Realizm neoklasyczny a projektowanie strategii polskiej polityki zagranicznejTOMASZ PAWŁUSZKO

Warsztat referatu

CEL

CELEM REFERATU JEST OCENA PRZYDATNOŚCITEZ REALIZMU NEOKLASYCZNEGOW WYJAŚNIANIU PROBLEMÓW STRATEGIIPOLSKIEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ.

METODA

ANALIZA PROPOZYCJI TEORETYCZNYCHW ZAKRESIE PROJEKTOWANIA BADAŃ(RESEARCH DESIGN), OPARTA NA ANALIZIETREŚCI (CONTENT ANALYSIS).

TEZY

REALIZM NEOKLASYCZNY TO TEORETYCZNAVIA MEDIA POMIĘDZY PODEJŚCIAMINEOREALISTYCZNYMI A KLASYCZNYMI.

REALIZM NEOKLASYCZNY PROPONUJEUŻYTECZNE METODY WYJAŚNIANIAWEWNĘTRZNYCH KONTEKSTÓW POLITYKIZAGRANICZNEJ.

SŁABOŚCIĄ REALIZMU NEOKLASYCZNEGO JESTBRAK SZERSZYCH NAWIĄZAŃ DO INNYCHSZKÓŁ TEORETYCZNYCH (np. EUROPEJSKICH).

Manifest realizmu neoklasycznego w analizie polityki zagranicznejKSIĄŻKA TEZY

Neorealizm i liberalizm nie potrafią odpowiadać na pytaniao proces projektowania i tworzenia polityki zagranicznej.

Państwo nie jest autonomiczne względem społeczeństwa.

Czym innym jest state power, czym innym national power.

Należy zbadać dlaczego, jak i pod jakimi warunkami cechypaństw wpływają na postępowanie władz oraz ocenęzagrożeń i możliwości w różnych obszarach politykizagranicznej.

Państwo jest zmienną interweniującą pomiędzy systememmiędzynarodowym a polityką zagraniczną.

Podstawowym przedmiotem badania winno byćkontekstualne wykonywanie polityki zagranicznej (ForeignPolicy Executive, FPE) i proces kompleksowej identyfikacjizagrożeń (Complex Threat Identification, CTI).

Portret realizmu neoklasycznegoPolityka oceniania zagrożeń

•jak działają instytucje i decydenci, jak postrzegają zagrożenia i możliwości?

•kto może w państwie oceniać zagrożenia międzynarodowe?

• jak nieporozumienia w państwie na temat oceny spraw zagranicznych wpływają na działanie, jak są rozwiązywane?

Polityka zmian strategii

•kto decyduje o odpowiedzi na kryzysy międzynarodowe?

• jak aktorzy wewnętrzni wpływają na politykę państwa?

•czy aktorzy krajowi wpływają na zawartość i styl polityki zagranicznej?

• jacy aktorzy mają wpływ na politykę bezpieczeństwa?

• jaki jest kształt debaty i pozycja decydentów w niej?

• jak władze reagują na innowacje w innych państwach?

Polityka zasobów, mobilizacja i implementacja

•jak państwo mobilizuje zasoby w celu prowadzenia wybranej polityki?

•co decyduje o skuteczności w sporach pomiędzy państwem a społeczeństwem?

J. TALIAFERRO, S. LOBELL, N. RIPSMAN, s.31-32.

Użyteczność realizmu neoklasycznegoJasna informacja o zagrożeniu Niejasna informacja o zagrożeniu

Jasna informacjao procesie tworzenia polityki

ŚWIAT 1.Aplikacyjność realizmu.Aktorzy wewnętrzni wpływająnajwyżej na styl polityki.Realizm neoklasyczny przydatnytylko w wyjaśnianiu dysfunkcji.

ŚWIAT 2.Nie-aplikacyjność realizmu.Aktorzy wewnętrzni definiująinteresy ale polityka jest kreowanaprzez instytucje zewn. Realizmneoklasyczny nie nadaje się dowyjaśniania zachowań państw.

Niejasna informacjao procesie tworzenia polityki

ŚWIAT 3.Aplikacyjność realizmu.Aktorzy wewnętrzni kreują styl,program i naturę polityki zagr.Realizm neoklasyczny skuteczny wwyjaśnianiu wyborów w politycezagranicznej państwa.

ŚWIAT 4.Nie-aplikacyjność realizmu.Aktorzy wewnętrzni mającałkowity wpływ na procesdecyzyjny.Teorie Innenpolitik skuteczniejszeod realizmu neoklasycznego.

