Türk Kamu Yönetiminde Bakan Yardımcılığı
Transcript of Türk Kamu Yönetiminde Bakan Yardımcılığı
TÜRKİYE VE ORTADOĞU AMME İDARESİ ENSTİTÜSÜEĞİTİM YÖNETİMİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
Kamu Yönetimi
Prof. Dr. Seriye SEZEN
Türk Kamu Yönetiminde Bakan Yardımcılığı
Adnan AKÇEKOCE Ümit BİNBİR1304193 1304180
İçindekilerGiriş........................................................2
Türk Kamu Yönetimi Tarihinde Bakan Yardımcılığı..............3Bugünkü Uygulanışıyla Bakan Yardımcılığı.....................4
Bakan Yardımcılarının Hukuki Statüsü.........................5Yurtdışında Bakan Yardımcılığı Uygulamaları..................7
Sonuç........................................................9Ekler.......................................................11
Ek-1 Adalet Bakanlığı Teşkilat Yapısı.....................11Ek-2 Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Teşkilat Yapısı. 12
Ek-3 Avrupa Birliği Bakanlığı Teşkilat Yapısı.............13Ek-4 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşkilat Yapısı. 14
Ek-5 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Teşkilat Yapısı. 15Ek-6 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Teşkilat Yapısı........16
Ek-7 Dışişleri Bakanlığı Teşkilat Yapısı..................17Ek-8 Ekonomi Bakanlığı Teşkilat Yapısı....................18
Ek-9 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Teşkilat Yapısı. .19Ek-10 Gençlik ve Spor Bakanlığı Teşkilat Yapısı...........20
Ek-11 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Teşkilat Yapısı 21Ek-12 Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Teşkilat Yapısı.........22
Ek-13 İçişleri Bakanlığı Teşkilat Yapısı..................23Ek-14 Kalkınma Bakanlığı Teşkilat Yapısı..................24
Ek-15 Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat Yapısı..........25Ek-16 Maliye Bakanlığı Teşkilat Yapısı....................26
Ek-17 Milli Eğitim Bakanlığı Teşkilat Yapısı..............27Ek-18 Milli Savunma Bakanlığı Teşkilat Yapısı.............28
Ek-19 Orman ve Su İşleri Bakanlığı Teşkilat Yapısı........29Ek-20 Sağlık Bakanlığı Teşkilat Yapısı....................30
1
Ek-21 Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı TeşkilatYapısı....................................................31
Kaynakça....................................................32
2
Giriş
Başbakan Erdoğan’ın “Her bakan ile Müsteşar arasında
bir bakan yardımcılığı ihdas edilecek. İcracı bakanların
her birine, birer bakan yardımcısı atanacak. Yani 20
tane. Milletvekilleri dışından, atama yoluyla
görevlendirilecek. Bu yardımcılar, hükümetle gelecek ve
hükümetle gidecek. Bakan yardımcıları, işlerinin uzmanı,
sektörü bilen, bakanlık faaliyetlerinin daha verimli ve
süratli yürütülmesini sağlayacak kişilerden seçilecek.
Özel sektörden de bu makama atama yapılabilecek”
şeklindeki demecinden sonra 3046 sayılı Bakanlıkların
Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında Kanuna, 3 Haziran 2011
tarih ve 643 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile icracı
bakanlıkların her birine istisnai memur statüsünde “Bakan
Yardımcılığı” görevi ihdas edildi. Bu kanun hükmünde
kararname ile 3046 sayılı kanuna 21’inci maddesinden
sonra gelmek üzere 21/A maddesi eklenmiştir. Bu maddeye
göre “bakan yardımcılığı” şu şekilde tanımlanmıştır:
“Bakana (Millî Savunma Bakanı dâhil) bağlı olarak Bakana
ve Bakanlığa verilen görevlerin yerine getirilmesinde
Bakana yardımcı olmak üzere Bakan Yardımcısı atanabilir.
