ANT İK TROAS ’ IN PARLAYAN KENT İ

PARİON

E G E Y A Y I N L A R I

ANTİK TROAS’IN PARLAYAN KENTİPARİON

EDİTÖR

Prof. Dr. CEVAT BAŞARAN

Yazıların bilimsel sorumluluğu yazarlarına aittir.

© 2012 Ege Yayınları

ISBN 978-605-4701-05-6

Sertifika No.: 14641

Her hakkı mahfuzdur

Grafik Tasarım ve Uygulama

Aydın Tibet

Baskı

BİLTUR Basım Yayın ve Hizmet A.Ş.

Dudullu Organize Sanayi Bölgesi 1. Cadde No. 16

Ümraniye - İstanbul

Tel: 0216 444 44 03 Faks: 0216 327 15 44

www.bilnet.net.tr

Sertifika No: 15690

Yapım ve Dağıtım

Zero Prodüksiyon

Kitap-Yayın-Dağıtım San. Ltd. Şti.

Abdullah Sokak, No: 17, Taksim, 34433 İstanbul

Tel: 0212 244 7521 Faks: 0212 244 3209

E.mail: info@zerobooksonline.com

www.zerobooksonline.com

www.egeyayinlari.com

ANT İK TROAS ’ IN PARLAYAN KENT İ

PARİON1997-2009 Yı l lar ı

Yüzey Araşt ırmalar ı , Kazı ve Restorasyon Çal ışmalar ı

Editör

Prof. Dr. Cevat BAŞARAN

2012- İSTANBUL

Bu kitap, İçdaş' ın bir kültür armağanıdır

7

İ Ç İNDEK İ LER

SUNUŞ Ertuğrul GÜNAY - T.C. Kültür ve Turizm Bakanı 9

TAKDİM Prof. Dr. Hikmet KOÇAK - Atatürk Üniversitesi Rektörü 11

İLK SÖZ Bülend ENGİN - İÇDAŞ A.Ş. Genel Müdürü 13

ÖNSÖZ Prof. Dr. Cevat BAŞARAN - Parion Kazı Başkanı 15

KISALTMALAR 17

I. GİRİŞ 19 Vedat KELEŞ

II. ARAŞTIRMALAR 27 Cevat BAŞARAN

III. YÜZEY ARAŞTIRMALARI 29 Vedat KELEŞ

IV. KAZI ve SONDAJ ÇALIŞMALARI 37 Cevat BAŞARAN

V. MİMARİ

A. Sur Duvarları, Kuleler, Kapılar ve Limanlar 43 H. Ertuğ ERGÜRER - M. Serkan GENÇ

B. Roma Hamamı 57 Alper YILMAZ

C. Yamaç Yapısı 67 Ersin ÇELİKBAŞ

D. Tiyatro 77 H. Ertuğ ERGÜRER

E. Sondaj Çalışmaları ve Sondaj Yapısı 87 H. Ertuğ ERGÜRER

VI. YAZITLAR 101 Ş. Dilek FUL

8

VII. NEKROPOL 107 Hasan KASAPOĞLU

VIII. SERAMİKLER 137 H. Ertuğ ERGÜRER

IX. CAM ESERLER 151 Hasan KASAPOĞLU - Semra ÖZDEMİR

X. METAL ESERLER 165 Hasan KASAPOĞLU

XI. KEMİK OBJELER 171 Hasan KASAPOĞLU

XII. HEYKELCİK ve FİGÜRİNLER 177 Hasan KASAPOĞLU

XIII. SİKKELER 193 Vedat KELEŞ

XIV. TAKILAR 197 Hasan KASAPOĞLU

XV. DEĞERLİ TAŞLAR 207 Ersin ÇELİKBAŞ

XVI. ANTROPOLOJİK BULGULAR 211 A. Sevim EROL - A. Yener YAVUZ

XVII. PARİON YAYINLARI 215 Ersin ÇELİKBAŞ

XVIII. KAYNAKÇA 221

9

SUNUŞÇanakkale... iç dokusunu zengin bir tarihsel birikim ve sosyal yaşamın oluştur-

duğu bir kent. Çanakkale... barındırdığı tarihi, kültürel ve insani nitelikler yanında; acıların,

hasretlerin, sevinçlerin ve gururların en üst düzeyde yaşandığı bir haykırış kenti.Yüzyılların birikimiyle oluşmuş yoğun bir içselliğin meydana getirdiği bu özel-

likler, sosyal bilimcilerin ve tarih araştırmacılarının Çanakkale’ye yönelik yaptıkları inceleme ve araştırma sayısındaki yoğunluğu artırmaktadır.

Kültürlerarası bir köprü görevi gören Anadolu coğrafyasının batısında önemli bir suyolu üzerinde yer alan Çanakkale, bu konumu ile çok sayıdaki kültür ve uy-garlığa ev sahipliği yapmıştır. Bu kültürel zenginliğin ortaya çıkarılması ve gelecek kuşaklara aktarılması yönünde bölgede yapılan arkeolojik çalışmalar da oldukça önem taşımaktadır.

Antik Troas’da eski kazılar devam ederken, yeni yerleşimler de tespit edilerek kazılmaya başlanmıştır. Sabırla yürütülen bu çalışmalarla, her geçen kazı sezonu sonucunda unutulmuş kentler gün ışığıyla buluşmaktadır.

Bu özverili çalışma zincirinin önemli halkalarından biri olan Prof. Dr. Cevat BAŞARAN başkanlığındaki bilimsel bir ekipçe yürütülen Çanakkale, Parion antik kenti kazılarının beş yıllık bilimsel sonuçlarının ortaya konulduğu bu eserin ülke-miz ve bölge arkeolojisine önemli katkılar sağlayacağına inanıyor; kazı ekibi başta olmak üzere eserin hazırlanmasında emeği geçen herkesi gönülden kutluyorum.

Ertuğrul GÜNAYKültür ve Turizm Bakanı

11

TAKDİMBinlerce yıldır doğuyla batı, kuzeyle güney arasında sosyal, kültürel ve ekono-

mik açıdan bir köprü görevi üstlenen Anadolu’da yolların kesişim noktasında yer alan Erzurum çeşitli kültür ve uygarlıklara ev sahipliği yapmış olmanın haklı gururu-nu yaşamasının yanı sıra, yarım asrı aşan geçmişiyle bilim dünyasının vazgeçilmez-leri arasında yer alan Atatürk Üniversitesiyle de bu gururu pekiştirmektedir. Ülkemi-zin eğitim ve akademik anlamda ilklerine imza atan, bilimin ve kültürün Anadolu’ya yayılmasında önemli bir görevi üstlenen üniversitemizin bu misyonu, hemen her alanda olduğu gibi Arkeoloji Bilimi için de geçerlidir. Yaklaşık 40 yıla yakın sü-redir üniversitemiz bünyesinde faaliyet gösteren Arkeoloji Bölümü, ülkemizin ilk kurulan arkeoloji bölümlerinden biri olmasının yanı sıra ülkenin birçok yerindeki üniversitelerin arkeoloji bölümlerine kuruculuk yapması açısından da arkeoloji ca-miasındaki tartışılmaz önemini ortaya koymuştur. Bu akademik katkıların yanı sıra, Türk Arkeolojisinin kurumsallaşmasına arkeoloji bölümleri kadar önemli katkılar sağlayan müzeler ve diğer resmi kurum ve kuruluşlarda da üniversitemiz Arkeoloji Bölümünden mezun arkeologların etkinliği açık bir şekilde hissedilmektedir.

Üniversitemiz Arkeoloji Bölümünün camiaya katkılarının doruğa ulaştığı son yıllarda bölümümüz bünyesindeki öğretim üyeleri tarafından yapılan kazı ve araş-tırmalar hiç kuşkusuz arkeoloji alanında önemli bir yere sahiptir. Genç akademik kadrosuyla yaklaşık 40 yıl önceki heyecanından hiçbir şey yitirmeden yürütülen bu çalışmalardan biri olan ve Prof. Dr. Cevat BAŞARAN başkanlığındaki ekip ta-rafından 2005 yılından buyana devam ettirilen Parion Kazılarının ilk beş yılına ait bulguların yayınlandığı bu kitapta, bitmek bilmeyen bu heyecanın bir ürünüdür. Üniversitemiz de bu arkeolojik çalışmaların etkinliğini ve devamlılığını sağlamak amacıyla, çalışmaları her zaman maddi manevi desteklemiş, ayrıca kazılardan ele geçen eserler ile ilgili yapılan yüksek lisans ve doktora tez çalışmaları nezdindeki projelere, Bilimsel Araştırma Projeleri kapsamında destek vermiştir.

Henüz başladığı 2005 yılından itibaren gerek basın, gerekse bilimsel çevreler ta-rafından yakından takip edilen Parion Kazılarının bilimsel verilerinin sunulduğu bu kitabın arkeoloji camiasına kazandırdığı zenginliğin su götürmez bir gerçek olduğu aşikârdır. Bu bağlamda, bu eserle gerek üniversitemiz, gerekse Erzurum Arkeoloji Ekolü’nün hızlı yükselişine katkıda bulunan Prof. Dr. Cevat BAŞARAN ve kazı ekibi-ni kutluyor ve kitabın asıl amacı olan bilim dünyasındaki yerini almasını diliyorum.

