Η αλληλεπίδραση του χώρου και του χρόνου στην...

Παν ε π ι σ τ ή μ ι ο Πατρών

Σχο λ ή Ανθ ρωπ ι σ τ ι κώ ν κα ι Κο ι νω ν ι κών Επ ι σ τ η μών

Τμήμα Φι λ ο λ ο γ ί α ς

Πτυχιακή Εργασία

Η αλληλεπίδραση του χώρου και του χρόνου στην ανθρώπινη νόηση

και η αποτύπωσή της στην ανθρώπινη γλώσσα

Το παράδειγμα των επιρρηματικών φράσεων

Γεώργιος Θ Μαγιώνος (ΑΜ 2610)

Επιβλέπων καθηγητής Γεώργιος Ι Ξυδόπουλος

Πάτρα 2013

Περιεχόμενα

1 Εισαγωγήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip1

2 Ο χώρος και ο χρόνος στην ανθρώπινη νόηση

21 Εννοιολογική μεταφοράhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2

211 Η εννοιολογική μεταφορά Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΟΣ ndash TO ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ

ΧΡΟΝΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΙΝΗΣΗhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2

2111 Η εννοιολογική μεταφορά του κινούμενου εγώhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2

2112 Η εννοιολογική μεταφορά του κινούμενου χρόνου3

22 Σύγκριση χρονικών και χωρικών πλαισίων αναφοράςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip3

221 Το ενδογενές πλαίσιο αναφοράςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4

222 Το εξωγενές πλαίσιο αναφοράςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5

223 Το δεικτικό πλαίσιο αναφοράςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6

23 Εμπειρική έρευνα για την αλληλεπίδραση χώρου και χρόνουhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip7

3 Ο χώρος και ο χρόνος στην ανθρώπινη γλώσσα

31 Πληροφορίες για τις υπό εξέταση γλώσσεςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip11

311 Πρωτο-ινδοευρωπαϊκήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip11

312 Κλασσική Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip12

313 Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip14

314 Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip15

315 Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip17

316 Συμπεράσματαhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip19

32 Η μελέτη μερικής τυπολογίας του Martin Haspelmathhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip19

Υποκατηγορίες σημασιολογικών λειτουργιών που αφορούν τη θέση στο χρόνο

321 Ταυτόχρονη θέση (Simultaneous location)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip20

H ταυτόχρονη θέση στη Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip21

Η ταυτόχρονη θέση στην Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip22

Η ταυτόχρονη θέση στην Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip23

Η ταυτόχρονη θέση στην Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip24

322 Διαδοχική θέση (Sequential location)25

3221 Προγενέστερη θέση (Anterior location)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip25

H προγενέστερη θέση στη Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip26

Η προγενέστερη θέση στην Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip26

Η προγενέστερη θέση στην Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip26

Η προγενέστερη θέση στην Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip27

3222 Μεταγενέστερη θέση (Posterior location)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip27

H μεταγενέστερη θέση στη Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip28

H μεταγενέστερη θέση στην Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip28

H μεταγενέστερη θέση στην Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip29

H μεταγενέστερη θέση στην Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip30

323 Διαδοχική ndash διαρκής θέση (Sequential ndash durative location)helliphelliphelliphelliphelliphellip30

3231 Προγενέστερη ndash διαρκής θέση (Anterior ndash durative location)30

H προγενέστερη ndash διαρκής θέση στη Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip31

Η προγενέστερη ndash διαρκής θέση στην Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip32

Η προγενέστερη ndash διαρκής θέση στην Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip32

Η προγενέστερη ndash διαρκής θέση στην Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip33

3232 Μεταγενέστερη ndash διαρκής θέση (Posterior ndash durative location)33

H μεταγενέστερη ndash διαρκής θέση στη Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip33

Η μεταγενέστερη ndash διαρκής θέση στην Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip34

Η μεταγενέστερη ndash διαρκής θέση στην Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip34

Η μεταγενέστερη ndash διαρκής θέση στην Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip34

324 Χρονική απόσταση (Temporal distance)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip35

3241 Χρονική απόσταση ndash μέλλον (Distance - future)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip35

H χρονική απόσταση ndash μέλλον στη Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip36

Η χρονική απόσταση ndash μέλλον στην Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip36

Η χρονική απόσταση ndash μέλλον στην Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip36

Η χρονική απόσταση ndash μέλλον στην Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip37

3242 Χρονική απόσταση ndash παρελθόν (Distance ndash past)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip37

H χρονική απόσταση ndash παρελθόν στη Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip38

Η χρονική απόσταση ndash παρελθόν στην Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip38

Η χρονική απόσταση ndash παρελθόν στην Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip38

Η χρονική απόσταση ndash παρελθόν στην Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip39

Υποκατηγορίες σημασιολογικών λειτουργιών που αφορούν την χρονική έκταση

325 Ατελική χρονική έκταση (Atelic extent)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip39

H ατελική χρονική έκταση στη Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip40

Η ατελική χρονική έκταση στην Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip41

Η ατελική χρονική έκταση στην Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip41

Η ατελική χρονική έκταση στην Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip41

326 Τελική χρονική έκταση (Telic extent)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip42

H τελική χρονική έκταση στη Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip42

Η τελική χρονική έκταση στην Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip43

Η τελική χρονική έκταση στην Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip43

Η τελική χρονική έκταση στην Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip43

327 Απόσταση ndash μεταγενέστερο (Distance ndash posterior)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip44

H απόσταση ndash μεταγενέστερο στη Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip44

Η απόσταση ndash μεταγενέστερο στην Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip44

Η απόσταση ndash μεταγενέστερο στην Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip45

Η απόσταση ndash μεταγενέστερο στην Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip45

4 Συμπεράσματαhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip46

5 Προτάσεις για περαιτέρω έρευναhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip48

Βιβλιογραφίαhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip50

1

1 Εισαγωγή

Στην εργασία αυτή πρόκειται να ασχοληθώ με τη χωροχρονική αλληλεπίδραση

σε επίπεδο νόησης και πώς αυτή εκφράζεται σε επίπεδο γλώσσας καθώς οι γλώσσες

εξελίσσονται

Στο δεύτερο κεφάλαιο στην πρώτη ενότητα (21) θα αναφερθώ στη θεωρητική

βάση πάνω στην οποία στηρίζεται μία υπόθεση συσχετισμού των δύο αυτών τομέων

του χώρου και του χρόνου στα πλαίσια της γνωστικής σημασιολογίας και θα

παρουσιάσω διάφορα πλαίσια αναφοράς που σχετίζονται με τον χώρο αλλά έχουν

επεκταθεί λόγω της συνάφειας των δύο τομέων και στον χρόνο (22) Το δεύτερο

κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την ενότητα 23 όπου θα αναφερθώ συνοπτικά διάφορα

πειράματα τα οποία εξετάζουν τον συσχετισμό των δύο αυτών τομέων

Στο τρίτο κεφάλαιο στην πρώτη ενότητα θα παράσχω πληροφορίες για την

Πρωτοϊνδοευρωπαϊκή (311) τη γλώσσα-κοιτίδα από την οποία προήλθαν οι

μεταγενέστερες γλώσσες που θίγονται στην εργασία η Κλασική Αρχαία Ελληνική

(312) η Λατινική (312) η Κοινή Νέα Ελληνική (314) και η Αγγλική (315) και

θα ολοκληρώσω τη συγκεκριμένη υποενότητα με ορισμένα συμπεράσματα (316)

για το τι αναμένεται να προκύψει όσον αφορά το συσχετισμό των δύο τομέων στις

γλώσσες αυτές βάσει των χαρακτηριστικών τους

Στην ενότητα 32 θα δοθεί μία άλλη εστίαση στην εργασία η οποία βασίζεται

στη μερική τυπολογία και πιο συγκεκριμένα στην υιοθέτηση της διάκρισης που

πρότεινε ο Haspelmath (1997) για τις διάφορες σημασιολογικές λειτουργίες χρονικών

επιρρηματικών που βασίζονται σε ΟΦ Για κάθε επιμέρους σημασιολογική

λειτουργία θα εξετάσω σε καθεμία από τις τέσσερις γλώσσες εάν υπάρχει κάποιος

συσχετισμός του χώρου και του χρόνου και δίνονται συγκεκριμένα ενδεικτικά

παραδείγματα

Μετά την παρουσίαση των επιμέρους λειτουργιών στο τέταρτο κεφάλαιο θα

καταλήξω σε συμπεράσματα υπό το πρίσμα της προσέγγισης του Haspelmath για το

τι όντως ισχύει διαχρονικά και διαγλωσσικά εάν ληφθούν υπόψη οι γλώσσες που

επιλέχθηκαν για να ολοκληρωθεί η εργασία με προτάσεις για μελλοντική έρευνα οι

οποίες βασίζονται στις laquoαδυναμίεςraquo και τους περιορισμούς που είχα συναντήσει κατά

την εκπόνηση της συγκεκριμένης εργασίας

2


21 Εννοιολογική μεταφορά

Στα πλαίσια της Γνωστικής Γλωσσολογίας και πιο συγκεκριμένα της

Γνωστικής Σημασιολογίας η έννοια laquoμεταφοράraquo δεν αφορά διάφορες γλωσσικές

εκφράσεις καθαυτές αλλά έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης και αντίληψης δεν

εντοπίζεται στην ίδια τη γλώσσα αλλά στη νόηση και το πώς εκείνη αποτυπώνεται

στη γλώσσα (Lakoff 2006)

Η εννοιολογική μεταφορά θα μπορούσε να περιγραφεί ως εξής ένας τομέας-

πηγή πλουσιότερος αντιληπτικά και περισσότερο laquoπροσβάσιμοςraquo αντιστοιχίζεται με

έναν τομέα-στόχο ο οποίος είναι φτωχότερος αντιληπτικά αφηρημένος και μέσω του

τομέα-πηγή γίνεται ευκολότερα κατανοητός (Lakoff 2006 Casasanto amp Boroditsky

2003 Casasanto amp Boroditsky 2008)

Ο Lakoff ένας από τους δύο εισηγητές της Θεωρίας της Εννοιολογικής

Μεταφοράς σε μία επισκόπησή του σχετική με το θέμα δίνει τον ορισμό της

μεταφοράς ως laquoμία αντιστοίχιση ανάμεσα σε δύο τομείς στο αντιληπτικό σύστημαraquo

Στο βιβλίο του Metaphors we live by (1980) είχε αναφερθεί σε διάφορες

εννοιολογικές μεταφορές ανάμεσα τους και στη μεταφορά Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ

ΧΩΡΟΣ

211 Η εννοιολογική μεταφορά Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΟΣ

(ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΙΝΗΣΗ)

Στη μεταφορά Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΟΣ εμφανίζονται δύο κύριες

υποπεριπτώσεις Από τη στιγμή που ο χρόνος είναι χώρος το πέρασμά του είναι

κάποια μορφή κίνησης και αυτό που διαχωρίζει τις δύο υποπεριπτώσεις της

συγκεκριμένης μεταφοράς είναι πού ανατίθεται η κίνηση όταν η κίνηση αφορά τον

παρατηρητή-εγώ τότε έχουμε τη λεγόμενη μεταφορά του κινούμενου εγώ (moving ego

metaphor) ενώ όταν αφορά τον χρόνο τότε έχουμε τη λεγόμενη μεταφορά του

κινούμενου χρόνου (moving time metaphor)

2111 Η εννοιολογική μεταφορά του κινούμενου εγώ

Στην περίπτωση αυτή θεωρούμε ότι κινείται ο παρατηρητής-εγώ γιrsquo αυτό και

μία εναλλακτική ονομασία της μεταφοράς αυτής είναι Ο ΧΡΟΝΟΣ ΠΟΥ ΠΕΡΝΑΕΙ

ΕΙΝΑΙ ΚΙΝΗΣΗ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΝΑ ΤΟΠΙΟ πχ

(1) Πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στη φυλακή

3

(2) Διανύει τους τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης της

(3) Με το που μπήκε στα 18 πήγε για δίπλωμα

(4) Πάτησε τα 50 και έγινε άλλος άνθρωπος

(5) Έφτασε τα 33

(6) Με τέτοιες ανακαλύψεις είναι μπροστά από την εποχή τουπρωτοπόρος

Όπως προκύπτει και από τα παραπάνω παραδείγματα ο χρόνος παραμένει

στάσιμος ενώ ο παρατηρητής-εγώ προχωράει Το παρελθόν βρίσκεται πίσω του το

μέλλον μπροστά του το σημείο στο οποίο βρίσκεται είναι αυτό που αντιλαμβάνεται

ως laquoτώραraquo

2112 Η εννοιολογική μεταφορά του κινούμενου χρόνου

Στην περίπτωση αυτή κινείται ο χρόνος γιrsquo αυτό και η μεταφορά αυτή είναι

επίσης γνωστή ως Ο ΧΡΟΝΟΣ ΠΟΥ ΠΕΡΝΑΕΙ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΟ

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ πχ

(7) Ήταν περασμένη η ώρα και έφυγαν

(8) Στα χρόνια που ακολούθησαν η οικονομική τους κατάσταση χειροτέρευε

(9) Πάνε πολλά χρόνια που έφυγε στο εξωτερικό

(10) Τα προηγούμεναεπόμενα χρόνια

Αυτό που γίνεται προφανές από τα παραδείγματα είναι ότι ο παρατηρητής-εγώ

παραμένει σταθερός ο χρόνος έρχεται προς το μέρος του και τον προσπερνάει Η

φορά κίνησης του χρόνου είναι από το μέλλον προς το παρελθόν κι έτσι τα πιο

μπροστινά του μέρη βρίσκονται σε παλαιότερες εποχές ενώ τα πίσω αφορούν

μελλοντικές καταστάσεις

22 Σύγκριση χρονικών και χωρικών πλαισίων αναφοράς

Όπως αναφέρει ο Levinson σε σχετική του επισκόπηση (1996 109-164) για

την περιγραφή των χωρικών σχέσεων ανάμεσα σε διάφορα αντικείμενα υιοθετούνται

συγκεκριμένα πλαίσια αναφοράς

Διαφορετικές προσεγγίσεις είχαν υιοθετηθεί από διαφορετικές επιστήμες

bull Σχετικά απόλυτα

bull Εγωκεντρικά αλλοκεντρικά

bull Βασισμένα στον παρατηρητή βασισμένα στο αντικείμενο

4

bull Δεσμευμένα από προσανατολισμό ελεύθερα από προσανατολισμό

bull Δεικτικά ενδογενή

bull Βασισμένα στον παρατηρητή βασισμένα στα αντικείμενα βασισμένα στο

περιβάλλον

Τα γλωσσικά (εκπεφρασμένα) χωρικά πλαίσια αναφοράς σύμφωνα με τον

Levinson είναι τρία και σύμφωνα με τον Kranjec (2006) μπορούμε να τα

επεκτείνουμε και στην περίπτωση του χρόνου όπως θα καταδειχθεί στις επόμενες

υποενότητες

i Ενδογενές πλαίσιο αναφοράς

ii Σχετικό πλαίσιο αναφοράς (δεικτικό)

iii Απόλυτο πλαίσιο αναφοράς (εξωγενές)

221 Το ενδογενές πλαίσιο αναφοράς

Χαρακτηριστικό αυτού του πλαισίου αναφοράς όπως αναφέρει ο Levinson

(οπ) είναι ότι η θέση ενός αντικειμένου Α προσδιορίζεται βάσει εγγενών

χαρακτηριστικών (πλευρών ή απόψεων) ενός αντικειμένου Β (οι όροι που δίνει ο

Levinson για τα δύο αντικείμενα είναι figure και ground αντίστοιχα)

Για να συμβεί αυτό θα πρέπει το συγκεκριμένο αντικείμενο να έχει ορισμένα

χαρακτηριστικά που να ξεχωρίζουν τις διάφορες πλευρές του πχ στο ανθρώπινο

σώμα είναι ευδιάκριτες οι διάφορες πλευρές όπως και σε ένα έπιπλο όπως μία

καρέκλα ή ένας καναπές σε ένα σπίτι (όπου συμβατικά μπροστινό μέρος θεωρείται

το μέρος της κεντρικής εισόδου) κοκ

(11) Η μπάλα είναι μπροστά από την καρέκλα

(Εικόνα από Levinson 1996 σελ 149)

Κάποια επέκταση του χωρικού πλαισίου αυτού για την περιγραφή του χρόνου

εμφανίζεται σύμφωνα με τον Kranjec (2006 449) στην περίπτωση που εξετάζουμε τη

χρονική διαδοχή χωρίς να έχουμε σε λειτουργία κάποια από τις δύο προαναφερθείσες

5

εννοιολογικές μεταφορές (του κινούμενου εγώ ή του κινούμενου χρόνου)

(12) Τις επόμενες ημέρες

(Εικόνα από Kranjec 2006 σελ 449)

Στην περίπτωση αυτή ο χρόνος κινείται και η χρονική διαδοχή προϋποθέτει

κάποια σειρά με τις ημέρες να έχουν κάποιον συγκεκριμένο προσανατολισμό ως

προς τη φορά της κίνησης

222 Το εξωγενές πλαίσιο αναφοράς

Σε αντίθεση με το ενδογενές πλαίσιο που αφορά τις ιδιότητες των

αντικειμένων το εξωγενές πλαίσιο (που επίσης ονομάζεται απόλυτο γεωκεντρικό ή

περιβαλλοντικό) αφορά τις ιδιότητες του χώρου όπου βρίσκονται τα αντικείμενα των

οποίων τη θέση επιθυμούμε να προσδιορίσουμε

Πιο συγκεκριμένα ως σημεία αναφοράς επιλέγονται ορισμένα σταθερά σημεία

που βοηθούν τον προσανατολισμό (βουνά ποτάμια κτλ) ή και τα ίδια τα σημεία του

ορίζοντα γιrsquo αυτό και ένα τέτοιο πλαίσιο αναφοράς δεν επηρεάζεται από τις εγγενείς

