Analiza Sektorowa Aglom eracji Wrocławskiej

Chemia i farmaceutyka

Invest in W roclawCity of Perspectives

Invest in WroclawCity of Perspectives

SPIS TREŚCI

01 Sektor chemii i farmaceutyki w Polsce

02 Dolny Śląsk i aglomeracja wrocławska jako miejsce inwestycji

03 Perspektywy rozwoju

04 Zachęty inwestycyjne

05 Regionalny rynek pracy

06 Studium przypadku - PCC Rokita

07 Studium przypadku - Hasco-Lek

Opracowanie publikacji:

JP Weber supporting decision makers Q Q Q2

Od autorów

Wrocław to wyjątkowe i dynamicznie miasto, które stanowi doskonałe miejsce do inwestowania oraz rozwoju biznesu. Walory aglomeracji wrocławskiej od dawna doceniają nie tylko zagraniczni inwestorzy, ale stały się one również fundamentem rozwoju i globalnej ekspansji wielu znanych polskich firm. Współczesna dynamika zmian rodzi jednak nowe potrzeby, co sprawia, że informacja staje się coraz cenniejszym zasobem biznesowym. Zarówno zagraniczne koncerny, jak i krajowe firmy poszukują użytecznych informacji, niezbędnych do podejmowania trafnych decyzji inwestycyjnych. Nowe warunki gospodarcze wymagają podejmowania niestandardowych działań, co w konsekwencji stało się podstawą do rozpoczęcia projektu Invest in Wrocław (www.invest-in-wroclaw.pl). Wielu czynników ryzyka można bowiem uniknąć, jeśli lepiej zrozumie się sektorowe uwarunkowania i perspektywy rozwoju własnej branży i branż pokrewnych. Dlatego opracowano analizy priorytetowych, silnie rozwijających się sektorów aglomeracji wrocławskiej takich jak:

motoryzacja, elektronika, chemia i farmaceutyka, inżynieria mechaniczna, IT, BPO, sektor spożywczy.

Mamy nadzieję, że bezpłatne analizy sektorowe ułatwią podejmowanie decyzji nie tylko potencjalnym inwestorom, ale także tym firmom, które są już obecne na terenie aglomeracji wrocławskiej. Integracja informacji z różnych źródeł służyć ma także nawiązywaniu współpracy pomiędzy dostawcami, poddostawcami oraz odbiorcami z różnych branż powiązanych z sektorami priorytetowymi dla rozwoju Wrocławia. Poprzez zwiększenie przejrzystości rynku oraz ułatwienie kontaktu z firmami korzyści z tego tytułu mogą odnieść także jednostki samorządu terytorialnego, a szczególnie gminy. Dzięki połączeniu wszystkich wskazanych elementów możliwe staje się zdynamizowanie rozwoju i uzyskanie przewagi konkurencyjnej przez cały region aglomeracji wrocławskiej. Mamy nadzieję, że w ten sposób na nowo wyznaczamy standardy we wspieraniu rozwoju biznesu.

3

Polska zajmuje ósme miejsce w Europie pod względem sprzedaży chemikaliów, a liderem w tej branży są Niemcy i Francja. W 2012 roku przychody sektora chemicznego w Polsce wyniosły ponad 131 mld PLN i w stosunku do poprzedniego roku wzrosły o ok. 6%. Mimo nieco niższego tempa wzrostu w stosunku do roku 2011, branża chemiczna nadal plasuje się na drugim miejscu (po przemyśle spożywczym) pod względem udziału w produkcji przemysłowej w Polsce. Jej udział (wraz z farmaceutykami oraz tworzywami sztucznymi) wynosi aż 14%. W 2013 roku na terenie Polski istniało 11 tysięcy przedsiębiorstw z branży chemicznej, które łącznie zatrudniały około 250 tys. pracowników. Jeśli chodzi o strukturę sektora to segment przetwórstwa tworzyw sztucznych i kauczuku jest bardzo rozdrobniony, gdyż tego rodzaju działalnością zajmuje się aż ponad 70% firm. Natomiast segment chemikaliów i wyrobów chemicznych jest silnie skonsolidowany, a kluczowe znaczenie mają grupy spółek z udziałem Skarbu Państwa.

Po wejściu do UE, rodzime firmy początkowo koncentrowały się na dostosowaniu do wymogów unijnych dotyczących emisji gazów i pyłów. Dlatego też, inwestycje dotyczyły działań związanych z ochroną środowiska i efektywnością energetyczną. Od kilku lat inwestycje mogą koncentrować się już także na rozwoju działalności firm. Tempo wprowadzanych zmian sprawia, że sektor ten należy do najbardziej innowacyjnych działów gospodarki. Przemysł chemiczny jest bardzo wrażliwy na stan bieżącej koniunktury gospodarczej. Dzieje się tak, gdyż jedynie niewielka cześć produkcji trafia bezpośrednio do konsumentów, znaczna produkcji (niemal 70%) trafia do innych działów gospodarki i jest tam ponowniewykorzystywana przy produkcji dóbr konsumpcyjnych codziennego użytku, a także w rolnictwie, produkcji wyrobów takich jak paliwa, tworzywa sztuczne, kosmetyki, nawozy, czy też środki ochrony roślin.

