Basa jawa Baju adat jawa tengah

14

Transcript of Basa jawa Baju adat jawa tengah

Page 1: Basa jawa Baju adat jawa tengah
Page 2: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Pangerten Busana Adat Jawa• . rasukan adat Jawi biyasa kanaman kaliyan rasukan kejawen

nggadhahi perlambang tertentu kunjuk tiyang Jawi. rasukan Jawi kebak kaliyan piwulang sinandhi (wucalan keremeng) sugih badhe wucalan Jawi. lebet rasukan Jawi niki tersembunyi wucalan konjuk numindakake samukawis samukawis ing donya niki sacara harmoni ingkang berkaitan kaliyan aktivitas sadinten-dinten, sae lebet hubunganipun kaliyan sesami manusia, badan piyambak kersaa Tuhan ingkang mupu kuwaos Pencipta samukawisipun

Page 3: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Sejarah Busana Adat Jawa•

miturut sejarahnya, menawi rasukan Kejawen punika sumbernya sakingKaraton siti Jawi saking jaman riyen (kuna :Jawi), mila kaliyan mekaten sampun dados kebudayaan Jawi. (Bhs. Jawi : rasukan Jawi menika klintu satunggil pang-ipun woh pangolahing manah/budayaDengan kamajengan jaman khususnya Karaton Surakarta Hadiningrat, menawi rasukan Jawi yaiku warisan (tetilaran) saking jaman Mojopahit, Demak, Pajang, Mataram ngantosKartasura uga taksih dipunlestantunaken ngantos taun 1755 Masehi wanci punika ingkang jemeneng nata (ratu) ing Karaton Surakarta SISKS PB IIIingkang sarengan kaliyan ngadegipun Kasultanan Ngayogyakarta (ujaranGiyanti). inggil panedha HB I, SISKS PB III memperkenankan rasukan Jawi ingkang ngrupikaken arisan/tilaran jaman Mojopahit kunjuk Karaton KasultananNgayogyakarta (dipunsukani nami : Sogo Upil).Kemudian SISKS PB III ndamelkreasi (ngganggit) rasukan jawi enggal konjuk kunjuk (dados rasukan/ageman) ing Karaton Surakarta Hadiningrat, kaliyan wujud ingkang enggal : beskap,atelah werninipun hitam.Begitupun kaliyan mlampahipun wanci uga kamajengan jaman, mila enten beberapa sekedhik ewah-ewahan modelrasukan Jawi yaiku ing kala (Jumeneng Natanya ) : SISKS PB IX, SISKS PBX uga SISKS PB XI.

Page 4: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Filosofi Busana Adat Jawa

rasukan adat Jawi biyasa kanaman kaliyan rasukan kejawen nggadhahi perlambang tertentu kunjuk tiyang Jawi. rasukan Jawi kebak dengan piwulang sinandhi (wucalan tersamar) kaya badhe wucalan Jawi. lebet rasukan Jawi niki tersembunyi wucalan konjuk numindakake samukawis samukawis ing donya niki secaraharmoni yang berkaitan kaliyan aktivitas sadinten-dinten, sae lebet hubunganipun kaliyan sesami manusia, badan piyambak kersaa Tuhan ingkang mupu kuwaos Pencipta samukawisipun. rasukan adat ingkang dipunengge ing kunjukan sirah yaiku, kados iket, udheng dipunparan badan enten rasukan (rasukan): sinjang sabuk, epek, timang dipunparan pengkeran yakni dhuwung dipunengge dipunparan ngandhap utawi kunjukan suku yaiku canela.