ιδιότητες των αντικειμένων και είναι ανεξάρτητο από την γωνία θέασης ενός

εξωτερικού παρατηρητή

(13) Η Σαλαμίνα είναι βόρεια της Αίγινας

Όπως και στην περίπτωση του προηγούμενου και αυτού του χωρικού πλαισίου

αναφοράς υπάρχουν επεκτάσεις σε χρονικό επίπεδο από διάφορους λαούς αρκετά

απομακρυσμένους μεταξύ τους Παραδείγματος χάριν η Boroditsky (2011) σε

6

σχετική της επισκόπηση σχετικά με τη δόμηση του χρόνου αναφέρει το παράδειγμα

της γλώσσας Kuuk Thaayorre μιας γλώσσας που ομιλείται από μία φυλή Αβοριγίνων

της Αυστραλίας Στους ομιλητές της Kuuk Thaayorre που συμμετείχαν στο πείραμά

τους οι Boroditsky και Gaby είχαν δώσει σειρές από εικόνες που παρουσίαζαν μία

χρονική αλληλουχία (έναν άντρα που μεγάλωνε μία μπανάνα που τρωγόταν κοκ)

και τους είχαν ζητήσει να τις τοποθετήσουν με τέτοιον τρόπο ώστε να παρουσιάζουν

τη laquoσωστήraquo χρονική σειρά Εκείνοι τοποθέτησαν τις εικόνες με σειρά από την

Ανατολή προς τη Δύση

Πέρα από το σύστημα αυτό που εμφανίζεται και σε άλλες φυλές Αυστραλών

Αβοριγίνων υπάρχουν κι άλλα είδη τέτοιων πλαισίων αναφοράς που βασίζονται σε

διάφορα περιβαλλοντικά στοιχεία (εξ ου και η εναλλακτική ονομασία του πλαισίου

αυτού ως περιβαλλοντικού) όπως οι πλαγιές των βουνών οι διάφοροι άνεμοι οι ροές

των ποταμών κτλ

223 Το δεικτικό πλαίσιο αναφοράς

Το δεικτικό ή σχετικό πλαίσιο αναφοράς δεν είναι διμερές όπως τα

προηγούμενα αλλά τριμερές πέρα από τα δύο αντικείμενα (figure ground)

εισάγεται και μία τρίτη παράμετρος ένας παρατηρητής (observer) με συγκεκριμένη

άποψη της σχέσης των δύο αντικειμένων (viewpoint) σύμφωνα με τη θέση του

οποίου κρίνεται η σχετική θέση των αντικειμένων

Παρατηρητής 2

Παρατηρητής

1 Π

αρατηρητής 3


Αν στους τέσσερις παρατηρητές (observers) ζητούταν η θέση του τριγώνου

(figure) ως προς τον κύκλο (ground) λόγω των διαφορετικών τους απόψεων

(viewpoints) θα δίνονταν οι εξής σχετικές απαντήσεις

Ο παρατηρητής 1 θα έλεγε πως το τρίγωνο ήταν αριστερά από τον

κύκλο

7

Ο παρατηρητής 2 θα έλεγε πως το τρίγωνο ήταν μπροστά από τον

κύκλο

Ο παρατηρητής 3 θα έλεγε πως το τρίγωνο ήταν δεξιά από τον κύκλο

Ο παρατηρητής 4 θα έλεγε πως το τρίγωνο ήταν πίσω από τον κύκλο

Αυτό το χωρικό πλαίσιο αναφοράς όπως και τα προηγούμενα εμφανίζει

σύμφωνα με τον Kranjec (2006 450) κάποια επέκταση σε χρονικό επίπεδο και αυτό

δεν αφορά παρά τις δύο εννοιολογικές μεταφορές που αναφέρθηκαν παραπάνω τη

μεταφορά του κινούμενου χρόνου και τη μεταφορά του κινούμενου εγώ όπου κατά

κάποιον τρόπο η μία είναι αντιστροφή της άλλης (όπως στις περιπτώσεις των

παρατηρητών 1-3 και 2-4)

23 Εμπειρική έρευνα για την αλληλεπίδραση χώρου και χρόνου

Για την χωροχρονική αλληλεπίδραση έχουν διεξαχθεί πειράματα από διάφορους

ερευνητές με σημαντικότερους την Boroditsky και τον Casasanto (ενδεικτικά

Boroditsky 2000 Casasanto amp Boroditsky 2003 Casasanto 2010) Η ίδια η

Boroditsky το 2011 έγραψε ένα κεφάλαιο-ανασκόπηση με τον τίτλο How Languages

Construct Time το οποίο στάθηκε η βάση για την υποενότητά μου αυτή με ορισμένες

προσαρμογές

Η παρουσίαση της Boroditsky αναφερόταν σε συγκεκριμένες ομάδες

πειραμάτων

ΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Στην υποενότητα αυτή γινόταν

αναφορά σε πειράματα τα οποία εξέταζαν τις διαφορετικές προτιμήσεις

των ομιλητών της Αγγλικής και της Μανδαρινικής ως προς τις ιδιότητες

των χωροχρονικών μεταφορών που χρησιμοποιούσαν Πιο

συγκεκριμένα οι Μανδαρίνοι ομιλητές συνήθως επέλεγαν τον κάθετο

άξονα για τις μεταφορές τους ενώ οι Άγγλοι ομιλητές επέλεγαν τον

οριζόντιο άξονα Η προτίμησή τους αυτή εξετάστηκε με διάφορα

πειράματα τα συμπεράσματα των οποίων κατέδειξαν πως ακόμη και

όταν δεν εμπλέκεται η γλώσσα καθεαυτή (για παράδειγμα στην

τοποθέτηση εικόνων με τέτοιον τρόπο ώστε να καταδεικνύουν την

ακολουθία των γεγονότων) οι χωροχρονικές μεταφορές που υπήρχαν

στις δύο γλώσσες έπαιζαν κρίσιμο ρόλο

8

ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ Για τις ίδιες δύο γλώσσες (Αγγλική και

Μανδαρινική) υπήρχε και άλλη μία υπόθεση ότι η Μανδαρινική

βασιζόταν περισσότερο στις μεταφορές του κινούμενου χρόνου σε

σχέση με την Αγγλική Οι Lai και Boroditsky πραγματοποίησαν

πειράματα χρησιμοποιώντας τις δύο σχέσεις (κινούμενου εγώ και

κινούμενου χρόνου) έχοντας ως δείγμα τους τρεις ομάδες

μονόγλωσσους Άγγλους μονόγλωσσους Μανδαρίνους και δίγλωσσους

που μιλούσαν και τις δύο γλώσσες Τα αποτελέσματα έδειχναν σαφή

προτίμηση στις δύο ομάδες μονόγλωσσων (οι Μανδαρίνοι προτιμούσαν

τη μεταφορά του κινούμενου χρόνου ενώ οι Άγγλοι τη μεταφορά του

κινούμενου εγώ) Στην περίπτωση των δίγλωσσων εμφανίστηκε μία

ιδιαιτερότητα καθώς επηρεάζονταν και από τις δύο γλώσσες εναλλάξ

ΑΝΤΙΣΤΡΕΦΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Η

κίνηση του χρόνου ως προς κάποιον άξονα επηρεάζεται από διάφορους

παράγοντες ένας από αυτούς είναι η κατεύθυνση γραφής πχ οι Άγγλοι

και οι Έλληνες ομιλητές συνήθως αντιλαμβάνονται τον χώρο να κινείται

από τα αριστερά προς τα δεξιά ενώ οι Άραβες και οι Εβραίοι ομιλητές

από τα δεξιά προς τα αριστερά κάτι που εξετάστηκε από μία σειρά

πειραμάτων Ακόμη και στην περίπτωση των χωροχρονικών μεταφορών

εμφανίζονται τέτοιου είδους αντιστροφές στην γλώσσα Aymara σε

αντίθεση με την Αγγλική και την Ελληνική το μέλλον θεωρείται πως

βρίσκεται πίσω από τους ομιλητές και το παρελθόν μπροστά τους (κάτι

που γίνεται εμφανές από τις χειρονομίες τους κατά τη διάρκεια

συνομιλιών)

ΔΙΑΡΚΕΙΑ Ως προς την έννοια της διάρκειας σύμφωνα με τα

πειράματα του Daniel Casasanto διαφορετικές ομάδες γλωσσών

υιοθετούν διαφορετικό τρόπο δήλωσής τους κάτι που δείχνει πως και

νοητικά υπάρχει κάποια αντίστοιχη σύλληψη (αυτό το απέδειξε μέσα

από πείραμα priming όπου δίνεται κάποιο ερέθισμα για να αναλυθεί

εάν επηρεάζεται και με ποιο τρόπο η απόκριση σε ένα επόμενο

ερέθισμα) Εκεί είχε διαχωρίσει τις γλώσσες γραμμικής έκτασης και τις

γλώσσες ποσού μία γλώσσα που επιλέγει να δηλώσει τη χρονική

διάρκεια με όρους γραμμικής έκτασης είναι η Αγγλική

(14) (α) He was gone for a long time

9

(β) He was gone for a big time

Ένα παράδειγμα γλώσσας που επιλέγει να δηλώσει τη χρονική διάρκεια

με όρους ποσού είναι η Ελληνική

(15) (α) Του πήρε πολλή ώρα να λύσει την άσκηση

(β) Του πήρε μακριά ώρα να λύσει την άσκηση

Η έρευνα του Casasanto έδειξε πως οι Άγγλοι ομιλητές ήταν πιο

επιρρεπείς σε παραπλανητικά ερεθίσματα που αφορούσαν τη γραμμική

απόσταση ενώ οι Έλληνες ομιλητές σε παραπλανητικά ερεθίσματα που

αφορούσαν ποσότητες όταν καλούνταν να κάνουν εκτιμήσεις για

χρονικά διαστήματα άρα πως οι νοητικές τους αναπαραστάσεις όσον

αφορά την χρονική διάρκεια διέφεραν

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΕ ΑΠΟΛΥΤΟ ΧΩΡΟ

Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα στην εργασία αυτή με αφορμή τις

αντιστοιχίες των χωρικών και χρονικών πλαισίων αναφοράς ορισμένες

γλωσσικές κοινότητες αντλούν στοιχεία από τα τέσσερα σημεία του

ορίζοντα για να αναπαραστήσουν το πέρασμα του χρόνου Έτσι όταν

ζητήθηκε στους ομιλητές της γλώσσας Kuuk Thayorre να βάλουν μια

σειρά από εικόνες σε τέτοια σειρά ώστε να δηλώνεται η χρονική

ακολουθία επέλεξαν να τις τοποθετήσουν από την Ανατολή προς τη

Δύση

Ένα ακόμη πείραμα το οποίο αξίζει να αναφερθεί είναι αυτό του Kemmerer

(2005) Ο Kemmerer ανακάλυψε πως διάφοροι ασθενείς με εγκεφαλικές βλάβες

εμφάνιζαν διπλό διαχωρισμό1 όσον αφορά τις χωρικές και τοπικές σημασίες

προθέσεων που χρησιμοποιούνταν για τη δήλωση και των δύο Με το πείραμά του

αυτό ο Kemmerer έδειξε ότι οι χωρικές και χρονικές έννοιες των προθέσεων της

Αγγλικής υφίστανται διαφορετική επεξεργασία άρα είναι διαχωρισμένες χωρίς αυτό

να σημαίνει πως το υποσύστημα της επεξεργασίας του χρόνου δεν υποστηρίζεται από

το υποσύστημα της επεξεργασίας του χώρου (όπως έχουν δείξει άλλα πειράματα)

1 Ο laquoδιπλός διαχωρισμόςraquo στα πλαίσια της νευρογλωσσολογίας ορίζεται ως το φαινόμενο κατά το

οποίο κάποια βλάβη Α επηρεάζει τη διεργασία 1 αλλά όχι τη διεργασία 2 ενώ μία βλάβη Β επηρεάζει

τη διεργασία 2 αλλά όχι τη διεργασία 1 καταδεικνύοντας έτσι ότι οι δύο διεργασίες είναι ανεξάρτητες

χωρίς να είναι απαραίτητο να εντοπιστούν τα ακριβή σημεία που εδράζονται οι δύο διεργασίες αυτές

στον εγκέφαλο

10

Τέλος ο Casasanto είχε διεξάγει διάφορα πειράματα προκειμένου να

ανακαλύψει (1) εάν οι σχέσεις ανάμεσα στη γλώσσα και τη μη-γλωσσική σκέψη

χαρακτηρίζονται από επιφανειακές ή βαθιές σχέσεις και (2) ποια είναι η σχέση

ανάμεσα στους τομείς του χώρου και του χρόνου2 Βάσει των αποτελεσμάτων των

πειραμάτων του κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει μία βαθιά σχέση ανάμεσα

στη γλώσσα και τη μη γλωσσική σκέψη και πως η σχέση των τομέων του χώρου και

του χρόνου είναι ασύμμετρα εξαρτημένη ο χρόνος επηρεάζεται από τον χώρο σε

πολύ μεγαλύτερο βαθμό απrsquo ότι ισχύει το αντίστροφο

2 Ο Casasanto στο Space for Thinking (17ο κεφάλαιο του συγκεντρωτικού τόμου Language Cognition

and Space The state of the art and new directions των Evans και Chilton) αναφέρει ότι τρεις είναι οι

πιθανές σχέσεις που μπορεί να υφίστανται ανάμεσα στους τομείς του χώρου και του χρόνου οι τομείς

αυτοί να είναι (1) ανεξάρτητοι (να μην επηρεάζει κανένας κανέναν) (2) συμμετρικά εξαρτημένοι (να

επηρεάζονται εξίσου ο ένας από τον άλλον) ή (3) ασύμμετρα εξαρτημένοι (ο Α τομέας να επηρεάζεται

από τον Β περισσότερο απrsquo ότι ο Β από τον Α)

11


31 Πληροφορίες για τις υπό εξέταση γλώσσες

Οι τέσσερις γλώσσες που πρόκειται να εξετάσω παρακάτω εντάσσονται σε

κλάδους της Ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών η Λατινική εντάσσεται στον

Ιταλικό κλάδο η Αρχαία και η Νέα Ελληνική στον Ελληνικό ενώ η Αγγλική στον

Δυτικό Γερμανικό υποκλάδο του Γερμανικού κλάδου (Campbell 1991)

Παρακάτω θα αναφέρω ορισμένα χαρακτηριστικά τους που πρόκειται να μου

φανούν χρήσιμα στην αμέσως επόμενη ενότητα όπου θα εξεταστεί

(α) ο ρόλος των πτώσεων ως επιρρηματικών προσδιορισμών που

αναλαμβάνουν τη δήλωση χωρικών και κατrsquo επέκταση χρονικών εννοιών

(β) η χρήση Ονοματικών Φράσεων3 ως συμπληρωμάτων Προθετικών Φράσεων

μέσα από το πρίσμα που προσέφερε ο Haspelmath (1997) απομονώνοντας

διαγλωσσικά μία σειρά από σημασιολογικές λειτουργίες οι οποίες είναι και οι πλέον

συνήθεις

311 Πρώτο-Ινδοευρωπαϊκή

Στην Πρώτο-Ινδοευρωπαϊκή4 (ανασυστημένη υποθετική γλώσσα-κοιτίδα από

την οποία προήλθαν οι διάφορες Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες στη συνέχεια) υπήρχαν

οχτώ πτώσεις (Clackson 2007)

3 Σε νεότερες εκδοχές της γενετικής σύνταξης από τη δεκαετία του rsquo80 και έπειτα (Θεωρία Κυβέρνησης και Αναφορικής Δέσμευσης Θεωρία Αρχών και Παραμέτρων Μινιμαλιστικό Πρόγραμμα) έχει προταθεί η ύπαρξη της Φράσης ΠροσδιοριστήΆρθρου (Determiner Phrase DP) ως βελτίωση της ήδη υπάρχουσας ανάλυσης της Ονοματικής Φράσης Κατrsquo αντιστοιχία με την περίπτωση της λειτουργικής κατηγορίας της Κλίσης σε σχέση με τη Ρηματική Φράση προτάθηκε η λειτουργική κατηγορία του ΠροσδιοριστήΆρθρου η οποία έφερε χαρακτηριστικά όπως το γένος ο αριθμός η οριστικότητα μεταξύ άλλων και δεχόταν ως συμπλήρωμά της κάποια Ονοματική Φράση Στα πλαίσια της εργασίας αυτής χρησιμοποιούνται και οι δύο όροι ΑΦ (Φράση Άρθρου) και ΟΦ (Ονοματική Φράση) ο πρώτος ως δοκιμότερος θεωρητικά και ο δεύτερος επειδή χρησιμοποιείται από τον Haspelmath στη σχετική του έρευνα 4 Από αυτό το σημείο και έπειτα ΠΙΕ

12

i Ονομαστική (Nominative) Πτώση που τυπικά χρησιμοποιείται για να

επισημάνει το υποκείμενο μεταβατικών και αμετάβατων ρημάτων

ii Κλητική (Vocative) Πτώση που χρησιμοποιείται σε μορφές προσφώνησης

iii Αιτιατική (Accusative) Πτώση που τυπικά χρησιμοποιείται σε γλώσσες

ονομαστικής ndash αιτιατικής για να μαρκάρει το αντικείμενο ενός μεταβατικού

ρήματος Σε πολλές Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες η αιτιατική χρησιμεύει επίσης

