دروازهبان دانش و فناوری: مفهومشناسی و مبانی نظری

12
دروازه ﺑﺎن داﻧﺶ و ﻓﻨﺎور ي: ﻣﻔﻬﻮم ﺷﻨﺎﺳ و ﻣﺒﺎﻧ ﻧﻈﺮ ي* اﻣ ﯿ ﭘﮋوﻫﺶ ﺟﻬﺮﻣ** ﺟﻮاد ﭘﻮرﮐﺮﯾﻤﯽ* اﺳﺘﺎدﯾﺎر داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻣﺎﻟﮏ اﺷﺘﺮ** اﺳﺘﺎدﯾﺎر داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان[email protected] ﺗﺎرﯾﺦ درﯾﺎﻓﺖ: 24 / 08 / 93 ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺬﯾﺮش: 16 / 02 / 94 ﭼﮑﯿﺪه از ﻣﻔﺎﻫ ﯿ ﻣﻮرد اﻫﻤ ﯿ در ﺣﻮزه ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﺮا ﻨﺪ اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ و ﻓﻨﺎور ي، ﮐﻪ اﻫﻤ ﯿ ﺑﻪ ﺳﺰا ﯾﯽ در ﻣﻮﻓﻘ ﯿ ا ﻓﺮا ﻨﺪ دارد، ﻣﻔﻬﻮم» دروازه ﺑﺎن« اﺳﺖ. در ا راﺳﺘﺎ ﺗﻼش ﻣ ﺷﻮد ﺑﺎ روش ﺗﺤﻘ ﯿ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ا ي) ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺛﺎﻧﻮ از ﻧﻮع ﻓﺮاﺗﺮﮐ ﯿ( و ﻣﺒﺘﻨ ﺑﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗ ﺑﻪ ﺑﺮر ادﺑ ﯿ ﺎت ﻣﻮﺿﻮﻋ دروازه ﺑﺎن داﻧﺶ و ﻓﻨﺎور ي ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد. ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ا ﺗﺤﻘ ﯿ ﻖ، ﮐﻠ ﯿ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺴﺘﻨﺪات ﮐ ﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ا ي اﺳﺖ. ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﺎر ﺨﭽﻪ، ﻣﺒﺎﻧ ﻧﻈﺮ ي، ﺗﺒ ﯿﯿ ﻣﻔﻬﻮم و و ﮋﮔ ﻫﺎ ي ﻓﺮد ي دروازه ﺑﺎن) ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﺮﺑ ﯿ ا ﮔﻮﻧﻪ اﻓﺮاد در داﻧﺸﮕﺎه و ﺻﻨﻌﺖ( ﭘﺮدازد. ﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ ي ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ ﮐﻪ ﮔﺴﺘﺮه ﺑﺮون دادﻫﺎ ي ا ﺣﻮزه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗ در ﮐﺸﻮر، در ﺣﺪ ﺻﻔﺮ ﺑﻮده و ﻟﺬا از ﻧﻘﺶ ا ﻣﻔﻬﻮم و ﺗﺎﺛ ﯿ ﺗﺮﺑ ﯿ و ﺑﻪ ﮐﺎرﮔ ﯿ ي ا دﺳﺘﻪ اﻓﺮاد در ﺣﺬف ﻣﻮاﻧﻊ ﻓﺮا ﻨﺪ اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ و ﻓﻨﺎور ي) ﺑﻪ و ﮋه ﯿ دو ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﺎﻫﻤﮕﻦ ﻫﻤﭽﻮن ﻓﺮا ﻨﺪ اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ و ﻓﻨﺎور ي ﯿ د اﻧﺸﮕﺎه و ﺻﻨﻌﺖ در ﻣﺴ ﯿ ﺗﺠﺎر ي ﺳﺎز ي دﺳﺘﺎوردﻫﺎ ي ﺗﺤﻘ ﯿ ﻘﺎت داﻧﺸﮕﺎﻫ( ﻏﻔﻠﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪي: اﻧﺘﻘﺎل ﻓﻨﺎور ي، دروازه ﺑﺎن داﻧﺶ، دروازه ﺑﺎن ﻓﻨﺎور ي، ﻧﻈﺮ ﺟﺮ ﺎن دوﻣﺮﺣﻠﻪ ا ي. ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ از اﻧﺘﻘﺎل ﻓﻨﺎوري ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﺷﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ] 1 [ . اﮔﺮﭼﻪ راﻫﺒﺮد اﻧﺘﻘﺎل ﻓﻨﺎوري، ﺗﻨﻬﺎ در ﺳﻄﺢ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﻧﺸﺪه و در ﺳﻄﺢ ﮐﻼن ﻧﯿﺰ اﺑﺰاري ﺑﻪ ﺳﻮي ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﻗﺘﺼﺎدي، ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ، و ﺣﺘﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻧﻈﺎم ﻫﺎي ارزﺷﯽ اﺳﺖ] 2 ][ 3 [ . ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﺟﺎي ﺗﻌﺠﺐ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ» ﻣﻔﻬﻮم« اﻧﺘﻘﺎل ﻓﻨﺎوري در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ وﯾﮋه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ، و ادﺑﯿﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن در ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ] 4 و5 .[ ﺳﻤﺘﺎﻧﯽ و ﻫﻤﮑﺎران) 2008 ( ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻓﻨﺎوري را ﺑﻪ دو ﺟﺮﯾﺎن اﺻﻠﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻧﻤﻮده اﻧﺪ. اوﻟﯿﻦ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺪل ﻫﺎ، ﭼﺎرﭼﻮب و ﺳﺎزوﮐﺎرﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﻓﻨﺎوري ﻣﯽ ﭘﺮدازد] 6 [ ؛ و ﺟﺮﯾﺎن دوم ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، ﻣﻮاﻧﻊ و ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﻓﻨﺎوري را ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ. ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻣﻮاﻧﻊ از آن رو اﻫﻤﯿﺖ دارد ﮐﻪ ﻏﻠﻔﺖ و ﻧﺎآﮔﺎﻫﯽ درﺑﺎره آن ﻣﻨﺘﺞ ﺑﻪ ﭘﺎرادوﮐﺲ اروﭘﺎﯾﯽ1 ﻣﯽ ﺷﻮد. » ﭘﺪﯾﺪه دروازه ﺑﺎن داﻧﺶ و ﻓﻨﺎوري« ﺣﻮزه اي اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﺮﯾﺎن دوم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺘﻘﺎ ل ﻓﻨﺎوري) ﯾﻌﻨﯽ ﺳﺎزوﮐﺎري ﺑﺮاي ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﻧﺘﻘﺎل و ﺣﺬف ﻣﻮاﻧﻊ( ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد، اﻣﺎ درك آن ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ آﺷﻨﺎﯾﯽ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن اول اﺳﺖ. ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اي از ادﺑﯿﺎت ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ، اﻧﺘﻘﺎل ﻓﻨﺎوري را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮاﯾﻨﺪي ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺗﺠﺎري ﺳﺎزي ﻓﻨﺎوري ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ؛ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ، ﺷﺮاﯾﻂ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ از آن اﺳﺖ. ﭘﯿﺶ از اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﺘﻮان ﻓﻨﺎوري را ﺗﺠﺎري ﻧﻤﻮد، ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺶ آن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد. در واﻗﻊ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻮﻓﻖ ﻓﻨﺎوري ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻮﻓﻖ داﻧﺶ اﺳﺖ] 8 .[ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻮاﻧﻊ١ European paradox : از ﯾﮏ ﺳﻮ، اروﭘﺎ ﯾﮑﯽ از ﺑﺰرگ ﺗﺮﯾﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران در ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ داﻧﺶ ﺟﺪﯾﺪ، داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ و از دﯾﮕﺮ ﺳﻮ، ﺗﺠﺎري ﺳﺎزي، ﻧﻮآوري و در ﻧﻬﺎﯾﺖ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري روي داﻧﺶ ﮐﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ] 7 [ . Downloaded from jiu.ir at 16:28 +0430 on Sunday June 4th 2017

