T.C.
FIRAT ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TARİH ANABİLİM DALI
1748-1749 M. (1161-1162 H.) TARİH VE 545
NUMARALI KARAHİSAR-I SAHİP
(AFYONKARAHİSAR) ŞER’İYYE SİCİLİ
YÜKSEK LİSANS TEZİ
DANIŞMAN HAZIRLAYAN
Yrd. Doç. Dr. Rifat ÖZDEMİR Yusuf AKPINAR
ELAZIĞ-2015
T.C.
FIRAT ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TARİH ANABİLİM DALI
1748-1749 M. (1161-1162 H.) TARİH VE 545 NUMARALI KARAHİSAR-I
SAHİP (AFYONKARAHİSAR) ŞER’İYYE SİCİLİ
YÜKSEK LİSANS TEZİ
DANIŞMAN HAZIRLAYAN
Yrd. Doç. Dr. Rifat ÖZDEMİR Yusuf AKPINAR
Jürimiz, …./01/2015 tarihinde yapılan tez savunma sınavı sonunda bu yüksek
lisans tezini oy birliği/oy çokluğu ile başarılı bulmuştur.
Jüri Üyeleri:
1.
2.
3.
4.
5.
Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim Kurulunun ……... tarih ve
……. sayılı kararıyla bu tezin kabulü onaylanmıştır.
Prof. Dr. Zahir KIZMAZ
Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü
II
ÖZET
Yüksek Lisans Tezi
(1748-1749 m. / 1161-1162 h.) Tarih ve 545 Numaralı Karahisar-ı Sahip
(Afyonkarahisar) Şer’iyye Sicili
Yusuf AKPINAR
Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Tarih Anabilim Dalı
Elazığ – 2015, Sayfa: VIII + 374
Şer’iyye Sicilleri, mahkemeye intikal eden meseleler ve kadıların verdikleri
kararların kaydedildiği defterlerdir. Bu defterler, Osmanlı tarihi araştırmalarında önemli
kaynakalardan biridir. Özellikle şehir tarihi çalışmalarında kıymetli bilgileri ihtiva
ederler.
Şer‘iyye sicillerinin, şehir tarihi araştırmalarında önemli bir konuma sahip
olmasından dolayı, çalışmış olduğumuz Karahisâr-ı Sâhib Şer‘iyye Sicili’nde bulunan
245 adet belge transkripsiyona tabi tutularak günümüz Türkçesine çevrilmiş, ayrıca belli
bir plan dâhilinde değerlendirilmiştir.
Defterden, Afyonkarahisar’ın idâri ve fiziki yapısı ile ilgili olarak, belirtilen
yıllarla ait, merkeze bağlı kazalar, nahiye, köy, mahalle isimleri ve dağılımı ile bazı
mevki adlarını tespit etmek mümkün olmuştur. Bunun yanı sıra incelediğimiz dava
kayıtlarından sosyal hayatla ilgili olarak; evlenme, boşanma, miras ve nafaka hukuku
gibi toplumsal yapıya ışık tutabilecek önemli bilgilere de bir ölçüde ulaşılmıştır.
Çalışma, özelde Afyonkarahisar, genelde ise Osmanlı taşra teşkilatı ve hayatına
ışık tutacak, ilgili bölge ve konu ile alakalı diğer çalışmalara katkı sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: Şer’iyye Sicili, Kadı, Mahkeme, Karahisar-ı Sahip, Afyon
III
ABSTRACT
Master Thesis
(1161-1162 h. / 1748-1749 m.) Karahisar-ı sahip (Afyonkarahisar) Sharia Registry
No. 545
Yusuf AKPINAR
The University of Fırat
The Institute of Social Science
The Department of History
Elazig-2015, Page : VIII + 374
The religious report are the register of Kadı judgement and the matters passing
to the court. This registers are one of the important sources at the Ottoman History
Studies. Especially, they consist of important in formation on the studies of city history.
245 pieces document in Karahisâr-ı Sâhib Court Registry was applied to
transcription and translated in to today Turkish and was evaluated in a determined plan
because court registries have important position at city history.
In the notebook, it was not possible to determine sub -provinces, towns, villages
and parish names and distribution and names of some positions places regarding to
administrative and physical structure of our Afyonkarahisâr Province, belong to stated
years. Beside this, at the court registers that we examined, regarding to social life; we
reached to important data that would be enlighten to social structure as people, their
parishes, marriages, divorces, heritance and alimony cases.
The study will clarify privately Afyonkarahisar as well as generally Otoman
provincial system. It will certainly contribute to future studies on the same or similar
topics.
Keywords: Court Records, the Judge, the Court Karahisar-ı Sahip, Afyon,
Karahisar
IV
İÇİNDEKİLER
ÖZET ..........................................................................................................................II
ABSTRACT .............................................................................................................. III
İÇİNDEKİLER ........................................................................................................ IV
TABLOLAR LİSTESİ ............................................................................................. VI
ÖNSÖZ .................................................................................................................... VII
KISALTMALAR................................................................................................... VIII
GİRİŞ ........................................................................................................................... 1
BİRİNCİ BÖLÜM
1. ŞER’İYYE SİCİLLERİ VE OSMANLIDA ADALET TEŞKİLATI .................... 3
1.1. Şer’iyye Sicillerinin Tarihi Önemi ve Muhteviyatı ..................................................3
1.1.1. Şer’iyye Sicillerinin Tarihi Önemi ....................................................................3
1.1.2. Şer’iyye sicillerinin muhteviyatı .......................................................................5
1.2. Osmanlı Devletinde Kadı ...................................................................................... 10
1.2.1. Osmanlı Devletinde Kadı ve Kadı'nın Görevleri ............................................. 10
1.2.2. Kadı'nın Görevleri .......................................................................................... 12
1.2.2.1. Kadı'nın Adli Görevi ve Mahkeme Görevlileri ......................................... 12
1.2.2.1.1. Mahkeme Görevlileri ........................................................................ 13
1.2.2.1.1.1. Başkâtip ...................................................................................... 13
1.2.2.1.1.2. Kâtip ve Mukayyidler ................................................................. 14
1.2.2.1.1.3. Muhzırbaşı ve Muhzırlar ............................................................. 14
1.2.2.1.1.4. Kethüda ..................................................................................... 15
1.2.2.1.1.5. Tercüman ................................................................................... 15
1.2.2.1.1.6. Kassâmlar ................................................................................... 15
1.2.2.2. Kadı'nın Mülki Görevleri ......................................................................... 16
1.2.2.3. Kadı'nın Beledi Görevleri ........................................................................ 16
1.2.2.4. Kadı'nın Mali Görevleri ........................................................................... 17
İKİNCİ BÖLÜM
2. 545 NUMARALI KARAHİSAR-I SAHİP ŞER’İYYE SİCİLİ ........................... 19
2.1. 545 Numaralı Afyon Şer’iyye Sicilinde Yer Alan Belgelerin Konularına Göre
Tasnifi ......................................................................................................................... 19
2.2. 545 Numaralı Karahisar-I Sahip Şer’iyye Sicili Belge Özetleri ............................. 25
V
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
3. 545 NUMARALI KARAHİSAR-I SAHİP ŞER’İYYE SİCİLİ METİN
TRANSKRİPSİYONU .............................................................................................. 53
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
4. 545 NOLU ŞER’İYYE SİCİLİNİN DEĞERLENDİRMESİ ............................. 357
4.1. 545 Nolu Şer’iyye Siciline göre Karahisar-ı Sahip (Afyon) Sancağının İdari
Yapısı (1161-1162 h. / 1748-1749 m.).................................................................... 357
4.2. 545 Nolu Şer’iyye Siciline göre Karahisar-ı Sahip (Afyon) Sancağının İktisadi
Yapısı (1748-1749 M./ 1161-1162 H) ........................................................................ 359
4.3. 545 Nolu Şer’iyye Siciline göre Karahisar-ı Sahip (Afyon) Sancağının Sosyal
Yapısı (1748-1749 m./ 1161-1162 h) ......................................................................... 361
4.3.1. Aile .............................................................................................................. 361
4.3.2. Nikâh akdi ve mehir ..................................................................................... 362
4.3.3. Boşanma ....................................................................................................... 363
4.3.4. Nafaka .......................................................................................................... 363
4.3.5. Vasi .............................................................................................................. 364
SONUÇ .................................................................................................................... 365
BİBLİYOGRAFYA ................................................................................................. 366
EKLER .................................................................................................................... 368
ÖZGEÇMİŞ ............................................................................................................ 374
VI
TABLOLAR LİSTESİ
Tablo 1. Karahisar-ı Sahibe Bağlı Kazalar ................................................................ 357
Tablo 2. Karahisar-ı Sahib’in Köyleri ....................................................................... 358
Tablo 3. Karahisar-ı Sahib’in Mahalleleri ................................................................. 359
Tablo 4 . Tereke Kayıtlarında Adı Geçen Bazı Hayvanlar ve Fiyatı .......................... 360
Tablo 5. Karahisar-ı Sahib de Narh Fiyatları ............................................................. 360
Tablo 6. 545 Numaralı Defterde Geçen Meslek İsimleri ............................................ 361
VII
ÖNSÖZ
Osmanlı İmparatorluğu üç kıtaya yayılarak 600 yıl ayakta kalmıştır. Bu
imparatorluğun içinde çok değişik etnik ve dini topluluklar yaşamaktaydı. “Bu
toplulukların yaşam şekli nasıldı? Şehir ve köy hayatı nasıldı? İnsanların beslenme
alışkanlıkları, giyim-kuşam, barınma kültürü neydi? Bu toplumların Aile Kurumu ne
gibi özellikler taşıyordu?” gibi bütün bu soruların cevabını Şer’iyye sicillerinde
bulmamız mümkündür.
Osmanlı tarihi araştırmalarında, Şer’i mahkeme sicilleri o dönemdeki siyasi,
idari, sosyal, kültürel ve iktisadi durumu ortaya koymaları açısından son derece
önemlidirler. Bu sebepten dolayı Şer’iyye sicilleri bölge tarihçiliğinin birinci elden
önemli ve güvenilir kaynakları arasında yer almaktadır.
Atatürk “Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık
kalmazsa, değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alır” demiştir. Biz de
Türk tarihinin belgelere dayandırılarak bilimsel ve en doğru şekilde yazılması için
(1161-1162 h. / 1748-1749 m.) 545 Numaralı Karahisar-ı Sahip Şer’iyye sicilini Yüksek
Lisans Tezi olarak yapmaya karar verdik. Yaptığımız bu çalışmanın yerelde
Afyonkarahisar şehir tarihine, genelde ise Osmanlı tarihine büyük katkı sağlayacağı
kanaatindeyiz. Sicillere daha çok ilgi gösterilerek günümüze kazandırılmaları en büyük
temennimizdir.
Çalışmamla ilgili olarak, her zaman yakın ilgi, destek ve teşviklerini gördüğüm,
tecrübelerinden önemli ölçüde istifade ettiğim hocam, Sayın Yrd. Doç. Dr. Rifat
Özdemir’e, Tezin baştan sona kontrolünde bana yardımcı olan Damla Akpınar
hanımefendi'ye, Ayrıca bütün hayatım boyunca beni her konuda destekleyen ve her
daim arkamda duran, başta kıymetli babam, kıymetli annem ve değerli babaannem
olmak üzere bütün aileme can-ı gönülden şükranlarımı sunmayı bir borç bilirim.
Elazığ 2015 Yusuf AKPINAR
VIII
KISALTMALAR
B : Belge
Bkz. : Bakınız
C : Cilt
DİA : Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi
H : Hicri
İSAM : İslam Araştırmaları Merkezi
M : Miladi
OTAM : Osmanlı Tarihi Araştırmaları Merkezi
s : Sayfa
S1 : Sayı
Ş.S : Şer’iyye Sicili
TAÇ : Türkiye Anıt Çevre Turizm Değerlerini Koruma Vakfı Dergisi
TTK : Türk Tarih Kurumu
vb. : ve benzeri
yy. : Yüzyıl
Tarihlerin Kısaltmaları
Rebîü’l-evvel
Rebîü’l-âhir
Cemâziye’l-evvel
Cemâziye’l-ahir
Şa’bân
Ramazân
Şevvâl
Zilka’de
1 Transkribe bölümünde bu harf Sayfa olarak geçmektedir.
GİRİŞ
İnsanlığın ve onun bir parçası olan milletlerin tarihi incelenirken, gayenin
geçmişteki olayları ve gelişmelerini hakikate en yakın olarak içinde bulunulan zamana
yansıtarak, bunlardan her devirde ve gelecekte ders almak, ibretler çıkarmak olduğu
kabul edilir.
Geçmişi, hakikate en yakın şekilde, içerisinde yaşanan devre aktarabilmenin tek
yolu da belgelere dayanmak bununla da kalmayarak, onları birbirleri ile karşılaştırıp,
eleştirmek, doğruları ile eğrilerini ayırmak sonra da sonuca varmaktır.
Mahalli tarih araştırmaları Osmanlı tarihinin siyasi, idari, mali, iktisadi, ticari,
askeri, dini, kültürel, demografik vb. pek çok bakımdan bilinmeyen veya eksik kalan
yönlerini aydınlatacak en temel, en güvenilir yoldur. Bu nedenle biz de 545 Numaralı ve
(1748-1749 m. / 1161-1162 h.) tarihli Karahisar-ı Sahip (Afyonkarahisar) Şer’iyye
Sicilini Yüksek Lisans Tezi olarak yapmayı uygun bulduk.
Tezimizin esasını oluşturan 545 Numaralı Afyon Şer’iyye Sicili 67 varak ve 245
belgeden meydana gelmektedir. 118, 127 ve 134. Belgeler ikişer defa yazılmak suretiyle
belge numaralandırmasında bir hata yapılmıştır. Biz, arşivin verdiği numarayı
oynamadan 118-a/118-b, 127-a/127-b, 134-a/134-b şeklinde numaralayarak durumu
düzeltmeye çalıştık. Bu usul ile sonradan gelen belgelerin numarasını değiştirmemiş
olduk. Defterin boyutu 15.5 × 41.5 cm ebatlarındadır. Defterin aslını görme şansımız
olmadı ancak temin ettiğimiz fotokopi nüshasında defterin tanıtımı sırtı kahverengi
meşin, satıhları zikzak desenli kâğıt kaplı şeklinde yapılmıştır. Yine defterin tanıtım
kapağında ilk belgenin 21 Cemâziye’l-Evvel 1161 tarihli ve son belgenin 8 Cemâziye’l-
Evvel 1162 tarihli olduğu yazmaktadır.
Çalışmamız giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kadılık
kurumu, mahkeme görevlileri, Şer’iyye Sicillerinin tanımı ve muhtevası, İkinci
bölümde belgelerin konularına göre tasnifi, belgelerin kısa özetleri, Üçüncü bölümde
belgelerin transkripsiyonu ve Dördüncü bölümde ise idari, iktisadi ve sosyal yönden
sicilin kısa bir değerlendirmesi yapılmıştır.
Sicilde okunamayan yerlerin eski yazıları yazıldı. Hiç okunamadı ise
“okunamadı,silik” şeklinde yazıldı. Okuyup da doğruluğunda tereddüt edilen
sözcüklerin eski yazıları yazıldı. Gerekiyorsa (?) işareti de kondu. Tezin ekler kısmında
ise, incelediğimiz mahkeme sicilinden bazı belgelerin örnekleri verilmiştir. Belgeleri
2
sınıflandırırken, sicilin aslındaki sayfa numaralarına sadık kalındı ancak 118, 127 ve
134. belgelerde belge numaraları yeniden yazılmak suretiyle sınıflama yapılmıştır.
Çalışmamızda sayfaların kenarlarında bulunan (S) Sicil Sayfasını, (B) Belge
numarasınıffbelirtmektedir.
BİRİNCİ BÖLÜM
1. ŞER’İYYE SİCİLLERİ VE OSMANLIDA ADALET TEŞKİLATI
1.1. Şer’iyye Sicillerinin Tarihi Önemi ve Muhteviyatı
1.1.1. Şer’iyye Sicillerinin Tarihi Önemi
Sicil tabiri sözlükte okumak, kaydetmek ve karar vermek demek olan bu
kelimenin terim olarak ifade ettiği mana şudur: İnsanlarla ilgili bütün hukuki olayları,
kadıların verdikleri karar suretlerini, hüccetleri ve yargıyı ilgilendiren çeşitli yazılı
kaynakları ihtiva eden defterlere kadı defteri, kadı sicili, zabt-ı vekayi, Şer’iyye sicil
defterleri2, sicilli mahfuz veya sadece sicil
3 de denilmektedir. Şer’i mahkemeler
tarafından verilen her çeşit ilam, hüccet ve şer’î evrak, istisnasız kurallarına uygun
olarak bu defterlere kaydedilmektedir. Hâkim mahkemede mutlaka bir sicillat defteri
bulunduracak ve vereceği ilam ve hüccetleri tahriften korunacak şekilde muntazam
olarak söz konusu defterlere kaydedecektir.4 Bu defterlerin kâğıtları çok sağlam ve
parlak, yazı yazımında kullanılan mürekkepleri canlılığını günümüze kadar muhafaza
edebilecek derecede kaliteli olan Şer’iyye sicilleri, kesin olmamakla beraber boylu ve
dar enli olurlardı. Yaklaşık 40 santim boyu olan bir defterin 16-17 santim arasında da
eni olurdu. Söz konusu siciller normalde kadıdan kadıya devredilirdi.5 Sayfa sayıları 10-
20 den 200-300 e kadar çıkabilmektedir. Defterler ortalama 100 sayfa civarındadır ve
400-500 kaydı içermektedir.6
Tarihimize ait kaynaklar arasında Şer’iyye sicilleri XV. Asrın ikinci yarısından
XX. Asrın ilk çeyreğine kadar uzun bir zaman dilimi içinde, 472 yıllık Türk tarihini,
iktisadını, siyasi, sosyal, hukuki hayatını yakından ilgilendiren mahkeme kayıtları
olarak Türk kültür ve tarihinin başında gelmektedir.7
2 Fethi Gedikli, “Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri” , Türkiye Araştırmaları
Literatür Dergisi, 2005, C.3, S.5, s. 187 3 Rifat Özdemir, “Şer’iyye sicillerinin Sosyo-ekonomik tarih ve halk kültürü açısından önemi”, 1.
Battalgazi ve Malatya Çevresi Halk Kültürü Sempozyumu Tebliğler, Malatya, 1986, s. 179 4 Ahmet Akgündüz, “İslam hukukunun Osmanlı devletinde tatbiki: Şer’iyye Mahkemeleri ve Şer’iyye
sicilleri”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, S.14, 2009, s. 22 5 Ahmet AKSIN; “218 Numaralı Harput Şer’iyye Sicili 1249-1256(m. 1833-1840)”, Fırat Üniversitesi
Sosyal Bilimler Ens. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ, 1990, s. XXIII. 6 Yunus Uğur, “Şer’iyye sicilleri”, DİA, İstanbu,1990, C.39, s.9 7 İmran DEMİRBAŞ ŞAHİN “Şer’iyye sicillerinin önemi ve Çanakkale Şer’iyye Sicilleri” Çanakkale
Araştırmaları Türk Yıllığı Dergisi, Mart 2005, S.3, s.137
4
Kadıların devlet merkeziyle yaptıkları resmi yazışmaları, halkın şikâyet ve
dileklerini, mahalli idarelere ait hukuki düzenlemeler olarak kabul edilen ferman ve
hükümleri, en önemlisi de ait olduğu mahallin sosyal ve iktisadi hayatını yansıtan
mahkeme kararlarını ihtiva eden bu siciller incelenmeden, Osmanlı devletinin siyasî,
idarî ve sosyal tarihini tam anlamıyla ortaya koymak mümkün değildir.
Sicillerin her konuda tarihe temel kaynak olacağına şüphe bulunmamakla
beraber özellikle şehir tarihleri ve Anadolu’nun değişik bölgelerindeki mahalli hayata
ait ilmi araştırmaların birinci derecede kaynağı Şer’iyye sicilleridir. Sadece Türkiye
sınırları içinde yer alan toprakların değil, belki Osmanlı devletinden ayrılan ve bugün
sınırlarımız dışında bulunan topraklarında gerçek tarihi bu vesikalar incelendikten sonra
yazılabilir.8
Şer‘iyye sicilleri her konunun araştırıcısı için bir şeyler barındıran ve bu sebeple
pek çok konuda araştırma yapanlar için önemli olan birinci el kaynak durumundadırlar.
Yalnız bakış açılarına göre, onlara atfedilen önem konudan konuya değişiklik
gösterebilmektedir. Örnek olarak bir sosyal tarih araştırıcısı da, bir hukuk tarihi
araştırıcısı da onu kendi sahaları bakımından birincil öneme sahip kaynaklar olarak
görebilmektedir. Onlar, askerî tarih, son yıllarda çok ilgi çeken yerel tarih yahut şehir
tarihi, iktisat tarihi, yer adları ve kişi adları bilimleri, tıp tarihi ve hatta diplomasi ile
diplomasi tarihi bakımından da önemlidirler.9
Siciller, sosyal tarihimiz açısından son derece hareketlidirler. Bölgede meskûn
olan insanların aile yapılarını, evlilik geleneklerini, çocuk sayılarını, sosyal güvenlik
konularını, zengin-fakir, müslim ve zımmi ailelerin sosyal özelliklerini ayrı ayrı tespit
etmek mümkün olmaktadır.10
Siciller adli teşkilat bakımından da önemlidirler: Kadılık, naiplik, muhzırlık,
mübaşirlik, bostancıbaşılık, çavuşluk ve subaşılık gibi adli müesseselerin hem idari
yapılarını, hem de gördüğü görevleri geniş şekilde Şer’iyye sicillerinden öğrenebiliriz.11
Şer‘iyye sicillerinin merkez teşkilatı ile taşra teşkilatı arasındaki ilişkiler
açısından da önemi vardır. Hatta divanda tutulan bazı defter dizileri eksik olduğundan,
merkezden gelen kayıtların kaydolunduğu siciller, onların bıraktığı boşluğu doldurma
işlevi de görebilirler.
8 Ahmet Akgündüz, “Şer’iyye Sicilleri Mahiyeti Toplu Kataloğu ve Seçme Hükümler”, İstanbul,
1988, C.1, s.12 9 F. Gedikli, “Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri”, s.190 10 R. Özdemir, “Şer’iyye sicillerinin Sosyo-ekonomik tarih ve halk kültürü açısından önemi”, s.181-182 11 F. Gedikli, “Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri”, s.190
5
Fetva-kaza ilişkisini de Şer’iyye sicilleri vasıtasıyla izlemek mümkündür.
Böylece “müftü” veya “şeyhülislam” yahut kenar müftülerince verilen fetvaların
mahkeme kararlarına nasıl yansıdığı, hangi konularla ilgili fetva istendiği, fetva
karşısında kadının durumunun ne olduğu hususlarında belirlemeler ve yorumlar yapma
imkânına kavuşulabiliyoruz.
Hukuk tarihimizi incelerken İslam hukukunun uygulamada nasıl göründüğünü,
nasıl bir şekil aldığını, değişime uğrayıp uğramadığını, hukuki sorunları çözüp
çözemediğini en önce bu sicillere bakarak anlayabiliriz. Tabir caizse, siciller bu
anlamda bizim mihenk taşlarımızdır.12
Askeri tarihimize ait birçok bilgileri yine Şer’iyye sicillerinde bulmak
mümkündür. Ordu için asker ve zahire toplanması, iç güvenliğin sağlanması, asker
sayısının belirlenmesi, ölüm, ihraç, emeklilik, harp taktiği, planlama, bedel gibi askeri
konulara ışık tutacak konulardaki ferman, emir, buyruldular gibi Şer’iyye sicillerine ait
belgeler incelenmelidir. 13
Şer’iyye sicilleri bulundukları bölgenin iktisadi hayatına dair konularda da
birinci elden tarihi kaynaklardan sayılmaktadır. Türk halkının hayat ve geçim tarzı
ithalât ve ihracat konusu olan eşyalar, yörede yetişen tarım ürünleri, imal edilen sanayi
ürünleri mevcut olan zanaat ve meslek grupları, halktan toplanan vergiler, devletin
memurlarına ödediği tahsisatlar, hukuk ve ceza davalarındaki tazminatların miktarı ve
cinsi, para arzı ve çeşitleri, para enflasyon ve devalüasyonun gerçek manadaki tarihi
seyri Şer’iyye sicillerinden rahatlıkla öğrenilmektedir. 14
Bu bakımdan Osmanlı tarih araştırmacılarının mutlak suretle bu sicilleri
incelemeleri gerekmektedir. Bu defterler incelenmediği takdirde verilecek hükümler
eksik kalacaktır.15
Bu önemlerinden dolayı, sicillere daha çok ilgi gösterilerek
günümüze kazandırılmaları gerekmektedir.16
1.1.2. Şer’iyye sicillerinin muhteviyatı
Tarih araştırmalarında bu kadar önemli bir yere sahip olan Şer’iyye sicillerinde
şu tür belgeler bulunmaktadır:
12 F. Gedikli, “Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri”, s.190 13 Salih Akyel, “1840- 1843(H. 1256-1258) Tarihli Eğin Şer’iyye Sicilinin Tanıtımı ve Fihristi”, Fırat
Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.15, S.1, s.301 14 A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C,1, s.15-16 15 Ahmet Aksın; “218 numaralı Harput Ş.S”, s. XXIII 16 R. Özdemir, “Şer’iyye sicillerinin Sosyo-ekonomik Tarih ve Halk Kültürü Açısından Önemi”, s. 187
6
1. Merkezden gönderilen her türlü ferman, berat ve mektuplar
2. Ümera denilen mahalli yöneticilerin ( Beylerbeyi, Vali, Sancakbeyi,
Mutasarrıf, Mütesellim vb. ) çeşitli konularda sancak veya şehir sorunlarını
çözmek için yayınladıkları buyruldular ile bunların icraatlarını gösterir
kayıtlar
3. Kadıların (Naiblerin) çeşitli konularda merkeze gönderdikleri ilamlar ile şehir
yönetiminde kişi ya da kurumlar arasında doğan anlaşmazlıkları çözümlemek
için verdikleri hüccetler
4. Şehrin mahalle listeleri, dini ve sosyal yapıların inşası, bakım ve
onarımlarının yapılması, şehirle yürütülen imar faaliyetleri, imar işlerinde
kullanılan inşaat malzemelerinin çeşit ve fiyatları ile ilgili vesikalar
5. Şehir nüfusunun, nüfusun ırkî ve dini yönden ayrımını, bir nüfusun zaman
zaman maruz kaldığı salgın hastalık ile doğal afetleri anlatan belgeler
6. Evlenme, boşanma, kız kaçırma, mehir bağlama, alım-satım mukavele ve
kefalet senetleri, hırsızlık kalpazanlık, yaralama ve öldürme ile ilgili kayıtlar
7. Şehirlerdeki esnaf grupları, bunların mesleki ile ürettikleri malların çeşitleri,
çarşı ve pazarlarda satılan malların narh listeleri, usta ve ırgat yevmiyeleri
8. Sancak ve şehir halkından toplanan vergi miktarları, bu vergilerin
toplanmasında kullanılan âvârız-hânesi ile ilgili listeler
9. Altın ve para meseleleri ile çeşitli eşya fiyatlarını gösteren kayıtlar
10. Ölen kişilerin mesleği ile mal varlığını gösteren tereke kayıtları, bu tereke
kayıtlarında yer alan etnoğrafik eşya listeleri
Bu sayılan konular dışında, mahkeme tarafından önemli görülüp de sicillere
geçirilen çok çeşitli konuları kapsayan belgelerde yer almaktadır.17
Şer’iyye sicillerinde genellikle rastlanan belge türleri arasında yer alan hüccet,
i‛lam, buyruldu, ferman, tereke, vakfiye, tevzi defteri, telhis, takrir, şukka, müzekkire,
temessük, narh, arzuhal ve ilmühaber hakkında şu bilgileri verebiliriz:
Hüccet: Sözlükte "delil, burhan, senet" anlamına gelen hüccet (çoğulu hücec)
"bir davanın sıhhatine delalet eden şey" demektir. Osmanlı hukuk terminolojisinde
hüccet kelimesi iki anlamda kullanılmıştır. Birincisi şahitlik, ikrar, yemin ve yeminden
nükûl (cayma, dönme) gibi bir davayı ispata yarayan hukuki delillerdir. İkincisi kadı
17 R. Özdemir, “Şer’iyye sicillerinin Sosyo-ekonomik tarih ve halk kültürü açısından önemi”, s. 180-181;
R. Özdemir,” Şer’iyye sicillerinin Toplu Kataloğuna Doğru”, Fırat Üniversitesi Dergisi, Elazığ,1987,
C.1, s.192-193
7
huzurunda taraflardan birinin ikrarını, diğerinin bu ikrarı tasdikini içeren ve bir hükmü
ihtiva etmeyen hususlara dair düzenlenmiş belgelere verilen addır.
Genellikle her hüccette davacı (mukır), davalı (mukarrun leh) ve bu iki taraf
arasında dava konusu olan mesele olmak üzere üç temel unsur bulunur. Kadı huzurunda
görülen dava neticesinde duruma göre hüccetin aslı taraflara verilir, sureti de sicile
kaydedilirdi. Orijinal hüccetlerde kadının ismi ve mührü (tasdik ibaresi) bulunduğu
halde sicillere kaydedilmiş hüccetlerde bunlar yer almaz.
Hüccetlerin konusu kadılar tarafından ele alınmış her türlü kazaî vakalardır.
Başlıca hüccet çeşitleri şunlardır: Köle ve köle azadı (i'tak, tedbir, mükâtebe), evlenme
(akd-i nikâh), karşılıklı rıza ile boşanma (muhâlea), boşama (talâk), nikâhın feshi,
nafaka, terbiye velayeti (hidâne). Miras, rehin, rehini kaldırma (fekk-i rehin). Borçla
ilgili ihtilaflı konular alım satım mukaveleleri, icâre, vesayet, vekâlet, emanet, sulh,
hacr-iflas, lukata, gasp, cinayet.18
İ’lam: Bir mahkemede sadır olan hüküm ve kararı havi verilen resmi kâğıt
hakkında kullanılır bir tabirdir.19
Her i’lam belgesi davacının iddiasını, dayandığı
delilleri, davalının cevabını, varsa def’in sebeplerini, verilen hükmün gerekçelerini ve
nasıl karar verildiğine dair kayıtları ihtiva eder. İ’lam belgelerini diğer Şer’iyye sicilleri
kayıtlarından ayıran en önemli özellik hakimin verdiği kararı ihtiva etmesidir.20
Buyruldu: Osmanlı diplomatiğinde yüksek rütbeli görevlilerin kendilerinden
aşağı mevkilerde bulunanlara gönderdikleri emirler için kullanılan bir terimdir.
Padişaha ait belgelerde olduğu gibi buyruldularda da her görevli için kullanılacak elkab
ayrı ayrı tespit edilmişti. Kazaskerlere “izzetlü, fazîletlü” ; kaptanpaşaya “ izzetlü,
rif’atlü” ; İstanbul kadısına “faziletlü”; defterdar, nişancı, reisülküttap, tersane, darphane
defter emini ve şehreminleri, yeniçeri ağası, bostancıbaşı, kapıcılar kethüdasına ise
sadece izzetlü diye yazılırdı.21
Ferman: Divan-ı Hümayun veya Paşa Kapısı'ndaki divanlarda alınan kararlara
uygun olarak yazılan ve üzerinde tuğra bulunan padişah emirlerinin (buyruk) genel
adıdır. Fermanla eş anlamlı olan emir ve hüküm kelimelerinin "emr-i ali, emr-i şerif,
emr-i padişahî, emr-i münff-i va-cibü'I-ittiba' ; hükm-i şerif ve hükm-i cihan-muta' “
şeklinde terkipler halinde kullanıldığı da görülmektedir.
18 M. Oğuz,– A. Akgündüz, , “Hüccet”, DİA, İstanbul, 1998, C.18, s.446 19 Mehmet Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.II, İstanbul 1983, s.51 20 A. Akgündüz, “İ’lam”, DİA, , İstanbul, 2000, C.22, s.72 21 M. Kütükoğlu, “Buyruldu”, DİA, , İstanbul, 1992, C.6, s.479
8
Yazılış sebepleri ise; sefer açılması, asker sevki, vergi vb. devlet işlerine dair
olan fermanlar doğrudan doğruya Divan-ı Hümayunun kararı ve padişahın emriyle
hazırlanıp ilgili şahıslara gönderilirdi. Fermanların büyük bir kısmı ise beylerbeyi,
sancak beyi, kadı gibi görevlilerin mektup veya arzı yahut halktan birinin arzuhali
üzerine konunun divanda görüşülüp bir karara bağlanması sonunda hazırlanırdı.22
Tereke: Doğrusu “terike” olan ve ölen kişinin geride bıraktığı mal yerine
kullanılan tabirdir. Terike kayıtları: 1. Ölünün teçhiz ve tekfini, 2. Ölünün borçları, 3.
Vasiyeti, 4. Veresenin hakkı gibi konuları ihtiva etmektedir.23
Vakfiye: Dini mahiyetteki bir belge olan vakfiye (vakıf-name) Allah için
yapılan bir tesisi ifade eder. Bu belge vakıf denilen hayırsever birisi tarafından tanzim
edilmiştir ve kendi adı da vakfiyede zikredilmiştir. Ne türlü arazi, ev, dükkân vs. ya da
para vakfedilmişse onlar belirtilir hangi dini veya sosyal tesise tahsis olunduğu
kaydedilir.24
Tevzi Defteri: Halkın ödemekle mükellef oldukları örfi vergiyi gösteren
müfredatlı hesap hakkında kullanılır bir tabirdir. Buna “Sâlyane defteri” de denirdi. Her
kazada ayrı ayrı olarak yapılan tevzi defterlerine o yer halkının ödemesi lazım gelen
memleket masrafı, oradan gelip geçen memurların menzil ücretiyle kaldıkları
müddetteki masrafları, vali, mütesellim, voyvodalarla köy muhtarlarının kezalik
masrafları, hükümet konakları, kışlalar, köprüler, suyolları inşaat ve tamir bedelleri
yazılırdı.
Tevzi defteri “Ruz-ı Hızır” ve “Ruz-ı Kasım” olmak üzere senede iki defa
tanzim olurdu. Yekûnu ya erkek nüfusa veya eve göre tevzi olunurdu. Kanunen vergi ile
mükellef olmayanlar veya muaf olanlar tevzi dışında kalırlardı.
Tanzimat’tan sonra kaldırılmıştır.25
Telhis: Sadrazam tarafından padişaha sunulan yazılı kâğıt yerinde kullanılan bir
terimdir. Telhis, Arapça bir kelime olup, hûlasa etmek, uzun bir yazıyı kısaltmak,
özetlemek anlamındadır.26
Takrir: Arapça “karar” dan tef’il vezninde bir kelime olan takrir yerleştirme,
sağlamlaştırma, anlatma manalarına gelir.27
Takrir bir işi resmen ve yazılı olarak
merciine bildirme yerine kullanılır bir tabirdir.28
22 M. Kütükoğlu, “Ferman”, DİA, , İstanbul, 1995, C.12, s.400 23 M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.III, s.460 24 M. Tayyib Gökbilgin, Osmanlı Paleografya ve Diplomatik İlmi, İstanbul, 1992, s.112 25 M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.III, s.486 26 M. Tayyib Gökbilgin, Osmanlı Paleografya ve Diplomatik İlmi, s.89
9
Şukka: Sözlükte Arapça parça demek olup kâğıt parçası, mektup manasında
kullanılmıştır.29
Merkezle taşra veya taşradaki iki yer arasındaki yazışmalar için
kullanılan bir belge türüdür.30
Müzekkire: Arapça asıllı olup “zikr” kökünden gelmektedir. Osmanlı
diplomatiğinde, herhangi bir husus için, alttan üste ve genellikle bir idare veya nezaretin
şubelerinden bağlı olduğu üst makama hitaben, konuyla ilgili izin istemek veya bir
şubeden diğer bir şubeye durumu anlatmak ya da muameleyi sormak üzere yazılan
yazılara verilen addır.
Müzekkireler, yazılış tarzı bakımından takrir ve ilmühaberlere benzerler.
Bunlarda da bâlâ ve elkab bulunmaz. Doğrudan doğruya konuya girilir. Müzekkirenin
yazılmasına sebep olan olayın safhaları özetlenir.31
Temessük: Sözlükte bir işi sıkı tutmak demek olan temessük kelimesinin terim
olarak birçok manaları mevcuttur. Borç için alınan senede temessük dendiği gibi,
muahede ve sulhnâme gibi şeylerde devlet veya muahedeyi yapan gerçek yahut hükmi
şahıslar tarafından verilen mühürlü kâğıtlara da denir. Şer’iyye sicillerinde temessükün
manası şudur: Mirî arazide ve gayr-ı sahih vakıflarda tasarruf hakkı sâhiplerine yetkili
makam veya şahıslar tarafından verilen belge demektir. Yani temessük, tasarruf vesikası
demek olur ki, sonraları tapu tabiri bunun yerine geçmiştir.32
Arzuhal: Bir dilek veya şikâyet bildirmek üzere alttan üste yazılan ve bugünkü
karşılığı dilekçe olan belge türüdür. Esas da arzla aynı vazifeyi görmekle beraber gerek
sunan şahıslar, gerekse belge şekli itibariyle aralarında bazı farklar vardır. Arz,
genellikle devlet görevlilerinin resmi, arzuhal ise reaya ve askeri sınıfın şahsi
dilekçeleriydi.33
İlmühaber: Bir daireden diğer daireye veya dairelere, herhangi bir husus, bir
karar veya bir hükmü bildirmek üzere yazılan belgelere “ilmühaber” denilirdi.
İlmühaberler bir kalemden diğerine gönderilme bakımından tezkireye benzerse de
belgenin düzenleniş tarzı itibariyle ondan ayrılır. İlmühaberlerde elkab yoktur. Çok kere
bir irade, bir buyruldu veya arzuhalden bahisle doğrudan doğruya konuya girilir.
27 Mübahat Kütükoğlu; Osmanlı belgelerinin Dili, İstanbul, 1994, s.214. 28 M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.III, s.385 29 M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.III, s.360 30 M. Kütükoğlu; Osmanlı belgelerinin Dili, s.234 31 M. Kütükoğlu; Osmanlı belgelerinin Dili, s.300 32 A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C.1, s.48 33 M. Kütükoğlu, Osmanlı belgelerinin Dili, s.303
10
İlmühaberin yazılış sebebine göre metin kısa veya uzun olurdu. Belge daima “... iş bu
ilmühaber verildi” şeklinde biter. Altına tarih atılıp mühür basılmıştır.
İlmühaberleri yazılış sebeplerine göre birkaç grupta toplamak mümkündür.
1 Kat’i bir hüküm ve kararı bildirmek için yazılanlar
2 Bir memuriyete tayini bildirmek için yazılanlar
3 Belge tanzimi için yazılanlar34
1.2. Osmanlı Devletinde Kadı
1.2.1. Osmanlı Devletinde Kadı ve Kadı'nın Görevleri
Kadılık İslâm ortaçağında ortaya çıkan bir idari ve adli görevdir. Kadı’nın
sosyal-idari fonksiyonları değerlendirilirken on dört asırlık İslam tarihi içindeki evrimi
göz önüne alınmadığından, bu kurumun İslâm öncesi imparatorluklardan neleri, ne
ölçüde miras aldığı üzerinde de durulmamıştır. Kadılık İslâm hukuk tarihinin
merkezinde yer alan bir memuriyettir.35
Osmanlı devletinde ise çok geniş kapsamlı yetkileri bulunan ve Şer’iyye
mahkemelerinde görev yapan şahıslara kadı denmekteydi. Bilindiği gibi kazâ, sözlükte
kesmek ve ayırmak manasına gelir. Hukuk da ise hüküm ve hâkimlik manalarını ifade
eder. Bundan türeyen Kadı'nın terim olarak manası da şöyledir: İnsanlar arasında
meydana gelen dava ve niz’aları şer’i hükümlere uygun olarak karara bağlamak için
devletin en yüksek icra makamı (sultanlar) tarafından tayin edilen görevli kişiye kadı,
hâkim, hâkim-üş-şer denilir. Osmanlı adliye teşkilâtının temel taşı olan kadılar,
bulundukları yerin hem hâkimi hem belediye başkanı, hem de halkın her konuda
müracaat edebileceği sosyal güvenlik makamıydı.36
Osmanlı da Kadılık bir devlet kurumu ve bir meslek kolu olarak gelişerek sosyal
ve siyasî hayatta etkili olmuştur.37
Kadılar, Osmanlı adliye teşkilatının temel
taşlarıdırlar. Bu sebeple kadı olacak kimsede bazı vasıflar ve şartların bulunması
gerekmektedir:
Müslüman olmalı. Zira kadılık görevi, şer’i hükümleri icra görevidir.
Kadılar tam ehliyetli yani akli-baliğ ve hür olmalı
34 M. Kütükoğlu, Osmanlı belgelerinin Dili, s.295-296; M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri
Sözlüğü, C.II, s.57 35 İlber Ortaylı, Hukuk ve İdare Adamı olarak Osmanlı Devletinde Kadı, Ankara, 1994, s.7 36 A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C,1, s.68 37 Rifat Özdemir, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara,1998, s. 178
11
Günahkâr olmamalı, içtihat melekesine sahip olmalı
Erkek olmalı
Kadı yerli yerinde hüküm verebilen, anlayışlı, kuvvetli, dürüst, güvenilir,
şahsiyet sahibi ve sağlam iradeli olmalı
Hukukî meselelere ve yargılama usulüne vâkıf olmalı
Dış etkilere karşı koyacak derecede ahlak, karakter ve seciyeye sahip olmalı
Kendine gelecek davaları mevcut hükümlere uygun olarak çözümleyecek
iktidara sahip bulunmalı
Nesebi sahih olmalı38
Kadılar adaleti dağıtırken ve haksızlığı önlemek üzere karar verirken uyması
gereken bazı temel esaslar mevcuttur. Bu esaslar kısaca şöyledir:
Kadı, yargılama meclisinde, alış-veriş, taraflardan biri veya bir başkasıyla
şakalaşma gibi mahkemenin vakarını zedeleyecek hareketlerden şiddetle
kaçınacaktır.
Kadı iki taraftan hiçbirinin hediyesini kabul etmemelidir. Zira bu tip
hediyelerde rüşvet kokusu mevcuttur.
Hasımlar arasında din, dil ve renk farkı gözetmeksizin, adalet ve hakkaniyete
karar vermelidir. Bütün muameleler tam bir eşitlik içinde olmalıdır.
Kadı, davaları görürken kronolojik sıraya riayet etmelidir.
Kadı ihtiyaç duyduğunda ehliyetli şahıslardan hukuki mütalaa ve fetva
isteyebilir.
Yargılama için zaruri olan gerekli incelemeleri yapmakla beraber davayı
sürüncemede bırakmamalıdır. Zira en büyük adaletsizlik, adaletin
gecikmesidir.39
İslam toplumlarının siyaset geleneğinde yargı, hilafete dâhil görevlerden biri
kabul edildiğinden kadı tayini yetkisi siyasi otoriteyi temsil eden devlet başkanına aittir
ve kadı onun vekili sayılır. Padişah beratı ile atanırlar, kadıların özlük hakları, merkezde
bulunan kadıaskerlik makamınca yürütülmektedir. Anadolu yakasında bulunan kadıların
38 A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C,1, s.70; İ. Ortaylı ,”Kadı’’, DİA; C.26 s. 67; İ. Ortaylı, “Osmanlı
Kadısı (Tarihi Temeli ve Yargı Görevi)”, Ankara Üniv. Siyasal Bilimler Dergisi, C.30, S.1, s.118 39 A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C,1, s.70-71
12
atama, azil, yer değiştirme ve terfi gibi özlük haklarını Anadolu kadıaskeri, Rumilinde
bulunanların ise Rumili kadıaskeri idare etmekteydi.40
Kadıların görev sürelerinin her asırda değişiklik gösterdiği görülmektedir. Kaza
kadılarının görev süreleri genellikle yirmi ay, Mevleviyet derecesindekilerin ise bir
yıldı. Ancak 16. yy. ortalarında bunun iki yıldan fazla olduğu görülüyor. Mesleğe
geçmek isteyenlerin sayısı fazla olunca, bu sürenin kısaltıldığı anlaşılmaktadır. Bunlara
ek olarak birde mahalli halk ile yakınlaşmamaları için kadıların görev sürelerinin kısa
tutulduğu söylenebilir.41
1.2.2. Kadı'nın Görevleri
Kadıların asıl görevi insanlar arasında meydana gelen hukuki ihtilafları
sonuçlandırmak, hukuka aykırı davranışların cezasını hükme bağlamak, verdikleri
hüküm ve cezaları icra ve infaz etmektir.42
Osmanlı kadısının mülki, beledî, malî,
askerî ve adlî sahaları kapsayan görevleri göz önüne alınırsa onun kadar geniş bir görev
alanı bulunan bir başka memur olmadığı gibi memuriyet kompartımanı ve şahsiyeti
onun kadar çeşitli olanı da yoktur denebilir. Onu sadece makamında oturur bir hâkim
olarak düşünmek yanlış olur. 43
1.2.2.1. Kadı'nın Adli Görevi ve Mahkeme Görevlileri
Kadı bu görevi itibariyle kaza bölgesinde yetkili bulunan şer’i mahkemenin
yöneticisi yani hâkimiydi. “Şer’i şerif de denilen bu müessese; halk arasındaki her türlü
hukuki ve cezai davaları halletmeye yetkili” bulunuyordu. 44
Mahkemeler, şehir ve kasabalarda kurulmuştur. Kadılar mahkeme yerini
istedikleri gibi değiştiremezler ve her yerde mahkeme kurulamazdı. Resmi nitelikte bir
mahkeme binası bulunmuyordu. Kadı evini ayrıca mahkeme binası olarak kullanırdı.
Duruşma için kadı istediği günü ve zamanı seçebilirdi. Mahkeme gece gündüz
başvuranlara açık olmalıydı. Nitekim İstanbul kadılıklarından bazılarında geceleri de
acele olan duruşmalara bakıldığı bu görev için “gece naibi” denilen kimse akşamdan
40 R. Özdemir, Ankara, s. 178 41 Feda Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, Osmanlı tarihi Araştırma ve Uygulama
Merkezi Dergisi (OTAM), Ankara, 1997, S.8, s.6 42 Fahrettin Atar, “Kadı”, DİA, C.26, s.69 43 İ. Ortaylı, “Kadı”, DİA, C.26, s.69-70 44 Y. Şahin Anıl, Osmanlı da Kadılık, İletişim Yayınları, İstanbul, 1993, s.47
13
sabaha dek görev başında bulunuyordu. Aynı zaman da geceleri meşhut suç duruşmaları
yapılıyordu.45
Kadı, başkatip ve katipler, mukayyid, feth-han, kethüda, çukadar, muhzırbaşı ve
muhzırlar ile şuhüd’ül-hal denilen topluluktan oluşan mahkemede nikâh akdi, boşanma,
vasi ve nazır tayinleri, nafaka bağlanması, kaybolan kişilerin mallarına kayyım tayin
edilmesi, yetim mallarının korunması46
, yetim paralarının onu on bir buçuk hesabı
üzerine “nema”ya verilmesi (işletilmesi), şehir içinde bulunan insanların dil, din,
mezhep ve renk ayırımlarına bakılmaksızın aralarında doğabilecek her türlü
anlaşmazlıkların çözümlenerek hükme bağlanması, vakfiyelerin tescil edilmesi, vakıf
para ve kurumlara ait olan davaların çözümlenmesi, ölen kişilerin terekelerinin
yazılması ve varisler arasında taksim edilmesi vb. çok değişik davalara bakmaktaydı.
Adlî, idarî, malî ve beledî konularda birçok görev üstlenen kadıların yardımcıları
kimlerdi? 47
1.2.2.1.1. Mahkeme Görevlileri
1.2.2.1.1.1. Başkâtip
Kâtiplerin reisi manasına gelen, Reisü’l-küttâp yani Başkâtip mahkeme de
naibden sona gelen ikinci otorite olup, bütün kâtiplerin başkanı durumundaydı.
Naiblerin görev süreleri sonunda, İstanbul’a gitmeleri veya istifa, azil ve ölüm gibi
çeşitli sebeplerle mahkemeden ayrılmaları durumunda, başkâtip tam yetki ile mahkeme
işlerini yürütmekteydi. Osmanlı adli teşkilat içerisinde önemli bir yere sahiptir.48
Başkâtipler “mürasele-i şer’iyye” ile atanırlar. Görev süreleri hakkında kesin bir
kural yoktur. Durum ve şartlara göre değişmekte, bazen bu görev ölümle son
bulmaktaydı. Sık sık değişen naibler, başkâtip ile kâtipleri gelişigüzel değiştirme yoluna
gitmiyorlardı. Bu uygulama aynı zamanda devletin mahkemelerde yetişmiş elemanları
koruduğunu, mahkemeyi ve bölgeyi tanıyan başkâtipler sayesinde sık sık değişen
nâiblerin sıkıntıdan kurtarılmaya çalışıldığını göstermesi bakımından da önemlidir.
45 F. Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, OTAM, S.8, s14 46 Ayrıntılı bilgi için Bkz. Rifat Özdemir, “Tokat’ta Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı (1771-1810)”,
Belleten, Ankara, 1990, S.211, s.993-1052.; “Kırşehir’de Ailen Sosyo-Ekonomik Yapısı (1880-1906)”,
Osmanlı Araştırmaları Dergisi, S. IX, İstanbul, 1989, s.101-157. 47 R. Özdemir, Ankara, s.186 48 İbrahim Yılmazçelik, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Diyarbakır (1790-1840), TTK Basımevi,
Ankara,1994, s.230
14
Başkâtipler mahkemede davalara baktıkları gibi, gerek görüldüğü durumlarda
olay yerine keşfe de gidiyorlardı. Bunlardan başka mahkemeye ait gelir ve gider
defterlerinin tutulması, sık sık değişen nâiblere hak ettikleri mahkeme gelirinin
verilmesi, mahkeme personelinin denetimi, yeni ataması yapılanlara ait işlemlerin
tamamlanması, sicillerin usûlüne uygun olarak tutularak, kazaya ati olan hükümlerin
“Sicil-i Mahfuz” bölümüne, merkezden gelen emirlerin ise “Sicill -i Mahfuz Defterlü”
denilen arka tarafa yazılmasının sağlanması, yazılan yazıların gerek dil, gerek imlâ
gerekse yazı tekniği bakımından usûle uygun olmasının sağlanması vb. gibi çok değişik
görevleri yürüttüklerini görmekteyiz.49
1.2.2.1.1.2. Kâtip ve Mukayyidler
Görevde bulundukları mahkemelerde yapılan duruşmaları saati saatine sicillere
kaydetmenin yanı sıra, merkezden gelen ferman, buyruldu, mektub, berat ve nâiblerin
verdikleri hüccet, ilâm ve benzeri yazıları sicillere kaydetmek görevi kâtip ve
mukayyitlerce yürütülürdü.50
Kâtip ve mukayyitlerde diğer mahkeme görevlileri gibi nâiblerin mürâseleri ve
padişah beratı ile atanmaktaydılar. Genellikle kâtipliğe tayin edilen kişiler bir yerde
kâtiplerin yardımcıları durumunda olan mukayyidler arasından seçilmekteydi.
Mukayyid ve kâtipler, başkâtiplik kurumunun kaynağını teşkil etmekte olup, bu
sebeple bunların dürüst kimseler arasından seçilmesine dikkat edilirdi.51
1.2.2.1.1.3. Muhzırbaşı ve Muhzırlar
Osmanlı hukuk düzeni içinde, mahkemenin kendi bünyesinde “muhzırbaşılık ve
muhzırlık” örgütü vardı. Bu teşkilat bir nevi polis teşkilatı olarak nitelendirilmektedir.
İmparatorluğun ilk yıllarından itibaren var olan bu teşkilatın başında polis şefi
durumunda olan bir Muhzırbaşı ile yeteri kadar muhzır bulunmaktaydı.52
Muhzırlar davalıları mahkemeye getirip götürme görevini yerine
getirmekteydiler.53
”Muhzır” sözlük anlamı itibariyle, huzura getiren ve ihzar eden
49 R. Özdemir, Ankara, s.189 50 R. Özdemir, Ankara, s.192 51 İ. Yılmazçelik, Diyarbakır, s.232-233 52 R. Özdemir, Ankara, s.196 53 İ. Yılmazçelik, Diyarbakır, s.233
15
manasını ifade eder. Muhzırbaşı ise davacıları mahkemeye çıkarmak vazifesiyle
mükellef olan muhzırların başına verilen addır.54
Muhzırbaşılık görevi, XVI. Yüzyıl sonlarına kadar “Berat-ı Padişahî” ile “altı
bölük sipahilerine” verilen bir hizmet niteliğindeydi. Daha sonraları yeniçerilerden de
bu görevi alanlar olmuş, XVII. Yüzyıldan itibaren ise “Dergâh-ı Mua’alla
kapucubaşılığına” mensup kişilere de, tevcih edilmeye başlanmıştır.55
1.2.2.1.1.4. Kethüda
Mahkeme içinde, döşenerek kendilerine ayrılmış büyükçe bir odada oturan
kethüdalar, mahkeme içinde nâibin ve mahkemenin mutemetlik ve veznedarlık işlerinin
yürütülmesi, mahkeme bünyesinde görev yapan personelin maaşlarının ödenmesi gibi
hizmetleri yürütmekteydiler.
Zaman zaman da mahkeme dışında görülmesi gereken davaların keşfine de
kethüdaların gitmesi bu görevin önemini biraz daha artırmaktadır.
1.2.2.1.1.5. Tercüman
Ülke topraklarının farklı dilleri konuşan yeni toplulukları da içine alarak
genişlemesi mahkemelerde tercüman bulundurma ihtiyacını doğurmuştur. Zamanla
mahkeme teşkilatı içinde bu unvanla bir memur yer almaya başlamıştır.56
Mahkemede tercüman olarak vazife gören kişiler, bu hizmetlerinin yanı sıra
diğer mahkeme görevlileri gibi “Şühûdü’l-hâl” üyesi olarak da görev yapmaktaydılar.57
1.2.2.1.1.6. Kassâmlar
Osmanlı adliye teşkilatında önemli bir yeri olan kassâm, kelime manası itibariyle
taksim eden, taksim işini yapan şer’i memurlar hakkında kullanılan bir tabirdir.58
Bir
hukuk terimi olarak ise, vefat etmiş olan bir kimsenin terekesini varisleri arasında
taksim eden şer’i memura kassâm denilirdi. Osmanlı adliye teşkilatında iki sınıf kassâm
54 M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.II, s.572 55 R. Özdemir, Ankara, s.196; İ. Yılmazçelik, Diyarbakır, s.233; A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C.1,
s.72 56 F. Atar, “Mahkeme”, DİA C.27, s.340 57 İ. Yılmazçelik, Diyarbakır, s.235 58 M. Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.II, s.209
16
vardır. Birincisi, kazasker kassâmlarıdır. İkincisi ise, şer’i mahkemelerin bulunduğu
yerlerde mevcut olan kassâmlardır.59
Kassâmların belli bir maaşı yoktur. Taksim ettikleri terekenin belli bir payını
resm-i kısmet adı altında tahsil ederler. Her kadılıkta müstakil bir kassâm defteri vardır.
Vefat eden şahsın terekesi, kassâmın huzurunda tespit edilir, kalem kalem bu deftere
kaydedilirdi. Tanzimat’tan sonra kassâmlık kaldırılmış sadece İstanbul kassâmlığı
görevine devam etmiştir.60
1.2.2.2. Kadı'nın Mülki Görevleri
Bilindiği gibi, kadılık görevi padişah tarafından tevcih edilmekteydi. Kadı,
kazada, sultanı temsil eden, mutasarrıftan sonra en yetkili kişi idi. Bu sebeple padişah
ferman ve beratlarının sicil-i mahfûza yazılması, ahâliye ilan edilmesi kadının görevi
idi.61
Genel olarak kadıların mülkî görevi, idarî yönden başında bulundukları yerin
yönetimidir. Devlet ve halk arasındaki ilişkileri sağlamak, karşılıklı yazıları alıp verme,
gelen fermanları ve emirleri halka duyurmak suretiyle gereken uygulamaların yerine
getirilmesini ya bizzat ya da başkaları aracılığıyla sağlamakta kadı'ların göreviydi.62
İstanbul’dan gönderilen Siyer-i Nebevî ile Takvim-i Vekayileri isteyen kişilere
okutmak, ödünç alandan geri almak, sancak içindeki dinî ve sosyal kurumlarda görev
yapan imam, müezzin, vaiz, hatip, devirhan, ferraş, çerağ, müderris, vakıf mütevellisi,
nâzırı, kâtibi ve cabisi vb. gibi yetkililerin atanması, azledilmeleri, maaşlarının
yükseltilmesi, aralarında meydana gelen anlaşmazlıkların giderilmesi gibi konularda
kadıların arz yetkisi vardı.63
1.2.2.3. Kadı'nın Beledi Görevleri
Osmanlı devlet teşkilatında bugün ki manada bir belediye teşkilatı yoktu. Bu
görev kadılar, nâibler, muhtesip ve ihtisap nâzırları tarafından yürütülmekteydi. Bu
görevlerden bazılarını şöyle sıralamak mümkündür.64
59 İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Devletinde İlmiye Teşkilatı, TTK Yayınları, Ankara, 1984, s.121 60 A. Akgündüz, Şer’iyye Sicilleri, C.1, s.75 61 R. Özdemir, Ankara, s.200 62 F. Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, (OTAM), S.8, s.25 63 R. Özdemir, Ankara, s.201 64 R. Özdemir, “Osmanlı Döneminde Dini ve Sosyal Yapıların İnşası Üzerine Bazı Bilgiler”, TAÇ, C.2,
s.23
17
Şehir halkının ihtiyaç duyduğu malın temini, üretim-tüketim dengelerinin
kurulması, fiyatlar ile ölçü ve tartıların kontrol edilmesi, kalitenin denetlenmesi,
tefecilik ve karaborsacılığın önlenmesi, temizlik ve sağlık hizmetlerinin kontrolü,65
şehrin altyapısını teşkil eden içme suyu, kanalizasyon ve yol şebekesini düzenlemek,
topluma hizmet götüren bazı vakıf kurumların gerektiği vakit bakım ve onarımlarını
yaptırmak, tüketicinin korunması amacıyla mevsimine göre bütün zahire ve eşyaya narh
vermek, şehre ekonomik yönden canlılık veren teşkilatlarını denetlemek vb. gibi çok
değişik belediye hizmetlerini yürütmekteydi.66
1.2.2.4. Kadı'nın Mali Görevleri
Önemli ihtiyaç maddelerine konulan narh fiyatlarının kontrolü ve korunması,
esnafın hilelerine engel olmak, dilenci ve hırsızlara karşı önlemler almak, taşradan
gelenlerin kefilsiz olarak bir yerde kalmalarını önlemek, izinli atölyeler dışında tüfek
yapımının önlenmesi, dışarıya çıkartılması yasaklanan maddelerin çıkartılmasına engel
olmak, halkın sıkıntıya düşmemesi için çeşitli ihtiyaç maddelerinin stoklarının vaktinde
yapılması, esnaf kar oranlarının belirli bir kurulca onaylanması vb. işler kadıların
görevleri arasındaydı.67
Şehre gelen çeşitli ürünlerin sicile kaydedilmesi işleri de kadılarca yapılırdı,
herkes istediği gibi bir malı alamaz ve atamazdı. Üreticinin ürettiği her şeyden Kadı'nın
haberdar olması gerekirdi. Ancak bundan sonra mal ve mahsuller satılabilir, içilebilir ve
sevkiyatı yapılabilirdi.68
Avarız hanelerin kayd ve muhafazası ve bu verginin toplanması, değişik
tarihlerde toplanması gereken salyane türünden vergilerin toplanıp ilgili yerlere
gönderilmesi, bazı mukataa gelir ve giderlerinin kontrol edilmesi, hazeriyye ve
seferiyye türünden vergilerin toplanması, görevlendirilmeleri halinde bazı gümrük
resimlerinin tahsil edilmesi vb. gibi çok değişik mali konuları ilgilendiren görevleri
yürütmeleri yanında bu konularla ilgili bütün problemleri de çözmekle görevliydiler.69
Kadıların iktisadi-mali görevleri arasında para rayicine dikkat etmek rayiçten
fazla sikke mübadelesini önlemek, tedavülde kalp veya kırık sikke bulundurulmamasına
65 R. Özdemir, Antakya Esnaf Teşkilatı (1709-1860), Antakya,2007, s.36 66 R. Özdemir, Ankara, s.202 67 F. Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, (OTAM), S.8, s.33 68 F. Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, (OTAM), S.8, s.35 69 R. Özdemir, Ankara, s.201-202
18
dikkat etmek ve bu gibi işlere başvuranları cezalandırmak da bulunurdu.70
Buraya kadar
Osmanlı kadısının adli, mülki, beledi, mali alanda ki görevlerini kısa kısa açıklamaya
çalıştık.
70 F. Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık Müessesesi”, (OTAM), S.8, s.45
İKİNCİ BÖLÜM
2. 545 NUMARALI KARAHİSAR-I SAHİP ŞER’İYYE SİCİLİ
2.1. 545 Numaralı Afyon Şer’iyye Sicilinde Yer Alan Belgelerin Konularına
Göre Tasnifi
Belgelerin
Konulara
Göre Tasnifi
Belgenin Türü Belge No Belge Özeti
Sayfa No
Belgenin Tez
İçindeki Sayfa
Numarası
Evlenme / Boşanma Hüccet 2 27 57
Hüccet 3 27 64
Hüccet 4 b 28 65
Hüccet 7 a 28 69
Hüccet 8 a 29 70
Hüccet 9 a 29 71
Hüccet 9 c 30 71
Hüccet 9 e 30 72
Hüccet 77 38 170
Hüccet 121 44 222
Hüccet 142 47 251
Hüccet 145 48 254
Vergi Toplanması Berat 27 32 97
Berat 36 33 111
Ferman 37 33 112
Defter 38 33 112
Ferman 52 35 135
Ferman 54 36 137
Ferman 64 37 154
Buyruldu 65 37 155
Pusula defteri 66 37 155
Ferman 69 37 162
Ferman 71 38 164
Buyruldu 90 40 88
Pusula defteri 91 40 188
Buyruldu 111 42 209
Buyruldu 118 b 43 219
Pusula defteri 119 43 219
Buyruldu 130 45 233
20
Pusula defteri 131 45 234
Tevzi defteri 147 48 256
Ferman 156 49 267
Buyruldu 180 52 304
Pusula defteri 182 52 305
Berat 186 53 312
Ferman 187 53 316
İlam 188 53 317
Pusula defteri 190 53 318
Pusula defteri 195 54 326
Pusula defteri 196 54 327
Pusula defteri 197 54 328
Tezkere 200 55 334
Tezkere 201 55 335
Ferman 207 56 339
Ferman 208 56 340
Ferman 212 57 346
Pusula defteri 216 57 350
Müfredat defteri 221 58 358
Buyruldu 227 59 368
Ferman 230 59 370
Buyruldu 231 59 371
Ferman 233 59 372
Ferman 234 59 373
Ferman 238 60 378
Pusula defter 243 61 382
Atama / Tayin Berat 14 30 79
Berat 15 31 80
Berat 20 31 86
Berat 28 32 101
Berat 47 35 128
Berat 52 35 135
Mektup 68 37 161
Mektup 84 39 180
Berat 98 41 197
Mektup 100 41 199
Berat 103 41 201
Berat 106 42 205
Buyruldu 107 42 206
Berat 117 43 216
21
Berat 128 45 232
Mektub 129 45 232
Buyruldu 134 a 46 241
Berat 136 46 243
Buyruldu 146 48 255
Berat 151 48 263
Buyruldu 153 49 264
Ferman 157 49 268
Berat 171 51 294
Berat 172 51 295
Mektup 198 55 332
Ferman 202 55 335
Berat 203 55 336
Ferman 206 56 338
Mektup 215 57 350
İlam 222 58 361
Berat 213 57 348
Berat 226 58 367
Berat 228 59 369
Berat 232 59 372
Borç /Alacak Hüccet 4 d 28 66
Hüccet 6 a 28 67
Hüccet 6 b 29 68
Hüccet 7 b 29 69
Temessük 18 31 83
Hüccet 31 31 105
Hüccet 41 34 119
Hüccet 74 38 167
Hüccet 78 38 171
Hüccet 79 38 173
Temessük 102 41 200
Hüccet 123 44 224
Buyruldu 140 47 250
Buyruldu 141 47 250
Hüccet 143 47 252
Berat 160 50 270
Arzuhal 161 50 271
Hüccet 205 56 337
Ferman 214 57 349
Fetva Fetva 158 49 268
22
Nafaka Hüccet 9 b 30 71
Hüccet 116 43 215
Muhallefat / Miras Defter 16 31 80
Defter 19 31 84
Defter 21 31 87
Defter 22 32 88
Defter 23 32 90
Defter 24 32 91
Defter 25 32 92
Defter 29 32 102
Hüccet 32 33 106
Defter 34 33 108
Defter 44 34 122
Defter 45 34 123
Defter 46 35 125
Defter 50 35 133
Defter 51 35 134
Defter 55 36 138
Defter 59 36 144
Defter 63 37 152
Defter 67 37 160
Defter 75 38 168
Defter 83 39 178
Defter 86 39 181
Defter 92 40 189
Defter 93 40 191
Defter 94 40 192
Defter 95 40 193
Defter 99 41 198
Defter 105 41 204
Defter 114 43 212
Defter 118 a 43 217
Defter 120 43 220
Defter 125 44 226
Defter 127 44 228
Defter 127 c 45 230
Defter 148 48 260
Ferman 149 48 261
Buyruldu 152 49 263
Berat 163 50 274
23
Defter 164 50 275
Defter 166 50 287
Defter 168 51 290
Defter 169 51 292
Defter 170 51 293
Defter 173 51 295
Defter 183 52 306
Defter 184 53 310
Defter 185 53 311
Defter 199 55 332
Defter 217 57 351
Hüccet 4 c 28 66
Hüccet 17 31 82
Hüccet 57 36 142
Hüccet 76 38 169
Îlam 85 39 181
Hüccet 109 42 207
Hüccet 110 42 208
Defter 219 57 354
Defter 224 58 362
Zahire Toplama Buyruldu 43 34 121
Buyruldu 48 35 130
Buyruldu 154 49 265
Buyruldu 155 49 266
Buyruldu 241 60 380
Buyruldu 242 a 60 381
Masraf Defteri Defter 87 40 183
Defter 88 39 185
Defter 177 52 299
Defter 240 60 379
Menzil Ücreti Ferman 159 49 268
Hüccet 176 52 298
Ferman 220 58 357
Buyruldu 244 61 384
Ev / Arazi Satışı Hüccet 5 a 28 66
Hüccet 5 b 28 66
Hüccet 8 b 29 70
Hüccet 33 33 107
Hüccet 40 34 118
Hüccet 49 35 131
24
Hüccet 113 42 211
Hüccet 126 44 227
Hüccet 132 45 238
Hüccet 135 46 242
Vakfiye Hüccet 4 a 28 65
Hüccet 26 32 96
Hüccet 30 33 103
Defter 39 34 116
Hüccet 81 39 175
Hüccet 82 39 177
İktisadi Narh 10 31 73
Narh 11 30 74
Narh 12 30 75
Narh 13 30 78
Berat 239 60 379
Güherçile Ferman 236 60 375
Temessük 237 60 377
Din Değiştirme Hüccet 9 d 30 72
Arpalık verilmesi Ferman 42 34 120
Tezkere 104 41 203
Ferman 178 52 302
Ferman 179 52 303
Ferman 204 55 337
Temessük 225 58 366
Temessük 229 59 369
Temessük 235 59 374
Diğer Ferman 211 56 345
Ferman 223 58 361
Narh 242 60 381
Hüccet 73 38 166
Buyuldu 108 42 207
Hüccet 123 44 224
Ferman 176 52 298
Ferman 182 52 305
25
2.2. 545 Numaralı Karahisar-I Sahip Şer’iyye Sicili Belge Özetleri
S. 1 / B. 1
Silik okunamadı.
S. 1 / B. 2-a
Sofular Mahallesi'nden Ayşe Hanım 20 guruş mehirle Süleyman ile evlenir.
Nikâh akid hüccetidir.
S. 1 / B. 2-b
Gezler köyünde Emine adlı kız 60 guruş mehirle Seyyid Mahmud’la evlenir.
Nikâh akid hüccetidir.
S. 1 / B. 2-c
Hanbayadı köyünden Hatice adlı kız aynı köyden Mehmed ile 80 guruş mehir
alarak evlenmiştir. Nikâh akid hüccetidir.
S. 1 / B. 2-d
Balmahmud köyünden Hamza Akviran köyünde oturan Cebecioğlu İvazın kızına
isteksiz olarak nikâh kıyar. Sonra onu boşar. Boşanma kaydıdır.
S. 1 / B. 3-a
Süğlün köyünden Tüzmen kara isimli şahıs Hatunlar bana zina eyledi der. Ve
isbat edemez. Bunu adet hale getirir. Bundan böyle iftiralar ederse hark vakfına 500
guruş nezrim olsun ve hark mütevellisi benden alsın diye teahhüd eder. Nezir
hüccetidir.
S. 1 / B. 3-b
Oruç Mahallesi'nde oturan Ayşe Hatun Musa ile 600 akçe mehir ile evlenir.
Akdi nikâh hüccetidir.
S. 1 / B. 3-c
Nasari Mahallesi'nden elçi acem ve kızı Sultan mahkemede kadının eşi Sâdur ile
aralarında niza etmemeleri, ederlerse elçi acemin kefil olduğuna dair kefalet hüccetidir.
S. 1 / B. 4-a
1161 senesi ramazanında Kur’an okuyan âlimlerin vakıf paraları 60 guruşdur.
Mütevelli bu para ile bir dükkân alıp icara verir. Her ay otuzar pare icar alınması içün
vakıf tevliyet hüccetidir.
S. 1 / B. 4-b
El-Hac İsmail Mahallesi'nden Neslihan Hanım çobanlar köyünden olan eşi Ali
ile boşanırlar. İstekleri ile yeniden 30 guruş mehir ile evlenirler. Nikâh akdi hüccetidir.
26
S. 1 / B. 4-c
Sofular Mahallesi'nden Munla Osman babalarından kalan saman hane hissesini
bir tüfenk ve bir tabanca karşılığında hissesini karındaşlarına verdiğini beyan eden
hüccet.
S. 1 / B. 4-d
Temürcü İvazda müteveffa Ahmed bin Abdullah’ın 230 guruş alacağı vardır.
Müteveffa mezburun vereseleri mahkeme karşısında hakkımıza düşen paramızı İvazdan
aldık derler. Alacak davası hüccetidir.
S. 2 / B. 5-a
Nasari Mahallesi'nde oturan Polat oğlu İkob zımmi mahkemede şöyle der;
Büyük hark mütevellisi ve Arab mescidi imamı ve Ak mescid hatibine 110 guruş, Arap
mescidi vakfına 50 guruş ve ak mescid vakfına 50 guruş borcum vardır. Aynı
mahalledeki evini bu borçlar için satar. Vakıf ve ev satış hüccetidir.
S. 2 / B. 5-b
Karahisar müftüsü İkob zımminin borcu için evini satmasını onaylar. Satış
hüccetidir.
S. 2 / B. 6-a
Osman karyesinden İbrahim büyük hark vakfına 27 guruş borcu olduğunu 20
guruş değerinde bir at verdiğini geriye 7 guruş borcu olduğunu beyan eden borç
hüccetidir.
S. 2 / B. 6-b
Sofular Mahallesi'nde oturan Şerife ölen kızının kocasından 40 guruşluk
terekenin altıda bir hissesini istediğine dair alacak hüccetidir.
S. 2 / B. 7-a
Efecik Mahallesi'nde oturan hanım mahkemede zevcim Hüseyin aher diyara gitti
ve orada öldüğünü duydum. Şimdi 15 guruş mehir ile Ahmet'le evlenmek istiyorum.
Nikâh akid hüccetidir.
S. 2 / B. 7-b
Hacı Davut zevcesi mahkemede Sadi zade Halil ağa üzerine dava açarak 10
guruş alacağı olduğunu iddia eder ve alınmasını taleb eder. Davasını ispat edemez
yemin teklif edilir ve davadan men edilir. Alacak davası hüccetidir.
27
S. 2 / B. 7-c
Ebubekir ve Mehmet Efendilerin murafa mahkemeye getirilmesi için kefalet
hüccetidir.
S. 2 / B. 8-a
Sincanlı kazasına tabi Sinanpaşa karyesinde Keziban Hanım Efecik
Mahallesi'nde Veli Efendi ile 50 guruş mehir karşılığı evlenirler. Nikâh akid hüccetidir.
S. 2 / B. 8-b
Ekeste Mahallesi'nden İbrahim ve kız kardeşi Neslihan Süleyman’ı vekil tayin
ederek mahkemeye gönderirler. Ev satışı konusunda ki hücceti şer’iyyedir.
S. 2 / B. 8-c
Yakup nâm kişi hasta olup yolda vefat eder. Hastalık tesbit hüccetidir.
S. 2 / B. 9-a
Tavşan bölükbaşı boşadığı karısına 30 guruş mehir vererek yeniden akdi nikâh
yapar. Nikâh akid hüccetidir.
S. 2 / B. 9-b
Ayşe Hatun küçük oğlunu mahkemeye bırakır gider. Mahkeme çocuğa yevmi
ikişer pare nafaka bağlar. Nafaka hüccetidir.
S. 2 / B. 9-c
Huri Hatun İbrahim’le 1000 dirhem gümüş mehirle evlenir. Mehir hüccetidir.
S. 2 / B. 9-d
Yazırlı olan bir kişi İslam’a girer ismini İsmail koyar. Din değiştirme hücceti
şer’iyyesidir.
S. 2 / B. 9-e
Aslen Şuhutlu olan Emine Hanım 15 guruş mehirle deperli Osman ile evlenir.
