บทท� �

มาตรฐานฮาลาลไทย

การรบรองมาตรฐานฮาลาล

มาตรฐานอาหารฮาลาล เปนระบบเชงบรณาการ (Integrated Standard System) โดยมองคประกอบ สาคญคอ กระบวนการผลตต2งแตเร5มตนถงส2นสด ตลอด “สายโซการผลต” จะตอง “ฮาลาล” คอ ถกตองตามบญญตศาสนาอสลาม ปราศจากส5ง “ฮารอม” คอส5งท5ตองหามตามบญญตศาสนาอสลาม อาท วตถดบ สวนประกอบ สารปรงแตง สารพษ ส5งปนเป2 อนตางๆ เปนตน ท2งน2เพ5อใหไดผลตภณฑอาหารท5ดถกสขอนามยมคณคาอาหาร เปนประโยชนตอสขภาพ (ตอยยบ) ซ5 งระบบการจดการความปลอดภยในการผลตอาหารท2งระบบ GMP, HACCP และระบบการบรหารคณภาพ (ISO) จงเปนเร5องสอดคลองกบหลกการมาตรฐานอาหารฮาลาลจะแตกตางกน ในหลกการสาคญ คอ มาตรฐานอาหารฮาลาลจะตองยดถอความถกตองและคณคาตามบญญตศาสนาอสลาม สวนมาตรฐานสากลยดถอคณคาอาหารโดยมจาเปนตองถกตองตามหลกการศาสนาอสลาม

ตารางท5 P-R : ความแตกตางระหวางการรบรองมาตรฐานฮาลาล และมาตรฐานสากลอ5นๆ

มาตรฐานฮาลาล มาตรฐานสากล

1. กาหนดมาจาก อลลอฮ (ซ.บ.) พระผเปนเจา และศาสดามฮาหมด (ซ.ล.)

1. กาหนดมาตรฐานจาก องคกรระหวาง ประเทศและองคกรเอกชน

2. หลกการสาคญ ฮาลาล (อนมต) ตามบญญตศาสนาอสลาม ปราศจากส5งฮารอม (ส5งตองหาม) ตอยยบ (ด) ตามบญญตศาสนาอสลาม

2. หลกการสาคญ มาตรฐานตามท5องคกรกาหนด การประกนคณภาพ

3. การบรหารมาตรฐาน องคกรศาสนาอสลามเปนผรบผดชอบตาม บญญตศาสนาอสลาม และเจาหนาท5ตรวจ รบรองมาตรฐานตองเปนมสลม

3.การบรหารมาตรฐาน หนวยงานภาครฐหรอองคกรเอกชนท5มหนาท5รบผดชอบ เจาหนาท5ตรวจรบรองไม จาเปนตองเปนมสลม

8

ตารางท5 P-R : ความแตกตางระหวางการรบรองมาตรฐานฮาลาล และมาตรฐานสากลอ5นๆ (ตอ)

มาตรฐานฮาลาล มาตรฐานสากล

4. ระบบมาตรฐาน เปนระบบเฉพาะมาตรฐาน ฮาลาลซ5งครอบคลม ท2งความถกตอง (ฮาลาล) และท5ด (ตอยยบ) ตามบญญตศาสนาอสลาม ช5อระบบมาตรฐาน คอ ฮาลาล

4. ระบบมาตรฐาน เปนระบบมาตรฐานท5แยกยอย หลายลกษณะ เชน มาตรฐาน โรงงาน มาตรฐานการบรหารการผลต เปนตนช5อระบบมาตรฐานม หลากหลาย เชน มอก. GMP , ISO, HACCP

5. ปจจยการผลต 5.1 วตถดบ สวนผสมและสารปรงแตง มท5มาซ5 งพสจนไดวา “ฮาลาล” ปราศจากส5ง “ฮารอม” 5.2 กระบวนการผลต จะตอง “ฮาลาล” ทกข2นตอน 5.3 สถานท5ผลตจะตองสะอาด ปลอดภยจากส5งปนเป2 อน มระบบปองกนสตวทกชนด และไมปะปนกบการผลตส5งท5ไมฮาลาล 5.4 เคร5องจกร เคร5องมอและอปกรณการผลตจะตองสะอาดและไมไดรวมกบการผลตส5 ง ท5ไมฮาลาล 5.5 การเกบรกษา การขนสง และวางจาหนาย จะตองแยกสดสวนเฉพาะอาหารฮาลาลไม ปะปนกบส5ง ท5ไมฮาลาล เพ5อปองกนการ สบสนและเขาใจผดของผบรโภค 5.6 การลางวตถดบ หรออปกรณท5ใชผลต อาหารท5ไมฮาลาลมากอน จะตองลางให สะอาดตามบญญตศาสนาอสลาม

