Nuo Guun Quae Supebsunt C 0 M 0 E D I A E Ou Fbagmentis ...

8 U H M A B I U DL

ha…Thobaai a .. qui r . ,usdicti. Con tr a qua…I ! cuore- 1Almenam don i gravidam reli1ucrat Interim dumahost ad

huc Thcb ia Amphitruo , quamqoan advectua ian cumeu reituin portam Persicum, Jupiter sub Amphitruonia forma . una cun

Mercurio , qui Sooiac formam , acrvi A mphitruonia , inducrat,

quasi rcdicnae: belle, ad,

Alcmennm venit. A cccdeuc autonex portu verno An phitnm. Buia. un . pm…. indi

catun suum advantum“n anna. ln'

ter sub ipsius Sosiaeforma , Sosia- 1 ven…. fori…propeflit. A dvenit Amphitruo . et cxpoatulai. com A 1cmana , quaecm nunc

primum ex bello ad aeremareneg a t.'

Erg o teatcm adventuacui addueturua , in pot tum redit .

“

Ex quo denuo reven ueet aMercurio rub Soaiaeforma propellitur , et ludifi catur a Jovc.

sua. ipsius formam iuluto , tap…Ap p….it

tica. Quorum utriusquerixam dirimerenequit Elephan t , adeam rem a rccaaitus ,

’

quoniam, utereorum verna sit Amphitruo,aon potest dignosecre. I nterim , parturientc Alcmena , tonitrufit ct concidit puc tcn oreAmphitruo . BuieBromic ancilla ,

ipn …no…a piena , narrat gemino partum pueroA…l lb t .et. gratia inter Amphitruoncme;

Almera. ”concilia“. in carica n iit.

Rca ag ita:Tbcbia.

°

PR O L O G U&

post bains éloquar trageddlaaQuided… frdntem, quia & ageédlmBandcm hinc , d roltis , M am ,ex trugoédlncomoédin nt sit dnnrib11s isdcm vérsibm .

Utn'

1m ,sit , an non , vdlfi s! Sedego striltior

quasi néseiam vos «Elle, qui din is siem.

Tenco, quid anlmivéstri super b ac ré sietrit corn- lista sit tragicow moédla :

nam meperpetuo ficereut sit con cedia,regca quo veniant ét di, non par & bifi or .

Quid ig itur ? Quohiamhic serves quoquepat teishabet,

nt diri tragicocmnoédiam

Nunc Hit:meararea v6bis iussit Iripitcr,ut c6nquistm

°es singoli in sub selliacànt per totum a ivcam spectatàribus

uthis in cam pignus capianuir togac.

Sirequi imbivisseut pilu-amhistriònlbns,sen quoiqumn artifi ci (sci:per scriptus litterae,seuqui ipsi am…, mlper interndnfi um);siveideeaedilcs pèrldiosequoi daint:strelnpselegem iin sit ceuelilpiter,

s

eadem hish'ioillsit let , quaesumudviro !Virt1

'

rteambirequi…, non favit6ribus :sat habet fari…semper , qui recté fhcit,si fi lis fi desest , quibus cstea rcs inmunn .

[Et] b éequoqueefi smmihi inmandatiedcdit,

A HPHI’

I‘RU D .

qui sibimandassent deleg ati ut pluiderent,quiva qué placerct Alter feeissént minus,cis 6rnamcnta ct cériumufi conoideaM iriri nolin v6s qnapropter lt

'

1piternunchistrioucs c1

'

1ret . Nc mirémini :

ipsehinc acturnst 11'

1pitcreomoédiamQuid 4dmirafi ésfi s quasi ver6 novomnunc pròferatur 16vem facerehistridniamEtiam histriones inno quom in proscenio hiclovem invocarunt , venit , auxilio fuit .

Practérca certo prédit in trag oédia .

lianefibulam inquam , hic l1'

1pitcr hodieipseaget,

eteg o ima cum illo . Nunc animam adv6rtitc,dumhdius argumentnmeloqnareomoédiae.Haec 1'1rb s est Theb ae. In illiscc habitat a é

dibns

Amphitruo natus Argisex Argò patre,quicumAlcanenaest nu

'

1pta Electri filia .

ls mineAmphitruo praéfectu’

st lcg16nibus

nam cdm Telcb ois b éllnmest Theb anò popio .

I s priflsquamhinc abiit ipscmet inexercitum,

gravidam Àleumcnnm 1'

1xorem fecit suam.

Nameg o v6s novissc crédo iam,ut sit pàter meus ;quam liberharum rerum mnltar1îm siet,quant1

'

1squeamator , quòm quideomplacitu'

1m ’

s t

semel.ls amineoecocpit Àleumcnam cldmvirum,

na1'

1ramqueeius corporis cepit sibi,et g ravidam fecit iseam compressi suo .

Nunc deÀlcnmena nt rem tcncafi s réctius,utrimqneest g ravida et dx viro ct cx summ6

https://www.forgottenbooks.com/join

A M PHITR UO .

ct servus , cuiusego luino iero imi1g iuem.

Nun c, intemosscut n6s possifi flfàcilius,eg o has hab cbo 1

'

1squein petaso pinuulas ;tummeo petri autem tdrulus iuerit ar'1rc1tssub pétaso ; id signum À:nphitn iuni 11611erit.Ea signa nemo b òrum familiàriumvidérc poterit ; vérum vos vidébifi s .

Sed Amphitrnonis illioest servus Sòsia ;a p6rtuillio nunc cdm interna bueadvenit .Ab ig ém iamego illuneadvm ientcm ab aédibuaA dest. Erlt operaepréfi um bic spectintib uslovem ét Mercurium facerehistriòniam.

A C T U S L S C E N A L

s osu. M ER CUR I US.

so . Qui meàltcrest audieior homo, a1'1t qui co nilde'ntior,

iuvent1'1fi s mores qui sciam , qui hoc n6cfi s soln s

mm .…Quid fàcinm nunc si Trésviri Mein careerem

connpég'erint,

indeorali epromtu&rin cella depromar aa ilagr‘lm’

nec ca1'

1sam liccat diceremihi, nequein hcr6quldquam auxilii siet,

nec quisquam sit , quilt meomnesessedignum

quasi iucudem memiserum homines cce!» validicaednnt ; ita

A C'1'US SCENA

peu—greàdvouicnsh6spitiupirblieltus ircipiur.

Haéeheri coégit immodésfi a , mé quihocn6ctis a p6rtuingrétiisexam .

Nòunc idem hoc lucis memittere-pdtuiitOpulento homini boe duraest ;hoc luig ia miserest ‘

divifi s serves:n6ctesquediésqueadaidu6 Satis supérqucest,qué fa cto aut dieteadest Opus ,‘ quietus né sis.Ipsedominus , divcs operis ét lub 0rls é 1 pcrs,qu6dcuuquehomini decidit libere, posserétur ;aéquomesseputit ; non reputat, laboria quid sit ;

nequeaéquom nunc iniquom impcrét ,‘

cogfldb it.Erg o in servitdteexpetimt multa iniqua ;ha bendum ct feréndumhoc umisteumlab6re.un . Sa fi 1isest , meque-ri illo modeserfltdtemhodié . Qui fucrim liber , eumnunc potivit

pabér serviu'tds ; hic , quim a nétust,

Sum vero verna vérbero ! so . Numeromihi inmentemM t,

dis àdvcuieutcm g ràtias pro'mérltis agereatqueidlequi.

Naeilli édepol, si mefi t6 meo reférrc studeant

aliquem hominem adlcgcnt quimihi advcuiéufios 0

‘

ccillét probe,quoniam benequaein mefecerun t,”gràtaea ha

30

un . F acit ille, quod volg o baud selont ,ut , quidsesit dìgmim, seiat .

so . Quod m'

1nquam opinat1’

1a fi li, nequeéliusquisquam civium

sibiéventurnm,ide6nfi g it,ut sàlvipotercmur don n,

A M PH I TR UO .

domum35 duéllo exatincto màxumo atqueintemw tiuhd

Quodmulta Theb an6p0 910 aoérb a obiecit fino r a ,id vi ét virtutemilitum victum étqueexpug na tum

império atqueauspicio héri mei Amphitruo n ismixume.

Praeda àtqueag ro ad6reaqueadfécit popula riasuos

reg iqueThebmiò Creonti régnum stabilivit suum .

Me portupraemuit domum : ut haec m'

mtiemuxorim ae:

ut g éuserit rem pùblicam duetu, imperio anapi

ci6 suo.

Ea nuncmeditab or , .qud modo illi dia m, qunmillo advénero .

Si dixero mendàcium ,soléns meo morefécero .

Nam qu6m pugnab ant màxume, eg o tum fug ieb am màxume

verumtamen quasi adfdverim si:nulibo atqueaudita. éloquur .

Sed qué modoet verbis quibus medécent fabu

prinn ipsemecumetifim volohicmeditàri. S ichoc pròloquar .

Principio ut illo advéuimus ubi primum ter

50 continuo Amphitruo délegit viròs primorum principee;

eon lég at ; Teleb ois inhet seuténtiam ut ditmm :

supm r avo.

Pò:tquam id achim eat. q w : con tr icanunt .

W O…térra ; clamoremutrimqneéfi'erunt ;

imperator utrimquehincet illumlovivota suscip

ere, box-tiriexercitum;prò sequisqueid , quod quisqueét potest

valet,édit, ferr6 ferit . Téla frang x

'

mt ; boatcoélumfremit i virum. Ex spirituet anh£litu

80 nebula constat ; cad1'

mt

vòlnerhvi ét viril'uu.

D éniqueut vòluimus nostra superfit manusvi ferocia.

Héctes creb ri cadunt ; nostri contra ingmimtse'd fiugm

'

m sé tamenmènemuvòrtitm‘

;

néc recedit loco quin statim rém gerat .M am amitu

'

mt prius , quémloco ent .Quisqueut steteràt , iacet 6hfi netque6r ineB éeubiAmphflruobem…tu?“meus,alicoequités inhet déxtem lumiere.Équites parént citi: ab déxtera min anoenim clamoreinvolmt impetn filacn ,

°

foédantet pr6terunthostium còpias

95 un. Nunquametiam quidquam adlnîc verb on xm

namqueégo fui illio in ré armenti, et meus ,quam pum…est, pater

s o . Perduéll» penetmut seinfugam, ubi nostri:VorténtìbusTelébois talia còmphhantursòrpora ,ipsiuqueAmp…:égnmPterelam sua obh1m

A C TU S S CEN A

Haecfllicest pun ita…a 11m m eadve' sperum .

Hoc…hoc…emini magis , quia ill6 die

8110

Pa tridic in M a 6: urbead nonvéniunt (lente:principes ;

valid: mw ibu bra-t . igm cflmw peeeatimsuum

et liberos,

poplo .

Post 61:virtutemhemÀmohitrueni pétera donata aureaest,

qui Ptérelo potit6rerexest sòlitns. Huenicdioumherae.

NW }…bari imperiume'

xsequi,et mi domum copessere.

Ml illichic i…: ihnego i…obvious,néqua eg o hnno hominem hodiead aedis hisei

namQuin do imag o est homi

Étenimvero quoniam fo…eépi buius in meét

“cetet fm …q uo hh…masimfléo

M eune m…. cfliidm . nmtum , àdmodum,

W W W d o dhù n aliflc—, a fonib»

péliere.

A M PH I TBUO .

in soporem còllecasfi a mides . s o . F orn ido

male,néeg o hic nomen méum commutem , et Quiutus

iiameSosia .

Quétuar vir6s sepori sé dedissehic aint:mmetno , nenumerum adgeam illune. M E . Hém,

nunc, iamengelSic colo !s o . Cingit ur : certeexpedit se. un . Non feret,

quia vàpulet .s o . Quishomo ? M E . Quisquehomohdc prefecto

vénenit , pugnouedet.s o A page, non placet mehoc noctisesse. Coe

Pr6in tuistanc coenàm larg ire, si sapis ,esuriéutibus .

M E .«Ha1id maium huicest p6ndus pugno .

Perii , pug nos pondera t iM E . Quid, siego illum tràctim tang am , ut d6r

mint ? s o . Serviveris :nam continuas his tris aeetes pérvig ilavi. M E .

Péssumumestfàcinuslnequitérferiremàlammalediscis,manus .

Àlia fermaep6rtetesse, quem tupugno légeris .

so.—lllichomo meintérpolabit , méumqueos fi n

get dénuo .

ME . Éxossatumesesseoportet , quém probeperc1mserm.

so . N imm , nihic me, quisi muraenam, éxos

sarecògitat .Uitt o istano , quiexossat homines ! périi , si me

adspéxerit.M E. filethomo quidàmmalo suo . 8 0 . Hei, num

n ameg o 6holui?

A C TU S I. S C EN A

À tquehand longeabésseoportet ; vérumlongehinc abfuit .

50 . Si in meexerciturus , quprimum dames .

un . Vex mihi ad auris idvelavit. so . Naéeg ohomo infelix fui,

qui non ala s intervelli: vòluevem vocem gestito .

un . Îllichomo a mesibi malam rem arcéssit'

m

so . Non equidem ul.lumÒm randusest pug nis probe.

s o . L às sus sum bereleenivi, ut vectushuc sumetiam nunc nause0 °

vix incedo ininis : neirepòssecum onereexistumes .

M E . Certeenimhic nescio quis loquitur . s o . Sél

vos sum : n on mevidetNe'scio quem loqui autumat : mihi cértenomen

Sosiaest.un . Hinoenim mihi dexte'ra vox amis lli:vide

tur , vérberat .se. M ét1m, voeis né vicehodiehic vipulem, quae

hunc vérberat.un Ò ptume,eoeun , inoédit adme. so . Timeo

tetus torpeononedepolnunc , tib i terrarum sim , scio ,

si quis

roget,uéquemisermecòmmoverepossumpraeformidinellicet , mandata heri periérunt un aet Sosia .

Vérum cer t unies t còuiìdeuter lu’

uninem contr a

colloqui,

A M PH I TR UO .

qui possim vidéri huic fortis , ment ab stineatmanum .

nm . Quo àmbulas tu, quiVolcauum in c6rnuc o n .

clus1'

1m geris‘

i

s o . Quid idexquaeris tii, qui puguil ésexo s s a sh6minibus?

un . Sérvosesne, an liber i s o . Utcunquean im o

conlubitimnest meo .

’

vero ? se. oenim1rero un. V é r be.ro , meutiris nunc .

At iam faciam,ut ver um discus dicere. so . Quideoestepus i

un. Pòssum scire, qué profectus , quoins sis, aut

quid véneris ‘

i

so . Hi ceo,herimei sum serves . Nq uid nun ces cértiori

un . Égetibi istam hodiescelestam comprim amlingnam. so . Hau

'

1d potesb énepudicequeadservatur .un .l’érgin

’arg ntér ier i

Quod apud hasceaedis neg otiumest tibi! s o ,

Imc quod tibiest!un. Réx Creo vigiles nocturnos singulos s

‘empé rlocat.

so . Béuefacit : quia n6seramus péreg re, tuta tuis tdomum .

Àt nunc ab i sane: édvenissefimiliares dicitoM E . Néscio quam tufamiliaris sis : nisi actutum

hinc chis,familiaris accipierefàxohand familiériter .

so . Hic , inquam ,hab itoeg o , Atquehorum

sérves . M E . A t scin'

q116modo i

F iciameg o hodieté superbum ,uihinc abis .

Quonàmmodo ?

A CTUS S C ENA

un . A 1ifen ren6u ab ibis si eg o fustem n imsero .

so. Quin mehuius éssefamiliaefimiliarem praedice.

un . V ide, sis , quammex vàpularevis , nisi actutum hinc ahis l

so . Tim’ domo prohibérepereg remeddveuientem pòstulas ?

un . H aéccin’

tua demùst! se. I ta , inquam. un.

Quishem sest ig itur tibi?Amphitmequi nunc praefectus ’

st Théb anisleg i6nibus ;

qnicum nnptaestAicumena . un. Quid aisi quodnomén tibiest !

so . Sòsiam vocint Theb ani D ivo pregnatiunpatre.

un . Naé tuistichodié malo tuo compositis mendàciis

idven isti , audiciai còlumen consutis dolis !so . Imo equidem tunicia coun tis hinc advenio,

non delia.

At mentirisetiam : certo pedibus non tunicis , venie.

lta prefecto . un. Nunc prefecto vipula obmondécium .

so . Nonedepolvolò prefecto . un. A t pdlpro

fecto ingratiis .

Hoc quidem prefecto certumest ; non est arbitrit ium.

so . Timm (idem ob secr6! un . Tun '

teandes Sòsiamessedicere,

ég o qui sum! so . Perii un . Parumetiam, prad

ut futurumest, praédicas .

A M PHlTR UO .

Quoins nume su. Tim: : nam pa guiausufeci.sti tuum.

Pr6hfidem ,Thebàui cives ! un. Etiam clama s

,

càmufex ?L oquero, quid venieti? so . Utesset , quem tu

poguiecaéderes .M E . Cdiuses? 3 0 . Amphitruòuis, tuquan , Sòsia .

M E . Erg o istòc ma gis,

quia vanileqnns , vàpulabis : ég o sum , non tu,

se. ita di fa ciant , ut tupotius sis , atqueeg o teut vérberem .

un . Étiam muttis ! se. 16m ta cche. m:. Quis tibihern ’

st‘

! s o . Quem ttivoles .

un .» Quid igitur ? qui mino vocarei s o . Ném o ,

nisi quem iùsseris .

M E . Amphitmonis teésseaieb as sen….

Pecciveramn am h phitraouis sòcinm neemed éssevolui

dicere.M E. Soibamequidem nullum éssenobis, nisime,

servom Sòsiam.

Fugit teratiò . s o . Utinamistuc pug ni fecissén ttui!

M E . Ég o sum Sosia ille, quem tu dddum esseaiebàs mihi.

so . Ò bsecre, ut per pacem liceat teédloqui , utnevàpulem !

M E. Îmoinduciaé pammper fiant, siquid visloqui .s o . Non loqnar , nisi pecefacta ; quindo pugnis

plus vales .

ma . Bicito quidvis : n6n nocche. so . Trias fi deicredi»! un . Meae.

s c rvs SC ENA

so . Quid , si falles? un . Tt'

un Mercurius Sò. uciratu

'

1s siet .se. Animum adverte:minelicet mihilibera quid

Àmphitruonis égo sum serves Sé sia: M B. Etiamdénuo

'

i

so. Fucem feci, foéduefeci, véra dice. un. V6

pula .

i]: lubet ; quod tibilubet , fac , quoniam pug nis plus vales .

Vem ututes factrhus hoc quidem -herc1ehandreticebd tamen .

M B. Tuimevivush6dienunquam*ficiu, quin sim

Sesi‘

a .

so . Cérteedepoltuinealieixabi-s nirnquam quiunostér siem ;

uéc nob is praeter med alia s quisquam est servusSosia,

qui cum Amphitruénehinc una 'iveram in exér

un . Hic homo sanus nonest . 8 0 . Quod mihipraédica9 vitium, id tib iest .

Quid , malum? non égo» sum serves Amphitruo

nia Sòsia î

N(mneha c noctun6stra navis l'n' wexpertuPérsicovenit , quaemeadvéxiti* non nemehdc hem s

misit meus ?nonneego m o sto anteaédis nostra si n6n mi

est Interna in manu?non lequer i non vigile? nonnehic h6mo me

uguis c6ntudit?Féeit her e: nammildetiam misero nuncmaleé

dolent . 255

A M PH I TR UO .

Quid igitureg o dubito ? aut cur non introeo innostràm domum

‘

!

M B. Quid! domum nostrum? s o . ltaenimvero.

M E . Quin quaedixistimodo,omnia ementitus . Equidem Sesia Amphitruòuis

sum :

nim noctuhac solutaest navis nostra eportaPérsico ;

ét , ubi Pterela rex regnavit, oppidumexpug névimus ;

ét legiones '

l‘

éleboarum vi pug nando cépimusét ipsus Amphitruo 6btruncavit regem Pterelam

in proélio.

so . Ég omet mihi non credo , qaum illaec autumareillum addio

hic quidem certe, quaeillio sunt res ge'

stae, memorat memoriter .

Sed quid ais i quid M phitruoni Teleb ois éstdatum?

M E . Ptérela rex qui p6titaresòlitusest , pateraaurea .

s o. Élocutus est ! Ùbiea patera mineest!un. Est in cistula ,

Amphitruonis 6bsignata signo. so. Sigui dic

quidest?un . Cdm quadrig is smexoriens . Quid me08

ptas cimufex ‘

i

Argmnentis vicitlAliud n6men quaeruudu'uuest mihi.

Néscio , undehaec hic spectavit. limeg o huncdecipiàm probe:

nim quodeg omet sòlus feci, néc quisquam aliussuum

A M PHIT R UO .

stira , pes , statéra , tonsus , oculi, nasum , [dén s ,]labra ,

màlae, mentum , barb a, collum , t6tusverb is opust

‘

!

Si tergum cicàtricosum nihilhoc similiest s i

milius .

Séd quom cog ito , équidcm certo idem sum quisemper fui

novi hevim, novi aédis '

nostras sanesapio etséntio .

Noneg o illi obtémpero , quod léquitur : pultab òforis .

M E . Quo ag is te’! 9 0 . D om1'

1m . M E . Quadrig a ssi nunc inscendàs Iovis,

atquehinc fug ia s , ita vix poteris éfi'

ugereinfortimium .

so . Nonneheraemesen1'1ntiare, quodherus meusiussit, licet?

nm . Timesi quid vis'

nimtiare; hanc néstram

adirenon sinam .

N(un si meirritassis , hodiel\imb ifrag ium hi nca1

'

1feres .

so . Àbeo potin s . D i in mortales , 6b secr° vo

stram fi dem,

1'

1bieg o perii? ub i immutatus sum? tibieg o formam perdi-di ?

aneg omet meillio reliqui , si forteoblit1is fui?Nam hic quidem omnem imag ine-m meam , quae

àntehac fuerat , pòssidet .

Vivo fi t , quod n1'

mquam quisquam mortuo faci6tmihi.

Îbo ad portam , atque, haéc uti sunt facta herodici1m meo ;

A M PH I TR UO.

venim minori p1'

1ero maiorest pater,minor maiori. I àmnehoc scitis quid siet!Sed Alamenaehùius honoris g ràtispatér curavit imo ut foetufieret,uno 1

'

1t laboreexsòlveret aerumnis duas,[et nein suspiciòneponati1r st upri,]et clandestina ut céletur suscéptio .

Quamquam , 1'

1t iamdudum°

dixi, resciscét tamenAmphitruo rem omuem. Quid ig itur ? nem o id

prob ro

profécto ducet A leumenae. Nim deumnon pàr videtur facere, delict1

'

1m suumm àmqueculpame1 péterein mortalem 1

'

1t sin a t .

Oràtionem comprimam crepuit foris .

Amphitruo subditivus ,eccum , exit forascum Àlenmena , 1'1xoreusuraria .

A C T U S I. S C E N A [II.

I U P I'I E R . A L CUM ENA . M ER CU R IU S .

1U . Béuevale, Alcuména : cura rém communem,

àtqueimperce, quaéso : menses i6m tibi es seactòs vides .

M ihi necesseest irehinc:verum quoderit natum ,

tòllito .

A L . Quid istucest , mi vir , neg oti qu6d tuhsmsub it6 domo

éb ouai m . Edepolhmid, quod tuime, néquedomi, distaédeat ;

A C TUS I . S C E N A ill.

sed ub i summus imperator non ade“ adexercitum

citins , quod non fàcto est usus , fit, quam quodfactoest opus .

ux. Nimis hic soitust sì c0phanta , qui quidemmeus sit pater .

Òb servatoté qiìam blandemilieri palpébitur .

A L . Éca s tor tee1 périor , quanti ficins n orem1U . Satin

’habes si foéminarum millaest , quamaequedilig ami

Édepolnae, illa si istis rebus té sd at operam dare,

ég o faxim teAmphitruonem éssemalis quémlavem .

A L . Éxperiri isti1c mavellem mè , quam mihi memoririer .

Prius ab is , quamléctus , ubi cubuisti, concaluitlocus .

Héro venisti média nocte; mineabis : boccineplacet !

Accedam aQuehanc édpellab oet suipparasita b é r patri.

N1'

mquamedepolquemqnàm mortalemero'

doegouxorem suam

sic efi ictim amire, proindo ut hic teefi ictimdeperii.

m . Càmuiex , non ég o to novi? ub in’

o conspectumeo ?

Quid tibihano curàti0est rem,vérbero aut mute

titio?

qu6i polego iam hoc scipione Ah. Ahnò:li 2 lp! Muttitò "…i

A M PHI TR UO.

mn . Néquiter paeueéxpotivit prima parasitétio .

I U . Verum quod tudicis mea u'

xor , non temiirasci docet

25 clànculum ab ii a leg ione; operam ha nc sub ri

ex meprimo prima seires , rem 1'

1t gessissem pli

blicam ;éa tibi omniaenarravi. Nisits amaremplur1n um ,

n6n facerem . M E . F acitue, ut dis.ii timidam

palpo pérm tit .

w . Nl'

inenelegio pérseutiscat, clam illuc redeand1

'

unest mihi,né meuxorem praévortissedicant praerepublic a .

A L . L àcrumantemex abitui concinna s tu'

1 t uum

uxorem . I U .

'

I‘

ace.Né oorrumpeoculos : redibo aehitum. A L . ld

actutuim diuest .w . Nonego tehic lub éns relinquo néquea beo

abs te. A L . Séntio

nòm qua noctead mè venisti, eadem abis .

Cut metenes ’!

'

l‘

émpus est ; exireex urbe, prmsquam luciscàt,volo .

Nimc tibi hanc pateràm , quaedono mi illio o b

virtutém da taest,Ptérela rex qui pòtitavit , quemeg o mea occid i

manu,A lcumena , tibi condono . A L . F acia, ut alias ré s

soles .

Éca stor condignum donum , quàlist , qui donumdedit !

40 M E . imo sic condignum donum , quélist , quo idonò da tumest !

A C T US SC EN A I I I .

10 . Pérgin’

autem? nòm eg o possun , fi'

1reifer,teperdere‘

i

A L . Noli amabo , Amphitruo , irasci Sosino causamea .

m F àciamita , ut vis. un . E: amomehic M modum quam suevosed .

IU. Némquid via ? A L . Ut, quem “ si. , meames,me' , tuum, ab sentem tamen.

m Eàmus, Aa truò : hòeiam. m . Abi

prae, Sòsia :iam ég o Numquid vis ! A L . Efi an , nt

Prius tua opinioneIlio “ero b… animumhébemoda .

Nimc te, nox , quaen é mansisti, mitto , ut ccd.i1s die,

lit mortaiibus inluciscnt limeclaraet cindida ;àtq11equanto , nox, fuisti longior hac pr6xnma, 50

tinto b revior dies ut fi at , fàciam ; ut aequedisparet.

ét dies ut nocti accedat. Ib n ,et “…un

A C T U S S C E N A

A M PB Ì T R U O . SOSIA .

Age, i tu secduùun ! Sequ6r, subsequ6r te.

Sceléd ssinu'

xm tea rbitròr s o . Nam quam(ihrem ?

A M PH1TR U O.

su. Quia id quod nequeest nequefuit nequefutfirumest,

mihipraedicés . s o . Eceeré , iam tuitim

facia , ut tuis nulla ap1'

1d tefi dés sit.Au. Quid ést

‘

i quo modo? lam quidem hé r cleeg o tibi istano

sceléstam, sceluis, lingnam ab scindaml so . Tunissum :

proinde, 1'

1t commodumest et lnbét, quid quetumen , quin loqu£r haec, utifacto sunthic,nunquam 1illo modomepotes deterrete.Au. Sceléstissumea1

'

1des mihipraedicareid,domi teessemine, quihic adds? so . Vera dic o .

A M . M ali1m quod tibi di dabimt , atqueego hò d iedub ol s o . istuc tibi ést in mami: nam tuus sum .

A M . Ttm’me, verbero , mides , hern'1m ,

ludiiicà r i ?tun’ id diceremides , quod némo unquamhom o

fintehacvidit nec potest fieri temporerinohomo idem dué bus locis ut sim ilsitis o . Profécto , ut loqu6r , res ita ést. Au. lupi

te' r teperdétl so. Quid malisum here, tua 6: repr o

méritusi

Au. R og ésne, improbe,etiam qui lxidos faeis meso . Meritomihi maledicas si non id ita factum

est ;verumha1'1d mentiòr , resqueuti facta dico.

A M . Homo hiceb riusest , ut opinor .

s o . Ù tinam itaessem i A M . 0 ptas , quaefacta.

so . Égonei A M . Tuistic. Ùbi bibistiis o . Nusquamequidém bib i.

A H PH I TRUO .

A ll. Qu6modoi so . Nihilo , inq11am, nui-un mé

néqueita medi ament m deb a. primo mihimet Sòsiae,

dònec Sosia , illeegomet , féd t, sibiuti «edel—em.

Ordineomne, uti quidquea…est , dim apud

hostes sédimns,édissertuit ; tumformam una abstulit M i nò

mme;néquelac lacti magisest simile, quam illeeg o

simili’st mei.Nam t

'

it dudum antelicem a porto mo'

praemisisti domum

Quid ig itur ? so . prin:multo anteuedis stabm , quan illo adve'neram.

A M . Quis malum nug às’

i satin'

tu sànus es ?so . Sic smn , 1

’

1t vides.A M . Huic homini nescio qm

'

dest m ii mala ob

ieetn'un manu,p6stquam a meab iit. so . F 6teor : nam sum ob

ta'

1sus pugniepéssmne.A M . Quis teverberàvit? so . Eg omet nemet, qui

nunc su'

m domi.

A M . cm quidquam nisi quod rog abo té m ihil'espònderis.

Omnium primum ,istequi sit Sosia , hoc dici

volo.

so . Timeest servus…A M . M ihi quidemuno té plusetiamest qua'uuvolo ;néque, pestquam sum nitus , habui nisi teser

vom Sòsiam .

Atego nunc , Amphitruo , dico : Sésiam sel“vom tuom

A C TUS ll. S CE N A l.

praéhr mealterum inquam, advenieus fldmut obfendàs domi,

Divo prog na tuim pa treeadem , quoeg o sum ;forma , aetateitem,

quaeg o sms . Quid opus verb is ? geminus Sosiahic factust tibi.

Ali . Nimia memoras mira . Sed vidistin’ uxo

rem meam ?so. Quin introirein sedis nunquam licitam est .

A M . Quis tepròhibuit?so. Sosia ille, quém i1mdudum dico , is , quime

A ll.Quis istic Sosiaesti so . Eg o, inquam. Quétiens dicundumest tibi?

A M . Sed quid ais ? num ob d6rmivi:ti d1idum?

ib i forteistum si fi…qnéndam in ao

5 0 . Non solco eg o somnimlom héri imperiapérseqni

vig ilati: vidi, vigilanti nunc tevideo , vig ilans

fàbulor

AM . Quis homo ? so. Sosia , fuquan ,ego illequaéso non meintéueg is?

AM…Qui, maium ,hùeliégerequisquam potisest ?ita nugés M atis .

80 . Verum actutum nòsces . A M . Quem? so .mumnosces, servem Sòsiam .

AM . Séquerehac igitur mè : nam mi istuc primumexquisito ést opus .

A M PH I T R UO .

Sed videex navi éii‘enmtur quaeimperavi, iam

omnia .

s o . Étmemot sumet diligens , ut , quaeimperes ,compAreant .

Noneg o cum vino simituébib i imperium tu0 m .

A M . Ùtinam di faxint , infecta dieta reeveni.imt tua !

A C T U S Il. S C E N A ll.

A L CU M EN A . A M PH I T R U O. S OS I A .

A L . Satin’

parva résest voluptatum in vita atquein aétateagu

'

mda , [praequam quodmoléstnmes t ?I ta quoiquecomparàtumest in aétatehominum

,

ita dis est oomplàcitum,

voluiptatem ut moéror comes consequàtur,]quin incommodi plus maliqueillico adsit,b oni si ob tig it quid?

Nameg o id nunce1 p6rior domo Atqueipsa dem a

sci6 quoi voluiptas

pan'

1mw r dataest , dmn viri mihi potestasvidéndi fuit noctem imam modo , Atqueisrepentehinc abivit a med antelùeem .

Sola hic mihi nunc videor,quia illehinc ab ést, quemego amò praeter émues ,

Plus aégriex ab ituviri quam sx advéntuvoli

'

lptatis , cepi,Sed h6c mebeat saltem quod perduéllesvicit,et domi1mlaudis còmpos revénit .Id solatio ést : dmnmod6 laudepirta

A C TUS Il. S C E N A Il.

dominu recipi6t se,feram ét perferam i1squeabitumeius ànimoforti étq

ueob iirmito : id modo si mer06disdati1r mi

, ut mei1s victor vir belli clieat,satis miessedi1cam.

Virtus pmemiumest optim1im ;virtus omnibi1s rebus 6nteit profécto °

libertas salus , vita reset parénteset pàtria et progniti tutàntnr , servinturvirti1s omnia in sehabet ; omnia 6dsuntbonà, quem penes’

st virtùs.

A M . Édepolmeuxori éxoptatum a édo adventut rim donum

quaemeamat , quam còntra amo ; praesertim regesti bene,

hostibi1s , quos nemo p6ssesuperari ratnatéos auspicio meo Atqueductu primo cectuvi

eimus .

Cérteenim meilli é:peetstnm optàto venturi1m scio.

so . Quid? meexpeetatiim non rereamicseventuri1m meae?

A L . M éus virhic quidemest. A M . Séqum hac tume. A L . Nfim quid illerev6rtitur,

di1dum qui properireseaibat ? in illemeten.

tit sciens ?Atqueid si volt é:periri simm abitumut desi

derem,

r medhai1d invita sé domun red pit suam.

hitruo , rediread navin méliust nos .

A M . Qua gratia ?no. Quis domi dat1irus nemo est prindium ad

veniéntibus .

A M PH I TR UD .

A M . Qui tibi istuc in mentem venit? 8 0 . Quiz .enim sero advénimus .

A M . Qui? s o . Quia Alcuménam anteaedis s t àresaturam intélleg o .

A M . G ràvidameg o iiianchic reliqui, quom à beo .

s o . Hei, perii miser iA M . Quid tib iest? so . A d aquém praeben d a m

e6mmodum sdveni domumdémmo post mense, 1

'

1t ratioa té dueta reintellego .

A M . Bono animoes ! s o . Scin '

, quam b ono an im o

sim ? Si situlam cepero,ni1nquammihi divini quidquam créduis posth1

'

1 n c

diem,

ni eg o illi pute6, si occepso , 6nimam omnem

AM . Séquerehac memodo : élium eg o isti reiàdleg ab o ; né time.

A L . M àgis nunc meum officium facere, si ln ìiceam advorsum .

’n bitror.

A M . Amphitm o uxorem salutat laétus spera t é msuam

,

quam 6nmium Theb is vir unam esseoptam am

quàmqneadeo cives Theb ani vero rumiflofln tprob am .

Vfluistin’ usque? éxspectatusne6dvenio i 8 o .

Hand vidimag is

éxspectatum : siim salutat mégishand quidquam ,

quim canem .

A M . Et quum g ravidamet qni1m tepulcreplén amadspid o , g avideo .

A L . Ob secroecastòr, quid tumedéridiculi g ratia

A M PH I TR UO.

A L . Hic in aedibus , i1bi tuhabitat . A M . Nun.quam factumest. so . Non taces ?

Quid, si eportunivis buenos dòrmientisdétulit?

A M . Heietiam tuquoque6dsentuis hi1iic? s o .

Quid vis fieri?Ndu tu scis , Bacchae' b acchanti si velis a d

vorsérier,ex insana insiniorem fides : feriet saépius .

Si 6b sequare, uni resolvas plàg a . A M . A t pol

quin certa reshincest obiurg firequaemedh6dieadvenien te

'

m

domun

nòluerit salutare. so . lrritibis crab onés. A M .

cumena , uniun rogareté volo . A L . Quid vis ,rag a .

A M . Ni1m tibi aut stnltitia accessit, a1it super a tsuperbini

A L . Qui istuc in mentemest tibi, mi vir ,ex mepercontàrier ?

A M . Quia salutareAdvenientem mesolebas Anfi dhac,

tdpellareitidem i1t pudicaesims viros quaesunt , solent °

60‘

moreexpertém to factum advénieus ofl'en di

dommn .

A L . Écutorequidém tecerto herihic advenien .

tem illico

6t salutavi, ét, valuiuesneinsque,exquisivi simul,mivir ,et mani1m prehendiet osculum tetuii tib i.so . Tim’ herihanc sali1tavisti? A L . Et té quo

queetiam , Sòsia .

A M PHITR UO .

A L . imo mecum coéuavisti, et unicum m buisti.A M . Quidest?

[Niino tepudét , scelesta , populi in conspectuming redi?]

A L . Véra dico . A M . Non quidem hercledehàore; dealiis néscio .

A L . Primulo dili1culo abiisti ad leg iones .

Quomodo ?s o . Réctedicit , i1t commendnit : s6mnium n ar

Sed mulier postquam éxperrectad és prodi

g iali lovi

ai1t mola salsa hodie, aut thure, comprecatam0 p6rtuit .

A L . Vaé capiti tub ! so . Tua istuc refert , si curàveris .

A L . iterum iamhic in meindementer dicit, a tqueid sinemalo .

A M . Técetul Tudic : égoneab s teabii hinchòdiecum dili1culo ?

A L . Quis ig itur , nisi vos , narravit mi, illic utfuerit proétium?

A M . Anet id tuscia ? A L . Quippequaeex teaudivi , ut urbem màxumam

éxpugnavissés, regemquePtérelam tuteoccideris .

A M . Eg oneistuc dixi? A L . Tuteis tic,etiam a d

stantehoc Sosia .

A M . Addistin’

tumen arrarehochddie? so . Ub i

eg o audiverim?A M…nm rog a . so . Mequidem praesentemin

quam factumest, qu6d sciam.

A L . M imun , quin teadv6rsus dicat . A M . sosia ,age, mehuc adspice.

A C T US Il. S CENA il.

Spécto . A M . Vera vdlo [equi te, utileadscutari mihi:

airdivistin’tuhòdiemeilli dicereea quaeilla

so . Qua éso edepol, num ti1 quoqueetiam insinnis , quom id meintérrog as,

qui ipsus equidem mineprimum istanettonmconspici6 simul?

A M . Quin nun c , mulier , uddin’

illum? A L . Ego

vérc ,a c falsum dicere.

A M . Nequetuilli , nequemihi , viro , ipsiuédis ?A L . Eo fi t

, quia mihi

plinrimumet credo ét scio ,ista essefàcta proin

de, ut prél‘

oquor .

A M .

'

l‘

im’

meheri adveniseediois ? A L . Tdn ’

teabiissehodiehinc negus?

A M . Negoenimvero,et meàdvenirenimc primum

aio ad té domun .

A L . Òb secro , etiamnehdc neg ab is , teai1reampaterém mihi

dédissedono hodie, qua teillio dònatum essedixeras ?

A M . Nequeedepol dedi, nequedixi ; ve'rum ita

itaquenunc sum , uteutepatera d6nem.

quis isti1c tibidixit? A L . Eg o quidem éx teaudivi, etex tua

accepi manupàterum . A M . M ane, mane, 6bsecro te!

mis demiror Sosia ,

quiillaecillicmè donata messeai1rea pateràseiat,nisi tududum han c c6nvenistlet nitravistihaec

145

A M PHI TRUO .

so . Nequeedepolego dixi, nequeistam vidi, nisi

teci1m simul.

A M . Quidhoc sithominis ? A L . Viu’

prefet t i péteram ? A M . Proferrivolo .

A L . F iat. Heus tu, Théssala, intus piteram proferto foras,

qui hodievir meus donavitme. A M . Secedehuc,Sòsia .

Énimvero illud praéter alia mira mirer mdxume.sihaéchabet pateram illum. so . Anetiam id cré…

dis ? quaein hac cistula

tuo signo ob signàta fertur. A M . Sélvom signum

est? so . inspice.A M . Bectez ita est , ut òb signavi. so . Quaés o ,

quin tuistànc iubespr6 cerrita circumferri? A M . Édepolquin factoest opus :

namhaéc quidemedepollàruarum plénaest. A L .

Quid verbis opust?Hém tibi pateram éccam. A M . Cedo mi. A L .

Age, Adspicebuesis nimc iam

ti1 , qui, quaefacta , infi ciare, quemeg o iamhicconvincàm palam.

Éstnehaec patera, qué donatn ’

s fllic? A M . Summeli1piter,

quid ego video? haec eaest prefecto pfiteraperii, Sòsia .

so . Ai1t polhaec praestigiatrixmulier multo ma.xuma est,

aut pateram hic inésseoportet . A M . Agedum,

[eam] solvecistulam .

so . Quidego istamexsolvam? Ò b signataest récte. Res gesta ést bene:

A C THS S CENA Il.

tti peperinti Amphitruonem ego alium peperiSòsiam ;

mino li pateram patera peperit émues congen i

All. Cértumest aperireatqueinspicere. 8 0 . Videsis , sigui quid niet

né pooterius in meculpam trinsferas . A ll. Aperimodo

nam b a60 quidem nos délirm tis ficaredicti:pos, tulat .

Ùndehaec igitur ést, nisi ab s te, qua é mihidonò data est?

A lt Òpus mi est istuc éxquisito . s o . ldpiter !Prohlimiter !

A ll. Quid tibiest? 8 0 . Hic pàtera nulla in cistulaest . A M . Quideg o addio !

so . id , quod verumest. '

A M . At cum cruciatdiam , nisi adpar6t , tuo .

Haéc quidem adpa'

rét. A M . Qui: ig itur tibidediti A L . Qui mè rog at.

ao, H é captas , quia triteab navi clénculum hucalia via

praécucurristi, atquehinc pateram tuteexemisti,atqueeam

buiededi:ti, pòsthac rursus 6b g ignasti clinculum i

An . Heimihi, iamtii quoquehuius adiuy as inadn

°

iam .

Aiu’ heri nos advenigsehuci A L . Àio ; adyoniensqueillico

me' galutavisfi eteg g te; et dsculum tetuli tibi.so. làm illud non placét deducale.

A M . Forge

A M PH I TR UO

180 n .. L àvisti. Quid. pòstquam lavi! u . A d.

cubuisti. so . Engel6ptume!minoexquire! A M . Neinterpella . Pergepor

ro dicere.A L . Coéna adposita est! còncoenmsti unicum ;

eg o adcubui simul.

A M . ineodem lectò ? A L . In eodem .

'

s o . Hei,non placet convivium.

A M . Sinemodo arguménta dicat. Quid , po st

quam coenàvimus ?185 A L . Té dormita reaiba semensa ablata est ; cu

b itum hinc dbnmus .Ùbi cubuisti? A L . Ineòdem lect o técum un ain cub iculo .

A M . ?érdidisti! s o . Quid tib iest! A M . Haec m èmodo ad mor tem dedit.

A L . Quid iam , amab o ? A M . Némeadpellal s o .

Quid tibiest ! A M . Periimixer,quia pudicitiaehdius vitium mehic absenteest

additum .

190 A L . Ò bsecroecastòr, curistuc,mivir ,extedau' dioA M . Vireg o tuus sim? Né meadpella , falsa , fal

so nomine!so . Haéret haec res , si quidem hic iam mulier

fa cta est dx viro .

A L . Quideg o feci, qua istacepropter dicta dicantdr mihi?

A M . Tuteedictas facta tua :ex mequaéris, quiddeliqueris !

195 A L . Quideg o tibi deliqui, si, quoi mipta sum,

teciuu fui?A M . mecmu fueris ! Quid illuc impuden te

A M PE I TR UO .

215 A L . Véra dico séd nequidquam quoniam n on

vis orédere.A M . Mulier es audàcter iuras . A L . Quaen on

deliquit , deeetaridaosmesseet cònfi deuter pro seet protone

loqui.

A M . sua audacter ! A L . Ùt docet pudicam . A M .

Tuverb is prob a es.

A L . Noneg o illum mihi dotem duca éssequaedos dicitur ;

220 s6dpudicitiamdt pudorem,et sédatumcupidinem ,

denim metum paréntum amorem et cògnal:dmooncòrdiam :

'

tibi morigen atq1m tit munifi ca sim b onis , pr osim probis .

so . Nao istaedepol, sihaec vira loquitur , éx amussimest òptumu.

A M . D élenitns simuprofecto ita , tit me, qui sim,

nésciam.

225 3 0 . Amphitruoes profécto : cavesis , né tuteumpérduis,

(ita nunc homines immutantnr) pòstquam pereg readvénimus .

A M . M ti]ier istana rem inquisitam oértum es tnon amittere.

A L . Édepolmelub éntefacies. A M . Quid ais ?

respondemihi.Quid, si adduco tuum cognatumhdc a naviNad

230 qui mecum una véctust una navi ; atqueis si

de'neg atfàcta , quaetufàcta dicis , quid tibi aequomest

fieri?

A M PHITR UO.

simulÀlcumeuae, quim vir insontém probri10 Amphitruo accusat , véni,

‘ut auxiliuim feram :

nam méa sit culpa , quòdegomet cm tr ixerim ,

id Alcumenaesi inn ocenti 61 petat

esseédsimulabo Atquein horum fàmiliam…Aflonem hòdieinfi cimnpost igitur demum faciam , res dit polam,

atqueAlcumenaein témporeauxiliin fieram ,

faciiunque, ut uno ioétn ,nat quod gravida é s t

viro,etmequod g ravidaest , périat sinedoldribus .

Mercùrium iussi mè continuo d un qui,

A C T U S lll. S C E N A il.

A L C UM ENA . I UP I TER .

A L . Durirenequeo in aédibus : ita mè probii,stupri 3

decoris viro argutflm meo !Ea

, qu sunt facta , infecta esseocclimitat ;quene'qm amt fiaetn , nequeeg o in meadmixi,atqueidmesusqnedequeesseha biturdn puta t .

Nequeédepoi faciam, néquemeperpethir pm b r ifalso im imulatam , quineg o illum aut lesc un ,

aut sitisfaciat mihi 6tqueadiuret in super,nolleéssedieta , quaein mein sontemprétuiitlw . F aci1

'

mdumestmi illud, fieri quod ilheo pò

A CTUS lll. SCEN A li.

cimeillum amantem ad sésestudeam r6eipene.Quando ,eg o quod feci, id fàctum Amphitruoni

atqueilli dudun méus amor neg6tium

illins ira in hàncet maledicta éxpetent .A L . Eteoeun video , quimemiseram drguitstupri, dedeeoris. ru. Té volo , u or , còlloqui.

Quo teAvon-tini mine! A L . lta ingenium meum

inimicos …per «Ssa sum ob tuérier .

m . Bia mitem inimim ! AL . Sicest ; vm praé

w . Nimis ira cunda es . A L . Pé tin’ ut abstine6s

mannin i

Nam certo si sia “ nus aut sapiis satis,quam tuimpudicm essearbitrareet prae

'

dices,cumea tti sermonem néc ioco nec sérietibihàbea s , nisi sis stdltior stultissumo .

m. Si…, nihflo még ises , nequeego esseirbitror ;

et idlu'u: revorti, ut mè dehoc pm*

g aném tibi

nam nunquam quidquam meo animo fuit aégrius,quam p6stquam audivi , tedesseiratan mihi.Cnr dixisti? inquiés . Egoexpediim tibi.

Non édepol, quo teesseimpudicam créderem;venin perid itdtus animum slim tuum,

quid faceres ,et quo p6cto id fem induceres .

Equide'

n ioco illa dixeram dudt'nm tibi,Ridicoli causa . Vélhunc rog ato Sòsiam.

AL . Quinhi c adducisme'um cog natumNadcra tentestém quem dudun teH duchnum dixeras,

0 2

A C TUS lll. S CENA lll.

redissem salvos éaeg oexsolvam omnia .

A L . Eg o istdc curab o . m . Évocatehuc som…gub érnatorem qui in mea navi fuit,Blephurònem arcessat , quinobiscum prindeatls adeo impransushodielndiiicàbitur,quam eg o Amphitruonem collo hinc ohd rictb

A L . M irdm , quid aolns sécum seaeto illeagat.

A C T U S lll. S C E N A lll.

S O S IA . I UP I TBD . A L C UHENA .

Amphitruo, adsmn : siquid opusest, impa a

Ò ptumeadvenis . s o . lam paxest inter vos,quaeso, duos!

quia vos tranqufllos video , g iudeo , et volupeést mihi.

proin deheriut sint , ipseitem sit ; v61tumevoltacòmpuet ;

tris tis sit , si hexi sint tristes ; hilarus nit , si gn ideant.

Sed ageresponde: iam vos redistis in cond it

diam?

w . D érides , qui scia, haec dudun medixissepériocum .

so . An id ioco Equiden serio.ac vero

A M PHI T R UO .

w . Hahni upurg àtionem : iàcta pax est .Òptmneest .

w .

'

Ég o rem divinam intus ia ciam , v6ta quaesunt . s o . Cémeo .

lU . Tùg ubern atòrem a navihucevoca verb is meisBlépharonom,

ut is, ré divina facta, mecum pt ain

deat.so . lamhicero, quam illio ceusehise

'

sseme.

A L . Nq uid vis , quin abeam iam intro ut zid

parentur quibus opust‘

i

saneet , quantum potest , parata fa c s in t

omnia .

A L . Quin veni, quand6 vis , intro . F ixo b aud

quidquam sitmorae,[quimdo ista omnia éxiurasti , té mi di1eper io

cum .]1U . Récteloquereet proinde, diligéntem ut ux o

re'm deeet .lam hi imho , et servus di hora , frustra min t

qui meAmphitruonem rénturesse;errimt pro be.Num td, divine, hdc fac adsis Sdsia !

quaedico , tàmetsi praesens non ades .

F ac, Àmphitruonem advenien tem ab aédibusut àbig as quovis picto commentins sies !Volo deludi illum dum cumhacusuràriaux6renunc mihim6rigero . Haec curdta sintfac sis proindeadeo dt mevelleintéllig is,aQuetit mini tres mihi, quon sa crufiee'mmihi .

A C THS lll. S CENA IV .

A C T U S m . S C E N A [V .

M E R CU R IU S .

Couoéditeatqueabs_céd

°

leomnes !devia decédite,neequisqu» tam anda: fdat homo , qui ob viam

Nam mihi qd dn ha clequi nhns licedt , deo ,

populo, ui deceda'

t mihi, quam servolo in co

moédiisi

Illendve:n salvm mintiat , aut ira ti adventdn

ego sb lovi dieto…,eius iu'nun nunchue

quamabuin mimag is par «ist ria deeédereet concedere.

Patér vocat me, cdm sequor ,eius dicto imperiosum addiens

ut filium b ondm patriesseop6rtet, itidemegopatrisuppurasitor hortor , àdsto admoneo ,g addeo

si quid patri volupést , voluptas 6a mihi multomamma est.

Amit ? sapii , rect6faeit, animom d. obseqd

quod omnis homines {deereoportet, dum idmododit bono.

Amphitruonem volt dd ndi n éus pateria:6 probe

15

A M PHITR UO.

Capiam cot onam mi in caput ; adsimula b o m:

esseébrium,

atqueilluc sursumeseéndero :inde6ptumea spellàm virum

desdpero quem huc accésserit : faciam fi t sitmadidus sòb rius .

Deindeilleactutum sdbferet suus servus poenasSòsia :

eum féeisseillehodieirguet, quaeeg o fecero hic .

Quid id mea ?Meo meaéquomest morigerum éssepatri; eius

studio servireàddecet .Sed éccum Amphitruonem: Advenit : iam illehic

deludetur probe;siquidém vos voltis auscultando operim dare.

lho intro ornatum cipiam , qui potis decet ;dein sursum ascendam in tectum ut illum hin c

préhiheam.

A C T U S IV . S C E N A

A M P H I T R U O.

Naucratemquem convenirevolui, innav1’ n6ner a tnéquedomi nequein iii-be'

mvenio quémquam, quiillum viderit :

nam 6mnis plateas perreptavx gjmnaeia et myrop61ia

6pudemporium a tquein macello in palaes tr aatquein foro,

inmedicinis, in tonstrinis , àpudomnis aedis sacr as

A M PH iT R UO .

Quid meadspectas , sifilide? quid nunc vis t ib i,aut quis tués homo ?

A M . Verbero , etiam , quisego sim , merdg it a s ,ulm0 rum acheruns i

quem poleg o hodiedhistaec dieta fioiam ferventem dagris .

M B. Pr6digum tefuisseoportet «su…in a dulescéntia .

A M . Quidq M E . Quia senécta aetate memendicàs malum.

A M . Cum cruciatutio istaechodie, vérna , ver b afdnditas .

M E . Sioruiico ego tib i. A M . Qui? M B . Qui.enim té macto infortunio .

(Quaepost hnno ven um supposita leguntur ined itionibus vulg atis, ea nequein Palatinis, nequein ullo co d icescripta reperiuntur . I steig itur omnia recentiorum c om

menta , praesertim quia ita comparataerant , utet lect o r ibus et paesi ipsi non possent non vero detrimentoes ses i

legerentus, abiecta dudum oportuit, quemadmodum invect afuerant olim , siveab Hermolao Barbaro siveelio q uopiam medii aevil’seudophuto. I n codicibm postversum 1 4 .

qui supra legitur , statim nulloquein terstitìo iuncta sun t ,

quaehic sequuntur : Vo: inter oo:etc .)

A C T U S W . S C E N A lll.

B L EP H A R O . A M P HIT R U O . I U P I TE R .

BL . Vòs inter vos istaéc partito ego Ébeoneg6tiumest .

A C TUS iV . S C E NA ill.

Né queeg o unquam usquam tanta mira mè vidissecénseo .

A M . Blepharo , quaeso , ut àdvocatus mi édsis,neveabeas . BL . Vale.

Quid opm t meadvocàto, qui, utri sh idroeatus,néscio !

m . In tro ego hinceo Alm eno pirturit . A M .

Periimiser iquid ag o quem advociuti iam omnes dtqueamici

deserunt?quisest

nam iam ad regem récta dueam , résqueut fa ctsest , éloquar .

Eg opolillumulciscarhodie'

l‘hessalumvenéfim ,

qui pervorseperturb avit familiaementem mcaeSed uln' illeest ! I ntro édepolabiit , credo ,

uxorem meam .

Qui meThebis filter vivit miserior ! quid nv'

mc

ag am,

quem omnes mortaiés ignorant ét ludiiicant , utluhet ‘

i

Cértum est , introrumpam in aedes : ubi, quemquehominem adspéxero,

siveancillam , siveservom , siveuxorem ,

adulterum,

seupatrem ,siveav6m videbo : bbtruneab o in

aédibus .

Ne' quemelupitér , nequedi omnes id prohibebuut,sivolent,

quin sic faciam , uti constitui. Perg am in aedes

A C T U S V . SCEN A I

Îbi mein clamat Aloumena : tumeures mehorroreédiicit .

Herilis praevortit metus : adcurro , ut scisoam,

quid velit,

mneillum geminos fflios puer6à paperin o con .

spicor ;nequenostrum quisquam sénsimus,quumpéperit,

nequepraevidimus .

Séd quid hoc? quis hic ést senex,qui antesedis nostras sic iacet inumn am himepercussit ldpiterCredo édepol: nam , prob ldpiter !sed nst , quasi sit mortuus .

lho ét cognoscam , quist est .Amphitruohic quidemest , hérus meus .

Amphitruo ! A M . Perii! un. Siege. A M .

un. Cedo manum ! A M . Quis mè tenetisu. Tua Bromin ancilla . A M . Totus timeo : ita

meincrepuit ldpiter ;nec sécusest, quam '

si ab Acherunteveniam. Sedquid tti foras

eg ressaes? un. Eadem nds formido timidas terroreimpulit . 80

In addii-us , ubi tuhàbitas , nimia mira vidi. Vaé

Amphitruo : ita mihi dnimus etiam mino ahost.A M . Agedum, éXpedi :

qcin' m6 tuumessehemm Amphitruonem ! un.

Scio A M . Videetiam ninne. un . Scio

A M . Haec sòla san am mentem gestat me6rum fa

BR . imo omnes sani sunt profecto , A M . At mefuor insmùm feci?

A M PH I TR UO .

suis foédis factis . a n . Atego faciam tu idem utaliter pra édices,

Amphitruo : piam ét pudicam éssetuam uxoremfit scias .

Dee' a resigna atque6rgumenta paueis verbiséloquar .

Omnium primum tibiAlcumeua g éminos peperitfilios .

to Ain’

geminos ! su. G éminos . A ll. o:

mesérvant. su. Sinemedicere:lit scias tibi t uaéqueuxori déosesseomnia pré

pitios .

A M…L oquero. un . Postquam p6rturireho dieuxor occepit tua,

tib iuteroexorti dolores, tit solent, puerperaeinvocat deos immortalis dt sibi auxili1im forant,minibus puris , ciapite0perto . lhi continuo

oònton at

s6nitumaxumo . Aédis primo n iererebamdr tuasaédes totaeconiulgehant time quasi casent

A M . Quaéso absolvitohinc meextemplo qui n .

do satis delimeris.

Quid fit deinde} un . Dumhaéc aguntur, in iz reauxorem tuam

néquegementem néqueplomntem nòstmm quis

quam audivimus :ita profecto sinedolorepéperit. A M . lam istuc

g addeo,tituterga meestmérita . nn. I stacemitte, Atque

haec , quaedicam docipe.P6:tquam peperit pineros , lavereiussit nos . 0 °

cépimus .

A C TU S V . S CE N A

sed ,-ler ille, quémeg o lavi, ut n ignutet muinui-queeum quisquam edulig arequivit in cuni

A M . N imis mira me'moras ! Si istacevéra su t,

min metuo quin meaeuxori lits.esuppeiiaé sient .H ing is iam faxo mira dices . Postquam in cu

dévolant angues iuhati de6rsum in impluvium

mim mi; :ot

:;inuo a tollunt imho capita . A M .

su. Né pave. Sed àngnes omlis om is circum

p6stquam pueros eduspicaii , pérgunt ad cunés

ég o cunas recéuim tursun vorsum trahereetddoere,

àltermn altera àdpreheudit des manuperniciter .

mi. . flii horror mémir a misero pércipit dictis

su. Pder ambo

Dum haéeagu tar , voced araexd i- at u nse

A M PHITR UO .

A M . Quishome! nn.. summus imperator diven '

atquehominum ldpiter.

is sedixit cum Alcumena olim consuetum cub ilibus,

cumqueillium suumesse, qui illes anguis vicerit ;Alternm tuum éssedixit pùerum. A M . Po lme

hand poénitetscilicet b oni dimidium mihi dividerecum lo ve.Ab i demum : iubevésa pura acti1tum ado rn a ti

ut levis supremi multish6stiis pacem éxpetam .

