Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΦΥΛΩΝ ΙΠΠΩΝ: ΜΥΘΙΣΤΟΡΙΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ DNA

‘ΜΥΘΙΣΤΟΡΙΑ’ ή ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ - 3η ως 2η χιλιετία

Ποσειδών Ίππιος, Αθηνά Ιππία, Γλαύκος Ποτνιεύς, Ηρακλής και Ήρα [δες και Ίπποι &Ιππολογία, β’ έκδοση 2012]: Οι ‘μύθοι’ δεν είναι παρά προϊστορία με στοιχεία καιυπερβολές που απαιτεί η ποιητική φαντασία του ανθρώπου. Οι παραπάνωπραγματεύονται [1] την προέλευση του θηλαστικού ξαδέλφου μας απο τη θάλασσα,πράγμα αδιαμφι-σβήτητο, αφού όλα τα κύτταρα μας...κολυμπάνε σε χλωριούχο νάτριου[Na και Cl], το δε σώμα μας περιέχει πάνω απο 55% νερό. [2] την εξημέρωση-κατοικιδιοποίηση του ίππου απο γυναικεία θεότητα, την Αθηνά Χαλινίτιδα, κόρη τουΔία, που όπως εικονίζεται σε νομίσματα της Κορίνθου πέρασε χρυσό χαλινάρι στονΠήγασο, γιό του Ποσειδώνα, κι έδωσε το φτερωτό [=γρήγορο] άλογο στον ξάδελφο τηςΒελλερεφόντη. Ο Γλαύκος Ποτνιεύς [τραγωδία του Αισχύλου] και ο Θράκας βασιλιάςΔιομήδης έτρεφαν ‘ανθρωποφάγες’ φοράδες [= όχι εξημερωμένες]. Ο ‘μύθος’ του 8ου

άθλου του Ηρακλή βάζει τα πράγματα στην πραγματική τους διάσταση κι επιπλέονεξηγεί την εξημέρωση αλλά και τη γεωγραφική εξάπλωση του ίππου στη χώρα μας. ΟΗρακλής όταν έδωσε το Διομήδη στις φοράδες να τον...φάνε, εξημερώθηκαν. Τις έφερεπίσω στο βασιλιά Ευρυσθέα του Άργους, αυτός τις αφιέρωσε στην Ήρα, ηθεά...ενθουσιάστηκε και όρισε να αφεθούν ελέυθερες. Αυτές τριγύρισαν σ’ όλη τηνΕλλάδα και κατέληξαν στη Θεσσαλία, όπου κατά το Διόδωρο έγιναν οι γεννήτριες τωναλόγων του ιππικού του Μεγαλέξανδρου. Έτσι διδασκόμαστε απο ‘μύθους’ τηδημιουργία της Αργολικής, Θεσσαλικής και Μακεδονικής φυλής εξημερωμένων ίππων στηχώρα μας...

