کاهش باروری در گوسفند و بز ده می شود: ا های زیر استف از...

1002....................................ترجمۀ آرتور عبدی.........................................................................................................................دکتر کیوان

1

کاهش باروری در گوسفند و بز

ده می شود:اهای زیر استف از شاخصبرای ارزیابی وضعیت تولید مثلی گوسفند معموالً

2) Fertility ایمان کرده به کلیه میش های که در که عبارت است از تعداد میش های ز :بارورییا

مجاورت قوچ بارور بوده اند.

1) Prolificacy: کرده.تعداد بره های متولد شده به تعداد میش های زایمان

3) Fecundity: با قوچ بارور در مجاورتکه های تعداد میشنسبت به متولد شدهبره های تعداد

بوده اند.

4) Vioability :تعداد بره هایی که در زمان از شیرگیری زنده مانده اند. یا زنده مانی

در مقایسه با گاو بهتر است چون جفت گیری به صورت طبیعی بوده و کالً وضعیت تولید مثلی گوسفند

از طرف دیگر چون در مشکالت مربوط به عدم تشخیص فحلی و تلقیح در زمان نامناسب وجود ندارد.

میش بعد از زایمان دورۀ نسبتاً طوالنی از آنستروس یا عدم فعالیت تخمدان وجود دارد ، لذا اگر عفونتی

باشد چون پروژسترون وجود ندارد که طول مدت عفونت را افزایش دهد فرصت کافی نیز وجود داشته

برای ترمیم دستگاه تناسلی وجود دارد.

جود دارد . حتی احتمال باروری و %4/66و در جفت گیری سوم % 2/69معموالً در جفت گیری اول تا

احتمال % 00زمانی که از طریق الپاراسکوپی منی در رحم قرار می گیرد تا ،میشدر تلقیح مصنوعی

باروری وجود دارد.

اختالالت آناتومیکی یا تشریحی :

در میش به نسبت گاو کمتر است.

می گویند. Wilgilsگاهاً هرمافرودیت کاذب در زمان اخته کردن بره قوچ ها دیده می شود که به آن

س نیز دیده می شود.کد لوله های اویدوکت و یا هیدروسالپنهمچنین گاهاً انسدا

هایپوپالزی تخمدان ممکن است دیده شود.


2

: Functional اختالالت عملکردی یا

ان آبستنی و همچنین از نظر عملکردی ، اوالً میزان بروز آنستروس کم است و به صورت طبیعی در زم

شیرواری دیده می شود. در طول دورۀ

گاهاً چرخه های فحلی در اوایل فصل تولید مثل نامنظم است و میزان بروز کیست تخمدانی درمقایسه با

گاو نادر و یا کمتر است.

مرگ رویانی در جفت گیری های ابتدای فصل دیده می شود و همین طور تغذیه از شبدر زیرزمینی یا

Subterranean clover به دلیل حضورGenistein باعث عدم تعادل هورمونی یا می تواند

هایپرپالزی کیستیک آندومتر و عقیمی دایم شود.

فاکتورهای مدیریتی :

تلقیح مصنوعی در مقایسه با گاو در میش کمتر انجام می گیرد. به هرحال می توان از قوچهای

واند شروع وازکتومی شده برای تشخیص فحلی در گله استفاده نمود. همین طور استفاده از تیزینگ می ت

فعالیت چرخه ای را سریعتر و تراکم میزان زایمان را افزایش دهد.

سبت قوچ به میش بهترین باروری را در نطبیعی می توان با تعیین از نظر مدیریتی در زمان جفت گیری

است و در زمانی که از همزمان 40به 2تا 12به 2گله داشته باشیم ، که در حالت طبیعی این نسبت

استفاده کنیم . 20به 2ی استفاده می شود بهتر است از نسبت ساز

فزایش انرژی جیره چند هفته قبل از قوچ اندازی و تا یک ماه بعد از قوچ اندازی از طرفی از نظر تغذیه ا

یا افزایش دوقلوزایی و همین طور بهبود باروری می شود. Flashingباعث

هفته مانده به زایمان دوباره انرژی جیره را 8تا 9سوم کاهش داده و البته باید انرژی جیره را ماه دوم و

افزایش داد تا از مسمومیت آبستنی و تولید بره های سالم جلوگیری به عمل آید.

( را تزریق نموده و با eCGفحلی فولیگون ) 23یا 21برای افزایش در صد دوقلوزایی می توان در روز

می توان درصد دوقلوزایی را افزایش داد. Androstenedioneتزریق ایمنی زایی برعلیه

عوامل عفونی اختصاصی :

: (Enzootic Abortion of Ewes( EAE)سقط جنین محلی یا آنزئوتیک ) -2

( می باشد.2عامل ایجاد کننده کالمیدیا پسیتاسی ) ایمونوتایپ


3

و به رحم آبستن تمایل نیز شناخته می شود 2این بیماری تحت عنوان کالمیدیوفیلوس آبورتوسعامل

را آلوده می سازد و به عنوان شایع ترین عامل سقط جنین بز، گاو ، گوزن وانسان ایجاد کننده عامل دارد.

شناخته می شود.برای سالیان متمادی چوپانان و دامپزشکان اسکاتلند و شهر های گوسفندی در انگلستان

توسط آقای 2620عامل مسببه در سال آشنا بودند.در گله ط جنین محلی اطراف انگلستان با یک عامل سق

استمپ و همکاران شناسایی شد.اکنون بیماری در بریتانیا ،اروپا و غرب امریکا گسترده شده است.

کالمیدیا چرخه ی زندگی خاصی دارد که به صورت فازهای مختلف داخل و خارج سلولی است) معموالً در

است(. این چرخه ی زندگی باعث یا اجسام مقدماتی فعال بوده و به صورت المنتری بادیخارج سلول غیر

در گله دور بوده و به صورت نهفته و بدون عالمت همواره عفونت ه می شود که از واکنشهای ایمنی میزبان ب

داشته باشد. حضور

:همه گیر شناسی

می تواند عفونت های جدید در گله های عاری از عفونت، % 80از یشبو در واقع شیوع منبع اصلی عفونت

باشد. ن مختلفسنی بااز طریق خرید میش های آلوده

ه شود.وارد گل 3زاغ و 1،مرغ دریایییوانات وحشی مثل روباه همچنین ازطریق ح

ین ریسک معمولترین روش انتقال از گوسفند آلوده به گوسفند سالم صورت می گیرد و زمان بره زایی باالتر

ابتال را دارد، چراکه میش های آلوده می توانند مقدار زیادی از عفونت را در گله منتشر کنند.

میش های حساس با استنشاق و یا ازطریق گوارشی عامل عفونی را از جفت های دفع شده ، ترشحات رحمی

رشی و تنفسی است (.انتقال از طریق گوا ترآلوده در یافت می کنند ) پس راه، بره های مرده و بس

و می توانند برای هفته ها در درجه هستندکه فرم غیر فعال کالمیدیا 4ذرات عفونی یا اجسام مقدماتی(

حرارت پایین در محیط بیرون زنده بمانند.

میش هایی که در ابتدای آبستنی آلوده می شوند ممکن است سقط کنند.

در آبستنی بعدی سبب سقط می باقی می ماندو صورت مخفیآبستنی بعدی به ازطرفی گاهاً کالمیدیا تا

شود.

کالمیدیا از طریق شیر منتقل نمی شود ولی در هرحال بره ها در زمان خوردن شیر از پستان آلوده به

می توانند آلوده شوند. ،ترشحات رحمی

خیص نیستند.معموالً گله هایی که عفونت نهفته یا پنهان دارند با روشهای ایمونولوژیک قابل تش

1 Chlamydophila abortus

2 Gull

3 Crow

4 Elementary bodies


4

میش ها از ابتدای آبستنی تا انتهای آبستنی به عفونت بررسی آقای باستون و همکاران نشان داد که

کالمیدیایی حساس هستند.

عفونت می باشند. تجمعحنجره اولین جایگاه لوزه ها و بافتهای لنفاوی ناحیۀمعموالً

معموالً کالمیدیا آبستنی 60ی ال 90تا روز در مرحله ی بعدی عامل از طریق خون در بدن پخش می شود.