ÉgeTiresiam cimiectorem 6dvocab oet cdnsulam,

quid faciundum eénseat ; simulhinc rem , ut faetaest , élequar .

Sed quidhoc? quam validetenuit ! D i, (:baecrovostram (idem !

A C T U S V . S C E N A llo

I UP I TER . A M PHI 'I ‘R UO.

w . Bono Animees adsum auxilia , Amphitruo ,

tibi ét tuis .

Nihilést , quod timeas : b irieles , harùspieesmitte6mnis : quaefuturaet quaefacta élequar ,multo ideemelius quam illi qunm sim limiter .

Alcuménaeusa ram corporis

cepi, éteoncub itug ràvidam feci filio ;tug ravidam item fecisti , qoum inexercitumprofectus : uno pàrtuduepeperit simul.Eerum Alter , nostrequiest susceptus semine,

D R A H A‘

I'I S P E R S O N A E.

L I BA NUS , n rvus Demaenefi .

D EM A ENETUS , senex .

A R G YB I PPUS . eius filius.

C L EA E R ET A . lens.L EON ID A , conservaeL ibani,PH I L EN I UH. meretrix.

D IA BO L US , miles.P A BA S I TUS.

A R TEM ON A , u or Denun ti.M ER CA T OR.

G R EX.

AS I NA R I A .

perqueillam, quam tumétuis , uxorem tuamsi quid mederg a tuh6diefalsum dixeris,ut tibi superstes 1

'

1xor aetatém siet,atqueilla viva vivus ut pestem 6ppetas .

D E. Per deùm lidem ! quaequaéris , inrat6 mihivide6 necesseesseéloqui quidquid roges :ita meob stinateadg réssus , ut non oudoumprofécto percontdnti quin promana omnia .

Proindeactutum, istuc quid sit quod scireé! petis,

elòquere. Ut ipsescibo , tetad am l'

it scias .

L I . D ic 6b secro ,hercle, sen o quod té regem .

Cavemihi mendacii quidquam! m:. Quin tuerg ò rog as .

m . Num meilluc ducis 1'

1bi lapis lapidem terit iD B. Quid ist1

'

1c est, aut ub iest istuc terran '

1m

loci?

L I . Ubi ilént nequum homines , qui pohntamprénsitant.

11n . Quid istuc sit aut ubi ist1'

1c sit, nequeonoscere,

ubi fle'nt nequun homines qui polentam prin

L 1 . Apud hîstitudinas férricrepinas insula ,

ubi vivos homines mortai incursint b oves.

nn . M odo pòlpercepi, L ibune, quid istuc sit lociubi fit polenta , té fortassedicere. Ah!nequehércleeg o istuc dico nequedictum volo ;teque6b secro hercleut , quaelocutus , despuas.

nn . F iat ; geratur mé s tibi. L r. A geage, us

A CTUS I . SC ENA

lub ci s us a opero nepiseui iu…vanari autem in mediò mori.nx.

'

l‘ibi optionen admito Le6uidam.

F ab richequidvis quidvis comminisceteperficito argentum hodieut bobcat filius,amica c quod det. L l. Quid ais tu Dema6neteiquid ais , si fortein insidia: dev6nero itu r édimes ma , si mehòstes intercéperintinn . Redimam. Tum tuig itur fliud cura ,

nn . Eg oeo £d forum, nisiquid vis . Dedem

nn . A tq11ea 1'

1din’etiami m . Éecel 1111. 8i quid

té volan ,

ubi cris ! Ubicuuqueldbitumerit animomeo .

Proféeto nelihîest , quém iam dehinc metuim

111

nequid n oeero pessit, quando t1'1 tuaordtioneomneln duimmnestendisti tuom ,

quin t6 quoqueipsum ficio hand magni, si béepatto.

Pergam , quoeccepi atqueibi consiliae:6rdiar .

nn . Audin’tu! apud Archibdlumegoero argenttrium.

Nempein foro? D B. Ibi, si quidepus fuerit.m . M éminero .

nn . Non ésseservus péior hoc quisquam potest,nec még is versutus , n6c !quo ab caveaeaég rius ;eidem h6mini, si quid mm curat1îm velis,mandée; mariti sésemiseremavolet,qua. n6uperfectnm reddat , quod prom…t.

Nameg o illud urgentum t£m paratum filioil“

A S INA R I A .

a n . Ésepeliatan pòrtitorem prin b 0 purt6fi o .jÉgo tedebino ut méritaes da meetméa re,etere6xsequar,qu6m tumed , ut me

'

ritus sum, non tréctas , quaeeiicis domo .

C L . M àg is istuc percipimns lingua dici quamfactis fora.

a n. Sòlus solitudineeg o teatqueib eges ta teAbsudi:

sòlus si ductém referreg ràtiam nunquam

potes .CL . Sòlus ductatò, si semper .s611m, quaeposc im ,

sémper tib i promissum habeto hac legedum

an. Quimodus (landi? nam nunquam tuquideme11pleri p0 tes :

m6do quod accepsti, ha1id muito post Aliquid,quod poscis , pàras .

GL . Quid modi est ductàndo, amando! min

quamnee1 pleri potes iM 6do remisisti: continuo iam, tit remittam a d

té rogue.A ll. D édiequidem , quod unicumegioii. » O L . Et

20 pil pari datum h6stimentnniest: 6per. pro pe

A n. M aleagis meam . OL . Quidmeaccusa , s i

fad o offieiùmmeum'

i

Nim nequefi ctum usquim , nequepictum , n é csa im in poématis,

fregi éssevolt.

A S I N A BI A .

hinc tib iuoctemhonoris causa grbtiis donò debo .

s a . Quid, si nonest ! C L . Tibinoneasecrc'dam ;illa alia ibit tamen ,

A R . Chi illaec, quaededi inte? C L . Ahm a : n fimsi ea dament mihi,

m1ilier mitterétur ad tenunquam quidquam

pòseerem.

D iem, aquam , solem ,l1inum, noctem , hae'c ar.

gento non emo ;Cetara , quaeqnevolumus uti G raeca mercam;irQuem pist pinem petimu vinumex Ceno.

p lio

si aés habent , dant mércem. Eadem n6s disci

plina utimur :seinper oculataé nostraemaniesunt: credunt,

qu6d vident.V6tusest ,,Nihili ced o est ;“ sois , o1iiu1n non

dico amplias .

ldngealium , inquam , pruebesmino atque'

oli1u,

“iun atqueolim , quam illicieb asmo id tab lanndeac benedice:

55 t1im mihi aedes quoqueidridebant quem id teveniebàm , tuae;

aibds mihi;1ibi quid dedeeam, quàsi columbus pdlli iuore

usqueerede; 11160 da studioet1idia erant m atra

A S I NA R I A .

1'

1tq11eealege: s1 alius admeprius attulerit, tr'

i vale.A R . At eg o :est etiam , pri1

'

1squam ab is quod

vélo loqui. C L . D ic, qu6d lubet.A R . Non omnin o iam perivi:est réliquom quod

percam m ag is

hibeo, undeistuc tibi, quod pos cia , dem ; sed inleg és meas

ut scirep6ssis : perpetuem innum hnncmihiuti sérviat,

néc quemquam interea alium admittat pròrsus,

quam me, ad sé virum.

C L . Quin , si t uvolés , domi servi qui sunt , ca

strab ò viros .

Pòstremo , ut volés nosesse, sia g raphum facito

adferas ;1'

1tvoles,ut tibilubebit,n6b is legem imp6nitomòdo tecum un a argentum adferto ; facilepatiar

Pòrtitor um simillumaesunt i.’1nuaelen6niaesi adfers, tum patent ; si nonest, Qu6d des, aedes

non pa tent.A R . la terii, si non invenioeg o illas vig in timinus ;é t profecto , nisi illud perdo argentum , percam

dum ést mihi.N1

'

1nc perg am ad forum étqueexperiar 6pibus,omni c6pia :

s1'

1pplicabo , ex6b secrab 0 ut quémqueamicum

videro ;dignos, indignos, adireatqueéxperiri cértumest

mi

95 nàm si mutuàs n on potero , Cért11m .est , sumamfoénore.

A S lN A R I A .

Séd quid illuc quod éxanimatus c1irrit hic L eéa ida ?

Metno quod illic 6b scaevavit meuefalsaefal[idee.

A C T U S il. S C E N A il.

L EON I D A . L I BANU S.

L E . (Ibieg o nunc L ib an1im requiram aut fami.liarem filiam,

1'

1teg o illos lub éntiores fàciam quamL ub én tiaest ?M àxumam praedam ét triumphumeis ddfero a d.

vent1'1 meo .

Quindo mecum pariter potant , pariter scorta d

solent,hinc quidem , quam nàctuepraedam pé.riter

cum illis partiam .

L I . lllichomo aedis còmpilavit, moresi fecit suoVaé illi, qui tam indiligenter 6b servavit idauamL B. A étatem velim servire, L ib anum ut convc.

ni6m modo ,L 1. M és quidem hercleopera liber nunquam lies

6cius .L E . Étiam detergoducentas pIAg as praegnan tés

deb o .

L 1 . L drgitur pec1ilium omne: in terg o thesaur 1'1mgerit .

L E . Nim sihuic occasioni témpus sub terdùxcrii;nunquamedepolquadrig is albis indipiscetpòstea ;

A CTU S Il. S CENA I l.

hérum in obsidi6nelinquet , inimiedm unimos

Séd si mecum occésionem opprimerehanc , quaeobvenit, studet :

maxamas opimitates g audioefi'ertissumus

s1'

1is heris ille1'1na mecumpàriet, g a atoqueétpatriideo ut aeta tem ambo amb obusu6bis sintobudxii,nostro devincflbenefi cio . L 1. Viuctosuescio qu6s

Non placet : meteo , in communené quam frou20

L E . Pérneg o oppido, nisi L ibana n lavinio iam,

L 1. Îllic homo sooium ad malam rem quaérit

Non pla cet : pro mònstroextemploest , quiu1lo,qui sudét tremit .

Sed quideg o hic , properéus concesso pedibus lingua ldrg ior i

Quineg o hanc iubeò tacere, quadloqueus lacerdt25

L 1. Édepolhominem infelieam qui patrouamcomprimutl

Naim sì quid sceléstefecit, lingua pro illo péicrat.L B. Adproperab 0 : né post tempus praédaepm

sidi1'

1m param.

1. 1. Qua é illaec praeda est! lho advorsum atqueélectabo , quidquidest.

l1'

ibao tesalvero voces1'1mma , quoad virés valeut. 30

G imnasium neg ri, salvato . L 1. Quid agis,e1latos circeris !

L : . 6 cateuar 1'im colonel L 1. 0 virg arumlasci

A C TUS Il. S C EN A Il.

Si quidem omnes edminruti a u'dumed a c‘m

bibeo , opi- or , fi miiiaru térgum , ac qua ;-rim

L E . Si islam: fi rmitddiuen animi salvi

Quin , si t2rg o ré a solvm daeat , ripaea rpio

Hém , istn virùm ést , quando…, quima

F6rtiter malrîm quipatitur, ide. poat patitu'

r bo

Quin rem actutum edison -is ! Capiò mall

M àior q ud forum ést , miiror hic intus eat .

L B. lm safi s éat mihì.Tdm ig itur h1es dives futusi lltla rfli

n6su'umm dereitrieusem! L 1 . M émiui. Quidtum pòetea !

A S I N A R I A .

L E . Hemerg o is argentera h1'1c remisit , qa dd dareter Saureae

pré asiuis . A deléscens venit modo, qui id argentum éttelit.

L 1. (Ibi is homo est? L E . lam dévorandum cén

ses , si conspéxeris .

lta enimvero . Sed tamen t unempeeos a sinos praédices,

vételos claudos , quibus sub tritaead fémia a iamerant 1'1ugulaei

L E . lpsos , qui tib i subvectab ant r1'

1reha c virg as1'

11meas .

L 1. Téaeo a tquen dem tehinc vexerunt viuctumrus . L E . Memorieprobe.

Vérum, in tonstrin a 1'

1t sedeb am, meiulit percen

écquem lili1'

1m Stratonis n6verim Demaéuetem .

D ico menovisseextemplo , et meéius servempraédico

ésse,et sedis démonstravi nostras . L 1. Quid tum

pòstea ?to L E . Ait, seob asinos ferreargeut1un Atrieusi Sa 1'1

vigiuti ma as sedeum senon n6vissehominem,

qui siat;ipsum vero se' noviesecàllideDemaéuetum.

Quoniam illeelec1'1t ashaec sic L 1 . Quid tum !

L E . Aescultaerg o: scies :éxtemplo facio facetum meatquemag nific1

'

1m vi

rum ;dico, medesseétriensem . Sichocresponditmihie'g o polSaereim non novi néque,qua faciesit,

scio :

A S INA R I A .

L E . Qeaéso aequeanimo pititer . L 1 . Petitor t1'1item quemego teréferimu.

L E . D ico, utuses fieri. L 1. D icoherclaeg o quoque, ut fact1

'

1rus sum .

L n. Né neg a . L I . Quin primitt0 inquam hostirecentra, ut mérueris.

L E. Égeabeo ; tu, iim scio potière. Sed quishicest i I sest!

illeest ipsus ! lam ég o recurro ha c : t1'1han c interea hic tene

vileseni narrire. L I . Quin tuum ofiiciem fa ciserge, ic fugisi

A C T U S ll. S C E N A ' I I I .

M ER C A T OR . L I BA NU S .

M E . Ut démonstrataea intmihi, basco aedisesseepòrtet,

Demaénetus ub i diciturhabitire. puero, p1iita ,atqueitriensemSadream, siest int11s,eveci teha c .

L 1 . Quis n6stras sic frangit ferie? Obe, ihquam ,

si quid a1idislM E . Nemoetiam tetigit :sitmu’esi L t. A t cin se

b am attig isse,preptérea,huc quia habeb is iter : nolo ég o l’eros,

consérvas

meas , i teverbeririet : saneégesum amicus nòstrie.

un. Polha1id periciamest , cirdines uefòribuseflring intur,

A C TUS Il. S CEN A Il].

lta haéc morata est iinua : cxte'mple

d amit , prem i si que'

n videt in : 611 senem.

Sed quid venis i quid quaéritas ! uz . Demaéuetum voléb am .

Si sit demi, dici- 1 tibi. x x. di.atriéusis !

L 1. Nihil6 mageiutm éot. lll . Ubiest? L L A‘

t6m orem iredixitM B . Quem véuiaset, post n6urediit! L L Non édit

pel. Quid veléb a s !M B . A rgenti vigiutiminus, si ade'sset, acceplsaet.Qui preistuc! n x. Asino: véndidit Peliac' o

marcatori

Merd tu. L L Scie. Tuidu1'

1uc refert i lum ini:

un. Qua fid c veater 8airea esti Si is ést, iafi

L 1. Hadléntis mails , r1'

11’ulus , aliquintum veu

truculéutiseculis, c6mmeda sta tuire, tristi11 11. Non p6tuit pictor réd ius describereeius

A tquehércieipsum adeecintuer ; qua.- is ticapiteincidit.

Siméd in’

rtus vapulib it

A SlN A R I A .

A C T U S ll. S C E N A IV .

L E ON I D A . M E R C A T OR . L I BA NU S.

L 1. Quid hoc sit neg otii néminem meam dictummagni ficerei

L ib anam in tonstrinamet i1isseram venire, is nullus véuit .

Noeilleédepelterg oet cr1'1ribus cens1iluithanddec6re!

HE . Nimis imperiosust . L 1. Vai mihi hedié !L E . Salvetei1îssi

L ib an1'

1m libertum ! iim manuemissus ? L I . Ohsecr6 te.

L B. Naetuhérclecum mag ni malemihi 6bviamoccessisti !

Cer nin venisti, ut ii sseram in tonstrinami

Hic memoritust.Si quidem hérclenunc summ1im levem tedi

cas‘

detinuisse,atqueis precater idsiet, malim remeii‘agies u1

'

m

quam.

Tu, vérbere, imperi1'

1m meam ceutémsti! L I . Perii, hòspesl

M E . Qui caehércle, noli, Sa1îrea , mea ca1'

1sa h1u1cverberire.

L E . Utinim nunc stimules in manumihi sitM E . Quiesce, quaéso .

L E . qui litera cen terim tua , quaeoccilluereplég is

A b scéde, ac sinemeha nc pérdere, qui sémper meira iucéndit,

A S'

I NA R I A .

L B . Sic dedero . Prius quaecrédidi vix

postexég i;nunc sàtagit : ab ducit dow umetiam filtroet scri

b it mimos .

D rom6 mercedem rétulit? L I . D imidio minus,Opiuor .

L E . Quid , réliquom'

! L I . A ib at réddere, quamextémplo redditumesset

nam rétineri, ut , quod sit sibi operis loca tum,

efficeret .L E . Scyphòa, quos utendòs dediPhilodflmo, retu

litne?L I . Nonetiam . L E . Hem , non ? Si W ii! , da,

còmmoda , homini amico !M E . Periihércle, iam hic meab égerit suo odio !

L I . Heus iam sa tis tu.

Audin’

, quaeloquitur? L E . Addio et qmesco.

M E . Tandem ,opinor,

conticuit : nunc adeam 6ptumumest priusquamincipit tinnire.

Quam mò: mi opera…das ? L E . Hem optamo,

quamdfuium t uadvem'

sti?

Non hercio teprovideram . Quaesò, nevitic vortas

ita iracundia òb stitit oculis . M E . Non w im m

factumest .Sed, sidomiest, Demaénetum voléb am . L E .

’

Neg a i;esseintus ;

verum istuc a rgentum tamen mihi sivis donumerare

,

repr6mittam istoc n6minesohitam rem futiuam .

un. Sic p6tius, ut Demaéneto tibihero,praesenteréddam.

A S I NA R I A .

L l. F lagitium hominis , da , 6b secro , argeahuic , nemaleloquàtur .

M E . M alum bo'

rclevobis quaehérclediifring éutur ,

ui istum impudicum pércies . L I . Peru hé r cie!L E . A ge, impudico,

sceléste! L I . Non audés mihi scelésto sub ven ire!L E . Pergin’

precari péssumo‘

! M E . Quaerés ! tun ’

liberohominimale, servos loquere? L E . Vàpula lM E. ld qui

dem tibi berclefiet,ut vàpules Demaénetnm simulio conspexer o

h6die.In itis voco te. L E . Noneo . M E . Non is ?

Memento . L I . M émini.

M E .

‘

D abituir polsupplici1immihi detergo vostr o .

L E. Vaé te!Tibiquidemsupplicium, camuféx, denob is détur !M E . A tqueetiam pro istia màlediotis poenaé pen

deutur mihodie.L E . Quid, vérbero ? ain

’

tu, fùrcifor‘

! herum nos

fugitarecénses ?lmineiam adhemm qué voca s iamdt

'

1dum, quo

voléb as .

Nunc démum! M E. Tumen nunquam hinc feresarg énti numum nisime

dareiùsserit Demaéuetus. L E . lta faeito : a geambulaerg o .

Tuc6ntumeliam alteri facias , tibi non dicitur ?Tam eg o homo sum , quam tu. M E . Scilicet ita

résest. L E . Soquerohacerg o .

Praefiseini hoc nunc dixerim nemoetiam meadonsàvit

A S I NA R I A .

Ùbi piem piet6tem si istoc m6remora

p6stulem plaoér:mater , mihi quo pacto praé

cipis

CL . An decoramest 6dvorsari méis tepn eceuptis i rm . Quidest!

C L . H60d neest piet6tem colereimpérium matris minuere

rm . Nequequaerecto féciunt , culpo ; ne' que,quaedelinqanint , amo .

OL . Sàtis dica cula és m atrix. PE L M aterquaestuist mihi:

lingua poscit , corpus quaerit: Anima era t , résmonet .

Ég o tevolui cistig are: tuimi adcusatrix a des .

rm . Néqueedepolteadc1iso , nequeidmo fàeerefasexistumo ;

vérnmego meas queròr fortuna s,qa om illo, quemamo pr6hiboor .

ex.. Érg o pars oràtionis dé diedahituir mihi!rm . Et meam partemloquendi ét tuam trad6 tib i.Ad loqaendum atquead tacendum tuito habea s

Quin poi si reposivi remum sòlaeg o in casté ria,

tibi quiesco omnis familiaeca 1'1sa consistit tib i .C L . Quid ais tu, quameg ounam vidi m1ilierem

aa dacissumami

quotiens tevetai Argyrippum £ilium Demaéneti,còmpeiiareaut còntrectare, còlloqaiveaut c6n

tai!Quid dedit i quid deportat iiussit ad a os! Td tib iverb a blanda.essemiram rere; dieta docta prò

datis .

A S I N A R I A .

L 1 . L acrnm6ntem lacinià tenet lacrumàns. Quidnamessedicam!

L E . Taciteaxiscultema s . L I . Attate, modo berelein mentem venit ;

nimis véllem haberepérticam. L E . a i rex!

asin6s , si l'orto occéperint clamtrehincex cru

ména .

A C T U S lll. S C E N A m.

A R G YR I PPU & PB I L EN I U I . L I BA NU S .

L EONI D A.

A R . Car meretentasi rm . Quin tai amflns a b

A R . Valel rm . Aliqa anto implius valerem si

hic maneras .

s n . Salvé ! rm . Salvaremé iabes, quoi ta Abiensadfers morbam?

A E . M atér supremum mihi tua dixit : domam ireiussit.

rm . A cerbam fa rms l’iliac inelet si tecaréndam est.

L I . Homo hérclehinc excla snist foras . L E . I ta

résest . A R . M itte, qa aéso .

rm . Quo mino abis i quin ta hic manos ? A E.

Nox , si voles , manébo .

L I . A adin’

ta ha nc, opera a t lflrgusest nocti1rna !nunc enim hicest

ueg6tiosa s interdine. L E . Vidélicet Solònest,

A S I NA R I A .

Circuimsistamas filter hinc , M nc filter : ndpd

L 1. Here, salve! Sed num fumusesthaecmuller.quam aluplexirei

A R . Qui dum? L I . Quia oculi mint tibi lacrumdntes ; eo rogd

A B. Patrònas qui vobis fuit futdrus , perdidistis .

L Equidem herolenullam pérdidi ideò quianunquam ullam héba i.

L E. Philéuium , salvé ! rm . D ahant di, gua ivelitis , v6bisl

L L Noctém tuamet vini cadum velim si optata

fiant.

A E. Verbum cavefuz is , vérbéro ! L :. Tibiequidem, non mihi, opto .

A E. Tam ta igitur loquero, qu6d lubet . L I . Han chéroleverberire.

L E . Quin am istuc accred6t tibi, cinaédecalam m s

Tun’vérheres , qui pr6 cibo habe6s teverberàri!

A B. Ut v6straefortunaé meiepraecédant , L iba«ne, longe,

hodiequi nunquam ad vù peram viv6ml L r.

Quapropter , qa aéso iA n. Quiaegohin c amo,et haecméd amat ; huic

hinc med amantemm4ter .

Argentivig intiminaemed idmortem adpaléra nt,

quas h6dieadalescens D iabolus ipsi datarusdixit,

45 ut hinc nequoqam mitteret , nisi dd se, hanno

A S I NA R I A .

has ég o , si vis , tibi dabo . A R . D i té servassintsemper,

custdsherilis dém s popli , thesadrus copidram,

salda interior cdrporis , amdrisqaeimperator iHic pdne, hic istam cdlloca crumen am in collo

plane!L E . Nolo égo te, qui hera s sis mihi, onus istuc

sustinére.A E . Quin td lab oreliberas teatqueistam impo

nis in me!L E. Ego bàialab o ; tu, tit decet dominum, in te

meito induis !A E. Quid mia quid est? quin trddis ha c cru

mén amherum pressdtumiL E. Hanc , quoidata rus hinc , iubepotereduque

oraremecumnam istuc prooliveest , qadd ia bes mepidue

colloche.rm . D a , méus ocellus més resa , da , mi Anime,

mea voluptas,Lednida, argentummihi!nends deiungeamdntisL E . D ic ig itur mepassércalum , g allin am , co

agnéllam hoedillam md tuum dicesse, velvi .

prebendeauriculis !cdmpara labélla cam lab éllis !A E . Ten’

dscalet ur vérhero ! L E . Quam veroindignam visamest!

A tqa ipolhodiea da fere! ni g éua a confricdntur .

A R . Qaidvis egestas imperat : fricdnta r . P E L

D a nunc , dro .

A ge, mi Leonida , db secro ; fer amdntihero sa»

A C TUS lll. SC ENA lll.

redimeis tec benefi cid teab hoc et tibiemeha nc

L E. Nimis bella es atqueamdbilis ; et sihdcesset meam hddie

nuna meorares quin darem! llhinc teorareméliust :

illic hdnc mihi servuddm dedit . she, bella,bdllel

Capebdc sis , L ib ane! A R . F 1ircifer , etidm me

L E. Nanquamhdrclel’acerem géna a ni tam nd

Agesis tuin partemmineiamhanc dehide, atqueamplex6rehanc.

L L Tacedslmespectes . A ll. Quin adhanc, Phi

virr'

nm quidem poldptumam,et non similem furis bains!

A R . Quaesehércle, L ib aaesis herum tuis i'

d

da mi istas viginti minae! Vidia meamantemegdre.

L L Vidébitur ; iactdm volo ; redito bac conti

ciuio.

craremécum

rn r. Amdndoneexordrier vis tid, an osculdndo !L L Enim%ro a trumque. r n r. Erg o db secro te,

a trq uenostrum serva .

A B. 0 L ibano , mipatr6ne, mihi tradeistuc. L L

M agis decdmmest,

A S INA R I A .

100 libdrtumpotins qad. pau'onum ona s in via por

tire.rm . M i L ibano, ocellus adreus , denim decus

qaeamdris,

ndbis

L L D ic igitur metuam . andfi calsm coh'

m:b am ,

velcatéflam

F ac prdserpentem bestiam mc duplicem a t habeam linguam !

circdmdato meb ràchiis ! meam cdllum circum

piécte!A R . Ten’

cdmplectatur , cdn ufex! L I . Quam

Neistdc ueqa idqa am dixetis tam indignam di

ctum in me,vehes polmehodie, si quidemhdc anda tura ferre

spéree.A R . Ten’

dgo vehami L L Tau’hdc ferus arg éntumhinc aliter mei

A R . Periihércle! Verum siquidemest decdrnm ,

inscénde. L L Sic isti solent supdrbi sub domki.

A dsta igitur , a t consuétuses paer dlim. Soin’ut

dicamiHem, sic! A b i, lando ; udc teequo mag is é st

equus .ullmvsdpi0ns .

A R . lnscùxdeactutum ! L L Eg o fecero .

qpid istuic osti ut tuiucddis iDemam hdrcleiam tibi dehdrdeo toldtlm ni

b adiz as !

A S I NA R I A .

A n. Quideg o ulia dexcptem implius , nisi illudquoins iudpia est,

185 vigiati argenti cdmmodas minus , han s qui dem

L L D abdutun Animesis bono faceéxopta ta

ob tingent.A E . Utedma cvere, hominds Salus frusu'dtur et

F ortdna .

L E. Egd caput argentd faihuichddierepen an do .

L I . Eg o pés fa i. A R . Quin udc caput nec péssermoa adpdret.

Nec , quid dica tis néc, mecur luddtis , scire

L I . Satis iam delusum céuseo : rem, a t ést , nunceloquànmr .

Animam , Argyrippeadvértesis . Patér n os

ferrehoc iussitargentum ad te. A R . Ut témporeopportu

'

meqae\

L I . Hic inerant vig inti minaebonaé , mala operapdrtae:

has tibi nos pactis légibus dareiussit. A E. Quididest quaéso

L 1. Noetem hdiuset coenen sibi 1'

1t dares .

lubeAdvenirequaésoMeritissamoeius , quaevolet, fad émus , quihos

cc amdresuostrds dispulsos cdmpalit . L E . Patiéris , Ar

patremhanc amplexari tuom’ A R . Haec faciet,150 Lednida . Ca ne, dbsecro : patrem hdc on to ut

A C TUS IV . S C ENA I .

L L lamdridnm cet intus . A n . Htc quidem non

venit. L 1 . Ang ipdrto

ilideper hortnm circuit clam nd quis sevidéretha c irefamiliàrium : neuxdr resciscat mdtuit .D c argento si ma tér tua sciat uit sit factum

A E . Hein,benedicito ! iteintrd cito ! Valéte. L E. Et vos

A C T U S IV . S C E N A I .

D I A B O L U S . P A R A S I T U S .

m . Agedum istam estende, quém conscripsti,

PA . Horrésoct faxo léna , leges quem addict.

D I . Age, quaéso, mi hercletranslege. PA . Au.

din’

i L Addio .

PA . D idbolus C ianci filius Cleaéretaelenad dedit dono argenti vigintimines,Philénium a t secnm éssct noctis e' t dieshanc dnnam totum . D I . Nequecam qaiquam

alid quidem.

PA . A dddne! D I . A ddo;et ceribas , vide, planedt probe!

PA . Alienam hominem intromittat néminem.

Quod illa aut amicum mit patronum ndminet,aut qa dd illa amicaes1'1aeamatorem pra édicetforés occlusaedmnib a s sicut , nisi tibi.

in idribus seribat : Occupata. éssese. 15

Aut qadd illa dicat , péregreallatamepistolam

A S IN A R I A .

Suspéndas poda s mè,qunm tacita baeotuaùforas .

lam quidem hérclead illum hinc ibo quam tu

ni quidem illa anteoccut te,efi ig és scio,lun

'

xriaesumtus sùppeditureut possies.

PA . Eg o sic facinndum cénsco : n c bondstinst,

quam té, palm hanc nemfécero :m illa…amdris causa pér0itum ilfcciue. tomagis, quamsua causa .m . A tp61qnindi1 tiro

'

d iun.

Tue6 face, ut illi tdrbu , litenednd as :cum o sibi guaiouna adun icum dé dicpatire; illamexpiiireclan . l'A . Nen é monoeg o istuc curabo . m. A t égo ted oppuriir doni

A C T U S V . S C E N A

A R G YR I PPU & D E M A ENET U S .

[A n. Age, décumb amus,sis,pater . D l Ut idueris ,mi gnàte, ita fi at. A R . Pieri mensam adpònite.]n n . Numquidnam tibimoléstnmest, mi guate, si

haec mecum adcub at ‘

!

A R . Pietàs,pater, oculis dolorempròhibet . Quamquameg o istinc amo,

possum équidem inducereimimum,neneg repé

tiar, quod tecum adoub ai.

nn . Becet venenndua ésseadtflem ntom, Argyrippe. A R . Edepòl, pater,

meritò tuo facerepossum. nl . Ageergo , ag itevino ét m ono suivi. Noloeg o métui, ama ti

mi guito, meabs be. a n. Pò]ego utrumquefàcio , ut aequomest filium .

A S IN A R I A .

A R T . Périi,misera ,ut 6scnlatur cirnufex;capnlinn Édepolanimam suivioremuliquiuto qua m

rm . D ic, …ho , un foétet anima uxoris inne!mi. Nadtcam

is biberemalim si neoessum ést , quam illum oscu

A n'r. Àiin’

tandem! Edepòlnuetu isino cdmmalo magnotuo

in medixistilSinevendas mòdo doman : luxe1'1tscias,

quid pericli sit , dotataeux6ri vitinm dicere.PH I . M isereeastor és ! A R T. Ecastor dig aneest .

A R . Quid ais , pater!écquid mattem amés i nn . Eg onei illum mine

amo, quia n6n adest.A R . Quid, quom adest? nn . Periissecupio .

Amathomohic te, ut praédicut.A n r . Naé illeecastor foéneruto i’dndita t : nam

rédierithodie,6sculundoego dleiscar potissimum .

A n. lace, pater , tales , ut porro nds iaciumus .

D E. M éxume.55 Té, Philenidm,mihi, atqueux6rimortem!

Pieri, plaudite, ét mi ob inotan cintharo mulst'

nn dute!Au'r. Non queo durire. PA . [Si non didid sfi

fullonioam :

non mirandumest.] in oculos mineinvadi est

A a r . fi go polvivum ,et hnistunehodiemimmomagnomalo

A C TUS V . SCENA I l.

invocavistil PA . Écquis currit pòllinctorem ac

cérsereiA u. M dter salve! A R T. Sit salutist. PA . M or

tuost Demaénetus !'

i'

émpusest subddcerehinc me;pdlcrehoc gliscitproélium .

ib o adD iab oh'

1m ;mandata diouminota,nivdlnerit,atqueinterea ut décnmb amus suàdeb o , hi dum

litig ant ;

p6steum demamhuc cris adducam ad lénam, ut

vigintiminuséi dei:, in partebueamantiut liceateipotirier .

Àrgyrippus éxorari, spero , poterit rit sinatsésealterna cum illo nocteshào fmi: nam ni im

petro,regem perdidi: 6: amoretantumest homini in

A R T . Quid tibi buerecéptio ad teest méum vi

rum ? PHI . Polmè quidemmiseram odio e’nicavit. A P.

'

r . Surgeamator i

i domum !nn . Ndllus sum! A R T. imo es (né neg a ) pol

omnium nequissumus !Sdrge, amator iidomum !

un . Vaé mihi ! A R T. Vera hàriolare. Stirge,amator : i domum !

nn. Àbscedeerg o pmilulumistuc. A R T. Surgeamator : i domuml

nn. lam, 6b secro, u or A R T. Ninnouxoremmc éssememinirti tuum!

M 6do quon‘

dieta in meingerebns 6dinm non

uxor ,eram.

nn. T6tus periilA R ? . Quid tundcrni anima foni

tetnenxoris to ne!

A C TUS lo S CENA Il.

test d istum tibiego grandibegradum.

ST A . Utinummedivi addxini:ad suspéndinmpetids quidem, quamhoc pacto apud tesérviumlun . A t ut souloua sòla seeum n

°

nxrmuraflOcnlòs hercleeg o iates , improb a efi

'

odiàm tibi,neme6hscrvarepòssis quid rerum geram.

Absce'de!eden nunc !etiam nunc!etiam !ehe,istic ads tato ! Sihércletuex ist6c locodig it1

'

un transversum ant 1'

1nguem latum excès.seris,

aut si rcspexis dònicumeg o tei1'

1sserecontinuo bereleeg o tededan discipulàmet nei.Scelé stioremmehdc unucertescio

vidissenunquam nimisqueeg ohancmetu6male, .

nemiex insidiis vérb a imprudenti duit,neupéreenfi scat aurumub iest ab scòuditnm ;quaein òccipitiequequehabet oculos , péssuma .

Nunc ibo , ut visem , c'

atac ita anrum , ut còudidi,

quodmé sellicitat plurimis misenimmedis .

A C T U S S C E N A Il.

S T A P EI Y L A .

Neoul'iucmen tor , quidhereego dich meomaleé rei«euissequamveinsinimn,queo còmminimi: ita me…m a adhi

'

mcmodulldeciés dieuo saépecxtrndit aédibus .

Needepol, qm illunchòminem intemperiaé te

vervigilat noctis t6tas tum autem interdius

A UL U L AB I A .

quasi claddusenter dén i sedot tot6s dies .

Nequeiam quo puotecélomherilis filinoprebm

'

1m propinqua ptrtitudo quoi ippetit,to queo c6mminisci; néquequidquammeliusect

ut opiner quamexmeutunam faciamlitteramlongum menm laqueo oòllum quando ob str in .

zero.

A C T H S S C E N A m.

aucun. STA PHY L A .

au. Nunc défaeeatodemam animeegredi6rdomo,

postquim perspexi silvaesseintus omnia .

Redi mineiam intro atqueintus serva . eT A .

ego intus servemi An né quis aedis adferati5 Num hic ipud nes nihilest M ind questi fu

ita infiniis sunt 6ppletao atqueardueis .

E U . M irùm, quin tua mecausa faciat ldpiterPhilippan regem aut D édum triveuéiiealArineas mihiego illas servari vele.Pauper sum fateor : pitier. Quod di dirit , foro .

Ab i intro ! occludeiinuamllamegohicero .

Gavequémquam alienam in nedis intromiserie.Quod quispiam ig nem quaérat :extinguivelo ,necads‘u quid sit quod tequisquam quaéritet .Non si ignis vivet , tuén tinguéreextémpulo .

Tum aquamunifugissedicito, si quis petet.

A U L UL A R I A .

A C T U S S C E N A ] .

E U N O M I A . M E G A D OR U S .

aux . Velim, tearb itriri, medhaéc verb a , fr é ter,medi lidei tutiquecéii

ut aéquomest germinam sor 6 rem .

Quamquam b aud falsa sum, nosedi6sas ha b é n .

5 Num multum loquàces merito 6mneshab émur :necmutum prefecto repértam allamessehodiemulierém dicunt fillein suéelo .

Verum hdc , frater unum tamen cogitéto,tib iproximém memihiqueesseitem te:ita aéquumest quod in remessea tt iquea rb i

trémur ,et mihi te,et tibi meconsulemet montre;nequedccultum id hubéri nequeper metum

maestri,quin participem teparitér ,et tumeut fucine.Ed nunceg o secreto telnìc ferus sed1'mi,tit tuum remego tecumhic lequerér familiarem .

[n n. D a mihi, optuma fem'

ina , manum. R U N .

Ubiea est! quiseaest nam optmn a ?

un. Tu. EUN . Tuneaisi M E. Si negus , neg o .

E'

UN. Becetequiden vera proloqui .Nam optima nulla potestelig i; alla alia peior,

frater , est .un . I demeg o arbitrer nec tibi adversari

20 certuniest deistuc reumquam , soror .

nun . D a mihi operam , amabo .

un . Tuaest . Uteteatqueimpera , si quid via .

R UN . ld quod in‘

rem tuum -

optumnm essea r

A C'

I'US Il. S CEN A I .

teid admonitum advento .

un . Soror , moreta o facie. nun . F acta volo.] 25

un . Quid det id, sor6ri RUN. Quod tibi semm

salutaresit «liberis prom undis .

ma . lta difaxintl BUN . Velo teuxoremdomum ducat o. un. Hei,eccidio! S UN. Quid ital

80

tua dieta , soror ; lapideeloquerls .

R UN . Ha'

a , hdc fa ce, quod teidsd t serer.un . Si ldbeut, faciam. R UN . In rém tuamhocest.[nm . Ut quidememoriar , priusquam duoam.

Sedhis leg ibus si quam darevis, ducam,

quaeera s veniat , paeudieferus feratul.

His leg ibus quam durevis, cede,nuptiaì adorna .]m m. Qutm

ò

maxima p6ssum tibi, frtter , dared te

sedes g rundior nuta mediaestmulleris aétas .

Ein: si iubes , fréter , tibi mepescare, pdscam.

M E. Ndmnam vis meinterrog aretel R UN. imosi quid vis , reg a .

u . P6st medium aetatém qui medium ddt:ituxerém

,domum,

sieam sene: unum pruegnuutem fortuita fécerit,quid dubita quin sit pat atun udmen puereP6

stumus iNineego istnm s6ror , laborum d6mamet demi

unam tibi.

Égo virtutedefim étmaiorum nesu'ùm dives sim

istas mugnus fàctiones , Animes dotes d6psiles,dimores, imperia , ubun tuvehiclu pallas , pur

nilmorer , quaein sérvitatum sim iibns redig l'mtvirus.

50 M I N . D ic mihi , quaeso , quisdi cereu orem

N6vistihanc senem Eddiomm o pau

IW N . N6vi, hominem hand mah'un M r .

un . Éius cupio fiiimvirgiuemmihi déq onderi. Vdrba no“ddl,soro r .

Scie, quid dictum és :hancessepadperem. Haecpauper placet.

M IN . D ibenevertent i un . idemeg o spero . nuN .

Quid! ms nnn quid vis i un. Vale.W N . Ét tu, frutu. un. fi g o

oners , si domiest.Stdeccam; nescio dudesesenunc homo recipit

demmn.

A C T U S I l. S C E N A

BU C L I O. M EG A D OR US.

Pra‘eegib nt mi ini- aa, frusta meire, quemexibum domo

venit , nequemag ister , quem dividereargentum

Nunc domum propertrepropere: num ég om t

sumhic, m in ds domiest.5 un . Silvos atquefòrtanatas, Edelio, semper sies .

A UL U L A R I A .

dé communi re(ppelltuwemeìi ét tu: . nn . Heiminerò mihi !

a 1'

1rum mi intua hàrpag atumest : minehiceamrem vòlt , scio,

mécun1 adire’

ad pàctionem: vérmn intervieàndow um .

un . Qnd abie? ‘

nu. I amiam ad té revortar : nùmqueest, quod viedm don um.

M B. Crédo edepol, ubi méntionem eg o fecerodefilia ,

mi i'd deep0ndeàt , sesea medérideri réhitur .

Nequeillo quisquament filter hodie«ex pa 1'

1pertatepàrci‘

or .

EU . D i meservant : salva nesest : sàlvomeat , eiquid 11611 pet it.

Nimmmaletimu’

f, pfi ì13 qunm intro rédii :exm i

mat1iefui.R édeo ad te, Meg adòre, li quid mevie. un .

Que.éso , 0 1 , neid tepigeatEU . D t

'

1m quidem nequid pércdnteris qu6d non

lnbent pròloqui.M E . D ic mihi . quali meArbitrariegénerepro

gna‘tuih1

‘

! EU . Bono

un . Quid fi de! EU . Bona. un . Quid fediei nu.

Néquemalis, nequefmprobie.un . A étatem meam scia? nu. Scie,eneg rin

dem itidemut pecuniam .

un . Cérteedtpoi equidem tea vom einemalaomni malitia

eémper eum arb itratus, et nunc £rhitror .

A U L UL A R I A .

li6emagnumefi perielnn , meab ast ri: a d b ove.transeéndere.

n . Quam id probe: prepinqnitatepréxnmete

“queeam deepeudé mi. nu. A t nihilest d6tinquod dem. un. Né dniu,

ddmmedemerita rectevénint , dotata éet sat is .

su. E45dice, nemetheeaureeréperiueeénneamun. N6vi nedoccie. Ba pende. nu. F ia t .

Sed pro limitedn6n eg o di:periii un. Quid eat! su Quid !

crépnit quali ferrumlll. Hic apud mehorh

'

1m tonfodm iùsi. Sedubi hic éet homo

Abiit nequemeeértierem fécit : folidit mei.Quia videt mesuam amicitium ville, merehomi

N6meiepulentus it petitum padperieris gr6tiun ,10 pa1iper metuit còngrediri; per metm maler6m

idem,quando illaéceccuiepériit,poet/serecupit.nn . Si hércleeg o tenon élinguandam dédere

impero auct6rqueeum ut mequ6ivieca nt and1im leeee.

un. Video hercleeg o temehhitn ri En'elio,

15 quem m eeta aetiteludo. fiche, hand merito meo .

z u. N6qneedepol, Megad6ro , fi d o , néque, aicupium, 06pil ost.

A U L'

U L A R I A .

m6aemefiliaé da…ddten ! Bene, Staphy la ,té vece!

Éequid audio! Và:cnia intu: p1'

1repropera a tqueélue!

filiam deep6ndiego ; hodiendptum huic Meg aderò dabe.

STA . D i benevertantl Verum eco:ter nen p o

1!U .

'

l‘

àeeatqueab i! Curata fac sint , quem a

fererede6m domum;atqueoccludenedis . lam

'ego hic idere. S T A .

Quideg o mineag amiminenobis propeadestexitium, mi Atquebet ili

nim prebrum atquepértilndeprepo ade:tut fl£1tpalam ;

qu6d celatumeat atqueoccultatumunqueadhuc,nunc non potest.

ibo intro , ut , hem : quaeimpern it, fdcta quemveniflt , aiont.

Nam écaster mall'1m meereremétnenemi:tu'1m

A C T U S il. S C E N A I V.

S TR OBI L U S; A NT HR A X. C ONG R I O .

eu . Pestquam 6beenavit héru: et eendnxitceco:

tibicinaequeb'

ucceipad temm, edixit mihi,nt dispartiremeb :ònium hic b iié riam.

A C TU S ll. S CENA IV .

ce. Metd quidem hercle, dioum palam , non

divida .

Si qnd tutotum meirevie, operim debe.A N . Bellum ét pudicum véreprontihnh

'

1m pepli!Peet ,ei qui: veli“ , tehadd novelle: dividi.su . A tqui égeinne, Anthrax , ilievernnn di

xerem,

non i:tuc, quo tuin:imnla :. Sed hem: n1'

1ptia:

meu: h6diefaciet. A N . Qu6iu: ducit filiam isu . Vicinihuit : Eucliòni:eeni:eprdn nn0 .

Ei ideeob seni hinc dimidinm in:ait dari,cecum fltcrum itidemqueflteram tibicinam.

A N. Nempehuic dimidium adm , dimid1umdomi!

STB. Nempe, sicut dici:. co. Qnid, hic non

peterat dé suosene: 6b :onari filiai in miptii:isu . V ahl co. Quid negoti eat? er a . Quid

negoti lit rega:Puméx non aequeest Arldn: atquehic eatce. Ain’

tàndem , itaesse, ut dici:? e'rn. Tute

Quin divùm atquehominum elimat continuòddc1u,

n am rem perii::e:équeeradicdrier,deand tig illeh

'

1mu: ai quaexit forno.

Quin quem it dermitum, idllem [:ibi] ob :triug itdhgulam

ce. Cnr ! er a. Né quid unimaeforteamittatd6rmien: .

o. Edimneob turat inferiorem gdttnrem,

uequid animai f6rteanfi ttat d6m iens!

A U L U L A R I A .

aru. Haec mihi ted , nt tibi med, nequencredere.

co. imo 6qnidem crede. eru.

qu6medoiaquam herclepiet at , qudu lavat , profu

'

m dere.to 0 o. Ceneda ”

talentum mignnm exerari pete…ab i:t6c :enent det , qui damn: liberi?r a . F amemhércleuteadam ei-

regea , n n na n

Quin ip:i pridem tdn:er ung ain ddm:eratcollegit omnia, éh:tulit, praeeégmina .

35 A N . Edepelmortalem pirceparcum pra é dieu .

co . Ceneén ’

vere, adeeenepircum et m i:erer n . Pulméntum pridem dieripuit miluoa .

HomeAd praeterem pldrabundn: “ venit ;infit ibi pe:tulire, plòrun: diulan:,

lo ut :ibi lieaet miliiem vadirier.

Sexcénta :unt quaemémorem ai :it dtinm .

co . Eg o , ut multemelier . su . cocum eg o,non furém, rego .

ee. Cecn'1meg o dice. er a . Quid tu ai: i A N .

Sic mm, 1'

1t videe.

A UD UUA R’

I A .

A C T U S il. S C E N A V l.

ST R OBI L U & ST A PHY L A . C ONG R I O .

s r n. Heus Stdphyla , prodi atquedotinm aperi!a 'rA . Qui vocati

su . Streb ilu: . s'

rA . Quid vis i su . Hd: uiaccip1as ceco:

tibicinamqueob tdniumqùe1n n1'

1ptia:

Meg addrueius sit Euclienihaec mittere.TA . Cerotin '

, Strobilehis facturi nupt ia :er a . Quit STA . Quia inmeti nihil alla tum in

tellego .

su . A t iam diferetur , ui i fero ipenerédieritSTA . L igua hic apud not milla cant . v c o . Snnt

i::eree!t TA . Sunt pdl. co Sunt ig itur ligne: nequae

s'rA . Quid, impa rate? quimquamVelcand stude:,

tuaemereedi: g ritiaue: ndetr a: aedi: pdstulaecemhureneieo. Hand pdstule. u n . Duc iste: in tno . a

'r A .

Séqnimini.

A C T U S Il. S C E N A V il.

P Y T H O D I C U S .

Curàte; eg o intervisam quid faddnt ceci ;ques pdlutego hodie:érvem cura màxuma cet.

A lli- [I L A R I A

co . Pelmi…, palm «| q est : ré:

ipsa testi:estita tummdllier miser .mdg is quam n ilus

Sed quid tibi , mendieehomo ; ndetactieest!quad res i

nu. W a req au, quia minup; qnt. nequenerat , £6uii

ue. A t herclecumungnd maleted , ai

hoc caput sentit i: o. .Pol —hadd scie, quid vpdst fu t : tudm

Sed in lédibns quidiibimeis nin etd neg dtimeabsente, nisieg o in::erami l d «scire.

15 quia vénimus coetum ad ndptias, nu. Quid tu,malum cura:,

eg outrum crudum an odotumedim, nisi tumies

co . Velescire, sinas , aundneines , nd: cequerehic ceénami

uu. Velescireitemego mead domi méan’

salva

intimico Utinam mea mihimodeadfertm; quad attuli,

lsilva !

nu. Mehand pednitet : ‘

tua nelélpetam .

Sui": uedocet ud '

vi.

Quideat qnd. prehihè t uùnegridamd: coquere

quid fécimus quid dirimas tib i. neu: quamVélles i

uu. M im rega: seeldstehome? 1 1 le:òm i.

qui ns“

A C TUS "L S C EN A lll.

id rihi tibierat negdtin u,…dd fee-m si add- see, 25

n on fissilehaberés caput. M érito id tib i fi

Adee1'1t meam senténtinmii…m noscerepdssi:si ad idnuam.huc aw dueris,nid iumero, prdpine,eg o té fa ciatn , mi:errumn: uti sia.

Scis'

1am meam :enténtiami co . Queahisi redirursum ! :o

lta md beneL avérna amet , té iam , nisi reddimihivisa iubes , pipulo hic did

'eran anteaédis .

Quideg o nunc ag dm! Naeeg oedepolvdni hucanspid d male

mimo sum eenductur plus iam médico merceda: opus

A C T U S m . S C E N A m .

rucue. comun e.un. K dequidem hercle, qu6quod ibo , mecum

em, met tila temm,néqueistuc in tautis periclis

1'

1t siet.

Étiam introduce, si vis vdi gregem vendlium.

q nite, fa cite,festinatenunc iam,quantum lnbet.ce. Temperi: .pestqnam implevisti h

'

isti ilmo

rum caput.

intro abi: opera h1'1c .cauduota ed t dstra ,

non eristie.

A U L UL A R Ì A .

oo . lied , tenex , pro vdpulandehercleég o abs

temereedém petam :

cdctum

10 EU . L dg o ag itemecdmlmeleetus né si: ! eteoeném coqn0 ,

aint ahi in maldm crud atnm ab addibn:lco . A biI

tu modo .

A C T U S lll. S C E N A IV .

E U 0 L I 0 .

illic hinc abiit. D i immerhles , flcinu: andar

incipit,

qui cumepulentepadper ceepit rdm habereautnegdtinm .

Véluti Meg aderds tentat med dmnihu: mi:erdmmedi:

qui simulavit , didi honoris mitterehuc causi…ceco:

5 i:ea causa misit,,

hecqui sdrripereutmiserd mihiCdndig neetiam méus med intus g illus g allini

cene,àuuierat pecdliuis pérdidit penissmneerat haec deidssa eccepit séilptùriro ibi

ringuIiscircumcirca . Quidepust verbis ! ita mi pectus

péracuit :cipio fustem eb trdnco g allum idr-em manife

'

A UL UL A RJA .

un. lme, Eddie, est. ma.um un. Ét di fsd ani , l

'

it nietueistuc sdspitent , quod nuncha be: .

tesolut é sensin sdvoeas inu. Pelego , lit teaccnsem,

-

’

mdritemeditabdr .

'

un . Quid cetinu. Quid sit, meregitas t quimihi omnis ingnlesinrnm implevisti in addibusmiuerò mihi ìqui inn

'dmisisti in addl: qniugeutds coco:cumedniemanibu: género Gmendcee;

quem qndndam leniinmio servet pradterea tibicinam,

quaemi interbiheresdla si vind acetat,Cerinthiensem fdntcm Pirenén potest.Tumebsdninm autem un. Pdlvelleg ioni

satest.25 nmmisi. nu.Qnd quidem ag no sit sciemagi: enemmi:quamesseullun béluam .

un. Veleeg o dx tescire, qui sit agnus cdrie.nu. Quiessa Atquepelli: tdtust :. ita curi m eet ;quin dxtz inspicere

'

m sdleetiam wirdlicetita;is .pellucet quivilater-na Pdnica.un. Cmd1indum illumego conddfl. S U . Tum tu

idem dptumnmestleccedifernndum : ni.m iam credemdttuost.1a . Petiteeg ohodie, Edd ie, tec1im vele.‘u.

A U L U L A R I A ."

15 m1ìlsieongiàlemplenum ficiam tibi fi déliamid adeo tibi ficiam: verumego mihi bib am , i.

edi

A C T U S W . S C E N A lll.

E U C L I O .

Nda temereest , quod c6rvos cantatmihi nunc a b

laevamanu;simulradeb at pedibus tem metv60ecrocibàt:sua .

Continuo meum cor coepit 6rtem facerehidicr amatquein pectusemicate. Sédego cesso cun -ere.

A C T U S,w . S C E N A [V .

nn cm o. s r nonn n s .

EU . F 6ras, fous, lumbriee, qui sub tim erepsistnmodo !

Quimodo nusqnameémpareb as,minequemcom

parés perla.Ég o edepolte, praéstig iat0 r , miseris iam a cci

piam modis .

s r n . Qua itemala crux àgitat !» quid tibimecumest commevei, senex i

quidmeafi ictas3 quidmeraptus! qui mecausaverbetes

nn . V6rbem b ilissume!etiam togiten, non fur,

A U L U L A R I A .

in tim a Nam quid mihi opus set vita , qui taatun anri pér«lidi,

15 damno ét malo ! Pati néqneo.

A C T U S W . S C E N A x.

L YC ON I D BS. EBO L I O.

mr. Quinamhomohiceats sedis aos…& uimconqué ritss amarena!

At hic quidemRudio ist , ut opi- «or . Oppidoeg o intuii! palm est res !

seit peperin a im , «iteg o opiaor , £ilium suamN1

'

1ncmi incerta . est,quid ag am; sbeam an mineami an adeam! un it'l

giam i Quid ngm , nùeio .

homohic ioquitur! mr. Ég o sum,E U . lmo égo suaet a1isesepérditus,

qndi tanta mala , mods…6b tigt ur.mmò b onoes .

nu. Quo, dbm , p«mto éssepsssun i u . Quiaistanfaeinus , qu6d tuom

sollieitat anima . , ideg o feciet fitesr . au. Quideg oex teaddio ?

L Y. ld.qaod verumest…un . Quidego deteadnlescéns , mali,

ires liberosi

A C TUS IV . SC ENA X.

L Y.D M W t IMM M ;ù M M ilhm illexit.E U . Qué modo !

uv. F ib o: mepeccivisss et nea ilpan commo

i«i adeo teosàtum advenio , ut animo aequo igno

1w . Cdr id ansus’s fim , nt id, quod non tuona

esset , tàngerutL Y. Quid vis fieri! F àetun est illud : fi ori ia

fectumN in potest.D éoa credo volutsse: nan ni véllent , non fie1ù ,

solo .

A:eg o deos credovoluissent zipud temein

mr. Neis tuc dixis ! un. Quid tibierg o mém meinvito tactioest!

L Y. Quia vinivitieàtqneanefis feci. su. Homeandaeissume,

cum istaein' to os6tioaebue6.dms adireausum,

impndens !Nam si istueins ést , ut tuistuce':— arep6ssieslucecla ro déripiama t an

'

rummatrouis pd u°

post id si pt…simu» , é: cusemns , dbrios

si éb rio atqueaménti impuneficere, «p od lnbeàt.

L Y . Quin tibi nitro sùpplicatum venieob stultisu. Non mihihomines placent , qui quando mile

feeuuut , pé sg itnnt .h……nòn tun eosenòm…

op6rtuit.

A UL U L A BI A .

cor , quineam

invitò meamY. Hadd teinvito pdstulo ; sedmem dueo po r .

Qnin tueam inveniés inquam meam illum dueoportereEdelio.

U. lin quidem hercleteid praet0 rem rip ian i

et tibi scribdm dicon ,

nin refers. mr. Quid tibieg o referami a v.Qu6d

mr. Sdbripuieo tuomi dude! autta teamahit ldpiter,

1'

1t tuneseis . L Y . Nisi quidem tn mihi, quid qua..

ras dixeris .

a n . Adium auri, inquam, té reposco,qu‘un tuc o n .

teàbstulisse. mr. Nequeedepolego dixi, nequefeci. EU . Neg asi

ÈY. Pérneg o imo utm nequeego aurum, hé queistaceaula quaesiet,

scio nec novi. un. lllam d ilvanildco quamabstnlerés cedo !

i, refer ! dimidiam tecum potins partem divi.

Timetsi fnr mihi és : molesta s minero . Fur , i, .

mr. Binns tunon és, qui furem 1116vocas ;eg o te,Edelio

deilia rerescisse,

censui quod admed 6tfi net .M àguaest quameg o tecum 6tiose, si “ in .

est , cupid loqui.

A C TUS V . S CEN A

A G T U S V . S C E N A

S T R O B I L U & L Y C ON I D E &

s r n . D i in mortales , quibuset quantis medon:Qnàdrìlihrem anlam adro onnstam eg o bibee

quismeest diditior!quis meA thenis minemag is quisquamest h6mo,

quoi di sint pr6pitìi!

mr. Certoenimeg o vocemhic loquentls m6do meandirevisus min. s '

rn . Hem!hérumneadspicio meum L Y. Videon’ Strobilum

eg ohnno, serv6mmeumis

'

rn . ipsus est. mr. Hand filiusest. su . Con

g rédiar . mr. Conto]!dm gradnm.

Credoeg o illum , nt iussi,eàmp3eenum adiisse,huins nutricem virginis .

aru. Quin eg o illi meinvenioaedico hanc proedem ntqueéloquorh

lg itur orab o tit manu memittet. lho omneéloqnar .

mr. Quid réperistii or a . non,

quod pneri cldmitantin fai» : sereperisse. mr. làmneautem, nt solés,

deludis !ow n. Bére, mane; eloquir : iam ansculta . L Y.

A geerg o loquere. su . Reperihodie,hére, divitiu nimias . mr. Ubinami r n. Quddri

lib rem [inquam aulam adri plenum.

L Y. Qu6deg o facinus addioex te! su . Edd i

oni huic séui subd pni.

BA C CHI D B &

(Ibi nunc is homoest! BA . lamhic , «redo,aderit. Sedhoc idem apud noa ré c tius

pòteris agere; atque, is dum veuiat , aéden : hicopperibere.

Eidem b iberis ; sfidemdedot o t ibi, .nbi b iberis,r x. Viso-s nem voutm òd blsudflù . ru.

