fırat üniversitesi

T.C.

FIRAT ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

TARİH ANABİLİM DALI

1748-1749 M. (1161-1162 H.) TARİH VE 545

NUMARALI KARAHİSAR-I SAHİP

(AFYONKARAHİSAR) ŞER’İYYE SİCİLİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

DANIŞMAN HAZIRLAYAN

Yrd. Doç. Dr. Rifat ÖZDEMİR Yusuf AKPINAR

ELAZIĞ-2015

T.C.

FIRAT ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

TARİH ANABİLİM DALI

1748-1749 M. (1161-1162 H.) TARİH VE 545 NUMARALI KARAHİSAR-I

SAHİP (AFYONKARAHİSAR) ŞER’İYYE SİCİLİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

DANIŞMAN HAZIRLAYAN

Yrd. Doç. Dr. Rifat ÖZDEMİR Yusuf AKPINAR

Jürimiz, …./01/2015 tarihinde yapılan tez savunma sınavı sonunda bu yüksek

lisans tezini oy birliği/oy çokluğu ile başarılı bulmuştur.

Jüri Üyeleri:

1.

2.

3.

4.

5.

Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim Kurulunun ……... tarih ve

……. sayılı kararıyla bu tezin kabulü onaylanmıştır.

Prof. Dr. Zahir KIZMAZ

Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü

II

ÖZET

Yüksek Lisans Tezi

(1748-1749 m. / 1161-1162 h.) Tarih ve 545 Numaralı Karahisar-ı Sahip

(Afyonkarahisar) Şer’iyye Sicili

Yusuf AKPINAR

Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Tarih Anabilim Dalı

Elazığ – 2015, Sayfa: VIII + 374

Şer’iyye Sicilleri, mahkemeye intikal eden meseleler ve kadıların verdikleri

kararların kaydedildiği defterlerdir. Bu defterler, Osmanlı tarihi araştırmalarında önemli

kaynakalardan biridir. Özellikle şehir tarihi çalışmalarında kıymetli bilgileri ihtiva

ederler.

Şer‘iyye sicillerinin, şehir tarihi araştırmalarında önemli bir konuma sahip

olmasından dolayı, çalışmış olduğumuz Karahisâr-ı Sâhib Şer‘iyye Sicili’nde bulunan

245 adet belge transkripsiyona tabi tutularak günümüz Türkçesine çevrilmiş, ayrıca belli

bir plan dâhilinde değerlendirilmiştir.

Defterden, Afyonkarahisar’ın idâri ve fiziki yapısı ile ilgili olarak, belirtilen

yıllarla ait, merkeze bağlı kazalar, nahiye, köy, mahalle isimleri ve dağılımı ile bazı

mevki adlarını tespit etmek mümkün olmuştur. Bunun yanı sıra incelediğimiz dava

kayıtlarından sosyal hayatla ilgili olarak; evlenme, boşanma, miras ve nafaka hukuku

gibi toplumsal yapıya ışık tutabilecek önemli bilgilere de bir ölçüde ulaşılmıştır.

Çalışma, özelde Afyonkarahisar, genelde ise Osmanlı taşra teşkilatı ve hayatına

ışık tutacak, ilgili bölge ve konu ile alakalı diğer çalışmalara katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler: Şer’iyye Sicili, Kadı, Mahkeme, Karahisar-ı Sahip, Afyon

III

ABSTRACT

Master Thesis

(1161-1162 h. / 1748-1749 m.) Karahisar-ı sahip (Afyonkarahisar) Sharia Registry

No. 545

Yusuf AKPINAR

The University of Fırat

The Institute of Social Science

The Department of History

Elazig-2015, Page : VIII + 374

The religious report are the register of Kadı judgement and the matters passing

to the court. This registers are one of the important sources at the Ottoman History

Studies. Especially, they consist of important in formation on the studies of city history.

245 pieces document in Karahisâr-ı Sâhib Court Registry was applied to

transcription and translated in to today Turkish and was evaluated in a determined plan

because court registries have important position at city history.

In the notebook, it was not possible to determine sub -provinces, towns, villages

and parish names and distribution and names of some positions places regarding to

administrative and physical structure of our Afyonkarahisâr Province, belong to stated

years. Beside this, at the court registers that we examined, regarding to social life; we

reached to important data that would be enlighten to social structure as people, their

parishes, marriages, divorces, heritance and alimony cases.

The study will clarify privately Afyonkarahisar as well as generally Otoman

provincial system. It will certainly contribute to future studies on the same or similar

topics.

Keywords: Court Records, the Judge, the Court Karahisar-ı Sahip, Afyon,

Karahisar

IV

İÇİNDEKİLER

ÖZET ..........................................................................................................................II

ABSTRACT .............................................................................................................. III

İÇİNDEKİLER ........................................................................................................ IV

TABLOLAR LİSTESİ ............................................................................................. VI

ÖNSÖZ .................................................................................................................... VII

KISALTMALAR................................................................................................... VIII

GİRİŞ ........................................................................................................................... 1

BİRİNCİ BÖLÜM

1. ŞER’İYYE SİCİLLERİ VE OSMANLIDA ADALET TEŞKİLATI .................... 3

1.1. Şer’iyye Sicillerinin Tarihi Önemi ve Muhteviyatı ..................................................3

1.1.1. Şer’iyye Sicillerinin Tarihi Önemi ....................................................................3

1.1.2. Şer’iyye sicillerinin muhteviyatı .......................................................................5

1.2. Osmanlı Devletinde Kadı ...................................................................................... 10

1.2.1. Osmanlı Devletinde Kadı ve Kadı'nın Görevleri ............................................. 10

1.2.2. Kadı'nın Görevleri .......................................................................................... 12

1.2.2.1. Kadı'nın Adli Görevi ve Mahkeme Görevlileri ......................................... 12

1.2.2.1.1. Mahkeme Görevlileri ........................................................................ 13

1.2.2.1.1.1. Başkâtip ...................................................................................... 13

1.2.2.1.1.2. Kâtip ve Mukayyidler ................................................................. 14

1.2.2.1.1.3. Muhzırbaşı ve Muhzırlar ............................................................. 14

1.2.2.1.1.4. Kethüda ..................................................................................... 15

1.2.2.1.1.5. Tercüman ................................................................................... 15

1.2.2.1.1.6. Kassâmlar ................................................................................... 15

1.2.2.2. Kadı'nın Mülki Görevleri ......................................................................... 16

1.2.2.3. Kadı'nın Beledi Görevleri ........................................................................ 16

1.2.2.4. Kadı'nın Mali Görevleri ........................................................................... 17

İKİNCİ BÖLÜM

2. 545 NUMARALI KARAHİSAR-I SAHİP ŞER’İYYE SİCİLİ ........................... 19

2.1. 545 Numaralı Afyon Şer’iyye Sicilinde Yer Alan Belgelerin Konularına Göre

Tasnifi ......................................................................................................................... 19

2.2. 545 Numaralı Karahisar-I Sahip Şer’iyye Sicili Belge Özetleri ............................. 25

V

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

3. 545 NUMARALI KARAHİSAR-I SAHİP ŞER’İYYE SİCİLİ METİN

TRANSKRİPSİYONU .............................................................................................. 53

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

4. 545 NOLU ŞER’İYYE SİCİLİNİN DEĞERLENDİRMESİ ............................. 357

4.1. 545 Nolu Şer’iyye Siciline göre Karahisar-ı Sahip (Afyon) Sancağının İdari

Yapısı (1161-1162 h. / 1748-1749 m.).................................................................... 357

4.2. 545 Nolu Şer’iyye Siciline göre Karahisar-ı Sahip (Afyon) Sancağının İktisadi

Yapısı (1748-1749 M./ 1161-1162 H) ........................................................................ 359

4.3. 545 Nolu Şer’iyye Siciline göre Karahisar-ı Sahip (Afyon) Sancağının Sosyal

Yapısı (1748-1749 m./ 1161-1162 h) ......................................................................... 361

4.3.1. Aile .............................................................................................................. 361

4.3.2. Nikâh akdi ve mehir ..................................................................................... 362

4.3.3. Boşanma ....................................................................................................... 363

4.3.4. Nafaka .......................................................................................................... 363

4.3.5. Vasi .............................................................................................................. 364

SONUÇ .................................................................................................................... 365

BİBLİYOGRAFYA ................................................................................................. 366

EKLER .................................................................................................................... 368

ÖZGEÇMİŞ ............................................................................................................ 374

VI

TABLOLAR LİSTESİ

Tablo 1. Karahisar-ı Sahibe Bağlı Kazalar ................................................................ 357

Tablo 2. Karahisar-ı Sahib’in Köyleri ....................................................................... 358

Tablo 3. Karahisar-ı Sahib’in Mahalleleri ................................................................. 359

Tablo 4 . Tereke Kayıtlarında Adı Geçen Bazı Hayvanlar ve Fiyatı .......................... 360

Tablo 5. Karahisar-ı Sahib de Narh Fiyatları ............................................................. 360

Tablo 6. 545 Numaralı Defterde Geçen Meslek İsimleri ............................................ 361

VII

ÖNSÖZ

Osmanlı İmparatorluğu üç kıtaya yayılarak 600 yıl ayakta kalmıştır. Bu

imparatorluğun içinde çok değişik etnik ve dini topluluklar yaşamaktaydı. “Bu

toplulukların yaşam şekli nasıldı? Şehir ve köy hayatı nasıldı? İnsanların beslenme

alışkanlıkları, giyim-kuşam, barınma kültürü neydi? Bu toplumların Aile Kurumu ne

gibi özellikler taşıyordu?” gibi bütün bu soruların cevabını Şer’iyye sicillerinde

bulmamız mümkündür.

Osmanlı tarihi araştırmalarında, Şer’i mahkeme sicilleri o dönemdeki siyasi,

idari, sosyal, kültürel ve iktisadi durumu ortaya koymaları açısından son derece

önemlidirler. Bu sebepten dolayı Şer’iyye sicilleri bölge tarihçiliğinin birinci elden

önemli ve güvenilir kaynakları arasında yer almaktadır.

Atatürk “Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık

kalmazsa, değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alır” demiştir. Biz de

Türk tarihinin belgelere dayandırılarak bilimsel ve en doğru şekilde yazılması için

(1161-1162 h. / 1748-1749 m.) 545 Numaralı Karahisar-ı Sahip Şer’iyye sicilini Yüksek

Lisans Tezi olarak yapmaya karar verdik. Yaptığımız bu çalışmanın yerelde

Afyonkarahisar şehir tarihine, genelde ise Osmanlı tarihine büyük katkı sağlayacağı

kanaatindeyiz. Sicillere daha çok ilgi gösterilerek günümüze kazandırılmaları en büyük

temennimizdir.

Çalışmamla ilgili olarak, her zaman yakın ilgi, destek ve teşviklerini gördüğüm,

tecrübelerinden önemli ölçüde istifade ettiğim hocam, Sayın Yrd. Doç. Dr. Rifat

Özdemir’e, Tezin baştan sona kontrolünde bana yardımcı olan Damla Akpınar

hanımefendi'ye, Ayrıca bütün hayatım boyunca beni her konuda destekleyen ve her

daim arkamda duran, başta kıymetli babam, kıymetli annem ve değerli babaannem

olmak üzere bütün aileme can-ı gönülden şükranlarımı sunmayı bir borç bilirim.

Elazığ 2015 Yusuf AKPINAR

VIII

KISALTMALAR

B : Belge

Bkz. : Bakınız

C : Cilt

DİA : Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi

H : Hicri

İSAM : İslam Araştırmaları Merkezi

M : Miladi

OTAM : Osmanlı Tarihi Araştırmaları Merkezi

s : Sayfa

S1 : Sayı

Ş.S : Şer’iyye Sicili

TAÇ : Türkiye Anıt Çevre Turizm Değerlerini Koruma Vakfı Dergisi

TTK : Türk Tarih Kurumu

vb. : ve benzeri

yy. : Yüzyıl

Tarihlerin Kısaltmaları

Rebîü’l-evvel

Rebîü’l-âhir

Cemâziye’l-evvel

Cemâziye’l-ahir

Şa’bân

Ramazân

Şevvâl

Zilka’de

1 Transkribe bölümünde bu harf Sayfa olarak geçmektedir.

GİRİŞ

İnsanlığın ve onun bir parçası olan milletlerin tarihi incelenirken, gayenin

geçmişteki olayları ve gelişmelerini hakikate en yakın olarak içinde bulunulan zamana

yansıtarak, bunlardan her devirde ve gelecekte ders almak, ibretler çıkarmak olduğu

kabul edilir.

Geçmişi, hakikate en yakın şekilde, içerisinde yaşanan devre aktarabilmenin tek

yolu da belgelere dayanmak bununla da kalmayarak, onları birbirleri ile karşılaştırıp,

eleştirmek, doğruları ile eğrilerini ayırmak sonra da sonuca varmaktır.

Mahalli tarih araştırmaları Osmanlı tarihinin siyasi, idari, mali, iktisadi, ticari,

askeri, dini, kültürel, demografik vb. pek çok bakımdan bilinmeyen veya eksik kalan

yönlerini aydınlatacak en temel, en güvenilir yoldur. Bu nedenle biz de 545 Numaralı ve

(1748-1749 m. / 1161-1162 h.) tarihli Karahisar-ı Sahip (Afyonkarahisar) Şer’iyye

Sicilini Yüksek Lisans Tezi olarak yapmayı uygun bulduk.

Tezimizin esasını oluşturan 545 Numaralı Afyon Şer’iyye Sicili 67 varak ve 245

belgeden meydana gelmektedir. 118, 127 ve 134. Belgeler ikişer defa yazılmak suretiyle

belge numaralandırmasında bir hata yapılmıştır. Biz, arşivin verdiği numarayı

oynamadan 118-a/118-b, 127-a/127-b, 134-a/134-b şeklinde numaralayarak durumu

düzeltmeye çalıştık. Bu usul ile sonradan gelen belgelerin numarasını değiştirmemiş

olduk. Defterin boyutu 15.5 × 41.5 cm ebatlarındadır. Defterin aslını görme şansımız

olmadı ancak temin ettiğimiz fotokopi nüshasında defterin tanıtımı sırtı kahverengi

meşin, satıhları zikzak desenli kâğıt kaplı şeklinde yapılmıştır. Yine defterin tanıtım

kapağında ilk belgenin 21 Cemâziye’l-Evvel 1161 tarihli ve son belgenin 8 Cemâziye’l-

Evvel 1162 tarihli olduğu yazmaktadır.

Çalışmamız giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kadılık

kurumu, mahkeme görevlileri, Şer’iyye Sicillerinin tanımı ve muhtevası, İkinci

bölümde belgelerin konularına göre tasnifi, belgelerin kısa özetleri, Üçüncü bölümde

belgelerin transkripsiyonu ve Dördüncü bölümde ise idari, iktisadi ve sosyal yönden

sicilin kısa bir değerlendirmesi yapılmıştır.

Sicilde okunamayan yerlerin eski yazıları yazıldı. Hiç okunamadı ise

“okunamadı,silik” şeklinde yazıldı. Okuyup da doğruluğunda tereddüt edilen

sözcüklerin eski yazıları yazıldı. Gerekiyorsa (?) işareti de kondu. Tezin ekler kısmında

ise, incelediğimiz mahkeme sicilinden bazı belgelerin örnekleri verilmiştir. Belgeleri

2

sınıflandırırken, sicilin aslındaki sayfa numaralarına sadık kalındı ancak 118, 127 ve

134. belgelerde belge numaraları yeniden yazılmak suretiyle sınıflama yapılmıştır.

Çalışmamızda sayfaların kenarlarında bulunan (S) Sicil Sayfasını, (B) Belge

numarasınıffbelirtmektedir.

BİRİNCİ BÖLÜM

1. ŞER’İYYE SİCİLLERİ VE OSMANLIDA ADALET TEŞKİLATI

1.1. Şer’iyye Sicillerinin Tarihi Önemi ve Muhteviyatı

1.1.1. Şer’iyye Sicillerinin Tarihi Önemi

Sicil tabiri sözlükte okumak, kaydetmek ve karar vermek demek olan bu

kelimenin terim olarak ifade ettiği mana şudur: İnsanlarla ilgili bütün hukuki olayları,

kadıların verdikleri karar suretlerini, hüccetleri ve yargıyı ilgilendiren çeşitli yazılı

kaynakları ihtiva eden defterlere kadı defteri, kadı sicili, zabt-ı vekayi, Şer’iyye sicil

defterleri2, sicilli mahfuz veya sadece sicil

3 de denilmektedir. Şer’i mahkemeler

tarafından verilen her çeşit ilam, hüccet ve şer’î evrak, istisnasız kurallarına uygun

olarak bu defterlere kaydedilmektedir. Hâkim mahkemede mutlaka bir sicillat defteri

bulunduracak ve vereceği ilam ve hüccetleri tahriften korunacak şekilde muntazam

olarak söz konusu defterlere kaydedecektir.4 Bu defterlerin kâğıtları çok sağlam ve

parlak, yazı yazımında kullanılan mürekkepleri canlılığını günümüze kadar muhafaza

edebilecek derecede kaliteli olan Şer’iyye sicilleri, kesin olmamakla beraber boylu ve

dar enli olurlardı. Yaklaşık 40 santim boyu olan bir defterin 16-17 santim arasında da

eni olurdu. Söz konusu siciller normalde kadıdan kadıya devredilirdi.5 Sayfa sayıları 10-

20 den 200-300 e kadar çıkabilmektedir. Defterler ortalama 100 sayfa civarındadır ve

400-500 kaydı içermektedir.6

Tarihimize ait kaynaklar arasında Şer’iyye sicilleri XV. Asrın ikinci yarısından

XX. Asrın ilk çeyreğine kadar uzun bir zaman dilimi içinde, 472 yıllık Türk tarihini,

iktisadını, siyasi, sosyal, hukuki hayatını yakından ilgilendiren mahkeme kayıtları

olarak Türk kültür ve tarihinin başında gelmektedir.7

2 Fethi Gedikli, “Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri” , Türkiye Araştırmaları

Literatür Dergisi, 2005, C.3, S.5, s. 187 3 Rifat Özdemir, “Şer’iyye sicillerinin Sosyo-ekonomik tarih ve halk kültürü açısından önemi”, 1.

Battalgazi ve Malatya Çevresi Halk Kültürü Sempozyumu Tebliğler, Malatya, 1986, s. 179 4 Ahmet Akgündüz, “İslam hukukunun Osmanlı devletinde tatbiki: Şer’iyye Mahkemeleri ve Şer’iyye

sicilleri”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, S.14, 2009, s. 22 5 Ahmet AKSIN; “218 Numaralı Harput Şer’iyye Sicili 1249-1256(m. 1833-1840)”, Fırat Üniversitesi

Sosyal Bilimler Ens. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ, 1990, s. XXIII. 6 Yunus Uğur, “Şer’iyye sicilleri”, DİA, İstanbu,1990, C.39, s.9 7 İmran DEMİRBAŞ ŞAHİN “Şer’iyye sicillerinin önemi ve Çanakkale Şer’iyye Sicilleri” Çanakkale

Araştırmaları Türk Yıllığı Dergisi, Mart 2005, S.3, s.137

4

Kadıların devlet merkeziyle yaptıkları resmi yazışmaları, halkın şikâyet ve

dileklerini, mahalli idarelere ait hukuki düzenlemeler olarak kabul edilen ferman ve

hükümleri, en önemlisi de ait olduğu mahallin sosyal ve iktisadi hayatını yansıtan

mahkeme kararlarını ihtiva eden bu siciller incelenmeden, Osmanlı devletinin siyasî,

idarî ve sosyal tarihini tam anlamıyla ortaya koymak mümkün değildir.

Sicillerin her konuda tarihe temel kaynak olacağına şüphe bulunmamakla

beraber özellikle şehir tarihleri ve Anadolu’nun değişik bölgelerindeki mahalli hayata

ait ilmi araştırmaların birinci derecede kaynağı Şer’iyye sicilleridir. Sadece Türkiye

sınırları içinde yer alan toprakların değil, belki Osmanlı devletinden ayrılan ve bugün

sınırlarımız dışında bulunan topraklarında gerçek tarihi bu vesikalar incelendikten sonra

yazılabilir.8

Şer‘iyye sicilleri her konunun araştırıcısı için bir şeyler barındıran ve bu sebeple

pek çok konuda araştırma yapanlar için önemli olan birinci el kaynak durumundadırlar.

Yalnız bakış açılarına göre, onlara atfedilen önem konudan konuya değişiklik

gösterebilmektedir. Örnek olarak bir sosyal tarih araştırıcısı da, bir hukuk tarihi

araştırıcısı da onu kendi sahaları bakımından birincil öneme sahip kaynaklar olarak

görebilmektedir. Onlar, askerî tarih, son yıllarda çok ilgi çeken yerel tarih yahut şehir

tarihi, iktisat tarihi, yer adları ve kişi adları bilimleri, tıp tarihi ve hatta diplomasi ile

diplomasi tarihi bakımından da önemlidirler.9

Siciller, sosyal tarihimiz açısından son derece hareketlidirler. Bölgede meskûn

olan insanların aile yapılarını, evlilik geleneklerini, çocuk sayılarını, sosyal güvenlik

konularını, zengin-fakir, müslim ve zımmi ailelerin sosyal özelliklerini ayrı ayrı tespit

etmek mümkün olmaktadır.10

Siciller adli teşkilat bakımından da önemlidirler: Kadılık, naiplik, muhzırlık,

mübaşirlik, bostancıbaşılık, çavuşluk ve subaşılık gibi adli müesseselerin hem idari

yapılarını, hem de gördüğü görevleri geniş şekilde Şer’iyye sicillerinden öğrenebiliriz.11

Şer‘iyye sicillerinin merkez teşkilatı ile taşra teşkilatı arasındaki ilişkiler

açısından da önemi vardır. Hatta divanda tutulan bazı defter dizileri eksik olduğundan,

merkezden gelen kayıtların kaydolunduğu siciller, onların bıraktığı boşluğu doldurma

işlevi de görebilirler.

8 Ahmet Akgündüz, “Şer’iyye Sicilleri Mahiyeti Toplu Kataloğu ve Seçme Hükümler”, İstanbul,

1988, C.1, s.12 9 F. Gedikli, “Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri”, s.190 10 R. Özdemir, “Şer’iyye sicillerinin Sosyo-ekonomik tarih ve halk kültürü açısından önemi”, s.181-182 11 F. Gedikli, “Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri”, s.190

5

Fetva-kaza ilişkisini de Şer’iyye sicilleri vasıtasıyla izlemek mümkündür.

Böylece “müftü” veya “şeyhülislam” yahut kenar müftülerince verilen fetvaların

mahkeme kararlarına nasıl yansıdığı, hangi konularla ilgili fetva istendiği, fetva

karşısında kadının durumunun ne olduğu hususlarında belirlemeler ve yorumlar yapma

imkânına kavuşulabiliyoruz.

Hukuk tarihimizi incelerken İslam hukukunun uygulamada nasıl göründüğünü,

nasıl bir şekil aldığını, değişime uğrayıp uğramadığını, hukuki sorunları çözüp

çözemediğini en önce bu sicillere bakarak anlayabiliriz. Tabir caizse, siciller bu

anlamda bizim mihenk taşlarımızdır.12

Askeri tarihimize ait birçok bilgileri yine Şer’iyye sicillerinde bulmak

mümkündür. Ordu için asker ve zahire toplanması, iç güvenliğin sağlanması, asker

sayısının belirlenmesi, ölüm, ihraç, emeklilik, harp taktiği, planlama, bedel gibi askeri

konulara ışık tutacak konulardaki ferman, emir, buyruldular gibi Şer’iyye sicillerine ait

belgeler incelenmelidir. 13

Şer’iyye sicilleri bulundukları bölgenin iktisadi hayatına dair konularda da

birinci elden tarihi kaynaklardan sayılmaktadır. Türk halkının hayat ve geçim tarzı

ithalât ve ihracat konusu olan eşyalar, yörede yetişen tarım ürünleri, imal edilen sanayi

ürünleri mevcut olan zanaat ve meslek grupları, halktan toplanan vergiler, devletin

memurlarına ödediği tahsisatlar, hukuk ve ceza davalarındaki tazminatların miktarı ve

cinsi, para arzı ve çeşitleri, para enflasyon ve devalüasyonun gerçek manadaki tarihi

seyri Şer’iyye sicillerinden rahatlıkla öğrenilmektedir. 14

Bu bakımdan Osmanlı tarih araştırmacılarının mutlak suretle bu sicilleri

incelemeleri gerekmektedir. Bu defterler incelenmediği takdirde verilecek hükümler

eksik kalacaktır.15

Bu önemlerinden dolayı, sicillere daha çok ilgi gösterilerek

günümüze kazandırılmaları gerekmektedir.16

1.1.2. Şer’iyye sicillerinin muhteviyatı

Tarih araştırmalarında bu kadar önemli bir yere sahip olan Şer’iyye sicillerinde

şu tür belgeler bulunmaktadır:

12 F. Gedikli, “Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri”, s.190 13 Salih Akyel, “1840- 1843(H. 1256-1258) Tarihli Eğin Şer’iyye Sicilinin Tanıtımı ve Fihristi”, Fırat

Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.15, S.1, s.301 14 A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C,1, s.15-16 15 Ahmet Aksın; “218 numaralı Harput Ş.S”, s. XXIII 16 R. Özdemir, “Şer’iyye sicillerinin Sosyo-ekonomik Tarih ve Halk Kültürü Açısından Önemi”, s. 187

6

1. Merkezden gönderilen her türlü ferman, berat ve mektuplar

2. Ümera denilen mahalli yöneticilerin ( Beylerbeyi, Vali, Sancakbeyi,

Mutasarrıf, Mütesellim vb. ) çeşitli konularda sancak veya şehir sorunlarını

çözmek için yayınladıkları buyruldular ile bunların icraatlarını gösterir

kayıtlar

3. Kadıların (Naiblerin) çeşitli konularda merkeze gönderdikleri ilamlar ile şehir

yönetiminde kişi ya da kurumlar arasında doğan anlaşmazlıkları çözümlemek

için verdikleri hüccetler

4. Şehrin mahalle listeleri, dini ve sosyal yapıların inşası, bakım ve

onarımlarının yapılması, şehirle yürütülen imar faaliyetleri, imar işlerinde

kullanılan inşaat malzemelerinin çeşit ve fiyatları ile ilgili vesikalar

5. Şehir nüfusunun, nüfusun ırkî ve dini yönden ayrımını, bir nüfusun zaman

zaman maruz kaldığı salgın hastalık ile doğal afetleri anlatan belgeler

6. Evlenme, boşanma, kız kaçırma, mehir bağlama, alım-satım mukavele ve

kefalet senetleri, hırsızlık kalpazanlık, yaralama ve öldürme ile ilgili kayıtlar

7. Şehirlerdeki esnaf grupları, bunların mesleki ile ürettikleri malların çeşitleri,

çarşı ve pazarlarda satılan malların narh listeleri, usta ve ırgat yevmiyeleri

8. Sancak ve şehir halkından toplanan vergi miktarları, bu vergilerin

toplanmasında kullanılan âvârız-hânesi ile ilgili listeler

9. Altın ve para meseleleri ile çeşitli eşya fiyatlarını gösteren kayıtlar

10. Ölen kişilerin mesleği ile mal varlığını gösteren tereke kayıtları, bu tereke

kayıtlarında yer alan etnoğrafik eşya listeleri

Bu sayılan konular dışında, mahkeme tarafından önemli görülüp de sicillere

geçirilen çok çeşitli konuları kapsayan belgelerde yer almaktadır.17

Şer’iyye sicillerinde genellikle rastlanan belge türleri arasında yer alan hüccet,

i‛lam, buyruldu, ferman, tereke, vakfiye, tevzi defteri, telhis, takrir, şukka, müzekkire,

temessük, narh, arzuhal ve ilmühaber hakkında şu bilgileri verebiliriz:

Hüccet: Sözlükte "delil, burhan, senet" anlamına gelen hüccet (çoğulu hücec)

"bir davanın sıhhatine delalet eden şey" demektir. Osmanlı hukuk terminolojisinde

hüccet kelimesi iki anlamda kullanılmıştır. Birincisi şahitlik, ikrar, yemin ve yeminden

nükûl (cayma, dönme) gibi bir davayı ispata yarayan hukuki delillerdir. İkincisi kadı

17 R. Özdemir, “Şer’iyye sicillerinin Sosyo-ekonomik tarih ve halk kültürü açısından önemi”, s. 180-181;

R. Özdemir,” Şer’iyye sicillerinin Toplu Kataloğuna Doğru”, Fırat Üniversitesi Dergisi, Elazığ,1987,

C.1, s.192-193

7

huzurunda taraflardan birinin ikrarını, diğerinin bu ikrarı tasdikini içeren ve bir hükmü

ihtiva etmeyen hususlara dair düzenlenmiş belgelere verilen addır.

Genellikle her hüccette davacı (mukır), davalı (mukarrun leh) ve bu iki taraf

arasında dava konusu olan mesele olmak üzere üç temel unsur bulunur. Kadı huzurunda

görülen dava neticesinde duruma göre hüccetin aslı taraflara verilir, sureti de sicile

kaydedilirdi. Orijinal hüccetlerde kadının ismi ve mührü (tasdik ibaresi) bulunduğu

halde sicillere kaydedilmiş hüccetlerde bunlar yer almaz.

Hüccetlerin konusu kadılar tarafından ele alınmış her türlü kazaî vakalardır.

Başlıca hüccet çeşitleri şunlardır: Köle ve köle azadı (i'tak, tedbir, mükâtebe), evlenme

(akd-i nikâh), karşılıklı rıza ile boşanma (muhâlea), boşama (talâk), nikâhın feshi,

nafaka, terbiye velayeti (hidâne). Miras, rehin, rehini kaldırma (fekk-i rehin). Borçla

ilgili ihtilaflı konular alım satım mukaveleleri, icâre, vesayet, vekâlet, emanet, sulh,

hacr-iflas, lukata, gasp, cinayet.18

İ’lam: Bir mahkemede sadır olan hüküm ve kararı havi verilen resmi kâğıt

hakkında kullanılır bir tabirdir.19

Her i’lam belgesi davacının iddiasını, dayandığı

delilleri, davalının cevabını, varsa def’in sebeplerini, verilen hükmün gerekçelerini ve

nasıl karar verildiğine dair kayıtları ihtiva eder. İ’lam belgelerini diğer Şer’iyye sicilleri

kayıtlarından ayıran en önemli özellik hakimin verdiği kararı ihtiva etmesidir.20

Buyruldu: Osmanlı diplomatiğinde yüksek rütbeli görevlilerin kendilerinden

aşağı mevkilerde bulunanlara gönderdikleri emirler için kullanılan bir terimdir.

Padişaha ait belgelerde olduğu gibi buyruldularda da her görevli için kullanılacak elkab

ayrı ayrı tespit edilmişti. Kazaskerlere “izzetlü, fazîletlü” ; kaptanpaşaya “ izzetlü,

rif’atlü” ; İstanbul kadısına “faziletlü”; defterdar, nişancı, reisülküttap, tersane, darphane

defter emini ve şehreminleri, yeniçeri ağası, bostancıbaşı, kapıcılar kethüdasına ise

sadece izzetlü diye yazılırdı.21

Ferman: Divan-ı Hümayun veya Paşa Kapısı'ndaki divanlarda alınan kararlara

uygun olarak yazılan ve üzerinde tuğra bulunan padişah emirlerinin (buyruk) genel

adıdır. Fermanla eş anlamlı olan emir ve hüküm kelimelerinin "emr-i ali, emr-i şerif,

emr-i padişahî, emr-i münff-i va-cibü'I-ittiba' ; hükm-i şerif ve hükm-i cihan-muta' “

şeklinde terkipler halinde kullanıldığı da görülmektedir.

18 M. Oğuz,– A. Akgündüz, , “Hüccet”, DİA, İstanbul, 1998, C.18, s.446 19 Mehmet Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.II, İstanbul 1983, s.51 20 A. Akgündüz, “İ’lam”, DİA, , İstanbul, 2000, C.22, s.72 21 M. Kütükoğlu, “Buyruldu”, DİA, , İstanbul, 1992, C.6, s.479

8

Yazılış sebepleri ise; sefer açılması, asker sevki, vergi vb. devlet işlerine dair

olan fermanlar doğrudan doğruya Divan-ı Hümayunun kararı ve padişahın emriyle

hazırlanıp ilgili şahıslara gönderilirdi. Fermanların büyük bir kısmı ise beylerbeyi,

sancak beyi, kadı gibi görevlilerin mektup veya arzı yahut halktan birinin arzuhali

üzerine konunun divanda görüşülüp bir karara bağlanması sonunda hazırlanırdı.22

Tereke: Doğrusu “terike” olan ve ölen kişinin geride bıraktığı mal yerine

kullanılan tabirdir. Terike kayıtları: 1. Ölünün teçhiz ve tekfini, 2. Ölünün borçları, 3.

Vasiyeti, 4. Veresenin hakkı gibi konuları ihtiva etmektedir.23

Vakfiye: Dini mahiyetteki bir belge olan vakfiye (vakıf-name) Allah için

yapılan bir tesisi ifade eder. Bu belge vakıf denilen hayırsever birisi tarafından tanzim

edilmiştir ve kendi adı da vakfiyede zikredilmiştir. Ne türlü arazi, ev, dükkân vs. ya da

para vakfedilmişse onlar belirtilir hangi dini veya sosyal tesise tahsis olunduğu

kaydedilir.24

Tevzi Defteri: Halkın ödemekle mükellef oldukları örfi vergiyi gösteren

müfredatlı hesap hakkında kullanılır bir tabirdir. Buna “Sâlyane defteri” de denirdi. Her

kazada ayrı ayrı olarak yapılan tevzi defterlerine o yer halkının ödemesi lazım gelen

memleket masrafı, oradan gelip geçen memurların menzil ücretiyle kaldıkları

müddetteki masrafları, vali, mütesellim, voyvodalarla köy muhtarlarının kezalik

masrafları, hükümet konakları, kışlalar, köprüler, suyolları inşaat ve tamir bedelleri

yazılırdı.

Tevzi defteri “Ruz-ı Hızır” ve “Ruz-ı Kasım” olmak üzere senede iki defa

tanzim olurdu. Yekûnu ya erkek nüfusa veya eve göre tevzi olunurdu. Kanunen vergi ile

mükellef olmayanlar veya muaf olanlar tevzi dışında kalırlardı.

Tanzimat’tan sonra kaldırılmıştır.25

Telhis: Sadrazam tarafından padişaha sunulan yazılı kâğıt yerinde kullanılan bir

terimdir. Telhis, Arapça bir kelime olup, hûlasa etmek, uzun bir yazıyı kısaltmak,

özetlemek anlamındadır.26

Takrir: Arapça “karar” dan tef’il vezninde bir kelime olan takrir yerleştirme,

sağlamlaştırma, anlatma manalarına gelir.27

Takrir bir işi resmen ve yazılı olarak

merciine bildirme yerine kullanılır bir tabirdir.28

22 M. Kütükoğlu, “Ferman”, DİA, , İstanbul, 1995, C.12, s.400 23 M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.III, s.460 24 M. Tayyib Gökbilgin, Osmanlı Paleografya ve Diplomatik İlmi, İstanbul, 1992, s.112 25 M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.III, s.486 26 M. Tayyib Gökbilgin, Osmanlı Paleografya ve Diplomatik İlmi, s.89

9

Şukka: Sözlükte Arapça parça demek olup kâğıt parçası, mektup manasında

kullanılmıştır.29

Merkezle taşra veya taşradaki iki yer arasındaki yazışmalar için

kullanılan bir belge türüdür.30

Müzekkire: Arapça asıllı olup “zikr” kökünden gelmektedir. Osmanlı

diplomatiğinde, herhangi bir husus için, alttan üste ve genellikle bir idare veya nezaretin

şubelerinden bağlı olduğu üst makama hitaben, konuyla ilgili izin istemek veya bir

şubeden diğer bir şubeye durumu anlatmak ya da muameleyi sormak üzere yazılan

yazılara verilen addır.

Müzekkireler, yazılış tarzı bakımından takrir ve ilmühaberlere benzerler.

Bunlarda da bâlâ ve elkab bulunmaz. Doğrudan doğruya konuya girilir. Müzekkirenin

yazılmasına sebep olan olayın safhaları özetlenir.31

Temessük: Sözlükte bir işi sıkı tutmak demek olan temessük kelimesinin terim

olarak birçok manaları mevcuttur. Borç için alınan senede temessük dendiği gibi,

muahede ve sulhnâme gibi şeylerde devlet veya muahedeyi yapan gerçek yahut hükmi

şahıslar tarafından verilen mühürlü kâğıtlara da denir. Şer’iyye sicillerinde temessükün

manası şudur: Mirî arazide ve gayr-ı sahih vakıflarda tasarruf hakkı sâhiplerine yetkili

makam veya şahıslar tarafından verilen belge demektir. Yani temessük, tasarruf vesikası

demek olur ki, sonraları tapu tabiri bunun yerine geçmiştir.32

Arzuhal: Bir dilek veya şikâyet bildirmek üzere alttan üste yazılan ve bugünkü

karşılığı dilekçe olan belge türüdür. Esas da arzla aynı vazifeyi görmekle beraber gerek

sunan şahıslar, gerekse belge şekli itibariyle aralarında bazı farklar vardır. Arz,

genellikle devlet görevlilerinin resmi, arzuhal ise reaya ve askeri sınıfın şahsi

dilekçeleriydi.33

İlmühaber: Bir daireden diğer daireye veya dairelere, herhangi bir husus, bir

karar veya bir hükmü bildirmek üzere yazılan belgelere “ilmühaber” denilirdi.

İlmühaberler bir kalemden diğerine gönderilme bakımından tezkireye benzerse de

belgenin düzenleniş tarzı itibariyle ondan ayrılır. İlmühaberlerde elkab yoktur. Çok kere

bir irade, bir buyruldu veya arzuhalden bahisle doğrudan doğruya konuya girilir.

27 Mübahat Kütükoğlu; Osmanlı belgelerinin Dili, İstanbul, 1994, s.214. 28 M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.III, s.385 29 M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.III, s.360 30 M. Kütükoğlu; Osmanlı belgelerinin Dili, s.234 31 M. Kütükoğlu; Osmanlı belgelerinin Dili, s.300 32 A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C.1, s.48 33 M. Kütükoğlu, Osmanlı belgelerinin Dili, s.303

10

İlmühaberin yazılış sebebine göre metin kısa veya uzun olurdu. Belge daima “... iş bu

ilmühaber verildi” şeklinde biter. Altına tarih atılıp mühür basılmıştır.

İlmühaberleri yazılış sebeplerine göre birkaç grupta toplamak mümkündür.

1 Kat’i bir hüküm ve kararı bildirmek için yazılanlar

2 Bir memuriyete tayini bildirmek için yazılanlar

3 Belge tanzimi için yazılanlar34

1.2. Osmanlı Devletinde Kadı

1.2.1. Osmanlı Devletinde Kadı ve Kadı'nın Görevleri

Kadılık İslâm ortaçağında ortaya çıkan bir idari ve adli görevdir. Kadı’nın

sosyal-idari fonksiyonları değerlendirilirken on dört asırlık İslam tarihi içindeki evrimi

göz önüne alınmadığından, bu kurumun İslâm öncesi imparatorluklardan neleri, ne

ölçüde miras aldığı üzerinde de durulmamıştır. Kadılık İslâm hukuk tarihinin

merkezinde yer alan bir memuriyettir.35

Osmanlı devletinde ise çok geniş kapsamlı yetkileri bulunan ve Şer’iyye

mahkemelerinde görev yapan şahıslara kadı denmekteydi. Bilindiği gibi kazâ, sözlükte

kesmek ve ayırmak manasına gelir. Hukuk da ise hüküm ve hâkimlik manalarını ifade

eder. Bundan türeyen Kadı'nın terim olarak manası da şöyledir: İnsanlar arasında

meydana gelen dava ve niz’aları şer’i hükümlere uygun olarak karara bağlamak için

devletin en yüksek icra makamı (sultanlar) tarafından tayin edilen görevli kişiye kadı,

hâkim, hâkim-üş-şer denilir. Osmanlı adliye teşkilâtının temel taşı olan kadılar,

bulundukları yerin hem hâkimi hem belediye başkanı, hem de halkın her konuda

müracaat edebileceği sosyal güvenlik makamıydı.36

Osmanlı da Kadılık bir devlet kurumu ve bir meslek kolu olarak gelişerek sosyal

ve siyasî hayatta etkili olmuştur.37

Kadılar, Osmanlı adliye teşkilatının temel

taşlarıdırlar. Bu sebeple kadı olacak kimsede bazı vasıflar ve şartların bulunması

gerekmektedir:

Müslüman olmalı. Zira kadılık görevi, şer’i hükümleri icra görevidir.

Kadılar tam ehliyetli yani akli-baliğ ve hür olmalı

34 M. Kütükoğlu, Osmanlı belgelerinin Dili, s.295-296; M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri

Sözlüğü, C.II, s.57 35 İlber Ortaylı, Hukuk ve İdare Adamı olarak Osmanlı Devletinde Kadı, Ankara, 1994, s.7 36 A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C,1, s.68 37 Rifat Özdemir, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara,1998, s. 178

11

Günahkâr olmamalı, içtihat melekesine sahip olmalı

Erkek olmalı

Kadı yerli yerinde hüküm verebilen, anlayışlı, kuvvetli, dürüst, güvenilir,

şahsiyet sahibi ve sağlam iradeli olmalı

Hukukî meselelere ve yargılama usulüne vâkıf olmalı

Dış etkilere karşı koyacak derecede ahlak, karakter ve seciyeye sahip olmalı

Kendine gelecek davaları mevcut hükümlere uygun olarak çözümleyecek

iktidara sahip bulunmalı

Nesebi sahih olmalı38

Kadılar adaleti dağıtırken ve haksızlığı önlemek üzere karar verirken uyması

gereken bazı temel esaslar mevcuttur. Bu esaslar kısaca şöyledir:

Kadı, yargılama meclisinde, alış-veriş, taraflardan biri veya bir başkasıyla

şakalaşma gibi mahkemenin vakarını zedeleyecek hareketlerden şiddetle

kaçınacaktır.

Kadı iki taraftan hiçbirinin hediyesini kabul etmemelidir. Zira bu tip

hediyelerde rüşvet kokusu mevcuttur.

Hasımlar arasında din, dil ve renk farkı gözetmeksizin, adalet ve hakkaniyete

karar vermelidir. Bütün muameleler tam bir eşitlik içinde olmalıdır.

Kadı, davaları görürken kronolojik sıraya riayet etmelidir.

Kadı ihtiyaç duyduğunda ehliyetli şahıslardan hukuki mütalaa ve fetva

isteyebilir.

Yargılama için zaruri olan gerekli incelemeleri yapmakla beraber davayı

sürüncemede bırakmamalıdır. Zira en büyük adaletsizlik, adaletin

gecikmesidir.39

İslam toplumlarının siyaset geleneğinde yargı, hilafete dâhil görevlerden biri

kabul edildiğinden kadı tayini yetkisi siyasi otoriteyi temsil eden devlet başkanına aittir

ve kadı onun vekili sayılır. Padişah beratı ile atanırlar, kadıların özlük hakları, merkezde

bulunan kadıaskerlik makamınca yürütülmektedir. Anadolu yakasında bulunan kadıların

38 A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C,1, s.70; İ. Ortaylı ,”Kadı’’, DİA; C.26 s. 67; İ. Ortaylı, “Osmanlı

Kadısı (Tarihi Temeli ve Yargı Görevi)”, Ankara Üniv. Siyasal Bilimler Dergisi, C.30, S.1, s.118 39 A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C,1, s.70-71

12

atama, azil, yer değiştirme ve terfi gibi özlük haklarını Anadolu kadıaskeri, Rumilinde

bulunanların ise Rumili kadıaskeri idare etmekteydi.40

Kadıların görev sürelerinin her asırda değişiklik gösterdiği görülmektedir. Kaza

kadılarının görev süreleri genellikle yirmi ay, Mevleviyet derecesindekilerin ise bir

yıldı. Ancak 16. yy. ortalarında bunun iki yıldan fazla olduğu görülüyor. Mesleğe

geçmek isteyenlerin sayısı fazla olunca, bu sürenin kısaltıldığı anlaşılmaktadır. Bunlara

ek olarak birde mahalli halk ile yakınlaşmamaları için kadıların görev sürelerinin kısa

tutulduğu söylenebilir.41

1.2.2. Kadı'nın Görevleri

Kadıların asıl görevi insanlar arasında meydana gelen hukuki ihtilafları

sonuçlandırmak, hukuka aykırı davranışların cezasını hükme bağlamak, verdikleri

hüküm ve cezaları icra ve infaz etmektir.42

Osmanlı kadısının mülki, beledî, malî,

askerî ve adlî sahaları kapsayan görevleri göz önüne alınırsa onun kadar geniş bir görev

alanı bulunan bir başka memur olmadığı gibi memuriyet kompartımanı ve şahsiyeti

onun kadar çeşitli olanı da yoktur denebilir. Onu sadece makamında oturur bir hâkim

olarak düşünmek yanlış olur. 43

1.2.2.1. Kadı'nın Adli Görevi ve Mahkeme Görevlileri

Kadı bu görevi itibariyle kaza bölgesinde yetkili bulunan şer’i mahkemenin

yöneticisi yani hâkimiydi. “Şer’i şerif de denilen bu müessese; halk arasındaki her türlü

hukuki ve cezai davaları halletmeye yetkili” bulunuyordu. 44

Mahkemeler, şehir ve kasabalarda kurulmuştur. Kadılar mahkeme yerini

istedikleri gibi değiştiremezler ve her yerde mahkeme kurulamazdı. Resmi nitelikte bir

mahkeme binası bulunmuyordu. Kadı evini ayrıca mahkeme binası olarak kullanırdı.

Duruşma için kadı istediği günü ve zamanı seçebilirdi. Mahkeme gece gündüz

başvuranlara açık olmalıydı. Nitekim İstanbul kadılıklarından bazılarında geceleri de

acele olan duruşmalara bakıldığı bu görev için “gece naibi” denilen kimse akşamdan

40 R. Özdemir, Ankara, s. 178 41 Feda Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, Osmanlı tarihi Araştırma ve Uygulama

Merkezi Dergisi (OTAM), Ankara, 1997, S.8, s.6 42 Fahrettin Atar, “Kadı”, DİA, C.26, s.69 43 İ. Ortaylı, “Kadı”, DİA, C.26, s.69-70 44 Y. Şahin Anıl, Osmanlı da Kadılık, İletişim Yayınları, İstanbul, 1993, s.47

13

sabaha dek görev başında bulunuyordu. Aynı zaman da geceleri meşhut suç duruşmaları

yapılıyordu.45

Kadı, başkatip ve katipler, mukayyid, feth-han, kethüda, çukadar, muhzırbaşı ve

muhzırlar ile şuhüd’ül-hal denilen topluluktan oluşan mahkemede nikâh akdi, boşanma,

vasi ve nazır tayinleri, nafaka bağlanması, kaybolan kişilerin mallarına kayyım tayin

edilmesi, yetim mallarının korunması46

, yetim paralarının onu on bir buçuk hesabı

üzerine “nema”ya verilmesi (işletilmesi), şehir içinde bulunan insanların dil, din,

mezhep ve renk ayırımlarına bakılmaksızın aralarında doğabilecek her türlü

anlaşmazlıkların çözümlenerek hükme bağlanması, vakfiyelerin tescil edilmesi, vakıf

para ve kurumlara ait olan davaların çözümlenmesi, ölen kişilerin terekelerinin

yazılması ve varisler arasında taksim edilmesi vb. çok değişik davalara bakmaktaydı.

Adlî, idarî, malî ve beledî konularda birçok görev üstlenen kadıların yardımcıları

kimlerdi? 47

1.2.2.1.1. Mahkeme Görevlileri

1.2.2.1.1.1. Başkâtip

Kâtiplerin reisi manasına gelen, Reisü’l-küttâp yani Başkâtip mahkeme de

naibden sona gelen ikinci otorite olup, bütün kâtiplerin başkanı durumundaydı.

Naiblerin görev süreleri sonunda, İstanbul’a gitmeleri veya istifa, azil ve ölüm gibi

çeşitli sebeplerle mahkemeden ayrılmaları durumunda, başkâtip tam yetki ile mahkeme

işlerini yürütmekteydi. Osmanlı adli teşkilat içerisinde önemli bir yere sahiptir.48

Başkâtipler “mürasele-i şer’iyye” ile atanırlar. Görev süreleri hakkında kesin bir

kural yoktur. Durum ve şartlara göre değişmekte, bazen bu görev ölümle son

bulmaktaydı. Sık sık değişen naibler, başkâtip ile kâtipleri gelişigüzel değiştirme yoluna

gitmiyorlardı. Bu uygulama aynı zamanda devletin mahkemelerde yetişmiş elemanları

koruduğunu, mahkemeyi ve bölgeyi tanıyan başkâtipler sayesinde sık sık değişen

nâiblerin sıkıntıdan kurtarılmaya çalışıldığını göstermesi bakımından da önemlidir.

45 F. Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, OTAM, S.8, s14 46 Ayrıntılı bilgi için Bkz. Rifat Özdemir, “Tokat’ta Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı (1771-1810)”,

Belleten, Ankara, 1990, S.211, s.993-1052.; “Kırşehir’de Ailen Sosyo-Ekonomik Yapısı (1880-1906)”,

Osmanlı Araştırmaları Dergisi, S. IX, İstanbul, 1989, s.101-157. 47 R. Özdemir, Ankara, s.186 48 İbrahim Yılmazçelik, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Diyarbakır (1790-1840), TTK Basımevi,

Ankara,1994, s.230

14

Başkâtipler mahkemede davalara baktıkları gibi, gerek görüldüğü durumlarda

olay yerine keşfe de gidiyorlardı. Bunlardan başka mahkemeye ait gelir ve gider

defterlerinin tutulması, sık sık değişen nâiblere hak ettikleri mahkeme gelirinin

verilmesi, mahkeme personelinin denetimi, yeni ataması yapılanlara ait işlemlerin

tamamlanması, sicillerin usûlüne uygun olarak tutularak, kazaya ati olan hükümlerin

“Sicil-i Mahfuz” bölümüne, merkezden gelen emirlerin ise “Sicill -i Mahfuz Defterlü”

denilen arka tarafa yazılmasının sağlanması, yazılan yazıların gerek dil, gerek imlâ

gerekse yazı tekniği bakımından usûle uygun olmasının sağlanması vb. gibi çok değişik

görevleri yürüttüklerini görmekteyiz.49

1.2.2.1.1.2. Kâtip ve Mukayyidler

Görevde bulundukları mahkemelerde yapılan duruşmaları saati saatine sicillere

kaydetmenin yanı sıra, merkezden gelen ferman, buyruldu, mektub, berat ve nâiblerin

verdikleri hüccet, ilâm ve benzeri yazıları sicillere kaydetmek görevi kâtip ve

mukayyitlerce yürütülürdü.50

Kâtip ve mukayyitlerde diğer mahkeme görevlileri gibi nâiblerin mürâseleri ve

padişah beratı ile atanmaktaydılar. Genellikle kâtipliğe tayin edilen kişiler bir yerde

kâtiplerin yardımcıları durumunda olan mukayyidler arasından seçilmekteydi.

Mukayyid ve kâtipler, başkâtiplik kurumunun kaynağını teşkil etmekte olup, bu

sebeple bunların dürüst kimseler arasından seçilmesine dikkat edilirdi.51

1.2.2.1.1.3. Muhzırbaşı ve Muhzırlar

Osmanlı hukuk düzeni içinde, mahkemenin kendi bünyesinde “muhzırbaşılık ve

muhzırlık” örgütü vardı. Bu teşkilat bir nevi polis teşkilatı olarak nitelendirilmektedir.

İmparatorluğun ilk yıllarından itibaren var olan bu teşkilatın başında polis şefi

durumunda olan bir Muhzırbaşı ile yeteri kadar muhzır bulunmaktaydı.52

Muhzırlar davalıları mahkemeye getirip götürme görevini yerine

getirmekteydiler.53

”Muhzır” sözlük anlamı itibariyle, huzura getiren ve ihzar eden

49 R. Özdemir, Ankara, s.189 50 R. Özdemir, Ankara, s.192 51 İ. Yılmazçelik, Diyarbakır, s.232-233 52 R. Özdemir, Ankara, s.196 53 İ. Yılmazçelik, Diyarbakır, s.233

15

manasını ifade eder. Muhzırbaşı ise davacıları mahkemeye çıkarmak vazifesiyle

mükellef olan muhzırların başına verilen addır.54

Muhzırbaşılık görevi, XVI. Yüzyıl sonlarına kadar “Berat-ı Padişahî” ile “altı

bölük sipahilerine” verilen bir hizmet niteliğindeydi. Daha sonraları yeniçerilerden de

bu görevi alanlar olmuş, XVII. Yüzyıldan itibaren ise “Dergâh-ı Mua’alla

kapucubaşılığına” mensup kişilere de, tevcih edilmeye başlanmıştır.55

1.2.2.1.1.4. Kethüda

Mahkeme içinde, döşenerek kendilerine ayrılmış büyükçe bir odada oturan

kethüdalar, mahkeme içinde nâibin ve mahkemenin mutemetlik ve veznedarlık işlerinin

yürütülmesi, mahkeme bünyesinde görev yapan personelin maaşlarının ödenmesi gibi

hizmetleri yürütmekteydiler.

Zaman zaman da mahkeme dışında görülmesi gereken davaların keşfine de

kethüdaların gitmesi bu görevin önemini biraz daha artırmaktadır.

1.2.2.1.1.5. Tercüman

Ülke topraklarının farklı dilleri konuşan yeni toplulukları da içine alarak

genişlemesi mahkemelerde tercüman bulundurma ihtiyacını doğurmuştur. Zamanla

mahkeme teşkilatı içinde bu unvanla bir memur yer almaya başlamıştır.56

Mahkemede tercüman olarak vazife gören kişiler, bu hizmetlerinin yanı sıra

diğer mahkeme görevlileri gibi “Şühûdü’l-hâl” üyesi olarak da görev yapmaktaydılar.57

1.2.2.1.1.6. Kassâmlar

Osmanlı adliye teşkilatında önemli bir yeri olan kassâm, kelime manası itibariyle

taksim eden, taksim işini yapan şer’i memurlar hakkında kullanılan bir tabirdir.58

Bir

hukuk terimi olarak ise, vefat etmiş olan bir kimsenin terekesini varisleri arasında

taksim eden şer’i memura kassâm denilirdi. Osmanlı adliye teşkilatında iki sınıf kassâm

54 M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.II, s.572 55 R. Özdemir, Ankara, s.196; İ. Yılmazçelik, Diyarbakır, s.233; A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C.1,

s.72 56 F. Atar, “Mahkeme”, DİA C.27, s.340 57 İ. Yılmazçelik, Diyarbakır, s.235 58 M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.II, s.209

16

vardır. Birincisi, kazasker kassâmlarıdır. İkincisi ise, şer’i mahkemelerin bulunduğu

yerlerde mevcut olan kassâmlardır.59

Kassâmların belli bir maaşı yoktur. Taksim ettikleri terekenin belli bir payını

resm-i kısmet adı altında tahsil ederler. Her kadılıkta müstakil bir kassâm defteri vardır.

Vefat eden şahsın terekesi, kassâmın huzurunda tespit edilir, kalem kalem bu deftere

kaydedilirdi. Tanzimat’tan sonra kassâmlık kaldırılmış sadece İstanbul kassâmlığı

görevine devam etmiştir.60

1.2.2.2. Kadı'nın Mülki Görevleri

Bilindiği gibi, kadılık görevi padişah tarafından tevcih edilmekteydi. Kadı,

kazada, sultanı temsil eden, mutasarrıftan sonra en yetkili kişi idi. Bu sebeple padişah

ferman ve beratlarının sicil-i mahfûza yazılması, ahâliye ilan edilmesi kadının görevi

idi.61

Genel olarak kadıların mülkî görevi, idarî yönden başında bulundukları yerin

yönetimidir. Devlet ve halk arasındaki ilişkileri sağlamak, karşılıklı yazıları alıp verme,

gelen fermanları ve emirleri halka duyurmak suretiyle gereken uygulamaların yerine

getirilmesini ya bizzat ya da başkaları aracılığıyla sağlamakta kadı'ların göreviydi.62

İstanbul’dan gönderilen Siyer-i Nebevî ile Takvim-i Vekayileri isteyen kişilere

okutmak, ödünç alandan geri almak, sancak içindeki dinî ve sosyal kurumlarda görev

yapan imam, müezzin, vaiz, hatip, devirhan, ferraş, çerağ, müderris, vakıf mütevellisi,

nâzırı, kâtibi ve cabisi vb. gibi yetkililerin atanması, azledilmeleri, maaşlarının

yükseltilmesi, aralarında meydana gelen anlaşmazlıkların giderilmesi gibi konularda

kadıların arz yetkisi vardı.63

1.2.2.3. Kadı'nın Beledi Görevleri

Osmanlı devlet teşkilatında bugün ki manada bir belediye teşkilatı yoktu. Bu

görev kadılar, nâibler, muhtesip ve ihtisap nâzırları tarafından yürütülmekteydi. Bu

görevlerden bazılarını şöyle sıralamak mümkündür.64

59 İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Devletinde İlmiye Teşkilatı, TTK Yayınları, Ankara, 1984, s.121 60 A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C.1, s.75 61 R. Özdemir, Ankara, s.200 62 F. Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, (OTAM), S.8, s.25 63 R. Özdemir, Ankara, s.201 64 R. Özdemir, “Osmanlı Döneminde Dini ve Sosyal Yapıların İnşası Üzerine Bazı Bilgiler”, TAÇ, C.2,

s.23

17

Şehir halkının ihtiyaç duyduğu malın temini, üretim-tüketim dengelerinin

kurulması, fiyatlar ile ölçü ve tartıların kontrol edilmesi, kalitenin denetlenmesi,

tefecilik ve karaborsacılığın önlenmesi, temizlik ve sağlık hizmetlerinin kontrolü,65

şehrin altyapısını teşkil eden içme suyu, kanalizasyon ve yol şebekesini düzenlemek,

topluma hizmet götüren bazı vakıf kurumların gerektiği vakit bakım ve onarımlarını

yaptırmak, tüketicinin korunması amacıyla mevsimine göre bütün zahire ve eşyaya narh

vermek, şehre ekonomik yönden canlılık veren teşkilatlarını denetlemek vb. gibi çok

değişik belediye hizmetlerini yürütmekteydi.66

1.2.2.4. Kadı'nın Mali Görevleri

Önemli ihtiyaç maddelerine konulan narh fiyatlarının kontrolü ve korunması,

esnafın hilelerine engel olmak, dilenci ve hırsızlara karşı önlemler almak, taşradan

gelenlerin kefilsiz olarak bir yerde kalmalarını önlemek, izinli atölyeler dışında tüfek

yapımının önlenmesi, dışarıya çıkartılması yasaklanan maddelerin çıkartılmasına engel

olmak, halkın sıkıntıya düşmemesi için çeşitli ihtiyaç maddelerinin stoklarının vaktinde

yapılması, esnaf kar oranlarının belirli bir kurulca onaylanması vb. işler kadıların

görevleri arasındaydı.67

Şehre gelen çeşitli ürünlerin sicile kaydedilmesi işleri de kadılarca yapılırdı,

herkes istediği gibi bir malı alamaz ve atamazdı. Üreticinin ürettiği her şeyden Kadı'nın

haberdar olması gerekirdi. Ancak bundan sonra mal ve mahsuller satılabilir, içilebilir ve

sevkiyatı yapılabilirdi.68

Avarız hanelerin kayd ve muhafazası ve bu verginin toplanması, değişik

tarihlerde toplanması gereken salyane türünden vergilerin toplanıp ilgili yerlere

gönderilmesi, bazı mukataa gelir ve giderlerinin kontrol edilmesi, hazeriyye ve

seferiyye türünden vergilerin toplanması, görevlendirilmeleri halinde bazı gümrük

resimlerinin tahsil edilmesi vb. gibi çok değişik mali konuları ilgilendiren görevleri

yürütmeleri yanında bu konularla ilgili bütün problemleri de çözmekle görevliydiler.69

Kadıların iktisadi-mali görevleri arasında para rayicine dikkat etmek rayiçten

fazla sikke mübadelesini önlemek, tedavülde kalp veya kırık sikke bulundurulmamasına

65 R. Özdemir, Antakya Esnaf Teşkilatı (1709-1860), Antakya,2007, s.36 66 R. Özdemir, Ankara, s.202 67 F. Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, (OTAM), S.8, s.33 68 F. Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, (OTAM), S.8, s.35 69 R. Özdemir, Ankara, s.201-202

18

dikkat etmek ve bu gibi işlere başvuranları cezalandırmak da bulunurdu.70

Buraya kadar

Osmanlı kadısının adli, mülki, beledi, mali alanda ki görevlerini kısa kısa açıklamaya

çalıştık.

70 F. Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, (OTAM), S.8, s.45

İKİNCİ BÖLÜM

2. 545 NUMARALI KARAHİSAR-I SAHİP ŞER’İYYE SİCİLİ

2.1. 545 Numaralı Afyon Şer’iyye Sicilinde Yer Alan Belgelerin Konularına

Göre Tasnifi

Belgelerin

Konulara

Göre Tasnifi

Belgenin Türü Belge No Belge Özeti

Sayfa No

Belgenin Tez

İçindeki Sayfa

Numarası

Evlenme / Boşanma Hüccet 2 27 57

Hüccet 3 27 64

Hüccet 4 b 28 65

Hüccet 7 a 28 69

Hüccet 8 a 29 70

Hüccet 9 a 29 71

Hüccet 9 c 30 71

Hüccet 9 e 30 72

Hüccet 77 38 170

Hüccet 121 44 222

Hüccet 142 47 251

Hüccet 145 48 254

Vergi Toplanması Berat 27 32 97

Berat 36 33 111

Ferman 37 33 112

Defter 38 33 112

Ferman 52 35 135

Ferman 54 36 137

Ferman 64 37 154

Buyruldu 65 37 155

Pusula defteri 66 37 155

Ferman 69 37 162

Ferman 71 38 164

Buyruldu 90 40 88


Buyruldu 111 42 209

Buyruldu 118 b 43 219


Buyruldu 130 45 233

20


Tevzi defteri 147 48 256

Ferman 156 49 267

Buyruldu 180 52 304


Berat 186 53 312

Ferman 187 53 316

İlam 188 53 317





Tezkere 200 55 334

Tezkere 201 55 335

Ferman 207 56 339

Ferman 208 56 340

Ferman 212 57 346


Müfredat defteri 221 58 358

Buyruldu 227 59 368

Ferman 230 59 370

Buyruldu 231 59 371

Ferman 233 59 372

Ferman 234 59 373

Ferman 238 60 378

Pusula defter 243 61 382

Atama / Tayin Berat 14 30 79

Berat 15 31 80

Berat 20 31 86

Berat 28 32 101

Berat 47 35 128

Berat 52 35 135

Mektup 68 37 161

Mektup 84 39 180

Berat 98 41 197

Mektup 100 41 199

Berat 103 41 201

Berat 106 42 205

Buyruldu 107 42 206

Berat 117 43 216

21

Berat 128 45 232

Mektub 129 45 232

Buyruldu 134 a 46 241

Berat 136 46 243

Buyruldu 146 48 255

Berat 151 48 263

Buyruldu 153 49 264

Ferman 157 49 268

Berat 171 51 294

Berat 172 51 295

Mektup 198 55 332

Ferman 202 55 335

Berat 203 55 336

Ferman 206 56 338

Mektup 215 57 350

İlam 222 58 361

Berat 213 57 348

Berat 226 58 367

Berat 228 59 369

Berat 232 59 372

Borç /Alacak Hüccet 4 d 28 66

Hüccet 6 a 28 67

Hüccet 6 b 29 68

Hüccet 7 b 29 69

Temessük 18 31 83

Hüccet 31 31 105

Hüccet 41 34 119

Hüccet 74 38 167

Hüccet 78 38 171

Hüccet 79 38 173

Temessük 102 41 200

Hüccet 123 44 224

Buyruldu 140 47 250

Buyruldu 141 47 250

Hüccet 143 47 252

Berat 160 50 270

Arzuhal 161 50 271

Hüccet 205 56 337

Ferman 214 57 349

Fetva Fetva 158 49 268

22

Nafaka Hüccet 9 b 30 71

Hüccet 116 43 215

Muhallefat / Miras Defter 16 31 80

Defter 19 31 84

Defter 21 31 87

Defter 22 32 88

Defter 23 32 90

Defter 24 32 91

Defter 25 32 92

Defter 29 32 102

Hüccet 32 33 106

Defter 34 33 108

Defter 44 34 122

Defter 45 34 123

Defter 46 35 125

Defter 50 35 133

Defter 51 35 134

Defter 55 36 138

Defter 59 36 144

Defter 63 37 152

Defter 67 37 160

Defter 75 38 168

Defter 83 39 178

Defter 86 39 181

Defter 92 40 189

Defter 93 40 191

Defter 94 40 192

Defter 95 40 193

Defter 99 41 198

Defter 105 41 204

Defter 114 43 212

Defter 118 a 43 217

Defter 120 43 220

Defter 125 44 226

Defter 127 44 228

Defter 127 c 45 230

Defter 148 48 260

Ferman 149 48 261

Buyruldu 152 49 263

Berat 163 50 274

23

Defter 164 50 275

Defter 166 50 287

Defter 168 51 290

Defter 169 51 292

Defter 170 51 293

Defter 173 51 295

Defter 183 52 306

Defter 184 53 310

Defter 185 53 311

Defter 199 55 332

Defter 217 57 351

Hüccet 4 c 28 66

Hüccet 17 31 82

Hüccet 57 36 142

Hüccet 76 38 169

Îlam 85 39 181

Hüccet 109 42 207

Hüccet 110 42 208

Defter 219 57 354

Defter 224 58 362

Zahire Toplama Buyruldu 43 34 121

Buyruldu 48 35 130

Buyruldu 154 49 265

Buyruldu 155 49 266

Buyruldu 241 60 380

Buyruldu 242 a 60 381

Masraf Defteri Defter 87 40 183

Defter 88 39 185

Defter 177 52 299

Defter 240 60 379

Menzil Ücreti Ferman 159 49 268

Hüccet 176 52 298

Ferman 220 58 357

Buyruldu 244 61 384

Ev / Arazi Satışı Hüccet 5 a 28 66

Hüccet 5 b 28 66

Hüccet 8 b 29 70

Hüccet 33 33 107

Hüccet 40 34 118

Hüccet 49 35 131

24

Hüccet 113 42 211

Hüccet 126 44 227

Hüccet 132 45 238

Hüccet 135 46 242

Vakfiye Hüccet 4 a 28 65

Hüccet 26 32 96

Hüccet 30 33 103

Defter 39 34 116

Hüccet 81 39 175

Hüccet 82 39 177

İktisadi Narh 10 31 73

Narh 11 30 74

Narh 12 30 75

Narh 13 30 78

Berat 239 60 379

Güherçile Ferman 236 60 375


Din Değiştirme Hüccet 9 d 30 72

Arpalık verilmesi Ferman 42 34 120

Tezkere 104 41 203

Ferman 178 52 302

Ferman 179 52 303

Ferman 204 55 337




Diğer Ferman 211 56 345

Ferman 223 58 361

Narh 242 60 381

Hüccet 73 38 166

Buyuldu 108 42 207

Hüccet 123 44 224

Ferman 176 52 298

Ferman 182 52 305

25

2.2. 545 Numaralı Karahisar-I Sahip Şer’iyye Sicili Belge Özetleri

S. 1 / B. 1

Silik okunamadı.

S. 1 / B. 2-a

Sofular Mahallesi'nden Ayşe Hanım 20 guruş mehirle Süleyman ile evlenir.

Nikâh akid hüccetidir.

S. 1 / B. 2-b

Gezler köyünde Emine adlı kız 60 guruş mehirle Seyyid Mahmud’la evlenir.


S. 1 / B. 2-c

Hanbayadı köyünden Hatice adlı kız aynı köyden Mehmed ile 80 guruş mehir

alarak evlenmiştir. Nikâh akid hüccetidir.

S. 1 / B. 2-d

Balmahmud köyünden Hamza Akviran köyünde oturan Cebecioğlu İvazın kızına

isteksiz olarak nikâh kıyar. Sonra onu boşar. Boşanma kaydıdır.

S. 1 / B. 3-a

Süğlün köyünden Tüzmen kara isimli şahıs Hatunlar bana zina eyledi der. Ve

isbat edemez. Bunu adet hale getirir. Bundan böyle iftiralar ederse hark vakfına 500

guruş nezrim olsun ve hark mütevellisi benden alsın diye teahhüd eder. Nezir

hüccetidir.

S. 1 / B. 3-b

Oruç Mahallesi'nde oturan Ayşe Hatun Musa ile 600 akçe mehir ile evlenir.

Akdi nikâh hüccetidir.

S. 1 / B. 3-c

Nasari Mahallesi'nden elçi acem ve kızı Sultan mahkemede kadının eşi Sâdur ile

aralarında niza etmemeleri, ederlerse elçi acemin kefil olduğuna dair kefalet hüccetidir.

S. 1 / B. 4-a

1161 senesi ramazanında Kur’an okuyan âlimlerin vakıf paraları 60 guruşdur.

Mütevelli bu para ile bir dükkân alıp icara verir. Her ay otuzar pare icar alınması içün

vakıf tevliyet hüccetidir.

S. 1 / B. 4-b

El-Hac İsmail Mahallesi'nden Neslihan Hanım çobanlar köyünden olan eşi Ali

ile boşanırlar. İstekleri ile yeniden 30 guruş mehir ile evlenirler. Nikâh akdi hüccetidir.

26

S. 1 / B. 4-c

Sofular Mahallesi'nden Munla Osman babalarından kalan saman hane hissesini

bir tüfenk ve bir tabanca karşılığında hissesini karındaşlarına verdiğini beyan eden

hüccet.

S. 1 / B. 4-d

Temürcü İvazda müteveffa Ahmed bin Abdullah’ın 230 guruş alacağı vardır.

Müteveffa mezburun vereseleri mahkeme karşısında hakkımıza düşen paramızı İvazdan

aldık derler. Alacak davası hüccetidir.

S. 2 / B. 5-a

Nasari Mahallesi'nde oturan Polat oğlu İkob zımmi mahkemede şöyle der;

Büyük hark mütevellisi ve Arab mescidi imamı ve Ak mescid hatibine 110 guruş, Arap

mescidi vakfına 50 guruş ve ak mescid vakfına 50 guruş borcum vardır. Aynı

mahalledeki evini bu borçlar için satar. Vakıf ve ev satış hüccetidir.

S. 2 / B. 5-b

Karahisar müftüsü İkob zımminin borcu için evini satmasını onaylar. Satış

hüccetidir.

S. 2 / B. 6-a

Osman karyesinden İbrahim büyük hark vakfına 27 guruş borcu olduğunu 20

guruş değerinde bir at verdiğini geriye 7 guruş borcu olduğunu beyan eden borç

hüccetidir.

S. 2 / B. 6-b

Sofular Mahallesi'nde oturan Şerife ölen kızının kocasından 40 guruşluk

terekenin altıda bir hissesini istediğine dair alacak hüccetidir.

S. 2 / B. 7-a

Efecik Mahallesi'nde oturan hanım mahkemede zevcim Hüseyin aher diyara gitti

ve orada öldüğünü duydum. Şimdi 15 guruş mehir ile Ahmet'le evlenmek istiyorum.


S. 2 / B. 7-b

Hacı Davut zevcesi mahkemede Sadi zade Halil ağa üzerine dava açarak 10

guruş alacağı olduğunu iddia eder ve alınmasını taleb eder. Davasını ispat edemez

yemin teklif edilir ve davadan men edilir. Alacak davası hüccetidir.

27

S. 2 / B. 7-c

Ebubekir ve Mehmet Efendilerin murafa mahkemeye getirilmesi için kefalet

hüccetidir.

S. 2 / B. 8-a

Sincanlı kazasına tabi Sinanpaşa karyesinde Keziban Hanım Efecik

Mahallesi'nde Veli Efendi ile 50 guruş mehir karşılığı evlenirler. Nikâh akid hüccetidir.

S. 2 / B. 8-b

Ekeste Mahallesi'nden İbrahim ve kız kardeşi Neslihan Süleyman’ı vekil tayin

ederek mahkemeye gönderirler. Ev satışı konusunda ki hücceti şer’iyyedir.

S. 2 / B. 8-c

Yakup nâm kişi hasta olup yolda vefat eder. Hastalık tesbit hüccetidir.

S. 2 / B. 9-a

Tavşan bölükbaşı boşadığı karısına 30 guruş mehir vererek yeniden akdi nikâh

yapar. Nikâh akid hüccetidir.

S. 2 / B. 9-b

Ayşe Hatun küçük oğlunu mahkemeye bırakır gider. Mahkeme çocuğa yevmi

ikişer pare nafaka bağlar. Nafaka hüccetidir.

S. 2 / B. 9-c

Huri Hatun İbrahim’le 1000 dirhem gümüş mehirle evlenir. Mehir hüccetidir.

S. 2 / B. 9-d

Yazırlı olan bir kişi İslam’a girer ismini İsmail koyar. Din değiştirme hücceti

şer’iyyesidir.

S. 2 / B. 9-e

Aslen Şuhutlu olan Emine Hanım 15 guruş mehirle deperli Osman ile evlenir.


S. 3 / B. 10

Çarşıda satılan iyice bir hayvanın narhından bir guruş eksiğine satılmasına dair

satış hüccetidir.

S. 3 / B. 11

1161 senesi mah-ı Şevvâli mükerremin onuncu günü çarşıda alım satımı yapılan

ürünlere verilen narhı beyan eder.

28

S. 3 / B. 12

1162 senesinin mah-ı Muharremü-l haramının on ikinci günü verilen narhı beyan

eder.

S. 3 / B. 13

1162 senesi mah-ı Cemâziye’l ahirinin yedinci günü esnafa verilen narhı beyan

eder.

S. 4 / B. 14

Rumili kadıaskeri tarafından El-Hac Osman Efendiye gönderilen Karahisar

Nâibliğine atama beratıdır.

S. 4 / B. 15

Afyonkarahisar Nâibliğinin Mevlana el-Hac Osman Efendiye verildiğini ve

Osman Efendiye adaletli davranmasını bildiren belge.

S. 4 / B. 16

Karaman Mahallesi'nden Mehmet bin Abdülhak İstanbul’da medrese eğitiminde

vefat eder. Müteveffanın eşyaları annesi, erkek kardeşi ve kız kardeşi arasında

paylaştırılır. Mehmet bin Abdülhak isimli şahsın muhallefat defteridir.

S. 4 / B. 17

Karahisar-ı Sahip Çalışlar nâm karyeden Menteş vefat eder. Müteveffanın

veraseti eşi ve çocuklarına kalır. Ancak menteşin eşi, Havva binti Mustafa nâm Hatun

üzerine dava açar. Havva nâm kişi deper karye bahçesinde değnek ile menteşin sağ

ensesine amden darp etti ve yine deper beli nâm mevki de amden darp etti ve Menteş

bundan bir gün sonra vefat etti der. Havva hanıma yemin teklif olunduğu ile ilgili

hüccet.

S. 4 / B. 18

Karaman Mahallesi'nden Mehmet bin Abdülhak İstanbul’da medrese eğitiminde

vefat eder. Müteveffanın eşyaları annesi, erkek kardeşi ve kız kardeşi arasında

paylaştırıldığı ve kardeşi ismailin ben hakkımdan vazgeçtim dediğine dair hüccet

S. 5 / B. 19

Tekkeler karyesinden Mehmed Beşe vefat eder. Malları Fatma ve Ayşe Hatunlar

ile oğulları Abdullah ve Ebubekir arasında taksim olunur. Taksim olunan muhallefat

defteridir.

29

S. 5 / B. 20

Abdullah Efendinin Karahisar-ı Sahipde bulunan Alaca medrese vakfına

müderrislik vazifesine atandığını bildiren tedris beratıdır

S. 5 / B. 21

Kubbeli Mahallesi'nden sarı Mehmed bin Munla Ahmet vefat eder. Nâm

müteveffanın tereke kaydıdır.

S. 5 / B. 22

Kubbeli Mahallesi'nden olan Maden Beşe oğlu Hacı Mehmed ’in zevcesi vefat

eder. Maden Beşe oğlu Hacı Mehmed ‘in zevcesinin kısmeti defteridir.

S. 6 / B. 23

Akmescit Mahallesi'nden olan Ümmü Gülsüm vefat eder. Terekesinin yarısı

kocasına yarısı da beytü-l mâla verilir. El- hac Ahmed in zevcesinin kısmeti defteridir.

S. 6 / B. 24

İmaret Mahallesi'nden olan Fatıma vefat eder. Nuri oğlu Hacı Alinin zevcesinin

kısmet defteridir

S. 6 / B. 25

El-Hac İsmail Mahallesi sakinlerinden olan acem Mustafa vefat eder. Acem

Mustafa’nın kassam defteridir.

S. 7 / B. 26

Sofular Mahallesi'nden Receb Beşe bin Mustafa’nın Hark içün aldığı dükkân

hücceti.

S. 8 / B. 27

1161 senesi Memalik-i Mahrusede yaşayan Yahudi ve Hristiyanlardan alâ, evsât

ve ednâ olarak cizye vergisi toplanması için Cizye beratı.

S. 8 / B. 28

Ahi Selçuk zaviyesinin zaviyedarı Şeyh Abdülaziz bin Abdulkadir bin e’ş-Şeyh

Mustafa vefat eder yerine kardeşi Abdulhalim bin eş-Şeyh Abdulkadir ibn şeyh

Mustafa’ya zaviyedarlık tevcih edilir. Zaviyedarlık beratıdır.

S. 8 / B. 29

Cami’i Kebir Mahallesi'nden olan Fatıma binti el-Hâc Ebubekir vefat eder.

Çavuş oğlu zevcesinin kassam defteridir

S. 9 / B. 30

Kara Hacı Mustafa oğlunun eytamının mübaya‘ hüccetidir.

30

S. 9 / B. 31

Karahisar-ı Sahip Nasari Mahallesi'nden Avanis veled nâm zımminin borç

hüccetidir.

S. 9 / B. 32

Mihail karyesi sükkânından Hacı Halilin sağire kızı muhterik olup keşif

hüccetidir.

S. 9 / B. 33

Serrac Halil in zevcesinin mübaya‘ hüccetidir.

S. 10 / B. 34

Aslen Kütahya sükkânından olup Karahisar-ı Sahip de bulunan Balıkhanı'nda

mürd olan zimminin kassam defteridir.

S. 10 / B. 35

Seyyid Ömer isimli kişi vefat eder. Müteveffanın mirasçısı olmadığı için tarlaları

sahipsiz kalır. Muhtesibin tarla tefriki hüccetidir.

S. 10 / B. 36

Karahisar-ı Sahip sancağında bulunan kazalardan 1161 senesine mahsûben

toplanılması istenen Avarız emridir.

S. 10 / B. 37

13 Muharrem 1161 tarihli Karahisar-ı Sahip kadısına gönderilen ve mevkufat

defterleri mucebince belirtilen miktar ve zamanda kazalardan toplanılması istenen nüzûl

emridir.

S. 10 / B. 38

1161 senesine mahsuben Karahisâr-ı sahip ahalisinden toplanması söylenen ve

Halil ağa yedine verilen Hane-i Avarız defteridir.

S. 11 / B. 39

Karahisar-ı sahip Kasımpaşa Camii şerif-i mütevellisi Şaban Efendi tarafından

yenilenen muhasebe defteridir.

S. 11 / B. 40

Karahisar-ı Sahip Munla Bahşi Mahallesi'nden İsmail bin Süleyman nâm

kimesnenin şahitler huzurunda mahallede bulunan mülkü menzilini 87 guruşa sattığına

dair hüccet.

31

S. 12 / B. 41

Karahisar-ı sahib El-Hac Yahya Mahallesi'nden Munla veliyyüddin nâm kimse

mahkemede Hasan bin Abdullah üzerine takriri kelam eder mezbûr Hasanın mahallede

vaki ve karındaşı satılmıştan şira’en malik olduğu mülkü menzilde benim dahi hakkım

vardır deyu kardeşi satılmışın hissesini talep eder. 8 guruş ile bir kile buğdaya üzerine

akd-ı sulh eylediklerine dair kayıd.

S. 12 / B. 42

1160 senesi mah-ı Ramazanü’l mübareğin üçüncü günü vezir Mehmed paşaya

arpalık olarak Karahisâr ve ‘ala’iyye sancaklarının tevcihini bildiren ferman.

S. 12 / B. 43

25 Muharrem 1161 tarihli üç günlük zahire ihtiyacı için Karahisâr kadısına

gönderilen buyruldu.

S. 12 / B. 44

Sofular Mahallesi'nden vefat eden Mehmed bin El-Hac Hasan nâm müteveffanın

muhallefatı defteridir.

S. 12 / B. 45

Karaman Mahallesi'nden hasan bin Mehmet ağa diyar-ı acemde kalır ve haber

alınamaz. Hasan bin Mehmet ağanın durumu karara bağlandıktan sonra malları İbrahim

beye emanet edilir. Hasan bin Mehmet ağanın eşyası defteridir.

S. 13 / B. 46

Sofular Mahallesi'nden Munla Ahmet bin Şaban Efendi vefat eder. Müteveffanın

muhallefat defteridir.

S. 13 / B. 47

Sincan kazasında Paşa karyesinin tevsih berâtıdır.

S. 14 / B. 48

Üç günlük zahire ihtiyacı için mütesellim Ali ağa ve İbrahim ağanın tayin

olduğunu, üç günlük zahirenin defterde nâtık olduğu üzere toplanmasını bildiren

buyruldu.

S. 14 / B. 49

Karahisar-ı Sahip el-Hac Mahmud Mahallesi sakinlerinden İsmihan binti

Abdüllâtif nâm Hatun meclis-i şer’ de Emine binti Mehmed nâm Hatuna ev ve bazı

eşyaları hibe eder. Mahkeme huzurunda bu eşyalarla alâkam kalmadı dediği kayıd.

32

S.14 / B. 50

İmaret Mahallesi sakinelerinden Meryem binti Abdullah vefat eder. Meryem

binti Abdullah nâm müteveffiyenin muhallefat defteridir.

S. 14 / B. 51

Çavuş oğlu Mahallesi'nden Yusuf nâm kişi vefat eder. Müteveffanın tereke

kaydıdır.

S. 14 / B. 52

Karahisar-ı sâhib kazasına tabi İsmail nâm karyede bulunan Mescid-i Şerifte

imam olan İbrahim halife kendi hüsnü rızasıyla görevini Osman halife bin Ahmed e

bırakır. Atama beratı.

S. 15 / B. 53

Karahisar-ı Sahip sancağında vaki Barçınlı Nevahi’i Barçınlı kazalarının üç

seneye (kırk dokuz, elli üç ve elli dört seneleri) dek ahalilerinden menzil hizmeti

mukabili Anadolu valileri ve Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfları taraflarından

imdad-ı hazeriyye talep olunmamak üzere fermanıdır.

S. 15 / B. 54

Seydigazi ve Bolvadin kazasında üzerlerine edası lazım gelen aşar-ı şer’iyye ve

rüsumu örfiyyelerin vakfa edası için fermandır.

S. 15 / B. 55

Karahisar-ı Sâhib mahallatından Fakih paşa Mahallesi'nden Acem el-Hac

Mehmed vefat eder. Acem el-Hac Mehmed’ in kısmet defteridir

S. 16 / B. 56

Karahisar-ı sâhib İmaret Mahallesi'nden El-Hac Ali ’nin vakfiyesidir.

S. 16 / B. 57

Hasan nâm kimesne vefat eder. Hasanın terekesinden halâ diyarı acemde

bulunan İfahana 180 guruş isabet eder. El-Hac Mehmet nâm kişi bu paraya emanetçi

olur. Mehmetin ölümünden on sene mukaddem şahitler huzurunda 180 guruş emanet

İfahana teslim edildiğine dair hüccet.

S. 16 / B. 58

Acem İbrahim’in kayyım hüccetidir.

S. 16 / B. 59

Karahisar-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi'nden Yusuf bin Balı Beşe

vefat eder. Müteveffa Yusuf’un kısmet defteridir.

33

S. 16 / B. 60

Ahiler karyesi içün sipahiler ile zaviyedarın keşif hüccetidir.

S. 17 / B. 61

Karahisar-ı Sâhib kazasında vâki Ortaviran karyesinde olan arazileri taksim

defteridir.

S. 17 / B. 62

Mihailli Hacı Halil ve Hacı Mehmed in ibra hüccetidir.

S. 17 / B. 63

Karahisar-ı Sâhib mahallatından El-Hac İsmail Mahallesi sükkânından El-Hac

Süleyman Bey vefat eder. Süleyman beyin kısmeti defteridir.

S. 18 / B. 64

Anadolu valisi Süleyman Paşa hazretlerinin taksiti hazeriye emridir.

S. 18 / B. 65

1162 tarihinde Karahisar-ı Sahip sancağına isabet eden taksidi hazeriye

mucebince toplanan taksidi hazeriyenin suret-i emri ali buyruldusu.

S. 18 / B. 66

1161 senesine mahsuben imdad-ı hazeriyelerinin taksidi evveli için Kütahya

mahkemesinde hazırlanan ve kazalara isabet eden imdad-ı hazeriyeleri gösteren defter.

S. 18 / B. 67

Karahisar-ı Sahip mahallatından El-Hac İsmail Mahallesi'nden Fatıma hanım

vefat eder. Süleyman ağanın zevcesinin muhallefat defteridir.

S. 18 / B. 68

Serdar zade İbrahim ağanın yeniden yeniçeri serdarı olduğunu bildiren, Serdar

zade İbrahim ağanın ibka mektubudur.

S. 18 / B. 69

1161 senesine mahsuben toplanması lazım gelen hazeriyenin ilk taksidinin bir

gün evvel toplanması için imdad-ı hazeriye isti‘caline tezkeredir.

S. 18 / B. 70

Karahisar-ı Sahip kazasına tabi Kalecik-i Kebir karyesi sakinlerinden

Katıroğlunun nezr hüccetidir.

S. 19 / B. 71

Şahin Kayacıları fermanıdır.

34

S. 19 / B. 72

İmam Ali ’nin kız karındaşının ibra‘ hüccetidir.

S.19 / B. 73

Sofular Mahallesi civarında bir ceset bulunur. Karahisar-ı Sahip mutasarrıfı Ali

Ağa tarafından Maktulün keşf ve tahrir olunması matlubumdur dediği hüccet.

S. 19 / B. 74

Hoca zade el-Hac Mustafa ve Mehmed in ihtisablık temessüküdür

S. 19 / B. 75

Karahisar-ı Sâhib mahallatından arab mescidi Mahallesi'nden olan Emine binti

Abdullah vefat eder. Kantarcı Halil’in zevcesinin kısmet defteridir

S. 19 / B. 76

Murtaza beyin oğullarının ibra‘ hüccetidir.

S. 20 / B. 77

Sülümenli karyesinden rahatetmez oğlunun hüccetidir.

S. 20 / B. 78

Aslen Konyalı olan ve Karahisar-ı Sahip de misafir olan Konyalı kürekçi Arslan

zimmiyenin hüccetidir.

S. 20 / B. 79

Ali balının debbağ Halil ile sulh u riayet hüccetidir.

S. 20 / B. 80

Karahisar-ı Sâhib mahallatından Karaman Mahallesi'nden Bahtiyar oğlunun

mahallesi yedlerine îta edilen hüccet.

S. 20 / B. 81

Akmescit tamir vakfının ve Mustafa zimmetinde olan mal-ı vakfın hükmü

hüccetidir.

S. 20 / B. 82

Erdih Mahallesi avarız vakfının deli Mustafa zimmetinde olan mal-ı vakfın

hükmü hüccetidir.

S.21 / B. 83

Ensari Mahallesi sakinlerinden Kazer veledi kirkor nâm zımmi vefat eder. Kazer

veledi kirkor nâm zımminin metrukâtı defteridir.

S. 21 / B. 84

es-Seyyid el-Hac Ferruh Çelebinin Nekabet mektubudur.

35

S. 21 / B. 85

İsmihan Hatunun arzuhali üzerine Mütesellim Ali ağaya gönderilen ve ledil

terafi müteveccih olan hakkı ba‘de-l sebub alıvirilip ihkak-ı hâk ve hakiki üzere ilam ve

ikrar olasız dediği buyruldu.

S. 21 / B. 86

Karahisar-ı Sâhib mahallatından Camii kebir Mahallesi'nden El-Hac İsmail vefat

eder. Müteveffanın tereke kaydıdır.

S. 22 / B. 87

1161 senesi Receb-i şerifi gurresinden 1161 Rebîü’l evvel gurresine kadar

Karahisar-ı Sâhib mutasarrıfı Çelik Mehmed Paşa hazretlerinin üç günlük zahire bahâ

masrafı defteridir.

S. 23 / B. 88

1161 Rebîü’l evveli tevzi‘ olunan masraf defteridir.

S. 23 / B. 89

1161 senesinde üç taksid olarak toplanacak olan İmdâdiyye-i hazariyye

vergisinin ilk taksidinin tâhsili için verilen fermandır.

S. 23 / B. 90

1161 senesinde toplanacak olan İmdâdiyye-i hazariyye vergisinin bir gün vvel

tahsil edilmesi için Emr-i âli buyuruldu şerifidir.

S. 23 / B. 91

Çelik Mehmed paşa hazretleri tarafından kazalara tâyin ve tahsis kılınan

imdâdiyye-i hazariyyenin taksiti için tevzi‘ ve taksîm olunan pusula defteridir.

S. 24 / B. 92

Sofular Mahallesi'nden Mahmûd bin Abdullah vefat eder. Mahmûd bin

Abdullah’ın tereke defteridir.

S. 24 / B. 93

Sofular Mahallesi'nden vefat eden El-Hac İvaz’ın tahrîr olunan terekesi

defteridir.

S. 24 / B. 94

Harmanlı karyesinden vefat eden El-Hac Mûsa’nın tahrir olunan terekesi

defteridir.

36

S. 24 / B. 95

Döğer karyesinden El-Hac Mehmet vefat eder. Döğerli Munla Mehmed in


S. 24 / B. 96

Karahisar-ı Sâhib Arap mescidi Mahallesi'nden Mustafa vefat eder. Veraseti eşi

ve çocuklarına kalır. Mutasarrıf atamasına dair hüccetdir.

S. 25 / B. 97

Kadı efendinin yazmış olduğu şiiridir.

S. 25 / B. 98

Karahisar-ı Sahip kazasının Ahmet Efendiye vekâleten tahrir ve irsal

olunduğuna dair berat.

S. 25 / B. 99

Karahisar-ı Sâhib Sarık karyesinden Mustafa bin hasan vefat eder. Müteveffanın

terekesi defteridir.

S. 25 / B. 100

El-Hac Mehmed ağanın kethüdayeri’lik mektubudur.

S. 25 / B. 101

Karahisar-ı Sâhib te bulunan hamamı Muharrem Efendi vakıf eder. Bu vakfı

idare için de mütevelli olarak es-Seyyid Ahmed getirilir. Yeni hamamın tevlîyet

beratıdır.

S. 25 / B. 102

Deper zeametinin iltizam temessüküdür.

S. 26 / B. 103

Mevlevihane vakfı olan kazaların niza‘ı içün sadır olan emr-i alidir.

S. 26 / B. 104

Karahisar nahiyesinde 1200 akçelik tımara mutasarrıf olan İsmail isimli kişi

vefat eder. Mustafa vefat edince tımarı Mahmut isimli birine verilir. Tımar tevcih

tezkeresidir.

S. 26 / B. 105

Camii kebir 'Mahallesi'nden Mehmed bin Mesud vefat eder. Mehmed bin Mesud

nâm müteveffanın muhallefatı defteridir.

37

S. 26 / B. 106

Karahisar-ı Sahip kazasının neyabetinin Numan Efendiye verildiğini bildiren

berat-ı şerifdir.

S. 27 / B. 107

Ali ağa mütesellimlikten azl edilir yerine Ahmet ağa mütesellim olur. Saadetli

Ahmet ağanın mütesellimlik buyruldusu’ dur

S. 27 / B. 108

Munla Hasanın Bayrak fermanıdır.

S. 27 / B. 109

Karahisâr-ı Sâhib kazasına tabi Eperek nâm karye sükkanından olan za’im

Mustafa Ağa vefat eder. Veraseti eşi, erkek ve kız çocuklarına kalır. Ancak Ömer

karyesinde bulunan üç adet asiyab ve kayık mevrusumuzu Ali ve Ömere ihtiyaçlarından

dolayı hibe ettik derler. Eperekli za‘im Mustafa Ağanın oğullarının hibe hüccetidir.

S. 27 / B. 110

Camii kebir Mahallesi'nden acem Erekli veled Karabet vefat eder. Acem Erekli

zımminin terekesi defteridir.

S. 27 / B. 111

Karahisar-ı Sâhib kadısına gönderilen ve halktan toplanması gereken eşya ve

nukud ne ise tam ve eksiksiz toplamasını, eğer karşı çıkan olursa divân-ı Anadolu’ya

bildirmesini söyleyen Buyruldu.

S. 27 / B. 112

Sincan kazasından Seyyid Müslim’in ve yanında olanların halâsı içün Çelik

Mehmed paşa hazretlerinin tezkereleridir

S. 27 / B. 113

Akmescid Mahallesi'nden Osman bin Hüseyin nâm kimse mahallede bulunan

mülkünü Halil bin Ahmet’e kırk dört guruş bir buçuk kile hıntaya satar. Satış hüccetidir.

S. 28 / B. 114

Fakih Paşa Mahallesi'nden olan el-Hac Hüseyin vefat eder. El-Hac Hüseyin’in

muhallefat defteridir.

S. 28 / B. 115

Fakih paşa Mahallesi'nden olan El-Hac Hüseyin vefat eder. Müteveffadan oğlu

Ahmet ve kızı Fatıma’ya intikal eden malları için vasi olarak Munla Kasım isimli kişi

tayin edilir. Vasi tayini hüccetidir.

38

S. 28 / B. 116

Kasım Efendi vasi olarak tayin edilir. Vasileri olduğu Ahmet ve Fatıma’ya

isabet eden her birine yevmi yirmişer akçe nafakayı bildiren nafaka hüccetidir.

S. 28 / B. 117

Kasım Efendi vasi olarak tayin edilir. Kasım Efendi ninde üzerine El-Hac Ömer

nazır olarak tayin olunur. Nezaret Hüccetidir.

S. 29 / B. 118-a

Çakır karyesinden El-Hac Mehmed vefat eder. El-Hac Mehmet’in tahrir olunan


S. 29 / B. 118-b

1161 senesine mahsuben Karahisâr-ı sahip sancağına tahsis kılınan imdad-ı

hazeriyenin taksidi sanisidir. Taksid-i sani buyruldusudur

S. 29 / B. 119

Karahisar-ı Sahip mutasarrıfı Çelik Paşa hazretlerinden gelen emri âli tâyin ve

tahsis kılınan imdad-ı hazeriyenin taksidi sanisidir. Tevzi’ ve taksim olunan pusula

defteridir.

S. 29 / B. 120

Kalecik kebir karyesinden Mustafa vefat eder. Kalecik kebirden Hacı Ahmet

oğlu Mustafanın taksim olunan muhallefatı defteridir.

S. 29 / B. 121

Çavdarlı karyesinden Hasan babası ile Hacı Mustafa’nın koyunlarını kırkmaya

gider. Hacı Mustafa kızı Keziban’ ın bekâretini izale eder. Akdi nikâh olunmak üzere

100 guruşa sulh olurlar. Çoban oğlu Hacı Mustafa’nın ibra‘ hüccetidir.

S. 29 / B. 122

Acem Mehmet’in oğlunun fıtık hüccetidir.

S. 29 / B. 123

Yağcı Ali‘ nin Muhala’a hüccetidir.

S. 30 / B. 124

Karahisar-ı Sahip Burmalı Mahallesi'nden olan Ali bin Abdullah vefat eder.

Müteveffanın zevcesi Keziban kocamın terekesini Abdullah Ağa kabz eylemiş kocamın

terekesi bana verilsin ve kardeşim Halili vekil ve naib eyledim dediği hüccettir.

39

S. 30 / B. 125

Karahisar-ı Sahip Burmalı Mahallesi'nden olan Munla İsmail’in Zevcesi Züleyha

Hanım vefat eder. Munla İsmail zevcesinin defteridir

S. 30 / B. 126

Karahisar-ı Sahip Burmalı Mahallesi'nden olan Züleyha Hanım vefat eder.

Veraseti çocuklarına kalır. Oğlu Halil mahallede bulunan mülkü menzil annemden bize

kaldı der ancak Mehmet Beşe nâm kimesne ben 150 guruşa Munla İsmail bana satmıştı

diye şahitler gösterir. Ve şahitler merkûm Munla İsmail üzerinde 150 Guruşa karar idüp

meblâğ-ı mezbûru vekîl merkumenin malından bizim huzurlarımızda edâ ve teslim idüp

ol vecihle mülk-ü müşterasıdır bizler bu hususa ber vech üzere şahitleriz ve şehadet dahi

ederiz dediği hüccettir.

S. 30 / B. 127-a

Karahisar-ı Sâhib Oruç Mahallesi'nden olan Mennan nasraniye vefat eder. Oruç

Mahallesi'nde mütemekkin Mennan Nasraniyenin metrukâtı defteridir.

S. 30 / B. 127-b

Süleyman bin Hüseyin Ahmet bin ivaz üzerine dava açar. Merkebim çalınmıştı

merkebimi Ahmet’in yedinde buldum der. Ahmet te 7,5 guruşa ben Hasan bin el-Hac

Ahmet nem kimesneden satın aldım Süleyman’ın malı olup olmadığı malumum değildir

der. İki şahit mahkemede merkep Süleymanındır 2 ay önce mülkünden çalındı biz buna

şahitleriz der. İvazın oğlunun istihkak hüccetidir

S 30/B 127-c

Karahisar-ı Sâhib Akmescit Mahallesi'nde sâkin iken bundan akdem

müteveffiye olan Hatice binti Abdullah nâm müteveffiyenin muhallefatı defteridir.

S. 30 / B. 128

1161 Cemâziye’l ahiri tarihiyle El-Hac Mahmud Ağaya gelen kethüdayerilik

mektubu geldiğine dair kayıd.

S. 31 / B. 129

Sipahiyandan 88. Bölükte 18 akçe ulufe mutasarrıf olan Mehmet ağa

kethüdayeri nasp ve tayin olunur. El-Hac Mehmed ağanın kethüdalık mektubudur.

S. 31 / B. 130

1161 senesine mahsuben tahsis ve tayin kılınan hazeriyenin taksidi sanisi için

kazalara isabet eden ve toplanılması istenen taksidi sanidir. Anadolu valisi devletlü

Süleyman Paşa hazretlerinin taksidi sani buyruldularıdır.

40

S. 31 / B. 131

1161 senesine mahsûben Anadolu valisi silahdar Süleyman Paşa hazretlerinin

imdad-ı hazeriyesinin taksidi sanisi Kütahya mahkemesinden tadil ve tevdi olunan

pusula defteridir.

S. 31 / B. 132

Karahisar-ı Sâhib mahallatından el-Hac Yahya Mahallesi'nden Osman bin

İbrahimin Mülkü menzil hüccetidir

S. 31 / B. 133-a

Anbanaz nâm karyeden Hacı İbrahim ve Hacı Süleyman nâm kimesneler kendi

hallerinde olmayıb fitne ve fesat olurlar. Enbenaz’lı Hacı İbrahim ve Hacı Süleyman’ın

haklarında buyruldularıdır.

S. 31 / B. 133-b

Kumartaş ve Bozüyüklü haklarında gelen arzuhal üzerine buyruldularıdır.

S. 31 / B. 134-a

Mübaşir tayin olunan Kazakçı Ali ağanın karındaşı İbrahim Ağa hakkında

buyruldu.

S. 31 / B. 134-b

Süleyman Halil nâm kimsenin bazı mallarına bi gayr-ı hak katl edilir. Hakkımız

alıvirilmek babında arzuhale cesaret olundu dediği arzuhaldir.

S. 31 / B. 135

Karahisar-ı Sâhib mahallatından Yukarı pazar Mahallesi sakinlerinden Bünyad

acemin menzil hücceti.

S. 32 / B. 136

Karahisar-ı Sahip ahalisinden es-Seyyid Halil Karahisar-ı Sahip de vaki evladı

hazreti Mevlana’dan hazreti divani Mehmed Efendinin kara ve mezarı olan vakfa berat-ı

alişan ile hala mütevellidir. Yine 1161 senesi Recebin 7. Günüden itibaren de mütevelli

olarak Seyyid Halil in devamı için beratı suretidir.

S. 32 / B. 137

Karahisâr-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sakinlerinden Aişe binti

Hasan nâm hâtun Mehmed ile boşandık ancak 1000 dirhem gümüş hakkım olan mehr-i

müeccel hala hasanın zimmetindedir der. Hasan da şahitler huzurunda 1000 dirhem

mehr-i müeccelinden fariga olmak üzere kelam-ı kadim ve beş ölçek hınta üzerine

41

anlaştık der şahitlere sorulur şahitlerde Mehmet bizim huzurumuzda verdi biz bu hususa

şahitleriz derler. Muhale’a ispatıdır.

S. 32 / B. 138

Anadoluda bulunan reaya, ırgat, ekârid ve ol makulesi tekâlif korkusundan

yerlerini ve köylerini bırakıp İstanbula kaçıp giderler. Burada da doğru durmazlar çarşı

içinde esnafın emval ve eşyalarına göz dikerek hırsızlık haksızlık yaparlar. Reaya ve

ırgat ve göçebe ve ekrad ve sairden bir ferdin Asitane’i saadete gitmeye ruhsat

verilmemek babında emri alidir

S. 33 / B. 139

Saadetli Mustafa Ağanın müezzin Hasan ile olan tüccar nezri içün emri âlidir.

S. 33 / B. 140

İbrahim ağa nâm şaki Mustafa ağanın konağını basıp 4000 guruş akçesini ve

konağında mevcut olan emval ve eşyasını gasp eder. Karahisar canibine firar eder.

Karahisar kadısı mütesellim Ahmet ağaya gönderilen buyruldu hülasasıdır

S. 33 / B. 141

Köleviran’lı Halil’in arzuhali üzere verilen buyruldu.

S. 33 / B. 142

Karahisar-ı Sahip El-Hac Yahya mahallesinden Ayşe Hanım zevcesi Osman

ayrılırlar. 20 akçe mehri müeccele ve mehri muaccelem olan esvabım ve nafakamı

üzerime aldım dediği kayıt.

S. 33 / B. 143

Karahisar-ı Sahip İmaret Mahallesi'nden olan Acem Hasan’nın hazine davası

hüccetidir

S. 34 / B. 144

Ekiz kasabası ahalilerinden Müftü zade Mehmet ağa tarihi kitaptan 13 sene

mukaddem karye’i merkuma bir re’s kıratımı karye’i merkuma ahalilerine emanet

bıraktım sual olunup geri verilmesini ister. Karye’i merkume ahalileri de kırat on gün

sonra helak oldu derler. Şuhut kasabası kazasına tabi Atlı hisar livasının sulh ve ibra‘

hüccetidir

S. 34 / B. 145

Karahisâr-ı Sâhib mahallatından Sofular Mahallesi'nden olan Ayşe Hanım ve

Hüseyin nâm kişi ayrılırlar. Muhala’a hüccetidir.

42

S. 34 / B. 146

161 senesi şehri Şabanü-l muazzamın gurresinde Oynağanlı zade himmet Ağa

mütesellim olarak nasb ve tayin olur. Himmet ağaya mütesellimlik buyruldusu

S. 34 / B. 147

1161 senesi Rebîü’l-l evvel gurresinden sene-i mezbure Receb-i şerîf evasıtına

gelinceye kadar olan Süleyman paşa hazretlerinin taksidi sanisi olup tevzi ve taksim

olunan defteridir.

S. 35 / B. 148

Karahisâr-ı Sâhib kazası muzafatından ıssızca hisar nâm karyeden olan İsmail

bin Mustafa vefat eder. Müteveffayı mezburun hissesi menzil ve eşyanın kıymetlerinden

taksim olunup müteveffanın sehmine isabet eden muhallefatı defteridir.

S. 35 / B. 149

Kaza-i mezburada vâki kara topraklarında arâzi mirîye tasarruf edenlerin sahibi

arâzi zamanında vefât edenlerin yerleri bî hasbül kanun tapuya müstahak oldukları

kanun üzerine resm-i tapu ile verilmesi ile ilgili Kanuna müteallik emri şeriftir

S. 35 / B. 150

Karahisar-ı sahip Naibinin mühür ve tasdikidir.

S. 35 / B. 151

1161 senesi Ramazan-ı Şerif gurresine değin Mehmet Efendi Karahisar-ı Sahibe

vekâleten atanır. Atama beratı.

S. 35 / B. 152

Asitane de fevt olan Mehmet nâm müteveffanın terekesinin tahriri ve kassam

defterinin alınması için buyruldu.

S. 36 / B. 153

Karahisar-ı Sahip sancağına selam ağası Ali ağa mütesellim olarak atanır. Selam

ağası Ali ağanın mütesellimlik buyruldusu.

S. 36 / B. 154

Defteri natık olduğu üzere 3 günlük zahirenin tedariki ve hazır edilmesi ile ilgili

Çelik paşa hazretlerinin zahire buyruldusudur.

S. 36 / B. 155

Zehayir teminatı için gönderilen defter mucebince tedarik edilmesi istenen

malların biran önce temin eylenmesi hakkında buyruldu dur.

43

S. 36 / B. 156

Kale neferatına verilen fermandır.

S. 37 / B. 157

1161 senesi Ramazan-ı şerifi gurresinden zabt etmek üzere Karahisâr-ı Sahip

kazasının Hasan Efendiye tefviz ve sipariş olduğunu bildiren berattır.

S. 37 / B. 158

Karahisar-ı Sahip kazasına müezzin olan Ahmet Efendiye verilen fetvadır.

S. 37 / B. 159

Fukaradan bir ferdin İstanbul’a gelmesine ruhsat verilmemeli, bunlar

bulundukları yerlerde hoşnut tutulmaları gerekmektedir. Memleketlerine giderken

yollarda menzillerde ve konaklarda fukara reayadan ücret alınmasın herkes selamet ile

yerlerine yurtlarına varsın Adalet namelerim üzerine hareket edilsin denilen fermandır.

S. 37 / B. 160

Karahisar-ı Sahip de vaki Sofular Mahallesi'nden Osman zade Çalık emir Hasan

nâm kimesnenin ıtlak emridir.

S. 37 / B. 161

Konya’dan gelirken Karahisar kazasına tabi Çobanlar nâm karye de El-Hac

Mustafa’nın atları ve diğer eşyaları çalınır. Çobanlar karye ahalileri ittifaken mallarımı

çaldılar der. Çaldıkları atımı vesair eşyalarını alıvirilmelerimeleri babında arzuhaldir.

S. 37 / B. 162

. 1161 senesi Ramazan-ı şerifin 18. Gününde Ahmet ağaya verilen kantar

mülükanesi beratıdır

S. 38 / B. 163

Müteveffa veziri mükerrem Süleyman paşanın muhallefatı zabt ve tahrîr der

saadete nakil ettirilmesi için emri şerifidir

S. 38 / B. 164

Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfı iken vefât eden Süleyman Paşanın

muhâllefat defteridir.

S. 42 / B. 165

Sofular Mahallesi'nden Mustafa ve Satılmış nâm şakiler Alinin 15 adet

koyununu çalarlar. Hayvanlarının 4 tanesini onların sürüsünde bulur taleb eylediğinde

sana Mustafa 5 guruş, satılmış 7 guruş verelim derler ve hakkını vermezler. Lazım gelen

hayvanatım alıvirilmek babında denilen arzuhaldir.

44

S. 42 / B. 166

İmaret Mahallesi sükkanından iken Mustafa bin Süleyman vefat eder. Mustafa

beyin tevzi ve taksim olunan muhallefatı defteridir.

S. 42 / B. 167

Karahisâr-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sükkanından olan Mustafa

vefat eder. Müteveffadan çocuklarına intikal eden emvalleri için vasi nasb ve tayin

olunmak lazım gelir. Vasi tayini.

S. 42 / B. 168

Karahisâr-ı Sâhib mahallatından Çavuş oğlu Mahallesi sükkanından olan Müezzi

Hasan vefat eder. Müezzin Hasanın muhallefatı defteridir.

S. 43 / B. 169

Karahisâr-ı Sâhib mahallatından Karaman Mahallesi sükkanından olan Hasan

vefat eder. Haşhaş yağcısı Hacı Hasan’ın muhallefatı defteridir.

S. 43 / B. 170

Karahisâr-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sükkanından olan El-Hac

Ahmet bin Süleyman vefat eder. Hacı Ahmet’in muhallefatı defteridir.

S. 43 / B. 171

El-Hac Mahmûd Mahallesi'nde vâki mescidi şerife Ömer halife nâm hatip nasb

olunur. Hatiplik beratıdır.

S. 43 / B. 172

İbrahim çavuş ağaya Serdarzade’lik ibkâ mektubudur

S. 43 / B. 173

Karahisar-ı Sahip mutasarrıfı iken Süleyman paşa vefat eder. Merhum el-Hac

Süleyman paşanın muhallefatını tesbit ve yazımı için el-Hac Halil görevlendirilir.

Muhallefatı yazılıp dersaadete gönderilmesi için fermandır.

S. 44 / B. 174

Melik paşa hazretleri taraflarından kale teftişi buyruldusu.

S. 44 / B. 175

Melik paşa hazretleri taraflarından kilise teftişi buyruldusu.

S. 44 / B. 176

Menzilci hacı Salih’in 1161 senesi Şevvâli gurresinden bir sene tamamına dek

1750 guruşa menzil kiralar. Vilayet zimmetinde bir akçe alacağım kalmamıştır dediği

kayd.

45

S. 44 / B. 177

1161 Senesi mah-ı Şevvâli mükerremin yirminci gününde vefat eden merhum

Karahisâr-ı sahip sancağı mutasarrıfı Süleyman paşanın Karahisâra teşriflerinde zahire

masrafı ve bazı vilayet masrafı defteridir.

S. 45 / B. 178

Abdurrrâhman paşa hazretlerine Karahisar-ı Sâhib sancağının tevcih emridir

S. 45 / B. 179

Abdurrahman paşaya Karahisâr-ı Sahip sancağı tevcih edilir. Abdurrahman

paşanın bir gün evvel mensubuna varıp görevine başlaması için ferman.

S. 46 / B. 180

Dem öşrü alınması için buyruldu dur.

S. 46 / B. 181

Kilise teftiş olunmaya deyu buyruldu dur.

S. 46 / B. 182

Fî 3 Zilhicce 1161 tarihli Taksiti salis pusulasıdır

S. 46 / B. 183

Karahisâr-ı Sâhib mahallatından Kahil Mahallesi sükkanından olan alemdar el-

Hac Mustafa vefat eder. Bayraktar Hacı Mustafa ağanın tevzi ve taksim olunan


S. 47 / B. 184

Karahisâr-ı Sâhib mahallatından zâvîye Mahallesi'nden olan Hokaz veled zirdan

vefat eder. Zirdan oğlu nâm zimminin metrukatı defteridir.

S. 48 / B. 185

Karahisâr-ı Sâhib mahallatından Nasari Mahallesi'nden olan Sultan binti Agop

vefat eder. Kavukçu oğlu zimminin gelininin terekesi defteridir.

S. 48 / B. 186

Karahisar-ı Sahip kazasında bulunan Yahudi ve Ermeni-i acem taifeleri üzerine

edası lazım gelen 1162 senesi cizyelerinin Hanefi mezhebi üzerine âlâ, evsât, edna üzeri

toplanması için berat-ı şerif verilir. Cizye beratı suretidir.

S. 49 / B. 187

1160 senesinde Karahisâr-ı Sâhib sancağından tahsili istenen 5000 guruş imdad-ı

seferiye akçesinin tahsili ve dersaadete irsal olunması için fermandır.

46

S. 49 / B. 188

Karahisar-ı sahip canibinden İsmail ağa yediyle tahsil olunan mal-ı seferiyenin

asitane’i saadete irsali için ilamdır.

S. 49 / B. 189

9 Muhârrem 1162 tarihli Karahisar-ı Sahip müftüsü Ahmetin hizmeti mezbureye

liyakatının ihbar olunması üzerine kaza-i mezburda afitaye tarafımızdan sana izin

verilmiştir dediği kayd.

S. 50 / B. 190

Karahisar mutasarrıfı inayetlü saadetlü Abdurrahman paşa hazretlerinin taksiti

evvelidir. 1162 senesine mahsûben taksidi evvel pusulasıdır.

S. 50 / B. 191

Karahisar-ı Sahip sancağında vaki kazalardan 1162 senesine mahsuben her

haneye isabet eden avarız vergilerinin eksiksiz bildirildiği gibi toplanması için

fermandır.

S. 50 / B. 192

1162 senesine mahsub olmak üzere tahsil olunması lazım gelen Avarız ve bedeli

nüzul emirleridir

S. 51 / B. 193

1162 senesine mahsub olmak üzere tahsil olunan Avarız ve nüzul miktarlarıdır.

1162 senesi tevzi ve taksim olan ve Halil Ağa yedine verilen avarız hane defteridir.

S. 51 / B. 194

Her kazadan verile gelen 10 Guruş irad-ı muayenesini masarrıfat-ı şer‘i ve cümle

masarıfatlarıyla edâ ve teslimi için divan-ı Anadolu’dan verilen buyruldu dur.

S. 52 / B. 195

1162 senesine mahsûben bâ ferman-ı Ali eyaleti Anadolu’dan tahsis kılınan

imdad-ı hazeriyenin irsal olunan mümza pusula mucebince taksidi evvelinin mezkûr

livalara isabet eden mikdarın cem ve tahsili için taksiti evvel pusulasıdır.

S. 52 / B. 196

1162 senesine mahsuben Anadolu valisi veziri asaf nazır devletlü inayetlü Çelik

Mehmed Paşa hazretlerinin tarafı devletlerine tâyin olunan imdad-ı hazeriyelerinin

taksidi evveli içi irsal olunan pusula mucebince cümle vilayetlere isabet eden pusula

defteridir.

47

S. 52 / B. 197

1162 senesi mah-ı Muharremü-l haramın on sekizinci günü vuku’ bulan tevzi’in

müfredat yekûnudur.

S. 53 / B. 198

Hacı İsmail beyin kethüdayerlik mektubudur

S. 53 / B. 199

El-Hac Yahya Mahallesi sakinlerinden olan acem oruç vefat eder. Müteveffanın

veraseti eşi ve çocuklarına kalır. Mallara kendi rızaları ile vasi tayin edilir. Hasan bin

Mehmet nâm kişi marifetiyle kassam defterinin hesabı yapılır acem hasan yedine

verilen hülasa defteridir.

S. 54 / B. 200

1162 senesine mahsuben Karahisar-ı Sahip sancağı kazalarına tahsis kılınan

imdad-ı hazeriyenin taksidi evveli olmak üzere kaza-i mezbûr ahalilerine isabet eden

Meblağ için halas tezkeresidir.

S. 54 / B. 201

1162 senesine mahsub Kütahya eyaletinden tahsis ve tayin buyrulan hazeriyenin

mahdum pusula mucebince Karahisar-ı Sahip kazasından tahsili lazım gelen 311 guruş

17 parenin tamamen alındığına dair halas tezkeresidir.

S. 54 / B. 202

Sabık Müftü Ahmet Efendi dört beş seneden beri ayanlık iddiasıyla fukarayı

rencide eder. Yerine ulemadan nalbant zade Şeyh Abdullah’ı müftü nasp ve tayin eder

görevine dahi gitmez. Ahmet Efendi Antalya’ya sürülür. Sabık müftü Ahmet Efendinin

icla fermanıdır.

S. 54 / B. 203

Karahisar-ı Sâhib mahallatından Sinan paşa Mahallesi'nde vâki cami şerifte

yevmi 6 akçe vazife ile hatîb olan Mûsa halîfe görevini terk eder. Yerine Mustafa halife

layık görülür. Yevmi 6 akçe ile Mustafa mutasarrıf olur. Atama beratı.

S. 54 / B. 204

Nefs-i Karahisar-ı Sâhib Osman Ağaya 2000 guruşa iltizam olur. Muhtesib

temessüküdür

S. 54 / B. 205

Süleyman bin Halil Beşe Karahisar-ı Sâhib mahallatından Kubbeli Mahallesi

sükkanından iken bundan akdem Şuhut kasabasından es-Seyyid el-Hac Alinin hanesine

48

misafir olarak gider. Ali kendi atına eğer koyarken elinden kaçan at Süleyman’ın

alnından depip Süleyman’ı öldürür. Müteveffayı mezburun dem ve diyeti için hüccettir.

S. 54 / B. 206

Suhizade bey ilha mektubudur

S. 55 / B. 207

Kalecik karyesinin fermanıdır

S. 55 / B. 208

İstanbul Ermeniyan patriki ikob tarafından divan-ı hümayuna arzuhal olunan ve

patriklere ruhsat verilmesinde hazineyi amireye verilmesi gereken miktarları belirten

Patrik fermanıdır

S. 55 / B. 209

Karahisar-ı Sâhib mahallatından Ekeste Mahallesi sükkanından Halil nâm

kimesne üvey annesi Ümmühan Hatun üzerine dava açar, babam Hasan on bir sene

önce vefat ettiği zaman veraseti Ümmühan’a, erkek kardeşlerim Mehmet ve

Mustafa’ya, kız kardeşim ivaz ve Raziye’ye düştü. Ancak İvaz diyar-ı aherde

bulunduğundan hissesine isabet eden 99 guruş hakkı Ümmühan Hatunda kalmıştı.

Şimdi İvaz vefat etti veraseti bana intikal etmekle sual olunup bana alıverilmesi

matlubumdur dediği hüccet.

S. 56 / B. 210

Çatalın af fermanıdır

S. 56 / B. 211

Derviş Mehmet nâm kimesne İran seferleri sırasında berat-ı şerifle mutasarrıfı

olduğu karyelerin, çiftliklerin, değirmenlerin hasılatını birkaç sene sabıkan Ahmet Müfti

adında kişiye vekâleten bırakır. Ahmet Efendi vasisi olduğu karındaşı Abdullah’ın

malından dahi 1150 guruşunu fuzuli olarak ahz u kabz eder. Hesap görmek murad

eyledikde Ahmet Efendi türlü türlü hilelere başvurur. Gerek derviş Mehmet ve gerekse

karındaşlarının haklarının sorulması ve alınması hakkında fermandır.

S. 57 / B. 212

Âsitâne-i aliyyeye ağnam götürmek hakkında fermandır.

S. 57 / B. 213

Karahisar-ı Sâhibde vâki Çavuşoğlu Mahallesi'nin avarızına vakıf olan yevmi iki

akçe vazife ihdas idüp mutasarrıf iken vakfın nazırı olan Abdullah gidip kendi rızasıyla

görevi Mustafa halifeye bırakır. Çavuş oğlu Mahallesi'nin nezaret beratıdır

49

S. 57 / B. 214

Mensuh tımarlar hakkında fermandır.

S. 58 / B. 215

Karahisar-ı Sahip Naibi Hasan Efendiye niyabet olunduğuna dair ibkâ

mektubudur.

S. 58 / B. 216

Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfı saadetlü Abdurrahman paşa hazretlerinin

taksidi sani pusulasıdır.

S. 58 / B. 217

Karahisar-ı Sâhib mahallatından Sofular Mahallesi sükkanından olan Halil Bey

ibni Yakup vefat eder. Kara Yakup oğlunun muhallefatı defteridir.

S. 58 / B. 218

Baharın gelmesiyle birlikte eşkıya zümreler hudud ve sınırlar içinde dağlarda vs

her nerede meydana çıkarsa eman verilmemesi , reayaya herhangi bir zararları olursa

zararların mutasarrıflardan karşılanacağına dair fermandır.

S. 59 / B. 219

Karahisar-ı Sâhib mahallatından el-Hac Yahya Mahallesi'nden El-Hac Ahmet

vefat eder. El-Hac Ahmet’in muhallefatı defteridir.

