Knobbelzwanen in de stad Groningen in strenge winters [in Dutch] (Mute Swans Cygnus olor in the city...

11
,, t-:Í."*-*-_ ''-ucê' .---^'-KNOB-B.ÊLZWÁ NH-N I N DE STAD GRON I}.iGE}'I Ii.Ï STRE}{GE W TÏC.Í-E!<S- * -t""" t.r, Dijk , \ ( ) : nr. vêrwij zen naar 1it.1ij st. rnl-e ro].nÍ "."r""t ;" de Knobbelzwaan in Nedêrland een uitgespnoken stand- vogel met sLechts ge::inge tnekver.pl-aatsingen, Ook de ruiende nog niet gesLachtsr: j. jpe vogels van het IJsselmeer zijn bijna uitsluitend van neder.landse herkomst (9) en (1-0). De nede:r- Landse populatie (12.000 vogel-s ) blijft bijna aLtijd gescheiden van de Skandinavische/Baltische populatie (100.000 vogels)i deze laatste glroep overwintent voornamelijk in de Deense kust- vratenen (1) en (3). All-een bij zeer: st!ênge vorst neemt een deel van de vogels de wijk naa}. het zuiden. Nederlandse vogels kunnen in zotn si.tuatie (1962/1963) tot in nidden Frank::ijk terechtkonen (A). Ëen ver:houdi.ngsgewi j s kLein aanta.l van de Skandinavische populatie kan dan in Nede-nland teliechtkomen (1), (5) en (11). In de str'ênge winte:r f978/J.979 ve::schenen e:: 100-120 Knobbel- zr^ranen in de stad. Groningen. Iiie:"onder zaten vêrscheidene in Denemar:ken en Duitsland ger.ingde exempl-aren. E:: zijn 48 vogêl-s gevangên en geningd, Dit is besch:reven in een vor:ig antikel in De Gr. Go::s (5). Het hieronder staande velhaal- gaat nader in op de Íesultaten van deze ger:ingde vogêIs en op de situatie ín de stad Gr.oningen in het wintenhalfjaar 1981/1982. Algemeen ver'1oop van de aantall-en in 1981/1982. De winterse situatie ver.schil-de aanzienlij]< met die van twêe jaar tevoren. Nu viel begin clecernbe:: de voi'st aI goed in; op 9 dec. was er onde:r ilvloed van de sterk dalende temp. eên enol?ne vorsttr:ek van ondcr: ande::e Kolgans, Gdudplevien, Kievit, Veldleeuwe:rik en dive:rse J-:'. jste::soorten. . En viel een dik pak sneeuw en ove::al- kon gescltaatst worden. 0p het koelwate"cincuit van d.e Hunzecentrale in de stad Groningen begonnen zich de watervogels., waaronder tíentalJ-en Knobbelzwanen,. te concentneren. Nadat het rond de jaar"wi.sseliirg een paar dagen gedooid had, begon het begin januar:i vee:: stevig te v::iezen. De aantaJ-Len Knobbelzwanen in de stad namen toe en ook in deze peniode is e:: aanvoen vanuit het oosten geweest. Bij Stadskanaal T{erd op 6 ian. in een g::oepje van zes naa:: wêst oventnekkende zr.'anen 6én exemplaar net een b.Lauwe halsband waar?genonen. BJ-auwe haLsbanden r,rorden uitsluitend in de Skan-. dinavische populatie gcbruikt, Die dag we::den claar zotn twintig over:trekkende Knobbelzwalen geteld. 0p 10 jan.. was in het Pi.ccardthof ook een Kiobbelzwaan met een oostduiis,e ::ing. gean::ivee::d ( zie tabel 1). Concent::.aties Knobbelzwanen in do stad G::oningen waren e? voonal bij de Oostenhaven en bij Ruischenbrug; op beide plaatsen zaten elk soms meer dan 50 vogets. Versp::eid over ande::e plekken rnet qpen iÍAte! zat.en kl-einere. ..g, gep jes zlÍanen. Wegens opheffing van . de b:roodf abniek bi j.. de Eelde:rbpr.rg i*a:ren de aantallen rhier en bij de Parkbnug nihiI. [a QnM Q,m n ): nïs l'% to 20

Transcript of Knobbelzwanen in de stad Groningen in strenge winters [in Dutch] (Mute Swans Cygnus olor in the city...

,,t- : Í ."*-*-_

' ' -ucê'

.---^ '-KNOB-B.ÊLZWÁ NH-N I N DE STAD GRON I}. iGE}'I I i . Ï STRE}{GE W TÏC.Í-E!<S- *

- t " " " t . r , D i j k , \( ) : n r . v ê r w i j z e n n a a r 1 i t . 1 i j s t .

r n l - e r o ] . n Í

" . " r " " t ; " d e K n o b b e l z w a a n i n N e d ê r l a n d e e n u i t g e s p n o k e n s t a n d -

v o g e l m e t s L e c h t s g e : : i n g e t n e k v e r . p l - a a t s i n g e n , O o k d e r u i e n d en o g n i e t g e s L a c h t s r : j . j p e v o g e l s v a n h e t I J s s e l m e e r z i j n b i j n au i t s l u i t e n d v a n n e d e r . l a n d s e h e r k o m s t ( 9 ) e n ( 1 - 0 ) . D e n e d e : r -L a n d s e p o p u l a t i e ( 1 2 . 0 0 0 v o g e l - s ) b l i j f t b i j n a a L t i j d g e s c h e i d e nv a n d e S k a n d i n a v i s c h e / B a l t i s c h e p o p u l a t i e ( 1 0 0 . 0 0 0 v o g e l s ) id e z e l a a t s t e g l r o e p o v e r w i n t e n t v o o r n a m e l i j k i n d e D e e n s e k u s t -v r a t e n e n ( 1 ) e n ( 3 ) . A l l - e e n b i j z e e r : s t ! ê n g e v o r s t n e e m t e e nd e e l v a n d e v o g e l s d e w i j k n a a } . h e t z u i d e n . N e d e r l a n d s e v o g e l sk u n n e n i n z o t n s i . t u a t i e ( 1 9 6 2 / 1 9 6 3 ) t o t i n n i d d e n F r a n k : : i j kt e r e c h t k o n e n ( A ) . Ë e n v e r : h o u d i . n g s g e w i j s k L e i n a a n t a . l v a n d eS k a n d i n a v i s c h e p o p u l a t i e k a n d a n i n N e d e - n l a n d t e l i e c h t k o m e n( 1 ) , ( 5 ) e n ( 1 1 ) .I n d e s t r ' ê n g e w i n t e : r f 9 7 8 / J . 9 7 9 v e : : s c h e n e n e : : 1 0 0 - 1 2 0 K n o b b e l -z r ^ r a n e n i n d e s t a d . G r o n i n g e n . I i i e : " o n d e r z a t e n v ê r s c h e i d e n e i nD e n e m a r : k e n e n D u i t s l a n d g e r . i n g d e e x e m p l - a r e n . E : : z i j n 4 8 v o g ê l - sg e v a n g ê n e n g e n i n g d , D i t i s b e s c h : r e v e n i n e e n v o r : i g a n t i k e li n D e G r . G o : : s ( 5 ) .H e t h i e r o n d e r s t a a n d e v e l h a a l - g a a t n a d e r i n o p d e Í e s u l t a t e nv a n d e z e g e r : i n g d e v o g ê I s e n o p d e s i t u a t i e í n d e s t a d G r . o n i n g e ni n h e t w i n t e n h a l f j a a r 1 9 8 1 / 1 9 8 2 .