5. ปจจยการผลต 5.1 เปนไปตามมาตรฐานอตสาหกรรม ไมคานงวาฮาลาลหรอไม 5.2 การลางวตถดบหรออปกรณท5ใช ผลตมงเนนความสะอาดเปนสาคญ

9

ตารางท5 P-R : ความแตกตางระหวางการรบรองมาตรฐานฮาลาล และมาตรฐานสากลอ5นๆ (ตอ)

ท5มา : คณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย, P__`

ประวตการใหการรบรองในประเทศไทย

ประเทศไทยเร5 มใหการรบรองผลตภณฑฮาลาล นบต2งแตสมยของจฬาราชมนตร นายตวน สวรรณศาสตร เม5อประมาณ b` ปท5แลวมา โดยเม5อประมาณกลางป พ.ศ. PcdR บรษท แหลมทองคาสตวจากด ขอปรกษาแนวทางในการปฏบตในการสงไกชาแหละไปยงบรษทลกคาท5ประเทศคเวต โดยบรษทปลายทางระบชดเจนวาผลตไกทกตวจะตองเชอดถกตองตามหลกการอสลามโดยจะตองมการรบรองความฮาลาลโดยองคกรศาสนาในประเทศไทย ในขณะน2นอานาจในการตรวจสอบและการออกเอกสารรบรองผลตภณฑฮาลาล เปนของจฬาราชมนตร จงไดเร5มมการรบรองผลตภณฑฮาลาลท5มงเนนไปท5ไกเพ5อการสงออกดงกลาวไปยงประเทศคเวตเม5อตนป พ.ศ. PcdP หลงจากน2นทานจฬาราชมนตรตวน จงดาเนนการรบรองฮาลาลแกผลตภณฑตางๆ เร5อยมา แมผลตภณฑจะมไมมากนก แตถอวาไดรบความเช5อถอจากสาธารณะชนดวยความท5ทานจฬาฯ เปนท5เคารพนบถอจากผคนโดยท5วไปโดยเฉพาะอยางย5ง ผท5มใชมสลม

มาตรฐานฮาลาล มาตรฐานสากล

6. พนกงาน 6.1 พนกงานท5ผลตอาหารฮาลาล ควรเปนมสลม หากมใชมสลมจะตองไมเก5ยวของกบ ส5งท5ไม-ฮาลาลในขณะผลตอาหารฮาลาล เชน เน2อสกร เลอด แอลกอฮอล หรอสนข 6.2 พนกงานเชอดสตว ตองเปนมสลมม สขภาพจตสมบรณ ไมเปนโรคท5สงคมรงเกยจ และมความรความเขาใจเก5ยวกบการเชอดสตว ตามบญญตศาสนาอสลาม

6. พนกงาน 6.1 พนกงานท5ผลตอาหารฮาลาล ไมจาเปนตองเปนมสลม 6.2 พนกงานเชอดสตว ไมจาเปนตองเปน มสลม

10

ตอมาในสมยของจฬาราชมนตรนายประเสรฐ มะหะหมด จงไดมอบหมายและ ออกระเบยบกาหนดใหการตรวจสอบ การรบรอง และการออกตราเคร5องหมายการรบรองฮาลาล เปนอานาจหนาท5ของคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย และในป พ.ศ. P_id ภายหลงการตราพระราชบญญตการบรหารองคการศาสนาอสลาม พ.ศ. P_cj การดาเนนกจการฮาลาลเร5ม มความชดเจนมากข2น ท2งในเชงของการจดวางระบบและการออกระเบยบ ท2งน2 เน5องจากตามความ ในมาตรา R` (_) (b) และ (d) กบมาตรา Pb (Ri) แหงพระราชบญญตฉบบน2 กาหนดใหคณะกรรมการอสลามกลางอสลามแหงประเทศไทย (สกอท.) และคณะกรรมการอสลามประจาจงหวด (สกอจ.) มอานาจออกประกาศและใหคารบรองเก5ยวกบกจการศาสนาอสลาม ดงน2น งานดาน “ฮาลาล” ในประเทศไทยนบต2งแตเวลาน2 นจงถอเปนอานาจตามกฎหมายของ สกอท. และ สกอจ.หรอองคการศาสนาอสลามโดยตรง ลกษณะเดนของกจการฮาลาลไทย คอ การกาหนดมาตรฐานกลางมาตรฐานเดยว โดยมออกตราฮาลาลเพยงตราเดยว ภายใตอานาจของ สกอจ. และ สกอท.