Przemysł chemiczny w Polsce ma długą tradycję, gdyż to właśnie w Polsce ropa naftowa została po raz pierwszy wykorzystana na masową skalę. Obecnie sektor charakteryzuje się intensywną działalnością badawczo- rozwojową, co stanowi o jego atrakcyjności w oczach zagranicznych inwestorów. Dominującymi segmentami przemysłu chemicznego są: segment petrochemiczny, tworzyw sztucznych i nawozów sztucznych. Nadal udział przemysłu farmaceutycznego i kosmetycznego jest relatywnie niski w porównaniu do pierwszych trzech wymienionych. Dokładne informacje o produkcji sprzedanej polskiego przemysłu chemicznego w latach 2010- 2012 prezentuje tabela 1.

01. Produkcja sprzedana polskiego przemysłu chemicznego (w min PLN)

2010 2011 2012

Produkcja wyrobów gumowych i tworzyw sztucznych 49 986 60 477 63 016

Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych 41 874 52 208 57 923

Produkcja wyrobów farmaceutycznych 11 623 10 765 10 458

Przemysł chemiczny ogółem 103 483 123 450 131 397

Źródło: Główny Urząd Statystyczny

Największe przedsiębiorstwa przemysłu chemicznego w Polsce to: PKN Orlen S.A. (przemysł naftowy), Ciech S.A. (segment sodowy, organiczny i siarkowy), Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. (produkcja poliolefin). Grupa Azoty - zakłady Tarnów, Police, Puławy, Kędzierzyn-Koźle (nawozy azotowe), PCC Rokita. Przemysł farmaceutyczny w kraju koncentruje się w dużych miastach lub w ich pobliżu. Największe zakłady znajdują się w Warszawie (Roche, Servier), Krakowie (Teva Group), Poznaniu (GSK), Kutnie (Teva Group), Starogardzie Gdańskim (Polpharma), Jeleniej Górze (Jelfa) i Pabianicach (Adamed).

4

'A • % 1 V -'1 /Rozdział 1 I Analizy Sektorowe Aglomeracji Wrocławskiej - Chemia i Farmaceutyka. \ _

Sektor chemii i farmaceutyki w Polscef 4 1 * ' i *

Od kilku lat na polskim rynku chemii zachodzą istotne zmiany, zgodne z globalnymi trendami. Postępuje konsolidacja, zwłaszcza zakładów wielkiej syntezy chemicznej, a produkcja stopniowo przenoszona jest w miejsca, gdzie występują tańsze surowce. W 2012 roku utworzono Grupę Azoty S.A. w skład której weszły Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach S.A., Zakłady Azotowe Puławy S.A., Zakłady Chemiczne Police S.A., Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A. oraz spółki-córki tych firm. To obecnie druga pod względem wielkości grupa nawozowa w Unii Europejskiej. Konsolidacja ma pozwolić na wykorzystanie efektów skali, dywersyfikację produkcji i zwiększenie odporności na wahania koniunktury. Stanowi również szansę, aby w dłuższej perspektywie poprawić bilans handlowy sektora. Natomiast Grupa Ciech, przejęta przez Kulczyk Investments, zapowiada wąską specjalizację w produkcji sody (obecnie 2. miejsce w Europie).

Sektor chemiczny w Polsce cieszy się także dużym zainteresowaniem wśród inwestorów zagranicznych. W 2010 roku w branży chemikaliów miały miejsce zakupy kapitałowe w łącznej wysokości 1 600 min EUR. W kolejnym roku do sektora napłynęło łącznie 826,3 min EUR, a w 2012 r. 681 min EUR. Wartość dotychczasowych inwestycji zagranicznych w sektorze chemicznym (stan na koniec 2012 r.) wyniosła 10,25 mld EUR, a zyski inwestorów z tytułu BIZ w sektorze w 2012 r. są szacowane na 1,16 mld EUR. Graficznie prezentuje to rysunek 2.

02. Napływ BIZ do sektora chemicznego w Polsce w latach 2010-2012

2 000

1 685,4

1600

1200

1 409,3

-15,2 2010

826,3681,5

319,5 279,1 270,6131,8

2011 2012

Produkcja Chemikalia iwyrobów wyrobyfarmaceutycznych chemiczne

Wyroby z gumy i tworzyw sztucznych

Łącznie

Źródło: NBP 2013

5

Rozdział 2 I Analizy Sek^rowe Aglomeracji Wrocławskiej - Chemia i Farmaceutyka.

ŚljEpfri aglorrng

e inwestycjiDoln w ska jako

Wrocław oraz Dolny Śląsk obszar, w którym obserwowany jest szczególnie silny rozwój sektora produkcji chemicznej i farmaceutycznej. W ciągu ostatniej dekady, na terenie miasta i regionu nastąpiła duża koncentracja kapitału inwestycyjnego, a także wyjątkowo intensywny rozwój krajowych firm, które stopniowo stały się uznanymi, globalnymi koncernami, zdolnymi do przejęć zagranicznych konkurentów. Dwie z nich (Selena i Hasco-Lek) uczestniczą w unikalnym programie Polski Czempion, którego celem jest wspieranie firm reprezentujących Wrocław na całym świecie.