S. 60 / B. 220

Halepten Hanya kalesine giden yeniçerilerin yol üzerinde vaki olan kadılardan

hanginin tahtı kazasına dahil olur ise gereği gibi hareket ederek emin ve salim bir

şekilde birbirlerine ulaştırmaları ile ilgili fermandır.

S. 60 / B. 221

1162 senesi mah-ı Cemâziye’l evvelinin 10.günü tevz’i olunan müfredat

defteridir.

S. 61 / B. 222

Karahisar-ı Sahip kazalarına gönderilen mübaşirler yerlerine gitmez bunun

üzerine Karahisar-ı Sahip mütesellimi Ali ağaya acizliğe kati rızam yoktur akilane

hareket eyleyesin dediği îlam-ı şeriftir.

S. 61 / B. 223

Anadolu valisi tarafından Ali ağaya gönderilen Levendat vesairenin inha

arzuhallerine müsaade etmeyesiz dediği kayıd.

50

S. 61 / B. 224

Karahisar-ı Sâhib mahallatından Burmalı Mahallesi'nden El-Hac Mustafa vefat

eder. Hacı Mustafa’nın tevzi olunan muhallefatı defteridir.

S. 62 / B. 225

1162 senesi mah-ı Cemâziye’l evvelinin 15. Günü Karahisar-ı sahip sancağı ber

veçhi arpalık olarak verilir. Karahisar-ı Sâhib sancağı Murtaza Bey hazretlerine tevcih

olarak verildiğini bildiren fermandır.

S. 63 / B. 226

Karahisar-ı Sahip sakinlerinden alay beyi es-Seyyid Mustafa Livayı mezbura

mütesellim nasb olunur. es-Seyyid Mustafanın mütesellimlik emridir.

S. 63 / B. 227

Selefi halef mübeyyinlerinde kastü-l yevm hali emridir

S. 63 / B. 228

es-Seyyid Abdullah Efendiye kaimakamlık görevi verilir. Karahisar-ı Sahip,

Barçınlı, Nevahibarçınlı, Çay, Karamık, Sincanlı kazalarında sakin olan sadat-ı kiram

ve zevil ihtiram üzerlerine hukuku şeriyye üzere hareket edesiz, sair hükkama taciz ve

müdahale ettirmeyesiz, kendiniz de bir kimseye izin ermeyesiz dediği berattır.

S. 63 / B. 229

Karahisâr-ı Sâhib sancağında vâki Şehri abat nahiyesinde deper nâm karye El-

Hac Salih Ağaya iltizam olarak verilir. Vezîr zeametinin iltizam temessüküdür

S. 63 / B. 230

Selefi halef beyinlerinde ma’rifet-i şer’le hesapları görülmek babında sadır olan

emr-i âlidir.

S. 64 / B. 231

Mutasarrıf Abdurrahman paşa hazretleri tarafına edaya taahhüt olunan akçe ve

hazeriyenin biran evvel tahsili ve irsale ihtimam eylenmesi için buyruldu dur.

S. 64 / B. 232

Karahisâr-ı Sâhib kazasına tabi İsmail nâm karyede vâki mescidi şerifte imam

olan İbrahim halife beratı şerifle mutasarrıf iken aherden ömer nâm kimesne cüheladan

olup edayı hizmet dahi etmez def olunur. Yerine Abdullah halife imam olur. İsmail

karyesinin emanet beratıdır.

S. 64 / B. 233

Han Barçınlı fermanıdır.

51

S. 64 / B. 234

1160 senesi Zilhiccesinin evasıtında Karahisar-ı Sahip sancağı mutasarrıflarına

verilen imdad-ı hazeriye kemafil evvel tahsili için ve zahire beha vesair tekalif

mukabelesiyle kaza-i mezbûr ahalilerini rencide ve remide edilmemesi ile ilgli

fermandır.

S. 64 / B. 235

Afyon mültezimi temessüküdür

S. 65 / B. 236

Akşehir kazası sakinlerinden hatîb zade Hacı Mehmed ve aziz Ağa nâm

kimesnelere ihale olunan güherçile mübayeası içün fermandır.

S. 65 / B. 237

Akşehirlinin güherçile iltizamı temessüküdür.

S. 65 / B. 238

Zımmî ve erbabı tımarın pazarda füruht eyledikleri tereke-i öşre bac verilmemek

için emirdir

S. 66 / B. 239

Kerpiç kalıpta Arşun barmağıyla 13 barmak ve arz-ı 5 barmak ve emeği 4

barmak olmak üzere bir kalıp yapılıp mahkemede damgalanıp mukayese olmağa nizam

verildiği kayıd.

S. 66 / B. 240

1162 senesi Cemâziye’l evvelinin onuncu günü tevzi olunan Munla Mehmedin

bâ defteri müfredat masraf defteridir.

S. 67 / B. 241

Mübaye’ası emir buyrulan 500 Isbarta kilesi hınta 750 kile Karahisari olmak

üzere kıymetleri 2250 guruş olan ve meblâğ-ı mezburdan teslim olunan meblâğı beyan

eder.

S. 68 / B. 242-a

Anadolu valisi tarafından Sincanlı ayanı İsmail beye yazılan, ber mucep kazaya

tevzi olunan zahire behadan birkaç karyenin sehimleri tâhsil olunup, zikr olunan bekaya

hangi karyelerde kalmış ise her bir karyeden ikişer üçer ihtiyarları alıp bu tarafı gelmeye

ihtimam eyleyesiz dediği kayıd.

52

S. 68 / B. 242-b

Anadolu valisi tarafından Ahmet bölükbaşına Evveliniz gelip me'mur olduğun

adamın firarın haber vermek ile iş bu tezkere tahrîr ve irsâl kılınmıştır vusulünde firar

eden şakinin ve karındaşının emval ve eşyasının tamamen kabz idüp alıp bu tarafa

gelesiz dediği kayıd.

S. 68 / B. 242-c

Anadolu valisi tarafından Ahmet bölükbaşına me’mur olduğun adamlar ele

geçmeyip ona binaen ihbarımız olmağla karındaşın ve enval ve eşyaların alıp bu tarafa

gelmeye sa‘i edesiz deyu iş bu varaka tahrîr olundu vusulünde firar-ı mezburların

karındaşı ve emval ve eşyaların alıp bu tarafa gelesiz dediği kayıd.

S. 68 / B. 242-d

Konaklı Veli Hüseyin nâm kimesne neferiyle herhangi mahalde bulunur ise ahz

u kabz olunması ile ilgili tahrir ve irsâl olunan tezkeredir.

S. 68 / B. 243

Karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıfı saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerine

zahire beha ve taksidi salis için mahallattan ahz olunan malzemelerin defteridir.

S. 68 / B. 244

Bolvadine giden Basri küçük arab menzilcinin virdiği bargir yerlerine Anadolu

valisinden menzil buyruldularıdır.

S. 68 / B. 245

Kalecik-i kebir sükkanından Fâtır oğlu Kör Ahmed nâm kimesne ikrar ve itiraf

iderek zevcem Rahime nâm Hatunun nafaka ve kisvesini görürüm eğer üç aydan

mütecaviz bırakub ve bırağır giderise benden boş olsun dediği kayıtdır.

S. 68 / B. 246

Belge fotokopi nüshasında siyah çıktığı için okunamadı.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

3. 545 NUMARALI KARAHİSAR-I SAHİP ŞER’İYYE SİCİLİ METİN

TRANSKRİPSİYONU

Dördüncü sicil

Bin yüz altmış bir tarihindedir.

Kadı Karahisar-ı sahib

Hacı Osman

Efendi

S1 / B1

Silik okunamadı.

S 1 / B 2-a

Sofular Mahallesi'nde Aişe binti (boş) nâm Hatun yirmi guruş mehri müeccel ile

rızasıyla nefsini Bostancı karyesinde sakin Abdullah Efendinin çift hizmetkârı

Süleyman bin Mustafaya akd-ı nikah olunduğu kayd şud

Fî 21 cemâziyel evvel sene 161 (1161)

Şühûdü’l-hâl

Çizmeci ibn Mehmed

Dabbağ Hasan

Has çakırlı Munla İbrâhîm

Muhzır Mehmed ve Ahmed

S 1 / B 2-b

Gezler karyesi sükkânlarından Emine binti Abdi nâm ile ra‘iyetü’l-bikr mahfel-i

kazada altmış guruş nısf-ı mehri-muaccel ve nısf-ı müeccel ile es-Seyyîd el-Hâc Şerif

oğlu es-Seyyîd Mahmûd akd-ı nikah olduğu kayd şud

Fi 28 Cemazîye’levvel sene 1161

Şühûdü’l-hâl

Kaimmakam nasbü-l eşraf el-Hâc Ferruh Çelebi

Tekirli Hüseyîn tâbi‘ Mustafa bey

Nakib-i Çavuş mahmud

Muhzır Mehmed

54

S 1 / B 2-c

Fî’l-asl Hanbayadı karyesi sakinelerinden Hatice binti Musa nâm bikri baligayı

yine karye-i merkumeden orta kesim boslu demekle ma‘ruf Mehmed bin Mustafa

seksen guruş mehri nısf-ı mu‘accel ve nısf-ı müeccel olmak üzere akd-ı nikah olunduğu

kayd Fi 28 Cemazîye’levvel sene 1161

Şühûdü’l-hâl

Temürcü İbrâhîm bin Hacı cafer

Muharrem bey bin Ahmed

Mehmed bin Mustafa

Aşçı Ali Beşe

Süleyman bin Mustafa an karye’i mezbûr

S 1 / B 2-d

Bal mahmud karyesinde Yusuf ağanın hizmetkârı Hamza bin Satılmış nâm

kimesne Akviran karyesi sükkânından Çebeci oğlu İvaz nâm kimesne mahzarında ikrâr

iderken bundan akdem merkum ivazın nâm kimesne kızına na murad ve akd-ı nikah

olmuştum şimdi ki halde edecek halim olmamakla bî’t talâk eyledim mezbûr İvazın kızı

kime dilerse varsın dediği kayd sicil olundu

Fi 17 Cemâziye’l ahir sene 1161

Şühûdü’l-hâl

Faziletli müfti Ahmed Efendi

Temürcü Hasan bin Hasan

Ser muhzıran İbrâhîm ve muhzır Mehmed ve Ahmed

S 1 / B 3-a

Süğlün karyesi sükkânından Tozman kara nâm kimesne karye’i mezbûr

sükkânından nâm (Boş) Hatunlar bana zina eyledi deyu daʻvâ eyledikte sual ve

inkâr-ı keyfiyet ahvali ahali karyesinden ve gayrı mevsuku-l kelam kimesnelerden su'âl

ve teftiş olundukta bu misüllü birkaç sabıkam zuhur eyledi deyu haber verdiklerinden

sonra mezbûr Tozman kara fi mabad bu misillü fiil ve bir kimesneye rencide benden

sudur iderse hark vakfına 500 guruş nezrim olsun ve hark mütevellisini vekalet

vüruduyla vekîl eyledim benden tahsil eylesin deyu taahhüt ve nezir eylediği kayd sicil

olundu Fi 4 Receb sene 1161

55

S 1 / B 3-b

Oruç Mahallesi'nde sakine Aişe binti Hüseyîn nâm Hatun mahfel-i kazada Musa

bin Aliye tarafeyn rızalarıyla 600 akçe mehri müeccel ile tezvic ve akd-ı nikah

olunduğu kayd sicil olundu Fi 6 Receb sene 161

S 1 / B 3-c

Nasari Mahallesi'nde mütemekkin elçi Acem ve kızı sultan mahfel-i kazada

mezburun zevci olan Sadur ile eğer daʻvâ ve niza‘ımız töhme-i şer‘iyye ile mütehhim

olduklarında ben zaminim deyu kefil-i mal oldukları kayd şud

Fi 21 Receb sene 1161

Şühûdü’l-hâl

Kavukcu Zade İvaz

Muhzır zade Munla

S 1 / B 4 a

Bin yüz altmış bir senesi Ramazan-ı şerif gurresinden Alime-i karinin vakf

nukudu altmış guruşun mütevellisi olan gulam Hüseyin meblâğ-ı mezbûr bıyıklı hacı

Hasan oğlu Mustafa zimmetinden alıp merkum Mustafanın Arasta sevkinde vâki‘ bir

bab dükkanını istiğlal alıp beher şeher yine merkum otuzar pareye icar idüp tevliyyeti

hasebiyle beher şeher otuzar pareyi benden al deyu ta‘ahhüd eylediği kayd sicil olundu

Fi gurre’i Ramazan sene 1161

S 1 / B 4 b

El-Hâc İsmail Mahallesi'nde sakine Neslihan binti Mustafa nâm Hatun Çobanlar

karyesi sükkânından Ali bin Yakub nâm kimesne bundan akdem zevcesi olup muhala‘

itmişler idi şimdi yine hüsn-ü rızalarıyla otuz guruş mehr-i müeccel ile yine akd-ı nikah

olunduğu kayd sicil olundu Fi 18 Şaban sene 1161

Şühûdü’l-hâl

Menzilci el-Hâc salih

Sürücü Naci oğlu

S 1 / B 4 c

Sofular Mahallesi sükkânından Munla Osman bin İbrâhîm mahfel-i kazada

karındaşları Halîl ve Süleyman muvacehelerinde ikrâr eylediği mahalle-i mezbûrede

vâki‘ iki tarafı Hamza mülkü ve bir tarafı sa’ir-i müslimine ve taraf-ı rabi‘i tarîk-i

amm ile mahdûd ve bir bab samanhane pederimiz müteveffayı mezbur terekesinden

olup iktisam eylediğimizde samanhanede olan beş guruş hissem mukabelesine bir

56

tüfenk ve bir tabanca ikişer hâk olup karındaşlarım mezbûrun samanhane davasından

zimmetlerini ibra‘ eyledim dediği kayd (Tarih yok)

S 1 / B 4 d

Temürcü ivaz zimmetinde İstanbul da müteveffa Ahmed dede bin Abdullah nâm

kimesnenin iki yüz otuz guruş alacağı olmağla müteveffa mezbûrun vereseleri meclîs-i

şer‘le mezbûr İvaz mahzarında ikrâr ittikleri meblâğ mezbûr bit- tamam ahz ve kabz

eyleyub beynimizde âlâ farzullahu teala iktisam idub ve her birimiz hissesine isabet

eden hakkımı ahz eyledik didikleri kayd şud fî cemâziyel ahîr 1162

Şühûdü’l-hâl

El-Hac Mehmed Ağa kethüdayeri Sabık

Hacı Ebubekir Ağa ibn Hacı Ali

Temürcü Hacı İsmail Çerçivan

Hacı derviş

Ve gayruhûm mine’l-hazâr

S 2 / B 5

Nasari mahallesinde mütemekkin polat oğlu Agop veled Kirakoz nâm zımmi

meclîs-i şer‘ de hark-ı kebir mütevellisi Munla Mehmed ve Arap mescidi imamı es-

Seyyîd el-Hâc Mehmed Efendi ve Ak mescid hatibi Ahmed Efendi muvacehelerinde

ikrâr eder ki hark-ı kebir vakfına asıl mal-ı vâkıf yüz on beş guruş ve Arab mescidi

vakfına elli beş guruş ve ak mescid vakfına elli guruş deynim olup mahalle-i mezbûreda

vâki‘ bir taraftan serkez zımmi mülküne ve bir taraftan boyacı kevork zımmi mülküne

ve bir taraftan Eyvaz zımmi mülküne ve tarîk-i rabi‘i tarîk-i amm ile mahdûd iki bab

tahtani ve bir bab fevkani ve bir miktar bahçe ve bir miktar havlu ve bir ahırı müştemil

olan mülk menzilimi bi cümle-t tevabı‘ ve levahık vâkf-ı mezbûr mütevellilerinden olan

merkum Munla Mehmed ve es-Seyyîd el-Hâc Mehmed Efendi ve Ahmed Efendiye

bey‘i bat ile teslim eyleyüp anlar dâhi minval-i muharrer üzere vâkıf içün akçeleri

mukabele iştira ve teslim eyleyüp vâkıf içün mülkü müşteraları olduğu kayd şud

Fi 17 Cemazîye’l evvel sene 1161

Şühûdü’l-hâl

Kavukçu zade İvaz Ağa

Câbi Munla Veli

57

Belgenin altında ki şerh kaydı :

Bundan sonra müfti Efendi hazretlerinin huzurlarında minval-i muharrer üzere

vakıflara olan deyinlerini ikrâr ve menzilini vakıflara bi’l-bey‘ eylediğini takrîr ve yine

senevi yirmi altı guruş bir rub‘ isticar eylediğini ikrâr eylediği kayd şud Fi 17

Cemâziye’l evvel sene 161

Şühûdü’l-hâl

Kethudayeri el-Hâc Mehmed Ağa bin el-Hâc İbrâhîm

Faziletli zade damadı el-Hâc Ömer

S 2 / B 6 a

Fi’l-asl Osman karyesi sükkânından sarı Ali oğlu İbrâhîm mahfel-i kazada hark-ı

kebir mütevellisi Munla Mehmed muvacehesinde ikrâr ederki mal-ı vakıfdan

zimmetinde vacibü-l kübra yirmi yedi guruş deynim vardır deyu ikrâr ve itirâf

eyledikten sonra yirmi guruşa bir re’s al bargir virüp mütevelli kabz eyleyub

zimmetinde yedi guruş deynim vardır dediği bu mahale kayd şud Fi 22 Rebîü’l ahir

sene 1161

Şühûdü’l-hâl

Baş çavuş Halîl Ağa

Menzilci İsmail

Hacı kemal

Temürcü Hasan

Hacı Munla veli Efendi

Halîl bin Hacı mevlüd

S 2 / B 6 b

Sofular Mahallesi'nde sakine şerife Fatıma binti el-Hâc mevlüd nâm Hatun

mahfel-i kazada müteveffiye kızı Fatımanın zevci es-Seyyîd Süleyman bin veli

muvacehe ikrâr eder ki kızı müteveffiye-i mezbûrenin terekesi olan kırk guruşdan südüs

hissesini ve kızının kızı elifden intikal eden südüs hissesinden min haysü-l mecmu‘ on

guruş an nakd-i akçe alıp merkum es-Seyyîd Süleymanın amme’i davasına zimmetini

ibrâ' eylediği kayd sicil olundu Fi 27 Şaban sene 1161

Şühûdü’l-hâl

Maktul zade Mehmed Çelebi

İmam Ali

Çomça oğlu Hasan

58

Nekib el-Hâc Ferruh Çelebi

El-Hâc Mustafa bin Mehmed

S 2 / B 7 a

Efecik Mahallesi'nde sakine acemü-l asl Hanım binti Abdullah mahfel-i kazada

takrîr-i kelâm idub zevcem Hüseyîn diyar-ı ahere gidüp tarih-i kitaptan üç sene

mukaddem fevti haberi geldi ben dâhi tasdik eyledim el-hâleti hâzihi zevci ahere

nefsimi tezvic murâd iderüm didikde kavlinde kazib olmadığına yemin teklif olundukta

ol dâhi âlâ vâkf-il mes’ul hilafbillahil aliyyilâlâ eyledikden sonra Ahmed bin Hacı Ali

tarafına vekîl olduğu Receb bin Hüseyîn ve Süleyman bin Ali nâm kimesneler

şehadetleriyle merkum Hacı Ali nin oğluna nefsimi tezvic ve on beş guruş mehir akd

olunduğu kayd şud Fi 14 Zilhicce sene 1160

Şühûdü’l-hâl

El-Hâc Ebubekir Beşe

Receb bin Hüseyîn

Süleyman bin Ali

Muhzır İbrâhîm

S 2 / B 7 b

Hacı Davud zevcesi mahfel-i kazada Hacı Sadi zade Halîl Ağa muvacehesinde

on guruş iddi‘a idub gıbbe-s su'âl ve akibu’l-beyyineye havale olundukta isbat-ı

beyyineden izhar-ı acizle yemin teklif olundukta hilaf billehi-l âliyyü-l âlâ idecek bi

vech-i mu‘arızadan men‘ olunduğu kayd şud Fi 13 Cemâziye’l evvel sene 161

Şühûdü’l-hâl

Nalband zade Abdullah Efendi

Receb Efendi zade es-Seyyîd el-Hâc Mehmed Efendi

El-Hâc Halîl Efendi ibn İbrâhîm Efendi

Kellegöz Mahmûd Beşe

Ve gayruhûm

S 2 / B 7 c

Delikalenin oğulları Ebubekir ve Mehmed nâm kimesnelere Hüseyîn hıyn-i

murafa‘ada mahkemeye getürmeğe uzun salih oğlu Mehmed Beşe ve Abdullah ibn

Salih nâm kimesneler kefil oldukları kayd sicil olundu Fi 5 Ramazan sene 1161

59

S 2 / B 8 a

Fi’l-asl Sincanlı Kazasına tâbi‘ Sinan Paşa nâm karye sakinelerinden Kezban

binti Abdullah nâm bikri baliğa nefsini elli guruş mehri mü’eccel ile Efecik

Mahallesi'nde sakin Veli bin Ahmede akd-ı nikah ve tezvic olunduğu kayd şud Fi 13

Şevvâl sene 1161

Şühûdü’l-hâl

Müezzin Munla Hasan bin Mehmed

es-Seyyîd Hamza bin İbrâhîm Edhem

Muhzırbaşı İbrâhîm Bey

Müezzin Munla Yahya

S 2 / B 8 b

Ekeste(Eksüte) Mahallesi sükkânından İbrâhîm bin Pîrî ve kız karındaşı

Neslihan tarafından zevci es-Seyyîd Süleyman bin Veli mahfel- i kazada Bolvadin

kasabası sükkânından es-Seyyîd el-Hâc Mahmud ve mahzarında daʻvâ iderler ki

medine’i mezbûre mahallatından Sofular Mahallesi'nde vâki‘ lede-l ahali ve-l ciran

malumetü-l hudud mülk-ü menzîl pederimiz müteveffa pirinin mülkü olup baʻdehu

vefata bize intikal etmiş ancak merkum el-Hâc Mahmûd benim mülkü müşteramdır

deyu zabt ider su'âl mülk-ü müşterası olduğuna bir kıt‘a hûccet ibraz gıbbe-s sual

mazmun hüccete inkâr-ı beyyine havale mazmun hücceti isbattan aciz olmağla kasr-ı

yedine tenbih olunduğu kayd şud. Fi 23 Şevvâl sene 1161

S 2 / B 8 c

Fi’l-asl Çiftlik karyesi sükkânından Yahya oğlu Mustafa karındaşı Yakup ile

aydın şerikleri hasta olup Harmanlı karyesine vardıkta bî-emrillâhi teala fevt oldu deyu

karındaşı merkum Yakup mahfel-i kazadan gelip takriri ve ismi mal itlak olunur bir

meselemiz yoktur dediği kayd şud. Fî 13 Zilkade-i şerîf sene 1161

Şühûdü’l-hâl

Müftü Efendi hazretleri

es-Seyyîd El-Hâc Halîl Efendi hazretleri

Hamamcı el-Hâc Mustafa

S 2 / B 9 a

Tavşan bölükbaşı yine zevce’i muhale‘asını tarafeyn rızalarıyla otuz guruş mehr-

i müeccel ile akd-ı nikah olunduğu kayıt şud. Fi 18 Zilhicce-i şerife sene 1161

Şühûdü’l-hâl

60

İbrâhîm tâbi Müftü Efendi

Kasab Veli Beşe ve oğlu

S 2 / B 9 b

Tebrizli Mehmed Beşe dimekle ma‘ruf müteveffanın sulbi sağir oğlu Mehmedin

validesi Aişe nâm Hatun sonra vardığı zevci ile adem-i mu‘aşeretden nâşi sağir oğlu

mezbûru götürüp mahkemeye bıraktıkda muhzır Mehmede teslim olunup bin yüz altmış

iki senesi muharremi gurresinden beher yevm ikişer pare nafaka takdîr olunduğu bu

mahalle kayd şud

S 2 / B 9 c

Sincanlı kazasına tâbi Seker karyesinde Huri binti Ali nâm bikri baliğayı

tarafeyn rızalarıyla İbrâhîm bin Mustafaya bin dirhem gümüş mehri nısf-ı mu‘accel ve

nısf-ı mü’eccel olmak üzere akd-ı nikah olunduğu kayd-ı şud Fi 24 Rebîü’l ahîr sene

1162

Şühûdü’l-hâl

Hacı İbrâhîm Ağa kundakçı

Musa bin Halîl

Ser muhzıran

Muhzır Mustafa

S 2 / B 9 d

Fi’l-asl Bayezidli din-i islam kabul ve şeref-i islamla müşerref olup ismi İsmail

tesmiye olunup kelime-i tevhit kıraat ve telkin-i iman olunduğu kayd şud Fi 27 Rebîü’l

ahir sene 1162

Şühûdü’l-hâl

Davud Ağa bin Bektaş Ağa

Ve oğlu Selim Ağa

Nakibü’l-eşraf Kaimakam çavuş

S 2 / B 9 e

Fi’l-asl Şuhud kasaba sakinelerinden olup hâlâ medine’i Karahisarda sakine

emine binti Hüseyîn nâm Hatun nefsi hüsn-ü rızasıyla ve on beş guruş mehri müeccel

tesmiyesiyle Deper karyesi sükkânından Osman bin Maden nâm kimesneye tezvic ve

akd olunduğu kayd sicil olundu hurrire fi-l yevmü-l salis min şehr-i Cemazîye’l ahir li

sene isneyn ve sittin ve mie ve elf (1162)

Şühûdü’l-hâl

61

Miralay sabık Süleyman Ağa

Mehmed bin Hızır bey

Mustafa bin Hüseyîn

Ali Beşe bin Ali

Deper hatibi Vekîl-i harc zade Mehmed

Kale muhafızı Hasan Bey ve gayruhûm

S 3 / B 10

Hacı hamza oğlunun imam Çeyrekçi olup iyice hayvan bulup narhından bir akçe

noksanına furuht eylemek üzere kayıt şud Fi 13 Şevvâl sene 1162

Kasablar esnafı

Sarı Mehmed

Abidin oğlu

Manda oğlu

Kabakulak oğlu

Bedel oğlu

Hacı Mehmed

Kör Hüseyîn oğlu Mehmed

Cari oğlu

Kasab Veli

Karacanlı

Arab oğlu

Kasab Hasan oğlu İvaz ile mu‘abir dükkanla işlemek üzere

Aksazlı oğlu

Bin yüz altmış bir senesinin şaban-ı şerîf gurresinde kasablara virilen narhı

beyan ider.

Lahm-ı ganem

Kıyye 1

Meblâğ 13

Lahm-ı sığır

Kıyye 1

Meblâğ 11

Lahm-ı bagar

Kıyye 1

Meblâğ 7

İç yağı

Kıyye 1

Meblâğ 16

S 3 / B 11

İşbu bin yüz altmış bir senesinde mah-ı Şevvâli mükerremin onuncu günü

çarşıda bey‘ ü şîrâ olunan es’ara virilen narhı beyan eder.

Fi tarihi-l mezbûr(13 Şevvâl 1162)

62

Onar dirhem

müsaade

olunduğu kayd

şud Fi 19

Zilhicce sene

1161

Nan-ı aziz

çarşu

Dirhem 100

Meblâğ 1

Nan-ı aziz

mahallat

Dirhem 115

Meblâğ 1

Lahm-ı

ganem

Kıyye 1

Meblâğ 14

Lahm-ı

mağaz

Kıyye 1

Meblâğ 12

Lahm-ı bagar

Kıyye 1

Meblâğ 8

Kuru üzüm

Kıyye 1

Meblâğ 6

Ağda

Kıyye 1

Meblâğ 7

Rugan-ı sade

Kıyye 1

Meblâğ 48

Rugan-ı şir

rugan

Kıyye 1

Meblâğ 36

Müsaade

Meblağ 34

Fi 15 zilkade

sene 1161

Rugan-ı haşhaş

Kıyye 1

Meblâğ 30

Rugan-ı zeyt

Kıyye1

Meblâğ 32

Şem‘i rugan

Kıyye 1

Meblâğ 30

İç yağı

Kıyye 1

Meblâğ 15

Don yağı

Kıyye 1

Meblâğ 28

Müsaade Kıyye

1

Meblağ 34

Fi 15 zilkade

sene 1161

Kebab yağı

Kıyye 1

Meblağ 36

Pirinc-i mısrî

Kıyye 1

Meblâğ 16

Bulgur

Kıyye 1

Meblâğ 9

Asel-i sahil

Kıyye 1

Meblâğ 28

Sabun-ı İzmir

Kıyye 1

Meblâğ 30

Sabun-ı Trablus

Kıyye 1

Meblâğ 48

Lüb incir

Kıyye 1

Meblâğ 8

Akça incir

Kıyye 1

Meblâğ 6

Tuz

Kıyye 1

Meblâğ 2

Kil

Kıyye 1

Meblâğ 2

Soğan

Kıyye 1

Meblâğ 2

Sarımsak

Kıyye 1

Meblâğ 6

Çeki peynir

Kıyye 1

Meblağ 24

Kuru peynir

Kıyye 1

Meblâğ 24

S 3 / B 12

İşbu bin yüz altmış iki senesinin mah-ı muharremü-l haramının on ikinci günü

virilen narhı beyan ider.

63

Çarşı tabıh

olunan

nan-ı aziz

Dirhem 90

Akçe 1

Fi 19 Zilhicce

1161

Mahallatta tabıh

olunan nan-ı

aziz

Dirhem 105

Akçe 1

Fi 19 Zilhicce

1161

Mum

Kıyye 1

Akçe 40

Sarraca 40 akçe

çukadarlığın

bahası diğer

baliğan be-baliğan

işlemek üzere

teahhüd eylediler.

Lahm-ı

ganem

Kıyye 1

Meblâğ 16

Müsaade

Meblağ 18

Fi 30

Rebîü’l evvel

sene 162

Lahm-ı mağaz

1

Kıyye 1

Meblâğ 14

Müsaade

Meblağ 16

Fi 20 Rebîü’l-

evvel sene 162

Siyah üzüm

Kıyye 1

Akçe 8

Ağda

Kıyye 1

Akçe 9

Rugan-ı şir

rugan

Kıyye 1

Akçe 32

Rugan-ı

haşhaş

Kıyye 1

Akçe 28

Rugan-ı sade

Kıyye 1

Akçe 48

Lahm-ı bagar

Kıyye 1

Meblâğ 9

Asel-i sahil

Kıyye 1

Akçe 24

Pirinc-i mısrî

Kıyye 1

Akçe 16

Kâhî

Dirhem 30

Meblağ 1

Çörek

Dirhem 55

Pare 1

Dakik-i hâs

Kıyye 1

Pare 8

Harc

Kıyye 1

Pare 6

Çarşıda tabıh

olunan nan

Dirhem 180

Meblâğ 1

Fi 4 Rebîü’l-

ahir sene

1162

Mahallatta tabıh

olunan nan

Dirhem 90

Meblâğ 1

Fi 4 Rebîü’l ahir

sene 1162

Taife’i habbazan

Nan-ı aziz çarşu

Dirhem 120

Müsaade 100

Meblağ 1

Fi 4

Cemazîye’l-ahir

sene 1161

Nan-ı aziz mahallât

Direm(dirhem) 130

Meblağ 1

Müsaade 115

Meblağ 1

Fi 4

Cemazîye’l-ahir sene 161

Dakik has

Kıyye 1

Meblâğ(boş)

rakam

yazılmamış

Dakik harcı

Kıyye 1

Meblâğ(boş)

rakam

yazılmamış

Çörek

Dirhem 60

Meblâğ 1

Kâhî

Dirhem 30

Meblağ 1

Bir pay (Âlâtarikü’l-

münasebe)

Kıyye 1

Meblâğ(boş)

rakam yazılmamış

Kayık

Ölçek 1

Meblâğ(boş)

64

Şerh kaydı : 10 dirhem heksana müsaade olundu. Fi gurre-i Receb sene 1161

Taife’i kassaban

Sarı Mehmed

Abdi oğu Süleyman

Manda oğlu

Kabakulak oğlu

Bedel oğlu Mehmed

Hacı Mehmed

Kör Hüseyîn oğlu Mehmed

Aksazlı oğlu

Kasap Veli Beşe

Cari oğlu

Arab oğlu

Kasab Hasan oğlu İvaz ile ma‘a bir dükkân işletmek üzere nizâm verildi

Kasab Hasan Beşe hüsn-ü iradesiyle fî mabad kasab olmamak üzere ferağat

idüp eğer sağir koyun bey‘ ve şira ider ise li ecli te’dip ahs-i habs-i tecrim olunmak

üzere kayd şud Fi 2 Rebîü’l evvel sene 1161

Lahm-ı ganem

Kıyye 1

Meblâğ 18

Fi 2 Cemâziye’l ahir 161

müsade

Kıyye 1

Meblağ 16

Fi 11 Cemazîye’lahir 161

müsaade

Kıyye 1

Meblâğ 14

Fi 25 Cemazîye’lahir 161

Lahmı ma’az

Kıyye 1

Meblâğ 16


müsaade

Kıyye 1

Meblâğ 14


müsaade

Kıyye 1

Meblâğ 12


Lahm-ı bagar

Kıyye 1

Meblâğ 8

Fi 3 Cemâziye’l ahir

161

müsaade

Kıyye 1

Meblâğ 7

Fi 11 Cemâziye’l

ahir 161

İç yağı

Kıyye 1

Meblâğ 16

Fi 33 Cemâziye’l ahir

161

65

Taife’i Mumciyân

Don yağı

Kıyye 1

Meblâğ (boş)

Şem‘i-rugan

Kıyye 1

Meblâğ 32

Fi 3 Cemâziye’l ahir sene 161

Altı parmak oğlu Mumcu İvaz oğlu

Munla Veli Kürekçi Halîl

Haydar Ahmed

Taife’i bakkâlân

Rugan-ı sade

Kıyye 1

Meblâğ(boş)

Asel-i musfa

Kıyye 1

Meblâğ (boş)

Asel-i sahil Kıyye

1 Meblâğ 28

Fi 23

Rebîü’l ahir

161

Pirinc-i mısrî

Kıyye 1

Meblâğ(boş)

Pirinc-i Beybazâri

Kıyye 1

Meblâğ(boş)

Sabun-ı İzmir

Kıyye 1

Meblâğ 30

Sabun-ı Trablus

Kıyye 1

Meblâğ (boş)

Rezzaki üzüm

Kıyye 1

Meblâğ(boş)

Siyah üzüm Kıyye

1

Meblâğ 9 Fi 22

Rebîü’l-evvel sene

161

Beylerce

Kıyye 1

Meblâğ(boş)

Lüb incir

Kıyye 1

Meblâğ (boş)

Akça incir Kıyye 1

Meblâğ (boş)

Keçiboynuzu

Kıyye 1

Meblâğ(boş)

Fındık

Kıyye 1

Meblağ(boş)

Leblebi

Kıyye 1

Meblâğ(boş)

Peynir

Kıyye 1

Meblağ(boş)

Kuru peynir Kıyye

1

Meblağ(boş)

Bestil

Kıyye 1

Meblağ(boş)

Duz

Kıyye 1

Meblağ(boş)

Kil

Kıyye 1

Meblağ(boş)

Rugan-ı şir rugan

Kıyye 1

Meblâğ 32

*müsaade

Kıyye 1

Meblağ 36

Fi 22 Rebîü’l-

evvel sene 161

Rugan-ı haşhaş

Kıyye 1

Meblâğ 24

*Müsaade

Kıyye 1

Meblağ 26

Fi 22 Rebîü’l-

evvel sene 161

Tahin helvası

Kıyye 1

Meblağ(boş)

Ağda

Kıyye 1

Meblâğ 10

Fi Rebîü’l ahir 161

Kaba halva Kıyye

1

Meblâğ(boş)

Zerdali

Kıyye 1

Meblağ(boş)

Bağrı beste Kıyye

1

Meblağ(boş)

Kayısı

Kıyye 1

Meblağ(boş)

Zeytinyağı

Kıyye 1

Meblâğ 32

Mum

Kıyye 1

Meblâğ 32

66

S 3 / B 13

İşbu bin yüz altmış iki senesi mah-ı Cemâziye’l ahirinin yedinci günü esnafa

virilen narh beyanıdır.

Lahmı ganem

Kıyye 1

Meblâğ 14

Lahmı maaz

Kıyye 1

Meblâğ 12

Lahmı bagar

Kıyye 1

Meblâğ 8

*müsade

Meblağ 16

İç yağı

Kıyye 1

Meblâğ 18

*müsaade

Meblağ 16

Şem-i rugan

Kıyye 1

Meblâğ 36

*müsaade

Meblağ 32

Fi 27 Rebîü’l-evvel sene 1162

Don yağı

Kıyye 1

Meblâğ 30

1162 senesi Receb-i şerifin yirmi birinci günü virilen narhı beyan ider.

S 4 / B 14

Ya Fettah ya Rezzak ya Ganiy ya Kerim ya Feyyâz-ı mutlak

Elhamdüllahillezi ceales-sekûkî ves-sicillatımin emlehal hüccacî’s-satıka ve

aslehü’l-beyan ves-selavatu al âmin hazel hücceti’l-hakkı ale’l-hakkıl mucizat ve ala

elihi ve ashabihi ellezine bi avnihi hazreti tahiyetü’l-esasi eş-şer’i ve’l-abad ve bade fi

hazihi evrâk ravneti li-tarirül ahkamüş şeriat esfaru’l-celledd li tasdiril kazayan el-

mer’iyyed vâki‘ fi zemeni eftalü-l kuzzati ve a’dlül velâd-i Mevlana ve min kelami’l-

vücuh olan el-Hâc Osman Efendi el-mevla hallafe yevme izin bi medine’i Karahisar-ı

sahib-ü himayetullahu teala anin nüvvab ve-l mesa’ib min gabli a‘lemü’l-ulema’i-l

mütebahhirin ve eftalil fudelail müteverri’n yenbeu’l-hak ve-l yakin ve mahzene-l

Nan-ı aziz

Dirhem 70

Meblâğ

Akçe 1

Lahm-ı ganem

Kıyye 1

Meblâğ 12

Lahm-ı maaz

Kıyye 1

Meblağ 10

Lahm-ı bagar

Kıyye 1

Meblâğ 6

Şem’i rugan

Kıyye 1

Meblâğ 32

İç yağı

Kıyye 1

Meblâğ 16

Don yağı

Kıyye 1

Meblâğ 30

Rugan-ı şir rugan

Kıyye 1

Meblağ 32

67

cevahirü-l şer‘‘ ve-d din esad Efendi el-kadı sipahi yesser allahu be asker-i rumeli esar

allahû fi’t-dârin allahümme ec al kudumi’l-mevla el-müşarün ileyh mübareken li-

keffetin ibadullahi ecma’in bi fazlike ve keremike ya ekremü-l ekremin ve ya

erhamerrahimin ve yesserü hâteme müddet-i zaman bi-l hayrat-i ve tebbet fi şeri‘atî

nebiyyine Muhammed Sallalahu teala aleyhivesellem fi gurre şehri Zilhiccetü- şerîf li

sene sittin ve miete ve elf. Min hicreti men lehûl fer ve’ş-şeref ma.

S 4 / B 15

İzzet me’ab şeri‘at nisab Mevlana el-Hâc Osman Efendi kâm-yâb

Baʻde-l tahiyyatü-l vafiye inha olunur ki işbu sene sittin ve mie ve elf Zilhicce-i

şerife gurresinden zabt etmek üzere arpalığımız olan Afyon karahisar kazasının niyabeti

tarafımızdan sana tefviz ve sipariş olunmuştur gerektir ki kaza’i mezbûr sene’i

merkume Zilhicce-i şerifesi gurresinden niyabete mutasarrıf olup beyne-l ahali icrayı

ahkam-ı şer‘iyye idüp düşen mevtayı askeriye muhallefatını dâhi tahrîr ve beynel

verese bi-l ferizetü-ş şer‘iyye taksim kılub cadde-i şer‘ şeriften ser mevanı hiraf

itmeyesiz. Hurrire fi tarihi-l mezbûr ( Fi gurre-i şehri zilhicce-i şerif sene 1160)

Li seneti’l-merkume

El fakir Mehmed Esad el kadı be-asker-i Rumili

S 4 / B 16

Ba‘isü tastir-i huruf oldur ki medine’i Karahisar-ı sahib mahallattından Karaman

Mahallesi sükkânından iken bundan akdem mahmiyye’i İstanbul da yarhisar

medresesinde tahsil-i ilmi şerife sa‘i üzere iken dar-u fenadan rıhlet-i dâr-ı beka iden

Munla Mehmed bin Abdulhak (boş) nâm müteveffanın veraseti validesi Emine binti

Hamza ile li-ümm erkarındaşı Munla İsmail ve li-ebb kız karındaşı Durdu nâm

kimesnelere münhâsır olduğu lede-ş şer‘i-l enver zahir olduktan sonra tashih meselesi

bî hükmü-l reddiye beş sehemden itibar olup sehem-i mezburedan validesi mezbûra bir

sehem ve li-ümm er karındaşı mezkûre bir sehem ve li-ebb kız karındaşı merkumeye üç

sehem isabet eylediği baʻde-l numayan varisun mezbûrun talepleriyle marifet-i şer‘ le

tahrîr ve sûgu sultaniyyede furuht ve beyne-l verese bi-l ferizetü-ş şer‘iyye taksim

olunan müteveffayı mezbûrun muhallefatı defteridir ki ber vech-i âtî zikr olunur hurrire

fi-l yevmis samin aşer min Zilhicce li sene sittin ve mie ve elf

68

Kelâm-ı kadim 1

Pare 320

Şehabeddin ma‘a

nısfı mültega 1

Pare 40

Kuduri 1

ma‘a sadru-l

şer‘iyye 1

Pare 80

Def‘a nısıf kuduri

ma‘a mev‘ize

cild 2

Pare 60

Lügat-ı van kulu

Cild 1

Pare 1200

İbrâhîm Çelebi

Cild 1

Pare 130

Şerh-i akaid

Cild 1

Pare 40

Telhis ma‘a

haşiye’i küçük

Pare 60

Ruhu’l-şüruh 1

ma‘a karabacı

Pare 30

İbn-i melik 1

Pare 160

Kutbeddin 1

Pare 8

Munla cami 1

Pare 60

Lügat-ı mergat 1

Pare 40

Metni ferayis ma‘a

şuruh cild 1

Pare 40

Çuka peniş 1

Pare 183

Müsta‘mel kutni

kaftan 1

Pare 140

Çuka cedid ferace

1

Pare 363

Beyaz çuka Cebe

1

Pare 122

Müsta‘mel alaca

entari 1

Pare 100

Döşek yüzü 1

Pare 100

Sepet sanduk 1

Pare 93

Tabanca ma‘a kını

3

Pare 30

Havlu peşgir

3

Pare 30

Leğen 1

ma‘a ibrik 1

Pare 184

Vasat köhne

kayma 1

Pare 80

Yemeni yorgan

1

Pare 230

Köhne kilim 1

Pare 10

Abdest ibriği 1

Pare 43

Sağir tepsi 2

Pare 55

Mertabi leskeri

2

Pare 61

Sağir sahan 6

Pare 34

El tâbesi 2

Pare 43

Kebir sini

1

Pare 320

Mecellit âleti Pare

10

Geyik derisi 1

Pare 22

Cem‘a n yekûn Pare 4807

Minha-l ihracat

Deyn-i müsbit vâkf-ı mescid yıl Pare 320

İstanbuldan eşya getüren kimesneye ücret ve gümrük Pare 200

Rüsum-u adi Pare 121

İrsaliye Pare 40

Emniyye Pare 30

Çukadariye ve huddamiye Pare 20

İhzariye Pare 5

Kaydiye Pare 5

Varakiye Pare 90

Cem‘an yekûn Pare 831

69

Sahihû-l bâkî

Li taksim-i beyne-l verese Pare 3966

Hissetü ümmü-l mezbûre Emine Pare 797

Hissetü ümmü-l mezbûre İsmail Pare 797

Hissetü-l ûhtul mezbûre Durdu Pare 2392

S 4 / B 17

Medine’i Karahisar-ı sahib muzafatından Çalışlar nâm karye sükkânından iken

bundan akdem fevt olan menteş bin (boş) nâm müteveffanın veraseti zevc-i menkuha-i

metrukesi Aliye binti (boş) nâm Hatun ile sulbi kebir oğlu Derviş ve sulbi sağir oğlu

Bektaş ve sulbiye-i kebir kızları Emine ve Fatıma ve Melek nâm kimesnelere ihzar ve

tahkikten sonra mezbûr Derviş meclîs-i şer‘ hatır-ı lazımu-t tevkirde ba‘isü haze-l kitab

Havva binti Mustafa nâm Hatun mahzarında üzerine daʻvâ ve takrîr-i kelâm idüp

tarih-i kitaptan beş ay mukaddem mezbûre Havva nâm müteveffa menteşi Deper karye

bahçesinde değnek ile sağ ensesi üzerine amden darb ve yine karye’i mezbûreye çeryik

saat baʻîd Deper beli nâm mevzi‘de bir def‘a dâhi amden darb idüp ol darbdan

müteessir bir gün sonra fevt olmağla sual olunup takriri tahrîr ve mûceb-i şer‘isi aher

olunmak matlubumdur didikte gıbbe-s su'âl ve akibü-l inkâr müdde‘i mezbûr

dervişden davayı meşruhunu mübeyyin beyyine talep olundukta baʻde-l imhali şer‘i

isal-i beyyineden izhar acz birle beyyine talep olmağın mezbûre havvaya yemin teklif

olundukta ol dâhi âlâ vakfi-l mes’ul halef-i billahi-l aliyyi-l âlâ edilcek bilâ beyyine

mezbûr Derviş bi vech-i şer‘i mu‘arazadan men verile ma vâki‘ bi-t talep ketb ve imla

ve yed-i talibe ita olundu hurri re zalik hurire fi-l yevmi-l sadis aşer min şehri Zilhicce-i

şerife lisene sittin mie ve elf (1161)

Şühûdü’l-hâl

El-Hâc Mehmed Ağa bin el-Hâc İbrâhîm

El-Hâc Abdurrahman bin el-Hâc Mehmed Efendi

Hızır zade Munla Mustafa

Ali bin Abdullah

Ahmed Efendi bin el-Hâc Asım Efendi

İbrâhîm ve Ömer tâbi Mustafa Efendi

Muhzır İbrâhîm beğ

Muhzır Mehmed

Ve gayruhûm mine-l hazar

70

S 4 / B 18

Medine’i Karahisar-ı sahib hamiyet ahaliha ani-l müsaib mahallatından Karaman

Mahallesi sükkânından iken bundan akdem mahmiyye’i İstanbul da Yarhisar

medresesinde tahsil-i ilm-i şerife say‘i üzere iken dar-ı fenadan rıhlet-i dar-ı beka iden

Munla Mehmed bin Abdulhak bin Abdullah nâm müteveffanın veraseti validesi Emine

binti Hamza ile li ümm er karındaşı Munla ismail ve li-ebbkız karındaşı Durdu nâm

kimesnelere münhasır olduğu lede-ş şer‘il enver zâhir olduktan sonra mezbûre Durdu

Hatun tarafından ibrâ'i âtî-l beyan ikrara vekîl olup vekaleti zât-ı mezbûreyi bi-l

marifeti-ş şer‘‘iyye hazıran olan Munla Abdullah bin Ahmed ve Munla Süleyman bin

Hakkı nâm kimesneler şehadetleriyle sabit ve subût vekaletine hükmü şer‘i la-hakk

olan Abdullah Efendi bin Veliyyüddin Efendi nâm kimesne meclîs-i şer‘ hatır-ı lazımu-t

tevkirde tereke-i müteveffayı mezbûrun vâsiası elinde olan mezbûre Emine tarafından

tasdike vekîl ve kendü tarafından asıl olan mezbûr Munla İsmail mahzarında bi-l vekale

ikrâr-ı tam ve takrîr-i kelâm idüb müvekkile-i mezbûre Durdu Hatun li-ebb karındaşı

müteveffayı mezburun li-ebb intikal ve isabet eden mal mevrusu ber-muceb ve ber-

kassam mezbûr yedinden tamamen ahz ve kabz ve istihsa-i hak eyleyüb gerek dahilen

rücu ve gerek harici ez-defter-i mirasa müteallik amme-i daʻvâdan merkum Munla

ismail’in ve Emine’nin mallarını ibra‘ i âmm rafi‘ü-l hisam birle ibra‘ ve isgat-ı hak

eyledim didikten sonra mezbûr Munla İsmail ve mesele olan bir cilt hedaye kitabı ve bir

cilt Yahya Efendi mecmuası merkum Munla İsmail’in olmağla ondan dahi zimmetini

ibra‘ eyledim dedikte mukırr mezbûr Abdullah Efendinin lisanından bi-l vekale cari ve

sadır olan ikrar-ı meşruhunu ol mukırr lehû-l merkum Munla İsmail bi-l muvacehe

tastik ve bi-l müşafaha tahkik idicek. ma vâka’ bi-t taleb ketb olundu. Hurri re zelik ve

hurrire fi’l yevmil hadi aşer min şehri Zilhicce-i şerîfe li sene sittin ve mie ve elf (1160)

Şühûdü’l-hâl

El-Hac Ahmet Efendi bin el-Hac Süleyman Efendi

Musulî zade Mehmed Çelebi bin el-Hac Ali

Halil Çelebi bin el-Hac Ali

Habil el-Hac İbrahim ibni el-Hac Ahmet

Kara katib imam Munla Musa ibni İsa

Dürri Ahmed bin Mehmed

es-Seyyid Mehmed bin es-Seyyid Veliyyüddin

Vardar Hasan Ağa ibni Ömer Ağa

71

El-Hac Mehmed bin el-Hac Ahmet Voyvoda-zâde

Oğlu Munla İbrâhîm

Ve gayruhûm Minel Hazzâr

S 5 / B 19

Medine-i Karahisar kazasına tabi Tekkeler nâm karye sükkânından iken bundan akdem

vefat iden Mehmed Beşe ibni Abdullah nâm müteveffanın veraseti zevce’i menkuhe’i

metrukeleri Fatıma binti Süleyman ve Aişe binti İbrâhîm nâm Hatunlar ile sulbi kebir oğulları

Abdullah ve Ebubekir’e münhasır olduğu lede-ş şer‘i zahir olduktan sonra verese iltimaslarıyla

tahrir ve beynel verese bi-farizatı-ş şer‘iyye tevzi‘ ve taksim olunan muhallefatı defteridir ki ber

vech-i ati zikr olunur. Hurri re fil yevmis sani aşer min şehri zilhîccetü-ş şerîf li sene sittin ve

mie ve elf

Karye-i mezburede

vâki dahiliye ve

hariciye menzil

Guruş 20

Kara sığır çifti

aletiyle

Çift 3

Guruş 75

Camus danası çift

1

Guruş 20

Kara sığır danası

Adet 5

guruş 10

Kara sığır ineği

Adet 3

guruş 20

Merkep 2

Guruş 8

Kısrak 1 maa Tay

1

Guruş 25

Kancık Koyun

Adet 9

Guruş 18

Toklu

Adet 14

Guruş 21

Keçi

Adet 3

Guruş 6

Oğlak

Adet 5

Guruş 6

Koç

Guruş 3

Arı kovanı Adet

10

Guruş 10

Koca öküz 1

Guruş2

Tüfenk 1

Guruş 5

Cedid kilim 2

Guruş 5

Evan-i Nühasiyye

Kıyye 8,5

Guruş 8,5

Döşek 3

Guruş 3

Kahve ibriği 2

Guruş 0.5

İbrik 1

Guruş 1

Köhne zili 1

Guruş 1

Köhne kilim 1

Guruş 0.5

Def‘a döşek 1

Guruş 1

Yastık 2

Guruş 1

Çuval

Adet 5

Guruş 2,5

Tara 1

Guruş 0.5

Balta 2

Guruş 1

Def‘a Dülger

Balta 1 maa Keser

1

Guruş 1

Saban demiri 3

Guruş 1

Der-anbar hınta

kile

Adet 45

Guruş 90

Der-anbar şa‘ir

kile 1,5

Guruş 2

Mezrua hınta kile

adet

10

10

20

Guruş 40

Mülk menzil der

mahalle-i hacı

evtal

Guruş 100

72

Cem‘an yekun 488,5

S 5 / B 20

Abdullah Efendinin tedris beratıdır(Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sahipte vâki Alaca Medrese vakfının vazife-i muayyene ile

müderris olan Mustafa veled Memiş divan-ı hümâyunuma arz-ı hal idüp müderrislik

mezkûr kendi hüsnü ihtiyar ve rızasıyla erbab-ı ishikaktan iş bu rafi‘ tevki‘ refi‘ü-l şan

hakani kıdvetü-l ulema’i-l muhakkikin Eş-Şeyh Abdullah ibni Eş-şeyh Mehmed zide

ulemaya feragat kasr-ı yed etmekle kasr-ı yedinden tevcih olunup berat-ı şerîf âlişan

verilmek babında fariğ merkum inayet rica etmeğin mucebince tevcih olunmak üzere

Techiz ve tekfin

Guruş 4

Pare 8

Mihri müeccel-i müsbit

li-zevcetil mezbûre

Fatıma bi ikraru-l verese

Guruş 20

Mihri

müeccel-i

müsbit li-

zevcetil

mezbûre Aişe

bi ikararu-l

verese

Guruş 15

Mihrî müeccel-

i müsbit li

zevceti-l

müteveffiye

Fatıma bi

ikraru-l verese

Guruş 40

Deyni müsbit

fazıl zade hacı

Ömer bi ikraru-

l verese

Guruş 75

Deyni müsbit el-Hac

Ali oğlu bi ikraru-l

verese

Guruş 44,5

Deyni müsbit Ahmete bi

ikraru-l verese

Guruş 24,5

Deyni müsbit

İbrâhîm bi

ikraru-l

verese

Guruş 14,5

Deyni müsbit

Emir bi ikraru-l

verese

Guruş 4,5

Resmî adî

Guruş 12

Kalemiye

Guruş 1

Emniye

Guruş 1

Çukadariye

Guruş 1

Hüddamiye

Guruş 1

İhzariye

Guruş 10

Kaydiyye

Guruş 10

Yekün

Guruş 259,5

Sıhhu’l bâkî

li-t taksim

beyne’l

verese

Guruş 229

Hissetü-l

zevcetü-l

mezbure

Fatıma

Guruş

(yazılmamış)

Hissetü-l

zevcetül

mezbure Said

Guruş

(yazılmamış)

Hissetü-l li ebb’ü-l

mezbûr Abdullah

Guruş(yazılmamış)

Hissetü-l li ebb’ü-l

mezbûr Ebubekir

Guruş(yazılmamış)

73

ilmü-l ulema’i-l mütebahhirin efza’i-l füzela’i-l muteverri‘in bi-l fiil Şeyhu-l İslam

mevlana es-Seyyid Mehmed Zeyni Edammallahuteala fezaile işaret etmekle mevlana

müşarun ileyhin işareti mucebince tevcih olunmak fermanım olmağın hakkında mezid-i

inayet-i padişahanem zuhura getürüb bin yüz altmış senesi Şevvâlinin on yedinci günü

tarihiyle muvarrih virilen ru’s-u hümayunum mucebince bu berat-ı hümâyuna saadet

mekrunu verdim ve buyurdum ki mumaileyh Şeyh Abdullah ibni Şeyh Mehmed zide

ulema varup kasr-ı yed eden merkum yerine Medrese-i mezburun müderrisi olup

hizmet lazımesin mer‘i ve mü’di kıldıktan sonra bundan evvel vazife-i ma‘iyyetesiyle

mutasarrıf olanlar ne minval üzere mutasarrıf ola gelmişler ise mumaileyh dahi ol

minval üzere vazife-i mesaiyesi evkâf-ı mezbûr mahsulünden mütevellisi olanlar

yedinden alub mutasarrıf ola ol babta kasr-ı yed eden merkum ve taraf-ı aherden hiç

ferd mani ve mezahim olmayub dahil ve taarruz kılmayalar şöyle bileler alamet-i Şerife

itimat kılalar tahriren fi yevmil salis aşer min şehri şevvâli-l mükerrem li sene sittin ve

miete ve ve elf

Be makam-ı kostantiniyye el-mahruse

Vusul-ü Fi gurre zilhîcce sene 160

S 5 / B 21

Medine-i Karahisar-ı Sahib mahallatından Kubbeli Mahallesi sükkânından iken

bundan akdem vefat eden Sarı Mehmed bin Munla Ahmet nâm müteveffanın veraseti

zevce’i menkuhe’i metrukesi Şerife Aişe binti Mustafa nâm Hatun ile sulbi kebir oğlu

es-Seyyid Ahmet ve sulbi sagir oğlu es-Seyyid Mehmed ve sulbi kebire kızları Şerife

Haticeye münhasır olduğu şer‘an zahir ve mübayan olduktan sonra terekeyi

mütevefaayı mezburdur ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fi-l yevmil sadis aşer min

şehri zilhîccetü-ş şerîf li sene sittin ve miete ve elf

74

Kelâm-ı kadim

Hediyesi 1

Guruş 5

Mahalle-i

mezburada vâki

mülk-ü menzil 1

Guruş 150

Arasta sevkinde

vâki dükkân bab 1

Guruş 100

Köhne kilim ve

keçe 7

Guruş 7

Köhne yastık 4

Guruş 2

Köhne seccade 1

Guruş 2

Döşek yüzü 1

Guruş 1,5

Kumaş sedir yüzü

1

Guruş 2

Yün tarağı 1

Guruş 1

Döşek 1

Guruş 2

Kilim 1

Guruş 1,5

Yorgan 1

Guruş 1,5

Sedir 3

Guruş 1

Alaca parçası 1

Guruş 1

Kırmızı boğça 1

Guruş 1,5

Cedid sarık 1

Guruş 4

Müste‘amel sarık 1

Guruş 3

Müste‘amel

zincirli kaftan 1

Guruş 3

Beyaz sade 3

Guruş 2

Kundak yorganı 1

Guruş 1

Demirli sanduka 1

Guruş 3

Avani nühhasiye

Kıyye 34

Guruş 34

Terazi 2

Guruş 1,5

Su tası 1

Guruş 1

Bakraç 1

Guruş 1

Pabuç kalıbı 3

Guruş 1,5

Hırdavathane

Guruş 2,5

Cem‘an yekun

Guruş 335

Mine’l-ihracat

rüsûmu kısmet

Guruş 8,5

Mehri müeccel li

zevcetü-l mezbure

Aişe

Guruş 125

Katibiyye ve

hüddamiyye Guruş

1,5

Yekun Guruş 135 Sıhhul bâkî li-t

taksimi beynel

verese Guruş 200

Hissetü-l zevcetü-

l mezbure Aişe

Guruş 25

Hisse el- ibnü-l

mezbûr es-Seyyid

Ahmet

70

Hisse el-ibnü-l

merkum es-

Seyyid Mehmed

Guruş 70

Hissetü-l binti-l

mezbure merkum

Hatice

Guruş 35

S 5 / B 22

Maden Beşe oğlu Hacı Mehmed’in zevcesinin kısmeti defteridir. (Kenardaki

şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sahib Mahallesi'nden Kubbeli Mahallesi sakinelerinden

iken bundan akdem müteveffiye olan Şerife Aişe binti Mustafa nâm Hatunun veraseti

zevci olan el-Hac Mehmed bin Maden Beşe nâm kimesne ile sadri kebir oğlu es-Seyyid

Ahmet ve sagir oğlu es-Seyyid Mehmed ve sadri kebire kızı Şerife Hatice ve sadriye

sagir kızı Rahime’ye münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve mütehakkık olduktan

75

sonra tereke-i müteveffiye-i mezburdur ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fi yevmi-l

sadis aşer min şehri Zilhîccetü’ş-şerîfe li sene sittin ve miete ve elf

İnce Kansas 1

Guruş 30

Altın tılsım 1

Guruş 3

Bel üzerine kuşak 1

Guruş 18

Def‘a sim kemer

kuşak 1 Guruş 4

Küpe çift 1

Guruş 8

Tencere maa tas

1

Guruş 3

Camus ineği 1

Guruş 20

Döşek 1

yorgan 1

kilim 1

Guruş 6

Gömleklik bez 6

Guruş 6

Sepet sanduka 1

Guruş 1

Bogasır kaftan 1

Guruş 2

Dokuma Zenne

donu

Aded 14

Guruş 8

Penbe bez top 1

Guruş 2

Öncek 3

Guruş 1,5

Hamam giymesi

1 maa havlu 2

Guruş 3

Köhne terbuş 2

Guruş 1

Dokuma yağlık 7

Guruş 1

Def‘a havlu 1 Guruş

0.5

Yaşmak 2

Guruş 1,5

Al çenber 2 maa

dolama 1

Guruş 1

Müste‘amel zıbın

1 maa sade 1

Guruş 1,5

Def‘a Zenne donu

3

Guruş 2

Müste‘amel Alaca

zıbın 1 Guruş 2

Hırdavat bez

Guruş 1

Peştamal 1

Guruş 2

Sade peşkir 10

Guruş 2

Bohça 2 Öncek 1

Guruş 1,5

Köhne kumaş entari 1

Guruş 1

Def‘a gömleklik

bez top 3

Guruş 3

Çenber 2

Guruş 2

Müste‘amel şam

alaca kaftan 1

Guruş 5

Çit değirmi 2

Guruş 1

Def‘a çit değirmi 2

Guruş 1,5

Müste‘amel çuka

Cebe 1

Guruş 2,5

Zıbın 1

Guruş 1

Müste‘amel

şalvar 1 maa don

4

Guruş 3

Müste‘amel

kumaş kaftan 1

Guruş 5

Al gömlek 1 Guruş 1 Yeşil atlas kaftan

1

Guruş 5

Keten ipliği 1

Guruş 1

Çarşab 1

Guruş 0,5

Def‘a yaşmak

değirmi 3

Guruş 2,5

Müste‘amel Zenne

donu 1

Guruş 10

Müste‘amel

çenber 3

Guruş 1,5

def‘a yaşmak 1

Guruş 2

Terbuş 1 maa

takke 1

Guruş 2

Def‘a hırdavat

bez

Guruş 0,5

Cehiz etvali Guruş

20

Mehrî müeccel der

zimmet zevci

müteveffa sarı

Mehmed Guruş 125

Mehrî müeccel

der zimmet zevci

el-Hac Mehmed

Guruş 50

Der zimmet

Şemik oğlu

Süleyman

Guruş 88

76

Der zimmet isa

merkep

kısmetidir Guruş

7

Der zimmet zevci

mezbûr Hacı

Mehmed Guruş 2

Müteveffa zevci sarı

Mehmedden müntakil

semen hissesi Guruş

25

Cem‘an yekun

Guruş 489

Mine’l-ihracat

Resm-i kısmeti

adi Guruş 12 rub

1

Katibiyye

Guruş 2

Emniyye

Guruş 1

Çukadariye Guruş 2 Hüddamiye Guruş

2

İhzariye

Pare 30

Yekun 20

Sahihu-l baki li-t

taksim beyne-l

verese

Guruş 469

Hisse-i zevci-l

mezbûr el-Hac

Mehmed

Guruş 117

Pare 10

Hisse-i li ibni-l

mezbûr es-Seyyid

Ahmet Guruş 117

Pare 10

Hissetü-l li ibni-l

mezbûr es-Seyyid

Mehmed

Guruş 117

Pare 10

Hissetü-l bintil

mezbure Hatice

Guruş 58,5

Pare 5

Hissetü-l bintil

mezbure Raziye

Guruş 58,5

Pare 10

Şerh kaydı : Mezbûr sagir Raziye babası merhum el-Hac Mehmed vasi nasb

olunduğu bu mahale şerh virildi

S 6 / B 23

Medine-i karahisar-ı sahib Mahallesi'nden Akmescit Mahallesi sükkânlarından

iken bundan akdem müteveffiye olan Ümmü Gülsüm binti (boş) nâm Hatunun veraseti

zevci dahili el-Hac Ahmet bin Ramazandan izan-ı zahirde varise maruf olmayıp

terekesinin nısfı mezbûr el-Hac Ahmete ve nısfı aharı beytü-l mâla ait olmağla Medine-i

mezburede amme ve hassa beytü-l mâl emini olan Ahmet bin Mehmed Ağa marifetiyle

ve marifet-i şer‘le müteveffiye mezburunun sûk-ı sultanide bey‘i min yezid olunan

muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fi yevmil salis aşer min şehri

zilhîccetü-ş şerîf li sene sittin ve miete ve elf

Dabbağ Hacı Ahmetin zevcesinin kısmeti defteridir

77

Köhne kilim 1

Akçe 114

Köhne yastık 3

Akçe 123

Yastık yüzü 3

Akçe 153

Zini değirmi 2

Akçe 120

Çenber 1 Peşkir 2

Akçe 45

Def‘a kilim 1

Akçe 210

Minder 1

Akçe 69

Def‘a don 1 Akçe

141

Köhne kilim 1

Akçe 39

Keçe 1

Akçe 42

Sagir sanduka 1

Akçe 27

Zıbın 1

Akçe 120

Entari 1 Zıbın 1

Akçe 69

Çenber 2 maa

Peştamal 1

Akçe 75

Çarşab 1

Akçe 60

Def‘a çenber 3

Akçe 120

Şamdan 1 Akçe 39 Def‘a çarşab 1

Akçe 96

İç ak parbuş 57 Evanı nühhasiye

788

Döşek 1

Akçe 240

Yorgan 1

Akçe 240

Yastık 3

Akçe 180

Minder 1

Akçe 60

Çenber 1 tarbuş 1

Akçe 150

Baş makremesi 1

Akçe 65

Zıbın 1 maa Öncek

1

Akçe 85

Gömlek 2 Akçe

90

Karamsur kaftan 1

Akçe 600

Bohça 1

Akçe 80

Cebe 1 maa entari

1

Akçe 420

Sanduka 1 Akçe

130

Sim kemer kuşak

1

Akçe 840

Havan 1

Akçe 120

Hırka 1

Akçe 60

Dizgah aleti 120 Hırdavat menzil

300

El-mehrî müeccel

der zimmet zevc

600

Cem‘an yekun

7107

Mine’l-ihracat

Rüsumu adi 175

Kassamiye 60 Çukadariye ve

Hüddamiye 120

İhzariye 30 Katibiyye ve

Kaydiyye 140

Hamaliye 60

Masrafı müfredat

20

Resm-i emniye

290

Delaliye 130 Cem‘an yekun

1040

Sahihu-l baki li-t

taksim beyne-l

verese 6067

Hissetü zevcil

mezbûr el-Hac

Ahmet Meblağ

3033

li-t teslim emini

beytü-l mâl

mezbûr Meblağ

3033

Kesri bâkî 1

S 6 / B 24

Nuri oğlu Hacı Alinin zevcesinin kısmet defteridir

Medine-i Karahisar-ı sahib Mahallesi'nden İmaret Mahallesi sakinelerinden

bundan akdem müteveffiye olan Fatıma binti Halîl ibni el-Hac Osman nâm

müteveffiyenin veraseti zevci dahili Ali bin el-Hac Mustafa ile validesi Rukiye binti

el-Hac Abdullah’ın ve sadri sagir oğulları Mustafa ve Ahmet münhasır olduğu lede-ş

şer‘i enver zahir ve mütehakkık olduktan sonra varis-i kebir talebleriyle ve marifet-i

78

şer‘le tahrir ve bey‘i min yezid beyne-l verese bi-l ferizetü-ş şer‘iyye taksim olunan

müteveffiye mezburenin muhallefatı defteridir ki ber vech-i âti zikr olunur hurrire fi-l

yevmil sabi‘ aşer min şehri zilhîccetü-ş şerîf li sene sittin ve miete ve elf

Hattabi kaftan 1

Pare 603

Sim kemer kuşak 1

Pare 750

Sırma şeritli Cebe 1

Pare 640

İstifan 1

Pare 620

Müste‘amel Cebe

kürk 1

Pare 120

Gömlek 1

Pare 22

Münakkaş yemeni

çenber 1

Pare 190

Münakkaş çarşab 1

Pare 180

Köhne yastık 1

Pare 19

Entari 1

Pare 194

Kumaş bohça 1

Pare 81

Münakkaş Zenne

donu 1

Pare 80

Peştamal 1 maa

havlu 1

Pare 39

Mertebani 1 maa

tas 1

Pare 32

Müste‘amel yorgan

1

Pare 112

Münakkaş bohça 1

Pare 45

Alaca entari 1

Pare 27

Hamam döşemesi 1

Pare 37

Köhne bohça 8 Müste‘amel serbuş

2

Pare 39

İç ak 1 parbuş 1

Pare 22

Def‘a gömlek 2

Pare 59

Köhne kilim 48 İnce askı 1

Pare 636

Şam alaca selvi 1

Pare 320

Müste‘amel hara

kaftan 1

Pare 121

Keten ipliği 1

Pare 180

Def‘a köhne bohça

1

Pare 6

Müste’amel hara

entari 1

Pare 71

Müste‘amel çenber

1

Pare 36

Al çenber 1

Pare 25

Def‘a çarşab 1

Pare 50

Def‘a bohça 1

Pare 16

Köhne yüz yastığı 2

Pare 17

Beledi yastık 1

Pare 45

Dülbent örtüsü 1

Pare 100

Müste‘amel kutni

şalvar 1

Pare 35

Def‘a çarşab 90 Def‘a Münakkaş

çarşab 1

Pare113

Müste‘amel döşek

1

Pare 102

Def‘a çenber 1

Pare 10

Def‘a bohça 1

Pare 21

Döşeme 1

Pare 15

Ayna 1 maa peçe 1

Pare 22

Demirli sanduka 1

Pare 81

Altın bilezik 11

Pare 2040

Mehrî müeccel der

zimmet zevci 6666

Deyni der zimmet

zevci-l mezbûr

8220

Cem‘an yekun

23086

Mine’l-ihracat

rüsûmu adi 586

İrsaliye 60 Çukadariye 60 Hüddamiye 60 Emniye 60 İhzariye 30

Delaliye 110 Kaydiyye 14 Harcı hüccet

vesayet ve nafaka

60

Mesarif-i müfredat

20

Cem‘an yekun

1070

Sahihu-l baki li-t

taksim beyne-l

verese

22026

Hissetü ümmü-l

mezbûr

3671

Hissetü zevcü-l

mezbûr

5506

Hisse-i ibnil

mezbûr 6424,5

Hisse-i ibnil

mezbûr 6424,5

79

S 6 / B 25

Acem Mustafa nın kassam defteridir

Medine-i Karahisar-ı sahib mahallatından El-Hac İsmail mahallesi sükkânından

iken bundan akdem vefat eden Acem Mustafa bin Askeri nâm müteveffanın veraseti

zevce’i menkuhe’i metrukesi Zeynep binti Abdullah ile sulbiye sagire oğlu Mehmede

münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir olduktan sonra tereke-i müteveffayı

mezburdur ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fi yevmil salis min şehri Ramazanü-l

müberek li sene sittin ve miete ve elf

Mahalle-i

mezburada vâki

mülk menzil

Guruş 60

Cedid boğasi entari

2

Guruş 4

Manisa alacası

entari 2

Guruş 3

Def‘a boğasi entari

1

Guruş 1

Cedid alaca entari

3

Guruş 9

Kutni entari 1

Guruş 1,5

Sade 2

Guruş 3,5

Derayı zıbın 1

Guruş 1,5

Cedid gömlek 1

Guruş 1

Zenne devani 1

Guruş 1

Def‘a zenne devani

1

Guruş 1

Çarşab 1

Uçkur 2

Guruş 1

Verayı endaze 13

Guruş 2,5

Çarkuşak 2

Guruş 2

İpekli peştamal 2

Guruş 2,5

Boğasır 1 Guruş 1

Def‘a boğasır

entari 1

Guruş 1,5

Def‘a boğasır 1

Guruş 1,5

Kumaş zıbın 1

Guruş 1

Def‘a boğasır

entari 1

Guruş 1

Boğasi Cebe 1

Guruş 1,5

Def‘a boğasi 1

Guruş 1

Beyaz su tası

Adet 6

Guruş 6

Def‘a zıbın 1 maa

yelek 1 Guruş 2

Peşkir 1

Guruş 0,5

Çenber

Pare 10

Serpuş 2

Guruş 2

Kaba çukadari

değirmi

Adet 26

Guruş 4

Alaca top 4

Guruş 8

Mum çenber

değirmi 14

Guruş 14

Yelek 1

Pare 30

Çit değirmi Adet

33

Guruş 5,5

Boğasi endaze 9,5

Guruş 1

Rub‘ 1

Beyaz çenber

değirmi 10

Guruş 10

Rub ‘ 1

Kaytan ve iplik ve

yağlık

Pare 10

Peştamal 1

Guruş 0,5

Hırdavat bez Guruş

0,5

Tüfenk 1

Guruş 5

Bıçak 1

Guruş 1

Şakbant 1 maa

Çuval 1

Guruş 3

Oda döşemesi

Guruş 1,5

Londura aynı çuka

endaze 3

Guruş 6

Bez top

Adet 4,5

Guruş 8

Köhne şalvar 1

Guruş 1,5

Kilim 1

Guruş 3

80

Zili 2

Guruş 4

Yorgan 1

Guruş 2

Seccade 1

Guruş 1,5

Yasdık 2

Guruş 1

Kave fincanı 1

Pare 10

Evani nühhasiye

Adet 15

Guruş 15

Akdiç bargir 1

Guruş 25

Bürüncük Gömlek

1

Guruş 2.5

Peşgir

Aded 5

Guruş 1

Hırdavat hane

Guruş 3

Der zimmet

Hıdır oğlu Veli an

karye-i Salar

Guruş 16

Der zimmet

Öykeli Resul Guruş

2.5

Der zimmet

Abdulkerim Pare 30

Der zimmet

Mihman oğlu evi

Pare 27

Der zimmet

Koca keçi Mehmed

Pare 35

Der zimmet

Değirmenci oğlu

entari kaftan

Meblağ 31.5

Der zimmet

Tatar Memedli

Çoban Ali

Meblağ 20

Der zimmet

Tiran Ahmed

karye’i Bekir paşa

Aded 10

Der zimmet

Hakverdi oğlu

Pare 45

Der zimmet

Salla baş oğlu

Mehmed

Pare 30

Der zimmet

Kabil oğlu Halîl

Guruş 4

Rub 1

Der zimmet

Bikar başı İmamı

Meblağ 27.5

Der zimmet

Çerkez oğlu Onur a

Guruş 6

Rub 1

Der zimmet

Musa Bey Guruş 2

Der zimmet

Tantarlı İmam oğlu

Pare 30

Der zimmet

Tantarlı Abdulnebi

evinde

Pare 57

Der zimmet

Tantarlı Abdulnebi

Meblağ 4

Der zimmet

Süleymanın valide

eşinde

Meblağ 23

Der zimmet

Köle Yusuf

Guruş 1.5

Der zimmet

Kel Hasan evinde

Meblağ 5.5

Der zimmet

Ferruh ağanın

evinde

Guruş 1

Der zimmet

Kiçilerli Hasan

Meblağ 4

Der zimmet

Eyüp

Meblağ 23

Der zimmet

Yaka köylü Halîl

Meblağ 15.5

Der zimmet

Kiçilerli Murâd

Guruş 1

Der zimmet

Arabacı

Meblağ 5

Der zimmet

Kara Receb

oğlu Receb

Guruş 2 Sümün 1

Der zimmet

Müezzin oğlu İvaz

Guruş 2

Sümün 4

Der zimmet

Osman karındaşı

Halîl

Pare 58

Der zimmet

Uzun oğlu Alican

köylü Guruş 27

Der zimmet

def‘a

Guruş 3

Rub 1

Der zimmet

Kara Receb oğlu

Mehmed Guruş 7

Sümün 1

Der zimmet

Kara Mehmed

entari kıymeti

Meblağ 30

Der zimmet

Hacı beyli İbrâhîm

Guruş 2.5

Der zimmet

Receb ağanın

Kerbanci Balı

evinde

Pare 30

Der zimmet

Kiçilerli Sefer oğlu

evinde

Guruş 1.5

Sümün 2

Der zimmet

Bayram

Guruş 1

Der zimmet

Kırk oğlu 1.5

Der zimmet

Eyüp

Meblağ 8

Der zimmet

Süleyman Meblağ

11

Der zimmet

hasta karnaş Pare

Der zimmet

hasta Mustafa

Der zimmet

Kiçilerli arabacı

Der zimmet

oysolu teke Ahmed

Der zimmet

Cuma validesi

81

30 Guruş 1 validesi

Guruş 2

Meblağ 20 Pare 52

Der zimmet

Ulumerli deli Musa

Pare 20

Der zimmet

Ulumerli deli

Davud

Meblağ 5.5

Der zimmet

Rumeli pınarlı

Sinan oğlu Veli

Guruş 1.5

Der zimmet

Hacı beyli

Emir oğlu

Pare 52

Der zimmet

Çal köylü

Murad oğlu

Mustafa

Pare 53

Der zimmet

Satılmış oğlu Pare

48

Der zimmet

Göbel Osman Pare

23

Der zimmet

Musa

Guruş 1.5

Der zimmet

Barak oğlu

Halîl

Guruş 6

Der zimmet

Kara Mustafa

Meblağ 5

Der zimmet

Emin Sultan

Musa

Guruş 1

Der zimmet

Çal köylü Kel

Ahmed

Guruş 3

Meblağ 8

Der zimmet

Tantarlı Ramazan

Meblağ 23

Der zimmet

Çal köylü Barak

oğlu Ali

Guruş 4.5

Der zimmet

Zuzu Ali

Guruş 6

Pare 5

Der zimmet

Çal köylü

İmam

ehlinden

Meblağ 1

Der zimmet

Temürcü Satılmış

Guruş 13.5

Der zimmet

Davalı Abdulmenan

Pare 19

Der zimmet

Davalı Mehmed

Pare 28

Der zimmet

Davalı kara

Mustafa

Meblağ 20

Der zimmet

Tatar Memedli arab

Hasan

Meblağ 27

Der zimmet

Bey köylü

Veli Ahmed

oğlu

Guruş 3

Der zimmet

Bey ovalı

Hüseyîn

Guruş 2

Der zimmet

Küçük Osman

Guruş 2.5

Der zimmet

Hamza oğlu

Mehmedin evinde

Sümün 2

Der zimmet

Midilli oğlunun

evinde

Meblağ 13

Der zimmet

yetim Alinin

evinde

Rub 1

Guruş 3

Meblağ 8

Der zimmet

Önlüklü Maden

oğlu

Meblağ 11

def’a

Aded 4

Guruş 2

Der zimmet

Kethüda Osman

Guruş 1.5

Der zimmet

Şeyh evinde

Guruş 3.5

Der zimmet

Önlüklü Eyüp

Guruş 2

Meblağ 10

Der zimmet

Çıkrıkçı Yusuf

Hatunu

Pare 50

Der zimmet

Işıklarlı Hacı Ali

Meblağ 10

Der zimmet

Önlüklü

Ebubekirin kız

karındaşı

Meblağ 22

Der zimmet

Turpcu dede

camus akçesi

Guruş 9

Der zimmet

Fakir köylü İslam

Der zimmet

Munla Halîl

Der zimmet

Davalı Kenan oğlu

Der zimmet

Tarkan Ahmed

Der zimmet

Veli oğlu

82

Meblağ 22 Pare 15 Gani

Pare 20

Pare 20 Hüseyîn

Pare 29

Der zimmet

Çekli Ali nin güllü

sade akçesi

Meblağ 30

Der zimmet

def‘a eski habdan

bâki Peştamal

akçesi

Meblağ 19

Der zimmet

Ali sipah

oğlunun emmisi

kızı

Meblağ 10

Der zimmet

Şeyh karındaşı

Meblağ 12

Der zimmet

Ali sipah

evinde

Meblağ 9.5

Der zimmet

Abdulvahhab

Guruş 3

Der zimmet

Ekis Ahmedin

yoldaşı

Meblağ 8

Der zimmet

Ali Sipah oğlu

Guruş 2

Rub1

Meblağ 32

Der zimmet

Altun taşlı

Süleyman

Dede

Guruş 19

Der zimmet

Veli dede

Guruş 2.5

Der zimmet

Döğerli balı

Guruş 8

Der zimmet

Elmalılı çukadar

İsmail

Guruş 3

Der zimmet

Döğerli Ömer imam

Guruş 2

Meblağ 2

Der zimmet

Kürd oğlu

Hüseyîn bey

Guruş 3

Der zimmet

Tatar memedli

Feyzullah oğlu

Guruş 3

Meblağ 1

Der zimmet

Mevlud

Meblağ 23

Der zimmet

Hazinedar oğlu

Pare 20

Der zimmet

Osman kızı

Meblağ 19

Der zimmet

karındaşı oğlu

Ebubekir Guruş 1

Der zimmet

Öğen Hasan

Meblağ 29

Der zimmet

İshak dede

Meblağ 20

Der zimmet

Eraslanlarlı el-Hâc

Hüseyîn Guruş 14

Meblağ 8

Der zimmet

İsa dede derekli al

Guruş 1

Der zimmet

davalı kara Mustafa

evinde

Guruş 2

Meblağ 8

Der zimmet

Satılmış bey

kırmızı bez 3

Guruş 4

Der zimmet

Halîl ağanın

ehlinden Guruş 4

Meblağ 2.5

Der zimmet

Ulumuradlı

Hüseyîn Guruş 2

Pare 14

Der zimmet

Işıklarlı topal Ömer

evinde Guruş 4.5

Der zimmet

Yahşi evinde

Meblağ 11

Der zimmet

Tevkulede malakçı

Meblağ 11

Der zimmet

Abdulgaffar oğlu

Mehmed Meblağ 18

Der zimmet

Sipahi evinde

Meblağ 8

Der zimmet

Eftedli Hacı Eyup

Pare 11

Der zimmet

Eskici kara

Mustafa

Guruş 3

Pare 5

Der zimmet

Saraycıklı Topal

imam

Guruş 4

Meblağ 1

Der zimmet

Sefer

Meblağ 8

Der zimmet

Eftedli genç

Osman

Der zimmet

Genç Ömer Pare 55

Der zimmet

Eftedli Musa

Ebubekir

Guruş 16

Der zimmet

Eftedli Ali ağadan

Guruş 2

Pare 4

83

Der zimmet

Nasrullah

pare 2

Guruş 9

Der zimmet

Kara İvaz kırk kese

Guruş 2

Cem‘an yekûn

Guruş 541(beşyüz

kırkbir guruşdur)

Mine’l-ihracat

teçhiz ve tekfin

Guruş 10

Mehri müeccel li

zevcetü-l mezbûr

Guruş 21

“Deyni müsbet

Halîl

Guruş 115

Deyni müsbet el-

Hâc Resul

Guruş 155

Deyni müsbet

Acem Ahmed

Guruş 54

Rüsüm-u kısmet-i

adi

Guruş 14.5

Katibiyye

Guruş 1

Munla Efendi

Guruş 2

Çukadariye

Guruş 1.5

Hüddamiye

Guruş 2

Muhzırlara

Guruş 2

Deyni müsbet

Munla Musa

Guruş 6

Deyni müsbet

leş‘adan zade salih

balı

Guruş 19.5

Cem‘an Yekün

Guruş 400

Sahihu-l bâki li-t

taksimi

beyne-l

verese

Guruş 141

Hissetü-l zevcü-l

mezbûre Zeynep

Guruş 17.5

Pare 5

Hissetü-l ibnü-l

mezbûr Mehmed

Guruş 123

Pare 15

S 7 / B 26

Hark içün alınan dükkân hüccetidir (Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Hurrî re hezel defter İbrâhîm el-mevla hallafe be Medine-i Karahisar-ı Sâhib ne

ma gahul fakirullah İzze ve Şanehu ğafare lehu

Medine’i Karahisar Mahallesi'nden Sofular Mahallesi sükkânından Receb Beşe

bin Mustafa nâm kimesne meclîs-i şer‘ hatır-ı lazımu-t tevkir de nef‘an lil vâkf kıbel-i

şer‘ enverde şeraya me’zun olan işbu ba‘isü-l kitâb hark-ı kebir evkâf mütevellisi olan

Munla Mehmed bin Veliyyüddin Efendi mahzarında bi-t tav‘a ikrâr-ı tam ve takrîr-i

kelâm idüb akd-ı âtî suduruna değin sülk-ü mülkümde menselik olup medine’i mezbûre

esvakında Haffaflar sevkinde vâki‘ bir taraftan el-Hâc İsmail dükkanı ve bir taraftan el-

Hâc Ebubekir oğlu dükkanı ve bir taraftan balık hanı ve tarafı rabi‘i tarik-i amm ile

mahdûd bir bab haffaf dükkanımı derûnunda demir kapılı mahzeniyle bi cümle-t tevabı‘

ve levahık ve kaffetü-l hukuk ve-l murafık tarafından icab ve kabulü havi ve şurut ve

müfideden ari bey‘i bat sahih-i şer‘i ile nazar rayiç fî-l vakt beş yüz altmış yedi guruşa

mütevelli mezbûre bey ve teslim ve temlik idub oldahi vâkf-ı mezbûr içün iştira teslim

ve temlik eyledikten sonra semeni olan meblâğ mezbûr beş yüz altmış yedi guruş mal-ı

vakıftan eda ve teslim bendahi mütevelli merkum yedinden bi-t tamam ve-l kemal ahz u

kabz eyledim baʻde-l yevm dükkân mahdûd mezkurdan benim katiyyen hilafiye ve

84

medhalim kalmayıp vâkıf içün mütevelli merkumun vâkıf içün mülkü müşterasıdır

keyfe yeşa ve-l ihtiyar mutasarrıf olsun dedikte gıbbe-t tasdiki-ş şer‘ i ma hüve-l vaki‘

bi-t talep ketb olundu ceru zalik hurrire fi-l yevmi-l tasi‘ ve-l işrin min şehr-i Zilhiccetü-

ş şerîf li sene sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l ulema’i-l kiram müfti Ahmed Efendi

Fahru-l kuzat Mustafa Efendi ibn Abdulhay Efendi

Fahru-l akran mütesellim Ali Ağa ibn Mustafa

El-Hâc Abdurrahman bin el-Hâc Mehmed Efendi

Ve gayruhûm

S 8 / B 27

Tabaka aslihûl hatîr zait Mehmet el-hallâfe be-medine-i Kütahya ne ma gahül

fakirullah azze ve şanehu ğafere lehu

Cizye emiridir (Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Memalik-i mahrusede vâki‘ ehl-i zimmetten Yahudi ve nasarânın şer‘an

ru’uslarına mazrube olan cizyeleri beytü-l mâl-ı müsliminin usul-u emvâl

meşru‘asından olmağla mezheb Hanife üzere âlâ ve evsat ve ednâ itibarıyla cibayet

olmak lazım gelmeğin işbu bin yüz altmış bir senesi cizyesi cibayetine sene’i mezbûre

muharrem gurresinden mübaşeret olunmak üzere hattı hümayun şevket-makrûnum sadır

olmağın bin yüz altmış bir senesine mahsub olmak üzere Kütahya ve karahisar-ı sahib

ve sultanönü sancaklarında sakin ve mütemekkin ve mürur ve ubur eden ehl-i zimmet

kefere ve yahudi ve ermeni acem taifelerinin şer‘an üzerlerine lazım gelen bin yüz

altmış bir senesine cizyeleri sene’i mezbûre muharremi gurresinden cibayet eylemek

üzere iki yüz otuz âlâ ve iki bin iki yüz seksen evsat ve altıyüz doksan edna evrakı

esnaf-ı sülüse itibariyle cem‘an üç bin iki yüz evrak ile işbu rafi‘ tevki‘ refi‘ü-l şan

şehriyari kıdvetü-l emasil ve-l akran Ömer zide kadrehu deruhde tefviz olunup işbu

berat-ı alişan mu‘adelet gâyati verdim ve buyurdum ki cizyedar merkum varub sene’i

mezbûre muharrem gurresine hakimu-l vakt muvacehesine mirî mühür ile memhur

cizye evrakı bağçesinin mühürlerin kat‘ ve evraklarından olan mühür ile tatbik

olunduktan sonra bir kimesneye vazi’ ve vilayet kadısı mühürleyip dersaadetime irsal

ve kalem-i mezbûr tâbi her bölük ve karyede sakin ve mevcud yerlu ve yabancı ve

mürur ve ubur eden ehl-i zimmet kefere ve Yahudi ve ermeni’i acem taifelerin ve emir

ve mürahık hükmüne dahil olup şer‘an cizyeye müstehak olan gulamları gereği gibi

85

takyid ve ihtimam ile tefhis olunup bir ferdi hariç ve kağıtsız kalmamak şartıyla vech-i

şer‘i üzere ahalisi beyninde esnaf-ı sülüsenin hangi sınıfındandır itibar olunur ise hattı

hümayun şevket-i mekrunumla virilen nizam-ı cedid mûcibince fakir mu‘temlinden

edna itibariyle birer zir mahbub ve vasatu-l hal olanlardan evsat itibariyle iki zir

mahbub ve zahirü-l ganam kesir olanlardan âlâ itibariyle dört zir mahbub olunup

tedarikinde aciz ve asratı zahir olanlarından zir mahbub hesabı üzere âlâdan on bir guruş

ve evsattan beş buçuk guruş ve ednâdan iki buçuk guruş on pare olmak üzere ecnas

nukuduna ne güne akçe getirirler ise halisü-l ayar ve tamü-l vezn onları rayiç olduğu

üzere hudud-u cedid İstanbulî altun dörder yüz kırk akçeye ve zincir kilo mısır altını

üçer yüz otuz akçeye ve tuğralı mısır altını üçer yüz on beşer akçeye ve tuğralı sağ

payenin her kırk adedi bir guruş hesabıyla alınıp cizyeleri bu vecihle cibayet ve tahsil ve

şurut mukırra’i mezkureye kemal-i ihtimam ve itidal üzere mera‘at olunup haddı

tecavüz te‘addi ile sebil-i sadakat ve tarîk istikametinden u’dûl edenlerin şer‘an

müstehak oldukları cezayı amelleri tertib oluna ve ehl-i zimmet keferenin her birine

miri ile memhur eşkaliyle birer kağıt verilip ve mal-ı cizyeye tevzi‘ eylediği evrakın

ilasından on iki ve evsatından dokuz ve ednâsından altı pare mâ‘şiyet ve bundan

ma‘ada her bir varakta birer pare dâhi cizye muhasebecisi ve katiblerine ücreti kitabet

tayin olunmakla müctemi‘ olan asıl mal cizyeden hıyni muhasebe deynlerine mahsub

olmak ve memalik-i mahrusemde vâki‘ evkâf karyelerinde sakin ehl-i zimmetinden

selateyn-i izam ve vüzerayı kirâm ve mirmiran ve sairlerinin havas ve ocaklıklarına

voyvodalıklara dahil bazı esbaba binaen defterin ifraz ve maktu‘ olanlar gerek rahib ve

patrik ve mesayibde ve bir tarik ile ellerine berat alıp tercümanlık ve müslimlik ve

mu‘afiyet iddi‘asıyla olanlar bi-l cümle refi‘ olunmakla madem ki iktisab ve amele

kadîr olup iktisabtan mani olur zamanda ve zaruret ve kılıç veyahut ekser imanda meriz

olmaklık gibi izâr-ı sahihası olmaya sair ehl-i zimmetten istisna olunmayub

cümlesinden vech-i şer‘i üzere tahmil ve istikrazlarına göre yed vahidun esnaf-ı sülüse

itibariyle cizyelerin cibayet ve cizyeye müstehak olmayan mebni ve zahirü-l gana

olmayup pir vefatı ve amel babında olup bir vecihle kâr-ı kesbe iktidarı

olmayanlarından hilaf şer‘ şerîf cizye talep olunmaya ve ehl-i zimmetten ayinde ve

derûnunda ve def‘atü edaya kudreti olanlardan maadasından mal cizyeyi dört taksit ile

cem‘ ve tahsil eyleyub cizyedarlar dâhi taksit-i şurutu üzere vakti zamanıyla hazine’i

amireme teslim eyleyeler ve mal cizye niza’i içtihad-ı icab eden varidat şer‘iyyeden

olup ehl-i zimmet sukut cizyeyi müstelzim olur azr iradına zil-u sağiriyle müstehak

86

oldukları cizyelerin virmek içün tasaddi ederiz olur ise cizye’i şer‘ iyelerinden imtina‘

eyledikleri içün ol mekulelerin rakibesi üzerine mazrube olan cizyelerin aldıktan sonra

şer‘an işdi’kab ile icab eden cezaların tertib oluna ve ahali vilayetten bazı zi kudret

kimesneleri bağ ve bahçe ve çiftlik ve değirmen ve mandıralarında çoban ve ter oğlanı

namıyla ve sair behane ile ehl-i zimmet istishab ve cizyelerin verdirmeyip bu güne

hareket-i haberat idenler ba‘isü hezelan ebna olup ukubat-ı şedide ile muka‘ib

olacakların mukırr ve muhakkak bilip selamet halleri içün kemal-i intiyah üzere hareket

eyleyeler ve cizyedarlar birbirlerinin mukayeselerine dahil olmayan re‘ayaya hayli

zafiyet evrak gönderip tevzi‘ olunduğu şer‘an sabit oldukta verdiği kağıtları geri

kendüye dörd akçesini bi-tamam tahsil ve asıl cizyedarına teslim ve tahammüllerine gün

evrakları mukayesesine dahil olan cizyedar tarafından verilip bir vecihle te‘allil ve

muhalefet ettirilmeye ve bazı re‘aya sakin olduğu kasaba ve karyesinden mün‘am ve

metmul âlâ veyahut evsata mütahmil iken âlâ ve evsat cizyesin virmemek içün

havarlarında vâki‘ ahar kaza cizyedarlarından hile ile evsat ve yahut ednâ kağıdı alıp

miriye gadr eylemek ihtimalleri olur ise ol usullerin ahalisini mülk ve emlakına nazar

olunup esnaf-ı sülüsenin fakir nısfından adet ve itibar olunur ise vech-i şer‘i üzere

istihfaklarına göre evrakları verilip lakin bu bahane ile reaya fukarasına azr tecavüz

olunmaya ve her bir ehl-i zimmetinin tahammüllerine göre cizyeleri cibayet olunmak

muktezi iken bazı mahallat ve karanın koca basileri kendi cizyelerin tahkik içün

tapudan evrak alub reayaya istihkaklarına göre tevzi‘ olunup malı her ne ise

beyinlerinde hesap ve hilaf-ı şer‘ şerîf âlâ olsun tevzi‘ olunduğu semi‘ hümayunuma

ilga olunmakla bu bedi‘at-ı keriheye dâhi men olunup her bir ehl-i zimmetin

istihkaklarına göre cizyedarlar yedinden eşkaliyle evrakları verilip cizyeleri cibayet

oluna hâsıl-ı kelâm hilaf-ı şurut berat bir ferdi hariç ve evraksız kalmamak üzere her

birine âlâ vech-i şer‘i tahammül ve istihkaklarına göre evrakları virulup cizye’i şer‘

iyyelerin cibayet eyledikten sonra kasaba ve karye üzerine tapudan evrak tarh ve tevzi‘

eylemekten bigayet ihtiraz ve ictinab oluna hülasa-i kelâm şurut berattan ziyade bir akçe

alındığı yahut tapudan evrak tarh ve tahmil haberi alınır ise bilâ imhal bu güne harekete

cesaret edenlerin cezaları tertib olunacağın mukırr ve muhakkak bileler ve cibayete

me’mur ameller dâhi cüdde’i haktan udul eylemeyüp kemal-i istikamet ile hareket ve

hilaf-ı şurut berat-ı alişan reaya fukarasından başka me‘işiyet ve zahire ve katibiye ve

sarrafiye ve külce akçesi namıyla bir habbe talep eylemeyeler ve kezalik kazayet ve

nevvab dâhi harc-ı mahkeme namıyla reayadan ve imal-i cizyeden kalil ve kesir min

87

baʻde bir nesne mutalebe eylemeyeler şöyle ki kadılar ve cizyedarlar celb-i mal

sevdasıyla reayaya zulüm ve te‘addi ederler ise siren ve alenen tecsis ve tefhis olunur

ezdiyad oldukları zahir olur ise kayd-ı bend ile asitane’i saadetime ihzar ve şer‘en

haklarından gelinir ona göre işbu berat-ı alişanımın şurut murat olunup kadılar ve

voyvodalar ve kurâ zabıtları ve sair sekan vilayet bi-l ittifak cizye cibayeti hususunda

cizyedarlara muhalefet eder olur ise haklarından gelinmek üzere isim ve resimleriyle

dersaadetime arz-ı ilam eylediler ve her bir neferin cizyeleri malın eda eylediği malum

olmak içün cizyedarlar başka defter tutup kazada olanları mahallesiyle ve karada

olanları karyesiyle ve mürur ve ubur edenleri isim ve resimleriyle âlâ-l esamir defter ve

cizye muhasebesi kalemine teslim eylemek üzere devlet medarıma götüreler ve cizyedar

memur olduğu kaza ve nevahiye tevzi‘ eylediği evrakın bâ‘de kolcular mühürleyüp ve

eşgalsiz kağıt virmeyüp hıyn-i iktizada def‘ iştibah içün tatbik olundukta mutabık

bulunmak üzere cizye kaleminde hıfz olunan mühür ile mühürlüdürler işbu berat-ı

alişanımda tayin ve tasrih oluna şurut ve kuyudun tenfiz icrasına her birerleri gereği gibi

ihtimam-ı tam eyleyüb hilafına vazi‘ ve hareketten bigayet ihtiraz ve ictinab eyleyeler

şöyle bileler alamet-i şerife itimad kıla tahriren fi-l yevmi-l salis aşer Şevvâl li sene

sittin ve miete ve elf

Be makam kostantin

El- mahruse

Vasıl sulh Zilhicce 160

Yandaki şerh kaydı : Kalem-i Kütahya evrak cizye

Âla

Aded 230

Evsat

Aded 2280

Edna

Aded 690

Kaza-i karahisar

Âla

Aded 25

Evsat

Aded 300

Edna

Aded 25

Âlâdan harç Pare 12

Evsaddan Pare 9

Edna Pare 6

Her birinden birer pare kalemiye dahi variddir.

88

S 8 / B 28

Ahi Selçuk zaviyesinin zaviyedarlık beratıdır. (Kenardaki şerh kaydıdır.

Vesikanın başlığıdır.)

Karahisar-ı sahib kazasında vâki‘ ahi Selçuk zaviyesi evlada meşrut olup ber-

muceb şart-ı vâkıf evladiyet ve meşrutiyet üzere yevmi bir akçe vazife ile zaviyedarı

olan şeyh Abdulaziz bin şeyh Abdulkadir bin e’ş-şeyh Mustafa fevt olup berayı hali ve

mahlul kalmağla yerine li ebeveyn er karındaşı işbu rafi‘ tevki‘ refi‘ü-l şan hakani şeyh

Abdulhalim bin eş- şeyh Abdulkadir ibn şeyh Mustafa zide ilmehu her vecihle layık ve

mahal ve müstehak olmağın ber-muceb şart-ı vâkıf tevcih olunup yedine berât-ı şerifem

verilmek babında yedinde olan müteveffayı mezbûrun berat-ı mûcibince inayet talep

etmeğin sadaka idub bu berat-ı hümayunu verdim ve buyurdum ki baʻde-l yevm

mezbûr şeyh Abdulhalim bin eş- şeyh Abdulkadir bin eş- şeyh Mustafa zide ilmehu

varub zikrolunan zaviyenin müteveffayı mezbûrun yerine zaviyedar olup hizmet

lazımesin mer‘i ve mü’di kıldıktan sonra yevmi bir akçe vazifesiyle mâtasârıf olup

vakfın ruhu ve devam-ı ömür olunması içün duaya müdavemet göstereler şöyle bileler

alamet-i şerife itimad kılalar tahriren fi evahir saferü-l hayr li sene tis‘a ve hamseyn ve

miete ve elf

Be makam kostantiniyye

El- mahruse

S 8 / B 29

Çavuş oğlu zevcesinin kassam defteridir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sahib mahallatından Cami‘i kebir Mahallesi sakinelerinden

iken bundan akdem müteveffiye olan Fatıma binti el-Hâc Ebubekir nâm müteveffanın

veraseti zevci dahili el-Hâc İsmail bin el-Hâc Mustafa ile sadri kebir oğlu Halîl ve gaib

kebir oğulları Ahme'de ve Ebubekir'e ve sadriye kebire kızı Aişe'ye münhasır olduğu

zâhir ve mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezbûredir ki tevcihe zikrolunur

tahriren fi sulh Zilhiccetü-ş şerîf li sene sittin ve miete ve elf

89

Mahalle-i mezbûrada vâki‘

mülkü menzîl guruş 200

Bedesten kurbunda vâki‘ bir bab

mahzen guruş 50

Arasta sevkinde vâki‘ dükkânın

nısıf hissesi guruş 20

Altın bilezik

çift 1

münkâl 20.5

Guruş 71.5

Billurzade kemer

sim

kuşak 1

Guruş 20

Çuka peniş 1

Guruş 6

Köhne kumaş

entari 1

Guruş 2

Cedid kedi kürkü

1

Guruş 6

Cedid boğasır

kapama 1

Guruş 2.5

Altın evlak

tabir olunur

kaftan 1

Guruş 4

Cedid kutni entari

1

Guruş 3

Kumaş kaplı

zencab kürk 1

Guruş 8

Zenne donu 3

Guruş 3

Müsta‘mel

şamirü-l Cebe

entari 1

Guruş 3

Müstamel şami

alaca kaftan ma‘a

sim düğme 1

Guruş 6.5

Sakız kuşağı

1

Guruş 1

Sofra peşkiri 1

Guruş 2

Çatkı ma‘a çenber

1 ve mumi çenber

1 ve serpuş 1

Guruş 2.5

Minder çarşabı 1

Guruş 1

Def‘a sağir

çarşab 1

Guruş 1

Münakkaş uçkur 1

Guruş 1

Def‘a çarşab 1

Guruş 0.5

Cedid gömleklik

bez

Aded 7.5

Guruş 9

Müstamel Zenne

gömlek 3

Guruş 2

Münakkaş yağlık 6

Guruş 1

Def‘a köhne Zenne

donu 1

Guruş 2

Köhne bohça 1

Pare 1

Keten ipliği derazi

Guruş 1.5

Demirli sanduka 1

ve sepet sanduka 1

Guruş 3

Köhne orta keçesi

3

Guruş 5

Müstamel sedir

keçesi 2

Guruş 5

Köhne seccade 2

guruş 2

def‘a köhne sağir

seccade 1

Guruş 0.5

köhne kilim 1

Guruş 1.5

Köhne yasdık 8

Guruş 6

Köhne döşek 3

Guruş 5

Köhne yorgan 3

Guruş 6

Defa kilim 1

Guruş 1.5

Yanbolu kebesi 2

Guruş 3

Ayna 1

Guruş 0.5

Havlu ma‘a

peştamal 1 ma‘a

papuş

1 ma‘a makreme 1

Guruş 3

Kahve ibriği 1

Guruş 1

Leğen 1 ma‘a

ibrik 1

Guruş 3

Şamdan 1

Guruş 1

Cam tas 1

Guruş 0.5

Havan 1

Guruş 1

Evan-ı nühasiye

Aded 35

Guruş 35

Arı kovanı adet 10

Guruş 5

Hınta kile 1

Guruş 2

Minder 2

Guruş 1

90

Cari oğlu

Guruş 40

Mehri müeccel

derdest zevc Guruş

30

Hırdavathane

Guruş 5

Cem‘an yekûn

Pare 10

Guruş 595.5

Mine’l-ihracat

rüsum-u kısmet-i

adi

Guruş 15

Katibiyye

Guruş 1.5

Çukadariye

Guruş 1.5

Hüddamiye

Guruş 1

Emniye

Guruş 1

İhzariye

Pare 15

İskat salvetine

ber-muceb vasiyet

Pare 25

Guruş 5

Cem‘an yekûn 26

Sahihu-l bâki

lit taksimi

beyne-l verese

Guruş 569.5

Pare 10

Hissetü-l zevci-l

mezbûr el-

hâc İsmail

Guruş 142

Pare 7

Hisseti li

ibnü-l

merkum

Halîl

Guruş 122

Pare 2

Hissetü-l li

ibnü-l saib

Ahmed

Guruş 122

Pare 6

Hissetü-l li

ibnü-l gaib

Ebubekir

Guruş 122

Pare 2

Hissetü-l binti-l

mezbûre Aişe

Guruş 61

Pare 3

S 9/ B 30

Kara Hacı Mustafa oğlunun eytamının mübayi‘ hüccetidir. (Kenardaki şerh

kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine’i Karahisar-ı Sahib mahallattan İmaret Mahallesi sakinelerinden iken

bundan akdem müteveffiye olan Fatıma binti Halîl nâm Hatunun veraseti zevci dahili

Ali bin el-Hâc Mustafa ile validesi Rukiye binti el-Hâc Abdullah ve sadri sağir oğulları

Mustafa ve Ahmed ve münhasır olduğu inde-ş şer‘i nümayan olduktan sonra mezbûr

Ali bin el-Hâc Mustafa nâm kimesne meclîs-i şer‘ enverde kıbel-i şer‘ nebeviyeden

menzîl-i âtî zikri eytama infa‘ olmağın iştiraya me’zun olan sağiran mezbûranın vasi

mevsubları el-Hâc Hasan bin Halîl nâm kimesne mahzarında ikrâr-ı tam takrir-i kelâm

idub bey‘i âtî zikrin suduruna değin sulgu mülkümde münselik olup mahalle-i

mezbûrada vâki‘ bir tarafı el-Hâc Nûh balı menzili ve bir tarafı ateş oğlu bahçesi ve

bazen karagöz Halîl menzili ve tarîk-i has ile mahdûd bir bab fevkani oda ve bir bab

kiler ve tahtani bir bab soba odası ve bir bab aş odası ve bir bab ahır ve kenef ve bir

miktar bahçeyi müştemil menzilimin nısf hisse’i şayi‘ini bi cümle tevabı‘ ve- levahık ve

kaffetü-l hukuk ve-l murafık tarafından icab ve kabulü havi ve şurut-u müfideden ari

bey‘ bat sahih-i şer‘i ile nakd-i rayiç fi-l vakt fazl üç yüz yirmi bir esdi guruşa bey‘ ve

91

teslim ve temlik eylediğimde ol dâhi ber vech-i muharrer eytamı mezkûr Mustafa ve

Ahmed içün bi-l vesâye iştira ve teslim ve temlik ve kabz ve kabûl eyledikten sonra

semeni olan meblâğ mezbûr üç yüz yirmi bir esdi guruş oğullarım sağiran mezbûran

ber-muceb defter-i kassam valideleri müteveffiye mezbûrun hisse’i şer‘iyyelerine isabet

ve intikal eden üç yüz yirmi bir guruş zimmetinde deynim olmağla deyn-i mezkûr takas

eyledikte ben dahi mukâsa idub ol vecihle istifa etmekle baʻde-l yevm menzîl mahdûd

mezkurun nısf hisse’i şa‘iyasında alaka ve medhalim kalmayıp sağiran mezburan

Mustafa ve Ahmedin âlâ-l iştirak esavi mülkü müşteraları olmuştur keyfe yeşa’ ve-l

ihtiyar mutasarrıf olsunlar dediklerinde vasi mezbûr dâhi bi-l muvacehe tasdik edicek

ma vâka‘ bit-talep ketb olundu hurrire fi-l yevmi-l sani min şehri muharremü-l haram li

sene sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

El-Hâc Nasuh bin Abdullatif

Muhtar zade Mustafa Çelebi

Kavukçu Ahmed Çelebi

El-Hâc Hasan bin el-Hâc İsmail

Abdullah bin el-Hâc Mustafa

Dürri Ahmed Çelebi bin murâd

Kâtib Ahmed Efendi

Muhzır Mehmed ve Ahmed ve İbrâhîm

Ve gayruhûm mine-l huzzar

S 9/ B 31

Karabed zimminin Acem ile ibra hüccetidir. (Kenardaki şerh kaydıdır.


Gad vâka‘ gurretü şehr-i muharremü-l haram fi yevmi-l sülüsa’i

Medine-i Karahisar-ı Sahib mahallatından Nasari Mahallesi mütemekkinlerinden

karabet veled (Boş) nâm zimmi meclîs-i şer‘ şerîf lazımu-t tevkirde yine mahalle-i

mezbûr mütemekkinlerinden işbu baisü-l terkim Avans veled (Boş) nâm zımmi

muvacehesinde bi-t tav‘ü-l saf ikrâr-ı tam ve takrîr-i kelâm idub tarih-i kitaptan beş sene

mukaddem zımmi mesfur Şâbı emred oğlum (Boş) nâm zımmi şakirdlerin ile tasarruf

ve üzerinde mevcud bulunan malumu-l miktar akçesini ahz eylediği beni ehl-i örfe

gammaz idub ve üç yüz elli guruş tecrim ettirmekle bundan akdem divân-ı esfiyaya

arzuhal ve hilaf şer‘ aldığı akçe reddi babında yedime ita olunan emr-i alişan ile mesfur

92

ihzarı şer‘ ve murafa‘a olduğumuzdan bi-l külliye inkâr idub ben dâhi gammazını isbat

ve meblâğ mezbûru dâhi sabit etmek üzere iken beynimizde muslihûn tavassutunu

davayı mezkurumdan fariğa olmak üzere mesfur ile otuz guruş üzerine an inkâr inşa’i

akd-ı sulh eylediklerinde ben dâhi sulhu mezbûru kabûl ve bedel-i sulh olan meblâğ

mezbûru otuz guruş işbu meclis-i şer‘ de mesfur yedinden an nakid bi-t tamam ve-l

kemal ahzu kabz idub fima baʻde salifüz-zikir davadan mesfur Avannis zımminin

zimmetini bedel-i mezbûrun mukabelesine ibrâ' i amm kati‘ niza‘ ile ibrâ' ve iskat

eylediğimde ol dâhi bana def ve teslim eylediği meblâğ mezbûr otuz guruştan benim

zimmetimi ibrâ' ve iskat eyleyub baʻde-l yevm husus-u mezkura müteallıka tarafından

asalete ve bi-l vekalete daʻvâ ve niza‘ımız zuhur ve sudur eder ise ledi-l hükkamü-l

kerim mesmu‘a ve makbule olunmayub tezvir ve şer‘e hamel olunsun dedikde mukırr

mesfurun sudur iden kelimatını el mukırr lehu-l merkum avannis dâhi bi-l muvacehe

tahkik edecek ma vâki‘ bi-t talep ketb olundu hurrire fi-l yevmi-l sani min muharremü-l

haram lisene ehadi ve sittin ve mieteyn ve elf

Şühûdü’l-hâl

Bahçivan zade el-Hâc Mustafa Efendi

Kavukçu zade İvaz Ağa bin Mehmed

Hamamcı el-Hâc Mustafa bin el-Hâc Süleyman

El-Hâc İbrâhîm Ağa el-Hâc Ahmed

Çavuş oğlu Halîl bin el-Hâc Süleyman

Munla İsmail bin Hüseyîn

Şam Ali bin el-Hâc Mustafa

Muhzır Mehmed ve İbrâhîm ve Ahmed


S 9/ B 32

Mihail karyesi sükkanından Hacı Halîlin sağire kızı muhterife olup keşif

hüccetidir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Husus-u âtî-l beyanın mahallinde keşf ve tahriri iltimas olunmağla kıbel-i şer‘i

enverden Mevlana Ahmed Efendi irsâl olup ol dâhi hâlâ yedine Karahisar-ı sahib sema’i

müslim Said bin Ali Ağa taraflarından çukadar Mehmed ve zeyl-i sahihada muharrerü-l

esami müslimin ile medine’i mezbûre muzafatından Mihail nâm karye sükkânından el-

Hâc Halîl bin el-Hâc Mustafa nâm kimesnenin menziline varub nazar eylediklerinde

mezbûr el-Hâc Halîlin sulbi sağir kızı Huri nâm sağireyi iki derlerinden göğsüne

93

varınca muhterik bi-l nar olduğu halde müteveffiye olup babamız merkum el-Hâc

Halîlden sual olundukta kızım mezbure Aişe evde yalnız kalub ateş kenarında otururken

bî emrullahi Teala ateş isabet idüb müteveffiye olmuştur ahali karyeden sair bir

kimesneden vicahen mine-l vucuh husus-u mezbûr müteallıka daʻvâ ve niza‘ım yoktur

dediğini Mevlana mezbûr mahallinde ketb ve tahrîr ve muabe‘at olunan emnayı şer‘ ile

meclîs-i şer‘e gelub âlâ vuku‘a inha ve takrîr etmeğin ma vâki‘ bi-t talep ketb olundu

hurrire fi-l yevmi-l sani min şehr-i muharrem li sene sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

İmam memi halife bin Eyub

Ali bin el-Hâc Ebubekir

Ahmed Beşe bin İbrâhîm

El-Hâc Ali bin el-Hâc Mustafa

İsmail bin Halîl

Mekke nişan oğlu Mehmed


S 9/ B 33

Serrac Halîlin zevcesinin mübaye‘a hüccetidir. (Kenardaki şerh kaydıdır.


Medine’i Karahisar-ı sahib mahallatından İmaret Mahallesi sakinlerinden zat-ı

badel şer‘i ile marife olan Fatıma binti (Boş) nâm Hatun meclîs-i şer‘ şerîf lazımu-t

teşrifiyle yine mahalle-i mezbûr sakinelerinden iş bu ba‘isü-l kitâb zatı kezalik tarif-i

şer‘ ile marife olan Fatıma binti receb nâm Hatun mahzarında ikrâr-ı tam takrir-i kelâm

idub bey‘i âtî zikrin suduruna değin sulgu mülkü sarihde münselik olup mahalle-i

mezbûrada vâki‘ bir tarafı kemerli ev demekle maruf nâm kimesne menzili ve bir

taraftan Arslan Ağa haremine ve bazen arslan Ağa hariciyesine ve bir tarafı tarîk-i amm

ile mahdûd fevkani bir bab oda ve tahtani bir bab oda ve bir ahır ve bir kenef ve avlu ve

bir miktar bahçeyi müştemil mülkü menzilden zikrolunan bir bab ahırıyla ahır

kapısından dükkan kapısına varınca arzan on buçuk zira‘ ve tulen yirmi beş zira

arsasından ve dükkan kapısının nısfı ile ma‘a bi cümletü-t tevabı‘ ve levahık ve

kaffetü-l hukuk ve-l merafık tarafından icab ve kabulü ve şurud-u müfide ari bey‘i bat

sahih-i şer‘i ile kabz-ı rayiç fi-l vakt yirmi yedi guruşa mezbûr Fatıma Hatuna bey‘ ve

teslim ve temlik eyledikte ol dâhi ber vech-i muharrer iştira ve teslim ve temlik ve kabz

ve kabûl eyledikten sonra semen-i mübeyyi olan meblâğ mezbûr yirmi yedi guruş

94

müşteriye mezbûreye yedinden bi-t tamam ve-l kemâl ahzu kabz eyledim baʻde-l

yevm ahir mezkûr ile arsa’i mezbûrada alaka ve medhalim kalmayıp müşteraya

mezbûrenin mülkü müşterası olmuştur keyfe yeşa ve-l ihtiyar mutasarrıfa olsun

dedikten sonra iade’i kelâm idub yine mezbûr derûnunda salifüz-zikr bahçenin iki tarafı

taş duvar ve bir tarafı mezbûreye furuht eyledim ahır ve bir tarafı arslan Ağa haremine

muttasıl arsadan arzan altı zira ve tulen on iki zira arsa haliyen dâhi bundan akdem

müteveffa olan sadri kebir oğlum Halîl bin mahmud yine sahiha’i şer‘iyye ile vakt-ı

sigarında müntelik olmak üzere hibe ve yine vilayete ittihab eylemiştim ol vecihle

mahdûd mezkûrda vâki‘ bahçe mezbûranın tasrih ve beyan olunduğu miktarı arsasına

dâhi alaka ve medhalim olmayıp müteveffa oğlum mezbûr Halîlin mülkü mevhubesi

olup baʻde-l vefat tereke eylediği sağir kızları Ümmühan ve Emine ile zevcesi işbu

mezbûr Fatımanın mülkü mevrusları olmuştur keyfe yeşa mutasarrıf olsunlar dedikte

mezbûr dâhi bi-l vesâye ve bi-l asale beyan mezbûrenin kelimatı meşruhasını vicahen

tasdik ve şifahen tahkik etmek ma vâki‘ bi-t talep ketb olundu hurrire fi-l yevmi-l sadis

min şehr-i muharremü-l haram li sene ehadi ve sittin ve miete

Şühûdü’l-hâl

Sarrac Selim halife

Munla İbrâhîm bin Mustafa

Hüseyîn bin Mehmed

Feymane oğlu Halîl bin Mustafa

Ve Şakir bin Eyub

Ve Munla Mehmed bin Abdullah

Hallaç Mehmed Çelebi

Munla İsmail bin Hüseyîn

El-Hâc Yusuf bin Mehmed

S 10/ B 34

Balakhanında mürd olan Abacı zimminin kassam defteridir.(Kenardaki şerh


Fî’l-asl Medine-i Kütahya sükkânından olup Medine-i Karahisar-ı sâhibde vâki

Balakhanı demekle maruf handa misafireten mütemekkin iken bundan akdem helak

olan Ankile veled-i Pavli nâm zimminin veraseti zevci metrukesi Meryem binti Avad ile

babası merkûm Pavli'ye sulbi sagîr oğulları Yorgi ve Nikolaya münhasıra olduğu zâhir

ve mütehakkık olduktan sonra terekeyi hâlik mesfurdur ki ber vech-i ati zikr olunur

95

hurrire fî yevmil sabi min şehri muharremü-l haram li sene ehadi ve sittin ve miete ve

elf

Siyah aba top 24

Guruş 48

Beyaz aba top 11

Guruş 22

Dikilmiş aba

şalvar

Adet 8

Guruş 8

Müste‘amel siyah

aba

yağmurluk 1

Guruş 3

Köhne şalvar 1

maa peniş 1

Guruş 1,5

Köhne gömlek 2

Guruş 0.5

Köhne zıbın 2 maa

müste‘amel

entari 1

Guruş 1,5

Köhne cebe kürk

1

Guruş 1

Köhne yanbolu

kebesi 2

Guruş 2

Boğça 1 maa

başlık 1

Guruş 0.5

Kaliçe 1 maa

ka’raz(makraz) 1

Guruş 1

Peştamal maa

sarık 2

mâa kuşak 1

Guruş 1

Heybe 1 maa çul

1

Guruş 1

Köhne dizlik 1

Guruş 0.5

İplik

Guruş 1

cüzdan maa

hırdavat

Guruş 0.5

Ceman yekun guruş 94

Mine’l-ihracat

Resm-i kısmet

Guruş 2

Pare 14

İrsaliye

Pare 20

Çukâdariye

Pare 20

Hüddamiyye

ve ihzariye

Pare 21

Harcı hücceti

vesayet

Pare 25

Kıbel-i isbat-ı verese eminî beytü’l-mala ahz itmeğin tahlise-i emin-i mezbûr

guruş 6,5

Ceman yekun ihracat guruş 11

Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese 83

Hisse-i ebil mesfûr

Guruş 12

Pare 33

Hisse-i zevcetil mesfure

Guruş 10

Pare 15

Hisse-i ibni-l

mesfur

Guruş 29

Pare 16

Hisse-i ibni-l

mesfur

Guruş 29

Pare 16

Hâlik-i mesfurun babası merkûm Pavli vâsi nasb olduğu bu mahalle şerh verildi.