อานาจในการใหรบรองฮาลาลในปจจบน

คณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทยไดออก “ระเบยบคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย วาดวยการบรหารกจการฮาลาล พ.ศ. P__`” เพ5อกาหนดมาตรการ วธการดาเนนการตรวจสอบการรบรองมาตรฐานผลตภณฑฮาลาลและการใชเคร5องหมายรบรองฮาลาล โดยระเบยบใหมน2 เปนการปรบปรงและบงคบใชแทนระเบยบเดมซ5 งออกมาต2งแตป พ.ศ. P__P โดยระเบยบมการพฒนามาเร5 อยๆ เพ5อใหครอบคลมมากย5งข2น เน5องจากมจานวนผประกอบการ ใหความสนใจและตระหนกถงความจาเปนในการขอรบรองฮาลาลมากข2 น เพ5อใหสนคาเปนท5ยอมรบตอกลมผบรโภคชาวมสลม

“ระเบยบคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย วาดวยการบรหาร

กจการฮาลาล พ.ศ. �**+”

ตามระเบยบน2 คณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทยจะตองจดให มคณะกรรมการ i คณะ ซ5 งจะทาหนาท5แตกตางกนแตเก5ยวพนกน โดยจะจดใหม “คณะกรรมการควบคมมาตรฐานฮาลาล”, “คณะกรรมการตรวจการผลตภณฑ” และ “คณะกรรมการประนประนอม” โดยแตละคณะมความรบผดชอบ ดงน2

11

คณะกรรมการควบคมมาตรฐานฮาลาล มหนาท5กาหนดมาตรฐานผลตภณฑและ การใหบรการการรบรองฮาลาลโดยใหเปนไปตามหลกศาสนา ดงน2นคณะน2 จะเปนผออกแบบข2นตอนวาหากจะทาผลตภณฑใหฮาลาล ผประกอบการตองมข2นตอนและวธปฏบตอยางไร และผตรวจรบรองควรมหนาท5อานาจอยางไร ระเบยบฉบบน2 ก าหนดไววาการตรวจรบรองฮาลาลเปนหนาท5ของอนกรรมการ ฝายกจการฮาลาลจงหวดท5สถานท5ผลตสนคาน2 นต2 งอย หรอเปนหนาท5ของคณะอนกรรมการ ฝายกจการฮาลาลของคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทยในกรณท5จงหวดน2นๆ ไมมคณะกรรมการอสลามจงหวด โดยข2นตอนการขอรบรองม ดงน2

แผนภาพท5 P-R : ข2นตอนสการรบรองฮาลาล

ท5มา : คณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย, P__`

12

เพ5อใหม5นใจวาส5 งท5ย5นขอรบรองน2น “ฮาลาล” ผประกอบการจะตองย5นเอกสาร ในเชงลก เพ5อแสดงใหคณะผ ตรวจทราบถงรายละเอยดผลตภณฑและข2นตอนท5 เก5 ยวของ ในเบ2องตนวาเปนสนคาท5สามารถตรวจรบรองไดหรอไม โดยไดมการกาหนดประเภทการขอรบรอง ฮาลาลและการขอใชเคร5องหมายรบรองฮาลาลใหใชกบกจกรรมประเภทตอไปน2 R. ผลตภณฑอปโภค P. ผลตภณฑบรโภค i. การเชอดสตว ชาแหละ การแปรรป c. การบรการอาหาร เคร5องด5ม ครวฮาลาล _. ผลตภณฑฮาลาล ผลตภณฑสาเรจรป วตถดบ สวนผสม และเน2อสตว ฮาลาล นาเขาจากตางประเทศ b. การขนสงหรอการโลจสตกส (Logistic) r. เวชภณฑและเคร5องสาอาง `. บรรจภณฑ d. เอกสารเพ5อการสงออก Rj. ประเภทอ5นใดตามท5คณะกรรมการเหนชอบ ระเบยบไดกาหนดส5งตองหามตามบทบญญตแหงศาสนาอสลามท5หามใชในการผลตผลตภณฑฮาลาล ดงน2 R. สตวตองหาม R.R สกร สนขและสตวหรอส5งสกปรก ท5เกดจากท2งสอง R.P ลาพ2นเมอง และลอ 1.3 สตวบกท5มเข2ยว เชน สงโต เสอ แมว ชาง 1.4 สตวปกท5มกรงเลบ R._ สตวมพษหรอสตวนาโรค เชน หน ตะขาบ แมงปองและสตวอ5นๆ 1.6 สตวท5ไมอนญาตใหฆาตามบทบญญตแหงศาสนาอสลาม R.r สตวท5ตายเองโดยไมไดเชอดหรอสตวท5 เชอดไมถกตองตามบทบญญตแหงศาสนาอสลาม 1.8 สตวท5ถกเชอดโดยกลาวนามอ5นนอกจากอลเลาะห ซบฮานาวว ตะอาลา เปนตน P. เลอดสตวทกชนด i. พชท5มพษและเปนอนตราย c. อาหารและเคร5องด5มท5มแอลกอลฮอล