Prof. Dr. Hikmet KOÇAK

Atatürk Üniversitesi Rektörü

13

İLKSÖZ1880 yılında Haliç’te, ASLAN Ailesi tarafından gemi tamiri ve servisi işleri yap-

mak üzere kurulan İÇDAŞ, 1955 yılında tornalama ve haddeleme işlemlerinin de eklenmesiyle demir çelik sektörüne adım atmıştır. İÇDAŞ, çelik üretiminin ülke ekonomisine katkısını ve stratejik önemini görmüş ve 1962’den bu yana teknolojisi ve kalitesini sürekli daha ileriye taşıyarak kendi sektöründe öncü olmuştur. 1970 yılından bu yana inşaat demiri ve alaşımlı çelik üreten İÇDAŞ, üretim kapasitesiyle Türkiye’nin en büyük “özel sektör” çelik üreticisi olmuştur.

İÇDAŞ’ın İSO sıralamasında yer aldığı konum; sadece çelik üretimi dikkate alınarak belirlenmiş olup, İÇDAŞ grubuna ait deniz ticaret filosu, kara taşımacılık filosu, enerji ve liman faaliyetleri bu sıralamada kriter olarak ele alınmamıştır. İÇ-DAŞ, demir çelik üretiminin yanısıra tersanecilik, liman işletmeciliği, pilotaj ve rö-morkaj, kara ve deniz taşımacılık, gemicilik, brokerlik, sigorta aracılık, dış ticaret, turizm, inşaat, enerji alanlarında da faaliyet göstermektedir.

Şirketimiz, üretim faaliyetleriyle ülke ekonomisine katkısının yanı sıra sosyal sorumluluk projelerinde de yer almaktadır. Bu amaçla eğitim ve kültürel alanda projelerin hayata geçirilmesi için sponsor olmakta, burs ve ödüller ile teşvik edici rol oynamaktadır. Bu yaklaşımın uzantısı olarak bölgemizdeki arkeolojik eserlerin gün ışığına çıkarılması amacıyla, arkeolojik kazılara destek verilmekte olup Parion Antik Kenti kazılarının da sponsorluğu üstlenilmiş bulunmaktadır.

Sponsorluk kapsamında, Parion’ da yeni kazı evi yapılmış, eski Sedat- Naciye Nurova Parion kazı evi de onarılmıştır. Ayrıca kazının; temel ihtiyaçları, yurtiçi ve yurtdışı sempozyum, tanıtım faaliyetleri, kazıda kullanılan teknik ve sarf malze-meleri yanında bilimsel her türlü faaliyeti de tarafımızdan desteklenmektedir. Bu amaçla, Parion Kazısı Kütüphanesi oluşturulmuş ve her yıl yeni yayınlar bu kütüp-haneye kazandırılmaktadır.

Bölgenin tarihi ve arkeolojik önemi geçmişten beri bilinmesine rağmen, 2005 yılında Parion’ da başlatılan bilimsel arkeolojik çalışmalarla, bu önem bir kez daha vurgulanmıştır. Gezme fırsatı bulduğum kentin gösterişli mimari kalıntıları ve ta-rihsel arkeolojik değerleriyle Anadolu’nun en önemli kentleri arasına gireceğine inanmaktayım. Parion’un tekrar gün ışığına kavuşmasını sağlayan Prof. Dr. Cevat BAŞARAN ve ekibini gönülden kutlarken, bölgenin tarihine ve arkeolojik çalışma-larına Parion Kazısı ile verdiğimiz destek, gurur kaynağımız olmaktadır.

Bülend ENGİN

Genel Müdür İçdaş Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi A.Ş.

15

ÖNSÖZBu kitap, Troas Bölgesi’nin kuzey-doğusunda yer alan antik Parion kenti (Ça-

nakkale-Biga-Kemer Köyü) arkeolojik kazılarının başlangıç ve ilk beş yıllık çalış-ma döneminin öyküsüdür. İda’da (Kazdağı) büyüyen ve gençliği burada geçen Parionlu Paris’in kentidir PARİON. Paris, Troia kralı Priamos’un küçük oğludur ve Troia’nın başına felaketler getirecek diye bir bebek iken İda’ya bırakılmış, ancak sonradan yolu Parion’a düşmüş ve Parion’da yetişmiştir.

Uzun süren sahipsizlik ve suskunluğundan kurtarılan kent, 2005 yılında ekibi-mizin gelmesiyle başlayan kazma-kürek sesleriyle derin uykusundan uyandırılıp, arkeoloji dünyasına tanıtılıyor. 2004 yılında Çanakkale Arkeoloji Müzesi’nin yaptı-ğı kurtarma kazısı sayılmazsa, 2005 yılından itibaren Güney Nekropol’de başlatılan ve her gün biraz daha genişleyerek sürdürülen Güney Nekropolü, Tiyatro, Roma Hamamı, Yamaç yapısı, Odeion ve Sondaj Bölgesi ve Termik Santral Arkeopark projesi olmak üzere yedi alanda yürütülen çalışmalarla uyuyan dev Parion, üze-rine yığılmış sessiz topraklardan silkelenerek uyanıyor ve bilim insanına gizemli kapılarını açıyor. Yaşanılan tüm zorluklara karşın “Bir sevdadır Parion…” düşün-cesiyle, kolay elde edilmeyen bir başarıyla ve özveriyle kazılıyor.

Kazıların başlangıcından itibaren 5 yıllık süre içerisinde, çalışmalarımıza sürekli destek veren, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne, Çanakkale Valiliği’ne, Erzurum Atatürk Üniversitesi Rektörlüğü’ne, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanlığı’na, Çanakkale Milletvekilleri Sn. M. Kemal CENGİZ ve Sn. Mehmet DANIŞ’a; Biga Kaymakamlığı’na, İÇDAŞ A.Ş. Genel Müdürü Sn B. ENGİN’e, Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne, Ça-nakkale Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’ne, Biga Belediye Başkanlığı’na, Karabiga Belediye Başkanı Sn. Muzaffer KARATAŞ’a, Biga/Balıklıçeşme Jandarma Karakol Komutanlığı’na, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi’ndeki Dostlar’a, Çanakkale Arkeoloji Müzesi’ndeki Parion Severlere, ÇABİSAK’daki Gönül Dostlarına, Biga İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne, Kemer Köyü İlköğretim Okulu Müdürlüğü’ne, Kemer Köyü Muhtarı Sn. Veysel GÜLER’e, Sn. H. ŞENOĞLU’na, Sn. M.M. NUROVA’ya, Sn. Ü. KUTLUER’e, Sn. A. KOÇ ve Sn. M. KOÇ’a, Sn. İ. GEYİK, Sn. H. KINASAKAL, Sn. Ö. CÖMERT, Sn. K. KARABIYIK, Sn. R. KARABIYIK Sn. Mim. F. ÇİÇEK, Sn. Sadettin CEYLAN’a ve Sn. Dt. N. ÇAPALOV’a; burada adını sayamadığımız, kazılara destek veren tüm Parion sevdalılarına ve kazılara katılarak ter döken Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü’nün özverili öğrencilerine; Kemer Köyü Halkına ve tüm Parion gönül dostlarına sonsuz teşekkür ederiz.

Prof. Dr. Cevat BAŞARAN Mayıs / 2012

17

KISALTMALAR

AJA : American Journal of Archaeology

AST : Araştırma Sonuçları Toplantısı

AnSt : Anatolian Studies

Asyut : Archaic Greek Silver Coinage The “Asyut Hoard” M. Price - N. Waggoner, London-1975

BAR : British Archaeological Report

BASOR : Bulletin of the American Schools of Oriental Research

BMCMysia : British Museum Catalogues of Greek Coins Mysia. (W.Wroth) Bologna 1964

BSA : The Annual of the British School at Athens

DOP : Dumbarton Oaks Papers

EpigAnat : Epigraphica Anatolica

IGCH : An Inventory of Greek Coin Hoards Ed. M. Thompson - O. Morkholm - C.M. Kraay, American Numismatic Society, New York-1973

IstMitt : Istanbuler Mitteilungen, Beiheft

JAS : Journal of Archaeological Sciences

JWalt : Journal of the Walters Art Gallery

KST : Kazı Sonuçları Toplantısı

MKKS : Müze Kurtarma Kazıları Semineri

PF : Pergamanische Forschungen

RCRFActa : Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta

RDAC : Report of the Department of Antiques Cyprus

RPC : A. Burnett - M. Amandry - P.P. Ripollès, Roman Provincial Coinage Vol. 1. From the Death of Caesar to Death of Vitellius (44 BC-AD 69) British Museum Press, London- Bibliothèque Nationale, Paris-1992

SNGBerryMacedonia : Sylloge Nummorum Graecorum The Burton Y. Berry Collection Part I Macedonia to Attica, The ANS, New York-1961

SNGDelepierre : Sylloge Nummorum Graecorum France Bibliothèque Nationale Cabinet des Médailles, Collection Jean et Marie Delepierre, Paris-1983.

18

SNGCopMysia : Sylloge Nummorum Graecorum The Royal Collection of Coins and Medals.Danish National Museum. Mysia, Copenhagen- 1945.