Οι ίπποι στην Ιλιάδα [δες και Ίπποι & Ιππολογία, β’ έκδοση 2012, Το Τέταρτο,Κατερίνη, 23510-30036]: Ακόμα και πριν ξεκινήσουν οι έλληνες ήρωες για την Τροία—και δη μιά ή δυό γενιές πρωτύτερα—ο βασιλιάς της Πύλου Νέστωρ διηγείται πως όταννίκησε τους Επειούς στο Βουπράσιον, έφερε πίσω στη Μεσσηνία ‘τρεις φορές πεντήκονταξανθότριχες φοράδες, πολλές με τα πουλάρια τους’[Λ.680 κ. επ.], πιο πριν δε είχε πάει στουςαγώνες αρματοδρομίας του Αμαρυγκέα, όπου ‘μόνον οι Ακτορίωνες στους ίππους μεπεράσαν...δίδυμοι αυτοί και σταθερώς εκυβερνούσε ο ένας, σταθερά μάστιζεν ο άλλος’ [Ψ.638 κ. επ.].Άραγε οι πολεμικοί, αρματοδρομικοί ίπποι και φοράδες των Ηλείων και των Μεσσήνιωνείχαν γεννηθεί απο τις εξημερωμένες φοράδες του Θράκα Διομήδη, που έφερε στηνΠελοπόννησο ο Ηρακλής? Δεν θα το μάθουμε ποτέ, αλλ’ αυτό δεν έχει σημασία. Εκείνοπου έχει, είναι πως υπήρχε ιπποπαραγωγή—και μάλιστα ξανθών ίππων—στη γή τουΠέλοπα. Κατά σατανική σύμπτωση, θρακικής καταγωγής ήταν και ο Φρύγιος αυτόςήρωας. Κατά άλλη σατανική σύμπτωση είχε κι αυτός άλογα δωρισμένα απ’ τονΠοσειδώνα, με τα οποία νίκησε το βασιλιά της Πίσας Οινόμαο (στον οποίο είχεδωρίσει άλογα ο Άρης!) σ’ αρματοδρομία απο την Ηλεία ως την Κόρινθο και πήρε νύφητην Ιπποδάμεια. Σύμπτωση? Δεν νομίζω. Το όνομα της σημαίνει ‘η δαμάζουσα τουςίππους’.

Ξανθός ήταν και ο ένας απ’ τους ‘θεϊκούς’ ίππους του Αχιλλέα και Βαλίος[=παρδαλός, σήμερα Μπάλιος] ο άλλος, τους είχε δε δωρήσει στον πατέρα του Πηλέαείτε ο Δίας είτε ο Απόλλων! Υπερβολές του ‘μύθου’, ή πραγματικότητα? Να μηξεχνάμε ότι και οι πιό γοργοπόδαρες φοράδες των Αχαιών ανήκαν στον ήρωα Εύμηλοπου ‘τις έζεψε και σαν πουλιά περτούσαν, ομότριχες, ομήλικες...που έθρεψε ο αργυροτοξος Απόλλων στηνΠιερίη’ [Β. 764 κ.επ.]. Άραγε ήταν κι αυτές προϊόντα ιπποπαραγωγής των φοράδων του

Διομήδη που κατέληξαν στη Μακεδονία? Ούτε αυτό δεν θα το μάθουμε, απλώς όμωςμαθαίνουμε απο το μύθο πως ήταν κι αυτές ‘θεϊκές’...Περιττό να προσθέσω πως ακόμακαι σήμερα, όταν αναφερόμαστε σε καλότατα, ωκύποδα άλογα, λ.χ. πλαγιοτροχαστές ήδρόμωνες, τ’ αποκαλούμε ‘θεϊκά’...

Εκείνο που έχει σημασία στη μυθιστορία της 2ης ή 3ης χιλιετίας πΧ είναι πως κάπουτότε τοποθετούν την εξημέρωση του ίππου οι έλληνες, εξηγούν την προέλευση του‘άγριου ‘ίππου’ απο την Ασία μέσω Θράκης και την αναπαραγωγή των χαρακτηριστικώντου, λ.χ. του χρώματος, απ’ την Πελοπόννησο ως τη Θράκη. Όπου μάλιστα ξαναγυρνά οΌμηρος και ο Ευρυπίδης στην τραγωδία ‘Ρήσος’, που έγραψε στη Μακεδονία τον 5ο αι.πΧ. Εδώ δεν πρόκειται για ‘μύθο’. Ο θράκας βασιλιάς Ρήσος πήρε τις ολόασπρεςαρματοδρομικές φοράδες και το χρυσοποίκιλτο άρμα του και πήγε να βοηθήσει τοσυμπατριώτη του Έκτορα, που είχε κι αυτός φοράδα ονόματι Ποδάργη [=γοργοπόδαρη],θρακικής εκτροφής. Απλώς ο ανύποπτος Ρήσος έπεσε θύμα της πανουργίας του Οδυσσέαπου με βοηθό το Διομήδη τον έσφαξαν στον ύπνο και του έκλεψαν τις πολύτιμεςφοράδες. Η ιστορικά πρώτη ζωοκλοπή της ιστορίας και ατυχώς όχι η μόνη που μαςντροπιάζει...