13

นอกเหนอจากการพจารณาสนคา และ กระบวนการผลต ผประกอบการยงตองเขารบการอบรมเพ5อใหเขาใจถงขอควรปฏบตเพ5อท5ผประกอบการจะไดมความเขาใจในคณสมบตของ คาวา “ฮาลาล” และองคประกอบอยางชดเจนข2น และ เปนไปในมาตรฐานเดยวกน เม5อผตรวจไปตรวจ ผ ประกอบการยงตองสงตวอยางสนคาท5 สมเส5 ยงเขาตรวจ ในหองแลบ เพ5อใหไดผลทางวทยาศาสตรรองรบวาสนคาน2นๆ ฮาลาลตรวจสอบได และปราศจาก ส5งปนเป2 อนซ5งกาหนดโดยหลกการศาสนา โดยประเทศไทยมศนยวทยาศาสตรฮาลาล จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซ5 งคอนขางล2าหนาในการนาวธทางวทยาศาสตรมาประยกตใชกบการตรวจส5งปนเป2 อน เม5อไดรบการรบรองฮาลาลแลว หนวยงานตรวจท5ใหการรบรอง (คณะกรรมการจงหวด หรออนกรรมการฝายกจการฮาลาลของคณะกรรมการกลางอสลาม) จะสงรายละเอยด การรบรองตอไปยงคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทยเพ5อพจารณาอนมตใหใชเคร5องหมายฮาลาล ซ5 งเปนลขสทธt ของสานกงานกรรมการกลางแหงประเทศไทย ตอไป

แผนภาพท5 P-P : ลกษณะเคร5องหมายรบรองฮาลาล

ท5มา : คณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย, P__`

14

แผนภาพท5 P-i : หนงสอสาคญใหใชเคร5องหมายรบรองฮาลาลไทย

ท5มา : คณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย, P__`

15

ในการขอรบรองและขอใชเคร5องหมายรบรองฮาลาล ผประกอบการตองเซนสญญาคาขอใชเคร5องหมายรบรองฮาลาล และรายละเอยดอ5นๆท5เก5ยวของ ซ5 งผประกอบการตองยอมรบ ท5จะปฏบตตามเง5อนไข ดงน2 1. ระเบยบคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย วาดวยการบรหารกจการ ฮาลาล พ.ศ. P__` 2. ขอบงคบคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย วาดวยการดาเนนการตรวจรบรองสถานประกอบการ การตรวจผลตภณฑและคาธรรมเนยม พ.ศ. P__d i. ประกาศคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย ฉบบท5 R (พ.ศ. P__d) เร5 อง ขอกาหนดการตรวจรบรองกระบวนการผลตผลตภณฑฮาลาล พ.ศ. P__d และเร5อง ขอกาหนด การตรวจรบรองฮาลาลโรงเชอดสตวและการชาแหละช2นสวน พ.ศ. P__d 4. ประกาศคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย ฉบบท5 R (พ.ศ. P__d) เร5อง ขอกาหนดแนวทางปฏบตการขอใชเคร5องหมายรบรองฮาลาล และการใชเคร5องหมายรบรอง ฮาลาลบนผลตภณฑและบรรจภณฑ” ป พ.ศ. 2559 ระเบยบตางๆเหลาน2 มรายละเอยดเชงลกเก5 ยวกบขอบงคบทางศาสนา นยาม และขอจากดตางๆ นอกจากน2น ผประกอบการยงตองมท5ปรกษาประจาสถานประกอบการซ5 งจะทา หนาท5ควบคมและตดตามการผลตอยสม5าเสมอเพ5อสรางความม5นใจวากระบวนการผลตสนคาชนด น2นในวนตอๆ ไประหวางอายการรบรองถกตองตามหลกการพจารณาสนคาฮาลาล ในสวนของการวางมาตรฐานและการตรวจรบรอง ระเบยบ พ.ศ. P__` มความเขมงวดและลงรายละเอยดมากกวาระเบยบกอนหนาน2 และถงแมระเบยบจะเครงครดข2 นในการตรวจ การบงคบใชระเบยบกข2นอยกบผตรวจ โดยคณะกรรมการตรวจตองผานการอบรม เพ5อสรางความตระหนกและความรบผดชอบ มการสมนาเพ5อสรางจตสานก และความรบผดชอบในหนาท5 ท5ไดรบมอบหมาย ในขณะเดยวกนผประกอบการซ5 งขอรบรองฮาลาลกตองผานการอบรม เพ5อใหมการสรางจตสานก ความซ5อสตย ความไววางใจ และความรบผดชอบท5จะดาเนนการผลตสนคา ใหเปนไปตามระเบยบมาตราฐนฮาลาลตลอดอายการรบรอง