Wśród globalnych, zagranicznych inwestorów warto wymienić 3M, która po przejęciu w 2001 roku fabryki Viscoplast S.A. systematycznie inwestuje w rozbudowę ośrodków produkcyjnych we Wrocławiu. Firma posiada tutaj cztery fabryki, które po wielokrotnych rozbudowach stanowią 3M Superhub Wrocław. Ich łączna powierzchnia użytkowa wynosi aż 68 000 mkw. Wrocławskie zakłady 3M produkują obecnie m.in. plastry i opatrunki Viscoplast, syntetyczne unieruchomienia Scotchcast™, taśmy i kleje przemysłowe, produkty BHP i folie ochronne. Otwarte w 2011 roku fabryki wytwarzają zaś produkty dla przemysłu lotniczego (ich odbiorcami są m.in. takie koncerny jak: Airbus, Bell czy Boeing) oraz elementy stosowane do konstrukcji katalizatorów ceramicznych i filtrów diesla w samochodach osobowych, ciężarówkach i autobusach. Koncern 3M zainwestował w Polsce już ponad 400 milionów dolarów.

Jednym z największych przedsiębiorstw w regionie jest PCC Rokita z Brzegu Dolnego, potentat wśród przedsiębiorstw chemicznych w Polsce. Firma jest producentem i dystrybutorem ok. 250 produktów, które wykorzystywane są w przemyśle tworzyw sztucznych, a także kosmetycznym, budowlanym, tekstylnym oraz w chemii gospodarczej i przemysłowej.

Kolejnym przykładem we Wrocławiu jest firma PPG Deco Polska, która jest producentem farb i lakierów oraz właścicielem marki Dekoral. W stolicy Dolnego Śląska znajduje się również zakład produkcyjny Cussons Polska S.A. wytwarzający środki piorące, mydła i inne kosmetyki. Silny jest też segment chemii budowlanej, w którym funkcjonują takie globalne firmy jak Selena czy Roben.

Największymi inwestorami zagranicznymi na Dolnym Śląsku w przemyśle farmaceutycznym są: US Pharmacia, Sanitas i Maco Pharma. Sanitas jest od 2006 roku właścicielem jeleniogórskiej firmy Jelfa S.A., która w przeszłości była spółką państwową. Region Wrocławia oferuje wiele zachęt dla zagranicznych inwestorów, a silne zaplecze badawczo-rozwojowe i dostęp do wykwalifikowanej kadry są czynnikami przyciągającymi inwestycje.

Na Dolnym Śląsku funkcjonuje również wiele jednostek badawczo-rozwojowych, których tematyka badawcza dotyczy również biotechnologii i farmaceutyki. We Wrocławiu działa Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda PAN prowadzący kompleksowe badania biotechnologiczne i biomedyczne, badania interdyscyplinarne oraz poszukujący nowych substancji terapeutycznych. Działalność naukową we Wrocławiu prowadzą również: Instytut Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN, wyższe uczelnie. Wrocławskie Centrum Badań EIT+ czy Dolnośląskie Centrum Zaawansowanych Technologii. Na terenie województwa działają również liczne jednostki rozwojowe należące do prywatnych przedsiębiorstw, a ich liczba rośnie z roku na rok.

6

s \Rozdział 2 I Analizy Sektorowe Aglomeracji Wrocławskiej - Chemia i Farmaceutyka

DolnyŚl^ lc i ugużfsce inwestycji //

Do najważniejszych segmentów branży chemicznej i farmaceutycznej należą: sektor petrochemiczny, tworzywa sztuczne, chemia budowlana, sektor farmaceutyczny oraz sektor kosmetyczny.

03. Wybrane przedsiębiorstwa z sektora chemicznego i farmaceutycznego działające na Dolnym Śląsku

Firma Produkcja Miejsce Kraj pochodzenia Liczba pracowników

Taśmy, kleje przemysłowe.

3M folie ochronne, elementy filtrów i katalizatorów. Wrocław USA 1700

filtry wodne

Selena Chemia budowlana Wrocław Polska 1600

Poliole, chloroalkalia.

PCC Rokita chlorobenzeny,fosforopochodne,

naftalenopochodne

Brzeg Dolny Polska 1500

PPG Deco Polska Farby, emalie, grunty, podkłady, tynki Wrocław USA 750

Hasco-Lek Leki Wrocław Polska 750

Oelfa Leki Jelenia Góra Polska 700

Gerresheimer Bolesławiec. Szkło Bolesławiec Niemcy 500

LG Chem Poland Plastik Biskupice Podgórne Korea Południowa 400

Colgate - Palmolive Manufacturing (Poland)

Produkty higieny jamy ustnej, pielęgnacji ciała

i środki czystościŚwidnica USA 350

Colorobbia Polska Fryty, pigmenty, szkliwa, farby sitodrukowe Żarów Włochy 200

Oleofarm Suplementy diety, surowce farmaceutyczne Wrocław Polska 180

US Pharmacia Leki bez recepty Wrocław USA 150

Opakowania, izolacje.Hirsch Porozell systemy ogrzewania Wrocław Niemcy 115

podłogowego

Gambit Lubawka Uszczelnienia i termoizolacje Lubawka Polska 100

ZM Silesia S.A. Huta Oława Produkcja i przetwórstwo cynku Oława Polska 100

Minova-Ksante Ksantogeniany, substancje Polkowice Polska 50żywiczne

7

Rozdział 2 I Analizy Sek^rowe Aglomeracji Wrocławskiej - Chemia i Farmaceutyka.

