ผสอน ครจราพร สมพงศ

รายวชา วทยาศาสตรรหสวชา ว21101

ชนมธยมศกษาปท 1

เรอง กลองจลทรรศน

กลองจลทรรศน

หนวยการเรยนรท 3 เซลลและองคประกอบของเซลล

จดประสงคการเรยนร1. อธบายส วนประกอบของกล องจ ลทรรศน

แบบใชแสงได2. ใชกลองจลทรรศนแบบใชแสงศกษาเซลลและ

โครงสรางตาง ๆ ภายในเซลลได

กลองจลทรรศน (Microscope)

คอเครองมอส าหรบดสงทมขนาดเลก

ทไมสามารถดดวยตาเปลาไดและขยาย

ภาพดสงทมขนาดเลกใหสามารถมองเหน

ไดชดเจนขน

ภาพจาก www.freepik.com @macrovector

Robert Hooke

ประดษฐกลองจลทรรศน

ชนดเลนสประกอบท มล ากลอง

รปรางสวยงาม ปองกนการรบกวน

จากแสงภายนอกได และไมตอง

ถอเลนสใหซอนกน

ภาพจาก https://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke

ภาพจาก http://normabiology.blogspot.com/

Antony Van Leeuwenhook

สร า ง ก ล อ งจ ลทรรศ น

ช น ด เ ล น ส เ ด ย ว จ า ก

แวนขยายทเขาฝนเอง แวนขยาย

บางอนขยายไดถง 270 เทา

ภาพจาก https://th.wikipedia.org/wiki/อนโตน_ฟน_เลเวนฮก

ภาพจาก http://sjgadget1.blogspot.com/2016/06/anton-van-leeuwenhook.html

SampleHolder

Focus Knob

SampleTranslator

LeeuwenhoekMicroscope

Lens

ประเภทของกลองจลทรรศน

ปจจบน

แบงออกเปน 2 ประเภท

คอ

ภาพ www.freepik.com@Watcartoon @rawpixel.com

1. กลองจลทรรศนแบบใชแสง

(Light Microscope)

2. กลองจลทรรศนอเลกตรอน

(Electron Microscope)

ภาพ www.freepik.com@Watcartoon @rawpixel.com

1. กลองจลทรรศนแบบใชแสง

(Light Microscope)

แบงไดเปน 2 ประเภท

- กลองจลทรรศนทใชแสงธรรมดา

- กลองทใชแสงแบบสเตอรโอ

1.1 กลองจลทรรศนทใชแสงธรรมดา

ประกอบดวยเลนส 2 ชนด คอ

เลนสใกลวตถและเลนสใกลตา โดยใช

แสงผานวตถแลวขนมาทเลนส

จนเหนภาพทบนวตถอยางชดเจน

ภาพจาก https://pccpcell.wordpress.com/กลองจลทรรศท

เลนสใกลตา

ล ากลอง

จานหมน

แทนวางสไลด

แหลงก าเนดแสง

ปมปรบภาพหยาบ

แขน

เลนสใกลวตถ

ปมปรบภาพละเอยด

ฐานกลอง

1.2 กลองทใชแสงแบบสเตอรโอ

เปนกลองทประกอบดวยเลนสทท าใหเกดภาพ

แบบ 3 มต ใชศกษาวตถทมขนาดใหญแตตาเปลา

ไมสามารถแยกรายละเอยดไดจงตองใชกลอง

ชนดนชวยขยาย

ภาพจาก https://www.sci4kid.com/product/กลองสเตอรโอซม-motic-รน-eco-sz-745/

ปมปรบความเขมแสงไฟสองบน (I)(Incident illumination intensity control)

ทจบส าหรบยกกลอง

2. กลองจลทรรศนอเลกตรอน

(Electron Microscope)

แบงไดเปน 2 ประเภท

- กลองจลทรรศนอเลกตรอนชนดสองผาน

- กลองจลทรรศนอเลกตรอนชนดสองกราด

2.1 กลองจลทรรศนอเลกตรอนชนดสองผาน

(Transmission Electron Microscope)

สามารถมองเหนองคประกอบภายใน

ของเซลลไดชดเจน มก าลงขยายสงมาก

ภาพจาก http://science.buu.ac.th/part/mc/index.php/service-tools/tem.html

2.2 กลองจลทรรศนอเลกตรอนชนดสองกราด

(Scanning Electron Microscope)

ใชศกษารปรางโครงสรางและพนผวของ

เซลลภายนอก ไมเหนองคประกอบดานใน

ภาพจาก http://www.microscopes.in.th/484https://www.bloggang.com/mainblog.php?id=bite25&month=02-02-2016&group=14&gblog=17

