Kristian Thalai April 2011 - Mizoram Synod

33
1 www.mizoramsynod.org KRISTIAN THALAI April 2011

Transcript of Kristian Thalai April 2011 - Mizoram Synod

April, 2011 1

www.mizoramsynod.org

KRISTIAN THALAIApril 2011

April, 2011 2

www.mizoramsynod.org

Mahni hmunahKhawvêl hmasâwnna chak tak avângin

Mizoramah pawh tûnhmaa kan hmuh phâk loh thilchi hrang hrangin min chiahhneh ta hle. A bîk takinMizo \halaite’n kan lawm êm êm Football inkhêl te

pawh englai pawh tih theihin hmuh tûr TV a\angin kan nei a. EnglishPremier League (EPL) te phei chu \halaite zîngah en ngai lo chu sawi tûran vâng hle ang le. |an zâwng kan nei a, a \hente phei chuan Championtûr inrinsiakin kan \an zawngte chak theihna tûrin kan theih tâwkah,zankhaw tairêk thleng thlengin \anhmun kan lo rem ve sauh sauh a nihhi. Hêng football khêltute hian chak tûra an thawhrim zia te, mahni\anhmun (position) \heuh an ngaihpawimawh dân te kan hmuh hian, anhnên a\angin zir tûr kawng hrang hrangin kan ngah hlein a rinawm.

Pathian rawngbâwl pawh hi inkhêl anga tehkhin kan ni ve fo rênga. Inkhêlah chuan, a hmasa berin Manager-in a team-te/a kheltute chuan hmun dik tak, an \angkai theihna ber tûr laiah a dah phawt tûr a ni.Chutah khêltute chuan mahni hmun \heuh ngaih pawimawh nachângan hriat a, harsatnaa inpuih tawn nachâng an hriat chuan inkhêl amawiin chak pawh a awl nge nge \hin. Chuti ni lo va, thuneituin akhêltute thiam dân pawh ngaihtuah lova an duhna lai laia a tlân tîrchuan hlawhchhamna bul a ni \hin.

Kohhranhovah te, \halaiah tepawh hian rawngbâwlna rual taka akal theih nân, a hmasa berin hruaituten member tinte an awmna tûr diktak an hmuh sak thiam tûr a ni a, an \angkai theihna ber tûr \heuh anzawn sak tûr a ni. Hruaituin a tlin leh tlin loh ngaihtuah lo va, hmunlangsâr apiang a chuh chuan rawngbâwlna a kal rual \ha thei lo a. Chutiangbawkin member tinte pawhin an awmna hmun \heuhah chuan lungâwitak leh rinawm takin theihtâwp an chhuah bawk tûr a ni. Mahni chanpualber aia mi dang chanpual khawih lâwr a, a daihzai leh langsâr bera \antum, mahni chanpual pawh ngaihsak \ha lova chet hi rawngbawl honaahsukukna thlentu a ni thei a ni.

Bible-a kan hmuh angin Tirhkoh Paula chuan ringtute hi intihsiak angte, taksa bung hrang hrang \ha taka \angho angte leh lungrem hrang hrangrem taka rem khâwm angtein a tehkhin a. Hêngah te hian hmun vuah dik lehmahni hmun \heuh vawn dik a pawimawhzia min kawhhmuh a. Tupawhinmahni chanpual \heuh \ha taka hlen tûrin min zirtir a. Chuvângin, mahnihmunah \heuh \hahnemngai takin rawng bâwl zêl ang uw

Kri

stia

n Th

alai

Apr

il 20

11

April, 2011 3

www.mizoramsynod.org

n Kristian |halai March thla hriatzauna ‘The love of God’letlingtu Upa Dr. L.N. Tluanga chuan 1933 daih tawhah a letlingtih a ni a. Upa Dr. L.N. Tluanga hi ala dam a ni lo em ni? A va upatawh awm ve? — 9612216509

A lehlin hun hi Barapani (UCC)-a a thawh lai kum 1961 khân a nia, Billy Graham Evangelistic Association Hlabu a\anga a lehlin a ni. 1933chu a piankum zâwk a ni. Upa Dr. L.N. Tluanga hi tûnah Mission Vêngahan chhûngkuain an chêng mêk a, Kohhranah pawh ala \angkai hle.n Pu Editor, Kristian |halai chanchinbu a ngaihnawmin chhiara manhla thei hle mai. Mahse ka’n ti lawk teh ang, March thlachhuaka a kawm hnunglam chhûnga CK|P Committee târlanaEx-Officio - Synod Moderator leh Secretary (Sr.) te hming hi tihdika va \ha tawh ve. — Vanmawia, ITI Vêng Branch

Pu Editor, Kristian |halai March tla chhuaka Ex-Officiomembers Rev. C. Chawngliana tih leh Upa Vanlalhuma tih lo langhi nikuma kan Synod Puipate an niin ka lo hria a. Ex-Officio tih aan rawn lang leh hi engnge a awmzia? KuminahRev. C. Lalsangliana leh Rev. P.C. Pachhunga tih tûr a ni zâwk em?

— Zokhuma, Bawngkawn ChhimvêngJanuary issue-ah kha chuan kan tidik asin maw le! March issue-ah

khân nikum lama mi kan lo paste palh a, kan han hriatchhuah meuh khachuan press lamin an lo chhu zo tawh si a, tihsual ang angin kan kalpui tamai a ni. Kan tihsual palhah ngaihdam kan dil leh e.

Kristian |halai chhiartute’n chanchinbu chîk takin kan chhiar tih alang a, kan tihdik lohte a awm chuan min finchhuah zêl tûrin kan sawm ache u. Tunhma deuh pawh khân enlennaa ena hmuh theih chauh phek hmaleh phek hnunga emblem inanglo chungchangte pawh kan lo zawh kha...n Pu Editor, Kristian |halai chhiar a manhlain thlatin hian hmuhhlân a ngahhlehawm \hin hle mai. A copy pawh hi ava pung nasaêm êm ve le... buatsaihtute inpekna a hlu a, nasa lehzualin han\ang deuh teh u khai. — 9436376313

Kan lâwm e. Ni e, kumin hian a copy a pung hle mai a...mimaltinte\hahnemngaihna vâng liau liau a ni a, nasa zâwkin \an ta zel ila. HeiApril thla phei hi chuan copy 30000 (singthum) kan chhu kai ta reng mai.

April, 2011 4

www.mizoramsynod.org

ZÂN LUNGNGAIHTHLÂK

— Pastor B. LalnghaklianaVaivakawn

Zân hi Pathianin mihringtehahchawlh nân a siam a ni,

tiin sawi a ni \hin a, hetiangasawi hi tumahin kan hnialin arinawm loh. Chuti a nih chuanzân chu hahdamthlâk leh thilthlâkhlelhawm lam nêna sawizawm tûr ni âwm tak a nihlaiin zâna thil thleng \hintea\anga tehin zân chu harsatna,buaina leh lungngaihna nênsawi zawm a ni \hin tlatthung. Kan Lalpa nuna thilthleng chhinchhiah tlâk tak, ahun tâwp lama thleng pawhkha th u leh hlaah ‘Zânlungngaihthlâk’ tia ziak, sawileh phuah a ni fo va, Lal Isuanthihna thlân thim pal tlangakan tân a inpêkna hunah hianhe thupui hmang hian i loinpawlho dâwn teh ang.

Engti zia nge Lal Isua nunahzân lungngaihthlâk a

thlen? : Zâwlnei Isaia’n anhnamin an beisei Messia lopiang tûra chu, “Lungngaihnanei mi leh natna hre mi a ni”, alo ti a (Isa. 53:3). Chu ngei chuLal Isua nunah a lo thleng ta. Mitam tak tân chuan Pathian

Fapain lungngaihna namenlo atawrh thu sawi hi thil hriatthiamhar tak tûr a ni. Zân lungngaih-thlâka a lungngaihna tawh lahchu lungngaihna satliah ni lo,thihpui khawp hial lungngaihnaa ni si. Engti zia nge ni ta ang?

Zâwlneiin a lo sawi lâwkchu Lal Isua nunah a lo thlengdik zêl a. Mihring Isua nunkan thlir chuan keini angbawka hah \hin, ril\am \hinleh tuihâl \hin ve bawk a ni tihkan hmu a. A thlen in paLazara a thih pawh khân alainat a, a \ap hial a nih kha.Gethsemani huanah khân athil tuar tûrte hre rengin alungngai êm êm a, “Ka rilru alungngai êm êm a, thihnakhawp hial a ni,” a ti a, azirtirte chu amah vênpui(menpui, thlamuan) tûrin asawm a; mahse, an lomutthlûksan si a nih kha.Chuvâng chuan, “Thlêmnaahin luh loh nân fîmkhur rawhu”, a ti ta a ni. A va kal hrangleh a, “Ka pa, a theih chuan heno hian mi pêl lul rawh se;nimahsela, keima thu ni lovin

(Mat. 26:36-39; Lk. 22:44)

April, 2011 5

www.mizoramsynod.org

nangma thu thu ni zâwk rawhse,” tiin a \awng\ai a. PathianFapa heti taka a lungngai leha thil tawn tûr a huphurh maihi thil hriatthiam har tak pawh ani ang. Hetah hian Isua nihna chufiah taka târlanin a awm tlat si.Bih chiang lehzual dâwn teh ang.

A thlan thisen lian tak angina far : Lal Isua lungngaihna

hi thihpui khawp hiallungngaihna a nih avângin athlan pawh thisen lian tak angina far. Mi thiamte chuan Luka’nLal Isua a lungngaih êm êmavânga a thlan thisen lian takanga a far hi thil ni thei a ni, anti. Mi an lungngaihvawrtâwpah chuan thlan bâwmbula thisen zam tê tak tê tê hi achat thei a, thlan nêninchawhpawlhin thisen farangin a lo chhuak thei niin ansawi. Heti êm êma kan Lal Isuaa lungngai mai hi eng vâng ngeni? Upa Rokunga chuan hlain:

“Eng vânga tuar nge maw?Tû tâna fam nge maw?Ka sual kaidum silfaina chuan,Pathian thisen a bua,”

tiin hla mâwi tak a lo phuahchhuak a. Sualna nei lo mi felchu mi sual ber thihin a thidâwn. Mualpho takin khawvêlhmuhah pho lanin a awm dâwn.Amaherawhchu mite hmuhsit,cheksawlh leh endawng hlauhvâng ni satliah mai lovin nang

leh keima tâna lungngai a ni tihhi kan hriat chian a pawimawh.Lungngaihna lo thlen huna kanlungngaih loh nân a lungngai a,manganna lo thlen huna kanmangan loh nân a lo manganga, thlaphân huna kan thlaphânloh nân a lo thlaphâng a ni.Nang leh kei min hmangaihvâng a ni. Aw hmangaihna a vamak êm! Mi fel leh \ha, mi sualtân a thi tlat mai hi khawvêlmite tân hriatthiam rual a ni lo.Lal Isuan krawsa mi sualte tâna tuar hi thilmak tak a ni a,tuarna mak a ni. Kan hlapawhin, ‘Thu mak ka sawi nintheih loh chu Kalvari chanchin ani’, a lo ti rêng a ni.

A tân kan tuar ve ngam dâwnem? : Kan hmangaih êm

êmten min hmangaih loh chuankan rilru a na \hin. Thawnthungaihnawm kan tihte pawh hiinhmangaih tak, aninhmangaih avânga hrehawmtam tak tuar tlangte chanchin ani châwk. Chhungkuaah pawhkan nu leh pa, û leh nauten minngaihsak loh chuan rilru a na\hin a ni. Lal Isuan heti khawpmaia min hmangaiha a nunnahial kan tân a hlan hnu pawhaamah kan hmangaih loh chuana rilru a na \hin a. Heti khawpakan tâna tuartu tân hian kanhmangaih avângin eng nge kantuar ve tawh le?