ŚljE^ki aglorrrg

e inwestycjiDoln w ska jako

Terytorialne rozmieszczenie firm sektora chemii i farmaceutyki na Dolnym Śląsku prezentuje rysunek 4. Firmy sektora są wyraźnie skoncentrowane wokół głównego ośrodka gospodarczego - miasta Wrocławia oraz wokół innych miast województwa dolnośląskiego - przede wszystkim Jeleniej Góry, Legnicy czy też Oławy. O lokalizacji decyduje głównie dostęp do odpowiedniej ilości pracowników produkcyjnych oraz kadry inżynieryjnej. Jednocześnie na lokalizacje firm tej branży bardzo silny wpływ mają Specjalne Strefy Ekonomiczne, które oferują atrakcyjne zachęty inwestycyjne. Dzięki temu na ich terenie panują dogodne warunki do prowadzenia działalności produkcyjnej na masową skalę. Dzieje się tak, gdyż ważnym aspektem prowadzenia działalności produkcyjnej w sektorze chemii i farmaceutyki są koszty pracy. W przypadku bardziej zaawansowanej produkcji oraz prac badawczo-rozwojowych dodatkowego znaczenia nabiera ogólny poziom rozwoju gospodarczego regionu oraz jakość instytucji badawczo-rozwojowych takich jak Wrocławskie Centrum Badań EIT + czy też innych centrów i instytutów.

04. Geograficzne rozmieszczenie firm sektora chemii i farmaceutyki

Głogów

Lubin

fegnica leśnica

Lubań Lwówek Śl.Złotoryja

Świdnica

W ah łfzych

Ząbkowice Śl.

Kłodzko.

Źródło: Invest In Wrocław

8

^ V x XRozdział 3 I Analizy Sekyórowe Aglomeracji Wrocławskiej - (Chemia i Farmaceutyka.

Vrozwoju

» ' - S

Polska jest atrakcyjną lokalizacją dla sektora chemii i farmaceutyki. Świadczy o tym stabilny napływ BIZ do sektora, a także dotychczasowe inwestycje w Polsce większości światowych koncernów. O dobrych warunkach prowadzenia biznesu w Polsce oraz perspektywach rozwoju świadczy fakt, że zagraniczni inwestorzy dynamicznie rozwijają swoją działalność poprzez budowę nowych zakładów i uruchamianie coraz bardziej innowacyjnej produkcji. Specyfika rynku chemicznego znajduje swoje odzwierciedlenie także w strukturze szkolnictwa średniego i zawodowego w całej Polsce. Spośród 252 szkół o profilu chemicznym aż 218 stanowią technika i policealne ośrodki edukacyjne o profilu farmaceutycznym. W 2012 r. na kierunkach biologicznych i fizycznych studiowało w Polsce aż 54 000 osób, w zdecydowanej większości na studiach stacjonarnych uczelni państwowych.

Najważniejsze atuty w kontekście inwestowania w sektor na terenie Polski, a zwłaszcza w regionie Wrocławia:

^ duży potencjał kapitału ludzkiego - około 11,4 min Polaków ma poniżej 25 lat,

^ wyjątkowo duża liczba studentów - w Polsce na 470 uczelniach wyższych studiuje ponad 2 min osób (z czego aż ok. 130 000 we Wrocławiu), co stanowi aż 11% ogółu studentów Unii Europejskiej,

dostępność wykwalifikowanej siły roboczej w wielu regionach m.in. na terenie Wrocławia

^ wykwalifikowana kadra inżynierska dzięki dużej liczbie uczelni technicznych o odpowiednim profilu m.in. Politechnika Wrocławska - jedna z najlepszych uczelni technicznych w Polsce,

^ konkurencyjne koszty pracy w połączeniu z wysoką jakością kadry,

^ relatywnie niskie koszty pracy w stosunku do innych krajów regionu Środkowo - Wschodniej Europy,

^ atrakcyjny system zachęt inwestycyjnych, w tym dotacji gotówkowych i zwolnień podatkowych,

^ Specjalne Strefy Ekonomiczne: Legnicka, Wałbrzyska, Kamiennogórska, Tarnobrzeska.

Warto zwrócić uwagę że region Wrocławia posiada wyjątkowy potencjał w zakresie zasobów ludzkich, który może być wykorzystany przez firmy z sektora chemii i farmaceutyki. Dolny Śląsk oferuje nie tylko odpowiednią liczbę wykwalifikowanych pracowników produkcyjnych, ale także bogate zaplecze badawczo-rozwojowe.

9

Inwestorzy z sektora chemicznego i farmaceutycznego, którzy rozważają realizację swoich projektów biznesowych w Polsce, mogą ubiegać się o pomoc publiczną. Do najważniejszych zachęt inwestycyjnych w formie pomocy publicznej w Polsce należą:

^ Zwolnienie z podatku dochodowego w Specjalnych Strefach Ekonomicznych,^ Granty rządowe dla inwestycji o dużym znaczeniu dla gospodarki,^ Zwolnienie z podatku od nieruchomości, udzielane na podstawie uchwał poszczególnych rad gmin,^ Granty przyznawane z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.