S 10/ B 35

Muhtesibin tarla tefriki hüccetidir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

96

Husus-u atî-l beyânın mahallinde keşf ve tefrik olunması iltimas olunmağın

kıbel-i şer‘ enverden mevlânâ Ahmet Efendi irsâl olduğu ihtisab mukata‘asına tabi

şehirönü tabir olunan nâm mevziye varub zeyl-i vesikada muharrerül esami müslimin

huzurlarında akd-ı meclîs eyledikte meclis-i makud mezkurda mukata‘i mezbûr

mültezimi Ahmet nâm kimesne mukata’i mezbûr toprağında tarla mutasarrıfı iken fevt

olan Seyyid Ömer’in evlâd-ı zekuru kalmamağla tasarrufumda olan tarlaları mahlul

olmağın müteveffayı mezburun gaib olan müşteriki es-Seyyid Hasanın tarafından kıbel-

i şer‘den kayyım nasb olunan müezzin oğlu Hüseyin Beşe muvacehesinde takrîr-i

kelâm idüp iş bu mevzi‘ mezburda mu‘ayyene olunan müteveffayı mezburun mahlül

olan tarlalarının müşteriki gaib olmağın kayyım nasb olunan mezkûr Hüseyin Beşe

marifeti ile ve ma‘rîfet-i şer‘ ile ve bî garaz müslimin ehl-i vukuf marifetiyle mahlûl

olan tarlaları tefrik olunması matlubumdur didikte hususu mezkûre vukufu tam olup

çiftçi başı Mustafa bin Seyyid Ahmet ve Hüseyin İbrâhîm ve Tatar oğlu nâm

kimesnelerin ihbarlarıyla müteveffayı mezburun malumul hudud ve-l ciran altı kıt‘a on

altı dönüm tarlalarının nısf-ı canib ıslahı gaib-i mezbûr içün ve nısf-ı aherı mahlül içün

olmak ve her birlerine alamet ve sinor vâzi‘ olunduğu mevlânâ mezbûr mahallinde ketb

ve tahrîr ve mualecet olunan ümena’i şer‘le meclis-i şer‘e gelip âlâ vukuu inha ve takrîr

itmeleriyle ma vaki‘ bî-t taleb ketb olundu hurrire fî yevmi-l ışrin min şehri zilhîccetü-ş

şerîf li-sene sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Müfahhirü-l ulema’i-l kirâm faziletli Müfti Ahmet Efendi

Abdurrrâhman Efendi ibn Veliyyüddin Efendi

Oğlu Munla İsmail

Müezzin Munla Mustafa

Aksazlı Hacı oğlu El-Hac Abdurrrâhman

Defterhane-i der livayı kaza'i mezkurun der livayı Karahisar-ı Sâhib defter fî 3

1161

Kaza-i Karahisar-ı Sâhib divani rakam 9

Hane 255,5 rub 0,5

Defterhane-i der livayı kazayı mezkur der livayı Karahisar-ı Sâhib defteri fî 3

1161

Kaza-i karahisar-ı sâhib

Hane 255,5 sülüs 0,5

97

S 10/ B 36

Avarız emridir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Mefahirü-l kuzât ve-l hükkâm me’danü-l fezail ve-l kelâm Karahisar-ı Sâhib

sancağında vâki kazaların kadıları zîde fazlehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak

malum ola ki hazine-i amiremde mahfuz mevkufat defteri mucebince Karahisar-ı Sâhib

sancağında vâki kazalar ki 679,5 rub‘ avarızhaneyeriyle 82900 akçe bedel-i avarız

mütekâ‘dinleri olup 1161 senesine mahsûben cem‘ ve tahsili lazım gelmeğin (Boş)

deruhte olunup yedine virilen mühürlü ve nişanlı mevkufat defteri sureti mucebince

vakt ve zamanıyla cem‘ ve tâhsil ve dahili hazine-i amirem ittirilmek emrim olmuştur

buyurdumki hükm-ü şerifimle mübaşir mezbûr vardıkta bu babta sadır olan emrim üzere

amel idüp dâhi tarîhi-l mezbûr mahsûb liva’i mezburada vâki kazaların ol miktar

avarızhanesiyle ol miktar bedel-i avarız mütekâ‘idinleri olmağla beher hanesinden Beş

yüz akçe malları ile ol miktar bedel-i avarız mütekâ‘idinleri irsal olunan mühürlü ve

nişanlı mevkufat defteri sureti mûcibince yerli yerinden vâkit ve zamanıyla cem‘ ve

tahsil ve dahil hazine’i amirem ettirub hilaf-ı emir ve defter kimesneye te‘allil ve

muhalefet ettirmeyesin ve bundan ma‘a da mübaşir merkumun cihet-i maaşı içün beher

avarız hanesinden ellişer akçe vech-i maaş ettirilub ve avarız içün alınan akçenin her

yüz on akçesinden bir esedi guruş tahsil olunup ve hıyn-i tahsilde miri içün alınan

akçeyi hazine-i alındığı vech üzere aldırub bundan ziyade ve noksan alınmaya ve

aldırmayasız kesr-i defterden ve takashaneden ve fermandan ziyade talebiyle re‘aya

fukarasına zulüm ve te‘addiden bi gayet ihtiraz ve ictinab eyleyesiz şöyle bilesiz

alamet-i şerife itimad kılasız. tahriren fi-l sani aşer min şehr-i Şevvâl sene sittin ve mie

ve elf

Be makam-ı kostantiniyye El mahruse

S 10/ B 37

Nûzul emridir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Mefahirü-l kuzat ve-l hukkam ma‘denü-l fezail ve-l kelâm Karahisar-ı Sahib

sancağında vâki‘ kadılar zide fazlehum tevki‘ refi‘ hümayuna vasıl olûcak malum ola ki

hazine’i amirem de mahfuz mevkufat defterleri mûcibince Karahisar-ı Sahib

sancağında vâki‘ kazaların altıyüz yetmiş yedi buçuk ve bir buçuk rub bedel-i nüzul

haneleri olup bin yüz altmış bir senesine mahsub olmak üzere cemi‘ ve tahsil lazım

gelmeğin (Boş) deruhde olunup yedine virilen mühürlü ve nişanlı mevkufat defteri

sureti mûcibince yerli yerinden dikkat ve zamanıyla cem‘ ve tahsil ve dahil hazine’i

98

amirem ettirilmek fermanım olmuştur buyurdum ki hükm-ü şerifim mübaşir mezbûr

vardıkta bu babda sadır olan emrim üzere amel idub dâhi liva’i mezbûrda vâki‘ kazalar

ki ol miktar bedel-i nüzul haneleri olup sene’i mezbûra mahsub olmak üzere beher

hanesinden altışar yüz akçe bedeli nuzüllerin irsal olunan mühürlü ve nişanlı mevkufat

defteri mûcibince yerli yerinden vakit ve zamanıyla cemi ve tahsil ettirip hilaf emir ve

defter kimesneye inad ve muhalefet ettirmeyesiz ve bundan ma‘a da mübaşir

mezbûrun cihet-i me‘işiyeti içün beher hanesinden otuzar akçe vech-i maaş dâhi aldırub

ve bedel-i nüzul içün alınan akçenin her yüz on akçesinden bir esedi guruş aldırub ve

hıyni tahsilde miri içün alınan akçe hazine’i amireme alındığı vech üzere aldırub

bundan ziyade ve noksan alınmaya ve aldırmayasız. kesr-i defterden ve takashaneden

ve fermandan ziyade talebiyle re‘aya fukarasına zulüm ve te‘addiden bi gayet ihtiraz ve

ictinab eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimad kılasız. tahriren fi-l sani aşer Şevvâl

li sene sittin ve mie ve elf

Be makam kostantiniyye El- mahruse

Vusul Fi 13 muharrem 1161

S 10/ B 38

Hane-i Avarız defteridir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Defter oldur ki

İş bu bin yüz altmış bir senesine mahsup olmak üzere ba ferman-ı âli ve ber-

muceb suret-i defter-i hakani Karahisar-ı Sahib kazası ahalileri üzerlerine edası lazım

gelen iki yüz elli beş buçuk ve buçuk rub hane’i avarız beher hane avarıza beşer yüz

akçe mal-ı miri ve ellişer akçe cihet-i maaş ve bedel-i nüzul içün altışar yüz akçe mal-ı

miri ve otuz akçe cihet-i maaş ve otuz bin akçe dâhi bedel-i mütekâ‘idîn malları hesap

olundukta üç bin on altı guruş dört pareye baliğ olup ve tahsildariye yetmiş guruş ve

harç-ı defter yüz on bir guruş ve kalemiye beş guruş ve hüddamiye on guruş ve emniye

beş guruş ve ihzariye beş guruş min haysu-l mecmu‘ üç bin iki yüz yirmi iki guruş ve

dört pareye baʻde-l büluğ kaza’i mezbûrun kerihteden mevcud olan yüz altmış üç ve

üç rub hanesinin beher hanesine on yedişer buçuk guruş yirmişer akçe isabet ve kezalik

kerihteden mevcud olan iki yüz yirmi yedi neferin beher neferine birer guruş sekiz pare

isabet etmekle cümle’i ayan-ı vilayet marifetleriyle ve ma’rifeti şerle tevzi‘ ve li-ecli-t

tahsil mübaşir tayin buyurulan fahru-l akran Halîl Ağa yedine virilen defterdir ki Ber

veçhi âtî zikr olunur

99

hurrire fi-l yevmi-l hamis aşer min şehr-i muharremu-l haram li sene ehadi ve


Mahalle-i İmaret

Hane 8

Nefer 4.5

Mahalle-i Sofular

Hane 8

Nefer 5

Mahalle-i el-Hâc

Yahya

Hane 3

Nefer 2

Mahalle-i Sinan

Paşa Hane 1.5

Nefer 0.5

Mahalle-i Arab

mescidi

Hane 3

Nefer 1.5

Mahalle-i Cami’i

Kebir Hane 1

Nefer 3.5

Mahalle-i Burmalı

Hane 1

Nefer 1

Mahalle-i el-Hâc

Evtal

Hane 1

Nefer 0.5

Mahalle-i Tac

Ahmed

Hane 2

Nefer 1.5

Mahalle-i Fakih

paşa

Hane 2.5

Mahalle-i Munla

bahşi

Hane 1

Mahalle-i Bedrik

Hane 1

Nefer 2

Mahalle-i Oruç

Hane 2

Mahalle-i Efecik

Hane 1

Nefer 4.5

Mahalle-i

Ekeste(Eksüte)

Hane 1

Nefer 3

Mahalle-i

Karaman

Hane 2

Nefer 4.5

Mahalle-i Doğancı

Hane 0.5

Nefer 2.5

Mahalle-i Kubbeli

Hane 1

Nefer 2

Mahalle-i Çavuş

oğlu

Hane 0.5

Nefer 1

Mahalle-i Yukarı

Pazar

Hane rub 3

Mahalle-i Sinan

Halife

hane 0.5

nefer 1.5

Mahalle-i el-Hâc

Mahmûd

hane 2

nefer 4

Mahalle-i el-Hâc

İsmail

hane 1

Mahalle-i Zaviye

hane 0.5

Mahalle-i Kahil

hane 2

Mahalle-i

Akmescid

Hane 1.5

Nefer 1.5

Mahalle-i

Karakatib

Hane 0.5

Nefer 3.5

Mahalle-i Nasari

Hane 6

Mahalle-i Buhuri

Hane 0.5

Mahalle-i

Yahudi

Hane 1

Nefer 1

100

Karye’i

İsce

Hane 5

Nefer 5

Piyade 7

Karye-i

Mihail

Hane 1.5

Nefer 4.5

Piyade 3

Karye-i Köcez

Hane 0.5

Karye-i

Matlab

Hane 1

Nefer 3

Karye-i

Erkmen

Hane 2

Nefer 2.5

Piyade 1

Karye-i

Harmanlı

Hane 1

Rub 1

Karye-i

Çavdarlı

Hane 1.5

Karye-i

Sülümenli

Hane 3

Karye-i

Cebişli

Rub 3

Karye-i

Kışlaçık

Hane 1

Piyade 1

Karye-i

Süğlün

Hane 1.5

Piyade 1

Karye-i

Bolhallı

Hane 1

Piyade 1.5

Karye-i Salar

Hane 1.5

Nefer 4

Piyade 1

Karye-i Susuz

Hane 1.5

Nefer 1.5

Piyade 1

Karye-i

Kınık

Hane 1

Nefer 1

Piyade 1

Karye-i

Manastır

Hane 0.5

Nefer 2

Karye-i

Köprülü Hane

0.5

Piyade 0.5

Karye-i

Kozluca

çıkrık

Hane 1

Piyade 0.5

Karye-i Has

çakırlar

Hane 4.5

Piyade 1

Karye-i

Akçain Hane

0.5 Nefer 4

Karye-i Kara

aslan Hane 1

Piyade 0.5

Karye-i

Çebni

Hane 0.5

Nefer 5

Piyade 1

Karye-i

Bayat

Hane 0.5

Nefer 2

Karye-i İsmail

Hane 1.5

Nefer 2

Karye-i

Elpirek

Nefer 1

Hane 1.5

Piyade 2

Karye-i

Ömer Hane

0.5

Piyade

İsmail ve

mezkurdan

yoklana

Karye-i

Göynük

Ahmed

ağadan

yoklana

Rub 1

Karye-i

Yukarı Tandırı

Hane 1

Karye-i

Karışı

Hane Rub

1(üstü

çizik iptal

edilmiş)

Hisardar

İbrahim

ağadan

yoklana

Karye-i

Corca’i

kebir

Hane 1.5

Nefer 0.5

Piyade 0.5

Karye-i

Çobanlıca

Rub 1

Karye-i

Kumartaş

Hane 1.5

Nefer 7.5

Piyade 1

Karye-i

Karaca

viran Hane

1.5 Nefer

0.5

Piyade 0.5

Karye-i

Halımuralı

Hane 1.5

Nefer 0.5

Piyade 0.5

Karye-i Sarık

hane 1

Nefer 5

Piyade 2

Karye-i

Araplı

Hane 1

Karye-i

Çukur

Hane 1.5

Karye-i

Corca’i sağir

Hane 0.5

Piyade 1

Karye-i

Tekkeler

Hane 1

Rub 1

Nefer 9

Karye-i

Göreler

Hane 1

Karye-i

Karaağaç

Hane 1

Nefer 4

Piyade 2

Karye-i Büyük

Hane 1.5

Nefer 6.5

Piyade 1

Karye-i

Aksaz

Hane 0.5

Karye-i

Ayasini

Hane 1

Karye-i

Bostanlı

Hane 0.5

Karye-i

Ahiler

Hane 0.5

Karye-i

Çalışlar

Hane 1.5

Karye-i Üç

ağıl

Hane 0.5

Karye-i Hacı

beyli

Hane 1.5

101

Nefer 12

Piyade 1

Nefer 5.5

Nefer 1.5 Nefer 3

Piyade 0.5

Karye-i

Bozöyük

Hane 1.5

Nefer 2

Karye-i

Kunduzlu

Hane Rub

1

Piyade 1

Karye-i

Doğanlar

Hane 1.5

Nefer 5

Karye-i

Eyret

Hane 1.5

Nefer 8

Piyade 3

Karye-i

Aşağı

tandırı Hane

1

Nefer 4

Piyade 1

Karye-i

Ortaklar

Hane Rub 1

Hisardardan

yoklana

Karye-i

İldoğan Hane

0.5

Karahisardan

yoklana

Karye-i

Gazi

Mürsel

Hane 0.5

Nefer 12

Karye-i

Belce

Hane 1

Karye-i

Ulumurad

Hane 1 Nefer

1.5

Karye-i

Ayvalı

Hane 1.5

Nefer 1.5

Piyade 3

Karye-i

Anbanas

Hane 1.5

Nefer 2

Karye-i

Sibsin Hane

1

Nefer 6

Karye-i

Aytemur

Hane 1

Piyade 1

Karye-i

Çobanlar

Hane 4

Nefer 3

Karye-i

Eynaz

Hane 1

Rub 1

Nefer 3

Karye-i Dinar

Hane 1.5 Rub

1 Nefer 8

Karye-i

Kayaviran

Hane 0.5

Piyade 0.5

Karye-i

Tatlar Hane

1

Karye-i

Deper Hane

1

Piyade 1.5

Karye-i

Gebeceler

Hane 1.5 Rub

1 Nefer 1

Karye-i

Kernebe

Rub 1

Karye-i

Kızıl kilise

Hane 0.5

Ahmet

ağadan

yoklana

Karye-i

Küşniş Hane

0.5

Saranbalıdan

yoklana

Karye-i

Taylık

Hane Rub

1

Karye-i

Canikci

Hane 0.5

Karye-i

Turfallı Hane

0.5

Karye-i Göbel

Hane Rub 1

Mustafa

Efendiden

yoklana

Karye-i

Sarıkavak

Hane 0.5

Döne

arslandan

yoklana

Karye-i

Ilıca

arablısı

Hane 0.5

Karye-i

Kabaca Hane

0.5

Piyade 0.5

Osman

karyesinden

yoklana

Karye-i

Döğer

Piyade 2

Karye-i

Kozluca

Mikail

Hane 0.5

Karye-i

Üyük Hane

0.5

Karye-i Çapak

Hane 1

Şehirliden

yoklana.

Karye-i

Kurdbaşlı

Hane 1

Nefer 1

Karye-i

Yarımca

Hane Rub

1

Karye-i Eziler

Hane 0.5

Karye-i

Ulucak

Hane 0.5

Karye-i

Ablak Hane

0.5

Karye-i

Eynaz (İnaz)

Hane 1

Karye-i Liğen

Hane 0.5

102

Karye-i

Çakır sağir

Hane Rub 1

Karye-i

Yakublu

Hane Rub 1

Karye-i Çıkrık

Hane 0.5

Karye-i Ilıcalı

Hane 0.5

Karye-i Kürd

Hane Rub 1

Osman

karyesinden

yoklana

Dinar ve

Kayaviran

karyelerinin

avarızlar Gazlıgöl

mukata‘ası maliye

ber vech mukata‘a

olunmak üzere

ferman-ı âli sadır

olup

kaydolunmuştur

defter-i cedid

(silik)

Karye-i hanesiz yalnız nefer olan kuralardır

Kablan

Nefer 3

Hacı Halîl

Efendiden yoklana

Hayranbolu

Nefer 5

Karye-i Emirsultan

Nefer 7

Karye-i Bağçecik

Nefer 3

Say efendiden

yoklana

Karye-i Kiçi

murâd

Nefer 6

İmdadiyye viren mahallat ve kuralardır

Karye-i

Osman

Guruş 20

Karye-i Eymür

Guruş 10

Karye-i Felelli

Guruş 5

Mahalle-i

Çavusbaşı

Guruş 11

Mahalle-i

Hisarönü

Guruş 3

Karye-i

Kulatay

Guruş 3

Cem‘an yekûn

Rub 3 hane nısıf 163

Nefer nısf 227 Piyade aded 47

Haneye dörder bir hane itibariyle zam olunmuştur.

S 11/ B 39

Defter oldur ki medine’i Karahisar-ı sahible vâki‘ Abdurrahim Efendi cami

demekle maruf Kasım paşa cami şerifinin emanetine meşrut yüz guruş ve meşihatına

meşrut iki yüz guruşun mütevellisi şaban Efendi marifetiyle tecdid olunan muhasebesi

defteridir ki ber vech-i âtî zikrolunur fi aşer muharrem li sene ehad ve sittin ve miete

ve elf

103

Der zimmet Kara

Yakup Oğlu

Mehmed An

Mahalle Sofular

eshamesi

Guruş 50

Der zimmet Seyyid

Munla Mahmûd

An Karye Karaca

Arslan eshamesi

Guruş 7.5

Der zimmet

Canbalı Oğlu Kel

Mustafa An

Karye-i Eynaz

eshamesi

Guruş 15

Der zimmet İmam

Munla İbrâhîm An

Karye-i Dinar

eshamesi eshamesi

Guruş 40

Der zimmet Cafer

An Karye Dinar

eshamesi

Guruş 6.5

Der zimmet

Eskici Davud

İmam Mahalle

Sofular eshamesi

Guruş 10

Der zimmet Ağdaç

Yakup Oğlu

Osman Ömer

Mahalle Sofular

eshamesi

Guruş 10

Der zimmet Vâkıf

Yakup Oğlu

Osman An

Mahalle Sofular

eshamesi

Guruş 20

Der zimmet

Çomça Oğlu

Hasan An

Mahalle-i Sofular

eshamesi

Guruş 10

Der zimmet

Bahçuvan Arslan

An Mahalle-i

İmaret eshamesi

Guruş 10

Der zimmet

Temürcü Oruç An

Mahalle Sofular

eshamesi

Guruş 5

Der zimmet Kel

Osman An

Mahalle-i Sofular

eshamesi

Guruş 8

Der zimmet

Munla Mehmed

Bin

Himmet

İmam Cami

Gece Bazarı

eshamesi

Guruş 3

Der zimmet

Süleyman An

Karye-i Deper

eshamesi

Guruş 6.5

Der zimmet

Maden Oğlu

Osman An Karye-i

Deper eshamesi

Guruş 8.5

Der zimmet Kel

Hıdır Oğlu Boyar

An Karye-i Oynaş

eshamesi

Guruş 2

Der zimmet Corca-

İ Kebir Hatibi

Munla Süleyman

eshamesi

Guruş 15

Der zimmet

Arabacı Bektaş

An Mahalle-i

Sofular eshamesi

Guruş 10

Der zimmet Munla

Mahmut İbn Şaban

Efendi El

Mütevelli

eshamesi

Guruş 10

Deyni Mehmet'den

nakildir

Der zimmet El

Mütevelli Şaban

Efendi eshamesi

Guruş 9

Teltel Mustafa'dan

nakildir.

Der zimmet Kara

Veli An Karye

Kışlacık

eshamesi 20

Der zimmet Munla

Mahmûd Basri

Mahallesinden

Dürzi Kefereden

Nikola eshamesi 10

Der zimmet

Ahmed Amca An

Karye-i Kalecik

10

Ba Temessük

Der zimmet Şaban

Efendi Mütevvelli

Vakfı Mezbûr

eshamesi

Guruş 4

Yekûn guruş 300( yalnız üç yüz guruşdur)

Tecdid-i muhasebe’i mal-ı vakfı muhyiddin ahz berayı ma‘lum-u sübyan ba

marifet-i mütevvelli şaban Efendi gurre’i muharremdir 1161

Asıl mal vakfı nukud

104

Guruş 200 (yalnız iki yüz guruştur)

Derdeyni Mekteb-i

mezbûr halife bin

abdulcabbar

Efendi an mahalle

Ak mescid

eshamesi

Guruş 65

Derdeyni Sağır

Abdullah Çelebi

an mahalle Cami’

kebir eshamesi

Guruş 50

Derdeyni Arab

oğlu Ali an

mahalle Sofular

eshamesi

Guruş 12

Derdeyni Köse

Mustafa oğlu

Abdullah an

Karye-i Kışlacık

eshamesi

Guruş 10

Şaban Efendiye

vasıl olunan

Derdeyni Teltel

Mustafa an Karye-

i Kışlacık

eshamesi

Guruş 8

Derdeyni İbrâhîm

an Karye-i

Düzağaç eshamesi

Guruş 2

Derdeyni Deperli

Ahmed oğlu

bağçivan Mehmed

an mahalle İmaret

eshamesi

Guruş 10

Derdeyni Kürd

oğlu Munla

Ahmed hatib cami

ma‘a Abdurrahim

Efendi eshamesi

Guruş 5

Derdeyni Köse

veli oğlu Mehmed

an Karye-i Deper

eshamesi

Guruş 10

Derdeyni Şaban

Efendi mütevelli

vakfı mezbûr

eshamesi

Guruş 16.5

Derdeyni def‘a

Şaban Efendi

mütevelli vakfı

mezbûr eshamesi

Guruş 11.5

Cem‘an yekûn Guruş 200 (Yalnız ikiyüz guruştur)

S 11/ B 40

Medine’i Karahisar-ı sahib mahallattından Munla bahşi mahalesi sakinlerinden

Satılmış bin Şaban bin Abdullah nâm kimesne tarafından bey‘ âtî zikre ikrara vekîl olup

vekaleti Mevlüd bin dede ve Hasan bin Mehmed nâm kimesneler şehadetleriyle sabit

olan İsmail bin Süleyman nâm kimesne meclis-i şer‘ hatır-ı lazımu-t tevkirde işbu

ba‘isü-l kitâb Hasan bin Abdullah nâm kimesne mahzarında bi-l vekale ikrâr-ı tam

takrîr-i kelâm idub bey‘ âtî zikrin suduruna değin müvekkilem mezbûrun sulgu mülk-ü

sarihinde münessek olup Mahalle-i mezbûrada vâki‘ bir tarafı Munla Mehmed ve bir

tarafı Kabri zımmiye ve bir tarafı Murâd nâm kimesneleri mülkleri ve taraf-ı erba‘a

tarik-i amm ile mahdûd ve mümtaz bir bab fevkani oda ve bir bab tahtani oda ve bir

miktar çardak ve bir kenef ve eşcarlar müsmire ve gayrı müsmiresiyle bir miktar

havluyu müştemil mülk-ü menzilin bi cümle tevabı‘ ve levahık ve kaffetü-l hukuk ve-l

mürafık tarafeynden icab ve kabulü havi ve şurut-u müfsideden ari bey‘ bat sahih-i şer‘

i kabz-ı nakd-ı rayiç fi-l vakt seksen yedi guruşa iş bu mezbûr Hasana bey‘ ve teslim ve

105

temlik eylediğimde ol dâhi ber vech-i muharrer iştira ve teslim ve temlik ve kabz ve

kabûl eyledikten sonra semeni olan meblâğ mezbûr seksen yedi guruşa müşteri mezbûr

yedinden bi-t tamam ve-l kemal ahzükabz eyledim baʻde-l yevm menzîl mahdûd

mezkurda asla ve kat‘a alaka ve medhalim kalmayıp müşteri mezbûrun mülkü müşterası

olmuştur keyfe yeşa ve-l ihtiyar mutasarrıf olsun dedi dedikte mukırr mezburun

kelimat-ı meşruhun el mukırr mezbûr bi-l müvacehe tasdik ve bi-l müşafehe tahkik

edecek gıbbe-t tasdiki-ş şer‘ ma hüve-l vaki‘ bi-t taleb ketb olundu hurrire fi-l yevmi-l

hadi ve-l ışrin min şehr-i Muharremu-l haram li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l kuzat Mustafa Efendi

Oğlu es-Seyyîd Hasan Efendi

Pirfâni Şaban Efendi

Kara Mehmed bin Osman

Munla Mehmed bin Ömer

Munla Mustafa bin Ali

Bağçivan zade el-Hâc Mustafa Efendi

S 12/ B 41

Medine-i Karahisar-ı sahib mahallatından el-Hac Yahya Mahallesi

sakinelerinden Fatıma binti Şaban nâm hâtun tarafından sulhu atî zikri ikrara vekîl olup

vekaleti zat-ı mezbureyi bî-l marifeti şer‘iyye arifân olan Munla Osman Efendi ibn

Abdullah Efendi ve Ahmet Efendi ibn Abdullah Efendi nâm kimesneler şehâdetleriyle

sabit olan Munla Velüyyüddin ibn Mustafa nâm kimesne meclis-i şer‘i şerîf hatır-ı

lazımü-t tevkirde iş bu ba‘isül kitâb Hasan bin Abdullah nâm kimesne mahzarında bî-l

vekale ikrar-ı tam ve takrîr-i kelâm idüp mezbûr Hasanın mahalle-i mezburada vâki

Munla Mehmed ve kabri dahi murad ve tarik-i amm ile mahdûd ve müvekkilenin

karındaşı Satılmış nâm kimesneden şira‘en malik olduğu mülk-ü menzilinde

müvekkilem mezbure benim dâhi hisse-i şayi‘am vardır tefrik olunmadan karındaşım

Satılmış füruht etmekle hissem taleb ederim deyu daʻvâ eyledikte mezbûr Hasan dâhi

senin hissen içün karındaşım sair eşya virub ol vecihle hissenden istifa eyledikten sonra

bana bey‘ eyledi deyu mukabele birle beyinlerinde ol vecihle münaza‘at-ı kesire ve

muhasamat-ı kebire vâkıa olmuştur el-haletü hazihi beyinlerimiz muslimun muslihun

tavassut idüp beni daʻvâ mezkurumdan fariga olmak üzere sekiz guruş ile bir kile

buğday üzerine inşa’i akd-ı sulh eylediklerinde ben dâhi sulh mezburu kabûl ve bedeli

106

sulh olan Meblağ-ı mezbûr sekiz guruş ile bir kile buğdayı mezbûr Hasan yedinden bî-t

tamam ahz u kabz idüp salifü-z zikr daʻvâyı mezkurumdan bedeli mezbûr

mukabelesinde fariga olup husus-u mezbûr müte‘allıka amme-i daʻvâdan mezbûr

Hasan’ın zimmetini ibra‘i amm kati’ü-l niza ile ibra‘ ve iskat eyledim ba‘de-l yevm

daʻvâ ve niza‘ım yoktur zuhur ve sudur eder ise ledi-l hükkamü-l kiram mesmu‘a

olunmasın dedi dedikte gıbbe-t tâstîk-i şer‘e el-muteber ma vaki‘ bî-t taleb ketb olundu

hurrire fi-l yevmil hadi ve-l ışrin min şehri muharremü-l haram li sene ehadi ve sittin ve

miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Fahrû-l kuzât Mustafa Efendi

Mahdumları es-Seyyid Hasan Efendi

Pirfâni Şaban Efendi

Bağçivan zade el-Hac Mustafa Efendi

Kara Mehmed bin Osman

Munla Mehmed bin Abdullah

Munla Mustafa bin Ali

Ve gayruhûm minel huzzâr

S 12/ B 42

Düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-

cumhûr bî-l fikrî-s sabık mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib mümehhid-i

bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahkûk bî-sunûf-

ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la sabıkân Van eyaletine mutasarrıf olan vezirim Mehmed Paşa

edammallahuteala iclâluhû tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl olûcak malum ola ki sen ki veziri

müşârun ileyhsin varidar-ı izâmımın yarar ve nâ medâr-ı ve vükelâyı fehâmımın emur-u

dide ve kârı güzârı olup her vecihle müstehâk-ı inâyet ve şeyesteyi ‘atıfet olduğuna

binâen hakkında mezid-i inâyet-i âliye-i şahane ve mezîdi râfet senîyye-i padîşahanem

zuhura getirip iş bu bin yüz altmış senesi mah-ı ramazanü-l mübâreğin üçüncü

gününden avatıf-ı âliye-i melûkâne ve avârıf-ı behiyye’i hüsrevânemden şerefyafta’i

sudur olan hattı hümâyun şevket-i makrun mucebince ber vech-i arpalık Karahisar-ı

sahib ve ‘ala’iyye sancakları sana tevcîh ve inâyet idüp i‘lamıçün der devlet

medârımdan dergâh-ı mu‘allam kapıcıbaşlarından iftihârü-l emâcîd ve-l ekârim Ahmed

dâme mecdehu iş bu emr-i şerîf ‘alişânım ile yakîn olunmuştur buyurdum ki hattı

107

hümâyun şevket-i mekrunumla sâdır olan fermân-ı celîl el-kâdim mucebince tehîr ve

tevkîf itmeyub ber vech-i arpalık zikr olunan Karahisar-ı sahib ve ‘ala’iyye sancaklarına

sen mutasârrıf olup zabt ve rabtında ve reaya ve berâyanın himâyet ve siyanette vesair

fermânım olan hizmâtı ‘aliyemin edâ ve tekmîlinde bezl-i makrur ve sarf-ı sa‘i nâ

mahsur eyleyib min bâ‘de fukarayı ra‘iyyet ve sükkân-ı vilayet ve katan-ı memleket bir

vechile ta‘addi ve tecâvüzden bî gayet ihtîraz ve ictinâb üzere olasın şöyle bilesin

alameti Şerife itimat kılasın tahrîren fi-l yevmil salis min ramazan sene sittin ve miete

ve elf

Vusul ve kayd 25 Fi muhârrem 1161

Be-makam-ı kostantinîyye el-mahrûse

Yanda ki şerh kaydı : Tavaslı el-hatîr es-Seyyid Ahmed el-mevlana yed’i

kasrına irsal olundu.

S 12/ B 43

Şeri‘iyyet-i şi‘ar Karahisar-ı sahib kadısı Efendi zide fazlehu ve mefâhirü-l

emâsil ve-l akrân mütesellimimiz Ağa ve kethüdayeri ve yeniçeri serdârı ve ayân-ı

vilâyet ve iş erleri zîde kadrehum inhâ olunur ki bâ fermân-ı âli sevab me’muruna

azîmete bî lutfullahuteala şehri muhârremü-l harâmın evâilinde Medine-i Sivas’a vusûl

ve mebni Teala doğru akcelilere azimetimiz muhakkak musammim olmağla kapımız

halkı tayinatı içün ber vech-i mûtad üç günlük zehâyir metnû‘a mefâhirü mehya

eylemeniz içün iş bu buyuruldu tahrîr ve isdâr (Boş) ile irsâl olunmuştur inşallahuteala

vusûlünde gerektir ki vech-i meşruh üzere amel ve hareket ve gönderilen defter nâtık

olduğu ve vech üzere ber vech-i mu‘tad-ı kâdim bî kusur üç günlük zehâyir cem‘ ve

tedârik ve hazır ve amâde idüp küsur ve noksan tertib olunmaktan gayetü-l gâye ihtirâz

ve ictinâb ve mugayir buyuruldu hareketten tevkîr ve mümanebet eyleyesiz deyu fi

gurre muhârrem sene 1161 vusûl ve kayd 25 Fi muhârrem 1161

Ba‘un hâk ve zümre’i hazreti veli-l ne’imi içün iktizâ eden tayinât defteridir

Nan-ı aziz

Kıyye 1500

Lahm-ı ganem

Kıyye 750

Pirinç

Kıyye 750

Rugan-ı sade

Kıyye 375

Asel-i musafi

Kıyye 30

Şeker

Kıyye 12

Dakik-i hâs

Kıyye 30

Nişasta

Kıyye 20

Şem-i ‘asel

Kıyye 6

Şem-i rugan

Kıyye 12

Baharat

Kıyye 1

Tavuk

Kıyye 50

Yumurta

Kıyye 500

Kadr-i kifâye

sebze ve et

Kadr-i kifâye

hatab

Kadr-ı kifâye

saman

Şa‘ir

Kıyye 3000

Badem

Kıyye 1

Siyah üzüm

Kıyye 6

108

Vech-i meşrûh üzere bâlâda defter olunan rû zemin ve çarşu adedi üç günlük

olmak üzere bîr gün ol cem‘i ve tedârik ve hazır ve mehya eyleyesin Fi 11 muhârrem

1161

S 12/ B 44

Medine-i Karahisar-ı sahib mahallatından Sofular Mahallesi sükkânından iken

bundan akdem vefat eden Mehmed bin el-Hac Hasan nâm müteveffânın verâseti

zevce-i menkûhâ-i metrukesi Neslihan binti el-Hac Ali ile babası mezbûr ve sulbi sagir

oğulları Süleyman ve Ali ve sulbiye sagire kızları Kezban ve Hatice ve Fatımaya

münhasır olduğu zahir ve müstehâk olduktan sonra müteveffayı mezburun muhâllefatı

defteridir ki ber vech-i âti zikr olunur hurrire fi-l yevmil sani ve-l ışrin min şehri

muharremü-l haram li sene ehâdi ve sittin ve mie ve elf

Mahalle-i

mezburada vâki

mülkü menzil

Guruş 50

Hınta kile 1

Guruş 12

Kilim 1

Guruş 2,5

Köhne döşek 1

Guruş 2

Köhne yastık 4

Guruş 1,5

Avani nühâsiye 5

Guruş 500

Müste‘amel

bogasır kürk ve

Cebe 1

Guruş 1,5

Müste‘amel sarık

2

Guruş 1,5

Müste‘amel zıbın

1

Guruş 1

Müste‘amel kavuk

1

Guruş 0,5

Köhne minder 2

Guruş 1

Köhne yorgan 1

Guruş 2

Keçe 2

Guruş 1,5

Def‘a köhne kilim

3

Guruş 3

Köhne Talis 1

Pare 10

Çuval 4

Guruş 1,5

Hırdavathane

Guruş 2

pare 1

Cem‘an yekun 89

109

Mine’l-ihracat

Mehri müeccel

li zevcü-l

mezbûr

Guruş 40

Resm-i kısmet

Pare 50

Katîbiyye Pare

30

Çukadâriyye

Pare 20

Hüddâmiyye

Pare 15

İhzâriye Pare

5

Sahihu-l bâkî li-t taksim beyne-l verese guruş 46

Hissetü-l zevcetü-l

mezbure Guruş 50

Meblağ 30

Hissetü-l ebb

Guruş 7,5

Meblağ 20

Hisse el ibn

Süleyman

Guruş 8

Meblağ 36

Hisse el ibn Ali

Guruş 9

Meblağ 36

Hissetü-l binti

Guruş 4,5

Meblağ 18

Hissetü-l binti

Guruş 4,5

Meblağ 18

Hissetü-l binti

Guruş 9

Meblağ 18

S 12/ B 45

Medine-i Karahisar-ı sahib mahallatından Karaman Mahallesi sakinlerinden iken

bundan akdem diyâr-ı acemde kalıp hayatı ve mematı nâ malum Hasan bin Mehmed

ağanın muhallefatı şer‘an bir emîn kimesneye vâzi‘ olunmak labüdd olmağın mefkût

mezbûrun liebb karındaşları İbrâhîm bey ve Süleyman Beşe ve liümm kızkarındaşı

Raziye binti (Boş) nâm kimesneler işhaslarıyla ve ma‘rifet-i şer‘ ile tahrîr ve mezbûr

İbrâhîm beyin emânet ile marûf ve sadâkat ile mevsuf olduğu ihbarü-l takât nehayan

olmağın ve zikr-i ati eşyanın mefkûd mezkûr ile mezbûr İbrâhîm bey ale-l iştirâk elsarı

malik oldukları bâ kararü-l ırsiye sabit olduktan sonra mezbûr İbrâhîme emânet vâzi‘

olunan mefkud mezbûrun eşyası defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fi-l

yevmi-l samin aşer min şehri muharremü-l haram li sene ehâdi ve sittin ve miete ve elf

110

Mahalle-i

mezburada vâki

menzil Meblağ

600

Müste‘amel orta

kiçesi 1

Meblağ 5

Sedir kaliçesi 1

Meblağ 3

Yanbolu kebesi 2

Meblağ 2

Köhne yorgan 1

Meblağ 1,5

Köhne zili 1

Meblağ 1

Def‘a yanbolu 1

Meblağ 1

Yan kilim 1

Meblağ 1,5

Yastık 4

Meblağ 4

Minder 2

Meblağ 1

Döşek 3

Meblağ 6

Def‘a yorgan 5

Meblağ 10

Kilim Def‘a

yanbolu (Silik)

Def‘a yanbolu 2

Meblağ 1,5

Müste‘amel kilim

2

Meblağ 2

Müste‘amel zili 2

Meblağ 4

Köhne zili 1

Meblağ 0.5

Müste‘amel sedir

keçesi 1

Meblağ 1

Def‘a yastık 5

Meblağ 5

Def‘a minder 2

Meblağ 1,5

Köhne ihram 2

Meblağ 1

Def‘a zili 1

Meblağ 3

Yük perdesi 1

Meblağ 2,5

Kapı perdesi 1

Meblağ 3

Def‘a minder 4

Meblağ 4

Çuval 6

Meblağ 2

Şamdan 1

Meblağ 1,5

Avanil-i nühasiye

60,5

Meblağ 60,5

Ceman yekûn 734 nısf

367 (mezbûr üç yüz altmış yedi guruşluk eşya mefkut mezburundur)

Mezburun İbrâhîm bey yedine bir kıt‘a kayyım ile hücceti itâ olunmuştur ve

mezbûran Süleyman Beşe ile mezbûre Raziye mezkûr İbrâhîm beyden mevkud

mezburun bedeli tımar feragatı mukabelesinde ve 500 guruş zimmetinde akçesi olmağla

taleb ve ahara ebna-i mahalle vâzi‘ olunmasını murad eylediklerinde daʻvâları gayrı

mesmu‘ olduğunu (silik) mezbûr İbrâhîm bey yedine hüccet verildiği kayd şud Fi 20

muharrem sene 1161

Şühûdü’l-hâl

Miralay sabık Seyyid Mehmed Ağa

Miralay derviş Ağa

Bâkî zade Mehmed Ağa

Abdi Zaim

Mehmed Ali zaim

Süleyman bey ibn Halil

es-Seyyid Ahmetli Derviş Süleyman

İbret oğlu seyyid Osman Ağa

S 13/ B 46

111

Medine-i Karahisar-ı sahib mahallatından Sofular Mahallesi sâkinlerinden iken

bundan akdem vefat eden Munla Ahmet bin Şaban Efendi nâm müteveffâ veraseti

zevc-i metrukesi Züleyhâ binti el-Hac Süleyman ile sulbi sagir oğulları Mahmûd ve

Abdurrahman ve Mehmed ve sulbiye sagire kızı Rabia’ya babası mezbûr Şaban

Efendiye münhâsır olduğu şer‘an zâhir ve nümâyan olmağla müteveffayı mezbûrun

muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur tahrîren fi yevmi-l sani aşer min şehri

cemâziyel evvel li sene hamis ve miete ve elf

Mushâf-ı şerîf

cilt 2

Meblağ 14

Mahalle-i

mezbûrada vâki

mülk-ü menzil

Meblağ 80

Beyaz şal 1

Meblağ 2

Kutnî entari 1

Meblağ 1,5

Alaca entari ve

kaftan 1

Meblağ 1,5

Kutnî kaftan 0,5

Meblağ 4

Kırmızı kaftan 1

ma‘a entari 1

Meblağ 3,5

Köhne entari 1

boğasır zıbın 1

Meblağ 1,5

Köhne astar 1 ve

zıbun 1

Meblağ 1,5

Köhne Cebe kürk 1

Meblağ 3

Köhne kürk tabu 1

Meblağ 3

Müst‘amel Kaftan

1

Meblağ 5,5

Mai peniş 1

Meblağ 6

Def‘a müste‘abel

peniş 1 Meblağ 4

Müste‘abel ferace

1

Meblağ 12

Sof ferace 1

Meblağ 12,5

Def‘a müst‘amel

ferace 1

Meblağ 12

Köhne şal 1 ma’a

kuşak 1 Meblağ 2

Müst‘amel kürk 1

Meblağ 0,5

Sarık 5 ve Don 3

Meblağ 12

Cüzdan ma‘a sarık

1

Meblağ 1,5

Cedid sarık 1

Meblağ 11

Def‘a sarık 1 ma’a

şalvar don 1

Meblağ 2

Peşgir 1 ma‘a kaşık

1

Meblağ 1,5

Zincirli kaftan 1

Meblağ 3

Def‘a kutni kaftan

1

Meblağ 5

Entari 2 kaftan 1

zıbın 1 ve şal 1

Meblağ 5,5

Zenne donu 2

Meblağ 1,5

Yağlık 1 ma‘a deri

kumaş 1

Meblağ 2

Simli hançer 1

ma‘a bıçgı 1

Meblağ 10

Evanil-i nühhâsiye

46

Meblağ 46

Fener 1 ma‘a

şamdan

Meblağ 5.5

Sim hatem 1

Meblağ 2

Leğen ma‘a ibrik 1

Meblağ 5

Döşek 3

Meblağ 3

Yağmurluk 1 ma‘a

başlık 1

Meblağ 3

Kilim kiçe 1

Meblağ 14

Yanbolu yorgan 1

Meblağ 3

Yastık 2

sandık 3

Meblağ 7

Bakırdan 1

sahan 4

Meblağ 2,5

Devat ma‘a alet 1

Meblağ 1

Çekme aba 1

Meblağ 2

Kitâb cilt 126

Meblağ 126

Dergi

Meblağ 37,5

Der zimmet Sermet

bin Receb

Meblağ 10

Der zimmet Seyyid

Ahmet oğlu

Mustafa

Meblağ 10

Der zimmet bakkal

Ali

Meblağ 5

Der zimmet Teltel

Mustafa

Meblağ 9

Ba temessüküm bâ

senet

Meblağ 50

112

Cem‘an yekûn guruş 566,5 pare 12(yalnız beş yüz altmış altı buçuk guruş on iki

paredır ) Mine’l-ihracat

Techiz tekfin ber-

muceb-i atî

Guruş 30

Mehri müeccel-i

müsbet zevci-l

mezbûr züleyha

Guruş 166

Pare 27

Rüsumu kısmeti

adi Guruş 14

Katibiyye Guruş

1,5

Emniyye Guruş 2

İhzâriyye Guruş

0,5

Cem‘an yekûn

Guruş 214

Pare 27

Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese guruş 352,5 pare 12

Hisse-i

ebb Şaban

Efendi

Guruş 58,5

Pare 12

Hisse-i zevci

züleyha

Guruş 44

Pare 4

Hisse-i ibn

Mahmûd

Guruş 71

Pare 16

Hisse-i

Mehmed

Guruş 71

Pare 16

Hisse-i

Abdurrahman

Guruş 71

Pare 16

Hisse-i Rabia

Guruş 35,5

Pare 8

Esatîrî i’lmi bi’l-a’lem minel Ahmedi aleyhi minas-sallallahu aleyhi vesselâm

Abdullah el-hallafe be medine-i Karahisaar-ı Sahip ğafere lehu.

Müteveffayı mezbûr Ahmetin sonradan zuhûr idüp varisten mezburun

beyinlerinde taksîm olunan eşyasıdır ki ber vech-i ati zikr olunur Fi 12 muhârrem 1161

Halime Züleyha

zimmetinde altın istîfan

behasından Guruş 27,5

Şaban Efendi

zimmetinde müteveffâ

zevcesi Sündüs mehri

müeccelden

Guruş 40

Sagiran-ı mezburan

başlarında vekîli olana

elden

Guruş 11

Dobraş Oğlu zimmıden

garz olunan

Guruş 9

Yekûn guruş

87,5

Yekûn guruş

10500

Hisse-i Şaban Efendi

Meblâğ 1750

Hisse-i Züleyha

Meblâğ 1312

Hisse-i Mahmûd

Meblâğ 2124

Hisse-i Abdurrahman

Meblâğ 2124

Hisse-i Mehmed

Meblâğ 2124

Hisse-i Rabia

Meblâğ 1062

Kesri pare 4

Sagir-i mezbûr Abdurrahman dâhi fevt oldukta ceddi Şaban Efendi ile validesi

züleyha babasından ve sonradan intikal ve taksîm olunan hissesidir

113


7910

Guruş 34

Pare 10

8568 babasından

2124 sonradan zuhur edenden

Toplam 10692

Hisse-i Züleyha an Abdurrahman

guruş 1782

Ba‘dehu mezbûr Mehmed fevt olduktan sonra kezâlik ceddi mezbûr ile validesi

mezbure beyinlerinde babasından ve sonradan intikal ve taksîm olunan hissesidir


7910

Guruş 34

Pare 10

8568 babasından

2124 sonradan zuhur

edenden

10692

Hisse-i Züleyha an Mehmed

1782

Bâ‘dehu mezbûr Rabia dâhi müteveffiye oldukta kezâlik ceddi mezkûr ile

validesi mezbure beyinlerinde ve taksîm olunan babasından ve sonradan hisse-i

müntâkilesidir


An Rabia

Meblağ 3564

Guruş 29,5

Pare 8

Meblağ 4286 babasından

1062 sonradan zuhur

edenden

5248

Hisse-i Züleyha hâtun an Rabia

Guruş 1782

Seham-ı Şaban Efendi ani-l

mezbura

7056 Minel ibn Ahmet mezbûr

8910 Minel Ahmet bin

Abdurrahman

8910 Fihe ibni Mehmed mezbur

3564 İbni es-Seyyid mezbur

1750 An zuhur badet taksim

meblağ

30190

Hisse-i

Guruş 251.5

Meblağ 10

Seham-ı Züleyha ani-l mezbura

5296Minel ahi Ahmet

merkum

1786Minel ibni Abdurrahman

mezbur

1786 İbni Mehmet mezbur

1786 Binti Zeliha mezbur


11950

Hisse-i

Guruş 99.5

Meblağ 10

Seham-ı mehmed ani-l mezbur

8568 Anil ibni Ahmet


15690

Hisse-i

Guruş 89

Meblağ 12

Küsur pare

4

Mezbur Şaban Efendinin hissesi’

şaiasi

Mezbur Züleyhanın hissesine

virilen

Mezbur Mehmedin babası

cihetleriçün sarf olandır

114

Mukabelesinde ol mikdar eşâyirde

belde

Guruş

040 Nısıf menzil bahası

136 Kitaplar bahası

040 Zimmetinde olan mehri

müeccel

002,5 Harcı Saman

012 Bakr-ı evani Kıyye 12

002 Leğen 1

004 Katlı kazan 1

336,5 An-nakid Meclisi

Şer’ide

065

251,5

Guruş

40 Nısfı menzil sehemi

37,5 İstifan bahası akçe

11 Uşaklar yanında olan akçe

09 Dubraş oğlundan aldığı

16 Mahkemede an-yed

babasına teslim

99,5 Meblağ 10

Guruş

50 Beratlar için arz akçesi

14 Beratlar için sarf olunan

09 İrsal olunan arz ücreti

08 Mürakkaş efendi kayıd baha

80

06 Hâtem 1

06 Sâlice mai alâtı

01 Devat

85 An-nakid teslim

54

89 Pare 4

İmaret Mahallesi sükkânından iken Abdülenbiyâ Beşenin zevcesi Fatıma hâtun

bâ defteri kassam hisse-i ırs-i şer‘iyyesini ahz ve istifâ eyledim dediğin sair

Abdülenbiyânın oğulları yedlerine ibra‘ i hüccet ita olunduğu mülhâsa kayd-ı şud Fi 25

Muhârrem sene 1161

Mezbûr Abdülenbiyânın sagir oğulları Ömer ve Osman nâm müteveffâların

terekelerinden liümm kızkarındaşları İsmihan hâtun defteri kassam mantuku üzere

hisse-i şayi‘asını ahz u kabz eyledim deyip liebb karındaşları Hüseyin ve Mehmed ve

Ahmet yedlerine ibra‘ i hüccet ita olunduğu mülhâsa kâyd-ı sicîl olundu Fi 25

muhârrem sene 1161

S 13/ B 47

Sincan kazasında Paşa karyesinin tevsih berâtıdır. (Kenardaki şerh kaydıdır.


Silahşör hassadan iş bu rafi‘ tevkî‘ refî‘ü-l şân hakani kıdvetü-l emacîd ve-l ayân

Ahmet paşa zade el-Hac Yusuf bey zide mecdehu divan-ı hümâyunuma arz-ı hal

Karahisar-ı sahib sancağında Mesihanlı nahiyesinde Hasan karyesinde vâki Musa Hacı

zaviyesi vakfının vazîfeyi muayyene ile mütevelli ve vazife’i muayyene ile zaviyedârı

olan Mustafa halife nâm kimesnenin kendisi nâ ehl ve ecanibten olup evladiyette bir

115

türlü alakası olmadığından kat‘i nazar zaviye-i mezburenin evlad-ı meşrutiyeti dâhi

olmayıp ve şurut-u vakfı üzere varidin ve sadırından bir ferd it‘am-ı ta‘am itmeyub

mahsulatının akl-ı baliğ ve emuruna sarf ve istihlâk ile kendüye me’kil ittihat etmekle

canib-i miriye bir akçe nafaka olmadığından başka bu mekûle evladı münkariz olan

zaviyenin taraf-ı miriyeden zabt olunması kavait‘ müraib-i miriyeden olmağla kendinin

sabık eden mahsûlü müteveffa vezir Abdullah paşanın zimmetinde olan on sekiz bin

guruş alacağının on bin guruş yine müteveffa’i müşârun ileyhin tarafından sabık iden

mahsulü vekîli olan müteveffa Halilin canibi miriye olan zimmetinden havâle

olunmakla meblâğ-ı mezbûrun üç bin yüz elli guruşunu müteveffa muma ileyhin

hayatında kendiden ahz eyleyub bâkî altı bin sekiz yüz elli guruşu kıbeli-l ahz muma

ileyh Halil fevt olmağla taraf-ı mirîye olan deyuni mukabele bî-l cümle emvâl ve eşyası

müteveffâ vezîr Polat Ahmet Paşa marifetiyle canib-i mirî içün zabt olunduğundan

kendinin kusur alacağı olan meblâğ-ı mezkûr âlâ hâle kalıp kendüye i’zar olmağla gayri

makbuz bâkî kalan maruz zikr altı bin sekiz yüz guruşu canib-i mirîye şer‘ idüp fî ma

bâ‘de taleb eylememek ve yedinde olan rüznamçeyi hümâyun temessükünü kalemine

teslim idüp canib-i mirîye dâhi senevi on iki bin akçe maktu‘ vermek şartıyla zaviye-i

mezburun tevliyeti ve zavîyedarlığı hilaf-ı şurut mutasârrıf olan ecnebi Mustafa'nın

ref‘inden ber vech-i maktu‘ kendüye tevcih ve yedine berât-ı şerifi alişan ve

başmuhasebeye ilmûhaberi verilmek babında inayet ricâ ve zâvîye-i mezbûr yüz elli iki

nefer reaya ve hâsılı tahtında ma‘a-l sekarı ve tahtu ve rüsumu nebak ve rüsumu a’dinin

ve mevadı saireden dört bin yüz doksan bir akçe yazı ile hıyni tahrîrde Şeyh Paşa

tasarrufunda bulunup bâ‘de vefat evlâdına deyu meşrut ve evlâdı evlâdına gayrı meşrut

idüğü defteri evkâfta mukayyid ve mestûr itdüğü defterhane-i amirem ve zikr olunan

zâvîyedarlık ve tevlîyet vazife-i muayyene ile ve başka başka berâtıyla el-yevm Mustafa

halife üzerinde olduğu Anadolu muhasebesinde ve mir-i muma ileyhin vech-i muharrer

üzere müteveffa müşârun ileyh Abdullah Paşa zimmetinde olan on sekiz bin guruş

alacağının sekiz bin guruşu müteveffa-i müşârun ileyhin emlâkından kendüye virilen

hane bahasından takas ve mahsub ve on bin guruşu dâhi müteveffa muma ileyh Halil’in

zimmetinden havale olunmak üzere kırk sekiz senesinde hazine tezkeresi verildiği

başmuhasebeden ve meblâğ-ı mezkûrlara virilen tezkeresi mezkûr hane bahâsından

müteveffa muma ileyhin zimmetinden irâd ve masraf olduğu dâhi rüznâmçe-i

hümâyunumdan der kenar olunmağın revayı merkûmenin vazife’i muayyene ve başka

başka berât-ı âlişan ile Anadolu derkenarı mucebince hâlâ merkûm Mustafa’nın

116

üzerinde olup lakin nâ ehl olduğu ve şart-ı vakfa riayet eylemediği nâ malûm olmağla

mir muma ileyhin istidası üzere tevcih olunmak babında iftiharü-l ümerail ve-l ekâbir

bi-l fiil baş defterdarım Mehmed dame uluvvûhu telhis etmekle telhâsır mucebince

ref‘inden tevcih olunmak bâbında ferman-ı âlişanım sadır olmağın hakkında mezid-i

inâyet-i padişahanem zuhura getirilub bin yüz altmış senesi zilhîccesinin yirmi sekizinci

günü tarihiyle muvarrih virilen ru’us-u hümâyunum mucebince bu berât-ı hümâyunu

verdim ve buyurdum ki mir-i muma ileyh el-Hac Yusuf zide mecdehu vech-i meşrûh

üzere canib-i mirîye senevi on iki bin akçe vermek şartıyla ref‘ olunan mezbûr yerine

zaviye’i mezkûr vakfının vazife’i mu‘ayyene ile tevlîyet ve vazife’i mu‘ayyene ile

zâvîyedarlığına mutasârrıf olup şöyle ki vezâif-i hizmet tevlîyet ve zâvîyedarlıktır kemâ

yenbagî mer‘i ve mü’di kıldıktan sonra bundan evvel tevlîyet ve zâvîyedarlığa vazife’i

mu‘ayyeneleriyle mutasârrıf olanlar minval üzere mutasârrıf ola gelmişler ise mir muma

ileyh dâhi ol minvâl üzere mutasarrıf olmuşlar isede mir muma ileyh dâhi ol minvâl

üzere tevlîyet ve zâvîyedarlığı içün vazife mu‘ayyenelerin evkâf-ı mezbûr mahsulünden

olup mutasârrıf ola ol babta ref‘ olunan mezbûr Mustafa ve taraf-ı aherden hiç ferd

mani ve mürâhım olmayıp dahil ve taarruz eylemeyeler şöyle bileler alamet-i şerife

itimat kılalar tahrîren fî-l yevmi-l sani aşer muhârrem li sene ehâdi ve sittin ve mie ve

elf

vusul ve kayd fî sulh muhârrem sene 1161

Be-makam kostantinîyye el-mahrûse

S 14/ B 48

Şerayi‘ şi‘ar Karahisar-ı sâhib sancağında vâki kazaların kadıları Efendiler zide

fazlehum ve kıdvetü-l emâcid ve-l ayân mütesellimimiz Ali Ağa zide mecdehu ve ve

mefâhirü-l emâsil ve-l akran tarafımızdan zâhire cem‘ine mübaşir tâyin olunan İbrâhîm

Ağa ve ayân-ı vilâyet iş erleri zide kadrehum inhâ olunur ki muhafazasına me’mur

olduğumuz diyâr ve ândan bâ fermân-ı âli uddet ve cüz-î hükümetimiz olan Karahisar-ı

sâhib sancağına doğru müteveccihen azamet-i mesmum olmaktan nâşi yalnız Karahisar-

ı sâhib kazasından üç günlük zahirenin defterde nâtık olduğu vech üzere cem‘ ve tedarik

ve amade olunmasıçün bundan akdem tarafımızdan buyuruldu ısdâr ve mübâşir tâyin

ve irsâl olunmuştu siz ki mütesellimimiz Ali Ağa ve mübâşir İbrâhîm Ağa siz bu defa

vürud eden ilam ve kağıdınızda yalnız Karahisar kazasından iktizâ eden zahirenin

bahası verilmek üzere niyaz eylediklerin binaen ricanız hayyızı kabulde olmağla lazım

gelen zâhire baha’i Karahisar-ı sâhib kazasından bir gün evvel mübâşir marifetiyle cem‘

117

ve tahsil ve ber vech-i tekmil teslimi hazine eylemekte mezid-i dikkat eyleyesiz siz ki

mütesellimimiz Ali Ağa ve mübâşir İbrâhîm ağasız sancağ-ı mezbûrun sair

kazalarından iktizâ eden zâhire bahalarınız cem‘ ve tahsil siz ki tefvîz ve ihâle

olunmağla mübâşirin yedinde olan defter mucebince beher kazalardan tarafımıza iktizâ

eden zâhire bahaların hallerine göre kat‘ ve bir gün evvel yerli yerinden cem‘ ve tahsil

ve ber vech-i tekmil mübâşirimiz İbrâhîm ağanın yanına mu‘temet güzâr adamlar koşup

bir saat akdem irsal ve isâle bezl-i iktidâr ve tekayyüdü bî şimar eyleyüb hilafına rıza ve

cevaz gösterilmekten gayetü-l gâye tevkî‘ ve mücânebet eylemeniz bâbında iş bu

buyruldu tahrîr ve isdar (Boş) ile irsal ve tâyin olunmuştur inşâllahuteala vusulünde

gerektir ki vech-i meşrûh üzere amel ve hareket olunup muceb buyuruldu ile amel olalar

deyu

Fî 28 muhârrem 1161

Vusul-ü inşa ve kayd fî sulh muhârrem 1161

S 14/ B 49

Kad vâki gurretü saferü-l hayr es selamü yevmü-l sa’bi

Medine-i karahisar-ı sâhib mahallatından El-Hac Mahmûd Mahallesi

sakinelerinden zat-ı tarif-i şer‘i ile marife olan İsmihan binti Abdüllâtif nâm hâtun

meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde iş bu ba‘isül kitâb sadri oğlu kızı emine binti

Mehmed nâm hâtun mahzarında ikrar-ı tam takrir-i kelam idub iş bu hibe-i ati-z zikrin

suduruna değin sülk-ü mülkümüz Mehmed’e müsellik olup yine mahalle-i mezburada

vâki etrafı sülüseden Derviş İbrâhîm ve Kör Mehmed ve kazım oğlu Mehmed ve taraf-

ı rabi‘ tarîk-i amm ile mahdûd olan bir bab tahtani oda ve bir çardak ve bir miktar

havluyu müştemil mülk-ü menzilimi cem‘i tevâbı‘ ve levâhıkı ve kaffe-i hukuk ve

mürâfıkı ile mâni şerâit-i maziyeden arî olduğu halde iş bu oğlumun kızı merkûme

Emine binti Mehmede hisse’i sahiha’i şer‘iyye ile hibe ve temlik ve ba‘de-l tahliye

teslim eyledim ol dâhi ber minval-i meşrûh meclis-i hibede kabz ve kabûl ve ittihab

idüp ve yine tasarrufu temlikimde olan eşyamdan iki çarşab ve bir makrome ve bir

gömlek ve nısf top bez ve bir bogasi entari ve üç bohça ve def‘a iki çarşab ve iki

yaşmak ve bir çenber ve iki yastık mâ‘a beyaz ve on bir adet sagîr peşkir ve dört köhne

kilim ve bir müste‘abel döşek ve iki minder ve iki çuval ve iki vekiyye bakır avanı ve

bir şamdan ve bir çift eyice arık pabuş ve az nakit otuz dokuz buçuk guruşumu yine

mezbure Emine’ye hibe’i sahiha’i şer‘iyye ile hibe ve temlik ve teslim eylediğimde ol

dâhi meclis-i hibede ittihab ve kabz ve kabûl eyledi ba‘de-l yevm menzil-i mahdûd

118

mezkûr ile eşya’i mezbure ve meblâğ-ı mezkurede alaka ve medhalim kalmayıp

mezbure Emine'nin mülkü mevhûbesi olmuştur keyfe yeşa ve-l ihtiyar mutasarrıfa

olunsun dedikte mezbure Emine dâhi bî-l muvacehe tastike edincek mâ vaki‘ bî-t taleb

ketb olundu hurrire fî yevmi-l salis min şehri saferü-l hayr li sene ehâdü ve sittin ve

miete ve elf

Min hicretü minledi temerru ve-l şeref

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l kuzat ve-l müderrisin el-kirâm müezzin Ahmet Efendi

Fahru-l emasil ve-l akran Müslim Ali Ağa

Mütevelli Mehmed halife

Hamamcı el-Hac İbrâhîm Ağa

Karaoruç zade el-Hac Mehmed

Hamamcı el-Hac Mustafa

El-Hac Ebubekir Beşe


S 14/ B 50

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sakinelerinden iken

bundan akdem müteveffiye olan Meryem binti Abdullah nâm müteveffiyenin veraseti

zevc-i dahili Mehmed bin Receb ile sadri kebir oğulları Mustafa ve Hüseyin ve sagîr

oğulları Halil ve İbrâhîm'e münhasır olduğu zâhir ve mütehakkık olduktan sonra

müteveffiye-i mezburun sûk-ı sultanide füruht olunan muhallefatı defteridir ki ber vech-

i ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil aşer min şehri saferü-l hayr li sene ehâdi ve sittin ve

mie ve elf

119

Müste‘abel çuka

Cebe

Kıymet 101

Su tası 1

Kıymet 33

Sahan 1 maa

hazeri 2

Kıymet15

Köhne kilim 2

Kıymet 25

Kutni çantayan 1

Kıymet 100

Köhne bohça 1

mâ‘a

çenber 1

Kıymet 11

Köhne entari 2

Kıymet 33

Müst‘amel

çantayan 1

Kıymet 27

Çuval

Kıymet 5

Müst‘amel döşek

1

Kıymet 81

Mor çenber 1

Kıymet 42

Kahve ibriği 1

mâ‘a köhne

kutusu 1

Kıymet 21

Müst‘amel yastık

Kıymet 29

Sim lif 1

Kıymet 70

Cedid kutni entari

1

Kıymet 140

Müst‘amel serbuş

Kıymet 14

Çarşab 1 Kıymet

26

Sanduka köhne 1

Kıymet 11

Bıçak 1

Kıymet 8

Köhne çarşab 1

maa

gömlek 1

Kıymet 20

Köhne bohça mâ‘a

köhne serbuş

Kıymet 10

Ecza kağıt 1

Kıymet 6

Sim kuşak 1

Kıymet 420

Mehri müeccel

der zimmet zevc

Kıymet 1000

Ceman yekûn guruş 2248

Mine’l-ihracat

Rüsum-u kısmeti

adi

Pare 56

Katibiyye

Pare 20

Çukâdariyye ve

hüddamiyye

Pare 20

İhzariye ve

kaydiyye

Pare 26

Dellaliye

Pare 25

Yekun 137

Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese pare 2111

Hissetü-l zevcü-l

mezbûr

Pare 527

Hissetü-l ebb

Mustafa

Pare 396

Hissetü-l ibn

Hüseyin

Pare 396

Hissetü-l ibn Halil

Pare 396

Hissetü-l ibn

İbrâhîm

Pare 396

S 14/ B 51

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Çavuş oğlu Mahallesi sükkanından

iken bundan akdem vefat eden karındaşı Yusuf bin (Boş) nâm müteveffanın veraseti

zevce’i menkuhe’i metrukesi Raziye binti Yusuf nâm hâtun ile sulbiye kebire kızları

Neslihan ve Rahime ve İsmihan ve Kerime ve sagire kızı Ümmühaniye ve li ebeveyn

erkarındaşı Osman ve li ebeveyn kız karındaşı Fatımaya münhasır olduğu zahir ve

120

mütehakkık olduktan sonra tereke-i müteveffayı mezburdur ki ber vech-i ati zikr olunur

hurrire fî-l yevmil samin aşer min şehri muharremü-l haram li sene ehadi ve sittin ve

mie ve elf

Mülk-ü menzil der

mahalle-i mezbure

Guruş 50

Avani nühasiye

Kıyye 30

Guruş 30

Köhne kilim 6

Guruş 3


1

Guruş 1,5

Köhne kalice 1

Guruş 0,5

Köhne döşek 1

Guruş 1

Köhne yastık 3

Guruş 1

Köhne yorgan 1

Guruş 1

Camus dügesi 1

Guruş 15

Hırdavat hane

Guruş 5

Ceman yekun Guruş 106

Mine’l-ihracat

Techiz ve tekfin

Guruş 15

Mehri müeccel

müsbet li

zevce

Guruş 83

Pare 13

Rüsum-u kısmet

Guruş 2,5

Katibiyye ve

çukâdariyye ve

ihzariye

Guruş 1,5

Pare 7

Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese guruş 3,5

Bî hesab-ı akçe adet 420

Hissetü-l zevcü-l

mezbûre

Adet 52

Hissetü-l binti

Neslihan

Adet 56

Hissetü-l binti

Rahime

Adet 56

Hissetü-l binti

İsmihan

Adet 56

Hissetü-l binti

Kerime

Adet 56

Hissetü-l binti

Ümmühan

Adet 56

Hissetü-l ümm

Osman

Adet 58

Hissetü-l uht

Fatıma

Adet 29

Kesiri mal

Adet 1

S 14/ B 52

Karahisar-ı sâhib kazasına tabi İsmail nâm karyede vâki mescid-i Şerifde ber

vech-i hasbî imam olan İbrâhîm halife kendü hüsnü rızâsıyla erbab-ı istihkaktan iş bu

rafi‘ tevkî‘ refî‘ü-l şân hakani Osman halife bin Ahmete fariğ olup merkûm dâhi her

vecihle lâyık ve mahal müstehak olmağın tevcih olunup yedine berât-ı şerifim verilmek

babında fariğ mezburun berât-ı atîki mucebince inâyet taleb etmeğin vâki ise sadaka

idüp bu berât-ı hümâyun muadet-i makrunu verdim ve buyurdum ki ba‘de-l yevm

merkûm varıp zikr olunan mescid-i şerifte fariğ mezburun yine imam olup hizmeti

lazımesin mer‘i ve müdî kıldıktan sonra ber vech-i hasbi mutasarrıf olup vakfın bir daha

121

devamı ömür-ü devleti içün duaya müdâvemet göstere şöyle bileler alamet-i şerife

itimat kılalar tahrîren fî evail Şevvâl li sene sittin ve miete ve elf

Vusul fî gurre-i zilhîcce sene 1160


S 15/ B 53

Barçınlı nevahi’i Barçınlı kazalarının üç seneye dek hazeriyeden afvı fermanıdır.

(Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Kıdvetü-l kuzat ve-l hükkâm mâ‘denü-l fezail ve-l kelâm Barçınlı ve Nevahî’i

Barçınlı kadıları zide fazılu hümâ tevkî‘ refî‘ hümâyunuma vâsıl olûcak malum ola ki

Karahisar sâhib sancağında vâki Barçınlı ve Nevahî’i Barçınlı kazalarının ahalileri

Hüsrev Paşa hanı menzilinin imdadiyetini me‘iyyet üzere ru‘yet eylemeleri şartıyla

kazalarından Anadolu valileri ve Karahisar-ı sâhib mutasarrıflarına verile gelen imdad-ı

seferiye ve hazeriye kendilerden mutâlebe olunmamak üzere mukaddema emr-i şerifim

verilmişken ibraz-ı sefirleri ber taraf olmak takribi ile menzil mezkûrun idaresinde bu

mekule kazaların me’muruna hâcet kalmamıştır deyu Karahisar-ı sâhib sancağı

mutasarrıflarına mu‘ayyen olan imdad-ı seferiye ve hazeriyyenin ol evvel tahsiliçün

sabıkan livâ’i mezbûr mutasarrıfı Ebubekir Paşa mukır emr-i şerîf ihdâr ettirub lâkin

zikr olunan Barçınlı ve nevahi’i Barçınlı kazaları kırk ve ellişer evli ikişer karyeden

ibaret kazalar olduğundan maada menzil-i mezbûr tarîk-i ammeden vâki olup emur-u

mühimme ile mürur ve ubur eden evleklerin kesret ve fertinden nâşi bila inayet edası

hayyızı imkânda olmamaktan nâşi nizam-ı menzilin ihtilaline ve kaza-i mezburun

ahalilerinin perişan hallerine bâdi bir hâlet olmağla fukarayı ahalisinin hallerine

merhameten ve nizâmı menzili ihtilâlden siyaneten salifü-z zikr Barçınlı ve Nevahî’i

Barçınlı kazalarından ahali valilerine ve Karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıflarına

mu‘ayyen olan imdad-ı hazeriyye kema kan ol evvel mutâlebe olunmayub menzil-i

mezburun masarıfına tâ’yin ve tahsis olunmak ricasına Barçınlı ve nevahî’i Barçınlı ve

Bolvadin ve Seyidigazi naiyelerin arâkat temelleriyle zikr olunan Hüsrev Paşa

menziline on bir re’s bargir ve gayrı ez cüret ve ocaklar yediyüz doksan yedi buçuk

guruş bargir behâsı ve masarıfı sairesi olduğu ve kaydında mestur olduğu üzere altı adet

kazalardan dâhi dört bin guruş imdadiye tâyin olunduğu mevkufattan ve salifü-l beyan

Barçınlı ve Nevahî’i Barçınlı kazalarının ahalileri menzil-i mezburu mu‘ayyen üzere

ru‘yet eylemek şartıyle kazalarından Anadolu valileri ve Karahisar-ı sâhib sancağı

mutasarrıfları taraflarına mu‘ayyen olan imdad-ı seferiye ve hazeriyye mutalebe

122

olunmayub akd olunmak üzere kırk dokuz ve elli üç ve elli dört senelerinde evamir-i

şerifem verildiği ve bu defâ inayeti ibraz ber taraf olmak takribi ile ber vech-i muharrer

kazayeri mezburundan Karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıflarına muayyen olan imdad-ı

hazeriyyenin kema kan ol evvel tahsili içün mir miran muma ileyh iltimasıyla altmış

senesinde emr-i şerifem verildiği divân-ı hümâyun ve mevkufat-ı kalemlerinin ihrac

olunmakla rahimen lil fukara iki üç seneye dek dâhi kazayiri mezbure ahalilerinden

menzil hizmeti mukabili Anadolu valileri ve Karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıfları

taraflarından imdad-ı hazeriyye taleb olunmamak üzere emr-i şerifim tahrîri babında ve

iftiharü-l ümera’i ve-l ekabir bi-l fiil baş defterdarım olan Mehmed dame uluvvûhu

ilâm etmeğin muma ileyh ilâm mucebince amel olunmak emrim olmuştur buyurdum ki

Vusul buldukta bu bâbta sadır olan emrim üzere amel dâhi ber vech-i muharrer

kazayiri mezbure ahalilerinden menzil hizmeti mukabili iki üç seneye dek dâhi Anadolu

valileri ve karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıfları taraflarından imdad-ı hazeriyye taleb

olunmak üzere baş defterdarım muma ileyh ilâm etmekle ilâm mucebince amel olunup

emr-i şerifimin mazmun münifi ile amel olasız şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız

tahrîren fî evasıt şehri zilhîcce sene sittin ve mie ve elf

Vusul-ü kayd fî 12 safer sene 1161


S 15/ B 54


cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib mümehhid-i


ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Anadolu valisi vezirim (Boş) Paşa edammallahuteala iclâlehu

ve kıdvetü-l akran ve-l ikrâm kebirü-l kübera’i-l fihham zül kadr ve-l ihtiram sahibü-l

izz ve-l ihtişam el-muhtaz bî mezidi inayetü-l mülkü-l âlâ Karahisar-ı sâhib sancağı

mutasarrıfı (Boş) dame ikbalûhu ve mefâhirü-l kuzat ve-l hükkâm mâ‘denü-l fezail ve-l

kelâm (Boş) ve (Boş) ve (Boş) kadılar zide fazılûhum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl

olûcak malum ola ki iftiharu-l havas ve-l mukarrubn mu‘temedü-l melükü-l sultanide

muhtarul ferdü-l mütevekkin bîl fiil darü-l saadetim ağası olup Haremeyn-i şerifede

evkâf-ı nazırı olan Beşir Ağa dame uluvvûhu divân-ı hümâyunuma arz gönderip taht-ı

nezaretinde olmağla Seydigazi ve Bolvadin kazası beynin de vâki merhum hüsrev Paşa

evkâf-ı mevruzul kalem ve maktu‘u-l kadem serbest olup üzerlerine edası lazım gelen

aşar-ı şer‘iyye ve rüsumu örfiyeleri cânib-i vakfa eda eylediklerinden sonra tekâlif-i

123

örfiye ve evasıtdan muaf ve mütesellim olup imdad-ı sefireyan ve hazeriyan dâhi hıfz

olundukta mukâyyid iken vakf-ı şerîf reayalarından mugayir emri alişan imdad-ı

sefiriye ve hazeriye mutalebesiyle rencide ve remide ve berakende şeriat-ı akliyyete bais

ve badir oldukların arz-u hallerin inha ve istida inayet etmeleriyle vakf-ı şerîf reayası

mugayir emr-i âli ol mekule tekalif-i taleb ve ahar behane bir dürlü rencide olunmayub

serbesiyet üzere zabt ve rabt olunmak bâbında emr-i şerifim ve ber mûceb ricasına ilam

etmekle imdi vech-i meşrûh üzere amel olunmakla canibinde ferman-ı âlişanım sâdır

olmuştur buyurdum ki hükmü şerifim vardıkta bu babta vech-i meşrûh üzere şerefyafta-i

sudur iden iş bu emr-i âlişanımın mazmun-u münif birle amel olup hilafına rızâ ve

cevâz göstermeyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahrîren fî yevmil sani

min zilhîcce sene sittin ve mie ve elf

Vusul fî 12 safer 1161

Mucebince sadri kızları ağası mektubu dâhi varid olmuştur


S 15/ B 55

Acem el-Hac Mehmedin kısmet defteridir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Fakih paşa Mahallesi sükkanından

iken bundan akdem fevt olan Acem el-Hac Mehmed bin kardaş nâm müteveffanın

veraseti zevce’i menkuhe-i metrukesi Leyla han binti Abdullah nâm hâtun ile sulbiye

sagire Satıya ve müteveffa oğlunun kızı Fatıma nâm sagireye ve li ebeveyn kız

karındaşı Ümmühan nâm hâtun gaibeye münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve

mütehakkık olduktan sonra tashih meselesi bî hükmü-l ferâyiz yirmi dört sehimden

itibar olunup seham mezburdan zevcesi mezbureye üç sehim ve merkumeye on iki

sehim ve oğlunun kızı mersumeye dört sehim ve mezbûr Ümmühan’a bâkî beş sehim

isabet eylediği ba‘de-l nümâyan müteveffa mezburun ma‘rîfet-i şer‘ ile tahrîr ve ber

minval-i muharrer beynel verese tevzi ve taksîm olunan muhallefatı defteridir ki ber

vech-i ati zikr olunur hurrire fî gurre-i saferü-l hayr sene ehâdi ve sittin ve miete ve elf

124

Mülk-ü menzil der

mahalle-i mezbûr

Guruş 150

Bogasi top 11

Guruş 16,5

Beledi yastık yüzü

Adet 9

Guruş 5

Yorgan yüzü

Adet 5

Guruş 4,5

Silecek

Adet 3.5

Guruş 3,5

Kaba peştamal

çift 11

Guruş 12,5

İpekli peştamal

çift 10

Guruş 20

Keten bezi

top 3

Guruş 2

Sarık

Adet 2

Guruş 3

Haleb alacası top

4

Guruş 10

Yemeni çenber

top 6,5

Guruş 65

Car kuşak

Adet 10

Guruş 12,5

Hadal

top 1

Guruş 10

Kıyımhane al

değirmi 13

Guruş 3

Def‘a kıyımhane

top 1

Guruş 4

Çit yastık

yüzü

Çift 2

Guruş 1

Kumaş yastık

yüzü 1

Guruş 1

Adana çiti değirmi

16

Guruş 2,5

Parça alaca

Pare 10

Karacalar kuşağı 1

Guruş 0,5

Müste‘abel serbuş

1

Guruş 0,5

Bogasi yelek 1

Guruş 0,5

Vale

Adet 16

Guruş 3

Bürüncük gömlek

2

Guruş 2

Diyarbekir hattı

değirmi

Adet 13

Guruş 3

Def‘a mum çenber

top 3

Guruş 10

Al yemeni 3

Guruş 2

Def‘a al çenber

değirmi 2

Guruş 1,5

Beledi döşek yüzü

1

Guruş 1,5

Çal sarığı

Adet 3

Guruş 1

Def‘a al yemenisi

2 Guruş 1

Kalıbdanlı mum

çenber 1

Guruş 5

Değirmi buşi top 1

Guruş 25

Def‘a al vale

değirmi 13

Guruş 2,5

Küçük boy buşi 1

Guruş 1,5

Def‘a değirmi buşi

10

Guruş 2,5

Def‘a değirmi

buşi 2

Guruş 1,5

Def‘a al vale top 2

Guruş 2

Derayı endaze

adet 319

Guruş 64,5

Sim Münakkaş

takye 2

Guruş 0,5

Bal mumu

müste‘amel torba

2

Guruş 1

Pare 10

Camedan ve

köhne bohça 1

Guruş 0,5

Tüfenk 1

Guruş 5

Kalıptan münkal

Adet 28

Guruş 10

Bürüncük tokmak

1

Guruş 1,5

Der zimmet bâ

temessük 12

Der kese

Guruş 4

Mukavva devat 1

Guruş 0,5

Defter

Pare 10

Tesbih

Pare 10

Afyon

Pare 20

Altun veznesi 3

Guruş 0,5

İpek ve arîçki 1

maa vezene 2

Guruş 1

Kemer kabına maa

iplik 10

Guruş 0,5

Merabet

Guruş 1,5

Def‘a peştamal 1

Guruş 0,5

Demir bükeği

Guruş 0,5

Beştenmete 2

Guruş 0,5

Tahta sanduka 1

Guruş 0,5

Demir terazi 1

Guruş 0,5

Peynir tulum 1 Köhne yağmurluk Yün Gül Çuval 2

125

Guruş 1 1

Guruş 1

Guruş 1 Guruş 0,5 Guruş 1

Akçe tahtası 2

Guruş 0,5

Hırdvat oda

Guruş 1,5

Akdic bargir 1

Guruş 20

Evan-ı nühasiye

30

Guruş 30

Leğen 1 maa ibrik

1

Guruş 3

Köhne Cebe köz

küreği 1

Guruş 1

Köhne zıbun maa

kaftan 1

Guruş 1

Peniş kar küreği 1

Guruş 2,5

Diz çağışırı

Pare 10

Kahve ibriği

Guruş 0,5

Köhne sarık 1

Guruş 0,5

Köhne şalvar 1

Guruş 0,5

Köhne dizlik 1

Guruş 0,5

Müste‘amel

yorgan 2

Guruş 3

Kilim 3

Guruş 9

Dakik kile 3

Guruş 6

Şair kile 2

Guruş 3

Yastık 1

Guruş 1

Hırdavathane

Guruş 3

Ceman yekun

Guruş 592

Mine’l-ihracat

Techiz ve tekfin

Guruş 12,5

Deyn-i müsbet

ba‘de-l salih bin

Ahmet

Guruş 10

Mehri müeccel

müsbet li zevcetü-

l mezbure

Guruş 100

Resm-i adî

Guruş 15

İrsaliye ve

kalemiye

Guruş 2,5

Hüddamiye ve

çukâdariye

Guruş 4,5

Emniyye

Guruş 2,5

İhzariye

Guruş 0,5

Harc-ı hüccet ve

seyabet ve kayyım

1

Guruş

Divân-ı

müteferrika Guruş

9

Kaydiyye

Guruş 0,5

Ceman yekun

Guruş 162


Hisse-i zevcetü-l

mezbura

Guruş 53,5

Rub 1

Hisse-i binti-l mezbûr

Satı

Guruş 215

Hisse-i bintil ibni-l

mezbûr Fatıma

Guruş 70

Rub 2

Hisse-i uhdü-l mezbûr

el-mefkut

Guruş 91

Rub 1

Sagiretan mezburetan Satı ve Fatımaya mezbûr Leyla Han binti el-Hac Ahmet

vasi nasb ve yedine hücceti şer‘iyye ita olunduğu bu mahalle şerh verildi

Fî gurre-i safer 1161

126

S 16/ B 56

El-Hac Ali ’nin vakfiyesidir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Elhamdülillezî ellezi cea’lel hasenat mezheptehü li seyyiatî ve ceale sadakat

muzafatehu lil- hatayati eftalül ta’ati ve ecve vel hayrati ve ceale duâil ihya’i hedayâ el-

emvatî vesselavati ve’s-selamü âla e’azzel mümkinati ve eşrefil mahlukati şefial

ümmete’l-asiyete yevmel arasati lehûl lehü’ş şefaati’l-kübra vel mücazati’l bahirati ve

ala elihi ve eshabihi ashabül hayrat ve hasenat hemmen nücumul hamdi ve akmaru’l-

mille icma’ahum fihi ve iftilafahum reseme galelallahu teala tebareke ve teala

Allahümme yalemu innallahe bi gabli tevbeti an i’badihi ve ya’hûzûl isbat ve innallahe

hüvet tevvaburrahim eyyabat yedeyne fihi hasar-ı hisabı seyyinet a’nil müsabatı

mahallatından İmaret Mahallesi sükkânından iş bu sahibü-l hayrât ve-l hasenat ve

ragıbü-l sadakat ve-l mübedderat vesalik-i mesalik el-ubudîyyet ve-l ita‘at el-Hac Ali

bîn Mirza nâm kimesne tarafından vakfı ati-l beyana ikrar ve tescil ve teslime ve

merreten bâ‘de ahere dava ve rucu‘a vekîl olup Süleyman bin Mustafa ve Mehmed

bin Mustafa nâm kimesneler şehadetleriyle vekâleti sabit ve subut-u vekaletine hükm-ü

şer‘i la hâk olan es-Seyyid İbrâhîm bin Yusuf nâm kimesne meclis-i şer‘-i şerîfi enverde

mahfel-i dinî münif ezherr de vakıf vakf-ı mezburun ahkam-ı vakıf cari ez-zikr beni

ahkâm ve te’yit üzere teşyid ve temhîr içün mütevelli nasb ve tâyin ettiği iş bu sahibü-l

kitâb Munla Mûsa bin Süleyman nâm kimesne mahzarında bi-l vekale ikrar-ı sahihi

şer‘i ve itiraf-ı sarihi mer‘i kılıp müvekkilem mezbûr el-Hac Ali enfes emval ve i’tası

menalinden ifraz ve imtiyaz eylediği rayic fî-l vakt yüz guruşunu ba niyeten Safiye ve

Tevattiye-i vafiye halisalu Cenâb-ı rabbülalemin limen yezi‘a icrâ muhsinin vakf-ı

sahihi müdebbir ve habs-u sarih mahalde a’mme-i vakf ve habs idüp şöyle şart eyledi ki

meblâğ-ı mezbûr yed mütevelli ile rehin-i kâvi ve kefil-i malı ile seniyyede onu onbir

hesabı üzere devr-i şer‘ ile istirbah olunup hasıl olan gallesinden beşer guruşun fukaraya

tasadduk ve beşer guruşun mütevelli mezbûr kendi mesarıfına sarf idüp mukabelesinde

Kuran-ı Kerim tilavet eyleyib sevabını ruhuma ihda eyleye tevliyet-i mezkûre evvela

kendi bâ‘de vefata evladı evlâd evladına batnen bâ‘del batın ve karnen bâ‘del karnin

mütevelli vech-i muharrer üzere gallesine mutasârrıf olalar el‘iyaz billahiteala ba‘de-l

inkıraz Medine-i Münevvere nurullahiteala fukarasına sarf oluna deyu imam şurut ve

tekmil koydurula meblâğ-ı mezburu fariğan an aniş şevagîl mütevelli mezbûra teslim ol

dâhi tesellüm ve kabzını ikrar ve itiraf eyledikten sonra vakf-ı mezburun rücu‘ âlâ

vechi-l mahud bâ‘de sudur daʻvâ el-racu‘ hakim-i mevki sadr-ı kitâb tuba leyh ve

127

hüsnü meab hazretleri Ala min yerâh minel e’immeti-l müctehidin vakf-ı mezburun

sıhhat ve lüzumuna hükm-ü sahihi şer‘i etmeğin vakf-ı sahih ve lazım olup min bâ‘d

nakz ve nakizıne mecal u mahal oldu femen beddele bâ‘de bas’emi’ahu fe inne ma

ileyhi alellezine innellahe semi’ul alim ve icrayı vakıf ala hayyul hıvvârül kerim çeru

zalik ve hurrire fî-l yemil sadis min şehri saferü-l hayr li sene ehadi ve sittin ve miete

ve elf

Şühûdü’l-hâl

Munla Ali bin İsmail

Munla Mahmûd bin Munla Mehmed

Süleyman bin Receb

Munla Ali bin Ahmet

Ahmet bin İbrâhîm

Ali bin Süleyman

Mehmed bin Receb

Süleyman bin Mustafa

Mehmed bin Mustafa

Ve gayruhûm

S 16/ B 57

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından (Boş) Mahallesi sakinlerinden vekîl

Mustafa bin Kardaş bey nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde bundan

akdem vefat eden liebb karındaşı el-Hac Mehmedin terekesine vâzi‘ü-l yed olan

zevcesi iş bu ba‘isül kitâb Leyla han binti el-Hac Ahmet nâm hâtun mahzarında üzerine

daʻvâ ve takrîr-i kelâm idüp merkûm el-Hac Mehmedin zimmetinden on iki sene

mukaddem fevt olan diğer liebb karındaşım Hasan fevt oldukta mezbûr Hasanın

terekesinden hâlâ diyar-ı acemde olup gaib ani-l meclis olan li ebeveyn kız karındaşı

İfahan binti mezbûr Kardaş nâm Hatuna ber-muceb defteri kassam yüz seksen guruş

isabet eyledikte mezbûr el-Hac Mehmed isâl içün emânet vâzi‘ olunup kıbelü-l ittisal ol

dâhi vefât etmekle gaibetü mezbure İfahan benim liebb karındaşım olup emanete ben

layık olduğum ecilden tereke-i müteveffayı mezburdan meblâğ-ı mezbûr ihrac ve bana

vâzi‘ veyahut bir emin mahalle li ecli-l isâle vâzi‘ olunmak matlubumdur dedikte gıbbe-

s su’âl mezbure Leyla Han ber vechi muhârrer zevci zimmetine emânet vâzi‘

olunduğunu ikrar lakin zevcem mezbûr el-Hac Mehmed fevtinden on sene mukaddem

meblâğ-ı mezburu irsal ve bî-t tamam mezbûr İfahan’a teslim ol dâhi ahz u kabz ve

128

hususu mezbura müteallıka davadan zevcem merkûm el-Hac Mehmedin zimmetini ibra‘

eyledi deyu defala mukabele edilcek gıbbe-s su’âl ve akibü-l inkâr mezbûr Leyla

han’da def‘i meşruhunu mübeyyin beyyine taleb olundukta Medine-i mezbura

sakinlerinden Acem taifesinden şah vekili olan İbrâhîm bin kulu ve Munla Mustafa bin

Mirza nâm kimesneleri li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran olup eser-i istişhad fi-l

hakika mezbûr Leyla Hanın zevci müteveffayı mezbur el-Hac Mehmed bin kardaş bey

nâm kimesne tarih-i fevtinden on sene mukaddem müdde-i mezburun iddia eylediği yüz

seksen guruş emaneti li ebeveyn karındaşı gaib mezbûr İfahan’a irsal idüp ol dâhi ahz u

kabz ve hususu mezbûr müteallıka amme-i daʻvâdan karındaşı merkûm el-Hac

Mehmedi zimmetini ibra‘ i amm ile ibra‘ eylediğini bizler tarîh-i mezkûrda sıla-i rahim

içün ol tarafa vardığımızda bizim huzurlarımızda ikrar ve itiraf eyledi bizler bu hususa

ber vech üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz diye her birerleri âlâ tariki-l şehade

haber vermeleriyle müdde-i mezbûr ve iki Mustafayı ber vech-i muarazadan men verile

mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî yevmi-l hamis aşer min şehri saferü-l hayr li sene ehadi

ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

El-Hac Abdurrahman bin el-Hac Mehmed Efendi

El-Hac Ömer bin Şaban

Bıyıklı Süleyman bin Mustafa

Evahir zade el-Hac İsmail

Acem Munla Mûsa

Ve gayruhûm

S 16/ B 58

Acem İbrâhîmin kayyım hüccetidir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i karahisar-ı sâhib mahallatından Fakih Paşa Mahallesi sükkânından

iken bundan akdem fevt olan Acem el-Hac Mehmed bin Kardaş bey nâm müteveffanın

veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Leyla han binti el-Hac Ahmet ile sulbiye sagire

kızı Satı’ya ve oğlunun kızı sagire Fatıma’ya ve li ebeveyn kız karındaşı İfahan nâm

gaibeye münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve mütehakkık olduktan sonra gaib

mezbûr İfahan li ebeveyn erkarındaşı müteveffayı mezbur el-Hac Mehmedden ber-

muceb defteri kassam intikal ve isabet eden doksan bir guruş bir semen mal mevrusasını

129

ahz u kabza kıbel-i şer‘ enverde bir kayyim nasb olunmak lazım ve mühim olmağın

Medine-i mezburada imrad-ı acemin cüz-i ve külli muhallefatlarını ahz u kabza ve

vatanlarında olan varislerine isâle bâ hattı hümâyun şevket müfurun şah vekili olan iş

bu rafi‘ haze-l kitâb İbrâhîm bin Kulu nâm kimesne salih ve müstakim ve kayyımlık

uhdesinden gelmeye kâdir olduğu zeyl-i sahifede muhârrer esami müslimin haber

vermeleriyle hakim-i mevki‘ sadr-ı kitâb tevli rüsûmat Hazretlerini mezbûr İbrâhîm

gaib mezbureye kayyım nasb ve tâyin eyleyib ol dâhi kabûl ve merasimini edaya

ta‘ahhüt olmağın hazel vesika âlâ mâ hüve-l hakika ketb olundu fî-l yevmil raci aşer

min şehri saferü-l hayr li sene ahadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l müderrisin el-kirâm kasabalı Ahmet Efendi

El-Hac Abdurrahman bin el-Hac Mehmed Efendi

El-Hac Mûsa ibn el-Hac Mehmed

Fazlı zade damadı el-Hac Ömer

Acem Munla Mûsa bin mirza


S 16/ B 59

Kahve döğen Yusuf’un kısmet defteridir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i karahisar-ı sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sükkanından iken

bundan akdem vefat eden Yusuf bin Balı Beşe nâm müteveffanın veraseti zevce’i

menkuhe’i metrukesi rahime binti Murad ile sulbi kebir oğlu Ali ye ve sulbi sagîr oğlu

Mehmede ve hamil mevkufe münhasır olduğu lede-ş şer‘il Enver zahir ve mütehakkık

olduktan sonra verese mezbur iltimasları ve ma‘rîfet-i şer‘ ile müteveffayı mezburun

sûk-ı sultanide bey‘ min yezid olunan muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur

hurrire fî-l yevmil sani aşer min safer sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

130

Mahalle-i

mezburada vâki

mülk-ü menzil

Kıymet 2000

Müste‘amel

kilim

Kıymet 80

Def‘a müste‘amel

kilim 1

Kıymet 32

Bakraç

Kıymet 32

Sahan

Adet 8

Kıymet 109

Def‘a sahan 1

cifri 2

Kıymet 20

Aba peniş köhne

1

Kıymet 100

Yastık yüzü 1

Kıymet 20

Köhne entari 1

Kıymet 16

Sagîr kilim 1

Kıymet 15

Def‘a kilim 1

Kıymet 109

Tepsi 1 Kıymet

55

Tencere 1 Kıymet

82

Def‘a köhne

kilim 1

Kıymet 31

Köhne Sedir keçesi 1

Kıymet 44

Def‘a tepsi 1

Kıymet 96

Kuplu tas 1

Kıymet 31

Hoşab tası 1

Kıymet 14

Müste‘amel

kutni entari 1

Kıymet 109

Köhne entari 1

Kıymet 24

Maşa ve balta

Kıymet 27

Def‘a kilim 1

Kıymet 100

Kazgan 1

Kıymet 150

Sagîr leğen 1

Kıymet 26

Köhne çağşır 1

Kıymet 91

Köhne döşek 1

Kıymet 70

Köhne yastık 1

Kıymet 18

Def‘a köhne

yastık 1

Kıymet 14

Leğen maa ibrik

1

Kıymet 133

Tencere 1

Kıymet 34

Kahve tepsisi 1

Kıymet 14

Def‘a bakraç 1

Kıymet 23

Kahve ibriği 1

Kıymet 40

Çit yorgan yüzü 1

Kıymet 65

Cedid halebî sarık 1

Kıymet 147

Def‘a köhne

döşek 1

Kıymet 45

Def‘a tebsi 1

Kıymet 86

Sagîr talba

Kıymet 8

Sagîr kahve ibriği

4

Kıymet 40

Müste‘amel sarık 1

Kıymet 34

Heybe 1

Kıymet 8

Def‘a köhne

kilim 1

Kıymet 7

Lengiri

Adet 4

Kıymet 140

Sac ayak 1

Kıymet 8

Def‘a kilim 1

Kıymet 100

Köhne zili 1

Kıymet 14

Def‘a tencere 1

Kıymet 98

Hamam tası 1

Kıymet 32

Su tası 1

Kıymet 25

Şamdan 1

Kıymet 32

Köhne fener 1

Kıymet 28

Def‘a şamdan 1

Kıymet 40

Çuval 2

Kıymet 17

Köhne yorgan 1

Kıymet 7

Def‘a sahan adet 4

Kıymet 115

Def‘a bakraç

Kıymet 41

Müste‘amel çuka

peniş 1

Kıymet 167

Kütahya fincanı

16

Kıymet 20

Çift bıçak 1

Kıymet 30


Adet 3

Kıymet 1000

Zincirli altun

Adet 4

Kıymet 440

Hınta kile

Adet 5

Kıymet 300

Der zimmet

bayram an karye-

i Kınık Pare 1440

Der zimmet

Mehmed ve

Hasan an karye-i

Süğlün

Pare 1120

Nakt-ı mevcuttur ki

Pare 480

Ceman yekun

Pare 9490

Mine’l-ihracat

131

Techiz ve tekfin

Pare 520

Mehri müeccel li

zevcetü-l mezbure

Rahime

Pare 1707

Kendinden

mukaddem

müteveffiye-i

zevcesi Asya’nın

mehri müecceli

Pare 1667

Rüsumu adi

Pare 247

İrsaliye ve

kaydiye

Pare 45

Emniyye

Pare 45

Hüddamiye ve

çukâdariye

Pare 45

İhzariye

Pare 10

Dellaliye

Pare 60

Masarıf-ı

müfredat

Pare 65

Cem‘an yekûn

Pare 4401

Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Pare 5589

Hisse-i zevci-l

mezbure

Pare 637

106

Akçe 2

Hisse-i ibni-l

mezbûr Ali

Pare 1384

336

Akçe 2

Hisse-i ibni-l

mezbûr Mehmed

Pare 1384

725

Akçe 2

Hisse-i hamil

mezbûr

Pare 1344

239

Akçe 2

Teslimat cem‘an

Pare 358

Akçe 2

Kesr-i bâkî 1

Sagîr mezbûr Mehmed dayısı oğlu İbrâhîme hücceti şer‘iyye vasi nasb olunduğu bu mahale şerh verildi

fî 12 safer 1161

S 16/ B 60

Ahiler karyesi içün sipahiler ile zaviyedarın keşif hüccetidir. (Kenardaki şerh


Husus-u atî-l beyânın mahallinde ru‘yet ve fasl-ı husumet olunması babında

(Silik) sadır olan emr-i âlişana imtisalen taraf-ı şer‘ enverden katib Ahmet Efendi irsal

ol dâhi zeyl-i vesikada muharrer esami müslimin ile karahisar-ı sâhib kazasına tabi

olunmasında Ahiler ve mevkufatta Ortaviran karyesi tabir olunan mezra‘ üzerine varub

akd-ı meclis-i şer‘ eyledikte mezra’i mezbûre bâ berât-ı âlişan ve defteri mutasârrıf

olanların yedlerinde olan suret-i defteri hakani ve taksîm emirlerine nazar eyledikte Ahi

Sarol zâvîyedarı Abdülhalim’in suret-i defterinde dört yüz elli sekiz akçe ile mezra‘ada

ve Abdullah sipahinin yüz elli dönüm ile çiftlik şerman deyu İbrâhîm sipahinin doksan

dönüm ile çiftlik baba azizden ve kara Hüseyin sipahinin elli dönüm ile çiftlik me’muru

132

tahrîr ve tasrih olunup mürur-u eyyam ile sınırı ve hududları malum olmayıp İbrâhîm ve

kara Hüseyin gaib anil meclis olmağın zaviyedar ile Abdullah sipahi ve mezra‘i

mezburu ziraat edenler mevcut oldukları halde bî-l terahil mezbûr zaviyedar

Abdülhalim’e yüz dönüm ve mezkûr Abdullah sipahiye doksan iki dönüm ve mersûm

İbrâhîm sipahiye altmış dönüm ve merkûm kara Hüseyin sipahiye otuz iki dönüm âlâ

ve evsat ve edna itibarıyla ifraz ve her birerlerine sınır ve hudud ve alametler ihdas birle

taksîm eyleyub ve zikr olunan miktardan ziyade dâhi arâzi olmamakla ol vecihle

mahallinde fasl olunduğun mevlânâ mezbûr Ahmet Efendi mahallinde ketb ve mu‘abeat

olunan emna-i şer‘i ile meclis-i şer‘e gelip âlâ vukua inha etmeleriyle iş bu vesika’i

emnika ketb olunup yedlerine ita olundu hurrire fî-l yevmi-l ışrin min safer li sene

ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

El-Hac Süleyman ibn el-Hac Mustafa an karye-i Ayasini

Ayvaz Beşe bin Kasab Hasan Beşe

Ayasini karyesi imamı Munla Ahmet Abdullah bin Osman karahisardan

Abdullah bin Murad Ağa karahisardan

Himmed bin Mehmed an karye-i emas eyni

Mustafa bin Mehmed an karye-i Yabaldık

Hüseyin bin Mustafa an karye-i mezbûr


S 17/ B 61

Ortaviran karyesinde olan arazileri taksîm defteridir. (Kenardaki şerh kaydıdır.


Bâ‘isü tahrîr-i defter budur ki Karahisar-ı sâhib kazasında vâki el sene’i nasta

Ahiler ve defterhanede Ortaviran karye tabir olunan harabe karye toprağında bir zâvîye

ile üç çiftlik benim tımarım olup zâvîye-i mezburenin bâ berât-ı âlişan zaviyedarı olan

Abdülhalim yedinde olan sureti defterinde dörtyüz elli sekiz akçe yazıyle mezra‘i Ahi

sarol der Karye-i Ortaviran deyu tahrîr olunup ve yüz elli dönüm yazı ile çiftlik şer‘

mah el-Hac Abdullah’ın tımarı olup doksan dönüm yazı ile çiftlik baba aziz İbrâhîm

sipahinin olup ve elli dönüm yazı ile çiftlik bey timur kara Hüseyin sipahinin olup lakin

karye'i mezbûra arazisi yazıldı miktarına kifayet etmekle bâ şerahını beyinlerinde

taksîm olunup ve arâzi-i mezkûreleri ziraatçileri isimleri ile herkesin arazileri hudud ve

sınırlarıyla taksîm olunup ve mahallinde fasl olunduğu hüccet-i şer‘iyye olunmağın

133

gerek zâvîye merkumun ve gerek sipahileri hisselerine virilen arazilerdir ki ashaba

isimleriyle ber vech-i ati zikr olunur fî 20 safer 1161

Mezra‘a’i Ahi sarol içün tefrik ve tâyin olunan beyan eder

Dönüm Adet

10 Derzimmet el-Hac salih

14 Derzimmet emur oğlu

07 Derzimmet İsmail Beşe

05 Derzimmet İsmail Beşe

01 yine Derzimmet deli Mehmed

10 Derzimmet Nuhbalı oğlu Ali

14 Derzimmet Hacı oğlu Mustafa

03 Derzimmet öksüz oğlan

08 Derzimmet danacı oğlu tarıktan

05 yine Derzimmet danacı oğlu havlu içünde

07 Derzimmet Hamza cihetinde

15 Derzimmet Mûsa

02 Derzimmet Hüseyin oğlu

101 yalnız yüzbir dönümdür

El-Hac Abdullah sipahinin şarman çiftliği tefrik ve tâyin olunan beyan olunur

Dönüm

Adet

10 delikli kaya kurbunda

15 Derzimmet Hüseyin oğlu

26 Derzimmet Cafer oğlu

30 Derzimmet bayram oğlu

09 Derzimmet Osman

90 yalnız doksan dönümdür

İbrâhîm sipahinin çiftlik baba aziz içün tefrik ve tâyin olunan beyan olunur

Dönüm adet

15 Şeyh çayırı

134

05 Derzimmet Hacı oğlu Mustafa ayağının kurbunda

03 Derzimmet kara cenk

12 Derzimmet Balı oğlu Armud dibine

07 yine Derzimmet Balı oğlu

10 gümüşün gedikte Balı oğlunun usta yanında

10 Derzimmet İlyas

62 yalnız altmış iki dönümdür

Kara Hüseyin sipahinin semanur çiftliği içün tefrik ve tâyin olunanı beyan eder

Dönüm Adet

8 Derzimmet İlyas

7 Derzimmet Hamza İlyas başında

7 Derzimmet danacı oğlu Hamza başında

5 Derzimmet deli Mehmed küçükpınar başında

5 Derzimmet Hacı oğlu atlı topalda

32 yalnız otuziki dönümdür

Bâlada tahrîr olunan araziden arziye ve zûhur eyledikte zâvîye-i mezkure

zaviyedar zabt etmek üzere fasl olunduğu şerh verildi

S 17/ B 62

Mihailli hacı halil ve hacı mehmedin ibra hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Fî-l asl Mihail kazasına tabi Tirliye karyesi sakinlerinden Karahisar-ı Sâhib

şehrinde misafir sâkin Mustafa bin Hıdır nâm kimesne meclis-i şer‘-i şerîf enverde iş

bu baisetü-l kitâb Medine-i mezbura Mihail karyesi sakinlerinden el-Hac Halil bin

Mustafa ve el-Hac Mehmed bin Ahmet mahzarlarında üzerlerine daʻvâ ve takrîr-i

kelâm idüp tarih-i kitabtan on iki ay mukaddem sulbi kebir oğlum (Boş) nâm

şab emirde mezbûr Halile iki ay miktarı koyun çobanı olup karye'i mezbûr

sakinlerinden ve oğlu oğlu Osman oğlum mezburu bî gayrı hâk bıçak arkası ile birkaç

yerinden vucuduna darb eyledikte mezbûr çıkup iş bu mezkûr Mehmede çoban olup

onun dâhi altı ay koyunlarına ra‘i idüp bâ‘dehu mezburanın yanlarında iken zayi‘ olup

el-an hayatı ve mematı nâ malum olmağla mezburan oğlum mezbûr hayyen ve meyyiten

taleb ederim sual olunup muceb-i şer‘isi icra olunmak matlubumdur dedikte gıbbe-s

135

su’âl mezburan cevablarında vech-i muhârrer üzere her birlerinin müddet-i mezkurda

hizmeti çobanlıklarında olduğunu ikrar lakin oğlu mezkûr (Boş) Ağam hizmet

eyledikten sonra kendine ücreti olan beş re’s toklu ve bir kurak ve bir entari ücreti virub

cemaat-i müslimin huzurlarında karyeden ihrac iş bu babam mezbûr tarafına rehin olup

hatta Şevvâli şerifin onuncu günü Medine-i mezbure civarında kal’a görünmez nâm

mevzi‘de zâhir üzre olduğunu cem gafir dâhi ru‘yet idüp vech-i muhârrer üzere

karyemizden gidip mahal mezburada giderken ru‘yet edenleri ihzâr ve su'âl olunsun

deyu cevap eylediklerinde karahisar sakinlerinden söğütlü memi oğlu Mustafa ve

kınıklı Habib oğlu Hüseyin nâm kimesneler meclis-i şer‘e li ecli-ş şehade hazıran olup

istihbar olunduklarında iş bu Şevvâl-i şerifin onuncu günü müdde-i mezburun oğlu

(Boş) nâm kimesneyi Medine-i Karahisar kurbunda kal’a görünmez kurbunda vilayetine

zâhir olurken ru‘yet idüp hatta bizlere Altıntaş kazası yoluna su'âl eyledi deyu her

birerleri âlâ tariki-ş şehade ihbar eylediklerinde müdde-i mezbûr i‘ade’i kelâm idüp

benim dâhi oğlum haya karyede mezburdan huruc ve benim canibime gelir ancak esna’i

tarikte zayi‘ olduğuna ilm-i muhit olmağla mezburandan oğlum mezkûr içün daʻvâ ve

neza‘ım yoktur hususu mezbûr içün daʻvâyı mezkûranda mezburanın zimmetlerini

meccanen ibra‘ i amm ibra‘ ve iskat eyledim ba‘de-l yevm daʻvâ ve nezaım sudur

ederse ledil hükkâmü-l kirâm mesmu‘a olunmasın dedikte gıbbe-t tâstîki-ş şer‘i mâ vâki

bî-t taleb ketb olundu fî-l sadis aşer min saferü-l hayr li sene ehadi ve sittin ve mie ve

elf

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l akran birader zade İbrâhîm Ağa

Terzi Ahmet Çelebi

Tiryaki Mehmed kaleli

Katib Ahmet Efendi

Muhzır Ahmet ve Mehmed ve İbrâhîm

Ve gayruhûm

S 17/ B 63

Uncu Süleyman beyin kısmeti defteridir. .(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından El-Hac İsmail Mahallesi sükkânından

iken bundan akdem vefat eden el-Hac Süleyman bey ibn Halil nâm müteveffanın

veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Neslihan binti Mûsa ile sulbi kebir oğlu Ahmete

136

ve sulbiye kebire kızları Havva ve ümmetullah nâm gaibetan ani-l beldeye ve sagire kızı

Fatımaya münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve nümayan olduktan sonra gaibetan

sagiranın vasileri mezbure Neslihan marifetiyle ve ma‘rîfet-i şer‘ ile tahrîr ve furuht ve

takvimi kıymet ile beyne-l verese taksîm olunan müteveffayı mezburun muhallefatı

defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil ışrin min şehri muharremü-l

haram li sene ehadi ve sittin ve mie ve elf

Mülk-ü menzil der

mahalle-i mezbûr

Pare 12000

Kitâb varağı

Pare 300

Kitâb ibretname

Pare 11

Kilim

Pare 81

Silah maa tüfenk

Pare 50

İbrik 1

Pare 61

Güğüm

Pare 112

Maşa maa ocak

demiri

Pare 27

Kütahya fincanı

20

Pare 15

Kamika

Pare 5

Def‘a kilim 1

Pare 98

Beyaz entari Pare

28

Çuval

Pare 7

Merteba

Aded 5

Pare 78

Hoşab tası 1

Pare 17

Def‘a ibrik 1 Pare

40

Leğen 1 maa

sahan 1

Pare 37

Tahta sanduka 1

Pare 40

Def‘a sanduka 1

Pare 20

Def‘a kilim 1

Pare 106

Mukaddem kuşak

1

Pare 30

Köhne yastık 1

Pare 20

Köhne yorgan 1

Pare 31

Baybuş 1 Pare 12 Köhne kavuk 1

Pare 26

Kazgan 1

Pare 183

Tabanca 1 Pare 62 Def‘a ibrik 1 Pare

30

Def‘a kilim 1 Pare

141

Kadife döşek yüzü

1

Pare 280


1

Pare 27

Def‘a yastık 1

Pare 30

Kumaş yorgan 1

Pare 327

Demirli sanduka 1

Pare 100

Kılıç

Pare 187

Def‘a yastık

Pare 28

Köhne kürk

Pare 22

Bakır kamika 1

Pare 26

Tepsi 1

Pare 83

Döşek 1

Pare 123

Yastık yüzü 2

kumaş

Pare 96

Tencere 1

Pare 73

Bakraç

Pare 30

Balta

Pare 15

Kutu

Pare 9

Zevat

Pare 6

Seccade 1

Pare 15

Minder

Pare 11

Dolama

Pare 52

Fener

Pare 30

Def‘a seccade 1

Pare 27

Sahan 3

Pare 24

Su tası 2

Pare 33

Tencere 1

Pare 61

Tencere 1

Pare 48

Sepet sanduka 1

Pare 5

Nakd-i derkese

Pare 540

Cem‘an yekun

Pare 16053

137

Mine’l-ihracat

Deyn-i müsbet mehri

misillü li zevcetü-l

mezbûr Neslihan

Pare 5000

Deyni müsbet

kayınvalidesi Satı hâtun

Pare 380

Deyn-i müsbet li vakf-ı

hark

Pare 1440

Deyn-i müsbet li vakf-ı

avarız mahalle-i

mezbura

Pare 1200

Deyn-i müsbet mehri

misillü li zevcetü-l

müteveffa Zeynep

Pare 1000

Rüsumu adi

Pare 400

İrsaliye

Pare 60

Çukâdariye

Pare 60

Hüddamiye maa

ihzariye

Pare 60

Dellaliye

Pare 180

Cem‘an yekun

Pare 12480

Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Pare 3573 (yalnız üç bin beş yüz yetmiş

üç paredir)

Hisse-i zevci-l

mezbûr

Pare 446

Akçe 2

Hisse-i ibni-l

mezbûr Ahmet

Pare 1200

Akçe 2

Hisse-i binti-l

mezbûr

Pare 625

Akçe 2

Hisse-i binti-l

mezbure

Pare 625

Akçe 2

Hisse-i binti-l

mezbure

Pare 625

Akçe 2

Badehu mezbûr Ahmet fevt olup veraseti liebb kızkarındaşları kebiretan

gaibetan mezburatan Havva ve ummetullah ile sagîr mezbûr Fatımaya ve li ebeveyn

emmisi oğlu Abdullah’a münhasır olmağla babasından müntakil hisse-i şer‘iyyesini ile

anası zeynebin mehrinden intikal eden meblâğın beynel verese taksîm olunduğudur ki

ber vech-i ati zikr olundu

1250 babasından müntakil hisse

1000 validesi zeyneb’in mehri

2250

Hisse-i el-uhtu Havva

Pare 500

Hisse-i el-uhtu

Ümmetullah

Pare 500

Hisse-i el-uhtu Fatıma

Pare 500

Hisse-i ibni-l imam

ahmed

Pare 750

Bâlada defterde 300 guruş kıymet ile mezkûr olan menzil mezkûr behasından

mezbûr Neslihanın yüz yirmi beş guruş mehri ve validesi Satı Hatunun yetmiş yedi

guruş deyni ba‘de-l takas ve gaibetan mezburatan ile sagire-i mezburenin babalarından

138

ve karındaşı Ahmetten müntakil eden cem‘an seksen dört guruş on beş pare olmağla

menzil mezburdan hisseleri içün mahsub olduktan sonra bâkî üç yüz guruş yirmi beş

pareyı mezbûr Neslihan Hâtun kendi malından hark ve kefen ba‘de-l an hesab-ı mezkûr

üzere menzil mezkûr mezbure Neslihan’a zimmetinde ibkâ olunduğu malum olmak içün

iş bu mahale şerh ve beyan oluna Fî 16 Safer 1161

S 18/ B 64

Anadolu valisi Süleyman Paşa hazretlerinin taksiti hazeriye emridir. .(Yandaki


Mefahirü-l kuzat ve-l hükkâm me‘adenü-l fezail ve-l kelâm Anadolu eyaletinde

vâki kadılar zide fazilehum ve mefahirü-l emasil ve-l akran ayan-ı vilayet zide

kadrehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki iş bu bin yüz atmış bir sene

mahsuben eyalet-i Anadoludan ber mu‘tad-ı kâdim hâlâ Anodolu valisi düstûr-ı

mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem vezirim Süleyman Paşa edamallahuteala

iclalehunun mu‘ayyen olan altmış iki bin beş yüz dört guruş ve kırk akçe ile o

hazeriyesi şurut-u hazeriye üzere senede iki taksit ile tevzi‘ ve tahsil ve tarafından

kabzına me’mur eda ve teslim olunmak fermânım olmağın iş bu emri şerifim ısdâr ve

(Boş) irsal olunmuştur imdi vusulünde ber vech-i meşrûh vezîr-i müşârun ileyhin eyaleti

mezbureden mu‘ayyen olan ol miktar guruş imdadı hazeriyesini şurud-u hazeriye üzere

senede iki taksit ay ve beher taksiti vakit ve zamanıyla tevzi‘ ve tahsil ve müşârun

ileyhin tarafından kabzına me’mura eda ve teslim ettirip a’vaik ve tehirden ve miktar-ı

mu‘ayyeneden ziyade bir akçe idhal ve tevzi‘den bî gayet cezir ve muhanebet eylemeniz

babında ferman-ı âlişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta

vech-i meşrûh üzere şerefyafta’i sudur olan ferman vacibü-l etba‘ ve lazımü-l

imtisalimin mazmun itaat makrunuyla amel oluna şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat

kılasız tahrîren fî evail muharremü-l haram li sene ehadi ve sittin ve mie ve elf

Gad vasale ileyna fî 18 safer sene 1161


S 18/ B 65

Mucebince buyruldu emri uslûblarıdır. .(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Şerayi‘şi‘ar Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kuzzât ve nüvvab Efendimiz zide

fazilûhum ve mefahirü-l emacid ve-l ayan livayı mezbûr mütesellimi Ağa zide mecdehu

ve mefahirü-l emasil ve-l akran sair zabıtan reayan viyalet ve iş erleri zide kadrehum

139

inhâ olur ku iş bu bin yüz altmış bir senesine mahsûben eyaleti Anadoludan tarafımıza

tâyin ve tahsis kılınan hazeriye’i mu‘tâdemiz ki tahsili babında bu defa emr-i celilü-l

şân şerefsudur etmekle imdi Kütahya mahkemesinden irsal olunan mümza‘ pusula

mantukunca livayı mezbure isabet eden kast-ı evvel hazeriye’i mu‘ayyenemiz ma‘rîfet-i

şer‘ ve tâyin olunan mübaşir ve cümlemiz marifetiyle tevzi‘ ve evvel be evvel cem‘ ve

tahsil olunup mu‘temed aliyye adamlarınız ile tamamen ve kamilen tarafımızdan

kabzına me’mura eda ve teslim ettirilmekte her birlerinizin takyid nâm ve ziyade ced ve

sai ve ihtimam eylemeniz babında suret-i emr-i âli divân-ı anadoludan buyuruldu tahrîr

ve ısdâr (Boş) ile irsal olunmuştur vusulünde gerektirki vech-i meşrûh üzere mümza‘

pusula mucebince livayı mezbure isabet eden hazeriye’i mu‘tadamız ma‘rîfet-i şer‘le

mübaşir muma ileyh ve cümleniz marifetiyle tevzi‘ ve bir an akdem cemi‘ ve tahsil ve

mu‘temed aleyh adamlarınız ile tamamen ve kamilen tarafımızdan kabzına me’mur eda

ve teslim ettirilmekte her birleriniz kemal ve dikkat ve ihtimam ve tehir ve terahisinden

ziyade zarar ve tevkî‘ tam eyleyib muceb buyurdu ile amel eyleyesiz deyu fî 13 safer

1162 (Yanında imza var.)