A l g e m e e n v e r ' 1 o o p v a n d e a a n t a l l - e n i n 1 9 8 1 / 1 9 8 2 .

D e w i n t e r s e s i t u a t i e v e r . s c h i l - d e a a n z i e n l i j ] < m e t d i e v a n t w ê ej a a r t e v o r e n . N u v i e l b e g i n c l e c e r n b e : : d e v o i ' s t a I g o e d i n ;o p 9 d e c . w a s e r o n d e : r i l v l o e d v a n d e s t e r k d a l e n d e t e m p . e ê ne n o l ? n e v o r s t t r : e k v a n o n d c r : a n d e : : e K o l g a n s , G d u d p l e v i e n , K i e v i t ,V e l d l e e u w e : r i k e n d i v e : r s e J - : ' . j s t e : : s o o r t e n . .E n v i e l e e n d i k p a k s n e e u w e n o v e : : a l - k o n g e s c l t a a t s t w o r d e n .0 p h e t k o e l w a t e " c i n c u i t v a n d . e H u n z e c e n t r a l e i n d e s t a d G r o n i n g e nb e g o n n e n z i c h d e w a t e r v o g e l s . , w a a r o n d e r t í e n t a l J - e n K n o b b e l z w a n e n , .t e c o n c e n t n e r e n .N a d a t h e t r o n d d e j a a r " w i . s s e l i i r g e e n p a a r d a g e n g e d o o i d h a d ,b e g o n h e t b e g i n j a n u a r : i v e e : : s t e v i g t e v : : i e z e n .D e a a n t a J - L e n K n o b b e l z w a n e n i n d e s t a d n a m e n t o e e n o o k i n d e z ep e n i o d e i s e : : a a n v o e n v a n u i t h e t o o s t e n g e w e e s t .B i j S t a d s k a n a a l T { e r d o p 6 i a n . i n e e n g : : o e p j e v a n z e s n a a : : w ê s to v e n t n e k k e n d e z r . ' a n e n 6 é n e x e m p l a a r n e t e e n b . L a u w e h a l s b a n dw a a r ? g e n o n e n . B J - a u w e h a L s b a n d e n r , r o r d e n u i t s l u i t e n d i n d e S k a n - .d i n a v i s c h e p o p u l a t i e g c b r u i k t , D i e d a g w e : : d e n c l a a r z o t n t w i n t i go v e r : t r e k k e n d e K n o b b e l z w a l e n g e t e l d .0 p 1 0 j a n . . w a s i n h e t P i . c c a r d t h o f o o k e e n K i o b b e l z w a a n m e t e e no o s t d u i i s , e : : i n g . g e a n : : i v e e : : d ( z i e t a b e l 1 ) .C o n c e n t : : . a t i e s K n o b b e l z w a n e n i n d o s t a d G : : o n i n g e n w a r e n e ? v o o n a lb i j d e O o s t e n h a v e n e n b i j R u i s c h e n b r u g ; o p b e i d e p l a a t s e n z a t e ne l k s o m s m e e r d a n 5 0 v o g e t s . V e r s p : : e i d o v e r a n d e : : e p l e k k e n r n e tq p e n i Í A t e ! z a t . e n k l - e i n e r e . . . g , g e p j e s z l Í a n e n . W e g e n s o p h e f f i n g v a n

. d e b : r o o d f a b n i e k b i j . . d e E e l d e : r b p r . r g i * a : r e n d e a a n t a l l e n r h i e r e nb i j d e P a r k b n u g n i h i I .

[a QnM Q,mn LÍ ): nïsl'% to 20

FróusÊlHËlroËir ser &tll$oDg *rgotaft trtsFtttPsËestfft urfÍf8 q18ltfït 3lOftlt3fÍt

o s?rr 6SoprrtlÊl'g PrptPsrltÏt

Pre{ru* &ï f ts6f t Í l ,s!16s* gaêt

SSar$ós ËAf;1ï lgïg

S &lrgpra*rs

,íg0lrfi. a$r f, 68

6tortrëtF

8, Pooox tssfsD

' .-*S-en-"pra:ias-àe,êLC val*-h e"t-- -aarrtal sveni oop j n

i s l í e g e n s h e t g e b L " e J ( a a n c o ï n p l _ e t e t e l . l i n g e nA I l e e n o p l - 8 / l - 9 j a n " i s d e h e l e s t a c l g e t e l c l ,t a l v a n L 4 t t K n o b b c l a w e n e F , l _ l _ 5 a d u t t e n e n 2 9T o t a a r l z a t e n e l r ' c o e i : r \ e 7 d O v l a t e r v o g e l s i n d ew a a r o n d e n 4 2 5 0 W i l d e E ' á n d e n e 4 L g 0 I Í c e r " k c r e t e ne e n d e n . N o n u r a a l z : - t t e r . r s r i n j u n i o n g e v e e ri n d e s t a d , h i j n a u i t s i n i t e n d p a r k z w a n e n .

d c p o \ t r . I ê s t a d

n i e t t e g e v e n .d i t g a f e e n a a n -j o n g e n .

s ' t a d G n o n i n g e n ,e n 8 3 0 K u i f -

i 0 1 ( . n o b b e l z w a n e n

D e a a n t a l . - ' l - e n K n o b b n : l z : w a r : e n k o n d e l r p e r d e e l g e b r e d s t e n kv a r i ë n e n , e r , t ^ t d " s v e r \ ï n c e d e l i j k v n - i j - . r e e 1 , r i ' ; r ^ l í s s e l i r r g .H e t P i c e a r d t h o f , j . n c c e u j . c r . w e s j t p u ; : : i : v a n c l e s ' L a d g e i e E i e n ,i s e e n d . u i d e l i j l ( a p a r t g e . l e g e " p 1 a . s . I J e t e l i i n g e ; r w Ê e u g e -g e v e n . " , í n t a b e l . 1 ) t o n e n a a n o a t c i c a a n t a i l e n b e h o o r i . i i kk u n n e n v a r i - ë n e n "

T a b e l : 1 . .

Daturn

1 3 d e g "7 4 d e c . " ,2 8 d . e c .L 0 j a n .I . I J <t . rJ . .

L 3 j a t t .L 6 j a n .J.,9 j an .3 0 j a n .

V a n a fzwa:1 en

.tgm-7 ."i.::tgl+ l,l

i_5 6L .3 6i c 1i_9 71i - 5

9 +t l :

l j e t a c i . r l t a l s ï e r r l o o pP i . c c € r 1 3 c i t h o f i n d + r ^ t

A a n t a i

v a n d e K n o b b e l z . w a a n o p h e , ti n t e r 1 9 t i 1 / 1 9 B 2 .