SNGTurkey3 : Sylloge Nummorum Graecorum Roman Provincial Coins of Mysia, Troas, etc.Vol.1 (O.Tekin- S. Altınoluk - F. Körpe) İstanbul- 2009.

SNGTubingen : Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland. Münzsammlung der Üniversität Tübingen. 3. Heft: Akarnaien-Bithynien, Berlin- 1985.

SNGvAulMysien : Sylloge Nummorum Graecorum.Deutschland. Sammlung v. Aulock. Mysien, 4. Heft, Berlin-1957

TAED : Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi

Yayında Kul lanı lan Diğer Kısaltmalar:

Abb. : Resim

Bkz. : Bakınız

Çiz. : Çizim

Dn. : Dipnot

Fig. : Figure

Kat. No. : Katalog Numarası

Lev. : Levha

M.Ö. : Milattan Önce

M.S. : Milattan Sonra

No. : Numara

Res. : Resim

Pl. : Plate

Taf. : Tafel

171

XI. KEMİK OBJELERHasan KASAPOĞLU *

Parion 2005-2009 çalışmalarında ele geçen kemik eserlerin büyük çoğunluğu-nu saç iğnesi - saç tokaları oluşturmakla beraber, kemik kozmetik kaşıkları, az sayıda kolye ucu, bir strigilis sapı ve işlevi tam bilinemeyen bir kaç kemik obje Parion kemik eserleri arasında yer almaktadır.

Saç Tokalar ı - Saç İğneler i

Kemik eserlerin en yoğun grubunu oluşturan saç iğnesi ya da saç tokaları, Nek-ropol’de ortaya çıkarılan kadın mezarlarından ve Yamaç Yapısı’ndan ele geçen örneklerden oluşmaktadır. Bu tokalardan en erken tarihli olanları Nekropol’den ele geçen ve MÖ 1. yüzyıl sonları MS 2. yüzyıl arasına tarihlenen örneklerdir (Re-sim 221). Tokalardan, mezar kontekstiyle beraber, MÖ 1. yüzyıl sonları ile MS 1. yüzyılın ilk yarısına ait olan M90 örneği, biri 13.5 cm, diğeri 14 cm uzunluğunda olan birbirine eklenen iki uzun parça ve orta kısımda, bu iki parçadan birine geçirilmiş yuvarlak eklentiye sahip, yay biçimli tokadır (Resim 221 üst). Üzerine geçen farklı parçalara sahip ikinci örnek olan M125 tokası, en aklın kısmı 0.6 cm olup iki uca doğru incelen, kare olan ilk parçası sabitlenmiş fakat ince uçta yer alan yuvarlak aparatı çıkarılıp takılabilen yapıdadır (Resim 221 üst sol). MS 25-100 aralığına tarihlenen toka kremasyon gömünün uygulandığı bir kadın mezarından ele geçtiği için kısmen yanık izlerine sahiptir. Yarım ay biçimli yapıya sahip, 13.5 cm uzunluğundaki, M19 örneği ise, profilli geçişe sahip, yuvarlak biçimli baş kısmı ile bitiş kısmındaki yuvarlak topuzuyla ince bir işçilik yansıtmakta ve MS 25-100’e tarihlenmektedir (Resim 221 üst sağ). Nekropolün tek toplu gömü uygulanan me-zarı TM1’den ele geçen 14.3 cm uzunluğundaki örnek ise porfilli geçiş ve deva-mındaki işlemeli uç kısmı ve içi boş yuvarlak başlıklı yapısıyla ilk üç örnek gibi tekil örneklerden birini oluşturmakta ve mezar kontekstiyle birlikte MS 2. yüzyıla ait olmasıyla, Nekropol’de ele geçen tokaların en geç örneğini temsil etmektedir (Resim 219 alt sağ). M33, M72, M96, M107 ve M125 nolu kadın mezarlarından ele geçen 9 cm. ile 19 cm arasında değişen uzunlulardaki, MS 1. yüzyıla ait, diğer ke-mik tokalar - saç iğneleri ise yalın bir yapıya sahip olup bunlardan sadece M96›da

* Arş. Gör. Hasan KASAPOĞLU, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü 25240-ERZURUM. e-mail: hasankasapoglu@gmail.com

ANT İK TROAS ’ IN PARLAYAN KENT İ PAR İON

172

ele geçen örneklerden birinin uç kısmında, çıkarılabilen top biçimli, yuvarlak uç bir yer almaktadır (Resim 221 alt).

Kemik tokaların yoğun olarak ele geçtiği bir diğer alan olan, Yamaç Yapısı’nda bulunan toka - saç iğnelerinin ilk grubunu oluşturan ve ele geçtiği tabakadan do-layı MS 3.-4. yüzyıla ait olduğu anlaşılan örnekler daha ince bir yapıya kavuşmuş, biri dışında tamamı top biçimli başlığa sahip olan tokalar, tek parça kemikten ya-pılmışlar ve yüzeyleri daha parlak yapıdadır (Resim 222 üst). Bu tokaların bir son-raki aşamasını yansıtan, MS 5.-6. yüzyıla ait ikinci grup örneklerde ise top biçimli başlıklar yamuk veya elips biçimli yapıya kavuşmuş, en önemli özellik olarak da, yüzeylerindeki sarımsı parlak yapı kaybolmuştur (Resim 222 alt).

Parion saç tokalarının en güzel örneği olan ve figürlü yapısıyla tekil örnek olan M125 nolu kadın mezarından ele geçen, tanrıçanın “Anadyomene” tipini yansıtan, Aphrodite figürlü kemik tokanın boyu toplam 9.5 cm, figürlü kısım 4.2 cm, figü-rün üzerinde durduğu başlıklı sütun gibi devam eden kısım 3.1. cm, kırık olarak ele geçen ve bu tokanın parçası olduğu düşünülen, kalın çember biçimli başlığı ise 2.2 cm çapındadır (Resim 223 üst sol). Çıplak olarak betimlenmiş Aphrodite Anadyomene’nin kalça kısmından aşağıya doğru inip, sol ayağın yanında toplanan kumaşın kıvrımları, göbek deliği, yüz ve alın üzerindeki saç ayrıntıları yüzeysel

Resim 221Parion,

Nekropol, kadın mezarlarından

ele geçen kemik saç tokaları -

saç iğneleri

173

olarak verilmiştir (Resim 223 üst sağ-orta). Juliopolis Nekropolü’nden ele geçen, Roma Dönemi’ne ait benzeri263 Aphrodite figürlü kemik tutamak olarak tanımla-nan M125 örneği mezar kontekstiyle birlikte MS 25-100’e aittir.

Kaşık lar

Antik Çağ tıp literatüründe, “Kaşık Sonda”, Latince adıyla “Cyathicomele” ola-rak adlandırılan kaşıklar, tıpta, hem sonda olarak işe yarar; hem de kaşık olarak ilacı ölçme, karıştırma ve uygulama için kullanılırdı264. Tıp alanlında kullanılan kaşıkların büyük bir çoğunluğunu metalden yapılmış örnekler oluşturmasına rağ-men, kemik ya da fildişinden yapılmış örneklerin de kullandığı bilinmektedir. Kemik ya da fildişinden yapılmış kaşıklar, tıp alanındaki bu kullanımlarının yanı sıra, kozmetik ürünlerin tüketiminde de kullanılmışlardır.

Parion Nekropolü’nde, ölü hediyesi olarak mezarlara bırakılmış olan M72, TM1 ve M4 mezarlarından ele geçen örnekler kozmetik kaşığı amaçlı örneklerdir (Re-sim 223 alt). Uzun sap ve yuvarlak hazneye sahip olan kaşıkların uzunlukları,

263 Arslan 2010, 138.264 Uzel 2000, 59.

KEMİK OB JELER

Resim 222Parion, Yamaç Yapısı, kemik Saç tokaları - saç iğneleri

ANT İK TROAS ’ IN PARLAYAN KENT İ PAR İON

174

15.2, 12.3 ve 12.5 cm, hazne çapları ise 2.3, 2.6, ve 2.2 cm’dir. Mezar kontekstin-deki tek kulplu kap içine bırakılarak insitu durumunda ele geçen M4 örneğinin, sap ucunda yanık izi ve haznesinde küçük kırıklar olmasına karşın; M72 ve TM1 mezarından ele geçen örnekler sağlamdır. M4 ve M72 örnekleri sade ve düz ya-pılmışken; TM1’e ait örneğin sapında çizgisel bir bezeme bulunmakta ve haznesi diğerlerine gore daha kavislidir. Ainos Nekropolü265, Samothrake Nekropolü266 ve İlter Uzel Koleksiyonu’nda267 benzerleri bulunan Parion Nekropolü örneklerinden TM1’e ait olan MS 2. yüzyıla, M4’e ait olan MS 25-100’e, M72’ye ait olan ise MS 1. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenmektedir.

Roma Hamamı ve Yamaç Yapısı’nda ele geçen diğer iki önek ise ince sapları ve çok küçük hazneli yapılarıyla Nekropol örneklerinden ayrılmaktadırlar (Resim 223 alt sağ). Birinin hazne kısmı, diğerinin ise sap kısmı kırık olan bu iki örnekten Roma Hamamı’na ait olan MS 2. yüzyıla, Yamaç Yapısı örneği ise MS 3.-4. yüzyıla aittir.

