ThiÕt kÕ b¶ng hái ThiÕt kÕ b¶ng hái

Vai trß cña b¶ng hái trong Vai trß cña b¶ng hái trong nghiªn cøu x· héi häcnghiªn cøu x· héi häc

• B¶ng hái lµ c«ng cô ®o l­êng quan träng trong NC thùc nghÞªm.

• B¶ng hái lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó l­u gi÷ th«ng tin.

B­íc chuÈn bÞB­íc chuÈn bÞ • X¸c ®Þnh vÊn ®Ò muèn nghiªn cøu• Tæng quan l¹i nh÷ng tµi liÖu liªn quan ®Õn

vÊn ®Ò nghiªn cøu

• TiÕn hµnh c¸c pháng vÊn th¨m dß ®Ó ph¸t triÓn vÊn ®Ò nghiªn cøu

C¸c quyÕt ®Þnh khi x©y dùng b¶ng háiC¸c quyÕt ®Þnh khi x©y dùng b¶ng hái

• §Þnh ®o c¸i g×? – (Thùc chÊt néi dung th«ng tin cÇn thu thËp)

• §o vÊn ®Ò chi tiÕt ë møc nµo?– ChÝnh x¸c hay t­¬ng ®èi vÒ thêi gian; møc ®é x¶y ra cña

hiÖn t­îng riªng lÎ hay phæ biÕn; giai ®o¹n thêi gian cÇn nhí l¹i, v.v.

• X¸c ®Þnh nh÷ng khã kh¨n gÆp ph¶i khi viÕt c©u hái – kinh phÝ, thêi gian, kh¶ n¨ng cña ng­êi tr¶ lêi, kh¶ n¨ng

cña ®iÒu tra viªn

Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶nNh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n• TÝnh hiÖu lùc

– c©u hái ®­a ra cã ®o ®óng c¸i muèn ®o hay kh«ng

• §é tin cËy– hái cïng c©u hái nh­ nhau víi thñ tôc nh­ nhau

víi nhiÒu ng­êi kh¸c nhau th× ph¶i thu ®­îc kÕt qu¶ nh­ nhau

• ChuÈn ho¸– M§: h¹ thÊp sai sè (b¶ng PVS l¹i ®Ó TC tù tr¶ lêi

b»ng viÕt)

C¸c m« h×nhC¸c m« h×nhcña qu¸ tr×nh tr¶ lêicña qu¸ tr×nh tr¶ lêi

M« h×nh nhËn biÕt cña qu¸ tr×nh tr¶ lêiM« h×nh nhËn biÕt cña qu¸ tr×nh tr¶ lêi

• HiÓu– HiÓu sai c©u hái, mçi ng­êi hiÓu mét kiÓu

• Nhí l¹i– Thêi gian l©u, cÇn ph¶i tÝnh to¸n (thu nhËp)

• §¸nh gi¸– NhËy c¶m, nhí nh­ng tr¶ lêi kh¸c víi suy nghÜ

• Tr¶ lêi

KiÓu c©u háiKiÓu c©u hái• C©u hái më: ng­êi tr¶ lêi nhËn ®­îc c©u hái mµ hä cã

thÓ tr¶ lêi tïy ý cña hä. – Ex: B¹n h·y cho biÕt suy nghÜ cña m×nh vÒ chÝnh s¸ch ®æi

míi cña c«ng ty trong thêi gian qua?• C©u hái ®ãng: ng­êi tr¶ lêi nhËn ®­îc mét tËp hîp

c¸c lùa chän cè ®Þnh ®Ó hä chän ra c©u tr¶ lêi thÝch hîp.– Ex: Trong tuÇn võa qua, ho¹t ®éng chñ yÕu cña «ng/ bµ lµ

g×?+§i lµm viÖc+Lµm viÖc néi trî+Lµm c«ng viÖc kh¸c

¦u ®iÓm cña c©u hái më¦u ®iÓm cña c©u hái më• Ng­êi tr¶ lêi cã thÓ tr¶ lêi theo c¸ch diÔn ®¹t cña hä.• Cho phÐp xuÊt hiÖn nh÷ng c©u tr¶ lêi bÊt th­êng.• Cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc kiÕn thøc cña ng­êi tr¶ lêi vÒ

vÊn ®Ò ®­îc hái.• Th¨m dß nh÷ng lÜnh vùc míi mµ nhµ nghiªn cøu cã

kiÕn thøc h¹n chÕ.• Gióp t¹o ra c¸c c©u tr¶ lêi ë d¹ng lùa chän cè ®Þnh.

Nh­îc ®iÓm cña c©u hái mëNh­îc ®iÓm cña c©u hái më• Tèn nhiÒu thêi gian cho ng­êi hái vµ tr¶ lêi.• C¸c c©u tr¶ lêi cÇn ph¶i m· hãa.• Cã sù sai lÖch trong viÖc ghi chÐp c©u tr¶ lêi.