[u-1.Lqg t-!:,.r'r

A l 1 e n c n g e : : J . n g C .A l l - e n c n g e : : i n g d .L e x . g ! e : r i i r g r i . l { ï D D n l l S E E L L 1 2 2 3 ,

' i d e m

1 O. e ïlI

: - d e r n: i c l e m

c n e . i - b e g o n n e n d ev e r r l - a t e n "

i . | Z Y r 1 - l, t * - J

^ ) . ^ Á - ! ^ii L Ct r-l L t-:

2 0 j a n .weer l J r '

v i e l d ó c l c c i i . r i e n' t te zTl ie i ' : t ï ien dn Je

! g ji "_ tf

p e É-e__1.É gp_b g_i::i*_ït e-" I

1 . 5ss:.rieE:r-Ei,--{-a .,&-=9Z,sl*eJg9 L::, *L :eÀ-gggM iI n f i g . L s t r : a n d e g e g e v e n Í l v a n c t c h e r k o n s t \ r a n c i e a f g e l e . z e nK n o b b e t z r ^ r a n c n .D e z e l l e s u . l ' c a t e n z í 3 n " í n h e t v o r " i g l c t a r t : i . l c e - ' 1 . j - n D e G n a u ï , ^ r eG o n s ( 5 ) a l - b e s p : : o l < e n . G o g e v e n s v a n d e 4 8 g e r í n g d e z r r a n e ns t a a n j . n f i g . ' 2 , , E 6 n v o g e - 1 - b l e e k d e - L r , r r n r n e p a r . ' k z w a a n u i tS e l r v e : : d t e z i j n e n . j o e t v e r c l e n n i e t m e e .A 1 v n i j s n e l . T \ r e r d e n c i r j . e d o d e v o g e l s t e n u g g e i n c l d : t w e e u i td e s t a d € o , ó 6 n u j . t l - r e . l f z i . j J - " B i j S p i j l c e r b o o r j - n D r e n t h e w e n di n j a n , L g B l e e n C o d e , v e r w a n d g e r a . a k t e z h r e a n g e v o n C e n .Ï n C e s t a d z e l f z a g e n i . í e i n d e I o o p d e n t : i . j ' d v i j f z w a n e n w e e nt e n u g " E 6 n v o g e l r n a l . l e d r i e i , r l r i t , e r s , , 6 ó n \ ' o g e J - a l . l e e n i nd . e c . 1 9 B O e n c 1 r ' i c v o Í , e l . s a ' ' l i e e n i r i c l c l r i r : t e n , 1 - 9 8 1 - / L 9 8 2 , 0 o ki n N i e u w e s c h a n s w e n d i . n - i a r r . L g B ? - e e n e x e m p l q a n t c r u g g e z i e n .E é n z w a e n w e r ' d : n m a a r : t i - 9 8 i . i . n D e n c m a : n l c e n a I s d r a a a s f a c h t -o f f e i : g e v o n d e n , d e a n d e r e v i i f d e e ï I s e t t l r u g - q e l d i n Í ï e n k o m e n

\\

\\\

I

I

u i t j a n . / f e b n . 1 9 8 2 .

Iívlr..{I

ni

I

lI

is fJssfi ï H0 ê c $ G ,

ffstdt$ts8s ;8bl

fr3flus8?gs$ssÍH ftsri

Ê&sgld?$rËl 6

t$vgsrí csr*rtEgsegÉtstsË$Íf Eg.L

-_{ ï af$gfd

slsg?d9srs gfflgËtfroË3 cvr,g g

Fs$*ts6$;s ug &l f rg$l ssasí$&t ËseiF?s$évÉï.eÊurar?898êrux ^$dËsfg8.à svà Áestsxgsif

rtrffi

**ro*r_"f Ji

*r,

/ \ïJ/-q{

ft**se#i*1

- 1 4 -

V a n u i t . } { e r i : d u i t s , l a r i , i z i j n t w e e t e r " u g r n e l d i . n g e n : c 1 e n i e e s tw e s t e l i j k e b e t : : e f t e e n m e l d i n g r : i t W i l h e l m s h a v e n v a n j a n . r B 2 .

D e a n d e ï ' e b í e s t d r r i t s e t e n u [ ï Í n e ] " c 1 i n g h e e f t h e t r e k k i n g o p e e nw i n t e : : s l - a e n t o f f e r . D e v o g e l i s e e n ' t i j d l a n g i n e e n a s i e lv e r r , D l e e g d e n c i n c ' , n a a r r t 1 9 7 9 ï \ r e e r " r r i j g e l a ' l e n b j . j h e t S c h i l d -m e e l r , . T a n . 1 . 9 B 2 l . l e n d c l e z e z r \ a a n o p h e t e i l a n d F e h m a : : n g e c o n -t n o l - e e r d " e e n b c r . r - i . j s c i s ' L a s i c l v o g e l s , r n i t s g o e d g e r e v a . l i d e e n d ,h e t i n , L e n a t l r u i l w e . 1 . h ' c e r k u n n e n r " e d C e n .T e n s . ' . ! - c t t e i . s e i r 6 , { e n C o s t d u i t s e " l - e r u g m e l d i n i l v a n h e t e í I a n dP c e I b r j i ^ l i s ï n e . r , s t e n r n e n r : 1 u i t a u g . l - 9 8 C .D e t e r u . g n e l d i n g c n z i j n t o t n u ' r : o e b i - i n a u i t s l u i t e n d v a n u j . t e e nn o c n d o o s t e l . j - j k e r " i e i r t i n , g g e k o m e r , . Z e b e v e s ' L i g e n h e - [ e e r d e n eb e e l d v a ï l d e h e n k c r ' , e t r i e . n i - l e z ' i J a n { j n .0 p v a l l - e n C i s l r e l d a t h e t n e l r c i : d e c l v a n d e t e r : u g m € : l d i . D B , e n k o r n tu i t d e p e r i o d e c l e c . 1 9 8 1 - ' i : e b : . 1 - 9 8 2 . 1 ' í a a r s c h . i j n l i j k i s o o kd i t e ê n g e v c l g v a n Ï r e t s t : r , e n g e r v i r : ' [ - e r ^ r s e e r . ̂Ë i 1 ] - e e n o n c l e n d j . eo r n s t a r r d i g h e d e n i < o n d e n d e 2 1 . í a : r e . n g e , e a ) < k o l i j k b e n a d e r . d w o - r d e n .

E e n t t q e e c l e a a n t , , ' i j z i n g d a ' i d e z ! ï a ï i e i ) w e e r r ï e r u l j g e v l c g e n z i j nn a a r h u n g e b i e d . v a n h e r , L o m s t , i s d a . t v a n d e e l f i r r D e a e m a n k e ng e r i n g d e y o g e l s i f i g . J - ) e r í : ó n i n F c l - e n , : ' - e t s ' L e n o o s t e n v a nS t e t t í n e i i v i e : : r , í e e r * . n D e n e . m a r l c r : n z i ' i n E e u i c i r ( r n e i l . i . ' e 1 1 eA n o e : r s e l - i ' i a l i l . C . , ) "

2 . -s ilgillis--Ll --{p *grs{*9 r i I Lry*ql-i..--}99 Vl L!-?.E v e n a l . s t w e e j a ' r a 1 - ' g 5 . . J . e c l e n w a n c r r C e h o n g e r j . g e z t : a n e n w e i n i gs c h t t w c n n i e t l . r : : o o c i g e n j a k l c e l . i " j ) t o p d . e k a n t c , f c p h e t i j s t el o l c k e n . | . i a a l : s c h j j n l i - j k z Í j r r w c i : L r : - L g g e t : i n , q d e z i , r a n e n a a n o r l z ea a n d a c h t o n t s n a p t .I n t a b e i 2 h i e r ? o n d e r s t a a n c l e r e s u - l - i ; a t e n ' v a n h e t a f i e z e n ,v e r q e l e k e n m e t d . i . e v a n d e v i - i . n - i - e : : 1 9 7 8 í L 9 ' i 9 ,

T a b e l 2 I lenkcr Í rs ' ï r v l r r ' ; .a f g e l e r e n i n

h e r . J c r : n s ' i : :19 '7 8 / i "g ' , t g i . 9 8 1 - i t 9 B 2

N e d e : : I a n CI l en erna:: l< enï ' l e s t c l u i t s l a n c i .0 o s r * d u i t s l . a n c l