Nikâh akid hüccetidir.
S. 3 / B. 10
Çarşıda satılan iyice bir hayvanın narhından bir guruş eksiğine satılmasına dair
satış hüccetidir.
S. 3 / B. 11
1161 senesi mah-ı Şevvâli mükerremin onuncu günü çarşıda alım satımı yapılan
ürünlere verilen narhı beyan eder.
28
S. 3 / B. 12
1162 senesinin mah-ı Muharremü-l haramının on ikinci günü verilen narhı beyan
eder.
S. 3 / B. 13
1162 senesi mah-ı Cemâziye’l ahirinin yedinci günü esnafa verilen narhı beyan
eder.
S. 4 / B. 14
Rumili kadıaskeri tarafından El-Hac Osman Efendiye gönderilen Karahisar
Nâibliğine atama beratıdır.
S. 4 / B. 15
Afyonkarahisar Nâibliğinin Mevlana el-Hac Osman Efendiye verildiğini ve
Osman Efendiye adaletli davranmasını bildiren belge.
S. 4 / B. 16
Karaman Mahallesi'nden Mehmet bin Abdülhak İstanbul’da medrese eğitiminde
vefat eder. Müteveffanın eşyaları annesi, erkek kardeşi ve kız kardeşi arasında
paylaştırılır. Mehmet bin Abdülhak isimli şahsın muhallefat defteridir.
S. 4 / B. 17
Karahisar-ı Sahip Çalışlar nâm karyeden Menteş vefat eder. Müteveffanın
veraseti eşi ve çocuklarına kalır. Ancak menteşin eşi, Havva binti Mustafa nâm Hatun
üzerine dava açar. Havva nâm kişi deper karye bahçesinde değnek ile menteşin sağ
ensesine amden darp etti ve yine deper beli nâm mevki de amden darp etti ve Menteş
bundan bir gün sonra vefat etti der. Havva hanıma yemin teklif olunduğu ile ilgili
hüccet.
S. 4 / B. 18
Karaman Mahallesi'nden Mehmet bin Abdülhak İstanbul’da medrese eğitiminde
vefat eder. Müteveffanın eşyaları annesi, erkek kardeşi ve kız kardeşi arasında
paylaştırıldığı ve kardeşi ismailin ben hakkımdan vazgeçtim dediğine dair hüccet
S. 5 / B. 19
Tekkeler karyesinden Mehmed Beşe vefat eder. Malları Fatma ve Ayşe Hatunlar
ile oğulları Abdullah ve Ebubekir arasında taksim olunur. Taksim olunan muhallefat
defteridir.
29
S. 5 / B. 20
Abdullah Efendinin Karahisar-ı Sahipde bulunan Alaca medrese vakfına
müderrislik vazifesine atandığını bildiren tedris beratıdır
S. 5 / B. 21
Kubbeli Mahallesi'nden sarı Mehmed bin Munla Ahmet vefat eder. Nâm
müteveffanın tereke kaydıdır.
S. 5 / B. 22
Kubbeli Mahallesi'nden olan Maden Beşe oğlu Hacı Mehmed ’in zevcesi vefat
eder. Maden Beşe oğlu Hacı Mehmed ‘in zevcesinin kısmeti defteridir.
S. 6 / B. 23
Akmescit Mahallesi'nden olan Ümmü Gülsüm vefat eder. Terekesinin yarısı
kocasına yarısı da beytü-l mâla verilir. El- hac Ahmed in zevcesinin kısmeti defteridir.
S. 6 / B. 24
İmaret Mahallesi'nden olan Fatıma vefat eder. Nuri oğlu Hacı Alinin zevcesinin
kısmet defteridir
S. 6 / B. 25
El-Hac İsmail Mahallesi sakinlerinden olan acem Mustafa vefat eder. Acem
Mustafa’nın kassam defteridir.
S. 7 / B. 26
Sofular Mahallesi'nden Receb Beşe bin Mustafa’nın Hark içün aldığı dükkân
hücceti.
S. 8 / B. 27
1161 senesi Memalik-i Mahrusede yaşayan Yahudi ve Hristiyanlardan alâ, evsât
ve ednâ olarak cizye vergisi toplanması için Cizye beratı.
S. 8 / B. 28
Ahi Selçuk zaviyesinin zaviyedarı Şeyh Abdülaziz bin Abdulkadir bin e’ş-Şeyh
Mustafa vefat eder yerine kardeşi Abdulhalim bin eş-Şeyh Abdulkadir ibn şeyh
Mustafa’ya zaviyedarlık tevcih edilir. Zaviyedarlık beratıdır.
S. 8 / B. 29
Cami’i Kebir Mahallesi'nden olan Fatıma binti el-Hâc Ebubekir vefat eder.
Çavuş oğlu zevcesinin kassam defteridir
S. 9 / B. 30
Kara Hacı Mustafa oğlunun eytamının mübaya‘ hüccetidir.
30
S. 9 / B. 31
Karahisar-ı Sahip Nasari Mahallesi'nden Avanis veled nâm zımminin borç
hüccetidir.
S. 9 / B. 32
Mihail karyesi sükkânından Hacı Halilin sağire kızı muhterik olup keşif
hüccetidir.
S. 9 / B. 33
Serrac Halil in zevcesinin mübaya‘ hüccetidir.
S. 10 / B. 34
Aslen Kütahya sükkânından olup Karahisar-ı Sahip de bulunan Balıkhanı'nda
mürd olan zimminin kassam defteridir.
S. 10 / B. 35
Seyyid Ömer isimli kişi vefat eder. Müteveffanın mirasçısı olmadığı için tarlaları
sahipsiz kalır. Muhtesibin tarla tefriki hüccetidir.
S. 10 / B. 36
Karahisar-ı Sahip sancağında bulunan kazalardan 1161 senesine mahsûben
toplanılması istenen Avarız emridir.
S. 10 / B. 37
13 Muharrem 1161 tarihli Karahisar-ı Sahip kadısına gönderilen ve mevkufat
defterleri mucebince belirtilen miktar ve zamanda kazalardan toplanılması istenen nüzûl
emridir.
S. 10 / B. 38
1161 senesine mahsuben Karahisâr-ı sahip ahalisinden toplanması söylenen ve
Halil ağa yedine verilen Hane-i Avarız defteridir.
S. 11 / B. 39
Karahisar-ı sahip Kasımpaşa Camii şerif-i mütevellisi Şaban Efendi tarafından
yenilenen muhasebe defteridir.
S. 11 / B. 40
Karahisar-ı Sahip Munla Bahşi Mahallesi'nden İsmail bin Süleyman nâm
kimesnenin şahitler huzurunda mahallede bulunan mülkü menzilini 87 guruşa sattığına
dair hüccet.
31
S. 12 / B. 41
Karahisar-ı sahib El-Hac Yahya Mahallesi'nden Munla veliyyüddin nâm kimse
mahkemede Hasan bin Abdullah üzerine takriri kelam eder mezbûr Hasanın mahallede
vaki ve karındaşı satılmıştan şira’en malik olduğu mülkü menzilde benim dahi hakkım
vardır deyu kardeşi satılmışın hissesini talep eder. 8 guruş ile bir kile buğdaya üzerine
akd-ı sulh eylediklerine dair kayıd.
S. 12 / B. 42
1160 senesi mah-ı Ramazanü’l mübareğin üçüncü günü vezir Mehmed paşaya
arpalık olarak Karahisâr ve ‘ala’iyye sancaklarının tevcihini bildiren ferman.
S. 12 / B. 43
25 Muharrem 1161 tarihli üç günlük zahire ihtiyacı için Karahisâr kadısına
gönderilen buyruldu.
S. 12 / B. 44
Sofular Mahallesi'nden vefat eden Mehmed bin El-Hac Hasan nâm müteveffanın
muhallefatı defteridir.
S. 12 / B. 45
Karaman Mahallesi'nden hasan bin Mehmet ağa diyar-ı acemde kalır ve haber
alınamaz. Hasan bin Mehmet ağanın durumu karara bağlandıktan sonra malları İbrahim
beye emanet edilir. Hasan bin Mehmet ağanın eşyası defteridir.
S. 13 / B. 46
Sofular Mahallesi'nden Munla Ahmet bin Şaban Efendi vefat eder. Müteveffanın
muhallefat defteridir.
S. 13 / B. 47
Sincan kazasında Paşa karyesinin tevsih berâtıdır.
S. 14 / B. 48
Üç günlük zahire ihtiyacı için mütesellim Ali ağa ve İbrahim ağanın tayin
olduğunu, üç günlük zahirenin defterde nâtık olduğu üzere toplanmasını bildiren
buyruldu.
S. 14 / B. 49
Karahisar-ı Sahip el-Hac Mahmud Mahallesi sakinlerinden İsmihan binti
Abdüllâtif nâm Hatun meclis-i şer’ de Emine binti Mehmed nâm Hatuna ev ve bazı
eşyaları hibe eder. Mahkeme huzurunda bu eşyalarla alâkam kalmadı dediği kayıd.
32
S.14 / B. 50
İmaret Mahallesi sakinelerinden Meryem binti Abdullah vefat eder. Meryem
binti Abdullah nâm müteveffiyenin muhallefat defteridir.
S. 14 / B. 51
Çavuş oğlu Mahallesi'nden Yusuf nâm kişi vefat eder. Müteveffanın tereke
kaydıdır.
S. 14 / B. 52
Karahisar-ı sâhib kazasına tabi İsmail nâm karyede bulunan Mescid-i Şerifte
imam olan İbrahim halife kendi hüsnü rızasıyla görevini Osman halife bin Ahmed e
bırakır. Atama beratı.
S. 15 / B. 53
Karahisar-ı Sahip sancağında vaki Barçınlı Nevahi’i Barçınlı kazalarının üç
seneye (kırk dokuz, elli üç ve elli dört seneleri) dek ahalilerinden menzil hizmeti
mukabili Anadolu valileri ve Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfları taraflarından
imdad-ı hazeriyye talep olunmamak üzere fermanıdır.
S. 15 / B. 54
Seydigazi ve Bolvadin kazasında üzerlerine edası lazım gelen aşar-ı şer’iyye ve
rüsumu örfiyyelerin vakfa edası için fermandır.
S. 15 / B. 55
Karahisar-ı Sâhib mahallatından Fakih paşa Mahallesi'nden Acem el-Hac
Mehmed vefat eder. Acem el-Hac Mehmed’ in kısmet defteridir
S. 16 / B. 56
Karahisar-ı sâhib İmaret Mahallesi'nden El-Hac Ali ’nin vakfiyesidir.
S. 16 / B. 57
Hasan nâm kimesne vefat eder. Hasanın terekesinden halâ diyarı acemde
bulunan İfahana 180 guruş isabet eder. El-Hac Mehmet nâm kişi bu paraya emanetçi
olur. Mehmetin ölümünden on sene mukaddem şahitler huzurunda 180 guruş emanet
İfahana teslim edildiğine dair hüccet.
S. 16 / B. 58
Acem İbrahim’in kayyım hüccetidir.
S. 16 / B. 59
Karahisar-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi'nden Yusuf bin Balı Beşe
vefat eder. Müteveffa Yusuf’un kısmet defteridir.
33
S. 16 / B. 60
Ahiler karyesi içün sipahiler ile zaviyedarın keşif hüccetidir.
S. 17 / B. 61
Karahisar-ı Sâhib kazasında vâki Ortaviran karyesinde olan arazileri taksim
defteridir.
S. 17 / B. 62
Mihailli Hacı Halil ve Hacı Mehmed in ibra hüccetidir.
S. 17 / B. 63
Karahisar-ı Sâhib mahallatından El-Hac İsmail Mahallesi sükkânından El-Hac
Süleyman Bey vefat eder. Süleyman beyin kısmeti defteridir.
S. 18 / B. 64
Anadolu valisi Süleyman Paşa hazretlerinin taksiti hazeriye emridir.
S. 18 / B. 65
1162 tarihinde Karahisar-ı Sahip sancağına isabet eden taksidi hazeriye
mucebince toplanan taksidi hazeriyenin suret-i emri ali buyruldusu.
S. 18 / B. 66
1161 senesine mahsuben imdad-ı hazeriyelerinin taksidi evveli için Kütahya
mahkemesinde hazırlanan ve kazalara isabet eden imdad-ı hazeriyeleri gösteren defter.
S. 18 / B. 67
Karahisar-ı Sahip mahallatından El-Hac İsmail Mahallesi'nden Fatıma hanım
vefat eder. Süleyman ağanın zevcesinin muhallefat defteridir.
S. 18 / B. 68
Serdar zade İbrahim ağanın yeniden yeniçeri serdarı olduğunu bildiren, Serdar
zade İbrahim ağanın ibka mektubudur.
S. 18 / B. 69
1161 senesine mahsuben toplanması lazım gelen hazeriyenin ilk taksidinin bir
gün evvel toplanması için imdad-ı hazeriye isti‘caline tezkeredir.
S. 18 / B. 70
Karahisar-ı Sahip kazasına tabi Kalecik-i Kebir karyesi sakinlerinden
Katıroğlunun nezr hüccetidir.
S. 19 / B. 71
Şahin Kayacıları fermanıdır.
34
S. 19 / B. 72
İmam Ali ’nin kız karındaşının ibra‘ hüccetidir.
S.19 / B. 73
Sofular Mahallesi civarında bir ceset bulunur. Karahisar-ı Sahip mutasarrıfı Ali
Ağa tarafından Maktulün keşf ve tahrir olunması matlubumdur dediği hüccet.
S. 19 / B. 74
Hoca zade el-Hac Mustafa ve Mehmed in ihtisablık temessüküdür
S. 19 / B. 75
Karahisar-ı Sâhib mahallatından arab mescidi Mahallesi'nden olan Emine binti
Abdullah vefat eder. Kantarcı Halil’in zevcesinin kısmet defteridir
S. 19 / B. 76
Murtaza beyin oğullarının ibra‘ hüccetidir.
S. 20 / B. 77
Sülümenli karyesinden rahatetmez oğlunun hüccetidir.
S. 20 / B. 78
Aslen Konyalı olan ve Karahisar-ı Sahip de misafir olan Konyalı kürekçi Arslan
zimmiyenin hüccetidir.
S. 20 / B. 79
Ali balının debbağ Halil ile sulh u riayet hüccetidir.
S. 20 / B. 80
Karahisar-ı Sâhib mahallatından Karaman Mahallesi'nden Bahtiyar oğlunun
mahallesi yedlerine îta edilen hüccet.
S. 20 / B. 81
Akmescit tamir vakfının ve Mustafa zimmetinde olan mal-ı vakfın hükmü
hüccetidir.
S. 20 / B. 82
Erdih Mahallesi avarız vakfının deli Mustafa zimmetinde olan mal-ı vakfın
hükmü hüccetidir.
S.21 / B. 83
Ensari Mahallesi sakinlerinden Kazer veledi kirkor nâm zımmi vefat eder. Kazer
veledi kirkor nâm zımminin metrukâtı defteridir.
S. 21 / B. 84
es-Seyyid el-Hac Ferruh Çelebinin Nekabet mektubudur.
35
S. 21 / B. 85
İsmihan Hatunun arzuhali üzerine Mütesellim Ali ağaya gönderilen ve ledil
terafi müteveccih olan hakkı ba‘de-l sebub alıvirilip ihkak-ı hâk ve hakiki üzere ilam ve
ikrar olasız dediği buyruldu.
S. 21 / B. 86
Karahisar-ı Sâhib mahallatından Camii kebir Mahallesi'nden El-Hac İsmail vefat
eder. Müteveffanın tereke kaydıdır.
S. 22 / B. 87
1161 senesi Receb-i şerifi gurresinden 1161 Rebîü’l evvel gurresine kadar
Karahisar-ı Sâhib mutasarrıfı Çelik Mehmed Paşa hazretlerinin üç günlük zahire bahâ
masrafı defteridir.
S. 23 / B. 88
1161 Rebîü’l evveli tevzi‘ olunan masraf defteridir.
S. 23 / B. 89
1161 senesinde üç taksid olarak toplanacak olan İmdâdiyye-i hazariyye
vergisinin ilk taksidinin tâhsili için verilen fermandır.
S. 23 / B. 90
1161 senesinde toplanacak olan İmdâdiyye-i hazariyye vergisinin bir gün vvel
tahsil edilmesi için Emr-i âli buyuruldu şerifidir.
S. 23 / B. 91
Çelik Mehmed paşa hazretleri tarafından kazalara tâyin ve tahsis kılınan
imdâdiyye-i hazariyyenin taksiti için tevzi‘ ve taksîm olunan pusula defteridir.
S. 24 / B. 92
Sofular Mahallesi'nden Mahmûd bin Abdullah vefat eder. Mahmûd bin
Abdullah’ın tereke defteridir.
S. 24 / B. 93
Sofular Mahallesi'nden vefat eden El-Hac İvaz’ın tahrîr olunan terekesi
defteridir.
S. 24 / B. 94
Harmanlı karyesinden vefat eden El-Hac Mûsa’nın tahrir olunan terekesi
defteridir.
36
S. 24 / B. 95
Döğer karyesinden El-Hac Mehmet vefat eder. Döğerli Munla Mehmed in
muhallefatı defteridir.
S. 24 / B. 96
Karahisar-ı Sâhib Arap mescidi Mahallesi'nden Mustafa vefat eder. Veraseti eşi
ve çocuklarına kalır. Mutasarrıf atamasına dair hüccetdir.
S. 25 / B. 97
Kadı efendinin yazmış olduğu şiiridir.
S. 25 / B. 98
Karahisar-ı Sahip kazasının Ahmet Efendiye vekâleten tahrir ve irsal
olunduğuna dair berat.
S. 25 / B. 99
Karahisar-ı Sâhib Sarık karyesinden Mustafa bin hasan vefat eder. Müteveffanın
terekesi defteridir.
S. 25 / B. 100
El-Hac Mehmed ağanın kethüdayeri’lik mektubudur.
S. 25 / B. 101
Karahisar-ı Sâhib te bulunan hamamı Muharrem Efendi vakıf eder. Bu vakfı
idare için de mütevelli olarak es-Seyyid Ahmed getirilir. Yeni hamamın tevlîyet
beratıdır.
S. 25 / B. 102
Deper zeametinin iltizam temessüküdür.
S. 26 / B. 103
Mevlevihane vakfı olan kazaların niza‘ı içün sadır olan emr-i alidir.
S. 26 / B. 104
Karahisar nahiyesinde 1200 akçelik tımara mutasarrıf olan İsmail isimli kişi
vefat eder. Mustafa vefat edince tımarı Mahmut isimli birine verilir. Tımar tevcih
tezkeresidir.
S. 26 / B. 105
Camii kebir 'Mahallesi'nden Mehmed bin Mesud vefat eder. Mehmed bin Mesud
nâm müteveffanın muhallefatı defteridir.
37
S. 26 / B. 106
Karahisar-ı Sahip kazasının neyabetinin Numan Efendiye verildiğini bildiren
berat-ı şerifdir.
S. 27 / B. 107
Ali ağa mütesellimlikten azl edilir yerine Ahmet ağa mütesellim olur. Saadetli
Ahmet ağanın mütesellimlik buyruldusu’ dur
S. 27 / B. 108
Munla Hasanın Bayrak fermanıdır.
S. 27 / B. 109
Karahisâr-ı Sâhib kazasına tabi Eperek nâm karye sükkanından olan za’im
Mustafa Ağa vefat eder. Veraseti eşi, erkek ve kız çocuklarına kalır. Ancak Ömer
karyesinde bulunan üç adet asiyab ve kayık mevrusumuzu Ali ve Ömere ihtiyaçlarından
dolayı hibe ettik derler. Eperekli za‘im Mustafa Ağanın oğullarının hibe hüccetidir.
S. 27 / B. 110
Camii kebir Mahallesi'nden acem Erekli veled Karabet vefat eder. Acem Erekli
zımminin terekesi defteridir.
S. 27 / B. 111
Karahisar-ı Sâhib kadısına gönderilen ve halktan toplanması gereken eşya ve
nukud ne ise tam ve eksiksiz toplamasını, eğer karşı çıkan olursa divân-ı Anadolu’ya
bildirmesini söyleyen Buyruldu.
S. 27 / B. 112
Sincan kazasından Seyyid Müslim’in ve yanında olanların halâsı içün Çelik
Mehmed paşa hazretlerinin tezkereleridir
S. 27 / B. 113
Akmescid Mahallesi'nden Osman bin Hüseyin nâm kimse mahallede bulunan
mülkünü Halil bin Ahmet’e kırk dört guruş bir buçuk kile hıntaya satar. Satış hüccetidir.
S. 28 / B. 114
Fakih Paşa Mahallesi'nden olan el-Hac Hüseyin vefat eder. El-Hac Hüseyin’in
muhallefat defteridir.
S. 28 / B. 115
Fakih paşa Mahallesi'nden olan El-Hac Hüseyin vefat eder. Müteveffadan oğlu
Ahmet ve kızı Fatıma’ya intikal eden malları için vasi olarak Munla Kasım isimli kişi
tayin edilir. Vasi tayini hüccetidir.
38
S. 28 / B. 116
Kasım Efendi vasi olarak tayin edilir. Vasileri olduğu Ahmet ve Fatıma’ya
isabet eden her birine yevmi yirmişer akçe nafakayı bildiren nafaka hüccetidir.
S. 28 / B. 117
Kasım Efendi vasi olarak tayin edilir. Kasım Efendi ninde üzerine El-Hac Ömer
nazır olarak tayin olunur. Nezaret Hüccetidir.
S. 29 / B. 118-a
Çakır karyesinden El-Hac Mehmed vefat eder. El-Hac Mehmet’in tahrir olunan
muhallefatı defteridir.
S. 29 / B. 118-b
1161 senesine mahsuben Karahisâr-ı sahip sancağına tahsis kılınan imdad-ı
hazeriyenin taksidi sanisidir. Taksid-i sani buyruldusudur
S. 29 / B. 119
Karahisar-ı Sahip mutasarrıfı Çelik Paşa hazretlerinden gelen emri âli tâyin ve
tahsis kılınan imdad-ı hazeriyenin taksidi sanisidir. Tevzi’ ve taksim olunan pusula
defteridir.
S. 29 / B. 120
Kalecik kebir karyesinden Mustafa vefat eder. Kalecik kebirden Hacı Ahmet
oğlu Mustafanın taksim olunan muhallefatı defteridir.
S. 29 / B. 121
Çavdarlı karyesinden Hasan babası ile Hacı Mustafa’nın koyunlarını kırkmaya
gider. Hacı Mustafa kızı Keziban’ ın bekâretini izale eder. Akdi nikâh olunmak üzere
100 guruşa sulh olurlar. Çoban oğlu Hacı Mustafa’nın ibra‘ hüccetidir.
S. 29 / B. 122
Acem Mehmet’in oğlunun fıtık hüccetidir.
S. 29 / B. 123
Yağcı Ali‘ nin Muhala’a hüccetidir.
S. 30 / B. 124
Karahisar-ı Sahip Burmalı Mahallesi'nden olan Ali bin Abdullah vefat eder.
Müteveffanın zevcesi Keziban kocamın terekesini Abdullah Ağa kabz eylemiş kocamın
terekesi bana verilsin ve kardeşim Halili vekil ve naib eyledim dediği hüccettir.
39
S. 30 / B. 125
Karahisar-ı Sahip Burmalı Mahallesi'nden olan Munla İsmail’in Zevcesi Züleyha
Hanım vefat eder. Munla İsmail zevcesinin defteridir
S. 30 / B. 126
Karahisar-ı Sahip Burmalı Mahallesi'nden olan Züleyha Hanım vefat eder.
Veraseti çocuklarına kalır. Oğlu Halil mahallede bulunan mülkü menzil annemden bize
kaldı der ancak Mehmet Beşe nâm kimesne ben 150 guruşa Munla İsmail bana satmıştı
diye şahitler gösterir. Ve şahitler merkûm Munla İsmail üzerinde 150 Guruşa karar idüp
meblâğ-ı mezbûru vekîl merkumenin malından bizim huzurlarımızda edâ ve teslim idüp
ol vecihle mülk-ü müşterasıdır bizler bu hususa ber vech üzere şahitleriz ve şehadet dahi
ederiz dediği hüccettir.
S. 30 / B. 127-a
Karahisar-ı Sâhib Oruç Mahallesi'nden olan Mennan nasraniye vefat eder. Oruç
Mahallesi'nde mütemekkin Mennan Nasraniyenin metrukâtı defteridir.
S. 30 / B. 127-b
Süleyman bin Hüseyin Ahmet bin ivaz üzerine dava açar. Merkebim çalınmıştı
merkebimi Ahmet’in yedinde buldum der. Ahmet te 7,5 guruşa ben Hasan bin el-Hac
Ahmet nem kimesneden satın aldım Süleyman’ın malı olup olmadığı malumum değildir
der. İki şahit mahkemede merkep Süleymanındır 2 ay önce mülkünden çalındı biz buna
şahitleriz der. İvazın oğlunun istihkak hüccetidir
S 30/B 127-c
Karahisar-ı Sâhib Akmescit Mahallesi'nde sâkin iken bundan akdem
müteveffiye olan Hatice binti Abdullah nâm müteveffiyenin muhallefatı defteridir.
S. 30 / B. 128
1161 Cemâziye’l ahiri tarihiyle El-Hac Mahmud Ağaya gelen kethüdayerilik
mektubu geldiğine dair kayıd.
S. 31 / B. 129
Sipahiyandan 88. Bölükte 18 akçe ulufe mutasarrıf olan Mehmet ağa
kethüdayeri nasp ve tayin olunur. El-Hac Mehmed ağanın kethüdalık mektubudur.
S. 31 / B. 130
1161 senesine mahsuben tahsis ve tayin kılınan hazeriyenin taksidi sanisi için
kazalara isabet eden ve toplanılması istenen taksidi sanidir. Anadolu valisi devletlü
Süleyman Paşa hazretlerinin taksidi sani buyruldularıdır.
40
S. 31 / B. 131
1161 senesine mahsûben Anadolu valisi silahdar Süleyman Paşa hazretlerinin
imdad-ı hazeriyesinin taksidi sanisi Kütahya mahkemesinden tadil ve tevdi olunan
pusula defteridir.
S. 31 / B. 132
Karahisar-ı Sâhib mahallatından el-Hac Yahya Mahallesi'nden Osman bin
İbrahimin Mülkü menzil hüccetidir
S. 31 / B. 133-a
Anbanaz nâm karyeden Hacı İbrahim ve Hacı Süleyman nâm kimesneler kendi
hallerinde olmayıb fitne ve fesat olurlar. Enbenaz’lı Hacı İbrahim ve Hacı Süleyman’ın
haklarında buyruldularıdır.
S. 31 / B. 133-b
Kumartaş ve Bozüyüklü haklarında gelen arzuhal üzerine buyruldularıdır.
S. 31 / B. 134-a
Mübaşir tayin olunan Kazakçı Ali ağanın karındaşı İbrahim Ağa hakkında
buyruldu.
S. 31 / B. 134-b
Süleyman Halil nâm kimsenin bazı mallarına bi gayr-ı hak katl edilir. Hakkımız
alıvirilmek babında arzuhale cesaret olundu dediği arzuhaldir.
S. 31 / B. 135
Karahisar-ı Sâhib mahallatından Yukarı pazar Mahallesi sakinlerinden Bünyad
acemin menzil hücceti.
S. 32 / B. 136
Karahisar-ı Sahip ahalisinden es-Seyyid Halil Karahisar-ı Sahip de vaki evladı
hazreti Mevlana’dan hazreti divani Mehmed Efendinin kara ve mezarı olan vakfa berat-ı
alişan ile hala mütevellidir. Yine 1161 senesi Recebin 7. Günüden itibaren de mütevelli
olarak Seyyid Halil in devamı için beratı suretidir.
S. 32 / B. 137
Karahisâr-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sakinlerinden Aişe binti
Hasan nâm hâtun Mehmed ile boşandık ancak 1000 dirhem gümüş hakkım olan mehr-i
müeccel hala hasanın zimmetindedir der. Hasan da şahitler huzurunda 1000 dirhem
mehr-i müeccelinden fariga olmak üzere kelam-ı kadim ve beş ölçek hınta üzerine
41
anlaştık der şahitlere sorulur şahitlerde Mehmet bizim huzurumuzda verdi biz bu hususa
şahitleriz derler. Muhale’a ispatıdır.
S. 32 / B. 138
Anadoluda bulunan reaya, ırgat, ekârid ve ol makulesi tekâlif korkusundan
yerlerini ve köylerini bırakıp İstanbula kaçıp giderler. Burada da doğru durmazlar çarşı
içinde esnafın emval ve eşyalarına göz dikerek hırsızlık haksızlık yaparlar. Reaya ve
ırgat ve göçebe ve ekrad ve sairden bir ferdin Asitane’i saadete gitmeye ruhsat
verilmemek babında emri alidir
S. 33 / B. 139
Saadetli Mustafa Ağanın müezzin Hasan ile olan tüccar nezri içün emri âlidir.
S. 33 / B. 140
İbrahim ağa nâm şaki Mustafa ağanın konağını basıp 4000 guruş akçesini ve
konağında mevcut olan emval ve eşyasını gasp eder. Karahisar canibine firar eder.
Karahisar kadısı mütesellim Ahmet ağaya gönderilen buyruldu hülasasıdır
S. 33 / B. 141
Köleviran’lı Halil’in arzuhali üzere verilen buyruldu.
S. 33 / B. 142
Karahisar-ı Sahip El-Hac Yahya mahallesinden Ayşe Hanım zevcesi Osman
ayrılırlar. 20 akçe mehri müeccele ve mehri muaccelem olan esvabım ve nafakamı
üzerime aldım dediği kayıt.
S. 33 / B. 143
Karahisar-ı Sahip İmaret Mahallesi'nden olan Acem Hasan’nın hazine davası
hüccetidir
S. 34 / B. 144
Ekiz kasabası ahalilerinden Müftü zade Mehmet ağa tarihi kitaptan 13 sene
mukaddem karye’i merkuma bir re’s kıratımı karye’i merkuma ahalilerine emanet
bıraktım sual olunup geri verilmesini ister. Karye’i merkume ahalileri de kırat on gün
sonra helak oldu derler. Şuhut kasabası kazasına tabi Atlı hisar livasının sulh ve ibra‘
hüccetidir
S. 34 / B. 145
Karahisâr-ı Sâhib mahallatından Sofular Mahallesi'nden olan Ayşe Hanım ve
Hüseyin nâm kişi ayrılırlar. Muhala’a hüccetidir.
42
S. 34 / B. 146
161 senesi şehri Şabanü-l muazzamın gurresinde Oynağanlı zade himmet Ağa
mütesellim olarak nasb ve tayin olur. Himmet ağaya mütesellimlik buyruldusu
S. 34 / B. 147
1161 senesi Rebîü’l-l evvel gurresinden sene-i mezbure Receb-i şerîf evasıtına
gelinceye kadar olan Süleyman paşa hazretlerinin taksidi sanisi olup tevzi ve taksim
olunan defteridir.
S. 35 / B. 148
Karahisâr-ı Sâhib kazası muzafatından ıssızca hisar nâm karyeden olan İsmail
bin Mustafa vefat eder. Müteveffayı mezburun hissesi menzil ve eşyanın kıymetlerinden
taksim olunup müteveffanın sehmine isabet eden muhallefatı defteridir.
S. 35 / B. 149
Kaza-i mezburada vâki kara topraklarında arâzi mirîye tasarruf edenlerin sahibi
arâzi zamanında vefât edenlerin yerleri bî hasbül kanun tapuya müstahak oldukları
kanun üzerine resm-i tapu ile verilmesi ile ilgili Kanuna müteallik emri şeriftir
S. 35 / B. 150
Karahisar-ı sahip Naibinin mühür ve tasdikidir.
S. 35 / B. 151
1161 senesi Ramazan-ı Şerif gurresine değin Mehmet Efendi Karahisar-ı Sahibe
vekâleten atanır. Atama beratı.
S. 35 / B. 152
Asitane de fevt olan Mehmet nâm müteveffanın terekesinin tahriri ve kassam
defterinin alınması için buyruldu.
S. 36 / B. 153
Karahisar-ı Sahip sancağına selam ağası Ali ağa mütesellim olarak atanır. Selam
ağası Ali ağanın mütesellimlik buyruldusu.
S. 36 / B. 154
Defteri natık olduğu üzere 3 günlük zahirenin tedariki ve hazır edilmesi ile ilgili
Çelik paşa hazretlerinin zahire buyruldusudur.
S. 36 / B. 155
Zehayir teminatı için gönderilen defter mucebince tedarik edilmesi istenen
malların biran önce temin eylenmesi hakkında buyruldu dur.
43
S. 36 / B. 156
Kale neferatına verilen fermandır.
S. 37 / B. 157
1161 senesi Ramazan-ı şerifi gurresinden zabt etmek üzere Karahisâr-ı Sahip
kazasının Hasan Efendiye tefviz ve sipariş olduğunu bildiren berattır.
S. 37 / B. 158
Karahisar-ı Sahip kazasına müezzin olan Ahmet Efendiye verilen fetvadır.
S. 37 / B. 159
Fukaradan bir ferdin İstanbul’a gelmesine ruhsat verilmemeli, bunlar
bulundukları yerlerde hoşnut tutulmaları gerekmektedir. Memleketlerine giderken
yollarda menzillerde ve konaklarda fukara reayadan ücret alınmasın herkes selamet ile
yerlerine yurtlarına varsın Adalet namelerim üzerine hareket edilsin denilen fermandır.
S. 37 / B. 160
Karahisar-ı Sahip de vaki Sofular Mahallesi'nden Osman zade Çalık emir Hasan
nâm kimesnenin ıtlak emridir.
S. 37 / B. 161
Konya’dan gelirken Karahisar kazasına tabi Çobanlar nâm karye de El-Hac
Mustafa’nın atları ve diğer eşyaları çalınır. Çobanlar karye ahalileri ittifaken mallarımı
çaldılar der. Çaldıkları atımı vesair eşyalarını alıvirilmelerimeleri babında arzuhaldir.
S. 37 / B. 162
. 1161 senesi Ramazan-ı şerifin 18. Gününde Ahmet ağaya verilen kantar
mülükanesi beratıdır
S. 38 / B. 163
Müteveffa veziri mükerrem Süleyman paşanın muhallefatı zabt ve tahrîr der
saadete nakil ettirilmesi için emri şerifidir
S. 38 / B. 164
Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfı iken vefât eden Süleyman Paşanın
muhâllefat defteridir.
S. 42 / B. 165
Sofular Mahallesi'nden Mustafa ve Satılmış nâm şakiler Alinin 15 adet
koyununu çalarlar. Hayvanlarının 4 tanesini onların sürüsünde bulur taleb eylediğinde
sana Mustafa 5 guruş, satılmış 7 guruş verelim derler ve hakkını vermezler. Lazım gelen
hayvanatım alıvirilmek babında denilen arzuhaldir.
44
S. 42 / B. 166
İmaret Mahallesi sükkanından iken Mustafa bin Süleyman vefat eder. Mustafa
beyin tevzi ve taksim olunan muhallefatı defteridir.
S. 42 / B. 167
Karahisâr-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sükkanından olan Mustafa
vefat eder. Müteveffadan çocuklarına intikal eden emvalleri için vasi nasb ve tayin
olunmak lazım gelir. Vasi tayini.
S. 42 / B. 168
Karahisâr-ı Sâhib mahallatından Çavuş oğlu Mahallesi sükkanından olan Müezzi
Hasan vefat eder. Müezzin Hasanın muhallefatı defteridir.
S. 43 / B. 169
Karahisâr-ı Sâhib mahallatından Karaman Mahallesi sükkanından olan Hasan
vefat eder. Haşhaş yağcısı Hacı Hasan’ın muhallefatı defteridir.
S. 43 / B. 170
Karahisâr-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sükkanından olan El-Hac
Ahmet bin Süleyman vefat eder. Hacı Ahmet’in muhallefatı defteridir.
S. 43 / B. 171
El-Hac Mahmûd Mahallesi'nde vâki mescidi şerife Ömer halife nâm hatip nasb
olunur. Hatiplik beratıdır.
S. 43 / B. 172
İbrahim çavuş ağaya Serdarzade’lik ibkâ mektubudur
S. 43 / B. 173
Karahisar-ı Sahip mutasarrıfı iken Süleyman paşa vefat eder. Merhum el-Hac
Süleyman paşanın muhallefatını tesbit ve yazımı için el-Hac Halil görevlendirilir.
Muhallefatı yazılıp dersaadete gönderilmesi için fermandır.
S. 44 / B. 174
Melik paşa hazretleri taraflarından kale teftişi buyruldusu.
S. 44 / B. 175
Melik paşa hazretleri taraflarından kilise teftişi buyruldusu.
S. 44 / B. 176
Menzilci hacı Salih’in 1161 senesi Şevvâli gurresinden bir sene tamamına dek
1750 guruşa menzil kiralar. Vilayet zimmetinde bir akçe alacağım kalmamıştır dediği
kayd.
45
S. 44 / B. 177
1161 Senesi mah-ı Şevvâli mükerremin yirminci gününde vefat eden merhum
Karahisâr-ı sahip sancağı mutasarrıfı Süleyman paşanın Karahisâra teşriflerinde zahire
masrafı ve bazı vilayet masrafı defteridir.
S. 45 / B. 178
Abdurrrâhman paşa hazretlerine Karahisar-ı Sâhib sancağının tevcih emridir
S. 45 / B. 179
Abdurrahman paşaya Karahisâr-ı Sahip sancağı tevcih edilir. Abdurrahman
paşanın bir gün evvel mensubuna varıp görevine başlaması için ferman.
S. 46 / B. 180
Dem öşrü alınması için buyruldu dur.
S. 46 / B. 181
Kilise teftiş olunmaya deyu buyruldu dur.
S. 46 / B. 182
Fî 3 Zilhicce 1161 tarihli Taksiti salis pusulasıdır
S. 46 / B. 183
Karahisâr-ı Sâhib mahallatından Kahil Mahallesi sükkanından olan alemdar el-
Hac Mustafa vefat eder. Bayraktar Hacı Mustafa ağanın tevzi ve taksim olunan
muhallefatı defteridir.
S. 47 / B. 184
Karahisâr-ı Sâhib mahallatından zâvîye Mahallesi'nden olan Hokaz veled zirdan
vefat eder. Zirdan oğlu nâm zimminin metrukatı defteridir.
S. 48 / B. 185
Karahisâr-ı Sâhib mahallatından Nasari Mahallesi'nden olan Sultan binti Agop
vefat eder. Kavukçu oğlu zimminin gelininin terekesi defteridir.
S. 48 / B. 186
Karahisar-ı Sahip kazasında bulunan Yahudi ve Ermeni-i acem taifeleri üzerine
edası lazım gelen 1162 senesi cizyelerinin Hanefi mezhebi üzerine âlâ, evsât, edna üzeri
toplanması için berat-ı şerif verilir. Cizye beratı suretidir.
S. 49 / B. 187
1160 senesinde Karahisâr-ı Sâhib sancağından tahsili istenen 5000 guruş imdad-ı
seferiye akçesinin tahsili ve dersaadete irsal olunması için fermandır.
46
S. 49 / B. 188
Karahisar-ı sahip canibinden İsmail ağa yediyle tahsil olunan mal-ı seferiyenin
asitane’i saadete irsali için ilamdır.
S. 49 / B. 189
9 Muhârrem 1162 tarihli Karahisar-ı Sahip müftüsü Ahmetin hizmeti mezbureye
liyakatının ihbar olunması üzerine kaza-i mezburda afitaye tarafımızdan sana izin
verilmiştir dediği kayd.
S. 50 / B. 190
Karahisar mutasarrıfı inayetlü saadetlü Abdurrahman paşa hazretlerinin taksiti
evvelidir. 1162 senesine mahsûben taksidi evvel pusulasıdır.
S. 50 / B. 191
Karahisar-ı Sahip sancağında vaki kazalardan 1162 senesine mahsuben her
haneye isabet eden avarız vergilerinin eksiksiz bildirildiği gibi toplanması için
fermandır.
S. 50 / B. 192
1162 senesine mahsub olmak üzere tahsil olunması lazım gelen Avarız ve bedeli
nüzul emirleridir
S. 51 / B. 193
1162 senesine mahsub olmak üzere tahsil olunan Avarız ve nüzul miktarlarıdır.
1162 senesi tevzi ve taksim olan ve Halil Ağa yedine verilen avarız hane defteridir.
S. 51 / B. 194
Her kazadan verile gelen 10 Guruş irad-ı muayenesini masarrıfat-ı şer‘i ve cümle
masarıfatlarıyla edâ ve teslimi için divan-ı Anadolu’dan verilen buyruldu dur.
S. 52 / B. 195
1162 senesine mahsûben bâ ferman-ı Ali eyaleti Anadolu’dan tahsis kılınan
imdad-ı hazeriyenin irsal olunan mümza pusula mucebince taksidi evvelinin mezkûr
livalara isabet eden mikdarın cem ve tahsili için taksiti evvel pusulasıdır.
S. 52 / B. 196
1162 senesine mahsuben Anadolu valisi veziri asaf nazır devletlü inayetlü Çelik
Mehmed Paşa hazretlerinin tarafı devletlerine tâyin olunan imdad-ı hazeriyelerinin
taksidi evveli içi irsal olunan pusula mucebince cümle vilayetlere isabet eden pusula
defteridir.
47
S. 52 / B. 197
1162 senesi mah-ı Muharremü-l haramın on sekizinci günü vuku’ bulan tevzi’in
müfredat yekûnudur.
S. 53 / B. 198
Hacı İsmail beyin kethüdayerlik mektubudur
S. 53 / B. 199
El-Hac Yahya Mahallesi sakinlerinden olan acem oruç vefat eder. Müteveffanın
veraseti eşi ve çocuklarına kalır. Mallara kendi rızaları ile vasi tayin edilir. Hasan bin
Mehmet nâm kişi marifetiyle kassam defterinin hesabı yapılır acem hasan yedine
verilen hülasa defteridir.
S. 54 / B. 200
1162 senesine mahsuben Karahisar-ı Sahip sancağı kazalarına tahsis kılınan
imdad-ı hazeriyenin taksidi evveli olmak üzere kaza-i mezbûr ahalilerine isabet eden
Meblağ için halas tezkeresidir.
S. 54 / B. 201
1162 senesine mahsub Kütahya eyaletinden tahsis ve tayin buyrulan hazeriyenin
mahdum pusula mucebince Karahisar-ı Sahip kazasından tahsili lazım gelen 311 guruş
17 parenin tamamen alındığına dair halas tezkeresidir.
S. 54 / B. 202
Sabık Müftü Ahmet Efendi dört beş seneden beri ayanlık iddiasıyla fukarayı
rencide eder. Yerine ulemadan nalbant zade Şeyh Abdullah’ı müftü nasp ve tayin eder
görevine dahi gitmez. Ahmet Efendi Antalya’ya sürülür. Sabık müftü Ahmet Efendinin
icla fermanıdır.
S. 54 / B. 203
Karahisar-ı Sâhib mahallatından Sinan paşa Mahallesi'nde vâki cami şerifte
yevmi 6 akçe vazife ile hatîb olan Mûsa halîfe görevini terk eder. Yerine Mustafa halife
layık görülür. Yevmi 6 akçe ile Mustafa mutasarrıf olur. Atama beratı.
S. 54 / B. 204
Nefs-i Karahisar-ı Sâhib Osman Ağaya 2000 guruşa iltizam olur. Muhtesib
temessüküdür
S. 54 / B. 205
Süleyman bin Halil Beşe Karahisar-ı Sâhib mahallatından Kubbeli Mahallesi
sükkanından iken bundan akdem Şuhut kasabasından es-Seyyid el-Hac Alinin hanesine
48
misafir olarak gider. Ali kendi atına eğer koyarken elinden kaçan at Süleyman’ın
alnından depip Süleyman’ı öldürür. Müteveffayı mezburun dem ve diyeti için hüccettir.
S. 54 / B. 206
Suhizade bey ilha mektubudur
S. 55 / B. 207
Kalecik karyesinin fermanıdır
S. 55 / B. 208
İstanbul Ermeniyan patriki ikob tarafından divan-ı hümayuna arzuhal olunan ve
patriklere ruhsat verilmesinde hazineyi amireye verilmesi gereken miktarları belirten
Patrik fermanıdır
S. 55 / B. 209
Karahisar-ı Sâhib mahallatından Ekeste Mahallesi sükkanından Halil nâm
kimesne üvey annesi Ümmühan Hatun üzerine dava açar, babam Hasan on bir sene
önce vefat ettiği zaman veraseti Ümmühan’a, erkek kardeşlerim Mehmet ve
Mustafa’ya, kız kardeşim ivaz ve Raziye’ye düştü. Ancak İvaz diyar-ı aherde
bulunduğundan hissesine isabet eden 99 guruş hakkı Ümmühan Hatunda kalmıştı.
Şimdi İvaz vefat etti veraseti bana intikal etmekle sual olunup bana alıverilmesi
matlubumdur dediği hüccet.
S. 56 / B. 210
Çatalın af fermanıdır
S. 56 / B. 211
Derviş Mehmet nâm kimesne İran seferleri sırasında berat-ı şerifle mutasarrıfı
olduğu karyelerin, çiftliklerin, değirmenlerin hasılatını birkaç sene sabıkan Ahmet Müfti
adında kişiye vekâleten bırakır. Ahmet Efendi vasisi olduğu karındaşı Abdullah’ın
malından dahi 1150 guruşunu fuzuli olarak ahz u kabz eder. Hesap görmek murad
eyledikde Ahmet Efendi türlü türlü hilelere başvurur. Gerek derviş Mehmet ve gerekse
karındaşlarının haklarının sorulması ve alınması hakkında fermandır.
S. 57 / B. 212
Âsitâne-i aliyyeye ağnam götürmek hakkında fermandır.
S. 57 / B. 213
Karahisar-ı Sâhibde vâki Çavuşoğlu Mahallesi'nin avarızına vakıf olan yevmi iki
akçe vazife ihdas idüp mutasarrıf iken vakfın nazırı olan Abdullah gidip kendi rızasıyla
görevi Mustafa halifeye bırakır. Çavuş oğlu Mahallesi'nin nezaret beratıdır
49
S. 57 / B. 214
Mensuh tımarlar hakkında fermandır.
S. 58 / B. 215
Karahisar-ı Sahip Naibi Hasan Efendiye niyabet olunduğuna dair ibkâ
mektubudur.
S. 58 / B. 216
Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfı saadetlü Abdurrahman paşa hazretlerinin
taksidi sani pusulasıdır.
S. 58 / B. 217
Karahisar-ı Sâhib mahallatından Sofular Mahallesi sükkanından olan Halil Bey
ibni Yakup vefat eder. Kara Yakup oğlunun muhallefatı defteridir.
S. 58 / B. 218
Baharın gelmesiyle birlikte eşkıya zümreler hudud ve sınırlar içinde dağlarda vs
her nerede meydana çıkarsa eman verilmemesi , reayaya herhangi bir zararları olursa
zararların mutasarrıflardan karşılanacağına dair fermandır.
S. 59 / B. 219
Karahisar-ı Sâhib mahallatından el-Hac Yahya Mahallesi'nden El-Hac Ahmet
vefat eder. El-Hac Ahmet’in muhallefatı defteridir.
S. 60 / B. 220
Halepten Hanya kalesine giden yeniçerilerin yol üzerinde vaki olan kadılardan
hanginin tahtı kazasına dahil olur ise gereği gibi hareket ederek emin ve salim bir
şekilde birbirlerine ulaştırmaları ile ilgili fermandır.
S. 60 / B. 221
1162 senesi mah-ı Cemâziye’l evvelinin 10.günü tevz’i olunan müfredat
defteridir.
S. 61 / B. 222
Karahisar-ı Sahip kazalarına gönderilen mübaşirler yerlerine gitmez bunun
üzerine Karahisar-ı Sahip mütesellimi Ali ağaya acizliğe kati rızam yoktur akilane
hareket eyleyesin dediği îlam-ı şeriftir.
S. 61 / B. 223
Anadolu valisi tarafından Ali ağaya gönderilen Levendat vesairenin inha
arzuhallerine müsaade etmeyesiz dediği kayıd.
50
S. 61 / B. 224
Karahisar-ı Sâhib mahallatından Burmalı Mahallesi'nden El-Hac Mustafa vefat
eder. Hacı Mustafa’nın tevzi olunan muhallefatı defteridir.
S. 62 / B. 225
1162 senesi mah-ı Cemâziye’l evvelinin 15. Günü Karahisar-ı sahip sancağı ber
veçhi arpalık olarak verilir. Karahisar-ı Sâhib sancağı Murtaza Bey hazretlerine tevcih
olarak verildiğini bildiren fermandır.
S. 63 / B. 226
Karahisar-ı Sahip sakinlerinden alay beyi es-Seyyid Mustafa Livayı mezbura
mütesellim nasb olunur. es-Seyyid Mustafanın mütesellimlik emridir.
S. 63 / B. 227
Selefi halef mübeyyinlerinde kastü-l yevm hali emridir
S. 63 / B. 228
es-Seyyid Abdullah Efendiye kaimakamlık görevi verilir. Karahisar-ı Sahip,
Barçınlı, Nevahibarçınlı, Çay, Karamık, Sincanlı kazalarında sakin olan sadat-ı kiram
ve zevil ihtiram üzerlerine hukuku şeriyye üzere hareket edesiz, sair hükkama taciz ve
müdahale ettirmeyesiz, kendiniz de bir kimseye izin ermeyesiz dediği berattır.
S. 63 / B. 229
Karahisâr-ı Sâhib sancağında vâki Şehri abat nahiyesinde deper nâm karye El-
Hac Salih Ağaya iltizam olarak verilir. Vezîr zeametinin iltizam temessüküdür
S. 63 / B. 230
Selefi halef beyinlerinde ma’rifet-i şer’le hesapları görülmek babında sadır olan
emr-i âlidir.
S. 64 / B. 231
Mutasarrıf Abdurrahman paşa hazretleri tarafına edaya taahhüt olunan akçe ve
hazeriyenin biran evvel tahsili ve irsale ihtimam eylenmesi için buyruldu dur.
S. 64 / B. 232
Karahisâr-ı Sâhib kazasına tabi İsmail nâm karyede vâki mescidi şerifte imam
olan İbrahim halife beratı şerifle mutasarrıf iken aherden ömer nâm kimesne cüheladan
olup edayı hizmet dahi etmez def olunur. Yerine Abdullah halife imam olur. İsmail
karyesinin emanet beratıdır.
S. 64 / B. 233
Han Barçınlı fermanıdır.
51
S. 64 / B. 234
1160 senesi Zilhiccesinin evasıtında Karahisar-ı Sahip sancağı mutasarrıflarına
verilen imdad-ı hazeriye kemafil evvel tahsili için ve zahire beha vesair tekalif
mukabelesiyle kaza-i mezbûr ahalilerini rencide ve remide edilmemesi ile ilgli
fermandır.
S. 64 / B. 235
Afyon mültezimi temessüküdür
S. 65 / B. 236
Akşehir kazası sakinlerinden hatîb zade Hacı Mehmed ve aziz Ağa nâm
kimesnelere ihale olunan güherçile mübayeası içün fermandır.
S. 65 / B. 237
Akşehirlinin güherçile iltizamı temessüküdür.
S. 65 / B. 238
Zımmî ve erbabı tımarın pazarda füruht eyledikleri tereke-i öşre bac verilmemek
için emirdir
S. 66 / B. 239
Kerpiç kalıpta Arşun barmağıyla 13 barmak ve arz-ı 5 barmak ve emeği 4
barmak olmak üzere bir kalıp yapılıp mahkemede damgalanıp mukayese olmağa nizam
verildiği kayıd.
S. 66 / B. 240
1162 senesi Cemâziye’l evvelinin onuncu günü tevzi olunan Munla Mehmedin
bâ defteri müfredat masraf defteridir.
S. 67 / B. 241
Mübaye’ası emir buyrulan 500 Isbarta kilesi hınta 750 kile Karahisari olmak
üzere kıymetleri 2250 guruş olan ve meblâğ-ı mezburdan teslim olunan meblâğı beyan
eder.
S. 68 / B. 242-a
Anadolu valisi tarafından Sincanlı ayanı İsmail beye yazılan, ber mucep kazaya
tevzi olunan zahire behadan birkaç karyenin sehimleri tâhsil olunup, zikr olunan bekaya
hangi karyelerde kalmış ise her bir karyeden ikişer üçer ihtiyarları alıp bu tarafı gelmeye
ihtimam eyleyesiz dediği kayıd.
52
S. 68 / B. 242-b
Anadolu valisi tarafından Ahmet bölükbaşına Evveliniz gelip me'mur olduğun
adamın firarın haber vermek ile iş bu tezkere tahrîr ve irsâl kılınmıştır vusulünde firar
eden şakinin ve karındaşının emval ve eşyasının tamamen kabz idüp alıp bu tarafa
gelesiz dediği kayıd.
S. 68 / B. 242-c
Anadolu valisi tarafından Ahmet bölükbaşına me’mur olduğun adamlar ele
geçmeyip ona binaen ihbarımız olmağla karındaşın ve enval ve eşyaların alıp bu tarafa
gelmeye sa‘i edesiz deyu iş bu varaka tahrîr olundu vusulünde firar-ı mezburların
karındaşı ve emval ve eşyaların alıp bu tarafa gelesiz dediği kayıd.
S. 68 / B. 242-d
Konaklı Veli Hüseyin nâm kimesne neferiyle herhangi mahalde bulunur ise ahz
u kabz olunması ile ilgili tahrir ve irsâl olunan tezkeredir.
S. 68 / B. 243
Karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıfı saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerine
zahire beha ve taksidi salis için mahallattan ahz olunan malzemelerin defteridir.
S. 68 / B. 244
Bolvadine giden Basri küçük arab menzilcinin virdiği bargir yerlerine Anadolu
valisinden menzil buyruldularıdır.
S. 68 / B. 245
Kalecik-i kebir sükkanından Fâtır oğlu Kör Ahmed nâm kimesne ikrar ve itiraf
iderek zevcem Rahime nâm Hatunun nafaka ve kisvesini görürüm eğer üç aydan
mütecaviz bırakub ve bırağır giderise benden boş olsun dediği kayıtdır.
S. 68 / B. 246
Belge fotokopi nüshasında siyah çıktığı için okunamadı.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
3. 545 NUMARALI KARAHİSAR-I SAHİP ŞER’İYYE SİCİLİ METİN
TRANSKRİPSİYONU
Dördüncü sicil
Bin yüz altmış bir tarihindedir.
Kadı Karahisar-ı sahib
Hacı Osman
Efendi
S1 / B1
Silik okunamadı.
S 1 / B 2-a
Sofular Mahallesi'nde Aişe binti (boş) nâm Hatun yirmi guruş mehri müeccel ile
rızasıyla nefsini Bostancı karyesinde sakin Abdullah Efendinin çift hizmetkârı
Süleyman bin Mustafaya akd-ı nikah olunduğu kayd şud
Fî 21 cemâziyel evvel sene 161 (1161)
Şühûdü’l-hâl
Çizmeci ibn Mehmed
Dabbağ Hasan
Has çakırlı Munla İbrâhîm
Muhzır Mehmed ve Ahmed
S 1 / B 2-b
Gezler karyesi sükkânlarından Emine binti Abdi nâm ile ra‘iyetü’l-bikr mahfel-i
kazada altmış guruş nısf-ı mehri-muaccel ve nısf-ı müeccel ile es-Seyyîd el-Hâc Şerif
oğlu es-Seyyîd Mahmûd akd-ı nikah olduğu kayd şud
Fi 28 Cemazîye’levvel sene 1161
Şühûdü’l-hâl
Kaimmakam nasbü-l eşraf el-Hâc Ferruh Çelebi
Tekirli Hüseyîn tâbi‘ Mustafa bey
Nakib-i Çavuş mahmud
Muhzır Mehmed
54
S 1 / B 2-c
Fî’l-asl Hanbayadı karyesi sakinelerinden Hatice binti Musa nâm bikri baligayı
yine karye-i merkumeden orta kesim boslu demekle ma‘ruf Mehmed bin Mustafa
seksen guruş mehri nısf-ı mu‘accel ve nısf-ı müeccel olmak üzere akd-ı nikah olunduğu
kayd Fi 28 Cemazîye’levvel sene 1161
Şühûdü’l-hâl
Temürcü İbrâhîm bin Hacı cafer
Muharrem bey bin Ahmed
Mehmed bin Mustafa
Aşçı Ali Beşe
Süleyman bin Mustafa an karye’i mezbûr
S 1 / B 2-d
Bal mahmud karyesinde Yusuf ağanın hizmetkârı Hamza bin Satılmış nâm
kimesne Akviran karyesi sükkânından Çebeci oğlu İvaz nâm kimesne mahzarında ikrâr
iderken bundan akdem merkum ivazın nâm kimesne kızına na murad ve akd-ı nikah
olmuştum şimdi ki halde edecek halim olmamakla bî’t talâk eyledim mezbûr İvazın kızı
kime dilerse varsın dediği kayd sicil olundu
Fi 17 Cemâziye’l ahir sene 1161
Şühûdü’l-hâl
Faziletli müfti Ahmed Efendi
Temürcü Hasan bin Hasan
Ser muhzıran İbrâhîm ve muhzır Mehmed ve Ahmed
S 1 / B 3-a
Süğlün karyesi sükkânından Tozman kara nâm kimesne karye’i mezbûr
sükkânından nâm (Boş) Hatunlar bana zina eyledi deyu daʻvâ eyledikte sual ve
inkâr-ı keyfiyet ahvali ahali karyesinden ve gayrı mevsuku-l kelam kimesnelerden su'âl
ve teftiş olundukta bu misüllü birkaç sabıkam zuhur eyledi deyu haber verdiklerinden
sonra mezbûr Tozman kara fi mabad bu misillü fiil ve bir kimesneye rencide benden
sudur iderse hark vakfına 500 guruş nezrim olsun ve hark mütevellisini vekalet
vüruduyla vekîl eyledim benden tahsil eylesin deyu taahhüt ve nezir eylediği kayd sicil
olundu Fi 4 Receb sene 1161
55
S 1 / B 3-b
Oruç Mahallesi'nde sakine Aişe binti Hüseyîn nâm Hatun mahfel-i kazada Musa
bin Aliye tarafeyn rızalarıyla 600 akçe mehri müeccel ile tezvic ve akd-ı nikah
olunduğu kayd sicil olundu Fi 6 Receb sene 161
S 1 / B 3-c
Nasari Mahallesi'nde mütemekkin elçi Acem ve kızı sultan mahfel-i kazada
mezburun zevci olan Sadur ile eğer daʻvâ ve niza‘ımız töhme-i şer‘iyye ile mütehhim
olduklarında ben zaminim deyu kefil-i mal oldukları kayd şud
Fi 21 Receb sene 1161
Şühûdü’l-hâl
Kavukcu Zade İvaz
Muhzır zade Munla
S 1 / B 4 a
Bin yüz altmış bir senesi Ramazan-ı şerif gurresinden Alime-i karinin vakf
nukudu altmış guruşun mütevellisi olan gulam Hüseyin meblâğ-ı mezbûr bıyıklı hacı
Hasan oğlu Mustafa zimmetinden alıp merkum Mustafanın Arasta sevkinde vâki‘ bir
bab dükkanını istiğlal alıp beher şeher yine merkum otuzar pareye icar idüp tevliyyeti
hasebiyle beher şeher otuzar pareyi benden al deyu ta‘ahhüd eylediği kayd sicil olundu
Fi gurre’i Ramazan sene 1161
S 1 / B 4 b
El-Hâc İsmail Mahallesi'nde sakine Neslihan binti Mustafa nâm Hatun Çobanlar
karyesi sükkânından Ali bin Yakub nâm kimesne bundan akdem zevcesi olup muhala‘
itmişler idi şimdi yine hüsn-ü rızalarıyla otuz guruş mehr-i müeccel ile yine akd-ı nikah
olunduğu kayd sicil olundu Fi 18 Şaban sene 1161
Şühûdü’l-hâl
Menzilci el-Hâc salih
Sürücü Naci oğlu
S 1 / B 4 c
Sofular Mahallesi sükkânından Munla Osman bin İbrâhîm mahfel-i kazada
karındaşları Halîl ve Süleyman muvacehelerinde ikrâr eylediği mahalle-i mezbûrede
vâki‘ iki tarafı Hamza mülkü ve bir tarafı sa’ir-i müslimine ve taraf-ı rabi‘i tarîk-i
amm ile mahdûd ve bir bab samanhane pederimiz müteveffayı mezbur terekesinden
olup iktisam eylediğimizde samanhanede olan beş guruş hissem mukabelesine bir
56
tüfenk ve bir tabanca ikişer hâk olup karındaşlarım mezbûrun samanhane davasından
zimmetlerini ibra‘ eyledim dediği kayd (Tarih yok)
S 1 / B 4 d
Temürcü ivaz zimmetinde İstanbul da müteveffa Ahmed dede bin Abdullah nâm
kimesnenin iki yüz otuz guruş alacağı olmağla müteveffa mezbûrun vereseleri meclîs-i
şer‘le mezbûr İvaz mahzarında ikrâr ittikleri meblâğ mezbûr bit- tamam ahz ve kabz
eyleyub beynimizde âlâ farzullahu teala iktisam idub ve her birimiz hissesine isabet
eden hakkımı ahz eyledik didikleri kayd şud fî cemâziyel ahîr 1162
Şühûdü’l-hâl
El-Hac Mehmed Ağa kethüdayeri Sabık
Hacı Ebubekir Ağa ibn Hacı Ali
Temürcü Hacı İsmail Çerçivan
Hacı derviş
Ve gayruhûm mine’l-hazâr
S 2 / B 5
Nasari mahallesinde mütemekkin polat oğlu Agop veled Kirakoz nâm zımmi
meclîs-i şer‘ de hark-ı kebir mütevellisi Munla Mehmed ve Arap mescidi imamı es-
Seyyîd el-Hâc Mehmed Efendi ve Ak mescid hatibi Ahmed Efendi muvacehelerinde
ikrâr eder ki hark-ı kebir vakfına asıl mal-ı vâkıf yüz on beş guruş ve Arab mescidi
vakfına elli beş guruş ve ak mescid vakfına elli guruş deynim olup mahalle-i mezbûreda
vâki‘ bir taraftan serkez zımmi mülküne ve bir taraftan boyacı kevork zımmi mülküne
ve bir taraftan Eyvaz zımmi mülküne ve tarîk-i rabi‘i tarîk-i amm ile mahdûd iki bab
tahtani ve bir bab fevkani ve bir miktar bahçe ve bir miktar havlu ve bir ahırı müştemil
olan mülk menzilimi bi cümle-t tevabı‘ ve levahık vâkf-ı mezbûr mütevellilerinden olan
merkum Munla Mehmed ve es-Seyyîd el-Hâc Mehmed Efendi ve Ahmed Efendiye
bey‘i bat ile teslim eyleyüp anlar dâhi minval-i muharrer üzere vâkıf içün akçeleri
mukabele iştira ve teslim eyleyüp vâkıf içün mülkü müşteraları olduğu kayd şud
Fi 17 Cemazîye’l evvel sene 1161
Şühûdü’l-hâl
Kavukçu zade İvaz Ağa
Câbi Munla Veli
57
Belgenin altında ki şerh kaydı :
Bundan sonra müfti Efendi hazretlerinin huzurlarında minval-i muharrer üzere
vakıflara olan deyinlerini ikrâr ve menzilini vakıflara bi’l-bey‘ eylediğini takrîr ve yine
senevi yirmi altı guruş bir rub‘ isticar eylediğini ikrâr eylediği kayd şud Fi 17
Cemâziye’l evvel sene 161
Şühûdü’l-hâl
Kethudayeri el-Hâc Mehmed Ağa bin el-Hâc İbrâhîm
Faziletli zade damadı el-Hâc Ömer
S 2 / B 6 a
Fi’l-asl Osman karyesi sükkânından sarı Ali oğlu İbrâhîm mahfel-i kazada hark-ı
kebir mütevellisi Munla Mehmed muvacehesinde ikrâr ederki mal-ı vakıfdan
zimmetinde vacibü-l kübra yirmi yedi guruş deynim vardır deyu ikrâr ve itirâf
eyledikten sonra yirmi guruşa bir re’s al bargir virüp mütevelli kabz eyleyub
zimmetinde yedi guruş deynim vardır dediği bu mahale kayd şud Fi 22 Rebîü’l ahir
sene 1161
Şühûdü’l-hâl
Baş çavuş Halîl Ağa
Menzilci İsmail
Hacı kemal
Temürcü Hasan
Hacı Munla veli Efendi
Halîl bin Hacı mevlüd
S 2 / B 6 b
Sofular Mahallesi'nde sakine şerife Fatıma binti el-Hâc mevlüd nâm Hatun
mahfel-i kazada müteveffiye kızı Fatımanın zevci es-Seyyîd Süleyman bin veli
muvacehe ikrâr eder ki kızı müteveffiye-i mezbûrenin terekesi olan kırk guruşdan südüs
hissesini ve kızının kızı elifden intikal eden südüs hissesinden min haysü-l mecmu‘ on
guruş an nakd-i akçe alıp merkum es-Seyyîd Süleymanın amme’i davasına zimmetini
ibrâ' eylediği kayd sicil olundu Fi 27 Şaban sene 1161
Şühûdü’l-hâl
Maktul zade Mehmed Çelebi
İmam Ali
Çomça oğlu Hasan
58
Nekib el-Hâc Ferruh Çelebi
El-Hâc Mustafa bin Mehmed
S 2 / B 7 a
Efecik Mahallesi'nde sakine acemü-l asl Hanım binti Abdullah mahfel-i kazada
takrîr-i kelâm idub zevcem Hüseyîn diyar-ı ahere gidüp tarih-i kitaptan üç sene
mukaddem fevti haberi geldi ben dâhi tasdik eyledim el-hâleti hâzihi zevci ahere
nefsimi tezvic murâd iderüm didikde kavlinde kazib olmadığına yemin teklif olundukta
ol dâhi âlâ vâkf-il mes’ul hilaf- billahil aliyyilâlâ eyledikden sonra Ahmed bin Hacı Ali
tarafına vekîl olduğu Receb bin Hüseyîn ve Süleyman bin Ali nâm kimesneler
şehadetleriyle merkum Hacı Ali nin oğluna nefsimi tezvic ve on beş guruş mehir akd
olunduğu kayd şud Fi 14 Zilhicce sene 1160
Şühûdü’l-hâl
El-Hâc Ebubekir Beşe
Receb bin Hüseyîn
Süleyman bin Ali
Muhzır İbrâhîm
S 2 / B 7 b
Hacı Davud zevcesi mahfel-i kazada Hacı Sadi zade Halîl Ağa muvacehesinde
on guruş iddi‘a idub gıbbe-s su'âl ve akibu’l-beyyineye havale olundukta isbat-ı
beyyineden izhar-ı acizle yemin teklif olundukta hilaf billehi-l âliyyü-l âlâ idecek bi
vech-i mu‘arızadan men‘ olunduğu kayd şud Fi 13 Cemâziye’l evvel sene 161
Şühûdü’l-hâl
Nalband zade Abdullah Efendi
Receb Efendi zade es-Seyyîd el-Hâc Mehmed Efendi
El-Hâc Halîl Efendi ibn İbrâhîm Efendi
Kellegöz Mahmûd Beşe
Ve gayruhûm
S 2 / B 7 c
Delikalenin oğulları Ebubekir ve Mehmed nâm kimesnelere Hüseyîn hıyn-i
murafa‘ada mahkemeye getürmeğe uzun salih oğlu Mehmed Beşe ve Abdullah ibn
Salih nâm kimesneler kefil oldukları kayd sicil olundu Fi 5 Ramazan sene 1161
59
S 2 / B 8 a
Fi’l-asl Sincanlı Kazasına tâbi‘ Sinan Paşa nâm karye sakinelerinden Kezban
binti Abdullah nâm bikri baliğa nefsini elli guruş mehri mü’eccel ile Efecik
Mahallesi'nde sakin Veli bin Ahmede akd-ı nikah ve tezvic olunduğu kayd şud Fi 13
Şevvâl sene 1161
Şühûdü’l-hâl
Müezzin Munla Hasan bin Mehmed
es-Seyyîd Hamza bin İbrâhîm Edhem
Muhzırbaşı İbrâhîm Bey
Müezzin Munla Yahya
S 2 / B 8 b
Ekeste(Eksüte) Mahallesi sükkânından İbrâhîm bin Pîrî ve kız karındaşı
Neslihan tarafından zevci es-Seyyîd Süleyman bin Veli mahfel- i kazada Bolvadin
kasabası sükkânından es-Seyyîd el-Hâc Mahmud ve mahzarında daʻvâ iderler ki
medine’i mezbûre mahallatından Sofular Mahallesi'nde vâki‘ lede-l ahali ve-l ciran
malumetü-l hudud mülk-ü menzîl pederimiz müteveffa pirinin mülkü olup baʻdehu
vefata bize intikal etmiş ancak merkum el-Hâc Mahmûd benim mülkü müşteramdır
deyu zabt ider su'âl mülk-ü müşterası olduğuna bir kıt‘a hûccet ibraz gıbbe-s sual
mazmun hüccete inkâr-ı beyyine havale mazmun hücceti isbattan aciz olmağla kasr-ı
yedine tenbih olunduğu kayd şud. Fi 23 Şevvâl sene 1161
S 2 / B 8 c
Fi’l-asl Çiftlik karyesi sükkânından Yahya oğlu Mustafa karındaşı Yakup ile
aydın şerikleri hasta olup Harmanlı karyesine vardıkta bî-emrillâhi teala fevt oldu deyu
karındaşı merkum Yakup mahfel-i kazadan gelip takriri ve ismi mal itlak olunur bir
meselemiz yoktur dediği kayd şud. Fî 13 Zilkade-i şerîf sene 1161
Şühûdü’l-hâl
Müftü Efendi hazretleri
es-Seyyîd El-Hâc Halîl Efendi hazretleri
Hamamcı el-Hâc Mustafa
S 2 / B 9 a
Tavşan bölükbaşı yine zevce’i muhale‘asını tarafeyn rızalarıyla otuz guruş mehr-
i müeccel ile akd-ı nikah olunduğu kayıt şud. Fi 18 Zilhicce-i şerife sene 1161
Şühûdü’l-hâl
60
İbrâhîm tâbi Müftü Efendi
Kasab Veli Beşe ve oğlu
S 2 / B 9 b
Tebrizli Mehmed Beşe dimekle ma‘ruf müteveffanın sulbi sağir oğlu Mehmedin
validesi Aişe nâm Hatun sonra vardığı zevci ile adem-i mu‘aşeretden nâşi sağir oğlu
mezbûru götürüp mahkemeye bıraktıkda muhzır Mehmede teslim olunup bin yüz altmış
iki senesi muharremi gurresinden beher yevm ikişer pare nafaka takdîr olunduğu bu
mahalle kayd şud
S 2 / B 9 c
Sincanlı kazasına tâbi Seker karyesinde Huri binti Ali nâm bikri baliğayı
tarafeyn rızalarıyla İbrâhîm bin Mustafaya bin dirhem gümüş mehri nısf-ı mu‘accel ve
nısf-ı mü’eccel olmak üzere akd-ı nikah olunduğu kayd-ı şud Fi 24 Rebîü’l ahîr sene
1162
Şühûdü’l-hâl
Hacı İbrâhîm Ağa kundakçı
Musa bin Halîl
Ser muhzıran
Muhzır Mustafa
S 2 / B 9 d
Fi’l-asl Bayezidli din-i islam kabul ve şeref-i islamla müşerref olup ismi İsmail
tesmiye olunup kelime-i tevhit kıraat ve telkin-i iman olunduğu kayd şud Fi 27 Rebîü’l
ahir sene 1162
Şühûdü’l-hâl
Davud Ağa bin Bektaş Ağa
Ve oğlu Selim Ağa
Nakibü’l-eşraf Kaimakam çavuş
S 2 / B 9 e
Fi’l-asl Şuhud kasaba sakinelerinden olup hâlâ medine’i Karahisarda sakine
emine binti Hüseyîn nâm Hatun nefsi hüsn-ü rızasıyla ve on beş guruş mehri müeccel
tesmiyesiyle Deper karyesi sükkânından Osman bin Maden nâm kimesneye tezvic ve
akd olunduğu kayd sicil olundu hurrire fi-l yevmü-l salis min şehr-i Cemazîye’l ahir li
sene isneyn ve sittin ve mie ve elf (1162)
Şühûdü’l-hâl
61
Miralay sabık Süleyman Ağa
Mehmed bin Hızır bey
Mustafa bin Hüseyîn
Ali Beşe bin Ali
Deper hatibi Vekîl-i harc zade Mehmed
Kale muhafızı Hasan Bey ve gayruhûm
S 3 / B 10
Hacı hamza oğlunun imam Çeyrekçi olup iyice hayvan bulup narhından bir akçe
noksanına furuht eylemek üzere kayıt şud Fi 13 Şevvâl sene 1162
Kasablar esnafı
Sarı Mehmed
Abidin oğlu
Manda oğlu
Kabakulak oğlu
Bedel oğlu
Hacı Mehmed
Kör Hüseyîn oğlu Mehmed
Cari oğlu
Kasab Veli
Karacanlı
Arab oğlu
Kasab Hasan oğlu İvaz ile mu‘abir dükkanla işlemek üzere
Aksazlı oğlu
Bin yüz altmış bir senesinin şaban-ı şerîf gurresinde kasablara virilen narhı
beyan ider.
Lahm-ı ganem
Kıyye 1
Meblâğ 13
Lahm-ı sığır
Kıyye 1
Meblâğ 11
Lahm-ı bagar
Kıyye 1
Meblâğ 7
İç yağı
Kıyye 1
Meblâğ 16
S 3 / B 11
İşbu bin yüz altmış bir senesinde mah-ı Şevvâli mükerremin onuncu günü
çarşıda bey‘ ü şîrâ olunan es’ara virilen narhı beyan eder.