ως η πτώση που μαρκάρει την κίνηση προς μία τοποθεσία και την έκταση

στον χρόνο και τον χώρο

iv Γενική (Genitive) Πτώση που τυπικά χρησιμοποιείται για να μαρκάρει

ονόματα που εξαρτώνται από άλλα ονόματα

v Δοτική (Dative) Πτώση που τυπικά χρησιμοποιείται για να μαρκάρει τον

αποδέκτη ή τον ευεργετούμενο

vi Αφαιρετική (Ablative) Πτώση που τυπικά χρησιμοποιείται για να δηλώσει

την κίνηση μακριά από μία θέση

vii Τοπική (Locative) Πτώση που τυπικά χρησιμοποιείται για να προσδιοριστεί

η θέση σε ένα συγκεκριμένο σημείο στον χώρο ή τον χρόνο

viii Οργανική (Instrumental) Πτώση που τυπικά χρησιμοποιείται για να

προσδιοριστεί το όργανο ή τα μέσα με τα οποία συμβαίνει μία πράξη

Οι πτώσεις που παρουσιάζουν περισσότερο ενδιαφέρον είναι η αιτιατική η

αφαιρετική η τοπική και η δοτική καθώς χρησιμοποιούνται για να

καταδειχθούν τόσο χωρικές όσο και χρονικές έννοιες

312 Κλασική Αρχαία Ελληνική

Στη διαχυτική κλιτή Κλασική Αρχαία Ελληνική υπήρχε ένα σύστημα τριών

αριθμών τριών γενών και πέντε πτώσεων (Ονομαστική Γενική Δοτική Αιτιατική

13

Κλητική)

Στο βιβλίο του Bortone (2010154) εμφανίζεται το εξής σχήμα που

καταδεικνύει το συγκρητισμό ορισμένων πλάγιων πτώσεων από 5 της ΠΙΕ σε 35

Η γενική της Κλασικής Αρχαίας Ελληνικής (classical genitive) αποτελεί

συγχώνευση της γενικής (genitive) και της αφαιρετικής (ablative) πτώσης της ΠΙΕ

ενώ η δοτική της Κλασικής Αρχαίας Ελληνικής (classical dative) συναπαρτίζεται από

τη δοτική (dative) την τοπική (locative) και την οργανική (instrumental) ndashμε την

έννοια της συνοδείας και του οργάνουndash της ΠΙΕ

Αναφορά στον συγκρητισμό των πτώσεων (στη συγχώνευσή τους με άλλα

λόγια) γίνεται και από τη Luraghi (2003) σε ειδικά υποκεφάλαια με ξεχωριστές

επεξηγήσεις Στην περίπτωση της γενικής και της αφαιρετικής θεωρεί ότι ο

συγκρητισμός laquoεξηγείται από την επιμεριστική αξία της γενικής (2003 50)raquo ενώ για

τις άλλες τρεις πτώσεις που συναπάρτισαν τη γενική αναφέρει ότι ήταν σταδιακή η

συγχώνευσή τους αρχικά συγχωνεύθηκαν δοτική και τοπική και στη συνέχεια

προστέθηκε η οργανική

Αφήνοντας το ονοματικό σύστημα και προχωρώντας στο προθετικό

διαπιστώνουμε πως η Κλασική Αρχαία Ελληνική είχε δύο κατηγορίες προθέσεων τις

κύριες ή γνήσιες (που συμμετείχαν και στη σύνταξη ως κεφαλές και στη μορφολογία

5 Στο σχήμα του αυτό ο Bortone δεν συνυπολογίζεται η κλητική καθώς δε φέρει πληροφορίες

που να είναι τόσο χρήσιμες συντακτικά και η αιτιατική η οποία συνέχισε να υφίσταται χωρίς να

συγχωνευτεί με κάποια άλλη

14

ως παραγωγικά προθήματα) και τις καταχρηστικές (που συμμετείχαν μόνο στη

σύνταξη για να δημιουργήσουν προθετικές φράσεις) Οι 18 γνήσιες προθέσεις είναι

αυτές που αναγνωρίζονται ως προθέσεις κατά κοινή ομολογία και αναλύονται

διεξοδικά (Luraghi Bortone κτλ) Αυτές οι 18 προθέσεις επιμερίζονται περαιτέρω

σε μονόπτωτες δίπτωτες και τρίπτωτες ανάλογα με το πόσες πτώσεις δέχονται ως

συμπληρώματα

Πιο συγκεκριμένα υπάρχουν τρεις κατηγορίες μονόπτωτων προθέσεων

(ανάλογα με το εάν δέχονται συμπλήρωμα σε γενική δοτική ή αιτιατική πτώση) Στις

μονόπτωτες με συμπλήρωμα σε γενική πτώση εντάσσονται οι προθέσεις ἀντί πρό ἐκ

ἐξ (όταν έπεται φωνήεν) και ἀπό Στις μονόπτωτες με συμπλήρωμα σε δοτική

πτώση εντάσσονται οι προθέσεις ἐν και σύν Η μοναδική μονόπτωτη με συμπλήρωμα

σε αιτιατική είναι η εἰς Οι δίπτωτες προθέσεις που συντάσσονται είτε με γενική είναι

με αιτιατική είναι οι διά κατά και ὑπέρ Στις τρίπτωτες προθέσεις εντάσσονται οι

ἀμφί ἀνά ἐπί μετά παρά περί πρός και ὑπό

Οι λεγόμενες καταχρηστικές προθέσεις συντάσσονται είτε με γενική (ἄνευ

ἄχρι μέχρι ἕνεκαἕνεκεν πλήν και χωρίς) είτε με αιτιατική (ὡς νή και μά)

313 Λατινική

Ενώ η Κλασική Αρχαία Ελληνική υπερείχε στους αριθμούς (πέραν του ενικού

και του πληθυντικού διέθετε ndashσπανίως βέβαιαndash δυϊκό) η διαχυτική λατινική φαίνεται

να υπερέχει στις πτώσειςmiddot από τις οχτώ πτώσεις της ΠΙΕ η Λατινική διατήρησε τις

έξι Ονομαστική Γενική Δοτική Αιτιατική Κλητική και Αφαιρετική

Η οργανική και η τοπική ενώ στην Κλασική Αρχαία Ελληνική είχαν

ενσωματωθεί στη δοτική στην περίπτωση της Λατινικής είχαν ενσωματωθεί στην

αφαιρετική πτώση γιrsquo αυτό και υπήρχε ο διαχωρισμός ablativus seperativus

15

(αφαιρετική του χωρισμού) ablativus locativus (αφαιρετική τοπική) και ablativus

instumentalis (αφαιρετική οργανική)

Στη Λατινική υπήρχαν μονόπτωτες και δίπτωτες προθέσεις όπως και στην

Κλασική Αρχαία Ελληνική Η πλειονότητα των μονόπτωτων προθέσεων δέχεται

συμπλήρωμα σε αιτιατική ad adversus ante apud circa circum citra contra erga

extra infra intra inter juxta ob penes per pone post praeter prope propter

secundum supra trans ultra και usque (27 συνολικά) λιγότερες μονόπτωτες

προθέσεις (8) συντάσσονται με αφαιρετική aab coram cum de eex prae pro και

sine ενώ ελάχιστες μονόπτωτες προθέσεις παίρνουν γενική causa και gratia Πέρα

από τις μονόπτωτες προθέσεις υπάρχουν και οι δίπτωτες in sub subter και super οι

οποίες είτε συντάσσονται με αιτιατική είτε με αφαιρετική

314 Κοινή Νέα Ελληνική

Η Κοινή Νέα Ελληνική (ΚΝΕ) όπως και οι δύο προαναφερθείσες γλώσσες

είναι κλιτήδιαχυτική γλώσσα με αναλυτικά στοιχεία Εμφανίζει δύο αριθμούς τρία

πρόσωπα και τέσσερις πτώσεις (εάν ληφθεί υπόψη και η κλητική)

Η ΚΝΕ φαίνεται κατά τι πιο αναλυτική μορφολογικά σε σχέση με την

Κλασσική Αρχαία Ελληνική κάτι που γίνεται φανερό από τις διάφορες αλλαγές στο

ονοματικό και το ρηματικό σύστημα Στο ονοματικό σύστημα (το οποίο μας αφορά

και θα αναλύσουμε) παρατηρούμε ότι δεν υφίσταται πλέον ο δυϊκός αριθμός η

δοτική έχει εκλείψει (μια αλλαγή που είχε ξεκινήσει σύμφωνα με τον Joseph να

επιτελείται ήδη από την Ελληνιστική Κοινή) ενώ η γενική ανέλαβε να επιτελεί τις

κύριες λειτουργίες της δοτικής ως έμμεσου αντικειμένου κάτι που μπορεί να

επιτευχθεί και εμπρόθετα πχ

(16) (α) Δάνεισα το βιβλίο της Μαρίας

16

(β) Δάνεισα το βιβλίο στη Μαρία

Πέραν αυτού καθώς η γενική είναι δύσχρηστη σε αρκετές περιπτώσεις (ειδικά

στον πληθυντικό σε παράγωγες λέξεις πχ των παιδακίων) εμφανίζεται η αναλυτική

τάση να αντικαθίσταται από διάφορες περιφράσεις (συνηθέστερα από + αιτιατική)

πχ

(17) (α) Έσκασε το λάστιχο του ποδηλάτου

(β) Έσκασε το λάστιχο από το ποδήλατο

Προχωρώντας στο προθετικό σύστημα παρατηρούμε ότι οι προθέσεις της ΚΝΕ

είναι είτε απλές (μονολεκτικές) είτε σύνθετες (συνδυασμοί χρονικών και τοπικών

επιρρημάτων με προθέσεις αποτελούμενοι από περισσότερες λέξεις)

Σύμφωνα με τον Bortone απλές προθέσεις (2010 254) είναι οι εξής από για

δίχως εναντίον κατά με μετά μεταξύ μέχρι παρά πριν προς σαν σε χωρίς

ωςέως Οι Mackridge (1990 301) και Holton et al (1999 358 2005 187) εντός των

απλών προθέσεων κάνουν λόγο για τις σημαντικές ή βασικές προθέσεις (από για

μέχρι με σαν σε χωρίς ως) οι οποίες συντάσσονται με αιτιατική και αναφέρουν

ξεχωριστά τις προθέσεις εναντίον εξαιτίας και μεταξύ οι οποίες συντάσσονται με

γενική και μπορούν να ακολουθούνται από κλιτικά (ασθενείς τύπους των

προσωπικών αντωνυμιών)

Οι σύνθετες προθέσεις (κατά τους Holton et al 2005 195-198) χωρίζονται σε

δύο είδη

(α) σε αυτές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με συμπληρώματα ΟΦ ή

ισχυρούς τύπους προσωπικών αντωνυμιών αντί για εκτός από μετά από πριν από

ανάλογα με όσο για σύμφωνα με σχετικά με ύστερα από

(β) σε αυτές που αποτελούνται είτε (i) από ένα τοπικό επίρρημα και μία

πρόθεση ακολουθούμενη από ΟΦ ή ισχυρό τύπο προσωπικής αντωνυμίας σε

17

αιτιατική είτε (ii) από ένα τοπικό επίρρημα ακολουθούμενο από ασθενή τύπο

προσωπικής αντωνυμίας σε γενική

Εκεί εντάσσουν τις ανάμεσα σε απέναντι σεαπό γύρω απόσε δίπλα σεαπό

έξω από κάτω από κοντά σε μαζί με μακριά από μέσα σεαπό μπροστά απόσε

πάνω σεαπό πίσω από και πλάι σε Πχ

(18) (α) Μετακομίσανε δίπλα από εμάς (Τοπικού επίρρημα + πρόθεση +

ισχυρός τύπος προσωπικής αντωνυμίας σε αιτιατική)

(β) Μετακομίσανε δίπλα μας (Τοπικό επίρρημα + ασθενής τύπος

προσωπικής αντωνυμίας σε γενική πτώση)

315 Αγγλική

Η Αγγλική σταδιακά από μία συνθετική γλώσσα έγινε περισσότερο αναλυτική

ρέποντας προς τις απομονωτικές γλώσσες (Siemund 2004) Σε σχέση με τις

υπόλοιπες γλώσσες της Γερμανικής υποοικογένειας γλωσσών και με τις άλλες

γλώσσες που αναφέρομαι στην παρούσα εργασία φαίνεται να εντάσσεται στις

αναλυτικότερες

Πιο συγκεκριμένα ο Askedal (2011) στην επισκόπησή του για τις Γερμανικές

γλώσσες κάνει τον διαχωρισμό ανάμεσα (α) σε εκείνες τις σύγχρονες Γερμανικές

γλώσσες που μαρκάρουν τις διάφορες πτώσεις σε πλήρεις ΟΦ και (β) σε εκείνες που

έχουν μία υπολειπόμενη διαφοροποίηση πτώσης ανάμεσα στη μορφή του

υποκειμένου και του μη υποκειμένου (πλάγια πτώση) σε ορισμένες μόνο αντωνυμίες

όπως η Αγγλική (hehim | sheher)

Στις ΟΦ της Αγγλικής δεν παρατηρείται η διαφοροποίηση πτώσης ανάμεσα στο

υποκείμενο και το αντικείμενο μίας πρότασης αλλά η Πτώση (αφηρημένη πτώση που

δίνεται δομικά και δεν έχει ξεχωριστή μορφολογική πραγμάτωση) προέρχεται από τη

18

σειρά των όρων Πβ τα αγγλικά με τα αντίστοιχα ελληνικά παραδείγματα

(19) (α) John hates Peter

(β) Ο Γιάννης μισεί τον Πέτρο

(20) (α) Peter hates John

(β) Ο Πέτρος μισεί τον Γιάννη

Η μοναδική πλάγια πτώση που πραγματώνεται μορφολογικά σε ΟΦ στην

Αγγλική είναι η γενική τόσο στον ενικό όσο και στον πληθυντικό χωριζόμενη με

απόστροφο από την ΟΦ για να μην υπάρχει κάποια σύγχυση με τη δήλωση του

πληθυντικού αριθμού Πβ

(21) (α) The doctor was ill (ενικός κοινή πτώση)

(β) Ο γιατρός ήταν άρρωστος

(22) (α) The doctors were ill (πληθυντικός κοινή πτώση)

(β) Οι γιατροί ήταν άρρωστοι

(23) (α) The doctorrsquos daughter was ill (ενικός γενική πτώση)

(β) Η κόρη του γιατρού ήταν άρρωστη

(24) (α) The doctorsrsquo daughters were ill (πληθυντικός γενική πτώση)

(β) Οι κόρες των γιατρών ήταν άρρωστες

Οι διάφορες προθέσεις της Αγγλικής συντάσσονται με πλάγια πτώση (κάτι που

γίνεται φανερό από τη χρήση τους με αντωνυμικό τύπο ως συμπλήρωμα)

(25) David arrived before Johnbefore him

Η Αγγλική διαθέτει περισσότερες προθέσεις από τις προηγούμενες γλώσσες

κάτι εύλογο από τη στιγμή που δεν διαθέτει τόσο αναπτυγμένο πτωτικό σύστημα (για

μία εκτενέστατη αναφορά σε αυτές Quirk et al 1985 665 ndash 673) Επίσης στην

περίπτωση της Αγγλικής όπως και στην περίπτωση της Κοινής Νέας Ελληνικής οι

προθέσεις χωρίζονται σε απλές και σύνθετες ανάλογα με εάν απαρτίζονται από μία ή

19

περισσότερες λέξεις

316 Συμπεράσματα

Συνοψίζοντας θα μπορούσα να παρατηρήσω ότι τόσο διαχρονικά εντός της

ίδιας γλώσσας (Κλασική Αρχαία Ελληνική ndash Κοινή Νέα Ελληνική) όσο και

διαγλωσσικά σε διαχρονική προοπτική (Κλασική Αρχαία Ελληνική ndash Λατινική ndash

Κοινή Νέα Ελληνική ndash Αγγλική) εμφανίζεται μία τάση από τη συνθετικότητα στην

αναλυτικότητα

Επομένως είναι αναμενόμενο να επιλέγονται διαφορετικοί τρόποι

προσδιορισμού του χώρου και του χρόνου διακριτοί μεταξύ τους στις δύο laquoνεότερεςraquo

γλωσσικές ποικιλίες που εξετάζονται (Κοινή Νέα Ελληνική και Αγγλική) όπως και

στα αντίστοιχα παραδείγματα που δόθηκαν πάνω για τη γενική

32 Η μελέτη μερικής τυπολογίας του Haspelmath

Η μελέτη του Haspelmath (1997) με τον τίτλο laquoFrom Space to Time Temporal

Adverbials in the Worldrsquos Languagesraquo εντάσσεται στα πλαίσια τις μερικής

τυπολογίας (partial typology) Στη μερική τυπολογία γενικότερα μελετάται σε μία

σειρά γλωσσών ένα πάρα πολύ συγκεκριμένο φαινόμενο ούτως ώστε να ανευρεθούν

τυχόν διαγλωσσικές γενικεύσεις Η μελέτη του Haspelmath πιο συγκεκριμένα

αφορά τα επιρρηματικά που βασίζονται σε Ονοματικές Φράσεις και χρησιμεύουν ως

χρονικοί προσδιορισμοί σε 53 γλώσσες Στα χρονικά επιρρηματικά που βασίζονται σε

Ονοματικές Φράσεις ο Haspelmath εντάσσει τα επιρρηματικά αυτά τα οποία

(α) αποτελούνται από μία Ονοματική Φράση σε συγκεκριμένη πτώση πχ

(26) Θα φύγουν για Αθήνα την Παρασκευή

(β) αποτελούνται από κάποια πρόθεση που έχει ως συμπλήρωμά της κάποια

Ονοματική Φράση πχ

(27) Στις 17 Νοέμβρη πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις

Ο Haspelmath διακρίνει δύο μεγάλες κατηγορίες σημασιολογικών λειτουργιών

τέτοιων χρονικών επιρρηματικών

i Αυτά που δηλώνουν τη θέση στον χρόνο

20

ii Αυτά που δηλώνουν τη χρονική έκταση

Τα επιρρηματικά της κατηγορίας i θα απαντούσαν στην ερώτηση laquoΠότε συνέβη

το γεγονός Χraquo ενώ τα επιρρηματικά της κατηγορίας ii στην ερώτηση laquoΓια πόσο