=Quidiam? t l.

“

Qnia .nimhtéllego :

d1'

1aeunumexpetitis palumbem . Perii uun do[also] véu

‘beraflN611eg o istuc laoim

'

1s mihi, mulier ,e6ndn cib ìle

BA . Qui, amabo ! r 1. Quia , Bécelfi s , Baccha smétuo et Baeehanài tuum.

BA . Quidest , quod metuis? né tibi lectus m àli.tiam apud memadesti

P L M dgis illectum t1'

10m quam Iaetum métuomala tuea bestia .

Nom .hnic aetati n6n conducit , m1ilier, lateb resus locus .

Égomet , apud mesi quid stulte{deerecupias prohibeam.

Sedego apudmeteésseobeam rem, miles quo…mveniét , vole:

quia , quom tuaderis , huic mihiquehand fa ciet

tu'

; prohibpb is ;e'

teadem opera hio sodali Oper é.

ét illeadveniens t1iam medem amieam m ani.

Quid , omaha , ob iicnistii r x. Quia“

mtaeelépid asun t memordtui ;

mum saiciant .Apagea me, apogel s o . Ah, nimium ferus es .

rx. M ihi sum. so . M alacisstndnses.Quid ab hacmetuis i r 1. Quideg o metuam , rò

g as ! Homo ad…utulns

péuetrem huiusmodi in palaestram, ubi démnisdesudàscitur ;

"lhi pro disco dàmnum copiano , pn6 cursura dédeonai

L épide…ora . r 1. Ùhieg o copiln pré

ma chaera t1'1rturem,

ubiqueimpom t iumanum alia s mihi pro ceatn

pròg aleam phiu'

1m,proinsignisit corollapiéctfi is,

pro hdsta talns ; pr6 lorica mdlacam copiam

tibi mihi pro equo léctns datnr , ee6rtum pro

acutetdcubetiApagea me, apage! BA . Ah, nimium feruses !

r r. M ihi sum . BA . M alad ssinduses .

Equidem tib i do hanc (ip…. P I . Ah, niminm

p étiOsa es Opel-brio.BA . Sil- nin o meamàm . r x. Utrum eg o istuc

i6cun’

adsimulem, an sérieBA . Heia , hoc agueméliast : °mila quom hdc

advenint , té volemehoplexari. r x. Quideo opusest! BA . Ùt ille

q .. r r. Et pdleg o sein, quidmtflo .

Sed quid ais! BA . …ed ! 45

BA C CHID E S .

n Quid! ai apud toeveniit desublto prindinmaut potdtio

f6rte, ant ooena,ut adlet in istis fiericonciliihnlis:tibieg o tum adcubemi BA . Apudme, mi anime

ut lepidus cum lepida ddcubet .

L òonshic apud nos , qnimvis subito véniu, nemper liberest.

Ùbi tulepidevòlesessetibi,mia rosa,mihi dicito .

D ito , qui benesit ;eg o , ubi benesit , tib ilocumlepid1

'

1m daho .

1. Ripidus davins é.:hic: nonhac timoretra nsiri potest.

tibi.

M imun daet seqnere. n . Ah, minime! BA . Quidita ! rx. Quia

fieri nil potest : nox , mulier , vinum, hominiadulescéntnlo .

Àgeig itur : equid6m polnihili “cio nisicaa tua .

in. quidemhanc abddcet ; tu:.a tdineris , si11611 lnbet.

8dmneautem nihili, qui neqneam in’

géniemodern i mooi

BA . Quidest, quodmetna si r x. Nihilest. Nunceg o, m iller, tibimeemincupo:

tuios sum :tibi dodo operam . BA . Lepidu’

s. Nuncego ts facerehdc volo :

égo sorori méaecoenam hodiedirevolo vii.ticam :

o

ti fad to ‘

ob sonttnm nobis sit opuleutum obscatola .

( DM GB IBI S

utm ita medi umest , ut b y cusgls mihi q uidemvidétnr possehic ad nequitism adduuier .

Quo.mînpc canon i. téd bim adv» ssmvtu

cum tin ta pompa ? P I . Him L M . Quid buoi

quis iglia.hab cti°

r x. Am6r , voluptas Vénus, venuta , g audium,

iqcm, indus, sc…M vis .snuiflimL Y. Quid tibi commerci ett mim disdamnosis.

L Y . An déusest ulla. fi nis m vihtùi!D I . .An nén pu…essewunp —ui Oilquis, eq

ll stultior es b & b aro Petitio,.t…natu,. M m …udmindu

L Y. Nonhic placet mixoms’bus'

su.. Nemoergo

hoc ddparavit ; mihi palat i- fat,. quoi placet.L Y, Etiamnie!adaomusféuordira m i ns;

qui sidecemhabeas linguas;mufluum seàddecetill. Non…acta , L ide, ludo .o6nvub .

M ag is 1'

mum in menteest mfli nume, satis nt

commodepro dignitateob s6ni haec concnrét cocus.L Y. lam pérdidisti teAtquemeatq11c operz

'

uumeam,,

qui tibi nequidquam seepemonstravibene.r x. ib idem ..ég o. meam°

.opcram .pérdidi, ubi tu

m & oioflua .udcmihi p…néutlhi'

t

L Y . 0 psaéiig atum péotnfl ruOM …es.

A OTUS J ” SC E N A ll.

'

l-‘

aeem °

a

;qnere, L jdc , me! BY. Blue, siu;

vi e:non puédngn glim» i‘m mo ,. sed L ydim ,

-vocetrr 1 . Nen pda…q eiihden tentthaunr,…he'n shic iuus ilietet oam amica ideub st,quomqna ét °°cuniivaealiipraeséute:p,asdagògusvillis èuna 1'1t sibi .BY .

_

h h60 adess res oben- attuiest“

dbsecroir 1. Spenti quidem« M ug qno éVeaiat , dis in

manuest .BY . Tuamicamhubehis? Pt . Qu6m videhis, him

scies ,BY . lm6 nequehabebis néc sinam . ltnrus s1

'

1m

domum .

r r. Omitte, L yde, ac edvemalo ! BY . Quid!

Vide6 nimio amm1ùuiito quumtvdluesam‘

vixis sen °

fl n Bitiust imu, …i

Nihilmen u,. .fl cip'

vaier mihi !éù uun pieno::valéns a iflictet mé vacivom vitium.

r 1. F iam , nteg o opinor,Hércules, tuautémL inus .

BY . Polmétuo mag is, nePhoenix tuis factis tuam,

tequedd pa'ti'embss‘eiu‘

òrtuò'

m remintiem .

rx. S atis historiammepfl i«Y ..l-lievoreriperdidit .

Compen diumedepolhax'1d acta ti optéb ilefocid i , iuta- n°

. m ndéutim #

0ccisns hichomo est . Écqni‘ in mentem ést

A C TU8 ll. S C EN A lll.

ég o hodie miehhuher micini!undeanir ameM d nm…A…filio

Sed firiseo…uii nòm :°

qùln sm°esdt fous

‘

i

n c r us n . SC EN A un.

N I C O B U L U & c ùuY s A Bua

m . lho in Piraeum ; vieam, aeques dvvéneritin pòrtume: Bphson id i.a m rinenam mén s formidoi :il…tè. di!

di ” li lli.

M ……ehioépnuM xefi ,6hsfn lelAdibohm , quem —

quidemego hodielucian hicida…

Phryxi : itequetondebo miro m q. ed vivim

t n…Serv6s Nioobd nm ctg umN L Proh ohi mi es i

fills} …cn. Chin iu

'

:prismi” teltim- 1 n ddis , quim«dedi?m . Salvé . Sed ubinun est M uédhchus i cu.

m . Vo…t on . Vin it. N i. Riu , ndspetsi

Benene{nequevaluiti cn . Phen ticeatque

NI . Quid hdc , qu. censo è…hinch Ephesum

BA C CH I D E S.

cn. lieu, cdrmeumetcereb rum,Nimbule,tinù iur,istinshominis tibi li quoquemdniio.

hdspitem illum ndminas hosidm tuomiN B Quid ita , db secro , hercle? cu. Quiaedepol

cet id scio,Volcinus , Sol L und, D ies , dei qudtuor,oceldstiorem millum illuxeredltqemmN QuamneArchidemiddm! cn . quam, inquam,

N l. Quid féciti cn. Quid non fdciti quin tu id

Primdmdum infi cia: irecoepii filio ;m gdresedebéretibi iridbuluin .

Continuo antiqiiom hdspiiem a cutu'

m tibi

bo pradsentehominiexidmplo osiendiisjmbdum,

quem inim dederas ddeumut terrei , filio .°

N B Quid, tibiei ostendii sjmboinmi cn . lnfi t

dieere, °

addlterinumet ndneumessesimb olum;quoiqueinnocentiei dixit oontunvéliuladulterareeum aibai rebus cdisris .

85 N B Hebétin’

aurumi id mihi primum dicivolo .

dedit,damndtus demum vi coacius rddàlditmilledi ducentoePhilippm . N I . T…ddbuii.cn. Porroetiam ausculta pig…quam voluit

due.N B Etldmneest quid porro ! cn . Bem docipe

t ina haec nineerit .N B Decipins sum : Autolycd hd!pitl

‘

ourum crd

u ccemee.q

'

uemextémpio portufre‘

nos cu'm adrdfl’deut ,

subddcunt lembum cdpitibus uaàsàntibus .

Nos dpad 1‘

lntoiimum omne‘

a rum“

depò sivîmqui illio sacerdos dei in D ianneÉph

'

épiae.N B Qu

'

istic Thedtln'M si! cn . M égalliby'

z i filius,

qui ninein EphesoestÉflesiid carissmnus:N B Naeilie‘hérclethibi siimdlùo tuito '

càflo r

si 'meilloceuro tinto circuxuddxeri‘ticn . Quin ipsa in aedeD iandi cdntdiium ost ;

ibidém publicitus servant . NB 0 ccidisti' me!

nimiohic privatim s dn nrotut réct'ius .

Sed vds niineatiulistis indenuti domum?cn . Imc étiam. Verum,quàa o ttulerii, nés cio .

N B Quid! nésciai cn . Quiu'

M nesi10 ohus hoeinclduculum

devénit ed '

l‘heotimum, nec mihi“

cx-M omnec quoiquam in navi vdiuii : ooego néscio

ditelit .NBEtidmdimidium éénses! cn. Nbrfedepdls c ioverum Im id opinor . NB F éfli1epai-tem idrtinmcn . Non hércleopinor ; vémm“

veruni néscio .

Profécto deamro nilsèio ,misi fi ésci0 .

Nunc M ei illuc divi ci ;iiun'

dum‘

dsi iter,ui ilhid tepories sdram sb "l‘hootimd i amm .

A tquehe1is tu! N B Quid"vis’i Cn . Anulum

end“tacito di n omineris fdrro . N BQuid opusi fiduì ocn. Quia id sighumest cum '

111e0 tfino : qui bumd adrmuut reddai . NB M éminero ; bineidmen os .

Sed isticTheoiimus '

divenne‘est ! cà. Bi‘

limr’

òg ua ,qui sdccis habent miro suppuctdm solum!

BA C C H I BES.

pull'

ll! tuon i

L Y. Périit tibi sodélis ! un n . No di siriut ! mr.Sic 10 qm r»

66 Quineg o, quompe at,vidi;

mux. Quid factum…est? nr .:…mhdigns

déperit . unn. Non t iteoes i.

L Y. At quaeacerrum , aéstuoeeebs6rbet , ubi

U NE . Ùbiea mulier hàbitathì m. ilin. n r m.Unde6ameneaiuti m:. É:

una . Quaé vocaturi, L I . Bicchis. m m. Erras,.L jde. Eg oen emném.sd o,

quemadmodumest ; tuPiloolernm filso atque

mimilleun icoefi bénevolenti sino .sodd iieédulorém mandatamexséquitur ; ipsus nequeamet, nec

tucréduae.mr. Ìtaneoportet rém.meldeten gérereamici

sédule,sedens !

75 Nixllon’

pactn més mandata potest agi , nisi -idén

papillon.minus terni, lnbna . iblaluismnq uama1

'

1ferat!

mè prmsente, néquepudorequidquam, Quidverbisepu

'

st i

80 M ihi discipulus tibi sodalis p6rfi t , buiic filius

A C TU Sa lll SCENA lll.

nin eg o illuneperlinednco quoi quidem periitpudor .

Quid opust verbis! si òpperifl v€llem paulispérmodo

in opino , illius’

inspectandi miesset maior cò

ph’

xs Vidiaum., quiun decen t qui—.meeq m illo

un n. Péndidistim6, « wesÉgonem…ul.liemm

cipitis n on. pendimi Peuiremi melis molinmodi:!

Sitia:ut, quem tuhabeils fi delem ti bi mit quoi

w . Viden ’

,ut negrepàtitur , gndmneesecor

rupt im tuum,

siom sadd am! ut ipsus sesecrimini a g i-itd.

run. M n6siloohe,hoc…due,ut illinefinimum

aém tibi M M René.vo

in teergo hoc. om . éuine:impono. L ide,mquezehm nu

'

. mr. .

Héliuesset , mé . qloqueuna si cum.nm salin

quotes .

m x. A….est. Mmsiioche, cura.et 06m:

stig a hominim.pnohe,quideflecorat tt, me,.ama., Alias fleg itiis.m

BA C C HI D E S .

tòllamego ted in còllum atqueintro hincram . un : . 1mo ib6: mane.

r i. Nba manco , nequetumehabebis ftlso m

spectixm. m m Sequor.

A C T U S IV . S C E N A I.

P A R A S I TU S . P UR E. P I S T OC L EBJ S .

probi,

militis , qui amicnm sécum avexit dx S….

Nunc meireiussit ideamet perconinricr:utrum aumm reddat , inneeat secum ainul.Tn puer qui dudumeum illucusqueistinin ul,quaeharum sunt aedes , pulta ladi actrtt1m ad

Recédehinc dierectelÉnut pultat pr6pudxum !

Comessepanem tris pedes latumpotes,forés pultarenéscislEcquis in aédibustihem écquishicest! écquis hoc aperit 6:tium iecquis éxiti rx. Quid istuci queeistaecest pul

tàtio i

quaeté mala crux 6gitat , ad intunequinodumaliéno vires tuaeextentes 6stioF orés paene,eifregistilQuid nunc vis t

'

bii

A . Aduléscens salve. Siltre. Sed quemqua éritas i

r a . Bacchidem. r x. Utrumerg o! l’A Nihilscio,nisiBécchidem.

Paucis niemisit miles adeam Cléonuchus

. M C GH I D E S .

n nn . Égo petremexoréxi. cu. N»…erg o hout facer-nt . qnòd loquon?

M NB. imo tibi nenòceat, nen. quid 6b eam remsueénloat ;

atqueaeg reimpetravi. Nunchoc tibi curan dmest , Chrjsale

cn . Quid vis curem ? M NE . Ut

‘

àd. senemetia x

Compara , fabricz'

u'

o, fing o, quéd.lnhg t, can gh'

u

1'

1t m em bodieda…da…fa…M mmm

ca . Vi: videtur fieri possa . m m Binge,

cn. q…malum,. qnéw .nendaciiy réndit manufestò modo!.

qué. sievem, ut mfl1i.nihil. oredat , fil …il

m m fin o si audiis .. quae…dieta «Exit ma ai versàu tibil

un. Qpiddixit} . un t. Siutufllw .noleuuib i zsolemessedixeris,

sofllw Im am«em ctufid sm,,qui numést dies .

un. Émmxg nnn.herclehominemmakehodie: nefd nequidquam

UN E . Nunc quid:non vis f…! cn . Fa inlnîlonisi ut ametis , imperoeéhrum quîn

g'

m luhetmeg òscitote égoa o.

A C TUS IV. S CEN A lll.

Ndmihi nefert Chriuloessenòmen , nisi…probe?

che! diomiht

Bécdxide.Ég o debo . rx. Tum n6b is opusest numm. .

cn . Ab , placidevoloinumquidqneag fix

’

nuslHocubi égero, tummt.“8…

Dé M a ntienimi».prix-nm inténdam b alistm in

senembali-tent perm…Inrrimet…p

récta porta inv6damextemplo il oppidum anti

qpomét « tus ;liid……téteamicis vòsflù .ltnrum còrbibus,siid quoi animus spen t. P L Apud teest Animus

notte:. Chrisale.cu. Nun c tu abi intro , Pistochread Béccbi«

n Quid! cn. stilum , ceràm, tabella , linum.

r:. lamfaxo bic crunt.mm . Quid nunces factt'nrus} id mihi dice.

prflndium;vos duoeritis Atqueamica tua.erit tecum tértia .

HNL Sicet GH. Pistoclero millaest? HN L imo adest :

“m me sororem.eso filter….

vobis n nn. Quid idexquids? cmBé.itaest : dicimln.

BA C C IU D E S .

Néscis quid eg o actn'

uus sim neque, fioinusquantum exòrdiar .

In n:. Cédo manum ac sub séquerepr0pius meMforis ! intro inspice!

cn. Edu ! nimis bellus Atque, utelseméxume0ptabàm locus !

PL Quaeimperavisti imperatumb énebonis fa .

etum illicoest .cn . Quid parasti! P I . Quaeparari tu': inssisti,

omnia .

cn . C ipestilum propereét tabella tub is tib i.

M N E . Quid posten!cu. Qu6d iubeb o scribito istic : nim proptemu

'

té volo

scribere,ut pater cognoscatlitteras, quandoleg a t.Scribe. E N E . Quid scribàm? cn . Sd ntem trio

patri verb is tuis .

Pl. Quid, si potius m6rbumet mortem sci-

(b at!id erit réctius .

M N E . Neinterturb a . lam imperatum in céra inest.CH. D ic , quem Admodum !

E NE . ,,M néailochus subitem dicit suo patri. “

cn . A dscribehdc cito :Chrjsalus mihi (usquequaqueloquitur nec re.

cté pater,quia tibi aurum réddidiet quia non tedeiran .

déverim .

“

PI . M ine, dum scribit. cn . Célerem oportet ésasamatoriemanum.

I . Atqueidemherclead perdundumm6gis, quamad scribendx'xm d tus .

un n . L oquerez hoc scriptumest . C H . ”Nunc, pater mi (proin tuab eo ut caveis tib i),

A C TUS IV . SC EN A V .

ca…Salvò s mm: irahuéat senex . Nunc ést mihiadeundi a d hominem tempus . N Quis loquitur

propelAtquehic quidem, opinor, Chrysalust. cn. A o

céssero.

N L B onesérve, salve. Quid fi t! quam moxnivigo

in Éphesum ut aurum répetam ab Theotimòdommn !

Tacén ! Per omnis déos adiuro ut , nimeumgnatl

'

lm tam mem atqueei fàcta cupinm, quaeis velit,

ut tria iam virg is libera lacerentnir probe,feuàtusqu0 in picc ino aetatem cònteras .

Omn ia rew ivi scélera ex M uesilochò tua .

cn . M an’

criminatnst? Optumeest ! eg o mimmlm !

eg o sum n oor , sccléstus ! Specta rém modo .

Eg o véro verbumféciam? N I . Etiam cimufex,min ité re! cn. Noam tu illum actutum, quà.

lis sit.

Nun c hfiscetohollas férremc iussit tibi;oràb at , nt, quod isticest scriptina , fierct .zu. Cedo . on. N6soo signum. N I . Novi. Ubi

ipsc .esti cu. Néscio .

Nilinim meoportet scire; oblitos sumomnia ; 20

scio , meesseservon : nésoiò etiam id , quod

Pendéb it hodiepulcreita intendi tonno.

m . M a nedn'nn parnmper : iam éxeo ad to, Chry‘sale.

cn . Ut vérba mihidat ! fit nesci0 : ‘l…rémgsratl

0 2

BA C CH I D E S .

Ser-vos arcessit intus, quimevinciant.Benenàvis ag itaturlpulcrehaec confertur rati:Sed cònticiscam : nam addio aperiri foris .

A C T U S I V S C E N A Vl.

N I C O B U L U S. C H R Y S A L U S .

N l. Constringetuilli , Artamo , actuhim manus

CH. Quid féci? N I . lmpingepingnum , si mutiQuidhaé loquuntur litterae? cn. Quidmè rog naiUt ab illo eccepi, ad teobsignates éttuli.N I . Ebetù, loquitatusneés gnata meo maleper sérmonem, quia mihi id aurum réddidit!

et té dixisti id a1'1rum ablatun îm tamenper sjcophantiis ‘

! CH. Eg oneistuc dixi? N I . I ta.cu. Quis homo ést , qui dicot , mè dixisseistuc'

N I . Taco ;nullushomo dicit : haé tabellaeteArguunt,quas tuattnlisti. Hem haé tevinciri iubent .cn . Aha ! Béllerophontem tuus mefecit filiuseg omét tabellas betuli ut vind rér ! Sine!N I . Proptérea hoc facio , ut suàdeas gnat6meo,ut pérg raecetur tecum , tervenélicelon . 0 std1te, stulto , néscis nunc vaenirete;atquein co ipso adatas lépideubi praeco praé

N I . Resp6nde: quis mevendit! cn. Quem didfligunt.

adalescens moritnr , dumvalet sentit , capit.

BA C C H I D E S .

CH. F rustra és . N l. Quis igitur ,6b secr o

cn. Invéneris :ex mè quidemhodiem

'

mquam lies céttior .

A C T U S IV . S C E N A VI I .

C L EOM A C HU S . N I C OBU L U S. C HR Y S A L U S

OL E . M oumnehic M nesilochm , Nicobuli filius ,

per vim tit retineat milierem! quaehaec fàctidest?

N I . Quis illeest! cm Per tempus hicvenit mx

lés mihi.C L E . Non meérb itratur mifitem, sedmilierem,

qui mè meosquenon quem defendere.Nam néqueBellimu

'

mihi unquam nequeM ars

créduat,ni illum éxmimalemf&xo si convénero,niveéxheredem fécero v

'

itaé suae.N L Chrysàle, quis illeest, quiminitatur filio !CH. Vir hic ést illins m1ilieris quacnm àdcub a t .

N I . Quid! vir? CH. Vir , inquam. N i. N1'

xpta

est illan’

, obsecro?CH. Sciesha1'1dmultopost . N I .Oppidointeriimisericn. Quid? nuncscelestus tibividetur Chrjsalus !Agemino, vincito me! a1îscultato filio!D ixin

’

tibi ég o illum invénturum tequais sit ?N L Quid nunc eg o fa ciam! CH. lube, sis , me

nam nisieg oexsolvor , i6m manufesto hominem6pprimet.

A C TUS W . S CEN A V I I .

C L : . Nihile'st lueri, quod mo h6diefl…màvelim

qum ilhimmbu’

uten cum ill: oppfi neee'

, amb otit necon .

cn . Audin ’

quaeloquituri Qui. tumeexsolvihbes$

N L ExsòlviteiM ! Pel-ii , pertimui n iserla . Tum illénc , quco corpus public.: volgo

m m,

cn . Pacisci cum illo padiula pecu'minpotés. N I . Pacin oergo, 6bseero, quid tibilubet : 25

énioet.CL : . Nunc nisi ducentiPhilippi reddlmtl'u' mihi,iam ma…eg o n imm amb6mm ex:orbebo

N L Hcm , illé c pucisce, sip0 teslporge6bsea o !pucisceg idvisl CH. Îboet faciam sedulo .

Quid clfi uas i C L : . Ubi herm tuus est! cu.

Nuqunm ; nesa c .

Vis tib i dumatoemimos inn promittier,ut né clamoremhic fàcias neucon iciq

C L E . Nihilést , quod malim. cn . A tquet'

tt tib i

mula multo. inga n n i

CL Tuo 6rbitratu. N L Ut sfibblonditur cdr

om Pa ter hic M nedlochiest : sequel-e:. is pro

tuann'

nm rosato . Céternm verbxim sintesi:.N L Quid fit ! cn . Ducentis Philippis rem peoigi.

N:. Vàh, salusm a , s6rn fi stimò! Quam n ox died: Duba i

BA C C H I D E S .

40 GB. Rogo luino tu. Tu promittehuic .

Promittò : rag a .

C L E . Ducéntos numos afireos Philipp6s pro b osdub in’i CH. D ahuntur , inque. Responde. N L

Beb o .

cn . Quid minc, impure! n1ia nid debetuir tib i!quid illimolestus ? quid illummorto térritas !Etegoteet illemactàmus infortunio !Si tibi ést machaera et nobis vervineést dom i,qua quidem tefaciam si tumeirritheris,conf6ssiorem s6ricina nénia i

lamdùdum hercleequidemquaeté sollicitet : eum ésseC L E . Imo ést quoque. cn. lta melimiter, Iun6,

M inérva ,L atonà, Spes , Ops , Virtus , Venus ,

Castor , Polluces M ira Mercurius , Her cules,Submimua Sol Sat1

'

xrnus diqueomnes amen t ,ut illecum illa néqueenhat , nequeimbulat ,neque6sculatur , néqueillud, quod dici soletN L Ut idrat i Servat meillesuis peridriis .

C L E . Ubi mineM nesilochus érg oest! C E . Rusmisit pater ;

illa autem in arcem ab ivit , uedem visereM inérvne. Nunc apérta est : i, vise, ésineib i .C L E . A beo Ad forum ig itur . on. Vélkorelein

malàm crucem !C L E . Hodieéxig am aurumhoc.

suspe'

ndete:nesupplicarecénsea s , nihilihomo !Illeest m otus ! Sineme(per te, here, 6b seer odeos immortalis !) ireimc intro ad lilium .

N L Quideo introihis ! CH. Ùteum dietls plurimi:

A C TU S IV . S C ENA V ill.

Nostro seni huic stolido , ei profecto n6menfacio eg o filio ;

mile' s Menelaust ;ego A gamemnon idem Ulixes

M nesilochusest Alexfluder , quieritexitium reipatriaem ae:

is Hélenam abdun'

t , qu6ia causu‘

nunc facio ob

eidium llio .

Nam illic itid audivi Ulixem, utego sum, fui:

seet audacem dt malum.

Bolis ég o depreneus sum ; illemendicans péneinventus interlt,

dum ib i e' xquirit fata Îliorum. Adsimiliter mihodieob tig it .

Vinctùs sum , sed dolls meexen i ; item seilleservavit dolls .

Îlioua fuisseandirima, quaeilli i6rentexitio ;signum ex areesi perisset ; alterum etiam est

Trdlllmors ;tertium, quom p6rtaeScaeaelimen supernm scin

deretur .

Pirla item triaeis tribu: sunt finta nostro huic

nam dudun primo ut dixeram nostro seni men

et dehospiteet deauro 61:delemb o : ibi signumex arceiam ibetuli.

lam duo restab aut finta tum ; nec migis id ceperam oppidum .

Post tibi tahellas àd acuem detull: ibi occidi

Quon cénmit M nesflochmucum uxoreéssedudum mflitis

BA C CH 1D E S.

ibi vix meexsolvi ; atqueid periclum adaimulo ,

ci»guitum ab Helena ésseproditumHécub ae. Sedut olim illese

itemeg o dolis meillo éxpuli periclo et decepisenom.

Postilla cum magnifi co milite, 1'

1rbes verb is qui

conflixi atquehominem répuli. Dein pug n amconson i seni;

eumeg o édeo un o mendécio devici, uno ictuextémpulo

cepi spolia . lemineducentos mimos Philippo s

quos diresepromisit , dahit.Nunc àlterisetiàm ducentis imusest, qui dispen

senturillo copto, 1

'

1t sit mulsum, qui triumphent milites .

Sed,Priamus hic multo fili praestat : non quin

quag intà modo,

quadring éntoa filiòshabet ; atqueequidem omnislectos sineprob ro .

Eosego hodieomnis còntruncabo du6bus solis

Nunc Priamo nostro siest quisemtor : coémtionalém senem

veudamego venalem quemhàbeo,extemplo , ub ioppidum expugnivero .

Sed Priamum adstantem cocum inteportam vi

deo adib o atqueddloquar .

N L Cdiauam vox propemè sonat ‘

i cu. Bho, Nicobule! N L Quid liti

BA C CB I D EB.

Patù , duecntos Philippus guacao W O

D a siessesalvom vis meaut vitalém tib

cn .

°

M ah'

1m quidem berelemagnum ! tibi dico.

N L Quidest?CH. Non prius enlutem scripsit! N L Nus guam

séntio .

cu Indeprincipio iam impudensepistole.est !Non débis , si sapies ; verum si das maxume,nueilleélium gerulum quaérat , si sapiet , sib i

nameg o non inturns sum , si iubeas màxumesat sic suspectus s1

'

1m , qunm careo ndxia .

N 1. Ausculta porro, dum hoc, quod scriptum es t,pérleg o .

Pudét prediremeL a tein conspectt'

1m, pater”tantum flagitium té scireaudivimeum,

,,quod cum peregrini cubai uxoremilitia .“Polha 1

'

1d derides : nàm ducentis a 1'

1reisPhilippis redemi vitam ax flag itiò tuum .

cu. Nihilest illorum , quin —ego illi dixerim .

N L ,,Stulté fecissefé.teor ; sed quaesd pater,

,,neme, in stultitia si deliqui, déseras .

,,ego finimo cupido atq11e6mlis N amida fui,,persussum est facere, quéius nunc mefa cti

pudet.Prius té cavisseerg o qu6m pudere, aequòm fuit.cu. Eadem istacc verb a dudum illi dini 6mnia .

N L ,,Quaeso, 1'1t sa'

thab…id, pa ter, quod Chrisalus

. .med 6biurg avit plurimis verbis .malìs ,

BA C CB I D E S.

125 dum sàlvosesset , qutu revenissét don n ie

Quin ég o istic quod perdu'

1ndumest , properem

Bin6s ducentos Philippos iam in tus éiieram,

et militi quos d1'

1dum promisimiser ,et istos . M ano istic : iam éxeo ad te, Chrjsale.

cu. F itvéeta Troia I‘

scinduntprooeresPérg a rnumScivieg o iamdudum fòremeexitium Perg am o .

Edepòlqui meessedicut cruciatt'

1 malo

digndm,naoeg o cum illo pignus hand ausim da retantés turbelas fàcio . Sed crepuit forisefi '

értnr praeda ex '

l‘

r6ia . Tacesmmine“

iam .

N I . Capehdc tibi aurum Chrissie: i, fer filio .

Eg o ad forum autem hinc ib o ,ut solvam m iliti.

CH. Non équidem accipiam: proin tu quaeras,

Noloeg o mihi credi. N L Cipevero : odiosefaeis .

OH. Nonequidem capian . N L A t quaéso . C H.

D ico , ut rés sehabet .

N L M orire. CE . Nolo , inquam , adrum con

credi mihi.Velda dliquem , quimeservet . N L Cheodiosecn . Cedo , si necesseest ! N L Cura ho'

c . lam

eg ohuc revénero .

cn . Curàtum est , toessesenom dumium misér

Hoc ést inceptaefl’ieerepulcre, vélutimihievénit ut ovans pra éda onustus inoéden m.

Salutenostra atque1'

1rbecapta per dolumdom1

'

1m reduco integ rum omnemexercitum .

Sed specta tores v6s nunc nemire'mini,quod non triumpho pén olg atumest,nihilm oror ;

A C TUS V : S C ENA il.

p11'

1s perdiderim, minus aég r'ehabeam,minus quo

queidmihi dan no ducam.

un certohic prepememihi nescio quis lòquiervisusest . Sed quem video!

hic quidempater M nesiloehi. N L Euges6ciumaetnmnaoetmeimali video !

Philoxoiie, selve: PHI . Ét tu. Undd agis? N L

Undohomo miser atqueinf6rtunatus .

At poleg o ibi tun ,esseubimisorumhominem docet atqueinfdrtunatum.

igiturpari fortuna , aetate sumus , utimur.

PE L Sicest ; sed tu,quid tibi osti N L Pdlmihipàr idemest, qd6d tibi.rn L Nu1- quidnamadfiliumhaecaégritrtdoam :

NLAdhiodmn . r i n.ldémmihimorbus inpéctoreest .N L At :hihi Chrjsalm , 6ptumush6mo,pérdidit filium,mo étquo rem omnémmeam.

PHI . Quid tibiex filio nam , ob seero , aegro éstiiu

'

Boiss.

ls pet it cdm tuo ; amb o aequeam icishabent .PHI . Qui scis i N L Vidi. rm . Heimihi disporli! 30

NL Quid dubitdmiu piiltareatquebuoevocareauls forn i

PHI . Hm'

1dmotor . N L Heus, bons, nm , iube,sis ; tet- tum operiri ferie,

aisi“ voltis fàreset postdsudmminni securlbus !

A C T U S v. S C E N A n .

s c nmus s t nea us . N I OOBU L U S.

PHI L OXENU S .

ss. Quis su…detumultutinto nomino nòminat

BA C CHI D E S .

me, dtquepdltat sedieiN L Eg o Atquehic. BA . Quidhdcest negdtlnam,

amdbo i

quis his oves adég it‘

i

N L Oves nos vocànt pessumad. oo . Pastor hdr nmD ormit , quomhaece1

'

1nt a pecd palitdntes .

na . At had polnitent ; sordidao dmb aehand vi

eo . Attdnsaohac quidem dmb aeusques1'

1nt. N L

Ut vidénturderiderends ! HL Sino suo 1

'

1squearbitr i::n.

BA . Rerin '

, ter in dnno tn bds tonsitdriiso . Polhddiealteri iam b is détonsd odrtoest .

Vetulaé suntthymidmae. BA . A tb onds fuisseoré do.

s o . Vidén’

, limulis ob secr6 , ut intuéntnr iBA . Ecdstor sinedmni arbitrdr malitia due.N 1. Merito hdc nobis fit qui quidemhdc veneri

mus .

BA . Cogdntur quidem intro. oo . Hand scid, quideo op1

'

1s

quaendolacteudclanam babda t. Sicsineddsten t.Exdluerequinti fuére. Omnis frdctnsiam illis decidit. Non vidés , ut puldntesg rasséntur i Quin aétatecrddoessemuitasno bdlm t quidém qnom a pec1'1estero db snn t.EA…Stultaeha1'1d malaevidéntur . s o . Bevdr

tamnr intro,sordr . N L lllico dmb aemanéte: haeoves vo

11'

1nt vos .

25 D A . Prddigiumhoc quidem dut : humana nds voceappolldnt oves .

m L Had ovos vob is malam remmignon , quamdeb ént dabunt .

BA C CHLD E S .

verumaidirootiamextésfiudm . BR L Viden’hanc‘

i

N L Video. N L Handmd amdlier !N L Bolvéroistamala,sttdnihili. rm. Quidmilta i

ego amo . N L An aman} M L N a i y a'e.

N L Tu’

,luin o putide, amat6r

'

mtaefiori neta taandes ? PH I . Quinon !

N I . Quiaflég ifiumest. un :, Quid cpù t verb is !Meo filio non sum ira

'

tus ;fié tuoes t, W W essekm ; si amount,

sapienter fàciunt .BA . Sequegehdc. N L EW tud6lll Pro b ri

P6fléoehraect persuastl'ices,quid mino? etiam reddfiis nobiset filios et ser

mm'

i vm . Àhin’hiaNon h6mo tuquidemes, qui istéo pam tam lépi

dm ill.

fiBide& Pvélles .

BA . Senex 6ptumc, qmntumeat in term, sinehoc,6bnecrc ,exorareib.q to:

ut istuc dalictum désistas in oppnguà

N L Ni abeti qmmum mbélla malum tibi

magnumdabc iam. n ..

M on metno , nequid mihi doioat , quod férias .

PH I . Ut blmdilcguae;t iBA . Heimihimetuo. s o . Hicmagi. triuquillm t.

u,. lba o mecum intro , atque Vil.iilit

'

uuconceptigé t9 .

N L Abin’ 6me, sa lus ? na . Sino, méa…una

rem . N L Exam tdme?s o . Eg o quidem ab hoc certea dxabc. na :. imc.

egutedro, ut meintro, abduoas.s o . Lepidum te! PE L At sein , quo . pfiet0 m ld

BA C C R . A C T. V . S C . Il.

N L Quid agd! PH I . Quid ag as , rog itis etiam!N L L ibet ét metno .

‘

BA . Quid métnis !

N L Neobndxius filio sim dt servo . BA . Melmdumamab o istacefinnt.

Tuus ’

st. Ùndeillum censes admete, nisi quddtuteilli déderis !

Hanc véniam illi sineteéxorem. N L Ut terehràt! Satin’

, offi rmàtum

quod mie'

rat id meexoràt ‘

i Tua sum opera étpropter teimprdbior .

BA . Nusqnàm mea teavellés. Satin’eg o istdc

babec oilirmàtum?

N L Quod sémeldixi,handmuitab c. BA . I t diesiteintro a ccu

'

1b itum .

F iliivosexspectànt intus . N L Quam nds quidemactut umemdrimur ?

BA . Vespér hicest : sequimini. PHI . D ncitenos,qnd lubet tamquam addictos.

BA . Lepideipsihi sunt capti, suis quifliiis fecereinsidias . [ Re.]

G R E X .

Hi senes nisi fuissent nihili iam indeab adulescéntia

ndn hodiehoc tantum flag itium fàcerent caniscdpitibns ;

néqueadeo haec facerémus ni antehac vidisse

1'

1t apud lenonés rivales filiis lierént patres .

Spéctatores , vds valereet vdlumus clareapplaidere.

C A PTE I V E L

simulprolataerés sunt nostrls ddntibus .

Quasi , qm'

1m caletur , odchleaein oooultd latent,sud sib i succo vivnnt , ros si ndn

—

cadit :

itém parasiti rébus prolatis latentin occulto miseri victitan t snood suo,

Proldtis rebus pdrasitlvenàticisumus ; quànd0 m rerédiernnt M oldssici

odidsioiqueet mdltum incommodistici.Et hic quidem , hercle, nisi qui colaphcs pdrpetipotis parad tusvelireQuod mihi neeveniat ndnnullum perioulnmest.Nam pdstqnam mens mx ést potitnsita mino belligerant A étoli cumÀliis :n am Aetdlia haecest : illic captus ’

st in ÀlidePhi10pdlemns huius Hég ionis filius ,senis , quihichabitat ; quaeaèdes lamentdriaemihimint quas quotienscfinqueconspioid fleo.

Nunchic occoepit quaéstumhnno filii g ràtis.

inhonéstumet mam medliennm ingenid snohominés captivos odmmeroa tur , si queataliqnem inveniresimm quimn tet filinrh.

Quodeg o quidem nimis quam copio n t impetrd .

Nam ni illum recipit , nihilest , quo meréd piamNulli inventntis ést spes : seseomnés amant.Illeden un antiquis ést adnlescens mdribus ,quoinsminquam voltum trinqnillavi g ritiis .

Condignoest pater dins n oratus mdribus .

40 Nunc ddeum perg am. Séd aperitur datian ,

nudo Il… saépeego cxii dbrins.

A C TUS S CENA ll.

opus panioeis ; dpns placentim'

s quoque;opus tdrdetauis dpns est fi cedulénsibus ;

L B. Ut sa épesumma ing énia in occultdlatentibic quflis imperitor augeprivdtcsett !BB. Habemddo bonum animum: namillum con

ddd domuminhis diebus mé recoudliélw '

o

nameccumhic captivomiduleooentem Alium,prognétum generesommoet summis diuitiis :boo illum memntdreconfidd foro.

BB. lta di denequefixint ! un . Sed num qnd ion s

vocatns ad odénam! BB. a quam qudd soiam.

Sed quid tn id queet un. Quia miest natalie

proptérea tevoodri ad coenim volo .

ER . F oosts dictum!un. 864sipauxilli'

unpctesnontén tusesso . En. Né porpquxilh

'

un modonam istdomeadsidno victudeleotd domi.Age, sis, reg a ! HE . Emtumi un. Nisi quimelio

rem ill‘eret,

quaemi i neamicis licealeconditioquasi

‘

fdndiim veridam&mois meaddioam legibus.

HE. Profi pd;i

hl

îvendi: t}'1 il…handfandom.

m

Sed siveut:rnq,, témpqii. ’

n .Hemveliam66…nn. modo:

t

renatoléporcm nuncetimtemnammdos scruposam victus comme“ viam .

BB.Nunquam istooviqcesma. Hégio:ne.pdstnlesodlceatis dénfi bus veniim tamen .

un.

lA spér meus victus saneest . nn . Sentisne

C A PTE I'

VE I .

ag éudnmest. TY . Ero , t'

it mè «olè:esse.TY. Nam ttimino fi dés pro tu6 caro cip1te

40 eorum 6fl'erreme1'un mecapdt vilitfiti.rn . Scie. TY. A t .m m momento, quan do id,

quod volés hahehis.

Nim fbremamma pàr:m6remhnno hominés

impetrant,a int boni; séd id ubi ihmpen“ m il

éx b onis péssumiet fraddulentiuflluisu

'

mt . Nunc , ut té mihi tuo volo ,esilenuitùmo .

Quòd tibi anadeo suàdéammedpdtri.PH. Pdlego te, si addeam,

methim ud…nòm w m ddm patroni

'

tués pato: prom….

TY. Addio . rn . Et pr'

optéseusaopiù ts moneo,ut mémineris :

nén‘ego *herins tibi bed i…ìdìn. Nuncss hoc

unum 6b secro .

Quoniam nobis di immoi'ules…un…der1int snom,

dt qui harum mo tibi fuisseatqdeém nunc con

sen òm velirit,qu6d autehac pro iureiniperittb atn n éo , nun c to

oro pér precetti,pér fortnnam inoértam ot permei to dig a b onita

témpati-is,

pér conn rd tidm commons , qadd hostienevenitmann :

né mesecus honòrehonestes , quam quonservibas mihi,

6tqueut , qui ineriset qui nunc sio, mm inissentméminsris .

C A PTE I V E I .

quérum rerum té falsiloquummiescenolo.

N611 ero,15 qudd sciam ; si quid noscivi, id nésclnm tu.

TY. Nunc senexest in tonstrina ! mc iam cultres attinet !

Neid quidem, invoh'

1creiniicerevòluit , ves temut neinquinet .

86dutrum strictimneàttoubtmnn dicamesse, unper péctinem,

néscio ; venim si irugi est , usqueadmutilab itprobe.

un . Quid tu? servosueessean liber màvelis!memori. mihi.

r n . Pr6xumum quod sit b ono , quodquem alo

longissume,id volo ; quamquam non multum fuit molesta

néc mihi secus eràt, quam si essem familia ri:filius .

TY . Edge,pol'l‘halémtalentou6nemamM ilésiumnam ad sapientiamhuius illenimiusnug ator fuit.Ùt faceteordtionem ad servitutem còntulit !un. Qué degeneren6tust illioPhilocrates ? r n.

Polyph'

mi0 ,

qudd genus illio (mumest pollens Atquehonoretissumum.

un . Quid ipsus hic? quo hon6reest illiei ,p n .

Summo atqueab sammis viris .

80 nn . Tum igitur , ci quom in Alis tanta grigiaest,ut praédices ,

quid difi fi aei sfintnecpimae! m;. Ondedxcoquat sevom senex .

cs r r n n zm .

un. PrivatammediciMenarchi. Pn.

“

Pdlhic quidemhuius ést oliena.

Tamhdc quidem tibi in predivi, quam imber est,quandd pluit.

un . c , is homeut redimàtur . TY . F aciam .

.Sed teid oro, Hégip.

n n . Quid vis , dum ab rené quid,

eres fdciam .

TY. Ausw ltaddm; ,scies .

Égeme. amitti, dduicmn illehnc rédierit, n on

pdstulo ;verum. quaeso, , nt ,aéstnmatum.hnno mihi des,

quem mittamddpatrem1'

1t is homo redim6tur illi. un. [mo alium po tiusmisero

hinc, ub i crunt inddciae, illuc, tudm qui con

qui tua quaetumiserie, mandàta , ita , ut velis,

TY. Kt nihilest , igudtum adillum mittereramll

'

lflfll'ifi i

95 luinomitte: hic reddét transactum òmne, si illuc

néc quemquani fi déliorem , néquequoi plus cre.ddt pop s

mittereadeum néc qui mag is sit pérvosex sen“liti“, i I

néquc ,d a », quei. .tdom concredat filium hodie

Né vereare'

méopericulohdiuseg oexpon at [idem,

irétus ingenio dins , quod meesse. seit erg a seb énev.olam.

un. M itt,amequiden istano aéstumatumtui fide,sivis . TY. Volo ;

A CTUS il. S C EN A in.

TY. Nun 6qnidem , nisi quod custodem habeo,liberum meessedrb itror.

Bicito patti quo puotemihi cum hoc commi

dahuius iiiid rn. Quaemontini, mdremeraest mondrier .

TY. 1'

1t eum redimst ét remittat ndstrumhnc amo

b ordm vicem.

rn. M éminem . nu. Atq namprimnln poterit, tamin rem ntriqneest—mim o.

ru. Ndn tnem tn mflgis Videre, quam illesnom

un. Meus mihi, suo» quoiqueest cam .

Numqnid aliud viepattinintiarii TY. Mehip n b a ; et tuteaudacterTjndare, inter nds fuisseing éniehand discor

d£bili

ne'quetecommeruiueculpam ne'qnemeadversatum tib i;

bésequehero gessissemom , in t6nfls

néqtremedunquamdésernisseté nequefactis nérébns in dub iis,egenis . liaéc pater quandd sciet,Tindalu, ut fuoris anit atnserg a snom gnatnm

Ét mea opera , . si"lliuc . rehito, “ciauuui: faciat

nàmtua qparaei:edmitate-et virtuteet sapiéntia seiécisti ut redireliceat dd paventa dànno ;

C A PTE I YR I .

redeas. r n . Rds monet.un . Séquereme:viàticum nt dom trapez ité . tib i .

90 Eddem opera a praetdreannum si…phum .

TY. Quem sjng raphnmiun. Quemhic ferat se…dd ieg ionem: hin c ire

huic ut licedt domnm.

Tuintro ahi. TY. Benedmbuhto. rn.Bino vale.un . Edepolréiumeam

cdnstabilivi, quem illosen i dé prad a a quaestdribnsl

ex sérvitntu£ilium , si dis placet.05 tetiam dub itàvi, bos homines dmorom , un n o n

m…ha intus, sin d, .e…pedem

è…sine«M odels . ihmego apparebd domidd frutten modd capteiv'os flies invisd neo s ;

percentflbor , ecqnà hnno “… unndverit .

100 86qnere, tent a n itiln : ei rei primu. pr aevorti volo .

A D T U S m. S C E N A

a n n a s r n o &

M iurhm ent, quiipaé sibi , quodedit, quaér'it,et id neg reinvenit ;sdi —illeest .!niseridr , quiet nogrequndi-it, ot nihil

C A P'I

‘E IVE I .

A C T U S lll. S C E N A lll.

T Y N D A R U &

Nunc illudest, quom mefuisse, quamesse, nim ion avelim ;

nunc spés , cpes auxiliaquea mecég reg ant apern1

'

mtquese.Hic illeést dies quom nulla vitaemènesulu:

sper5bilis,nequeexitiumexitioest, néqueadeo spes , quac

mihunc aspellzit metum:

nec sdbdolis mendaciis mihi l'i q inhgumentum ést mein,

nec sy‘c0phantiis nec fucin illum mantellum 6b

viamest,nequedéprecatiò perfi diin méin,

fug a est,nec còufidentiao fisqm m hospitinm mt , néede

verticullîm dolis .

Opérta quaefuére, apertamint ;patent pmesfi g iae.Omnia res ést , nequeullum Melo tene

quin maleoccidam 6ppctamqnepescam heri vicem mei.

Pérdidit meAflstophontea hic qui intro venitmodo :

inmenovit; in sodalic Philocratiet cognatusest ;nequeiém Salus servire, si volt , mé ,potest ;nec copia est , nisi si Aliquam cordemàchin or

Quam mulq quid méchiner? quid comminisc M àxumns

nug 6.s inepfi asqueincepso . Heereo .

A C TUS IH. S C EN A IV .

A C T U É S C E N A w .

R E G I O . T YN D A R U S . A R ! S T OPHON TE S .

L OR A R I U S

un. Quo illum nunc hominem proripuissefòtassedicamex aédibus?

TY. Nimcenimveroego decidi! crint ad tehostes,'

l‘

jndare!Quid loquar ? quid fàbulabor

‘

! quidmog ab o , aut

quid fateb or?M iki rés in incerto sita est . Quid nébus confi

Ufi n£m tedi prius perderemo, quam p6riistiepatrià tua,

Aristophontes qui éx parata neimpa ratamomném facie!

Decisa est lucema nisi repetio atròcem mi ali

a . Sequere.Hém tib ihominem adiàtquealloquere.'

r. Quishomoestmehominummisefi or ?

A n. Quid istucest , quodméo: tedimmhigitareoculos Tfndare,

pròqueignoto meedepol—nari, quasimenunquammiveri:!

Equidem tam sum sérvos, quam tn,etsieg o domilibe' r fui

tuusquea puero sérvitutem sérvivisti in Alide.HE. Édepolminumeminor , si tefi

'

1gitat aut oculos tuon

aut si toedit , qui islam appelles Tjndarum pro

Philocrate.

C A P'

I'E I V E I .

v. Kegle,hichomorab iosushibitusest inAlida:né tu quod istic fàhuletur auris immittàs tuas :nam istic hastis inse0tatusest domi ma ttem ét

patrem,

ét illic isti, qui sputatur , morbus interdzìm venit.Proin tuab istoc proeni recedas ! HE . Ùltro istum

a me! A R . Ain’

, verbero,merab iosum, atqueinsectatumessebastis meum

mcmorés patrem,

éteummorbum mi ésse, ut quime6pus sit insputàriefl

un . Né verere: multos isticmorbushomines màcen t,

quibus insputari saluti«m atquealiis pròfuit.A B.. Quid tuautem? etiam huic crédisl n : . Quid

eg o crédamhuic? A B…Insanumésseme.TY. Viden’

tuhnno quam inimico voltuintn étur!Concedi 6ptumumest,

Hég io lit,quodeg o dixi: gliscit rabies :chetibi!HE . Crédidiesseinsinua:extemplo,ubi teappel

lavit Tjndarum .

'rY. Quin snom ipseintérdum ignorat nomen, neoquesuit qui siet.

HE . Atetiam tesnom sedalem esseaibat.Haud vidimagis !

Ét quidem Alcmaeon, atqueOrestes, é t L ycurgusp6stea

rina opera mihi sun t sodales , qua iste. s n. At

mileloqui mi audes i noneg o to novii un. Pol

planum id quidemest,non novin o , qui istum appello::…duum l"

'o

Philocrate.

C A PTE I VE

A IL Héglo videsis , uequid tuhuic temereinsistas crédere!

Atque, ut perspiciò , prefecto iam aliquid pug naiédidit

lilium tuom qu6d'

redimeresedit id nen tiquammihiplacet .

TY . Scie, to id nollefieri;eifi ciam tameneg o id,si di édiuvant :

illum restituamhuic, hic autem inAlidemmemedatri.

Pr6pterea £d petremhinc amisi Tjndarum .

Quin triteises,néqnepraeter tein Alideullus sérvos iutoo n& l

mineest .Bergin’

servom meé1 probmreesse, id, quodvihostili òb tig it!

A R . Énim iam nequeo cdntineril‘

TY . Heus addin’

, quoduit? quin fug isilim lllic hic noeinsectabit lépidibus , nisi ilbin

iubesc6mprehendi. a n. Cnicior. TY . Ardant oculi:

funeopus , HégiolViden' tu, illimaculari corpus totum maculis hi

ridis !

At mbilis «igitat hominem! A n. A t p61 te, sihicsapiàt senex,

dira pix ag itet apud cornuiicem, tuòque« piti illuceat.

TY. 16m deliraméllta loquitur : liriiaed mn…un. Quidhercle, quid sihanno còmprehendi inis

serim! TY . Sapida mag is .

A C TU S lll. S CEN A IV .

L a Cn icior lapida n non haberemè , ut illimastig iae

cérebrum « M am , quimeinsanum verbis concinnét suis !

TY. Audin’

, lapidem quaù 'ita re? A n . Sdlus tesolum volo,un . lstinelòquere, si quid vis , proenltamen audiam .

TY. N6mqueedepolsi adbites pr0 pius , ds denasabit tib i

mimiicns. A n. Nequepdlmeinsanum

néquefuisseunquàm nequeessem6rhnm quemistic autumat ;

vérum slquidmétuis nie; idbemevincit i. Volo,dum istleitidem vinciatur . TY . imo enimvero,

istic, quiw lt , vinciatur . A R . Tico medo !eg ote, Philocra tes

fàlse, faciam ut verus hodieréporim Wuda

Quid mi ubuntu! TY. Tibi eg o abnutoi Quidag at , si ab sis lòugtusi

un. Quid ais ? quid, si adeemhinc insanuun i TY .

Nug aslludifi cflbil'lt

giurist , quod nequepes unquam nequecaputcomparent .

Òrnamenta ab'

nint : M acem hunc quem Vides,ipsum vides .

un. Nibili facio ; tdmen adibo. TY . Nunc egoomnino decidi!

mineego interesmina sammquestò neo , quid

C A P'

I'EXVE

un. D é tibi operam ,Aristopbontes , si quideq

quodmevelis .

s n. É: meandibis véra, quaenunc M isa opinarqHégio.

Séd hoc primumms éxpurgm tibi volo , mo imsaniam

nequetenero néquomiesseullum mdrbum nisi

quod sérvio .

At ita mo rex de6rum atquehominum fixit padtriac compotom,

lit istlePhilocratés non magisest , quam mitegoaut tu. nr.. Eho , dic mihi:

quis illio ig ituresti s n. Quem dudum dixi a primcipiò tibi.

H6c si secus roperies , nullam a dam dico , quin

parentumet libertatis Apud to deliqui6 siet.un. Quid tuais? TY . Metuom .éssesorvomet té'

meum herum. un . Hand «istuc rogo. .

W sfi n’

liber i TY . Fini. A B. Enimvero non fuit;nugàs agit .

TY. Qui tuscis i An ttifortassefuistimeaemaui

qui id tam audacter dicereandes ! A R . Pdornmto vidipuer .

TY. Atego to videomaior maidren . Hem rur

M éam rem non curés , si nocteticino. Numegocurò tuam!

s n. N6n fuit ; neque o isinc nomen inquam an

divi antehunc diem ;

C A PTE IVE I .

ad meméa queamplecd ornim , nt vo s cuistòdiam i

un . Satin’

med illi hodié molesti c£pti copen bidolo ?

Iilieservon seadsimulabat, hic sesea t om lib qm i

miculoum amisi; reliquit pignori putamina

daliò , Con : ,

125 iteistino atqueeifértelora ! n o. Nim lign a tummittimur !

A C TU S m .

’

S C E N A v.

li8 4 1 0 . TYND A BUS . A R I S T OPEO NT E S .

TY . Quid hoc ést neg oti? Quideg o deliqui? n n .

Rosas,sator sortorquescélerumet messer màXume!TY. Non 6cca torem dicereaudebas prius!nam sémper occant prius , quam urriunt , mis

At confidentérmihicontraTY. Decet inuocentem '

sérvom a tqueinn6xiumconfid essesiem apudharum potissunum.

HE . Adstring iteisti, sfiltis, vehementér mann a !TY . Tuus gum: tu s quidém volpraeeidi iuhe.Sed quid neg otiest quàmobrem succo—uses mihi!HE . Quia memeamquerém, quod in to nnofuit,

CA PTE I VE I .

HE .Vetuin’to quidquam mihodiefalsumprdlo qui?

TY . Vetuisti. HE . Cutes a1'1sus mentirimihi!T Y. Quia véra obessent illi, quoi operim daham ;

a prosunt . un . At tibi oborunt. TY.

Ò ptumeest .A thérum servavi quem servatum g a1ideo,quoimecustodem addideratherns maior meus .

Sed màleneid arb itrarefactum ! HE . Péssume.TY . A teg o aio recto , qui ab s teseorsum sénfi o .

Nam còg itato : si quishoc g nat6 tuot uus servus faxit quàlemhaberes gratiam!emitten snenéeneeum sorv6m manu!essétneapud to is serm s acceptismmus iResp6nde. HE . Opiner . TY . Cdr erg o iratuis

mihi es!HE . Quia illi fuisti quammihi,, fidélior .

TY . Quid tunin a noctepostulavisti ét dierecena captumhominem nùperumet novitium,

to pérdocereut melius consulerém tib i,

ub i pònderosas crassas capiat còmpedeulIndeibis porrein latomies lapidarias ;ibi, quom alii octonos làpideseifodiu

'

mt nisi

cotidiano sésqui0pus conféceris,Sexcéntoplag o n6mon indettir tib i.A n. Per deos atquehomineseg o to obtcstor, Hégio,netuistunchominem pérduis ln n . Curàbitur ;nam n6ctunervo vinctus custodibitur ;intérdius sub térra lapideo éximet.D iueg ohinceruciab o ; non uno ab solvam die.s n . Certuimneest tibi istuc! n r.. Non meriri cér«

tinet.

C A PTE I V E

né quis iu‘ hac plated negoti cdnfe

‘

rat quidquànism :

n6m meus *est b aiieta pugnuec1'

1bit’ds catapultést mihi,

h1'

1merus t ries ; tum gem”

:ut quemqueiceroterràm dab o ;

déntileg os omnis mortalis fàciam quemqueoi- ifenderei

HE . Quaeillaeceminatioest! nam nequeo mir a ri'ER . F àciam uteius didi looiqnemeiquesemper

Quimi- in cum ob stîterit, M o vitaein ob stiteritsuae.

un . Quid hic homo‘ tantum incipissit facerecumtantis minis?»

nn.. Priusedico, né quis propter cdlpathcapia tt'

u'

suam:

06ntinetevòs domi!prohibétea vob is vim meam !nm. M ira edepolsunt , ni hic in ventrem sdmsit

confi déntiam .

V aé misero illi, odius cibointefdctustùuperiòsioflER . Tdm pistores m òphipmci, qui nlunt furfun

'

sues,qudrnm odorepraéterirn némo pist imimpotest,eorum si quoiùsquam scropham in publico con

spéxero,ex ipsis dominio meiepuguis éxculcab o f1'1rfures.HE . Bisilicasedictiones atqueimperiosàshabetsatur homo est ; habet prefecto in véntreconii

déntiam.

3 11. N m pisca torés , qui praebent pòpnln pisci!foétidos,

C A PTE lV E' I .

BB. Por…” imm:hominem colloqui. Erg àsile!un . Erg asilum quivocat i

HJ . Bélgica ad me. nn . Quod fortuna Ehi: necfaciet , néc fa cit,

md iubes. Séd qui:est? nl. Hég io sum . n n .