Fi tarihi-l mezbûr(13 Şevvâl 1162)
62
Onar dirhem
müsaade
olunduğu kayd
şud Fi 19
Zilhicce sene
1161
Nan-ı aziz
çarşu
Dirhem 100
Meblâğ 1
Nan-ı aziz
mahallat
Dirhem 115
Meblâğ 1
Lahm-ı
ganem
Kıyye 1
Meblâğ 14
Lahm-ı
mağaz
Kıyye 1
Meblâğ 12
Lahm-ı bagar
Kıyye 1
Meblâğ 8
Kuru üzüm
Kıyye 1
Meblâğ 6
Ağda
Kıyye 1
Meblâğ 7
Rugan-ı sade
Kıyye 1
Meblâğ 48
Rugan-ı şir
rugan
Kıyye 1
Meblâğ 36
Müsaade
Meblağ 34
Fi 15 zilkade
sene 1161
Rugan-ı haşhaş
Kıyye 1
Meblâğ 30
Rugan-ı zeyt
Kıyye1
Meblâğ 32
Şem‘i rugan
Kıyye 1
Meblâğ 30
İç yağı
Kıyye 1
Meblâğ 15
Don yağı
Kıyye 1
Meblâğ 28
Müsaade Kıyye
1
Meblağ 34
Fi 15 zilkade
sene 1161
Kebab yağı
Kıyye 1
Meblağ 36
Pirinc-i mısrî
Kıyye 1
Meblâğ 16
Bulgur
Kıyye 1
Meblâğ 9
Asel-i sahil
Kıyye 1
Meblâğ 28
Sabun-ı İzmir
Kıyye 1
Meblâğ 30
Sabun-ı Trablus
Kıyye 1
Meblâğ 48
Lüb incir
Kıyye 1
Meblâğ 8
Akça incir
Kıyye 1
Meblâğ 6
Tuz
Kıyye 1
Meblâğ 2
Kil
Kıyye 1
Meblâğ 2
Soğan
Kıyye 1
Meblâğ 2
Sarımsak
Kıyye 1
Meblâğ 6
Çeki peynir
Kıyye 1
Meblağ 24
Kuru peynir
Kıyye 1
Meblâğ 24
S 3 / B 12
İşbu bin yüz altmış iki senesinin mah-ı muharremü-l haramının on ikinci günü
virilen narhı beyan ider.
63
Çarşı tabıh
olunan
nan-ı aziz
Dirhem 90
Akçe 1
Fi 19 Zilhicce
1161
Mahallatta tabıh
olunan nan-ı
aziz
Dirhem 105
Akçe 1
Fi 19 Zilhicce
1161
Mum
Kıyye 1
Akçe 40
Sarraca 40 akçe
çukadarlığın
bahası diğer
baliğan be-baliğan
işlemek üzere
teahhüd eylediler.
Lahm-ı
ganem
Kıyye 1
Meblâğ 16
Müsaade
Meblağ 18
Fi 30
Rebîü’l evvel
sene 162
Lahm-ı mağaz
1
Kıyye 1
Meblâğ 14
Müsaade
Meblağ 16
Fi 20 Rebîü’l-
evvel sene 162
Siyah üzüm
Kıyye 1
Akçe 8
Ağda
Kıyye 1
Akçe 9
Rugan-ı şir
rugan
Kıyye 1
Akçe 32
Rugan-ı
haşhaş
Kıyye 1
Akçe 28
Rugan-ı sade
Kıyye 1
Akçe 48
Lahm-ı bagar
Kıyye 1
Meblâğ 9
Asel-i sahil
Kıyye 1
Akçe 24
Pirinc-i mısrî
Kıyye 1
Akçe 16
Kâhî
Dirhem 30
Meblağ 1
Çörek
Dirhem 55
Pare 1
Dakik-i hâs
Kıyye 1
Pare 8
Harc
Kıyye 1
Pare 6
Çarşıda tabıh
olunan nan
Dirhem 180
Meblâğ 1
Fi 4 Rebîü’l-
ahir sene
1162
Mahallatta tabıh
olunan nan
Dirhem 90
Meblâğ 1
Fi 4 Rebîü’l ahir
sene 1162
Taife’i habbazan
Nan-ı aziz çarşu
Dirhem 120
Müsaade 100
Meblağ 1
Fi 4
Cemazîye’l-ahir
sene 1161
Nan-ı aziz mahallât
Direm(dirhem) 130
Meblağ 1
Müsaade 115
Meblağ 1
Fi 4
Cemazîye’l-ahir sene 161
Dakik has
Kıyye 1
Meblâğ(boş)
rakam
yazılmamış
Dakik harcı
Kıyye 1
Meblâğ(boş)
rakam
yazılmamış
Çörek
Dirhem 60
Meblâğ 1
Kâhî
Dirhem 30
Meblağ 1
Bir pay (Âlâtarikü’l-
münasebe)
Kıyye 1
Meblâğ(boş)
rakam yazılmamış
Kayık
Ölçek 1
Meblâğ(boş)
64
Şerh kaydı : 10 dirhem heksana müsaade olundu. Fi gurre-i Receb sene 1161
Taife’i kassaban
Sarı Mehmed
Abdi oğu Süleyman
Manda oğlu
Kabakulak oğlu
Bedel oğlu Mehmed
Hacı Mehmed
Kör Hüseyîn oğlu Mehmed
Aksazlı oğlu
Kasap Veli Beşe
Cari oğlu
Arab oğlu
Kasab Hasan oğlu İvaz ile ma‘a bir dükkân işletmek üzere nizâm verildi
Kasab Hasan Beşe hüsn-ü iradesiyle fî mabad kasab olmamak üzere ferağat
idüp eğer sağir koyun bey‘ ve şira ider ise li ecli te’dip ahs-i habs-i tecrim olunmak
üzere kayd şud Fi 2 Rebîü’l evvel sene 1161
Lahm-ı ganem
Kıyye 1
Meblâğ 18
Fi 2 Cemâziye’l ahir 161
müsade
Kıyye 1
Meblağ 16
Fi 11 Cemazîye’lahir 161
müsaade
Kıyye 1
Meblâğ 14
Fi 25 Cemazîye’lahir 161
Lahmı ma’az
Kıyye 1
Meblâğ 16
Fi 3 Cemâziye’l ahir 161
müsaade
Kıyye 1
Meblâğ 14
Fi 11 Cemâziye’l ahir 161
müsaade
Kıyye 1
Meblâğ 12
Fi 25 Cemâziye’l ahir 161
Lahm-ı bagar
Kıyye 1
Meblâğ 8
Fi 3 Cemâziye’l ahir
161
müsaade
Kıyye 1
Meblâğ 7
Fi 11 Cemâziye’l
ahir 161
İç yağı
Kıyye 1
Meblâğ 16
Fi 33 Cemâziye’l ahir
161
65
Taife’i Mumciyân
Don yağı
Kıyye 1
Meblâğ (boş)
Şem‘i-rugan
Kıyye 1
Meblâğ 32
Fi 3 Cemâziye’l ahir sene 161
Altı parmak oğlu Mumcu İvaz oğlu
Munla Veli Kürekçi Halîl
Haydar Ahmed
Taife’i bakkâlân
Rugan-ı sade
Kıyye 1
Meblâğ(boş)
Asel-i musfa
Kıyye 1
Meblâğ (boş)
Asel-i sahil Kıyye
1 Meblâğ 28
Fi 23
Rebîü’l ahir
161
Pirinc-i mısrî
Kıyye 1
Meblâğ(boş)
Pirinc-i Beybazâri
Kıyye 1
Meblâğ(boş)
Sabun-ı İzmir
Kıyye 1
Meblâğ 30
Sabun-ı Trablus
Kıyye 1
Meblâğ (boş)
Rezzaki üzüm
Kıyye 1
Meblâğ(boş)
Siyah üzüm Kıyye
1
Meblâğ 9 Fi 22
Rebîü’l-evvel sene
161
Beylerce
Kıyye 1
Meblâğ(boş)
Lüb incir
Kıyye 1
Meblâğ (boş)
Akça incir Kıyye 1
Meblâğ (boş)
Keçiboynuzu
Kıyye 1
Meblâğ(boş)
Fındık
Kıyye 1
Meblağ(boş)
Leblebi
Kıyye 1
Meblâğ(boş)
Peynir
Kıyye 1
Meblağ(boş)
Kuru peynir Kıyye
1
Meblağ(boş)
Bestil
Kıyye 1
Meblağ(boş)
Duz
Kıyye 1
Meblağ(boş)
Kil
Kıyye 1
Meblağ(boş)
Rugan-ı şir rugan
Kıyye 1
Meblâğ 32
*müsaade
Kıyye 1
Meblağ 36
Fi 22 Rebîü’l-
evvel sene 161
Rugan-ı haşhaş
Kıyye 1
Meblâğ 24
*Müsaade
Kıyye 1
Meblağ 26
Fi 22 Rebîü’l-
evvel sene 161
Tahin helvası
Kıyye 1
Meblağ(boş)
Ağda
Kıyye 1
Meblâğ 10
Fi Rebîü’l ahir 161
Kaba halva Kıyye
1
Meblâğ(boş)
Zerdali
Kıyye 1
Meblağ(boş)
Bağrı beste Kıyye
1
Meblağ(boş)
Kayısı
Kıyye 1
Meblağ(boş)
Zeytinyağı
Kıyye 1
Meblâğ 32
Mum
Kıyye 1
Meblâğ 32
66
S 3 / B 13
İşbu bin yüz altmış iki senesi mah-ı Cemâziye’l ahirinin yedinci günü esnafa
virilen narh beyanıdır.
Lahmı ganem
Kıyye 1
Meblâğ 14
Lahmı maaz
Kıyye 1
Meblâğ 12
Lahmı bagar
Kıyye 1
Meblâğ 8
*müsade
Meblağ 16
İç yağı
Kıyye 1
Meblâğ 18
*müsaade
Meblağ 16
Şem-i rugan
Kıyye 1
Meblâğ 36
*müsaade
Meblağ 32
Fi 27 Rebîü’l-evvel sene 1162
Don yağı
Kıyye 1
Meblâğ 30
1162 senesi Receb-i şerifin yirmi birinci günü virilen narhı beyan ider.
S 4 / B 14
Ya Fettah ya Rezzak ya Ganiy ya Kerim ya Feyyâz-ı mutlak
Elhamdüllahillezi ceales-sekûkî ves-sicillatımin emlehal hüccacî’s-satıka ve
aslehü’l-beyan ves-selavatu al âmin hazel hücceti’l-hakkı ale’l-hakkıl mucizat ve ala
elihi ve ashabihi ellezine bi avnihi hazreti tahiyetü’l-esasi eş-şer’i ve’l-abad ve bade fi
hazihi evrâk ravneti li-tarirül ahkamüş şeriat esfaru’l-celledd li tasdiril kazayan el-
mer’iyyed vâki‘ fi zemeni eftalü-l kuzzati ve a’dlül velâd-i Mevlana ve min kelami’l-
vücuh olan el-Hâc Osman Efendi el-mevla hallafe yevme izin bi medine’i Karahisar-ı
sahib-ü himayetullahu teala anin nüvvab ve-l mesa’ib min gabli a‘lemü’l-ulema’i-l
mütebahhirin ve eftalil fudelail müteverri’n yenbeu’l-hak ve-l yakin ve mahzene-l
Nan-ı aziz
Dirhem 70
Meblâğ
Akçe 1
Lahm-ı ganem
Kıyye 1
Meblâğ 12
Lahm-ı maaz
Kıyye 1
Meblağ 10
Lahm-ı bagar
Kıyye 1
Meblâğ 6
Şem’i rugan
Kıyye 1
Meblâğ 32
İç yağı
Kıyye 1
Meblâğ 16
Don yağı
Kıyye 1
Meblâğ 30
Rugan-ı şir rugan
Kıyye 1
Meblağ 32
67
cevahirü-l şer‘‘ ve-d din esad Efendi el-kadı sipahi yesser allahu be asker-i rumeli esar
allahû fi’t-dârin allahümme ec al kudumi’l-mevla el-müşarün ileyh mübareken li-
keffetin ibadullahi ecma’in bi fazlike ve keremike ya ekremü-l ekremin ve ya
erhamerrahimin ve yesserü hâteme müddet-i zaman bi-l hayrat-i ve tebbet fi şeri‘atî
nebiyyine Muhammed Sallalahu teala aleyhivesellem fi gurre şehri Zilhiccetü- şerîf li
sene sittin ve miete ve elf. Min hicreti men lehûl fer ve’ş-şeref ma.
S 4 / B 15
İzzet me’ab şeri‘at nisab Mevlana el-Hâc Osman Efendi kâm-yâb
Baʻde-l tahiyyatü-l vafiye inha olunur ki işbu sene sittin ve mie ve elf Zilhicce-i
şerife gurresinden zabt etmek üzere arpalığımız olan Afyon karahisar kazasının niyabeti
tarafımızdan sana tefviz ve sipariş olunmuştur gerektir ki kaza’i mezbûr sene’i
merkume Zilhicce-i şerifesi gurresinden niyabete mutasarrıf olup beyne-l ahali icrayı
ahkam-ı şer‘iyye idüp düşen mevtayı askeriye muhallefatını dâhi tahrîr ve beynel
verese bi-l ferizetü-ş şer‘iyye taksim kılub cadde-i şer‘ şeriften ser mevanı hiraf
itmeyesiz. Hurrire fi tarihi-l mezbûr ( Fi gurre-i şehri zilhicce-i şerif sene 1160)
Li seneti’l-merkume
El fakir Mehmed Esad el kadı be-asker-i Rumili
S 4 / B 16
Ba‘isü tastir-i huruf oldur ki medine’i Karahisar-ı sahib mahallattından Karaman
Mahallesi sükkânından iken bundan akdem mahmiyye’i İstanbul da yarhisar
medresesinde tahsil-i ilmi şerife sa‘i üzere iken dar-u fenadan rıhlet-i dâr-ı beka iden
Munla Mehmed bin Abdulhak (boş) nâm müteveffanın veraseti validesi Emine binti
Hamza ile li-ümm erkarındaşı Munla İsmail ve li-ebb kız karındaşı Durdu nâm
kimesnelere münhâsır olduğu lede-ş şer‘i-l enver zahir olduktan sonra tashih meselesi
bî hükmü-l reddiye beş sehemden itibar olup sehem-i mezburedan validesi mezbûra bir
sehem ve li-ümm er karındaşı mezkûre bir sehem ve li-ebb kız karındaşı merkumeye üç
sehem isabet eylediği baʻde-l numayan varisun mezbûrun talepleriyle marifet-i şer‘ le
tahrîr ve sûgu sultaniyyede furuht ve beyne-l verese bi-l ferizetü-ş şer‘iyye taksim
olunan müteveffayı mezbûrun muhallefatı defteridir ki ber vech-i âtî zikr olunur hurrire
fi-l yevmis samin aşer min Zilhicce li sene sittin ve mie ve elf
68
Kelâm-ı kadim 1
Pare 320
Şehabeddin ma‘a
nısfı mültega 1
Pare 40
Kuduri 1
ma‘a sadru-l
şer‘iyye 1
Pare 80
Def‘a nısıf kuduri
ma‘a mev‘ize
cild 2
Pare 60
Lügat-ı van kulu
Cild 1
Pare 1200
İbrâhîm Çelebi
Cild 1
Pare 130
Şerh-i akaid
Cild 1
Pare 40
Telhis ma‘a
haşiye’i küçük
Pare 60
Ruhu’l-şüruh 1
ma‘a karabacı
Pare 30
İbn-i melik 1
Pare 160
Kutbeddin 1
Pare 8
Munla cami 1
Pare 60
Lügat-ı mergat 1
Pare 40
Metni ferayis ma‘a
şuruh cild 1
Pare 40
Çuka peniş 1
Pare 183
Müsta‘mel kutni
kaftan 1
Pare 140
Çuka cedid ferace
1
Pare 363
Beyaz çuka Cebe
1
Pare 122
Müsta‘mel alaca
entari 1
Pare 100
Döşek yüzü 1
Pare 100
Sepet sanduk 1
Pare 93
Tabanca ma‘a kını
3
Pare 30
Havlu peşgir
3
Pare 30
Leğen 1
ma‘a ibrik 1
Pare 184
Vasat köhne
kayma 1
Pare 80
Yemeni yorgan
1
Pare 230
Köhne kilim 1
Pare 10
Abdest ibriği 1
Pare 43
Sağir tepsi 2
Pare 55
Mertabi leskeri
2
Pare 61
Sağir sahan 6
Pare 34
El tâbesi 2
Pare 43
Kebir sini
1
Pare 320
Mecellit âleti Pare
10
Geyik derisi 1
Pare 22
Cem‘a n yekûn Pare 4807
Minha-l ihracat
Deyn-i müsbit vâkf-ı mescid yıl Pare 320
İstanbuldan eşya getüren kimesneye ücret ve gümrük Pare 200
Rüsum-u adi Pare 121
İrsaliye Pare 40
Emniyye Pare 30
Çukadariye ve huddamiye Pare 20
İhzariye Pare 5
Kaydiye Pare 5
Varakiye Pare 90
Cem‘an yekûn Pare 831
69
Sahihû-l bâkî
Li taksim-i beyne-l verese Pare 3966
Hissetü ümmü-l mezbûre Emine Pare 797
Hissetü ümmü-l mezbûre İsmail Pare 797
Hissetü-l ûhtul mezbûre Durdu Pare 2392
S 4 / B 17
Medine’i Karahisar-ı sahib muzafatından Çalışlar nâm karye sükkânından iken
bundan akdem fevt olan menteş bin (boş) nâm müteveffanın veraseti zevc-i menkuha-i
metrukesi Aliye binti (boş) nâm Hatun ile sulbi kebir oğlu Derviş ve sulbi sağir oğlu
Bektaş ve sulbiye-i kebir kızları Emine ve Fatıma ve Melek nâm kimesnelere ihzar ve
tahkikten sonra mezbûr Derviş meclîs-i şer‘ hatır-ı lazımu-t tevkirde ba‘isü haze-l kitab
Havva binti Mustafa nâm Hatun mahzarında üzerine daʻvâ ve takrîr-i kelâm idüp
tarih-i kitaptan beş ay mukaddem mezbûre Havva nâm müteveffa menteşi Deper karye
bahçesinde değnek ile sağ ensesi üzerine amden darb ve yine karye’i mezbûreye çeryik
saat baʻîd Deper beli nâm mevzi‘de bir def‘a dâhi amden darb idüp ol darbdan
müteessir bir gün sonra fevt olmağla sual olunup takriri tahrîr ve mûceb-i şer‘isi aher
olunmak matlubumdur didikte gıbbe-s su'âl ve akibü-l inkâr müdde‘i mezbûr
dervişden davayı meşruhunu mübeyyin beyyine talep olundukta baʻde-l imhali şer‘i
isal-i beyyineden izhar acz birle beyyine talep olmağın mezbûre havvaya yemin teklif
olundukta ol dâhi âlâ vakfi-l mes’ul halef-i billahi-l aliyyi-l âlâ edilcek bilâ beyyine
mezbûr Derviş bi vech-i şer‘i mu‘arazadan men verile ma vâki‘ bi-t talep ketb ve imla
ve yed-i talibe ita olundu hurri re zalik hurire fi-l yevmi-l sadis aşer min şehri Zilhicce-i
şerife lisene sittin mie ve elf (1161)
Şühûdü’l-hâl
El-Hâc Mehmed Ağa bin el-Hâc İbrâhîm
El-Hâc Abdurrahman bin el-Hâc Mehmed Efendi
Hızır zade Munla Mustafa
Ali bin Abdullah
Ahmed Efendi bin el-Hâc Asım Efendi
İbrâhîm ve Ömer tâbi Mustafa Efendi
Muhzır İbrâhîm beğ
Muhzır Mehmed
Ve gayruhûm mine-l hazar
70
S 4 / B 18
Medine’i Karahisar-ı sahib hamiyet ahaliha ani-l müsaib mahallatından Karaman
Mahallesi sükkânından iken bundan akdem mahmiyye’i İstanbul da Yarhisar
medresesinde tahsil-i ilm-i şerife say‘i üzere iken dar-ı fenadan rıhlet-i dar-ı beka iden
Munla Mehmed bin Abdulhak bin Abdullah nâm müteveffanın veraseti validesi Emine
binti Hamza ile li ümm er karındaşı Munla ismail ve li-ebbkız karındaşı Durdu nâm
kimesnelere münhasır olduğu lede-ş şer‘il enver zâhir olduktan sonra mezbûre Durdu
Hatun tarafından ibrâ'i âtî-l beyan ikrara vekîl olup vekaleti zât-ı mezbûreyi bi-l
marifeti-ş şer‘‘iyye hazıran olan Munla Abdullah bin Ahmed ve Munla Süleyman bin
Hakkı nâm kimesneler şehadetleriyle sabit ve subût vekaletine hükmü şer‘i la-hakk
olan Abdullah Efendi bin Veliyyüddin Efendi nâm kimesne meclîs-i şer‘ hatır-ı lazımu-t
tevkirde tereke-i müteveffayı mezbûrun vâsiası elinde olan mezbûre Emine tarafından
tasdike vekîl ve kendü tarafından asıl olan mezbûr Munla İsmail mahzarında bi-l vekale
ikrâr-ı tam ve takrîr-i kelâm idüb müvekkile-i mezbûre Durdu Hatun li-ebb karındaşı
müteveffayı mezburun li-ebb intikal ve isabet eden mal mevrusu ber-muceb ve ber-
kassam mezbûr yedinden tamamen ahz ve kabz ve istihsa-i hak eyleyüb gerek dahilen
rücu ve gerek harici ez-defter-i mirasa müteallik amme-i daʻvâdan merkum Munla
ismail’in ve Emine’nin mallarını ibra‘ i âmm rafi‘ü-l hisam birle ibra‘ ve isgat-ı hak
eyledim didikten sonra mezbûr Munla İsmail ve mesele olan bir cilt hedaye kitabı ve bir
cilt Yahya Efendi mecmuası merkum Munla İsmail’in olmağla ondan dahi zimmetini
ibra‘ eyledim dedikte mukırr mezbûr Abdullah Efendinin lisanından bi-l vekale cari ve
sadır olan ikrar-ı meşruhunu ol mukırr lehû-l merkum Munla İsmail bi-l muvacehe
tastik ve bi-l müşafaha tahkik idicek. ma vâka’ bi-t taleb ketb olundu. Hurri re zelik ve
hurrire fi’l yevmil hadi aşer min şehri Zilhicce-i şerîfe li sene sittin ve mie ve elf (1160)
Şühûdü’l-hâl
El-Hac Ahmet Efendi bin el-Hac Süleyman Efendi
Musulî zade Mehmed Çelebi bin el-Hac Ali
Halil Çelebi bin el-Hac Ali
Habil el-Hac İbrahim ibni el-Hac Ahmet
Kara katib imam Munla Musa ibni İsa
Dürri Ahmed bin Mehmed
es-Seyyid Mehmed bin es-Seyyid Veliyyüddin
Vardar Hasan Ağa ibni Ömer Ağa
71
El-Hac Mehmed bin el-Hac Ahmet Voyvoda-zâde
Oğlu Munla İbrâhîm
Ve gayruhûm Minel Hazzâr
S 5 / B 19
Medine-i Karahisar kazasına tabi Tekkeler nâm karye sükkânından iken bundan akdem
vefat iden Mehmed Beşe ibni Abdullah nâm müteveffanın veraseti zevce’i menkuhe’i
metrukeleri Fatıma binti Süleyman ve Aişe binti İbrâhîm nâm Hatunlar ile sulbi kebir oğulları
Abdullah ve Ebubekir’e münhasır olduğu lede-ş şer‘i zahir olduktan sonra verese iltimaslarıyla
tahrir ve beynel verese bi-farizatı-ş şer‘iyye tevzi‘ ve taksim olunan muhallefatı defteridir ki ber
vech-i ati zikr olunur. Hurri re fil yevmis sani aşer min şehri zilhîccetü-ş şerîf li sene sittin ve
mie ve elf
Karye-i mezburede
vâki dahiliye ve
hariciye menzil
Guruş 20
Kara sığır çifti
aletiyle
Çift 3
Guruş 75
Camus danası çift
1
Guruş 20
Kara sığır danası
Adet 5
guruş 10
Kara sığır ineği
Adet 3
guruş 20
Merkep 2
Guruş 8
Kısrak 1 maa Tay
1
Guruş 25
Kancık Koyun
Adet 9
Guruş 18
Toklu
Adet 14
Guruş 21
Keçi
Adet 3
Guruş 6
Oğlak
Adet 5
Guruş 6
Koç
Guruş 3
Arı kovanı Adet
10
Guruş 10
Koca öküz 1
Guruş2
Tüfenk 1
Guruş 5
Cedid kilim 2
Guruş 5
Evan-i Nühasiyye
Kıyye 8,5
Guruş 8,5
Döşek 3
Guruş 3
Kahve ibriği 2
Guruş 0.5
İbrik 1
Guruş 1
Köhne zili 1
Guruş 1
Köhne kilim 1
Guruş 0.5
Def‘a döşek 1
Guruş 1
Yastık 2
Guruş 1
Çuval
Adet 5
Guruş 2,5
Tara 1
Guruş 0.5
Balta 2
Guruş 1
Def‘a Dülger
Balta 1 maa Keser
1
Guruş 1
Saban demiri 3
Guruş 1
Der-anbar hınta
kile
Adet 45
Guruş 90
Der-anbar şa‘ir
kile 1,5
Guruş 2
Mezrua hınta kile
adet
10
10
20
Guruş 40
Mülk menzil der
mahalle-i hacı
evtal
Guruş 100
72
Cem‘an yekun 488,5
S 5 / B 20
Abdullah Efendinin tedris beratıdır(Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sahipte vâki Alaca Medrese vakfının vazife-i muayyene ile
müderris olan Mustafa veled Memiş divan-ı hümâyunuma arz-ı hal idüp müderrislik
mezkûr kendi hüsnü ihtiyar ve rızasıyla erbab-ı ishikaktan iş bu rafi‘ tevki‘ refi‘ü-l şan
hakani kıdvetü-l ulema’i-l muhakkikin Eş-Şeyh Abdullah ibni Eş-şeyh Mehmed zide
ulemaya feragat kasr-ı yed etmekle kasr-ı yedinden tevcih olunup berat-ı şerîf âlişan
verilmek babında fariğ merkum inayet rica etmeğin mucebince tevcih olunmak üzere
Techiz ve tekfin
Guruş 4
Pare 8
Mihri müeccel-i müsbit
li-zevcetil mezbûre
Fatıma bi ikraru-l verese
Guruş 20
Mihri
müeccel-i
müsbit li-
zevcetil
mezbûre Aişe
bi ikararu-l
verese
Guruş 15
Mihrî müeccel-
i müsbit li
zevceti-l
müteveffiye
Fatıma bi
ikraru-l verese
Guruş 40
Deyni müsbit
fazıl zade hacı
Ömer bi ikraru-
l verese
Guruş 75
Deyni müsbit el-Hac
Ali oğlu bi ikraru-l
verese
Guruş 44,5
Deyni müsbit Ahmete bi
ikraru-l verese
Guruş 24,5
Deyni müsbit
İbrâhîm bi
ikraru-l
verese
Guruş 14,5
Deyni müsbit
Emir bi ikraru-l
verese
Guruş 4,5
Resmî adî
Guruş 12
Kalemiye
Guruş 1
Emniye
Guruş 1
Çukadariye
Guruş 1
Hüddamiye
Guruş 1
İhzariye
Guruş 10
Kaydiyye
Guruş 10
Yekün
Guruş 259,5
Sıhhu’l bâkî
li-t taksim
beyne’l
verese
Guruş 229
Hissetü-l
zevcetü-l
mezbure
Fatıma
Guruş
(yazılmamış)
Hissetü-l
zevcetül
mezbure Said
Guruş
(yazılmamış)
Hissetü-l li ebb’ü-l
mezbûr Abdullah
Guruş(yazılmamış)
Hissetü-l li ebb’ü-l
mezbûr Ebubekir
Guruş(yazılmamış)
73
ilmü-l ulema’i-l mütebahhirin efza’i-l füzela’i-l muteverri‘in bi-l fiil Şeyhu-l İslam
mevlana es-Seyyid Mehmed Zeyni Edammallahuteala fezaile işaret etmekle mevlana
müşarun ileyhin işareti mucebince tevcih olunmak fermanım olmağın hakkında mezid-i
inayet-i padişahanem zuhura getürüb bin yüz altmış senesi Şevvâlinin on yedinci günü
tarihiyle muvarrih virilen ru’s-u hümayunum mucebince bu berat-ı hümâyuna saadet
mekrunu verdim ve buyurdum ki mumaileyh Şeyh Abdullah ibni Şeyh Mehmed zide
ulema varup kasr-ı yed eden merkum yerine Medrese-i mezburun müderrisi olup
hizmet lazımesin mer‘i ve mü’di kıldıktan sonra bundan evvel vazife-i ma‘iyyetesiyle
mutasarrıf olanlar ne minval üzere mutasarrıf ola gelmişler ise mumaileyh dahi ol
minval üzere vazife-i mesaiyesi evkâf-ı mezbûr mahsulünden mütevellisi olanlar
yedinden alub mutasarrıf ola ol babta kasr-ı yed eden merkum ve taraf-ı aherden hiç
ferd mani ve mezahim olmayub dahil ve taarruz kılmayalar şöyle bileler alamet-i Şerife
itimat kılalar tahriren fi yevmil salis aşer min şehri şevvâli-l mükerrem li sene sittin ve
miete ve ve elf
Be makam-ı kostantiniyye el-mahruse
Vusul-ü Fi gurre zilhîcce sene 160
S 5 / B 21
Medine-i Karahisar-ı Sahib mahallatından Kubbeli Mahallesi sükkânından iken
bundan akdem vefat eden Sarı Mehmed bin Munla Ahmet nâm müteveffanın veraseti
zevce’i menkuhe’i metrukesi Şerife Aişe binti Mustafa nâm Hatun ile sulbi kebir oğlu
es-Seyyid Ahmet ve sulbi sagir oğlu es-Seyyid Mehmed ve sulbi kebire kızları Şerife
Haticeye münhasır olduğu şer‘an zahir ve mübayan olduktan sonra terekeyi
mütevefaayı mezburdur ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fi-l yevmil sadis aşer min
şehri zilhîccetü-ş şerîf li sene sittin ve miete ve elf
74
Kelâm-ı kadim
Hediyesi 1
Guruş 5
Mahalle-i
mezburada vâki
mülk-ü menzil 1
Guruş 150
Arasta sevkinde
vâki dükkân bab 1
Guruş 100
Köhne kilim ve
keçe 7
Guruş 7
Köhne yastık 4
Guruş 2
Köhne seccade 1
Guruş 2
Döşek yüzü 1
Guruş 1,5
Kumaş sedir yüzü
1
Guruş 2
Yün tarağı 1
Guruş 1
Döşek 1
Guruş 2
Kilim 1
Guruş 1,5
Yorgan 1
Guruş 1,5
Sedir 3
Guruş 1
Alaca parçası 1
Guruş 1
Kırmızı boğça 1
Guruş 1,5
Cedid sarık 1
Guruş 4
Müste‘amel sarık 1
Guruş 3
Müste‘amel
zincirli kaftan 1
Guruş 3
Beyaz sade 3
Guruş 2
Kundak yorganı 1
Guruş 1
Demirli sanduka 1
Guruş 3
Avani nühhasiye
Kıyye 34
Guruş 34
Terazi 2
Guruş 1,5
Su tası 1
Guruş 1
Bakraç 1
Guruş 1
Pabuç kalıbı 3
Guruş 1,5
Hırdavathane
Guruş 2,5
Cem‘an yekun
Guruş 335
Mine’l-ihracat
rüsûmu kısmet
Guruş 8,5
Mehri müeccel li
zevcetü-l mezbure
Aişe
Guruş 125
Katibiyye ve
hüddamiyye Guruş
1,5
Yekun Guruş 135 Sıhhul bâkî li-t
taksimi beynel
verese Guruş 200
Hissetü-l zevcetü-
l mezbure Aişe
Guruş 25
Hisse el- ibnü-l
mezbûr es-Seyyid
Ahmet
70
Hisse el-ibnü-l
merkum es-
Seyyid Mehmed
Guruş 70
Hissetü-l binti-l
mezbure merkum
Hatice
Guruş 35
S 5 / B 22
Maden Beşe oğlu Hacı Mehmed’in zevcesinin kısmeti defteridir. (Kenardaki
şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sahib Mahallesi'nden Kubbeli Mahallesi sakinelerinden
iken bundan akdem müteveffiye olan Şerife Aişe binti Mustafa nâm Hatunun veraseti
zevci olan el-Hac Mehmed bin Maden Beşe nâm kimesne ile sadri kebir oğlu es-Seyyid
Ahmet ve sagir oğlu es-Seyyid Mehmed ve sadri kebire kızı Şerife Hatice ve sadriye
sagir kızı Rahime’ye münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve mütehakkık olduktan
75
sonra tereke-i müteveffiye-i mezburdur ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fi yevmi-l
sadis aşer min şehri Zilhîccetü’ş-şerîfe li sene sittin ve miete ve elf
İnce Kansas 1
Guruş 30
Altın tılsım 1
Guruş 3
Bel üzerine kuşak 1
Guruş 18
Def‘a sim kemer
kuşak 1 Guruş 4
Küpe çift 1
Guruş 8
Tencere maa tas
1
Guruş 3
Camus ineği 1
Guruş 20
Döşek 1
yorgan 1
kilim 1
Guruş 6
Gömleklik bez 6
Guruş 6
Sepet sanduka 1
Guruş 1
Bogasır kaftan 1
Guruş 2
Dokuma Zenne
donu
Aded 14
Guruş 8
Penbe bez top 1
Guruş 2
Öncek 3
Guruş 1,5
Hamam giymesi
1 maa havlu 2
Guruş 3
Köhne terbuş 2
Guruş 1
Dokuma yağlık 7
Guruş 1
Def‘a havlu 1 Guruş
0.5
Yaşmak 2
Guruş 1,5
Al çenber 2 maa
dolama 1
Guruş 1
Müste‘amel zıbın
1 maa sade 1
Guruş 1,5
Def‘a Zenne donu
3
Guruş 2
Müste‘amel Alaca
zıbın 1 Guruş 2
Hırdavat bez
Guruş 1
Peştamal 1
Guruş 2
Sade peşkir 10
Guruş 2
Bohça 2 Öncek 1
Guruş 1,5
Köhne kumaş entari 1
Guruş 1
Def‘a gömleklik
bez top 3
Guruş 3
Çenber 2
Guruş 2
Müste‘amel şam
alaca kaftan 1
Guruş 5
Çit değirmi 2
Guruş 1
Def‘a çit değirmi 2
Guruş 1,5
Müste‘amel çuka
Cebe 1
Guruş 2,5
Zıbın 1
Guruş 1
Müste‘amel
şalvar 1 maa don
4
Guruş 3
Müste‘amel
kumaş kaftan 1
Guruş 5
Al gömlek 1 Guruş 1 Yeşil atlas kaftan
1
Guruş 5
Keten ipliği 1
Guruş 1
Çarşab 1
Guruş 0,5
Def‘a yaşmak
değirmi 3
Guruş 2,5
Müste‘amel Zenne
donu 1
Guruş 10
Müste‘amel
çenber 3
Guruş 1,5
def‘a yaşmak 1
Guruş 2
Terbuş 1 maa
takke 1
Guruş 2
Def‘a hırdavat
bez
Guruş 0,5
Cehiz etvali Guruş
20
Mehrî müeccel der
zimmet zevci
müteveffa sarı
Mehmed Guruş 125
Mehrî müeccel
der zimmet zevci
el-Hac Mehmed
Guruş 50
Der zimmet
Şemik oğlu
Süleyman
Guruş 88
76
Der zimmet isa
merkep
kısmetidir Guruş
7
Der zimmet zevci
mezbûr Hacı
Mehmed Guruş 2
Müteveffa zevci sarı
Mehmedden müntakil
semen hissesi Guruş
25
Cem‘an yekun
Guruş 489
Mine’l-ihracat
Resm-i kısmeti
adi Guruş 12 rub
1
Katibiyye
Guruş 2
Emniyye
Guruş 1
Çukadariye Guruş 2 Hüddamiye Guruş
2
İhzariye
Pare 30
Yekun 20
Sahihu-l baki li-t
taksim beyne-l
verese
Guruş 469
Hisse-i zevci-l
mezbûr el-Hac
Mehmed
Guruş 117
Pare 10
Hisse-i li ibni-l
mezbûr es-Seyyid
Ahmet Guruş 117
Pare 10
Hissetü-l li ibni-l
mezbûr es-Seyyid
Mehmed
Guruş 117
Pare 10
Hissetü-l bintil
mezbure Hatice
Guruş 58,5
Pare 5
Hissetü-l bintil
mezbure Raziye
Guruş 58,5
Pare 10
Şerh kaydı : Mezbûr sagir Raziye babası merhum el-Hac Mehmed vasi nasb
olunduğu bu mahale şerh virildi
S 6 / B 23
Medine-i karahisar-ı sahib Mahallesi'nden Akmescit Mahallesi sükkânlarından
iken bundan akdem müteveffiye olan Ümmü Gülsüm binti (boş) nâm Hatunun veraseti
zevci dahili el-Hac Ahmet bin Ramazandan izan-ı zahirde varise maruf olmayıp
terekesinin nısfı mezbûr el-Hac Ahmete ve nısfı aharı beytü-l mâla ait olmağla Medine-i
mezburede amme ve hassa beytü-l mâl emini olan Ahmet bin Mehmed Ağa marifetiyle
ve marifet-i şer‘le müteveffiye mezburunun sûk-ı sultanide bey‘i min yezid olunan
muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fi yevmil salis aşer min şehri
zilhîccetü-ş şerîf li sene sittin ve miete ve elf
Dabbağ Hacı Ahmetin zevcesinin kısmeti defteridir
77
Köhne kilim 1
Akçe 114
Köhne yastık 3
Akçe 123
Yastık yüzü 3
Akçe 153
Zini değirmi 2
Akçe 120
Çenber 1 Peşkir 2
Akçe 45
Def‘a kilim 1
Akçe 210
Minder 1
Akçe 69
Def‘a don 1 Akçe
141
Köhne kilim 1
Akçe 39
Keçe 1
Akçe 42
Sagir sanduka 1
Akçe 27
Zıbın 1
Akçe 120
Entari 1 Zıbın 1
Akçe 69
Çenber 2 maa
Peştamal 1
Akçe 75
Çarşab 1
Akçe 60
Def‘a çenber 3
Akçe 120
Şamdan 1 Akçe 39 Def‘a çarşab 1
Akçe 96
İç ak parbuş 57 Evanı nühhasiye
788
Döşek 1
Akçe 240
Yorgan 1
Akçe 240
Yastık 3
Akçe 180
Minder 1
Akçe 60
Çenber 1 tarbuş 1
Akçe 150
Baş makremesi 1
Akçe 65
Zıbın 1 maa Öncek
1
Akçe 85
Gömlek 2 Akçe
90
Karamsur kaftan 1
Akçe 600
Bohça 1
Akçe 80
Cebe 1 maa entari
1
Akçe 420
Sanduka 1 Akçe
130
Sim kemer kuşak
1
Akçe 840
Havan 1
Akçe 120
Hırka 1
Akçe 60
Dizgah aleti 120 Hırdavat menzil
300
El-mehrî müeccel
der zimmet zevc
600
Cem‘an yekun
7107
Mine’l-ihracat
Rüsumu adi 175
Kassamiye 60 Çukadariye ve
Hüddamiye 120
İhzariye 30 Katibiyye ve
Kaydiyye 140
Hamaliye 60
Masrafı müfredat
20
Resm-i emniye
290
Delaliye 130 Cem‘an yekun
1040
Sahihu-l baki li-t
taksim beyne-l
verese 6067
Hissetü zevcil
mezbûr el-Hac
Ahmet Meblağ
3033
li-t teslim emini
beytü-l mâl
mezbûr Meblağ
3033
Kesri bâkî 1
S 6 / B 24
Nuri oğlu Hacı Alinin zevcesinin kısmet defteridir
Medine-i Karahisar-ı sahib Mahallesi'nden İmaret Mahallesi sakinelerinden
bundan akdem müteveffiye olan Fatıma binti Halîl ibni el-Hac Osman nâm
müteveffiyenin veraseti zevci dahili Ali bin el-Hac Mustafa ile validesi Rukiye binti
el-Hac Abdullah’ın ve sadri sagir oğulları Mustafa ve Ahmet münhasır olduğu lede-ş
şer‘i enver zahir ve mütehakkık olduktan sonra varis-i kebir talebleriyle ve marifet-i
78
şer‘le tahrir ve bey‘i min yezid beyne-l verese bi-l ferizetü-ş şer‘iyye taksim olunan
müteveffiye mezburenin muhallefatı defteridir ki ber vech-i âti zikr olunur hurrire fi-l
yevmil sabi‘ aşer min şehri zilhîccetü-ş şerîf li sene sittin ve miete ve elf
Hattabi kaftan 1
Pare 603
Sim kemer kuşak 1
Pare 750
Sırma şeritli Cebe 1
Pare 640
İstifan 1
Pare 620
Müste‘amel Cebe
kürk 1
Pare 120
Gömlek 1
Pare 22
Münakkaş yemeni
çenber 1
Pare 190
Münakkaş çarşab 1
Pare 180
Köhne yastık 1
Pare 19
Entari 1
Pare 194
Kumaş bohça 1
Pare 81
Münakkaş Zenne
donu 1
Pare 80
Peştamal 1 maa
havlu 1
Pare 39
Mertebani 1 maa
tas 1
Pare 32
Müste‘amel yorgan
1
Pare 112
Münakkaş bohça 1
Pare 45
Alaca entari 1
Pare 27
Hamam döşemesi 1
Pare 37
Köhne bohça 8 Müste‘amel serbuş
2
Pare 39
İç ak 1 parbuş 1
Pare 22
Def‘a gömlek 2
Pare 59
Köhne kilim 48 İnce askı 1
Pare 636
Şam alaca selvi 1
Pare 320
Müste‘amel hara
kaftan 1
Pare 121
Keten ipliği 1
Pare 180
Def‘a köhne bohça
1
Pare 6
Müste’amel hara
entari 1
Pare 71
Müste‘amel çenber
1
Pare 36
Al çenber 1
Pare 25
Def‘a çarşab 1
Pare 50
Def‘a bohça 1
Pare 16
Köhne yüz yastığı 2
Pare 17
Beledi yastık 1
Pare 45
Dülbent örtüsü 1
Pare 100
Müste‘amel kutni
şalvar 1
Pare 35
Def‘a çarşab 90 Def‘a Münakkaş
çarşab 1
Pare113
Müste‘amel döşek
1
Pare 102
Def‘a çenber 1
Pare 10
Def‘a bohça 1
Pare 21
Döşeme 1
Pare 15
Ayna 1 maa peçe 1
Pare 22
Demirli sanduka 1
Pare 81
Altın bilezik 11
Pare 2040
Mehrî müeccel der
zimmet zevci 6666
Deyni der zimmet
zevci-l mezbûr
8220
Cem‘an yekun
23086
Mine’l-ihracat
rüsûmu adi 586
İrsaliye 60 Çukadariye 60 Hüddamiye 60 Emniye 60 İhzariye 30
Delaliye 110 Kaydiyye 14 Harcı hüccet
vesayet ve nafaka
60
Mesarif-i müfredat
20
Cem‘an yekun
1070
Sahihu-l baki li-t
taksim beyne-l
verese
22026
Hissetü ümmü-l
mezbûr
3671
Hissetü zevcü-l
mezbûr
5506
Hisse-i ibnil
mezbûr 6424,5
Hisse-i ibnil
mezbûr 6424,5
79
S 6 / B 25
Acem Mustafa nın kassam defteridir
Medine-i Karahisar-ı sahib mahallatından El-Hac İsmail mahallesi sükkânından
iken bundan akdem vefat eden Acem Mustafa bin Askeri nâm müteveffanın veraseti
zevce’i menkuhe’i metrukesi Zeynep binti Abdullah ile sulbiye sagire oğlu Mehmede
münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir olduktan sonra tereke-i müteveffayı
mezburdur ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fi yevmil salis min şehri Ramazanü-l
müberek li sene sittin ve miete ve elf
Mahalle-i
mezburada vâki
mülk menzil
Guruş 60
Cedid boğasi entari
2
Guruş 4
Manisa alacası
entari 2
Guruş 3
Def‘a boğasi entari
1
Guruş 1
Cedid alaca entari
3
Guruş 9
Kutni entari 1
Guruş 1,5
Sade 2
Guruş 3,5
Derayı zıbın 1
Guruş 1,5
Cedid gömlek 1
Guruş 1
Zenne devani 1
Guruş 1
Def‘a zenne devani
1
Guruş 1
Çarşab 1
Uçkur 2
Guruş 1
Verayı endaze 13
Guruş 2,5
Çarkuşak 2
Guruş 2
İpekli peştamal 2
Guruş 2,5
Boğasır 1 Guruş 1
Def‘a boğasır
entari 1
Guruş 1,5
Def‘a boğasır 1
Guruş 1,5
Kumaş zıbın 1
Guruş 1
Def‘a boğasır
entari 1
Guruş 1
Boğasi Cebe 1
Guruş 1,5
Def‘a boğasi 1
Guruş 1
Beyaz su tası
Adet 6
Guruş 6
Def‘a zıbın 1 maa
yelek 1 Guruş 2
Peşkir 1
Guruş 0,5
Çenber
Pare 10
Serpuş 2
Guruş 2
Kaba çukadari
değirmi
Adet 26
Guruş 4
Alaca top 4
Guruş 8
Mum çenber
değirmi 14
Guruş 14
Yelek 1
Pare 30
Çit değirmi Adet
33
Guruş 5,5
Boğasi endaze 9,5
Guruş 1
Rub‘ 1
Beyaz çenber
değirmi 10
Guruş 10
Rub ‘ 1
Kaytan ve iplik ve
yağlık
Pare 10
Peştamal 1
Guruş 0,5
Hırdavat bez Guruş
0,5
Tüfenk 1
Guruş 5
Bıçak 1
Guruş 1
Şakbant 1 maa
Çuval 1
Guruş 3
Oda döşemesi
Guruş 1,5
Londura aynı çuka
endaze 3
Guruş 6
Bez top
Adet 4,5
Guruş 8
Köhne şalvar 1
Guruş 1,5
Kilim 1
Guruş 3
80
Zili 2
Guruş 4
Yorgan 1
Guruş 2
Seccade 1
Guruş 1,5
Yasdık 2
Guruş 1
Kave fincanı 1
Pare 10
Evani nühhasiye
Adet 15
Guruş 15
Akdiç bargir 1
Guruş 25
Bürüncük Gömlek
1
Guruş 2.5
Peşgir
Aded 5
Guruş 1
Hırdavat hane
Guruş 3
Der zimmet
Hıdır oğlu Veli an
karye-i Salar
Guruş 16
Der zimmet
Öykeli Resul Guruş
2.5
Der zimmet
Abdulkerim Pare 30
Der zimmet
Mihman oğlu evi
Pare 27
Der zimmet
Koca keçi Mehmed
Pare 35
Der zimmet
Değirmenci oğlu
entari kaftan
Meblağ 31.5
Der zimmet
Tatar Memedli
Çoban Ali
Meblağ 20
Der zimmet
Tiran Ahmed
karye’i Bekir paşa
Aded 10
Der zimmet
Hakverdi oğlu
Pare 45
Der zimmet
Salla baş oğlu
Mehmed
Pare 30
Der zimmet
Kabil oğlu Halîl
Guruş 4
Rub 1
Der zimmet
Bikar başı İmamı
Meblağ 27.5
Der zimmet
Çerkez oğlu Onur a
Guruş 6
Rub 1
Der zimmet
Musa Bey Guruş 2
Der zimmet
Tantarlı İmam oğlu
Pare 30
Der zimmet
Tantarlı Abdulnebi
evinde
Pare 57
Der zimmet
Tantarlı Abdulnebi
Meblağ 4
Der zimmet
Süleymanın valide
eşinde
Meblağ 23
Der zimmet
Köle Yusuf
Guruş 1.5
Der zimmet
Kel Hasan evinde
Meblağ 5.5
Der zimmet
Ferruh ağanın
evinde
Guruş 1
Der zimmet
Kiçilerli Hasan
Meblağ 4
Der zimmet
Eyüp
Meblağ 23
Der zimmet
Yaka köylü Halîl
Meblağ 15.5
Der zimmet
Kiçilerli Murâd
Guruş 1
Der zimmet
Arabacı
Meblağ 5
Der zimmet
Kara Receb
oğlu Receb
Guruş 2 Sümün 1
Der zimmet
Müezzin oğlu İvaz
Guruş 2
Sümün 4
Der zimmet
Osman karındaşı
Halîl
Pare 58
Der zimmet
Uzun oğlu Alican
köylü Guruş 27
Der zimmet
def‘a
Guruş 3
Rub 1
Der zimmet
Kara Receb oğlu
Mehmed Guruş 7
Sümün 1
Der zimmet
Kara Mehmed
entari kıymeti
Meblağ 30
Der zimmet
Hacı beyli İbrâhîm
Guruş 2.5
Der zimmet
Receb ağanın
Kerbanci Balı
evinde
Pare 30
Der zimmet
Kiçilerli Sefer oğlu
evinde
Guruş 1.5
Sümün 2
Der zimmet
Bayram
Guruş 1
Der zimmet
Kırk oğlu 1.5
Der zimmet
Eyüp
Meblağ 8
Der zimmet
Süleyman Meblağ
11
Der zimmet
hasta karnaş Pare
Der zimmet
hasta Mustafa
Der zimmet
Kiçilerli arabacı
Der zimmet
oysolu teke Ahmed
Der zimmet
Cuma validesi
81
30 Guruş 1 validesi
Guruş 2
Meblağ 20 Pare 52
Der zimmet
Ulumerli deli Musa
Pare 20
Der zimmet
Ulumerli deli
Davud
Meblağ 5.5
Der zimmet
Rumeli pınarlı
Sinan oğlu Veli
Guruş 1.5
Der zimmet
Hacı beyli
Emir oğlu
Pare 52
Der zimmet
Çal köylü
Murad oğlu
Mustafa
Pare 53
Der zimmet
Satılmış oğlu Pare
48
Der zimmet
Göbel Osman Pare
23
Der zimmet
Musa
Guruş 1.5
Der zimmet
Barak oğlu
Halîl
Guruş 6
Der zimmet
Kara Mustafa
Meblağ 5
Der zimmet
Emin Sultan
Musa
Guruş 1
Der zimmet
Çal köylü Kel
Ahmed
Guruş 3
Meblağ 8
Der zimmet
Tantarlı Ramazan
Meblağ 23
Der zimmet
Çal köylü Barak
oğlu Ali
Guruş 4.5
Der zimmet
Zuzu Ali
Guruş 6
Pare 5
Der zimmet
Çal köylü
İmam
ehlinden
Meblağ 1
Der zimmet
Temürcü Satılmış
Guruş 13.5
Der zimmet
Davalı Abdulmenan
Pare 19
Der zimmet
Davalı Mehmed
Pare 28
Der zimmet
Davalı kara
Mustafa
Meblağ 20
Der zimmet
Tatar Memedli arab
Hasan
Meblağ 27
Der zimmet
Bey köylü
Veli Ahmed
oğlu
Guruş 3
Der zimmet
Bey ovalı
Hüseyîn
Guruş 2
Der zimmet
Küçük Osman
Guruş 2.5
Der zimmet
Hamza oğlu
Mehmedin evinde
Sümün 2
Der zimmet
Midilli oğlunun
evinde
Meblağ 13
Der zimmet
yetim Alinin
evinde
Rub 1
Guruş 3
Meblağ 8
Der zimmet
Önlüklü Maden
oğlu
Meblağ 11
def’a
Aded 4
Guruş 2
Der zimmet
Kethüda Osman
Guruş 1.5
Der zimmet
Şeyh evinde
Guruş 3.5
Der zimmet
Önlüklü Eyüp
Guruş 2
Meblağ 10
Der zimmet
Çıkrıkçı Yusuf
Hatunu
Pare 50
Der zimmet
Işıklarlı Hacı Ali
Meblağ 10
Der zimmet
Önlüklü
Ebubekirin kız
karındaşı
Meblağ 22
Der zimmet
Turpcu dede
camus akçesi
Guruş 9
Der zimmet
Fakir köylü İslam
Der zimmet
Munla Halîl
Der zimmet
Davalı Kenan oğlu
Der zimmet
Tarkan Ahmed
Der zimmet
Veli oğlu
82
Meblağ 22 Pare 15 Gani
Pare 20
Pare 20 Hüseyîn
Pare 29
Der zimmet
Çekli Ali nin güllü
sade akçesi
Meblağ 30
Der zimmet
def‘a eski habdan
bâki Peştamal
akçesi
Meblağ 19
Der zimmet
Ali sipah
oğlunun emmisi
kızı
Meblağ 10
Der zimmet
Şeyh karındaşı
Meblağ 12
Der zimmet
Ali sipah
evinde
Meblağ 9.5
Der zimmet
Abdulvahhab
Guruş 3
Der zimmet
Ekis Ahmedin
yoldaşı
Meblağ 8
Der zimmet
Ali Sipah oğlu
Guruş 2
Rub1
Meblağ 32
Der zimmet
Altun taşlı
Süleyman
Dede
Guruş 19
Der zimmet
Veli dede
Guruş 2.5
Der zimmet
Döğerli balı
Guruş 8
Der zimmet
Elmalılı çukadar
İsmail
Guruş 3
Der zimmet
Döğerli Ömer imam
Guruş 2
Meblağ 2
Der zimmet
Kürd oğlu
Hüseyîn bey
Guruş 3
Der zimmet
Tatar memedli
Feyzullah oğlu
Guruş 3
Meblağ 1
Der zimmet
Mevlud
Meblağ 23
Der zimmet
Hazinedar oğlu
Pare 20
Der zimmet
Osman kızı
Meblağ 19
Der zimmet
karındaşı oğlu
Ebubekir Guruş 1
Der zimmet
Öğen Hasan
Meblağ 29
Der zimmet
İshak dede
Meblağ 20
Der zimmet
Eraslanlarlı el-Hâc
Hüseyîn Guruş 14
Meblağ 8
Der zimmet
İsa dede derekli al
Guruş 1
Der zimmet
davalı kara Mustafa
evinde
Guruş 2
Meblağ 8
Der zimmet
Satılmış bey
kırmızı bez 3
Guruş 4
Der zimmet
Halîl ağanın
ehlinden Guruş 4
Meblağ 2.5
Der zimmet
Ulumuradlı
Hüseyîn Guruş 2
Pare 14
Der zimmet
Işıklarlı topal Ömer
evinde Guruş 4.5
Der zimmet
Yahşi evinde
Meblağ 11
Der zimmet
Tevkulede malakçı
Meblağ 11
Der zimmet
Abdulgaffar oğlu
Mehmed Meblağ 18
Der zimmet
Sipahi evinde
Meblağ 8
Der zimmet
Eftedli Hacı Eyup
Pare 11
Der zimmet
Eskici kara
Mustafa
Guruş 3
Pare 5
Der zimmet
Saraycıklı Topal
imam
Guruş 4
Meblağ 1
Der zimmet
Sefer
Meblağ 8
Der zimmet
Eftedli genç
Osman
Der zimmet
Genç Ömer Pare 55
Der zimmet
Eftedli Musa
Ebubekir
Guruş 16
Der zimmet
Eftedli Ali ağadan
Guruş 2
Pare 4
83
Der zimmet
Nasrullah
pare 2
Guruş 9
Der zimmet
Kara İvaz kırk kese
Guruş 2
Cem‘an yekûn
Guruş 541(beşyüz
kırkbir guruşdur)
Mine’l-ihracat
teçhiz ve tekfin
Guruş 10
Mehri müeccel li
zevcetü-l mezbûr
Guruş 21
“Deyni müsbet
Halîl
Guruş 115
Deyni müsbet el-
Hâc Resul
Guruş 155
Deyni müsbet
Acem Ahmed
Guruş 54
Rüsüm-u kısmet-i
adi
Guruş 14.5
Katibiyye
Guruş 1
Munla Efendi
Guruş 2
Çukadariye
Guruş 1.5
Hüddamiye
Guruş 2
Muhzırlara
Guruş 2
Deyni müsbet
Munla Musa
Guruş 6
Deyni müsbet
leş‘adan zade salih
balı
Guruş 19.5
Cem‘an Yekün
Guruş 400
Sahihu-l bâki li-t
taksimi
beyne-l
verese
Guruş 141
Hissetü-l zevcü-l
mezbûre Zeynep
Guruş 17.5
Pare 5
Hissetü-l ibnü-l
mezbûr Mehmed
Guruş 123
Pare 15
S 7 / B 26
Hark içün alınan dükkân hüccetidir (Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Hurrî re hezel defter İbrâhîm el-mevla hallafe be Medine-i Karahisar-ı Sâhib ne
ma gahul fakirullah İzze ve Şanehu ğafare lehu
Medine’i Karahisar Mahallesi'nden Sofular Mahallesi sükkânından Receb Beşe
bin Mustafa nâm kimesne meclîs-i şer‘ hatır-ı lazımu-t tevkir de nef‘an lil vâkf kıbel-i
şer‘ enverde şeraya me’zun olan işbu ba‘isü-l kitâb hark-ı kebir evkâf mütevellisi olan
Munla Mehmed bin Veliyyüddin Efendi mahzarında bi-t tav‘a ikrâr-ı tam ve takrîr-i
kelâm idüb akd-ı âtî suduruna değin sülk-ü mülkümde menselik olup medine’i mezbûre
esvakında Haffaflar sevkinde vâki‘ bir taraftan el-Hâc İsmail dükkanı ve bir taraftan el-
Hâc Ebubekir oğlu dükkanı ve bir taraftan balık hanı ve tarafı rabi‘i tarik-i amm ile
mahdûd bir bab haffaf dükkanımı derûnunda demir kapılı mahzeniyle bi cümle-t tevabı‘
ve levahık ve kaffetü-l hukuk ve-l murafık tarafından icab ve kabulü havi ve şurut ve
müfideden ari bey‘i bat sahih-i şer‘i ile nazar rayiç fî-l vakt beş yüz altmış yedi guruşa
mütevelli mezbûre bey ve teslim ve temlik idub oldahi vâkf-ı mezbûr içün iştira teslim
ve temlik eyledikten sonra semeni olan meblâğ mezbûr beş yüz altmış yedi guruş mal-ı
vakıftan eda ve teslim bendahi mütevelli merkum yedinden bi-t tamam ve-l kemal ahz u
kabz eyledim baʻde-l yevm dükkân mahdûd mezkurdan benim katiyyen hilafiye ve
84
medhalim kalmayıp vâkıf içün mütevelli merkumun vâkıf içün mülkü müşterasıdır
keyfe yeşa ve-l ihtiyar mutasarrıf olsun dedikte gıbbe-t tasdiki-ş şer‘ i ma hüve-l vaki‘
bi-t talep ketb olundu ceru zalik hurrire fi-l yevmi-l tasi‘ ve-l işrin min şehr-i Zilhiccetü-
ş şerîf li sene sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l ulema’i-l kiram müfti Ahmed Efendi
Fahru-l kuzat Mustafa Efendi ibn Abdulhay Efendi
Fahru-l akran mütesellim Ali Ağa ibn Mustafa
El-Hâc Abdurrahman bin el-Hâc Mehmed Efendi
Ve gayruhûm
S 8 / B 27
Tabaka aslihûl hatîr zait Mehmet el-hallâfe be-medine-i Kütahya ne ma gahül
fakirullah azze ve şanehu ğafere lehu
Cizye emiridir (Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Memalik-i mahrusede vâki‘ ehl-i zimmetten Yahudi ve nasarânın şer‘an
ru’uslarına mazrube olan cizyeleri beytü-l mâl-ı müsliminin usul-u emvâl
meşru‘asından olmağla mezheb Hanife üzere âlâ ve evsat ve ednâ itibarıyla cibayet
olmak lazım gelmeğin işbu bin yüz altmış bir senesi cizyesi cibayetine sene’i mezbûre
muharrem gurresinden mübaşeret olunmak üzere hattı hümayun şevket-makrûnum sadır
olmağın bin yüz altmış bir senesine mahsub olmak üzere Kütahya ve karahisar-ı sahib
ve sultanönü sancaklarında sakin ve mütemekkin ve mürur ve ubur eden ehl-i zimmet
kefere ve yahudi ve ermeni acem taifelerinin şer‘an üzerlerine lazım gelen bin yüz
altmış bir senesine cizyeleri sene’i mezbûre muharremi gurresinden cibayet eylemek
üzere iki yüz otuz âlâ ve iki bin iki yüz seksen evsat ve altıyüz doksan edna evrakı
esnaf-ı sülüse itibariyle cem‘an üç bin iki yüz evrak ile işbu rafi‘ tevki‘ refi‘ü-l şan
şehriyari kıdvetü-l emasil ve-l akran Ömer zide kadrehu deruhde tefviz olunup işbu
berat-ı alişan mu‘adelet gâyati verdim ve buyurdum ki cizyedar merkum varub sene’i
mezbûre muharrem gurresine hakimu-l vakt muvacehesine mirî mühür ile memhur
cizye evrakı bağçesinin mühürlerin kat‘ ve evraklarından olan mühür ile tatbik
olunduktan sonra bir kimesneye vazi’ ve vilayet kadısı mühürleyip dersaadetime irsal
ve kalem-i mezbûr tâbi her bölük ve karyede sakin ve mevcud yerlu ve yabancı ve
mürur ve ubur eden ehl-i zimmet kefere ve Yahudi ve ermeni’i acem taifelerin ve emir
ve mürahık hükmüne dahil olup şer‘an cizyeye müstehak olan gulamları gereği gibi
85
takyid ve ihtimam ile tefhis olunup bir ferdi hariç ve kağıtsız kalmamak şartıyla vech-i
şer‘i üzere ahalisi beyninde esnaf-ı sülüsenin hangi sınıfındandır itibar olunur ise hattı
hümayun şevket-i mekrunumla virilen nizam-ı cedid mûcibince fakir mu‘temlinden
edna itibariyle birer zir mahbub ve vasatu-l hal olanlardan evsat itibariyle iki zir
mahbub ve zahirü-l ganam kesir olanlardan âlâ itibariyle dört zir mahbub olunup
tedarikinde aciz ve asratı zahir olanlarından zir mahbub hesabı üzere âlâdan on bir guruş
ve evsattan beş buçuk guruş ve ednâdan iki buçuk guruş on pare olmak üzere ecnas
nukuduna ne güne akçe getirirler ise halisü-l ayar ve tamü-l vezn onları rayiç olduğu
üzere hudud-u cedid İstanbulî altun dörder yüz kırk akçeye ve zincir kilo mısır altını
üçer yüz otuz akçeye ve tuğralı mısır altını üçer yüz on beşer akçeye ve tuğralı sağ
payenin her kırk adedi bir guruş hesabıyla alınıp cizyeleri bu vecihle cibayet ve tahsil ve
şurut mukırra’i mezkureye kemal-i ihtimam ve itidal üzere mera‘at olunup haddı
tecavüz te‘addi ile sebil-i sadakat ve tarîk istikametinden u’dûl edenlerin şer‘an
müstehak oldukları cezayı amelleri tertib oluna ve ehl-i zimmet keferenin her birine
miri ile memhur eşkaliyle birer kağıt verilip ve mal-ı cizyeye tevzi‘ eylediği evrakın
ilasından on iki ve evsatından dokuz ve ednâsından altı pare mâ‘şiyet ve bundan
ma‘ada her bir varakta birer pare dâhi cizye muhasebecisi ve katiblerine ücreti kitabet
tayin olunmakla müctemi‘ olan asıl mal cizyeden hıyni muhasebe deynlerine mahsub
olmak ve memalik-i mahrusemde vâki‘ evkâf karyelerinde sakin ehl-i zimmetinden
selateyn-i izam ve vüzerayı kirâm ve mirmiran ve sairlerinin havas ve ocaklıklarına
voyvodalıklara dahil bazı esbaba binaen defterin ifraz ve maktu‘ olanlar gerek rahib ve
patrik ve mesayibde ve bir tarik ile ellerine berat alıp tercümanlık ve müslimlik ve
mu‘afiyet iddi‘asıyla olanlar bi-l cümle refi‘ olunmakla madem ki iktisab ve amele
kadîr olup iktisabtan mani olur zamanda ve zaruret ve kılıç veyahut ekser imanda meriz
olmaklık gibi izâr-ı sahihası olmaya sair ehl-i zimmetten istisna olunmayub
cümlesinden vech-i şer‘i üzere tahmil ve istikrazlarına göre yed vahidun esnaf-ı sülüse
itibariyle cizyelerin cibayet ve cizyeye müstehak olmayan mebni ve zahirü-l gana
olmayup pir vefatı ve amel babında olup bir vecihle kâr-ı kesbe iktidarı
olmayanlarından hilaf şer‘ şerîf cizye talep olunmaya ve ehl-i zimmetten ayinde ve
derûnunda ve def‘atü edaya kudreti olanlardan maadasından mal cizyeyi dört taksit ile
cem‘ ve tahsil eyleyub cizyedarlar dâhi taksit-i şurutu üzere vakti zamanıyla hazine’i
amireme teslim eyleyeler ve mal cizye niza’i içtihad-ı icab eden varidat şer‘iyyeden
olup ehl-i zimmet sukut cizyeyi müstelzim olur azr iradına zil-u sağiriyle müstehak
86
oldukları cizyelerin virmek içün tasaddi ederiz olur ise cizye’i şer‘ iyelerinden imtina‘
eyledikleri içün ol mekulelerin rakibesi üzerine mazrube olan cizyelerin aldıktan sonra
şer‘an işdi’kab ile icab eden cezaların tertib oluna ve ahali vilayetten bazı zi kudret
kimesneleri bağ ve bahçe ve çiftlik ve değirmen ve mandıralarında çoban ve ter oğlanı
namıyla ve sair behane ile ehl-i zimmet istishab ve cizyelerin verdirmeyip bu güne
hareket-i haberat idenler ba‘isü hezelan ebna olup ukubat-ı şedide ile muka‘ib
olacakların mukırr ve muhakkak bilip selamet halleri içün kemal-i intiyah üzere hareket
eyleyeler ve cizyedarlar birbirlerinin mukayeselerine dahil olmayan re‘ayaya hayli
zafiyet evrak gönderip tevzi‘ olunduğu şer‘an sabit oldukta verdiği kağıtları geri
kendüye dörd akçesini bi-tamam tahsil ve asıl cizyedarına teslim ve tahammüllerine gün
evrakları mukayesesine dahil olan cizyedar tarafından verilip bir vecihle te‘allil ve
muhalefet ettirilmeye ve bazı re‘aya sakin olduğu kasaba ve karyesinden mün‘am ve
metmul âlâ veyahut evsata mütahmil iken âlâ ve evsat cizyesin virmemek içün
havarlarında vâki‘ ahar kaza cizyedarlarından hile ile evsat ve yahut ednâ kağıdı alıp
miriye gadr eylemek ihtimalleri olur ise ol usullerin ahalisini mülk ve emlakına nazar
olunup esnaf-ı sülüsenin fakir nısfından adet ve itibar olunur ise vech-i şer‘i üzere
istihfaklarına göre evrakları verilip lakin bu bahane ile reaya fukarasına azr tecavüz
olunmaya ve her bir ehl-i zimmetinin tahammüllerine göre cizyeleri cibayet olunmak
muktezi iken bazı mahallat ve karanın koca basileri kendi cizyelerin tahkik içün
tapudan evrak alub reayaya istihkaklarına göre tevzi‘ olunup malı her ne ise
beyinlerinde hesap ve hilaf-ı şer‘ şerîf âlâ olsun tevzi‘ olunduğu semi‘ hümayunuma
ilga olunmakla bu bedi‘at-ı keriheye dâhi men olunup her bir ehl-i zimmetin
istihkaklarına göre cizyedarlar yedinden eşkaliyle evrakları verilip cizyeleri cibayet
oluna hâsıl-ı kelâm hilaf-ı şurut berat bir ferdi hariç ve evraksız kalmamak üzere her
birine âlâ vech-i şer‘i tahammül ve istihkaklarına göre evrakları virulup cizye’i şer‘
iyyelerin cibayet eyledikten sonra kasaba ve karye üzerine tapudan evrak tarh ve tevzi‘
eylemekten bigayet ihtiraz ve ictinab oluna hülasa-i kelâm şurut berattan ziyade bir akçe
alındığı yahut tapudan evrak tarh ve tahmil haberi alınır ise bilâ imhal bu güne harekete
cesaret edenlerin cezaları tertib olunacağın mukırr ve muhakkak bileler ve cibayete
me’mur ameller dâhi cüdde’i haktan udul eylemeyüp kemal-i istikamet ile hareket ve
hilaf-ı şurut berat-ı alişan reaya fukarasından başka me‘işiyet ve zahire ve katibiye ve
sarrafiye ve külce akçesi namıyla bir habbe talep eylemeyeler ve kezalik kazayet ve
nevvab dâhi harc-ı mahkeme namıyla reayadan ve imal-i cizyeden kalil ve kesir min
87
baʻde bir nesne mutalebe eylemeyeler şöyle ki kadılar ve cizyedarlar celb-i mal
sevdasıyla reayaya zulüm ve te‘addi ederler ise siren ve alenen tecsis ve tefhis olunur
ezdiyad oldukları zahir olur ise kayd-ı bend ile asitane’i saadetime ihzar ve şer‘en
haklarından gelinir ona göre işbu berat-ı alişanımın şurut murat olunup kadılar ve
voyvodalar ve kurâ zabıtları ve sair sekan vilayet bi-l ittifak cizye cibayeti hususunda
cizyedarlara muhalefet eder olur ise haklarından gelinmek üzere isim ve resimleriyle
dersaadetime arz-ı ilam eylediler ve her bir neferin cizyeleri malın eda eylediği malum
olmak içün cizyedarlar başka defter tutup kazada olanları mahallesiyle ve karada
olanları karyesiyle ve mürur ve ubur edenleri isim ve resimleriyle âlâ-l esamir defter ve
cizye muhasebesi kalemine teslim eylemek üzere devlet medarıma götüreler ve cizyedar
memur olduğu kaza ve nevahiye tevzi‘ eylediği evrakın bâ‘de kolcular mühürleyüp ve
eşgalsiz kağıt virmeyüp hıyn-i iktizada def‘ iştibah içün tatbik olundukta mutabık
bulunmak üzere cizye kaleminde hıfz olunan mühür ile mühürlüdürler işbu berat-ı
alişanımda tayin ve tasrih oluna şurut ve kuyudun tenfiz icrasına her birerleri gereği gibi
ihtimam-ı tam eyleyüb hilafına vazi‘ ve hareketten bigayet ihtiraz ve ictinab eyleyeler
şöyle bileler alamet-i şerife itimad kıla tahriren fi-l yevmi-l salis aşer Şevvâl li sene
sittin ve miete ve elf
Be makam kostantin
El- mahruse
Vasıl sulh Zilhicce 160
Yandaki şerh kaydı : Kalem-i Kütahya evrak cizye
Âla
Aded 230
Evsat
Aded 2280
Edna
Aded 690
Kaza-i karahisar
Âla
Aded 25
Evsat
Aded 300
Edna
Aded 25
Âlâdan harç Pare 12
Evsaddan Pare 9
Edna Pare 6
Her birinden birer pare kalemiye dahi variddir.
