds de grootste moeite kostoni de breede bevolkingsmassa tebrengen tot het gebruikmakenvan die staatkundige rechten, wel-ke haar in het tegenwoordig besteltoekomen.

De uitspraken van inheemschevoormannen, „dat in de Indonesi-sche wereld geen beweging vanbeteekenis valt te bekennen en datdit' volk van tientallen millioenenuit den sla-ap der eeuwen moetworden gewekt' geven van dezj op-vatting een ongewilde bevestiging.

De minister meent, dat de ver-wachting gewettigd is, dat de ont-plooiing Van een nieuw leven opgeestelijk en stoffelijk gebied zichin de inheemsche maatschappijzal manifesteeren.

Onderwijs, landbouw, industri-alisatie en kolonisatie zullen nietnalaten uitloopers te vormen opstaatkundig terrein en geleidelijkzullen meer talenten naar vorenkomen om een taak te vervullen,door de bestaande instellingenvoor de ingezetenen weggelegd.

De minister zou het betreuren,indien a_l deze energie werd afge-leid in een richting, waarin voor-alsnog de oplossing van het vraag,stuk der zelfstandige bestuurs-voering, met intensieve medewer-king der inwoners, niet in de eer-ste plaats moet worden gezocht.

Funeste wenschen.Deze overtuiging noopt den

minister tot een krachtige,niet voor miskenning vatbaresfcellingname tegenover dedesiderata, Welker verwezen-lijking hij ln de gegeven om-standigheden funest zou ach-ten, niet slechts uit een alge-meen oogpunt, doch ook cdivooral voor de gezonde staat-kundige ontwikkeling van In-dië zelf.

Dat bij sommige inheemschevoormaniieki, te dien opzichteniet het rechte begrip aanwe-zig is, dat dezen in hun be-grijpelijk ongeduld willenvoortsnellen, zonder om tezien, moge verklaarbaar zijn,doch dc regeering moet (omeen ander Volksraadslid te ci-tceren) „het hart pantserentegen een. toegeeflijkheid, wel-ke volgens nuchtere bereke-ning aan het eind het ge-wenschte effect niet zal ver-mogen t* sorteeren".

Staatkundige bevoegdhedenkunnen niet worden bekekenzonder het complement derstaatkundige verantwoorde-lijkheid en deze kan van volks-leiders niet worden verwacht,zoolang dit volk zelf niet in-staat is, om, althans in grootetrekken, het staatkundig be-leid te overzien.

Voor hen, die willen mede-werken aan den groei van In-dië t>ot een eigen staatkundigieven, is een andere taak de

eerst-noodzakelijke, n.l. omhet vacuüm, dat nog aanwezigis tusschen staatkundige rech-ten en staatkundig vermogen,op te vullen.

In dezen gedachtengang ishet eerst noodig om het insti-tuut van locale en regionale ge-meenschappen uit te bouwenen te verdiepen door aandachtte wijden aan en het aankwee-ken daarin van een wijderebelangstelling voor de publiekezaak en vau, de verantwoorde-lijkheid bij deelneming dooringezetenen in het bestuur.

Op het gebied van instellingen, verdieping van locale en re-gionale autonomie wenscht deminister krachtig voort teschrijden.

In het waarachtig belangvan Indië spreekt de ministerde ernstige hoop uit, dat zij,wien de ontwikkeling van datland ter harte gaat, mogeninzien, dat hier een taak ligt,welke niet alleen een belang-rijk perspectief opent, doch te-vens een onmisbare voorwaar-de vormt voor den verderengroei der centrale autonomie.

Wie het geheel van instel-lingen, waardoor de Indischeingezetenen deelnemen aan debehartiging van de openbarezaak, in oogenschouw neemten zich rekenschap geeft vande belangrijke plaats van denVolksraad, kan niet onder denindruk verkeeren, dat bij detotstandkoming; van politiekenervormingen tot dusver over-matige invloed tebeurt is ge-vallen aan de overweging, datvan de inheemsche bevolkingslechts een numeriek onbe-tcekenende groep staatkundigtot bewustzijn is gekomen.

Verder heeft het feit, dat Indiëen het overgroote deel der inwo-ners financieel en economisch on-voldoende kracht van binnen uitkunnen ontwikkelen, niet in denweg gestaan aan de snelle ontwik-keling' van de financieele en poli-tieke autonomie in den loop dezereeuw.

M.a.w. niet blijven dreinen.Na de beslissing op de Volks-

raadspetitie, waarin werd ge-vraagd om een conferentie te be-leggen tot bespreking van een aanIndië toe te kennen zelfstandigepositie en de daarop gevolgde bc-(sprekingen in de Staten Generaalis deze aangelegenheid naar demeening van den minister te be-schouwen als een afgedane zaak,waarover de discussie niet telkensweer moet worden hervat.

Daarmede is niet afgesloten degedachtewisseling over overigevraagstukken van staatkundig be-leid ten aanzien van Indië, waar-in de petitie slechts een episodevormt.

In een land als Indië, dat de ge-volgen ondergaat van een snelleontwikkeling op geestelijk en stoi-felijk gebied, blijven deze proble-men aan de orde van den dag.

Een eigen parlement.

Het door een aantal politiekevereenigingen gepropageerdedenkbeeld inzake de instelling vaneen volwaardig Indisch parle-ment, vormt naar het oordeel vanden minister den toets van hethierboven betoogde.

Het denkbeeld kan worden ver-staan als een zelfbewuste wenschvan een kleine ontwikkelde bevol-kingsgroep, die zich, niet zonderrecht, evengoed als de meest ge-avanceerde groepen Nederlandersen vreemde Oosterlingen, instaatacht de staatkundige verantwoor-delijkheid te helpen dragen, welkein een volgroeid democratischstelsel aan de volksvertegenwoor-diging ten deel valt.

Doch hiermede worden de In-nerlijke waarde van het denk-beeld en de wenschelijkheld derverwezenlijking niet beoordeeld.Leden, die hierover hun meeninghebben geuit,' ontdoen het denk-beeld van de clausule, dat verwe-zenlijking binnen een vooraf ge-stelden tijd zal worden vervuld enalsdan rekenen zij het onder demogelijkheden van een niet te ververwijderde toekomst. Bovendiennemen zij hier het behoud vanden band met het moederland alsvanzelfsprekend aan, terwijl zijhun beschouwingen eindigen metde reeds aangehaalde reserve, datzij niet zullen medewerken aaneen grootere Indische zelfstandig-heid, welke de zeggenschap derStaten Generaal inperkt.

Wanneer al deze punten vanvoorbehoud in oogen.sehouw wor-den genomen, mag met reden wor-den gevraagd, wat er dan nogvan het bewuste denkbeeld over-blijft als een vraagstuk van ac-tüeele Indische politiek.

