Mẫu báo cáo thực tập kế toán (số 13)
Transcript of Mẫu báo cáo thực tập kế toán (số 13)
1
Lêi nãi ®Çu
Sù tån t¹i vµ ph¸t tiÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi g¾n liÒn víi sù tån t¹i
vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi . Tõ thêi kú b¾t ®Çu cña nÒn v¨n minh
loµi ngêi , con ngêi ®· lu«n t×m tßi , s¸ng t¹o ra nh÷ng c¸ch thøc lao
®éng sao cho bá ra Ýt c«ng søc nhÊt nhng l¹i thu ®îc nhiÒu kÕt qu¶ nhÊt.
Trong x· héi hiÖn ®¹i , cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng,
con ngêi tiÕn hµnh s¶n xuÊt víi mong muèn tét cïng lµ ®¹t lîi nhuËn tèi
®a víi chi phÝ tèi thiÓu . §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã con ngêi ph¶i t×m ra c¸ch
thøc qu¶n lý hiÖu qu¶ vµ phï hîp nhÊt .
KÕ to¸n lµ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh rÊt
cã hiÖu qu¶ . Th«ng tin kÕ to¸n cã thÓ cho nhµ qu¶n lý thÊy ®îc bøc
tranh toµn c¶nh vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty còng nh t×nh h×nh cô
thÓ tõng mÆt tµi chÝnh trong doanh nghiÖp .
KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®a ra nh÷ng chØ
tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp . TÝnh ®óng ,
tÝnh ®óng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gÝa thµnh lµ tiÒn ®Ò ®Ó h¹ch to¸n kinh doanh
vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh chÝnh x¸c . MÆt kh¸c , nhê sö dông
ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ kÕ to¸n ®· theo dâi , ph¶n ¸nh ®îc mét c¸ch tæng
hîp vµ kiÓm tra ®îc c¸c ®èi tîng h¹ch to¸n kÕ to¸n b»ng thíc ®o tiÒn
tÖ . Còng nhê cã ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ , kÕ to¸n tÝnh gi¸ vµ x¸c ®Þnh ®îc
toµn bé chi bá ra cã liªn quan tíi viÖc thu mua , s¶n xuÊt , chÕ ®é t¹o vµ
tiªu thô tõng lo¹i vËt t , s¶n phÈm , tõ ®ã so víi kÕt qu¶ mua , s¶n xuÊt ,
chÕ t¹i vµ tiªu thô tõng lo¹i vËt t, s¶n phÈm , tõ ®ã so víi kÕt qu¶ thu ®îc
®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh nãi chung còng nh kÕt qu¶ kinh doanh
tõng mÆt hµng , tõng lo¹i s¶n phÈm , dÞch vô vµ tõng ho¹t ®éng kinh doanh
nãi riªng . Cã thÓ nãi kh«ng cã ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ th× c¸c doanh nghiÖp
kh«ng thÓ thùc hiÖn tèt chÕ ®é h¹ch to¸n kinh doanh ®îc .
Kh«ng nh÷ng vËy, tµi liÖu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n
phÈm cßn lµ c¨n cø quan träng ®Ó ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thøc
hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vµ dù to¸n chi phÝ , t×nh h×nh sö dông tµi s¶n ,
vËt t , lao ®éng tiÒn vèn , t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong doanh nghiÖp , tõ ®ã cã c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý phï hîp nh»m
t¨ng cêng hiÖu qu¶ qu¶n lý néi bé , ®a ra c¸ch qu¶n lý sao cho tiÕt kiÖm
chi phÝ s¶n xuÊt ë møc thÊp nhÊt , h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm , t¨ng søc c¹nh
tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng .
2
XuÊt ph¸t tõ vai trß , t¸c dông cña c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh
thµnh s¶n phÈm cïng víi sù gióp ®ã tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o , ®Æc biÖt
lµ sù híng dÉn chØ b¶o cña c« gi¸o TS §Æng ThÞ Hoµ vµ c¸c anh chÞ
trong phßng kÕ to¸n C«ng ty sø Thanh Tr× , em ®· ®i s©u nghiªn cøu ®Ó
tµi: “Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng
ty sø Thanh Tr× - VIGLACERA" .
Hµ néi , ngµy 10 th¸ng 3 n¨m 2003
SV thùc hiÖn
Tèng Hoµng Quang
3
Ch¬ng I
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
I . Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm .
1 . Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt .
1.1 . Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt .
Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ
lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan
®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng,
n¨m, quý).
§Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt mét s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô bÊt kú, ngêi
s¶n xuÊt ph¶i bá ra c¸c kho¶n chi phÝ vÒ thï lao lao ®éng, vÒ t liÖu lao
®éng vµ ®èi tîng lao ®éng. V× thÕ, cã thÓ nãi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸
5tr×nh kÕt hîp vµ tiªu hao cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt , cô thÓ lµ cña 3 yÕu tè:
t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n
phÈm, lao vô, dÞch vô. Nh vËy, thùc chÊt chi phÝ lµ sù dÞch chuyÓn vèn -
chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ (s¶n
phÈm, lao vô, dÞch vô).
Chi phÝ s¶n xuÊt cã rÊt nhiÒu lo¹i kh¸c nhau nªn, ®Ó t¹o thuËn lîi
cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ, cÇn ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ.
1.2 .Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt : lµ viÖc s¾p xÕp c¸c lo¹i chi phÝ kh¸c nhau
vµo tõng lo¹i, tõng nhãm kh¸c nhau theo nh÷ng ®Æc trng nhÊt ®Þnh. Trªn
thùc tÕ, chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ ®îc ph©n lo¹i theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c
nhau. Tuy nhiªn, vÒ mÆt h¹ch to¸n, chi phÝ s¶n xuÊt thêng ®îc ph©n lo¹i
theo c¸c tiªu thøc sau:
* Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung , tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi
phÝ : tøc lµ viÖc ph©n lo¹i dùa vµo viÖc c¸c chi phÝ gièng nhau xÕp vµo mét
yÕu tè kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh trong lÜnh vùc ho¹t ®éng nµo,
vµ ë ®©u . Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®îc chia ra thµnh 5 yÕu tè sau:
Chi phÝ nguyªn liÖu , vËt liÖu : Bao gåm tÊt c¶ nguyªn vËt liÖu chÝnh
vµ nguyªn vËt liÖu phô …doanh nghiÖp sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt .
4
Chi phÝ nh©n c«ng : Bao gåm tÊt c¶ tiÒn l¬ng , phô cÊp , c¸c kho¶n
trÝch BHXH , BHYT , KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn
hµnh vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt.
Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh : lµ toµn bé sè ph¶i trÝch trong kú
®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp.
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : lµ sè tiÒn tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô mua
ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp.
Chi kh¸c b»ng tiÒn : Gåm tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ b»ng tiÒn cho
ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú trõ c¸c kho¶n chi phÝ kÓ trªn .
Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung, tÝch chÊt kinh tÕ cña chi phÝ cã t¸c
dông cho biÕt kÕt cÊu, tû träng tõng lo¹i chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra
trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó lµm c¬ së lËp b¶ng thuyÕt minh
b¸o c¸o tµi chÝnh phôc vô cho yªu cÇu th«ng tin vµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp;
®ång thêi cßn lµ c¨n cø ®Ó lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, ph©n tÝch t×nh h×nh
lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cho kú sau.
* Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc ( ph©n lo¹i theo môc ®Ých
c«ng dông cña cña chi phÝ ).
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy th× chi phÝ s¶n xuÊt ®îc xÕp thµnh mét sè
kho¶n môc nhÊt ®Þnh cã c«ng dông kinh tÕ kh¸c nhau ®Ó phôc vô cho yªu
cÇu tÝnh gi¸ thµnh vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸
thµnh.Theo quy ®Þnh hiÖn nay th× chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm bao gåm 3
kho¶n môc:
Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp : Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ vÒ
nguyªn, vËt liÖu chÝnh, phô, nhiªn liÖu ... tham gia trùc tiÕp vµo viÖc s¶n
xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp : Gåm c¸c chi phÝ ph¶i tr¶ cho c«ng
nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm nh tiÒn l¬ng, phô cÊp l¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ víi tiÒn l¬ng ph¸t sinh .
Chi phÝ s¶n xuÊt chung : Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi
ph©n xëng s¶n xuÊt (trõ chi phÝ vËt liÖu vµ nh©n c«ng trùc tiÕp).
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc cã ý nghÜa quan träng
hµng ®Çu trong viÖc phôc vô cho c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
5
vµ tÝnh gi¸ thµnh ; cã t¸c dông x¸c ®Þnh sè chi phÝ ®· chi ra trong tõng lÜnh
vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµm c¬ së sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong kú, phôc vô cho viÖc qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc ; lµ tµi liÖu
®Ó lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸
thµnh . MÆt kh¸c, ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch nµy cßn cung cÊp tµi liÖu cho
doanh nghiÖp tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt vµ phôc vô cho
yªu cÇu qu¶n lý gi¸ thµnh.
2 . Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm .
2.1 . Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm .
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n
hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi lîng
c«ng t¸c, s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét c¬ së quan träng ®Ó c¸c doanh nghiÖp
x¸c ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm cña m×nh. ChØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶n
¸nh kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t, lao ®éng, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt cña doanh nghiÖp còng nh tÝnh ®óng ®¾n cña c¸c gi¶i ph¸p tæ chøc
kinh tÕ, kü thuËt vµ c«ng nghÖ mµ doanh nghiÖp ®· sö dông.
2.2 . Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm .
§Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña qu¶n lý, h¹ch to¸n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gi¸
thµnh còng nh yªu cÇu x©y dùng gi¸ c¶ hµng ho¸, gi¸ thµnh ®îc xem xÐt
díi nhiÒu gãc ®é, nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. Tuy nhiªn, trªn
thùc tÕ, ngêi ta thêng xem xÐt gi¸ thµnh theo 2 gãc ®é sau:
* C¨n cø vµo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ : Theo c¸ch nµy, gi¸
thµnh ®îc chia thµnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc vµ gi¸ thµnh
thùc tÕ:
- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch : Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®îc x¸c ®Þnh tríc khi
bíc vµo kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ kú tríc vµ c¸c ®Þnh møc,
c¸c dù to¸n chi phÝ cña kú kÕ ho¹ch.
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch thÓ hiÖn môc tiªu phÊn ®Êu vÒ gi¸ thµnh cña
doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn
kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp.
- Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh tríc khi b¾t ®Çu
s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh t¹i tõng thêi
®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch (thêng lµ ngµy ®Çu th¸ng). Do vËy, gi¸
6
thµnh ®Þnh møc lu«n thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc
chi phÝ ®¹t ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ thíc ®o x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt, lµ c«ng
cô qu¶n lý ®Þnh møc, gióp doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p
kinh tÕ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
- Gi¸ thµnh thùc tÕ : lµ chØ tiªu ®îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸
tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn
®Êu cña doanh nghiÖp trong tæ chøc, sö dông c¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông trong viÖc qu¶n lý vµ gi¸m s¸t chi
phÝ, x¸c ®Þnh ®îc c¸c nguyªn nh©n vît (hôt) ®Þnh møc chi phÝ trong kú
h¹ch to¸n. Tõ ®ã, ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh møc chi phÝ cho phï hîp.
* C¨n cø vµo ph¹m vi c¸c chi phÝ vµ gi¸ thµnh : theo c¸ch nµy gi¸ thµnh
®îc chia thµnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm tiªu thô:
- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt : lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t
sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n
xëng s¶n xuÊt (chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ
s¶n xuÊt chung). Do vËy, gi¸ thµnh s¶n xuÊt cßn cã tªn gäi lµ gi¸ thµnh
c«ng xëng.
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n thµnh phÈm nhËp kho
vµ gi¸ vèn hµng b¸n (khi b¸n hµng trùc tiÕp), lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn
hµng b¸n vµ møc l·i gép trong kú kinh doanh cña doanh nghiÖp.
- Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm tiªu thô : lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé
c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm
(chi phÝ s¶n xuÊt, qu¶n lý vµ b¸n hµng ). Do vËy, gi¸ thµnh tiªu thô cßn gäi
lµ gi¸ thµnh toµn bé hay gi¸ thµnh ®Çy ®ñ. Gi¸ thµnh tiªu thô lµ c¨n cø ®Ó
x¸c ®Þnh lîi nhuËn tríc thuÕ cña doanh nghiÖp.
3 . Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm .
VÒ thùc chÊt, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh lµ 2 mÆt kh¸c nhau cña
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (chi phÝ s¶n xuÊt ph¶n ¸nh mÆt hao phÝ s¶n xuÊt, cßn gi¸
thµnh ph¶n ¸nh mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt).
TÊt c¶ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh (ph¸t sinh trong kú, kú tríc
chuyÓn sang) vµ c¸c chi phÝ trÝch tríc cã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n
7
phÈm, l¹o vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh trong kú sÏ t¹o nªn chØ tiªu gi¸ thµnh
s¶n phÈm.
Ngîc l¹i, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c
kho¶n chi phÝ cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng viÖc, s¶n phÈm ®· hoµn
thµnh trong kú mµ doanh nghiÖp bá ra bÊt kÓ ë kú nµo.
Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm :
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét ph¹m trï cña s¶n xuÊt hµng ho¸, ph¶n
¸nh lîng gi¸ trÞ cña nh÷ng hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ®·
thùc sù chi ra cho s¶n xuÊt s¶n phÈm. Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao
gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt tham gia trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt cÇn ph¶i ®îc båi hoµn ®Ó t¸i s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp mµ kh«ng
bao gåm toµn bé nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú kinh doanh cña doanh
nghiÖp. B¶n chÊt cña gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh lµ sù chuyÓn dÞch gi¸ trÞ
cña c¸c yÕu tè chi phÝ vµo nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®·
hoµn thµnh .
II . NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
trong doanh nghiÖp
1 . VÞ trÝ , vai trß cña kÕ to¸n CPSX vµ tÝnh GTSP .
H¹ch to¸n kÕ to¸n - mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ rÊt cã
hiÖu qu¶ víi chøc n¨ng ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc mét c¸ch liªn tôc, toµn diÖn
vµ cã hÖ thèng c¸c mÆt ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh ë doanh nghiÖp - nãi
chung, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng, víi
c¸c ph¬ng ph¸p cña m×nh ®· ®¸p øng ®îc nhu cÇu h¹ch to¸n chÆt chÏ
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp. Cô thÓ, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm (b»ng viÖc kÕt hîp gi÷a c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh
gi¸, chøng tõ, ®èi øng tµi kho¶n , tæng hîp - c©n ®èi kÕ to¸n) ®· ghi nhËn
vµ ph¶n ¸nh sù vËn ®éng vµ biÕn ®æi kh«ng ngõng c¶ vÒ h×nh th¸i hiÖn vËt
vµ gi¸ trÞ cña vËt t, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô,... trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
vµo chøng tõ, tµi kho¶n kÕ to¸n vµ tæng hîp c¸c th«ng tin kh¸c nhau qua
Tæng gi¸ thµnh
s¶n phÈm, dÞch vô
lao vô hoµn thµnh
Chi phÝ s¶n
xuÊt dë
dang ®Çu kú
Chi phÝ s¶n
xuÊt dë
dang cuèi kú
Chi phÝ s¶n
xuÊt ph¸t sinh
trong kú
= - +
8
c¸c b¸o c¸o. Do ®ã, thùc hiÖn tèt chøc n¨ng ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc mét
c¸ch liªn tôc, toµn diÖn vµ cã hÖ thèng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, hay nãi c¸ch
kh¸c, lµ h¹ch to¸n mét c¸ch chÆt chÏ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nhê vËy, h¹ch
to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng nh÷ng ®¸p øng
®îc yªu cÇu trong qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm,
mµ cßn cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ kinh tÕ tµi chÝnh quan träng vÒ qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt cho nh÷ng ngêi ra quyÕt ®Þnh, gãp phÇn ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p ph¸p
n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
2 . NhiÖm vô cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .
§Ó thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng cña m×nh, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu
sau:
- TËp hîp, kÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chÝnh x¸c, kÞp thêi c¸c lo¹i chi phÝ
s¶n xuÊt theo c¸c ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
Trªn c¬ së ®ã, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc vµ dù to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt.
- KiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang mét c¸ch khoa häc, hîp
lý. TÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng xëng) cña s¶n
phÈm, dÞch vô hoµn thµnh. §ång thêi, ph¶n ¸nh lîng s¶n phÈm, dÞch vô
hoµn thµnh, nhËp kho hay tiªu thô (chi tiÕt tõng ho¹t ®éng, tõng mÆt
hµng).
- Tæ chøc vËn dông chøng tõ, tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cho phï hîp.
- LËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè, ®Þnh kú tæ chøc ph©n tÝch
chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp .
III . Néi dung tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ s¶n
phÈm .
1 . KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt .
1.1 . §èi tîng t©p hîp chi phÝ s¶n xuÊt .
§èi täng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ
trong h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Do vËy, x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ mµ thùc chÊt lµ
x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ n¬i chÞu chi phÝ.
9
C¸c c¨n cø x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt:
§Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt (s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay phøc
t¹p).
Lo¹i h×nh s¶n xuÊt (®¬n chiÕc, s¶n xuÊt hµng lo¹t nhá hay s¶n xuÊt
hµng lo¹t víi khèi lîng lín).
Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh.
C¸c ph¬ng tiÖn tÝnh to¸n.
1.2 . C¸c ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt .
Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp : ¸p dông víi c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn ®èi
tîng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh vµ c«ng t¸c h¹nh to¸n , ghi chÐp ban ®Çu
cho phÐp quy n¹p trùc tiÕp c¸c chi phÝ nµy vµo tõng ®èi tîng kÕ to¸n tËp
hîp chi phÝ cã liªn quan .
Ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp : §îc ¸p dông khi mét laäi chi phÝ
cã liªn quan tíi nhiÒu ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt , kh«ng
thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi . Trêng hîp nµy ph¶i trän tiªu chuÈn
hîp lý ®Ó tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan theo
c«ng thøc sau :
Ci = H x Ti C : Tæng CPSX ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ
H : HÖ sè ph©n bæ
C T : Tæng tiªu chuÈn cÇn ph©n bæ
Trong ®ã : H = -------- Ci : CPSX ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ thø i
T Ti : Tiªu chuÈn ph©n bæ
1.3 . KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt .
1.3.1 . Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn .
a . KÕ to¸n chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp:
* Kh¸i niÖm :
Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu
chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu... ®îc xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o
s¶n phÈm.
10
* C¸ch thøc tËp hîp vµ ph©n bæ:
§èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng
®èi tîng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt (ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt hoÆc
s¶n phÈm, lo¹i s¶n phÈm, lao vô, v.v...) th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi
tîng ®ã.
Trêng hîp vËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp
hîp chi phÝ, kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng ®îc th× ph¶i ¸p dông
ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng cã
liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ thêng ®îc sö dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh
møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng lîng, sè lîng s¶n phÈm...
C«ng thøc ph©n bæ nh sau:
* Tµi kho¶n sö dông:
TK621 - Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt
theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ (ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt...)
Bªn Nî: - Gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n
phÈm hay thùc hiÖn lao vô , dÞch vô .
