Trung tam CNSH TPHCM

55
TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG KHOA KHOA HỌC ỨNG DỤNG BÁO CÁO THỰC TẬP TT NGHIỆP TM HIU QUY TRNH NHÂN GING IN VITRO LAN DENDROBIUM Cn b hưng dn: ThS. Nguyn Xuân Dng CN. Phm Văn Hiu Ging viên hưng dn: ThS. Bùi Anh Sinh viên thc hin:

Transcript of Trung tam CNSH TPHCM

TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG

KHOA KHOA HỌC ỨNG DỤNG

BÁO CÁO THỰC TẬP TÔT NGHIỆP

TIM HIÊU QUY TRINH NHÂN GIÔNG

IN VITRO LAN DENDROBIUM

Can bô hương dân:ThS. Nguyên Xuân

Dung

CN. Pham Văn Hiêu

Giang viên hương dân: ThS. Bùi Anh

Sinh viên thưc hiên:

1. Pham Thi Điêm MSSV:

60903124

2. Trân Thao Nam Trân MSSV:

60903094

TP. Hô Chi Minh, thang 8 năm 2013

1

NHẬN XET CUA ĐƠN VI THỰC TẬP

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

TP.HCM, Ngay thang năm 2013

Can bô hương dân

2

LỜI CAM ƠN

Xin cam ơn Trung tâm Công nghê Sinh hoc thanh phô Hô

Chi Minh đa hô trơ kinh phi va may moc, trang thiêt bi đê

tôi co thê hoan thanh khoa thực tập nay.

Xin chân thanh cam ơn Th.S Nguyên Xuân Dung – Pho

phòng Công nghê Sinh hoc Thực vật, CN. Pham Văn Hiêu – can

bô phòng Công nghê Sinh hoc Thực vật, cùng cac anh chi

trong cơ quan đa tận tình hương dân va tao moi kiều kiên

cho chung tôi hoan thanh kỳ thực tập.

Xin chân thanh cam ơn sự giup đơ tận tình cua Thây

Bùi Anh Võ, Khoa Khoa hoc Ưng dung trương Đai hoc Tôn Đưc

Thăng.

Xin gưi lơi cam ơn đên ban be, gia đình đa đông viên,

hô trơ, giup đơ chung tôi trong thơi gian thực tập vưa

qua.

Xin chân thanh cam ơn!

3

LỜI MƠ ĐÂU

Hoa lan la môt loai hoa đẹp co gia tri kinh tê cao,

hiên đang co thi trương tiêu thu manh trong nươc cung như

xuất khẩu. Môt sô giông hoa lan co thê trông đươc trong

điều kiên nhiêt đơi nong ẩm cua TP. Hô Chi Minh như:

Mokara, Dendrobium, Cattleya, Vanda, Oncidium… Đây la nhom

hoa co gia tri kinh tê cao, tỷ lê cac hô trông lan đươc

phân bô đều ở Cu Chi, Hoc Môn, Bình chanh, Gò vấp, quận

12…. Trong đo lan căt canh thuôc nhom Mokara va Dendrobium

đươc cac nha vươn trông nhiều va co tỷ suất lơi nhuận kha

cao mặc dù đâu tư ban đâu cao, nhất la phân đâu tư cây

giông.

Dendrobium la loai lan đông đao nhất vơi hơn 1000

giông nguyên thuy. Loai lan nay xuất xư tư Ấn đô sang đên

Á Châu tơi quân đao Tahiti, trên tư Han Quôc đên Nhật Ban

xuông dươi Châu Úc va Tân tây lan.

Trong những năm gân đây, hoa lan la đươc xem la cây

trông chinh đê phat triên ở đia ban thanh phô Hô Chi Minh.

Vơi vẻ đẹp rực rơ, kiêu sa cua cac loai phong lan,

Dendrobium đươc biêt đên như la loai hoa vơi sự đa dang về

mau săc, kich thươc cây va hoa; phong phu về chung loai;

thich nghi vơi nhiêt đô cao, khi hậu nong va ẩm cua vùng

Đông Nam châu Á. Sự biên đổi khi hậu nong, năng cang tao

điều kiên hơn thich hơp hơn đê phat triên loai hoa lan

Dendrobium nay, đặc biêt la Dendrobium năng.

4

Vơi mong muôn rằng co thê tìm hiêu kỹ hơn về quy

trình kỹ thuật nhân giông lan, đông thơi nâng cao trình đô

hiêu biêt, kha năng tay nghề chuyên môn, chung tôi thực

hiên khoa thực tập vơi nôi dung: “Tìm hiêu quy trình nhân

giông in vitro lan Dendrobium”.

5

MỤC LỤC

Danh muc hinh............................................6

Danh muc bang............................................7

Danh muc sơ đô...........................................8

Danh muc chư viêt tăt....................................8

CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VÊ TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ SINH HỌC TP.HCM