Page 5: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Bagian Busana Adat Jawa

Page 6: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Benik (kancing baju)Lambang ingkang tersirat lebet benik punika yaiku kajengipun

tiyang (Jawi) lebet numindakake sedaya tindakannya menapaa salajeng diniknik, dipunetangakenaken kaliyan cermat. menapaa ingkang badhe dipuntumindakake badhea ampun ngantos nunikaken tiyang benten, saged, njagi antawis kewigaten pribadi uga kewigaten umum

Page 7: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Sabuk (ikat pinggang)

• ikenakan kaliyan cara dilingkarkan (diubetkan) datheng badan. wucalan niki tersirat saking sabuk kesebat yaiku menawi kedah purun konjuk tlatos berkarya gina ngebaki kebetahan gesangipun. konjuk punika manusia harus ubed (bekerja kaliyan saestu-saestu) uga ampun ngantos nyambut damelipun mboten enten pikantuk ataubukimpas/mboten enten keuntungan).berarti sampeyan upadosaken kajengipun samukawis ingkang dipuntumindakake tidak ngebukne. dados harus ubed atau gigih.

Page 8: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Epek•

menawi konjuk saged nyambut damel kaliyan sae, harus epek (apek, golek, mencari) pengetahuan ingkang nggina. salebetipun menempuh elmi upayakan konjuk tlatos, teliti uga cermat dadosipun saged ngerteni kaliyan pertela

Page 9: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Timang• Timang bermakna menawi menawi elmi ingkang dipunsaged kedah

dipunngerteni kaliyan pertela utawi gamblang, mboten badhe enten rasa samang (khawatir) samang asal saking tembung timang

Page 10: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Jarik / Sinjang• Jarik atau sinjang merupakan bebed ingkang dipunengge konjuk

menutup badan saking bangkekan ngantos mripat suku. sinjang nduwe jarwi mawon gampangserik (jangan gampil iri majeng tiyang benten). nganggepi saben masalah kedah ngatos-atos, tidakgrusa-grusuemosional

Page 11: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Wiru Jarik• Wiru Jarik atau bebed dipunengge salajeng kaliyan cara mewiru

(meripel) pinggiran ingkang vertikal utawi sisi kamawon samekaten rupi. Wiru utawi wiron (rimple) dipundeningaken kaliyan cara melipat-lipat (mewiru). niki ngandung pangertosan menawi sinjang mboten sanguh ucul saking wiru, dimaksudkanwiwiren mawon nganti kleru, nyambut damelaken samukawis hal ampun ngantos klintu kajengipun sanguh nuwuhaken kawontenan ingkang ngrenakaken uga harmonis.

Page 12: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Bebed• Bebed adalah bebed (jarik) yang dipunengge dening kakung kados hal

nya ing estri, bebed artosipun manusia kedah ubed, sregep nyambut damel, ngatos-atos majeng samukawis hal ingkang dipuntumindakake dan tumindak nggubed ing rina wengi (bekerja sapanjang dinten)

Page 13: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Canela• Canela mempunyai artos Canthelna jroning nala (cepenga kiyat lebet

manah sampeyan) canela sami artosipun Cripu, Selop, utawi sandhal. Canela salajeng dipunengge ing suku, artosipun lebet wotsantun dhateng Tuhan ingkang mupu kuwaos, badhea saking lair ngantos batos sujud utawi manembah ing suku-NYA. lebet manah namunga sumeleh (pasrah) dhateng kekuwaosan Tuhan ingkang mupu Esa.

Page 14: Basa jawa Baju adat jawa tengah

Curiga lan Warangka• Curiga atau keris berujud wilahan, bilahan uga enten ing dalam

warangka atau wadahnya. Curiga dipunengge ing kunjukan wingking badan. dhuwung niki nggadhahi pralambang menawi dhuwung sisan warangka sami kaliyan manusia dados ciptaan uga penciptanya Yatu Allah ingkang mupu kuwaos, manunggaling kawula Gusti. amargi dipundekekake ing kunjukan pengkeran, dhuwung nggadhahi artos menawi lebet wotsantun Tuhan ingkang mupu kuwaos badhea manusia sanguh konjuk ngungkurake godhaning setan yaiku nebihaken godaan setan ingkang senantiasa mekewedi manusia nalika manusia badhe bertindak kesaen.