χρόνο συνέβαινε το γεγονός Χraquo ή laquoΠόσο πήρε το γεγονός Χ να συμβείraquo

Για να εξετάσει τις διάφορες περισσότερο εξειδικευμένες σημασιολογικές

λειτουργίες οι οποίες πρόκειται να αναλυθούν στις επόμενες ενότητες διεξοδικά

κατέφυγε σε τρία είδη πηγών

i Σε απαντημένα ερωτηματολόγια φυσικών ομιλητών

ii Σε έργα αναφοράς που υπήρχαν (γραμματικές ή λεξικά)

iii Σε μεταφράσεις της Καινής Διαθήκης

Υποκατηγορίες σημασιολογικών λειτουργιών που αφορούν τη

θέση στο χρόνο 321 Ταυτόχρονη θέση (Simultaneous location)

Η ταυτόχρονη θέση είναι η πρώτη υποκατηγορία της θέσης στον χρόνο Θα

μπορούσαμε να πούμε πως ένα γεγονός το οποίο προσδιορίζει το χρονικό

επιρρηματικό λαμβάνει χώρα όταν αναφέρει το χρονικό επιρρηματικό άρα συμπίπτει

η πράξη που προσδιορίζεται με το προσδιορίζον επιρρηματικό

(28) Τον Οκτώβριο θα πάω Αθήνα

Αύγουστος Σεπτέμβριος Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος

θα πάω Αθήνα

Όπως αναφέρει ο Haspelmath (1997 29) η ταυτόχρονη θέση laquoαναφέρεται σε

δείκτες που εντοπίζουν μία περίσταση σε σχέση με έναν χρόνο αναφοράς μία άλλη

περίσταση ή χρονική περίοδο που είναι ταυτόχρονη με την περίστασηhellipraquo για να

αναφέρει παρακάτω πως laquoμαρκάρεται συνήθως από τους περισσότερο

γραμματικοποιημένους τοπικούς δείκτεςraquo (1997 30) εννοώντας συγκεκριμένες

προθέσεις ή πτώσεις

Ο Haspelmath ξεχωρίζει εφτά συγκεκριμένες υποπεριπτώσεις ταυτόχρονης

θέσης

i Ώρα

21

ii Μέρος της ημέρας

iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή

Διαφορετικές υποπεριπτώσεις της ταυτόχρονης θέσης μπορεί να συνεπάγονται

και διαφορετική έκφραση όπως θα δειχθεί και παρακάτω

Η ταυτόχρονη θέση στη Λατινική

Στην περίπτωση της Λατινικής χρησιμοποιείται για τη δήλωση και των εφτά

προαναφερθεισών υποκατηγοριών της ταυτόχρονης θέσης η Αφαιρετική πτώση

Ώρα

(29) hellipnoctis hora primahellip

hellipτην πρώτη ώρα της νύχταςhellip

(Ανώνυμος Bellum Africum 7053)

Μέρος της ημέρας

(30) hellipproxima noctehellip

hellipτην επόμενη νύχταhellip

(C Iulius Caesar De bello gallico 21251)

Ημέρα

(31) Postero diehellip

Την επόμενη ημέραhellip

(C Iulius Caesar Bellum Civile 37711)

Μήνας

(32) mense quartοhellip

τον τέταρτο μήναhellip

(M Porcius Cato De Agri Cultura 57 1 2)

Εποχή

(33) helliphiemehellip

hellipτον χειμώναhellip

(C Iulius Caesar De Bello Gallico 5114)

Χρόνος

22

(34) hellipsuperiore annohellip

τον προηγούμενο χρόνοhellip


Γιορτή

(35) hellip feriis Latinishellip

hellipτις Λατινικές γιορτέςhellip

(M Tullius Cicero De Republica 1141)

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω (στην υποενότητα 313) η λατινική

αφαιρετική πτώση δεν αποτελεί παρά συγχώνευση της αφαιρετικής της τοπικής και

της οργανικής της Πρωτο-ινδοευρωπαϊκής Άρα θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε πως

η τοπική έννοια στην έκφραση της ταυτόχρονης θέσης δικαιολογείται και προέρχεται

από αυτήν ακριβώς την συγχώνευση

Η ταυτόχρονη θέση στην Αρχαία Ελληνική

Στην Αρχαία Ελληνική οι συνηθέστεροι τρόποι δήλωσης της ταυτόχρονης

θέσης στον χρόνο είναι οι εξής

Απλή γενική

(36) hellipἀνήγοντο ὡς ἐπὶ ναυμαχίαν ἀπὸ τοῦ Ξειμερίου νυκτόςhellip

hellipξανοίγονταν στο πέλαγο από το Ξειμερίο τη νύχτα σαν να πήγαιναν για

ναυμαχίαhellip

(Θουκυδίδης Ιστορίαι 1481)

Απλή δοτική

(37) Ανέστησαν δὲ καὶ Αἰγινήτας τῷ αὐτῷ θέρει τούτῳ ἐξ Αἰγίνης ᾿Αθηναῖοιhellip

Εκδίωξαν και τους Αιγινήτες εκείνο το καλοκαίρι από την Αίγινα η

Αθηναίοιhellip


Εμπρόθετη δοτική

(38) Καὶ ἐν τῷ αὐτῷ θέρειhellip

Και το ίδιο καλοκαίρι


Αντίστοιχες πτώσεις ή συνδυασμοί πτώσεων χρησιμοποιούνται και στην

περίπτωση που αναφερόμαστε στη θέση στον χώρο Αυτό δεν φαίνεται και ιδιαίτερα

περίεργο καθώς έχει καταδειχθεί η επέκταση της χρήσης ενός συντάγματος

23

laquoπρόθεση + συμπλήρωμα σε κάποια πτώσηraquo ή κάποιας πρόθεσης από την αρχική

δήλωση της τοποθεσίας στη δήλωση και του χρόνου ήδη από τον 19ο αιώνα από την

τοπικιστική θεωρία σχετικά με τις πτώσεις6 Η χρήση αυτή φαίνεται επίσης λογική αν

ληφθεί υπόψη η εννοιολογική μεταφορά Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΟΣmiddot η Luraghi

(2003 61) με αφορμή τη χρήση της γενικής ως έκφρασης του χρόνου αναφέρει ότι

laquoΗ τοπική θέση μπορεί να εννοιολογοποιηθεί ως χρονική θέσηhellipraquo

Η ταυτόχρονη θέση στην Κοινή Νέα Ελληνική

Στην περίπτωση της Κοινής Νέας Ελληνικής υφίσταται η δήλωση της

ταυτόχρονης θέσης στον χρόνο και με τους δύο πιθανούς τρόπους

1) Όταν αναφερόμαστε στην ταυτόχρονη θέση μιλώντας για ώρες

χρησιμοποιούμε την πρόθεση laquoσεraquo με συμπλήρωμα μία ΟΦ

(39) Στις έξι θα φύγει το λεωφορείο για Καλαμάτα

Η πρόθεση laquoσεraquo με συμπλήρωμα σε αιτιατική πτώση δηλώνει επίσης τον τόπο

σε προτάσεις όπως η παρακάτω

(40) Για πολλά χρόνια έμεινε στην Αλεξάνδρεια

2) Για όλες τις άλλες περιπτώσεις χρησιμοποιείται η αιτιατική


(41) Το απόγευμα έχουμε αναπλήρωση

Ημέρα

(42) Την Πέμπτη θα είναι κλειστή η Πρυτανεία

Μήνας

(43) Τον Αύγουστο θα λείπει στο χωριό των δικών του

Εποχή

(44) Την άνοιξη την πιάνει η γνωστή αλλεργία της

Έτος

(45) Το 2011 μας επιβλήθηκε μία σειρά από δυσβάσταχτους φόρους

Γιορτή

(46) Τα Χριστούγεννα όλοι στη γειτονιά το παρακάνουν με τη διακόσμηση

Σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρείται και απρόθετη τοπική χρήση της

αιτιατικής σε ανεπίσημες συνομιλιακές περιστάσεις πχ

6 Όπως αναφέρεται (ενδεικτικά) στην επισκόπηση του Bortone (2010 48)

24

(47) Α Τελικά θα έρθετε σινεμά απόψε

Β Μπα έχουμε κανονίσει να πάμε θέατρο

Η ταυτόχρονη θέση στην Αγγλική

Όπως και στις τρεις προαναφερθείσες γλώσσες έτσι και στην Αγγλική

επιλέγονται τοπικές προθέσεις για να δηλωθεί η ταυτόχρονη (χρονική) θέση Πιο

συγκεκριμένα

i Η πρόθεση at χρησιμοποιείται στην περίπτωση της ταυτόχρονης θέσης όταν

αναφερόμαστε σε ώρες και εορταστικές περιστάσεις Πχ

(48) Wersquoll meet you at 5 orsquo clock

(49) At Easter shersquoll go back to her relativesrsquo house

ii Η πρόθεση on χρησιμοποιείται στην περίπτωση της ταυτόχρονης θέσης

όταν αναφερόμαστε σε ημέρες

(50) On Monday we revised our essays

iii Η πρόθεση in χρησιμοποιείται στην περίπτωση της ταυτόχρονης θέσης όταν

αναφερόμαστε σε μέρη της ημέρας (παράδειγμα 51) μήνες (παράδειγμα

52) εποχές (παράδειγμα 53) ή έτη (παράδειγμα 54)

(51) We will be studying in the evening

(52) He is planning to go to Germany in October

(53) In the winter she always feels cold

(54) Kurt Cobain died in 1994

Οι τρεις αυτές προθέσεις είναι πρωταρχικά τοπικές Η at δηλώνει την

τοποθεσία σε συγκεκριμένο σημείο χωρίς να λαμβάνονται υπόψη περαιτέρω

πληροφορίες η on δηλώνει τη θέση πάνω σε μία επιφάνεια (πχ ένα τραπέζι) ενώ η

in δηλώνει τη θέση σε έναν δισδιάστατο χώρο (πχ ένα χωράφι όπου λαμβάνεται

υπόψη το μήκος και το πλάτος αλλά όχι το ύψος) ή ένα τρισδιάστατο χώρο (πχ ένα

κουτί) όπου τοποθετείται το αντικείμενο

322 Διαδοχική θέση (Sequential location)

Στην περίπτωση της διαδοχικής θέσης ένα γεγονός Α θεωρούμε ότι λαμβάνει

χώρα πριν ή μετά από κάποιον χρόνο αναφοράς Β πχ

(55) Ο πατέρας του πέθανε ακριβώς πριν από τον Βrsquo Παγκόσμιο Πόλεμο ενώ

λίγο μετά από τον Βrsquo Παγκόσμιο Πόλεμο γεννήθηκε η αδελφή του

25

Προγενέστερο Βrsquo Παγκόσμιος Πόλεμος Μεταγενέστερο

Θάνατος πατέρα Γέννηση αδελφής

Ως κυριότερη laquoτοπικήraquo πηγή των δύο αυτών σημασιολογικών λειτουργιών ο

Haspelmath αναφέρει τον μετωπικό άξονα (frontal axis που αφορά το δίπολο μπρός

πίσω) Αυτή η προέλευση είναι είτε συγχρονική είτε διαχρονική Πιο συγκεκριμένα

όσον αφορά τις δύο εκδοχές της διαδοχικής θέσης φαίνεται να δημιουργούνται δύο

ζεύγη το χωρικό laquoπριν πίσω απόraquo σχετίζεται με το χρονικό laquoμετάraquo ενώ το χωρικό

laquoμπροστά μετά απόraquo σχετίζεται με το χρονικό laquoπρινraquo

Παρακάτω πρόκειται να αναλυθούν οι δύο σημασιολογικές laquoυπολειτουργίεςraquo

του προγενέστερου και του μεταγενέστερου και να εξηγηθεί ο συσχετισμός που μόλις

προαναφέρθηκε ανάμεσα στα laquoμετά πίσωraquo και laquoπριν μπροστάraquo

3221 Προγενέστερη θέση (Anterior location)

Στην περίπτωση της προγενέστερης θέσης το χρονικό επιρρηματικό που

βασίζεται σε ΑΦ τοποθετείται πριν από ένα χρόνο αναφοράς

Επειδή στο δίπολο προγενέστερης ndash μεταγενέστερης θέσης θεωρούμε ότι

τίθεται σε λειτουργία η μεταφορά του κινούμενου χρόνου γίνεται ευκολότερα

κατανοητό το πώς ένα αρχικό χωρικό laquoμπροστάraquo καταλήγει να σημαίνει laquoπρινraquo

Παρελθόν Παρόν Μέλλον

Πριν Παρατηρητής ndash εγώ Μετά

Από τη στιγμή που ο παρατηρητής ndash εγώ βρίσκεται στο παρόν και ο χρόνος

κινείται από το μέλλον προς το μέρος του και μετά στο παρελθόν όσο πιο laquoμπροστάraquo

βρίσκεται κάτι χρονικά τόσο πιο laquoπρινraquo από τον παρατηρητή ndash εγώ βρίσκεται

Η προγενέστερη θέση στη Λατινική

Στην περίπτωση της Λατινικής το προγενέστερο δηλώνεται με την πρόθεση

ante και μία ΑΦ ως συμπλήρωμα σε αιτιατική

(56) hellipante lucemhellip

hellipπριν (από) το φως = πριν (από) το ξημέρωμαhellip

(T Maccius Plautus Amphitruo 639)

26

Σύμφωνα με την προαναφερθείσα προσέγγιση που αναφέρεται από τον

Haspelmath δεν φαίνεται καθόλου περίεργο το γεγονός ότι μία προθετική φράση της

μορφής laquoante + ΑΦ σε αιτιατικήraquo δηλώνει τοπικά το laquoμπροστά απόhellipraquo

(57) hellipante suum fundumhellip

hellipμπροστά από το κτήμα τουhellip

(M Tullius Cicero Pro Milone 10 27)

Η προγενέστερη θέση στη Αρχαία Ελληνική

Η προγενέστερη θέση στην Αρχαία Ελληνική εκφράζεται κυρίως με το

σύνταγμα laquoπρό + ΑΦ γενικήraquo

(58) hellipπρὸ τοῦ πολέμουhellip

hellipπριν από τον πόλεμοhellip


Στο ίδιο έργο στις ιστορίες του Θουκυδίδη σχετικά με τον Πελοποννησιακό

Πόλεμο σε διαφορετικό όμως βιβλίο ο ίδιος ακριβώς συνδυασμός χρησιμοποιείται

για να δηλωθεί ότι μία οντότητα βρίσκεται μπροστά από κάτι

(59) hellipκατέπλευσαν ἐς Λέρον πρῶτον τὴν πρὸ Μιλήτου νῆσονhellip

hellipαγκυροβόλησαν πρώτα στη νήσο Λέρο που είναι μπροστά από τη

Μίλητοhellip


Η προγενέστερη θέση στην Κοινή Νέα Ελληνική

Στην περίπτωση της Κοινής Νέας Ελληνικής η προγενέστερη θέση δηλώνεται

με το σύνταγμα laquoπριν από + αιτιατικήraquo Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει άμεση

συσχέτιση με το χωρικό laquoμπροστά απόhellipraquo

Παρόλα αυτά αξίζει να δούμε ορισμένα σημεία από τους ορισμούς των

λημμάτων laquoπρινraquo και laquoμπροστάraquo που δίνονται από το λεξικό του Ιδρύματος

Τριανταφυλλίδη και να επισημάνουμε ορισμένα σημεία που δίνουν μία τέτοιου

είδους νοητική αναπαράσταση

πριν [priacuten] [hellip] 2 σε θέση πρόθεσης για δήλωση χρόνου ή τόπου ~ (από) την

επανάσταση του ΄21 Έφυγε ~ (από) τα Xριστούγεννα Δύο στάσεις ~ (από) το τέρμα

Δεν μπορεί να σας δεχτεί ~ (από) τις έντεκα πιο μπροστά πιο νωρίς ~ από σας

Είστε ~ από εμένα προηγείστε Δύο χαπάκια ~ (από) το φαγηγό [hellip]

μπροστά [brostaacute] επίρρ με πολλαπλή λειτουργίαmiddot προσδιορίζει συνήθ αυτόν

27

ή αυτό που βρίσκεται πριν από κπ ή κτ άλλοmiddot μπρος εμπρός ANT πίσω [hellip] II σε

θέση πρόθεσηςmiddot δηλώνει 1 τόπο Kάθεται ~ μου Kοίτα ~ σου προς τα εμπρός ~ από

το σπίτι μας ~ στο σχολείο ~ στο δρόμο στη θάλασσα πρώτο στο δρόμο στη

θάλασσα Mην κάθεστε ~ στην τηλεόραση πολύ κοντά Tον έφεραν ~ στο

διευθυντή ενώπιόν του Tο είπε ~ μου το άκουσα και εγώ ο ίδιοςΣηκώθηκε ~ σε όλον

τον κόσμο ενώπιον όλων Nα το υποσχεθείς ~ σε όλους Είναι πιο ~ από

όλουςπροηγείται ~ από το παγωτό (για να δηλωθεί το προϊόν το είδος κτλ που

ποιοτικά είναι το καλύτερο) για το καλύτερο παγωτό (έκφρ) ~ στα μάτια

μου 2 (συχνά προφ) χρόνο Ήρθε ~ από μας πριν από μας Tο αγόρασε~ από πέντε

χρόνια Έχει όλη τη ζωή ~ του [hellip]