Ohmihi,quéntumest hominum 6ptnmorum 6ptnme,

temporeadvenis .

un. Hencio quem ad pdrtum neetu o'

s , ubi ooo

nes : c' c fastidie.un. Cédom um!un. M am

'

ufl un. M umm, in

quam. oddo tum actut1'

1mlun . Tone.ma . G addel HE. Quidego g tu

'

1deu i nn. Quiaeg o impero . A ge, g audé modo !

un . Pdlmeerg w gmiéutevem tg audiis. un. N oli

1rese1ct .

limeg oex corporeéxigamomnes M onia: moeron

'

1m tib i.

G adda audactef' lHull. Gaiden,etsiuilscio, quodg a 1

'

1deam .

nn . Bénefacit . lubé un. Quid iu…m! n n .

HE . Îgnem ingentem ‘

! E R . lta dico : mag lina 1'

1t

sit. un . Quid? ma , voltati,t1'

1an’

causa aedis incensurum…si un . N oli

irfiscier .

un non iub és adstitui afilns i patinaselui ‘

i

ldridum atqueepulz'

1s favori tocalin fervéntibmallam piace: praéstiuatum abito nn. Hic

,vigi

laus adm iat.

un . Alium ,porcinamatqueagnînsuet pullo: g alliudoeos ?

A C TUS IV . S C E N A il.

un . Sciebeneesse, si sit, unde. un. Péruam at

queophthdlmiam,

h6raeum , seombrnm, dt tmgonem ,ete6tum,etmollem càseum

un . Ndminandihtdrum tibierit mdgequamedundi c6pia

hic apudme, Ergdsile. nn . Menu’mecausa hoccenses dicere!

un . Ndc nilhodienéemulto plus tuhicedes (nefrustra sis)

proin'ta tni qnotidianiflctiventremadmefiliera:.

un . Quin ita faciam ut tdtecopias (”

deeresumtum,ehidgo vetcm.

Égonei un. Tunoe. un .

'

l‘ìim tumi ig iturhérnses . n . 11110 bémovolene.

Viu’

tefaciam fòrtunatnm! nn. M flim, quammi

x a . Cédo manum ! n r:. Hem manum! un. D i teomnes idiuvant ! un. Nilsentie.

E R . Ndnenimes in sénticetn : cc non sends . Séd

iubevaiea tib i pura apporari dd rem divindm cito,dtqueoguom a…premium, pinguem. mn.Cur i

un. Ut nàerufieea.

un . Queideorum? xa . M ihcrcle: namego mmctibi sum summunlùpiter ;

idem eg oeum Sah'

1s , F ortuna , L iu L aetitia,G audium .

Proin tudenm hnno sàturitatefàcias tranquillum

un .Ésnriremihi videre. nn .M ihiermi o, n6n tibi.un . Tuo Arbitrato %cile'

putier. un. Credocdm etdi -

puer .

C A PTE I VE I .

A C T U S IV . S C E N A lll.

E R G A S I L U S .

Îllic hinc abut ; mihi rem summam crédid it (:i

b ériam.

D i immortales iam 1'

1teg o celles praétrun c a b otég oribus !

quinta pernis pestis venietlquin ta labes lat id oquinta mmini ab sumedo quinta callo calam ita s

quàn ta Ianneldssitndo ! quanta percioiriis !Nam alia si memorém

, quaead ventris victumconducùnt , moraest.

N1'

1nc ib o ad meam praéfectun am : 1'

1t ius d ic amlaride,

ét, quaependent indemnataepétune,eis anxili1imferam .

A C T U S IV . S C E N A IV .

P UER HE G I ONI S.

D w spiter tedique, Erg asile, perdantet ventremtuom

parasitosq'

ueonines, ét qui posthac coénam pa r asitis dab it !

Cladés, calamitasqueintemperies modo in n o

stram advenit domum.

Quasi lupus esmiens metui neillio in mefaceretimpetum ;

A C TUS V . S CEN A

nimisquehérclceg o illum maleformidab am ita

frendeb at déntibns .

ldvéniens deturb ivit totum cumcarnicarnirinm ;uripuit gladium, praétruncavit tribus terg oribns

glaudia ;uulàs ealicesqueomnis confreg it , nisi quaemo

dialéserunt ;:ocumpércontab atur, possentueadriaofefl éscere:ellàs refregit dmaia intus, réclusitquearmdriumldsérvateist- nc, sultis, servi!eg o ibo ,ut conve

nidm senem :

licam nt sibi penum illud ornet siquidem sesenti volet :

nam hdc uthic quidem addrnat , aut iam nihilest , aut iam nihilerit .

A C T U S V . S C E N A I .

“416 1 0 . P H I L OP O L E M U S . P HI L O C R A TES

n:. levi disqueag 6 gratiàs merito miguas,mem té redueém tuo petri reddidérnnt,quemqueex miserlis plurimis meexemérunt,quaeadhuetecaréns dumhic iui, sustentàb am ;

compicid in potestatendstra1u0mquehaéchuius repértaest lides fi rma ndb is .

*u11.o r Siti: iam dolniex dnimo ,et cura medet lacmmis miceravi ;

itis iam andiri theaerumnas , dd pertum mihi

quis memorasti.Eideag a1nus . r n . Quid nunc , quoniam tecum

servavi fi dem,

C A PTE I VE I .

10 tibiquehunc reducem in libertatem fécii n n . Fl

cisti l'

it tibi,

proindeut tuproméritus demeet filio medrum or . 1m6 potes,

piter ,et poteris , étego potere,et di é am pote

1'

1t beneficium bénemerentinostromeritom1'1neres1sicut tuhuic potés , pater mi, ideero merito mi

m me.rm . Quid opus verbis ! lingua nulla est , qui ne

gem , quidquid roges .

PH…Postaleab s te, ut mi illunc reddas sérvom;quem hic reliqueram

pignus pro me, quimihimelior , quam sibi, semper fuit

prd benefaetis éius uti ci prétium possim réddere.HE . Qu6d benefecisti referetnr g ràtia : id, quod

pòstulas,ét id et aliud , quod meorab is , impetrabis ; zit

nòlim succensére, quodeg o irétus ci fecimale.PH. Quid fecistii un. In M picidinasedmpeditum

còndidi,tibi rescivi mihi dataenevérb a. r n . Vacmi

ser6 mihi!propter meum cap1

'

1t labores h6n ini evenisse6pfi nuo !

un . At obeam rem mihi libellam prdeo argentiné duis :

g ràtiis ut sit liber , a meabd1'1cito . r n . Edepol,Hég io,

C A PTE I V E I .

s r . He1a credeeg o , imperito plig as minita riqmihi!

Tindem ista aufer . D ice, quid fera 1'

1t fer aqhinc , quod petis .

HE . Sàtis facnndm’

s : séd iam fieri di0fi s com

pendidm vele.Ùt vis , fi at . un . Bénemerigerns fdit puer ;

annemin docet.Bdeag amus . lam animam adverteacmihi, quae

dicam ,edissere.Si cris verax é tuis rebus feceris melidscula s .

s r . n aeistacesunt : non meeenses scire, quidigmis sion

nn . At ea subterfdgerepetis es padoa , si n on .

omnia .

sr . Padoa eifugimu, scie: nam multa eve'n ien t,etmeritò meo,

quia et fugi et tibi subripui filiam' eteum ven

20 un . Queihomini? s r .

'i‘heod6req i in

Helvnlov0ipsex minis . HE . Prehdi immortales is quidem

huiusest paterl’hilocratis ! s r . Quia mélius novi, qudm to et

vidi saépius .

nm. Serva , Iupitér supreme, et meétmemug n at1'

1m mihiPhilecrates, pen

;

tdem to geniu'

m 6bsecre, exi ! tévole

A C T US V . S CEN A i".

A c res v. S C E N A 111.

PG I L OU IlA TES.'

a mo re. S T A L A G M US .

PH. Hég ie, adsum : siquidmeVis, inipera .

meumtdepatri ait sevéndidieseséx minis in Alide.PH. Quam diuid fact1

'

1mest? s r . Hic annus incipit vidésimus .

PH . F alsa memorat . s r . A 1'

1teg o aut tu: mimtib i quadrimulum

t1'

1us poter pecuhorem pàrvolum puerò dedit .pn . Quideratei nomea i si vera dicis , memora

d1'

1mmihi.sr . Peég nium voeitdtust ; pedi: vos indidistis

Ty'

mdaro .

pn . Cirego tenon nevi? er ..Quia mosest obli

viscì hdminibus,ne'quenomine, qndiuenihiii sit faciunda gratia .

PH. D ic mihi! ieneistic fuit, quem vendidistimedpetri.

quimihi peculiaris dameest, huius filius?un . V ivitueis home? s r . A rg érttum a ccepi ; ni

hilcuravi cétem s i.

HE. Quid tuais BH. Q1tin isbic ipeust '

l‘

jndam s

tuos filius,lit quidem hic arg uméuta loquitur nam is me

cum pueui puet’bénepudicequaeducamst usquead aduleseén

tiam .

Ét miser sum et fòrtunatus , si ves vera di.citis :

C A PTE I VE I .

Eàmns intro , ut àccereetnr fi ber ntiintus cdi

pedes30 tibi adimam ,

huic dem . ST. Quei peculiest , recteféceris .

C A T E R V A

Spéctatores , Ad pudicos mònes facta haechula est

néquein ha c sub ag itàtiones mint nequeamàtio,

néc puetimppòsitio nequeargénti circum dn'

zctidnéqueubi amena aduléscens scortum liberei cl

su6m patrem.

Héiusmodi pancia poètaeréperiunt comoe'1'

1b i b oni mèliòres fi ant . N1'

1nc vos , si v

placet,ét si placuirmis nequeodio fùimus , sig num h

Qui pudicitiaeéssevoltiepraémium pia

date!

M I L E S G L O R I O SU S .

siunum épity rum apudillum ésuriens in saneed amPY . Ub i tués ? s u. Eccum edepol,vélelopha n to

in India

quo pacto pug no praéfrog isti b rachium .

PY . Quid? b ràchium‘

! A B. llluddicerevolui, fem ur .

PY . A t indiligentor iceram . A R . Polsi quidemconnixusesses, per corium, per viscere,porqueoselephanti b rachium tramitteros .

PY . N0 10 istaechic nunc . A R . Nehércleeper a opretii1m quidem,

mihi to én arra re: tuàs qui virtutés sciamVenter creat omnis has aerumn as

pera1îricnda sunt, nedontes déntian t,ct édsen tandumest, quidquidhic montibit ur .

PY Quid illud , quod dico ? A R . Hem ,scio iam,

quid vis dicere.F a ctum hércle; memini fieri. PY. Quid idest ?

A R . Quidquidest .PY . Hab és tabella s ? A R . Vis rog are? Ha beo ,

ét stilum .

PY . F acéteadvertis ànimum tuum ad anim 1'

unmeum .

A R . Novissem ores mè t uos meditatedocet,curàmqueadhiboro, ut praévolim, quod tl

'

1 velis .

PY . Ecquid meministi A R . M émini. Centum in C ilicia

et quinquag inta , ce'

ntum Sy cola trònidae,trig inta Sardi, séxag inta M àoodoues,sun t homines, tuquos òccidistiun d die.P Y . Quanta istaechominum s1

'

1mma ost? A R . S o

ptom millin.

PY . Tantum ésseoportet ; récteratieném tones .

A P. . A t n1'

1lles habeo scriptes ; sic memini tamen .

M I L E S G L OR I O SUS .

PE . Né:cio ita ab ripuit reperitesésesub ito

PA…Si1spicormè perlin a . PE . Ubi ab it, conclamo : Heus, quid

ag is t u, inquam,in tégulis ?

Illemihi ab iens ita respondit, sé sectari sim iam .

PA . V aemihimisero, quoi-

pereundumest propternihili b éstiaml

Sed Philocomasinm hiccineetiam mineest ? PE.

Quumexib am,hicerat .

PA . Si ést, sis , iubetransirehuo quantum posait,seut vide6.nt domi

familiares , nisi quidem illa nds volt, qui servisumus

,

propter amorem suum omnis crucibun contubernalés dari.

PE . D ixieg o istuc, nisi quid aliud vis . PA . Volo.

Hoc dicit0 ,

pr6feoto ut nequé quam ingenio dégrediatnr mixlieb ri ;

carum artemet disciplinam ob tineat ét colorem.

PE . Quem admodum?PA . Ùteum , qui hic sevidit , verbis vinca t nese

vidarit ;siquidem centiés hic visa sit, tamen infi ciàseat .

Oshabet , linguém, perfidiam, màlitiam Atqueaudacian ,

confi dentidm confin nitàtem franduléntiam

qui argn at se,eum còntra vincat idreiurandò suo .

D òmihabet animnm fà!siloqu0m , falsifi cum ,fal

siii1fi um ;domi delos, domi déleniiica fàcta , domi falli1ciaa.

40 Nam mulier olitori nunquam s1'

1pplicat , si qua éstmala :

A C TUS I I . S C ENA I I I .

Si ita non reperio ibo odorans quasi canis ve.nàticns,

risquedonec pérsecutus vòlpemero veetigiia .

Sed fores eoncrepuérunt nostrae:eg o voci mo

derab 6meae:nam illicest Philoeomdsio custos méus conser

vos ; atqueit foras .

A C T U S I I . S C E N A I I I .

S C E L E D R U 8 . P A L A E S T R I O .

sc. Nisi quidem ego hodieàmbulavi'

dòtmiensin tégulis

certoedepolscio,mevidissehic pròxumaeviciniaePhilocoma aium herilem amicam sibi alienum

PA . Hic illam vidit 6sculantem , quantum huncaudivi loqui.

sc. Quis hicest? PA .

'

I ‘u0 s conservos . Quidagis, Scéledre’

! se. Te, Palaéstrio,vòlupeest convenisse. PA . Quid iam ant quid

neg oti? fdc sciam .

sc. M émo . PA . Quidmetnis ‘

! s c. Neherclehodie, quantumhic familiariumest,

miuumum in mah'

1m cruciatumqueinsiliamus .

PA . Ti1 salinamego istam insulturamet désulturam

nihilmoror .

sc. Néscis tufortasse, apud n os fàcinus quod natiunest novom .

P I . A U T . I I I .

10

llI L E S G I .OR I O SUS.

PA . Quod idest facinusi sc. Impudicum . PA .

Ti1tesci soli tib i;mihi nedixil: scirenolo. so. Nonenim fa d un,

quin scia .

Simiam hodiesi'

1m aceta tns nostrum in hornmtégulis .

PA . Édepol, Sceledre, hom6 sectatus’

s nihili ne.quam b éstiam.

8 0 . D i teperdan t ! PA . Té istuc aequom : quo

niam occepistieloqui.sc. F 6rtefortuna per impluvium hdc despexi in

pròxumumétqueego illi adspici0 6scnlantem Philo coma

siam cum alteronéscio quo adulew énte. PA . Quodego, Soéledm,

scelusex teaddio!sc. Pr6fecto vidi. PA . Tute? sc. Egomet dud

bus his ocu'

lis meis .

PA . Ab i! non verisimiledicis, néquevidisti. so.

Nt'

im tib i

lippus videor ? PA . Medicam istuc tibi mélius

percontàrier .

Verumenim tn istanc, si tedi ament, témereb audtollas fàbulam

ti1is nunc crurib i1s capitiquefra1'

1dem hinc capi.

talem creas :mim tibi iam , ut percé s , paratnmest ddplicited

nisi si1pprimis

tuum stultiioquii1m. s 0 . Qui vero d1'1pliciteriPA . Bicam tib i.

Primumdum , si falso insimulas Philocomuiundhoc périeris

M I L E S G L O R I O SUS.

PA . Iuben’tibi oculos éfl’odiri, quibus id , quo«

nusquamest, videsisc. Quid! um quam! PA . Non ég o nun c vitan

t1'

1amemam vitiosà nuce.sc. Quid neg otiest! PA . Quid neg oti sit, r o g as ‘

.

s c. Cnr non t ogomi

PA”

. N6nnetib i iatenepraétmncari linguam lar…

g iloqudm iubesis c. Quàmob rem iubeam’

i PA . Philocom a siumeccdm domi, qu

'

am in pròxumo

vidisseaib as te6senlantem atquedmplex an temcum fltero .

se. M irum est , lolio victitareté , tam vili tri.

tico .

PA . Quid iam? se. Quia Iuscitiosus . PA . V ér«

bero,edepolti1 quidemcoécus, non luseitiosus : nàm illam quidemeccz'1m

domi.

sc. Quid! domi? PA . D omi hérelevero .

Ab i: Iddis me, Palaéstr io .

PA . Ti1iumihi suntmanus inquinatae. s c . Qui.dum? PA . Quia ludò luto .

s c. V aé capiti tu6! PA . Tuo istuc , Seéledrqpromittò fore,

nisi oculos ordtionemquealiam commutais tib i.

Séd fores concrepuérunt nostrae. s c. A t ég o illaiob servofores :

mim nihilest, qua hinchi1c transireea p6ssit,recto 6stio .

PA . Quin domieceam : néscio, quaete,60 s 0 . M M eg o video, mihieg o sapio, mihieg o

do pldrimum

A C TU S II . S CENA I I I .

me' homo nemo déterrnerit , quinea sit in his aédibus .

Hic ob sistam, neimprudenti bueéa sesurrepsitmihi.

PA . M éus illic homo est : défurb aho iameg o iIIum depugnaculis .

Vin’iam fa ciam,

1'

1t stultividum té fatearisAge, face.

PA . nequetequidquam sàperecorde, néqueoculis uti? s c. V olo .

PA . Nempetuistic aisesseherilem còncub inam i

s c. A tquearguoeammevidissedsculantem hic intus cum alienov1ro .

PA . Scin‘

tn , nullum còmmeatum hincesse,et anobis ? s c. Scie.

PA . Nequesolarium nequehortum ,nisi per im

pluvii1m‘

! se. Scio .

PA . Quid nun c , siea domi ést, si fa ciam, uteamexitehinc videas domodignus es verbéribus multis ? s c. D ignus .

Serva istés foris ;né tib i clam sesub terducat fetine, atquehuo

transeat .sc Consiliumest ita fàcere. PA . Pedeseg o iam

illam buetibi sistam in viam .

Agedumerg o face! V òlo scire, utrumeg oid quod vidi, Viderim,

in illio fa ciat, quod facturam dicit,utea sit domi.Nameg o quidem meos oculos habeo , nec rog o

utendos foriA ;sedhic illi supparasitatur semper ; hicei pr'

òxu»

must ;

M I L E S G L OR I O SUS.

primus ad cib iuu vocatur ; primo pulmeutdndatar .

Nim illio noster ést fortassecird ter —triénuiun ,

néquecuiquam, quam illi, in nostra mélius famuo

lo “milia .

Sédeg ohoc, quod ag o, idmeAgereoportet : hdcob servaredstium .

lido ob sistam ; sic quidem certo vdrb a mihi nunqufim dalmnt .

A C T U S I I . S C E N A IV .

P A L A E ST R I IL P H I L O C O M A S I UM . S C E

L ED BUS.

PA . Praecépta facitout mémineris . PH. Totiesmoneremimmest.

PA . A tmétuo,ut satis sis subdola . PE . Cedo véldoctam,edocébo .

Meminimalas, nt sint malte: mihi pdlequesu.

périit.

PA . A ge, iàm nunc insistein dolos iego db a teproeni recédam.

Quid ddstas, Sceledrei s c. Hanc rdm gero . Ha

beo auris : loquere, quid vis .

PA . Credo dg o istoc exempld tib iessecundumdetutumextra pdrtam,

dispéssis manibus pdtibulum quom hab ébis . sc.

Quannuam db rem?PA…Respicedum ad laevam ! Quis illaecest mu

liér i s c. Prohdi immortfles ,Keri cdncub ina haec dat quidem. PA , M ihi qud

quepolita videtur.

PA . Perg in’

, sceleste, intendereet hanc a rg i1ere!PH. Ecastor érg o

mihand fà.lsnmevenit sdmnium , quod n dctuha csomm avi.

PA . Quid sdmniasti’

! PH . Eg o éloqna r .

ami1bo , advertito :'

mimum .

Hac ndctein somnis me' a soror gemini germ a n a

visa

veniss'e“ A thenis in Ephesnm cum suo am a t o requddam ;

hi amb ohdspiti0 buein prdxnmnm mihi dé vo r tisunt visi.

PA…Palaéstrionis sdmnium narran t .

pdrro .

PH. Eg o laéta visa , quia soror venisset ; pr o ptercandem

suspicionemmàxnmam sum visa sustinéren am argi1erein somnis mè familiaris mens m ihi

visust,mecum alieno adulescéntulo quasi nunc , esse

oscnlàtam,

quem illa dsculata mda soror geminaesset suumpteamicum .

I ta meinsimula tam pérperam falsum ésses o

mn1av1 .

40 PA . Satin’

éadem vig ilantie'

xpetnnt , quaein s d

mnis visa mémoras‘

!

Heushérclequam praeséntia omnia ! A bi introetcomprecdre.

Narràudumeg o istecmiliti censéb o. PH. F aeerecértum ;

nequemè quidem patidr probri falso impuneinsimulàtam .

M I L E S G L OR I O SU S.

quaemein locisservàvit saevis il1'1ctibns ub i sum ddflicta ta

tum.

s c. Palaéstrio ! o Palaéstriol PA . 0 Seéledre,Sceledre, quid vis

sc. Haecmdlier, quaehincexitmodo, cata c heri.lis concubina

Philocdmasium , an non éstea ! PA . Herdeopinor ; ea videtur .

Sed fdcinus mirnmest , qudmodehaechinc nun cpdtuerit transire,

si quidemeaest. s c. An dubi1'

1m tibiest , eaméssehanc! PA . Ea vidétur .

Adedmus , appelle'mus . s c. Heus, quid istdeest,Philocomdsium

quid tibi istic biscein aédibus debétur ? quid neg dtiest?

Quid minetacesi teci1m loquor. PA . Imo ddepoltutetécum

nam haec nilrespondet. sc. Tealloquor , vitiiprob riquepléna,

quaecircum viciada vages. PE . Qnicinn tul'abu

ldreisc. Quici1m ,

nisi tecnmi PB . Quis tuhomoes,aut mécum quid negdtiest?

s c. M da ’

rog as, hem, qui simi PH. Quinegohdcregem, quod ne

'

sciam?

PA . Quiseg o sum igitur, sihimeignorasi PE . M i

hi odiosns, quisquises,di:tu,ethic‘

. s c. Nes ndn novisti! PH. Nedtrum.

s c. Met no mdxumePA . Quid metnis i s c. Enim nenosmet pérdide

rimns 1'

1spiam :

M I L E S G L O R I O S U S .

PA…Nilmeror,uegdtiommmi dsac tergum.

suo,da ista non sit Philocomasinm atqueiliaeius

milia siet ?PH. M ittis me, un non mittis i s c. Ima vi, dtq ti

invitam ingr6tiis, i

nisi voluntateibis , rapiam td don um.

aticum hdc mihiddmiciliumest,A the'nis domusest degenus . Eg c

istànc domum

néquemoror , nequevds , quihomines sitis , novnéquescio .

s c. L égeag ito : tendst ammittam , nisi das fi r'matdm fidem,

tehdc , si omisero , intro ituram. PH. Vimece.gis , quisquises .

D ò fidem si omittis , istuc meintro ituram , qnt

iubes .

ccemitto. PH. A teg o dheumissa . s c. M u…

liébri fecisti fi de.PA . Scéledre, manibns dmisistipraddam : tamea

est, qudm potis ,ndstraherilis cdncub ina . Vin’

tn facerehoc stréuue!s c. Quid faciami PA . Efi

'er mihimachaeramhmintus . sc. Quid fa ciès ca i

PA . Intrernmpam récta . in nedis : qnémqnehicintus videro

cdmPhilocomasio dsculautrtm,eumeg o dbtrnncabeextémpnlo !

se. Vienneestea dese? PA . [mo -edepolpldneeaest . Sed qudmode

dissimulab at !Abi,machaeram huodfi 'erlse. lamfaxo hicerit.

A c res n . S C ENA v.

PA . q ueeques, nequepedds prefecto quisquamtanta andàcia,

qui a é quefaciat cdniidenter quidquam quam,

fdeiun t ! Ut utreb iqueoratidnem decineédiditll'

it sub linitur ds custodi cauto , conservdmeo !Nimis beat , quod cdmmeatus trdnstiust trans pi

rietem !sc. Heus , Palaestrid, machaera nihilopus .

Quid iam! a1'

1t quidest !se. d ieccamherflem cdncub inam. PA . Quid?

domi? s c. In lectdenhat .PA . Édepoln ao tutibi malam rem réperisti , ut

praédieas .sc. Quid iam? PA . Quia hanc attingereansus

m1ilieremhinc in prdxume.sc. M ég is herclemetad. Sed nunquam quisquam

faciet quin soror

I at a. sit genuina huius. PA . Earn poltudscnlm

E:quidem palam ést,eamesse,nt dicis. s c. Quid

propii1s fuit,quam dt perirem,siloculus fuissemhere! PA . Er

g o, si sapis,m1

'

1ssitabis . Pli1s oportet scireservem , qudm

loqui.Eg o abeo a te, né quid tecum cdnsilieommisceam ;àtqneapud hnno ed vicinnm : tuaé mihi turbae

ndn placent.Hérus si veniet , simequaerit , hicero : hincme

areéssito .

M I L E S G L OR I O SU S .

PE. Quid igitur ! ean 'est! s c. Étsiea est , n onéstea .

PE . Vidistin’

istam s c. Vidiet illam,et .h6spiiaemcompléxam atqueesmiéntem. PE. Enn

' ent !s c. Néscio .

PE . Viu’scireplane! s c. Cdpio . PE . A b i in tro

ad vé s domun

continuo :vide,sitneistaecm stra intz'

xs . sc. L icet .Pulcreàdmonuisti. 16meg o ad teexib6 fora s .

PE. Nanquan édepolhominem quémqunm ludiii

mag is faoeiaevidiet magis miris modis.Sed éconmeg reditur…s c. Périplectomene, beoh

secroper de6s atquehomines pérq stultitidm meam ,

perquetua genna PE . Quid obsecras me!s c. Inscitiae

mcaeét stultitiaeign6soas . Nunc demxim scio

mefuisseexcordem, coe'

cum, inceg itdbilemnamPhilocoma siumeccam intus . PE . Quid mm c,

flircifervidistin’

amb as ? s c. V idi. PE . Rerumexhibeésvolo .

a c. Meruisseequidem memàxummn fate6r ma

et tuaé fecissemehòspitaeaio iuhiriam ;sedmeam ésseherilem concubinam cénsui,

quoimecustodemherm 6ddidit M ilés meusn amex sùmmo puceesimilior nunquàm potisaqua aqani numi, quamhaécestatqueistahospita .

Et mè despexead té per implufi u'

rtutuumfateòr . PE . Quidni fateére,eg o quod viderim ?s c . Sed Philocomasium mé vidiesecenani.

A C TU S ll. S C EN A Vl.

PE . R atuianemesich6minemesseminumi preti,sieg o mé scientepàterer , vicinomeoeam fieri apud metam insigniteiniuiriam?s c . Nunc démum a meinsipiéntet fa ctum esse

arbitror,

qunm rém cog nosce; at n6n malitiosé tamenfeci. PE . imo indig ne: nàmquehominem sen r6m

suos

domitòshabere0p6rtet oculos étmanusOrationemque. s c. Ég o naesi post ln

'

mc diemmuttivero , etiam quddeg omet certò sciam

dato éxcrnciatum med : eg o mededàm tib i.

Nunchdc mi iguoscas, quaéso . PE . Vincam ani

m1'

1m me…,

nemàlitiosefactum idesseab s tearbitrer .

lgnòscam tib i istuc. s c. At di tibi faciant bene!PE . Naetuhércle, si tedi ama nt

, lingnamedmprimes

posth6c ; etiam illud , quod scies , nesciveris ;nevideris, quod videria ! s c . Benemè mones .

lta facerecertumest . Sed antineoratds’

s ? PE .

A bi.

sc. Numquid nunc aliud mevis ! PE . Nemenò

sc. Dedit hicmihi verb a ! Quam benigneg ratiamfecit, neiratus éssetlScio , quam rém gerat :utmiles, quemextemplo foro adveniàt domum,

domi c6mprehendat . Ùna hicet Palaéstriomehab ént venalem ; sénsi, et iamdudx'xm scio .

Nunquam hércleex ista missa eg o hodiecacampetam

nam iam éliquo aufug iam et me6ccultab o ali

qu6t dies,P L A U T . lll.

M I L E S G L O R I O S U S .

daqneeXpeteretedpibus sammis me: honorisg ràtia,

mihiqueamanti iredpitulatum, atqueda tefa cerefàcinora ,

quaeistaec aetas fingerefacta mégis , quam seotari solet .

Eam pudet metibi in senecta ob iiceresollicitix

PE . Ndvo modo tu, homo, amas ; si quidem te

quidquam, quod fuxia, pudet,nihil amas ; umb ra és amautum magis , quam

amator, Ple1'nsides .

P L . Hànccinemeaeta tem éxerceremex amoris

g ràtia l

PE . Quid ais tu’

! itanetib ieg o videor dppidoA chen '

mticus ?

tam capularis , tàmnetibi diu videor vitam vi

vere?Nam équidem hand sum annos natus praeter

quinquagintaet qudtuor ;cldreoculis vided , perni: sum minibus , sum pe

des mdb ilis .

PA . Si dlbus capillis hic videtur , neùtiquam ibi

ingenio ést senex ;fuest in hoc aminssitata sda sibi ingenua indoles.

PL . Pdlid quidemeXperidr itaesse, ut praédicas,Palaéstrio :

ndm benignità: quidem huius dppido ut a dulescéutuliest .

imo ,hospes , mag is q1u

'

nm periclum facies,mag is nosodemeam

cdmitatemerg a teamantem. PL . Quid 0pus n otandscere!

M I L E S G L O R IO SUS .

néqueper vinum unquam dx mcexoritur dissidium in convivio ;

si quis ibiest odidsus , abeo ddmum sem ouemség rego ;

vénerem amorem amoénitatemquedccub an sexérceo .

PL . Et quidem edepoldmnes mores dd venus tatem iùg iter !

Cèdetris mihomines axirichalco cdntrs cum istia

mdribus !‘

PA . At quidem,illuc aetàtis qui sit , udn inven ies

lépidiorem ad omnes res , nec, qui amico amicus

sitmagis .

PE .

'

I\itemeut fatedrefaciamesseddulescen temmdribus :

ita apud omnes cdmpareb o tibi res benefa ctis frequem .

Òpusneerit tib i ddvocato tristi, iracundo ! écceme.

Opusneleni! léuiorem dices , quam mutum é st

liquidiuscuhisqueero, quam véntusest favdniua .

Vdihilarissumnim convivamhinc indidemexpromàm tib i

,

vel primariuim parasitum atquedb sonatoremdptumum ;

tum dd saltandum udn cinaedus mdlacus aequeest Atqueeg o .

PA . Quid ad illas artis opfia ssis , si dpfi oeveuidttib i?

P L . Hdius pro meritis tit referri pai-iter posaitg ràtis .

M I L E S G L O R I O SUS .

nedlgea s hac hieme; hoc nun quam verbum exuxoreandias °

ver um priusquam g alli cantent quadmeso n no

s1iscitet ;dicat : D a , mi vir , Calendis meam quod m a trem

i1'

1verit ;dà, qui farcit ; da, qui condit ; dà, quod dem

Quinquàtribus

pra écantrici , cdniectrici, hàriolaeatquehamisp1ca0

flégitiumest , si nihil mittetur , qud supercispicìt.

'

l‘

1'

1m pia tricém clementer udn potest quin nui…

nerem .

I dmpridem,quia nihilab stulerit, s1iccenset cerdria .

Tum db stetrixexpdstulavit mécum , sib i miss1'

1m

parum .

Quid? nutriciudn missurus quidquam, quaeVernàs alit

'

i

Hadc atquehuius similia alia ddmna multa mi'

1

liar um

me1'

1xoreprohib én t , mihi quaehuius similia

sermoués scra t .PA . D i tibi prepitii sunt herclemim si semel

amiserislibertatem,

b aud facileteineum r1'

1rsum restituéslocum .

PL . At illa lausest, mdgno in genereet in divitiiamàxumis

liberos hominem éduca re, g éneri monumen tum,

ét sib i.

PE . Quando habeo multds cognates , quid opussit mihi liberis ?

A C TU S I I I . S C ENA I .

Ninn o beneviveet fdrtunate, atque1'1t voleatqueanimo 1it lubet ;

med b on a mortemed cognatis dicam,intereos

partiam .

llli apud meeddnt ; mecurant ; visunt , quidag sm,ecquid velim .

Priusquam lucet , ddsunt ; rog itant , ndotu utsomnum céperim .

Edspreliberis babche. Quinmihimittuntm1'

1nera .

Sàcruiicant? dant indepartem mihi maiorem,

quam sibi ;abducunt adexta ; ma ad se, ad prdndium , ad

coendm vecant .illemiserrnmuim seretur,minumum quimisitmihi.…i inter secértant denis ; dg o haec mecum mds

sito :

bdna mea inhiànt,certatimmittuntdenaetm1'1nera .

PA . Nimis b ona ratidne, uimiumquedd teet tuamulti1m vides

ét tibi sunt gemini trigemini sitebenehabes,PE . Pdl sihabuissem , aitis cepissem miseriarum

liberia .

Cdntinn o excrucidrer animi. Sin fortefuissétfeb ris,

cénserem emeri; cecidissetneeb rias aut deeque1'

1spiam

métuerem,neibidefreg isset crm'1ra autcervices sibi.neuxormihiinsignit0 spuerosparia tpdstea ,

a1'

1t var um aut valg um ,

‘

aiut cempernem aut paetum,

aut b roncum filium .]PA . Huic homini dignum ést divid as ésseet diu

vitém dari,

M I L E S G L O R I O S US .

A 1'

1fer illam eii'dm penitam ! prdbus hic congerfrig idus

removei abi , unter !“ Néminem eorum haecadseverarea 1'1dias ;

165 séd percellnnt se, ét precumbunt dimidiati , dumdppetnnt.

PA . Bduus beneut malds descripsit mdres ! PE .

Hand centésimam

partem dixi, atquedtium nunc si sit , pessimexprdmere.

PA . I gitur id , quod ig itur hic , ei primum pr aeverti decet

minohuc animum advdttiteamb o . M ihi opusestopera tua,

170 Périplectemene: nam eg o inveni lépidam sy cephàntiam ,

qui ddmutiletur miles usquecaésariatus, étq11eutihuic amanti ac Philocomasio hanc éfliciamus

cdpiam,

1'

1t hiceam abducat abeatque. PE . D àri istanc

ratieném vele.PA . At ego mi anuldm dari istum tudm volo.

PE . Quam ad rem 1'

1suiest?175 PA . Quéndeb abche, ig itur rafienem medrum fa

b ricar1'

1m dabe.PE . Utere; accipe. PA . Accipea mer1'1rsum ra

tioném deli,quam institui. PL . Amb o pérpurg athtibioperam

damus a1'

1ribus .

P A . Hérus meus ita mignus meechus mtilierumest, ut néminem

fuisseadaequenéquefuturum crédam ; PE . Credeeg o isttic item.


PA . At scietis . Séd coqua ancillaestun: PE . Est

primé cata .

PA . Ed quoqueopusest : ita praecipitemdlieria tquean cillulae,

1'

1t simnlet, setdamesseuxorem,et déperirebuncmilitem ;

200 quàsiquehnno anuh'

1m faveaesusedéderit ,eaporrò mihi

militi ut darém ; quasiqueego rei sim interpres .

PE. Addio :

nd mesurdum vérbera . PA . Tu si aridis eg orectd dabo

militi; a t ufi miuxeredicam delatum dt datum,

1'

1t seseadeum cdnciliarem . Illee'iusmodiestcupiét miser .

205 Quin,nisi adulterid, studiosus réi nullaealiaeest,imprebus .

PE. Ndupetuit reperire, si ipsi Sdli quaerundiadares,

lépidiores dda: ad hano rem , quam égedabe.Habeanimdm b onum .

P A . Erg o accuratedt preperate. Nduc t unuscnlta , Plenisides .

PL . Tibi sum obediéns . PA . Hoc faeito .

domum ub i advénerit,210 mémineris,uePhilocomasium ndmines . PL . Quam

ndminem iPA . Glicemm. P L . Nempecandem , quaedu

dum cdnstitutaest . PA . Pax ! abi.

P L . M éminere. Sed quid meminisseid réferzhanc ad rém tamen ?

Eg o enim dicam t1'

1m quando usus pdscetintered tace.


nequeillehic calidumexhib it in prdndium .

PA . Nequet1'

1 b ibisti? L U . D imeperda n t, s i b ibi,si b iberepotui. PA . Qui iam? L U . Quia en im

ob sdrhui:nam nimis caleb at, .

’1mbureb at gdtturem .

PA . Alii éb rii sunt, alii pescam pdtitaut !Bend suppremoet prdmo cellam créditam l

L U . Tuhercleidem faceres, si tib iesset cr édita .

Quoniam aémulariudn licet, nunc invides .

PA . Bho an 1'

1nquam promsit duteha ci responde,scelusl

A tque, 1'

1t tuscirepdssis,edicd tib isi filsa dixia, L 1

'

1crieexcruciabere!L U . lta véro

‘

i ut tuipsemd dixissedélices,posted sag inaeg o éiciar celli1ria ;ut tibi, si promtes, dlium suppromuim pan s .

PA .Non édepelfaciam:age,éloquereaudactér mihi.L U .Nunquam édepolvidiprdmereverumhdeera tmihi imperab a t ; ég o promeb am pdstea .

P A . Hui, illic creb ro cdpitesistebdnt ca di!L U. Non hércletam istic validecasab ànt ca di

,

sed in céllaera t paulh'

1m nimis loculi l1ib riciibierit b ilib ris s qualis,hic propter codes ;ea saépedecies cdmpleb a tur dé die.Eam plénam a tqueinfinem fierimàn nuamvidi; 1

'

1bihama b acchabàtur , casab ànt cadi.P A . A b i, abi intro iam . Ves in cella vindriab acchànal facitis : iam hércleeg o hernm addu

îcam a foro .

L U . Peru, éxcr uciab itmèherus, demum si vénerit,quem haec ideta scib it, quia sib i non dixerim .

Fug iamhérclealique, atquehoc in diemextelldmmalum .

A C TUS I I I . S C EN A I I I .

Nedixeritis, db secre, huic, vostràm fidem.

PA . Quo té agis ? L U . M issus sum dlio .

huc revéuere.PA . Quis misit? L U . Philocomàsium . PA . A bi.

A ctuhim redi.L U . Quaesd tamen, tumeam partem infert1'1nii,si dividetur, meàb sentea ccipitd tamen .

PA . Medeintellexi, qudm rem mulier gesserit.Quia Scéledrus dermit , h1

'

1nc sub custedém suumieris dbleg avit, dum db sehuo tran sirét . Placet .SedPériplectomeues, quameimandavi

, muilicremnimis lépida ferma di

'

1cit. D i herclehanc remddiuvant .

Quam dig neorn ata incédit,handmeretricie!Lepidehdc succedit si1b manus neg dtium.

A C T U S I I I . S C E N A I I I .

PER I P L E C T OM ENE S A C R OTE L EU'

I‘I U M .

M I L P H I D I P P A . P A L A ES T R I O.

PE . Rem omnem, Acreteleutifim, tibi tibiqueima,M ilphidippa ,

iemi demenstravi drdine. Han c fab ricam falla

ciàsqueminus si tenetis , dénuevelepércipiatis plane.Satis si intelligltis , dliudest, quod pdtius fabulé

mur .

ac. St ultitia atqueiusipiéutia magn a , ha1id falla cia, hae'c sit,

ueirein opus alienum,adt tib i meam dperam

pollicitàri,

P L A U T . HL

M I L E S G L O R I O S U S

PE . Quid istis nunc'

memeratis opust , quaecdm .

meminere! A c. M éliust :

nam , mi patrone, hoc cdg itato : ubi prdbus estarchitéotus,

benelineatam si semelcarinam cellocdvit,faciledsac navem fàoere, ubi fundàta et con sti

tdta est.Nunohaéc carina satis probefundataet benesta

tutoest ;ads1

'

1nt fabri architéotonesqueade6m rem handimperiti ;

si udn nes ma teriàrius remerdtur , quod opus,

qui detnovi indolem nostri ingeni; citoerit parata nàvis .

PA . Nempeti'

i novisti militem , meum hern'1m !A C . Rog aremirnmest.

Populi ddium quidni ndverim magnidioum , cin

cinnàtum,

moechum dnguentatum? PA . Num illeten amndvit

‘

! A c. Nunquam vidit :

qui ndverit me, quiseg o sim! PA . Nimis lépido

fabulare.Eo pdtuerit lepidius polfieri. A c. Potin

’est, uthdminem

mihi dès, quiesca s cétera ? Ni lépideludiiicàtaoro, cdlpam omnem in meimpingite. PA . A g ite

ig itur, intro ab ito !

insistitehoc neg dtium sapiénter ! A C . Alia o1'

1ra .

PA . A ge, Périplectemene,ha s mino iam dueintro ;eg o ad for um illum

convéuiam a tqueilli hnno énulum dab o , dtquepraedicàb o,

a t uauxoremihidatumesse,eamqueillum deperire.


dt latrones quds conduxi hinc dd Selenonm ddcoret,

quidins regnum tdtarentur,mihi dum lloret dtinm .

PA . Quin tutuam rem mira potins, qnd.m Seleuciquad tibi

cdnditio nova et ldcnlenta fdrtur per mein terPr . Imo omnes res pdsterieres pdne, atqueope

ram dd tib i.

q uere: auris meàs prefecto dédo in ditienémtuam.

PA . Circumspicedum nd quis nostrehic micepssermoni siet :

nam hdc u otii cldndestinent dgerem , manda

mestPY . Ndmeadest . PA . Kuno drrhabenem amdris

primum a mo dccipe.PY. Quidhic! undeosti PA . A ldcnlenta atque

d festiva femina,quadts amat, tuamqueéxpetissit pdlcram paleri

tddinem .

Éius nunc mi naulum dd teancilla pdrro nt deferrém, dedit.

P Quid! enn’

ingenua dn festuca idetaeservaliberaest!

PA . Vahlég oneut ad teab libertina esseadderem intermintius,

qui ingenuis satis réspendereuéqneas , quaecupi1int tui!

Pv. Ndptaea est , an vida PA . Et nupta etvidua . PY. Quo pactd potis

vidn aet nuptaessedadomi PA . Quia adalescensnuptaest cum sene.

M I L ES G L O R I O S S U S .

videmedo . PA . V ah délicat us ! quad tetamquam oculds amet !

PY. Vénus meama t . PA . Stl [tace]: àperiuntut idroa : concedehuo olàncnlum .

Haéc celo: illius est , quaehic eg réditur intern1

'

1ntia .

PY . Quaehaec celox’

i PA . Ancillula ila dat,

quaehiceg reditdr foras,quaednulum istuno dttulit quem tibi dedi.

Edepolhaéc quidemb éllnlaest. PA . Pithécium haecest praeillaet

spinturnicium.

Viden’tuillam oculis vénaturam ideero a tque

ancupium adribus ?

A C T U S IV . S C E N A I I .

M I L PHI D I PP A . PY R G OP O L I N I C E S . P A

L A E S'I ‘ R I O .

ux. lamest anteaedis circus , ubi sunt Iddi faciundi mihi.

D issimulab o ,hos quasi non videam néqueesse

hicefi amddm sciam.

PY . Time:sub auscnltémus,ecqua démefi a tmen tie.m . N1

'

1mqnis hic prepeadest , qui rem alienampdtius ouret , quém suam,

qui a1'

1cupetme,quidag ayu,quidevésperivivzitsuoÉos nunc homines metno , mihi nedbsint novo

eb atent dspiam,

ddmesi b itet dum hdc transibit, quaehdiusoupieus cdrporist,

A C TUS IV . S C E NA I I.

quaeAmat hnno hominem nimium lepidumetuimia pulcritddine,

militem Pyrg dpolinioem . PY . Sàtin'haec quoque

medeperit ’

i

M éam laudat speciem : édepelhuius sermduescineremhand quaéritant .

PA . Quo argumente‘

i PY . Quia enim loquiturla1

'

1teet minumesdrdide.PA . Quidquid istaec de

'

teloquitur, nihila ttrectatsdrdidum .

PY . Tum a1'

1tem illa ipsaest nimium lepida nimisquenitida femina.

Hérolevero iam ddlubescit primulum,Palae' strio .

PA . Priusne, quam illano'

deulia tuis ? PY . Tuisvideo id, quod

'

oredd tibi,qunm haéc looutus ; illa autem absens sdb igitme

nt amem . PA . Herclehimequidemniltuamassis mihaéc despensaest. Tibi si illa

hodiendpserit,ég o hanc continueuxdrem ducam. PY . Quid

erg o hano dub itas odlloquiPA . Sequerehào

‘

mederg o . PY . Pédisequus tibisum . M I . Ù tin am, cuius oa 1

'

1sa

fer z’1s sunreg ressa , cdnveniundi mihi éveniat potésta sl

PA . Erit , ét tibi exoptatum db tinget . BonumhabeAnimum ! neformida

hom o quidamest , qui soit , qudd quaeris , ub i sit.M I . Quemeg ohic audivi

‘

i

PA . Socidm tuerum concilierum et participemoonsilidrum .

M I . Tum pdleg o id, quod oelo,ha1id celo . PA . Imo

etiam si,non oélas .


M I . Quo argdmentei PA…Inlidds celas ; eg ofi desum firma .

in . Cedesig num , siharanoBdccharumes .

Amat mulier quaedam quéndam .

1 1 1. Polist1'

1o quidem multae. PA . A tudn multatidedig ito donummittunt.

nu. Enim'

c6gnovi nunc : fécistimodo miex prooliveplanum.

Sed bio mimquis adest! PA . Veladést, velnon .

M i. Cedo té mihi solaesdlum .

PA . Brevin ’

, duleng inquesérmoni‘

! M l. Tribus .

vérhis . PA . lam ad terédeo.PY . Quid? eg o hic adstab 0 tàntisper cum hac

fdrmaet factis frimtra ‘

i

PA…PotereAtqueadsta : tibihincego do operàm.

PY. Properandeexcri1cior .

PA . Podeténtim: tuhaec scia , tràctari ita seléreha scehuiusmodi méroes .

PY . Age, age, t'

it tibi maximecduoinnum est.PA . a lnm ésthoc stolidius siuum

Redeedd te. Quidmevdlnisti! M I . Quo pàetohoc dudum acoépi,

ist1'

1c feread tecdnailium. PA . Quasi hnno dépereat nîn . Tenco ist uc.

PA Cella1'1datefermani ét faciem et virtùteacommemorato.

nn . A d cim remhabeo omnem dciem tibi n ti dli

dum demonstravi.PA .

'I

‘n odtera cura ,et cdntempla ,et demois ve

nator verb is .

PY . Alia mihi pai-tem hodiedperaedes deni

que! lam tandem ados illico !


PY . Qum dm ab illa ? Nam ita mi dccnrsan t mn1

tae: meminissehand pdssum .

M I . Ab illa'

1 , quaedig ites déspeliat suos , dt tuosdig ites déoerat

n am hnno dnulum ab tui capientehuo ddtulihuic,qui pdrro

PY . Quid mino tib i vis, mulier, memera . M I . Ut,

quaeté cupit,eam nespérn as ,quaeper tuam nunc vitam vivit . Sit, ndo sit, spes

in teimeest.PY. Quid mino volti su. Tecompélla reet com

pléctiet oontrectàre.Nam nisi tuilli fers s1

'

1ppetias , iam illa dmmumdesponde

'

b it .

A ge, mi Achilles , fi at, qa dd tc oro ! serva illam

puloram pdlcer !EXprdmebenignumex téteingenium , nrbioape,

occisor r ég 1un !

PY. Hou, hercleddiosas res ! Qndties hoc tibi,vérbero,eg o interdixi,

meam né sic'

velgepdllioiteris dpem'

ui PA . Audin

’

tn, m1'

1lieridiri hdc tibi da damet mino dico : ni huic vérri

a ii'ertur méroes,

non hic suo seminid quamquam porcéllam im

partit1'

1rust.M I . D ahit1

'

1r, quantum ipsus pretiposoet. PA . Ta

lent1'1m Philippumhuic opus a1'

1riestminus db nomineaccipiet . M I . Houecastdr ni

mis vilest tandem !PY . Non mihi avaritia unquam innata est : satis

hàbeo divitiarum

A CTUS IV . SC ENA Il.

plus mihi miri milleest mddiernm Philippei.P A . Praeter thesa 1'1rum.

Tum argdutimentis , udn massas , habet. A étnanon aequeAltus .

in . lieu, ecdster periurum ! P A . Ùt ludo? M I .

Quideg o ? 1'

1t sublecteos? PA . Saito.

M L Sed, amàb o , mittemeàctutum. PA . Quintuhuic respondes aliquid,

aut fàoturmn , ant non fàotnrnm ? quid illdm miseram animiexer 1'1cias,

quaenq uam maledeté meritaest? PY. lubeeàmpseexirehuo dd nos :

dic medmaia , quaevolt fdoturum. M I . Pacis

.n1'

1no, nt tefacereaéqnom,

quem , quad tevolt; candem tuvis, PA . Non ih

sulsumhabet ingénium !11 1. quemquemedratricem baud sprdvisti nisti

qnecrera reda te.Quidest? dt ludo ? PA . Neqneo bereleequidem

ris1'

1 med admoderàri.Oheam causamhuo abs tedverti. PY . Non dde

poltuscia, mdlier,quantum dg o honorem nunc filihahoe. M I . Scie,

ét istuc illi dioum.

PA . Contra a 1'

1ro aliihanc venddrepotuit operam.

nn . Istuc poltibi créde.PA . Meri b éilateres gigunutur , quashic praeg na

tes fecit ;et p1

'

1eri annos octiugentes vivdnt. M I . Vac tibi,nug dtor !

PY. Quin milleannerum pérpetuo vivdnt , ab seclo ad séolum.

M I L E S G L O R I O S US.

PA . Eo minus dixi, nehaec odnseret meadvdrsumsementiri.

M L Perii, quot hic ipseaunds vivet , quoins filiitam diuvivent?

PY . Postriduenatus sum dg o , mulier , quampiterex Opc uàtust .

PA . Sihic pridienatus fdret , quam illeest : hichaberet regnum in coélo .

M I . lam , idm sat , amabeest : siniteabeam ,si

pdssum, viva a vdb ia !

PA . Quin érg o abis i quando responsnm est.M i. lho dtqneillamhuo add1

'

1cam,

quam prdpter mi operaest. N1'

1mquid vis ? PY . Nemég is sim puloer, qndm sum

ita mdmea ferma habet sdllieitum. PA . Quidhicmino sta s ? quin abis? un . Abeo .

PA . A tq® idee, andin’tui dicitedooteet cdr

date. nn . Cura dliud .

PA . Philocdmasiedic, siesthic , demuruut transeat : hnnohic ésse.

su. Hicest , cum mea bera ; olim nostrum hnnosermdnem sublegérunt .

PA . Lepidefactumest , iamex sérmonehoc guberndbnnt dootius pdrro .

su. Remordre. PA . A beo ; nequeté moror , nequetetinge, nequeto Tione.

PY . lubematurateillam éxirehuo: iam is ti reipraevortémur .


diede, uxorem tibi necesmmessed1'

1cere;oegndtos persuadére; amicesedgeroiPY . I t:inetucenses ; PA . Quideg o ni ita cdnseam .

PY . lbo ig itur intro . Tuhic anteaedis interimspeculàre: ut, ub i illaec prddeat, meprdvocea .

PA . Tumddo istuc cura , qadd ag is . PY. Cura

tum id quidemest .Quin sivolun tatendlet, viextruddm foras .

PA . Ist1io cavefaxis ; quin potins per g ràtiambeuam dbes t ab s te; atqueillaec, quaedixi,datoaurum,

drnamenta, quaeilli instruxisti, ferat .

PY. Cnpiehércle. PA . Crede, té facileim;>etràs

Sed ab i intro ; noli stire. PY . Tibi sum obddiens.

PA . Numquid videtur démntare, atque1'

1tiegodixi dsac vobis d1

'

1dumhnnomoechum militem?Nuno ad ment veniat, 1'1sust, A croteledtinm ,

ancillulaeius,et Ple1'1sides. PrehIdpiter,

satin’

1'

1t oemmeditas dsquequaquemeàdiuvat?Nam quds videroexdptab am memaxime,una éxeun tes video hin ceprdxume.


M I L P H I D I P P A.

P L E U S I D E S . P A L A E S T R I O.

A c. Séquimini! simulcircumspicite,né quis adsitarb iter .

ux Néminem polvided, nisihnno, quem vdlumusconventum. P A . Eteg o vos .

A C TUS IV . S CEN A IV .

fluid ag is, noster Architecte! PA . Eg on’

ar

chitectns ? Vahl Quidest?PA . Quiaenim non sum dignus praete, ut fig am

palum in pàrietem .

A C . Eia vero ! PA . Nimis faceto, nimisquefacundé malaest.

Ùt lepidederùncinavit militem! A C . A t etiamparulm.

PA . B6no animoes : neg6tium omneiam succedit 81

'

1b manus .

Vosmodo porro,ut 6ccepintin, dàteoperam adiu

tàb ilem:

nam ipsemiles còncubinam intro abiit orat1'

xm

suam,

ahseut nheatet'im sororeet màtreA thenas .

Eli, probe!PA . Quin etiam ann m atqueornamenta , quae

ipseinstruxit m1'

11ieri,6mnia dat dono, a seut abeat : itaeg o consilium

ci dedi.Pt.. F 6d 1eistuc quidemest , siet illa vòlt,et ille

autem cupit.

PA . Non tn scia quomex àlto puteo sursum ad

summumescénderis,miuumum periclum indeesse, a mimmo nerur

sl'

im cadas ?

Nunchaec res apud summum puteum g ériturpraesénserit

miles, nihilhinc fe'rri poterithmus . N1mc quam

maxumeOpusest dolis . P L . D omi ésseadeam rem video

P L A U T . I I I .


pr6rsum A thenas pr6tinam abibo técum . P L

A tqueub i illo véneris ,triduom servirenunquam té, quin liber sis, sinamPA . Àb i cito, atqueorna to. P L . Numquid aliud

PA . Haecut mémineris .

P L . A beo . PA . Et vos ab itohinc intro actu'

xtum

nam illumhinc sat scio

iam éxiturum osso intus . A C . Celeb reapud nos

imperi1'

1m tuum ost.

PA . Àg ite, ab scedito org o . Ecco autem commo

dum aperit1'

1r foris .

Hilarusexit : impotravit ; inhiat , quod nusquamést, miser .

A C T U S IV . S C E N A V .

P YR G OP OL I N I C ES . P A L A E S T R I O .

PY . Quod volui, ut volo, impetravi por amicitiamet gràtiam

Philocomosiò . PA . Quid tam intus fuissetodicàm diu?

PY . Nimquam eg o mo tam sénsi amari , quamnun c ab illa muiliore.

PA . Quid iam? PY . Ut multa '

vérb a fecit ! léntaut materiés fuit !

Verumpostremo impetravi,utvòlui ; don aviqueei,quaevoluit , quaepéstulavit ; to' quoqueoi donò

dedi.P A . Etiamme‘

! quomodoeg o vivam sino to! PY .

A go , es animò b ono

A C TUS IV . S C E NA Vl.

:lem eg o to liberab o. Nam, sipousem ullò modompetr a ro , ab irot nec to abdu

'

weret, operam dedi ;forum oppressit. PA . Dedo sporab o . tequepo .

stremo. Tamon,tsi istuc mihi a cérbum ost , quia hero té caren

dum ost òpmmo,sàltem id volupo ost, qunm éx virtutefdrmai ovo

nit tibi

mea opera super hàovicina , quam 6g o nunc oonciliotibi.

PY . Quid opust verbis! libertatem tibieg o ot divitiàs dab o,

si impetras . PA . Reddam impotratum. PY . A t

gestio . PA . A t modicodocet .M òderaro animo ,

né ais cupidus. Séd occam

ipsum; og roditu'

xr foras .

A C T U S IV . S C E N A Vl.

A C R OTE L EUT I U RL M I L PH! D I P P A . PYR

O OP O L I N I CE & P A L A EST R I O.

Hora, éconm praesto militem ! A c. Ubi is ost?

M L Àd laovam, vidéto.

Adspicit0 limis, neillo nos to soud at vidéreA C . Video . M I . Edepol, nunc nos tempus est

malis peiores fiori.Tuum ést principium. A c. Ò b secro, tuto' ipsum

convenisti!Nepircevoci,ut aridi“ . m . Cum ipsopolsum

secu'1ta


placido ipsa, ut libitum ost mi, 6tioso moo 6rb i

tratu, ut volui.

PY. Audin’

, quaeloquitur i PA . Addio . Quam

laéta ost, quiaedit id to.

A 0 . 0 , fortunata muliereslPY . Ut am6rivideor !PA . D ignus

’

s .

A c. Permirum ocastor praédicas , to adisso sig no

oxoràsse.Perepistolum aut per mintium, quasi regem, adi

rieum éiunt .

M i. Namqueédepolvix fuit còpia adeimdi atqueimpotràndi.

PA . Ut tu inclutus apud milierosl PY. Patiar ,

quando ita Venus volt .A c. Veneripolhabeo gratian , tandémqueot oro

ot quaésouteius mihi sit còpia quem amò quemqueexpo

tésso,b onignusqneerg a mo 1

'

1t siet : quod cdpiam , no

g ravétur .

M l. Spero, ita futurum : quàmquam illum n ultaesibiexpetéssunt,

illo illas spora it ségrog atqueab seomnis , extrato imam.

A c. Ergo istemetus memicerat , quod illo fastidi6sust :

neoculieius senténtiam mutent , ub i vidorit me,atqueéius oleg éntia meam oxtémplo speciem

spérnat.nn . Non féciot : habeaninuim b onum! PY . Ut

ipsa secontémnitlA c. M otuò nepraedicàtio tua mino meam for

mam oxs1ìperot.

M I L ES G L O R I O SU S.

Quia mè amat , pr0ptero6Venus feciteamut divinàret .

A c. Nescio ub ihic propo adest , quem éxpeto vidéro : olot profécto .

PY . Nas6 poliam haec quidem videt plus , quam6culis . PA . Cocca amoreost .

A C . Toneme, 6b secro l M I . Cnr ? A c. Néeadem .

M I . Quid ita? A C . Quia starenéqueoita imimusper oculosmoos defit. M I . Polmilitém tuadspéxti. A C . lta . M L Non video, ubi ost . A c .