Οι ίπποι της Κρήτης, της Πύλου και αλλού στη Γραμμική Β’ της 2ης χιλιετίας: Εδώδεν πρόκειται για ‘μύθο’ αλλά για πραγματικότητα. Η αποκρυπτογράφηση συμβόλωναυτής της γραφής απο τους Chadwick & Ventris έφερε στο φώς δυο ιδεογράμμτα: a-to-ro-qo [=άνθρωπος] και i-qo [=ίππος, εξ ου και equus]. Περιττό να προστεθεί ότιβρέθηκαν σκελετικά κατάλοιπα ίππων στις Αρχάνες Κρήτης, στα Δενδρά Αργολίδος, στοΜαραθώνα και στη Νεμέα ως και πινακίδες που κατέγραφαν τον αριθμού αρμάτων στηνΠύλο, αιώνες πριν τα Τρωικά. Άραγε ποιά ήταν η προέλευση των ίππων τους?

ΙΣΤΟΡΙΑ - 1η χιλιετία

Ίπποι στα Ιππικά της Ολυμπίας, των Δελφών, του Ισθμού, της Νεμέας και τωνΠαναθήναιων [δες ‘Ιππικά και Γυμνικά Άθλα’ εκδ. Το Τέταρτο, Κατερίνη 2012 και‘Olympica Hippica’, εκδ. Εύανδρος, Αθήνα 2004]: Μετά τη λεγόμενη ‘ΣκοτεινήΕποχή’, οι έλληνες λές και ξαναγεννήθηκαν, έβγαλαν μέγιστους ποιητές σαν τονΌμηρο και τον Ησίοδο, κι άρχισαν πάλι λυρικούς αγώνες, στους οποίους μάλιστα οΗσίοδος περηφανεύεται πως νίκησε στη Χαλκίδα. Φυσικά, συνέχισαν την χιλιετήπαράδοση τους, μετατρέποντας τον ίππο αυτή τη φορά απο πολεμική μηχανή σεολυμπικό αθλητή. Όλα αυτά, χάρη σε μια γυναίκα-πάλι-την Πυθία, που όταν τρείςηγέτες της Πελοποννήσου με επικεφαλής Ίφιτο τη ρώτησαν με ποιό τρόπο θασταματήσουν τους εμφύλιους, το λιμό και το λοιμό που τυρρανούσε τον τόπο, τουςσυμβούλεψε να ΑΝΑΒΙΩΣΟΥΝ τους αθλητικούς αγώνες, που της ήταν φυσικά γνωστοί αποτο ‘μύθο’ σαν επιτάφια άθλα! Πέρα απο τη σημασία του χρησμού, τούτο σημαίνει πωςη αθάνατη χώρα μας είναι αυτή που ‘εφεύρε΄ τον αθλητισμό, είτε μεταξύ ανθρώπωνείτε μεταξύ ίππων. Ο Ίφιτος όντως αναβίωσε τα Ολύμπια το 776 πΧ, όμως ο Ευσέβιοςπαμφίλου λέει στα Χρονικά του πως η ‘εγγραφή’ του πρώτου νικητή Κόροιβου στονσταδίου δρόμο έγινε ενώ είχαν προηγηθεί άλλες 23 Ολυμπιάδες. Δηλαδή, στις αρχέςτου 9ου αι. πΧ, πριν ακόμα γεννηθεί ο Όμηρος και Ο Ησίοδος. Το ίδιο λέει οΠαυσανίας στα Ηλειακά. Oι έλληνες είχαν λησμονήσει τα ‘μυθικά’ άθλα, όταν όμωςθυμόταν κάποια από αυτά, τα εισήγαγαν πάλι στην Ολυμπία. Όπως ήταν φυσικό, οιέλληνες ξαναγύρισαν στ’ άλογα τον 7ο αι. π.Χ εισάγοντας τον αγώνα τεθρίππου τελείου(άρμα 4 ενήλικων ίππων) και κέλητα τελείου (ιπποδρομία ενήλικων ίππων). Συνέχισαν