Ook naar Nederlandsche staat-kundige opvattingen is een zoo-danige Indische politieke ontwik-keling uitermate begeerlijk, welkegaat naar een eindstadium, waar-in het regeeren geschiedt in har-monie met de fundamenteel e op-vattingen van een geestelijk eneconomisch volgroeide maatschap-pij, die instaat is de uiteindelijkeverantwoording van het beleid teontvangen, daaraan richting tegeven en de historisch gegroeideeenheid van het Koninkrijk instandte houden.

De minister, den weg tot be-vorderïng van den groei vanhet hierboven aangegevene be-schrijvende, acht het zijnplicht dien weg te volgen zon-der afwijkingen, overtuigd zijn-de, dat op deze wijze de evo-lutie van, het staatswezen ge-stalte en inhoud zal verkrijgen.

Zoolang de Nederlandscheverantwoordelijkheid voor hetIndische beleid gehandhaafdblijft, kan in de daarmede ver.band houdebde grondbeginse-len der Indische staatsinstel-lingen geen esseutieele veran-derg komen, met nam» tenaanzien van het algemeen be-stuur van den, Gouverneur Ge-neraal in naam des Koningsdoor middel van de ministe-rieele verantwoordelijkheid inzijn geheel steunde ter beoor-deeling van de Staten Generaalen iln verban^ daarmede isoverleg met den minister overen weer noodig voor de beslis-sende bevoegdheid van deKroon ten aanzien, van het re-geringsbeleid.

Dit alles staat tegenoverge-steld aan de figuur van eenIndische regeering, verant-

woordelijk aan een Indischparlement. Deze tegenstellingkan door geen voorbehoud ofmodificatie uit den weg wor-den geruimd.

De minister acht' het eeneisch van goede politiek omdaaruit consequenties te trek-ken.

Waar hij de mogelijkheidniet ziet om principieele ver-anderingen te brengen in destaatkundige positie van Indiëin het Koninkrijk en in depIa.VS van den Volksraad in deIndische staatsinstellingen, be-staat er naar zijn meeninggeen reden, om een commisso-riaal onderzoek naar dit pro-bleem in te stellen.

VolksraadsdesiderataDe in het voorloopig verslagnaar voren gebrachte desiderata

in beschouwing nemend, ziet deminister in de eerste plaats hetbetoog voor een wijziging in de sa-menstelling van den Volksraad.waarbij twee desiderata dooreenloopen, n.l. een andere wijze vanhanteering van het benoemings-recht en een beperking van ditrecht. De leden, die dit wen-schen, hebben geen motieven aan-gevoerd en hebben de moeilijkhe-den erkend voor de samenstellingvan een college met een zoo ruimmogelijk vertegenwoordigend ka-rakter.

Het komt den minister dan ookvoor, dat bezwaarlijk kan wordenaangestuurd op maatregelen, wel-ke het vertegenwoordigend karak-ter van den Volksraad zeker nietten goede zullen komen.'

Hetzelfde wordt opgemerkt tenaanzien van de inperking van hetbenoemingsrecht. Het stellen vaneen aanvullende benoeming kanuiet worden gemist, zoolang deIndische partijvorming niet° volle-dig is wat betreft het representa-tief karakter, en daarenboven vanvlottenden aard is.

De regeering heeft haar eigenverantwoordelijkheid en in eenbeslissing, welke niet overeen-stemt met het standpunt van denVolksraad, mag niet te spoedigeen gebrek aan welwillendheidworden gezien.

De veranderde toon in woorden geschrift ran verschillende in-heemsche vereenigingen is denminister niet onopgemerkt voor-bijgegaan en hiervan is verledenjaar met waardeering gewag ge-maakt.

Daarom was voor hem teleur-stellend de vorm, waarin de lei-ders van de Gaboengan PolitiekIndonesia hun pleidooi voor eenvolwaardig parlement hebben ge-goten, n.l. door in het manifest devervulling van de wenschen bin-nen een vastge.r\telden tijd alsvoorwaarde te stellen voor hunbereidheid de inheemsche bevol-king op te wekken de regeering testeunen bij de afwending van ge-varen voor de veiligheid van hetgezag en van de Indische samen-leving.

Hoewel de minister een gezondeontwikkeling van de inheemschevakbeweging geen belemmeringenin den weg wil leggen, meent hij,dat deze ontwikkeling niet wordtbevorderd door het wegnemen vanbepaalde wettelijke bepalingen.

Met het in den Volksraad geda-ne voorstel om in de eedsfcrmu-lierpassage den eed van trouwaan de Koningin te doen verval-len, alsmede met het plotselingMaleisch spreken, wordt, naar demeening van den minister, eennormale ontwikkeling van de ver-houding tusschen Nederland enIndië niet bevorderd.

Overige vraagstukk

1 let kan worden toegegeven, dattegenover de N.S.B. een lijdelijkehouding wordt aangenomen, aan-gezien op dfl oetie van deze ver-eeniging nauwlettend wordt toe-gezien, terwijl zoo noodig zal wor-den ingegrepen.

Indien de naar voren gebraeh'.epersmededeelingen juist zijn. danzullen deze tot strenge maatrege-len aanleiding geven. Naar dejuistheid van die mededeelingen iseen onverwijld onderzoek inge-steld, dat nog niet is beëindigd,doch waaruit reeds is gebleken,dat de schrijver op zijn minst ge-nomen een zeer overdreven voor-stelling van zaken heeft gegeven.

De aan den dag gekomen mis-standen op zedengebied maaktenhet noodig om het kwaad in denwortel aan te tasten.

Tot opheffing van het internee-rlngskamp te Boven Digoel en hetverleenen van amnestie aan poli-tieke bannelingen kan niet wor-den overgegaan. Wil heeft gelei-delijke opheffing plaats van inter-neeringen van daardoor in aan-merking komende personen.

Hcewel de minister de oogenniet wil sluiten voor de gevaren,verbonden aan de uitoefening vanscherpe critiek onder huidige om-standigheden op de regeering.

meent hij, dat er vooralsnog geenbehoefte bestaat aan een nauwertoezicht op de pers, naast de tendienste staande middelen tegenpers-excessen.

Het vraagstuk inzake grond-rechten voor Indo Europeanen isnog in een stadium van overleg.

Het komt den minister voor, datbij een beschouwing van de Neder-landsche taak in Indië op onder-wijsgebied moet worden uitgegaanvan de hypothese, dat ons onder-wijs voor de inheemsche bevol-king een vreemde cultuurwaardevertegenwoordigt. De ministerdeelt de zienswijze, dat geleidelijk,doch krachtig moet worden ge-streefd naar verbetering van hetgehalte der volksonderwijzers. Deminister kan instemmen met dengeuiten wensch, dat vooral aan-dacht wordt besteed aan de moe-dertaal der onderscheidene volken.