Gad vasale Fi 19 Safer 1161

S 18/ B 66

Liva’i Karahisar sâhib der eyalet-i Anadolu

Guruş

1080,5 mal imdad-ı hazeriye taksiti evvel

0108,5 harc-ı bab

0108,5 mübaşiriye

1297,5

1161 senesine mahsûben Anadolu valisi devletli inayetli veziri asaf-ı nezıîr

Süleyman Paşa yesserrallahu mâ yürid ve mâ yeşâ-ü hazretlerinin tâyin olunan imdad-ı

hazeriyelerinin taksit-i evveli Kütahya mahkemesinden ihrac olunan mümza‘ pusula

mucebince cümle ayan-ı vilayet ve ahali’i memleket marifetleriyle tevzi‘ ve taksîm ve

beher kazanın ber vech-i tâdil sehimlerine isabet eden defteridir ki ber vech-i ati zikr

olunur hurrire fî yevmil tasi aşer min şehri saferü-l hayr li sene ehadi ve sittin ve miete

ve elf

Hurrire fî 12 min saferü-l hayr sene 1161

Kaza-i Karahisar-ı sâhib

Guruş Pare

140

259 13 mal-ı imdadı hazeriye taksiti evvel

026 02 harc-ı bab

026 02 mübaşiriye

311 17

Kaza-i Sandıklı

Guruş Pare


025 16 harc-ı bab

025 16 mübaşiriye

298

Kazayı Şuhut

Guruş Pare


15 08 harc-ı bab

15 08 mübaşiriye

181 27

Kaza-i Sincanlı

Guruş Pare


010 34 harc-ı bab

010 34 mübaşiriye

128 70

Kaza-i Bolvadin

Guruş Pare


05 17 harc-ı bab

141

05 17 mübaşiriye

64 35

Kaza-i Hanbarcanlı

Guruş Pare


05 17 harc-ı bab

05 17 mübaşiriye

64 35

Kaza-i Nevahi Barcanlı

Guruş Pare


17 05 harc-ı bab

17 05 mübaşiriye

35 64

Kaza-i Karamık

Guruş Pare


04 13 harc-ı bab

04 13 mübaşiriye

51 35

Kaza-i Çay

Guruş Pare

64,5 14 mal-ı imdadı hazeriye taksiti evvel

06,5 14 harc-ı bab

06,5 14 mübaşiriye

77,5

142

Kaza-i Çöleabat

Guruş Pare


04 13 harc-ı bab

04 13 mübaşiriye

51 35

Mübaşiriye ve çukâdariye ve harc-ı tezkere 100 guruş verilmiştir

S 18/ B 67

El-Hac İsmail Mahallesi'nden Süleyman ağanın zevcesi defteridir. .(Yandaki


Medine-i karahisar-ı sâhib mahallatından el-Hac İsmail Mahallesi sakinlerinden

iken bundan akdem vefatı müteveffiye olan Fatıma binti Mavi nâm müteveffiyenin

veraseti zevci dahili Süleyman Ağa ibni Mustafa ile sadri sagîr Mustafaya ve anası Satı

binti Abdullaha münhasıra olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve müstehakkı olduktan sonra

müteveffiye-i mezburenin tahrîr ve beyne-l verese tevzi ve taksîm olunan muhâllefat

defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur tahrîren fî-l yevmi-l salis aşer min şehri saferü-l

hayr li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

143

Sim ön kuşak maa

Kolan 1

Guruş 25

Pullu zerden

kuşak 1

Guruş 15

İncili Istafan 1

Guruş 25

Sim kürdanlık 1

Guruş 1,5

İncili küpe çift 1

Guruş 10

Sim sanem Guruş

0,5

Müste‘amel

zeriyye kaftan 1

Guruş 6

Müste‘amel sarı

çuka 1

Guruş 8

Müste‘amel kutni

kaftan 1

Guruş 5

Müste‘amel kutni

entari

Guruş 2,5

Müste‘amel

canaban 1

Guruş 0,5

Müste‘amel çift

şalvar 1

Guruş 1

Müste‘amel

Çatkı 1

Guruş 0,5

Şebib-i takye 1

Guruş 0,5

Müste‘amel

serpuş 1

Guruş 0,5

Müste‘amel

yemeni sağir 1

Guruş 1

Fes maa çenber 1

Guruş 1

Çorap 1 ellik 1

pare 15

Çuka peniş 1

Guruş 5

Yemeni çenber 3

Guruş 1

Köhne serpuş 1

Guruş 10

Makrome alatıyla

2

Guruş 2

İç edik 1

Guruş 0,5

Çorap 1

Guruş 5

Mirad 1

Guruş 1,5

Yüz yastığı 1

Guruş 0,5

Basma bohça 1

Guruş 1

Beyaz puşi 1

Guruş 1.5

Kalı enli çenber

Pare 2,5

Münakkaş peşkir 6

Pare 5

İpekli Çatkı 1

Pare 10

Sagîr yağlık 4

Guruş 1,5

Münakkaş çarşab

1

Guruş 2

Yüz yastığı 1

bohça 1

Guruş 1

Hamam rahtı 1

Guruş 1,5

Yeşil atlas kaftan

1

Pare 10

Bürüncük gömlek

1

Pare 1

Kumaş entari 1

Guruş 2,5

Müste‘amel

çarşab 3

Guruş 4

Köhne gömlek 1

Guruş 1

maa şalvar 1 entari

1

Guruş 1,5

Boğasi entari 1

Guruş 2

Germesüd Kürk

başı 1

Guruş 2

Kömür küreği 1

Guruş 3

Def‘a çarşab 1

Guruş 1

Keten ipliği Kıyye

4 Guruş 4

Yanbolu kebesi 2

Guruş 1,5

Kilim müste‘amel

2

Guruş 3

Ve döşek 1

Guruş 2

yastık 3

Guruş 1

Sepet sanduka 1

Guruş 1

Mehri müeccel der

zimmet zevci

mezbûr

Guruş 125

144

Ceman yekun Guruş 200,5

Mine’l-ihracat

Resmî adî

Guruş 7,5

Katibiyye

Guruş 1

Çukâdariye

Guruş 1

Emniye

Guruş 1

Hüddamiye

Guruş 1

İhzariye maa kaydiyye

Guruş 0,5

Ceman yekûn

Guruş 12

Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese guruş 288,5

Hisse-i zevci-l mezbûr Guruş 74

Pare 5

Hisse-i ibni-l mezbûr Guruş 166

Pare 11

Akçe 2

Hisse ümmü-l mezbûr Guruş 48

Pare 3

Akçe 1

S 18/ B 68

Serdar zade İbrâhîm ağanın ibka mektubudur. (Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Şeri‘at şi‘ar Karahisar-i Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehü ba‘de-l selam inha

olunur ki zir hükûmet şi‘arınızda vâki yeniçeri serdarı olan kıdvetü-l emâsil ve-l akran

otuz yedi bölüğün serdarzade İbrâhîm çavuş zîde mecdehuya kemakan ibka ve mukırr

olunmağın iş bu mektub tahrîr ve irsal olundu inşallahuteala vusulünde gerektir ki

mezbûr kemafi-l evvel serdarlağı emuruna istihdam eyleyub aharı müdahale

ettirmeyesiz ol tarafta olan yeniçeri ve cebeci ve topçu ve top arabacısı ve koloğulları ve

ilman ve acemi mezburu üzerlerine kemafil evvel serdar ve zâbıt bilip sözünden dışra ve

re’yinden hariç vâzi‘ harekette bulunmayıp itaat ve inkıyat üzere ola ki ve zevayif

mezburundan bila varis maruf fevt olanların tereke-i muhallefatları mezbûr şer‘le zabt

ettirip sûk-ı sultanide furuht ve hasıl olan nukudunu mümza ve mahdum müfredat

defterleriyle canibi beytü-l mâle irsal ve isal ettiresiz ve senki serdarsın mukim ve

misafir zûhur eden erazel ve eşkiyanın zabt ve rabtlarıyla sükkânı vilayetin emin ve

selametlerine bais hizmet müstahzene-i müberredet vücuda getirmeye mücedded sa‘i

olup hilaf şer‘ Şerife mugayir kanun vâzi‘ ve hareketten bî gayet mücanibet eyleyub

muceb mektub ile amel olasız tahriren fî gurre-i şehri saferü-l hayr li sene ehadi ve sittin

ve miete ve elf

Abdûhu Mustafa Ağa yeniçeriyan dergâh-ı âli

Vusul ve kayd Fî 22 safer 161

145

S 18/ B 69

Kütahya imdad-ı hazeriye isti‘caline tezkeredir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Hâlâ Karahisar-ı Sâhib sancağına vâki izzetlü ve faziletlü kuzat Efendiler

hazeratı huzurlarına vesair zâbıtan ve ayan-ı vilayet izzetlü ağalar huzurlarına

selamlarıyla öyle hatırınız su'âli takdiminden sonra numune-i mahiyane budur ki iş bu

bin yüz altmış bir senesine mahsûben eyalet-i Anadoludan bâ ferman-ı âli tahsili lazım

gelen hazeriye-i muayenenin taksidi evveli Kütahya mahkemesinden ihrac ve irsal

olunan mümza‘ pusula notları üzere livayı mezbûr kazalarından isabet eden taksidi

evvel birgün evvel ve bir saat mukaddem cem‘ ve tahsili babında istical zamnında emir-

i hazreti veline‘im ile tezkere tahrîr ve emekdarlarımızdan çukadar el-Hac Ali ile irsal

olunmuştur vusulüne gerektir ki liva’i mezburadan mümza pusula mantuku üzere

hazeriye-i mu‘ayyenenin taksidi evveli mezburundan bir gün ve bir saat mukaddem

cem‘ ve tahsil ve emir veli‘ımiz üzere kabzına me’mura tamamen ve kamilen eda ve

teslim ettikleri me’muldur Fî 20 safer 161

Vusul ve kayd fî 24 safer 161

Hüseyin kethüda-i vali’i Anadolu

S 18/ B 70

Katıroğlunun nezr hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine-i karahisar-ı sâhib kazasına tabi Kalecik-i kebir nâm karye

sakinlerinden katır oğlu Hacı Hüseyin nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t

tevkirde yine karye-i mezbura sakinlerinden rafi‘ü haze-l kitâb es-Seyyid Mehmed ve

Munla Osman ve imam Hüseyin ve Mustafa bin el-Hac salih ve Mustafa bin el-Hac

Mehmed ve es-Seyyid Ali ve Ali bin Şaban ve Uzun Mehmed ve Derici oğlu veli ve

Temez oğlu Ömer ve Hacı oğlu Ebubekir ve el-Hac Bayram oğlu Mehmed vesair

malumu-l esami ve mahsurü-l eşhas kimesneler mahzarlarında ikrar-ı tam ve takrîr-i

kelâm idüp bundan akdem ahali-i karye beyinlerinde tekalif hususuna vesaire

müte‘allık daʻvâ ve niza ve aharımız olmak sebebiyle ben ve ahali-i karye hükkâm ve

ehl-i örfe mal ve kurâdan virub ol vecihle tarafeyni mutazarrır olmuşlar idi ki fî mâ

bâ‘de ben emuru âhali karyeye karışmayıp eğer müdahalede olursam mirîye bin guruş

nezr-i tahsil olunmak üzere taahhüdanla dâhi benden bu anâ gelinceye dek beynimizde

cerayan eden hususları daʻvâ itmeyub her birerlerimiz tarih-i kitaba gelince vâki olan

daʻvâ ve niza‘ımızdan aharın zimmeti ibra‘ eyledik dedikte mukırr mezbûr el-Hac

146

Hüseyininin ikrar-ı meşruhun el mukırr lehum el-merkumun bî-l muvacehe tastik ve bi-l

müşafehe tahkik edecek mâ vâki bî-t taleb ketb ve tahrîr ve yedi talibe ita olundu hurrire

fî-l yevmi-l sadis ve-l ışrin min şehri saferü-l hayr li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l müderrisin el-kirâm haskanlı müftü Ahmet Efendi

El-Hac abdurrahman bin el-Hac Mehmed Efendi

es-Seyyid Halil Çelebi bin es-Seyyid Hüseyin

Ahmed Beşe bin Ahmet Efendi bin Şeyh Mustafa

Süleyman bin katıroğlu

Ve gayruhûm

Minel huzzâr

S 19/ B 71

Şahin kayacılarına fermandır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Mefahirü-l kuzat ve-l hükkâm mâ‘denül fezail ve-l kelâm Karahisar-ı Sâhib

sancağı Şahincibaşılığı defterine tabi olan yerlerin kadıları zîde fazlehum tevkî‘ refî‘

hümâyuna vâsıl olûcak malum ola ki iftiharü-l emacid ve-l ekarim bi-l fiil hassa

şahincibaşı İbrâhîm dame mecdehu dersaadetime mühürlü tezkere gönderip zikr olunan

kadılıklarda vâki ber-muceb defteri hakani berât-ı şerîf ile tâyin olunmuş hassa şahin

kayacıları ve evlatlarının bin yüz altmış bir senesine mahsûb olmak üzere âsitâne-i

saadete şahin getirmeyip yedlerinde mühürlü ve mâ‘muliye edayı hizmet tezkeresi

olmayan Müslümanlardan yüzellişer akçe zimmilerden üçer yüz akçe mirî mirde beha

ve rusumat sairelerin kanun-u kâdim ve olageldiği üzere cem‘ ve tahsil eylemek içün

hassa tafancıbaşılardan kıdvetü-l emâsil ve-l akran (Boş) zîde kadiruhu tâyin ve yedine

emr-i şerîf verilmek ricasına ilam etmekle sene-i mezbura mahsûb olmak üzere âsitâne-i

saadete şahin getirmeyip yedlerinde mühürlü ve mâ‘muliye edayı hizmet tezkeresi

olmayan Müslümanlardan yüzellişer akçe ve zimmilerinden üçeryüz akçe mirî mirde

beha ve rüsum-u kevan ve rüsum-u urusan ve cürm-ü cinayet ve bad-ı havâ ve beytü-l

male vesair külli ve cüz-î hukuk ve rüsumları kanun-u kâdim ve ola geldiği üzere cem‘

ve tahsil idüp hassa şahinlerin ta‘am behâ ve neferatının mevaciblerine verilmek üzere

evamir-i Şerife verile gelmeğin imdi kanun üzere amel olunmak fermanım olmuştur

buyurdum ki hükm-ü şerifim vardıkta bu babta sadır olan emrim üzere amel idüp sene-i

mezbureye mahsûb olmak üzere âsitâne-i saadete şahin götürmeyip yedlerinde

mühürlü ve mâ‘muliye edayı hizmet tezkeresi olmayan Müslümanlardan yüzellişer

147

akçe ve zimmilerinden üçeryüz akçe mirî mirde beha ve rüsum-u kevan ve rüsum-u

urusan ve cürm-ü cinayet ve bad-ı havâ ve beytü-l male vesair külli ve cüz-î hukuk ve

rüsumları kanun-u kâdim ve ola geldiği üzere merkûm tafancıbaşıya cem‘ ve tahsil ahz

u kabz ettirilip hilâf-ı emr-i hümâyun bir kimesneye te‘allil ettirmeyesiz şöyle bilesiz

alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî-l yevmi-l ışrin min Şevvâl li sene sittin ve miete

ve elf


Vusul ve kayd fî 29 safer 1161

S 19/ B 72

İmam Ali ’nin kızkarındaşının ibra‘ hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Sofular Mahallesi sakinlerinden iken

bundan akdem fevt olan es-Seyyid Hasan bin Osman nâm müteveffanın veraseti anası

Aişe binti Mustafa nâm hâtun ile erkarındaşları es-Seyyid Yunus ve es-Seyyid Hüseyin

ve kızkarındaşları Asya ve Emine’ye münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve

nümayan olduktan sonra mezburan es-Seyyid Yunus ve es-Seyyid Hüseyin nâm

kimesneler bî-l asale ve mezburat Aişe ve Asya ve Emine taraflarından ibra‘ i ati-l

beyanı ikrara vekîl olup bî mâ hüve nehci-l subut şer‘an vekaleti sabit olan receb Beşe

bin Mustafa nâm kimesne bi-l vekale meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde yine

mahalle-i mezbûr sakinelerinden ba‘isül kitâb Aişe binti Munla İsmail nâm bikri akîle

tarafından hususu ati-z zikri ikrar ve tastike vekîl olup vekaleti zat-ı mezbureyi bî-l

marifeti şer‘iyye arifan olan Munla Mahmûd bin Mehmed ve Abdullah Çelebi bin

Ebu-l Kasım nâm kimesneler şehadetleriyle sabit ve subut-u vekaletine hükm-ü şer‘i lâ

hakk olan karındaşı Munla Ali bin Munla İsmail mahzarında ikrar-ı tam takrir-i kelam

idub mevarisimiz karındaşımız müteveffayı mezbûr Hasan mezbure Aişe binti Munla

İsmail nâm zat oldukta nişan namına cinsi ve adedi ve kıymeti malum 39,5 guruş bir

rub‘ kıymetli eşya irsal eylemişti deyu bi-l verase taleb ve daʻvâ eylediğimizde ol dâhi

eşyayı merkume mukabili elvan ve adedi ve kıymeti malum 34 guruş kıymetli esvab

irsal eyledim deyu iddia idüp ol vecihle beynimizde münaza‘atı kesire ve muhasamatı

ekide vakıa olmuştu el haletü hazihi beynimizde muslihun tavassut idüp mezbure Aişe

daʻvâsından fariğa olmak üzere bizleri sulh ettiklerinde bizler dâhi sulh-u mezburu

kabûl idüp mezburenin zimmetini ibra‘ i amm rafi‘ü-l hisam ile ibra‘ ve iskat eyleyub

ol dâhi bizim zimmetlerimizin kezalim ibra‘ ve iskat eyledi fî mâ bâ‘de hususu

148

mezbura müte‘allıka ehâd tarafından daʻvâ ve nizâ‘ sudur ve zûhur ederse ledi-l

hükkâmü-l kirâm mesmu‘a ve makbule olunmasın dediklerinde gıbbe-t tâstîki-ş şer‘i mâ

vâki bî-t taleb ketb olundu fî yevmi-l ışrin min şehri saferü-l hayr li sene ehadi ve sittin

ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Uncu zade el-Hac İsmail

Hafaf arap el-Hac Ahmet

Mehmed Çelebi ibn el-Hac Hasan

Abdullah Çelebi

Çır çoban Hacı İsmail

Ebu-l kasım oğlu

Ve gayruhûm

S 19/ B 73

Sofular Mahallesi kurbunda vâki olan maktülün keşf hüccetidir.(Yandaki şerh


Vâki gurre Rebi’ül evvel yevmü-l Cuma

Medine-i Karahisar-ı sâhib sancağı mütesellimi fahru-l emâsil ve-l akran Ali

Ağa meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde takrîr-i kelâm idüp Medine-i mezbure

mahallatında Sofular Mahallesi kurbunda Mustafa bey ve cündi oğlu nâm kimesneler

Tarlaların beyninde bir kimesne maktül bulunmağın tarafı şer‘den üzerine varılıp keşf

ve tahrîr olunması matlubumdur dedikte kıbel-i şer‘ enverden mevlânâ Mehmed Efendi

ibn Hüseyin irsal olunup ol dâhi zeyl-i vesikada muharrer esami müslimin ile mahal

mezburada maktül mezburun üzerine varılıp nazar olundukta hal minval tahrîr üzere

olduğu nümayan olduktan sonra maktül mezburun sol eli bileğinden maktu‘ ve sol

tarafından çehresi ve burnu kılıç ile mecruh ve sağ böğründen kurşun ile mecruh ve sol

çehresi üzerinden kurşun ile mecruh ile sol baldırından kılıç ile carh olunduğu müşârun

ileyh mezbûr mahallinde ketb ve tahrîr ve bâ‘dehu mu‘abe‘at olunan emnayı şer‘ ile

meclis-i şer‘e gelip âlâ vuku‘a inhâ ve takrîr etmeleriyle mâ vâki bî-t taleb ketb olundu

hurrire fî-l yevmi-l hamis min şehri rebi’ül evvel sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Voyvoda el-Hac Mehmed

Arap Ahmet

Yorgi oğlu Hacı Mehmed

149

Bıyıklı Ali kethüda

Kasım çavuş

Aksazlı oğlu İbrâhîm

Derzi aşkar Hüseyin

Kara Süleyman oğlu Halil

Ali şah imam oğlu Munla Ali

Harma harat Mehmed


S 19/ B 74

Hab zade el-Hac Mustafa ve Mehmed’in ihtisablık temessüküdür.(Yandaki şerh


Vech-i tahrîri huruf oldur ki

Deruhte ve iltizamımız olan nefs-i Karahisar-ı Sâhib ihsan mukata‘ası tevabı‘ı

ile bin yüz altmış bir senesinde vâki‘ mart ibtidasından şubatı gayetine dek zabt ve rabt

etmek üzere iş bu darendegan temessük el-Hac Mustafa Ağaya ve Mehmed ağaya ber

vech-i iştirak tarafımızdan deruhte ve iltizam idüp merkuman dâhi ber vech-i iştirak

iltizam ve kabûl etmeleriyle yedlerine iş bu zâbıt temessükü tahrîr ve ita olunur gerektir

ki merkuman sene-i mezburun martı ibtidasından şubat ayına dek sene-i sabık üzere

zabt ve rabt idüp hasıl olan a‘şar-ı şer‘iyye ve rüsum-u örfiyye bac bazar veyahud kaç

gün ve beytü-l mâlı amme ve hassa ve rüsumu a’rusana ve tapuyu zemin vesair

mukata’i mezbureden hasıl olan cüz-i ve külli her ne hasıl ve ait ve raci olursa ahz u

kabz idüp tasarruflarına tarafı aherden bir fert ve dahil ve taarruz ve mani ve mürahim

olunmasının sabıkalarda her ne minval üzere zabt ve rabt oluna geldi ise ol vech üzere

zabt ve rabt idüp kimesne müdahale ve alaka etmeyeler Fî Safer 1161

Vusul ve kayd Fî 11 Rebi’ül evvel li sene el mezbure

Murahhas el-Hac Mustafa ser bevvab dergâh-ı âli

S 19/ B 75

Kantarcı Halil’in zevcesinin kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Arab mescidi Mahallesi

sakinelerinden iken bundan akdem mütevveffiye olan Emine binti Abdullah nâm

Hatunun veraseti zevci dahili Halil bin Mustafa nâm kimesne ile sadri sagîr oğlu Ali 'ye

ve sadri sagîr kızı Havvaya ve anası Aişe binti İbrâhîme münhasır olduğu zahir ve

150

mütehakkık olduktan sonra müteveffiye-i mezburenin muhallefatı defteridir ki ber vech-

i ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil samin min şehri Rebi’ül evvel li sene ehadi ve sittin

ve miete ve elf

Münakkaş çarşab

1

Pare 60

Beyaz çarşab 3

Pare 120

Münakkaş uçkur 7

Pare 160

Münakkaş Zenne

donu 3

Pare 140

Def‘a Münakkaş

çarşab 1

Pare 8

Münakkaş peşkir

Pare 60

Def‘a Münakkaş

bohça 2

Pare 4

Dokuma peşkir 7

Pare 60

Def‘a Münakkaş

uçkur 2

Pare 40

Gömleklik bez 8

Pare 320

Duvar yağlığı 9

Pare 180

Sagîr makrome 13

Pare 60

Fata peştamal

Pare 80

Hamam döşemesi

1

Pare 50

Beyaz Zenne donu

1

Pare 20

Müste‘amel kutni

şalvar 1

Pare 80

Müste‘amel

hatabi kaftan 1

Pare 400

Müste‘amel han

kaftan

Pare 240

Sim billurdan

kuşak 1

Pare 480

Dokuma bohça 2

Pare 40

Müste‘amel kutni

entari 1

Pare 80

Müste‘amel

bürümcük gömlek

1

Pare 40

Bez gömlek 1

Pare 40

Çar makrome 1

Pare 40

Müste‘amel

yemeni çenber 2

Pare 60

Müste‘amel

serbuş 1

Pare 20


3

Pare 120

Hamam rahnı

Pare 60


çarşab 2

Pare 80

Köhne Zenne

donu 1

Pare 10

Hırdavat bez

Pare 40

Mehri müeccel der

zimmet zevci-l

mezbûr

Pare 3333

Ceman yekun Pare 6693

Mine’l-ihracat

Resm-i kısmeti

adi

Pare 167

Katibiyye

Pare 20

Çukâdariye

Pare 20

Hüddamiye

Pare 20

İhzariye ve

kaydiyye

Pare 20

151


Hisse-i el-zevc

Halil

Pare 1611

Hisse-i el-ümmü

Aişe

Pare 1074

Hisse-i el-ibn Ali

Pare 2508

Hisse-i el-binti

Havva

Pare 1254

Kesri bâkî pare 1

S 19/ B 76

Murtaza beyin oğullarının ibra‘ hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Ak mescit Mahallesi sükkanından

iken bundan akdem fevt olan İdris bin Murtaza bey nâm müteveffanın veraseti zevce’i

menkuhe’i metrukesi Emine binti el-Hac Şaban nâm hâtun ile li ebeveyn er karındaşları

Mehmed ve Hüseyin ve li ebeveyn kız karındaşı Rubse’ye münhasır olduğu zahir ve

mütehakkık olduktan sonra mezbure emine tarafından sulh-u ati-l beyanı ikrara vekîl

olup vekaleti zat-ı mezbureyi bi-l marifetü-ş şer‘iyye arifan olan keçeci Ali bin Mustafa

ve kuburcu el-Hac Ömer nâm kimesneler şehadetleriyle sabit ve subut-u vekaletine

hükm-ü şer‘i la-hakk Mehmed bin Hüseyin nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t

tevkirde tereke-i müteveffayı mezbur vâzi‘ anü-l yed olan iş bu bâ‘isü-l kitâb mezburan

Mehmed ve Hüseyin mahzarında bi-l vekale ikrar-ı tam takrir-i kelam idub zevcem

müteveffayı mezburun veresesinin muhallefatı (Boş) marifeti şer‘ ile tahrîr olundukta

cem‘ muhallefatı zimmetinde mukırr ve makut aleyh olan mehri müeccel (Boş) eyleyub

rub hissesine isabet etmemekle zevcem müteveffayı mezburun terekesini ketb ve ihtifa

eylediğimizde mezburlardan daʻvâ eylediğimde onlar dâhi inkâr etmeleriyle ol vecihle

beynimizde münazat-ı kesire ve muhasamatı ekide vâkı‘a olmuştu el-haletü hazihi

beynimizde müslihun müslimun tavassutu ile daʻvâyı mezkurundan fariga olup mehri

müeccelim olan meblâğ-ı mezbûr yirmi bin akçe üzerine inşâ’i akd-ı sulh eylediklerinde

ben dâhi sulh-u mezburu kabûl ve mehrim olan meblâğ-ı mezburu mezburan

yedlerinden tamamen ahz u kabz idüp mirasa müteallıka daʻvâdan zimmetlerini ibra‘ i

amm refî‘ü-l hisam ile ibra‘ ve iskat eyledim fî mâ bâ‘de eğer benden asalete ve

vekalete hususu mezbura müteallıka daʻvâ ve niza‘ zûhur ve sudur eder ise lede-l

hükkâmü-l kirâm mesmu‘a ve makbule olunmasın dedikte gıbbe-t tâstîki-ş şer‘i mâ vâki

bî-t taleb ketb olundu ceru zalik ve hurrire fî-l yevmi-l ışrin min şehri muharremü-l

haram sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

152

Musli Paşa zade İbrâhîm Ağa

Karındaşı Hasan Ağa

Abdi zade acem Ali

Uncu zade el-Hac İsmail

Zehirzade Abdülkadir Ağa

Kum Mehmed Beşe

Receb bin deli Mehmed

Ve gayruhûm minel huzzar

S 20/B 77

Sülümenli karyesinden rahatetmez oğlunun hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Sofular Mahallesi sakinelerinden

Fatıma binti Dülger Salih nâm hâtun meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde bundan

akdem zevci muhali‘a olan iş bu ba‘isül kitâb Ömer bin İbrâhîm nâm kimesne

mahzarında üzerine daʻvâ ve takrîr-i kelâm idüp tarih-i kitabtan on iki sene mukaddem

zevcem olup zimmetinde mukırr ve mâ‘kut aleyh olan kırk bir guruş bir sandalet mehri

müeccelden fariga olmak üzere muhalif ola deyu zevcem olan mezbûr Ömer ve babamız

merkûm İbrâhîm tüfenk ile üzerime hücum idüp ikrah eylediler ikraha hali‘ oldum el-

haletü hazihi meblâğ-ı mezbûr kırkbir guruş bir mehrimi taleb ederim su'âl olunsun

dedikte gıbbe-s su’âl mezbûr Ömer cevaba tesaddi eyleyib fî-l hakika müdde-i mezbura

tarih-i mezkurede zevcem olup lakin beynimizde hüsn-ü zidehû kânemiz olmamakla

muhalle‘aya talibe olup mehri müeccelemi mukabelesinde bir kutni entari ve bir çift

incili küpe ve bir delali zıbun ve bir rahneli kaftan ve bir altun tılsım ve bir sim kuşak

ve bir çenber ve bir çatkı ve bir mintan ve bir döşek ve bir yorgan ve bir kilim ve bir tas

ve bir yaldız altını ve beş kile şa‘ir ve dört kile hınta ve bir sandık alıp hüsn-ü rızasıyla

muhale‘a veririm ki zimmetlerini ibra‘ eyledik deyu def‘ala mukabele ve ikrahı bi-l

küllîye münkirler oluncak müdde‘iye’i mezbureden iddiasını mübeyyin beyyine taleb

olundukta isbat-ı mübeyyineden izhar-ı aciz birle istihlafa talibe olmağın merkûm Ömer

ile babası merhum İbrâhîme bin nazar vukuhun ile mezbureye kerih eylemediklerine

yemin teklif olundukta onlar dâhi âlâ vakfıl mes‘ul halef billehilaliyyilala etmeleriyle

mucebince müdde‘iye’i mezbûre Fatıma südde-i muarazadan men edile mâ vâki bî-t

taleb ketb olundu fil yevmil tasi‘ min şehri Rebîü’l evvel li sene ehadi ve sittin ve miete

ve elf

153

Şühûdü’l-hâl

Bolvadinli Hüseyin Efendi Hatib mescid-i Fakih paşa

Dizdar-ı kale karahisar Hasan Ağa

Ebubekir bin Ahmet müstahfez kale-i mezbûr

İsa Bali bin sündük

Ebubekir bin Yakub

Ve gayruhûm

S 20 / B 78

Konyalı kürekçi Arslan zimmiyenin hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Fî-l asl Konya şehrinden olup Medine-i Karahisarda misafiretü-s sâkin Hasan

bin Mahmûd nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde yine Konya

mütemekkinlerinden Medine-i mezburada mütemekkin iş bu ba‘isül sefer Arslan veled

Sava nâm zimmi muvacehesinde ikrar-ı tam takrîr-i kelâm idüp tarih-i kitabtan sekiz

sene mukaddem gaib ani-l meclis validesi Fatı nâm nasraniye ile ve li ebeveyn er

karındaşı Began nâm kimesne kefaletleriyle bâ temessük ciheti karz-ı şer‘iyye olmak

üzere yalnız 165 guruş virub ol dâhi yedimden ahz u kabz eyledikten sonra sekiz

seneden beru diyar-ı aharda olmağla validesi mesfureye iki sene evini 11,5 hesabı üzere

devr idüp 49,5 guruş nefer mürabahadan cem‘an 214,5 guruştan validesi mesfure

yedinden iki tahta yaka kürek 28 guruşa olmak üzere ahz eyleyub bâkî 176,5 guruşu iş

bu mesfur Arslandan daʻvâ eylediğimde validesi mesfure devre vekîl olmadığı ecilden

yedinde olan fetvayı Şerife mucebince 48,5 guruş devr olmak üzere daʻvâ eylediğim

hilâf-ı şer‘ olmağın meblâğ-ı mezbûr 48,5 guruş ba‘de-l tenzil bâkî 137 guruşudur iş bu

meclis-i şer‘de mesfur Arslan yedinden bî-t tamam ve-l kemal ahz u kabz idüp

zimmetinde bir akçe ve bir habbe alacak hakkım kalmayıp gerek bâ temessük karz

virilen 165 guruş ve gerek miranca namıyla iddia eylediğim 49,5 guruş ve gerek tarih-i

kitaba gelince beynimizde ceryan edeh ahz u itaya müteallıka ammeyi davadan mesfur

Arslanın validesi mesfure Fatı ile karındaşı meskur Began’ın zimmetlerini ibra‘i amm

ve kat‘ niza‘ ile ibra‘ ve iskat idüp ba‘de-l yevm hususu mezkura müte‘allıka benden

asalete ve vekalete daʻvâ ve niza‘ım zûhur ve sudur ederse ledi-l hükkâmü-l kirâm

mesmu‘a makbule olunmayub tezvire seluk eylediğime amel olunmasın dedikte mukırr

mezburdan sudur eden kelimat meşruhunu mesfur Arslan dâhi bî-l muvacehe tastik

154

edecek mâ vâki bî-ttaleb ketb olundu hurrire fî-l yevmil sadis aşer min şehri Rebi’ü-l

evvel sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Tiryaki Mehmed bin İbrâhîm dizdarlı

Siyami Çelebi ibn Munla Ahmet

Hacı murad bin Osman

Munla İbrâhîm bin Mustafa

Kendi gelen oğlu Munla Hüseyin

Mehmed bin Habib

Serrac Mahmûd bin İvaz

El-Hac Zelandanın? Receb

Serrac İsmail bin Mehmed

Muhzır İbrâhîm ve Mehmed ve Ahmet


S 20/B 79

Ali balının dabbağ Halil ile sulh u reyt hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Kahil Mahallesi sakinelerinden Aişe

binti Ali balı bin Mehmed nâm bikri baliga tarafından sulhu ati-l beyanı ikrar ve ibra‘ i

zimmete vekîl olup vekaleti zatı mezbureyi bî-l marifeti şer‘iyye arifan olan Börekçi

Süleyman bin Ali ve Kasab Mehmed bin Abdurrahman nâm kimesneler

şehadetleriyle sabit ve subut-u vekaletine hükm-ü şer‘i la-hakk olan babası mezbûr Ali

balı meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde iş bu rafi‘ hâze-l kitâb dabbağ Halîl bin ivaz

nâm kimesne mahzarında bî-l vekale ikrar-ı tam takrir-i kelam idub merkûm Halilin

gaib ani-l meclis sulbi kebir oğlu Mustafa nâm kimesne tarih-i kitabtan 13 sene

mukaddem kızım mezburenin sağ gözüne kemik ile hata-i vurub (Boş) göz bî-l küllîye

görmez olmağla bundan akdem mezbûrdan havi ve ber-muceb şeriyyesini taleb

eylediğimde nısf-ı diyet-i mer’i olan 2500 dirhem gümüş bâ‘de muhkem babası

merkûm Halil meblâğ-ı mezbûr kefil bî-l mal olmuştu kefaleti hasebiyle meblâğ-ı

merkumu taleb eylediğimde kefaletini inkâr idüp yine huzurda şer‘ üzere ispat

eylediğimde meblâğ-ı mezburun edasına hüm-ü şer‘i la-hakk olduktan sonra tahsil

olunmak esnasında isbatını beynimize muslihun muslimun tavassut idüp hakkım olan

2500 dirhem gümüş mukabelesinde mezbûr Halilin sülk-ü mülkünde münselik olan

155

mahalle-i mezburada vâki bir tarafı börekçi abdurrahman mülkü ve bir tarafı Munla

Osman mülkü ve tarafı rabi‘ tarîk-i amm ile mahdûd ve mümtaz bir bab fevkani beyt ve

bir bab tahtani beyt bir miktarı arsayı haliye ve bir miktar havluyu müştemil 100 guruş

kıymetli bir kıt‘a menzil ile nakt-i râyic fi-l vakt 35 guruş nakit akçe üzerine inşa’i akdı

sulh eylediklerinden ben dâhi sulh-u mezburu kabûl ve bedeli sulh olan menzil-i

mahdûd mezkûr ile meblâğ-ı mezbûr 35 guruş meclis-i mezburda bî-t tamam ve-l kemal

ahz u kabz ma‘ada davasından mezburun ve oğlu mezkurun zimmetlerini ibra‘ i amm ve

kat‘ niza‘ ile ibra‘ ve iskat eylediğimde merkûm Halil dâhi bedel-i sulh mukâbelesinde

bana medfu‘u olan maru-z zikr menzil mahdûd ile meblâğ-ı mezburun zamanıdır ki

davasından benim ve mütemmir ibra‘ ve iskat eyledi fî mâ bâ‘de tarafından hususu

mezkûra müte‘allıka asalete ve vekalete daʻvâ ve niza‘ımız zûhur ve sudur eder ise

ledi-l hükkâmü-l kirâm makbule ve mesmu‘a olmasın dedi dedikte mukırr mezburun bî-

l vekâle ikrar-ı meşruhunu el-mukırr lehul mezbûr Halil vicahen tastik ve şifahen tahkik

edilcek mâ vâki bî-t taleb ketb olundu ceru zalik hurrire fî yevmil hadi aşer min şehri

Rebi’ü-l evvel li sene ehadi ve sittin ve mie ve elf

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l müderrisin el-kirâm müftü Ahmet Efendi

Burmasız El-Hac Mustafa Ağa bin Ahmet

Munla Ali Beşe bin Ali

Sarrac Hüseyin halife

Süleyman bin Ali

es-Seyyid Osman Çelebi tabi müftü Efendi

Sağır oğlu Mehmed dizdar

Aşçı Ali Beşe bin Receb

Abbas oğlu muhzır Mehmed ve Ahmet


S 20/B 80

Bahtiyar oğlunun mahallesi yedlerine ita edilen hüccet.(Yandaki şerh kaydıdır.


Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Karaman Mahallesi sükkânından

Bahtiyar oğlu demekle arif meclis-i şer‘-i şerîf enverde yine mahalle-i mezbura

sakînlerinden müezzin Munla İsmail bin Süleyman ve el-Hac Osman bin Ahmet ve el-

Hac İbrâhîm bin el-Hac Ramazan ve Abdurrrâhman bin Mehmed Beşe ve Mehmed

156

Çelebi bin Mustafa ve Veliyüddin bin İlyas ve Ahmet bin Mustafa ve es-Seyyid

İbrâhîm bin Yusuf nâm kimesneler mahzarlarında ikrar-ı tam takrîr-i kelâm idüp ben

ihtiyar ve alîl olup ekser evkatta sokakta yürürken zayıfkâri olmağla ahâli’i mahalle

benden sebhen idüp eğer bî emrullahiteala fecaen vefât edersem ahali’i mahalleden

daʻvâ ve niza‘ım yoktur iş bu takririm muhârrer ve yed ahali mahalleye ita olunsun

dedikte bu vesika-i anik ketb ve tahrîr ve ahali’i mahalle yedlerine ita olundu ceru zalik

ve hurrire fî-l yevmi-l hamis aşer min şehri Rebi’ül evvel li sene ehadi ve sittin ve

miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Kavukcu zade ivaz oğlu bin Mehmed

Ahmet Efendi ibn el-Hac Mehmed Efendi


Bahçivan el-Hac Hamza

Hatablılı oğlu Mehmed ve Ahmet

S 20 / B 81

Akmescit tamir vakfının ve Mustafa zimmetinde olan mal-ı vakfın hükmü

hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Oruç Mahallesi sakînlerinden iken

bundan akdem fevt olan Mustafa bin İbrâhîm nâm müteveffanın veraseti zevce’i

menkuhe’i metrukesi Havva binti Eyub nâm hâtun ile sulbiye kebire kızları Aişe ve

Ümmühaniye münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra Akmescit şerifin

tamirine mevkufe olan nukudun mütevellisi vekili olan iş bu ba‘isül kitâb Ebubekir bin

Mehmed nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde mezburatan Aişe ve

Ümmühan taraflarından husumet ve red cevaba vekîl müseccelleri olan mezbure

Aişenın zevci Hüseyin Beşe bin Mustafa ve mezbure Ümmühaninin zevci Mehmed

bin Ahmet nâm kimesneler mahzarlarında üzerlerine daʻvâ ve takrîr-i kelâm idüp

mütevellisi olduğum vakf-ı merkûm malından müteveffayı mezbûr Mustafa

zimmetinde 187 guruş alacağım olup meblâğ-ı mezbûr mahalle-i merkumada vâki etrafı

sülüsesi ve kibar oğlu ve Acem Sinan nâm zimmiler mülkleri ve taraf-ı rabi tarîk-i amm

ile mahdûd bir bab fevkâni beyt ve bir bab tahtâni beyt ve bir bab ahır ve çardak ve mai

cari bir miktar havluyu ve kenefi müştemil mülk-ü menzil ba‘de-l tahliye vech-i şer‘i

üzere istilal idüp vekilan mezburanın müvekkileleri müteveffayı mezburun

muhallefatına bî-l verase vâzi‘tanü-l yed olmağın meblâğ-ı merkumu taleb ederim su'âl

157

olunup tahsili matlubumdur dedikte gıbbe-s su’âl ve akibü-l inkâr müdde’i mezburun

davasına mübeyyin beyyine taleb olundukta udul-ü ihrar rical-i müsliminden İbrâhîm

Çelebi ibn el-Hac Mustafa ve el-Hac Yusuf bin murtaza ve el-Hac Ahmet bin Hasan

nâm kimesneler li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran olup eser-i istişhad fi-l hakika

müteveffayı mezbur Mustafa zimmetinde mal mezburdan 180 guruş vereceği olup ve

mahal mezburada vâki balada tahrîr olunduğu üzere malumetü-l hudud ve-l ciran mülk-

ü menzilini vech-i şer‘i üzere vakf-ı mezbûr ba‘de-l tahliye istilal eylediğini bizim

huzurlarımızda muhârrer ve mirar-ı ikrar ve bizi işhad eyledi bizler bu hususa ber vech

üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz diye her biri edayı şehadet-i şer‘iyye

eylediklerinde inde re‘ayete şerayiti-l kabûl şehadetleri makbule olduktan sonra

müteveffayı mezburun meblâğ-ı merkûm edâ eylediğini adem ilmine müdde-i merkume

vech-i şer‘i üzere ba‘de-l tahlif mucebince meblâğ-ı merkûm muhallefatı merkumeden

edâ ve teslim vekilanı mezburan tenbih verile mâ vâki bî-t taleb ketb olundu hurrire fî

yevmi-l samin ve-l ışrin min şehri safer li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l ulema ve-l kirâm faziletli müftü Ahmet Efendi

El-Hac Abdurrrâhman ibn el-Hac Mehmed Efendi

es-Seyyid Ebubekir Ağa ibret zade

Mehmed bin İlyas an mahalle-i Akmescit

Tekye Neşin Hüseyin dede

S 20/B 82

Erdih Mahallesi avarız vakfının deli Mustafa zimmetinde olan mal-ı vakfın

hükm hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Erdih Mahallesi sakînlerinden iken

bundan akdem fevt olan Mustafa bin İbrâhîm nâm müteveffanın veraseti zevce’i

menkuhe’i metrukesi Havva binti Eyüb nâm hâtun ile kebire kızları Aişe ve

Ümmühaniye münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra mahalle-i mezbura

avarızı içün mevkufe nukudu kıbel-i şer‘ mutahharadan mensub mütevellisi olan iş bu

ba‘isül kitâb İbrâhîm Beşe bin Ahmet nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t

tevkirde mezburatan Aişe ve Ümmühan nâm Hatunlar taraflarından husumet ve red

cevaba vekîl müseccel olan zevcleri Hüseyin Beşe bin Mustafa ve Mehmed bin

Ahmet nâm kimesneler mahzarlarında üzerlerine daʻvâ ve takrîr-i kelâm idüp

mütevellisi (Boş) olduğum vakf-ı merkûm malından müteveffayı mezbûr Mustafa

158

zimmetinde 135 guruş vakıf içün alacağım olup vekilan mezburanın müvekkileleri

müteveffayı mezburun muhallefatına vâzi‘tanü-l yed olmağın meblâğ-ı merkumu taleb

ederim su'âl olunup takrirleri tahrîr ve alıvirilmesi matlubumdur dedikte gıbbe-s su’âl

ve akibü-l inkâr müdde’i mezbûr mütevelliden davasına mutabık beyyine taleb

olundukta udul-ü ihrar rical-i müsliminden Abdurrrâhman Efendi bin müftü Mehmed

Efendi ve Arslan bin Şaban nâm kimesneler li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran olup

eser-i istişhad fi-l hakika müteveffayı merhum Mustafa zimmetinde mal-ı mezburdan

135 guruş vereceği olup ve bizim huzurlarımızda ikrar ve bizi işhad eyledi bizler bu

hususa ber vech üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz diye her biri edayı şehadet-i

şer‘iyye eylediklerinde gıbbe re‘ayete şerayiti-l kabûl şehadetleri makbule olduktan

sonra müteveffayı mezburun meblâğ-ı merkûmu edâ eylediğini müdde-i mezburun

adem ilmine yemin teklif olundukta hilaf billahi aliyyilala etmeğin meblâğ-ı merkûm

muhallefatı merhumedan edâsına tenbih birle mâ vâki bî-t taleb ketb olundu hurrire fî

yevmi-l ışrin sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Faziletlü Müftü Ahmet Efendi

Munla Mehmed bin el-Hac Ahmet

Mustafa Çukadar Mustafa Efendi

Munla bahşi oğlu Mustafa

El-Hac Abdurrrâhman ibn el-Hac Mehmed Efendi

Ve gayruhûm

S 21/B 83

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Ensari Mahallesi mütemekkinlerinden

iken bundan akdem helak olan Kazer veled-i kirkor nâm zimminin veraseti zevcesi

Sultân binti Ohannes ile sulbiye sagire kızları Eksebet ve Ani ve liebeveyn erkarındaşı

Tordos’a ve li ebeveyn kızkarındaşları Güleser ve Eksebet’e nâm zimmilere münhasır

olduğu zâhir ve mütehakkık olduktan sonra halik mesfurun metrukatı defteridir ki ber

vech-i ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil sabi aşer min şehri rebi’ül evvel li sene ehadi


159

Mahalle-i

mezburada vâki

mülk menzil

Pare 14000

Avanil nühasiye

50

Pare 2000

Müste‘amel

Ankara kuşağı 1

Pare 80

Müste‘amel kutni

kaftan 1

Pare 200

Müste‘amel

london çağışır 1

Pare 160

Köhne peniş 1

Pare 40

Def‘a köhne peniş

1 maa şalvar 1

Pare 60


1

Pare 40


Pare 240

Köhne iplik alaca

kaftan 1 maa

entari 1

Pare 60

Müste‘amel kilim

4

Pare 440

Köhne seccade 1

Pare 20

Döşek 2

Pare 200

Köhne yastık 5

Pare 80

Köhne Velense 1

Pare 30

Müst‘amel sadır

keçesi 1 Pare 80

Müst‘amel

yorgan 1

Pare 100

Köhne balta 1

Pare 20

Bez sagîr 1 Pare

20

Müst‘amel kilim

4

Pare 320

Sagîr köhne

seccade 40

Pare 80

Minder 2

Pare 40

Yük perdesi 1

Pare 40

Kilit 1

Pare 20

Kamika 3

Pare 40

Şişe 10

Pare 60

Yatak 1 maa tabak

2

Pare 20

Fincan 1 maa kase

1 maa bardak küp

4

Pare 80

Şarap küp 1

Pare 80

Derkese

Pare 120

Hırdavathane

Pare 120

Ceman yekun

Pare 18930

160

Halik mesfurun karındaşı mezkûr Toros ile ber vech-i iştirak malik oldukları

eşyalarıdır ki zikr olunur

Dürziler sevkinde

vâki mülk dükkân

1

Pare 2400

Manisa alacası

adet 35

Pare 1520

Şeyhlili bogasi 4

Pare 240

Asılı çenber top 2

Pare 120

Dikilmiş iplik

alaca 12

Pare 1320

Dikilmiş esvab

bahar alaca 10

Pare 1100

Def‘a dikilmiş

esvab alaca 6

Pare 660

Def‘a dikilmiş

esvab alaca 4

Pare 440

Def‘a dikilmiş

esvab ve donluk

12

Pare 1920

Def‘a donluk

Pare 320

Dikilmiş boğasır

çağışır 1

Pare 180

Sade 2

Pare 140

Kürk halı ve

kaftan 10

Pare 1000

Def‘a entari 3

Pare 200

Haleb alacası

kaftan 1

Pare 160

Derani zıbun 1

Pare 60

Bogasır entari 6

Pare 400

İnnat 4

Pare 267

Yalvaç astarı 2

Pare 40

Denizli bogasır 1

Pare 80

Zıbun 2

Pare 60

Cedid kilim 2

Pare 220

Dikilmiş esvab

donluk 1

Pare 200

Dikilmiş alaca 1

Pare 100

Keten bezi top 40

Beyaz sade 1

Pare 60

Haleb kumaş

kuşak 1

Pare 80

Turuncu bogasır

0,5

Pare 40

Hırdavat 40 Masa alacası

0.5

Pare 30

Def‘a Zenne donu

2

Pare 60

Antalya kuşağı 3

Pare 60

Alaca sarık 1

Pare 20

Çitlü yorgan yüzü

1

Pare 40

Hırdavat alaca 80

Ütü 1 Endaze

mikraz 3

Pare 160

Tüfenk 3

Pare 300

İplik düğme Pare

40

Zenbul harç Pare

20

Altın vezinesi 1

Pare 10

Derayi

Pare 20

Kumaş parçası 1

Pare 10

Hançer

Pare 20

Mevhut kutu 2

Pare 20

İplik

Pare 5

Sagîr kilim 5

Pare 20

Sagîr sanduka 1

Ütü tahtası 1

Pare 60

Bâ defter zımmi

nas

Pare 15120

Ceman yekun

29702 yekunu mal-ı şirket yalnız yirmi dokuz bin yedi yüz iki paredir

14851 mal mezburun nısf hissesi yalnız on dört bin sekizyüz elli bir paredır

18940 müstekilan kendi terekesi yalnız onsekizbin dokuzyüz otuz paredır

33781

161

Ceman yekun bî hesab guruş 844 pare 21

Mine’l-ihracat

Resm-i kısmeti adi

Meblağ 840

Katibiyye

Meblağ 140

Çukâdariye

Meblağ 120

Emniye

Meblağ 60

Hüddamiye

Meblağ 100

İhzariye

Meblağ 46

Kaydiye

Meblağ 20

Harcı hücceti

vesayet

Meblağ 60

Harc-ı hücceti

nafaka

Meblağ 80

Masarıfı

müfredat

Meblağ 120

Duyunu

müteferrika

Meblağ 290

Laşesiz ilka hazrı

içün

Meblağ 724

Ceman yekun

Meblağ 2600

Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Pare 31181 (yalnız otuz bir bin yüz

seksen bir paredır)

Hisse-i el-zevc

Pare 3897

Hisse-i

Eksebet

Pare 9094

Hisse-i Ayine

Pare 9094

Hisse-i Toros

Pare 4547

Hisse-i Güleser

Pare 2273

Hisse-i

Eksebet

Pare 2273

Halik mesfurun zevcesi mesfur sagiretan üzerlerine vasi nasb olunup sagiretan

mezburetan tarihi mezkurdan her birisine yüz yedi şer‘ akçe nafaka takdir olunup başka

başka hüccet verildiği bu mahale kayd şud

S 21/B 84

Nekabet mektubu. .(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Umdetü-l sadatü-l kirâm kaimakamımız es-Seyyid el-Hac Ferruh Çelebi dame

şeref siyadete

Ba‘de-l tahhiyatü-l vafiye inha olunur ki iş bu sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

şehri Rebi’ü-l ahir gurresinden Karahisar-ı Sâhib ve Barcanlı ve Nevahi-i barcanlı

kazalarında sâkin olan sâdatı kirâm devr-i ihtiram üzerlerine tarafımızdan yine kel evvel

kaimmakamlığı ibka ve hizmet-i celileteyi mukırr etmiştir gerektir ki sahihü-l neseb

olanlara tevkir ve ihtiram idüp bî gayr-ı vech-i arz ve mallarına taaruzdan hazr edisiz

ihtizar ve tedib ve hukuku şer‘iyye sabite tahsili iktiza ettikte siz idub sair hükkâma

taciz ve müdahale ettirmeyesiz urusiye namıyla veya bir gayrı bahane ile bir akçelerin

almayıp teşhidi zâhir kuzat hücceti ve kaimmakamlar temessükatı ile dahil olup alamet-i

hazıra istimal edenlerin zecr ve mena‘larında takayyüdü tam ve kendiniz bir kimesneye

alamet vâzi‘ine izin vermeyesiz bu ru’yeti kebiri ve emaneti uzmanın kema hüvel vacib

162

riayet vesayetlerinde sai ve ihtimam ile mahzar-ı şifaat hazredi seyyüdü-l en-am âliye

efzalü-l tahiyyat vesselam olasız vesselam hurrire fî tarihi-l mezbûr

En-nâkîb alel eşraf memalik-i Osmaniye El-fakir es-Seyyid Mehmed Emin ûlvi

zade

S 21/B 85

Şeri‘at-ı şi‘ar Karahisar-ı Sâhib kadı Efendi zîde faziluhu ve kıdvetü-l emacit ve-

l ayan mütesellimimiz Ali Ağa zîde mecdehü inha olunur ki sâhib-i arzuhalin iddaası

tâyin olunan mübaşir marifetiyle huzur-u şer‘e ihzâr ve ledil terafi müteveccih olan

hakkı ba‘de-l sebub alıvirilip ihkak-ı hâk ve hakiki üzere ilam ve ikra olasız zide

fazlehu mezburan huzurumuzda görülmek yinede ihzâr olunmak buyruldu Fî 21 Rebi’ül

evvel 1161

Devletlü merhametlü Efendim Sultanım hazretleri sağ olsun arzuhali budur ki

bu kulları hisar sükkanından olup eşlerim kadri nâm kimesnenin tahtı nikahında iken

vefât idüp bir def‘a merhum Çelebi kadri ile mürafa‘a olundukta kırk bin akçe mehri ve

yedimde olan defter mucebince hemşiremden intikal eden ırsimiz şer‘an sabit ve hücceti

şer‘iyye olunmuşken edâda muhalefet etmekle mürahım aliyyelerinden acizdir ki

buyruldu şerifleriyle mübaşir kulları tâyin ve ihkak olunmak içün divân-ı asfileri ihzâr

olunmak babında emir ferman devletlü ve merhametlü Efendim sultanım

hazretlerinindir

Bende-i İsmihan Hâtun

S 21/B 86

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Cami-i kebir Mahallesi'nden tarik-i

haccı Şerife uddet eden el-Hac İsmail bin yakub ile Mustafa bey varisi ve zevcesi

Fatıma binti el-Hac Yusuf ile li ebeveyn erkarındaşları İbrâhîm ve Salih nâm

kimesnelere münhasıra olduğu subutundan sonra mezburun talebleriyle tahrîr olunan

müteveffayı mezburun terekesidir ki zikr olunur Fî 25 Rebi’ül evvel 161

163

Dahiliye ve hariciye

menzil 1

Meblağ 300

Yastık 6

Meblağ 4

Yanbolu kebesi 2

Meblağ 3

Kalice 1

Meblağ 3

Kilim 1

Meblağ 15

Şilte 1

Meblağ 2,5

Yorgan 2

Meblağ 3

Seccade 1

Meblağ 1

Minder 1

Döşek 1

Meblağ 2

Duvar torbası 1

Meblağ 40

Mahal takyun 100

Meblağ 225

Kaz kuşu 1

Meblağ 7

Tavuk 1

Meblağ 0,5

Deranbar ve zaim

hınta kile 37,5

Meblağ 55,5

Evan-ı nühasiye Kıyye

32

Meblağ 35

Alet-i hırdavat menzil

Meblağ 12

Der zîmmet dizdar

Hasan Ağa

Meblağ 49

Der zîmmet hisarlı

Mahmûd

Meblağ 25

Der zîmmet

Kevork Beşe Veli

Meblağ 15

Der zîmmet söğütlü

şaban bey

Meblağ 10

Der zîmmet sayıklı

Abdullah

Meblağ 7

Der zîmmet

Abdülbaki zade

Mehmed

Meblağ 98

Der zîmmet eyretli

Ömer 7,5

Meblağ 26

Der zîmmet

çukacıoğlu 2

Meblağ 35

Der zîmmet veli Ağa

oğlu tek baş 2

Meblağ 3,5

Der zîmmet nalçaci Halîl

Meblağ 2,5

Der zîmmet kibar

oğlu zemir

Meblağ 3

Der zîmmet Ali

Efendi oğlunun

Süleyman

Meblağ 20

Der zîmmet şeriki

Hüseyin Çelebi 5

Meblağ 769,5

Der zîmmet istanbulda

havaranlı oğlu İbrâhîm

Meblağ 400

Yekun 2159 Tarik-i haccı şeriften el-Hac Abdullah Ağa yediyle gelip meclisi şer‘de varisleri teslim olunan

eşyalarıdır ki ber vech-i ati zikr olunur

Bendir sarık 27

Meblağ 216

Def‘a fermani sarık

10

Meblağ 40

Basma kuşak 2

Meblağ 7

Beyaz ihram 1

Meblağ 1

Atdar fetene şişe 3

Meblağ 3,5

Evradihim 40

Meblağ 3,5

Fitilli sarık 22

Meblağ 12

Muşamma1

1,5

Hafafdar fincan

2,5

Meblağ 15

Lif bir miktar Meblağ 1

Piştov tüfenk çift 1

Meblağ 10

Gararetik 1 Meblağ

1,5

Zemzem maa matara

1

Meblağ 2

Müste‘amel destar

2

Meblağ 4

Şam alacası 15

Meblağ 120

Şam Germesüd 2 Meblağ

16

Uçkur 1

Meblağ 0,5

Haleb alacası 2

Meblağ 4

Bohça 1

Meblağ 0,5

Beyaz nalın 1 Meblağ 1

Poşu 13

Meblağ 20

Hınakise 1 Meblağ

1

Heybe 1

Meblağ 0,5

Eğer maa alet 1

Meblağ 5

Zebat boynuz 2 Meblağ

1

Beytodan kîse 1

Meblağ 0.5

Yağmurluk 1

Meblağ 1

Kürek 1

Meblağ 1

Kahve ibriği 1

Meblağ 0,5

Derzimmet el-Hac

Abdullah Efendi

mucebinden bâkî

Rub 1

Meblağ 142

Def‘a der zîmmet el-Hac

Abdullah katır ve eşya

bahasından Meblağ 53

Ceman yekun 2850

164

Mine’l-ihracat

Deyni müsbet

mehri müeccel

zevci mezbure

Pare 125

Deyni müsbet

zevcü mezbure

kerziden

Pare 300

Deyni müsbet

zemini menzil

halime hâtun

Pare 96

Deyni müsbet

bayram Çelebi

Pare 8,5

Rub 1

Deyni müsbet el-

Hac Abdullah

ücret

Pare 75

Deyni müsbet el-

Hac Abdullah

Berât-ı hediye

Pare 1

Derzimmet el-Hac

Abdullah meşam

kirası

Pare 13

Deyni müsbet el-

Hac Abdullah

akçebaşı

Pare 40

Resmî adî

Pare 71

Rub‘ 1

İrsaliye

hüddamiyye

emniyye ihzariye

kaydiyye

masarıfatı saire

Pare 19

Ceman yekun Pare

649


Hisse-i zevcetü-l mezbure Fatıma

Pare 550

Rub‘1

Hisse-i ehl mezbûr İbrâhîm

Guruş 825

Pare 15

Hisse-i ehl mezbûr salih

Guruş 825

Pare 15

S 22/B 87

Defter oldur ki iş bu bin yüz altmış bir senesi Receb-i şerifi gurresinden altmış

bir senesi Rebi’ül evvel gurresine gelince Süleyman Paşa hazretlerinin teşrifleri

masarıfın ve Karahisar-ı sâhib mutasarrıfı Çelik Mehmed Paşa hazretlerinin üç günlük

zahire bahâ masarıfı ve Kütahya valisinin imdad-ı hazeriyesinin taksidi evveli vesair

masarıfı kaza bî-l cümle ayan-ı vilayet ve ahali-i memleket muvacehelerinde

marifetleriyle ve ma‘rîfet-i şer‘ ile hesab olundukta zeyl-i defterde tasrihi müfredat

mucebince yedi bin dörtyüz altmış üç buçuk guruşa baliğ olmağın ittifak-ı ahali üzere

Medine-i mezbûr mahallat ve karaların tahammüllerine göre ber vechi i‘tidal ve tevzi‘

ve li ecli-t tâhsil tahrîr olunan defterdir ki ber vechi ati zikr olunur Fî gurre-i Rebi’ül

evvel sene 1161

165

Mahalle-i İmaret

Guruş 508,5

Pare 4

Mahalle-i Sofular

Guruş 508,5

Pare 4

Mahalle-i Nasari

Guruş 385,5

Pare 7

Mahalle-i Karaman

Guruş 254

Pare 7

Mahalle-i

Camiikebir

Guruş 158,5

Pare 3

Mahalle-i El-Hac

Mahmûd

Guruş 127

Pare 13

Mahalle-i Taç

Ahmet

Guruş 127

Pare 13

Mahalle-i

Akmescit

Guruş 127

Pare 13

Mahalle-i Arap

mescidi

Guruş 127

Pare 13

Mahalle-i

Kâhil

Guruş 127

Pare 13

Mahalle-i El-Hac

Yahya

Guruş 127

Pare 13

Mahalle-i Burmalı

Guruş 102

Pare 7

Mahalle-i Erdiç

Guruş 115

Pare 4

Mahalle-i Doğancı

Guruş 77,5

Mahalle-i Fakih

paşa

Guruş 97

Pare 13

Mahalle-i Efecik

Guruş 77,5

Mahalle-i Kubbeli

Guruş 93,5

Pare 12

Mahalle-i

Çavuşbaşı

Guruş 77,5

Mahalle-i Munla

Bahşi

Guruş 63

Mahalle-i

Karakatib

Guruş 49

Pare 13

Mahalle-i

Bederek

Guruş 49,5

Pare 12

Mahalle-i

Çavuşoğlu maa

İpek

Guruş 49,5

Pare 12

Mahalle-i

Sinanpaşa Guruş

49,5

Pare 12

Mahalle-i

Eksüte(Ekeste)

Guruş 49,5

Pare 12

Mahalle-i Zâvîye

Guruş 49,5

Pare 12

Mahalle-i El-Hac

Evtal

Guruş 49,5

Pare 12

Mahalle-i Yukarı

Pazar

Guruş 49,5

Pare 12

Mahalle-i El-Hac

İsmail

Guruş 37,5

Mahalle-i Sinan

Halife

Guruş 17

Pare 3

Mahalle-i

Hisarönü

Guruş 21

Pare 14

166

Ceman yekun mahallat guruş 3666

Karye-i Issızca

Guruş 175

Karye-i

Sülümenli

Guruş 175

Karye-i Kalecik-i

kebir

Guruş 175

Karye-i Çobanlar

Guruş 126

Karye-i Eyret

Guruş 126

Karye-i Mihail

Guruş 126

Karye-i Erkmen

Guruş 126

Karye-i Hasçakırlar

Guruş 126

Karye-i Döger

Guruş 175

Karye-i Osman

Guruş 87,5

Karye-i Süğlün

Guruş 83,5

Karye-i

Gebeceler

Guruş 87,5

Karye-i Ayvalı

Guruş 87,5

Karye-i Karacaviran

Guruş 87,5

Karye-i İsmail

Guruş 87,5

Karye-i Mihail

Guruş 87,5

Karye-i Susuz

Guruş 87,5

Karye-i Corca-i sagir

Guruş 87,5

Karye-i Anbanas

Guruş 87,5

Karye-i Salar

Guruş 87,5

Karye-i Corca-i

kebir

Guruş 87,5

Karye-i Deper

Guruş 62

Pare 5

Karye-i Karaağaç

Guruş 62

Pare 5

Karye-i Eymür

Guruş 62

Pare 5

Karye-i Karaarslan

Guruş 62

Pare 5

Karye-i Sarık

Guruş 62

Pare 5

Karye-i İbrik

Guruş 62

Pare 5

Karye-i Ayasini

Guruş 62

Pare 5

Karye-i Eynaz

Guruş 62

Pare 5

Karye-i Kışlacık

Guruş 47,5

Karye-i Bozöyük

Guruş 47,5

Karye-i Kozluca

Guruş 47,5

Karye-i Harmanlı

Guruş 47,5

Karye-i Halımorlu

Guruş 47,5

Karye-i Tekke

Guruş 47,5

Karye-i Dinar

Guruş 35,5

Karye-i Çavdarlı

Guruş 35,5

Karye-i Kalecik-i

sagir

Guruş 35,5

Karye-i Ballıca

Guruş 35,5

Karye-i Akcain

Guruş 35,5

Karye-i Tekkeler

Guruş 35,5

Karye-i Leğen

Guruş 35,5

Karye-i Bostanlı

Guruş 35,5

Karye-i Gazimürsel

Guruş 35,5

Karye-i Bayat

Guruş 23,5

Karye-i Çalışlar

Guruş 23,5

Karye-i Işıklar

Guruş 23,5

Karye-i Kunduzlu

Guruş 23,5

Karye-i Kınık

Guruş 23,5

Karye-i Yukarı

tantarı

Guruş 23,5

Karye-i Matlab

Guruş 23,5

Karye-i Sibsin

Guruş 23,5

Karye-i Kumartaş

Guruş 23,5

Karye-i Çebni

Guruş 16

Karye-i Hacıbeyli

Guruş 16

Karye-i Ulu murad

Guruş 16

Karye-i Salar

guruş 16

Karye-i Feleli

guruş 16

Karye-i Aşağıtantarı

guruş 16

Karye-i Doğanlar

guruş 16

Karye-i Eymür

Guruş 16

Karye-i Uluçak

Guruş 16

Karye-i Emirsultan

Guruş 16

Karye-i Köprülü

Guruş 10

Karye-i Kulatay

Guruş 10

Karye-i Saranbalı

Guruş 10

Karye-i Aksaz

Guruş 10

Karye-i Manastır

Guruş 10

Karye-i Çobanlıca

Guruş 5

Ceman yekun

kuralar

Guruş 3755,5

mahallat 3666

7421,5

tevzi‘ olunan budur

167

Bâlada şerh virilen yedi bin dörtyüz altmış üç buçuk guruş olup sehven kırk beş

guruş otuz beş pare tevzi‘ olunmakla tahsilde noksan gelmeğin mütevelli yedinden

meblâğ-ı mezbûr kırk beş guruş otuz beş pare verilmek üzere bu mahale şerh virildi.

S 23/B 88

Zûhur-u defterde tevzi‘ olunan masraflar ki zikr olunur Fî gurre-i Rebi’ül evvel

1161

Guruş

240 Silyandan bâkî kalan

551 Karahisar valisi taksiden balini

428 Kütahya valisi taksit-i sanisi

037 Taksitçinin konak masrafı

075 Saraçlara müteşekkir maslak

1331

006 Seydi mirada saman akçesi

005 Bahçivan Hacı Hamza konağına

005 Cüzam adamlara kira akçesi

750 Menzilci acem oğluna

2097

032,5 Saray tamirine

010 Sairiye ücret

045,5 Bozüyük karyesinin iki vakıada kesri

008 Ferman getiren tatara

2193

020 İsti‘cale gelen çukadar

026 Adalet fermanı getiren ve berber ağasına ve konak masrafı

006,5 Yağa gelen çukadar konağına

015 Efendi hazretlerine pusula harcı

2260,5

032,5 Adalet buyruldusu getiren çukadara

000 Mütevellinin kendi defteriyle olan masarıfıdirki zikr olunur

013 Eski mahallesinden kese

005,5 Sinan halife Mahallesi'nden kese

168

2311,5

007.5 Arpa kesri

012 Yine arpa kesri

003 Hakkacır oğlunun konağına masraf

003,5 Vaadzade Mahallesi'nden kesir

2337,5

002 Harcı mahkeme

003,5 Müslim Ağa tarafına

003 Acem oğluna Kütahya tarafından gelen çukadar konağına

043 İvaz sencer Ağa konağına yevmi 4

2389

005 Saray kapusu tamirine ve zincire virilen

072 Zahireci Ağa konağına

004 Muhzır ve çavuşlara

005 Tatar ağasına akçe kesri

2475

200 Menzilci Hacı Salih’e

025 Taksit ağası konağına

020 Kelle göz Mahmûd Beşeye

002 Munla Ömer tezkere akçesi

2722

0023 pare 15 İsti‘cale gelen çukadar

0024 Mütevelli yediyle akçe kaydı

0411,5 Kütahya taksidi evveli Ahmet Ağa yediyle

3356 Çelik paşa hazretlerinin üç günlük zahire behası

0250 Menzilcinin ücretinden bu def‘a ahz

6786,5

007 Hancı Hüseyine keza

0150 Harc-ı ilamat ve masarıfı saire

0350 Harc-ı defter

0010 Katibiyye

7303,5

169

0010 Emniyye

0020 Hüddamiyye

0010 İhzariyye

0120 Müslim ağaya ikram

7463,5 Yalnız yedibin dörtyüz almış üç buçuk guruş on beş paredır

S 23/B 89

İmdâdiyye-i hazariyye taksidi evvel emridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Mefahirü-l kuzat ve-l hükkâm mâ‘denü-l fezâ’il ve-l kelâm Karahisar-ı Sâhib

sancağında vâki kadılar zîde fazlehum ve mefahirü-l emâsil ve-l akran a‘yan-ı vilayet

zîde kadrehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki iş bu bin yüz altmış bir

senesine mahsûben liva’i mezburdan ber mu‘tad-ı kâdim hâlâ liva’i mezbûr mutasarrıfı

düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem vezirim Çelik Mehmed Paşa

edammallahûteala iclalehunun mu‘ayyen olan beşbin guruş imdâdiyye-i hazariyye

şurud-u hazeriye üzere senede üç taksit ile tevzi ve tâhsil ve tarafından kabzına

me’mura edâ ve teslim olunmak fermanım olmağın iş bu şerifim ısdar ve (Boş) ile irsal

olunmuştur imdi vusulünde ber vechi meşrûh vezîr müşârun ileyhin liva’i mezburdan

mu‘ayyen olan ol miktar imdad-ı hazeriyesi şurud-u hazeriye üzere senede üç taksit ile

ve beher taksitin vakit ve zamanıyla tevzi‘ ve tâhsil ve müşârun ileyhin tarafından

kabzına me’mur edâ ve teslim ettirip uddet ve te’hirden ve miktar-ı mu‘ayyeneden

ziyade bir akçe idhal ve tevzi‘den bî gayet hazr ve mücânebet eylemeniz babında

ferman-ı âlişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta vech-i

meşrûh üzere şerefyafta’i sudur olan ferman vaci‘bü-l etba‘ ve lazımü-l imtisalimin

mazmun etba‘at makrunuyla amil olup hilafından gayetü-l gaye hazr ve mücanebet

eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahrîren fî evasıt muhârrem sene



S 23/B 90

Ber-muceb emr-i âli buyuruldu şerifidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Şera‘yi şi‘ar Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kazaların kadıları Efendiler zîde

fazlehum ve kıdvetü-l emacit ve-l ayan liva’i merkumede mütesellimimiz Ali Ağa zîde

170

mecdehu ve mefahirü-l emâsil ve-l akran ayan-ı vilayet ve iş erleri zîde kadrehum inha

olunur ki iş bu bin yüz altmış bir senesine mahsûben Karahisar-ı Sâhib sancağından bâ

ferman-ı âli tarafımızdan tahsis kılınan imdâdiyye-i hazariyye malının bir gün evvel

tâhsil ve tarafımıza edâ ve teslimi lazım ve labüdd olmağın mal mezkuru ma‘rîfet-i şer‘

ve cümle a‘yan ve ahali ma‘rîfetleriyle tevzi‘ ve taksîm ve teslimimiz ve bîrun

ağalarımızdan mübaşir tâyin olunan Ali Ağa marifetleriyle bir saat akdem yerli

yerinden cem‘i ve tâhsil ve ber vech tekmil tarafımıza götürüp edâ ve teslim eylemekte

her birerlerimiz bezl-i iktidar ve takayyüd bî şemar eyleyub mekes ve tehir ettirilmekten

gayetü-l gaye tevkî‘ ve mucanebet eylemeniz babında iş bu buyuruldu tahrîr ve ısdar

(Boş) ile irsal olunmuştur inşallahuteala vusulüne gerektir ki vech-i meşrûh üzere amel

ve hareket olunup muceb buyuruldu ile amel olalar deyu

Vasale ileyna kayıd Fî 14 Rebi’ül evvel 1161

Fî 6 Rebi’ül evvel 1161

S 23/B 91

İş bu bin yüz atmış bir senesine mahsûben ber vech-i arpalık Karahisar-ı Sâhib

sancağı mutasarrıfı devletli inayetli vezirü-l nezir çelik Mehmed paşa hazretlerinin bâ

emr-i âli taraflarına tâyin ve tahsis kılınan imdâdiyye-i hazariyyenin taksit-i evveli

cümle ayan-ı vilayet ve ahali-i memleket marifetleri ve ma‘rîfet-i şer‘le beher kazaya

âlâ vech-i tadil ve-l seviyye tevzi‘ ve taksîm olunan pusula defteridir ki ber vech-i ati

zikr olunur fî 15 Rebi’ül evvel sene 1161

Kaza-i Karahisar-ı

Sâhib

Guruş 400

Kaza-i Sandıklı

Guruş 383

Semen 4

Kaza-i Şuhut

Guruş 233

Semen 4

Kaza-i Sincanlı

Guruş 166

Semen 8

Kaza-i Bolvadin

Guruş 83

Semen 4

Kaza-i Hanbarçınlı

Guruş 83

Semen 4

Kaza-i

Nevahibarçınlı

Guruş 83

Semen 4

Kaza-i Çöleabat

Guruş 66

Semen 8

Kaza-i Karamık

Guruş 66

Semen 8

Kaza-i Çay

Guruş 100

Ceman yekun guruş 1666 semen 8

Mübaşir tâyin olunan kazakçı Ali ağaya mübaşireye müstehaken vâki on

kazadan beş yüz guruş verildiği beher kazanın sehmi üzerlerine taksîm olunmuştur.

S 24/B 92

Defter oldur ki Sofular Mahallesi'nden fevt olan Mahmûd bin Abdullahın

veraseti zevcesi Amine binti Mansur ile kebir kızı Fatıma sagîr oğlu Mustafaya

171

münhasır olduğu subutundan sonra terekesi defteridir ki zikr olunur Fî 25 Rebi’ül ahir

161

Menzil mülkü

mezbûr

Guruş 50

Kara sığır öküzü 1

Guruş 92

Düğe 1

Guruş 3,5

Tencere 1

Guruş 1

Sahan 3

Guruş 1

Hınta kile 24

Guruş 48

Yekun

Guruş 12323

Mine’l-ihracat

Deyni müsbet

Karaman

Mahallesi vakfına

Guruş 15

Deyni müsbet Kel

Osman

Guruş 9

Deyni müsbet

Sandıklı Mahallesi

çeşmesine

Guruş 6

Deyni müsbet arap

çeşmesi vakfına

Guruş 10

Deyn-i müsbet

köle Hasan

Guruş 5

Deyn-i müsbet

Satı Beşe

Guruş 4

Deyn-i müsbet

mehri müeccel el-

zevci-l mezbure

Guruş 41,5

Resmî adî Guruş 3 İrsaliye Katibiyye

Guruş 20

Hüddamiye

İhzariye

Guruş 20

Emniyye kaydiyye

Guruş 20

Masarıfı ma’zeret

Guruş 50

Yekun

Guruş 98

Rub‘ 1

Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 25

Hisse-i zevci-l mezbure Guruş 3

Pare 5

Hisse-i ibni-l mezbûr Guruş

14,5 Pare 10

Hisse-i binti-l mezbûr Guruş 7

Pare 11 Akçe 5

Defter oldur ki Sofular Mahallesi'nden fevt olan Fatıma binti Mahmûdun

veraseti zevci Mustafa bin İbrâhîm ile validesi Amine binti Mansur ile ve liümm kız

karındaşı sagîr Fatıma ve li ebeveyn erkarındaşı sagîr Mustafaya münhasır olduğu

subutundan sonra terekesidir zikr olunur hurrire Fî 24 Rebi’ül evvel sene 1161

Sim küpe çift 1

Pare 61

Don 1

Pare 17

Serpuş 1

Pare 24

Kaftan 1

Pare 100

Beyaz bez 1

Pare 63

Gömlek 1

Pare 18

Çenber 1

Pare 11

Peştamal 1

Pare 13

Kuşak 1

Pare 60

Bohça 1

Pare 7

Def‘a bohça 1

Pare 14

Entari 1

Pare 133

Def‘a entari 2

Pare 28

Serpuş 1

Pare 12

Makrome 1 uçkur

1

Pare 14

Ayna 1

Pare 4

Yemeni 1 ve

lehme 1

Pare 18

Döşek ve yorgan 1

Pare 83

Mehri müeccel

derzimmet zevç

Pare 1600

Yekun

Pare 2280

172

Mine’l-ihracat

Resmî adî 57 İrsaliye Katibiyye

Çukâdariyye

İhzariye 33

Dellaliye 12 Masraf-ı müfredat

40

Yekun 142


Hisse-i zevci-l mezbûr

1069 Babasından intikal

0146 zevcesinden

1205

Hisse-i ümmü-l mezbure

356 Akçe 1

048 Akçe 1Babasından intikal eden

404 Akçe 2

Hisse-i ehil mezbûr

356 Akçe 1

048 Akçe 1 babasından intikal

404 Akçe 2

Hisse-i uhdü-l mezbûr

356 Akçe 1

048 Akçe 1 babasından intikal

404 Akçe 2

S 24/B 93

Sofular Mahallesi'nden el-Hac İvaz’ın emri.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Sofular Mahallesi'nden tarik-i hacta fevt olan el-Hac İvaz ile Hasan’ın veraseti

zevci Amine binti Bayram ile oğulları İsmail ve Hasan ve kızları Hatice ve Esma ve

zülfiye münhasır olduktan mezburun talibleriyle tahrîr olunan müteveffayı mezburun

defteridir ki ber vechi ati zikr olunur Fî 25 Rebi’ül evvel 1161

Menzil

Guruş 150

Evan-ı nühasiye

Kıyye 45

Guruş 50

Döşek 2

Guruş 3

Yastık 3

Guruş 2

Kilim 5

Guruş 15

Camus öküzü 4

Guruş 85

Camus ineği 1

Guruş 25

Malak 1

Guruş 6

Merkep maa sıpa

11

Guruş 12


Guruş 12

Koyun re’s 7

Guruş 175

Der-anbar kile 10

Guruş 18

Der-anbar şeker

kile 8

Guruş 19

Mezru‘ hınta 35

Guruş 70

Mezru‘ şa‘ir 2

Guruş 6

Der-anbar a’la kile

2

Bargir re’s 1

Guruş 15

Def‘a çuval 3

Guruş 6

Etbatı beyt Guruş

8

Cümle bir miktar

Guruş 5

173

Guruş 2

(Silik)

Guruş 633

Karasığır kasap

akcesi

Guruş 25

Camus akçe

Guruş 9

Nakid akçe

Guruş 29

Meşin çuka

Guruş 9

Bargir 1

Guruş 15

Yekun 87

Tarik-i haccı şeriften gelen eşyalardır ki el-Hac Halil Efendi zade el-Hac

Mustafa yediyle vereselere teslim olunmuştur

Bendir 2

Guruş 16

Müte‘arıf sarık 5

Guruş 32,5

Beyaz top

Guruş 4

Peştamal 2

Guruş 6,5

Şam alacası 3

Guruş 45,5

Haleb alacası 2

Guruş 4

Nakit gelen akçe

Guruş 162

Yekun 274,5


Mine’l-ihracat

Deyni müsbet

mehri müeccel el-

zevci mezbure

Guruş 41,5

pare 1

Resmî adî

Guruş 23,5

İrsaliye Katibiyye

Çukâdariyye

Hüddamiyye

İhzariye Kaydiyye

masrafı müfredat

Guruş 6,5

Pare 2

Masraf 0,5 Yekun 72,5


Hisse-i zevc

Guruş 108

Pare 5

Hisse-i ibn

Guruş 216

Pare 10

Hisse-i ibn

Guruş 216

Pare 10

Hisse-i binti

Guruş 108

Pare 5

Hisse-i binti

Guruş 108

Pare 5

Hisse-i binti

Guruş 108

Pare 5

S 24/B 94

Harmanlı karyesinden el-Hac Mûsa’nın emri.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Karahisar-ı sâhib kazasına tabi Harmanlı karyesinden tarik-i haccı şerifte vefât

eden el-Hac Mûsa bin derviş veraseti zevci Rabia binti Yusuf ile sagîr oğlu Mûsa ve

174

sagîr kızları Aişe ve Esma’ya münhasır olduktan sonra terekesi defteridir ki zikr olunur

emmileri el-Hac İsa vâsileridir Fî 25 Rebi’ül evvel sene 1161

Hisse menzil

Guruş 8

Cedid kilim 9

Guruş 18

Minder 1

Guruş 0.5

İyi döşek 1

Guruş 1

Aba yastık 1

Guruş 0,5

Yorgan 1

Guruş 0,5

Buğday kile

deranbar 15

Guruş 22,5

Mezru‘ hınta ve

şair kile 20

Guruş 40

Camus ineği kara

sığır ineği maa

hasad aleti 1

Guruş 35

Merkep maa sıpa

1

Guruş 9

Kara sığır ineği 1

maa buzağı 1

Guruş 12

Camus ineği maa

malak 1

Guruş 8

Kara sığır danası 2

Guruş 2

Evan-ı nühasiye 8

Guruş 8

Bargir 2

Guruş 8

İmaret

Mahallesi'nden

menzil hissesi

Guruş 50

Koyun ve keçi 86

Guruş 145

Cem’an

hırdavathane

Guruş 5

Yekun 373

Tarik-i haccı şeriften karındaşı el-Hac Abdullah ile gelen eşyaları ve nakd-i ve

bâ defteri kassam şam şerife Guruş 297,5

Cem’an yekûn 970.5 (yalnız dokuzyüz yetmiş buçukdur)

Mine’l-ihracat

Deyni müsbet

mehri müeccel

zevci mezbûr

Guruş 41,5

Pare 3

Resmî adî

Guruş 17

İrsaliye ve

Katibiyye

Guruş 2,5

Çukâdariye ve

Emniyye

Guruş 3

İhzariye ve

Hüddamiye

Guruş 2,5

Harc-ı hüccet ve

hizmet ve nafaka

Guruş 3,5

Masrafı müfredat

Guruş 6,5

Kaydiyye

Guruş 2

Yekun 76,5


Hisse-i zevc

Guruş 74

Akçe 30

Hisse-i ibni-l mezbûr

Guruş 259,5

Akçe 45


Guruş 129

Akçe 52,5


Guruş 129

Akçe 52,5

S 24/B 95

Döğerli Munla Mehmedin kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

175

Medine-i Karahisar-ı sâhib kazasına tabi döğer nâm karye sakînlerinden iken

bundan akdem tarik-i haccı şerifte vefât eden el-Hac Mehmed bin el-Hac Ramazan

nâm müteveffanın veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Neslihan binti Ramazan nâm

hâtun ile sulbi kebir oğlu İsmail ve sulbi sagîr oğlu İbrâhîm ve sulbiye kebire kızları

Fatıma ve Döndü ve Asya ve sagire kızları Aişe’ya ve Zeynebe münhazır olduğu zâhir

ve mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezburun tahrîr ve beyne-l verese bî-l

ferizetü-ş şer‘iyye tevzi‘ ve taksîm olunan muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr

olunur hurrire fî yevmi-l rabi‘ ve-l ışrin min şehri rebi’ül evvel li sene ehadi ve sittin ve

miete ve elf

Kelâm-ı kâdim

hediyesi 1

Guruş 3

Menzili der karye-

i mezbûr ve ahır

ve ağıl

Guruş 25


adet 9

Guruş 72

Kara sığır düğesi

Adet 8

Guruş 40

Kara sığır öküzü

çift 2 maa alet

Guruş 50

Camus öküzü çift

1 maa alet

Guruş 50

Koyun ve keçi ve

toklu adet 272

Guruş 680

Tay 1

Guruş 20

Der-anbar hınta

kile 66

Guruş 99

Der-anbar şa‘ir

kile 35

Guruş 31

Mezru‘ hınta kile

40

Guruş 60

Rub‘ 1 Evan-ı nühasiye

Kıyye 26

Guruş 26

Sedir keçesi 3

Guruş 12

Cedid kilim 5

Guruş 15

Cedid zeyli Adet 5

Guruş 12

Aba döşek 2

Guruş 2

Beledi döşek 1

Guruş 1,5

Köhne yorgan 2

Guruş 3

Köhne yastık 2

Guruş 1

Müste‘amel kilim

2

Guruş 3

Tas 2

Guruş 2

Çuval

Adet 10

Guruş 5

Hırdavathane

Guruş 5

Ceman yekun

Guruş 1227,5

176

Tarik-i haccı şerifte furuht olunup vâsi yediyle gelen eşya kıymeti Guruş 252,5


Mine’l-ihracat

Deyni müsbet

mehri müeccel el

zevcetü-l mezbûr

bâ kararûha

Guruş 2,5

Deyni müsbet

mehri misil li

zevcü müteveffa

Ümmühan

Guruş 83

Pare 3

Deyni müsbet li

zevc-i Neslihan

zimmetinde iken

Guruş 8

Resm-i kısmeti

adi

Guruş 37,5

İrsaliye

Guruş 5

Çukâdariye

Guruş 5

Emniye

Guruş 2

Hüddamiye

Guruş 2,5

İhzariye

Guruş 0,5

Kaydiyye

Guruş 0,5

Harc-ı hüccet

vesayet

Guruş 3,5


Hisse-i el-zevc Neslihan

Guruş 166

Akçe 15

Hisse-i liebb İsmail

Guruş 258

Akçe 50

Hisse-i liebb İbrâhîm

Guruş 258

Akçe 50

Hisse-i binti Fatıma

Guruş 129

Akçe 25

Hisse-i binti döndü

Guruş 129

Akçe 25

Hisse-i binti Asya

Guruş 129

Akçe 25

Hisse-i binti Aişe

Guruş 129

Akçe 25

Hisse-i binti Zeynep

Guruş 129

Akçe 25

Sagîrûn mezburun valideleri Neslihan bâ hücceti şer‘iyye vâsi ve kebir karındaşı

İsmail nazır nasb ve tâyin olunduğu bu mahalle şerh verildi

S 24/B 96

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Arap mescidi Mahallesi sükkanından

iken bundan akdem fevt olan Mustafa bin el-Hac Cafer bin el-Hac Mehmed nâm

müteveffanın veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Havva binti es-Seyyid İsmail nâm

hâtun ile sulbi sagîr oğulları Abdurrrâhman ve Osman ve sulbi sagîr kızı Ümmü Gülsüm

münhasır olduğu ve Ayvalı nâm karyede ceryan eden su üzerinde dair balası şişman

vakfı ve askılı Hacı Ali değirmenleri beyninde vâki yeni değirmen demekle mâ‘ruf

asiyabın sülüs şa‘ir terekesinden olduğu sabit ve mütehakkık olduğundan ari li ebeveyn

er karındaşı Munla eyübe 110,5 guruş ve sarrac es-Seyyid Ahmet Çelebiye 202 guruş

vesairlere evan kesiresi olduğu zâhir ve müteayyin olup maruz zikr-i evanı edâ ve ifaya

menkul kısmından eder nesnesi olmayıp bi-l ahire zikr olunan asiyabta vâki sülüs hisse-

177

i şa‘yi’i evan-ı mezbûr içün bey‘ olunması labüdd olmağın sûk-ı sultanide müddet-i

mirîde talibine arz ve müzayede olunup rağbet-i nas münkata‘a olduktan sonra mezbûr

Munla Eyyüb üzerinde 190 guruşa karar idüp ziyade ile talib ceza olmayıp ve meblâğ-ı

mezbûr Hüseyin beyde beha ve misli olduğu zâhir ve müteayyin olmağın sagîrûn

mezburunu (Silik) tesviye’i umurlarına vâsi olup asiyab-ı mezbûr hissesi içün bey‘e

dâhi mezun olan Munla veli bin Abdullah nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t

tevkirde iş bu ba‘isül kitâb mezbûr Munla Eyüb mahzarında bî-l vesaye ikrar-ı tam ve

takrîr-i kelâm idüp maru-z zikr yeni değirmende müteveffayı mezburun terekesinden

olan bâ‘is hisse-i şayi‘i kaffe‘i hukuk ve murafıkı ile ba‘de-l inkıtalarına tarafından

icab ve kabulü havi bey‘i bat kat‘i ile 190 mezkûr Munla Eyüb’e bey‘ ve teslim ol dâhi

vech-i muhârrer üzere iştira ve teslim eyledikten sonra semeni olan meblâğ-ı mezbûr

190 guruşun 110,5 guruşunu müteveffayı mezburun zimmetinde müşteri merkumun

hakkına takas ol dâhi mukasa ve kabûl idüp bâkî 89,5 guruşu müşteri merkûm yedinden

ahz u kabz idüp mezbûr es-Seyyid Ahmet Çelebiye olan deynini edâ eyledim mezkûr

asiyabın sülüs şayi‘i merkûm Munla eyübün mülk-ü müşterası olmuştur keyfe yeşa ve-l

ihtiyar mutasârrıf olsun dedikte mukırr mezbûr vâsi Munla veliyi el-mukırr lehul

mezkûr Munla Eyüb vicahen tastik ve şifahen tahkik edilcek mâ vâki bî-t taleb ketb

olundu ceru zalik hurrire fî-l yevmil sani ve-l ışrin min şehri Rebi’ül evvel li sene ehadi

ve sittin ve mie ve elf

Şühûdü’l-hâl

Otçu zade el-Hac İsmail bin el-Hac Hüseyin

Boşnak el-Hac Mustafa bin el-Hac Mehmed

Sarrac el-Hac es-Seyyid Süleyman Çelebi bin Süvari zade

Sarrac karakaş ivaz

İsmail Çelebi bin es-Seyyid fakih Efendi

Sarrac kumcu Hüseyin

Sarrac solak ivaz

Sarrac es-Seyyid Ahmet Çelebi

İbrâhîm bin el-Hac Cafer


S 25/B 97

İttim havas azmi süferayı güzayı ihva

Gurbet ve vatanımdır seni şimdi şamdan geru yahu

178

Şehür mislidür düğüne cübbe-i kısmet

Marağan imdi zamana ağaz ider elbet

Azîzi geldim sağlığla dane döğündü

Sükkânı vilayeti dahi Allaha emanet

Şarab-ı azil içmekden hasar-ı zamiri sakî

Değildir menasıbı dünya cihanda kimesne baki

Güzergah fanidir dar-ı dünya

Okur bu matla bundan gelenler baki sürsünler dane bent ve dane mender

Nezelnâ her nâtam irtehâlna hakifeti minbâsi dünya

Tahvilden ibarettir şeriyyet emrine sa’i olan ahir müsella

Refe’a kaza eyle ilahi def ola elem bi-da mend

Yâzûmû tammü’l-kelam çiftü’l-kalem

Hurri re el-fakirü’l hakir Osman Azizi Eş-şehir Ömer zade El-kadı Fil-mazi be

medine-i Kesriye Afa’ a’nhûmullah.

Alttaki mühür: Osman el-azizi ibni Cevahimi Rahman

S 25/B 98

Vaka’ gurre-i Rebiü’l-ahir Allahu’l-a’lem yevmüs-sebt

İzzet meab şeri‘at fahru-l kuzat Ahmet Efendi kâmiyab

Ba‘de-l tahiyyetü-l vafiye inha olunur ki iş bu sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Rebi’ül ahiri gurresinden zabt etmek üzere Karahisar-ı Sâhib kazasının emur-u

şer‘iyye’i ve kısmet-i askeriyesi tarafımıza tefvîz buyurulmakla kendimiz kaza-i

mezbure varınca siz tarafımızdan vekalete zâbıta etmek üzere merasimle tahrîr ve irsal

olunur inşallah el-müvelli vusulünde kaza-i mezburun emur-u şer‘iyye ve kısmeti

askeriyesi gurre-i şehri merkumdan ru‘yet ve cade’i şer‘ mübeyyin hareket ve ibadullahı

zulum ve teaddiden vakayet ve siyanet eyleyesin vesselam

Minel fakir numan el- mevla hallafe be medine-i Karahisar-ı Sâhib

S 25/B 99

Sarık karyesinden Mustafa dedenin defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sâhib kazasına tabi sarık nâm karye sükkânından iken

bundan akdem fevt olan Mustafa bin Hasan nâm müteveffanın veraseti zevce’i

menkuhası Hatice binti Ebubekir ile sulbi kebir oğullanı Hüseyin ve Ali ve Mehmed

ve Abdülkerim ve Ahmet ve Munla Yusuf ve sulbi sagîr oğulları Abdurrrâhman ve

179

sulbiye sagire kızı Aişe ve sagire kızı Rabiaya münhasır olduğu zahir olduktan sonra

terekesidir ber vechi ati zikr olunur hurrire fî-l yevmi-l sadis min şehri Rebiü-l ahir li

sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Menzil-i der

karye-i mezbûr

Guruş 10

Müste‘amel kilim

2

Guruş 2

Köhne palas 2

Guruş 1

Köhne döşek 2

yastık 2

Guruş 2

Evan-ı nühasiye

Kıyye 10

Guruş 8

Der-anbar hınta

kile 5

Guruş 7,5

Mezru‘ hınta kile 6

Zayıf itibariyle

Guruş 18

Mezru şi‘ir kile 6

zayıf itibariyle

Guruş 15

Kara sığır 2

aletiyle

Guruş 60

Camus ineği 1

Guruş 25

Kancık merkep 1

Guruş 4

Koyun ve keçi ve

toklu adet 60

Guruş 120

Bahçe der karye-i

mezbûr

Guruş 60

Âlât-ı nacar

Guruş 2

Hırdavathane

Guruş 2


Mine’l-ihracat

Techiz ve tekfin

Guruş 4,5

Mehri müeccel li

zevcetü-l mezbure

Guruş 10

Resm-i kısmeti

adi

Guruş 7,5

İrsaliye

Guruş 1,5

Çukâdariye

Guruş 1,5

Hüddamiye

Guruş 0,5

İhzariye maa

kaydiyye

Guruş 1

Harcı (Silik)

Guruş 1

Ceman yekun

ihracat

Guruş 28


Hisse-i li zevcil

mezbure

Guruş 34

Hisse-i ibni

Hüseyin

Guruş 29,5

Hisse-i ibni Ali

Guruş 29,5

Hisse-i ibni

Mehmed

Guruş 29,5

Hisse-i ibni

Abdulkerîm

Guruş 29,5

Hisse-i ibni

Ahmet

Guruş 29,5

Hisse-i ibni

Munla yusuf

Guruş 29,5

Hisse-i ibni

Abdurrrâhman

Guruş 29,5

Hisse-i binti

Aişe

Guruş 14,5

pare 15

Hisse-i binti

Rabia

Guruş 14,5

pare 15

Merkûm Ali sagiran bâ hüccet ve meliyyet olunduğu malum olmak içün bu

mahale kayd şud

180

S 25/B 100

El-Hac Mehmed ağanın kethüdayeri’lik mektubu.(Yandaki şerh kaydıdır.


İzzetli faziletli Efendi hazretlerinin mahal şeriflerine virilen cevab

Safiyatı ittihafıyla inha olunur ki hâlâ tahtı hükûmet şi‘arınızda vâki Karahisar-ı

Sâhib ve Sincanlı ve çöle ve yarcılar ve tevabı‘ ve nevahilerinde sâkin ve mütemekkin

olan altı bölük yoldaşlarının üzerlerine zâbıt ve kethüdayeri nasb ve tâyin olunmak

matad-ı kâdim olmağla ebna-i sipahiyandan 88. bölükte yevmi 18 akçe ulufeye

mutasârrıf olan kıdvetü-l emâsil ve-l akran Mehmed Ahmet Sivas zîde kadrehum

ocağın kadimi emekdarlarından olup vechile mahal ve müstehak olmağla zabıta ve

kethüdayeri nasb ve tâyin olunmağın mücedded tevcih ve iş bu mektub tahrîr ve irsal

olunmuştur inşallahuteala vusulünde gerektir ki muma ileyhi hizmeti merkumede

istihdam ve kethüdayerlik emurunda müracaat muma ileyh ittirdesiz ve sizler ki ol

havalilerde sâkin ve mütemekkin olan altı bölük yoldaşlarsız muma ileyh üzerlerinize

zâbıt ve kethüdayerleri bilip ve düşen daʻvâ ve niza‘ınız merkûm marifeti ve ma‘rîfet-i

şer‘ ile göresiz ve sen ki kethüdayeri zîde kadrehusun ol canibte sâkin ve mütemekkin

olan altı bölük yoldaşlardan sahihü-l esami olanları ve sipahzade ve tekaüdleri gerektir

ki bundan akdem şerefsudur eden ferman-ı celili âlişan mucebince hükkâm eline

verilmeyesin nehc-i şer‘iyye ile müttehim olanları bir muktezayı şer‘ kavim zabıtı

ma‘rîfetiyle cezayı şeriyyeleri tertib olunup ocağı kaide-i kalemiyesine zaide riayet

eyleyib mukaddema sadır olan ferman vacibü-l etba’ ve lazımü-l imtisalin mazmun

ita‘at makrun üzere hareket-i hilafetten bî gayet ihrar ve ictinab idüp mûceb-i mektub ile

amil olasız bâkî der ilm-i şeriyyet daim bana (Boş) tahriren fî evail şehri Rebi’ül ahir


Altı ocak ağalarının imzalarıyla mümzadır

Vasale ileyna kayıd Fî 13 Rebiü’l ahir sene 161

S 25/B 101

Yeni hamamın tevlîyet beratıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sâhibte vâki ashab-ı hayrattan muhârrem Efendi nâm

sahibü-l hâyrın bina ve vakf eylediği hamamın yirmi beş akçe vazife ile evladiyet ve

meşrutiyet üzere mütevellisi olan evladı vakıftan iş bu rafi‘ tevkî‘ refî‘ü-l şan hakani

kıdvetü-l emâsil ve-l akran es-Seyyid Ahmet bin Osman zîde kadrehu her vechile layık

ve mahal ve müstehak olup dahil olunmak icab etmez ihmali yoğken ecanibten Seyyid

181

Mehmed nâm kimesne bir takrîr ile kendi berât ettirip bâ‘de hu Abdurrrâhman nâm

kimesne dâhi kendüye berât ettirilmeleriyle ol vecihle mezbûr Seyyid Ahmet an

evladıhu gadr küllü olmağın refî‘lerinden mezbûr seyyid Ahmete müceddeden tevcih

olunup yedine berât-ı şerîf-i âlişan verilmek babında naibini kıdvetü-l nevvab ve-l

müteşerri’in mevlânâ el-Hac Osman zîde ilmehu arz etmeğin mucebince vech-i meşrûh

üzere sadaka idüp bu berât-ı hümâyun izzet mekurunu verdim ve buyurdum ki mezbûr

seyyid Ahmet an evladı vakf vardır zikr olunan vakf-ı hamamın ecanibten olan

merkuman seyyid Mehmed ve Abdurrrâhman refî‘lerine kemafil evvel evladiyet ve

meşrutiyet üzere mütevellisi olup hizmeti lazımesin bî kusur mer‘i ve müdi kıldıktan

sonra yevmi beş akçe vazifesiyle mutasârrıf olup vakfının ruhu ve devam-ı ömr ve

devleti içün duaya müdavemet göstere ol babta ref‘ olunan merkûman taraflarından ve

taraf-ı aherden kimesne murahım olmayıp ve hal ve taarruz etmeyeler şöyle bilip

alamet-i şerife itimat kılalar tahrîren fî evasıt muharremü-l haram li sene ehadi sittin ve

miete ve elf

Vasale ileyna kayıd Fî 12 Rebi’ül ahir sene 1161

Be-makam kostantinîyye

S 25/B 102

Deper zeametinin iltizam temessüküdür.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Vech-i tahrîr-i huruf budur ki Karahisar-ı Sâhib sancağında şehirabad

nahiyesinde ve Deper nâm karye ve gayrıdan bâ hattı hümâyun şevket-i makrun serbest

üzere mutasârrıf olduğu ze‘ametim aklamından ber-muceb-i defteri hakani ve kanun-u

sultani üzere tarafımıza ait ve raci’ olan aşar-ı şer‘iyye ve resumat-ı örfiyye ve bad-ı

havâ ve yave ve kaçgun Kul mezdeganesi resm-i tapuyu zemin ve resm-i urusana ve

güvare min küllül vucuh cüz’i ve külli ve her neki hasıl olur ise iş bu 1161 senesi martı

ibtida‘sında sene-i merkûma şubatı gayetine gelince tamam bir sene zabt ve rabt

eylemek üzere iş bu hafizü-l temessük kıdvetül emasil vel akran Süleyman ağaya

yalınız 940 guruşa deruhte ve iltizam idüp muma ileyh dahi teahhüd ve iltizamı kabul

ve bedeli iltizam olan meblağı mezbûr 940 guruşa ağayı muma ileyh yedine tamamen

ahz olup tahrîr ve yedine vâzi‘ olunmuştur imdi ağayı müşârun ileyh varıp minvali

meşrûh üzere zabt ve rabt idüp tarafımızdan ve tarafı aherden kimesne mani ve

182

müzahim olmayıp bundan akdem ve mu‘ehher temessükümüz zûhur ederse bir dürlü

amel ve itibar olunmaya

Vusul ve kayd Fî 22 Rebi’ül ahîr sene 1161

Bende-i Mehmed bin sersolak rikab-ü hümâyun-u sabık seriri binada

M.(mevcut)

S 26/B 103

Mevlevihane vakfı olan kazaların niza‘ı içün sadır olan emr-i alidir.(Yandaki



cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’yis-sâ’ib mümehhid-i


ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la sabıkân ber vech-i Arpalık âlâ’iyye ve karahisar-ı sâhib

sancakları mutasârrıfı vezirim (Boş) Paşa edamullahuteala iclalehu ve kıdvetü-l kuzât

ve-l hükkâm mâ‘denü-l fezail ve-l hükkâm (Boş) kadısı ve Karahisar-ı Sâhib kazası

naibi zîde fazlehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum olaki iftiharu-l sulha’i-l

salikin selale hazreti mevlânâ kuddise sürruh-ûl â‘lâdan hidayet zade eş-şeyh Mustafa

zide salâha sitte’i saadetime arzuhal idüp Karahisar-ı Sâhibde vâki Mevlevihane

vakfının ber vechi meşrut berât-ı şerifimle mütevellisi olmağla mevlevihane’i mezbure

evkafından Karahisar-ı Sâhib sancağında kazası muzafatından şehri abat nahiyesine

tabi Kozlukalecik ve Karaarslan ve Ortakalecik ve Huki ve Sırlıkalecik nâm karyelerin

hasılları tahtlarında bad-ı hevâ ve cürm-ü cinayet ve rüsumu urusana defteri hakanide

vakf-ı mezbûr hasılı kayd olunmakla karye- i mezbureyi ber mûceb defteri tarafı

vakftan serbesiyet üzere zabt ve vâki olan mahsul ve rüsumuyla hasıl-ı kayd olan

rüsum-u serbesiyetisini kanun ve defter mucebince ahz-u kabz murad eyledikte aherdan

bir vecihle dahil olunmak icab etmez iken zemini müte‘allıkadan Topal Şaban ve

Alemdar Mustafa dâhi bazıları birbiriyle yekdil ve yek cihet ve karar-ı mezburenin

zabtına mümane‘at ve rusumu serbesiyetesinin ahz ve kabza müdahale ve vakf-ı şer‘e

gadr-ı külli olunduğun bildirip salifü-l beyan karar mûceb defteri hakani canibi vakftan

zabta ve vâki olan mahsulat ve rusumatıyla cürm ve cinayet ve rusumu urusana vesair

bad-ı havâsı kanun ve defter mucebince cânib-i vakftan ahz ve kabz ettirilip mezburları

ve aharı dahil ve taarruz ettirilmemek babında emri şerifim rica ve defterhane-i

amiremde mahfuz olan defter-i evkâfa müracaat olundukta şehri abat nahiyesine tabi

ellibeşer nefer reaya ve hasıl-ı tahtında hınta ve şair bad-ı hava ve cürm-ü cinayet ve

183

rusum-u urusana yekun maa gayruha beşbin altıyüz doksan beş akçe yazıla ve karye-i

kurbü yüz akce kalecik vakfı Mevlevihane sabıkan sûfi olup sonra vakfiyeti mukırdır

matlub-ı hükm verilmiş deyu mesturdur defter-i atik bi-l fiil kemâkan deyu mukayyiddir

defter-i atik ve nahiye-i mezbureye tabi kırk beş nefer reaya ve bir zemin ve bir çiftlik

ve hası tahtında hınta ve şair ve bad-ı hava ve cürm cinayet ve rusum-u urusana yekun

maa gayruha 5688 akçe bazar ve karye-i karaarslan vakfı Mevlevihanenin nâm karye-i

Ortakalecik der tasarruf hıdırşah Çelebi ve yine nahiye-i mezbureye tabi dokuz nefer

reaya ve hasılı tahtında hınta ve şair ve bad-ı hava ve cürm-ü cinayet ve rusumu urusana

yekun maa gayruha 5088 akçe yazı ile karye-i Ortakalecik an vakf-ı mezbûr ve yine

nahiye-i mezbure tabi on altı nefer reaya ve hasıl-ı tahtında hınta ve şair ve bad-ı hava

ve rusumu urusana yekun maa gayruha 2337 akçe yazı ile karye-i hatki vakf

Mevlevihane ve yine nahiye mezbureye tabi on iki nefer reaya ve hasıl tahtında ve şair

ve bad-ı hava ve resumu urusana yekun maa gayruha iki yüz seksen dokuz akçe yazı ile

karye sınırlı kalecik an vakf-ı mevlevihaneye kim kara Arslan defteri evkafta muhârrer

kılmayla tahrîr olunduğu mestur ve mukâyyid bulunmağın defteri hakani mucebince

amel olunmak emrim olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta sadır olan

emrim üzere amel oluna dâhi şehri abat nahiyesine tabi salifül beyan karayı

Mevlevihane vakf tarafından zabt ve vâki olan mahsulat ve rusumatıyla rusumu cürm-ü

cinayet ve rusumu urusana vesair bad-ı havasına vakf icin kanun ve defter mucebince

tamamen ahz u kabz ettirip müte‘alibeden olan mezburları ve aharı hilafet defteri hakani

ve mugayir kanun ber vecihle vekîl ve taarruz ettirmeyip zâhir olan müdahale ve

bâ‘delerin men‘ ve def eyleyesiz ve duhul olunup cânib-i vakfa ait olan mahsul ve

rusumdan şimdiğe değin kimesne fuzuli bir nesnesin almış ise bâ‘de-l subut hükm idüp

tamamı tâhsil ve bî kusur vakf içün mütevelli muma ileyh bir ferde te‘allil ve niza‘

ettirmeyesiz min bâ‘de defter-i hakani ve kanuna ve emri hümâyunuma muhalif

kimesneye iş ettirmeyip maziyede alakası olmayanları bu daʻvâya karışdırmayub

işlemeyip inat ve muhalefet edenleri isim ve resimleriyle yazıp ve vuku‘u ve sıhhati

üzere der devlet medarı arz ve ilam eyleyub bundan sonra bu husus içün bir dâhi emr-i

şerifim isdar ve irsaline muhtaç eylemeyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız

tahrîren fî evahir safer sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Vusul ve kayd Fî 25 Rebi’ül evvel sene 1161


184

S 26/B 104

Karahisar-ı sâhib sancağında Karahisar nahiyesinde papaslık ve gayrıdan 1200

akçe mensuh tımara mutasârrıf olan İsmail bila veled tarik-i haccı şerifte fevt olup

tımar-ı mezbûr mahlul olmağla orta boylu ela gözlü acık kaşlı rafi tevkî‘ refî‘ü-l şan

hakani Mahmûda sene ehadi ve sittin ve miete ve elf Rebi’ül evvelinin dokuzuncu

gününden tersane-i amirem tarafından tevcih olunup tahvil hükmü verilmekle

sancağımda sâkin olup alay beğisi bayrağı altında sefer etmek şartıyla zikr olunan 1200

akçe mensuh tımar vech-i meşrûh üzere müteveffayı mezbur İsmailin bila veled

fevtinden mezkûr Mahmûda tevcih olunup düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham

nizâmü’l-‘alem hâlâ derya kapudanı vezirim es-Seyyid el-Hac Mustafa Paşa

edammallahuteala iclalehunun tezkeresi mucebince verdim ki zikr olunur ve şerh ve

i’lam olunur.

Çiftlik papaslık der

karye-i Eksütede tabi

Karahisar

700

Çiftlik papaslık

der karye-i Esutda

tabi m

700

Çiftlik Papaslık der

karye-i Dinar tabi

Karahisar

233

Çiftlik süğlün

der karye-i ebul

emurda tabi

Karahisar 616

Çiftlik sa’ir der

karye-i dinar

tabi mezbûr 166

Çiftlik babaemir der

karye-i dinar karye-i

mezbûr ahalisi der

a’liyeye tabi

Karahisar 100

Çiftlik Sinan

hassa-i Papasbaşı

der karye-i

Emurda tabi

Karahisar 283

Çiftlik turhud der

karye-i emurda der

karye-i mezbûr

ahalisi ve ragib-i

emirleri Karahisar

100

Çiftlik bağ der

karye-i Küreyi

tabi Karahisar

100

Çiftlik Kara

Hacı der karye-i

Havace tabi

Karahisar 100

Yekun 1200

Kenar şerhi :Tahririnde olup tekalifi hizmet ve saire-i mezkure ber mucebi

defter defter havi kabul ol babta arzayı mezbure sairler alameti şerife itimat kılalar

Budur ki badel yevm tasarrufu celile ve mülkü mezbûr ve mağfure asakiri

mansureden mer’i ve müveddi hiç balığ ve mürahim kostantineyyetül Mahruse.

