Ανάλυση και πρόσληψη μηνύματος

Ανάλυση και Πρόσληψη Μηνύματος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

σελ. 2

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ LEOPOLD

σελ. 2

ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ: ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ

LEOPOLD MUSEUM ΚΑΙ Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ PEIRCE

σελ. 6

ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΤΟΥ L. M. ;

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΟΤΗΤΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗ σελ.

7

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

σελ. 8

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

σελ. 9

Μαυράκη Ουρανία Σελίδα 1


ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το μήνυμα ως αποτέλεσμα μιας επικοινωνιακής δράσης

αποτελεί το συνδετικό κρίκο μεταξύ ενός πολιτιστικού

οργανισμού και του κοινού του. Συγχρόνως, τα ΜΜΕ

χρησιμοποιούνται ως διαμεσολαβητές για ν’ αναδείξουν το

σκοπό και τη δράση του οργανισμού με κύρια επιδίωξη την

αναγνώριση του από το ευρύτερο κοινό. Στην παρούσα

εργασία αναλύεται το μήνυμα ενός ευρωπαϊκού μουσείου, του

Leopold Museum. Θα μελετηθεί ο τρόπος που εκπέμπει το

μήνυμα αλλά και ο τρόπος που το αντιλαμβάνεται το κοινό.

Στη συνέχεια, μέσα από ένα άρθρο πολιτιστικής στήλης μιας

ελληνικής εφημερίδας, του ΒΗΜΑΤΟΣ, θα γίνει η προσπάθεια

αναζήτησης επίτευξης ή μη των επικοινωνιακών στόχων του

μουσείου.

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ LEOPOLDΜαυράκη Ουρανία Σελίδα 2


Το Μουσείο Leopold πήρε το όνομά του από ένα

βιεννέζο γιατρό, τον Ρούντολφ Λεοπόλντ, ο οποίος κατάφερε

με το πάθος του και το μεράκι του να συγκεντρώσει μια

τεράστια και πολύτιμη συλλογή έργων τέχνης από το 19Ο αι.

με πίνακες ζωγραφικής που εξέφραζαν τον αυστριακό

μοντερνισμό. Το 1994 πούλησε τη συλλογή των 5266 πινάκων

έναντι 160 εκατομμυρίων ευρώ στην αυστριακή κυβέρνηση η

οποία ίδρυσε και το μουσείο

(www.wien.info/en/sightseeing/museums-exhibitions/top/mq/

leopold-museum).

Το L. M. στεγάζεται σε ένα σύγχρονο κτίριο ύψους 21

μέτρων με γυάλινη οροφή. Η αρχιτεκτονική του μουσείου

παρουσιάζει έντονη αντίθεση με το υπόλοιπο τοπίο: δίνει

την εντύπωση ενός λευκού κύβου κατασκευασμένο από

ασβεστόλιθο. Τα πανοραμικά παράθυρα του μουσείου

προσφέρουν μια μοναδική θέα στο κέντρο της πόλης της

Βιέννης, την πλατεία της Μαρίας-Θηρεσίας και το

Αυτοκρατορικό Παλάτι. Εκτός από τη μόνιμη έκθεση,

υπάρχουν συνεχείς ειδικές εκθέσεις στο νέο κτίριο, το

οποίο καλύπτεται από λευκό ασβεστόλιθο (5400 τετραγωνικά

μέτρα εκθεσιακού χώρου σε τέσσερις ορόφους). Ένα καλά

εξοπλισμένο κατάστημα του μουσείου και το Café Leopold με

βεράντα και θέα στην κεντρική αυλή του ολοκληρώνουν την

εικόνα. (www.wien.info/en/sightseeing/museums-

exhibitions/top/mq/leopold-museum).