Vidéros pol, si amàros .

M l. Nonedepoltuillum mag is amas quameg omet, si per teliceat .

PA . Omnes profecto mx'flieres to amént, ut quaeouo adspéxit.

PY . Nesc m, oex hoc mo audiveris, un non

pos sum Veneris .

A C . Mea M ilphidippa , adi, 6b secro,ct congrédere! PY . Ut mevoréturl

PA . Illa dd nos pergit. m . V68 volo . PY . E t

nos to. M I . Ut iussisti,herzim meameduxi fora s . PY . Videò . M I . lube

erg o adire.PY . Indin i auimum no 6derim, item ut Alias

quando oràsti.

M I . Verbumhérclefa cerenon potis, si accésseritpropedd to.

Dum to 6btuetur interim ling nam oculi praecidénmt .

PY . Levindum morbum mdlieri vido6. M I . V i

den’ut tremit atqueoxtimuit, postquam to adopexit ‘

! PY . Viti qué

quo armati idem ist uc fàciunt :

A C TU S I V . S CEN A VII .

ur. A d se1'1tea s : tecum viverevolt Atqueactatomexigero.

P Y . Eg on’ed illameam, quaemipta siti Viruméius motuoreaéquumest.

11 1 . Quin tua causaexog it virum a se. PY . Quid?

qui id facerepòtuit!M I . Quia aodés dotales h1'1ius sunt. PY . I tanei

M I . ita pol. PY . lubedomum ireiameg o illio oro . M I . Vide, né sies in éxspocta

tiòneno illam animiexcrucios . PY. Nonero prefecto .

A b ito. M I . A bimus .

PY . Sed quideg o video ? PA . Quid vides? PY .

Nescio quis, occum, incédit,ornata quidem thalàssico . PA . lam nds volthic

pr0 féct0

naucle' rus hic quidemest. PY. V idelicet arcéssithanchinc. PA . Crédo.

A C T U S IV . S C E N A V I I .

P L E U S I D E S . P A L A E ST R I O . PYR G OP O

L I NI C E S .

PL . Si alium flio pacto prdpter amorem nésciam

fecissemulta néquiter, vcreàr magis

meamoriecausaistoc ornatuincédere;verum qunm multos multa admisseaccéperiminhon é sta , propter amorem, atquealiena b onis

M I L E S G L OBI O SUS .

mitt6 iam,uteccidiAchilles civis pissusestSed occdm Palaestriònem, stat cummilite:oràtioelio mihi domutandaestmea .

M ulier prefecto nàta ost ex ipsi moranam quaévis alia, quaé moraest aequé , moraminor éa videtur , quam quaepropter mulio

remest.Hoc adeo fi ori crédo consuetudine.Nameg o hinc arcosso Philocomasium .

forespultdb o. Heus,ecquishicest! PA . Adulescéns,

quidest!quid tudis ! quid pultas ! PL . Philocomasium

quaérito

a métro illins véuio . Si itura ést, ent.Omnés moratur nivim cupimns sòlvere.PY. lamdddum ros paràtaest. Heus, Pala éstrio,ann m , ornamenta , véstom protiosam , omnia

due6diutoPes tecum ad navim qui ferant.Omnia composita mint, quaedonavi, tit fera t .PA . E6. PL . Quaesohercle, pr6peral PY . Non

mordbitur .

Quid istuc, quaeso ? quid oculo factumest tuo!PL . Habeò quidem hercleoculnm. PY . A t lao

vum dico . PL . Éloquar .

M aris causa hercleist6cego oculo utor minusnam si 6. mareab stinuissem , tamquam hoc

nitorer .

Sed nimis morantnr mediu. PY . Eccos,exeunt.


Ném nihilmiror , si lubenter , Philocomasim ,

hiceresfdrma huius mòres virtus ànimum attinuero

hic tuom ;qu1

'

1mego servus , quindo adspicio hun c , làcrumom, quia diiiing

‘imur .

PH. Ò b socro ,licet complocti priusquam profi

ciscò‘

i PY . L icet .PH. 6 mei oculi! 6 mi animo! PA . Ò b socro tone

mùlierem,

neaM ig atur . PY . Quid istuc ? PA . Postquam àb s

to ab it, animi» malo

fàctum osthuic repentemiserae. PY. A ccdrritointro !efl'

érteaquam !PA . Nihilaquam mor6r . PY . Cur i PA . M alo

me' rum no intervéneris ,quaéso, dum rosipiscit. PY. Capita inter seui

mis noxa hicehabent .Nonplacet . L abràlabellisférruminavitàdmodum.

PL . Téntab am, spiràret, an non . PY. Adrem ad

motam opòrtuit .

PL . Sin mag is vis,eam omittam . PY. Nolo ; ro

tine. PA . A tfléo miser .

PY. Éxito atqueeffértohuo intus omnia , isti quaededi!

PA . Etiam nunc seldteto, L ar fàmiliaris , pridequam oo !

Conservi consérvaequeomnes , bénevaleteotvivitel

Bénequaeso inter v6s dicatis ét mihi ab sentitamen .

PY . Age, Pola ostri6, b ono anim0esl PA . Éhou,nequeo, quin fleam,

A C TUS IV . S CENA V I I I .

quum àb s tod abeam . PY. F ér aequo animo .

P A . Scioeg o, quid doleàt mihi.PH. Sed quidhoc? [quaeres? quid video ? L ux,

salvo P L . lam résipuistii PH. Ob secro, quem ampléxa sum

h6minem '

! Perii, sumuceg o apud me! P L . Nétime, voluptào mea .

PY . Quid istucest neg oti ’

i PA . Animus hàncmodo hic reliquerat.

M étuoquoet time6, nehoc tandem pr6palamfi at nimis .

PY . Quid idest? PA . Nos palàm sic ferrominoper urbem haec omnia

ne' quis tibihoc vitio vorta t. PY. M és , non alio

ri1m dedi.Parviego illos ficio . Age, itecdm dis b onevo

léntibuslPA . Tria eg o hoc causa dico . PY . Credo .

limvale. PY . Et tub énevale.PA . I to cito . lamego àdsequar vos : cdm hero

panca otiàm loquer .

Quamquamelios fidéliores sémper habuisti tibi,quam mo , tamen tibi habeo magnam g ratiam ro

rum omnium ;ét, si ita senténtiaesset, tibi serviremàvelimmulto , quam alii libertus ésso. PY . Ha beani

nu'

1m b onum !

PA . H ani mihi qunm vénit in mentem ut m6ros

mutandi sicut

mdliohrt s morés discendi, obliviscondi stratiò

PY . F éesis frug i. PA . 16m non possum ; amisi

omnem lub idinem .


PY . Î, sequereillos ! né mororol PA . Béno vale.PY . Et tub éno vale.

PA . Quaéso, ut memineris si forteliber fi ori o c»

céporim,

mittam nuntium ad te: nemedéseras . PY . Non

est moum .

PA . Cog itato idémtidem,tibiquàm fi delis fdverim .

Si id facies : tum démum seibis , tibi qui b onnesit, quimalus . I

PY . Scio et perspoxi saépo ; verum qunm fin tehac, tumhodiemin ume.

PA . Scies imo hodievérum factum fàxo post

dice's magis .

PY . Vix reprimor , quin té mauero iubeam .

C aveistuc fécerisdicent to mendàcem nec verum éssefi denulla

ésseto ;dicant servorrim praeter med éssefldelem né

minem.

Nim sihonestocénseam tefdcereposse, spfideam ;verum non potést : cavefaxis . PY . A b i ; iam

patiar, quidq opt.

PA . Béno valeigitur . PY. I remeliust strenuo.

PA . Etiam mino vale.Antohoc factumhunc sum Arb itratus sémpor

servom péssumum ;oum fi dolom mi ésso invenio . Quem ég omet me

cum cog itostultofeci, quihimeamisi. ibohincintromino nam

amores meco. Sed quisexit hinc! Sònitumfeceri'mt fores .


PY . Ò b secrohercle, Périplectemene, té ! PE . No

quidqum hercledb secras .

Vide, ut istic tibi sit a cutus , Cdrio, cultér probe.C A . Quin iamdudum g éstit, moochohdc ab domen

ddimeredt faciam qua si pdero in cellepéndeant cre

pdn dia .

PY . Pém l C A . Handetiam; ndmero hoc dicis .

ldmnein hominem involo ?pn . Imoetiam prius vérberei:ur fds tibus. C A . M ul

tdm quidem .

PE . Cdr os ausus sdb igitaro dlienamuxorem,im

pudens?PY . Ita medi ament, dltro ventamest ddmo. P E .

Mentit dr : fori!PY . M ine, dum narro . PE . Quid cossatis ?

Ndulicet mihi dicere?PY . Oratus sdm veniread tohdc .

Quarean sus ? Hém tibi!

PY . Oiei sum satis vérberatue! Ò b secro !Quam mdx seco ?

PE . Ubi lub ot. D isténdito hominem divorsumetdispénnite!

PY . Ò b secro hercleté,mea verb a ut addias,priusqudm secer !

PE . q nere, nondum nihili factus . PY . V iduam

essecénsui ;itaquo ancilla , cdnciliatrix quaderat , diceb dt

mihi.PE . Idra , tenon ndciturumessehdminem deha c

ro ndminom,

qudd tuhodiehices vérberatus , edt quod vorberabore,

A C TU S V .

si tesalvemhincdmittomus,Vénoriumnepdtulum .

PY . Idro per D idnam ot M artem me' nociturumnéminom,

quddeg ohichodievdpularim ; idroquo id factumdrhitror ;

ét , si intestatds non abeo hinc , b éneagitur prondxia .

PE . Quid , si id non faxis ? PY . Ut vivam sémpor

intestdb ilis .

cA .Vérberetur étiam posttib idmittundum cénseo .

PY . D i tibi benofdciant semper , qunm ddvocatusmihi boneesl

UA . Erg o dos minem adri nob is . PY . Quimob rem? UA . Salvis téstibus

dt todhodiehincdmittamus,Vénoriumnepdtulum .

Aliter hinc a ndb is, nesis fr dstra PY . D ahitur . C A . M àg is sapis .

D é tunica et chlamydeét machaera (né quid speres): udn feres .

V érborouoetiam , dn im amittis ? PY . M ilis sum

equidem fdstibus .

O bsocro vos ! PE . Sdlvito iatum. PY . G ràtiam

habed tibi.PE . Si posthac prehéndero eg o ted hic , arcob o

téstibus .

PY . C adsam b aud dico . PE . Edmus intro, Càrio .

PY . Servds mooséccos video . Philocomasium idm profecteest ?

dicmihi.s c . I dmdudum . PY . Heimihi! s c. M agis dicas,

si scias, quodegd scio :uq uo ille, qui ldn am ob conlumhab o

'

b a t, nauta

udnerat .P L A U T . HL


PY . Quiserat ig itur ? s c. Philocomasio aiuàtor.PY . Qui tuscie? s c. Scio

n am postquam ox1eruntporta ,nihilcessar unt illicodsculari atquedmplexari inte

'

r se. PY. V ac mi

sordmihi!verb a mihidata éssovideo . Scélusviri,Pd aéstrio,is mein hanc illéxit fraudem . ldrefactum iddico .

Si sic aliis modchis fi at,minushicmoechordm siet ;mag is metuant , minus hds res studeant . Edmus

ad me. Pladdite.

M O S TE L L A R I A .

hoccino modo hic rem cdr atam ofi'

ondét suam ?

hoccino b oni osso ofi‘

icium serviexistumas,uthe' ri sui corrdmpa tet remet filîum?Nam eg o illum corruptum ddco , quomhis fa ctis

studet .Quo némo adacquo 1uvontuteex omni Atticaantehdcesthab itus pàrcus nec mag is cdntinens,is udno in aliam pdrtem palmam pdssidet .Virtdteid factum tda ot magistorid t uo .

TR . Quid tibi, malum , me, aut quideg o ag sm,

curdtioest?A n rdri, quaeso, udn sunt, quos curés, b ovea?L ub ét potaro, amdre, scorta ddceremei terg i facio haec, udn tui, fiddcia .

G R . Quam cdniidenter ldquiturlfue! TP . A t to

Idpiterdiquedmnes perdant : dboluisti dilium,

germdna illuvies, rdsticus, hircus,hdra suis ,canés capra commista ! o a . Quid vis fieri?Non dmnes possunt dlereung uenta oxdtica ,si td oles ; nequesupérior quamhoras a ccdmbere,nequetdm fa cetis, qudm tuvivis , victibus .

Tutibi iates habeas tdrturos, piscés, aves ;sinemo dlliato fdng i fortunés meas.

Tufdrtunatus ;eg o miser . Patidnda sunt .Medm b onum mo, té tuum manedt malum .

TR . Quasi invideremihihdc videro, G rdmio,quia mihi beneest , et tibi maleest. D ig nissu

mumest.Becet meama re, ot té bubulcitdrior ;mevictitarepdlcro, temiseris modis .

cn .

'

O cdmuiicium cribrum, quod crodd foronta to forabunt pdtibulatmn pér vins

A C TUS I . S CEN A I .

:timulis, sihuo revéniat quamprimdm senox .

[‘R Qui scie, an tibiistucpriusevoniat, qudmmihi?R . Quia ndnquam mem i: td meruisti et ndnc

mores .

PR . Orzitionis dperam compendifa oe,nisi té mala ro mdgna mactari cupis .

R . Ervdm daturin’

éstis, bubus qudd foram?D atea és, si no ostia . Agito, porro pérgite,quo dccopistis ! b ibite! perg raecdmini !este! éfi 'ercitevds ! seg inam caddite!rn . Ta co Atqueabi rus :eg o irein Piraa im volo

in vésporum perdrepiscatdm mihi.Ervdm tibi aliquis crds faxo ad villam dfferat.Quid ost ? quid tumenunc db tuoro, fdrcifer ?en. Poltibi istuc credo ndmen a ctutdm foro.

rn. D um intérea sic sit, istuc ,,actutdm“sino .

R . I taest ; sedunumhoc scito, nimio céleriusvenire, quodmoléstumest, quam illud, quddpetas .

rn. M oléstus no sis : ndnc iam i rus, tequedmove.Netuérres, praeterhdc mihi non faciès moram .

3 11. Sa tin’ db iit, neque, quoddixi,floccioxistuma t?Prohdi immortales, db secro vostrdm fi dem,

Faeito, hdcut redeat ndstor quam primdm senox,xiénnium qui iamhinc ab ost, priusquam dmnia

pot ière, ot aodes dt a or . Qui nisihdc redit,paucdrum mensum sànt rolictaeréliquiae.Nunc rds ab ibo : nam doeum herilem filiumvided corruptum dx adnlescontedptumo . 80

A C TUS I . S C ENA I I I .

A C T U S I . . S C E N A I I I .

P H I L EM A T I U M . S C A P HA . PHI L O L A C HE S .

PH. I ampridomecastor frigida non lavimagis lub énter ;

nec, qudm memelius , mda Scapha rear desede

s c. Evéntus rebus dmnibus velut hdm a messiamigna

PH. Quidea mossis dttinet ad méam lavatidnem?

s c. Nihild plus , quam lavdtio tua ad méssim .

PH 1 L . 0 Venus vendete,haec illaest tempestds mea,mihi quaé modestiam

dmnemdetéxit, tectu'

s qnd fui, quammihiAmoret Cupidoin pectus perpluit moum °

nequeiam unquam

ob tegerepdssum.

M adént iam in cordepàriotes : periérehaec Oppido aédes .

PH. Contémpla , amabe, mda Scapha satin’haéc

mo vestis dé0oat .V olo mdplacerePhilolachi, meo oce’llo , meo pa

trdno .

s c. Quin tdtoexornas mdribus lepidis , quem lepida tdtees .

Non véstem amster mdlioris amit , sed vestis fdr

PH I L . I ta mè di ament , lepideest Scaphascelosta mdlt11m.

Î Ut lépido res omnes tenot, sonténtiasqueaméntum l 15


PH . Quid ndnc? s c. Quidest? PH. Quin meddspiceot contémpla , uthaec decét me.

se. Virtdteformaeid évenit , tout déceat , quidquidhdbeas .

PH 1 L . Ergo hdc ob verbum té Scapha , dondb oeg ohdc diedliqui,

nequepdtiar teisthanc g ràtiis lauddssequaeplacet mi.

PH. Nolo ég o to a ssentari mihi. sc. Nimis td

quidem stultaes mdlior .

Eho mdvis vituperdrier falad, quam veroextdlli?Equidém polvelfalsd tamen lauddrimulto milo,quam véro culpariedtmeam spociem dlios irridére.PH. Eg o vérum amo ; verdmvolomihi dici ; men

dacom ddi.

8 0 . Ita td mo ames , ita Philolaches tuus té amet,ut vends taes .

PHI L . Quid dis , molesta ? qudmodeadiurdsti?,,itaeg o istam amdrim ?“

Quid ,,ita haéc me? id cur non ddditumest? I n

fécta dona fdcio .

Poriit, quod iam promisoram tibi; ddnaperdidisti.s c. Equidém polmiror tdm catam , tam (1d

toet beneeddctamnon scirestulto facere. PH. Quin mono, quaéso,

si quid érro .

s c. Tuecdstorerras, quad quidem illumexpectesunum, a tqueilli

morémpraecipuosiogeras,atquodlios adspernéris .

M atrdnae, non meretflcium, est , unum inservireamdntem .

PH I L . ProhIdpiter , nam qudd malum vorsdturmeaedomi illud?

M O STE L L A R I A .

si aeeéptum sat habes , tibi foro illum amicumsempiternum .

PH. Cèdemihi speculum ot eum drnamentis dreulam actutdm, Scapha :

drnata ut siem, quem huo voniat Philelaehes, voluptds mea .

s c. M dlier , quaesesuq ueaetatem spérnit,speenlo ci deus ost

quidepust speculo tibi quaetuto spéculespeenlumes mdxumum ?

PH I L . Ohistuc verbum, né noqtfi dquam, Scdpha,tam lepidedixeris,

dàbealiquid hedid peculi tibi, Philomatidmmea .

PH. Sdo quiqueloco viden’

capillus sdtis compositust cdmmode?

sc. Ùbi tucommodeés, capillum cdmmodumessocredito .

PH I L . t , quid illa peto pomequidquam mdliorememordrier ?

ndn c adsentatrix scelesta est ; dddnm adversetrixerat .

PH. Cddoeemssam . sc. Quid comun opus ndm?PH. Qui malas dblinam .

Ùna epera ebur dtramento edndefaeerepòstulce

PH I L . L épido dictum dedtramonto atqueébere!Euge, plaudd Scaphae.

PH. Tdm tuig itur cedo pdrpurissum. s c. Ndn

descita es td quidem .

Nòva pictureinte' rpolarevis opus lepidissumum?Ndn istano aotdtem oportet pigmontumullum at

M O S TE L L A BI A .

quibus anus domi sdntuxores, quadvos doteméruerun t.

PH. Agedum , contempla adrumet pallam , sàtin’

haec medocedt , Scapha .

sc. Ndn mc curareistuc eportet. PH. Quem,

db secro, igitur ? sc. Éloquar .

Philola0hem : is no quidemat, nisi, quod tibi placerecdnseat .

Naimemator meretricis mores sibiemit aureetpdrpura .

Quid opus ost , quod suum ésso nolit, di nitro

estentdrier ?Pdrpura actes dccultandaest ; adrum turpemd

lieri.Pdlcramuliernddaerit, quampdrpurata,pdlcrier .

Pdstea noquidquamexornateest béne, simera tedet male

pdlcrum ornatum tdrpes mores pe1us ceeno cdl

Ndm si pulcraest, nimis orn ataest. PH I L . Nimis

diuab stined manum.

Quidhic vos ag itis ? PH. Tibimeexorno ut piàceam. PHI L . Om ateés satis .

Abihinc tuintro, atquedrnamenta haec adfer .

Sed, voluptés mea ,més Philomatidm , poteretecum collubitdm ost

mihi.PH. Etedepolmihi técum : nam quod tibi lub ot,

idem mihilubet,mea voluptas . PH I L . Bdm

,istuc verbum vileest

vig inti minis .

PH. Cède, ama bedecém : beneemtum tibi da rehoc verbdm vele.

A C TUS I . S CENA I I I .

PH I L . Etiam nunc decem minaeapud to sdnt : velrationem puta

trig inta minds pro capitet ud dedi PH. Cnr

éxprob ras ?

PH I L . Eg ono idexpreb rém ? Quin mihimet cdpi0idepprob rarier ;

néc quidquam argenti locavi idmdiuusquam ao

PH. Cérteeg o , quod to ame, dperam um quam

mélius po tn i pdn cne.PH I L . Béneig itur ratio decepti atqueoxpénsi in

ter nos cdnvenittd meamas eg o té ame; Ineriteid fieri ntorque

existumut.Haéc qui g audent, gaddon t perpetuo suo som

pér b ono ;

qui invident , no a nquan «:d quisquam invi

deat prorsus cdmmodis.

Age, aceumbeigitur . Oddo aqua": mauibus,pder . Apponehicmdn sulam .

Vide, tali ub i sint . Viu’ unguenta ? PH I L .

Quid opust? cum stacta doenhe.Sédestnehic mea s soddlis quihdc incédit cum

amici sua ?

laest :est Callidamdtos :eccum ,incédit. Euge,

oculds meus,cdnveniunt manupldres,eccos ; praédam partici

pés petunt.


ita mali moer6ris montem mixumum ad portiunmodo

cdnspicatus sum : hém s advenit péreg rt : periit

Écquis homo est , qui fécereargenti ci1piat aliquanti1m lucri,

quihodieseseéxcruciarimeam vicem possitpati!Ub i sunt isti plag ipatidaeférritrib aci:s viri,vélisti, qui . triiim nmnornm ca1

'

1sa subeunt si1bfalas,

tib i aliqui quindénis b astis c6rpus translig isolent!Eg o dab oei taléntum, primus qui in om nemex

cucinrrerit ;sedea lege, ut 6fi ìg antur b is pedes , bis b rachia .

Ùbi iderit fa ctum,ama argentum pe

'

tito praesentàrium .

Sedeg o sumuc infélix , qui non cixrro cm :iculò

domum‘

!

PH I L . Adest ob sonium éccum Traniònem ; a

porti1 redit .TR . Philolaehesl PH I L . Quidest? TH. Eteg o

ct tn PH I L . Quid eteg oet t u!“

T R . périimus !

PH I L . Quid ita ! r n . Pater adest. PH I L . Quideg oex ted addio! TR . Ab sumtisumus .

Péter, inquam, tuus venit . PH. Ubi isest, db secrote? TR . A dest. PH I L . Adest ‘

!

Quis id ait‘

! quis vidit'

i TR . Eg omet , inquam,

vidi. PH I L Vaé mihi!

quideg o ag o ? TB. Nam quid tu, malum meròg ita s, quid as ! Aocub as.

PH I L .Tim’

vidisti! TR . g omet, inquam. PH I L .Cé I ‘

te‘

! r n . Certe, inquam. PH I L . Occidi,

A CTUS Il. S C ENA

si tuvera memoras. r n . Quid mihi sit b oni, siméutiari

PHI L . Quideg o nunc faci6m! T R . lubehaechincomnia amolirier .

Quis istic dormiti PH I L . C éliidamates. TR . Siiscita istunc, D élphium .

DE . Càllidamates , Càlfi dama tes, vigila ! OA . Vi

g ilo : cédo ut b ib am.

D E. Vig ila : pater advénit peregm Philolachae.C A . V aleàt pater .

PH I L . V alet illio quidem ; ateg o disperii. C A . D is

peristii quipote’stiPHI L . Qua éso edepol, exsi1rge: pater advénit.

C A . Tuus venit pater ?li1beab ireri1rsum. Quidilliréditiohuoetiamfuit?PHI L . Quid ego ag sm? Pa ter iam hic oii

‘endetmisereadveniens éb rinm,

nedis plenas cònvin rumet minlierum . M iserumest opus,ig itur demum fòdereputeum tibi sitia faucés

tenet ;sicuteg o adventi1 patris nunc quaéro, quid faci6m

miser .

cceautem , hic déposivit caput ,et dormit.Siucita .

PH I L . Étiam vigilas'

i Péter, inquam , aderit iamhicmeus . cs . A in

"ti1 ? pater!

Cédo soleas mihi, ut arma capiam ! iam poleg oocciddm patrem.

PHI L . Pérdis rem : tace. Amébo , ab ripitehnnointro actutum inter manus .

C A . lam hércleego vos pro màtula habebo , nisimihimatulàm datis .


PHI L . Pém l TR . B abeb onum animam

istam lepidemedicab òr metum .

PH I L . Nullus sum ! TB. Taceàs :eg o , qui istacesedem,

meditab òr, tibi.Sàtin

’ habes , sieg o advenientem ita patrem fa

ciam tuum,

n6n modo neintroeàt,verumetiamutfiug iatlongeab aédibus ?

V6s modo hinc shiteintro atquehaec hinc propereamolimini.

PH I L . Ubi eg o :eroi TR . Ubi minumeesseviscumhac ; tucum is tic cris .

n n . Quid ig itur ? abeàmus hinc nos ? TB. Ndn

hoc longe, D élphium .

Nàmqueint us potàteb aud tantino hào quidemcausaminus.

PH I L . Hei mihi, quam istaceblanda dieta quoéveniant, made6metu!

T R . Pòtin’

,animo ut siés quieto et facias , quodiube6! PH I L . Potest.

TR . Omnium primium Philematium , intro ab i,ettu, D élphium.

D E . M drigeraetib i érimus amb ae. TR . I ta illefaxit limiter !

Animum advortitò nunc tuiam , quaevolo a ccuratier .

Omnium primdmdum aedes iamfac occlnsaé sient.intus cavemuttirequemquam siveris PH. Curd

b itar .

TR . tamquam si intus nàtus nemo in a édibuv

hab itét ; PH I L . L icet .TR . neil quisquam resp6nset qua ndo hascea édis

pultab it senex.


A C T U S Il. S C E N A il.

T H E U R O P I D E &'

T R A N I @

TH. Habe6, Neptune, gratiammag n6m tib i,quem meamisisti vix a tevivi1m modo !Ven im si posthac mé pedem lati1m modoscies imposuissein imdam : b aud causaest, illico,

5 quod minevoluisti facere, quin fama s mihi.Apage, 6pagetea mea imeiam posthimediem ;quod créditnr us tib i fui, omnecrédidi.TR . Edepdl, Neptune, péceavisti làrg iter,qui occàsionemhanc àmisisti tam bonum .

T H. Triennio post A égypto adveni6 domun .

Credo, éxpeeta tus veniam familiàribus .

T R . Nimio édepolillepdtuitexpectintiorvenire, qui temintiaret mòrtuum.

TH. Sed quidhdc? occluso. iannaest in térdius?Pultàb o . Heus,ecquis ista s aperit mihi fores t|TR . Quis homoest qui nostras aédes necessit

pr0 pe!TH. Meus servos hic quidemest Tranio . T R . 0

Theur6pides,here, sàlvesalvom teadvenisseg audeo .

Usquén'

valuisti‘

! TH. Usque, i1t vides . TR . F a

etum 6ptume.TH. Quid v6s

‘

! insaniu' éstis? TH. Quidum?

TH. Sic : quia

foris ambulatis ; natus nemo in aédibusservat, nequequi reeli1dat, nequequi resp6ndeat.Pultàndo pedibus péneeonfreg i Assulas .

TR . Eho an tin tetig istihas aédes ! TH. Cnr non

tàngerem ‘

i

A C TU S Il. S C ENA Il.

Quin pùltando, inquam, péneconfreg ifores .

T R .. Tetig istin"! TH. Tetig i, inquam , ét pultavi .T R . Vahl TH. Quidest?

T B . M alehérclefactum! TH. Quidest neg oti ‘

!

T R . Ndn potestdici, quam indignam fàcinus fecisti ét malum .

TH. Quid iam’

i T R. Fuge, ob secro, 6tqueabscedeab aédibus .

Fugehim, fugead mepr6pius ! Tetig istiu’

fores!TH. Quomòdo pultarepotni, si non timgerem?T R . O ccidistihercle. TH. Quem mortaiem ’

! TR .

Omnés tuos .

TH. D i té denequeomnes pérduint cum isto

6mine.T R . Metno, teatqueistoc éXpia reut pdssies .

T H . Quamobrem ai1t quam sub ito rém mihi ad

portàs novam ?

T H . Et bei1s, iubeillos iliino, amabe, ab seédere.T H . A b scédite. TR . Aedes neattig atis ! Téng itevo s quoqueterram ! TH. 0 bsecrohe' rcle, quineld

quereiam .

T R . Quia septem menses sunt quem in hasceaedés pedem

nem o intro tetulit, sémelutemig ràvimus .

T H . Elòquere, quid ita ? TR . Circumspicedum,

mim quisest,serm 6nem nostrum qui ai1cupet . TH. Tutinm

probeest .

T R . Circùmspiceetiam . TH. Némoest : loquereminenam.

T R . C apitilis aedis factsest. TH . Non intélleg o.

T R . Scelus, inquam, fact umest iiundiu, antiquomét vetus . 45

L

M O STE L L AR I A .

'I n. Antiquom? T R . I d adeo nds nunc fa ctum in

vénimus .

TH. Quid isti1c, sceleste, est, ai1t quis id fecit! é

cedo .

TB. Hospés necavithospitem capti1m manu;iste, integ o 0 pinor, quihàs tibi aedes véndidit .

50 TH. Ne0 6vit? TH. Aurumqueéi ademithdspiti,cumquehic defodith6spitem ibidem in aédibus .

TH. Quapropter id vos factum suspieamini!TR . Eg o dicam,

ausculta . Ut foriseoenàvet a ttuus gnàtus, postquam redut a coenà domumab iimus omnes ci1b itum, condormivimus .

L ucérnam forteoblitus fueramexting nereatqueilleexclama t derepentemà:umum.

TH. Quis homo ? an g natus meus! TR . St'

ta ce;amen itàmodo .

Ait, venisseillum in sòmnis ad semòrtuum .

TH. Nempeerg o in somnis ? TR . ita . Sed au

sculté.modo .

Ait illum hoc pacto sibi dixissemdrtuumTH. In sòmnis

‘

! Tn . M imun , quin vig ilanti di

cel-et,qui abbinesexag inta Annis occislis foret.lntérdum ineptesti11tus’

s . Sed coco, quaeilleait,,Ego trhsmarinushdspes sum D iapòntius ;hichabito haec mihi deditaesthabitationammeAeheruntem récipereO rcus nòluit,quia praématurevitaeareo . Pér fidemdecéptus sum : hospes mehic necavit, isquemedef6dit insepiultum clam [ib idem]inhiscea édibus ,sceiéstus, curi ca1'1sa . Nunc tuhinc émig ra :seelésta haec aedis, impisesthabitàtio .

“

Quaehicmonstra fiun t anno vix possumelo qui.

M O S TE L L A R iA .

95 TH. Etego , tib ihodieut det , senex , m agninmmalum.

Prohdi immortales , dbsecro vostràm fi dem,

quideg o hddie[hic] negoti confeci, malum !

A C T U S HI . S C E N A

B A N I ST A . THEU R OP I D E S . TR A N I O .

D A . Seelésfi oremeg o ànnumugento foénorinunquam ixllum vidi,quamhic mihi annus 6b tig it.A mànead noctemusquein foro «leg ò diemlocareargenti némini numi1m queo .

T a . Nun c pò!eg o perii piànein perpetui1m mo

daniata adest, qui amicaest cinta, qui dedit .M anifesta resest, nisi quid oceurr6 prius,nehoc nimc sene: resciscat. lbo huic dbviam .

Sed quidnamhic sesetim cito recipit domum!Metno, nedehac requidpiam indaudiverit.A ccédam atqueappellabo . A t quam timeomiser !Nihilés tmiserins, quam ànimnshominis cdn scius,siei1t mehabet. Venim utnt res sesehaec habet,perg am turb arepdrro ita haec res postula t.Undeis ! TH. Conveni illum , imdehasceaedes

émeram.

TR . Numquid dixisti deillo, quod dixi tibi?TH. D ixi hérclc vero [illijdmnia . TB. V ac mi

seromihi!metnò , netechnaemèneperpetuo périerint !TH. Quid ti1tetecum ‘

! TR . Nihilenim. Sed dicmihi :

A C TU S lE . S CE N A I .

dixistin’

, quaeso ? TH. D ixi, inquam, ordinedmnia .

TH. Etiam fatetnr dehé spite'! TH . lmo pérneg at .TH. Neg at ‘

! TH. Etiam rog itas‘

! Bicam, si con

féssus sit.

Quid minefa ciundumeénses ‘

! TR . Eg o quid cénseam?

Cape, db secro bereleté , cumeo una iddicem ;sed éum videto ut capias, quieredzit mihitam facilevinces, qudm pirnm volpe

'

s comest .D A . Sed Philolaehetis éccum servom Tréninm,

qui mihi nequefoenus nequesortem argenti danunt .

TH. Quo té agis! TR . Nec quoquam àbeo .

Naoego sum miser,sceléstus, natus dis inimicis dmnibus .

lam il…lò praesenteadibit. Naoeg o homo siun

t miseritaethincet illincmiexhibent neg òtinm .

Sed 6cc upab o adire. D A . Hic ad meit : salvos

sumspesest deargento : hilarus est. TR . F rustra

ésthomo.

Salvéreiubeo té, mi Saturidés, bene.D A . Salveét tu. Quid dearg énto ? TR . Ab i, sis,

b élna !

con tinuo adveniens pilum iniecistimihi.D A . Hic homo ést inanis . TB. Hic homo certe

est hàriolus .

D A . Quin tuistas mittis tricas ! TR . Quin, quid

vis,cedo.

D A .

“

Ub i Philolaehesest! T R . Nimquam potni

stimihi

g is 6pportunus àdvenire, quam àdvenis .

P I . A U T . H[ . H

M D S TE L L A R I A .

D A . Quidesti TH. Concedehuc . D A . Quin m iargentum rédditnr

'

!

TH. Seio té b onaessevòce: ned ama nimis .

D A . Eg o berelevero clàmo . TH. Ah, gerem o

rem mihi.D A . Quid tibieg o morem vis geran i TH. A b i

,

quaeso,hinc domam.

D A . A beàm ‘

! TH. Redito buecirciter merid iem .

D A . Beddétnrneigitur foe'

nus'

! T I …Reddetlir .

A bi.

D A…Quideg o hi1c recursem,aut 6peram sum am

aut cònteram?Quid, sihic mam b o pdtius ad meridia n iTH. lmo ab i domum . Verum hércledico .

modo !

D A . Quin v0s mihi foenus date. Quid hic nu

g émini!

TH. En hércle! Naetu abi modo ; auscultai

D A . lamhercleég o illunenominàbo . TH. Eugestrénne!

Beàtus veroes mine, quam clamas . D A . Meumpeto .

M ultòs mehoc pacto iam dies frustràmini.M oléstus si sum redditeargentum ; àb ier o .

Bespònsiones omnes hoc verbum éripit.TH. Sortem dccipe. D A . [mo foénns : id primum

volo .

TH. Quid! tin ted , homo hominum omnium tetérrume,

venisti bueextentatum '

i Ag as, quod in manues t.Non dat : non debet . D A . Ndn debet? TH . Ne

g r)‘quidem


TH. Quod illud argentumest! TH. Hidic debetPhilolaches

paulixm. TH. Quantillum? TH. Quisi qua dr a

g iuté. minas .

D A . Nesineid multnm cénseas : paulum id quidem est.

TH. Audin i videturne, db secro hercleiddueus,danista qui sit, g énus quod improb issumumes t ?TH. Non mineeg o istuc cin o, qui sit, imdesitilliid volo dici mihi, idmescireéxpetoabeoetiamargenti foénusereditnm addio .

TH. Qua tuòr quadrag inta illi debentixr minae.D ic té daturum ut àbeat. TH. Eg o dicé.m da re?TH. D ic. TH . Eg onei TH. Tn ipsus . D ic m o

do ! auseulté mihi!Promitte! ageinquam:eg o iùbeo . TH. Respon

dé mihi

quideo ést argento fàetum! TH. Salvomest. T H.

Sdlvitevosmét ig itur , si silvomest. TH. Aedes filiustuus émit. TH. Aedes ? TH. A èdes . TH. Euge,

Philolachespatrissat ! iam homo in mercatura vdrtitur .

Ain’

tu‘

! aédes i TH. Aedes, inquam. Sed scin '

,

quòiusmodi‘

i

TH. Qui scirepassim? TH. Vah! TH. Quidest!TH. Nemè rag a .

TH. Nam quid ita ! TH. Speculo cliras, cla rore'

m

TH. Benehérclefactum ! Quid? eas quanti déstina t!

uo TH. Taléntis magnis totidem, quoteg oet tuisumussed àrrhab onihas dedit quadrag intàminus .

A C TU S lll. S CE NA

Hino suimpsit, quasei dedimus . Satin’

intélleg is !Nam pòstquam haeceaedes itaerant, ut dixi tibi,continuoest alias aèdes merca tiusibi.TH. Benehérclefa ctum! D A . Heus

, iam àdpetitmeridies.

TH. A b solvehnno quaeso, vdmitum , nehic nose'nicet.

Quatu6r quadraginta illi debentuir minae,et s òrs et foenns . D A…Tintumest ; nibileplin

peto .

TH. Velim quidemhercle,ut inno numo p1i1s petas .

TH. A dnléscens , mecum rémhabe. D A . Nempeab s té petam?

TH. Petit6 cras . D A . Abco sit habeo , si cris

iero .

TH. M a1i1m quod istidi deaequeomnes duintita méa consilia pérturb at penissnme.Nullum édepolhodiegénusesthominum tétriusneeminus b ono cum iure, quam danistieum .

TH. Qua in reg ioneistas aédesemit filius!TH. Ecceai1tem perii! TH. D icisnehoc, quod té

rog o ?

TH. D ieim ; sed nomen dòmini quaer0 qudd siet.TH. A ge, còmminiscercerg o . TH. Quideg o nimc

ag am,

nisi in vicinum hnno pr6xumum mendaciqEas émisseaedes hiiius dicam filium .

Calid hércleaudivi esse6ptumum mendi

[calidum hdcest :etsipr6culabeat, uritmale.]Quidquid dei dicunt , id decretumest dicere.TH. Quid ig itur? iam comme'ntus ‘

! TH. D i iatum

pérdnint ! 13 5


Imo istum potius ! D é vicinohoc pr6m mo

tuus émit aedes filius . TH. Bonim’

fi de?TH. Si quidem és argentum rédditurus, tim b on a

si rédditurus nones, nonemit b ona .

TH. Non in loco emit pérb ono has . TH . Imc

6ptumo .

TH. Cupio bereleinspicerehas aédes : pnlta dùmforis,

atqueévocato aliquem intus ad te, Trinio .

TH. Ecceai1tem iteru.m nunc quideg o dicam,

néscio .

lterixm iam ad unum séxummefluetimferun t .

Quid ninne? Non herclequid nunc fa ciam,ré

Perio ;manifesto teneor . TH . Évocadum aliquém foras :

rog a circumducat. TH. Heus tu! A t hic sunt

midieresvidéndumest primum, utrum éaevelintne, an n6n

TH. Bonum

rog a

eg o hic tzmtisper, dum éxis, teopperiàr foris .

TH. D i té desequeomnes fimditus perdàut, senexita mea consilia imdiqueoppugnins mala .

Euge, 6ptume, eccum, aédium dominus forasSimi) prog reditur ipsus . lineconcessero,dum mihi sena tum cdnsili in cor cdnvoco .

lgiti1r tum accedam ha nc, quando , quid ag am,

invénero .


Quid ag is ? TH. Hominem dptumum téneo.

Amioé facis,

qudm melaudàs . TH. Deeet cérto. S i. Hercle,

at tédegoténeo servom hai1d b onum. TH. Quid ita verd,

Simo !

TH. Hem, mastigia, admd rodi! TH. lam istiero.

sx. Quid nunc? quam mdx'

! TH. Quidest! 5 1.

Qudd solet fieri.TH. D io igitur, qudd solet fieri quid idest !3 1. Quid facitis vds ! Sed nt verum ,

’

l‘

ranid, lo

quar,sio deoet, uthomines simt, ita morem geras ,vita quam sit b revis , cdg itans simitn .

TH. Quid? Ehem , vix tandempercépi, super his rébus n ostris té loqui.Sl. M usicoheroleag itis aetatem, ita ut vds docetvino, viotin, piscati1 prob a ,eléctili,vitam colitis . TH. lmo ita éa quidem antehàc

erat ;mino nob is dmnia haec éxciderimt simul.S I . Quidnmi TH. lta dppido occidimus on nés,

Simo .

8 1 . Ndn tacos ! Prdspero vdb is cuneta risquea dhucprdoesserimt . TH. lta ut diois , fa cta hai1d neg onds profectd probe, ut vdlnimus , viximns ;sed , Simo , ita nimo ventusnàvem deseruit s x. Quidest! Qndmodo!

TH. Péssumo .

s r. Quaénesub diictaerat ti1to in térra ‘

!

TH. Hei! S I . Quidest ! TH. M é miseram ! dooidi! s I . Qui? TH. Quia

ve'nit navis, ndstraenavi quaefrang àt ratem .

A C TU S lil. S C ENA Il.

sx. V élim, ut velles, Trénio . Sed quidest negdti!Éloquere. TH. Éloquar : hérus [pereg re] venit.

8 1. Tum tibi

chdrda tendétnr ; indein ferritériumpds tea recta in cr ucem . TH. Nimc tceg oper g énuadb secro, né hero indicium fa cias meo .

sx. Né motuas, nilsoiet é me. TH. Patrdne,silve. sx. Nihilmdror mi istii1smodi cliéntis .

TH. Nunohdc quod ad tendster memisit sonex .

s I . Hoc mihi respondeprimum, quodeg o té rogo .

lam deistis rebus vdster quid sensit senex ‘

!

TH. Nihilquidquam. S i. Numquid inorepavit filium

TH. Tam liquidusest , quam liquidaessetempestis solet.

Nun c tehdc orareiixssit operemim mo,ut sibi liceret inspicerehas aedés tuus .

8 1. Non simt venales . TH. Soioequidem istuc ;sed senex

gyn aéoeum aediiioirevolthic in suis

et b ilineaset ambulacrnmet pdrticum.

S I . Quid nileconsomniàvit? TH. Eg o dioàm tibi.

D a revdltuxorem filio, quantixm potestadeàm rem facerevdlt gynaeocimunovum .

Nam sibilaudassebisceait architéctonemnescio quem,esseaedifi catas has sané bene.Nunehincexemplum cipero volt, nisi tiI nevis .

s x. Naeilliomalo quidem ab dperesibiexemphimpetit.

TH . quia hic andivit ésseaestatem pérb onam ;sub diucolihas sole' reperpetuixm diem .

sx. imo édepolvero , qunn I'

I sqneqnaqueumbraest, tamen


solsévnperhicest dsquea mani ad vésperum ;qua siflagitator adsta tusquead dstium °

neo mihiumb ra usquamest, nisi si'

m puteo quaepiaxnest.

Quid? Sàrsinatis éequa est , si Umbram udnha bes?

sx. M oléstus nesis . Haéc sunt sicut praédioo .

TH. A ttdmen '

mspicerevdlt. sx. lnspxcmt, silnbet .

Si quiderit, quod illipla ccat, dcexempld meoipseaédiiieato . TH. Edn

’

vooo huohominem ?sx. Î, vooa .

TH. Ale:àndrnm magnum atqueAg athooleaxaiuntmàxuma s

duo rés gessisse: quidmihi fiet tértio,qui sdlns facio fàcinora immortalia

‘

i

Vehithic clitellas, véhithic anton altér seno: .

Novitium mihi quaéstum instituiudn maln xn :nam nuiliones nui!os clitellàrio shab ént ; eg ohomineshabeo d itellirios .

M ag ni sunt onoris ; quidquid Imponas, vehna t.Nunchimohand scio in oo !loquàr . Cong redibor .

Heus, TH. Hem, quis mé nominat il

TH. Herd servos mirlt um fidéiis sud.

Quo mdmiscràs, adfero émueimpetràtnm .

TH. Quid illic, ob secrd, tam diiI res titisti?TH. Seni nonerit otium: id sum oppcritns .

TH. Antiquom ob tinés hoc tui1m, tardus l'

it sis.

TH. Heus tii, si volés verbumhdc cog itare:simdlilaresdrbereqnehai1d facilefaotuesteg ohicesseet illio simulhand potni.TH . Quid nunc? TH. Viso, spéota, tud arb itràtu.

TH. A ge, i duoomè. TH. Num mordi TH . Subseqndr te.


130 TH. Bénebenig nequeàrb itror tefàcere. sx. F a

etumedepolvolo .

[Vin’

, qui perductét‘

! TH. Apageistumpérducto o

rem . Non placet .sx. Quid? quid est! TH . Erréb o potius quam

perductet quispiam.]TH. Viden’

,vestibulum anteaédishoc ,et ambulacrum, quoiusmodi?

TH. L x'

xculen tum edepòlprofecto ! TH. Agespécta , postes quoiusmodi,

13 5 qué. sint fi rmitàtefacti,et quanta crassitx'

xdiue!TH.Non videorvidissepostispxilcriores . sx.l’òlmihicò pretioemti fixerant olim . TH. Audin’

,,F ue

rant “ dicere?Vix videtur c6ntinerelàcrumas . TH. Quanti

hosoeémeras ?sx. Très minas pro istis duobus praeter vecturàm

dedi.140 TH. Hérclequin multum improb iores s1

'

xnt quam

a primo crédidi.

TH. Quàpropter ? TH . Quia édepolamb o ab in

fumo turmes sceat .Întempestivòs excisos crédo ; id eis vitix

'

uunocet ;

atqueetiamnuncsàtis b onisunt, sisintinduetipice.Nimenim pultiphagus opifex operam fecitb zir

b ar us .

145 Viden’

congmenta in fòribns i TH. Video .

Spécta, quam arctedòrmiunt .TH. D òrmiunt

’

i TH. llh'

xd quidem ut connivent,volui dicere.

Sitin ’habes ! TH. Ut quidquid mag is contòmplor,ten to

.mégis placet.


Est. TH. Ubiest? TH. Ab i dierects lst ! ibin ’

hinc in malam crucemiAtetiam restàs i suabi istincl sx. Nihilpec

est. Age[modo].Tam placida est , quam foéta . Quavis ireintro

audactér licet.Éo eg o hinc ad forx

'

xm. TH. Fecisti cdmmode.Beneàmbnla .

Trainio age, canem istam a foribus [intus] abducitt face,

étsinon metnéndaest. TH. Quin tn illam adspice,nt placideéccnb at !

Nisi molestum vis videri teatqueignavomTH. lam, ixt 1ubet .

TH. Séquerehac meig itur . TH. Éqnidemhandusquam a pédibns ab scedam tuis .

A C T U S W . S C E N A L

P HA N I S C U S . SE R V OS A L I U S .

Servi, qui qunm cx'

xlpa carint,tamén [malum]metnx

'

mt,hi solent ésseheris 1'xtibilés .

Nam illi, qui nihilmetnt'

mt,5 postquàm sunt mah

'

xm meriti,stillta sibi éxpet nnt c6nsilià:exercent sesead cursur amfng iu

'

mt.

Sedhi, si reprénsimint,

fa ciimt a ma id

peculium, quod nequex'

xnt [a b ono]


PH. M ihi sum ; lubetesse. Quid id curas !sn . N snesneillico , impurepàrasite!PH. Qui pàrasitns sum! sx. Eg oenim dicamcib o perduci poteris quovis .

Ferdcem facis, quia teherx'

xs tam amit! PH. V ah,

oculi dolent i sn . Cnr ! PH. Quia fiumns moléstns .

sE . Téce, sis, faber, qui cdderephimbeos numos soles !PH. Ndn potes tuerigereme, ut tibi maledicam.

N6vitherns me..4

sn . Sinam quidem polcdlcitnllam oportet. PH. Si

sis sòbrins,malenon dicas . s r.. Tibi ob temperém qnom

mihi tn néqneasiPH. At tumecum i adversus .

Quaéso hercle, Phanisce, ab atinoiam sermonem deistis rebus . PH. F àciam

pnltab ò foris .

Heus, écquishicest, quimàm maminiixriamhis foribus defendat!Ecqn is,ecquis huoexit atqueaperit? Nemo hinc quidem f6rasexit.Utessedddecet neqnamhomines, ita sunt.Sédeo mag is cautoest 0pns nehncexeàt , qui

malememàlcet.

A C T U S IV . S C E N A Il.

T R A N I O. T H B U R O P I D E S .

TH. Quid tibi visumesthocmercimònii TH. Totus g ax

'

xdeo .

A C TU S W . SC ENA Il.

TH. Nixm nimioemtsetibi videntur? TH. Nim

quamedepoleg o mè sciovidisseusquam ab iéctas aedes nisi modohasce.

TH. Ecqnid placent?Écqnid placeant, mé rog as ! lmo hérclevero

pérplacent .TH. Cmnsmodi gynaeceum quid p6rticnm

T H. Insanx'

xm b onam .

Ndn equidem nllam in pxiblicoessemàiorem ha cexistumo .

TH. Quin eg o ipseet Philola ches in publicoomnes pòrticus

sirmus commensi. TH . Quid ig itur !» TH. L ouge6mninm long issnmaest .

TH. D i immortales , mercimoni lepidi! Siherolenic ferat

sex talenta mag na argenti pro istia praesentària ,m

'

mquam accipiam. TH. Si hércleacciperecixpias,eg o nunquam sinam .

TH. Béneresnostr a colloca taest istocmercimònio .

TH. M é sussoto atqueimpulsoreid factum audacter dicito,

1nisnbeg i,foénoreargentumàb dunistaut si1meret,{nod isti dedimus àrrhab oni. TH. Sérvavisti

omném ratem .

\”e'mpeoctoginté debentnr huicminae? TH. Hand

numo amplius .

'

H. Hodiea ccipiat. TH. Îta enimvero né qua

causa sx'xb siet ;élmihi dennmerito eg o illiporro denumerévero .

H. Aten imnequid captionimihisit,sidederim tibi.H . Ég oneteioculò modo ansim disto ant facto

fi liere!Pun : T Ill.


TH. Ég on’

abs teansim non cavere, né quid com .

mittam tibi?

TH. Quian’

tibi unquam quidquam postqnam

tixns sum, verb orum dedi?TH. Ego enim cavi recte: éam mihi debeeg ri

tiam, atqueanimò meo.

Sixt sapio, si ab s té modo nno cinco . TH. Tecumséntio .

TH. Nimc ab i rus : dic meadveuissefilio.

TH. F a ciam, ixt voles .

TH. Ciuricnlo i, iubein urbem venia t iam simul

tecixm. TH. L icet.Nx

'

xnc eg o meilla pér posticum ad còngerronescònferam :

dicam, uthic res sint quietae, atque,hic nthincamòvefi m.

A C T U S I V . S C E N A lll.

P H A N I S C U & A L I U S S E R V O S .

T H E U R O P I D E S .

PH . Hic quidem nequee6uvivarnm s6nitsxs, itemntantet fuit,

néqnetibieiuim cantantem , néqueallam quemquam ax

'

xdio .

TH. Quaeillaec resest ? quid illicehomines quaéirunt apud aedés meas ?

quid volunt? quid introspectant? PH. Pérg am

pnltareostium.

reclude, hen s , Trin iolEtiamneàperis 'TH . Quaehaecest fibula ?

M O S TE L L A R EA .

PH. Cui patrem Thenr6pidemesseopinor .

Hei,hei, decidi,si haéc hic vera mémorat . Perg am p6rro per

contarier .

Am m,istic potéresolitum Philolachem im…,

quisquisest,enimhero vostro ? PH. Hic, inquam. TH. Puere

,

praeter speciem stixltnses .

V ide,sis,neforteidmerendam qn6piamdev6rteris ,àtqneibi meliùscule, quam sit fuit , b iberis .

PH. Quidest?TH.ita dico :nead ilias aedespérperamdevéneris .

PH. Scio , qua meireopòrtet ,et quo vénerim, n o

vi, loci.

Philolacheshichab itat quoins ést pater Theuròpides,

qui, postquam pater admercatum ibn t , hic tib icin am

liberavit. TH. Philolacheserg o? PH. ita : Philematiixm quidem .

TH. Quinti? SE . Trig intà talentis . PH. M ò r òv’

A n òllm, sédminis .

TH. Ain’

, minis trig inta amicam déstinatam Philolachi?

PH. Aio . TH. A tqueeam mann émisisse? PH . A io .

TH. Et postquameius hinc pa tersit profectus péreg re, perpotàssehic adsidn6 tuocum domino ? PH. A i6. TH. Quid? aedes émit

hic is pròxnmas ?PH. Non aio . TH. Qnadràg intaetiam dedit huic,

quaeessent pignori?PH. Nequeista d aio . TH. Hei, pérdis ! PH. I m c

simm pa trem illic pérdidit .

A C TUS IV . S CE N A IV .

TH. Véra cantas ! Vina vellem! PH. Pittris ami

cus videlicet.TH. Heli,edepolpatrémeum miserum praédicas !

PH. Nihilh6c quidemest,triginta min ae, praequam alios dépsiles sumtuis

facit.

Pérdidit patrem . Ùnus isticsérvosestsacérrumns ,Trénio is velHércnlicontérerequaestumpdssiet .Édepoleius patris memiseremiseret ; qui quam

istaec scietfacta ita , ambnréteimisero còrcnlumcarbimcnlns .

TH . Si quidem istacevera sunt . PH. Quid merear, quamob rem méntiar?

Heixs vos ? ecquis hasceiperit? sn . Quid ita

pùltas,ubi nemo intusest?io credo còmissatnm ab isse: abeamus niuno

TH . Pixere, iamneab is ? L ibertas paenula esttergotuo .

PH. M ihi, nisi hernm ntmétnamet curem , nihilest, qui tergx

'

un teg am


THEUR OP I D ES . S I M O .

TH.Periihérclequid opustverb is ? Utverb a audio,non éqn idem in Aegyptumhinc modo vectuis fui,sedetiam in terra s solas, orasqueultima ssum circumvectns : ita, ub i nunc sim,

néscio .

Ven im iam scib o : nam éccnm, undeaedes filius

10


meus émit. Quidag is tu? sr. Aforo inced6domum .

TH. Numquid processit adforum [tibi]hodien ovi ?s x. Etiàm . TH. Quid tandem ? s x. V idi efferri

m6rtuum. TH. Hem,novum ! sx. Ùnnm vidim6rtunmefi ‘erri fora s .

M odo eixm vixisseaiéb ant . TH. V ac capiti t uo !

s x. Quid tu6tiosus re's novas requiritaa ?TH. Quia hddieadronipéregre. sx. Promisi fora s

ad coénam nemeté vocarecénsaas .

TH. Hand pòstuloedepol. si. Vérum cras , nisi

vocaverit me, velapud tecocu6vero.

TH . Neistixcquidemedepolpòstnlo .Nisiquidmag is

es 6ccnpatus, operam mihi da . sx. M àxume.TH. M inas quadrag inta Accepisti, quod sciam,

a Philola chete. sx. himquam numum, quòd sciam .

TH. Quid?aTrànioneservomeo ? sx.M nlto idminus .

TH. quas àrrhab oni tibi dedit? sx. Quid s6muia s ?TH. Eg one? At quidem tu, qui istoctesper6smodo

potessedissimuléndo infectum hoc réddere.sx. Quid autem ? TH. Quod meab sentetecum

hic filiusnegoti gessit . sx. M écum ut illehic g ésserit,dum tuhic abes, negoti? quidnam, aut qué die?TH. M inas tibi octog inta argenti debec .

s 1. Non mihiquidemhercle; verum, sidebés, cedo .

F idés servandaest. Neireinfi cias pòstnles .

T H . Profécto non neg àb o debere, ét dab o .

Tucàve, quadrag inta 6ccepissehinc né neges .

s x. Quaeso édepol, huo meadspéctaet respon deifevélleuxorem axeb at tuo unté dareideo aédiiica rehic vélleaichat in tuis .


Quem quam convocàvi, atqueillime6. senatuség reg ant.

(Ib ieg omet vided, vorti rem in med foro : quan

tixm potestfacio idem , quod plixrimi alii , quibus res timida

ant tixrb idaestpérgunt turb areixsqne, nt nequid posait conquis

scere.Nam scio equidem, nixllo pactc iam ésseposse

clém senem .

Séd quidhocest , quod fòris concrepnit pr6xnmavicinia ?

Hérns mens hic quidem ést . Gustareeg oexnasermcném volo .

TH . Îllico intra limen adstateillic : ut , qunmextemplò vocem,

continuoexsiliimtis. M anica s céleriter connéctite.Ég c illum anteaedes praéstolab cr lixdiiica torém

meum,

quoinsego hic lixdiiicab c c6rium, si viv6, probe.TH. Rés palamest. Nunc té videreméliust, quid

ag as, Trénic .

TH. D òcteatqueastutecaptandumest cum illcc,ub ihnc advénerit.

Non eg o illi extemplò meum ostendam sensummittam lineam ;

dissimulab o , meh6rum quidquam scire. TH. 0

mortalem malnmlAlter hoc A thénis nemo dòcticr dici potest .Verb a dareilli non mag is hodiequisquam, quam

lapidi, potest .Adg rediar hominem ; dppellab c . TH. Nixueeg o

illehuo veniàt velim .

A C T US V . S CE N A

TH. Si quidem polmequaéris , adsum praésempraesenti tib i.

TH. Exige, Traniò, quid ag itur ? TH. Véniunt r urimistici ;

Philolaches iam hic éderit . TH. EdepolmihiopportuneAdvenit .

Nostrumeg o hnno vicinum opinor éssehominemandacem ét malum .

TH. Qnidum? TH. Qui nag at novissev6s .

Neg at? TH. Nec vos sibinixmnm unquam argenti dedisse. TH. A bi, lixdis

me, credo : haixd neg at .[TH . Quid iam ? TH. Scic, iocàris nunc

‘

tu: némillequidemhaixd neg at.]

TH. Îmcedepolueg it profecto ; nequesehas aedis Philola chi

véndidisse. TH. Eho, in neg avit, sibi da tum ar

gentum, db secro ?TH. Quin insinrandixm pollicitnsest dare, si vel

lem , mihi,néqnesehasceaedis véndidisse, néquesibiesse

argent datum .

D ixieg o istuc idem illi. TH. Quid sit? TH. Servos pollicitxist dare

sixcs mihi omnes quaesticni. TH. Nixg as ! nnn

quamedepòldahit .