ακάθεκτοι με τα... μουλάρια στον αγώνα απήνης (αμαξοδρομία 2 ημιόνων) και κάλπης(τροχαστικός αγώνας φοράδων) στα τέλη του 6ου-αρχές του 5ου αι., της συνωρίδος τελείας(άρμα 2 ίππων), του τεθρίππου πώλων (άρμα 4 πουλαριών ηλικίας 2 χρ.) τον 4ο αι., τηςσυνωρίδος πώλων (άρμα 2 πουλαριών) και κέλητα πώλων (ιπποδρομία πουλαριών) τον 3ο

αιώνα. Ώσπου ήρθαν ο ανεκδιήγητος Νέρων ν’ αμαυρώσει τα 211α Ολύμπια του 67 πΧ μεαγώνα ‘δεκάπωλου άρματος’ που...εφεύρε για τον εαυτό του και ο καθόλου ‘Μέγας’Θεοδόσιος να καταργήσει τον αθλητισμό και τον πολιτισμό...

Υπάρχουν πάνω απο διακόσιοι άνδρες, γυναίκες, πόλεις-κράτη, δήμοι και πολίσματατης Ελλάδος και των αποικιών της στη Μεγ. Ελλάδα, Ασία και Αφρική, που νίκησανστα Ιππικά κι έφεραν πίσω στις πατρίδες τους στεφάνια απο αγριελιά, δάφνη, πεύκοκαι αγριοσέλινο, ή πλούσια έπαθλα σε ‘χρηματίτες’ τοπικούς αγώνες, απο τον Ωρωπόως τη Ρώμη. Τους ξέρουμε σχεδόν όλους, όχι όμως την ακριβή καταγωγή ή τα ονόματατων ίππων τους, εκτός απο ελάχιστα, λ.χ οι επιβήτορες του Ηπειρώτη Κλεοσθένη(Φοίνιξ-Κόραξ-Κνακίας-Σάμος) που νίκησαν στο τέθριππον τέλειον και οι φοράδες τηςγενιάς του Φειδώλα απ’ την Κόρινθο (Αύρα κι ο γιός της Λύκος), που νίκησαν στονκέλητα τέλειον αντίστοιχα. Όπως οι σημερινοί ανιστόρητοι δημοσιογράφοι που γράφουνεγκώμια για τους...ηρωικούς ιππείς αλλά ξεχνούν να μιλήσουν για το άλογο που τουςχάρισε τις νίκες, έτσι ατυχώς και οι αρχαίοι ιστορικοί λησμονούσαν ν’ αναφέρουντα ονόματα των ίππων των Ολυμπιονικών. Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Γνωρίζουμε όμωςχωρίς αμφιβολία ότι πολλά άλογα που χάρισαν στεφάνια σε αναβάτες και ηνίοχους, ήτη νίκη σε μαχόμενους ιππείς ήταν πλαγιοτροχαστές! Οι παρακάτω εικόνες απο αγγείατης αρχαϊκής και κλασσικής εποχής πείθουν κάθε ανιστόρητο, άπιστο, ή/και μήφίλιππο. Ακόμα και ο Πήγασος παριστάνεται συχνά ως πλαγιοτροχαστής, το ίδιομάλιστα συμβαίνει και με τον Δούρειο Ίππο... Ελπίζω πως μια μέρα θα γίνει δυνατήη ανάλυση του αρχαιοDNA σε σκελετικά κατάλοιπα ίππων του 16ου ως 4ου αι. πΧ πουείχα την τιμή να μελετήσω απο το 1996 ως τώρα, ώστε να επιβεβαιώσουμε πως ημετάλλαξη DMRT3 που προκαλεί τον πλαγιοτροχασμό έχει διατηρηθεί στο γονιδίωμα τωνελληνικών φυλών ίππων για χιλιετίες. Τούτο γιατί στην πρώτη φάση της μελέτης μαςσε διεπιστημονικό επίπεδο, έχει ήδη βρεθεί αυτή η μετάλλαξη, ομοζύγωτη ήετεροζύγωτη, στις φυλές Κρήτης και Πίνδου, που ως γνωστόν πλαγιοτροχάζουν καιέχουν καθιερωθεί σαν έλληνες πλαγοτροχαστές.