88
S 8 / B 28
Ahi Selçuk zaviyesinin zaviyedarlık beratıdır. (Kenardaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Karahisar-ı sahib kazasında vâki‘ ahi Selçuk zaviyesi evlada meşrut olup ber-
muceb şart-ı vâkıf evladiyet ve meşrutiyet üzere yevmi bir akçe vazife ile zaviyedarı
olan şeyh Abdulaziz bin şeyh Abdulkadir bin e’ş-şeyh Mustafa fevt olup berayı hali ve
mahlul kalmağla yerine li ebeveyn er karındaşı işbu rafi‘ tevki‘ refi‘ü-l şan hakani şeyh
Abdulhalim bin eş- şeyh Abdulkadir ibn şeyh Mustafa zide ilmehu her vecihle layık ve
mahal ve müstehak olmağın ber-muceb şart-ı vâkıf tevcih olunup yedine berât-ı şerifem
verilmek babında yedinde olan müteveffayı mezbûrun berat-ı mûcibince inayet talep
etmeğin sadaka idub bu berat-ı hümayunu verdim ve buyurdum ki baʻde-l yevm
mezbûr şeyh Abdulhalim bin eş- şeyh Abdulkadir bin eş- şeyh Mustafa zide ilmehu
varub zikrolunan zaviyenin müteveffayı mezbûrun yerine zaviyedar olup hizmet
lazımesin mer‘i ve mü’di kıldıktan sonra yevmi bir akçe vazifesiyle mâtasârıf olup
vakfın ruhu ve devam-ı ömür olunması içün duaya müdavemet göstereler şöyle bileler
alamet-i şerife itimad kılalar tahriren fi evahir saferü-l hayr li sene tis‘a ve hamseyn ve
miete ve elf
Be makam kostantiniyye
El- mahruse
S 8 / B 29
Çavuş oğlu zevcesinin kassam defteridir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sahib mahallatından Cami‘i kebir Mahallesi sakinelerinden
iken bundan akdem müteveffiye olan Fatıma binti el-Hâc Ebubekir nâm müteveffanın
veraseti zevci dahili el-Hâc İsmail bin el-Hâc Mustafa ile sadri kebir oğlu Halîl ve gaib
kebir oğulları Ahme'de ve Ebubekir'e ve sadriye kebire kızı Aişe'ye münhasır olduğu
zâhir ve mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezbûredir ki tevcihe zikrolunur
tahriren fi sulh Zilhiccetü-ş şerîf li sene sittin ve miete ve elf
89
Mahalle-i mezbûrada vâki‘
mülkü menzîl guruş 200
Bedesten kurbunda vâki‘ bir bab
mahzen guruş 50
Arasta sevkinde vâki‘ dükkânın
nısıf hissesi guruş 20
Altın bilezik
çift 1
münkâl 20.5
Guruş 71.5
Billurzade kemer
sim
kuşak 1
Guruş 20
Çuka peniş 1
Guruş 6
Köhne kumaş
entari 1
Guruş 2
Cedid kedi kürkü
1
Guruş 6
Cedid boğasır
kapama 1
Guruş 2.5
Altın evlak
tabir olunur
kaftan 1
Guruş 4
Cedid kutni entari
1
Guruş 3
Kumaş kaplı
zencab kürk 1
Guruş 8
Zenne donu 3
Guruş 3
Müsta‘mel
şamirü-l Cebe
entari 1
Guruş 3
Müstamel şami
alaca kaftan ma‘a
sim düğme 1
Guruş 6.5
Sakız kuşağı
1
Guruş 1
Sofra peşkiri 1
Guruş 2
Çatkı ma‘a çenber
1 ve mumi çenber
1 ve serpuş 1
Guruş 2.5
Minder çarşabı 1
Guruş 1
Def‘a sağir
çarşab 1
Guruş 1
Münakkaş uçkur 1
Guruş 1
Def‘a çarşab 1
Guruş 0.5
Cedid gömleklik
bez
Aded 7.5
Guruş 9
Müstamel Zenne
gömlek 3
Guruş 2
Münakkaş yağlık 6
Guruş 1
Def‘a köhne Zenne
donu 1
Guruş 2
Köhne bohça 1
Pare 1
Keten ipliği derazi
Guruş 1.5
Demirli sanduka 1
ve sepet sanduka 1
Guruş 3
Köhne orta keçesi
3
Guruş 5
Müstamel sedir
keçesi 2
Guruş 5
Köhne seccade 2
guruş 2
def‘a köhne sağir
seccade 1
Guruş 0.5
köhne kilim 1
Guruş 1.5
Köhne yasdık 8
Guruş 6
Köhne döşek 3
Guruş 5
Köhne yorgan 3
Guruş 6
Defa kilim 1
Guruş 1.5
Yanbolu kebesi 2
Guruş 3
Ayna 1
Guruş 0.5
Havlu ma‘a
peştamal 1 ma‘a
papuş
1 ma‘a makreme 1
Guruş 3
Kahve ibriği 1
Guruş 1
Leğen 1 ma‘a
ibrik 1
Guruş 3
Şamdan 1
Guruş 1
Cam tas 1
Guruş 0.5
Havan 1
Guruş 1
Evan-ı nühasiye
Aded 35
Guruş 35
Arı kovanı adet 10
Guruş 5
Hınta kile 1
Guruş 2
Minder 2
Guruş 1
90
Cari oğlu
Guruş 40
Mehri müeccel
derdest zevc Guruş
30
Hırdavathane
Guruş 5
Cem‘an yekûn
Pare 10
Guruş 595.5
Mine’l-ihracat
rüsum-u kısmet-i
adi
Guruş 15
Katibiyye
Guruş 1.5
Çukadariye
Guruş 1.5
Hüddamiye
Guruş 1
Emniye
Guruş 1
İhzariye
Pare 15
İskat salvetine
ber-muceb vasiyet
Pare 25
Guruş 5
Cem‘an yekûn 26
Sahihu-l bâki
lit taksimi
beyne-l verese
Guruş 569.5
Pare 10
Hissetü-l zevci-l
mezbûr el-
hâc İsmail
Guruş 142
Pare 7
Hisseti li
ibnü-l
merkum
Halîl
Guruş 122
Pare 2
Hissetü-l li
ibnü-l saib
Ahmed
Guruş 122
Pare 6
Hissetü-l li
ibnü-l gaib
Ebubekir
Guruş 122
Pare 2
Hissetü-l binti-l
mezbûre Aişe
Guruş 61
Pare 3
S 9/ B 30
Kara Hacı Mustafa oğlunun eytamının mübayi‘ hüccetidir. (Kenardaki şerh
kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine’i Karahisar-ı Sahib mahallattan İmaret Mahallesi sakinelerinden iken
bundan akdem müteveffiye olan Fatıma binti Halîl nâm Hatunun veraseti zevci dahili
Ali bin el-Hâc Mustafa ile validesi Rukiye binti el-Hâc Abdullah ve sadri sağir oğulları
Mustafa ve Ahmed ve münhasır olduğu inde-ş şer‘i nümayan olduktan sonra mezbûr
Ali bin el-Hâc Mustafa nâm kimesne meclîs-i şer‘ enverde kıbel-i şer‘ nebeviyeden
menzîl-i âtî zikri eytama infa‘ olmağın iştiraya me’zun olan sağiran mezbûranın vasi
mevsubları el-Hâc Hasan bin Halîl nâm kimesne mahzarında ikrâr-ı tam takrir-i kelâm
idub bey‘i âtî zikrin suduruna değin sulgu mülkümde münselik olup mahalle-i
mezbûrada vâki‘ bir tarafı el-Hâc Nûh balı menzili ve bir tarafı ateş oğlu bahçesi ve
bazen karagöz Halîl menzili ve tarîk-i has ile mahdûd bir bab fevkani oda ve bir bab
kiler ve tahtani bir bab soba odası ve bir bab aş odası ve bir bab ahır ve kenef ve bir
miktar bahçeyi müştemil menzilimin nısf hisse’i şayi‘ini bi cümle tevabı‘ ve- levahık ve
kaffetü-l hukuk ve-l murafık tarafından icab ve kabulü havi ve şurut-u müfideden ari
bey‘ bat sahih-i şer‘i ile nakd-i rayiç fi-l vakt fazl üç yüz yirmi bir esdi guruşa bey‘ ve
91
teslim ve temlik eylediğimde ol dâhi ber vech-i muharrer eytamı mezkûr Mustafa ve
Ahmed içün bi-l vesâye iştira ve teslim ve temlik ve kabz ve kabûl eyledikten sonra
semeni olan meblâğ mezbûr üç yüz yirmi bir esdi guruş oğullarım sağiran mezbûran
ber-muceb defter-i kassam valideleri müteveffiye mezbûrun hisse’i şer‘iyyelerine isabet
ve intikal eden üç yüz yirmi bir guruş zimmetinde deynim olmağla deyn-i mezkûr takas
eyledikte ben dahi mukâsa idub ol vecihle istifa etmekle baʻde-l yevm menzîl mahdûd
mezkurun nısf hisse’i şa‘iyasında alaka ve medhalim kalmayıp sağiran mezburan
Mustafa ve Ahmedin âlâ-l iştirak esavi mülkü müşteraları olmuştur keyfe yeşa’ ve-l
ihtiyar mutasarrıf olsunlar dediklerinde vasi mezbûr dâhi bi-l muvacehe tasdik edicek
ma vâka‘ bit-talep ketb olundu hurrire fi-l yevmi-l sani min şehri muharremü-l haram li
sene sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
El-Hâc Nasuh bin Abdullatif
Muhtar zade Mustafa Çelebi
Kavukçu Ahmed Çelebi
El-Hâc Hasan bin el-Hâc İsmail
Abdullah bin el-Hâc Mustafa
Dürri Ahmed Çelebi bin murâd
Kâtib Ahmed Efendi
Muhzır Mehmed ve Ahmed ve İbrâhîm
Ve gayruhûm mine-l huzzar
S 9/ B 31
Karabed zimminin Acem ile ibra hüccetidir. (Kenardaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Gad vâka‘ gurretü şehr-i muharremü-l haram fi yevmi-l sülüsa’i
Medine-i Karahisar-ı Sahib mahallatından Nasari Mahallesi mütemekkinlerinden
karabet veled (Boş) nâm zimmi meclîs-i şer‘ şerîf lazımu-t tevkirde yine mahalle-i
mezbûr mütemekkinlerinden işbu baisü-l terkim Avans veled (Boş) nâm zımmi
muvacehesinde bi-t tav‘ü-l saf ikrâr-ı tam ve takrîr-i kelâm idub tarih-i kitaptan beş sene
mukaddem zımmi mesfur Şâbı emred oğlum (Boş) nâm zımmi şakirdlerin ile tasarruf
ve üzerinde mevcud bulunan malumu-l miktar akçesini ahz eylediği beni ehl-i örfe
gammaz idub ve üç yüz elli guruş tecrim ettirmekle bundan akdem divân-ı esfiyaya
arzuhal ve hilaf şer‘ aldığı akçe reddi babında yedime ita olunan emr-i alişan ile mesfur
92
ihzarı şer‘ ve murafa‘a olduğumuzdan bi-l külliye inkâr idub ben dâhi gammazını isbat
ve meblâğ mezbûru dâhi sabit etmek üzere iken beynimizde muslihûn tavassutunu
davayı mezkurumdan fariğa olmak üzere mesfur ile otuz guruş üzerine an inkâr inşa’i
akd-ı sulh eylediklerinde ben dâhi sulhu mezbûru kabûl ve bedel-i sulh olan meblâğ
mezbûru otuz guruş işbu meclis-i şer‘ de mesfur yedinden an nakid bi-t tamam ve-l
kemal ahzu kabz idub fima baʻde salifüz-zikir davadan mesfur Avannis zımminin
zimmetini bedel-i mezbûrun mukabelesine ibrâ' i amm kati‘ niza‘ ile ibrâ' ve iskat
eylediğimde ol dâhi bana def ve teslim eylediği meblâğ mezbûr otuz guruştan benim
zimmetimi ibrâ' ve iskat eyleyub baʻde-l yevm husus-u mezkura müteallıka tarafından
asalete ve bi-l vekalete daʻvâ ve niza‘ımız zuhur ve sudur eder ise ledi-l hükkamü-l
kerim mesmu‘a ve makbule olunmayub tezvir ve şer‘e hamel olunsun dedikde mukırr
mesfurun sudur iden kelimatını el mukırr lehu-l merkum avannis dâhi bi-l muvacehe
tahkik edecek ma vâki‘ bi-t talep ketb olundu hurrire fi-l yevmi-l sani min muharremü-l
haram lisene ehadi ve sittin ve mieteyn ve elf
Şühûdü’l-hâl
Bahçivan zade el-Hâc Mustafa Efendi
Kavukçu zade İvaz Ağa bin Mehmed
Hamamcı el-Hâc Mustafa bin el-Hâc Süleyman
El-Hâc İbrâhîm Ağa el-Hâc Ahmed
Çavuş oğlu Halîl bin el-Hâc Süleyman
Munla İsmail bin Hüseyîn
Şam Ali bin el-Hâc Mustafa
Muhzır Mehmed ve İbrâhîm ve Ahmed
Ve gayruhûm mine-l huzzar
S 9/ B 32
Mihail karyesi sükkanından Hacı Halîlin sağire kızı muhterife olup keşif
hüccetidir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Husus-u âtî-l beyanın mahallinde keşf ve tahriri iltimas olunmağla kıbel-i şer‘i
enverden Mevlana Ahmed Efendi irsâl olup ol dâhi hâlâ yedine Karahisar-ı sahib sema’i
müslim Said bin Ali Ağa taraflarından çukadar Mehmed ve zeyl-i sahihada muharrerü-l
esami müslimin ile medine’i mezbûre muzafatından Mihail nâm karye sükkânından el-
Hâc Halîl bin el-Hâc Mustafa nâm kimesnenin menziline varub nazar eylediklerinde
mezbûr el-Hâc Halîlin sulbi sağir kızı Huri nâm sağireyi iki derlerinden göğsüne
93
varınca muhterik bi-l nar olduğu halde müteveffiye olup babamız merkum el-Hâc
Halîlden sual olundukta kızım mezbure Aişe evde yalnız kalub ateş kenarında otururken
bî emrullahi Teala ateş isabet idüb müteveffiye olmuştur ahali karyeden sair bir
kimesneden vicahen mine-l vucuh husus-u mezbûr müteallıka daʻvâ ve niza‘ım yoktur
dediğini Mevlana mezbûr mahallinde ketb ve tahrîr ve muabe‘at olunan emnayı şer‘ ile
meclîs-i şer‘e gelub âlâ vuku‘a inha ve takrîr etmeğin ma vâki‘ bi-t talep ketb olundu
hurrire fi-l yevmi-l sani min şehr-i muharrem li sene sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
İmam memi halife bin Eyub
Ali bin el-Hâc Ebubekir
Ahmed Beşe bin İbrâhîm
El-Hâc Ali bin el-Hâc Mustafa
İsmail bin Halîl
Mekke nişan oğlu Mehmed
Ve gayruhûm mine-l huzzar
S 9/ B 33
Serrac Halîlin zevcesinin mübaye‘a hüccetidir. (Kenardaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Medine’i Karahisar-ı sahib mahallatından İmaret Mahallesi sakinlerinden zat-ı
badel şer‘i ile marife olan Fatıma binti (Boş) nâm Hatun meclîs-i şer‘ şerîf lazımu-t
teşrifiyle yine mahalle-i mezbûr sakinelerinden iş bu ba‘isü-l kitâb zatı kezalik tarif-i
şer‘ ile marife olan Fatıma binti receb nâm Hatun mahzarında ikrâr-ı tam takrir-i kelâm
idub bey‘i âtî zikrin suduruna değin sulgu mülkü sarihde münselik olup mahalle-i
mezbûrada vâki‘ bir tarafı kemerli ev demekle maruf nâm kimesne menzili ve bir
taraftan Arslan Ağa haremine ve bazen arslan Ağa hariciyesine ve bir tarafı tarîk-i amm
ile mahdûd fevkani bir bab oda ve tahtani bir bab oda ve bir ahır ve bir kenef ve avlu ve
bir miktar bahçeyi müştemil mülkü menzilden zikrolunan bir bab ahırıyla ahır
kapısından dükkan kapısına varınca arzan on buçuk zira‘ ve tulen yirmi beş zira
arsasından ve dükkan kapısının nısfı ile ma‘a bi cümletü-t tevabı‘ ve levahık ve
kaffetü-l hukuk ve-l merafık tarafından icab ve kabulü ve şurud-u müfide ari bey‘i bat
sahih-i şer‘i ile kabz-ı rayiç fi-l vakt yirmi yedi guruşa mezbûr Fatıma Hatuna bey‘ ve
teslim ve temlik eyledikte ol dâhi ber vech-i muharrer iştira ve teslim ve temlik ve kabz
ve kabûl eyledikten sonra semen-i mübeyyi olan meblâğ mezbûr yirmi yedi guruş
94
müşteriye mezbûreye yedinden bi-t tamam ve-l kemâl ahzu kabz eyledim baʻde-l
yevm ahir mezkûr ile arsa’i mezbûrada alaka ve medhalim kalmayıp müşteraya
mezbûrenin mülkü müşterası olmuştur keyfe yeşa ve-l ihtiyar mutasarrıfa olsun
dedikten sonra iade’i kelâm idub yine mezbûr derûnunda salifüz-zikr bahçenin iki tarafı
taş duvar ve bir tarafı mezbûreye furuht eyledim ahır ve bir tarafı arslan Ağa haremine
muttasıl arsadan arzan altı zira ve tulen on iki zira arsa haliyen dâhi bundan akdem
müteveffa olan sadri kebir oğlum Halîl bin mahmud yine sahiha’i şer‘iyye ile vakt-ı
sigarında müntelik olmak üzere hibe ve yine vilayete ittihab eylemiştim ol vecihle
mahdûd mezkûrda vâki‘ bahçe mezbûranın tasrih ve beyan olunduğu miktarı arsasına
dâhi alaka ve medhalim olmayıp müteveffa oğlum mezbûr Halîlin mülkü mevhubesi
olup baʻde-l vefat tereke eylediği sağir kızları Ümmühan ve Emine ile zevcesi işbu
mezbûr Fatımanın mülkü mevrusları olmuştur keyfe yeşa mutasarrıf olsunlar dedikte
mezbûr dâhi bi-l vesâye ve bi-l asale beyan mezbûrenin kelimatı meşruhasını vicahen
tasdik ve şifahen tahkik etmek ma vâki‘ bi-t talep ketb olundu hurrire fi-l yevmi-l sadis
min şehr-i muharremü-l haram li sene ehadi ve sittin ve miete
Şühûdü’l-hâl
Sarrac Selim halife
Munla İbrâhîm bin Mustafa
Hüseyîn bin Mehmed
Feymane oğlu Halîl bin Mustafa
Ve Şakir bin Eyub
Ve Munla Mehmed bin Abdullah
Hallaç Mehmed Çelebi
Munla İsmail bin Hüseyîn
El-Hâc Yusuf bin Mehmed
S 10/ B 34
Balakhanında mürd olan Abacı zimminin kassam defteridir.(Kenardaki şerh
kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Fî’l-asl Medine-i Kütahya sükkânından olup Medine-i Karahisar-ı sâhibde vâki
Balakhanı demekle maruf handa misafireten mütemekkin iken bundan akdem helak
olan Ankile veled-i Pavli nâm zimminin veraseti zevci metrukesi Meryem binti Avad ile
babası merkûm Pavli'ye sulbi sagîr oğulları Yorgi ve Nikolaya münhasıra olduğu zâhir
ve mütehakkık olduktan sonra terekeyi hâlik mesfurdur ki ber vech-i ati zikr olunur
95
hurrire fî yevmil sabi min şehri muharremü-l haram li sene ehadi ve sittin ve miete ve
elf
Siyah aba top 24
Guruş 48
Beyaz aba top 11
Guruş 22
Dikilmiş aba
şalvar
Adet 8
Guruş 8
Müste‘amel siyah
aba
yağmurluk 1
Guruş 3
Köhne şalvar 1
maa peniş 1
Guruş 1,5
Köhne gömlek 2
Guruş 0.5
Köhne zıbın 2 maa
müste‘amel
entari 1
Guruş 1,5
Köhne cebe kürk
1
Guruş 1
Köhne yanbolu
kebesi 2
Guruş 2
Boğça 1 maa
başlık 1
Guruş 0.5
Kaliçe 1 maa
ka’raz(makraz) 1
Guruş 1
Peştamal maa
sarık 2
mâa kuşak 1
Guruş 1
Heybe 1 maa çul
1
Guruş 1
Köhne dizlik 1
Guruş 0.5
İplik
Guruş 1
cüzdan maa
hırdavat
Guruş 0.5
Ceman yekun guruş 94
Mine’l-ihracat
Resm-i kısmet
Guruş 2
Pare 14
İrsaliye
Pare 20
Çukâdariye
Pare 20
Hüddamiyye
ve ihzariye
Pare 21
Harcı hücceti
vesayet
Pare 25
Kıbel-i isbat-ı verese eminî beytü’l-mala ahz itmeğin tahlise-i emin-i mezbûr
guruş 6,5
Ceman yekun ihracat guruş 11
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese 83
Hisse-i ebil mesfûr
Guruş 12
Pare 33
Hisse-i zevcetil mesfure
Guruş 10
Pare 15
Hisse-i ibni-l
mesfur
Guruş 29
Pare 16
Hisse-i ibni-l
mesfur
Guruş 29
Pare 16
Hâlik-i mesfurun babası merkûm Pavli vâsi nasb olduğu bu mahalle şerh verildi.
S 10/ B 35
Muhtesibin tarla tefriki hüccetidir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
96
Husus-u atî-l beyânın mahallinde keşf ve tefrik olunması iltimas olunmağın
kıbel-i şer‘ enverden mevlânâ Ahmet Efendi irsâl olduğu ihtisab mukata‘asına tabi
şehirönü tabir olunan nâm mevziye varub zeyl-i vesikada muharrerül esami müslimin
huzurlarında akd-ı meclîs eyledikte meclis-i makud mezkurda mukata‘i mezbûr
mültezimi Ahmet nâm kimesne mukata’i mezbûr toprağında tarla mutasarrıfı iken fevt
olan Seyyid Ömer’in evlâd-ı zekuru kalmamağla tasarrufumda olan tarlaları mahlul
olmağın müteveffayı mezburun gaib olan müşteriki es-Seyyid Hasanın tarafından kıbel-
i şer‘den kayyım nasb olunan müezzin oğlu Hüseyin Beşe muvacehesinde takrîr-i
kelâm idüp iş bu mevzi‘ mezburda mu‘ayyene olunan müteveffayı mezburun mahlül
olan tarlalarının müşteriki gaib olmağın kayyım nasb olunan mezkûr Hüseyin Beşe
marifeti ile ve ma‘rîfet-i şer‘ ile ve bî garaz müslimin ehl-i vukuf marifetiyle mahlûl
olan tarlaları tefrik olunması matlubumdur didikte hususu mezkûre vukufu tam olup
çiftçi başı Mustafa bin Seyyid Ahmet ve Hüseyin İbrâhîm ve Tatar oğlu nâm
kimesnelerin ihbarlarıyla müteveffayı mezburun malumul hudud ve-l ciran altı kıt‘a on
altı dönüm tarlalarının nısf-ı canib ıslahı gaib-i mezbûr içün ve nısf-ı aherı mahlül içün
olmak ve her birlerine alamet ve sinor vâzi‘ olunduğu mevlânâ mezbûr mahallinde ketb
ve tahrîr ve mualecet olunan ümena’i şer‘le meclis-i şer‘e gelip âlâ vukuu inha ve takrîr
itmeleriyle ma vaki‘ bî-t taleb ketb olundu hurrire fî yevmi-l ışrin min şehri zilhîccetü-ş
şerîf li-sene sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Müfahhirü-l ulema’i-l kirâm faziletli Müfti Ahmet Efendi
Abdurrrâhman Efendi ibn Veliyyüddin Efendi
Oğlu Munla İsmail
Müezzin Munla Mustafa
Aksazlı Hacı oğlu El-Hac Abdurrrâhman
Defterhane-i der livayı kaza'i mezkurun der livayı Karahisar-ı Sâhib defter fî 3
1161
Kaza-i Karahisar-ı Sâhib divani rakam 9
Hane 255,5 rub 0,5
Defterhane-i der livayı kazayı mezkur der livayı Karahisar-ı Sâhib defteri fî 3
1161
Kaza-i karahisar-ı sâhib
Hane 255,5 sülüs 0,5
97
S 10/ B 36
Avarız emridir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Mefahirü-l kuzât ve-l hükkâm me’danü-l fezail ve-l kelâm Karahisar-ı Sâhib
sancağında vâki kazaların kadıları zîde fazlehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak
malum ola ki hazine-i amiremde mahfuz mevkufat defteri mucebince Karahisar-ı Sâhib
sancağında vâki kazalar ki 679,5 rub‘ avarızhaneyeriyle 82900 akçe bedel-i avarız
mütekâ‘dinleri olup 1161 senesine mahsûben cem‘ ve tahsili lazım gelmeğin (Boş)
deruhte olunup yedine virilen mühürlü ve nişanlı mevkufat defteri sureti mucebince
vakt ve zamanıyla cem‘ ve tâhsil ve dahili hazine-i amirem ittirilmek emrim olmuştur
buyurdumki hükm-ü şerifimle mübaşir mezbûr vardıkta bu babta sadır olan emrim üzere
amel idüp dâhi tarîhi-l mezbûr mahsûb liva’i mezburada vâki kazaların ol miktar
avarızhanesiyle ol miktar bedel-i avarız mütekâ‘idinleri olmağla beher hanesinden Beş
yüz akçe malları ile ol miktar bedel-i avarız mütekâ‘idinleri irsal olunan mühürlü ve
nişanlı mevkufat defteri sureti mûcibince yerli yerinden vâkit ve zamanıyla cem‘ ve
tahsil ve dahil hazine’i amirem ettirub hilaf-ı emir ve defter kimesneye te‘allil ve
muhalefet ettirmeyesin ve bundan ma‘a da mübaşir merkumun cihet-i maaşı içün beher
avarız hanesinden ellişer akçe vech-i maaş ettirilub ve avarız içün alınan akçenin her
yüz on akçesinden bir esedi guruş tahsil olunup ve hıyn-i tahsilde miri içün alınan
akçeyi hazine-i alındığı vech üzere aldırub bundan ziyade ve noksan alınmaya ve
aldırmayasız kesr-i defterden ve takashaneden ve fermandan ziyade talebiyle re‘aya
fukarasına zulüm ve te‘addiden bi gayet ihtiraz ve ictinab eyleyesiz şöyle bilesiz
alamet-i şerife itimad kılasız. tahriren fi-l sani aşer min şehr-i Şevvâl sene sittin ve mie
ve elf
Be makam-ı kostantiniyye El mahruse
S 10/ B 37
Nûzul emridir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Mefahirü-l kuzat ve-l hukkam ma‘denü-l fezail ve-l kelâm Karahisar-ı Sahib
sancağında vâki‘ kadılar zide fazlehum tevki‘ refi‘ hümayuna vasıl olûcak malum ola ki
hazine’i amirem de mahfuz mevkufat defterleri mûcibince Karahisar-ı Sahib
sancağında vâki‘ kazaların altıyüz yetmiş yedi buçuk ve bir buçuk rub bedel-i nüzul
haneleri olup bin yüz altmış bir senesine mahsub olmak üzere cemi‘ ve tahsil lazım
gelmeğin (Boş) deruhde olunup yedine virilen mühürlü ve nişanlı mevkufat defteri
sureti mûcibince yerli yerinden dikkat ve zamanıyla cem‘ ve tahsil ve dahil hazine’i
98
amirem ettirilmek fermanım olmuştur buyurdum ki hükm-ü şerifim mübaşir mezbûr
vardıkta bu babda sadır olan emrim üzere amel idub dâhi liva’i mezbûrda vâki‘ kazalar
ki ol miktar bedel-i nüzul haneleri olup sene’i mezbûra mahsub olmak üzere beher
hanesinden altışar yüz akçe bedeli nuzüllerin irsal olunan mühürlü ve nişanlı mevkufat
defteri mûcibince yerli yerinden vakit ve zamanıyla cemi ve tahsil ettirip hilaf emir ve
defter kimesneye inad ve muhalefet ettirmeyesiz ve bundan ma‘a da mübaşir
mezbûrun cihet-i me‘işiyeti içün beher hanesinden otuzar akçe vech-i maaş dâhi aldırub
ve bedel-i nüzul içün alınan akçenin her yüz on akçesinden bir esedi guruş aldırub ve
hıyni tahsilde miri içün alınan akçe hazine’i amireme alındığı vech üzere aldırub
bundan ziyade ve noksan alınmaya ve aldırmayasız. kesr-i defterden ve takashaneden
ve fermandan ziyade talebiyle re‘aya fukarasına zulüm ve te‘addiden bi gayet ihtiraz ve
ictinab eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimad kılasız. tahriren fi-l sani aşer Şevvâl
li sene sittin ve mie ve elf
Be makam kostantiniyye El- mahruse
Vusul Fi 13 muharrem 1161
S 10/ B 38
Hane-i Avarız defteridir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Defter oldur ki
İş bu bin yüz altmış bir senesine mahsup olmak üzere ba ferman-ı âli ve ber-
muceb suret-i defter-i hakani Karahisar-ı Sahib kazası ahalileri üzerlerine edası lazım
gelen iki yüz elli beş buçuk ve buçuk rub hane’i avarız beher hane avarıza beşer yüz
akçe mal-ı miri ve ellişer akçe cihet-i maaş ve bedel-i nüzul içün altışar yüz akçe mal-ı
miri ve otuz akçe cihet-i maaş ve otuz bin akçe dâhi bedel-i mütekâ‘idîn malları hesap
olundukta üç bin on altı guruş dört pareye baliğ olup ve tahsildariye yetmiş guruş ve
harç-ı defter yüz on bir guruş ve kalemiye beş guruş ve hüddamiye on guruş ve emniye
beş guruş ve ihzariye beş guruş min haysu-l mecmu‘ üç bin iki yüz yirmi iki guruş ve
dört pareye baʻde-l büluğ kaza’i mezbûrun kerihteden mevcud olan yüz altmış üç ve
üç rub hanesinin beher hanesine on yedişer buçuk guruş yirmişer akçe isabet ve kezalik
kerihteden mevcud olan iki yüz yirmi yedi neferin beher neferine birer guruş sekiz pare
isabet etmekle cümle’i ayan-ı vilayet marifetleriyle ve ma’rifeti şerle tevzi‘ ve li-ecli-t
tahsil mübaşir tayin buyurulan fahru-l akran Halîl Ağa yedine virilen defterdir ki Ber
veçhi âtî zikr olunur
99
hurrire fi-l yevmi-l hamis aşer min şehr-i muharremu-l haram li sene ehadi ve
sittin ve miete ve elf
Mahalle-i İmaret
Hane 8
Nefer 4.5
Mahalle-i Sofular
Hane 8
Nefer 5
Mahalle-i el-Hâc
Yahya
Hane 3
Nefer 2
Mahalle-i Sinan
Paşa Hane 1.5
Nefer 0.5
Mahalle-i Arab
mescidi
Hane 3
Nefer 1.5
Mahalle-i Cami’i
Kebir Hane 1
Nefer 3.5
Mahalle-i Burmalı
Hane 1
Nefer 1
Mahalle-i el-Hâc
Evtal
Hane 1
Nefer 0.5
Mahalle-i Tac
Ahmed
Hane 2
Nefer 1.5
Mahalle-i Fakih
paşa
Hane 2.5
Mahalle-i Munla
bahşi
Hane 1
Mahalle-i Bedrik
Hane 1
Nefer 2
Mahalle-i Oruç
Hane 2
Mahalle-i Efecik
Hane 1
Nefer 4.5
Mahalle-i
Ekeste(Eksüte)
Hane 1
Nefer 3
Mahalle-i
Karaman
Hane 2
Nefer 4.5
Mahalle-i Doğancı
Hane 0.5
Nefer 2.5
Mahalle-i Kubbeli
Hane 1
Nefer 2
Mahalle-i Çavuş
oğlu
Hane 0.5
Nefer 1
Mahalle-i Yukarı
Pazar
Hane rub 3
Mahalle-i Sinan
Halife
hane 0.5
nefer 1.5
Mahalle-i el-Hâc
Mahmûd
hane 2
nefer 4
Mahalle-i el-Hâc
İsmail
hane 1
Mahalle-i Zaviye
hane 0.5
Mahalle-i Kahil
hane 2
Mahalle-i
Akmescid
Hane 1.5
Nefer 1.5
Mahalle-i
Karakatib
Hane 0.5
Nefer 3.5
Mahalle-i Nasari
Hane 6
Mahalle-i Buhuri
Hane 0.5
Mahalle-i
Yahudi
Hane 1
Nefer 1
100
Karye’i
İsce
Hane 5
Nefer 5
Piyade 7
Karye-i
Mihail
Hane 1.5
Nefer 4.5
Piyade 3
Karye-i Köcez
Hane 0.5
Karye-i
Matlab
Hane 1
Nefer 3
Karye-i
Erkmen
Hane 2
Nefer 2.5
Piyade 1
Karye-i
Harmanlı
Hane 1
Rub 1
Karye-i
Çavdarlı
Hane 1.5
Karye-i
Sülümenli
Hane 3
Karye-i
Cebişli
Rub 3
Karye-i
Kışlaçık
Hane 1
Piyade 1
Karye-i
Süğlün
Hane 1.5
Piyade 1
Karye-i
Bolhallı
Hane 1
Piyade 1.5
Karye-i Salar
Hane 1.5
Nefer 4
Piyade 1
Karye-i Susuz
Hane 1.5
Nefer 1.5
Piyade 1
Karye-i
Kınık
Hane 1
Nefer 1
Piyade 1
Karye-i
Manastır
Hane 0.5
Nefer 2
Karye-i
Köprülü Hane
0.5
Piyade 0.5
Karye-i
Kozluca
çıkrık
Hane 1
Piyade 0.5
Karye-i Has
çakırlar
Hane 4.5
Piyade 1
Karye-i
Akçain Hane
0.5 Nefer 4
Karye-i Kara
aslan Hane 1
Piyade 0.5
Karye-i
Çebni
Hane 0.5
Nefer 5
Piyade 1
Karye-i
Bayat
Hane 0.5
Nefer 2
Karye-i İsmail
Hane 1.5
Nefer 2
Karye-i
Elpirek
Nefer 1
Hane 1.5
Piyade 2
Karye-i
Ömer Hane
0.5
Piyade
İsmail ve
mezkurdan
yoklana
Karye-i
Göynük
Ahmed
ağadan
yoklana
Rub 1
Karye-i
Yukarı Tandırı
Hane 1
Karye-i
Karışı
Hane Rub
1(üstü
çizik iptal
edilmiş)
Hisardar
İbrahim
ağadan
yoklana
Karye-i
Corca’i
kebir
Hane 1.5
Nefer 0.5
Piyade 0.5
Karye-i
Çobanlıca
Rub 1
Karye-i
Kumartaş
Hane 1.5
Nefer 7.5
Piyade 1
Karye-i
Karaca
viran Hane
1.5 Nefer
0.5
Piyade 0.5
Karye-i
Halımuralı
Hane 1.5
Nefer 0.5
Piyade 0.5
Karye-i Sarık
hane 1
Nefer 5
Piyade 2
Karye-i
Araplı
Hane 1
Karye-i
Çukur
Hane 1.5
Karye-i
Corca’i sağir
Hane 0.5
Piyade 1
Karye-i
Tekkeler
Hane 1
Rub 1
Nefer 9
Karye-i
Göreler
Hane 1
Karye-i
Karaağaç
Hane 1
Nefer 4
Piyade 2
Karye-i Büyük
Hane 1.5
Nefer 6.5
Piyade 1
Karye-i
Aksaz
Hane 0.5
Karye-i
Ayasini
Hane 1
Karye-i
Bostanlı
Hane 0.5
Karye-i
Ahiler
Hane 0.5
Karye-i
Çalışlar
Hane 1.5
Karye-i Üç
ağıl
Hane 0.5
Karye-i Hacı
beyli
Hane 1.5
101
Nefer 12
Piyade 1
Nefer 5.5
Nefer 1.5 Nefer 3
Piyade 0.5
Karye-i
Bozöyük
Hane 1.5
Nefer 2
Karye-i
Kunduzlu
Hane Rub
1
Piyade 1
Karye-i
Doğanlar
Hane 1.5
Nefer 5
Karye-i
Eyret
Hane 1.5
Nefer 8
Piyade 3
Karye-i
Aşağı
tandırı Hane
1
Nefer 4
Piyade 1
Karye-i
Ortaklar
Hane Rub 1
Hisardardan
yoklana
Karye-i
İldoğan Hane
0.5
Karahisardan
yoklana
Karye-i
Gazi
Mürsel
Hane 0.5
Nefer 12
Karye-i
Belce
Hane 1
Karye-i
Ulumurad
Hane 1 Nefer
1.5
Karye-i
Ayvalı
Hane 1.5
Nefer 1.5
Piyade 3
Karye-i
Anbanas
Hane 1.5
Nefer 2
Karye-i
Sibsin Hane
1
Nefer 6
Karye-i
Aytemur
Hane 1
Piyade 1
Karye-i
Çobanlar
Hane 4
Nefer 3
Karye-i
Eynaz
Hane 1
Rub 1
Nefer 3
Karye-i Dinar
Hane 1.5 Rub
1 Nefer 8
Karye-i
Kayaviran
Hane 0.5
Piyade 0.5
Karye-i
Tatlar Hane
1
Karye-i
Deper Hane
1
Piyade 1.5
Karye-i
Gebeceler
Hane 1.5 Rub
1 Nefer 1
Karye-i
Kernebe
Rub 1
Karye-i
Kızıl kilise
Hane 0.5
Ahmet
ağadan
yoklana
Karye-i
Küşniş Hane
0.5
Saranbalıdan
yoklana
Karye-i
Taylık
Hane Rub
1
Karye-i
Canikci
Hane 0.5
Karye-i
Turfallı Hane
0.5
Karye-i Göbel
Hane Rub 1
Mustafa
Efendiden
yoklana
Karye-i
Sarıkavak
Hane 0.5
Döne
arslandan
yoklana
Karye-i
Ilıca
arablısı
Hane 0.5
Karye-i
Kabaca Hane
0.5
Piyade 0.5
Osman
karyesinden
yoklana
Karye-i
Döğer
Piyade 2
Karye-i
Kozluca
Mikail
Hane 0.5
Karye-i
Üyük Hane
0.5
Karye-i Çapak
Hane 1
Şehirliden
yoklana.
Karye-i
Kurdbaşlı
Hane 1
Nefer 1
Karye-i
Yarımca
Hane Rub
1
Karye-i Eziler
Hane 0.5
Karye-i
Ulucak
Hane 0.5
Karye-i
Ablak Hane
0.5
Karye-i
Eynaz (İnaz)
Hane 1
Karye-i Liğen
Hane 0.5
102
Karye-i
Çakır sağir
Hane Rub 1
Karye-i
Yakublu
Hane Rub 1
Karye-i Çıkrık
Hane 0.5
Karye-i Ilıcalı
Hane 0.5
Karye-i Kürd
Hane Rub 1
Osman
karyesinden
yoklana
Dinar ve
Kayaviran
karyelerinin
avarızlar Gazlıgöl
mukata‘ası maliye
ber vech mukata‘a
olunmak üzere
ferman-ı âli sadır
olup
kaydolunmuştur
defter-i cedid
(silik)
Karye-i hanesiz yalnız nefer olan kuralardır
Kablan
Nefer 3
Hacı Halîl
Efendiden yoklana
Hayranbolu
Nefer 5
Karye-i Emirsultan
Nefer 7
Karye-i Bağçecik
Nefer 3
Say efendiden
yoklana
Karye-i Kiçi
murâd
Nefer 6
İmdadiyye viren mahallat ve kuralardır
Karye-i
Osman
Guruş 20
Karye-i Eymür
Guruş 10
Karye-i Felelli
Guruş 5
Mahalle-i
Çavusbaşı
Guruş 11
Mahalle-i
Hisarönü
Guruş 3
Karye-i
Kulatay
Guruş 3
Cem‘an yekûn
Rub 3 hane nısıf 163
Nefer nısf 227 Piyade aded 47
Haneye dörder bir hane itibariyle zam olunmuştur.
S 11/ B 39
Defter oldur ki medine’i Karahisar-ı sahible vâki‘ Abdurrahim Efendi cami
demekle maruf Kasım paşa cami şerifinin emanetine meşrut yüz guruş ve meşihatına
meşrut iki yüz guruşun mütevellisi şaban Efendi marifetiyle tecdid olunan muhasebesi
defteridir ki ber vech-i âtî zikrolunur fi aşer muharrem li sene ehad ve sittin ve miete
ve elf
103
Der zimmet Kara
Yakup Oğlu
Mehmed An
Mahalle Sofular
eshamesi
Guruş 50
Der zimmet Seyyid
Munla Mahmûd
An Karye Karaca
Arslan eshamesi
Guruş 7.5
Der zimmet
Canbalı Oğlu Kel
Mustafa An
Karye-i Eynaz
eshamesi
Guruş 15
Der zimmet İmam
Munla İbrâhîm An
Karye-i Dinar
eshamesi eshamesi
Guruş 40
Der zimmet Cafer
An Karye Dinar
eshamesi
Guruş 6.5
Der zimmet
Eskici Davud
İmam Mahalle
Sofular eshamesi
Guruş 10
Der zimmet Ağdaç
Yakup Oğlu
Osman Ömer
Mahalle Sofular
eshamesi
Guruş 10
Der zimmet Vâkıf
Yakup Oğlu
Osman An
Mahalle Sofular
eshamesi
Guruş 20
Der zimmet
Çomça Oğlu
Hasan An
Mahalle-i Sofular
eshamesi
Guruş 10
Der zimmet
Bahçuvan Arslan
An Mahalle-i
İmaret eshamesi
Guruş 10
Der zimmet
Temürcü Oruç An
Mahalle Sofular
eshamesi
Guruş 5
Der zimmet Kel
Osman An
Mahalle-i Sofular
eshamesi
Guruş 8
Der zimmet
Munla Mehmed
Bin
Himmet
İmam Cami
Gece Bazarı
eshamesi
Guruş 3
Der zimmet
Süleyman An
Karye-i Deper
eshamesi
Guruş 6.5
Der zimmet
Maden Oğlu
Osman An Karye-i
Deper eshamesi
Guruş 8.5
Der zimmet Kel
Hıdır Oğlu Boyar
An Karye-i Oynaş
eshamesi
Guruş 2
Der zimmet Corca-
İ Kebir Hatibi
Munla Süleyman
eshamesi
Guruş 15
Der zimmet
Arabacı Bektaş
An Mahalle-i
Sofular eshamesi
Guruş 10
Der zimmet Munla
Mahmut İbn Şaban
Efendi El
Mütevelli
eshamesi
Guruş 10
Deyni Mehmet'den
nakildir
Der zimmet El
Mütevelli Şaban
Efendi eshamesi
Guruş 9
Teltel Mustafa'dan
nakildir.
Der zimmet Kara
Veli An Karye
Kışlacık
eshamesi 20
Der zimmet Munla
Mahmûd Basri
Mahallesinden
Dürzi Kefereden
Nikola eshamesi 10
Der zimmet
Ahmed Amca An
Karye-i Kalecik
10
Ba Temessük
Der zimmet Şaban
Efendi Mütevvelli
Vakfı Mezbûr
eshamesi
Guruş 4
Yekûn guruş 300( yalnız üç yüz guruşdur)
Tecdid-i muhasebe’i mal-ı vakfı muhyiddin ahz berayı ma‘lum-u sübyan ba
marifet-i mütevvelli şaban Efendi gurre’i muharremdir 1161
Asıl mal vakfı nukud
104
Guruş 200 (yalnız iki yüz guruştur)
Derdeyni Mekteb-i
mezbûr halife bin
abdulcabbar
Efendi an mahalle
Ak mescid
eshamesi
Guruş 65
Derdeyni Sağır
Abdullah Çelebi
an mahalle Cami’
kebir eshamesi
Guruş 50
Derdeyni Arab
oğlu Ali an
mahalle Sofular
eshamesi
Guruş 12
Derdeyni Köse
Mustafa oğlu
Abdullah an
Karye-i Kışlacık
eshamesi
Guruş 10
Şaban Efendiye
vasıl olunan
Derdeyni Teltel
Mustafa an Karye-
i Kışlacık
eshamesi
Guruş 8
Derdeyni İbrâhîm
an Karye-i
Düzağaç eshamesi
Guruş 2
Derdeyni Deperli
Ahmed oğlu
bağçivan Mehmed
an mahalle İmaret
eshamesi
Guruş 10
Derdeyni Kürd
oğlu Munla
Ahmed hatib cami
ma‘a Abdurrahim
Efendi eshamesi
Guruş 5
Derdeyni Köse
veli oğlu Mehmed
an Karye-i Deper
eshamesi
Guruş 10
Derdeyni Şaban
Efendi mütevelli
vakfı mezbûr
eshamesi
Guruş 16.5
Derdeyni def‘a
Şaban Efendi
mütevelli vakfı
mezbûr eshamesi
Guruş 11.5
Cem‘an yekûn Guruş 200 (Yalnız ikiyüz guruştur)
S 11/ B 40
Medine’i Karahisar-ı sahib mahallattından Munla bahşi mahalesi sakinlerinden
Satılmış bin Şaban bin Abdullah nâm kimesne tarafından bey‘ âtî zikre ikrara vekîl olup
vekaleti Mevlüd bin dede ve Hasan bin Mehmed nâm kimesneler şehadetleriyle sabit
olan İsmail bin Süleyman nâm kimesne meclis-i şer‘ hatır-ı lazımu-t tevkirde işbu
ba‘isü-l kitâb Hasan bin Abdullah nâm kimesne mahzarında bi-l vekale ikrâr-ı tam
takrîr-i kelâm idub bey‘ âtî zikrin suduruna değin müvekkilem mezbûrun sulgu mülk-ü
sarihinde münessek olup Mahalle-i mezbûrada vâki‘ bir tarafı Munla Mehmed ve bir
tarafı Kabri zımmiye ve bir tarafı Murâd nâm kimesneleri mülkleri ve taraf-ı erba‘a
tarik-i amm ile mahdûd ve mümtaz bir bab fevkani oda ve bir bab tahtani oda ve bir
miktar çardak ve bir kenef ve eşcarlar müsmire ve gayrı müsmiresiyle bir miktar
havluyu müştemil mülk-ü menzilin bi cümle tevabı‘ ve levahık ve kaffetü-l hukuk ve-l
mürafık tarafeynden icab ve kabulü havi ve şurut-u müfsideden ari bey‘ bat sahih-i şer‘
i kabz-ı nakd-ı rayiç fi-l vakt seksen yedi guruşa iş bu mezbûr Hasana bey‘ ve teslim ve
105
temlik eylediğimde ol dâhi ber vech-i muharrer iştira ve teslim ve temlik ve kabz ve
kabûl eyledikten sonra semeni olan meblâğ mezbûr seksen yedi guruşa müşteri mezbûr
yedinden bi-t tamam ve-l kemal ahzükabz eyledim baʻde-l yevm menzîl mahdûd
mezkurda asla ve kat‘a alaka ve medhalim kalmayıp müşteri mezbûrun mülkü müşterası
olmuştur keyfe yeşa ve-l ihtiyar mutasarrıf olsun dedi dedikte mukırr mezburun
kelimat-ı meşruhun el mukırr mezbûr bi-l müvacehe tasdik ve bi-l müşafehe tahkik
edecek gıbbe-t tasdiki-ş şer‘ ma hüve-l vaki‘ bi-t taleb ketb olundu hurrire fi-l yevmi-l
hadi ve-l ışrin min şehr-i Muharremu-l haram li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l kuzat Mustafa Efendi
Oğlu es-Seyyîd Hasan Efendi
Pirfâni Şaban Efendi
Kara Mehmed bin Osman
Munla Mehmed bin Ömer
Munla Mustafa bin Ali
Bağçivan zade el-Hâc Mustafa Efendi
S 12/ B 41
Medine-i Karahisar-ı sahib mahallatından el-Hac Yahya Mahallesi
sakinelerinden Fatıma binti Şaban nâm hâtun tarafından sulhu atî zikri ikrara vekîl olup
vekaleti zat-ı mezbureyi bî-l marifeti şer‘iyye arifân olan Munla Osman Efendi ibn
Abdullah Efendi ve Ahmet Efendi ibn Abdullah Efendi nâm kimesneler şehâdetleriyle
sabit olan Munla Velüyyüddin ibn Mustafa nâm kimesne meclis-i şer‘i şerîf hatır-ı
lazımü-t tevkirde iş bu ba‘isül kitâb Hasan bin Abdullah nâm kimesne mahzarında bî-l
vekale ikrar-ı tam ve takrîr-i kelâm idüp mezbûr Hasanın mahalle-i mezburada vâki
Munla Mehmed ve kabri dahi murad ve tarik-i amm ile mahdûd ve müvekkilenin
karındaşı Satılmış nâm kimesneden şira‘en malik olduğu mülk-ü menzilinde
müvekkilem mezbure benim dâhi hisse-i şayi‘am vardır tefrik olunmadan karındaşım
Satılmış füruht etmekle hissem taleb ederim deyu daʻvâ eyledikte mezbûr Hasan dâhi
senin hissen içün karındaşım sair eşya virub ol vecihle hissenden istifa eyledikten sonra
bana bey‘ eyledi deyu mukabele birle beyinlerinde ol vecihle münaza‘at-ı kesire ve
muhasamat-ı kebire vâkıa olmuştur el-haletü hazihi beyinlerimiz muslimun muslihun
tavassut idüp beni daʻvâ mezkurumdan fariga olmak üzere sekiz guruş ile bir kile
buğday üzerine inşa’i akd-ı sulh eylediklerinde ben dâhi sulh mezburu kabûl ve bedeli
106
sulh olan Meblağ-ı mezbûr sekiz guruş ile bir kile buğdayı mezbûr Hasan yedinden bî-t
tamam ahz u kabz idüp salifü-z zikr daʻvâyı mezkurumdan bedeli mezbûr
mukabelesinde fariga olup husus-u mezbûr müte‘allıka amme-i daʻvâdan mezbûr
Hasan’ın zimmetini ibra‘i amm kati’ü-l niza ile ibra‘ ve iskat eyledim ba‘de-l yevm
daʻvâ ve niza‘ım yoktur zuhur ve sudur eder ise ledi-l hükkamü-l kiram mesmu‘a
olunmasın dedi dedikte gıbbe-t tâstîk-i şer‘e el-muteber ma vaki‘ bî-t taleb ketb olundu
hurrire fi-l yevmil hadi ve-l ışrin min şehri muharremü-l haram li sene ehadi ve sittin ve
miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Fahrû-l kuzât Mustafa Efendi
Mahdumları es-Seyyid Hasan Efendi
Pirfâni Şaban Efendi
Bağçivan zade el-Hac Mustafa Efendi
Kara Mehmed bin Osman
Munla Mehmed bin Abdullah
Munla Mustafa bin Ali
Ve gayruhûm minel huzzâr
S 12/ B 42
Düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-
cumhûr bî-l fikrî-s sabık mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib mümehhid-i
bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahkûk bî-sunûf-
ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la sabıkân Van eyaletine mutasarrıf olan vezirim Mehmed Paşa
edammallahuteala iclâluhû tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl olûcak malum ola ki sen ki veziri
müşârun ileyhsin varidar-ı izâmımın yarar ve nâ medâr-ı ve vükelâyı fehâmımın emur-u
dide ve kârı güzârı olup her vecihle müstehâk-ı inâyet ve şeyesteyi ‘atıfet olduğuna
binâen hakkında mezid-i inâyet-i âliye-i şahane ve mezîdi râfet senîyye-i padîşahanem
zuhura getirip iş bu bin yüz altmış senesi mah-ı ramazanü-l mübâreğin üçüncü
gününden avatıf-ı âliye-i melûkâne ve avârıf-ı behiyye’i hüsrevânemden şerefyafta’i
sudur olan hattı hümâyun şevket-i makrun mucebince ber vech-i arpalık Karahisar-ı
sahib ve ‘ala’iyye sancakları sana tevcîh ve inâyet idüp i‘lamıçün der devlet
medârımdan dergâh-ı mu‘allam kapıcıbaşlarından iftihârü-l emâcîd ve-l ekârim Ahmed
dâme mecdehu iş bu emr-i şerîf ‘alişânım ile yakîn olunmuştur buyurdum ki hattı
107
hümâyun şevket-i mekrunumla sâdır olan fermân-ı celîl el-kâdim mucebince tehîr ve
tevkîf itmeyub ber vech-i arpalık zikr olunan Karahisar-ı sahib ve ‘ala’iyye sancaklarına
sen mutasârrıf olup zabt ve rabtında ve reaya ve berâyanın himâyet ve siyanette vesair
fermânım olan hizmâtı ‘aliyemin edâ ve tekmîlinde bezl-i makrur ve sarf-ı sa‘i nâ
mahsur eyleyib min bâ‘de fukarayı ra‘iyyet ve sükkân-ı vilayet ve katan-ı memleket bir
vechile ta‘addi ve tecâvüzden bî gayet ihtîraz ve ictinâb üzere olasın şöyle bilesin
alameti Şerife itimat kılasın tahrîren fi-l yevmil salis min ramazan sene sittin ve miete
ve elf
Vusul ve kayd 25 Fi muhârrem 1161
Be-makam-ı kostantinîyye el-mahrûse
Yanda ki şerh kaydı : Tavaslı el-hatîr es-Seyyid Ahmed el-mevlana yed’i
kasrına irsal olundu.
S 12/ B 43
Şeri‘iyyet-i şi‘ar Karahisar-ı sahib kadısı Efendi zide fazlehu ve mefâhirü-l
emâsil ve-l akrân mütesellimimiz Ağa ve kethüdayeri ve yeniçeri serdârı ve ayân-ı
vilâyet ve iş erleri zîde kadrehum inhâ olunur ki bâ fermân-ı âli sevab me’muruna
azîmete bî lutfullahuteala şehri muhârremü-l harâmın evâilinde Medine-i Sivas’a vusûl
ve mebni Teala doğru akcelilere azimetimiz muhakkak musammim olmağla kapımız
halkı tayinatı içün ber vech-i mûtad üç günlük zehâyir metnû‘a mefâhirü mehya
eylemeniz içün iş bu buyuruldu tahrîr ve isdâr (Boş) ile irsâl olunmuştur inşallahuteala
vusûlünde gerektir ki vech-i meşruh üzere amel ve hareket ve gönderilen defter nâtık
olduğu ve vech üzere ber vech-i mu‘tad-ı kâdim bî kusur üç günlük zehâyir cem‘ ve
tedârik ve hazır ve amâde idüp küsur ve noksan tertib olunmaktan gayetü-l gâye ihtirâz
ve ictinâb ve mugayir buyuruldu hareketten tevkîr ve mümanebet eyleyesiz deyu fi
gurre muhârrem sene 1161 vusûl ve kayd 25 Fi muhârrem 1161
Ba‘un hâk ve zümre’i hazreti veli-l ne’imi içün iktizâ eden tayinât defteridir
Nan-ı aziz
Kıyye 1500
Lahm-ı ganem
Kıyye 750
Pirinç
Kıyye 750
Rugan-ı sade
Kıyye 375
Asel-i musafi
Kıyye 30
Şeker
Kıyye 12
Dakik-i hâs
Kıyye 30
Nişasta
Kıyye 20
Şem-i ‘asel
Kıyye 6
Şem-i rugan
Kıyye 12
Baharat
Kıyye 1
Tavuk
Kıyye 50
Yumurta
Kıyye 500
Kadr-i kifâye
sebze ve et
Kadr-i kifâye
hatab
Kadr-ı kifâye
saman
Şa‘ir
Kıyye 3000
Badem
Kıyye 1
Siyah üzüm
Kıyye 6
108
Vech-i meşrûh üzere bâlâda defter olunan rû zemin ve çarşu adedi üç günlük
olmak üzere bîr gün ol cem‘i ve tedârik ve hazır ve mehya eyleyesin Fi 11 muhârrem
1161
S 12/ B 44
Medine-i Karahisar-ı sahib mahallatından Sofular Mahallesi sükkânından iken
bundan akdem vefat eden Mehmed bin el-Hac Hasan nâm müteveffânın verâseti
zevce-i menkûhâ-i metrukesi Neslihan binti el-Hac Ali ile babası mezbûr ve sulbi sagir
oğulları Süleyman ve Ali ve sulbiye sagire kızları Kezban ve Hatice ve Fatımaya
münhasır olduğu zahir ve müstehâk olduktan sonra müteveffayı mezburun muhâllefatı
defteridir ki ber vech-i âti zikr olunur hurrire fi-l yevmil sani ve-l ışrin min şehri
muharremü-l haram li sene ehâdi ve sittin ve mie ve elf
Mahalle-i
mezburada vâki
mülkü menzil
Guruş 50
Hınta kile 1
Guruş 12
Kilim 1
Guruş 2,5
Köhne döşek 1
Guruş 2
Köhne yastık 4
Guruş 1,5
Avani nühâsiye 5
Guruş 500
Müste‘amel
bogasır kürk ve
Cebe 1
Guruş 1,5
Müste‘amel sarık
2
Guruş 1,5
Müste‘amel zıbın
1
Guruş 1
Müste‘amel kavuk
1
Guruş 0,5
Köhne minder 2
Guruş 1
Köhne yorgan 1
Guruş 2
Keçe 2
Guruş 1,5
Def‘a köhne kilim
3
Guruş 3
Köhne Talis 1
Pare 10
Çuval 4
Guruş 1,5
Hırdavathane
Guruş 2
pare 1
Cem‘an yekun 89
109
Mine’l-ihracat
Mehri müeccel
li zevcü-l
mezbûr
Guruş 40
Resm-i kısmet
Pare 50
Katîbiyye Pare
30
Çukadâriyye
Pare 20
Hüddâmiyye
Pare 15
İhzâriye Pare
5
Sahihu-l bâkî li-t taksim beyne-l verese guruş 46
Hissetü-l zevcetü-l
mezbure Guruş 50
Meblağ 30
Hissetü-l ebb
Guruş 7,5
Meblağ 20
Hisse el ibn
Süleyman
Guruş 8
Meblağ 36
Hisse el ibn Ali
Guruş 9
Meblağ 36
Hissetü-l binti
Guruş 4,5
Meblağ 18
Hissetü-l binti
Guruş 4,5
Meblağ 18
Hissetü-l binti
Guruş 9
Meblağ 18
S 12/ B 45
Medine-i Karahisar-ı sahib mahallatından Karaman Mahallesi sakinlerinden iken
bundan akdem diyâr-ı acemde kalıp hayatı ve mematı nâ malum Hasan bin Mehmed
ağanın muhallefatı şer‘an bir emîn kimesneye vâzi‘ olunmak labüdd olmağın mefkût
mezbûrun liebb karındaşları İbrâhîm bey ve Süleyman Beşe ve liümm kızkarındaşı
Raziye binti (Boş) nâm kimesneler işhaslarıyla ve ma‘rifet-i şer‘ ile tahrîr ve mezbûr
İbrâhîm beyin emânet ile marûf ve sadâkat ile mevsuf olduğu ihbarü-l takât nehayan
olmağın ve zikr-i ati eşyanın mefkûd mezkûr ile mezbûr İbrâhîm bey ale-l iştirâk elsarı
malik oldukları bâ kararü-l ırsiye sabit olduktan sonra mezbûr İbrâhîme emânet vâzi‘
olunan mefkud mezbûrun eşyası defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fi-l
yevmi-l samin aşer min şehri muharremü-l haram li sene ehâdi ve sittin ve miete ve elf
110
Mahalle-i
mezburada vâki
menzil Meblağ
600
Müste‘amel orta
kiçesi 1
Meblağ 5
Sedir kaliçesi 1
Meblağ 3
Yanbolu kebesi 2
Meblağ 2
Köhne yorgan 1
Meblağ 1,5
Köhne zili 1
Meblağ 1
Def‘a yanbolu 1
Meblağ 1
Yan kilim 1
Meblağ 1,5
Yastık 4
Meblağ 4
Minder 2
Meblağ 1
Döşek 3
Meblağ 6
Def‘a yorgan 5
Meblağ 10
Kilim Def‘a
yanbolu (Silik)
Def‘a yanbolu 2
Meblağ 1,5
Müste‘amel kilim
2
Meblağ 2
Müste‘amel zili 2
Meblağ 4
Köhne zili 1
Meblağ 0.5
Müste‘amel sedir
keçesi 1
Meblağ 1
Def‘a yastık 5
Meblağ 5
Def‘a minder 2
Meblağ 1,5
Köhne ihram 2
Meblağ 1
Def‘a zili 1
Meblağ 3
Yük perdesi 1
Meblağ 2,5
Kapı perdesi 1
Meblağ 3
Def‘a minder 4
Meblağ 4
Çuval 6
Meblağ 2
Şamdan 1
Meblağ 1,5
Avanil-i nühasiye
60,5
Meblağ 60,5
Ceman yekûn 734 nısf
367 (mezbûr üç yüz altmış yedi guruşluk eşya mefkut mezburundur)
Mezburun İbrâhîm bey yedine bir kıt‘a kayyım ile hücceti itâ olunmuştur ve
mezbûran Süleyman Beşe ile mezbûre Raziye mezkûr İbrâhîm beyden mevkud
mezburun bedeli tımar feragatı mukabelesinde ve 500 guruş zimmetinde akçesi olmağla
taleb ve ahara ebna-i mahalle vâzi‘ olunmasını murad eylediklerinde daʻvâları gayrı
mesmu‘ olduğunu (silik) mezbûr İbrâhîm bey yedine hüccet verildiği kayd şud Fi 20
muharrem sene 1161
Şühûdü’l-hâl
Miralay sabık Seyyid Mehmed Ağa
Miralay derviş Ağa
Bâkî zade Mehmed Ağa
Abdi Zaim
Mehmed Ali zaim
Süleyman bey ibn Halil
es-Seyyid Ahmetli Derviş Süleyman
İbret oğlu seyyid Osman Ağa
S 13/ B 46
111
Medine-i Karahisar-ı sahib mahallatından Sofular Mahallesi sâkinlerinden iken
bundan akdem vefat eden Munla Ahmet bin Şaban Efendi nâm müteveffâ veraseti
zevc-i metrukesi Züleyhâ binti el-Hac Süleyman ile sulbi sagir oğulları Mahmûd ve
Abdurrahman ve Mehmed ve sulbiye sagire kızı Rabia’ya babası mezbûr Şaban
Efendiye münhâsır olduğu şer‘an zâhir ve nümâyan olmağla müteveffayı mezbûrun
muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur tahrîren fi yevmi-l sani aşer min şehri
cemâziyel evvel li sene hamis ve miete ve elf
Mushâf-ı şerîf
cilt 2
Meblağ 14
Mahalle-i
mezbûrada vâki
mülk-ü menzil
Meblağ 80
Beyaz şal 1
Meblağ 2
Kutnî entari 1
Meblağ 1,5
Alaca entari ve
kaftan 1
Meblağ 1,5
Kutnî kaftan 0,5
Meblağ 4
Kırmızı kaftan 1
ma‘a entari 1
Meblağ 3,5
Köhne entari 1
boğasır zıbın 1
Meblağ 1,5
Köhne astar 1 ve
zıbun 1
Meblağ 1,5
Köhne Cebe kürk 1
Meblağ 3
Köhne kürk tabu 1
Meblağ 3
Müst‘amel Kaftan
1
Meblağ 5,5
Mai peniş 1
Meblağ 6
Def‘a müste‘abel
peniş 1 Meblağ 4
Müste‘abel ferace
1
Meblağ 12
Sof ferace 1
Meblağ 12,5
Def‘a müst‘amel
ferace 1
Meblağ 12
Köhne şal 1 ma’a
kuşak 1 Meblağ 2
Müst‘amel kürk 1
Meblağ 0,5
Sarık 5 ve Don 3
Meblağ 12
Cüzdan ma‘a sarık
1
Meblağ 1,5
Cedid sarık 1
Meblağ 11
Def‘a sarık 1 ma’a
şalvar don 1
Meblağ 2
Peşgir 1 ma‘a kaşık
1
Meblağ 1,5
Zincirli kaftan 1
Meblağ 3
Def‘a kutni kaftan
1
Meblağ 5
Entari 2 kaftan 1
zıbın 1 ve şal 1
Meblağ 5,5
Zenne donu 2
Meblağ 1,5
Yağlık 1 ma‘a deri
kumaş 1
Meblağ 2
Simli hançer 1
ma‘a bıçgı 1
Meblağ 10
Evanil-i nühhâsiye
46
Meblağ 46
Fener 1 ma‘a
şamdan
Meblağ 5.5
Sim hatem 1
Meblağ 2
Leğen ma‘a ibrik 1
Meblağ 5
Döşek 3
Meblağ 3
Yağmurluk 1 ma‘a
başlık 1
Meblağ 3
Kilim kiçe 1
Meblağ 14
Yanbolu yorgan 1
Meblağ 3
Yastık 2
sandık 3
Meblağ 7
Bakırdan 1
sahan 4
Meblağ 2,5
Devat ma‘a alet 1
Meblağ 1
Çekme aba 1
Meblağ 2
Kitâb cilt 126
Meblağ 126
Dergi
Meblağ 37,5
Der zimmet Sermet
bin Receb
Meblağ 10
Der zimmet Seyyid
Ahmet oğlu
Mustafa
Meblağ 10
Der zimmet bakkal
Ali
Meblağ 5
Der zimmet Teltel
Mustafa
Meblağ 9
Ba temessüküm bâ
senet
Meblağ 50
112
Cem‘an yekûn guruş 566,5 pare 12(yalnız beş yüz altmış altı buçuk guruş on iki
paredır ) Mine’l-ihracat
Techiz tekfin ber-
muceb-i atî
Guruş 30
Mehri müeccel-i
müsbet zevci-l
mezbûr züleyha
Guruş 166
Pare 27
Rüsumu kısmeti
adi Guruş 14
Katibiyye Guruş
1,5
Emniyye Guruş 2
İhzâriyye Guruş
0,5
Cem‘an yekûn
Guruş 214
Pare 27
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese guruş 352,5 pare 12
Hisse-i
ebb Şaban
Efendi
Guruş 58,5
Pare 12
Hisse-i zevci
züleyha
Guruş 44
Pare 4
Hisse-i ibn
Mahmûd
Guruş 71
Pare 16
Hisse-i
Mehmed
Guruş 71
Pare 16
Hisse-i
Abdurrahman
Guruş 71
Pare 16
Hisse-i Rabia
Guruş 35,5
Pare 8
Esatîrî i’lmi bi’l-a’lem minel Ahmedi aleyhi minas-sallallahu aleyhi vesselâm
Abdullah el-hallafe be medine-i Karahisaar-ı Sahip ğafere lehu.