B. FORDHAM, s.277-279; N. RIPSMAN, J. TALIAFERRO, S. LOBELL, s. 283-287.

Spory teoretyczne w dyscyplinieSPÓR PRZEDMIOT KONTROWERSJI

SPÓR O RELACJE POJĘĆ pojęcia występują w TSM w relacji do innych pojęć, co rodzi komplikacje w badaniach porównawczych

SPÓR ONTOLOGICZNY O PRZEDMIOT POZNANIA TEORII

W sytuacji równoczesnego istnienia różnych definicji przedmiotu badania TSM oraz niejednorodnej praktyki badawczej na tym gruncie powoduje podstawowe problemy interpretacyjne.

SPÓR EPISTEMOLOGICZNY O PRZEDMIOT POZNANIA TEORII

TSM dysponuje różnymi koncepcjami poznawania rzeczywistości, wpływa to na rozumienie pojęć i ich moc eksplanacyjną oraz znaczenie w prognostyce.

SPÓR O ROLĘ BADACZA debata nad zaangażowaniem badaczy w liczne formy dociekań naukowych (także w formie popularyzacyjnej bądź komercyjnej) stanowi wyzwanie dla stosowanych w NSM kategorii

SPÓR O POZIOM ANALIZY Istnieją w TSM kategorie pełniące niekiedy rolę poziomu analizy, jak też pojęcia opisowego, co lokuje je w kontekście kluczowej debaty nad konstruowaniem teorii (poziom systemowy, sub-systemowy, ujmowanie jednostek analizy, inne)

SPÓR AGENT-STRUKTURA debata pomiędzy zwolennikami różnych koncepcji działania politycznego, wykorzystującymi odmienne rozumienie podstawowych kategorii (pole działania, poziom działania, zasięg działania, elementy i in.)

SPÓR INSTYTUCJE-IDEE pomiędzy podejściami materialistycznymi i idealistycznymi, wokół czynników sprawczych w polityce

SPÓR O KONTEKST BADANIA definiowanie ram i kontekstu analizy oraz otoczenia, pozostającego poza tym kontekstem

SPÓR O ADEKWATNOŚĆ DANYCH propozycje modelowania zjawisk politycznych mogą prowadzić do pewnych uproszczeń.

Źrodło: opracowanie własne

Realizm neoklasyczny a polska polityka zagraniczna: potencjalna użyteczność

DEFINIOWANIE OTOCZENIA MIĘDZYNARODOWEGO

STRATEGIE SEKTOROWE

PARTYJNE WIZJE SPRAW ZAGRANICZNYCH

WPŁYW ELIT I GRUP INTERESU

ZAGRANICZNA POLITYKA EKONOMICZNA

DORADZTWO POLITYCZNE / THINK TANKS

Polskie dokumenty strategiczne: wybórDOKUMENTY

WYSTĄPIENIA MSZ i EXPOSE

PRIORYTETY POLSKIEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ

BIAŁA KSIĘGA BN RP

PROGRAMY POLSKICH PARTII POLITYCZNYCH

STRATEGIA ROZWOJU KRAJU 2020

POLSKA 2030. TRZECIA FALA NOWOCZESNOŚCI

CECHY W OBSZARZE POLITYKI ZAGRANICZNEJ

Działania definiowane przez otoczenie, nie podmioty.

Dokumenty nie tworzą jednego systemu.

Często niejasne reguły implementacji.

Brak debaty publicznej (np.w mediach i partiach).

Ogólność.

Marginalizacja spraw zagr. na rzecz krajowych

Zastosowanie programu

ANALIZA WYSTĄPIEŃ MSZ (np. wystąpienie R. Sikorskiego w Fundacji Batorego 28.11.2008)

PROPOZYCJE STRATEGII MAKROREGIONALNYCH (np. wniosk PiS o powołanie Strategii Karpackiej)

EKSPERTYZACJA POLSKIEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ (np. ekspertyzy think tanks a decyzje polityczne)

MONITOROWANIE STRATEGII INNYCH PAŃSTW (kontekst: brak polskiej strategii długofalowej)

DYSKURS WOKÓŁ CELÓW POLITYKI ZAGRANICZNEJ (np. opinie intelektualistów, media)

MOST POMIĘDZY AKADEMIĄ A DECYDENTAMI (stawianie pytań, szukanie odpowiedzi)

POLITYKA ZAGRANICZNA JAKO ELEMENT STRUKTURY ZARZĄDZANIA PUBLICZNEGO (relacje pomiędzy public policy a dyscyplinami nauk politycznych)

Dziękuję za uwagęTOMASZ.PAWLUSZKO@GMAIL.COM