Bakan Yardımcıları bu görevlerin yerine getirilmesinden
Bakana karşı sorumludur.
Bakan Yardımcıları Hükümetin görev süresiyle sınırlı
olarak görev yapar; Hükümetin görevi sona erdiğinde,
Bakan Yardımcılarının görevi de sona erer. Bakan
3
Yardımcıları gerektiğinde Hükümetin görev süresi dolmadan
da görevden alınabilir.
Bakan Yardımcılarına en yüksek Devlet memuruna mali
haklar kapsamında yapılan ödemelerin yüzde yüzellisi
oranında aynı usul ve esaslar çerçevesinde aylık ücret
ödenir.”
Bu değişiklik; kamuoyunda Başbakanlık Teşkilat
Kanunu'nda değişiklik öngörüldüğü ve Yeni düzenleme ile
Başkanlık sisteminin provasının yapıldığı şeklinde
yorumlandı. Bu yoruma gerekçe olarak TBMM Anayasa
Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Burhan KUZU’ nun yeni sistem
için, “Bu çalışma başkanlık sistemine geçilirse
altyapısını oluşturur” şeklindeki demeci gösterildi.
Bunun yanında alacakları maaşın getireceği yük, siyasi
kadrolaşmaya sebep olacağı gibi konularla da kamuoyunda
yer aldı. Fakat bu yazıda bütün bunların dışında, Türk
kamu yönetiminde benzer uygulamalar, bu günkü uygulanış
şekli, hukuki statüsü ve diğer ülkelerde uygulanışı ele
alınacaktır.
Türk Kamu Yönetimi Tarihinde Bakan Yardımcılığı
Buna benzer uygulamalarından ilki 1937 yılında İsmet
İnönü’nün Başvekilliğinin son dönemlerinde, vekillere
yardımcı olmak amacıyla gerçekleştirilen Siyasi
Müsteşarlık Teşkilatıdır. Anayasa değişikliğiyle "Siyasi
Müsteşarlık" diye bir makam oluşturuldu. Bu müsteşarlar
4
dışarıdan değil doğrudan TBMM üyesi milletvekilleri
arasından atanıyordu. Başta İngiltere olmak üzere pek çok
ülkede buna benzer bir uygulama vardır. "Koltuksuz Bakan"
(Minister without Portfolio) diye bilinen bu makamın
sahipleri milletvekilleri arasından seçilir. Bunların
icrai güçleri yoktur. Ana görevleri parlamento ile
hükümet arasındaki ilişkileri sağlıklı sürdürmektir.
Bizim 1937 Anayasamızdaki milletvekili- siyasi
müsteşarlar ise, İcra üzerinde Tek Parti iktidarının
egemenliğini kanıtlamakla görevliydiler. Bu dönemde
Siyasi Müsteşarlık Teşkilatının istenen amaçlara
ulaşmadığı yönünde, başta Atatürk olmak üzere birçok kişi
tarafından benzer değerlendirmeler yapılmıştır. Bu
değerlendirmeler sonucunda, Siyasi Müsteşarlık Kanununun
tartışılmadan kabul edilmesinden yaklaşık dokuz ay sonra,
yine tartışılmadan kaldırıldı.
İkinci uygulama Turgut Özal’ın başbakanlığı
döneminde, açık bir yasal düzenlemeye konu olmaksızın
fiili bir şekilde denendi ve bürokrasi ile siyasi otorite
arasında ciddi sürtüşmelere ve huzursuzluklara neden
olduğu için kaldırıldı. Bakan yardımcıları,
bakanlıklardaki en yüksek bürokratik makam olan
müsteşarlar ile sorunlar yaşadı. O zaman için kısa sürede
kaldırılan bu kadro bürokrasideki hiyerarşiyi artırması
ve lineer bir örgüt yapısına yol açması nedeniyle
gereksiz bulunmuştu. Kanımızca hukuki altyapısı
5
oluşturulmadan uygulanmaya geçilmesi başarısızlığın en
büyük nedenidir.