Transcript of دروازهبان دانش و فناوری: مفهومشناسی و مبانی نظری

ينظر یو مبان یشناس مفهوم: يبان دانش و فناور دروازه

پورکریمی جواد ** یپژوهش جهرم نیام * اشتر استادیار دانشگاه صنعتی مالک *

تهران دانشگاه استادیار **

[email protected]

16/02/94: تاریخ پذیرش 24/08/93: تاریخ دریافت

چکیده دارد، مفهوم ندیفرا نیا تیدر موفق ییسزا به تیکه اهم ،يانتقال دانش و فناور ندیدر حوزه مطالعه فرا تیمورد اهم میاز مفاه

بر مطالعه یو مبتن) بیاز نوع فراترک هیمطالعات ثانو( يا کتابخانه قیبا روش تحق شود یراستا تالش م نیدر ا. است» بان دروازه«منابع و هیکل ق،یتحق نیجامعه مطالعه ا. پرداخته شود يبان دانش و فناور دروازه یموضوع اتیادب یسبه برر یمنابع اطالعاتگونه نیا تیبا هدف ترب(بان دروازه يفرد يها یژگیمفهوم و و نییتب ،ينظر یمبان خچه،یمقاله به تار. است يا تابخانهمستندات ک

در کشور، در حد یحوزه مطالعات نیا يدادها که گستره برون دهد ینشان م حاصله يها افتهی. پردازد یم) افراد در دانشگاه و صنعت ژهیبه و( يانتقال دانش و فناور ندیدسته افراد در حذف موانع فرا نیا يریکارگ و به تیترب ریمفهوم و تاث نیصفر بوده و لذا از نقش ا

قاتیتحق يدستاوردها يساز يتجار ریو صنعت در مس انشگاهد نیب يانتقال دانش و فناور ندیدو ساختار ناهمگن همچون فرا نیب .غفلت شده است) یدانشگاه .يا دومرحله انیجر هینظر ،يبان فناور بان دانش، دروازه دروازه ،يفناورانتقال : کلیدي کلمات

مقدمه مزیت افزایش منظور به فناوري از انتقال ها شرکت از بسیارياگرچه راهبرد انتقال فناوري، .]1[کنند می شان استفاده رقابتی

ها موجب مزیت رقابتی نشده و در سطح تنها در سطح شرکت اجتماعی، توسعه اقتصادي، پیشرفت سوي به کالن نیز ابزاري

ارزشیهاي نظام و توسعه فرهنگ حتی و زندگی، کیفیت »مفهوم« به عالقه که نیست تعجب جاي بنابراین،. ]3][2[است

ویژه قرار گذشته مورد توجه دهه چند طول در فناوري انتقالگرفته، و ادبیات مربوط به آن در چند دهه گذشته رشد نمایی

مطالعه انتقال ) 2008(سمتانی و همکاران ]. 5و 4[داشته است جریان اولین .اند بندي نموده فناوري را به دو جریان اصلی تقسیم

فناوري انتقال سازوکارهاي و چارچوبها، بررسی مدل به تسهیل و موانع تحقیقات، دوم ؛ و جریان]6[پردازد می

پرداختن .دهد فناوري را مورد مطالعه قرار می انتقال هاي کنندهبه حوزه موانع از آن رو اهمیت دارد که غلفت و ناآگاهی درباره

بان دانش پدیده دروازه«. شود می 1آن منتج به پارادوکس اروپاییل اي است که در جریان دوم مطالعه انتقا حوزه» و فناوريیعنی سازوکاري براي تسهیل فرایند انتقال و حذف (فناوري

گیرد، اما درك آن مبتنی بر آشنایی مقدماتی با قرار می) موانع . جریان اول است

فناوري را به انتقال موضوعی، ادبیات از اي عمده بخش به نهایت در کند که توصیف می گام به گام فرایندي عنواندر حالی که به قطع، شرایط ؛شود می منجر فناوري سازي تجاريتجاري را این که بتوان فناوري از پیش. تر از آن است پیچیده

موفق فناوري در واقع انتقال .شود آن منتقل دانش باید نمود، موانع تحلیل و شناسایی]. 8[موفق دانش است انتشار نیازمند

١ European paradox :گذاران سرمایه ترین بزرگ از یکی اروپا یک سو، از

انسانی سرمایه و تحقیقاتی هاي دانشگاه جدید، دانش توسعه و تحقیق در ناشی از اقتصادي رشد نهایت در و نوآوري سازي، تجاري دیگر سو، و ازاست

.]7[ است بوده کم روي دانش گذاري سرمایه

Dow

nloa

ded

from

jiu.

ir at

16:

28 +

0430

on

Sun

day

June

4th

201

7

1394 زمستانو پاییز، 30و 29، شمارة چهارمنشریه صنعت و دانشگاه، سال 28

انتقال جامع مفهوم آشنایی با نیازمند دانش انتقال روند در بازگشتی، تعاملی فرایند یک عنوان به دانش انتقال .است دانش

دانش تولید :اصلی است بعد سه پیچیده داراي و غیرخطی ؛ انتشار)پروژه اجراي و پروژه انتخاب موضوع، انتخاب فرایند(

فرایند( دانش و جذب ؛)دانش انتشار و سازي آماده فرآیند( دانشکنشگران اصلی بر این اساس ).دانش از استفاده و جذب ارزیابی،

فعال طور به که کسانی(سازندگان دانش نیز مشتمل هستند بر به که کسانی(؛ انتشاردهندگان دانش )دارند نقش دانش خلق در

بان دروازه -دارند نقش دانش انتقال و انتشار فرایند در فعال طورو گیرندگان دانش ) دانش یکی از کنشگران این حوزه است

جذب و پذیرند منتشر شده را می شده و تولید دانش که کسانی( پیوند یک عنوان به صرفا دانش انتقال بنابراین مفهوم .)کنند می تا دانش از تولید نشده، و محصور آن کاربرد و موجود دانش بین

فرایند نباید این. شود را شامل می گیرنده دانش توسط آن جذببه عنوان باید بلکه تلقی شود، طرفه یک توالی یک عنوان به

داراي پتانسیل بازگشتی در نظر گرفته شود، و جریان غیرخطی یک عنوان به دانش انتقال .دارد واقعی پایان نه و آغاز نه که چرا

مارپیچ توان می که شود، مداوم در نظر گرفته می پایان بی فرآیندتوان آن میتصور نمود که از هر نقطه را دانش انتقال جدیدي از

.]9[) 1شکل (توان حرکت کرد آغاز نمود و به هر جهتی می

پیچیده و غیرخطی بازگشتی، تعاملی مدل فرایند. 1شکل

]9[ انتقال دانششود که بین دو نهـاد تر می فرایند انتقال دانش زمانی پیچیده

ناهمگون منتقل شود؛ همچون انتقـال از دانشـگاه بـه صـنعت از قریب به سه وجود باکه چنان. ]10[هاي دانشگاهی طریق شرکت

هـا عملکـرد دانشـگاه فنـاوري، انتقالهاي فعالیت در تجربه دههآمیز به طور کامل موفقیتحتی در عرصه جهانی جز در مواردي،

به سمت آن از نیمی تحقیقات، کل نتایج که از چنان .نبوده است هـا، درخواسـت از بـه نیمـی .رود مـی اختراع ثبت حق درخواست