http://www.wien.info/en/sightseeing/museums-exhibitions/top/mq/leopold-museum





Στο μουσείο φιλοξενούνται έργα μεγάλων

εξπρεσιονιστών ζωγράφων όπως του Klimt, του Schiele, του

Kokoschka και του Gerstl. Κατά καιρούς οργανώνει εκθέσεις

με πρωτότυπα θέματα μέσα από την ιστορία και τη

θεματολογία της εικαστικής τέχνης θέλοντας κάθε φορά να

περάσει ένα ξεχωριστό μήνυμα στους επισκέπτες του. Στην

προσπάθειά του να καινοτομήσει για άλλη μια φορά

αποφάσισε να οργανώσει μια έκθεση με θέμα το ανδρικό

γυμνό. Καθώς στο πέρασμα των αιώνων το γυναικείο γυμνό

επικράτησε κι ενέπνευσε τους περισσότερους καλλιτέχνες, η

έκθεση που επιμελήθηκαν οι Tobbias Natter και Elisabeth

Leopold αποφάσισαν να ρίξουν φως στην πολυμορφία της

εικόνας του αντρικού γυμνού στην ιστορία της τέχνης. Η

αναζήτηση των έργων ξεκινά από τον 18ο αι. και φτάνει ως

τις μέρες μας ενώ συγκεντρώθηκαν περίπου 300 έργα ανδρών

και γυναικών δημιουργών από την Ευρώπη και τις Η.Π.Α.

(www.leopoldmuseum.org/media/file/292_NM_Pressetext_engli

sch.pdf).

Η έκθεση διοργανώθηκε από τις 19/12/2012 ως τις

28/1/2013 και στόχος των επιμελητών της ήταν «να δείξουν με

σαφήνεια τις διαφορετικές καλλιτεχνικές

προσεγγίσεις, τα ανταγωνιστικά μοντέλα της αρρενωπότητας, τη μετατροπή

των ιδεών όσον αφορά το γυμνό αντρικό σώμα, την ομορφιά και τις αξίες, την

πολιτική διάσταση του σώματος, και, τέλος, το «σπάσιμο» των συμβάσεων».