April, 2011 6

www.mizoramsynod.org

Josepha chuan Pathian a\ih leh a hmangaih avânginmipat hmeichhiatna hmankhawloh-pui tûra sâwmna ahnar fithla \hak a. Mipathmeichhiat hman khawlohna hiPathian huatzâwng tak a nih thuleh he sualnaa inhnamhnawihten Pathian hremna rapthlâk takan tawh \hin thu Bible-ah a langtam hle. Pathianin a huat êm êmkan pawisak loh tâk vâng ngeni natna khirh tak HIV te pawha lo awm ta a, hemi avânga damchhûng hun, lungngaihnaahmang mêk mi tam tak an awmzêl bawk. |halaite hian IsuaKrista kan hmangaih avânginkhawvêl nawmchenna hi kanhnar ve thei em?

Daniala leh a \hiante chuanPathian an \ih avangin milemhmaah an \hing\hi ve duh lo va,Lal chaw leh Uain in \hinte chuan ei in an in ve duh lo. Zu lehdrugs te hi Lal Isua zuitu kan nihavângin kan tlânsan ve dâwnlâwm ni? Lal Isua hmangaihnakan chhân lêt ve theihna chu atâna kan nun kan serhthianghlim hi a ni.

Kan mihrinna min\âwmpuia zân lungngaihthlâkpal tlanga a nunna min petu tânhian eng nge kan hlan ve dâwn?

“A nunna min pêk avângin kazui ang,Hrehawm tuarin rethei mah ila”,

kan tih \heuh theih nân, Lalpana thu malsâwm rawh se. Amenw

Synod Choir rawngbâwlna :1. Bethlehem Kohhranah : Ni 20 February, 2011 (Pathianni) zânah

K|P Rorel Inkhâwm an thlen tûr denchhena an sâwmn anginan kal a, \um hnih zaiah hla pathum(3) an rem a ni.

2. Film Inchansiak result puan : February ni 25, 2011 (Zirtâwpni)zân dâr 8:00-ah Family Guidance & Counselling Centre Com-mittee-in Kristian Chhungkaw Film inchansiak a buatsaih re-sult puannaah hla vawi khat an rem.

3. Mission Veng Kohhranah : Ni 27 February, 2011 (Pathianni)zânah Bible Society kum 200 tlin lawmna, Thanksgiving rally,Mission Vêng Kohhran Biak In-a neihah vawi khat an zai.

4. Electric Vêng Branch : Ni 28 February, 2011 (Thawh\an) zânK|P Inkhâwm leh Zaipâwl Nite hmanpuiin \um 3 zaiin hlaparuk (6) an sa a ni.

5. Kohhran Hmeichhe Inkhâwmpui : Ni 3-6 March, 2011 -aMizoram Presbyterian Kohhran Hmeichhe Inkhâwmpui LianVawi 44-na leh Golden Jubilee lawmnaah an zai bawk.

April, 2011 7

www.mizoramsynod.org

T ui hnà leh hnimhringinkiltawihna, hmun ro

hulh hulh tudaia boruakhnâwng dai raih mai siam tûrahermon daifîm lo tla te pawhchuan a thlan an tidai zo mawlhlo va.

Rûm sawi hleih theihlohva rûm kâwk kâwk chunginchu zân khawhar takah chuan,‘Ka Pa duhzâwng tih hi ka chawtui ber a ni,’ titu fapa thuawihNazareth tlangvâl hmêl\ha chuvênpuitu nei lovin, a thlanfîmpawh thisena chang hialkhawpin a lungngai a.

Gethsemani huan pâwnlam a\anga thlifîm rawn tleh lûtheuh heuh pawh chu a thlanthisen meuh tidai tûr zâwngin atâwk zo mawlh si lo. Thlipui haureha mitthi a kaihthawh laihmutute ngei, a zirtîrte chuanzân vên khat chhûng takngialpawh an vênpui zo lo va. Vânavântirhkoh thianghlim rualtechelh zawh loha ngei chuanvênpuitu nei lovin huan rehhnuaiah chuan amah chauhvina pa a bia a.

A thlan, lungngaih luatvânga thisena chang far ri kauhkauh te, ‘I thihnaah thi ve dâwnmah ila, ka phat tawp lo vang che,’titu zirtîrte muhil hnâr rî bâkthâwm dang rêng a awm lo!Leilung dân ni lova thil mak atih hmutu te, damlo a tihdamlaia zui dùl dúltute chu kût sâlâwmin vêng hulum laiah anhlim êm êm pawh a ni mahnâ..Chu’ng a hmangaihte vângchuan a khawhar a \ûl si.

Chungnungbera fapapawh ni se,mihring famkima lochang a ni a, hnêmtu a ngai vetho asin! A tân chutiang tûr rêngan awm si lo. A hmaa diriamna,chêksawlhna leh ‘thihna no’ chua Pathiannain a hmu tlang veka, a mihrinnaa tawrh tûr a ni si a.Engti ang takin harsa angmaw..? Kan sual bawlhhlawhzawng zawng, kan dân zawmtheih loh zawng zawng nên aphur tel bawk si a. Aw.. Chulungngaihna chu a va rit duhdâwn tak êm! Thihna khawp hiallungngaihna tih loh rual a ni lo.

Huan pâwn lama thingding thelh sung, thla êngchhun pâwt reih te chu anmâwina lam ai mahin chulungngaihna \âwmpuitu an nizo tawh a. A siamtu lungngaiarûm mêk vâng chuan chu zânpawh chu zân lungngaihthlâka chang zo ta si.

Via Dolorosa— ChawnglianmawiaVairengte Branch

April, 2011 8

www.mizoramsynod.org

Phatsantu a lo lang a.Thiltiha felna hmanga vân kaitumtute leh sipai rothap taktakten an rawn zui a. Sualbawlhhlawh rêng rêng kai lo chusuamhmang nunrâwng ber mantûr ang maiin khandaih te,talhtum te kengin an lo thawkchhuak a. Thupetu chu thupêkawih takin a awm a, rorêltuchu rorêlsak tûra hruaiin aawm ta a...

Rorêlna in chhûngah chuanlam\ang rêng a nei lo. Dâwtasual tinrénga an hêk lai te chuana kâ a âng lo va. Thiam lohchangte vâng hian thiam thusawi thei a ni si lo. Zahngaihnaakhat chu zahngaihna rêng rêngnei lovin an sawisa a. Hmuhsittheih tâwpin an hmusit a, anbêng a, chil an chhâk a.

Rorêlna lal tiang neitu chuluang tiang an hûmtîr a;Lallukhum chu hlînglukhumina thlâk a. Chhiar sên lohvântirhkoh thianghlim rualin anfak nin loh kha, diriamna ànkâin‘Judate Lal’ tiin elsen takinchibai an bûk a. An chêksawlhna\awngkam ringawt pawhthihpui tham khawpa\awngkam tûr nei a nih vei nên.

Hliam tidamtu-a chu hliamloh lai a awm ang tih hlauniâwm takin an vaw \huai \huaia. Khawngaihna mak, mawi leh

duhawm neitu chukhawngaihna nei lovin maktheih tâwpa chêksawlh a ni.Hmangaih tâwp lova chuhmangaihna thinlung rëng neilovin an diriam rawn ta si a. Mifel famkim chu misual berhremna kross-ah khenbeh turaa chungthu rêl a nih tâk chu!

A sîr tuaka elsentu hmêlkârah chuan kraws rit tak puinluruh hmun an tih lam chu a panta a. Tuifinriat siamtu kha a tui ahàl a, khawmualpui siamtukhân Kalvari tlâng bâk chanvoa neih tâk loh chu! Ni meuhpawhin a èng a chhuah ngam lova, khawmual pawh a rûm a, akhûr ta chiam a – sual zawngzawng tlantu Lal Isua Krista’nthlarau a thlah meuh chuan.

|iau chhum lan chhûng êmpawh daih lo hringnun derdêptak hi, amah mai chuan thihnalui râl a kai zo lo. Chakna zawngzawng hloh zo tawh, theihna aneih ve chhun pawh hman tlâkmiah loh a ni. Phur rit tak nênanun hmang chunga seol pantetâna a tawrh zozai te, a tuihâlleh a na tawrh tinréng te saw,ngun takin thlîr ang che.

Krista’n kawng khawhar\ihbaiawm tak a zawh saw Ka|hian, ngun takin thlîr nawn fovang che. Kan Lalpa tuarnakawng, Via Dolorosaw

April, 2011 9

www.mizoramsynod.org

“HMANGAIHTU TUARNA”

— F. LalzuithangaSaron Veng

1. An chaih e tlai-sial iang pungkhawm zingah,Hmuhsit, diriam, tihel tinreng tuarin;An kai e, chal-lawi iang vangkhaw daiah,Vuakna hrualhrui a tuar, Kros chu puin.

2. An kilhbet ta kilhna khenthir vuahin,A fu-ke, a chawnban mawi laiah,An khengbet ta saruak mualpho tuarin,Fam chan thlenga Kalvari Ennawmah.

3. Thing lenbuang lerah ka Lal Rengpui chu,An tar ta maw, sa hrang thlunglu iangin;A en ngam lo ka Lal Reng sakhmel chu,Thangvan kai lai turnipui hrang pawhin.

4. A saitir e khuavel lirpui nghingin,Rauthlain an tho leh Mi Thianghlimte;Chatuan Van Pialrala siang lawi turin,Piallei thuahriat hnuaia zal tawh hnute.

5. A thler ta e, daidanna zar-puan chu,Van leh hringmi kardantu a bo ta!A kin ta e hringfa sual man bat chu,Sual phurtu Beram No chu a fam ta.

6. Chuti kauva lungngaih, tuarna na hi,Nang leh kei vangin a lo tuar chhuak ta!Heti ema Hmangaihna nasa hi,Nang leh kei tan hlanin a lo awm ta!

Ka fak ning lawng Hmangaih vanga TUARTU!Ka phatsan tawh lawng ka Lal CHHANDAMTU!

April, 2011 10

www.mizoramsynod.org

T ûnlai kan \halaite\awngkam takin ka

‘lungdumtu’ ka thinlunghmun thim leh ngaihtuahtuihhnai lo tak tak, khawhar,innghahna tûr hmu si lo, tiênga, kawng dik leh hlimna,thlamuanna thurûk, hlimnachhiarsen loha min thlâksaktu,ka lungdumtu chanchin hi a nihan sawi ka tum chu.

Ani chu englai pawhin kamamawh ngawih ngawihin kangai ngawih ngawih reng a.Khawi hmunah pawh kal dâwnila, a tel lova zankhat riah pawhka zuam lo a ni ber e.Hmahruaitu dinhmuna ka dinin,ka tlin loh êm avânga kahlauhthawn châng pawhinhuaisenna min pe a. Mualphonatlânga zak êm êma ka awmpawhin ani chuan mi a thlamuana. Ani chu ka hmahruaiturinawm, rintlâk, kawng dik mikawhhmuhtu a lo ni ngei mai.

Incheina lamah ni se alepchiah ve lova, a invawngfelin

— SanghnunaLungtan Branch

a thianghlim a. Sum leh pai,duhamna lakah a inthiarfihlima, dikna leh felna hi amaha bettlat, a pianpui a ni. Kei ka tânchuan sawi sên lohvin a \hafamkim a ni. Se-se-a thu lâk achîng ve silo, ka hmangaih lehka duhna aiin amahin minhmangaihzia leh ka boral ahlauhzia vawi duai lo min hrilha. Khawvêl finna leh ropuinazawng zawng aiin a ropui a.Finna thurûk te hi amahah hiana lo awm vek asin!