E e n k a a r t m e t C c i ) r i e c j . e z e h e : : k o r n s ' l v a n C e a f g e l e z e n \ " o g e I ss t a a t i n f j - g . 3 . H e t i s o p v a . ' i . I r : n d d a t h e t a a l l c l e e l D e e n s ez w a n e n v e e l k l e i n e r . i s t e r : v l i 1 1 e 1 1 m e e n 0 o s ' c d u i ' t s e z w a n e ng e z i e n z i j n .V a n d e z e s i n I ' l e d e : : l a n d g e r i n g d e z w a n e n ï À r a r e n e r . v i e n d o o no n s z e l f j . n m r l . i - 9 7 9 i n C e s t a d G r o n i n g e l t g e p i i r g d "V e r d e n w e r " d h a l - f d e c . b i . j l { o o g k e n J c e e n v c ; g e l a , : i g e l e z e n d i eb e g i n m a a n t 1 9 7 9 o r ) c 1 e t s e l t e 1 . w l j c i e b i j G i e t h c , o r Í r g e r i n g C w a sE e n v o g e l d j . e i n h e t i , r a k b i j ] l u i s c h e n b r u g n a ' t , w e s i n j u 1 i .L 9 7 9 t i j a e n s d e I ' u j - i n d c G r e r r e l i n i E e n g e v a n g e n .E é n v a n c 1 e b e i C e D e e n s e v o g e l s l r a s i n f e ' b r , . t ) 7 9 i n l v l a n s t a lo p A e r c / t g e r i n g t l . D e e t n r l e r e D e e n s e K n o b b e l z r r a a n , C o p e n h a g e nB 4 4 4 5 , h i e r i n 1 9 7 9 m e - l o e r r o p C e z e . l f d e p l a a t s g e u i n g d ep a n t n e l ' e n i n j a n . 1 9 B 0 z o n c l e n g e r i - n g d e p a ï , t n e r , w e n c l d e z ev r i n t e i : b i e e r g e z i . e r r . D c v o g e J . i s w a a . r s c i r i j n i i j i ( i n l ï e d e n l a n db l i j v e n i r a , l I , * . : . i { : l - e r o p C . ' u j - d e n t w e e w a a r n e n i n g e n , b e i c l e t u s s e nH o c g k e : : k e n D o r k w e : : d .

, r n n i r ' . r r ' . i r :tit "" - L rr d1 rt \./

cl e: s r" i,. cl.Kn oi-,b e - l- zwan en ,

G r o n i n g e n .

Lan , l van

622+

Ll . L

o

i-

- I - | -

0 p 3 0 a p r i l 1 " 9 8 0 w e r d d e v o g e l g e ' i i e n , e e n b i " o e c l e n d o n g e n i n g dv n o u w t j e v e r d e d i g e n d , e n o p L ' 7 o k t ; L g B L , z w e m m e n d i n e e n s l o o tm e t e e n o n g e r i n g d e p a n t n e r . ï n b e i d e g e v a l l e n i s d e v o g e le c h t e : : n i e t m e t 1 0 0 9 0 z e l < e n h e i d a f g e l e z e n .0 o k 6 6 n v a n d ' e " t v l e e ï r l e s t d u i . t s e K n o b b e l z r v a n e n w a s e e n o u d eb e k e n d e . D e v o g e l . n i n f e b r . 1 - 9 7 2 i n i ' l - e n s b u n g g e r : i n g d , w e n d n ad e s t n ' e n g e w i n t e r i n c l e c . l - u B C j - n C e r s t a d g e s i g n a l e e n d e n ï ^ I a so o k d e z e w i r r - L g r l r e s e n t . D r : r n d e ï ' e W e s t d u i t s e z r . ^ r a a n . i ^ r a s i nf e b n . L 9 7 4 . i n R e i n f e . t - o i i i j . i . , i i b c c l , ; g e r i n g dN o g n i e t a I l e t e r u g m e l . c i i . r i g e n v a i r c e 0 o s ' t d u i t s e K q o b b e l . z w a n e nz i j n . , b e k e n d . A i - l e e n v a r l d e v r g e . l . v a n h e t P i c c a i ? d t h o f w e t e n w ed a t d e z e i n n n t . - , 1 - 9 7 6 b - i - i C a r l o v r , t r : n z u j - d o o s t e n v a n t t i b e c ki s g e r i n g d . A f g e l - c D c n r i o v . i s d e z e v o g e l d a a r w e e ? a f f l e l e z ê r l t' ^ t

E é n v o g e l m e ' L c e n g e j . e h a l . s b a n c l . ï l F 0 5 l t w a m a i s o l i e s l a c h t o f f e nv i a d e d . i e r e n a m b , ; l a n c e t e r , c c h ' r i n ] r e t v o g e i a s i e l v a n S l o e h t e r e nI n h e t v o o r - j a a r i s d . e z e v c p e l , c p ; e n s c h . i ' i n l i j k ? , e z o n d , i ^ r e e n o ph e t H o n s h a l s t e l : , l r e e r ? l o s f e l . a ' l e n . - t l . c n - t i j a j e - l . a . t e n w e r d c i ev o g e - 1 . d a a n e c i r t e n d o o c l g e v o n d e n .

0 e: q e r Í q et).Jsf,s. lL J.1t_j:-st-u_?rl_19_B 2 .M e t v e e l b i : o o d e n i r e i r r e ï a s z i i n h ' e t v l e € : r . r e e k e n d e n j . n j a n u a n ia a n h e t v a n g e n E I e r ^ r e c s ' 1 : . U j . t r : i n c l e I i j k h a C d e n r ' r e h e t n r e r e n d e e lv a n d e t o e n ' i n c L e s - c a d G r o n - i . n E e n a a n w e z i g e z I ^ r a n e n t e p a k k e n .H e t , r e s u l t a a t w a s : L 0 B n i . e u r t ' l , e ï ' i r : g d e K n o b b e l z w a n € f l , 7 3 a d u l t e ne n 3 5 j o n g e n . O o k h c b b e n w e l ' , n c i e U o s t e r " h e v e n e e n a d u l t eW i l d e Z w a a n g e r i a n g e n e r i 1 { e r i n g c l . .