آبستنی 90از روز جفت و جنین عفونت اگرچه مشخص نیستتجمع آن اصلی محل و م خاصی نداردعالئ

سیستاسی تکثیر سریع کالمیدیامی شود.نآبستنی دیده 60روز تا تغییرات پاتولوژیک رخ می دهد ولی

می شود. همچنین پخش در کوتیلودونها و نواحی بین کوتولیدونی موضعی شده ومنجر به نکروز

هفته آخر آبستنی رخ می دهد. 1می شود و سقط جنین طی التهابآندومترمقابل این کوتیلودونها نیز دچار

است . در گاو سال آبورتوسوبر ناشی از جفتضایعت ضایعات ماکروسکوپیک جفت ، شبیه

نتوکوریون متورم و ضخیم بوده و حالت چرمی شکل پیدا می کند و یک نواحی بین کوتیلودون ها و آال

از ترشح زرد رنگ ایی ضخیم الیه با اهده شده وکوریونشم دژنراسیون نکروتیک در کوتیلودون های جنینی

.پوشیده می شود

روز بعد از آلودگی رخ می دهد. 20الی 40سقط جنین

بعدی سقط نمی کنند.اًل تا آبستنی میش های آبستنی که دیر آلوده می شوند معمو

نمی شود که اینها همه بیشتر جنین های سقط شده کامالً تکامل یافته و تازه بوده و آثاری از لیز شدن دیده

می باشد. اخیر جنینمرگ نشان دهندۀ

تولد تلف البته تعدادی از بره ها نیز زنده متولد می شوند ولی این بره ها ضعیف بوده و مدت کوتاهی بعد از

تعداد کمی از میش ها ممکن است بعد از سقط متریت داشته باشند.می شوند.

متفاوت است که این بستگی به آلودگی در سال اول یا دوم عفونت دارد که معمواًل % 30الی 2میزان سقط

می شوند دمالتهاب اپیدیقوچ ها نیز در اثر کالمیدیا دچار است. اگرچه %20تا 2در سال دوم میزان سقط

ولی به نظر نمی رسد که عامل از طریق منی منتقل شود.

نشانه های بالینی :

.ندارند مریض نبوده و عالئم عمومیاز نظر بالینی میش های آلوده معموالً

تعداد کمی از میش ها ممکن است ترشحات واژینال را چند روز قبل از سقط داشته باشند.

زودرس،تولد بره های زنده و ضعیف و حتی سالم با پرده های جفتی آلوده دیده بهرحال سقط جنین،زایمان

عالئم دیگری دیده نمی شود. "می شود و معموال

به دنبال آن دچار متریت می شوند. وجفت ماندگی داشته اًمیش ها گاه


5

گسترش و رنگ آمیزی اصالح نکروزه بوده و می توان با تهیۀ متورم ، ضخیم و "شدیدا از نظر ظاهر جفت

و آلوده از مناطق بین کوتیلودونی الم تهیه شدهشده زیل نلسون گنجیدگی های داخل سیتوپالسمی را در

است در گسترش ایجاد مشاهده نمود.این عفونت ممکن به صورت کوکسی های اسید فست،یا پوست جنین

اشتباه شود. که بزرگتر است، 2برونتی شده با کوکسیال

ولوژی :سر

با واکنشهای سرولوژیکی و جستجوی آنتی بادی ها در مایعات جنینی و یا در سرم بره هایی که می توان

تشخیص داد. 1FAهنوز آغوز مصرف نکرده اند عامل را با استفاده از روش

به عنوان مثبت 94رهای باالی عمولی برای تشخیص می باشد که تیتنیز روش م یا ثبوت مکمل 3CFروش

بودن آزمایش قابل قبول است.

باال عد از سقط( می تواند نشان دهندۀهفته ب 4تا 3گرفتن دونمونه سرم ) یکی در زمان سقط و دیگری

رفتن آنتی بادی و تشخیص عامل باشد.

فزایش تیتر نشان نمی دهند. و ا معموالً میش های واکسینه شده تیتر پایینی دارند

یمونوفلورسانس آنتی بادی غیر مستقیم نیز برای تشخیص می توان استفاده کرد.از روشهایی مثل االیزا و ا

درمان :

هایی که ندازه ای کاهش دهد و خصوصاً در گله استفاده از آنتی بیوتیک ها می تواند میزان سقط را تا ا

بره زایی زیاد است می توان از آنتی بیوتیک برای پیشگیری از سقط میش های سالم استفاده نمود. فاصلۀ

.شودانجام گیروز 200تا 62به زودی سریع و بایدبرای بدست آوردن بهترین نتیجه درمانی،تزریق

به مدت هر mg/kg 10به میزان اکسی تتراسایکلینمی توان از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف مثل :

روز تا زمان بره زایی استفاده نمود. 24الی 20

عامل را در محیط کاهش می دهد ولی باعث رفع کامل عفونت نمی شودو مان معموالً میزان انتشار این در

از زمانی است که از آنتی حتی ممکن است بعد از درمان نیز سقط مشاهده شود ، ولی میزان آن کمتر

ه است.بیوتیک استفاده نشد

کنترل :

برنامۀ بهداشتی دانشکده مثل)با خرید گله های جایگزین از گله هایی که طبق برنامه های بهداشتی

کشاورزی اسکاتلند( از این عامل عاری هستند می توان بیماری را کنترل نمود.

بالفاصله اقدام به : ،شد عامل تشخیص دادهدربرنامه های کنترلی اگر

1 Coxiella burnetti

2 Fluorescent Antibody

3 Complement Fixation Test


6

هفته. 3 حداقل تامیش های سقط کرده سازیمشخص نمودن وجدا -2

بره های تلف شده و پرده های جنینی برای تشخیص قطعی به آزمایشگاه فرستاده شود. -1

(.ای سالم) از طریق کنترل بهداشتیکاهش ریسک پخش عفونت از میش های آلوده به میش ه -3

.ندارند یتشخیص ارزشسوزانیدن بره های سقط شده و پرده های جنینی که -4

.ن آن با کاه تمییزتمییز کردن جایگاه بره زایی و پوشانید -2

ممانعت از شیر خوردن طبیعی بره ها برای جلوگیری از آلوده شدن در اثر مکیدن سرپستانک های -9

برای ،نده اتغذیه نمودآلوده به ترشحات رحمی آلوده به ترشحات واژن و اگر این بره ها از شیر مادر

جفت گیری استفاده نشود.

و یا تزریق در سال های بعدی در گله ای که احتمال عفونت کالمیدیایی وجود دارد ، واکسیناسیون -0

حتماً توصیه می شود.اکسی تتراسایکلین،

به عفونت کالمیدیایی آلوده شده اند تا زمان سقط تیتر باالیی نخواهند داشت ، البته میش هایی که قباًل

آلودگی در گله هایی که عفونت مخفی دارند امکان پذیر نیست.بنابراین احتمال ارزیابی میزان

استفاده Enzovac ( Intervet UK)می توان برای پیشگیری از عفونت کالمیدیایی از واکسن

ماه زمان الزم است تا بتواند 1حساس به حرارت کالمیدیایی داشته و حداقل بعد از تزریق نمودکه سویۀ

محافظت دام شود.سبب تولید آنتی بادی برای

ماه قبل از 4الی 2،ماهگی در بره میش ها و در میش های بالغتر 2واکسیناسیون را می توان از سن

کند.می قوچ اندازی انجام داد.واکسیناسیون می بره ها را از انتقال جفتی عامل محافظت

و یا هده می شود (سقط جنین در سال مشا % 2گله هایی که خطر عفونت در آنها باالست ) باالی

بار واکسینه شوند و 1باید به صورت سالیانه و یا سالی خریداری از گله های تایید نشده صورت گیرد،

و یا سقط جنین مشاهده می شود % 2گله هایی که خطر وجود عفونت در آنها پایین است و کمتر از

واکسن کشته یا غیر فعال یکبار واکسن کافی است. خرید از گله های تایید شده صورت گیرد،

Mydiavac آلوده شده اند به کار برد و "ساخت شرکت نووارتیس را میتوان در گله هایی که قبال

میزان سقط را کاهش داد.