¦u ®iÓm cña c©u hái ®ãng¦u ®iÓm cña c©u hái ®ãng• DÔ dµng xö lý c¸c c©u tr¶ lêi.• T¨ng c­êng tÝnh t­¬ng thÝch cña c¸c c©u tr¶

lêi.• Cã thÓ lµm s¸ng tá ý nghÜa cña c©u hái cho

ng­êi pháng vÊn.• Ng­êi pháng vÊn vµ/hoÆc ng­êi ®­îc pháng

vÊn dÔ dµng hoµn thµnh c¸c c©u hái ®ãng.• Gi¶m sù sai lÖch khi ghi chÐp c¸c c©u tr¶ lêi.

Nh­îc ®iÓm cña c©u hái ®ãngNh­îc ®iÓm cña c©u hái ®ãng• Lµm mÊt tÝnh tù nhiªn trong c¸c c©u tr¶ lêi cña ng­êi ®­îc

pháng vÊn.• Khã lµm cho c©u tr¶ lêi lùa chän b¾t buéc bao trïm toµn bé.• Cã thÓ cã sù biÕn thiªn gi÷a nh÷ng ng­êi ®­îc pháng vÊn

trong viÖc diÔn gi¶i c¸c c©u tr¶ lêi lùa chän b¾t buéc.• Cã thÓ lµm cho ng­êi ®­îc pháng vÊn mÊt b×nh tÜnh nÕu hä

kh«ng thÓ t×m ®­îc lo¹i tr¶ lêi hä c¶m thÊy lµ ¸p dông ®­îc cho hä.

• Khã t¹o ®­îc mèi quan hÖ gÇn gòi v× ng­êi ®­îc pháng vÊn vµ ng­êi pháng vÊn Ýt cã kh¶ n¨ng ®èi tho¹i víi nhau.

* Bao giê c©u hái ®ãng còng nªn cã “ph­¬ng ¸n kh¸c”…. Ghi râ

Chän c©u hái ®ãng, më nh­ thÕ nµoChän c©u hái ®ãng, më nh­ thÕ nµo• C©u hái ®ãng thÝch hîp khi môc tiªu lµ hái ng­

êi ®­îc pháng vÊn xem hä ®ång ý hay kh«ng ®ång ý víi mét quan ®iÓm nµo ®ã.

• C©u hái më thÝch hîp khi ta t×m hiÓu qu¸ tr×nh • C©u hái më thÝch hîp nÕu ng­êi ®­îc hái biÕt

Ýt vÒ chñ ®Ò ®Æt ra. • C©u hái më thÝch hîp nÕu ng­êi ®­îc hái ch­a

®Þnh h×nh ý kiÕn cña hä.

Mét sè d¹ng c©u háiMét sè d¹ng c©u hái • Nh÷ng c©u hái vÒ sù kiÖn, hµnh vi• Nh÷ng c©u hái vÒ th¸i ®é• Nh÷ng c©u hái håi cè• C©u hái ®ãng trong so s¸nh ®èi lËp víi c©u hái

më• C©u hái trùc tiÕp (t¹i sao?)--C©u hái gi¸n tiÕp• C©u hái phô thuéc vµo c¸c c©u tr­íc

Mét sè d¹ng c©u hái (tiÕp)Mét sè d¹ng c©u hái (tiÕp)• Chän thêi gian tham kh¶o (khung thêi gian)(dïng lÞch

nh­ thÕ nµo?)• Cã/kh«ng• Thang ®o tÇn suÊt• Thang ®o t©m thÕ, th¸i ®é• C©u hái ®¸nh gi¸ (thang ®o liªn tôc hay theo h¹ng)• Sö dông bao nhiªu môc trªn thang ®o (ch½n, lÎ)• C©u hái ph©n h¹ng

C©u hái vÒ sù kiÖn vµ hµnh viC©u hái vÒ sù kiÖn vµ hµnh vi• ¤ng / bµ cã th­êng xuyªn tham gia c¸c ho¹t

®éng cóng lÔ, t©m linh hay kh«ng?• Thêi gian tham kh¶o: TiÕt Thanh Minh• Trong tuÇn qua > trong mÊy ngµy qua• YÕu tè nh¹y c¶m: Cã mÊy con?• Ph¶i tÝnh to¸n

C©u hái vÒ t©m thÕC©u hái vÒ t©m thÕ• §©y lµ lo¹i c©u hái liªn quan ®Õn th¸i ®é cña ng­êi

®­îc hái hoÆc nh÷ng kú väng cña hä ®èi víi mét vÊn ®Ò nµo ®ã.

Ex: ¤ng / Bµ ®¸nh gi¸ nh­ thÕ nµo vÒ t¸c ®éng cña §æi míi ®èi víi ng­êi giµ hoÆc ng­êi vÒ h­u nãi chung?