S 26/B 105

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Camiikebir Mahallesi sükkânından

iken âsitâne-i saadette vefât eden Mehmed bin Mesud nâm müteveffanın veraseti

zevce’i menkuhe’i metrukesi kerime binti es-Seyyid Halîl nâm hâtun ile sulbiye sağire

kızları Rahime ve Züleyha ve hamil mevkufe münhasır olduğu zahir ve mütehakkık

olduktan sonra müteveffayı mezburun muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur

hurrire fî-l yevmil rabi‘ ve-l ışrin min şehri şaban li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

185

Fakih paşa

Mahallesi'nde vâki

menzilde nısf

hissesi

Guruş 125

Eski kuyumcular

sevkinde bir

dükkandan nısf

hissesi

Guruş 100

Arasta sevki

başında vâki bir

bab kunduracı

dükkandan nısf

hissesi

Guruş 50

Çobanlıca

karyesinde vâki

çiftlik yerinden

nısf hisse

Guruş 20

Koyun

Adet 20

Guruş 40

Kuzu

Adet 20

Guruş 20

Koç 1

Guruş 3

Çebiş Adet 10

Guruş 15

Toklu

Adet 15

Guruş 22,5

Hınta kile 62,5

Guruş 125

Şair kile 35

Guruş 44

Camus ineği maa

malak 1

Guruş 20

Der zîmmet

ebubekir an karyei

çobanlıca

Guruş 119

Der zîmmet dağlı

Halil 4

Guruş 11

Der zîmmet

karacaviran hatibi

Guruş 61

Mahalle-i

mezburada vâki

büyük öz üzerinde

vâki anbar eylediği

oda

Guruş 60

Evan-ı nühasiye

Kıyye 32

Guruş 32

Müste‘amel

kilim 6

Guruş 12

Müste‘amel sedir

keçesi 3

Guruş 10

Köhne delinse 1

Guruş 0,5

Müste‘amel

yorgan 2

Guruş 3

Döşek 2

Guruş 4

Yastık 4

Guruş 4

Sarık 2

Guruş 6

Müste‘amel çuka

peniş 1

Guruş 6

Müste‘amel çuka

hane 1 ve çuka

anbarı 1

Guruş 5

Kumaş kuşak 1

maa köhne çağışır

1

Guruş 5


Mine’l-ihracat

Mehri müeccel

müsbet li zevce

Guruş 166

Deyni müsbet

Mihail Hacı

Ali’ye

Guruş 62,5

Deyni müsbet

zevcesine ve

kayınvalidesine

Guruş 70

Deyni müsbet

bayraktan

Mustafaya

Guruş 20

Deyni müsbet

Hacı zalnuna

Guruş 28,5

Deyni müsbet

Hacı küçük

gulamına

Guruş 10,5

Resm-i kısmeti

adi

Guruş 15

Katibiyye

Hüddamiyye

İhzariye

Guruş 3

Ceman yekun

Guruş 375,5

186

Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 547,5(yalnız beşyüz kırk yedi

buçuk guruştur)

Hisse-i zevcetü-l

mezbure

Guruş 68

Pare 15

Hisse-i binti Rahime

Guruş 119,5

Pare 11

Hisse-i binti züleyha

Guruş 119.5

Pare 11

Hisse-i kamil mevkuf

Guruş 239,5

Pare 2

Sagiretan mezburana emmileri Ahmet Çelebi vâsi nasb olunup yedine hüccet ita

olunduğu kayd şud sagirlerin her birerlerine yevmi altışar akçe nafaka ve kisve beha

karz ve takrîr oluna hüccet-i şer‘iyye ita olunduğu kayd şud

S 27/B 106

Bihamdullahu yeftestih-ul emur ve bî şükrullah yenşerahul sudur

İllallah fî küllil umur tevekküli ve bi-l Mustafa el-hadi el-şefi‘ tevsili

İzzet meab şeri’at nisab fahru-l müderrisin el-kirâm Numan Efendi kâmiyab

Ba‘de-l tahliye el-dafiye inha olunur ki iş bu ehadi sittin ve miete ve elf Rebi’ül

ahiri gurresinden zabt etmek üzere arpalığımız olan Karahisar-ı Sâhib kazasının

neyabeti tarafımızdan sana tefvîz ve sipariş olunmuştur gerektir ki kaza-i mezbure sene-

i merkume Rebi’ül aheri gurresinden neyabete mutasârrıf olup beynel ahali icrayı

ahkam şer‘iyye idüp düşen müteveffa askeriye muhallefatını dâhi tahrîr ve beynel

verese bi-l ferizzetü-ş şer‘iyye taksîm kılıp cade’i şer‘ şeriften ser mevatire-l hiraf

etmeyesiz hurrire fî tarîhi-l mezbûr li sene el-merkume

El-fakir Mehmed Esad el-kazasker Rumili sabıkan

S 27/B 107

Gad vâka’ gurre’i mah-ı Cemâziyel evveli Allah-u a‘lem yevmi-l isneyn

Saadetli Ahmet ağanın mütesellimlik buyruldusudur


fazlehum ve mefahirü-l emâsil vel akran ayan-ı vilayet iş erleri zîde kadrehum inha

olunur ki hâlâ mutasârrıf olduğumuz Karahisar-ı Sâhib sancağında mütesellimimiz olan

Ali ağanın ahali’i vilayet ile hüsnü selûke ve hüsnü imtizacımda olmayıp azli mûceb

halden olmağla merkûm Ali Ağa azl olunup yerine iş bu 1161 senesi Cemâziyel

evvelinin gurresinden zabt eylemek üzere kıdvetü-l emacit ve-l ayan Abdi Ağa zade

Ahmet Ağa zîde meciduhu tarafımızdan livayı merkumeye teslim-i nasb ve tâyin

olunmakla zabtı içün iş bu buyuruldu tahrîr ve ısdar (Boş) ile tâyin ve irsal olunmuştur

187

inşallahuteala vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzere bî hasbü'ş- şer‘i ve-l kanun

ahz-u kabz ettirilip emûr-u mütesellimliğe aharı müdahale ettirmeyesiz senki

mütesellimimiz muma ileyhsin sen dâhi livayı mezbûr mütesellimliğini zabt ve rabt ve

derayi‘ hâlıkı ibraya olan fukarayi ra‘iyeti zulum ve te‘addiden ve her zaman eşkıya

şer‘rinden himaye ve siyanet eyleyub hilafıyla hareketten gayatü-l gaye tevkî‘ ve

mücanebet ve mûceb buyruldu ile amel olalar deyu fî gurre cemâziyel evvel sene 161

Vasale ileyna kayıd Fî 8 Cemâziye’l evvel

S 27/B 108

Bayrak fermanı Munla hasanın.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Bayrak ferman-ı mufassal ve meşrûh sadrazam ağalarından Süleyman Ağa

yediyle Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahkemesine vusul ve cümle muvacehesinde feth

ve kıraat olunup ağayı muma ileyh yedine ilam verilip uddet olunduğu kayd şud

Fî 5 Cemâziye’l evvel sene 1161

Mucebince hâlâ ber vech arpalık Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasârrıfı devletli

inayetli Çelik Mehmed Paşa hazretlerinin teftiş buyruldusu kalbaklı Mustafa Ağa

mübaşeretiyle Medine-i mezbureye vusul ve kıraat olunduğu kayd şud

Fî 10 Cemâziye’l evvel 161

S 27/B 109

Eperekli Veli za‘imin oğullarının hibe hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Husus-u atî-l beyânın mahallinde istima‘ iltimas olunmakla kıbel-i şer‘ enverden

Ahmet Efendi irsal olunup ol dâhi Medine-i Karahisar-ı Sâhib kazasına tabi Eperek

nâm karye sükkanından iken bundan akdem fevt olan za‘im Mustafa Ağa bin Halil

Ağa nâm müteveffanın veraseti zevce’i menkuha’i metrukesi Gevherhan binti aslan

nâm hâtun ile sulbi kebir oğulları Ali ve Ömere ve sulbiye kebire kızları Saliha ve

Alime ve Fatıma ve Aliye ve Mazlume münhasır olduğu zahir ve nümayan olduktan

sonra müteveffayı mezburun akd-ı meclîs-i şer‘ nebevi eyledikte mezburatan Gevherhan

ve Alime ve Aliye ve Mazlume meclîs-i makut mezkurda rafi‘ hâze-l kitâb merkuman

Ali ve Ömer muvacehelerinde ikrar-ı tam ve takrîr-i kelâm idüp Ömer karyesi

toprağında vâki altı kemer çöl tabir olunur nehri kebir üzerinde dair sakf ve ihdiyacınde

üç adet asiyab ve kayık mevrusumuz müteveffayı mezburun sülk-ü mülkünde münselik

iken tarih-i kitabtan dört sene mukaddem merkuman Ali ve Ömere farigan aniş-şevagıl

hibe-i sahiha’i şer‘iyye hibe ve teslim idüp onlar dâhi ittihab ve kabz eylediler ol

188

vecihle maruz zikr üç adet asiyab ve kayık mezburanın mülk-ü mevhublarıdır bizim

katan alaka ve medhalimiz yoktur deyu ikrarlarını ve merkumanın tastiklerini ketb ve

tahrîr badehu Medine-i mezbure mahallatından Fakih paşa Mahallesi sakînelerinden

mezbure fatımanın menzilinde akd eylediği meclis-i şer‘de mezbure fatımanın dâhi

karındaşları merkuman Ali ve Ömer muvacehelerinde hibe-i mezbureyi minval-i

meşrûh üzere ikrarın ve mezburanın tastiklerini ketb ve tahrîr ve badehu yine medine-i

mezbure mahallatından Eksüte Mahallesi sakinelerinden mezbure Sabihanın

menzilinde kezalik akd eylediği meclis-i şer‘de merkuman muvacehelerinde iken dâhi

minval-i muhârrer üzere ikrarını ve merkumanın tastiklerini merkûm Ahmet Efendi

mahallerinde ketb ve tahrîr ve mu‘abeat olunan emnayi şer‘ ile meclis-i şer‘e gelip âlâ

vukua inha ve takrîr isimleriyle mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî yevmil sadis min şehri

cemâziyel evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l akran Ahmet Ağa bin el-Hac Abdülfettah Ağa

El-Hac Abdurrrâhman bin el-Hac Mehmed Efendi

Halil Ağa bin Salih ağa

İbrâhîm Ağa bin Bayram bey


S 27/B 110

Acem Erekli zımminin defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Camiikebir Mahallesi

mütemekkinlerinden iken bundan akdem helak olan acem Erekli veled Karabet nâm

zimminin veraseti zevcesi torfinde binti Karagöz ile sulbi sağir oğulları Karabet ve

mağroç ve Ohannes nâm sagirlere münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan

sonra terekesi defteridirki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî yevmil samin min şehri

Cemâziyel evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

189

Mülk-ü menzil der

mahalle-i mezbure

Guruş 120

Müste‘amel çuka

peniş 1

Guruş 3

Müste‘amel kutni

kaftan 1

Guruş 5

Köhne kaftan 1

ve zıbun 1 ve don

1

Guruş 3

Kebe yağmurluk 1

Guruş 3

Müste‘amel

şalvar 1

Guruş 3

Köhne köz küreği

1

Guruş 4

Müste‘amel kilim

4

Guruş 10

Köhne yorgan 1

Guruş 2

Köhne döşek 1

Guruş 3

Köhne yastık 5

Guruş 2

Köhne seccade 2

Guruş 0,5

Sagîr minder 5

Guruş 1,5

Köhne kilim 1

Guruş 0,5


3 maa keçe

Guruş 4

Yük perdesi 1

Guruş 1,5

Köhne yastık 1

maa yorgan 1

Guruş 2

Evan-ı nühasiye

Kıyye 27

Guruş 27

Kebir bıçak 1

Guruş 1

Dabanca 1

Guruş 1

Fener 1 maa

makara 1

Guruş 1

Çuval 2

Guruş 1

Hınta kile 2

Guruş 3

Palan 1 maa

başlık 1

Guruş 3

Çizme

çift 1

Guruş 0,5

Der kese nukut

Guruş 5

Hırdavat

Guruş 6

Ceman yekun

Guruş 213,5

Mine’l-ihracat

Resm-i kısmeti adi

Guruş 5

Rub‘1

Çukâdariyye

Guruş 1

Katibiyye

Guruş 1

rub‘1

Hüddamiyye maa

İhzariye ve Kaydiyye

Guruş 1,5

Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 204,5

Hisse-i el-zevcetü-

l mesfure

Guruş 25,5

Akçe 7

Hisse-i ibni

karabet

Guruş 59,5

Akçe 17

Hisse-i ibni

Mefruh

Guruş 59,5

Akçe 17

Hisse-i ibni

ohannes

Guruş 59,5

Akçe 17

Kesri bâkî

Akçe 2

S 27/B 111

Karahisar-ı sâhib kadısı Efendi ve mutesellimimiz Ağa sultanı sahibimiz zehâlik

seturu-l ism karye ahalilerinden Hasmanlar ma‘rîfet-i şer‘ tâyin olunan mübaşir ve

zâbıtan marifetleriyle âlâ i’cal ahz ve ele getirilub huzur-u şer‘e ihzâr ve murafa‘a şer‘

ve nehib ve garad eyledikleri emval ve eşya ve nukudu her ne ise ledil subut mezbûr

ahalilerden icab edenlerden tamamen tâhsil ve sahibine red ve teslimine ihkak ve icrayı

şer‘ ve tarafımızdan ilam olunmağa her birerleriniz takayyüdü tam eyleyib mahallinde

190

ihkak-ı hâk ve icrayı şer müteazziz olur ise subut-u mevadi ilamıyla şaki mezburları

divân-ı anadoluya ihzâr-ı kemâl had ve ihtimam idüp müsamahadan ve bî gayrı vech-i

şekavette medhali olmayan bir ferde tadidden hadr ve mücanebet ve mûceb buyruldu ile

amel eyleyesiz Fî 10 Cemâziye’l evvel 1161

Devletlu inayetlü Sultanım hazretleri sağolsun

Arzuhal kulları Adana’dan ticaretimden naşi gelir iken hâlâ karahisar kazasına

tabi Çobanlar nâm karyeye nuzul ve misafir olup odada yatır iken karye-i mezbûr

ahalileri zanyal sevdasında olduklarından naşi bu kullarını nısfu-l leylde oda basıp bir

çift piştod bir kılıç ve bir akva ve bir tüfenk ve bir hoşmer ve bir çuka peniş ve üçyüz

guruş nakit akçem nehb ve garad idüp katl-ı kasta bu kulları mezbûr ahalinin

yedlerinden takrib ile firar-ı tahlis idüp zülum ve teaddileri olmağla mürahım alilerinden

mercudur ki mübaşir kulları tâyin buyrulup mezbûr ahalileri mübaşir marifetiyle naşi

hal ahz ve divân-ı anadoluya ihzâr-ı huzur alileri mürafa‘a şer‘ olunup kasaba ve nehb

ve garad eyledikleri eşyalarımı ve nukut akçemi alıvirilmeğip ihkak-ı hâk olunmak

babında haşmetli sultanım hazretlerinindir

Bende-i Mustafa kulları (Alttaki İmzadır)

S 27/B 112

Sincan kazasından Seyyid müslimin ve yanında olanların hülâsı içün Çelik

Mehmed paşa hazretlerinin tezkereleridir

İzzetli ikinci bölük başımız Hüseyin Ağa ba‘de-l selam inhamızdır ki

buyrulduğumuzla mübaşir olduğu Müslim bölükbaşının hususi bu tarafta söyleşilip

görünmüştür mezburun kethüdatını alı koyup kusur-u eşyaları her ne ise kendiye teslim

eyledikten sonra mezbûr bölükbaşı yanınca ahz olunan adamları itlak ve sebilleri tahliye

eyleyesin

Vasale ileyna kayıd Fî 19 Cemâziye’l evvel 161

Mehmed mutasârrıf karahisar

S 27/B 113

Halîl’in mübayi‘a hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Akmescid Mahallesi sükkânından

Osman bin Hüseyin nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde refî‘ü-l hâze-l

kitâb Halîl bin Ahmet nâm kimesne mahzarında bî-t tav‘a ikrar-ı tam takrir-i kelam

idub akd-ı ati suduruna değin sulgu mülkümde münselik mahalle-i mezburada vâki bir

taraftan Dülger Süleyman mülkü ve etraf-ı sülüsesi tarîk-i amm ile mahdûd ve mümtâz

191

iki bab tahtâni beyt ve bir miktar çardak ve bir miktar havlu ve kenefi müştemil mülk-ü

menzilimi bî cümle tevabı‘ ve levahık ve kaffetü-l hukuk ve-l murafık tarafından icab

ve kabulü havi ve şurut-u mukayyideden ari bey‘i bat sahihi şer‘i ile merkûm Halil ibn

Ahmete kırk dört guruş bir buçuk kile hıntaya bey’ ve teslim ve temlik idüp ol dâhi

iştira ve teslim ve temlik eyledikten sonra semeni olan meblâğ mezbûr kırk dört guruş

ile bir buçuk kile hıntayı şer‘i merkûm yedinden bî-t tamam ve-l kemâl ahz ve kabz

eyledim ba‘de-l yevm menzil mahdûd mezkûr müşteri merkûm Halilin müşterasıdır

keyfe yeşa ve-l ihtiyar mutasârrıf olsun dedikte gıbbe-t tâstîki-ş şer‘i mâ vâki bî-t taleb

ketb olundu hurrire fî-l yevmil tasi ve-l ışrin min şehri Cemâziye’l evvel li sene ehadi


Fahrû-l akran Mustafa paşa zade İbrâhîm Ağa

Çerçil zade İbrâhîm Çelebi müezzin el-Hac Yusuf bin murtaza

Mehmed ummuçe bin Osman Beşe

Zır zade Ahmet Ağa

Mütevelli mahalle-i mezbura Ebubekir

Boyacı Abdurrrâhman


S 28/B 114

Boyallı zade el-Hac Hüseyin’in kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Fakih Paşa Mahallesi sükkanından

iken bundan akdem fevt olan el-Hac Hüseyin bin el-Hac Bayram nâm müteveffanın

veraseti zevce’i menkuhe’i metrukeleri Emine binti el-Hac Hüseyin ve Züleyha binti

el-Hac Süleyman nâm Hatunlar ile sulbi sagîr oğlu Ahmet ve sulbiye sagire kızı

fatımaya münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra mezbur müteveffayı

mezburun muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî yevmil sab’i min

şehri cemâziyel evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

192

Kelâm-ı kâdim

Guruş 7

Mahalle-i

mezburada vâki

mülk-ü menzil

Guruş 400

Def‘a tac Ahmet

Mahallesi'nde kain

mülk-ü menzil

Guruş 200

Ağda dükkanı 1

maa bağçe 1

Guruş 1000

Nukuden der kese

Guruş 990

Der zîmmet Munla

Kasım

Guruş 532,5

Der zîmmet gulam

Osman

Guruş 1192,5

El-Hac Numandan

ahz olunan afyon

akçesi 250

Afyon çeki

Adet 240

Guruş 660

Bal mumu

Kıyye 16

Guruş 16

Pare 19

Der zîmmet terzi

Abdurrrâhman Çelebi

Guruş 40

Derali

Guruş 3

Kahve

Kıyye 0,5

Guruş 1

Kehribar tesbih

maa mercan

Guruş 3

Der zîmmet

Erkmenli es-

Seyyid Hüseyin

Guruş 21

Erkmen karyesinden

mezru hınta dönüm

Adet 5

Guruş 10

Der zîmmet

boyalılı Mehmed

Guruş 11

Hasçakır

karyesinden mezru

hınta dönüm 9

Guruş 18

Dakik kile 5

Adet 10

Der zîmmet

Dinarlı Cafer

Guruş 9

Der zîmmet eskici

Osman

Guruş 24

Der-anbar hınta bâ

tahmin kile 8

Guruş 16

Araba guruş Guruş

1,5

Hatab

Guruş 2

defa dakik kile 5

Guruş 10

Dükkân kirası

Guruş 7

Koyun derisi

Guruş 1,5

Sûk-ı sultanide

furuht olan eşya

kıymeti

Guruş 368

Gerek Sincanlı

kazasına bey ve

furuht olunan ve

gerek karahisardan

furuht olunan

koyun kıymeti

Guruş 268

Sincanlı

kazasından taht-ı

anbar kıymeti

Guruş 5,5

Der zîmmet

boyalılı sarı oğlu

Hüseyin

Guruş 38

Def‘a araba

Adet 2

Guruş 5

Sincanlı kazasında

karice karyesinde

mezru şa‘ir dönüm

8

Guruş 20

Yine karye-i

mezburada mezru

hınta ve dönüm

Adet 30

Guruş 45

Yine karye'i

mezbûrada

mezru’a kile 4

Guruş 6

Yine karye'i

mezbûrada Der-

anbar hınta kile 80

Guruş 120

Der zîmmet kızılcalı

Ramazan oğlu Habib

Guruş 21

Gerek Sincanlı

kazasından füruht

olan ve karahisar

kazasından furuht

olan karasığır ve

camus ve kısrak

kıymetleri

Guruş 280

Ceman yekun

Guruş 6614(Yalnız

altı bin altıyüz

ondört guruşdur)

193

Mine’l-ihracat

Techiz ve tekfin bâ

vasiyet

Guruş 50

Mehri müeccel

zevci mezbure

emine

Guruş 100

Mehri müeccel

zevce-i mezbure

züleyha

Guruş 100

Deyni müsbet

evkâf-ı hark-ı

kebir

Guruş 65

Deyni müsbet

evkâf-ı çeşme

Guruş 10

Deyni müsbet bî

mahalle-i mezbure

Guruş 5

Resm-i kısmeti

adi

Guruş 150

Katibiyye

Guruş 10

Emniyye

Guruş 10

Çukâdariyye

Guruş 10

Hüddamiyye

Guruş 15

İhzariye

Guruş 3

Sincanlı kazası

naibine virilen

Resm-i kısmet

Guruş 16


Hisse-i li zevcetü-l

mezbure Emine

Guruş 379

Pare 15


mezbure Züleyha

Guruş 379

Pare 15

Hisse-i el-ibnil mezbûr

Ahmet

Guruş 3540

Pare 10

Hisse-i el-bintil

mezbure Fatıma

Guruş 1770

Pare 5

Sagiran mezburan Fatımanın validesinde müntakil iki bab dükkân icaresinden

dörtyüz kırk iki buçuk guruş müteveffayı merkûm el-Hac Hüseyin ahz ve zimmetimde

kaldığı bu mahale şerh verildi

Fî 22 Cemâziye’l ahîr sene 161

S 28 / B 115



sulbi sagîr oğlu Ahmet ve sulbiye sagire kızı Fatımaya babaları müteveffayı mezburdan

bî-l ırsi-ş şer‘i isabet ve intikal eden emvallerini zabt ve rabt ve tesviye’i umurlarına

kıbel-i şer‘ enverden bir vâsi nasb ve tâyin olunmak lazım ve mühim olmağın iş bu refî‘

hâze-l kitâb Munla kasım bin Abdullah nâm kimesne salih ve müstakim ve vesayet

uhdesinden gelmeye kâdir olduğunu zeyli sahifede muharrerü-l esami müslimin ihbar

eylediklerinden ma‘ada müteveffayı mezbur el-Hac Hüseyin hal hayatında merkûm

Munla Kasım’ı ve vâsi Muhtar nasb eyledik deyu hamamcı el-Hac Mustafa ve el-Hac

mürsel bin mürsel Efendi ve hifaf arab el-Hac Ahmet nâm kimesneler meclis-i şer‘de

âlâ tariki-ş şehade haber vermeleriyle hakim mevki sadr-ı kitâb devamlı ve hüsnü me’ab

194

hazretleri mezbûr Munla kasım dâhi nasb ve tâyin eyleyib ol dâhi vesayet merkumeyi

kabûl ve merasimini edaya taahhüt olmağın mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil

sabi‘ min şehri Cemâziye’l evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l ulema’i-l kirâm Halil faziletli müftü Ahmet Ağa

Fahru-l akran el-Hac İsmail bey

Hazinedar el-Hac İbrâhîm Ağa

Ağzı karalı Mustafa Ağa

El-Hac Abdurrrâhman bin el-Hac Mehmed Efendi

El-Hac Süleyman bin el-Hac Mustafa

El-Hac Ömer bin Şaban

Antepli oğlu İbrâhîm bey


S 28/B 116

Hücceti nafaka.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)


iken bundan akdem fevt olan el-Hac Hüseyin bin el-Hac bayram nâm müteveffanın

sulbi sagîr oğlu Ahmet ve sulbiye sagire kızı Fatımanın bâ hücceti şer‘iyye vasileri olan

iş bu bâ‘isü-l vesika Munla kasım bin Abdullah nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı

lazımü-t tevkirde takrîr-i kelâm idüp vasileri olduğum sagiran mezburanın nafaka ve

kisveye ihtiyaçları olmağla taraf-ı şer‘den kifayet miktarı nafaka ve kisve beha karz ve

takdir olunmasın matlubumdur dedikte hakim mevki‘ sadr-ı kitâb ve hüsn-ü me’ab

hazretleri sagiran mezburana babaları müteveffayı mezburdan ırs-i şer‘ ile intikal ve

isabet eden emvallerini nemasından olmak üzere her birine yevmi yirmişer akçe nafaka

ve kisve beha karz ve takdir eyleyub ve hıyni iktizada asitaneye ve ledil zafer rucu‘a

vâsi mezbura izin ve tenbih verile mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil ışrin min

şehri cemâziyel evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l ulima’i-l kirâm faziletli müftü Ahmet Efendi


Hazinedar el-Hac İbrâhîm Ağa ibni Mustafa

Ağzıkara karyesinden Mustafa Ağa

El-Hac Abdurrrâhman bin Mehmed Efendi

195

Hafaf el-Hac mürsel ibn mürsel Efendi

Hamamı el-Hac Mustafa ibn el-Hac Süleyman

Hafaf arab el-Hac Ahmet

El-Hac Süleyman bin el-Hac Mustafa

El-Hac Ömer bin Süleyman


S 28/B 117

Hücceti nezaret.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)



sulbi sagîr oğlu Ahmet ve sulbiye sagire kızı Fatımanın kıbel-i şer‘ enverden mensub

vasileri olan Munla kasım bin Abdullah nâm kimesnenin üzerine bir nazır nasb ve tâyin

olunmak lazım olmağla iş bu rafi hâze-l kitâb el-Hac ömer bin şaban nâm kimesne

istikamet ile maruf ve diyanet ile mevsuf olduğunu şekamet ihbar etmeleriyle hakim

mevki sadr-ı kitâb ve hüsnü meab hazretleri merkûm el-Hac Ömeri vâsi merkûm

üzerine hasbi nazır nasb ve tâyin eyleyib ol dâhi nezaret merkumeyi kabûl ve

merasimine edaya kemayen bagi müte‘ahhid olmağın mâ vâki bî-t taleb ketb olundu

hurrire fî-l yevmil ışrin min şehri Cemâziye’l evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve

elf

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l ulema’i-l kirâm faziletli müftü Ahmet Efendi


Hazinedar el-Hac İbrâhîm Ağa

Ağzı karalı Mustafa Ağa

El-Hac Abdurrrâhman

Hamamcı el-Hac Mustafa

El-Hac mürsel

Ve gayruhûm

S 28 / B 118-a

Çakır karyesinden Munla Mehmedin kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Medine-i Karahisar-ı sâhib kazasına tabi Hasçakır nâm karye sükkanından iken

bundan akdem tarik-i haccı şerifte vefât eden el-Hac Mehmed bin Abdullah nâm

196

müteveffanın veraseti sulbi kebir oğlu Abdullah ve sulbiye kebire kızı Aişe ve diyar-ı

aharda olan kebir oğlu Mehmede münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra

mezburan Abdullah ve Aişe iltimaslarıyla müteveffayı mezburun tahrîr olunan

muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil ışrin min şehri


Karye-i mezburada

vâki menzil

Guruş 60

Yine karye'i

mezbûrada kain 3

kıt‘a bahçe

Guruş 75

Arı kovanı 48

Guruş 48

Camus öküzü çift 2

guruş 120


çift 2

guruş 50

Camus ineği adet 3

maa malak 1

Guruş 80


adet 4 buzağı 3

Guruş 30

Camus düğesi 1

mâa tosun 1

Guruş 15

Karasığır tosun 2

Guruş 10

Tay 1

Guruş 15

Def‘a bir yaşında

tay 1

Guruş 8

Merkep 2

Guruş 12

Evan-ı nühasiye

Kıyye 57

Guruş 82

Leğen 1 maa ibrik

1

Guruş 2

Havan 1 maa

şamdan 1 maa tas

Guruş 1,5

Müste‘amel alaca

entari 1 maa zubun

1 Guruş 3

Def‘a zıbun 1

Guruş 1

Kuşak 1

Guruş 1,5

Peştamal 2 Guruş 2 Def‘a zıbun 2 maa

don 2 Guruş 1,5

Cedid çuka peniş 1

Guruş 5

Def‘a cedid çuka

peniş 1 Guruş 6

Müste‘amel çuka

peniş 1 Guruş 3

Köhne çuka peniş1

Guruş 2

Köhne kaftan 1

maa köhne zıbun 2

Guruş 1,5

Muşamma kese 2

Guruş 0,5

Kahve ibriği adet 4

Guruş 3

Beledi yastık yüzü 2

maa döşek yüzü 2

Guruş 5

Döşek 3

Guruş 4

Köhne yastık 2

Guruş 1

Müste‘amel kilim

3

Guruş 5

Köhne kilim 3

Guruş 1

Köhne yorgan 1

Guruş 1

Köhne çuka 1

Guruş 2

Beyaz sade 1

Guruş 1

Kutni entari 1

Guruş 1,5

Müste‘amel

gömlek 8

Guruş 4

Zenne donu 1

Guruş 0,5

Çarşab 5

Guruş 2,5

Köhne sarık 3

Guruş3

Çit entari 1

Guruş1,5

Car makrome 1

Guruş1

Havlu 1

Guruş0,5

Hırdavat bez

Guruş 1,5

Sim ayar sim kuşak

3

Guruş 4

Def‘a gömlek 3

Guruş 3

Duvar yağlığı 3

Guruş 3

Münakkaş uçkur 3

Guruş 1,5

Def‘a çarşab 2

Guruş 3

Münakkaş zenne

donu 1 maa yağlık

2

Guruş 1

Mest maa payloş 1 Yüz yastığı 1 Çit yastık yüzü 4 Gömleklik bez adet Zenne donu 9

197

Guruş 1,5 Guruş 1 Guruş 2 9

Guruş 9

Guruş4

Boğça maa minder

çarşab 1

Guruş 1,5

Yaşmak 3

Guruş 1

Şam alacası kaftan

1

Guruş 3


6

Guruş 6

Kuduri kiseyi

duhan maa darak

re’s 1,5

Orta kalicesi 2

Guruş 15

Müste‘amel yan

kalicesi 1

Guruş 2

Zili 1

Guruş 3

Kilim 12

Guruş 36

Köhne yorgan 2

Guruş 3

Bir bohca hurde

bez

Guruş 1,5

Aba döşek 1 maa

yastık 1 maa

yorgan 1 maa zili 1

Guruş 5

Der-anbar hınta

kile 8

Guruş 16

Der-anbar şa’ir kile

5

Guruş 7,5

Mezru hınta ve

şa’ir dönüm 50

Guruş 100

Dakik kile 10

Guruş 20

Çuval 2 kantar 1

Guruş 1

Hırdavathane

Guruş 5

Ba sefer Haccı

şeriften gelen emtia

kıymeti ve nukut

Guruş 700


Mine’l-ihracat

Resm-i kısmeti adi

Guruş 33,5

Katibiyye

Guruş 3

Çukâdariyye

Guruş 4

Hüddamiyye

Guruş 3,5

Emniyye

Guruş 3

Muhzırlara

Guruş 1

Kaydiyye

Guruş 0,5

Yekun

Guruş 48,5


Hisse-i el-ibni Abdullah

Guruş 640

Pare 16

Hissei el-ibni Mehmed Guruş

640

Pare 6

Hisse-i binti Aişe

Guruş 320

Pare 8

Gurre-i cemâziyel ahîr min yevmi Çarşamba

S 29/B 118-b

Taksid-i sani buyruldusudur.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)


fazlehum ve mefahirü-l emâsil ve-l akran ayan-ı vilayet iş erleri zîde kadiruhum inha

olunur ki iş bu 1161 senesine mahsûben Karahisar-ı Sâhib sancağından bâ ferman-ı âli

tarafımıza tahsis kılınan imdad-ı hazeriyenin taksidi sani âlinin cem‘ ve tahsili hulul

etmekle ma‘rîfet-i şer‘ vechile ayan-ı ahali marifetiyle tevzi ve taksîm ve mümza‘ defter

198

olunup kıdvetü-l emacid ve-l ayan mütesellimimiz Ahmet Ağa zîde mecidihu

mübaşeretiyle bir gün evvel yerli yerinden cem‘ ve tâhsil ve mümza defter olunup

kıdvetü-l emacid ve-l ayan mütesellimimiz Ahmet Ağa zîde mecidihu mübaşeretiyle bir

gün evvel yerli yerinden cem ve tâhsil ve tamamen getirüp tarafımıza edâ ve teslim

etmekte her birerleriniz bezl-i iktidar ve takayyüd bî şemar eyleyüb avk ve tehir ile iş bu

mal sagiriyenin tatiline bais ve badi olur hareketten bî gayetü-l gaye hazr ve mücanebet

eylemeniz babında divân-ı hamidden iş bu buyuruldu tahrîr ve ısdar ile (Boş) tâyin ve

irsâl olunup mezburan yeşaallahuteala vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzerinde

amel ve hareket ve taksiti sani malının ber vech-i tekmil-i tâhsil ve teslimine bezl-ı

dikkat olunup mûceb buyurulduğuyla amel olunalar deyu vusul ve kayd ve sulh

Cemâziye’l evvel sene 161

Vasale ileyna kayıd 27 Cemâziye’l evvel 1161

S 29/B 119

Çelik Paşa hazretlerinden gelen taksidi sani pusulasıdır.(Yandaki şerh kaydıdır.


İş bu bin yüz altmış bir senesine mahsûben ber vech-i arpalık Karahisar-ı Sâhib

sancağı mutasarrıfı vezirü-l imzar devletli inayetli Çelik Mehmed Paşa hazretlerinin

taraf-ı devletlerine sancak mezburdan bâ emri âli tâyin ve tahsis kılınan imdad-ı

hazeriyenin taksidi sanisi cümle ayan-ı vilayet ve ahali’i memleket marifetleri ve

ma‘rîfet-i şer‘le beher kazaya âlâ vechi-l ta‘dil ve-l tesviye tevzi‘ ve taksîm olunan

pusula defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil sadis min şehri

cemâziyel ahîr li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Kaza-i karahisar-ı

sâhib

Guruş 400

Kaza-i sandıklı

Guruş 383

Pare 4

Kaza-i Şuhut

Guruş 233

Pare 4

Kaza-i Sincanlı

Guruş 166

Pare 8

Kaza-i Bolvadin

Guruş 83

Pare 4

Kaza-i Hanbarcanlı

Guruş 83

Pare 4

Kaza-i Nevahi

barcanlı

Guruş 83

Pare 4

Kaza-i Çölabat

Guruş 66

Pare 8

Kaza-i Karamık

Guruş 66

Pare 8

Kaza-i Çay

Guruş 100

Ceman yekun Guruş 1666 Pare 8

199

Taksiti evvelde verildiği minval üzere cümle kazalardan 500 guruş mübaşireye

verilip beher kazaya sehimleri üzere taksîm olunduğu kayd şud Fî 4 Cemâziye’l ahîr

sene 1161

Ba sancağı karahisar-ı sâhib imdad-ı hazeriye 1161

taksid guruş

2 1666 an mal-ı taksidi sani

0600 mübaşiriye

0150 harciyab

Minval-i muhârrer üzere pusula gelmişti lakin sagîr üzere yine 500 guruş cümle

kazadan mübaşereye verilip ziyadesini af olunmasını ilam olunur

Vech-i meşrûh üzere yalnız ikibin dörtyüz onaltı guruş iki taksitdir.

S 29/B 120

Kalecik-i kebirden Hacı Ahmet oğlu Mustafanın defteridir.(Yandaki şerh


Medine-i Karahisar-ı sâhib kazasına tabi Kalecik-i Kebir nâm karye sükkanından

iken bundan akdem fevt olan Mustafa bin el-Hac Ahmet nâm müteveffanın veraseti

zevce’i menkuhe’i metrukesi Kamer binti Hamza nâm hâtun ve talak-ı har ile tatlik

idüp kıbel-i inkıza’i-l adet tereke eylediği zevci mutlakası Emine binti Ömere ve sulbiye

kebir oğulları Mehmed ve Yusuf ve Receb ve Ebubekir ve Ahmet ve sulbi sagîr oğlu

Ali ’ye ve sulbiye kızı Aişeye ve sagire kızı Neslihana münhasır olduğu lede-ş şer‘i

Enver zahir ve mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezburun tahrîr ve beyne-l

verese bî-l ferizetü-ş şer‘iyye tevzi ve taksîm olunan muhallefatı defteridir ki ber vechi

ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil sadis ve-l ışrin min şehri Cemâziye’l evvel li sene


Karye'i mezbûrada

kain mülk-ü

menzil ve ahır ve

ağıl ve samanhane

Guruş 60

Karye'i mezburada

vâki mülk bahçe

Guruş 15

Karasığır öküzü

çift 3

Guruş 54

Merkep 3 maa

sıpa 2

Guruş26

Kuzulu koyun

Adet 57

Guruş 156

Oğlaklık keçi

Adet 24

Guruş 60

Boz koyun Adet

62

Guruş 100

Boz keçi

Adet 20

Guruş 30

Tüfenk

Adet 3

Guruş 8

Sedir keçesi 1

Guruş 3

Cedid kilim 2 Köhne kilim 4 Köhne döşek 1 Çuval 6 Orak 3

200

Guruş10 Guruş 5 maa yorgan 1

Guruş 1

Guruş 1,5 Guruş 1

Evan-ı nühasiye

Kıyye 20

Guruş 30

Der-anbar şa’ir

kile 10

Guruş 15

Der-anbar çuval

kile 8

Guruş 10

Der-anbar hınta

kile 7

Guruş 14

Der-anbar semter

kile 4

Guruş 8

Mercimek kile 1

Guruş 1,5

Tuz

Guruş 1

Yapağı

Kıyye 5

Guruş 2

Anbar köz

Adet 3

Guruş 9

Arı 2

Guruş2

Köhne kari 1

Guruş0,5

Kil

Guruş 0,5

Mezru hınta

kile10

Guruş30

Mezru’ şair

kile 6

Guruş18

Def‘a sedir keçesi

2

Guruş3

Def‘a köhne döşek

1 maa yastık 2

Guruş 2

Saman maa haşiş 2 Balta 2 maa keser

1

Guruş 1

Derkese nukut 96 Hırdavatbeyt 1

Guruş 3

Ceman yekun 810

(Yalnız sekizyüz

on guruşdur)

Mine’l-ihracat

Resm-i kısmeti adi

Guruş 20

İrsaliye

Guruş 2

Emniyye

Guruş 1

Çukâdariye

Guruş 3

Hüddamiyye

Guruş 2

Muhzırlara

Guruş 1

Mehri müeccel müsbet

li zevcetü-l mezbure

Kamer

Guruş 41

Ceman yekun ihracat

Guruş 70



mezbure Kamer

Guruş 46

Rub‘ 1

Hisse-i el-mezbure

Emine

Guruş 46

Rub‘ 1

Hisse-i el-ibni

Mehmed

Guruş 92,5

Hisse-i el-ibni

Yusuf

Guruş 92,5

Hisse-i el-ibni

Receb

Guruş 92,5

Hisse-i el-ibni

Ebubekir

Guruş 92,5

Hisse-i el-ibni

Ahmet

Guruş 92,5

Hisse-i el-ibni Ali

Guruş 92,5

Hisse-i el-ibnetü

Aişe

Guruş 46

Reb‘1

Hisse-i el-ibnetü

Neslihan

Guruş 46

Reb‘ 1

201

Sagiran mezburan Ali ve Neslihan üzerlerine liebb kebir karındaşları Mehmed

kıbel-i şer‘den vâsi ve emmileri Munla Osman nazır nasb olunup yedlerine hücceti

şer‘iyye verildiği kayd şud

Fî 5 Cemâziye’l ahîr sene 1161

S 29/B 121

Çoban oğlu Hacı Mustafa nın ibra‘ hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Medine-i Karahisar-ı sâhib kazasına tabi Çavdarlı nâm karye sükkanından Halîl

bin Mustafa nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde yine Medine-i mezbure

mahallatından Kâhil Mahallesi sükkanından rafi‘ hâze-l kitâb el-Hac Mustafa bin (Boş)

nâm kimesne mahzarında ikrar-ı tam takrir-i kelam idub tarih-i kitabtan dört gün

mukaddem merkûm el-Hac Mustafa Köroğlu Hasan ile karyemize koyun kırkmağa

gelip ben mezbûr Hacı Mustafanın koyununu kırkarken oğlu mezbûr Hasan sagîr kızım

Kezbanı bir odaya koyup vatı etmekle bekaretini izale eylediğini bundan akdem daʻvâ

ve mürafa‘a’i şer‘ olduğumuzda mezbûr Hasan kiraren ve miraren ikrar idüp ben dâhi

mûceb-i şer‘isini taleb eylediğimde ol vecihle beynimizde münazat-ı kesire ve

muhasamatı ekide vakı‘a olmuştu el-haletü hazihi beynimize muslihûn müslimun

tavassut idüp davayı mezkûr benden fariğ olup ve kızım mezbureyi oğlu merhum

Hasana akd-ı nikah olunmak üzere ağırlık namıyla 100 guruş üzerine benimle inşa’i

akd-ı sulh eyledikte ben dâhi sulh-u mezbûr kabûl ve bedel-i sulh olan meblâğ-ı mezbûr

100 guruş merkûm Hacı Mustafa yedinden tamamen ahz u kabz idüp hususu mezbûra

müte‘allıka davadan zimmetini ibra‘ i amm kat‘i niza ile ibra‘ ve iskat eyledim dedikte

mukırr merkûm ikrar-ı meşruhunda el-mukırr lehul mezkûr Hacı Mustafa bî-l

muvacehe tastik ve bî-l müşahefe tahkik edilcek mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî

yevmil samin ve-l ışrin min şehri Cemâziye’l evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

El-Hac Abdullah Efendi ibn Hüseyin imam Turunç Mustafa Ağa

El-Hac Ebubekir Beşe ibn el-Hac Ali

Şam Ali Beşe bin el-Hac Mustafa

Başçavuş Osman bin Mehmed Efendi

Külahçı Mehmed bin Mustafa

Abdullah bin İbrâhîm

El-Hac derviş an mahalle-i Arapmescidi

202

Cebiş emir oğlu es-Seyyid Mehmed Efendi

es-Seyyid Süleyman bin Topçu es-Seyyid Ahmet Çelebi

Muhzır İbrâhîm ve Mehmed ve Ahmet ve gayruhûm minel huzzâr

S 29/B 122

Acem Mehmedin oğlunun fıtık hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından el-Hac Yahya Mahallesi sükkanından

Mehmed bin Hüseyin nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde Çerah

taifesinden rafi‘ü-l sefer yenaki veled Üstad nâm zimmi muvacehesinde ikrar-ı eder ki

sagîr oğlum Hasanın kasıgında fıtık illeti hasıl olup illet mezkure Yomalyo Materki

üzere olmağla cerrah mesfuru li ecli-ş şak ve el-mualice isticar eylediğimde ol dâhi illet

mezkure şak ve mualice içün nefsini icar etmekle eğer cerrah mesfurun şak ve ilacından

metabir oğlum mezbûr Hasan bî emrüllahuteala fevt olursa dem ve diyetine müteallıka

amme’i davadan cerrah mezkurun zimmetini ibra‘ eyledim dedikte gıbbe-t tâstîki-ş

şer‘i mâ vâki bî-t taleb ketb olundu hurrire fî yevmi-l sadis aşer min şehri Cemâziye’l

ahîr li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Kethüdayeri çavuş muhârrem bey ibn Ahmet

Ayıntablı zade İbrâhîm

Aşçı Ali Beşe

Muhzır Mehmed bin Receb

Muhzır Ahmet ve gayruhûm minel huzzâr

S 29/B 123

Yağcı Ali ‘nin muhala‘a hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Munla Bahşi Mahallesi sakînelerinden

Aişe binti Mustafa nâm hâtun meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde rafi hâze-l kitâb derc

muhali’a Ali bin Mustafa mahzarında ikrar ve takrîr-i kelâm idüp zevcem mezbûr Ali

ile beynimizde şafak vâki olup resimde mâ‘sur aleyh olan yirmi beş guruş mehri

müeccelem ve nafaka’i iddetim üzerine ve müvanebet-i süknam dâhi kendi üzerime

olmak vech-i üzere muhali‘a sahiha’i şer‘iyye ile muhali‘a idüp ibdida’i zevciyetten

tarih-i kitaba gelince zevciyete müte‘allıka cem‘i daʻvâ ve mutalebat ve iman ve

muhasamattan her birimizin zimmetini ibra‘ i amm rafi‘ü-l hisam verile ibra‘ ve iskat

203

eyledik min bâ‘de birbirimizde hâk ve alakamız kalmadı dedikte mukırr lehu olan

mezkûr Ali dâhi mukırra’i mezbure Aişeyi cem‘i kelimat-ı meşruhasına vicahen tastik

ve şifahen tahkik edilcek ma hüve-l vaki‘ bî-t taleb ketb olundu hurrire fî-l yevmil sadis

aşer min şehri Cemâziye’l ahîr li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Yazıcı küçük İbrâhîm Ağa tabii Ahmet Ağa

Mütevelli hark kebir Munla Mehmed bin Veli Efendi


Muhzır ayıntablıoğlu İbrâhîm bey

Muhzır Mehmed ve Ahmet

Belgenin altına 5 tane sah çekilmiş.

S 30/B 124

Fî-l asl Medine-i Bor sükkanından olup Medine-i Karahisar-ı Sâhib

mahallatından Burmalı Mahallesi'nde sâkin iken âlâ tariki-l ticare ve diyar-ı ahere

azimet ve mahmiyye-i Beruse ber vech-i misafirat sâkin iken bundan akdem vefât eden

Ali bey bin Abdullah nâm müteveffanın zevce-i menkuhe-i metrukesi olub ve zat-ı

tarif-i şer‘i ile maruf olub Keziban binti derviş nâm hâtun meclis-i şer‘i şerif enver ve

mahfel-ı dini münif ezherde takrir-i kelam ve tabir-i ani-l meram edip zevcem

müteveffayı mezbur Ali beyin terekesini mahmiyye-i mezbura sükkanından Abdullah

Ağa bâ marifeti şer‘i kabz eylemiş tereke-i müteveffayı mezburdan 6000 akçe mihri

müeccel makut aleyyemi ve hisse-i şer‘iyyemi taleb ve davaya ve ahz u kabza ve bana

isale ve ahz u kabz ve isal mütevakkif olduğu umurun külliyesini li ebeveyn karındaşım

ba‘isül hâze-l kitâb Halil nâm kimesneyi tarafımdan vekîl ve naib-i menab nasb ve tâyin

eyledim dedikte ol dâhi ve vekalet-i-i merkumeyi kabûl ve hizmet lazımesin kemayen

bagi edaya taahüt ve iltizam eylemeğin ma vâki bî-t taleb ketb olundu fî yevmil sadis

aşar min şehri Cemâziye’l ahîr li sene ehadi ve selaseyn ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

El-Hac Hüseyin bin Ali

Ali Beşe bin abdülnebi

204

S 30/B 125

Munla İsmail zevcesinin defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine-i karahisar-ı sâhib mahallatından Burmalı Mahallesi'nde sakine iken

bundan akdem müteveffiye olan Züleyha binti İbrâhîm Ağa nâm müteveffanın veraseti

zevci dahil Munla İsmail bin Hüseyin nâm kimesne ile sadri kebir oğlu Hasan ve sadri

sagîr oğulları Hüseyin ve İbrâhîm ve sadri sagire kızı selime şah ve Ümmü Gülsüm

münhasır olduğu zahir ve mütahakkık olduktan sonra müteveffiye mezburenin

muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikr olunur fî yevmil rabi min Cemâziye’l ahîr li


Evan-ı nühasiye

Kıyye 42

Guruş 32

Köhne yorgan 3

Guruş 0,5

Köhne döşek 5

Guruş 5

Köhne minder 3

Guruş 0,5

Köhne kilim maa

sağir kilim 2

Guruş 2

Köhne orta keçesi

1

Guruş 1

Müste‘amel

kumaş yorgan 1

Guruş 3

Makrome 1 maa

peçe 1 maa

salıncak 1

Guruş 2


3

Guruş 1,5

Sepet sanduka 1

Guruş 1

Sim kuşak 1

Guruş 5

Entari 1

Guruş 4

Hatim 1 maa

hurda sim

Guruş 1

Demir fanus 1

Guruş 1

Der zîmmet zevcil

mezbûr Munla

İsmail

Guruş 150

El-mihrî müeccel

der zîmmet zevcil

mezbûr

Guruş 20

Ceman yekun adet

230 (Yalnız iki yüz

otuz guruştur)

Mine’l-ihracat techiz ve tekfin bâ vasiyeti müteveffiye mezbure Guruş 9

Resm-i kısmeti adi Guruş 5,5

Katibiyye ve emniye Guruş 2,5

Çukâdariye ve emniye Guruş 2,5

Muhzırlara Guruş 0,5


205

Hisse-i

zevcil

mezbûr

Guruş 52.5

Hisse-i ibni

Halil

Guruş 39

Pare 15

Hisse-i ibni

Hüseyin

Guruş 39

Pare 15

Hisse-i ibni

İbrâhîm

Guruş 39

Pare 15

Hisse-i binti

selime şah

Guruş 19,5

Pare 7.5

Hisse-i binti

Ümmü

Gülsüm şah

Guruş 19,5

Pare 7.5

Selime şah bintil mezbûr Ümmü Gülsüm ve mafi yed halike li ubbü-l mezbûr

munla İsmail

Balada mesturul esami olan sagîrûn mezburun üzerlerine babaları merkûm bâ

hüccet şer‘iyye vâsi nasb ve tâyin olunduğu kâyd-ı sicîl olundu fî tarîhi-l mezbûr li

senetü-l merkûm

S 30/B 126

Medine-i karahisar-ı sâhib mahallatından Burmalı Mahallesi sakînelerinden

iken bundan akdem müteveffiye olan Züleyha binti İbrâhîm Ağa nâm müteveffiyenin

veraseti zevci Munla İsmail bin Hüseyin nâm kimesne ile sadri kebir oğlu Halile ve

sadri sagîr oğullara Hüseyin ve İbrâhîm ve sadriye sagîr kızları Ümmü Gülsüm ve

selime şaha münhasır olduğu şer‘an mütehakkık olduktan sonra mezbûr Halil meclis-i

şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde zikri ati menzile vâzi‘ yed eden rafi‘ hâze-l kitâb babası

merkûm Munla İsmail mahzarında üzerine daʻvâ ve takrîr-i kelâm idüp mahalle-i

mezburada vâki bir taraftan sarı Mehmed kızı mülkü ve bir taraftan tariki amm ile

mahdûd olup bir bab fevkâni beyt ve iki bab tahtâni beyt ve bir ahır ve bir miktar avluyu

müştemil olan mülk-ü menzil validem müteveffiye-i mezburenin terekesinden olup

beynimizde iktisam murad eylediğimde vermeyib na hakk vâzi‘ yed eder su'âl olunup

takrîr-i tahrîr ve kasr-ı yedine tenbih olunması matlubumdur dedikte gıbbe-s su’âl

merkûm Munla İsmail cevabında maruz zikr menzili tarih-i kitabtan 4 sene mukaddem

biri topal şahin nâm müteveffanın varisleri taraflarından bey‘e vekîl sabitü-l vekâleleri

olan kuyumu kayyine mevan demekle maruf Mehmed Beşe nâm kimesne sûk-ı

sultanide bey‘e arz eylediğimde ba‘de-l müzayede 150 Guruşu menzil-i mezkuru bana

teslim eyledi ol vecihle benim mülk-ü müşteram ve hâk sarrıfımdır binaenaleyh vâzi‘

yed etmişimdir deyu ve mal-ı mukâbele edilcek gıbbe-l istintak ve-l inkâr merkûm

Munla İsmailden def‘ meşruhun mübeyyîn beyyine taleb olundukta udul-u ihrar rical-i

müsliminden el-Hac Mustafa bin mevlüt ve bayram bin Mustafa nâm kimesneler

meclis-i şer‘iyye li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran olup eser-i istişhad fi-l hakika

206

menzil-i mahdûd mezkuru tarîhi mezkurdan terzi topal şahin nâm müteveffanın varisleri

taraflarından vekili sabitü-l vükelaları kuyum-u kayyinedan demekle maruf Mehmed

Beşe sûk-ı sultanide bey‘e arz eylediğimde ba‘de-l müzayede merkûm Munla İsmail

üzerinde 150 Guruşa karar idüp meblâğ-ı mezbûru vekîl merkumenin malından bizim

huzurlarımızda edâ ve teslim idüp ol vecihle mülk-ü müşterasıdır bizler bu hususa ber

vech üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz diye her biri edayı şehadet-i şer‘iyye

eylediklerinde gıbbe riayete şeraiti-l kabûl şahadetleri makbul olmağın mucebince

müdde‘i mezbûr Halil bî vech-i şer‘i muarazadan men verile mâ vâki bî-t taleb olundu

ceru zalik hurrire fî yevmil rabi‘ min şehri cemâziyel ahîr li sene ehadi ve sittin ve

miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Hark-ı kebir mütevellisi Munla Mehmed

Ahmet bin berber Ali

İbrâhîm tabi müftü Efendi

Ayıntablı oğlu İbrâhîm bey

Sarrac Abdullah Ağa

Uzunca sıram



S 30/B 127-a

Oruç Mahallesi'nde mütemekkin Mennan Nasraniyenin defteridir.(Yandaki şerh


Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Oruç Mahallesi'nde mütemekkin

sakine iken bundan akdem helak olan Mennan binti Esadır nâm nasraniyenin veraseti

zevcem cihetinden amiyete sergüzar Mennan ile ahar amiyetesi kızı Eksebet 'e nâm

nasraniyelere münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra mezbur halike

mesfurenin metrukatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî yevmil hamis ve-l

işrın min şehri Cemâziye’l evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Mahalle-i

mezburada vâki

mülk-ü menzil

Guruş 200

Müste‘amel

kumaş kaftan 1

Guruş 3

Bogasi zıbun 1

Guruş 1

Def‘a alaca kaftan

1

Guruş 2

Def‘a alaca kaftan

1

Guruş 2

Def‘a bogasi

kaftan 1

Köhne Cebe kürk

1

Müste‘amel

gömlek 2

Münakkaş çarşab

1

Çar makrome 1

Guruş 1

207

Guruş 2 Guruş 1 Guruş 1 Guruş 1,5

Def‘a beyaz

çarşab 3,5

Guruş 3,5

Çit zıbun 2

Guruş 1,5

Münakkaş peşkir 8

Guruş 2

Münakkaş yağlık

adet 20

Guruş 3

Havlu silecek 1

Guruş 1

Def‘a havlu 2

Guruş 0,5

Müste‘amel

Zenne donu 4

Guruş 2

Öncek 2

Guruş 0,5

Boğça 1 maa

paybuş 1

0,5

Nühas kumaş 1

Guruş 1

Çenber 1

Guruş 1

Peşkir maa

hırdavat

Guruş 1,5

Köhne döşek 2

Guruş 3

Köhne yastık 3

Guruş 1,5

Köhne minder 2

Guruş 0,5

Köhne yorgan 2

Guruş 3

Temürlü sanduka

1

Guruş 3

Köhne deline 2

Guruş 1

Köhne seccade 3

Guruş 1,5

Köhne kilim 3

Guruş 4

Evan-ı nühasiye

Kıyye 20

Guruş 20

Kütahya tabağı 4

maa kase 4 maa

şişe 3

Guruş 1,5

Hırdavathane

Guruş 5

Ceman yekun

Guruş 274,5

Mine’l-ihracat

ellişer sene

hafidür kaye

masraf

Guruş 8

Resm-i kısmeti

adi

Guruş 7

Katibiyye

Guruş 2

Emniyye

Guruş 2

Çukâdariyye

Guruş 3

Hüddamiye

Guruş 1,5

İhzariye

Guruş 0,5

Kaydiyye

Guruş 0,5

Masrafı saire

Guruş 5,5

Ceman yekunul

ihracat

Guruş 30

Sahihu-l baki li-t

taksim beyne-l

verese

Guruş 244,5

Hisse-i binti

Ümmühan el-

mesfure

Guruş 122

rub‘1

Hisse-i binti

Ümmühan el-

Harkı Kebir

Guruş 122

rub‘1

S 30/B 127-b

Kız ivazın oğlunun istihkak hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Ilgın kasabası sükkânından Süleyman bin Hüseyin nâm kimesne meclis-i şer‘

hatırı lazımü-t tevkirde Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Efecik Mahallesi

sakînlerinden Ahmet bin İvaz nâm kimesne mahzarında takrîr ve daʻvâ ve tasfir-i

yed‘a idüp iş bu meclis-i şer‘iyye mevcut ve müşarun ileyh olan kızıl tüylü erkek

208

merkep mülk-ü muhazzım olup tarih-i kitabtan iki ay mukaddem mülkümden sirka

olunmuştu hâlâ mezbûr Ahmetin yedinde buldum su'âl olunup alıvirilmesi matlubumdur

dedikte gıbbe-s su’âl mezbûr Ahmet cevabında zikr olunan merkep Akşehir kasabasına

tabi nâm karye sükkanından Hasan bin el-Hac Ahmet nâm kimesneden 7,5 Guruşa

iştira eyledim mezbûr Süleymanın mülkü olup sirka ettirdiği malumum değildir diyecek

merkûm Süleyman dan takririne muvâfık beyyine taleb olundukta minel udul Mehmed

bin Halil Beşe ve Hasan bin Halil nâm kimesneler li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran

olup eser-i istişhad minel vâki iş bu meclis-i şer‘iyye mevcut ve müşârun ileyh kızıl

tüylü erkek merkep müdde‘i mezbûr Süleymanın mülküdür tarih-i kitabtan 2 ay

mukaddem mülkünden sirka olunmuştu biz bu hususa şahitleriz ve şehadet dahi ederiz

diye her biri edayı şehadet-i şer‘iyye eylediklerinde bâ‘de riayete şeraiti-l kabûl

şehadetleri makbule olduktan sonra mezbûr Süleyman a maruz zikr merkebi ahara bey

ve hibe eylediğine velhasıl tariki şer‘iyyeden bir tarik ile mülkünden ihrac eylediğine

yemin teklif olundukta ol dâhi âlâ vakfi-l mes‘ul hilafbillahil aliyyilala edilcek mâ vâki

bî-t taleb ketb olundu fî yevmil sadis aşar min şehri Cemâziye’l ahîr li sene ehadi ve

selaseyn ve elf

Şühûdü’l-hâl

Mehmed bin Mehmed an mahalle-i kahil

Hasan bin Hasan an mahalle-i arab mescidi

es-Seyyid Ahmet bin Mehmed

Ve gayruhûm

S 30/B 127-c

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Akmescit Mahallesi'nde sâkin iken

bundan akdem müteveffiye olan Hatice binti Abdullah nâm müteveffiyenin zahirde

varis-i maruf olmamakla Medine-i mezburada beytü-l mal emini olan han zade el-Hac

Mustafa marifeti ve ma‘rîfet-i şer ile sûk-ı sultaniye maa min yezid olunan muhallefatı

defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî yevmil sani aşar min şehri Cemâziye’l

evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

209

Mülk-ü menzil der

mahalle-i mezbure

Guruş 4400

Kazgan

Adet 1

Pare 126

Kilim 1

Guruş16

Kaftan 1

Guruş 46

Hırdavat

Guruş 5

Dakik

Guruş 34

Sahan 4

Guruş 50

Def‘a kilim 1

Guruş 46

Çenber 3

Guruş 28

Kem ayar sim

kuşak 1

Guruş120

Bulgur

Guruş 11

Tencere 1

Guruş 31

Edik pabuş

Guruş 12

Velense 1

Guruş 7

Saban 1

Guruş 53

Satır 1 maa Külle

1

Guruş10

Haşhaş

Guruş 8

Tâbe

Guruş 25

Döşek 1

Guruş25

Def‘a döşek 1

Guruş30

Tekne 1

Guruş 4

Sade 1

Guruş 30

Çarşab 1

Guruş 11

Don 1

Guruş 17

Yağlık 10 maa

yaşmak 2

Guruş50

Gömlek 2

Guruş 23

Tas 2 Ahtari 2

Guruş35

Entari 1

Guruş47

Çarşab

Guruş27

Silcek 1

Guruş12

Zenne donu 1

Guruş 20

Peşkir 4

Guruş 9

Def‘a çenber

Guruş 9

Yağlık 1

Guruş11

Seccade 1

Guruş15

Yastık 1

Guruş20

Paybuş 1

Guruş10

Kilim 1

Guruş31

Makrome 1

Guruş40

Zıbın 1

Guruş7

Gömlek 1

Guruş18

Çenber 1 maa

küpe 1

Guruş14

Entari 1

Guruş20

Yorgan 1

Guruş 43

Balta 1

Guruş17

Kürek 1 maa sac

ayak 1

Guruş 4

Çenber 2

Guruş 33

Sagîr kilim 2

Guruş 13

Def‘a gömlek 2

Guruş 19

Peştamal 1 maa

çatkı 1

Guruş 17

Def‘a kilim

Guruş 36

Entari 1

Guruş 40

Serpuş 2

Guruş 12

Def‘a gömlek 1

Guruş 12

Öncek 1

Guruş10

Def‘a çenber 4

Guruş22

Keser maa

hırdavat

Guruş 33

Köhne kaliçe

Guruş 51

Kaftan 1

Guruş 57

Çenber 2

Guruş 50

Sac 1

Guruş 12

210

Ceman yekun hesab Guruş 103

Mine’l-ihracat

Techiz ve tekfin

Pare 166

Resm-i kısmet

Pare 100

Katibiyye

Pare 60

Emniyye

Pare 40

Çukâdariyye

Pare 80

Hüddamiyye

Pare 40

İhzariye

Pare 20

Resm-i emin

beytü-l mal

Pare 240

Dellaliye

Pare 40

Hammaliye

Pare 5

Kaydiyye

Pare 20

Masrafı saire

Pare 80

Ceman yekun bî

hesab

Pare 22

Sahihu-l baki li-t

taksim der yed’i-

eminil mezbur

Guruş 81 (Yalnız

seksen bir

guruştur)

S 31/B 128

Vâka gurretü şehri Recebü-l mücerreb Allahu‘alem yevmü-l hamis 1161

Allahümme ec‘ale mübareken lena ve-l cemi‘ü-l müslimin amin

Sene ehadi ve sittin ve miete ve elf Cemâziye’l ahîri tarihiyle muvarrih el-Hac

Mahmûd Ağaya müceddeden kethüdayerilik mektubu geldiği kayd şud altı ocak

ağalarının imzalarıyla mümzadır sipahiler ağası salih ağadır

Vasale ileyna kayıd Fî 3 Recebü-l mücerreb sene 161

S 31/B 129

El-Hac Mehmed ağanın kethüdalık mektubudur.(Yandaki şerh kaydıdır.


İzzetlü faziletlü Efendi hazretlerinin meclîs-i şeriflerine der ruavat sâkin ve

mütemekkin olan altı bölük yoldaşlarının üzerlerine zâbıt ve kethüdayeri nasb ve tâyin

olunmak mutadı kâdim olmağla ibna‘i sipahiyandan 88. bölükte 18 akçe ulufe

mutasârrıf olan kıdvetü-l emâsil ve-l akran Mehmed Ali sivas zîde kadrehu ocağın

emektarlarından olup her vecihle mahal ve müstehak olduğundan naşi zâbıt ve

kethüdayeri nasb ve tâyin olunmakla müceddeden tevcih olunup iş bu mektub tahrîr ve

irsâl olunmuştur inşallahuteala vusulunde gerektir ki muma ileyhin hizmeti merkumede

istihdam ve müracaat muma ileyh ettiresiz ve siz ol havalilerde sâkin ve mütemekkin

olan 6 bölük yoldaşlarsız muma ileyh üzerlerinize zâbıt ve kethüdayeri bilip zûhur eden

daʻvâ ve nizalarınızı muma ileyhin marifeti ve marifeti şer‘le ru‘yet ve sen ki

211

kethüdayeri zîde kadrehusun evvelce bende sâkin ve mütemekkin olan altı bölük

yoldaşlarından sahihül esami olanları ve sipahzade ve teka‘üdleri gerektir ki bundan

akdem şer’i şerifde marifete sudur eden ferman halilü-l şan mucebince hükkâm eline

verilmeyip tehmi şer‘iyye ile mütehhim olanları bir muktezayı şer‘i kavim cezayı

şer‘iyyeleri tertib olunup mukaddema sadır olan ferman vacibü-l etba‘ ve lazımü-l

imtisalin itaat makrunu üzere hareket ve ocağın kaide-i kadimesine riayet ve hilafetten

ziyade tevkî‘ ve mücanebet ve ber mûceb mektub amel eyleyesiz (Boş) bâkî himmet der

ilmi şerif-i da’imdir. Tahriren fî evail Receb sene ehadi ve sittin ve miete ve elf vusul

eyledikde. Fî 5 Recebü-l mücerreb 1161

Ahmet Ağa an dergâh-ı âli

Mustafa Ağa an mahal dergâh-ı âli

Mehmed Ağa ulu muhtarsar dergâh-ı âli

İsmail Ağa ulu muhtar ahmed dergâh-ı âli

Mehmed Ağa’i zemini silahdaran dergâh-ı âli

El-Hac Salih Ağa ibna’i sipahi dergâh-ı âli

S 31/B 130

Anadolu valisi devletlü Süleyman Paşa hazretlerinin taksidi sani

buyruldularıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Şerayi‘ şiar Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kuzât ve nevvab Efendiler zîde

fazilühum ve kıdvetü-l emacit ve-l ayan mütesellim Ağa zîde mecidihu ve mefahirü-l

emâsil ve-l akran sair zâbıtan da‘iyan vilayet ve iş erleri zîde kadrehum inha olunur ki iş

bu 1161 senesine mahsûben eyalet-i Anadoluda bâ ferman-ı Ali tarafımıza tâyin ve

tahsis kılınan hazeriyemizin taksidi sanisi olmak üzere bir mutad-ı kâdim Kütahya

mahkemesinden ihrac ve irsâl olunan mümza pusula defteri mucebince livayı mezbûr

kazalarına isabet eden kast-ı sani hazeriyemizden ma‘rîfet-i şer‘ ve tâyin olunan ve

cümleniz marifetleriyle huzurlarınıza tevzi‘ ve evvel be evvel cem ve tâhsil olunup

mutemet aliyye olmanız ile tamamen ve kamilen götürüp tarafımızdan kabzına memura

edâ ve teslim olunmağa her birleriniz teaddi tam ve ziyade had ve sai ve ihtimam

eylemeniz babında divân-ı anadoludan buyruldu tahrîr ve ısdar (Boş) ile irsâl

olunmuştur vusulüne gerektir ki vech-i meşrûh üzerine merkumeye mahsûben

gönderilmiş pusula defteri mucebince livayı mezbûr kazalarına isabet eden kast-ı sani

hazeriye-i muayyenimiz ma‘rîfet-i şer‘ ve mübaşir muma ileyh ve cümleniz

marifetleriyle kazalarınıza tevzi ve bir an akdem cem‘ ve tâhsil ve mutemet aleyye

212

adamlarımız ile götürüp tarafımızdan kabzına me'mur tamam ve edâ ve teslim ettirmeye

her birleriniz kemâl-i dikkat ve ihtimam eyleyib tehir ve terahiden hazr ve tevkî‘ tam ve

mûceb buyrulduyla amel eyleyesiz deyu Fî 7 Ramazan 1161

Vusul fî 12 Ramazan 161

S 31/B 131

Liva’i Karahisar-ı sâhib

1080,5 bî-l imdad-ı hazeriye taksidi sani

108,5 harc-ı bab

108,5 mübaşiriye

1297,5

1161 senesine mahsûben Anadolu valisi silahdar Süleyman Paşa hazretlerinin

imdad-ı hazeriyesinin taksidi sanisi Kütahya mahkemesinden ihrac olunan mümza ve

pusula mucebince cümle ayanı vilayet ve ahali’i memleket marifetleri ve ma‘rîfet-i

şer‘iyye beher kazaya âlâ vechi-l tadil ve-l tesviye tevdi olunan pusula defteridir ki ber

vechi ati zikr olunur Fî 12 Receb 1161

Kaza-i Karahisar-ı Sâhib

Guruş Pare

259 13 malı imdad-ı hazeriye taksidi sani

026 12 harcı bab

026 12 devlet mübaşeretesi

311 17

Kaza-i Sandıklı

Guruş Pare

248 16 para malı imdad-ı hazeriye taksidi sani

025 harcı bab

026 devlet mübaşeretesi

298

Kaza-i Şuhut

Guruş Pare


213

015 08 harcı bab


181 27

Kaza-i Sincanlı

Guruş Pare


010 34 harcı bab


128 70

Kaza-i Bolvadin

Guruş Pare


5 17 harcı bab


64 35

Kaza-i Hanbarcanlı

Guruş Pare


5 17 harcı bab


64 35

Kaza-i Nevahi Barcanlı

Guruş Pare


5 17 harcı bab


64 35

Kaza-i Karamık

Guruş Pare

214


4 13 harcı bab


51 35

Kaza-i Çay

Guruş Pare

64,5 14 malı imdad-ı hazeriye taksidi sani

6,5 harcı bab

6,5 devlet mübaşeretesi

77,5

Kaza-i Çölabat

Guruş Pare


04 13 harcı bab


55 13

Mübaşir kethüda beyin mirahuru Ömer ağadır

Mübaşereye ve çukâdariye ve harc-ı tezkere ceman 100 Guruş verildiği kayd şud

S 31/B 132

Tavşan bölükbaşının menzil hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından El-Hac Yahya Mahallesi

sükkanından iş bu rafi‘ hâze-l kitâb Osman bin İbrâhîm nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı

lazımü-t tevkirde emmisi el-Hac Mustafa bin el-Hac Mehmed mahzarından daʻvâ ve

takrîr-i kelâm idüp mahalle-i mezburada vâki bir taraftan emmim merkûm el-Hac

Mustafa mülkü ve bir taraftan Külahçı oğlu Ebubekir mülkü ve bir taraftan Veli

Mahmûd mülkü ve taraf-ı rabi‘i validem Asiye nam hatun mülkü ile mahdûd ve

mümtâz-ı mezkûr Çartak bedrik validesi Emine binti İbrâhîm nâm hâtun tarih-i kitabtan

veresesine mukaddem bey‘ kat‘i ile huzur-u müsliminden bana otuz Guruşa bey‘ ve

teslim ve kabz-ı semen eyledikten sonra meblâğ-ı mezbûr otuz Guruş bana hibe-i sahih

ile hibe ve teslim ben dâhi inha ve kabz ve kabûl eyleyib ol vecihle maruz zikr mezkûr

215

çardak mülk-ü müşteram olmuşken emmim mezbûr Hacı Mustafa bî gayrı hakk vâz-ı

yed murad eder su'âl olunup kasr-ı yedine tenbih olunması matlubumdur dedikte gıbbe-s

su’âl ve akibü-l inkâr müdde‘i mezburun müdde‘asını mübeyyîn beyyine taleb

olundukta udul-u müsliminden anbarcı Mustafa bin Mehmed ve Ali bin Mustafa nâm

kimesneler li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran olup istişhad olunduklarında fî-l

hakika her biri müdde‘i merkumun takririne muvâfık edâ’i şehâdet-i şer‘iyye

eylediklerinde gıbbe reayete şeraiti-l kabûl şehadetleri makbule olmağın mucibi ile

merkûm Hacı Mustafa muarazadan men edile mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil

havi aşar min şehri recebü-l mücerreb li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Han zade el-Hac Mustafa

Erhan zade Hüseyin Çelebi

Sarar Ahmet

Aşçı Ali Beşe



Ve gayruhûm

S 31/B 133-a

Anbanazlı Hacı İbrâhîm ve Hacı Süleymanın haklarında


Şeri‘at-ı şiar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu

Ve kıdvetü-l emacid ve-l ayan livayı merkumada mütesellimimiz olan Ahmet

Ağa zîde mecdehu inha olunur ki kaza-i mezbûr tabi Enbinas nâm karye sakînlerinden

Hacı İbrâhîm ve Hacı Süleyman nâm kimesneler kendi hallerinde olmayıp ne vakit

fitne ve fesat olduklarından naşi beruse sükkanından zümre’i eşkiyadan korucu nâm

şakînin karındaşını bî hafiyeten evlerine getirip birkaç gün muhtefi eyledikten sonra

yine karye-i mezburada sâkin Hacı veli oğlu Hasan nâm kimesneye leylen katil kasti ile

kurşun attirup gadr-i külli sevdasında oldukları alel sıhhiye tarafımıza inha ve izhar

tezellüm olunmakla mezburlar tâyin olunan mübaşir marifetiyle âlâ iyyühal ahz ve

huzuru şer‘iyye ihzâr ve ledel mürafaa icray-ı şer‘ ve ihkak-ı hâk idüp âlâ vuku‘a ilam

ve iâ ol tarafta yemin keşideleri olup icrası mümkün olmadığı surette huzurumuzda

görülmek için mezbûr mübaşir merkume koşulup divân-ı hamide ihzâr eylemeniz

babında iş bu buyruldu tahrîr ve ısdar (Boş) ile tâyin ve irsâl olunmuştur inşallahuteala

216

vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzere amel ve mezburları himaye olmaktan gayetü-

l gaye ve tevakkî‘ ve mucalebenet ve mûceb-i buyrulduyla amil olasız deyu Fî 3 B. 161

Vasale ileyna Fî 13 B. 1161

Yandaki Şerh : Mübaşir tâyin olunan monla Hüseyin nâm bölükbaşıya 400

Guruş verilip ilam olunduğu kayd şud

Fî 13 B. 161

S 31/B 133-b

Kumartaşı ve Bozüyüklü haklarında gelen arzuhal üzerine


Şerayi‘ şi‘ar Karahisar-ı Sâhib ve Sincanlı kadıları Efendiler zîde fazlehuma ve

kıdvetü-l emacit ve-l ayan livayı merkumede mütesellimimiz Ahmet Ağa zîde

mecidühu sahibi arzuhalin huzemaları tâyin olunan mübaşir marifetiyle huzuru şer‘iyye

ihzâr ve leded terafi‘ icrayı şer‘ ve ihkak-ı hâk ve müteveccih olan hakkı bâ‘del subut

tâhsil ve red ve teslim ittirdikten sonra haklarında lazım gelen icra olunmak için sureti

sicillatıyla keyfiyetleri huzurunda ilam olunmuştur Fî 28 Cemazîye’l ahir 1161

(Okunmayan bir imza)

Vasale ileyna kayıd Fî 13 B. 1161

S 31/B 133-c

Hususu mezbura mübaşir tâyin olunan Kazakçı Ali Ağanın karındaşı İbrâhîm

Ağa karyeteyni merkumeteynden ve efradım ahz ve kayd ve bend eyleyib sahibi

arzuhalin davası hilaf ve muhza müsvedde olmağla murafa‘aya gelmeyib firar etmekle

hasarat ve aherlerinden gayrı mukarreril merkumûn tahliyyesi için Çelik Paşa tarafına

ve mübaşirlere 430 Guruş deyüb akçesi 20 Guruş ceman 450 Guruş verilip def‘ ve ilam

olundu Fî 15 B. 161 kayd şud

S 31/B 134-a

Devletlü merhametlü Efendim sultanım hazretleri sağolsun

Arzuhal kulları budur ki bu kulları Abdullah zade Ali paşa hazretlerine tezkere’i

şerifleriyle şera‘im küşade idüp gerektir ki Karahisar-ı Sâhib kazası sükkanından iken

Kumartaş nâm karyede sâkin el-Hac Süleyman ve sair ahalileri ve Bozüyük karyesi

sükkanından el-Hac Süleyman vesair karye-i merkume ahalileri bu kullarına sarı bey

oğlu bölükbaşılarındır deyu gelen inha ve bî gayrı hakk gazi Mehmed paşa hazretlerine

teşki birle amir idüp ol dâhi taraflarından paşa bölükbaşıları olup hâlâ Sincanlı kazasını

kurâlarından Koç hisar nâm karye sükkanından Genç Hüseyin nâm bölükbaşı tâyin

217

idüp bu kulları bî gayrı hakk ahz eyledikte bir çelkada bor küreği ve bir zerdevabtan

küreği ve bir zerdevacibe küreği ve 160 Guruş kıymetli bir sim raht maa karara ve topuz

ve rişmesi ve onbeşer Guruş kıymetli iki çuka peniş ve iki top şamî alaca ve bazı yüz

ellişer ve bazı yüz ve bazı kırkar ellişer kıymetli on dört re’s râtim vesair malumul

miktar eşyamı aldıktan sonra iki neferâtımı dahi bî gayr-ı hakk katl etmeleriyle

mezahım-ı aliyye asıfayelerinden sâri olunur ki mübaşir kulları tâyin buyrulup ve

murafa‘a şer‘ şerîf ve şer‘an subut olan hakkımız alıvirilmek babında arzuhale cesaret

olundu bâkî emir ve ferman devletlü merhametlü Efendim sultanımındır

Müdde-i Halil

S 31/B 134-b

Şeri‘at-şiar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu bedes selam inha

olunur ki

Zir-i hükümetinizde vâki serdar olan ref‘ olunup yerine üslubu sabık üzere

kıdvetü-l emâsil ve-l akran (Boş) zîde kadrehu serdar nasb ve tâyin olunmağın iş bu

mektub tahrîr ve irsâl olundu inşallahuteala vusulüne gerektir ki mezbûr serdarlık

umurunla kıyam ve istihdam eyleyib aharı müdahale ittirmeyesiz ve ol tarafta olan

yeniçeri ve cebeci ve topcu ve top arabacısı ve koloğulları ve gılman acemi mezbûru

üzerlerine serdar ve zâbit bilip sözünden taşra ve re’yinden hariç vâzi‘ ve harekette

olmayıp itaat ve inkıyat üzere olalar ve tevayif mezburundan bila varis-i maruf fevt

olanları muhâllefat ve metrukatlarını mezbura ahz ve kabz ettirtip ma‘rîfet-i şer‘le suk-ı

sultanide furuht ve hasıl olan nukudu mümza ve mahdum ve müfredat defterleriyle

canibi beytül mala irsâl ve isal ettiresiz ve senki serdarsın mukim ve misafir zûhur eden

erazil ve eşkiyanın zabt ve rabtlarıyla sükkanı vilayetin emin ve rahatlarına bais-i

hizmat müstahsine-i vücuda getirmeye müced ve sai olup hilafından hazer ve mûceb-i

mektubuyla âmil olasın tahriren Fî evasıt Receb sene 161

Çelik Paşa hazretleri taraflarından açık mektub gelip yine serdarzade İbrâhîm

ağaya cümle marifetiyle verildiği kayd şud Fi 17 Receb 161

İmza: Hasan ağa yeniçeriyan-ı ali’ hala.

S 32/B 135

Bünyad acemin menzil hücceti.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Yukarı pazar Mahallesi

sakînelerinden alime binti Ahmet nâm hâtun tarafından bey‘i ati-l beyanı ikrara vekîl

olup vekaleti zat-ı mezbureyi bi-l marifet-i şer‘iyye arîfân olan el-Hac Abdullah bin el-

218

Hac Mustafa ve Ali Beşe bin Ebubekir Beşe nâm kimesneler şehadetleriyle sabit ve

subut vekaletine hükm-ü şer‘i la-hakk olan sadri kebir oğlu el-Hac Mahmûd bin Receb

Beşe nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde iş bu rafi‘ hâze-l kitab nasari

taifesinden Bünyad ve hayrabad nâm zimmiler muvacehesinde bî-l vekâle ikrar-ı tam ve

takrîr-i kelâm idüp akd-ı ati suduruna değin sülk-ü mülkümle münselik mahalle-i

mezburada vâki bir tarafı çarıkçı damadı mülkü ve bir tarafı çingane kızı mülkü ve bir

tarafeyni tarîk-i amm ile mahdûd iki bab tahtâni beyt ve bir bab fevkâni beyt ve bir saka

ve bir miktar avlu ve kenefi müştemil olan mülk-ü menzilimi bî cümle tevabı ve levahık

ve kaffetü-l hukuk ve-l murafık tarafından icab ve kabulü havi ve şurut-u muayeneden

ari bey‘i bat sahih-i şer‘i ile mesfuran Bünyad ve Hayrabad nâm zimmilere rayic fî-l

vakt 250 Guruş ile bir sarık ile top haleb alacasına bey ve teslim ve temlik idüp

mesfurandan minval-i meşrûh üzere iştira ve teslim ve temlik eyledikten sonra semeni

olan meblâğ-ı mezbûr 250 Guruş maruz zikr bir sarık ve bir top haleb alacasını

müşteriyan mesfuran yedlerinden bî-t tamam ve-l kemâl ahz u kabz eyledim ba‘de-l

yevm menzili mahdûd mezkûr müşiriyan mesfuranın ber vechi iştirak mülk-ü

müşteralarıdır keyfe yeşa ve-l ihtiyar mutasarrıflar olsun dedi dedikte gıbbe-t tasdik-i

şer‘i mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî yevmi sabi aşar min şehri recebü-l ferd li sene


Şühûdü’l-hâl

Sucu zade Ali Ağa

Boşnak el-Hac Mustafa bin El-Hac Mehmed

Şa’mdan zade Süleyman Beşe bin el-Hac İsmail

Peluncu el-Hac Abdullah bin el-Hac Mustafa

Ekşici isa ve gayruhûm minel huzzâr

S 32/B 136

Hidayet zadeye tevlîyet ibkasının beratı suretidir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Karahisar-ı sâhib ahalisinden es-Seyyid Halil meclis-i şer‘le Karahisar-ı Sâhib

te vâki evladı hazreti mevlanadan hazreti divani Mehmed Efendinin kurâ ve mezarı

olan vakfa hâlâ berât-ı alişan ile mütevelli olan evlâd-ı mevlanadan iş bu rafi tevkî‘

refî‘ü-l şan hakani kıdvetü-l sulha’i-l salikin hidayet zade eş-Şeyh Mustafa an evladı

mezkur ve erşed der batn-ı ol zîde salaha muhzıranla vakfı mezburun vazife muayyene

ile tevliyeti vakıf merkûm Ala Mehmed Efendinin evladı ve evladının ekberine meşrut

219

eyleyib deyn-i vakıf merkumun evladı ve evladının ekberi olmağla nöbet tasarruf

tevlîyet bana münhasır iken merkûm Eş-Şeyh Mustafa zîde salaha mücerred evladı

mevlanadan olduğuna binaen tevlîyet mezkureye hâlâ hilâf-ı şartı vakf tasarruf eder

deyu daʻvâ ve merkûm eş-Şeyh Mustafa zîde salaha cevabında tevlîyet mezkûr

mutlaka evladı evlat mevlananın ekberine meşruttur deyu daʻvâ ettikte merkûm es-

Seyyid Halil Efendinin yedinde olup vakfı merkumun vakfiyesi sureti olmak üzere

takrîr-i meşruhunu natık ibraz eylediği suret-i vakfiye 795 tarihiyle muvarrih olmağla

evkâf-ı kadimeden olmağın mürur ve ubur ile mazmunun subutu mümkün olmayıp

hakikat za’i tarafeyn ameli kâdim ve istishabı hal ile malum olacak mevaddan olmağla

der kenarlar mantuklarınca 116 senesinden beri vâki olan tevcihat evvela 116 tarihiyle

mutlaka evlat ve mevlânâ kaydıyla Konyada seccade neşin olan Bestan Efendi merhum

bâ‘de vefata merhum merkumun oğlu Eş-Şeyh Sadrettin Efendi bâ‘de himmet

meşinesi sabanhan hanı bâ‘de hüma karahisarda evlâd-ı vakf kayd ile es-Seyyid

Mehmede yine evlâd-ı mevlânâ kaydıyla Konya da seccade neşin es-Seyyid Mehmed

arif Efendiye bâ‘de evladı vakf kayd ile karahisarda kerime hanıma bâ‘de hüma evladı

mevlânâ ve min karahisar da eş-Şeyh Osman Efendiye bâ‘de hu yine mezbure Kerime

hanıma bâ‘de hüma karahisarda evladı vakftan Şerife Havvaya bâ‘de hüma oğlu

müdde-i mezbûr es-Seyyid Halil Efendiye tâyin hidayet zade merkûm Eş-Şeyh Mustafa

zîde salahiyeye sebk idüp zikr olunanın tevcihatın altısı mutlaka evladı mevlânâ

kaydıyla vürud evladı vakf kaydıyla ve biri kerimeye ibka ile olup tarihi mezkurdan beri

vâki olan iş bu tevcihattan amel-i kâdim tarafına müsaade ve evladı mevlânâ tarafı galib

lakin mezbûr es-Seyyid Halil merkûm eş-Şeyh Osman Efendiden maadası kiraca evladı

mevlânâ kaydıyladır onlar dâhi evladı vakftandır deyu cevaba tesaddi idüp lakin vakf-ı

mezbûr kara ve mezari olmağla merkûm hidayet zade eş-Şeyh Mustafa zîde salahanın

yedinde olan fetevayı Şerife mucebince mezbûr es-Seyyid Halil an erşed evladı vakf

meşrutiyet ve sahibi evvelim deyu tevlîyet mezkureye müdahaleye telkin olmamağla

mezbûr es-Seyyid Halil an erşed evladı vakf bî vech-i muarazadan men ve tevlîyet-i

mezbûr ve vazifeyi saiyenesiyle mezbûr hidayet zade eş-Şeyh Mustafa an evladı zekur

ve erşed der batın ola kemâkan ibka iktiza eylediğin i‘lmü-l ulema‘i-l mubahhirin bî-l

fiil Rumili kazaskeri mevlânâ Mehmed said edammallahuteala fezaile ilam etmekle

zikr olunan tevlîyet vech-i meşrûh üzere Seyyid Halil an erşed evladı vakf ref‘inden

hidayet zade eş-Şeyh Mustafa an evladı zekur erşed der batn ola tevcih olunup hâlâ

üzerinde olduğu mestur ve mukâyyid bulunmağın ilam mucebince ibka olunmak

220

fermanım olmağın hazreti mezidi inayet padişahanem zuhura getirip mevlânâ müşârun

ileyhin ilam ve 1161 senesi recebü-l ferdin yedinci günü tarihiyle müvarrih verilen

ru’us-u hümayunum mucebince bu berât-ı hümâyunu makrunu verdim ve buyurdum ki

muma ileyh hidayet zade eş-Şeyh Mustafa an evladı zekur ve erşed der batn-ı evvel

zîde salaha varub vech-i meşrûh üzere ber vechi meşrut kema fî-l evvel evkâf-ı

mezburenin mütevellisi olup edayı hizmet eyledikten sonra bundan evvel vazife-i

muayyene ile tevliyeti mezbureye ne minval üzere mutasârrıf ola gelmiş ise yine ol

minval üzere vazifeyi muayenesin evkâf-ı mezbûr mahsulünden alıp mutasârrıf ola ol

babta mezkûr es-Seyyid Halil ve taraf-ı aherden hiç ferd vicahen minel vucuh ve

same’ü-l esbab mani ve dafi‘ ve rafi ve nezahım olmayıp asla duhul ve taarruz

kılmayalar şöyle bileler alamet-i şerife itimat kılalar tahriren fî-l yevmil sani aşer

recebü-l ferd sene ehadi ve selaseyn ve miete ve elf


S 32 / B 137

Muhale‘a isbatı.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sakînelerinden Aişe

binti Hasan nâm hâtun meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde iş bu ba‘isül kitâb zevci

esbakı Mehmed bin Hasan nâm kimesne mahzarında üzerine daʻvâ ve takrîr-i kelâm

idüp mezbûr Mahmûd bundan akdem beni talak-ı bayin ile tatlik idüp mihri müeccel

makut aleyye olan 1000 dirhem gümüş hakkım mezbûr Mehmedin zimmetinde olan

bakiyesidir su'âl olunup alıvirilmesi matlubumdur dedikte gıbbe-s su’âl mezkûr

Mahmûd cevabında fî-l hakika müdde‘i merkûma Aişe benim zevcem olup bundan

akdem meblâğ-ı mezbûr 1000 dirhem mihri müeccelinden fariga olmak üzere bir

kelâm-ı kâdim ve beş ölçek hınta üzerine muhale‘a sahiha’i şer‘iyye idüp zevciyete

müte‘allıka cemi daʻvâ ve mutalebattan birbirimizin zimmetini ibra‘i küllü ile ibra‘ ve

iskat eyledik deyu defala mukâbele edilcek gıbbe-s su’âl ve akibü-l inkâr ve eser-i

istişhad Camii kebir Mahallesi sükkanından Mehmed bin Mustafa ve çizmeci kara

Mehmed bin Süleyman nâm kimesneler meclis-i şer‘e hazıran olup istişhad olundukta

fi-l vâki müdde‘iye’i mezbure Aişe bundan akdem vech-i meşrûh üzere meblâğ-ı

merkûmun dirhem gümüş mihri müeccelinden fariga olunmak üzere bir kelâm-ı kâdim

ve beş ölçek hınta üzerine ber vechi iş bu Mahmûd ile bizim huzurumuzda muhale‘a-i

sahiha’i şeriyye ile muhale‘a idüp zevciyete müte‘allıka cemi daʻvâ ve mutalebat ve

eymanı muhasamattan birbirlerini ibra‘ ve iskat eylediler bizler bu hususa ber vech

221

üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz diye her biri edayı şehadet-i şer‘iyye

eylediklerinde gıbbe reayete şerayiti-l kabûl beha ve daʻvâ hayyızı kabulde vakı‘a olup

şahidan mezburanın şehadetleri mucebince mezburan Aişe mezkûr Mahmûd ile

muarazadan men verile ma hüve-l vaki‘ bî-t taleb ketb olundu fî yevmil ışrin min

Recebü-l ferd li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Kethüdayeri el-Hac Mehmed Ağa

Muhârrem bey çavuş mezbûr

Müezzin Munla Yahya bin Munla Mustafa

Ayıntablı oğlu İbrâhîm


S 32/B 138

Bila senet asitane’i saadete gitmeye ruhsat verilmemek babında emrî

â’lidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Düstûrun mükerremun müşîrun müfehhamun nizâmü’l-‘alem müdebbir-i

umûrü’l-cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib

mümehhid-i bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-

mahkûkun bî-sunûf-ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Üsküdardan Anadolunun sağ koluyla

nihayetine varınca vâki vüzerayı i‘zam edammallahuteala iclâluhûm ve azimü-l

ümera’i-l kirâm fahamü-l kübera‘i-l fehham ol ve-l kadr ve-l ihtiram ashabü-l izz ve-l

ihtişam el mustahsûn bî mezidi inayetü-l mülkü-l âlâ mir miran-ı kirâm dame ikbalehum

ve-l ekabir kuzatü-l müslimin evveli velatü-l muvahhidin mâ‘denü-l fezailü-l vel yakin

rafi‘u i‘lamü-l şerriyyete ve-l din varisu ulumu-l enbiya ve-l mürselin el-muhtasun bî

mezidi inayetül mülkü-l muayyen mevali izâm zîde-t fezailühum ve mefahirü-l kuzât

ve-l hükkâm madenül fezail ve-l kelâm kuzât ve nüvvab zîde fazlehum ve mefahirü-l

emâsil ve-l akran kethüdayeri ve yeniçeri serdarı vesair zâbıtan ve ayanı vilayet zîde

kadrehum tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl olûcak malum ola ki bundan akdem vâki olan

seferler takribi ile memaliki Anadolu da olan reaya ve ırgat ve göçebe ve ekari ol

makulesi tekalif korkusundan yerlerini ve köylerini bırakıp asitane’i saadetime kaçıp

gelip bu tarafta olan ibadullah beyhude zahmet ve sıklet verdiklerinden gayrı kendi

hallerinde durmayıp emval ve eşyalarına dâhi göz dikerek nehb ve garet fikr-i fasidine

düşüp ve hatta iş bu mah-ı mübarek Receb-i şerifin altıncı günü beş on kadar ırgat

vesaliften kürt mekulesi hırsızların kemali hırs ve mel‘anetlerinden naşi alenen

222

istanbulda çarşı içinde esnafın dükkanlarından şey kapmak ze‘amile hücum

eylediklerinde eğerçe derhal cümlesi ahz u cezayı sezalarını bulup azim-i ye’sü-l nasir

olmuşlardır lakin bu mekulelerin asitane’i saadetime kaçıp gelmeleri hem bu canibte

olan sükkanın zahmet ve meşakatlarına sebeb ve hem vilayetlerinde olan çift çubuk ve

kar ve kesblerinin mu‘attal kalmasıyla anadoluda dâhi ekin biçen az olmağla bais ve

illet olup ve yine Allahul hamdü’l alemin seferleri gailesi kalmamakla tekaliflerinin heft

bulduğu zâhir ve aşikar olduğuna binaen bundan sonra bu mekule reaya ve göçebe ve

ekrad vesair ahar nasdân bir ferdin yerlerini ve yurtlarını bırakıp asitane’i saadetime

gelmelerine izin ve ruhsat gösterilmemek ve şekavete tesaddi idenlerin mukaddema

şerefyafta’i sudur olan adaletname-i hümayunum mucebince men ve te’diblerine dikkat

olunmak fermanım olduğu ecilden İstanbula karib me’mur ve mu’abirlere mahsus

adamlar tâyin olunup bila maslahat gelenleri ahz-ı vilayetini bırakıp geldiği için

hakkından gelinmek üzere müceddeden ekîd ve şedid idam-ı aliyyemle ile bî-l cümle

me’mur ve mu’abirler hıfz ve set olunmağın ilam-ı hakikat hal için iş bu emr-i şerifim

isdar ve (Boş) ile irsâl olunmuştur imdi vusulünde iş bu emr-i şerifim kaza be kaza

muhakeme sicillata kaydu sept ve mazmun-u münifi taht-ı eyalet ve hükümetinizde olan

bî-l cümle kaza ve kurâ ahalilerine i’lan ve işa‘at ve fî mâ bâ‘de maslahatı olmadıkça o

makule reaya ve ırgat ve göçebe ve ekrad ve saireden bir ferdin asitane’i saadetime

gelmesine izin ve ruhsat verilmeyub her kişi yerinde kâr ve kisb ve çift ve çubuğuyla

meşgul olarak memleketinin mâ‘mur olmasına sa‘i ve dikkat ve maslahatı olanlar dâhi

mahallinden senet alub bir neferden ve vilayet-i davası ve davası olur ise iki neferden

ziyade kimse gelmemek ve verilen senette dâhi gelecek bir veya iki neferin eşgalleri ve

davaları tasrih olunmak ve eğer bila maslahat bir ferd memur ve mu’abirlerde ahz

olunur ise itaat-i emri âli eylemedikleri için bila eman haklarından gelineceği cümlesine

tefhim ve işa‘at olunmak üzere kaza be kaza rabıta’i nizam-ı bend idüp bu hususa her

biriniz ziyade itina ve nezaret ve o makule bila maslahat kaçıp gelenleri haber aldığınız

anda akitlerinde adamlar gönderip ahz ve muhkem habs ve bu tarafa ilama mübaderet

velakin istanbula zahire ve eşkıya götüren kimesnelere ve hususan anadoludan koyun

getirenlere mümane‘at etmeyub onların serian gönderilmeye bezli mukadderet ve

kezalik vilayetlerinde kendü hallerinde durmayıp İbadullahın Izrar ve hasaratlarına

cesaret ve şer‘ ve şekavete mübaderet edenleri dahi bila tereddüd bil ittifak ahz ve

katiyen meydan vermeyip mukaddema şeref sudur bulan adeletname-i hümayunum

mucebince ber-muktezayı şer‘ kavim haklarına icab ve iktiza eden te’dib ve goştmalleri

223

icra ile bila rett-i ibadi’i levs vücüdu erbab-ı şekavetten tadhir ve teşmiri sevk gayret ve

bu hizmetleriniz istihsal-i rızayı hümayunuma ve İbadullahın icticlab davat

Hayriyelerine ve memleketlerin mâ‘mur ve âbâdan olmasına bais ve badi ve her

birerleriniz hallerinin göre bî gam olmanıza sebeb ve mü’eddi olduğunu bîldirin

cümleniz gönül birliği ve ittifak ve ittihat tariki üzere fermanı hümayunumun alel

devam infad ve icrasına sarf-ı mücanebet eyleyesiz şöyleki mazmun emri şerifim icray-ı

kaydınla olmayıp bu vesile ile mazallahuteala bir ferdden bir akçe ve bir habbe alındığı

mesmu‘ olur ise siz ki kuzât ve nüvvabsız bila tereddüd ceride’i kazadan isimlerinizin

ve biladı tâyineye tağrib ve nafi olunacağınızı ve sizki vüzerayı müşârun ileyhimsiz sen

dahi nev’i ağmaz-ı müsamahanız zûhur ederse mes‘ul ve muattib olunacağınızı ve siz ki

zabitan vesair muma ileyhimsiz kendiniz akçe almak değil aharın aldığına rıza

verdiğiniz ve emri şerifimin icrasına edna kusurunuz haber alınır ise gadr ve illetiniz

makbul olmayıp bila emhal eşed ceza ile haklarınızdan gelineceğini ve sadakatle hizmet

edenler hallerine göre mükerrem ve mültefid olacaklarını ve bu hitabi azim bir türlü

umûr-u ahireye kıyas olunmayıp daima sırran ve alenen tecessüs ve tefahhus

olunacağını cümleniz yakinen tahkik ve mukırr bilip ana göre her biriniz mezidi basiret

ve inşah üzere hareket ve mukadder-i rıza hilafından gayetü-l gaye tehaşi ve mecanebet

eylemeniz babında fermanım alişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul

buldukta bu babta vech-i meşrûh üzere şerefyafta-i sudur olan ferman vacibü-l etba‘ ve

lazimü-l imtisalimin mazmun itaat makrunuyla amil olup hilafından gayetü-l gaye ittika

ve mücanebet eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî evail şehri

recebü-l ferd sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Be-makam kostantinîyyetül el-mahrûse

Vasale ileyna kayıd Fî 21 Receb 161

S 33/B 139

Saadetlü Turunç Mustafa Ağanın müezzin Hasan ile olan tüccar nezri içün emri

âlidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)


cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’is-sâ’ib mümehhid-i


ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la ber vechi arpalık Karahisar-ı Sâhib sancağına mutasârrıf olan

vezirim (Boş) Paşa edammallahuteala iclâluhû ve kıdvetü-l kuzât ve-l hükkâm madenü-

l feza’il ve-l kelâm (Boş) kadısı ve Karahisar-ı Sâhib kadısı naibi zîde fazlehuma tevki‘

224

refi‘ hümâyun vasıl olûcak malum ola ki kıdvetü-l emacid ve-l ayan Mustafa zîde

mecdehu sitte’i saadetime arz-u hal idüp muma ileyh karahisar-ı sâhib sancağında

havvası hümayunumdan Kızılca oluncak ve tevabı‘ mukata‘asına ber vechi malikane

berât-ı şerifimle mutasârrıf olup mukata‘a mezbûr mülhakatından Karahisar-ı Sâhib

maaşı muzafatından şehriabat nahiyesine tabi karye-i Kızılkilisede ve tahtaniye zemin ü

zeman sağlık ve zemini gündoğmuş deyu defteri hakanide mukâyyid olan zeminlerde

aharın alakası olmayıp ber vecihle duhul olunmak icab etmez iken ve defteri hakani ile

şehri abat nahiyesinde kadimü-l levasımıyla karye ve mezra kaydı yoğken yine

şehriabat nahiyesinde mal oğlu Oyoki nâm karye ve gayrıdan 45691 akçe ziraata

mutasarrıf Ahmet nâm ze‘imin subaşısı olan şirvan müezzin Hasan nâm kimesne zûhur

ve havazı hümayunum mülhakatından olan salifü-z zikr kızıl kilise karyesi tahtaniyle

mukâyyid 3 adet zeminlerden zemini sağlık deyu mukâyyid zemin için kadimü-l

levasımıyla tesmiye olunur karye der ve ze‘amet mezburun beratına dahildir deyu hilâf-ı

defteri hakani fuzuli müdahale ve havası hümayunum tarafından zabtına mübayeat ve

muarazadan hali olmadığın bildirilip salifü-z zikr kızıl kilise karyesi tahtaniyle

mukâyyid zeminler ile havası hümayunum tarafından zabt ve vâki olan mahsulat ve

rusumat-ı kanun ve defter mucebince ahz u kabz ettirilip subaşısı mezbûr Hüsni hilâf-ı

defteri hakani bir vecihle dahil ve taarruz ettirilmeyip şer‘ ve mezaratı men ve def‘

olunmak babında hükm-ü hümayunum rica ve hazine-i amiremde mahfuz olunan beruse

kalemini defterlerine nazar olundukta karahisar-ı sâhib sancağında hasıma‘i karye-i

kızılca oluncak ve tevabı‘ı mukata‘ası hâlâ ber vechi malikane berât-ı şerifimle muma

ileyh Mustafa zîde mahallenin üzerinde mukâyyid ve defterhane’i amiremde mahfuz

olan rüznâmçe’i hümâyun ve defter-i icmal ve mufassal müracaat olundukta şehri abat

nahiyesine tabi 104 nefer reaya ile karye-i kızıl kilise ve tahtında zemini yüncü der yedi

pirulu veled Mahmûd benim ve zemini sağlık ve zîde Demirhan bin Yusuf benim ve

zemini Gündoğmuş ve zîde Hacı bayram benim yedi buçuk çiftlik yer vardır haricten

ziraat idüp öşrdür semen ve yerler ve hasılı tahminen çift ve nan-ı azizde hınta ve şair

yekun maa gayruha yedi bin akçeye yazı ile defteri mufassalda muhârrer kalemiyle

tahrîr ve icmaliye kırhisar nahiyesine tabi Karlıcaviran namı diger Olunçak karyesiyle

bir giderilip avaz-ı hümayunum mülhakatından olmak üzere tahrîr ve defter olunmuştur

ve yine şehriabat nahiyesine tabi samanlı tahminen hınta ve şair yekun maa gayruha 401

akçe yazar karye mal oğlu öyüğü defteri mufassalda ol dâhi tahrîr ve icmalde maa

aynen 1836 akçe bir icmal ve tamamen defteri hakaniyle mestur olunduğu üzere Ahmet

225

kayd olmağın ber mûceb defteri hakani tarafının icmal ve mufassalı başka olup havası

hümâyun mülhakatından salifü-z zikr kızıl kiliseye tahrîr ve tahsis olunan zemini

mezburlarda merkûm za‘im Ahmetin alaka olmamak iktiza eylediğin ve şehriabat

nahiyesinde olmak üzere kumralu ismiyle karye ve mezra kaydı mahalli bulunmadığın

iftiharü-l emacit ve-l ekarim bî-l fiil defter emini olan Mehmed Rakim dame mecdehu

arz etmeğin arz-ı mucebince amel olunmak emrim olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul

buldukta bu babta sadır olan emrim üzere amel dâhi ber mûceb defteri hakani tarafının

icmal ve mufassalı başka olup havası hümayunum mülhakatından salifü-z zikr karye

kızıl kiliseyan nahiyesinde olmak üzere kavmü-l levasımıyla karye ve mezra kaydı

bulunmadığın defter emini muma ileyh arz etmekle maruz zikr karye-i kızıl kiliseyi

tahrîr ve tahsis olunan zeminler ile havası hümayunum tarafından zabt ve vâki olan

mahsulat ve rusumatın kanun ve defter mucebince ahz-u kabz ettirip zaim mezbûru ve

tarafından subaşısı mezkuru hilâf-ı defteri hakani bir vecihle duhul ve taarruz ettirmeyip

men‘ ve def‘ eyleyesiz min bâ‘de defteri hakaniye ve emr-i hümayunuma muhalif

kimesneye iş ettirmeyip işlemeyenleri arz ve ilam idüp hususu mezbûr için emri şerifim

irsaline muhtaç eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî evasıt


Vasale ileyna kayıd Fî 21 Receb 1161


S 33/B 140

Buyruldu hülasasıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Temürci voyvodası olan Çayır oğlu Mustafa ağanın eğrigöz mukata‘asına vekîl

nasb eylediği kör ve İbrâhîm Ağa nâm şaki başında olan şerzemesi ile varıp konağını

basıp 4000 Guruş akçesini ve konağında mevcut olan emval ve eşyasını nehb ve gârat

etti deyu karahisar canibine firarı destur-u mükerrem Çelik paşa hazretleri tarafı

devletlerine inha olunmakla mezbûr ahz ve habs olunmak üzere ekid ve şedid buyuruldu

siz neferlerin dahi Karahisar-ı Sâhibe vürud idüp tecessüs olundukta diyar-ı aherden

gelip hüccet-i Şerife rahi olan sahibiyle gittiği haber alınıp mütesellim Ahmet Ağa

tarafından adamlar tâyin idüp ensesinden ulaşıp lakin başında adamları olmağla

tutulmayıp karşı karye yani tarafı şer‘e haber verdikleri ilam olundu kâyd-ı sicîl olundu

Fî 22 Receb 1161

226

S 33/B 141

Kölevirli Halilin arzuhali üzere buyruldu-ı hazırîye mülkü

Hâlâ Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu ve livayı merkumada

mütesellimim Ahmet Ağa zîde mecdehu inha olunur ki sahibi arzuhalin hassaları tâyin

olunan mübaşir marifeti ile huzuru şer‘e ihzâr ve ledil terafi‘ müteveccih olan hakkı bî-t

tamam tâhsil ve alıvirilip ihkak-ı hâk ve sıhhatü üzere ilam ve eğer ol tarafta muayyen

kişiler olup icrası mümkün olmaz ise huzurumuzda görülüp icra olunmak için mezburlar

mübaşir merkûma koşulup divân-ı cemile ihzâr olundu Fî 16 Receb 161

Devletlü saadetlü Efendim sultanım hazretleri sağolsun

Arzuhal kulları budur ki bu kulları hâlâ Köleviran sakînlerinden olup karahisar

kazasına tabi Kaleli ve Koraşi nâm karye ahalileri yekdal ve yekcihet olup âlât-ı harble

müstağrif gelip bu kulları hağlâ kendi halinde iken bu kulları basub malik olduğum bir

zerdivabtan küreği ve bir zerde çub küreği ve 160 Guruş kıymetli bir sim raht ve reşme

ve tapu zevgândan 5 Guruş kıymetli iki cedid peniş ve iki top şam alacası ve 14 re’s

eteği vesair eşyalarımı nehib ve garad eylediklerinden ma‘ada iki nefer ve evimi katl

eyleyib küllü gadar etmeleriyle mürahım aliyyelerinden mercudur ki buyruldu

şerifleriyle mübaşir kulları tâyin buyrulup mezbûr karye ahalilerini huzuru ihzâr ve

ihkak-ı hâk olunmak babında emir ve ferman devletlü saadetlü merhametlü Efendim

sultanım hazretlerinindir

Seyyid Halil

S 33/B 142

Tavşan bölükbaşının muhale’a hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından El-Hac Yahya Mahallesi'nde sâkin

Aişe binti Mehmed nâm hâtun meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde zevci dahil iş bu

ba‘isül kitâb Osman bin İbrâhîm nâm kimesne mahzarında kemali akıl ve sıhhati

mü‘terefe olduğu halde tav‘atü ve ragıbetü ikrar ve takrîr-i kelâm idüp zevcem mezbûr

Osman ile beynimizde şakak-ı vâki olup hali‘a talibe olduğum ecilden zimmetinde

mukırr ve makut aleyye olan 20 akçe mihri müeccele ve mihri muaccelem olan esvabım

ve nafaka-i iddet muayenen üzerlerine ve mü‘neti süknam olan kendi üzerime olmak

vech-i üzere zevcem mezbûr Osman ile muhale‘a sahiha‘i şer‘iyye ile hal‘ olup ol dâhi

hal mezbûru kabûl eyledikten sonra hukuk-u zevciyete müteallıka amme-i daʻvâdan

her biriniz aharın zimmetini ibra‘i amm ile ibra‘ ve iskat eyledik dedikte mukırr lehu

227

olan mezkûr Osman dâhi mukırr merkume Aişeye cemi kelimatı meşruhasına vicahen

tastik ve şifahen tahkik edecek mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil sadis ve-l ışrin

min recebü-l ferd li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Hark mütevellisi Munla Mehmed bin Veli Efendi

Bağcı oğlu İbrâhîm Beşe bin Ahmet


Ahmet bin Abdullah

Kavakçı zade avaz Ağa

Muhzır İbrâhîm ve Mehmed ve Ahmet

S 33/B 143

Acem Hasan’nın hazine davası hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sükkanından iş bu

rafi hâze-l kitâb acem Hasan bin Mehmed bin Abdullah kimesne meclis-i şer‘ hatırı

lazımü-t tevkirde yine Medine-i mezbura mahallatından El-Hac Yahya Mahallesi

sükkanından iken bundan akdem fevt olan acem oruç bin Mehmed nâm müteveffanın

zevce-i menkûha’i metrukesi Gelbür? binti Abdullah nâm hâtun mahzarında takrîr-i

daʻvâ ve tasvir-i müdde‘i idüp müteveffayı mezburun sulbi sagîr kızı Hanife validesi

mezbûr Zeynebin bî hakkü-l hazane hicr ve terbiyesinde olup lakin merkume gelir

nefsini sagire-i mezbureye ecnebi olan Abdurrrâhman nâm kimesneden tezvic etmekle

mezbûr Hanifeden hazane sakıd olup ben sagire-i mezburenin babasının vâsisi olup ve

benden gayrı zi zahim cihetinden karabeti olmadığı ecilden hükmü-l hazane şer‘an bana

teslim olunmasın taleb ederim su'âl olunsun dedikte gıbbe-s su’âl mezbûr zeyneb

cevabında fî-l vâki nefsini sagire mezbureye ecnebiye tezvic eylediği mukâyyid olup ve

lakin müdde‘i mezbûr acem Hasanın vechi muhârrer üzere sagire-i mezburenin

babasının vâsisi olup zir rahm cihetinden ferayeti olduğunu münkire olunmak merkûm

acem Hasandan takrîrine muvâfık ve müddeasını mübeyyîn beyyine taleb olundukta

acem taifesinden İbrâhîm bin Mehmed ve Ali bin Mûsa nâm kimesneler li ecli-ş

şehade meclis-i şer‘e hazıran olup eser-i istişhad olunduklarında fi-l hakika müdde‘i

mezbûr acem Hasan sagire-i mezburenin babasının anası Hanife nâm hâtun ile

karındaşlar olup babaları ismi Mehmed ve dedeleri ismi Abdullah anaları ismi Fatıma

ve ruskat re’sleri diyar-ı acemde nahçivan kazasında deste nâm karyedir ve sagire-i

228

mezburenin merkûm acem Hasandan gayrı zi rahm mahrum olduğu malumumuz

değildir biz bu hususa ber vech üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz diye her biri

edayı şehadet-i şer‘iyye ber vech-i muhârrer zi rahm cihetinden ferayete sabite olup

sagire-i mezbure-i hicri terbiyesine almak murad eylediği validesi mezbure Zeyneb

ağada kelâm idüp müdde‘i mezbûr Hasan kendi kızı Fatıma nâm bakireyi yanında hıfs

etmeyib na mahrem ve ecnebiyesi olan ahara beslemeye verib emin kimesne olmamakla

kızı ona teslim etmem deyib merkûm olan merkume zeynebin takrîrini tastik ve subutu

nesebine hücceti şer‘iyye etmekle ma hüve-l vaki‘ bî-t taleb ketb olundu ceru zalik

hurrire fî-l yevmil samin ve-l ışrin min şehri recebü-l ferd li sene ehadi ve sittin ve

miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Kethüdayeri el-Hac Mehmed Ağa ibn el-Hac İbrâhîm

Kethüdayeri çavuşu muhârrem bey ibn Ahmet

Hark mütevellisi Munla Mehmed ibn veli Efendi

Kavukçu zade avaz Ağa ibn Mehmed Ağa


Muhzır Mehmed bin Receb

Muhzır Ahmet

Vâki gazete mah-ı şabanü-l muazzam Allahua‘lem yevmül sebt


S 34/B 144

Atlı hisar livasının sulh ve ibra‘ hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

An asl Ekiz kasabası ahalilerinden müftü zade Mehmed Ağa ba‘isül vesika

Şuhut kasabası kazasına tabi Atlıhisarı nâm karyeden Hacı Mehmed bin Mustafa ve

Abdülbaki bin Himmet ve isa Beşe bin Mahmûd nâm kimesneler muvacehesinde ikrar

ve takrîr-i kelâm idüp tarih-i kitabtan 13 sene mukaddem karye-i merkûma nuzul bir

re’s kır atım arpalıkla merkumlara ve bazı karye-i merkûma ahalilerine emânet bırakıp

ol zamandan bu güne gelince karye-i merkumeye murür-u mesir olmayıp ol vecihle bir

re’s kır atım merkumlarda ve karye-i merkûmeye ahalilerinden kaldı su'âl olunup

alıvirilmesi matlubumdur dedikte gıbbe-s su’âl merkumlar cevablarında merkûm

Mehmed Ağa ol vakit kendilerine birer re’s kır at bırakıldığın ikrar ve lakin 10 gün

sonra helak oldu deyu cevab verdiklerinde merkumlar at mezbûru teaddi ve taksirleri ile

229

istilak eylediklerine beyyine daʻvâ ve beyyine olmayıp merkûm Mehmed ağanın

hususu mezburda emin olup yeminleri ile tastik olur kabilinden olmağla teklif esnasında

mabeynlerine muslihûn tavassud ve merkumlar fedaen lil yemin merkûm Mehmed

Ağaya bir doru at verip sulh ve ibraya tergib olundukta müdde’i merkûm Mehmed bey

sulh mezbûru ve verdikleri doru atı kabûl ve iddia eylediği kır ata müteallık amme’i

daʻvâ ve kaffe’i muhasamattan merkumların ve karye-i merkume ahalilerinin

zimmetlerini ibra‘i amm kat‘i niza ile ibra‘ ve iskat idüp fî mâ bâ‘de merkûm ata

müteallık tarafımdan asalete ve vekalete daʻvâ olunur ise ledil hükkâmü-l kirâm istima

olunmasın dedikte ma hüve-l vaki‘ bî-t taleb ketb olundu fî sulh recebü-l ferd li sene


Şühûdü’l-hâl

Fahru-l emâsil ve-l akran mütesellim Ahmet Ağa ibn el-merhum Abdülbaki Ağa

Kuduz çırağı demekle maruf Mehmed bölükbaşı

Yazıcı küçük İbrâhîm Ağa

Ahmet bin İbrâhîm

S 34/B 145

Muhale’a hücceti.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Sofular Mahallesi sakînelerinden

Aişe binti Mustafa nâm hâtun meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde zevci muhale’a iş bu

rafi‘ hâze-l kitâb Hüseyin Beşe bin Hasan nâm kimesne mahzarında tav‘atü ve

ragıbetü ikrar ve takrîr-i kelâm idüp zevcem mezbûr Hüseyin Beşe ile beynimizde

hüsnü zendeganımız olmayıp hal‘a talibe olduğum ecilden zimmetinde mukırr ve

makud olan 20 Guruş mihri müeccelem ve nafaka’i iddet-i muayenem üzerine ve

mü‘neti süknam deyu kendi üzerime olmak vech-i üzere zevcem mezbûr ile muhale’a

sahiha’i şer‘iyye ile hal olup ol dâhi hal‘ mezbûru kabûl eyledikten sonra hukuku

zevciyete müteallıka amme’i davadan her birimiz aharın zimmetini ibra‘ i amm ile ibra‘

ve iskat eyledik dedikte makbul olan mezkûr Hüseyin Beşe dâhi mukırr merkume

aleyye’i cemi kelimatı meşruhasından vicahen tastik ve şifahen tahkik edilcek ma hüve-

l vaki‘ bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil sani min şehri şabanü-l muazzam li sene ehadi


Şühûdü’l-hâl

Kavakçı zade İvaz Ağa ibn Mehmed Ağa

Serdar çavuş Salih Beşe

230




S 34/B 146

Himmet ağaya mütesellimlik buyruldusu.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Şerayi‘ şi‘ar Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kazaların kadıları Efendiler zîde

fazlehum ve mefahirü-l emâsil ve-l akran ayan-ı vilayet iş erleri zîde kadrehûm inha

olunur ki hâlâ mukırr hükümetimiz olan Karahisar-ı Sâhib sancağında mütesellimim

olan Ahmet Ağa zîde kadrehu münselikten azlini tarafımızdan rica ve iltica eylediğine

binaen muma ileyh azl olunup yerine bir mütesellim nasb ve tâyin olunmak lâzım ve

labüdd olduğuna mebni 161 senesi şehri şabanü-l muazzamın gurresinden zabt eylemek

üzere kıdvetü-l emacid ve-l ayan Oynaganlı zade Himmed Ağa zîde mecdehu

tarafımızdan livayı merkumeye teslim nasb ve tâyin olunmakla zabtı için iş bu buyruldu

tahrîr ve ısdar (Boş) ile tâyin ve irsâl olunmuştur inşallahuteala vusulüne gerektir ki

vech-i meşrûh üzere amel ve livayı merkûm mütesellimliğini muma ileyh Himmed

ağaya zabt ve rabt ve tarafımazdan (Silik) rücu olan cezayı vekili her ne ise ahz ve bî

hesabü-ş şer‘i ve-l kanun kabz ettirilip aharı müdahale ettirmeyesiz sen ki

mütesellimimiz muma ileyhsin sen dâhi livayı merkumeye varıp mütesellimliği zabt ve

rabt ve (Silik) ibra eyler her ne ise eşkıya şerrinden tathir ile himayet ve siyanete bezl-i

sai kadri müte’allik olub hilafına rıza ve cevaz gözterildikten gayetü-l gaye tevkî‘ ve

muhabenet ve mûceb buyruldu ile amel olalar deyu

Vasale ileyna kayıd 12 şaban 1161 Fî gurre-i Şaban 161

S 34 / B 147

İş bu 1161 senesi Rebi‘ü-l evvel gurresinden sene-i mezbure Receb-i şerîf

evasıtına gelince müctemi olan vilayet musarrahlarından Karahisar-ı Sâhib sancağı

musarrahı devletlü Çelik Mehmed Paşa taraflarına bâ ferman-ı taksiti evvel ve taksidi

sanisi ve kezalik Anadolu valisi devletli Süleyman Paşa hazretlerinin taksidi sanisi

musarahamız ve bâ mürasele sair masarıf-ı vilayet cümle ayan-ı vilayet ve ahali-i

memleket marifetleriyle ve ma‘rîfet-i şer‘ ile sâhib olunup mahallat ve kurâların

tahmillerine göre ber vechi itidal tevzi’ ve taksîm olunan defteridir ki ber vechi ati zikr

olunur fî yevmil hamis aşar min şehri Receb li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

231

Guruş

590 bâ ümerasıyla

058,5 bâ ümerasıyla

059,5 bâ ümerasıyla

250 def‘a’i bâ ümerasıyla

300 menzilci Hacı salihe verilen

1258

0144,5 aylık noksanı için verilen

0040 bayrak fermanı götüren vezîr ağasına verilen

0032 mezra-i tamirine ve bedeline Şeyh Mehmede

0170 kalpaklı Mustafa ağaya teftiş için verilen

1644,5

015,5 taş okumağa verilen

534 Çelik Paşa hazretlerinin taksidi sanisi

020 zikr olunan uburetlere maruf keza

022,5 istimale gelen çukadar vesaireye verilen

2236,5

Guruş

2236,5

0311,5 anadolu valisinin taksidi sanisine

0145 mübaşiriye ve istihaliye

0400 harc-ı defter

0055 hadamiye

3148

0012,5 katibiyye

0020 kethüda kaydı

0012,5 muhzırlara

0250 anadolu valisi ve Çelik Paşa taraflarına iş olunan evkatı ilamlar

harcı

3443

232

Mahalle-i Sofular

Guruş 254

Pare 12

Mahalle-i İmaret

Guruş 254

Pare 12

Mahalle-i Nasari

Guruş 142,5

Pare 13

Mahalle-i

Karaman

Guruş 127

Pare 3

Mahalle-i Cami’i

kebir

Guruş 79

Pare 11

Mahalle-i el-Hac

Mahmûd

Guruş 63,5

Pare 6

Mahalle-i Tac

Ahmet

Guruş 63,5

Pare 6

Mahalle-i

Akmescid

Guruş 63,5

Pare 6

Mahalle-i Arab

mescidi

Guruş 63,5

Pare 6

Mahalle-i Kahil

Guruş 63,5

Pare 6

Mahalle-i el-Hac

Yahya

Guruş 63,5

Pare 6

Mahalle-i Burmalı

Guruş 51

Pare 3

Mahalle-i Erdiç

Guruş 57

Pare 2

Mahalle-i

Doğancı

Guruş 38,5

Pare 10

Mahalle-i Fakih

paşa

Guruş 48,5

Pare 16

Mahalle-i Efecik

Guruş 48,5

Pare 10

Mahalle-i Kubbeli

Guruş 48,5

Pare 16

Mahalle-i

Çavuşbaşı

Guruş 48,5

Pare 10

Mahalle-i Munla

Bahşi

Guruş 33,5

Mahalle-i Karakatib

Guruş 24,5

Pare 16

Mahalle-i el-Hac

evtal

Guruş 24,5

Pare 16

Mahalle-i Bederek

Guruş 24,5

Pare 16

Mahalle-i

Çavuşoğlu maa

aybek

Guruş 24,5

Pare 16

Mahalle-i Sinan

paşa

Guruş 24,5

Pare 16

Mahalle-i

Ekeste(Eksüte)8

Guruş 24,5

Pare 16

Mahalle-i Zaviye

Guruş 24,5

Pare 16

Mahalle-i

Yukarıpazar

Guruş 24,5

Pare 16

Mahalle-i el-Hac

İsmail

Guruş 18,5

Pare 10

Mahalle-i Sinan

halife

Guruş 8,5

Mahalle-i Hisarönü

Guruş 10,5

Pare 7

233

Ceman yekun mahallat Guruş 1833

Karye-i Issızca

Guruş 87,5

Karye-i Sülümenli

Guruş 87,5

Karye-i Kalecik-i

kebir

Guruş 87,5

Karye-i Çobanlar

Guruş 62

Karye-i Eyret

Guruş 63

Karye-i Mihail

Guruş 63

Karye-i Erkmen

Guruş 63

Karye-i

Hasçakırlar

Guruş 63

Karye-i Döger

Guruş 63

Karye-i Osman

Guruş 43,5

pare 10

Karye-i Süğlün

Guruş 43,5

Pare 10

Karye-i Gebeceler

Guruş 43,5

Pare 10

Karye-i Ayvalı

Guruş 43,5

Pare 10

Karye-i

Karacaviran

Guruş 43,5

Pare 10

Karye-i Mihail

Guruş 43,5

Pare 10

Karye-i İsmail

Guruş 43,5

Pare 10

Karye-i Susuz

Guruş 43,5

Pare 10

Karye-i Corca-i

sagir

Guruş 43,5

Pare 10

Karye-i Anbanas

Guruş 43,5

Pare 10

Karye-i Salar

Guruş 43,5

Pare 10

Karye-i Corca-i

kebir

Guruş 43,5

Pare 10

Karye-i Deper

Guruş 31

Pare 2

Karye-i Karaağaç

Guruş 31

Pare 2

Karye-i Eymür

Guruş 31

Pare 2

Karye-i Karaarslan

Guruş 31

Pare 2

Karye-i Sarık

Guruş 31

Pare 2

Karye-i Elpirek

Guruş 31

Pare 2

Karye-i Ayasini

Guruş 31

Pare 2

Karye-i Eynaz

Guruş 31

Pare 2

Karye-i Kışlacık

Guruş 23

Pare 10

Karye-i Bozöyük

Guruş 23

Pare 10

Karye-i Kozluca

Guruş 23

Pare 10

Karye-i Harmanlı

Guruş 23

Pare 10

Karye-i Halımoru

Guruş 23

Pare 10

Karye-i Bey

Guruş 23

Pare 10

Karye-i Dinar

Guruş 17,5

Pare 10

Karye-i Çavdarlı

Guruş 17,5

Pare 10

Karye-i Kalecik-i

sagir

Guruş 17,5

Pare 10

Karye-i Belce

Guruş 17,5

Pare 10

Karye-i Akçaviran

Guruş 17,5

Pare 10

Karye-i Tekkeler

Guruş 17,5

Pare 10

Karye-i Liğen

Guruş 17,5

Pare 10

Karye-i Bostanlı

Guruş 17,5

Pare 10

Karye-i

Gazimürsel

Guruş 17,5

Pare 10

Karye-i Bayat

Guruş 11,5

Pare 10

Karye-i Çalışlar

Guruş 11,5

Pare 10

Karye-i Işıklar

Guruş 11,5

Pare 10

Karye-i Kunduzlu

Guruş 11,5

Pare 10

Karye-i Kınık

Guruş 11,5

Pare 10

Karye-i Yukarı

tandırı

Guruş 11,5

Pare 10

Karye-i Matlab

Guruş 11,5

Karye-i Sibsin

Guruş 11,5

Karye-i Kumartaş

Guruş 11,5

Karye-i Çebni

Guruş 8

Karye-i Hacıbeyli

Guruş 8

234

Pare 10 Pare 10 Pare 10

Karye-i Bayat

Guruş 8

Karye-i Ulumurad

Guruş 8

Karye-i Feleli

Guruş 8

Karye-i Aşağı

tandırı

Guruş 8

Karye-i Doğanlar

Guruş 8

Karye-i Eymir

Guruş 8

Karye-i Ulucak

Guruş 8

Karye-i

Emirsultan

Guruş 8

Karye-i Köprülü

Guruş 5

Karye-i Kulatay

Guruş 5

Karye-i Saranbalı

Guruş 5

Karye-i Aksaz

Guruş 5

Karye-i Manastır

Guruş 5

Karye-i Çobanlıca

Guruş 2,5

Ceman yekun kuralar

Guruş

1877,5

1833

3710,5

Asl tevzi‘ini iktiza eden 3443 Guruştur lakin bu defterde 3110,5 Guruştan tevzi

bulunup masarıfattan ziyade 267,5 Guruş tevzi ve taksîm olunup mütevelli zimmetinde

olduğu malum olmak için bu mahale şerh verildi Fî 20 Şaban 1161

S 35 / B 148

Issızcalı kel oğlanın kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib kazası muzafatından Issızca hisar nâm karye

sükkanından iken bundan akdem vefat eden İsmail bin Mustafa nâm müteveffanın

veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Aişe binti İbrâhîm nâm hâtun ile sulbi sagîr

oğulları Mustafa ve Mehmed ve sulbiye sagire kızı Emineye münhasır olduğu zahir ve

mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezbur İsmail karındaşı murad ile bir yerde

sakinler olup menzil ve eşyaları iştirak üzere olmağla müteveffayı mezburun hissesi

menzil ve eşyanın kıymetlerinden taksîm olunup müteveffanın sehmine isabet eden

muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil rabi aşar min şehri

şabanü-l muazzam li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

235

Mülk-ü menzil der

karye-i mezbure

hisse-i müteveffa

Guruş 20

Merkep 3

hisse-i müteveffa

Guruş 12,5

Camus ineği maa

malak hisse-i

müteveffa

Guruş 15

Camus düğesi 1

hisse-i müteveffa

Guruş 7,5


maa buzağı hisse-i

müteveffa

Guruş 16

Evan-ı nühasiye

Kıyye 26.5

hisse-i müteveffa

Guruş 13


çift 3 maa âlât

hisse-i müteveffa

Guruş 45

Camus öküzü çift

1 maa âlât hisse-i

müteveffa

Guruş 20

Arı adet 24 hisse-i

müteveffa

Guruş 12

Peynir

Kıyye 24 hisse-i

müteveffa

Guruş 1

Dakik kile hisse-i

müteveffa

Guruş 5

Koyun ve keçi

adet 24 hisse-i

müteveffa

Guruş 24

Kuzu

adet 16 hisse-i

müteveffa

Guruş 8

Müteveffanın

müstakil olan

eşyalarıdır

Cedid kilim 2

Guruş 5

Palas 8

Guruş 4

Köhne döşek 2

maa yastık 2

Guruş 3

Balta 2

Guruş 1,5

Tüfenk 1

Guruş 3

Sade rugan Kıyye

8

Guruş 3

Çuval adet 4

Guruş 2

Bakır ibrik 1

Guruş 2

Hınta kile 100

Guruş200

Şa’ir kile 50

Guruş75

Sahan

Guruş 25

Der zîmmet

bayatlı oğlu Yusuf

Guruş 4

Hırdavat menzil

Guruş 5

Ceman yekun

Guruş 531,5

Mine’l-ihracat

techiz ve tekfin

Guruş 5

Mihri müeccel li

zevcetü-l mezbure

Guruş 40

Resm-i kısmeti adi

Guruş 13,5

Katibiyye

Guruş 2

Emniyye

Guruş 2

Çukâdariyye

Guruş 3

Hüddamiye

Guruş 2,5

İhzariye

Guruş 1

Yekunü-l ihracat Guruş 69,5


Hisse-i zevcetü-l

mezbure

Guruş 57,5

Pare 10

Hisse-i li ibn Mustafa

Guruş 161,5

Pare 8

Hisse-i ibn Mehmed

Guruş 161,5

Pare 8

Hisse-i ibnetü raziye

Guruş 80,5

Pare 14

Sagire mezburun üzerlerine valideleri mezbure Aişe vâsi nasb olunub ve karye-i

mezbure imamı Munla Eyüb nazır nasb olunup yedlerine hücceti şer‘iyye verildiği kayd

şud Fî 20 Şaban 1161

S 35 / B 149

Kanuna müteallîk emri şeriftir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

236

Kıdvetül nüvvab e-l müteşerri‘in Karahisar-ı Sâhib kazasında naib-ü şer‘i olan

mevlânâ zîde ilmehu tevkî‘ refi‘ hümayuna vâsıl olûcak malum ola ki sen ki mevlânâ

muma ileyh Numan zîde ilmehusun sitte-i saadetime mektub gönderip kaza-i

mezburada vâki kurâ topraklarında arâzi mirîye tasarruf edenlenden sahibi arâzi

zamanında vefât edenlerin yerleri bî hasbül kanun tapuya müstehak oldukları kanun

üzerine resm-i tapu ile verilmesi ferman olan ashab-ı tapu kimler olduğu malumun

olmamakla fevt oldukta tasarrufunda tapu ashabına âlâ tertib verilmesi kanunu malum

olduğunda ol babta hükmü hümayunum verilmek ricasına vâki hal arz eylediği ecilden

kanun görüldükte imdi bir karye veyahut mezra toprağında arâzi tasarruf edenlerden

biri fevt oldukta yerleri meccanen oğluna intikal eder oğlu olur ise erişip baliğ ve

tasarrufa kâdir olduktan sonra 10 seneye değin babası yerlerini her kimin yedinde bulur

ise alır oğlu olmayan müteveffanın yerleri bî hasbü-l kanun tapuya müstehak olur hâk

tapu evvela kızlarınındır gerek sagîr ve gerek kebir on seneye dek bî garz Müslümanlar

takdir eyledikleri resm-i tapu ile alır ol dâhi yoğise tapu bî garz Müslümanlar takdir

eyledikleri resm-i tapu ile baba bir erkarındaşınındır on seneye değin alır ol dâhi yoğise

yurdu üzerinde sâkin olmak şartıyla bî garz Müslümanlar takdir eyledikleri resm-i tapu

ile baba bir kızkarındaşınındır beş seneye değin alır lakin yurdu üzerinde sâkin değildir

deyu gerek sahibi arz ve gerek ahar dahil edemez bu dâhi yoğise müteveffanın

babasınındır on seneye değin bî garz Müslümanlar takdir eyledikleri rüsumu tapu ile alır

ol dâhi yoğise bî garz Müslümanlar takdir eyledikleri rüsumu tapu ile validesinindir on

seneye değin oğlu yerlerin alır ba‘de mezahik tapuda da mahrum olan oğlu oğlunundur

10 sene değin bî garz Müslümanlar resm-i tapu ile alır ol dâhi yoğise müteveffanın

yerleri üzerinde mülkü meşru‘ meyve eşcarı kime intikal ederse 10 senelik bî garz

Müslümanlar takdir eyledikleri resm-i tapu ile alır ol dâhi yoğise bî garz Müslümanlar

takdir eyledikleri resm-i tapu ile müşterektir 5 sene değin iştiraki yerlerin alır müşteriki

yerleri müşterekine izni sâhib-i arz ile ferağat eyledikte alıvirdiğimi beha ile

müşterekimdin sonra ehl-i karyenindir bir seneye değin alıvirdiğini resm-i tapu ile ehl-i

karyeden yere zarureti olanlara verilmek kanun olduğu divân-ı hümayunum kaleminder

der kenar olunmakla derkenarı mucebince kanun üzere amel olunmak emrim olmuştur

buyurdumki (Boş) Vusul buldukta bu babta sadır olan emr-i celili alişanım ve balada

beyan olunan kanun üzere amel idüp min bâ‘de kanuna ve emr-i hümayunuma muhalif

kimesneye iş ettirmeyesiz şöyle bilesiz alameti Şerife itimat kılasız tahriren fî evahir

cemâziyel ahîr sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

237

S 35 / B 150

Ba‘de-l hamd ve’l-midne ale’l-hîtam ve alâ-resûli sallallahu vessellem hurri-

retül Abdul fakîr ile abdu rabbûl kerîm Numan el-Mevla hallafe be medine-i Karahisar-ı

Sahip ğafere lehû.