بـه هـا آن از سوم یک تنها و شود می شده اعطا ثبت امتیاز اختراع از تنهـا ده تـا بیسـت درصـد و شـوند صنعت، صدور مجـوز مـی

.]11[کننـد مـی تولید توجهی قابل درآمد در شده،هاي صا مجوزهـاي متعـددي انجـام لذا به منظور بهبود فرایند انتقال، پـژوهش

ایـن حـوزه مطالعـاتی، شناسـایی مهمهاي یافته از شده که یکی. است» 1بان دروازه« پدیده غیررسمی و ارتباط هاي شبکه کارکرد

بر فرایند انتقـال بان دروازه کند که چگونه می بررسی تحقیق اینهاي مطالعـاتی با شناسایی حوزه .گذارد می تاثیر دانش و فناوري

تـوان مـی ) 2سـازي شناسایی سه نقطه یا مثلث(کلیدي پیرامونی :شناخت بهتري از این حوزه مطالعاتی کسب نمود

انتقال : اي اطالعات و جریان دو مرحله فناوري انتقالحوزه - لذا مسیر .است انتقال اطالعات جریاناصل فناوري در

ردگیري شود فنی اطالعات جریان با تواند می فناوري انتقالگیري از تحقیقات در با بهره )1966(آلن تحقیقات .]12[

فنی انتقال اطالعات بخش عمده که داد حوزه رسانه، نشاناي جریان دو مرحلهسازمان، طی سازمان به محیط از

بان دروازه" دهد که آلن رخ می افرادي یقطر و ازاطالعات .]13[شد نامیده "فناوري

کوهن و توسط جذب ظرفیت :جذب حوزه مطالعاتی ظرفیت - انتشار جذب، براي سازمان توانایی عنوان به )1990(تال لوین

از سازمان تعریف شده است خارج دانش از برداري بهره ودرون سازمان اطالع و اشراف فردي از بنابراین،. ]14[ اطالعات سازمان و افراد آن، جذب ظرفیت درباره) بان دروازه(

لذا . کند می فراهم فناوري انتقال فرایند مورد در ارزشمندي .پوشی است بان بر این غیرقابل چشم تاثیر دروازه

هاي شبکه درباره مطالعه: هاي صنعتی حوزه مطالعاتی خوشه - طریق از اغلب دانش که دهد می نشان اي دانش منطقه

انتقال و با پایگاه دانشی قوي،هاي شرکت ،3فناوري رهبراندارند، به 4شناختی قرابت که هایی سازمان دانش بین

.]15[ شود ها وارد می خوشه

1 Gatekeeper 2 Triangulation 3 Technological leader 4 Cognitively proximal

Dow

nloa

ded

from

jiu.

ir at

16:

28 +

0430

on

Sun

day

June

4th

201

7

29 ينظر یو مبان یشناس مفهوم: يبان دانش و فناور دروازه

روش پژوهش -2بان علم و فناوري دانشگاهی دروازه اتیادب یبررسبر مقاله نیا

هاي این تحقیق از نظر هدف، از نوع پژوهش؛ لذا متمرکز استها، داده چنین از نظر نحوه گردآوري هم. شود محسوب می کاربردي

مطالعات (اي هاي کیفی و روش تحقیق، کتابخانه از نوع پژوهشبرخط و مبتنی بر مطالعه منابع اطالعاتی ) ثانویه از نوع فراترکیب

هاي همایشبانک جامع مقاالت کنفرانس و داخلی همچون پایگاه ، 2، مرکز اطالعات علمی برخط جهاد دانشگاهی1سیویلیکا

، 4دانشگاه تهران سامانه نشر مجالت علمی، 3مجالت تخصصی نور 6ایران ژوهشگاه علوم و فناوري اطالعات، پ5ایران پایگاه مطبوعات

، 7دایرکت هاي اطالعاتی برخط خارجی همچون ساینس بانکو بدون 11فرانسیسو تیلور، و 10ایی تریپل ، آي9وایلی ، جان8اسپرینگر

تجزیه و تحلیل . بدون درنظر گرفتن قید زمانی تهیه شده استبا بررسی کامل : مرحله رخ داد 3اطالعات در این تحقیق در

ادبیات تحقیق، فهرستی از مقاالت مرتبط با این حوزه و حتی ردید؛ اند، تهیه گ مقاالتی که به طور فرعی به این موضوع پرداختهبندي شد؛ و در چکیده کالم این مقاالت استخراج گردید و دسته

، ترکیب نهایی این موارد انجام کلیديبا استخراج عناصر نهایت، .بندي صورت گرفت شد و جمع

بان و ظهور نقش دروازه اطالعات جریان -3 و کوچک هاي از یک سو پذیرفته شده که شرکت

حیاتی اي پویاي منطقه توسعه قوي، براي )SME12(متوسط در کلیدي نقش دانش که دهد می نشان شواهد. ]16[هستند اما ،]18و 17[کند بازي می ها این شرکت نوآوري و عملکردSMEدانش جذب براي کافی دانشهاي صاحب دارایی اغلب ها

کارشان و کسب به هاي مربوط دیگر دانش ارزشمند و فنی دسترسی از توجهی قابل سود اه لذا این شرکت. ]19[نیستند

آورند به دست می ضمنی و دانش صریح محلیهاي شبکه به

1 www.civilica.com 2 www.SID.ir 3 www.noormags.com 4 journal.ut.ac.ir 5 www.magiran.com 6 www.irandoc.ac.ir 7 www.sciencedirect.com 8 Link.springer.com 9 Onlinelibrary.wiley.com 10 Ieeexplore.ieee.org 11 www.tandfonline.com 12 Small and medium-sized enterprises (SMEs)

با ضعف متوسط و هاي کوچک شرکت حال، این با]. 20[ و جذب ظرفیت عدم دلیل به توجهی قابل) مرتبط با دانش(

چرا که ظرفیت جذب سازمان و . هستند مواجه کاربردي تخصصوابستگی سازمان به اطالعات تولید شده در محیط با ابعاد

. ]19[سازمان به ترتیب نسبت مستقیم و معکوس دارد کارشناسان فنی که اند داده نشان از دیگر سو مطالعات

موثري ابزار هاي فنی، نوشته و کنند مطالعه نمی زیاد شرکت، چنین هم. ]13[نیست سازمان به جدید اطالعات ورود براي

خارج از سازمان براي شخصی با اگرچه تماس که مشخص شدهپیگیري کارشناسان فنی به دست آوردن اطالعات توسط

نیز خیلی انتقال ابزار این که اند داده نشان ها اما تحلیل شود، می امر این دلیل. از استفاده از مستندات فنی کارایی ندارد تر بیش خارج از سازمان با موثر طور به توانند نمی 13فناوران که است این

متعدد نیز از پژوهشی مطالعات نتایج. کنند برقرار ارتباط سازمان عملکرد از سازمان و با خارج شخصی تماس بین معکوس رابطه .]21[کند حکایت می فنی

شود؛ به قطع اطالعات به سازمان وارد می پذیرفته است کهاز نظر اطالعاتی در سازمان، فرایند تحقیق و توسعههرگونه زیرا

یابی به آخرین دست براي. 14خودکفا نیست کامل طور بهخارج را از اطالعات باید لزوما سازمان فناوري، و علمی تحوالت

بنابراین .شود و البته به شدت از آن منتفع میکند سازمان واردفارغ از ( سازمانی هربدون تحقیق و توسعه و ورود اطالعات،

ادامه حیات براي .بماند زندهدر طوالنی مدت تواند نمی) اندازه در جاري تحوالت پهلوي به پهلو را خود باید آن اعضاي سازمان، .حیاتی است سازمان ماموریت براي که هایی قرار دهند فناوريتحقیق و یک سازمان که وجود دارد کلی راهبرد سه حداقل