1990’lı yıllarda akademik çevrelerce de buna benzer
bir yapının kurulması önerilmişti. “Bakanlık özel
kabinesi” denilen yapı içerisine, kamu kesiminden ya da
dışından başarı ve deneyim sahibi kişiler arasından
bakanın takdiriyle atama yapılacaktı. Bakan takdiriyle
göreve devam edecek sınırlı sayıdaki bu kişiler bakanın
özel kabinesini oluşturacaklardır. Hiyerarşik yapının
dışında bulunacak olan bu ekibin görevi, bakanın “zaman
bütçesini” yönetmek, hizmet politikalarının
oluşturulmasına katkıda bulunmak ve projeler geliştirmek
ve siyasi karar merkezi ile kariyer yönetimi arasında
iletişim, eşgüdüm ve uyum sağlamak olacaktı. Fakat bu
görüş benimsenerek bu konuda herhangi bir yasal
düzenlemeye gidilmedi.
Bugünkü Uygulanışıyla Bakan Yardımcılığı
Bakanlık kurumu, parlamenter sistemin uygulandığı
Türkiye’de siyasal ve idari olmak üzere ikili bir işleve
sahiptir. Bakan siyasal olarak, hükümet programında
ifadesini bulan ve başbakan başkanlığındaki hükümetin
kararlarıyla somutlaşan politikaların üretilmesi ve
hayata geçirilmesine katkıda bulunur. İdari olarak ise,
başında bulunduğu bakanlığın görev alanına giren kamu
hizmetinin gereklerine uygun olarak idari mekanizmaların
işletilmesini sağlar. Bakan idari görevini yerine
6
getirirken kendisine müsteşar yardımcı olur. Müsteşar
bakana idari görevinde yardımcı olan bakanlık içindeki en
yüksek memurdur. Bu çerçevede, bakan yardımcılığının
“yardımcı” olma vasfı, bakanın idari değil siyasal görevi
açısından değerlendirilmelidir. Çünkü: İdari yapıda,
bakanın yardımcısı müsteşar olduğuna göre, bakanın idari
görevine yardımcı olacak yeni bir makamın ihdas
edilmesine gerek yoktur. Bu görüş çerçevesinde bakan
yardımcıları, bakanın siyasal görevinde, yani hükümet
politikaların üretilmesi ve hayata geçirilmesinde ona
yardımcı olacak aktörler olarak tanımlanabilir.
Ömer Dinçer’in Başbakanlık Müsteşarlığı döneminde
mimarlığını üstlendiği Kamu Yönetimi Reformu Kanun
tasarısında da ‘bakan yardımcılığı” sistemi yer almış,
ancak bu tasarıda müsteşarların ‘bakan yardımcısı’
yapılması öngörülmüştü. Bu günkü uygulamada ise hem
müsteşarlık hem de bakan yardımcılığı, bakanlık
hiyerarşisinde yer almaktadır.
Bugünkü uygulanışıyla bakan Yardımcıları müşterek ya
da üçlü kararnameyle atanmakta ve aynı usulle görevden
alınmaktadırlar. Bakan vekâlet bırakmak durumunda
kaldığında, bakan yardımcısına değil, bir başka bakana
bırakabilmektedir.
Bakan yardımcılığının anayasaya aykırı bir yönü
yoktur. Anayasada bakanlar ve bakanlıklar geçmekte, ama
bakan altındaki kamu görevlilerinin kimler olacağı
7
sayılmamaktadır. Dolayısıyla bir bakanlıktaki bakanın
altında yer alan kamu görevlileri kanunla belirlenebilir.
Fakat bu durum idarî teşkilatımıza hâkim olan hiyerarşi
ilkesi açısından gelecekte ciddi birtakım hukuksal
sorunlara yol açabilecek olmasının önüne geçemeyecektir.