Müteveffayı mezbûr Ahmetin sonradan zuhûr idüp varisten mezburun
beyinlerinde taksîm olunan eşyasıdır ki ber vech-i ati zikr olunur Fi 12 muhârrem 1161
Halime Züleyha
zimmetinde altın istîfan
behasından Guruş 27,5
Şaban Efendi
zimmetinde müteveffâ
zevcesi Sündüs mehri
müeccelden
Guruş 40
Sagiran-ı mezburan
başlarında vekîli olana
elden
Guruş 11
Dobraş Oğlu zimmıden
garz olunan
Guruş 9
Yekûn guruş
87,5
Yekûn guruş
10500
Hisse-i Şaban Efendi
Meblâğ 1750
Hisse-i Züleyha
Meblâğ 1312
Hisse-i Mahmûd
Meblâğ 2124
Hisse-i Abdurrahman
Meblâğ 2124
Hisse-i Mehmed
Meblâğ 2124
Hisse-i Rabia
Meblâğ 1062
Kesri pare 4
Sagir-i mezbûr Abdurrahman dâhi fevt oldukta ceddi Şaban Efendi ile validesi
züleyha babasından ve sonradan intikal ve taksîm olunan hissesidir
113
Hisse-i Şaban Efendi
7910
Guruş 34
Pare 10
8568 babasından
2124 sonradan zuhur edenden
Toplam 10692
Hisse-i Züleyha an Abdurrahman
guruş 1782
Ba‘dehu mezbûr Mehmed fevt olduktan sonra kezâlik ceddi mezbûr ile validesi
mezbure beyinlerinde babasından ve sonradan intikal ve taksîm olunan hissesidir
Hisse-i Şaban Efendi
7910
Guruş 34
Pare 10
8568 babasından
2124 sonradan zuhur
edenden
10692
Hisse-i Züleyha an Mehmed
1782
Bâ‘dehu mezbûr Rabia dâhi müteveffiye oldukta kezâlik ceddi mezkûr ile
validesi mezbure beyinlerinde ve taksîm olunan babasından ve sonradan hisse-i
müntâkilesidir
Hisse-i Şaban Efendi
An Rabia
Meblağ 3564
Guruş 29,5
Pare 8
Meblağ 4286 babasından
1062 sonradan zuhur
edenden
5248
Hisse-i Züleyha hâtun an Rabia
Guruş 1782
Seham-ı Şaban Efendi ani-l
mezbura
7056 Minel ibn Ahmet mezbûr
8910 Minel Ahmet bin
Abdurrahman
8910 Fihe ibni Mehmed mezbur
3564 İbni es-Seyyid mezbur
1750 An zuhur badet taksim
meblağ
30190
Hisse-i
Guruş 251.5
Meblağ 10
Seham-ı Züleyha ani-l mezbura
5296Minel ahi Ahmet
merkum
1786Minel ibni Abdurrahman
mezbur
1786 İbni Mehmet mezbur
1786 Binti Zeliha mezbur
1316 An zuhur badet taksim
11950
Hisse-i
Guruş 99.5
Meblağ 10
Seham-ı mehmed ani-l mezbur
8568 Anil ibni Ahmet
3134 An zuhur badet taksim
15690
Hisse-i
Guruş 89
Meblağ 12
Küsur pare
4
Mezbur Şaban Efendinin hissesi’
şaiasi
Mezbur Züleyhanın hissesine
virilen
Mezbur Mehmedin babası
cihetleriçün sarf olandır
114
Mukabelesinde ol mikdar eşâyirde
belde
Guruş
040 Nısıf menzil bahası
136 Kitaplar bahası
040 Zimmetinde olan mehri
müeccel
002,5 Harcı Saman
012 Bakr-ı evani Kıyye 12
002 Leğen 1
004 Katlı kazan 1
336,5 An-nakid Meclisi
Şer’ide
065
251,5
Guruş
40 Nısfı menzil sehemi
37,5 İstifan bahası akçe
11 Uşaklar yanında olan akçe
09 Dubraş oğlundan aldığı
16 Mahkemede an-yed
babasına teslim
99,5 Meblağ 10
Guruş
50 Beratlar için arz akçesi
14 Beratlar için sarf olunan
09 İrsal olunan arz ücreti
08 Mürakkaş efendi kayıd baha
80
06 Hâtem 1
06 Sâlice mai alâtı
01 Devat
85 An-nakid teslim
54
89 Pare 4
İmaret Mahallesi sükkânından iken Abdülenbiyâ Beşenin zevcesi Fatıma hâtun
bâ defteri kassam hisse-i ırs-i şer‘iyyesini ahz ve istifâ eyledim dediğin sair
Abdülenbiyânın oğulları yedlerine ibra‘ i hüccet ita olunduğu mülhâsa kayd-ı şud Fi 25
Muhârrem sene 1161
Mezbûr Abdülenbiyânın sagir oğulları Ömer ve Osman nâm müteveffâların
terekelerinden liümm kızkarındaşları İsmihan hâtun defteri kassam mantuku üzere
hisse-i şayi‘asını ahz u kabz eyledim deyip liebb karındaşları Hüseyin ve Mehmed ve
Ahmet yedlerine ibra‘ i hüccet ita olunduğu mülhâsa kâyd-ı sicîl olundu Fi 25
muhârrem sene 1161
S 13/ B 47
Sincan kazasında Paşa karyesinin tevsih berâtıdır. (Kenardaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Silahşör hassadan iş bu rafi‘ tevkî‘ refî‘ü-l şân hakani kıdvetü-l emacîd ve-l ayân
Ahmet paşa zade el-Hac Yusuf bey zide mecdehu divan-ı hümâyunuma arz-ı hal
Karahisar-ı sahib sancağında Mesihanlı nahiyesinde Hasan karyesinde vâki Musa Hacı
zaviyesi vakfının vazîfeyi muayyene ile mütevelli ve vazife’i muayyene ile zaviyedârı
olan Mustafa halife nâm kimesnenin kendisi nâ ehl ve ecanibten olup evladiyette bir
115
türlü alakası olmadığından kat‘i nazar zaviye-i mezburenin evlad-ı meşrutiyeti dâhi
olmayıp ve şurut-u vakfı üzere varidin ve sadırından bir ferd it‘am-ı ta‘am itmeyub
mahsulatının akl-ı baliğ ve emuruna sarf ve istihlâk ile kendüye me’kil ittihat etmekle
canib-i miriye bir akçe nafaka olmadığından başka bu mekûle evladı münkariz olan
zaviyenin taraf-ı miriyeden zabt olunması kavait‘ müraib-i miriyeden olmağla kendinin
sabık eden mahsûlü müteveffa vezir Abdullah paşanın zimmetinde olan on sekiz bin
guruş alacağının on bin guruş yine müteveffa’i müşârun ileyhin tarafından sabık iden
mahsulü vekîli olan müteveffa Halilin canibi miriye olan zimmetinden havâle
olunmakla meblâğ-ı mezbûrun üç bin yüz elli guruşunu müteveffa muma ileyhin
hayatında kendiden ahz eyleyub bâkî altı bin sekiz yüz elli guruşu kıbeli-l ahz muma
ileyh Halil fevt olmağla taraf-ı mirîye olan deyuni mukabele bî-l cümle emvâl ve eşyası
müteveffâ vezîr Polat Ahmet Paşa marifetiyle canib-i mirî içün zabt olunduğundan
kendinin kusur alacağı olan meblâğ-ı mezkûr âlâ hâle kalıp kendüye i’zar olmağla gayri
makbuz bâkî kalan maruz zikr altı bin sekiz yüz guruşu canib-i mirîye şer‘ idüp fî ma
bâ‘de taleb eylememek ve yedinde olan rüznamçeyi hümâyun temessükünü kalemine
teslim idüp canib-i mirîye dâhi senevi on iki bin akçe maktu‘ vermek şartıyla zaviye-i
mezburun tevliyeti ve zavîyedarlığı hilaf-ı şurut mutasârrıf olan ecnebi Mustafa'nın
ref‘inden ber vech-i maktu‘ kendüye tevcih ve yedine berât-ı şerifi alişan ve
başmuhasebeye ilmûhaberi verilmek babında inayet ricâ ve zâvîye-i mezbûr yüz elli iki
nefer reaya ve hâsılı tahtında ma‘a-l sekarı ve tahtu ve rüsumu nebak ve rüsumu a’dinin
ve mevadı saireden dört bin yüz doksan bir akçe yazı ile hıyni tahrîrde Şeyh Paşa
tasarrufunda bulunup bâ‘de vefat evlâdına deyu meşrut ve evlâdı evlâdına gayrı meşrut
idüğü defteri evkâfta mukayyid ve mestûr itdüğü defterhane-i amirem ve zikr olunan
zâvîyedarlık ve tevlîyet vazife-i muayyene ile ve başka başka berâtıyla el-yevm Mustafa
halife üzerinde olduğu Anadolu muhasebesinde ve mir-i muma ileyhin vech-i muharrer
üzere müteveffa müşârun ileyh Abdullah Paşa zimmetinde olan on sekiz bin guruş
alacağının sekiz bin guruşu müteveffa-i müşârun ileyhin emlâkından kendüye virilen
hane bahasından takas ve mahsub ve on bin guruşu dâhi müteveffa muma ileyh Halil’in
zimmetinden havale olunmak üzere kırk sekiz senesinde hazine tezkeresi verildiği
başmuhasebeden ve meblâğ-ı mezkûrlara virilen tezkeresi mezkûr hane bahâsından
müteveffa muma ileyhin zimmetinden irâd ve masraf olduğu dâhi rüznâmçe-i
hümâyunumdan der kenar olunmağın revayı merkûmenin vazife’i muayyene ve başka
başka berât-ı âlişan ile Anadolu derkenarı mucebince hâlâ merkûm Mustafa’nın
116
üzerinde olup lakin nâ ehl olduğu ve şart-ı vakfa riayet eylemediği nâ malûm olmağla
mir muma ileyhin istidası üzere tevcih olunmak babında iftiharü-l ümerail ve-l ekâbir
bi-l fiil baş defterdarım Mehmed dame uluvvûhu telhis etmekle telhâsır mucebince
ref‘inden tevcih olunmak bâbında ferman-ı âlişanım sadır olmağın hakkında mezid-i
inâyet-i padişahanem zuhura getirilub bin yüz altmış senesi zilhîccesinin yirmi sekizinci
günü tarihiyle muvarrih virilen ru’us-u hümâyunum mucebince bu berât-ı hümâyunu
verdim ve buyurdum ki mir-i muma ileyh el-Hac Yusuf zide mecdehu vech-i meşrûh
üzere canib-i mirîye senevi on iki bin akçe vermek şartıyla ref‘ olunan mezbûr yerine
zaviye’i mezkûr vakfının vazife’i mu‘ayyene ile tevlîyet ve vazife’i mu‘ayyene ile
zâvîyedarlığına mutasârrıf olup şöyle ki vezâif-i hizmet tevlîyet ve zâvîyedarlıktır kemâ
yenbagî mer‘i ve mü’di kıldıktan sonra bundan evvel tevlîyet ve zâvîyedarlığa vazife’i
mu‘ayyeneleriyle mutasârrıf olanlar minval üzere mutasârrıf ola gelmişler ise mir muma
ileyh dâhi ol minvâl üzere mutasarrıf olmuşlar isede mir muma ileyh dâhi ol minvâl
üzere tevlîyet ve zâvîyedarlığı içün vazife mu‘ayyenelerin evkâf-ı mezbûr mahsulünden
olup mutasârrıf ola ol babta ref‘ olunan mezbûr Mustafa ve taraf-ı aherden hiç ferd
mani ve mürâhım olmayıp dahil ve taarruz eylemeyeler şöyle bileler alamet-i şerife
itimat kılalar tahrîren fî-l yevmi-l sani aşer muhârrem li sene ehâdi ve sittin ve mie ve
elf
vusul ve kayd fî sulh muhârrem sene 1161
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 14/ B 48
Şerayi‘ şi‘ar Karahisar-ı sâhib sancağında vâki kazaların kadıları Efendiler zide
fazlehum ve kıdvetü-l emâcid ve-l ayân mütesellimimiz Ali Ağa zide mecdehu ve ve
mefâhirü-l emâsil ve-l akran tarafımızdan zâhire cem‘ine mübaşir tâyin olunan İbrâhîm
Ağa ve ayân-ı vilâyet iş erleri zide kadrehum inhâ olunur ki muhafazasına me’mur
olduğumuz diyâr ve ândan bâ fermân-ı âli uddet ve cüz-î hükümetimiz olan Karahisar-ı
sâhib sancağına doğru müteveccihen azamet-i mesmum olmaktan nâşi yalnız Karahisar-
ı sâhib kazasından üç günlük zahirenin defterde nâtık olduğu vech üzere cem‘ ve tedarik
ve amade olunmasıçün bundan akdem tarafımızdan buyuruldu ısdâr ve mübâşir tâyin
ve irsâl olunmuştu siz ki mütesellimimiz Ali Ağa ve mübâşir İbrâhîm Ağa siz bu defa
vürud eden ilam ve kağıdınızda yalnız Karahisar kazasından iktizâ eden zahirenin
bahası verilmek üzere niyaz eylediklerin binaen ricanız hayyızı kabulde olmağla lazım
gelen zâhire baha’i Karahisar-ı sâhib kazasından bir gün evvel mübâşir marifetiyle cem‘
117
ve tahsil ve ber vech-i tekmil teslimi hazine eylemekte mezid-i dikkat eyleyesiz siz ki
mütesellimimiz Ali Ağa ve mübâşir İbrâhîm ağasız sancağ-ı mezbûrun sair
kazalarından iktizâ eden zâhire bahalarınız cem‘ ve tahsil siz ki tefvîz ve ihâle
olunmağla mübâşirin yedinde olan defter mucebince beher kazalardan tarafımıza iktizâ
eden zâhire bahaların hallerine göre kat‘ ve bir gün evvel yerli yerinden cem‘ ve tahsil
ve ber vech-i tekmil mübâşirimiz İbrâhîm ağanın yanına mu‘temet güzâr adamlar koşup
bir saat akdem irsal ve isâle bezl-i iktidâr ve tekayyüdü bî şimar eyleyüb hilafına rıza ve
cevaz gösterilmekten gayetü-l gâye tevkî‘ ve mücânebet eylemeniz bâbında iş bu
buyruldu tahrîr ve isdar (Boş) ile irsal ve tâyin olunmuştur inşâllahuteala vusulünde
gerektir ki vech-i meşrûh üzere amel ve hareket olunup muceb buyuruldu ile amel olalar
deyu
Fî 28 muhârrem 1161
Vusul-ü inşa ve kayd fî sulh muhârrem 1161
S 14/ B 49
Kad vâki gurretü saferü-l hayr es selamü yevmü-l sa’bi
Medine-i karahisar-ı sâhib mahallatından El-Hac Mahmûd Mahallesi
sakinelerinden zat-ı tarif-i şer‘i ile marife olan İsmihan binti Abdüllâtif nâm hâtun
meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde iş bu ba‘isül kitâb sadri oğlu kızı emine binti
Mehmed nâm hâtun mahzarında ikrar-ı tam takrir-i kelam idub iş bu hibe-i ati-z zikrin
suduruna değin sülk-ü mülkümüz Mehmed’e müsellik olup yine mahalle-i mezburada
vâki etrafı sülüseden Derviş İbrâhîm ve Kör Mehmed ve kazım oğlu Mehmed ve taraf-
ı rabi‘ tarîk-i amm ile mahdûd olan bir bab tahtani oda ve bir çardak ve bir miktar
havluyu müştemil mülk-ü menzilimi cem‘i tevâbı‘ ve levâhıkı ve kaffe-i hukuk ve
mürâfıkı ile mâni şerâit-i maziyeden arî olduğu halde iş bu oğlumun kızı merkûme
Emine binti Mehmede hisse’i sahiha’i şer‘iyye ile hibe ve temlik ve ba‘de-l tahliye
teslim eyledim ol dâhi ber minval-i meşrûh meclis-i hibede kabz ve kabûl ve ittihab
idüp ve yine tasarrufu temlikimde olan eşyamdan iki çarşab ve bir makrome ve bir
gömlek ve nısf top bez ve bir bogasi entari ve üç bohça ve def‘a iki çarşab ve iki
yaşmak ve bir çenber ve iki yastık mâ‘a beyaz ve on bir adet sagîr peşkir ve dört köhne
kilim ve bir müste‘abel döşek ve iki minder ve iki çuval ve iki vekiyye bakır avanı ve
bir şamdan ve bir çift eyice arık pabuş ve az nakit otuz dokuz buçuk guruşumu yine
mezbure Emine’ye hibe’i sahiha’i şer‘iyye ile hibe ve temlik ve teslim eylediğimde ol
dâhi meclis-i hibede ittihab ve kabz ve kabûl eyledi ba‘de-l yevm menzil-i mahdûd
118
mezkûr ile eşya’i mezbure ve meblâğ-ı mezkurede alaka ve medhalim kalmayıp
mezbure Emine'nin mülkü mevhûbesi olmuştur keyfe yeşa ve-l ihtiyar mutasarrıfa
olunsun dedikte mezbure Emine dâhi bî-l muvacehe tastike edincek mâ vaki‘ bî-t taleb
ketb olundu hurrire fî yevmi-l salis min şehri saferü-l hayr li sene ehâdü ve sittin ve
miete ve elf
Min hicretü minledi temerru ve-l şeref
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l kuzat ve-l müderrisin el-kirâm müezzin Ahmet Efendi
Fahru-l emasil ve-l akran Müslim Ali Ağa
Mütevelli Mehmed halife
Hamamcı el-Hac İbrâhîm Ağa
Karaoruç zade el-Hac Mehmed
Hamamcı el-Hac Mustafa
El-Hac Ebubekir Beşe
Ve gayruhûm minel huzzâr
S 14/ B 50
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sakinelerinden iken
bundan akdem müteveffiye olan Meryem binti Abdullah nâm müteveffiyenin veraseti
zevc-i dahili Mehmed bin Receb ile sadri kebir oğulları Mustafa ve Hüseyin ve sagîr
oğulları Halil ve İbrâhîm'e münhasır olduğu zâhir ve mütehakkık olduktan sonra
müteveffiye-i mezburun sûk-ı sultanide füruht olunan muhallefatı defteridir ki ber vech-
i ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil aşer min şehri saferü-l hayr li sene ehâdi ve sittin ve
mie ve elf
119
Müste‘abel çuka
Cebe
Kıymet 101
Su tası 1
Kıymet 33
Sahan 1 maa
hazeri 2
Kıymet15
Köhne kilim 2
Kıymet 25
Kutni çantayan 1
Kıymet 100
Köhne bohça 1
mâ‘a
çenber 1
Kıymet 11
Köhne entari 2
Kıymet 33
Müst‘amel
çantayan 1
Kıymet 27
Çuval
Kıymet 5
Müst‘amel döşek
1
Kıymet 81
Mor çenber 1
Kıymet 42
Kahve ibriği 1
mâ‘a köhne
kutusu 1
Kıymet 21
Müst‘amel yastık
Kıymet 29
Sim lif 1
Kıymet 70
Cedid kutni entari
1
Kıymet 140
Müst‘amel serbuş
Kıymet 14
Çarşab 1 Kıymet
26
Sanduka köhne 1
Kıymet 11
Bıçak 1
Kıymet 8
Köhne çarşab 1
maa
gömlek 1
Kıymet 20
Köhne bohça mâ‘a
köhne serbuş
Kıymet 10
Ecza kağıt 1
Kıymet 6
Sim kuşak 1
Kıymet 420
Mehri müeccel
der zimmet zevc
Kıymet 1000
Ceman yekûn guruş 2248
Mine’l-ihracat
Rüsum-u kısmeti
adi
Pare 56
Katibiyye
Pare 20
Çukâdariyye ve
hüddamiyye
Pare 20
İhzariye ve
kaydiyye
Pare 26
Dellaliye
Pare 25
Yekun 137
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese pare 2111
Hissetü-l zevcü-l
mezbûr
Pare 527
Hissetü-l ebb
Mustafa
Pare 396
Hissetü-l ibn
Hüseyin
Pare 396
Hissetü-l ibn Halil
Pare 396
Hissetü-l ibn
İbrâhîm
Pare 396
S 14/ B 51
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Çavuş oğlu Mahallesi sükkanından
iken bundan akdem vefat eden karındaşı Yusuf bin (Boş) nâm müteveffanın veraseti
zevce’i menkuhe’i metrukesi Raziye binti Yusuf nâm hâtun ile sulbiye kebire kızları
Neslihan ve Rahime ve İsmihan ve Kerime ve sagire kızı Ümmühaniye ve li ebeveyn
erkarındaşı Osman ve li ebeveyn kız karındaşı Fatımaya münhasır olduğu zahir ve
120
mütehakkık olduktan sonra tereke-i müteveffayı mezburdur ki ber vech-i ati zikr olunur
hurrire fî-l yevmil samin aşer min şehri muharremü-l haram li sene ehadi ve sittin ve
mie ve elf
Mülk-ü menzil der
mahalle-i mezbure
Guruş 50
Avani nühasiye
Kıyye 30
Guruş 30
Köhne kilim 6
Guruş 3
Def‘a köhne kilim
1
Guruş 1,5
Köhne kalice 1
Guruş 0,5
Köhne döşek 1
Guruş 1
Köhne yastık 3
Guruş 1
Köhne yorgan 1
Guruş 1
Camus dügesi 1
Guruş 15
Hırdavat hane
Guruş 5
Ceman yekun Guruş 106
Mine’l-ihracat
Techiz ve tekfin
Guruş 15
Mehri müeccel
müsbet li
zevce
Guruş 83
Pare 13
Rüsum-u kısmet
Guruş 2,5
Katibiyye ve
çukâdariyye ve
ihzariye
Guruş 1,5
Pare 7
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese guruş 3,5
Bî hesab-ı akçe adet 420
Hissetü-l zevcü-l
mezbûre
Adet 52
Hissetü-l binti
Neslihan
Adet 56
Hissetü-l binti
Rahime
Adet 56
Hissetü-l binti
İsmihan
Adet 56
Hissetü-l binti
Kerime
Adet 56
Hissetü-l binti
Ümmühan
Adet 56
Hissetü-l ümm
Osman
Adet 58
Hissetü-l uht
Fatıma
Adet 29
Kesiri mal
Adet 1
S 14/ B 52
Karahisar-ı sâhib kazasına tabi İsmail nâm karyede vâki mescid-i Şerifde ber
vech-i hasbî imam olan İbrâhîm halife kendü hüsnü rızâsıyla erbab-ı istihkaktan iş bu
rafi‘ tevkî‘ refî‘ü-l şân hakani Osman halife bin Ahmete fariğ olup merkûm dâhi her
vecihle lâyık ve mahal müstehak olmağın tevcih olunup yedine berât-ı şerifim verilmek
babında fariğ mezburun berât-ı atîki mucebince inâyet taleb etmeğin vâki ise sadaka
idüp bu berât-ı hümâyun muadet-i makrunu verdim ve buyurdum ki ba‘de-l yevm
merkûm varıp zikr olunan mescid-i şerifte fariğ mezburun yine imam olup hizmeti
lazımesin mer‘i ve müdî kıldıktan sonra ber vech-i hasbi mutasarrıf olup vakfın bir daha
121
devamı ömür-ü devleti içün duaya müdâvemet göstere şöyle bileler alamet-i şerife
itimat kılalar tahrîren fî evail Şevvâl li sene sittin ve miete ve elf
Vusul fî gurre-i zilhîcce sene 1160
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 15/ B 53
Barçınlı nevahi’i Barçınlı kazalarının üç seneye dek hazeriyeden afvı fermanıdır.
(Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Kıdvetü-l kuzat ve-l hükkâm mâ‘denü-l fezail ve-l kelâm Barçınlı ve Nevahî’i
Barçınlı kadıları zide fazılu hümâ tevkî‘ refî‘ hümâyunuma vâsıl olûcak malum ola ki
Karahisar sâhib sancağında vâki Barçınlı ve Nevahî’i Barçınlı kazalarının ahalileri
Hüsrev Paşa hanı menzilinin imdadiyetini me‘iyyet üzere ru‘yet eylemeleri şartıyla
kazalarından Anadolu valileri ve Karahisar-ı sâhib mutasarrıflarına verile gelen imdad-ı
seferiye ve hazeriye kendilerden mutâlebe olunmamak üzere mukaddema emr-i şerifim
verilmişken ibraz-ı sefirleri ber taraf olmak takribi ile menzil mezkûrun idaresinde bu
mekule kazaların me’muruna hâcet kalmamıştır deyu Karahisar-ı sâhib sancağı
mutasarrıflarına mu‘ayyen olan imdad-ı seferiye ve hazeriyyenin ol evvel tahsiliçün
sabıkan livâ’i mezbûr mutasarrıfı Ebubekir Paşa mukır emr-i şerîf ihdâr ettirub lâkin
zikr olunan Barçınlı ve nevahi’i Barçınlı kazaları kırk ve ellişer evli ikişer karyeden
ibaret kazalar olduğundan maada menzil-i mezbûr tarîk-i ammeden vâki olup emur-u
mühimme ile mürur ve ubur eden evleklerin kesret ve fertinden nâşi bila inayet edası
hayyızı imkânda olmamaktan nâşi nizam-ı menzilin ihtilaline ve kaza-i mezburun
ahalilerinin perişan hallerine bâdi bir hâlet olmağla fukarayı ahalisinin hallerine
merhameten ve nizâmı menzili ihtilâlden siyaneten salifü-z zikr Barçınlı ve Nevahî’i
Barçınlı kazalarından ahali valilerine ve Karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıflarına
mu‘ayyen olan imdad-ı hazeriyye kema kan ol evvel mutâlebe olunmayub menzil-i
mezburun masarıfına tâ’yin ve tahsis olunmak ricasına Barçınlı ve nevahî’i Barçınlı ve
Bolvadin ve Seyidigazi naiyelerin arâkat temelleriyle zikr olunan Hüsrev Paşa
menziline on bir re’s bargir ve gayrı ez cüret ve ocaklar yediyüz doksan yedi buçuk
guruş bargir behâsı ve masarıfı sairesi olduğu ve kaydında mestur olduğu üzere altı adet
kazalardan dâhi dört bin guruş imdadiye tâyin olunduğu mevkufattan ve salifü-l beyan
Barçınlı ve Nevahî’i Barçınlı kazalarının ahalileri menzil-i mezburu mu‘ayyen üzere
ru‘yet eylemek şartıyle kazalarından Anadolu valileri ve Karahisar-ı sâhib sancağı
mutasarrıfları taraflarına mu‘ayyen olan imdad-ı seferiye ve hazeriyye mutalebe
122
olunmayub akd olunmak üzere kırk dokuz ve elli üç ve elli dört senelerinde evamir-i
şerifem verildiği ve bu defâ inayeti ibraz ber taraf olmak takribi ile ber vech-i muharrer
kazayeri mezburundan Karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıflarına muayyen olan imdad-ı
hazeriyyenin kema kan ol evvel tahsili içün mir miran muma ileyh iltimasıyla altmış
senesinde emr-i şerifem verildiği divân-ı hümâyun ve mevkufat-ı kalemlerinin ihrac
olunmakla rahimen lil fukara iki üç seneye dek dâhi kazayiri mezbure ahalilerinden
menzil hizmeti mukabili Anadolu valileri ve Karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıfları
taraflarından imdad-ı hazeriyye taleb olunmamak üzere emr-i şerifim tahrîri babında ve
iftiharü-l ümera’i ve-l ekabir bi-l fiil baş defterdarım olan Mehmed dame uluvvûhu
ilâm etmeğin muma ileyh ilâm mucebince amel olunmak emrim olmuştur buyurdum ki
Vusul buldukta bu bâbta sadır olan emrim üzere amel dâhi ber vech-i muharrer
kazayiri mezbure ahalilerinden menzil hizmeti mukabili iki üç seneye dek dâhi Anadolu
valileri ve karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıfları taraflarından imdad-ı hazeriyye taleb
olunmak üzere baş defterdarım muma ileyh ilâm etmekle ilâm mucebince amel olunup
emr-i şerifimin mazmun münifi ile amel olasız şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız
tahrîren fî evasıt şehri zilhîcce sene sittin ve mie ve elf
Vusul-ü kayd fî 12 safer sene 1161
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 15/ B 54
Düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-
cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib mümehhid-i
bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahkûk bî-sunûf-
ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Anadolu valisi vezirim (Boş) Paşa edammallahuteala iclâlehu
ve kıdvetü-l akran ve-l ikrâm kebirü-l kübera’i-l fihham zül kadr ve-l ihtiram sahibü-l
izz ve-l ihtişam el-muhtaz bî mezidi inayetü-l mülkü-l âlâ Karahisar-ı sâhib sancağı
mutasarrıfı (Boş) dame ikbalûhu ve mefâhirü-l kuzat ve-l hükkâm mâ‘denü-l fezail ve-l
kelâm (Boş) ve (Boş) ve (Boş) kadılar zide fazılûhum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl
olûcak malum ola ki iftiharu-l havas ve-l mukarrubn mu‘temedü-l melükü-l sultanide
muhtarul ferdü-l mütevekkin bîl fiil darü-l saadetim ağası olup Haremeyn-i şerifede
evkâf-ı nazırı olan Beşir Ağa dame uluvvûhu divân-ı hümâyunuma arz gönderip taht-ı
nezaretinde olmağla Seydigazi ve Bolvadin kazası beynin de vâki merhum hüsrev Paşa
evkâf-ı mevruzul kalem ve maktu‘u-l kadem serbest olup üzerlerine edası lazım gelen
aşar-ı şer‘iyye ve rüsumu örfiyeleri cânib-i vakfa eda eylediklerinden sonra tekâlif-i
123
örfiye ve evasıtdan muaf ve mütesellim olup imdad-ı sefireyan ve hazeriyan dâhi hıfz
olundukta mukâyyid iken vakf-ı şerîf reayalarından mugayir emri alişan imdad-ı
sefiriye ve hazeriye mutalebesiyle rencide ve remide ve berakende şeriat-ı akliyyete bais
ve badir oldukların arz-u hallerin inha ve istida inayet etmeleriyle vakf-ı şerîf reayası
mugayir emr-i âli ol mekule tekalif-i taleb ve ahar behane bir dürlü rencide olunmayub
serbesiyet üzere zabt ve rabt olunmak bâbında emr-i şerifim ve ber mûceb ricasına ilam
etmekle imdi vech-i meşrûh üzere amel olunmakla canibinde ferman-ı âlişanım sâdır
olmuştur buyurdum ki hükmü şerifim vardıkta bu babta vech-i meşrûh üzere şerefyafta-i
sudur iden iş bu emr-i âlişanımın mazmun-u münif birle amel olup hilafına rızâ ve
cevâz göstermeyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahrîren fî yevmil sani
min zilhîcce sene sittin ve mie ve elf
Vusul fî 12 safer 1161
Mucebince sadri kızları ağası mektubu dâhi varid olmuştur
Be-makam-ı kostantinîyye el-mahrûse
S 15/ B 55
Acem el-Hac Mehmedin kısmet defteridir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Fakih paşa Mahallesi sükkanından
iken bundan akdem fevt olan Acem el-Hac Mehmed bin kardaş nâm müteveffanın
veraseti zevce’i menkuhe-i metrukesi Leyla han binti Abdullah nâm hâtun ile sulbiye
sagire Satıya ve müteveffa oğlunun kızı Fatıma nâm sagireye ve li ebeveyn kız
karındaşı Ümmühan nâm hâtun gaibeye münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve
mütehakkık olduktan sonra tashih meselesi bî hükmü-l ferâyiz yirmi dört sehimden
itibar olunup seham mezburdan zevcesi mezbureye üç sehim ve merkumeye on iki
sehim ve oğlunun kızı mersumeye dört sehim ve mezbûr Ümmühan’a bâkî beş sehim
isabet eylediği ba‘de-l nümâyan müteveffa mezburun ma‘rîfet-i şer‘ ile tahrîr ve ber
minval-i muharrer beynel verese tevzi ve taksîm olunan muhallefatı defteridir ki ber
vech-i ati zikr olunur hurrire fî gurre-i saferü-l hayr sene ehâdi ve sittin ve miete ve elf
124
Mülk-ü menzil der
mahalle-i mezbûr
Guruş 150
Bogasi top 11
Guruş 16,5
Beledi yastık yüzü
Adet 9
Guruş 5
Yorgan yüzü
Adet 5
Guruş 4,5
Silecek
Adet 3.5
Guruş 3,5
Kaba peştamal
çift 11
Guruş 12,5
İpekli peştamal
çift 10
Guruş 20
Keten bezi
top 3
Guruş 2
Sarık
Adet 2
Guruş 3
Haleb alacası top
4
Guruş 10
Yemeni çenber
top 6,5
Guruş 65
Car kuşak
Adet 10
Guruş 12,5
Hadal
top 1
Guruş 10
Kıyımhane al
değirmi 13
Guruş 3
Def‘a kıyımhane
top 1
Guruş 4
Çit yastık
yüzü
Çift 2
Guruş 1
Kumaş yastık
yüzü 1
Guruş 1
Adana çiti değirmi
16
Guruş 2,5
Parça alaca
Pare 10
Karacalar kuşağı 1
Guruş 0,5
Müste‘abel serbuş
1
Guruş 0,5
Bogasi yelek 1
Guruş 0,5
Vale
Adet 16
Guruş 3
Bürüncük gömlek
2
Guruş 2
Diyarbekir hattı
değirmi
Adet 13
Guruş 3
Def‘a mum çenber
top 3
Guruş 10
Al yemeni 3
Guruş 2
Def‘a al çenber
değirmi 2
Guruş 1,5
Beledi döşek yüzü
1
Guruş 1,5
Çal sarığı
Adet 3
Guruş 1
Def‘a al yemenisi
2 Guruş 1
Kalıbdanlı mum
çenber 1
Guruş 5
Değirmi buşi top 1
Guruş 25
Def‘a al vale
değirmi 13
Guruş 2,5
Küçük boy buşi 1
Guruş 1,5
Def‘a değirmi buşi
10
Guruş 2,5
Def‘a değirmi
buşi 2
Guruş 1,5
Def‘a al vale top 2
Guruş 2
Derayı endaze
adet 319
Guruş 64,5
Sim Münakkaş
takye 2
Guruş 0,5
Bal mumu
müste‘amel torba
2
Guruş 1
Pare 10
Camedan ve
köhne bohça 1
Guruş 0,5
Tüfenk 1
Guruş 5
Kalıptan münkal
Adet 28
Guruş 10
Bürüncük tokmak
1
Guruş 1,5
Der zimmet bâ
temessük 12
Der kese
Guruş 4
Mukavva devat 1
Guruş 0,5
Defter
Pare 10
Tesbih
Pare 10
Afyon
Pare 20
Altun veznesi 3
Guruş 0,5
İpek ve arîçki 1
maa vezene 2
Guruş 1
Kemer kabına maa
iplik 10
Guruş 0,5
Merabet
Guruş 1,5
Def‘a peştamal 1
Guruş 0,5
Demir bükeği
Guruş 0,5
Beştenmete 2
Guruş 0,5
Tahta sanduka 1
Guruş 0,5
Demir terazi 1
Guruş 0,5
Peynir tulum 1 Köhne yağmurluk Yün Gül Çuval 2
125
Guruş 1 1
Guruş 1
Guruş 1 Guruş 0,5 Guruş 1
Akçe tahtası 2
Guruş 0,5
Hırdvat oda
Guruş 1,5
Akdic bargir 1
Guruş 20
Evan-ı nühasiye
30
Guruş 30
Leğen 1 maa ibrik
1
Guruş 3
Köhne Cebe köz
küreği 1
Guruş 1
Köhne zıbun maa
kaftan 1
Guruş 1
Peniş kar küreği 1
Guruş 2,5
Diz çağışırı
Pare 10
Kahve ibriği
Guruş 0,5
Köhne sarık 1
Guruş 0,5
Köhne şalvar 1
Guruş 0,5
Köhne dizlik 1
Guruş 0,5
Müste‘amel
yorgan 2
Guruş 3
Kilim 3
Guruş 9
Dakik kile 3
Guruş 6
Şair kile 2
Guruş 3
Yastık 1
Guruş 1
Hırdavathane
Guruş 3
Ceman yekun
Guruş 592
Mine’l-ihracat
Techiz ve tekfin
Guruş 12,5
Deyn-i müsbet
ba‘de-l salih bin
Ahmet
Guruş 10
Mehri müeccel
müsbet li zevcetü-
l mezbure
Guruş 100
Resm-i adî
Guruş 15
İrsaliye ve
kalemiye
Guruş 2,5
Hüddamiye ve
çukâdariye
Guruş 4,5
Emniyye
Guruş 2,5
İhzariye
Guruş 0,5
Harc-ı hüccet ve
seyabet ve kayyım
1
Guruş
Divân-ı
müteferrika Guruş
9
Kaydiyye
Guruş 0,5
Ceman yekun
Guruş 162
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese 430
Hisse-i zevcetü-l
mezbura
Guruş 53,5
Rub 1
Hisse-i binti-l mezbûr
Satı
Guruş 215
Hisse-i bintil ibni-l
mezbûr Fatıma
Guruş 70
Rub 2
Hisse-i uhdü-l mezbûr
el-mefkut
Guruş 91
Rub 1
Sagiretan mezburetan Satı ve Fatımaya mezbûr Leyla Han binti el-Hac Ahmet
vasi nasb ve yedine hücceti şer‘iyye ita olunduğu bu mahalle şerh verildi
Fî gurre-i safer 1161
126
S 16/ B 56
El-Hac Ali ’nin vakfiyesidir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Elhamdülillezî ellezi cea’lel hasenat mezheptehü li seyyiatî ve ceale sadakat
muzafatehu lil- hatayati eftalül ta’ati ve ecve vel hayrati ve ceale duâil ihya’i hedayâ el-
emvatî vesselavati ve’s-selamü âla e’azzel mümkinati ve eşrefil mahlukati şefial
ümmete’l-asiyete yevmel arasati lehûl lehü’ş şefaati’l-kübra vel mücazati’l bahirati ve
ala elihi ve eshabihi ashabül hayrat ve hasenat hemmen nücumul hamdi ve akmaru’l-
mille icma’ahum fihi ve iftilafahum reseme galelallahu teala tebareke ve teala
Allahümme yalemu innallahe bi gabli tevbeti an i’badihi ve ya’hûzûl isbat ve innallahe
hüvet tevvaburrahim eyyabat yedeyne fihi hasar-ı hisabı seyyinet a’nil müsabatı
mahallatından İmaret Mahallesi sükkânından iş bu sahibü-l hayrât ve-l hasenat ve
ragıbü-l sadakat ve-l mübedderat vesalik-i mesalik el-ubudîyyet ve-l ita‘at el-Hac Ali
bîn Mirza nâm kimesne tarafından vakfı ati-l beyana ikrar ve tescil ve teslime ve
merreten bâ‘de ahere dava ve rucu‘a vekîl olup Süleyman bin Mustafa ve Mehmed
bin Mustafa nâm kimesneler şehadetleriyle vekâleti sabit ve subut-u vekaletine hükm-ü
şer‘i la hâk olan es-Seyyid İbrâhîm bin Yusuf nâm kimesne meclis-i şer‘-i şerîfi enverde
mahfel-i dinî münif ezherr de vakıf vakf-ı mezburun ahkam-ı vakıf cari ez-zikr beni
ahkâm ve te’yit üzere teşyid ve temhîr içün mütevelli nasb ve tâyin ettiği iş bu sahibü-l
kitâb Munla Mûsa bin Süleyman nâm kimesne mahzarında bi-l vekale ikrar-ı sahihi
şer‘i ve itiraf-ı sarihi mer‘i kılıp müvekkilem mezbûr el-Hac Ali enfes emval ve i’tası
menalinden ifraz ve imtiyaz eylediği rayic fî-l vakt yüz guruşunu ba niyeten Safiye ve
Tevattiye-i vafiye halisalu Cenâb-ı rabbülalemin limen yezi‘a icrâ muhsinin vakf-ı
sahihi müdebbir ve habs-u sarih mahalde a’mme-i vakf ve habs idüp şöyle şart eyledi ki
meblâğ-ı mezbûr yed mütevelli ile rehin-i kâvi ve kefil-i malı ile seniyyede onu onbir
hesabı üzere devr-i şer‘ ile istirbah olunup hasıl olan gallesinden beşer guruşun fukaraya
tasadduk ve beşer guruşun mütevelli mezbûr kendi mesarıfına sarf idüp mukabelesinde
Kuran-ı Kerim tilavet eyleyib sevabını ruhuma ihda eyleye tevliyet-i mezkûre evvela
kendi bâ‘de vefata evladı evlâd evladına batnen bâ‘del batın ve karnen bâ‘del karnin
mütevelli vech-i muharrer üzere gallesine mutasârrıf olalar el‘iyaz billahiteala ba‘de-l
inkıraz Medine-i Münevvere nurullahiteala fukarasına sarf oluna deyu imam şurut ve
tekmil koydurula meblâğ-ı mezburu fariğan an aniş şevagîl mütevelli mezbûra teslim ol
dâhi tesellüm ve kabzını ikrar ve itiraf eyledikten sonra vakf-ı mezburun rücu‘ âlâ
vechi-l mahud bâ‘de sudur daʻvâ el-racu‘ hakim-i mevki sadr-ı kitâb tuba leyh ve
127
hüsnü meab hazretleri Ala min yerâh minel e’immeti-l müctehidin vakf-ı mezburun
sıhhat ve lüzumuna hükm-ü sahihi şer‘i etmeğin vakf-ı sahih ve lazım olup min bâ‘d
nakz ve nakizıne mecal u mahal oldu femen beddele bâ‘de bas’emi’ahu fe inne ma
ileyhi alellezine innellahe semi’ul alim ve icrayı vakıf ala hayyul hıvvârül kerim çeru
zalik ve hurrire fî-l yemil sadis min şehri saferü-l hayr li sene ehadi ve sittin ve miete
ve elf
Şühûdü’l-hâl
Munla Ali bin İsmail
Munla Mahmûd bin Munla Mehmed
Süleyman bin Receb
Munla Ali bin Ahmet
Ahmet bin İbrâhîm
Ali bin Süleyman
Mehmed bin Receb
Süleyman bin Mustafa
Mehmed bin Mustafa
Ve gayruhûm
S 16/ B 57
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından (Boş) Mahallesi sakinlerinden vekîl
Mustafa bin Kardaş bey nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde bundan
akdem vefat eden liebb karındaşı el-Hac Mehmedin terekesine vâzi‘ü-l yed olan
zevcesi iş bu ba‘isül kitâb Leyla han binti el-Hac Ahmet nâm hâtun mahzarında üzerine
daʻvâ ve takrîr-i kelâm idüp merkûm el-Hac Mehmedin zimmetinden on iki sene
mukaddem fevt olan diğer liebb karındaşım Hasan fevt oldukta mezbûr Hasanın
terekesinden hâlâ diyar-ı acemde olup gaib ani-l meclis olan li ebeveyn kız karındaşı
İfahan binti mezbûr Kardaş nâm Hatuna ber-muceb defteri kassam yüz seksen guruş
isabet eyledikte mezbûr el-Hac Mehmed isâl içün emânet vâzi‘ olunup kıbelü-l ittisal ol
dâhi vefât etmekle gaibetü mezbure İfahan benim liebb karındaşım olup emanete ben
layık olduğum ecilden tereke-i müteveffayı mezburdan meblâğ-ı mezbûr ihrac ve bana
vâzi‘ veyahut bir emin mahalle li ecli-l isâle vâzi‘ olunmak matlubumdur dedikte gıbbe-
s su’âl mezbure Leyla Han ber vechi muhârrer zevci zimmetine emânet vâzi‘
olunduğunu ikrar lakin zevcem mezbûr el-Hac Mehmed fevtinden on sene mukaddem
meblâğ-ı mezburu irsal ve bî-t tamam mezbûr İfahan’a teslim ol dâhi ahz u kabz ve
128
hususu mezbura müteallıka davadan zevcem merkûm el-Hac Mehmedin zimmetini ibra‘
eyledi deyu defala mukabele edilcek gıbbe-s su’âl ve akibü-l inkâr mezbûr Leyla
han’da def‘i meşruhunu mübeyyin beyyine taleb olundukta Medine-i mezbura
sakinlerinden Acem taifesinden şah vekili olan İbrâhîm bin kulu ve Munla Mustafa bin
Mirza nâm kimesneleri li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran olup eser-i istişhad fi-l
hakika mezbûr Leyla Hanın zevci müteveffayı mezbur el-Hac Mehmed bin kardaş bey
nâm kimesne tarih-i fevtinden on sene mukaddem müdde-i mezburun iddia eylediği yüz
seksen guruş emaneti li ebeveyn karındaşı gaib mezbûr İfahan’a irsal idüp ol dâhi ahz u
kabz ve hususu mezbûr müteallıka amme-i daʻvâdan karındaşı merkûm el-Hac
Mehmedi zimmetini ibra‘ i amm ile ibra‘ eylediğini bizler tarîh-i mezkûrda sıla-i rahim
içün ol tarafa vardığımızda bizim huzurlarımızda ikrar ve itiraf eyledi bizler bu hususa
ber vech üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz diye her birerleri âlâ tariki-l şehade
haber vermeleriyle müdde-i mezbûr ve iki Mustafayı ber vech-i muarazadan men verile
mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî yevmi-l hamis aşer min şehri saferü-l hayr li sene ehadi
ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
El-Hac Abdurrahman bin el-Hac Mehmed Efendi
El-Hac Ömer bin Şaban
Bıyıklı Süleyman bin Mustafa
Evahir zade el-Hac İsmail
Acem Munla Mûsa
Ve gayruhûm
S 16/ B 58
Acem İbrâhîmin kayyım hüccetidir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i karahisar-ı sâhib mahallatından Fakih Paşa Mahallesi sükkânından
iken bundan akdem fevt olan Acem el-Hac Mehmed bin Kardaş bey nâm müteveffanın
veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Leyla han binti el-Hac Ahmet ile sulbiye sagire
kızı Satı’ya ve oğlunun kızı sagire Fatıma’ya ve li ebeveyn kız karındaşı İfahan nâm
gaibeye münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve mütehakkık olduktan sonra gaib
mezbûr İfahan li ebeveyn erkarındaşı müteveffayı mezbur el-Hac Mehmedden ber-
muceb defteri kassam intikal ve isabet eden doksan bir guruş bir semen mal mevrusasını
129
ahz u kabza kıbel-i şer‘ enverde bir kayyim nasb olunmak lazım ve mühim olmağın
Medine-i mezburada imrad-ı acemin cüz-i ve külli muhallefatlarını ahz u kabza ve
vatanlarında olan varislerine isâle bâ hattı hümâyun şevket müfurun şah vekili olan iş
bu rafi‘ haze-l kitâb İbrâhîm bin Kulu nâm kimesne salih ve müstakim ve kayyımlık
uhdesinden gelmeye kâdir olduğu zeyl-i sahifede muhârrer esami müslimin haber
vermeleriyle hakim-i mevki‘ sadr-ı kitâb tevli rüsûmat Hazretlerini mezbûr İbrâhîm
gaib mezbureye kayyım nasb ve tâyin eyleyib ol dâhi kabûl ve merasimini edaya
ta‘ahhüt olmağın hazel vesika âlâ mâ hüve-l hakika ketb olundu fî-l yevmil raci aşer
min şehri saferü-l hayr li sene ahadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l müderrisin el-kirâm kasabalı Ahmet Efendi
El-Hac Abdurrahman bin el-Hac Mehmed Efendi
El-Hac Mûsa ibn el-Hac Mehmed
Fazlı zade damadı el-Hac Ömer
Acem Munla Mûsa bin mirza
Ve gayruhûm minel huzzâr
S 16/ B 59
Kahve döğen Yusuf’un kısmet defteridir. (Kenardaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i karahisar-ı sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sükkanından iken
bundan akdem vefat eden Yusuf bin Balı Beşe nâm müteveffanın veraseti zevce’i
menkuhe’i metrukesi rahime binti Murad ile sulbi kebir oğlu Ali ye ve sulbi sagîr oğlu
Mehmede ve hamil mevkufe münhasır olduğu lede-ş şer‘il Enver zahir ve mütehakkık
olduktan sonra verese mezbur iltimasları ve ma‘rîfet-i şer‘ ile müteveffayı mezburun
sûk-ı sultanide bey‘ min yezid olunan muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur
hurrire fî-l yevmil sani aşer min safer sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
130
Mahalle-i
mezburada vâki
mülk-ü menzil
Kıymet 2000
Müste‘amel
kilim
Kıymet 80
Def‘a müste‘amel
kilim 1
Kıymet 32
Bakraç
Kıymet 32
Sahan
Adet 8
Kıymet 109
Def‘a sahan 1
cifri 2
Kıymet 20
Aba peniş köhne
1
Kıymet 100
Yastık yüzü 1
Kıymet 20
Köhne entari 1
Kıymet 16
Sagîr kilim 1
Kıymet 15
Def‘a kilim 1
Kıymet 109
Tepsi 1 Kıymet
55
Tencere 1 Kıymet
82
Def‘a köhne
kilim 1
Kıymet 31
Köhne Sedir keçesi 1
Kıymet 44
Def‘a tepsi 1
Kıymet 96
Kuplu tas 1
Kıymet 31
Hoşab tası 1
Kıymet 14
Müste‘amel
kutni entari 1
Kıymet 109
Köhne entari 1
Kıymet 24
Maşa ve balta
Kıymet 27
Def‘a kilim 1
Kıymet 100
Kazgan 1
Kıymet 150
Sagîr leğen 1
Kıymet 26
Köhne çağşır 1
Kıymet 91
Köhne döşek 1
Kıymet 70
Köhne yastık 1
Kıymet 18
Def‘a köhne
yastık 1
Kıymet 14
Leğen maa ibrik
1
Kıymet 133
Tencere 1
Kıymet 34
Kahve tepsisi 1
Kıymet 14
Def‘a bakraç 1
Kıymet 23
Kahve ibriği 1
Kıymet 40
Çit yorgan yüzü 1
Kıymet 65
Cedid halebî sarık 1
Kıymet 147
Def‘a köhne
döşek 1
Kıymet 45
Def‘a tebsi 1
Kıymet 86
Sagîr talba
Kıymet 8
Sagîr kahve ibriği
4
Kıymet 40
Müste‘amel sarık 1
Kıymet 34
Heybe 1
Kıymet 8
Def‘a köhne
kilim 1
Kıymet 7
Lengiri
Adet 4
Kıymet 140
Sac ayak 1
Kıymet 8
Def‘a kilim 1
Kıymet 100
Köhne zili 1
Kıymet 14
Def‘a tencere 1
Kıymet 98
Hamam tası 1
Kıymet 32
Su tası 1
Kıymet 25
Şamdan 1
Kıymet 32
Köhne fener 1
Kıymet 28
Def‘a şamdan 1
Kıymet 40
Çuval 2
Kıymet 17
Köhne yorgan 1
Kıymet 7
Def‘a sahan adet 4
Kıymet 115
Def‘a bakraç
Kıymet 41
Müste‘amel çuka
peniş 1
Kıymet 167
Kütahya fincanı
16
Kıymet 20
Çift bıçak 1
Kıymet 30
Kara sığır ineği
Adet 3
Kıymet 1000
Zincirli altun
Adet 4
Kıymet 440
Hınta kile
Adet 5
Kıymet 300
Der zimmet
bayram an karye-
i Kınık Pare 1440
Der zimmet
Mehmed ve
Hasan an karye-i
Süğlün
Pare 1120
Nakt-ı mevcuttur ki
Pare 480
Ceman yekun
Pare 9490
Mine’l-ihracat
131
Techiz ve tekfin
Pare 520
Mehri müeccel li
zevcetü-l mezbure
Rahime
Pare 1707
Kendinden
mukaddem
müteveffiye-i
zevcesi Asya’nın
mehri müecceli
Pare 1667
Rüsumu adi
Pare 247
İrsaliye ve
kaydiye
Pare 45
Emniyye
Pare 45
Hüddamiye ve
çukâdariye
Pare 45
İhzariye
Pare 10
Dellaliye
Pare 60
Masarıf-ı
müfredat
Pare 65
Cem‘an yekûn
Pare 4401
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Pare 5589
Hisse-i zevci-l
mezbure
Pare 637
106
Akçe 2
Hisse-i ibni-l
mezbûr Ali
Pare 1384
336
Akçe 2
Hisse-i ibni-l
mezbûr Mehmed
Pare 1384
725
Akçe 2
Hisse-i hamil
mezbûr
Pare 1344
239
Akçe 2
Teslimat cem‘an
Pare 358
Akçe 2
Kesr-i bâkî 1
Sagîr mezbûr Mehmed dayısı oğlu İbrâhîme hücceti şer‘iyye vasi nasb olunduğu bu mahale şerh verildi
fî 12 safer 1161
S 16/ B 60
Ahiler karyesi içün sipahiler ile zaviyedarın keşif hüccetidir. (Kenardaki şerh
kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Husus-u atî-l beyânın mahallinde ru‘yet ve fasl-ı husumet olunması babında
(Silik) sadır olan emr-i âlişana imtisalen taraf-ı şer‘ enverden katib Ahmet Efendi irsal
ol dâhi zeyl-i vesikada muharrer esami müslimin ile karahisar-ı sâhib kazasına tabi
olunmasında Ahiler ve mevkufatta Ortaviran karyesi tabir olunan mezra‘ üzerine varub
akd-ı meclis-i şer‘ eyledikte mezra’i mezbûre bâ berât-ı âlişan ve defteri mutasârrıf
olanların yedlerinde olan suret-i defteri hakani ve taksîm emirlerine nazar eyledikte Ahi
Sarol zâvîyedarı Abdülhalim’in suret-i defterinde dört yüz elli sekiz akçe ile mezra‘ada
ve Abdullah sipahinin yüz elli dönüm ile çiftlik şerman deyu İbrâhîm sipahinin doksan
dönüm ile çiftlik baba azizden ve kara Hüseyin sipahinin elli dönüm ile çiftlik me’muru
132
tahrîr ve tasrih olunup mürur-u eyyam ile sınırı ve hududları malum olmayıp İbrâhîm ve
kara Hüseyin gaib anil meclis olmağın zaviyedar ile Abdullah sipahi ve mezra‘i
mezburu ziraat edenler mevcut oldukları halde bî-l terahil mezbûr zaviyedar
Abdülhalim’e yüz dönüm ve mezkûr Abdullah sipahiye doksan iki dönüm ve mersûm
İbrâhîm sipahiye altmış dönüm ve merkûm kara Hüseyin sipahiye otuz iki dönüm âlâ
ve evsat ve edna itibarıyla ifraz ve her birerlerine sınır ve hudud ve alametler ihdas birle
taksîm eyleyub ve zikr olunan miktardan ziyade dâhi arâzi olmamakla ol vecihle
mahallinde fasl olunduğun mevlânâ mezbûr Ahmet Efendi mahallinde ketb ve mu‘abeat
olunan emna-i şer‘i ile meclis-i şer‘e gelip âlâ vukua inha etmeleriyle iş bu vesika’i
emnika ketb olunup yedlerine ita olundu hurrire fî-l yevmi-l ışrin min safer li sene
ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
El-Hac Süleyman ibn el-Hac Mustafa an karye-i Ayasini
Ayvaz Beşe bin Kasab Hasan Beşe
Ayasini karyesi imamı Munla Ahmet Abdullah bin Osman karahisardan
Abdullah bin Murad Ağa karahisardan
Himmed bin Mehmed an karye-i emas eyni
Mustafa bin Mehmed an karye-i Yabaldık
Hüseyin bin Mustafa an karye-i mezbûr
Ve gayruhûm minel huzzâr
S 17/ B 61
Ortaviran karyesinde olan arazileri taksîm defteridir. (Kenardaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Bâ‘isü tahrîr-i defter budur ki Karahisar-ı sâhib kazasında vâki el sene’i nasta
Ahiler ve defterhanede Ortaviran karye tabir olunan harabe karye toprağında bir zâvîye
ile üç çiftlik benim tımarım olup zâvîye-i mezburenin bâ berât-ı âlişan zaviyedarı olan
Abdülhalim yedinde olan sureti defterinde dörtyüz elli sekiz akçe yazıyle mezra‘i Ahi
sarol der Karye-i Ortaviran deyu tahrîr olunup ve yüz elli dönüm yazı ile çiftlik şer‘
mah el-Hac Abdullah’ın tımarı olup doksan dönüm yazı ile çiftlik baba aziz İbrâhîm
sipahinin olup ve elli dönüm yazı ile çiftlik bey timur kara Hüseyin sipahinin olup lakin
karye'i mezbûra arazisi yazıldı miktarına kifayet etmekle bâ şerahını beyinlerinde
taksîm olunup ve arâzi-i mezkûreleri ziraatçileri isimleri ile herkesin arazileri hudud ve
sınırlarıyla taksîm olunup ve mahallinde fasl olunduğu hüccet-i şer‘iyye olunmağın
133
gerek zâvîye merkumun ve gerek sipahileri hisselerine virilen arazilerdir ki ashaba
isimleriyle ber vech-i ati zikr olunur fî 20 safer 1161
Mezra‘a’i Ahi sarol içün tefrik ve tâyin olunan beyan eder
Dönüm Adet
10 Derzimmet el-Hac salih
14 Derzimmet emur oğlu
07 Derzimmet İsmail Beşe
05 Derzimmet İsmail Beşe
01 yine Derzimmet deli Mehmed
10 Derzimmet Nuhbalı oğlu Ali
14 Derzimmet Hacı oğlu Mustafa
03 Derzimmet öksüz oğlan
08 Derzimmet danacı oğlu tarıktan
05 yine Derzimmet danacı oğlu havlu içünde
07 Derzimmet Hamza cihetinde
15 Derzimmet Mûsa
02 Derzimmet Hüseyin oğlu
101 yalnız yüzbir dönümdür
El-Hac Abdullah sipahinin şarman çiftliği tefrik ve tâyin olunan beyan olunur
Dönüm
Adet
10 delikli kaya kurbunda
15 Derzimmet Hüseyin oğlu
26 Derzimmet Cafer oğlu
30 Derzimmet bayram oğlu
09 Derzimmet Osman
90 yalnız doksan dönümdür
İbrâhîm sipahinin çiftlik baba aziz içün tefrik ve tâyin olunan beyan olunur
Dönüm adet
15 Şeyh çayırı
134
05 Derzimmet Hacı oğlu Mustafa ayağının kurbunda
03 Derzimmet kara cenk
12 Derzimmet Balı oğlu Armud dibine
07 yine Derzimmet Balı oğlu
10 gümüşün gedikte Balı oğlunun usta yanında
10 Derzimmet İlyas
62 yalnız altmış iki dönümdür
Kara Hüseyin sipahinin semanur çiftliği içün tefrik ve tâyin olunanı beyan eder
Dönüm Adet
8 Derzimmet İlyas
7 Derzimmet Hamza İlyas başında
7 Derzimmet danacı oğlu Hamza başında
5 Derzimmet deli Mehmed küçükpınar başında
5 Derzimmet Hacı oğlu atlı topalda
32 yalnız otuziki dönümdür
Bâlada tahrîr olunan araziden arziye ve zûhur eyledikte zâvîye-i mezkure
zaviyedar zabt etmek üzere fasl olunduğu şerh verildi
S 17/ B 62
Mihailli hacı halil ve hacı mehmedin ibra hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Fî-l asl Mihail kazasına tabi Tirliye karyesi sakinlerinden Karahisar-ı Sâhib
şehrinde misafir sâkin Mustafa bin Hıdır nâm kimesne meclis-i şer‘-i şerîf enverde iş
bu baisetü-l kitâb Medine-i mezbura Mihail karyesi sakinlerinden el-Hac Halil bin
Mustafa ve el-Hac Mehmed bin Ahmet mahzarlarında üzerlerine daʻvâ ve takrîr-i
kelâm idüp tarih-i kitabtan on iki ay mukaddem sulbi kebir oğlum (Boş) nâm
şab emirde mezbûr Halile iki ay miktarı koyun çobanı olup karye'i mezbûr
sakinlerinden ve oğlu oğlu Osman oğlum mezburu bî gayrı hâk bıçak arkası ile birkaç
yerinden vucuduna darb eyledikte mezbûr çıkup iş bu mezkûr Mehmede çoban olup
onun dâhi altı ay koyunlarına ra‘i idüp bâ‘dehu mezburanın yanlarında iken zayi‘ olup
el-an hayatı ve mematı nâ malum olmağla mezburan oğlum mezbûr hayyen ve meyyiten
taleb ederim sual olunup muceb-i şer‘isi icra olunmak matlubumdur dedikte gıbbe-s
135
su’âl mezburan cevablarında vech-i muhârrer üzere her birlerinin müddet-i mezkurda
hizmeti çobanlıklarında olduğunu ikrar lakin oğlu mezkûr (Boş) Ağam hizmet
eyledikten sonra kendine ücreti olan beş re’s toklu ve bir kurak ve bir entari ücreti virub
cemaat-i müslimin huzurlarında karyeden ihrac iş bu babam mezbûr tarafına rehin olup
hatta Şevvâli şerifin onuncu günü Medine-i mezbure civarında kal’a görünmez nâm
mevzi‘de zâhir üzre olduğunu cem gafir dâhi ru‘yet idüp vech-i muhârrer üzere
karyemizden gidip mahal mezburada giderken ru‘yet edenleri ihzâr ve su'âl olunsun
deyu cevap eylediklerinde karahisar sakinlerinden söğütlü memi oğlu Mustafa ve
kınıklı Habib oğlu Hüseyin nâm kimesneler meclis-i şer‘e li ecli-ş şehade hazıran olup
istihbar olunduklarında iş bu Şevvâl-i şerifin onuncu günü müdde-i mezburun oğlu
(Boş) nâm kimesneyi Medine-i Karahisar kurbunda kal’a görünmez kurbunda vilayetine
zâhir olurken ru‘yet idüp hatta bizlere Altıntaş kazası yoluna su'âl eyledi deyu her
birerleri âlâ tariki-ş şehade ihbar eylediklerinde müdde-i mezbûr i‘ade’i kelâm idüp
benim dâhi oğlum haya karyede mezburdan huruc ve benim canibime gelir ancak esna’i
tarikte zayi‘ olduğuna ilm-i muhit olmağla mezburandan oğlum mezkûr içün daʻvâ ve
neza‘ım yoktur hususu mezbûr içün daʻvâyı mezkûranda mezburanın zimmetlerini
meccanen ibra‘ i amm ibra‘ ve iskat eyledim ba‘de-l yevm daʻvâ ve nezaım sudur
ederse ledil hükkâmü-l kirâm mesmu‘a olunmasın dedikte gıbbe-t tâstîki-ş şer‘i mâ vâki
bî-t taleb ketb olundu fî-l sadis aşer min saferü-l hayr li sene ehadi ve sittin ve mie ve
elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l akran birader zade İbrâhîm Ağa
Terzi Ahmet Çelebi
Tiryaki Mehmed kaleli
Katib Ahmet Efendi
Muhzır Ahmet ve Mehmed ve İbrâhîm
Ve gayruhûm
S 17/ B 63
Uncu Süleyman beyin kısmeti defteridir. .(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından El-Hac İsmail Mahallesi sükkânından
iken bundan akdem vefat eden el-Hac Süleyman bey ibn Halil nâm müteveffanın
veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Neslihan binti Mûsa ile sulbi kebir oğlu Ahmete
136
ve sulbiye kebire kızları Havva ve ümmetullah nâm gaibetan ani-l beldeye ve sagire kızı
Fatımaya münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve nümayan olduktan sonra gaibetan
sagiranın vasileri mezbure Neslihan marifetiyle ve ma‘rîfet-i şer‘ ile tahrîr ve furuht ve
takvimi kıymet ile beyne-l verese taksîm olunan müteveffayı mezburun muhallefatı
defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil ışrin min şehri muharremü-l
haram li sene ehadi ve sittin ve mie ve elf
Mülk-ü menzil der
mahalle-i mezbûr
Pare 12000
Kitâb varağı
Pare 300
Kitâb ibretname
Pare 11
Kilim
Pare 81
Silah maa tüfenk
Pare 50
İbrik 1
Pare 61
Güğüm
Pare 112
Maşa maa ocak
demiri
Pare 27
Kütahya fincanı
20
Pare 15
Kamika
Pare 5
Def‘a kilim 1
Pare 98
Beyaz entari Pare
28
Çuval
Pare 7
Merteba
Aded 5
Pare 78
Hoşab tası 1
Pare 17
Def‘a ibrik 1 Pare
40
Leğen 1 maa
sahan 1
Pare 37
Tahta sanduka 1
Pare 40
Def‘a sanduka 1
Pare 20
Def‘a kilim 1
Pare 106
Mukaddem kuşak
1
Pare 30
Köhne yastık 1
Pare 20
Köhne yorgan 1
Pare 31
Baybuş 1 Pare 12 Köhne kavuk 1
Pare 26
Kazgan 1
Pare 183
Tabanca 1 Pare 62 Def‘a ibrik 1 Pare
30
Def‘a kilim 1 Pare
141
Kadife döşek yüzü
1
Pare 280
Sagîr kahve ibriği
1
Pare 27
Def‘a yastık 1
Pare 30
Kumaş yorgan 1
Pare 327
Demirli sanduka 1
Pare 100
Kılıç
Pare 187
Def‘a yastık
Pare 28
Köhne kürk
Pare 22
Bakır kamika 1
Pare 26
Tepsi 1
Pare 83
Döşek 1
Pare 123
Yastık yüzü 2
kumaş
Pare 96
Tencere 1
Pare 73
Bakraç
Pare 30
Balta
Pare 15
Kutu
Pare 9
Zevat
Pare 6
Seccade 1
Pare 15
Minder
Pare 11
Dolama
Pare 52
Fener
Pare 30
Def‘a seccade 1
Pare 27
Sahan 3
Pare 24
Su tası 2
Pare 33
Tencere 1
Pare 61
Tencere 1
Pare 48
Sepet sanduka 1
Pare 5
Nakd-i derkese
Pare 540
Cem‘an yekun
Pare 16053
137
Mine’l-ihracat
Deyn-i müsbet mehri
misillü li zevcetü-l
mezbûr Neslihan
Pare 5000
Deyni müsbet
kayınvalidesi Satı hâtun
Pare 380
Deyn-i müsbet li vakf-ı
hark
Pare 1440
Deyn-i müsbet li vakf-ı
avarız mahalle-i
mezbura
Pare 1200
Deyn-i müsbet mehri
misillü li zevcetü-l
müteveffa Zeynep
Pare 1000
Rüsumu adi
Pare 400
İrsaliye
Pare 60
Çukâdariye
Pare 60
Hüddamiye maa
ihzariye
Pare 60
Dellaliye
Pare 180
Cem‘an yekun
Pare 12480
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Pare 3573 (yalnız üç bin beş yüz yetmiş
üç paredir)
Hisse-i zevci-l
mezbûr
Pare 446
Akçe 2
Hisse-i ibni-l
mezbûr Ahmet
Pare 1200
Akçe 2
Hisse-i binti-l
mezbûr
Pare 625
Akçe 2
Hisse-i binti-l
mezbure
Pare 625
Akçe 2
Hisse-i binti-l
mezbure
Pare 625
Akçe 2
Badehu mezbûr Ahmet fevt olup veraseti liebb kızkarındaşları kebiretan
gaibetan mezburatan Havva ve ummetullah ile sagîr mezbûr Fatımaya ve li ebeveyn
emmisi oğlu Abdullah’a münhasır olmağla babasından müntakil hisse-i şer‘iyyesini ile
anası zeynebin mehrinden intikal eden meblâğın beynel verese taksîm olunduğudur ki
ber vech-i ati zikr olundu
1250 babasından müntakil hisse
1000 validesi zeyneb’in mehri
2250
Hisse-i el-uhtu Havva
Pare 500
Hisse-i el-uhtu
Ümmetullah
Pare 500
Hisse-i el-uhtu Fatıma
Pare 500
Hisse-i ibni-l imam
ahmed
Pare 750
Bâlada defterde 300 guruş kıymet ile mezkûr olan menzil mezkûr behasından
mezbûr Neslihanın yüz yirmi beş guruş mehri ve validesi Satı Hatunun yetmiş yedi
guruş deyni ba‘de-l takas ve gaibetan mezburatan ile sagire-i mezburenin babalarından
138
ve karındaşı Ahmetten müntakil eden cem‘an seksen dört guruş on beş pare olmağla
menzil mezburdan hisseleri içün mahsub olduktan sonra bâkî üç yüz guruş yirmi beş
pareyı mezbûr Neslihan Hâtun kendi malından hark ve kefen ba‘de-l an hesab-ı mezkûr
üzere menzil mezkûr mezbure Neslihan’a zimmetinde ibkâ olunduğu malum olmak içün
iş bu mahale şerh ve beyan oluna Fî 16 Safer 1161
S 18/ B 64
Anadolu valisi Süleyman Paşa hazretlerinin taksiti hazeriye emridir. .(Yandaki
şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Mefahirü-l kuzat ve-l hükkâm me‘adenü-l fezail ve-l kelâm Anadolu eyaletinde
vâki kadılar zide fazilehum ve mefahirü-l emasil ve-l akran ayan-ı vilayet zide
kadrehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki iş bu bin yüz atmış bir sene
mahsuben eyalet-i Anadoludan ber mu‘tad-ı kâdim hâlâ Anodolu valisi düstûr-ı
mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem vezirim Süleyman Paşa edamallahuteala
iclalehunun mu‘ayyen olan altmış iki bin beş yüz dört guruş ve kırk akçe ile o
hazeriyesi şurut-u hazeriye üzere senede iki taksit ile tevzi‘ ve tahsil ve tarafından
kabzına me’mur eda ve teslim olunmak fermânım olmağın iş bu emri şerifim ısdâr ve
(Boş) irsal olunmuştur imdi vusulünde ber vech-i meşrûh vezîr-i müşârun ileyhin eyaleti
mezbureden mu‘ayyen olan ol miktar guruş imdadı hazeriyesini şurud-u hazeriye üzere
senede iki taksit ay ve beher taksiti vakit ve zamanıyla tevzi‘ ve tahsil ve müşârun
ileyhin tarafından kabzına me’mura eda ve teslim ettirip a’vaik ve tehirden ve miktar-ı
mu‘ayyeneden ziyade bir akçe idhal ve tevzi‘den bî gayet cezir ve muhanebet eylemeniz
babında ferman-ı âlişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta
vech-i meşrûh üzere şerefyafta’i sudur olan ferman vacibü-l etba‘ ve lazımü-l
imtisalimin mazmun itaat makrunuyla amel oluna şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat
kılasız tahrîren fî evail muharremü-l haram li sene ehadi ve sittin ve mie ve elf
Gad vasale ileyna fî 18 safer sene 1161
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 18/ B 65
Mucebince buyruldu emri uslûblarıdır. .(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Şerayi‘şi‘ar Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kuzzât ve nüvvab Efendimiz zide
fazilûhum ve mefahirü-l emacid ve-l ayan livayı mezbûr mütesellimi Ağa zide mecdehu
ve mefahirü-l emasil ve-l akran sair zabıtan reayan viyalet ve iş erleri zide kadrehum
139
inhâ olur ku iş bu bin yüz altmış bir senesine mahsûben eyaleti Anadoludan tarafımıza
tâyin ve tahsis kılınan hazeriye’i mu‘tâdemiz ki tahsili babında bu defa emr-i celilü-l
şân şerefsudur etmekle imdi Kütahya mahkemesinden irsal olunan mümza‘ pusula
mantukunca livayı mezbure isabet eden kast-ı evvel hazeriye’i mu‘ayyenemiz ma‘rîfet-i
şer‘ ve tâyin olunan mübaşir ve cümlemiz marifetiyle tevzi‘ ve evvel be evvel cem‘ ve
tahsil olunup mu‘temed aliyye adamlarınız ile tamamen ve kamilen tarafımızdan
kabzına me’mura eda ve teslim ettirilmekte her birlerinizin takyid nâm ve ziyade ced ve
sai ve ihtimam eylemeniz babında suret-i emr-i âli divân-ı anadoludan buyuruldu tahrîr
ve ısdâr (Boş) ile irsal olunmuştur vusulünde gerektirki vech-i meşrûh üzere mümza‘
pusula mucebince livayı mezbure isabet eden hazeriye’i mu‘tadamız ma‘rîfet-i şer‘le
mübaşir muma ileyh ve cümleniz marifetiyle tevzi‘ ve bir an akdem cemi‘ ve tahsil ve
mu‘temed aleyh adamlarınız ile tamamen ve kamilen tarafımızdan kabzına me’mur eda
ve teslim ettirilmekte her birleriniz kemal ve dikkat ve ihtimam ve tehir ve terahisinden
ziyade zarar ve tevkî‘ tam eyleyib muceb buyurdu ile amel eyleyesiz deyu fî 13 safer
1162 (Yanında imza var.)