Mühür: Müzdeviç usulle Numan yazılmış.

S 35 / B 151

İzzet me‘ab şer‘iyyet nesab Günkârî müteveffa fahru-l kuzât Mehmed Efendi

kamyab

Ba‘de-t tahiyyetü-l vafiye inha olunur ki iş bu sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Ramazan-ı şerif gurresine değin yine Karahisar-ı Sâhib kazası tarafımızdan vekalete

zabt etmek üzere iş bu mirasla tahrîr ve irsâl olunmuştur vusulünde kaza-i mezburun

emûr-u şer‘iyye ve kısmeti aliyyesi şehri merkûm gurresine değin ru‘yet ve cade’i şer‘

beyan üzere hareket eyleyesin vesselam hurrire fî yevmil sani ve-l ışrin min şehri

şabanü-l muazzam li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Minel fakir Numan el-mevla hallafe be medine-i Karahisar-ı Sâhib

S 35 / B 152

Faziletlü birader ekramim naibimiz Mehmed Efendi ba‘de-l tahiyyetü-l vâfiye

inha olunur ki (Boş) bundan akdem asitânede fevt olan maksut zade Mehmed nâm

müteveffanın terekesinin tahrîr ve durumun yedine kassam defteri teslim ve harc

defterini ahz eyleyesin ve Ramazan gurresine değin vâki olan mahsulatı defter idüp

tarafımıza tahrîr ve ifade eyleyesiz bâkî‘ü-l dua

Minel fakir Numan el-mevla hallafe be medine-i Karahisar-ı Sâhib

S 36 / B 153

Selam ağası Ali ağanın mütesellimlik buyruldusu.(Yandaki şerh kaydıdır.


Kıdvetü-l nüvvab el-müteşerri‘in hâlâ Karahisar-ı Sâhib naibi faziletlü Efendi

Ve mefahirü-l emâsil ve-l akran kethüdayeri ve yeniçeri serdarı sair zâbıtan ve

ayan ve iş erleri zîde kadrehûm inha olunur ki bu esnada avatıf-ı haliye-i cihandariden

Karahisar-ı Sâhib sancağı tarafımızdan inayet ve ihsan buyrulmakla liva-ı mezburada

bu def‘a tarafımızdan selam ağamız kıdvetü-l emâsil vel akran Ali Ağa zîde kadrehû

mütesellim nasb ve tayin olunup bi’at ve tesyir olunmağın iş bu buyruldu tahrîr ve ısdar

olunmuştur vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzere ağayı muma ileyh tarafına

müracat ve bî mûceb şer‘i ve-l kanun temessut emûr ve hususun cümleniz ittihad ve

238

muavenet ve muazevat olmayıp emûr-u ibad ve bilad-ı hâk ve adl üzere ru‘yet ve icrayı

ahkam-ı şer‘i ve kanun alel ittifak bezl-i ceddi sa‘i ve gayret etmekle hilâf-ı şer‘ ve

kanun vâzi‘ ve hareketten bî gayrı vech-i fukara ve zaifan bir ferde cur ve teaddi ve

eziyetten kemali tehaşi ve mecanebet idüp mûceb buyrulduyla amel eyleyesin deyu

Vasale ileyna kayıd 28 Şaban 1161

Fî 23 Şaban 161

S 36 / B 154

Devletlü inayetlü Çelik paşa hazretlerinin zahire buyruldusu.(Yandaki şerh


Şeri‘at-ı şi‘ar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu ve kıdvetü-l emâsil

ve-l akran kethüdayeri ve yeniçeri serdarı ve bî-l cümle ayan-ı vilayet ve iş erleri zîde

kadrehum inha olunur ki bu avanda avatıf-ı aliyye hüsrevane ve avarıf-ı seniyye-i

şahaneden bâ hattı hümâyun şevket-i makrun eyalet-i Anadolu bu halisü-l taviyelerine

tevcih ve inayet ve ihsan buyrulup şeref bahşi sudur olan emri celülü-l şanı vürud

etmekle bî-l latif allahteala ol havalilerden savb-ı maksudumuz hanedanat ve izzetimiz

muhakkak olmağın ber vechi sükkânı kâdim kazanızdan ve yediyle gelen 3 günlük

zehayir gönderilen defteri natık olduğu vech üzere bir saat evvel cemi tedarik hazır ve

mahya eylemeniz için iş bu buyruldu tahrîr ve ağalarımızdan kıdvetü-l emâsil ve-l akran

(Boş) Ağa zîde kadrehu tayi’n ve irsâl olunmuştur inşallahuteala vüsûlünde gerektir ki

vech-i meşrûh üzere amel ve hareket olunup ma‘rîfet-i şer‘le cümle ittifak ve mübaşir

merkûm marifetiyle ol miktar zehayir cem ve tedarik ve biran evvel hazır ve amade

ettirilip mûceb buyruldu ile amel olalar deyu Fî 24 Şaban 161

Vasale ileyna kayıd Fî 29 Şaban 161

Defteri tayinat-ı zâhir yevmi üç vesaire-i hazreti veliyü-l ne‘imi Fî 24 Şaban

1161

Nan-ı aziz Kıyye

1000(Yalnız

bindir)

Lahmı ganem

Kıyye 500(Yalnız

beşyüzdür)

Pirinç

Kıyye 250(Yalnız

ikiyüz ellidir)

Bulgur

Kıyye 250(Yalnız

ikiyüz ellidir)

Rugan-ı sade

Kıyye 220(Yalnız

ikiyüz yirmidir)

Asel-i musafi

Kıyye 30(Yalnız

otuzdur)

Şem‘i asel

Kıyye 25(Yalnız

yirmibeşdir)

Şem‘i rugan

Kıyye 15(Yalnız

onbeşdir)

Biber

Kıyye 1(Yalnız

birdir)

Baharat-ı metnu’a

Kıyye 0,5(Yalnız

buçukdur)

Badem

Kıyye 3(Yalnız

üçdür)

Şeker

Kıyye 5(Yalnız

beşdir)

Nişasta

Kıyye 15(Yalnız

onbeşdir)

Dakik-i has

Kıyye 30(Yalnız

otuzdur)

Nohut

Kıyye 30(Yalnız

otuzdur)

239

Tuz

Kıyye 50(Yalnız

ellidir)

Soğan

Kıyye 50

Kuzu

Kıyye 10(Yalnız

ondur)

Tavuk

Kıyye 30(Yalnız

otuzdur)

Yumurta

Kıyye 500(Yalnız

beşyüzdür)

Sumak

Kıyye 30(Yalnız

otuzdur)

Kuru erik

Kıyye 30(Yalnız

otuzdur)

Siyah üzüm Kıyye

30(Yalnız

otuzdur)

Sebze ve et

mikdarı elf

Şa‘ir ulufe

Kıyye

2000(Yalnız iki

bindir)

Saman

Kıyye 500(Yalnız

beşyüzdür)

Hatab

Kıyye 500(Yalnız

beşyüzdür)

Katran berayı

meş‘al

Kıyye 50(Yalnız

ellidir)

Süt

Kıyye 30

Yoğurt

Kıyye 30

Vech-i meşrûh üzere cemi ve tedarik eyleyeler vusul ve kayd 29 Şaban 161

S 36 / B 155

Kıdvetü-l nevvab el-müteşerri‘in Karahisar-ı Sâhib naibi faziletlü Efendi ve

kıdvetü-l emâsil ve-l akran mütesellimimiz Ali Ağa zîde kadrehu ve mefahirü-l emâsil

ve-l akran sair zâbıtan ve ayan ve iş erleri zîde kadrehum inha olunur ki bu esnada

avatıf aleyye cihan banilerinden Karahisar-ı Sâhib sancağı inayet ve ihsan olunmağla

müste‘iyane billahiteala şehri şabanü-l muazzamın yirminci hamis günü Kütahyadan

hareket ve civarında iki gün saiban mekteb ve ikamet ve sulh-u şehri mezbûr olan

ahvalini nehazet ve azimet idüp Kütahya kazasından nehri Porsuk kenarına ondan

Kuyucak karyesine ondan Karahisar kazasında Osman köyüne ondan karahisara iki üç

saat mesafe karyeye ondan nefsi karahisara nüzul ve duhulümuz musammam ve

muhakkak olmağın bir minval-i muhârrer kazanızdan nüzuliyetimiz tertip olunan

mürahalelerde dairemiz halkının tayinat ruzmeleri için iktiza eden ecnazı zehayir rayic

fî-l vakt behalarıyla gönderiler defter mucebince ma‘rîfet-i şer‘ ve teslim ve tâyin

olunan mübaşir ve cümleniz marifetleriyle bundan akdem cemi ve tedarik ve

tarafımızdan kabza memura edâ ve teslim olunmağa kezalik karahisarda nüzullerimiz

için iktiza eden konaklar gönderilen defter mucebince marifetleriniz ile bir gün

mukaddem tertib ve hazır ve amade olmağa her birerleriniz takayyüdü tam ve ziyade

cüddesi ve ihtimam eylemeniz babında iş bu buyruldu tahrîr ve ısdar (Boş) ile irsâl

olunmuştur vusulüne gerektir ki vech-i meşrûh üzere iktiza eden ecnas-ı zâhir rayic fî-l

vakt behalarıyla gönderilen defter mucebince mürahale-i mezkurelerde ma‘rîfet-i şer‘ ve

mütesellim ve mübaşir muma ileyhima ve cümlesi marifetleriyle biran akdem cem ve

tedarik ve hazır ve amade olunmağa ve kezalik gönderilen defter mucebince konakların

marifetleriniz ile bîr gün mukaddem tertip ve hazır ve amade olunmağa her birerleriniz

240

kemali ced ve sai ve ihtimam eyleyib mücanibde vusulümüzde gerek zehayir mezburun

ve gerek konaklardan noksan sabıkan ile dairemizin mevrus-u zaruret olur hâlâ terîni

be-gayet nebat-ı tevakki ve mücanebet idüp mûceb buyrulduyla amel eyleyesiz deyu fî

28 Şaban 161

Vasale ileyna ve kayıd Fî selhî şehri mezbûr

İnayetli veliyyü’l-ni’am Efendimiz hazretlerinin daire’i Aliyelerine rüzme iktiza

eden tayinatımız için ecnası zahirin defteridir ki zikr olunur

Fî Şaban 1161

Nan-ı aziz

Kıyye 600

Lahmı ganem

Kıyye 300

Pirinç

Kıyye 300

Rugan-ı sade

Kıyye 100

Şeker

Kıyye 2

Asel

Kıyye 12

Nişasta

Kıyye 5

Nohut

Kıyye 5

Kahve

Kıyye 6

Dakik-i has

Kıyye 20

Şem’i asel

Kıyye 2

Şem’i rugan Kıyye

10

Tuz

Kıyye 6

Badem

Kıyye 1

Üzüm

Kıyye 2

Ecnası baharat

dirhem 100

Şa’ir istanbûli kile

Kıyye 300

Saman

Kıyye 50

Hatab

Guruş 50

Katran

Kıyye 15

Olduğu vech üzere daire’i hazreti veline’ımeye ruzme iktiza eden ecnası zehayir

defteridir 29 Şaban 161

S 36 / B 156

Kalelinin fermanıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)




ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Anadolu valisi vezirim (Boş) paşa edammallahu teala

iclalehu ve kıdvetü-l kuzât ve-l hükkâm mâ‘denü-l fazail ve-l kelâm (Boş) kadısı

Karahisar-ı Sâhib kazası naibi zîde fazlehuma tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak

malum ola ki Karahisar-ı Sâhib kalesi ve arasında sâkin kale-i mezkûr neferatından

Mehmed bey ve Hüseyin bey ve Ahmet bey ve Hacı Hüseyin demekle maruf

kimesneler ile ve dâhi sair saz malumul insan nâm kimesneler sitte-i saadetime arzuhal

idüp bunlar ile Karahisar-ı Sâhib kalesi derununda sâkin kale-i mezkûr neferatından

satılmış ve Hüseyin ve el-Hac Mustafa (Boş) ve (Boş) nâm kimesnelerin emurları için

(Boş) nâm kimesneye verip iştiraken masrafları olan malumul miktar akçeden bunlar

hisselerine düşeni verip kusurları olmayıp mezkurlara verecekleri yoğken mezkurlar

241

tezvirata seluk ve bizler kale-i mezkura derununda olmağla size meblâğ-ı mezburdan

hissenizden ziyade bizim hisseniz için dâhi bir miktar nesne veriniz biz hissemizi

noksan verelim deyu bunların üzerine şer‘an bir nesne sabit olmadın bunlara musallat

ve hilâf-ı şer‘ şerîf taciz ve teaddiden hali olmadıkların ve bu babta fetevayı Şerife

verildiğin bildirip mucebince amel olunup ol vecihle teaddileri men ve def olunmak

babında emri şerifim rica eyledikleri ecilden mahallinde şer‘le görülmek emrim

olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta sadır olan emrim üzere amel dâhi

bunlara ol vecihle dahil olundukta mukaddema bir def‘a şer‘le görülüp fasl olunan

hususları tamamı hâk ve adl üzere mukâyyid ve fetevayı şerifeye nazar idüp göresin

ilam olunduğu üzere ise ol babta müktezayı şer‘ kavim ve fetevayı Şerife mucebince

amel idüp dâhi davamız üzerlerine şer‘an bir nesne sabit olmaya hilâf-ı şer‘ şerîf bunları

mezburlara ol vecihle teaddi ve rencide ettirmeyip men ve def eyleyesin min bâ‘de şer‘

şerîf ve fetevayı münif ve emri hümayunuma muhalif kimesneye iş ettirmeyip işlemeyip

inat ve muhalefet üzere olanları isim ve resimleriyle yazıp bildirip hususu mezbûr için

bir dâhi emrim ve erenlü eyleyesin şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın tahrinen

fî evasıt recebü-l ferd li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf


S 37 / B 157

İzzet meab Hasan Efendi kâmyab.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Ba‘de-l tahiyyetü-l vafiye inha olunur ki iş bu 1161 senesi Ramazan-ı şerifi

gurresinden zabt etmek üzere arpalığımız olan Karahisar-ı Sâhib kazasının neyabeti

tarafımızdan sana tefvîz ve sipariş olunmuştur gerektir ki kazayı mezbura seneyi

merkûma Ramazan-ı şerifi gurresinden mutasârrıf olup beynel ahali icrayı ahkâm-ı

şer‘iyye idüp düşen meftayı askeriye muhallefatını dâhi tahrîr ve beynel verese bî-l

ferizetü-ş şer‘iyye taksîm kılınıp hala şer‘i şeriften mesmu’a inhiraf etmeyesiz

Hurrire fî tarîhi-l mezbûr li sene er merkum

El-fakir Mehmed Said

S 37 / B 158

İzzet meab Karahisar-ı Sâhib kazasına müezzin bî-l ifta olan Ahmet Efendi

Ba‘de-s selam inha olunur ki sen hâlâ kazayı mezburada olup hüsnü sülûkun

dâhi ihbar olunmağın ke’l-evvel ihtaye tarafımızdan sana izin verilmiştir gerektir ki

istifa olundukta sıhhı akval e’imme hanifeye ile ifta idüp kütübü mutebereden nakli

242

sarih ve imzalarınıza Karahisar-ı Sâhibte müezzin bî-l ifta olduğunu tasarruf eyleyesin

ve-s selam

Hurrire fî yevmil sabi ve-l ışrin min şabanü-l muazzam li sene ehadi ve sittin ve

mie ve elf

El-fakir Mehmed Said

S 37 / B 159



bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahfûfun bî-

sunûf-ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Anadolunun sağ kolunda vâki vüzerayı izâm

edammallahuteala iclalehum ve azamü-l ümera’i-l kirâm efahimü-l kübera’i-l fehham

evvelil kadr ve-l ihtiram ashabü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bî mezidi inayetü-l mülkü-l

âlâ mir miranı kirâm dame ikbalehüm ve kadı kuzât-ı müslimin evali velatü-l

muvahhidin mâ‘denü-l fezail ve-l yakin râfi-u i’lam-ı eyyedallahu ve-l din varisü

ulumü-l enbiya’i ve-l mürselin el muhtassun bî mezidi inayetü-l mülkü-l muayyen

mevali izâm zîde fazlehum ve mefahirül umera’i-l kirâm ve raci‘ü-l kübera’i-l fehham

evvelil kadr ve-l ihtiram el-muhtasun bî mezidi inayetü-l mülkül ilam ümera‘i vüzerai-l

ihtiram dame izzehum ve mefahirü-l kuzât ve-l hükkâm mâ‘denül fezail ve-l kelâm

kuzât ve nüvvab zîde fazlehum ve mefahirü-l emâsil ve-l akran mütesellimler ve

voyvodalar ve kethüdayerleri ve yeniçeri serdarı ve züema ve erbab-ı tımar ve

cizyedarlar ve avarız ve nüzul ve sair mir-î mukataat mültezimleri ve havas ve evkaf

zabıtanı ve mütevellileri ve câbileri ve ayan-ı vilayet zîde kadrehum tevkî‘ refî‘

hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki bundan akdem birkaç nesneler sa’fiyen vâki olan

seferlerden naşi girip tekalif behanesiyle Anadolu ve Rumeli canibleri de kürt ve

Türkmen ve Arnavut ve hanegan vesair ecnas-ı muhtelifeden erazil ve er‘at ve

makuleleri kesret üzere istanbula gelip zeham sebebi ile emri taişde kendilere

zaruretkarı olmak hasebiyle ibadullahın emval ve eşyalarına cem‘an bazı hıyanet ve

şekavete cesaret etmeleriyle bu halde hem taşra vileyetleri harabına ve hem istanbulda

olanların zaruret hallerine bais bir halet-i reddiye olduğu cihetten (Boş) o mekuleler

nefs ve tefhis olunarak bildirilip habsi hasatta vilayetlerine iade ve irca‘ olunduğundan

gayrı me’mur ve mu’abirlerde olan hükkâm ve zâbıtan leyli ve nehar ceşm ve gümüş

tutup kendilerinden bir ferdin uburuna ruhsat göstermemek ve bila maslahat gelenleri ve

o güruhların a’la emrihim gerü vilayetlerine avdet ettirmek ve sahihu maslahatlulardan

243

kendi davası ile gelen bir nefer ve vilayet davası için olursa iki neferden ziyade bunun

mürurlarına uburlarına ruhsat göstermemek üzere tenbihat-ı ekide ve tehdidatı şedideyi

havi evamir-ı şerifiyle me’mur ve mu‘aberler gereği gibi setdü bend ettirilip lakin bu

bahane ile İstanbula zahire ve koyun götüren tüccar ve mumaneat olunmamak ve belki

onların kelimelerine inayet olunmak hususu dâhi derc ve tekit olunduğundan başka

Anadolu ve Rumelinin nihayetlerine varınca ocaklarına dahi fî mâ-bâd hesab ve

fukaradan bir ferdin kalkıp bila maslaha İstanbula gelmesine ruhsat verilmemek hususu

için mufassal ve meşrûh evamir-i Şerife-i cemileye bundan mukaddemce eğerce tenbih

ve te’kit olunmasaydı lakin adl-ü hevayı efrit lit takva fehevayı itaat ihtivası üzere

memalik-i mahruse ile olan fukara ve zuafan ve bil cümle ahali ve ianeninı cemi

mezalim ve teaddiyat-ı reaya bedi ve muhaddesatdan masnu ve me’mun olmaları akdem

keffe-i umurdan olmağla Lâbüd bu defa vilayetlerine iade ittirilen yollarda mezraların

bir ferd bir akçelerin almayıp ve mürurlarına ve sehamü-l vücuh taarruz ve mumane‘at

etmeyip herkesin selamet ile yerlerine ve yurtlarına varmaları mültezim-i mülükanem

olduğundan husunla vilayetlerinde vardıklarında gerek onların gerek sair kazada kurada

bulunanların üzerlerine tekalif beyhude zam ve tahmil olunmamak ve ibadullah

oldukları yerlerde rahat der nümahiyyet ile devam-ı ömr ve devletim iddiayasına

müdavemet ve rıza ve hars ve kar ve kesbleriyle iştigal-i tam ve mübaşeret eylemeleri

ve mafil fevat hadyevanem olduğu ecilden ol emirden bu canibten vilayetlerine amade

ve irca‘ olunan tavayiften yollarda ve konak ve menzillerde ve mescidlerde hükkâm ve

zâbıtan ve hûdam-i şer‘ taraflarından bir akçe ve bir habbe almayıp mürurlarına

mümane‘at olunmayıp emin ve salim vilayetlerine çıkmaları nezaret ve dikkat olunmak

ve saniyen mukaddema adaletname-i hümayunlarım muciblerince cümleye tenbih ve

tekit olunduğu eyalet ve vilayet mutasarrıfları tâyin ve takdir olunan hazeriyelerine

daʻvâ’i müferret ve mukteniyelerine kanaat

S 37 / B 160

Çalık emir Hasanın itlak emridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Kıdvetü-l kuzât ve-l mustahfizin Karahisar-ı Sâhib kalesi dizdarı (Boş) zîde

hıfza tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki vürud-u bevvabü-l müteşerri‘in

Karahisar-ı Sâhib kazasına naib-ü şer‘ olan mevlânâ Numan zîde ilmehu sitte-i

saadetime mektub gönderib karahisar-ı sâhibte vâki Sofular Mahallesi ahalileri ve

Medine-i mezbure sükkanında emir Osman zade Çalık seyyid Hasan nâm kimesnenin

ehl-i reayası vesair ahali-i beldeden mevsuk behem kimesneler meclis-i şer‘e varub

244

merkûm Seyyid Hasana naibin kanuna arz olmaktan naşi bazı töhmet ile müttehim idüp

karahisar-ı sâhib kalesinde ıslah-ı nefer edince kale-i bend ve hâkaniye arz ve ilam ile

itlakıçün emri şerîf sadır olmadıkça itlak olunmamak üzere emr-i şerîf sadır ve kale-i

mezburada zindan içinde olan kuyunun kasrına vâzi‘ ve ilka idüp ve merkûm bu güne

ceza ile ıslah-ı nefs ve töğbe ve sulh hali zâhir ve zindanda Halîl ve marazi olmağla

itlakı babında emri şerîf sudur için karar-ı arz ve ilam iltimas etmeleriyle tarafı şer‘den

yanına mutemet aleyh adamlar irsâl olundukta fî nefsi-l emr hal minval-i muhârrer

üzere olup ıslah-ı nefs eylediği âlâ vuku‘a meclis-i şer‘e inha olunup ve mahkeme-i

merkume ve Medine-i mezbure ahalileri nefer merkûm ıslah-ı nefs eylemiştir hanesinde

merzine mu‘alece ve fî mâ bâ‘de kendi halinde olmak üzere emri âli suduru için der

devlet medara arz ve ilam ile medar-ı beruse iltimas etmeleriyle minval-i muhârrer sulh

haline mevlanayı muma ileyhin dâhi ilmi muhit olmağın haline merhameten kale-i

mezburadan itlak ve misli tahliye olunmak babında emri şerifim verilmek ricasına vâki’i

hali bî-l iltimas arz eylediğin ecilden vech-i meşrûh üzere itlak olunmak emrim

olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta sadır olan emrim üzere amel dâhi

senki dizdarı merkumsun merkûm Seyyid Hasanı kaleden itlak ve misillü tahliye

eyleyip merzi için emri şerifimle amel olasın şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın

tahrinen fî evâhir şehri şabanü-l muazzam sene ehadi ve sittin ve miete ve elf


Vusul ve kayd Fî 12 Ramazan 161

S 37 / B 161

Hâlâ Karahisar-ı Sâhib kadısı faziletli Efendi hazretleri tâyin olunan mübaşir

marifetiyle mezburun sirka olunan at ve eşyası lazım gelenlerden tecessüs ve bayihal

buldurup sahibine red ve teslim ve ihkak olunup eğer mahallesinde ihkak-ı hâk

olunmazsa lazım gelenleri divân-ı Anadolu ihzâr eyleyesiz ve-s selam Fî 18 Ramazan

1161

Ali kaimmakam-ı Anadolu

Devletlü inayetlü merhametlü sultanım hazretleri sağolsun

Arzuhal kulları budur ki bu kulları Konyadan gelirken hâlâ Karahisar kazasına

tabi Çobanlar nâm karyeye tişrin mesafe tarikiyle nüzul eylediğimde karye-i mezbure

sakînlerinden İvaz oğlu Şaban ve Mihen oğlu Dede ve kerim oğlu Hasan nâm

kimesneler bu kulların ve gerek atlarımız ve enval ve eşyamız gece bekleyip badehu

nısfu-l leyle bu kulların uyandırıp atların sirka olunmuştur bu kullarına ihbar idüp bu

245

kulları dâhi kalkıp imam vasıtasıyla sirka olunduktan sonra bir sim kılıç ve bir sim acem

balta ve bir sim pişto ve bir cedid kaput ve bir çuka penişimiz karye-i mezbura ahalileri

ittifaken sirka idüp bu kullarına gadr-ı külli olmağla mercudur ki mübaşir kulları tâyin

mezburları mübaşir marifetiyle liva’i Anadoluya ihzâr ve murafa‘a şer‘ ve sirka

eyledikleri atım vesair eşyalarımı alıvirilmeleri babında emiru ferman sultanımındır

Bende-i el-Hac Mustafa kulları

S 37 / B 162

Ahmet Ağanın kantar mülükanesi beratıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Memalik-i mahrusede vâki Şam ve Haleb ve Diyarbekir ve Mardin ve Ünye ve

Malatya va Ayıntab ve Tokat caniblerinde ve bazı mahallerde ve-l muhassal ve

voyvodaların bazılarına vâsıl mir miran mukata‘anın ekseri ricali devlet ve ayan-ı

vilayetten bazılarının uhdelerinde olup lakin üzerlerine müstakil olmayıp her biri senede

birkaç evime deruhte olunduğundan reayası gönderilmeyip ve kuyular için vaktı

zamanıyla nâm ve ihtiyaçları olan mallarına inayet olmamakla zemini murabıh

habbelerden sınai ile akçe aldıklarından her sene ez diyar olan istirbahın edasına ziraat

ve harasları ve kar ve kesblerinin hasıl vefa eylediğinden deruhte edenler dâhi zabt

edeceğim bir yahut iki senedir deyu cümletü sahiblerim almak için cür ve eziyet

eylediklerinden ekseri perakende ve perişan ve hali ve harab mürte‘abeleri olan kuvveti

yevmiyeye muhtac ve ahvalleri diğerlerin olmağla ba‘de-l yevm ol mekule ikrar-ı

mukataat masarıfiyeleri mesellu mal ve kalemiyesin verdiklerinden sonra bir tarikle

ahara verilip ve mutasarrıfları dâhi ahara verilmeyeceğini bilip imarıyla nakit ve öşrü

mahsulünden kendine faiz ziyade olsun deyu reayanın tahmine ve levazım-ı sairelerine

inayet ve desti netavil zulme ve civar-ı edanın sebanet etmekle ahvalleri nizam bulup

terfiye’i abad ile memalik-i islamiyede olan mirî mukata‘anın ömüran ve baş ve abadan

olmasına bais olmağın ancak inkilabı zamana ve muhtezayı vakit ve hale göre bu

nizam-ı mutlak cemi hazine için olmayıp bâ‘de zîde nefer şurud mezkûr mura’d envab

tebdil ve tabir olunmak sebebi ile verecekleri muamelenin za‘i olmayacağını temin

yakınabilip rağbet etmeleri için fî mâ bâ‘de taraf-ı hümayunum ve vekili mutlakam

(Silik) nizam bozup sureti ahara ifrağ etmek murad ettikte bu nizam imarı memleket ve

ibadullaha evvel ve inka‘ olduğu huzuru feyz alınır padişahaneme gelip bi-l nefs

kendileri arz ve men eylemeleri içün alemü-l ulema‘i-l mütebahhirin bî-l fazl şeyhü-l

İslam ve kazaskerlerim ve nakibü-l eşrafım edammallahuteala fazlehum bu hususa

246

mahsus nazır nasb ve tâyin olanlarıyla ol mekule karar-ı mukata‘at hâlâ hazine‘i amirem

defterlerinde mukayyed olup valiler ve muhassal ve voyvodalara veregeldikleri mal-ı

mirî ve mutad üzere kalemiyesine kesir ve noksan gelmemek şartıyla malın asitane‘i

saadetim hazinesine verenler kemali evvel hazine-i amirem ve cami‘ü-l emval olanlara

dahilinde dört taksit ile edâ ve kalemiyesin verip yedine temessük aldıkça tahmil vardır

deyu mirî ve kalemiyesi için deregeldiklerinden ezdiyad bir akçe ve bir habbe mutalebe

ve rencide şefaat ve rica ve cur ve eza ve gadr ve zarar kastıyla sahibinin ricası oldukça

ahara verilmeyip ve zira ve mir miran ve mir liva ve mütesellimler ve sair ehl-i örf

taifesi taraflarından bila ferman bir senelik talebiyle rencide ettirilmeyib mefruzu-l

kalem ve mahtu‘u-l kadem min küllü-l vücuh serbestiyet üzere hayatta oldukça teyiden

malikane zabt eylemeleri içün yedlerine berât-ı celil ünvanı verilip ve

mutasarrıflarından biri hal hayatında karyesin ahara feragat ve kasr-ı yed eylemek

murad eyledikte bu nizam-ı ma‘rîfet-i şer‘ ve hüsnü rızasıyla hücceti şer‘iyye

olunduktan sonra müceddeden feragatından beratı şerifim verilip bî emrullahuteala vefât

idüp karyesi tarafı mirîye ait ve raci olundukta tarafı miriden müzayede ve inayet

inkıta‘ından sonra aharın verdiği muacceleteyi verir ise zabt ve rabta karar evlâd-ı

zekuruna verilip olmadığı halde tekrarı talibine füruht ve divan akçesi teslim hazine-i

amirem olmak üzere mukarenet uddet-i bari ile tamiri bilad ve terhiyye’i ibat için cüz

havan devleti aliyyem ma’kul ve münasib görüb cümlenin ittifakıyla bi-l fiil defterdarım

arz ve ulemayı kirâm ve vüzerayı izâm dâhi istihsan ve imza eylemeleriyle bu suret

müstahsenete müruran zemin ile tebdil ve tâyin olunmayıp nazarı olan müşârun ileyhim

dâhi bu hususun şurut ve kuyudu bi-l ittifak vefaya ve tenfit ve icra ve hıfs ve harast

idüp fî mâ bâ‘de düstur-u amel olmak üzere mahalline kayd olunması babında emr-i

serir-i ilama telhis olundukta mucebince hattı hümâyun şevket-i mekrunum sadır

olmağın bina ve âlâ zalik senevi yiğirmi dört buçuk guruş malı ve zamanı zabtı mart

ibtidasından olan kantarcılık han kapan ve Karahisar maktu‘anın malikane mutasârrıf

Abdullah fevt olmağla mahallinden firar-ı fermanım olmağın beynel nas defaatle

müzayede ve rağbet inkita‘ından sonra üçyüz guruş muaccele ile iş bu rafi tevkî‘ refî‘ü-l

şan hakani ve nakıl beliğ tebliği mükerremet ünvanı cihanbali kıdvetü-l emacid ve-l

ayan Bâkî zade Ahmet zîde mecdehunun üzerinde karar ve talibi aharı kefyet etmekle

beher sene hazine-i amireye edâ ve halmiyesin verip hesabın görmek üzere hattı

hümâyun şevket makrun şurutu mucebince malikane uddesine kayd ve şartıyla beratı

celili ünvanım verilmek babında telhis mucebince ferman-ı hümayunum sadır ve

247

muaccele olan üç yüz guruş teslimi hazine-i amirem eylediğine sureti rüznâmçe-i

hümayunum verilmeyip hakkında mezidi inayet padişahanem zuhura getirip 1161 senesi

Ramazanı şerifin 18. gününden bu beratı hümâyun saadet mekruna verdim ve

buyurdum ki Ahmet zîde mecdehu maktu‘ mezbûru merkumun mahlulünden 1162

senesi mart ibtidasından sebatla oldukça teyiden malikane zabt ve vâki olan rusumatın

kanunu kâdim ve olageldiği üzere ahz u kabz ve senevi malı olan meblâğ-ı mezbûru

senesi için hazine-i amireme edâ ikamiyesin verip ve senedesi aharının hesabı görülüp

yedine sureti muhasebesin almadıkça zabt ve rabtına ve rusumatının ahz ve rabtına

tarafı aherden ferd dahil ve taaruz ve mani ve murahım eylemeyeler şöyle bileler

alamet-i şerife itimat kılalar.

Fî 29 Ramazan 161


S 38 / B 163

Müteveffa veziri mükerrem Süleyman paşanın muhallefatı zabt ve tahrîr der

saadete nakil ettirilmesi için emri şerifidir

İftiharü-l emacid ve-l ekarim cami‘ü-l mecamid ve-l mekarim el-muhtaz bî

mezidi inayetü-l mülkül daim dergâh-ı muallam kapıcıbaşılarından ve hassa müsliha

surlarından olup der sa‘âdetümden bu hususa mübaşir tâyin olunan el-Hac Halil dame

mecdehu ve kıdvetü-l mevvabü-l müteşerri‘in Karahisar-ı Sâhib naibi mevlânâ (Boş)

zîde ilmehu ve mefahirül emâsil ve-l akran kethüdayeri ve yeniçeri serdarları ve ayanı

vilayet iş erleri zîde kadrehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki Anadolu

valisi olup ber vechi arpalık Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfı olan vezîr Süleyman

paşanın bî emrullahuteala halul ecli mev‘uduyla vefât eylediği müteveffayı müşârun

ileyhin kethüdası tarafından düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem hâlâ

Anadolu valisi vezirim Çelik Mehmed Paşa edammallahuteala iclalehuya ihbar ve

veziri müşârun ileyh canibinden dâhi der aliyeme ilam olunduğuna binaen ve

müteveffayı müşârun ileyhin heyni vefatında yanında ve hazinesinde mevcut bulunan

nukut ve mücevherat ve eşya deruht ve pesat ve çadır ve çerke ve devvab ve mevaşi ve

gulam ve civarı vesair kalil ve kesir ismi mal itlak olunur her nesi var ise cânib-i

miriden zabt ve tahrîr ve kethüda ve hazinedar ve hazine katibi ve miftah-u gulamı ve

sair havas etba‘ı ahzu kabz ve cümlesinin asitane‘i saadetime nakl ettirilmesi fermanım

olmağın imdi senki kapıcıbaşı muma ileyhsin iş bu emri şerîf-i alişanım ile ol tarafa

vardığında kat‘an tehir ve tevkife ruhsat ve cevaz göstermeksizin ibtidar-ı emirde

248

müteveffa müşârun ileyhin kethüda ve hazinedar ve hazine katibi ve miftah-u gulamını

vesair havası etba‘ından emuruna vakıf olanları ahz ve kendilerinden tefahhas ve istifar

eyleye ki müteveffa müşârun ileyhin heyni vefatında yanında ve hazinesinde mevcut

bulunan nukut ve mücevherat ve eşya ve avani şeym ve raht ve besat ve defatir ve

senedat ve evrak ve devvab ve mevaşi ve gulam ve cevari ve çadır ve çerki vesair celil

vehakir ve kalil ve kesir ve Samet ve natık ismi mal itlak olunur her nesi var ise bir

halali tahfi ve mektum gulamın şartıyla zâhir ihrac ve ma‘rîfet-i şer‘ ile canibi miriden

zabt ve tahrîr eyledikten sonra cümlesini tahmile müteveffa müşârun ileyhin kendi

davarları kifayet ederse fî mâ ve eğerki kifayet etmezse iktiza eylediği miktar davarları

ol taraftan tedarike ve isticar ve mecmu‘unun tahmil ve kethüda ve hazinedar ve hazine

katibi ve miftah gulamı vesair havas etba‘ını mâ‘iyetine alıp esnayı rahide muhafaza

eyleyerek memhur ve mümza defteriyle maan der saadetime götürülmeye mezidi dikkat

ve iftimam eyleyesin ve siz ki naib ve sairleri muma ileyhimiz ber vechi muhârrer

müteveffayı müşârun ileyhin heyni vefatında yanında ve hazinesinde mevcut olan

muhallefatını mübaşir muma ileyh marifetiyle tahrîr ve defter eyleyesin ve ba‘de-l tahrîr

cümlesini ve müteveffayı müşârun ileyhin kethüda ve hazinedar ve hazine katibi ve

miftah gulamı vesair havas etba‘ını mübaşir muma ileyhin mâ‘iyetiyle âsitâne-i

saadetime nakl ve irsâl eylemeye sizler dâhi gereği gibi sa‘i ve ihtiram ve ihmal ve

musamaha misillü vâzi‘ ve alimden mücanebet eylemeniz babında ferman-ı alişanım

sadır olmuştur buyurdum ki hükmü şerifimle vardıkta bu babta vech-i meşrûh üzere

şerefyafta’i sudur olan iş bu emr-i şerîf-i celilül şan vacibü-l etba‘ ve lazımü-l

imtisalimin mazmun itaat makrunla amel olup hilafıyla vâzi‘ ve hareketten bî gayet

ihtiraz ve ictinab eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fil yevmil

ışrin min şehri Ramazan sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Vasale ileyna kayıd Fî 25 min Ramazan 161


Mucebince mektub sadrazama varid olmuştur

S 38 / B 164

Merhum Süleyman Paşanın muhâllefat defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıfı iken vefât eden el-Hac Süleyman Paşanın

nukut ve temessükatı ve sim evani ve eşya ve devvab ve mevaşi vesair cüzi ve külli

ism-i mal-ı itlak olunur her nesi var ise fermanı celilü-l şanda tasrih olunduğu üzere

249

ma‘rîfeti şer‘ ve cümle marifetiyle kerrad-ı efrad tahrîr olunan defteridir ki ber vechi ati

zikr olunur tahriren fîl yevmil sadis min şehri şevvâli-l mükerrem li sene ehadi ve sittin

ve miete ve elf

Sim kutu derununda

sancak mushafı şerîf

cilt 1

Def‘a sancak

mushafı şerîf

cilt 1

En‘am-ı şerîf

mahaşşa

cilt 1

Dela’ilül

hayrat

cilt 1

Sim sancak-ı

A’lem

Aded 1

Müste‘amel cedid

sancak Aded 1

Müste‘amel cedid

bayrak Aded 3

Müste‘amel

cedid Bayrak

Aded 1

Sim toplu tuğ

Aded 3

Sim kemer şatır

kuşağı maa hançer

Aded 6

Sim şatır dolaması

dikmesi

Aded 244

Sim kemerli şatır

gadarası Aded 6

Sim haşat

Aded 6

Sim kemerli

mataracı

gadarasi

Aded 4

Simlice mataracı

kuşağı

Aded 4

Sim su matarası

Aded 1

Mataracı için kaplan

post Aded 4

Sim çavuş kuşağı

Aded 9

Sim kabaralı

çavuş kuşağı

kolanı

Aded 5

Sim çavuş çukalı

Aded 7

Sim kaplı çalar

kalkan saat

Kıt’a 1

Asma çalar saat

Kıt’a 1

Sim kabzalı sim

kemerli kılıç 1

Biga kabzalı

ve sim bendli

kılıç 1

Elvan şalı çuka

donluk 3

Beldar hindi taka 4 İstanbulkari beyaz

çiçekli kermesüt

taka 4

Hind kutnisi taka

2

Gazi kermesüt

taka 2

Hind derpesi taka

1

Şam alacası taka 2 İstanbul kari beyaz

çiçekli kermesüt

taka 4,5

Beyaz kermesüt

taka 1

Akızlı destar

taka 12

Cüz içinde destar

taka 1

Mardin kari kırmızı

ve beyaz cedid

abdest futası Adet 6

Müste‘amel beyaz

işleme kahve

makromesi Aded 1

Al şal üzerine sind

işleme kahve

makromesi

Adet 1

Haleb alaca

taka 5

Elvan ketefî şal

taka 3

Turuncu kemer bend

şal taka 1

Müste‘amel

boyama

Adet 10

Beyaz bez top 1 Hindî fitilli

burûc taka 1

Mahsen kapağı

çuka üzerine cedid

sim kabaralı

kemer 1

Nefti çukaya kaplı

halkalık karsak

boğazı kantuş kürk 1

Sarı çukaya kaplı

halkalık nafı’a

kantuş kürk 1

Kursak bogazı

tente 0,5

Sayfa altına

İki tane sah

çekilmiş.

250

Merhum müşârun ileyhin ceblerinde zûhur eden

Elmas yüzük 1

Kıymet Guruş 250

Vasat zümrüt

yüzük 1

Kıymet Guruş 70

Sagîr zümrüt

yüzük 1

Kıymet Guruş 25

Altın saat Kıt’a

1

Marî bâdezehi

Aded 1

Payitahtlarında zûhur iden

Süleyman ismine

zümrüt mühür

Aded 1

Kıymet Guruş 20

Yüz surî tesbih 1 Sırma işleme

bohça içinde ince

işleme yağlık

Aded 1

İçinde Pend

işleme yağlık

Aded 1

Elmaslıca ve lal

taşlı altın saat Kıta

1

Kıymet 270

Altınlıca sagîr

bıcak 1

Ali ismine zümrüt

mühür 1

Kıymet 15

Sim çuka

derununda kadıya

bâdezehi Aded 1

Marî bâdezehi

Aded 5

Kehribar kutu

Adet 2

Adet hamse direm

200

Tenzuh71

Aded 6

Göküz çukaya

kaplı sırtı samur

ferace kürk 1

Festaki çukaya


ferace kürk 1

Almuclu sofa


serhadî kürk 1

Yeşil çukaya kaplı

müste‘amel sırtı

samur katoş kürk

1

Festâkî çukaya kaplı

siyah dolgu bacası

katoş kürk 1

Göküz çukaya

kaplı siyah dolgu

nafıası katoş kürk

1

Mavi kanevize

kaplı şemseli

müste‘amel

harvani ve şak

kürk 1

hazani çukaya

kaplı müste‘amel

vaşak safası katoş

kürk 1

Nefti çukaya kaplı

müste‘amel

dolgu boğazi kürk

1

Yeşil çukaya kaplı

müste‘amel

karsak boğazı

katoş kürk 1

Yeşil çuka kaplı

halkalık samur

pacasız ferace kürk

1

Festaki çukaya

kaplı halkalık bec

samurdan katoş

kürk 1

Al çuka kaplı

müste‘amel

ferace kakım kürk

1

Mavi sofa kaplı

müste‘amel

ferace kâkım kürk

1

Yeşil sofa kaplı

müste‘amel

serhadi kâkım

kürk 1

Al sofa kaplı

müste‘amel

serhadi kâkım kürk

1

Gümüşî

kermesudî kaplı

köhne kâkım

İstanbul bedeli

kürk 1

Sincabi kermesüt

kaplı köhne

kakım cebe kürk

1

Beyaz kermesüd

kaplı köhne

kâkım cebe kürk 1

Köhne vaşak Gümüşi germesûdî Turuncu şal kaplı Karanfili muclu Yeşil muclu sof

71

251

peçesi cebe kürk 1 kaplı köhne kaışsık

Cebe kürk 1

ve şak peçesi

Cebe kürk 1

sof müste‘amel

ferace 1

müste‘amel

ferace 1

Mor muclu sof

müste‘amel

ferace 1

Gül şerbeti muclu

müste‘amel ferace

1

Ceviz muclu sof

müste‘amel

kerak 1

Müste‘amel al

sof kerak 1

Beyaz şembeli

müste‘amel şal

peniş 1

Müste‘amel

beyaz şal peniş 1

Müste‘amel penbe

şal sof peniş 1

Müste‘amel

göküz şal-i sof

peniş 1

Müste‘amel tirşe

rengi şal sof peniş

1

Müste‘amel tirşe

rengi çerazlı şal

peniş 1

Elvan şal Cebe 3 Sim kabaralı tirkeş

maa bend

Aded 1

Mor kadife

üzerine sim

kabaralı bendşiz

tirkeş

Aded 1

Venedik kari

cedid yastık

Beyaz çift 10

Sarı çift 5

Göküz şal üzerine

süzenî işleme

seccade 1

Sincabi sarah

üzerine pesend

işleme seccade 1

Al çuka üzerine

işleme köhne

seccade 1

Banaluka kari

seccade 4

Elvan şalı sof

donluk 25

Muclu elvan sof

donluk 14

Cedid Bağdat

abası

Adet 1

Beyaz mehterhane

kermesüt

Adet 1

Berusenin beldar

taklidi kutni top 9

Sade ve alaca

kutni top 19

Elvan İstanbul

kermesüdü

Adet 7

Sim elvan rahatı

maa takım

Adet 1

Abayi

Adet 1

Simli bel gadârası

Adet 1

Kehribar bel

devatı

Adet 1

Kehribar şamdan

Adet 2

Sim su çavuş

kuşağı 1

Sim tarak

Adet 8

Fincan

Adet 2

Sim sagîr tas

Aded 1

Sim sagîr tabak

Aded 1

Sim nemgedân

Aded 2

Sim devat sakası

Aded 1

Sim sagîr kahve

ibriği

Aded 1

Sim hamam tası

Aded 1

Hurda sim

tahminen yiğirmi

dirhem

Sagîr kehribar

çekmece

Aded 1

Sim palaska ve

Zenne ve hareli

Aded 1

Kehribar hancer

kabzası

Aded 1

Mütearif astar

Aded 18

Usta bendi astar

Aded 9

Elvan Fransız

çukası zira

Aded 69,5

Elvan atlas zira

Aded 46,5

Sim buhurdan

gülebdan

Aded 4

Sim şamdan

Aded 3

Ma’raz

Aded 1

Sim kapanlı

şamdan sofrası

vasat 2

sagîr 1

adet 3

Def‘a sagîr sim

şamdan

Aded 1

Sim çavuş

çelengi

Aded 6

Sim devât

Aded 1

Sim tatlı tabağı

Aded 11

252

Sim şerbet fincanı

Aded 7

Zarif fincan

Aded 7

Sim sagîr hoşab

iskemlesi

Aded 1

Sim sagîr hoşab

tepsisi

Aded 1

Sim sagîr şerbet

ibriği

Aded 1

Sim sagîr şerbet

kasesi

Aded 6

kapak

Aded 3

Sim tatlı kaşığı

Aded 2

Sim sagîr kaşık

tabağı

Aded 2

Sim sagîr macun

hokkası

Aded 1

Sim tatlı tabağı

Aded 1

Milaga

adet 1

kaşık

Aded 1

Sim kutu

derununda eyalet

mührü 1

Sim başçukadar

kamçısı 1

Sim su tası

Aded 1

Simli çukadar

gadârasi

Aded 6

Sim çukalı divân

divanî takımıyla

Aded 1

Sim leğen ibrik

Aded 2

Sim kahve ibriği

Aded 2

Sim kahve asgısı

Aded 1

Sim fincan tepsisi

Aded 1

Hurda elmaslıca

ve lal taşlı altun

zarf

Aded 2

Sade altın zarf 2 Sim zarf maa fincan

Aded 26

Sim sagîr şeker

kutusu Aded 1

Sim kahve

süzgüsü Aded 1

Sim fincan

buhurdanı

Aded 1

Köhne işleme

kahve makromesi

Aded 2

Sade köhne kahve

makromesi

Aded 3

Yaldızlı nühas

şerbet kasesi 1

tatlı tabağı 4

Köhne hatabi ve

palangusadan

taam sofrası

Aded 2

Mardin kari köhne

peşkir 1

Köhne ta’m

makromesi

Aded 5

Elmaslıca altun

bıçak

Aded 1

Kıymet 250

Altu yalunca

gergedan kabzalı

sagîr hancer 1

Köhne hIl‘at

Aded 24

Asdar

Aded 34

Kürkten çıkma

sarı Fransız çukası

katoş

Aded 2

Alâ dizgin

Aded 6

âlâ tabkur

Aded 5

Sırma mallut

harcı Aded 1

Kalebdan mallut

harcı

Aded 3

Sim çukalı elvan

devâtı

Aded 1

Bec kılebdan şerit

bir miktar 1

Sarı ve beyaz

tolunacı kari şerit

parça 3

Kılabedanlı

cebrar hıl’at harcı

Aded 11

Sarma aba harcı

Aded 2

Sarı kirâkî harcı

Aded 4

Beyaz kirakî harcı

Aded 1

Bec hind fincanı

Aded 27

Kuşak kulanı

Aded 8

Sırmalı su

matarası

Aded 1

Sırmalı sahan

tablası

Aded 2

Harici piştov

Çift 1

Som kaşık

Aded 2

Sedef kaşık Aded

2

Mahlut kaşık

Deste 8

Sim pişto kundağı

takım başlığıyla

253

çift 1

Al çuka dolama 1 Yeşil baş mahurlu

çuka kantuş 1

Mavi flemenk

çukası zira Aded

5

Mavi siyah çuka

zira‘

Aded 4

Beyaz engürüzî

çukası zira‘ 4,5

Neftî şalı çuka zira

‘ 3

Köhne seraser hil’at

Aded 2

Zerdevat bedili

kalbağı

Aded 1

Banaluka kari

maşa 1

Pirinç hamam tas

Aded 3

Pirinç sagîr tepsi 1 Fes rengi saye

şemseli keraki

yağmurluk

Aded 1

Uçları simli

tüfenk demiri

çubuğu

Aded 2

Leh kari pişto

çift 1

Harici pişto

çift 1

Ma’i Fransız nim

çuka zira 15

04 penbe nim çuka

13 karanfilli nim

çuka =32

Fes rengi saye çuka

zir’a 14

Ağızlığı simli

yatağan bıçağı

Aded 1

Harici kutni

Aded 3

Dikilmiş nim çuka

ferace 2

Kılabdan şemseli

elvan çuka kiraki

8

Dikilmiş zencefilli

Fransız çukası peniş

4

Dikilmiş yeşil

Fransız çukası

ferace 1

Dikilmiş Fransız

çukasından peniş

2

Sağir gergedan

munuri kase 1

Telli mavi

Venedik hatayisi

zira 14

Yeşil saçaklı su

diban zira 10

Telli palankos

zira 10

Köhne palankos

çavuş kaftanı

Aded 1

Siyah telli hatayi

köhne çavuş

kaftanı

Aded 1

Yeşil kârî Göğüz

vesa perde Aded 1

İşleme bürüncek

perde

Aded 1

İşleme berencek

cibinlik 1

Mardin kari

müste‘amel

divân peşkiri

Aded 1

Som ve Biga ve

sandallı sakal

tarağı

Aded 4

Cedid dîba taam

sofrası

Aded 1

Mardin kari beyaz

peşkir Aded 1

Dîba kahve

tepsisi puşîlesi

Aded 1

Haleb kari işleme

rahd şeridi

Aded 1

Şamkari haşama 1

Köhne telli hatayi

yastık yüzü Çift 1

Trabzon bezi top 1 Palankusadan

müste‘amel

perde

Aded 1

Ankûdi kanavize

kablı halatlik

sincab kürk 1

Kalamdan kese

saçağı

Aded 1

Vaşak dane 3 Kâkum kürk tulum

1

Sincab kürk

tulum 1

Zerdeva kürk bir

çeyrek

Altın kakma

yatağan bıçağı

demiri

Aded 2

254

Kara kınlı kılıç 1 Venedik kari pesend

dokuma müste‘amel

yastık çift 7

Ali Efendi

fetvası

kebir cild 1

sagîr cilt 1

Hadikat’ul vüzera

cilt 1

Silahü-l müminin

cilt 1

Türki nasihatname

cilt 1

Müneyyetü-l Abidin

cild 1

Elvan Cezayir

ihramı

Aded 5

köhne 3

Çift işi sim sagîr

sandık 1

Banaluka-kâri sof

seccadesi Aded 2

Yaldızlı nühas

fener 3

köhne 1

Pirinç leğen ibrik

Adet 2

Keman 5 Tîr bir miktar Hokkasız rugan-ı

devât 1

Yaldızlı nühas

matara 1

Haraci germesut

Aded 1

Berber peşkiri ve

makrome Aded 1

Destar puşidesi

Aded 2

Şebek akçe kisesi

Aded 1

Pesend işleme

sagîr akçe kisesi

Aded 1

Bürüncük gömlek

Aded 18

Gömlek işi

Aded 29

İşleme yağlık

Aded 32

İşleme ugur

Aded 17

İşleme havlu

makrome 7

Sade havlu

makrome

Aded 23

İşleme taam

makromesi Aded

8

İşleme yemeni

Aded 10

Sırma işleme

bohça 1

Kalıb makromesi

Aded 3

Şerbet makromesi

Aded 1

Fes

Aded 10

Destimal

Aded 6

Mekke-i

mükerremeden

seccadelik için

gelen yeşil çuka

zira 2,5

Beckari çay

şerbeti takımı

sandık 1 nâkıstır

Londra çuka peniş 4

3 şemselidir

Al saye kaput

Aded 1

Hılatlık mallut

şemseli boğasi

Aded 9

Gördus seccadesi

Aded 3

Uşak seccadesi

Aded 3

Kürkten çıkma çuka

kantoş

Aded 3

Hancer kabzalı

pisto

Tek 1

Fağfurî kâse

Aded 4

Nühas kavanoz

Aded 1

İncilice keseli

sakal tarağı

Aded 1

İşleme abdest

makromesi ve

müste‘amel futa

Aded 1

Çağşırlık al sof

donluk 4

Kalemkari

müste‘amel

yorgan 3

Köhne palanku

sadan perde 1

Şemseli

müste‘amel al

saye yağmurluk ve

başlık

Fes rengi saye

şemseli yağmurluk

ve başlık

Köhne nim

çukadan taht-ı

revan puşidesi

Aded 2

Köhne abdest

futası

Aded 2

Sırma işleme

bohça içinde

berber takımı

işleme peşkir ve

255

Aded 1 makrome 1 sim tas

1 sim sini

Aded 1

Müste‘amel şal

neft kaftan 1

beldar entari

Aded 1

Beyaz şal neft

İstanbul kari

müste‘amel entari

1

Müste‘amel

İstanbul kari

beldar entari

Aded 1

Müste‘amel hind

beldari kaftan

Müste‘amel

morlu şal nefd

kaftan

Aded 1

İşleme çul ve

Dülbend puşimesi

Aded 1

Nefti İstanbul kari

çiçekli müste‘amel

beldar kaftan

Aded 1

Müste‘amel

yeşilli beldar

entari

Aded 1

Mavi İstanbul

kermesut

müste‘amel

entari

Aded 1

Müste‘amel elli

beldar entari

Aded 1

Müste‘amel

beyaz istanbul kari

şal kaftan

Aded 1

Müste‘amel al şal-i

kaftan

1

Müste‘amel

beruc kaftan

1

İstanbul şalısı

müste‘amel

kaftan

1

Şal-î müste‘amel

sof çağışır

3

Elvan çuka Cebe

3

Ankuri ve mavi

müste‘amel peniş

3

Müste‘amel

saye kaput Aded

1

Neftî çukaya kaplı

köhne cilt kaza

kantos kürk 1

Yeşil germesûdî

kaplı köhne samur

bacası peniş kürk

1

Sarı germesûd

kaplı köhne

kakım peniş kürk

1

Beruce kaplı köhne

beçe peniş kürk 1

Yeşil germesüd

kaplı ve şak

nafı’ası beçe

kürk 1

Mum-i yemeni

yorgan

Aded 1

Germesüt yorgan

Aded 3

Çift yorgan

Aded 1

Yüz yastığı

Aded 1

Çarşeb

Aded 3

Köşe şiltesi

Aded 1

Köhne çuka

çağışır 9

Beyazlı İstanbul

germesüdü

müste‘amel

kaftan 2 entari 2

Müste‘amel beyaz

derbe entari

Aded 1

Müste‘amel

hind şâlîsı kaftan

1

Müste‘amel

beyaz çitari kaftan

ve entari 1

Müste‘amel

beyaz ketefi şal

kuşak 1

Def‘a beyaz ketefi

şal kuşak 1

İşleme penbe köhne

şal kuşak 1

Def‘a penbe

ketefi şal kuşak 1

Mor ketefi şal

kuşak 1

Mavi ve penbe

işleme şal kuşak 1

Beyazlı hindi şal

beft müste‘amel

kaftan 1 ve entari

1

İstanbul kari beyaz

çiçekli müste‘amel

kaftan 1 ve entari 1

İstanbul kari

sarılı ve morlu

müste‘amel

kaftan ve entari 1

İstanbul kari nefti

çiçekli

müste‘amel

kaftan 1 ve sarılı

entari 1

Müste‘amel

kavuk

Aded 7

Müste‘amel astar

Aded 10

Destar puşilesi

cedid köhne

Hind deriyesi

kaftan ve entari

İstanbul kari

beyaz çiçekli

Şam alacası ve

beyaz sade zıbın

256

Aded 4 Aded 1 müste‘amel sade

1

Aded 9

Beyaz sade

Aded 4

Beyaz entari

Aded 2

Müste‘amel

hamam rahtı

Aded 1

Diba boğça içinde

işleme yağlık

Aded 5

Def‘a işleme

köhne yağlık

Aded 16

İşleme uçkur Aded

3

Kalice seccade

Aded 1

Vasat ayna 1 Kıbrıs kari beyaz

köhne makad 3

Hind basması

makat

Aded 4

Leh basması parça

Aded 1

Müste‘amel al

çuka makat 1

Palankusadan

müste‘amel köşe

şiltesi

Aded 2

Söznü köşe

makadı

Aded 2

Sagîr beyaz ihram

Aded 1

Beruse kari

kılebdan

müste‘amel

yastık çift 7

Köhne beruse kari

tel yastık

Aded 5

Def‘a köhne

mahlut yastık çift

9

Basma köşe

makadı

Aded 2

Köhne kutni

pencere perdesi

Aded 3

Banaluka kari

müste‘amel örtü

Aded 1

Sarı mai çukadan

müste‘amel örtü

Aded 1

Mahlut köhne

yastık çift 10

Köhne çukadan

makat

Aded 10

Köhne çuka kapı

perdesi

Aded 5

Köhne ocak

perdesi

Aded 1

Köhne çit makat

Aded 6

Köhne köşe

yastığı

Aded 3

Müste‘amel sade

hatayiden köşe

yastığı

Aded 14

Kadife balin

Aded 2

Müste‘amel tel

döşeme yastık

Çift 5

Uşak örtüsü

Aded 3

köhne 1

Uşak kaliçesi

Aded 1

Selanik kiçesi

Aded 1

Köhne sarı basma

çuka örtü

Aded 1

Sade kadife yastık

Aded 2

Yapağı

Kıyye 484

Seksen kilimi

Aded 47

Garar çift 10 Çadır bezi 3 çuval

derununda

Pirinç yaldızlı sini

1

Yaldızlı nühas sini

1

Yaldızlı nühas

tepsi 3

Beyaz nühas tepsi

3

Yaldızlı nühas

leğen ibrik

Aded 2

Beyaz nühas leğen

ibrik

Aded 3

Abdest leğeni Aded

2

İbrik

Aded 3

Nühas münkal

Aded 5

Çavuş tabla bezi

Aded 6

Sim kabareli pişto

kuburu çift 11

pişto çift 11

Sim rikab çift 7 Sim çukadan

rikâbî çift 1

Sim kalkan

Aded 9

Simli katoş

Aded 9

Mavi çuka üzerine

sim kabareli

Ankudu çuka

üzerine sim kabareli

Mor çuka üzerine

sim kabareli

Mavi çuka

üzerine sim

Baltacı külahı

çuka üzerine sim

257

Kesme 1 Kesme 1 Kesme 2 kabareli bargir

Kesmesi 2

kabareli bargir

kîsesi1

Göküz saye

üzerine sim

kabareli kîse 1

Mor çuka üzerine

sim kabareli bargir

kîsesi 1

Diba işleme kîse

1

Köhne kanevize

üzerine işleme

kîse 1

Saye üzerine güllü

işleme kîse 1

Mor çuka üzerine

işleme kîse 1

Mor çuka üzerine

ağır pesend işleme

kîse 1

Mor çuka üzerine

hafif işleme kîse

1

Badizuhri çuka

üzerine hafif

işleme kîse 1

Siyah çuka

üzerine pesend

işleme kîse 1

Anfudi çuka

üzerine pesend

işleme kîse 1

Mavi çuka üzerine

pesend işleme kîse

1

Kırmızı saye

üzerine köhne

işleme kîse 1

Gül şerbeti çuka

üzerine işleme

kîse 1

Kanto kumaşından

köhne riba kîse 1

kîse 1

Mavi ve siyah ve

ankudi göküz

palankusiye

kumaşından kîse

1

Şam kîsesi 1 Def‘a hafif şam

kîsesi 1

Çuka üzerine

sırma işleme çift 1

Badizuhri çuka

üzerine kenarı

şeridli sadeden

yedik kesmesi 9

Sim inci kemer

ve peçeli yerik

rahtı maa reşme

Aded 9

Yaldızlı kebir

kemer raht maa

reşme 7

Beyaz sim kemer

raht maa reşme

Aded 3

Yaldızlı inci peçeli

sim raht Aded 1

Sim çukun rahtı

Aded 3

Sim sagîr

hamayıl

Aded 1

Sim topuz

Aded 13

Sim kapanlı

topuzluk

Aded 7

Simli gadara Aded

13

Simli eğer

Aded 6

Sim kabareli

eğer

Aded 3

Sade kadife eğer

Aded 2

Müste‘amel

yerik puşidesi ve

at gömleği

Aded 6

Yed-i keleş falaka

nakkaş

Aded 7

İslimye kari

kundaksız altın

kakma tüfenk

namlusu şeşhane

Aded 20

Kaval

Aded 3

İslimye kari

kundaksız altın

kakma pişto

namlusu çift 2

Som vezir nişanlı

kundaklık altın

kakma tüfenk

şeşhane Aded 3

Kaval

Aded 1

Simli abanos

kundaklı mataracı

tüfengi Aded 4

Çifte demirli

filinta Aded 1

Zir nişanlı abanos

kundaklı runağlı

altın kakma tüfenk

şeşhane

Aded 6

İşlemekari tahta

kundak içinde

altın kakma

tüfenk namlusu

kaval

Sarma kundaklı

altın kakma

tüfenk şeşhane

Aded 3

kaval

Sim kakma ve

simlice kundaklı

alay tüfengi

Aded 46

258

kaval

Aded 6

Aded 5

Şeşhane

Aded 1

Aded 2

Siyah kundaklı

altın kakma kaval

tüfenk

Aded 2

Sarı kundaklı sim

bilezikli kaval

tüfenk

Aded 4

Kara kundaklı

harici kara

tüfenk

Aded 35

Bakır üzerine

altın yaldızlı

tüfenk sehpası

Aded 4

Karahisar kari

yaldızlı rikab çift

1

Çapgun rikabı çift

2

Bosna kari rikab çift

3

Bosna kari

çapgun rikabı çift

1

Pirinç çapgun

rikabı çift 1

Merhum müşârun

ileyhin

mutbahlarından

mevcut olan

Kastamonu kari

cedid avane-i

nühaseyi

kıyye 425

Müste‘amel avan

nühas kıyye 608

Yaldızlı nühas

sahan maa kapak ve

lengir ve tas Aded

40

Gürcü ve çerkesi-

l asl gullam nefer

Aded 5

Mezkûr gullamları merhum müşârun ileyh azade eylediler deyu hazinedarı ve

imamları takdir eden bâkî ferman Efendilerimizindir

Merhum müşârun ileyhin hazinedarları yedinde zûhur eden nakit akçe

Guruş Pare

12133

09078 5 derunu defterde mezkûr piştahalarında zûhur eden altundur guruş

hesabına idhal olunmuştur

21211

Seriklinin mukaddeman Çelik Mehmed paşa hazretlerinin biraderleri Osman

bey kefaletiyle merhum müşârun ileyhin hazinedarlarından istikraz eyledikleri meblâğ

Guruş 15000

İş bu bir kıta temessük mucebince meblâğ-ı mezbûru ashabı temessük edâ

edecek olduklarında 1000 Guruş tenzili ile merhum müşârun ileyh kabûl eylemek üzere

idiğini müşa‘ar ashabı temessük yedlerine merhum müşârun ileyh emriyle hazinedarı

tahvil verdiğini takrîr eder

259

Antalyanın mukaddema çelik Mehmed paşa hazretlerinin biraderleri Osman

bey kefaletiyle merhum müşârun ileyhin hazinelerinden istikraz eyledikleri meblâğ

Guruş 15500

Ceman yekun

Guruş 30500 zikr olunan iki kıta temessüke mahsûben teslimi bâkî

8747 merhum müşârun ileyhin alacağı olmak iktiza eder

21753

On iki hazine

derunî çiçekli

kutni ile

Münakkaş sade

hatabi pervazlı

berivani al çuka

Müste‘amel

yatak çadırı kıta 1

Yiğirmi hazine

derunî kırmızı

bezden Münakkaş

müste‘amel çerke

ve maa tozluk

kıta 1

Kırmızı bezden

derunî Münakkaş

müste‘amel

sayiban kıta 1

Telli hatayibden

köhne şemsiye

kıta 1

Derunî kırmızı

bezden Münakkaş

müste‘amel

muşammalı oya

kıta 1

Derunî beyaz

berdane kırmızı

bez kandilli

hamam zokağı

kıta 1

On iki hazine

derunî Münakkaş

muşammalı

müste‘amel çerki

maa tozluk kıta 1

On sekiz hazine

derunî Münakkaş

müşammalı

müste‘amel çerki

maa tozluk kıta 1

Derunî şeyak

müste‘amel sagîr

oya maa tozluk

kıta 1

On bir hazine

derunî Münakkaş

muşammalı köhne

çadır kıta 2

Derunî kırmızı

bez bervani

çinkari hazine

çerkesî maa

tozluk kıta 1

Derunî kırmızı bez

on bir hazine çadır

maa tozluk kıta 1

Derunî Münakkaş

köhne çadır kıta 6

Bir Derikli dokuz

hazine beyaz

köhne çadır kıta

35

Köhne sekban

Çerkezî kıta 12

Mutbah çadırı kıta

3

1 köhne

4

Köhne sade

muşamma kıta 2

Köhne sayisî

çerkes kıta 3

Dokuz hazine

derunî kırmızı ve

çetkari tepeli çadır

kıta 7

Müste‘amel

kandilli zukak

Adet 10

Yaldızlı nühas

çadır tazlı

6 kebir

1 sagîr

7

Yaldızsız nühas

çadır tazlı

Çift 7

tek 1

Mavi çukadarim

oya

kıta 1

Kırmızı çeşme

Kıta 03

beyaz 12

15

Eritme çift 7

260

Taht-ı revan kıta 2 Özrî çinkari

derunî kırmızı bez

çadır kıta 1

Demir meş‘al ve

demir kazma

Adet 5

Saka meşki

takımıyla çift 8

Oturtma çift 4

Nühas tencere

adet 6

Tabl-ı alem takımı

surna adet 21

Kaba surna adet 10 Çura surna adet 2 Zil

adet 7

Nakkare

adet 7

Boru

adet 14

Boru ağızlığı adet

9

Surna takımı kol

adet 50

Gerek kaba ve

gerek cura surna

lülesi adet 200

Tabla örtüleriyle

adet 9

Talim düdüğü adet

10

Köhne eğer adet

12

Tencere maa

kapak adet 10

Sahan adet 14

Tabe adet 5 Kefkir kebçe adet

1

Merhum müşârun

ileyhin mevcut

ahurlarında olan

hayvanat

eski kır at re’s 1

Yamalı kır at re’s

1

Doru at re’s 1

Al yağız at re’s 1 Şakir Ağa dorusu

re’s 1

Sungur beyden al

at re’s 1

Def‘a doru at re’s

1

Kula at re’s 1

Kır at re’s 1 Kır at re’s 1 Sohta oğlundan kır

at re’s 1

Def‘a kır at re’s 1 Ali kırı re’s 1

Ali paşa kırı re’s

1

Şişman salih kırı

re’s 1

Kır mısrî re’s 1 Eyüb Ağa dorusu

re’s 1

Def‘a kır at re’s 1

Bolu voyvodası

dorusu re’s 1

Kızıl kır tay re’s 1 Ömer paşa oğlu

kırı re’s 1

Tay re’s 1 Baş Ağa dorusu

re’s 1

Al tay re’s 1 Def‘a kızıl kır tay

re’s 1

Rıdvan Ağa kırı

re’s 1

Kethüdabey kırı

re’s 1

Zülfü siyah kırı

re’s 1

Hamid

müteselliminden

kır at re’s 1

Halil beyden

demir kır at re’s 1

Baş ağadan demir

kır tay re’s 1

Bazirgan kırı re’s

1

Eskici oğlu kırı

re’s 1

Kula mısrî

re’s 1

Kır tay re’s 1 Ömer paşa oğlu

kırı re’s 1

Ömer paşa oğlu

doru tay re’s 1

Ömer paşa

oğlundan

akçakanat re’s 1

Yusuf paşa ili re’s

1

Koca kır at re’s 1 Def‘a kır at re’s 1

Diğer kır at re’s 1 Al at re’s 1 Al tay re’s 1 Kula at sakat re’s

1

Çaşnigirden kır

mısri re’s 1

Dağlı kır at re’s 1 Kır bargir re’s 1 Bargir re’s 1 Çelik paşadan kula

bargir

re’s 1

Kilerci Hasandan

kula bargir re’s 1

261

Boz bargir re’s 1 Harkalı aygırları

re’s 17

Harkalı bargirleri

maa saka bargiri

re’s 108

Sitil

Adet 5

Semerli katır

re’s

107 semersizdir

034

141

Havatlı lök deve

re’s 34

Mezkûr haraklı

bargirleri na tuvan

olup telef olmaları

zâhir olmağla bu

taraftan ma‘rîfet-i

şerle füruht

olunmak üzeredir

Havatlı tavlu maya

deve

re’s

53

07 havatsız

60

Havatlı tavlu

erkek deve

re’s

68

06 havatsız

74

Boz ervane maa

erkek deve

re’s 58

Erdale çift 1 Kös

adet 1


re’s 21

Öküz maa dana

re’s 9

Kebir sagîr re’s 11

Ma’az adet 80 Oğlak

adet 119

Ganem

adet 140

kuzu

adet 44

Karahisar kalesine vâzi‘ ve dizdarına teslim olunan

Enik top adet 3 Barut sandık 3 maa dara

Kıyye 115

Bağlanmış fişenk sandık

2 maa dara Kıyye 129

Def‘a barut sandık 1

maa dara

Kıyye 60

S 42 / B 165

Karahisar kadısı Efendi ve serdarı vesair zâbıtan tâyin olunan mübaşir ve

zabıtlar marifetleriyle derunu arzuhalde meskurul esami kimesneleri şer‘ Şerife ihzâr

idüp şer‘le mürafaa ve sübut olan hakkı tâhsil ve teslim ve icrayı hâk ve ilam olunup ol

tarafta icrası mümkün olmaz ise divanı anadoluya ihzâr olunmak

Fî 5 L (Şevvâl) 161

Vusul ve kayd Fî 10 L (Şevvâl) 161

Devletlü merhametlü hazretleri sağolsun

Arzuhal kulları budur ki bu kulları karahisar önünde çayırda civan ra‘i ederken

nefs-i karahisarda Sofular Mahallesi sakînlerinden Zehman oğlu Mustafa ve Uzun

Süleyman oğlu satılmış nâmın şakkılar 15 adet koyunumuz sirka idüp tecsir birle

hayvanımın dördünün mezburların sürüleri içinde buldum taleb eylediğimde sana 8

262

koyun verelim deyu sulh tariki ile bu kullarını ifal idüp sonra 5 Guruş Mustafa verip 7

Guruşa birtemessük satılmış verip ikrar eyledikleri hakkımızı vermeyip bu kullarına

gadr-ı külli eylemeleri ile mürahım aleyyelerinden mercudur mezburlar huzura ihzâr ve

lazım gelen hayvanatım alıvirilmek babında ferman sultanım hazretlerinindir

Bende-i Ali

S 42 / B 166

Arzman bayrakdar Mustafa beyin defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sükkanından iken

bundan akdem vefât eden Mustafa bin Süleyman nâm müteveffanın veraseti zevce’i

menkuhe’i metrukesi Emine binti es-Seyyid Mustafa nâm hâtun ile sulbi sagîr oğulları

es-Seyyid İbrâhîm ve es-Seyyid Halil ve sulbiye sagire kızı Şerife Aişeye münhasır

olduğu zahir ve nümayan olduktan sonra müteveffayı mezburun tahrîr ve beynel verese

bî-l ferizetü-ş şer‘iyye tevzi ve taksîm olunan muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikr

olunur hurrire fî-l yevmil sadi min şehri şevvâli-l mükerrem li sene ehadi ve sittin ve

miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Bahçivan zade el-Hac Mustafa Efendi

Kavukçuzade Mehmed Efendi

Hamamcı el-Hac Mustafa Çelebi

Bıyıklı Süleyman Ağa

Abdülbaki Ağa zade Mehmed Ağa

Gebecelerli zade Mehmed bey

263

Mahalle-i

mezburada vâki

mülkü menzil

Kıymet

Guruş 250

Tuz bazarında

vâki mülkü

dükkân

Kıymet

Guruş 200

Der-anbar hınta

kile 135

Kıymet Guruş 250

Der-anbar şa’ir

kile 30

Kıymet

Guruş 37,5

Müste‘amel çuka

peniş

Kıymet 1

Guruş 4

Müste‘amel

Manisa alacası

Kıymet 2

Guruş 3

Köhne peniş kürk

1 ve Cebe kürk

Kıymet 1

Guruş 4

Müste‘amel

Türkmen kürkü

Kıymet 1

Guruş 3


Kıymet 3

Guruş 7

Müste‘amel

kavuk

Kıymet 1

Guruş 0,5

Köhne çağışır

Kıymet 1

Guruş 2

Köhne kuşak

Kıymet 1

Guruş 0,5

Evan-ı nühasiye

Kıyye 42

Kıymet

Guruş 42

Köhne kahve

ibriği Kıymet 7

Guruş 2

Müste‘amel kilim

Aded 3

Kıymet

Guruş 6


kilim adet 9

Kıymet

Guruş 9

Köhne yorgan 2

Kıymet

Guruş 3

Köhne döşek 1

Kıymet

Guruş 2

Köhne yastık 4

Kıymet

Guruş 3

Köhne minder 2

Kıymet

Guruş 1

Tay re’s 1

Kıymet

Guruş 25

Camus malağı re’s

1

Kıymet

Guruş 10


re’s 1

Kıymet

Guruş 4

Kara sağır ineği 1

maa buzağı 1

Kıymet

Guruş 8

Kara aslan

karyesinde koyun

ve toklu Adet 30

Kıymet

Guruş 50 (1 Tane

sah çekilmiş)

Der zîmmet çakır

köyü ağası

Mehmed Ağa

Guruş 645

Der zîmmet kılıç

Yusuf

Guruş 110

Der zîmmet bıyıklı

Süleyman Ağa

Guruş 122,5

Der zîmmet Hacı

mesut oğlulları

Guruş 52

Der zîmmet

bayatlı Ali

Guruş 10

Der zîmmet

karaarslanlı

mazlum oğlu

Guruş 13

Pare 15

Der zîmmet

karaarslanlı imam

oğlu

Guruş 10

Der zîmmet çil

İbrâhîm

Guruş 8

Der zîmmet

çalışlarlı menteş

oğlu

Guruş 10

Der zîmmet

Akviranlı Bostan

oğlu

Guruş 3,5

Der zîmmet

Mehmed bey 6

Pare 18

Der kise an nukut

Guruş 130

Hatab

Araba 14

Guruş 7

Hırdavat hane

Guruş 3

Ceman yekun

Guruş 2057

Pare 13 (Alta dört

tane sah çekilmiş)

264

Mine’l-ihracat techis ve

tekfin

Guruş 20

Resm-i kısmeti adi

Guruş 50

Emniyye

Guruş 3

Katibiyye

Guruş 2,5

Çukâdariyye

Guruş 2,5

İhzariye

Guruş 1

Pare 10

Yekun

Guruş 83

Pare 10


Hisse-i zevcetü-l

mezbure Emine

Guruş 246,5

Pare 10

Hisse-i ibni es-Seyyid

İbrâhîm

Guruş 690,5

Pare 16

Hisse-i el-ibni es-

Seyyid Halil

Guruş 690,5

Pare 16

Hisse-i binti Şerife Aişe

Guruş 345

Pare 18

S 42 / B 167


bundan akdem vefat eden Mustafa bey bin Sinan nâm müteveffanın sulbi sagîr oğulları

es-Seyyid İbrâhîm ve es-Seyyid Halîl ve sulbiye sagire kızı Şerife Aişe nâm sagirlere

babaları müteveffayı mezburdan bî-l ırsi-ş şer‘i isabet ve intikal envallerini zabta ve

rabta kıbel-i şer‘ enverden bir vâsi nasb ve tâyin olunmak lazım ve mühim olmağın

sagirün mezburunun anaları iş bu ba‘isetü-l vesika emine nâm hâtun Saliha ve

müstakime ve vesayet uhdesinden gelmeye kadire olduğunu zeyl-i sahifede muharrerü-l

esami müslimin haber vermeleriyle hakim mevki‘ sadrı kitâb tevvabin ve hüsn ü meab

hazretleri mezbure Emine Hatunu vâsi nasb eyleyib ol dâhi vesayet mezbureyi kabûl ve

merasimin kemayen bagi edaya müteahhide olmağın mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l

yevmil aşir min şehri şevvâli-l mükerrem li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

El sabıkun

S 42 / B 168

Müezzin Hasanın kıymet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Çavuşoğlu Mahallesi sükkanından

iken bundan akdem vefat eden müezzin Hasan bin el-Hac Mustafa nâm müteveffanın

veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Ümmü Gülsüm binti Abdi nâm hâtun ile sulbi

kebir oğlu Ali ve sulbi sagîr oğulları Mustafa ve Süleyman ve sulbiye kebire kızı

Satı’ya münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezburun

265

muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikr olunur hurrire fî yevmil sadis min şehri

şevvâli-l mükerrem li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

En‘am-ı şerîf

hediyesi

Kıymet

Guruş 1

Evan-ı nühasiye

Kıyye 62

Kıymet Guruş62

Köhne tüfenk 2

Kıymet

Guruş 4

Kara kılıç 2

Kıymet

Guruş 1,5

Dabanca 1

Kıymet

Guruş 1,5

Köhne raht 1

Kıymet

Guruş 1,5

Köhne çağışır 2

Kıymet

Guruş 1,5

Aba şalvar 1

Kıymet

Guruş 1

Köhne kavuk 1

maa sarık 1

Kıymet

Guruş 1

Müste‘amel peniş

ve kantos kürk 2

Kıymet

Guruş 10

Köhne

yağmurluk 2

Kıymet

Guruş 2,5

Müste‘amel

kilim 9

Kıymet

Guruş 15


Kıymet

Guruş 2

Müste‘amel yan

kaliçesi 2

Kıymet

Guruş 8

Köhne sadır

kaliçesi 1

Kıymet

Guruş 1

Köhne kilim 3

Kıymet

Guruş 1,5

Aba haşe 1 maa

şakbend 1

Kıymet

Guruş 2,5

Köhne heybe 3

Kıymet Guruş 1

Köhne palaska

vezne 1

Kıymet

Guruş 0,5

Müste‘amel keçe

3

Kıymet

Guruş 3

At çulu 2

Kıymet

Guruş 3

Köhne cizme çift

1

Kıymet

Guruş 0,5

Köhne yorgan 2

Kıymet

Guruş 1

Köhne yastık 3

Kıymet

Guruş 1,5

Köhne döşek 1

Kıymet

Guruş 1

Camus düğesi 1

Kıymet

Guruş 15


Kıymet

Guruş 5

Doru at re’s 1

Kıymet

Guruş 40

Al at re’s 1

Kıymet

Guruş 12

Doru iğdiç re’s 1

Kıymet

Guruş 10

Doru tay re’s 1

Kıymet

Guruş 20

Doru kısrak re’s 1

Kıymet

Guruş 10

Der-anbar hınta

kile 140

Kıymet

Guruş 210

Der-anbar şa’ir

kile 56

Kıymet

Guruş 56

Der zîmmet

Abdullah bey oğlu

Hasan

Guruş 59

Derzimmet

sincanlı emir

Guruş 48

Der zîmmet ahali’i

karye’i sincan

Guruş 33

Der zîmmet

hacıbeyli

karyesinden salih

oğlu İbrâhîm

Guruş 22

Der zîmmet üvey

oğlu Ahmet

Guruş 35

Hırdavat-ı menzil

Guruş 3

Ceman yekun

Guruş 707 (Yalnız

yedi yüz yedi

Mine’l-ihracat

techiz ve tekfin

Guruş 9

Mihri müeccel li

zevcetü-l mezbure

Guruş 40

Mihri müeccel li

zevcetül

mütevveffiye

Deyni müsbit li

binti Satı

Guruş 14

266

guruştur) hanım

Guruş 83

Deyni müsbit terzi

Hacı Halil

Guruş 16

Deyni müsbit

pahraçlı zade

Munla İbrâhîm

Guruş 5

Deyni müsbit li-

vakf-ı avarız

mahalle-i mezbura

Guruş 23

Deyni müsbit lala

Beşe

Guruş 4

Deyni müsbit

İbrâhîm Ağa

Guruş 4

Deyni müsbit

acem kündî

Guruş 24

Resm-i kısmeti adi

Guruş 17,5

Emniyye

Guruş 2,5

Katibiyye

Guruş 2

Çukâdariyye

Guruş 2

Hüddamiyye

Guruş 3

İhzariye

Guruş 0,5

Ceman yekun

Guruş 246,5

Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 460,5 (Yalnız döryüz altmış

buçuk guruşdur)

Hisse-i zevcetü-l

mezbure

Guruş 57,5

Akçe 7,5

Hisse-i ibni-l

mezbure Ali

Guruş 115

Akçe 15

Hisse-i ibni-l

mezbure Mustafa

Guruş 115

Akçe 15

Hisse-i ibni-l

mezbure

Süleyman

Guruş 115

Akçe 15

Hisse-i binti-l

mezbure Satı

Guruş 57,5

Akçe 7,5

Sagiran mezburan valideleri vâsi nasb olunup yedine hücceti şer‘iyye verildiği

kayd şud

S 43 / B 169

Haşhaş yağcısı Hacı Hasan ın kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Karaman Mahallesi sükkanından

iken bundan akdem vefât eden el-Hac Hasan bin Mehmed nâm müteveffanın veraseti

zevce’i menkuhe’i metrukesi Züleyha binti Ali nâm hâtun ile sulbi kebir oğulları

Ahmet ve İbrâhîm ve İsmail ve sagîr oğlu Ömer ve sulbiye kebire kızı Züleyhaya

münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezburun

muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikrolunur hurrire fil yevmil sadis aşar min şehri

şevvâli-l mükerrem li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

267

Kelâm-ı kâdim

hediyesi

Kıymet

Guruş 5

Mülk-ü menzil der

mahalle-i mezbura

Kıymet

Guruş 120

Cedid döşek 1

Kıymet

Guruş 3

Müste‘amel çit

yorgan 1

Kıymet

Guruş 4

Köhne yorgan 2

Kıymet

Guruş 4

Müste‘amel kilim

adet 5

Kıymet

Guruş 10

Köhne kürk 1

Kıymet

Guruş 3

Köhne kilim 2

Kıymet

Guruş 1,5

Sadır kaliçesi 1

Kıymet

Guruş 1,5

Sagîr kilim 2

Kıymet

Guruş 1

Yastık 4

Kıymet

Guruş 3

Köhne peniş kürk

1

Kıymet

Guruş 2

Camus ineği 1

maa malak 1

Kıymet

Guruş 20


maa buzağı 1

Kıymet

Guruş 5

Tabanca 1

Kıymet

Guruş 1

Köhne eğer

takımıyla 1

Kıymet

Guruş 3

Evan-ı nühasiye

35

Kıymet

Guruş 35

Şamdan 1

Kıymet

Guruş 1

Der-anbar hınta

kile 20

Kıymet Guruş40

Haşhaş kile 40

Kıymet

Guruş 160

Rugan-ı haşhaş

batman 8

Kıymet

Guruş 12

Dükkanda kazgan

Kıyye 8

Kıymet

Guruş 8

Der kese nukut

Guruş 22

Hırdavat dükkân

10

Guruş

Hırdavat hane

Guruş 5

Ceman yekun

Guruş480 (Yalnız

dörtyüz seksen

guruşdur)

Mine’l-ihracat

mehri müeccel li

zevcetü-l mezbure

Guruş 83

Deyni müsbet

çaylı fındık

Mehmede

Guruş 70

Deyni müsbet

Elpirekli Aşık

Beşeye

Guruş 40

Rüsûmu kısmeti

a’di

Guruş 12

Emniyye Guruş

1,5

Katibiyye Guruş

1,5

Çukâdariye Guruş

2

Hüddamiyye

Guruş 1,5

İhzariye

Guruş 0,5

Ceman yekun

Guruş 212

Sahihu-l baki li-t

taksim beyne-l

verese Guruş 268

(Yalnız ikiyüz

altmış sekiz

guruşdur)

Hisse-i zevcetü-l

mezbure

Guruş 33,5

Hisse-i ibni Ahmet

Guruş 52

Akçe 12

Hisse-i ibni

İbrâhîm

Guruş 52

Akçe 12

Hisse-i ibni ismail

Guruş 52

Akçe 12

Hisse-i ibni Ömer

Guruş 52

Akçe 12

Hisse-i binti

züleyha

Guruş 26

Akçe 6

Kesri bâkî

Akçe 6

268

S 43 / B 170

Suluğan Hacı Ahmetin kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)


bundan akdem fevt olan El-Hac Ahmet bin Süleyman nâm müteveffanın veraseti

zevce’i menkuha’i metrukesi Fatıma binti Abdullah nâm hâtun ile sulbi sagîr oğulları

Abdullah ve Hüseyine münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra

müteveffayı mezburun muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikrolunur hurrire fil

yevmil aşrin min şehri şevvâli-l mükerrem li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Mahalle-i

mezburada kain

mülkü menzil

Guruş 200

Hınta kile 12

Guruş 23

Şa’ir kile 2

Guruş 3

Kumaş yastık 2

Guruş 2,5

Cedid döşek 2

Guruş 6

Köhne yorgan 2

Guruş 2

Yanbolu kebesi 1

Guruş 2

Köhne velense 3

Guruş 1,5

Köhne yastık 4

Guruş 4

Müste‘amel kilim

4

Guruş 12

Köhne seccade 2

maa sagîr kilim 1

Guruş 3

Köhne kilim 4

Guruş 3

Köhne peniş kürk

1

Guruş 3

Tüfenk 1 maa

tabanca 1 maa

palaska 1

Guruş 3


Guruş 1

Köhne yağmurluk

1

Guruş 3

Köhne şalvar 1

Guruş1

Köhne zıbın maa

köhne kaftan 1

Guruş 1

Köhne kavuk 1

Guruş 0,5

Evan-ı nühasiye

Kıyye 35

Guruş 35

Havan 1

Guruş 1,5

Şamdan 1

Guruş 1

Köhne sarık 2

Guruş 3

Hırdavat beyt

Guruş 3

Dükkanda mevcut olan eşyadır

Kösele 9

Guruş 9

Yular adet 37

Guruş 6,5

Rişme maa kuskun

2

Guruş 0,5

Meşin kuşak adet

18

Guruş 1

Kantariye 2

Guruş 0,5

Baldım

adet 15

Guruş 2

Göğüs kayışı maa

tasma

Guruş 3

Köhne yastık 1

Guruş 0,5

Kahve ibriği 1 maa

su tası 1

Guruş 0,5

Su makî 1

Guruş 0,5

Mücerre 2

Guruş 0,5

Bıçkı 4 maa bez 4

maa perkâr 1

Guruş 0,5

Hırdavat dükkân 1

Guruş

Ceman yekun

Guruş 344,5

Mine’l-ihracat

Resm-i kısmeti adi

Guruş 8,5

Katibiyye ve Emniyye Çukâdariye Hüddamiyye İhzariye

269

Kaydiyye

Guruş 1,5

Guruş 1,5 Guruş 2 Guruş 1 Guruş 0,5

Mehri müeccel li

zevetül mezbure

Guruş 10

Sahihu-l baki li-t

taksim beyne-l

verese

Guruş 319,5

Hisse-i zevcü-l

mezbure Fatıma

Guruş 39,5

Pare 17

Hisse-i ibni

Abdullah

Guruş 139,5

Pare 11

Hisse-i ibni

Hüseyin

Guruş 139,5

Pare 11

Kesri bâkî

Pare 1

S 43 / B 171

El-Hac Mahmûd Mahallesi'nde vâki mescidi şerifin hitabet beratıdır.(Yandaki


Karahisar-ı Sâhib mahallatında El-Hac Mahmûd Mahallesi'nde vâki mescidi

Şerife ahali mahalleden Receb nâm sahibü-l hayrı kendine ittiba malı ile mescid ve

menâbir vâzi‘ idüp camii şerîf olmağla bir hatib nasb olunmak lazım ve mühim olmağın

erbab-ı istihkaktan muhtar cemaat olan iş bu rafi‘ tevkî‘ refî‘ü-l şan hakani Ömer halife

bir vecihle layık ve mahal ve müstehak olmağın ber vechi hasbi tevcih olunup yedine

müceddeden beratı şerifim verilmek babında naib-i mevlânâ es-Seyyid yunus zîde

ilmehu arz etmeğin vâki ise sadaka idüp bu berât-ı hümâyun verdim ve buyurdum ki

ba‘de-l yevm mezbûr Ömer halife varıp zikr olunan camii şerifte hatib olup hizmeti

lazımesin mer’i ve müdi kıldıktan sonra ber vechi hasbi mutasârrıf olup vakfın hayratı

ve devamı ömür ve devleti için duaya mudavemet göstereler şöyle bileler alamet-i şerife

itimat kılalar tahriren fî evail Zilkade li sene seman ve hamseyn ve miete ve elf

Vusul ve kayd Fî 5 Zilkade sene 161

Be makam-ı kostantinîyye

S 43 / B 172

Serdarzade’nin ibkâ mektubudur.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Şeri‘at-ı şi‘ar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu bâ‘de-s selam inha

olunur ki zir hükümetinizde vâki serdar olan kıdvetü-l emâsil ve-l akran otuz yedi

bölüğün İbrâhîm çavuş Ağa zîde kadrehuya serdarlığı kemâkan ibka ve mukarrer

olmağın iş bu mektub tahrîr ve irsâl olundu vusulünde gerektir ki mezbûru serdarlık

emurunda kıyam ve istihdam eyleyib aharı müdahale ettirmeyesiz ve ol tarafta olan

yeniçeri ve cebeci ve topçu ve top arabacısı ve kol oğulları ve gallametü acem mezbûru

üzerlerine kemaifil evvel serdar ve zâbıt bilip sözünden dışra ve reyinden haric vâzi‘ ve

270

harekette bulunmayıp itaat ve inkat üzere olalar ve tavaif-i mezburundan bila velediş

maruf fevt olanların muhâllefat ve metrukatların mezbura ahz u kabz ettirip ma‘rîfet-i

şer‘ ile sûk-ı sultanide füruht ve hasıl olan nukudunu mümza ve mahtum müfredat

defterleriyle cânib-i beytü-l male irsâl ve isal ettirdesiz ve senki serdarsın mukim ve

misafir zûhur eden erazil ve eşkiyanın zabt ve rabtlarıyla sükkanı vilayetin emin ve

rahatlarına bais hizmet müstahsine vücuda getirmeye meced ve sai olup hilâf-ı şer‘ şerîf

ve mugayir kanun ve emri münif-i mezburda vâzi‘ hareketten sadır ve mûceb mektubla

amel olasın tahriren fî evail şehri Şevvâl li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Abdi el-Hac Hasan Ağa yeniçeriyanı dergâh-ı âli

S 43 / B 173

Merhum el-Hac Süleyman paşa merhumun muhallefatına me’mur tayin olunan

el-Hac Halilin kabz eylediği eşya ve envadı vesair vekillere teslim emridir

Kıdvetü-l nevvab el-müteşerri‘in Karahisar-ı Sâhib naib mevlânâ (Boş) zîde

ilmehu ve iftiharü-l emacid ve-l ekarim cami‘ü-l mecamid ve-l mekarim el-muhtaz bî

mezidi inayetü-l mülk dergâh-ı muallam kapıcıbaşlarından ve sahibi silahşörlerinden

olup bundan akdem bu hususa mübaşir tâyin olunan el-Hac Halil dame mecdehu tevkî‘

refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum olaki sen ki kapıcıbaşı muma ileyhsin dergâh-ı âliye

varid olan memhur kaime beye hülasa‘i mevhumunda karahisar-ı sâhib sancağı

mutasârrıfı iken bî emrüllahi teala fevt olan vezîr Süleyman paşanın emri şerifi

alişanım ile me'mur olduğun vech üzere hazinedarı yedine bir kıta peşedhine derununda

zûhur eden yirmibir bin ikiyüz onbir guruşluk dava-ı emval ve eşyayı temessükat ve

devvab ve hayvanat vesair mal-ı itlak olunur her neyi var ise ma‘rîfet-i şer‘ ve cümle

marifetleriyle zabt ve tahrîr ve kethüda ve hazinedar ve hazine katibi ve mihtahı

gallamın ahz u Karahisar-ı Sâhib kalesinde ve kendü yanında habs idüp lâkin tahrîr

olunan eşyadan (Silik) ve şetiran ve harakla ve bunun emsali nesnelerden bazıların

asitane‘i saadetime naklinde su‘ubet olunduğu tahrîr ve inha ve bir kıta memhur ve

mümza defter irsâl eylemişsin el-haletü hazihi gerek Karahisar-ı Sâhib de ve gerek

Edirne de tahrîr olunan emval ve eşyasına canibi miriden taarruz olunmayıp bî cümle

kendilere red ve teslim olunmak şartıyla müteveffa müşârun ileyhin bazı nesne olan atik

ve cedid ve haliyle ve muhteremeye ekliletü-l muhsenat tacül mesturat sultanı ali’şan

dame izzühumanın mehri müeccelin tamamen mahallerine edâ ve teslim eylemeye oğlu

Mehmed ve damadı Mustafa taahhüd idüp memhur temessük verdiklerini binaen

taahhüdlerine müsadeyi hümayunum arz kılınıp sen ki kapıcıbaşı muma ileyhsin

271

gönderdiğin defterde mestur olan nukut ve eşya ve resmi ve devvab ve hayvanat

cümlesin merkuman taraflarına red ve teslim olunmasın fermanım olmağın imdi iş bu

emri şerifi emrişanı alişanım vusulüne irsâl mümza sureti defterde tahrîr olunan nukut

emval ve eşya ve zemim ve devvab ve hayvanatın mecmu‘un müteveffa müşârun

ileyhin oğlu ve damadı merkuman taraflarından kabzına me'mur olan vekillerine

ma‘rîfet-i şer‘ ve cümle marifetleriyle âsitâne-i saadetime nakli müteayyir olan eşya ve

devvab ve hayvanatı ol tarafın sûk-ı sultaniyemiz ile ettirdesiz ki kendi ve nezaret ve

mübaşeretimle ve ma‘rîfet-i şer‘le diğer behalarıyla taliblerine bey ve füruht ve hasıl

olan behaların vekîl merkume teslim ve eşyayı saireyi dâhi selamet ile nakle vesile

olmak için me‘iyyete ki istihsab vekîl mezbûr ile maan der saadetime nakil eylemeye

ihtimam ve hayvanat ve eşyadan bazılarının müteveffayı müşârun ileyh hayvanatından

bize hibe eylemiştir veyahut cebren bizlerden almıştır deyu etba ve ahaliyi vilayetten

iddia ederlerse evvellerine zinhar iska ve istima eylemeyib tahrîr ve defter eylediğin

emval ve eşya ve hayvanattan birisini dâhi o mekule iddia edenlere vermekten

mücanebet ve ihtiraz ve hâlâ mahbus olan hademe ve etba‘ i’zahtan ihrac ve mâ‘iyetin

der saadetime irsâl ve eğer hayvanatın cümlesi ol tarafta füruht olunmak kabil olmaz ise

imkanı mertebesine ol canibte maadasız der saadetime gelinceye dek yollarda talib

olanlara füruht eylemeye kemâl-i mertebe sai ve ikdam eyleyesin ve sen ki naib muma

ileyhsin gönderilen mümza‘ suret defterde tahrîr olunan nukut ve eşya ve zemem ve

devvab ve hayvanatın mecmu‘un müteveffa müşârun ileyhin veresesi tarafından kabzına

me'mur vekillerine red ve teslim ve ol tarafta füruht iktiza eden hayvanat ve eşyanın

kapıcıbaşısını muma ileyh nezaret ve mübaşeretle zikri behalarıyla furuht edilmesinin

maadasının dersaadetime nakl olunmasına senahir iktimam ve dikkat eylemek babında

fermanı alişanım sadır olmuştur buyurdumki hükm-ü şerifimle (Boş) vardıkta bu babta

vech-i meşrûh üzere şeref yaftai sudur olan iş bu emri şerifim celili şan vacibü-l imtisal

ve lazımü-l etba‘ımın mazmuna itaat makrunuyla amil olup hilafıyla vazii hareketten bî

gayet iktinaz ve ictinab eyleyesin şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın tahriren fî

yevmil salis Zilkade li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Vasale ileyna kayıd Fî 9 Zilkade 161


S 44 / B 174

Melik paşa hazretleri taraflarından kale teftişi buyruldusu.(Yandaki şerh


272

Şeri‘at şiar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu ve kıdvetü-s sekat ve-l

istinfazın Karahisar-ı Sâhib kalesi dizdarı Ağa zîde hıfzühu inha olunur ki

Kale-i mezbûr istihfazlarının beligan tebliğ iradı muayeneleri kendülere vefa

eder iken adem rağbet ve kanaatlerinden naşi ahar dirliğe salik istedikleri mahallerde

ikamet ve hizmet lazımeleri hali ve muattal olmağla ma‘rîfet-i şer‘ ve mübaşir

marifetiyle cephanesi ve tefatının mevcut ve namevcudu gereği gibi ru‘yet ve mahlulat

ve mühimmatı alel esamisi defter ve muhzır defteriyle divân-ı Anadoluya ilam olunmak

babında iş bu buyruldu tahrîr ve ısdar (Boş) ile irsâl olunmuştur inşallahuteala

vusulünde gerektirki vech-i meşrûh üzere amel ve hareket olunup mugayir buyruldu

hareketten tevkî‘ ve mücanebet eyleyeler deyu Fî 11 Zilkade sene 1161

Vusul ve kayd Fî 15 Zilkade 161

S 44 / B 175

Müşârun ileyh tarafı şeriflerinden kilise teftişi buyruldusu.(Yandaki şerh


Şeriat şiar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu inha olunur ki bilad-ı

islamiyede mütemekkin tavayif ehl-i zîmmete mahsus kiliselerin vâzi‘ kadimi tefyir ve

tecdid ve tamiri nameşru‘ ve hedem ve harab oldukta dâhi bila emr-i termim memnu‘

iken bu esnada nefsi karahisar da vâki kiliselerinin bazı mahalleri münhedim olmağla

bila emr-i Ali tamir ve termim eyledikleri inha ve ihbar olunmağın ma‘rîfet-i şer‘ ve

mübaşir marifetiyle gereği gibi tefhis olunup bila emri Ali tamiratı zûhur ederse vukuu

üzere divân-ı anadoluya ilam eylemeniz babında iş bu buyruldu ısdar (Boş) mübaşır

tâyin ve ısdar olunmuştur vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzere ma‘rîfet-i şer‘le

mübaşir muma ileyh marifetiyle gereği gibi tefhis ve sıhhati üzere ilam idüp mucebince

buyrulduyla amel ve hilafından tevki eyleyesiz deyu 11 Zilkade 1161

Vasale ileyna kayıd Fî Zilkade 161

S 44 / B 176

Menzilci Hacı salih 1161 senesi Şevvâli gurresinden bir sene tamamına dek

1750 Guruşa yine menzil icar olunup ol dâhi isticar eylediği kâyd-ı sicîl olundu Fî

Şevvâl 1161

Menzilci el-Hac salih bin Ahmet mahfeli kazada ikrar eder ki Karahisar-ı Sâhib

mürur ve ubur eden evvel gelirini menzil bargirleri vermek üzere 1161 senesi mah-ı

şevvâli mükerrem gurresinden bir sene tamamına dek bin yediyüz elli Guruşa isticar

etmiştim el-haletü hazihi vilayet zimmetinde bâkî kalan beş yüz Guruşumu mütevelli

273

yedinden bî-t tamam ahz u kabz idüp vilayet zimmetinde bir akçe alacağım kalmamıştır

dediğimi bu mahale kayd olundu fî 20 Rebi‘ü-l ahir 1162

Guruş

1000 mukaddem ahz eylediğim tevzi‘a idhal olunmuştur

0250 sonra ahz eylediğim tevzi‘a idhal olunmuştur

0500 bu def‘a ahz eylediğim mütevelli vermiştir tevzi‘a idhal olunsa

gerektir

Fî 20 Rebi‘ü-l ahir 1161

S 44 / B 177

İş bu 1161 senesi mah-ı şevvâli mükerremin yiğirminci gününde Karahisar-ı

Sâhib sancağı mutasârrıf iken vefât eden merhum vezîr el-Hac Süleyman Paşanın

karahisara teşriflerinde zehayir masrafları ve mütevelli yediyle bazı vilayet mesarifi

defteridir ki ber vechi ati zikr olunur

Guruş

0569,5 Muhtesib Mehmed yediyle Süleyman Paşa hazretlerinin zehayir mesarifi

1018 Mütevellinin bâ defteri müfredat ve vilayet mesarifi

99,5 Yine mütevelli yediyle bâ defteri müfredat Süleyman paşa hazretleri zahiriye

mesarifi

0097 Yine mütevelli yediyle bâ defteri müfredat paşa saray tamirine mesarif

0059,5 Arslan ağanın saray tamirine mesarif

=1843,5

024 İmaret hanı tamirine mesarif

019,5 Kemer hanı tamirine mesarif

0104 Deve zai edenlere ve bekçilere verilen

024 Katırları zai için kürt Mustafaya verilen

=2015

018 Yine Kürt Mustafaya ücret

022 Hazine bekleyen bekçilere verilen

0146,5 Bağ merasile mütevellinin vilayet mesarifi

032,5 Hacı Mustafanın zahire noksanı için verdiği

=2234

016 İsmail karyesi ahalileri mesarifi

0690,5 Karaların verdiği şair ve saman kıymetleri

062,5 Hacı Halil Efendinin Mihail karyesinden verdiği saman kıymeti

04 Saman kaldırmaya giden çukadaran

=3007

274

157,5 Hacı Halil Efendinin verdiği koyun kıymeti adet 63

058,5 Hacı Abdurrrâhmanın verdiği koyun kıymeti adet 18

045 Ali ağanın menaki hanı kirası

026 Ali ağanın hınta pazarı hanı kirası

=3294

045 Ahmet ağanın kapan hanı kirası

006 Başçızade hanı kirası

03 Ahmet ağanın develik hanı kirası

045 Keçihane kirası

=3393

005 Emir Ahmet hanı kirası

1538 pare

15

Devletlü melik paşa hazretlerinin zahire bahası ve mübaşirine defa’a ceman yekun

004 Koyun ve keçi aşar akçesi

040 Etmekçilere Nân-ı aziz kıymeti

=4980

1000 Menzilciye verilen

0100 Selam ağası Ali ağaya verilen

007 Şehzadenin adamlarına

=6087

0400 Harç-ı defter

0250 On dört kıt’a ilamat harcı

020 Munla Efendiye

=6757

015 Kitabet

050 Hidamet

015 Muhzırlara

=6837

267,5 Mütevelli zimmetinde mukaddem Süleymandan mevcut ihraç

=6569,5 Yalnız altı bin beş yüz altmış dokuz buçuk Guruştur

275

Tevzi‘ olundukta kırk sekiz Guruş küsur kalmağla tevzi‘ olunan yalnız Guruş

6522

Mahalle-i Sofular

Guruş 445

Pare 1

Mahalle-i İmaret

Guruş 445

Pare 1

Mahalle-i Nasari

Guruş 250

Pare 18

Mahalle-i Karaman

Guruş 222

Pare 16

Mahalle-i Camiikebir

Guruş 139

Pare 10

Mahalle-i el-Hac

Mahmûd

Guruş 111

Pare 12

Mahalle-i Tac Ahmet

Guruş 111

Pare 12

Mahalle-i Akmescid

Guruş 111

Pare 12

Mahalle-i Arab mescidi

Guruş 111

Pare 12

Mahalle-i Kahil

Guruş 111

Pare 12

Mahalle-i el-Hac Yahya

Guruş 111

Pare 12

Mahalle-i Burmalı

Guruş 99

Mahalle-i Erdiç

Guruş 100

Pare 25

Mahalle-i Doğancı

Guruş 68

Mahalle-i Fakih paşa

Guruş 85,5

Pare 10

Mahalle-i Efecik

Guruş 68

Mahalle-i Kubbeli

Guruş 85,5

Pare 0,5

Mahalle-i Çavuşbaşı

Guruş 68

Mahalle-i Munla bahşi

Guruş 58,5

Pare 5

Mahalle-i Karakatib

Guruş 43,5

Pare 10

Mahalle-i el-Hac evtal

Guruş 43,5

Pare 10

Mahalle-i Bederek

Guruş 43,5

Pare 10

Mahalle-i Çavuşoğlu

maa İpek

Guruş 43,5

Pare 10

Mahalle-i Sinanpaşa

Guruş 43,5

Pare 10

Mahalle-i Ekeste

(Eksüte)

Guruş 43,5

Pare 10

Mahalle-i Zaviye

Guruş 43,5

Pare 10

Mahalle-i Yukarı Pazar

Guruş 43,5

Pare 10

Mahalle-i el-Hac İsmail

Guruş 33

Mahalle-i Sinan halîfe

Guruş 14,5

Pare 15

Mahalle-i Hisar önü

Guruş 18

Pare 3

276

Ceman yekun mahallat Guruş 3219,5

Karye-i Issızca

Guruş 158

Pare 15

Karye-i Sülümenli

Guruş 158

Pare 15

Karye-i Kalecik-i kebir

Guruş 158

Pare 15

Karye-i Çobanlar

Guruş 110,5

Karye-i Eyret

Guruş 110,5

Karye-i Mihail

Guruş 11,5

Karye-i Erkmen

Guruş 110,5

Karye-i Hasçakırlar

Guruş 110,5

Karye-i Döğer

Guruş 110,5

Karye-i Osman

Guruş 77

Karye-i Mihail

Guruş 77

Karye-i Süğlün

Guruş 77

Karye-i Gebeceler

Guruş 77

Karye-i Ayvalı

Guruş 77

Karye-i Karacaviran

Guruş 77

Karye-i İsmail

Guruş 77

Karye-i Susuz

Guruş 77

Karye-i Corca-i sagir

Guruş 77

Karye-i Anbanas

Guruş 77

Karye-i Salar

Guruş 77

Karye-i Corca-i kebir

Guruş 77

Karye-i Deper

Guruş 54

Pare 10

Karye-i Karaagaç

Guruş 54

Pare 10

Karye-i Eymür

Guruş 54

Pare 10

Karye-i Karaarslan

Guruş 54

Pare 10

Karye-i Sarık

Guruş 54

Pare 10

Karye-i Elpirek

Guruş 54

Pare 10

Karye-i Ayasini

Guruş 54

Pare 10

Karye-i Eynaz

Guruş 54

Pare 10

Karye-i Kışlaçık

Guruş 41,5

Pare 10

Karye-i Bozüyük

Guruş 41,5

Pare 10

Karye-i Kozluca

Guruş 41,5

Pare 10

Karye-i Harmanlı

Guruş 41,5

Pare 10

Karye-i Hacı gazi

Guruş 41,5

Pare 10

Karye-i Büyük

Guruş 41,5

Pare 10

Karye-i Dinar

Guruş 31,5

Karye-i Çavdarlı

Guruş 31,5

Karye-i Kalecik-i sagir

Guruş 31,5

Karye-i Belce

Guruş 31,5

Karye-i Akçain

Guruş 31,5

Karye-i Liğen

Guruş 31,5

Karye-i Bostanlı

Guruş 31,5

Karye-i Gazimürsel

Guruş 31,5

Karye-i Bayat

Guruş 20,5

Pare 5

Karye-i Çebni

Guruş 20,5

Pare 5

Karye-i Dinar Guruş

20,5

Pare 5

Karye-i Tekeler Guruş

20,5

Pare 5

Karye-i Işıklar Guruş

20,5

Pare 5

Karye-i Kunduzlu

Guruş 20,5

Pare 5

Karye-i Kınık

Guruş 20,5

Pare 5

Karye-i Yukarı tantarı

Guruş 20,5

Pare 5

Karye-i Matlab

Guruş 20,5

Pare 5

Karye-i Sibsin

Guruş 20,5

Pare 5

Karye-i Kumartaş

Guruş 20,5

Pare 5

Karye-i Çalışlar

Guruş 14

Pare 5

Karye-i Bayat

Guruş 14

Karye-i Hacıbeyli Karye-i Ulumurad Karye-i Feleli Karye-i Aşağıtandırı

277

Guruş 14

Pare 5

Guruş 14

Pare 5

Guruş 14

Pare 5

Guruş 14

Pare 5

Karye-i Doğanlar

Guruş 14

Pare 5

Karye-i Emir

Guruş 14

Pare 5

Karye-i Ulucak

Guruş 14

Pare 5

Karye-i Emirsultan

Guruş 14

Pare 5

Karye-i Köprülü

Guruş 9

Karye-i Kulatay

Guruş 9

Karye-i Ciranbalı

Guruş 9

Karye-i Aksaz

Guruş 9

Karye-i Manastır

Guruş 9

Karye-i Çobanlıca

Guruş 2,5

Ceman yekun kurâlar Guruş 3302,5

Bu defter hesab olundukta asıl tevzi‘ i iktiza eden 6560 Guruş tevzi olundukta 48

Guruş bâkî kalmakla mütevelli elden verip tevzi‘ ettirde idhal eylemek üzere karar dahi

olduğu malum olmak için bu mahale kayd olundu

S 45 / B 178

Abdurrrâhman paşa hazretlerine Karahisar-ı Sâhib sancağı tevcih

emridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Emirü-l ümera’i-l kiram kebirü-l kübera’i-l fehham zül-kadr ve-l ihtiram

sahibü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bi mezidi inayetü-l ala nakli Niğde sancağı

mutasarrıfı olan Abdurrrâhman Paşa dame-t mealiye tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl olûcak

malum ola ki senki muma ileyhsin sen mir miran-ı kiramın yerar ve kar-ı küzarlarından

ve uhdesine ihale kılınan emir ve hususunun edâ kastını sahibi iktidarlarından olup bir

vecihle müstehak inayet olduğun ecilden hakkında mezidi inayet-i aliyye şahanem ve

mezidi afiyet-i seniyye-i padişahanem zuhura getirilip iş bu 1161 senesi mah

Ramazânü-l mübârekin 26. gününden avatıf aliyye-i hüsrevanemden şerefyafta-i sudur

olan hattı hümâyun şevket-i mekrunum mucebince ber vechi arpalık Karahisar-ı Sâhib

sancağı sana tevcih ve inayet idüp ilamı içün (Boş) tâyin olunmuştur buyurdum ki hattı

hümayuna şevket-i mekrunumla sadır olan ferman-ı celili kadirim mucebince tevkif

eyleyip zikr olunan Karahisar-ı Sâhib sancağına beruce arpalık sen mutasârrıf olup zabt

ve rabtın ve reaya ve berayanın himayet ve siyanetle vesair fermanım olan hizmeti

aliyemin ve edâ ve temşit ve tekmilinde bezl-i makdur vesai na mahsur eyleyip min

bâ‘di fukara raiyet ve sükkan-ı vilayet ve katan memlekete bir vecihle zulüm ve teaddi

ve tecavüzde bî gayet haraz ve ictinab üzere olasın şöyle bilesin alamet-i şerife itimat

278

kılasın tahriren fî yevmil sadis vel ışrin min şehri ramazânü-l mübârek li sene ehadi ve

selaseyn ve miete ve elf


Vusul ve kayd Fî 20 Zilkade 1161

S 45 / B 179


sahibü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bi mezidi inayetü-l mülkü âlâ sayian Niğde sancağı

mutasarrıfı olup bu def‘a Karahisar-ı Sâhib sancağı tevcih Abdurrrâhman Paşa damet

mealiye tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl olûcak malum ola ki

Senki mirmiran-ı muma ileyhsin sen zatında yerar ve kar-ı küzar ve uhdesine

ihale kılınan emir ve hususunun edâ ve meşitine sahibi iktidar olmak evataf-ı aliyye

hüsrevanemden şeref bahş-ı sudûr olan hattı hümâyun şevket-i makrunum mucebince

livayı mezbûr müceddeden sana tevcih ve ihsanım olmağla bir gün evvel mensubuna

varıp zabt ve varıp memlekete kıyam etmek fermanım olmağın iş bu emr-i şerifim ısdar

(Boş) ile irsâl olunmuştur emri fermanım olduğu üzere bir gün evvel kalkıp nasbın olan

Karahisar-ı Sâhib sancağına varıp zabt ve rabt memlekete himayet ve siyanet reaya ve

berayaya sarf-ı makdur ve sair fermanım olan emûr ve hususun edâ ve temşitine bezl-i

mekanet eder bir halde hizmatı şevket ve sai mürüvvet ibrazına sai ve ikdam ve

miktardan hilafetinden inka’i tam eylemek babında fermanı alişanım sadır olmuştur

buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta vech-i meşrûh üzere şeref yafta-i sudur

olan ferman vacibü-l etba‘ ve lazımü-l imtisalimin mazmuna i’ta itimadınla hamil olasın

şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın tahriren fî evâhir şehri ramazânü-l mübârek

li sene ehadi ve selasun ve miete ve elf

Vasale ileyna kayıd Fî 20 Zilkade 1161


S 46 / B 180

Dem öşrü alınmaya deyü buyruldudur

Hâlâ Karahisar-ı Sâhib de seccade neşin şerriyeti gara faziletlü Efendi zîde

fazilehu kıdvetül emâsil ve-l akran kethüdayeri ve yeniçeri serdarı ve ayan-ı vilayet ve

iş erleri zîde kadrehum inha olunur ki be kaza’i hazreti bari harîk ve garîk ve berd ve

saika ve bam ve eşcardan düşüp üzerlerine hedm-i bina ve duvar ve bunun emsali kaza-i

allahuteala fevt olan rical ve nisa ve sabi ve sabiyeden ve ehl-i vilayet bulunan mir

miran-ı kirâm hazretlerin dem öşr almaları eğerçe örf-ü beled olup velakin hilâf-ı şer‘ ve

279

zülm-ü sarih bir mana olduğu indallah ve-l nas zâhir ve aşikar olmağla fî mâ bâ‘de

sancağımız dahili tahtı kaza ve zir-i hükûmet şiarlarında balada zikr olunduğu vechile

kazaen müteveffa ve müteveffiye vâki olur ise tarafımızdan dem öşrü namıyla cerdâ ve

küllî akçe talebiyle olmayıp hakimi şer‘i taraflarından keşif hücceti için tahmillerine

göre insafana birer kaçar Guruş kanaat olup keşif hüccetleri tarafımıza geldikte bir

nesne taleb olunmaksızın yedlerine edâ tezkereleri verilmek üzere ez kadem taahhüt ve

de’b-i verinemiz olup ve minlemyahkum bima inzelellahu va’iden kerâ nurû neddela

tehaşi indellahe yâ merre bil- âdil ve-l ihsan mâ sadaka şerifine mazhar olmak niyaz-ı

hakirane olmağın def‘i mezalim içün yed-i fukaraya ita ve mahkeme-i şeriyyet

Ahmediyede tescil olunmak babında iş bu buyuruldu tahrîr ve ısdar ve irsâl kılınmıştır

inşalluhûteâlâ fî mâ bâ‘de düstüru-l amel olmak üzere yedlerinde ibka hilafına cevaz

gösterilmemek deyu

Vasale ileyna kayıd 29 Zilkade 161

Fî 27 Zilkade 1161

S 46 / B 181

Kilise teftiş olunmaya deyu.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Hâlâ Karahisar-ı Sâhib da seccade neşin-i şerriyeti gara faziletli Efendi zîde

fazlehu ve kıdvetü-l emâsil ve-l akran kethüdayeri ve yeniçeri serdarı ve zâbıtan ve

ayan-ı vilayet ve iş erleri zîde kadrehum inha olunur ki kazanız kasaba ve kurâlarında

vâki ehl-i zîmmet keferelerinin kiliseleri sene be sene velad vilayet bulunan vüzerayı

izâm ve mir miranı kirâm hazretleri tarafından bâ buyuruldu teftiş ve tefhis oluna

geldiği ve bu behane ile ehl-i zîmmet fukaraları tahrim ve tefrim olunduk gayrı bir şeyi

müfsit olmadığı vazih ve eşkar bir mana olmağla örf-ü beled olan iş bu bir mezalime

itibar olunmayıp ve bila emr-i Ali teftiş emrine mübadelet olunması hilâf-ı şer‘ ve

kanun ve zülm-ü sarih bir mana olunduğu zâhir ve nümayan olmağla bundan böyle

sancağımız dahili taht-ı kazalarınızı hükûmet şiarlarınıza balada zikr olunduğu vech

üzere bila emr-i Ali teftiş ve tefvîz olunmasına ruhsat ve cevaz gösterilmeye ve ehl-i

zîmmet taraflarından kesbleri hilâf-ı şer‘ şerîf ve mugayir-i kanunu münif bila emr-i Ali

sera tamir ve termim ve tezyin eyledikleri ledi-ş şer‘ zâhir ve nümayan olursa ol vakitte

velad taraflarından şer‘an lâzım gelen tedip ve ukubatlarına mübaşiriyet ile vakt-i tam

olunmak babında düstüru-l amel olunmak üzere yedlerine iş bu buyruldu tahrîr ve ita

kılınmıştır inşallahuteala fî mâ bâ‘de minvali meşrûh üzere mer‘i tutulup bila emri Ali

280

hilaf şer‘ ve kanunu hareket edenler vela yezidü-l zalimin alhisara bâ sıddık-ı şerifine

şereftar olalar deyu

Vusul ve kayd 27 Zilkade 1161

Fî 28 Zilkade 1161

S 46 / B 182

Taksiti salis pusulasıdır Fî 3 zilhîcce 1161

Kazâ-i Karahisar-ı Sâhib

Guruş

400 malı hazeriye

120 mübaşiriye ve harç beha pare 16

014 harc-ı mahkeme

Kazâ-i Sandıklı

Guruş

343 malı hazeriye pare 4

115 mübaşiriye ve harç beha

13 harc-ı mahkeme pare 32

Kazâ-i Şuhut

Guruş




Kazâ-i Sincanlı

Guruş



06 harc-ı mahkeme

Kazâ-i Bolvadin

Guruş



03 harc-ı mahkeme

Kazâ-i Hanbancanlı

Guruş



03 harc-ı mahkeme

Kazâ-i nevahi Barcanlı

Guruş



03 harc-ı mahkeme

Kazâ-i Karamık

Guruş




Kazâ-i Çölabat

Guruş




Kazâ-i Çay

Guruş

100 malı hazeriye



281

S 46 / B 183

Bayraktar Hacı Mustafa ağanın kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Kahil Mahallesi sükkanından iken

bundan akdem vefat eden alemdar el-Hac Mustafa bin Ali nâm müteveffanın veraseti

zevce-i menkuha’i metrukesi Raziye binti Şaban nâm hâtun ile sulbi kebir oğlu

Abdullah ve sagîr oğulları Yusufa ve Mustafa ve sulbiye kebire kızı Fatıma ve sagire

kızları alime ve aliyeye münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve mütehakkık

olduktan sonra müteveffayı mezburun tahrîr ve beynel verese bî-l ferizzetü-ş şer‘iyye

tevzi ve taksîm olunun muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî-l

yevmil hamis aşar min şehri zilhîccetü-ş şerîf li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Mahalle-i

mezburada vâki

dahiliye ve

hariciye menzil 1

Guruş 1500

Yine mahalle-i

mezbura da kain

anbar evi bab 1

Guruş 100

Arap mescidi

Mahallesi'nde vâki

menzil bab 1

Guruş 50

Balık hanı

kurbunda vâki

kasap Halil yeğeni

icaresinde dükkân

1

Guruş 500

Hafaflar sevkinde

vâki Çobanoğlu

icaresinde dükkân

1

Guruş 500

Uzun çarşıbaşında

vâki Hacı

Firazdan iştira

olunan dükkan 1

Guruş 500

Saraçhanede vâki

dükkân 1

Guruş 250

Süğlün karyesinde

vâki nısf asiyab

Guruş 150

Leğen karyesinde

vâki asiyab adet 3

Guruş 800

Sincanlı kazasında

seker karyesi

kurbunda vâki

asiyab bab1

Guruş 400

Harmanlı

karyesinde vâki

çiftlik menzili

Guruş 50

Camus öküzü maa

âlât çift 3

Guruş 130


maa âlât çift 4

Guruş 100


çift 10

Guruş 60


çift 2

Guruş 500

Kara sığır tosunu

çift 3

Guruş 7,5

Kara sığır danası

çift 4

Guruş 8

Buzağı çift 8

Guruş 8

Def’a merkeb re’s

1

Guruş 5

Camus ineği çift 2

birer malaklıdır.