16

ในระเบยบวาดวยการรบรองฮาลาลมการระบถง คณะกรรมการตรวจการผลตภณฑ ฮาลาล และคณะกรรมการประนประนอม ซ5 งมหนาท5ตรวจสอบผลตภณฑในทองตลาดท5ละเมดเคร5องหมายรบรองฮาลาลหรอนาเคร5องหมายไปใชโดยไมไดรบอนญาต โดยมอานาจใหสมตวอยางผลตภณฑของผประกอบการเพ5อนามาตรวจสอบการนาเคร5องหมายรบรองฮาลาลไปใช ส5งให ผประกอบการ หรอผท5 เก5ยวของมาช2 แจงใหถอยคา หรอสงเอกสารหลกฐานท5เก5ยวของ และมอานาจแจงความรองทกขตอพนกงานสอบสวนตามท5ไดรบมอบหมายหรอไดรบมอบอานาจจากคณะกรรมการกรณผประกอบการละเมดเคร5องหมายรบรองฮาลาล สวน “คณะกรรมการประนประนอม” ท5ถกระบใหจดต2งข2นในระเบยบมหนาท5รบรายงานจาก “คณะกรรมการตรวจการผลตภณฑฮาลาล” ในกรณมการละเมดเคร5องหมายรบรอง ฮาลาลหรอผประกอบการท5ไมปฏบตหนาท5และมความประสงคจะเจรจาประนอมหรอระงบ ขอพพาท โดยหลกการในการระงบขอพพาทน2 นใหคานงถงความรายแรงของความเสยหาย ตอสานกงานคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย รวมถงผบรโภคและใหรวมถงระยะเวลาและการไดรบผลประโยชนของผละเมดเคร5องหมายรบรองฮาลาล โดยการเรยกรองคาเสยหาย การเกบรกษาเงนคาเสยหาย การใชประโยชนใหเปนไปตามขอบงคบของคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย

ตวอยางกรณละเมดท�ผานมา

สานกขาวอะลาม5รายงานเม5อ มถนายน P___ วาบรษทเจรญโภคภณฑ จากด (มหาชน) หรอซพ ถกคณะตรวจการฮาลาล เขาจบกมผลตภณฑ b รายการ ประกอบดวย ไกยางเทอรรยาก ไกนวออลนส ไกยางเกาหล ไกอบบาบคว ไกยางพรอมน2 าจ2มแจว และไกยางซอสญ5ปน โดยบรษทขออนญาตผานคณะกรรมการอสลามกรงเทพมหานครแค _ รายการ แตเอาไปแตกขยายเปนกลมอาหาร สานกขาวมสลมไทยโพสตรายงานเม5อ มนาคม P__` วา ฝายกจการฮาลาล สานกงานคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย ไดยกเลกการรบรองฮาลาล และถอดเคร5องหมายส5 เหล5ยมขนมเปยกปนท5อนญาตใหบรษทพรานทะเลมาเกตต2ง จากด และบรษทในเครอ ท5จ ดจาหนาย ผลตภณฑ ตราพรานไพร พรานทะเล และควuกเซฟ จานวนท2งส2น 60 กวารายการ หลงจากตรวจพบ DNA ของสกรหรอหม ปนเป2 อนอยในผลตภณฑประเภทขาวตมของบรษทดงกลาว และตามระเบยบ ทางบรษทฯ จะตองเกบคนสนคาท5มตราฮาลาลท2งหมดออกจากทองตลาด โดยทาง