........................................................10

I.1. Lich sư thanh lập va phat triên cua Trung tâm

Công nghê Sinh hoc Tp.HCM...........................10

I.2. Đia điêm xây dựng..............................11

I.3. Chưc năng nhiêm vu, phương hương hoat đông, đinh

hương chiên lươc phat triên.........................11

I.4. Chưc năng nhiêm vu.............................11

I.4.1. Phương hương hoat đông.......................11

I.4.2. Đinh hương chiên lươc phat triên.............12

I.5. Sơ đô tổ chưc..................................14

I.6. Cac loai san phẩm..............................15

I.6.1. San phẩm phân bon la lam tư trùn quê tươi....15

I.6.2. Chê phẩm sinh hoc BIMA (Trichoderma).........16

I.7. An toan lao đông va phòng chay chữa chay.......17

I.7.1. An toan lao đông.............................17

I.7.2. Phòng chay chữa chay.........................18

I.8. Hê thông xư lý chất thai.......................18

CHƯƠNG II. QUY TRINH NHÂN GIÔNG IN VITRO LAN DENDROBIUM..19

II.1. Vật liêu......................................19

II.2. Phương phap tiên hanh.........................19

6

II.2.1. Chuẩn bi dung cu va hoa chất................19

II.2.1.1. Dung cu va hoa chất.......................19

II.2.1.2. Môt sô thiêt bi hô trơ....................23

II.2.2. Pha chê môi trương..........................28

II.2.3. Xư lý mâu va vô mâu.........................31

II.2.3.1. Khư trùng mâu cấy.........................31

II.2.3.2. Vô mâu....................................32

II.2.4. Nhân chôi, tao cây con hoan chinh...........33

II.2.4.1. Nhân chôi.................................33

II.2.4.2. Tao cây con hoan chinh....................34

II.2.5. Đưa cây con ra vươn ươm.....................35

II.2.5.1. Thiêt kê vươn lan trông cây lan cấy mô....35

II.2.5.2. Phương phap thực hiên.....................35

CHƯƠNG III. NHẬN XET VÀ KIÊN NGHI.......................38

III.1. Nhận xet.....................................38

III.1. Kiên nghi....................................38

7

DANH MỤC HINHHinh 1.1. Dự an đâu tư xây dựng Trung tâm Công nghê sinh

hoc TP.HCM..............................................10

Hinh 1.2. Gian hang giơi thiêu san phẩm tai trung tâm CNSH

Tp.HCM..................................................15

Hinh 1.3. San phẩm phân bon la lam tư trùn quê tươi.....16

Hinh 1.4. Chê phẩm sinh hoc BIMA (Trichoderma)..........17

Hinh 2.1. Dung dich vitamin, dung dich CaCl2, stock vi

lương, Fe-EDTA,

đa lương........................................21

Hinh 2.2. Dung dich cac chất điều hòa tăng trưởng.......23

Hinh 2.3. May nươc cất..................................23

Hinh 2.4. Cân điên tư...................................24

Hinh 2.5. May đo pH.....................................25

Hinh 2.6. Cấu tao chung nôi hấp tiêt trùng..............26

Hinh 2.7. Tu cấy vi sinh................................27

Hinh 2.8. Chuẩn pH môi trương...........................30

Hinh 2.9. Nấu hôn hơp môi trương vơi agar...............30

Hinh 2.10. Rot môi trương vao chai va hôp nhựa..........31

Hinh 2.11. Tôn trữ môi trương trong hôp nhựa, chai thuy

tinh....................................................31

Hinh 2.12. Khư trùng mâu bằng Javen trong tu cấy........32

Hinh 2.13. Thực hiên cấy mâu trong tu cấy vô trùng......33

Hinh 2.14. Cấy chuyền cum chôi..........................34

Hinh 2.15. Cây con hoan chinh...........................34

Hinh 2.16. Vươn lan tai trung tâm CNSH TP.HCM...........35

Hinh 2.17. Xơ dưa ngâm trong thuôc nấm..................36

8

Hinh 2.16. Cây lan đươc trông trên xơ dưa...............36

9

DANH MỤC BANGBang 2.1. phân môi trương dinh dương dùng nhân giông mô

thực vật........................................19

Bang 2.2. Thanh phân môi trương MS......................19

Bang 2.3. Thanh phân Stock đa lương.....................20

Bang 2.4. Thanh phân Stock săt..........................20

Bang 2.5. Thanh phân Stock vi lương.....................21

Bang 2.6. Thanh phân vitamin Morel......................21

Bang 2.7. Thanh phân chất điều hòa tăng trưởng..........22

Bang 2.8. Thanh phân bổ sung cho 30 lit môi trương nhân

chôi,

tao cây con hoan chinh..........................28

10

DANH MỤC SƠ ĐÔSơ đô 1.1.Sơ đô mặt bằng Trung tâm CNSH Tp.HCM..........14

Sơ đô 1.2. Sơ đô tổ chưc hiên nay cua Trung tâm CNSH

Tp.HCM..................................................14

Sơ đô 2.1. Quy trình pha môi trương.....................29

Sơ đô 2.2. Quy trình khư trùng mâu cấy..................32

11

DANH MỤC CHƯ VIÊT TẮTTP. HCM Thanh phô Hô Chi Minh

CNSH Công nghê sinh hoc

PTNT Phat triên nông thôn

PTTT Phat triên thi trương

XDCT Xây dựng công trình

MS Murashige va Skoog

12

CHƯƠNG I.

TỔNG QUAN VÊ TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ SINH HỌC

TP.HCMI.1. Lịch sử thành lập và phat triển của Trung tâm Công

nghê Sinh học Tp.HCM

Trung tâm Công nghê sinh hoc Thanh phô Hô Chi Minh

(HCMBIOTECH) đươc thanh lập theo Quyêt đinh sô

161/2004/QĐ-UB ngay 02 thang 07 năm 2004 cua Ủy ban Nhân

dân TP. Hô Chi Minh. Tru sở chinh cua Trung tâm đươc xây

dựng trên môt khuôn viên 23 ha trên Quôc lô 1A, cach trung

tâm thanh phô 12 km về phia Tây Băc. Nguôn vôn tư ngân

sach cua TP.HCM, dự kiên đâu tư khoang 100 triêu USD.

Trung tâm CNSH TP. Hô Chi Minh la môt mô hình mơi vơi

cac chưc năng như nghiên cưu, chuyên giao công nghê, đao

tao va san xuất cac san phẩm trong lĩnh vực CNSH phuc vu

cho nông nghiêp, y tê va môi trương. Đây sẽ la nơi ưng

dung cac công nghê gene vao san xuất, đặc biêt la san xuất

vaccine va dươc sinh hoc (protein tai tổ hơp co đặc tinh

dươc phẩm). Dự an xây dựng Trung tâm dự kiên băt đâu vao

cuôi năm 2005, hoan thanh giai đoan I trong 3 năm va hoan

thanh giai đoan II vao năm 2010. Trong giai đoan đâu, khu

nha nghiên cưu chinh về CNSH hoan thanh sẽ đap ưng cho 200

can bô nghiên cưu lam viêc. Cac xưởng san xuất vaccine va

đong goi cac chê phẩm dươc sinh hoc cung sẽ đươc xây dựng

theo cac dự an đâu tư va chuyên giao công nghê.

Trung tâm chinh thưc đi vao hoat đông thang 01/2005.

13

Cơ quan chu quan: Sở Nông nghiêp va PTNT Thanh phô Hô

Chi Minh.

Hinh 1.1. Dự an đâu tư xây dựng Trung tâm Công nghê sinh

hoc TP.HCM

(Nguôn Trung tâm CNSH Tp.HCM)

I.2. Địa điểm xây dưng

Tru sở chinh cua Trung tâm Công nghê Sinh hoc TP.HCM

đươc xây dựng trên khu đất 23 ha tai Km1900 Quôc lô 1A,

phương Trung Mỹ Tây, Q12.

ĐT: (84-8) 37155 739 Fax: (84-8) 38 91 69

97

(84-8) 37159 511

Email: [email protected]

Website: www.hcmbiotech.com.vn

Văn phòng Trung tâm Công nghê Sinh hoc Tp. HCM đặt

tai: 176 Hai Ba Trưng, phương Đakao, quận 1, Thanh phô Hô

Chi Minh

ĐT: (84-8) 38225 202 Fax: (84-4) 38222 567

14

I.3. Chưc năng nhiêm vu, phương hương hoat đông, định

hương chiên lươc phat triển

I.4. Chưc năng nhiêm vu

Xây dựng Trung tâm Công nghê Sinh hoc trở thanh môt

trung tâm nghiên cưu va ưng dung công nghê sinh hoc hiên

đai co tâm cơ khu vực:

Nghiên cưu, ưng dung, chuyên giao công nghê sinh hoc

phuc vu trong lĩnh vực nông nghiêp, xư lý môi trương,

công nghiêp thực phẩm va y dươc hoc.

Tiêp nhận, triên khai cac quy trình, kỹ thuật hiên

đai về công nghê sinh hoc (công nghê gen, công nghê

tê bao đông thực vật, công nghê vi sinh, công nghê

lên men...) phuc vu san xuất, bao quan, chê biên cac

san phẩm nông nghiêp va xư lý môi trương.

Đao tao huấn luyên cac kỹ thuật viên về công nghê

sinh hoc.

San xuất, thương mai hoa cac san phẩm công nghê sinh

hoc.