Tin, amah avângin kahmingchhiatna tûrah hming\haleh chawimâwiin ka awm \hina; zahna kâwna dinga kamualpho laiin hmangaih takinmin dâwmkâng \hin. Kaaiawhin mite hnênah thudik,sawiselbo, tûma tihdanglamtheih loh, tihdanglam thiang lo,nunna thurûk a puang chhuak\hin a. |awng thiam loh leh sawithiam loh a nei ve si lo. A chângchuan dodâlna nasa tak tâwk ve\hin mahse a thuchah ken hi aphatsan ve ngai si lo. He kalungdumtu ka tawn a\ang hichuan ka mar hi a phût det detchhûng chuan phatsan ka tumtawh lo. Amah chu ka vuan tlatreng fo ang.

Hetiang taka hmachhuantlâk, engkima rin ngam ka hantawng ta mai hi ka ngaihtuah

April, 2011 11

www.mizoramsynod.org

chian poh leh a mak ka tiin kalâwmna a zual \hin. Mite chukhawvêlah ropui takin sum lehpai nên, \henrual \ha chhiarsênloh nên, an lungngaih manganni pawha khawhar leh hreawmpawhin an awm ve lo maianga...tih tûr khawpin ropui\hin mahse, hêngte hi reiloteatân mai an nihzia leh chatuanan daih loh tûrzia te hi min hrilh\hin. A ropuina a zual zêl \hinkeimahah hian.

|awng mawi lo ni suh se,kei zawng rual el rêng rêng lehmite hnu um rêng rêng hian kaphar a, he ka damchhûng nireiloteah hian mite hnungah katlân ve ngar ngar zawng a nihhi... Mahse, ka damchhûngkumte hi lo tâwp ta pawh nise,ka lungdumtu hian ka damlaiasawi ngam lo khawpa thil\halo ka tihte leh chhuan tûrte a loawm ve ngai a nih chuan a huntakah min puanchhuahsaktûrin amahah hian ka innghattlat a ni.

Kei, ami chhar ve lah chupiangsual ang chauh ka ni a.Amah chawimâwi tûr lehtiropui tûrin ka tling lo êm êmsi a. Mahse ani chu chhuan awmchhûng zawng he leiah hian a

awm anga. Mi tute emawchuan an la rawn tawng ve ngeianga. A hnên a\ang hianengkim an la rawn zir ve ngeiang tih ka rin tlat avângin kathla a muang \hin.

Ani chu mi beidawngtetân be iseina thar petu,lungngaite tân thlamuanna,chaute tân chakna petu, mihausa leh rethei, piangsual lehmi ang lo te pawh thleichuang lo. Mi â te tân finnapetu, kawngbo te tân hruaituhmâr arsi ang a ni si. Thil awmtawh leh lo la awm turte lamahre vektu, engkima engkim alo ni. e.

Mi tam takin anhriatchian theih loh, engkimchunga thuneitu, engkimsiamtu, a bul leh a tâwp,NUNNA HNAR, LALPA ISUAKRISTA khawvêl tana inpe a,Kraws-a thi a, tho leh a, khawvêlRorêltu tûr chu. Pa leh Fapa lehThlarau Thianghlim pumkhat,Amah chauh chu ring a, a thuzawm chu Chatuan Nunna a nihzia min kawhhmuhtu hi katawn a\anga ka lungdumtu, kathlahphal loh, ka HOLY BIBLEngei mai hi a lo ni e. Nunna thualo ni siw

April, 2011 12

www.mizoramsynod.org

— John Lalrinliana,

Madanriting Br., Shillong

K um 2011 K|P RorêlInkhâwm chu tluang

takin kan lo \iak leh ta. Minhruaitu Lalpa chu fakin awmrawh se. Kum 2005 a\ang khânGeneral Conference leh RorelInkhâwm hi kum inkâr thlâkaneih a ni a. Kum 2005 kha RorelInkhâwm neih hmasak ber niinhêng hmunahte hian neih a nitawh a ni - Khatla Kohhran(2005), Armed Vêng Kohhran(2007), Chawlhhmun Kohhran(2009), Bethlehem Kohhran(2011).

K|P Rorel Inkhâwm, vawi4-na hi ni 11-13 March, 2011chhûng khân BethlehemKohhran Biak In, Aizawl-ahneih a ni a. He Rorel Inkhâwm-ah hian kumina Bial hrang hranga\anga agenda Central K|P-athehluh a\angin CentralCommittee-in floor-angaihtuah ho tûr agendaengemawzât a chhawp chhuaka, floor-a chhawpchhuah taklohte chu minute bu-ah ahrilhfiahna târlan a ni a, abengvâr thlâk hle a ni.

Hun hman dân tlângpui :2011 K|P Rorel Inkhâwm

hi March ni 11 (Zirtâwp) zânah\an a ni a, Palai lawm inkhâwmnân hun hman a ni. Central K|PGeneral Secretary, UpaLalrinmuana’n palai lawmna lehthuchah “Rawngbâwl tûraChhandam” tih a sawi a, hemi zânhian Chawnpui Bial Zaipâwl lehZonuam Bial Zaipâwl ten mâwitakin Pathian fakna hla an sa a,Synod Choir pawhin ‘Inpeihthuai rawh’ tih hla mâwi takinan sa bawk a ni.

Ni 12 (Inrinni), 10:00 am-12:00 noon chu ReportInkhâwm a hun hman a ni a. Hehunah hian General Secretaryreport, Upa Lalrinmuana hnêna\ang te, Finance report, PuVanlalfinga hnên a\ang leh BialReport Khaikhâwmna, Tual UpaDr. C. Zarzoliana hnên a\angtein ngaihthlâk a ni. Central K|Phnuaiah hian Bial 161 awmin heihi kan dinhmun tlângpui a ni -Branch awm zât

Mizoram chhûng : 735Mizoram pâwn : 44Total : 779

K|P Rorêl InkhâwmVawi 4-na report

April, 2011 13

www.mizoramsynod.org

Member hi nikum aiin mi 3337in kan tam a. Hetih rual hian K|Pmember duhawm tak tak mi 354te chuan chatuan ram minpansan thung a ni.

Sum ̀ 32,11,376 hmuh niin` 7,45,064 hman ral a ni a, tûnahhian ̀ 24,66,312 kutah a la awm.Nikum chhûng khân Bial sumhmuh zât belhkhâwm chu` 1,30,33,905 a ni a, Branch sumhmuh zât belhkhâwm` 88,301,423 a tling bawk. KanSynod Choir ten hmun hranghrang 47 ah rawngbâwlna annei a, Lelte Awards 2010 ah “BestChoir of the Year” an dawngbawk. MSACS leh AVBD tenNationalVoluntary BloodDonation Day ni 1 October, 2010a Vanapa Hall-a an buatsaihahK|P ten thisen Unit 2595 kan pêkavângin Special prize CentralK|P te min hlân bawk a ni. Bialleh Branch hrang hrang tenthisen kan pêk hi Central K|Phmingin chhinchhiah zêl a ni a,thisen pêkah \anla deuh deuh ilaa duhawm hle.

K|P Member nupui pasalinnei zawng zawng 4491 an nia, Biak In hawnga innei 1822

(40.57%) an awm laiinhmundanga innei 2669 (59.43%)an awm bawk. ReportInkhâwm hunah vêk hian kum2011 Central K|P Kumpuan‘Thuawihna’tih chu SynodSecretary, Rev. P.C. Pachhunga’na hawng a, kumpuan hawn rualhian kumpuan thupui booklet(Branch tina zir tûr) chu atlângzarh nghâl bawk a ni.

Inrinni chawhnu dar 1:30 -3:00 chhûngin Central K|PLeader, Rev. K. Lalpiangthara,kaihhruaina hnuaiah palai 748ten ro kan rêl a. Agenda, rorêlnahmuna chhawp chhuah zîngahhêngte hi palai ten lungrualtakin kan pawm:-1. K|P member Biak In thleng

phâk lote puala ram pumhuapa chawngheia\awng\aina neih.

2. Ram pum huapa CareerAwareness Kristianna nênainmil neih.

3. Krismas leh Kumthar vuakvêtthianghlim zâwka hmangtûra inzirtîrna kalpui leh.

4. Hmeichhe humsual daitepuala Central K|P-in GospelCamping/chhanchhuahnaCamping buatsaih leh.

5. Biak In hawnga innei pun zêl

Member awm zât Mipa Hmeichhia TotalMizoram chhûng 77784 45303 123087Mizoram pâwn 953 712 1665

Total 78737 46015 124752(Fig. Central K|P hnuaia member zat târlanna)

April, 2011 14

www.mizoramsynod.org

theih nân CK|P in hma larawh se;

6. Youth Recreation Centrechungchânga hmalâk zêl dântûr/kalpui dân tûr CK|PCommittee kutah dah a ni;

7. HIV/AIDS chungchângahCKTP in kawng hranghrangin hma la se.

8. Bial hruaitute CK|P inTraining pe se.

9. Kum 2012-2013-a Kum Puanatân “Lal Isua nên” tih thupuipawm a ni bawk.

Hêngte bâkah hian kum2011-2012 Budget atân` 1030000/- pawm a ni a. 2013K|P Rorel Inkhâwm chuChanmari Kohhran Biak In,Lunglei-ah nghah a ni dâwn a,Chanmari Bial leh Vênglai Bial,Lunglei ten an thleng dâwn a ni.

Inrinni zân 7:00-ah PathianBiak Inkhâwm neih a ni a, PuLallianmawia, C/M, CK|P ininkhâwm kaihruaiin PuZohmingliana, Asst. LeaderCK|P hnên a\angin thuchahngaihthlâk a ni a. Tûnlaihmasâwnna K|P-te’n kan lohmachhawn dân tûr kawnghrang hrang, bengvâr thlâk taktak a sawi a. Hemi zân hianBial Zaipâwl pathum (3) -Vaivakâwn Bial, I.T.I. Vêng Bialleh Durtlâng Bial te a\angin zaingaihnawm tak tak ngaihthlâka ni bawk.

Ni 13 March (Pathianni)chawhma Inkhâwm chu PuLalmuanawma, Treasurer, CK|Pin inkhâwm kaihruaiinPresbyterian Youth Fellowship(PYF) aiawhin Upa C.Vanlalvuana, Chanmari hnêna\angin greeting ngaihthlâk a nia, Exe. Secretary i/c K|P Rev.Lalzuithanga hnên a\angin “IsuaKrista hi tunge ni a i hriat?” tih thupuihmangin thuchah a sawi a.Zaipâwl Synod Choir, DâwrpuiBial Zaipawl leh a thlengtuBethlehem Kohhran Zaipâwltethiam takin an zai a ni.

Pathianni chawhnuinkhâwm chu Tual UpaZothangzuala Chhangte, C/M,CK|P in a kaihruai a. PuVanlalkunga, Zârkawt, K|Pdintute zînga miin thutawi asawi a. NEICCYA aiawhin Dr.Lallenmawia (SAY) hnêna\angin greeting ngaihthlâk a nibawk. Chawhnu inkhawmahhian Pu Vanlalfinga, Fin.Secretary, CK|P in K|P ten hmakan sâwn zêl theihna tûr atânathuchah \angkai tak a sawi a.Zaipâwl - Synod Choir, TuikualBial Zaipâwl leh Chhînga VêngBial Zaipâwlte a\angin hla mâwitak tak ngaihthlâk a ni bawk.

Chawhnu Inkhawm bânhian Biak In tualah Fellowshipneih a ni a. Fellowship-na hmunhi Rorel Inkhâwm pual bîk liauliau a sak pandal nuam takah a

April, 2011 15

www.mizoramsynod.org

ni a, stage an chei dân pawh aMizo in hmuh a nuam hle.Banner atâna dâp an hmang teleh a bang vêla dî an hmang tekha a va \ha êm. He hun hi PuLalhmingthanga, C/M, CK|P inkaihruaiin ‘|halaite leh mahniintihhlum’ tih thupui PuLalrohlua, C/M, CK|P inngaihnawm takin a sawi a. MaleVoice - Zemabâwk Bial, FemaleVoice - Maubâwk Bial, Band -Mission Vêng Bial leh Solo Nl.Vanlalmalsawmi Sailo,Chaltlâng hnen a\anginngaihthlâk a ni bawk.