7ος αιώνας 6ος αιώνας5ος αιώνας

Ίπποι απο αξιόπιστες πηγές αρχαίων ιστορικών, αγγειογραφίες, νομίσματα, αγάλματα,ανάγλυφα και φρέσκο του 5ου πΧ ως 3ου αι. μΧ [δες ‘Ιππικά και Γυμνικά Άθλα’ εκδ. Το

Τέταρτο, Κατερίνη 2012 και Ίπποι & Ιππολογία, β’ έκδοση 2012]. Από τους επίνικουςτου Πίνδαρου μαθαίνουμε για κάπου 30 άλογα—και 2 μουλάρια—νικητές στα Ολύμπια,Πύθια, Ίσθμια και Νέμεα, μπορούμε δε να υποπτευθούμε την προέλευση τους απο τηνΑθήνα και τη Θήβα ως τη Σικελία και την Κυρήνη της Λιβύης. Απο τα ποιήματα τουΠοσείδιππου Πελλαίου μάθαμε πρόσφατα τουλάχιστον 100 ίππους Μακεδόνων, Θεσσαλών,Λακώνων, Μεσσήνιων και ενός Σαμιώτη ναύαρχου-ιδιοκτήτη στην Πτολεμαϊκή εποχή, άραμπορούμε να υποθέσουμε πως υπήρχε άριστη ιπποπαραγωγή στην Ελλάδα, στις αποικίεςκαι τις κτήσεις της κατά τους πέντε προχριστιανικούς αιώνες. Ο Παυσανίας σταΗλειακά μας πηγαίνει ακόμα πιο πίσω, στον 7ο αιώνα, με τους κάπου 40 ιδιοκτήτες-εκτροφείς και τα πάνω απο 150 άλογα τους, όλα ελληνικής εκτροφής, που νίκησαν σταιππικά των Ολύμπιων. Αν υπολογίσουμε πέρα απο τους νικητές και τους ‘χαμένους’στις ιπποδρομίες και αρματοδρομίες όπου μετείχαν περί τα 20 (στον αγώνα κέλητος)ως 80 ίπποι (στον αγώνα τεθρίππου), τότε ανακαλύπτουμε με θαυμασμό ότι μόνον αποτους τρείς αυτούς συγγραφείς υπολογίζουμε μια ετήσια ελληνική εκτροφή κάπου24.000 ‘αγωνιστικών’ ίππων, δηλ. απείρως περισσότερων απ’ όσους παράγουμε σήμερα,τρείς χιλιετίες αργότερα...