สวนประกอบของ

กลองจลทรรศนใชแสง

ภาพ www.freepik.com@Watcartoon @rawpixel.com

ภาพจาก https://sites.google.com/site/biological1995/khwam-ru-thang-withyasastr/klxngculthrrsn-baeb-chi-saeng

1. ล ากลอง

2. จานหมนเลนส

3. เลนสใกลวตถ 10x4. เลนสใกลวตถ 40x

5. เลนสใกลวตถ 100x

6. ทหนบสไลด7. คอนเดนเซอร

8. หลอดไฟ

9. เลนสใกลตา

10. แขนกลอง

11. แทนวางสไลด

12. ปมปรบภาพหยาบ

13. ปมปรบภาพละเอยด

14. ฐานกลอง

เลนสใกลตา

(eyepiece lens หรอ ocular lens)

เปนเลนสนนท าหนาทขยายภาพ

โดยทวไปมก าลงขยาย 10X

เลนสใกลตา

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

ล ากลอง

(Body Tube)

เปนสวนทมเลนสใกลตาและ

เลนสใกลวตถ

ล ากลอง

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

แขนกลอง

(Arm)

เปนสวนทใชจบเพอ

การเคลอนยายกลอง

แขนกลอง

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

จานหมนเลนส

(Evolving Nosepiece)

ใชหมนเปลยนเลนสใกลวตถ

ทมก าลงขยายตาง ๆ

จานหมนเลนส

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

เลนสใกลวตถ

(objective lens)

เปนเลนสทท าหนาทขยายภาพ

โดยทวไปมก าลงขยาย 4X 10X

40X และ 100X

เลนสใกลวตถ

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

ทหนบสไลด

(Stage Clip)

ใชยดสไลดใหตดอยกบ

แทนวางวตถ

ทหนบสไลด

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

แทนวางวตถ

(Stage)

ใชวางสไลดทตองการศกษา

มชองใหแสงผานเขาสล ากลองแทนวางวตถ

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

ปมปรบภาพหยาบ

(coarse adjustment knob)

ใชในการปรบระยะหาง

ระหวางเลนสและวตถ

เพอใหเหนภาพชดเจน

ปมปรบ

ภาพหยาบ

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

ปมปรบภาพละเอยด

(fine adjustment knob)

ใชในการปรบระยะหาง

ระหวางเลนสและวตถ

เพอใหเหนภาพชดเจนยงขน

ปมปรบ

ภาพละเอยด

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

คอนเดนเซอร

(Condenser)

ท าหนาทรวมแสงใหเขมขน

เพอสงไปยงวตถทตองการ

ศกษา คอนเดนเซอร

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

แหลงก าเนดแสง

(Light Source)

ท าหนาทรวมแสงแหลงก าเนดแสง

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

ไอรส ไดอะเฟรม

(Iris Diaphragm)

ใชในการปรบขนาด

ของชองรบแสง ไอรส ไดอะเฟรม

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

ฐานกลอง

(Base)

เปนสวนรองรบสวนตาง ๆ

ของกลอง ทฐานจะมปมเปด

ปดไฟฟาฐานกลอง

https://www.sjgadget.com/product/446/กลองจลทรรศน-สองตา-1600x-ระดบมออาชพ-axs1006

วธค านวณ

ก าลงขยาย

กลองจลทรรศน

ภาพ www.freepik.com@Watcartoon @rawpixel.com

ก าลงขยายของเลนสใกลตา

ก าลงขยายของกลอง

ก าลงขยายเลนสใกลวตถ

=

X

เชนก าลงขยายของกลอง = 10x X 40x = 400

หมายความวา

ภาพทสงเกตเหน จะมขนาด

ใหญเปน 400 เทาของวตถ

วธการใชกลอง

จลทรรศนใชแสง

ภาพ www.freepik.com@Watcartoon @rawpixel.com

ขนตอนท 1

http://www.microscope.in.th/การใชกลองจลทรรศน

ขนตอนท 2

http://www.microscope.in.th/การใชกลองจลทรรศน

ขนตอนท 3

http://www.microscope.in.th/การใชกลองจลทรรศน

ขนตอนท 4

http://www.microscope.in.th/การใชกลองจลทรรศน

ขนตอนท 5

http://www.microscope.in.th/การใชกลองจลทรรศน

ขนตอนท 6

http://www.microscope.in.th/การใชกลองจลทรรศน

ขนตอนท 6

http://www.microscope.in.th/การใชกลองจลทรรศน

การดแลรกษา

กลองจลทรรศน

ภาพ www.freepik.com@Watcartoon @rawpixel.com

ภาพ www.freepik.com@Watcartoon

ใบงานสวนประกอบของ

กลองจลทรรศน

ชวโมงตอไปท ำกจกรรม

เรอง เซลลพชและเซลลสตว (1)