265 S. Başaran 1996, 512, Res. 21.266 Dusenbery 1998, 1055, Res. S 219-13.267 Uzel 2000, Lev. CXXXVIII-6,7,8,9.

Resim 223Parion,

Nekropol, M125’e ait Aphrodite

Anadyomene figürlü Kemik Toka (üst);

M72, TM1 ve M4 nolu mezarlardan, Roma Hamamı ve Yamaç

Yapısı’ndan ele geçen kemik kaşıklar (alt).

175

Kolye Uçlar ı ve Diğer Kemik Objeler

Kemiğin kolay işlenebilirliği ve ucuz maliyeti, onun, sıradan halkın takılarında da kullanımına olanak sağlamıştır. Parion’da da halkın, gelir düzeyi düşük olan-larının kullandığı farklı tiplerde, az sayıda kolye ucu ele geçmiştir (Resim 224 üst sol). Bu kolye uçlarından ikisi yuvarlak uçlu, baş kısımlarında birer askı deliğine sahip 6-7 cm uzunluğundaki objelerdir. Bunlardan Yamaç Yapısı örneği 3-4. yüz-yıla, Nekropol örneği ise MS 1.-2. yüzyıla tarihlenmektedir. M134 ve M131’den ele geçen biri elips biçimli, ortasına tutturulmuş kemik boncuklu, diğeri kırık ve yarım olarak ele geçmiş, üzerinde çizgisel bezemenin yer aldığı prizma biçimli kolye uçları ise MS 25-100’e ait örneklerdir (Resim 224 üst orta).

Parion kemik eserleri içerisinde ele alınan örnekler arasında Roma Tiyatro-su’nda bulunan, üzerinde konsantrik dairelere sahip 6.5 cm uzunluğundaki işlevi tam olarak bilinmeyen, olasılıkla geç döneme ait bir obje (Resim 224 üst sol), Nek-ropol’de mezar dışından ele geçen 11 cm uzunluğunda, ön yüzü yuvarlak, arka yüzü düz profilli, MS 1.-2. yüzyıla ait içi boş bir strigilis sapı (Resim 224 alt sağ) ve Roma Hamamı’nda bulunan baş kısmının dört yanında delikler yer alan muhteme-len bir tokaya ait olabilecek parça (Resim 224 alt sol) yer almaktadır.

KEMİK OB JELER

Resim 224Parion, Nekropol, Yamaç Yapısı ve Roma Hamamı’ndan ele geçen kolye uçları, strigilis sapı ve farklı iki kemik obje.

221

XVIII. KAYNAKÇA

Abadie- Reynal 1987 C. Abadie-Reynal, “Céramique Romaine”, (ed. V. Karageorghis, O. Picard), La Necropole D’Amathonte Tombes 113- 367, II. Ce-ramiques Non Chypritotes, Etude Chypriotes VIII, 1987, 45- 58.

Akarca 1998 Akarca, Şehir ve Savunması, 1998.

Akat-Fıratlı-Kocabaş 1984 Y. Akatlı - N. Fıratlı - H. Kocabaş, Hüseyin Kocabaş Koleksiyonu Cam Eserler Kataloğu, 1984.

Akşit 1971 İ. Akşit, Turistik Çanakkale Rehberi, 1971.

Akurgal 1997 M. Akurgal, Korint Seramiği MÖ 750-550, 1997.

Anabolu 2001 M. U. Anabolu, İstanbul ve Anadolu’daki Roma İmparatorluk Dönemi Mimari Yapıtları, 2001.

Anderson- Stajanovic 1992 V. R. Anderson- Stajanovic´, Stobi: The Hellenistic and Roman Pottery, Stobi, Results of the Joint American- Yugoslav Arc. In-vestigations 1970-1981, Stobi I, 1992.

Anderson- Stajanovic 1987 V. R. Anderson-Stajanovic´, “The Chronology and Function od Ceramic Unguentaria”, AJA 91, No. 1, 1987, 105- 122.

Appianos 1955 Appianos, Appianos Romaika: Syriake, Çev.: H. White, 1955.

Aperghis 2004 G. G. Aperghis, The Seleukid Royal Economy: The Financial Administration of the Seleukid Empire, 2004.

Arslan 2008 N. Arslan, “2006 Yılı Assos Kazı Çalışmaları”, TAED 8, 2008, 49-58.

Arslan 2010 M. Arslan, “Juliopolis Antik Kenti’nin Tarihçesi”, Aktüel Arkeolo-ji, Sayı 17, 134-139, 2010.

Atasoy 1997 S. Atasoy, Amisos: Karadeniz Kıyısında Antik Bir Kent, Samsun, 1997.

Atik 1995 N. Atik, Die Keramik aus den Südthermen von Perge, IstMitt- BH 40, 1995.

Atilla - Gürler 2009, C. Atilla - B. Gürler, Bergama Müzesi Cam Eserleri, 2009.

Avram 2004 A. Avram, “The Propontic Coast of Asia Minor”, An Inventory of Archaic and Classical Poleis, 2004, 974-999.

Ayça-Polat 2005 B. Ayça-Polat, Troia’nın Hellenistik ve Roma Dönemi Nekropol-leri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul- 2005.

Tavukçu 2007a Z. Aydın Tavukçu, Parion Nekropolü 2005 Buluntuları, (Yayın-lanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Ana Bilim Dalı, Erzurum-2006.

ANT İK TROAS ’ IN PARLAYAN KENT İ PAR İON

222

Tavukçu 2007b Z. Aydın Tavukçu, “Parion’da Erken Dönem Yerleşim İzleri”, Sanat (Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi), Sayı:11, 2007, 113-128.

Bailey 1975 D. M. Bailey, A Catalogue of The Lamps in the British Museum I, Greek, Hellenistic and Early Roman Pottery Lamps, 1975.

Balcer 1974 J. M. Balcer, “Seperatism and Anti-Seperatism in the Athenian Empire: 478-433 B.C.” Historia: Zeitscrift für Alte Geshischte, vol. 23, no.1 1974, 21-39.

Baldıran 1990 A. Baldıran, Stratonikeia Nekropol Buluntuları, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kon-ya-1990.

Baldıran 2003, A. Baldıran, “Stratonikeia’dan Birkaç Pişmiş Toprak Heykelcik”, III. Uluslar arası Eskişehir Pişmiş Toprak Sempozyumu, 2003, s. 158-165.

Barr-Sharrar 2008 B. Barr-Sharrar, The Derveni Krater - Masterpiece Classical Gre-ek Metalwork, 2008.

Barry-Moore 1964 T. I. Barry - W. J. Moore, “Amethyst: Optical Properties and Pa-ramagnetic Resonance”, Science, New Series, Vol. 144, No.3616, 1964.

Başaran vd 1996 C. Başaran - A. Y. Tavukçu - M. Tombul, “Skepsis Aşağı Kent ve Nekropolü Kurtarma Kazısı Raporu” VIII. M.K.K.S., 1996, 551-583.

Başaran 1998 C. Başaran, Arkeolojiye Giriş, 1998.

Başaran 1998.1 C.Başaran, “Parion 1997 Araştırmaları”, AST 16- 1, 1998, 19-24.

Başaran 2001 C. Başaran, “Parion’dan İki Gladyatör Steli”, Günışığında Anado-lu (Cevdet Bayburtluoğlu İçin Yazılar) 2001.

Başaran-Tavukçu 2001 C. Başaran - A.Y. Tavukçu, “Kuzey Troas Parion Yüzey Araştır-ması 1999”, AST 18- II”, 2001, 225-236.

Başaran 2002 C. Başaran, Geçmişten Günümüze Bayramiç, Tarihi Coğrafyası ve Arkeolojisi, 2002.

Başaran vd. 2003 C. Başaran vd., “Kuzey Troas Parion Araştırmaları 2002”, AST 21-II, 2003, 185-192.

Başaran 2005a C. Başaran, “Antik Troas Kenti Parion”, Toplumsal Tarih 142, 2005, 20-22.

Başaran 2005b C. Başaran “ Jewellery Center in Antique Era: Parion”, Gold News 153, 2005, 106-111.

Başaran 2006 C. Başaran, “Parion Kazı Çalışmaları 2005”, Türk Eskiçağ Bilim-leri Enstitüsü Haberler, No.21, 2006, 26-28.

Başaran 2006a C. Başaran, “Parion: Karanlıktan Günışığına”, Anadolu Arkeolo-jisine Katkılar, 2006, 185-200.

Başaran 2006b C. Başaran “Excavating Hellenistic Parion: A Royal Necropolis in Turkey”, Minerva 17, No.4, 2006, 36-37.

Başaran vd 2006 C. Başaran vd. “Parion Kazısı 2005”, KST 28, I.Cilt, 2006, 611-628.

Başaran 2008 C. Başaran, “Parion’dan Persia’ya Yol Gider”, Euergetes, Prof. Dr. Haluk ABBASOĞLU’na 65.Yaş Armağanı. Cilt I, 2008, 133-137.