ï n f i g . 4 s t a a n d e v o o r , L o p i g e r e Í l u . l t a t e n v a n c 1 c t e r . u g m e L d i n g e nv a n C e i n j a n . l - 9 8 2 g e ' l a . n Í T e n z ' v r a . n e n . l ' { c 5 1 n i e t e r g v e e l , m a a nh e t - i s p a s e e n j a a r n a r j . n , E d a t : u m e n K - n o b b e i z w a n e n k u n n e n v e l ej a n e n o u d w o r c e nD a a n v e r s c h e i d e n e z \ , í a r . ) e n C o o r - c n d e r v o e d i n g e n n s t i . g v e n z w a k tw a r ê o r . h e e f t e e n a a n t a l r ' r . - i j s n e J . - r i . n c 1 e b u u n t v a n d e s t a d h e tl o o d j e g e l e g i , V i e r " g e l r i n g , l e e x c r n p l a : r : e n w e r c l e n i n c l e s t a d g e -v c r r < 1 e n , e e n v i j f d e o : r . j S a l i w t , r d . . J - l i j R u i s c h e r b r u g v c n d e n w e o p2 L j a n , e e n C o d e c n g e r r . ' i n g d e ' j c , i g e z r r a a n o p n e t i j s . D e z e v o g e lh e b b e n w e o p g a s t u u . T ' c l i ) a a r . , h i " l C D I - i n L e l y s t a d . D e z r ^ r a a n r . r o o gv i j f k g e n i , í a s e e n v j r ' ) , r r . r t : j e . D e c o n c l - i : ' . s i e v a n h e t C D I - o n d e n z o e kw a s d a t d e z e e r m a g e i r e : 4 r , í a a n C . o o : u i t p u t t i n g g e s t o : r v e n w a s .A I s d : : a a < l s l a c h t o f f e r . ] i ' w a m l : i n n e n e n k e l e d a g e n e e n v o g e l i nH o o g k e n k c ï n h e t l e v e n l b i j R . u i s c h e r l r r r r g w e : : C . n a e e n p a a r d a g e ne e n z w a a n . d o o d g e d r u k t t u s s e n e e n p o n t c n e n d e w a l t o e n e ï 1 e e ns c h i p d o o n h e t E e m s k a r r a a l j l a s s e e n d e .T e n s l o t t e s t i e r f m i d C e n r n a a n t b i j I ï í e u w o l d a e e n K n o b b e l z w a a na I s v e n k e e r s s l a . c h t c f f e i e n w e r , d . c j . n d n a a n t e e n d o o d e x e m p l á a nb i j A p p i n g e d a m g e v o n C e n . D i t v r a r e n a l t e c 1 , : o d m e l d i n g e n .ï n a u . g . w o r d t b i j h e t E e l d e n C i e p j e i n P e í z e e e n n u i e n d p a a n t j eg e z i e n , b e i d e v o g e l s l ^ r a r r e n i n c l e 0 o s t e n h a \ z e n g e r i n g d . E i n r lÍ ) o v . z i j n C . e e e r s t e b r - r i t r : n l a n d s e w a a f n e m i n g e n g e d a a r r . ï nC a n l o w i n C o s t c i u i t s - l . a n d , t e n z u i d o o s t e n v a n L t i b e c k w e r d e n t w e ev o g e l s e f g e l . e z e l . E ê n e n v a n r d a s d a a r . i n i n r t . 1 9 7 6 g e r i n g d e ne n o o k i n i l e i L 9 7 9 g e z j . e n . . T a n o l - 9 8 2 w a s C e z e Z T , , ' à ê n i n h e tP i c c a r d t h o f v í a a l r t ^ r e d e v o g e l g e v a . n g e n h e b b e n e n r , r e g e n s e e nv e r s l e t e n r , i n g o m g e n i n g c l h e i r b e n .U i t d e t o t . n u t o e b e k e n C f . J e w o r : ' d e n g e g e v e n s i s a l h e t v o I - g e n d eb e e l d t e h a l e n . A f g e z i e n v a n e e r ) a a n t a l z w a n e n d a t d o o n u i t -p u t t i n g v n i j s n e l g e s t o r ^ v e n : ' - s , z i - j n e 1 1 v o g e l - s h i e n g e b l e v e na l s o o k v o g e l s d i e n a a r h e t o o Í r t e n z i j n t e : : u g g e J c e e n d .

, ' ' . , . - ' - 1 6 -

4 . V e n s i h i l l _ e n i n g o o t k l e g T . '

H e t o n C e r s c l : e i . d t u s s e n K n c b b e l z w a n e n r n e t c l o n k e u e e n v l e e s *k l e u r i g " p o t e n i s . m e c s t a l - g e m a . k k e l - j . j k t e z j . e n . D e z g n . P o o l s ev a r i ê t e i t h r e e f t v i e e s P , i e u r i g e p o t e n e n d e j o n g e n z i j n d i n e k tn a d e g e b o o : : t e a l - v r i t . ï r ï o r : n r a 1 e z w a r l e n h e b b e n d o n k e r g t ? i j z et o t z r + a n t c : p r : t e n e n h , : ' l b r " r . r j n e j * t ' r g d k l e e d b l . i i f t t o t m e e r d a ne e n j a a n n a , C e g e h o c : : - i : e z i e n " r l : a a r . " D e j o n g e n v a n C e P o o l s ez w a . a n z i i r : i n d e e e ï r s ' t e r , r i n ' L - e : r L r e r k e n h a a r a e L n C e l . i c h t n o z e t o tv l e e s k l e u r i g e s n a v e l . e n h r : l : b e n r . l o g g e e n s p o o r v a n e e n k n o b b e l .I { e t v e r s c h i - l b e r u c t : o r r s o n e e ï i ' / o u C L i g e e r f r , r . l i j k e e i g e n s c h a p ,, v e r g e l i i k b a a l . ' m e t C e k l - e u ï , e n b l i n c h e i . d b i j d e m e n s . D e v r o e g e ri r i e n , i n i ' ï e d c r l - a n c l g e k w e e l c t e ' i : a i a n e i . i w a n e n ! Í a ï r e n v o o r n a m e l i j k v a nC e P o o l s e v a r i . ë t ' e j . - i - , i { , 3 a r : s c } r i . - ] n i Í . . j k i s e e n d e e J v a n d e ' r o g e l s

m e t z w a r r t e p o - t e i r j - n i ' l e r l e r " l a n C ' . e c i r t e r : b J - i j v e r s v a n o o s t e l i j k ez w e n e n d i e i : - r . e . n m e t s ' t r " e n g e v o n s t ï : w a m e n .H e t a a n C e e l v a n d e F o c i s c r r s . r i . a r r r t k a n p e n . l - a n d n o g a J - v e n s c h i l -I e n . ï n T , w e c l . c i r e n h e t n o o r c l e l i j k c d e e l - v a n i l e n e m a : : k c n i s h e ta a n c l e e l L * 2 ? u , t e l l . r i j l d c r u j c n c l e p o p u l a " L j e o i ) h e t R d e s a n r l ,v o o r n a m e i j . j k a f l c o m s t - 1 g - , 1 r i - ' r - l i o o : c c l , i u i . t s i a n d e v o o r o n g e \ z e e t 4 4 9 ou : i . t P o ' o l s e z w i t ï t e n b e ; : t a a t ( 1 1 ) .I n N e c l e r - ' i a n C : ' i s h r : t ' i : ' ) í l n C c c . j . , t r i . j h o c g , . I n d e z o m e n v a n i . . 9 8 2

o . .

z i j n 5 0 : : u j . e n d ê K n o b i : e . l z r , í a n e n o F h e - L 1 4 a r k e r l r i n e e r b j - j L e l y s ' t a dg e v a n g e n , o i e r o n d e : : b e v c n d e n z i c h ? 2 9 o r n e ' l - - . r l . e e s k i e u n i g e p o t e n( s n g e p u b f . g e g . ) . I n t a b e l - 3 s ' t a a n c L e a a n t a l l e n z l í e n e n m e td o n k e r e e ï ] m e - i : r r . 1 . e e s i ' r . r ' : u n i . g e p o t e n , d i e l r e g e v a n g e n h e b b e n .H e t ' p ó r e e n t a g e P o o l s e z w a r l c n \ ' . . i . n j a n . l - 9 8 2 k o i i l t e ï , g g o e d o v e r -e e n m e t h e t h : . e : r L r o " Í . z e n s 1 ; a a - n c i e l Í e d e r l a n d s e g e t a 1 . , T o c hz a t e n e n d e z e w i n ' L e n i n i i e n e n e r r . k e n e n D u i t s - l a n d g e n i n g d e v o g e l st u s s e n c 1 e g l : c e p z l i a n á i n i . n d . e s t i l C G n o n i r r g ( l u ,

T a b e l 3 V e : r s c h i - l l e ni n 1 9 7 9 e n

T o t a a l - a a n t a J :D o n k e r e p o t c nV . I e e s k l e u r i g e p c - i : e nP e n c . v i e e s k * ó . , , u r ,

p o o ' u l c l e u n v a n K n o b b e J - z w a n e n g e v a n g e ni r r c i e s ' c a C G n o n i n s e n .

l . n1 0 Q t

rÉer.L _1_s i3-

t i a ' . i

! r ( \"Í ( 'a ^- L L

1' ,7 2

j a n u a : r j . l - 9 B 2t o t a a l -

L2 A 'F"

Q r'\

4 0

3 3 . 3

e-És] tB 55' , /2 B

3 ? - , 9

j ongeq

2 3L 2

3 4 . 3

x = m e e g e n e k e n C i i - L l e r i p . : . 2 a l . g e i ' i n g c L e t r ' c . r g e 1 s .