Inwestorzy z sektora chemicznego i farmaceutycznego mogą uzyskać bezpośrednie dotacje na realizację nowego strategicznego projektu inwestycyjnego ze środków budżetu państwa w ramach tzw. „wieloletnich programów wsparcia"*. Pomoc w ramach programu udzielana jest w oparciu o nowe utworzone miejsca pracy i całkowitą wartość nakładów inwestycyjnych.

Maksymalny poziom zachęt, jakie może otrzymać projekt inwestycyjny określa regionalna intensywność pomocy zdefiniowana w mapie pomocy regionalnej. Maksymalna intensywność pomocy regionalnej jest wyrażona w procentowej wartości kwalifikowanych kosztów (kosztów projektu). Całkowita suma przyznanych zachęt nie może przekroczyć wartości kosztów kwalifikowanych pomnożonych przez wskaźnik intensywności regionalnej, który dla Wrocławia i Dolnego Śląska w latach 2014 - 2020 wynosi 25%.

05. Dostępne źródła pomocy publicznej*

Program wsparcia inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011-2020

Dotacje _________________________________________________________________________________

Fundusze unijne

Zwolnienia dochodu uzyskanego z działalności w Specjalnej Strefie Ekonomicznej z podatku dochodowego (CIT lub PIT)

Zwolnienia podatkowe _________________________________________________________________________________

Zwolnienia z podatku nieruchomości

Dotacje na badania i rozwój

Dotacje na szkolenia

Granty i dotacje dla nowo utworzonych miejsc pracy

Inne zachęty inwestycyjne Dotacje i preferencyjne pożyczki z krajowych źródeł na projekty związanez ochroną środowiska (gospodarka odpadami, wydajność energetyczna)

Zachęty podatkowe dla działalności badawczo-rozwojowej

Preferencyjne kredyty na zakup lub wdrożenie innowacyjnych technologii - tzw. kredyt technologiczny

*Dokładne kryteria i wymogi dla potencjalnych inwestorów są zdefiniowane w ramach poszczególnych form wsparcia

10

Rozdział 5 I Analizy Sektorowe Aglom eracji Wrocławskiej - Chemia i Farmaceutyka.

Regionalny rynek pracy

Wrocławski rynek pracy jest jednym z najszybciej rozwijających się i najlepiej zrównoważonych rynków w Polsce. Decydują o tym z jednej strony, dostępność zasobów ludzkich, w tym wykwalifikowanej kadry inżynierskiej i niskie koszty pracy w stosunku do poziomu wykształcenia pracowników, z drugiej, różnorodność obecnych tu sektorów gospodarki, wśród których ważne miejsce zajmuje przemysł chemiczny.

W III kwartale 2014 r. stopa bezrobocia w województwie dolnośląskim wyniosła 8,3%, a w samym Wrocławiu 4,8%. Aktywnych zawodowo było nieco ponad 1,17 min osób, co stanowiło 40% ogółu mieszkańców województwa. W stosunku do poprzedniego roku nastąpił wzrost liczby pracujących o 20 tys.

Sektor chemiczny i farmaceutyczny:

Producenci z sektora tworzą 9,5% miejsc pracy w polskim przemyśle. Na koniec 2012 roku wartość zagranicznych inwestycji w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym wyniosła blisko 2,9 mld złotych. O atrakcyjności inwestycyjnej Polski w branży biotechnologicznej i farmaceutycznej decydują przede wszystkim: wykwalifikowana kadra pracownicza, niskie koszty pracy, efektywność kosztowa,znaczące know-how w produkcji i udoskonalaniu leków generycznych oraz duży potencjał do prowadzenia badań klinicznych i rosnące doświadczenie w tym zakresie.

06. Produkcja w sektorze chemicznym i farmaceutycznym w 2012 roku

Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych

Pracujący w tys. 76,3

Napływ kapitału z tytułu zagranicznych inwestycji bezpośrednich w min PLN

1167,9

Eksport w min PLN 22 328,8

Produkcja wyrobów farmaceutycznych

Pracujący w tys. 22,3

Napływ kapitału z tytułu zagranicznych inwestycji bezpośrednich w min PLN

551,7

Eksport w min PLN 4 376,4

Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych

Pracujący w tys. 176,0

Napływ kapitału z tytułu zagranicznych inwestycji bezpośrednich w min PLN

1132,5

Eksport w min PLN 27 189,8

W 2012 roku w firmach z sektora chemicznego i farmaceutycznego pracowało blisko 275 tys. osób, z czego 64% przy produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych.

Źródło: GUS, Rocznik Statystyczny Przemysłu 2013, dane NBP. 11

Rozdział 5 I Analizy Sektorowe Aglom eracji Wrocławskiej lemia i Farmaceutyką

Refflioaflltty rynek pracy

Edukacja:

Obok Warszawy, Krakowa i Poznania, Wrocław zaliczany jest do największych ośrodków akademickich w Polsce. W samym Wrocławiu na 24 uczelniach wyższych studiuje ok. 130 tys. osób. Pod względem liczby studentów, Wrocław zajmuje trzecie miejsce w Polsce, po Warszawie i Krakowie. Wyprzedza takie znaczące ośrodki jak: Poznań, Łódź, Gdańsk czy Lublin. W 2013 roku mury wrocławskich uczelni opuściło ponad 34 tys. absolwentów. Kluczowe miejsce na edukacyjnej mapie Wrocławia zajmuje Politechnika Wrocławska (35 tys. studentów), która kształci m.in. na takich kierunkach jak chemia czy biotechnologia.