Ook bij den minister heeft destemming, welke viel te beluiste-ren uit sommige uitingen in Isla-mietische kringen omtrent art.177 teleurstelling gewekt, aange-zien daarvoor geen grondslag aan-wezig is, doch de minister achteen gedachtenwisseling terzakeweinig nuttig en'prefereert dezete verdagen, totdat een concreetvoorstel zal sijn voorgelegd.

K. P. M. en Knilm.

De minister acht ook de bijzon-dere positie van de K.P.M, in hetinterinsulaire verkeer allerminsteen gevolg van gimstbetoon derregeering, doch niet in de laatsteplaats door de efficiënte Wijze,waarop deze maatschappij in hetalgemeen belang in het vervoer inden Indischen archipel voorziet.

De minister ziet geen redenvoor de benoeming van een com-missie, met opdracht de positievan de K.P.M, aan een onderzoekte onderwerpen.

Ook de minister vertrouwt, datde besprekingen van den heer Cre-na de longh den arbeid der Knilmten goede zullen komen. De be-oogde gemeenschappelijke exploi-tatie van K.L.M. en Knilm, onderde directie der Knilm, zou voorbelde lichamen een belangrijkvoordeel beteekenen en zou deinternationale positie der K.L.M,als exploitante van wereldlijnenten goede komen.

Aan een belangrijke verhoogingvan de Knilmsubsidie ten lastevan de Indische begrooting en eendienstfrequentie kan niet wordengedacht, nu er in het binnen-'andsch verkeer nog zooveel tedoen is.

De minister kan met geheel ver-klaren, hoe dezelfde leden, die hetuitbreidingstempo ten aanzienvan het binnenlandsch verkeerte traag achten, het aanbod vande K.L.M. tot deelneming aan acAustraliëüjn veroordeelen als„opdringerig".

De vraag, of spoedig de indie-ning kan worden verwacht van dememorie van antwoord nopens dstinfusie, moet de minister in ver-band met de tijdsomstandighedenontkennend beantwoorden.

Het leger.

In veroand met den internatio-nalen toestand, waardoor moei-lijkheden bestaan in verband metde leveranties, kan onmogelijkworden gezegd, wanneer de reor-ganisatie van het Indische legerzal zijn voltooid.

De minister heeft geen vrijheidover te leggen wat nog aan de le-aeriorichting ontbreekt.

Een prototype van een metalenbommenwerper is bij de Fokkerfa-briek in oanbcuw. Afnameproe-ven hebben nog niet plaats gehad.Indien deze gunstig verloopen, ligthet in de bedoeling dit prototypein Indië te beproeven, waarna eenbeslissing kan worden genomeninzake de aanschaffing.

De marine en de luchtmachtHet is niet mogelijk een nauw-

keurige opname te verstrekken om-trent het aantal schepelingen metIndisch verband, behoorende totde Indo Europeesche bevolking,aangezien een scherpe grens nietvalt te trekken. Van geringeanimo bij Indo Eurcoeesche jon-gelui om dienst te nemen bij hetluchtwapen is voorshands nietsrre-bleken. Bij de werving voor mon-teur bij de luchtvaart was de ani-mo dezer jongelui niet in verhou-ding tot de behoefte. Het is denminister niet duidelijk, hoe hetgerucht in de wereld is gekomenals zouden 30 Indo Europeeschegegadigden zich hebben aange-meld, van wie er zich 29 terug-trokken, toen zij vernamen, datzij dienstvluchten zouden moetenmaken.

Hoewel aanschaffing van lucht-kruisers in de bedoeling ligt, laatde huidige personeelsbezetting bijde militaire luchtvaart niet toedaartoe reeds thans over te gaan.

Bridgerubriek van de Vier Azen.Zou het waar zijn?

Onderstaande hand werd omtoegezonden. De inzender verteltdat hij op bijzondere wirjze aanzijn slemcontract voldeed. Met al-le respect voor hem, gelooven wijeigenlijk, dat hij in werkelijkheiddown ging, en achteraf een win-nende methode bedacht, welke hiions beschreef. Wij vroegen aariverscheidene sterke spelers, hoezij de hand zouden spelen. Elkhunner gaf de volgende speelwijzeaan en zou down zijn gegaan.

Uitgekomen werd met hartenaas, gevolgd door een kleine har-ten. Al onze Z. 's zouden genomenhebben met harten heer, om dana!s volgt verder te gaan. Eén rondetroef. Ruiten vrouw overnemenmet Buiten aas in den blinde. Rui-ten boer door O. spelen (O. had,gezien het doublet, natuurlijk rui-ten heer). De bedoeling was, opden duur een harten weg te gooienop ruiten tien van den blinde entwee schoppen in den blinde 'tetroeven. Deze speelwijze zou suc-cesvol zijn als W. twee ruiten had,of als W. niet de overblijvendetroef bezat. In de practijk zou O.natuurlijk zijn ruiten heer niet ge-zet hebben en W. zou ruiten boerhebben getroefd.

De methode van onzen inzenderIs de volgende. Hij speelde even-eens een ronde troef, troefde eenschoppen in den blinde, en speel-de vervolgens al zijn troeven uit.Hij hield over schoppen heer, har-ten trien en ruiten vrouw. In denblinde lagen nog aas-boer-tienruiten. O. was in een dwangpositie.Hij moest ruiten heer-kleintje be-waren, dus deed eerst schoppenaas weg. z. incasseerde toenschoppen heer en O. was opnieuwin de dwangpositie. Hij deed har-ten vrouw weg en Z. maakie nogharten tien en ruiten aas.

De late aanvullingsbegroo-tingen

Alvorens de agenda aan de orde tefetelleni maakt de voorzitter nogeen opmerking n.a.v. het feit, dat deheer Kan bij de behandeling van hetwetsontwerp inzake de Indische Staats-regeling spreker in zijn rede heeft be-etrokken, n.l. in verband met de late in-diening van de aanvullingsbegrootingen.. Spr. zet uiteen, dat hij iriderdaad een.onderhoud . met den Landvoogd gehad(heeft over den onbevredigenden gangjvan zaken. Dit onderhoud heeft echterpas plaats gehad na de verschijning van;de M. v. A., waaruit de Volksraad heeftScunnen lezen, dat de G.G. reeds stap-pen had gedaan.

De heer Kan behoeft zich dus nietongerust te maken. (Vroolijkheid).

Het Rubberfonds

De regeeringsgemachtigde, de heer;Drossaers, krijgt dan het woordvoor het beantwoorden van de sprekersover de aanvullingsbegrooting in ver-band met het Rubberfonds.