Bakan yardımcılığı 657 sayılı devlet memurları
kanunun 59. maddesinde istisnai memurluklardan biri
olarak sayılmıştır. 60. maddede “İstisnai Devlet
memurluklarına 48’inci maddede yazılı genel şartları
taşıyan kimselerden atanmalar yapılabilir.” İfadesi
devlet memuru olmak için gereken genel koşulları taşıyan
herkesin bakan yardımcısı olabileceği anlamına
gelmektedir. Sonuç olarak atanmaları için kanunda
öngörülmüş öğrenim, kıdem, liyakat gibi bir şart yoktur.
Bakan Yardımcılarının Hukuki Statüsü Bakan yardımcılarının hukukî statüsü konusunda iki
farklı görüş ortaya çıkmış bulunmaktadır:
1. Bakan yardımcısı sadece “bir tür bakan
danışmanı” dır.
2. Bakan yardımcısı danışman değil, bakanlık hi-
yerarşisine dâhil, bakanın altında, müsteşarın
ise üstünde yer alan bir kamu görevlisidir.
Birinci görüşü savunanlara göre bakan
yardımcılığına, bakanlık hiyerarşisi kademeleri arasında
yer verilmediğinden, bakan yardımcılarının hiyerarşik bir
yetki kullanması mümkün değildir. Bu yüzden bakan yar-
8
dımcıları bir tür bakan danışmanı olarak görev
yapacaklardır. Bu görüşü savunanların ikinci argümanı:
Bakanın yetkilerinden bir kısmını bakan yardımcılarına
devretmesinin mümkün olmadığıdır. Fakat 3046 sayılı Kanu-
nun “yetki devri” başlıklı 38’nci maddesinde “Bakan,
müsteşar ve her kademedeki bakanlık ve kuruluş
yöneticileri, gerektiğinde sınırlarını yazılı olarak
açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını
astlarına devredebilir” denmektedir. Dolayısıyla bu madde
bakanın, bakan yardımcılarına yetkilerinin bir kısmını
devredebileceği anlamına gelmektedir.
İkinci görüşü savunanlara göre bakanın ne yetkisi
varsa, bu yetkilerinin kullanılmasında bakan yardımcısı
bakana yardımcı olabilecek, bakan yetkilerinden
bazılarını yetki ve imza devri yoluyla bakan yardımcısına
devredebilecektir. Haliyle yetki devri yoluyla
devredilmeyecek yetkiler bakan yardımcılarına
devredilemez. Bakan yardımcısının istisnaî memur
statüsünde olması bakanlık hiyerarşine dâhil olmasına bir
engel teşkil etmez. Çünkü: bakan yardımcıları da 657
sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi birer memurdurlar.
Bu yüzden de bakanlık hiyerarşisine dâhildirler. İkinci
görüşü savunanların bir başka dayanağı ise “Eğer bakan
yardımcısı alelade bir tür danışmandan ibaret olsaydı
atanması ve görevden alınması için de müşterek kararname
ye gerek olmazdı” savıdır.
9
Bu iki farklı görüş irdelendiğinde ikinci görüş yani
bakan yardımcısının bakanlık hiyerarşisine dâhil olduğu
çok daha ağır basmaktadır. Peki, bakanlık hiyerarşisine
dâhil olduğuna göre bu hiyerarşideki sırası neresidir?
“Hiyerarşide, bakan yardımcısı, bakanın altında,
müsteşarın ise üstünde bulunur” görüşü “Bakan
Yardımcıları bu görevlerin yerine getirilmesinden Bakana
karşı sorumludur denmektedir. Yani bakan yardımcısı,
müsteşara karşı değil; bakana karşı sorumludur;
dolayısıyla bakan yardımcısı müsteşarın üstünde bulunur.”
Temeline dayandırılmaktadır.