Pathianni zân Pathian BiakInkhâwm Tual Upa Dr. C.Zarzoliana’n kaihruaiin CK|PLeader Rev. K. Lalpiangthara’n\halaite’n Kristian Chhungkuadin tûra bul kan \an \hat apawimawh thu te, mahniinvawn thianghlim a \ul zia lehmahni intodelh tûra thawhrimleh taihmâk a pawimawh zia tea sawi a ni. Zân inkhâwmah hianMizoram Synod Choir,Bethlehem Bial leh MissionVêngthlang Bial Zaipâwl tea\angin zai mâwi tak takngaihthlâk a ni leh bawk.

Inkhawm ban hian Tv.Zohmangaiha, C/M, CK|Pkaihhruaina hnuaiah Biak Intualah Fellowship neih leh a nia. Thupui - ‘|halaite leh mahniintodelh’ tih chu Dr. SamuelVanlalthlanga, C/M, CK|P in

ngaihnawm takin a sawi lehbawk a ni. Felowship-ah hianItems - Short Play(15 mins)|huampui Bial a\ang te,Acapella - Kulikawn Bial a\angleh Band - Leitan Bial a\anginngaihthlâk a ni a, Nl. BabyMalsawmtluangi, DawrpuiVengthar hnen a\angin Solomawi tak kan ngaihthla lehbawk. Fellowship hun kanhman hi a zangkhaiin akhamawm loh \hin hle a ni.

Tlângkawmna : RorelInkhâwm thlengtu BethlehemKohhran-te inbuatsaihna lehinpêkna a ropui ngei mai.Palaite, kan thlen hlim a\angamin lo dawnsawn dânah te,thlenin chungchângah te,inkhawmpui chhûng zawngamin enkawlnaah te sawisêlnatûr avâng hle a ni. Ei leh Inchungchângah pawh inkhâwmbân apianga thingpui leh ahmeh tuihnai tak min hlui zozaite, Palaite tâna inrinni tlaiaRorêl Inkhâwm pual liau liauavulh vawksa tui tak etc. a ruaimin buatsaihsak te kha kan hrereng ang. Engkimah ruahmannaa fel tih a hriat a, an Biak In lehBiak In hmunhma hrim hrim anuam a, Kohhran mipuite an\angrual \ha tih a hmuhtheihbawk a, min thleng zo hle a ni.

Rorel Inkhâwm chhûngzawnga min hruaitu Pathian churopui ber rawh sew

April, 2011 16

www.mizoramsynod.org

P athianin khawvêl ahmangaih êm êm a,

chutichuan a fapa mal neihchhuna pe a, amah chu tupawh a ringa piang an boral loh a, chatuan anunna an neih zawk nân tiinJohana 3:16-ah kan hmu a. Tin,Pathian fapa ringtu chuanmahniah hriatna a nei a ni tih hiI Johana 5:10- ah kan hmu bawk.

Pathian fapa chu tunge...Pathian fapa chu a hming

Isua Krista a ni. He Isua Kristahi a ni, boral loh a, chatuan anunna chu.

Isua Krista chu i ring em?Pathian fapa Isua Krista

ringtute chuan Isua Kristahming an lam a, an zui a, an \ana, an hmangaih a, an fak a, anchâwimâwia, a thupêk anzâwm a, an phatsan phal tawhngai lo a ni. Isua Krista avâng intuarna emaw chânna emaw antawh pawhin chânnaah an ruatphal lova, malsâwmna,hlâwknaah an chhiar zâwk \hin.Isua Krista chu ringtute tân

chuan chatuan nunna, damna,hlimna, malsâwmna a ni reng ani. Tuarna phênah pawhhahchawlhna thurûk a ni. Isuaringtute chuan rinnapawimawh zia an hmu fiahin anhrethiam êm êm \hin a ni.Chutichuan rinna chu hriatnaavângin a lo awm a, tin, hriatnachu Krista thu avângin a lo awm(Rom 10:17). Hringnun damlainun kawng leh thih hnuah Isuahi kan tân a pawimawh ber a ni.Isua Krista ringtute chuan mîtehriat ve loh thlarau chenchilhtu,chatuana nunna thurûk chu annei khiau a ni tih an in hre si a.

Hriatna chu i nei tawh em?Isua Krista chuan i nunah

thu a neih a, ro a rel tawh chuani hre lo thei tawh lovang. “Fapachu neitu chuan nunna chu anei; Pathian Fapa nei lotu chuannunna chu a nei lo”(I Johana5:12). “Tupawh hmangaihnanei lo apiang thihnaah a la awmreng a ni” (I Johana 3:14). Bengahriatna mai hi hriatna tak atling lo a, thinlung a hriatna ani Pathianin a duh. Pathian chui hre tawh a nih chuan i thlahphal leh tawh ngai lovang.Pathian ringtute chanvo ropuian hriat chu an chân phal tawhhauh lo; khawvêl thil zawngzawng aiin chatuana nunna chua hlu a ni. Chatuan nunna IsuaKrista chu i rin chuan i nunah idah lalber ang a, i nunah thu

PATHIAN FAPARINGTU CHUAN

MAHNIAH HRIATNAANEI A NI

— R. LalzarzolianaRamhlun Vengchung

April, 2011 17

www.mizoramsynod.org

neitu a ni tawh ang a, a ta, i ta ani tawh ang.

Ringtu i nih chuan eng ngei tih tur?Isua Krista ringtu kan nih

tawh chuan mawhphurnapawimawh tak kan nei a ni. Chumawhphurhna chu Chanchin|ha hril hi a ni. Khawvêl zawngzawngah Chanchin |ha hi hrilrawh u. He Chanchin |ha hril hnakan thawh hian boral mêk techu chhanchhuakin nunnaahchuan kan hruailut dâwn a ni.Chanchin |ha hril hna kanthawh hian Pathian hna kanthawk a ni tih kan hriat apawimawh awm e. Pathianinkan hnathawh minpui tûr nilovin Pathian hnathawh kan puiang a, Pathian ram kan lozauhpui ve dâwn tihna a ni.

Engtin nge rawng kanbâwl ang?Pathian hnathawh kan

puihna tûr chu tam tak a awm ani. A \hen chauh sawi ila,Pathian chuan kan phâk tâwkbâk min phut hauh lovang tihring ang u. Amaherawhchutheihtâwp kan chhuah a ngaibawk a ni tih erawh chu kanhriat tel a ngai a ni. Chung kanrawngbâwlna tûr chu:-

1. Thilpêkin rawng kan bawlang :Hla phuahtu ropui pakhat

chuan Khawvêl suala bo hnu tlanchhuak leh tûrin, Pathianin a fapamal neihchhun a pe, A tlansa, sualabo ten nunna kawng an hriat theihnân, thilpêk a rawngbâwl tûrinLalpan min ko a lo ti a. He hlaphuahtu hian thilpêk arawngbâwl a pawimawh zia alo hmufiah in a lo hre chiang hlea ni. Pathian thlarau pâwlna,hriattîrna a dawng a ni ngei ang,hlain a han au chhuahpui a, aropui hle a ni. Tin, a thunawnahPe rawh u, tichuan pêkin in awmang, Pêkah Pathian i hneh bân theilovang, Pathianin lei a ba ngai lo,malsâwmna hnâr a lo ni si tiinthilpêka rawngbâwl chu chânnani lovin hlâwkna a ni zâwk a nitih min hrilhfiah leh vek bawk anih hi. Thilpêk a rawngbâwl chuthlarau bo chhanchhuahna hnathawhna, mîte tâna malsâwmnanihna, mahni nunah pawhhlâwkna a ni a. Pathianhnathawhna pawimawh tak ani a, hna hlu tak a ni.

2. Thu hrilin rawng kan bâwlang :Thuhril rawngbâwl hna hi

chhûngkua a\angin \an la,inthâwina nung Pathianlawmtlâk ni tûrin inhlân ang che.I nupui, i pasal, i fanaute leh i ina chêng zawng zawng techungah Pathian rawng bâwlin,eitur dik chauh ei la, intur dikchauh in rawh. Hna dik takinthawk la, sum dik takin la la,

April, 2011 18

www.mizoramsynod.org

chhûng inkhâwm leh Biak In-ainkhâwmte, Bible chhiar leh\awng\aiin Pathian hna thawkrawh. Pathian hnathawh ahthuneih tum suh la, hei hitheihngilh suh. Pathian vânginthil engkim ti la, Pathian vanginhna engkim thawk la, Pathianrawng chauh bâwl ang che.Pathian rawngbâwltu i nih ngatchuan i tân vânah ro ikhâwlkhâwm zêl a ni tih hi hrereng rawh, “I ro awmnaapiangah i rilru pawh a awmang.” (Matthaia 6:21)

Bible chuan ti hian a sawia, “thu chu hril rawh, a hunah te,a hun lovah te pawh bei zêlrawh, dawhthei taka zirtîrchungin an thiam loh hriattir la,zilh la, fuih rawh. Nang erawhchu engkimah fimkhur la, irawngbâwlna kha hlen rawhtiin,” II Timothea 4:1,2-5 ah minhrilh a ni.

Thuhril chu Pathian thumin chah, midangte hnênasawi chhâwn tûr a ni a. A hunahte, a hun lovah tepawh beizêlin, dawhthei taka hril zêlinzirtîr leh zilh leh fuihin,engkimah kan fimkhur anga,rawngbâwl hna kan hlenchhuak tûr a ni. Thuhril hi Biblesawi Pathian thu, Pathianduhdân a nih avângin a

pawimawh êm êm a ni. Pathianringtute tân chuan thuhril hingaihhlut a, ngaihpawimawhêm êm tûr a ni. Thuhril hi âwkaa hril tûr emaw, midangte tihtûr emaw, midangte hrilsa rinemaw, aiawhtu anga ngai lovathuhril hna hi thawh tum ve tûra ni. Awka in kan hril ve thei loemaw, kan hril thiam lo a nihpawhin kan theih zâwnghmanga hril ve hlauh mai tûr ani. Tin, hmun bîk leh mi tamnahmunah te hril tûrin a harsa ani maithei. Zakzum tân leh\awngkam thiam lo te leh thildang dang avânga harsatna neite tân pawh kan theih angangin, kan ngamna, theihnahmunah thuhril hna hi thawhve mai tûr a ni. Thuhril na hmunatân mi tamtak awmna apawimawh bik kher lo.Chhungkua emaw \hianteemaw, tute emaw, pakhat lekhnênah pawh thuhril hi apawimawh a ni. Khawvêl tehnaropui a hlu ber lo, thlarau bochhanchhuah a pawimawh bera ni.

Bible-in min hrilh angin mi99 sim tûr nei lo aiin mi 1 sualsim chu vâna mi an lâwm a nihkha. Thlarau bo pakhat tal ihruai ve dâwn lâwm ni.“Vânram chu a lo hnai tiin hrilzêl ang che u”(Mathaia 10:7).

April, 2011 19

www.mizoramsynod.org

Vaivakâwn Bial (Member 1138)Rangvamual Kohhran Biak Inah

neiin thupuiah “Pathian hnaih hi a \haa ni” (Sam 73:28) tih a ni a, Speakerchu Rev. H. Zothansanga, Director,Family Guidance & CounsellingCentre a ni.Rorelte :1. Central K|P in Mizorama HIV/

AIDS darh zel tur venna kawngahchak takin hma la rawh se. (Central)

2. Kum 2011 chhûnga Bial K|Pmember Bible chhiarchhuak teBial K|P in lâwmman pek ni se.

3. Kan ramah pâwngsual a hluar zêlloh nân Central K|P in hma larawh se. (Central)

4. ‘Bial huapin Advance Krismashman ni se.