Η προγενέστερη θέση στην Αγγλική

Στην Αγγλική η προγενέστερη θέση χρονικά δηλώνεται με το laquobefore + πλάγια

πτώσηraquo πχ

(60) You must be back before midnight

Πρέπει να είσαι πίσω πριν από τα μεσάνυχτα

Σε προγενέστερες φάσεις της Αγγλικής και ακόμη και σήμερα το before δηλώνει

το laquoμπροστά απόhellipraquo πχ

(61) I stand (before in front of) you

Στέκομαι (πριν από μπροστά από) σας

Οι δύο παραπάνω προτάσεις είναι εναλλάξιμες καθώς έχουν σχεδόν το ίδιο

νόημα

3222 Μεταγενέστερη θέση (Posterior location)

Στην περίπτωση της μεταγενέστερης θέσης έχουμε την laquoαντιστροφήraquo της

προγενέστερης θέσης Ένα γεγονός Α συμβαίνει μετά από έναν χρόνο αναφοράς Β

πχ

(62) Ο Δεκαπενταύγουστος (γεγονός) είναι μετά από τα γενέθλιά της (χρόνος

αναφοράς)

Στην περίπτωση αυτή φαίνεται να ισχύει η μεταφορά του κινούμενου χρόνου

με αντίστροφη λογική όμως


28


Τα πράγματα που συμβαίνουν laquoμεταγενέστεραraquo είναι πιο laquoπίσωraquo στον χρόνο

γιrsquo αυτό και υφίσταται ο συσχετισμός laquoμετά απόraquo ndash laquoπίσω απόraquo

Η μεταγενέστερη θέση στη Λατινική

Για να δηλωθεί η μεταγενέστερη θέση στη Λατινική χρησιμοποιείται ο

συνδυασμός laquopost + ΑΦ σε αιτιατικήraquo πχ

(63) hellippost eius mortemhellip

hellipμετά από το θάνατο εκείνουhellip


Παρακάτω στο έργο αυτό εμφανίζεται ο ίδιος ακριβώς συνδυασμός πρόθεσης-

πτώσης για να δηλωθεί το laquoπίσω απόraquo

(64) hellipquod esse post nostra castra demonstratum esthellip

hellipο οποίος όπως αναφέραμε ήταν πίσω από το στρατόπεδό μαςhellip


Η μεταγενέστερη θέση στην Αρχαία Ελληνική

Στην περίπτωση της Αρχαίας Ελληνικής χρησιμοποιείται το laquoμετά + ΑΦ σε

αιτιατικήraquo για τη δήλωση της μεταγενέστερης θέσης Πχ

(65) hellipμετὰ τὴν τοῦ Πλημμυρίου ἅλωσινhellip

hellipμετά από την άλωση του Πλημμυρίουhellip


Σε άλλα σημεία των Ιστοριών του Θουκυδίδη βλέπουμε αυτήν την έννοια της

διαδοχήςακολουθίαςσειράς που διατηρεί η πρόθεση αυτή ακόμη και σήμερα

(66) hellipὀλίγον τε πρὸ τῶν Μηδικῶν καὶ τοῦ Δαρείου θανάτου ὃς μετὰ Καμβύσην

Περσῶν ἐβασίλευσεhellip

hellipλίγο πριν τους Περσικούς Πολέμους και τον θάνατο του Δαρείου που

έγινε βασιλιάς των Περσών μετά από τον Καμβύσηhellip


(67) hellipμετὰ δὲ αὐτὸν οἱ ἑπόμενοι

hellipμετά από εκείνον οι ακόλουθοί τουhellip


Η μεταγενέστερη θέση στην Κοινή Νέα Ελληνική

29

Κατrsquo αναλογία με την περίπτωση της προγενέστερης θέσης είναι χρήσιμο να

καταφύγουμε στο λεξικό του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη για να δώσουμε ορισμένα

κομβικά σημεία των ορισμών των λημμάτων laquoπίσωraquo και laquoμετάraquo που συγκλίνουν με

την αντίστοιχη αναπαράσταση που παρουσιάστηκε παραπάνω (ενότητα 33213)

πίσω [piacuteso] επίρρ τοπ με πολλαπλή λειτουργία [hellip] II σε θέση

πρόθεσης 1 για τόπο ~ από κπ ή από κτ όχι στην όψη όχι

μπροστά Kρύφτηκε ~ από την πόρτα από το δέντρο από το αυτοκίνητο Tο σπίτι

τους είναι ακριβώς ~ από το σχολείο || Kλείσε την πόρτα ~ σου Tο φορτηγό σήκωσε

σύννεφο σκόνη ~ του Άφησε ~ του συντρίμμια στο διάβα του από όπου

πέρασε Πέθανε ξαφνικά αλλά ευτυχώς δεν άφησε ~ του μικρά παιδιά δεν άφησε

παιδιά ορφανά 2 για χρόνο Είναι σαράντα χρόνων και έχει από ~ του λαμπρές

σπουδές και πείρα έχει στο ενεργητικό του

μετά 1 [metaacute] πρόθmiddot παθαίνει έκθλιψη πριν από [a] και τρέπει το [t] σε [θ] όταν

η λέξη που ακολουθεί άρχιζε από δασυνόμενο φωνήενmiddot (βλ και μετα-) με πολλαπλή

λειτουργία I με αιτιατική δηλώνει επιρρηματικές σχέσεις 1χρονική

διαδοχή α αργότερα ύστερα από το τέλος του χρονικού προσδιορισμού που

αναφέρεται ~ τον πόλεμο του ΄40 αφού τελείω σε ο πόλεμος Έχει μάθημα ~ τις δέκα

Tους περιμένουμε ~ το Πάσχα ~ πέντε μήνες ~ τη χιονοθύελλα την καταιγίδα ~ τη

μετα πολίτευση ύστερα από την αλλαγή του πολιτεύματος ~ το σινεμά το μάθημα

πήγαν βόλτα (για κτ που συνήθ συμβαίνει) ~ το σινεμά το ταξίδι πονάει το κεφάλι

του ~ τον Aριστοτέλη ύστερα από το θάνατό του (έκφρ) ~ Xριστόν

~ μεσημβρία(ν) ~ θάνατον || διαδοχή σε ένα αξίωμα ~ τον Iουστινιανό ανέβηκε

στο θρόνο ο Iουστίνος β ύστερα από αυτό που πρέπει να προηγηθεί ~ την αφαίρεση

των κρατήσεων αφού αφαιρεθούν οι κρατήσεις ~ το πλύσιμο Πριν και όχι ~ το

φαγητό ~ τα ορεκτικά σερβιρίστηκε το κύριο πιάτο Οι επιτυχίες ήρθαν η μία ~ την

άλλη η μία πίσω από την άλλη απανωτά 2 τοπική διαδοχή H Γλυφάδα είναι ~ το

Φάληρο πρώτα είναι η Γλυφάδα και ύστερα το Φάληρο Tο δάσος αρχίζει ~ το σπίτι

μας ύστερα από πέρα από Mπήκαν στη γραμμή ο ένας ~ τον άλλο ο ένας πίσω από

τον άλλο

Η μεταγενέστερη θέση στην Αγγλική

Η δήλωση της μεταγενέστερης θέσης στην Αγγλική γίνεται με τον συνδυασμό

laquoafter + ΑΦ σε πλάγια πτώσηraquo Πχ

(68) She was born right after World War II

30

Γεννήθηκε αμέσως μετά (από) τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο

Η πρόθεση αυτή μπορεί να σημαίνει και laquoπίσωraquo σε ορισμένες περιπτώσεις

(69) She closed the door after her

Έκλεισε την πόρτα πίσω της

Ακόμη υφίστανται περιπτώσεις φραστικών ρημάτων (phrasal verbs) με το after

τα οποία δηλώνουν τη μεταφορική laquoακολουθίαraquo ήκαι την καταδίωξη πχ

(70) They used to chase after things that everybody considered impossible

(71) The police cameran after this vicious serial killer

323 Διαδοχική ndash διαρκής θέση (Sequential ndash durative location)

Η σημασιολογική λειτουργία της διαδοχικής ndash διαρκούς θέσης φαίνεται να

σχετίζεται με την αμέσως προηγούμενη σημασιολογική λειτουργία της διαδοχικής

χρονικής θέσης καθώς και εδώ έχουμε δύο καταστάσεις μία Α κατάστασηχρόνο

αναφοράς και μία Β εντοπισμένη κατάσταση που εντοπίζεται βάσει της

κατάστασηςχρόνου αναφοράς Στην περίπτωση αυτή όμως δεν μας ενδιαφέρει

μονάχα η σειρά πραγματοποίησης των καταστάσεων (που στη σημασιολογική

λειτουργία της διαδοχικής θέσης δεν ήταν παρά χρονικά σημεία) αλλά και η διάρκεια

της εντοπιζόμενης κατάστασης καθώς εκείνη αλληλεπικαλύπτεται με τον χρόνο

αναφοράς

Όπως αναφέρει και ο Haspelmath (1997 34) laquoοι σημασιολογικές λειτουργίες του

προγενέστερου-διαρκούς και του μεταγενέστερου διαρκούς συχνά χαρακτηρίζονται με

όρους ενός σημείου λήξης και ενός σημείου έναρξηςraquo Επομένως μας ενδιαφέρουν τα

laquoόριαraquo που επιβάλλονται από την κατάστασηχρόνο αναφοράς στην εντοπισμένη

κατάσταση

3231 Προγενέστερη ndash διαρκής θέση (Anterior ndash durative location)

Η προγενέστερη-διαρκής θέση μας δείχνει ότι η εντοπιζόμενη κατάσταση

προηγείται του χρόνου αναφοράς με τον οποίο αλληλεπικαλύπτεται (μερικά) πχ

(72) Οι πίνακες της Μαρίας θα εκτίθενται μέχρι την Πέμπτη στις 630 το

απόγευμα

Παρατηρούμε ότι έκθεση των πινάκων (εντοπιζόμενη κατάσταση) laquoλήγειraquo την

Πέμπτη (χρόνος αναφοράς) κάτι που μας δείχνει ότι προηγείται χρονικά της

Πέμπτης αλλά καλύπτει και κάποιο μέρος της

31

Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη

Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή

Έκθεση πινάκων Μαρίας

(εντοπιζόμενη κατάσταση)

Η προγενέστερη ndash διαρκής θέση στη Λατινική

Στην περίπτωση της Λατινικής η προγενέστερη ndash διαρκής θέση δηλώνεται με τη

χρήση του επιρρήματος usque με κάποιον συνδυασμό πρόθεσης-πτώσης Πχ

(73) hellipusque ad vesperumhellip

hellipμέχρι το απόγευμαhellip


Ο ίδιος ακριβώς συνδυασμός laquousque + ad + ΟΦ ως συμπλήρωμα της

πρόθεσης σε αιτιατικήraquo χρησιμοποιείται για να δηλώσει και το τελικό σημείο μίας

συγκεκριμένης κίνησης

(74) hellipusque ad fineshellip

hellipμέχρι τα σύνοραhellip


Σε άλλα σημεία του ίδιου έργου υφίσταται η δήλωση του χρονικού ορίου μόνο

με τη χρήση της πρόθεσης ad με συμπλήρωμα σε αιτιατική Πχ

(75) hellipad vesperum pugnatum sithellip

πολεμούσαν μέχρι το απόγευμαhellip


Ο ίδιος συνδυασμός (ad + συμπλήρωμα σε αιτιατική) χρησιμοποιείται για να

δηλωθεί το τελικό σημείο ή ο laquoστόχοςraquo μίας κίνησης

(76) hellipad eum locum venithellip

hellipέφτασε σε αυτό το σημείοhellip


(77) helliplegatos ad eum mittithellip

έστειλε πρέσβεις σε εκείνονhellip


Το ότι ο τρόπος προσδιορισμού του χρονικού και του χωρικού σημείου λήξης

32

συμπίπτουν στη Λατινική είναι κάτι που εύκολα μπορεί να εξηγηθεί από την

αντιστοίχιση των δύο τομέων (του χώρου και του χρόνου) καθώς η όλη ιδέα της

εννοιολογικής μεταφοράς αυτό αφορά το να laquoδανειζόμαστεraquo ήδη υπάρχοντα

στοιχεία ενός τομέα-πηγής προκειμένου να εξηγήσουμε κάποιον άλλον τομέα-στόχο

Η προγενέστερη ndash διαρκής θέση στην Αρχαία Ελληνική

Αυτό που εμφανίζεται και στην περίπτωση της Αρχαίας Ελληνικής είναι η ίδια

αντιστοίχιση laquoοριοθέτησηςraquo του χρονικού και του χωρικού τελικού ορίου Πιο

συγκεκριμένα εντός του ίδιου έργου των Ελληνικών του Ξενοφώντα παρατηρούμε

να συνυπάρχει η κοινή αυτή δήλωση μέσω του συνδυασμού laquoμέχρι + ΟΦ σε γενικήraquo

Πχ

(78) Καὶ μέχρι τούτου τοῦ χρόνου ἐν εἰρήνῃ διῆγονhellip

Και μέχρι εκείνον το χρόνο συμβίωναν ειρηνικάhellip

(Ξενοφών Ελληνικά 3212)

Παρακάτω ο ίδιος συνδυασμός πρόθεσης-πτώσης χρησιμοποιείται για να

δηλωθεί το τελικό χωρικό σημείο μίας ενέργειας

(79) hellipοἱ δrsquo ἐδίωκον μέχρι τοῦ ἄστεως

hellipκαι εκείνοι τους καταδίωκαν μέχρι την πόλη


Η προγενέστερη ndash διαρκής θέση στην Κοινή Νέα Ελληνική

Στην Κοινή Νέα Ελληνική συνεχίζει να χρησιμοποιείται η πρόθεση laquoμέχριraquo με

συμπλήρωμα σε αιτιατική πτώση για τη δήλωση του χρονικού ορίου

(80) Οι εγγραφές θα παραταθούν μέχρι την επόμενη Παρασκευή

Όπως στις προηγούμενες γλώσσες και σε αυτήν την περίπτωση υφίσταται

κάποια laquoτοπικήraquo χρήση της εν λόγω πτώσης προκειμένου να δηλωθεί το χωρικό όριο

μίας συγκεκριμένης ενέργειας

(81) Επειδή δεν οδηγούσε ακόμη καλά χωρίς τις βοηθητικές την άφηναν να

πηγαίνει μέχρι το πηγάδι

Η προγενέστερη ndash διαρκής θέση στην Αγγλική

Στην περίπτωση της Αγγλικής χρησιμοποιείται η πρόθεση until για τη δήλωση

της προγενέστερης-διαρκούς θέσης

(82) She used to have fun until the announcement of her brotherrsquos accident

33

Δεν υπάρχει κάποια αντίστοιχη laquoτοπικήraquo χρήση της πρόθεσης αυτής κάτι που

ίσως μας δείχνει ότι η Αγγλική λόγω του γεγονότος ότι είναι αναλυτικότερη των

προαναφερθεισών γλωσσών έχει προχωρήσει σε laquoδιαφοροποίησηraquo και εξειδίκευση

συγκεκριμένων προθέσεων για τη δήλωση συγκεκριμένων σημασιολογικών

λειτουργιών

3232 Μεταγενέστερη ndash διαρκής θέση (Posterior ndash durative location)

Όπως στην περίπτωση της προγενέστερης και μεταγενέστερης θέσης

παρουσιαζόταν μία σημασιολογική λειτουργία να αναπαρίσταται αντεστραμμένη σε

κάποια άλλη έτσι συμβαίνει και στην περίπτωση της μεταγενέστερης-διαρκούς θέσης

σε σχέση με την προγενέστερη-διαρκή θέση η κατάστασηχρόνος αναφοράς εδώ

είναι το σημείο laquoέναρξηςraquo της εντοπιζόμενης κατάστασης Η εντοπιζόμενη

κατάσταση συμπίπτει (μερικά) με τον χρόνο αναφοράς και συνεχίζεται Πχ

(83) Από 16 Μαΐου το κατάστημα θα λειτουργεί υπό νέα διεύθυνση

hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

17 Μαΐου 18 Μαΐου 19 Μαΐου hellip

Λειτουργία καταστήματος υπό νέα διεύθυνση


Η μεταγενέστερη ndash διαρκής θέση στη Λατινική

Στη Λατινική η δήλωση της μεταγενέστερης-διαρκούς θέσης γίνεται με τον

συνδυασμό laquoab + συμπλήρωμα σε αφαιρετικήraquo Πχ

(84) hellipab hora fere quarta (usque ad solis occasum) pugnareturhellip

από την τέταρτη ώρα περίπου (μέχρι τη δύση του ηλίου) πολεμούσανhellip


Ο ίδιος συνδυασμός προσδιορίζει και το σημείο έναρξης μίας κίνησης ή τα όρια

που αρχίζει η μέτρηση μίας έκτασης

(85) hellipinitium capit a flumine Rhodanohellip

hellipξεκινάει από τον ποταμό Ροδανόhellip


(86) hellipab Allobrogibus in Segusiavos exercitum ducit

hellipαπό τους Αλλοβρόγους προς τους Σεγκουσιάβους οδήγησε τον στρατό

34


Η μεταγενέστερη ndash διαρκής θέση στην Αρχαία Ελληνική

Όπως και στη Λατινική στην Αρχαία Ελληνική ο ίδιος συνδυασμός πτώσης-

πρόθεσης χρησιμοποιείται για την χρονική και τοπική αφετηρία (ἐκἐξ ndashανάλογα με