TH. xm profecto . TH. Qninet illum in ms iubeire. TH. xs…mane

éXperiar, nt cpinor ; certamest mihi. TH. M ihihuchominem cedo !

TH. Quid , si igitureg o arcéssmn homines ? TH.

F àctnm iamesseopòrtuit .


Vélhominem iubeméncnpic aedes posei.Imc hoc primixm volo :

quaéstioni accipereservos . TH. F 6cinndnmedepolcénsec .

Égo interim aramhanc 6ccupab c . TH. Qnid ita !TH. Nullam rem sapis

ne' enim illi huo confxìgerepossint , quaésticniquos dahit,

hiceg o tibi praésidebo : neinterb itat quaestio .

TH. Sx'

xrge. TH. M inime. TH. Ne6ccnpassis,6b secro, aram. TH. Cixr ? TH . Scies

quia enim id maxumé volo , ut illi istoc confu

g iént . Sine*

tanto apud indioem himo argenti còndemn ab o

TH. Quod ag is , id ag as . Quid tn porro sérerevis neg òtium?

Néscis tu, quamméticulcsa rés sit, iread iixdicem.

TH. Sixrgedum bue:est cònsulereig itur quiddamquod tecixxn volo .

TH. Sic tanxen hinc consilium dederc : nimio plussapiò sedens .

Ti1m consilia firmicra sixnt dedivinis locis .

TH. Sirrge! nenng àre! adspicednm contr a me.

TH. A dape1 i. TH. Vides?TH. Video ,huc si quis intercedat tértius , pere£t

fame.TH. Quidum? TH. Quia nihilquan ti sit : quia

malihercleamb6 sumns .

TH. Périi! TH. Quid tibiest? TH. Dedisti vérba .

TH. Qui tandém ? TH. Probemédemm ti. TH. Videsis , satinerécte: num

mucci fluont?


dit, sesemetixerein conspectum illins cccédere.Ndncego desodflitatesolus sum oratòr datns,

qui patreeius cònciliarem pàcem . A tqueeccnxxxdptume.

Iixbeo teaslvére,et , salvus qnom advenis , Thenròpides,

péregreg audeo . Hic apud nos hddiecoenes .

Sic face.TH. Càllidamate, di teament . Deccena facio

gratiam .

C A . Quin venia ? TH . Prcmitte: ego ibo pro te,si tibi n6n libet .

TH. Verbero,etiam irrides? TH. Quian’

meprcteiread coenam aixtumc ?

'I H. Ndnenim ib is : égo iet arefixo, ut meruisti,

in crucem .

TH. Age, mitteistace, ét mead coenam dieiturum . Quid taces ?

C A . Sed tuistuc quid cònfngisti in aram , insci

tissnmus ?

TH. Adveniens pertérruit me. L òquerenunc,quid fécerim.

Nixnc utrisquedisceptator , éccum adest : ago,disputa .

TH. F ilinm corrixpisseaio té meum. PH. Ausonità modo .

Patcor peccavisse; amicam libera sse; ab sen tetefoénori argentixm sumpsisse; id ésseab snmtuxn

praédico .

Nixmqnid aliud fecit , nisi quod [facinnt] sximmisg na ti g éneribus ?

TH. Hérclemihi tecixm cavendumest :nimis quames orat6r catus.


imcmepraesénteamato,b ibito, facitc qudd lnbet .

Sihòcpndet, fecissesumtum sixppliciihabeò satis .

C A . D ispndet . TH. D at istam veniam : quid mefiet mineiam?

TH . Vérberibns lntixm caederepéndensl TH.

Tamenetsi pudet?TH. Înterimam hercleteég c , si vivo ! C A . F ée

istamennctam gràtiam :

Trixnionimmitte, quaeso,han c nòxiam causò.mea .

TH. Aliudquidvis impetrat iamé facilins pérl’eram.

qunm ixt non eg c'

istnm prd suis factis pe'

ssnmis

pessixm premam .

TH. M itteistunc, quaeso . TH. M ittetume.Hem, viden’

,ut restat fxir cifer ?

C A . Trénic , qni6scesi sapis . TH. Tix quiescehanc rém modo

pétere;eg o illum verbéribus , ut quietus sit , subegerc .

C A . Nihilopusest profécto . A geiam , sinetedexcrarier .

TH. Ndlceres . CA . Quaesohércle. TH. Nolo,inquam,

Cres . C A . Neqnidquàm nevishinc modo un am noxaeveniam, quaéso, fac cau

sé mea .

TH. Quid g ravaris ? Quàsi non cras iam còmmeream aliam mir iam

ibiutrumque,eth6cet illud, pòteris nlcisciprobe.C A . Sineteexorem. TH. A ge, hàhe; abi impune!

Hem,hixichabeto g ratiam .

Spéctatcres , fibula haecest acta : vos plausximdate.

PER S A .

T O . Similis est Sag aristionis . SA . d ilus hit

quidem méus amicust .T O . I s det prcfecto . SA . Bum ésseopincr . T

Cdng rediar . SA . Agg rédiar contr a .

T O . 6 Sag aristid, di amt te. SA . 0 d ile, dabunt di, quaeexcptes .

Ci vales ? T O . Ùt queo . S A . Quid ag itur ? T O .

Vivitur .

SA . Sixtin' erg o ex seuténtia ? T 0 . Sievdniunt,quaeexoptd, satis .

S A . Nimis stixlteamicis ixtere. T C . Quid iam?

SA . Quia imperarecpdrtet .

T O . M ihi quidem tu iameras mdrtnns , quia tén on visitavi .

SA . Negdtinmedepol. T O . F érrenm fortin o?

S A . Plusculnxn Annum

fui praéferratns apudmola s tribixnns vapnlfirie.T O . Vetus iam istaec militia dat tua . SA . Sa tin

"

tuixsqnevalnisti? T C . Haixd probe.S A . Erg o édepolpalles . T O . Sadcius factixs sum

in Veneria proéliosag itté Cnpido cdr meum transfixit. S A . lam ser -i

vihic amant?T O . Quiderg o [faciam]? dianeadvdrser ? quasi

Titdni, cum dis belligeremquibus satessenduqueam?SA . Videmodo,ulmeaé catapultaetixnm netrans

iig dnt la tus .

T o . Baisiliceagito Eleixtheria .

S A . Quid idm?T o . Quiaherixspereg reest. sA . A in tix? pereg reest ?T 0 . Si tritetibi beneéssepotes pati veni: vives

mécum :

A C TUS S C ENA

asilico accipxereviotu. S A . t iam scapulaeprixriunt,

nia teistaceaudivi lo .q T O . Sed hdc medunumexcrixciat .

A . Quid [nam id]est ? T O . Haec dies summahddieest, mea amica sitnelibera ,

n sémpiternam sérvitutenx sérviat . sA . Quidnixueviserg o ?

o . F àcereamicum tibimepctises sempiternnm .

S A . Qnémadmodum?'

o . Ut mihi des numda sexcentos, quds pro capitefi lius pendam,

nds continuo tibi reponam in hoc triduo aixt

quatriduo .

ge, fi benignns , sixbxreni.A . Qua cdnfxdentià rcg aretu 6 med argentixm

tantum andes,npndens ? Quin, si ég omet totus véneam ,

vix ré

Cipi potisest,udd tumerogas : nam t naquam a pixmicexxa

pdstulas

ni ipsus sitiat. T o . Sicinehoc temihi facere?SA . Quid faciixm? T C . Beg as ?

licixxxdeexora mixtuum. SA . Tufdc idem, quod

rogas me.o . Quaesivi; nnsqnam réperi. S A . Qnaeram

éqnidem , si quis crédat .

o . Nempebdbeo in mundo? SA . Si id domi

esset mihi, iam pollicérer .

[c cmeum ést, ut faciam sedulo . T C . Quidquiderit , recipeteadme.

A . Quaeré tamen :ego item sédnlo . Si quiderit,faxo iam ixt scias .

PER SA .

nemihi inc°cta détis . SA . Rem loquitixr memnihilsunt crudaenisi, quas madida s glixtia s .

Tum nisi cremorecrdssoest ius colliricum,

nihilest macrum illud, épicrocum, perlimidxxm .

Quasi iixreamesseiixs decet colliricnm .

Nolo in vesicam quddeat, in ventrém volo .

T o . Pr0 pemehic nescio quis ldqnitur. SA . 0 xxxi

lixpiterterréstris, tecoepuldnns compelldt tuus .

T o . 0 Saturio, opportixneadvenistimihi!S A . Mendz'xciumedepoldiois, atquehand té docetnam Esixrio venic , nduadvenio Sàturio .

T o . A tedes nam iam intus ventris ftanm t fdcula.

C alefieri iussi réliqnias . S A . Pernàm quidemius ést apponi frig idam postridie.T o . lta fiori inssi. S A . Écquid baleeis ? T O . t ,

rog a s?

S A . Sapis mixltum ad Genium. T O . Sedecquidmeuxinisti

,here

qua dé reeg o tecum méntionem féceram?s A . Memini :ixt muraenaet cdnger necalefierentnam n imio melius dppectuntur frig ida .

Sed quid cessamus proélium committere?D um maineest, omnes éssemortales decot .

T O . Nimis pénemaneest. SA . M imequod tn oc

ce'perisnegdtium agere, id tdtum procedit diem .

T O . Quaeso ànimum advortehoc. Niun herenarravi tibi

tecixmqneoravi n t nixmos sexcentds mihida rés ntendcs mixtuos . SA . Memini ét scio,et té mecrare,et mihi nonesse. , qudd darem.

40 Nihiliparasitus ést, quoi argentixm domiest

A C TU S SCENA Ill.

lnb idoextemplo coépereest convivium,

tub 1ircinari dé suo, si quid domiest .Cy n icum ésseegentem oportet parasitum probeampi:llam, strigilem , scàphium, soccos , pillium,

ma rsixpiumhabea t ; inibi paulum praésidii,qui fi miliarem suam vitam oblectét modo .

T O . lam nòlo argentum : filiam n tendém tuammihi dà. SA . Nunquamedepolquoiquametiam

utendàm dedi.T O . Non id istuc, quod tuinsimulas . SA . Quid

eam vis? T O . Sciesquia fòmua lepidaet liberaliest . s A . Rés itaest .T o Hic léno nequetenovit nequegnatim t uam .

S A . Meut quisquam norit , nisi ille, qui prache'

t

T o . I taest. Hoc tumihi reperireargenti…potes .

S A . Cupio he'

rcle. T O . Tum tum i sineillamvéndem.

SA . Tnn’illnm vendas i T O . imo aliam alleg àvero,

qui vendat, quiessesé peregrinum praédicet ;siquidém istic leno non sex menses M ég aribushucest qunm commig ràvit. SA . Pereunt réli

posterius istuc tàmcn potest . TO . Scin’

, quam

potest!Nunquamhérclehodiehic priusedis,nefrustra sis,quam, tehòc facturmn, quod rog o, aflirmés mihi;a tqué nisi ga ntam tecumhuo iam, quantumpotest,add1

'

xcisaexig amhércleeg o teex ha c decuria .

Quidmine? quidest? quin dicis, quidfactixrus sis ?S A . Quaeso hérclemequoqueetiam vendas , si

lnbet, 65

dum sàturum vendas . To . Hòc si factun is, face.

PER SA .

A C T U S Il. S C E N A I l.

T OX I L U S . P A E G N I U M . S OPHO C L I D I S C A .

TO . Satin’haec tibi sunt plina et certa ? satin

'

haec meministi ét tenes iPA . M élius, quam qui dòcuisti. TO . A iin

’

vero ,verbere1ìm caput?

PA . Aioenimvero . T O . Quidergo dixii PA . Eg o

recteapud illam dixero .

TO . Nonedepol scis . PA . D a hérclepiguus, niomnia memini ét scio .

T O . Équidem si scis tute, quot habeas hddiedigitos in manu,

eodem pignus tecum . PA . Audacter, silubidoestpérdere.

r o . B(ma pax sit potinis . PA .

'

lìuutuigitur sinemeire. TO . Et iubeo ét sino .

Sed ita volo curare,ut domi sis, qaumego teesseilli cénseam .

PA . F àciam . T O . Quoerg o is mia PA . D omumuti domi sim, qaum illi cénseas .

T O . Scélus tupueries , àtqueob istanc remeg oaliquid tepec1iliabo .

PA . Scio fi deiheroleheriliut soleat impudicitia6pprob rari,

néc subigi queàntur unquam , ut pro éa fi dehabeant iùdicem.

T O . Ab imodo . PA .. Eg o laud6b is fat o . TO . Sédhas tabellas, Paégnium,

ipsiLemniselénm fac des ét, quaeiussi, miutia to .

16 S O . Cesso ireeg o, quo missa sum?

A C TU S ll. S CE NA I l.

P A…Éoeg o. TO . 1 sane;eg o domum ibo . c c

remhanc cum curi geras !vòla curriculo ! PA . lstucmarinus pdsser per Cir

ci1m selet .illio abuthinc introhuo. Sed quishaécest, quae

meadv6rsum incedit?S O . Paéguium hic quidemest. PA . Sòphod idi

sca haecest, peculiériseius,quoego summissus . S O . Nullusessehodiepe1or

hoc perhibétur puero .

Còmpellab o . PA . Còmmorandum ést mihi apudhanc 6biicem.

S O . Paégnium , deliciaepueri silvie: quid agis?

1'

1t valesiPA . Sòphoclidisca , dimeamabunt . So . Quid me’

!

utrum? PA . Herclen éscio .

Sed, si, ut dignaes , fid ant, odio berelehàbeantet faciant male.

S O . M ittemaleloqui. P A . Quum ,ut digna es,

dico, bene, non male, loquor .

S O . Quid ag is? PA . Feminàm scelestam te, ad.

stans contra , c6ntuor .

S o . Cérteequidem pneu'

1m peiorem, quam te, novi néminem .

P A . Quidmali facio, aut miimaledico ! S o . Cui

polcun queoccàsioest.P A . Nemohomo unquam ita :'ub itratust. SO . À t

polmultiesseita scinnt .

P A . licia ! S O . Heia ! PA . Tuoex ingenio mòresalien6s prob as .

S O . Patcoreg o proféeto meesse, ut déeet lenonisfamiliae.

PER SA .

PA . Sàtis iam dictum habe6. S O . Sed quid tu?cònfi terc, ut teanitnmo ?

PA . F ita sim. s o . lim ab i:vicisti. P A .

nun c iam . S O . Erg ohocmiexpedi,qué agis ? PA . Quo tu? S O . D ic tu. PA . D ic tu.

S O . Prior rog avi. PA . A t p6st scies .

so . Éoeg ohinchand longe. PA . Et quidemeg ohai1d longe. S O . Quoergo, scelus ?

PA . Ni sciero priuse' : tetuex menunquam hoc,quod rog ités , scies.

So . Nimquamecastor hddieseibis, priusquamexted audivero .

PA . Îtaneest? S O . lia neest? PA . M ilaes . s o .

Scelestus . PA . D écetme. S O . Mequidemha1'1d docet .

PA . Quid ais ? certumneest celare, qué iter facias, péssuma ?

S .Ò b iirmastin’

6ccultare,quò teimmittas,péssume?PA . Pdr pari respòndes dicto : ibi iam , quando

ita cérta res ’

st.

Nihili facio scire. Valeas . s o . Adsta ! PA . A t

pr0pero . s o . Et pdleg o item.

Écquid habes ? s o . Ecquid ai! u . Nihilequidem . so . Cédo manumerg o . PA .

Esinehaécmanus ?Ùbi illa alteraest furtifi ca laeva ? PA . D 6mi

eccam : huo nullam àttuli.SO . Hébes nescio quid. PA . Né meattrecta, Stib

agitatrix ! S O . Sin teamo?PA . M ileOperam locas . S O . Qui? PA . Quiaen im

nihilamas, quum ing ritum ames .

S O . Temperi hanc vig ilareoportet formulam a t

queaetàtulam :

PER S A .

s o . T6xilo ha s ferd tabellae, tiro hero . P A . A bi

eccilhim domi.

A teg ohanc ad L émniselenem tinamher am ob

signatam abietem .

S O . Quid istic scriptum? PA . lùxta tecum , situ

nescis , néscio,nisi fortasseblanda verb a. s o . Abeo . P A . Ai

eg o ubiero . s o . Ambula .

A O T U S H. S C E N A 1m

8 A G A R I ST I O .

lovi opulento , incluto , Òpegnuto , suprémo, valido, viripotenti,

opes, spes, b onds copiés commodénti,lubens meritoquevitulor,quia me

'

o amico amiciterhanc còmmoditatis copiamdamint argenti m1

'

1tui,ut éiegenti 0 pem àiferam.

Quodeg o non magis sòmniab am , nequeopinab ar, uéquea nse—bam,

eam foremihi occàsionem ea minequasi deciditdecaelo.

NAm herns meus meEretrian misit : dòmito:

b ovesut sibi mercarer,dédit argentum : nam ibimercatum dixitessedie

séptimi;stultus, qui hoc mihi dàret argentum , cuius ingoe

ninm n6vera t :

A C TUS I L S CE NA IY.

mimhoc argentum alibi shutar ; b òves quosemerem, udn erant .

Nuncet amico med prosperabo , et G énio meomultab ona faciam .

D iuquod beneerit , dieimo ab solvam. Tax tax

terg o meo érit : non curo .

Nimc amico homini b6bus domitis meaex crumena largiar

nam id demum lepidum ést , triparcos ve'tulos,

avidos aridos,b éneadmordere, qui salinum servo ob signant

c1'

1m sale.Virtusest , ub i occésio admonet, dispicere. Quid

faciét mihi?Verb éribus caedi ii1sserit, compedés imponi. Và

pulem .

Nesibimecredat s1'1pplicem forelV aeilli! mihiiam nihilnovi

ob férri potest, quin sim peritus . Sed T61 ili puerum Paégniumeccum !

A C T U S H. S C E N A IW

P A E G N I U M . S A G A R J S T I Q

P A . Pensi1m meum, quod dat-

l'

imest, confeci ;n1'1ncproperodomum . S M aine,etsipr0 peras,

Paég nium ! ausculta ! PA . Emereoportet, quemtibi obediré velis . SA . A dsta !

P A . Exhibeasmoléstiam ut opinor, siquiddébeam,

qui nunc sic’

tam és molestus . S A . Scélerate,etiam réspicis?

P L A U T . HL

PE R S A .

PA…Scioego , quid sim astàtis:eo istuc miledietum impunea 1

'

1feres .

SA . ÙbiToxilusest, tliusherns ? PA . Ubimmm ,

nequetecònsulit.SA . Etiflmnediois, l'ibi siet, ven6fice? PA . Nasci0 ,

inquam, 1'

11mitrib a .

SA . M aledicis maiori. PA . Prior promér itn s perpetiàre.

Scrumoperam, lingnamliberamherns méns meiussithab ére.

SA . D icisnemi, ubi sit Toxilus? PA . D ico , tit

perpetuo péreas .

SA . Caedérehodieturéstibus. PA . Tna quidem,

cuculo, ca1'

1sa,

nonhércle,siosperciderimtibi,métuam,morticine.SA . Video ég o te, iam incubitàtuses. PA . lta

sixm. Quid id attinet sute?A t n6n sum ita , ut tu, gràtiis . SA . Confideus !

PA . Sum herclevéronameg o mè confido liberum foro, tutenunquam

s éras .

SA . Potin’

,Et molestas né sies . PA . Quod dicia,faceren6n quis.

SA . Abi in malam rem! PA . A t ttidomum: nam

ibi tibiparata praestoest.SA . Vaditur hic me. PA . Utinàm vades desint,

in carcereixt sis !SA . Quidhòc? PA . Quidest? SA . Etiàm, scelus ,

moleloquero? PA . Tandemut licea t,qunm servos sis, servon tibi n aledicsre. S A . ita

uei Specta,quid dedero . PA . Nihil: nam nihilhabes . S A .

D i desequemeomnes pérdant,

PE R S A .

T O . Properato, abi domun . SA . Nixnceg ohuicg raphicé facetus fiam :

subuixis alis meinferna i, atqueamicibor gloriose.T O . Sed quis hic ansatus Ambulat ? SA . M ag nifi ce

conscreébor .

T O . Sag aristiohic quidemest. Quid agitur, Sa

g aristio ? ut valétur ?

Ecquid, qudd mandavi tibi,estuein tespéculae?S A . A dito :

vidébitur : facti1m volo . Venito : promovéto !T O . Quidhochic in collo tibi tumet? S A . V omi

ca ést : pressarepàrcenam ubi qui mala tetig it manu, dolores coori

t'

lutur .

T O . Quando istaceinn ata ést tibi! SA H odié .

T O . Secari i1'1beas .

SA . Metno neimmaturàm secem: neexhibeatplus neg6ti.

T o . Inspiceremorbum tudmlubet . SA . A b i Atquecavetib i, sis,

a c6rnn . T O . Quid iam? SA . Quia b oves b inihicsunt inemmena .

T o . Emitte, sodes : neénices famé !siueirepastum .

SA . Enimmetno, ut possim réicerein bub ilem,ne

vag éntur .

T o . Eg o réiciam : habeanimn'xm bonum.

Credétur ; commodi1b o .

Sequerehdc , sis : argentum hic inest , quod dtidum merog asti.

T O . Quid ti'

1 ais ? SA . D ominus me' boves mercétum Eretriam misit ;

nunc miEretriaerithaec t1'1a domus . TO . Nimis

tl'

1 facetelé quere;

A C TUS lll. S C ENA

atqueégo omneargentum tibi actutum incolumerédig am :

nam iam dmnes symphdntias insin '

uiet compa

quo pécto ab lenonea1'

1feramhoc argentumS A . Tanto melior .

T O . Et mulier ut '

sit libera atqueipsedltro det

Sed sequetemeadeam rem nisusest tua mihi(Spera . SA . Utere, 1'1t vis.

A C T U S lll. S C E N A

SA TUR I O . V I R G O.

sA . Quaerés benevortat mi, ét tibi,et ventrimeo ,perénnitatisqueddeo huic perpetuocibout mihi supersit, sùppeta t, supérstitet .Sequetehic, mea gnata , mè, cum dis voléntibus .

Quoi rei Opera detur , scis , tenes , intéllegis :commimicavi tecum consilia Omnia .

Ea ca 1'

1sa adhocexemplum teexornàvieg ovenibis tn hodie, virg o . vr. Amab o, mipater ,quamquamlibenter éscis alienis studes,tuin’

ventris causa filiam vendis tuam?SA . M irùm, quin regis Philippi causa aut Attalitepotins vendam, qudm mea , quaesis mea .

vr. Utrum ttipro ancilla mehabes, an pro filia ?SA . Utrumhérclemag is in ventris rem vidéb itur

meum, opinor, imperium in te, non in metibiest .vr. Tua istaéc potestas ést, pater ; ven imtamen ,

PER SA .

quamqudm res nostraea int , pater , paupérculne,modiceét modesteméliust vitam vivere:nam ad pa1ipertatem si M mig rant infimiae,g raviòr paupertas fit, fi des subléstior.

SA . Enimvéro odio“ es . vx. Ndn sum nequemeesseàrbitror,

qaum p6rva naturéctepraecipiopatti.Nam inimici famam udn ita , ut nataest, ferunt.S A . Fer6nt,eantque°

1n mixumam malim crucem !Non ég o inimicitias omnes pluris aéstumo,quam , ménsa inanis n1

'

1nc si apponatu'

1r mihi.vr. Pater, héminum immortàlisest infamia ;etiàm tum vivit

, quam éssecredas m6rtuam .

S A . Quid? métuis , netevendam? vr. Non metu6

, pater ;verum insimularimilo . SA . A t nequidquàm nevisme6modo istuc potins fiet, quam tuo .

vx. F iét ! S A . Quaehaec res sunt? vx. Cog ita

hoc verbum, pater .

Herns siminatus ést malum serv6 suotametsi id futurumn6nest,ubi capt1

'

1m’

stflag rum,

dum t1'

1nicas ponit , quinta ac itnr miseria !

Eg o mino, quod non fut1'

1rnmest, formid6 tamen .

sA . Virg o àtquemulier milla erit , quin sit mala ,

quaepraeter sapiet, qudm placet paréntibv1. Virg o itquemulier millaerit, quin sitmala ,

quaeréticet , si quid fieriperversevidet.SA . M alé cavereméliust te. vx. At si non licetcavére, quid ag sm! nimeg o tib i caut1'1m volo .

SA . M aluaneego sum! vx. Nones , néquemedignumest dicere;

verum éi rei operam do , uefilii dicant , quibus

A C TUS lll. S CENA lll.

Vir mimmo populi stdbulum servitritium,

scortdrum liberdtor, subimh'1m nag ri,compédium tutor pistriuorum civitas,

perénniserve, ldrco,eda: furix , fug ax,cedo , sis , mi argentum ! dd mihi argentum , im

pudens !possuiu teexigereargéntum? argentum in

qudm, cedo !quin t1

'

1 mi argentum réddis ? nilneté pudet?lend teargentum pdscit , solida sérvitus,pro liberanda amica,ut omnes a1

'

1diant.

TO . Tace, dbsecro , hercle! naé tua vox validé

valet !n o . Referundaeegohabsolingnam natam grdfi ae.Eodémmihi pratio sd! praehibetur, qnd tibi.Nisimehaéc defendct, nunquam deling é t salem.

. lam omitto iratus ésse. ld tibi suocéusui,

quia té neg abas crddereargeut1'

1m mihi.D 0 . M imm, quin tibieg o créderem :ut iddmmihifacerés, quod partim fàmunt argentdrii! 30

ub iquid cmdideris , citiusextemplo d. foro

fngi1'

1nt, quamex porta l1'

1dis quomemiss1'

1st lepus .

T O . Capehdc, sis . D O . Quin das? TO . N1'

1mi

sexcentihic cruntprob i numerati: fdc sitmulier libera ,atqueh1

'

10 continuo adduce. D O . lam faxo hicerit.

Non hércle, cui nunchdc dem spectanddm scio.

T O . F ortdssemetuis in manum concrddere.D 0 . M ir1

'

1m, quin . Citius'

mm a foro argentiriiahe1'1nt

, quam in cm rdtula circumvdrtitur .

T O . A bi istic travorsis dngiportis dd forum; to

eddem istaec facito mulier admetrinceat

PER SA .

itaquo huic insidiad paratao s1'

111t probe: ag g i-e

Quid ag is ? n o . Credo . w o . Ùndefigis te, D dr .

dale? D O . Credd tibi.T O . D i dont, quaevélis ! Eho, auiammanuemi

sisti m1ilierem?n o . Credo poi, credo, inquam, tibi. TO . lam li

berta anotus ? n o . Énicu.

Quin tibi medico erédere. T O . D ic bdn a fi deiam liberaest ?

11 0 . l, i dd forum ad praetdrem exquire, s iquidem crederemihi non vis .

L ibera , inquam,est . Écquid audis ? T o . At tib idi beneficiant omnes !

Nimquamenim posthac tibi nec tuomm quddnolis, volam . D o . Abi; no iura .

Satis crédo . T o . Ubi nunc tua libertaest?D O . Apud téd. T O . Ain ? apudmeest? D O . A io ,

inquam ;apud tedest , inquam . T O . Ita 1116di ament ,ob instànc rem tibimulti b ona instant [a me]namest rds quaedam quam occdltobamtibi dicere; nunceam ndrrab o,undet1'1 perg randelucrlim facies .

F aciam 1'

1t mei meminoris , ddm vitam

vivis . 1)O . Benedictis tuis benefaotaaurés meaeerpdstulant a1ixilium.

T O . Tuum prdmoritumest, merito 1'

1t faciamEt ut md sciasessefàcturnm,

tabellds tenehas ; pellege. D O . Hadquid ad me?T O . Imc dd teattinent ; et t1'1a refert.NamePérsia ad meadlataé modo sunt

85 a med domino . n o . Quando ? TO . H11dd dudun .

A C TUS IV . SCEN A [il.

n o . Quid istaéc nari-aut ? TO . Percdntareoxipsis : ipsaetibi nérrabunt.n o . Cedo sdne. T O . A t ciarerécitato .

n o . Taco, dum pelleg o . TO . Handverbdm faciam.

D o . ,,Sali1iem dicit d ilo Timirchides,,et familiaeomni. Sivaletis, g a1

'

1de0 ;,,eg o vdleo recto,et rdm g oreet facid lucrum,

nequeistd redirchis dcto possum ménsibus ;itaquo hicest, quodma détinet, negdtiumChry sdpolim Persaecépereurbem in Arabia,plenim bonarum rérum atqueantiquom dppi

dum ;

,,os cdmparatur praéda ut fiat a1'

1ctio

publicitus :ea res mddomoexpertém facit.

Operamdtquehospitiumeg oistipraehiberivolo,,,qui tibi tabellas ddfcrt. Cura, quaeis volet,,uamismihihonoressdaodomihabuitmdxumos .

“

Quid id ad mc aut ad mdam rem refert , Pérsae

ai'

1t, quidherns tuus? TO . Taco, stultiloque: néscis , quid to instét boni.

Nequidquam tibi F ortuna faculam idcriiicam ad

lucdrevolt .n o . Quaeistacelucrilicae'st F ortuna ? T O . iates ,

quaenon '

1nt , reg a ;ego tantundem scio , quantum tn nisi quod perlesiP…°

Séd ut occoepisti, dx tabellis ndscerem.

Benemd mones .

Fàc silentiflm . T O . Nunc ad illud vénies , quodrefe'rt tua .

o . ,lste, qui tabellas ddfert, adduxit simul,forma éxpetenda liberalemmdlierem 60

PER S A .

fnrtivam,advectamex Ar abia peuitissuma ;

eam té volo adcurdro , ut istlevéneat ;,,at s1

'

10 periclo is émut , quieam mercé bitnrmancipionequepromittet,nequequisqudm da b it.Probumdt numeratum arg éntnmut accipidt,fa ca

,,Haec c1'1ra ,ethospes cura ut curet1'1r . V ale. “

TO . Quid igitur ? postqudm recitasti qudd eratcorsecréditum,

idm mihierodis ? n o . Ubi nunc illeest hdspes,

TO . lamhic,eredo, aderit :drcessivit illam 11 n avi.

n o . Nihilmihi opusestlitibns nequetricis. Quamobremego drgen tum

numerém forse?Nisimancupio accipio quid oo mihi opus merci

mduio?

T O . Tdceu’an non taeés? Nunquamego tetamessematulam médidi.

Quidmetuis? D O . M otus hdrclevero : sénsiegoiam compli1ries,

néquemi hand imperitoeveniet , tdii ut in luto

haéream .

T O . Nihilpericuii videtur . n o . Scieistuc ; sedmetadmihi.

TO . M éa quidem nihilistuc refert ; t1'1a eg o reforo g ràtis ,

1'

1t tibi rectecdnciliandi primo fa cerem cdpiam .

D O . G rdtiam habeo ; séd to dealiis , quam filio!

dete, suaviustfieri doctos . T O . Né quis veroex Arab ia penil

tissumaso pérsequntur ! Etiam tuilium destinas ? n o . V il

dedm modo

PER SA .

séptimnm Peri1îrinm TO . Enge! V l. octava

lndìligéntia,zo n6na Iniurifi, decimùm,quod péssumum adg ressd,Haéc nisi undeuberant céntuplex murus rébus

servandis parumest.T O . Quid ais tn ! n o . Quid vis! Tn in illis

és decem sodz'

flibus :tè in exilium irehinc oportet. D O . Quid iam !

TO . Quia peridruses .

1) o . Verb a quidem hand ind6ctefecit . T o . Extuo, inquam,usi

'

lest :emehanc .

D O . Édepolqui qunmhancmag is contemplo,mag is placet . T O . Sihanc émeris ,

di immortales lnullus leno tefiltererit opuléntior ;évortes tuo arbitrata homines fundis, fàmiliis ;cum 6ptnmis Vitis rem hahebis ; g ratiam cupiént

tuam ;vénient ad tec6mìssatum. D O . À teg o intromitti

hand sinam .

TO . A tenim illi noctudecentabunt ostium ,emrént forca :

proindetu tibi inibeàs condudi aèdes foribus

férreas aedes commutes , limina indas férrea ,ferroam seramatqueanellmn né, sifermo pal-seria,fém as tuté tibi imping iiùbeas cra ssas còmpedes .

n o . I in malam m cifltnmlT O . 1 sane! Hanc

ème, atqueamenitàmihi.D O . M 6do ut sciam, quanti indicai . TO . Vin’hdc

vocem ? D O . Eg o illo accéssero .

T O Quid ag is, hospes! SA . Vénio ; adduco hinc,uti dudum dixeram.

A C TUS !“ S C ENA IW

Nam heri in portam nòctunavis venit ; vaenirehimevolo,

si potest ; si non potest, irehinc volo , quantumpotest .

D O . Sflvos sis, adnléscens. sa . Si quidemhancvéndidero pretid suo .

À.tqui authocemt6revendes pdlore, aut alion6n potas.

SA . Èmetuhuic amicus! T O . Tanquam di6mnes,qui coeluîm colunt.

n o . Tum tumi es inimicus cot tus : nàm generilenònio,

nunquam ullns deus tdm benig nns tùit , qui fueritpr6pitius .

sa . Hdd age. 0pnsneesthào tibiempta ? n o . Si

tibi vaenisseést Opus ,mihi quoqueempta est ; si tibi subiti nihilest,

tantundemest mihi.indica ; fac prétium. D O . Tua merx ést

TO . A équom hic orat . SA . Vin’beneemere!

O . Vin tupulcrevéndereiT O . Égo sciohercle, uti-un quevello. n o . A ge,

indica prognflriter .

SA . Prius dico : hanc mancupio nemo tibi dahit.lam scis? D O . Scio .

Indica, minum6 daturas qui sis, qui duci quent .

T o . Técetacenimis td quidem berelehomo

n o . Quid ita ! T O . Quia enim teex puella priuspercontarivolo,

quaead rem referunt . n o . Ét quidemhercletumemonuistiha 1'1d male.

P L A U T .

PER S A .

45 Vide,sis egoilledòctuslanopéneinfovean déd di,nihic adesses . Quantumest , adhibuehominem

TO . Qué genereaut qua in patria sit na ta

quibus paréntibu,

né temerehanc teemi…dicas ad su.aut impulsuineo,

v6lo tepercontàri. D O . Quin lando , inquam,

consilium tum50 TO . Nisi molestum est , pércoa tari hanc pancia

hic volt. sa . M um ;

suo 6rbitratu. T O . Quid stasi adi [eum] tute,a tqueipseitidem rug a,

t'

it tibi percontériliceat, quaé velis ; etsimihidixit darepoté statelneius ; sédeg o ten alò tameneum ipsum adire:ut né oontemnat beille. D O . Sa

tis recté mones .

H6spes , voloeg o hanc péroontari. sA . A tét ra

ad c oelum, quid lubet.D O . Ifibedumea huo aooédat adma. SA . sine,

acmorem illi geme.Pércontueexquire, quid vis . Age, agenunc

m. i. praésaraV ide, ut ingrediare«mm . vx. U quidumest

auspiciiun . TO .

'

l'

a ce;concedehuo, sis : iam ég o illa adducam .

D o. Age, t'it remessein n osir fim putas .

TO . Séquereme. Adduoo .M a c,si quid visex

hac percontàrier .

li‘.-lim volo teadé3 se. TO . Hand pa ssim ,

quin huic operam den héspiti,quoihem iussit . Quid, sihic non voltmé aduse

una ? S .A . I nno imodo .

PER SA .

T o . Haéc erit tibi fausta meretrix : nata est incalidò loco,

1'

1b i rerum omnium b onarum copia est saepx'

s

smne.Tàctust leno qui rog arat, 1

'

1bi nataesset, diceret.Lepidelusit. D O . Àteg o patriam té rog o quae

sit tua .

vx, Quaé mihi sit , nisi haéc , ubi nunc sum ?

:D o . A teg o illam quaero, quaefuit .

vx. Omneeg o pro nihilo éssedueto , quod fuit,quand6 fuit.

Tamquam hominem , quando animam efllavitquideum quaeres, qui fuit!

TO . I ta medi beneament, sapienterlatqueequidemmiserét tamen .

D O . Sed tamen , virg o quaé patriaest tua , age,mihi a ctutumexpedi. [Quid ta cca

vx. D icoequidem patriàm. Quandoquidem hicséfvio, haec patrieest mea .

T o . Iàm deistoc rogareomitte. Non vides,nolleeloqui,

né suarum semiseriarum in mémoriam inducis !D O . Quidest?

Càptxxsneest patéri vx. Non captus ; sed quodhabuit, pérdidit.

T o . Haécerit bono g énerenata : nilsoit , nisi verx'

xm, loqui.n o . Quis fuit? dic ndmen . vx. Quid illum mi

serum memorem, qui fuit?Nixnc et illum M iserum ét meM iseranx aéquom

est nominàrier .

n o . Quoimmodi is in populohab itusest! vx. Né «

mo quisquam a ccéptior :

A C TUS IV . S C ENA [V .

servi liberiqueamabant . To . Hominemmiserumpraédicas,

qux'

xm propeipsus pérditusest , et b énevolentisperdidit.

D O . Emam , opinor . T O . Étiam Opinor ?“

D O . Summo genereessearb itror .

T o . D ivitias ‘

tn ex istac facies . . lta di faxint ! T O . Émemodo .

vx. lam hdc tibi dico actu'

xtnmecastor méus pater, ubimè seiet

venisse, aderit 61:meab sentem rédimet .

T O . Quid [ais] nunc? D O . Quidest ?TO . Audin’

, quid ait? vx. Nametsi res sunt fractae, amici sunt tamen .

D O . Né, sis, plora : libera cris actu'xtum, si

b r6 cades.

Viu’meaesse? vx. D x'

xm quidem nenimis diutuasim, volo .

TO . Satin’ut meminit libertatis ? D àbithaec tibig randes b olos .

Agesi quid agis ! Ég o adhunc redeo .

re. Reducohanc tib i.D O . Àdulescens , vin’

véndeteistano? S A . M àg is

lubet, quam pérdere.uo . Tx

'

xm tu pauca in vérb a confer : qui datar,tanti indica .

SA . F éeiam ita, ut tevéllevideo . Hébetib i cen

n o . Nimiumest. SA . Octog inta . D O . Nimium

est . SA . N1'

xmus abessehinc nònpotest,quod nunc dicam. n o . Quid idesterg o ? eld

quereactutum, a tqueindica .

SA .Tx'

xopericulosexag intahaécdatur argentiminis .

PE R S A .

D O . Tòxile, quid ago? T O . D i desequeteag itantirati, scelus,

qui hinc non properes destinare! D O . H ab éto.

T O . Eu, praedati'

xs probe![Abi, argentumefier bue.]N611edepolminis trecentis chraest. Fecistilucri.s A . Heus tu, etiam pro ve' stimonthhimdecem

a ccedéntminus.

D O . Ab soedentenim , non accedent. TO . Té ce,sis : non tuillumvides

quaerereansam, inféctumut fsciati Abin '

, a tqueargentixmpetis ?

D O . Heus tu, serva istdncl Quin tu is intro?

D O . Ab co atqueargentum édfero .

A C T U S IV . S C E N A V .

T OX I L U S . V I R G O. S A G A R I S T I O.

TO . Edepòldedisti, virg o, operam adlaudàbilem,

prob am ét sapientemet sòb riam. vi. Siquidbonis

bonifi t,esseidem ét g raveet gratu'

uusolet.T o . Audin’

tu,Persa ,ubiArgentumabhoc ac0éperis,simulato, quasieaspré rsumin nuvem. SA . Nèdoce.T 0 . Per ang ìpcrtum rx

'

xrsumteadmerecipitoillàcperhortuxn . SA . Qu6dfuturmnest,praédicas .

T o . A t, né cumargentopròtinampetmutés domum,

moneò te. S A . Quod tedignumest , medig numéssevis?

T O . Taco; parcevoci: praéda progredihîr foras .

PER SA .

Quodsémelarripides, Nfinquampostearéddidexu.D O . Heuhérclenomen multis modis scriptx

'

xmesttuum .

SA . lta sunt Persarum m6res : long a nòmin acont6rtiplicata hab émus . Numquid céterumvoltis ? D O . V ale. SA . Et vos nam animus in

navie' st meus .

D O . Gras ires potius , hddiehic coenarés .

A C T U S IV . S C E N A V I I .

T…OXI L U S . D OR D A L U S . V I R G O . S A T UR I O.

T o . Postquam illio abut , dicerehic quidvia licet.Nae,hic tibi dies illxixit lucriiicàbilis :nam nònemistihanc, verurufecisti lucri.D O . lllé quidem iam seit, quid neg oti gesserit,quimihi furtivam méo periclo véndidit ;a rgentum accepit, é.biit. Quieg o minescio,an iam adseratur haec manu? Quo illdm sequar?ln Persas ? nug as . T O . Crédidi g rattim forebeneficium meum apud te. D O . [moequiden

g ratiam

tibi, TOxile, habeo nam sensi tesedulomihi dareb onam Operam . T O . Tibin

’ ego?D O . Imo sério .

A ttit ! oblitns sum intus dudumedicere,quaevòlui edicts . A dsérva hanc. T O . Salva

esthaéc quidem .

vx. Pa tér nunc cessat. T O . Quid, si admoneam?vx. Tempusest.

A C TUS IV . S CENA VI I .

TO . Heus, Siturio ,exilmineest illa oceàsioinim icum ulcisci. SA . Éceemelnumquid moror?To . A ge, illuc ab scedeprécnleconspectx

'

x; tace.Ub i cx

'

xxn lenonemè videbis odlloqui,tum tx

'

uzb am tacito . SA . D ictum sapienti satest.

A C T U S IV . S C E N A V I I I .

D OR D A L U S . T OX I L U S .

o . Transcidi loris 6mneis adveniéns domi,ita m ihi supellex squàlet atqueaedés meae.T O . Redis tutandem? D O . Rédeo . TO . Naeego

hodié tibib on a multa feci. D O . F àteor : habeo g ratiam .

T O . Num quidpiam aliud mevis ? D O . Ut benesit tibi.

T o .Polistx'

xcquidem omneiameg ousurpabò domin am iam inclinabo mè cum liberta tua .

[Tu, quando abiero D O . Quin taces? Stio,quid velis .]

A C T U S IV . S C E N A IX.

S A TUR I O . D OR D A L U S . V I R G O .

S A . Nisi égo illunehominem perdo. n o . Perii.SA . A tque6ptume

eccum ipsum anteaedes ! vx. Sàlvemultnm mi

pater .

PER SA .

SA . Salvé , mea gnata . D O . Pérsa mepes sima

vx. Pater hic meusest. D O . Hem, quid ? p a ter ?Perii Oppido !

Quidego igitur cesso infélix lamentfirierminis sexag inta ? SA . Eg o poltefacia

'

un,s celus ,

tequ6queetiam ipsumut làmenteris . D o . Ò c cidi !SA . A ge, Ambula in ius , léno. D O . Quid mein

his voca s ?S A . llli apud praetorem dicam . Sedeg o in ix

'

xs

voco .

D o . NonneAntestaris ? SA . Tu6n’eg o causa , càr

nufex,quoiquam mortali libero aurea atteram,

quihic còmmercaris cives homines liberos ?D O . Sinedicam . SA . Nolo . D O . Audi. S A . Sur

dus sum. Ambula !sequetehdc , scelesta féles virginària lsequerehdc , mea nata , meusquead praeto rém .

vx. Sequor .


T OXI L U S . S A G A R I S'I ' I O. L EM NI SE L E N E .

To . Hòstihus victis , civibus salvis, ré placida ,

pacibns perfectis,bélloextincto ré benegesta, integroexercit a é t

praesidiis,cdm benenos Iupitér , iuvisti diquealii omnes

coélipotentes,

A C TU S V . S CENA I I .

Quia ei (idem non hébui argenti, 60 mihieas machin6s molitust.

Quem poleg o in crx'

xciatum atq\xein cdmpedescog àm , si vivam,

u'

quidem huc unquam herns cms redierit , quodspero. Sed quideg o adspicio?

Hòc vide! quaehaec fabula ést ? Polhic quidemp6tant. Ag grediér . O b onevir,

salveto ,et tu, b6na liberta . T O . D 6rdalus hicquidemest. SA . Quin iubeadire.

Adi, silubet. A gite, applaudamus . D Or

dale,homo lepidissumesalve,L ò cus hic tuusest :hic accumbe. F érteaquum

pedibus ! praében’

tu, puer ?oo . Né, sis, meuno dig ito attigeris né tead ter

ram, scélus, amig am.

PA . A t tibieg ohoc continuo cy atho 6culumex

oo . Quid ais, crux, stimulòrum tritor ? qu6modomehodievòrsavisti?

(xt mein tricas còniecisti? qu6modo dePersé manus mi aditaest?

o . Ix'

xrg iumhinc auferàs, si sapias . D O . At, b ona liberta ,haéc scivistiet

ne' celavisti. L B. Stultitiaest, quoi beneesselicet, éum praev0 rti

itib ns . Posterù'

uistacetemag is pàr agereest.D o . Uritur mihi cor.

0 . D a illi cantharum;extingueignem , si cor

uritur , càput neardescat.o . L x

'

xdos mefacitis , intc'

lleg o .

o . V iu’

cinaedxìm novum tibi dari, Paégnium?

luin hide, ut sole'

s, quando liber locx'

xsthic. 25

PE R S A .

prdhisee“

hunc volo lx'

xdiiicari. L B. Meo eg o inloco seduld curab o .

no. Cérto illihomines mihi nescio quidmdli consulunt quod faciant. SA . Heus vos .

TO . Quid ais ? SA . HiccineD drdalus es t lend,quihic liberas merca tur ?

hiccineest , qui fuit qudndam fortis? D O . Qnaéhaec rest? Hei, cdlaphum icit .

M dlum vobisdab o . T O . A t tibinos dedimus, ddbimusqueetiam . D o . Hei, n6tis pen ellit

PA . L icet :diusaepesunte1 pun 0tae. D O . q ueretuetiam, frdstum pueri?

L E . Patrone, xintro, amdb o, ad coenam. D O . Meaignavia, tx

'

x [nunc]meirrides ?L E . Quianetevoco , b éneut tib i sit? D o . Ndlo '

mihi beneésse. L E . Nesit.TO . Quid igitur? sexcénti numi quid agunt? quas

turb és danunt?

D O . M aledisperii! scinnt referreprdbeinimico

T O . Sàtis sumpsimus supplicii? D O F ateor ;manus vob is do . T O . Et pdst dab is

sub furcis . A bi intr o . SA . In crucem ! D O . Annehic parumexercitam

hiseemehabent? T O . Cdnvenissed ìluxn temémineris .

Spéctatores, bénevalete. L dno perilt : plau'xdfrt

PO ENU L US .

siminus curassin t, cixmheri veniànt domum .

Nutrices puerca infantis minutulosdomi 1

'

1t procurent , ne1'1 quaespectatum 6fi'erant

neet ipsaesitiant, ét puet i pereànt fame,neveésurienteshic, quasi b oedi, obvàg ian t .M atr6naetacitaespéctent, tacitaerideant ;can6ra hic vocesui tinniretemperent ;dominusermones fàbulandi conferant,neethic viris sint ét domimoléstiae.Quodquead ludorum cuiratoreeattinet,nepalma detur quoiquam artifi ci ini1

'

1ria,neveàmbitionis ca1'1saextrudantùr fora s,quo deteriores Anteponantdr b onis .

Et b éequoqueetiam, quod peneoblit1is fuidum li

'

1diunut, in popinam, pédisequi,irrùptionem fàcite! nunc, dum occàsioest,nunc, dum scriblitaeaéstuant, occdrrite.Haec, imperata quaé sunt pro imperio histrico,b onumhérclefactum,pr6 sequisqueutméminerit.A d àrgumentum mino vicissatim volo

remigra te, aequeut mécum aitis gnàrures.

Eius min o reg iones, limites, confiniadetérminab o ei rei ég o fi nitor factus sum .

Sed, nisimolestumest, némon darevob is volocomoédiai; sin odioest, dic6m tamcn,siquidém licebit péreos, quibusest in manu.

Carchédonius vocàturhaec comoédia ;L atinePlautus : Patruno pultiphag6nides .

Nomen iamhabetis ; mino rationes céi:erasaccipitenam arguméntumhochic censébitur.L ocus Argumentoest simm sibi proscénium ;vos iùratoresestis : quaeso, operam date.Carthég inenses frittes patruelés duo

POENU L U&

I sex A nactorio, 1'1bi prius habitéverat,huo còmmig ravit in Calydonemha1

'

1d diusui quaésti causa . ls in illis hab itat aédibus .

Esrumhic adulescens altera taefiiictim perit,suam sibi cognatam, imprddens ; nequesoit, quae

éa siet,nequeeam 1

'

1nquam tetigit(itaeum lena mAcet a t),nequequidquam cumea fécitetiamnx

'

1m stupri,nequed1

'

1xitunquam ; néqueillevoluit mittere.Quia amarecernit, tingerehominem vdlt bolo .

l]làncminorem in còncub inati1m sibi

volt émeremiles quidam, qui illam déperit .

Sed pater illarum Poénus , postquameas pérdidit,mariqueterraque1

'

13 quequaquequaéritat.Ub i quàmquein urbemest ing ressa s, illicoomnes meretrices, 1'1b i quisquehabita t, invenit;dat a1

'

1rum,ducit nòctem ; rog itat postibi,

undesit, quoia tis, càptanean surrépta sit,

quo genen gnata , quiparentes f1'

1verin t.lta docteatqueasta filias quaerit suas .

Et is omnes linguas soit ; sed dissimulàt scienssescire: Poenus planeest ; quid verb is cpust

’

!

ls herihdc in partum navi venit vespere.Paterhàrunc, idemhuic pàtruus adulescéntuloest.I amneh6c tenetis ? Si tenetis, d1

'

1citecavedimmpatis : quaéso , si nitetrainsig i.Ehem, péneoblitns si

'

1m reliqiiom dicere!Ille, qui ad0ptavithimesibipro filio,is illi Poeno, huiuiscepatri,hospés fuit .[ls hddiehuo veniet, réperietquehic filiaseth1'1nc sui fratria filium,ut didiciquidem .]Hic

,quihddieveniet, réperiet sua s filiasethnno sui fratris filium . Debino céterum

A CTUS I . S C ENA

[valételadestellbo : filius nunc iier1' volo .]Quod réstat, restant filii, qui faciant palam .

Eg o ib o , ornab or . Vòs aequo anim0 noseite.V alétc a tqueadiuvàteut vos servet Salus .

A C T U S S C E N A

A G OR A S T O C L E S . M I L PH I O .

A G . Soepeégo res multas tibimandavi, M flphiO,dub iàs ,egen as , inopiosas cdnsili,qua s t1

'

1 sapienter , dòcte,et cordate,et catemihi réddidisti 6pipara s operai tuaquibus prd benefactis fàteor deberi tibiet libertatemet multas grams g ratia s .

M I . Scit6mest , per tempus si obviam I S , verbumvetus

n am tuaé blanditiaemihi sunt, quod dici soletgerraé gen nanae, atqueedepolM ;”goa meri.Nunc mihi blandidicus és herim tergomeotris fa cilecorios còntrivisti b 1'1bulos.

A G . A t amàns per amorem si quid feci, M ilphi0 ,ig n6sooro id temi sequem est. mx. Hand vidi

magis .

E t mineego amorepéreo: sineto verberem,

i tem l'

it tumihi fecisti, ob nullum nòxiam ;

p ost id locorum t 1'

1 mihi amanti ignòscito.

A G . Si tibilub idoest aut voluptati, sinosuspénde, vinci, verbera lauctor sum ; sino .

M I . Si auctòritatein pòstea defugeris :ub i dissolutus t1

'

1 sies eg o péndeam . 20

PO EN U L US.

A G . Egoneistuc ausim ficare, praesertim tib i?Quin siferirivideo te,extemplò dolci:.M I . M ihi quidemhercle. A G . Im6mihi. nn . I stuc

Sed quid nunc tibi vis ? A G . Cdr eg o apud teméntiar ?

25 Amo immodeste. M I . M éaeistuc scapulaesén

A G . A t ego hinc vicin am dico A delphusiu'

un,meam,

len6nishuins me' retricemmai1'1sculam.

un . lampridemequidem istuc 6: to audivi. A G .

D ifl'eror

cupidinceius . Sed lenoneistòc L yco,illins domino , non lutumest lutuléutius .

M I . Vin’

tuilli nequam direnunc? A G . Cupio.

M 1 . E11, medato .

A G . Ab idierectus ! M I . D icmihi vero sérieViu

‘

dà.remalum illi ‘

i A G . Clipi0 . nn . Hem,eun

dem mè dato :utrumquefaxo hab éb it, et nequam étmalum.

A G . locare. mr. Viu’

tuillam h6diesinedammituo

tuam libertam fàcere? A G . Cupio, M ilphio .

M I . Ego faciam ut facias . Simt tibi intus ain si

trecénti numi Philippei 'i A G . Semen ti quoque.M l. Satis sunt trecenti. A G . Quid iis factun

'

m‘

!

M I . Ta ce.Tot1

'

1m lenonem tibi cum tota familiadab oh6diedono . A G . Quid factum” su. lim

scies .

PO ENU L US.

quamego ha1'

1dmulto post mittameb allistàrio .

Sed Adélphasiumexit éccam,atqueAnteristylis

Haecest prior, quaeméi1mherum dementem fa cit…Sed évocab o . Heus, i fora s, A g oràstocles,si vis videro ludos iucuudissumos !A G . Quid ist1

'

1c tumultiest , M ilphio? M I . Hemamorés tuos,

si vis spectate. A G . 0 multa tibi di dént b ona,quemmi 6b tulistihoc tam lepidum specta culumf

A C T U S S C E N A ll.

A D E L PHA S I U RL A NTER A S'I'YL I S . M I L

P H I O . A G OR A ST OC L E S. A N C I L L A .

A D . Neg òti sib i qui volet vim paràrenovem ét mulierém ,

haec du6 comparatonam millac mag is res duaé plus negotihab ént, fortesi 6w eperisexornàre°

neque1'1nquam satis hac duaé res ornantnequeeis ulla om àndi satis satietàsest .A tquehaécut loqu6r, nunc domò docta diconam né susqueab aurora ad hoc quod dieies tex industria Amb aeconcéssamus nunquamlavàri, aut fricàri, aut tergéfi ,

aut orné.ri,politi,expoliri, ping-i, fingi; et 1

'

1na

b inaé , singulis quaedataé nobis Ancillae,caenos lavàndo, eluendo, operam dedere°

adgen'

mdaqueaqua sunt viri duo defessi.Apag ésis , neg oti quantum in muliereuna est 'Si véro duse, sat sci6, maxumo (mi

A C TUS I . S CE N A Il.

poplò quoilub ét plus satis dareputissunt,quaen6ctes diésqueomni in aétatesemperom àntur , lavintur, terg éutur , poliuntur .

Postremo modusmuliebris nullust,nequex'1nquamlavàndoet fricimdo [modum] scimus facere.Nam quaé lautaest, nisi pércultaest,meo quidem

animo quasi inlautaest.A N . M ir6r quidem, soròr, teista cesic fabuldri,quaetimcallida ét docta siset faceta :nam q

udm sedulò mundite'r nos hab émus,vix aé g requeamitorculòs invenimus .

A D . lta ést ; verumhoc dnum tamén cogitato

modus dmnibus in rébus, sor6r, optumumhixb itu

nimia dmnia nimium éxhibent neg étium bominibusex se.

A N . Soror , cogita amab o , item nos perhib éri,quasi salsa m1

'

xria tica ésaeautumintursinedmni lepòreet sinesiiavitate;nisimulta aquausqueet di1

'

xmacerantur,olént, [salsa sunt,] tangerex

'

it non velis . I tem su.

m1'

1s

Exus seminis mulierés sunt insx'xlsaeadmodum Atqueinvenx

'

xstaesinem1'xnditiaet sixmtu.

M I . Coquaest haec quidem, Ag orastoclés, uteg oOpinor :

seit, muriatica t'

it macerét. A G . Quidmoléstus’

i

A D . Sor6r, parce, amab o . Sa test, istuc àliosdicerenobis, nenòsmet nostraetiam vitia loqué

mur .

L N . Quiéscoergo . A D . Amd te. Sed hdc nuncrespònde[mihi]:

:txunt hic omnia , quaead de1'

xm pa cem opòrtet

P O EN U L US .

adesse? A N . Omnia àccnràvi.

A G . D iem pixlcrumet celéb reuret vem'

1sta tis piè

num,

dignixm Veneri pdl, cui sunt Aphrodisia hddie!ux. Ecqnid gratiae, qunmhuc foràs teevocàvi!Non ii1m medecétdonàri cadd

vini [veteris]? D ic dari. [Nilrespondes ì ]L ingua huicexcidit,uteg o opinor .

Quidhic, malum adstans db stipuisti? A G . Sineamem neobturb a, iio tace!

M I . Tacco . A G .

'

Si tacuisses iam istuc ,,Tàceo“

non nat1'

xm foret.A N . Edmus, mea sordr . A D . Eho amab o , quid

illo nunc proper6s ? A N . Beg as !quia herns nos apud uedem Veneris mén ta t . A D .

M aneat pdl. M ane:tx'

xrb a est nunc apud Aram . An teib i vis interistas vorsirier

prdsedas, pistdrum amicus, réliquias alicàrias ,miseras, schoeno délibutas, sérvolicolas sdrdidas,quad tibi olant stabuh

'

xnx statnmquesellam et60 quis adeo hand quisquam 1

'

1nqn am liber tétigitnequeduxit domum,

sérvolorum sdrdidulorum scdrta diob oldria‘

!

M I . I in malam crncéxn ! tun’

andes étiam serves

prdpndium Quasi b élla sit , quasi campaeregesd1

'

1ctitent !M dnstrum mulieris !tantilla tinta verb a fdndita t,

65 qudius eg o nebuldi cyatho septem noctes n dnemam .

PO ENU L U S .

nn . Cdrram igitur aliqua dd piscinam, a1'

1t la cnm

lim1'

xm petam .

A G . Quid eo opusti ux. Eg o dicam: ut illi ét

A G . I inmalamrem !nn . lbisuméquidem. A G . Pergis

‘

! nn . Tdceo . A G . A t perpetud volo .

Énimvero,heremeo mdlacessishido,et de.licids facia.

A N . Sdtis nunc lepideornd.tmn credo , sdror , te

sédubiexempla cdnferonh1r mdretrioum alia rum

ibi tibiet it cordolium, si quam ornatammélius forteadspéxeris .

A D . invidia in mendnquam innataest, néquemalitia , mda soror ;

bdno ingenio ma dueornatum, quam aut o, multomàvolo

b dnameg o , quam bedts m, mc essenimio dicimivolo .