D e p o o t k l e u . : : v a n b i - , j n a a J . i e l : u j . t e n l - a n d s e z w e n e n i s e e h t e n ,b e k e n d e n h e t l : I i j l { t d a t ï { e t o t n u t o e g e e n e n l c e l e w a a l ? n e m i n gh e b b e n v a n e e n b u i L e n l . . ; - i n d s e v o g e i r n e t v l e e s k l e u r . i g e p o t ê n . ' r 'V a n d e 5 B b e k e n c l e v o g e l s u l t L 9 7 g i r a d d e n a l l . e 1 B ( f o b u i t e n *l a n d s e n . i n g e n e n I b u i t e n l a n d s e t e r : u g m e l C i n g e n ) d o n k e r ê p o t e n .O o k ' v j - e r n i e u w e b l r i l : e n l a n d s e v o g e i s u i t i - 9 8 2 e n d e e n e b u i t e n -l a n d s e t e r u g r n e J d i n g h i e r v a n , h e b b c n c r o n ] < e n e p o t e n ,D a a r e n t e g e n z i . j n e r , r ; e l . t e r " L r g m e l d i n g e n v a n l t i e c l e n l a h d s e K n o b b e l -z w a n e n m e t v l . . e e s k l e t r n i g e p o t e n . T r ^ r e e v a n c e t i e n N e d e n l a n d s et e n u g m e l d i n g e n v a n m r t " 1 9 7 9 r , r ê r , ' ê : r z h r a n e n m e t v l e e s k l e u n i g ep o t ê n ' m a a r b e i C e v o g e l s r . t r e r c l e n i n h e l : r v i n t e r s e j - z o e n g , e z i e n . ,A I l e e n m e l d i n g e n i n h e ' c z a i f l e n h a l f j a a : : b e t n e f f e n z e k e n v o g e l sv a n d e N e d e n l a n C s e D o D u l a t i e .

, f .

a

- L 7 -

D a n b l i j k t d a t a l l e v i e n m e l d i n g e n j . n d e z o m e r b e t n e k k i n gh e b b e n o p z i ^ / a n e n m e t v l e e s k l e u r i g e p o t e n . T w e e v o g e l s m e tN e d e r - l a n d s í r r i n g e n d i e o

' e ' e n i t j a n . - m n t . L 9 7 9 . e n 6 ' e n i n j a n .L g B 2 , i n d e s t a r l G r o n i n g e n g e z j . e n w e n d e n e n t w e e v o g e l s d i eh i e r i n j a n . l - 9 B 2 g e r i n g d w e n d . e r : .U i t d e z e g e g e v e n s b l - i j k t d a t e r v e ï . ' s c h i l - 1 e n z i j n i n p o o t k l e u rt u s s e n v o g e l s u i t d e N e c l e r . l a n d s e e n u i t d e S k a n C ; I B a l t i s c h e

1P g P u I a t i e s .

D e s i t u a t i e b u i t e n c l e s t a d i n 1 9 8 1 - / i r l e Z .

I n e e n v o l g e n d e G n a u y s G o r s z u I l e n d e r e s u l t a t e n v a n d e p r o -v i n e i a l e w - i n t e n ' t e l l j . n g e n v a n C e K n o b b e L z w a n e n v e n s c h i j n e n .D e z e t e l l i n g e n z i j n g e l i j k t i j d i g m e t d e s t o o t ' r o g e l t e l l i n gp , e d a a n . i i i e : : w o r . d t a l l e e n d . e s i t u a t i e ' v a n e e n p a . a n p l a a t s e nw a a r t i j d e n s d e v o r s t p e n i o o e e e n c o n c e n ' f n a t i e K n o b b e l z w a í e nz a t , b e s p l s o k e n .E v e n a l s i n i - 9 7 9 z a J . d i t j a a r . i n h e t w a k i n h e t Z u í d l a a n d e n m e e nb i j M e e n w i - j k e e n Í l r o e p K n c b b e l . z - w a n € D r m a x . 3 B e x . 0 p . 2 8 C e c .z a t e n e r ' 2 5 v i ) p , e 1 s r r l ê ê r ? o n C r c r 4 j c n g e n " G e e n e n k e l e v o g e l w a sg e r i n g d .O p d e W e s t e n w o l d s e A j . n N i e u w e s c h a n s z a t e e n g r o t e g r o e p K n o b -b e l z w a n e n d i e r e g e l m a t i g g e v o e r d . w e n d . . l ' l e J a a s Í . r a r * ' n ' . 1 " v c g e l sn o g w a t

' t e s c h u w o m e e n g e s l a a g d e n i n g p o g i n g t e o n d e n n e m e n ,

M a x . v í e n c l e n h i e r ' B 5 e x e m p l a r e n g e t e l d : 6 t e r d u , l t e n e n 2 4 j o n g e n .E n w e r d e n t w e e g e r i n g d e v o g e l s g e z i e n . D g e , n e w a s d o o n , o n s z e l fi n m n ' t . 1 9 7 9 i n d e ' s t a d G n o n . ' g u n i n g d e n ' d e a n d e n e w a s i n a u g .1 9 8 0 a l s n e s t j o n . g i n S t i e n s f , è n i n g d . '

T ó t s l o t z a t e r r n i r l d e n j a n . o c k , e e n k l e i n e c o n c e n t r a t i e K n o b b e l -z w a n e n b i j 0 n s t l . e d < 1 e i n d e w e i l a n d e n o p e e n p l a a t s w a a r r e g e l -r a a t i g g e v o e n d u í e r d . 0 p t 7 j a n , z a t e n e r 2 A v o g e l s , 1 l - a d u l t e ne n 9 , j o n g e n d i e a l l e n o n g e n i n g c l w a u e n .

S l g t b e s c h o g l r l n g .