17

บรษทพรานทะเลไดสงตวแทนมาเจรจาตอรองกบฝายกจการฮาลาล เพ5อขออนญาตใชสตกเกอร ปดทบตราฮาลาล สาหรบสนคาท5ผลตออกมากอนหนาน2น ท5ยงมตราฮาลาลหลงเหลออยจานวนมากมายในทองตลาด ขณะน2 ยงมการเจรจาตอรองกนอยโดยในเบ2องตนทางฝายกจการฮาลาล ไมอนญาตใหทาเชนน2นได เพราะหากมสตกเกอรหลด กจะทาใหมผลกระทบตอฮาลาล ท5ฝายตรวจสอบฮาลาล ไดลงพ2นท5ไปตรวจสอบผลตภณฑทกรายการของบรษทพรานทะเลฯ ท2งน2 เม5อทางฝายกจการฮาลาลของคณะกรรมการกลางแหงประเทศไทยไดยกเลกการรบรองฮาลาล ท5ไดใหแกบรษท พรานทะเลมาเกตต2ง จากด แลวกจะทาใหบรษทไมสามารถขออนญาตใชตรา ฮาลาลไดใหมเปนระยะเวลา 1 ป นบต2งแตวนท5ถกยกเลก จากตวอยางท5ยกมา สามารถสรปไดวา ปญหาเกดจาก R. ผผลตขาดจรยธรรมในควบคมการผลตใหฮาลาลตลอดระยะเวลาการรบรอง โดยอาจเกดข2นไดจากการตองการลดตนทน ขอรบรองเพ5อสนคาชนดหน5 งแตนาเคร5องหมายไปใชกบสนคาอ5น การรบรองหมดอายแตยงใชเคร5องหมายตอ การลอกเลยนแบบสนคาท5ไดรบความนยม การขาดความเขาใจตอคณสมบตการผลตสนคาใหฮาลาล หรอ การไมมจรยธรรมตอผบรโภค 2. การตรวจสอบสนคาท5ไมปฏบตตามมาตรฐานฮาลาลไมสามารถครอบคลม ทกผลตภณฑ เน5องจากฝายตรวจสอบไมมกาลงเพยงพอท5จะตรวจสอบสนคาท5มอยในตลาดท2งหมด อกท2งเม5อตรวจสอบแลว สามารถดาเนนการเอาผดผประกอบการไดดานการละเมดเคร5องหมาย ซ5 งถอเปนลขสทธt คณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทยเทาน2น และไมสามารถเอาผดอ5นๆ ได

18

แผนภาพท5 P-c : ตวอยางกรณละเมด

ท5มา : สานกงานคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย, P__` ปญหาจะนาไปส R. กระทบความเช5อม5นของผบรโภคตอสนคาฮาลาลไทย โดยผบรโภคไมสามารถไววางใจไดเลยวาสนคาท5ไดรบการรบรองแลวน2น ฮาลาลจรงๆ หรอไมเน5องจากเกดกรณปนเป2 อนของสนคาบางผลตภณฑดงปรากฏเปนขาว P. สทธผบรโภคไมไดรบการคมครอง ผบรโภคท5บรโภคสนคาจากประเทศไทยรสกถกเอาเปรยบ 3. ผผลตตองสญเสยทรพยจากการเขาประนประนอมความเสยหายในการละเมดลขสทธt เคร5องหมายรบรองฮาลาล ซ5 งเปนลขสทธt ของกรรมการอสลามแหงประเทศไทย c. ผผลตสนคาไดรบความเสยหายเน5องจากความเช5อใจของผบรโภคนอยลง กระทบตอยอดขายและภาพลษณของบรษทผผลต และมลคาความเสยหายน2 อาจมากกวาเงนปรบจากการละเมดลขสทธt

19

5. องคกรรบรองฮาลาลไดรบผลกระทบในดานความเช5อม5น เน5องจากเปนองคกรเดยวในประเทศท5รบผดชอบตอการปกปอง และคมครองสทธผบรโภคชาวไทยตอสนคาฮาลาล แตไมสามารถคมครองสทธผบรโภคไดเตมท5 6. สถานะอตสาหกรรมฮาลาลไทยไดรบผลกระทบในตลาดฮาลาลโลก เหมอนสภาษตไทยท5วา ปลาเนาตวเดยว เหมนไปท2งเขง ความเช5อม5นตอสนคาไทยในตลาดโลกไดรบผลกระทบ 7. กระทบตอความสามารถในการแขงขนดานการคาไทยในตลาดโลก และกระทบตอรายไดของประเทศจากรายไดของการสงออกสนคาเขาแขงขนในตลาดฮาลาลโลก `. การเรยกคนความเช5อม5นใชเวลานานและมคาเสยโอกาส

กฎหมายคมครองผบรโภคอ�นๆ

ท5สาคญคอ ระเบยบสามารถเอาผดกบผผลตท5ใชเคร5องหมายฮาลาลโดยผดลขสทธtเทาน2น แตไมไดมอานาจในการกาหนดบทลงโทษท5จะปกปองสทธของผบรโภคท5ถกเอาเปรยบ ไมเหมอนกรณท5สนคาประเภทอ5นๆซ5งมกฏหมายคมครองสทธผบรโภค เชน R. พระราชบญญตคมครองผ บรโภค พ.ศ. P_PP ซ5 งแกไขเพ5มเตมโดย (ฉบบท5 P) พ.ศ. P_cR 2. พระราชบญญตอาหาร พ.ศ.P_PP 3. พระราชบญญตยา พ.ศ. P_ij ในกรณสนคาท5วไป เม5อผบรโภคถกละเมดสทธหรอไมไดรบความเปนธรรมจาก ผประกอบธรกจเน5องจากการใชสนคาหรอบรการ ผบรโภคยอมไดรบความคมครองตามกฎหมายโดยผบรโภคสามารถรองเรยนไดท5สานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภคประจาจงหวด โดยหนวยงานท5เก5ยวของมอานาจในการดาเนนคดแทนผบรโภค เพ5อฟองเรยกทรพยสนหรอคาเสยหายใหแกผบรโภคท5ถกละเมดสทธจากการใชสนคาและการรบบรการ โดยผบรโภคไมตองเสยคาใชจายใด ๆ ในการดาเนนคดแตอยางใด ดงน2นการบรโภคหรอการใชบรการตางๆจะตองไดมาตรฐานและมคณภาพครบถวนตามท5ผผลตไดโฆษณาแนะนาไว ดวยเหตน2 รฐในฐานะผคมครองดแลประชาชน หากพบวาประชาชนไดรบความเดอดรอนจากการบรโภคสนคาและบรการจะตองรบ เขาไปแกไขเยยวยาและชดเชยความเสยหายใหกบประชาชน