Gad vasale Fi 19 Safer 1161
S 18/ B 66
Liva’i Karahisar sâhib der eyalet-i Anadolu
Guruş
1080,5 mal imdad-ı hazeriye taksiti evvel
0108,5 harc-ı bab
0108,5 mübaşiriye
1297,5
1161 senesine mahsûben Anadolu valisi devletli inayetli veziri asaf-ı nezıîr
Süleyman Paşa yesserrallahu mâ yürid ve mâ yeşâ-ü hazretlerinin tâyin olunan imdad-ı
hazeriyelerinin taksit-i evveli Kütahya mahkemesinden ihrac olunan mümza‘ pusula
mucebince cümle ayan-ı vilayet ve ahali’i memleket marifetleriyle tevzi‘ ve taksîm ve
beher kazanın ber vech-i tâdil sehimlerine isabet eden defteridir ki ber vech-i ati zikr
olunur hurrire fî yevmil tasi aşer min şehri saferü-l hayr li sene ehadi ve sittin ve miete
ve elf
Hurrire fî 12 min saferü-l hayr sene 1161
Kaza-i Karahisar-ı sâhib
Guruş Pare
140
259 13 mal-ı imdadı hazeriye taksiti evvel
026 02 harc-ı bab
026 02 mübaşiriye
311 17
Kaza-i Sandıklı
Guruş Pare
248 16 mal-ı imdadı hazeriye taksiti evvel
025 16 harc-ı bab
025 16 mübaşiriye
298
Kazayı Şuhut
Guruş Pare
151 11 mal-ı imdadı hazeriye taksiti evvel
15 08 harc-ı bab
15 08 mübaşiriye
181 27
Kaza-i Sincanlı
Guruş Pare
108 02 mal-ı imdadı hazeriye taksiti evvel
010 34 harc-ı bab
010 34 mübaşiriye
128 70
Kaza-i Bolvadin
Guruş Pare
54 01 mal-ı imdadı hazeriye taksiti evvel
05 17 harc-ı bab
141
05 17 mübaşiriye
64 35
Kaza-i Hanbarcanlı
Guruş Pare
54 01 mal-ı imdadı hazeriye taksiti evvel
05 17 harc-ı bab
05 17 mübaşiriye
64 35
Kaza-i Nevahi Barcanlı
Guruş Pare
01 54 mal-ı imdadı hazeriye taksiti evvel
17 05 harc-ı bab
17 05 mübaşiriye
35 64
Kaza-i Karamık
Guruş Pare
43 09 mal-ı imdadı hazeriye taksiti evvel
04 13 harc-ı bab
04 13 mübaşiriye
51 35
Kaza-i Çay
Guruş Pare
64,5 14 mal-ı imdadı hazeriye taksiti evvel
06,5 14 harc-ı bab
06,5 14 mübaşiriye
77,5
142
Kaza-i Çöleabat
Guruş Pare
43 09 mal-ı imdadı hazeriye taksiti evvel
04 13 harc-ı bab
04 13 mübaşiriye
51 35
Mübaşiriye ve çukâdariye ve harc-ı tezkere 100 guruş verilmiştir
S 18/ B 67
El-Hac İsmail Mahallesi'nden Süleyman ağanın zevcesi defteridir. .(Yandaki
şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i karahisar-ı sâhib mahallatından el-Hac İsmail Mahallesi sakinlerinden
iken bundan akdem vefatı müteveffiye olan Fatıma binti Mavi nâm müteveffiyenin
veraseti zevci dahili Süleyman Ağa ibni Mustafa ile sadri sagîr Mustafaya ve anası Satı
binti Abdullaha münhasıra olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve müstehakkı olduktan sonra
müteveffiye-i mezburenin tahrîr ve beyne-l verese tevzi ve taksîm olunan muhâllefat
defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur tahrîren fî-l yevmi-l salis aşer min şehri saferü-l
hayr li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
143
Sim ön kuşak maa
Kolan 1
Guruş 25
Pullu zerden
kuşak 1
Guruş 15
İncili Istafan 1
Guruş 25
Sim kürdanlık 1
Guruş 1,5
İncili küpe çift 1
Guruş 10
Sim sanem Guruş
0,5
Müste‘amel
zeriyye kaftan 1
Guruş 6
Müste‘amel sarı
çuka 1
Guruş 8
Müste‘amel kutni
kaftan 1
Guruş 5
Müste‘amel kutni
entari
Guruş 2,5
Müste‘amel
canaban 1
Guruş 0,5
Müste‘amel çift
şalvar 1
Guruş 1
Müste‘amel
Çatkı 1
Guruş 0,5
Şebib-i takye 1
Guruş 0,5
Müste‘amel
serpuş 1
Guruş 0,5
Müste‘amel
yemeni sağir 1
Guruş 1
Fes maa çenber 1
Guruş 1
Çorap 1 ellik 1
pare 15
Çuka peniş 1
Guruş 5
Yemeni çenber 3
Guruş 1
Köhne serpuş 1
Guruş 10
Makrome alatıyla
2
Guruş 2
İç edik 1
Guruş 0,5
Çorap 1
Guruş 5
Mirad 1
Guruş 1,5
Yüz yastığı 1
Guruş 0,5
Basma bohça 1
Guruş 1
Beyaz puşi 1
Guruş 1.5
Kalı enli çenber
Pare 2,5
Münakkaş peşkir 6
Pare 5
İpekli Çatkı 1
Pare 10
Sagîr yağlık 4
Guruş 1,5
Münakkaş çarşab
1
Guruş 2
Yüz yastığı 1
bohça 1
Guruş 1
Hamam rahtı 1
Guruş 1,5
Yeşil atlas kaftan
1
Pare 10
Bürüncük gömlek
1
Pare 1
Kumaş entari 1
Guruş 2,5
Müste‘amel
çarşab 3
Guruş 4
Köhne gömlek 1
Guruş 1
maa şalvar 1 entari
1
Guruş 1,5
Boğasi entari 1
Guruş 2
Germesüd Kürk
başı 1
Guruş 2
Kömür küreği 1
Guruş 3
Def‘a çarşab 1
Guruş 1
Keten ipliği Kıyye
4 Guruş 4
Yanbolu kebesi 2
Guruş 1,5
Kilim müste‘amel
2
Guruş 3
Ve döşek 1
Guruş 2
yastık 3
Guruş 1
Sepet sanduka 1
Guruş 1
Mehri müeccel der
zimmet zevci
mezbûr
Guruş 125
144
Ceman yekun Guruş 200,5
Mine’l-ihracat
Resmî adî
Guruş 7,5
Katibiyye
Guruş 1
Çukâdariye
Guruş 1
Emniye
Guruş 1
Hüddamiye
Guruş 1
İhzariye maa kaydiyye
Guruş 0,5
Ceman yekûn
Guruş 12
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese guruş 288,5
Hisse-i zevci-l mezbûr Guruş 74
Pare 5
Hisse-i ibni-l mezbûr Guruş 166
Pare 11
Akçe 2
Hisse ümmü-l mezbûr Guruş 48
Pare 3
Akçe 1
S 18/ B 68
Serdar zade İbrâhîm ağanın ibka mektubudur. (Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Şeri‘at şi‘ar Karahisar-i Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehü ba‘de-l selam inha
olunur ki zir hükûmet şi‘arınızda vâki yeniçeri serdarı olan kıdvetü-l emâsil ve-l akran
otuz yedi bölüğün serdarzade İbrâhîm çavuş zîde mecdehuya kemakan ibka ve mukırr
olunmağın iş bu mektub tahrîr ve irsal olundu inşallahuteala vusulünde gerektir ki
mezbûr kemafi-l evvel serdarlağı emuruna istihdam eyleyub aharı müdahale
ettirmeyesiz ol tarafta olan yeniçeri ve cebeci ve topçu ve top arabacısı ve koloğulları ve
ilman ve acemi mezburu üzerlerine kemafil evvel serdar ve zâbıt bilip sözünden dışra ve
re’yinden hariç vâzi‘ harekette bulunmayıp itaat ve inkıyat üzere ola ki ve zevayif
mezburundan bila varis maruf fevt olanların tereke-i muhallefatları mezbûr şer‘le zabt
ettirip sûk-ı sultanide furuht ve hasıl olan nukudunu mümza ve mahdum müfredat
defterleriyle canibi beytü-l mâle irsal ve isal ettiresiz ve senki serdarsın mukim ve
misafir zûhur eden erazel ve eşkiyanın zabt ve rabtlarıyla sükkânı vilayetin emin ve
selametlerine bais hizmet müstahzene-i müberredet vücuda getirmeye mücedded sa‘i
olup hilaf şer‘ Şerife mugayir kanun vâzi‘ ve hareketten bî gayet mücanibet eyleyub
muceb mektub ile amel olasız tahriren fî gurre-i şehri saferü-l hayr li sene ehadi ve sittin
ve miete ve elf
Abdûhu Mustafa Ağa yeniçeriyan dergâh-ı âli
Vusul ve kayd Fî 22 safer 161
145
S 18/ B 69
Kütahya imdad-ı hazeriye isti‘caline tezkeredir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Hâlâ Karahisar-ı Sâhib sancağına vâki izzetlü ve faziletlü kuzat Efendiler
hazeratı huzurlarına vesair zâbıtan ve ayan-ı vilayet izzetlü ağalar huzurlarına
selamlarıyla öyle hatırınız su'âli takdiminden sonra numune-i mahiyane budur ki iş bu
bin yüz altmış bir senesine mahsûben eyalet-i Anadoludan bâ ferman-ı âli tahsili lazım
gelen hazeriye-i muayenenin taksidi evveli Kütahya mahkemesinden ihrac ve irsal
olunan mümza‘ pusula notları üzere livayı mezbûr kazalarından isabet eden taksidi
evvel birgün evvel ve bir saat mukaddem cem‘ ve tahsili babında istical zamnında emir-
i hazreti veline‘im ile tezkere tahrîr ve emekdarlarımızdan çukadar el-Hac Ali ile irsal
olunmuştur vusulüne gerektir ki liva’i mezburadan mümza pusula mantuku üzere
hazeriye-i mu‘ayyenenin taksidi evveli mezburundan bir gün ve bir saat mukaddem
cem‘ ve tahsil ve emir veli‘ımiz üzere kabzına me’mura tamamen ve kamilen eda ve
teslim ettikleri me’muldur Fî 20 safer 161
Vusul ve kayd fî 24 safer 161
Hüseyin kethüda-i vali’i Anadolu
S 18/ B 70
Katıroğlunun nezr hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i karahisar-ı sâhib kazasına tabi Kalecik-i kebir nâm karye
sakinlerinden katır oğlu Hacı Hüseyin nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t
tevkirde yine karye-i mezbura sakinlerinden rafi‘ü haze-l kitâb es-Seyyid Mehmed ve
Munla Osman ve imam Hüseyin ve Mustafa bin el-Hac salih ve Mustafa bin el-Hac
Mehmed ve es-Seyyid Ali ve Ali bin Şaban ve Uzun Mehmed ve Derici oğlu veli ve
Temez oğlu Ömer ve Hacı oğlu Ebubekir ve el-Hac Bayram oğlu Mehmed vesair
malumu-l esami ve mahsurü-l eşhas kimesneler mahzarlarında ikrar-ı tam ve takrîr-i
kelâm idüp bundan akdem ahali-i karye beyinlerinde tekalif hususuna vesaire
müte‘allık daʻvâ ve niza ve aharımız olmak sebebiyle ben ve ahali-i karye hükkâm ve
ehl-i örfe mal ve kurâdan virub ol vecihle tarafeyni mutazarrır olmuşlar idi ki fî mâ
bâ‘de ben emuru âhali karyeye karışmayıp eğer müdahalede olursam mirîye bin guruş
nezr-i tahsil olunmak üzere taahhüdanla dâhi benden bu anâ gelinceye dek beynimizde
cerayan eden hususları daʻvâ itmeyub her birerlerimiz tarih-i kitaba gelince vâki olan
daʻvâ ve niza‘ımızdan aharın zimmeti ibra‘ eyledik dedikte mukırr mezbûr el-Hac
146
Hüseyininin ikrar-ı meşruhun el mukırr lehum el-merkumun bî-l muvacehe tastik ve bi-l
müşafehe tahkik edecek mâ vâki bî-t taleb ketb ve tahrîr ve yedi talibe ita olundu hurrire
fî-l yevmi-l sadis ve-l ışrin min şehri saferü-l hayr li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l müderrisin el-kirâm haskanlı müftü Ahmet Efendi
El-Hac abdurrahman bin el-Hac Mehmed Efendi
es-Seyyid Halil Çelebi bin es-Seyyid Hüseyin
Ahmed Beşe bin Ahmet Efendi bin Şeyh Mustafa
Süleyman bin katıroğlu
Ve gayruhûm
Minel huzzâr
S 19/ B 71
Şahin kayacılarına fermandır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Mefahirü-l kuzat ve-l hükkâm mâ‘denül fezail ve-l kelâm Karahisar-ı Sâhib
sancağı Şahincibaşılığı defterine tabi olan yerlerin kadıları zîde fazlehum tevkî‘ refî‘
hümâyuna vâsıl olûcak malum ola ki iftiharü-l emacid ve-l ekarim bi-l fiil hassa
şahincibaşı İbrâhîm dame mecdehu dersaadetime mühürlü tezkere gönderip zikr olunan
kadılıklarda vâki ber-muceb defteri hakani berât-ı şerîf ile tâyin olunmuş hassa şahin
kayacıları ve evlatlarının bin yüz altmış bir senesine mahsûb olmak üzere âsitâne-i
saadete şahin getirmeyip yedlerinde mühürlü ve mâ‘muliye edayı hizmet tezkeresi
olmayan Müslümanlardan yüzellişer akçe zimmilerden üçer yüz akçe mirî mirde beha
ve rusumat sairelerin kanun-u kâdim ve olageldiği üzere cem‘ ve tahsil eylemek içün
hassa tafancıbaşılardan kıdvetü-l emâsil ve-l akran (Boş) zîde kadiruhu tâyin ve yedine
emr-i şerîf verilmek ricasına ilam etmekle sene-i mezbura mahsûb olmak üzere âsitâne-i
saadete şahin getirmeyip yedlerinde mühürlü ve mâ‘muliye edayı hizmet tezkeresi
olmayan Müslümanlardan yüzellişer akçe ve zimmilerinden üçeryüz akçe mirî mirde
beha ve rüsum-u kevan ve rüsum-u urusan ve cürm-ü cinayet ve bad-ı havâ ve beytü-l
male vesair külli ve cüz-î hukuk ve rüsumları kanun-u kâdim ve ola geldiği üzere cem‘
ve tahsil idüp hassa şahinlerin ta‘am behâ ve neferatının mevaciblerine verilmek üzere
evamir-i Şerife verile gelmeğin imdi kanun üzere amel olunmak fermanım olmuştur
buyurdum ki hükm-ü şerifim vardıkta bu babta sadır olan emrim üzere amel idüp sene-i
mezbureye mahsûb olmak üzere âsitâne-i saadete şahin götürmeyip yedlerinde
mühürlü ve mâ‘muliye edayı hizmet tezkeresi olmayan Müslümanlardan yüzellişer
147
akçe ve zimmilerinden üçeryüz akçe mirî mirde beha ve rüsum-u kevan ve rüsum-u
urusan ve cürm-ü cinayet ve bad-ı havâ ve beytü-l male vesair külli ve cüz-î hukuk ve
rüsumları kanun-u kâdim ve ola geldiği üzere merkûm tafancıbaşıya cem‘ ve tahsil ahz
u kabz ettirilip hilâf-ı emr-i hümâyun bir kimesneye te‘allil ettirmeyesiz şöyle bilesiz
alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî-l yevmi-l ışrin min Şevvâl li sene sittin ve miete
ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Vusul ve kayd fî 29 safer 1161
S 19/ B 72
İmam Ali ’nin kızkarındaşının ibra‘ hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Sofular Mahallesi sakinlerinden iken
bundan akdem fevt olan es-Seyyid Hasan bin Osman nâm müteveffanın veraseti anası
Aişe binti Mustafa nâm hâtun ile erkarındaşları es-Seyyid Yunus ve es-Seyyid Hüseyin
ve kızkarındaşları Asya ve Emine’ye münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve
nümayan olduktan sonra mezburan es-Seyyid Yunus ve es-Seyyid Hüseyin nâm
kimesneler bî-l asale ve mezburat Aişe ve Asya ve Emine taraflarından ibra‘ i ati-l
beyanı ikrara vekîl olup bî mâ hüve nehci-l subut şer‘an vekaleti sabit olan receb Beşe
bin Mustafa nâm kimesne bi-l vekale meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde yine
mahalle-i mezbûr sakinelerinden ba‘isül kitâb Aişe binti Munla İsmail nâm bikri akîle
tarafından hususu ati-z zikri ikrar ve tastike vekîl olup vekaleti zat-ı mezbureyi bî-l
marifeti şer‘iyye arifan olan Munla Mahmûd bin Mehmed ve Abdullah Çelebi bin
Ebu-l Kasım nâm kimesneler şehadetleriyle sabit ve subut-u vekaletine hükm-ü şer‘i lâ
hakk olan karındaşı Munla Ali bin Munla İsmail mahzarında ikrar-ı tam takrir-i kelam
idub mevarisimiz karındaşımız müteveffayı mezbûr Hasan mezbure Aişe binti Munla
İsmail nâm zat oldukta nişan namına cinsi ve adedi ve kıymeti malum 39,5 guruş bir
rub‘ kıymetli eşya irsal eylemişti deyu bi-l verase taleb ve daʻvâ eylediğimizde ol dâhi
eşyayı merkume mukabili elvan ve adedi ve kıymeti malum 34 guruş kıymetli esvab
irsal eyledim deyu iddia idüp ol vecihle beynimizde münaza‘atı kesire ve muhasamatı
ekide vakıa olmuştu el haletü hazihi beynimizde muslihun tavassut idüp mezbure Aişe
daʻvâsından fariğa olmak üzere bizleri sulh ettiklerinde bizler dâhi sulh-u mezburu
kabûl idüp mezburenin zimmetini ibra‘ i amm rafi‘ü-l hisam ile ibra‘ ve iskat eyleyub
ol dâhi bizim zimmetlerimizin kezalim ibra‘ ve iskat eyledi fî mâ bâ‘de hususu
148
mezbura müte‘allıka ehâd tarafından daʻvâ ve nizâ‘ sudur ve zûhur ederse ledi-l
hükkâmü-l kirâm mesmu‘a ve makbule olunmasın dediklerinde gıbbe-t tâstîki-ş şer‘i mâ
vâki bî-t taleb ketb olundu fî yevmi-l ışrin min şehri saferü-l hayr li sene ehadi ve sittin
ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Uncu zade el-Hac İsmail
Hafaf arap el-Hac Ahmet
Mehmed Çelebi ibn el-Hac Hasan
Abdullah Çelebi
Çır çoban Hacı İsmail
Ebu-l kasım oğlu
Ve gayruhûm
S 19/ B 73
Sofular Mahallesi kurbunda vâki olan maktülün keşf hüccetidir.(Yandaki şerh
kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Vâki gurre Rebi’ül evvel yevmü-l Cuma
Medine-i Karahisar-ı sâhib sancağı mütesellimi fahru-l emâsil ve-l akran Ali
Ağa meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde takrîr-i kelâm idüp Medine-i mezbure
mahallatında Sofular Mahallesi kurbunda Mustafa bey ve cündi oğlu nâm kimesneler
Tarlaların beyninde bir kimesne maktül bulunmağın tarafı şer‘den üzerine varılıp keşf
ve tahrîr olunması matlubumdur dedikte kıbel-i şer‘ enverden mevlânâ Mehmed Efendi
ibn Hüseyin irsal olunup ol dâhi zeyl-i vesikada muharrer esami müslimin ile mahal
mezburada maktül mezburun üzerine varılıp nazar olundukta hal minval tahrîr üzere
olduğu nümayan olduktan sonra maktül mezburun sol eli bileğinden maktu‘ ve sol
tarafından çehresi ve burnu kılıç ile mecruh ve sağ böğründen kurşun ile mecruh ve sol
çehresi üzerinden kurşun ile mecruh ile sol baldırından kılıç ile carh olunduğu müşârun
ileyh mezbûr mahallinde ketb ve tahrîr ve bâ‘dehu mu‘abe‘at olunan emnayı şer‘ ile
meclis-i şer‘e gelip âlâ vuku‘a inhâ ve takrîr etmeleriyle mâ vâki bî-t taleb ketb olundu
hurrire fî-l yevmi-l hamis min şehri rebi’ül evvel sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Voyvoda el-Hac Mehmed
Arap Ahmet
Yorgi oğlu Hacı Mehmed
149
Bıyıklı Ali kethüda
Kasım çavuş
Aksazlı oğlu İbrâhîm
Derzi aşkar Hüseyin
Kara Süleyman oğlu Halil
Ali şah imam oğlu Munla Ali
Harma harat Mehmed
Ve gayruhûm minel huzzâr
S 19/ B 74
Hab zade el-Hac Mustafa ve Mehmed’in ihtisablık temessüküdür.(Yandaki şerh
kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Vech-i tahrîri huruf oldur ki
Deruhte ve iltizamımız olan nefs-i Karahisar-ı Sâhib ihsan mukata‘ası tevabı‘ı
ile bin yüz altmış bir senesinde vâki‘ mart ibtidasından şubatı gayetine dek zabt ve rabt
etmek üzere iş bu darendegan temessük el-Hac Mustafa Ağaya ve Mehmed ağaya ber
vech-i iştirak tarafımızdan deruhte ve iltizam idüp merkuman dâhi ber vech-i iştirak
iltizam ve kabûl etmeleriyle yedlerine iş bu zâbıt temessükü tahrîr ve ita olunur gerektir
ki merkuman sene-i mezburun martı ibtidasından şubat ayına dek sene-i sabık üzere
zabt ve rabt idüp hasıl olan a‘şar-ı şer‘iyye ve rüsum-u örfiyye bac bazar veyahud kaç
gün ve beytü-l mâlı amme ve hassa ve rüsumu a’rusana ve tapuyu zemin vesair
mukata’i mezbureden hasıl olan cüz-i ve külli her ne hasıl ve ait ve raci olursa ahz u
kabz idüp tasarruflarına tarafı aherden bir fert ve dahil ve taarruz ve mani ve mürahim
olunmasının sabıkalarda her ne minval üzere zabt ve rabt oluna geldi ise ol vech üzere
zabt ve rabt idüp kimesne müdahale ve alaka etmeyeler Fî Safer 1161
Vusul ve kayd Fî 11 Rebi’ül evvel li sene el mezbure
Murahhas el-Hac Mustafa ser bevvab dergâh-ı âli
S 19/ B 75
Kantarcı Halil’in zevcesinin kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Arab mescidi Mahallesi
sakinelerinden iken bundan akdem mütevveffiye olan Emine binti Abdullah nâm
Hatunun veraseti zevci dahili Halil bin Mustafa nâm kimesne ile sadri sagîr oğlu Ali 'ye
ve sadri sagîr kızı Havvaya ve anası Aişe binti İbrâhîme münhasır olduğu zahir ve
150
mütehakkık olduktan sonra müteveffiye-i mezburenin muhallefatı defteridir ki ber vech-
i ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil samin min şehri Rebi’ül evvel li sene ehadi ve sittin
ve miete ve elf
Münakkaş çarşab
1
Pare 60
Beyaz çarşab 3
Pare 120
Münakkaş uçkur 7
Pare 160
Münakkaş Zenne
donu 3
Pare 140
Def‘a Münakkaş
çarşab 1
Pare 8
Münakkaş peşkir
Pare 60
Def‘a Münakkaş
bohça 2
Pare 4
Dokuma peşkir 7
Pare 60
Def‘a Münakkaş
uçkur 2
Pare 40
Gömleklik bez 8
Pare 320
Duvar yağlığı 9
Pare 180
Sagîr makrome 13
Pare 60
Fata peştamal
Pare 80
Hamam döşemesi
1
Pare 50
Beyaz Zenne donu
1
Pare 20
Müste‘amel kutni
şalvar 1
Pare 80
Müste‘amel
hatabi kaftan 1
Pare 400
Müste‘amel han
kaftan
Pare 240
Sim billurdan
kuşak 1
Pare 480
Dokuma bohça 2
Pare 40
Müste‘amel kutni
entari 1
Pare 80
Müste‘amel
bürümcük gömlek
1
Pare 40
Bez gömlek 1
Pare 40
Çar makrome 1
Pare 40
Müste‘amel
yemeni çenber 2
Pare 60
Müste‘amel
serbuş 1
Pare 20
Keten ipliği Kıyye
3
Pare 120
Hamam rahnı
Pare 60
Def‘a müste‘amel
çarşab 2
Pare 80
Köhne Zenne
donu 1
Pare 10
Hırdavat bez
Pare 40
Mehri müeccel der
zimmet zevci-l
mezbûr
Pare 3333
Ceman yekun Pare 6693
Mine’l-ihracat
Resm-i kısmeti
adi
Pare 167
Katibiyye
Pare 20
Çukâdariye
Pare 20
Hüddamiye
Pare 20
İhzariye ve
kaydiyye
Pare 20
151
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Pare 6446
Hisse-i el-zevc
Halil
Pare 1611
Hisse-i el-ümmü
Aişe
Pare 1074
Hisse-i el-ibn Ali
Pare 2508
Hisse-i el-binti
Havva
Pare 1254
Kesri bâkî pare 1
S 19/ B 76
Murtaza beyin oğullarının ibra‘ hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Ak mescit Mahallesi sükkanından
iken bundan akdem fevt olan İdris bin Murtaza bey nâm müteveffanın veraseti zevce’i
menkuhe’i metrukesi Emine binti el-Hac Şaban nâm hâtun ile li ebeveyn er karındaşları
Mehmed ve Hüseyin ve li ebeveyn kız karındaşı Rubse’ye münhasır olduğu zahir ve
mütehakkık olduktan sonra mezbure emine tarafından sulh-u ati-l beyanı ikrara vekîl
olup vekaleti zat-ı mezbureyi bi-l marifetü-ş şer‘iyye arifan olan keçeci Ali bin Mustafa
ve kuburcu el-Hac Ömer nâm kimesneler şehadetleriyle sabit ve subut-u vekaletine
hükm-ü şer‘i la-hakk Mehmed bin Hüseyin nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t
tevkirde tereke-i müteveffayı mezbur vâzi‘ anü-l yed olan iş bu bâ‘isü-l kitâb mezburan
Mehmed ve Hüseyin mahzarında bi-l vekale ikrar-ı tam takrir-i kelam idub zevcem
müteveffayı mezburun veresesinin muhallefatı (Boş) marifeti şer‘ ile tahrîr olundukta
cem‘ muhallefatı zimmetinde mukırr ve makut aleyh olan mehri müeccel (Boş) eyleyub
rub hissesine isabet etmemekle zevcem müteveffayı mezburun terekesini ketb ve ihtifa
eylediğimizde mezburlardan daʻvâ eylediğimde onlar dâhi inkâr etmeleriyle ol vecihle
beynimizde münazat-ı kesire ve muhasamatı ekide vâkı‘a olmuştu el-haletü hazihi
beynimizde müslihun müslimun tavassutu ile daʻvâyı mezkurundan fariga olup mehri
müeccelim olan meblâğ-ı mezbûr yirmi bin akçe üzerine inşâ’i akd-ı sulh eylediklerinde
ben dâhi sulh-u mezburu kabûl ve mehrim olan meblâğ-ı mezburu mezburan
yedlerinden tamamen ahz u kabz idüp mirasa müteallıka daʻvâdan zimmetlerini ibra‘ i
amm refî‘ü-l hisam ile ibra‘ ve iskat eyledim fî mâ bâ‘de eğer benden asalete ve
vekalete hususu mezbura müteallıka daʻvâ ve niza‘ zûhur ve sudur eder ise lede-l
hükkâmü-l kirâm mesmu‘a ve makbule olunmasın dedikte gıbbe-t tâstîki-ş şer‘i mâ vâki
bî-t taleb ketb olundu ceru zalik ve hurrire fî-l yevmi-l ışrin min şehri muharremü-l
haram sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
152
Musli Paşa zade İbrâhîm Ağa
Karındaşı Hasan Ağa
Abdi zade acem Ali
Uncu zade el-Hac İsmail
Zehirzade Abdülkadir Ağa
Kum Mehmed Beşe
Receb bin deli Mehmed
Ve gayruhûm minel huzzar
S 20/B 77
Sülümenli karyesinden rahatetmez oğlunun hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Sofular Mahallesi sakinelerinden
Fatıma binti Dülger Salih nâm hâtun meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde bundan
akdem zevci muhali‘a olan iş bu ba‘isül kitâb Ömer bin İbrâhîm nâm kimesne
mahzarında üzerine daʻvâ ve takrîr-i kelâm idüp tarih-i kitabtan on iki sene mukaddem
zevcem olup zimmetinde mukırr ve mâ‘kut aleyh olan kırk bir guruş bir sandalet mehri
müeccelden fariga olmak üzere muhalif ola deyu zevcem olan mezbûr Ömer ve babamız
merkûm İbrâhîm tüfenk ile üzerime hücum idüp ikrah eylediler ikraha hali‘ oldum el-
haletü hazihi meblâğ-ı mezbûr kırkbir guruş bir mehrimi taleb ederim su'âl olunsun
dedikte gıbbe-s su’âl mezbûr Ömer cevaba tesaddi eyleyib fî-l hakika müdde-i mezbura
tarih-i mezkurede zevcem olup lakin beynimizde hüsn-ü zidehû kânemiz olmamakla
muhalle‘aya talibe olup mehri müeccelemi mukabelesinde bir kutni entari ve bir çift
incili küpe ve bir delali zıbun ve bir rahneli kaftan ve bir altun tılsım ve bir sim kuşak
ve bir çenber ve bir çatkı ve bir mintan ve bir döşek ve bir yorgan ve bir kilim ve bir tas
ve bir yaldız altını ve beş kile şa‘ir ve dört kile hınta ve bir sandık alıp hüsn-ü rızasıyla
muhale‘a veririm ki zimmetlerini ibra‘ eyledik deyu def‘ala mukabele ve ikrahı bi-l
küllîye münkirler oluncak müdde‘iye’i mezbureden iddiasını mübeyyin beyyine taleb
olundukta isbat-ı mübeyyineden izhar-ı aciz birle istihlafa talibe olmağın merkûm Ömer
ile babası merhum İbrâhîme bin nazar vukuhun ile mezbureye kerih eylemediklerine
yemin teklif olundukta onlar dâhi âlâ vakfıl mes‘ul halef billehilaliyyilala etmeleriyle
mucebince müdde‘iye’i mezbûre Fatıma südde-i muarazadan men edile mâ vâki bî-t
taleb ketb olundu fil yevmil tasi‘ min şehri Rebîü’l evvel li sene ehadi ve sittin ve miete
ve elf
153
Şühûdü’l-hâl
Bolvadinli Hüseyin Efendi Hatib mescid-i Fakih paşa
Dizdar-ı kale karahisar Hasan Ağa
Ebubekir bin Ahmet müstahfez kale-i mezbûr
İsa Bali bin sündük
Ebubekir bin Yakub
Ve gayruhûm
S 20 / B 78
Konyalı kürekçi Arslan zimmiyenin hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Fî-l asl Konya şehrinden olup Medine-i Karahisarda misafiretü-s sâkin Hasan
bin Mahmûd nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde yine Konya
mütemekkinlerinden Medine-i mezburada mütemekkin iş bu ba‘isül sefer Arslan veled
Sava nâm zimmi muvacehesinde ikrar-ı tam takrîr-i kelâm idüp tarih-i kitabtan sekiz
sene mukaddem gaib ani-l meclis validesi Fatı nâm nasraniye ile ve li ebeveyn er
karındaşı Began nâm kimesne kefaletleriyle bâ temessük ciheti karz-ı şer‘iyye olmak
üzere yalnız 165 guruş virub ol dâhi yedimden ahz u kabz eyledikten sonra sekiz
seneden beru diyar-ı aharda olmağla validesi mesfureye iki sene evini 11,5 hesabı üzere
devr idüp 49,5 guruş nefer mürabahadan cem‘an 214,5 guruştan validesi mesfure
yedinden iki tahta yaka kürek 28 guruşa olmak üzere ahz eyleyub bâkî 176,5 guruşu iş
bu mesfur Arslandan daʻvâ eylediğimde validesi mesfure devre vekîl olmadığı ecilden
yedinde olan fetvayı Şerife mucebince 48,5 guruş devr olmak üzere daʻvâ eylediğim
hilâf-ı şer‘ olmağın meblâğ-ı mezbûr 48,5 guruş ba‘de-l tenzil bâkî 137 guruşudur iş bu
meclis-i şer‘de mesfur Arslan yedinden bî-t tamam ve-l kemal ahz u kabz idüp
zimmetinde bir akçe ve bir habbe alacak hakkım kalmayıp gerek bâ temessük karz
virilen 165 guruş ve gerek miranca namıyla iddia eylediğim 49,5 guruş ve gerek tarih-i
kitaba gelince beynimizde ceryan edeh ahz u itaya müteallıka ammeyi davadan mesfur
Arslanın validesi mesfure Fatı ile karındaşı meskur Began’ın zimmetlerini ibra‘i amm
ve kat‘ niza‘ ile ibra‘ ve iskat idüp ba‘de-l yevm hususu mezkura müte‘allıka benden
asalete ve vekalete daʻvâ ve niza‘ım zûhur ve sudur ederse ledi-l hükkâmü-l kirâm
mesmu‘a makbule olunmayub tezvire seluk eylediğime amel olunmasın dedikte mukırr
mezburdan sudur eden kelimat meşruhunu mesfur Arslan dâhi bî-l muvacehe tastik
154
edecek mâ vâki bî-ttaleb ketb olundu hurrire fî-l yevmil sadis aşer min şehri Rebi’ü-l
evvel sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Tiryaki Mehmed bin İbrâhîm dizdarlı
Siyami Çelebi ibn Munla Ahmet
Hacı murad bin Osman
Munla İbrâhîm bin Mustafa
Kendi gelen oğlu Munla Hüseyin
Mehmed bin Habib
Serrac Mahmûd bin İvaz
El-Hac Zelandanın? Receb
Serrac İsmail bin Mehmed
Muhzır İbrâhîm ve Mehmed ve Ahmet
Ve gayruhûm minel huzzâr
S 20/B 79
Ali balının dabbağ Halil ile sulh u reyt hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Kahil Mahallesi sakinelerinden Aişe
binti Ali balı bin Mehmed nâm bikri baliga tarafından sulhu ati-l beyanı ikrar ve ibra‘ i
zimmete vekîl olup vekaleti zatı mezbureyi bî-l marifeti şer‘iyye arifan olan Börekçi
Süleyman bin Ali ve Kasab Mehmed bin Abdurrahman nâm kimesneler
şehadetleriyle sabit ve subut-u vekaletine hükm-ü şer‘i la-hakk olan babası mezbûr Ali
balı meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde iş bu rafi‘ hâze-l kitâb dabbağ Halîl bin ivaz
nâm kimesne mahzarında bî-l vekale ikrar-ı tam takrir-i kelam idub merkûm Halilin
gaib ani-l meclis sulbi kebir oğlu Mustafa nâm kimesne tarih-i kitabtan 13 sene
mukaddem kızım mezburenin sağ gözüne kemik ile hata-i vurub (Boş) göz bî-l küllîye
görmez olmağla bundan akdem mezbûrdan havi ve ber-muceb şeriyyesini taleb
eylediğimde nısf-ı diyet-i mer’i olan 2500 dirhem gümüş bâ‘de muhkem babası
merkûm Halil meblâğ-ı mezbûr kefil bî-l mal olmuştu kefaleti hasebiyle meblâğ-ı
merkumu taleb eylediğimde kefaletini inkâr idüp yine huzurda şer‘ üzere ispat
eylediğimde meblâğ-ı mezburun edasına hüm-ü şer‘i la-hakk olduktan sonra tahsil
olunmak esnasında isbatını beynimize muslihun muslimun tavassut idüp hakkım olan
2500 dirhem gümüş mukabelesinde mezbûr Halilin sülk-ü mülkünde münselik olan
155
mahalle-i mezburada vâki bir tarafı börekçi abdurrahman mülkü ve bir tarafı Munla
Osman mülkü ve tarafı rabi‘ tarîk-i amm ile mahdûd ve mümtaz bir bab fevkani beyt ve
bir bab tahtani beyt bir miktarı arsayı haliye ve bir miktar havluyu müştemil 100 guruş
kıymetli bir kıt‘a menzil ile nakt-i râyic fi-l vakt 35 guruş nakit akçe üzerine inşa’i akdı
sulh eylediklerinden ben dâhi sulh-u mezburu kabûl ve bedeli sulh olan menzil-i
mahdûd mezkûr ile meblâğ-ı mezbûr 35 guruş meclis-i mezburda bî-t tamam ve-l kemal
ahz u kabz ma‘ada davasından mezburun ve oğlu mezkurun zimmetlerini ibra‘ i amm ve
kat‘ niza‘ ile ibra‘ ve iskat eylediğimde merkûm Halil dâhi bedel-i sulh mukâbelesinde
bana medfu‘u olan maru-z zikr menzil mahdûd ile meblâğ-ı mezburun zamanıdır ki
davasından benim ve mütemmir ibra‘ ve iskat eyledi fî mâ bâ‘de tarafından hususu
mezkûra müte‘allıka asalete ve vekalete daʻvâ ve niza‘ımız zûhur ve sudur eder ise
ledi-l hükkâmü-l kirâm makbule ve mesmu‘a olmasın dedi dedikte mukırr mezburun bî-
l vekâle ikrar-ı meşruhunu el-mukırr lehul mezbûr Halil vicahen tastik ve şifahen tahkik
edilcek mâ vâki bî-t taleb ketb olundu ceru zalik hurrire fî yevmil hadi aşer min şehri
Rebi’ü-l evvel li sene ehadi ve sittin ve mie ve elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l müderrisin el-kirâm müftü Ahmet Efendi
Burmasız El-Hac Mustafa Ağa bin Ahmet
Munla Ali Beşe bin Ali
Sarrac Hüseyin halife
Süleyman bin Ali
es-Seyyid Osman Çelebi tabi müftü Efendi
Sağır oğlu Mehmed dizdar
Aşçı Ali Beşe bin Receb
Abbas oğlu muhzır Mehmed ve Ahmet
Ve gayruhûm minel huzzâr
S 20/B 80
Bahtiyar oğlunun mahallesi yedlerine ita edilen hüccet.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Karaman Mahallesi sükkânından
Bahtiyar oğlu demekle arif meclis-i şer‘-i şerîf enverde yine mahalle-i mezbura
sakînlerinden müezzin Munla İsmail bin Süleyman ve el-Hac Osman bin Ahmet ve el-
Hac İbrâhîm bin el-Hac Ramazan ve Abdurrrâhman bin Mehmed Beşe ve Mehmed
156
Çelebi bin Mustafa ve Veliyüddin bin İlyas ve Ahmet bin Mustafa ve es-Seyyid
İbrâhîm bin Yusuf nâm kimesneler mahzarlarında ikrar-ı tam takrîr-i kelâm idüp ben
ihtiyar ve alîl olup ekser evkatta sokakta yürürken zayıfkâri olmağla ahâli’i mahalle
benden sebhen idüp eğer bî emrullahiteala fecaen vefât edersem ahali’i mahalleden
daʻvâ ve niza‘ım yoktur iş bu takririm muhârrer ve yed ahali mahalleye ita olunsun
dedikte bu vesika-i anik ketb ve tahrîr ve ahali’i mahalle yedlerine ita olundu ceru zalik
ve hurrire fî-l yevmi-l hamis aşer min şehri Rebi’ül evvel li sene ehadi ve sittin ve
miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Kavukcu zade ivaz oğlu bin Mehmed
Ahmet Efendi ibn el-Hac Mehmed Efendi
Aşçı Ali Beşe bin Receb
Bahçivan el-Hac Hamza
Hatablılı oğlu Mehmed ve Ahmet
S 20 / B 81
Akmescit tamir vakfının ve Mustafa zimmetinde olan mal-ı vakfın hükmü
hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Oruç Mahallesi sakînlerinden iken
bundan akdem fevt olan Mustafa bin İbrâhîm nâm müteveffanın veraseti zevce’i
menkuhe’i metrukesi Havva binti Eyub nâm hâtun ile sulbiye kebire kızları Aişe ve
Ümmühaniye münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra Akmescit şerifin
tamirine mevkufe olan nukudun mütevellisi vekili olan iş bu ba‘isül kitâb Ebubekir bin
Mehmed nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde mezburatan Aişe ve
Ümmühan taraflarından husumet ve red cevaba vekîl müseccelleri olan mezbure
Aişenın zevci Hüseyin Beşe bin Mustafa ve mezbure Ümmühaninin zevci Mehmed
bin Ahmet nâm kimesneler mahzarlarında üzerlerine daʻvâ ve takrîr-i kelâm idüp
mütevellisi olduğum vakf-ı merkûm malından müteveffayı mezbûr Mustafa
zimmetinde 187 guruş alacağım olup meblâğ-ı mezbûr mahalle-i merkumada vâki etrafı
sülüsesi ve kibar oğlu ve Acem Sinan nâm zimmiler mülkleri ve taraf-ı rabi tarîk-i amm
ile mahdûd bir bab fevkâni beyt ve bir bab tahtâni beyt ve bir bab ahır ve çardak ve mai
cari bir miktar havluyu ve kenefi müştemil mülk-ü menzil ba‘de-l tahliye vech-i şer‘i
üzere istilal idüp vekilan mezburanın müvekkileleri müteveffayı mezburun
muhallefatına bî-l verase vâzi‘tanü-l yed olmağın meblâğ-ı merkumu taleb ederim su'âl
157
olunup tahsili matlubumdur dedikte gıbbe-s su’âl ve akibü-l inkâr müdde’i mezburun
davasına mübeyyin beyyine taleb olundukta udul-ü ihrar rical-i müsliminden İbrâhîm
Çelebi ibn el-Hac Mustafa ve el-Hac Yusuf bin murtaza ve el-Hac Ahmet bin Hasan
nâm kimesneler li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran olup eser-i istişhad fi-l hakika
müteveffayı mezbur Mustafa zimmetinde mal mezburdan 180 guruş vereceği olup ve
mahal mezburada vâki balada tahrîr olunduğu üzere malumetü-l hudud ve-l ciran mülk-
ü menzilini vech-i şer‘i üzere vakf-ı mezbûr ba‘de-l tahliye istilal eylediğini bizim
huzurlarımızda muhârrer ve mirar-ı ikrar ve bizi işhad eyledi bizler bu hususa ber vech
üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz diye her biri edayı şehadet-i şer‘iyye
eylediklerinde inde re‘ayete şerayiti-l kabûl şehadetleri makbule olduktan sonra
müteveffayı mezburun meblâğ-ı merkûm edâ eylediğini adem ilmine müdde-i merkume
vech-i şer‘i üzere ba‘de-l tahlif mucebince meblâğ-ı merkûm muhallefatı merkumeden
edâ ve teslim vekilanı mezburan tenbih verile mâ vâki bî-t taleb ketb olundu hurrire fî
yevmi-l samin ve-l ışrin min şehri safer li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l ulema ve-l kirâm faziletli müftü Ahmet Efendi
El-Hac Abdurrrâhman ibn el-Hac Mehmed Efendi
es-Seyyid Ebubekir Ağa ibret zade
Mehmed bin İlyas an mahalle-i Akmescit
Tekye Neşin Hüseyin dede
S 20/B 82
Erdih Mahallesi avarız vakfının deli Mustafa zimmetinde olan mal-ı vakfın
hükm hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Erdih Mahallesi sakînlerinden iken
bundan akdem fevt olan Mustafa bin İbrâhîm nâm müteveffanın veraseti zevce’i
menkuhe’i metrukesi Havva binti Eyüb nâm hâtun ile kebire kızları Aişe ve
Ümmühaniye münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra mahalle-i mezbura
avarızı içün mevkufe nukudu kıbel-i şer‘ mutahharadan mensub mütevellisi olan iş bu
ba‘isül kitâb İbrâhîm Beşe bin Ahmet nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t
tevkirde mezburatan Aişe ve Ümmühan nâm Hatunlar taraflarından husumet ve red
cevaba vekîl müseccel olan zevcleri Hüseyin Beşe bin Mustafa ve Mehmed bin
Ahmet nâm kimesneler mahzarlarında üzerlerine daʻvâ ve takrîr-i kelâm idüp
mütevellisi (Boş) olduğum vakf-ı merkûm malından müteveffayı mezbûr Mustafa
158
zimmetinde 135 guruş vakıf içün alacağım olup vekilan mezburanın müvekkileleri
müteveffayı mezburun muhallefatına vâzi‘tanü-l yed olmağın meblâğ-ı merkumu taleb
ederim su'âl olunup takrirleri tahrîr ve alıvirilmesi matlubumdur dedikte gıbbe-s su’âl
ve akibü-l inkâr müdde’i mezbûr mütevelliden davasına mutabık beyyine taleb
olundukta udul-ü ihrar rical-i müsliminden Abdurrrâhman Efendi bin müftü Mehmed
Efendi ve Arslan bin Şaban nâm kimesneler li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran olup
eser-i istişhad fi-l hakika müteveffayı merhum Mustafa zimmetinde mal-ı mezburdan
135 guruş vereceği olup ve bizim huzurlarımızda ikrar ve bizi işhad eyledi bizler bu
hususa ber vech üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz diye her biri edayı şehadet-i
şer‘iyye eylediklerinde gıbbe re‘ayete şerayiti-l kabûl şehadetleri makbule olduktan
sonra müteveffayı mezburun meblâğ-ı merkûmu edâ eylediğini müdde-i mezburun
adem ilmine yemin teklif olundukta hilaf billahi aliyyilala etmeğin meblâğ-ı merkûm
muhallefatı merhumedan edâsına tenbih birle mâ vâki bî-t taleb ketb olundu hurrire fî
yevmi-l ışrin sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Faziletlü Müftü Ahmet Efendi
Munla Mehmed bin el-Hac Ahmet
Mustafa Çukadar Mustafa Efendi
Munla bahşi oğlu Mustafa
El-Hac Abdurrrâhman ibn el-Hac Mehmed Efendi
Ve gayruhûm
S 21/B 83
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Ensari Mahallesi mütemekkinlerinden
iken bundan akdem helak olan Kazer veled-i kirkor nâm zimminin veraseti zevcesi
Sultân binti Ohannes ile sulbiye sagire kızları Eksebet ve Ani ve liebeveyn erkarındaşı
Tordos’a ve li ebeveyn kızkarındaşları Güleser ve Eksebet’e nâm zimmilere münhasır
olduğu zâhir ve mütehakkık olduktan sonra halik mesfurun metrukatı defteridir ki ber
vech-i ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil sabi aşer min şehri rebi’ül evvel li sene ehadi
ve sittin ve miete ve elf
159
Mahalle-i
mezburada vâki
mülk menzil
Pare 14000
Avanil nühasiye
50
Pare 2000
Müste‘amel
Ankara kuşağı 1
Pare 80
Müste‘amel kutni
kaftan 1
Pare 200
Müste‘amel
london çağışır 1
Pare 160
Köhne peniş 1
Pare 40
Def‘a köhne peniş
1 maa şalvar 1
Pare 60
Müste‘amel sarık
1
Pare 40
Müste‘amel zili 3
Pare 240
Köhne iplik alaca
kaftan 1 maa
entari 1
Pare 60
Müste‘amel kilim
4
Pare 440
Köhne seccade 1
Pare 20
Döşek 2
Pare 200
Köhne yastık 5
Pare 80
Köhne Velense 1
Pare 30
Müst‘amel sadır
keçesi 1 Pare 80
Müst‘amel
yorgan 1
Pare 100
Köhne balta 1
Pare 20
Bez sagîr 1 Pare
20
Müst‘amel kilim
4
Pare 320
Sagîr köhne
seccade 40
Pare 80
Minder 2
Pare 40
Yük perdesi 1
Pare 40
Kilit 1
Pare 20
Kamika 3
Pare 40
Şişe 10
Pare 60
Yatak 1 maa tabak
2
Pare 20
Fincan 1 maa kase
1 maa bardak küp
4
Pare 80
Şarap küp 1
Pare 80
Derkese
Pare 120
Hırdavathane
Pare 120
Ceman yekun
Pare 18930
160
Halik mesfurun karındaşı mezkûr Toros ile ber vech-i iştirak malik oldukları
eşyalarıdır ki zikr olunur
Dürziler sevkinde
vâki mülk dükkân
1
Pare 2400
Manisa alacası
adet 35
Pare 1520
Şeyhlili bogasi 4
Pare 240
Asılı çenber top 2
Pare 120
Dikilmiş iplik
alaca 12
Pare 1320
Dikilmiş esvab
bahar alaca 10
Pare 1100
Def‘a dikilmiş
esvab alaca 6
Pare 660
Def‘a dikilmiş
esvab alaca 4
Pare 440
Def‘a dikilmiş
esvab ve donluk
12
Pare 1920
Def‘a donluk
Pare 320
Dikilmiş boğasır
çağışır 1
Pare 180
Sade 2
Pare 140
Kürk halı ve
kaftan 10
Pare 1000
Def‘a entari 3
Pare 200
Haleb alacası
kaftan 1
Pare 160
Derani zıbun 1
Pare 60
Bogasır entari 6
Pare 400
İnnat 4
Pare 267
Yalvaç astarı 2
Pare 40
Denizli bogasır 1
Pare 80
Zıbun 2
Pare 60
Cedid kilim 2
Pare 220
Dikilmiş esvab
donluk 1
Pare 200
Dikilmiş alaca 1
Pare 100
Keten bezi top 40
Beyaz sade 1
Pare 60
Haleb kumaş
kuşak 1
Pare 80
Turuncu bogasır
0,5
Pare 40
Hırdavat 40 Masa alacası
0.5
Pare 30
Def‘a Zenne donu
2
Pare 60
Antalya kuşağı 3
Pare 60
Alaca sarık 1
Pare 20
Çitlü yorgan yüzü
1
Pare 40
Hırdavat alaca 80
Ütü 1 Endaze
mikraz 3
Pare 160
Tüfenk 3
Pare 300
İplik düğme Pare
40
Zenbul harç Pare
20
Altın vezinesi 1
Pare 10
Derayi
Pare 20
Kumaş parçası 1
Pare 10
Hançer
Pare 20
Mevhut kutu 2
Pare 20
İplik
Pare 5
Sagîr kilim 5
Pare 20
Sagîr sanduka 1
Ütü tahtası 1
Pare 60
Bâ defter zımmi
nas
Pare 15120
Ceman yekun
29702 yekunu mal-ı şirket yalnız yirmi dokuz bin yedi yüz iki paredir
14851 mal mezburun nısf hissesi yalnız on dört bin sekizyüz elli bir paredır
18940 müstekilan kendi terekesi yalnız onsekizbin dokuzyüz otuz paredır
33781
161
Ceman yekun bî hesab guruş 844 pare 21
Mine’l-ihracat
Resm-i kısmeti adi
Meblağ 840
Katibiyye
Meblağ 140
Çukâdariye
Meblağ 120
Emniye
Meblağ 60
Hüddamiye
Meblağ 100
İhzariye
Meblağ 46
Kaydiye
Meblağ 20
Harcı hücceti
vesayet
Meblağ 60
Harc-ı hücceti
nafaka
Meblağ 80
Masarıfı
müfredat
Meblağ 120
Duyunu
müteferrika
Meblağ 290
Laşesiz ilka hazrı
içün
Meblağ 724
Ceman yekun
Meblağ 2600
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Pare 31181 (yalnız otuz bir bin yüz
seksen bir paredır)
Hisse-i el-zevc
Pare 3897
Hisse-i
Eksebet
Pare 9094
Hisse-i Ayine
Pare 9094
Hisse-i Toros
Pare 4547
Hisse-i Güleser
Pare 2273
Hisse-i
Eksebet
Pare 2273
Halik mesfurun zevcesi mesfur sagiretan üzerlerine vasi nasb olunup sagiretan
mezburetan tarihi mezkurdan her birisine yüz yedi şer‘ akçe nafaka takdir olunup başka
başka hüccet verildiği bu mahale kayd şud
S 21/B 84
Nekabet mektubu. .(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Umdetü-l sadatü-l kirâm kaimakamımız es-Seyyid el-Hac Ferruh Çelebi dame
şeref siyadete
Ba‘de-l tahhiyatü-l vafiye inha olunur ki iş bu sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
şehri Rebi’ü-l ahir gurresinden Karahisar-ı Sâhib ve Barcanlı ve Nevahi-i barcanlı
kazalarında sâkin olan sâdatı kirâm devr-i ihtiram üzerlerine tarafımızdan yine kel evvel
kaimmakamlığı ibka ve hizmet-i celileteyi mukırr etmiştir gerektir ki sahihü-l neseb
olanlara tevkir ve ihtiram idüp bî gayr-ı vech-i arz ve mallarına taaruzdan hazr edisiz
ihtizar ve tedib ve hukuku şer‘iyye sabite tahsili iktiza ettikte siz idub sair hükkâma
taciz ve müdahale ettirmeyesiz urusiye namıyla veya bir gayrı bahane ile bir akçelerin
almayıp teşhidi zâhir kuzat hücceti ve kaimmakamlar temessükatı ile dahil olup alamet-i
hazıra istimal edenlerin zecr ve mena‘larında takayyüdü tam ve kendiniz bir kimesneye
alamet vâzi‘ine izin vermeyesiz bu ru’yeti kebiri ve emaneti uzmanın kema hüvel vacib
162
riayet vesayetlerinde sai ve ihtimam ile mahzar-ı şifaat hazredi seyyüdü-l en-am âliye
efzalü-l tahiyyat vesselam olasız vesselam hurrire fî tarihi-l mezbûr
En-nâkîb alel eşraf memalik-i Osmaniye El-fakir es-Seyyid Mehmed Emin ûlvi
zade
S 21/B 85
Şeri‘at-ı şi‘ar Karahisar-ı Sâhib kadı Efendi zîde faziluhu ve kıdvetü-l emacit ve-
l ayan mütesellimimiz Ali Ağa zîde mecdehü inha olunur ki sâhib-i arzuhalin iddaası
tâyin olunan mübaşir marifetiyle huzur-u şer‘e ihzâr ve ledil terafi müteveccih olan
hakkı ba‘de-l sebub alıvirilip ihkak-ı hâk ve hakiki üzere ilam ve ikra olasız zide
fazlehu mezburan huzurumuzda görülmek yinede ihzâr olunmak buyruldu Fî 21 Rebi’ül
evvel 1161
Devletlü merhametlü Efendim Sultanım hazretleri sağ olsun arzuhali budur ki
bu kulları hisar sükkanından olup eşlerim kadri nâm kimesnenin tahtı nikahında iken
vefât idüp bir def‘a merhum Çelebi kadri ile mürafa‘a olundukta kırk bin akçe mehri ve
yedimde olan defter mucebince hemşiremden intikal eden ırsimiz şer‘an sabit ve hücceti
şer‘iyye olunmuşken edâda muhalefet etmekle mürahım aliyyelerinden acizdir ki
buyruldu şerifleriyle mübaşir kulları tâyin ve ihkak olunmak içün divân-ı asfileri ihzâr
olunmak babında emir ferman devletlü ve merhametlü Efendim sultanım
hazretlerinindir
Bende-i İsmihan Hâtun
S 21/B 86
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Cami-i kebir Mahallesi'nden tarik-i
haccı Şerife uddet eden el-Hac İsmail bin yakub ile Mustafa bey varisi ve zevcesi
Fatıma binti el-Hac Yusuf ile li ebeveyn erkarındaşları İbrâhîm ve Salih nâm
kimesnelere münhasıra olduğu subutundan sonra mezburun talebleriyle tahrîr olunan
müteveffayı mezburun terekesidir ki zikr olunur Fî 25 Rebi’ül evvel 161
163
Dahiliye ve hariciye
menzil 1
Meblağ 300
Yastık 6
Meblağ 4
Yanbolu kebesi 2
Meblağ 3
Kalice 1
Meblağ 3
Kilim 1
Meblağ 15
Şilte 1
Meblağ 2,5
Yorgan 2
Meblağ 3
Seccade 1
Meblağ 1
Minder 1
Döşek 1
Meblağ 2
Duvar torbası 1
Meblağ 40
Mahal takyun 100
Meblağ 225
Kaz kuşu 1
Meblağ 7
Tavuk 1
Meblağ 0,5
Deranbar ve zaim
hınta kile 37,5
Meblağ 55,5
Evan-ı nühasiye Kıyye
32
Meblağ 35
Alet-i hırdavat menzil
Meblağ 12
Der zîmmet dizdar
Hasan Ağa
Meblağ 49
Der zîmmet hisarlı
Mahmûd
Meblağ 25
Der zîmmet
Kevork Beşe Veli
Meblağ 15
Der zîmmet söğütlü
şaban bey
Meblağ 10
Der zîmmet sayıklı
Abdullah
Meblağ 7
Der zîmmet
Abdülbaki zade
Mehmed
Meblağ 98
Der zîmmet eyretli
Ömer 7,5
Meblağ 26
Der zîmmet
çukacıoğlu 2
Meblağ 35
Der zîmmet veli Ağa
oğlu tek baş 2
Meblağ 3,5
Der zîmmet nalçaci Halîl
Meblağ 2,5
Der zîmmet kibar
oğlu zemir
Meblağ 3
Der zîmmet Ali
Efendi oğlunun
Süleyman
Meblağ 20
Der zîmmet şeriki
Hüseyin Çelebi 5
Meblağ 769,5
Der zîmmet istanbulda
havaranlı oğlu İbrâhîm
Meblağ 400
Yekun 2159 Tarik-i haccı şeriften el-Hac Abdullah Ağa yediyle gelip meclisi şer‘de varisleri teslim olunan
eşyalarıdır ki ber vech-i ati zikr olunur
Bendir sarık 27
Meblağ 216
Def‘a fermani sarık
10
Meblağ 40
Basma kuşak 2
Meblağ 7
Beyaz ihram 1
Meblağ 1
Atdar fetene şişe 3
Meblağ 3,5
Evradihim 40
Meblağ 3,5
Fitilli sarık 22
Meblağ 12
Muşamma1
1,5
Hafafdar fincan
2,5
Meblağ 15
Lif bir miktar Meblağ 1
Piştov tüfenk çift 1
Meblağ 10
Gararetik 1 Meblağ
1,5
Zemzem maa matara
1
Meblağ 2
Müste‘amel destar
2
Meblağ 4
Şam alacası 15
Meblağ 120
Şam Germesüd 2 Meblağ
16
Uçkur 1
Meblağ 0,5
Haleb alacası 2
Meblağ 4
Bohça 1
Meblağ 0,5
Beyaz nalın 1 Meblağ 1
Poşu 13
Meblağ 20
Hınakise 1 Meblağ
1
Heybe 1
Meblağ 0,5
Eğer maa alet 1
Meblağ 5
Zebat boynuz 2 Meblağ
1
Beytodan kîse 1
Meblağ 0.5
Yağmurluk 1
Meblağ 1
Kürek 1
Meblağ 1
Kahve ibriği 1
Meblağ 0,5
Derzimmet el-Hac
Abdullah Efendi
mucebinden bâkî
Rub 1
Meblağ 142
Def‘a der zîmmet el-Hac
Abdullah katır ve eşya
bahasından Meblağ 53
Ceman yekun 2850
164
Mine’l-ihracat
Deyni müsbet
mehri müeccel
zevci mezbure
Pare 125
Deyni müsbet
zevcü mezbure
kerziden
Pare 300
Deyni müsbet
zemini menzil
halime hâtun
Pare 96
Deyni müsbet
bayram Çelebi
Pare 8,5
Rub 1
Deyni müsbet el-
Hac Abdullah
ücret
Pare 75
Deyni müsbet el-
Hac Abdullah
Berât-ı hediye
Pare 1
Derzimmet el-Hac
Abdullah meşam
kirası
Pare 13
Deyni müsbet el-
Hac Abdullah
akçebaşı
Pare 40
Resmî adî
Pare 71
Rub‘ 1
İrsaliye
hüddamiyye
emniyye ihzariye
kaydiyye
masarıfatı saire
Pare 19
Ceman yekun Pare
649
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Pare 2201
Hisse-i zevcetü-l mezbure Fatıma
Pare 550
Rub‘1
Hisse-i ehl mezbûr İbrâhîm
Guruş 825
Pare 15
Hisse-i ehl mezbûr salih
Guruş 825
Pare 15
S 22/B 87
Defter oldur ki iş bu bin yüz altmış bir senesi Receb-i şerifi gurresinden altmış
bir senesi Rebi’ül evvel gurresine gelince Süleyman Paşa hazretlerinin teşrifleri
masarıfın ve Karahisar-ı sâhib mutasarrıfı Çelik Mehmed Paşa hazretlerinin üç günlük
zahire bahâ masarıfı ve Kütahya valisinin imdad-ı hazeriyesinin taksidi evveli vesair
masarıfı kaza bî-l cümle ayan-ı vilayet ve ahali-i memleket muvacehelerinde
marifetleriyle ve ma‘rîfet-i şer‘ ile hesab olundukta zeyl-i defterde tasrihi müfredat
mucebince yedi bin dörtyüz altmış üç buçuk guruşa baliğ olmağın ittifak-ı ahali üzere
Medine-i mezbûr mahallat ve karaların tahammüllerine göre ber vechi i‘tidal ve tevzi‘
ve li ecli-t tâhsil tahrîr olunan defterdir ki ber vechi ati zikr olunur Fî gurre-i Rebi’ül
evvel sene 1161
165
Mahalle-i İmaret
Guruş 508,5
Pare 4
Mahalle-i Sofular
Guruş 508,5
Pare 4
Mahalle-i Nasari
Guruş 385,5
Pare 7
Mahalle-i Karaman
Guruş 254
Pare 7
Mahalle-i
Camiikebir
Guruş 158,5
Pare 3
Mahalle-i El-Hac
Mahmûd
Guruş 127
Pare 13
Mahalle-i Taç
Ahmet
Guruş 127
Pare 13
Mahalle-i
Akmescit
Guruş 127
Pare 13
Mahalle-i Arap
mescidi
Guruş 127
Pare 13
Mahalle-i
Kâhil
Guruş 127
Pare 13
Mahalle-i El-Hac
Yahya
Guruş 127
Pare 13
Mahalle-i Burmalı
Guruş 102
Pare 7
Mahalle-i Erdiç
Guruş 115
Pare 4
Mahalle-i Doğancı
Guruş 77,5
Mahalle-i Fakih
paşa
Guruş 97
Pare 13
Mahalle-i Efecik
Guruş 77,5
Mahalle-i Kubbeli
Guruş 93,5
Pare 12
Mahalle-i
Çavuşbaşı
Guruş 77,5
Mahalle-i Munla
Bahşi
Guruş 63
Mahalle-i
Karakatib
Guruş 49
Pare 13
Mahalle-i
Bederek
Guruş 49,5
Pare 12
Mahalle-i
Çavuşoğlu maa
İpek
Guruş 49,5
Pare 12
Mahalle-i
Sinanpaşa Guruş
49,5
Pare 12
Mahalle-i
Eksüte(Ekeste)
Guruş 49,5
Pare 12
Mahalle-i Zâvîye
Guruş 49,5
Pare 12
Mahalle-i El-Hac
Evtal
Guruş 49,5
Pare 12
Mahalle-i Yukarı
Pazar
Guruş 49,5
Pare 12
Mahalle-i El-Hac
İsmail
Guruş 37,5
Mahalle-i Sinan
Halife
Guruş 17
Pare 3
Mahalle-i
Hisarönü
Guruş 21
Pare 14
166
Ceman yekun mahallat guruş 3666
Karye-i Issızca
Guruş 175
Karye-i
Sülümenli
Guruş 175
Karye-i Kalecik-i
kebir
Guruş 175
Karye-i Çobanlar
Guruş 126
Karye-i Eyret
Guruş 126
Karye-i Mihail
Guruş 126
Karye-i Erkmen
Guruş 126
Karye-i Hasçakırlar
Guruş 126
Karye-i Döger
Guruş 175
Karye-i Osman
Guruş 87,5
Karye-i Süğlün
Guruş 83,5
Karye-i
Gebeceler
Guruş 87,5
Karye-i Ayvalı
Guruş 87,5
Karye-i Karacaviran
Guruş 87,5
Karye-i İsmail
Guruş 87,5
Karye-i Mihail
Guruş 87,5
Karye-i Susuz
Guruş 87,5
Karye-i Corca-i sagir
Guruş 87,5
Karye-i Anbanas
Guruş 87,5
Karye-i Salar
Guruş 87,5
Karye-i Corca-i
kebir
Guruş 87,5
Karye-i Deper
Guruş 62
Pare 5
Karye-i Karaağaç
Guruş 62
Pare 5
Karye-i Eymür
Guruş 62
Pare 5
Karye-i Karaarslan
Guruş 62
Pare 5
Karye-i Sarık
Guruş 62
Pare 5
Karye-i İbrik
Guruş 62
Pare 5
Karye-i Ayasini
Guruş 62
Pare 5
Karye-i Eynaz
Guruş 62
Pare 5
Karye-i Kışlacık
Guruş 47,5
Karye-i Bozöyük
Guruş 47,5
Karye-i Kozluca
Guruş 47,5
Karye-i Harmanlı
Guruş 47,5
Karye-i Halımorlu
Guruş 47,5
Karye-i Tekke
Guruş 47,5
Karye-i Dinar
Guruş 35,5
Karye-i Çavdarlı
Guruş 35,5
Karye-i Kalecik-i
sagir
Guruş 35,5
Karye-i Ballıca
Guruş 35,5
Karye-i Akcain
Guruş 35,5
Karye-i Tekkeler
Guruş 35,5
Karye-i Leğen
Guruş 35,5
Karye-i Bostanlı
Guruş 35,5
Karye-i Gazimürsel
Guruş 35,5
Karye-i Bayat
Guruş 23,5
Karye-i Çalışlar
Guruş 23,5
Karye-i Işıklar
Guruş 23,5
Karye-i Kunduzlu
Guruş 23,5
Karye-i Kınık
Guruş 23,5
Karye-i Yukarı
tantarı
Guruş 23,5
Karye-i Matlab
Guruş 23,5
Karye-i Sibsin
Guruş 23,5
Karye-i Kumartaş
Guruş 23,5
Karye-i Çebni
Guruş 16
Karye-i Hacıbeyli
Guruş 16
Karye-i Ulu murad
Guruş 16
Karye-i Salar
guruş 16
Karye-i Feleli
guruş 16
Karye-i Aşağıtantarı
guruş 16
Karye-i Doğanlar
guruş 16
Karye-i Eymür
Guruş 16
Karye-i Uluçak
Guruş 16
Karye-i Emirsultan
Guruş 16
Karye-i Köprülü
Guruş 10
Karye-i Kulatay
Guruş 10
Karye-i Saranbalı
Guruş 10
Karye-i Aksaz
Guruş 10
Karye-i Manastır
Guruş 10
Karye-i Çobanlıca
Guruş 5
Ceman yekun
kuralar
Guruş 3755,5
mahallat 3666
7421,5
tevzi‘ olunan budur
167
Bâlada şerh virilen yedi bin dörtyüz altmış üç buçuk guruş olup sehven kırk beş
guruş otuz beş pare tevzi‘ olunmakla tahsilde noksan gelmeğin mütevelli yedinden
meblâğ-ı mezbûr kırk beş guruş otuz beş pare verilmek üzere bu mahale şerh virildi.
S 23/B 88
Zûhur-u defterde tevzi‘ olunan masraflar ki zikr olunur Fî gurre-i Rebi’ül evvel
1161
Guruş
240 Silyandan bâkî kalan
551 Karahisar valisi taksiden balini
428 Kütahya valisi taksit-i sanisi
037 Taksitçinin konak masrafı
075 Saraçlara müteşekkir maslak
1331
006 Seydi mirada saman akçesi
005 Bahçivan Hacı Hamza konağına
005 Cüzam adamlara kira akçesi
750 Menzilci acem oğluna
2097
032,5 Saray tamirine
010 Sairiye ücret
045,5 Bozüyük karyesinin iki vakıada kesri
008 Ferman getiren tatara
2193
020 İsti‘cale gelen çukadar
026 Adalet fermanı getiren ve berber ağasına ve konak masrafı
006,5 Yağa gelen çukadar konağına
015 Efendi hazretlerine pusula harcı
2260,5
032,5 Adalet buyruldusu getiren çukadara
000 Mütevellinin kendi defteriyle olan masarıfıdirki zikr olunur
013 Eski mahallesinden kese
005,5 Sinan halife Mahallesi'nden kese
168
2311,5
007.5 Arpa kesri
012 Yine arpa kesri
003 Hakkacır oğlunun konağına masraf
003,5 Vaadzade Mahallesi'nden kesir
2337,5
002 Harcı mahkeme
003,5 Müslim Ağa tarafına
003 Acem oğluna Kütahya tarafından gelen çukadar konağına
043 İvaz sencer Ağa konağına yevmi 4
2389
005 Saray kapusu tamirine ve zincire virilen
072 Zahireci Ağa konağına
004 Muhzır ve çavuşlara
005 Tatar ağasına akçe kesri
2475
200 Menzilci Hacı Salih’e
025 Taksit ağası konağına
020 Kelle göz Mahmûd Beşeye
002 Munla Ömer tezkere akçesi
2722
0023 pare 15 İsti‘cale gelen çukadar
0024 Mütevelli yediyle akçe kaydı
0411,5 Kütahya taksidi evveli Ahmet Ağa yediyle
3356 Çelik paşa hazretlerinin üç günlük zahire behası
0250 Menzilcinin ücretinden bu def‘a ahz
6786,5
007 Hancı Hüseyine keza
0150 Harc-ı ilamat ve masarıfı saire
0350 Harc-ı defter
0010 Katibiyye
7303,5
169
0010 Emniyye
0020 Hüddamiyye
0010 İhzariyye
0120 Müslim ağaya ikram
7463,5 Yalnız yedibin dörtyüz almış üç buçuk guruş on beş paredır
S 23/B 89
İmdâdiyye-i hazariyye taksidi evvel emridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Mefahirü-l kuzat ve-l hükkâm mâ‘denü-l fezâ’il ve-l kelâm Karahisar-ı Sâhib
sancağında vâki kadılar zîde fazlehum ve mefahirü-l emâsil ve-l akran a‘yan-ı vilayet
zîde kadrehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki iş bu bin yüz altmış bir
senesine mahsûben liva’i mezburdan ber mu‘tad-ı kâdim hâlâ liva’i mezbûr mutasarrıfı
düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem vezirim Çelik Mehmed Paşa
edammallahûteala iclalehunun mu‘ayyen olan beşbin guruş imdâdiyye-i hazariyye
şurud-u hazeriye üzere senede üç taksit ile tevzi ve tâhsil ve tarafından kabzına
me’mura edâ ve teslim olunmak fermanım olmağın iş bu şerifim ısdar ve (Boş) ile irsal
olunmuştur imdi vusulünde ber vechi meşrûh vezîr müşârun ileyhin liva’i mezburdan
mu‘ayyen olan ol miktar imdad-ı hazeriyesi şurud-u hazeriye üzere senede üç taksit ile
ve beher taksitin vakit ve zamanıyla tevzi‘ ve tâhsil ve müşârun ileyhin tarafından
kabzına me’mur edâ ve teslim ettirip uddet ve te’hirden ve miktar-ı mu‘ayyeneden
ziyade bir akçe idhal ve tevzi‘den bî gayet hazr ve mücânebet eylemeniz babında
ferman-ı âlişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta vech-i
meşrûh üzere şerefyafta’i sudur olan ferman vaci‘bü-l etba‘ ve lazımü-l imtisalimin
mazmun etba‘at makrunuyla amil olup hilafından gayetü-l gaye hazr ve mücanebet
eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahrîren fî evasıt muhârrem sene
ehadi ve sittin ve miete ve elf
Be-makam-ı kostantinîyye el-mahrûse
S 23/B 90
Ber-muceb emr-i âli buyuruldu şerifidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Şera‘yi şi‘ar Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kazaların kadıları Efendiler zîde
fazlehum ve kıdvetü-l emacit ve-l ayan liva’i merkumede mütesellimimiz Ali Ağa zîde
170
mecdehu ve mefahirü-l emâsil ve-l akran ayan-ı vilayet ve iş erleri zîde kadrehum inha
olunur ki iş bu bin yüz altmış bir senesine mahsûben Karahisar-ı Sâhib sancağından bâ
ferman-ı âli tarafımızdan tahsis kılınan imdâdiyye-i hazariyye malının bir gün evvel
tâhsil ve tarafımıza edâ ve teslimi lazım ve labüdd olmağın mal mezkuru ma‘rîfet-i şer‘
ve cümle a‘yan ve ahali ma‘rîfetleriyle tevzi‘ ve taksîm ve teslimimiz ve bîrun
ağalarımızdan mübaşir tâyin olunan Ali Ağa marifetleriyle bir saat akdem yerli
yerinden cem‘i ve tâhsil ve ber vech tekmil tarafımıza götürüp edâ ve teslim eylemekte
her birerlerimiz bezl-i iktidar ve takayyüd bî şemar eyleyub mekes ve tehir ettirilmekten
gayetü-l gaye tevkî‘ ve mucanebet eylemeniz babında iş bu buyuruldu tahrîr ve ısdar
(Boş) ile irsal olunmuştur inşallahuteala vusulüne gerektir ki vech-i meşrûh üzere amel
ve hareket olunup muceb buyuruldu ile amel olalar deyu
Vasale ileyna kayıd Fî 14 Rebi’ül evvel 1161
Fî 6 Rebi’ül evvel 1161
S 23/B 91
İş bu bin yüz atmış bir senesine mahsûben ber vech-i arpalık Karahisar-ı Sâhib
sancağı mutasarrıfı devletli inayetli vezirü-l nezir çelik Mehmed paşa hazretlerinin bâ
emr-i âli taraflarına tâyin ve tahsis kılınan imdâdiyye-i hazariyyenin taksit-i evveli
cümle ayan-ı vilayet ve ahali-i memleket marifetleri ve ma‘rîfet-i şer‘le beher kazaya
âlâ vech-i tadil ve-l seviyye tevzi‘ ve taksîm olunan pusula defteridir ki ber vech-i ati
zikr olunur fî 15 Rebi’ül evvel sene 1161
Kaza-i Karahisar-ı
Sâhib
Guruş 400
Kaza-i Sandıklı
Guruş 383
Semen 4
Kaza-i Şuhut
Guruş 233
Semen 4
Kaza-i Sincanlı
Guruş 166
Semen 8
Kaza-i Bolvadin
Guruş 83
Semen 4
Kaza-i Hanbarçınlı
Guruş 83
Semen 4
Kaza-i
Nevahibarçınlı
Guruş 83
Semen 4
Kaza-i Çöleabat
Guruş 66
Semen 8
Kaza-i Karamık
Guruş 66
Semen 8
Kaza-i Çay
Guruş 100
Ceman yekun guruş 1666 semen 8
Mübaşir tâyin olunan kazakçı Ali ağaya mübaşireye müstehaken vâki on
kazadan beş yüz guruş verildiği beher kazanın sehmi üzerlerine taksîm olunmuştur.
S 24/B 92
Defter oldur ki Sofular Mahallesi'nden fevt olan Mahmûd bin Abdullahın
veraseti zevcesi Amine binti Mansur ile kebir kızı Fatıma sagîr oğlu Mustafaya
171
münhasır olduğu subutundan sonra terekesi defteridir ki zikr olunur Fî 25 Rebi’ül ahir
161
Menzil mülkü
mezbûr
Guruş 50
Kara sığır öküzü 1
Guruş 92
Düğe 1
Guruş 3,5
Tencere 1
Guruş 1
Sahan 3
Guruş 1
Hınta kile 24
Guruş 48
Yekun
Guruş 12323
Mine’l-ihracat
Deyni müsbet
Karaman
Mahallesi vakfına
Guruş 15
Deyni müsbet Kel
Osman
Guruş 9
Deyni müsbet
Sandıklı Mahallesi
çeşmesine
Guruş 6
Deyni müsbet arap
çeşmesi vakfına
Guruş 10
Deyn-i müsbet
köle Hasan
Guruş 5
Deyn-i müsbet
Satı Beşe
Guruş 4
Deyn-i müsbet
mehri müeccel el-
zevci-l mezbure
Guruş 41,5
Resmî adî Guruş 3 İrsaliye Katibiyye
Guruş 20
Hüddamiye
İhzariye
Guruş 20
Emniyye kaydiyye
Guruş 20
Masarıfı ma’zeret
Guruş 50
Yekun
Guruş 98
Rub‘ 1
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 25
Hisse-i zevci-l mezbure Guruş 3
Pare 5
Hisse-i ibni-l mezbûr Guruş
14,5 Pare 10
Hisse-i binti-l mezbûr Guruş 7
Pare 11 Akçe 5
Defter oldur ki Sofular Mahallesi'nden fevt olan Fatıma binti Mahmûdun
veraseti zevci Mustafa bin İbrâhîm ile validesi Amine binti Mansur ile ve liümm kız
karındaşı sagîr Fatıma ve li ebeveyn erkarındaşı sagîr Mustafaya münhasır olduğu
subutundan sonra terekesidir zikr olunur hurrire Fî 24 Rebi’ül evvel sene 1161
Sim küpe çift 1
Pare 61
Don 1
Pare 17
Serpuş 1
Pare 24
Kaftan 1
Pare 100
Beyaz bez 1
Pare 63
Gömlek 1
Pare 18
Çenber 1
Pare 11
Peştamal 1
Pare 13
Kuşak 1
Pare 60
Bohça 1
Pare 7
Def‘a bohça 1
Pare 14
Entari 1
Pare 133
Def‘a entari 2
Pare 28
Serpuş 1
Pare 12
Makrome 1 uçkur
1
Pare 14
Ayna 1
Pare 4
Yemeni 1 ve
lehme 1
Pare 18
Döşek ve yorgan 1
Pare 83
Mehri müeccel
derzimmet zevç
Pare 1600
Yekun
Pare 2280
172
Mine’l-ihracat
Resmî adî 57 İrsaliye Katibiyye
Çukâdariyye
İhzariye 33
Dellaliye 12 Masraf-ı müfredat
40
Yekun 142
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Pare 2138
Hisse-i zevci-l mezbûr
1069 Babasından intikal
0146 zevcesinden
1205
Hisse-i ümmü-l mezbure
356 Akçe 1
048 Akçe 1Babasından intikal eden
404 Akçe 2
Hisse-i ehil mezbûr
356 Akçe 1
048 Akçe 1 babasından intikal
404 Akçe 2
Hisse-i uhdü-l mezbûr
356 Akçe 1
048 Akçe 1 babasından intikal
404 Akçe 2
S 24/B 93
Sofular Mahallesi'nden el-Hac İvaz’ın emri.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Sofular Mahallesi'nden tarik-i hacta fevt olan el-Hac İvaz ile Hasan’ın veraseti
zevci Amine binti Bayram ile oğulları İsmail ve Hasan ve kızları Hatice ve Esma ve
zülfiye münhasır olduktan mezburun talibleriyle tahrîr olunan müteveffayı mezburun
defteridir ki ber vechi ati zikr olunur Fî 25 Rebi’ül evvel 1161
Menzil
Guruş 150
Evan-ı nühasiye
Kıyye 45
Guruş 50
Döşek 2
Guruş 3
Yastık 3
Guruş 2
Kilim 5
Guruş 15
Camus öküzü 4
Guruş 85
Camus ineği 1
Guruş 25
Malak 1
Guruş 6
Merkep maa sıpa
11
Guruş 12
Kara sığır ineği
Guruş 12
Koyun re’s 7
Guruş 175
Der-anbar kile 10
Guruş 18
Der-anbar şeker
kile 8
Guruş 19
Mezru‘ hınta 35
Guruş 70
Mezru‘ şa‘ir 2
Guruş 6
Der-anbar a’la kile
2
Bargir re’s 1
Guruş 15
Def‘a çuval 3
Guruş 6
Etbatı beyt Guruş
8
Cümle bir miktar
Guruş 5
173
Guruş 2
(Silik)
Guruş 633
Karasığır kasap
akcesi
Guruş 25
Camus akçe
Guruş 9
Nakid akçe
Guruş 29
Meşin çuka
Guruş 9
Bargir 1
Guruş 15
Yekun 87
Tarik-i haccı şeriften gelen eşyalardır ki el-Hac Halil Efendi zade el-Hac
Mustafa yediyle vereselere teslim olunmuştur
Bendir 2
Guruş 16
Müte‘arıf sarık 5
Guruş 32,5
Beyaz top
Guruş 4
Peştamal 2
Guruş 6,5
Şam alacası 3
Guruş 45,5
Haleb alacası 2
Guruş 4
Nakit gelen akçe
Guruş 162
Yekun 274,5
Ceman yekun Guruş 938,5
Mine’l-ihracat
Deyni müsbet
mehri müeccel el-
zevci mezbure
Guruş 41,5
pare 1
Resmî adî
Guruş 23,5
İrsaliye Katibiyye
Çukâdariyye
Hüddamiyye
İhzariye Kaydiyye
masrafı müfredat
Guruş 6,5
Pare 2
Masraf 0,5 Yekun 72,5
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 865
Hisse-i zevc
Guruş 108
Pare 5
Hisse-i ibn
Guruş 216
Pare 10
Hisse-i ibn
Guruş 216
Pare 10
Hisse-i binti
Guruş 108
Pare 5
Hisse-i binti
Guruş 108
Pare 5
Hisse-i binti
Guruş 108
Pare 5
S 24/B 94
Harmanlı karyesinden el-Hac Mûsa’nın emri.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Karahisar-ı sâhib kazasına tabi Harmanlı karyesinden tarik-i haccı şerifte vefât
eden el-Hac Mûsa bin derviş veraseti zevci Rabia binti Yusuf ile sagîr oğlu Mûsa ve
174
sagîr kızları Aişe ve Esma’ya münhasır olduktan sonra terekesi defteridir ki zikr olunur
emmileri el-Hac İsa vâsileridir Fî 25 Rebi’ül evvel sene 1161
Hisse menzil
Guruş 8
Cedid kilim 9
Guruş 18
Minder 1
Guruş 0.5
İyi döşek 1
Guruş 1
Aba yastık 1
Guruş 0,5
Yorgan 1
Guruş 0,5
Buğday kile
deranbar 15
Guruş 22,5
Mezru‘ hınta ve
şair kile 20
Guruş 40
Camus ineği kara
sığır ineği maa
hasad aleti 1
Guruş 35
Merkep maa sıpa
1
Guruş 9
Kara sığır ineği 1
maa buzağı 1
Guruş 12
Camus ineği maa
malak 1
Guruş 8
Kara sığır danası 2
Guruş 2
Evan-ı nühasiye 8
Guruş 8
Bargir 2
Guruş 8
İmaret
Mahallesi'nden
menzil hissesi
Guruş 50
Koyun ve keçi 86
Guruş 145
Cem’an
hırdavathane
Guruş 5
Yekun 373
Tarik-i haccı şeriften karındaşı el-Hac Abdullah ile gelen eşyaları ve nakd-i ve
bâ defteri kassam şam şerife Guruş 297,5
Cem’an yekûn 970.5 (yalnız dokuzyüz yetmiş buçukdur)
Mine’l-ihracat
Deyni müsbet
mehri müeccel
zevci mezbûr
Guruş 41,5
Pare 3
Resmî adî
Guruş 17
İrsaliye ve
Katibiyye
Guruş 2,5
Çukâdariye ve
Emniyye
Guruş 3
İhzariye ve
Hüddamiye
Guruş 2,5
Harc-ı hüccet ve
hizmet ve nafaka
Guruş 3,5
Masrafı müfredat
Guruş 6,5
Kaydiyye
Guruş 2
Yekun 76,5
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese 594
Hisse-i zevc
Guruş 74
Akçe 30
Hisse-i ibni-l mezbûr
Guruş 259,5
Akçe 45
Hisse-i binti-l mezbûr
Guruş 129
Akçe 52,5
Hisse-i binti-l mezbûr
Guruş 129
Akçe 52,5
S 24/B 95
Döğerli Munla Mehmedin kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
175
Medine-i Karahisar-ı sâhib kazasına tabi döğer nâm karye sakînlerinden iken
bundan akdem tarik-i haccı şerifte vefât eden el-Hac Mehmed bin el-Hac Ramazan
nâm müteveffanın veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Neslihan binti Ramazan nâm
hâtun ile sulbi kebir oğlu İsmail ve sulbi sagîr oğlu İbrâhîm ve sulbiye kebire kızları
Fatıma ve Döndü ve Asya ve sagire kızları Aişe’ya ve Zeynebe münhazır olduğu zâhir
ve mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezburun tahrîr ve beyne-l verese bî-l
ferizetü-ş şer‘iyye tevzi‘ ve taksîm olunan muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr
olunur hurrire fî yevmi-l rabi‘ ve-l ışrin min şehri rebi’ül evvel li sene ehadi ve sittin ve
miete ve elf
Kelâm-ı kâdim
hediyesi 1
Guruş 3
Menzili der karye-
i mezbûr ve ahır
ve ağıl
Guruş 25
Kara sığır ineği
adet 9
Guruş 72
Kara sığır düğesi
Adet 8
Guruş 40
Kara sığır öküzü
çift 2 maa alet
Guruş 50
Camus öküzü çift
1 maa alet
Guruş 50
Koyun ve keçi ve
toklu adet 272
Guruş 680
Tay 1
Guruş 20
Der-anbar hınta
kile 66
Guruş 99
Der-anbar şa‘ir
kile 35
Guruş 31
Mezru‘ hınta kile
40
Guruş 60
Rub‘ 1 Evan-ı nühasiye
Kıyye 26
Guruş 26
Sedir keçesi 3
Guruş 12
Cedid kilim 5
Guruş 15
Cedid zeyli Adet 5
Guruş 12
Aba döşek 2
Guruş 2
Beledi döşek 1
Guruş 1,5
Köhne yorgan 2
Guruş 3
Köhne yastık 2
Guruş 1
Müste‘amel kilim
2
Guruş 3
Tas 2
Guruş 2
Çuval
Adet 10
Guruş 5
Hırdavathane
Guruş 5
Ceman yekun
Guruş 1227,5
176
Tarik-i haccı şerifte furuht olunup vâsi yediyle gelen eşya kıymeti Guruş 252,5
Ceman yekun Guruş 1480,5
Mine’l-ihracat
Deyni müsbet
mehri müeccel el
zevcetü-l mezbûr
bâ kararûha
Guruş 2,5
Deyni müsbet
mehri misil li
zevcü müteveffa
Ümmühan
Guruş 83
Pare 3
Deyni müsbet li
zevc-i Neslihan
zimmetinde iken
Guruş 8
Resm-i kısmeti
adi
Guruş 37,5
İrsaliye
Guruş 5
Çukâdariye
Guruş 5
Emniye
Guruş 2
Hüddamiye
Guruş 2,5
İhzariye
Guruş 0,5
Kaydiyye
Guruş 0,5
Harc-ı hüccet
vesayet
Guruş 3,5
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 1329
Hisse-i el-zevc Neslihan
Guruş 166
Akçe 15
Hisse-i liebb İsmail
Guruş 258
Akçe 50
Hisse-i liebb İbrâhîm
Guruş 258
Akçe 50
Hisse-i binti Fatıma
Guruş 129
Akçe 25
Hisse-i binti döndü
Guruş 129
Akçe 25
Hisse-i binti Asya
Guruş 129
Akçe 25
Hisse-i binti Aişe
Guruş 129
Akçe 25
Hisse-i binti Zeynep
Guruş 129
Akçe 25
Sagîrûn mezburun valideleri Neslihan bâ hücceti şer‘iyye vâsi ve kebir karındaşı
İsmail nazır nasb ve tâyin olunduğu bu mahalle şerh verildi
S 24/B 96
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Arap mescidi Mahallesi sükkanından
iken bundan akdem fevt olan Mustafa bin el-Hac Cafer bin el-Hac Mehmed nâm
müteveffanın veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Havva binti es-Seyyid İsmail nâm
hâtun ile sulbi sagîr oğulları Abdurrrâhman ve Osman ve sulbi sagîr kızı Ümmü Gülsüm
münhasır olduğu ve Ayvalı nâm karyede ceryan eden su üzerinde dair balası şişman
vakfı ve askılı Hacı Ali değirmenleri beyninde vâki yeni değirmen demekle mâ‘ruf
asiyabın sülüs şa‘ir terekesinden olduğu sabit ve mütehakkık olduğundan ari li ebeveyn
er karındaşı Munla eyübe 110,5 guruş ve sarrac es-Seyyid Ahmet Çelebiye 202 guruş
vesairlere evan kesiresi olduğu zâhir ve müteayyin olup maruz zikr-i evanı edâ ve ifaya
menkul kısmından eder nesnesi olmayıp bi-l ahire zikr olunan asiyabta vâki sülüs hisse-
177
i şa‘yi’i evan-ı mezbûr içün bey‘ olunması labüdd olmağın sûk-ı sultanide müddet-i
mirîde talibine arz ve müzayede olunup rağbet-i nas münkata‘a olduktan sonra mezbûr
Munla Eyyüb üzerinde 190 guruşa karar idüp ziyade ile talib ceza olmayıp ve meblâğ-ı
mezbûr Hüseyin beyde beha ve misli olduğu zâhir ve müteayyin olmağın sagîrûn
mezburunu (Silik) tesviye’i umurlarına vâsi olup asiyab-ı mezbûr hissesi içün bey‘e
dâhi mezun olan Munla veli bin Abdullah nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t
tevkirde iş bu ba‘isül kitâb mezbûr Munla Eyüb mahzarında bî-l vesaye ikrar-ı tam ve
takrîr-i kelâm idüp maru-z zikr yeni değirmende müteveffayı mezburun terekesinden
olan bâ‘is hisse-i şayi‘i kaffe‘i hukuk ve murafıkı ile ba‘de-l inkıtalarına tarafından
icab ve kabulü havi bey‘i bat kat‘i ile 190 mezkûr Munla Eyüb’e bey‘ ve teslim ol dâhi
vech-i muhârrer üzere iştira ve teslim eyledikten sonra semeni olan meblâğ-ı mezbûr
190 guruşun 110,5 guruşunu müteveffayı mezburun zimmetinde müşteri merkumun
hakkına takas ol dâhi mukasa ve kabûl idüp bâkî 89,5 guruşu müşteri merkûm yedinden
ahz u kabz idüp mezbûr es-Seyyid Ahmet Çelebiye olan deynini edâ eyledim mezkûr
asiyabın sülüs şayi‘i merkûm Munla eyübün mülk-ü müşterası olmuştur keyfe yeşa ve-l
ihtiyar mutasârrıf olsun dedikte mukırr mezbûr vâsi Munla veliyi el-mukırr lehul
mezkûr Munla Eyüb vicahen tastik ve şifahen tahkik edilcek mâ vâki bî-t taleb ketb
olundu ceru zalik hurrire fî-l yevmil sani ve-l ışrin min şehri Rebi’ül evvel li sene ehadi
ve sittin ve mie ve elf
Şühûdü’l-hâl
Otçu zade el-Hac İsmail bin el-Hac Hüseyin
Boşnak el-Hac Mustafa bin el-Hac Mehmed
Sarrac el-Hac es-Seyyid Süleyman Çelebi bin Süvari zade
Sarrac karakaş ivaz
İsmail Çelebi bin es-Seyyid fakih Efendi
Sarrac kumcu Hüseyin
Sarrac solak ivaz
Sarrac es-Seyyid Ahmet Çelebi
İbrâhîm bin el-Hac Cafer
Ve gayruhûm minel huzzâr
S 25/B 97
İttim havas azmi süferayı güzayı ihva
Gurbet ve vatanımdır seni şimdi şamdan geru yahu
178
Şehür mislidür düğüne cübbe-i kısmet
Marağan imdi zamana ağaz ider elbet
Azîzi geldim sağlığla dane döğündü
Sükkânı vilayeti dahi Allaha emanet
Şarab-ı azil içmekden hasar-ı zamiri sakî
Değildir menasıbı dünya cihanda kimesne baki
Güzergah fanidir dar-ı dünya
Okur bu matla bundan gelenler baki sürsünler dane bent ve dane mender
Nezelnâ her nâtam irtehâlna hakifeti minbâsi dünya
Tahvilden ibarettir şeriyyet emrine sa’i olan ahir müsella
Refe’a kaza eyle ilahi def ola elem bi-da mend
Yâzûmû tammü’l-kelam çiftü’l-kalem
Hurri re el-fakirü’l hakir Osman Azizi Eş-şehir Ömer zade El-kadı Fil-mazi be
medine-i Kesriye Afa’ a’nhûmullah.