استراتژی و باید تالش زیادی نمود تا بیماری وارد گله نشود عفونت کالمیدیایی در گله وجود نداشتاگر

مدیریتی به صورت زیرمی باشد:

بسته نگه داشتن گله و خریداری قوچ ها تنها از مراکز شناخته شده و معتبر و جایگزینی میشها از -2

مراکز معتبر صورت گیرد.


7

صورت مجزا و دور تا زمان زایمان به در سال اول و میش های جایگزین شده یا خریداری شده باید -1

و نازا هستند باید کامل بررسی میش هایی که سقط کرده از گله های بومی نگهداری شوند و کلیۀ

شوند.

بوده و برای زنان حامله بسیار خطرناک مشکل ساز انسان و دام بیماری مشترک عنوان عفونت کالمیدیایی به

نشانی هایی شبیه به صورتاست و سریعاً می تواند در جفت انسان تکثیر یابد و معموالً عالیم اولیه

م شدیدتر شده و در عرض یک هفته سقط صورت می گیرد و در ئآن عالبه دنبال و بودهآنفلوانزای خفیف

( شود و سبب وخامت بیماری گردد. در هرحال DICمادر می تواند باعث انعقاد داخل عروقی منتشر )

.ولی متاسفانه تمامی اطفال آلوده تا تلف شده اندمعموالً با مراقبت و در مان حمایتی مادر بهبود می یابد

اعمال زیر را انجام می دهیم : جنین در موارد سقط)) نکته:

میش های مریض جدا شوند. -2

کف بستر آهک پاشی شود. -1

((تجویزگردد. ،"در میش های سالم خصوصا آنتی بیوتیک تراپی و داروهای تقویتی -3

Toxoplasmosis است. Toxoplasma gondii عامل بیماری

می باشد. دومین عامل سقط جنین گوسفندی در بریتانیا

از جمله ی اهلی ولد نوزاد ضعیف در بیشتر گونه هاعامل بیماری می تواند باعث سقط جنین ، مرده زایی ، ت

.گسترش جهانی در انسان و دام دارد وگوسفند شده

اساساً بیماری مختص ،م خاصی ندارد ولی در آبستنیئعفونت در میش های غیر آبستن مالیم بوده و عال

جنین است.

زندگی پیچیده ای شامل سیکل جنسی و غیر جنسی می باشد. یماری دارای چرخۀل بعام

سیکل غیرجنسی در هر گونه ای از پستانداران و پرندگان می تواند رخ دهد ولی سیکل جنسی فقط در گربه

می باشد که در سلولهای پوششی رودۀ عامل بیماری نوعی انگل تک یاخته .و گربه سانان دیده می شود

دفع می شود و در این از مدفوع روز 8تکثیر یافته و به صورت متوالی اووسیت ها و به مدت گربه سانان،

اووسیت می تواند در محیط پخش شود که در عرض چند روز اسپوریله شده و 000/20مدت نزدیک به

توسط میزبان خورده می شوند.

همه گیر شناسی بیماری :

سال بر 1اووسیت های عفونی توکسوپالسما می توانند تا وابسته به آن است.ناقل اصلی گربه و گونه های

روی علوفه ، مواد غذایی و یا بستر دام زنده بمانند.


8

از منی قوچهای آلوده جداشده است ولی بعید به نظر و طبیعی اگر چه توکسوپالسما در عفونتهای تجربی

به میش منتقل شود. جفت گیریمی رسد که با

ی سقط عامل در گله از میش ها عرضی توکسوپالسما می تواند در عفونتهای حاد وارد شیر شود و انتقال

در برده و زنده متولد شده اند ممکن است معموالً اهمیت ندارد و بره هایی که از عفونت جان سالم به ، کرده

به صورت مادرزادی آلوده باشند.

را آلوده کند و این در حالی است که نزدیک به یک میلیون اووسیت می تواند یک میش 100در حدود

اووسیت ممکن است در یک گرم مدفوع گربه وجود داشته باشد.

عد از بعد از خوردن اووسیت های اسپوریله شده ، این اووسیت ها به مخاط دستگاه گوارش نفوذ کرده و ب

روز بعد از 21الی 2 در واقع،وند شمیسبب واکنش تب دار نفوذ به ارگانهای مختلف و تشکیل کیست

مشاهده می شود.تب 2و حضور انگل در خونآلودگی

روز بعد 22 یال 20جدا می شوند و یرحم یتوکسوپالسما در کارانکول ها روز بعد از خوردن اووسیتها، 20

جدا نمود.همین طور آنتی بادیهای مختص ی، از سلولهای تروفوبالست جفت، انگل را می توان از آلودگ

روز بعد از آلودگی قابل شناسایی هستند. 30 ،توکسوپالسماجنینی


دام دارد، اگر در ابتدای آبستنی عفونت ایجاد شود یعنی قبل از تولید مثلی بستگی به وضعیت بیماریتأثیر

ا به استروس بر می گردد و یا اینکه به صورت نازا باقی ، معموالً جنین جذب شده و میش ی 00یا 90روز

بر خالف سقط جنین محلی)کالمیدیا( ممکن است در زمان بررسی گله و یا در زمان بره زایی تعداد می ماند.

در مراحل اول جنین جذب شده است.ا که به علت آلودگی در مراحل اول،زیادی از میش ها نازا باشند چر

اکنون این میش زمانی که هنوز فصل تولید مثلی تمام نشده قوچ در گله حضور دارد و "مرگ رویانی خصوصا

ها ایمنی قابل قبولی داشته و دوباره آبستن می شوند

جنین های دوقلو یا برخی موارد تنها یکی از آبستنی سبب سقط و مومیایی شدن شده و در عفونت در میانۀ

سه قلو را درگیر می کند.

می شود. و یا طبیعی روزگی سبب مرده زایی و تولد بره های ضعیف 210عفونت بعد از

به رنگ .کوتیلودون های آلودهبیماری را دارند خصوصًا کوتیلودون ها عالیم مشخصۀجفت ی از نظر ظاهر

میلی متری می باشد که این ندول ها ممکن است به 3تا 2قرمز روشن تا تیره همراه با ندول های سفید

بعضی اوقات .و حتی ممکن است با هم یکی شوند یا زیاد روی کوتیلودون ها پراکنده شده باشند تعداد کم

نیز ظاهر کوتیلودونها طبیعی است.

1 Parasitaemia


9

معموالً ظاهر نرمالی دارند. آالنتوکوریون، نواحی بین کوتیلودونیبر خالف عفونت کالمیدیایی،

تشخیص :

تولد ، موارد مرده زایی ، مومیایی شده دیده شده و نیز هسقط کرد ،میشهای نازا ،از نظر تشخیصی در گله

بره های ضعیف و ظاهر جفت کمک کننده است.

می توان با استفاده از رنگ گیمسا یا لشمن گسترش هایی از نواحی کوتیلودون که دارای ندول های سفید

می باشد تهیه نمود.

بکار می رود.استفاده از کوپ های پاتولوژیکی برای مشاهده ی انگل

آنسفالوماالسی مغز ، کانون های سلول های گلیال و لوکودر بره هایی که بعد از تولد سریع تلف شده اند

.می شودمشاهده

ایمونوفلورسنت بخش هایی از کوتیلودون ها در تشخیص بکار می رود.

استفاده RIAوستقیم دمن و نیزفلورسنت آنتی بادی غیر مروشهای رنگ آمیزی سابین و فل ان ازمی تو

مشاهده نمود. در مایعات بدن ضد توکسوپالسما را IgGبا استفاده از االیزا می توان نمود.

روشهای دیگری نیز مثل هماگلوتیناسیون غیر مستقیم برای تشخیص بکار می رود.

اشد.ب قبلی عفونت یک نمونه سرمی تکی می تواند نشان دهندۀاز طرفی افزایش تیتر آنتی بادی

اگرچه ه است وفقط نشانگر عفونت گذشت ،سرم که افزایش تیتر را نشان دهد به هرحال تنها یک نمونۀ

سرم نمونۀ 1باید بهرحال تفسیر آزمایش سرم به دلیل حضور باالی آنتی بادی برای چند سال،مشکل است

روز برای تشخیص عفونت فعال گرفته شود. 24 ه فاصلۀب

بره های مبتال قبل از خوردن آغوز باید سرمشان ارزیابی گردد و سرم مایعات جنینی مثل مایعات صفاقی و

خون بره ها برای تشخیص عفونت بکار می رود.پریکارد و یا سرم

IgGو IgMاگر نمونه ی سرم بره ها بعد از خوردن آغوز اخذ شده باشد حتماً باید آنتی بادی های

شناسایی شود.