5. Kum 2011 chhûngin Bial huapLeadership Training neih ni se.

Kei\um Bial (Member 768)Kei\um Dinthar Kohhran Biak In-

ah ‘Lalpa hmantlâk \halaite (II Tim.2:21) tih thupuia neiin Bial hruaitutenthuchah an sawi.Rorelte :1. Bialin Missionary pali (4) kan châwm

mêk hi pakhat (1) a tihpun ni se.2. Bial hruaituten bial chhûng Branch

tin tlawh chuak rawh se.3. Kum 2011 chhûngin Bial Meet neih

ni rawh se.4. Kumin chhûngin Bial hmingin

Serchhip Damdawi In-ah\hutthlengsei panga (5) dah ni se.

5. Presbyterian Hospital DurtlângahCharity Fund `. 5,000/- pêk ni se.

6. Branch tinah ruihhlo ngaite pual aruala \awng\ai neih ni rawh se.

Luangmual Bial (Member 786)Chawlhhmun Kohhran Biak Inah

‘Krista Chanchin\ha puandarh’ (Mk.16:15) thupuia neiin Speaker Rev.Lalchhuanmawia a ni.Rorelte :1. Bial Mashihi Sangati \anpuina

`. 5,000/- pek ni se.2. Bial chhûng Branch tinah K.|.P.

Handbook leh Inhruaina Dan zirni rawh se.

3. Bial K|P chanchinbu ‘Bial AW’chhuah chhunzawm zêl ni se.

4. Kum 2011 chhûngin Bial Meet neihni rawh se.

Khawzâwl Vêngthar Bial (Member 1448)Khawzâwl Vêngthar Kohhran

Biak In-ah neiin Bial hruaitutenthuchah an sawi.Rorelte :1. Bial K|P chanchinbu ‘|halai Kantu’

chhuah chhunzawm zêl ni se.2. Missionary 4 kan châwm mêk hi

chhunzawm zêl ni rawh se.3. Bial K|P hmingin Presbyterian

English Medium School (PEMS)\anpui ni rawh se.

4. Bial K|P in Khawzâwl CHC-ahPoor Fund pêk leh ni rawh se.

Bethlehem Bial (Member 2054)Bethlehem Vêngthlang Kohhran

Biak In-ah an hmang a. Thupui ‘IPathian tâwk tûrin inpeih rawh’(Amos 4:12) a ni a. Speaker Pastor R.Lalbiaknia, Bialtu Pastor a ni.Rorelte :1. 2011-2012 Budget `. 1,43,800/-.2. Bial K|P member Holy Bible

chhiar chhuakte hnênahlâwmpuina pêk ni se.

January ni 21-23, 2011 chhûnga Bial hrang hrang K|P Conference-a roreltekan rawn târlang a. Central K|P thleng tûra rêlte chu rêl fel a ni tawh a, a bâkkan hmalâkna tûr \heuhah te hian in\awng\aipui ila.

- Bial Conference Report -

April, 2011 20

www.mizoramsynod.org

3. Kuminah Bial huapa chawnghei\awng\airualna hun hman ni se.

4. Biak In Complex-ah zûk lehhmuam tilo tura inzirtirna Bialhuapin neih ni rawh se.

5. Central K|P General ConferenceHlabu buatsaih leh tûrah hla dahtûrte uluk taka thlan ni se. Hla hluileh a huhoa sak theih tûr chi dahuar ni rawh se. (Central)

6. Bial huapin Sport neih ni rawh se.7. Bial huapin Musical Meet neih ni

rawh se.8. K|P member atam thei ang berin

Bible kan chhiar chhuah theih nânBialin hma la rawh se.

9. Biak In-a nupui pasal nei kan tamtheih nân Bial K|P in hma lachhunzawm zêl rawh se.

Zokhawthar Bial (Member 446)Mêlbûk Kohhran Biak Inah

hmangin thuchah Bial hruaituten ansawi.Rorelte :1. 2011-2012 Budget `. 40,600/-.2. Biak In hawnga innei kan tam

zâwk theih nân Bial K|P in hma larawh se.

3. Kum 2011 chhûngin Bible Examneih leh ni rawh se.

4. Bial hruaituten Bial chhûng Branchtlawhchhuak rawh se.

5. Ramthar lam hawia hmalâk ni se.Missionary Bial hmingin châwmchhunzawm leh ni se.

6. Kum 2012 Bial K|P Conference-ahSpeaker neih ni rawh se.

7. Bial huapin Solfa zir ni se, Synodlama mithiamte sâwm ni se.

8. Bialin Conference thlengtu puihnaa pek hi `. 2000/- ni tawh rawh se.

9. Bial hruaituten Bial chhûng Branchtlawhchhuak rawh se.

10.Synod Choir member lâk dân hien\hat ni rawh se. (Central)

Ramhlun North Bial (Member 2203)Ramhlun Vêngchhak Biak In-ah

hmangin thupui chu ‘I rawngbâwlnakha hlen rawh’ (II Tim. 4:5) a ni a, Bialhruaituten thuchah an sawi.Rorelte :1. Kum, 2011 hian Bial chhûnga K|P

member Bible chhiar chhuak tehnênah lâwmman pêk ni rawh se.

2. Bial Musical Meet neih ni rawh se.3. 2011 chhûng hian Bial zaipawl ten

rawngbâwlna zau zâwk an neihtheihna tûrin hmalâk ni rawh se.

4. Kum 2012 K|P kumpuan atân'Kristian nun dân \ha tihhlawhtlin'hman ni rawh se.

5. Bial chhûng Branch tinte intihsiaknaatân Bible Quiz neih ni rawh se.

6. Rampum huapin CareerAwareness kan sakhua nên a inmilneih ni rawh se. (Central)

7. Bial huap Advance Krismas CarolService neih leh ni rawh se.

8. Kum 2011 chhûng hian Bial huapZaipâwl intihsiak neih ni rawh se.

9. Kum 2011 chhûng hian BialZaipawl Audio Album siam ni se.

10.Bial Half Yearly Meet neih ni se.11.Missionary 2 kan châwm mêk chu

châwm chhunzawm zêl ni se.

Lunglei Vênglai Bial (Member 522)Lunglei Vênglai Biak In-ah

hmangin thupui chu ‘Thih thlengarinawm’ (Thup. 2:10) a ni a, Speaker-ah Tv. Henry Lalhmingthanga,Knight for Christ Team a ni.Rorelte :1. 2011-2012 Budget `. 67,000/-.2. Kum 2011 chhûngin bial thum

meet kan neih theih nân hmalâkni se.

3. Bial huapin retreat neih ni se.4. Kum 2011 chhûngin Bial huap

Blood Donation camp neih ni se.5. 2011 chhûngin Work Camp neih

ni rawh se.

April, 2011 21

www.mizoramsynod.org

6. Bial Zaipâwl rawngbâwl nânmusic system lei ni rawh se.

7. Bial hmingin Chhawmdâwlna In\anpui ni rawh se.

8. 2011 chhûngin Bial chhûng Branchhrang hrangte intlawh tawn ni se.

9. Bial huapin Branch tin aiawh tenTonic Solfa Training neih ni se.

10.Bial K|P buatsaihin Bial chhûngBranch tin ten Bible râlchhân neihni rawh se.

11.Bial hruaituten Bial chhûng Branchtin tlawhchhuak rawh se.

12.K|P General Conference a hautaklo zâwnga kalpui dân kawngzawn ni rawh se. (Central)

Saiha Bial (Member 337)Meisatla Kohhran Biak In-ah an

hmang a, thupui ‘Rawngbâwl tûraChhandam’ (Eph. 2:10) a ni a. Thupuihi Bial hruaituten an sawi a ni.Rorelte :1. 2011-2012 Budget `. 62,000/-.2. 2012 K|P Gen. Conference kalna

tûr budget-ah `. 5,000/- dah ni se.3. Bial Zaipâwl form leina tûr budget-

ah `. 2,500/- dahbelh ni se.4. Kum 2011 chhûng hian Bial huapin

Blood Donation Camp neih ni se.5. Bial aiawha Inkhawmpui Palai

kalte TA pek \hin ni se.6. Ramthar Field-a Work Camp nei

tûra hmalâk chhunzawm zêl ni se.7. Pastor Quarters tihchangtlun dân

ngaihtuah ni rawh se.8. Rampum huap thilah chuan

General Conference emaw K|PRorel Inkhâwm emawhriatpuinaa hmalâk \hin ni rawhse. (Central)

9. Bial K|P Meet neih ni rawh se.10.Bial hmingin Chanchinbu chhuah

ve ni se.11.Member hlate hnuhhnaih

kawngah Bialin hmalâk dân tûrngaihtuah se.

12.Kristian |halai Chanchinbu man

Bank kaltlanga pêk dân kawngCK|P in ngaihtuah rawh se. (Central)

Tlungvêl Bial (Member 736)Dàrlawng Kohhran Biak In-ah an

hmang a, thupui ‘Kristian NunDanglamna’ (Rom 12:2) niin Speaker-ah Tual Upa Bonny Lalrindika, SynodOffice an hmang.Rorelte :1. Kum 2011-a Half Yearly Meet lo

awm tûrah hian |halaite min hîpkhâwm thei tûr zaia rawngbâwltûr sâwm ni rawh se.

2. Bial chhûnga Branch te intlawhtawn ni rawh se.

Chanmari Bial (Member 2552)Chanmari West Kohhran Biak

Inah ‘Tûnlai thil awmzia’ thupuia neiinSpeaker-ah Rev. Lalchungnunga,Lecturer, ATC an hmang.Rorelte :1. Central K|P in kumpuan a neih

\hin hi ennawn ni se. (Central)2. K|P Diamond Jubilee, 2014-a lo

thleng tûr hi rampum huapa lawma nih theih nân Central K|P in hmala rawh se. (Central)

3. Central K|P hruaitu zîngahhmeichhia pakhat (1) tal an tel zêltheih nân Central K|P in hma larawh se. (Central)

4. Kristian Chhungkaw dinnakawngah Central K|P in chaktakin hma la rawh se. (Central)

5. Bialin Advance Krismas kan hman\hin hi en\hat ni rawh se.

6. Bial chhunga K|P member kumkhat chhûnga Bible chhiarchhuakte hnênah lawmpuina pêk ni se.

7. Bial huap Bible Exam kan neih \hinhi chhunzawm ni rawh se.

8. Bial K|P hmingin mi harsate\anpui ni leh rawh se.

9. Bialin Missionary panga (5) kanchâwm mêk hi chhunzawm zêl nirawh se.

April, 2011 22

www.mizoramsynod.org

He khawvêla chêng mihringhnamtin chitinte hian, kan

sahimna tûr leh nawmna tûr kanzawng vek a. A awmzia chu,sakhua neilo pawh kan awm lo,thih hnuah thil eng emaw takchu tâwk tûrin kan inzirtîr veka ni.

Jerusalem Lal ropui tak, LalDavida chuan ‘Kei atan erawhzawng Pathian hnaih hi a \ha ani’ (Sam 73:28) a ti a. Mite chuanPathian hnaih lovin khawvelthil lamah tlân mahse; kan\henawmte chuan Pathianmamawh lovin vahbosanmahse Lal Isua hi i hnaih tlat angu. Kei leh ka chhûngte erawhchuan kan damloh lai leh kanmangan ber laite leh kan hlimnileh lâwmlai nite hian Lal Isua tel

lo chuan khawvêl zawng hiengmah lo mai a lo ni, tihDavida angin kan hre \hin tur ani dawn lawm ni. Lal Isua tellova hun hman hi thil hlauhawmtak a ni tih hi kan hrereng tûr ani tih hi khawi hmunah pawhawm ila i theihnghilh lovang u.