Alttaki mühür: Osman el-azizi ibni Cevahimi Rahman
S 25/B 98
Vaka’ gurre-i Rebiü’l-ahir Allahu’l-a’lem yevmüs-sebt
İzzet meab şeri‘at fahru-l kuzat Ahmet Efendi kâmiyab
Ba‘de-l tahiyyetü-l vafiye inha olunur ki iş bu sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Rebi’ül ahiri gurresinden zabt etmek üzere Karahisar-ı Sâhib kazasının emur-u
şer‘iyye’i ve kısmet-i askeriyesi tarafımıza tefvîz buyurulmakla kendimiz kaza-i
mezbure varınca siz tarafımızdan vekalete zâbıta etmek üzere merasimle tahrîr ve irsal
olunur inşallah el-müvelli vusulünde kaza-i mezburun emur-u şer‘iyye ve kısmeti
askeriyesi gurre-i şehri merkumdan ru‘yet ve cade’i şer‘ mübeyyin hareket ve ibadullahı
zulum ve teaddiden vakayet ve siyanet eyleyesin vesselam
Minel fakir numan el- mevla hallafe be medine-i Karahisar-ı Sâhib
S 25/B 99
Sarık karyesinden Mustafa dedenin defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib kazasına tabi sarık nâm karye sükkânından iken
bundan akdem fevt olan Mustafa bin Hasan nâm müteveffanın veraseti zevce’i
menkuhası Hatice binti Ebubekir ile sulbi kebir oğullanı Hüseyin ve Ali ve Mehmed
ve Abdülkerim ve Ahmet ve Munla Yusuf ve sulbi sagîr oğulları Abdurrrâhman ve
179
sulbiye sagire kızı Aişe ve sagire kızı Rabiaya münhasır olduğu zahir olduktan sonra
terekesidir ber vechi ati zikr olunur hurrire fî-l yevmi-l sadis min şehri Rebiü-l ahir li
sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Menzil-i der
karye-i mezbûr
Guruş 10
Müste‘amel kilim
2
Guruş 2
Köhne palas 2
Guruş 1
Köhne döşek 2
yastık 2
Guruş 2
Evan-ı nühasiye
Kıyye 10
Guruş 8
Der-anbar hınta
kile 5
Guruş 7,5
Mezru‘ hınta kile 6
Zayıf itibariyle
Guruş 18
Mezru şi‘ir kile 6
zayıf itibariyle
Guruş 15
Kara sığır 2
aletiyle
Guruş 60
Camus ineği 1
Guruş 25
Kancık merkep 1
Guruş 4
Koyun ve keçi ve
toklu adet 60
Guruş 120
Bahçe der karye-i
mezbûr
Guruş 60
Âlât-ı nacar
Guruş 2
Hırdavathane
Guruş 2
Ceman yekun Guruş 301
Mine’l-ihracat
Techiz ve tekfin
Guruş 4,5
Mehri müeccel li
zevcetü-l mezbure
Guruş 10
Resm-i kısmeti
adi
Guruş 7,5
İrsaliye
Guruş 1,5
Çukâdariye
Guruş 1,5
Hüddamiye
Guruş 0,5
İhzariye maa
kaydiyye
Guruş 1
Harcı (Silik)
Guruş 1
Ceman yekun
ihracat
Guruş 28
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 272
Hisse-i li zevcil
mezbure
Guruş 34
Hisse-i ibni
Hüseyin
Guruş 29,5
Hisse-i ibni Ali
Guruş 29,5
Hisse-i ibni
Mehmed
Guruş 29,5
Hisse-i ibni
Abdulkerîm
Guruş 29,5
Hisse-i ibni
Ahmet
Guruş 29,5
Hisse-i ibni
Munla yusuf
Guruş 29,5
Hisse-i ibni
Abdurrrâhman
Guruş 29,5
Hisse-i binti
Aişe
Guruş 14,5
pare 15
Hisse-i binti
Rabia
Guruş 14,5
pare 15
Merkûm Ali sagiran bâ hüccet ve meliyyet olunduğu malum olmak içün bu
mahale kayd şud
180
S 25/B 100
El-Hac Mehmed ağanın kethüdayeri’lik mektubu.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
İzzetli faziletli Efendi hazretlerinin mahal şeriflerine virilen cevab
Safiyatı ittihafıyla inha olunur ki hâlâ tahtı hükûmet şi‘arınızda vâki Karahisar-ı
Sâhib ve Sincanlı ve çöle ve yarcılar ve tevabı‘ ve nevahilerinde sâkin ve mütemekkin
olan altı bölük yoldaşlarının üzerlerine zâbıt ve kethüdayeri nasb ve tâyin olunmak
matad-ı kâdim olmağla ebna-i sipahiyandan 88. bölükte yevmi 18 akçe ulufeye
mutasârrıf olan kıdvetü-l emâsil ve-l akran Mehmed Ahmet Sivas zîde kadrehum
ocağın kadimi emekdarlarından olup vechile mahal ve müstehak olmağla zabıta ve
kethüdayeri nasb ve tâyin olunmağın mücedded tevcih ve iş bu mektub tahrîr ve irsal
olunmuştur inşallahuteala vusulünde gerektir ki muma ileyhi hizmeti merkumede
istihdam ve kethüdayerlik emurunda müracaat muma ileyh ittirdesiz ve sizler ki ol
havalilerde sâkin ve mütemekkin olan altı bölük yoldaşlarsız muma ileyh üzerlerinize
zâbıt ve kethüdayerleri bilip ve düşen daʻvâ ve niza‘ınız merkûm marifeti ve ma‘rîfet-i
şer‘ ile göresiz ve sen ki kethüdayeri zîde kadrehusun ol canibte sâkin ve mütemekkin
olan altı bölük yoldaşlardan sahihü-l esami olanları ve sipahzade ve tekaüdleri gerektir
ki bundan akdem şerefsudur eden ferman-ı celili âlişan mucebince hükkâm eline
verilmeyesin nehc-i şer‘iyye ile müttehim olanları bir muktezayı şer‘ kavim zabıtı
ma‘rîfetiyle cezayı şeriyyeleri tertib olunup ocağı kaide-i kalemiyesine zaide riayet
eyleyib mukaddema sadır olan ferman vacibü-l etba’ ve lazımü-l imtisalin mazmun
ita‘at makrun üzere hareket-i hilafetten bî gayet ihrar ve ictinab idüp mûceb-i mektub ile
amil olasız bâkî der ilm-i şeriyyet daim bana (Boş) tahriren fî evail şehri Rebi’ül ahir
sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Altı ocak ağalarının imzalarıyla mümzadır
Vasale ileyna kayıd Fî 13 Rebiü’l ahir sene 161
S 25/B 101
Yeni hamamın tevlîyet beratıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhibte vâki ashab-ı hayrattan muhârrem Efendi nâm
sahibü-l hâyrın bina ve vakf eylediği hamamın yirmi beş akçe vazife ile evladiyet ve
meşrutiyet üzere mütevellisi olan evladı vakıftan iş bu rafi‘ tevkî‘ refî‘ü-l şan hakani
kıdvetü-l emâsil ve-l akran es-Seyyid Ahmet bin Osman zîde kadrehu her vechile layık
ve mahal ve müstehak olup dahil olunmak icab etmez ihmali yoğken ecanibten Seyyid
181
Mehmed nâm kimesne bir takrîr ile kendi berât ettirip bâ‘de hu Abdurrrâhman nâm
kimesne dâhi kendüye berât ettirilmeleriyle ol vecihle mezbûr Seyyid Ahmet an
evladıhu gadr küllü olmağın refî‘lerinden mezbûr seyyid Ahmete müceddeden tevcih
olunup yedine berât-ı şerîf-i âlişan verilmek babında naibini kıdvetü-l nevvab ve-l
müteşerri’in mevlânâ el-Hac Osman zîde ilmehu arz etmeğin mucebince vech-i meşrûh
üzere sadaka idüp bu berât-ı hümâyun izzet mekurunu verdim ve buyurdum ki mezbûr
seyyid Ahmet an evladı vakf vardır zikr olunan vakf-ı hamamın ecanibten olan
merkuman seyyid Mehmed ve Abdurrrâhman refî‘lerine kemafil evvel evladiyet ve
meşrutiyet üzere mütevellisi olup hizmeti lazımesin bî kusur mer‘i ve müdi kıldıktan
sonra yevmi beş akçe vazifesiyle mutasârrıf olup vakfının ruhu ve devam-ı ömr ve
devleti içün duaya müdavemet göstere ol babta ref‘ olunan merkûman taraflarından ve
taraf-ı aherden kimesne murahım olmayıp ve hal ve taarruz etmeyeler şöyle bilip
alamet-i şerife itimat kılalar tahrîren fî evasıt muharremü-l haram li sene ehadi sittin ve
miete ve elf
Vasale ileyna kayıd Fî 12 Rebi’ül ahir sene 1161
Be-makam kostantinîyye
S 25/B 102
Deper zeametinin iltizam temessüküdür.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Vech-i tahrîr-i huruf budur ki Karahisar-ı Sâhib sancağında şehirabad
nahiyesinde ve Deper nâm karye ve gayrıdan bâ hattı hümâyun şevket-i makrun serbest
üzere mutasârrıf olduğu ze‘ametim aklamından ber-muceb-i defteri hakani ve kanun-u
sultani üzere tarafımıza ait ve raci’ olan aşar-ı şer‘iyye ve resumat-ı örfiyye ve bad-ı
havâ ve yave ve kaçgun Kul mezdeganesi resm-i tapuyu zemin ve resm-i urusana ve
güvare min küllül vucuh cüz’i ve külli ve her neki hasıl olur ise iş bu 1161 senesi martı
ibtida‘sında sene-i merkûma şubatı gayetine gelince tamam bir sene zabt ve rabt
eylemek üzere iş bu hafizü-l temessük kıdvetül emasil vel akran Süleyman ağaya
yalınız 940 guruşa deruhte ve iltizam idüp muma ileyh dahi teahhüd ve iltizamı kabul
ve bedeli iltizam olan meblağı mezbûr 940 guruşa ağayı muma ileyh yedine tamamen
ahz olup tahrîr ve yedine vâzi‘ olunmuştur imdi ağayı müşârun ileyh varıp minvali
meşrûh üzere zabt ve rabt idüp tarafımızdan ve tarafı aherden kimesne mani ve
182
müzahim olmayıp bundan akdem ve mu‘ehher temessükümüz zûhur ederse bir dürlü
amel ve itibar olunmaya
Vusul ve kayd Fî 22 Rebi’ül ahîr sene 1161
Bende-i Mehmed bin sersolak rikab-ü hümâyun-u sabık seriri binada
M.(mevcut)
S 26/B 103
Mevlevihane vakfı olan kazaların niza‘ı içün sadır olan emr-i alidir.(Yandaki
şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-
cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’yis-sâ’ib mümehhid-i
bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahkûk bî-sunûf-
ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la sabıkân ber vech-i Arpalık âlâ’iyye ve karahisar-ı sâhib
sancakları mutasârrıfı vezirim (Boş) Paşa edamullahuteala iclalehu ve kıdvetü-l kuzât
ve-l hükkâm mâ‘denü-l fezail ve-l hükkâm (Boş) kadısı ve Karahisar-ı Sâhib kazası
naibi zîde fazlehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum olaki iftiharu-l sulha’i-l
salikin selale hazreti mevlânâ kuddise sürruh-ûl â‘lâdan hidayet zade eş-şeyh Mustafa
zide salâha sitte’i saadetime arzuhal idüp Karahisar-ı Sâhibde vâki Mevlevihane
vakfının ber vechi meşrut berât-ı şerifimle mütevellisi olmağla mevlevihane’i mezbure
evkafından Karahisar-ı Sâhib sancağında kazası muzafatından şehri abat nahiyesine
tabi Kozlukalecik ve Karaarslan ve Ortakalecik ve Huki ve Sırlıkalecik nâm karyelerin
hasılları tahtlarında bad-ı hevâ ve cürm-ü cinayet ve rüsumu urusana defteri hakanide
vakf-ı mezbûr hasılı kayd olunmakla karye- i mezbureyi ber mûceb defteri tarafı
vakftan serbesiyet üzere zabt ve vâki olan mahsul ve rüsumuyla hasıl-ı kayd olan
rüsum-u serbesiyetisini kanun ve defter mucebince ahz-u kabz murad eyledikte aherdan
bir vecihle dahil olunmak icab etmez iken zemini müte‘allıkadan Topal Şaban ve
Alemdar Mustafa dâhi bazıları birbiriyle yekdil ve yek cihet ve karar-ı mezburenin
zabtına mümane‘at ve rusumu serbesiyetesinin ahz ve kabza müdahale ve vakf-ı şer‘e
gadr-ı külli olunduğun bildirip salifü-l beyan karar mûceb defteri hakani canibi vakftan
zabta ve vâki olan mahsulat ve rusumatıyla cürm ve cinayet ve rusumu urusana vesair
bad-ı havâsı kanun ve defter mucebince cânib-i vakftan ahz ve kabz ettirilip mezburları
ve aharı dahil ve taarruz ettirilmemek babında emri şerifim rica ve defterhane-i
amiremde mahfuz olan defter-i evkâfa müracaat olundukta şehri abat nahiyesine tabi
ellibeşer nefer reaya ve hasıl-ı tahtında hınta ve şair bad-ı hava ve cürm-ü cinayet ve
183
rusum-u urusana yekun maa gayruha beşbin altıyüz doksan beş akçe yazıla ve karye-i
kurbü yüz akce kalecik vakfı Mevlevihane sabıkan sûfi olup sonra vakfiyeti mukırdır
matlub-ı hükm verilmiş deyu mesturdur defter-i atik bi-l fiil kemâkan deyu mukayyiddir
defter-i atik ve nahiye-i mezbureye tabi kırk beş nefer reaya ve bir zemin ve bir çiftlik
ve hası tahtında hınta ve şair ve bad-ı hava ve cürm cinayet ve rusum-u urusana yekun
maa gayruha 5688 akçe bazar ve karye-i karaarslan vakfı Mevlevihanenin nâm karye-i
Ortakalecik der tasarruf hıdırşah Çelebi ve yine nahiye-i mezbureye tabi dokuz nefer
reaya ve hasılı tahtında hınta ve şair ve bad-ı hava ve cürm-ü cinayet ve rusumu urusana
yekun maa gayruha 5088 akçe yazı ile karye-i Ortakalecik an vakf-ı mezbûr ve yine
nahiye-i mezbure tabi on altı nefer reaya ve hasıl-ı tahtında hınta ve şair ve bad-ı hava
ve rusumu urusana yekun maa gayruha 2337 akçe yazı ile karye-i hatki vakf
Mevlevihane ve yine nahiye mezbureye tabi on iki nefer reaya ve hasıl tahtında ve şair
ve bad-ı hava ve resumu urusana yekun maa gayruha iki yüz seksen dokuz akçe yazı ile
karye sınırlı kalecik an vakf-ı mevlevihaneye kim kara Arslan defteri evkafta muhârrer
kılmayla tahrîr olunduğu mestur ve mukâyyid bulunmağın defteri hakani mucebince
amel olunmak emrim olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta sadır olan
emrim üzere amel oluna dâhi şehri abat nahiyesine tabi salifül beyan karayı
Mevlevihane vakf tarafından zabt ve vâki olan mahsulat ve rusumatıyla rusumu cürm-ü
cinayet ve rusumu urusana vesair bad-ı havasına vakf icin kanun ve defter mucebince
tamamen ahz u kabz ettirip müte‘alibeden olan mezburları ve aharı hilafet defteri hakani
ve mugayir kanun ber vecihle vekîl ve taarruz ettirmeyip zâhir olan müdahale ve
bâ‘delerin men‘ ve def eyleyesiz ve duhul olunup cânib-i vakfa ait olan mahsul ve
rusumdan şimdiğe değin kimesne fuzuli bir nesnesin almış ise bâ‘de-l subut hükm idüp
tamamı tâhsil ve bî kusur vakf içün mütevelli muma ileyh bir ferde te‘allil ve niza‘
ettirmeyesiz min bâ‘de defter-i hakani ve kanuna ve emri hümâyunuma muhalif
kimesneye iş ettirmeyip maziyede alakası olmayanları bu daʻvâya karışdırmayub
işlemeyip inat ve muhalefet edenleri isim ve resimleriyle yazıp ve vuku‘u ve sıhhati
üzere der devlet medarı arz ve ilam eyleyub bundan sonra bu husus içün bir dâhi emr-i
şerifim isdar ve irsaline muhtaç eylemeyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız
tahrîren fî evahir safer sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Vusul ve kayd Fî 25 Rebi’ül evvel sene 1161
Be-makam-ı kostantinîyye el-mahrûse
184
S 26/B 104
Karahisar-ı sâhib sancağında Karahisar nahiyesinde papaslık ve gayrıdan 1200
akçe mensuh tımara mutasârrıf olan İsmail bila veled tarik-i haccı şerifte fevt olup
tımar-ı mezbûr mahlul olmağla orta boylu ela gözlü acık kaşlı rafi tevkî‘ refî‘ü-l şan
hakani Mahmûda sene ehadi ve sittin ve miete ve elf Rebi’ül evvelinin dokuzuncu
gününden tersane-i amirem tarafından tevcih olunup tahvil hükmü verilmekle
sancağımda sâkin olup alay beğisi bayrağı altında sefer etmek şartıyla zikr olunan 1200
akçe mensuh tımar vech-i meşrûh üzere müteveffayı mezbur İsmailin bila veled
fevtinden mezkûr Mahmûda tevcih olunup düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham
nizâmü’l-‘alem hâlâ derya kapudanı vezirim es-Seyyid el-Hac Mustafa Paşa
edammallahuteala iclalehunun tezkeresi mucebince verdim ki zikr olunur ve şerh ve
i’lam olunur.
Çiftlik papaslık der
karye-i Eksütede tabi
Karahisar
700
Çiftlik papaslık
der karye-i Esutda
tabi m
700
Çiftlik Papaslık der
karye-i Dinar tabi
Karahisar
233
Çiftlik süğlün
der karye-i ebul
emurda tabi
Karahisar 616
Çiftlik sa’ir der
karye-i dinar
tabi mezbûr 166
Çiftlik babaemir der
karye-i dinar karye-i
mezbûr ahalisi der
a’liyeye tabi
Karahisar 100
Çiftlik Sinan
hassa-i Papasbaşı
der karye-i
Emurda tabi
Karahisar 283
Çiftlik turhud der
karye-i emurda der
karye-i mezbûr
ahalisi ve ragib-i
emirleri Karahisar
100
Çiftlik bağ der
karye-i Küreyi
tabi Karahisar
100
Çiftlik Kara
Hacı der karye-i
Havace tabi
Karahisar 100
Yekun 1200
Kenar şerhi :Tahririnde olup tekalifi hizmet ve saire-i mezkure ber mucebi
defter defter havi kabul ol babta arzayı mezbure sairler alameti şerife itimat kılalar
Budur ki badel yevm tasarrufu celile ve mülkü mezbûr ve mağfure asakiri
mansureden mer’i ve müveddi hiç balığ ve mürahim kostantineyyetül Mahruse.
S 26/B 105
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Camiikebir Mahallesi sükkânından
iken âsitâne-i saadette vefât eden Mehmed bin Mesud nâm müteveffanın veraseti
zevce’i menkuhe’i metrukesi kerime binti es-Seyyid Halîl nâm hâtun ile sulbiye sağire
kızları Rahime ve Züleyha ve hamil mevkufe münhasır olduğu zahir ve mütehakkık
olduktan sonra müteveffayı mezburun muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur
hurrire fî-l yevmil rabi‘ ve-l ışrin min şehri şaban li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
185
Fakih paşa
Mahallesi'nde vâki
menzilde nısf
hissesi
Guruş 125
Eski kuyumcular
sevkinde bir
dükkandan nısf
hissesi
Guruş 100
Arasta sevki
başında vâki bir
bab kunduracı
dükkandan nısf
hissesi
Guruş 50
Çobanlıca
karyesinde vâki
çiftlik yerinden
nısf hisse
Guruş 20
Koyun
Adet 20
Guruş 40
Kuzu
Adet 20
Guruş 20
Koç 1
Guruş 3
Çebiş Adet 10
Guruş 15
Toklu
Adet 15
Guruş 22,5
Hınta kile 62,5
Guruş 125
Şair kile 35
Guruş 44
Camus ineği maa
malak 1
Guruş 20
Der zîmmet
ebubekir an karyei
çobanlıca
Guruş 119
Der zîmmet dağlı
Halil 4
Guruş 11
Der zîmmet
karacaviran hatibi
Guruş 61
Mahalle-i
mezburada vâki
büyük öz üzerinde
vâki anbar eylediği
oda
Guruş 60
Evan-ı nühasiye
Kıyye 32
Guruş 32
Müste‘amel
kilim 6
Guruş 12
Müste‘amel sedir
keçesi 3
Guruş 10
Köhne delinse 1
Guruş 0,5
Müste‘amel
yorgan 2
Guruş 3
Döşek 2
Guruş 4
Yastık 4
Guruş 4
Sarık 2
Guruş 6
Müste‘amel çuka
peniş 1
Guruş 6
Müste‘amel çuka
hane 1 ve çuka
anbarı 1
Guruş 5
Kumaş kuşak 1
maa köhne çağışır
1
Guruş 5
Ceman yekun Guruş 732
Mine’l-ihracat
Mehri müeccel
müsbet li zevce
Guruş 166
Deyni müsbet
Mihail Hacı
Ali’ye
Guruş 62,5
Deyni müsbet
zevcesine ve
kayınvalidesine
Guruş 70
Deyni müsbet
bayraktan
Mustafaya
Guruş 20
Deyni müsbet
Hacı zalnuna
Guruş 28,5
Deyni müsbet
Hacı küçük
gulamına
Guruş 10,5
Resm-i kısmeti
adi
Guruş 15
Katibiyye
Hüddamiyye
İhzariye
Guruş 3
Ceman yekun
Guruş 375,5
186
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 547,5(yalnız beşyüz kırk yedi
buçuk guruştur)
Hisse-i zevcetü-l
mezbure
Guruş 68
Pare 15
Hisse-i binti Rahime
Guruş 119,5
Pare 11
Hisse-i binti züleyha
Guruş 119.5
Pare 11
Hisse-i kamil mevkuf
Guruş 239,5
Pare 2
Sagiretan mezburana emmileri Ahmet Çelebi vâsi nasb olunup yedine hüccet ita
olunduğu kayd şud sagirlerin her birerlerine yevmi altışar akçe nafaka ve kisve beha
karz ve takrîr oluna hüccet-i şer‘iyye ita olunduğu kayd şud
S 27/B 106
Bihamdullahu yeftestih-ul emur ve bî şükrullah yenşerahul sudur
İllallah fî küllil umur tevekküli ve bi-l Mustafa el-hadi el-şefi‘ tevsili
İzzet meab şeri’at nisab fahru-l müderrisin el-kirâm Numan Efendi kâmiyab
Ba‘de-l tahliye el-dafiye inha olunur ki iş bu ehadi sittin ve miete ve elf Rebi’ül
ahiri gurresinden zabt etmek üzere arpalığımız olan Karahisar-ı Sâhib kazasının
neyabeti tarafımızdan sana tefvîz ve sipariş olunmuştur gerektir ki kaza-i mezbure sene-
i merkume Rebi’ül aheri gurresinden neyabete mutasârrıf olup beynel ahali icrayı
ahkam şer‘iyye idüp düşen müteveffa askeriye muhallefatını dâhi tahrîr ve beynel
verese bi-l ferizzetü-ş şer‘iyye taksîm kılıp cade’i şer‘ şeriften ser mevatire-l hiraf
etmeyesiz hurrire fî tarîhi-l mezbûr li sene el-merkume
El-fakir Mehmed Esad el-kazasker Rumili sabıkan
S 27/B 107
Gad vâka’ gurre’i mah-ı Cemâziyel evveli Allah-u a‘lem yevmi-l isneyn
Saadetli Ahmet ağanın mütesellimlik buyruldusudur
Şera‘yi şi‘ar Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kazaların kadıları Efendiler zîde
fazlehum ve mefahirü-l emâsil vel akran ayan-ı vilayet iş erleri zîde kadrehum inha
olunur ki hâlâ mutasârrıf olduğumuz Karahisar-ı Sâhib sancağında mütesellimimiz olan
Ali ağanın ahali’i vilayet ile hüsnü selûke ve hüsnü imtizacımda olmayıp azli mûceb
halden olmağla merkûm Ali Ağa azl olunup yerine iş bu 1161 senesi Cemâziyel
evvelinin gurresinden zabt eylemek üzere kıdvetü-l emacit ve-l ayan Abdi Ağa zade
Ahmet Ağa zîde meciduhu tarafımızdan livayı merkumeye teslim-i nasb ve tâyin
olunmakla zabtı içün iş bu buyuruldu tahrîr ve ısdar (Boş) ile tâyin ve irsal olunmuştur
187
inşallahuteala vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzere bî hasbü'ş- şer‘i ve-l kanun
ahz-u kabz ettirilip emûr-u mütesellimliğe aharı müdahale ettirmeyesiz senki
mütesellimimiz muma ileyhsin sen dâhi livayı mezbûr mütesellimliğini zabt ve rabt ve
derayi‘ hâlıkı ibraya olan fukarayi ra‘iyeti zulum ve te‘addiden ve her zaman eşkıya
şer‘rinden himaye ve siyanet eyleyub hilafıyla hareketten gayatü-l gaye tevkî‘ ve
mücanebet ve mûceb buyruldu ile amel olalar deyu fî gurre cemâziyel evvel sene 161
Vasale ileyna kayıd Fî 8 Cemâziye’l evvel
S 27/B 108
Bayrak fermanı Munla hasanın.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Bayrak ferman-ı mufassal ve meşrûh sadrazam ağalarından Süleyman Ağa
yediyle Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahkemesine vusul ve cümle muvacehesinde feth
ve kıraat olunup ağayı muma ileyh yedine ilam verilip uddet olunduğu kayd şud
Fî 5 Cemâziye’l evvel sene 1161
Mucebince hâlâ ber vech arpalık Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasârrıfı devletli
inayetli Çelik Mehmed Paşa hazretlerinin teftiş buyruldusu kalbaklı Mustafa Ağa
mübaşeretiyle Medine-i mezbureye vusul ve kıraat olunduğu kayd şud
Fî 10 Cemâziye’l evvel 161
S 27/B 109
Eperekli Veli za‘imin oğullarının hibe hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Husus-u atî-l beyânın mahallinde istima‘ iltimas olunmakla kıbel-i şer‘ enverden
Ahmet Efendi irsal olunup ol dâhi Medine-i Karahisar-ı Sâhib kazasına tabi Eperek
nâm karye sükkanından iken bundan akdem fevt olan za‘im Mustafa Ağa bin Halil
Ağa nâm müteveffanın veraseti zevce’i menkuha’i metrukesi Gevherhan binti aslan
nâm hâtun ile sulbi kebir oğulları Ali ve Ömere ve sulbiye kebire kızları Saliha ve
Alime ve Fatıma ve Aliye ve Mazlume münhasır olduğu zahir ve nümayan olduktan
sonra müteveffayı mezburun akd-ı meclîs-i şer‘ nebevi eyledikte mezburatan Gevherhan
ve Alime ve Aliye ve Mazlume meclîs-i makut mezkurda rafi‘ hâze-l kitâb merkuman
Ali ve Ömer muvacehelerinde ikrar-ı tam ve takrîr-i kelâm idüp Ömer karyesi
toprağında vâki altı kemer çöl tabir olunur nehri kebir üzerinde dair sakf ve ihdiyacınde
üç adet asiyab ve kayık mevrusumuz müteveffayı mezburun sülk-ü mülkünde münselik
iken tarih-i kitabtan dört sene mukaddem merkuman Ali ve Ömere farigan aniş-şevagıl
hibe-i sahiha’i şer‘iyye hibe ve teslim idüp onlar dâhi ittihab ve kabz eylediler ol
188
vecihle maruz zikr üç adet asiyab ve kayık mezburanın mülk-ü mevhublarıdır bizim
katan alaka ve medhalimiz yoktur deyu ikrarlarını ve merkumanın tastiklerini ketb ve
tahrîr badehu Medine-i mezbure mahallatından Fakih paşa Mahallesi sakînelerinden
mezbure fatımanın menzilinde akd eylediği meclis-i şer‘de mezbure fatımanın dâhi
karındaşları merkuman Ali ve Ömer muvacehelerinde hibe-i mezbureyi minval-i
meşrûh üzere ikrarın ve mezburanın tastiklerini ketb ve tahrîr ve badehu yine medine-i
mezbure mahallatından Eksüte Mahallesi sakinelerinden mezbure Sabihanın
menzilinde kezalik akd eylediği meclis-i şer‘de merkuman muvacehelerinde iken dâhi
minval-i muhârrer üzere ikrarını ve merkumanın tastiklerini merkûm Ahmet Efendi
mahallerinde ketb ve tahrîr ve mu‘abeat olunan emnayi şer‘ ile meclis-i şer‘e gelip âlâ
vukua inha ve takrîr isimleriyle mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî yevmil sadis min şehri
cemâziyel evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l akran Ahmet Ağa bin el-Hac Abdülfettah Ağa
El-Hac Abdurrrâhman bin el-Hac Mehmed Efendi
Halil Ağa bin Salih ağa
İbrâhîm Ağa bin Bayram bey
Ve gayruhûm minel huzzâr
S 27/B 110
Acem Erekli zımminin defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Camiikebir Mahallesi
mütemekkinlerinden iken bundan akdem helak olan acem Erekli veled Karabet nâm
zimminin veraseti zevcesi torfinde binti Karagöz ile sulbi sağir oğulları Karabet ve
mağroç ve Ohannes nâm sagirlere münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan
sonra terekesi defteridirki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî yevmil samin min şehri
Cemâziyel evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
189
Mülk-ü menzil der
mahalle-i mezbure
Guruş 120
Müste‘amel çuka
peniş 1
Guruş 3
Müste‘amel kutni
kaftan 1
Guruş 5
Köhne kaftan 1
ve zıbun 1 ve don
1
Guruş 3
Kebe yağmurluk 1
Guruş 3
Müste‘amel
şalvar 1
Guruş 3
Köhne köz küreği
1
Guruş 4
Müste‘amel kilim
4
Guruş 10
Köhne yorgan 1
Guruş 2
Köhne döşek 1
Guruş 3
Köhne yastık 5
Guruş 2
Köhne seccade 2
Guruş 0,5
Sagîr minder 5
Guruş 1,5
Köhne kilim 1
Guruş 0,5
Def‘a köhne kilim
3 maa keçe
Guruş 4
Yük perdesi 1
Guruş 1,5
Köhne yastık 1
maa yorgan 1
Guruş 2
Evan-ı nühasiye
Kıyye 27
Guruş 27
Kebir bıçak 1
Guruş 1
Dabanca 1
Guruş 1
Fener 1 maa
makara 1
Guruş 1
Çuval 2
Guruş 1
Hınta kile 2
Guruş 3
Palan 1 maa
başlık 1
Guruş 3
Çizme
çift 1
Guruş 0,5
Der kese nukut
Guruş 5
Hırdavat
Guruş 6
Ceman yekun
Guruş 213,5
Mine’l-ihracat
Resm-i kısmeti adi
Guruş 5
Rub‘1
Çukâdariyye
Guruş 1
Katibiyye
Guruş 1
rub‘1
Hüddamiyye maa
İhzariye ve Kaydiyye
Guruş 1,5
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 204,5
Hisse-i el-zevcetü-
l mesfure
Guruş 25,5
Akçe 7
Hisse-i ibni
karabet
Guruş 59,5
Akçe 17
Hisse-i ibni
Mefruh
Guruş 59,5
Akçe 17
Hisse-i ibni
ohannes
Guruş 59,5
Akçe 17
Kesri bâkî
Akçe 2
S 27/B 111
Karahisar-ı sâhib kadısı Efendi ve mutesellimimiz Ağa sultanı sahibimiz zehâlik
seturu-l ism karye ahalilerinden Hasmanlar ma‘rîfet-i şer‘ tâyin olunan mübaşir ve
zâbıtan marifetleriyle âlâ i’cal ahz ve ele getirilub huzur-u şer‘e ihzâr ve murafa‘a şer‘
ve nehib ve garad eyledikleri emval ve eşya ve nukudu her ne ise ledil subut mezbûr
ahalilerden icab edenlerden tamamen tâhsil ve sahibine red ve teslimine ihkak ve icrayı
şer‘ ve tarafımızdan ilam olunmağa her birerleriniz takayyüdü tam eyleyib mahallinde
190
ihkak-ı hâk ve icrayı şer müteazziz olur ise subut-u mevadi ilamıyla şaki mezburları
divân-ı anadoluya ihzâr-ı kemâl had ve ihtimam idüp müsamahadan ve bî gayrı vech-i
şekavette medhali olmayan bir ferde tadidden hadr ve mücanebet ve mûceb buyruldu ile
amel eyleyesiz Fî 10 Cemâziye’l evvel 1161
Devletlu inayetlü Sultanım hazretleri sağolsun
Arzuhal kulları Adana’dan ticaretimden naşi gelir iken hâlâ karahisar kazasına
tabi Çobanlar nâm karyeye nuzul ve misafir olup odada yatır iken karye-i mezbûr
ahalileri zanyal sevdasında olduklarından naşi bu kullarını nısfu-l leylde oda basıp bir
çift piştod bir kılıç ve bir akva ve bir tüfenk ve bir hoşmer ve bir çuka peniş ve üçyüz
guruş nakit akçem nehb ve garad idüp katl-ı kasta bu kulları mezbûr ahalinin
yedlerinden takrib ile firar-ı tahlis idüp zülum ve teaddileri olmağla mürahım alilerinden
mercudur ki mübaşir kulları tâyin buyrulup mezbûr ahalileri mübaşir marifetiyle naşi
hal ahz ve divân-ı anadoluya ihzâr-ı huzur alileri mürafa‘a şer‘ olunup kasaba ve nehb
ve garad eyledikleri eşyalarımı ve nukut akçemi alıvirilmeğip ihkak-ı hâk olunmak
babında haşmetli sultanım hazretlerinindir
Bende-i Mustafa kulları (Alttaki İmzadır)
S 27/B 112
Sincan kazasından Seyyid müslimin ve yanında olanların hülâsı içün Çelik
Mehmed paşa hazretlerinin tezkereleridir
İzzetli ikinci bölük başımız Hüseyin Ağa ba‘de-l selam inhamızdır ki
buyrulduğumuzla mübaşir olduğu Müslim bölükbaşının hususi bu tarafta söyleşilip
görünmüştür mezburun kethüdatını alı koyup kusur-u eşyaları her ne ise kendiye teslim
eyledikten sonra mezbûr bölükbaşı yanınca ahz olunan adamları itlak ve sebilleri tahliye
eyleyesin
Vasale ileyna kayıd Fî 19 Cemâziye’l evvel 161
Mehmed mutasârrıf karahisar
S 27/B 113
Halîl’in mübayi‘a hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Akmescid Mahallesi sükkânından
Osman bin Hüseyin nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde refî‘ü-l hâze-l
kitâb Halîl bin Ahmet nâm kimesne mahzarında bî-t tav‘a ikrar-ı tam takrir-i kelam
idub akd-ı ati suduruna değin sulgu mülkümde münselik mahalle-i mezburada vâki bir
taraftan Dülger Süleyman mülkü ve etraf-ı sülüsesi tarîk-i amm ile mahdûd ve mümtâz
191
iki bab tahtâni beyt ve bir miktar çardak ve bir miktar havlu ve kenefi müştemil mülk-ü
menzilimi bî cümle tevabı‘ ve levahık ve kaffetü-l hukuk ve-l murafık tarafından icab
ve kabulü havi ve şurut-u mukayyideden ari bey‘i bat sahihi şer‘i ile merkûm Halil ibn
Ahmete kırk dört guruş bir buçuk kile hıntaya bey’ ve teslim ve temlik idüp ol dâhi
iştira ve teslim ve temlik eyledikten sonra semeni olan meblâğ mezbûr kırk dört guruş
ile bir buçuk kile hıntayı şer‘i merkûm yedinden bî-t tamam ve-l kemâl ahz ve kabz
eyledim ba‘de-l yevm menzil mahdûd mezkûr müşteri merkûm Halilin müşterasıdır
keyfe yeşa ve-l ihtiyar mutasârrıf olsun dedikte gıbbe-t tâstîki-ş şer‘i mâ vâki bî-t taleb
ketb olundu hurrire fî-l yevmil tasi ve-l ışrin min şehri Cemâziye’l evvel li sene ehadi
ve sittin ve miete ve elf
Fahrû-l akran Mustafa paşa zade İbrâhîm Ağa
Çerçil zade İbrâhîm Çelebi müezzin el-Hac Yusuf bin murtaza
Mehmed ummuçe bin Osman Beşe
Zır zade Ahmet Ağa
Mütevelli mahalle-i mezbura Ebubekir
Boyacı Abdurrrâhman
Ve gayruhûm minel huzzâr
S 28/B 114
Boyallı zade el-Hac Hüseyin’in kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Fakih Paşa Mahallesi sükkanından
iken bundan akdem fevt olan el-Hac Hüseyin bin el-Hac Bayram nâm müteveffanın
veraseti zevce’i menkuhe’i metrukeleri Emine binti el-Hac Hüseyin ve Züleyha binti
el-Hac Süleyman nâm Hatunlar ile sulbi sagîr oğlu Ahmet ve sulbiye sagire kızı
fatımaya münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra mezbur müteveffayı
mezburun muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî yevmil sab’i min
şehri cemâziyel evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
192
Kelâm-ı kâdim
Guruş 7
Mahalle-i
mezburada vâki
mülk-ü menzil
Guruş 400
Def‘a tac Ahmet
Mahallesi'nde kain
mülk-ü menzil
Guruş 200
Ağda dükkanı 1
maa bağçe 1
Guruş 1000
Nukuden der kese
Guruş 990
Der zîmmet Munla
Kasım
Guruş 532,5
Der zîmmet gulam
Osman
Guruş 1192,5
El-Hac Numandan
ahz olunan afyon
akçesi 250
Afyon çeki
Adet 240
Guruş 660
Bal mumu
Kıyye 16
Guruş 16
Pare 19
Der zîmmet terzi
Abdurrrâhman Çelebi
Guruş 40
Derali
Guruş 3
Kahve
Kıyye 0,5
Guruş 1
Kehribar tesbih
maa mercan
Guruş 3
Der zîmmet
Erkmenli es-
Seyyid Hüseyin
Guruş 21
Erkmen karyesinden
mezru hınta dönüm
Adet 5
Guruş 10
Der zîmmet
boyalılı Mehmed
Guruş 11
Hasçakır
karyesinden mezru
hınta dönüm 9
Guruş 18
Dakik kile 5
Adet 10
Der zîmmet
Dinarlı Cafer
Guruş 9
Der zîmmet eskici
Osman
Guruş 24
Der-anbar hınta bâ
tahmin kile 8
Guruş 16
Araba guruş Guruş
1,5
Hatab
Guruş 2
defa dakik kile 5
Guruş 10
Dükkân kirası
Guruş 7
Koyun derisi
Guruş 1,5
Sûk-ı sultanide
furuht olan eşya
kıymeti
Guruş 368
Gerek Sincanlı
kazasına bey ve
furuht olunan ve
gerek karahisardan
furuht olunan
koyun kıymeti
Guruş 268
Sincanlı
kazasından taht-ı
anbar kıymeti
Guruş 5,5
Der zîmmet
boyalılı sarı oğlu
Hüseyin
Guruş 38
Def‘a araba
Adet 2
Guruş 5
Sincanlı kazasında
karice karyesinde
mezru şa‘ir dönüm
8
Guruş 20
Yine karye-i
mezburada mezru
hınta ve dönüm
Adet 30
Guruş 45
Yine karye'i
mezbûrada
mezru’a kile 4
Guruş 6
Yine karye'i
mezbûrada Der-
anbar hınta kile 80
Guruş 120
Der zîmmet kızılcalı
Ramazan oğlu Habib
Guruş 21
Gerek Sincanlı
kazasından füruht
olan ve karahisar
kazasından furuht
olan karasığır ve
camus ve kısrak
kıymetleri
Guruş 280
Ceman yekun
Guruş 6614(Yalnız
altı bin altıyüz
ondört guruşdur)
193
Mine’l-ihracat
Techiz ve tekfin bâ
vasiyet
Guruş 50
Mehri müeccel
zevci mezbure
emine
Guruş 100
Mehri müeccel
zevce-i mezbure
züleyha
Guruş 100
Deyni müsbet
evkâf-ı hark-ı
kebir
Guruş 65
Deyni müsbet
evkâf-ı çeşme
Guruş 10
Deyni müsbet bî
mahalle-i mezbure
Guruş 5
Resm-i kısmeti
adi
Guruş 150
Katibiyye
Guruş 10
Emniyye
Guruş 10
Çukâdariyye
Guruş 10
Hüddamiyye
Guruş 15
İhzariye
Guruş 3
Sincanlı kazası
naibine virilen
Resm-i kısmet
Guruş 16
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 6070
Hisse-i li zevcetü-l
mezbure Emine
Guruş 379
Pare 15
Hisse-i li zevcetü-l
mezbure Züleyha
Guruş 379
Pare 15
Hisse-i el-ibnil mezbûr
Ahmet
Guruş 3540
Pare 10
Hisse-i el-bintil
mezbure Fatıma
Guruş 1770
Pare 5
Sagiran mezburan Fatımanın validesinde müntakil iki bab dükkân icaresinden
dörtyüz kırk iki buçuk guruş müteveffayı merkûm el-Hac Hüseyin ahz ve zimmetimde
kaldığı bu mahale şerh verildi
Fî 22 Cemâziye’l ahîr sene 161
S 28 / B 115
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Fakih paşa Mahallesi sükkanından
iken bundan akdem fevt olan el-Hac Hüseyin bin el-Hac Bayram nâm müteveffanın
sulbi sagîr oğlu Ahmet ve sulbiye sagire kızı Fatımaya babaları müteveffayı mezburdan
bî-l ırsi-ş şer‘i isabet ve intikal eden emvallerini zabt ve rabt ve tesviye’i umurlarına
kıbel-i şer‘ enverden bir vâsi nasb ve tâyin olunmak lazım ve mühim olmağın iş bu refî‘
hâze-l kitâb Munla kasım bin Abdullah nâm kimesne salih ve müstakim ve vesayet
uhdesinden gelmeye kâdir olduğunu zeyli sahifede muharrerü-l esami müslimin ihbar
eylediklerinden ma‘ada müteveffayı mezbur el-Hac Hüseyin hal hayatında merkûm
Munla Kasım’ı ve vâsi Muhtar nasb eyledik deyu hamamcı el-Hac Mustafa ve el-Hac
mürsel bin mürsel Efendi ve hifaf arab el-Hac Ahmet nâm kimesneler meclis-i şer‘de
âlâ tariki-ş şehade haber vermeleriyle hakim mevki sadr-ı kitâb devamlı ve hüsnü me’ab
194
hazretleri mezbûr Munla kasım dâhi nasb ve tâyin eyleyib ol dâhi vesayet merkumeyi
kabûl ve merasimini edaya taahhüt olmağın mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil
sabi‘ min şehri Cemâziye’l evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l ulema’i-l kirâm Halil faziletli müftü Ahmet Ağa
Fahru-l akran el-Hac İsmail bey
Hazinedar el-Hac İbrâhîm Ağa
Ağzı karalı Mustafa Ağa
El-Hac Abdurrrâhman bin el-Hac Mehmed Efendi
El-Hac Süleyman bin el-Hac Mustafa
El-Hac Ömer bin Şaban
Antepli oğlu İbrâhîm bey
Ve gayruhûm minel huzzâr
S 28/B 116
Hücceti nafaka.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Fakih paşa Mahallesi sükkanından
iken bundan akdem fevt olan el-Hac Hüseyin bin el-Hac bayram nâm müteveffanın
sulbi sagîr oğlu Ahmet ve sulbiye sagire kızı Fatımanın bâ hücceti şer‘iyye vasileri olan
iş bu bâ‘isü-l vesika Munla kasım bin Abdullah nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı
lazımü-t tevkirde takrîr-i kelâm idüp vasileri olduğum sagiran mezburanın nafaka ve
kisveye ihtiyaçları olmağla taraf-ı şer‘den kifayet miktarı nafaka ve kisve beha karz ve
takdir olunmasın matlubumdur dedikte hakim mevki‘ sadr-ı kitâb ve hüsn-ü me’ab
hazretleri sagiran mezburana babaları müteveffayı mezburdan ırs-i şer‘ ile intikal ve
isabet eden emvallerini nemasından olmak üzere her birine yevmi yirmişer akçe nafaka
ve kisve beha karz ve takdir eyleyub ve hıyni iktizada asitaneye ve ledil zafer rucu‘a
vâsi mezbura izin ve tenbih verile mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil ışrin min
şehri cemâziyel evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l ulima’i-l kirâm faziletli müftü Ahmet Efendi
Fahru-l akran el-Hac İsmail bey
Hazinedar el-Hac İbrâhîm Ağa ibni Mustafa
Ağzıkara karyesinden Mustafa Ağa
El-Hac Abdurrrâhman bin Mehmed Efendi
195
Hafaf el-Hac mürsel ibn mürsel Efendi
Hamamı el-Hac Mustafa ibn el-Hac Süleyman
Hafaf arab el-Hac Ahmet
El-Hac Süleyman bin el-Hac Mustafa
El-Hac Ömer bin Süleyman
Ve gayruhûm minel huzzâr
S 28/B 117
Hücceti nezaret.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Fakih paşa Mahallesi sükkanından
iken bundan akdem fevt olan el-Hac Hüseyin bin el-Hac Bayram nâm müteveffanın
sulbi sagîr oğlu Ahmet ve sulbiye sagire kızı Fatımanın kıbel-i şer‘ enverden mensub
vasileri olan Munla kasım bin Abdullah nâm kimesnenin üzerine bir nazır nasb ve tâyin
olunmak lazım olmağla iş bu rafi hâze-l kitâb el-Hac ömer bin şaban nâm kimesne
istikamet ile maruf ve diyanet ile mevsuf olduğunu şekamet ihbar etmeleriyle hakim
mevki sadr-ı kitâb ve hüsnü meab hazretleri merkûm el-Hac Ömeri vâsi merkûm
üzerine hasbi nazır nasb ve tâyin eyleyib ol dâhi nezaret merkumeyi kabûl ve
merasimine edaya kemayen bagi müte‘ahhid olmağın mâ vâki bî-t taleb ketb olundu
hurrire fî-l yevmil ışrin min şehri Cemâziye’l evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve
elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l ulema’i-l kirâm faziletli müftü Ahmet Efendi
Fahru-l akran el-Hac İsmail bey
Hazinedar el-Hac İbrâhîm Ağa
Ağzı karalı Mustafa Ağa
El-Hac Abdurrrâhman
Hamamcı el-Hac Mustafa
El-Hac mürsel
Ve gayruhûm
S 28 / B 118-a
Çakır karyesinden Munla Mehmedin kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib kazasına tabi Hasçakır nâm karye sükkanından iken
bundan akdem tarik-i haccı şerifte vefât eden el-Hac Mehmed bin Abdullah nâm
196
müteveffanın veraseti sulbi kebir oğlu Abdullah ve sulbiye kebire kızı Aişe ve diyar-ı
aharda olan kebir oğlu Mehmede münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra
mezburan Abdullah ve Aişe iltimaslarıyla müteveffayı mezburun tahrîr olunan
muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil ışrin min şehri
cemâziyel evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Karye-i mezburada
vâki menzil
Guruş 60
Yine karye'i
mezbûrada kain 3
kıt‘a bahçe
Guruş 75
Arı kovanı 48
Guruş 48
Camus öküzü çift 2
guruş 120
Kara sığır öküzü
çift 2
guruş 50
Camus ineği adet 3
maa malak 1
Guruş 80
Kara sığır ineği
adet 4 buzağı 3
Guruş 30
Camus düğesi 1
mâa tosun 1
Guruş 15
Karasığır tosun 2
Guruş 10
Tay 1
Guruş 15
Def‘a bir yaşında
tay 1
Guruş 8
Merkep 2
Guruş 12
Evan-ı nühasiye
Kıyye 57
Guruş 82
Leğen 1 maa ibrik
1
Guruş 2
Havan 1 maa
şamdan 1 maa tas
Guruş 1,5
Müste‘amel alaca
entari 1 maa zubun
1 Guruş 3
Def‘a zıbun 1
Guruş 1
Kuşak 1
Guruş 1,5
Peştamal 2 Guruş 2 Def‘a zıbun 2 maa
don 2 Guruş 1,5
Cedid çuka peniş 1
Guruş 5
Def‘a cedid çuka
peniş 1 Guruş 6
Müste‘amel çuka
peniş 1 Guruş 3
Köhne çuka peniş1
Guruş 2
Köhne kaftan 1
maa köhne zıbun 2
Guruş 1,5
Muşamma kese 2
Guruş 0,5
Kahve ibriği adet 4
Guruş 3
Beledi yastık yüzü 2
maa döşek yüzü 2
Guruş 5
Döşek 3
Guruş 4
Köhne yastık 2
Guruş 1
Müste‘amel kilim
3
Guruş 5
Köhne kilim 3
Guruş 1
Köhne yorgan 1
Guruş 1
Köhne çuka 1
Guruş 2
Beyaz sade 1
Guruş 1
Kutni entari 1
Guruş 1,5
Müste‘amel
gömlek 8
Guruş 4
Zenne donu 1
Guruş 0,5
Çarşab 5
Guruş 2,5
Köhne sarık 3
Guruş3
Çit entari 1
Guruş1,5
Car makrome 1
Guruş1
Havlu 1
Guruş0,5
Hırdavat bez
Guruş 1,5
Sim ayar sim kuşak
3
Guruş 4
Def‘a gömlek 3
Guruş 3
Duvar yağlığı 3
Guruş 3
Münakkaş uçkur 3
Guruş 1,5
Def‘a çarşab 2
Guruş 3
Münakkaş zenne
donu 1 maa yağlık
2
Guruş 1
Mest maa payloş 1 Yüz yastığı 1 Çit yastık yüzü 4 Gömleklik bez adet Zenne donu 9
197
Guruş 1,5 Guruş 1 Guruş 2 9
Guruş 9
Guruş4
Boğça maa minder
çarşab 1
Guruş 1,5
Yaşmak 3
Guruş 1
Şam alacası kaftan
1
Guruş 3
Keten ipliği Kıyye
6
Guruş 6
Kuduri kiseyi
duhan maa darak
re’s 1,5
Orta kalicesi 2
Guruş 15
Müste‘amel yan
kalicesi 1
Guruş 2
Zili 1
Guruş 3
Kilim 12
Guruş 36
Köhne yorgan 2
Guruş 3
Bir bohca hurde
bez
Guruş 1,5
Aba döşek 1 maa
yastık 1 maa
yorgan 1 maa zili 1
Guruş 5
Der-anbar hınta
kile 8
Guruş 16
Der-anbar şa’ir kile
5
Guruş 7,5
Mezru hınta ve
şa’ir dönüm 50
Guruş 100
Dakik kile 10
Guruş 20
Çuval 2 kantar 1
Guruş 1
Hırdavathane
Guruş 5
Ba sefer Haccı
şeriften gelen emtia
kıymeti ve nukut
Guruş 700
Ceman yekun Guruş 1649,5
Mine’l-ihracat
Resm-i kısmeti adi
Guruş 33,5
Katibiyye
Guruş 3
Çukâdariyye
Guruş 4
Hüddamiyye
Guruş 3,5
Emniyye
Guruş 3
Muhzırlara
Guruş 1
Kaydiyye
Guruş 0,5
Yekun
Guruş 48,5
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 1601
Hisse-i el-ibni Abdullah
Guruş 640
Pare 16
Hissei el-ibni Mehmed Guruş
640
Pare 6
Hisse-i binti Aişe
Guruş 320
Pare 8
Gurre-i cemâziyel ahîr min yevmi Çarşamba
S 29/B 118-b
Taksid-i sani buyruldusudur.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Şera‘yi şi‘ar Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kazaların kadıları Efendiler zîde
fazlehum ve mefahirü-l emâsil ve-l akran ayan-ı vilayet iş erleri zîde kadiruhum inha
olunur ki iş bu 1161 senesine mahsûben Karahisar-ı Sâhib sancağından bâ ferman-ı âli
tarafımıza tahsis kılınan imdad-ı hazeriyenin taksidi sani âlinin cem‘ ve tahsili hulul
etmekle ma‘rîfet-i şer‘ vechile ayan-ı ahali marifetiyle tevzi ve taksîm ve mümza‘ defter
198
olunup kıdvetü-l emacid ve-l ayan mütesellimimiz Ahmet Ağa zîde mecidihu
mübaşeretiyle bir gün evvel yerli yerinden cem‘ ve tâhsil ve mümza defter olunup
kıdvetü-l emacid ve-l ayan mütesellimimiz Ahmet Ağa zîde mecidihu mübaşeretiyle bir
gün evvel yerli yerinden cem ve tâhsil ve tamamen getirüp tarafımıza edâ ve teslim
etmekte her birerleriniz bezl-i iktidar ve takayyüd bî şemar eyleyüb avk ve tehir ile iş bu
mal sagiriyenin tatiline bais ve badi olur hareketten bî gayetü-l gaye hazr ve mücanebet
eylemeniz babında divân-ı hamidden iş bu buyuruldu tahrîr ve ısdar ile (Boş) tâyin ve
irsâl olunup mezburan yeşaallahuteala vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzerinde
amel ve hareket ve taksiti sani malının ber vech-i tekmil-i tâhsil ve teslimine bezl-ı
dikkat olunup mûceb buyurulduğuyla amel olunalar deyu vusul ve kayd ve sulh
Cemâziye’l evvel sene 161
Vasale ileyna kayıd 27 Cemâziye’l evvel 1161
S 29/B 119
Çelik Paşa hazretlerinden gelen taksidi sani pusulasıdır.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
İş bu bin yüz altmış bir senesine mahsûben ber vech-i arpalık Karahisar-ı Sâhib
sancağı mutasarrıfı vezirü-l imzar devletli inayetli Çelik Mehmed Paşa hazretlerinin
taraf-ı devletlerine sancak mezburdan bâ emri âli tâyin ve tahsis kılınan imdad-ı
hazeriyenin taksidi sanisi cümle ayan-ı vilayet ve ahali’i memleket marifetleri ve
ma‘rîfet-i şer‘le beher kazaya âlâ vechi-l ta‘dil ve-l tesviye tevzi‘ ve taksîm olunan
pusula defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil sadis min şehri
cemâziyel ahîr li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Kaza-i karahisar-ı
sâhib
Guruş 400
Kaza-i sandıklı
Guruş 383
Pare 4
Kaza-i Şuhut
Guruş 233
Pare 4
Kaza-i Sincanlı
Guruş 166
Pare 8
Kaza-i Bolvadin
Guruş 83
Pare 4
Kaza-i Hanbarcanlı
Guruş 83
Pare 4
Kaza-i Nevahi
barcanlı
Guruş 83
Pare 4
Kaza-i Çölabat
Guruş 66
Pare 8
Kaza-i Karamık
Guruş 66
Pare 8
Kaza-i Çay
Guruş 100
Ceman yekun Guruş 1666 Pare 8
199
Taksiti evvelde verildiği minval üzere cümle kazalardan 500 guruş mübaşireye
verilip beher kazaya sehimleri üzere taksîm olunduğu kayd şud Fî 4 Cemâziye’l ahîr
sene 1161
Ba sancağı karahisar-ı sâhib imdad-ı hazeriye 1161
taksid guruş
2 1666 an mal-ı taksidi sani
0600 mübaşiriye
0150 harciyab
Minval-i muhârrer üzere pusula gelmişti lakin sagîr üzere yine 500 guruş cümle
kazadan mübaşereye verilip ziyadesini af olunmasını ilam olunur
Vech-i meşrûh üzere yalnız ikibin dörtyüz onaltı guruş iki taksitdir.
S 29/B 120
Kalecik-i kebirden Hacı Ahmet oğlu Mustafanın defteridir.(Yandaki şerh
kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib kazasına tabi Kalecik-i Kebir nâm karye sükkanından
iken bundan akdem fevt olan Mustafa bin el-Hac Ahmet nâm müteveffanın veraseti
zevce’i menkuhe’i metrukesi Kamer binti Hamza nâm hâtun ve talak-ı har ile tatlik
idüp kıbel-i inkıza’i-l adet tereke eylediği zevci mutlakası Emine binti Ömere ve sulbiye
kebir oğulları Mehmed ve Yusuf ve Receb ve Ebubekir ve Ahmet ve sulbi sagîr oğlu
Ali ’ye ve sulbiye kızı Aişeye ve sagire kızı Neslihana münhasır olduğu lede-ş şer‘i
Enver zahir ve mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezburun tahrîr ve beyne-l
verese bî-l ferizetü-ş şer‘iyye tevzi ve taksîm olunan muhallefatı defteridir ki ber vechi
ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil sadis ve-l ışrin min şehri Cemâziye’l evvel li sene
ehadi ve sittin ve miete ve elf
Karye'i mezbûrada
kain mülk-ü
menzil ve ahır ve
ağıl ve samanhane
Guruş 60
Karye'i mezburada
vâki mülk bahçe
Guruş 15
Karasığır öküzü
çift 3
Guruş 54
Merkep 3 maa
sıpa 2
Guruş26
Kuzulu koyun
Adet 57
Guruş 156
Oğlaklık keçi
Adet 24
Guruş 60
Boz koyun Adet
62
Guruş 100
Boz keçi
Adet 20
Guruş 30
Tüfenk
Adet 3
Guruş 8
Sedir keçesi 1
Guruş 3
Cedid kilim 2 Köhne kilim 4 Köhne döşek 1 Çuval 6 Orak 3
200
Guruş10 Guruş 5 maa yorgan 1
Guruş 1
Guruş 1,5 Guruş 1
Evan-ı nühasiye
Kıyye 20
Guruş 30
Der-anbar şa’ir
kile 10
Guruş 15
Der-anbar çuval
kile 8
Guruş 10
Der-anbar hınta
kile 7
Guruş 14
Der-anbar semter
kile 4
Guruş 8
Mercimek kile 1
Guruş 1,5
Tuz
Guruş 1
Yapağı
Kıyye 5
Guruş 2
Anbar köz
Adet 3
Guruş 9
Arı 2
Guruş2
Köhne kari 1
Guruş0,5
Kil
Guruş 0,5
Mezru hınta
kile10
Guruş30
Mezru’ şair
kile 6
Guruş18
Def‘a sedir keçesi
2
Guruş3
Def‘a köhne döşek
1 maa yastık 2
Guruş 2
Saman maa haşiş 2 Balta 2 maa keser
1
Guruş 1
Derkese nukut 96 Hırdavatbeyt 1
Guruş 3
Ceman yekun 810
(Yalnız sekizyüz
on guruşdur)
Mine’l-ihracat
Resm-i kısmeti adi
Guruş 20
İrsaliye
Guruş 2
Emniyye
Guruş 1
Çukâdariye
Guruş 3
Hüddamiyye
Guruş 2
Muhzırlara
Guruş 1
Mehri müeccel müsbet
li zevcetü-l mezbure
Kamer
Guruş 41
Ceman yekun ihracat
Guruş 70
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 740
Hisse-i li zevcetü-l
mezbure Kamer
Guruş 46
Rub‘ 1
Hisse-i el-mezbure
Emine
Guruş 46
Rub‘ 1
Hisse-i el-ibni
Mehmed
Guruş 92,5
Hisse-i el-ibni
Yusuf
Guruş 92,5
Hisse-i el-ibni
Receb
Guruş 92,5
Hisse-i el-ibni
Ebubekir
Guruş 92,5
Hisse-i el-ibni
Ahmet
Guruş 92,5
Hisse-i el-ibni Ali
Guruş 92,5
Hisse-i el-ibnetü
Aişe
Guruş 46
Reb‘1
Hisse-i el-ibnetü
Neslihan
Guruş 46
Reb‘ 1
201
Sagiran mezburan Ali ve Neslihan üzerlerine liebb kebir karındaşları Mehmed
kıbel-i şer‘den vâsi ve emmileri Munla Osman nazır nasb olunup yedlerine hücceti
şer‘iyye verildiği kayd şud
Fî 5 Cemâziye’l ahîr sene 1161
S 29/B 121
Çoban oğlu Hacı Mustafa nın ibra‘ hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib kazasına tabi Çavdarlı nâm karye sükkanından Halîl
bin Mustafa nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde yine Medine-i mezbure
mahallatından Kâhil Mahallesi sükkanından rafi‘ hâze-l kitâb el-Hac Mustafa bin (Boş)
nâm kimesne mahzarında ikrar-ı tam takrir-i kelam idub tarih-i kitabtan dört gün
mukaddem merkûm el-Hac Mustafa Köroğlu Hasan ile karyemize koyun kırkmağa
gelip ben mezbûr Hacı Mustafanın koyununu kırkarken oğlu mezbûr Hasan sagîr kızım
Kezbanı bir odaya koyup vatı etmekle bekaretini izale eylediğini bundan akdem daʻvâ
ve mürafa‘a’i şer‘ olduğumuzda mezbûr Hasan kiraren ve miraren ikrar idüp ben dâhi
mûceb-i şer‘isini taleb eylediğimde ol vecihle beynimizde münazat-ı kesire ve
muhasamatı ekide vakı‘a olmuştu el-haletü hazihi beynimize muslihûn müslimun
tavassut idüp davayı mezkûr benden fariğ olup ve kızım mezbureyi oğlu merhum
Hasana akd-ı nikah olunmak üzere ağırlık namıyla 100 guruş üzerine benimle inşa’i
akd-ı sulh eyledikte ben dâhi sulh-u mezbûr kabûl ve bedel-i sulh olan meblâğ-ı mezbûr
100 guruş merkûm Hacı Mustafa yedinden tamamen ahz u kabz idüp hususu mezbûra
müte‘allıka davadan zimmetini ibra‘ i amm kat‘i niza ile ibra‘ ve iskat eyledim dedikte
mukırr merkûm ikrar-ı meşruhunda el-mukırr lehul mezkûr Hacı Mustafa bî-l
muvacehe tastik ve bî-l müşahefe tahkik edilcek mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî
yevmil samin ve-l ışrin min şehri Cemâziye’l evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
El-Hac Abdullah Efendi ibn Hüseyin imam Turunç Mustafa Ağa
El-Hac Ebubekir Beşe ibn el-Hac Ali
Şam Ali Beşe bin el-Hac Mustafa
Başçavuş Osman bin Mehmed Efendi
Külahçı Mehmed bin Mustafa
Abdullah bin İbrâhîm
El-Hac derviş an mahalle-i Arapmescidi
202
Cebiş emir oğlu es-Seyyid Mehmed Efendi
es-Seyyid Süleyman bin Topçu es-Seyyid Ahmet Çelebi
Muhzır İbrâhîm ve Mehmed ve Ahmet ve gayruhûm minel huzzâr
S 29/B 122
Acem Mehmedin oğlunun fıtık hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından el-Hac Yahya Mahallesi sükkanından
Mehmed bin Hüseyin nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde Çerah
taifesinden rafi‘ü-l sefer yenaki veled Üstad nâm zimmi muvacehesinde ikrar-ı eder ki
sagîr oğlum Hasanın kasıgında fıtık illeti hasıl olup illet mezkure Yomalyo Materki
üzere olmağla cerrah mesfuru li ecli-ş şak ve el-mualice isticar eylediğimde ol dâhi illet
mezkure şak ve mualice içün nefsini icar etmekle eğer cerrah mesfurun şak ve ilacından
metabir oğlum mezbûr Hasan bî emrüllahuteala fevt olursa dem ve diyetine müteallıka
amme’i davadan cerrah mezkurun zimmetini ibra‘ eyledim dedikte gıbbe-t tâstîki-ş
şer‘i mâ vâki bî-t taleb ketb olundu hurrire fî yevmi-l sadis aşer min şehri Cemâziye’l
ahîr li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Kethüdayeri çavuş muhârrem bey ibn Ahmet
Ayıntablı zade İbrâhîm
Aşçı Ali Beşe
Muhzır Mehmed bin Receb
Muhzır Ahmet ve gayruhûm minel huzzâr
S 29/B 123
Yağcı Ali ‘nin muhala‘a hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Munla Bahşi Mahallesi sakînelerinden
Aişe binti Mustafa nâm hâtun meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde rafi hâze-l kitâb derc
muhali’a Ali bin Mustafa mahzarında ikrar ve takrîr-i kelâm idüp zevcem mezbûr Ali
ile beynimizde şafak vâki olup resimde mâ‘sur aleyh olan yirmi beş guruş mehri
müeccelem ve nafaka’i iddetim üzerine ve müvanebet-i süknam dâhi kendi üzerime
olmak vech-i üzere muhali‘a sahiha’i şer‘iyye ile muhali‘a idüp ibdida’i zevciyetten
tarih-i kitaba gelince zevciyete müte‘allıka cem‘i daʻvâ ve mutalebat ve iman ve
muhasamattan her birimizin zimmetini ibra‘ i amm rafi‘ü-l hisam verile ibra‘ ve iskat
203
eyledik min bâ‘de birbirimizde hâk ve alakamız kalmadı dedikte mukırr lehu olan
mezkûr Ali dâhi mukırra’i mezbure Aişeyi cem‘i kelimat-ı meşruhasına vicahen tastik
ve şifahen tahkik edilcek ma hüve-l vaki‘ bî-t taleb ketb olundu hurrire fî-l yevmil sadis
aşer min şehri Cemâziye’l ahîr li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Yazıcı küçük İbrâhîm Ağa tabii Ahmet Ağa
Mütevelli hark kebir Munla Mehmed bin Veli Efendi
Aşçı Ali Beşe bin Receb
Muhzır ayıntablıoğlu İbrâhîm bey
Muhzır Mehmed ve Ahmet
Belgenin altına 5 tane sah çekilmiş.