: درمان و کنترل

در روز در طی آبستنی می تواند عفونت را مهار mg/ewe 22استفاده از ترکیبات موننزین در غذا با دُز

body weight mg/kg 1که یک ترکیب ضد کوکسیدیایی است با ُدز روزانه 2دکوئیناتنماید.همچنین

بهترین تاثیر میش های آبستن کاهش دهد. می تواند اثرات ناشی از ورود اووسیت های توکسوپالسما را در

این دو ترکیب در اوائل آلودگی است.

1 Decoquinate


10

می توان میش ها را در طی فاز حاد بیماری با استفاده از سولفانامید ها و نیز سولفانامید های تقویت شده با

ود.برای درمان بکار می ر پزشکیدر 2ترکیب سولفامتازین و پری متامین.متوپریم درمان نمود تری

میش هایی که سقط می کنند معموالً ایمن شده و قبل از شروع فصل جفت گیری بهتر است که میش های

آلوده شوند تا ایمنی در آنها ایجاد گردد. گلهبا اووسیت های موجود در تازه وارد

توکسوپالسماگونده ای برای 48Sواکسنهای مؤثری نیز با استفاده از تاکی زوئیت های زنده از سویه ی

پیشگیری به کار برده می شود.

ماه قبل از قوچ اندازی 4ماهگی می توان انجام داد . در میش های بالغ 2را از بره میش ها واکسیناسیون

واکسیناسیون باید صورت گیرد.میش های آبستن را نباید واکسینه نمود.

.ماه اول پس از واکسیناسون ایمنی ایجاد می کند 9ه خوبی بو کردهماه ایمنی ایجاد 28تا 48Sسویه ی

انتقال و پاتوژنز:

می باشد و گربه های جوان و همچنین گربه های و گونه های وابسته ناقل اصلی در گله گربهبدون شک

مسن بیشترین مشکل را ایجاد می کنند.البته گربه های مسنی که از نظر جنسی ،خنثی یا غیر فعال می

د می توانند در گله مفید بوده چراکه هم باعث کاهش جوندگان موزی در گله و نیز دور نگه داشتن باشن

گربه های ولگرد یا وحشی می شوند.

منبع ها و جوندگان وحشی خصوصاً موش مدفوع گربه ها باید جلوگیری نمودبه غذای دام از آلوده شدن

.هستنداصلی عفونت برای گربه ها

ایجاد می کند. بنابراین میش های جایگزین بالفاصله یهایی که آبستن نیستند، ایمنی خوب آلودگی در میش

قبل از جفت گیری در معرض عفونت قرارگرفته تا ایمنی الزم را قبل از قوچ اندازی بدست و بعد از خریداری

آورند.

ندارد مگردر زنان حامله که برای م خاصیز آلوده سازد. البته معموالً عالئتوکسوپالسما می تواند انسان را نی

اولین بار آلوده می شوند که در این حالت جفت و جنین شدیداً آلوده شده و سقط صورت می گیرد.همین

طور درکسانی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است این انگل می تواند باعث ایجاد بیماری شود.

Campylobacteriosis ز گوسفندی ویبریو

سومین عامل مهم سقط جنین گوسفند در انگلستان است.

می باشد. C. Jejuni) اصلی ترین علل سقط جنین ( و C. Fetus fetusعامل آن

عامل را از طریق مدفوع دامهای آلوده و اکثراً حیواناتی که به صورت بدون عالمت و پنهان عفونت را دارند ،

خود در گله پخش می کنند.

1 Sulfamethazine and Pyrimethamine


11

معمواًل از گوسفند آلوده در محیط پخش می C. Fetus fetusحیوانات وحش و C. Jejuniمنبع اصلی

( ، C. Fetus veneralis) عامل بیماری در گاو که راه انتقال از طریق جفت گیری است شود. برخالف گاو

از طریق گوارشی می باشد. راه انتقال بیماری در گوسفند

ی حساس ند به صورت افقی یا عرضی به همۀ میش هاعامل می توا ،زمانی که سقط جنین رخ می دهد

منتقل شود. آبستن،

عامل بیماری به خوبی در هوای سرد و مرطوب باقی مانده و در هوای گرم و خشک ازبین می رود.

آخر آبستنی رخ می دهد. هفتۀ 9است که معموالً در ط جنین بالینی بیماری سقتنها و مهمترین چهرۀ

بره هایی که تا انتهای آبستنی حمل می شوند ممکن است مرده و یا ضعیف متولد شوند.

م بالینی ئگاهاً در مادر تورم فرج و ترشحات قرمز رنگی از فرج دام دیده می شود. البته میش ها به ندرت عال

از سقط متریت هم داشته باشند و تعدادی از میش ها در اثر آن تلف دیگری دارند و گاهاً ممکن است بعد

شوند.

ماه آبستنی هستند، معموالً تحت 3اند و میش هایی که در کمتر از ترشحات یا بافتهای سقط شده آلوده

و ماه آبستنی اند به دنبال یک باکتریمی 3تأثیر قرار نمی گیرند )سقط نمی کنند( ولی میش هایی که باالی

هفته بعداز آلودگی دیده می 3تا 2درمراحل آخرآبستنی سقط معموالً بین التهاب جفت سقط می کنند.

شود.

است و بعد از سقط ایمنی % 20الی 2صد سقط شان بین برای اولین بارآلوده می شوند، درگله هایی که

ست.بسیار خوبی ایجاد می شود . البته این ویژگی اختصاصی سروتایپ بیماری ا

ماه عفونت را 28دامهایی که عالمت بیماری ندارند و به عنوان حامل در گله هستند ممکن است تا بیش از

در گله پخش کنند.

تشخیص :

درتشخیص التهاب جفت ، ادم و نکروز کوتیلودون ها جنین را داریم . البته این عالیم اختصاصی نیستند. به

از جنین ها سقط شده % 12ظاهر پاتولوژیکی خاصی ندارند. در هرحال جنین های سقط شده تازه بوده و

میلی متری در کبد دیده می شود. 10الی 20کانونهای نکروزه

که ایمنی خود را از دست داده اند. بیماری بیشتر در میش های جوان و یا دامهای مسن تر دیده می شود

گسترش با روش اصالح شده زیل نلسون در یۀده از رنگ آمیزی گرم یا تهبیماری را می توان با استفا

ترشحات معده و جفت مشاهده نمود و خود عامل را از این قسمت ها و خصوصاً کبد جدا نمود.

معموالً آزمایشات سرولوژیکی چندان مفید نیست .

درمان و کنترل:


12

تن جدا شوند و به محض مشکوک شدن به وجود کمپیلوباکتر ، میش های سقط شده باید از میش های آبس

پنی با استفاده از را سریع عامل وجود دارد باید تمام میش های آبستنعرضی اگر احتمال پخش شدن

روز جهت 1به مدت عضالنیبه صورت گرم دی هیدرواسترپتومایسین 2و واحد 000/300به میزان سیلین

برای دو میش(. 3+3پیشگیری درمان کنیم.) یک عدد

Pen+strep) خصوصاً در متریت ها استفاده می شودبوده و بهترین آنتی بیوتیک برای دستگاه تناسلی).

با بافتهای سقط شده همانند یک بیماری مشترک برخورد کرده و اقدامات احتیاطی را باید انجام داد.

عنوان منبع ماه آبستن را بایدجدا نموده و مانع از ورود حیوانات حیات وحش که به 3میش های باالی

عفونت هستند ،شد.

زمانی که کمپیلوباکتر به خوبی مشخص گردید، ترکیب میش های سقط کرده با میش هایی که قبالً زایمان

کرده اند ، ایمنی بسیار خوبی ایجاد می کند.

در سال اول معموالً و یا سقط نکرده اندبیماری خود محدود شونده بوده و بیشتر میش هایی که سقط کرده

سال دوام خواهد داشت. 3این ایمنی تا و ایمنی الزم را به دست می آورند

و بهتر است گله را بسته برای پیشگیری می توان آخورها را برگردانید تا پرندگان وحشی در آنها تغذیه نکنند

نگه داشت.