Isua tel lova kan nun kanhman phawt chuan harsatnakan tâwk \hin a. Hmânah Kanakhuaa inneihna a awmin Isua ansâwm a, an mamawh uaiin atihpunsak ang khân harsatnaleh manganna hmunah kanawm a nih pawhin, hlimna lehlâwmna hmuna kan awm a nihpawhin mitin, chhûngtinte hianIsua hi englai pawha kan hnênaawm ve tûrin i sâwm \hin ang u.

Mi chak pui puite lehmifing tak takte leh hmêl\ha taktakte pawh hi thihna kotlângaan din a, manganna vâwrtâwpaan awm meuh chuanthlamuanna an zawng ruai maia ni. An chakna emaw, an finnaemaw, an hmêl\hatna emaw ina thlamuan thei si lo. Isuathlamuanna an zawnga, an autho tho \hin.

Unaute u, kan Lalpa IsuaKraws-a an khenbeh a, thlânaan zalh meuh chuan a zuitutean khua a har ngawih ngawiha, a chanchin sawiin Emau daireh tak kawnga \hian dûn ti ti

A tâwpah Isua— Lalnunthara

Chanmari West

Engkim, thaw thei tawh phawtchuan, LALPA chu fak rawh se.

Sam 150:6...Mahni tisa lama thehtu chuantisaa mi chhiatna a seng ang a;Thlarau lama thehtu erawh chuanThlarauva mi chatuana nunna aseng dawn a ni. Gal. 6:6-10

April, 2011 23

www.mizoramsynod.org

mawlh mawlh paha an kallaiin, an hriat loh laia rawninlâr Isua kha tunge a nihpawh hre lo mahse, ‘Kanhnênah awm ta che, khuapawh a tlai tawh a, ni pawh atlâk dâwn tawh hi,’ tiin an mibiak lai chu an khawharlunglên hnêm tûrin an sawm a.Sawmtute hnar ngai lo LalIsua, sawm tûr dik tak an sawmang khân Lal Isua hi kan hnenaawm tûrin i sâwm ve ang u.

Anih leh i nunna kha ithuhnuaia awm a ni em? Ni lo,thawthei, kal thei, ding thei, eithei, in thei, sawi theia iawmnate kha eng vâng nge?Kan Pathian hian amah fak tûrina duh che a, khawi hmunahpawh amah chawimâwi tûrin aduh che a, a rawng bâwl tûrin aduh che a ni. A siamtu che Lalpafak nân leh ti ropui tûr hian iinhmang ve dâwn lâwm ni?

Mihring tupawh mai hianmanganna vâwrtâwp tak takakan han din meuh hi chuanthlamuanna zawngin kan vân

ruai ruai a. Amah kan fak lehchawimâwi theih laia amah aungai si lo khân a tâwpah kan auleh ruai ruai si \hin a nih hi.

Zawlnei Jona te pawhTarsis lawnga thih hlauhawmaan awm meuh chuan, “Tho la, iPathian ko rawh” tih hi an thutâwp a ni. A tâwpah Isua tih hialo ni leh \hin. Chuvângin,unaute u, kan vânglai leh \hatlaihian min siamtu Pathian tân kanhun hlu leh theihna neih ve te hipe zawk ila, kawvelah hianPathian hi ava ropui dawn êm.

A tawp berah chuan tûnaPathian mamawh lova iinhriatna kha manganna tâwp itawh hunah tak tak chuan ISUAila au chul mai dâwn a ni tih hihria ang che. Thihna kotlânga idin hunah meuh chuan siamtuPathian i au leh tho tho dâwn ani. Chuvângin i inchhirna khuaa tlai hma ngei hian Lalpa au la,hun \ha i neih lai hian Lalpa Fakleh Chawimâwi nan kan nun tehi hmang \heuh ang u. Lalpan athu malsâwm rawh sew

n Thuhriltuin ama thinlung ngei a hrilh ven hmasak loh chuan midangtâna sermon \ha a sawi thei ngai lo rêng rêng a ni. -John Owen

n Kan thil duh leh kan neih te kan khaikhin chuan kan lungawi lova.Kan thil neih te chu kan phu ve reng vânga nei kan ni em tih kan en erawhchuan, Pathian hnênah lâwmthu kan sawi \hin a ni...

April, 2011 24

www.mizoramsynod.org

|um khat chu pa pakhat kum 80-a upa leh a fapa kum 45 mi, mi thiam tak hi ansitting room-ah an \hu dun a; chutih lai chuan an tukverhah hian choak pakhat hia rawn fu a.A pa chuan thil hriat chhuah nei niawm tak hmel hi a pu ta a. A fapachu a han en a, “Hei hi eng nge ni?” tiin a zawt a. A fapa chuan, “Choak a nih hi,”tiin a lo chhang a. Rei lo te hnuah pa chuan, “Hei hi eng nge ni?” tiin a fapa chua zawt leh a. A fapa chuan, “Ka pa, ka hrilh tawh che kha, choak a nih hi,” tibawkin a lo chhang leh a. Rei vak lo hnuah chuan a pa bawk chuan, “Hei hi engnge ni?” tiin a vawi thumna atan a fapa chu a zawt leh a.

A fapa chuan a pain zawhna ngai hlir vawi thum a zawt chu a ning ta khawpmai a, vin deuh hian, “Choak a nih hi choak,” a ti ta hlur mai a. Tuibur hmuamdaemaw lek hnuah chuan a pa bawk chuan, “Hei hi eng nge ni,”? tiin a fapa chu azawt leh ta a. A fapa ning lutuk chu thinrim takin a ding uaih a, a kut a phar a,“Engah nge chu zawhna hlir chu min zawh, vawi eng zat tehlul nge choak a nihthu ka sawi dawn, i hre thei thlawt lo em ni?” a ti ta chiam mai a.

Nakinah chuan a pa chu a \ho va, pindan chhungah a va lut a, a fapa piana\anga ni tin thil a chhinchhiahna lehkhabu tê, hlui tawh tak hi a rawn humchhuak a. Lehkhabu tê chu a han keu va, khawimaw lai phek chu a fapa chu chhiarturin a ngen a. A fapa chuan a pa lehkhabu tê chu a la a, a han chhiar a, hetianghian a pa chuan a lo ziak a:‘Vawiin hian kan sitting room-ah ka \hu a, ka bulah chuan ka fapa kum 3mi pawh hlim takin a \hu ve a. Chutih lai chuan kan tukverhah choak arawn fu a. Ka fapa chuan chu thil chu eng nge a nih tih min zawt a, keichuan choak a ni tih ka lo hrilh a. Ka fapa chuan a zawhna pangngai hlirchu vawi 23 min zawt a. Kei chuan choak a nih thu ka fapa chu vawi 23hrilhin ka fapa ka chhan apiangin ka fapa chu duat takin ka kuah ziah a,ka fapain zawhna ngai hlir vawi 23 min zawh chu nin ahnêkin ka faparilru thianghlimzia ka hmuh chuan ka lawm em em a ni,’ tiin.

Lehkhabu têa a pa thuziak a chhiar zawh chuan a fapa chu ngawi rengin a dinga, a pa chu a kuah a, a pa hnenah chuan ngaihdam a dil a. A pa chuan a fapa chuduat takin, kum 3 mi lek a nih laia tukverha choak fu, eng nge a nih a zawha vawi23 choak a nih thu a hrilh \uma duat taka a kuah ang khan a lo kuah leh ta a.

Pathian hnenah, “Lalpa, nu leh pa min pek avangin lawmthu ka hrilh a che. Kanu leh pate hi eng ang mi pawh ni se, ka nu leh pa an nih avangin ka theih angtawk duatin in ka enkawl ang,” tiin kan \awng\ai tur a ni dawn lawm ni?

April, 2011 25

www.mizoramsynod.org

I. SAWI HAWNNA :Khuang vuak dân tiin

thupui kan han dah mai na aKohhran Pathian Biak Inkhâwm(worship) zai hruai nânakhuang hman kan zirhona a niber a; tûn \umah hi chuan Solfahla sak hruai dân kan sawi dâwna ni. Kan tih dân \ha tâwk lo laisiam \ha tûr leh hma sâwn zêlnatur kawng kan zawng dâwn a ni.

II. CHURCH MUSIC :Thuthlung hlui hun lai Juda

sakhua a\ang tawh khân Musichi Pathian biak nân an hmangtawh a. Zai leh instrument chihrang hrang hman a ni tawh a;mahse zai pâwl leh mihring zairem nân aiin a inchhâwka tih ani deuh ber.

Thuthlung thar Kohhran\iak tîrah pawh zai chu Pathianbiak nân hmang mahsehmanraw dang hi chu a langsârlo hle. An fak hla pawh tûn laiakan hla ang hi a ni lo va, chhamtitih sa titiha sak (chanting) a ni.A thu pawh rilrua lo thawkphuah chhuah a ni lo va, Biblethu remchâng lai sak a ni mai a,Sam hi an hman tlânglâwn a ni.

Siam\hatna (Reformation)hnu lamah ringtuten anthinlunga thu awm te phuahchhuakin, a thlûk pawhvântlâng nuam tih zâwnga siamchhuakin tûn laia kan hla ang hia lo indin chhuak ta a.Siam\hatna hmahruaitu MartinLuthera chu |hangthar FakhlaPa (Father of the Modern ChurchMusic) ah an ngai nghet hle a ni.Instrument chuan Kohhran fakhlaah hmun a khuar nghet hrethret zêl a. Mahse Church Music-ah chuan mihring aw (vocal) hia bulpui leh a part pawimawhberah an dah reng a, hmanrawdang zawng zawng chu mihringaw chawih mawitu leh \anpuitu(accompaniment) ah an ngai.

III. A RIN ZAWNG :Kan sawi tawh angin

Church Music-ah chuan mihringaw hi a bulpui ber a ni a,hmanraw dang chu a chawihmawitu a nih avângin a awpuiber aia ring emaw, a mawinahliah khawpin emaw tum tûr ani lo. Chu mihring aw chawihtâwk chuan khuang pawh vuaktûr a ni a. Inkhâwm kan tam dânleh kan zai rin dân ngaihtuahchungin, chumi chawih tâwkaring chuan vuak tûr a ni a; a ringlutuk a \ha lo ang bawkin a zawilutuk pawh a \ha chuang lo.Zaiho zai rin zâwng pawh chhûtchuang lo, eng lai pawha vawring ringawt mai te, eng lai

nnn RIMAWI

— LalromawiaSynod Music Instructor

KHUANG VUAK DÂN(Solfa Hla)

April, 2011 26

www.mizoramsynod.org

pawha vaw zawi reng ringawtmai te nih loh tûr a ni. Zai chawihtâwk zêla vuak thiam tum tûr a ni.

IV. A RAN ZAWNG :Zai ran zâwng hi a bi tuk

lutuk theih pawh a ni âwm love, rang deuhva zai duh kanawm a, muang hreta zai duhzâwk pawh kan awm bawk.Music lam thlîrnaah chuanvântlâng zai hi chu kan kawngkal pângngai ke pên rem tâwkaranga zai tûrah ngaih a nitlângpui a. Hei hi rang chuanglo, muang chuang lo, a laihâwlvêla ngaiin Moderato tiin anvuah. Hnam tin hi ka mâwl laichuan kan \awngte, kan kal lehkan che vêl a muang tlângpui a.Kan lo fing telh telh a, kanremhriain tihtûr kan ngah tawlhtawlh a, chu vâng chuan kanhmanhmawh tial tial a, kan\awng rang tial tial a, kan kalchak tial tial bawk. Hnam fingleh changkâng apiang an kalchak a, an zai rang tlângpui a,hnam mâwl leh changkâng loapiang an kal muangin an zaimuang bawk. Engpawhnise kanzai ran zâwng hian kan Kohhranvântlâng dinhmun a tilang tihchu hria ila a \ha âwm e.