Koszty pracy:

W porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej koszty pracy w Polsce są wciąż jednymi z najniższych. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto Polaka stanowi zaledwie 1/5 przeciętnego wynagrodzenia najlepiej opłacanych Duńczyków, 23% wynagrodzenia Irlandczyków, 1/3 wynagrodzenia Brytyjczyków czy Niemców i 40% wynagrodzenia Hiszpanów. W marcu 2014 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw osiągnęło w Polsce wartość 4 017,8 PLN. W okresie najwyższy poziom wynagrodzeń odnotowano w województwach mazowieckim (5 107,2 PLN), pomorskim (4 159,5 PLN) oraz fiłagtóiKy,, (4 073,7 PLN). Mieszkańcy województwa dolnośląskiego, zatrudnieni w sektorze przedsiębiorstw, zarabiają poniżej średniej krajowej. Ich przeciętne płace wynoszą 3 841,4 PLN. W sektorze chemicznym płace w Polsce kształtują się na poziomie 3 155 PLN przy produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, na poziomie 4 276 PLN przy produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych, natomiast na najwyższe płace mogą liczyć osoby zatrudnione przy produkcji wyrobów farmaceutycznych - 5 181 PLN. W ostatnich kilku latach rośnie wydajność pracy w całym przemyśle chemicznym, osiągając najwyższy stopień przy produkcji chemikaliów.

Na terenie Wrocławia pracownicy szeregowi w branży chemicznej zarabiają przeciętnie 3 020 PLN; specjaliści mogą liczyć na 6 000 PLN, a menedżerowie na 12 320 PLN.

07. Wynagrodzenie miesięczne całkowite w PLN we Wrocławiu - chemia i farmaceutyka

Stanowisko Pierwszy kwartyl Mediana Trzeci kwartyl

dyrektorzy 21 060 25 210 30 180

menedżerowie 10 020 12 320 14 930

specjaliści 5 260 6 000 6 800

pracownicy szeregowi 2 660 3 020 3 410

Źródło: Raporty wynagrodzeń HRM Partners 2013r.

Rozdział 6 I Analizy Sektorowe Aglom eracji Wrocławskiej lemia i F: Lrmaceutyka.

irzypadku - PCC RokitaV .. •

PCC Rokita to jedna z większych firm przemysłu chemicznego w Polsce, a także największe przedsiębiorstwo chemiczne na Dolnym Śląsku. Zakłady w Brzegu Dolnym od 2002 należą do grupy PCC SE z siedzibą w Duisburgu, która działa na międzynarodowych rynkach surowców chemicznych, transportu, energii, węgla, koksu, paliw, tworzyw sztucznych i metalurgii. Przez ponad 65 lat działalności, firma dała się poznać jako producent i dystrybutor około 250 produktów, które z powodzeniem wykorzystują inne branże, takie jak: przemysł tworzyw sztucznych, kosmetyczny, budowlany, tekstylny oraz chemia gospodarcza i przemysłowa. PCC Rokita to największy w Europie Środkowo-Wschodniej producent polioli, zajmuje także wiodącą pozycję na środkowoeuropejskim rynku alkali oraz jest znaczącym dostawcą związków fosforopochodnych i naftalenopochodnych. Od wielu lat firma wspiera także lokalną społeczność, wspomaga Domy Dziecka oraz kluby sportowe. Poniżej przedstawiono kluczowe etapy rozwoju firmy:

1992

2002

2006

2014

Przekształcenie w jednoosobową spółkę SP

Wejście inwestora strategicznego PCC

Rozpoczęcie działalności na terenie WSSE Invest-Park

Debiut PCC Rokita na Giełdzie Papierów Wartościowych

Proces reorganizacji firmy Rokita rozpoczął się 1992 roku, gdy firma została przekształcona w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. Był pierwszy etap przygotowania zakładu do planowanej prywatyzacji. W 2002 roku niemiecka spółka PCC staje się inwestorem strategicznym firmy, nabywa 33% udziałów w spółce ROKITA SA z siedzibą w Brzegu Dolnym. Już w 2003 roku inwestor branżowy nabywa większościowy pakiet udziałów, a w kolejnych latach ponownie zwiększa swoje zaangażowanie, wobec czego zakłady Rokita w 2005 roku otrzymują nową nazwę: PCC Rokita SA. Już w rok później, czyli w 2006 roku rozpoczyna się kolejny ważny etap rozwoju firmy. Otrzymuje ona pozwolenie i rozpoczyna działalność na terenie Podstrefy Brzeg Dolny Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „INVEST-PARK". Ze względu na sprzyjające warunki prowadzenia działalności na tym terenie, firma systematycznie rozwija swoją obecność w SSE aż do dnia dzisiejszego. Zakład produkcyjny na terenie SSE był wielokrotnie rozbudowywany, a środki na rozwój PCC pochodziły m.in. z obligacji, które w lipcu 2011 roku debiutowały na rynku Catalyst.