0 n d e n b i j n a a 1 l e d e n k b í r r ? e r \ r e e n s o m s t a n d i g h e d e n b 1 j . j f t h e t k o e l -w a t e ï - ' c i r : c u i t v a n d e H u n z e c e n t r . a l e i n G n o n i n g e n o p e n .H i e : : k u n n e n i : r s t n e n g e w j n t e n s v e e l w a t e n v o g e l s v a . n p n o f i t e r e n ,w a a n o n d e n K n o b b e l z r \ r a n e n . H e t b 1 i j k t d a t d e z e K n o b b e l z w a n ê n rd e e l s d o o n g e b r e k a a n v o e d s e l , g e m a k k e l - i j k w e n n e n a a n m e n s e nd i e z e b r o o d v o e r e n . ( o f i e t s a n C e n s )S l e c h t s o n d e n d e z e o m s t a n d i g h e d e n i s h e t m o g e l i j k d i c h t t o t d ez w a n e n t e n a d e r e n o m t r e k n i n g e n a f t e l e z e n e n o m z e t e v a n g e n .R e c e n t i s d i t h e t g e v a l g e ' r . . r e e s t i n c i e w i n t e n l - 9 7 8 / L 9 7 9 e n1 - 9 8 1 / 1 9 8 2 . .F l i n k e a a n t a l l e n , K n o b b e l z w a n e n v e n b l i j v e n d a n i n , d e s t a d , i nz a c h t e n e . w i n t e n s z i j t r d e a a n t a l l e n v e e l I a g e r . D a n z i j n h e tv o o r 4 n a m e l i j k t t a m m e t p a r " k z n a n e n . ï n t a b e l 4 h i e n o n d e n s t a a n d eï 1 e s u I ' t a t e n v a n e e n a a n " L a l c o m p l e t e v o í T e I t e l l i n g e n v a n d e s t a dG n o n i n g e n ; , c l e a a n t a l l e n I ( n o b b à 1 r * u t t e n v e r s c h i l í e n n o g a l p e rw i n t e n .

T a b e l 4

- 1 _ B _

A a n t a l - 1 e n K n o b b e l z r ^ r a à e nt i j d e n s v r i n t e r t e l l i n g e n

i n d e s t a d G n o n i n g e n

D a t u m

2 9 j a n , L 9 7 92 3 f e b n . 1 9 7 9L 9 / 2 A j a n . 1 9 8 02 A / 2 L j a n . 1 9 B L1 3 / L + m r t . i - 9 8 1I B / L g j a n . 1 9 8 2t 5 / L g j a n . 1 9 8 3

A a n t a I

B 5r_1_B

3 5l_L

ói 4 4

l - u

[ t : :on

r i t . ( 5 )l i t . ( 5 )r i t . ( 6 )

ongepu l : 1 .o n g e p u b l .

:o n g e p u D I .

t e l l i n gt e l l i n g

t e l l - i n g

T o c h k u n n e n c o k i n c ) e z e v r i n t e r s p l o t s e l i n g K n o b b e l z w a n e ni n v a l l e n , g e t r l i g e e n k e l e r , i n , g r ^ i a a r n e m i n , g e n i n l - 9 7 9 / 1 " 9 8 0 e n1 e B 0 / t e e L .H e t i s o a n d i k w i j J . s z a a k e r s n e r l b i j t e z i j nI n d e s t r e n g e w i n t e n s k o m t e l ? e e n i n f l u x v a n K n c b b e l z v r a n e . nu i t o o s t e l i j k e r s t r . e k e n . 0 o k i n a n c e r e p r o v i n c i e s w o r d e n d a nb u i t e n l a n d s e K n o b b e L z w a n e ï ) g e z j . e n . I n F n i e s l a n C w c r d e n r € v e n -a l s i n 1 " 9 7 9 , o o k i n 1 9 8 2 i n D e n e m a n k e n e 1 1 0 o s t d u i t s l - a n d g e r i n g -C e z w a n e n g e z i e n ( m e d . . ï a n d e J o n g , J o u n e ) .D 6 o n d e i ( n o b b e J . z w a a n t e r i n , É t , e n , z i . j n r , ^ r e e n a c h t e n Í : ï e k c m e n d . a ti n i e c l e n g e v a l e e n , f e e i r ^ r e c r t e r u , q t k e e r : t n a a r h e t o o s t e n .M o g e l i j k b l i j f t e e n d e e l v o o : r g o e d i n N e C e r l a n C h a n g e n . H e tb l i j k t d a t d . e i n s t r c n E e w i n ' t e r s i n d . e s t a d G n o n i n g e n p l e i s -t e n e n d e z w a n e n , m e c l e o p 1 1 r " o n d v a n d e p o o t k l e u r , , e e n c o m b i n a t i ez i j n v a n v o g e l s u i t c 1 e l { e c l e r r l a n c L s e e n u i t c 1 e S k a n d , / B a l t i s c h eF o p u l a t i e .H e t v e r s c h i l i n h e r k o n s t v a n C e g e r i n g c l e b u i t e n l a n C . s e z w a n e nt u s s e n i l e b e i c l e s t n e n g c w i n t e r s ( f i g . L e n f i S i . 3 ) i s n o g n i e t$ e h e e l d u i C e l i j k . B e k e n C . i s C a t h e t m e n e n d e e l v a n d e r u i e n d ev o g e l s o p h c t R g { a s a n c l , a . f k o n s t i g z i j n r . r i t O c s t d u i t s l a n d ( 1 )e n ( l t ) .H o e w e l d e K n c b b e l z w a a n e e n e r ! : c p v a l l e n d e v o g e l i s , i s h i e rt c c t r e e l l a a n t a l k a n t t e k c r r i n l ; e n ' b i j t e p l a a . t s e n . L a n g : n i e ti e d e r e e n I e t c p f l e r i n i i d e z l r a n e n e n i r e . t i s a I l e e n o n C e r s p e c i -a I e o m s t a n c l i g h e c i e n m o g e l i j k t r . e k r : i n g e n a f t e 1 e z e n .D e h j - e n b o v e n g e p r e s e n t e e r C e g ; e g e v e n s z i j n v o o n n a m e l i j k h e t g e -v o l g v a n h e t i n t e n s i e f w e a r - ' n e m e n v a n e n k e l e m e n s e n i n G n o n i n g e ne n i n D e n e m a r k e n . I i o e w e l c L u i d e l i j k n a a r v o r e n k o m t d a t e rs p l t a k e i s v a n t w e e v e r ? s c h i l . l c n c 1 e p o p u l a t i e s z r { a n e n , z e f g e n d es t i p p e n o p d e v e r s p r e i d i n g s k ; i a r t j ó " - m e e n o v e r d e v e n s p n e i d i n p ; ,v a n d e w a a n n e m e r d a n d e - , / e ï ' s p r e i d i n g v a n c 1 e z w a n e n . :D a n t o t s l o t n o g i e t s o v € j ï 1 c L e t o e k o m s t v a n h c t K n c b b e l - z w a a n -o n d e r z o e k . E n e n z í j . 1 s m e t b e t n e k i c i n g t o t C e w i n t e n a k t i v i t e i t e nz i j n e r : d e v o l g e n d e p l a n n e n :

D e h i e n g e p n e s ê n t e e n d e E e g e v e n s z i j n s l e c h t s c p e n k e l ej a : : e n r e s u l t a t e n g e b a s e e n d . P a s n a e e n j a a n o f t i e n z i j n d em e e s t e g e g e v e n s o v e n d e b e i c l e w i n t e n s b e k e n c l e n k a n e r e e nd e f i n i t i e f a r t i k e l - o v e r , g e s c h r e v e n w o r c l e n .T i j d e n s s t : : e n g w i n t e n w e e : : e l o o n g a a n m e t v a n g e n e n n i n g e n i nd e s t a d G r , r n i n g e n . O o k o p a n d e ï ' 1 e p l a a t s e n m e t g r o e p e n K n o b -b e l z w a n e n k u n n e n u r e d a n p : : o b e n e n e e n v a n g a k t i e t e o r g a n i s e r e n .

i

t

- l - 9 -

A a n d a c h t s c h e n k e n a a n e n k e l è m a t c n e n h e t g e w i c h t v a n d ez t { a n e n . S t e n k u i t g e h o n g e r d e z } í a n e n z i j n e r g I i . c h t e n e r i sw a a r s c h i j n l i j k e e n k r - i t í s c h e g e w i c h t s g n e n s . ï n D e n e m a r k e n( 2 ) e n ( 1 1 ) i s h i e : r a l v e e l o n r L e r z o c k a a n g e C a a n .P u b l i k a t i e i n e e n ' r o l g e n d e G r a u w e G o : : s v a n d e t ? e s u l t a t e nv a n C e p r o v i n c i a l e w i n t e n - L e l I i n g e n .