T¸c ®éng tÝch cùc

T¸c ®éng tiªu cùc

C¶ t¸c ®éng tÝch cùc vµ t¸c ®éng tiªu cùc

Kh«ng cã t¸c ®éng g×

• §ãng, më hay ®ãng + më• §­a ra c¸c ph­¬ng ¸n xÕp h¹ng thø bËc

RÊt tiªu cùc 1 2 3 4 5 6 7 8 9 RÊt tÝch cùc• §­a c¸c ph­¬ng ¸n ®¸nh gi¸ tèt, xÊu.

C©u hái ®¸nh gi¸C©u hái ®¸nh gi¸• Lo¹i c©u hái nµy liªn quan ®Õn viÖc sö dông cïng mét

thang ®¸nh gi¸ ®Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng th¸i ®é hoÆc kú väng cña ng­êi ®­îc hái.

• TÊt c¶ c¸c phÈm chÊt nµy cã thÓ lµ mong muèn mét ®øa trÎ cÇn cã, «ng/bµ cã thÓ cho biÕt theo «ng/bµ, nh÷ng phÈm chÊt nµy lµ cùc kú quan träng, rÊt quan träng, kh¸ quan träng, kh«ng quan träng, rÊt kh«ng quan träng, kh«ng quan träng chót nµo?

• a. V©ng lêi d. Quan t©m ®Õn ng­êi kh¸c • b. Vui vÎ e. §Ñp trai• c. Th«ng minh f. §i nhiÒu

Nªn cÊu tróc d¹ng b¶ngNªn cÊu tróc d¹ng b¶ngCCQT RQT KQT KoQT Rko

QTHTKo

QT

A

B

C

D

E

C©u hái ph©n h¹ngC©u hái ph©n h¹ng• §­îc dïng khi muèn xÕp h¹ng mét c¸ch t­¬ng ®èi gi÷a c¸c

ph­¬ng ¸n mµ chóng ta muèn hái.• D­íi ®©y lµ c¸c phÈm chÊt mµ «ng bµ cã thÓ mong muèn ë

mét ®øa trÎ h·y nãi 3 phÈm chÊt theo «ng/bµ lµ quan träng nhÊt, b¾t ®Çu b»ng phÈm chÊt quan träng nhÊt (®¸nh sè vµo kho¶ng trèng)

• _3_ V©ng lêi• _1_ Vui vΕ ___ Th«ng minh• _2_ Quan t©m ®Õn ng­êi kh¸c• ___ §Ñp trai• ___ §i nhiÒu

C©u hái thø bËc C©u hái thø bËc Tuæi cña ng­êi tr¶ lêi:• 18-30• 30-40• 40-50• 50-60• 60 vµ cao h¬nMét ng­êi 40 tuæi cã thÓ ®Æt m×nh vµo gi¶i nµo

®©y?

CÊu tróc b¶ng háiCÊu tróc b¶ng hái• B¾t ®Çu b»ng nh÷ng c©u hái dÔ, g©y høng thó• §Æt nh÷ng c©u hái khã vµ nh¹y c¶m vµo cuèi cuéc

pháng vÊn• §Æt nh÷ng c©u hái cã liªn quan ®Õn nhau vµo vÞ trÝ

gÇn nhau• Nªn cã nh÷ng lêi giíi thiÖu vµ dÉn chuyÓn ®Ò tµi hîp

lý• Nªn cã nh÷ng chØ dÉn râ rµng cho ®iÒu tra viªn• Nh÷ng h­íng dÉn b­íc chuyÓn c©u hái cÇn ®¬n gi¶n

vµ chØ sö dông ë møc tèi thiÓu

L­u ý khi thiÕt kÕ c©u háiL­u ý khi thiÕt kÕ c©u hái• Tr¸nh dïng nh÷ng tõ m¬ hå trong c©u hái.• Tr¸nh dïng c¸c c©u hái dµi.• Tr¸nh dïng mét c©u hái cho nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c nhau.• Tr¸nh dïng nh÷ng c©u hái chung chung.• Tr¸nh dïng nh÷ng c©u hái dÉn d¾t.• Tr¸nh dïng c¸c c©u hái phñ ®Þnh.• Tr¸nh dïng c¸c thuËt ng÷ chuyªn m«n.• Tr¸nh dïng c©u hái mµ ng­êi tr¶ lêi kh«ng cã kiÕn thøc cÇn

thiÕt.• Tr¸nh sù kh«ng t­¬ng xøng gi÷a c©u hái vµ c©u tr¶ lêi trong

c©u hái ®ãng.• Tr¸nh hái c¸c vÊn ®Ò ®ßi hái qu¸ møc vÒ trÝ nhí.• B¶o ®¶m trËt tù hîp lý cña c¸c c©u hái.