De heer Soangkoepon heeftvan de indiening van dit begrootings-yoorstel gebruik gemaakt om nog eensuiteen te zetten, dat naar zijn oordeelde besteding van de rubbergelden opvolstrekt onjuiste wijze heeft plaats ge-had. ,De,critiek, die hij heeft geleverd,i ~~ _

is ln geen enkel opzicht nieuw. Zoo zijnde opmerkingen' over het beschikbaarstellen van rubbergelden voor maatre-gelen die, naar het oordeel van den heerSoangkoepon, ten laste van de gewonelandsmiddelen hadden moeten wordenuitgevoerd, reeds herhaaldelijk gemaakt.Even zooveel malen heeft de regeeringgeantwoord, dat het niet juist zou zijni,van de uitvoering van maatregelen, wel-ke in het belang zijn van de bevolkingvan de rubberproduceerende streken, afte zien op grond van de overweging, datdaarmede ook het algemeen belang ge-diend wordt.

Slechts enkele uitlatingen van denheer geven der regeeringaanleiding daarop nog even, in te gaan.

Zoo heeft de heer Soangkoepon o.m.beweerd, dat de regeering erkend heeft,dat de opbrengst van, het bijzonder uit-voerrecht het rechtmatig bezit van deinheemsche bevolking der rubberprodu-ceerende streken is.

Dat is pure fantasie van den heerSoangkoepon. De regeering heeft nim-mer iets dergelijks gezegd. Spr. zou hierte allen overvloede nogeens willen ver-wijzen naar artikel 20 van de Bevolkings-rubberuitvoerordonnantie, dat voor-schrijft, dat de opbrengst van het bij-zonder uitvoerrecht wordt benut voor :

le. goedmaking van de kosten vande restrictie ; hieronder vallen de uit-gaven, verbonden aan den door denheer Soangkoepon bedoelden opkoopvan ondernemingslicenties;

2e. maatregelen tot steun aan en totverlichting van lasten van de bevol-king in de bevolkingsrubberproducee-rende streken.

Aam dit wettelijk voorschrift heeft deregeering zich steeds gehouden, terwijlde gevolgde bestedingspolitiek, die geba-seerd is op de voorstellen van de gewes-telijke adviescommissies, steeds de in-stemming van den Volksraad heeft ver-worven. Verder heeft de heer Soangkoe-pon nog gezegd, dat het onjuist is om tespreken van de „aanspraken", welke debevolking in de rubberproduceerendestreken kan doen gelden op benuttingvan de opbrengst van het bijzonder uit-voerrecht z.i. ten rechte beteekent: „hetzooveel mogelijk teruggeven van in we-zen ten onrechte geconfisqueerde geldenaan de rechthebbenden".

Tegen een dergelijke voorstelling vanzaken, welke hierop neerkomt, dat deregeering aan de Inheemsche bevolkingtoebehoorende gelden heeft geconfis-keerd — dwz. verbeurd verklaard of lnbeslag genomen — ten voordeele van deschatkist, moet de regeering ernstig be-zwaar maken.

De heer Soangkoepon blijftin 2den termijn het standpunt handha-ven, dat de besteding der rubbergeldenniet plaats heeft op een wijze, die inhet rechtstreeksch belang is van de In-heemsche bevolking.

Spr. komt vervolgens op tegen hetbetoog van den heer Mussert. Hij con-stateert slechts feiten en verklaart, dater voor de restrictie rijkdom was endaarna armoede. Vóór de restrictie tochkon de bevolking o.a. bier drinken, omdathet drinkwater niet zuiver was. Na derestrictie drinkt zij geen druppel biermeer (Vroolijkheid).

De heer Mussert (B.B.) stelthiertegenover slechts het feit, dat bij deuitgifte van de rubber-coupons de be-volking sprak van een „oedjan mas".

De regeeringsgemachtig-de bepaalt zich in tweeden termijn toteen korte opmerking. De aanvullingsbe-grooting wordt daarna zonder hoofde-lijke stemming aangenomen.

BINNENLAND.DE MILITAIRE MARINE.

Aanschaffing nieuw materieel.

Uit de memorie van toelichting.Bij den Volksraad is ingediend een

aanvullende begrooting, betreffendeafdeeling IX (departement der Ma-rine) van de begrooting van Neder-landsch -Indië voor 1940. Deze voor-ziet in een verhooging van den postMilitaire Marine in Ned.-Indië met

’ 320.000 en ’ 61.000. zijnde res-pestievelijk uitgaven in Nederland enIndië, en bedrag van ’ 510.000 ten fa-veure van den Dienst van Scheep-vaart.

Het bedrag van ’ 320.000 dient voorden aanschaf van mijnenmaterieel,terwijl ’ 61.000 is benoodigd voor ver-schillende maatregelen in het belangvan de maritieme verdediging vanNederlandsch-lndië, om. aanschaffingvan versperringsmaterieel en uitbrei-ding van opslagruimte.

Omtrent de bestemming van hetbedrag van ’ 510.000 zegt de memorievan toelichting het volgende:

In 1938 werd overgegaan tot in-stelling van een „Informeele Inter-departementale Commissie voor hetGnderzoek van het preventief toe-zicht ter zee en de kustbewaking",welke tot taak kreeg te rapporteeren

of in deze gewesten al dan niet vol- Idoende middelen ter beschikking zijnvoor effectief preventief . en repres-sief optreden tegen overtredingenvan de wettelijke voorschriften in-zake de zeevaart, het vervoer overzee, de kustvisscherij e. d. en, voorzoover noodig, voorstellen in te die-nen ter verbetering van den bestaan-den toestand.

Bedoelde commissie, welke werdvoorgezeten door den hoofdin-specteur, hoofd van den Dienst vanScheepvaart en waarin mede zittinghadden vertegenwoordigers van dencommandant der Zeemacht, denprocureur-generaal bij het Hoogge-rechtshof, den thesaurier-generaal,den directeur van BinnenlandschBestuur, den Dienst' der In- en Uit-voerrechten en Accijnzen en denDienst der Opium- en Zoutregie,heeft inmiddels een uitvoerig ver-slag uitgebracht over de door haarnoodig geachte voorzieningen.

Naar het oordeel dier commissie —waarmede de Regeering zich prin-cipieel geheel heeft vereenigd —dient een bewakingsstelsel in hetleven te worden geroepen, waarbijkan worden beschikt over (a) grootvarend materieel en (b) klein varendmaterieel, benevens een corps zee-politie.

Het groot materieel zou moetenbestaan uit 4 schepen (in te deelenbij Gouvernements Marine) van± 45 meter' lengte met 18 mijls-vaart, waarvan doorloopend 3 indienst —respectievelijk te station-

neeren te Tandjongpinang, Makas-sar en Amboina — en 1 in reserve.

Als klein materieel (in te deelenbij de vloot der gewestelijke vaartui-gen) adviseert de commissie tot aan-schaffing van:

3 vaartuigen van ± 26 m lengteen 18 mijls-vaart, te stationneerenrespectievelijk te Tandjoengpriok,Semarang en Soerabaia;

2 vaartuigen van 12 mijtts-vaart, testationneeren respectievelijk te Soe-rabaia en Makassar, etc.