فناوري تحوالت ماندن با پهلو به براي پهلو تواند توسعه می :مرتبط به کار گیرد

خوبی به فناوريهاي پیشرفت برخی که جایی از آن نخست، - اعضایش دسترسی براي تواند می سازمان شوند، مستند می

اما ]. 22[کند گذاري سرمایه مدارك و اسناد این به 13 Technologist

ها باید در مبادله با محیط کـه خودکفا نیست و کلیه سازمان هیچ سازمانی 14نیـاز بـه تهیـه منـابع، وابسـتگی بـین . ها است، درگیر باشـند شرط بقاي آن

اسکات، ریچارد . (آورد ها و واحدهاي برون سازمانی را به وجود می سازمان :، ترجمـه و اقتبـاس »هاي عقالیی، طبیعی و باز سیستم: ها سازمان«). 2003(

)1390حسن میرزایی اهرنجانی، انتشارات سمت، تهران،

Dow

nloa

ded

from

jiu.

ir at

16:

28 +

0430

on

Sun

day

June

4th

201

7

1394 زمستانو پاییز، 30و 29، شمارة چهارمنشریه صنعت و دانشگاه، سال 30

ادبیات از متوسط، هاي مهندس« که اند داده نشان مطالعاتاي استفاده هیچ یا و کم اي حرفه مهندسی و علمی

عملکرد بین معکوس رابطه از سوي دیگر،]. 13[» کنند نمی از افراد حد چه این که تا و و کارشناسان صنعتی مهندسان

استفاده اطالعات منابع عنوان به شان سازمان از خارج ].23[کنند وجود دارد می

از گردش یا و است رشد حال در سازمان که حدي تا دوم، - استخدام به اقدام تواند می است، برخوردار کارمند منظم

آشنا فناورانه آخرین تحوالت با کند که جدیدي کارمنداندانش چگونگی و مهارت فنی جدید دیگر، عبارت به. باشند

دارند، به سازمان وارد اختیار در را آن که کسانی استخدام باطالعات از طریق جذب نیروهاي جدید، اما ورود ا. شود می

].22[کند دائما مقدور نبوده و وضعیت پایداري ایجاد نمی

شخصی تماس یا و رسمی مستقیم تماس تواند می سوم، -اطالعات و خارجی منابع و سازمان اعضاي غیررسمی را بین

که با هدف مطالعات زیادي. فراهم نماید یا تشویق فناورينشان داده انجام شده، فناوري در نوآوري فرایند بهتر درك

.است فنی اطالعات منبع ترین مهم مستقیم شخصی تماس هاي درصد ورودي 82 وها درصد ایده 75که کمابیش چنان

درصد 75 انگیزند، را برمی نوآوري اصلی ایده که اطالعاتی از ، بیش]24[ها حل راه تسریع براي استفاده مورد اطالعات

ایجاد نوآوري 32 در شده استفاده اطالعاتیهاي کانال 75٪ حوادث درصد 90و ] 25[علمی شده در ابزارهاي

شخصی ناشی هاي از تماس نو فنی هاي ایده کننده تحریکایجادکننده هاي ایده درصد 89 چنین هم .]26[شده است دیگر با شخصی تماس طریق از مهندسان نوآوري در

.]6[به دست آمده است مهندسان

هاي کوچک و از یک سو سازمان به ویژه شرکت بنابراینمتوسط فاقد تمام دانش موردنیاز کسب و کار خود بوده و به شدت به دانش محیط خود وابسته بوده و البته به شدت از آن

شوند و از سوي دیگر سازوکارهاي متعارف کسب منتفع میفنی با محیط دانش همچون مستندات فنی و ارتباط کارشناسان

پیرامون سازمان، از کارایی الزم براي انتقال دانش به درون بنابراین، این پرسش اساسی مطرح . سازمان برخوردار نیست

سازمان موردنیاز و گاه حیاتی، به اطالعات شود که چگونه می شود؟ وارد می

جزئی نسبتا نقش اطالعاتی مکتوب،هاي کانال آن که نتیجهشخصی، تماسولی .کنند می بازي فنی مهم اطالعات انتقال در

از طریق آن منتقل موثر طور به فناوري آن در است که روشیگویی به پرسش مطرح مهم براي پاسخ سرنخ لذا اولین .شود می

از آن جا است که شده مبنی بر چگونگی ورود اطالعات به سازمانتحقیق و ازهاينی منبع، به یک تنها اطالعاتی، منابع میان همه

ها را برآورده است و رضایت آن پاسخگو پروژه اعضاي توسعه سرنخ، این از پس .است سازمانی همکار آن منبع هم،. سازد می به سازمان آن توسط که فرایندي که کردند کشف کوهن و آلنبا بیرون از کند، ارتباط غیرمستقیم می را وارد اطالعات موثر طور

توان دریافت که از ترکیب این دو نتیجه، می]. 23[سازمان است باشند، منبع برخی افراد درون سازمان که با بیرون در تماس می

کند مطالعاتی نیز تایید می شواهد. اطالعاتی سایر همکاران هستند منبع خود سازمان، درون در اطالعات جستجوگر همکاران برخی

که همکاران، این. ])23[؛]21([هستند اطالعات و موثر مستقیمبه نسبت اند، توجه مورد بسیار داخلی مشاوران عنوان به

و تري نموده بیش استفاده علمی و اي حرفه ادبیات از شان همکاران ها تماس سازمان سایر در همکاران ازاي گسترده طیف با

به ترتیب این ها به بنابراین آن .کنند خود را حفظ می غیررسمی خارجی منابع و سازمان متوسط عضو بین هاي واسطه عنوان

اي دانش منطقه هاي شبکه درباره مطالعه .کنند عمل می اطالعات فناوري، رهبران طریق از اغلب دانش که دهد می نیز نشان

هایی سازمان دانش بین انتقال و با پایگاه دانشی قوي، هاي شرکت شود هاي صنعتی وارد می دارند، به خوشه شناختی قرابت کهلذا پاسخ پرسش مطروحه درباره چگونگی انتقال دانش از .]15[

]27[» 1کارگزار دانش«محیط پیرامونی سازمان به درون سازمان، .است "فناوري بان دروازه"موسوم به ]27[

دو جریان تئوري: مبانی نظري دروازه فناوري -4 اي مرحله

توسط بار اولین براي ارتباطاي مرحله دو نظریه جریان 1944 اشان در سال مطالعه در 2فیلد، برلسون و گودت الزرس ریاست انتخاباتی مبارزات طی در گیري تصمیم روند درباره

شخصی هاي تماس که دریافتندها آن. ارائه شد جمهوريرادیو، معرض در گرفتن قرار از بیش مراتب غیررسمی به

1 knowledge broker 2 Paul Lazarsfeld, Bernard Berelson, and Hazel Gaudet

Dow

nloa

ded

from

jiu.

ir at

16:

28 +

0430

on

Sun

day

June

4th

201

7

31 ينظر یو مبان یشناس مفهوم: يبان دانش و فناور دروازه

از نتیجه . افراد موثر است گیري راي رفتار بر نامهو روز تلویزیونتئوري جریان 1فیلد و کیتز ، الزرس1946این مطالعه، در سال

کند که بیان می نظریه این. اي اطالعات را ارائه دادند دومرحلهنخست . رسد به گیرنده می مجزا مرحله دو در رسانه از اطالعات

ها داشته، پیام را تري به رسانه که توجه دقیق 2رهبران افکارکنند و سپس تفسیر خود از خبر را به دیگران انتقال دریافت می

].28) [2شکل (دهند می

]28[اي اطالعات مدل مفهومی جریان دو مرحله. 2شکل نظریه جریان دو 3کند که کورت لوین بیان می) 1979(برون