το τι έπεταιndash με συμπλήρωμα σε γενική) Πχ

(87) hellipοἱ δὲ Ἀθηναῖοι [hellip] ἐναυμάχησαν [hellip] (μέχρι δείλης) ἐξ ἑωθινοῦ

hellipοι Αθηναίοι ναυμαχούσαν (μέχρι το δειλινό) από το πρωί


(88) Λύσανδρος δrsquo ἐξ Ἀβύδου παρέπλει εἰς Λάμψακονhellip

Ο Λύσανδρος από την Άβυδο παρέπλευσε στη Λάμψακοhellip


Η μεταγενέστερη ndash διαρκής θέση στην Κοινή Νέα Ελληνική

Η πρόθεση από με συμπλήρωμα σε αιτιατική χρησιμοποιείται για την έκφραση

της μεταγενέστερης-διαρκούς θέσης στην περίπτωση της Κοινής Νέας Ελληνικής

(89) Η παραλαβή των βιβλίων θα ξεκινήσει από τις 17 του μήνα

Για ακόμη μία φορά ndashαναμενόμεναndash βλέπουμε η ίδια πρόθεση να έχει και μία

τοπική έννοια από την οποία θεωρούμε ότι προέκυψε laquoμεταφορικάraquo η χρονική

(επεκτάθηκε η χρήση της πρόθεσης από τον τομέα του χώρου στον τομέα το χρόνου

μέσω της laquoαναπαράστασηςraquo)

(90) Θα ξεκινήσουμε από Θεσσαλονίκη κατά το μεσημεράκι

Η μεταγενέστερη ndash διαρκής θέση στην Αγγλική

Στην Αγγλική υφίστανται δύο τρόποι έκφρασης της μεταγενέστερης-διαρκούς

θέσης με το since (όταν κατά την ομιλίαχρόνο εκφώνησης θεωρούμε ότι ισχύει αυτό

που δηλώνεται) ή με το from

(91) She has been abroad since 2010 (Θεωρούμε ότι η πράξη συνεχίζεται κατά

τη διάρκεια της εκφώνησης της πρότασης)

(92) She was abroad from 2009 tountil 2011

(93) She will be abroad from now on (Στις παραπάνω δύο περιπτώσεις η πράξη

είτε έχει ολοκληρωθεί πριν την εκφώνηση είτε ξεκινάει στην ευρύτερη χρονική

περίοδο της εκφώνησης)

Η πρόθεση from έχει και κάποια χωρική έννοια laquoαφετηρίαςraquo

35

(94) She just arrived from Scotland

324 Χρονική απόσταση (Temporal distance)

Στην περίπτωση της χρονικής απόστασης αναφερόμαστε στην απόσταση μιας

χρονικής κατάστασης από έναν χρόνο αναφοράς (τον χρόνο εκφώνησης) Η χρονική

απόσταση μπορεί να αφορά το παρελθόν ή το μέλλον σε σχέση με τον χρόνο

εκφώνησης

-2 ώρες -1 ώρα

Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης

+1 ώρα +2 ώρες

Χ Ψ

(95) Για την περίπτωση Χ Ήρθαν πριν (από) δύο ώρες

(96) Για την περίπτωση Ψ Θα έρθουν (σεμετά από) δύο ώρες

3241 Χρονική απόσταση-μέλλον (Distance - future)

Η χρονική απόσταση στο μέλλον όπως δηλώνει και το όνομά της αφορά

δείκτες που ορίζουν πόσο απέχει στο μέλλον μία συγκεκριμένη κατάσταση από τον

χρόνο εκφώνησης

(97) Το συνέδριο θα διεξαχθεί (σεμετά από) τρεις μήνες

Χρόνος εκφώνησης

(0 μήνες) +1 μήνας +2 μήνες

+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)

Χρόνος αναφοράς Συνέδριο

Η χρονική απόσταση-μέλλον στη Λατινική

Η χρονική απόσταση στο μέλλον στην περίπτωση της Λατινικής συμπίπτει με

τη δήλωση του μεταγενέστερου με τη μόνη διαφορά ότι αντί να δηλώνεται απλώς

ένα γεγονός δηλώνεται η laquoποσότηταraquo χρόνου που περνάει πχ

(98) hellippost diem septimumhellip

hellipμετά την έβδομη ημέρα asymp μετά από εφτά ημέρεςhellip


Για την laquoτοπικότηταraquo της πρόθεσης αυτής μπορεί κανείς να ανατρέξει στη

36

σχετική ενότητα που προηγείται όπου γίνεται αναφορά στη μεταγενέστερη θέση στη

Λατινική Ένας άλλος τρόπος δήλωσης αφορά το post ως επίρρημα που ακολουθείται

από μία αφαιρετική του μέτρου ή της διαφοράς

Η χρονική απόσταση-μέλλον στην Αρχαία Ελληνική

Στην Αρχαία Ελληνική υφίστανται δύο τρόποι δήλωσης της χρονικής

απόστασης στο μέλλον η μία αφορά δηλωμένο χρόνο αναφοράς ενώ στην άλλη ο

χρόνος αναφοράς δε δηλώνεται και μπορεί να συμπίπτει με τον χρόνο εκφώνησης

(χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο) όμως και στις δύο περιπτώσεις έχουμε δοτική του

μέτρου ή της διαφοράς σε συνδυασμό με το μετά + αιτιατική ή το ὕστερον ανάλογα

με το αν δηλώνεται ή όχι ο χρόνος αναφοράς

(99) hellipτετάρτῃ ἢ πέμπτῃ ἡμέρᾳ μετὰ τὴν τῶν ἀνδρῶν ἐς τὴν νῆσον

διακομιδὴνhellip

hellipτην τέταρτη ή την πέμπτη ημέρα μετά από την συγκέντρωση των

ανδρών στο νησίhellip


(100) hellipἔτεσι δύο καὶ τριάκοντα ὕστερονhellip

τριάντα δύο χρόνια αργότερα asymp μετά από τριάντα δύο χρόνιαhellip


Η χρονική απόσταση-μέλλον στην Κοινή Νέα Ελληνική

Στην περίπτωση της Κοινής Νέας Ελληνικής η χρονική απόσταση στο μέλλον

δηλώνεται είτε με την απλή πρόθεση σε με συμπλήρωμα σε αιτιατική είτε με τη

σύνθετη πρόθεση μετά από επίσης με συμπλήρωμα σε αιτιατική

(101) Μας ενημέρωσε ότι θα έρθει σε δύο βδομάδες

(102) Μας ενημέρωσε ότι θα έρθει μετά από δύο βδομάδες

Παρατηρούμε ότι και εδώ υφίσταται ένας δείκτης laquoμεταγενεστέρουraquo ο οποίος

χρησιμοποιείται για τη δήλωση της χρονικής απόστασης στο μέλλον κάτι

αναμενόμενο

Αυτό που ίσως φαίνεται περίεργο είναι η χρήση της πρόθεσης laquoσεraquo Η εξήγηση

που δίνει ο Haspelmath στη σχετική υποενότητά του είναι ότι με την πρόθεση αυτή

δηλώνεται και η τελική έκταση (θα αναφερθούμε παρακάτω σε αυτή) κάτι που μας

δείχνει ότι laquoπερνάειraquo μία χρονική διάρκεια και με την ολοκλήρωσή της έχουμε

κάποια κατάσταση η οποία δηλώνεται

37

Η χρονική απόσταση-μέλλον στην Αγγλική

Και στην περίπτωση της Αγγλικής έχουμε χρήση ενός δείκτη τελικής διάρκειας

για τη δήλωση της χρονικής απόστασης στο μέλλον και πιο συγκεκριμένα την

πρόθεση in

(103) Our presentation will start in two hours

Η εξήγηση του Haspemath είναι ότι η διάρκεια laquoκωδικοποιείταιraquo με όρους

τελικής έκτασης εξ ου και η εναλλακτική έκφραση της παραπάνω πρότασης

(104) (α) Our presentation will start in two hoursrsquo time

Μία ακριβής μετάφραση θα ήταν

(β) Η παρουσίασή μας θα ξεκινήσει στον χρόνο δύο ωρών

Ο Haspelmath εδώ θεωρεί ότι ο ομιλητής έχει κατά νου την χρονική διάρκεια

ως χρονική έκταση

(γ) Η παρουσίασή μας θα ξεκινήσει στον χρόνο που κάνουν δύο ώρες να

περάσουν

3242 Χρονική απόσταση-παρελθόν (Distance - past)

Η χρονική απόσταση στο παρελθόν όπως μπορεί εύκολα να γίνει κατανοητό σε

σχέση με την προηγούμενη σημασιολογική λειτουργία αφορά δείκτες που ορίζουν

πόσο απέχει στο παρελθόν μία εντοπισμένη κατάσταση σε σχέση με έναν χρόνο

αναφοράς ή και τον χρόνο εκφώνησης

(105) Έφυγε πριν από δύο μήνες (υπολογισμός της χρονικής απόσταση στο

παρελθόν σε σχέση με τον χρόνο εκφώνησης)

(106) Έφυγε δύο μήνες πριν τη γέννηση της κόρης του (υπολογισμός της χρονικής

απόσταση στο παρελθόν σε σχέση με τον χρόνο εκφώνησης)

-2 μήνες -1 μήνας Χρόνος εκφώνησης

Χρόνος αναφοράς

Η χρονική απόσταση-παρελθόν στη Λατινική

Όπως και στην περίπτωση της χρονικής απόστασης στο μέλλον στη Λατινική

έχουμε τη χρήση μίας πρόθεσης ή ενός επιρρήματος που δηλώνει τη διαδοχική θέση

για να δηλωθεί η χρονική απόσταση στο παρελθόνmiddot στο πρώτο παράδειγμα παρακάτω

βλέπουμε το ante ως πρόθεση με συμπλήρωμα σε αιτιατική ενώ στο αμέσως επόμενο

38

το ante ως επίρρημα σε συνδυασμό με μία αφαιρετική του μέτρου ή της διαφοράς

(107) hellipante aliquot dieshellip

hellipπριν από κάποιες ημέρες

(C Nepos Vitae (Datames) 112)

(108) hellipmultis ante diebushellip

hellipπολλές ημέρες νωρίτερα asymp πολλές μέρες πρινhellip


Η χρονική απόσταση-παρελθόν στην Αρχαία Ελληνική

Στην περίπτωση της Αρχαίας Ελληνικής παρατηρούμε δύο τρόπους δήλωσης

της χρονικής απόστασης στο παρελθόν Ο ένας αφορά δηλωμένο χρόνο αναφοράς

που δε συμπίπτει με τον χρόνο εκφώνησης (δοτική του ποσού + πρό + συμπλήρωμα

σε γενική) ενώ στην άλλη περίπτωση δεν δηλώνεται ο χρόνος αναφοράς (δοτική του

ποσού + πρότερον)

(109) hellipπρὸ τοῦδε τοῦ πολέμου τέσσαρσι καὶ δέκα ἔτεσινhellip

hellipδεκατέσσερα έτη πριν από τον πόλεμο αυτόhellip


(110) hellipὀλίγῳ πρότερονhellip

hellipλίγο πιο πριν λίγο νωρίτεραhellip


Η χρονική απόσταση-παρελθόν στην Κοινή Νέα Ελληνική

Στην περίπτωση της Κοινής Νέας Ελληνικής η δήλωση της χρονικής

απόστασης στο παρελθόν δηλώνεται με τη χρήση της σύνθετης πρόθεσης πριν από με

συμπλήρωμα σε αιτιατική

(111) Έλαβα την επιστολή της πριν από δύο μέρες

Παρατηρείται χρήση ενός δείκτη που αφορά το laquoπρογενέστεροraquo (σε αντιστοιχία

με τη χρονική απόσταση στο μέλλον όπως παρουσιάστηκε στη σχετική υποενότητα)

Η χρονική απόσταση-παρελθόν στην Αγγλική

Στην Αγγλική δεν χρησιμοποιείται αυτούσιος ή με ελαφριές διαφοροποιήσεις

κάποιος δείκτης του laquoπρογενεστέρουraquo για να εκφραστεί η χρονική απόσταση στο

παρελθόν Υιοθετείται μία άλλη τάση που παρατηρείται και σε άλλες ευρωπαϊκές

39

γλώσσες7 χρησιμοποιείται ένας γραμματικοποιημένος ρηματικός τύπος με

επιρρηματική ndashπλέονndash χρήση η μετάθεση ago με κάποια ποσοτικοποιημένη ΟΦ

(112) She left five months ago


χρονική έκταση 325 Ατελική χρονική έκταση (Atelic extent)

Στην ενότητά μου αυτή καθώς και στις δύο επόμενες πρόκειται να αναφερθώ

σε σημασιολογικές λειτουργίες που σχετίζονται με τη χρονική έκταση όπου δίνεται

έμφαση στη διάρκειαχρονική έκταση μίας συγκεκριμένης κατάστασης και όχι στη

χρονική της θέση όπως στις προηγούμενες

Η πρώτη υποκατηγορία χρονικής έκτασης που θα παρουσιάσω είναι η λεγόμενη

laquoατελική χρονική έκτασηraquo Σύμφωνα με τον Haspelmath (1997 38) laquoο συνηθέστερος

τύπος επιρρημάτων έκτασης είναι η σημασιολογική λειτουργία που ονομάζω ατελική

έκταση δηλαδή ένα επιρρηματικό που καταδεικνύει την έκταση μίας ατελικής

κατάστασηςraquo για να συμπληρώσει σε σχετική του υποσημείωση πως ενώ ο όρος

αποδίδεται στα επιρρηματικά ατελική (ή τελική) είναι η ρηματική κατάσταση που

προσδιορίζεται

Επομένως στα επιρρηματικά που δηλώνουν την ατελική έκταση

ενδιαφερόμαστε για το πόσο διήρκησε μία συγκεκριμένη πράξη ndashόπως αυτή

δηλώνεται από το σχετικό επιρρηματικόndash η οποία δεν μας ενδιαφέρει αν έχει

ολοκληρωθεί ή όχι Πχ

(113) Τα παιδιά έπαιζαν (για) πέντε ώρες

Σύμφωνα με τον Haspelmath για αυτή τη σημασιολογική λειτουργία η γενική

τάση αφορά την επιλογή laquoαμαρκάριστωνraquo πτώσεων (όπως η αιτιατική) ή

επιρρηματικών που δηλώνουν την σκόπιμη χρονική διάρκεια (θα επεξηγηθεί στις

σχετικές υποενότητες η λογική που υιοθετεί για να εξηγήσει την επιλογή αυτή)

Η ατελική χρονική έκταση στη Λατινική

O Haspelmath αναφέρει πως στη Λατινική χρησιμοποιείται η αφαιρετική για να

δηλωθεί η ατελική χρονική έκταση Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υιοθέτησε τη

7 Άλλα παραδείγματα αφορούν τη Γαλλική (Il y ahellip asymp Υπάρχουν Είναιhellip) την Ισπανική (Hace asymp Κάνειhellip) την Ιταλική (fa asymp κάνει) καθώς και άλλες γλώσσες (Haspelmath 1997 86-89)

40

λατινική μετάφραση της Καινής Διαθήκης ως πηγή πχ

(114) hellipet cum ieiunasset quadraginta diebus et quadraginta noctibushellip

hellipκαι αφού νήστευσε (για) σαράντα ημέρες και (για) σαράντα νύχτεςhellip

(Κατά Ματθαίον 42)

Η αφαιρετική (όπως είδαμε και παραπάνω στην ενότητα που αφορούσε την

ταυτόχρονη θέση στη Λατινική) laquoενσωμάτωνεraquo κάποια τοπική έννοια η οποία

επεκτάθηκε στη συνέχεια και σε χρονικές εκφράσεις κι έτσι φαίνεται να αποτελεί

έναν απρόσμενο τρόπο δήλωσης της ατελικής χρονικής έκτασης

Με την κατάλληλη αναζήτηση διαπίστωσα ότι δεν είναι ο μοναδικός τρόπος

ατελικής χρονικής έκτασης αυτός

(115) Secutae sunt continuos complures dies tempestates [hellip]

Ακολούθησαν για πολλές συνεχόμενες ημέρες θύελλες [hellip]


(116) [hellip] de quibus insulis nonnulli scripserunt dies continuos triginta sub

bruma esse noctem

[hellip] για αυτά τα νησιά ορισμένοι έχουν γράψει ότι για τριάντα

συνεχόμενες ημέρες τον χειμώνα είναι νύχτα


Η αιτιατική (ως ελάχιστη πτώση) ή κάποια μηδενική πτώση (σε γλώσσες όπου

δεν υφίσταται η διάκριση ονομαστικήςαιτιατικής) φαίνεται να χρησιμοποιείται

ευρύτερα για τη δήλωση της ατελικής χρονικής έκτασης κάτι για το οποίο ο

Haspelmath δεν προσφέρει κάποια ιδιαίτερα πειστική εξήγηση Θεωρεί ότι αυτή η

επιλογή οφείλεται είτε σε κάποια laquoπροεπιλογήraquo των εκάστοτε γλωσσών για τη χρήση

αυτής της πτώσης για τη δήλωση της ατελικής χρονικής έκτασης είτε στο γεγονός ότι