Van de 4 vaartuigen van het grootmaterieel (Gouvernements Marine)zullen in 1940 2 stuks in aanbouwworden gegeven, waarvoor (in 1940)benoodigd is een bedrag van

’ 510.000.

De Grondhuren in de SuikerVolksraad betreurt den gang van zaken

Besteding der Rubtiefgelden mgnwals toegelicht.

P. Bergmeyer HerdachtOnmiddellijk na de opening van de

Donderdag gehouden Volksraadsver-gadering verhief de voorzitter zichyan zijn zetel, welk voorbeeld doorde aanwezigen in de zaal en op detribunes gevolgd werd, om eenigewoorden te wijden aan de nage-dachtenis van den heer P. Bergmey-er, wiens overlijden in Nederlanddezer dagen is gemeld. Spr. zeide hetvolgende:

Eergisteren ln den loop van denochtend bereikte ons het bericht

■van overlijden in Nederland van hetoud-lid van den .Volksraad, den heer■p. Bergmeyer op 60-jarigen leeftijd.Hij was lid van den eersten en vanden tweeden Volksraad — van 1918--i1924 dus — en van October 1912 affcovendien 2de plv, voorzitter van on-zen Eaad. Sinds 1929' bekleedde hij:het ambt van burgemeester te Onst-jwedde in Groningen.I De heer Bergmeyer was in 1917 eender oprichters van de Christelijk

Partij, hij was tot 1924 haareerste partij-voorzitter en haar eer-ste Nederlandsche vertegenwoordigeren aldus leider van de ProtestantscheChristelijke fractie in dezen raad. Ge-durende 15 jaren — tot eind 1923 —redigeerde hij het weekblad „DeBanier".I De heer Bergmeyer behoorde tot depioniers van de ontwikkeling van datstaatkundig leven hier te lande, datmet het oog op de instelling van denVolksraad werd geboren en vooral inde medezeggenschap van ons verte-genwoordigend üchaam in het lands-bestuur zijn bestemming vindt.

Hij was in het bijzonder geroepentot getuigen voor een Christelijk etlii-eche staatkunde, had daarbij — naarEijn eigen woord in een bijdrage voorttiet gedenkboek der Christelijk Staat-kundige Partij in 1937 — vorm te ge-ven aan de beginselen, die Idenburgbeleden had — had aldus te pleitenvoer een ethische politiek, in tegen-stelling tot exploitatie-politiek, vooreen Christelijke politiek tegenover denyrijzinnig-ethischen koers.

Gedurende de eerste zes jaren vanhet bestaan van den Volksraad nam

■hij een groot en belangrijk aandeel inhet werk van den Raad, naar — wan-neer ik hierbij steun zoek in onzenRaad — in de eerste plaats ons geachtmedelid, de heer Kan, doch ook nog

geachte medeleden, de heeren"Moelia en Roep hebben ervaren.

Zijn arbeid heeft de Volksraad in'eere te houden als behoorende tot de"grondslagen waarop wij thans hebben( voort te bouwen.

, De regeeringsgemachtigde, de heerDrossaers, directeur van 8.8.,sloot zich namens de regeering bij defwoorden van den voorzitter aan.

De grondhuren.

Aan de orde komt vervolgens de be-handeling der (nieuwe) motie-Soero-so inzake de grondhurën, waarin de doorde regeering gevolgde gang van zaken,tengevolge waarvan Zij zich thans- nogeen oordeel kan vormen over hetvraagstuk, bedoeld in deze van 1936 da-teerende motie, betreurd wordt.

De regeeringsgemachtigde voor Bin-nenlandsch Bestuur heeft op 1 Februari1940 verklaard, dat de regeering op hetoogenblik ten aanzien yan bovenge-noemd vraagstuk nog geen bepaaldstandpunt kan innemen!, aangezien dedoor de Regeering ingestelde commissie,die de taak heeft na te gaan of het

"wtn^tfëiïJJ? "fi" lfi\vërßan"d ffiêfdë ëcöïïe-mische veranderingen^wijzigingeni op debestaande grondhuurwetgevingf aan tebrengen, nog geen advies ter zake heeftuitgebracht.

De voorstellers der^jmotie zijn echterTan meening, dat|het|door den heerSoeroso c-s. ter sprakejgebrachte vraag-stuk op zichzelf staat,'derhalve los vande door de regeering opko-mende problemen Zinsverband met deeconomische veranderingen, i Immers,huurcontracten op skortenjtermijn metzeer lage huurprijzen.werden reeds invroeger jaren, ondanks het bestaan vanminimumprijzen bijjlangjarige contrac-ten, door de suikerfabrieken aangegaan.Dit euvel.houdt dus'geen verband metde economische»veranderingen, welkedoor de regeering zijri'bedoeld. Zoo spoe-dig,mogehjk^een middel te zoeken omdit euvel te bestrijden is derhalve nood-zakelijk

"*■" De heer Soeroso (Nat. Fractie)houdt nog een mondeling betoog. Spr.voert verschillendeicijfers aan en be-toogt, dat reeds in*l92s de grondhurënte laag bleken.

Toen de suikerindustrie ln moeilijkhe-den kwam, heeft de regeering niet ge-aarzeld de helpende hand te bieden, inde gedachte, dat de suiker de kurk waswaarop Java drijft.% Een gedachte, dieonijulst is gebleken,

Spr. yerklaart met nadruk, dat niet desuiker, maar de padi de kurk is waaropJava drijft. Spr. herinnert dan aan deinstelling der commissie-Erdbrink. Dezeheeft alle mogelijke regelingen nage-gaan, doch geen aandacht geschonkenaan de belangen van den tani.

Eerst de commissie-Hardeman heeft er,zeer in het klein, eenige rekening medegehouden>. Het is daarom,! dat spr. dekwestie thans opnieuw f aan de ordeheeft gesteld.

De regeeringsgemachtigde, de heerDrossaers, directeur van 8.8.,kan de mededeelingen yan den heer Soe-roso niet als een verdere toelichting be-schouwen.

Spr. zet nogeens het regeeringsstand-punt uiteen. ledereen, die ooit met degrondhuurwetgeving te maken heeft ge-had, weefc, dat daarbij vele factoren inhet spel zijn en dat het onjuist zou zijnal die onderdeelen te beschouwen buitenhet onderling verband.

Spr. bestrijdt verder, dat de regeeringaan de kwestie geen of te weinig aan-dacht zou hebben besteed-

Er is overigens terzake reeds veelvoorbereidend werk verricht en de re-sultaten zullen niet lang op zich latenwachten.