I.4.1. Phương hương hoat đông

Nghiên cưu ưng dung: Cac hoat đông nghiên cưu ưng dung

trong nươc gôm hơp tac vơi cac trương, viên trong nươc đê

hoan thiên cac đề tai co tiềm năng ưng dung lơn đa co kêt

qua tôt ở mưc đô phòng thi nghiêm; tiên tơi thư nghiêm ở

quy mô san xuất thư cac kêt qua nghiên cưu về y tê, nông

nghiêp va môi trương. Hơp tac vơi cac nươc trên thê giơi

gôm hơp tac vơi cac nươc co ưu thê về CNSH, nhất la trong

15

lĩnh vực y hoc đê hoan thiên cac đề tai ở mưc đô thư

nghiêm cuôi cùng hay tiền lâm sang.

Đào tao và hơp tac quốc tê: Nhiêm vu đao tao môt lực

lương đôi ngu co chuyên môn cao về CNSH đươc đặt lên hang

đâu. Trung tâm phai la nơi tập trung cac chuyên gia, can

bô khoa hoc giỏi trong lĩnh vực CNSH ưng dung. Viêc đao

tao đôi ngu sẽ đươc găn liền vơi nghiên cưu ưng dung, vơi

san xuất tai chô, phuc vu cho tưng công đoan san xuất. Muc

tiêu đề ra sau năm 2010 trở đi, khi Trung tâm đa đinh hình

va đi vao hoat đông hiêu qua, hang năm co thê tiêp nhận

sinh viên, hoc viên cao hoc va nghiên cưu sinh đên nghiên

cưu.

San xuất: Đôi vơi cac san phẩm dươc sinh hoc, Trung

tâm sẽ đâu tư xây dựng nha may san xuất va đong goi theo

tiêu chuẩn GMP, tư công nghê do Trung tâm nghiên cưu hoặc

nhận chuyên giao tư nươc ngoai hay cac cơ quan nghiên cưu

khac trong nươc. Nha may sẽ xây dựng trên tiêu chuẩn GMP

vơi đô an toan cấp 2. Dây chuyền hoan chinh đê san xuất tư

khâu giữ giông, nhân giông, lên men, chuẩn bi môi trương,

thu hoach, chiêt tach, tinh chê cac san phẩm protein co

hoat tinh. Ngoai ra, sẽ xây dựng cac xưởng san xuất cac

chê phẩm sinh hoc phuc vu cho san xuất nông nghiêp. Về cây

trông, sẽ co môt bô phận trông thư nghiêm cây chuyên gene,

san xuất cây giông sach bênh ở quy mô lơn.

Kinh doanh: Mô hình phat triên Trung tâm dự kiên sẽ

phat triên theo mô hình môt công ty đa quôc gia về CNSH.

Do vậy, bô phận kinh doanh cua Trung tâm sẽ la bô phận

16

manh, gôm cac chuyên viên về CNSH, kinh tê, quan tri kinh

doanh nhằm đưa nhanh san phẩm ra thi trương trong nươc va

xuất khẩu. Lơi nhuận thu đươc tư viêc kinh doanh sẽ phuc

vu cho viêc mở rông nghiên cưu, chuyên giao công nghê va

san xuất.

I.4.2. Định hương chiên lươc phat triển

Trung tâm Công nghê Sinh hoc Tp.HCM đinh hương nghiên

cưu tư cơ ban đên ưng dung va thương mai hoa san phẩm công

nghê sinh hoc trong nhiều lĩnh vực:

Công nghê Sinh học phuc vu nông nghiêp

* Công nghê Sinh hoc thực vật:

Chon tao giông cây trông biên đổi di truyền co cac

đặc tinh va phẩm chất tôt phuc vu san xuất nông

nghiêp.

Nghiên cưu sinh lý bênh thực vật, phat triên kit chẩn

đoan bênh ở cây trông.

Nghiên cưu nuôi cấy mô cây dươc liêu thu nhận cac

hoat chất thư cấp.

* Công nghê Sinh hoc thuy san:

Phat triên vaccine phòng ngưa cac bênh nghiêm trong ở

thuy san.

Phat triên cac bô kit phat hiên bênh, cac chê phẩm

sinh hoc - probiotic phuc vu

nuôi trông thuy san.

Cai thiên chất lương con giông thuy san bằng công

nghê gene.

* Công nghê sinh hoc tê bao đông vật:

17

Phat triên va ưng dung công nghê hô trơ sinh san kêt

hơp kỹ thuật di truyền đê tao đông vật chuyên gene

phuc vu nghiên cưu hay tao giông vật nuôi mơi.

Công nghê Sinh học phuc vu môi trường và năng lương

sinh học

Phat triên cac chê phẩm sinh hoc phòng trư dich bênh,

kich thich tăng trưởng cho cây trông.

Tuyên chon, cai biên cac chung vi sinh vật bằng công

nghê gene đê xư lý chất thai gây ô nhiêm môi trương.

Nghiên cưu quy trình san xuất côn sinh hoc va cac

dang nhiên liêu sinh hoc khac tư nguôn phê phu liêu

nông nghiêp.

Công nghê sinh học phuc vu y dươc

Nghiên cưu, thư nghiêm va san xuất cac hoat chất tự

nhiên hay cac protein tai tổ hơp co dươc tinh ưng

dung trong điều tri bênh.

Nghiên cưu về cơ chê bênh sinh, cac phương phap chẩn

đoan va điều tri nhiều bênh khac nhau ở ngươi va vật

nuôi.

Phat triên văc-xin cho ngươi va vật nuôi phòng ngưa

cac bênh phổ biên.

Nghiên cưu va ưng dung tê bao gôc trong y hoc tai

tao.

18

Khôi văn phòng

P. Hanh chinh –

Tổ chưcP. Tai chinh

– Kê toan

Khôi nghiên cưu

P. CNSH Y dươc

P. CNSH Thuy san

P. CNSH Thực vật

P. CNSH Vi sinh

Tổ CNSH Đông vật

Ban Giam đôc

Khôi phat triên

Dự an xây dựng

Ban Quan lýĐâu tư va

XDCT

Tổ nghiêncưu PTTTTổ san xuất thư

nghiêm

I.5. Sơ đô tô chưc

Sơ đô 1.1. Sơ đô mặt bằng Trung tâm CNSH Tp.HCM

(Nguôn: Trung tâm CNSH Tp.HCM, 2012)

19

Sơ đô 1.2. Sơ đô tổ chưc hiên nay cua Trung tâm CNSH

Tp.HCM

(Nguôn: Trung tâm CNSH Tp.HCM, 2012)

I.6. Cac loai san phẩm

Hinh 1.2. Gian hang giơi thiêu san phẩm tai trung tâm

CNSH Tp.HCM

(Nguôn: Nhom thực tập)

I.6.1. San phẩm phân bón la làm từ trùn quê tươi

Thành phân

Dung dich nền chiêt xuất tư trùn quê tươi vơi ham acid

amine cao (Aspartic acid – 2.000 ppm; Leucine – 1.200 ppm;

Alanine – 1.000 ppm; Glutamic acid – 1.000 ppm; Valine –

800 ppm)

Đa lương: N – 5.0 %; P – 1.0 %; K – 3.0 %

Vi lương: B – 200 ppm; Zn – 200 ppm; Mg – 120 ppm; Ca

– 120 ppm; Fe – 100 ppm

Công dung

20

Loai phân bon co thanh phân chu yêu la dich chiêt tư

trùn quê tươi vơi ham lương acid amine cao bổ sung thêm

cac khoang chất đa lương va vi lương thiêt yêu.