20

โดยกฎหมายคมครองผบรโภคปกปองสทธของผบรโภค ดงน2 1. สทธท5จะไดรบขาวสาร รวมท2งคาพรรณาคณภาพท5ถกตองและเพยงพอเก5ยวกบสนคาและบรการ เพ5อการพจารณาเลอกซ2อสนคา หรอรบบรการอยางถกตอง ทาใหไมหลงผด ในคณภาพสนคาและบรการ P. สทธท5จะมอสระในการเลอกสนคาและบรการโดยปราศจากการชกจงกอนตดสนใจซ2อสนคา 3. สทธท5จะไดรบความปลอดภยจากการใชสนคาหรอบรการสนคาท5มคณภาพ และไดมาตรฐานเหมาะสมแกการใช ไมกอใหเกดอนตรายแกรางกายหรอทรพยสน ในกรณท5ใชตามคาแนะนาของผผลต c. สทธท5จะไดรบการพจารณาและชดเชยความเสยหาย อนหมายถง สทธท5จะไดรบการคมครอง และชดใชคาเสยหาย เม5อมการละเมดสทธผบรโภค หนวยงานท5ค มครองผบรโภคมอยหลากหลายและกระจายตามประเภทของการบรโภคสนคาและบรการ เชน R. กรณท5ประชาชนไดรบความเดอดรอนเก5ยวกบอาหาร ยา หรอเคร5 องสาอาง เปนหนาท5สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณาสข ท5ตองเขามาดแล P. กรณท5ประชาชนไดรบความเดอดรอนเก5ยวกบมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กเปนหนาท5ของสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรมท5ตองเขามาดแล i. กรณท5ประชาชนไดรบความเดอดรอนเก5ยวกบคณภาพหรอราคาสนคาอปโภคบรโภค เปนหนาท5ของกรมการคาภายใน กระทรวงพานชยท5ตองเขามาดแล จงสามารถวเคราะหไดวากฏหมายคมครองผบรโภคประกอบดวยมาตรฐานสนคา หนวยงานคมครอง และอานาจของหนวยงานใหสามารถพจารณาและสทธเรยกรองใหเกดการชดเชยความเสยหายตอผบรโภคท5ไดรบความเสยหาย โดยในประเทศสงคโปร และสหรฐอเมรกา ตางมหนวยงานคมครองสทธผบรโภคดานสนคาฮาลาล ดงน2นหากประเทศไทยตองการเสรมความเช5อม5นในมาตรฐานรบรองฮาลาล ใหมระบบท5ครอบคลม และคมครองสทธผบรโภค จงควรพฒนาใหมกฎหมายในการรบรองมาตรฐานฮาลาล กฏหมายน2 จะเสรมความนาเช5อถอของมาตรฐานสนคาฮาลาลของไทยในตลาดโลก