http://www.leopoldmuseum.org/media/file/292_NM_Pressetext_englisch.pdf

Το L. M. οργάνωσε μια σειρά μηνυμάτων με απώτερο σκοπό






την επικοινωνία του με το κοινό του. Απέστειλε δελτίο

τύπου στα ΜΜΕ ώστε να υπάρξει μαζική ενημέρωση του

κοινού, εκτύπωσε ενημερωτικά έντυπα, διαδικτυακά και

ένθετα, ανήρτησε γιγαντοαφίσες αλλά και αφίσες μικρότερου

μεγέθους σε κεντρικά σημεία της πόλης. Χρησιμοποίησε

οπτικοακουστικά μηνύματα όπως σποτάκια στο ραδιόφωνο και

την αυστριακή τηλεόραση, καθώς και πεντάλεπτα σποτάκια

στο youtube χρησιμοποιώντας στον πλείστο βαθμό την

ψηφιακή τεχνολογία (Μπαντιμαρούδης Φ., Αθήνα 2011, σ. 61-

70). Στην



ενότητα αυτή θ’ αναλυθεί το μήνυμα του οργανισμού μέσω

των αφισών. Οι αφίσες αποτελούν μια από τις πιο

αποτελεσματικές και ελκυστικότερες επιλογές των

οργανισμών για τη μετάδοση των μηνυμάτων τους. Συνδυάζουν

χαμηλό κόστος και μεγάλη προβολή λόγω της εύκολης

ανάρτησής τους σε κεντρικά σημεία της πόλης

(Μπαντιμαρούδης, σ. 68). Η τοποθέτησή τους στους δρόμους

της Βιέννης δεν ήταν τυχαία. Χρησιμοποιήθηκαν 180

γιγαντοαφίσες αλλά και μικρότερου μεγέθους αφίσες πάνω

στις κολώνες φωτισμού αι τοίχους. Ως αφίσα της

συγκεκριμένης έκθεσης χρησιμοποιήθηκε μια φωτογραφία

τραβηγμένη το 2006 των Γάλλων φωτογράφων Pierre & Gilles

με τίτλο «Vive la France». Απεικονίζει τρεις γυμνούς

ποδοσφαιριστές διαφορετικών φυλών αλλά συμπαικτών στην

εθνική της Γαλλίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 2006

να φορούν μόνο τις αθλητικές τους κάλτσες μέσα σε

κατάμεστο γήπεδο. Τα χρώματα των καλτσών αλλά και των

ποδοσφαιρικών μπαλών έχουν τα χρώματα της γαλλικής

σημαίας. Κόκκινο, μπλε και λευκό κομφετί της τελετής

έναρξης του αγώνα κατακλύζει τη φωτογραφία. Στο πάνω

μέρος και μέσα σε μπλε πλαίσιο είναι γραμμένο με λευκά

γράμματα το μήνυμα «Με γυμνό τρόπο» και με μικρότερα

γράμματα συμπληρώνει λίγο πιο κάτω «από το 1800 ως

σήμερα». Στο κάτω μέρος αριστερά αναφέρονται οι χορηγοί.

Πρόκειται για τις τρεις μεγαλύτερες ασφαλιστικές

εταιρείες της Αυστρίας, μια διαδικτυακή εφημερίδα με

ιδιαίτερη απήχηση στην πόλη της Βιέννης και μια εταιρεία



παραγωγής αλκοολούχου σαμπανιζέ κρασιού. Στην κάτω δεξιά

πλευρά αναφέρεται η τοποθεσία του μουσείου και η

ημερομηνία διεξαγωγής της έκθεσης.

Είναι προφανής η πρόθεση των επιμελητών της

διαφημιστικής καμπάνιας της συγκεκριμένης πολιτιστικής

δράσης. Στοχεύουν στην προσέλκυση της προσοχής των πεζών

της πόλης χωρίς να επιδιώκουν τόσο την κατανόηση της

καλλιτεχνικής αξίας της φωτογραφίας ενεργοποιώντας την

περιέργεια (Μπαντιμαρούδης, σ.68).

Η έκθεση αυτή έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που

την καθιστά διαφορετική από τις συνηθισμένες εκθέσεις και

αυτό γίνεται εμφανές σε κάθε μήνυμα που εκπέμπει.

Απευθύνεται σε ενήλικο κοινό, ένα κοινό με ήδη

διαμορφωμένη την εμπειρία του γυμνού σώματος,

καλλιτεχνικά και μη. Οι διοργανωτές προκαλούν τον ενήλικο

επισκέπτη να «κουβαλήσει» την εμπειρία της έκθεσης στην

καθημερινότητά του όπως ακριβώς θα έκανε μετά την

ανάγνωση ενός βιβλίου ή την προβολή μιας κινηματογραφικής

ταινίας. Επιδιώκουν να θέσουν το γεγονός της έκθεσης ως

εμπειρία στην καθημερινή συζήτηση του μέσου αυστριακού

(Karp I., Kreamer C., Lavine S., Washington and London

1997, σ. 185).

Στον τίτλο χρησιμοποιείται το επίθετο «γυμνός» για

να περιγράψει με μεγαλύτερη ακρίβεια αλλά και δώσει

περισσότερη έμφαση στο μήνυμα. Ο επιμελητής θέλει να



μεταδώσει το μήνυμα ότι αυτό που θα συναντήσει ο

επισκέπτης είναι η έννοια του ανδρικού γυμνού από το 1800

μέχρι σήμερα χωρίς αναστολές η ωραιοποίηση της

πραγματικότητας. Προκαλεί μια συγκινησιακή ένταση στο

δέκτη ώστε να επικεντρώσει την προσοχή του στο μήνυμα και

ταυτόχρονα, με την αναφορά της ιστορικής αναδρομής τον

χαλαρώνει υπενθυμίζοντας ότι ο στόχος του μουσείου

παραμένει επιμορφωτικός (Καστόρας Σ., Πάτρα 2002, σ. 97).