Bio trùn quê 01: Kich thich tăng trưởng.

Bio trùn quê 02:Kich thich tăng trưởng va ra hoa.

Bio trùn quê 03:Kich thich ra hoa va tăng cương rê.

Bio trùn quê 04:Kich thich ra hoa va đậu trai.

Đôi vơi bio trùn quê dùng cho hoa lan

Bio trùn quê 01: Giai đoan vươn ươm va tăng trưởng.

Bio trùn quê 02:Tăng trưởng va ra hoa.

Bio trùn quê 03:Kich thich ra hoa va tăng cương rê.

Bio trùn quê 04:Ra hoa nhiều bền va đẹp.

Hinh 1.3. San phẩm phân bon la lam tư trùn quê tươi

(Nguôn: Trung tâm CNSH Tp.HCM, 2012)

I.6.2. Chê phẩm sinh học BIMA (Trichoderma)

Thành phân:

21

Cac chung nấm Trichoderma: 5×106 bao tư/gam

Hữu cơ: 50%; Đô ẩm < 30%

Công dung:

Chưa nấm đôi khang Trichoderma co kha năng tiêu diêt

va không chê ngăn ngưa cac loai nấm bênh hai cây

trông gây bênh xì mu, vang la thôi rê, chêt yêu, heo

ru như: Rhizoctonia solani, Fusarium, Pythium,

Phytophthora sp., Sclerotium rolfsii,…

Tao điều kiên tôt cho vi sinh vật cô đinh đam phat

triên sông trong đất trông. Kich thich sự tăng trưởng

va phuc hôi bô rê cây trông.

Phân giai tôt cac chất xơ, chitin, lignin, pectin …

trong phê thai hữu cơ thanh cac đơn chất dinh dương,

giup cho cây hấp thu đươc dê dang.

Kêt hơp vơi phân hữu cơ co tac dung cai tao đất xôp

hơn, chất mùn nhiều hơn, tăng mật đô côn trùng co ich

va giữ đươc đô phì cua đất.

Hinh 1.4. Chê phẩm sinh hoc BIMA (Trichoderma)

22

(Nguôn: Trung tâm CNSH Tp.HCM, 2012)

I.7. An toàn lao đông và phòng chay chưa chay

I.7.1. An toàn lao đông

Quy đinh chung:

Không hut dung dich hoa chất bằng miêng, không ngưi

hay tiêp xuc trực tiêp vơi da. Không ăn, uông, hut

thuôc trong phòng thi nghiêm.

Khi sư dung những hoa chất co mùi sôc, kho chiu

(erther, esther, amoniac, acid clohypoclohyrit đậm

đặc …) phai sư dung tu hut

Khi lấy hoa chất hoặc pha hoa chất phai đeo khẩu

trang va găng tay cao su.

San phẩm nhiêm vi sinh, khi không sư dung nữa thì cân

dùng Autoclave đê hấp bỏ.

Sinh vật biên đổi gene cân đươc nuôi trông ở khu vực

cach ly. Khi kêt thuc thi nghiêm trên sinh vật biên

đổi gene thì cân tiêu huy chung.

Đê vật dung, trang thiêt bi PTN (ông nghiêm, hoa

chất, san phẩm…) đung nơi quy đinh.

Đoc kỹ hương dân sư dung cac thiêt bi trươc khi sư

dung.

Kiêm tra thiêt bi, dung cu va hoa chất trươc khi tiên

hanh thi nghiêm.

Đam bao những điều kiên an toan, bao hô khi tiên hanh

thi nghiêm

23

Tiên hanh xong thi nghiêm, phai rưa sach dung cu, săp

xêp lai hoa chất, vê sinh chô lam thi nghiêm, khoa

điên, nươc

Công nhân vận hanh phai đươc trang bi đây đu kiên

thưc cân thiêt về thiêt bi va an toan lao đông.

I.7.2. Phòng chay chưa chay

Quy đinh chung:

Không hut thuôc, đôt lưa trong kho, khu vực co chất

dê chay.

Không tùy ý măc điên, thương xuyên kiêm tra, nâng cấp

đương dây dân va thiêt bi điên.

Tăt cac thiêt bi điên, ngăt câu dao khi không sư

dung.

Cac thiêt bi co nhiêt đô cao phai đặt xa tương va vật

dê chay.

Bình chữa chay phai đặt ở nơi thuận tiên, nơi dê phat

sinh hỏa hoan.

Cân xây dựng lôi thoat hiêm, không đê vật công kềnh

chăn lôi thoat hiêm.

Can bô, công nhân viên cân đươc trang bi kiên thưc về

phòng chay chữa chay.

I.8. Hê thống xử lý chất thai

Phê thai, rac thai ở trung tâm chu yêu la rac thai

sinh hoat, môi trương nuôi cấy va cây mô thai (đa hấp

thai),...it đôc hai, dê phân loai, dê phân huy. Hang ngay

co nhân viên thu gom rac thai đên nơi quy đinh đê vận

chuyên đên nơi tập trung rac cua thanh phô.

24

Nươc thai sinh hoat it đôc hai đat tiêu chuẩn thai ra

ngoai môi trương, nươc thai co tinh đôc hai cao tư phòng

thi nghiêm sẽ đươc xư lý phù hơp.

25

CHƯƠNG II.

QUY TRINH NHÂN GIÔNG IN VITRO LAN

DENDROBIUMII.1. Vật liêu

Bình cum chôi (dùng cho nhân chôi va tao cây con hoan

chinh); chai thuy tinh, hôp nhựa.

II.2. Phương phap tiên hành

II.2.1. Chuẩn bị dung cu và hóa chất

II.2.1.1. Dung cu và hóa chất

Thành phân môi trườngNươc cất

Chất hữu cơĐương, Acid amin, Vitamin

(B1, B6, H…)Chất điều hòa sinh trưởng

thực vật

Auxin,

Cytokinin,Gibberellin…

Chất vô cơ

Đa lương: N, P, K, Ca, Mg,

S.Vi lương: Fe, Zn, B, Co,

N, Mn, Cu, Al, Mo, ICac hơp chất chưa biêt rõ

thanh phân

Nươc dưa, khoai tây,

chuôi, pepton…

Bang 2.1. Thanh phân môi trương dinh dương dùng nhân giông

mô thực vật

Thanh phân muôi khoang cơ ban cua môi trương MS (Murashige

va Skoog, 1962)

SKOOG I SKOOG II SKOOG III

26

NH4NO3 1650

mg/L

Na2EDTA 37,30

mg/L

MnSO4.4H2O 22,30

mg/LKNO3 1900

mg/L

FeSO4.7H2O 27,80

mg/L

H3BO3 6,20

mg/LKH2PO4 170 mg/L ZnSO4.7H2O 8,60

mg/LMgSO4.7H2O 370 mg/L KI 0,83mg/LCaCl2.2H2O 440 mg/L Na2MoO4.2H2O 0,25

mg/LCuSO4.5H2O 0,025

mg/LCoCl2.6H2O 0,025

mg/L

Bang 2.2.Thanh phân môi trương MS

Stock đa lương MS: SKOOG I (x20)

(Pha thanh 1Lvơi nông đô sư dung khi pha 1L môi trương

MS la 50ml/L)

Thành phân Khối lươngNH4NO3 33000 mgKNO3 38000 mgKH2PO4 34000 mg

MgSO4.7H2O 7400 mgCaCl2.2H2O 8800 mg

Cân va dùng nươc cất hòa tan lân lươt tưng chất trong

becher cho tan hoan toan. Cho cac chất vao ông đong 1L

27

thêm nươc cất cho đu 1 lit.