21

การสรางความเช�อม�นเพ�มเตม

ปจจบนระเบยบฉบบน2 กาหนดใหม สถาบนมาตรฐานฮาลาลแหงประเทศไทย ซ5 งมหนาท5หลกในการประสานกบหนวยงานภาครฐและเอกชน ท2งในและตางประเทศเพ5อสรางความเช5อม5น และเช5อถอในการตรวจรบรองฮาลาลของไทย ประเทศไทยไดรบเชญอยางเปนทางการใหเขารวมเปนสมาชกของสถาบนมาตรฐานและมาตรวทยาของประเทศอสลาม หรอ SMIIC ซ5 งเปนหนวยงานท5ดแลดานมาตรฐานของ OIC การท5เราไดเขารวมเทากบประเทศไทยไดรบการยอมรบจาก OIC ถอวาเรามท5ยนใน OIC มสวนรวมในการกาหนดมาตรฐานตางๆ และเปนผลดตอสถานะการสงออกสนคาของประเทศ SMIIC มบทบาทท5สาคญอย i สวนคอ R. มบทบาทในการใหการรบรองระบบรบรองฮาลาลของแตละประเทศอกช2นหน5งวาไดมาตรฐานนานาชาต P. กาหนดมาตรฐานกลางท5จะใชรวมกนในประเทศมสลมซ5 งในขณะน2 มเฉพาะมาตรฐานกลางดานอาหาร สวนสนคาอ5นๆ กอยในระหวางดาเนนการ และ i. คอ มาตราวทยา คอการประยกตวทยาศาสตรมาใชในการตรวจฮาลาล และถามองไกลไปในอนาคต สภาวะตลาดฮาลาลโลกกนาจะมการพฒนาใหเกดมาตรฐานฮาลาลโลก เกดข2น บทบาทของสถาบนมาตรฐานฮาลาลแหงประเทศไทยกจะลอตามการทางาน ของ SMIIC ซ5 งจะทาใหไทยไดพฒนามาตรฐานฮาลาลในมตตางๆ เชน โลจสตก หรอการทองเท5ยวเปนตน การทางานท5ใกลชดกบ SMIIC และ การเดนหนาพฒนาอตสาหกรรมไปในทศทางเดยวกนกบ OIC จะเปนผลดเน5องจากสนคาจากประเทศไทยจะมมาตราฐานท5เปนท5ยอมรบในกลมประเทศ OIC อยางไรกตาม การสรางความยอมรบมาตรฐานการรบรองฮาลาลของไทยในตลาด ฮาลาลโลก ยงตองทาอยางตอเน5องและอยางทมเทมากข2 น เน5องจากบางประเทศอาจยงไมให การยอมรบมาตรฐานรบรองฮาลาลของไทยเทาท5ควร และการไมยอมรบน2กลายเปนการกดกนทางการคา และเปนอปสรรคของสนคาไทยท5จะเขาสตลาดฮาลาลโลก บางประเทศไมยอมรบการรบรองมาตราฐานของไทย และกาหนดใหสนคานาเขาจากประเทศไทยตองมการตดสตuกเกอรทบเคร5 องหมายฮาลาลของไทย หรอออกแบบบรรจภณนใหมท5ไมมตราฮาลาลของประเทศไทย และผสงออกตองมการขอรบรองฮาลาลใหมจากประเทศลกคา และหากขอมลไมชดเจนหรอไมครบถวน กอาจถกปฏเสธการนาเขาสนคา ถงแมวาสนคาน2 นๆจะไดรบรองมาตรฐานฮาลาล จากไทยแลวกตาม

22

ยกตวอยางเชน เม5อปลายป พ.ศ. P__d สนคาสงออกจากประเทศไทย เพ5อตลาดอนโดนเซยไดถกกกไมใหเขาประเทศอนโดนเซย เน5องจากความไมยอมรบมาตรฐานรบรองฮาลาล จากประเทศไทย เหตการณน2 สรางความเสยหายใหท2งผสงออก ผนาเขา และภาพลกษณสนคาไทยในตลาดฮาลาล ตอมาภายหลงคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย สถาบนมาตรฐาน ฮาลาลแหงประเทศไทย และ ศนยวทยาศาสตรฮาลาล จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดเขารวมเจรจา ทาความเขาใจผอานวยการสถาบนรบรองมาตรฐานฮาลาลของประเทศอนโดนเซย เหตการณ จงไดรบการอนโลมช5วคราว ดงน2น การสรางความยอมรบในตลาดโลกเปนเร5องสาคญ และควรไดรบการสงเสรม

สรป

การรบรองมาตรฐานฮาลาลของไทยเปนหนาท5ของคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย ซ5 งเปนเร5องท5ถกตองเน5องจากเร5องฮาลาลเปนเร5องของขอบงคบทางศาสนา ภายใตระเบยบคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทยวาดวยการบรหารกจการฮาลาลมขอจากด ในการควบคมผผลตใหมความรบผดชอบในการผลต และปกปองคมครองผบรโภค ดงจะเหนไดจากการพบเจอสนคาท5แอบอางวาไดรบการรบรองมาตรฐานฮาลาล และผลตโดยวธการฮาลาล แตพบวาสนคาน2นๆ ไมฮาลาลตามแอบอาง ผบรโภคไดรบความเสยหายแตไมมมาตราการคมครองผบรโภค อกท2งการขาดเคร5องมอท5เพยงพอในการลงโทษผผลตท5แอบอางสนคาฮาลาล กสราง ความเสยหายใหภาพลกษณสนคาไทยในตลาดโลก จงกลายเปนอปสรรคทางการคา และควรไดรบ การแกไข