را بان دروازه اصطالح 1947اي را به کار گرفت و در سال مرحله کانال یک راهبردي بخش سازي نمود که مفهوم کسی عنوان به

از تحقیقات در حوزه مهم یافته دو. کند را کنترل می ارتباطی :]29[به دست آمد جریان اطالعات

منتشر اي همرحل چند الگوي یک در دارند تمایل اطالعات - و شوند؛

ها تعدیل بان دروازه- افراد با نفوذ توسط اطالعات انتشار - . شوند می

در نوآورانههاي ایده از بسیاري که داد نشان )1971(اوتربک هدف . آیند به وجود می شفاهی منابع نیاز با یک ارتباط پی

مراکز لذا است؛ نوآوري مدیریت مراکز تحقیق و توسعه نیز براي شان محیط را از اطالعات از اي گستره باید توسعهتحقیق و

.]25[استفاده کنند فنی هاي فرصت توسعه و نیازها ارزیابی کارهاي مطالعاتی 4کند که توماس آلن بیان می) 1979(برون مراکز تحقیق و توسعه انجام به اطالعات را زمینه انتشار اولیه داد نشان ،6و تیلور 5آلن و دیگرانی همچون کوهن تحقیقات. داد

1 Paul Lazarsfeld and Elihu Katz 2 Opinion leaders 3 Kurt Lewin 4 Thomas J. Allen 5 Stephen I. Cohen 6 Robert L. Taylor

مرکز تحقیق و توسعه به محیط از فنی اطالعات بخش عمده که بان دروازه" آلن شود که توسط منتقل می افرادي طریق از

همکاران بین فناوري بان دروازه. ]29[شد نامیده "فناوري موثر طور به و کند، گري می خارج واسطه جهان و اش سازمانیخارج از سازمان متصل فناوري و علمیهاي فعالیت را به سازمان

بر غلبه براي خارجی ارتباطاتاي مرحله دو این جریان .کند می . )3شکل ] (21[است محققان مطرح شده ارتباطی مقاومت

Xp =عضو تیم پروژه، نیازمند اطالعات Xo =فرد خارج از سازمان Xi =همکار سازمانی L = فعالیت کارشناس درون سازمانادبیات موضوعی مرتبط با موضوع توسط ادبیات زیرا .کارایی ندارد )A( مستقیم مسیر -

با مستقیم تماس وشود خیلی کم استفاده می متوسط فناوریست . است اثر سازمان نیز بی از خارج افراد

مشخص شده فناوري بان دروازه طریق از ،)B(مستقیم غیر مسیر - . است که مؤثر

].21[سازمان به اطالعات ورود مشکل. 3 شکل

بان مفهوم دروازه -5ارائه شفاهی اطالعات دارد؛ وجود مختلف اشکال در اطالعات

حاصل 7مهارت همکاران، با بحث طی در ها و در کنفرانس شده ها، گزارش موجود در اطالعات خاص، کار یک انجام از تجربه حال، این با .غیره و استانداردها، اختراعات، مجالت، مقاالت،

براي این آمده، دست به به این که چگونه توجه بدون اطالعات،« اسناد ارائه«اما .]30[» نماید برقرار ارتباط باشد باید که مفید

اشتباه گیري تواند موجب نتیجه می آن فنی ارزیابی بدونبه عنوان بنابراین آلن .]31[» متخصص شود غیر گر پرسش

بان فناوري را معرفی نمود، نشان دروازهنخستین فردي که نقش گفتگوي فرد اطالعات، انتقال موثرترین راه و داد کارآمدترین

7 Know-how

Dow

nloa

ded

from

jiu.

ir at

16:

28 +

0430

on

Sun

day

June

4th

201

7

1394 زمستانو پاییز، 30و 29، شمارة چهارمنشریه صنعت و دانشگاه، سال 32

شرطی به« و جویاي اطالعات با فرد متخصص است، 1گر پرسش» گر صحبت کند دار براي پرسش از عبارات معنی متخصص که . بان نامید آلن این فرد را دروازه .]31[

خارجی منابع در معرض را خود که ري استکارگزا ،بان دروازه به انتقال، افشاء و انتشاردهنده دانش عنوان به قرار داده و دانش

عمل ]34[از طریق فرایند ترجمه دانش ] 33و32[ درون سازمان جستجوي اصلی است، نقش داراي دو دانش بان دروازه. کند می

ا جستجو ر دانش خارجی بان، منابع دروازه. دانش انتقال و دانش؛ سطح هم جستجویش، فعالیت]. 34[د نمای نموده و شناسایی می

هم شبکه و شناختی با منابع اطالعات خارجی، نزدیکی از باالییدهد خارجی را نشان می اطالعاتی منابع به ارتباطات از اي قوي

و ماهر بسیار متخصص بان نیازمند آن است که دروازه که ،]35[ خوبی به دانشهاي با شبکه بوده و گسترده تجربه با خبره و همچنین دانش بان دروازه .]36و21[مرتبط باشد یافته توسعه قابل درك براي که طوري کنند به می را ترجمه دانش معناي تسهیل منظور ایشان دانش را به دانش باشد، گیرنده بینی جهاندر واقع .]38و37[کند منتقل و تبدیل می آن از استفاده و انتشارقادر به بوده و خارجی فناورانه تحوالت درك به قادر بان دروازه همکاران توسط بتواند به عباراتی است که تحوالت این ترجمه

در مهمی بسیار نقش بان، بنابراین دروازه. اش درك شود سازمانی براي اصلی کانال او کند، ساختارهاي تحقیق و توسعه ایفاء می

محصول، توسعه ساختار در. است سازمان به فناوري موثر انتقال سطوح ترین پایین در است و غیررسمی پدیده یک بان دروازه

کند می عمل) زیر آن در و اول سطح سرپرست( سازمان فناوري که زمانی که ها وجود دارد نشانه برخی. ]36[،]23[

برخوردار تري بیش اهمیت از بان دروازه شود نقش تر می پیچیده بان دروازه براي درون سازمانی نقش براي شواهدي همچنین. است ]. 13[دارد وجود

منابع یا منابع عنوان به که عمدتا افرادي که داد نشان آلنهمان افرادي هستند اغلب شوند می انتخاب فنی اطالعات بالقوه. اند شده شناخته فنیهاي ایده ارائه بهترین منابع عنوان که به

فنی اطالعاتهاي ویژگی به توجه با شان همکاران از افراد این معرض تر در بیش عموماها آن. هستند متفاوت شان خارجی

از با خارج تري بیش شفاهی تماس اشان هستند، ادبیات حوزه مقاالت و دارند، تري بیش شده ثبت اختراع آزمایشگاه داشته،

1 Enquirer

افرادي که نتیجه، در. اند کرده منتشر خود همکاران از تري بیش بحث بالقوه و بالفعل عنوان شرکاي به آزمایشگاه کارکنان توسط

هاي ایده بهترین منبع عنوان معموال به شوند، می فنی انتخابتماس ترین به عنوان فردي با بیش و شده نز انتخاب فنی

و لذا به شوند می شناخته آزمایشگاه از خارج در فنی اطالعاتدر واقع . )2شکل (شوند نامیده می فناوري نبا دروازه عنوان

» است اطالعات نیاز به طبیعی پاسخ یک فناوري بان دروازه«معیارهایی براي انتخاب ) 1970(یتس .)4شکل ] (31[

فنی در شمرد بدین شرح که داراي تخصص بان برمی دروازه؛ شخصیت )گیرد مورد مشورت قرار می که اي باشد حوزه

همکارانه داشته باشد؛ و با وجود این موارد، باید در و رو گشادهکند بازي می سازمان در بان وي نقشی که دروازه .دسترس باشد