A n : d e r z i j c i s z o u a e n , i a e h t g e s c t r o n k e n k u n n e n w o r c l e r i a a n i e b n o e d -v o g e l s i n , d e p ï ' o v i n c i e G n o n i n g c n :

. a a n t a l l e n b r r o e d p a r e n i v e n g e l i j k i n g m e t s c h a t t i n g e n u i t r 1 ez e v e n t i g e r j a r e n t o e n m e n B 0 - 9 0 b r . o e , l p a r e n v a s t s t e l d e ( 4 )

. h e t a a n d e e l P o o l s e z w a n e n i n C e b r o e c l p o p u l e t i e

. h e t i n ' d e r : u i t i j d v a n g e n e n r - ' i n g e n v a n C e b n o e d v o g e l s m e th u n j o n g e n z o C a t w e b e t e : : w e t e n w a t d e z e v o g e l s b i j ( s t r : e n g )w i n t e n w e e n d o e n .

Dankwoor r l .

H e t K n o b b * : l z w a n e n w e n k r , v o r c l t a l s e e n a k t i v i t e i t v a n d e A y i f a u n aG n o n i n g e n g e o l ? g a n i s e e r d a l s o n d e r d e e I v a n c e z w a n < : n ï r e n k g r o e pb i n n e n d e z e v e r e n i g i n g . E v e n a l s t w e e j a a r g e l e d e n h e e f t e e ng r o o t a a n t a l p e n s o n e n g e h o l p e n m e t h e t v a n g e n i n d e w i n t e r ;v o c : r a 1 i n c 1 e s t a c l i s C i t b i j n a o n ï n i s b a a r . I e C e r r e e n w o n d t d a a n -v o o l 3 v a n h a r t e b e d a r i k t e n b o v e n C i e n < l i e m e n s e n c l i e o p ' e e na n d e n e ï x a n i e r b e h u l p z a a m z 5 - 1 n g e w e e s t .

H e t z i j n i n a . l f a b e t i s c h e v o l g o r i e :E n i c - J a n A l b l a s , H e n k B a k k e r , J a n B e e k m a n , Ë g b e n t B c e k e m a ,E v a B o s , A l e w i j n B n o u w e r ? , S j o e n d . D i r k s e n , J a n D o e v e n d a n s ,H a n s E s s e l i n k . , F n i d a v a n E s s e n , P e t e : : v a n H o n s s e n , H a n s c l eJ o n g r E C C y K ' i e v i e t u H e í n M a s s e l i r Ê r S . I I a u t a , R u u n d l ' i o o n d h u i s ,G e r a n d O v e n k a m p , J o h a n O v e r k a n i F , ! í i 1 1 P a u m a n n o L c e k S c h o l t e r l s rR i e k s S i e r s e m a , P e t e r V e n e f i i a , R i t a V i e r ^ s m a , Ê e r " e n d V o s l a m b e n ,E l t j o W i e n i n p _ a e n E C w i n I n l j . t t e n .

. L i t e n a t u u n l i j . s . !

1 . A n d e n s e n - H a : : i 1 d , P . l - 9 8 L . M i g r a t i o n o f C y g i n u s o l o n : : i n g e Ci n D e n m a r k i n w i n t e r a n r l d u n i n g m c u 1 t . P : r o c . 2 n d .I n t . S w a n S y m p . S a * ) p c r . o p a E , t 2 0 - 1 3 1 - I . ! , 1 . R . B . eS l i m b n i d q e , E r Í l l a n d .

2 . A n d e n s e n - H a r i I c - 1 . , P . l - 9 B l - . W e i g h t c h a . n g e s i n C y g n u s o l o n .P r o e . 2 n d . , ï n t . S v r a n S y m p . S a p p o r q . p a g . 3 5 9 - 3 7 8 .I . W . R . B . , S l i m b n i - c 1 g e , E n g 1 a n d . .

3 . A t k i n s o n - W i 1 1 e s , G . L , 1 9 8 1 . T h e n u m e r i c a l - d i s t r : i b u t i o na n d c o n s e r v a t i o n n e q u i n e r n e n t s o f s w a n s i n n o r t h w e s tE u r o p e . P r o c , 2 n d ï n t , S w a n S y m p . S a p p o n o .p a g . 4 0 - 4 8 , I . l l . R - . 8 . , S l i m b n i d g e , E n g L . a n C .

4 . B c e k e m a , E . J . 1 - 9 8 3 . I ( n o b b e L z w a a n C y g n u s o 1 o r . ï n :A v i f a u n a v a n G r . o n i n p l e n u i n p r e p .

5 . D i j k , K . v a n e 1 9 8 0 . K n o b b e l - z h r a n e n i n r l e s t a C . G n o n i . n g e ni n C e s t n e n g € j w i n t c r 1 9 7 8 / t 9 7 9 . D e G r a u w e G c n s B ( 1 )p a g . l - 8 - 2 3 .

- 2 0 -

6 . D i j k , K . v e n , s . D i : : k s e n e n I - i . G e n e n a ê l , r - g B 1 . ts t a c L s w a t e n w i l . d t e l l i r i g i v e r . s l a g J v a n e e n , g r o e n e g o l f -

o n c ' i e l a z o e k . T r ' i a s i 0 ( 1 ) p , a g . 3 1 - 3 5 .

7 . i { i l p n e c h t , A . 1 9 7 0 " H ê ; c k , . r n s c h w e n , S i n , g s c h w a n , Z w e n g s e h w a n .N e u e B : : . : k m - B r i c h e n e i n o . L 7 7 , W i t t e n b e n g , 0 o s t -du. : i t s l_an c i .

B . P e n d e c k r A . c . e n B . J . s p e e k , 1 g 6 5 . R i . n . g v e n s r a g v a n h e tv o g e : l t r e k s t a t i o n n c . 4 B l , i r n o s a g B ( S / + ) p r g . L 4 2 _ 1 g g .

Í . J . R e n s s e n , T h . A . , 1 9 8 1 . v e n s p r e i , c i n g v a n e e n l _ o e a l - e p o p u -] a t i e K n o i : b c l z r À r a n e n c y g n u s o l o r , . L j . m o s a s 4 ( : j ) 'p a g . B g - 9 2 .

l - 0 . R e n s s e n , Ï h . A . e n R . . 1 , 1 . T e i x e i r a . 1 g 8 0 . T a x a t i e v a n h e ta - a n t a l K n o b b e r z . w a n e n i n N e c i e r l a n c J . . l t r a t e n v o F . l e l s 5 ( 1 )p a t ï . 1 B - 2 4 .

l - 1 . R u i t e n b e e k , i { . e n A n c e r s e n - H a r i l c , p . 1 g 7 $ .D e K n c b b e l z w à c a . r r . K o s i m o s , A m s t e : r d . a m .

K . l a a s v a n D i j k . ,V a n H e e m s k e n c k s t r . l - - 1 S B9 7 2 b G B G n o n i n . q e n .

t e l . 0 5 0 - 1 . 3 4 6 8 9 .