Bªn Cã: - Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt
- KÕt chuyÓn chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp.
TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d.
*Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n
- XuÊt kho nguyªn, vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n
phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô:
Nî TK 621 (Chi tiÕt theo tõng ®èi tîng)
Cã TK 152: Gi¸ thùc tÕ xuÊt dïng theo tõng lo¹i
Chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ cho
tõng ®èi tîng (hoÆc s¶n
phÈm)
Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña
tõng ®èi tîng (hoÆc s¶n
phÈm)
Tû lÖ
ph©n
bæ
= x
Tû lÖ (hay hÖ
sè) ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi
tîng
Tæng chi phÝ vËt liÖu cÇn ph©n bæ =
Trong ®ã :
11
- Trêng hîp nhËn vËt liÖu vÒ kh«ng nhËp kho mµ xuÊt dïng trùc
tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô, c¨n cø gi¸ thùc
tÕ xuÊt dïng:
Nî TK 621 (Chi tiÕt theo tõng ®èi tîng)
Nî TK 133 (1331) - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (víi vËt liÖu
mua ngoµi vµ doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ).
Cã TK 331, 111, 112: VËt liÖu mua ngoµi.
Cã TK 411: NhËn cÊp ph¸t, nhËn liªn doanh.
Cã TK 154: VËt liÖu tù SX hay thuª ngoµi gia c«ng
Cã c¸c TK kh¸c (311,336,338...): VËt liÖu vay, mîn...
- Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt:
Nî TK 152 (Chi tiÕt vËt liÖu)
Cã TK 621 (Chi tiÕt theo tõng ®èi tîng)
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp theo tõng ®èi
tîng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh:
Nî TK 154 (Chi tiÕt theo ®èi tîng)
Cã TK 621 (Chi tiÕt theo ®èi tîng)
KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp
VËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp kho chuyÓn sang kú sau
VËt liÖu dïng trùc tiÕp
chÕ t¹o s¶n phÈm, tiÕn hµnh lao vô, dÞch vô
TK 621 TK 151, 152, 331,
111, 112, 411,...
TK 152
TK 154
S¬ ®å : H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp
12
b . KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
* Kh¸i niÖm :
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n thï lao ph¶i tr¶ cho
c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch
vô nh tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt
l¬ng (Phô cÊp khu vùc, ®¾t ®á, ®éc h¹i, phô cÊp lµm ®ªm, thªm giê...).
Ngoµi ra, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn bao gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp
cho c¸c quü B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm y tÕ, Kinh phÝ c«ng ®oµn do chñ
sö dông lao ®éng chÞu vµ ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lÖ
nhÊt ®Þnh víi sè tiÒn l¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
* Tµi kho¶n sö dông :
TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp..
Néi dung vµ kÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
Bªn Nî: - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm , thùc hiÖn lao
vô , dÞch vô
Bªn Cã: - KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸
thµnh.
TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d.
TK 622 ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ nh TK 621.
*Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
- TÝnh ra tæng sè tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ trùc tiÕp
cho c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô trong kú.
Nî TK 622 (Chi tiÕt theo ®èi tîng)
Cã TK 334: Tæng sè tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n
trùc tiÕp.
- TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh
Nî TK 622 (Chi tiÕt theo ®èi tîng)
Cã TK 338 - Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3382,3383, 3384)
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tÝnh
gi¸ thµnh theo tõng ®èi tîng:
Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang
Cã TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
13
c . KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung:
*Kh¸i niÖm:
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt
s¶n phÈm ngoµi chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc
tiÕp. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n xëng, bé phËn
s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
* Tµi kho¶n sö dông:
TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung, më chi tiÕt theo tõng ph©n xëng, bé
phËn s¶n xuÊt, dÞch vô. Néi dung vµ kÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
Bªn Nî: - Chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh trong kú.
Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- KÕt chuyÓn (hay ph©n bæ) chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo chi phÝ s¶n
phÈm hay lao vô, dich vô.
TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d.
TK 627 ®îc më chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n:
TK 6271 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng
TK 6272 - Chi phÝ vËt liÖu
TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
TK 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§
TK 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK 6278 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
KÕt chuyÓn chi phÝ
nh©n c«ng trùc tiÕp
C¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT,
KPC§ theo quy ®Þnh tÝnh vµo
chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
xuÊt.
TiÒn l¬ng vµ phô cÊp
l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp
TK 621 TK 334
TK 338
TK 154
S¬ ®å : H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
14
Ngoµi ra, tuú yªu cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp, tõng ngµnh,
tµi kho¶n 627 cã thÓ ®îc më thªm mét sè tiÓu kho¶n kh¸c ®Ó ph¶n ¸nh
mét sè néi dung hoÆc yÕu tè chi phÝ.
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n
- TÝnh ra tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n xëng:
Nî TK 627 - 6271 (Chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn)
Cã TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
- TrÝch BHXH, BHYT,KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh
Nî TK 627 - 6271 (Chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn)
Cã TK 338 : Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c(3382, 3383, 3384)
- Chi phÝ vËt liÖu xuÊt kho dïng chung cho tõng ph©n xëng
Nî TK 627 - 6272 (Chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn)
Cã TK 152, 611 (Chi tiÕt tiÓu kho¶n)
- C¸c chi phÝ c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt dïng cho c¸c bé phËn
Nî TK 627 - 6273 (Chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn)
Cã TK 153, 611 - C«ng cô, dông cô (ph©n bæ mét lÇn)
- TrÝch khÊu hao TSC§ cña ph©n xëng, bé phËn:
Nî TK 627 - 6274 (Chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn)
Cã TK 214 (Chi tiÕt tiÓu kho¶n)
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi:
Nî TK 627 - 6277 (Chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn)
Nî TK 133 (1331) - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã)
Cã TK 111, 112, 331,...: Gi¸ trÞ mua ngoµi
- C¸c chi phÝ ph¶i tr¶ kh¸c tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú
(chi phÝ söa ch÷a TSC§, chi phÝ ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch...):
Nî TK 627 (Chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn)
Cã TK 335 (Chi tiÕt chi phÝ ph¶i tr¶)
- Ph©n bæ c¸c chi phÝ tr¶ tríc:
Nî TK 627 (Chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn)
Cã TK 142 (Chi tiÕt chi phÝ tr¶ tríc)
- C¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c (tiÕp t©n, héi nghÞ,...)
Nî TK 627 - 6278 (Chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn)
Cã TK liªn quan (111, 112)
15
- C¸c kho¶n chi phÝ ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung:
Nî TK liªn quan (111, 112, 152, 138,...)
Cã TK 627 (Chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn)
- Cuèi kú, tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tiªu thøc
phï hîp cho c¸c ®èi tîng chÞu phÝ (s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, lao vô,
dÞch vô):
Nî TK 154 (Chi tiÕt theo tõng ®èi tîng)
Cã TK 627 (Chi tiÕt theo tõng tiÓu kho¶n).
* Ph¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung:
Do chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, lao
vô, dÞch vô trong ph©n xëng nªn cÇn ph¶i ph©n bæ kho¶n chi phÝ nµy cho
tõng ®èi tîng (s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô) theo tiªu thøc phï hîp. Cô thÓ,
theo c«ng thøc sau:
C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ
s¶n xuÊt chung (phÕ liÖu thu håi, vËt t dïng kh«ng hÕt)
Chi phÝ vËt liÖu,
c«ng cô, dông cô
Chi phÝ nh©n viªn
TK 627 TK 334, 338
TK 152, 153
TK 111, 112, 152,
611...
S¬ ®å: H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung
TK 154 (631)
Ph©n bæ (hoÆc kÕt chuyÓn)
chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ vËt liÖu,
c«ng cô, dông cô
Chi phÝ theo dù to¸n
TK 1421, 335
TK 152, 153
16
Trong thùc tÕ, c¸c tiªu thøc thêng ®îc sö dông ®Ó ph©n bæ chi phÝ
s¶n xuÊt chung lµ ®Þnh møc chi phÝ, giê lµm viÖc thùc tÕ cña c«ng nh©n s¶n
xuÊt, tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt...
d . KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng
xuyªn .
Chi phÝ s¶n xuÊt sau khi tËp hîp riªng tõng kho¶n môc sÏ ®îc tËp
hîp trªn toµn doanh nghiÖp vµ chi tiÕt cho tõng ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp
chi phÝ s¶n xuÊt.
Theo ph¬ng ph¸p nµy, ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n sö dông :
TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Néi dung ph¶n ¸nh cña TK 154 nh sau: Bªn Nî: - TËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong kú (chi phÝ nguyªn, vËt liÖu
trùc tiÕp; chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung). Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n phÈm.
- Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hay chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh.
D Nî: - Chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô dë dang, cha hoµn thµnh.
TK 154 ®îc më chi tiÕt theo tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng lo¹i lao vô,
dÞch vô... cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt - kinh doanh chÝnh, phô (kÓ c¶ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn).
*Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng, tõng ph©n xëng, s¶n xuÊt, lao vô, dÞch vô...) Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 621 - Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp - Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi tîng): Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Møc chi phÝ SXC ph©n bæ cho tõng ®èi tîng
Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi tîng
=
Tæng chi phÝ s¶n xuÊtchung cÇn ph©n bæ Tæng tiªu
thøc ph©n bæ cña tõng ®èi
tîng x
17
- Ph©n bæ (hoÆc kÕt chuyÓn) chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng):
Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung - Gi¸ trÞ ghi gi¶m chi phÝ: + PhÕ liÖu thu håi trong s¶n xuÊt: Nî TK 152 (Chi tiÕt phÕ liÖu)
Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) + S¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc kh«ng söa ch÷a ®îc:
Nî TK 1381 (Chi tiÕt s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...)
+ Gi¸ trÞ s¶n phÈm, vËt t thiÕu hôt bÊt thêng trong s¶n xuÊt: Nî TK liªn quan (138, 334, 821,...)
Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) + VËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp kho (nÕu cha ph¶n ¸nh ë TK 621):
Nî TK 152 (Chi tiÕt vËt liÖu) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) - Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh: Nî TK 155: NhËp kho thµnh phÈm Nî TK 157: Göi b¸n Nî TK 632: Tiªu thô th¼ng (kh«ng qua kho) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) - Trêng hîp gi¸ trÞ s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô cña s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho c¸c ®èi tîng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 627: Phôc vô cho s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ nhu cÇu kh¸c ë PX. Nî TK 641, 642: Phôc vô cho b¸n hµng, cho qu¶n lý doanh nghiÖp. Nî TK 152, 153, 155: NhËp kho vËt t, thµnh phÈm. Nî TK 632: Tiªu thô trùc tiÕp ra ngoµi. Cã TK 154 (Chi tiÕt tõng lo¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh phô)
18
1.3.2 . KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú .
Gièng nh ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn , c¸c tµi kho¶n 621 ,
622 , 627 ®îc dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp , chi phÝ
nh©n c«ng trùc tiÕp , chi phÝ s¶n xuÊt chung .
Tuy nhiªn TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ; chØ
ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú .
ViÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc thc hiÖn trªn
TK 631- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt .
KÕt cÊu TK631 :
Bªn nî : - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®µu kú .
- Chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú .
Bªn cã : - Gi¸ trÞ cña s¶n phÈm dë dang cuãi kú kÕt chuyÓn vµo TK154
- Gi¸ thµnh s¶n phÈm nhËp kho kÕt chuyÓn vµo TK 632 – Gi¸ vèn
hµng b¸n .
TK 631 kh«ng cã sè d cuèi kú .
C¸c kho¶n ghi gi¶m
chi phÝ s¶n phÈm
Chi phÝ nguyªn,
vËt liÖu trùc tiÕp
TK 154 TK 152, 111,...
TK 152, 155
TK 621
S¬ ®å : H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt
TK 622
Tiªu thô th¼ng
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
TK 157
TK 632
Göi b¸n
NhËp kho vËt
t s¶n phÈm
Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm, lao vô , dÞch vô hoµn thµnh
TK 627
D§K:xxx
DCK:xxx
19
*Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n :
- §Çu kú : kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ thùc tÕ cña s¶n xuÊt kinh
doanh dë dang ;
Nî TK 631 : Gi¸ thµnh s¶n xuÊt
Cã TK 154 : Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang .
- Cuèi kú : KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp , chi phÝ
nh©n c«ng trùc tiÕp , chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú :
Nî TK 631 : Gi¸ thµnh s¶n phÈm
Cã TK 621 : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp .
Cã TK 622 : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp .
Cã Tk 627 : Chi phÝ s¶n xuÊt chung .
- C¨n cø kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ kÕt to¸n x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt
kinh doanh dë dang :
Nî TK 154 Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang .
Cã TK631 : Gi¸ thµnh s¶n xuÊt .
- TÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh :
Nî TK 632 : Gi¸ vèn hµng b¸n .
Cã TK 631 : Gi¸ thµnh s¶n xuÊt .
20
TK 154 TK 631 TK 154
KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n Chi phÝ dë dang
phÈm dë dang ®Çu kú cuèi kú
TK621 TK611,821
Chi phÝ nguyªn liÖu PhÕ liÖu thu håi
vËt liÖu trùc tiÕp. sau s¶n xuÊt.
TK622 TK138(1388)
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. TiÒn båi thêng vÒ
s¶n phÈm háng
TK627 TK 632
Chi phÝ s¶n xuÊt chung Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña
SP hoµn thµnh trong kú.
S¬ ®å : H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt
2 . C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang .
S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm cha hoµn thµnh ®Çy ®ñ c¸c
bíc gia c«ng chÕ biÕn trong quy tr×nh c«ng nghÖ, cßn ®ang n»m trong
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hoÆc ®· hoµn thµnh nhng cha ®îc kiÓm tra kü thuËt.
§Ó tÝnh ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh
kiÓm kª, x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm
dë dang.
2.1 . §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp .
Theo ph¬ng ph¸p nµy, trong gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang chØ bao gåm
chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ vËt liÖu chÝnh, cßn c¸c chi
phÝ chÕ biÕn kh«ng tÝnh cho s¶n phÈm dë dang mµ tÝnh hÕt vµo s¶n phÈm
hoµn thµnh. Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông trong c¸c doanh
nghiÖp mµ chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ vËt liÖu chÝnh
chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm.
21
D®k + Cn
Dck = ------------------ x Qd
Qtp + Qd
Trong ®ã :
Dck : Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú
D®k : Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Çu kú
Cn : Chi phÝ NVL chÝnh hoÆc chi phÝ NVLTT ph¸t sinh trong kú
Qtp : S¶n lîng thµnh phÈm trong kú
Qd : S¶n lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú
2.2 . §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh
t¬ng ®¬ng .
Dùa theo møc ®é hoµn thµnh vµ sè lîng s¶n phÈm dë dang ®Ó quy
s¶n phÈm dë dang thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. Tiªu chuÈn quy ®æi thêng
dùa vµo giê c«ng hoÆc tiÒn l¬ng ®Þnh møc. §Ó b¶o ®¶m tÝnh chÝnh x¸c
cña viÖc ®¸nh gi¸, ph¬ng ph¸p nµy thêng chØ ¸p dông ®Ó tÝnh c¸c chi phÝ
chÕ biÕn (chi phÝ nguyªn, vËt liÖu phô; chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp; chi phÝ
s¶n xuÊt chung), cßn c¸c chi phÝ nguyªn, vËt liÖu chÝnh ph¶i x¸c ®Þnh theo
sè thùc tÕ ®· dïng.
D®k + C
Dck = --------------- x Qd
Qtp + Qd
Trong ®ã : Qd = Qd x ( % hoµn thµnh )
C : TÝnh theo kho¶n môc
Qd : Khèi lîng s¶n phÈm dë dang tÝnh quy ®æi ra khèi lîng s¶n phÈm
hoµn thµnh t¬ng ®¬ng theo tû lÖ hoang thµnh
2.3 . §¸nh gi¸ s¶n phÈm së dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc .
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi hÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc . Theo ph¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n c¨n cø vµo
khèi lîng s¶n phÈm dë dang ®· kiÓm kª , x¸c ®Þnh ë tõng c«ng ®o¹n s¶n
xuÊt vµ ®Þnh møc tõng kho¶n môc chi phÝ ë tõng «ng ®o¹n s¶n xuÊt vµ
®Þnh møc tõng kho¶n môc chi phÝ ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt t¬ng øng
22
cho tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm , ®Ó tÝnh ra chi phÝ ®Þnh møc cña khèi lîng s¶n
phÈm dë dang tõng c«ng ®o¹n , sau ®ã tËp hîp l¹i cho tõng lo¹i s¶n phÈm .
3 . C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .
3.1 . §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ kú tÝnh gi¸ thµnh .
§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm, b¸n thµnh phÈm, c«ng viÖc,
lao vô nhÊt ®Þnh cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh theo yªu cÇu cña h¹ch to¸n kinh tÕ
néi bé vµ tiªu thô s¶n phÈm. Do vËy, vÒ thùc chÊt, x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh s¶n phÈm, b¸n thµnh phÈm,
c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®ßi hái ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ.
Khi x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm , cÇn dùa vµo c¸c c¬ së
sau :
§Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt (s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay
phøc t¹p).
Lo¹i h×nh s¶n xuÊt (®¬n chiÕc, s¶n xuÊt hµng lo¹t nhá hay s¶n
xuÊt hµng lo¹t víi khèi lîng lín).
Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh.
§èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt.
Kú tÝnh gi¸ thµnh : lµ thêi kú mµ bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn ph¶i
tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
§Ó x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh, còng cÇn dùa vµo 4 c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh
®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh (®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt; lo¹i h×nh
s¶n xuÊt; yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®èi
tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt). Ngoµi ra, cßn cÇn c¨n cø vµo chu kú
kinh doanh cña doanh nghiÖp...
T¹i ViÖt Nam, kú tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ th¸ng, quý hoÆc n¨m, tuy
nhiªn, c¸c doanh nghiÖp thêng sö dông kú tÝnh gi¸ thµnh lµ th¸ng v× nã
ph¶n ¸nh mét c¸ch thêng xuyªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ph¸t
huy ®îc nhiÒu u ®iÓm h¬n so víi kú tÝnh gi¸ thµnh quý hoÆc n¨m.
3.2 . C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm :
3.2.1 . Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n ( Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ).
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp thuéc lo¹i
h×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, sè lîng mÆt hµng Ýt, s¶n xuÊt víi khèi lîng lín
vµ chu kú s¶n xuÊt ng¾n nh c¸c nhµ m¸y ®iÖn, níc, c¸c doanh nghiÖp
khai th¸c (quÆng, than, gç...). §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi
tîng tÝnh gi¸ thµnh ®Òu lµ s¶n phÈm. Theo ph¬ng ph¸p nµy:
23
*Ph¬ng ph¸p hÖ sè : ®îc ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp cã cïng
mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, sö dông mét lo¹i nguyªn vËt liÖu, mét
lîng lao ®éng nhng thu ®îc ®ång thêi nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau .
Trêng hîp nµy ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh
c«ng nghÖ s¶n xuÊt , ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm .
Tr×nh tù tÝnh gi¸ : C¨n cø ®Æc ®iÓm kinh tÕ ( kü thuËt ) quy ®Þnh cho mçi
s¶n phÈm mét hÖ sè quy ®æi .
*Ph¬ng ph¸p tû lÖ : ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cã quy c¸ch, phÈm chÊt kh¸c nhau . Trêng hîp nµy ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ s¶n xuÊt lµ nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i cßn ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng quy c¸ch s¶n phÈm trong nhãm s¶n phÈm ®ã.
Tæng gi¸ thµnh
s¶n phÈm
Gi¸ trÞ s¶n phÈm
dë dang ®Çu kú
Gi¸ trÞ s¶n phÈm
dë dang cuèi kú
Chi phÝ s¶n xuÊt
trong kú = + +
Gi¸ thµnh
®¬n vÞ s¶n
phÈm Khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh
Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm =
Gi¸ thµnh thùc
tÕ ®¬n vÞ s¶n
phÈm tõng lo¹i
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (hoÆc ®Þnh møc) ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i
Tû lÖ gi÷a chi phÝ thùc
tÕ so víi chi phÝ kÕ
ho¹ch (hoÆc ®Þnh
møc)
= x
Tæng gi¸ thµnh
liªn s¶n phÈm
Gi¸ trÞ s¶n
phÈm dë
dang ®Çu kú
Gi¸ trÞ s¶n
phÈm dë
dang cuèi kú
Chi phÝ s¶n
xuÊt ph¸t sinh
trong kú
= - +
Tæng s¶n lîng
quy ®æi
S¶n lîng thùc tÕ s¶n phÈm i
HÖ sè quy ®æi s¶n phÈm i
= x
HÖ sè ph©n bæ
chi phÝ SP i Tæng s¶n lîng quy ®æi
Tæng s¶n lîng quy ®æi s¶n phÈm i =
Tæng gi¸ thµnh s¶n
phÈm i
Tæng gi¸ thµnh liªn
s¶n phÈm
HÖ sè ph©n bæ chi phÝ
s¶n phÈm i = x
i = 1
n
24
*Ph¬ng ph¸p lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô : ¸p dông ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thu ®îc s¶n phÈm chÝnh vµ
s¶n phÈm phô . §èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ ,
®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm chÝnh ®· hoµn thµnh .Chi phÝ s¶n xuÊt
s¶n phÈm phô thêng ®îc tÝnh theo gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc lÊy gi¸ b¸n trõ lîi
nhuËn ®Þnh møc .
*Doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng : th× ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ tõng ®¬n ®Æt hµng , ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh . Trêng hîp nµy kÕ to¸n ph¶i më cho mçi ®¬n ®Æt hµng mét b¶ng tÝnh gi¸ thµnh . Hµng th¸ng c¨n cø chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp theo tõng ph©n xëng trong sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®Ó ghi vµo c¸c b¶ng tÝnh gi¸ thµnh liªn quan . Khi hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm b»ng c¾ch céng toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh .
**DDooaannhh nngghhiiÖÖpp ¸̧pp ddôônngg hhÖÖ tthhèènngg hh¹¹cchh ttoo¸̧nn ®®ÞÞnnhh mmøøcc::
T¹i c¸c doanh nghiÖp nµy, trªn c¬ së hÖ thèng ®Þnh møc tiªu hao lao
®éng, vËt t hiÖn hµnh vµ dù to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n tiÕn
hµnh c¸c c«ng viÖc sau:
- X¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®Þnh møc cña tõng lo¹i s¶n phÈm : Tuú theo tÝnh chÊt
quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®Æc ®iÓm s¶n phÈm, yªu cÇu vµ
tr×nh ®é qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ to¸n sÏ lùa chän ®èi
tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh phï hîp
- X¸c ®Þnh c¸c thay ®æi, c¸c chªnh lÖch so víi ®Þnh møc ph¸t sinh trong
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm.
- Ph©n tÝch toµn bé chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú thµnh 3 lo¹i: theo
®Þnh møc, chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc vµ chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh
møc.
Tõ ®ã tiÕn hµnh x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm qua c«ng thøc
sau:
Tæng gi¸
thµnh s¶n
phÈm chÝnh
Gi¸ trÞ s¶n
phÈm chÝnh
dë dang ®Çu
kú
Gi¸ trÞ s¶n
phÈm chÝnh
dë dang cuèi
kú
Tæng chi phÝ
s¶n xuÊt ph¸t
sinh trong kú = - +
Chi phÝ
SX s¶n
phÈm
phô
-
Gi¸ thµnh thùc
tÕ s¶n phÈm
Gi¸ thµnh ®Þnh
møc s¶n phÈm
Chªnh lÖch so
víi ®Þnh møc
Chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc
=
25
3.2.2 . Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc .
* Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc cã tÝnh gi¸ nöa thµnh phÈm
(NTP).
*Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc kh«ng tÝnh gi¸ nöa thµnh phÈm .
CPSX dë dang + CPSX ph¸t sinh
CPSX thµnh §K giai ®o¹n i giai ®o¹n i
phÈm giai = ------------------------------------------------------ x
®o¹n i Sè lîng NTP(TP) + Sè lîng SPDD
hoµn thµnh giai ®o¹n i cuèi kú giai ®o¹n i
4.Sæ kÕ to¸n .
44..11 .. H×nh thøc NhËt ký chung:
§Æc trng c¬ b¶n cña h×nh thøc NhËt ký chung lµ tÊt c¶ c¸c nghiÖp
vô kinh tÕ - tµi chÝnh ph¸t sinh ®Òu ph¶i ®îc ghi vµo sæ NhËt ký chung
theo tr×nh tù thêi gian ph¸t sinh vµ néi dung kinh tÕ cña nghiÖp vô ®ã thÓ
hiÖn qua ®Þnh kho¶n kÕ to¸n. Sau ®ã, lÊy sè liÖu tõ NhËt ký chung ®Ó ghi
vµo Sæ C¸i theo tõng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh.
ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc
thùc hiÖn trªn hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n sau:
- Sæ Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh më cho tõng tµi kho¶n 621, 622,
627, 154, 631, 142, 335, 641, 642.
- ThÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô
- Sæ NhËt ký chung
- Sæ C¸i c¸c TK 621, 622, 627, 154, 631, 142, 335, 641, 642.
Sè lîng thµnh phÈm hoµn
thµnh ë giai ®o¹n
cuèi
Gi¸ thµnh
NTP giai
®o¹n i
Gi¸ thµnh
NTP giai ®o¹n
i-1 chuyÓn
sang
CPSX dë
dang cuèi kú
giai ®o¹n i
CPSX dë
dang ®Çu kú
giai ®o¹n i = - +
CPSX
ph¸t sinh
trong kú
giai ®o¹n
i
-
26
4.2 . H×nh thøc NhËt ký - Sæ C¸i:
Theo h×nh thøc NhËt ký - Sæ c¸i, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ - tæ chøc
ph¸t sinh ®îc kÕt hîp ghi chÐp theo tr×nh tù thêi gian vµ theo néi dung
kinh tÕ trªn sæ NhËt ký - Sæ C¸i.
ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc
thùc hiÖn trªn c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n sau:
C¸c Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt cã liªn quan (nh h×nh thøc NhËt ký
chung).
Sæ NhËt ký - Sæ C¸i (phÇn c¸c TK 621, 622, 627, 154, 631, 142,
335, 641, 642).
4.3 . H×nh thøc Chøng tõ ghi sæ:
Chøng tõ ghi sæ lµ h×nh thøc kÕ to¸n kÕt hîp gi÷a ghi sæ theo thêi
gian trªn Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ víi nghi sæ theo néi dung kinh tÕ trªn
Sæ C¸i. C¨n cø vµo sæ, ngoµi c¸c chøng tõ kÕ to¸n ®· nªu, cßn cã c¸c
chøng tõ ghi sæ liªn quan.
ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc
thùc hiÖn trªn c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n sau:
C¸c Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt cã liªn quan (nh h×nh thøc NhËt ký
chung).
Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ.
Sæ C¸i c¸c TK 621, 622, 627, 154, 631, 142, 335, 641, 642.
4.4 . H×nh thøc NhËt ký - Chøng tõ:
NhËt ký - Chøng tõ lµ h×nh thøc tæ chøc sæ kÕ to¸n dïng ®Ó tËp hîp
vµ hÖ thèng ho¸ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo bªn Cã cña c¸c tµi
kho¶n kÕt hîp víi viÖc ph©n tÝch c¸c nghiÖp vô ®ã theo bªn Nî cña c¸c tµi
kho¶n ®èi øng. §ång thêi, viÖc ghi chÐp kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a ghi theo
thêi gian víi hÖ thèng, gi÷a h¹ch to¸n tæng hîp víi h¹ch to¸n chi tiÕt trªn
c¬ së c¸c mÉu sæ s¸ch in s½n thuËn lîi cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ rót
ra c¸c chØ tiªu qu¶n lý kinh tÕ.
§Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n sö
dông c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n sau:
B¶ng kª sè 4: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph©n xëng, dïng
cho c¸c TK 154, 631, 621, 622, 627),
27
B¶ng kª sè 5: TËp hîp chi phÝ ®Çu t XDCB (TK 241), chi phÝ
b¸n hµng (TK 641), chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (TK 642).
B¶ng kª sè 6: TËp hîp chi phÝ tr¶ tríc (TK 142), chi phÝ ph¶i
tr¶ (TK 335).
NhËt ký - Chøng tõ sè 7
Sæ C¸i c¸c TK 621, 622, 627, 154, 631, 142, 335, 641, 642.
C¨n cø ®Ó ghi vµo bªn Nî cña c¸c tµi kho¶n trªn trong c¸c b¶ng kª
4, 5, 6 lµ c¸c chøng tõ kÕ to¸n ®· nªu. Riªng b¶ng kª sè 6, cÇn dùa vµo kÕ
ho¹ch ph©n bæ chi phÝ vµ kÕ ho¹ch trÝch tríc chi phÝ ®Ó ghi vµo phÇn ph¸t
sinh Cã cña tµi kho¶n 142, 335.
Cuèi th¸ng (hoÆc quý), sau khi kho¸ sæ b¶ng kª sè 4, sè 5, sè 6, sè
liÖu tæng hîp cña c¸c b¶ng kª nµy sÏ ®îc dïng ®Ó ghi vµo NhËt ký -
Chøng tõ sè 7. Sè liÖu trªn NhËt ký - Chøng tõ sè 7 sÏ ®îc sö dông ®Ó
vµo Sæ c¸c tµi kho¶n trªn.
28
Ch¬ng II
Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty sø
Thanh Tr× - VGLACERA
I . Kh¸i qu¸t t×nh h×nh , ®Æc ®iÓm cña c«ng ty sø Thanh Tr× .
1 . Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty . 1.1 . Giai ®o¹n tõ 1961 – 1985
C«ng ty sø Thanh Tr× cã nguån gèc s¬ khai tõ mét c¬ së s¶n xuÊt
nhá chuyªn s¶n xuÊt b¸t cña t nh©n . Th¸ng 5 / 1959 xëng gÆch Thanh
Tr× ®îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng tõ cuèi n¨m 1959 . Sau khi ®îc
tiÕp qu¶n thµnh xÝ nghiÖp quèc doanh theo quÕt ®Þnh sè 36 – BKT ngµy
23/3/1961 cña Bé KiÕn Tróc , xÝ nghiÖp gÆch Thanh Tr× ®îc thµnh lËp víi
nhiÖm vô s¶n xuÊt c¸c lo¹i gÆch l¸t , gÆch x©y dùng , gÆch chÞu löa cÊp
thÊp , gÆch l¸t vØa hÌ , èng m¸ng tho¸t níc … víi s¶n lîng nhá kho¶ng
vµi tr¨m viªn mçi lo¹i .
Tíi n¨m 1980 nhµ m¸y ®æi tªn thµnh nhµ m¸y Sø x©y dùng Thanh
Tr× vµ b¾t ®Çu s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm gèm sø tr¸ng men nh : gÆch èp ,
èng sµnh , sø vÖ sinh vµ gÆch chÞu löa axit . S¶n lîng s¶n xuÊt trong
nh÷ng n¨m 80 nh sau :
G¹ch men sø : 11000 – 11000 viªn / n¨m .
¤ng sµnh : 41000 – 42000 chiÕc / n¨m .
Sø vÖ sinh : 200 – 500 chiÕc / n¨m .
Tæng khèi lîng hµng n¨m kho¶ng 80 tÊn .
Trong giai ®o¹n nµy , do ph¶i s¶n xuÊt dµn tr¶i ra nhiÒu mÆt hµng
,c«ng nghÖ ch¾p v¸ tuú tiÖn cho nªn hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm ®Òu cã chÊt
lîng thÊp (d¹ng sµnh vµ ®é hót níc >12% ) chÊt lîng kÐm vµ mÉu m·
®¬n ®iÖu . Tuy nhiªn do c¬ chÕ bao cÊp vµ s¶n lîng nhá nªn s¶n phÈm
vÉn ®îc tiªu thô hÕt .
29
1.2. Giai ®o¹n 1986 – 1991 .
Trong giai ®o¹n nµy nhµ níc b¾t ®Çu chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ tõ
c¬ chÕ bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng , trong khi ®ã nhµ m¸y vÉn cßn lµm
¨n theo c¬ chÕ cò cho nªn s¶n phÈm lµm ra kh«ng thÓ c¹nh tranh víi c¸c
s¶n phÈm cïng lo¹i s¶n xuÊt trong vµ ngoµi níc . S¶n phÈm ø ®äng , s¶n
xuÊt bÞ ®×nh trÖ , h¬n mét nöa sè c«ng nh©n kh«ng cã viÖc , nhµ m¸y ®øng
bªn bê vùc cña sù ph¸ s¶n .
1.3. Giai ®o¹n 1992 – nay .
L·nh ®¹o Bé X©y Dùng vµ Liªn hîp c¸c xÝ nghiÖp Thuû Tinh va
Gèm X©y Dùng ( nay lµ Tæng c«ng ty Thuû Tinh vµ Gèm X©y Dùng ) ®·
kÞp thêi nhËn thÊy vÊn ®Ò nµy vµ cã híng xö lý kiªn quyÕt nh»m ®a nhµ
m¸y tho¸t khái t×nh tr¹ng bÕ t¾c . Nh×n tríc nhu cÇu ngµy cµng gia t¨ng
vÒ sø vÖ sinh vµ xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm “ C«ng nghÖ quyÕt ®Þnh chÊt lîng
s¶n phÈm “ , nhµ m¸y ®· ngõng s¶n xuÊt ®Ó tËp trung vµo c«ng nghÖ míi ,
®æi míi thiÕt bÞ vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc . Thùc tÕ ®· chøng minh ®©y lµ mét
quyÕt ®Þnh t¸o b¹o vµ ®óng ®¾n . Trong 11 th¸ng ngõng s¶n xuÊt ( tõ th¸ng
12 / 1991 ®Õn th¸ng 11 / 1992 ) c¸c c«ng viÖc trªn ®îc tiÕn hµnh hÕt søc
khÈn tr¬ng vµ ®Ðn th¸ng 11 / 1992 nhµ m¸y ®· ®i vµo t thÕ s¾n sµng s¶n
xuÊt víi mét lo¹t c¸c nh©n tè míi . Sau khi ®îc phÐp ho¹t ®éng trë l¹i
trong vßng 46 ngµy cuèi n¨m 1992 nhµ m¸y ®· s¶n xuÊt ®îc 20400 s¶n
phÈm víi chÊt lîng cao h¬n h¼n c¸c n¨m tríc , gÊp 3, 4 lÇn s¶n lîng
cña 2 n¨m 1990 – 1991 . Cho ®Õn nay s¶n lîng còng nh doanh thu cña
nhµ m¸y t¨ng trëng kh«ng ngõng .
Tõ chç lµ mét nhµ m¸y cã nguy c¬ bÞ ph¸ s¶n , nhµ m¸y sø Thanh
Tr× ®· trô v÷ng vµ ®îc nhµ níc cho phÐp thµnh lËp doanh nghiÖp nhµ
níc . Ngµy 1/8/1994 nhµ m¸y ®îc ®æi tªn thµnh c«ng ty C«ng ty Sø
Thanh Tr× trùc thuéc Tæng c«ng ty Thuû Tinh vµ Gèm X©y Dùng ( theo
quyÕt ®Þnh 484 BXD – TCLD cña Bé X©y Dùng )
C«ng ty Sø Thanh Tr× lµ ®¬n vÞ ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam thanh c«ng
trong viÖc s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm sø vÖ sinh cao cÊp víi phÈm cÊp sø
30
“Vitreous China “ . Nhng víi môc ®Ých kh«ng ngõng n©ng cao s¶n lîng
vµ chÊt lîng s¶n phÈm c«ng ty ®· tiÕn hµnh l¾p ®¹t d©y chuyÒn c«ng nghÖ
2 cã s¶n lîng lµ 7500 s¶n phÈm/ n¨m vµ víi c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cña h·ng
WELKO – ITALY . C«ng viÖc b¾t ®Çu tõ th¸ng 4 / 1994 ®Õn ngµy
2/9/1995 d©y chuyÒn s¶n xuÊt míi DC II víi c¸c thiÕt bÞ hiªn ®¹i ®ång bé
®· chÝnh ®i vµo ho¹t ®éng cho ra ®êi c¸c s¶n phÈm sø vÖ sinh cao cÊp ®¹t
tiªu chuÈn Ch©u ¢u .
Dùa trªn kinh nghiÖm s¶n xuÊt cña d©y chuyÒn 2 , c¨n cø vµo dù
b¸o cña Bé X©y Dùng vÒ sù ph¸t triÓn cña nghµnh s¶n xuÊt vËt liÖu x©y
dùng . Tæng c«ng ty Thuû Tinh vµ Gèm X©y Dùng ®· quyÕt ®Þnh ®Çu t
x©y dùng d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt míi , d©y chuyÒn 1 víi c«ng suÊt
400000 s¶n phÈm/n¨m ®Ó më réng s¶n xuÊt vµ ®· ®îc Bé X©y Dùng phª
duyÖt , khëi c«ng vµo ngµy 19 / 5 / 1996 ®Õn ngµy 19 / 5/ 1997 c«ng tr×nh
®· hoang thµnh viÖc l¾p ®Æt trang thiÕt bÞ vµ dua vµo sö dông . D©y chuyÒn
s¶n xuÊt víi tæng vèn ®Çu t 75,6 tû ®ång ( so víi 34 tû ®ång ®Çu t cho
d©y chuyÒn 2 ) . Víi c¸c thiÕt bÞ hiªn ®¹i cña Italy , Anh , Mü , §øc . Do
vËy ®· ®a tæng c«ng suÊt cña c«ng ty lªn tíi 500.000 – 600.000 SP/ n¨m .