آبستنی هستند انۀبا دامهای گله که قبل از می میش هایی هم که خریداری می شوند باید یک دوره طوالنی

مخلوط شوند ، سپس در انتهای آبستنی و زمان بره زایی اینها را جداکرد.

واکسیناسیون :

روز به 30الی 22بار تزریق به فاصله ی 1 را دارد. 2و 2که سروتایپ های با اجونت فرمالینه واکسن کشته

سال دوام 3آبستنی ایمنی خوبی ایجاد کرده و معموالً تا ه قبل از فصل جفت گیری یا طی اوائل نیمۀویژ

دارد ولی به هرحال در این مدت میش های جایگزین را باید واکسینه کرد.

یافته هایی وجود داردکه نشان می دهد در مراحل اول شیوع بیماری در گله واکسینه کردن تمامی میش

روزه برای 24الی 20زمانی اینکه حداقل یک فاصلۀ با توجه به های آبستن باقی مانده ارزشمند است و

بنابراین تشخیص اولیه برای پیشگیری از سقط بیشتر مفید ،ایجاد ایمنی بعد از واکسیناسیون الزم است

است .

سالمونلوزیس

Salmonellosis .S. abortus ovis ، S.typhimorium ،Sسروتایپ های مختلفی از سالمونالوجود دارد همانند:

Dublin ،S. Montevideo شوند. گوسفندی و ... که این گونه ها می توانند باعث سقط جنین


13

اپیدمیولوژی :

انسان ها می توانند به عنوان منبع عفونت گله باشند. نیز گونه های زیادی از حیوانات و

ل آبستنی می تواند منتهی به ایجاد میش های نازا شود.در مراحل بعدی سقط جنین ، مرده عفونت در اوائ

زایی و تولد بره های ضعیف را داریم . میش های مبتال اکثراً مریض بوده و تلفات زیادی ممکن است در

به دنبال عفونت وجود داشته باشد . همین طور دامهایی که از عفونت بهبود می یابند میش ها و خود بره ها

ممکن است به صورت حاملین بدون عالیم در گله باقی بمانند.


S. abortus ovis : از کمی غیرکه سویه ی اختصاصی برای میزبان ) میش( است ، معمواًل عالیم بالینی

آخر آبستنی است. هفتۀ 9سقط جنین در مادر داشته و معموالً سقط در

حاملین بدون عالیم مشکل زا هستند.

: مجزا از عالیم بالینی در بره ها ممکن است دیده شود دو چهرۀ

بره ضعیف متولد شده و در طی ساعات اولیه پس از تولد تلف شود. -2

روز اول زندگی تلف 20صورت ناگهانی مریض شده و طی در زمان تولد کامالً سالم بوده ولی به -1

شود.

S. Montevideo: .به غیر از این عامل برای چندین سال در جنوب غربی اسکاتلند مشکل ساز بوده است

م مختصری از بیماری سیستمیک دیده شود.سقط ممکن است عالئ

.شده است گوسفند راس 22200در % 20 سبب سقط جنین به میزان 2681در زمستان بسیار سرد سال

تجمع میش ها ،خصوصاً در ابتدای زمان تعلیف دام سبب آلوده وی شدیداً سرد و همراه با استرس آب و هوا

شود. در هر حال تصور می شود که میو غذای میش ها و به دنبال آن انتشار بیماری در گله شدن آب

داشته باشند. پرندگان نقش اصلی را در انتقال عامل بیماری

نیست و در بره هایی که زنده متولد می شوند معمواًل S. Dublinو S.typhimoriumبیماری به شدت

اسهال دیده نمی شود.

S.typhimorium متفاوت است. ،شده گفتهم بالینی بیماری کامالً با مواردی که قبالً : چهرۀ کلی عالئ

واژن ممکن است وجود داشته باشد. متعفن و زننده از ترشحاتتب و بی اشتهایی ، اسهال فراوان ، بوی

روز ممکن است دیده شود.بره ها ممکن 6تا 9مرگ و میر به دنبال سپتی سمی یا دهیدراتاسیون در عرض

شدیداً بیمار بوده و اسهال زیاد و نرخ باالیی از ،است مرده متولد شده و آنهایی که زنده متولد می شوند

در آنها دیده می شود.مرگ و میر در خود میش ها نیز دیده شده است.مرگ و میر


14

تعداد زیادی از محققان گزارش کرده اند که بیماری اغلب به دنبال استرسهای مکرر ) بعد از پشم چینی

زمستانه ، تراکم باال و واکسیناسیون (دیده می شود.

S. Dublin : در مقایسه باS.typhimorium خفیف تر بوده و مرگ در اثر سپتی سمی یا معموالً عالیم

دهیدراتاسیون رخ داده و نرخ مرگ ومیر معموالً پایین تر است.

تشخیص :

این نکته مهم است که این گونه ها به عنوان S. abortus ovisدر ارتباط با گونه های سالمونال غیر از

بیماری مشترک بین دام و انسان مطرح می باشند. بنابراین در زمانی که ترشحات و بافتهای دفع شده

برخورد می شود احتمال مشترک بودن را باید در نظر گرفت.

د در نظر گرفت و معمواًل از نظر تشخیص چهره ی بالینی بیماری یعنی اسهال و وجود تب در میش ها را بای

قبل یا همراه با سقط جنین ترشحات بد بوی واژن دیده می شود.

بره هایی که زنده متولد می شوند ممکن است مریض بوده و در اثر سپتی سمی یا پنومونی خصوصاً در

تلف شوند. S. Dublinو S.typhimoriumعفونت های ناشی از

نین و جفت و یا ترشحات واژن صورت می گیرد.به دنبال کشت از محتویات معده ج

نیز برای تشخیص سریع عامل در بافتهای آلوده انجام می شود. FAتکنیک

می توان از روشهای سرولوژیکی کمک گرفت. S. abortus ovisبرای تشخیش

راه انتقال و پاتوژنز بیماری :

S. abortus ovis آلوده وارد گله می شود . بقیه ی گونه که اختصاصی گونه است با ورود گوسفند های

های سالمونال اختصاصی نبوده و از طریق آب ، غذای آلوده ، پرندگان وحشی و سایر دامهای آلوده وارد گله

می شوند.

گوارش و با خوردن غذا یا آب آلوده منتقل می شود و همواره به آسانی از طریق عامل به محض ورود بیماری

دون عالمت در گله می تواند سبب ایجاد یک منبع دایمی عفونت در گله باشد.خطر وجود حاملین ب

S. Montevideo می تواند در گوسفند آندمیک شده و از غدد لنفاوی مزانتر گوسفندان آلوده در تمام

سال در کشتارگاه جداشود بنابراین عفونت در خود میش ها می تواند سال به سال منتقل شود.

کنترل :درمان و

مان با آنتی بیوتیک که ند و یا اسهال فراوان دارند و درجداسازی گوسفندان آلوده که سقط کرده ا -2

این امر باعث کاهش میزان دفع عامل در محیط می شود.

جداکردن میش های سقط کرده از میش هایی که هنوز نزائیده اند. -1


15

، برگردانیدن آخورها زمانی که استفاده اگر حضور پرندگان به عنوان منبع عفونت امکان پذیر است -3

نمی شوند و همینطور جایگاههای تغذیه ی دام بطور مرتب تعویض شود و به هیچ عنوان روی زمین

به دام غذا داده نشود.

مانع از ایجاد استرس هایی را که از جابجا کردن مکرر دامها انجام می شود ، شده و مطمئن شد که -4

ای دامها وجود داشته و از تراکم دامها در مناطق خاصی جلوگیری نمود.غذا به اندازه ی کافی بر

آب تازه و تمییز همواره در اختیار دام بوده تا مانع از خوردن آب آلوده از جوی ها یا گودالهای پر از -2

آب گردد.

وزیس لیستر

Listeriosis سقط % 1لیستر یا انتشار جهانی در گونه های مختلف دامهای اهلی خصوصاً نشخوارکنندگان دارد و حدود

جنین گوسفندی در انگلستان را به خود اختصاص می دهد.