]:30[داند را شامل موارد زیر میفنی هاي زمینه ازاي جنبه هر مورد در اطالعات کردن فراهم -

به قادر منبع بهترین به گر پرسش هدایت یا و مورد مشورت .طالعاتا ارائه

کارکنان و اش حوزه در فنیهاي تخصص ازاي سابقه حفظ - .تخصص براي این مسئول

شده در تولید فنی اطالعات تمام اطمینان از این که - به ورود براي گروه فنی ارتباطات مرکز به فنیهاي زمینه

. اند فنی ارتباط یافته بازیابی اطالعات و سازي سیستم ذخیره

].31[فناوري بان معیارها و مشخصات دروازه. 4شکل در فنی مشاوره براي شان همکاران توسط فناوري بانان دروازه

طور بهها آن. گیرند مورد مشورت قرار می تحقیقاتیهاي پروژه نسبت خارجی اطالعات منابع با داراي تماس باالتر قابل توجهی

Dow

nloa

ded

from

jiu.

ir at

16:

28 +

0430

on

Sun

day

June

4th

201

7

33 ينظر یو مبان یشناس مفهوم: يبان دانش و فناور دروازه

اثربخشی نتیجه در شان در شرکت هستند، همکاران به بانان دروازه که داد نشان آلن. دهند شان را افزایش می مشاوره ارتباطی شبکه یک تشکیل یکدیگر و با ارتباط برقراري به تمایلاز یکی دسترس در اطالعات بنابراین،. دارند موثر بسیار. یابد می گسترش سازمان سراسر در سرعت به بانان دروازه

مراکز در مهندسین از بسیارياگرچه که داد نشان چنین هممطالعه را شان زمینه کاري در فنی ادبیات تحقیق و توسعه،

)بانان دروازه(شان همکاران با شفاهی ارتباطات بر اما کنند، نمیول و رات .]30[کنند می تکیه بسیار فنی کسب اطالعات براي

دهند می نشان تحقیقات نتایج انواع با بررسی )1973(روبرتسون در موفقیت تعیین در کلیدي عامل خوب، ارتباطات که

تشویق و شناسایی اهمیت برها آن. فناورانه استهاي نوآوري» فناوريهاي بان دروازه« عنوان توسط مدیریت به کلیدي افراد

در مهم کانال بنابراین انتقال کالمی یک]. 18[کنند تاکید می اصلی منبع فردي کاري بین روابط دانشمندان است و میان

به باید کافی نیست، اطالعات عرضه سازماندهی لذا .اند اطالعاترا به اطالعات کاربران و منابع که هایی کانال و تقاضاهاي ویژگی

گونه که مشخص همان. دهند نیز باید توجه شود هم ربط می ازاي گسترده طیف یک چنین روي "اي مرحله دو" پدیده است

تعدادها سازمان در در واقع .شده است ایجاد نیانساهاي فعالیت شان اطالعات بر وجود دارند که دیگران کلیدي افراد از کمی

فناوري،هاي بان یا دروازه کلیدي، افراد این. هستند بسیار متکیاز خارج اطالعاتی منابع به نسبت شان گیري به جهت با توجه

تر بیش مراتب بهها آن. هستند متفاوت شان همکاران سازمان از ازها آن خواندن. 'تر سخت' هاي نوشته خصوص به خوانند، می

توجهی قابل طور به علمی مجالت واي حرفه نشریات مهندسیتر گسترده روابط ها همچنین آن .است فناوران متوسط از تر بیش

حفظ شان سازمان از خارج در کارشناسان فنی تر را با و بلندمدت .کنند می

بان ماهیت پروژه و اهمیت نقش دروازه - 6 به مشروط فناوري بان دروازه نقش که گر آن است بیان مطالعات

اگر نوع پروژه تحقیقاتی را به سه دسته . پروژه است کار ماهیتبندي پروژه تحقیقات بنیادین، تحقیق و توسعه و خدماتی دسته

هاي پروژه درگیر در دانشمندان دهد نماییم، نتایج نشان میبان دروازه تخصصی آفرینی نقش به کمی نیاز بنیادین تحقیقات

محدود محلی اوضاع و شرایط توسط افراد کمتر علوم، در. دارند

هستند که همکارانی با موثر ارتباط برقراري به قادر و شوند می نظر در بدون گذارند، می اشتراك به را خود پژوهشی عالیقدر واقع .این همکاران باشند است نممک کجا این که گرفتن مشکالت سازمانی است؛ زیرا فناورانه نیازهاي بان نتیجه دروازه

کننده و منعکس و تعریف آن وابسته به موقعیت است، فنیزیرا ارزشی شرکت است، سیستم همچنین راهبرد و منافع، مورد درها خارجی با موثر ارتباط برقراري در فناوران تر بیش

هاي پروژه براي اما. ]39[شان داراي مشکل هستند مشکالت متوسط سطح یا و پروژه عملکرد بیناي رابطه هیچ فنی خدمات

خارجی ارتباطات در افراد میان در مورب یا و خارجی ارتباطاتفرض فنی، خدماتهاي پروژه براي که است ممکن .ندارد وجود

تري در ارتباطات بیش مسئولیت اداري مراتب شود که سلسله وجود دارد که ایده این فنی، خدماتهاي پروژه در. خارجی دارد

انتقال یافته رسمی مراتب سلسله به است ممکن بان دروازه نقش واقعیت این از ناشی غیررسمی، پدیده یک عنوان به نه و باشد، عمدتاها پروژه این در شده گرفته کار بههاي فناوري که است

توسعه در استفاده موردهاي فناوري نسبت به شده بوده وتثبیت هاي فناوري که آنجا از. پویا هستند کمتر فرایند یا محصول

سروکار و کمتري داشته پیچیدگی فنی، خدمات کار در درگیرتر داشتن با آن و فهمیده شدن توسط مدیریت سازمان، راحت

عمده بخش مراتبش، سلسله طریق از رسمی، سازمان است،را فراهم فنی خدماتهاي زمینه در پرسنل نیاز مورد اطالعات

.]8[کند می

بان نوع سازمان و اهمیت نقش دروازه - 7رسمی هاي سازمان که دهد می نشان مطالعات از حاصل نتایج

ایجاد خارجی اطالعات منابع با موثر ارتباط برقراري موانعی براي سازمان که نیازي سازي برآورده براي ها بان لذا دروازه. کنند می

آن نیست، تکامل بخش سازي رضایت برآورده به قادر رسمی است و سازمان ضعیف اداريهاي مرز که زمانی در واقع .اند یافته

دانشمندان تحقیقاتی است، مورد در که همانطور ندارد، وجود یا براي. دارد وجود مرزگستري نقش چنین براي تري کم نیاز

کنند، جهانی کار می شده تعریف وظایف دانشمندانی که روي سازمانی خارج ارتباطات نیست و توجه قابل 1ارتباطی مقاومت

براي دیگر، سوي از .است موثر اطالعاتی مستقیم، یک واسطه رسمی سازمان، مرزهاي محلی، شده تعریف وظایف تر بیش

1 communication impedance

Dow

nloa

ded

from

jiu.

ir at

16:

28 +

0430

on

Sun

day

June

4th

201

7

1394 زمستانو پاییز، 30و 29، شمارة چهارمنشریه صنعت و دانشگاه، سال 34

خارجی هاي حوزه با موثر ارتباط برقراري براي جدي مانعی تواند می رسمیهاي مکانیسم است، پایدار فناوري وقتی. هستنددر اختیار کاربرانش «و » آوردن فناوري«براي سازمان توسط

را جمع اطالعات سازمان، باالي سطوح .استفاده شود» قرار دادن نوبه به که، کنند، فنی اتخاذ میهاي گیري تصمیم نموده و آوريشود سازمان منتشر می رسمی مراتب سلسله طریق از خود،