(Chu ý: MgSO4.7H2O va CaCl2.2H2O tao kêt tua, đê tranh

hiên tương tua ta pha Stock đa lương không co CaCl2.2H2O,

va pha thêm dung dich CaCl2.2H2O riêng).Bang 2.3. Thanh phân Stock đa lương

Stock săt MS: SKOOG II (X100)

(Pha thanh 1L vơi nông đô sư dung khi pha 1lit môi

trương MS la 10ml/L)

Thành phân Khối lươngNa2EDTA 3730 mg

FeSO4.7H2O 2780 mgCân va hoa tan tưng chất vơi nươc cất trong môi becher

riêng. Cho tưng dung dich theo thư tự vao ông đong 1L.

Khuấy đều va thêm nươc cất cho đu 1L.Bang 2.4. Thanh phân Stock săt

Stock vi lương MS: SKOOG III (x100)

(Pha thanh 1L vơi nông đô sư dung khi pha 1lit môi

trương MS la 10ml/L)

Thành phân Khối lươngMnSO4.4H2O 2230 mg

H3BO3 620 mgZnSO4.7H2O 860 mg

KI 83 mg/1 mlNa2MoO4.2H2O 25 mg/1 mlCuSO4.5H2O 2,5 mg/1 mlCoCl2.6H2O 2,5 mg/1 ml

Cân lân lươt cac chất va hoa tan vơi nươc cất trong tưng

28

becher riêng.Cho tưng dung dich theo thư tự vao ông đong

1L. Khuấy đều va thêm nươc cất cho đu 1L.Bang 2.5. Thanh phân Stock vi lương

Thành phân vitamin Morel (x100)

(Pha thanh 1L vơi nông đô sư dung khi pha 1lit môi

trương MS la 1ml/L)

Thành phân Khối lươngMyo – inositol 10000 mgPirydoxine (B6) 100 mg

Biotin (H) 10 mgNicotinic acid (P.P) 100 mgThiamin –HCl (B1) 100 mgPantotate Calcium 100 mg

Cân va hoa tan tưng chất bằng nươc cất vưa đu trong môi

becher riêng. Đôi vơi Biotin (H) hoan tan trong nươc nong.

Cho tưng dung dich theo thư tự vao ông đong 1L. Khuấy đều

va thêm nươc cất cho đu 1L.Bang 2.6. Thanh phân vitamin Morel

29

Hinh 2.1. Dung dich đa lương, vi lương va Fe-EDTA

(Nguôn: Nhom thực tập)

Thành phân chất điêu hòa tăng trương (tinh theo mg)

Dung dịch cac chất Phương phap thưc hiên

Dung dich BAP

(1mg/ml)

Cân 100 mg Benzylaminopurine (BAP)

hoa tan trong vai giot NaOH 1N.

Cho thêm nươc cất cho đu 100 ml.

Môi ml dung dich co chưa 1mg BAP

Dung dich IAA

(1mg/ml)

Cân 100mg Indolacetic acid (IAA) hòa

tan trong vai giot NaOH 1N.

Cho thêm nươc cất cho đu 100ml.

Môi ml dung dich co chưa 1mg IAA.

Dung dich IBA

(1mg/ml)

Cân 100mg Indolebutyric acid (IBA)

hòa tan trong vai giot NaOH 1N.

Cho thêm nươc cất cho đu 100ml.

Môi ml dung dich co chưa 1mg IBA

Dung dich Kinetin

(1mg/ml)

Cân 100mg Kinetin (KIN) hòa tan

trong vai giot NaOH 1N.

Cho thêm nươc cất cho đu 100ml.

Môi ml dung dich co chưa 1mg KIN.Dung dich NAA

(1mg/ml)

Cân 100mg Naphthaleneacetic acid

(NAA) hòa tan trong vai giot NaOH

1N.

Cho thêm nươc cất cho đu 100ml.

30

Môi ml dung dich co chưa 1mg NAA.

Dung dich 2,4-D

(1mg/ml)

Cân 100mg 2,4-D (2,4-

dichlorophenoxyacetic acid) hòa

tan trong ethanol 50% vưa đu.

Cho thêm nươc cất cho đu 100ml.

Môi ml dung dich co chưa 1mg 2,4-D.

Bang 2.7. Thanh phân chất điều hòa tăng trưởng

Hinh 2.2. Dung dich cac chất điều hòa tăng trưởng

(Nguôn: nhom thực tập)

II.2.1.2. Môt số thiêt bị hô trơ

a) May nươc cất

Hinh 2.3. May nươc cất

(Nguôn: Nhom thực tập)

31

Cấu tao:

Về cấu tao cua may cất nươc, thanh phân quan trong

nhất la điên trở hay còn goi la thanh đôt đê tao nhiêt,

lam cho nươc bôc hơi. Kê đên la cac bô phận thuy tinh như

bình ngưng tu,… lam bằng thuy tinh đê đam bao vê sinh cho

nươc cấp thanh phẩm va dê lau chùi, vê sinh sau nay.

Cach vận hành:

Trươc khi vận hanh may cân kiêm tra hê thông điên,

nguôn nươc vao ra.

Kiêm tra ông nươc xa co bi gấp, gay, nghẹt không,

tranh hiên tương ông xa cao hơn bình đun.

Khoa van xa bình đun, mở van nươc vao cho ổn đinh, bật

nguôn chinh. Khi đo nươc sẽ vao bình đun. May sẽ tự đông

chay.

Chinh van nươc vao bình đun sao cho ngập khoang 2/3

bình đun la đươc.

Lưu ý: Chi xa nươc bình đun khi cân lam vê sinh.

b) Cân điên tử

Hinh 2.4. Cân điên tư

(Nguôn: Nhom thực tập)

32

Cấu tao:

Thanh phân cấu tao cơ ban cua cân điên tư bao gôm hai

bô phận chinh. Bô phận thư nhất la đòn cân va bô phận thư

hai la mach xư lý tin hiêu điên tư. Đòn cân cua cân điên

tư gôm môt điên trở đặc biêt co điên trở thay đổi khi bi

nen hay keo dan va đươc nuôi bằng môt nguôn điên ổn đinh,

va môt thanh kim loai chiu tai.

Cach vận hành:

Đặt cân điên tư ở vi tri vững chăc, bằng phẳng, không

bi dao đông hoặc chấn đông, điều chinh 4 chân sao cho cân

đươc thăng bằng, chu ý giot nươc thăng bằng phai nằm chinh

giữa vòng tròn.

Tranh dùng cân ở nơi co anh sang mặt trơi trực tiêp

chiêu vao hoặc cưa gio cua may lanh, hoặc nơi co nhiêt đô

thay đổi qua lơn hay không khi lưu đông manh.

Mở cân tư 15 - 20 phut trươc khi sư dung.

Không đươc đê bất cư vật gì lên ban cân khi mở cân

điên tư.