De heer De Villeneuve (Econ.Groep) betoogt, dat>inU9lB welbewusthet huidige systeem is gekozen, waarbijde minimum grondprijzen vrijgelatenzijn. Het zou volmaakt',onjuist zijn, in--dien de Volksraad zonder grondig on-derzoek en terwijl de desbetreffendecommissie nog met haar werk bezig is,zich terzake een oordeel zou aanmati-gen.

De heer Soeroso heeft voor het vader-land nog cijfers genoemd, doch naarspr. van bevoegde zijde gehoord heeft,zijn zij niet juist.

(Protest van den heer Soeroso). Erzou aan de waardigheid en het aanzienvan den Volksraad afbreuk worden ge-daan, wanneer het college op een der-gelijke, hij zou willen zeggen: dilettan-terige manier, een uitspraak deed. Hijontraadt zijn medeleden de motie aante nemen.

De heer Wirj opranoto (Nat.Fractie) protesteert tegen de wijze,waarop de heer De Villeneuve zich te-gen de motie gedragen heeft.

Overigens heeft de heer De Villeneuvehet gehad over de oude motie. Dethans aanhangige motie spreekt slechtsuit, dat de Volksraad den gevolgdengang voorzeker betreurt.

De heer Muhammad Yamin(I. N. G.) steunt het betoog van denheer Soeroso door het aanvoeren vanverschillende andere cijfers en conclu-deert, dat de motie meer dan ooit noo-dig is.

De heer Kas I m o (P. P. K. I.)begrijpt niet, waarom de regeering ende heer De Villeneuve de zaak zoo inge-wikkeld maken. Spr. betoogt, dat zij hetin wezen toch stellig niet is.

De heer Sala m o e n (V. A. I. B.)hoopt, dat de vaststelling van minimumgrondhuurprijzen bij kortjarige contrac-ten spoedig zal plaats hebben.

De bestuurspractijk leert, dat daaraanbehoefte bestaat.

De heer Soekawati (P. E. B.)vraagt, of de regeering kan verklaren,of het rapport der commissie-Hardemanspoedig tegemoet gezien kan worden.

De heer Soeria Nata Atma-d j a (Regenten-bond) constateert, datmen over de nieuwe motie-Soeroso heen

3e "kwTstië* Bèï" gföfSriiMff2ëh* In WKgeding heeft , gebracht. (Instemming).Uit de regeeringsmededeelingen is reedsgebleken, dat de kwestie haar aandachtheeft. De heer; Soeroso heeft toch weltijd genoeg om te wachten op het rap-port-Hardeman ? Hrj is het met den heerDe Villeneuve eens, dat er gevaar be-staat, dat de pijler waarop de Volksraadrust (het gedegen onderzoek) onder-mijnd wordt. Spr. is ervan overtuigd, datspoedig resultaten van het onderzoekder commissie kunnen worden verwacht.

De heer Kersteas (I. K. P.) zalzich houden aan den wenk van den vo-rigen spreker om alleen te spreken overde nieuwe motie. Hij. wil zich echter niethouden'aan dem tweeden wenk van ge-noemden spreker, n.l. om op de knieën,te zinken in de blijde verwachting vande resultaten van het werk der commis-sie. Spr. heeft al meermalen verzet aan-geteekend tegen het tempo, waarin allemogelijke onderzoekingen zijn verricht."T zijn verscheidene suikerregelingengetroffen, maar zij hebben steeds in deeerste plaats geleid tot een verbeteringvan de belangen van de suiker-industrieent de grondhuurders, terwijl de belan-gen der grondverhuurders daarbij nietaltijd in het oog zijn gehouden. (De heeris oer o s o : Zeer juist).

De motie betreurt den gevolgden gangvan zaken en spr. kan zich met haarstrekking vereenigen.

De heer Roep (P. E. B.) betoogt,; elat ook hij het langzame tempo betreurt.!Ook de regeering zou zich z.i. zeer zekerjmet de strekking van de motie kunnenjvereenigen. Zij bevat echter elementen,die het spreker en zijn fractie niet mo-gelijk maken hun stem er aan te geven.

De heer Verboom (Vad. Club)constateert, dat de motie feitelijk tochneerkomt op een opnieuw aam de ordestellen van de oude motie. En op gronddaarvan kan hij er zijn stem niet aangeven. Spr. zou eerst kennis moeten ne-men 'van het rapport der commissie-Hardeman, alvorens zich een oordeel tekunnen vormen. Hij acht het niet moge-lijk een uitspraak te doen over de on-derhavige kwestie alleen, los van andereregelingen.

Spr. geeft de voorstellers der motie inoverweging haar in te trekken en haareventueel te vervangen door een motievan meer algemeene strekking, waar-over dan opnieuw zou kunnen wordenberaadslaagd.

De heer Smit (Eur. Werknemers)betoogt, dat het wel juist is, dat van dengrond, het kapitaal en den arbeid ookhier de grond het minste trekt, doch datis niet een speciaal verschijnsel voor desuiker-industrie ; het is een zaak, diede economische structuur van geheelIndië drukt.

Hij is het echter met den heer Ver-boom eens, dat de kwestie zeer ingewik-keld is en hij betreurt het, dat de heerSoeroso hiermede geen rekening wenschtte houden.

De regeeringsgemachtigde, de heerDrossaers, maakt van de gelegen-heid om het standpunt der regeeringnader toe te lichten, geen gebruik. & ,

De heer Soeroso (Nat. Fractie) wil, in2den termijn sprekend, beginnen doormet den heer De Villeneuve af te re-kenen (Vroolijkheid).

Spr. bestrijdt in den breede de argu-menten van den heer De Villeneuve enwijst erop, dat de door hem aange-voerde cijfers offieieele cijfers zijn, ont-leend aan derapporten van den Dienstder Landrente uit het jaar 1925.

De heer Smit heeft het deelbouw-systeem uit het oog verloren, misschienomdat hij daarmede niet bekend is.(De heer Smit: Dat zullen wijvoorloopig maar zoo laten).

Overigens houdt spr. tegenover an-dere leden staande, dat de kwestie inwezen zeer eenvoudig is. In de Vorsten-landen heeft men reeds eenregeling in dezen zin. Alles hangt ervanaf, of de regeering bereidis, het vraagstuk als eenvoudig te be-zien.

Spr. dankt den heer Kerstens voorzijn steun. Hij is intusschen bereid deredactie van zijn motie te wijzigen omook tegemoet te komen aan de wenkenvan de heeren Roep en Verboom.

De voorzitter deelt mede,dat de motie gewijzigd is in dien zin,dat de Voiksraad den gang van za-ken betreurt, waardoor tot dusvernog geen resultaten bereikt zijn be-treffende de vaststelling van mini-mumprijzen voor grondhuurcontrac-ten op korten termijn.