η πτώση αυτή είναι η κατεξοχήν πτώση του αντικειμένου και φαίνεται να υπάρχει

κάποιου είδους επίδραση από εκεί

Η ατελική χρονική έκταση στην Αρχαία Ελληνική

Στην περίπτωση της Αρχαίας Ελληνικής χρησιμοποιείται η αιτιατική για τη

δήλωση της ατελικής χρονικής έκτασης Πχ

(117) hellipστασιάσαντες δὲ ἐν ἀλλήλοις ἔτη πολλάhellip

hellipαφού είχαν εμφύλιο πόλεμο μεταξύ τους (για) πολλά χρόνιαhellip


Η αιτιατική χρησιμοποιείται και για να δηλωθεί η χωρική έκταση στο ίδιο έργο

41

(118) hellipκαὶ μέγεθος περὶ πέντε καὶ δέκα σταδίους μάλιστα

hellipκαι εκτεινόταν το περισσότερο μέχρι δεκαπέντε στάδια


Η ατελική χρονική έκταση στην Κοινή Νέα Ελληνική

Για την Κοινή Νέα Ελληνική υφίστανται δύο τρόποι έκφρασης της ατελικής

χρονικής έκτασης Ο πρώτος αφορά την αιτιατική απρόθετα

(119) Μείνανε πέντε μέρες στη Σκόπελο και μετά πήγαν για λίγο στη

Φολέγανδρο

Παρά τη δήλωση με αυτόν τον τρόπο εμφανίζεται και κάποιος άλλος τρόπος

δήλωσης με την πρόθεση για + συμπλήρωμα σε αιτιατική

(120) Απrsquo ότι με ενημέρωσε θα λείπει με άδεια για δεκαπέντε ημέρες

Η πρόθεση για δηλώνει επίσης τον σκοπό

(121) Θα πάνε στο κέντρο για ρούχα

Ο Haspelmath θεωρεί ότι αυτός ο τρόπος έκφρασης της ατελικής χρονικής

έκτασης προέρχεται από κάποια ολοκληρωμένη σκόπιμη έκταση πχ

(122) Θα πάει στο νησί για πέντε μέρες asymp Θα πάει στο νησί για να μείνει εκεί

πέντε μέρες

Η ατελική χρονική έκταση στην Αγγλική

Στην Αγγλική υιοθετείται κάποιος τρόπος εξήγησης αντίστοιχος με τον δεύτερο

της Ελληνικής καθώς και η εκεί η ατελική χρονική έκταση εκφράζεται με την χρήση

μίας πρόθεσης η οποία χρησιμοποιείται για να δηλώσει τον στόχο ευεργετούμενο

αποδέκτη της πρόθεσης for

(123) She will go to Edinburgh for a fortnight

(124) She bought a present for her daughter

326 Τελική χρονική έκταση (Telic extent)

Αυτό που διαφοροποιεί την τελική χρονική έκταση από την ατελική είναι ότι δε

μας ενδιαφέρει η χρονική έκτασηδιάρκεια μίας συγκεκριμένης κατάστασης αλλά

πόσο πήρε η κατάσταση αυτή που δηλώνεται από το ρήμα να ολοκληρωθεί Πχ

(125) Έβαφε το δωμάτιο (για) πέντε ώρες

(126) Έβαψε το δωμάτιο (μέσα) σε πέντε ώρες

Στην πρώτη περίπτωση ο συνδυασμός πρόθεσηςπτώσης και μη συνοπτικής

42

ρηματικής όψης μας δείχνει ότι η πράξη του βαψίματος δεν ολοκληρώθηκε και

απλώς ενημερωνόμαστε ότι το σπίτι βάφτηκε για ένα χρονικό διάστημα πέντε ωρών

ενώ στη δεύτερη περίπτωση ο συνδυασμός πρόθεσης και συνοπτικής ρηματικής όψης

μας δείχνει ότι η πράξη του βαψίματος ολοκληρώθηκε εντός ενός χρονικού

διαστήματος πέντε ωρών

Η τελική χρονική έκταση στη Λατινική

Ο Haspelmath αναφέρει δύο δυνατούς τρόπους δήλωσης της τελικής χρονικής

έκτασης στη Λατινική την αφαιρετική απρόθετα ή την πρόθεση in με συμπλήρωμα

σε αφαιρετική Πχ

(127) Respondit Iesus et dixit eis solvite templum hoc et in tribus diebus

excitabo illud Dixerunt ergo Iudaei quadraginta et sex annis aedificatum est

templum hoc et tu tribus diebus excitabis illud

Απάντησε ο Ιησούς και είπε σε εκείνους laquoΓκρεμίστε αυτόν εδώ τον ναό

και σε τρεις ημέρες θα τον ξαναχτίσωraquo Του απάντησαν οι Ιουδαίοι laquoΣε σαράντα έξι

χρόνια χτίστηκε αυτός εδώ ο ναός και εσύ θα τον ξαναχτίσεις σε τρεις ημέρεςraquo

(Κατά Ιωάννην 219-220)

Η αφαιρετική είτε εμπρόθετα είτε με τη συγκεκριμένη πρόθεση έχει κάποια

τοπική έννοια η οποία αφορά τον καθορισμό μίας συγκεκριμένης περιοχής και πιο

συγκεκριμένα τη στάσηθέση σε έναν τόπο

Η εξήγηση που δίνει ο Haspelmath για την αρκετά ευρεία διάδοση μίας πτώσης

ή ενός συνδυασμού που να δείχνει την στάση σε έναν τόπο για να δηλωθεί η τελική

χρονική έκταση είναι ότι φαίνεται να laquoοριοθετείταιraquo το χρονικό διάστημα κατά το

οποίο ολοκληρώθηκε μια συγκεκριμένη κατάσταση

Η τελική χρονική έκταση στην Αρχαία Ελληνική

Στην Αρχαία Ελληνική επιλέγεται κάποιος αντίστοιχος συνδυασμός πρόθεσης-

πτώσης που επίσης δηλώνει τη στάση σε συγκεκριμένο τόπο για τη δήλωση της

τελικής χρονικής έκτασης η πρόθεση ἐν με συμπλήρωμα σε δοτική

(128) ὡς δὲ τοῦτο ἐξειργάσαντο ἐν ἡμέραις ὀλίγαιςhellip

Και αφού το ολοκλήρωσαν αυτό σε λίγες ημέρεςhellip


(129) hellipοἳ ἰδίων κερδέων ἕνεκα ὀλίγου δεῖν πλείους ἀπεκτόνασιν Ἀθηναίων ἐν

ὀκτὼ μησὶν ἢ πάντες Πελοποννήσιοι δέκα ἔτη πολεμοῦντες

43

hellip[τους Τριάκοντα] που εξαιτίας του δικού τους κέρδους παραλίγο να

σκοτώσουν περισσότερους Αθηναίους σε οχτώ μήνες παρά όλοι μαζί οι Πελοποννήσιοι

πολεμώντας δέκα χρόνια


Η τελική χρονική έκταση στην Κοινή Νέα Ελληνική

Στην περίπτωση της Κοινής Νέας Ελληνικής ο βασικός τρόπος δήλωσης της

τελικής χρονικής έκτασης είναι με την πρόθεση σε με συμπλήρωμα σε αιτιατική

(όπως και στη Λατινική και την Αρχαία Ελληνική και εδώ τίθεται θέμα τοπικής

χρήσης που να δηλώνει το σημείο όπου βρίσκεται κάτι κατά κάποια έννοια τον

laquoπεριέκτηraquo)

(130) (α) Το σπίτι τους θα έχει ολοκληρωθεί σε δύο χρόνια

(β) Άφησε το αμάξι στο πάρκινγκ

(γ) Η μπέμπα έβαλε το παιχνίδι στο κουτί

Είναι επίσης δυνατόν να χρησιμοποιηθεί η σύνθεση πρόθεση μέσα σε για να

δηλωθεί η τελική χρονική έκταση πέραν από την έννοια του περιέκτη Πχ

(131) (α) Μέσα σε τρεις ώρες έφτιαξε όλο τον κήπο

(β) Είπε να κοιτάξω λίγο μέσα στο συρτάρι μήπως βρω το αντικλείδι

Η τελική χρονική έκταση στην Αγγλική

Στην Αγγλική χρησιμοποιείται η πρόθεση in για τη δήλωση της τελικής

χρονικής έκτασης η οποία έχει αντίστοιχη τοπική λειτουργία με τις προηγούμενες

περιπτώσεις (στάσης σε τόποlaquoπεριέκτηraquo) Πχ

(132) (α) They painted the entire school in two days

(β) John no longer lives in Amsterdam

(γ) She kept his letters in a box

327 Απόσταση ndash μεταγενέστερο (Distance - posterior)

Η σημασιολογική λειτουργία αυτή αποτελεί ένα ιδιότυπο laquoυβρίδιοraquo

επιρρηματικού που δηλώνει τη χρονική θέση και επιρρηματικού που δηλώνει τη

χρονική έκταση Ουσιαστικά δηλώνει την ατελική διάρκεια που εκτείνεται μέχρι και

τον χρόνο της εκφώνησης Ο Haspelmath (1997 132) σε μια προσπάθεια να ορίσει

την απόσταση ndash μεταγενέστερο λέει ότι laquoμπορούμε να την κατανοήσουμε ως έναν

συνδυασμό του μεταγενέστερου ndash διαρκούς και της απόστασης στο παρελθόν ή της

44

ατελικής έκτασηςraquo Πχ

(133) Είναι στην Αμερική για σπουδές εδώ και τρία χρόνια asymp Είναι στην

Αμερική για σπουδές από πριν τρία χρόνια

Η απόσταση ndash μεταγενέστερο στη Λατινική

Στη Λατινική υιοθετείται για τη δήλωση της απόστασης ndash μεταγενεστέρου ο

συνδυασμός abex με συμπλήρωμα σε αφαιρετική ένας συνδυασμός που όπως

είδαμε παραπάνω χρησιμοποιείται και για τη μεταγενέστερη ndash διαρκή θέση κάτι

εύλογο μιας και οι δύο σημασιολογικές λειτουργίες είναι συγγενείς σημασιολογικά

Η απόσταση ndash μεταγενέστερο στην Αρχαία Ελληνική

Ο Haspelmath δεν αναφέρει κάποιον συγκεκριμένο τρόπο δήλωσης της

απόστασης ndash μεταγενεστέρου για την Αρχαία Ελληνική παρά μόνο για τη μορφή

εκείνη της Ελληνικής στην οποία είναι γραμμένη η Καινή Διαθήκη την Ελληνιστική

Κοινή

Το αντιπροσωπευτικότερο παράδειγμα της λειτουργίας αυτής στην Κλασική

Αρχαία Ελληνική όπως εκείνη περιγράφεται από τον Haspelmath μπόρεσα να

εντοπίσω σε ένα δικανικό έργο του Λυσία

(134) hellipτὴν δὲ μητέρα τελευτήσασαν πέπαυμαι τρέφων τρίτον ἔτος τουτίhellip

hellipτη μητέρα μου επειδή πέθανε έχω σταματήσει να τη συντηρώ εδώ και

τρία χρόνια

(Λυσίας Ὑπέρ τοῦ ἀδυνάτου 6)

Μία πιστότερη μετάφραση θα ήταν laquoαυτό εδώ (είναι) το τρίτο έτος που έχω

σταματήσει να συντηρώ τη μητέρα μου επειδή πέθανεraquo Έντονα αισθητή γίνεται η

έννοια της δείξης (τουτί = αυτό εδώ)

Η απόσταση ndash μεταγενέστερο στην Κοινή Νέα Ελληνική

Στην περίπτωση της Κοινής Νέας Ελληνικής γίνεται αισθητή η δείξη κατά την

έκφραση της απόστασης ndash μεταγενεστέρου όπως και στο παραπάνω παράδειγμα της

Αρχαίας Ελληνικής

(135) (α) Εδώ και τρία χρόνια σπουδάζει στο εξωτερικό

(β) Τρία χρόνια τώρα σπουδάζει στο εξωτερικό

Είτε με τη χρήση του laquoεδώ καιraquo είτε με τη χρήση του laquoτώραraquo φαίνεται να

συνεχίζεται στο παρόν της εκφώνησης η συνέχεια των σπουδών

45

Η απόσταση ndash μεταγενέστερο στην Αγγλική

Στην Αγγλική η δήλωση της απόστασης ndash μεταγενεστέρου γίνεται με τη χρήση

της πρόθεσης for (που επίσης τη συναντάμε σε περίπτωση ατελικής χρονικής

έκτασης) σε συνδυασμό με συντελεσμένη ρηματική όψη Πχ

(136) She has lived in Essex for five months

Υπονοείται ότι συνεχίζει να μένει στο Essex καθώς ο ομιλητής θα μπορούσε να

συνεχίσει ως εξής την παραπάνω πρόταση

(137) She has lived in Essex for five months but shersquos still not used to living

there

46


Όπως είχα αναφέρει στην ενότητα 316 βάσει των τεσσάρων γλωσσών που

επέλεξα για τη συγκεκριμένη εργασία παρατηρείται μία τάση διαχρονικά και

διαγλωσσικά προς την εξειδίκευση και την ακριβέστερη διάκριση στον προσδιορισμό

των διάφορων χωρικών χρονικών και άλλων εννοιών Επομένως και υπό το πρίσμα

της ανάλυσης του Haspelmath (32 και έπειτα) αναμενόταν να υπάρχει χαλαρότερη

ή και καθόλου σχέση ανάμεσα στους δύο τομείς του χώρου και του χρόνου στην

ΚΝΕ και την Αγγλική Η παρουσίαση και ανάλυση των δέκα επιμέρους

σημασιολογικών λειτουργιών που διέκρινε ο Haspelmath για τις τέσσερις γλώσσες

επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα που διατυπώθηκαν στην ενότητα 316

Πιο συγκεκριμένα στη Λατινική και την Κλασική Αρχαία Ελληνική σχεδόν σε

όλες τις σημασιολογικές λειτουργίες εμφανίζεται κάποια σχέση ανάμεσα στο

σημασιολογικό τομέα του χώρου και το σημασιολογικό τομέα του χρόνου δηλαδή

υπάρχει σε μεγάλο βαθμό συνάφεια ανάμεσα στον τρόπο προσδιορισμού του χώρου

και του χρόνου με διακριτές τις αντιστοιχίσεις των δύο τομέων Αυτό οφείλεται

πιθανότατα στο μορφολογικό προφίλ των δύο γλωσσών και στις εναλλακτικές που

προσφέρονταν από το συνδυασμό πτώσεων και προθέσεων

Η ΚΝΕ φαίνεται να βρίσκεται σε μία ενδιάμεση κατάσταση άμεση σχέση

ανάμεσα στον τομέα του χώρου και του χρόνου υπάρχει στις περιπτώσεις της

ταυτόχρονης θέσης της προγενέστερης και μεταγενέστερης διαρκούς θέσης της

χρονικής απόστασης στο μέλλον (όσον αφορά τη θέση στο χρόνο) καθώς και στην

περίπτωση της τελικής χρονικής έκτασης (όσον αφορά τη χρονική έκτασηδιάρκεια)

Στην περίπτωση της αναλυτικότερης Αγγλικής παρατηρείται ακόμη μικρότερος

συσχετισμός των δύο τομέων καθώς σε μόνο τρεις περιπτώσεις εμφανίζεται άμεση

σχέση του τομέα του χώρου και του τομέα του χρόνου στην ταυτόχρονη θέση στη

χρονική απόσταση στο μέλλον και στην τελική χρονική έκταση

Συγκρίνοντας τις δύο ακραίες περιπτώσεις της Λατινικής και της Αγγλικής

καθώς και τις δύο απομακρυσμένες χρονικά εκδοχές της Ελληνικής (την Κλασική

Αρχαία Ελληνική και την Κοινή Νέα Ελληνική) παρατηρείται μία σταδιακή

απόκλιση και διάκριση των δύο τομέων κατά την εξέλιξη των γλωσσών διαχρονικά

και διαγλωσσικά Ενδεικτικός της συνολικής κατάστασης είναι ο παρακάτω

συγκεντρωτικός πίνακας στον οποίο συνοψίζονται τα ευρήματα των επιμέρους

ενοτήτων του τρίτου κεφαλαίου ανάλογα με τη σχέση των δύο τομέων

47

Συγκεντρωτική παρουσίαση σημασιολογικών λειτουργιών8

Γλώσσες rarr

Λειτουργίες darr Λατινική

Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα

Ελληνική Αγγλική

Ταυτόχρονη

θέση ν ν ν ν

Προγενέστερη

θέση ν ν

Μεταγενέστερη

θέση ν ν


ndash διαρκής θέση ν ν ν times


ndash διαρκής θέση ν ν ν

Χρονική

απόσταση στο

μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική

χρονική έκταση ν ν times

Τελική χρονική

έκταση ν ν ν ν

Απόσταση -

μεταγενέστερο ν times

8 Στον πίνακα αυτό θα χρησιμοποιηθούν τα σύμβολα times και ν προκειμένου να δηλωθεί η απουσία συσχετισμού των δύο τομέων (times) η laquoχαλαρήraquo και έμμεση εννοιολογική σχέση ανάμεσα στον χώρο και τον χρόνο () ή η παρουσία μίας άμεσης εννοιολογικής χωρικής πηγής για χρονικές έννοιες (ν)

48

5 Προτάσεις για περαιτέρω έρευνα

Κατά την εκπόνηση της συγκεκριμένης εργασίας υπήρχαν ορισμένοι

περιορισμοί

Πρώτον λόγω του περιορισμένου χρόνου στάθηκε αδύνατο να γίνει

επισταμένη διαχρονική μελέτη και για άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες που έθιγε ο