Başaran vd 2008 C. Başaran - V. Keleş- H. Kasapoğlu - H. E. Ergürer, ”Parion 2007”, KST 30- 1, 2008, 53- 66

223

KAYNAKÇA

Başaran 2010 C. Başaran, “Parion’dan Bir Savaşçı Figürini: Artemis Bendis mi?”, Metropolis İonia II: Yolların Kesiştiği Yer (Recep Meriç İçin Yazılar), Ed.: S. Aybek - A. K. Öz, 2010, 77-81.

Başaran-Ergürer 2012 Başaran - H. E. Ergürer, “Parion Odeion’u (Bouleterion) 2010 çalışmaları ve Odeion’da Bulunan Seramikler”, Olba, Baskıda (2012).

Başaran 1996 S. Başaran, “Enez (Ainos) 1995 Yılı Kazı ve Onarım Çalışmaları”. KST XVIII- II, 1996, 489-513.

Başgelen 2009 N. Başgelen, Arif Müfid Mansel’in Trakya’daki Tümülüs Kazıları, 2009.

Bayram 2011 M. Bayram, Parion’dan Girlandlı Bir Lahit Parçası, (Yüksek Li-sans Semineri), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum-2011.

Bener 2008 S.S. Bener, Eski Yunan ve Roma’da Oyun ve Oyuncaklar, (Ya-yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul- 2008.

Berlin 1997 A. Berlin, The Hellenistic and Roman Pottery: The Plain Wares, Tel Anafa II, i, 1997.

Bieber 1962 M. Bieber, The History of The Greek and Roman Theater, 1962.

Biers 2003 J. Biers, “Lavari est Vivere: Baths in Roman Corinth”, Corinth, Vol. 20, Corinth, The Centenary: 1896-1996, 2003, 303-319.

Bilgin 1997 O. Bilgin, Antik Troas’ta Bir Kent: Parion, (Yayınlanmamış Bitir-me Tezi), Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü, 1997.

Bingöl 1999 İ. Bingöl, Antik Takılar, 1999.

Blackie 1866 J.S. Blackie, Homer and Iliad vol. I, 1866.

Blegen vd 1964 C.W. Blegen - H. Palmer - R.S. Young, The North Cemetery, Corinth 13, 1964.

Bonacasa 1976 N. Bonacasa, Princeton Encyclopedia of Classical Sites, 1976.

Boardman 2000 J. Boardman, The Greek Overseas, 2000.

Boardman 2002 J. Boardman, Kırmızı Figürlü Atina Vazoları, 2002.

Boardman 2005 J. Boardman, Yunan Heykeli: Klasik Dönem (Çev. G. Ergin) 2005.

Boardman 2005.1 J. Boardman, Yunan Sanatı, 2005.

Boulter 1963 G.C. Boulter, “Graves in Lenormant Street, Athens”, Hesperia 32, No. 2, 1963, 113-137.

Buckler 1998 J. Buckler, “Mnemosyne” Fourth Series, vol.51, no.2, 1998, 192-205.

Bujukliev 1986 H. Bujukliev, LaNecropole Tumulaire Thrace Pred De C ̌ atalka, Region De Stara Zagora, 1986.

Burn 1982 A.R. Burn, “The Expansion of the GreekWorld, Eight to Sixth centuries B.C.” The Claccical Review New Series CAH III, 1982

Burn – Higgins 2001 L. Burn - R. Higgins, Catalogue of Greek Terracottas in The Bri-tish Museum Vol. III, 2001.

Burr 1934 D. Burr, Terra-Cottas From Myrina, In The Museum of Fine Arts, Boston, 1934.

ANT İK TROAS ’ IN PARLAYAN KENT İ PAR İON

224

Büyükkolancı vd 2010 M. Büyükkolancı vd., Ephesos Duvar Resimleri: Hellenistik Dö-nemden Bizans Dönemine Kadar, edi.: N. Zimmermann - S. Ladstatter, 2010.

Can 2005 B. Can, “Antoninler Dönemi Baroğu Işığında Aspendos Tiyatro-su Bezemeleri”, Adalya VIII, 2005, 89- 120

Canav 1985 Ü. Canav, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Cam Eserler Ko-leksiyonu, 1985.

Casey 1986 P.J. Casey, Understanding Ancient Coins: an introduction for archaeologist and historians, 1986.

Ceylan 2005 A. Ceylan, “Spolia Geç Antik Dönemde Yapılan ve Yapı Ele-manlarının İkinci Kullanımları” Eski Çağın Mekanları, Zamanları, İnsaları. ODTÜ Mimarlık Tarihi Yüksek Lisans ve Doktora Prog-ramı, Doktora Araştırmaları Sempozyumu. 2005, 74-84.

Clarke 1993 A.D. Clarke, Secular e Christian Leadership in Coirnth. A Socio-Historical&Exegetical Study of Corinthians 1-6 1993.

Choiseul-Gouffier 1842 M.G. Choiseul-Gouffier, Osmanlı İmparatorluğunda, Yunanis-tan’da, Troad’da, Yunan Adalarında ve Ön Asya Kıyılarında Çe-kici Gezi, III. Cilt, 2, 1842.

Civelek 2001 A. Civelek, Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiği, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir-2001.

Cohen 1995 G.M. Cohen, The Hellenistic Settlements in Europe, the Islands an Asia Minor, 1995.

Comstock-Vermeule 1971 M. Comstock - C. Vermeule, Greek Etruscan and Roman Bron-zes, 1971.

Cook 1946 R.M. Cook, “Ionian and Greece in the Eight and Seventh Centu-ries B.C.” Journal of Hellenic Studies, Vol. 66, 1946, 67-98

Cook 1973 J.M. Cook, The Troad, 1973.

Crawford- Freedman 1979 H.G. Crawford - E.E. Freedman, “The Sardis Campaign of 1977”, BASOR 233, 1979, 1- 32.

Çelikbaş 2010 E. Çelikbaş, Parion’dan Bir Figürin Kalıbı, (Yayınlanmamış Yük-sek Lisans Semineri), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti-tüsü, 2010.

Çelikbaş 2010.1 E. Çelikbaş, Parion Roma Kolonizasyon Sikkeleri, (Yayınlan-mamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2010.

Çubuk 2008 N. Çubuk, Hieropolis Tiyatro Kabartmaları, 2008.

Delemen 2004 İ. Delemen, Tekirdağ Naip Tümülüsü, 2004.

Demircioğlu 1993 H. Demircioğlu, Roma Tarihi, 1993.

Despini 2006 Despini, Greek Art - Ancient Gold Jewellery, 2006.

Drews 1976 R. Drews, “The Earliest Greek Settlements on the Black Sea” Journal of Hellenic Studies XCVI, 18-31

Drougou 1991 S. Drougou, Ελληνιστική κεραμική από τη Μακεδονία= Hellenis-tic Pottery from Macedonia, 1991.

Dunham 1915 P. Dunham, The History of Miletosus Down to the Anabasis of Alexander, 1915.

225

KAYNAKÇA

Durdağı 2004 S. Durdağı, Güney Marmara (Propontis) Limanları: Parion ve Pri-apos, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale-2004.

Dusenbery 1998 E.B. Dusenbery, Samothrace - The Necropoleis -Necropoleis and Catalogues of Burials, 1998.

Dusenbery 1998.1 E.B. Dusenbery, Samothrace - The Necropoleis, Catalogues of Objects by Catagories, 1998.

Eisen 1919 A.G. Eisen, “Antique Glass”, The Art Bulletin, Vol. 2, 101 vd., 1919.

Er 2004 Y. Er, Klasik Arkeoloji Sözlüğü, 2004.

Erdemir 2004 H.P. Erdemir, “Roma’nın Anadolu’da İdari Bir Meselesi: Bağım-sız Şehirler” Adalya, No.VII, 2004, 171-184.

Erdoğan 1991 A. Erdoğan, Batı Anadolu Şehir Surlarının Gelişimi, (Yayınlan-mamış Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir-1991.

Farrington-Coulton 1990 A. Farrington - J.J. Coulton, “Terracotta Spacer Pins in Lycian Buildings”, AnSt, Vol. 40, 1990, 55-67.

Farnell 2010 L.R. Farnell, The Cult of the Greek States, 2010

Ferrero 1990 D.B. Ferrero, Batı Anadolu’nun Eski Çağ Tiyatroları, (Çev. E. Özbayoğlu), 1990

French 1972 A. French, “The Tribute of Allies” Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, vol.21, 1972, 1-20.

Frisch 1983 P. Frisch, Die Inschriften von Parion, 1983.

Fuchs 1969 W. Fuchs, Die Sculptur Der Griechen, 1969.

Ful 2009 D. Ş. Ful, “A Dedication to Isis and Serapis”, EpigAnat, Heft 42, 2009, 99-101.

Genç 2011 S. Genç, Parion’dan Figürlü Bir Korinth Başlığı, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Semineri), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011.

Gezgin 1997 İ. Gezgin, Pers Yönetimi Döneminde Batı Anadolu Şehir Dev-letlerinin Politik ve Sanatsal Yaşamı, (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1997.

Gjerstad 1977, E. Gjerstad, Greek Geometric and Archaic Pottery found in Cyp-rus, 1977.