Τούτο χωρίς να υπολογίσουμε την ‘έκρηξη’ της ελληνικής παραγωγής ‘πολεμικών’ίππων με διασταυρώσεις Σκυθικών, Περσικών, Βακτριανών, κ.α φυλών κατά τον 4ο και3ο αιώνα. Λόγου χάρη, μαθαίνουμε απο τον Διόδωρο ότι όταν ο Φίλιππος Β’ νίκησε το339 πΧ τον 90χρονο Σκύθη βασιλιά Αθέα (δες το νόμισμα του σε πλαγιοτροχαστή)—καιπήρε την κόρη του σύζυγο—έφερε πίσω στη Μακεδονία 20.000 γυναικόπαιδα και 20.000φοράδες...Απο πολλές άλλες αρχαίες πηγές μαθαίνουμε ακόμα πως ο Μ. Αλέξανδρος,μετά το 329 π.Χ, έστελνε πίσω στη Μακεδονία τους κουρασμένους ιππείς τουμακεδονικού ιππικού, αντικαθιστώντας τους—και δή με τεράστιους αριθμούς πουυπερέβαιναν τις 40.000—με ιππείς της αχανούς Περσικής αυτοκρατορίας, από τηΒαβυλώνα ως τις Ινδίες, που φυσικά ίππευαν άλογα φυλών της Ανατολίας, Κασπίας,Βακτρίας, Παρθίας και Ινδίας, των οποίων οι διάδοχοι βασιλείς τα διασταύρωναν--μεπροτίμηση τον πλαγιοτροχασμό--μέχρι και εφτά αιώνες μετά το θάνατο του, όπωςδείχνουν οι παρακάτω εικόνες...

Αθέας ή Αταίας, 4ος αι.πΧ Άζης, 1 ος αι.πΧΕυκρατίδας, 2ος αι.πΧ Γονδοπάρης, 3ος αι.μΧ

Όλα αυτά χωρίς να υπολογίσουμε το ιππικό των Διαδόχων βασιλέων της δυναστείας τωνΠτολεμαίων, Αντιγονιδών, Σελευκιδών αλλά και του Αντίπατρου στη Μακεδονία, ή τουΜιθραδάτη του Πόντου, που πιθανώς προτιμούσαν άλογα ‘απο την πατρίδα’ και τιςδιασταυρώσεις τους με τοπικές φυλές. Σημειωτέον όλα σχεδόν τα νομίσματα πουέκοψαν οι Μακεδόνες βασιλείς, απο τον Αλέξανδρο Α’ ως τον Περδίκκα φέρουν στονοπισθότυπο έλληνες πλαγιοτροχαστές...

β

Αλέξανδρος Α’, 5ος αι. Περδίκκας Β’, 5ος αι. Αρχέλαος, 4ος αι.Αέροπος, 4ος αι. Παυσανίας, 4ος αι.

Αυτός είναι ο κύριος λόγος που [α] διατύπωσα εδώ και χρόνια την υπόθεση ότιπιθανώτατα το μακεδονικό ιππικό χρησιμοποιούσε πλαγιοτροχαστές, που ασφαλώς είναιλιγώτερο κουραστικοί και εξ ίσου ταχείς στην ίππευση μεγάλων αποστάσεων,γνωρίζοντας ότι λ.χ. ο Φίλιππος έκανε στις εκστρατείες του τουλάχιστον 25.000χλμ, ο δε Αλέξανδρος 45.000 χλμ. και [β] απο το 1995 μέχρι σήμερα συνέβαλα στηνκαταγραφή των ίππων ελληνικών φυλών απο το Τμ. Φυσιολογίας Αναπαραγωγής του ΑΠΘμε τον συνάδελφο καθηγ. Θ. Αληφακιώτη, ανέλαβα τη μελέτη σκελετικών καταλοίπωντου 16ου αι. ως 4ου αι. π.Χ απο τα Δενδρά μέχρι τη Χαλκιδική και ζήτησα την ανάλυσητου γονιδιώματος πλαγιοτροχαστών σε διαπανεπιστημιακή συνεργασία ΑΠΘ και Παν/μίουΑ&Μ του Τέξας. Τούτο, ώστε αφού σε 1η φάση εξακριβωθεί ότι οι τωρινοίπλαγιοτροχαστές Πίνδου, Κρήτης κ.α. φυλών φέρουν τη μετάλλαξη DMRT3, ομοζύγωτηείτε ετεροζύγωτη, να προχωρήσουμε στη 2η φάση, ελέγχοντας το αρχαιοΔΝΑ τωνπαραπάνω ίππων που έχω μελετήσει, για να δούμε αν η μετάλλαξη έμεινε επιχιλιετίες στο γονίδιο του έλληνα πλαγιοτροχαστή. Δυστυχώς η οικονομική κρίση, σεσυνδυασμό με την αδιαφορία του ΥΠΓΕ ή/και η παρεμβολή τσαμπάσηδων κ.α.‘επιτήδειων’ που επιθυμούν τη διαιώνιση της απάτης περί την προέλευση και ηλικίατων αλόγων που εμπορεύονται, συνετέλεσε στο ότι μόνο 124 ίπποι ελληνικών φυλώνδειγματίστηκαν προς ανάλυση, εξ ών 75 απο την Κρήτη—προς τιμή των ιδιοκτητώντους...