شرایطی است تحمل به قادر رسمی سازمان نابراین،. )5شکل ( یا و ثبات هستند، با و شده تعریف خوبی به ها، فناوري آن در که

تعریف نوآوري سازمان یا مبتکر توسط خوبی به در آن نوآوري اند که کشف کرده محققین برخی شرایط، این در. است شده مطالعات، رهبران این در .]8[است مهم "1افکار رهبر" نقشها آن. دارند که مدیر باشند تمایل ها، بان دروازه خالف بر افکار،

. دارندتر ثبات با هاي فناوري با سروکار داشتن به تمایل همچنین پایدار فناوري که زمانی. است مهم وجه تمایز موضوع، یک این

اش، فکري رهبران طریق از مدیریتی، مراتب است، سلسله است، پویا فناوري وقتی. دارد نگه مطلع را سازمان تواند می

که فناوري است، درگیر در عوامل از یکی خود بان، دروازه این. دهد را به سازمان انجام می رسانی اطالعات و اطالع بهترین

و شده تعریف خوبی به سازمانی مرز یک که است موضوع زمانینقش ترین مهم فناوري بان دروازه دارد که وجود پویا فناوري یک

ارتباطاتی مقاومت با شده تعریف خوبی به مرز .کند را ایفاء می فناوري .برخی سازوکارهاي مرزگستري دارد به نیاز آن، همراه

براي ایفاي نقش که است کسی به نیاز معنی به پویاآشنا فناوري با نزدیک از سازمان، به جدید فناوري کننده معرفی

این فرد لزوما باید در ارتباط مستقیم با فناوري باشد و لذا .است .شود یافت می سازمان باالي سطوح در ندرت چنین فردي به

قرار سازمان پایین یا نزدیکی در که این فرد کسی است بنابراین، عبارت به. دسترسی دارد خارجی فناورانه تغییرات دارد که به

یافته توسعه رسمی روابط توسط سازمانی مراتب سلسله دیگر،دور زده سازمان از خارج و داخل در همکاران با بان دروازه توسط

که است مهمی راه اي، مرحله دو فرایند غیررسمی این. شود می درون سازمان به مداوم طور به تواند می پویا فناوري یک آن در

الزم است که زمانی تنها ارتباطاین حال، این با. شود آورده و) آن همراه ارتباطات مرز با( محلی شده تعریف کار یک شرایط

.]8[پویا وجود داشته باشد فناوري همزیستی

1 opinion leader

هاي ویژگی از تابعی عنوان به فناوري انتقال هاي حالت. 5شکل

]22[سازمان

گیري نتیجه -8 تحقیق و توسعه مراکز زمانی، دوره یک طی در نوآوري منظور به

خارج از فناورانه و علمیهاي پیشرفت از مداوم طور به بایدهاي پژوهش با همراه حاضر، مطالعه. شوند شان مطلع مرزهاي تعدادي زیرمجموعه از آزمایشگاه اگر که دهد می نشان موجود،

شده تشکیل توسعه، و تحقیق فنی، خدمات طیفی از روي فعالاین به خارجی مناطق از اطالعات انتقال از یمختلف حاالت باشد،

انتقال، خاص حالت. داشت خواهد مختلف وجود هاي زیرمجموعه تر، خاص طور به .است زیرمجموعه کار ماهیت به مشروط مناطق با ارتباط برقراري براي سازمانی هاي محدودیت از ترکیبیهاي حالت به منجر فناوري،هاي خواسته و ماهیت و خارجی

Dow

nloa

ded

from

jiu.

ir at

16:

28 +

0430

on

Sun

day

June

4th

201

7

35 ينظر یو مبان یشناس مفهوم: يبان دانش و فناور دروازه

تماس بر پژوهشیهاي طرح. شود اطالعات می انتقال جایگزین. متکی هستند خارجیاي حرفه و گسترده مناطق با مستقیم

متکی هستند که هاي فناوري بان دروازه بر اي، توسعههاي پروژه را از اطالعات این که کسی است و آشنا بوده فناوري تحوالت با

.کند منتقل می آزمایشگاه به درون غیررسمی ارتباط طریق رسمی، مراتب سلسله بر رسد می نظر به فنی خدماتهاي پروژه

درمیان رسمی در انتشار هم و اطالعات آوري جمع هم در

در انتقال بان دروازه بنابراین، مفهوم. ها متکی است زیرمجموعهاطالعات و فناوري ییچیده، در فرایند انتقال فناوري که یک

بنیان هستند بسیار حائز اهمیت هاي دانش سازمانسمت آن سازي است و غلفت از مطالعه این پدیده در فرایند تجاري

تحقیقات و دستاوردهاي دانشگاهی و انتقال فناوري از مراکز .تحقیق و توسعه به صنایع موجب ناکامی فرایند خواهد بود

منابع1. Baughn, C.C., Osborn, R.N. (1989) "Strategies for successful technological development", Technology Transfer, vol. 14, nos. 3 & 4, pp. 5-13 2. Reisman, A. (1989).Technology Transfer: A Taxonomic View. Journal of Technology Transfer, Vol. 14, Nos. 3 & 4, Summer-Fall, pp. 31–36. 3. Reddy, N.M., and L. Zhao (1990).International Technology Transfer: A Review. Research Policy, Vol. 19, pp. 285–307

مبانی ). الف 1393(پژوهش جهرمی، امین؛ پورکریمی، جواد ] 4[دومین کنفرانس بین المللی ، مفاهیم و نوع شناسی: بندي انتقال فناوري رده

.، دانشگاه تهرانسازي فناوري تجاري

تحلیل ). ب 1393. (پژوهش جهرمی، امین؛ پورکریمی، جواد] 5[ رویکرد (نیروهاي عامل بر دانشگاه کارآفرین و انتقال فناوري دانشگاهی

، نشریه علمی ترویجی رشد فناوري، پذیرفته شده براي )اي رشته میان 41انتشار در سال دهم، شماره

6. Samtani, Laxman A.; Mohannak, Kavoos; Hughes, Stephen W. (2008). “Technology transfer evaluation in the high technology industry: AN INTERDSCIPLINARY PERSPECTIVE”, Available online at: eprints.qut.edu.au 7. Audretsch, B. David; Lehmann, E. Erik. (2005). “Do University policies make a difference?”, Research Policy, 34, pp. 343–347.

8. Garud, R.; Nayyar, P. (1994). "Transformative capacity: continual structuring by intertemporal Technology transfer", Strategic Management Journal, Vol. 15, Issue 5, pp. 365-385. 9. AbdRazak, Norfadzilah; Wan Rashid, Wan Edura; Ma’amor, Hairunnisa; Asnawi, Nini Hartini; Nor Lela Ahmad, and Nur’Ain Achim. (2013). “Leveraging Knowledge Transfer in Strategic Human Resource Management”, International Journal of Trade, Economics and Finance, Vol. 4, No. 4, pp. 168-172.