Đê đam bao đô chinh xac, khi sư dung cân, trong tâm

cua vật cân cân phai nằm ở giữa ban cân va không vươt ra

khỏi pham vi ban cân.

Sau khi mở cân lên, chữ sô trên man hình hiên thi đao

sô tư 9 trở về 0, cân ổn đinh, cân điên tư sẽ đi vao trang

thai sư dung.

33

c) May đo pH

Hinh 2.5. May đo pH

(Nguôn: Nhom thực tập)

Cấu tao:

May đo pH co 2 bô phận chinh:

Điên cực (điên cực chi thi (thuy tinh) va điên cực so

sanh): Điên cực thuy tinh sinh ra thê điên cực tỷ lê

vơi nông đô ion hydro ma không bi anh hưởng bởi hâu

hêt cac loai ion khac, sự chênh lêch điên thê giữa

hai điên cực cho biêt gia tri pH.

Transmitter: Co nhiêm vu đo va chuyên tin hiêu điên

thê nhận đươc tư điên cực sang gia tri pH hiên thi

Cach vận hành:

Trươc khi sư dung, cân hiêu chinh may đo pH

Cach hiêu chinh:

Mở nguôn.

Rưa điên cực bằng nươc cất, lau lai bằng khăn thấm.

Nhấn “Cal”, may hiên lên chữ “Buffer 1”, nhung đâu

điên cực vao dung dich pH 7, bấm “OK”. May sẽ tự hiêu

chinh đên khi man hình xuất hiên chữ “Buffer 2”.

34

Lau rưa lai điên cực lai cho thật sach rôi chuyên đâu

điên cực vao dung dich pH 4, bấm “OK”. May tự hiêu

chinh đên khi man hình xuất hiên chữ “Buffer 3”.

Nhấn Mode đê thoat. May hiên lên chữ “Slope” khoang

10 giây. Hiêu chinh xong. Rưa lai đâu điên cực cho

thật sach.

Đo pH.

Sau khi đo xong, rưa sach điên cực bằng nươc cất. Bao

quan đâu điên cực trong dung dich KCl

d) Nôi hấp tiêt trùng

Cấu tao:

Nôi hấp tiêt trùng (autoclave) la thiêt bi đươc sư

dung đê khư trùng dung cu, môi trương nuôi cấy,...bằng hơi

nươc bao hòa, ap suất 1atm, ở 121°C trong khoang 15-20

phut.

Hinh 2.6. Cấu tao chung nôi hấp tiêt trùng

(Nguôn: Nhom thực tập)

(1) Thùng tiêt

trùng

(6) Bô phận

cấp nươc(2) Ngăn chưa hơi (7) Van xa

35

nươc nươc(3) Vỏ nôi (8) Áp kê

(4) Năp nôi(9) Van an

toan

(5) Khoa năp nôi(10) Van xa

hơiCach vận hành:

Mở năp nôi hấp

Cho khoang 3 lit nươc vao nôi, nươc vưa ngập bề mặt

đay nôi

Cho nguyên liêu cân hấp vao

Đong năp nôi hấp

Khoa năp nôi

Cai đặt nhiêt đô va thơi gian hấp

Bấm “Start” đê khởi đông nôi hấp

e) Tủ cấy vi sinh

Hinh 2.7. Tu cấy vi sinh

(Nguôn: Nhom thực tập)

Cấu tao:

36

Bô tiền loc: Sơi polyester vơi 85% arrestance

Bô loc chinh gôm 2 mang loc mang ULPA

Đen UV: đê khư trùng, lam sach khu vực lam viêc va

cac bô phận bên trong tu trong qua trình thao tac

Nguôn chiêu sang: đen huỳnh quang conpact

Quat gio ebmpapst roto

Thân tu chinh: bằng thep xi ma day 1.2mm co phu lơp

bôt sơn chông vi sinh Isocide mau trăng, co lăp 1 đen

UV phia trên.

Bề mặt lam viêc: bằng thep không gi day 1.5mm

Cac thanh bên: bằng kinh tấm đuc hấp thu tia UV, day

5mm không mau va trong suôt.

Cach vận hành:

Đặt 2 canh cưa nhựa cho khit vơi nhau.

Bật đen UV khoang 15 -20 phut.

Tăt đen UV.

Mở 2 canh cưa nhựa đê ra bên ngoai.

Khởi đông quat trươc khi sư dung. Đê quat chay trong 3

phut.

Chuẩn bi danh sach cac vật dung, mâu phẩm cân đặt vao

trong tu.

Rưa sach tay bằng dung dich khư khuẩn.

Điều chinh vi tri ngôi sao cho cam giac thoai mai

nhất.

Sư dung côn 70% đê khư khuẩn qua toan bô bề mặt lam

viêc, cac thanh tu, khay đựng dung dich thai.

37

Khư khuẩn toan bô cac bề mặt cua cac vật dung trươc

khi đưa vao tu.

Đặt cac mâu phẩm vao trong tu cang xa cưa trươt cang

tôt.

Sau khi đa săp xêp xong toan bô cac mâu phẩm, tiên

hanh công viêc trong tu cấy.

II.2.2. Pha chê môi trường

Thanh phân môi trương nhân chôi, tao cây con hoan

chinh (pha 1 lit môi trương):

Tên chấtKhối lương,

thể tich

Tên

chất

Khối lương,

thể tichNươc dưa 300 ml Đương 20 g

Myo-inositol 0,1 g Agar 9 g

Peptone 0,5 gĐa

lương50 ml/L

Than hoat

tinh1 g

Vi

lương10 ml/L

Khoai tây 20 gFe-

EDTA10 ml/L

Chuôi 40 gVitami

n1 ml/L

Đôi vơi môi trương nhân chôi bổ sung 1 mg/ml BA,

0,1 mg/ml NAA;

Đôi vơi môi trương tao cây bổ sung 0,1 mg/ml BABang 2.8. Thanh phân bổ sung cho 1 lit môi trương nhân

chôi, tao cây con hoan chinh

38

Tôn trữ, bao quan

Hấp tiêt trùng (121oC, 1atm, 20 phut)

Đổ môi trương vao hôp, chai

Đun hôn hơp vơi agar va than hoat tinh

Hôn hơp dung dich môi trương

Chất điều hòa sinh trưởng thực vật

Điều chinh pH về 5,8

Thêm nươc cất vao cho đu thê tich

Nấu va xoay nhuyên khoai tây

Nươc dưa, chuôi boc vỏ va xay nhuyên, căt lat

khoai tây

Chuẩn bi hoa chất, dung cu

Đong dung dich stock, cân va pha hoa chất, cân chuôi, khoai tây, cân

đương

Quy trinh pha môi trường

Sơ đô 2.1. Quy trình pha môi trương

Thuyêt minh quy trình (pha 10 lit môi trương)

Hòa tan cac thanh phân đa lương.

Lấy dung dich stock vi lương, vitamin, Fe-EDTA

tương ưng vơi thê tich cân pha.

Chuôi đươc boc vỏ va xay nhuyên, khoai tây đươc căt

lat va nấu chin rôi xay nhuyên đê hòa trôn vao môi

trương dê dang.

39

Cân va pha peptone (bằng nươc nong), cân va hòa tan

myo-inositol.