Bir başka görüşe göre bakanlık müsteşarıyla astlık
üstlük durumu yoktur. Müsteşarın siyasi eşiti olarak
kabul edilebilir. Her ikisi de Bakana bağlı olarak görev
yaparlar. Ek gösterge ve makam tazminatı olarak bakanlık
müsteşarınınkinden daha yüksektir. (Bakanlık Müsteşarının
ek göstergesi 7600 olmasına rağmen Bakan Yardımcısının ek
göstergesi 8000) Hükümetin görevden ayrılması halinde
Bakan Yardımcısının da görevi sona erer. Fakat gerekli
görülürse hükümetin görev süresi bitmeden Hükümetin görev
süresinden önce de görevden alınabilir.
10
İcracı Bakanlık
Bakan YardımcısıBakanlık
Hiyerarşisine Dâhilmi?
MüsteşarınÜstü mü?
Adalet Bakanlığı Evet EvetAile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Evet HayırAvrupa Birliği Bakanlığı Evet HayırBilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Evet HayırÇalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Evet HayırÇevre ve Şehircilik Bakanlığı Evet HayırDışişleri Bakanlığı Evet HayırEkonomi Bakanlığı Evet HayırEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Evet HayırGençlik ve Spor Bakanlığı Evet HayırGıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Evet EvetGümrük ve Ticaret Bakanlığı Evet Evetİçişleri Bakanlığı Evet HayırKalkınma Bakanlığı Evet HayırKültür ve Turizm Bakanlığı Evet HayırMaliye Bakanlığı Evet HayırMilli Eğitim Bakanlığı Evet EvetMilli Savunma Bakanlığı Evet HayırOrman ve Su işleri Bakanlığı Evet HayırSağlık Bakanlığı Evet HayırUlaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Evet Evet
Tablo 1: Bakanlık Hiyerarşisinde Bakan Yardımcılığı
Yurtdışında Bakan Yardımcılığı Uygulamaları
Esasen bakan yardımcısı uygulaması dünyanın birçok
ülkesinde yürürlükte olan ancak görev tanımı ülkeden
ülkeye farklılık göstermektedir. Birçok ülkede “Devlet
11
Sekreteri” adı altında yürütülmektedir. Ülkemizde
uygulanan model, Avrupa Birliği içinde en fazla Almanya
ve Finlandiya'daki uygulamalarla paralellik içeriyor.
Almanya'daki uygulama bakıldığında bakan yardımcısının
doğrudan bakana bağlı ve ilgili bakanlıkta bakandan sonra
ikinci role sahip olduğu görülmektedir. Alman modelinde
bakan yardımcısı siyasilerden seçilmiyor. Bakan
yardımcısının atanmasında bakanın partisine yakınlığı ve
bakanla güvene dayalı bir ilişki yürütme kapasitesine
sahip olması en önemli etkenlerdir. Alman modelinde de
bakan yardımcısı ilgili bakanla ya da hükümetle göreve
geliyor ve bakan ya da hükümetin görev süresinin
dolmasıyla görevini bırakıyor. Finlandiya da bu
uygulamayı yakın bir geçmişte devreye soktu. Bu modelde
doğrudan bakana bağlı olan bakan yardımcısı, bakanlığın
en üst düzey yetkilisi olarak görev yapıyor. Bu modelde
her bakan için bir bakan yardımcısı bulunuyor. Bakan
yardımcısı, bakanlığın idaresinde en yetkili isim oluyor.
Bakan yardımcılığı ABD’ de başarıyla
uygulanmaktadır. ABD'de bulunan sisteme bakıldığında
burada da bakan yardımcısının bakandan sonra ikinci adam
olduğu görülmektedir. Bakan yardımcıları, Senato'nun
önerisi ve onayıyla ABD Başkan'ı tarafından atanıyor.