Hla zawng zawng rangtaka sak vek tûr tihna a ni lo va,a thu hawi zâwng leh a musicinrem dân a zirin sak ran chi lehsak muan âwm chi a \hen theihang. Fakna leh thu lâwmawm,

min tur hmanhmawh tak, a thua\ang rênga rang deuh a sakâwm chi a awm a; chutiangbawkin thu urhsûn lehlungchhiatthlâk deuh, muangdeuha sak âwm chi te; thutluang pangngai leh ringtu nunphung pangngai, moderato-asak âwm chi pawh a awmbawk. Hêngte hi hre chunga aran zâwng âwm tâwka sakpuihi khuangpu tihtûr a ni ang.

V. HUNBI VAWN :Hla hruaitu khuang vuak

chu a hunbi a dik tûr a ni.Khuang chu zai hruaitu a nihavângin zai hnung lamahkhuang vuak loh tur a ni a, zaihmahruaiah, khuangpu hla sakthu lam \antîrah vuak rîk tûr ani. Khuangpu tam tak chuan anzai hnungah khuang an vua a,zai a muang tial tial \hîn. Zai \hatak chu a muang zâwngin a kalngai lo va, a rang hret hret a nizâwk mah. Zai aia ranga vua, ûmphâk hleih theih loh, han zai rana, a rem tûra han ûm pawha vawrang chho zêl an awm bawk. Zairema, hruai nuam tâwk chiahavuak tûr a ni.

Tin, Khuang chu a ranzâwng bi inrual taka vuak tûr ani. A \hen laiah vuak ran a, a \henlaiah vuak khât bik tûr a ni lo,chuti anga tih tûra music sign aawm a nih ngawt loh chuan. Tin,a rin zâwng pawh inang tlângavuak tûr a ni. Mi \henkhat, chang

April, 2011 27

www.mizoramsynod.org

tâwp leh thunawn tâwpa vawzawi ruai ruai a, chang tharemaw thunawn emaw kai dâwna warning pe a vuak rin thutching an awm \hîn. Hei hi a mawilo va, a zahawm lo va, Biak inahchuan tih hauh loh tûr a ni.

VI. CHÂNG TÂWP A|ANGACHÂNG THAR KAI :

Châng tâwp a\anga chângthar kai dâwn hian vântlânginhlauthâwng hauh lova kan kairual theih hun a awm a, chu laiahchuan kaipui tûr a ni. Hei hikhuangpuin hriat tûra ni a, helaihunah hian kan kaipui loh chuana hlutna nasa takin a bo \hendâwn a ni. Châng thar kai hunchiang taka mipuiin an hriattheih nân hla \henkhatah chuankhuangpuin a thlûk fâl viau angaih châng pawh a awm \hîn.

VII. AW PÊK DÂN :Khuangpu aw pêk dân a

zirin zai a nuamin a nuam lo theihle. Khuangpuin aw a pêk thiamloh phei chuan zai a sakin ahrehawm hle thei; a châng pheichuan a fîpin a fîp tlat a, zaingaihna a vâng hial thei \hîn.Khuangpu chuan aw chhuakpangngai, tluang tak, a \awngrîk dân pangngai, inhawngtakin hla lâk mai tûr a ni;tihdanglam a ngai lo. Kan awchhuak chu intiat vek lo mahsekan neih ang ang chu tluang lehmawi, zawm châkawm taka hlalâk a \ha. Hruaitu aw ni awm

tak, neitu tak, hnûm \ha tak,zawm châkawm taka chhuah tûra ni; mikhual aw anga dawihdeia hla lâk tûr a ni lo.

Khuangpu hla thu lam rîkdân hian mipui zai leh aw pêkdânah thu a nei thui hle.Chuvangin Khuangpu chuanfiah mawi tâwka lam rîk tûr a ni.

VIII.HRIAT |UL |HENKHATTE :1. Hla chham mi (chanting) e.g.

Engkim ti thei, Pa Pathian(No. 551) hi Solfa hawrawphraw lai hi chham tûr a ni a;chham laiah chuan eng instru-ment mah an tiri ngai lo.Chuvângin khuang pawhvuak loh tûr a ni. Zai rual theihnân a thu chham \annaa vuakhi chu a \ha viau.

2. Zai boruak mil zêlin; kan hlima, kan tui a, a lo ran chuanchumi chawih tûr leh boruakphur chhuak tûra vuak hihêng hian a dâl lo tih hriat nise.

3. Hla key lâk sual palh, duh aiasâng emaw duh aia hniamemaw a awm thei a.Hrehawm taka sak zêl aichuan tâwp a, lâk \hat leh maihi a \ha zâwk.

6. Inkhâwm \an hmaa zai chu\an hun nêna a tâwp hun insurem tûra siamrem tûr a ni. Hlatâwpah hun tlêm a la awm a,hla dang saka \an hun a pelhleh dâwn si chuan, hla sak laichâng khat emaw châng hnihemaw nawn mai tûr a niw

April, 2011 28

www.mizoramsynod.org

HRISELNA nnnn

T ûnlaiin Blook Bank tih te,thisen pêk tihte hi a lâr ta hle a,

a lâr zual zêl dâwn ni pawhin a lang.Mi tlâwmngai tam takin thisen

pêk ngaite pein, nunna tam takchhanchhuaha an awm bâkah, mitam takin zai (operation) an neihtheih phah a. Hêng thisen petezînga tam zâwk hi chu ahlauhawm lohzia hria leh a \ûlhuna pêk hreh miah lote an ni.Hetih lai hian mi \henkhat chuanthisen p4k hi sakei hlauh takin kanhlau a. La pe ve hauh si lote rinthu leh dâwt thuthang awihinthisen pêkte chu kumkhaw chawrlohna, natna chi hrang hrang minveitîr theitu, kum 5-kum 10 kaltaathisen pêk vânga tûn maia natnachi tin, kâwngna thlenga minveitîr theitu ang hrima ngai kan laawm ta cheu mai.

Thisen pêk hi a hlauhawm loa ni. Thisen i pêk avângin engnatna mah i vei lovang. Ahlauhawm lohzia lo chh 1t ta ila.1) Mihring hrisêl pângngaiin

thisen 4000-5000ml. kan neiha\anga 300 ml. emaw lek kan pêkhian eng tham mah a ni lo. Kantaksa pêng hrang hrang a\anginkan pêk ang zat chu dârkâr 24-28-ah a rawn insiam leh nghâl

THISEN PEK HI AHLAUHAWM LOH

zêl. Hliam tuarte pawh 10000 ml.aia tlêm thisen an hloh chuanthisen pêk an ngai lo.

2) Kan thisen hi amahin englaipawhin a \hen a chhia a, a \heninsiam reng a nih avângin thisenkan pêk ang zât vêl chu thla 2, 3chhûng hian a tharin a rawnthlâk leh zat zat zêl a ni.

Chumi awmzia chu ̀ 5000/- ineih zîngah ̀ 300/- kha tu emawchhanhim nân i la hmang tihnamai a ni. Chu pawh chu a thar\ha zâwkin thla hnih-khathnuah a mahin a rawn inrel lehdâwn a ni.

3) Blood Bank-a doctor ten thisenpe thei tûrin kan hrisêl tâwk emtih chu an lo enfiah hmasaphawt \hin.

4) Chuvângin, mi hrisêl pângngaitân chuan thla 3 danah thisenhi a pêk theih zêl a. Ei tih\hatpawh a ngai rêng rêng lo. Kum18 a\anga 60 inkâr chuan an pethei tih hriain \halaite chauh nilovin nu leh pate tân pawh ahlauhawm chuang lo a ni.A hlauhawm theih dân ber chu

pumruak chunga pêkin luhai aawm thei a, phûngzâwl nei tân anphûngzâwl a chhuak thei bawk.Chubâk chu mi hrisêl pângngaitân chuan hlauh tûr a awm lo.

Chuvângin thisen pêk chutumahin i hlau tawh lo ang u.Mizoramah ngei pawh thisen vawi10 chuang pe pawh kan awm nualtawh a ni. Hmun dangah chuanvawi 140 lai pe tawha lachhunzawm mêkte pawh an awmnawk maiw

— Dr. Lily ChhakchhuakCivil Hospital, Aizawl

April, 2011 29

www.mizoramsynod.org

Hriatzauna

HMEICHHIAT MIPATNACHUNGCHANGA KRISTIAN-

TE THLIRNA

Inngaihzâwn, inneih lehnupui pasal neih chungchâng hiPathian thu a\angin i ngaihtuahtlâng teh ang u.

Inngaihzâwn hi hmânlaia\angin Mizo hnam tih phung a ni.Mâwi hnai takin; \hiante leh mîtemit tikham zâwngin aninngaizâwng ngai lova, an loin\hen leh anih pawhin thinhriknatûr awmlo khawpin chêt dânah anfîmkhur \hin a ni. Kan hnam dânahmipa leh hmeichhia zalên takainkâwm \hin hnam kan ni a,mahse, hei vâng hian hmeichhiatmipatna kawngah kan inthlahdahphah chuang lo.

Tûnlaiin \hangtharte’n mipathmeichhiatna, sex kan ngaizam tahle. Hmeichhiat mipatna hiPathian thilsiam, Pathianin \ha atihte zînga mi ngei kha a ni.Mihring suala a tlûk hnuah hianPathian siam ang ni lovin, taksachâkna phuhrûkna lehnawmchenna atâna source angangaihna a lo piang chhuak ta a.Malsâwmna a nih theih laiin

\ahna, lungngaihna hnar a ni thei.Tûnlai permisive society (open so-ciety) kan tihah pawh hian newmorality an t ih mai hian akaihhruai a, sex hi miinduhtawn, inngaizâwng te,innei emaw inneilo emaw hmantûr a ni an ti mai.

William Barclay-a chuan hetihian a sawi - ‘Inneih hmain emaw,inneihna pâwnah emaw, hmeichhiatmipatna hman kan sawimâwi emawkan \an emaw a nih chuan Lal Isuazirtîrna kalh tlat a nih avângin Kristiankan intih zui zêl a remna ka hre lo’.Kristian Ethic chuan mihring lehmihring thil (thing) ang lekainhman \ha a ti lo a; mihring lehmihring nawmchenna (pleasure)atân leh mahni châkzâwng tihhlawhtlinna atân inhman pawh\ha a ti bawk hek lo. Chuvângin,hmeichhiat mipat nawmchennaatân ringawta inhman hi \ha a ti loa ni.

I Kor. 7:12-14-ah chuan hetihian kan hmu a, ‘Thil engkim tih katân a thiang a, nimahsela thil engkimtih a \ha kher lo;....min kaitho ve ang”Heta chiang taka kan hmuh chuhmeichhiat mipat sualna hian taksachungah natna chi hrang hrang a

April, 2011 30

www.mizoramsynod.org

thlen \hin. Chhûngkaw tam tak avaw darh a, drug leh zu \angrualaiin mihring nunna a tichhe tamzâwk a ni. Drug abuse kan vei anghian, sex abuse hi i vei ve ang u, ahlauhawm zâwk.

A dawt lehah chuanhmeichhiat mipat sualna hian ainhmangte hi bawihah a siam \hina ni. A bawiha tân hi a nghet an ti. Achhan chu an taksa châknatihlawhtlin famkimna an zawng a,an hmu si lo va. anmahni châknabawihah an tâng a, Kristian zalennaan umbo \hin a ni.