Goldman 1942 H. Goldman, “The Origin of The Greek Herm”, AJA, Vol. 4, No.1, 1942, 58-68.

Goldman 1950 H. Goldman, Excavation at Gözlükule - Tarsus, Vol. 1 - Text, The Hellenistic and Roman Periods, 1950.

Gonzales-Wippler 2003 M. Gonzales-Wippler, The Complete Book of Amulets and Ta-lismans, 2003.

Gordh-Headrick 2003 F. Gordh - D.H. Headrick, A Dictionary of Entomology, 2003.

Gorman 2001 V.B. Gorman, Miletosos: The Ornomen of Ionia History of The City to 400 B.C., 2001.

Grandjouan 1961 C. Grandjouan, Terracottas and Plastic Lamps of the Roman Pe-riod, 1961.

Greifenhagen 1963 A. Greifenhagen, Beiträge Zur Antiken Reliefkeramik, 1963.

ANT İK TROAS ’ IN PARLAYAN KENT İ PAR İON

226

Grimal 1997 P. Grimal, Mitoloji Sözlüğü - Yunan ve Roma (Çev:S. Tamgüç), 1997.

Grose 1989 D.F. Grose, Early Ancient Glass-The Toledo Museum of Art, 1989.

Güçlü 2006 H. Güçlü, Tekirdağ Çevresi Pişmiş Toprak Figürinleri (Yayınlan-mamış Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne-2006.

Günay 1989 Günay, G., İzmir Müzesi’nde Bulunan Unguentariumlar, (Ya-yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi Sosyal Bi-limler Enstitüsü, İzmir-1989.

Gürler 2000 Gürler, Tire Müzesi Cam Eserler Kataloğu, 2000.

Hammond 1967 N.G.L. Hammond, History of Greece to 322 B.C., 1967.

Hammond 1980 N.G.L. Hammond, “The Battle of Granicus River” The Journal of Hellenic Studies, vol.100, 1980, 73-88.

Hansen-Nielsen 2004 M.H. Hansen - T.H. Nielsen, An Inventory of Archaic and Clas-sical Poleis, 2004.

Hatipoğlu 2003 M. Hatipoğlu, “Güğü Köyü Ametist Kristallerinin Değerlendiril-mesi (Dursunbey, Balıkesir, KB Türkiye) ve Yöresel Ekonomiye Katkısı”, Türkiye IV Mermer Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 2003, 243-256.

Hayes 1972 J.W. Hayes, Late Roman Pottery, 1972.

Hayes 1975 J.W. Hayes, Roman and Pre-Roman Glass in The Royal Ontario Museum a Catalogue, 1975.

Hayes 2008 J.W. Hayes, Roman Pottery Fine- Ware Imports, The Athenian Agora 32, 2008.

Hayes vd. 1968 J.W. Hayes - R.M. Harrison - N. Fıratlı , “Excavations at Saraçha-ne in Istanbul Fifth Preliminary Report, with a Contribution on A Seventh-Century Pottery Group”, DOP 22, 1968, 195- 216

Herodotos 1906 Herodotos IV, Melpomene, Çev. E.S. Shuckburgh, 1906.

Herodotos 1906.1 Herodotos V, Terpschore, Çev. E.S. Shuckburgh, 1906.

Herodotos 1999 Herodotos, Herodot Tarihi, (Çev: M. Ökmen) 1999.

Higgins 1961 R.A. Higgins, Greek And Roman Jewellery, 1961.

Higgins 1967 R.A. Higgins, Greek Terracottas, 1967.

Howland 1958 R.H. Howland, Greek Lamps and Their Survivals, Athenian Ago-ra IV, 1958.

Hübner 1993 G. Hübner, Die Applikenkeramik von Pergamon, PF 7 1993.

Hürmüzlü 2008 Hürmüzlü, Eski Yunan’da Ölü Gömme Gelenekleri, 2008.

Işık 2001 A. Işık, Antik Kaynaklarda Karadeniz Bölgesi, 2001.

Isings 1957 C. Isıngs, Roman Glass from Dated Finds, 1957.

Isings 1971 C. Isıngs, Roman Glass in Limburg, 1971.

Işın 2007 G. Işın, Patara V.1 - Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Dönemleri, 2007.

Kadıoğlu 2006 M. Kadıoğlu, Die Scaenae frons des Theaters von Nysa am Mäander, Forschungen in Nysa am Mäander, Band 1, 2006.

227

KAYNAKÇA

Kaplan 2010 D. Kaplan, Calvert Koleksiyonu Terrakotta Figürinleri (Yayınlan-mamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti-tüsü, 2010.

Karalom 2007 M. Karalom (Edt.), Boncuk: İnanç, Güç ve Güzellik - Beads: Faith, Power and Beauty, 2007.

Karaosmanoğlu 2005 M. Karaosmanoğlu, Mitoloji ve Egenin Tanrıları, 2005.

Kasapoğlu 2007 H. Kasapoğlu, “Parion Nekropolü Mezar Tipleri”, Doğudan Yük-selen Işık: Arkeoloji Yazıları, 2007, 481-521.

Kasapoğlu 2008 H. Kasapoğlu, Parion Nekropolü 2006 Yılı Seramik Buluntuları, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, Erzurum-2008.

Kassab 1988 D. Kassab, Statuettes en Terre Cuite de Myrina: Corpus des Signatures, Monogrammes Letters et Signes, 1988.

Keleş 2003 V. Keleş, Sinop Gümüş Sikkeleri, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2003.

Keleş 2008 V. Keleş, “İlk Bulgular ışığında Parion Tiyatrosu”, Arkeoloji ve Sanat Dergisi 128, 2008, 45-56.

Keleş 2009 V. Keleş, “An Ancient City in Northern Troas Region”, Procee-ding of The Symposium on Underwater Research, 2009, 26-41.

Keleş 2010 V. Keleş, “Paphlagonia Hadrianoupolis’i”, Aktüel Arkeoloji Der-gisi 18, 137, 2010.

Keleş 2011 V. Keleş, “Parion History From Coins”, Proceedings of the XIVth International Numismatic Congress, 2011, 237-245.

Keleş-Çelikbaş 2012 (A) V. Keleş - E. Çelikbaş, “Parion Roma Kolonizasyon Sikkeleri”, Kaunos Nümizmatik Çalıştayı 2012…Baskıda

Keleş-Çelikbaş 2012 (B) V. Keleş-E. Çelikbaş, “Wall Heating Systems In Roman Archite-cture and Spacer Tubes Found In The Parion Slope Structure”, 16TH SOMA: 16th Symposium On Mediterranean Archaeology, 2012...Baskıda.

Keleş-Ful 2009 V. Keleş - Ş.D. Ful, “An Inscribed Ampulla From Parion”, EpigA-nat, Heft 42, 2009, 99-100.

Kibar 2007 R. Kibar, Farklı Metal İyonları ile Bombalanan SrTio3 Kristalinin ve Bazı Minerallerinin Nükleer ve Diğer Yöntemlerle İncelenme-si (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir-2007.

Knigge 1976 U. Knigge, Der Südhügel, Kerameikos IX, 1976.

Koch 1978 G. Koch, “The Walters Persephone Sarcophagus”, The JWalt 37, 1978, 74-83.

Koçyiğit 2006 O. Koçyiğit, Amorium Hamam Yapısı: Tarihsel Süreç İçerisindeki İşlevsel Değişim, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale-2006.

Koçyiğit 2006.1 “Terracotta Spacers from the Bathhouse at Amorium”, AnSt, Vol. 56, 2006, 13-125,

Konuk - Arslan 2000 K. Konuk - M. Arslan, Anadolu Antik Yüzük Taşları ve Yüzükle-ri, Yüksel Erimtan Koleksiyonu, 2000.

Kozanlı 2006 C. Kozanlı, “Kuzey Troas’ın Zengin Kenti: Parion” IDOL, sayı 28, 2006, 28-29.

ANT İK TROAS ’ IN PARLAYAN KENT İ PAR İON

228

Köroğlu 2004 G. Köroğlu, Anadolu Uygarlıklarında Takı, 2004.

Körpe 1997 R. Körpe, “1996 Lapseki Kurtarma Kazısı” VIII. M. K. K. S. 1997, s. 171-194, 1997.

Körpe 2004 R. Körpe, “A New Gold Diadem From Ilgardere” Studia Troica 14, 2004, s. 141-145, 2004.

Körpe – Treister 2002 R. Körpe - M.Y. Treister, “Rescue Excavations in the Necropolis of Lampsakos, 1996” Studia Troica 12, s. 429-450, 2002.

Ksenophon 1985 Ksenophon, Anabasis, (Çev.: T. Gökçöl) 1985.

Ksenophon 1999 Ksenophon, Yunan Tarihi, Çev. S.Sinanoğlu, 1999.

Kunisch 1972 N. Kunisch, “Grabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergama”, PF I, 1972, 94- 107.

Kurtz - Boardman 1971 C.C. Kurtz - J. Boardman, Greek Burial Customs, 1971.

Küçükefe 1992 E. Küçükefe, Troas Bölgesi ve Kentleri, (Yayınlanmamış Bitirme Tezi), Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü, Erzurum-1992.

Küçükören 2005 C.C. Küçükören, Ege’de Bir Anadolu Uygarlığı: Karia, 2005.