Normalde bakanlıklarda tüm bölümler bakan yardımcısına
bağlı çalışıyor. Bakan yardımcıları, bakan ülkede
olmadığında bakanlığın başında bulunuyor. Bakan istifa
ederse ya da hayatını kaybederse, ABD Başkanı yeni bir
12
bakan atayana ve yeni bakanı Senato'da onaylanana kadar
yerine vekâlet ediyor. Birçok bakanlıkta, yardımcılar
aynı zamanda bakana bilgi desteği sağlıyor.
Bakan Yardımcılığı modeli İngiltere ve Fransa gibi
batı demokrasilerinde de uygulanan bir modeldir. Bu
demokratik modellerde de genel olarak müsteşarlar idari
görevleri yürütürken Bakan Yardımcıları siyasi, halkla
ilişkiler gibi daha fazla hareketliliğin olduğu alanlarda
Bakanın verdiği yetkiler çerçevesinde görev yapmaktadır.
Bakan yardımcıları alanında uzman, özel sektör veya daha
çeşitli alanlarda hizmet vermiş kişilerden seçilmektedir.
13
Sonuç
Bakan yardımcılığının konusunda Başbakan Recep
Tayyip Erdoğan: “Yeni kabine ile çok daha seri, pratik,
verimli neticeler alınacak. Yeni yapılanmada bakan ve
müsteşar arasındaki bakan yardımcılığı istisnai bir
memurluk gibi olacak. Üniversite mezunu olma şartı
aranmayacak. İlkokul mezunu, ama kendisini ispatlamış bir
kişi bakan yardımcısı olabilecek. İlkokul mezunu var,
ilkokul mezunu var. Mesela Sabancı ne mezunuydu
bilmiyorum, ama üniversite mezunu olmadığını biliyorum.
Aynı şekilde merhum Koç, iş dünyasında kendilerini
ispatladılar ve dünyada saygın bir yere oturdular.
Değişik alanlardan kişiler olabilir. Bakanın müsteşarı
idari görevleri yürütürken, siyasi, halkla ilişkiler gibi
işlerde de bakan yardımcısı, bakanın verdiği yetkiler
çerçevesinde görev yapacak; böylece bakan çok daha rahat
ulusal ve uluslararası çalışmalarına koşturacak.”
Başbakan Erdoğan bu kadronun ihdas edilmesi için bir
başka neden olarak şu ifadeyi kullanmıştır: “Bakan
yardımcıları bir nevi siyasi müsteşar gibi bir işlev
görecek ve özellikle Türkiye Büyük Millet Meclisi ve
vatandaşlardan gelen taleplerle yeterince ilgilenemeyen
bakanlara yardımcı olacak.” Başbakan Erdoğan’ın bu
pozitif yaklaşımlarına karşı bakan yardımcısı ile
müsteşarlar arasında yetki ve görev dağılımında problem
yaşanması çok büyük bir olasılıktır. Zira bakan ile
14
müsteşar arasında başka bir kademenin olmadığı bir
sistemi esas alan 3046 sayılı Kanun’da müsteşarın
statüsüne ve görev ve yetkilerine ilişkin hükümlerde
hiçbir değişiklik yapılmaksızın sadece bir maddeyle
sisteme “bakan yardımcıları” ilave edilmiştir.
3046 sayılı Kanunun 22’nci maddesinde müsteşar
“bakanın yardımcısı” olarak tanımlanmıştır. Yani bakan
yardımcılığı uygulamasından önce Türkiye’de zaten bir
“bakan yardımcısı” vardı ve o da müsteşardır. Şu an
Türkiye’de iki tür bakan yardımcısı vardır: “Bakan
yardımcısı” ve “müsteşar”. Müsteşarların görevleri ile
Bakan Yardımcılığının görevleri birbirine benzerlik
göstermektedir. Bakan Yardımcılarının görev ve
yetkilerini daha net bir şekilde belirlemek yetki
karmaşasının önüne geçmek açısından son derece önemli bir
adım olacaktır.