Strategia firmy zakłada ciągły rozwój czego efektem była oferta publiczna akcji o wartości niemal 100 min zł i debiut na Giełdzie Papierów Wartościowych 25 czerwca 2014 roku. Środki pozyskane z emisji akcji zostaną przeznaczone na zwiększenie zdolności produkcyjnych polioli i systemów poliuretanowych, zwiększenie zdolności produkcyjnych wytwórni tlenku propylenu. W związku z tym, że przyszłością firmy są produkty specjalistyczne, duże wydatki zostaną przeznaczone na badania i rozwój. Łącznie w ciągu najbliższych kilku lat spółka planuje przeznaczyć na inwestycje kwotę 250-300 min zł, z czego większość w latach 2014-2015.

13

PPF Hasco-Lek S.A, to jeden z największych producentów leków OTC i suplementów diety w Polsce. Łączy ponad 30-letnie doświadczenie ze światową technologią i jakością leków wytwarzanych w jednych z najnowocześniejszych fabryk w Europie. Według IMS Health w 2013 roku Hasco-Lek sprzedało ponad 30 min opakowań leków, co plasuje firmę na 4 miejscu w Polsce pod względem ilości sprzedanych opakowań na rynku OTC i suplementów diety*. Źródłem sukcesu jest pasja i rzetelność połączona z najnowocześniejszymi osiągnięciami nauki. Kluczowe etapy rozwoju tej firmy przedstawione zostały poniżej:

Założenie firmy Hasco-Lek we Wrocławiu

Powstanie Centrum Badawczo-Rozwojowego Novasome

Współpraca z Akademią Medyczną, Uniwersytetem Wrocławskim oraz uruchomienie najnowocześniejszej linii produkcyjnej preparatów płynnych w Europie

Otwarcie Haston City Hotel we Wrocławiu, otrzymanie nagrody EFFIE 2011 za preparat DIH

PPF Hasco-Lek S.A. zajmuje 6 pozycję w Polsce pod względem ilości sprzedawanych opakowań na rynku OTC i suplementów diety

PPF Hasco-Lek S.A. organizuje pierwszy ogólnopolski projekt badań profilaktycznych związanych z przewlekłą niewydolnością żylną

Rusza Detocell Academy - unikalny projekt edukacyjny skierowany do kobiet, które chcą walczyć z cellulitem. Specjalnie dla Detocell Academy, trening przygotowała najpopularniejsza polska trenerka fitness - Ewa Chodakowska

1984Prezes Stanisław Han zakłada Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A., siedziba firmy mieści się przy ul. Olsztyńskiej we Wrocławiu. Do dziś zostaje jedną z nielicznych firma farmaceutycznych w 100% z kapitałem polskim.

2000Wdrożenie nowych form preparatów: kapsułki miękkie, kremy i tabletki powlekane. W chwili obecnej Hasco-Lek jest już jednym z liderów w Polsce pod względem ilości produkowanych kapsułek miękkich - rocznie produkuje ich ponad 650 min sztuk.

2005Hasco-Lek eksportuje towary do ponad 30 krajów świata z: Unii Europejskiej, Europy Wschodniej i Bałkanów, Bliskiego i Dalekiego Wschodu. Już ponad 40% sprzedaży stanowi eksport.

2006W związku z rozwojem firmy powstaje Novasome Sp. z o.o., centrum B+R, które prowadzi prace wdrożeniowe w dziedzinie nauk medycznych, farmacji oraz przemysłu kosmetycznego. Powołana zostaje także Fundacja Hasco-Lek, a także Zakład Farmacji Przemysłowej na Akademii Medycznej we Wrocławiu, na mocy porozumienia z wrocławską Akademią Medyczną.

* MAT/12/2013 Units, MAT/12/2013 Value, IMS Health Poland OTC Report

14

2009Hasco-Lek po raz pierwszy zostaje sponsorem tytularnym jednej z największych imprez biegowych w Polsce - Maratonu we Wrocławiu. Podpisana zostaje także umowa o współpracy między Centrum Badawczo- Rozwojowym Novasome a Uniwersytetem Wrocławskim. W podwrocławskich Siechnicach uruchomiona zostaje najnowocześniejsza linia produkcyjna preparatów płynnych w Europie.

2011Otwarcie czterogwiazdkowego hotelu Haston City Hotel z siedzibą we Wrocławiu przy ul. Irysowej 1-3. Hasco-Lek otrzymuje kolejną, jedną z wielu prestiżowych nagród - brązowe EFFIE 2011 w kategorii launch preparatu DIH.

2012Hasco-Lek S.A. zajmuje 6 pozycję w Polsce pod względem ilości sprzedawanych opakowań na rynku OTC i suplementów diety. Zatrudnia już ponad 750 pracowników, głównie farmaceutów, chemików, ekonomistów oraz inżynierów.

2014Od 2013 roku firma angażuje się w projekty prozdrowotne. Instytut Zdrowych Nóg i Detocell Academy. Instytut Zdrowych Nóg to dwuletni program profilaktyki przewlekłej niewydolności żylnej, który umożliwił wielu osobom skorzystanie z bezpłatnych badań USG Dopplera. Szeroko zakrojona akcja informacyjna w mediach pokazała, że niewydolność żylna jest problemem społecznym i zwróciła uwagę na to jak ważna jest profilaktyka. Detocell Academy jest unikalnym programem dedykowanym kobietom, które chcą walczyć z cellulitem. Na specjalnym profilu edukacyjnym na facebooku można znaleźć wyjątkowy trening ułożony przez znaną instruktorkę Ewę Chodakowską oraz porady kosmetologia i dietetyka.