1 lit nươc dưa.

Cân va hòa tan 200g đương.

Cho chất điều hòa sinh trưởng thực vật.

Cho tất ca cac dung dich trên vao thau lơn, thêm nươc

cho đu 10 lit (Co thê sư dung nươc đong chai 20 lit

pha môi trương san xuất nhâm tiêt kiêm chi phi).

Khuấy đều hôn hơp.

Chuẩn pH đên 5,8: Đô pH anh hưởng đên sự di chuyên

cua cac ion, kha năng hòa tan cac chất khoang. Đôi

vơi hâu hêt cac môi trương nuôi cấy pH 5,0-6,0 trươc

khi hấp tiêt trùng đươc xem la tôi ưu. Đô pH cao hơn

sẽ lam cho môi trương rất răn trong khi pH thấp lai

giam kha năng đông đặc cua agar.

Hinh 2.8. Chuẩn pH môi trương

(Nguôn: Nhom thực tập)

Cân 90g agar, 10g than hoat tinh.

Lấy ra khoang 3 lit môi trương, cho tất ca agar va

than hoat tinh vao, khuấy va đun sôi cho tan agar.

40

Hinh 2.9. Nấu hôn hơp môi trương vơi agar

(Nguôn: Nhom thực tập)

Cho hôn hơp trên vao lai thau môi trương 10 lit khuấy

đều hôn hơp.

Đổ môi trương vao chai hoặc hôp, khoang 50 – 60

ml/chai (hôp).

Hinh 2.10. Rot môi trương vao chai va hôp nhựa

41

(Nguôn: Nhom thực tập)

Hấp tiêt trùng (121°C, 1atm, 20 phut).

Tôn trữ, bao quan.

Hinh 2.11. Tôn trữ môi trương trong hôp nhựa, chai thuy

tinh

II.2.3. Xử lý mâu và vô mâu

II.2.3.1. Khử trùng mâu cấy

Trên nguyên tăc, co 4 nguôn lây nhiêm như: Cây trông

(bên trong va bên ngoai), môi trương dinh dương (không

tiêt trùng hoan toan), không khi va ngươi cấy (thao tac

không chinh xac). Quan trong nhất la cây trông, mâu cấy

phai đươc khư trùng trươc khi cấy.

Trươc khi khư trùng, loai bỏ đất va cac thanh phân

chêt trên cây, nên rưa nươc đôi vơi cac loai rê cu nằm

trong đất, khư trùng theo quy trình sau:

42

Lăc côn 70o trong 30 giây

Rưa bằng nươc cất vô trùng

Khư trùng bằng chất khư trùng chinh (Javen, HgCl2,…)Rưa lai bằng nươc

cất vô trùng 3 lân

Lau mâu bằng côn 70o

Lau mâu bằng xa phòng loang

Chay dươi vòi nươc 30 phut

Lăc xa phòng loang 15 phut

Rưa sach xa phòng bằng nươc cất

Căt đoan 2 – 3 cm

Thực hiên trong tu

cấy

Sơ đô 2.2. Quy trình khư trùng mâu cấy

(Nguôn: Nhom thực tập)

II.2.3.2. Vô mâu

Hinh 2.12. Khư trùng mâu bằng Javen trong tu cấy

(Nguôn: Nhom thực tập)

43

Thực hiên thao tac cấy trong tu cấy vô trùng.

Kỹ thuật viên cấy phai khư trùng bằng cach sư dung

côn 700 đê lau tư khuỷu tay xuông, đeo khẩu trang y

tê va mặc ao blouse.

Nêu mâu vật thuôc loai chưa chôi thì căt thanh những

đoan tư 0,5-2cm tùy loai rôi đặt lên môi trương MS,

nêu mâu vật la hat hoặc phôi thì đặt trực tiêp vao

môi trương MS.

Theo dõi tưng ngay va loai bỏ những mâu bi nhiêm.Cân

ghi lai ti lê mâu bi nhiêm/ tổng lương mâu đê co sự

đanh gia va kiêm soat.

Cân quan sat hình thai cua mâu vật như mau săc mâu

vật va kha năng phat triên cua mâu vật.

Hinh 2.13. Thực hiên cấy mâu trong tu cấy vô trùng

(Nguôn: Nhom thực tập)

II.2.4. Nhân chôi, tao cây con hoàn chinh

II.2.4.1. Nhân chôi

Chôi hình thanh tư mâu cấy sau 8 tuân nuôi cấy sẽ đươc

tach ra va cấy chuyền. Cac cum chôi đươc tach thanh những

cum nhỏ hơn đương kinh khoang 0,5 cm cấy chuyền trên cùng

44

môi trương đê kich thich sự phat triên. Môi chai môi

trương đặt nằm cấy khoang 13 – 15 cum chôi.

Đê san xuất đươc sô lương cây lơn cân qua giai đoan

nhân chôi, sư dung môi trương dinh dương co bổ sung chất

điều hòa sinh trưởng thực vật. Tùy theo kê hoach san xuất

ma tinh toan sô lân nhân chôi cho hơp lý đê tranh hiên

tương thoai hoa giông do phai cấy chuyền nhiều lân. Đôi

vơi lan Dendrobium thương sư dung môi trương MS co bổ sung

chất điều hòa sinh trưởng thực vật la BA va NAA.

Điều kiên nuôi cấy ở 28oC, anh sang 2000 Lux, thơi

gian chiêu sang 12 giơ/ngay.

Hinh 2.14. Cấy chuyền cum chôi

(Nguôn: Nhom thực tập)

II.2.4.2. Tao cây con hoàn chinh

Sau khi tao đươc lương chôi cân thiêt sẽ cấy chuyền

sang môi trương mơi đê chôi biêt hoa thanh cây con. Đây la

giai đoan cuôi cùng cua qua trình nhân nhanh in vitro. Vơi

muc đich tao cây con co sưc sông cao, đat tiêu chuẩn ra

cây.

45

Cây con đươc cấy chuyền sang môi trương dinh dương co

bổ sung cac dich chiêt tự nhiên (chuôi, khoai tây) giup

cây tăng trưởng ca về chiều cao, cân nặng, sô la, sô rê.

Điều kiên nuôi cấy ở 28oC, anh sang 2000 Lux, thơi gian

chiêu sang 12 giơ/ngay.

Đây la giai đoan tao ra cây con hoan chinh co đây đu thân,

la, rê đê chuẩn bi chuyên ra vươn ươm. Cây con phai khoẻ

manh nhằm nâng cao sưc sông khi đươc chuyên ra môi trương

tự nhiên.

Hinh 2.15. Cây con hoan chinh

(Nguôn: Nhom thực tập)

Ở giai đoan nay cac chất co tac dung tao chôi đươc

loai bỏ, thay vao đo la cac

chất kich thich tao rê vơi điều kiên nuôi cấy tương tự như

điều kiên tự nhiên. Đây la

bươc chuẩn bi trươc khi cây đươc tach ra khỏi điều kiên in

vitro.

46

II.2.5. Đưa cây con ra vườn ươm

II.2.5.1. Thiêt kê vườn lan trông cây lan cấy mô

Cây con trong phòng thi nghiêm đươc nuôi trong điều

kiên đu dinh dương, nhiêt đô mat mẻ, cương đô anh sang

nhẹ, ẩm đô cao. Do vậy, khi chuyên cây lan tư chai mô ra

vươn ươm phai tao cac điều kiên cho cây lan con phù hơp.