M éretricem pnddrem gereremig is docet quam

mégisqnemeretricém pudorem, quam adrum, gererecdndecet

pulcrum ornatum tdrpcs mores pdius coeno cdl

linunt ;lépidi mores t1'1rpem ornatum fdcilefactis com

prob an t.

Ého t u, vin’

tufdcinus facerelépidumet festin im ? M I . Volo .

A G . Pdtesnemihi anscultàre‘

i mx. Possum. A G .

Abi domum, ac suspéndc te.

A C TUS S CEN A ll.

u1. Quimob rem A G . Quia iam ndnquam andibis

vérb a tot tam sudvia .

Quid tibi 0pust vixissei Ausculta mihimodo ac

suspéndete.nu. Si quidem tues mec1

'

1m fnturns pro tiva passa

A G . Atego amohanc. A teg oesseet b ibere.A D . Eho tu, quid ais ? A N . Quid rog a s ?

A D . Viden’

tui pleni sdrdium oculi qui crunt, iamspleudéntmihi!

mo etiam in medio dculo paulum sdrdist

A D . Cedo, sis, déxteram.

Ùt tu quidem huius oculds illotis minibustractes ailt teras ?

A N . Nimis nos socdrdia hodietenuit. A D . Quadere, db secro ?

A N . Quia iam non dudun dutelucem ad uedemVeneris vénimus,

primaeut inferrémus ignem in 6ram . A D . Ah,non factdest opus

quadhabent noctxxrna dra, noctusdcruiicatum iredccupant ;

pn usquam Venus expérgiscatur , prius deproperant sédulo

sàcrufi care: ndm vig ilanteVeneresi venidnteae,ita sunt turpes , crédoecastor , Venerem ipsume

fund fugent.A G . M ilphio ! ux. EdepolM ilphi0nem miserum !

Quid nunc vis tibi?

A G . Ò bn cro hercle, ut mdlsa loquitur ! M I . Nihilnisi latérculos,

sesamum , psp6veremque, triticum , et frictdsun ces .

P L A U T .

PO ENU L US.

A G . Écqnid amarevideor ‘

! ux. D amnnm ; qaddMercurius minumeamat .

A G . Nim quidem edepolh'

xornm ama ren 1'111umamatorem àddecet.

A N . Eimus , mea genuina . A D . A ge,sis , 1'1t lubet. Sequerehào. A N . Sequor .

120 xs . Éunt hac. Quid, si adeimus ‘

i A deas .

A G . Primum prima salva sis ;ét secunda ti'xsecundo silvein protio ; tértias:

'

xlveextra pretiixm . A N 0 . Tum poleg oet dleumet operam pérdidi.

A G . Qnd teag is? A D . Eg one? in aédem Veneria.A G . Quideo? A D .UtVeneremprdpitiem.

A G . Eho an irataest? Prdpitia hercleest . Vél

eg o pro illa spdndeo .

125 A 1) . Quid tn ag is ? quid mihimolestus db secro .

A G . Ah, tam saéviter iA D . M itte, amab o ! A G . Quid fe8tinas ? Tdrba

nunc illi ést. A D . Scie:sfint illialiac, quais specta teeg oétmespectarivolo.

A G . Qui lubet spoot6returpes , p1'

xloram spectandàm darei

A D . Quia apud aedemVéne'

rishodieestmércatusmeretricius ;

130 éo oq nveniuntmercatores : ibiegomeostendivolo.

A G . Invendibili mérci oportet filtroemtorem ad

dixcereprdb a merx facileemtdrem reperit, tà.metsiin ab s

trusd sitaest.Quid ais ? quando illi dpud memaoum cdpntet

corpus cdpulas‘

i

A D . Qnd dieOrous db A cheruntemdrtuos amiserit.

POENU L U S.

Bi'

im toexspccto , néqueusquam aliam mihi paravi cdpiam,

néqueistucusquam appéret. Ita nunc sén io uihildminus .

l, soror . Ab sce'detua me. A G . PériilEho,quid ag is, M ilphio ?

M l. M da voluptas , ménedeliciae, mda vita , meaamoénitas,

méus ocellus , meum labellum , mea salus , meumsàvinm,

meum mel, menm cor , mda colostra , méus molli

culnsedsonsA G . M éneeg o illaec patiàr pmesentedici! D is

oruoi6r miser,nisiego illum iubed quadrig is ci

'

lrsim ad cumuliedm rapì !

341 . ndli, amab o, sdocenserohéro moo causi mea!Eg o faxo . A D . Sine. M I . Nimium irataes i

drgentum proio tefaciet 1'1t sis civis Attica atquelibera .

A D . Quin abiresinis ? quid vis tibi! Qui benevolt, benevis item.

M L Si Antequidem mentitnst, nunc iam debinoerit verdx tib i.

Abscedehinc , sis , sjcophanta . ux. Pireo.

A t scin’

, qudmodo‘

!

sineteexorem , sineteprendam a\u'iculis , sinedem sàvium !

lamhérclceg o fa ciam pldrantem illum, nisi tefacio prdpitiam ;

Atquehicmeneverbotet (illud fdciet , nisi teprdpitio.)

mélo formido ndvieg ohuiusmdresmorosimaloa.

A C TUS S CENA I l.

Qndmobrem ,amab o

, méa voluptas , sineted 170exorérier .

A G . Ndnego homo tridboli sum nisiego illimastigiae

éxtnrb o oculos dtqnedentes ! Bdm voluptatémtib i!

hém mel! hem cor ! hém colostrum ! hém salutem! hem sdvinml

M i . Impias, here, to! dratorem vérberas . A G . lam

istdcmag is !

ét iam ocellnm addam, ét labellum , ciling nam

'

ux. Ecqnid faciès modi!

A G . Sicoineego teordreiussi! M I . Qudmodoerg oorémi A G . Beg as!

Sioenim dioorés, sceleste: Kdinevoluptas, tedbsecro,

hdins mel, huius cor , hdius labellum hdius lin

hdins colostra,hdins dulcicnlns cisous,mastigia ;dmnia illa , quaddiceb as tua ésse,ea memorares

mea .

ux. db secro hercleté , voluptas hdius atque

hdius amica mdmmeata ,mda inimicaet mdlevola ,dculnshuius, lippitudo més , melhuius, félmoum,

dt tuhuic ir6ta nesis ; adi: si id fieri ndupotest,cdpia s restim ac td suspendas cdmheroet vostra

nàm mihi iamvidedpropter tevictitandumsdrb ilo,itaquo iam quasi dstreatum térgum nlceribus

gestito,prdpter amorem vdstrnm. A D . Amab o, mén

’

pro

hiberepdstulas,

PO ENU L US .

né teverberét mag is quam neméndax mea dvoradm siet!

A N . Aliquidhuic respdndeamabo, cdmmodeneincdmmodns

ndbis sit : nam detinet nos dé nostro neg dtio .

A D . Vérum. Etiam tib i hinc amittam ndxiam

unam,Ag or6stocles .

Ndu sum ir ata . A G . Ndues i A D . Non sum.

A G . D a érg o, n t credam, sdvium .

A D . M d: dab o, qunm ab ré divina rédiero .

erg o strénne.A D . Séquereme, sordr . A G . Atqueaudin ’

ét

iam? Veneri dicitomdltam mois verb is salutom . A D . D icam . A G . At

quehoc audi. A D . Quidest!A G . Padcis verbis rém divinam tacito .

andin’i respice.

Réspexit. ldem polVenerem crddo facturàm tibi.

A C T U S L S C E N A !“

A G O R A S T O C L E S M I L P B I Q

A G . Quid ndnc mies auctor , M ilphio i su. Ut

mevérberes,atqueadctionem ideias : nam impnnissumetib i quidemherolevénderehasceaedés licet.A G . Quid idmi M l. M aiorem pdrtem in orehabi

tàs meo .

A G . Supérsedeistis vérbis . 151 1. Quid nun ovis tibi?A G . Trecentos Philippos Cdllyb isoo villicodedi dddnm

, priusquam meévocavistiforas .

POENU L US.

Nequehérclevero sério Soia’

, qudmodelta md di amabt Viu’

, b ona dicdm fi de!quodhic inter nos liceat ita meIdpiterSoin

’

, qudm? Videtu Crédin’

, quodeg o fébuler ‘

!

xxx. Si néqueo facere,ut 6beas,egomet 6bieronam isti quidemhercleordtioni 0 c

'

dip0

opus cdnieotoreest , qui sphing i interprés fuit.A G . lllichinc iratus dbiit : nuncmihi cadtioest,neméamet culpa mdc amori obiexim mora n .

lb o Atquearcessam téstes : quando an dr inhetmeo obédientem meésseservo liberum.

A C T U S ll.

L Y CU S . A N THE M ONI D E S .

L x . D i illum infelicent dmnes,qui posthdnc diemleno dllam Veneriunquam immolarithdstiam,

qnivedllam thuris g rdnum sacrufi cdveritiNameg ohddieinfelix dis mois iratissnmissex Ag nes immolàvi, neo potni tamenpropitiam Venerem facereutiessét mihi.Quonidm litaro néqueo, abii iliino illicoirdt us ; vetniexta prosicdrier,nequeda adspicerevdlni. Quoniamudn bonahm

'

xspe: dixit, deam ésseindignam crédidi.

Eo pàcto avaraeVéneripulcreudiimanum .

Quando id, quod saterat, sitis haberendlnit,eg o padsam feci. Sio ag o, sicmd docot.Eg o fdxo posthac di deaequeoéteri

15 conte'ntiores m6gecrunt, a tqueavidiminus,

A C TU S il.

qunm scibnnt, Veneri nt ddierit lené manumCondignoham spex,udn homo tridholi,omn ibus

'

xxxextiseibat portendimihimaldm damnumqne,et déc aesseiratds mihi.Quid éi divini authdmani aeqnnmest credere?M ina mihi argenti ddno postilld dataest.Sed, quaéso, nbinam illio réstitit milés modo,

quihan cmihi donavit , quem ég o vocavi ad prin

Sed éccum incedit . A N . lta , ut occepi dicere,lendlle, deillac pdgua Pentethrdnioa,qua séxaginta millia hominumund dievolàtieorum manibns occidimois .

L Y . Ehem voliticorum hdminnm? A N . lta diedquidem .

L Y . A n, db secro,usquam sdnt homines voldtici?A N . Fuére; verumeg o interfeci. L Y . Qndmodo

potuisti? A N. D icam . V iscum leg ioni dedifnndàsqne; eo praesternéb ant folia fdrferi.L Y . Quei rei? A N . Nead fundas viscns adhae

résceret .L Y . Pergo: dptumoherclepexeras. Quid pdstea ?A N . ln fdndas visci indéb ant g randicnlds glob os

°

eo illds volantes idssi funditirier .

Quid mdlta verb a ? quémqnem visco ofi'

énderant,tam créb ri ad terram décideb ant, qudm pira .

Ut quisqueacciderat, cdm necab am illicoper oérebrum pinna sda sibi, qua si tdrturem .

L Y . Sihercleistuc unquam fdctnmest , tum me

faoiàt, n t semper sàcm ileem nnnqnàm litemA N . An mi haéc non crédis? L Y . Credo ,

aequomest crédier .

PD ENU L US .

A ge,eùmxs intro, dumexta rcfernntdr . A N . Vola

45 narràretibietiamdnumpug nanx. L Y . Nihilmoror.A N . Ausodlta . L Y. Non ,

borcle! A N . imo iam

tuum, nisi auscultas, adt is in malim crucem !L Y. M aldm crucem ib o pdtius. A N . Certumne

L Y . Cox-tdm. A N . Tum tu ig itur dieb ono,Aphrodisiis,

addicetuam mihiméretrioem mindscnlam .

L Y . lta rds divina mihi fuit : res sériasomnesextolloex hdc diein alidm diem .

Profécto festoshdbeam, deoretdmest mihi.Nunchinc camus in tro . Soquerohac md. A N . Se

quor .

I n hdnc diem iam tdus sum mercenàrins.

A C T U S HI . S C E N A I .

A C OR A ST O C L E S. A D V O C A T I .

A G . lta medi ament , tdrdo amico nihilest quid.

quam iniquins,

praesertim homini amimti, qui, quidquid ag it,

properat dmnia :sicuteg ohos duco ddvocatos hdmines spissigra

dissumos,

térdiores qudm corb itaeedut in ir anquilldmari.Atqueequidem hercledéditn opera anxious fugi

tavi senesscib am aeta tetdrdiores :metuimeo amorimoran:

P OENUL US .

A D . Bénevaleig itur : to àdvocatos melius celeris ddcere:

térdi sumns nos . A G . Optumeitis , péssumehercledioitls .

Quinetiam deciderint vob is fémina in taldsvelim.

A D . Atedepolnos tibi in lumb os lingnam atqueoculos in solum.

A G . Hexa,hand vostrumest, iracundos é sse, quoddixi ioco .

A D . Ndc tuum quidem det , amicis per iocum ininsté loqui.

A G . M ittiteistaec. Quid velim vos, scitis . A D . Cal

lemds probe:lénonem peridrnm nt perdas, idetudes . A G . Te

netis rem .

Écceopportuneég redinnturM ilphioun aetvillicuaBdsiliceexornàtus cedit ét fabread fallàciam .

A C T U S lll. S C E N A il.

M I L PH I O. C O L L YBI S C U S . A G OR A S T O C L ES

A D V O C A T I .

[Am tones praecépta in corde? co . Pdlcran x. Vide, sis, cilleas .

Quid opust verb is ? cdllum apmg num càllereaequeudn sinam .

F ic modo,nt conddcta tibi sint dieta ad hancfalliciam .

Quinedepolcondòotior sum, quim trag oediant cdmici.

PO ENU L US.

co . Sed ita adsimulatdtequasieg o sim pereg ri.nus . A D . Scilicet ;

ét quidem quasi td nob iscum advénicus hodieoraverxs,

liberum ut commdnstraremns tibi locum et volnpti1rium,

t'

ibi ames , potes , pérgraecere. n x. lien édepolmortalés malos !

A G . Ég o enim docui. mx. Quis teporro?c o . A gite, intro abito, Ag ordstooles :

nehic vos mecum cdnspicetur 16110 , non faildoiaepraépedimentum dhiciatur . ux. Hic homo sa

fdcite, quod inhet. A G . Abeaxuus . Sed, vos ! satisdictdmest ? co . Abi.

A G . Abco . Quaeso di immortales. co . Quinabis? A G . Abad. co . Sapis . St !

tàce! A D . Quidest? co F areshaé feoernn t mig aumflagitidm modo.

A D . Quid id est flag itii? co . Crepucrunt clire.A D . D i tepérduint!

Pdnenos recéde. 0 0 . F iat. A D . Nds prioresibimus .

c o . F ixciunt, scnrraequdd w usucrunt : pdnesesehomines locant .

A D . illichomoest, quieg réditur, leno. co . Bd

uusest : nam similia maloest.lim nunceg o illi ég redienti sdnguinemexsngàm

procul.

A C TUS . IN . S C EN A lll.

A c r us xm S C E N A 1m

r. r cns. A D V OC A T I . connr uxs cn s .

L Y . lam istdc revortar , miles convivis volo

reperirenob is cdmmodos , quiund sient.lntérib i a ttnlerintexta ; atqueeddem mdlieresiam ab ré divina , crédo apparebdnt domi.Sed quidhdc tantum hominum incédnnt?ecquid

nmmdfi umM ?et illechlamydatns quisnam est , qui sequit dr

'

mmmfl?Aetdlns handest. A D . Td salutamds L yce,quaxuquamhdnc salutem férimus inviti tibi etquanq benevoluma s léniter lendnibus .

L Y . F ortdnati omnes sitis , quod certé scionec fdre, nec F ortunam id situram fieri.A D . lstic det thesaurus stdltis in lingud situs,nt qua éstnihabenntmileloquimelidribus .

L Y . Vidm qui nesoit qud—deveniat dd mare,

eum opdrtet amuem quaérerecomitém sib i.

Ego mdleloqnendi vdbis nescivi viamnunc vds mihi amnes éstis : vos certdmest soqui.Si bénedicctis, vdstra ripa vds sequar ;simdledicetis vostro g radiar limite.A D . M ald benefa ceretdntundemest periculum,

quantdm b ono malefàcere. L Y . Qui verd A D .

Scies .

M ald si quid beneficia benefi cium interit ;bond si quid maleficias notatem éxpetit .L Y. F a cétedictum ! Sed quid istuc ad medttinet ?A D . Quia nds honoris tui causa huo advénimus,P L A U T . HL P

P O ENU L US .

quamqudm benevolumus léniter lendnibus .

L Y . Si quid b oni apportdtis , habeo g ràtiam .

A D . Boni denostro tibi nec ferimus néc damus,nequepdllicemur , néqueadeo volumds da tum .

L Y . Credo hérclevobis : ita vostraest benig nitas .

Sed quid nunc voltis ? A D . Hdnc chlamy datum

quem vides,ciM drs iratust. c o . Cdpiti vostro istdc quidem!A D . Hunc ndnc, L y ce, ad tediripiondum addd

co . Cum praéda hic hodieinoédet vena tdr domum

canés compellunt in plag as lepideL y cum .

L Y . Quis hic ést? A D . Ncscimus nds istum quidem, qui siet,

nisi, dddnm a maneut dd pot tum procéssimus,atqueistuncenavi éxeuntem oneririavidémus . Adiit dd nosextemplo éxiens ;saldtat ; respondémus. G O . M ortales malos !ut ingredinntur d6ctein sy cophàntiam !L Y . Quid deinde? A D . Sermonem ibi nob iscum

cdpula tuit, sé peregrinumesse, hdius iguarum dppidi ;locdm sibi velleh'berxun praebérier,ub i néqnam faciat. Nds hominem ad teadddxi

mus .

Tu, sitedi amant, dgeretuam rem occdsioest .

L Y. ltaneilleest oupieus ? A D . Adrnmhabet. L Y.

Praeda haéc meaest !A D . Potit o amarevdlt . L Y . L ocnm lepiddm

dab o .

A D . A tenim clam furtim hic éssevolt , nequisciant,

PO ENU L US.

G O . M ulti tibi di dont bdna , qunm mesalvomduevis .

L Y . Hospitium to ainnt quaéritare. co . Qna é rito .

L Y. I ta illi dixerequihinc a meab ierdn t modo ,tequaéritarea mdscis . co . M innmeg én tinm .

L Y . Quid ità? co . Quia , a muscis si miho spitium quaérerem huo

advéniens, irenx in oircerem rectd via .

Ego id quadro hospitium 1'

1b ieg o cnrer mdllins,quam régi Antiocho dcnli curat i solent .L Y . Edepdlnao tibi possum illum festin

'

xm da ro,

siqnidém potes pati éssetein lepiddloco,in looto lepidestréto lepidam mdlieremcompléxum contrectirete. . co . I s, loud, viam.

L Y . ubi td Leuoadio, L ésbio, Thasid, COO ,vino edent

_

ulo notatem irriges .

ibi té repleb o dsqueunguentumeocheuma tis .

Quidmdlta verb a c iam, ubi tn ldveris ,ibi nt b ixlneator fdeiat nnguentdriam .

Sedhaéc latrocindntnr, quaeeg o dixi, dmnia .

co . Quid ità? L Y . Quia aurum pdscunt praesentdrium .

co . Quin hércleacciperetd non mavis , quamog o dare.

[L Y . Quin soquero meintro . co . Ducerg o meintro . Addictnm tenes .]

A D . Quid, si évocemns hdc foras Agordstoclem,

ut ipsetestis sit sib i certissumus ?Heus td, qui furem oàptas ogrederedcius,nt tdteinspectes adrum lenoni dare.

A C TU S lll. S CEN A IV .

A C T U S Ill. S C E N A IV .

A G OR A ST O C L E S . A D V O C A T I . C O L L Y

BI S OU S . L Y C U S .

A G . Quid ést? quid voltis téstos ? A D . Spoetaad déxteram

tuus sérvos aurum ipsi lenoni datat .c o . A ge, dccipehoc, sis : hic sun t numerati adreitrecénti numi qui vocantur Philippei.Hino moprocura .

'

Prdpereb osco ab snmivoloL Y . Edepdlfecisti prddigum promdm tibi.A ge, cixmns intro . co . Té sequor . L Y . A ge,

age, dmbula ;ibiqueAlia reliqua dna fabulixhimur .

co . Eqnidém narrab o tibi res Spartiixticas .

L Y . Quin soqueromeerg o . co . A bddc introdictdm tones.

A G . Quid ndncmi auctores éstis ? A D . Ut irug isxes .

A G . Quid, si Animusesseudn sinit? A D . Esto, dt

V idistis, lena qunm adrum accepit? A D . Vi

dimus .

Enm vds moumessesérvom scitis? Seivimus .

Rem advdrsus populi saépoleges? A D . Sci

A G .Hem,istaécvoloerg ovds commeminissedmnia ,

mex quam dd practorem dsus veniet . A D . M o

minimus .

A G . Quid, si recenti reaédis pultem? A D . Cénsoo .

PO ENU L U S.

A G . Sipdltom,non roclddet? A D . Panem fréng ito .

20 A G . Siexiorit lono : cénsexx’hominem intérrog om,

meus sérvos si adeum vénit, nec ne? A D . Quippini?

A G . cum anri ducentis ndmis Philippis ?

A G . Ibiextémplo leno crrib it. A D . Qua deré?A G . R og as?

Qnia céntumnumisminusdicetur. A D .Bénepn tas.A G . Alidm censob it quaéritari. A D . Scilicet.A G . Extémplo donegàb it . A D .

A G . Homo fdrti seseadstringet A D . Hand

dubium id quidemest .A G . quantq uantnm adeum orit delatum . A D .

Quippini?A G . D iéspiter vos pérdnit ! A D . Tequippini?A G . lho ét pultab o idnuamhanc. A D . lta . Quip

pini?

A G . Tacéndi tempus ést: nam crepnerdnt forex.

F ordsegredier video lenoném L ycum :

addstequaeso ! A D . Quippini? Quin , si voles,oporirecapita, né nos lono ndverit ;qui illimalaerei tdntaefnimus inlices .

A C T U S lll. S C E N A V .

L Y C U S . A G OR A S T O C L ES. A D V O C A T I .

L Y. Suspéndant omnes ndn c iam sehardspices .

Quideg o illis posthac, qudd loququi in ré divina dddnm dicebdut, mihi

POENU L US

A G . Negin o, apnd il: a ss ai run , nec aervdn.eu

L Y . Nego ; negando, ai quid rt fut , ri fi o .

qui ad té treeentoa - ddo Philippos détnlit ;idqueideo in istoc ax

'

xrnm ineut marxdpio .

L Y . V ao vdstraeaetati! A D . Îd quidem in mundo ù t tnae.

A G . Ago, omitteactutnm,fdrcifer, marsdpium l

to M annfésto fnr es mihi. Qnaesohercle, opo

dummè vidoa iis sérvom ab hoc abddcere.L Y. Nnno pdleg o perii oérto,hand arbitrdxio !Consdlto hoc factum ost, mihiut insidiaoflerontSedqnideg o dubito fdg orehinc in malim crucem,

pridsquam ob torto odilo ad practorém trab ot’

qui si quid bonepromiitnnt, pro spisso évon it °

id qudd mali promittunt , praen ntdrinmest.Nunc ibo ; amioos odnsnlam, quo md modo

50 suspéndoro aequom oénsoant potissnmum.

A C T U S lll.’

S C E N A Vl.

A G OR A ST O C L E S . C O L L YBI SC U S .

A D V O C A T I .

A G . Agetd prog rodereut tdstos vidoant te' [ireistino] foras.

Estuo hic servos mens ? co . Sum [me] hérolovero Ag ordstoclem

A C TUS IV . S CENA

A G . Quidndnc, scelesteléno A D . Qnicnmlitig a ,

ab scéssit. A G . Utin amhinc àbieritmalim crucemA D lta nds vello aequom ost. A G . Cris sub scri

b amhomini dioum .

co . Numquid me A G . A b scedas ; sdmasorn atdm tuum .

o . Non sdm noquidquam miles facias :padlulumpraedaeintus feci : ddm lenonis fàmiliadormitat , extis sdm satur factds probe.Ab scédamhinc intro . A G . Pictum a vobis cdmiter .

Bonàm dedistis, Advocati operdm mihi.Gras mine, quaeso, in cdmitio ostotedbviam .

Tuséqueremeintro . Vds valete. A D . Et tdvale.lnidriam illio insignitepdstulatnostrd sibi servirenos censét cibo .

Verum ita sunt [omnes] isti nostri divitessi quid b ono facias, lévior piumaest g ratia ;si quid pecoatnm ost , pldmbeas irds gerunt.D omds abeamus ndstra s, sultis, udno iam :

quando id,qnoireioperam dédimus,impetrdvimns,ut pérderomus cdrruptorem civium

A C T U S IV . S C E N A

M I L P H I O.

Expecto , quo pactd meaetechnaé processuraésient .

itudeo hdnc lenonem pérdere, velutménmhernmmiseram màoerat ;

sumeadtom porro vérberat, incdrsat pugnis, cdlcibus .

PO ENU L U S.

Servireamantimiseriaest , praesértim qui, quodamit , caret.

5 m a ,efano réd perevideo seSyncer6stumleu6nis servum . Quidhabeat sermònis,ausculta

'

nb o .

A C T U S IV . S C E N A I l.

BY N C E R A S T U S . M I L P H I O .

sv . Sàtis spectatumest, deos atquehomineseiusneglegereg ràtia rn ,

cuihominiherns ést consimilis , vélutego b abechnn ohuiusmodi.

Nequeperiuriòr nequepeior filter usquam estgentium,

qudm herns meus est , néquetam luteus, néquetam coeno còllitus .

ita medi ament , vélin lautumiis vélin pistrino

àgereaetatem praépeditus làtera forti ferreo,quam apud lenonemhanc sérvitutemcélere. Quid

illuc ést genus !quaeillio hominum còrruptelaefiunt ! D i, vo

stram fi dem,

qu6dvis genus ib i hominum videns , quasi A cheruntem veneris,

équitem peditem libertinum , fdrem an fugitio

inim velis,vérberatum, vinctum, addictum . Quihabet, quod

det, 1'1tuthomoest,omnia genera récipiuntur : itaqnein totis aédibusténeb raela tebrae; bibitur,estur , qu6si

'

ln pepina, haixd secus .

POENUL U S .

sv . Ùtenim, ubi mihi vflpnlandumest , triteco

sv . Nescio, quid viri sis . ur. M àlnssum . sv. Tibi sis . M I . Té volo .

sv. At onus urget . M I . At tuappone,et respicead me. sv. Fecero,

quamquamhand otium ést. M L Salvos, sis, Sinceraste. sv. 0 M ilpbio,

di omnes desequeament M I . Quemn am hominem! sv. Néc te, necme, M ilphio

néqnehernm meum édeo . M I . Quem ament ig itur ? sv . Alium quémlihet

mim nostrornm némo dignnst. M I . Lepideloquere. sv . M é decet.

m . Quid ag is ? sv . F acio, quod manifesto moechihand fermé solent.

M I . Quid idest! sv. Refero vàsa salva . un . D i

teet tuumherum pérduin t !

sv . M é non perdant: illum ut perdant facerepassim,

sivelim,

méumherum nt'

perdant, nimihimetuam,M ilphio .

M I . Quid idesti cedo .

sv . M àluses ! M I . M alus sum . sv. M àlemihiest. ur. Memoridnm :essealiter decet.

Quid est , quod malesit [tibi] quoi domiest,quodedis quod ames, ddfatim

néquetriob olum dllnm amicaedis , et ductas

sv . D iéspiter mesic amabit nn . Ùt quidemedepoldignuses .

sv 1'

1t eg o hanc familiam interirecupio .

Addeoperam, si cupis .

A C TUS I V. S CEN A ll.

sv. Sinepennis volarehand facileest :meseampennas non habent.

M l. Nòlito edepol dévelliueiam his duobusménsibus

vòlucres tibierunt tuaehircinae. sv. I in malamrem ! nu. ltuatqueherns !

sv. Verumenim qui béneeum norit , cito homopervortipotest.

Quid iam! sv. Quasi td tacerequidquampotis sis . M l. Réctius

tàcitas tibi res sistam quam quod dictum estmutaemulieri.

mum inducam fàcile, ut tibi istuc crédam,

ni tenòverim.

M I . Crédeaudacter méo perid o . sv. M élecredam,et cred6m tamen .

M I . Sciu’tu, hernm tuummeo heroesseinimicumcapitalém sv . Scio.

m . propter amorem? sv. Omnem operam perdis .

Quid iam? sv . Quia doctdmdoces .

m . Quid erg o dubitsa quin lubenter trio heromeus quod pòssiet

facere, faciat mile,eius merito ! Tum autem, si

quid tu6diuvaséo facilina pòterit facere. Ategohocmetno,

M ilphioM l. Quidest , quodmetuas! SY . d\

'

1mhero insidias piritem ,

nea tepérduar .

Siherns meus med ésselocutum quoiqnam mortali seiat,

continuo ismeexSincera toCrdrifragium fecerit .un. Nunquamedepolmortflis quisquam fieteme

cértior : 65

PO ENU L U S .

nisihero meo nni indicasso °

atqueei quoque, utneem'

mtiet,idessefacinusex ted ortum. sv. M ilecredam

,

et credàm tamen .

Sédhoc tutecum tàcitumhabeto. M I . F idei n onmelius créditnr .

L oquero (locus occésioqueest) libere: hic s oli

sumns .

sv . Hérus si tuus volet facerefrugi, ménm hernmperdet . M I . Qui id potest?

sv . F éeile. n x. F acerg o id facilenoseanilleposait noscere.

sv Quia Adelphasium, quàmherns deama t t 1'

1us,ingenuaest . su. Qué modo ?

sv. E6dem modo, quo s6ror illins fltera An terastylis .

Sed qui id credam? sv. Quia illas emit inAnactorio pàrvolas

dé praedoneSiculo. M I . Quanti? sv. Duòde

M I . D ima illas duode'viginti? sv. Et mitricemearnm tértiam.

Ét ille,quieas vendéb at,dixit, sé furtivasvendereingenuas Carthég ineaib atesse. M I . D i, vostrz

'

un

ndem,

nimium lepidam memoras favinus nam hérusmeus Ag oràstocles

ibidem gnatust ; indesurreptus féresexennis ;pòstihi

qui éum surripuit , ht'

io devexit medqneheroeumhic véndidit ;

is in divitias homo adoptmrit hime, qunm diemobiit suum .

POENUL US .

BA . Prohdi immortales, dbsecro vostri-ln fi dem,

quam or£tiouemhanc adm dulcem dévoraut !Creta ést profecto h6rnmhominum oratio ,

ut mi Ab stersernnt dmnem sordit1idinemlA G . Si ad cam rem testis hàbeam , faciam quod

nn . Quid t1'

1 mihi testis ? quin tuinsistis fòrtiter ?AliquaF ortuna frierit adiutrix tibi.A G . lnciperemultoest quam impetrarefàcilius .

11 1. Sed quaéuam illaec avis est , quaehdctunicia édvenit?

Numnum ab alineis , oircumductus péllio ?[F aciés quidem edepolP1

'

mioa est. Gug g a esthomo.]

Servos quidemedepolvéteres autiqu6squehabet.A G . Qui scis ? ur. Videu’ homines sz

'

ucina to:còusequi?

A tque, 1'

1t [eg o] 0pin0 in mànibns dig itos udnhabent .

A G . Quid iam? ux. Quia incedunt cum anula tis

Adibo ad b osco atque6ppellab o Prinioe.Si réspoudebnnt, Pimicepergam loqui ;siudn, tum adhorum mores ling nam vòrtero .

Quidais tu?ecquid [adhuc]odmmemiuistiPunico?A G . Nihilédepol: nam qui scirepotni, dic mihi,qui illinc sexeunis périerim Carth6g ineHA . Pro di immortales , hdn c ad plurimimodum

potièrepueriliberi Carthagine!Quid ais tu? se. Qnid vis ? m . V iu' ad

pollemhnnol’unico?A G . Au scis ? ur. Nullus meest hddiePoona s

Pduior .

PO ENUL US .

Polis vendnndas sibi aitet merg às da tas ,uthortum fodiat, Atqueut fmmeutu

'

1m netat .60 A G . Quid istuc ad me? nn . Cértiorem teéssevoltuequid clam furtiveiccepissecénseas .

Ad messim, credo, missus hic quidem tuam .

HA . M uph6uium suooriim. ux. Hem, cavesis,

quod hic te6rat . A G . Quid uit , aut quid o r a t ?expedi.mr. Sub oràtim ut iubeas sésesupponi, atqueeolapidés imponimdltos , nt sesé ueces .

HA . Guueb élb alsamouierusau!A G .Narré, quidest,quod uit . M I . Non herclemino quidem quid

quim scio .

H A . A t rit scias, nun c dehino L atineiam loqua r .

Servomhércleteesseop6rtetetnequam étmalum,

hominem peregrinum atqueàdvenam quiirrideas .

A t hércletehominemet sio0phantamet sùbdelum,

quihuo Adveuistiu6s captatum, migdilib s ,b istilcilingnu, quasi proserpens béstia .

A G . M aledictahinc anfer !lingnam composeù fa ce!maledicerehuic tutémperab is, si sapismois còusauguineis uòlo to iniusté loqui.

Carthég inieg o sum natus : ut tusis sciens .

HA . 0 mi popularis , salve! A G . Et tuedepol,

et si quid opusest, quaéso, dic atqueimpera ,p0puhiritatis cadsa . HA . K abeo g ràtiam ;verumeg ohichospitiumhébeo : Antidamm filiumquaerò ; commoustra, si novisti, Ag oréstoolem .

Ecquem M ulescentem tuhicuovistiAg orz'

mto clem !85 A G . Si quidem Autidamai quaéris adopta titium

PO ENU L U S.

et is meboredom fecit, qunm suum ob iit diem ;quo me

'

privatum [esse] seg repatior m6rtuo .

Sed si itaest, ut tusis lachonis filius,signumesse0portet in manulaeva tibi,lndentipuero quodmomordit simia .

Ostéude, ut inspiciam ; aperi. A G . Videsis ; e' c»cum adest.

M ipàtrue, salve! HA . Et tu'

1 salveto, Ag oràsto cles .

lter1'1m mihi gustus videor, quia tereperi.ur. Polistano rem vob is [bene] éveuisseg ar

'

1deo ;et té monorimim nevis ? HA . Saué volo .

nn . Patérua oportet réddi filiob ona :

aequ1'

1mest,haberehnnob 6na,quaeposaeditpa ter .

H A . Hand pòstulo aliter : réstitueutnr 6mnia .

Snam rém sibi salvam sistam,si illo advénerit.

mx. F a citò, sis, reddas, étsihichab itab it tamen .

HA . Quin més quoqueistehabébit, si quidmefuat .

M I . Festivum faciuns venit mi in meute'mmodo .

HA . Quid idest? ur. Tuaest opus (Spera . H A . D im°

mihi, quid lubet.Proféoto n teris, t'it voles, operàmmeam .

Quidest neg oti? M I . Pòtin’

tufieri subdolus ?HA . Inimico possum ; amicoest insipiéutia .

M I . Inimicus heroleest h1'1ius . HA . M alefaxim

M I . Amat lenonehic. HA . F 60eresapientér puto.

un . Leno hic habitat viciuus . HA . M alefaxim

ur. Ei ddaepa cllaesdnt meretrices sérvolae,soròres ; earnmhic alteramefllictim perit,nequeeam incestavit duquam. H A . A cerb a am i.

tioest .M I . Hnnoléuoludiflcétur . HA . Snomquaesh

'

1m colit .

POENU L US

A C T U S V . S C E N A lll.

G I D D E N E M E. M I L P H I O. H A N N O.

A G O R A S T O C L E S . P U E R .

G l. Qnis pùltat? Qui tepr6xumns est.G I . Quid vis ? m . Eho,

novistin'tuillunetu'1nicatmhhominem, qui siet?

G I . Nam quemeg o adspicio?Pròhsupremo Idpiter,herns méus hic quidemest meiram alumn an im

Hann6 Carthag inénsis ! M I . Ecceautém mala !Praestigiator hic quidem Fuemia probustpord1ixit omnis ad suam seuténtiam.

G I . 0 mihere, salvo, Hénuo, insperatissnmemihi tnisquefiliis, salve! Atquechomiràri noli, néquomo contemplàrier .

Cognòscin’ G iddenémen, ancillàm tuam?

H A . Novi. Sed ub i sunt méaeguatao? id scireéxpoto .

G l. Apuduedem Veneris . HA . Quid ibi facinnt?

dio mihi.G I . Aphrodisia hodieVénerisest fest1

'

1s diesoràtum iernut doam, ut sib iesset pròpitia .

M I . Polsatis , scio impotrérnnt , qua ndo hichicadest .

A G . Eho auh1'

1ius sunt illac filiae? G I . lta ,nti

praédicas .

Tua pietas nob is planeauxiliofuit,quamhuo advenistih6diein ipso témporen amquehddieearum mdtareutnr nomina,faoeréntqueindignam generequaestum corpore.

A C TUS V . S CEN A lll.

PU . Haudòues illi. G l. Hav6n benesi illi, inmdstine.

Meipsi ot onestedumet alamna céstinnm.

A G . Quid fililocn ti sdnt inter se? diomihiM l. N utrem salutat hic suam , haec autem hnno

H A . Taco, atqueparcemixliebri supelléctili.M I . Quaeea ést supellex? HA . Clérus clamor

sinemodo .

Tuab d1iohos intro, otuna uutrioém simul

iub é to ab irehanc ad to. A G . F ac, quod imperat .G I . Sed quis illas tibimoustràbit? A G . Eg o do

Gtissume.G I . A beo igitur . A G . F acias modo, quam memo

res, màvelim .

M L 0 pi herclehodie, qu6deg o dixi pér iocum,

id éventurnmesseét sever um ot sérium,

ut haeinveniautur hddieessehuius filiae.A G . Polist1

'

1c quidem iam cértumest . Tuistos,M ilphio,

ab d1'

1oo intro ; nos hascehic praestolàbimur .

P a truo advenienti coéna curet1'1r volo .

M L L a chàuanim vos ! quos og o iam detm dam àdmolas,

in deporro ad puteum atqueadrobustumo6dicem !E g o féxohospitiumhoc lénitor laudàb itis .

A G . Audin ’

tn, patruo? D ico, no dictumuegestuam mihimaiorem filiam despòudeas .

H A . Pact6m remhabeto . A G . Spòudosneigitur ?HA . Spondeo .

A G . M i patruo, salve: nam nunces plané meuslnun c démumeg o cum illa fàbulab or libero ! 45

Nunc, pétrue, sivis t1'

1as videro filias,

POENU L U &

meséqucrolHA . lan dudnm équidem cupio,et to'

sequor .

A G . Quid, sietmus illhobviam? HA . A t , neintor via:

praetérhitamns, métuo . M ag neIdpiter,restituecertas mi éx incertisurineopes !A G . Ego méos amores mecum confi dò foro .

Sedeccàs video ipsus . HA . Haéciuesunt meae

Quantae6 quantillis iàm sunt factuel A G . Scin’

,

quidest?G raecaé sunthac coh'1muae: sustolli solent .

A C T U S V . S C E N A IV.

A D E L PHA S I U M . A NT ER A S TY L lS .

A G OBA S T OC L E S. HA N N O.

A D . F 1'

1it hodie0peraeprétiumeius , qui amab ilitati Animum adiioeret,

6oulis opulus diro , delubrum quihodieornatumeo visorevenit.

Deaméviecastor illic [ego]hodielepidissnma munera méretrioum,

digna div6venustismma Vénere;nequecòutemsieius opdshodietanta ibi copia venust6tum aderat,in suoquaequeloco sita mundo.

A r6bius murrhinusqneomnia odorcompléb at . Borders hand visnstfest1'1s dies, Venus, nec tuum fanum

POENUD U S.

A G . 0 pdtrue, o patruomipatruissume!HA . Quide' st , fratris mei gna te? mi gn a ta quid

vis ? [expedi.]A G . At enim volo hdc ag as: HA . Atenim eg o

istdc a g o .

40 A G . Pàtrue[patruo]mipatruissume!HA . Quidest? A G . Est lepidaet lauta ! Ù t sapit!HA . lngeniumhabet patris, qa dd sapit .A G . Quad res ? lam diu pdl sapientiam tu

'

1am

abusaesthae'c quidem ;mino hinc sapit , hinc sdntit ; quidquid sapit ,

amoreméo sapit.A D . Ndueo generesdma s prognatae tdmetsi

sumas sorvad, soror,1'

1t decoat nos fdcerequidquam , quddhomo quis

quam irridoat.M ùlta mulier1'1m sunt vitia ; sodhocemultis mà

xumum ost,

qudm sibi nimis placént , minnsqueoperdm dont

ut placedut viris .

A N . Nimiaevoluptati ést , quod inextis ndstrisportentnimest, so

quddqueharuspex deambdbus dixit A G . Vé

lim demealiquid dit oritlA N . nds foro invito ddmino nostro diébus paucis

liberus .

ideg o , nisi quid di adt parentes fdxint , quid sperem,hadd scio .

A G . M és fi ducia hércleham spex, piti-no, his promisit, scio,

liberta tem, quia mo amarehanc soit. A D . S o ro r ,sequerehdc . A N . Sequor .

A CTUS V . S CENA IV .

HA . Prmsquam abitis vds volo ambos . Nisi pi

get, consistito.

A D . Quis revooa t? A G . Qui b énevolt vobis fécero. A D . F aoereoccésioest .

Sod quis homoest? A G . Amicns vobis . A D . Qui

quidem non inimicusest.A G . Bduusesthichomo, mda voluptas . A D . Pdl

istunc malim, qudm malum.

A G . Si quidem amicitia osthabenda , cumhdchapbendaest . A D . Ha1

'

1d precor .

A G . Multa b ona vob is volt facere. A D . Bduusb onis beneféceris .

H A . G audio ero vobis A D . A t edepol ndsvoluptati tibi.

H A . libertatique. A D . isto protio—tdas nos facilefeceris .

A G . Pàtruemi, ita medi amabunt , 1'1t ,eg o si sim

Idpiter,iam hércloego illaucuxdnem ducam , ot ldnonom

Ù t pudico vérb a facit, cdgitatoet cdmmode!1'

1t modesteordtionom praébnit! Corto haécmeaest !

H A . Séd ut asta sum agg réuus adeas ! A G . L o

pidehercleatqueodmmode.H A . Pdrg oetiam toutdre? A G . in panca odufor

sitiunt, qui sedent .H A . Quid? istuc , quod faciundumest , cur non

dgimus? In ius vds voco. A G . Hanc

tenepdtrue, frugi sihannoes : viu’

, dg o hancadprohdndam

A D . Au pàtruus est , A g ordstocles , tuus hic?A G . lam faxc scibis .

POENUL US .

Nuno pdlego toulciscdr probe: nam fin o meaoris spdnsa .

HA . Itein ins ! nomordmiui! A G . An tostùreme,atqueduce.

Ego to dutestab or ; pdstea han o amdb o a tqueamplexdbo .

Sed illl'1d quidem volui dicere: imo dixi , quodvolébam.

HA . M ordmini. In ius vds voco , nisihonéstiust

prehéndi.A D . Quid in his vocas nos? quid tibi deb émus ?

A G . D ioet illi.A D . Etidmnemeaelatrànt canes ? A G . A t m

hérclo alludidtodato mihi pro ofl

'

a sdvium , pro dsseling namob icito

ita hano canem facifim tibi oled trauqnillidrom .

HA . I te, si itis . A D . Qnid nos fécimns tib i?

HA . F drosestis dmb ae.AD .Nosné tibi? n Vos,iuquam…amAtqneeg o scio.

A D . Quid id fdrtiest? A G . Hnnc rog ito.

HA . Quia dunos multos filias mens odiavistis

olimme,atqueéqnidem ingenuas liberus summdqnegenere

gudtas .

A D . Nnuqudmmeoutor réperies tuistdc prob rumpenés nos .

A G . D a pig nus , ni nunc péieros , in sdvium , uter

A D . Niltdcnm ag o ab scede, dbsecro . A G . A i

quehérclemeoum ag éndnmestnamhic pdtruns mensest : pro hdcmihipatrduu:

sim necésseost .

POE NU L US .

multdrnm annornm miserias nunc hdc voluptatesédo !

A D . Vix hdc videmnr crédere. H A . M a g is quicrodatis, dicam :

nam v6stra nutrix primum mo oogndvit. A D . Ubi

oa , amdbo,est?HA . Apud luinoest. A G . Quaeso qui ln bot tam

diutenerecdllum,

prinsqudm to mihi dospdnderit? Sporàta , salve!A D . Omitte

sub'

item. A G . 0mitto . Et tuAlbera . A N . Nolo

(eg o istuc : cairds me!H A . Condàmus alter àlterumerg o in nérvom bra

chiflemlQuibus mino in terra mélinsest? A G . Evéniunt

digna dignis .

Tandemhuic cupitum cdntigitl0 Apolin , o Zeuxis piotor,

cnr ndmerod estis mdrtui? hinc exémplnm ut

pingerétis !Nam alids pictores nilmoror hninsmddi traotare

exémpla .

HA . D i deaequeomnes , vdbis habeo mérito magna s g rdtias,

qunmhdc laetitia tinta ottantisW ecis tis g addiis,t'

xtmeaeguataoadmdredireutinpotestatémmeam.

A D . M ipater tua pietas planendb is anxilid fuit.A G . Pdtruefacito in mémoriam haben tdm

maiorem filiammihi to despondisse HA . Memini. A G . et

ddtis quid promiseris .

A C TU S V . S CEN A V .

A C T U S V . S C E N A V .

A N T HEM ON I D E S . A D E L PHA S I U M . A NTE

B A S TY L I S . HA NN O. A G OR A ST O C L E S .

A N T . Si ég o minam non dltus fuero prdbe, quamlenoni dedi:

t 1'

1m profecto md sibi habeaut sodrraelndiiicé tni !

I setiam mo ad prdndium ad seadddxit ignavissumns .

I pseabn t foras , md reliquit pro dtriensi in aé

dibus .

Ù b i nec leno néqno illac rodeuut, udc, quodedim,

quidquàm datur,

prd maiorepdrteprandii pignus copi ; abii foras .

Siedederolaeremilitari tétigero len1incnlum !N é ctusest hominém , mina quem arg énti circum

ddeeretlSéd mea amica udno mihi irato dbviam veuiàt

lam poleg o illam pdgnis totum fdciam nt sit

mdrula

ita ropleb o dtritateAtrior multo 1'1t siet,quam Aegyptii, ant , qui cortin am k

'

ldis per Circ1

'

1m ferunt .A D . Tène, sis , mearcte, mda voluptas miloeg o

metno miliios ;m àla —illa bestia ést : no fortemea1iferat , pulh

'

1m

A N . Ùt nequeo to satis complocti, mipater ! A N T.

Eg o mè moror .

P L A U T . m .

15

POENU L U S .

Prdpemodum hoc nunc db sonareprindium po

tord mihi.Séd quid hocest ? quid hdc , quid hocest? quid

eg o video ? qudmod0 ?quid hoeost conduplicdtionis quaehaéc est

congomindtio ?

Sdfi n’eg o oculis céruo? estno illaec mda amica

Antordstylis

Et oaest corto ! làmpridemeg o mo séusi nihili

péndier .

Ndn pudot puellam dmplexari bdliolnm in medid via

lam hércloego illunc éxcruciandum tdtum ca r

nuiici dab o !

Simo genus hoc mdlierosnmest timicis demis

Sed adirecertum est hdnc ad amatricom Africam .

Heus tti, tibi dico mdlior , ccqnid té pudot ?Quid tibi neg otii autemest cum ista c? dic mihi.HA . Adulésoons , salvo. A N T . Ndlo : nihilad to

Quid tibihanc digito tdctioest? HA . Quia mihi

A N T. L ubét? HA . lta dico . A N T. L ig nla , i in

malàm crucem !Tunehic amator mides esse, halléx viri

,

aut odntreotnro , qudd marcs hominés amant,degh

'

1pta maena , shapis , semicinctium ,

ma s g a halag oras hàma , tum autem plénior35 allii 1ilpicique, qudm Romani rémiges ?

PO ENU L U S

A C T U S V . S C E N A Vl.

L Y CU S . A G OR A ST O C L E S . HA N N O.

A NTHEM ON I D E S.

L Y. Deoipitur nemo mda quidem senténtià,qui sdis amicis ndrrat recto rds suas .

Nam omnibus amicis méis idem unum cdnvenit,ut md suspendam , nedddioar Ag oràstooli.A G . Leno , edmus in ius . uv . Ob secro to, A g o

ràstocles,suspéndoreut meliceat. HA . In ius té voco .

L Y . Quid tib imeoum autem ? HA . Quia hasceaioliberas

ing énuasqueessefilias amb ds meas,quaesixnt sub reptao o1

'

1m nutricepdrvola o.

lampridomequidem istuc scivi ot mirah'

1s fui

neminém venirequi istas adsorerét manu.

M oac quidem profecto udn sunt . A N . Leno , in

itis eas .

L Y. D o prdndio tudiois : dobet1'

1r :dabo .

A G . a li1m pro furto mihi 0pnsest. L Y . Sumohinc quidem .

HA . Et mihi supplion s m1'

11tis . L v. Sumo hinc

quidlubot .

A N . Et mihi quidem mna arg éuti. L v . Sumohincquidlub ot .

C olld rem solvam iam dmnibus quasi b diolus .

A G . Numquid recusas odntra me? L Y. Handverbum quidem .

A G . I teig itur in tro, mulieres . Sed , pàtruomi,20 tuam

, 1'

1t dixisti, mihi doapondefiliam .

A C TUS V . S C EN A Vl.

HA . Hand dliter ansim. A N . Bénevale. A G . Et'

tube'no vale.A N . L eno, drrhab onemhoc prdmina meo1

'

1m foro .

L Y . Periihérclo! A G . Imohandmnitdpost, qunmin ius véneris .

L Y . Quin ég omot tibi meaddico : quid praetdre0pnst ?

Verum db secro to , nt liceat simplum sdlvere,treodntos Philippos . Crédo corradi potest .

Gras adotiouem fdciam. A G . Tantispe'

r quidem,

nt sis apud melignea in onstddia .

L Y . F idt . A G . Soquero intro, pàtruemi n thnnofestdm diem

habedmnshilarem,huius maloet nostrd b ono .

M nlt1'

1m valete. M 1'

11ta verb a iéoimus ;mah

'

1m postremo hoc dmnead lenoném redit .Nuno, qa dd postremumest odudimeutum fdbulae,si pldouit , plausnm pdstnlat comoedia .

(A C T U S v. S C E N A vn .)

[A G OEASTOC L ES . L YCUS . HANNO . A D EL PHA

SIUM . ANTERASTYL I S . ANTHEM ONI D ES .

A G . Quam rdm agis miles ? qui lubet patrudmeo

loqui inclomonter ? Né mirere, mdlieresquodeum sequuntur : mddo cognovit filius

suas éssohasceamb as . L v . Hom, quod verbumnurds meas

,

tetig it ? Nunc poriilUndohaec porier1'

mt domo ?

PO ENU L US .

A G. Carthdg inionses sdn t . L v . A tego sum pdr

llh'

1deg o metn i sémper, necogndscereteas dliquis ; quod nunc fdctnmest . V ac misord

mihi!Periéro, epinor ddadovigintiminae,quihasceemi. A G . Et tuteipseperiisti L y co .

HA . Quis hic dst? A G . Utra ést vellen a,

vdl L yons .

In sérvitntehic filias habuit tuus,et mi a1'1ri furest . HA : Béllum hominem , quem

ndverislA G . L oud, rapa com to éssesemper crédidi ;verum dt fnraoem [udrunt] qui n or1

'

1nt mag is .

L Y . A océdam . Per eg o té tua genn a db secroethimo, cognatnm q

udm tuumesseintéllig oquandd b oniestis , nt b onos faceredddeoet ,faoitdtoet vostro s1

'

1bveniatis sdpplioi!lampridomequidem istas éssesciviliberas,et éxspectab am , si das quis adsererét mann .

Nam méaeprorsus non mint . Tum autem aurumtuum

redddm quod apud meest, ét insinranduim dab o,memàlitiosenilfecisse, A g ordstocles .

A G . Quodmihi par facereost, tamen og omet cdnsulam .

Omittegenna . L v . M itto , si ita senténtiaest .

A G . He1'1s tn , leno . L Y . Quid lenonem vis internegdtium?

A G . Uti nunc argentum mihi reddas , pridsquamin nervom adddcere.

L Y . D imeliora fdxin t ! A G . Sic ost : video , coenab is foris .

P O ENUL U S .

A G . F ioito in memoria hiboas . M iles ,me. A N T . Eg o verd aequor .

A G . Quid ais , patruo? quindo hinc ircCarthig inem?

Nim tecum una meirc certum ost. HA . Ub i primum potero , illico.

A G . Dum adotionem ficio , hic opusest iliquo sut maneis dies .

HA . F ioiam ita , ut vis . A G . Age, sis , camus ;nds curemus . Plaidite.j

P R O L O G U S.

lStndétehodiemihi: bona in seenam iil'eron am bdna bonis ferri reor acqnum minume,nt m ili °mulis z nt , quimali sunt , habeint mala,qui b d

°

ni, bona . Bonds quod oderint mali,sunt mili; malos quod dderint b oni b onosesseopdrtet ; vesqueideeistis b oni, quanddqui

dom

semper ddistis malos, dt legeet logldnibusb os fdgitastis , Quirites suocessis bonis .

Buio vds nunc paritcr bdnam boni operam dite

qui b dnnsest ,ethodieid b onos alidrt bona .

A nrés , oculi, auimus implitcr iiént saturi.In soénam qui ieidnns venerit adt sitiens,is risuet ventreriso vigilab it sedulodum ridébnnt saturi, mdrdcbun t familiei.Nun o , si sapitis , codito ieiuni atquedisco

'

dite.Vo s sitnri,s tateimd sedeteatqueattdndito.

No n irg nmontum néqnehuius nomen fibulaenun c pidloquareg o : aitis id fàciet Pseudolussa tis id dictum vobis puto iam atquedépute.Ub i lépos , ibei , risds , vinum , cbrietis decent,;r a tiaé decor , hilaritis atquedeleotitio,lui quaérit alia, is milum videtur quadrero.

PSEUD O L U S .

Curis malas ab iiciteiam , nt otidsi, hodio.]Expdrg imolin st lumb os atqueexs1

'

1rg ier25 Plautina long a fibula in scenim venit.

A C T U S L S C E N A L

P S E U D O L U S . C A L I D O R U S .

r s . Siex té tacentefieri posscm oérfi or,hero quadmiscriaeté tammiseremioorantduor1

'

1m laborieg o hdminnm parsissém lub cns ,mei té rog andiet tii respondendimihi.Nunc qudniam id fieriudn potest, needsaitaamesùb igit , nt to rdgitem . Respondé mihi :quid dat, quod tucxanimitus iamha s mnltds diesgestis tabella tdcnm cas lau-

amis lavis ,

10 Eldquere, ut, quodeg o néscio, id tocu'

1m sciam .

G A . M iserdmiser sum,Psoddole! r s . ld to Idpiterprohibdssit! G A . Nihilhoc ldvis ad indicium

sub Véneris regno vipulo non sub levis .

Ps . L icitmeid soirequid sit? Namtumo infi dha c15 suprémnm habuisti odmitom oonsiliis tuis .

C A . Idem inimus a nno ost. r s. F ic mc cer tuni,lnvib o to aut reant dpera , anteon ilid b ono .

G A . Capohis tabella : tl'

1tehinc narratd tib i,quaemèmiseriaet cin aeontabo'fncit

20 vs . M os tibi gorotat . Sid quidhoc , qua csd ? c

Quid ost?

P SEUD O L U S .

quam subito argento mi dsus inventò siet.r s . ,,

L cudmepereg remilitiM aeeddniominis vig inti véndidit voluptis mea ;ct priusquamhinc abiit , quindecim milés min a sdederit . Nuncunaequinqueromorantuir min ae.Ea cadsa mileshic reliquit simb olum,

expréssam in ceraex inulo suam imig inemut , quihdc adferret éius similem simhqlum ,

cum do simulmc mitterot . Ei réi dieshaec praéstitutaest , prdmma D ionisia .

Gras da quidem sunt . cA . Prdpeadestexitii1mmihi,

nisi quidmihi in toest simili. r s . Sinepélleg am .

C A . Sino : n im mihi videor cdmea fabnli ricr .

Lego ! dulceamaramqueuna nuncmin ds mihi.r s. ,,Nuuendstri amores mdres, eonsnctddines,ioous lddns sen no suivis saviitio,compréssiones irtaeamantnmodrporum,

teucris labellis mdlles morsidnculao;papillarum horridnlirum oppressiuincnlae,har1

'

1m volupta tum mi dmnium atqueitidém tibi

districtio diseidinm vastieiés venit,nisi quadmihi in to set, mit tibiest in md salus .

Haec , quadego soivi, ut soires , curavi, dmnia ;nunc ég o toexperiar , quid ames , quid simulés .

C A . Est miserescriptum , Pscddolel r s . 0 mi

sérrumo!’

uc A . Quin fi de? r s. Pumieeos dculos habeoqueo

lacrnmam éxorarent éxspnautuuimmodo .

75 C A . Quid iti ? r s . Genua nostrum sémper sie.coeuhim fuit .

A C TUS I . S CEN A I .

C A . Niluo idiuvarememides? r s. Quid faoiimtib i? C A . Hou!

ps. Hou? id quidem tibihérclo , neparsis, deb o .

CA . M isér sum argentum nnsqnam invenio m1'1tuom,

Pseuddle. s . Hou! cA . Nequeintns mimusnllus ist . P S . Ebon !

CA . Illeibdueturus o' st mulierem oris . r s . Ebon !

C A . Istdocinepactc mc idiuvas? r s . D o id, qudd

mihiestnam is mihi thesaurus it'1gis in nostra dat domo .

CA . A ctnmhddiedemoest ! Séd potcs nuncml'1tuam

draohmim dareunam mihi, quam cras reddimtib i?

rs . Vix hérclo opiner, simeoppouam pignori.Sed quid dedrachma fiecrevis? C A . Restim volo

mihi omero. P s . Quamob rem ? C A . Qui mefaciam pénsilem .

Certum ist mihi,anteténeb ras teneb raepérseqni .