15

Opracowanie:

w ramach Miejskiego Programu Wsparcia Partnerstwa Szkolnictwa Wyższego i Nauki „Mozart" 2013/2014 realizowanego w Partnerstwie:

Invest in WroclawCity of Perspectives

Zespół Invest in Wroclaw to grupa profesjonalistów Agencji Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej oraz JP Weber. Eksperci, dysponujący szeroką wiedzą o regionie, lokalizacjach inwestycyjnych, warunkach inwestowania oraz prowadzeniu biznesu w Polsce efektywnie wspomagają projekty inwestycyjne oraz udzielają wszelkich koniecznych informacji.Zapraszamy do zapoznania się z portalem www.invest-in-wroclaw.pl.

JP Weber

JP Weber od ponad 12 lat wspiera międzynarodowe przedsiębiorstwa w projektach inwestycyjnych w Polsce oraz w bieżących aspektach prawno- podatkowych i księgowych. Zatrudniamy ponad 60 doradców inwestycyjnych, podatkowych i prawników, działających w biurach we Wrocławiu i w Warszawie. Obsługujemy zarówno duże światowe

supporting dedsion makers koncerny, jak i przedsiębiorstwa z sektora MŚP, planujące inwestycje na terenie Polski a także wspieramy polskie firmy w pozyskiwaniu inwestorów strategicznych oraz w ekspansji na rynki zagraniczne. Zapewnia­my obsługę podczas transakcji oraz w bieżącej działalności, gwarantując indywidualne, ale także kompleksowe podejście do zagadnień na rynku polskim. Zapraszamy na naszą stronę: www.jpweber.com.

A g e n c j a R o z w o j u A g l o m e r a c j i W r o c ł a w s k i e j

Planując rozpoczęcie działalności gospodarczej na terenie aglomeracji wrocławskiej, każda firma może otrzymać wsparcie Agencji Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej, odpowiedzialnej za wspieranie inwestycji zagranicznych. Już od 2005 roku Agencja pomaga zagranicznym inwestorom w planowaniu i przeprowadzeniu kompleksowego procesu inwestycyjnego, świadcząc również opiekę poinwestycyjną. Dedykowany zespół specjalistów wpiera inwestorów na każdym etapie, dbając o szybkie i sprawne przeprowadzenie całego procesu inwestycyjnego. doodwiedzin na www.araw.pl.

ooo

HRK jest jedną z największych organizacji doradczych w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi w Polsce. Oferujemy kompleksową obsługę inwestorów w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi. Wspieramy ich w realizacji projektów rekrutacji, badań i rozwoju potencjału zawodowego, budowaniu ścieżek kariery i employer brandingu. Pod marką HRK Payroll Consulting świadczymy usługi związane z administracją wynagrodzeniami i zarządzaniem dokumentacją personalną. Realizujemy projekty na terenie całego kraju a także poza jego granicami. Działamy w międzynarodowych sieciach IRC Executive Search oraz Bernard Hodes Global Networks zrzeszającej ekspertów employer brandingu z całego świata. Zapraszamy na naszą stronę www.hrk.eu.

dr Jarosław IgnacyDoktor nauk ekonomicznych o specjalności zarządzanie strategiczne, adiunkt w Katedrze Zarządzania Strategicznego Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Od wielu lat działalność naukową łączy ze stałą współpracą z praktyką gospodarczą jako doradca i konsultant. Autor licznych strategii, analiz oraz ekspertyz wykonanych dla firm, instytucji i jednostek samorządu terytorialnego. Uczestnik i ekspert w wielu projektach badawczych w Polsce i krajach Unii Europejskiej dotyczących różnych aspektów przedsiębiorczości, zarządzania strategicznego i New Public Management.

16

W opracowaniu wykorzystano m.in. następujące źródła informacji:

1) Dane statystyczne i opracowania sektorowe Głównego Urzędu Statystycznego (GUS).2) Dane, analizy i prezentacje sektorowe Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych (PAIilZ).3) Dane Narodowego Banku Polskiego.4) Analizy i prognozy Ministerstwa Gospodarki.5) Informacje Agencji Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej.6) Dane i raporty Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego.7) Dane i raporty The European Chemical Industry Council (CEFIC)8) Informacje ze stron internetowych firm Hasco-Lek, PCC Rokita oraz 3M.9) Ogólnodostępne informacje prasowe (m.in. Bankier, Wnp.pl, Forsal, Gazeta Prawna, Puls Biznesu, Gazeta.pl,

Money.pl) dotyczące inwestycji oraz rozwoju firm Hasco-Lek oraz PCC Rokita i 3M.

17

Invest in Wroclaw

Dane kontaktowe:

Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej SA pl. Solny 14 50-062 Wrocław

Tel +48 7178 35 310 Fax +48 7178 35 311 email: araw<ąaraw.pl

JP Weber sp. z o.o. ul. Rynek 39/40 50-102 Wrocław

Tel +48 7136 99 630 Fax +48 7136 99 639 email: infoiąjpweber.com