Cu thê:

Vươn ươm phai thông thoang, cao rao va sach sẽ, chiều

cao vươn 3-3.5m

Vươn phai co lươi che chăn anh sang đat 30-50% anh

sang tự nhiên.

Co mai che đê ngăn ngưa mưa lơn vao mùa mưa.

Co hê thông tươi phun sương

Hinh 2.16. Vươn lan tai trung tâm CNSH TP.HCM

(Nguôn: Nhom thực tập)

II.2.5.2. Phương phap thưc hiên

a) Chuẩn bị gia thể

Đôi vơi gia thê xơ dưa

Vỏ dưa phai đươc ngâm nươc trong vòng môt tuân đê

loai bỏ bơt chất tannin.

47

Căt vỏ dưa thanh tưng miêng dai khoang 5cm vưa đu đê

bo cây lan con, đập tơi miêng xơ dưa đa đươc căt va

tiêp tuc xa nươc 2-3 lân

Ngâm xơ dưa trong thuôc nấm ở nông đô 10%0( co thê sư

dung xơ dưa trong vòng 3-4 giơ sau khi ngâm thuôc

nấm)

Lưu ý: Sơ dưa sư dung vỏ dưa khô

Hinh 2.17. Xơ dưa ngâm trong thuôc nấm

(Nguôn: Nhom thực tập)

48

b) Phương phap chuyển cây con in-vitro ra vườn ươm

Hinh 2.16. Cây lan đươc trông trên xơ dưa

(Nguôn: Nhom thực tập)

Bươc 1:Chai mô hoặc hôp mô lấy ra tư phòng thi nghiêm

đặt vao kê vươn ươm cho thich nghi dân vơi điều kiên

môi trương (co thê co hoặc không).

Bươc 2:

Đôi vơi chai mô: Cho nươc sach vao chai lăc nhẹ đê

tach lơp thach va cây. Sau đo dôc ngươc vao thau

nươc cho thach tuôt ra khỏi chai.

Đôi vơi hôp mô: Thao tac cấy lan con tư hôp mô cho

vao thau nươc sach dê dang hơn va không gây tổn

thương cho lan con.

Bươc 3: Rưa sach môi trương bam trên cây lan con (đặc

biêt la rê) bằng cach rưa 2-3 lân nươc sach. Loai bỏ

rê hay la hư thôi, thao tac nhẹ nhang tranh lam tổn

thương đên rê va la, không nên đê cây con ngâm qua

lâu trong môi trương nươc vì rê va la bi thương sẽ dê

49

bi ung la va thôi rê dấn đên cây chêt sau khi chuyên

ra vươn ươm.

Bươc 4: Ngâm cây con vao thau nhựa chưa nươc co pha

thuôc nấm Dithan nông đô 1-2‰ trong vòng 2 phut.

Bươc 5: Trai giấy bao lên rô nhựa. Dùng bình xit lam

ươt giấy bao. Vơt cây con sau khi ngâm thuôc nấm ra

rô nhựa, trai đều cac cây con trên rổ nhựa giup cây

thông thoang.

Bươc 6.Văt khô miêng xơ dưa đa đươc xư lý thuôc nấm

rôi quấn quanh rê cây lan con cho vưa tay. Sau đo cho

vao vĩ trông lan va cho ra vươn ươm.

50

CHƯƠNG III.

NHẬN XET VÀ KIÊN NGHIIII.1. Nhận xet

Qua qua trình tìm hiêu chung tôi nhận thấy rằng hiên

nay hoa lan rất đươc ưa chuông va co nhu câu lơn do net

đẹp hấp dân va tao nha cua no. Ngay nay nhu câu về lan

trong nươc cung như trên thê giơi ngay cang tăng, viêc

nghiên cưu tìm ra cac phương phap nhân giông đê đap ưng

cho viêc trông lan la điều cân thiêt. Vơi phương phap nhân

giông vô tinh bằng nuôi cấy in vitro, đây chinh la phương

phap tôt nhất va đươc xem la hiêu qua nhất hiên nay đê

nhân giông cây lan noi chung va Dendrobium noi riêng. Trong

môt thơi gian ngăn ta co thê tao ra môt lương lơn cây con

va cac cây con nay đông nhất va giông vơi bô mẹ. Bên canh

đo cây con tao ra đam bao sach bênh va phương phap nay

cung không bi chi phôi bởi cac điều kiên thơi tiêt, khi

hậu, điều kiên ngoai canh. Phương phap nuôi cấy in vitro co

nhiều ưu điêm cân đươc phat triên rông rai đê đap ưng nhu

câu ngay cang tăng cua thi trương.

III.1. Kiên nghị

Cân keo dai thơi gian thực tập đê sinh viên co cơ hôi

thực hanh nhiều hơn, tiêp thu đươc nhiều kinh nghiêm hơn.

51

TÀI LIỆU THAM KHAO[1].Lê Văn Hoang, Công nghệ nuôi cấy mô & tế bào thực vật, NXB Đa

Nẵng, 2008.

[2].Nguyên Công Nghiêp, Trông hoa lan, NXB Trẻ, 2006.

[3].Lương Trong Nhan, Nguyên Văn Hai, Kỹ thuật trông lan

Dendrobium, NXB Thơi Đai, 2013.

[4].Trân Văn Huân, Văn Tich Lươm, Kỹ thuật nuôi trông cấy lan, NXB

Mỹ thuật, 2001.

52

NHẬT KY THỰC TẬPThời gian Công viêc thưc tập

Tuân 1

(từ 24/6 đên

28/6)

Thư 2 Tìm hiêu về trung tâm CNSH

Thư 3

Tìm hiêu thanh phân môt sô môi

trương phuc vu cho phòng CNSH

Thực vật

Thư 4Tìm hiêu quy trình khư trùng

mâu, vô mâu

Thư 5Pha Stock đa lương, stock Fe-

EDTA

Thư 6

Pha môi trương tao cây

Quan sat cach khư trùng mâu,

vô mâu

Tuân 2

(từ 1/7 đên

5/7)

Thư 2 Khư trùng mâu va vô mâu

Thư 3Cấy chuyền chôi

Chuẩn bi môi trươngThư 4 Chuẩn bi môi trươngThư 5 Khư trùng mâu va vô mâu

Tuân 3

(từ 8/7 đên

12/7)

Thư 2Pha môi trương tao cây

Cấy chuyền chôiThư 3 Pha môi trương tao chôi

Thư 4Kiêm tra mâu cấy, loai bỏ cac

mâu bi nhiêmThư 5 Cấy chuyền chôi

Tuân 4

(từ 15/7 đên

Thư 2 Cấy chuyền protocormThư 3 Kiêm tra va loai bỏ những mâu

cấy chuyền bi nhiêm

53

19/7)

Thư 4 Khư trùng va cấy mâu

Thư 5Chuẩn bi môi trương tao cây

môi trương tao câyThư 6 Cấy chuyền chôi va cây con

Tuân 5

(từ 22/7đên

24/7)

Thư 2 Chinh sưa bao caoThư 3 Chinh sưa bao cao

Thư 4 Chinh sưa bao cao

54