Ngµy 1 / 6 / 1998 xÝ nghiÖp vËt liÖu ViÖt Tr× s¸t nhËp vµo víi c«ng ty Sø
Thanh Tr× vµ c«ng ty ®· thµnh lËp xÝ nghiÖp s¶n xuÊt sø vÖ sinh t¹i ViÖt Tr×
víi c«ng suÊt 100.000 s¶n phÈm / n¨m . Qua c¸c lÇn ®Çu t ®æi míi hiÖn
nay c«ng ty cã n¨ng lùc s¶n xuÊt 650.000 s¶n phÈm / n¨m . Víi 3 d©y
chuyÒn c«ng nghÖ cña Anh , Italy , Mü , 2 d©y chuyÒn ®îc l¾p ®Æt t¹i nhµ
m¸y sø Thanh Tr× - Hµ Néi , d©y chuyÒn thø 3 ®»t t¹i xÝ nghiÖp VLXD
ViÖt Tr× - VÜnh Phó .
Toµn bé quy tr×nh s¶n xuÊt vµ cung cÊp s¶n phÈm cña c«ng ty ®îc
thùc hiÖn theo hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng ISO 9002 . N¨m 1997 c«ng ty
sø Thanh Tr× ®· trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña trung t©m nghiªn cøu
c«ng nghÖ gèm cña Anh Quèc .Th¸ng 7 / 2000 c«ng ty ®îc tæ chøc
chøng nh©n BVQI ( Anh ) vµ trung t©m chøng nhËn phï hîp tiªu chuÈn
QUACERT ®¸nh gi¸ vµ cÊp chøng chØ ISO 9002 .
31
C¸c s¶n phÈm sø vÖ sinh cao cÊp cña c«ng ty nh chËu röa mÆt ,
lavabo , xÝ bÖt , tiÓu treo , bide , ®· ®¸p øng ®ñ tiªu chuÈn Ch©u ¢u vÒ chÊt
lîng s¶n phÈm , tÝnh ®a dang vÒ mÉu m· vµ sù phong phó vÒ mµu s¾c
còng nh gi¸ c¶ hîp lý , kÕt hîp víi mét dÞch vô b¸n hµng hoµn h¶o lu«n
lu«n lµm võa lßng kh¾ch hµng .S¶n phÈm sø vÖ sinh cña c«ng ty cßn giµnh
®îc nhiÒu huy ch¬ng , gi¶i thëng chÊt lîng ë c¸c cuéc triÓn l·m giíi
thiÖu s¶n phÈm trong vµ ngoµi níc nh : VËt liÖu x©y dùng chÊt lîng
cao n¨m 1997 , s¶n phÈm ®îc ngêi tiªu dïng a thÝch nhÊt n¨m 1998 ,
hµng ViÖt Nam chÊt lîng cao n¨m 1999 vµ n¨m 2000 ®îc lät vµo Top 5
s¶n phÈm ®îc ngêi tiªu dïng a thÝch nhÊt .
2 . §Æc ®iÓm vÒ c«ng nghÖ vµ tæ chøc s¶n xuÊt . 2.1 . Quy tr×nh s¶n xuÊt
Quy tr×nh s¶n xuÊt trong c«ng ty Sø Thanh Tr× ®îc chia lµm nhiÒu
c«ng ®o¹n kh¸c nhau, trong ®ã cã 3 giai ®o¹n chÝnh lµ giai ®o¹n méc ®æ
rãt, giai ®o¹n phun men vµ giai ®o¹n lß nung. Sau mçi c«ng ®o¹n ta thu
®îc c¸c b¸n thµnh phÈm, c¸c b¸n thµnh phÈm nµy cã thÓ nhËp kho. B¸n
thµnh phÈm cña c«ng ®o¹n tríc, sau khi ®îc kiÓm tra, lµ ®èi tîng chÕ
biÕn cña c«ng ®o¹n tiÕp theo. S¶n phÈm hoµn thµnh ®îc chia lµm 3 lo¹i
A, B vµ C. S¶n phÈm lo¹i A ®îc nhËp kho thµnh phÈm, s¶n phÈm lo¹i B
ph¶i tiÕn hµnh nung l¹i, s¶n phÈm lo¹i C lµ phÕ phÈm, ®em lo¹i bá.
32
§¬n ®Æt hµng
KÕ ho¹ch s¶n xuÊt
NhËp nguyªn vËt liÖu
T¹o khu«n ChÕ t¹o hå ChÕ t¹o men
T¹o h×nh
SÊy méc
§ãng gãi
Lß nung
D¸n ch÷
Phun men
Ph©n lo¹i s¶n phÈm
NhËp kho
KiÓm tra
KiÓm tra hoµn thiÖn
S¬ ®å: Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty Sø Thanh Tr×
N¬i thùc hiÖn
Phßng KDTT
Phßng KDTT
Phßng KH§T
Phßng KH§T + NMSTT Phßng KT - KCS
Phßng KT - KCS
NMSTT XNSXK
NMSTT
NMSTT
NMSTT
NMSTT
NMSTT
NMSTT
NMSTT
NMSTT Lo¹i bá
Lo¹i C Lo¹i B
Lo¹i A
Kh«ng ®¹t
33
2.2 . C¬ cÊu tæ chøc .
HiÖn nay, t¹i nhµ m¸y Sø Thanh Tr× cã 2 d©y chuyÒn s¶n xuÊt lín.
D©y chuyÒn 1 cã c«ng suÊt thiÕt kÕ 100.000 s¶n phÈm/n¨m. D©y chuyÒn 2
cã c«ng suÊt thiÕt kÕ 400.000 s¶n phÈm/n¨m. Víi quy m« s¶n xuÊt lín,
d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i nh hiÖn nay, ®Ó ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc cña
s¶n xuÊt, c¸c d©y chuyÒn ®îc chia ra lµm 5 bé phËn chÝnh (bé phËn
nguyªn liÖu, bé phËn ®æ rãt, bé phËn chÕ t¹o men, bé phËn phun men vµ
bé phËn lß nung), ngoµi ra, cßn cã c¸c bé phËn phô vµ phô trî (nh bé
phËn c¬ khÝ, c¬ ®iÖn, bé phËn d¸n ch÷...). C¸c bé phËn nµy ®îc bè trÝ, s¾p
xÕp theo kiÓu kÕt hîp (tøc lµ theo kiÓu võa nèi tiÕp võa song song) kh¸ hîp
lý. Do ®ã, ®· t¹o ra ®îc mèi quan hÖ s¶n xuÊt kh¨ng khÝt, sù t¬ng hç lÉn
nhau gi÷a c¸c bé phËn. Cã thÓ thÊy ®îc ®iÒu nµy qua S¬ ®å mèi liªn hÖ
gi÷a c¸c bé phËn trong 2 d©y chuyÒn sau :
Nguyªn vËt liÖu
Bé phËn chÕ t¹o men XN. Khu«n mÉu Bé phËn nguyªn liÖu
KiÓm
tra
KiÓm
tra
KiÓm
tra
Bé phËn ®æ rãt
Bé phËn lß nung
Bé phËn phun men söa röa
HÇm sÊy méc 1+2
§¹t §¹t §¹t
Kh«ng ®¹t
Kh«ng ®¹t
Kh«ng ®¹t
S¬ ®å: Mèi liªn hÖ gi÷a c¸c bé phËn trong 2 d©y chuyÒn s¶n
xuÊt
34
2.3 . S¶n phÈm:
HiÖn nay, c«ng ty Sø Thanh Tr× chuyªn s¶n xuÊt c¸c lo¹i sø vÖ sinh
chÊt lîng cao mang th¬ng hiÖu Viglacera nh»m tho¶ m·n mäi nhu cÇu
cña kh¸ch hµng. C¸c lo¹i s¶n phÈm cña c«ng ty cã mµu s¾c vµ mÉu m· kh¸
®a d¹ng, bao gåm:
ChËu röa c¸c lo¹i, cã ®¬n gi¸ (cha cã thuÕ GTGT) tõ 52.000® ®Õn
145.000®.
Ch©n chËu c¸c lo¹i, cã ®¬n gi¸ (cha cã thuÕ GTGT) tõ 88.000® ®Õn
109.000®.
XÝ bÖt vµ kÐt níc c¸c lo¹i, ®¬n gi¸ (cha cã thuÕ GTGT) tõ
256.000® 527.000®.
XÝ xæm c¸c lo¹i, cã ®¬n gi¸ (cha cã thuÕ GTGT) tõ 77.000® ®Õn
102.000®.
TiÓu treo c¸c lo¹i, cã ®¬n gi¸ (cha cã thuÕ GTGT) tõ 68.000® ®Õn
103.000®.
3 . §Æc diÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý
Tríc ®©y, do s¶n lîng s¶n xuÊt nhá, c«ng nghÖ kü thuËt cßn gi¶n ®¬n, sè lîng c«ng nh©n cßn Ýt cho nªn c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo kiÓu trùc tuyÕn. Song kÓ tõ khi c«ng ty më réng quy m« s¶n xuÊt th× c¬ chÕ tæ chøc kiÓu trùc tuyÕn kh«ng cßn phï hîp víi s¶n xuÊt kinh doanh cã quy m« lín. V× vËy, ban l·nh ®¹o c«ng ty ®ang chuyÓn dÇn c¬ cÊu tæ chøc kiÓu trùc tuyÕn sang kiÓu trùc tuyÕn chøc n¨ng. C¬ cÊu nµy
võa ®¶m b¶o ®îc viÖc thùc hiÖn chÕ ®é mét l·nh ®¹o, võa ph¸t huy ®îc quyÒn d©n chñ s¸ng t¹o, ®éc lËp t¬ng ®èi cña c¸c phßng ban trong tæ chøc.
NhiÖm vô vµ chøc n¨ng cô thÓ cña Gi¸m ®èc, c¸c Phã gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban ®îc quy ®Þnh nh sau:
3.1 . Gi¸m ®èc c«ng ty:
Gi¸m ®èc c«ng ty lµ ngêi ®øng ®Çu c«ng ty do Tæng c«ng ty Thuû tinh vµ Gèm x©y dùng bæ nhiÖm. Gi¸m ®èc võa lµ ngêi ®¹i diÖn cho Tæng C«ng ty, võa lµ ngêi ®¹i diÖn cho tËp thÓ nh÷ng ngêi lao ®éng. Gi¸m ®èc lµ ngêi qu¶n lý c«ng ty theo chÕ ®é mét thñ trëng, cã quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty. Gi¸m ®èc ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Tæng c«ng ty, tríc ph¸p luËt vµ toµn thÓ lao ®éng trong c«ng ty vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×nh h×nh tu©n thñ ph¸p luËt cña c«ng ty.
35
Gi¸m ®èc c«ng ty
Phã Gi¸m ®èc s¶n xuÊt Phã Gi¸m ®èc kinh doanh
Phßng
KÜ
thu
Ët
- K
CS
Phßng
KÕ
ho¹
ch -
§Ç
u t
Phßng
Hµ
nh
ch
Ýnh
- N
h©n
sù
Phßng
Tµ
i ch
Ýnh
- K
Õ to
¸n
Phßng
Kin
h d
oa
nh
tiª
u t
hô
Nhµ m¸y sø
Thanh Tr×
XÝ nghiÖp VLXD
ViÖt Tr× s¶n xuÊt
khu«n
S¬ ®å: Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty Sø Thanh Tr×
Tæng sè c¸n bé, c«ng nh©n viªn: 621 Sè c«ng nh©n : 415 Sè lao ®éng qu¶n lý : 115 Sè lao ®éng phôc vô : 91
36
3.2 .Phã Gi¸m ®èc phô tr¸ch kinh doanh: lµ ngêi ®îc Gi¸m ®èc c«ng ty
®Ò b¹t. Phã Gi¸m ®èc nµy ®îc cö ra ®Ó gióp viÖc cho Gi¸m ®èc trong lÜnh
vùc kinh doanh. Cô thÓ, Phã Gi¸m ®èc kinh doanh chÞu tr¸ch nhiÖm triÓn
khai, ®«n ®èc viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c b¸n hµng, chØ ®¹o x©y dùng c¸c
ph¬ng ¸n tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty, t×m kiÕm thÞ trêng míi cho c¸c
lo¹i s¶n phÈm cña c«ng ty. Khi Gi¸m ®èc v¾ng mÆt, Phã Gi¸m ®èc kinh
doanh cßn chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh c«ng ty nÕu ®îc uû quyÒn.
* Phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n : cã nhiÖm vô ghi chÐp, ph¶n ¸nh toµn bé ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong ®¬n vÞ, qua ®ã gi¸m ®èc c¸c mÆt ho¹t
®éng kinh tÕ tµi chÝnh cña c«ng ty; gi¸m ®èc mét c¸ch liªn tôc, toµn diÖn
vµ cã hÖ thèng tÊt c¶ c¸c lo¹i vËt t, tµi s¶n, tiÒn vèn vµ mäi ho¹t ®éng
kinh tÕ. Cã tr¸ch nhiÖm ph¶i chÊp hµnh chÕ ®é h¹ch to¸n, c¸c chØ tiªu kinh
tÕ tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña Nhµ níc. Cuèi kú, lËp b¸o c¸o tæng hîp,
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Ngoµi ra,
phßng cßn cã nhiÖm vô cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho Gi¸m ®èc
c«ng ty.
** Phßng Kinh doanh thÞ trêng:
Phßng Kinh doanh thÞ trêng - kÕt hîp víi phßng Kü thuËt - KCS,
Gi¸m ®èc Nhµ m¸y Sø Thanh Tr×, Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp s¶n xuÊt khu«n -
thùc hiÖn viÖc so¸t xÐt hîp ®ång vµ ký hîp ®ång díi sù phª duyÖt cña
Gi¸m ®èc c«ng ty. LËp ®¬n ®Æt hµng göi phßng KÕ ho¹ch - §Çu t, tiÕp
xóc kh¸ch hµng, gi¶i quyÕt c¸c khiÕu n¹i cña kh¸ch hµng, thùc hiÖn viÖc
qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ s¶n phÈm, t×m hiÓu nhu cÇu kh¸ch hµng vµ cung øng
trùc tiÕp hµng ho¸ cho mäi ®èi tîng. Qu¶n lý tiÒn hµng, c¬ së vËt chÊt mµ
c«ng ty giao cho.
33..33..Phã Gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt :
Phã Gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt còng lµ ngêi ®îc Gi¸m ®èc
c«ng ty ®Ò b¹t nhng ®îc cö ra ®Ó gióp viÖc cho Gi¸m ®èc trong lÜnh vùc
s¶n xuÊt. Cô thÓ, Phã Gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt chÞu tr¸ch nhiÖm gi¸m
s¸t viÖc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o c«ng t¸c s¶n xuÊt ®¹t chÊt lîng vµ
®óng kÕ ho¹ch ®Æt ra. §iÒu hµnh c«ng ty khi Gi¸m ®èc v¾ng mÆt nÕu ®îc
uû quyÒn.
* Phßng Hµnh chÝnh - Nh©n sù : cã chøc n¨ng chÝnh lµ tham mu cho
Gi¸m ®èc c«ng ty vÒ viÖc s¾p xÕp vµ bè trÝ c¸n bé, ®µo t¹o vµ ph©n lo¹i lao
®éng cho phï h¬p c«ng viÖc, thanh quyÕt to¸n chÕ ®é cho ngêi lao ®éng
theo chÝnh s¸ch, chÕ ®é cña Nhµ níc vµ quy chÕ cña c«ng ty. Ngoµi ra,
cßn cã nhiÖm vô tæ chøc b¶o vÖ tµi s¶n vµ qu¶n lý c«ng t¸c v¨n th lu tr÷
hå s¬ chung cña c«ng ty.
37
* Phßng Kü thuËt – KCS : cã nhiÖm vô kiÓm tra chÊt lîng cña c¸c
nguyªn vËt liÖu tríc khi nhËp kho, hiÖu chuÈn thiÕt bÞ ®o lêng vµ thö
nghiÖm trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph©n tÝch d÷ liÖu thèng kª thu thËp ®îc
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph¸t hiÖn sù kh«ng phï hîp t¹i c¸c c«ng ®o¹n s¶n
xuÊt trong d©y chuyÒn ®Ó kh¾c phôc vµ phßng ngõa, kiÓm tra chÊt lîng
b¸n thµnh phÈm, thµnh phÈm sau mçi c«ng ®o¹n chÕ biÕn vµ kiÓm tra, b¶o
dìng c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc kü thuËt s¶n xuÊt cña c«ng ty. Hµng th¸ng,
phßng ph¶i cã b¸o c¸o lªn Gi¸m ®èc c«ng ty.
* Phßng KÕ ho¹ch - §Çu t : thùc hiÖn viÖc lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ
thèng kª tõng ngµnh hµng, kü thuËt råi göi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm
hµng th¸ng cho Nhµ m¸y Sø Thanh Tr× vµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt khu«n cho XÝ
nghiÖp s¶n xuÊt khu«n. Phßng cßn cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý kho ho¸ chÊt,
nguyªn liÖu, vËt t, thµnh phÈm, lªn kÕ ho¹ch nhËp nguyªn vËt liÖu, vËt t
phôc vô s¶n xuÊt råi kiÓm tra hµng nhËp vÒ. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,
phßng KÕ ho¹ch - §Çu t ph¶i kiÓm tra vµ ®«n ®èc viÖc thùc hiÖn ®Ó ®¶m
b¶o kÕ ho¹ch s¶n xuÊt t¹i Nhµ m¸y Sø Thanh Tr× vµ XÝ nghiÖp s¶n xuÊt
khu«n.
3.4 . Nhµ m¸y Sø Thanh Tr×:
Sau khi nhËn ®îc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt do phßng KÕ ho¹ch - §Çu t
chuyÓn xuèng, nhµ m¸y sÏ tiÕn hµnh triÓn khai kÕ ho¹ch s¶n xuÊt hµng
tuÇn, hµng th¸ng vµ tæng hîp b¸o c¸o kÕt qu¶ cho Gi¸m ®èc vµ mét sè
phßng ban. Ngoµi ra, nhµ m¸y cßn cã nhiÖm vô ph©n bæ c¸c nguån lùc
®îc giao, tæ chøc kiÓm so¸t viÖc thùc hiÖn quy tr×nh c«ng nghÖ, híng
dÉn c«ng viÖc trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt, b¶o ®¶m cho s¶n phÈm s¶n xuÊt
cã chÊt lîng cao, kÕt hîp víi phßng Kü thuËt - KCS nghiªn cøu, c¶i tiÕn,
n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm theo yªu cÇu cña s¶n xuÊt, cña thÞ trêng.
3.5 . XÝ nghiÖp s¶n xuÊt khu«n :
XÝ nghiÖp s¶n xuÊt khu«n cã nhiÖm vô s¶n xuÊt vµ söa ch÷a khu«n
s¶n phÈm kho Nhµ m¸y Sø Thanh Tr× theo ®óng kÕ ho¹ch ®· giao. §ång
thêi nghiªn cøu s¶n xuÊt c¸c mÉu khu«n míi theo nhu cÇu cña thÞ trêng,
cña kÕ ho¹ch s¶n xuÊt.
4 .Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty sø Thanh Tr× .
Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã quy m« lín (víi sè vèn lªn tíi h¬n
150 tû) vµ ®ang lµm ¨n cã hiÖu qu¶, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong
®¬n vÞ nhiÒu, thêng xuyªn, liªn tôc ®Æc biÖt lµ c¸c nghiÖp vô vÒ vËt t,
s¶n phÈm, hµng ho¸, vÒ b¸n hµng; c¸c th«ng tin kÕ to¸n kh«ng chØ phôc vô
Ban Gi¸m ®èc c«ng ty mµ cßn ph¶i b¸o c¸o lªn Tæng c«ng ty vµ mét sè
®èi tîng kh¸c bªn ngoµi... nªn khèi lîng c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty Sø
Thanh Tr× lµ kh¸ lín.
38
C«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr× ®îc cô thÓ ho¸ thµnh 10 phÇn
hµnh kÕ to¸n sau:
KÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh.
KÕ to¸n vËt t.
KÕ to¸n thµnh phÈm
KÕ to¸n b¸n hµng.
KÕ to¸n thanh to¸n.
KÕ to¸n ng©n hµng.
KÕ to¸n c«ng nî ph¶i tr¶.
KÕ to¸n nî ph¶i thu
KÕ to¸n tiÒn l¬ng, BHXH, BHYT, KPC§.
KÕ to¸n chi phÝ, gi¸ thµnh.
MÆt kh¸c, c«ng ty cßn cã 2 chi nh¸nh t¹i §µ N½ng vµ Thµnh phè Hå
ChÝ Minh. ChÝnh v× vËy, c«ng ty ®· tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n theo m« h×nh
hçn hîp, vöa ph©n t¸n - vöa tËp trung . T¹i 2 chi nh¸nh ë §µ N½ng vµ
Thµnh phè Hå ChÝ Minh, bé phËn kÕ to¸n chØ xö lý chøng tõ s¬ bé, sau ®ã
chuyÓn sè liÖu vÒ phßng kÕ to¸n trung t©m ®Æt t¹i trô së cña c«ng ty.
S¬ ®å: M« h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n t¹i C«ng ty Sø TT
KÕ to¸n trëng
KÕ to¸n t¹i chi nh¸nh §µ N½ng
KÕ to¸n t¹i chi nh¸nh Tp. Hå ChÝ Minh
KÕ
to¸n c
«ng n
î p
h¶i
tr¶
KÕ
to¸n T
µi s
¶n c
è ®
Þnh
KÕ
to¸n t
han
h t
o¸n
KÕ
to¸n n
g©n
hµn
g
KÕ
to¸n t
iÒn l
¬ng
KÕ
to¸n v
Ët
t
KÕ
to¸n t
hµn
h p
hÈm
KÕ
to¸n n
î p
h¶i
thu
KÕ
to¸n b
¸n h
µng
KÕ
to¸n t
Ëp h
îp c
hi
phÝ
vµ
tÝnh g
i¸ t
hµn
h
39
Phßng kÕ to¸n trung t©m cã 7 ngêi (1kÕ to¸n trëng, 6 kÕ to¸n viªn). ViÖc ph©n c«ng lao ®éng trong phßng nh sau:
1 kÕ to¸n viªn ®¶m nhiÖm phÇn hµnh kÕ to¸n c«ng nî ph¶i tr¶.
1 kÕ to¸n viªn ®¶m nhiÖm phÇn hµnh kÕ to¸n vËt t kiªm kÕ to¸n tiÒn l¬ng, BHXH, BHYT, KPC§.
1 kÕ to¸n viªn ®¶m nhiÖm phÇn hµnh kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh kiªm kÕ to¸n thanh to¸n.
1 kÕ to¸n viªn ®¶m nhiÖm phÇn hµnh kÕ to¸n ng©n hµng kiªm kÕ - to¸n thµnh phÈm.
1 kÕ to¸n viªn ®¶m nhiÖm phÇn hµnh kÕ to¸n b¸n hµng kiªm kÕ to¸n nî ph¶i thu.
1 kÕ to¸n viªn ®¶m nhiÖm phÇn hµnh kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh.
KÕ to¸n trëng lµ ngêi chÞu sù l·nh ®¹o trùc tiÕp vÒ mÆt hµnh chÝnh cña Gi¸m ®èc, chÞu sù chØ ®¹o nghiÖp vô cña kÕ to¸n trëng Tæng c«ng ty. KÕ to¸n trëng chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc vµ kiÓm tra c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty; ®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña bé m¸y kÕ to¸n; chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n kÕ to¸n; híng dÉn nghiÖp vô trùc tiÕp cho c¸c nh©n viªn kÕ to¸n phÇn hµnh; thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tæng hîp, lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. Quan hÖ gi÷a c¸c lao ®éng trong phßng kÕ to¸n trung t©m ®îc thÓ
hiÖn theo kiÓu trùc tuyÕn tham mu (lµ kiÓu tæ chøc mµ KÕ to¸n trëng c«ng ty ngoµi viÖc trùc tiÕp ®iÒu hµnh c¸c nh©n viªn kÕ to¸n phÇn hµnh cßn chØ ®¹o nghiÖp vô trùc tiÕp cho c¸c kÕ to¸n viªn phÇn hµnh). 4.1 . H×nh thøc tæ chøc sæ kÕ to¸n :
Theo sù thèng nhÊt cña Tæng c«ng ty Thuû tinh vµ Gèm x©y dùng,
c«ng ty Sø Thanh Tr× ®· vµ ®ang ¸p dông kÕ to¸n m¸y vµo c«ng t¸c kÕ
to¸n t¹i c«ng ty. ViÖc ¸p dông kÕ to¸n m¸y ®· gióp gi¶m bít c«ng viÖc ghi
chÐp kÕ to¸n, quy tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n ®îc rót ng¾n, ®ång
thêi lµm gi¶m sai sãt, n©ng cao n¨ng suÊt cña kÕ to¸n. HiÖn nay, ch¬ng
tr×nh kÕ to¸n m¸y cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo h×nh thøc Sæ NhËt ký
chung, nªn c«ng ty h¹ch to¸n theo h×nh thøc Sæ nhËt ký chung .
Do ¸p dông kÕ to¸n m¸y nªn sau khi nhËp c¸c d÷ liÖu tõ c¸c chøng
tõ gèc vµo sæ NhËt ký chung, sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt, khi nhËn ®îc lÖnh,
ch¬ng tr×nh sÏ tù ®éng vµo Sæ C¸i c¸c tµi kho¶n vµ tæng hîp vµo B¶ng
c©n ®èi sè ph¸t sinh, B¶ng tæng hîp chi tiÕt vµ c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh.
* HÖ thèng sæ sö dông:
- Sæ kÕ to¸n tæng hîp: Sæ NhËt ký chung, Sæ C¸i c¸c tµi kho¶n.
- Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt: c«ng ty sö dông rÊt nhiÒu lo¹i sæ thÎ kÕ to¸n
chi tiÕt kh¸c nhau ®îc ¸p dông theo h×nh thøc NhËt ký chung nh Sæ, thÎ
tµi s¶n cè ®Þnh; ThÎ kho, sæ chi tiÕt vËt liÖu;...
40
4.2 . Tæ chøc chøng tõ vµ tµi kho¶n kÕ to¸n :
*Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n :
C«ng ty Sø Thanh Tr× hÇu nh chØ sö dông c¸c chøng tõ theo mÉu
cña Bé Tµi chÝnh (cã söa ®æi víi c¸c chøng tõ híng dÉn ®Ó phï hîp víi
ho¹t ®éng cña c«ng ty). ViÖc lËp, kiÓm tra, lu©n chuyÓn vµ lu tr÷ chøng
tõ cña c«ng ty tu©n theo quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh kÕ to¸n hiÖn hµnh.
HÇu hÕt c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Òu ®îc lËp chøng tõ. C¸c chøng
tõ nµy, sau khi ®· cã ®ñ c¸c yÕu tè c¬ b¶n vµ kiÓm tra, sÏ ®îc vµo sæ s¸ch
kÕ to¸n, sau ®ã chuyÓn sang lu tr÷.
HiÖn nay, c«ng ty ®ang sö dông 24 chøng tõ, ngoµi c¸c chøng tõ b¾t
buéc, c¸c chøng tõ cßn l¹i ®Òu ®îc thay ®æi cho phï hîp víi ho¹t ®éng
cña c«ng ty. Lµ mét doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp l¹i cã quy m« lín,
c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh t¬ng ®èi nhiÒu vµ ®a d¹ng. ChÝnh v× vËy,
c«ng ty Sø Thanh Tr× hiÖn nay ®· sö dông hÇu hÕt c¸c tµi kho¶n trong HÖ
thèng tµi kho¶n kÕ to¸n ®îc ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 1141
TC/C§KT ngµy 01/01/1995 cña Bé Tµi chÝnh trõ mét sè tµi kho¶n nh
TK 128, TK 129,TK711,.... Bªn c¹nh ®ã, ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn tèt chøc
n¨ng cña m×nh, kÕ to¸n c«ng ty cßn më thªm mét sè tµi kho¶n chi tiÕt.
VÝ dô: Tµi kho¶n 335 cã 2 tµi kho¶n chi tiÕt lµ :
TK 3351 - Chi phÝ ph¶i tr¶: söa ch÷alín
TK 3352 - Chi phÝ ph¶i tr¶: l·i vay ...
Chøng tõ gèc
Sæ NhËt ký chung Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt
Sæ C¸i B¶ng tæng hîp chi tiÕt
C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh
B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh : Ghi hµng ngµy
: §èi chiÕu kiÓm tra
: Ghi cuèi th¸ng
S¬ ®å : Tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc NhËt ký Chung
t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr×
41
* Tæ chøc b¸o c¸o kÕ to¸n :
HiÖn t¹i doanh nghiÖp sö dông 27 mÉu b¶ng biÓu do Bé Tµi chÝnh
chÝnh quy ®Þnh nh B¸o c¸o gi¸ thµnh thµnh phÈm; B¸o c¸o chi tiÕt kÕ qu¶
kinh doanh; B¸o c¸o chi tiÕt chi phÝ b¸n hµng, B¸o c¸o chi tiÕt c«ng nî,...
C¸c b¸o c¸o nµy ®îc lËp chñ yÕu nh»m môc ®Ých qu¶n trÞ néi bé. Trong
c¸c b¸o c¸o trªn cã 4 b¸o c¸o chÝnh ®îc lËp hµng quý lµ:
- B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. MÉu sè B01-DN.
- KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. MÉu sè B02-DN.
- B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ. MÉu sè B03-DN.
- ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. MÉu sè B04-DN.
Cuèi n¨m, bèn b¸o c¸o chÝnh nµy ®îc lËp vµ göi tíi Ban l·nh ®¹o
c«ng ty; Tæng c«ng ty Thuû tinh vµ Gèm x©y dùng; C¸c c¬ quan chøc
n¨ng cña Nhµ níc (C¬ quan thuÕ, Tæng côc thèng kª,...).
II . Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ë c«ng ty sø Thanh Tr× .
1. §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp CPSX ë c«ng ty sø Thanh Tr× .
HiÖn nay, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr× ®îc chia lµm
3 giai ®o¹n chÝnh: méc ®æ rãt, phun men vµ nung s¶n phÈm (cßn gäi lµ lß
nung). Ba giai ®o¹n nµy ®îc thùc hiÖn bëi 5 bé phËn chÝnh lµ : bé phËn
nguyªn liÖu, bé phËn ®æ rãt, bé phËn chÕ t¹o men, bé phËn phun men vµ
bé phËn lß nung. ThÕ nhng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ
toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm sø . Tuy ®îc t¸ch thµnh
c¸c bé phËn s¶n xuÊt nhá ®Ó qu¶n lý nhng toµn bé chi phÝ l¹i ®îc tËp
hîp cho c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt , mét sè chi phÝ nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu
trùc tiÕp , chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp , chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc tæng
hîp tõ c¸c bé phËn s¶n xuÊt nhá ë tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ sau ®ã ®îc
tËp hîp cho toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ .
2 . KÕ to¸n CPSX ë c«ng ty sø Thanh tr× .
2.1 . KÕ to¸n tËp hîp CPNVLTT .
* Tµi kho¶n sö dông
TK 621 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Tµi kho¶n 621 ®îc chi tiÕt thµnh 2 tiÓu kho¶n:
- TK 6211 - Dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®îc sö
dông ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm.
- TK 6212 - Dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®îc sö
dông cho viÖc s¶n xuÊt khu«n.
( ë c«ng ty sø Thanh Tr× ngoµi c¸c s¶n phÈm sø, khu«n s¶n phÈm còng ®îc tËp hîp chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh, nhËp kho vµ xuÊt kho ®Ó dïng s¶n xuÊt nh mét c«ng cô dïng s¶n xuÊt s¶n phÈm sø. Tuy nhiªn , do thêi gian
42
t×m hiÓu vÒ c«ng ty cßn h¹n chÕ nªn trong bµi viÕt nµy em chØ ®Ò cËp vµ xem xÐt qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cña c¸c s¶n phÈm sø . ) * Chøng tõ vµ sæ s¸ch kÕ to¸n sö dông:
- Chøng tõ kÕ to¸n: PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt vËt t, PhiÕu xuÊt kho.
PhiÕu xuÊt kho
Ngµy 4 th¸ng 12 n¨m 2002
STT M·
kho
Tªn vËt t §¬n
vÞ
Sè lîng §¬n
gi¸
Thµnh tiÒn
1 … … … … … …
2 K04 Bét mµu Kg 107.542.461
…
5 K03 §Êt sÐt Kg 141.210 409,09 15.404.598.9
… … … … … … …
Tæng céng 211.213.511
- Sæ s¸ch kÕ to¸n: §Ó h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
®èi víi s¶n phÈm, kÕ to¸n tËp hîp c¸c phiÕu xuÊt kho theo tõng giai ®o¹n
vµ lËp Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 621, Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 6211, vµ Sæ tæng hîp
NhËp - XuÊt - Tån nguyªn vËt liÖu. §Ó h¹ch to¸n tæng hîp, kÕ to¸n sö
dông Sæ NhËt ký chung vµ Sæ C¸i c¸c tµi kho¶n 621 vµ 6211. ViÖc nhËp sè
liÖu ®îc thùc hiÖn trªn phiÕu nhËp cña ch¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y, sau ®ã
ch¬ng tr×nh sÏ tù ®éng chuyÓn sè liÖu vÒ c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n trªn vµ c¸c
sæ s¸ch kÕ to¸n kh¸c cã liªn quan.
Sæ nhËt ký chung
Sæ Ngµy DiÔn gi¶i Tµi kho¶n
Ph¸t sinh nî Ph¸t sinh cã
15 4/12 XuÊt vËt t cho bé phËn nghiÒn men
6211 152
211.213.511 211.213.511
15 16/12 XuÊt vËt t cho bé phËn nguyªn liÖu
6211 152
401.250.844 401.250.844
26 24/12 XuÊt vËt t cho bé phËn lß nung
6211 152
763.862.424 763.826.424
479 31/12 KÕt chuyÓn 6211 sang 1541
1541 6211
1.236.327.799 1.236.327.799
( TrÝch sè liÖu trªn sæ “ NhËt ký chung “ th¸ng 12/2002 )
43
Tõ sè liÖu trªn sæ “ NhËt ký chung “ , m¸y tÝnh sÏ chuyÓn sè liÖu sang “ Sæ c¸i TK 6211 “ .
Sæ c¸I tµi kho¶n 6211 – CPNVLTT : dïng SXSP
Th¸ng 12/2002
Sæ Ngµy DiÔn gi¶i TK Ph¸t sinh nî Ph¸t sinh cã
15 4/10 XuÊt vËt t cho bé phËn nghiÒn men
152 211.213.511
16 16/12 XuÊt vËt t cho bé phËn nguyªn liÖu
152 401.250.844
26 24/12 XuÊt vËt t cho bé phËn lß nung
152 763.862.424
479 31/12 KÕt chuyÓn 6211 sang 1541
1541 1.263.327.799
Sè c¸i TK 6211 tËp hîp c¸c CPNVLTT ph¸t sinh ë c¸c bé phËn s¶n
xuÊt , cuèi th¸ng kÕt chuyÓn chi phÝ nµy sang TK 1541. Nh vËy , cuèi th¸ng 12/2002 CPNVLTT tËp hîp ®îc lµ : 1.236.327.799
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
Khi bé phËn nµo cã nhu cÇu vÒ tõng lo¹i nguyªn, vËt liÖu cô thÓ, bé
phËn ®ã sÏ lËp PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt vËt t, trong ®ã ghi râ hä tªn ngêi lÜnh,
bé phËn, lý do xuÊt, tªn vËt t, sè lîng xin xuÊt,... Sau khi cã ®îc ®Çy ®ñ
c¸c ch÷ ký cÇn thiÕt trªn PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt vËt t (ch÷ ký cña Gi¸m ®èc
c«ng ty, cña phô tr¸ch bé phËn, cña ngêi ®Ò nghÞ vµ cña thñ kho), thñ kho
stiÕn hµnh xuÊt kho vËt t cho ngêi ®Ò nghÞ. Sau ®ã chuyÓn PhiÕu ®Ò nghÞ
xuÊt vËt t cho kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu.
- Cuèi th¸ng, kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu lËp c¸c phiÕu xuÊt kho theo
bé phËn, x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ tõng lo¹i vËt liÖu ®· xuÊt dïng cho c¸c bé
phËn vµ ghi:
Nî TK 621 (6211 – CPNVLTTdïng ®Ó SXSP sø )
Cã TK 152 - Nguyªn liÖu, vËt liÖu
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn CPNVLTT ®Ó tÝnh gi¸ thµnh:
Nî TK 154 (1541 - CPSX kinh doanh dë dang cho s¶n phÈm)
Cã TK 621 (6211 – CPNVLTT )
Khi nhËp sè liÖu vµo ch¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y, kÕ to¸n vËt t sÏ
nhËp theo ®Þnh kho¶n trªn. Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn ph¶i nhËp m· kho, sè
lîng xuÊt, m· nguyªn vËt liÖu, ®¬n vÞ sö dông, sè chøng tõ,... vµ ®Æc biÖt
lµ M·-kh¸ch.
44
2.2 . KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr× :
T¹i c«ng ty Sø Thanh Tr×, Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm
l¬ng s¶n phÈm, l¬ng thêi gian, l¬ng kh¸c vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh
chÊt l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm (cô thÓ lµ
c«ng nh©n t¹i c¸c bé phËn; nguyªn liÖu, ®æ rãt, chÕ t¹o men, d¸n ch÷,
phun men, lß nung, KCS, Kho thµnh phÈm,...). Ngoµi ra, chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp cßn bao gåm c¸c kho¶n trÝch B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm y tÕ,
Kinh phÝ c«ng ®oµn theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh, ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh
doanh trong kú.
* Tµi kho¶n sö dông:
TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Tµi kho¶n 622 ®îc chi tiÕt thµnh 2 tiÓu kho¶n:
- TK 6221 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ( cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc )
s¶n xuÊt s¶n phÈm.
- TK 6222 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ( cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc)
s¶n xuÊt khu«n.
* Ph¬ng ph¸p tÝnh l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§:
TiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cña c«ng ty Sø
Thanh Tr× bao gåm l¬ng s¶n phÈm, l¬ng thêi gian, l¬ng kh¸c vµ c¸c
kho¶n phô cÊp, lÔ tÕt.