Ίπποι πλαγιοτροχαστές της Μεταχριστιανικής εποχής μέχρι το Μεσαίωνα: Δυστυχώςλόγω έλλειψης χρόνου και αδυναμίας στην πρόσβαση αραβικών και λατινικών κειμένων,δεν στάθηκε δυνατό να παραπέμψω στα πολλά κείμενα που εξιστορούν την προέλευσηάλλων ίππων απο τις ελληνικές φυλές, ή το αντίθετο σ’ αυτή τη χρονική περίοδο.Έτσι περιορίζομαι σε φωτογραφίες απο κείμενα Μαμελούκων, Περσών, Κινέζων, κ.α.,που δείχνουν πλαγιοτροχάζοντα άλογα, ακόμα και αγίων της χριστιανοσύνης, και τιςπαραθέτω.

Βυζάντιο πρώιμης εποχής Ιουστινιανός-6ος αι. Διγενής-9ος Άγιοι Θεόδωροι Αγ.Σέργ.-Βάκχος Αγγλία-Ελβετία, 14ος

Μαμελούκος κένταυρος ιπποτοξότης (αριστ.) και πολεμιστής, 14ος αι. μΧΚινέζοι (?) πολεμιστές, 15ος αι. μΧ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

1. Αναμφισβήτητα η προέλευση των ελληνικών φυλών ίππων, ιδίως τωνπλαγιοτροχαστών, ανάγεται στην 3η-2η χιλιετία π.Χ για την οποία .δεν έχουμειστορικές μαρτυρίες πλήν της Ιλιάδος. Όμως απο τον 7ο ως 3ο αι. π.Χ καιμετέπειτα, υπάρχουν αρχαία κείμενα, απεικονίσεις, αγάλματα, ανάγλυφα,νομίσματα και υδατογραφίες, που δείχνουν ότι πιθανώτατα υπήρξανδιασταυρώσεις ελληνικών φυλών ίππων με κείνες της Ανατολίας και της

Κεντρικής Ασίας που έφτασαν στο ζενίθ κατά τον 4ο και 3ο αιώνα π.Χ χάρη στιςεκστρατείες του Αλέξανδρου.

2. Κρίνεται απαραίτητη η ανάλυση του γονιδιώματος τουλάχιστον 600 ίππων (περιτους 100 απο κάθε ελληνική φυλή), για να διαγνωστεί η ακριβής προέλευση τουςκαι το ποσοστό πλαγιοτροχαστών. Τούτο απαιτεί την καλή πίστη και προθυμίατων φιλίππων-ιδιοκτητών αλόγων ελληνικών φυλών, καθώς και την εύρεσηκονδυλίων.

3. Η αδιαφορία, αδράνεια και ανικανότητα των ‘αρμοδίων’ ελληνικών αρχών τον 20αιώνα, συνετέλεσε στο χάος που επικρατεί σήμερα στην ιπποπαραγωγή μας. Είναιστο χέρι μας να βάλουμε τάξη, πριν χάσουμε το πολύτιμο ίππειο γενετικό υλικόπου διαθέτει η χώρα, τηρώντας Βιβλία Γενεαλογίας και εκδίδοντας διεθνήδιαβατήρια.©Θ. Γ. Αντίκας, DVM, PhD Pydna, October 2013