Genesis 2:24-ah chuan “tichuantisa pumkhat an ni tawh ang” tih kanhmu. Hmeichhiat mipatna hman hitisa pumkhata insiamna a ni. Mipahnih kha tisa pumkhat an lo nita tihin a kawh chu thlarau lampumkhatna a ni. Taksa chu mipahnih an la ni zêl a, mahse thlaraulamah Pathianin tisa pumkhatah achhiar ta a ni. Chuvângin Pathianthu chuan miin hmeichhiatmipatna an hman dun tawh chuanan innei ngei ngei tûr a ni, a ti.(IKor. 7:1,2)

Inngaihzawnna vawnthianghlim dân

Kan hriat angin hmangaihnahi Greek ho chuan an thliar hrangthliah thliah a, Eros - tisa itnaa\anga lo chhuak a ni a, dawngtunih reng a duh a, mahni hma asial a ni. Philia - \hian inkârahmangaihna rilru inzawmna akâwk a, mahse, amahah a la tâwptho, Agape - Pathian hmangaihnathlarau nun khawih hmangaihna

a ni. Khîng a chunga hmangaihnachi hrang hrangte khianmihringa pêng pathum - taksa,rilru leh thlarau level-a inzawmnaan sawifiah a ni. Eros chuan taksaringawt a tinzâwn a, Philia chuantaksa leh rilru inzawmna a kâwka, Agape erawh chuan mihringpum inzawm hmangaihna akâwk bîk a ni.

Hmeichhia leh mipa inkârahmangaihna a awm tak tak chuanhêng thil pathum hi an awm kimvek tûr a ni a, mahse hetiang hi aindawt dân tûr a ni. Agape-Philia-Eros. Kristian dik chauhin Agapehmangaihna hi neih theih a ni.Agape hmangaihnaa inthlang fuhtechuan Philia hmangaihna an neihleh neih loh in enfiah sela, chutahEros hmangaihnaah an kal chauhtûr a ni. Hetiang hmangainngaizâwngte chu hmeichhiatmipat sualna lakah an invawngthianghlim ang.

Kristian nula leh tlangvâl tânchuan ngaihzâwng kan neih dâwnapianga kan inenfiahna tûr chuEros level nge Philia level tih mai ani. Khawvêl hian eros leh philialevel a\ang hian hmangaihna achher ve hle a ni. He mi level-angaihzâwng neih hi kristian tânchuan a dik lo a ni. Kristian tânchuan thlaraua Agape hmangaihnain a in\an ngei tûr a ni. ChutiangAgape hmangaihna nei tûr chuantumah mihringte hi fing tâwk kanawm lova, thlarau thianghlimchauhin kawng min kawhhmuhthei a niw

April, 2011 31

www.mizoramsynod.org

KANTULungpho Br. &

W. Phaileng Chhimveng Br.

LUNGPHO BRANCH

Aizâwl a\anga Kâwlkulh lamakala kilometer 167 a hla, Serchhipdistrict khawchhak lamaawm,Lungpho Branch hi kum1956 October ni 2 a din a ni a. AnBranch Golden Jubilee pawh 2006khân ropui takin an lâwm tawh a,Pastor \huthmun an ni. Kumin hian K|P member 220an awm a, Group thumaah anin\hen a, Sub-Committee pakhatProgramme Committee neiin anBr. chêt vêlna a pêng pawimawhzet a ni a. Thawh\an zân hun hmandân tûr- Sermon, KumpuanThupui zir, Sharing, Silent night,Group night mimal chanchin zirleh \halaite intihhlimna tûr Sportsduan lâwk zawng zawng hi hecommittee kut vek hi a ni.

Kum 1996 a\ang khân branchchanchinbu kartin chhuak |HALAIENTU chu tûn thlengin an lachhuah chhunzawm reng bawk.Kristian |halai chanchinbu hi copy42 an la a, copy 1 hi member 5.23 ininchhiar \awm \hin ang an ni.

Thawh\an zân K|P inkhâwmchawhrual hi 25% a ni a, Mission-ary pakhat an chawm mêk a, anmember zîngah missionary achhuak paruk an awm tawh a ni.An hruaitu lo ni tawhte zîngahKohhran Upa pariat leh Pro. Pas-tor pakhat an awm tawh a,Serampore a BD final year zir mêkK|P member pakhat an nei bawk.

CK|P Rising Day (Feb.22) hivântlâng tâna thil\ha tihna hun

atân an hmang \hin a ni.K|P in a hrangin bungrua an

nei ngai lova, Kohhran changtlunnân hêng - Keyboard, Sound Sys-tem leh bungraw dang dangte hiphûr takin an tuak mai \hin a,kumin pawh hian Dot Metrixprinter an lei a ni.

Faith Promise hi an sum hnârlian ber a ni a, lo vah, hlo thlawhleh lei laihte hi an inhlawhna berniin kuminah hian Sawhthinghmun siam an tum mêk bawk. Bialpâwn branch te nêna rawngbâwlhohi hun rei tak a\anga an lo tih \hin ani a,branch 13 lai tlawhin an fehchhuak tawh a, branch 12 laiin antlawh tawh bawk.

A chângin K|P Zaipawl lehKohhran Zaipâwl an siam \hin a.Biak In hawnga innei an awmininkhâwmho pualin thingpui anlum sak \hin a, lawmpuina thuziakan pe bawk \hin. Nikum khân BiakIn hawnga innei mi panga an awma, hmun danga innei an awm lothung, an entawn tlâk hle.

Kohhran chhûngkuaah mitthian awmin Pathianni lo thlenghmasa ber zîngkârah khawharchhûngte an lênkhâwmpui\hin.Chaw ngheia \awng\ai mî,member \hahnemngai tak tak annei hi an vanneihna tak a ni bawk.CK|P thuchhuak an ngai-pawimawh hle \hin a, kum 2010Krismas pawh khan Open AirConcert hlimawm takin anbuatsaih a, live-in TV a pek chhuaha ni nghe nghe a niw

April, 2011 32

www.mizoramsynod.org

W. PHAILENG CHHIMVENG BRANCH

K um 1988 January ni 4 aW. Phaileng Branch a\anga

indang W. Phaileng ChhimvêngBranch ka kan a. Tûnah hian K|Pmember hi mipa 112 leh hmeichhia52, an vaiin member 164 an awmmek a. Kum 2013-a Silver Jubileelâwm tûrin kawng hrang hranginan inbuatsaih mêk a ni. An indantirh a\angin Branch Rising Day hikum tin a puala ran vulhin ruainên ropui takin an lâwm \hin a ni.

Kumin hian Group pathum -Matthaia, Marka leh Luka Group-ah te an in\hen a, sub-committeepahnih - Evangelism leh Music teneiin kawng hrang hrang branchhmalâknaah atan an chhawr\angkai hle a ni.

Kum 1996 a\angin thu leh hlahmanga rawngbawlna atân thlatinchhuak chanchinbu ‘K|P Inlêng’an chhuah \an a. An chanchinbuhi thla khata chawlhnihmasaberah Kohhran In tina semtûrin an buatsaih \hin a ni. Kristian|halai chanchinbu hi copy 52 lamekin copy 1 hi member 3.15 ininchiar\âwm ang an ni a, membera\anga chhûtin Kristian |halai la\ha pâwl tak an ni.

Evangelical Cell bultuminCentral K|P kumpuan bawhzuinân Kohhran inkhâwm bânapiangin member hlate pualin\awng\aihona an nei \hin a. Anmember-te a\angin Prayer Minis-try indinin mi engemawzâtinchatlak lovin kum khat chuangchawlhni tlai tin chawnghei\awng\aina an nei \hin a, anchuanawm hle. An membermi\hahnemngaiten member hlatepualin |awng\ai Rammut te an nei\hin bawk. Hei bâkah hiankumpuan bawhzui nân Sport lehDrama competition hlawhtling tak

an nei bawk a ni.Music Sub-Committee hma-

lâknain Kohhran Zaipâwl \ha takan nei a, Kohhran hunpawimawhah an zai thei reng a ni.

Thawh\an zân Inkhâwm hisermon te, kumpuan thupui lehpaper zirhona te, sharing te,Kristian Hlabu a hla thiamloh lehsak dikloh zirna atân te leh GroupNite tein hman \hin a ni. Tin,thlakhata thawh\an zânhmasaberah member hlate pual lehthla thar programme hlanna\awng\ai rual neih \hin a ni bawk.Inkhâwm zât hi chawhrual ininkhâwm apiangin mi 43 zêlinkhâwm ziah \hin ang an ni a.Fellowship hi rokhawlhna dang aawm loh chuan Pathianni tlaiapiangin neih ngei ngei \hin ani bawk. Fellowship hi zaihonate, hla zirte, hla thlan hun te,Bible chhiar te, \awng\ai rualleh programme dangtea hman\hin a ni.

Branch din t irh a\angavawiin ni thlengin Pathiannitûk apiangin Damdawi Inah\awng\aina neih \hin a ni a.Kumin hian project atânRamthar Field(an member puitethawh mêkna) tlawh nise an ti a,Silver Jubilee an lawmna tûrpualin Bank-ah sum a tam theiang ber dah an tum bawk. AnBranch a\ang hian Missionary 5an chhuak tawh a, rawngbâwlnadangah an member mi engemawzât an chhuak mêk bawk.

K|P thawhlawm Iplâkkhâwm te, Group Budget te,Inkhâwm thawhlâwm te, thingtrip lâk te, book binding te lehinhlawhna remchâng awm angangin sum an tuak \hin a. Nikumaan sum thawhchhuah zat chu `.10,0000/- vêl a ni a, kuminah hiankhûm ngei an tum a niw

April, 2011 33

www.mizoramsynod.org

Keimahni

n February ni 20, 2011 (Pathianni) zân khân Central K|Phruaitute leh Synod Choir te chuan Rorel Inkhawm thlengtuBethlehem Kohhran an tlawh a, CK|P Leader Rev. K.Lalpiangthara’n thuchah sawiin Synod Choir-in hla 2 an sa.Inkhawm bânah thingpui ina inkawm ho a ni a, hetah hian RorelInkhawm an thlena a \ul apianga hman turin Rs 12,000/- chu CK|PTreasurer Pu Lalmuanawma’n a hlan a ni.n February ni 26, 2011 (Inrinni) khan CD4 Counting Machine,HIV/AIDS veite enkawlnaa khawl hman tûr Presbyterian Churchof Wales (PCW)-in Presbyterian Hospital tâna an leisak hlannainkhâwm Grace Home, Durtlanga neihah Central K|P aiawhin PuLalthanmawia, C/M a tel.n March ni 5, 2011 (Inrinni) khân Lunglêng I Bial K|P LeadershipTraining N. Lungleng Kohhran-ah neih a ni a, he hun hmanpuihian Pu Vanlalfinga, Finance Secretary leh Tv. Zohmangaiha, C/MCK|P te an kal. Training-ah hian mi 45 an tel a ni.n March ni 3-6, 2011 chhûnga Mizoram Presbyterian KohhranHmeichhe Inkhâwmpui Lian Vawi 44-na leh Golden Jubileelawmna, Kâwnpuia neihah Central K|P aiawhin Rev. K.Lalpiangthara, Leader leh Pu Lalrohlua , C/M te an kal a.

Ni 6.3.2011 (Pathianni) chawhnu Lalpa Zanriah SacramentInkhawmah Synod Choir-te \umkhat zaiin hla pahnih (2) an sa a.Zanah Nisapui Kohhran tlawh haw nghalin \um hnih zaiin hlapali (4) an sa a ni. Nisapui Kohhranah hian Upa Lalrinmuana,General Secretary-in Pathian thuchah a sawi a ni.n March ni 11-13,2011 chhûng khân Bethlehem Kohhran BiakIn-ah K|P Rorel Inkhâwm vawi 4-na tluang taka neih a ni. Palairiak lût 377 an awm a, Aizawl khaw pâwn, thlengtu Kohhran huamchhunga riak lut lo 278 an awm bawk. Rorel Inkhâwma palai kalzât hi mi 748 kan ni. Rorel Inkhâwmah hian vântlâng Pathian BiakInkhâwmah pawh mipui an \hahnem \hin hle a, Biak In leh a vêlzawng zawngah an khat vek \hin a. Bethlehem Kohhran hian anBiak In tual zawng zawng chu pandal mâwi takin an zar chhuakvek bawk a, an thleng hneh hle a ni.