Haspelmath και επιλέχθηκαν οι τέσσερις αυτές με τις οποίες υπήρχε μία μεγαλύτερη

εξοικείωση Ως συνέχεια αυτού οι πηγές που επιλέχθηκαν στις περιπτώσεις της

Λατινικής και της Κλασικής Αρχαίας Ελληνικής ήταν κυρίως ιστορικά κείμενα στα

οποία ήταν σίγουρο ότι θα βρίσκονταν αρκετά επιρρηματικά που να αφορούν τον

χώρο και τον χρόνο

Δεύτερον η υποενότητα της εργασίας για τα εμπειρικά πειράματα που έχουν

διεξαχθεί για την αλληλεπίδραση χώρου και χρόνου (23) αφορούσε άλλες γλώσσες

όχι όμως και την Ελληνική σε τόσο μεγάλο βαθμό καθώς στην Ελλάδα δεν είναι

ακόμη τόσο έντονη ως τρόπος προσέγγισης η γνωστική γλωσσολογία ώστε να

καταστεί δυνατό να συνδυαστεί και με τη νευρογλωσσολογία για να διεξαχθούν

αντίστοιχα πειράματα

Οι προτάσεις για μελλοντική έρευνα επί του συγκεκριμένου θέματος (της

χωροχρονικής αλληλεπίδρασης στη νόηση και τη γλώσσα) είναι διμερείς και

προκύπτουν από τους περιορισμούς που συνάντησα κατά τη δική μου έρευνα

(1) Θα παρουσίαζε ενδιαφέρον μία συστηματικότερη και εκτενέστερη εξέταση

της αποτύπωσης της αλληλεπίδρασης αυτής σε επίπεδο τόσο διαγλωσσικό όσο και

διαχρονικό πχ σε όλες τις φάσεις της Ελληνικής Αγγλικής Ιταλικής από τις πρώτες

φάσεις της κάθε γλώσσας σύμφωνα με οργανωμένα corpora κειμένων Έτσι θα

υπήρχε μία ευκρινέστερη αποτύπωση της όποιας εξέλιξης του τομέα του χρόνου σε

σχέση με τον τομέα του χώρου χωρίς να υφίστανται χρονικά χάσματα (όπως στην

παρούσα μελέτη όπου από την Κλασική Αρχαία Ελληνική το αμέσως επόμενο δείγμα

αφορούσε τη σημερινή) με πηγές πληρέστερες άρα και αντιπροσωπευτικότερες

(2) Θα ήταν επίσης εξίσου διαφωτιστικό για το laquoυπόβαθροraquo της κωδικοποίησης

αυτής να πραγματοποιηθούν πειράματα σημασιολογικού priming για τις περιπτώσεις

εκείνες της Ελληνικής όπου μία πρόθεση (απλή ή σύνθετη) αποδίδει σημασιολογικά

χωρική και χρονική έννοια για να ανακαλυφθεί κατά πόσο και με ποιον τρόπο

επηρεάζει η χωρική τη χρονική Σε περίπτωση που ανακαλυπτόταν διευκόλυνση

(βελτιωμένη χρονική απόκριση) θα θεωρούσαμε ότι όντως υφίσταται θετική

επίδραση από τον τομέα-πηγή του χώρου στον τομέα-στόχο του χρόνου ενώ εάν

49

υπήρχε αναστολή (χειρότερη χρονική απόκριση λόγω κόστους επεξεργασίας) θα

θεωρούσαμε ότι οι δύο τομείς είναι διακριτοί και υφίστανται ξεχωριστή επεξεργασία

50

Βιβλιογραφία

Ahrens K and C R Huang (2002) Time Passing is Motion Language amp

Linguistics 3(3) 491-519

(httpwwwlingsinicaedutwfilespublicationj2002_3_01_9621pdf)

Askendal J O (2011) 3 The Germanic languages In B Kortmann amp J van

der Auwera (Eds) The Languages and Linguistics of Europe A

Comprehensive Guide (pp 47-68) BerlinBoston Walter de Gruyter

Bennett D C (1975) Spatial and Temporal Uses of English Prepositions An

Essay In Stratificational Semantics Longman London

Boroditsky L (2000) Metaphoric structuring understanding time through

spatial metaphors Cognition 75 1-28

(httppeoplecsailmitedugremioGrembraryWinston-

HIEboroditskypdf)

Boroditsky L (2011) laquoHow Languages Construct Timeraquo Στο Dehaene and

Brannon (Επιμ) Space time and number in the brain Searching for the

foundations of mathematical thought Elsevier (httpwww-

psychstanfordedu~lerapaperslanguage-timepdf)

Boroditsky L Fuhrman O amp McCormick K (2010) Do English and

Mandarin speakers think differently about time Cognition

doi101016jcognition201009010

(httppsychstanfordedu~lerapapersmandarin-time-2010pdf)

Bortolussi B (2008) Λατινική γραμματική (Δ Γ Μπενέτος Μτφρ) Αθήνα

Typis

Bortone P (2010) Greek prepositions from antiquity to the present Oxford

Oxford University Press

Γρηγορόπουλους Δ (2004) Η σύνταξη του αρχαίου ελληνικού λόγου

συστηματοποιημένη Αθήνα Έννοια

Campbell G L (ed) (1991) Compendium of the Worlds Languages Vol 1

Abaza to Lusatian London and New York Routledge

Casasanto D amp Boroditsky L (2003) Do we think about time in terms of

space (httpcsjarchivecogscirpieduProceedings2003pdfs60pdf)

Casasanto D amp Boroditsky L (2008) Time in the mind using space to think

about time Cognition106 579-593 (httpwww-

psychstanfordedu~lerapapersduration-cognition-2008pdf)

51

Casasanto D (2010) laquoSpace for Thinkingraquo στο V Evans amp P Chilton (Επιμ)

Language Cognition and Space the state of the art and new directions

Equinox Publishing London

Clackson J (2007) Indo-European Linguistics An Introduction Cambridge

Cambridge University Press

Comrie B (ed) (1987) The worldrsquos major languages London Routledge

Evans V (2007) laquoHow We Conceptualise Time Language Meaning and

Temporal Cognitionraquo Στο Evans V Bergen B K amp Zinken J (Επιμ)

The cognitive linguistics reader (σελ 733-765) London Equinox

(httpwwwvyvevansnetEAStimepdf)

Evans V (2009) laquoThe semantics of Timeraquo Στο How words mean lexical

concepts cognitive models and meaning construction (pp 302-331)

Oxford Oxford University Press

Evans V (2012) Temporal frames of reference Προσχέδιο που πρόκειται να

υπαχθεί στο βιβλίο του On time (httpwwwvyvevansnetTFoRspdf)

Evans V amp Green M (2006)Cognitive linguistics an introduction

Edinburgh Edinburgh University

Fuhrman O amp Boroditsky L (2007) Mental Time-Lines Follow Writing

Direction Comparing English and Hebrew Speakers

(httpcsjarchivecogscirpieduproceedings2007docsp1007pdf)

Fuhrman O amp Boroditsky L (2010) Cross-Cultural Differences in Mental

Representations of Time Evidence From an Implicit Nonlinguistic Task

Cognitive Science 34 (2010) 1430ndash1451 (httpwww-

psychstanfordedu~lerapapershebrew-timepdf)

Fuhrman O (2010) Mental time lines across the world how do people think

about time in Hebrew Mandarin and English

(httpsstacksstanfordedufiledruidcz142gh0899Fuhrman_Dissertation

10-augmentedpdf)

Gentner D amp Imai M (1992) Is the future always ahead Evidence for

system-mappings in understanding space-time metaphors Proceedings of

the Fourteenth Annual Meeting of the Cognitive Science Society (510-

515) Hillsdale NJ Erlbaum

Gentner D Imai M Boroditsky L (2002) As time goes by Evidence for

two systems in processing space time metaphors Language and Cognitive

52

Processes Vol 17(5) pp 537-565 (httpwww-

psychstanfordedu~lerapaperstimegoesbypdf)

Gernter D (2001) Spatial Metaphors in Temporal Reasoning Spatial schemas

and abstract thought (pp 203-222) Cambridge Mass MIT Press

Gueacuteron J amp Lecarme J (eds) 2004 The Syntax of Time Cambridge MAMIT

Press

Haspelmath M (1997) From Space to Time Temporal Adverbials in the

Worldrsquos Languages Muumlnchen ndash Newcastle Lincom Europa

(httpemailevampgde~haspelmtSpaceTimepdf)

Holton D Mackridge P amp Φιλιππάκη-Warburton Ε (1999) Γραμματική της

ελληνικής γλώσσας (Β Σπυρόπουλος Μτφρ) Αθήνα Εκδόσεις Πατάκη

Holton D Mackridge P amp Φιλιππάκη-Warburton Ε (2005) Βασική

γραμματική της σύγχρονης ελληνικής γλώσσας (Μ Γεωργιαφέντης

Μτφρ) Αθήνα Εκδόσεις Πατάκη

Kemmerer D (2005) The spatial and temporal meaning of English

prepositions can be independently impaired Neuropsychologia 43 (2005)

797ndash806

Kranjec A (2006) Extending Spatial Frames of Reference to Temporal

Concepts στο K Forbus D Gentner amp T Regier (Επιμ)Proceedings of

the twenty-sixth annual conference of the Cognitive Science Society (pp

447-452) Mahwah NJ Erlbaum


Kranjec A Cardillo E Schmidt G Chatterjee A Prescribed spatial

prepositions influence how we think about time Cognition 114 (2010)

111ndash116

Lakoff G (2006) Conceptual Metaphor The contemporary theory of

metaphor Στο Cognitive linguistics basic readings (pp 185-238) Berlin

Mouton de Gruyter

Lakoff G amp Johnson M (2003)Metaphors we live by Chicago University of

Chicago Press (Original work published 1980)

Larson Richard K (1985) Bare-NP adverbs Linguistic Inquiry 16 595-621

Levinson S C (1996) Frames of reference and Molyneuxs question Cross-

linguistic evidence In P Bloom M Peterson L Nadel amp M Garrett

53

(Eds) Language and space (pp 109-169) Cambridge MA MIT press

(httppubmanmpdlmpgdepubmanitemescidoc666253componentesci

doc666261996_Molyneuxs_questionpdf)

Luraghi S (2003) On the Meaning of Prepositions and Cases The expression

of semantic roles in Ancient Greek AmsterdamPhiladelphia John

Benjamins Publishing Company

Μαρκαντώνης Ι amp Κωνσταντινόπουλος Β (2008) Δομή και λειτουργία των

κλασσικών γλωσσών Παράλληλο συντακτικό αρχαίας ελληνικής και

λατινικής Αθήνα Εκδόσεις Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός

Mackridge P (1990) Η νεοελληνική γλώσσα (Σπυρόπουλος Κ Ν Μτφρ)

Αθήνα Εκδόσεις Πατάκη

Matlock T (2010) Does spatial information bias how we perceive time

(httphumboldt-

dspacecalstateeduxmluibitstreamhandle2148675Matlock_Thesis_20

10pdfsequence=1)

Matlock T Ramscar M amp Boroditsky L (2005) The experiential link

between spatial and temporal language Cognitive Science 29 655-664

(httpwww-psychstanfordedu~lerapapersfictive-motionpdf)

Moore K A (2006) Space-to-time mappings and temporal concepts

Cognitive Linguistics 17ndash2 (2006) 199ndash244

(httpdilbiliminfoyukseklisansDB20520APPLICATIONSspace20

to20timepdf)

Morwood J (2001) The Oxford grammar of classical Greek Oxford Oxford

University Press

Pinker S (2009) Το υλικό της σκέψης Η γλώσσα ως παράθυρο στην

ανθρώπινη φύση (Χ Ηλιάδης Μτφρ Γ Κοτζόγλου Επιμ) Αθήνα

Κάτοπτρο

Quirk R Greenbaum S Leech G and J Svartvik (1985) A Comprehensive

Grammar of the English Language London Longman Radden G (2003) The Metaphor TIME AS SPACE Across Languages

Zeitschrift fuumlr Interkulturellen Fremdsprachenunterricht 8(23) 1-14

(httpzifspztu-darmstadtdejg-08-2-3beitragRadden1htm)

54

Radden G (2011) laquoSpatial time in the West and the Eastraquo Στο Brdar M amp

Omazic M amp Takac V P amp Gradecak-Erdeljic T amp Buljan G (Επιμ)

Space and Time in Language pp 1-40 Frankfurt am Main Berlin New

York Paris Wien Peter Lang (httpwwwuni-

hamburgdeiaatime_as_spacepdf)

Siemund Peter (2004) lsquoEnglishrsquo in Thorsten Roelcke (ed)

Variationstypologie Berlin Walter de Gruyter 1-29

Sihler A L (2009) Συγκριτική Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής και της

Λατινικής (Μτφρ Δ Καραθανάσης Επιμ ΓΚΓιαννάκης) Αθήνα

Εκδόσεις Δημ Ν Παπαδήμα

Tenbrink T (2007) Space time and the use of language an investigation of

relationships Berlin Mouton de Gruyter

Unhammer K B (2008) Temporal Adverbials On spatial sources in

language (and the mind) (httpfolkuibnokun041docadverbials-

kbupdf)

Zinken J (2010) Temporal frames of reference Στο P Chilton amp V Evans

(Επιμ) Language cognition and space London Equinox

(httpwwwportacukdepartmentsacademicpsychologystaffdownload

sfiletodownload68137enpdf)

Zlatev J (2007) Spatial Semantics Στο Geeraerts D amp Cuyckens (Επιμ)

The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics (pp 318-350) Oxford

Oxford University Press USA

Περιεχόμενα

1 Εισαγωγήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip1


21 Εννοιολογική μεταφοράhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2

211 Η εννοιολογική μεταφορά Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΟΣ ndash TO ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ

ΧΡΟΝΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΙΝΗΣΗhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2

2111 Η εννοιολογική μεταφορά του κινούμενου εγώhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2

2112 Η εννοιολογική μεταφορά του κινούμενου χρόνου3

22 Σύγκριση χρονικών και χωρικών πλαισίων αναφοράςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip3

221 Το ενδογενές πλαίσιο αναφοράςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4

222 Το εξωγενές πλαίσιο αναφοράςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5

223 Το δεικτικό πλαίσιο αναφοράςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6

23 Εμπειρική έρευνα για την αλληλεπίδραση χώρου και χρόνουhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip7


31 Πληροφορίες για τις υπό εξέταση γλώσσεςhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip11

311 Πρωτο-ινδοευρωπαϊκήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip11

312 Κλασσική Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip12

313 Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip14

314 Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip15

315 Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip17

316 Συμπεράσματαhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip19

32 Η μελέτη μερικής τυπολογίας του Martin Haspelmathhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip19

Υποκατηγορίες σημασιολογικών λειτουργιών που αφορούν τη θέση στο χρόνο

321 Ταυτόχρονη θέση (Simultaneous location)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip20

H ταυτόχρονη θέση στη Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip21

Η ταυτόχρονη θέση στην Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip22

Η ταυτόχρονη θέση στην Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip23

Η ταυτόχρονη θέση στην Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip24

322 Διαδοχική θέση (Sequential location)25

3221 Προγενέστερη θέση (Anterior location)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip25

H προγενέστερη θέση στη Λατινικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip26

Η προγενέστερη θέση στην Αρχαία Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip26

Η προγενέστερη θέση στην Κοινή Νέα Ελληνικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip26

Η προγενέστερη θέση στην Αγγλικήhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip27















































1

1 Εισαγωγή































2


















ΧΩΡΟΣ















3































4



























5





















6






















1 Π







κύκλο

7


κύκλο






























8



































9




















Δύση














10















11














συνήθεις






12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)






















































1

1 Εισαγωγή































2


















ΧΩΡΟΣ















3































4



























5





















6






















1 Π







κύκλο

7


κύκλο






























8



































9




















Δύση














10















11














συνήθεις






12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








2


















ΧΩΡΟΣ















3































4



























5





















6






















1 Π







κύκλο

7


κύκλο






























8



































9




















Δύση














10















11














συνήθεις






12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








3































4



























5





















6






















1 Π







κύκλο

7


κύκλο






























8



































9




















Δύση














10















11














συνήθεις






12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








4



























5





















6






















1 Π







κύκλο

7


κύκλο






























8



































9




















Δύση














10















11














συνήθεις






12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








5





















6






















1 Π







κύκλο

7


κύκλο






























8



































9




















Δύση














10















11














συνήθεις






12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








6






















1 Π







κύκλο

7


κύκλο






























8



































9




















Δύση














10















11














συνήθεις






12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








7


κύκλο






























8



































9




















Δύση














10















11














συνήθεις






12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








8



































9




















Δύση














10















11














συνήθεις






12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








9




















Δύση














10















11














συνήθεις






12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








10















11














συνήθεις






12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








11














συνήθεις






12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








12

























13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








13

Κλητική)





















14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








14

























15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








15

























16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








16





πχ















δύο είδη






17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








17










315 Αγγλική















18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








18


























19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








19





























20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








20



























θέσης

i Ώρα

21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








21


iii Ημέρα

iv Μήνας

v Εποχή

vi Χρόνος

vii Γιορτή






Ώρα








Ημέρα




Μήνας




Εποχή




Χρόνος

22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








22




Γιορτή





























23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








23



















Ημέρα


Μήνας


Εποχή


Έτος


Γιορτή





24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








24
































25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








25





























26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








26


















Μίλητοhellip















27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








27





















νόημα




πχ


αναφοράς)




28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








28
































29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








29





























τον άλλο





30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








30


















αναφοράς





κατάσταση





απόγευμα




31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








31


Πέμπτη

(Χρόνος

Αναφοράς)

Παρασκευή





























32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








32










Πχ






















33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








33














hellip

16 Μαΐου

(Χρόνος

αναφοράς)

















34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








34
































35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








35






εκφώνησης


Χρόνος

αναφοράς

εκφώνησης


Χ Ψ










+3 μήνες

(Χρόνος

αναφοράς)










36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








36

































37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








37




πρόθεση in










περάσουν

















38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








38































39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








39






























40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








40















bruma esse noctem



















41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








41
































42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








42

































43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








43
































44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








44













Κοινή



















45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








45









there

46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








46


































47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








47


Γλώσσες rarr


Αρχαία

Ελληνική

Κοινή Νέα





θέση ν ν


θέση ν ν





Χρονική


μέλλον

ν ν ν ν

Χρονική


παρελθόν

ν

Ατελική




Απόσταση -



48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








48



































49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








49



50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








50













HIEboroditskypdf)










Typis












51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








51




























10-augmentedpdf)







52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








52






Press











797ndash806








111ndash116



Mouton de Gruyter






53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








53













(httphumboldt-


10pdfsequence=1)







to20timepdf)


University Press



Κάτοπτρο





54















kbupdf)








54















kbupdf)








Η αλληλεπίδραση του χώρου και του χρόνου στην...

Documents

Transcript of Η αλληλεπίδραση του χώρου και του χρόνου στην...