Yapılan atamaların fiilen Başbakan tarafından
yapılmaktadır. Bu durum bakan yardımcılarını, Başbakanın,
bakanlıktaki işleyişi kontrol eden birer gözlemcisine
dönüştürme tehlikesini de beraberinde getirmektedir. Bu
nedenle, bakan ve yardımcısı arasında sorunlar
yaşanabileceği gibi, güçlü olmayan veya Başbakanla ters
düşen bakanlar döneminde, bakan yardımcılarının fiilen
bakanlığı yönetmesi de söz konusu olabilir. Böylece bakan
yardımcıları hem bakanla ve hem de müsteşarla yaşanacak
15
sorunlar nedeniyle Bakanlık yönetiminde çift başlılık ve
yönetimde karmaşa yaratma riski taşımaktadır.
Bu konuda mevzuatın yetersiz olması çok büyük bir
sorun olarak ortada durmaktadır. Müsteşarın bu makama
karşı sorumlu olup olmayacağı, olacaksa ne düzeyde
sorumlu olacağı netleşmiş değildir. Ayrıca bürokrasi
bakanlıklardaki hiyerarşiye yeni bir makam eklenmemesi
yönünde bir görüşe sahiptir. Tüm bunlar göz önüne
alındığında bu tartışmaların bir süre daha süreceği
öngörülmektedir.
16
Kaynakça3046 Sayılı Kanun.
http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.5.3046&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=Erişim Tarihi: 25 Ekim 2013
643 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname.www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/06/20110608M1-11.pdf Erişim Tarihi: 25 Ekim 2013
Bakan Yardımcılığı Nedir, Ne Demektir? 09.06.2011http://www.reyhaber.com/guncel-haberler/bakan-yardimciligi-nedir-ne-demektir.html Erişim Tarihi:23.11.2013
Bakan Yardımcısı – Bakan Yardımcılığı Şartlarıhttp://www.prohayat.com/2011/07/07/bakan-yardimcisi-bakan-yardimciligi-sartlari/ Erişim Tarihi:10.11.2013
Barlas, M. “Bakan yardımcılarını başbakan mı belirleyecek?” SabahGazetesi: 09.06.2013
Birlik, G. K. “Celal Bayar’ın Başbakanlığı İsmet İnönü’den Devralmasıve Bunun Siyasi Müsteşarlık Üzerine Etkisi.” Ankara ÜniversitesiTürk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi S46, Güz 2010, s. 255-293
Gönenç, L. “Bakan Yardımcılığı Kurumunun Anayasal Sistem ve İdariYapı İçerisindeki Yeri” http://www.yasayananayasa.ankara.edu.tr/?x=entry:entry110808-104646Erişim Tarihi: 04.11.2013
Gözler, K. ve Kaplan G. (2012). “Bakan Yardımcıları BakanlıkHiyerarşisine Dâhil midir?” Türkiye Barolar Birliği Dergisi98. Sayı 2012 Ocak.
İktisadi Kalkınma Vakfı E-Bülteni. 6-12 Haziran 2011.
41
http://www.ikv.org.tr/images/upload/data/files/kabinede_degisiklik_12_haziran_secimlerinden_once_aciklandi.pdf Erişim Tarihi: 01 Kasım 2013
Kayar, N. “Kamu Yönetiminde Yönetim Karmaşası ve Siyasallaşma BakanYardımcıları”http://www.ya.yed.org/uploads/yuklemeler/inceleme-
bakanyardimcisi.pdf Erişim Tarihi: 08.11.2013
Milliyet (10 Haziran 2011). “Bakan Yardımcılarına 10 bin liramaaş”.
Menekli, H. İ. “Bakan Yardımcılığı Üzerine” 23.08.2011http://akademikperspektif.com/2011/08/23/bakan-
yardimciligi-uzerine/ Erişim Tarihi: 23.11.2013
Özalp, G. “8 bakanlık gitti icracılar geldi” Milliyet Gazetesi:08.06.2011
42