Τον προετοιμάζει για μια ιστορική αναδρομή ενός

καλλιτεχνικού θέματος που μέχρι και τις μέρες μας

αποτελεί ταμπού και χρησιμοποιήθηκε για διαφορετικούς

σκοπούς την κάθε εποχή (Καστόρας Σ., σ. 97). Οι χορηγοί

επίσης απευθύνονται σε ενήλικο κοινό. Ασφαλιστικές

εταιρείες, διαδικτυακή εφημερίδα γενικού ενδιαφέροντος

αλλά και εταιρεία παραγωγής γνωστού αφρώδους κρασιού

απευθύνονται προς τον ενήλικο μέσο αυστριακό.

ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ: ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ LEOPOLD MUSEUM ΚΑΙ Η

ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ PEIRCE

Μελετώντας την προηγούμενη ενότητα θα μπορούσε

κανείς να εντοπίσει τα στοιχεία της θεωρίας του σημείου

στη συγκεκριμένη πολιτιστική δράση. Ο Peirce απέδωσε την

έννοια του σημείου όχι μόνο στις λέξεις αλλά σε εικόνες,Μαυράκη Ουρανία Σελίδα 8


ήχους χρώματα και γενικότερα σε οτιδήποτε αξιοπρόσεκτο

που θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο ερμηνείας.

Εξελίσσοντας την ερμηνεία του Saussure προχώρησε σε ένα

μοντέλο όλες τις μορφές ενός σημείου (Χαλεβελάκη Μ.,

Αθήνα 2010, σ.68-69). Το αντιπροσωπεύον ή ενδείκτης

είναι η μορφή του σημείου, η εικόνα ή αντικείμενο είναι

αυτό στο οποίο αναφέρεται το σημείο και το σύμβολο ή

ερμηνεύον είναι η έννοια που αποδίδεται στο αντικείμενο

από το δέκτη (Χαλεβελάκη μ., σ.68-69, Fiske J., Αθήνα

2010, σ.60-61και Καϊτατζή-Γουίτλοκ Σ., Αθήνα 2012, σ.

152-153).

Στο παράδειγμα του μηνύματος του L. M. Μπορεί να

εφαρμοστεί η θεωρία του Peirce. Αντικείμενο είναι η

εικόνα των τριών γυμνών ανδρών. Αντιπροσωπεύον είναι η

μορφή που εισπράττει ο δέκτης, η έννοια τριών γυμνών

ανδρών μέσα σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου και ερμηνεύον είναι

αυτό που «μεταφράζει» ο δέκτης στο μυαλό του, η ιδέα και

η σκέψη που γεννιέται κατά την όψη του αντικειμένου. Ο

καθένας αποδίδει στο ερμηνεύον μια διαφορετική έννοια

βάσει της κουλτούρας του και των εμπειριών του.

Σύμφωνα με τον Peirce υπάρχουν τρία είδη σημείων, οι

εικόνες, οι δείκτες και τα σύμβολα. Το εικονικό σημείο

μπορεί να είναι μια φωτογραφία ή μια ζωγραφιά που

αναπαριστά το ίδιο το αντικείμενο. Τα ενδεικτικά σημεία

μπορεί να είναι νεύματα, λέξεις, κινήσεις με νόημα, ο

καπνός, τα αντικείμενα μέτρησης, ο καπνός και ο κεραυνός,



ακόμη και τα ιατρικά συμπτώματα (Καϊτατζή-Γουίτλοκ,

σ.152-153 και Χαλεβελάκη Μ, σ.72-73). Τα συμβολικά είναι

τα σημεία που συσχετίζουν την εικόνα με το ερμηνεύον

βασιζόμενα σε μια κοινωνική, πολιτισμική σύμβαση. Τα

συμβολικά σημεία διαμορφώνονται ανάλογα με την κουλτούρα

της κοινωνίας που εδραιώνει και τα διατηρεί (Χαλεβελάκη

Μ., σ. 73). Στο παράδειγμα του L. M. ως εικόνα ορίζεται η

ίδια η αφίσα. Η φωτογραφία των γάλλων φωτογράφων

απεικονίζει το αντικείμενο. Ως δείκτης μπορεί να

χαρακτηριστεί ο τίτλος της αφίσας «Με Γυμνό Τρόπο» αλλά

και η όψη των τριών γυμνών ανδρών. Η εικόνα αλλά και οι

λέξεις που χρησιμοποιούνται αποτελούν μια ένδειξη στο

δέκτη για το μήνυμα που θέλει να του στείλει ο πομπός (L.