L. ivanovii و L. monocytogenesدو سویه از لیستریا در گوسفند بیماریزا است :

: بیماری معمواًل به فرمهای زیر دیده می شود

نسفالیتآتورم و التهاب مغز یا -2

سقط -1

اسهال و سپتی سمی -3

تورم ملتحمه و قرنیه و ورم پستان -4

سپتی سمی و مرگ و میر در بره ها -2

صورت و چرخش و فلجی یکطرفۀیایی شامل : لیستر نسفالیتآنشانی های بالینی اختالالت عصبی حاصل از

لرزش و چرخش سر می باشد.

و اگر چه در هر مرحله ای از آبستنی سقط ایجاد می شود سقط جنین توسط هر دو سویه ایجاد می شود

ولی اغلب سقط جنین در انتهای آبستنی رخ می دهد و معموالً در ابتدا میش تب دار است.

ضایعات خاصی از بیماری بر روی جنین های سقط شده وجود مشخصی ندارد و ین ویژگیسقط جن معموالً

.د جنین ها ممکن است لیز شده باشندو خو ندارد

کانونهای نکروزه سفید خاکستری ممکن است در کبد جنین ها دیده ضعیف بوده و متولد شده گاهاً بره های

(.2یشود) کبد خاک اره ا

1 Sawdust Liver


16

اغلب نکروزه بوده و خود کوریون با ترشحات قرمز قهوه ای رنگ پوشیده شده است و پرزهای جفتی

مرگ میش ها در اثر سپتی سمی یا متریت معموالً نادر است.زیاد بوده و ترشحات قهوه ای رنگ واژن

م بیماری همزمان ممکن است دیده شود.ئآلوده چندین فرم از عالدر گلۀ

و حتی اگر سیلوی ازمصرف سیلوی آلوده دیده می شود روز بعد 1ی سمی در شیوع بیماری اسهال و سپت

و سقط جنین مشاهده می شود.معموالً در یک میش تمامی نسفالیتآهفته بعد 4آلوده نیز حذف شود

نمی شود. م همزمان دیده نمی شود و اختالالت عصبی و سقط جنین باهم ایجادئعال

: تشخیص

استفاده از جنین و ضایعات کبدی است. -پرده های جفتی-سواب های مهبلی براساس جداسازی عامل از

کانونهای نکروزه کبد در موش و کراتیت در و تلقیح به موش وخرگوش و مشاهدۀ پادتن های درخشان روش

خرگوش از روشهای دیگر تشخیص می باشند.

: درمان

ن می توان از آنتی بیوتیک ها ، بنابرایاستتی بیوتیک ها حساس عامل بیماری به طیف گسترده ای از آن

خصوصاً در میش های سقط کرده استفاده نمود.

: بیماری زاییروش انتقال و

از مواد ،می توان آن را از سیلو جدا نمود لیستریا مونوسایتوژنز در همه جا یافت می شود و به صورت مکرر

خصوصاً سیلوی آلوده ای ،منبع عفونت سیلو است ت سالم نیز جدا شده است.بیشترینغذایی و مدفوع حیوانا

گانیسم به داخل موکوس گوارشی نفوذ به دنبال مصرف غذای آلوده ، ار که خوب تمییز نشده باشد.معموالً

جنین نیز آلوده می شود و سقط جنین به دنبال آن ،کرده و به دنبال آن در اثر سپتی سمی و التهاب جفت

رخ می دهد.

: لیستریوز کنترل

بیماری در ایسلند لیستریوز تمامی میش های سقط کرده جداشده و جایگاه آلوده باید کامالً تمییز شود.

کند و بروز خیلی بیشتر به لیستریوزیس حساس می ظاهراً مصرف سیلو میش ها را نامیده می شود. 2سیلو

خصوصاً سیلوهایی که داخل ظروف . دنبال مصرف سیلو افزایش می یابد تمامی فرمهای بالینی لیستریوز به

گرد ذخیره می شوند. 1پالستیکی

: توصیه های که باید انجام شود

1 Silage Disease

2 Round Bales


17

2سیلو را به زیر pHسیلو و افزایش کیفیت آن ، طوری که pHاستفاده از ترکیباتی برای کاهش -2

و میلیگرم به ازای کیلوگرم ماده خشک داشته باشد( 00وقتی که خاکستر بیش از "خصوصا( آورد

سیلو های بسیار ریز برای تهیه از آلوده شدن سیلو به مدفوع یا خاک جلوگیری نموده و از علوفه

استفاده نشود.

فشرده کردن و بسته بندی سیلوهایی که در همان روز تهیه می شوند و اطمینان ازاینکه ظروف -1

پالستیکی گرد کامالً سفت بسته شده و سوراخ نباشند.

از سیلوی آلوده یا کپک زده و یا بودار که از قسمت باالیی یا جانبی سیلو جلوگیری از استفاده -3

برداشت می شود.

ساعت مصرف نشده باشد سریع جمع آوری شوند. 48سیلوهایی که تا -4

ه دامها در مراتعی که ، توصیه می شود کتریوز بصورت سالیانه دیده می شودهایی که لیس در فارم -2

نمایند.نچرا ،وندسیلو استفاده می ش برای تهیۀ

بیماری بوردر

Border Disease 2620مرزی انگلستان ) ولز( و در سال بار در گله های گوسفند در ناحیۀاولین

مشاهده گردید.

م عصبی مثل لرزش ، پشم های زبر و ضخیم دیده می شود ئدرگیر کرده و عال ها رااین بیماری بیشتر بره

می گویند. این بره ها کاًل ضعیف بوده و میزان مرگ و Hair shakerکه به آن موجنبان یا مولرزش

ت تولید مثلی نیز می در بقیه قسمتهای انگلستان نیز مشاهده شده و سبب اختالالبیماری میرشان باالست.

شود.

سبب شناسی :

در گاو و نیز تب خوک BVDویروس می باشد که بسیار شبیه عامل بیماری پستیعامل بیماری یک

اروپایی است.

نشانیهای بالینی :

در میش های بالغ عفونت باعث یک تب خفیف می گردد و معموالً قابل تشخیص نیست.اگر میش ها آبستن

آلوده شده و مرگ جنینی ، مومیایی شدن همراه با سقط دیده می شودو اگر در اوایل آبستنی جنین ،باشند

باشد جنین معموالً جذب شده و یا اینکه در نهایت بره ضعیفی متولد می شود.سقط جنین در هرمرحله ای

ای رنگ ، روزگی می باشد.جنین سقط شده قهوه 210الی 60از آبستنی رخ می دهد اگر چه بیشتر حوالی

مومیایی شده و یا متورم می باشد.


18

ل آبستنی ئاواآبستنی بسیار حساس است و اگر عفونت در 80و 29در عفونتهای تجربی جنین در روزهای

است. 2بالینی نازایی رخ دهد تنها نشانۀ

تشخیص :

از بره ها جدا شده م بالینی در بره ها است و با هیستولوژی مغز و طناب نخاعی ویروسعالئ ،نشانۀ تشخیصی

آبستن که سقط کرده اند یا میش های یمی توان عامل را تشخیص داد.سرولوژی میش ها FAیا با روش و

نازا در تشخیص کمک کننده است.