Tegelijkertijd hebben de voorstel- jjlers besloten de toelichting te latenvervallen.

De regeeringsgemachtigde releveert,dat de regeering de uitgangspunten dermotie onjuist acht.

3$ TSfüTKe? B8t88?"yfïroM" BBBTKef»stens, dat de regeering onvoldoendeaandacht zou hebben geschonken aande belangen der bevolking, moet spr.bezwaar maken. Het heeft haar slechtsaan tijd ontbroken om deze zaak te be-handelen.

Op de vraag van. den heer Soekawatiantwoordt spr., dat de commissie-Harde-man binnen afzienbaren tijd, met namenog in den loop van dit jaar met haararbeid ook t.a.v. de onderhavige materiegereed zal zijm.

Spr. preciseert nader,dat de beëindiging vandezen arbeid reeds bin-nen 6 maanden zal vallen.

In de nieuwe redactie der motie eijnnu weggevallen de woorden: „door deregeering gevolgden". In wezen Is zijdaardoor echter niet veranderd en spr.blijft haar aanneming ontraden.

Nadat de vergadering voor enkeleoogenblikken geschorst is, deelt devoorzitter mede, dat de voor-stellers der motie een nieuwe wijziginghebben.' ingediend, waardoor de strek-king wordt, dat de Volksraad den gangvan zaken betreurt, waardoor tot dus-

I ver nog geen resultaten bereükt zjjil

ITO7'Eeï ïrsa|s(nK van 3$vaststelling van minimumprijzen enz.'

De Regeearingsgemachtigde, de heeltDrossaers, begrijpt niet, waar 4om de voorstellers na de mededeelingjdié de regeering gedaan heeft, de, m<Wtic nog willen handhaven. Hij stelt hui?voor haar ta te trekken. f»

De heer Soeroso verklaar*dat de voorstellers de motie handhaakven.

Nadat verschillende leden hun stemgemotieveerd hebben, wordt de motiefin stemming gebracht en met 42 tegen!10 stemmen aangenomen. (Voor: üdNationale Fractie, Ind. Nat. Groep»P. P. B. 8., V.A.1.8., het 1.E.V., ddP. P. K. 1., de P. E. 8., de C. S. P. en>eenige partijloozen).

Tegen: de Econ. Groep, de vertegen-)woordiger van het 8.8., de Regenten-bond en enkele partijloozen).

UITBREIDING SCHOLEN.

Ten laste Rubberfonds.Bij den Volksraad is een derde aan-

vullende begrooting betreffende af-deeling V (departement van Onder-wijs) der begrooting van Neder-landsch-lndië voor 1942 ingediend.

Zij geeft een verhooging aan vanden post: gouvernementsinrichtinTenvan middelbaar en voorbereidendhooger onderwijs met ’ 18.000; voortswordt de post gouvernementsinrich-tingen van meer uitgebreid lager on-derwijs verhoogd met ’ 2500; ten be-hoeve van het Westersch lager onder-wijs wordt ’ 176.000 uitgetrokken;voor de gouvernements-opleidings-inrichtingen van onderwijskrachten

op Westerschen grondslag ’ 23.000;voor opleidingsinrichtingen voor be-stuurs- en administratieve functieswordt verder ’ n.ooo beschikbaargesteld, terwijl ten slotte de post:gouvernementsinrichtingen van tech-nisch- en ambachtsonderwijs wordtverminderd met ’ 112.000.

Verschillende van deze verhoogin-gen zullen ten laste van het Rubber-fonds komen.

Aan de memorie van toelichting ishet volgende ontleend:

De groote toeloop van leerlingennaar de inrichtingen van middelbaaronderwijs maakt het treffen vaneenige maatregelen noodzakelijk.

Zoo zullen aan de A. M. S. afd. B.te Djocja twee lokalen moetenWorden bijgebouwd, terwijl aan deA-afdeelmg dier school drie lokalenzullen moeten worden bijgebouwd. Dekosten bedragenrespectievelijk f 6.000en ’ 10-000.

Ook de H. B. s. te Makasser zal vantwee nieuwe lokalen en een vaklo-kaal moeten worden voorzien waar-mede een bedrag van ’ ïo.ooó is ge-moeid.

De groote toeloop van leerlingennaar het .;; 10-onderwijs maakte hetnoodzakelijk aan de school te Modjo-kerto een klasse bij te bouwen- hier-voor is gerekend op ’ 2.500.

fj" "Vn^n tOeIOOP VTJ-J Ipnvln.n^-inaar het Hollandsch-Inlandsch on-derwijs noodzaakt tot den bouw vanHollandsch-Inlandsche scholen teBandjarmasin, Bandoeng, Batavia en

Malang. Voor dezen maatregel is eenbedrag van ’ 111.500 uitgetrokken.

Nadere onderzoekingen hebbenaangetoond, dat de bouw van eennieuwe ambachtsschool te Batavia,teneinde daardoor ruimte te ver-schaffen voor de in hetzelfde com-plex van gebouwen ondergebrachteKoningin Wilhelminaschool en PrinsHendrikschool, een niet in alle op-zichten bevredigende oplossing, voorde bestaande moeilijkheden kanvormen en uit dien hoofde praema-tuur moet worden geacht.

In verband hiermede waren devoor dezen maatregel op de hoofdbe-grooting voor het jaar 1940 uitgetrok-ken bedragen van resp. f 8 000,

’ 37.000 en ’ 75.000 gedeeltelijk voorandere doeleinden te besteden, enwel ’ 11.000 voor de uitbreiding vanhet gebouw van de „Mosvla" te Ban-doeng, alwaar wegens uitbreiding vanhet aantal leerlingen ernstig gebrekis ontstaan aan les- en .internaats-ruimte, ’ 23.000 voor een verbouwingvan de voormalige normaalschool teGarcet, teneinde aldaar den onder-bouw van de thans j Bandoenggevestigde Hollandsch-Inlandschekweekschool, die eveneens met ge-brek aan ruimte te kampen heeft,onder te brengen, ’ 40.000 voor denaankoop van grond en den bouw vaneen Europeesche lste lagere schoolA te Batavia en ’ 24.500 voor denbouw van een derde Hollandsch-Inlandsche school te Semarang, welkewegens den grooten toeloop van leer- ,lingen dit schooljaar bij andere scho- Ilen is moeten worden ondergebracht. I

Volksraadsvragen over ZeemilitieHaar bezoldiging, bezigheden en aflossing

Verklaringen van Vlootvoogdheeft de nieuwe

vlootvoogd, schout-bij-nacht C. E. L.Helfrich, zijn entree in denVolksraad gemaakt, en na door denvoorzitter verwelkomd te zijn, be-antwoordde hij eenige vragen be-treffende de inkomsten, de werk-zaamheden en de aflossing van deonder de wapenen geroepen zee-miliciens.