، امین؛ پورکریمی، جواد؛ انتظاري، یعقوب؛ اخوان، پژوهش جهرمی] 10[ مبتنی بر دستاوردهاي دانشگاه هاي شرکت). 1393. (امیرناصر

)Academic Spin-off :(دومین ها، مفاهیم، تعاریف و ویژگی .، دانشگاه تهرانسازي فناوري کنفرانس بین المللی تجاري

11. Carlsson, Bo; Fridh, Ann-Charlotte. (2002). “Technology transfer in United States universities”, Journal of Evolutionary Economics, Volume 12, Issue 1-2, pp. 199-232. 12. Taylor, L. Robert. (1977), “A longitudinal analysis of technical communication in research and development”, Journal of Technology Transfer, 1(2), pp. 17—31. 13. Allen, T. J. (1966). “Performance of communication channels in the transfer of technology”, Industrial Management Review, 8 (Fall), pp. 87-98. 14. Cohen, M. Wesley; Levinthal, A. Daniel. (1990). “Absorptive capacity: A new

Dow

nloa

ded

from

jiu.

ir at

16:

28 +

0430

on

Sun

day

June

4th

201

7

1394 زمستانو پاییز، 30و 29، شمارة چهارمنشریه صنعت و دانشگاه، سال 36

perspective on learning and innovation”, Administrative Science Quarterly, Vol. 35, No. 1, pp. 128-152. 15. Mitchell, Rebecca; Boyle, Brendan; Burgess, John; McNeil, Karen. (2014). “You Can't Make a Good Wine without a Few Beers”: Gatekeepers and knowledge flow in industrial districts, Journal of Business Research, 67, pp. 2198–2206. 16. Giuliani, E., & Bell, M. (2005). The micro-determinants of meso-level learning and innovation: Evidence from a Chilean wine cluster. Research Policy, 34(1), 47–68. 17. Easterby-Smith, M., Lyles, M.A., & Tsang, E. W. K. (2008). Inter-organizational knowledge transfer: Current themes and future prospects. Journal of Management Studies, 45(4), 677–690. 18. Malmberg, A., & Power, D. (2005). How do firms in clusters create knowledge. Industry and Innovation, 12(4), 409–431. 19. Nooteboom, B. (1994). Innovation and diffusion in small firms: Theory and evidence. Small Business Economics, 6, 327–347. 20. Keeble, D., & Wilkinson, F. (2000). High-technology SMEs, regional clustering and collective learning: An overview. In D. Keeble, & F. Wilkinson (Eds.), High-technology clusters, networking and collective learning in Europe. Aldershot Ashgate. 21. Allen, T.J. (1970).”Communication networks in R & D laboratories”, R&D Management 1(1), pp. 14–21 22. Allen, T.J.; Tushman, M.L.; Lee, D.M.S. (1979).”Technology transfer as a function of position in the spectrum from research through development”, academy of Management Journal, Vol. 22, No. 4, pp. 694-708. 23. Lissoni, Francesco. (2010). “Academic inventors as brokers”, Research Policy, Volume 39, Issue 7, September 2010, pp. 843–857. 24. 25. Cooney, S.; Allen, T. J. (1974). "The technological gatekeeper and policies for national and international transfer of

information." R&D management, 5, pp. 29-33 26. Utterback, J. M. (1971), “The process of innovation: a study of the origination and development of ideas for new scientific instruments”, IEEE Transactions on Engineering Management, Vol. EM-18., 124., pp. 29-33. 27. Baker, N.R., Siegmann, J. and Rubenstein, A. H. (1967). “The Effects of Perceived Needs and Means on the Generation of Ideas for Industrial Research and Development Projects”, IEEE TRANSACTIONS ON ENGINEERING MANAGEMENT, VOL. EM-14, N O. 4, pp. 156-163 28. Bathelt, H., Malmberg, A., & Maskell, P. (2004). Clusters and knowledge: Local buzz, global pipelines and the process of knowledge creation. Progress in Human Geography, 28(1), 31–56. 29. Norton, W. (1975). “Description and Analysis of the Two Step Flow of Communication in an Innovation Diffusion Process”, South African Geographical Journal, Volume 57, Issue 1, pp. 46-50. 30. Brown, James William. (1979). “The technological gatekeeper: Evidence in three industries”, Journal of Technology Transfer, 3(2), pp. 23—36.

[30] Hoenig, Barbara. (2015). Gatekeepers in Social Science, “International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Second Edition)”, pp. 618–622 31.

Lissonia, Francesco. (2012). “Academic patenting in Europe: An overview of recent research and new perspectives”, World Patent Information, Volume 34, Issue 3, pp. 197–205. 32. 33. Macdonald, S., & Williams, C. (1993). Beyond the boundary — an information perspective on the role of the gatekeeper in the organization. Journal of Product Innovation Management, 10(5), 417–427.

Dow

nloa

ded

from

jiu.

ir at

16:

28 +

0430

on

Sun

day

June

4th

201

7

37 ينظر یو مبان یشناس مفهوم: يبان دانش و فناور دروازه

34. Macdonald, S., & Williams, C. (1994). The survival of the gatekeeper. Research Policy, 23(2), 123–132. 35. Tushman, Michael, Katz. R. (1980). “External Communication and Project Performance: An Investigation into The Role of Gatekeepers”, Management Science, Vol. 26, No. 11, pp. 1071-1085 36. Gittelman, M., & Kogut, B. (2003). Does good science lead to valuable knowledge? Biotechnology fi rms and the evolutionary logic of citation patterns. Management Science, 49(4), 366–382. 37. Allen, T. J. (1977). Managing the flow of technology; technology transfer and the dissemination of technological information within the R&D organization. Cambridge, Massachusetts.: MIT Press. 38. Morrison, A. (2008). Gatekeepers of knowledge within industrial districts: Who they are, how they interact. Regional Studies, 42(6), 817–835. 39. Morrison, A., & Rabellotti, R. (2009). Knowledge and information networks in an Italian wine cluster. European Planning Studies, 17(7), 983–1006. 40. Whitley, R.; Frost, P. (1973). ”Task Type and Information Transfer in a Government Research Laboratory”, Human Relations, 25, 4, pp. 537-550. 41. Rothwell, R. & Robertson, A. B. (1973). ‘The role of communications in technological innovation’, Reseurch Policy, Vol. 2, pp. 204-225. . 43. Markides, C. Strategic innovation in established companies. Sloan Management Review, 39(3), 31-42, 1998.

44. Hacioglu, G., Eren, S. S., Eren, M. S., & Celikkan, H, The Effect of Entrepreneurial Marketing on Firms’ Innovative Performance in Turkish SMEs, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 58, 871-878, 2012. 45. Rosenbusch, N., Brinckmann, J., & Bausch, A. Is innovation always beneficial?, A meta-analysis of the relationship between innovation and performance in SMEs, Journal of Business Venturing, 26(4), 441-457, 2011.

بررسی الگوي مناسب . اللهیاري فرد، نجف و عباسی، رسول. 46فصلنامه .رشد فناوري.دانش بنیانهاي ر سازمانی شرکتساختا

زمستان .29شماره .سال هشتم.تخصصی پارك ها و مراکز رشد1390.

. مؤتمنی، علیرضا، حسین آبادي، محمد و همتی، امین. 47ارزیابی نرخ موفقیت واحدهاي فناور مستقر در پارك ها و مراکز

ی پارك ها و فصلنامه تخصص.رشد فناوري. رشد علم و فناوري .1391پاییز .32شماره .سال هشتم.مراکز رشد

48. Kline, R. B. Principles and practice of structural equation modeling. Guilford, New York, 1998.

روش پژوهش . و آرزو رحمانی، حنفی زاده، پیام. 49 .1389انتشارات ترمه ، : تهران. ساختارهاي چند بعدي

50. Gunawan, T., Jacob, J., & Duysters, G. Entrepreneurial Orientation and Network Ties: Innovative Performance of SMEs in an Emerging-Economy Manufacturing Cluster, No. 2013/28, 2013. 51. Hagedoorn, J., & Cloodt, M. Measuring innovative performance: is there an advantage in using multiple indicators?, Research policy, 32(8), 1365-1379, 2003.

Dow

nloa

ded

from

jiu.

ir at

16:

28 +

0430

on

Sun

day

June

4th

201

7

Dow

nloa

ded

from

jiu.

ir at

16:

28 +

0430

on

Sun

day

June

4th

201

7