M.). Ως συμβολικά σημεία μπορούν να χαρακτηριστούν τα

χρώματα που χρησιμοποιούνται στην αφίσα (χρώματα της

γαλλικής σημαίας) αλλά και η επιλογή τριών ανδρών

διαφορετικών φυλών (συμβολίζει τη φυλετική ενότητα που

επικρατεί στη γαλλική επικράτεια). Συμβολίζεται η υπεροχή

της γαλλικής ομάδας ποδοσφαίρου έναντι των άλλων ομάδων

και η ανάδειξη της ενότητας των παικτών μεταξύ τους. Αυτά

είναι τα συμβολικά σημεία που ήθελαν ν’ αναδείξουν οι

γάλλοι φωτογράφοι. Τα συμβολικά σημεία όμως του μουσείου

διαφέρουν. Τo L. M. ήθελε να συμβολίσει τη χρήση του

ανδρικού γυμνού κατά τη χρονική περίοδο του 2006 σε

σύγκριση με τις υπόλοιπες χρονικές περιόδους που

εκπροσωπούνται από άλλα έργα. Επίσης, συμβολίζεται η

χρήση του ανδρικού γυμνού σώματος μέσα από τον αθλητισμό,



ίσως φέρνοντας το συγκεκριμένο παράδειγμα σε σύγκριση με

τους γυμνούς αθλητές της κλασικής αρχαιότητας. Τέλος, το

ανδρικό γυμνό γίνεται αποδεκτό σε ένα συγκεκριμένο

κοινωνικό σύνολο με κοινή δυτική κουλτούρα, καθώς η

έκθεση λαμβάνει χώρο στην Ευρώπη και, αργότερα, στην

Αμερική.

ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΤΟΥ L. M. ; ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΟΤΗΤΑ

ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Η απάντηση στο αν τελικά οι επιμελητές της

συγκεκριμένης έκθεσης πέτυχαν το στόχο τους μπορεί να

δοθεί μέσα από το παρακάτω άρθρο:

http://www.tovima.gr/culture/article/?

aid=492467&h1=true#commentForm

Απομονώνοντας μια συγκεκριμένη φράση του άρθρου

αντιλαμβανόμαστε την απόλυτη επίτευξη των στόχων του

οργανισμού: «Παράδειγμα, ο πίνακας των Γάλλων Πιέρ & Ζιγ «Vive la

France!» («Ζήτω η Γαλλία!») που κοσμεί και την αφίσα της έκθεσης. Η πέτρα

του σκανδάλου είναι τρεις ποδοσφαιριστές στο κέντρο ενός κατάμεστου από

φιλάθλους γηπέδου, που ποζάρουν στον φακό ντυμένοι μόνο με κάλτσες και

παπούτσια. Η ανάρτησή του σε εκατοντάδες σημεία της πόλης προκάλεσε ένα

κύμα διαμαρτυρίας σεμνότυφων πολιτών το οποίο εξελίχθηκε στο

μουτζούρωμα και στο... σχίσιμο των γεννητικών οργάνων των

ποδοσφαιριστών. Οι διοργανωτές αναγκάστηκαν έτσι να τα καλύψουν με

κομμάτια χαρτιού. Αλλά ουδέν κακόν αμιγές καλού: ο θόρυβος που


http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=492467&h1=true#commentForm



δημιουργήθηκε ήταν η καλύτερη διαφήμιση για την έκθεση - ο αριθμός των

επισκεπτών της σπάει κάθε προηγούμενο ρεκόρ στη Βιέννη».