Kynes 2002 S. Kynes, Gemstone Feng Shui: Creating Hormony in Home and Office, 2002.

Laffi 2001 U. Laffi, Colonie eMunicipi Nella stato Romano, 2003.

Laflı 2003 E. Laflı, Studien Zu Hellenistischen, Kaiserzeitlichen und Spä-tantikfrühbyzantinischen Tonunguentarien aus Kilikien und Psidien (Süd Türkei): DerForschungsstand und Eine Auswahl von Fundobjekten aus den Örtlichen Museen, (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Köln Üniversitesi, 2003.

Leaf 1923 W. Leaf, Strabo on the Troad, 1923.

Lenger 2008 D.S. Lenger, “Parium o Filippi?: A Proposito di Una Discusa At-tribuzione”, Annali 54, 2008, 255-260.

Lexicon Lexicon, Iconographicum Mythologie Classicae (LIMC)

Leyenaar - Paliser 1979 P.G. Leyenaar - Plaiser, Les Terres Cuites Grecques et Romaines Catalogue de la Collection du Musée National des Antiquites a Leiden, 1-3, 1979.

Libero 1996 L. de Libero, Die Archaische Tyrannis, 1996.

Lightfoot 1989 C.S. Lightfoot, Afyon Müzesi Cam Eserler Koleksiyonu - A Cata-log of Glass Vessel in Afyon Museum, BAR İnternational Series 530, 1989.

Lightfoot 1991 C.S. Lightfoot, “Satala Yüzey Araştırması”, A.S.T. IX, 1991, 209-302.

Lightfoot 1992 C.S. Lighftfoot, Anadolu Medeniyetleri Müzesi Cam Eserler Kata-loğu, 1992.

Lloyd 1997 S. Lloyd, Türkiye’nin Tarihi, Çev. E. Varinlioğlu, 1997.

Liminana 1990-91 P.R. Liminana, “La Necropolis Romana Alto- Imperial del, Parque Delas Naciones, (Albufereta, Alicante): Estudio de Alguno de Sus Materiales”, LVCENTVM IX- X, 1990- 91, 85- 101.

Lippold 1960 G. Lippold, Die Griechische Plastik (Hanbuch der Archaeologie) 1950.

229

KAYNAKÇA

Lozanov 2011 “On The Import Amphorae in Thrace (6.-3. Centuries B.C.)”, Patabs I - Production and Trade of Amphorae in The Black Sea, Varia Anatolica XXI, Edt. Dominuque Kassab Tezgör - Nino Ina-ishvili, 2010.

Luckner 1994 K.T. Luckner, “Ancient Glass”, Art Institue of Chicago Museum Stusies, Vol. 20 No.1, 78-91, 1994.

Lyttelton 1974 M. Lyttelton, Baroque Architecture in Classical Antiquity, 1974.

McFadden 1946 G.H. McFadden, “A Tomb of the Necropolis of Ayios Ermoyenis at Kourion”, AJA, Vol. 50, No. 4, 1946, 449-489.

Magie 1950 D. Magie, Roman Rule in Asie Minor, 1950.

Magie 2003 D. Magie, Anadolu’da Romalı’lar 3 Çev. N. Başgelen, 2003.

Mandel 2000, U. Mandel, “Die Frühe Produktion Der Sog. Oinophorenware- Werkstatten von Knidos”, RCRFActa 36, 2000, 57- 68

Mansel 1995 A.M. Mansel, Ege veYunan Tarihi, 1995.

Marcaccini 2001 C. Marcacccini, Costriure un’identita Scrivere la Storia: Archiloco Paro e la Colonizzazione di Taso, 2001

Marcellinus 1862 A. Marcellinus, Roman History, Book 22, 1862.

Marcellinus-Yonge 1894 A. Marcellinus - C.D. Yonge, The Roman History of Ammianus Marcellinus: During the Reigns of the Emperors, 1894.

Mattingly 2007 H.B. Mattingly, From Coins to History, 2007.

McFadden 1946 G.H. Macfadden, “A Tomb of the Necropolis of Ayios Ermoyenis at Kourion”, AJA 50. No. 4, 1946, 449- 489.

McNicoll- Milner 1997 A.W. McNicoll - N.P. Milner, Hellenistic Fortifications From The Aegean To The Euphrates, 1997.

Mendel 1908 G. Mendel, Musees Imperiaux Ottomans Catalogues des Figuri-nes Grecques de Terre Cuite, 1908.

Meriç 2002 R. Meriç, Spathellenistisch- Römische Keramik und Kleifunde aus Einem Schachtbrunnen am Staatsmarkt in Ephesos, 2002.

Merker 2000 G.S. Merker, The Sanctuary of Demeter and Kore - Terracotta Figurines of The Classical, Hellenistic and Roman Periods, 2000.

Merriem-Webster 1991 Merriam-Webster, New Book of Word Histories, 1991.

Money-Fulford-Eade 1977 J.H. Money - M.G. Fulford - C. Eade, “The Iron Age Hill-Fort Romano-British Iron-Working Settlement at Garden Hill, Sussex: Interim Report on Excavations, 1968-76”, Britannia, Vol.8, 339-350, 1977.

Moore vd. 1986 M.B. Moore, M.Z.P. Philippides, D. Bothmer, Attic Black-Figured Pottery, The Athenian Agora 23, 1986.

Mørkholm 2000 O. Mørkholm, Erken Hellenistik Çağ Sikkeleri, Çev. O. Tekin, 2000.

Nielsen 1990 E. Nielsen, Thermae et Balnea; The Architecture and Cultural History of Roman Puplic Baths,1990.

Ogden 1992 J. Ogden, Ancient Jewellery, 1992.

Okunak 2005 M. Okunak, Hierapolis Kuzey Nekropolü (159D Nolu Tümülüs) Anıt Mezar ve Buluntuları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli-2005.

ANT İK TROAS ’ IN PARLAYAN KENT İ PAR İON

230

Onurkan 1988 S. Onurkan, Doğu Trakya Tümülüsleri Maden Eserleri, 1988.

Oliver 1980 A. Oliver, “The Glass (appendix), Tomb 12 At Episkopi” R.D.A.C., 1980, 245-256.

Osborne 1996 R. Osborne, Greece in the Making 1200-479 B.C., 1996

Özdemir 2011 S. Özdemir, Parion’da Ele Geçmiş Girlandlı Lahit, (Yayınlanma-mış Yüksek Lisans Semineri), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilim-ler Enstitüsü, Erzurum-2011.

Özet 1998 A. Özet, Dipten Gelen Parıltı, 1998.

Özgan 2010 R. Özgan, “Wo ist der Voyeur?: Eine ungewöhnliche spathelle-nistische Reliefflasche”, Fabrica et ratiocinatio: in Architektur, Bauforschung und Denkmalpflege, 2011, 331-338.

Özgen - Öztürk 1996 İ. Özgen-J. Öztürk, Heritage Recovered the Lydian Treasure, 1996.

Özkan 1990 T. Özkan, “Dardanos Höyüğü-Nekropolü Kurtarma Kazısı” I. M. K. K. S., 1990, 113-118.

Öztepe 1991 E. Öztepe, Smintheion Pişmiş Toprak Heykelcikleri, (Yayınlan-mamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara-1991.

Pausanias 1918-1935 Pausanias, Description of Greece, Çev. W.H.S. Jones - H. Orme-rod, 1918-1935.

Peterson-Dunworth 2004 A.T. Peterson - D.J. Dunworth, Mythology in Our Midst: A Guide to Cultural References, 2004.

Pfrommer 1990 M. Pfrommer, “Untersuchungen Zur Cronologie Früh-Und Ho-chhellenistischen Goldschmucks”, Istanbuler Forschungen 37, 1990.

Plinius 1991 Plinius, Pliny the Elder: Natural History, 1991.

Plutarkhos 1948 Plutarkhos, Bioi Paralelloi: Eumenes, Çev.: B. Perin, 1948.

Prêteux 2009 F. Preteux, “Parion et son territorie a I’epoque hellenistique: un exemple d’organisation de la chora sur le rivage de la Propon-tide”, L’Asie Mineure dans I’Antiquite: echanges, populations et territoires, 2009, 335- 351

Price-Trell 1977 M.J. Price - B.L. Trell, Coins and Their Cities: Architecture on the Ancient Coins of Greece, Rome and Palestine, 1977.

Ptolemaios 1932 Ptolemaios, Geographika Hyphegesis, Çev.: E. L. Stevenson, 1932.

Ramsay 1961 W.M. Ramsay, Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, Çev. M. Pektaş, 1961.

Rider 1998 “Un tresor hellenistique de monnaies d’argent trouve en Syrie en 1971 (CH II, 81)” Syrie T, 75, 1998, 89-96

Rieche 1994, A. Rieche, Römische Kinder und Gesellschaftsspiele, 1994.

Richter 1946 G.M.A. Richter, “A Fourth-Century Bronze Hydria in New York” AJA Vol. 50, No. 3, 1946, 361-367.

Richter 1969 G. Richter, Yunan Sanatı (çev. B. Madra), 1969.

Richter 1977 G.M.A. Richter, A Hand Book of Greek Art, 1977.