Guruş 35

Def‘a merkep re’s

5

Guruş 45

Katır re’s 7

Guruş 260

Kır at re’s 5

Guruş 20

Doru kıraç bargir

re’s 1

Guruş 20

Arap gulam nefer

1

Guruş 160

Kancık ve erkek

iri koyun 338

Guruş 600

Toklu 120

Guruş 100

Kısrak re’s 1

Guruş 2

Harmanlı

karyesinde mezru

hınta nısf itibariyle

kile 70

Guruş 140

Sandıklı

kazasında

Akharım

karyesinde kile

sandıklı ile hınta

282

kile 312,5

Guruş 245

Derunu sandıklı

kasabasında hınta

45

Guruş 33

Şuhut kasabası

derununda hınta

kile 306

Guruş 306

Şair kile 88

Guruş 44

Evsat bendir destar

9

Guruş 61

Çakmaklı bendir

destar 4

Guruş 44

Tearif bendir

destar 4 Guruş 15

Şam destarı 3

Guruş 7,5

Baş puşisi 4

Guruş 13

Şam alacası 12

Guruş 85

Şam kirsoru 6

Guruş 48

Kaplan postu 2

Guruş 10

Şam kesmesi 1

Guruş 6

Kaplan postu 1

Guruş 6

Kurt tüfek 6

Guruş 15

Karahisar kari

simli tüfenk 1

Guruş 15

Piştov

Aded 1

Guruş 7.5

Takı 1

Guruş 6

Simli kılıç 1

Guruş 20

Hilali haydari raht

1

Guruş 4

Kem ayar sim raht

1

Guruş 15

Kara kınlı gıran 3

Guruş 3

Yüz sürü tesbih 1

Guruş 3

Beyaz kabzalı

hançer 1

Guruş 3

Müste‘amel alaca

entari 1

Guruş 1,5

Simli vezne 1

Guruş 5

Nühas raht maa

reşme 1

Guruş 1

Femaşcar kuşak 1

Guruş 5

Beyaz kermesut

kaplı sansar

paçasız kürk 1

Guruş 40

Müste‘amel kutni

kaftan 1

Guruş 1,5

Köhne çuka çağışır

1

Guruş 1

Köhne beyaz karî

Cebe kürk 1

Guruş 2

Derunu sandal sof

keraki 1

Guruş 5

Germesüd kaplı

nafa beden kürk 1

Guruş 15

Köhne nafa

kantos kürk 1

Guruş 15

Köhne kutni libas

1

Guruş 1,5

Kürk şalı

müste‘amel

peniş 1

Guruş 8

Köhne çuka

kabut

Guruş 7

Köhne çilt kafa

kantos kürk 1

Guruş 3

Sim kelabtan 1

necurdan 1

Guruş 25

Sim fincan taraf 7

Guruş 10

Kumaş baş yastığı

çift 1

Guruş 3

Bayaz Münakkaş

yüz yastığı çift 1

Guruş 2

Müste‘amel

kadife yastık çift 5

Guruş 25

Müste‘amel

kalice seccade çift

3

Guruş 7,5

Müste‘amel çit

mikat 1

Guruş 1,5

Köhne kilim 3

Guruş 2,5

Şakbend 1

Guruş 2

Minder 9

Guruş 7


kilim 9

Guruş 10


kilim 16

Guruş 32

Müste‘amel uşak

örtüsü 1

Guruş 8

Köhne yorgan 5 Köhne döşek 3 Def‘a müste‘amel Selamlık döşemesi Demir mangal 1

283

Guruş 7 Guruş 5 kilim 1

Guruş 2,5

takımıyla

Guruş 20

Guruş 1

Evan-ı nühasiye

Kıyye 124

Guruş 124

Hırdavathane

Guruş 10

Der-anbar hınta

kile 416

Guruş 936

Der-anbar şa’ir

kile 126

Guruş 157,5

Afyon çeki adet

188

Guruş 550

Der zîmmet

Sipahi Hüseyin

bey

Guruş 30

Der zîmmet ahali

karye-i karamık

Guruş 480

Der zîmmet Hasan

zaim

Guruş 200

Der zîmme şam

Ali Beşe

Guruş 198

Der zîmmet

sandıklılı Ali

Beşe

Guruş 19

Der zîmmet sarrac

arap

Guruş 50

Der zîmmet kadı

an karye İsmail

Guruş 24

Der zîmmet ahali’i

karye-i Barukça an

hisar seyyid gazi

Guruş 800

Der zîmmet

cenganzadeler an

kaza-i uşak 115

Der zîmmet sarı

Ömer oğlu an

kaza-i Şuhut

Guruş 100

Der zîmmet

değirmenci çatak

Guruş 15,5

Der zîmmet

İzmirli seyyid

Hacı Mustafa

Guruş 18

Der zîmmet Mûsa

bey

Guruş 13

Der zîmmet ahali-i

karye sallaç an

karye-i Şuhut

Guruş 167

Der zîmmet

hacanlı himmet an

sandıklı

Guruş 105

Der zîmmet Hacı

Halil Ağa an

kazayı Şuhut

Guruş 120

Der zîmmet Hacı

Ahmet ve Hacı

Mehmed an

kasaba-i Bolvadin

Guruş 62

Der zîmmet ahali

karye-i harmanlı

Guruş 41,5

pare 10

Der zîmmet ahali-i

karye’i Leğen

Guruş 31,5

Der zîmmet Ali

kavak oğlu Hacı

İbrâhîm Ağa

Guruş 100

Der zîmmet

Hüseyin bey ve

kurnaz ve Hacı

Mehmed an

karye-i karamak

bâ defter

Guruş 308

Der zîmmet Hacı

İsmail bey

Guruş 25

Der zîmmet acem

Guruş 24

Der zîmmet

kankarbuz oğlu

Guruş 16

Der zîmmet

kellegöz Ahmet

Ağa

Guruş 20

Der zîmmet

odabaşı an karye-i

Kınık an kaza-i

Sincanlı

Guruş 22

Der zîmmet

Kınıklı Havva

oğlu Ali

Guruş 23

Der zîmmet Şaban

oğlu an karye-i

çobanlıca

Guruş 22

Der zîmmet

bahçivan Hacı

Hamza oğlu Halil

Guruş 22

Der zîmmet

değirmenci an

karye-i seker

Guruş 5,5

Der zîmmet

ebubekir an karye-

i çobanlı

Guruş 32

Der zîmmet

çatalbaş zadelerde

değirmen için

Guruş 100

Der kese nukuden

Guruş 6502

Zeamet iltizamına

verdiği

Guruş 255

Ceman yekun

Guruş 19642

(yalnız on dokuz

bin atlıyüz kırk iki

Guruştur)

284

Mine’l-ihracat

Techiz tekfin ve ıskat-ı

sâlâtına

Guruş 75

Mehri müeccel müsbet

li zevcetü-l mezbure

raziye 166

Guruş

Ümmü veledi şeref nâm

Hatuna bâ vasiyet

mehri müsellem

Guruş 100

Cariyemde bahsi

karahisar da sülüs

malından vasiyet

Guruş 30

Deyni müsbet

Guruş 200

Deyni müsbet eşekçi

veliye

Guruş 14

Deyni müsbet saman

akçesine

Guruş 3

Duyun-u müteferrika

müsbet

Guruş 75

Resm-i kısmeti adi

Guruş 491

Katibiyye ve kaydiyye

Guruş 20

Emniyye

Guruş 20

Hüddamiyye

Guruş 18

Çukâdariyye

Guruş 15

İhzariye

Guruş 5

Ceman yekun ihracat

Guruş 1232


Hisse-i el-zevcü-l

mezbûr Raziye

Guruş 2301

meblâğ 30

Hisse-i el-ibni Abdullah

Guruş 3579,5

meblâğ 26

Hisse-i el-ibni Yusuf

Guruş 3579,5

meblâğ 26

Hisse-i el-ibni Mustafa

Guruş 3579,5

meblâğ 26

Hisse-i el-binti Fatıma

Guruş 1789,5

meblâğ 43

Hisse-i el-binti halime

Guruş 1789,5

meblâğ 43

Hisse-i el-binti aliye

Guruş 1789,5

meblâğ 43

Kesri bâkî

meblâğ 3

Müteveffayı mezbur El-Hac Mustafanin kebir oğlu Abdullah tarafı-ı şer‘i

enverden sagirlerin üzerlerine vâsi nasb olunup yedine hüccet ita olunduğu kayd şud Fî

23 Zilhîccetü-ş şerîf 1161

S 47 / B 184

Zirdan oğlu zimminin kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Zâvîye Mahallesi'nde

mütemekkinlerinden iken bundan akdem mürd olan Hokaz veled zirdan nâm zimminin

veraseti zevcesi Gevher binti Asadır nâm zimmiye ile sulbi sagîr oğulları asadır ve

torson ve sagire kızı Eksebe ve kebire kızları Ene ve Sultân ve Sareye münhasır olduğu

zahir ve mütehakkık olduktan sonra halik mesfurun metrukatı defteridir ki ber vech-i

ati zikr olunur hurrire fî-l sulh zilhîccetü-ş şerîf li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

285

Mahalle-i mezbura

da vâki mülk

menzil

Guruş 170

Evan-ı nühasiye

Kıyye 38

Guruş 38

Fener 1

Guruş 1

Havan 1

Guruş 1

Şamdan 1

Guruş 0,5

Vezene kabı 1

Guruş 0,5

Kuyumcu örtüsü 2

Guruş 3

Kalıbdan çekici 2

Guruş 2

Satır 4

Guruş 1

El makinası 2 maa

fesh maa sagîr örs

1

Guruş 1,5

Hurda demir ve

çekiç 1

Makras 4

Guruş 1

Kürk 1

Guruş 1,5

Sagîr terazu 1

Guruş 1,5

Kem ayar sim

dirhem 210

Guruş 8,5

Derce adet 17

Guruş 3

Altın küpe 1

Guruş 1

Kuyumcu

sandukası 1

Guruş 5

Köhne kilim 3

Guruş 2

Köhne döşek 3

Guruş 5

Köhne yorgan 1

maa kilim 1

Guruş 2,5

Yük perdesi 1

Guruş 0,5

Hırdavathane

Guruş 1,5

Ceman yekun

Guruş 251

Mine’l-ihracat

Ulaşımsız hafirü-l

köye masraf

Guruş 8

rub‘ 1

Resm-i kısmeti

adi

Guruş 6

rub‘1

Emniyye ve

katibiyye 2

Çukâdariyye ve

Hüddamiyye 1,5

İhzariye 0,5

Divanı müteferrika

1,5


Hisse-i el-zevc Gevher

Guruş 28

Pare 35

Hisse-i el-ibni ehadır

Guruş 50,5

Akçe 2

Hisse-i el-ibni toros

Guruş 50,5

Akçe 2

Hisse-i el-bint Aişe

Guruş 25

Akçe 31

Hisse-i el-bint Sultân

Guruş 25

Akçe 31

Hisse-i el-bint Sare

Guruş 25

Akçe 31

Hisse-i el-bint Eksebe

Guruş 25

Akçe 31

Kesri bâkî 7

S 48 / B 185

Kavukçu oğlu zimminin gelininin kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.


286

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Nasari Mahallesi'nde

mütemekkinlerinden iken bundan akdem halik olan Sultân binti Agop nâm nasraninin

veraseti zevci Agıye veled Kirkor ile sadri sagîr kızı Hafizeye ve enasır ve Rehüve’ye

ve Yayaserku’ya münhasır olduğu zahir olduktan sonra halike-i mesfurenin terekesi

defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî-l sulh zilhîccetü-ş şerîf li sene ehadi ve


Sim kuşak 1

Guruş 6

İncili tabanca 1

Guruş 5

İnci kafez 1

Guruş 25

Zer mahbub

nısfiyesi 2

Guruş 2,5

rub‘ 1

Altın erp maa inci

Guruş 3

Altın ilif 1

Guruş 6

Altın tılsım 1

Guruş 2

Küpe cift 1

Guruş 2,5

Sim hatim 2 ve

zehkir 1

Guruş 1

Kabdatlı şerit

Guruş 1

Köhne hatlı

kaftan 1

Guruş 1,5

Derayı zevan 1

Guruş 0,5

Kutni entari 1

Guruş 3

Müste‘amel han

kaftan 1

Guruş 5

Müste‘amel

zincirli kaftan 1

Guruş 1

Müste‘amel kutni

kaftan 1

Guruş 5

Çar makrome 1

Guruş 0,5

Dokuma don 5

Guruş 4,5

Kalbendanlı baş

yağlığı 1

Guruş 2,5

Münakkaş don 3

Guruş 3,5

Hamam giymesi

ve hamam rahtı

takımı 5

Guruş

Hayal Nakşi

çarşab 1

Guruş 3

Dokuma çarşab 2

Guruş3

Çit don 1

Guruş 0,5

Dokuma peşkir ve

yağlık adet 30

Guruş 4,5

Kızıl nakış bohça

2

Guruş 3

Beyaz entari 1

Guruş 0,5

Dokuma bohça 2

maa kanaviçe 1

Guruş1,5

Hatayi bohça 2 Öncek 2

Guruş 0,5

Müste‘amel

çenber 9

Guruş 2,5

Derayi gömlek 1

maa örtü 1

Guruş 1

Sırmalı bohça 1

Guruş 2

Münakkaş duvar

yağlık ve sagîr

yağlık adet 38

Guruş 10

Münakkaş uçkur 2

Guruş 1,5

Vale 1

Guruş 0,5

Hırdavat bez

Guruş 0,5

Münakkaş don 1

Guruş 3

Önü Münakkaş

gömlek 3

Guruş 3

Bürüncük gömlek

2

Guruş 4

Yaşmak 2 maa

boğça 1

Guruş 1

Müste‘amel

gömlek 6

Guruş 3

Gömleklik bez

adet 28

Guruş 28

Ayna 1

Guruş 1,5


2

Guruş 2

Çarşab 5

Guruş 3

Pirinç gömlek 2

Guruş 1,5

Peşkir 1

Guruş 0,5

Münakkaş uçkur 1

Guruş 0,5

Köhne döşek 2

Guruş 4

287

Yastık 2

Guruş 1

Kilim 1

Guruş 3

Yorgan 1

Guruş 2

Evan-ı nühasiye

Kıyye 4

Guruş 4

Dizgah takımı 1

Demirli sanduka 1

Guruş 3

Hırdavat

Guruş 1

Ceman yekun

Guruş 200,5

Mine’l-ihracat

Resm-i kısmeti

adi

Guruş 2,5

Emniyye ve

Katibiyye

Guruş 2

Çukâdariyye ve

Hüddamiyye

Guruş 2

İhzariye

Guruş 0,5

Duyun-u

müteferrike

Guruş 3


Hisse-i el-zevc

Guruş 43,5

Pare 13

Hisse-i binti

Guruş 87,5

Pare 6

Hisse-i li-ümm

Guruş 29

Akçe 26

Hisse-i li-ebb

Guruş 29

Akçe 26

Kesri bâkî

Akçe 11

S 48 / B 186

Cizye beratı sureti.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Vâki‘i gurre-i muharremü-l haram Allahualem yevmü-l ehâd

Memalik-i mahrusemde vâki ehl-i zimmetten Yehud ve Nasaranın şer‘an

ru’uslarına mazrube olan cizyeleri beytül mal-ı müsliminin usulü emval meşruasından

olmağla mezhebi Hanife üzere âlâ ve evsat ve edna itibarıyla cibayet olunmak lâzım

gelmeğin iş bu 1162 senesi cizyesi cebayetine seneyi mezbure muhârrem gurresinden

mübaşeret olunmak üzere hattı hümâyun şevket-i makrunun sadır olmağın 1162

senesine mahsûb üzere Kütahya ve Karahisar-ı Sâhib ve Sultanönü sancaklarında ve

tevabı‘ında sâkin ve mütemekkin mürur ve ubur eden ehl-i zîmmet kefere ve Yehud ve

Ermeni-i acem taifelerinin şer‘an üzerlerine edası lâzım gelen 1162 senesi cizyeleri

cibayeti seneyi mezbure muharremi gurresinden cibayet olunmak üzere 230 âlâ ve 2280

evsat ve 690 edna ki esnaf-ı sülüse itibariyle ceman 3200 evrak ile iş bu rafi‘ tevkî‘ü-l

şan hakani kıdvetü-l emacid ve-l ayan zîde mecdehuya deruhte ve tefvîz olunup iş bu

berât-ı alişan muadeleti inayatı verdim ve buyurdum ki cizyedar muma ileyh varıp

gurre-i muharremü-l haramında hakimü-l vakt muvacehesinde mirî mihri ile memhur

cizye evrakı bohçasının mühürlerin kat‘ ve evrakta olan mühür ile tatbik olunduktan

sonra bir kimesneye vâzi‘ vilayet kadısı mühürleyip dersaadetime irsâl ve kalemi

mezbura tabi her belde ve karyede sâkin ve mevcut yerli yabancı ve mürur ve ubur eden

288

ehl-i zîmmet ve kefere ve Yahud ve ermeni-i Acem taifeleri ve emr ve mürahık

hükmüne dâhil olup şer‘an cizyeye müstehak olan gallamları gereği gibi takyit ve

ihtimam ile tefhis ve bi-l ferdi hariç ve kağıtsız kalmamak şartıyla vech-i şer‘ üzere

ahalisi beynine esnaf-ı sülüsenin katfere sınıfından ad ve itibar olunur ise hattı hümâyun

şevket-i mekrunumla verilen nizam-ı cedid mucebince fakir mutemilinden edna

itibariyle bir zir mahbub vasatü-l hal olanlardan evsat itibariyle iki zir mahbub ve

zahirü-l enam ikişer olanlarından âlâ itibariyle 4 zir mahbub olunup zir mahbub

tedarikinde aciz ve usreti zâhir olanlardan zir mahbub hesabı üzere a’ladan 11 Guruş ve

evsattan 5,5 Guruş ve ednadan 2,5 Guruş 10 pare olmak üzere ecnas nukuttan ne güne

akçe götürülür ise halisü-l ayar ve tamü-l vezn olanlarını rayic olduğu vech üzere

mürur-u cedid islambol altını 440 akçeye ve zincire küllü mısır altını üçer yüz otuzar

akçe ve tuğralı mısır altını üçer yüz on beşer akçeye ve tuğralı sağ paranın her kırk adeti

bir Guruş hesabıyla alınıp cizyeleri bu vechi ile cibayet ve tâhsil ve şurut-u maktum-u

mezkureye kemali ihtimam ve itidal üzere müracat olunup hattı tecavüz ve teaddi ile

sebil ve sadakat ve tariki istikametten udul edenlerin şer‘an müstehak oldukları cezayı

amelleri tertip olunsun ve ehli zimmet keferenin her birine mirî mührü ile memhur

işkaliyle birer kağıt verilip ve amali cizye tevzi eylediği evrakın alasından 12 ve

evsatından 9 ve ednasından 6 paraya me‘işet ve bundan ma‘ada her bir varakanın birer

pare dâhi cizye muhasebecisi ve katiblerine ücreti kitabet tâyin olunmakla müctemi olan

usul-ü mal cizyeden heyni muhasebede dinlerine mahsûb olunup ve memaliki

mahrusemde vâki olunan evkâf karyelerinde sâkin ehli zimmetten selateyni izâm ve

vüzerayı kirâm ve mir miran ve sairlerini havas ve ocaklıklarına ve voyvodalıklara dahil

ve bazı esbaba binaen defterden ifraz ve maktu olanlar gerek rahib ve patrik ve kasis ve

bir tarik ile ellerine berât alıp tercümanlık ve Müslimlik ve muafiyet iddiasında olanlar

bi-l cümle ref‘ olunmakla madem ki iktisab ve amale kâdir olup iktisabtan mani olur

zamanda ve hararet ve kılıç veyahut ekser esnada ma’ruz olmaklık kebir-i a‘zar sahihası

olmaya sair ehl-i zimmetten istisna olunmayıp vech-i mer‘i üzere istihkaklarına göre

yed ve ehaddan esnafı sülüse itibariyle cizyeleri cibayet ve cizyeye müstehak olmayan

sabi ve zahirü-l gana olmayıp pirü fani ve amel-i mana olup bir vecihle kar-u kisbe

iktidarı olmayanlarımızın hilâf-ı şer‘ şerîf cizye taleb olunmaya ve ehli zimmetten aynı

derununda ve refika edaya kudreti olanlarından maadasından mal-ı cizye 4 taksit ile

cem ve tâhsil eyleyip cizyedarlar dâhi taksiti şurut üzere vakit ve zamanıyla hazine-i

amireme teslim eyleyeler ve mal-ı cizye nassen ve ictihaden icab eden varidat-ı

289

şerriyeden olup ehl-i zîmmet sukut-u cizyeyi müstelzim olur gadr iradına salim iken zil

ve sigar eyleye müstehak oldukları cizyelerin verilmemek için bî vech-i gadr iradına

ücretten ictira veyahut bir tarik ile abat bir yerde ihtifa veyahut alaya müstehak iken

evsat ve evsata müstehak iken edna cizyesin vermeye tesaddi ederi olur ise cizye-i

şer‘iyyelerinden imtina eyledikleri için ol mekulelerin rakibesi üzerine mazrube olan

cizyeleri alındıktan sonra şer‘an eşed ikab ile icab eden cizyeleri tertib oluna ve ahali-i

vilayetten bazı zir kudret kimesnelerin bağ ve bahçe ve çiftlik ve değirmen ve

mandıralarında çoban ve ter oğlanı namıyla vesair bahane ile ehli zimmeti istishab ve

cizyelerin verdirmeyib bu güne harekete cesaret edenler baisü-l hazelan abd olur

ukubatı şeride ile mu‘akıp olacakların mağrur ve muhakkak bilip selamet halleri çin

kemali intibah üzere hareket eyleyeler ve cizyedarlar birbirlerinin mukayeselerine dahil

olunan reayaya hile ile hafite evrak gönderip tevzi’ olunduğu şer‘an sabit oldukta

verdiği kağıtları geri kendüye red ve akçesi bî-t tamam tâhsil ve dahil cizyedarına teslim

ve tahammüllerine göre evrakları ukbasında dahil olan cizyedar tarafından verdirip bir

vecihle muhalefet ettirilmeye ve bazı reaya sâkin olduğu kasaba ve kurâsına mün‘am ve

medmul âlâ veyahut evsata mutahmil iken âlâ vasat cizyesin vermemek için civarlarında

vâki ahar kaza cizyedarlarından hile ile evsat veyahut edna kağıdı alıp mirîye gadr

eylemek ihtimalleri olur ise ol asılların ahalisi beyninde mülk ve emlaka nazar olunup

esnaf-ı sülüsenin ketefî sunufundan adet itibar olunur ise vech-i şer‘ üzere istikaklarına

göre evrakları verilip lâkin bu bahane ile reaya fukarasına gadr ve tecavüz olunmaya ve

her bir ehl-i zimmetin tahammüllerine göre cizyeleri cibayet olunmak makkafî iken bazı

mahallat ve kurânın kocabaşları kendi cizyelerin tahfif için toptan evrak alıp

istihkaklarına göre tevzi olunmayıp malı her ne ise beyinlerinde hesap ve hilâf-ı şer‘ alel

seviyye tevzi olunduğu sem‘ hümayunuma ilga olunmağla bu yed’i muhatı kerihe deyü

men olunup takrîr-i ehl-i zimmetin istihkaklarına göre cizyedarlarından istikakiyle

evrakları verilip cizyeleri cibayet oluna hasıl-ı kelâm hilâf-ı şurut berât bir ferdi hariç ve

evraksız kalmamak üzere her birini âlâ vech-i şer‘i tahmil ve istikaklarına göre evrakları

verilip cizye-i şer‘iyyelerin cibayet eyledikten sonra kasaba ve karye üzerine toptan

evrak tarh ve tevzi eylemekten gayetü-l gaye ısrar ve ictinab oluna hülasa-i kelâm şurut-

u berattan ziyade bir akçe alındığı veyahut toptan evrak tarh ve tahmil olunduğu haber

olunursa bila inhal bu güne harekete cesaret edenlerin cezaları tertip olunacağın mukırr

ve muhakkak bileler ve cibayetine me'mur amiller sabıh ve haktan udul eyleyip kemali

istikamet ile hareket ve hilâf-ı şurut berât-ı alişan reaya fukarasından başka meişiyet ve

290

zahire ve katibiyye ve sarrafiye ve kolcu akçesi namıyla bir habbe taleb eylemeyeler ve

kezalik kuzât ve nevvabdan harc-ı mahkeme namıyla reayadan ve amel-i cizyeden kalil

ve kesir min bâ‘de bir nesne mutalebe eylemeyeler şöyle ki fasıl ve cizyedarlar celb-i

mal surasıyla reayaya zülum ve teaddi ederler ise ser oğluna tahsis ve tefvîz olunup

ezdiyat aldıkları zâhir olur ise kuyud-u bend ile âsitâne-i saadetime ihzâr ve şer‘an

muhkim haklarından gelinir ona göre iş bu berât-ı alişanımın şurutu müraabet olunup

kadılar ve voyvodalar ve kara zabıtları vesair sükkanı vilayet bi-l ittifak cizye cibayeti

hususunda cizyedara ianet ve muhalefet olur ise haklarından gelinmek üzere isim ve

resimleriyle dersaadetime arz ve ilam eyleyeler ve her bir neferin cizye malını edâ

eylediği malum olmak için cizyedarlar başka defter tutup kazada olanların mahallesiyle

ve karyede olanların karyesiyle ve mürur ve ubur edenleri isim ve resimleriyle alel

esami defter ve cizye muhasebesi kalemine teslim eylemek üzere der devlet medarın

götüreler ve cizyedar me'mur olduğu kaza ve nevahiye tevzi eylediği evrakı min badi

kolcular mühürleyip ve eşgalsiz kağıt vermeyip heyni iktizada def‘i iştibah için tatbik

olundukta mutabık olmak üzere cizye kalemine hıfs olunan kendi mührüyle

mühürleyeler ve iş bu berât-ı alişanımda tâyin ve tasrih olunan şurut ve kuyudun tenfiz

ve icrasına her birleri gereği gibi ihtimam-ı tam eyleyip hilafıyla vâzi‘ hareketten bî

gayet ihtirar ve ictinab eyleyeler şöyle bileler alamet-i şerife itimat kılalar hurrire fî

yevmil salis Zilkade sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Vusul ve kayd Fî gurre-i muhârrem 162


Kütahya ve İhsan Ağa yediyle vusul bulup feth ve cizyedar merkume teslime

olunan karahisar-ı sâhib kazasının evrak cizyesini beyan eder

Evsat

Meblağ 400

Edna

Meblağ 125

Âlâ

Meblağ 40

S 49 / B 187


sahibü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bi mezidi inayetü-l mülkü ala Karahisar-ı Sâhib

sancağı mutasarrıfı (Boş) dame ikbalehu ve mefahirü-l nüvvab ve-l müteşerri‘in livayı

mezburada vâki Nevahi barcanlı ve Hanbarçın ve Çöleabat naibleri zîde i’lmehu ve

kıdvetü-l emacit ve-l ayan bu hususa mübaşir tâyin gediklilerden İsmail zîde mecdehu

291

ve mefahirül emâsil ve-l akran kethüdayerleri ve yeniçeri serdarları ve ayan-ı vilayet

işerleri zîde küdrehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki i‘anet-i masarıf-ı

mirîye için 1160 senesinde Karahisar-ı Sâhib sancağından tahsili fermanım olan 5000

Guruş imdad-ı sefiriye akçesi miri sadet mensubumdan sohum kal’esi muhafazasında

olan dergâh-ı muallam yeniçerilerinin 1157 senesi mevaciblerine mukaddema bir kıta

sebebi tahrîr hükmü ile havale olunmuşken mal-ı sefiriyenin tahsiline me'mur olan hassa

silahşörlerimden İsmail zîde mecdehu mübaşeretiyle tâhsil olunan 4146 Guruştan

ma‘ada livayı mezburda vâki Erhablu ve han barçin ve Çölabat kazaları ahalilerinin

hisselerine düşen 854 Guruş bu vakte dek tâhsil olunamadığından bi-l zarure havale-i

mezkure edâ ile kaldırılıp ol miktar akçe bu def‘a Enderun hümayunum hazinesinden

ber vech-i nakt ocak tarafına edâ ve teslim ve havaleden açılan meblâğ mezbûr dâhi

Gümüşhane madenleri sermayesine sebebi tahrîr hükmü ile havale ve tâyin kılındığı

ecilden âlâ iyi hal tâhsil ve dersaadetime irsâl ve tesir ettirilmesi ferman-ı hümayunum

olmağın imdi sen ki mübaşir muma ileyhsin iş bu emri şerîf alişanım ile ol tarafa varid

efkâra kat‘an tehir ve tevkif ruhsat ve cevas göstermeksizin yedine verilen memzur

suret-i defter mucebince livayı merkume tabi Nevahi barcanlı ve Hanbarcin ve Çölabat

kazaları ahalilerinin seneyi mezbure mahsûben hisselerine isabet etmeyip zimmetlerinde

kalan 854 Guruş imdat-ı seferiye akçesiz mirmiran muma ileyh marifetiyle âlâ iyi hal

tâhsil ve âsitâne-i saadetime getirip maden-i sermayesi için iftiharü-l emacid ve-l

ekarim hâlâ darbhane ve amirem nazırı ve madenler emini olan Mehmed sadık dame

mecdehunun tarafına sebebi tahrîr hükmü mucebince teslim eylemek bezl ve sa‘i ve

kudret eyleyesin şöyle ki bu akçe Enderun-u hümayunum hazinesinden ocak tarafına

nakden verilmekle mukâbelesinde sefireyi mezbure bakiyesi dâhi maden sermayesine

havale olunmaktan naşi tamamen tâhsil olunması matlubu hümayunum olub ve sen ki

memuriyetin dâhi mücerred bu akçeyi tamamen tâhsil eylemek için iken mazallahuteala

hatıra riayet ve ihmal ve samiha üzere hareket ile meblâğ mezbûru tâhsil eylemeyip

sade arz ve ilam ile dersaadetime uddet eylemek ihtimalın olur ise mü’haza olunacağın

mukırr olmağla ona göre basiret üzere hareket ve ayan-ı ahaliden dâhi meblâğ-ı

mezburun edasında inat ve muhalefet ederleri olur ise muhkem haklarından gelinmek

için isim ve resimleriyle der aliyeme arz ve ilam müsare‘at eyleyesin ve sen ki mir

miran muma ileyhsin meblâğ-ı mezburun tahsiliyesinden matlûb mülükanem olmağla

mübaşir muma ileyh marifetiyle kaza-i mezburlar ahalilerinden elbette ve elbette

muaccelen tâhsil ve mübaşir muma ileyh ile dersaadetime irsâl etmekte mezidi ihtimam

292

ve dikkat eyleyesin ve siz ki nevvab muma ileyhim ve kethüdayerleri ve yeniçeri

serdarları ve ayan-ı vilayet iş erlerisiz meblâğ-ı mezburun kaza-i merkumlar

ahalilerinden âlâ emri hal tâhsil ve mübaşir muma ileyh ile dersaadetime irsâl

olunmasına bizler dâhi kemali mertebe sa‘i ve ihtimam ve mûceb-i evak ve tehir olur

vâzi‘ ve hareketten mücanebet-i tam eylemeniz babında ferman-ı alişanım sadır

olmuştur buyurdum ki hükmü şerifimle (Boş) vardıkta bu babta vech-i meşrûh üzere

şerefyafta ve sudur olan iş bu emr-i şerîf celilül şan ve vacibü-l etba‘ ve lazımül

imtisalin mazmun itaat mekrunuyla amil olup hilafından bî gayet ihtiraz ve ictinat

eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî-l yevmil sabi ve-l ışrin

Zilkade sene ehadi ve sittin ve miete ve elf


Vasale ileyna kayıd 7 Muhârrem 162

Ber mûceb emr-i âli sadrazam mektubu dâhi vardır

S 49 / B 188

Suret-i Defteri mal-ı seferiyye livayı Karahisar-ı Sâhib ber muceb canibi

mirîden 1160 gayrı ez tâhsil İsmail Ağayı silahşöran hazreti şehriyari hassa Nevahi’i

Barçın ve Hanbarçın ve Çöleabat gîrîş iden imdi mevacibi yeniçeriyan kale-i merhum

sene 1157 havalisinde ve lakin havali-i mezbûr ber vechi nakli iade ve mal sefereye’i

hassa’i kaza’i mezkurun beray-ı sermaye-i muavin tahsisen ve tımarın tahsilden

asitane’i saadete irsâl südde-i hümayun

fî-l asl mal-ı sermaye livayı mezbûr

Guruş

5000

4146 mübaşir merkûm İsmail ağanın mukaddem tâhsil eylediği

854 yalnız sekizyüz ellidört Guruştur tahriren Fî 21 Zilkade 1161

S 49 / B 189

İ’zzet-me’âb Nalbantzade eş-Şeyh Abdullah Efendi bâ‘de-s selam inha olunur ki

Karahisar-ı Sâhib müftüsü Ahmetten teşki olunup fetevadan hicr olunmakla senin

hizmeti mezbureye liyakat ve istihkakın ihbar olunmağın kaza-i mezburda afitaye

tarafımızdan sana izin verilmiştir gerektir ki istifta olundukta essah-ı akval e’imme-i

tahfiye ile ifta idüp ketb-i mutebereden nakli sarih ve imzalarında el-müftü Karahisar-ı

Sâhib deyu tasrih eyleyesin hurrire fî-l yevmil sabi min şehri zilhîccetü-ş şerîfe li sene


293

El-fakir Mehmed esad affa anhu

Vasale ileyna kayıd Fî 9 Muhârrem 1162

S 50 / B 190

Karahisar mutasarrıfı inayetlü saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerinin taksiti

evvelidir

Mefahirü-l kuzat ve-l hükkâm me‘adenü-l fezail ve-l kelâm Karahisar-ı Sâhib

sancağında vâki kadılar zide fazilehum ve mefahirü-l emasil ve-l akran ayan-ı vilayet

zide kadirûhum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki bin yüz atmış iki

senesine mahsuben livayı mezburdan ber mu‘tad-ı kâdim tâhsil oluna gelen 5000 Guruş

imdad-ı hazeriye senede üç taksit ile tevzi‘ ve taksîm ve hâlâ liva’i mezbûr mutasarrıfı

emirü-l ümara‘i-l kirâm Abdurrrâhman paşa damet me‘aliyenin tarafından kabzına

me’mur eda ve teslim olunmak fermânım olmağın iş bu emri şerifim ısdâr ve (Boş) ile

irsal olunmuştur imdi fermanım olduğu üzere mir miran muma ileyhin livayı mezburdan

muayyen olan ol miktar Guruş hazeriyesini şurud-u hazeriye üzere sene-i ibtidası gurre-

i muharremden itibar olunarak senede üç taksit ve beher taksidi vakit ve zamanıyla

cümle marifeti ve ma‘rîfet-i şer‘le tevzi‘ ve taksîm ve yerli yerinden cem ve tâhsil ve

tarafından kabzına me’mura eda ve teslim ettirip avk ve tehirden ve miktar-ı

mu‘ayyeneden ziyade bir akçe idhal ve tevzi‘inden gayetü-l gaye ittika ve mücanebet

olunmak babında ferman-ı âlişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta

bu babta vech-i meşrûh üzere şeref yafta’i sudur olan ferman vacibü-l etba‘ ve lazımü-l

imtisalimin mazmun itaat makrunuyla amel olunup hilafından gayetü-l gaye ittika ve

mücanebet eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahrîren fî evail

muharremü-l haram sene isneyn ve sittin ve miete ve elf

Vasale ileyna kayıd fî 13 Muhârrem sene 1162


294


Guruş

400 malı hazeriye taksidi evvel

120 mübaşiriyye ve harc beha

14 harcı mahkeme Pare 16

Kaza-i Sandıklı

Guruş

383 malı hazeriye taksidi evvel Pare 4



Kaza-i Şuhut

Guruş




Kaza-i Sincanlı

Guruş



06 harcı mahkeme

Kaza-i Bolvadin

Guruş



03 harcı mahkeme


Guruş



03 harcı mahkeme

Kaza-i Nevahi barçınlı

Guruş



03 harcı mahkeme

Kaza-i Karamık

Guruş




Kaza-i Çölabat

Guruş




Kaza-i Çay

Guruş

100 malı hazeriye taksidi evvel



1162 senesine mahsûben taksidi evvel pusulasıdır kâyd-ı sicîl olundu

Asl mal-ı hazeriye taksidi evvel

Guruş 1666

Pare 8

Mübaşiriye ve harç beha

Guruş 500

Harc-ı mahkeme

Guruş 60

S 50 / B 191


sancağında vâki kazaların kadıları zide fazlehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olucak

malum ola ki hazine-i amirem defterleri mucebince arpa emini ve ocaklığı olan

295

kazalardan Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kazaların 679 ve bî çok sülüs avarız

haneleriyle 82900 akçe bedel avarız mütekaidin akçeleri olup 1162 senesine mahsûb

olmak üzere cem ve tâhsil olunmak lâzım gelmeğin (Boş) deruhte olunup yedine

mühürlü ve nişanlı mevkufat defteri sureti verilmeğin mucebince cem ve tâhsil ve arpa

emini muma ileyh teslim ettirilmek fermanım olmuştur buyurdum ki hükm-ü şerifimle

mübaşir mezbûr vardıkta bu babta sadır olan emrim üzere amel idüp dâhi seneyi

mezbure mahsûb olmak üzere edayı mezburada vâki kazaları ol miktar

avarızhanelerinin beher hanesinden beşer yüz akçe avarızların ve ol miktar akçe bedeli

avarız mütekaidin malların irsâl olunan mühürlü ve nişanlı mevkufat defteri sureti

mucebince cem ve tâhsil ve emin muma ileyh edâ ve teslim ettirtip hilâf-ı emir ve defter

kimesneye teallil ve inat ve muhalefet ettirmeyesin ve bundan ma‘ada mübaşirin cihet

maaşı için beher haliyesinden ellişer akçe vech-i maaş dâhi aldırıp ve avarız için alınan

akçenin her yüz on akçesinden bir esedi Guruş aldırılıp ve heyni tahsilde mirî için

alınan akçeyi hazine-i amireme alındığı vech üzere aldırılıp bundan ziyade ve noksan

alınmaya ve aldırmayasız kesri defterden ve noksan haneden ve fermanımdan ziyade

talebiyle zülum ve teaddi olmaktan bî gayet ihtiraz ve ictinab eyleyesiz şöyle bilesiz

alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî yevmil hamis Zilkade sene ehadi ve sittin ve

miete ve elf


S 50 / B 192

Avarız ve bedel-i nuzul emirleridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)


sancağında vâki olan kazaların kadıları zide fazlehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olucak

malum ola ki hazine-i amirem defterleri mucebince arpa emini ve ocaklığı olan

kazalardan Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kazaların 677,5 ve 1,5 rub‘ bedeli nüzul

haneleri olup 1162 senesine mahsûb olmak üzere cem ve tâhsil olunmak lâzım gelmeğin

deruhte olunup yedine mühürlü ve nişanlı mevkufat defteri sureti verilmeğin mucebince

cem ve tâhsil ve arpa emini muma ileyhe teslim ettirilmek fermanım olmuştur

buyurdum ki hükm-ü şerifimle mübaşir merkûm vardıkta bu babta sadır olan emrim

üzere amel idüp her sene’i merkûma mahsûb olmak üzere liva’i mezburda vâki

kazaların ol miktar bedeli nuzul hanelerinin her bir hanesinden altı yüz akçe bedeli

nüzulleri malların irsâl olunan mühürlü ve nişanlı mevkufat sureti defteri mucebince

296

cem ve tâhsil ve emin muma ileyh tarafına edâ ve teslim ettirtip hilâf-ı emir ve defter

kimesneye teallil ve muhalefet ettirmeyesin ve bundan ma‘ada mübaşirin ciheti maaşı

için beher bedeli nüzul hanesinden otuzar akçe vech-i maaş dâhi aldırmayıp ve bedeli

nüzul için alınan akçenin her yüz on akçesinden bir esedi Guruş aldırılıp ve heyni

tahsilden mirî için alınan akçeyi hazine-i amireme alındığı vech üzere aldırılıp bundan

ziyade ve noksan alınmaya ve aldırmayasız kesri defterden ve noksan haneden ve

fermanımdan ziyade talebiyle zülum ve teaddiden bî gayet ihtiraz eyleyesiz şöyle bilesiz

alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî yevmil hamis Zilkade li sene ehadi ve sittin ve

miete ve elf




Guruş 255,5

Nefer 596

59600

29600

30000

Kazâ-i karahisar-ı sâhib

Guruş

255,5

S 51 / B 193

Defter oldur ki

İş bu 1162 senesine mahsûb olmak üzere bâ ferman-ı Ali ve ber-muceb suret-i

defteri hakani Karahisar-ı Sâhib kazası ahalileri üzerlerine edası lâzım gelen 255,5 ve

buçuk rub‘ hane avarız beher hane avarıza beşer yüz akçe mal-ı mirî ve ellişer akçe

ciheti maaş ve bedeli nuzul için beşer yüz ekçe mal-ı mirî ve otuzar akçe ciheti maaş ve

otuz bin akçe dâhi bedeli mefa‘irin malları hesab olundukta 3016 Guruş 4 pareye baliğ

olunup ve tahsildariye 70 Guruş ve harc-ı defter 111 Guruş ve kalemiye 5 Guruş ve

emniyye 5 Guruş ve hüddamiyye 10 Guruş ve ihzariye 5 Guruş minhaysül mecmu’

3222 Guruş 4 pareye ba‘de-l buluğ kazayı mezburun Kütahyadan mevcut olan 162,5

Guruş hanesinin beher hanesine on yedişer Guruş yüzer akçe isabet idüp ve kezalik

Kütahyadan mevcut olan üçyüz on dokuz neferin beher neferine yüzellişer akçe isabet

etmekle mahalle-i ayan-ı vilayet marifetiyle ve ma‘rîfet-i şer‘le tevzi ve taksîm ve li

297

ecli-t tahsîl mübaşir a’yan fahru-l akran Halil Ağa yedine verilen defterdir ki ber vechi

ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil samin aşar min muharremü-l haram sene 1162

Mahalle-i İmaret

Hane 8

Nefer 4,5

Mahalle-i Sofular

Hane 8

Nefer 5

Mahalle-i el-Hac

Yahya

Hane 3

Nefer 2

Mahalle-i Sinan

paşa

Hane 1,5

Nefer 0,5

Mahalle-i Arap

mescidi

Hane 3

Nefer 1,5

Mahalle-i

Camiikebir

Hane 1

Nefer 3,5

Mahalle-i Burmalı

Hane 1

Nefer 1

Mahalle-i el-Hac

evtal

Hane 1

Nefer 0,5

Mahalle-i Tac

Ahmet

Hane 2

Nefer 1,5

Mahalle-i Fakih

paşa

Hane 2,5

Mahalle-i Munla

bahşi

Hane 1

Mahalle-i Bederek

Hane 1

Nefer 2

Mahalle-i Erdiç

Hane 2

Mahalle-i Efecik

Hane 1

Nefer 4,5

Mahalle-i

Ekeste(Eksüte)

Hane 1

Nefer 3

Mahalle-i

Karaman

Hane 3

Nefer 4,5

Mahalle-i Doğancı

Hane 0,5

Nefer 2,5

Mahalle-i Kubbeli

Hane 1

Nefer2

Mahalle-i

Çavuşoğlu

Hane 0,5

Nefer 1

Mahalle-i Yukarı

Pazar

Hane rub‘ 3

Mahalle-i Sinan

halife

Hane 0,5

Nefer 1,5

Mahalle-i el-Hac

Mahmûd

Hane 2

Nefer 4

Mahalle-i el-Hac

İsmail

Hane 1

Mahalle-i Zâvîye

Hane 0,5

Mahalle-i Kahil

Hane 2

Mahalle-i

Akmescid

Hane 1,5

Nefer 1,5

Mahalle-i

Karakatib

Hane 0,5

Nefer 3,5

Mahalle-i Nasari

Hane 6

Mahalle-i Yahudi

Hane 0,5

Mahalle-i İpek

Hane

rub‘ 1

Nefer 1

Karye-i İsce

Hane 5

Nefer 5

Piyade 7

Karye-i

Mihail

Hane 1,5

Nefer 4,5

Piyade 3

Karye-i Köçez

Hane 0,5

Karye-i Matlab

Hane 1

Nefer 3

Karye-i Erkmen

Hane 2

Nefer 2,5

Piyade 1

Karye-i Harmanlı

Hane 1

Rub‘ 1

Karye-i

Çavdarlı

Hane 1,5

Karye-i

Sülümenli

Hane 3

Karye-i Çebişli

Hane Rub’ 3

Karye-i Kışlacık

Hane 1

Piyade 1

Karye-i Süğlün

Hane 1

Piyade 1

Karye-i

Bolhallı

Hane 1

Karye-i Salar

Hane 1,5

Nefer 4

Karye-i Susuz

Hane 1,5

Nefer 1,5

Karye-i Kınık

Hane 1

Nefer 1

298

Piyade 1,5 Piyade 1 Piyade 1 Piyade 1

Karye-i Manastır

Hane 0,5

Nefer 2

Karye-i

Köprülü

Hane 0,5

Piyade 0,5

Karye-i

Kozluca çıkrık

Hane 1

Piyade 0,5

Karye-i Hasçakır

Hane 4,5

Piyade 1

Karye-i Akçain

Hane 0,5

Nefer 4

Karye-i

Karaarslan

Hane 1

Piyade 0,5

Karye-i Çebni

Hane 0,5

Nefer 5

Piyade 1

Karye-i Bayat

Hane 0,5

Nefer 2

Karye-i İsmail

Hane 1,5

Nefer 2

Karye-i Elpirek

Hane 1,5

Nefer 1

Piyade 2

Karye-i Ömer

Hane 0,5

İsmail ve

elpirekden

yoklana

Karye-i

Göynük

Hane rub’1

Ahmet ağadan

yoklana

Karye-i Yukarı

Tandırı

Hane 1

Karye-i Kureyşi Hane rub’

1 Hissedar Hacı İbrahim

ağadan yoklana

Karye-i Çorca-i

kebir

Hane 1,5

Nefer 0,5

Piyade 0,5

Karye-i Çobanlıca

Hane Rub’1

Karye-i

Kumartaş

Hane 1,5

Nefer 7,5

Piyade 1

Karye-i Karaca

viran

Hane 1,5

Nefer 0,5

Piyade 0,5

Karye-i Halımoğri

Hane 1,5

Nefer 0,5

Piyade 0,5

Karye-i Sarık

Hane 1

Nefer 5

Piyade 2

Karye-i Araplı

Hane 1

Karye-i Çukur

Hane 1,5

Karye-i Çorca-i

sagir

Hane 0.5

Piyade 1

Karye-i Tekkeler

Hane 1

Rub’1

Nefer 9

Karye-i Göreler

Hane 1

Karye-i Karaağaç

Hane 1

Nefer 4

Piyade 2

Karye-i

Büyük

Hane 1,5

Nefer 6,5

Piyade 1

Karye-i Aksaz

Hane 0,5

Karye-i Ayasini

Hane 1

Nefer 12

Piyade 1

Karye-i Bostanlı

Hane 0,5

Nefer 5,5

Karye-i Ahiler

Hane 0,5

Karye-i

Çalışlar

Hane 1,5

Nefer 1,5

Karye-i Üçağıl

Hane 0,5

Karye-i Hacıbeyli

Hane 1,5

Nefer 3

Piyade 0,5

Karye-i Bozüyük

Hane 1,5

Nefer 2

Karye-i Kunduzlu

hane

Rub’1

Piyade 1

Karye-i

Doğanlar

Hane 1,5

Nefer 5

Karye-i Eyret

Hane 1,5

Nefer 8

Piyade 3

Karye-i Aşağı tandırı

Hane 1

Nefer 4

Piyade 1

Karye-i Ortaklar

Hane Rub’1

Hissedar İbrahim

ağadan yoklana

Karye-i İldoğan

Hane 0,5

Karaca

Karye-i

Gazimürsel

Hane 1,5

Karye-i Belce

Hane 1

Karye-i Ulumurad

Hane 1

Nefer 1,5

Karye-i Ayvalı

Hane 1,5

Nefer 1,5

299

Ahmed'den

yoklana

Nefer 12 Piyade 3

Karye-i Anbanas

Hane 1,5

Nefer 2

Karye-i Sibsin

Hane 1

Nefer 6

Karye-i

Aytemur

Hane 1

Piyade 1

Karye-i Çobanlar

Hane 4

Nefer 3

Karye-i

Eynaz(İnaz)

Hane 1

Rub’ 1

Nefer 3

Karye-i Tatlar

Hane 1

Karye-i Deper

Hane 1

Piyade 1,5

Karye-i

Gebeceler

Hane 1,5

Rub’1

Nefer 1

Karye-i Kernebe

Hane Rub’1

Karye-i Kızıl

kilise

Hane 0,5

Ahmet ağadan

yoklana

Karye-i Köşniş

Hane 0,5

Haranbalından

yoklana

Karye-i

Daylık

Hane Rub’1

Karye-i Canikce

Hane 0,5

Karye-i Turfallı

Hane 0,5

Karye-i Göbel

Hane Rub’1

Mustafa

Efendiden

yoklana

Karye-i Sarıkavak

Hane 0,5

Döne Arslandan

yoklana

Karye-i Ilıca

Arablısı

Hane 0,5

Karye-i

Kozluca

Hane 0,5

Piyade 0,5

Osman

karyesinden

yoklana

Karye-i Döğer

Piyade 2

Karye-i Kozluca

mikail

Hane 0,5

Karye-i Üyük

Hane 0,5

Şehirliden

yoklana

Karye-i Çabak

Hane 1

Şehirliden

yoklana

Karye-i Kurt

baş

Hane 1

Nefer 1

Karye-i Yarımca

Hane Rub’ 1

Karye-i Eziler

Hane 0,5

Karye-i Ulucak

Hane 0,5

Karye-i Ablak

Hane 0,5

Karye-i Eyne

gazi

Hane 1

Karye-i Liğen

Hane 0,5

Piyade 1

Karye-i Hakir

sagîr

Hane Rub’1

Karye-i Yakublu

Hane Rub’1

Karye-i Çıkrık

Hane 0,5

Karye-i Alacalı

Hane 0,5

Karye-i Kürt Hane Rub’1

Osman karyesinden

yoklana

300

Hanesiz yalnız nefer olan kuralardır

Kaplan

Nefer 3

Harmanlı

Nefer 5

Emirsultan

Nefer 7

Bahçecik

Nefer 3

Kiçimurad

Nefer 6

İmdat verilen mahallat ve kuralardır

Karye-i Osman

Guruş 20

Karye-i Eymir

Guruş 10

Karye-i Felelli

Guruş 5

Mahalle-i Çavuşbaşı

Guruş 11

Mahalle-i Hisarönü

Guruş 3

Karye-i Kulatay

Guruş 3

Bederik Mahallesi'nde 1,5 nefer sehven ziyade muhârrer olunmuştur.

S 51 / B 194

Şerayi‘ şi‘ar Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki olan kazaların kadıları Efendiler

zîde fazlehum ve mefahirül emâsil ve-l akran kethüdayerleri ve yeniçeri serdarları ve

voyvodaları ve ayan-ı vilayet ve işerleri ve kurâ ihtiyarları zîde kadrehum inha olunur ki

hane-i havasa’i şehriyariden kıdvetü-l emacid ve-l ayan zîde mecdehu etmeği mukabili

utbe’i aliyye hüsrevaniden hattı hümâyun şevket mekrundan ile manun bâ ferman-ı Ali

eyalet-i anadolunun çavuşlar kethüdalığı ile çera padişahı olup öteden beri ber mutad-ı

kâdim sancağınızda vâki kazalardan ve salaflarına senedi vereğeldiğiniz 10 Guruş

cümlenin malumu olup ve sicillatınızda mestur (Silik) bu sene-i mübarekte nafiz ağayı

muma ileyhin tarafından tâyin eylediği edasına beher kazadan verilegelen 10 Guruş

irad-ı muayenesini masarrıfat-ı şer‘i ve cümle masarıfatlarıyla edâ ve teslim ve kadimi

akdem tarafına irsâl ve isal idüp a’vakir ve tehir ve red ihmal ve musamahadan ictinab

eylemeniz babında divân-ı anadoludan iş bu buyruldu tahrîr ve ısdar ve (Boş) ile irsâl

olunmuştur inşallahuteala vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzere amel ve hareket ve

hilafından bî gayet ihtiraz idüp mûceb buyruldu ile amel olasın deyu 14 Muhârrem 162


Avarızcı ağaya mütevellinin verdiği küsuratı beyan eder

Bederek Mahallesi'nde sehven tahrîr olunan nefer 1,5

İpek Mahallesi küsuru nefer 1

Keçi murad karyesinin nefer 6

Geçen sene keçi murad bâkî kalan nefer 6

Karye-i bağçecik nefer 3

301

S 52 / B 195

Anadolu valisinin taksiti evvel pusulasıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Hâlâ Karahisar-ı Sâhib mutasarrıfı izzetlü saadetlü Abdurrrâhman paşa

hazretleri

Şerayi‘ şi‘ar livayı merkumada vâki kazaların kadıları zîde fazlehum ve

mefahirü-l emâsil ve-l akran kethüdayerleri ve yeniçeri serdarları ve ayan-ı vilayet ve

işerleri zîde kadrehum inha olunur ki iş bu 1162 senesine mahsûben bâ ferman-ı Ali

eyaleti anadoludan tarafımıza tahsis kılınan imdad-ı hazeriye ber mutad-ı kâdim

ma‘rîfet-i şer‘le tevzi ve Kütahya Mahallesi'nden ihrac ve irsâl olunan mümza pusula

mucebince taksidi evveli olmak üzere livayı mezkûr livalarına isabet eden ol miktar

malı hazeriye cümle marifeti ve ma‘rîfet-i şer‘ ve tâyin olunan mübaşir marifetiyle ber

mutad kazalarınıza tevzi‘ ve salyane ve bir gün akdem yerli yerinden cem ve tâhsil ve

mutemed aleyh adamlarınızla tamamen gönderip bu tarafta kabzına me'mura edâ ve

teslim ettirmeye her birerleriniz kemâl-i dikkat ve sai ve ihtimam eylemeleriniz babında

divân-ı anadoludan sürüldü tahrîr ve ısdar (Boş) ile irsâl olunmuştur inşallahuteala

vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzere hareket ve mazmun emr-i Ali ve mûceb

buyrulduyla amel ve hilafından hazr eyleyeler deyu 13 Muharrem 162

vusul ve kayd Fî 17 Muharrem 1162

Liva-i Karahisar-ı Sâhib der eyalet-i Anadolu taksidi evvel

Guruş

1080,5 malı imdadı hazeriye

108,5 harc-ı bab

108,5 mübaşiriye devleti aliyye

1297,5

Hurrire Fî 12 Muhârrem sene 1162

S 52 / B 196

İş bu 1162 senesine mahsuben Anadolu valisi veziri asaf nazır devletlü inayetlü

Çelik Mehmed Paşa hazretlerinin tarafı devletlerine tâyin olunan imdad-ı

hazeriyelerinin taksidi evveli Kütahya mahkemesinden ihrac olunan pusula mucebince

cümle ayan-ı vilayet ve ahali’i memleket marifetleriyle ber mutad-ı kâdim tevzi‘ ve

taksîm ve her bir kazanın âlâ vechil ta‘dil sehimlerine isabet eden defterdir ki ber vechi

ati zir olunur hurrire fî-l yevmil samin aşar min muhârrem sene 1162

302


Guruş Pare

259 13 mal-ı hazeriye

026 3 harc-ı bab

026 02 devleti mübaşiriye

311 17

Kaza-i Sandıklı

Guruş Pare


025 harc-ı bab

025 devleti mübaşiriye

298

Kaza-i Şuhut

Guruş Pare


15 8 harc-ı bab


181 27

Kaza-i Sincanlı

Guruş Pare


10 34 harc-ı bab


128 70

Kaza-i Bolvadin

Guruş Pare


5 17 harc-ı bab


64 35


Guruş Pare


5 17 harc-ı bab


64 35

Kaza-i Nevahi barçınlı

Guruş Pare


5 17 harc-ı bab


64 35

Kaza-i Karamık

Guruş Pare


4 13 harc-ı bab


51 35

Kaza-i Çay

Guruş Pare

64,5 14 mal-ı hazeriye

6,5 harc-ı bab

6,5 devleti mübaşiriye

77,5

Kaza-i Çöleabat

Guruş Pare


4 13 harc-ı bab


51 35

Sene-i sabık üzere Abdurrrâhman paşa hazretleri gerek malı miride ve gerek

mübaşiriyelerin yed ve aherden kendi edâ eyleyip tâyin-i kazalardan ise gerektir.

S 52 / B 197

Defter oldur ki iş bu 1162 senesi mah-ı muharremü-l haramın on sekizinci günü

vuku’ bulan tevzi’in müfredat yekunudur ki ber vechi ati zikr olunur

303

Guruş

1901 Saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerinin zahire behası ve taksidi sanisi

0048,5 Mütevelli Munla Mehmedin bundan akdem olan salyaneden tevzi‘den

bâkî kalan

0366,5 Bâ defter müfredat-ı mütevellinin vilayet mesarifi

0111 Bâ defter müfredat mütevellinin saray tamiri mesarifi

0078 Mütevellinin İstanbul mesarifi

=2505

0194 Bâlı yediyle yine saray tamiri mesarifi

0005 Balıya ücret

0006 Karaman Mahallesi'nde memi oğullarına ev kirası

0534 pare 16 Saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerinin 1162 senesine mahsûb taksidi

evveli

0311 pare 17 Yine sene-i mezbure mahsûb Anadolu valisinin taksit-i evveline verilen

=3555

0125 Anadolu valisinin taksidi evveline gelinen mübaşir ağaya mübaşiriye

0050 Karahisar taksidinin mübaşiri mihridar ağaya mübaşiriye

0053,5 Avarızcı Halil ağaya ta’mir masrafı

0014,5 Saman hizmetine tâyin olunan hakim Efendinin çukadarına ücret

0400 Harcı defter Efendi hazretlerine

=4198

0100 Harcı ilam

0020 Munla Efendiye

0016 Katibiyye

0050 Hüddamiyye

0015 İhzariye

0001 Payeler

4400 Yalnız dör bin dört yüz Guruştur (bu yekun gelince cem olup tevzi

olunmak esnasında iken Yahya paşa hazretleri Karahisara teşrif

ettiklerinde bir miktar masarıf olmağla üzerine zam olunan tevzi

olunmakla bu mahale şerh verildi)

0054.5 Yahya paşa hazretleri karahisar şeriflerinde tevabı‘ına kapan temessük

masrafı

0033,5 Yeni hanın hancısının masrafı

0006 Kendi gelen oğlunun masrafı

0005,5 Naib hanı masrafı

0061 Müftü ahzının hancısının masrafı

=4560,5

304

0040 Menzilhanede dede masrafı

0273 Mütevellinin paşayı müşârun ileyh hazretlerine masraf ve vilayet masrafı

0070 Yine müşârun ileyh Yahya paşa hazretlerine verilen bargir ücreti 20

0250 Menzilci Hacı salihe ücreti için bir def‘a dâhi verilen

0023 Eynaz karyesinde zayi olan bargir kıymeti

=5216

0030 Elpirek karyesinin Yahya paşa doğucusuna verdiği

0030 Osman karyesinin doğucusuna verdikleri

0030 Sülümenli karyesinin doğucuya verdikleri

0070 BeyEfendi hazretleri Seferihisar tarafına gittikte menzili bargir kirası

=5376,5

Mahalle-i Sofular

Guruş 363

Akçe 53

Mahalle-i İmaret

Guruş 363

Akçe 53

Mahalle-i Nasari

Guruş 204

Akçe 75

Mahalle-i

Karaman

Guruş 171

Akçe 21

Mahalle-i

Camiikebir

Guruş 113,5

Akçe 40

Mahalle-i el-Hac

Mahmûd

Guruş 91

Mahalle-i Tac

Ahmet

Guruş 91

Mahalle-i

Akmescid

Guruş 91

Mahalle-i Arap

mescidi

Guruş 91

Mahalle-i Kahil

Guruş 91

Mahalle-i el-Hac

yahya

Guruş 91

Mahalle-i Burmalı

Guruş 80,5

Akçe 42

Mahalle-i Erdiç

Guruş 82

Akçe 36

Mahalle-i

Fakihpaşa

Guruş 70

Akçe 20

Mahalle-i Doğancı

Guruş 55,5

Mahalle-i Efecik

Guruş 55,5

Mahalle-i

Çavuşbaş

Guruş 55,5

Mahalle-i Kubbeli

Guruş 70

Akçe 20

Mahalle-i Munla

bahşi

Guruş 48

Mahalle-i

Karakatib

Guruş 35,5

Akçe 36

Mahalle-i el-Hac

evtal

Guruş 35,5

Akçe 36

Mahalle-i Bederek

Guruş 35,5

Akçe 36

Mahalle-i

Çavuşoğlu maa

İpek

Guruş 35,5

Akçe 36

Mahalle-i Sinan

paşa

Guruş 35,5

Akçe 36

Mahalle-i

Ekeste(Eksüte)

Guruş 35,5

Akçe 36

Mahalle-i Zâvîye

Guruş 35,5

Akçe 36

Mahalle-i

Yukarıpazar

Guruş 35,5

Akçe 36

Mahalle-i el-Hac

ismail

Guruş 27

Akçe 48

Mahalle-i Sinan

halîfe

Guruş 12

Mahalle-i Hisar

önü

Guruş 14

akçe 30

305

Ceman yekun

Karye-i İsce

Guruş 131,5

Karye-i Sülümenli

Guruş 131,5

Karye-i Kalecik-i

kebir

Guruş 131,5

Karye-i Çobanlar

Guruş 91,5

akçe 30

Karye-i Eyret

Guruş 91,5

akçe 30

Karye-i Mihail

Guruş 91,5

akçe 30

Karye-i Erkmen

Guruş 91,5

akçe 30

Karye-i

Hasçakırlar

Guruş 91,5

akçe 30

Karye-i Döger

Guruş 91,5

akçe 30

Karye-i Osman

Guruş 63

akçe 91

Karye-i Sincanlı

Guruş 63

akçe 91

Karye-i Süğlün

Guruş 63

akçe 91

Karye-i Gebeceler

Guruş 63

akçe 91

Karye-i Ayvalı

Guruş 63

akçe 91

Karye-i

Karacaviran

Guruş 63

akçe 91

Karye-i İsmail

Guruş 63

akçe 91

Karye-i Susuz

Guruş 63

akçe 91

Karye-i Corca-i

sagir

Guruş 63

akçe 91

Karye-i Anbanas

Guruş 63

akçe 91

Karye-i Salar

Guruş 63

akçe 91

Karye-i Corca-i

kebir

Guruş 63

akçe 91

Karye-i Deper

Guruş 45

akçe 53

Karye-i Karaağaç

Guruş 45

akçe 53

Karye-i Aytemur

Guruş 45

akçe 53

Karye-i Karaarslan

Guruş 45

akçe 53

Karye-i Sarık

Guruş 45

akçe 53

Karye-i Elpirek

Guruş 45

akçe 53

Karye-i Ayasini

Guruş 45

akçe 53

Karye-i Onmaz

Guruş 45

akçe 53

Karye-i Kışlacık

Guruş 34

akçe 33

Karye-i Bozüyük

Guruş 34

akçe 33

Karye-i Kozluca

Guruş 34

akçe 33

Karye-i Harmanlı

Guruş 34

akçe 33

Karye-i Halımoru

Guruş 34

akçe 33

Karye-i Büyük

Guruş 34

akçe 33

Karye-i Çavdarlı

Guruş 26

akçe 24

Karye-i Kalecik-i

sagîr

Guruş 26

akçe 24

Karye-i Belce

Guruş 26

akçe 24

Karye-i Akçain

Guruş 26

akçe 24

Karye-i Liğen

Guruş 26

akçe 24

Karye-i Bostanlı

Guruş 26

akçe 24

Karye-i

Gazimürsel

Guruş 26

akçe 24

Karye-i Bayat

Guruş 16,5

akçe 30

Karye-i Çebni

Guruş 16,5

akçe 30

Karye-i Dinar

Guruş 16,5

akçe 30

Karye-i Tekeler

Guruş 16,5

akçe 30

Karye-i Çıkrık

Guruş 16,5

akçe 30

Karye-i Kunduzlu

Guruş 16,5

akçe 30

Karye-i Kınık

Guruş 16,5

akçe 30

Karye-i Yukarı

tandırı

Guruş 16,5

akçe 30

Karye-i Aşkale Karye-i Matlab Karye-i Sibsin Karye-i Kumartaş Karye-i Çalışlar

306

Guruş 16,5

akçe 30

Guruş 16,5

akçe 30

Guruş 16,5

akçe 30

Guruş 16,5

akçe 30

Guruş 11,5

akçe 35

Karye-i Hacıbeyli

Guruş 11,5

akçe 35

Karye-i Bayat

Guruş 11,5

akçe 35

Karye-i Ulumurad

Guruş 11,5

akçe 35

Karye-i Feleli

Guruş 11,5

akçe 35

Karye-i Aşağı

tandırı

Guruş 11,5

akçe 35

Karye-i Doğanlar

Guruş 11,5

akçe 35

Karye-i Eymir

Guruş 11,5

akçe 35

Karye-i Ulucak

Guruş 11,5

akçe 35

Karye-i

Emirsultan

Guruş 11,5

akçe 35

Karye-i Köprülü

Guruş 8

akçe 4

Karye-i Kulatay

Guruş 8

akçe 4

Karye-i Haranbalı

Guruş 8

akçe 4

Karye-i Aksaz

Guruş 8

akçe 4

Karye-i Manastır

Guruş 8

akçe 4

Karye-i Çobanlıca

Guruş 2

Ceman yekun Guruş (yazılmamış)

S 53 / B 198

Hacı İsmail beyin kethüdayerlik mektubudur.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

İzzetlü faziletlü Efendi hazretlerinin meclisi şeriflerine derir ve daveti safiyat ve

arz-ı teslimat afiyat-ı ittihafıyla inha olunur ki hâlâ taht-ı hükûmet şi‘arınızda vâki

Karahisar-ı Sâhib ve Sincanlı ve Çölabat ve Nevahi’ Barçınlı ve Karamık ve tevabı‘

nevahisinde sâkin ve mütemekkin olan altı bölüğü yoldaşlarının üzerlerine zâbıt ve

kethüdayeri nasb ve tâyin olunma mutad-ı kâdim olmağla ebna’i sipahiyandan ellinci

bölükte yevmi 12 akçe ulufeye mutasârrıf olan kıdvetü-l emâsil ve-l akran İsmail Ahmet

karahisar zîde kadrehu ocağın kadimi emektarlarından olup ber vecihle mahal ve

müstehak olduğundan naşi kethüdayerlik mücedded ita ve iş bu mektub tahrîr ve irsâl

olunmuştur inşallahuteala vusulünde gerektir ki muma ileyhayı hidmeti merkumede

istihdam ve kethüdayerlik emurunuda müracaat muma ileyh ettirdesiz ve siz ki ol

havalilerde sâkin ve mütemekkin olan 6 bölük yoldaşlarsız muma ileyha üzerlerinize

zâbıt ve kethüdayerleri bilip zûhur eden daʻvâ ve niza‘larınızı muma ileyhin ma‘rîfeti

ve ma‘rîfet-i şer‘le görüp şeriat-ı garraya kemâl-i itaat ve muma ileyhime inkiyat üzere

olasız ve sen ki kethüdayeri zîde kadrehusun ol caniblerde sâkin ve mütemekkin olan 6

bölük yoldaşlarından sahihü-l esami sipah olanları ve sipahzade ve tekaüdleri gerektir ki

bundan akdem şeref sudur olan ferman vacibü-l etba ve lazımü-l imtisalimin itaat

makrun üzere hükkâm eline verilmeyip tehmi şer‘iyye ile mütehhim olanları bi-l

307

muhtezayı şer‘-kadim zabıtı marifetiyle cezayı şeriyyeleri tertib olunup sipah olmayıp

reaya mekulesinden olanlara kat‘an sâhib çıkılmayıp sadır olan ferman-ı Ali mucebince

amel ve hareket ve hilafından tevkir ve mücanebet idüp mucib mektub ile amel olasız

bâkî’i hemişe der secade şer‘iyyet daim mal tahriren fî evasıt muharremü-l haram li

sene isneyn ve sadis ve miete ve elf

Vasale ileyna kayıd Fî 5 Safer sene 1162

Altı ocak ağaları imzaları mümzadır

S 53 / B 199

Müteveffa acem Oruc’un hülasa’i defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından El-Hac Yahya Mahallesi

sükkanından iken bundan akdem vefat eden Acem Oruç bin Abdullah nâm

müteveffanın veraseti zevce’i menkuhe’i metrukeleri Hatice ve Gülsüm nâm Hatunlar

ile sulbiye sagire kızı hanifeye münhasır olduğu mütehakkık olduktan sonra sagîr

mezburun müteveffayı mezburdan ırs-i şer‘le isabet ve intikal eden envalini zabt ve

rabta bundan akdem tarafı şer‘den vâsi nasb olunan acem veli bin veli nâm kimesnenin

emûr-u vasiyette ihmal ve tekamülü sebebiyle hiyanet ve sekamın zâhir ve hüsnü

ihtiyarıyla vesayetten kasr-ı yed ve fariğ olmağla erbab-ı istihkaktan yerine bâ hücceti

şer‘iyye vâsi nasb olunan acem Hasan bin Mehmed nâm kimesne marifetiyle vâsi

sabık velinin kabz eylediği kassam defterinin hesabını görüldükte mezbûr Acem Hasan

yedine verilen hülasa defteridir ki ber vechi ati zikr olunur hurrire fî gurre-i muhârrem

li sene isneyn ve sittin ve miete ve elf

Kassam defterinde tahrîr olunan ihracattan sonra Sahihu-l baki li-t taksim beyne-

l verese Guruş 2795 (Yalnız ikibin yediyüz doksanbeş guruşdur)

Mine’l-ihracat

Defteri kassam

sehevi

Guruş 225

Bostanlı

karyesinin ispat

eylediği deyn

Guruş 20

Karamık

kazasında olan

hınta noksan

Guruş 68,5

Vâsi sabık velinin

bâ defter müfredat

masrafı

Guruş 249

Küçük İbrâhîme

verdiği akçe fayizi

Guruş 6

Helak olan koyun

zararı

Guruş 200

Ve siyanet hücceti

harcına acem

velinin verdiği

Guruş 35

Acem veliye ücret

ve siyanet

Guruş 60

Acem Hasana

verilen ve siyanet

ve nafaka

hüccetleri harcı

Guruş 40

Emniyye ve

çukadariye ve

hüddamiyye ve

ihzariye

Guruş 6.5

308


Balâda tahrîr olunan 2795 Guruştan 910 Guruş masarıf ihrac olunduktan sonra

bâkî kalan 1885 bu Meblağdan dâhi zevcelerinin semeni hisselerine isabet eden 235

Guruş 25 pare ba‘de-l ihraç sagire-i mezbure hanifeye bâkî kalan Guruş 1649

Sagire-i mezbure hisseye isabet hissesi mukâbelesinde acem velinin Hasana

teslim eylediği meblâğı beyan eder

0633 derunu defteri kasamda tahsili iktiza eden bâkî’i zemimden semen ihraç

olunduktan sonra sagireye bâkî kalandır

1016 vâsi sabık velinin sagirenin hissesi için teslim eylediği meblâğdır

1249

Zamim nasda tahsili iktiza eden ceman yekun Guruş 776

Guruş rub’

112 Zevci mezbûr hisseye gerek mehir ve gerek semen için mukaddem

velinin teslim eylediği

038 3 Hasan yediyle zimmetden tâhsil olunacak

150

Zevce-i mezbure haticenin gerek mehri ve gerek semeni hissesi için iktiza eden

Guruş 143,5

Guruş

60.5 Mukaddem (Silik)

61 Hasan iktiza iden

22.5 Vâlâdan iktiza iden

143.5

S 54 / B 200

Vech-i tahrîr-i huruf budur ki

İş bu 1162 senesine mahsûb bâ ferman-ı Ali tarafı veliyyü’l enam Karahisar-ı

Sâhib sancağı kazalarında tahsis kılınan imdad-ı hazeriyenin taksidi evveli olmak üzere

nefsi Karahisar kazasına livayı mezkur mahkemesinden verilen mahdum pusula

mucebince isabet eden meblâğı kaza-i mezbûr ahalileri edâ ve teslim hazine-i hazreti

veliyyü’l enam etmeleriyle yedlerine iş bu halas tezkeresi verilmiştir Fî Muharrem sene

1162

El-fakir Ali kethüda vali’i Karahisar-ı Sâhib

309

S 54 / B 201


İş bu 1162 senesine mahsûb bâ ferman-ı âli Kütahya eyaletinden tahsis ve tâyin

buyurulan hazeriyenin taksidi evveli olmak üzere Kütahya mahkemesinden verilen

mahdum pusula mucebince Karahisar-ı Sâhib kazasından tahsili lâzım gelen 311 Guruş

17 pare me'mur sim hasebiyle tamamen ahz u kabz olunup kazaen mezbûr ahalileri

yedlerine iş bu halas tezkeresi verilmiştir

Fî 19 Muharrem sene 1162

El-fakir Hacı Mehmed serbuyan vali-i Anadolu

S 54 / B 202

Sabık müftü Efendinin icla fermanıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Kıdvetü-l kuzât ve-l hükkâm madenü-l fezail ve-l kelâm Antalya kadısı ve

Karahisar-ı Sâhib kadısı naibi zîde fazlehuma tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olucak malum

ola ki sen ki Karahisar-ı Sâhib kazası naibi mevlânâ Hasan zîde i’lmehusun sitte-i

saadetime mektub gönderip yedine Karahisar-ı Sâhib kazasında sabıkan müftü olan

Ahmet Efendi demekle maruf kimesne emûr-u nas’a karışıp mürekkip ve mürteşi ve

dört beş seneden beri ayanlık iddiasıyla fukarayı rencide ve hilâf-ı şer‘ tacizden hali

olmadığından bundan akdem ahaliden bazıları der aliyeme gelip kendisinden teşki

eylediklerinden müftü mezbûr fetevadan hicr ve yerine ulemadan nalbant zade eş-Şeyh

Abdullah zîde i’lmehu kazayı mezbûr müftü nasb ve tayin ve müftüyü sabık dâhi

vilayetine gitmek üzere tenbihe ekid olunmak babında sana hitaben sudur eden mektub

şeyhü-l islamiye imtisalen mefhumu kendüye tefhim ve tenbih ekid olundukta kemali

haşunet ve adem itaatinden naşi vilayetine gitmeyip Medine-i Karahisar-ı Sâhib

kazasına birkaç saat mesafe Sincanlı nahiyesinde olan Saraycık karyesinde vâki

çiftliğine varıp onda mekit ve ihtilal nizam-ı memlekete bais olmağla müftü mezbûr

çiftliğin merkumda mekes etmek lâzım gelirse karye'i mezbûrun nizamı muhtel olacağı

zâhir olmağla siyanete lil fukara müftü mezbûr Ahmet çavuş mübaşeretiyle nefi ve

vatan asliyesi olan antalyaya icla olunmak için emr-i şerifim sudurunu a‘lemü-l ulemail

el-mütebahhirin (Silik) efzalül fuzalail el-müteverri‘in bi-l fiil şeyhül İslam ve müfti‘il

enam olan mevlânâ Mehmed esat edammallahuteala fezaile işaret etmeleriyle mevlânâ

müşârun ileyhin işaretleri mucebince amel olunmak babında fermanı alişanım sadır

olmuştur buyurdum ki dergâh-ı muallam çavuşlarından kıdvetü-l emâsil ve-l akran el-

310

Hac Hüseyin çavuş zîde kadrehu vusul buldukta bu babta sadır olan fermanı celilül

kadirim ve mevlanayı müşârun ileyhin işaretleri mucebince amel dâhi sen ki Karahisar-ı

Sâhib naibi mevlânâ muma ileyhsin müftü mezbûr Ahmeti tâyin olunan çavuş muma

ileyh mübaşeretiyle antalyaya irsâl ve senki Antalya kadısı mevlanayı muma ileyhsin

vusulünde mezkuru antalyada ikamet ettirip ahar mahalle tecavüzüne ruhsat ve cevaz

göstermekten tevkî‘ ve mücabenet edesin şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın

tahriren fî evâhir şehri muharremü-l haram li sene isni ve sittin ve miete ve elf


S 54 / B 203

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Sinan paşa Mahallesi'nde vâki cami’i

şerifte yevmi 6 akçe vazife ile hatîb olan Mûsa halîfe terki hizmet olunduğundan

ma‘ada diyar-ı aherde sâkin olup ol vecihle biri hali ve muattal kalmağla ref olunup bir

sene ashab-ı hayrattan Ahmet ağanın müceddeden bina eylediği medresenin müderrisi

olan erbab-ı esmifaftan iş bu rafi tevkî‘ refî‘‘ü-l şan hakani Mustafa halîfe ber vechle

layık ve mahal ve müstehak olmağın tevcih olunup yedine berât-ı şerifim verilmek

babında naib mevlânâ Hasan zîde ilmehu arzuhaline sadaka idüp bu berât-ı hümâyun

senin tasarrufuna verdim ve buyurdum ki ba‘de-l yevm merkûm Mustafa halîfe varıp

zikr olunan camii şerifte ref‘ olunan mezburun yerine hatîb olup hizmet lazımesin mer‘i

ve mudi’ kıldıktan sonra yevmi 6 akçe vazifesi ile mutasârrıf olup vakfın ruhu ve

devamı ömr ve devleti için duaya müdâvemet göstere ol babta ref‘ olunan mezbûr Mûsa

ve tarafı kazadan bir ferd mani ve müzahım olmaya hasılı dahil ve taaruz kılmayalar

şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî evsıt saferü-l hayr li sene isneyn ve



S 54 / B 204

Muhtesib temessüküdür.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)


Hâlâ ber vechi mutasârrıf olduğumuz nefsi Karahisar-ı Sâhib ihtisab ev tevabı‘ı

mukata‘ası iş bu 1162 senesinin martı ibtidasından şubatı gayetine gelince vâki olacak

aşar-ı şer‘iyye ve rusumu örfiyye ve bad-ı hava deyun ve kaçkun ve kul ve cariyemiz

dükkân ev rusumu urusana ve beytü-l male ve hassa ve mal gaib ve mal mevkut ve min

küllül vücuh serbesiyet bir sene tamamına değin dek zabt etmek üzere iş bu derende-i

311

huruf el-Hac Osman ağaya 2000 Guruşa iltizam olduğu deruhte ve iltizamı kabûl

etmekle gerektir ki seneyi sabıkalarda yer ne minval üzere zabt ve rabt olunagelmiş ise

seneyi mezburada dâhi ber vech-i meşrûh ağayı merkûm zabt ve rabt idüp tarafımızdan

ve taraf-ı aherden ber ferd müdahale eylemeyeler deyu zabtı için iş bu temüssük verildi

Fî Muharrem 1162

El-fakir Hacı Mustafa ser bevvâbin dergâh-ı âli halâ

S 54 / B 205

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Kubbeli Mahallesi sükkanından iken

bundan akdem Şuhut kasabasından es-Seyyid el-Hac Alinin hanesinde bargir depip fevt

olan Süleyman bin Halil Beşe nâm müteveffanın veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi

ismihan binti Şaban nâm hâtun ile sulbiye kebire kızları Aişe ve Ümmühaniye ve li

ebeveyn emmisi hatîb Munla Veli bin Mustafa halîfe nâm kimesnelere münhasır

olduğu zâhir ve mütehakkık olduktan sonra mezburat ismihan ve Aişe ve Ümmühani

taraflarından ibra‘i atil beyanı ikrar ve ita‘i hüccete vekîl olup bî mâ hüve nehci-l subut

şer‘an vekaleti sabit ve subut vekaletine hükm-ü şer‘i la hâk olan merkûm Munla veli

Mustafa halîfe meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde iş bu bâ‘isü hâze-l kitâb Ömer ve

karındaşı Ahmet ve el-Hac İsmail Ağa bin el-Hac Hüseyin nâm kimesneler

mahzarlarında bi-l asale ve bi-l vekâle ikrar-ı tam takrîr-i kelâm edip tarih-i kitabtan 15

gün mukaddem merkumlar murisimiz müteveffayı ücret ile tutup maa Şuhut kasabası

kurâlarına götürmüşler idi kasabayı mezbureye gelip merkûm es-Seyyid el-Hac Alinin

odasına misafir olduklarında kendi bargirini ehun koyayım derken bir takrib ile elinden

kurtulup murisimiz merkûm Süleymanın alnını depüp ol darbtan müteessir fevt

olmuştur el-haletü hazihi müteveffayı mezburun dem ve diyetini müteallıka ammeyi

davayı ve mutalebat ve kaffe’i eyman ve muhasamattan merkûm el-Hac Ömerin ve

Ahmetin ve El-Hac İsmail ağanın ve gaib anil meclîs merkûm es-Seyyid Ali nin

zimmetlerini ibra‘ i amm ve rafi‘ü-l hisam birle ibra‘ ve iskat eyledik murisimiz

müteveffayı mezburun dem ve diyetine müteallıka eğer bizlerden asale ve vekalete

daʻvâ ve niza zûhur ve sudur ederse ledil hükkâmü-l kirâm mesmu‘a olmasın dediler

dedikte gıbbe-t tâstîki-ş şer‘i mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil sabi aşar min

şehri rebi‘ü-l evvel li sene isneyn ve selaseyn ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Fahru-l akran suhar zade Ali Ağa

El-Hac İsa zade El-Hac İbrâhîm Ağa

312

Hor zade El-Hac Mustafa Ağa

Kundakçı zade El-Hac İbrâhîm Ağa

Çorzeli zade İsmail Ağa

Sarıklı munla Mehmed halîfe

Kasab Hasan oğlu ivaz

Ser muhzıran İbrâhîm

S 55 / B 206

Suhizade bey ilha mektubudur.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Şeri‘at şi‘ar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu bâ‘de-s selam inha

olnur ki zir hükümetinizde vâki serdar olan kıdvatü-l emâsil ve-l akran elli dört

cemaatinin Ali Ağa zîde kadrehuya serdarlığı kemâkan ibka ve mukırr olunmağın iş bu

mektub tahrîr ve irsâl olunmuştur inşallahuteala vusulünde gerektir ki merkûm serdarlık

emurunda kıyam ve istihdam eyleyib aharı müdahale ettirmeyesiz ve ol tarafta olan

yeniçeri ve cebeci ve topcu ve top arabacısı ve kuloğulları ve gılman-ı acem mezbûru

üzerlerine kemafil evvel serdar ve zâbıt bilip sözünden dışarı ve re’yinden haric vâzi‘ ve

harekette bulunmayıp itaat ve ınkıyat üzere olalar ve tavayıf-ı mezburundan hâlâ varis-i

maruf fevt olanların muhâllefat ev metrukatların mezbûr ahz ve zabt ettirip ma‘rîfet-i

şer‘le sûk-ı sultanide füruht ve hasıl olan nukudu mümza ve mahdum müfredat

defterleriyle canibi beytü-l mala irsâl ve ibsal ettirdesiz ve sen ki serdarsın mukim ve

misafir zûhur eden erazil ve eşkiyanın zabt ve rabtlarıyla sükkan-ı vilayetin ecli min

verasetlerine bâ‘is ve hizmet müstahsibine vücuda getirmek müceddet sa‘i olup hilâf-ı

şer‘ şerîf ve mugayir kanun ve emr-i münif bir fert vâzi‘ ve hareketten bî gayet zarar ve

muhanebet eyleyib mevcut mektub ile amel olasın tahriren fî evâhir şehri rebi‘ü-l

evvel li sene isneyn ve sittin ve miete ve elf

El-Hac Hasan Ağa’i yeniçeriyan dergâh-ı âli

Vasale ileyna kayıd gurre’i Rebi‘ü-l ahir

S 55 / B 207

Kalecik karyesinin fermanıdır

Kıdvetü-l kuzât ve-l hükkâm madenü-l fezail ve-l kelâm mevlânâ Karahisar-ı

Sâhib kadısı zîde fazlehu tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olucak malum ola ki kaza-i

mezburada vâki divanı Mehmed Efendi kuddise sürruhul aziz evkafının meşrutiyet

üzere mütevellisi olan kıdvetü-l sulhan el-salikin eş-Şeyh El-Hac Mustafa zîde

sallahullah an hümayun memhuran arz-u hal idüp muma ileyhin evkâf-ı karyelerinden

313

kaza-i mezburada vâki el-yevm bir adet hane avarız ile mukâyyid olan kara Arslan

karyesinden ma‘ada hane-i avarızları merfu‘ ve mâ‘fu olup kadimden bir serbesiyetine

riayet oluna gelen kalecik kebir ve sagîr karyelerinden bu ana dek tekali-f şakka

mutalebesi mesbuk değil iken kaza-i mezkûr ayanları vilayet zahire behası ve menzil ve

vilayet masarıfı nâmı ve sair vecihler ile üzerlerine bila emr-i âli mugayir-i kâdim enva‘

tekalif-i şakka hissesi tarh ve tahmil ve cebren ve kahren beher sene altışar yedişer yüz

guruşları ahz ve tâhsil idüp ahalisinin perakendeliklerine maddi ve vakf-ı şerifin

harabına müdi olmalarıyla karyenin mezkûr beyni aziz müşârun ileyhin evkâf-ı şerifesi

mülhakatından olup hane-i avarızda dareste olduklarına binaen mugayir-i kâdim tekalif-

i şakka mukabelesiyle ahalileri rencide olunmayıp fuzuli oldukları akçe ba‘de-l tahkikiş

şer‘i istirdat olunmak üzere emri şerifim verilmek ricasına sen ki mütevelli merkûm

zîde salahasın arz eylediğin ecilden hazine-i amiremde mahfuz olan mevkufat

defterlerine nazar olundukta Karahisar-ı Sâhib kazasına tabi Kalecik-i kebir karyesinin

4 adet ve Kalecik-i sagîr karyesinin yarım avarız haneleri 1059 tarihinde def olunduğu

mukâyyid olup ve bu vecihle tekalif-ı şakka mutalebesiyle rencide olunmaları için 131

senesinde emr-i şerîf verildiği ve bu mekule hane avarızdan vareste olan kurâdan emr-i

şerifimle varid olan tekaliften ma‘ada avarız mutalebesi iktiza etmediği divân-ı

hümayunumdan ve karyeten mezbureteyn Mevlevihane ve vakfı olduğu defterhae-i

amiremden dâhi dergâh olunduğun evamir-i aliyem ile varid olan tekaliften ma‘ada bila

ferman tekalif mutalebesiyle reayaya vakf-ı Şerife rencide edilmemek üzere emr-i

şerifim verilmek babında iftiharü-l ümera‘i-l ekabir bî-l fiil baş defterdarım Mehmed

dame uluvvuhu telhis etmekle imdi telhisi mucebince amel olunmak babında ferman-ı

alişanım sadır olmuştur buyurdumki hükm-ü şerifim vardıkta bu babta sadır olan emir

üzere amel idüp göresin ilam olunduğu üzere ise o takrirce karyeteyn mezbureteyn

ahalileri evamir-i amirem ile varid olan tekalifleri edâ eylediklerinden sonra hilâf-ı şer‘

şerîf ve bîla ferman tekalif-i şakka mutalebesiyle reayayı vakf-ı şerifi rencide ve remide

ettirmeyesin şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın tahriren fî yevmil ışrin Rebi‘ü-l

ahir li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf

Vasale ileyna kayıd 27 Rebi‘ül evvel 1162


S 55 / B 208

Patrik fermanıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

314

İstanbul ve tevabı‘ı Ermeniyan patriki İkob nâm rahib divân-ı hümayunuma

memhuran arzuhal idüp patrikliğine dahil murahhaslıklarda Ankara ve tevabı‘ı Ermeni

murahhasalığı ittihasın rahib üzerinde iken mesfun hastalık arz olmak hasebiyle

murahhasılık mezbureden kifayed ve mahal ve müstehak talibi def olmayıp hali ve

muattal olunduğundan müstehak talib zûhur edinceğe değin bî tariki-l mesfur tarafeyn

zabt olunmak üzere berât verilmeyib bu def‘a ruhban taifesinden murahhasalık

mezkureyi zabt ve rabta kâdir her vecihle mahal ve müstehak iş bu Darende‘i fermanı

hümâyun kivork nâm rahib talib ve reaya taraflarından dâhi murahhasa tâyin olunmasın

muhzır bile inha ve istirham etmeleriyle mukaddema verilen nizamlarına mugayir

hareket etmemek ve reayayı ermeniyan ayini ahar melukten hıfz ve himayet eyleyip

kilise ve manastırlarında ayin icra ettirilmemek üzere adet-i peşkeşin ber vech-i nakdi

teslim-i hazine-i amirem etmek şartıyla murahhasalık mezkûr bî tarik mesfurun

ferağından reayanın matlubları üzere mesfur kivork rahibe tevcih ve şurutuyla yedine

beratı alişan verilmek babında inayet rica ve İstanbul ermeniyanı patrikliğine dahil olan

murahhasalıklardan 5500 akçe mirî peşkeşin olan Ankara ve tevabı‘ı murahhasalığı zabt

ve rabta kâdir kivork nâm rahibe tevcih ve şurut mer‘iyyesi üzere zabtı için yedine

berât-ı şerîf verilmek ricasıyla istid‘ayı inayet etmeğin hazine-i amiremde mahfuz olan

piskopos mukata‘ası defterlerine nazar olundukta kefere-i ermeniyan Ankara ve tevabı‘ı

murahhasalığı İstanbul ermeni patriki iltizamına dahil olup 5500 akçe mirî peşkeş ile

etnas-ı rahib üzerine iken mesfur etnas alil olmağla keyfiyet idüp ve talibi aharı zûhur

eylediğinden talibi zûhur edinceye dek patrik musfur tarafından zabt olunmak üzere

mirî peşkeşin teslimi hazine idüp telhisi sadır olan ferman-ı alim mucebince 1159 senesi

recebi şerifin gurresi günü tarihiyle patrik mesfur tarafına berât verildiği derkenar

olmağla kadimi peşkeşine 500 akçe zam ve 6000 akçe peşkeşin teslimi hazine-i amirem

eylemek şartıyla murahhasalık mezbûr mesfur kirdan rahibe beratı verilmek babında

iftiharü-l ümera‘i ve-l ekabir bir fiil baş defterdarım Mehmed dame uluvvuhu telhis

etmeğin telhisim mucebince la hâk olunmak babında ferman-ı alişanım sadır olmak

adet-i peşkeşid için lazım gelen meblâğ-ı mezbur 6000 akçeyi ber vechi nakt teslim

hazine-i amirem eylediğini suret-i rüznamce hümayunum verilmeğin mucebince tevcih

idüp 1160 senesi ramazan-ı şerifin 17. gününden bu beratı hümâyun izzet mekurunu

verdim ve buyurdum ki mesfur kivork rahib varıp vech-i meşrûh üzere zikr olunan

vilayet-i Ankara ve tevabı‘ında kivork ermeniyan taifesi üzerlerine kadimden olageldiği

adat ve kanun ve yemini azliyelerin muktezasınca murafa‘a olup murahhasalığına tabi

315

yerlerde taife‘i ermeniyanın ulusu ve kecisi mesfur kivork rahib üzerlerine murahhasa

bilip eyinlerine müteallık emurlarında doğru sözünden tecavüz eylemeyeler ve

murahhasalığına tabi yerlerde azl ve nasba müstehak olan papasları rahib mesfur

ayinlerin üzere azl ve yerlerin ahara verdiğin hilâf-ı mutad-ı kâdim müdahale olunmayıp

ve rahib mesfurun marifeti ve vaziyeti yoğken bazı kurâ papasları ayinlerine muhalif

nikah caiz olmayan kefereye nikah eylemeyeler ve bir zimmiye avrat ondan kaçsa veya

bir zimmi avrat boşamalu veyahut almalı olsa aralarına rahib mesfur vekillerinden gayrı

kimesne girmeye ve karışmaya ve akd-ı nikah ve fesh-i nikah ve münazafih olan iki

zimmi beyinlerin rızalarıyla ıslaha ve iktiza idüp ayinleri üzere kiliselerinde yemin

verdikte hilafı mutad-ı kâdim müdahale ve tecrim ve tefrim ettirilmeyip ve

murahhasalığına tabi yerlerde mürd olan karabaşların ve papasların kain beyt tabir

olunur keşiş avratların mutadı kâdim üzere patrike ait metrukatların murahhasa-i mesfur

patrik tarafından mirî için ahz ve kabz eyledikte hilâf-ı mutad ve kadimi beytü-l mal ve

kassam adamları vesair ehl-i örf taifesi taraflarından müdahale ve muhalefet olunmayıp

ve mürd olan ermeni papasları ve karabaşları kain beyt tabir olunur keşiş evratların

vesair ermeni zimmilerinin kendi emini atılaları üzere kiliseleri fukarasına ve patrike ve

murahhasaya her ne vasiyet ederler ise makbul olup ermeni şahitleriyle şer‘an istima‘

oluna ve ermeni ruhbanlarından bazılarının kilise ve manastırları yoğken mahalle be

mahalle gezip fesad-ı bais olanları rahib mesfur ebinleri üzere tedip ve men olunup ve

kadimden kendi ayinleri üzere kiliselerine müteallık bağ ve bahçe ve çiftlik ve çayır ve

tarla ve değirmen ve ayazma ve panayırlarına ve manastırlarına ve buyut ve dükkaneyn

ve sair bunun emsali kiliseye vakf olan eşya ve davarların bundan evvel murahhasa

olanlar tevcihiyle zabt ve mutasârrıf ola gelmişler ise mesfur kivork nâm rahib dâhi ol

vecihle zabt ve rabt idüp taraf-ı aherden hiç ferd vicahen minel vucuh mani ve mürahım

olup dahil ve taarruz etmeyeler şöyle bileler alamet-i şerife itimat kılalar tahriren fî

yevmil tasi‘ aşar Ramazan li sene sittin ve miete ve elf


S 55 / B 209

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Ekeste(Eksüte) Mahallesi

sükkanından Halil bin Hasan nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde iş bu

üvey validesi Ümmühan binti Ali nâm Hatun mahzarında üzerine daʻvâ ve takrîr-i

kelam edip babam merkum Hasan tarih-i kitabtan on bir sene mukaddem fevt oldukta

veraseti bana ve zevcesi mezbure Ümmühaniye ve li ebeveyn karındaşım İvaz’a ve

316

liebb karındaşlarım Mehmed ve Mustafa ‘ya ve kız karındaşım raziyye münhasır

olduktan sonra terekesi beynimizde iktisam eylediğimizde karındaşım mezbûr İvaz

diyar-ı aharda bulunmakla hissesine isabet eden 99 Guruş hakkı mezbûr Ümmühan

Hatunda kalmıştı badehu karındaşım mezbûr İvaz acem diyarında ser yerde fevt olup

veraseti bana intikal etmekle su'âl olunup zimmetinde olan meblâğ-ı mezbûr bana

alıvirilmesi matlubumdur dedikte gıbbe-s su’âl mezbûr Ümmühan hâtun cevabında

eğerce gaib mezbûr ol miktar hisseye isabet etmiştir lâkin müdde‘i mezbûr karındaşı

mezburun fevtinden bir sene sonra bana gelip karındaşım ivaz babamdan 8 sene

mukaddem fevt oldu deyu ikrar ve itiraf idüp hissesi cümle varislerine taksîm ve

kendüne 24 Guruş hisse verip mirasa müteallıka amme’i davadan zimmetimi ibra‘

eyledi deyu defala cevab verilecek gıbbe-s su’âl ve-l inkâr mezbûr Ümmühan

Hatundan def‘i meşrûhası mübeyyîn beyyine taleb olundukta minel udul munla

Mehmed bin himmet Efendi ve Mûsa bin Mûsa ve İsmail Beşe bin Osman ve Seyyid

Receb Beşe bin Mustafa nâm kimesneler li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran olup

istişhad olunduklarında fî-l hakika merkûm karındaşı merkûm ivazın babasının

fevtinden 8 sene mukaddem davasını ikrar idüp ve hissesine isabet eden 24 Guruş

hissesi mezbûr Ümmühan yedinden ahz u kabz idüp mirasa müteallıka amme-i davadan

zimmetinde ibra‘ eyledi biz bu hususa ber vech üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz

diye her birerleri edayı şehadet-i şer‘iyye eylediklerinde gıbbe reaya şerait-i kabûlü

şehadetleri şahadetleri makbule olmağın mucebince müdde‘i mezbûr bî vech-i şer‘i

mezbûr ümmühaniye muarazadan men verile mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil

rabi aşar min rebi‘ü-l ahir li sene isni ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Sabıkan kethüdayeri Hüseyin Ağa

Savcı zade Ali ağa

Halik oğlu Süleyman Beşe bin Mehmed bey

Ser muhzıran İbrâhîm bey

Ve gayruhûm

Minel huzzâr

S 56 / B 210

Çatalın af fermanıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Kıdvetü-l nevvabü-l müteşşerri‘in Karahisar-ı Sâhib kazasında naib-i şer‘i olan

mevlânâ zîde ilmehü ve kıdvetü-l emâsil ve-l akran kazayı mezburda yeniçeri serdarı

317

(Boş) zîde kadrehu ve kıdvetü-l ifad ve-l müstahfizin Karahisar-ı Sâhib kalesi dizdarı

(Boş) zîde hâfizü-l tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olucak malum ola ki sen ki Karahisar-ı

Sâhib kadısı naibi mevlânâ Hasan zîde ilmehusun sitte-i saadetime mektub gönderip

karahisar-ı sâhib kazası sakînelerinden Sabia binti Hacı Mustafa nâm hâtun meclis-i

şer‘e varıp kaza'i mezbûr sükkanından ve yeniçeri zümresinden çapakçı oğlu Mehmed

ve Mihailli oğlu Mustafa ve kasap Halil karındaşı kara Mustafa ve acem Hacı Ali ve

firar eden çatal nâm kimesne birkaç seneden beri itaat emr-i Ali etmeyip me'mur

oldukları seferi hümayunuma gitmediklerinden ma‘ada sairlerinin dâhi gitmemelerine

bais ve her birleri onar ve onbeşer hademe ve avaneleriyle kurânın emval ve eşyalarını

nehb ve garad ve nice dürlü hakarete cesaret ve hevalarına tabi eşkiyalara istinadıyla

bazı mahallerde bayrak küşadıyla tecmia şuru etmeleriyle keyfiyetleri bundan akdem

dergâh-ı âliyeme ilam olundukta salifü-z zikr şakileri mahbus oldukları mahalde ocak

tarafından tâyin olunan çavuş marifetiyle cezayı sezaları tertib olunmak için düstur-u

mükerrem müşir-i müfahham nizamü-l alem vezirim İbrâhîm paşa edammallahuteala

iclalehunun dergâh-ı muallam yeniçerileri ağalığı ve katında tarafından verilen mühürlü

mektubu mucebince mezkurun çubukçu oğlu Mehmed ve Mihailli oğlu Mustafa ve

acem oğlu mezbura sabianın oğulları kebir oğulları kasab Halîl ve kara Mustafa nâm

beş nefer şakilerin cezayı sezaları tertib ve şuru mazaratları ilam olunup lâkin mezburun

oğlu merkûm çatal zikr olunan tehmet ile mütem olmayıp ol vakitten beri diyar-ı aharda

olmağla mezbûr dâhi pir ve ihtiyar ve ahvali perişan olup oğlu gaib mezbûr Çatalın

ahvali bî garz müsliminden ba‘de-l istihbar cürm-ü akd olunmak için dergâh-ı âliyeye

ilam edilir deyu el-Hac ve mezbûr Çatalın keyfiyet ahvali Medine-i mezburenin alî ve

sulhu vesair vukufu tami olan sekat sahihatü-l kelimat cem gafir ve cem kesirden tefhis

ve su'âl olundukta mezbûr Çatalın bu ana gelince katlini icab eder töhmetleriyle

müddehim olduğu meşhud ve malumumuz değildir deyu meclis-i şer‘e âlâ tariki-ş

şehade haber vermeleriyle ol babta hükm-ü hümayunum verilmek ricasına vâki hali bî-l

iltimas sen arz ve Diyarbekir valisi düsturu-l mükerrem müşirü-l müfahham nizamü-l

alem vezirim Yahya Paşa edammallahuteala iclalehu ve emirü-l ümera‘i-l kirâm

karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıfı Abdurrrâhman paşa damet mealiye dâhi

mektublarıyla inha ve Karahisar-ı Sâhib kazası sakînlerinden balada mesturu-l esam

olan altı nefer şakilerin cezaları tertibi için 1159 senesi evasıt Şevvâli tarihi ile emr-i

şerifim sadır ve icrayı emr-i şerîf olundukta ol vakitte şaki mezburları refiki olan Çatal

nâm kimesne gaib olmağla ahz olunup bu def‘a mezbûr Çatalın cürmü af olunmasını

318

validesi mezbure istid‘ayı inayet eylediği sen ki naib muma ileyhsin arz eylediğin

iftiharu-l ümera‘i vel ekabir bî-l fiil dergâh-ı muallam yeniçerileri ağası olan el-Hac

Hasan Ağa dame uluvvuhu ilam etmeğin ilam mucebince fî mâ bâ‘de kendü halinde

olup hilâf-ı zûhur ederse cezası tertib olunmak babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur

buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta sadır olan ferman-ı celilü-l kadirim ve ağayı

muma ileyhin ilamı mucebince fî mâ bâ‘de kendi halinde olup hilâf-ı zûhur ederse

cezası tertib olunmağın meşrutuyla cürmü af olunmakla mugayir emr-i Ali ol vecihle

mezbûre teaddi ve rencide ettirmeyip mazmun emr-i şerifimle amel olasız şöyle bilelsiz

alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî evasıt şehri Rebi‘ü-l evvel sene isneyn ve sittin

ve miete ve elf


Vasale ileyna kayıd Fî 13 Rebi‘ü-l ahir 162

S 56 / B 211


sahibü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bi mezidi inayetü-l mülkü âlâ ber vech-i arpalık

Karahisar-ı Sâhib sancağına mutasârrıf olan paşa damet mealiye ve kıdvetü-l kuzât ve-l

hükkâm madenü-l fezail ve-l kelâm Antalya kadısı ve Karahisar-ı Sâhib kadısı naibi

zîde fazlehum tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl olucak malum ola ki za‘imadan kıdvetü-l

emâsil ve-l akran Dervîş Mehmed zîde kadrehu sitte-i saadetime arzuhal idüp muma

ileyh iran seferlerinde hizmeti hümayunumda olmak hasebiyle berât-ı şerifimle

mutasârrıf olduğu zeameti ve karyelerinin ve gerek çiftliklerinin ve asiyablarının

hasılatını 1150 (Boş) senesinden bir ve birkaç sene-i sabıkan Karahisar-ı Sâhib müftüsü

Ahmet Efendi demekle maruf kimesne muma ileyhin tarafından vekaleti cem ve tâhsil

ve ahz u kabz idüp masarıfatından ma‘ada müftü’i sabık mezburun zimmetinde on bin

Guruş alacak hakkı olduğundan gayrı mezbûr Ahmet muma ileyh Dervîş Mehmedin

vâsisi olduğu karındaşı Abdullahın malından dâhi 1150 Guruşunu fuzuli ahz ve kabz

etmekle hesab görmek murad eyledikte müftü’i sabık mezbûr türlü türlü hileye salik ve

şetum-u galiza ile şetm ve iptali hâk murad eylediğin ve müftü’i sabık mezbûr hâlâ

işaret-i şeyhü-l İslam mucebince vatanı asliyesi olan Antalya da menfi olduğun bildirip

müftü’i sabık mezburun vekîl şer‘isi sen ki mir miran muma ileyhsin marifetinle

Karahisar-ı Sâhib e ihzâr ve şer‘le görülüp gerek kendisini ve gerek karındaşının şer‘le

sabit olan hakları istirdat ve ihkak-ı hâk olunmak babında hükm-ü hümayunum rica ve

iltiması üzere emr-i şerifim suduru babında alemü-l âlâ el mütabahhirin efdalil fuzala’il

319

el müteverri‘in bî-l fiil şeyhü-l İslam ve müftü’i-l enam olan mevlânâ Mehmed Esad

edammallahuteala fezailehu işaret etmeleriyle işaretleri mucebince amel olunmak

emrim olmuştur buyurdum ki hükm-ü şerifimle (Boş) vusul buldukta bu babta sadır

olan emrim üzere amel olan mevlânâ müşârun ileyhin şehadetleri mucebince siz ki mir

miran ve Antalya kadısı muma ileyhsiz müfti’i sabık mezburun vekîl şer‘isini karahisar-

ı sâhibe ihzâr ve sen ki Karahisar-ı Sâhib kazası naibi mevlânâ muma ileyhsin vekîl

şer‘isi Karahisar-ı Sâhib vusulünde mir miran muma ileyhin marifetiyle huzurunda

mürafa‘a ve mukaddeman bir def‘a şer‘le görülüp fasıl olunmayan hususların tamamen

hâk üzere mukâyyid olup (Silik) göresin ilam olunduğu üzere ise ol babta muktezayı

şer‘ kavimle amel idüp dâhi vech-i meşrûh üzere müfti’i sabık mezburun muma ileyh

Dervîş Mehmedin zeameti karyelerinin ve çiftliklerinin ve asiyablarının hasılatından

kabz eylediği hesabı görülüp zimmetinde zûhur eden hakkını ve gerek vâsisi olduğu

karındaşı mezburun malından fuzuli kabz eylediği meblâğ-ı mezbûru ba‘de-l subut

hükm idüp tâhsil ve bî kusur alıvirip ihkak eyleyesin min badi şer‘ Şerife ve emr-i

hümayunuma muhalefet kimesneye iş ettirmeyip işlemeyip inat ve muhalefet üzere

olanları vukuu ve sıhhati üzere der ve devlet medarıma arz ve ilam idüp hususu mezbûr

için bir dâhi emri şerifim ve erâzîfi muhtaç eylemeyesin şöyle bilesiz alamet-i şerife

itimat kılasız tahriren fî evâhir rebi‘ü-l evvel li sene isni ve sittin ve miete ve elf

Vasale ileyna kayıd 13 Rebi‘ü-l ahir 1152


S 57 / B 212

İ’lam ashab-ı âsitâne-i aliyyeye i’lam götürmek emridir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Düstûr-ı mükerrem müşir’i mufahham nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-


bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahfufun bî-

sunûf-ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Üsküdardan anadolunun sağ koluyla öteye varınca vâki

olan vüzerayı izâm edammallahuteala iclalehu ve izamü-l ümera ve-l kirâm efahimü-l

kübera‘i-l fehham ol ve kâdir ve-l ihtiram ashabü-l izz ve-l ihtişam el-muhtasun bî

mezidi inayetü-l melikül âlâ mir miran-ı kirâm dema ikbalehum ve mefahirül kuzât ve-l

hükkâm madenü-l fazail ve-l kelam kuzât ve nüvvab zîde fazlehum ve mefahirül emâsil

ve-l akran Müslimler ve kethüdayerleri ve yeniçeri serdarları ve havas ve evkâf zabıtları

ve zeamet ve tımar subaşıları ve ve bacdarlar vesair zâbıtan ve ayan-ı vilayet zîde

320

kadrehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki öteden beri vilayeti

anadoluda vâki belad ve emsar ve kasabat ve kurrâda sâkin fukara reayanın vesair

erbabı ticaret ve konar ve göçer aşayir ve kabail ricali yedlerinde bulunan ağnamı füruht

için kendi ve havahişleriyle peyderpey âsitâne-i saadetime götürüp kasab başıları

taraflarından ve taraf-ı aherden taarruz ve müdahale olunmaksızın kendileri bey ve

füruht ve bâ husus mukaddeman varid olan emri şerifim mucebince bi-l cümle i’lam

getirdiler dedikleri kimesnelere bila müzahım bey‘ ile intifa‘ bî seyyar ve bu vecihle

kesb ve kar etdikleri cümlenin malumu olup el-haletü hazihi yalnız Rumeli canibinden

gelen ağnam ve İstanbulda olan ibadullaha vefa etmeyip Anadolu taraflarından dâhi

kesred üzere ağnam tevaridi muktezi olmaktan naşi mukırrı saltanatımda sâkin olanların

emr-i maaşlarında vücuhu zaruret ve ihtiyacın ref‘ ve izalesi murad-ı hümayunum olup

ve Anadolu caniblerinden gelen ağnamdan çaşını tutulması men‘ külli ile men‘

olunmakla geçitlerde vesair mümer ve maberlerde dâhi âsitâne-i saadetime koyun

götürenlerden mutad mugayir âlâ tariki-l bedi‘ nesne mutalebe olmamak ve bu mekule

bey‘ için ağnam getirenler itibarıyla emna ve salima bu canibe tesyir ve imaret ibtidar

olunmak fermanım olmağın iş bu emri şerifim ısdar ve hususu mezbûr mübaşir tâyin

olunan dergâh-ı muallam gediklilerinden kıdvetü-l emacid ve-l ayan Ahmet zîde

mecdehu ile irsâl olunmuştur imdi siz ki vüzerayı meşar ve mir miransız vesair muma

ileyhsiz ber vechi meşrûh Türkmen ve cebib taifesinin ve sairlerinin getirdikleri

koyunları ricalarıyla dedikleri kimesnelere bey ve behalarıyla sağ akçeden olunmak

üzere ashabına teslim olunmak ve kasab başılara sairleri tarafından çaşını tutulmayıp

vicahen minel vucuh cur ve teaddi olunmamak ve behaları ber vechi peşin sağ ve iki

akçe verilmek üzere bu canibte tenbihi lâzım gelenlere muhkem tenbih olmağla siz dâhi

koyun götürenlerden mürur ve ubur eyledikleri geçitlerde mutad-ı mugayir âlâ tariki-l

bedi akçe mutalebe ve kendileri bir türlü rencide ve remide olunmaması hususların

iktiza edenlere gereği gibi tenbih ve te‘kit ve kazalarınızda olan Türkmen ve cebib

taifelerin ve sair ashab-ı ağnam getirtüp bu maddeyi kasabbaşıları ve sairler

taraflarından çaşın tutulmayacağı cümlesine ifade takrîr ve inşallahuteala götürecekleri

koyunların bir adeti satılmamak ve geriye dönmemek üzere herkes rızalarıyla istedikleri

kimesnelere bila çaşnı bey‘ eylemeleri için hassaten ihtimam olunduğu ve koyun

sahibleri bu siyak üzere götürdükleri ağnamdan mamullerinden ziyade faide edeceklerin

inha ve basrî? eyledik âsitâne-i saadetime kesret üzere koyun nakline cümleyi teşvik

ve tergib ve ashab-ı ağnamın mevcut olan koyunları bir gün mukaddem yola çıkarılıp

321

i‘anet ve müzaheret ve selâmet ve emniyet bera‘cileten ve müsara‘aten sevk ve nesyir

dikkat ve mukırr üzere tehaven ve tekasilden bî gayet tevhir ve mücanebet eyleyesiz bu

hususa âsitâne-i saadetimde olan ibadullahın def‘i zaruret ve hem koyun ashabının

kesb ve mâ‘işetlerine vesile bir illet olmağla koyun götürenlerin sermevan üzere ve

remile ve esnar rahile miktar üzere teaddi ve rencide olmalarına kat‘an rızayı

hümayunum yoğken şöyleki ferman-ı alişanıma mugayir hareket ile esnayı rahide hilâf-ı

mutad akçe mutalebe olunmak veyahut ahar vecihle teaddi ettirilmek ve-l hasıl vucuh-u

teaddiyat ile rencide olundukları haber verilmek lâzım gelir ise ol mekulelerin muhkem

haklarından geleceği bî iştibahtan ona göre her biriniz mezidi ihtimam üzere hareket ve

keyfiyeti cümleye ilam ve işa‘at fermanı alişanımdır mazmunu münifi icraya sarf-ı

mukadderat eylemeniz babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş)

vusul buldukta bu babta vech-i meşrûh üzere şeref yafta-i sudûr olan ferman vaci‘ü-l

etba ve lazımü-l imtisalimin mazmun itaat makrunuyla amil olup hilafından a’ynen hadr

ve mücanebet eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî evail

Rebi‘ü-l evvel li sene isni ve sittin ve miete ve elf


Vasale ileyna kayıd Fî 15 Rebi‘ü-l ahir sene 162

S 57 / B 213

Çavuş oğlu Mahallesi'nin nezaret beratıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhibte vâki Çavuşoğlu Mahallesi'nin avarızına vakıf olan

nukudu mevkufenin ezdiyarından almak üzere yevmi iki akçe vazife ihdas idüp

mutasârrıf iken vakfı Şerife zaifdarı ve mahalle-i mezburun avarızına vefa etmediğinden

ve vakıf mezburun nazırı olan Abdullah halîfe gidip hüsn-ü rızasıyla iş bu rafi‘ tevkî‘ü-

l şan hakani Mustafa halifeye feragat ve kasr-ı yed idüp merkûm dâhi her vecihle layık

ve mahal müstehak olmağın ber vechi hasbi tevcih olunup yedine berât-ı şerifim

verilmek babında naibi mevlânâ Hasan zîde ilmehu arz etmeğin sadaka idüp bu beratı

hümayunu verdim ve buyurdum ki ba‘de-l yevm merkûm Mustafa halîfe varıp zikr

olunan vakfı nukudun fariğ mezburun yerine nazırı olup hizmeti lazımesin mer‘ i müdi

kıldıktan sonra ber vechi hasbi mutasârrıf olup vakfın ruhu ve devamı ömr-ü devlet için

reaya müdâvemet göstere ol babta tarafı aherde bir vecihle vâsıl ve taarruz kılmayalar

şöyle bileler alamet-i şerife itimat kılalar tahriren fî evâhir saferü-l hayr li sene isneyn


322


S 57 / B 214

Mensuh tımarlarının sağir me’muriyetler emridir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Düstûr-ı mükerrem seniyye-i mucem nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-



ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la hâlâ derma kapudanı olan vezirim (Boş) paşa

edammallahuteala iclâluhû tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl olûcak malum ola ki mensuhat

iklamından olan Aydın ve Saruhan ve Kastamonu ve Muğla vesair sancakların zeama

ve erbabı tımardan sefersiz senelerde ber vechi mutad eline gelen mirî bedeliye akçesi iş

bu 1162 senesine mahsûben dâhi alay beyleri marifetiyle cem ve tâhsil ve sebeb-i tahrîr-

i ahkamı ile havale olunan mahallerde edâ ve teslim olunmak üzere bundan akdem

maliye tarafından emir defterleri hâlâ tersane-i amire emini kıdvetü-l emacid ve-l ayan

Mehmed zîde mecdehu verilmeseydi lâkin bahr-ı sipahın süddesinde olan kale-i cedidin

iş bu sav meymenet istimalde gereği gibi tamir ve termim ve zındık mefru ve tathir

olunmasına irade-i hümayunum taalluk idüp ve bir gün evvel tamam ve tekmil dâhi

aksayı murad-ı hümayunum olmaktan naşi der sa‘âdetümden ve ahar mahallerden

tedariki ve irsâl mahallerden ihrac ve ihzarı iktiza eden amel ve rencirandan ma‘ada

sandık hafiri ve toprak nakli hizmattan bernâ imal olunmak için beher hal keyfiyette

eyalet-i davaya zaima ve erbab-ı tımarının dahi me'mur kalanlarına muhtaç olduğu

cihetten senuhat iklamından olan livanın umuman zeama ve erbab-ı tımarı me'mur

kılmak babında ferman sadır olmağla sudur eden ferman-ı Ali mucebince 62 senesine

mahsûben kendilerden tahsili ferman olan birer kat mirî bedeliye inşallahuteala 63

senesinden verecekleri bedeliyelerine takas ve mahsûb olmak şartıyla liva’i mezburenin

umumen zaima ve erbab-ı tımarı bu sene-i mübarekede kale-i mezburaya me'mur kılınıp

ve sen ki derya kapudanı vezîr müşârun ileyhsin re’y ve marifetin ve alay beylerinin

mübaşetleriyle alel acele yerlerinden ihraç ve ruzu hafir ve zaviyesinden mukaddem

kale-i merkume irsâl ve inşallahuteala ba‘de-l vusul kâdim hane olan cenab-ı imaret

bab-ı eyalet-i nesab saadet-i iktisab Arslan kirayı hane damet mealiyenin rayi ve

masarıfıyla inzamı ve dersaadetten me'mur olan bina emini marifetiyle âlâ vechi-l

mutad sandık-ı sagiresi ve toprak nakli ve hızmatından bedna i‘mal olunmaları için

divân-ı hümayunum tarafından emr-i şerifim tahrîr babında iftiharü-l ümera ve-l ekabir

323

bi-l fiil baş defterdarım olan Mehmed dame uluvvuhu ilam etmeğin vech-i meşrûh

üzere amel olunmak babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur buyurdumki vusul

buldukta bu babta vech-i meşrûh üzere şerefyafta-i sudur olan ferman vacibü-l etba‘ ve

lazımül imtisalimin mazmun itaat makrunuyla amel olasın şöyle bilesin alamet-i şerife

itimat kılasın tahriren fî evâhir rebi‘ü-l ahir sene isni ve sittin ve miete ve elf