: روش انتقال

، سبب بیماری بوردر در گوسفند شود می تواندویروس ناشی از سایر گونه ها پستیدر عفونتهای تجربی

بره میش ،ویروسی که از گاو و بز منتقل می شود. به هرحال بیشترین احتمال منبع عفونت پستیخصوصاً

هایست که از بیماری بوردر بهبود یافته و وارد گله شده اند.این ناقلین مزمن ویروس را برای مدت های

نیز کاهش ، در حالی که خودشان ظاهراً سالم اند و ممکن است خود آنها کنندطوالنی در گله پخش می

، اینها نیز روس را از طریق منی شان دفع کنندباروری داشته باشند.برخی از بره قوچها نیز می توانند وی

و بیضه های نرم و کوچک دارند. داشتهمعموالً کاهش باروری

درمان و کنترل :

شیوع ولیۀ بیماری مهم است و در مراحل ادرمان و واکسنی وجود ندارد.بسته نگهداشتن گله در کنترل

م بالینی دارند زایمان کرده یا بره هایی که عالئ بیماری جداسازی میش های آبستن از میش هایی که

آلوده ایمنی را بدست های غیر آبستن می توانند در گلۀمفید است و در همان حال میش بیماری درکنترل

ید برای جفت گیری بکار نبا ،بیاورند ولی در هرحال تمامی بره هایی که از گله های آلوده به دنیا آمده اند

باقی نمانند. در گله برده شوند و باید کشتار شوند تا حاملین بدون عالمت

لپتوسپیروزیس

Leptospirosis این بیماری در اواخر آبستنی و بالفاصله پس از زایمان رخ می دهد و سبب تلفات سنگینی در دامداری می

Hardjoسروواریته ی L.interogansاز میش های بالغ آنتی بادی برعلیه %9شود.درانگلستان حدود

رند.دا

زمانی رخ می دهد که گوسفندان از نظر ایمونولوژی ضعیف اند که این معموالً این عفونت طی دو مرحلۀ

اول دیگری در بره هایی که در هفتۀ زمان یکی در میش هایی می باشد که دوهفته به زایمانشان مانده و

شان هستند. زندگی

1 Barrenness


19

: اپیدمیولوژی و روش انتقال

دیده نمی شود ولی ،ای و مرتفع نگهداری می شونددر گله هایی که در مناطق کوهپایه بیماری معمواًل

معموالً زمانی رخ می دهد که گله ها را به مناطق پایین تر و متراکم تر و در سیستم های بسته نگهداری

ندارد.یکنواختی در سالهای بعدی میزانکنند.تلفات تولید مثلی طی اولین فصل بره زایی رخ داده و

هنوز در مورد اینکه گوسفندان برای آلوده شدن نیاز به منبع عفونی که از گاوهای آلوده به وجود آمده باشد

شک و تردید است.به هرحال در کنترل بیماری به حداقل رساندن ارتباط بین این دو اشته باشند جاید

گونه باید انجام شود.


تلفات تولید مثلی شامل سقط جنین در آخر آبستنی ، مرده زایی و تولد بره های ضعیف در میش های بالغ

می باشد.

: لپتوسپیروز تشخیص

اساس جداسازی عامل از جنین های سقط شده و یا جفت بوده و می توان تشخیص بر ،در موارد سقط جنین

)آنتی بادیهای درخشان( برای تشخیص استفاده کرد. FAاز تکنیک

:لکنتر

می هفته انجام 4الی 1قبل از قوچ اندازی و با تکرار )لپتوسپیرا هارجو( دُز واکسن گاوی ¼واکسیناسیون با

را با دی شود.زمانی که طوفان سقط در گله مشاهده می شود می توان میش های آبستن باقی مانده

مان کرد.در میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، 12و به میزان هیدرواسترپتومایسین

)عالیم لپتوسپیروز در گاو خون شاشی است که ممکن است کمبود فسفر بعد از زایمان نیز خون شاشی

بدهد.(

(. 3E , Ca, Vit K3Oxytocin , Vit AD)درمان خون در شیر زمانی که ورم پستان نداشته باشیم :

سلوزیس وبر

Brucellosis باعث کاهش باروری در گوسفند می شوند. B.ovisو B.melitensisدو گونه

B.melitensis کشورهای زیادی از قبیل : مدیترانه ، آفریقا و آمریکای مرکزی بوده ولی در کشور بومی

انگلستان دیده نمی شود.

B.ovis لند و استرالیا نیز در بخش هایی از اروپای شرقی ، آفریقای جنوبی ، ایاالت های غربی امریکا ، نیوز

در انگلستان وجود ندارد. لیدیده شده و

B.melitensis ًدر گوسفند و بز بیماری ایجاد کرده و در انسان نیز می تواند بیماریزا باشد.معمواًل خصوصا

شیر آلوده خوردن راه انتقال به طور مستقیم از راه گوارش و یا لمس ترشحات دفع شده از رحم و همچنین


20

ات ناشی از .این بیماری در گوسفند و بز سبب سقط ، مرده زایی و تولد بره های ضعیف می شود.ضایعاست

این بیماری که در روی جفت وجود دارد خیلی شبیه ضایعات جفتی ناشی از بروسال آبورتوس است و معمواًل

با آزمایش مستقیم یا اصطالحاً کشت جفت ، محتویات معده جنین سقط شده و یا ترشحات واژن می توان

بکار می رود.بیماری را می توان با عامل را جداکرد.آزمایشات سرمی از قبیل ثبوت مکمل نیز برای تشخیص

ل کرد.رکنت 26ملی تنسیس و بروسال آبورتوس سویه ی واکسیناسیون بروسال

B.ovis اختصاصی میزبان بوده و در قوچها سبب التهاب اپی دیدیم ، درجاتی از کاهش باروری و عقیمی

ه های ربعدی سقط وتولد برحلۀ نبال عفونت تجربی در میش ها تورم و التهاب جفت و در مبه دمی شود.

تا 0ضعیف دیده می شود.در شرایط فیلدی معموالً سقط جنین کمتر رخ می دهد و اگر رخ دهد میزان آن

کرده است مبتال شده جفت گیریاست.قوچ ها در اثر جفت گیری با میشی که قبالً باقوچ آلوده ای % 20

لی انتقال مقاربتی آن به میش وجود ندارد.و

Q fever

Coxiella burnetiiعامل بیماری ریکتزیایی است به نام : تب کیو :

اگرچه در کل اهمیت آن در گوسفند کم می باشد ولی به هرحال شیوع آن در انگلستان دیده شده است.

می شبیه آنفلوانزا ، پنومونی و ضایعات قلب در انسان ایجاد می کند ئاین بیماری معموالً مشترک بوده و عال

بنابراین در زمان معاینه بافتهای سقط شده باید موارد احتیاط را رعایت نمود.از نظر میکروسکوپی به آسانی

ده اشتباه می شود.جفت و ترشحات دفع شده از واژن به شدت آلوده بو بروسال آبورتوس و کالمیدیابا عامل

و حتی ذرات پخش شده از پشم یا گرد و غبار محل زایمان یا و سبب پخش شدن عامل در گله می شود

بره زایی نیز در انتقال عامل مؤثر است و خصوصاً می تواند منبع عفونت برای انسان باشد.جایگاه

Ureaplasmosis

جدا شده است . دار فرج دارند از میش های نرمال و میش هایی که تورم دانه Ureaplasmaگونه های

Ureaplasma تناسلی گوسفند بوده و در گاو وسایر گونه ها می –ها جزو فلور طبیعی دستگاه ادرای

تواند سبب سقط جنین شود و حتی در خود گوسفند نیز می تواند سبب سقط و کاهش باروری گردد.

Tick- borne fever

تقریباً تمامی کنه ها می توانند حامل عامل عفونی است و Ixodes ricinus ،ناقل عامل تب کنه ایکنۀ

Cytoecetes phago cytophilia باشند.این بیماری در جنوب غربی انگلستان ، اسکاتلند ، اسکاندیناوی

، هلند و آفریقای جنوبی دیده می شود.سقط جنین در میش های آبستنی که قبالً آلوده نشده اند دیده می

جه در 9/42پس از آلودگی ، تب باالی روز 8الی 1ثراً سقط جنین در آخر آبستنی است. شود و اک


21

لف سانتیگراد دیده می شود.تعدادی از میش های آبستن حتی ممکن است تلف شوند و جنین نیز در رحم ت

بدون فته دفع می گردد.معموالً بهبودی بیماری در میش های غیر آبستن یا مومیایی شده و در عرض چند ه

بیماری را می توان با شناسایی عامل در لوکوسیت میش های سقط کرده و یا در فاز عوارض مشخصی است.

سپتی سمی بیماری شناسایی کرد.