PS. Quis mi igitur draehmam réddet , si dederim

An tui teea causa vis sciens suspéndore,nt md. defmdes driehma , si dederim tibi?CA . Profécto nullo picto possum vivere,si illa 6 meab alienitur atqueabdi citnr .

vs. Quid ilés , cuculo? V ives . C A . Quideg ofleam,

quoi udc paratus mimus argenti siet ;nequecui libellaespés sit usquam g éntium?es . Ut litera rumeg o hirnm sermonem addio,1isi tuiili draehmis fléveris arg énteis,quod tuistis laerumis té prob arepdst ulas,P L A U T . 111. S

P SE UD O L U S.

100 non plixris refert, quam si imbrem in crib rt'

1m

geraa .

Verum ég o teamantem, né pavo, non dém am .

Spero Alicundehodiemè b ona open , autm ala,tibi inventurumessea1'1xiliumC A . A t id futurum unde? r s

od o

105 nisi, quia futummest , ita mpercilii1m salit.

C A . Utinam, quaediois, dictis fact: s1'

1ppetan t !PS . Scis ti

'

i quidem hercle, méa si commovi s a cra,

quo péctoet quantas sòleam turbelM s dare.C A . In té nunc sunt omnes spes notatimete.

uo r s . Satin’

ést , sihanchodiemulieremeffi ciò tibi,tua 1

'

1t sit , aut si tibi do vigintiminus !C A . Satis , si fu…est . r s . Ròg a mevig imi

minas,utmeéifecturum tibi, quod promisi, scias .

Bog a , 6b seqro, hercle: gestio promittere.115 C A . D ab isneargentimihddievigintiminus !

r s . D ab6. M olestus min o iam nesis mihi.A tqueM e, nedictum tibiueges , dicoprius :si néminem alium p6tero , tuum taug ém patrem.

C A . D i temihi omnes sérventlVerum, si potes,120 pietàtis causa véletiam mattem quoque.

P S. Deistàc rein oculumutr1'

1mvis conquiéaoitaCA . Oculum [utrum], Annein aurem! r s . A thòo

pervolg ah'

unestNunc, né quis dictum sibiueget, dico omnibus,pubi praesenti in concione, omni poplo,

125 omnibus amicis n6tisqueedicomois,in luino diem a meut càveant, neerodam:mihi.CA . St ! tàceobsecro hercle! r s. Quid negot

est? C A . Ò stium

PSEUD O L US.

t'

it neperistromata quidem aequepicta sint Cam….panica ,

nequeAléxandrina béluata Conobyliata tapétia .

A tquebéri antedixeram omnibus dederimqueeas provincia ;

verum ita vos perditiestis , uegleg éntes , ingenioimprob o

ofi'

icium vostrum ut v6s malo cog6tis commo

nérier .

Nempeita animatiestis vos : vincitebdc durifi a

ergo Atqueme.Hoc vide, sis : alias rés agunt. Hoc agite, hoc

animum adv6rtite,huc adbibetc auris , quaeégo loquat , plag igera

genera hominum!Nunquam édepol vostrum ddrius tergum érit,

quam terginumhdc moum .

Quin mino? doletne? Hem, sic datur si quis bernm servos spérnit !

Adsistiteomnes contra meet, quaeléquor, advortiteanimum .

Tu, qui 1irnamhabes, aquam ingere:faceplenumaenum sit cito .

Tec1'

1m securi, oa1'1dicali praéiicio provinciae.L O . A thaec retunsaest. BA . Sinesiet. I tidém

vosestis plagis omnes :num quiminusea gratia tamenomniumopera 1

'

1tor‘!

Tib i bdc praecipio , ut niteat aedis : bébes, quodfacias : pròper8, ab i intro .

Tuesto lectistérniator. Tuargentumeluito ;idemexstruito .

Hae' c , quemeg o a ford revortor , ficiteut offendam parata :

PS E UD O L US.

M iniplatim mihi m1inerigeruli fàciteantenedisiam bic adsint !

Ci'

11‘eg o vestem,

aurum,Atqueea, quibusest vobisusui traehibeo ?

Quidmihi [domi], nisimah'

im, vostra opera est[hodie], improb aevino modo cupidae! [estis]

Éo vos vostros pifi 1ticesqueadeò madefa citis ,quomego simhic siccus .

Nun c adeo hoc factnest 6ptumum , ut n ominequamqueappellém suo

nedictumesseactutum sibi quaepiém vos trarnm

mihi neget .A dvòrtitean1mum ci1nctae!Principio , Hedylium teona‘

i ag o , quaeamicaesfrumentàriis,

quibus ofinctis montes méxumi, frumenti a cervis1

'

1nt domi

fac, sis , sit delatum h1'1C mihi fruméntum bunc

annum quod satis

miet familiaeomni sit mcae,atqueédeo ut frumento Adfluam,

ut civitas nomén mihi commi1tet, mequeut praédicet

lenòneex Balliòneregem lisonem.

C A . A 1'

1din’

, furcifér quaeloquituri sàtin’

mag ni

fi cus tibividetur !r s . Pdl iste, atqueetiàm maliiìcus . Séd tace,

atquehanc rém gere.BA . A éschrodora , t1

'

1 , quaeamicos tibihabes, len onum aémulos,

lànioa , qui item ut nos i1'

1reiurandò malo remquaérunt , audi!

A C TUS S CENA lli.

C A . Quidmies auctorhuicut mittam, ne' amicamhicmeam prostituat“

Bénecnrassis . r s. L iquido es animo :eg o promeet pro té curab o .

Lim diuego buiebeneet hic mihi volumus , étamicitiaest antiqua .

M ittamhodiehuic suo dienatalimalam rem magnam ét matur am.

C A . Quid 0pusest? r s. Potin’

, ilium remut curés

'

! C A . A t r s. Bat. C A . Cruciòr ! r s . Cor dura .

C A . Ndn possum. r s. F ac pòssis . CA . Quonam

pactc possimvincereanimain rem quod sit, praévortaris , qudm read

vorsa animo auscultes .

C A . N1'

1g aeistaec sunt : non incundum est , nisi

amans facit st1ilte. r s . Perg in”!

C A . 0 Pseudolemi, sinesim nihili!mitteme, sis !r s. Sinem6do,ego abeam.

CA . M ine, mane: iam , nt vòles meesse, itaero .

PB. N1'

mc tusapis . BA . lt dies !eg o cesso .

I prae, pnere. C A . Heus , ab it ! Quin revocas !r s . Quid pr6peras! Placide! C A . A t priusquam

abeat .BA . Quod b6c malnm! tam pla cideis , puere!r s . Hòdienate, heus , hddienate!tibieg o dico ! beus, hddienate!redi ét respicead nos !

Tamétsi occupatus , mor6mur . M ahé : sunt,colloqui qui volunt té . BA . Quidhocesti quisest,quimoram occupatomolestam òb tulit!C A . Qui tibi s6spitalis fuit. BA . M ortuust,qui fuit ;

p snnno L vs

CA . Quid , si non b abai‘

l BA . lam haberes : invenires m1itnom ;

ad (1…dévenires adderes foon1isculum ;

mirriporos patt i. r s . Snrriporothic patri, audacissnme‘l

Non periclumest , né quid recto m6nstres .

Non lendniumest.C A . Egon

’

patri surriperepessim quidquam , tam

cautoseni?Atqueadeo , si facerepossem , pietas prohibet.

BA . Addio .

Pietatomerg o istam Amplexater n6ctu, pro Phoenicio .

Sed, quoniam pietatem amori video tuo praev6rtere

omnes homines tibi patres sunt? millnsest tibi,quem rogos

m1'

1tnom argenti1m CA . Quin nomen qué queiaminteriit M 1

'

1tuom.

p s . He1'1s tu, pestqnam hercleisti a mensa sin

gunts»

ropetu'

1nt , alienam réddunt na tené

postilla omnes cadtioros mint, necredant ilteri.CA . Nimis miser sum : mimnm nnsqnam réperire

argentiqueoita miseret am6reporco et inopia ug ontziria .

BA . Emo dio cocca hérclo olivum; idvéndito ocnlata die

iam hérclo veldnoéntaefieri posaunt praesentc' sC A . Périilan non tum lo: meperdit quina vicea

4

A C TUS S C EN A lll.

M é tuurit credu'e6nmos . BA . Eadem ost mihi lexmetuecrédere.

es . Crédereautem! Eho , an poénitet to, quantohic fuerit in ni?

BA . N6nest iustus quisquam amator , nisi qui

perpetu6t data ,dàtqueusque; quando nihilsit , simulamaredé

sinat .

C A . Nilnetomiserét? BA . lnnuis oédis : dieta nonsonant .

Atqueeg o toviv6m salvemquevéllem. r s. Eho,an iam mòrtuust

‘

!

BA . Ùtutest , mihi quidem prefecto cum istis di

ctis mòrtnnst.

]llico vixit amator , l'

ibi la oni n6n placet.Sémper tuad mecum argentata accédito queri

nam istec , quod nunc l& nentare, nonesseargentl'

im tib i,apud nevercam queret o. r s. Eho, an unquam tu

h1'

1ius nu'

psisti petri?BA D imelius faciànt ! r s . F ac hoc, quod té ro

g amus, Béllio,méa fi de, si isti formidaa credere:ego in hocs i

'

it terra aut mari alicundeevolvam id argentina

BA . Tibieg o credam? r s . Ci1r non ? BA . Quia

pol, quà operaerodam tibi,ima opera adligem fug itivam Canem ag ninis la

ctihus .

C A . Sfocino mi ab s to b énomorentimalo refertur

PSE UD O L U S .

BA . Quid nunc vis? C A . Ut 6ppcriarebos se'

:

dies salte'm modo,né illam vendas, no1'1 meperdu hdminem aman

tem. BA . Anim6 b onoes :vélsex mensisepperibor . C A . Exigehomo le

pidissume!u . imo vin

’etiim to faciamex laéto m a…magis !

C A . Quid iam? BA . Quiaenim 11611 vounion iin

habeo Phoenicinm.

C A . Nonhabes! BA . Non hérclo voro . C A . Paci:

dole, accorsehostias,victimes , laniés : uteg ohuic sta nfioem summ6

levi :namhicmihi nuncestmulto pofi or Idpiter, quam

110 BA . Nolo victimàs ; agninis meéxtis placa t ivelo.

C A . Prépera , quid stasi» accerseagnos ! A 1'1din'

,

quid ait lipitor !r s. lam hic ero ; verumextra portam M étiam

C A . Quideo ! r s. L anios indeaccersm dino: 1

cum tintinnàbnlis ;eidem duegreges virgarnm inde1ilmearum adé

gere:git hodiead litfitionem huic s1ippetat saliis leviI n malam crucem istic ibit Idpiter lenònius .

[BA . E: tua renon ést, uteg oemoriàr . r s. Qnidum! BA . Eg o dicàm tibi:

quiaedepoldumego vivos vivam nunquam oris

irug i b onae.]BA . Ex tua renonest, utegoem6riar. r s . Qui

dum? BA . Sic : quia ,

A C TUS S C ENA lll.

nisi mihi [hodie] attuilerit miles quinque, quasdebet , minas,

sicut haecest praéstituta si'1mma argent6 dies,si is non adorit , posseopiner fàcereoflicium mè

moum.

CA . Quid idest? BA . Si tn arg éntum attulerig ,cum illo perdiderim fi dem.

liéemoum ost ofi'

icium. Eg o, oporao si sit, plus

teci1m loquar ;sod sino argento frustraest, quodmetuimisoreri

postulas .

Ha é c mea est senténtin utn

tuhinc p6rro , quidag as , c6nsulas .

CA . lamno abis ? BA . Negoti nunc sum plénus .

PS . Paulo p6stmagis .

[Iliehomo meus éstlNisi omnes di meatquehomines dé5 or unt,

éxossab oeg o illum similiter itidem , nt muraenàm cocus .

Sed nunc , Calidere, operam to mihi vòlo dare.C A . Ecqnid imperas ‘

!

w s . Hoceg o oppidum admoeuire,uthodiecapiatl'

ir volo .

Ad eam rem usust hdminem astutum , d6ctum,

scitumet cfllidum,

lui imperata effécta reddat ; non , qui vigilan sd6rmia t.

A . Cédo mihi, quid és facturns ? r s . Temperieg o faxé scies :

1610 b is iteriue: sat sic ldng aehunt fàbulao.

A . Òptumum atqueaequissumnm oras . r s. Pré

pera ! adducheminém cito !’a 1

'

1 ciex multis s1'1n t amici bomini, qui certi sient.P L A U T . I ll. T

P SEUD O L US .

C A . Eg o scio istuc. r s. Érg outrimquetibi nuncdeloctiim para

éx illisexquiremultisunum, qui cert1'

m siet.C A . lam hic far o adorit. r s. Potin

’

, ut abeas !tibimoram dictis creas.

A C T U S S C E N A IV .

P S E U D O L U S .

Postquam fllichinc ab 11t, t1'

i astas solns,Pso1

'

1dole.Quid minea cturus , pdstquam borili filio

larg itus dictis dàpsilis ? ubi simi:ea ?quoi néqueparata guitta certi cdnsili,nequeideeargenti ; néquenunc quid fa ciàm scie.Neque, éxordiri primum undeoccipiàs , habes,nequead détexnndnm telam certos términos .

Sed qn 5si poèta , tabulas quem cepit sib i,quaorit, quodnnsqn amest gentium,

roperit tamen;fa cit illud verisimile, quod mendicinmestnunc é

gepoèta fiam : vigintiminae

quaenn sqn amnunc sunt gentium, invea tamen.

A tqueeg o huic iampridom mè datnrum dixoram,

ac volui iniiceretrag nlam in nostrum senemverum is nescio quo pàcto praosensit prius .

Sed còmprimondaest mihi vox a tqueeritiohernm occum video h1'1c Simonem nni simulcum suo vicino Cflliphono incedere.Ex hdc sepulcro vétoro vig intiminaeeifòdiameg o hodie, quis dem borili filio .

Nun ch1ic concedam nt h6r nm sermoném leg am.

PSEUD O L US .

ldnet1'1 miraris, sipatrissat filius ?rein Z w, quam pauciestis homines commedi .

Ehem, illucest patrem ésso, ut aequomest , filios 1. Quis hic lòquitur ! Meus hic ést quidem ser

ves Pse1'1dolus .

Hicmihi corrumfi t filinm, scelerum caput ;hic dux ,hic illeest paédag ogus : htineeg ocupio éxernciari. C A . lam istaceinsipiéntiaest,sic iram

'

m promtn gérere. Quantesatinsest,adireblandis verbis atqueexquirero,sint illa necnesint, quaetibi remintiant!Bonus animus in mali redimidium ést mali .

sx. Tibi ai1scultab o . r s. Îtur ad to, Pse1'1deleorétionem tibi para advorsiun senem .

Her1'1m saluto primum , ut aequomest ; pdstea,si quid superfi t , vicinos impartie.sx. Salvé . Quid agitur ? r s . Stdtur hic ad luino

modum.

8 1. Sta ti…videhominis , Cfllipho, quasi basilicum.

C A . Bonecòniidonterqueadstitisseintéllog o .

r s. D ocot innocentem qui sit , atqueinnòxins,servòm superbumesse6pudhernm petissumum.

C A . Snut, quaé to volmnus pérceutari, quaoquasiper nébulam nesmot scimus atqueandivimus .

sx. Coniiciet iam tohic verb is :ut tucénseasnon Pso1

'

1delnm, sed Sòcratem tec1'1m loqui .r s . lta ést. lampridom ti

'

1 mo spem is , sentie;parvum ésseapud tomihi fi dem , ipseintélleg o ;cupis, meéssenequam : tamenero irug i b onne.sx. F ac , sis, vac1vas Psefidole, sedis anir ium ,

mea 1'1t mig raredieta possint, qué volo .

P s . A g o, loquero qu1dn s tàmetsi tib i suscénseo .

A C TUS S C ENA V .

s r. M ihin’

demino serves ti'i suscenses ? p s. lim

tib i

mirnm id videtur ? 3 1. Hérclequi,ut tupraédicas,cavéndumest mi ab s to it ato, atquealio t1

'

1 modo

mo vérberare, atqueég o to soleo, cògitas .

Quid cénses! C A . Edepolméritoesseiratum àrb itror,

qunm apud té parum stet [sibi] fides . s r. lam

sic sineiràtus sit ; eg o , né quid nocent, cavere.Sed quid ais ? quid hoc, quod té reg o! r s. Si

quid vis , reg a .

Quod scibo, Delphis tibi responsum dicito .

s 1 . A dv6rteerg o animumet fac sis promissi memer .

Quid ais i ocquam scis filinm tib icinam

moum amàre r s. N a i 7029. 8 1 . liberare“qudm velit?

p s K ai rennem i yoîp. sx. Écquas vig inti minaeper sicophant1am atqueper doct6s delosparités ut anforés a me‘! r s . Ab s toeg o a1

'

1feram ?sx. lta : quas meo guato dès, qui amicam libero“F a béredv}. PS. K a i vaur o val! sa i r ovr o va i!

C A . F a tétur l 8 1 . D ixin’

Càlliphe, dnd1'

1m tib i?

C A . Memini. sx. Cnr haec, tu1'1bi rescivisti illico,celata mesunt! cl

'

lr non rescivi? r s . Éloquar

quia noleb amex memòrem progignimalum,

herilem ut serves criminaret apud her nm.

3 1 . lub éres hnno praecipitem in pistrin1'

1m trahi!C A . Numquid, Simo, peceàtnm ost? sr. lmo ma.

xume.r s . D osiste: rectoeg o méam rem sapio, Cilliphe.peccàta mea sunt . A nimum advertemineiam,

P S E UD O L U S .

qnapròpter tedexpértom amoris [n ati] b é b norim:

pistrinum in mundo scib am, si id faxém, mihi.3 1. Non ilmo seib as pistrinum m mund6 tib i,

quemea m1'

1ssitab asi r s. Scibam. sx. Cnr non

dictumst mi?r s . Quia illudmalum adora t, istnc aberat léng ius ;illi

'

1derat praesens , huic orant dié0ulao .

s r. Quidmineagotis ‘

! Namhinc quidem a menonpotest

arg éntum auferri, quipraesertim sénserim .

Noquisquam credat numum,iamedicam 6mnibus.

P S . Nun quam édopolquòiquam sùpplicab o, d1'

1n1

quidemtuvives : tumihihérclo argentum dab isab s to équidem sumam . 5 1 . Tn amesumoa ! r s.

Strénue.s 1. Exch

'

1dito mi hercle6culum , si dedor6! r s

D ab is .

lam dico, ut a mecàvoas . C A . Corteodepòlscio :si ab stuileris , mirnmet magnum facinus féeeris .

r s . F aciàm. 5 1. Si non ab st1ileris . r s. Virg is

caédito .

Sed quid, si ab stnlero! 3 1 . D 6levem testém tibi,to notatem impunehab iti1rnm. r s. F aeito ,

nt

mémineris .

sx. Eg on’

1'

1t caverenéqneam, quoi praedicitur?p s . Praedice,nt caveas . D ico, inqu

‘

am,ut cavoàs .

C ave.Hem, istia mihi tuhodiemànibus argentum dabis ’

C A . Edepdlmortalem g ràphicnm,si servat fldem!

r s . Servitum tib i meab d1îcito , ni fé 0ero .

C A . Beneatqueamico dicis . Nam nunc iàm meus .

r s . V iu’

étiam dicam , qu6d vos mag is mirémini?

PSEUD O L US.

stilis metotum usque1'

11meis comcribite.sx. Indiceludos mineiam , quandoInhet .PS. D a in h1inc diem operam Céllipho , q n aesò,

nequé to ad alind occupes negotium.

C A . Quin , r1'

1s nt irem,iamheri constitiveram

r s . A t minedisturb a , quis statuisti, machin as .

C A . Nunc non abirecértumest istac gratia :lub idoest ludos tu6s spectare, Pso1

'

1dole.Et , sihimevideb o non dareargent1

'

1m tibi,

quod dixit , potius quam id non flat, ég o da b o .

3 1 . Non démntab o . r s. Némquoedepol, si non

dab is,clamoremagnoet mdltam flagitàbere.A g ito, àmoveminihinc vos intro minemm,

a c mois vicissim datelocum fallàcn s .

sx. F iat . C A . Geratur més tib i. P S . Sed té velodomi 1

'

1sqneadesso. sx. Quin tib i hancepori1mdice.

C A . A teg o ad forum ib o . lam hic adoro .

A ctutu'

1m rodi.

r s . Snspicio ost mihi, mino vos suspicàrior,meidcirco haec tanta fàcinora premittore,qui vos ob iectem, hanc fabulam dum trànsig am,

nequesim fa cturus qu6d factum m dixeram .

Non démntab o . A tqueétiam certum, qued sciam,

quo sim factum s péct0 , niletiam scio ;nisi quia futurumest. Nam qui in acenam prd

venitnovo modo , nevom aliquid inventam adferreéd

docet.Si id facereneqneat : det locum illi, qui queat.Cen céderealiquantisper hin c mi intr6lubet,

PS E UD O L US.

qui Argenti hero med lenoni quindecim dederé.tmin as,

quinquedebet£ BA . Slim . Sed ubi tumenovisti gentium,

suit vidisti, aut còllocutus nam équidem A thenasfintidhac

nunquam adveni, néquetevidi antehdnc diemunquam oculis meis .

r s. Quia Videreindeésse: n am olim, qunm àb n t,argento haéc dies

praestitutaest, qu6ad referret nobis ; nequedumHA . imo adest. r s.

'hm’

HA . Ég omet.r s . Quid dub itàs darei

HA . Tibieg o demi r s. M ihihérclevero, qui resrationésqueheri

Bélliouis curo argentum accépto [expenso]et,quoi debét , dato .

HA . Si quidemhercleetiam supremi pron tas thesauròs lovis

tibi libellam arg énti nunquam credam. r s. D um

tuatténuas,réserit soluta . HA . Vinctam pdtius sic servàvero .

r s . Vaetibi! tuinvéntus vero , méam qui furciilés lidem !

Quasi mihi non sexoénta tonta soli soleant crédior !

HA . P6test ut alii ita Arbitrentur , étego ut necredàm tib i.

r s. Quasi tudicas , metevelleargento circumducere.

HA . imo vero quasi tudicas, quàsiqueeg o autemid auspicer .

A C TU S Il. S C E NA I l.

Sed quidest tibi ndmen ! PB. Servos ésthuic lenoni Sym s ;

éumessemedicam. Syrus sum . HA . Sim s?

r s. ldest nomen mihi.HA . Verb a multa fàcimus . Herus si tima domi

est , quin provocas,1'

1t id ag am quodmism a huc sum quidquidestnomen tib i?

r s . Si intusesset ,evocarem ; verum si darevismihi,

mag iserit soldtum, quam ipsi déderis . HA . A t

enim scin’

, quidest?R édderehoc‘

, non pérdere, herns memisit. Nunccerté scio,

hdc feb rim tib i ésse, quia non licet huo inicereimgulas .

Ég o, nisi ipsi Béllioni, mimum credam némini.

P s. Àt illio nunc neg òtiosust : rés ag itur apudiùdicem.

H A . D i benevortant ! Atego , quandoeum éssecenseb ò domi,

tediero . Tuepistolam hanc a meAccipeatqueilli dato

nam istic symb olum ést inter hernm meum ét

tuum dem1îliere.P s . Scioequidem : ut, qui arg éntnm adferret, ét

queexpressam imaginemadamhuo ad nos cdmeo aieb at véllemitti ml'u

lieremnam hic quoqueexemph

'

1m reliquitema. HA . O

mnem rem tenes .

r s . Quideg o ni tene5m? H A . D atoerg o simb olum iat um illi r s . L icet .

P SEUD O L U S.

Séd quident tibi nomu ? HA . Harput . r s. Àpagete, Harpax ! hafid places .

Hino quidemhercleb aud ibis intro né quid harpax féeeris .

HA . Héstis vivos ràperesolcoex Acieex hocnoméumihient.

r s. Polto multo màg is opinor vù a aheuaex aé

dibus .

B A . Ndn itaest . Sad lcin’

, quid teoxem Sire?ns. Sciam, si dixeris .

Ég o devortarextra portam Imc in tahernamtértiam,

£pud uhm illam ddliorem, elnidam, <=eChrjsidem .

r s. Quid nunc vis ? HA . Indet'tt mearoessas, hérus tuus ubi vénerit.

r s. Tuo irb itratu, mamme. HA . Namut I…veni dé vin,

mevolo curare. p s. Sanesépia , et consilium

Sed vide, sis, nein quaestionesia , qua ndo arcesaém, mihi.

HA . Quin , ub i pranderò , dabo apm m somno.

r s. Sanecénseo .

HA . N1'

1mquid vis‘

! r s. D om iimmut abea s . H A .

Aheo . r s. Atqueaudin’

, H& page?nube, sis , teoperiri: beatus éris , si conanda

A C TUS Il. S CENA I V .

num haéc tibi alia sum élocutus 1'

1t seires,desimb olo .

mnia , inquam : t1'

1 modo , quid mefàcerevis, fa c l

'

it sciam.

‘

A . Pseuidolus mihi ita imperavit, t'

it aliquemhominem strénuum

benevolentem, add1icerem ad se. CH. Servas imperi1

'

1m probemimet amicumet benevolentem d1icis . Sed istic

Pse1idolusn6vus mihiest . C A . Nimiumest mortalis g raphi

cus ; heuretés mihiest .lsmihihaecesseseéffecturum dixit, quaedixi tibi.rs . M agnificehominem còmpellab o . CA . Quòia

vox sonat? r s . Îo io,té , te, te, tyrànne, terog6 , qui imperitas Pset

'

1

dolo !

quaéro quoi ter trina triplicià tribus modis triag audia ,

artibus tribus ter demerita s dem laetitias, dé tribusfraudepartes per malitiamet per dolumet falli…

exam .

In libello hoc 6b sig nato ad teàttuli pauxillulo .

C A . lllio homoest. Ut pàratrag oedat càrnufex !P S . Confér g radum

'

contra pariter . P6rrigeauda citer ad salutemb ràchium .

CA . D ic , utrum Spemnedn Salutem té salutem,

Pseddole?Ps. [mo utrumque. C A . Utn

'

1mquesalve. Sed quidactnmest? P S . Quid times ?

Àttulihnno. p s . Quid? attulisti‘

! C A . Ad

d1'

1xi volui dicere.P]. A U H[ .

PSE UD O L US .

r s. Quis isticest ! C A . Charinus . Ps . Euge, iiixcipw t orino n omi.

CH. Quin tu, quidquid opi1st , auda cter impera:r s. lam g ratiaest .

Bénesit tib i, Charine!nolo tibimolestos és senonCH. V6s molestos mihi? M olestamest id quidem

Ps. Tum tuig itur mane.CH. Quid istuc est ? P S. Epistolam modo han

interoepi,et sy'vmb olum .

CH. Sjmbolum‘

! quem sjmb olum i r s . Quimiliteadlati1st modo .

Eius servo, quihimefereb at a im quinqueargent

tuam qui amicam hinc ércesseb at , ei os subla

modo .

C A . Qndmodo ? r s . Harum ca 1'

1sa haec agita

spéctatorum fàbulahi scinnt, quihic ddfuemnt ;vob is post narréveruC A . Quid nunc agimus

'

i r s . L iberamhodietimamicam amplexàbere.

C A . Ég one'i r s . Tute. C A . Eg o ! P S . lpsus, in

quam, si quidemhoc vivét caput ;si modo mihi hominem invenietis pr6pere

CH. Qua fame? r s. malmu,cdllidum ,

docti1m, qui, quando principium pn

hénderit,porro sua virtuteteneat, quid sefacere0pdrteaiatqueeum qui hic non visitatns saépesit. ci

Si servosestnumquid referti r s. imo multo mdvolo ,

liberum .

C H. Posseopinar mè darehominem tibiet doctuim, modo

PSE UD O L U S.

Écquid argutdst CH. M aiorum fdcinomsaepissume.

P a. Quid, qunmmanufest6 tenetur ! CH.

laest :elàbitur .

r s. Écquid ishomo seitust! CH. Plebiscitum non

est scitius .

r s . Probus homoest,ut praédicareteaddio . cn

lmo si scias .

Ùbi teadspexerit : narrab it filtro quid sesevelis .

Sed quid illoes act1'1runi r s . D icam. Ùbi hominemexornàvero,

s1ibditicium fierieg o illum militia serv6m volo;simb olum hnno feràt lenonimim quinqueargenti

minis ;mdlierem ab len6neab duca t. Hém tibi omnem

fàbnlam !

Ceterum, quo quidquepacto faciat, ipsi dixero.

C A . Quid nunc ig itur stàmus‘

! P S . Hominemcum 6rnamentis omnibus

e'xornatum add1icitead meiam dd trapez itamAéschinum.

Sed propera te. CH. Prius illierimus , quàm tu.

r s . Ab itoerg o 6cius .

Quidquid incerti mi in animo prius aut ambi4

mineliquet , nunc défaecatumest ; Cor mihi nuncpén ium est.

Òmues ordine' s sub signis dimam,leg iones mess,

àvi sinistra auspicio liquido àtqueex sententia.Cdniidentiae

'

st, inimicos meos mepossepérdere.Nunc ib o ad forum atqueonerab o meis praece

ptis Simmiam,

A CTUS I". SC ENA I .

'

quid ag at : nequid titubet, docteut hancfallàciam .

lam eg o hoc ipsum oppidum éxm1g natum fi1xo

A C T U S lll. S C E N A

P U E R .

Quoi sérvitutem di danunt lendniampuero àtqueeidem si addunt turpitddinem,

naeilli , quantumeg o nunc còrdeconspiciò meo,malam remmagnammdltasqueaerumnàs danunt .

Velut haéc mievenìt sérvitus, ub ieg o omnibuspan is magnisquemiseriis praefi îlcior ;nequeeg o amatorem mi invenireulh'1m neo ,qui amet me, ut curer tàndem nitidi1iscue.Nunchuic lenoniest h6dienatalia dies :in términatusest a minumo ad màxumum,

si quis non hodiem1'1nus misissét sibi,eum cras cr uciatumaxumo perb itere.Nunc n éscio berele, rébus quid fa ciam meis ;nequeeg o illud possum quod 1111 qui poss1

'

1nt,

solent .Nunc nisi lenonim1'1nus hodiemiserocra s mihi potandus fr1

'

1ctusest fullòniu3 .

Ehe1'1, quam illaereieg oetiamnun c sum pàrvolusl

Atqueédepol, ut nunc maleeum metu6miser !Si quispiam det , quimanus g raviòr siet,quamquam illud ninut magno gemit ufieri,comprimeredentes videor possealiquò modo .

PSEUD O L U S .

Sed còmprimendaest mihi vox atqueor6tioherns, éccum,

recipit sé domumet ducit cocum.

A C T U S IH. S C E N A Il.

B A L L I O . C O C U S . P U E B .

BA . F ordm coquinum qui vocant , stulté vocant:

nam n6n coquinumest, verum furindmest forum.

Nam sieg o iuratus péioremhominem qua éreremcocdm, non potui, quamhdnc, quem duco, ddcere,multiloquom, glori6sum,

insulsum , indfilem .

Quin 6beam rem Orcus récipereadsehun c nòluit,utesset hic, qui mòrtuis coendm coqua t

namhic sòlus illis c6quere, quod placeét, potest0 0 . Simedrbitrab areisto pacto, ut praédicascur cònduceb as ‘

i BA . Înopia : alius n6nera t.Sed cdr sedeb as in foro sieràs cocustusòlus praeter àlios

'

! co . Eg o dicim tib i.

Hominumeg o avaritia fàctus sum improb iòr co.

cus,non me6pteingenio . BA . Qua istuc ratione? co.

Eloquar .

Quia enim , quomextemplo véniunt conductdmcocum,

nemo illum quaerit qui 6ptumuset carissmn1mt:illdm conducunt pdtius, qui vilissumust.Hoceg o fui hodiesolus ob sessòr fori.llli dr6chmis issent miseri ; menemd potestmin òris quisquam mimo ut surg am sdbigere.Noneg o item coenam còndio, ut alii coci,qui mihi condita pràta in patinis pr6fenmt,

PSEUD O I . U S

4

BA . Quidest ? C o . Quia den issis mdnibus voluidicere.

Bum odorem coenat Idpiter quotidie.BA . Si ndsquam is coct1un quidnam coen a t Id

piter '

i

co . lt incoenat us cdbitum . B. I inmalàm cr ucem.

lstàccinetib i cadsa hodienumdm dab o ?C O . F a te6requidemessemè cocum ca rissumum ;verdm pro pretio ficio ut Opera appàrea tmea , qué conductus veni. BA . A d furanddm qui

dem .

BA . An tuinvenirepòstulas quemquam cocum ,

nisimiliìinis adt aquilinia dngulis ?BA . A n td coquinatnm teirequoquam pòstulas,

quin ibi constrictis dngulis coenàm coqua s‘

!

Nun c édeo tu, qui méuses, iamedicò tibi,ut nòstra properes àmoliri dmnia ;tum ut hdius oculos in oculis habezis tuis .

Quoquo hic spectab it, éo tuspectatò simul;si quo hic g radietur , pdriter prog rediminormanum siprotollet, pàriter profertò manum .

Suum si quid sumet, id tu sinito sdmere;si nòstr um sumet, td tenetealtrinsecus ;si istel’hit ito ; stdbit, adstatò simul;si cénquiniscet , istic cevetò simul.I temhis discipulis privos custodes dab o .

o . Babemddo b onum animum. BA . Quae'

so,

qui possim, doce,b onum animum haberequi tead

'

meadducàmdomum?

c o . Quia sòrb itionefaciameg o tehodiemea ,item 1

'

1t Medea Péliam concoxit senem,

quem medicamentoet suis veneuis dicit11r

A C TU S lll. S CEN A ll.

fecisserursusex seneadulescéntulumitemeg o tefaciam . BA . Eho , dn tuetiam vene

fi cus ?

c o . lmo édepolvero h6minum servatòr mag is .

B A . Hem , mdnel quanti istuc [unum] mè co

quin arepérdoces .

c o . Quid? BA. dt teservem , né quid sub rip1 as

mihi?C O . Si crédis, numesinon

,nemind quidem.

Sed dtrum amicis hddie, an inimicis tuisdatdrus coenam ? BA . Pdleg o amicis scilicet .c o Quin tuillos inimicos p

b

òtius , quam amicòs,vocas ?

Namego ita convivis coén am conditàm dabo

hodieàtqueita suavi suàvitatecòndiam,

ut quisquequidquec6nditum gustziverit,ips6s sibi fa ciam ut digitos praerodi1t suos .

BA . Quaeso hércle, priusquam quidquam convivis

dab is,

gustdto tuteprius,et discipulis dato,ut praéroda tis vòstras furtiiicàs manus .

C o . F ortissehaec tununcmihi non credas , quae'loquor .

BA . M oléstus nesis . Nimium tinnis : non places .

Hem ,illiceg o hab ito : introhdc abi, et coenàm

coquepr0peré . PU . Qum1s adenb1tum 'et convivàs cedocom dmpitur iam coéna . BA . Hem, subolem, sis,

vide!qu6quescelestusest coqui sublingio .

Profécto, quid nunc primum caveam, néscio

ita m aédibus sunt fdres, praeda m prdxum0est .Nam a mehic vicinus àpud forum paulò prius,

PSEUD O L US

quemqudm vidi magemdlumet malefi cdm .

Tun’ id mihi? r s . Tdceo .

Sed dg o quaetibi [dona] dab o ét faciam, si han crém sob rieadcurràssisl

3 1. Petin '

, dt taoeas? Memorem imn1emorem fa

cit, quimonet, quodmemot méminit .Teneo dmnia ; in pectorecdndita sunt ; meditdti

sunt doli ddcte.r s . Probushichomoest. 3 1. Nequehicest , né

queeg o . r s . A t videnetitubes .

3 1. Potin’ut ticeas?

r s . lta mé di 3 1. I ta udn facient . Meraidmmendacia fdndes.

r s . uteg o db tuam , Simmia pdriidiam teamo ét

metuoet magnifi co .

3 1. Ego istdc aliis darecdndidi0i ; mi ob trdderenon potes pdlpum.

r s . Ùtego tehodieaccipiam lepide,1'

1bieiîecerishdc 0pus 3 1. Haha he!r s . lépido viotu,vino, unguentisét inter pocula pdlpamentis !ibidemuna aderit mdlier lepida,tibi savia super sdvia quaedet.3 1 . L épideaccipis me. r s. imo sieffi cis tdm

faxo magis dicas.

3 1. Nisi efi 'ecero crdciabilitet cdrnufex meaceipitol

Séd properemihi monstrate, ubi ostidm lenonisaédium .

r s . Tértiumhocest . 3 1. St', taee! aedeshiscnnt.P S. Credo animò maleest

aédibus . 3 1. Quid idm? r s. Quiaedepolipsumlenonem évomnnt .

A C TU S IV . S C EN A li.

3 1. illiooineest ? r s. illic est. 3 1. M ala mérx

est . r s. llluc, sis, vide:non prorsns , verumex transvorso , cédit , quasi

oanoér solet .

A C T U S IV . S C E N A I l.

B A L L I O . P S E U D O L U S . S I M M I A .

BA . M inus malum hnno hominem ésseopiner,quam duecenseb dm, cocum

ndm nihiletiamdumhdrpag afi t praéter oy athumet odntharum.

r s . Heds tu, nunc oooàsioestet témpus ! 3 1. Teoum séntio .

ingrederein vidm doloso ; eg o hic in insidiisero .

3 1 . Hdbui numerum sedulo : hoc est séxtum a

porta prdmmum

àngiportum : in iddngiportummddovertiidsserat .Qudtumas aedes dixerit idego ddmodum incertd

scio .

BA . Quishichomo ohiamyddtusest, aut dndeest,aut quem quaéritat ?

Pércg riua faoiés videturhdminis, atqueigndbilis .

3 1 . Sed 'eooum , quiex incerto faciet mihi , quodquaero, oértius .

BA . Ad meadit reota : dudeego hominem hnnoéssedioum géntium?

3 1 . Reds tu, qui cumhircineb arb a stds, responde,quod rogo .

PSEUD O L US.

BA . Ého, un non prius saldhs? 3 1 . Nullaest mihisalus da tdria .

BA . Ndu polhinc tm tdndem accipies . P8. lam

indea prin cipid probus .

3 1. q uem in ang ipdrtohochominem td novisti,té rogo

Ég omet me. 3 1. Pauoi istuc faciant hdminos, quod tn praédioas

nam in foro vix déoimus quisqueest , qui ipsussesendverit.

r s. Sdlvos sum : iam philosophatur . 3 1. nomi

nemegohic quaordmalum,

lég irupam impium , periurnm , atqueimprobum .

BA . Mequaéritat :ndm illa mea sunt odgnomentn. Ndmen si me

morét modo .

Quid est ei homini ndmen? 3 1. Leno Bdllio .

BA . Soivd1’eg o?Ipsesum, adulésoens, quem tuquadri3 . 3 1. Tune

es Edllio ?BA . Eg o enimvero is sum . Ùt vestitns , é s

perfossor pdrietum.

BA . Crédein teneb ris cdnspicetus si sis me, ab s

3 1 Hérns mens tibi md salutom mdltam voluitdicere.

Hinoepistolam docipea med : hdncmetibi iussitdare.

BA . Quis is homoest, qui idssit? r s. Perii, ndn chomo in medid lutoest !

ndmen nescit : haéret haec res . BA . Quemhdncmisissead meadtumas ?

3 .Ndsoeimttg iném;tuteeius ndmenmemoratdmihi,

P SEUD O L US .

Harpdx calator méusest, ad tequivenit'

lìmeés is Harpax ? 3 1. Eg o sum , atqueipseharpi1x quidem .

qui epistolam fért ; ab eo a rgen tum

et cdmeo simitumdlierem mittivolo .

Saldtem script dignumest digais mittere;tesi drb itrarem dignum,

misissém tib i.

3 1. Quidndno?nA . Argentumdés,abduoasmdlierem .

s 1. Utor remoratur ? BA . Quin sequereerg o intrd .

3 1 . Sequor .

A C T U S IV . S C E N A lll.

P SEU D O L US .

Peidremeg o hominem mdg isquevorauté malum

nunquam édepol'

quemquam vidi, quam hic estSimmia ;

nimisqueég o illum hominem métuoet formiddmale,

nemdina itemelg a md sit, uteng a illdm fuitnein ré seounda udnomi obvortat odi-nua,si oocdsionem odpsit, qui siét malns .

A tqueédepolequidem ndio nam illi b énevolo .

Nuno in metusummdxumo, triplicimodo .

Primumdmnium iamhnnoodmparemmetudmeam ,

nedéserat nunc me, àtqueadhostis trdnseat .

Metuo adtom, neherns rédeatetiamdum foroneoàpta praeda cdpti praedonés id ant .Quom haec mdtuo , metuo , neillehuo Harper

édven at,

A C TUS nr. S C ENA lv.

priusquam hinc hic Harpax dbierit cum mdliere.

Cor cdllig atis vdsisexspeotàt moum,

siudnedneat mdlierem secdm simul,nt éxnlatnmex pdctoreanfug idt meo.

Viotdr num : vici oadtos custodes meas!

A C T U S IV. S C E N A IV .

S I M M I A . PHOEN I C I U M . .P SEU D O L U S .

3 1. Nepldra : nescis, dt res sit, Phoenicinm;verum b addmulto post i

‘

dxo soib iedooub ans.Non dg o tead illum ddoo dentatdm virumM aceddniensem, qui tenuncflentém facit.Quoiam dsac tevis mdxume, adeum ddoo to;Caliddrnmhandmulto pdst faxo amplexàbere.rs . Quid tn intus, quaeso, ddsedisti? Qudm diumihi cdr retunsnmest dppngnando péctorel3 1. 0 oodsionem reperisti, verbero,ubipéroonterisme, insidiis hostilibns?Quin hincmetimur gràdibus militdriis?ps. A tqueedepol, quamquam néqn am homoes,

rectemones.

itehdc, triumphi, ad odntharum reotdvia !

PL A U‘I'. m.

PSE UD O L US

A C T U S I V . S C E N A V .

B A L L I O .

Ha ha hélnunc demum mi ànimns in tuto estloco,

postqn am istehinc ab iit,dtqueabdnxit mdlierem .

L ibet udno, venirePseddolum, soelerd1n caput,abddoerea memdlierem fallàcn s .

Conceptis herclevérbis, satis certd scio,eg o périuraremdvellem memillies,quam mi illum verb a pér deridiouldm dare.Nuno dérideb oherclehdminem, si convénero ;verum in pistrinnm crédo, ut convenit, foro .

Nunc dg o Simonem mi dbviam veniz'1t velim,

ut mda laetitia laétns promisodm siet.

A C T U S IV . S C E N A Vl.

S I M O. BA L L I O .

3 1. Visd, quid rerum méns Ulixes égerit,iamnehdbeat signumex droeBallidnia .

BA . 0 fdrtunate, oddo fortunati…manum,

Simo ! 3 1. Quidest? BA . lam 3 1. Quidhm?BA . nihilest, quodmctuds . 3 1 . Quidest?

venitnehomo ad to? BA . Ndu. s i. Quident igitdr b oni?

BA . M inedvig inti sanaeac salvaesdnt tibi,hodiequas ab s teest instipulatns Pseddolus3 1. Velim quidem hercle! BA . Rdg a me

minas,

PSE UD O L 1I S.

sx. Benehérclo factum! Quidego cesso.

Pseddolun

facere, dt det nomen ddmolarnm coldnidm ?

Sed quis hic homoest chlamyddtns ? BA . Non

edepdlsolo,40 nhiut d…mus, qndeat, aut quam rém gerat.

A C T U S IV . S C E N A VI I .

H A R P A X . S I M O . B A L L I O .

HA . M us ot nequamest hdmo , qui nihillimpé…rinm heri sui fa cit serves ;

nihiliest autem , sudm qui ofi cinm ideero Ì I I I IIC°n or ost, nisi admonitns .

Nam quiliberds illiod searbitrdntur,ex cdnspectuheri si m i so abdidérunt,

5 lnxdrin t, lnstrdntn r,eddnt, quodhabént,ii ndmen did servitdtis ferdnt.Ndo boni ingdnii quidquamhis inest, nisi ntiimprobis sedrtibns téneant . Cumhismildnec ldons neo sem o cdnvenit , nequehis dnqnam

nob ilis fdvi.Ego , dt mihi imperdtum etsi abdst, hic adésse

hernmArbitror . Ndncego illum métno qnomhicudn

.

adest ;né , qunn adsit, mctn am ci rei operdm dabo.

Ndm mein tabérna usqueadhdc siver£t Syrus,quoi dedi sjmholnm. M inni, nti idsserat.

15 L dno ub iessét domi,meaibat

A C TUS I I!. S CENA Vil.

Vérm 11111 il ndn venit , ndo vocat : vénio huonltro,

dt sciam, quid rei sit :neilliohomdmelndifioetur ;nequequidquam ost melius, qudmuthoc pultem,

atquedliqnem huoevocom intus .

L éno argentumhdc voloamea ccipiat atqueamitta tmdlieremmeodmsimul.BA . Heds tu! 3 1. Quid vis ? BA . Hichomo meus

est. 3 1. Quidum? BA . Quia praedahaéo meaest

sodi-tum quaerit ; hdbot argentum. iam idmor

derehnno mihilubet .3 1. I amneillum oomésnrns és ? BA . Dum reedus

ost.

d detur, ddm calet, dévoraridocet.Ndm b oni md viri

padperent *

improbi aldnt,a ng ént rem modm [mali]Popli strenuidamno mihi, improb idsui sdnt. 3 1 . M alnm

qudd tibi di dabnnt, qui sic soeléstus .

H A . Meudno oommordr,

udn forio, uti sciam , sitneBallid domi.BA . Venus mihi haéc b ona da t , quom hos ldcri

fug as,da nni cupidos adigit , qui sesuamqueaétatem

benecdrant ;eddnt, b ibunt, soortimtnr. llli sunt filio ingenio,

dtquo tu,

qui nequetibi beneéssepatero,et illis,quibus ost,

HA . "cds, ubiestis vds ? J A . Hic qnid0m«ldme

réota habet roctàm viam.

HA . Hods , ubiestis vds? BA . Adniescsus quidistic debetdr tib i?

Bénoego a b hoc pr aeddtus ibo . Ndvi: b ona

soaeva dat mihi.HA . Éoquis hoc aponit ? A . Reds, chlamyda to,

quid istic dobetdr tib i?HA . A édinm dominda lenonem Billionem quad

rito .

BA . Quisquises, adnlésoons, operam fdc compendi quadrero.

HA . Quid iam? BA . Quia to is ipsuseorum praésens praesontém videt.

HA . Tdn 13 es ? 8 1 . Chlamydàte, cavo , sis, tibicurio infortdnio,

dtquein hnno inténdedig itnm : hic lénoent . B A .

A thic ost vir probus .

Séd tu, b onevir, flig itaresaépo clamorein foro ,qudm libella ndsquamest, nisi quid lénohic sub

venit tib i.H A . Quin tn mecum fdbulare? BA . d nlor . Quid

vis tibi?

Argentum accipids . BA . Iamdudnm, si dos,

porroximanum .

HA . Accipo. Hic sunt quinqueargentiHotas numerataé minae.

Hdo tibiherns meidssit ferro Pdlymaohnoropldcides,

qudd deboret , dtqno nt mecum mittoros Phoenio1um .

BA . Héms tnus ? H A . lta dico . BA . miles? HA .

lta loquor . BA . M aoeddnius ?

PSEUD 0 L US .

ddoo doniena ipsus seseiddos fieri ne'uerit .15

voses? HA . Phnissnmo.

viotdrhutmegoeram domi imperator sdmn us in pan

-ii

mea .

patriim tuam?

HA . Cdntnmciidm si dices , addice. BA . Quotumd die

so dx Sicyonehuo pérvenisti? HA . Altero ad me

hiohomoest!Ubi suram adspioids scias poneeum

orassas odmpedos .Quidais tuneetiàm cubihresdliins inm iapuer?sr. Scilicet. BA . Etidmnefaceresdlitnses ? scin’

,

quid loqn ar ?

BI . Scilicet solitum dsee. HA . Saninoe'stis ? BA

Quidhoc, quod té rogo ?Ndctn in vigilidm quando ihat miles , tum tuib àsa

Cdnveniob atnein vaginamtdammachaeramilHA . I in malam crucem! BA . irelicebit tib i ta -n]

men hodietémperi.HA . Quin tumulierém miemitti3 ? adt reddea r«

gentdm. BA . M ano.

so H. Quid,mancam? B. Chiamydemhinc commem n+

res, qudnii conducta ést. HA . Quidest !

A CTUS IV . S CENA VI I .

B A . Quid meret machaera ! HA . Hellehommhiscehéminihus cpm éat. BA . Eho .

H A . M itte. BA . Quid mercédis petenza hddiedomino démeret ‘

!

H A . Quid, domino! quid sòmuiatie! M éa.quidemhaechaheo dmnia,

n é o peculio émta . BA . Nempe, quod feminaH . Ù nctihisunt acnés :fricariséseexantiquovoluut.B A . Ré:pondechacero herdehoc vero série,

quod té rogo :

quid merce? quantfllo argento té conduxit Psedduino!

H A . Qui iatic Pseudoldst! BA . Praecepùor tima,qui tehanc fauàciam

dò cnit,ut falliciishincmdlierem meahduicereu.H A . Quem tuPseud0him quas tumihi praédico.:

falliciao,

quem63 0 hominem nullius colorisn6vi! BA . Non

tuistino chis !Nihilesthodiehic sicophantis qunéstus. Proin

tuPseddolominties abd1ixissealium praédam qui occurn

'

t

prior

Hàrpa1t. HA . ls quidem édepolHarpe: ég o sum.

BA . Imoedepoléssevis .

Pàrus putus hic sjcophanta est. HA . Ég o fihiargentuim dedi,

ét dudum adveniénsextemplo simbolumservotuo,et héri imagineòhnignatam epistolam hic ante

é stium .

BA . Néo tuepistolém dedisti sérvoi quoi nervo!HA . Sy m.

PSEUD O L U S.

N1'

mc mihi cot tun est , dlio pactc Pseddolo insidiés dare,

quam in aliis comoédiis fi t , 1'

1bi cum stimulis a int

muas,

quispromisi,siéfl'ecisset ; 6bviameinitro défer am .

Nimis illio mortàlis doctus , nimis vorautus ui

mis malus .

S1'

1peravit D olu'1m Troimum àtqueUlixem Pseddolus .

N1'

1no ibo intro : arg éntum promam; Pseddoloinsidiés dabo .


P SEU D O L U S.

Quidhdc! siccinehdc fit, pedési statin’

,un non !

an id voltin, 1'

1t mehic iacéntem aliquis tòllat !Nam hérclo si cécidero, vòstrumeritflagitium .

Pérgitin’

pérgere! Ah, saéviundummihihodieé st. M agnumhoc vitiu

'

1mvinoestpedes captat primum : luctàtor dolòsust.Proféctoedepolégo nunc probeAb co madliisaita victuexcuràto ita m1'mdiciis digne, ah,itaquein loco festivo sumus festiveaccéptilQuid op1

'

1s, multas meagereAmb ages iHocesthomini

, quamob rem amét vitam !Hic omnes vohptates, ’

m h6c omnesvemistates sun t .

PSR UD 0 L U 8.

cado . id fuit nadnia lindo.

pàllium .

Nimiaé tumvoldptatipdlfui.Ohcdsum dat1

'

1r canthtm'

1s ; b

Commdto illicdpallium ; illud posivi;indehdc cxii, crapulàm dum amovéren .

N1'

1nc ab hero ad hernm méum maioremfoedus cd…moratnm.

Apet ite, aperite,heùslSimoni,udd sdcase, quisn1

'

1utiato!

A C T U S V . S C E N A Il.

S I M O . P SEU D O L U S . BA L L I O.

sz. V6: viripdssnmimee'xciet idus.Séd quidhoc? qudmode! qui d video dg o!r s. Cdm coronae'hrium Pseddolum t1'mm .

8 1. L iberoherclehdc quidem — Séd videsflt— l

N1'

1m mea g ràtia pertimescitmagis ?Cdgito, a éviter blduditemeddhquar .

Sedhac mdvetatvimidem suno,qudd iero, si qua in hoc spés sita stmflxi.P s . Vir milus viro dptumo dhfi am it.sx. D i teament,Pse1'1dole. Phui, in malnm…m!

PS . Cuteg o meadflicter ? 8 1 . Quid , malum,.erg‘o

in da mi in…éb 1ius‘

i

r s . M dlliter siatenunc mè ! cave, né cadam !Non vides med, utmadidé madeam!S L Quaeistc auddanest, ai sic intérdinn

PSEUD O L US .

Néqneto mei terg i misereret, si hoc non hodidéfiecinem.

Bm,ubi teulcisodr, sivivo ! r s. Quid minitare? Bdbeo tergum.

Agesane. r s. Igitur rédi. BA…Quid redeaw ?r s. Rédimodo : non éris deceptus .

BA . Rédeo . Bs. Siumlmecum i potatum . BA .

Èg oneeam? r s. F ac, qudd teiubeo .

Si is, aut dimidium mit plusetiam fdxohinc fei-es:BA . Eo . D 1ic me, quo vis.

r s. Quid nunc?Nq uid irdin ses aixt mihi aut filioprdpterhas rés,Simo? sx. Nilpt cfectd. P s . lhac.BA . Té aequor . Quin vocas spéctatorés simul?s . Hérclemeisti hadd solent ; nequeérg oego

istds volo .

Vdmm sivdltin adpladdeteatqueddprob nrehdnc g regemet fabulam,

in

cràstinumvds vocibo

N O TA E

I , 4, 12. mel et v. 3 1 . im spuria in dico.

v. 1 4. Omitteudum hercle, at obsecro com ptim pronun cia ndum , uti Bud. s, 3 3 . st ib . 4 , a, 104. Bacch. 5 , 5 5 .

Psend . 1 , 1 , 121 . v . 91 . A ddidi b ic.

lll, 1 , 11 . illi add. vett. odd. v. 05 . C f. seen . seq .

v. 3 2. ubi aptius legitnr . v. 00 . 61 . Bos vs. aptius legesinfra vv. 16. 1 1 . Veruntameuhic habentedd. vss . 1 9 85 .

spuries indico. v. 13 3 . H. vs. hic co’

llocari ius sit A ci

dalius, ex v. 15 .

lll, 2 , 43 . A ddidimus simul, quod deest in lib ris .

v . 52. n acis contracts leg-ito, quasi smi; . v . 13 1 . D upliciterhaec leguntur, et hic et v. 161 . quarehic potius includenda .

I V , 1 . la vulg . hic sequuntur ca , quaeapud nos is

guntur IV , 2. Verum patet , ita haec useordin auda , uti

feci…n s . Nam in codd. confusio est. v. 2. malam videtur eiicieadum. v. 1 1 . locus lacer et lacunom s in edd.

I nclusa suppleta ab editorib ns. vss . 20 3 2. I nclusaleg notur, at abundant, uti et v. 5 1 . v. pessm e. E t omnis

posterior pars huius sceuaea v. 3 8 58. spuria videtur .

I V , 2. Haec in vulg . faciunt tertiaxn scenam actussuperioris .

I V, 4,'

l. tibi habent rett. et L amb . ; non leg . in P all.

vulg . Ven . v. 40 . illedeest in Pall., leg ìtur in vulg .

V , 1, 83 . Deest hic va . in sutt. et eparina videturLegitur in vu]

V , 2, 20 . a civnt abuudat et ad sea son et versum.

v. 88. emts adiecimns. Cf. lll, 1, 0. v. 41 . iam addiditBothina.

A B BE B'

S A M .

I , 1 , 2. 0mnes deno stro accessit , nec legitur in codd.

2, 1 . M a iorum menu: econi. Nam a dd. aut m umaut malo servo a tqueob t . undepatet lacanau esse, quamC amera rius es plet : alimoniae. Denostra ci. v. 3 .

el: 9. et lll, 62.

I l, 4, 24. at shest a Il. additum a Bothio. v. 27.

I V , 8, 85 . Ahin . versus edd. addunt istoc, quod shundareQuivis videt. v. 3 8. Cdd . post smeaddunt mihi.

I V , 8, 8. Versicnlas aecessit ex palimpsesto Ambrosiano.

Quo tamen vel a bsente, aequebenecoa stabit scena.

V . 1 , 14. Quaelibri addun t : a aaa post fi a t , maritoabeaseposso a paret.

V. 2. 0 . L i ri ut non post poleg o addunt. Pup…

NO I A E

V , 1 . Haec scena , quaelegitur in lib ris antiquis , alia

quasi est fabulaeeats stropln , in qua paq mitius a g itur

cum lenone, quam ia superiore. Ceterum poesia ita est com

parata, ut genuha a; nooei nequeat. Ide0queia cludemla .

A D P S E U D O L U M .

Prologus , praeter postremos duo versus , non leg itur inoptimis lib ris ; et versus non sunt versus.

1 , 122. leg itnr in Il. I n vett. dsest in . Deindeomnes : pero . est mòus . Nostr . ex emend. Bothii.

2, 5 1 . Inclusa apertesunt eiieisndm v. 1 1 . A ddi

din us a os .

3 , 16. Quaein editionibus adnciuutnr : sob ri, pq ti,aut : sa turi disten ta cute, ut inepta eiieisa da ; n on en immousseeoenatoriae, sed argentariaesunt intelligenclae, quaeiu foro aras t. I gitur cun L u b ino lacuna potins statueudavidetur . v. 1 16 et 1 11 . A pparet lms una cun sequeutibusnon posselogi. Aefortas’so et sequent” duo spurii sun t .v. 153 . hodieex meo adiieci, a tu. vermi

5 , 1 . na tis et. Sic wett . t vulg . autitidem deneo aeeessit. v. 13 1 . Eiieieudura existimo cum

I l, 1 . Quaeil hac se. inelusimus , propter seusum etversus spuria a rb itramur . A t propter utrumquein postremo adiecimus luomo .

I l, 2 , 5 . Vulg . Ienenbs'

hic ha bita t. Vott. ha bet .

v. 82. I neludendum potias propter sequentia .

lll, 1 , 8. m er vulg .

IV , 1,‘

l. Nin irum sed pmdneitur interdun , ut Bud. 3 ,4, 81 . et in Pseudolo 4 , 1 , 1 . Quaeinclusinus r ss. 18.

21 . 3 5 . leguutur in odd. at erteabundant.I V, 1 . Post 7 . 108 . in «if; . repetus tur versus tres, {lì

supra iam adfuerunt, v. 64 66.

V , 1 , 3 8. Apparet abundara v. pa rtim.

Nuo Guun Quae Supebsunt C 0 M 0 E D I A E Ou Fbagmentis ...

Documents

Transcript of Nuo Guun Quae Supebsunt C 0 M 0 E D I A E Ou Fbagmentis ...