- L¬ng s¶n phÈm :T¹i c«ng ty Sø Thanh Tr×, l¬ng s¶n phÈm lµ
h×nh thøc tr¶ l¬ng c¨n cø vµo lîng s¶n phÈm cuèi cïng hoµn thµnh vµ
®¬n gi¸ tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm ®èi víi mçi bé phËn. §¬n gi¸ l¬ng cho
mçi lo¹i s¶n phÈm ë tõng bé phËn s¶n xuÊt ®îc Phßng Hµnh chÝnh -
Nh©n sù tÝnh to¸n trªn c¬ së ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng do Bé X©y Dùng vµ Tæng
c«ng ty Thuû tinh vµ Gèm x©y dùng cho phÐp, tû lÖ s¶n phÈm háng, møc
hao phÝ søc lao ®éng, tÝnh chÊt c«ng viÖc, ¶nh hëng cña d©y chuyÒn c«ng
nghÖ,...
Cô thÓ, c¸ch tÝnh nh sau:
- L¬ng thêi gian:
L¬ng s¶n phÈm cña c«ng nh©n X ë bé phËn Y
Sè lîng lo¹i s¶n phÈm i nhËp kho
§¬n gi¸ l¬ng cña lo¹i s¶n phÈm i ë bé phËn Y
= x i = 1
n
L¬ng thêi gian cña
mét c«ng nh©n 26
210.000 x BËc l¬ng =
Sè c«ng thùc hiÖn
x
45
- L¬ng kh¸c: ë c«ng ty Sø Thanh Tr× chÝnh lµ tiÒn thëng. §Ó tÝnh
®îc tiÒn thëng cÇn c¨n cø vµo l¬ng s¶n phÈm cña mçi c«ng nh©n vµ
thø h¹ng xÕp lo¹i cña c«ng nh©n ®ã.
Trong ®ã:
HÖ sè thëng = 0,25 nÕu c«ng nh©n X xÕp lo¹i A.
HÖ sè thëng = (0,25 x 0,6) nÕu c«ng nh©n X xÕp lo¹i B.
HÖ sè thëng = (0,25 x 0,3) nÕu c«ng nh©n X xÕp lo¹i C.
Kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ:
§Ó tÝnh ®îc møc trÝch KPC§, BHXH vµ BHYT t¹i c«ng ty Sø
Thanh Tr× cÇn ph¶i c¨n cø vµo l¬ng c¬ b¶n vµ tæng sè tiÒn l¬ng ph¶i tr¶
hµng th¸ng. Tû lÖ trÝch c¸c kho¶n nµy ®îc c«ng ty thùc hiÖn theo ®óng
quy ®Þnh hiÖn hµnh.
C¸ch tÝnh:
Trong ®ã :
* Chøng tõ vµ sæ s¸ch kÕ to¸n sö dông :
- Chøng tõ kÕ to¸n: B¶ng thanh to¸n l¬ng; B¶ng tæng hîp thanh to¸n
l¬ng; B¶ng ph©n bæ chi phÝ l¬ng, KPC§, BHYT, BHXH.
L¬ng kh¸c cña
c«ng nh©n X
L¬ng s¶n phÈm
cña c«ng nh©n X
HÖ sè
thëng = x
Møc trÝch
KPC§
Tæng sè tiÒn l¬ng
ph¶i tr¶ hµng th¸ng
Tû lÖ
trÝch = x
Møc trÝch
BHXH
Tæng sè l¬ng c¬
b¶n hµng th¸ng
Tû lÖ
trÝch = x
Møc trÝch
BHYT
Tæng sè l¬ng c¬
b¶n hµng th¸ng
Tû lÖ
trÝch = x
Tæng sè tiÒn
l¬ng ph¶i tr¶
L¬ng
s¶n phÈm
L¬ng
kh¸c = +
L¬ng
thêi gian
Phô cÊp
vµ lÔ tÕt + +
L¬ng c¬ b¶n hµng
th¸ng cña 1 c«ng nh©n 210.000 x BËc l¬ng =
46
Sau khi tæng hîp ®îc c¸c kho¶n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp , kÕ
to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng sÏ lËp :
B¶ng ph©n bæ chi phÝ l¬ng , kpc® , bhyt , bhxh
Th¸ng12/2002
334 3382 3383 3384 Tæng céng
6221 241.000.142 4.820.003 16.621.200 216.160 262.657.505
6222 … … … … …
62711 81.239.433 1.642.789 5.837.853 778.380 89.498.455
6411 … … … … …
6421 50.359.809 1.007.200 4.960.560 661.400 56.988.969
- Sæ s¸ch kÕ to¸n: §Ó h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ nh©n c«ng tiÕp ®èi víi s¶n
phÈm, kÕ to¸n sö dông Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 622, Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 6221.
§Ó h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông Sæ
NhËt ký chung vµ Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 622 vµ 6221.
Sæ nhËt ký chung
Th¸ng 12/2002
Sè Ngµy DiÔn gi¶i TK Ph¸t sinh nî Ph¸T sinh cã
495 31/12 TrÝch l¬ng CNV
th¸ng 12/2002
6221
334
241.000.142 241.000.142
496 31/12 TrÝch 2% KPC§
th¸ng 12/2002
6221
3382
4.820.003 4.820.003
497 31/12 TrÝch 15% BHXH
th¸ng 12/2002
6221
3383
16.621.200 16.621.200
498 31/12 TrÝch 2% BHYT
th¸ng 12/2002
6221
3384
2.261.160 2.261.160
478 31/12 K/cCPNCTT vµo gi¸
thµnh th¸ng 12/2002
154
6221
262.441.345 262.441.345
47
Sæ c¸i TK 6221
Th¸ng 12/200
Sè Ngµy DiÔn gi¶i TK Ph¸t sinh nî Ph¸T sinh cã
495 31/12 TrÝch l¬ng CNV
th¸ng 12/2002
334 241.000.142
496 31/12 TrÝch 2% KPC§
th¸ng 12/2002
3382 4.820.003
497 31/12 TrÝch 15% BHXH
th¸ng 12/2002
3383 16.621.200
498 31/12 TrÝch 2% BHYT
th¸ng 12/2002
3384 2.261.160
478 31/12 K/cCPNCTT vµo gi¸
thµnh th¸ng 12/2002
154 262.441.345
Nh vËy CPCNTT tËp ®îc th¸ng 12/2002 lµ : 262.441.345
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n :
T¹i c«ng ty Sø Thanh Tr×, sau khi nhËn ®îc B¶ng tÝnh l¬ng tõ
Phßng Hµnh chÝnh - Nh©n sù, kÕ to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng sÏ lËp c¸c B¶ng
thanh to¸n l¬ng, B¶ng tæng hîp thanh to¸n l¬ng råi lËp B¶ng ph©n bæ
chi phÝ l¬ng, KPC§, BHXH, BHYT. C¨n cø vµo B¶ng ph©n bæ chi phÝ
l¬ng, KPC§, BHXH, BHYT, kÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n sau vµ tiÕn hµnh
nhËp d÷ liÖu vµo m¸y vi tÝnh:
- TÝnh ra tæng sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng
nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô trong kú.
Nî TK 622 (6221 – CPNCTT SXSP)
Cã TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
- TrÝch BHXH, BHYT, KPC§:
Nî TK 622 (6221 – CPNCTT SXSP)
Nî TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Cã TK 338 - Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3382,3383, 3384)
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn CPNCTT vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh theo
tõng ®èi tîng:
Nî TK 154 (1541 - CPSX kinh doanh dë dang cho s¶n phÈm)
Cã TK 622 (6221 – CPNCTT SXSP)
48
Còng nh ®èi víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, khi nhËp d÷ liÖu
vÒ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n còng ph¶i nhËp M·-kh¸ch ®Ó thuËn
tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
2.3 . KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr× .
Chi phÝ s¶n xuÊt chung t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr× bao gåm nhiÒu yÕu
tè nh chi phÝ nh©n viªn bé phËn, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ c«ng cô dông cô
sö dông cho bé phËn, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
vµ c¸c lo¹i chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c (c¸c lo¹i lÖ phÝ, thanh to¸n hîp ®ång
nghiªn cøu,...). Ngoµi c¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt
chÝnh, c¸c chi phÝ cho c¸c bé phËn phô vµ phô trî nh: Qu¶n lý nhµ m¸y,
KÜ thuËt KCS, C¬ ®iÖn, Nhµ ¨n vµ B¶o vÖ còng ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n
xuÊt chung
Kh¸c víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc
tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng ®îc tËp hîp trùc tiÕp mµ ®îc tËp hîp
theo tõng bé phËn s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt chung sau khi ®îc tËp hîp
sÏ ®îc ph©n bæ cho c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm.
* Tµi kho¶n sö dông :
TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Tµi kho¶n 627 ®îc chi tiÕt thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp II sau:
TK 6271 - Chi phÝ ph©n xëng
TK 6272 - Chi phÝ vËt liÖu
TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
TK 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§
TK 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK 6278 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
* Chøng tõ vµ sæ s¸ch kÕ to¸n sö dông :
- Chøng tõ kÕ to¸n: B¶ng ph©n bæ chi phÝ l¬ng, KPC§, BHYT, BHXH;
B¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§; PhiÕu xuÊt kho; PhiÕu chi; GiÊy b¸o nî;
Ho¸ ®¬n cña nhµ cung cÊp...
- Sæ s¸ch kÕ to¸n : ( SÏ ®¬c tr×nh bµy cô thÓ trong phÇn “ Ph¬ng ph¸p
h¹ch to¸n “ )
§Ó h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung ®èi víi s¶n phÈm, kÕ
to¸n sö dông Sæ chi tiÕt cña c¸c tµi kho¶n 627, 6271, 62711, 62712, 6272,
62721, 62722,...
49
§Ó h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông
Sæ NhËt ký chung vµ Sæ C¸i c¸c tµi kho¶n 627, 6271, 62711, 62712, 6272,
62721, 62722,...
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
+ Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng : TiÒn l¬ng nh©n viªn bé phËn ®îc tr¶
theo h×nh thøc kho¸n quü l¬ng, nghÜa lµ c«ng ty c¨n cø vµo khèi lîng
c«ng viÖc cña tõng bé phËn ®Ó tiÕn hµnh kho¸n quü l¬ng. Quü l¬ng thùc
tÕ phô thuéc vµo møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc ®îc giao cho tõng bé
phËn. TiÒn l¬ng thùc tÕ cña tõng nh©n viªn ngoµi viÖc phô thuéc vµo quü
l¬ng thùc tÕ cña tõng bé phËn cßn phô thuéc vµo sè lîng nh©n viªn cña
bé phËn.
C¨n cø vµo B¶ng ph©n bæ chi phÝ l¬ng, vµ c¸c phiÕu xuÊt kho, kÕ to¸n tiÕn hµnh nhËp d÷ liÖu vµo ch¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y. M¸y tù ®éng nhËp sè liÖu vµo sæ nhËt ký chung vµ sæ c¸i TK 62711
Sæ c¸i TK 62711 Th¸ng 12/2002
Sè Ngµy DiÔn gi¶i TK Ph¸t sinh nî Ph¸t sinh cã
495 31/12 TÝnh l¬ng CNV
th¸ng 12/2002
334 81.239.433
496 31/12 TrÝch 2% KPC§
th¸ng 12/2002
3382 1.624.789
497 31/12 TrÝch 15% BHXH
th¸ng 12/2002
3383 5.837.853
498 31/12 TrÝch 2% BHYT
th¸ng 12/2002
3384 778.380
478 31/12 K/cCPNCTT vµo gi¸
thµnh th¸ng 12/2002
1541 89.498.455
( TrÝch sæ c¸i TK 62711 th¸ng 12/2002 )
Nh vËy , chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng th¸ng 12/2002 lµ : 89.498.455
- C¨n cø vµo B¶ng ph©n bæ chi phÝ l¬ng, KPC§, BHYT, BHXH, kÕ
to¸n tÝnh ra tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn bé ph©n:
Nî TK 627 (62711 - Chi phÝ ph©n xëng trùc tiÕp SXSP)
Cã TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
- TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh
50
Nî TK 627 (62711 - Chi phÝ ph©n xëng trùc tiÕp SXSP)
Nî TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Cã TK 338 - Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3382,3383, 3384)
- C¨n cø vµo c¸c phiÕu xuÊt kho, tÝnh ra gi¸ trÞ vËt liÖu, dông cô xuÊt
dïng chung cho bé phËn:
Nî TK 627 - 6271 (62711 - Chi phÝ ph©n xëng:SP)
Cã TK 152, 153
+ §èi víi chi phÝ vËt liÖu:
- C¨n cø vµo c¸c phiÕu ®Ò nghÞ xuÊt vËt t, kÕ to¸n lËp c¸c phiÕu
xuÊt kho vµ tÝnh ra chi phÝ vËt liÖu xuÊt kho dïng chung cho bé phËn:
Nî TK 627 - 6272 (62721 - Chi phÝ vËt liÖu:SP)
Cã TK 152 Nguyªn liÖu - vËt liÖu
Trªn thùc tÕ c«ng ty Sø Thanh Tr× cha dïng ®Õn tµi kho¶n nµy, do
viÖc tËp hîp chi phÝ vËt liÖu dïng chung cho bé phËn ®ang ®îc thùc hiÖn
trªn TK 62711
+ §èi víi chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: C«ng cô, dông cô sö dông cho s¶n
xuÊt s¶n phÈm t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr× bao gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau.
C¸c c«ng cô, dông cô cã gi¸ trÞ nhá : (nh MiÕng ®¸nh sø, ñng cao
su, sóng phun men, chæi tre, khÈu trang, ®Ò can,...), khi xuÊt kho, ®îc tÝnh
mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm.
C¸c c«ng cô, dông cô cã gi¸ trÞ lín : (nh khu«n s¶n phÈm, m¸y
b¬m, aptomat...), khi xuÊt dïng, ph¶i ph©n bæ dÇn gi¸ trÞ c«ng cô, dông cô
vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm.
- Víi c¸c c«ng cô, dông cô cã gi¸ trÞ lín: ( khu«n SP )
Khi xuÊt c«ng cô dông cô ra sö dông:
Nî TK 142 - 1421 (14212 - Chi phÝ tr¶ tríc: Dông cô)
Cã TK 153 - C«ng cô, dông cô (chi tiÕt tiÓu kho¶n)
Sau khi tÝnh ra gi¸ trÞ ph©n bæ cña c«ng cô, dông cô dïng cho s¶n
xuÊt:
Nî TK 627 - 6273 (62731 - Chi phÝ dông cô dïng SXSP)
Cã TK 142 - 1421 (14212 - Chi phÝ tr¶ tríc: Dông cô)
- Víi c¸c c«ng cô, dông cô cã gi¸ trÞ nhá:
C¨n cø vµo phiÕu ®Ò nghÞ xuÊt dông cô, kÕ to¸n lËp phiÕu xuÊt kho
vµ tÝnh chi phÝ c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt xuÊt dïng cho c¸c bé phËn:
Nî TK 627 - 6273 (62731 - Chi phÝ dông cô dïng SXSP)
Cã TK 153 - C«ng cô, dông cô (chi tiÕt tiÓu kho¶n)
51
Sau cïng kÕ to¸n viªn nhËp c¸c d÷ liÖu cÇn thiÕt vµo ch¬ng tr×nh kÕ
to¸n m¸y. M¸y tù ®éng nhËp sè liÖu vµo sæ sæ nhËt ký chung vµ sæ c¸i TK
62731
Sæ c¸I tµi kho¶n 62731
Th¸ng 12/2002
Sè Ngµy DiÔn gi¶i TK§¦ Ph¸t sinh nî Ph¸t sinh cã
496 31/12 Ph©n bæ CP khu«n
th¸ng12/2002
142 366.242.543
20 31/12 XuÊt vËt t bé phËn
sÊy
153 12.465.264
… … …
… …
31 31/12 XuÊt vËt t bé phËn
®æ rãt
153 10.275.049
241 31/12 K/c 62731 sang
1541
462.241.716
( TrÝch sæ c¸i TK 62731 )
+ §èi víi chi phÝ khÊu hao TSC§:
Tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng ty Sø Thanh Tr× bao gåm nhiÒu lo¹i kh¸c
nhau nh nhµ xëng, m¸y khuÊy, m¸y nghiÒn, têi n©ng, lß nung, cabin
phun men, b¨ng ®æ rãt, m¸y nÐn khÝ, m¸y ph¸t ®iÖn,... Tuy nhiªn, tÊt c¶
c¸c tµi s¶n cè ®Þnh ®Òu lµ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh, kh«ng cã tµi s¶n cè
®Þnh v« h×nh. ViÖc tÝnh khÊu hao TSC§ ®îc thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p
®êng th¼ng .
- Sau khi lËp "B¶ng tÝnh khÊu hao TSC§" vµ "B¶ng ph©n bæ khÊu
hao TSC§", kÕ to¸n tæng hîp tµi s¶n cè ®Þnh tiÕn hµnh trÝch khÊu hao
TSC§ cña c¸c bé phËn:
Nî TK 627 (62741 - Chi phÝ khÊu hao TSC§dïng SXSP)
Cã TK 214 (2141 - Hao mßn TSC§ h÷u h×nh)
Sau khi kÕ to¸n tæng hîp sè liÖu vµo m¸y , m¸y tÝnh sÏ tù ®éng chuyÓn sè
liÖu ®Õn c¸c sæ nhËt ký chung , sæ c¸i TK 62741 vµ c¸c sæ liªn quan
52
Sæ c¸I TK 62741
Th¸ng 12/2002
Sè Ngµy DiÔn gi¶i TK
§¦
Ph¸t sinh nî Ph¸t sinh cã
492 31/12 TrÝch KHTSC§
th¸ng12/2002
2141 1.035.785.000
213 31/12 Ph©n bæ 62741
sang 1541
1541 1.035.785.000
Nh vËy CPKHTSC§ th¸ng 12/2002 lµ : 1.035.785.000VN§
+ §èi víi chi phÝ dÞch vô mua ngoµi:
Trªn thùc tÕ, t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr×, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
®îc tËp hîp vµo chi phÝ s¶n xuÊt chØ cã chi phÝ vÒ ®iÖn s¶n xuÊt. C¨n cø
®Ó tÝnh c¸c kho¶n chi phÝ nµy lµ Ho¸ ®¬n tiÒn ®iÖn cña c«ng ty ®iÖn lùc.