De heer De Raad had gevraagd om testreven naar gelijkheid in de bezoldigingvan beroeps- en reserve-personeel, dochde vlootvoogd verklaarde dat de regee-ring daartoe niet bereid is. Zulk een ge-lijkheid bestaat ook in Nederland niet.De gezagsverhouding heeft in den dienstnooit verband gehouden met de beroeps-verhouding. Veel jonge officieren genie-ten een lagere bezoldiging dan onder-officieren.

Vervolgens beantwoordde de vloot-voogd een vraag van den heer Leunis-sen over de periodieke aflossing van hetreserve-personeel, die zooveel minderbevredigend geregeld is dan bij het le-

De regeeringsgemachtigde deelt naarlanleiding hiervan mede, dat gezien het

belangrijke verschil in taak en omvangtusschen de land- en de zeemacht hierte lande, er bij de zeemacht een belang-rijk grooter deel dienstplichtig en reser-

buitengewoon onder de wa-penen is geroepen.

Spr. verklaart verder, dat het bijde Koninklijke Marine niet mogelijkis, soortgelijke maatregelen t.a.v. deperiodieke aflossing te treffen alsbij de landmacht. Het commandoder zeemacht doet intusschen allesom deze buitengewoon onder dewapenen geroepen dienstplichtigenen reservisten zoo spoedig mogelijkmet groot verlof te zenden. Ten dee-le geschiedt dit door hen te vervan-gen door het buitengewoon onder dewapen roepen van personeel, datjuist zijn eerste oefening heeft ge-

had. Ten anderen deele is het ookmogelijk hen langzamerhand te ver-vangen door de aanvulling van hetberoepspersoneel uit Nederland. Alhet mogelijke wordt gedaan om,zoodra zij gemist kunnen worden,hen met groot verlof te zenden ofhun in dringende gevallen verlof t»verleenen.

Tot 1 Februari j.l. was dit reeds hetgeval met 150 mam of 25% van het totaleaantal. Hiermede wordt voortgegaan.

De mogelijkheid om dienstplichtigenmet verlof te zenden hangt echter ookaf van de kwaliteiten, waarvoor zij op-geleid zijn. Vervanging door anderedienstplichtigen is in vele gevallen uit

, dien hoofde niet mogelijk.

Verder dan zij thans doe*, kan de re-geering bij bestendiging van de huidigetijdsomstandigheden niet gaan.

Een aflossingssysteem, als door densteller der vraag voorgesteld, kan deregeering niet overnemen.

De heer Leunissen is erken-telijk voor de tegemoetkomende houding,die de regeering tegenover de door hemI bedoelde personen aanneemt. Hij vindtr nochtans aanleiding om de regeering(nog eenige aanvullende vragen te stel-den.

In de eerste plaats of haar de in-houd bekend is van een redactio-neel artikel in het orgaan vaadienstplichtigen, die zich beklaagden.reeds 4% maand onder de wapens tezijn gehouden, zonder dat zij nogiets anders te doan kregen dan bor-denwasschen, en van vele ingezon-den stukken in gelijken geest.

Dan releveert spr. de ontvangst vanbrieven van dienstplichtigen, die zich on-gerust makem over hun burgerlijke toe-komst, naar aanleiding waarvan hrjvraagt of de regeering kan mededeelen,hoeveel particuliere werknemers zijn op-geroepen en in hoeverre hun burgerlijkepositie is gewaarborgd.

Voorts vraagt spr., wat de regeeringzich voorstelt te doen, indien mochtblijken, dat tengevolge van het oproe-pen onder de wapenen verlies van posi-tie is veroorzaakt.

Tenslotte vraagt hij, of de regeeringvoor de gehuwden een redelijk stelselvan vacantie-verloven in het leven zouwillen roepen,.

De regeeringsgemachtigde herhaalt,dat de regeering doet wat zij kan. Datde aflossingspoging geheel zal gelukken,kan de regeering niet ■verzekeren.

Sedert^ eind Auuttas zijn 602 dienst-plichtige reservisten h . '-i..--der de wapenen geroepen en _+: 150 ge-woon.

Het aantal gewoon onder de wapenengeroepenen wordt steeds aangevuld enlangzamerhand zal dit personeel, na deeerste oefening, buitengewoon 'onder dewapenen geroepen worden, mits hetmaterieel, dat thans in dienst is, het-zelfde blijft.

De dienstplichtigen maken organiekdeel van de zeemacht uit en er zijn meerschepen in dienst dan in vredestijd. Bo-vendien is de bemanning van een oor-logsschip gebaseerd op de bezetting vande posten aan-boord van dat schip tij-dens het gevecht. Die bemanning is dusallicht grooter dan voor het werk bu:' nhet gevecht noodig is. Zoolang er geengevecht is, is het derhalve mogelijk, datdienstplichtigen zich, uit een verkeer*begrepen idee omtrent hun taak, metbordenwasschen moeten bezighouden.

Het aantal particuliere werknemers,die opgeroepen zijn, is der regeering nietbekend. Zij is echter bereid, daarnaareen onderzoek in te stellen.

Tegenover de mogelijkheid van hunontslag uit hun burgerlijke positie kande regeering niets anders doen dan eenernstig bergep doen op de werkgevers. i

Militaria.Gepl. te Magelang de lste luit. der Mil,

Adm. W. J. J a n s en. terugkeerend'van buitenlandsch vei'lof

Overgepl. van Magelang naar Makasser delste luit. der Mil. Adm. P. J_ Zandstra

Aanvangsuur der vergadering

De voorzitter maakt vervol-gens een voorstel aanhangig om voort-'aan, bij wijze van proef, het aanvangs-,uur der vergaderingen te stellen op 9uur

Het voorstel wordt z.h.s. aangenomen.

Semarangs haven heeft weerwinst behaald.

Naar Aneta uit Semarang seint,boekte het havenbedrijf oye<r hetjaar 1939 een voordeelig saldo van10.028 gulden, hetgeen in tientallenjaren niet is voorgekomen.

LEGER EN VLOOT.Marine-mutaties.

Tijdelijk belast met de waarneming derbetrekking van lste klerk bij het Departe-ment der Marine I. kalrupanklerk bij het Departement van Financiën

Tijdelijk belast met de waarneming der be-trekking van technisch ambtenaar bU demaritieme Inrichtingen aan den wal (Radio-dienst der Marine) te Soerabaia S. J. H,van Blommesteln, particulieraldaar

Tijdelijk belast met de waarneming derbetrekking van adjunct-accountant bij hetMarine-Etablissement te Soerabaia J, D.van T h 1 e 1, tijd. wd. boekhouder 2deklasse bij den Post-, Telegraaf- caTelefoondienst te Bandoeng.

DE INDISCHE COURANT VIERDE BLAD 2MAANDAG 12 FEBRUARI 1940