Vasale ileyna kayıd Fî 20 Rebi‘ü-l ahir sene 1162

S 58 / B 215

Ya Fettahü-l ebvab iftahlena hayrü-l bab izzet meab Karahisar-ı Sâhib naibimiz

olan Hasan Efendi

Bâ‘de-s selam inha olunur ki ol tarafta hüsnü bölüğün ve reayayı berayayı

himayet ve sinayetin mesmu‘umuz olmağla niyabet meskure kemâkan sana ibka

olunmuştur gerektir ki fî mâ bâ‘de dâhi diyanet ve istikamet ile emuru ibadullahı ru‘yet

ve fukara’i himayet ve siyanet idüp her halde icrayı ahkam şer‘i mübeyyîn mahalle ve

sa‘i olasın ve-s selam

El-fakir Mehmed Esad affuanh

S 58 / B 216

Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfı saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerinin

taksidi sani pusulasıdır Fî gurre-i Cemâziye’l evvel sene 1162

324


Guruş Pare

400 malı hazeriye


014 16 harc-ı mahkeme

514

Kazâ-i Sandıklı

Guruş Pare

383 4 malı hazeriye



511

Kazâ-i Şuhut

Guruş Pare

233 4 malı hazeriye



311

Kazâ-i Sincanlı

Guruş Pare

166 8 para malı hazeriye


06 harc-ı mahkeme

222

Kazâ-i Bolvadin

Guruş Pare

83 4 malı hazeriye


03 harc-ı mahkeme

111

Kazâ-i Hanbarçınlı

Guruş Pare

83 4 Guruş malı hazeriye


03 harc-ı mahkeme

111

Kazâ-i Nevahi barçınlı

Guruş Pare

83 4 malı hazeriye


03 harc-ı mahkeme

111

Kazâ-i Karamık

Guruş Pare

66 8 malı hazeriye



88

Kazâ-i Çölabat

Guruş Pare

66 8 malı hazeriye



88

Kazâ-i Çay

Guruş Pare

100 malı hazeriye



133

S 58 / B 217

Kara Yakub oğlunun kassam defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Sofular Mahallesi sükkanından iken

bundan akdem vefat eden Halil bey ibn Yakub nâm müteveffanın veraseti zevce’i

menkuhe-i metrukesi ayni binti Mehmed nâm hâtun ile sulbi kebir oğlu Yakub ve sulbi

325

sagîr oğlu Yusuf sulbiye sagire kızı aliye münhasıra olduğu zâhir müteahhık olduktan

sonra müteveffayı mezburun muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikr olunur hurrire

fi-l yevmil samin ve-l ışrin min şehri Rebi‘ü-l ahir li sene isneyn ve sittin ve miete ve

elf

Mahalle-i mezbura

da vâki mülkü

menzil

Guruş 100


çift 3 maa alet

Guruş 80


maa dana 2

Guruş 18

İntibah bargir maa

eğer

re’s 1

Guruş 10

Merkep

re’s 2

Guruş 8

Mezru hınta

dönüm 25 kile

12,5

Guruş 62,5

Mezru şa’ir

dönüm 2

kile 2

Guruş 7

Mezru burçak

dönüm 2

Guruş 3

Evan-ı nühasiye

Kıyye 30

Guruş 30

Müste‘amel kilim

3

Guruş 6

Aba döşek 2

Guruş 1,5

Köhne yastık 4

Guruş 2

Köhne kilim 6

Guruş 1,5

Köhne çuka

yağmurluk 1

Guruş 1,5

Köhne peniş kürk

1 ve Cebe kürk 1

Guruş3

Dakik kile 6

Guruş 6

Anbar 1

Guruş 4

Hırdavat hane

Guruş 6


Mine’l-ihracat

Techis ve tekfin

Guruş 13

Mihri müeccelli zevcetü-l

mezbure

Guruş 40

Rüsûmu kısmetî adi

Guruş 8,5

rub’1

Katibiyye

Guruş 1,5

Emniyye Çukâdariyye ve

Hüddamiyye ve İhzariye

Guruş 2,5

Rub’1



mezbure

Guruş 35

Pare 15

Hisse-i el-ibni-l

merkûm Yakub

Guruş 99

Pare 2

Hisse-i el-ibni-l mezbûr

Yusuf

Guruş 99

Pare 2

Hisse-i el-bintil mezbûr

Aliye

Guruş 49,5

Pare 1

S 58 / B 218



326


ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Anadolu valisi vezirim Çelik Mehmed Paşa edammallahuteala

iclâluhû ve i‘zamü-l ümera‘i-l kirâm fahhamü-l kübera‘i-l fehham ol ve-l kadr ve-l

ihram ashabü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bî mezidi inayetü-l melikül âlâ mir miran-ı

kirâm dame ikbalühum ve mefahirül kuzât ve-l hükkâm madenül fezail ve-l kelâm

faizlerden ve naiblerden fazlehum ve mefahirül emâsil ve-l akran kethüdayerleri ve

yeniçeri serdarları ve malikane voyvodaları ve havas ve evkâf zabıtları ve harb ve darba

kâdir emasil erlere ayan-ı vilayet ve iş erleri zîde kadrehum tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl

olûcak malum ola ki musim behar hulul eylemek hasebiyle ağaçlar yapraklanıp zümre-i

eşkıya dağlarda yasdınup tevari ve iltica edecek zamanlar gelmekle böyle hangamda

aşayir ve kabail ve yerliden kat’a tarik ve başı boş levandat makulesi ve saz-ı haram

zadeler guşte-i hafadan zûhur ve câ be câ isal-i mazarret ile ahali ve ebna’i sebili bi

huzur edegeldikleri öteden beri mücerrib olmağın ol mekule eşkiyanın mukaddema

araları tecessüs olunarak hudud ve sınırınız dahilinde her ne mahalde eşkıya zûhur

ederse bila emane ehad ve cezayı şer‘iyyeleri tertibi ile temin-i tarik ve meslek bilat ve

tamin kılıp ibade sai ve ictihad olunmak lazıme vakt ve hal olunmak hasebiyle bu

hususta ihtimam ve dikkat ve eşkıya taifesi bir mahallede kesret ve cemiyet üzere

bulunup üzerlerine varılmaya münasib görülmediği surette herkes kendiye semt ve

münasib olan mahallerin hükkâm ve zabıtanı ile haberleşip bi-l ittifak ahz ve

istisallerine mübaderet ve tedibat meşruaları icrasıyla tedhir-i memleket ve tahsili

emniyet ebna’i sebil ve ahaliyi ve riayete sarf-ı makdur olunmak üzere başka başka emri

şerîfi cümleye tenbih ve tevcih olunmağın sen ki vezîr-i müşar ve sair muma ileyhimsiz

hususen bizlere dâhi iş bu emri şerifi ısdar ve sadrazam ağalarından kıdvetü-l emâsil ve-

l akran Süleyman zîde kadrehu ile irsâl olunmuştur imdi ber vech-i muhârrer bu babta

cümlenin ittikak ve ittihad üzere hareket ve taht-ı hükûmet ve kazalarınız dahilinde

müntenî eşkıya olan mahalleri tefhis ve tecsizden hali olmayıp hudud ve mesburunuz

dahilinde birden ve ikiden veyahut ziyade eşkıya bulunduğu ve levandat mekulesinin

isali hasarata cesaret eyledikleri haber olunur ise katiyen eman ve zaman verilmeyip âlâ

iyi hal ahz ve ele getirilmeye dikkat ve eğer cemaatleri zûhur eder ise balada zikr

olunduğu vechle birbirinize semt ve münasip olanlarıyla haberleşerek alel ittifat

üzerlerine varılıp badî hal ahz ve ceza-i şeriyyeleri tertib ve icra ile tarik ve mesaliki

vucud eşkiyadan sarf-ı kudret ve sükkan-ı memleket ve fukarayı ra‘iyet ve ebna‘i sebil

irade ve tatmine bezl-i tab ve takat idüp velakin bu bahane ile şekavetle alakası

327

olmayanlara taarruz olunduğu ve fukarayi riayete teklif beyhude tahmili vesair vucuhu

mezalim ile mezkun cebur ve eziyet vukuu veyahut ahz-ı eşkıya hususunda tarafınızdan

isti‘anet olundukta imdad ve ianete tekasul ve ihmaliniz zûhur-u istima‘ olunmak lâzım

gelir ise sen ki vezîr müşar ve mir miran ve sair hükkâm ve zâbıtan muma ileyhimsiz

katiyen gadr ve illetiniz asifa olunmayıp vâki olan zarar sizlerden tazmine olunacağı ve

siz ki malikane mutasarrıfları voyvodalarısız mukatalarınız üzerlerinizden ref

olunmakla iktifa olunmayıp bila tereddüd cezalarınız tertib olunacağını muhakkak bilip

ona göre her halde intibah ve basiret üzere hareket ve ferman-ı hümayunuma mugayir

hâlâttan gayetü-l gaye hadr ve mücabenet olunmak babında ferman-ı alişanım sadır

olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta vech-i meşrûh üzere şerefyafta-i

sudur olan ferman vacibü-l etba ve lazımü-l imtisalimin mazmun itaat makrunuyla

amil olup hilafından bî gayet hazr ve mücanebet eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife

itimat kılasız tahriren fî evail şehri Rebi‘ül ahir li sene isni ve sittin ve miete ve elf


Vasale ileyna kayıd Fî 9 Cemâziye’l evvel 1162

Ber mûceb emr-i Ali mektub hazreti sadrazamı ve yeniçeriler ağası mektubunu

dâhi vardır

S 59 / B 219

Karga Hacı Ahmetin kassam defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından El-Hac Yahya Mahallesi sükkanından

iken bundan akdem vefat eden el-Hac Ahmet bin el-Hac Mustafa nâm müteveffanın

veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Zeynep binti Abdullah nâm hâtun ile sulbiye

sagire emineye ve li ebeveyn erkarındaşı el-Hac İsmail nâm kimesneye münhasır

olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezburun ma‘rîfet-i şer‘le

tahrîr olunan muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî sulh Rebi‘ül

ahir li sene isni ve sittin ve miete ve elf

328

Mahalle-i mezbura

da vâki dahiliye ve

hariciye menzil

Guruş 1400

Atarlar sevkinde

mülk dükkân bab 1

kıymet Guruş 600

Derzimmet pani

zimmi

Guruş 1000

Derzîmmet ıstamat

zimmi

Guruş 1000

Derzîmmet kulalı

yahşi zimmi

Guruş 2000

Derzîmmet Hacı

Hasan

Guruş 1300

Derzîmmet şam Ali

Beşe oğlu Mehmed

Guruş 350

Derzîmmet kürkçi

Bayram oğlu Ertun

Guruş 120

Derzîmmet vaiz

zadenin Ahmet

Çelebi

Guruş 350

Derzîmmet

kumartaş Mustafa

oğlu Halil

Guruş 190

Derzîmmet

kazgancı manas

zimmi

Guruş 75

Derzîmmet iszce

karahisarlı Hacı

Osman

Guruş 123

Derzîmmet

bâvurduda sâkin

Yörük hızır

Guruş 20

Derzîmmet Yörük

Mûsa

Guruş 45

Derzîmmet izce

karahisarlı Hacı

abdi oğlu

Guruş 50

Derzîmmet izce

karahisarlı maden

oğlu Hamza

Guruş 30

Derzîmmet

Mahmûd karyeli

kara Ahmet

Guruş 29

Derzîmmet

Mahmûd karyeli

emrullah

Guruş 14

Derzîmmet

Mahmûd karyeli

çerkes oğlu Hacı

Mustafa kaynı

Sülüs 1

Guruş 93

Derzîmmet

Çobanlarlı mevlüt

Guruş 21

Derzîmmet

düzağaçlı Receb

Guruş 30

Derzîmmet saraç

ebubekir camus

akçesi

Guruş 21

Derzîmmet sibsinli

Mehmed bargir

akçesi

Guruş 15

Derzîmmet susuzlu

veli Beşe oğlu

Guruş 7

Derzîmmet çakır

karyeli Hacı davud

oğlu

Guruş 14

Derzîmmet Kum

Mehmed Beşe

hınta kıymeti

Guruş 9

Derzîmmet derici

Yusuf

Guruş 4

Derzîmmet izce

karahisarlı hatîb

oğlu

Guruş 25

Yemen kahvesi

Kıyye 280

kıymet Guruş 560

Çivit Kıyye 50

kıymet Guruş 250

Der kese nukud

Guruş 853

Def‘a der kese

nukuden derzîmmet

1000 (vasiyet

eylediğidir)

Çobanlar

karyesinde kuzulu

koyun ve yüz

koyun ve koç

fî Guruş 2,5

adet 269

kıymet Guruş 672,5

Toklu

adet 83

fî Guruş 1,5

kıymet Guruş 124,5

Evane-ı nühasiye

Kıyye 109

kıymet Guruş 136

Liğen 1 maa ibrik

kıymet Guruş 5

Şamdan 3

kıymet Guruş 3

Müste‘amel orta

kalicesi 1 maa yan

kaliçesi 2

kıymet Guruş 15

Müste‘amel sedir

kalicesi 3

kıymet Guruş 5

Minder 3

Guruş 3

Beledi yastık 7

kıymet Guruş 14

Bilecik yastığı 3

kıymet Guruş 12

Müste‘amel

zerdeva beçesi kürk

1

kıymet Guruş 50

Müste‘amel çuka

peniş 1

kıymet Guruş 10

Köhne çuka

dolama 1

kıymet Guruş 5

329

Müste‘amel şam

alacası kaftan 1

maa zıbın 1

kıymet Guruş 5


maa köhne Cebe 1

kıymet Guruş 5

Köhne sarık 3

kıymet Guruş 5

Köhne kavuk 2

kıymet Guruş 1,5

Sepet sanduk 1

kıymet Guruş 2

Köhne sırt kürk 1

kıymet Guruş 10

Cedid çit yorgan 1

kıymet Guruş 5

Köhne yorgan 1

kıymet Guruş 1

Cedid kilim adet 5

kıymet Guruş 18

Köhne döşek 3

kıymet Guruş 7

Sagîr kilim 1

kıymet Guruş 0‘5

Müste‘amel

seccade 1

kıymet Guruş 4

Def‘a orta kaliçesi

1

Guruş 6


sedir kalicesi 1

kıymet Guruş 4

Köhne kilim 3

kıymet Guruş 7

Köhne yanbolu

kebesi 2

kıymet Guruş 3

Kabe fincanı adet

14

kıymet Guruş 6

Yörükden kısrak 1

Guruş 15

Yine yörükten Kara

sığır danası 2

kıymet Guruş 6

Hırdavat hane

Guruş 10

Ceman yekun

Guruş 16774

İki tane sah çekilmiş

Mine’l-ihracat

Ba vasiyet techis ve

tekfin ve ıskatı

sâlâtına

Guruş 75

Mehri müsbet li

zevcetü-l mezbure

Zeynep

Guruş 35

Müteveffayı

mezburun sülüs

malından yedine

mezbûr

muzafatından çapak

kaldırımı tamirine

vasiyeti bâ‘de l ispat

masraf olmak için

Guruş 700

Yine müteveffayı

mezburun sülüs

malından menzilinin

kapısı önünde vâki

kaldırım tamirine

vâsiyyeti ba‘de-l

ispat masraf olmak

üzere

Guruş 100

Yine müteveffayı

mezburun sülüs

malından Sincanlı

kazasına tabi

Kılıçarslan nâm

karyede vâki

çeşmenin su yolu

tamirine vasiyeti

bâdel ıspat sarf

olunmak üzere

Guruş 200

Rüsûmu kısmet

Guruş 300

Katibiyye ve

kaydiyye

Guruş 15

Emniyye

Guruş 15

Çukâdariyye

Guruş 12

Hüddamiyye

Guruş 15

İhzariye 5 Vesayet ve nafaka

nezaret hüccetleri

harç ve katibiyye ve

emniyye ve

hüddamiyye ve

ihzariye

Guruş 50

Ceman yekun ihracat

Guruş 1534

330

Vasiyeti şer‘an sabit olan 1000 Guruş sülüsün harç-ı hücceti vesair masarıf ve

rusumatı ba‘de-l ihrac tenfizde vasiyyeti olan el-Hac Hasanın yedinde 850 Guruş bâkî

kaldığı malum olmak bu mahale şerh verildi


Hisse-i zevcetü-l mezbure

Zeynep

Guruş 1405

Hisse-i el-bintil mezbure Emine

Guruş 5620

Hisse-i ehil mezbur el-Hac

İsmail

Guruş 4215

Merkûm el-Hac ismailin oğlu el-Hac Hasan sagire-i mezbûr üzerine kıbel-i şer‘

mutahharadan vâsi nasb tahin olunup yedine hücceti şer‘iyye verildiği malum olmak

için bu mahale kayd olundu

S 60 / B 220

Mefahirü-l kuzât ve-l hükkâm madenü-l fezail ve-l kelâm Halepten Hanya

kalesine varınca yol üzerinde vâki olan kadılar zîde fazlehum ve mefahirül emâsil ve-l

akran kethüdayerleri ve yeniçeri serdarları ve ayan-ı vilayet iş erleri zîde kadrehum

tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki Halepten Hanya kalesine gidecek

dergâh-ı muallam yeniçerilerinin mûceb akçeleri inşallahuteala kale’i mezbura varınca

yol üzerinde her kankınızın tahtı kazasına dahil olur ise temin ve memfuz yerlere

kondurup gecelerde ve gündüzlerde nöbet durub menkuf ve muhatır olan mahallerde

yanına kifayet miktarı beraber ve mutad-ı aleyh sulh adamlar koşup gereği gibi

muhkem-i hıfs ve harasat ederek emin ve salim birbirinize ulaştırıp şöyleki hıfs ve

haraseti hususunda tekamül ve taksiratınız sebebi ile mal mevacibe bir tarik ile zarar ve

ziyan erişdirmekten ve bu bahane ile reaya fukarasına zulum ve teaddi olunmaktan bî

gayet ihraz ve ictinab eylemeniz babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur buyurdum ki

hükmü şerifimle (Boş) vardıkta bu babta vech-i meşrûh üzere şerefyafta-i sudur olan iş

bu emr-i şerifi alişan vacibü-l etba’ ve lazamü-l imtisalimin mazmun itaat mekurunuyla

amil olup hilafıyla vâzi‘ hareketten bî gayet ihtiraz ve ihtinab eyleyesiz şöyle bilesin

alamet-i şerife itimat kılasın tahriren fî yevmil tasi muhârrem sene ehadi ve sittin ve

miete ve elf


S 60 / B 221

İş bu 1162 senesi mah-ı Cemâziyel evvelinin onuncu günü cümle marifetiyle

vâki olan tevzi‘in müfradat defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur

331

Guruş

906 Veziri asaf nazır devletlü Çelik Mehmed paşa hazretlerine hediye olmak üzere

verilen hınta kıymeti

750 Saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerine 100 nefer sekban bedeli ücreti verilen

050 Menzilci Hacı salihe verilen

187,5 Vezîr müşârun ileyh hazretlerine akçesiyle verilen hınta küsuru

244 Yine vezîr müşârun ileyh hazretleri Antalya tarafına mürur eyledikte karyelerine

verilen şair kile 122

=2137,5

064 Yine vezîr müşârun ileyh hazretlerine eyret konağında karyelinin verdiği doğu

konağın akçesi

020 Yine müşârun ileyh hazretlerinin eyret konağında verilen 6 koyun ve 2 kuzu

kıymeti

015 İhtisabın eyret konağına verdiği ictinas Zâhir kıymeti

038 Yine iktisabın verdiği yemen kahvesi Kıyye 19

=2374,5

400 Vezîr müşârun ileyh hazretlerine hediye verilen iki re’s at kıymeti

100 Hediye verilen 5 parça kumaş kıymeti

062 Yine müşârun ileyh hazretlerine verilen kurşun kıymeti

067,5 Kapan hancısına İsmail Beşenin vezîr müşârun ileyhin katırları masrafı

050 Müftühanın hancısının hükkamlara ve aşçılara masrafı

=2954

664 Mütevellinin bâ defter-i seferdat vilayet masrafı

500 Menzilci Hacı Saliha verilen

584 Abdurrrâhman paşa hazretlerine verilen taksidi sani ve mübaşiriye

015 Mütevellinin akçe zararı

=4717

004 Bahcivan Hacı hamzaya konak masrafı

004 Matlab karyesi küsuru

066 Üç nalbant hancılarının katırlara masrafı

018

=4809

020 Emir Ahmet ve serderi hanlarının kirasına verilen

005 Kendi gelen oğlunun hane kirasına

003 paşmaklık kirasına

090 Turunç ağanın deri pazarı kirasına

039 Yeni hanın üç aylık kirasına

=4966

332

012 Ahmet ağanın develik hanı kirasına

400 Efendi hazretlerine harcı defter

200 Harcı ilamat

020 Monla Efendi

015 Katibiyye

050 Hüddamiyye

015 Muhzırlara

=5678

Tevzi olunan akçe hesab olundukta otuz sekiz Guruş ziyade olmağla malum

olmak için işaret olundu

Mahalle-i Sofular

Guruş 390

Pare 28

Mahalle-i İmaret

Guruş 390

Pare 28

Mahalle-i Nasari

Guruş 219

Pare 39

Mahalle-i

Karaman

Guruş 195

Pare 14

Mahalle-i

Camiikebir

Guruş 124

Pare 17

Mahalle-i el-Hac

Mahmûd

Guruş 97

Pare 33

Mahalle-i Tac

Ahmet

Guruş 97

Pare 33

Mahalle-i

Akmescid

Guruş 97

Pare 33

Mahalle-i Arap

mescidi

Guruş 97

Pare 33

Mahalle-i Kahil

Guruş 97

Pare 33

Mahalle-i el-Hac

yahya

Guruş 97

Pare 33

Mahalle-i Burmalı

Guruş 86

Pare 36

Mahalle-i Erdiç

Guruş 88

Pare 19

Mahalle-i Fakih

paşa

Guruş 75

Pare 17

Mahalle-i Doğancı

Guruş 59

Pare 26

Mahalle-i Efecik

Guruş 59

Pare 26

Mahalle-i

Çavuşbaşı

Guruş 59

Pare 26

Mahalle-i Kubbeli

Guruş 75

Pare 17

Mahalle-i Munla

bahşi

Guruş 51

Pare 24

Mahalle-i

Karakatib

Guruş 38

Pare 19

Mahalle-i el-Hac

evtal

Guruş 38

akçe 19

Mahalle-i Bederek

Guruş 38

akçe 19

Mahalle-i

Çavuşoğlu maa

İpek

Guruş 38

akçe 19

Mahalle-i Sinan

paşa

Guruş 38

akçe 19

Mahalle-i

Ekeste(Eksüte)

Guruş 38

akçe 19

Mahalle-i Zâvîye

Guruş 38

akçe 19

Mahalle-i

Yukarıpazar

Guruş 38

akçe 19

Mahalle-i el-Hac

İsmail

Guruş 29

akçe 18

Mahalle-i Sinan

halîfe

Guruş 12

Pare 36

Mahalle-i Hisar

önü

Guruş 15

akçe 34

Ceman yekun 2829,5 Pare 12

333

Karye-i ıssızca

Guruş 141,5

Karye-i Sülümenli

Guruş 141,5

Karye-i Kalecik-i

kebir

Guruş 98,5

Akçe 30

Karye-i Çobanlar

Guruş 98,5

Akçe 30

Karye-i Eyret

Guruş 98,5

Akçe 30

Karye-i İsmail

Guruş 98,5

Akçe 30

Karye-i Erkmen

Guruş 98,5

Akçe 30

Karye-i Hasçakır

Guruş 98,5

Akçe 30

Karye-i Döger

Guruş 98,5

Akçe 30

Karye-i Osman

Guruş 68,5

Akçe 10

Karye-i Mihail

Guruş 68,5

Akçe 10

Karye-i Süğlün

Guruş 68,5

Akçe 10

Karye-i Gebeceler

Guruş 68,5

Akçe 10

Karye-i Ayvalı

Guruş 68,5

Akçe 10

Karye-i

Karacaviran

Guruş 68,5

Akçe 10

Karye-i İsmail

Guruş 68,5

Akçe 10

Karye-i Susuz

Guruş 68,5

Akçe 10

Karye-i Corca-i

sagir

Guruş 68,5

Akçe 10

Karye-i Anbanas

Guruş 68,5

Akçe 10

Karye-i Salar

Guruş 68,5

Akçe 10

Karye-i Corca-i

kebir

Guruş 68,5

Akçe 10

Karye-i Deper

Guruş 49

Karye-i Karaağaç

Guruş 49

Karye-i Eymür

Guruş 49

Karye-i Karaarslan

Guruş 49

Karye-i Sarık

Guruş 49

Karye-i Elpirek

Guruş 49

Karye-i Ayasini

Guruş 49

Karye-i Eynaz

Guruş 37

Karye-i Kışlacık

Guruş 37

Karye-i Bozüyük

Guruş 37

Karye-i Harmanlı

Guruş 37

Karye-i Kozluca

Guruş 28

Akçe 24

Karye-i

Halımugarı

Guruş 37

Karye-i Büyük

Guruş 37

Karye-i Çavdarlı

Guruş 28

Akçe 24

Karye-i Kalecik-i

sagîr

Guruş 28

Akçe 24

Karye-i Ballıca

Guruş 28

Akçe 24

Karye-i Akçain

Guruş 28

Akçe 24

Karye-i Liğen

Guruş 28

Akçe 24

Karye-i Bostanlı

Guruş 28

Akçe 24

Karye-i

Gazimürsel

Guruş 28

Akçe 24

Karye-i Bayat

Guruş 18

Karye-i Çebni

Guruş 18

Karye-i Dinar

Guruş 18

Karye-i Tekeler

Guruş 18

Karye-i Çıkrık

Guruş 12,5

Akçe 30

Karye-i Kunduzlu

Guruş 18

Karye-i Kınık

Guruş 18

Karye-i Yukarı

tandırı

Guruş 18

Karye-i Işıklar

Guruş 18

Karye-i Matlab

Guruş 18

Karye-i Sibsin

Guruş 18

Karye-i Kumartaş

Guruş 18

Karye-i Çalışlar

Guruş 12,5

Akçe 30

Karye-i Hacıbeyli Karye-i Bayat Karye-i Ulumurad Karye-i Feleli Karye-i Aşağı

334

Guruş 12,5

Akçe 30

Guruş 12,5

Akçe 30

Guruş 12,5

Akçe 30

Guruş 12,5

Akçe 30

tandırı

Guruş 12,5

Akçe 30

Karye-i Doğanlar

Guruş 12,5

Akçe 30

Karye-i Eymür

Guruş 12,5

Akçe 30

Karye-i Ulucak

Guruş 12,5

Akçe 30

Karye-i

Emirsultan

Guruş 12,5

Akçe 30

Karye-i Köprülü

Guruş 8,5

Akçe 15

Karye-i Kulatay

Guruş 8,5

Akçe 15

Karye-i Saranbalı

Guruş 8,5

Akçe 15

Karye-i Aksaz

Guruş 8,5

Akçe 15

Karye-i Manastır

Guruş 5

Karye-i Çobanlıca

Guruş 2

Ceman yekun kurâlar

Guruş Pare

2886,5 12 Kurâlar

2829,5 Mahâllat

5716

S 61 / B 222

İzzetlü mütesellimimiz Ali Ağa hazretlerine ba‘de-l tahhiyetü ve-l mütesellimim

inhamız budur ki

Bazı niza‘ bî mal ile Karahisar-ı Sâhib kazalarına gönderilen mübaşirler tarafı

şer‘e varmayıp kendi kul havarileri üzere fukarayı ahz ve hilâf-ı inha teaddileri

tarafımiza inha etmeleriyle fî mâ bâ‘de sancak mezbûr kazalarına hukuk ve davası ile

arz ederler ise kadısına ve mütesellimine havale ve doğru yanlarına varıp şer‘le fasıl

verilmesin tenbih edesin müsveddeye kat‘an rızam yoktur akilane hareket eyleyesin her

halde şer‘ şerife ve kanunu kadime mütabeat ve hilâf-ı şer‘ ve-l kanunu fukaraya sermü

teaddi olduğuna rızamız olmamakla basiret üzere hareket eylemek için sana iş bu

tenbihi havi kağıt tahrîr ve irsâl olunmuştur inşallahuteala vusulünde gerektir ki ber

minvali meşrûh hareket idüp mûceb mektub ile amil olasın ve-s selam

Fî 15 Cemâziye’l evvel 1162

S 61 / B 223

Benim izzet mendim Ali Ağa levandat vesairenin hilaf inha arzuhallerine

müsaade etmeyesiz ve paşayı muma ileyh hazretlerinin siyanet hatırları üzerine

elzemdir hasılı beyhude yere mübaşir göndermeye rızam yoktur eğer yollu daʻvâ

olursa doğru üç atlu mübaşir mütesellim Ali ağaya gönderesiz şer‘le icra ederler tahrîr

etme mugayir hareket etmeyesin

335

İmza: Mehmed paşa vali’i Anadolu hala

S 61 / B 224

Hundî oğlu Hacı Mustafanın kassam defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Burmalı Mahallesi sükkanından iken

bundan akdem tariki hacda vefât eden el-Hac Mustafa bin el-Hac Safer nâm

müteveffanın veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Şehriban binti Abdullah nâm hâtun

ile sulbi sagîr oğulları Osman ve ömere sulbiye kızı Emineye münhasır olduğu zahir ve

mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezburun tahrîr ve beynel verese bî-l ferizzetü-

ş şer‘iyye tevzi olunan muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikr olunur hurrire fî-l

yevmil hamis min şehri Rebi‘ü-l ahir li sene isni ve sittin ve miete ve elf

Mahalle-i

mezbura vâki

dahiliye menzil

Guruş 400

Yine mahalle-i

mezburada vâki

hariciye oda

Guruş 200

Dabbağhane odası

Guruş 30

Dabbağhane

gediği

Guruş 80

Babacafer dabbağ

hanesinde gedik 1

Guruş 30

Evanil-i

nühhasiye Kıyye

100

Guruş 120

Kebir sini Kıyye

12

Guruş 24

Arap cariyesi

Guruş 100

Köhne döşek 3

Guruş 6

Müste‘amel

yorgan 3

Guruş 8

Kıbrisi kari yastık

yüzü 8

Guruş 6

Müste‘amel

yastık 8

Guruş 12

Der-anbar şa’ir

kile 10

Guruş 15

Mezru hınta

dönüm 5

Guruş 12,5

Kahve ibriği adet

2

Guruş 2

İskemle 1

Guruş 1

336

Sûk-ı sultanide ma‘rîfet-i şer‘le füruht olunan eşyayı beyan eder

Sarık 1

Guruş 5

Pare 27

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Def‘a sarık 1

Guruş 5

Pare 23

Def‘a sarık 1

Guruş 6

Pare 10

Def‘a sarık 1

Guruş 7

Pare 21

Def‘a sarık 1

Guruş 7

Pare 14

Def‘a sarık 1

Guruş 5

Pare 25

Def‘a sarık 1

Guruş 5

Pare 17

Def‘a sarık 1

Guruş 5

Pare 24

Def‘a sarık 1

Guruş 5

Pare 1

Def‘a sarık 1

Guruş 5

Def‘a sarık 1

Guruş 5

Pare 30

Def‘a sarık 1

Guruş 5

Pare 23

Def‘a sarık 1

Guruş 6

Pare 3

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 24

Def‘a sarık 1

Guruş 2

Pare 24

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 22

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 19

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 19

Def‘a sarık 1

Guruş 2

Pare 31

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 7

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 2

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 22

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 7

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 18

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 28

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 2

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 24

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 2

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 10

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 31

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 22

Def‘a sarık 1

Guruş 3,5

Def‘a sarık 2

Guruş 7

Def‘a sarık 1

Guruş 2,5

Pare 18

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 24

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 27

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Pare 2

Def‘a sarık 1

Guruş 3

Şam alacası 1

Guruş 6

Pare 17

Def‘a şam alacası

1

Guruş 5

Pare 22

Def‘a şam alacası 1

Guruş 7


1

Guruş 6


Guruş 6

Pare 21


1

Guruş 6

Pare 6


1

Guruş 5

Pare 5


Guruş 6

Pare 21


1

Guruş 7

Pare 6


Guruş 7

Pare 10


1

Guruş 4

Pare 7


1

Guruş 7


Guruş 5

Pare 3


1

Guruş 6

Pare 22


Guruş 5

Pare 29


1

Guruş 4

Pare 34


1

Guruş 5

Pare 28

337


Guruş 7


1

Guruş 4

Pare 11


Guruş 6


1

Guruş 6


1

Guruş 2

Pare 21


Guruş 2

Pare 17


1

Guruş 3


Guruş 6

Pare 31

Kırmızı kermesüd

Guruş 8

Def‘a kermesüd 1

Guruş 7

Pare 21

Def‘a kermesüd 1

Guruş 7

Def‘a kermesüd 1

Guruş 7

Çiçekli kermesüd 2

Guruş 90

Halep Beldari 1

Guruş 4

Pare 30

Def‘a Halep

Beldari 1

Guruş 4

Pare 33

Def‘a Halep

Beldari 1

Guruş 4

Pare 3

Def‘a Halep

Beldari 1

Guruş 4

Pare 6


Guruş 11

Haleb alacası 1

Guruş 1,5

Pare 15

Def‘a Haleb

alacası 1

Guruş 1,5

Pare 13

Şam kesmesi 1

Guruş 7

Pare 33

Puşi 1

Guruş 3,5

Def‘a puşi 1

Guruş 4

Pare 11

Def‘a puşi 1

Guruş 1,5

Pare 14

Def‘a puşi 1

Guruş 1,5

Pare 7

Def‘a puşi 1

Guruş 2

Pare 13

Def‘a puşi 1

Guruş 1,5

Pare 12

Def‘a puşi

Guruş 3

Pare 17

Def‘a puşi 1

Guruş 1,5

Pare 16

Def‘a puşi 1

Guruş 1,5

Pare 9

Def‘a puşi 1

Guruş 3,5

Def‘a puşi 1

Guruş 2,5

Pare 11

Def‘a puşi 1

Guruş 1,5

Pare 1

Def‘a puşi 1

Guruş 2,5

Pare 19

Def‘a puşi 1

Guruş 2,5

Pare 2

Hümayin bugasir

top 1

Guruş 11

Antakya ihram top

1

Guruş 6

Pare 5

Def‘a Antakya ihram

top 1

Guruş 6

Pare 33

Parça ihram

Guruş 1,5

Pare 15

Çit top 1

Guruş 5

Pare 2

Çit top 1

Guruş 4

Pare 7

Silecek ihram 2

Guruş 2

Pare 6

Fitilli sadelik top 1

Guruş 3

Pare 27

Def‘a fitilli sadelik

top 1

Guruş 3

Pare 23

Köhne sarık 1

Guruş 3

Pare 22

Don ve gömlek 1

Guruş 1,5

Pare 2

Çiçekli Ağabını

top 2

Guruş 7

Pare 34

Peçe 2

Guruş 3,5

Pare 6

Def‘a peçe 1

Guruş 1

Pare 6

Müste‘amel

dolama 1

Guruş 3

Pare 2

Kabe fincanı 4

Guruş 1

Def‘a fincan 4

Guruş 3

Pare 13

Def‘a fincan 10

Guruş 7,5

Pare 10

Def‘a fincan 6

Guruş 2,5

Pare 12

Def‘a fincan 6

Guruş 1,5

Pare 14

Def‘a fincan 5

Guruş 1,5

Def‘a fincan 4

Guruş 2,5

Def‘a fincan 5

Guruş 1

Def‘a fincan 5

Guruş 2

Def‘a fincan 6

Guruş 1

338

Pare 2 Pare 8 Pare 2 Pare 6 Pare 14

Def‘a fincan 9

Guruş 2

Pare 10

Def‘a fincan 4

Guruş 1

Pare 4

Def‘a fincan 1

Guruş 0,5

Pare 2

Def‘a fincan 5

Guruş 2

Pare 10

Def‘a fincan 5

Guruş 2,5

Pare 12

Def‘a fincan 9

Guruş 3

Def‘a fincan 5

Guruş 1

Pare 5

Asılı çenber top 2

Guruş 12

Al çenber top 1

Guruş 12

Takke adet 7

Guruş 1

Yaşmaklık

adet 19

Guruş 14

Siyah el puşisi

adet 4

Guruş 1,5

Beytü-l fakıyye

kahvesi

Kıyye 8,5

Guruş 16

Pare 13

Zeyad ve atar

fetene yağı

Guruş 10,5

Belsan yağı

Guruş 0,5

Tesbih deste 1

Guruş 2

Ud ağaçı

Guruş 2

Kırmızı makrome 2

Guruş 1

Hurma

Guruş 5,5

Kilim 1

Guruş 1,5

Kemer 1

Guruş 2

Muşamma çuval2

maa araba 2

Guruş 2 Pare 10

Kilim ve kalice

derinli adet 19

Guruş 42

Cedid çuka peniş 1

ve Cebe 1 ve

çağışır 1

Guruş 21

Füruht olunan

camus gönü adet

21

Guruş 189

Füruht olunan kara

sığır gönü adet 190

Guruş 522,5

Mukaddem füruht

olunan kara sığır

gönü adet 8

Guruş 28

Def‘a füruht olunan

kara sığır gönü adet 2

Guruş 3

Pare 10


adet 2

Guruş 1

Pare 9

Köhne kilim 4

Guruş 4

Pare 7

Tüfenk 1

Guruş 2

Pare 10

Tabanca 2

Guruş 1

Pare 3

Matara 1 Guruş 2 Def‘a kahve ibriği

1

Guruş 2

Pare 14

Simli bıçak 1

Guruş 20

Tas 1

Guruş 1

Hırdavat hane

Guruş 10

Derzîmmet saraç arap

Guruş 250

Derzîmmet kara

oğlu İbrâhîm

Çelebi

Guruş 530

Müteveffayı

mezburun vâsi

muhtarı olan

kuklacı oğlu Hacı

salih zimmetinde

Guruş 422

Derzîmmet

Temürcü Hacı

Osman

Guruş 50

Derzîmmet şeriki

sarrac Ahmet bey

mal-ı hazariye

Guruş 476

Yine merkûm

Ahmetin malı

mazariye olmak

üzere demem

müteferrikadan ahz

eylediği

Guruş 443,5

Pare 15

Ceman yekun

Guruş 4778

339

Mine’l-ihracat

Vâsi‘i muhtarı

olan Hacı salih

yediyle techis ve

tekfinine masraf

Guruş 8.5

Yine vâsi merkûm

yediyle tarik-i

hacta verdiği

Resm-i kısmet ve

kassamiye ve

Resm-i emin

beytü-l mal ve

hüddamiye ve ve

dellaliye

Guruş 100

Yine vâsi

merkumun akame

verdiği

Guruş 6,5

Yine vâsi

merkumun

kamaniye kirasına

verdiği ve mahsen

kirasına

Guruş 8,5

Yine vâsi

merkumun meshan

kirasına verdiği

Guruş 49,5

Yine merkumun

yükler için şam-ı

şeriften gelen

kirasına verdiği

Guruş 40

Müteveffayı

mezburun emriyle

şeriki saraç Ahmet

beyin bâ defter

masraf eylediği

Guruş 369

Günlerin tathiri

için bazı bâ

lüzumasına masraf

olan

Guruş 53,5

Vâsi merkumun

kabz eylediği altın

başı zararı

Guruş 27

Mihri müeccel

müsbet li zevcetül

Şehriban

Guruş 40

Mihri müeccel li

zevcetü-l

müteveffiye

Hatice

Guruş 40

Resm-i kısmeti adi

Guruş 119,5

Katibiyye

Guruş 10

Emniyye

Guruş 10

Çukâdariye

Guruş 8

Hüddamiyye

Guruş 10

Muhzırlara

Guruş 4

Dellaliye

Guruş 6

Duyun-u

müteferrika

müsbet

Guruş 12

Vesayet ve nafaka

ve nezaret

hüccetleri harçları

ve kalemiyye ve

hüddamiyye

Guruş 48

Ceman yekun ihracat Guruş 970


Hisse-i el-zevcetü-l

mezbure Şehriban

Guruş 476

Hisse-i el ibn Osman

Guruş 1332

Pare 32

Hisse-i el ibn Ömer

Guruş 1332

Pare 32

Hisse-i el binti emine

Guruş 66

Pare 16

S 62 / B 225

Karahisar-ı sâhib sancağı Murtaza bey hazretlerine tevcih emridir.(Yandaki şerh


340


sahibü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bi mezidi inayetü-l mülkü ala Anadolu beylerbeyliği

payesi olup sabıkan Aksaray sancağı mutasarrıfı Murtaza Paşa damet mukalebe tevki‘

refi‘ hümâyun vasıl olûcak malum ola ki sen ki muma ileyhsin sen mir miran

kiramımın birer diğerine onlardan ve iş uhdesinden gelmeye sâhib iktidarlarından olup

her vecihle müstehak inayet ve atıfet olduğun ecilden hakkında mezidi inayet-i aliyye

şahane ve mezidi Rafet Rafet-i seniyye padişahanem zuhura getirip iş bu 1162 senesi

mah-ı Cemâziye’l evvelisinin on beşinci gününden avatıf-ı aliyye-i hüsrevanemden

şerefyafta’i sudur olan hattı hümâyun şevket mekrunum mucebince ber vech arpalık

Karahisar-ı Sâhib sancağı sana tevcih ve rağbet idüp ilam için (Boş) tâyin olunmuştur

buyurdum ki hattı hümâyun şevket mekrunumla sadır olan celilül kadirin mucebince

tehir ve tevkif eyleyip ber vechi arpalık Karahisar-ı Sâhib sancağına mutasârrıf olup

zabt ve rabtından der adir eyanın himayet ve siyanetinde vesair fermanım olan hidmatı

aliyyemin edâ ve temşit ve tekmilinde bezli kudret ve sarf-ı meknet eyleyip min bâ‘de

fukarayı rağbet ve sükkan-ı vilayet ve kastan-ı memlekete ber vechle zülum ve teaddi ve

tecavüzden bî gayet ihtiraz ve ictinab üzere olasın şöyle bilesin alamet-i şerife itimat

kılasın tahriren fî-l yevmil hamis aşar min şehri Cemâziye’l evvel li sene isni ve sittin

ve miete ve elf

Vasale ileyna kayıd 22 Cemâziye’l evvel li sene il merkûm


S 63 / B 226

Arzman zadenin mütesellimlik emridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Kıdvetü-l kuzât ve-l hükkâm madenü-l fazail ve-l kelâm Karahisar-ı Sâhib

sancağında vâki kadılar zîde fazlehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki

livayı mezbûr avatıf-ı seniyye’i mülükanemden sabıkan Aksaray sancağı mutasarrıfı

emirü-l ümera‘i-l kirâm Murtaza paşa damet maliyeye iş bu sene-i mübarek Cemâziye’l

evvelisinin 15. gününden tevcih ve rehsanım olduğundan mirmiran muma ileyh

varıncaya dek Karahisar-ı Sâhib sakînlerinden alay beyi sabıkan kıdvetü-l emâsil ve-l

akran es-Seyyid Mustafa zîde kadrehu livayı mezbûr mütesellim nasb olunmakla

mütesellimlik mezbûr muma ileyh zabt ettirilmek için emri şerifim sudurun mirmiran

muma ileyhin kapı kethüdası kıdvetü-l emacid ve-l ayan el-Hac Abdullah zîde mecdehu

arzuhaliyle istid‘a etmeniz vech-i meşruh üzere amel olunmak babında ferman-ı

341

alişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta sadır olan emr-i

şerifim mucebince amel dâhi siz ki muma ileyhimsiz mütesellimlik mezbûru tarihi

merkumdan muma ileyh zabt ve vâki olan aidatı ahz u kabz ettirip mütesellimliği

emuruna bir ferdi dâhi ve taarruz ettirmeyip mazmun emr-i şerifimle amil olasız şöyle

bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî evasıt şehri Cemâziye’l evvel li sene isni



Vasale ileyna kayıd 22 Cemâziye’l evvel

S 63 / B 227

Selefi halef mübeyyenlerinde kastü-l yevm hali emridir.(Yandaki şerh kaydıdır.


Mefahirü-l kuzat ve-l hükkâm me‘adenü-l fezail ve-l kelâm Anadolu eyaletinde

vâki kadılar zide fazlehum ve mefahirü-l emasil ve-l akran ayan-ı vilayet zide kadrehum

tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki Karahisar-ı Sâhib sancağı yüz atmış

iki senesi Cemâziye’l evvelinin on beşinci gününden sabıkan Aksaray sancağı

matasarrıfı emirü-l ümerail kirâm Murtaza paşa damet mealiyeye şeref bahş sudur olan

hattı hümâyun inayet mekrunumla tevcih ve hâlâ üzerinde olduğu livayı defterlerinde

mukâyyid olmağla liva’i mezburda vâki kazalardan liva mutasarrıflarına tertib ve tâyin

olunan imdad-ı hazeriyeden şurut-u hazeriye mucebince kastü-l yevm hesabı üzere

hissesine isabet eden hazeriyesi tâhsil ve tarafından kabza memura teslim ettirilmek için

emri şerifim sudurun mir miran muma ileyh arzuhaliyle istid‘a ve hazeriye tertibi

defterlerine müracaat olundukta Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kazalardan liva’i

mezbûr mutasarrıfı için senede üç taksit ile 5000 Guruş imdad-ı hazeriye müreddip

kılınıp ve hazeriyede re’s sene gurre-i muhârrem itibar olunmakla herkes tevcihi

tarihinden kastu-l yevm hesabı üzerine hissesine düşeni ahz eylemeleri şurutu

hazeriyeden olduğu der kenar olunmakla bu surette tevcihi tarihi muktezasınca liva’i

mezbûr 62 senesinde selefi Abdurrrâhman Paşanın üzerinde 133 gün karar etmekle

ma‘rîfet-i şer‘le selef-i halef beyinlerinde hesabları görülüp mir miran muma ileyhin

tevcihi tarihine göre kastü-l yevm hesabı üzere hissesine isabet eden hazeriyesinden

selefi zimmetine geçmiş var ise selefinden ahali zimmetinde kalmış ise bir senede

mükerrer hazeriye tahsilinden tehaşi olunarak hissesine isabet eden hazeriye lâzım

gelenlerden şer‘le tâhsil ve tarafından kabzına memura teslim ettirilmek için istad‘ası ve

şurutu mucebince emr-i şerifim sudurunu iftiharü-l emacid ve-l ekarim bi-l fiil re’isü-l

342

küttabım olan Abdullah beğ dame mecdehu ilam etmeğin ilam mucebince amel

olunmasın babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta

bu babta sadır olan emri şerifim mucebince amel dâhi siz ki muma ileyhsiz şurut ve

hafiriye ve tevcihi tarihi muciblerince kastü-l yevm yevm hesabı üzere hâlâ liva’i

mezbûr mutasarrıfı mir miran muma ileyh hazeriye mezburdan isabet eden akçeden

selefi zîmmete bir nesne bahş ise selefinden istirdat ve eğer ahali zimmetine geçmiş ise

bir senede mükerrer hazeriye tahsilinden hazr olunarak ahaliden cümle ma‘rîfet ve

ma‘rîfet-i şer‘le tâhsil ve kabzına me'mura teslim idüp mugayir şurut hazeriye bir ferde

te‘allil ve muhalifet ettirmeyip mazmun emr-i şerifimle amel olasız şöyle bilesiz

alamet-i şerife itimat kılasız fî evasıt Cemâziye’l evvel li sene isni ve sittin ve miete ve

elf

Vasale ileyna kayıd Fî 22 Cemâziye’l evvel


S 63 / B 228

Umdetü-l saadat-ı kirâm kaimakamımız şerafetlü es-Seyyid Abdullah Efendi ve

ümmüşerif seyadına ba‘de-l tahhiyetü-l behiyyetü inha olunur ki iş bu sene isni ve sittin

ve miete ve elf şehri Cemâziye’l ahîr gurresinden Karahisar-ı Sâhib ve Barçınlı ve

NevahiBarçınlı ve Çay mâa Karamık ve Sincanlı kazalarında sâkin olan sadat-ı kirâm

ve zevil ihtiram üzerlerine tarafımızdan yine kel evvel siz kaimakamlığı ibka ve mukırr

etmişde gerektir ki sahihül neseb olanlara tevkir ve ihtiram idüp bî gayruca arz ve

mallarına taarruzdan hazer edesiz ihzâr ve tedip ve hukuku şer‘iyye sabite tahsili iktiza

ettikte seza idüp sair hükkama taciz ve müdahale ettirmeyesiz urusiye namıyla veya bir

gayrı bahane ile bir akçelerin almayıp tesyidi zâhir ve kuzât hücceti ve kaimmakamlar

temessükatıyla dahil olup alameti hazeriye istimal edenlerin rica menalarında takyid-i

tâm ve kendiniz bir kismesneye alamet vâzi‘ine izin vermeyesiz bu tevliyyet-i kübera ve

emânet-i azimanın kema hüvel vacib riayet ve siyanetlerinde müced tam ve sa‘i ve

ihtimam ile mazhar-ı şefaat hazreti seyyüdü-l enam aleyh efzalül tahhiyete vekil-i islam

olasız hurrire fî gurre-i şehri Cemâziye’l ahîr li senetü-l merkume

El-fakir es-Seyyid Mehmed Emin

Bolulu zade en-nakib ale’l eşraf memalik-i Osmaniye

S 63 / B 229

Vezîr zeametinin iltizam temessüküdür.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

343

Vech-i tahrîr-i huruf oldur ki be berât-ı şerîf alişan ber vechi serbesiyet

mutasârrıf olduğum Piyade beyliği hâlâ Karahisar-ı Sâhib sacağında vâki Şehri abat

nahiyesinde Deper nâm karye ve gayrıdan olan zeametime iş bu Darende‘i temessük

kıdvetü-l emâsil ve-l akran Bostani el-Hac salih Ağa talib ve Ragıp olmağla sene-i

sabıkı üzere 950 Guruş bedel mukâbelesinde kendisini deruhte ve tefvîz ve ihaliye

olunup ol dâhi iltizam ve kabûl ve ba‘de-l kabûl semeni malume’i bedel yedinden

tamamen ve kamilen ahz u kabz olunup ve bir dâhi zararı daʻvâ itmamın şartıyla iş bu

temessük tahrîr ve yedine ita olunmuştur inşallahuteala gerektir ki muma ileyh varıp iş

bu 1162 senesi martı ibtidasından şubatı gayetine gelince zeameti mezbûru zabt ve rabt

idüp hasıl olan aşar-ı şer‘iyye ve rusumu örfiyye ve badı hava ve cürm-ü cinayet ve

tapuyu zemin yere ve rusumu urusana ve deştibanı vesair cüz-i ve külli her ne ise cem

ve tâhsil eyleye ve ba‘de-l yevm bundan ma‘ada mukaddem ve muahhar temessüküm

dâhi zûhur eder ise amel olunmak şartıyla tarafımızdan ve aherden hiç ehad mani ve

müzahim olmaya ve-s selam Fî evvel mart sene 1162

Ahmet ser solak dergah-ı hümâyunu sabık

S 63 / B 230

Ber vechi arpalık hâlâ Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfı emirü-l ümara‘i-l

kirâm saadetlü Murtaza Paşa hazretlerinin bâ fermanı Ali mütesellimleri es-Seyyid

Mustafa Ağa’i ser çukadarları Ahmet Ağa meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde sabıkan

liva‘i mezbûr mutasarrıfı emirü-l ümera‘il kirâm inayetlü Abdurrrâhman paşa

hazretlerinin hazinedarları iş bu ba‘isül kitâb Ali Ağa mahzarında her bîri ikrar-ı tam

takrir-i kelam edip livayı mezbûr 62 senesi Cemâziye’l evvelisinin on beşinci günü

tarafı devleti aliyeden veliyü-l en‘am Efendim hazretlerine tevcih ve inayet ve hâlâ

üzerinde olup liva’i mezbûr kazalarından liva mutasarrıflarına bâ ferman-ı Ali senede 3

taksit ile 5000 Guruş imdad-ı hazeriye tertib kılınıp ve hazeriyede re’s sene gurre-i

muhârrem itibar olunmakla her gün tevcihi tarihinden kastü-l yevm hesabı üzere

hissesine düşeni ahz eylemeleri şurut-u hazeriyeden olup bu surette tevcihi tarihi

muktezasınca liva’i mezbûr 62 senesinde devletlü Abdurrrâhman paşa Efendimiz

hazretlerinin üzerlerinde 133 gün karar idüp selefi halef beyinlerinde ma‘rîfet-i şer‘le

hesabları görülmek babında emr-i Ali sadır olmağla imtisalen li emr-i Ali hazinedar

muma ileyh Ali Ağa ile ma‘rîfet-i şer‘le hesabımız ru‘yet olundukta 62 senesine

mahsûb olmak üzere liva’i mezbûr kazalarından hanbarcin ve nevahi barcin kazalarının

sehimlerine isabet eden 166 Guruş 80 akçeden ma‘ada taksidi sani malı olan 1100

344

Guruş müşârun ileyh Abdurrrâhman paşa Efendimiz hazretlerinin zimmetlerine

geçmekle kastü-l yevm hesabı üzere murtaza paşa Efendimiz hazretlerinin hissesine

isabet eden 1312,5 Guruşu hazinedar muma ileyh Ali Ağa yedinden bî-t tamam ve-l

kemâl ahz u kabz idüp taksidi sani malından gerek kazalarda gerek müşârun ileyh

Abdurrrâhman paşa Efendimizin zimmetinde bir akçe ve bir habbe bâkî kalmamıştır

dediklerinde gıbbe-t tâstîki-ş şer‘i mâ vâki bî-t taleb ketb olundu ceru zalik ve hurrire fî

gurre-i Cemâziye’l ahîr li sene isni ve sittin ve miete ve elf

Şühûdü’l-hâl

Şerefli es-Seyyid el-Hac Halil Efendi bin Esad Efendi

Çavuş zade es-Seyyid Mehmed Ağa an kasabayı sandıklı

es-Seyyid el-Hac Ali Ağa an kasabayı Şuhut

Harkı kebir mütevellisi monla Mehmed bin veli Efendi

Kaimakam Mehmet zade

Boyacı zade an kasabayı sandıklı

Çöle kazasından Türkmen imam

S 64 B 231

Şeri‘at şi‘ar Şuhut kadısı Efendi zîde fazlehu ve kıdvetü-l emâsil ve-l akran

ayan-ı el-Hac Ali Ağa vesair ihtiyarını zîde kadrehum inha olunur ki sekban

bedeliyesiçün kazanızdan hâlâ sancak mezbûr mutasarrıfı saadetlü Abdurrrâhman paşa

hazretleri tarafına edaya taahhüt olduğunuz akçe ve hazeriyeden malumul miktar

meblâğ tarafımızdan tamamen paşayı muma ileyh hazretlerine teslim ve onlar dâhi

piyade askeri tertib ve bu hususun hitamına değin bâ ferman-ı Ali ma‘ıyetimize me'mur

olmağla meblâğ-ı mezkuru bir an evvel tâhsil ve tarafımıza irsale ihtimam eylemeniz

için divanı Anadoludan buyuruldu tahrîr ve kapıcılar bölükbaşımız kıdvetü-l emâsil ve-l

akran el-Hac Mehmed Ağa zîde kadrehu ile irsâl olunmuştur inşallahu Teala vusulünde

gerektirki vech-i meşrûh üzere amel ve hareket olunup ma‘rîfet-i şer‘ ve mübaşir

merkûm marifetiyle ve marifetinizle bir an evvel meblâğ-ı mezkurları tedarik ve

tamamen tarafımıza irsali dikkat ve ihtimam edip avk ve tehir olunmaktan gayetü-l gaye

ihtiraz ve ictinab idüp mucib buyuruldu ile amel eyleyesiz deyu

Fî 27 Cemazîye’l evvel sene 1162

Vasale ileyna kayıd fî gurre-i Cemâziye’l ahîr li senetü-l merkume

345

S 64 B 232

İsmail keryesinin emânet beratıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Medine-i Karahisar-ı Sâhib kazasına tabi İsmail nâm karyede vâki mescidi

şerifte bundan akdem ber vech-i hasbi imam olan erbab-ı istihkaktan iş bu rafi’i tevkî‘i

refî‘ü-l şan hakani İbrâhîm halîfe bi-l fiil beratı şerifle mutasârrıf iken aherden Ömer

nâm kimesne kendi üzerine berât ettirip lâkin cüheladan olup edayı hizmet dâhi etmeyip

tereke hizmet olmağla def olunup ker ve sâhib ol merkûm İbrâhîm halifeye kemafil

evvel ibka ve mukırr kılınmak babında naib-i mevlânâ Hasan zîde i’lmehu arz etmeyip

vech-i meşrûh üzere sadaka idüp bu beratı hümâyun saadet mekruna verdim ve

buyurdum ki ba‘de-l yevm merkûm Abdullah halîfe varıp zikr olunan mescidi şerifte ref

olunan mezburun yerine kemafil evvel imam olup hizmeti lazımesin mer‘ i mü’di

kıldıktan sonra ber vechi hasbi mutasârrıf olup vakfın ruhu ve devamı ömrü devlet için

reaya müdâvemet göstere ol babta tarafı aherden ber vech ile dahil ve taarruz kılmayalar

şöyle bileler alamet-i şerife itimat kılalar tahriren fî evasıt Cemâziye’l evvel li sene isni



Vasale ileyna kayıd Fî gurre-i Cemâziye’l ahîr sene 1162

S 64 B 233

Hanbarçınlı fermanıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Kıdvetü-l kuzât ve-l hükkâm madenü-l fazail ve-l kelâm Barçınlı ve Nevahi

Barçınlı kadıları zîde fazlehum ve mefahirül emâsil ve-l akran ayan-ı vilayet iş erleri

zîde kadrehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olucak malum ola ki Nevahi Barçınlı kazası

naibi mevlânâ es-Seyyid Hüseyin zîde i’lmehu divân-ı hümayunuma arz gönderip

karahisar-ı sâhib sancağında vâki otuzar kırkar ol ve ellişer baş çürük ve zayıf

karyelerden ibaret olan Barçınlı ve Nevahi Barçınlı kazaları orta kulun caddesinde vâki

Hüsrev Paşa hanı menzilini emri alişanda muhârrer mezkûr olduğu üzere mâ‘iyeten eras

eylemeğe hâvî olduklarından başka nevahi Barçınlı kazasının nısfı mertebesinden ibaret

olan 2,5 adet avarız hanesiyle mukâyyid çoğu karyesi ahalileri sağir aşr-u rusumların

sahibi arza ve avarızların cem‘ine me'mur olanlara vermek şartıyla derbentçi tâyin

olunmuş olmağla menzil-i mezburun evamiresi mukabili gerek Anadolu valileri ve

gerek sancak mutasarrıfları taraflarında imdad-ı hazeriye ve seferiye mutalebe

olunmamak üzere yedlerine bundan akdem müteaddid evamir aleyhim verilmişken

Anadolu valileri ve Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfları bazı şeyi illet ve bahane

346

idüp iki de birde yetmişer seksener neferatlu irsâl ve zahire beha ve kaftan beha namıyla

hilâf-ı ferman ide o hazeriye ve seferiye birkaç katı akçeleri alınıp hem emuru menzili

edaya ve ruyete ve hem hizmet derbendi tediye eyledikten sonra tekrar bila ferman bu

mekule tekalif-i şakka vermeğe tab eder olamayıp ekserinin perakendeliklerine badi

olduğundan gayrı bakiye kalanları dâhi mustağrak duyun ve ahvalleri diğer gün olmağla

hallerine merhameten ol mesellü tadiyat ile yedlerinde olan emri alinin mugayiri rencide

olunmamaları için emri şerifim verilmek ricasında oldukları arz ve ilam eylediği ecilden

hazine-i amiremde mahfuz olan mevkufat defterlerine nazar olundukta

S 64 B 234

Karahisar-ı sâhib sancağında vâki Nevahi barcanlı kazasına tabi Çoğu

karyesinin iki buçuk avarız hanesi olup avarız ve nuzulleri tarafı mirîye edâ ve sair aşar

ve rusumların zabıtlarına vermek üzere 1124 senesinde derbentçi kayd olunduğu ve

hüsrev paşa menzilinin on bir re’s bargirden itibar olunup ve gayrı ez ücret yediyüz

doksan yedi buçuk Guruş bargir beha ve masarıf-ı sairesi olup meblâğ-ı mezburun 237.5

Guruş ve 40 akçesi barcanlı kazası avarız nuzulü malından ber vechi ocaklık tayin ve

559,5 ve 20 akçesi hazine-i amiremden edâ olunduğu mukâyyid bulunmağın ve bundan

ma‘ada 6 adet kazalardan dört bin Guruş imdadiye tâyin olunduğu ve Barcanlı ve

Nevahi barcanlı kazalarının ahalileri menzil mezbûru mâ‘iyet üzere ru’yet eylemek

şartıyla kazalarından Anadolu valileri ve Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfları

taraflarına muayyen olan imdad-i seferiye ve hazeriye mutalebe olunmayıp af olunmak

üzere 49 ve 53 ve 54 senelerinde evamir-i şerifem verildiği ve bu def‘a aile iran ber

taraf takribi ile ber vechi muhârrer kaza’in mezburun Karahisar-ı Sâhib sancağı

mutasarrıfları taraflarına muayyen olan imdad-ı hazeriye kemafil evvel tahsili için mir

miran muma ileyhin iltimasıyla 60 senesinde emr-i şerifim verildiği divân-ı

hümayunum ve mevkufattan ihraç olunmakla rahmen lil fukara 2-3 seneye dek dâhi

kazaen mezbureyn ahalilerinden menzil hizmeti mukabili Anadolu valileri ve Karahisar-

ı Sâhib sancağı mutasarrıfları taraflarından imdad-ı hazeriye taleb olunmamak üzere

emri şerifim verilmek babında bi-l fiil baş defterdarım olan Mehmed dame uluvvûhü

ilam etmeğin muma ileyhin ilamı mucebince amel olunmak için 1160 senesi

Zilhiccesinin evasıtında emr-i şerîf verildiği evamir-i şeriften sonra sancak

mutasarrıfına bir üslub sabıkan hazeriye verilmek üzere divân-ı hümâyun tarafından

emr-i Şerife verildiği dâhi der kenar olunmağın ahali-i memlekete ve fukarayı ra‘iyete

hilâf-ı şer‘ ve ferman-ı takaddi olunduğuna rıza’i padişahanem olmamakla Anadolu

347

valileri ve sancak mutasarrıfları taraflarından bila ferman zahire beha ve sair tekalif

mutalebesiyle kaza-i mezbûr ahalileri rencide ettirilmek üzere emri şerifim verilmek

babında iftiharü-l ümera‘i-l ve-l ekabir bi-l fiil baş defterdarım Mehmed dame

uluvvuhu telhis etmeğin imdi telhisi mucebince amel olunmak babında fermanı alişanım

sadır olmuştur buyurdum ki hükmü şerifim vardıkta bu babta sadır olan emrim üzere

amel idüp dâhi ahali’i memlekete ve fukarayı riayete hilâf-ı şer‘ ve fermanı takaddi

olunduğuna rıza’i hümayunum olmamakla Anadolu valileri ve sancak mutasarrıfları

taraflarından bila ferman zahire beha ve sair tekalif mutalebesiyle kaza-i mezbûr

ahalilerine rencide ve remide ettirmeyesin şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız

tahriren fî-l yevmil sadis cemâziyel evvel li sene isni ve sittin ve miete ve elf


Vasale ileyna kayıd Fî 7 Cemâziye’l ahîr

S 64 B 235

Afyon mültezimi temessüküdür.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)

Vech-i tahrîr-i huruf budur ki iş bu 1162 senesine mahsûb olmak üzere uhde ve

iltizamımızda olan mukata‘ası iklamından Karahisar-ı Sâhib ve kasabayı Şuhut ve Çay

ve Bolvadin Sincanlı kebir ve sagîr ve Karamık vesairlerinden zer‘ olunan haşhaşın

dönüm rusumat mirilerin sene-i mezburenin martı ibtidasından şubatı gayetine gelince

hasıl olan dönüm haşhaşı rusumların ahz ve kabza talib ve Ragıp olan kıdvetü-l emâsil

ve-l akran Ahmet Ağa ve munla Mustafaya deruhte ve iltizam olunup onlar dâhi iltizamı

kabûl ve bedeli iltizamı olan meblâğ-ı mezburu vakit ve zamanıyla tarafımıza edâ ve

teslim eylemek şartıyla zikr olunan kaza ve kuralarında zira‘ olunan haşhaş dönüm

rusumat mirilerin ahz u kabz ve dönümlerin mesaha olunup iktiza eden mahallerden

malı mirilerin tamamen cem ve tâhsil ve tarafımıza edâ ve teslim olunmak babında zikr

olunan kazaların dönüm rusumatı haşhaşı ahz u kabz zabt ve rabt ve tasarrufu için

yedlerine iş bu temessük verilmiştir gerektir ki vech-i meşrûh üzere zikr olunan kazayı

mezbûr ve nelerin zira olunan dönüm haşhaşının mirilerin ahz u kabz zabt ve rabt

mukaddem verilen temessükümüz amel ve itibar olunmayıp fî mâ bâ‘de tarafımızdan

ve gerek tarafı aharımızdan mani ve müzahım dahil ve taarruz olunmaya Fî tarîhi-l

mezbûr 1162

Ebubekir voyvoda vekili hala

348

S 65 / B 236




ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Karaman valisi vezirim paşa edammallahuteala iclalehu ve

Emirü-l ümera’i-l kiram kebirü-l kübera’i-l fehham zül-kadr ve-l ihtiram sahibü-l izz

ve-l ihtişam el-muhtaz bi mezidi inayetü-l mülkü ala Karahisar-ı Sâhib sancağı

mutasarrıfı (Boş) dame ikbalehu ve mefahirü-l kuzât ve-l hükkâm madenül fazail ve-l

kelâm o havalide vâki kazaların kadıları zîde fazilühum tevki‘ refi‘ vasıl olûcak malum

ola ki 1162 senesine mahsûben İstanbul baruthanesi nazırı olan kıdvatü-l emacid ve-l

ayan el-Hac Hamza zîde mecidühu divân-ı hümayunuma arzuhal idüp muma ileyhin

marfetiyle baruthane-i mezkurede tabıhına tertip olunan barut sipahin cüz-i azami olan

güherçile öteden beri Kütahya eyaletinde vâki Eskişehir ve Seferihisar ve Haymana ve

Barcin ve Bolvadin ve Şuhut kasabalarıyla Sandıklı ve Karahisar kazalarında ve Konya

eyaletinde vâki bazı kazalardan mübaye‘a olunageldiğine binaen sene-i mezkureye

mahsûben ahvali mezbureden seneyn saire misüllü iktisa eden güherçilenin cem ve

mübaye‘ası nazır muma ileyh tarafından Akşehir kazası sakînlerinden hatîb zade Hacı

Mehmed ve aziz Ağa nâm kimesnelere ihale ve tefvîz olunmakla mübaye‘asıçün şurut

ve kuyudu havi emr-i alişan dâhi verilmişken karahisar kazası sakînlerinden Hacı Yusuf

ve oğlu Halil ve Seyyid Hüseyin ve karındaşı Mehmed ve köle Hacı Ali ve Kuçur

Hüseyin ve Bolvadin sakînlerinden sarık ve Seferihisar kazasından Ekizler ve Şuhud

kasabasından Mûsa Beşe oğlu nâm kimesneler tami‘hame tebi‘iyet ile mugayir emri

alişan yedlerinde olan güherçileyi hafiyete bazı tüccara füruhta cesaret eylediklerinden

baruthane-i amirenin tatiline badi olmalarıyla ol mekulelerin yedlerinde olan

güherçileleri ber mûceb emr-i alişan mirî için mübaye‘a ettirilip fî mâ bâ‘de bir

vukıyyesi tarife-i tüccara ve sair kimesneye verilmemek için gereği gibi tenbih

olunduktan sonra mütenbih olmayanları ahz ve habs i ve yedlerinde olan güherçileleri

için mübaye‘a olunmak üzere siz ki veziri müşar ve mir miran ve kuzât muma

ileyhimsiz sizlere hitaben emri şerifim verilmek ricasına istid‘ayı inayet eylediği ecilden

hazine-i amiremde mahfuz olan baş muhasebe defterlerine nazar olundukta âsitâne-i

saadetim baruthanesinde tabıhını tertib olunan barut sipahin cüzi azami olan

güherçilenin ekseri ulûvvî ve kaza-i mezkurlardan ve havalilerinden ve sair güherçile

bulunan mahallerden mübaye‘a ve nakil olunagelmekle askeri ve kazaskeri her kim

349

olursa olsun yedlerinde bulunan güherçilenin bu vukıyyesi ahere furuht olunmayıp

cümlesi mirî için mübaye‘a ve nakil olunmak ve içlerinden bazıları hasıl eyledikleri

güherçileyi bir tarik ile hafite muhterik taifesine furuht eyleyip İzmir ve Kayseriye ve

Kütahya vesair mahallere nakil ve efrence ve harb-i kefereye ziyade behalar ile füruht

eylediklerinden baruthane-i amirenin tatiline badi olmalarıyla ol mekuleler ahz ve

yedlerinde bulunan güherçileleri mirî için mârifet olunduktan sonra hilâf-ı emri alişan

harekete cesaret eyledikleri için bayi‘ ve müşterisinin muhkem haklarından gelinmek

için isim ve resimleriyle der saadetime arz ve ilam olunmak üzere güherçile mübayeası

için verilen evamir şurutundan olduğu derkenar olundukta arzuhal ve derkenarı

mucebince 1161 senesi zilhîccesinin 4.günü tarihiyle emri şerifim verildiği derkenar

olunmağın mucebince emri şerifim verilmesi için iftiharü-l ümera ve-l ekabir bi-l fiil

baş defterdarım Mehmed dame uluvvuhu telhis etmekle imdi telhis mucebince amel

olunmak babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur buyurdumki hükm ü şerifim vardıkta

bu babta sadır olan emrim üzere amel idüp dâhi ol mekulelerin yedlerinde olan

güherçileleri mukaddema sadır olan emr-i alişanım mucebince mirî için mübaye‘a

ettirilip fî mâ bâ‘de bir vukıyyesin tarife-i ticaret vesair kimesnelere verilmemek için

tenbih olunduktan sonra mütenbih olunmayanları ahz ve kabz ve yedlerinde olan

güherçileleri vekili olan mezburlar marifetiyle mirî için mübaye‘a ettirilip mugayir emri

alişan bir ferde inat ve muhalefet ettirmeyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız

tahriren fî-l yevmül sadis Rebi‘ül ahir li sene isni ve sittin ve miete ve elf

Vasale ileyna kayıd Fî Cemâziye’l ahîr sene 1162


S 65 B 237

Akşehirlinin güherçile iltizamı temessüküdür.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın

başlığıdır.)

Vech-i tahriri huruf budur ki

İş bu 1162 senesi uhdemizde olan İstanbul baruthanesinde tabıh-ı ferman

buyurulan barut sipahin cüz-i azami olan gühercilenin ekserisi Anadolu ve Karaman

eyaletlerinde Akşehir ve Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki Boz ulus ve vürûd-ı a’varda

Haymana ve Seferihisar ve Bolvadin ve kazalarında ve ol havalilerinde baruthane-i

amire için güherçile cem‘ ve tâhsil ve bu tarafta mirî mahsenine irsâl ve teslim eylemek

üzere Akşehir sakînlerinden El-Hac Mahmûd ve Abdülaziz Çelebi tarafımızdan vekîl ve

nasb ve tâyin olunmalarıyla zikr olunan mahallerden ihrac olunan güherçilesinin

350

sabıkan nerde olageldiği üzere tarafı mirî için mübaye‘a ve cem ve tâhsil ve vakit ve

zamanıyla baruthane-i amireye irsâl ve teslim eyleyip hususu mezbûr devleti aliyenin

mühham lazımül ihtimamdan olmağla fermanı Ali mucebince zikr olunan güherçile

mübayi‘asına me'mur emuruna aherden bir ferd duhûl ve taarruz eylememek ve bazen

bize mekulelerine cüdde bir habbe miktarı güherçile verilmemek üzere gereği gibi

muhafaza olunarak mazallahuteala hilâf-ı ferman-ı Ali hareket eyleye bu emûr-u

mühimmenin tehir ve tatiline bais olan muhtekir ve mardebaz mekulelerine bey ve

füruhta cesaret edenler her kimler ise beyi‘ ve müşterisi ma‘rîfet-i şer‘le ahz ve

yedlerinde bulunan güherçile tarafı mirî için zabt ve haklarından gelinmek için

keyfiyetleri der devlet medara arz ve ilam üzere tarafımızdan bu hususa ber vech-i

muharrer vekîl nasb olunan mezburların emurlarına vicahen minel vucuh tarafı aherden

müdahale ve muhala’t olunmamak için işi bu zabt temessükü verildi Fî Rebîü’l ahir

1162

Vasale ileyna kayıd Fî 11 Cemâziye’l ahîr 162

İmza: el-Hac Hamza nazır baruthane-i İstanbul hala

S 65 B 238

Zımmi ve erbabı tımarın pazarda füruht eyledikleri tereke-i öşre bac verilmemek

için emirdir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)




ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la hâlâ Anadolu valisi vezirim (Boş) paşa edammallahuteala

iclalehu ve kıdvetü-l nüvvab el müteşerri‘in Karahisar-ı Sâhib kazasında naibü-l şer‘i

olan mevlânâ (Boş) zîde ilmehu tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki

zaimadan darendegan-ı ferman vacibü-l iz‘an kıdvetü-l emâsil ve-l akran ve Seyyid

Mustafa zîde kadrehuma sitte-i saadetime arzuhal idüp berât-ı şerifimle mutasârrıf

oldukları zaimatları karyeleri topraklarında hasıl olan tereke-i öşürlerini kasabayı

mezburada vâki pazara götürüp sefer mühimmatları için satmak murad eylediklerinde

bacidar olanlar hilâf-ı kanun bac talebiyle teaddi ve rencide eylediklerin bildirip ol

babta kanun üzere emri şerifim rica eyledikleri ecilden buyurdumki hükmü şerifimle

vardıklarında hususu mezbura tamamı mukâyyid olup göresin bunlar ticaret tarikiyle

pazara tereke getirip bey‘ ederler olmayıp fil vâki zeametleri karyeleri toprağında hasıl

olan tereke-i öşr leri olup pazara getirip sefer mühimmatları için satmak murad

351

eylediklerinde bacidar olanlar hilâf-ı kanun bac talebiyle teaddi ve rencide eyledikleri

vâki ise men ve def eyleyesin ama mukâyyid olasın ki aherin terekesin bizimdir deyu

zeametleri mahsullerine hâlât idüp bacidar olanlar ki mahsulüne gadr olunmak ihtimali

olmaya min badi kanuna ve emri hümayunuma muhalif kimesneye iş ettirmeyip

kafiyede medhali olmayanları karıştırmayıp işlemeyenleri isim ve resimleriyle vukuu ve

sıhhati üzere yazıp arz idüp hususu mezbûr için bir dâhi emrim ve eremlü eylemeyesin

şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın tahriren fî evasıt Cemâziye’l evvel li sene



S 66 B 239

Cümle marifetiyle kerpiç kalıbta nizam verildikte muamar arşul barmağıyla tûlu

13 barmak ve arz-ı 5 barmak ve emeği 4 barmak olmak üzere müceddeden bir kalıp

yapılıp mahkemede damgalanıp vesairlerine ona mukayese olmak niza verildiği bu

mahale kayd şud Fi 10 Cemâziye’l evvel 1162

S 66 B 240

İş bu 1162 senesinin mah-ı Cemâziye’l evvelinin onuncu günü cümle ayan ve

ahali marifetleriyle olan tevzide mütevelli Munla Mehmedin bâ defteri müfredat

masarıfı beyan olunur

Guruş Pare

02 Pare 5 Şeyh oğlu yediyle kethüda bey konağına kireç akçesi

02 Sarayın kamuş pazarı tarafında olan duvara iki günde ustadiye ve ırgadiye

ve taamiye

02 Sagîr pazarı tarafı ahar duvarına iki günde üstadiye ırgadiye taamiye ve

mutbah bacasına

12 Kütahyalı çavuş kethüdasına verilen

05,5 İhtisab Mehmed e meyve akçesi

27 Sucu zade Ali Ağa konağına gelen zîde’asına dokuz bargir ücreti

=50,5 Pare 3

05,5 Kütahya ve karahisar taksidinin hülasa tezkeresine

79,5 Sığırcık suyuna giden adama bargir ve ücret ve bâ defteri müfredat masrafı

36,5 BeyEfendimiz kethüdanın menzil bargirlerine ücret

11 Hüseyin Ağa konağına çelik paşa hazretlerinin amucasına konak masrafı

22 Pare 3 Avarız-ı kesri

=205 Pare 3

06 Avarızcı ağanın kirasına verilen

352

10,5 Paşa Efendinin mehter başısına verilen

01,5 Sarayın yazlığına ve çeşme tahta ve üstadiye

03 Medineli meşiha

05 Pare 3 Lefi olunan ortalık bargir kirası ve ücret

=231

16 Koyun için gelen vezîr ağasına

10 Tekkeye giden çukadara

15.5 Saray kapısı üzerine oda duvarına kiriş ve döşeme ve hantal ve kerpiç ve

üstadiye ve ırgat

39 Yeni hana üç aylık onüç odaya verilen kira

08 Pare 2 Tekkeli Mehmed Paşanın hüddamı konağına masraf

=219,5

55 Paşa Efendimizin köşküne bâ defter döşeme ve hattal ve kerpiç ve tahta

16 Çelik Mehmed paşa hazretlerinin haddamına ve dedelerine ta‘amiye ve

saman

15 Eyret karyesine giden arpa kirasına verilen

06 Yafta ve atemiye giden adamlara

20 Menzilciye verilen

=431,5

10 Menzilci Hacı salihe

40 Pare 4,5 Doğancıya verilen

31 Pare 3 Kütahyaya giden salih hacı ağaya

20 Çavuş kethüdasına Dervîş Ağa konağına

02,5 Mandıram çavuşlarına

=545

02,5 Pare 1,5 Buğday ölçen adamlara ve hizmet ve gazal akçesi

45 Pare 32 Menzilci İsmail buğday mübaşerete üç günlük masraf

40 Meşik ve musallak

05 Kılavuz ve bargir bakan adamlara

04 Cephaneye urgan ve katran ve zeyt yağı

30 Bayrak fermanı getüren Ferman ağasına

=661

S 66 B 241

Devletlü Çelik Mehmed Paşa Efendimiz hazretleri tarafı bahir‘ü-l şereflerinden

mübaye‘ası emir buyurulan 500 Isbarta kilesi hınta 750 kile karahisari olmak üzere

kıymetleri olan 2250 Guruş an nakit hüddamiye teslim olunup hınta iştira olunan

353

kimesneleri ve her birlerine meblâğ-ı mezburdan teslim olunan meblâğı beyan eder Fî 9

Cemâziye’l evvel 1162

Hınta kile

100 Hazinedar Hacı İbrâhîm ağadan

150 Ağzı karalı Mustafa ağadan

100 Hacı Abdurrrâhmandan

100 Hacı Yusuf oğlu Hacı osmandan

150 Otçu zade Hacı İsmail den

50 Dervîş ağadan

100 Mahmûd Efendiden

=750

Bâlâda zikr olunan meblâğdan teslimatı beyan eder

Guruş

250 Otçuzadeye teslim olan

250 Hazinedar ağaya teslim olan

100 Mahmûd Efendiye teslim olan

300 Derviş Ağa ile Hacı osmana teslim

275 Ağzı karalı Mustafa ağaya teslim

275 Hacı Abdurrrâhmana teslim olan

=1450

800 Vilayet masrafına verilen

=2250

Beher karahisar kilesi üçer Guruş birer rub’ olmak üzere mübaye‘a olundu

S 67 B 242-a

Sincanlı ayanı izzetlü İsmail bey ve kazayı mezburun kur’aları ihtiyarları inha

olunur ki bundan akdem düstur-u veli ni‘am Efendimiz hazretleri sürücülük ile ol

taraftan teşriflerinde ber mûceb defter mümza kazaya tevzi olunan zahire behadan

birkaç karyenin sehimleri tâhsil olunup âlâ hale kalmağla imzalı defter hâlâ senin

yanında olduğu malumumuz olmağla defteri mezkuru olup ve zikr olunan bekaya her

kankı karyelerde kalmış ise her bir karyeden ikişer üçer ihtiyarları dâhi alıp kalkıp

kendin bu tarafa gelmeye dikkat ve ihtimam eyleyesiz

İmza : Ömer kethüda valiyi Anadolu

354

S 67 B 242-b

İzzetlü genç Ahmet bölükbaşı inha olunur ki

Evveliniz gelip me'mur olduğun adamın firarın haber vermek ile iş bu tezkere

tahrîr ve irsâl kılınmıştır vusulünde firar eden şakinin ve karındaşının emval ve

eşyasının tamamen kabz idüp alıp bu tarafa gelesiz

İmza : Ömer kethüda valiyi Anadolu hala

S 67 B 242-c

İzzetlü saadetlü biraderim genç Ahmet Ağa hazretlerinin huzurlarına

inha olunan mezburdur ki

Me'mur olduğun adamlar ele geçmeyip ona binaen ihbarımız olmağla karındaşın

ve enval ve eşyaların alıp bu tarafa gelmeye sa‘i edesiz deyu iş bu varaka tahrîr olundu

vusulünde firar-ı mezburların karındaşı ve emval ve eşyaların alıp bu tarafa gelesiz

Halis kul Ali baş Ağa’i valiyi Anadolu

Ve kendilerin dâhi gereği gibi su'âl ve ele geçirmesine sa‘i eyleyesin ve-sselam

S 67 B 242-d

Bais-i tezkere budur ki

Konaklı veli Hüseyin nâm kimesne neferiyle maan herhangi mahalde bulunur

ise ahz u kabz olunması için iş bu tezkere tahrîr ve irsâl olunmuştur yine te‘ali ledil

vusul her kankı mahalde bulunur ise ahz u kabz olunup bu tarafa ihzâr olunmasına sa‘i

ve ihtimam eyleyesiz ve-sselam

Halisül fevat baş Ağa’i valiyi Anadolu

S 67 B 243

Karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıfı saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerine

zahire beha ve taksidi salis için mahallattan ahz olunan malzemelerin hıyni tevzide idhal

olunmak için bu mahale kayd olundu

Fî 18 Zilhîcce 1161

Guruş

130 Mahalle-i Sofular

150 Mahalle-i İmaret

100 Mahalle-i Nasari

80 Mahelle-i Karaman

50 Mahalle-i Camiikebir

=510

40 Mahalle-i Hacı Yahya

355

40 Mahalle-i Mahmûd

40 Mahalle-i Taç Ahmet

40 Mahalle-i Arapmescidi

=670

40 Mahalle-i Akmescid

40 Mahalle-i Kahil

35 Mahalle-i Erdiç

30 Mahalle-i Kubbeli

=815

30 Mahalle-i Fakih paşa

33 Mahalle-i Burmalı

23 Mahalle-i Efecik

23 Mahalle-i Doğancı

=924

20 Mahalle-i Munla bahşi

25 Mahalle-i Çavuşbaşı

15 Mahalle-i Karakatib

15 Mahalle-i Ekeste (Eksüte)

=999

15 Mahalle-i Zâvîye

15 Mahalle-i Çavuşoğlu maa İpek

15 Mahalle-i Sinan paşa

15 Mahalle-i Hacı evtal

=1059

15 Mahalle-i Bederek

15 Mahalle-i Yukarı Pazar

11 Mahalle-i Hacı İsmail

6 Mahalle-i Hisar önü

5 Mahalle-i Sinan halîfe

=1111

350 Aşağı acem hanından alınan

50 Kondu acemden alınan sehim

50,5 Mukırr Efendi yediyle

300,5 Hacı Abdurrrâhmandan alınan sehim

10 Mütevellinin oğlundan alınan

=1871

356

S 68 B 244

Bolvadine giden basri küçük arab menzilcinin virdiği bargir yerlerine Anadolu

valisinden menzil buyrulduları vardır. Fi 5 Cemazîye’l Ahir 1161

Menzilci el-Hac salihin Anadolu valisine virdiği bargirlerin suretidir.

Fi 5 Cemazîye’l evvel 1162

Dükkan sarraç ağa ve mallarına virdiği menzil bargiri 4

Divan Efendisi tezkeresiyle virdiği menzil bargiri 2

Vezir Abdurrahman paşa hazretlerinin Bolvadine kadar Çukadar bargir 2

Defa’ Kütahyaya giden Çukadarların bargiri 6

Kütahya süvariye virdiği halis altun 1

Yine ba-buyruldu Vali’i Anadolu virilen bargir 2

Bey şehrine giden bargir 3

Ekmekci başı gafura virilen bargir 3

Çelik paşa hazretlerinin banaza giden bargir 3

Abdullah paşa hazretlerinin sandukası götüren çukadara bargir 3

Anadolu valisinin koşucuları müştemisine bargir 6

Ba huzura giden çukadara bargir 3

Defa’ kütahyadan bargir 4

Talat oğluna virilen bargir 3

Genç Mehmet ağaya bargir 21

Genç Mehmet için giden çukadara bargir 4

S 68 B 245-a

Kalecik-i kebir sükkanından Fâtır oğlu Kör Ahmed nâm kimesne mahfeli kazada

ikrar ve itiraf iderek zevcem Rahime nâm Hatun bi-kadril kati nafaka ve kisvesini

görürüm eğer üç aydan mütecaviz bırakub ve bırağır giderise benden mutalliga olsun

dediği kaydı sicil olunmuştur. Fi 22 Şevvâl 1162

S 68 B 245-b

Karahisarlı Mustafa oğlu İsmailin sekinesinin oğluna otuz üç deyn olub lakin

Döne mezbur vefat ider bir senesine sair olmayub kırk elli göz mikdarında mahsus

olduktan sonra Hacı Ebu Bekirin ve şehadetten zîde Hasan Çelebi ukdesine şehadetleri

kayıd şud. Fi 25 Safer 1162

S 68 B 246

Belge fotokopi nüshasında siyah çıktığı için okunamadı.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

4. 545 NOLU ŞER’İYYE SİCİLİNİN DEĞERLENDİRMESİ

4.1. 545 Nolu Şer’iyye Siciline göre Karahisar-ı Sahip (Afyon) Sancağının

İdari Yapısı (1161-1162 h. / 1748-1749 m.)

Osmanlı Devleti'nin mülkî taksîmatında memleket eyaletlere, eyaletler

sancaklara, sancaklar kazalara ve kazalar nahiyelere ayrılmıştır. Osmanlı idâresinin en

alt birimi şehirlerde mahalle, kırsâl alanda ise köy topluluklarıdır. Bu taksîmat içinde

eyalet en üst birimdir. Eyaletin bir alt birimi olan sancaklar, ülke idâresinin temel

birimiydi ve devlet teşkilatının çekirdeğini oluşturmaktaydı.

"Karahisar-ı Sahib" adıyla anılan bu sancağın XVI. yüzyıl tahrir defterlerine

göre sekiz kazası vardı. Bunlar Kırhisar veya Kayırhisar, Ulu Sincanlı, Kiçi Sincanlı,

Sandıklı, Çöl, Şuhut, Bolvadin ve Barçınlı kazaları idi. Bu sayı XVII. yüzyılda Evliya

Çelebi'ye göre dokuz kadardır.72

İncelediğmiz dönemde transkriptini yaptığımız deftere

göre Anadolu Eyaletine bağlı olan Karahisar-ı Sahib’in merkez kazâ ile birlikte on

kazası bulunmaktadır.

Tablo 1. Karahisar-ı Sahibe Bağlı Kazalar73

545 Numaralı Karahisar-ı Sahib Şer‘iyye Sicili’nden edinilen bilgilere göre

1748-1749 tarihlerinde Karahisar-ı Sahib’de 128 köy (kurâ) bulunmakta olup bunlar ise

şunlardır;

72 Feridun Emecen; “Afyonkarahisar”, DİA, C.1, İstanbul, 1998, s.444 73 545 Nolu Karahisar-ı Sahip Şer’iyye Sicili (A.Ş.S.), Belge: 190, 196


(Merkez Kaza)

Kaza-i çay Kaza-i Bolvadin

Kaza-i Karamık

Kaza-i

Sandıklı

Kaza-i Şuhut

Kaza-i

Sincanlı

Kaza-i Nevahi

Barçınlı

Kaza-i

Hanbarçınlı

Kaza-i

Çöleabat

358

Tablo 2. Karahisar-ı Sahib’in Köyleri74

Ablak Ahiler Akcain Aksaz Anbanas

Araplı Aşağı tantarı Aşkale Ayasini Ayvalı

Aytemur Bağçecik Ballıca Bal mahmud Bayat

Belce Bolhallı Bostanlı Bozöyük Büyük

Canikci Cebişli Corca’i kebir Corca’i sağir Çakır sağir

Çalışlar Çapak Çavdarlı Çavusbaşı Çebni

Çıkrık Çiftlik Çobanlar Çobanlıca Çukur

Deper Dinar Doğanlar Döğer Elpirek

Emir sultan Erkmen Eymür Eynaz (İnaz) Eyret

Eziler Feleli Gazi mürsel Gebeceler Gezler

Göbel Göreler Göynük Hacıbeyli Hacıgazi

Halımorlu Han bayadı Hakir Sağir Harmanlı Has çakırlar

Hayranbolu Hisarönü Liğen Ilıca Ilıca Arablısı

Ilıcalı İsce Işıklar İbrik İldoğan

İsmail Kabaca Kablan Kalecik-i kebir Kalecik-i sagir

Karaağaç Karaaslan Karacaviran Karışı Kayaviran

Kernebe Kınık Kışlacık Kızıl kilise Kiçi murâd

Kozluca Kozluca Çıkrık Kozluca Mikail Köcez Köprülü

Kulatay Kumartaş Kunduzlu Kurdbaşlı Kürd

Küşniş Liğen Manastır Matlab Mihail

Ortaklar Ortaviran Osman Onmaz Ökçeli

Ömer Üyük Salar Saranbalı Sarık

Sarı kavak Seker Sibsin Susuz Süğlün

Sülümenli Tatlar Taylık Tekke Tekkeler

Tirliye Turfallı Ulucak Ulu murad Üç ağıl

Yakublu Yarımca Yukarı Tandırı

XVII. yüzyılda şehirde Evliya Çelebi'ye göre kırk iki mahalle, 20.000 kadar da

nüfus bulunmaktaydı. 545 Numaralı Karahisar-ı Sahib Şer’iyye Siciline göre 1748-1749

tarihleri arasında, Karahisar-ı Sahib’de 35 mahalle bulunmaktadır. Bunlar ise şunlardır;

74 A.Ş.S., Belge:38, 87, 147

359

Tablo 3. Karahisar-ı Sahib’in Mahalleleri75

Akmescit Arap mescidi Bederek Burmalı Camii kebir

Çavuş oğlu Çavuşbaşı Doğancı Efecik Ekeste (Eksüte)

el-Hac Evtal el-Hac İsmail el-Hac Mahmûd el-Hac Yahya Ensari

Erdiç Fakih Paşa Hisar önü İpek İmaret

Kâhil Karakatib Karaman Yahudi Kayalu

Kubbeli Munla Bahşi Nasari Oruç Sinan Halîfe

Sinan Paşa Sofular Tac Ahmet Yukarı Pazar Zaviye


İktisadi Yapısı (1748-1749 M./ 1161-1162 H)

Kadı tayin edilen bütün kazalarda, devlet ile halk arasında pek çok yetki ve

görevle mücehhez olan kadılar tarafından tutulan Şer’iyye Sicilleri, Kadıların görev ve

sorumlulukları alanına giren her türlü belge ve bilgiyi ihtiva etmektedir. Her türlü fiyat

ile ilgili kur, narh, mübayaa, müzayede ve rayiç fiyatlarıyla ilgili belgeler

bulunmaktadır. Ayrıca kalpazanlık, fiyatların kontrolü vb. gibi hususlara ait bilgileri de

ihtiva etmektedir. Üstelik sicillerde, öteki defterlerin aksine, o kazaya ait fiyatları yıllık,

hatta aylık olarak takip etmek mümkün olduğu gibi, bu fiyatları öteki kazalarla da

mukayese etmek mümkün olmaktadır.76

Şer’iyye sicilleri içindeki belge türlerinden birisi olan terekeler fiyatların tesbiti

açısından oldukça önemli yere sahiptir. Tereke ölen kimsenin bıraktığı şeyler anlamına

gelmektedir. Terekelerden halkın geçim tarzını, yetiştirdiği ürünleri, kullandıkları

ürünleri ve bunların fiyatlarını öğrenmek mümkündür. Yalnız belgelerde geçen eşya ve

malların fiyatları terekeden terekeye değiştiği için kesin bir fiyat listesidir demek tam

doğru olmamaktadır.

Defterdeki terekelerde çok sayıda hayvan ve hayvansal ürün adı geçmektedir. Bu

hayvanlardan sığır, camus, kısrak, tay, merkeb, dana, koyun, koç, toklu, oğlak, keçi,

teke gibi genelde büyük ve küçükbaş hayvanlar örnek olarak verilebilir. Fiyatlar

hakkında genel bir bilgi için Tablo 4'de bazı hayvanlara ait liste verilmiştir.

75 A.Ş.S., Belge: 38, 87, 147 76 Mustafa ÖZTÜRK, , “Osmanlı Dönemi Fiyat Politikası ve Fiyatların Tahlili”, Türk Tarih Kurumu

Belleten, LV/212, Ankara,1991, s. 93

360

Tablo 4 . Tereke Kayıtlarında Adı Geçen Bazı Hayvanlar ve Fiyatı

Karasığır çift

aletiyle

Çift 3

Guruş 75

Camus Danası Çift

1

Guruş 20

Karasığır Danası

Adet 5

Guruş 10

Karasığır İneği

Adet 3

Guruş 20

Merkep 2

Guruş 8

Kısrak 1 maa Tay

1

Guruş 25

Kancık Koyun

Adet 9

Guruş 18

Toklu

Adet 14

Guruş 21

Keçi

Adet 3

Guruş 6

Oğlak

Adet 5

Guruş 6

Koç

Guruş 3

Arıkovanı

Adet 10

Guruş 10

Koca öküz 1

Guruş2

Koyun ve Keçi 86

Guruş 145

545 Numaralı Karahisar-ı Sahib Şer’iyye Sicili’nde bulunan gıda malları ve bu

mallara verilen fiyatlara örnek olması için kasaplara ait bir narh kaydı verdik.

Tablo 5. Karahisar-ı Sahib de Narh Fiyatları77

27 Temmuz 1748

Lahm-ı ganem

Kıyye1

Meblâğ 13

Lahm-ı sığır

Kıyye 1

Meblâğ 11

Lahm-ı bagar

Kıyye 1

Meblâğ 7

İç yağı

Kıyye 1

Meblâğ 16

3 Ekim 1748

Lahm-ı ganem

Kıyye 1

Meblâğ 14

Lahm -ı maaz

Kıyye 1

Meblâğ 12

Lahm-ı bagar

Kıyye 1

Meblâğ 8

İç yağ

Kıyye 1

Meblâğ 15

2 Ocak 1749

Lahm-ı ganem

Kıyye 1

Meblâğ 16

Lahm-ı maaz

Kıyye 1

Meblâğ 14

Lahm-ı bagar

Kıyye 1

Meblâğ 9

İç yağı

Kıyye 1

Meblâğ 16

25 Mayıs 1749

Lahm-ı ganem

Kıyye 1

Meblâğ 14

Lahm-ı maaz

Kıyye 1

Meblâğ 12

Lahmı bagar

Kıyye 1

Meblâğ 8

İç yağı

Kıyye 1

Meblâğ 18

7 Temmuz 1749

Lahm-ı ganem

Kıyye 1

Meblâğ 12

Lahm-ı maaz

Kıyye 1

Meblağ 10

Lahm-ı bagar

Kıyye 1

Meblâğ 6

İç yağı

Kıyye 1

Meblâğ 16

Şehir ekonomisi daha çok ziraata ve küçük el sanatlarına dayanmaktaydı. XVI.

yüzyıl sonlarında Afyon'da iki bedesten, beş han, 800'e yakın dükkan, bir boyahane, bir

77 A.Ş.S., Belge: 11, 12, 13

361

mum imalâthanesi vardı. Evliya Çelebi'ye göre, XVII. yüzyıl ortalarında şehirde on

dokuz han, 2048 dükkan bulunuyordu ve özellikle dericilik çok gelişmişti.78

İncelediğimiz 545 Numaralı Karahisar-ı Sahip Şer’iyye Sicilinde esnaflarla ilgili

belge mevcut olmamasına rağmen belgelerde meslek adı olarak geçen lakaplardan,

terekelerde yer alan bilgilerden, hareket ederek kısmen de olsa, Karahisâr-ı Sâhib’in

ekonomik ve sosyal hayatını oluşturan meslek grupları tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu

bilgilerden hareket ederek bu kişilerin bu mesleklerle meşgul oldukları kesin olarak

söylenemez. Ancak genel bir kanaate ulaşılabilir. Sicilde tespit edilen meslekler

arasında terzi, kavukçu, boyacı, hallaç, kuyumcu, nalbant. ekmekçi, berber, kasap,

debbağ, demirci, aşçı, hamamcı, bakkâlân, nalband, saraç, sandıkçı, keçeciler vb.

meslek grupları bulunmaktadır.

Tablo 6. 545 Numaralı Defterde Geçen Meslek İsimleri

Meslek Belge No Meslek Belge No

Berber 88-127-167 Saraç 88-186-222-227

Boyacı 5-113-233 Mumcu 12

Ekmekçi 12-247 Nalband 7-205-224

Hallaç 33 Aşçı 2-79-80-123-124-134-139-145

Hancı 88-200-224 Keçeciler 76

Kavukçu 5-30-31-146-169-188 Debbağ 79

Kuyumcu 105-187 Hamamcı 8-31-49-115-117-169

Nalbant 192-205-224 Bakkâlân 12

Terzi 62 Kasap 12-186-213


Sosyal Yapısı (1748-1749 m./ 1161-1162 h)

4.3.1. Aile

Çok genel bir ifade ile bir kızla bir erkeğin baba ocağını terk ederek yeni bir ev

kurmaları olayına evlenme, evlenen karı-koca ve çocuklardan oluşan küçük topluluğu

da aile olarak tanımlamak mümkündür.

Ailenin teşekkül edebilmesi için evlenmenin, evlenmenin teşekkül edebilmesi

için de nikâh akdi denilen sözleşmenin yapılması şarttır. İslam hukukuna göre evlenme

ile nikâh akdinin aleni olması gerekmektedir. İslam’ın bu hükmünden dolayı olmalıdır

78 EMECEN, Feridun; “Afyonkarahisar”, DİA, C.1, s.443-446

362

ki, Osmanlı döneminde yapılan evliliklerin büyük bir çoğunluğu Şer'iyye Sicillerine

kayıt edilmektedir

Bir topluluğun siyasi, sosyal, hukuki ve ahlaki yapısını anlayabilmek için, o

toplumun küçük bir modeli olan aileye bakmak gerekir. Ailede, çocuklar üzerinde

babanın otoritesi ile devlet yönetiminde hükümdarın millet üzerinde ki otoritesi

birbirine benzerlik gösterir.

Biz burada geniş bir şekilde Türk ve Müslüman Ailesi hakkında detaylı bilgi

vermeyeceğiz.79

Sicilimizde incelediğimiz döneme ait nikâh ve boşanma hüccetleri,

mehir, nafaka, vasi tayini hakkında bilgi vermeye çalışacağız.

4.3.2. Nikâh akdi ve mehir

Mehir, güvey adayı tarafından, gelin adayına verilen belirli bir miktardaki

paradır.80

Lügat da mehir evlenirken erkek tarafından kadına verilen nikâh bedeli olarak

izah edilmektedir.81

İslâm hukukuna göre, nikâh akdinden önce veya nikâh akdi

sırasında, şahitler huzurunda güveyi adayı tarafından gelin adayına verilmesi gereken

paraya mehr-i muaccel denilmektedir. Boşanma veya ölüm halinde ödenmesine ise

“mehr-i mü’eccel” denilmektedir.

İncelediğimiz defterde mehir meselesiyle ilgili birçok dava kaydı vardır.

Defterimizde, gelin adaylarına verilen mehrin miktarı kesin olmamakla beraber 15

guruş ile 125 guruş arasında değişmekteydi.82

Mesela; Şuhut kasabasından olan ve hala

Karahisar-ı Sahip de sakin Emine binti Hüseyin nâm hatun hüsnü rızasıyla ve 15 guruş

mehr-i müeccel ile Deper karyesinden Osman bin maden nam kişi ile akdi nikâh olur83

;

yine başka bir kayıtta ise Sofular Mahallesi'nden Aişe binti (boş) nâm Hatun yirmi

79 Bu konu ile ilgili olarak hazırlanmış çok sayıda çalışmadan kısa bir bibliyografya vermek gerekirse

“Aile” ile ilgili şu çalışmalara bakılabilir: Rifat Özdemir, ”Harput ve Çemişkezek ‘te Askeri Ailelerin

Sosyo Ekonomik Yapısı 1890-1919” Tarih İncelemeleri Dergisi V, (İzmir 1990), Rifat Özdemir,

Tokat’ta Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı, 1771-1810”, Belleten, Ankara, 1990, s.993, Rifat Özdemir,

Kırşehir’de Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı (1880-1906)”, Osmanlı Araştırmaları Dergisi, S. IX,

İstanbul, 1989, Abdülkadir DONUK “Çeşitli Topluluklarda Ve Eski Türklerde Aile”, İstanbul

Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, S.31, İstanbul,1978.

80 Rifat Özdemir, Tokat’ta Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı, 1771-1810”, Belleten, Ankara, 1990, s.1017 81 Z. Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.2, M.E.B Basımevi, İstanbul, 1983, s.443 82 545 Nolu A.Ş.Ş, B.9 e/ 21 83 545 Nolu A.Ş.Ş, B.9 e

363

guruş mehri müeccel ile rızasıyla nefsini Bostancı karyesinde sakin Abdullah Efendinin

çift hizmetkârı Süleyman bin Mustafaya akd-ı nikâh eder.

4.3.3. Boşanma

Lügatte bir şeyin, iki kişinin birbirinden ayrılması, fıkıh ıstılahında ise “zevciyet

bağlarının çözülmesi, karı ile kocanın birbirinden ayrılması” manalarını taşımaktadır.

Yapılan çalışmada boşanma ile ilgili örnek vermek gerekirse; Bal mahmud karyesinde

Yusuf ağanın hizmetkârı Hamza bin Satılmış nâm kimesne Akviran karyesi

sükkânından Çebeci oğlu İvaz nâm kimesne mahzarında ikrâr iderken bundan akdem

merkum İvazın kızına isteksiz olarak nikah kıyıp evlenmiştim, şimdi İvazın kızı kime

dilerse varsın der ve boşanırlar.84

Bazen de boşanan çiftler tekrar kendi istekleri ile tekrar evlenebiliyordu. Mesela;

El-Hâc İsmail Mahallesi'nde sakine Neslihan binti Mustafa nâm Hatun Çobanlar karyesi

sükkânından Ali bin Yakub nâm kimesne boşanırlar, şimdi tekrar otuz guruş mehr-i

müeccel ile yeniden akdi nikah olurlar.85

4.3.4. Nafaka

Nafaka; lügat anlamı ile birinin kanunen geçindirmek zorunda olduğu kimselere

mahkeme kararı ile bağlanan aylık86

demektir. İslam hukukuna göre, evin reisi erkektir.

Erkek, kadın ve çocukların kimseye muhtaç olmayacak şekilde yeme, içme, giyinme,

barınma vb. ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlü tutulmuştur.

Mesela; Tebrizli Mehmet Beşe müteveffanın sulbi sağir oğlu Mehmet’in validesi

Aişe nâm hatun başkası ile evlenir. Çocuğunu da götürüp mahkemeye bırakır. Muhzır

mehmede teslim olunan çocuğa beher yevmi ikişer pareden nafaka bağlanır.87

Yine başka bir kayıt da ise; Karahisar-ı sahip Fakih paşa mahallesinden fevt olan

el-Hac Hüseyin bin el-Hac Bayram nam müteveffanın sulbi sağir oğlu Ahmet ve sulbiye

sağire kızı Fatıma'ya nafaka ve kisveye ihtiyaçları olmakla babalarından intikal eden

emval ve eşyalar nemasından olmak üzere her birine yevmi yirmişer akçe nafaka ve

kisve baha takdir edilir.88

84 545 Nolu A.Ş.Ş, B.2 d 85 545 Nolu A.Ş.Ş, B.4 b 86 Ferit Develioğlu, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara,1998, s.952 87 545 Nolu A.Ş.Ş, B.9 b 88 545 Nolu A.Ş.Ş, B. 116

364

1.3.5. Vasi

Vasi; Bir kimsenin mallarında veya çocuklarının işlerinde tasarruf etmek üzere

nasb edilen kimsedir. Taşıdığı sıfata da “vesayet” denir.

Çocukların vasileri öncelikle babalar, babaların tayin ettiği vasiler, daha sonra

yakın akrabalar, onların vasileri, hiçbiri bulunmazsa hâkimin nasb ve tayin edeceği

kişiler vasi olarak tayin edilebilir. Çoğu kere boşanma veya ölüm nedeniyle yetim kalan

çocuklara, mahkemenin başı olan kadı veya nâib, çocuklara bakmak, büyüyünceye

kadar mallarını tasarruf etmek, yevmi olarak çocuklara “nafaka ve kisve baha” adıyla

belli bir parayı sarf etmek üzere vasi tayin ederdi. Örneğin: İmaret Mahallesi

sükkanından iken Mustafa Bey bin Sinan nam kişi vefat eder. Müteveffanın malları

çocuklarına intikal eder. Çocukların yaşları küçük olduğu için malların başına Anaları

Emine nâm hatun vasi olarak nasb ve tayin edilir.89

89 545 Nolu A.Ş.Ş, B. 167

365

SONUÇ

Osmanlı tarihi araştırmalarının en önemli kaynaklarından Şer‛iyye Sicillerine

dayalı olarak yapılan bu tez 545 Nolu Karahisar-ı Sahip Şer‛iyye Sicilinin ihtiva ettiği

belgeler ışığında hazırlanmıştır. Kadılık müessesesi ve Şer‛iyye Sicilleri hakkında bilgi

verildikten sonra 1748-1749 yıllarına ait 245 belgenin bulunduğu defter transkribe

edilmiş, belge özetleri yapılarak, belgeler türlerine ve konulara göre tasnife tabi

tutulmuştur.

Defterde evlenme-boşanma, vergi toplama, atama, borç, nafaka, vasi tayini,

muhallefat, miras, ev-arazi satışı gibi konularda İktisadi, İdari, Sosyo-Kültürel hayata

ışık tutacak pek çok belge bulunmaktadır. Sicilde Karahisar-ı Sahib (Afyon) şehrine ait

128 Köy, 35 Mahalle ve 10 Kazanın tespiti kayda değerdir.

Şehirde Türklerle gayrimüslimlerin beraber yaşadığı; bunun yanısıra Türk

mahallelerinin olduğu gibi gayrimüslimlere ait ( Nasari, Ekeste gibi ) mahallelerin de

olduğu görülmektedir.

Sicildeki belgelerden o dönemde de bir takım ırza, haneye tecavüz gibi ahlaki

problemlerin yaşandığı; yaralama ve cinayet gibi adi suçların da yer aldığı

görülmektedir.

Belgeler de adı geçen ve günlük hayatta kullanılan eşyalara bakıldığı zaman

şehir halkının sade bir hayat yaşadığı anlaşılmaktadır.ayrıca kullanılan eşyalara, araç ve

gereçlere bakarak yörenin kültürü ve folklörü hakkında da bilgiler edinebiliriz.

Bu çalışmamız Karahisar-ı Sahibin kısa bir dönemini kapsamasına rağmen,

ileride yapılacak olan kapsamlı şehir tarihi çalışmalarına önemli bir basamak olacaktır.

Genelde ise Osmanlı Devleti’nin sosyo-kültürel ve ekonomik durumu hakkında mühim

bilgiler sunması dolayısıyla daha sonra yapılacak çalışmalara kaynaklık edecek ve

yapılacak benzeri çalışmalara da bütünlük sağlayacağı kanaatindeyiz.

366

BİBLİYOGRAFYA

AKGÜNDÜZ, Ahmet; İ’lam, DİA, C.22, İstanbul, 2000

-----------------------------;”İslam hukukunun Osmanlı devletinde tatbiki: Şer’iyye

Mahkemeleri ve Şer’iyye sicilleri”, İslam hukuku Araştırmaları dergisi,

S.14,Ankara, 2009

-----------------------------;Şer’iyye Sicilleri Mahiyeti Toplu Kataloğu ve Seçme

Hükümler, C.1, İstanbul, 1988

AKSIN, Ahmet; “218 numaralı Harput Şer’iyye Sicili 1249-1256 (M. 1833 (1233)-

1840)”, Fırat Üniv. Sosyal Bil. Ens. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ,

1999

AKYEL, Salih; 1840- 1843(H. 1256-1258) Tarihli Eğin Şer’iyye Sicilinin Tanıtımı ve

Fihristi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.15, S.1, Elazığ,

2005

ANIL, Yaşar Şahin; Osmanlı da Kadılık, İletişim Yayınları, İstanbul, 1993

ARIK, Feda Şamil; Osmanlılarda Kadılık Müessesesi, Osmanlı tarihi Araştırma ve

Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), Ankara, 1997, S.8

ATAR, Fahrettin; “Kadı”, DİA, İstanbul, 2001, C.26

------------------------; “Mahkeme”, DİA C.27

EMECEN, Feridun; “Afyonkarahisar”, DİA, C.1, İstanbul, 1998, s.443-446

GEDİKLİ, Fethi; Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri, Türkiye

araştırmaları Literatür Dergisi C. 3, S.5, İstanbul, 2005

GÖKBİLGİN, M. Tayyib; Osmanlı Paleografya ve Diplomatik İlmi, İstanbul, 1992,

KÜTÜKOĞLU, Mübahat; “Buyruldu”, DİA, İstanbul, 1992, C.6

------------------------; “Ferman”, DİA, , İstanbul, 1995, C.12

------------------------; Osmanlı belgelerinin Dili, İstanbul, 1994

OĞUZ, Mustafa – AKGÜNDÜZ, Ahmet; “Hüccet”, DİA, İstanbul, 1998, C.18

ORTAYLI, İlber; “Kadı”, DİA, İstanbul, 2001, C.26,

------------------------; Hukuk ve İdare Adamı olarak Osmanlı Devletinde Kadı,

Ankara, 1994

-------------------------; Osmanlı Kadısı (Tarihi Temeli ve Yargı Görevi), Ankara Üniv.

Siyasal Bilimler Dergisi, C.30, S.1

367

ÖZDEMİR, Rifat; XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Ankara, Ankara, 1998

-------------------------; Antakya Esnaf Teşkilatı (1709-1860),Antakya,2007

-----------------------;“Tokat’ta Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı, 1771-1810”, Belleten,

Ankara, 1990, S.211

------------------------; “Kırşehir’de Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı (1880- 1906)”,

Osmanlı Araştırmaları Dergisi, S. IX, İstanbul, 1989

-------------------------;”Osmanlı Döneminde Dini ve Sosyal Yapıların İnşası

Üzerine Bazı Bilgiler”, Türkiye Anıt Çevre Turizm Değerlerini Koruma Vakfı

Dergisi (TAÇ), C.2

------------------------;“Şer’iyye sicillerinin Sosyo-ekonomik Tarih ve Halk Kültürü

Açısından Önemi”,1. Battalgazi ve Malatya Çevresi halk Kültürü

Sempozyumu Tebliğler, Malatya, 1986

-----------------------; “Şer’iyye sicillerinin Toplu Kataloğuna Doğru”, Fırat Üniversitesi

Sosyal Bilimler Dergisi, C.1, Elazığ,1987

ÖZTÜRK, Mustafa, “Osmanlı Dönemi Fiyat Politikası ve Fiyatların Tahlili”, Türk

Tarih Kurumu Belleten, LV/212, Ankara,1991, s. 87-100

PAKALIN, Mehmet Zeki; Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü I-II-III, İstanbul,

1983

ŞAHİN, İmran DEMİRBAŞ; “Şer’iyye sicillerinin önemi ve Çanakkale Şer’iyye

Sicilleri”, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı Dergisi, Mart 2005,

S.3

UĞUR, Yunus; “Şer’iyye sicilleri” DİA, C.39, İstanbul, 2010

UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı; Osmanlı Devletinde İlmiye Teşkilatı, TTK Basımevi,

Ankara, 1984

YILMAZÇELİK, İbrahim; XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Diyarbakır (1790- 1840),

Ankara, 1995

368

EKLER

EK 1. Nafaka hücceti.

EK 2. Ev satış hücceti

369

EK 3. Vakıf tevliyet hücceti.

Ek 4. Vasi tayini

370

Tablo I. Defterde Tesbit Edilen Bazı Karyelerin Eski ve Yeni İsimleri

Eski Adı Yeni Adı Eski Adı Yeni Adı

Ablak Ablak Akcain Akçin

Ahiler Yeni adı bulunamadı Aksaz Yeni adı bulunamadı

Anbanas Beyyazı Has çakırlar Yeni adı bulunamadı

Araplı Koçyatağı Aşkale Yeni adı bulunamadı

Aşağı tantarı Aşağı tandır Ayasini Ayazini

Aytemur Yeni adı bulunamadı Ballıca Yeni adı bulunamadı

Ayvalı Ayvalı Ilıca Arablısı Yeni adı bulunamadı

Bağçecik Bahçecik Bal mahmud Bal Mahmut

Bayat Bayat İldoğan Yeni adı bulunamadı

Belce Belce Bostanlı Bostanlı

Bolhallı Yeni adı bulunamadı Bozöyük Bozhüyük

Büyük Yeni adı bulunamadı Kalecik-i sagir Küçük Kalecik

Canikci Yeni adı bulunamadı Corca’i kebir Yeni adı bulunamadı

Cebişli Yeni adı bulunamadı Corca’i sağir Yeni adı bulunamadı

Çakır sağir Yeni adı bulunamadı Kayaviran Yeni adı bulunamadı

Çalışlar Çalışlar Çavdarlı Çavdarlı

Çapak Yeni adı bulunamadı Çavusbaşı Yeni adı bulunamadı

Çebni Çepni Kiçi murâd Yeni adı bulunamadı

Çıkrık Çıkrık Çobanlar Çobanlar

Çiftlik Çiftlikköy Çobanlıca Yeni adı bulunamadı

Çukur Yeni adı bulunamadı Köprülü Köprülü

Deper Ataköy Doğanlar Doğanlar

Dinar Yaylabağı Döğer Döğer

Elpirek Saraydüzü Kürd Yeni adı bulunamadı

Emir sultan Yeni adı bulunamadı Eymür Eymir

Erkmen Erkmen Eynaz (İnaz) Demirçevre

Eyret Anıtkaya Mihail Yeni adı bulunamadı

Eziler Yeni adı bulunamadı Gazi mürsel Yeni adı bulunamadı

Feleli Kocaöz Gebeceler Gebeciler

Göbel Yeni adı bulunamadı Göynük Göynük

Göreler Yeni adı bulunamadı Hacıbeyli Hacıbeyli

Halımorlu Bozdoğan Hakir Sağir Yeni adı bulunamadı

Han bayadı Yeni adı bulunamadı Harmanlı Yeni adı bulunamadı

Hayranbolu Yeni adı bulunamadı Ilıca Yeni adı bulunamadı

Hisarönü Hisarköy Işıklar Işıklar

Ilıcalı Yeni adı bulunamadı İbrik Yeni adı bulunamadı

371

İsce Yeni adı bulunamadı Kablan Kablanlı

İsmail İsmail köy Kalecik-i kebir Yeni adı bulunamadı

Kabaca Yeni adı bulunamadı Karacaviran Karacaören

Karaağaç Karaağaç Karışı Yeni adı bulunamadı

Karaaslan Kara Arslan Kışlacık Kışlacık

Kernebe Yeni adı bulunamadı Kızıl kilise Yeni adı bulunamadı

Kınık Kınık Kozluca Mikail Yeni adı bulunamadı

Kozluca Kozluca Köcez Yeni adı bulunamadı

Kozluca Çıkrık Yeni adı bulunamadı Kunduzlu Kunduzlu

Kulatay Yeni adı bulunamadı Kurdbaşlı Yeni adı bulunamadı

Kumartaş Kumartaş Manastır Yeni adı bulunamadı

Küşniş Yeni adı bulunamadı Matlab Yeni adı bulunamadı

Liğen Üçlerkayası Osman Osman köy

Ortaklar Yeni adı bulunamadı Onmaz Yeni adı bulunamadı

Ortaviran Ortaköy Salar Salar

Ömer Yeni adı bulunamadı Sibsin Çayırbağ

Sarı kavak Sarıkavak Susuz Susuz

Seker Yeni adı bulunamadı Ökçeli Yeni adı bulunamadı

Süğlün Söğütoluk Taylık Yeni adı bulunamadı

Sülümenli Sülümenli Tekke Tekke köyü

Tatlar Yeni adı bulunamadı Sarık Sarık

Tekkeler Tekke köy Ulucak Olucak

Tirliye Yeni adı bulunamadı Gezler Gezler

Turfallı Yeni adı bulunamadı Saranbalı Yeni adı bulunamadı

Üç ağıl Yeni adı bulunamadı Yukarı Tandırı Yukarı Tandır

Üyük Yeni adı bulunamadı Hacıgazi

Yakublu Yeni adı bulunamadı

Yarımca Yarımca

372

Tablo II. Defterde Adı Geçen Mahalleler Eski ve Yeni İsimleriyle

Eski Adı Yeni Adı Eski Adı Yeni Adı

Akmescid Akmescit Hisarönü Hisaraltı

Arab mescidi Arab mescidi Sokak İmaret Yeni adı bulunamadı

Bederek Bedrik İpek Yeni adı bulunamadı

Buhuri Yeni adı bulunamadı Kâhil Yeni adı bulunamadı

Burmalı Burmalı Karakatib Karakatip

Cami’i Kebir Cami’i Kebir Karaman Karaman

Çavuşbaşı Çavuşbaş Kubbeli Kubbeli

Çavuşoğlu Çavuşoğlu Munla Bahşi Yeni adı bulunamadı

Doğancı Doğancık Nasari Yeni adı bulunamadı

Efecik Efecik Oruç Yeni adı bulunamadı

Ekeste(Eksüte) Yeni adı bulunamadı Sinan Halife Sinan halife caddesi

El-Hac Evtal Hacı Aftal Sinan paşa Sinan paşa

El-Hac İsmail İsmail Sofular Yeni adı bulunamadı

el-Hâc Mahmûd Hacı Mahmut Tac Ahmed Tacı Ahmet

el-Hâc Yahya Hacı Yahya Yahudi Yeni adı bulunamadı

Ensari Yeni adı bulunamadı Yukarı Pazar Yukarı Pazar

Erdiç Yeni adı bulunamadı Zaviye Zaviye sokak

Fakih paşa Fakıpaşa

2012 yılında Afyonkarahisar Belediye Meclisi, 5393 Sayılı Belediye

Kanunu’nun 9. Maddesi gereğince bazı mahallelerin birleştirilmesine karar vermiş ve

yapılan değişiklikle birlikte birleştirilen mahalleler şu şekilde olmuştur90

;

Fakıpaşa, Bademli, Hacı Yahya, Barboros, Hacı Mustafa, Nakilci, Hacı

Abdurrahman mahalleleri birleştirilerek FAKIPAŞA MAHALLESİ

Akmescit, Mevlana, Yeni Camii, Hacı Aftal, Sinanpaşa Mahalleleri

birleştirilerek AKMESCİT MAHALLESİ,

Tacı Ahmet, Yukarı Pazar, Kale, Kubeli, Cami Kebir Mahalleleri

birleştirilerek TACI AHMET MAHALLESİ

Taşpınar, Bedrik, Doğancık ve Çavuşoğlu mahalleleri birleştirilerek

TAŞPINAR MAHALLESİ

90 http://www.afyonhaber.com/genel/belediyeler/mahalle-sayisi-48e-dusuruldu.htm

373

Olucak, Çavuşbaş, Karakatip Mahalleleri birleştirilerek OLUCAK

MAHALLESİ

Yarenler, Efecik Mahalleleri birleştirilerek YARENLER MAHALLESİ

Burmalı, Hisaraltı, Umurbey, Karaman, Hacı Mahmut Mahalleleri

birleştirilerek BURMALI MAHALLESİ

374

ÖZGEÇMİŞ

17.11.1987 yılında Afyonkarahisar’ın Çay ilçesinde doğdum. İlk, orta ve lise

öğrenimimi Çay da tamamladım. 2007 yılında girdiğim Fırat Üniversitesi İnsani ve

Sosyal Bilimler Fakültesi Tarih Bölümünden 2011 yılında mezun oldum. Aynı yıl

Yakınçağ Bilim Dalında Yüksek Lisans Eğitimime başladım.

fırat üniversitesi

Documents

Transcript of fırat üniversitesi