Robert 1936 L. Robert, Collection Froehner, 1936.

Roberts 1966 L. Roberts, Monnais Antiques en Troade, 1966.

231

KAYNAKÇA

Robinson 1959 H.S. Robinson, “Pottery of The Roman Period: Chronology”, The Athenian Agora V, 1959.

Robinson 1983, R. Robinson, “Clay Tobacco Pipes from the Kerameikos” AM 98, 1983, 265- 285

Roebuck 1959 C. Roebuck, Ionian Trade and Colonization, 1959.

Rolley 1984 C. Rolley, Die Griechıschen Bronzen, 1984.

Rook 1978 S. Rook, “The Development and Operation of Roman Hypoca-usts”, JAS V. 1978, 269-282.

Rotroff 1997 S.I. Rotroff, Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheel-made Table Ware and Related Material, Part 2, Athenian Agora 29, 1997.

Rous-Laugier-Martinez 2010 I.H. Rous - L. Laugier - J-L. Martinez, D’İzmir a Smyrne: Décou-verte d’une cité antique, 2010.

Schäfer 1968 J. Schäfer, Hellenistische Keramik Aus Pergamon, 1968.

Schliemann 1881 H. Schliemann, Ilios, The City and Country of the Trojans, 1881

Schumann 2009 W. Schumann, Gemstones of the World: Newly Revised& Ex-panded Fourth Edition, 2009.

Sevinç vd. 2001 N. Sevinç - R. Körpe - M. Tombul - C.B. Rose-D. Strahan - H. Kiesewetter - J. Wallrodt, “A New Painted Graeco-Persian Sar-cophagus from Çan”, Studia Troica 11, 2001, s. 383-420,

Sevinç-Treister 2003 N. Sevinç - M. Y. Treister, “Metalwork From The Dardanos Tu-mulus” Studia Troica, 13, 2003, s. 215-260.

Sevin 1982 V. Sevin, “Anadolu’da Yunanlılar” Anadolu Uygarlıkları Ansiklo-pedisi II, 1982, 214-278.

Smith 1859 J. Smith, The Dictionary of Arts, Sciences and Manufactures, Cilt: 2, 1859.

Smith 1982 C.J. Smith, “A Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala, Knossos”, BSA 77, 1982, 255- 293.

Smith 2002 R.R.R. Smith, Hellenistik Heykel (Çeviren: A.Y. Yıldırım) 2002.

Sparkes - Talcott 1970 Brian A. Sparkes - Lucky Talcott, “Black and Plain Pottery of the 6th and 5th Centuries B.C.” The Athenian Agora 12, 1970.

Steiner 1957 F. Steiner, Historia: Zeitschrift für Alte Geshichte, 1957.

Stelle- Mannari 1984 F.B. Stelle - A. Mannari, Le Terme Romane di Fiesole, 1984.

Stern 1977 E.M. Stern, Ancient Glass at the Fondation Custodia, 1977.

Stern 2001 E.M. Stern, Roman, Byzantine and Early Medieval Glass, 10BCE-700BCE, 2001.

Stern-Yağcı 1989 E.M. Stern - E.E. Yağcı, “Adana Bölge Müzesi’nde Sergilenmekte Olan Cam Eserler”, Belleten 53, 1989, 595-605.

Steskal 2011 M. Steskal, “Erken Bizans Döneminde Ephesos’ta Yıkanma ve Hamam Mimarisi”, Bizans Döneminde Ephesos, Edi.:F. Daim-S. Ladstatter, 2011, 77-95.

Stevens 1991 S.T. Stevens, Charon’s Obol and Other Coins in Ancient Fune-rary Practice, Phoenix, Vol. 45, No. 3, 1991, pp. 215-229.

Stewart 1990 A. Stewart, Greek Sculpture an Exploration, 1990.

ANT İK TROAS ’ IN PARLAYAN KENT İ PAR İON

232

Strabon Strabon, Geographika: Antik Anadolu Coğrafyası, Kitap: XII,XIII,XIV, Çev. A. Pekman, 1993.

Susan 2005 Y. Susan, Umbelliferae, 2005.

Syme 1961 R. Syme, “Who Was Vedius Pollio” JRS Vol.51, Part 1, 1961, 23-30.

Tacticus 1923 A. Tacticus, Asclepiodotus and Onasander, Çev.: Illinois Greek Club, 1923.

Taşlıklıoğlu 1971 Z. Taşlıklıoğlu, Trakya’da Epigrafya Araştırmaları, 195, 1971.

Tavukçu 1999 A.Y. Tavukçu, Troas Bölgesi Terrakotta Figürinleri (Yayınlanma-mış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü-sü, Erzurum-1999.

Tavukçu 2004 A.Y. Tavukçu, “A Sculpture of Orpheus From Parion”, 60.Yılında Fahri Işık’a Armağan: Anadolu’da Doğdu, 2004, 753-761.

Taylor 2000 R. Taylor, Public Needs And Private Pleasures: Water Distribu-tion, The Tiber River And The Urban Development Of Ancient Rome, 2000.

Tekin 2008 O. Tekin, Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş, 2008.

Temiz 2007 H. Temiz, Uşak Müzesi’nden Bir Grup Koku Kabı ve Lydia Par-füm Endüstrisi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, Ankara-2007.

Thompson 1959 D.B. Thompson, Miniature Sculpture from The Athenian Agora, 1959.

Thompson 1963 D.B. Thompson, TROY - The Terracotta Figurines of The Helle-nistic Period - Supplementary Monograph 3, 1963.

Töpperwein 1976 E. Töpperwein, Terrakotten von Pergamon, Deutsches Archao-logisches Institut - Pergamonische Forschungen Band 3, 1976.

Treister 2001 M.Y. Treister, Hammering Techniques in Greek Jewellery and Toreutics, Colloquia Pontica 8, Edit. J. Hargrave, 2001.

Tsetskhladze-Hargrave 2010 G. Tsetskhladze - J. Hargrave, “Colonisation Ancient and Mo-dern: Some Observations” Gaudeamus Igitur: Studies to Ho-nour the 60th Birthday of A.V. Podossinov, 2010.

Türkmen 2007 M. Türkmen, Pamphylia ve Kilikia’da Severuslar Dönemi Mimari Bezemesi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul-2007.

Umar 2002 B. Umar, Troia: Bir Tarihsel Coğrafya ve Gezi Araştırması Reh-beri, 2002.

Uzel 2000 İ. Uzel, Anadolu›da Bulunan Antik Tıp Aletleri, 2000.

Uzun 2007 K. Uzun, Klazomenai Dalgalı Çizgi Bezekli Seramiği, (Yayınlan-mamış Doktora Tezi) Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Ana Bilim Dalı, İzmir-2007.

Vermeule 1970 C.C. Vermeule, Greek, Etruscan, Roman Gold and Silver-I: Arc-haic to Hellenistic Gold, The Burlington Magazine, Vol. 112, No. 813, 1970, pp. 818-827.

Vessberg 1952 O. Vessberg, “Roman Glass in Cyprus”, Opuscula Archaeologi-ca, 1952, 109-16.

Vitruvius Vitruvius, Mimarlık Üzerine On Kitap, Çev: S. Güven, 2005.

233

KAYNAKÇA

Walters 1903 H.B. Walters, Catalogue of The Terracottas in The Department of Greek and Roman Antiquities British Museum, 1903.

Waywell-Wilkes 1994 G.B. Waywell - J. J. Wilkes, “Excavation at Sparta: The Roman Stoa, 1988-91 Part 2”, The Annual of the British School at Athens 89, 1994, 377-432.

Weinberg 1992 G.D. Weinberg, Glass Vessels in Ancient Greece, Athens, 1992.

Welles 1968 C.B. Welles, The Excavations at Dura- Europos, Final Report IV, Part I, Fascicle 3, 1968.

Westropp 2006 H.D. Westropp, A Manual of Precious Stones and Antique Gems, 2006.

Williams - Ogden 1994 D. Williams - J. Ogden, Greek Gold Jewellery of the Classical World, 1994.

Winter 1903 F. Winter, Die Typen Der Figurtichen Terrakotten, I, II, 1903.

Wiesehöfer 2002 J. Wiesehöfer, Antik Pers Tarihi, Çev. S. Sinanoğlu, 2002.

Wiseman-Mano-Zissi 1970 J. Wiseman - D. Mano-Zissi, “Excavation at Stobi 1970”, AJA, Vol. 75, No. 4, 1971, 395-411,

Wolpole 1817 R. Wolpole, Memoirs Relating to European and Asiatic Turkey, 1817.

Woods 1999 D. Woods, “The Origin of the St.Theogenes of Parium” Greek Orthodox Theological Review, no.44, 1999, 371-374.

Yağcı 1993 E.E. Yağcı, Başlangıcından Geç Antik Dönem Sonuna Kadar Anadolu’da Cam (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üni-versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara-1993.

Yegül 2006 F. Yegül, Antik Çağ’da Hamamlar ve Yıkanma, 2006.

Yegül 2011 F. Yegül, Roma Dünyasında Yıkanma, 2011.

Yılmaz 2011 A. Yılmaz, Parion Geç Roma Hamamı Yiv/Akanthus Başlıkları, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Semineri) Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum-2010.