Το ίδιο το άρθρο αποτελεί μια διαφήμιση για το

μουσείο. Με πομπώδη τίτλο που εξάπτει την περιέργεια του

αναγνώστη αναλύει με χειμαρρώδη λόγο την εξέλιξη της

έκθεσης καθώς και το γεγονός των αντιδράσεων απέναντι στη

διαφημιστική καμπάνια. Η απήχηση της έκθεσης ήταν σε

διεθνές επίπεδο και πλήθος διεθνών εφημερίδων ασχολήθηκαν

μ’ αυτήν. Οργανώθηκαν τουριστικά γκρουπ φίλων της τέχνης

απ’ όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την πρόσβασή τους

στην πόλη της Βιέννης με απώτερο σκοπό την επίσκεψη του

μουσείου και το ακόμη πιο σημαντικό ήταν ότι η

συγκεκριμένη έκθεση επαναλήφθηκε με επιτυχία στο Μουσείο

Ορσαί του Παρισιού. Η φήμη και το κύρος του μουσείου

έφτασαν σε υψηλό σημείο διεθνώς αγγίζοντας ένα θέμα που

για πολλά χρόνια αποτελούσε ταμπού ακόμη και στο δυτικό

κόσμο. Τα εισιτήρια που πουλήθηκαν κατά την περίοδο της

εκθέσεως ξεπέρασαν τις μεγαλύτερες προσδοκίες των

διοργανωτών και ο δανεισμός των έργων τέχνης που την

αποτελούσαν σε άλλα μουσεία προσέφεραν μεγάλα οικονομικά

κέρδη.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ





Το μήνυμα της αφίσας προκάλεσε το κοινωνικό

ενδιαφέρον του κοινού. Προκάλεσε σε τέτοιο σημείο ώστε

ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στην πόλη της Βιέννης που

οδήγησε στην κάλυψη των επίμαχων σημείων των γυμνών

σωμάτων στις περισσότερες αφίσες της πόλης. Προκάλεσαν

και τράβηξαν την προσοχή του κοινού με τρόπο ιδιαίτερα

πετυχημένο και μετέτρεψαν την αρνητική αντίδραση κάποιων

πολιτών σε μιας πρώτης τάξεως διαφήμιση για το μουσείο

και την έκθεση.

Όπως είχε αναφέρει σε συνέντευξη στο δελτίο τύπου η

Elisabeth Leopold, στόχος των διοργανωτών δεν ήταν ν’

αγγίξουν το θέμα του ανδρικού γυμνού με διακριτικότητα,

ούτε σα μια θεματική ενότητα που χρίσει ευαισθησίας λόγω

κοινωνικών ταμπού. Αντίθετα, χρησιμοποιήθηκε και

αποκαλύφθηκε η γυναικεία παρόρμηση μέσα από τη

φεμινιστική τέχνη αλλά και η σχέση των δυο φύλων μέσα από

την τέχνη, τις πολιτιστικές και τις ανθρωπιστικές

επιστήμες αλλά χωρίς ακαδημαϊκές προκαταλήψεις μέσα στην

ιστορία

http://www.leopoldmuseum.org/media/file/292_NM_Pressetext

_englisch.pdf

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ





Καϊτατζή-Γουίτλοκ Σοφία, Επικοινωνία: Θεωρία στην πράξη,

εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2012.

Καστόρας. Σ., Πολιτιστική Επικοινωνία, Τόμος Α, Αρχές και

Μέθοδοι Επικοινωνίας, εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 2002.

Μπαντιμαρούδης, Φ, Πολιτιστική Επικοινωνία, Οργανισμοί,

θεωρίες, μέσα, εκδ. Κριτική, Αθήνα 2011.

Χαλεβελάκη Μαρία, Μια Εισαγωγή στη σημειολογία: Θεωρία και

εφαρμογές, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2010.

Fiske John, Εισαγωγή στην Επικοινωνία, εκδ. Αιγόκερως,

Αθήνα 2010.

Karp I., Kreamer C., Lavine S., The Politics of Public

Culture, Smithsonian Institution Press, Washington and London

1997.

Διαδικτυακές πηγές

http://www.leopoldmuseum.org/media/file/

292_NM_Pressetext_englisch.pdf



www.wien.info/en/sightseeing/museums-exhibitions/

top/mq/leopold-museum








Ανάλυση και πρόσληψη μηνύματος

Documents

Transcript of Ανάλυση και πρόσληψη μηνύματος