درمان :

استفاده نمود. ،دارددر مناطقی که بیماری به صورت بومی وجود Oxytetracyclinاز می توان

: کنترل

میش های آلوده ای که زنده می مانند معموالً ایمنی را بدست می آورند. البته تعداد زیادی از گوسفندانی که

منتهی گوسفندان تازه خریداری شده ،در مناطق آلوده هستند در سن پایین ایمنی الزم را کسب می کنند

، خصوصاً زمانی که اوج فعالیت کنه ای را داریم .خود کنه تا ایمن شوندندازی وارد گله شده باید قبل از قوچ ا

ها را با استفاده از روشهای غوطه ور سازی با داروهای ضد انگلی می توان کنترل کرد.آلودگی قوچ ها طی

اسپرم های با کیفیت پایین شود. به علت تولیدمی تواند سبب کاهش باروری جفت گیریفصل

ی در بزکاهش بارور

:اختالالت ساختاری در بز

: Intersexualityبین دو جنسی یا

یا Intersexualityتمایز جنسی غیر طبیعی طی مرحله ی تکامل جنینی سبب ایجاد عارضه ای به نام

"خصوصا معمول است.بین دوجنسی در بز می شود که معمواًل در نژاد هایی مثل آلپاین ، سانل ، توگنبرگ

مغلوبفت ا انتقال کامل است ولی با صاخی یک صفت غالب ساده ببی ش در نژاد های بی شاخ،صفت

می باشد. همراه هرمافرودیت با انتقال ناقص

Intersexuality می تواند به دنبالFreemartinism به علت اتصال جفتی در آبستنی های دوقلو با

سم در این گونه خیلی بیشتر از تیمیزان بروز هرمافرودی. در هرحال شود یدهد جنین های نر و ماده

Freemartinism است و هرمافرودیتی که در بز دیده می شود به صورت بزهای نر هرمافرودیت کاذب

نتیکی ماده ژاز نظر واست که بیضه داشته و همینطور ارگانهای فرعی دستگاه تناسلی دام ماده را نیز دارند

یار متنوع بوده و در آن درجاتی از ساختارهای دستگاه تناسلی خارجی غیر طبیعی بس بین دوجنسیهستند.


22

دیده می شود ولی اکثراً دارای دستگاه تناسلی دام ماده بوده ولی در عین حال کم کم کلیتوریس بزرگ شده

ن مثل بوی نرینه بودبیضه نیز دارند و خصوصیات ثانویۀ و احتماالً این بین دو جنسی ها در کانال مغابنی

) در زمان تولد ظاهری شبیه دام ماده داشته و به تدریج عالیم بین دو جنسی در نر را نیز نشان می دهنددام

.(آنها مشاهده می شود

اختالالت عملکردی در بز

ها ) بزغاله هایی که اولین گچرخه های نامنظم فحلی در ابتدا و انتهای فصل جفت گیری خصوصاً در گاتلین

دیده می شود.آنستروس می تواند در اثر گرسنگی ، آلودگی های انگلی و یا کمبود فعالیت جنسی را دارند(

ن طور در بیماریهای دیده می شود. همی Cu ،I ،Mn ، Vit Eو فسفر ، میکروالمانها، مواد معدنی

آنستروس دیده می شود.مزمن تحلیل برندۀ

2هیدرومترا یا آبستنی کاذب

در واقع تجمع ترشحات استریل داخل رحم است و معموالً در این حالت جسم زرد مقاوم نیز روی تخمدان

جات متغیری از اتساع شکمی فعالیت تخمدانی متوقف شده و در میزان پروژسترون باالست، دیده می شود و

گله های مختلف از سالی به سال دیگر متفاوت است.بیماری بروز بیماری مابین گله و در بین دیده می شود.

بیشتر در بزهای مسن دیده می شود و در دامهای جوانتر کمتر رخ می دهد.بیماری اکثراً به دنبال استفاده از

در گله هایی که فصل تولید مثلی را زودتر شروع می کنند دیده می eCGاسفنج های پروژسترونی و تزریق

ل آبستنی است.اد هیدرومترا ، مرگ جنینی در اوائاحتمال ایج شود.البته یک

بنابراین دو نوع آبستنی کاذب در بز دیده می شود :

بعد از جفت گیری و باروی و به دنبال آن در اثر مرگ زود هنگام جنینی که در این حالت جسم زرد -2

غدد پستانی دیده ادماز درجاتی اگرچه شیر دهی شروع نمی شود، باقی مانده ، شکم متسع شده و

ده و حتی بعضی از می شود. در نهایت جسم زرد تحلیل رفته و مقدار زیادی مایع از رحم دفع ش

یعما یادیرود که مقدار ز یبکار م یزمان 1اصطالح کالد برست زغاله نیز می گردند.بزها به دنبال ب

شود. یکاذب از رحم دفع م یبه دنبال خاتمه آبستن

استروس بوده و زمانی که بز جفت گیری نکرده و ممکن است توقف چرخه های فعالیت به دنبال -1

تخمدانی رخ دهد و به دنبال این توقف چرخه ها در نهایت ترشحات خونی رنگ از رحم دفع شود.

بنابراین هر بز ماده ای که جفت گیری نکرده و به فحلی نیز برنگشته است ، خصوصاً بعد از اولین

در پاییز برای پیشگیری از آبستنی کاذب بهتر است با پروستاگلندین درمان شود.سیکل فحلی

1 Cloud burst 2 Cloud Burst


23

پروژسترون در آبستنی های طبیعی جسم زرد است در هر مرحله ر بز چون تنها منبع تولید کنندۀ: د نکته

ای از آبستنی با تزریق پروستاگلندین می توان آبستنی را خاتمه داد.

با اندازه بعداز جفت گیری 20تمایز هیدرومترا از آبستنی توسط سونوگرافی بی مُد) دوبعدی ( و بعد از روز

میلی گرم 1.2گیری استرون فسفات صورت می گیرد.برای درمان هیدرومترا می توان با تزریق

پروستاگلندین آن را درمان نمود.

کیست های تخمدانی

گیاهان لگومینه نیز زمانیکه از ی که از شبدر شیرین که استروژنیک است وکیست های تخمدانی در بزهای

دیده می شود. معموالً در این حالت چرخه های استروس طوالنی بوده و فواصل بین دو ،تغذیه می کنند

یا تزریق به صورت تزریق داخل وریدی 2000تا 1500به میزان HCGاستروس کوتاه است.درمان با

GnRH می گیرد.صورت

سقط جنین در بزهای آنگوره

آفریقای جنوبی دیده می شود. شرقیکیپ در سقط جنین در بزهای آنگورهاین

: سقط جنین به دو صورت رخ می دهد

نوع معمولتر و شایع آن سقط جنین ناشی از فشار و استرس است که بیشتر در بزهای ضعیف ، -2

شود.جنین های سقط شده تازه بوده و حتی ممکن است زنده ل نیافته و نابالغ دیده می مخوب تکا

نیز متولد شود.

احتیاجات باالی متابولیکی برای تولید کرک در نژاد آنگوره سبب حساس شدن این نژاد به اختالالت تغذیه

ده در بزهای آبستن سبب تحریک غدۀ پوگالیسمی ایجاد شواد استرس زا شده و در اینصورت هایای و سایر م

آدرنال جنین نارس شده و به دنبال آن پیش سازهای استروژنی تولید شده که سبب تحریک استروژن از

جفت و به دنبال آن سقط جنین می شود.

(.یشترین رشد جنینی را داریمروزگی است ) زمانی که ب 210تا 60بیشتر سقط جنین ها بین

روز پس از ایجاد استرس دیده شود. 1سقط جنین می تواند به صورت طوفانی از سقط و یک الی

است که در (Habitualآنگوره که کمتر معمول است ، سقط جنین عادتی )دومین نوع سقط در بز -1

فوق کلیوی مادر انجام شده و به دنبال آن زایمان زودرس ایجاد بخش قشری غدۀ اثر پرکاری ارثی

دارند.درصورت تشخیص این نوع سقط بهتر می شود.معموالً جنین ها مرده متولد شده و اکثراً ادم

است که تمامی بزهای سقط کرده و حتی نوزادانی که از این بزها زنده متولد می شوند به دلیل ارثی

بودن حذف می شوند.


24

یری نزدیک به انتهای فحلی و قبل ید که جفت گرین درصد آبستنی زمانی به دست می آنکته : در بز بهت

ساعت از شروع فحلی(. 39-21)پس از از تخمک گذاری باشد

کاهش باروری در گوسفند و بز ده می شود: ا های زیر استف از...

Documents

Transcript of کاهش باروری در گوسفند و بز ده می شود: ا های زیر استف از...