Cuèi th¸ng, kÕ to¸n tËp hîp c¸c ho¸ ®¬n tiÒn ®iÖn cña c¸c bé phËn
s¶n xuÊt vµ tÝnh chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (tøc chi phÝ vÒ ®iÖn s¶n xuÊt):
Nî TK 627 (62771 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng SXSP)
Nî TK 133 (13311 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ cña HH-DV)
Cã TK 111, 112, 331,...: Gi¸ trÞ mua ngoµi
Khi kÕ to¸n viªn nhËp sè liÖu vµo m¸y , m¸y tÝnh sÏ tù ®éng chuyÓn
sè liÖu tíi c¸c sæ nhËt ký chung , sæ c¸i TK 62771
Sæ c¸I tk 62771
Th¸ng 12/2002
Sè Ngµy DiÔn gi¶i TK
§¦
Ph¸t sinh nî Ph¸t sinh cã
61 31/12 Th«ng b¸o ®iÖn kú 1
th¸ng 12/2002
331 123.995.520
62 31/12 Th«ng b¸o ®iÖn kú 2
th¸ng 12/2002
331 49.864.320
219 31/12 Ph©n bæ 62771 sang
1541
1541 173.859.840
Nh vËy , CPDVMN cña c«ng ty th¸ng 12/2002 lµ : 173.859.840VN§
53
+ §èi víi chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c:
T¹i c«ng ty Sø Thanh Tr×, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c bao gåm: tiÒn thuª
vËn chuyÓn sø phÕ th¶i, c¸c kho¶n lÖ phÝ, tµi liÖu ph« t«, tiÒn ¨n ca, tiÒn
®iÖn tho¹i dïng trong s¶n xuÊt... C¸c chøng tõ kÕ to¸n lµ c¸c PhiÕu chi,
Ho¸ ®¬n cña nhµ cung cÊp, GiÊy b¸o nî cña ng©n hµng...
C¨n cø vµo c¸c chøng tõ cã liªn quan, kÕ to¸n tÝnh c¸c chi phÝ b»ng
tiÒn kh¸c
Nî TK 627 - 6278 (62781 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c:SP)
Cã TK liªn quan (111, 112)
Sau khi kÕ to¸n nhËp ®Þnh kho¶n nhue trªn sè liÖu sÏ ®îc chuyÓn
vµo c¸c sæ nhËt ký chung , sæ c¸i TK 62781
Sæ c¸I TK 62781
Th¸ng 12/2002
Sè Ngµy DiÔn gi¶i TK
§¦
Ph¸t sinh
nî
Ph¸t sinh
cã
13 5/12 Thanh to¸n vËn chuyÓn 111 325.000
... … … … … …
211 31/12 K/c 62781 sang 1541 1541 75.390.137
( TrÝch sæ c¸i TK 62781 )
Nh vËy,Chi phÝ b¾ng tiÒn kh¸c cña c«ng ty th¸ng 12/2002 lµ :75.390.137
+ C¸c kho¶n trÝch tríc : hiÖn nay chØ cã trÝch tríc l·i vay vµ trÝch tríc
chi phÝ khuyÕn m¹i. C¸c kho¶n trÝch tríc nµy ®îc tÝnh vµo chi phÝ qu¶n
lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n hµng, kh«ng tËp hîp vµo chi phÝ s¶n xuÊt
chung.
Cuèi kú, tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng giai
®o¹n s¶n xuÊt:
Nî TK 154 (1541 - CPSX kinh doanh dë dang cho s¶n phÈm)
Cã TK 627 (Chi tiÕt theo tõng tiÓu kh¶n).
3 . KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr× .
* Tµi kho¶n sö dông:
TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang.
54
Tµi kho¶n nµy ®îc chi tiÕt thµnh 2 tiÓu kho¶n sau:
TK 1541 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cho s¶n phÈm .
TK 1542 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cho khu«n .
* Sæ s¸ch kÕ to¸n: §Ó h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë
dang ®èi víi s¶n phÈm, kÕ to¸n c«ng ty sö dông Sæ chi tiÕt cña c¸c tµi
kho¶n 154, 1541. §Ó h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh dë dang, kÕ to¸n sö dông Sæ NhËt ký chung vµ Sæ C¸i c¸c tµi kho¶n
154, 1541.
Sæ c¸I Tk 1541
Th¸ng 12/2002
Sè Ngµy DiÔn gi¶i TK§¦ Ph¸t sinh nî Ph¸t sinh cã
31/12 Sè d ®Çu th¸ng 690.346.950
114 31/12 K/c CPNVLTT 6211 1.263.327.799
115 31/12 K/c CPNCTT 6221 262.441.799
116 31/12 K/c CPNV 62711 89.498.455
117 31/12 K/c CPDCSX 62731 462.241.716
118 31/12 K/c CPKHTSC§ 62741 1.305.785.000
119 31/12 K/c CPDVMN 62771 173.859.840
120 31/12 K/c CP b»ng tiÒn 62781 75.390.137
31/12 Tæng ph¸t sinh 3.425.544.292
31/12 Sè d cuèi th¸ng 363.919.112
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n :
- Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung
Nî TK 154 (1541 - CPSX kinh doanh dë dang cho s¶n phÈm)
Cã TK 621 (6211 – CPNVLTT : SP)
Cã TK 622 (6221 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:SP)
Cã TK 627 (Chi tiÕt theo tõng tiÓu kho¶n)
- Khi tÝnh ®îc gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho, kÕ
to¸n ghi:
Nî TK 155 - Thµnh phÈm
Cã TK 154 (1541 - CPSXKD dë dang cho s¶n phÈm)
55
III .Thùc tÕ c«ng t¸c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ë c«ng ty sø Thanh
Tr× .
§Ó tÝnh ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho trong kú . KÕ
to¸n ph¶i x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú.
C«ng ty sø Thanh Tr× ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc.
Theo c¸ch tÝnh nµy , kÕ to¸n c¨n cø vµop khèi lîng s¶n phÈm dë dang ®·
kiÓm kª ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt t¬ng øng cho tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm,
®Ó tÝnh ra chi phÝ ®Þnh møc cña khèi lîng s¶n phÈm dë dang tõng c«ng
®o¹n , sau ®ã tËp hîp l¹i cho tõng lo¹i s¶n phÈm .
HiÖn nay tuy cã d©y truyÒn : méc , men , lß nung nhng c«ng ty chØ
tÝnh s¶n phÈm dë dang cho giai ®o¹n méc vµ giai ®o¹n men , cßn l¹i giai
®o¹n lß nung coi nh kh«ng cã s¶n phÈm dë dang .
S¶n phÈm dë dang ë giai ®o¹n méc lµ méc míi ®æ khu«n ra nhng
cha ®ñ ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn ®Ó chuyÓn sang giai ®o¹n sau .
Ph¬ng ph¸p tÝnh :
Cuèi th¸ng bé phËn thèng kª ph©n xëng xuèng ph©n xëng thèng
kª s¶n phÈm dë dang , sau ®ã lËp b¶ng khèi lîng s¶n phÈm dë dang vµ
x¸c ®Þnh khèi lîng s¶n phÈm dë dang cho tõng bé phËn s¶n xuÊt .
KÕ to¸n tæng hîp lËp b¶ng tÝnh chi phÝ tån cuèi kú
Tæng chi phÝ SPDD = Gi¸ trÞ SPDD + Gi¸ trÞ SPDD
giai ®o¹n méc giai ®o¹n men
Trong ®ã :
C«ng ty x©y dùng ®¬n gi¸ ®Þnh møc cho s¶n phÈm dë dang chi tiÕt
tíi tõng kho¶n môc chi phÝ vµ còng tÝnh chi tiÕt theo tõng kho¶n môc chi
phÝ theo c¸ch trªn
Gi¸ trÞ SPD D
mét giai ®o¹n
Sè lîng s¶n
phÈm i
§¬n gi¸ ®Þnh møc s¶n phÈm i ë giai ®o¹n ®ã
= x i = 1
n
56
B¶ng tÝnh chi phÝ tån cuèi kú th¸ng 12/2002
Kho¶n môc Gi¸ thµnh 1 Kg méc cha phun
men
Tån BTP cha phun men
Gi¸ thµnh 1 Kg méc ®· phun
men
Tån BTP ®· phun men Tæng céng
Lîng (Kg)
TiÒn (§ång )
Lîng (Kg)
TiÒn (§ång)
Lîng (Kg)
TiÒn (§ång)
Lîng Kg
TiÒn (§ång)
Lîng (Kg)
TiÒn (§ång)
NVL chÝnh 577 36.523.523 1341 45.616.797 82.140.320
§Êt sÐt 0,38 171 24.053 10.823.850 0,38 171 12.926 5.816.700 36.979 16.640.550
…
…
Gi¸ thµnh ph©n xëng
1 3.397 63.299 215.026.703 1 4.377 34.017 148.892.409 363.919.112
57
IV .Thùc tÕ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty sø Thanh Tr× .
1 . §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ kú tÝnh gi¸ thµnh .
- §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh :
C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt , lo¹i h×nh s¶n
xuÊt, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®èi
tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cña m×nh, c«ng ty Sø Thanh Tr× ®· x¸c
®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cña c«ng ty lµ c¸c laäi s¶n phÈm hoµn tµnh
nhËp kho , cô thÓ cã 5 lo¹i s¶n ph©m chÝnh : th©n bÖt , kÐt níc , chËu röa
, ch©n chËu vµ c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c , mçi lo¹i s¶n phÈm cã kiÓu d¸ng
kÝch thíc kh¸c nhau nhng l¹i s¶n xuÊt tõ cïng mét lo¹i NVL , chÝnh v×
thÕ c«ng ty ®· quy ra träng lîng s¶n phÈm hoµn thµnhh ®Ó tiÖn cho viÖc
tÝnh to¸n .
C¸c s¶n phÈm sø hiÖn nay ®· cã ®Þnh møc vÒ träng lîng cña 1 s¶n
phÈm, do vËy, ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng ty tÝnh
gi¸ thµnh cho 1 kg s¶n phÈm. Sau ®ã, tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm .
- Kú tÝnh gi¸ thµnh :
T¹i c«ng ty Sø Thanh Tr×, kú tÝnh gi¸ thµnh lµ th¸ng. Cuèi mçi
th¸ng, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tiÕn
hµnh tËp hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
2 . Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm t¹i c«ng ty sø Thanh Tr× .
Quy tr×nh s¶n xuÊt t¹i c«ng ty sø Thanh tr× tuy s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i
s¶n phÈm nhng nguyyªn vËt liÖu ®Çu vµo lµ gièng nhau , ®èi täng tËp
hîp chi phÝ l¹i lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ , nªn c«ng ty sø Thanh Tr×
®· tÝnh gi¸ thµnh theo ph¬ng ph¸p hÖ sè , nhng kh«ng ¸p dông ®óng nh
tr×nh tù cña ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ theo hÖ sè , cong ty ®· quy s¶n lîng
thùc tÕ hoµn thµnh nhËp kho ra trong lîng thùc tÕ hoµn thµnh nhËp kho
quy ra träng lîng s¶n phÈm hoµn thµnh ®Ó tiÖn cho viÖc tÝnh to¸n .
Cô thÓ träng lîng thùc tÕ quy ®Þnh cho s¶n phÈm nhËp kho nh sau :
- Th©n bÖt : 17 Kg
- KÐt níc : 13 Kg
- ChËu röa : 9 Kg
- Ch©n chËu : 8,6 Kg
- S¶n phÈm kh¸c : 7 Kg Bíc ®Çu tiªn , kÕ to¸n tÝnh träng lîng quy ®æi cña s¶n phÈm nhËp kho , sau ®ã tÝnh tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm .
58
Tæng gi¸ thµnh SP=SPDD ®Çu kú+CPSX ph¸t sinh trong kú–SPDD cuèi kú Gi¸ thµnh ®¬n vÞ SP i = (Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm /Tæng träng lîng quy
®æi ) x Träng lîng thùc tÕ nhËp kho cña 1 SP i
Hay :
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ SP i = Gi¸ thµnh 1 Kg SP x Träng lîng thùc tÕ nhËp
kho cña 1 Sp i
Trong th¸ng 12/2002 c¨n cø vµo b¶ng kª lîng SP nhËp kho , ta tÝnh
®îc träng lîng s¶n phÈm quy ®æi nh sau :
Träng lîng quy ®æi = Sè lîng SP x Träng lîng ®Þnh møc 1 ®¬n vÞ SP
B¶ng kª khèi lîng s¶n phÈm nhËp kho
Th¸ng 12/2002
Tªn s¶n phÈm Sè lîng
( C¸i )
Träng lîng
( §Þnh møc )
Träng lîng quy ®æi
( Kg )
BÖt 6.661 17 113.237
KÐt níc 11.004 13 143.052
ChËu röa 10.694 9 96.246
Ch©n chËu 1.516 8,6 13.037,6
S¶n phÈm kh¸c 130 7 910
Tæng 366.482,6
Tõ sè c¸i TK 1541 ta cã :
+ CPSPDD ®Çu th¸ng lµ : 690.346.950 VN§
+ CPSX ph¸t sinh trong kú : 3.425.544.292 VN§
+ CPSPDD cuèi th¸ng lµ : 363.919.112 VN§
VËy :
+ Tæng gi¸ thµnh SP th¸ng 12/2002 lµ :
690.346.950 + 3.425.544.292 - 363.919.112 = 3.751.972.130 VN§
+ Gi¸ thµnh 1 Kg SP = 3.751.972.130 / 366.482,6 = 10.237,79 VN§
59
C¨n cø vµo träng lîng tõng lo¹i ®¬n vÞ s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp
kho ta tÝnh ®îc gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng lo¹i s¶n phÈm .
Tªn SP Sè lîng
( C¸i )
Träng
lîng
§M(Kg)
Träng lîng
quy ®æi
(Kg)
Gi¸ thµnh
1 Kg
SP
Gi¸ thµnh
®¬n vÞ
1 SP
BÖt 6.661 17 113.237 10.237.79 174.042,43
KÐt níc 11.004 13 143.052 - 133.091,27
ChËu röa 10.694 9 96.246 - 92.140,11
Ch©n chËu 1.514 8,6 13.037 - 88.044,99
SP kh¸c 130 7 910 - 71.664,53
Tæng 366.482,6
60
Ch¬ng III
Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn
c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh
ë c«ng ty sø thanh tr× - viglacera
I . NhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸
thµnh ë c«ng ty sø Thanh Tr× .
Cïng víi bíc tiÕn chung cña nÒn kinh tÕ c¶ níc , c«ng ty sø Thanh Tr×
vÉn v÷ng bíc trªn con ®êng ph¸t triÓn . Sù t¸c ®éng kh¸ch quan vµ
nh÷ng quy luËt ngÆt ngÌo cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng vÉn lu«n tån t¹i vµ t¸c
®éng ®Õn m«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp . C«ng ty sø Thanh Tr×
hµng ngµy hµng giê vÉn lu«n kh¾c phôc mäi khã kh¨n , ®øng v÷ng vµ
kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh trªn thÞ trêng sø vÖ sinh trong níc vµ quèc
tÕ .
Thùc tÕ cho thÊy s¶n phÈm sø cña c«ng ty ®ang ngµy cµng chiÕm u thÕ,
chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng ngõng ®îc n©ng cao , chñng lo¹i s¶n phÈm
ngµy cµng ®a d¹ng phong phó . §iÒu ®ã chøng tá sù n¨ng ®éng nh¹y bÐn
trong ho¹t ®éng qu¶n lý vµ s¶n xuÊt cña toµn thÓ l·nh ®¹o c«ng nh©n viªn
trong c«ng ty thùc sù lµ nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña
c«ng ty .
§Ó gãp phÇn n¨ng lùc c«ng t¸c qu¶n lý , c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n, ®Æc
biÖt lµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· ®îc c«ng ty
quan t©m ë møc ®é nhÊt ®Þnh .
Bé m¸y kÕ to¸n tæ chøc theo h×nh thøc võa tËp trung võa ph©n t¸n
nh vËy còng rÊt phï hîp víi ®Æc ®iÓm t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh
nghiÖp. §éi ngò kÕ to¸n cã n¨nglùc , nhiÖt t×nh c«ng t¸c , c¸c phÇn hµnh
kÕ to¸n ®· ®îc chuyªn m«n hãa cho tõng ngêi .
Gi÷a c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n , ®Æc biÖt gi÷a kÕ to¸n chi phÝ s¶n , gi¸
thµnh víi c¸c bé phËn kÕ to¸n kh¸c cã sù phèi hîp chÆt chÏ , ®ång bé
gióp cho c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc
thuËn lîi h¬n . ViÖc lËp c¸c b¸o c¸o ®îc tiÕn hµnh ®Òu ®Æn , ®óng ®Þnh
kú, ®¶m b¶o cho viÖc cung cÊp c¸c th«ng tin nhanh , chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ
nhÊt .
Do khèi lîng nghiÖp vô ph¸t sinh trong doanh nghiÖp lµ nhiÒu
nhng l¹i lµm kÕ to¸n trªn m¸y nªn c«ng ty sø Thanh Tr× ®· ¸p dông h×nh
61
thøc kÕ to¸n nhËt ký chung lµ hoµn toµn phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt
cña cña c«ng ty , h¹n chÕ ®îc sè lîng sæ s¸ch cång kÒnh , ®ång thêi
thuËn lîi h¬n khi ¸p dông m¸y tÝnh vµ c«ng t¸c kÕ to¸n , t¹o cho viÖc tæng
hîp cuèi th¸ng ®îc nhanh chãng , kÞp thêi ®Çy ®ñ . KÕ to¸n trªn m¸y
còng lµm gi¶m mét khèi lîng lín c«ng viÖc kÕ to¸n , c¸c nghiÖp vô chØ
nhËp ®Þnh kho¶n mét lÇn , m¸y tù chuyÓn ®i c¸c sæ mµ kh«ng cÇn ghi chÐp
nhiÒu lÇn nh kÕ to¸n thñ c«ng , sè lîng sæ qu¶n lý nhiÒu h¬n , chi tiÕt
®îc nhiÒu h¬n .
Tuy nhiªn ®i s©u vµo t×m hiÓu vµ nghiªn cøu cô thÓ c«ng t¸c kÕ
to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty sø Thanh Tr× vÉn
cßn mét sè nhîc ®iÓm sau :
- VÒ ®èi tîng tËp hîp chi phÝ : HiÖn nay ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ toµn
bé quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm sø vÖ sinh . ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp
hîp chi phÝ nh hiÖn nay mÆc dï kh¸ ®¬n gi¶n , gi¶m bít khèi lîng c«ng
viÖc nhng l¹i cã nhîc ®iÓm lµ ngêi qu¶n lý , c¸c ®èi tîng quan t©m
®Õn chi phÝ cha biÕt mét c¸ch cô thÓ , chi tiÕt c¸c chi phÝ ph¸t sinh ë tõng
giai ®o¹n c«ng nghÖ thay ®æi qua c¸c thêi kú nh thÕ nµo , trong kú ®· sö
dông tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ c¸c chi phÝ . MÆt kh¸c , hiÖn nay toµn bé quy
tr×nh c«ng nghÖ ®· ®îc chia ra theo giai ®o¹n ®Ó tÝnh s¶n phÈm dë dang,
v× thÕ rÊt thuËn lîi cho viªc tËp hîp chi phÝ theo giai ®o¹n .
- VÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ NVLTT :
HiÖn t¹i do ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ
nªn CPNVLTT còng tËp hîp trùc tiÕp cho toµn bé c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt ,
tuy nhiªn ®èi víi kÕ to¸n vËt t qu¶n lý NVL xuÊt , kÕ to¸n chØ nhËp sè
liÖu vµo thêi ®iÓm cuèi th¸ng , ®iÒu nµy ®· lµm th«ng tin kÕ to¸n vÒ NVL
xuÊt trong kú kh«ng ®îc cËp nhËt , gi¶m hiÖu qu¶ qu¶n lý .
- VÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao :
Doanh nghiÖp khÊu hao theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng lµ cha
®îc hîp lý v× thêi gian tÝnh khÊu hao cho lo¹i m¸y mãc ®· cã ®îc quy
®Þnh nhng trong thêi gian ®ã , ®«i khi doanh nghiÖp ph¶i dïng ®Ó vËn
hµnh thö , cha thùc sù ®a vµo s¶n xuÊt , hoÆc cã thÓ cã nghuyªn nh©n
kh¸ch quan ( nhu cÇu thÞ trêng vÒ s¶n phÈm gi¶m , thiÕu nguyªn liÖu … )
m¸y mãc chØ ch¹y mét phÇn c«ng suÊt , s¶n lîng s¶n xuÊt gi¶m nhng
møc trÝch khÊu hao kh«ng gi¶m theo chÝnh v× vËy chi phÝ khÊu hao cho
mét ®¬n vÞ s¶n phÈm t¨ng , ®Èy gi¸ thµnh s¶n phÈm lªn , lµm gi¶m kh¶
n¨ng c¹nh tranh vÒ mÆt gi¸ c¶ cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng , hoÆc nÕu
62
doanh gnhiÖp kh«ng thay ®æi gi¸ b¸n th× ®iÒu nµy sÏ g©y ra viÖc gi¶m lîi
nhuËn cña doanh nghiÖp , thËm chÝ cã thÓ g©y ra lç gi¶ cho doanh nghiÖp .
- VÒ tæ chøc kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh :
HiÖn t¹i c«ng ty cã 3 m¸y tÝnh sö dông trong c«ng t¸c kÕ to¸n,
nhng trong thùc tÕ c¸c nh©n viªn vÉn cha tËn dông triÖt ®Ó nh÷ng u
®iÓm riªng cã cña m¸y vi tÝnh . C¸c nh©n viªn kÕ to¸n cã rÊt Ýt kiÕn thøc vÒ
m¸y tÝnh , v× vËy kh«ng hiÓu c¸h chuyÓn th«ng sè b»ng ph¬ng ph¸p lËp
tr×nh , khi cã sù nhÇm lÉn vÒ sè liÖu , viÖc kiÓm tra t×m sai sãt lµ v« cïgn
khã kh¨n vÊt v¶ , thêng ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra mét khèi lîng c«ng viÖc
lín .
II . Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi
phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty sø Thanh Tr× .
1 . X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ .
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cã ¶nh hëng lín ®Õn toµn
bé qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh sau naú , v× vËy ®©y lµ mét
c«ng viÖc cã ý nghÜa v« cïng quan träng , cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh
hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ .
HiÖn nay c«ng ty sø Thanh Tr× tËp hîp chi phÝ cho toµn bé quy tr×nh
c«ng nghÖ , cha chi tiÕt cho tõng giai ®o¹n , theo em c«ng ty nªn tËp hîp
chi phÝ theo tõng gaii ®o¹n c«ng nghÖ mµ vµ tiÕn hµnh ®¸nh gia s¶n phÈm
dë dang . Cô thÓ lµ :
Giai ®o¹n méc .
Giai ®o¹n men .
Giai ®o¹n lß nung .
ViÖc tËp hîp chi phÝ theo 3 giai ®o¹n trªn sÏ rÊt thuËn lîi cho c«ng
t¸c tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm , ®¸p øng ®îc yªu cÇu qu¶n lý chi tiÕt chi
phÝ s¶n xuÊt cho tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt . Khi chi phÝ ph¸t sinh
ë mét giai ®o¹n nµo ®ã t¨ng hoÆc gi¶m , ngêi qu¶n lý cã sù ph¸t hiÖn kÞp
thêi , t×m ra nguyªn nh©n t¨ng gi¶m tõ ®ã cã sù ®iÒu chØnh kÞp thêi , ph¸t
huy c¸c nh©n tè tÝch cùc vµ h¹n chÕ c¸c nh©n tè tiªu cùc ®Ó gi¶m chi phÝ ë
møc thÊp nhÊt , t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm .
2 . ViÖc sö dông tµi kho¶n .
- Khi thay ®æi ®èi tîng tËp hîp chi phÝ theo tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ,
c«ng ty kh«ng më chi tiÕt theo sè mµ nªn më chi tiÕt theo giai ®o¹n , theo
m· ch÷ cho tõng giai ®o¹n tËp hîp .
63
VÝ dô :
Cã thÓ më chi tiÕt theo giai ®o¹n nh sau :
* TK621 - CPNVLTT.
TK6211A - CPNVLTT ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm giai ®o¹n méc .
TK6211A - CPNVLTT ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm giai ®o¹n men .
TK6211A - CPNVLTT ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm giai ®o¹n lß nung .
* TK6221 - CPNCTT .
TK6221A- CPNCTT s¶n xuÊt s¶n phÈm giai ®o¹n méc .
TK6221A- CPNCTT s¶n xuÊt s¶n phÈm giai ®o¹n men .
TK6221A- CPNCTT s¶n xuÊt s¶n phÈm giai ®o¹n lß nung .
* TK627 – CPSX chung .
TK62711 - Chi phÝ ph©n xëng ; nªn ®îc ®æi tªn thµnh :
TK62711 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng ; v× thùc chÊt yÕu tè chi
phÝ mµ TK nµy tËp hîp lµ chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng , ®æi tªn nh vËy
sÏ t¹o ®iÒu kiªn thuËn lîi cho ngêi sö dông tµi kho¶n vµ nh÷ng ngêi cã
liªn quan tíi viªc kiÓm tra c«ng t¸c kÕ to¸n trong c«ng ty .
T¬ng tù nh c¸c TK 621 , TK 622 th× TK 627 cung nªn ®îc më
chi tiÕt cho tõng giai ®o¹n méc , giai ®o¹n men , giai ®o¹n lß nung .
* TK154 - CPSXKD dë dang .
TK1541A - CPSXKD dë dang ®èi víi s¶n phÈm giai ®o¹n méc .
TK1541B - CPSXKD dë dang ®èi víi s¶n phÈm giai ®o¹n men .
TK1541C - CPSXKD dë dang ®èi víi s¶n phÈm giai ®o¹n lß nung .
3 . Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng
ty sø Thanh Tr× .
a . Hoµn thiÖn c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ .
Khi c«ng ty chuyÓn sang tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh theo 3
giai ®o¹n c«ng nghÖ th× b¶ng ph©n bæ chi phÝ l¬ng , chi phÝ c«ng ®oµn
,chi phÝ b¶o hiÓm y tÕ , b¶o hiÓm x· héi còng nªn tËp hîp chi tiÕt cho tõng
giai ®o¹n , bëi v× mçi giai ®o¹n c«ng nghÖ cã c¸c ph©n xëng kh¸c nhau,
mçi ph©n xëng l¹i cã mét b¶n thanh to¸n l¬ng riªng chÝnh v× vËy viÖc
tËp hîp chi phÝ l¬ng vµ c¸c kho¶n kh¸c trÝch theo l¬ng kh«ng hÒ phøc
t¹p h¬n mµ l¹i ®îc chi tiÕt h¬n .
64
C¸c yÕu tè s¶n xuÊt chung còng cÇn ®îc ph©n bæ cho c¸c giai ®o¹n
tËp hîp chi phÝ , theo tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp ,nh ph©n bæ theo tiÒn
l¬ng …
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr×, chi phÝ s¶n xuÊt
cña giai ®o¹n 1 - giai ®o¹n ®æ rãt vµ giai ®o¹n 3 - giai ®o¹n lß nung chiÕm
tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm, chi phÝ giai ®o¹n 2 - giai
®o¹n phun men chiÕm tû träng nhá. Trong ®ã, chi phÝ s¶n xuÊt cña giai
®o¹n 1 chiÕm kho¶ng 50%, cña giai ®o¹n 2 kho¶ng 5%, cña giai ®o¹n 3
kho¶ng 45%. Do ®ã, kÕ to¸n c«ng ty Sø Thanh Tr× nªn tiÕn hµnh ph©n bæ
chi phÝ s¶n xuÊt chung theo ph¬ng ph¸p sau:
Trong ®ã:
i = 1 (Giai ®o¹n méc ®æ rãt), Tû lÖ ph©n bæ = 50%
i = 2 (Giai ®o¹n phun men), Tû lÖ ph©n bæ = 5%
i = 3 (Giai ®o¹n lß nung), Tû lÖ ph©n bæ = 45%
C¸ch tÝnh khÊu hao ë doanh nghiÖp lµ cha hîp lý , nh ®· nªu ë
phÈn trªn . C«ng ty nªn thay ®æi c¸ch tÝnh khÊu hao theo ph¬ng ph¸p
®êng th¼ng thµnh c¸ch tÝnh khÊu hao theo sè giê m¸y ch¹y . Cô thÓ theo
c¸c bíc nh sau :
- X¸c ®Þnh nguyªn gi¸ TSC§ .
- X¸c ®Þnh ( íc tÝnh ) tæng sè giê m¸y ch¹y trong suèt vßng ®êi cña m¸y .
- TÝnh sè khÊu hao ph¶i trÝch cho mét giê m¸y ch¹y :
Sè KH ph¶i trÝch 1h m¸y ch¹y = Nguyªn gi¸ TSC§/ Tæng sè giê m¸y íc
tÝnh .
Sè KH ph¶i trÝch trong th¸ng = Sè KH ph¶i trÝch x Sè giê m¸y ch¹y
1h m¸y ch¹y trong th¸ng
b . Hoµn thiÖn c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty sø Thanh Tr× .
Cïng víi sù thay ®æi trong ®èi tîng tËp hîp chi phÝ theo giai ®o¹n
c«ng nghÖ , c«ng ty nªn tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm ë tõng giai ®o¹n
c«ng nghÖ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cuèi cïng , cô thÓ lµ tÝnh gi¸ thµnh
b¸n thµnh phÈm giai ®o¹n men , b¸n thµnh phÈm giai ®o¹n méc vµ thµnh
phÈm cuèi cïng .
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
ph©n bæ cho giai ®o¹n i
Tæng chi phÝ s¶n
xuÊt chung
Tû lÖ ph©n bæ
cña giai ®o¹n i = x
65
c . Hoµn thiÖn , n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ
to¸n .
Ngoµi nh÷ng u ®iÓm mµ kÕ to¸n m¸y mang l¹i , c«ng ty cÇn cã
thªm c¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông m¸y vi tÝnh h¬n n÷a .
Tæ chøc båi dìng trang bÞ thªm kiÕn thøc vÒ kÕ to¸n trªn m¸y vi
tÝnh cho c¸c kÕ to¸n viªn .
C¸c chøng tõ cÇn ®îc c¸c nh©n viªn kÕ to¸n nhËp vµo m¸y ngay ®Ó
cËp nhËt d÷ liÖu , thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý .
4 . Hoµn thiÖn hÖ thèng sæ kÕ to¸n .
Cïng víi sù thay ®æi vÒ c¸ch tÝnh gi¸ thµnh th× viÖc sö dông hÖ
thèng sæ kÕ to¸n trong c«ng ty còng ph¶i cã sù thay ®æi sao cho phï hîp .
Trong trêng hîp c«ng ty chuyÓn sang tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo giai
®o¹n s¶n xuÊt ( ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc ) th× nªn sö
dông hÖ thèng sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc NhËt ký - Chøng tõ .Theo hÖ
thèng sæ kÕ to¸n nµy th× cã mét sè thay ®æi nh sau :
* §èi víi viÖc tËp hîp CPNVLTT :
Trªn cë së c¸c chøng tõ xuÊt kho nguyªn vËt liÖu kÕ to¸n lËp :
B¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu , c«ng cô , dông cô
Th¸ng…n¨m…
STT TK ghi Cã
TK ghi Nî
TK152(…) TK153(…)
HT TT HT TT
1 TK621 - CPNVLTT
- Ph©n xëng( Giai ®o¹n )
- …..
2 TK627-CPSX chung
- Ph©n xëng( Giai ®o¹n)
- …..
Dùa trªn “ B¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu ,c«ng cô ,dông cô “ kÕ to¸n lËp :
66
B¶ng kª sè 4
TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph©n xëng dïng cho c¸c TK154 , 631 , 622 , 627
Th¸ng…n¨m…
STT TK ghi Cã
TK ghi Nî
142 152 … 621 622 C¸c TK ph¶n ¸nh ë c¸c NKCT kh¸c Tæng chi phÝ thùc
tÕ trong th¸ng NKCTSè1 NKCTSè2 NKC sè 2
1 TK154
- Ph©n xëng
- …
2 TK621-CPNVLTT
- Ph©n xëng
- …
3 TK622-CPNCTT
- Ph©n xëng
- …
4 TK …
- …
Céng
67
* §èi víi viÖc tËp hîp CPNCTT : kÕ to¸n sö dông
B¶ng ph©n bæ sè 1
STT TK ghi Cã
TK ghi Nî
TK334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn TK338 - Ph¶i tr¶ , ph¶i nép kh¸c TK335
Chi phÝ
ph¶i tr¶
Tæng
L¬ng C¸c
kho¶n
phô cÊp
C¸c
kho¶n
kh¸c
Tæng
Cã
TK334
KPC§
3382
BHXH
3383
BHYT
3384
Céng
Cã
TK338
1 TK622-CPNCTT
Ph©n xëng
…
2 TK627-CPSX chung
Ph©n xëng
…
…..
10 ….
Céng
69
Môc lôc
Lêi më ®Çu .............................................................................................. 1 Ch¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .......................................................................... 3 I . Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh phÈm ................................................ 3
1 . Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ......................... 3
1.1 . Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt ............................................................. 3
1.2 . Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ............................................................... 3
2 . Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm 5
2.1 . Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm ........................................................ 5
2.2 . Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm . ....................................................... 5
3 . Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm . ............ 6
II . NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong doanh nghiÖp ........................................................................ 7
1 . VÞ trÝ , vai trß cña kÕ to¸n CPSX vµ tÝnh GTSP ............................... 7
2 . NhiÖm vô cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm ........................................................................................................ 8
III . Néi dung tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
s¶n phÈm ................................................................................................. 8
1 . KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ..................................................... 8
1.1 . §èi tîng t©p hîp chi phÝ s¶n xuÊt ................................................ 8
1.2 . C¸c ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt...................................... 9
1.3 . KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt .................................................................. 10
1.3.1 . Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn .................................... 10
a . KÕ to¸n chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp ....................................... 10
b . KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ................................................ 12
c . KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung ....................................................... 13
d . KÕ to¸n tæn hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª
®Þnh kú .................................................................................................... 16
1.3.2 . KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ...... 18
2 . C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ................................ 20
2.1 . §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 20
70
2.2 . §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo khèi lîng s¶n phÈm hoµn
thµnh t¬ng ®¬ng ................................................................................. 21
2.3 . §¸nh gi¸ s¶n phÈm së dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc .......... 21
3 . C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ...................................... 22
3.1 . §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ kú tÝnh gi¸ thµnh ............................... 22
3.2 . C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .................................... 22
3.2.1 . Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n ( Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ) .. 22
3.2.2 . Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc ........................................ 25
4. Sæ kÕ to¸n ....................................................................................... 25
44..11 .. H×nh thøc NhËt ký chung ................................................................ 25
4.2 . H×nh thøc NhËt ký - Sæ C¸i ............................................................. 26
4.3 . H×nh thøc Chøng tõ ghi sæ .............................................................. 26
4.4 . H×nh thøc NhËt ký - Chøng tõ ......................................................... 26
Ch¬ng II : Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty sø Thanh Tr× - VGLACERA ......................... 28
I . Kh¸i qu¸t t×nh h×nh , ®Æc ®iÓm cña c«ng ty sø Thanh Tr× 28 1 . Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty ............................... 28 1.1 . Giai ®o¹n tõ 1961 – 1985 ................................................................ 28
1.2 . Giai ®o¹n tõ 1986 – 1991 ............................................................... 28
1.3 . Giai ®o¹n 1992 – nay ...................................................................... 29
2 . §Æc ®iÓm vÒ c«ng nghÖ vµ tæ chøc s¶n xuÊt ...................................... 31
2.1 . Quy tr×nh s¶n xuÊt .......................................................................... 31
2.2 . C¬ cÊu tæ chøc ................................................................................. 33
2.3 . S¶n phÈm ......................................................................................... 34
3 . §Æc diÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ................................................... 34
3.1 . Gi¸m ®èc c«ng ty ............................................................................ 34
3.2 . Phã Gi¸m ®èc phô tr¸ch kinh doanh ............................................... 36
33..33 .. Phã Gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt ................................................... 36
3.4 . Nhµ m¸y Sø Thanh Tr× .................................................................... 37
3.5 . XÝ nghiÖp s¶n xuÊt khu«n ............................................................... 37
4 . Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty sø Thanh Tr× ........................... 37
4.1 . H×nh thøc tæ chøc sæ kÕ to¸n ........................................................... 39
4.2 . Tæ chøc chøng tõ vµ tµi kho¶n kÕ to¸n ........................................... 40
71
II . Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ë c«ng ty sø Thanh Tr× ..... 41
1 . §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp CPSX ë c«ng ty Sø Thanh Tr× ............... 41
2 . KÕ to¸n CPSX ë c«ng ty sø Thanh tr× ............................................. 41
2.1 . KÕ to¸n tËp hîp CPNVLTT ............................................................ 41
2.2 . KÕ to¸n tËp hîp CPNCTT t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr× ....................... 44
2.3 . KÕ to¸n tËp hîp CPSX chung t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr× .................. 48
3 . KÕ to¸n Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i c«ng ty Sø Thanh Tr× .......... 53
III . Thùc tÕ C«ng t¸c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ë c«ng ty sø
Thanh Tr× ................................................................................................ 55
IV . Thùc tÕ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty sø Thanh Tr× . 57
1 . §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ kú tÝnh gi¸ thµnh ................................. 57
2. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm t¹i c«ng ty ............... 57
Ch¬ng III : Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n
tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty sø thanh tr× - viglacera ........ 60
I . NhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh
ë c«ng ty sø Thanh Tr× ............................................................................ 60
II . Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty sø Thanh Tr× ................................ 60
1 . X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ................................................ 60
2 . ViÖc sö dông tµi kho¶n .................................................................... 62
3 . Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i
c«ng ty sø Thanh Tr× ............................................................................... 63
a . Hoµn thiÖn c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ ................................................ 63
b . Hoµn thiÖn c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty sø Thanh Tr× ............ 64
c . Hoµn thiÖn , n©ng cao hiÖu quÈ sö dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c
kÕ to¸n ..................................................................................................... 64
Dịch vụ kế toán thuế GDT sưu tầm cảm ơn bạn đã quan tâm! Tìm hiểu thêm về GDT:
Dịch vụ kế toán thuế trọn gói
Dịch vụ báo cáo tài chính cuối năm
Dịch vụ kế toán nội bộ
Dịch vụ báo cáo tài chính vay vốn ngân hàng
Dịch vụ dọn dẹp sổ sách kế toán