S 30/B 124
Fî-l asl Medine-i Bor sükkanından olup Medine-i Karahisar-ı Sâhib
mahallatından Burmalı Mahallesi'nde sâkin iken âlâ tariki-l ticare ve diyar-ı ahere
azimet ve mahmiyye-i Beruse ber vech-i misafirat sâkin iken bundan akdem vefât eden
Ali bey bin Abdullah nâm müteveffanın zevce-i menkuhe-i metrukesi olub ve zat-ı
tarif-i şer‘i ile maruf olub Keziban binti derviş nâm hâtun meclis-i şer‘i şerif enver ve
mahfel-ı dini münif ezherde takrir-i kelam ve tabir-i ani-l meram edip zevcem
müteveffayı mezbur Ali beyin terekesini mahmiyye-i mezbura sükkanından Abdullah
Ağa bâ marifeti şer‘i kabz eylemiş tereke-i müteveffayı mezburdan 6000 akçe mihri
müeccel makut aleyyemi ve hisse-i şer‘iyyemi taleb ve davaya ve ahz u kabza ve bana
isale ve ahz u kabz ve isal mütevakkif olduğu umurun külliyesini li ebeveyn karındaşım
ba‘isül hâze-l kitâb Halil nâm kimesneyi tarafımdan vekîl ve naib-i menab nasb ve tâyin
eyledim dedikte ol dâhi ve vekalet-i-i merkumeyi kabûl ve hizmet lazımesin kemayen
bagi edaya taahüt ve iltizam eylemeğin ma vâki bî-t taleb ketb olundu fî yevmil sadis
aşar min şehri Cemâziye’l ahîr li sene ehadi ve selaseyn ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
El-Hac Hüseyin bin Ali
Ali Beşe bin abdülnebi
204
S 30/B 125
Munla İsmail zevcesinin defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i karahisar-ı sâhib mahallatından Burmalı Mahallesi'nde sakine iken
bundan akdem müteveffiye olan Züleyha binti İbrâhîm Ağa nâm müteveffanın veraseti
zevci dahil Munla İsmail bin Hüseyin nâm kimesne ile sadri kebir oğlu Hasan ve sadri
sagîr oğulları Hüseyin ve İbrâhîm ve sadri sagire kızı selime şah ve Ümmü Gülsüm
münhasır olduğu zahir ve mütahakkık olduktan sonra müteveffiye mezburenin
muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikr olunur fî yevmil rabi min Cemâziye’l ahîr li
sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Evan-ı nühasiye
Kıyye 42
Guruş 32
Köhne yorgan 3
Guruş 0,5
Köhne döşek 5
Guruş 5
Köhne minder 3
Guruş 0,5
Köhne kilim maa
sağir kilim 2
Guruş 2
Köhne orta keçesi
1
Guruş 1
Müste‘amel
kumaş yorgan 1
Guruş 3
Makrome 1 maa
peçe 1 maa
salıncak 1
Guruş 2
Def‘a köhne kilim
3
Guruş 1,5
Sepet sanduka 1
Guruş 1
Sim kuşak 1
Guruş 5
Entari 1
Guruş 4
Hatim 1 maa
hurda sim
Guruş 1
Demir fanus 1
Guruş 1
Der zîmmet zevcil
mezbûr Munla
İsmail
Guruş 150
El-mihrî müeccel
der zîmmet zevcil
mezbûr
Guruş 20
Ceman yekun adet
230 (Yalnız iki yüz
otuz guruştur)
Mine’l-ihracat techiz ve tekfin bâ vasiyeti müteveffiye mezbure Guruş 9
Resm-i kısmeti adi Guruş 5,5
Katibiyye ve emniye Guruş 2,5
Çukâdariye ve emniye Guruş 2,5
Muhzırlara Guruş 0,5
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 210
205
Hisse-i
zevcil
mezbûr
Guruş 52.5
Hisse-i ibni
Halil
Guruş 39
Pare 15
Hisse-i ibni
Hüseyin
Guruş 39
Pare 15
Hisse-i ibni
İbrâhîm
Guruş 39
Pare 15
Hisse-i binti
selime şah
Guruş 19,5
Pare 7.5
Hisse-i binti
Ümmü
Gülsüm şah
Guruş 19,5
Pare 7.5
Selime şah bintil mezbûr Ümmü Gülsüm ve mafi yed halike li ubbü-l mezbûr
munla İsmail
Balada mesturul esami olan sagîrûn mezburun üzerlerine babaları merkûm bâ
hüccet şer‘iyye vâsi nasb ve tâyin olunduğu kâyd-ı sicîl olundu fî tarîhi-l mezbûr li
senetü-l merkûm
S 30/B 126
Medine-i karahisar-ı sâhib mahallatından Burmalı Mahallesi sakînelerinden
iken bundan akdem müteveffiye olan Züleyha binti İbrâhîm Ağa nâm müteveffiyenin
veraseti zevci Munla İsmail bin Hüseyin nâm kimesne ile sadri kebir oğlu Halile ve
sadri sagîr oğullara Hüseyin ve İbrâhîm ve sadriye sagîr kızları Ümmü Gülsüm ve
selime şaha münhasır olduğu şer‘an mütehakkık olduktan sonra mezbûr Halil meclis-i
şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde zikri ati menzile vâzi‘ yed eden rafi‘ hâze-l kitâb babası
merkûm Munla İsmail mahzarında üzerine daʻvâ ve takrîr-i kelâm idüp mahalle-i
mezburada vâki bir taraftan sarı Mehmed kızı mülkü ve bir taraftan tariki amm ile
mahdûd olup bir bab fevkâni beyt ve iki bab tahtâni beyt ve bir ahır ve bir miktar avluyu
müştemil olan mülk-ü menzil validem müteveffiye-i mezburenin terekesinden olup
beynimizde iktisam murad eylediğimde vermeyib na hakk vâzi‘ yed eder su'âl olunup
takrîr-i tahrîr ve kasr-ı yedine tenbih olunması matlubumdur dedikte gıbbe-s su’âl
merkûm Munla İsmail cevabında maruz zikr menzili tarih-i kitabtan 4 sene mukaddem
biri topal şahin nâm müteveffanın varisleri taraflarından bey‘e vekîl sabitü-l vekâleleri
olan kuyumu kayyine mevan demekle maruf Mehmed Beşe nâm kimesne sûk-ı
sultanide bey‘e arz eylediğimde ba‘de-l müzayede 150 Guruşu menzil-i mezkuru bana
teslim eyledi ol vecihle benim mülk-ü müşteram ve hâk sarrıfımdır binaenaleyh vâzi‘
yed etmişimdir deyu ve mal-ı mukâbele edilcek gıbbe-l istintak ve-l inkâr merkûm
Munla İsmailden def‘ meşruhun mübeyyîn beyyine taleb olundukta udul-u ihrar rical-i
müsliminden el-Hac Mustafa bin mevlüt ve bayram bin Mustafa nâm kimesneler
meclis-i şer‘iyye li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran olup eser-i istişhad fi-l hakika
206
menzil-i mahdûd mezkuru tarîhi mezkurdan terzi topal şahin nâm müteveffanın varisleri
taraflarından vekili sabitü-l vükelaları kuyum-u kayyinedan demekle maruf Mehmed
Beşe sûk-ı sultanide bey‘e arz eylediğimde ba‘de-l müzayede merkûm Munla İsmail
üzerinde 150 Guruşa karar idüp meblâğ-ı mezbûru vekîl merkumenin malından bizim
huzurlarımızda edâ ve teslim idüp ol vecihle mülk-ü müşterasıdır bizler bu hususa ber
vech üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz diye her biri edayı şehadet-i şer‘iyye
eylediklerinde gıbbe riayete şeraiti-l kabûl şahadetleri makbul olmağın mucebince
müdde‘i mezbûr Halil bî vech-i şer‘i muarazadan men verile mâ vâki bî-t taleb olundu
ceru zalik hurrire fî yevmil rabi‘ min şehri cemâziyel ahîr li sene ehadi ve sittin ve
miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Hark-ı kebir mütevellisi Munla Mehmed
Ahmet bin berber Ali
İbrâhîm tabi müftü Efendi
Ayıntablı oğlu İbrâhîm bey
Sarrac Abdullah Ağa
Uzunca sıram
Ve gayruhûm minel huzzâr
Belgenin altına 4 tane sah çekilmiş.
S 30/B 127-a
Oruç Mahallesi'nde mütemekkin Mennan Nasraniyenin defteridir.(Yandaki şerh
kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Oruç Mahallesi'nde mütemekkin
sakine iken bundan akdem helak olan Mennan binti Esadır nâm nasraniyenin veraseti
zevcem cihetinden amiyete sergüzar Mennan ile ahar amiyetesi kızı Eksebet 'e nâm
nasraniyelere münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra mezbur halike
mesfurenin metrukatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî yevmil hamis ve-l
işrın min şehri Cemâziye’l evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Mahalle-i
mezburada vâki
mülk-ü menzil
Guruş 200
Müste‘amel
kumaş kaftan 1
Guruş 3
Bogasi zıbun 1
Guruş 1
Def‘a alaca kaftan
1
Guruş 2
Def‘a alaca kaftan
1
Guruş 2
Def‘a bogasi
kaftan 1
Köhne Cebe kürk
1
Müste‘amel
gömlek 2
Münakkaş çarşab
1
Çar makrome 1
Guruş 1
207
Guruş 2 Guruş 1 Guruş 1 Guruş 1,5
Def‘a beyaz
çarşab 3,5
Guruş 3,5
Çit zıbun 2
Guruş 1,5
Münakkaş peşkir 8
Guruş 2
Münakkaş yağlık
adet 20
Guruş 3
Havlu silecek 1
Guruş 1
Def‘a havlu 2
Guruş 0,5
Müste‘amel
Zenne donu 4
Guruş 2
Öncek 2
Guruş 0,5
Boğça 1 maa
paybuş 1
0,5
Nühas kumaş 1
Guruş 1
Çenber 1
Guruş 1
Peşkir maa
hırdavat
Guruş 1,5
Köhne döşek 2
Guruş 3
Köhne yastık 3
Guruş 1,5
Köhne minder 2
Guruş 0,5
Köhne yorgan 2
Guruş 3
Temürlü sanduka
1
Guruş 3
Köhne deline 2
Guruş 1
Köhne seccade 3
Guruş 1,5
Köhne kilim 3
Guruş 4
Evan-ı nühasiye
Kıyye 20
Guruş 20
Kütahya tabağı 4
maa kase 4 maa
şişe 3
Guruş 1,5
Hırdavathane
Guruş 5
Ceman yekun
Guruş 274,5
Mine’l-ihracat
ellişer sene
hafidür kaye
masraf
Guruş 8
Resm-i kısmeti
adi
Guruş 7
Katibiyye
Guruş 2
Emniyye
Guruş 2
Çukâdariyye
Guruş 3
Hüddamiye
Guruş 1,5
İhzariye
Guruş 0,5
Kaydiyye
Guruş 0,5
Masrafı saire
Guruş 5,5
Ceman yekunul
ihracat
Guruş 30
Sahihu-l baki li-t
taksim beyne-l
verese
Guruş 244,5
Hisse-i binti
Ümmühan el-
mesfure
Guruş 122
rub‘1
Hisse-i binti
Ümmühan el-
Harkı Kebir
Guruş 122
rub‘1
S 30/B 127-b
Kız ivazın oğlunun istihkak hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Ilgın kasabası sükkânından Süleyman bin Hüseyin nâm kimesne meclis-i şer‘
hatırı lazımü-t tevkirde Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Efecik Mahallesi
sakînlerinden Ahmet bin İvaz nâm kimesne mahzarında takrîr ve daʻvâ ve tasfir-i
yed‘a idüp iş bu meclis-i şer‘iyye mevcut ve müşarun ileyh olan kızıl tüylü erkek
208
merkep mülk-ü muhazzım olup tarih-i kitabtan iki ay mukaddem mülkümden sirka
olunmuştu hâlâ mezbûr Ahmetin yedinde buldum su'âl olunup alıvirilmesi matlubumdur
dedikte gıbbe-s su’âl mezbûr Ahmet cevabında zikr olunan merkep Akşehir kasabasına
tabi nâm karye sükkanından Hasan bin el-Hac Ahmet nâm kimesneden 7,5 Guruşa
iştira eyledim mezbûr Süleymanın mülkü olup sirka ettirdiği malumum değildir diyecek
merkûm Süleyman dan takririne muvâfık beyyine taleb olundukta minel udul Mehmed
bin Halil Beşe ve Hasan bin Halil nâm kimesneler li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran
olup eser-i istişhad minel vâki iş bu meclis-i şer‘iyye mevcut ve müşârun ileyh kızıl
tüylü erkek merkep müdde‘i mezbûr Süleymanın mülküdür tarih-i kitabtan 2 ay
mukaddem mülkünden sirka olunmuştu biz bu hususa şahitleriz ve şehadet dahi ederiz
diye her biri edayı şehadet-i şer‘iyye eylediklerinde bâ‘de riayete şeraiti-l kabûl
şehadetleri makbule olduktan sonra mezbûr Süleyman a maruz zikr merkebi ahara bey
ve hibe eylediğine velhasıl tariki şer‘iyyeden bir tarik ile mülkünden ihrac eylediğine
yemin teklif olundukta ol dâhi âlâ vakfi-l mes‘ul hilafbillahil aliyyilala edilcek mâ vâki
bî-t taleb ketb olundu fî yevmil sadis aşar min şehri Cemâziye’l ahîr li sene ehadi ve
selaseyn ve elf
Şühûdü’l-hâl
Mehmed bin Mehmed an mahalle-i kahil
Hasan bin Hasan an mahalle-i arab mescidi
es-Seyyid Ahmet bin Mehmed
Ve gayruhûm
S 30/B 127-c
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Akmescit Mahallesi'nde sâkin iken
bundan akdem müteveffiye olan Hatice binti Abdullah nâm müteveffiyenin zahirde
varis-i maruf olmamakla Medine-i mezburada beytü-l mal emini olan han zade el-Hac
Mustafa marifeti ve ma‘rîfet-i şer ile sûk-ı sultaniye maa min yezid olunan muhallefatı
defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî yevmil sani aşar min şehri Cemâziye’l
evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
209
Mülk-ü menzil der
mahalle-i mezbure
Guruş 4400
Kazgan
Adet 1
Pare 126
Kilim 1
Guruş16
Kaftan 1
Guruş 46
Hırdavat
Guruş 5
Dakik
Guruş 34
Sahan 4
Guruş 50
Def‘a kilim 1
Guruş 46
Çenber 3
Guruş 28
Kem ayar sim
kuşak 1
Guruş120
Bulgur
Guruş 11
Tencere 1
Guruş 31
Edik pabuş
Guruş 12
Velense 1
Guruş 7
Saban 1
Guruş 53
Satır 1 maa Külle
1
Guruş10
Haşhaş
Guruş 8
Tâbe
Guruş 25
Döşek 1
Guruş25
Def‘a döşek 1
Guruş30
Tekne 1
Guruş 4
Sade 1
Guruş 30
Çarşab 1
Guruş 11
Don 1
Guruş 17
Yağlık 10 maa
yaşmak 2
Guruş50
Gömlek 2
Guruş 23
Tas 2 Ahtari 2
Guruş35
Entari 1
Guruş47
Çarşab
Guruş27
Silcek 1
Guruş12
Zenne donu 1
Guruş 20
Peşkir 4
Guruş 9
Def‘a çenber
Guruş 9
Yağlık 1
Guruş11
Seccade 1
Guruş15
Yastık 1
Guruş20
Paybuş 1
Guruş10
Kilim 1
Guruş31
Makrome 1
Guruş40
Zıbın 1
Guruş7
Gömlek 1
Guruş18
Çenber 1 maa
küpe 1
Guruş14
Entari 1
Guruş20
Yorgan 1
Guruş 43
Balta 1
Guruş17
Kürek 1 maa sac
ayak 1
Guruş 4
Çenber 2
Guruş 33
Sagîr kilim 2
Guruş 13
Def‘a gömlek 2
Guruş 19
Peştamal 1 maa
çatkı 1
Guruş 17
Def‘a kilim
Guruş 36
Entari 1
Guruş 40
Serpuş 2
Guruş 12
Def‘a gömlek 1
Guruş 12
Öncek 1
Guruş10
Def‘a çenber 4
Guruş22
Keser maa
hırdavat
Guruş 33
Köhne kaliçe
Guruş 51
Kaftan 1
Guruş 57
Çenber 2
Guruş 50
Sac 1
Guruş 12
210
Ceman yekun hesab Guruş 103
Mine’l-ihracat
Techiz ve tekfin
Pare 166
Resm-i kısmet
Pare 100
Katibiyye
Pare 60
Emniyye
Pare 40
Çukâdariyye
Pare 80
Hüddamiyye
Pare 40
İhzariye
Pare 20
Resm-i emin
beytü-l mal
Pare 240
Dellaliye
Pare 40
Hammaliye
Pare 5
Kaydiyye
Pare 20
Masrafı saire
Pare 80
Ceman yekun bî
hesab
Pare 22
Sahihu-l baki li-t
taksim der yed’i-
eminil mezbur
Guruş 81 (Yalnız
seksen bir
guruştur)
S 31/B 128
Vâka gurretü şehri Recebü-l mücerreb Allahu‘alem yevmü-l hamis 1161
Allahümme ec‘ale mübareken lena ve-l cemi‘ü-l müslimin amin
Sene ehadi ve sittin ve miete ve elf Cemâziye’l ahîri tarihiyle muvarrih el-Hac
Mahmûd Ağaya müceddeden kethüdayerilik mektubu geldiği kayd şud altı ocak
ağalarının imzalarıyla mümzadır sipahiler ağası salih ağadır
Vasale ileyna kayıd Fî 3 Recebü-l mücerreb sene 161
S 31/B 129
El-Hac Mehmed ağanın kethüdalık mektubudur.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
İzzetlü faziletlü Efendi hazretlerinin meclîs-i şeriflerine der ruavat sâkin ve
mütemekkin olan altı bölük yoldaşlarının üzerlerine zâbıt ve kethüdayeri nasb ve tâyin
olunmak mutadı kâdim olmağla ibna‘i sipahiyandan 88. bölükte 18 akçe ulufe
mutasârrıf olan kıdvetü-l emâsil ve-l akran Mehmed Ali sivas zîde kadrehu ocağın
emektarlarından olup her vecihle mahal ve müstehak olduğundan naşi zâbıt ve
kethüdayeri nasb ve tâyin olunmakla müceddeden tevcih olunup iş bu mektub tahrîr ve
irsâl olunmuştur inşallahuteala vusulunde gerektir ki muma ileyhin hizmeti merkumede
istihdam ve müracaat muma ileyh ettiresiz ve siz ol havalilerde sâkin ve mütemekkin
olan 6 bölük yoldaşlarsız muma ileyh üzerlerinize zâbıt ve kethüdayeri bilip zûhur eden
daʻvâ ve nizalarınızı muma ileyhin marifeti ve marifeti şer‘le ru‘yet ve sen ki
211
kethüdayeri zîde kadrehusun evvelce bende sâkin ve mütemekkin olan altı bölük
yoldaşlarından sahihül esami olanları ve sipahzade ve teka‘üdleri gerektir ki bundan
akdem şer’i şerifde marifete sudur eden ferman halilü-l şan mucebince hükkâm eline
verilmeyip tehmi şer‘iyye ile mütehhim olanları bir muktezayı şer‘i kavim cezayı
şer‘iyyeleri tertib olunup mukaddema sadır olan ferman vacibü-l etba‘ ve lazımü-l
imtisalin itaat makrunu üzere hareket ve ocağın kaide-i kadimesine riayet ve hilafetten
ziyade tevkî‘ ve mücanebet ve ber mûceb mektub amel eyleyesiz (Boş) bâkî himmet der
ilmi şerif-i da’imdir. Tahriren fî evail Receb sene ehadi ve sittin ve miete ve elf vusul
eyledikde. Fî 5 Recebü-l mücerreb 1161
Ahmet Ağa an dergâh-ı âli
Mustafa Ağa an mahal dergâh-ı âli
Mehmed Ağa ulu muhtarsar dergâh-ı âli
İsmail Ağa ulu muhtar ahmed dergâh-ı âli
Mehmed Ağa’i zemini silahdaran dergâh-ı âli
El-Hac Salih Ağa ibna’i sipahi dergâh-ı âli
S 31/B 130
Anadolu valisi devletlü Süleyman Paşa hazretlerinin taksidi sani
buyruldularıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Şerayi‘ şiar Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kuzât ve nevvab Efendiler zîde
fazilühum ve kıdvetü-l emacit ve-l ayan mütesellim Ağa zîde mecidihu ve mefahirü-l
emâsil ve-l akran sair zâbıtan da‘iyan vilayet ve iş erleri zîde kadrehum inha olunur ki iş
bu 1161 senesine mahsûben eyalet-i Anadoluda bâ ferman-ı Ali tarafımıza tâyin ve
tahsis kılınan hazeriyemizin taksidi sanisi olmak üzere bir mutad-ı kâdim Kütahya
mahkemesinden ihrac ve irsâl olunan mümza pusula defteri mucebince livayı mezbûr
kazalarına isabet eden kast-ı sani hazeriyemizden ma‘rîfet-i şer‘ ve tâyin olunan ve
cümleniz marifetleriyle huzurlarınıza tevzi‘ ve evvel be evvel cem ve tâhsil olunup
mutemet aliyye olmanız ile tamamen ve kamilen götürüp tarafımızdan kabzına memura
edâ ve teslim olunmağa her birleriniz teaddi tam ve ziyade had ve sai ve ihtimam
eylemeniz babında divân-ı anadoludan buyruldu tahrîr ve ısdar (Boş) ile irsâl
olunmuştur vusulüne gerektir ki vech-i meşrûh üzerine merkumeye mahsûben
gönderilmiş pusula defteri mucebince livayı mezbûr kazalarına isabet eden kast-ı sani
hazeriye-i muayyenimiz ma‘rîfet-i şer‘ ve mübaşir muma ileyh ve cümleniz
marifetleriyle kazalarınıza tevzi ve bir an akdem cem‘ ve tâhsil ve mutemet aleyye
212
adamlarımız ile götürüp tarafımızdan kabzına me'mur tamam ve edâ ve teslim ettirmeye
her birleriniz kemâl-i dikkat ve ihtimam eyleyib tehir ve terahiden hazr ve tevkî‘ tam ve
mûceb buyrulduyla amel eyleyesiz deyu Fî 7 Ramazan 1161
Vusul fî 12 Ramazan 161
S 31/B 131
Liva’i Karahisar-ı sâhib
1080,5 bî-l imdad-ı hazeriye taksidi sani
108,5 harc-ı bab
108,5 mübaşiriye
1297,5
1161 senesine mahsûben Anadolu valisi silahdar Süleyman Paşa hazretlerinin
imdad-ı hazeriyesinin taksidi sanisi Kütahya mahkemesinden ihrac olunan mümza ve
pusula mucebince cümle ayanı vilayet ve ahali’i memleket marifetleri ve ma‘rîfet-i
şer‘iyye beher kazaya âlâ vechi-l tadil ve-l tesviye tevdi olunan pusula defteridir ki ber
vechi ati zikr olunur Fî 12 Receb 1161
Kaza-i Karahisar-ı Sâhib
Guruş Pare
259 13 malı imdad-ı hazeriye taksidi sani
026 12 harcı bab
026 12 devlet mübaşeretesi
311 17
Kaza-i Sandıklı
Guruş Pare
248 16 para malı imdad-ı hazeriye taksidi sani
025 harcı bab
026 devlet mübaşeretesi
298
Kaza-i Şuhut
Guruş Pare
151 11 malı imdad-ı hazeriye taksidi sani
213
015 08 harcı bab
015 08 devlet mübaşeretesi
181 27
Kaza-i Sincanlı
Guruş Pare
108 2 malı imdad-ı hazeriye taksidi sani
010 34 harcı bab
010 34 devlet mübaşeretesi
128 70
Kaza-i Bolvadin
Guruş Pare
54 1 malı imdad-ı hazeriye taksidi sani
5 17 harcı bab
5 17 devlet mübaşeretesi
64 35
Kaza-i Hanbarcanlı
Guruş Pare
54 1 malı imdad-ı hazeriye taksidi sani
5 17 harcı bab
5 17 devlet mübaşeretesi
64 35
Kaza-i Nevahi Barcanlı
Guruş Pare
54 1 malı imdad-ı hazeriye taksidi sani
5 17 harcı bab
5 17 devlet mübaşeretesi
64 35
Kaza-i Karamık
Guruş Pare
214
43 9 malı imdad-ı hazeriye taksidi sani
4 13 harcı bab
4 13 devlet mübaşeretesi
51 35
Kaza-i Çay
Guruş Pare
64,5 14 malı imdad-ı hazeriye taksidi sani
6,5 harcı bab
6,5 devlet mübaşeretesi
77,5
Kaza-i Çölabat
Guruş Pare
43 9 malı imdad-ı hazeriye taksidi sani
04 13 harcı bab
04 13 devlet mübaşeretesi
55 13
Mübaşir kethüda beyin mirahuru Ömer ağadır
Mübaşereye ve çukâdariye ve harc-ı tezkere ceman 100 Guruş verildiği kayd şud
S 31/B 132
Tavşan bölükbaşının menzil hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından El-Hac Yahya Mahallesi
sükkanından iş bu rafi‘ hâze-l kitâb Osman bin İbrâhîm nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı
lazımü-t tevkirde emmisi el-Hac Mustafa bin el-Hac Mehmed mahzarından daʻvâ ve
takrîr-i kelâm idüp mahalle-i mezburada vâki bir taraftan emmim merkûm el-Hac
Mustafa mülkü ve bir taraftan Külahçı oğlu Ebubekir mülkü ve bir taraftan Veli
Mahmûd mülkü ve taraf-ı rabi‘i validem Asiye nam hatun mülkü ile mahdûd ve
mümtâz-ı mezkûr Çartak bedrik validesi Emine binti İbrâhîm nâm hâtun tarih-i kitabtan
veresesine mukaddem bey‘ kat‘i ile huzur-u müsliminden bana otuz Guruşa bey‘ ve
teslim ve kabz-ı semen eyledikten sonra meblâğ-ı mezbûr otuz Guruş bana hibe-i sahih
ile hibe ve teslim ben dâhi inha ve kabz ve kabûl eyleyib ol vecihle maruz zikr mezkûr
215
çardak mülk-ü müşteram olmuşken emmim mezbûr Hacı Mustafa bî gayrı hakk vâz-ı
yed murad eder su'âl olunup kasr-ı yedine tenbih olunması matlubumdur dedikte gıbbe-s
su’âl ve akibü-l inkâr müdde‘i mezburun müdde‘asını mübeyyîn beyyine taleb
olundukta udul-u müsliminden anbarcı Mustafa bin Mehmed ve Ali bin Mustafa nâm
kimesneler li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran olup istişhad olunduklarında fî-l
hakika her biri müdde‘i merkumun takririne muvâfık edâ’i şehâdet-i şer‘iyye
eylediklerinde gıbbe reayete şeraiti-l kabûl şehadetleri makbule olmağın mucibi ile
merkûm Hacı Mustafa muarazadan men edile mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil
havi aşar min şehri recebü-l mücerreb li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Han zade el-Hac Mustafa
Erhan zade Hüseyin Çelebi
Sarar Ahmet
Aşçı Ali Beşe
Ayıntablı oğlu İbrâhîm bey
Muhzır Mehmed ve Ahmet
Ve gayruhûm
S 31/B 133-a
Anbanazlı Hacı İbrâhîm ve Hacı Süleymanın haklarında
buyruldularıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Şeri‘at-ı şiar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu
Ve kıdvetü-l emacid ve-l ayan livayı merkumada mütesellimimiz olan Ahmet
Ağa zîde mecdehu inha olunur ki kaza-i mezbûr tabi Enbinas nâm karye sakînlerinden
Hacı İbrâhîm ve Hacı Süleyman nâm kimesneler kendi hallerinde olmayıp ne vakit
fitne ve fesat olduklarından naşi beruse sükkanından zümre’i eşkiyadan korucu nâm
şakînin karındaşını bî hafiyeten evlerine getirip birkaç gün muhtefi eyledikten sonra
yine karye-i mezburada sâkin Hacı veli oğlu Hasan nâm kimesneye leylen katil kasti ile
kurşun attirup gadr-i külli sevdasında oldukları alel sıhhiye tarafımıza inha ve izhar
tezellüm olunmakla mezburlar tâyin olunan mübaşir marifetiyle âlâ iyyühal ahz ve
huzuru şer‘iyye ihzâr ve ledel mürafaa icray-ı şer‘ ve ihkak-ı hâk idüp âlâ vuku‘a ilam
ve iâ ol tarafta yemin keşideleri olup icrası mümkün olmadığı surette huzurumuzda
görülmek için mezbûr mübaşir merkume koşulup divân-ı hamide ihzâr eylemeniz
babında iş bu buyruldu tahrîr ve ısdar (Boş) ile tâyin ve irsâl olunmuştur inşallahuteala
216
vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzere amel ve mezburları himaye olmaktan gayetü-
l gaye ve tevakkî‘ ve mucalebenet ve mûceb-i buyrulduyla amil olasız deyu Fî 3 B. 161
Vasale ileyna Fî 13 B. 1161
Yandaki Şerh : Mübaşir tâyin olunan monla Hüseyin nâm bölükbaşıya 400
Guruş verilip ilam olunduğu kayd şud
Fî 13 B. 161
S 31/B 133-b
Kumartaşı ve Bozüyüklü haklarında gelen arzuhal üzerine
buyruldularıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Şerayi‘ şi‘ar Karahisar-ı Sâhib ve Sincanlı kadıları Efendiler zîde fazlehuma ve
kıdvetü-l emacit ve-l ayan livayı merkumede mütesellimimiz Ahmet Ağa zîde
mecidühu sahibi arzuhalin huzemaları tâyin olunan mübaşir marifetiyle huzuru şer‘iyye
ihzâr ve leded terafi‘ icrayı şer‘ ve ihkak-ı hâk ve müteveccih olan hakkı bâ‘del subut
tâhsil ve red ve teslim ittirdikten sonra haklarında lazım gelen icra olunmak için sureti
sicillatıyla keyfiyetleri huzurunda ilam olunmuştur Fî 28 Cemazîye’l ahir 1161
(Okunmayan bir imza)
Vasale ileyna kayıd Fî 13 B. 1161
S 31/B 133-c
Hususu mezbura mübaşir tâyin olunan Kazakçı Ali Ağanın karındaşı İbrâhîm
Ağa karyeteyni merkumeteynden ve efradım ahz ve kayd ve bend eyleyib sahibi
arzuhalin davası hilaf ve muhza müsvedde olmağla murafa‘aya gelmeyib firar etmekle
hasarat ve aherlerinden gayrı mukarreril merkumûn tahliyyesi için Çelik Paşa tarafına
ve mübaşirlere 430 Guruş deyüb akçesi 20 Guruş ceman 450 Guruş verilip def‘ ve ilam
olundu Fî 15 B. 161 kayd şud
S 31/B 134-a
Devletlü merhametlü Efendim sultanım hazretleri sağolsun
Arzuhal kulları budur ki bu kulları Abdullah zade Ali paşa hazretlerine tezkere’i
şerifleriyle şera‘im küşade idüp gerektir ki Karahisar-ı Sâhib kazası sükkanından iken
Kumartaş nâm karyede sâkin el-Hac Süleyman ve sair ahalileri ve Bozüyük karyesi
sükkanından el-Hac Süleyman vesair karye-i merkume ahalileri bu kullarına sarı bey
oğlu bölükbaşılarındır deyu gelen inha ve bî gayrı hakk gazi Mehmed paşa hazretlerine
teşki birle amir idüp ol dâhi taraflarından paşa bölükbaşıları olup hâlâ Sincanlı kazasını
kurâlarından Koç hisar nâm karye sükkanından Genç Hüseyin nâm bölükbaşı tâyin
217
idüp bu kulları bî gayrı hakk ahz eyledikte bir çelkada bor küreği ve bir zerdevabtan
küreği ve bir zerdevacibe küreği ve 160 Guruş kıymetli bir sim raht maa karara ve topuz
ve rişmesi ve onbeşer Guruş kıymetli iki çuka peniş ve iki top şamî alaca ve bazı yüz
ellişer ve bazı yüz ve bazı kırkar ellişer kıymetli on dört re’s râtim vesair malumul
miktar eşyamı aldıktan sonra iki neferâtımı dahi bî gayr-ı hakk katl etmeleriyle
mezahım-ı aliyye asıfayelerinden sâri olunur ki mübaşir kulları tâyin buyrulup ve
murafa‘a şer‘ şerîf ve şer‘an subut olan hakkımız alıvirilmek babında arzuhale cesaret
olundu bâkî emir ve ferman devletlü merhametlü Efendim sultanımındır
Müdde-i Halil
S 31/B 134-b
Şeri‘at-şiar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu bedes selam inha
olunur ki
Zir-i hükümetinizde vâki serdar olan ref‘ olunup yerine üslubu sabık üzere
kıdvetü-l emâsil ve-l akran (Boş) zîde kadrehu serdar nasb ve tâyin olunmağın iş bu
mektub tahrîr ve irsâl olundu inşallahuteala vusulüne gerektir ki mezbûr serdarlık
umurunla kıyam ve istihdam eyleyib aharı müdahale ittirmeyesiz ve ol tarafta olan
yeniçeri ve cebeci ve topcu ve top arabacısı ve koloğulları ve gılman acemi mezbûru
üzerlerine serdar ve zâbit bilip sözünden taşra ve re’yinden hariç vâzi‘ ve harekette
olmayıp itaat ve inkıyat üzere olalar ve tevayif mezburundan bila varis-i maruf fevt
olanları muhâllefat ve metrukatlarını mezbura ahz ve kabz ettirtip ma‘rîfet-i şer‘le suk-ı
sultanide furuht ve hasıl olan nukudu mümza ve mahdum ve müfredat defterleriyle
canibi beytül mala irsâl ve isal ettiresiz ve senki serdarsın mukim ve misafir zûhur eden
erazil ve eşkiyanın zabt ve rabtlarıyla sükkanı vilayetin emin ve rahatlarına bais-i
hizmat müstahsine-i vücuda getirmeye müced ve sai olup hilafından hazer ve mûceb-i
mektubuyla âmil olasın tahriren Fî evasıt Receb sene 161
Çelik Paşa hazretleri taraflarından açık mektub gelip yine serdarzade İbrâhîm
ağaya cümle marifetiyle verildiği kayd şud Fi 17 Receb 161
İmza: Hasan ağa yeniçeriyan-ı ali’ hala.
S 32/B 135
Bünyad acemin menzil hücceti.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Yukarı pazar Mahallesi
sakînelerinden alime binti Ahmet nâm hâtun tarafından bey‘i ati-l beyanı ikrara vekîl
olup vekaleti zat-ı mezbureyi bi-l marifet-i şer‘iyye arîfân olan el-Hac Abdullah bin el-
218
Hac Mustafa ve Ali Beşe bin Ebubekir Beşe nâm kimesneler şehadetleriyle sabit ve
subut vekaletine hükm-ü şer‘i la-hakk olan sadri kebir oğlu el-Hac Mahmûd bin Receb
Beşe nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde iş bu rafi‘ hâze-l kitab nasari
taifesinden Bünyad ve hayrabad nâm zimmiler muvacehesinde bî-l vekâle ikrar-ı tam ve
takrîr-i kelâm idüp akd-ı ati suduruna değin sülk-ü mülkümle münselik mahalle-i
mezburada vâki bir tarafı çarıkçı damadı mülkü ve bir tarafı çingane kızı mülkü ve bir
tarafeyni tarîk-i amm ile mahdûd iki bab tahtâni beyt ve bir bab fevkâni beyt ve bir saka
ve bir miktar avlu ve kenefi müştemil olan mülk-ü menzilimi bî cümle tevabı ve levahık
ve kaffetü-l hukuk ve-l murafık tarafından icab ve kabulü havi ve şurut-u muayeneden
ari bey‘i bat sahih-i şer‘i ile mesfuran Bünyad ve Hayrabad nâm zimmilere rayic fî-l
vakt 250 Guruş ile bir sarık ile top haleb alacasına bey ve teslim ve temlik idüp
mesfurandan minval-i meşrûh üzere iştira ve teslim ve temlik eyledikten sonra semeni
olan meblâğ-ı mezbûr 250 Guruş maruz zikr bir sarık ve bir top haleb alacasını
müşteriyan mesfuran yedlerinden bî-t tamam ve-l kemâl ahz u kabz eyledim ba‘de-l
yevm menzili mahdûd mezkûr müşiriyan mesfuranın ber vechi iştirak mülk-ü
müşteralarıdır keyfe yeşa ve-l ihtiyar mutasarrıflar olsun dedi dedikte gıbbe-t tasdik-i
şer‘i mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî yevmi sabi aşar min şehri recebü-l ferd li sene
ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Sucu zade Ali Ağa
Boşnak el-Hac Mustafa bin El-Hac Mehmed
Şa’mdan zade Süleyman Beşe bin el-Hac İsmail
Peluncu el-Hac Abdullah bin el-Hac Mustafa
Ekşici isa ve gayruhûm minel huzzâr
S 32/B 136
Hidayet zadeye tevlîyet ibkasının beratı suretidir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Karahisar-ı sâhib ahalisinden es-Seyyid Halil meclis-i şer‘le Karahisar-ı Sâhib
te vâki evladı hazreti mevlanadan hazreti divani Mehmed Efendinin kurâ ve mezarı
olan vakfa hâlâ berât-ı alişan ile mütevelli olan evlâd-ı mevlanadan iş bu rafi tevkî‘
refî‘ü-l şan hakani kıdvetü-l sulha’i-l salikin hidayet zade eş-Şeyh Mustafa an evladı
mezkur ve erşed der batn-ı ol zîde salaha muhzıranla vakfı mezburun vazife muayyene
ile tevliyeti vakıf merkûm Ala Mehmed Efendinin evladı ve evladının ekberine meşrut
219
eyleyib deyn-i vakıf merkumun evladı ve evladının ekberi olmağla nöbet tasarruf
tevlîyet bana münhasır iken merkûm Eş-Şeyh Mustafa zîde salaha mücerred evladı
mevlanadan olduğuna binaen tevlîyet mezkureye hâlâ hilâf-ı şartı vakf tasarruf eder
deyu daʻvâ ve merkûm eş-Şeyh Mustafa zîde salaha cevabında tevlîyet mezkûr
mutlaka evladı evlat mevlananın ekberine meşruttur deyu daʻvâ ettikte merkûm es-
Seyyid Halil Efendinin yedinde olup vakfı merkumun vakfiyesi sureti olmak üzere
takrîr-i meşruhunu natık ibraz eylediği suret-i vakfiye 795 tarihiyle muvarrih olmağla
evkâf-ı kadimeden olmağın mürur ve ubur ile mazmunun subutu mümkün olmayıp
hakikat za’i tarafeyn ameli kâdim ve istishabı hal ile malum olacak mevaddan olmağla
der kenarlar mantuklarınca 116 senesinden beri vâki olan tevcihat evvela 116 tarihiyle
mutlaka evlat ve mevlânâ kaydıyla Konyada seccade neşin olan Bestan Efendi merhum
bâ‘de vefata merhum merkumun oğlu Eş-Şeyh Sadrettin Efendi bâ‘de himmet
meşinesi sabanhan hanı bâ‘de hüma karahisarda evlâd-ı vakf kayd ile es-Seyyid
Mehmede yine evlâd-ı mevlânâ kaydıyla Konya da seccade neşin es-Seyyid Mehmed
arif Efendiye bâ‘de evladı vakf kayd ile karahisarda kerime hanıma bâ‘de hüma evladı
mevlânâ ve min karahisar da eş-Şeyh Osman Efendiye bâ‘de hu yine mezbure Kerime
hanıma bâ‘de hüma karahisarda evladı vakftan Şerife Havvaya bâ‘de hüma oğlu
müdde-i mezbûr es-Seyyid Halil Efendiye tâyin hidayet zade merkûm Eş-Şeyh Mustafa
zîde salahiyeye sebk idüp zikr olunanın tevcihatın altısı mutlaka evladı mevlânâ
kaydıyla vürud evladı vakf kaydıyla ve biri kerimeye ibka ile olup tarihi mezkurdan beri
vâki olan iş bu tevcihattan amel-i kâdim tarafına müsaade ve evladı mevlânâ tarafı galib
lakin mezbûr es-Seyyid Halil merkûm eş-Şeyh Osman Efendiden maadası kiraca evladı
mevlânâ kaydıyladır onlar dâhi evladı vakftandır deyu cevaba tesaddi idüp lakin vakf-ı
mezbûr kara ve mezari olmağla merkûm hidayet zade eş-Şeyh Mustafa zîde salahanın
yedinde olan fetevayı Şerife mucebince mezbûr es-Seyyid Halil an erşed evladı vakf
meşrutiyet ve sahibi evvelim deyu tevlîyet mezkureye müdahaleye telkin olmamağla
mezbûr es-Seyyid Halil an erşed evladı vakf bî vech-i muarazadan men ve tevlîyet-i
mezbûr ve vazifeyi saiyenesiyle mezbûr hidayet zade eş-Şeyh Mustafa an evladı zekur
ve erşed der batın ola kemâkan ibka iktiza eylediğin i‘lmü-l ulema‘i-l mubahhirin bî-l
fiil Rumili kazaskeri mevlânâ Mehmed said edammallahuteala fezaile ilam etmekle
zikr olunan tevlîyet vech-i meşrûh üzere Seyyid Halil an erşed evladı vakf ref‘inden
hidayet zade eş-Şeyh Mustafa an evladı zekur erşed der batn ola tevcih olunup hâlâ
üzerinde olduğu mestur ve mukâyyid bulunmağın ilam mucebince ibka olunmak
220
fermanım olmağın hazreti mezidi inayet padişahanem zuhura getirip mevlânâ müşârun
ileyhin ilam ve 1161 senesi recebü-l ferdin yedinci günü tarihiyle müvarrih verilen
ru’us-u hümayunum mucebince bu berât-ı hümâyunu makrunu verdim ve buyurdum ki
muma ileyh hidayet zade eş-Şeyh Mustafa an evladı zekur ve erşed der batn-ı evvel
zîde salaha varub vech-i meşrûh üzere ber vechi meşrut kema fî-l evvel evkâf-ı
mezburenin mütevellisi olup edayı hizmet eyledikten sonra bundan evvel vazife-i
muayyene ile tevliyeti mezbureye ne minval üzere mutasârrıf ola gelmiş ise yine ol
minval üzere vazifeyi muayenesin evkâf-ı mezbûr mahsulünden alıp mutasârrıf ola ol
babta mezkûr es-Seyyid Halil ve taraf-ı aherden hiç ferd vicahen minel vucuh ve
same’ü-l esbab mani ve dafi‘ ve rafi ve nezahım olmayıp asla duhul ve taarruz
kılmayalar şöyle bileler alamet-i şerife itimat kılalar tahriren fî-l yevmil sani aşer
recebü-l ferd sene ehadi ve selaseyn ve miete ve elf
Be-makam-ı kostantinîyye el-mahrûse
S 32 / B 137
Muhale‘a isbatı.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sakînelerinden Aişe
binti Hasan nâm hâtun meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde iş bu ba‘isül kitâb zevci
esbakı Mehmed bin Hasan nâm kimesne mahzarında üzerine daʻvâ ve takrîr-i kelâm
idüp mezbûr Mahmûd bundan akdem beni talak-ı bayin ile tatlik idüp mihri müeccel
makut aleyye olan 1000 dirhem gümüş hakkım mezbûr Mehmedin zimmetinde olan
bakiyesidir su'âl olunup alıvirilmesi matlubumdur dedikte gıbbe-s su’âl mezkûr
Mahmûd cevabında fî-l hakika müdde‘i merkûma Aişe benim zevcem olup bundan
akdem meblâğ-ı mezbûr 1000 dirhem mihri müeccelinden fariga olmak üzere bir
kelâm-ı kâdim ve beş ölçek hınta üzerine muhale‘a sahiha’i şer‘iyye idüp zevciyete
müte‘allıka cemi daʻvâ ve mutalebattan birbirimizin zimmetini ibra‘i küllü ile ibra‘ ve
iskat eyledik deyu defala mukâbele edilcek gıbbe-s su’âl ve akibü-l inkâr ve eser-i
istişhad Camii kebir Mahallesi sükkanından Mehmed bin Mustafa ve çizmeci kara
Mehmed bin Süleyman nâm kimesneler meclis-i şer‘e hazıran olup istişhad olundukta
fi-l vâki müdde‘iye’i mezbure Aişe bundan akdem vech-i meşrûh üzere meblâğ-ı
merkûmun dirhem gümüş mihri müeccelinden fariga olunmak üzere bir kelâm-ı kâdim
ve beş ölçek hınta üzerine ber vechi iş bu Mahmûd ile bizim huzurumuzda muhale‘a-i
sahiha’i şeriyye ile muhale‘a idüp zevciyete müte‘allıka cemi daʻvâ ve mutalebat ve
eymanı muhasamattan birbirlerini ibra‘ ve iskat eylediler bizler bu hususa ber vech
221
üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz diye her biri edayı şehadet-i şer‘iyye
eylediklerinde gıbbe reayete şerayiti-l kabûl beha ve daʻvâ hayyızı kabulde vakı‘a olup
şahidan mezburanın şehadetleri mucebince mezburan Aişe mezkûr Mahmûd ile
muarazadan men verile ma hüve-l vaki‘ bî-t taleb ketb olundu fî yevmil ışrin min
Recebü-l ferd li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Kethüdayeri el-Hac Mehmed Ağa
Muhârrem bey çavuş mezbûr
Müezzin Munla Yahya bin Munla Mustafa
Ayıntablı oğlu İbrâhîm
Aşçı Ali Beşe bin Receb
S 32/B 138
Bila senet asitane’i saadete gitmeye ruhsat verilmemek babında emrî
â’lidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Düstûrun mükerremun müşîrun müfehhamun nizâmü’l-‘alem müdebbir-i
umûrü’l-cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib
mümehhid-i bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-
mahkûkun bî-sunûf-ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Üsküdardan Anadolunun sağ koluyla
nihayetine varınca vâki vüzerayı i‘zam edammallahuteala iclâluhûm ve azimü-l
ümera’i-l kirâm fahamü-l kübera‘i-l fehham ol ve-l kadr ve-l ihtiram ashabü-l izz ve-l
ihtişam el mustahsûn bî mezidi inayetü-l mülkü-l âlâ mir miran-ı kirâm dame ikbalehum
ve-l ekabir kuzatü-l müslimin evveli velatü-l muvahhidin mâ‘denü-l fezailü-l vel yakin
rafi‘u i‘lamü-l şerriyyete ve-l din varisu ulumu-l enbiya ve-l mürselin el-muhtasun bî
mezidi inayetül mülkü-l muayyen mevali izâm zîde-t fezailühum ve mefahirü-l kuzât
ve-l hükkâm madenül fezail ve-l kelâm kuzât ve nüvvab zîde fazlehum ve mefahirü-l
emâsil ve-l akran kethüdayeri ve yeniçeri serdarı vesair zâbıtan ve ayanı vilayet zîde
kadrehum tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl olûcak malum ola ki bundan akdem vâki olan
seferler takribi ile memaliki Anadolu da olan reaya ve ırgat ve göçebe ve ekari ol
makulesi tekalif korkusundan yerlerini ve köylerini bırakıp asitane’i saadetime kaçıp
gelip bu tarafta olan ibadullah beyhude zahmet ve sıklet verdiklerinden gayrı kendi
hallerinde durmayıp emval ve eşyalarına dâhi göz dikerek nehb ve garet fikr-i fasidine
düşüp ve hatta iş bu mah-ı mübarek Receb-i şerifin altıncı günü beş on kadar ırgat
vesaliften kürt mekulesi hırsızların kemali hırs ve mel‘anetlerinden naşi alenen
222
istanbulda çarşı içinde esnafın dükkanlarından şey kapmak ze‘amile hücum
eylediklerinde eğerçe derhal cümlesi ahz u cezayı sezalarını bulup azim-i ye’sü-l nasir
olmuşlardır lakin bu mekulelerin asitane’i saadetime kaçıp gelmeleri hem bu canibte
olan sükkanın zahmet ve meşakatlarına sebeb ve hem vilayetlerinde olan çift çubuk ve
kar ve kesblerinin mu‘attal kalmasıyla anadoluda dâhi ekin biçen az olmağla bais ve
illet olup ve yine Allahul hamdü’l alemin seferleri gailesi kalmamakla tekaliflerinin heft
bulduğu zâhir ve aşikar olduğuna binaen bundan sonra bu mekule reaya ve göçebe ve
ekrad vesair ahar nasdân bir ferdin yerlerini ve yurtlarını bırakıp asitane’i saadetime
gelmelerine izin ve ruhsat gösterilmemek ve şekavete tesaddi idenlerin mukaddema
şerefyafta’i sudur olan adaletname-i hümayunum mucebince men ve te’diblerine dikkat
olunmak fermanım olduğu ecilden İstanbula karib me’mur ve mu’abirlere mahsus
adamlar tâyin olunup bila maslahat gelenleri ahz-ı vilayetini bırakıp geldiği için
hakkından gelinmek üzere müceddeden ekîd ve şedid idam-ı aliyyemle ile bî-l cümle
me’mur ve mu’abirler hıfz ve set olunmağın ilam-ı hakikat hal için iş bu emr-i şerifim
isdar ve (Boş) ile irsâl olunmuştur imdi vusulünde iş bu emr-i şerifim kaza be kaza
muhakeme sicillata kaydu sept ve mazmun-u münifi taht-ı eyalet ve hükümetinizde olan
bî-l cümle kaza ve kurâ ahalilerine i’lan ve işa‘at ve fî mâ bâ‘de maslahatı olmadıkça o
makule reaya ve ırgat ve göçebe ve ekrad ve saireden bir ferdin asitane’i saadetime
gelmesine izin ve ruhsat verilmeyub her kişi yerinde kâr ve kisb ve çift ve çubuğuyla
meşgul olarak memleketinin mâ‘mur olmasına sa‘i ve dikkat ve maslahatı olanlar dâhi
mahallinden senet alub bir neferden ve vilayet-i davası ve davası olur ise iki neferden
ziyade kimse gelmemek ve verilen senette dâhi gelecek bir veya iki neferin eşgalleri ve
davaları tasrih olunmak ve eğer bila maslahat bir ferd memur ve mu’abirlerde ahz
olunur ise itaat-i emri âli eylemedikleri için bila eman haklarından gelineceği cümlesine
tefhim ve işa‘at olunmak üzere kaza be kaza rabıta’i nizam-ı bend idüp bu hususa her
biriniz ziyade itina ve nezaret ve o makule bila maslahat kaçıp gelenleri haber aldığınız
anda akitlerinde adamlar gönderip ahz ve muhkem habs ve bu tarafa ilama mübaderet
velakin istanbula zahire ve eşkıya götüren kimesnelere ve hususan anadoludan koyun
getirenlere mümane‘at etmeyub onların serian gönderilmeye bezli mukadderet ve
kezalik vilayetlerinde kendü hallerinde durmayıp İbadullahın Izrar ve hasaratlarına
cesaret ve şer‘ ve şekavete mübaderet edenleri dahi bila tereddüd bil ittifak ahz ve
katiyen meydan vermeyip mukaddema şeref sudur bulan adeletname-i hümayunum
mucebince ber-muktezayı şer‘ kavim haklarına icab ve iktiza eden te’dib ve goştmalleri
223
icra ile bila rett-i ibadi’i levs vücüdu erbab-ı şekavetten tadhir ve teşmiri sevk gayret ve
bu hizmetleriniz istihsal-i rızayı hümayunuma ve İbadullahın icticlab davat
Hayriyelerine ve memleketlerin mâ‘mur ve âbâdan olmasına bais ve badi ve her
birerleriniz hallerinin göre bî gam olmanıza sebeb ve mü’eddi olduğunu bîldirin
cümleniz gönül birliği ve ittifak ve ittihat tariki üzere fermanı hümayunumun alel
devam infad ve icrasına sarf-ı mücanebet eyleyesiz şöyleki mazmun emri şerifim icray-ı
kaydınla olmayıp bu vesile ile mazallahuteala bir ferdden bir akçe ve bir habbe alındığı
mesmu‘ olur ise siz ki kuzât ve nüvvabsız bila tereddüd ceride’i kazadan isimlerinizin
ve biladı tâyineye tağrib ve nafi olunacağınızı ve sizki vüzerayı müşârun ileyhimsiz sen
dahi nev’i ağmaz-ı müsamahanız zûhur ederse mes‘ul ve muattib olunacağınızı ve siz ki
zabitan vesair muma ileyhimsiz kendiniz akçe almak değil aharın aldığına rıza
verdiğiniz ve emri şerifimin icrasına edna kusurunuz haber alınır ise gadr ve illetiniz
makbul olmayıp bila emhal eşed ceza ile haklarınızdan gelineceğini ve sadakatle hizmet
edenler hallerine göre mükerrem ve mültefid olacaklarını ve bu hitabi azim bir türlü
umûr-u ahireye kıyas olunmayıp daima sırran ve alenen tecessüs ve tefahhus
olunacağını cümleniz yakinen tahkik ve mukırr bilip ana göre her biriniz mezidi basiret
ve inşah üzere hareket ve mukadder-i rıza hilafından gayetü-l gaye tehaşi ve mecanebet
eylemeniz babında fermanım alişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul
buldukta bu babta vech-i meşrûh üzere şerefyafta-i sudur olan ferman vacibü-l etba‘ ve
lazimü-l imtisalimin mazmun itaat makrunuyla amil olup hilafından gayetü-l gaye ittika
ve mücanebet eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî evail şehri
recebü-l ferd sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyyetül el-mahrûse
Vasale ileyna kayıd Fî 21 Receb 161
S 33/B 139
Saadetlü Turunç Mustafa Ağanın müezzin Hasan ile olan tüccar nezri içün emri
âlidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-
cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’is-sâ’ib mümehhid-i
bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahkûk bî-sunûf-
ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la ber vechi arpalık Karahisar-ı Sâhib sancağına mutasârrıf olan
vezirim (Boş) Paşa edammallahuteala iclâluhû ve kıdvetü-l kuzât ve-l hükkâm madenü-
l feza’il ve-l kelâm (Boş) kadısı ve Karahisar-ı Sâhib kadısı naibi zîde fazlehuma tevki‘
224
refi‘ hümâyun vasıl olûcak malum ola ki kıdvetü-l emacid ve-l ayan Mustafa zîde
mecdehu sitte’i saadetime arz-u hal idüp muma ileyh karahisar-ı sâhib sancağında
havvası hümayunumdan Kızılca oluncak ve tevabı‘ mukata‘asına ber vechi malikane
berât-ı şerifimle mutasârrıf olup mukata‘a mezbûr mülhakatından Karahisar-ı Sâhib
maaşı muzafatından şehriabat nahiyesine tabi karye-i Kızılkilisede ve tahtaniye zemin ü
zeman sağlık ve zemini gündoğmuş deyu defteri hakanide mukâyyid olan zeminlerde
aharın alakası olmayıp ber vecihle duhul olunmak icab etmez iken ve defteri hakani ile
şehri abat nahiyesinde kadimü-l levasımıyla karye ve mezra kaydı yoğken yine
şehriabat nahiyesinde mal oğlu Oyoki nâm karye ve gayrıdan 45691 akçe ziraata
mutasarrıf Ahmet nâm ze‘imin subaşısı olan şirvan müezzin Hasan nâm kimesne zûhur
ve havazı hümayunum mülhakatından olan salifü-z zikr kızıl kilise karyesi tahtaniyle
mukâyyid 3 adet zeminlerden zemini sağlık deyu mukâyyid zemin için kadimü-l
levasımıyla tesmiye olunur karye der ve ze‘amet mezburun beratına dahildir deyu hilâf-ı
defteri hakani fuzuli müdahale ve havası hümayunum tarafından zabtına mübayeat ve
muarazadan hali olmadığın bildirilip salifü-z zikr kızıl kilise karyesi tahtaniyle
mukâyyid zeminler ile havası hümayunum tarafından zabt ve vâki olan mahsulat ve
rusumat-ı kanun ve defter mucebince ahz u kabz ettirilip subaşısı mezbûr Hüsni hilâf-ı
defteri hakani bir vecihle dahil ve taarruz ettirilmeyip şer‘ ve mezaratı men ve def‘
olunmak babında hükm-ü hümayunum rica ve hazine-i amiremde mahfuz olunan beruse
kalemini defterlerine nazar olundukta karahisar-ı sâhib sancağında hasıma‘i karye-i
kızılca oluncak ve tevabı‘ı mukata‘ası hâlâ ber vechi malikane berât-ı şerifimle muma
ileyh Mustafa zîde mahallenin üzerinde mukâyyid ve defterhane’i amiremde mahfuz
olan rüznâmçe’i hümâyun ve defter-i icmal ve mufassal müracaat olundukta şehri abat
nahiyesine tabi 104 nefer reaya ile karye-i kızıl kilise ve tahtında zemini yüncü der yedi
pirulu veled Mahmûd benim ve zemini sağlık ve zîde Demirhan bin Yusuf benim ve
zemini Gündoğmuş ve zîde Hacı bayram benim yedi buçuk çiftlik yer vardır haricten
ziraat idüp öşrdür semen ve yerler ve hasılı tahminen çift ve nan-ı azizde hınta ve şair
yekun maa gayruha yedi bin akçeye yazı ile defteri mufassalda muhârrer kalemiyle
tahrîr ve icmaliye kırhisar nahiyesine tabi Karlıcaviran namı diger Olunçak karyesiyle
bir giderilip avaz-ı hümayunum mülhakatından olmak üzere tahrîr ve defter olunmuştur
ve yine şehriabat nahiyesine tabi samanlı tahminen hınta ve şair yekun maa gayruha 401
akçe yazar karye mal oğlu öyüğü defteri mufassalda ol dâhi tahrîr ve icmalde maa
aynen 1836 akçe bir icmal ve tamamen defteri hakaniyle mestur olunduğu üzere Ahmet
225
kayd olmağın ber mûceb defteri hakani tarafının icmal ve mufassalı başka olup havası
hümâyun mülhakatından salifü-z zikr kızıl kiliseye tahrîr ve tahsis olunan zemini
mezburlarda merkûm za‘im Ahmetin alaka olmamak iktiza eylediğin ve şehriabat
nahiyesinde olmak üzere kumralu ismiyle karye ve mezra kaydı mahalli bulunmadığın
iftiharü-l emacit ve-l ekarim bî-l fiil defter emini olan Mehmed Rakim dame mecdehu
arz etmeğin arz-ı mucebince amel olunmak emrim olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul
buldukta bu babta sadır olan emrim üzere amel dâhi ber mûceb defteri hakani tarafının
icmal ve mufassalı başka olup havası hümayunum mülhakatından salifü-z zikr karye
kızıl kiliseyan nahiyesinde olmak üzere kavmü-l levasımıyla karye ve mezra kaydı
bulunmadığın defter emini muma ileyh arz etmekle maruz zikr karye-i kızıl kiliseyi
tahrîr ve tahsis olunan zeminler ile havası hümayunum tarafından zabt ve vâki olan
mahsulat ve rusumatın kanun ve defter mucebince ahz-u kabz ettirip zaim mezbûru ve
tarafından subaşısı mezkuru hilâf-ı defteri hakani bir vecihle duhul ve taarruz ettirmeyip
men‘ ve def‘ eyleyesiz min bâ‘de defteri hakaniye ve emr-i hümayunuma muhalif
kimesneye iş ettirmeyip işlemeyenleri arz ve ilam idüp hususu mezbûr için emri şerifim
irsaline muhtaç eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî evasıt
cemâziyel evvel li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Vasale ileyna kayıd Fî 21 Receb 1161
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 33/B 140
Buyruldu hülasasıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Temürci voyvodası olan Çayır oğlu Mustafa ağanın eğrigöz mukata‘asına vekîl
nasb eylediği kör ve İbrâhîm Ağa nâm şaki başında olan şerzemesi ile varıp konağını
basıp 4000 Guruş akçesini ve konağında mevcut olan emval ve eşyasını nehb ve gârat
etti deyu karahisar canibine firarı destur-u mükerrem Çelik paşa hazretleri tarafı
devletlerine inha olunmakla mezbûr ahz ve habs olunmak üzere ekid ve şedid buyuruldu
siz neferlerin dahi Karahisar-ı Sâhibe vürud idüp tecessüs olundukta diyar-ı aherden
gelip hüccet-i Şerife rahi olan sahibiyle gittiği haber alınıp mütesellim Ahmet Ağa
tarafından adamlar tâyin idüp ensesinden ulaşıp lakin başında adamları olmağla
tutulmayıp karşı karye yani tarafı şer‘e haber verdikleri ilam olundu kâyd-ı sicîl olundu
Fî 22 Receb 1161
226
S 33/B 141
Kölevirli Halilin arzuhali üzere buyruldu-ı hazırîye mülkü
Hâlâ Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu ve livayı merkumada
mütesellimim Ahmet Ağa zîde mecdehu inha olunur ki sahibi arzuhalin hassaları tâyin
olunan mübaşir marifeti ile huzuru şer‘e ihzâr ve ledil terafi‘ müteveccih olan hakkı bî-t
tamam tâhsil ve alıvirilip ihkak-ı hâk ve sıhhatü üzere ilam ve eğer ol tarafta muayyen
kişiler olup icrası mümkün olmaz ise huzurumuzda görülüp icra olunmak için mezburlar
mübaşir merkûma koşulup divân-ı cemile ihzâr olundu Fî 16 Receb 161
Devletlü saadetlü Efendim sultanım hazretleri sağolsun
Arzuhal kulları budur ki bu kulları hâlâ Köleviran sakînlerinden olup karahisar
kazasına tabi Kaleli ve Koraşi nâm karye ahalileri yekdal ve yekcihet olup âlât-ı harble
müstağrif gelip bu kulları hağlâ kendi halinde iken bu kulları basub malik olduğum bir
zerdivabtan küreği ve bir zerde çub küreği ve 160 Guruş kıymetli bir sim raht ve reşme
ve tapu zevgândan 5 Guruş kıymetli iki cedid peniş ve iki top şam alacası ve 14 re’s
eteği vesair eşyalarımı nehib ve garad eylediklerinden ma‘ada iki nefer ve evimi katl
eyleyib küllü gadar etmeleriyle mürahım aliyyelerinden mercudur ki buyruldu
şerifleriyle mübaşir kulları tâyin buyrulup mezbûr karye ahalilerini huzuru ihzâr ve
ihkak-ı hâk olunmak babında emir ve ferman devletlü saadetlü merhametlü Efendim
sultanım hazretlerinindir
Seyyid Halil
S 33/B 142
Tavşan bölükbaşının muhale’a hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından El-Hac Yahya Mahallesi'nde sâkin
Aişe binti Mehmed nâm hâtun meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde zevci dahil iş bu
ba‘isül kitâb Osman bin İbrâhîm nâm kimesne mahzarında kemali akıl ve sıhhati
mü‘terefe olduğu halde tav‘atü ve ragıbetü ikrar ve takrîr-i kelâm idüp zevcem mezbûr
Osman ile beynimizde şakak-ı vâki olup hali‘a talibe olduğum ecilden zimmetinde
mukırr ve makut aleyye olan 20 akçe mihri müeccele ve mihri muaccelem olan esvabım
ve nafaka-i iddet muayenen üzerlerine ve mü‘neti süknam olan kendi üzerime olmak
vech-i üzere zevcem mezbûr Osman ile muhale‘a sahiha‘i şer‘iyye ile hal‘ olup ol dâhi
hal mezbûru kabûl eyledikten sonra hukuk-u zevciyete müteallıka amme-i daʻvâdan
her biriniz aharın zimmetini ibra‘i amm ile ibra‘ ve iskat eyledik dedikte mukırr lehu
227
olan mezkûr Osman dâhi mukırr merkume Aişeye cemi kelimatı meşruhasına vicahen
tastik ve şifahen tahkik edecek mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil sadis ve-l ışrin
min recebü-l ferd li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Hark mütevellisi Munla Mehmed bin Veli Efendi
Bağcı oğlu İbrâhîm Beşe bin Ahmet
Aşçı Ali Beşe bin Receb
Ahmet bin Abdullah
Kavakçı zade avaz Ağa
Muhzır İbrâhîm ve Mehmed ve Ahmet
S 33/B 143
Acem Hasan’nın hazine davası hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sükkanından iş bu
rafi hâze-l kitâb acem Hasan bin Mehmed bin Abdullah kimesne meclis-i şer‘ hatırı
lazımü-t tevkirde yine Medine-i mezbura mahallatından El-Hac Yahya Mahallesi
sükkanından iken bundan akdem fevt olan acem oruç bin Mehmed nâm müteveffanın
zevce-i menkûha’i metrukesi Gelbür? binti Abdullah nâm hâtun mahzarında takrîr-i
daʻvâ ve tasvir-i müdde‘i idüp müteveffayı mezburun sulbi sagîr kızı Hanife validesi
mezbûr Zeynebin bî hakkü-l hazane hicr ve terbiyesinde olup lakin merkume gelir
nefsini sagire-i mezbureye ecnebi olan Abdurrrâhman nâm kimesneden tezvic etmekle
mezbûr Hanifeden hazane sakıd olup ben sagire-i mezburenin babasının vâsisi olup ve
benden gayrı zi zahim cihetinden karabeti olmadığı ecilden hükmü-l hazane şer‘an bana
teslim olunmasın taleb ederim su'âl olunsun dedikte gıbbe-s su’âl mezbûr zeyneb
cevabında fî-l vâki nefsini sagire mezbureye ecnebiye tezvic eylediği mukâyyid olup ve
lakin müdde‘i mezbûr acem Hasanın vechi muhârrer üzere sagire-i mezburenin
babasının vâsisi olup zir rahm cihetinden ferayeti olduğunu münkire olunmak merkûm
acem Hasandan takrîrine muvâfık ve müddeasını mübeyyîn beyyine taleb olundukta
acem taifesinden İbrâhîm bin Mehmed ve Ali bin Mûsa nâm kimesneler li ecli-ş
şehade meclis-i şer‘e hazıran olup eser-i istişhad olunduklarında fi-l hakika müdde‘i
mezbûr acem Hasan sagire-i mezburenin babasının anası Hanife nâm hâtun ile
karındaşlar olup babaları ismi Mehmed ve dedeleri ismi Abdullah anaları ismi Fatıma
ve ruskat re’sleri diyar-ı acemde nahçivan kazasında deste nâm karyedir ve sagire-i
228
mezburenin merkûm acem Hasandan gayrı zi rahm mahrum olduğu malumumuz
değildir biz bu hususa ber vech üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz diye her biri
edayı şehadet-i şer‘iyye ber vech-i muhârrer zi rahm cihetinden ferayete sabite olup
sagire-i mezbure-i hicri terbiyesine almak murad eylediği validesi mezbure Zeyneb
ağada kelâm idüp müdde‘i mezbûr Hasan kendi kızı Fatıma nâm bakireyi yanında hıfs
etmeyib na mahrem ve ecnebiyesi olan ahara beslemeye verib emin kimesne olmamakla
kızı ona teslim etmem deyib merkûm olan merkume zeynebin takrîrini tastik ve subutu
nesebine hücceti şer‘iyye etmekle ma hüve-l vaki‘ bî-t taleb ketb olundu ceru zalik
hurrire fî-l yevmil samin ve-l ışrin min şehri recebü-l ferd li sene ehadi ve sittin ve
miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Kethüdayeri el-Hac Mehmed Ağa ibn el-Hac İbrâhîm
Kethüdayeri çavuşu muhârrem bey ibn Ahmet
Hark mütevellisi Munla Mehmed ibn veli Efendi
Kavukçu zade avaz Ağa ibn Mehmed Ağa
Ayıntablı oğlu İbrâhîm bey
Muhzır Mehmed bin Receb
Muhzır Ahmet
Vâki gazete mah-ı şabanü-l muazzam Allahua‘lem yevmül sebt
Belgenin altına 4 tane sah çekilmiş.
S 34/B 144
Atlı hisar livasının sulh ve ibra‘ hüccetidir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
An asl Ekiz kasabası ahalilerinden müftü zade Mehmed Ağa ba‘isül vesika
Şuhut kasabası kazasına tabi Atlıhisarı nâm karyeden Hacı Mehmed bin Mustafa ve
Abdülbaki bin Himmet ve isa Beşe bin Mahmûd nâm kimesneler muvacehesinde ikrar
ve takrîr-i kelâm idüp tarih-i kitabtan 13 sene mukaddem karye-i merkûma nuzul bir
re’s kır atım arpalıkla merkumlara ve bazı karye-i merkûma ahalilerine emânet bırakıp
ol zamandan bu güne gelince karye-i merkumeye murür-u mesir olmayıp ol vecihle bir
re’s kır atım merkumlarda ve karye-i merkûmeye ahalilerinden kaldı su'âl olunup
alıvirilmesi matlubumdur dedikte gıbbe-s su’âl merkumlar cevablarında merkûm
Mehmed Ağa ol vakit kendilerine birer re’s kır at bırakıldığın ikrar ve lakin 10 gün
sonra helak oldu deyu cevab verdiklerinde merkumlar at mezbûru teaddi ve taksirleri ile
229
istilak eylediklerine beyyine daʻvâ ve beyyine olmayıp merkûm Mehmed ağanın
hususu mezburda emin olup yeminleri ile tastik olur kabilinden olmağla teklif esnasında
mabeynlerine muslihûn tavassud ve merkumlar fedaen lil yemin merkûm Mehmed
Ağaya bir doru at verip sulh ve ibraya tergib olundukta müdde’i merkûm Mehmed bey
sulh mezbûru ve verdikleri doru atı kabûl ve iddia eylediği kır ata müteallık amme’i
daʻvâ ve kaffe’i muhasamattan merkumların ve karye-i merkume ahalilerinin
zimmetlerini ibra‘i amm kat‘i niza ile ibra‘ ve iskat idüp fî mâ bâ‘de merkûm ata
müteallık tarafımdan asalete ve vekalete daʻvâ olunur ise ledil hükkâmü-l kirâm istima
olunmasın dedikte ma hüve-l vaki‘ bî-t taleb ketb olundu fî sulh recebü-l ferd li sene
ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l emâsil ve-l akran mütesellim Ahmet Ağa ibn el-merhum Abdülbaki Ağa
Kuduz çırağı demekle maruf Mehmed bölükbaşı
Yazıcı küçük İbrâhîm Ağa
Ahmet bin İbrâhîm
S 34/B 145
Muhale’a hücceti.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Sofular Mahallesi sakînelerinden
Aişe binti Mustafa nâm hâtun meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde zevci muhale’a iş bu
rafi‘ hâze-l kitâb Hüseyin Beşe bin Hasan nâm kimesne mahzarında tav‘atü ve
ragıbetü ikrar ve takrîr-i kelâm idüp zevcem mezbûr Hüseyin Beşe ile beynimizde
hüsnü zendeganımız olmayıp hal‘a talibe olduğum ecilden zimmetinde mukırr ve
makud olan 20 Guruş mihri müeccelem ve nafaka’i iddet-i muayenem üzerine ve
mü‘neti süknam deyu kendi üzerime olmak vech-i üzere zevcem mezbûr ile muhale’a
sahiha’i şer‘iyye ile hal olup ol dâhi hal‘ mezbûru kabûl eyledikten sonra hukuku
zevciyete müteallıka amme’i davadan her birimiz aharın zimmetini ibra‘ i amm ile ibra‘
ve iskat eyledik dedikte makbul olan mezkûr Hüseyin Beşe dâhi mukırr merkume
aleyye’i cemi kelimatı meşruhasından vicahen tastik ve şifahen tahkik edilcek ma hüve-
l vaki‘ bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil sani min şehri şabanü-l muazzam li sene ehadi
ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Kavakçı zade İvaz Ağa ibn Mehmed Ağa
Serdar çavuş Salih Beşe
230
Aşçı Ali Beşe bin Receb
Ayıntablı oğlu İbrâhîm bey
Muhzır Mehmed ve Ahmet
S 34/B 146
Himmet ağaya mütesellimlik buyruldusu.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Şerayi‘ şi‘ar Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kazaların kadıları Efendiler zîde
fazlehum ve mefahirü-l emâsil ve-l akran ayan-ı vilayet iş erleri zîde kadrehûm inha
olunur ki hâlâ mukırr hükümetimiz olan Karahisar-ı Sâhib sancağında mütesellimim
olan Ahmet Ağa zîde kadrehu münselikten azlini tarafımızdan rica ve iltica eylediğine
binaen muma ileyh azl olunup yerine bir mütesellim nasb ve tâyin olunmak lâzım ve
labüdd olduğuna mebni 161 senesi şehri şabanü-l muazzamın gurresinden zabt eylemek
üzere kıdvetü-l emacid ve-l ayan Oynaganlı zade Himmed Ağa zîde mecdehu
tarafımızdan livayı merkumeye teslim nasb ve tâyin olunmakla zabtı için iş bu buyruldu
tahrîr ve ısdar (Boş) ile tâyin ve irsâl olunmuştur inşallahuteala vusulüne gerektir ki
vech-i meşrûh üzere amel ve livayı merkûm mütesellimliğini muma ileyh Himmed
ağaya zabt ve rabt ve tarafımazdan (Silik) rücu olan cezayı vekili her ne ise ahz ve bî
hesabü-ş şer‘i ve-l kanun kabz ettirilip aharı müdahale ettirmeyesiz sen ki
mütesellimimiz muma ileyhsin sen dâhi livayı merkumeye varıp mütesellimliği zabt ve
rabt ve (Silik) ibra eyler her ne ise eşkıya şerrinden tathir ile himayet ve siyanete bezl-i
sai kadri müte’allik olub hilafına rıza ve cevaz gözterildikten gayetü-l gaye tevkî‘ ve
muhabenet ve mûceb buyruldu ile amel olalar deyu
Vasale ileyna kayıd 12 şaban 1161 Fî gurre-i Şaban 161
S 34 / B 147
İş bu 1161 senesi Rebi‘ü-l evvel gurresinden sene-i mezbure Receb-i şerîf
evasıtına gelince müctemi olan vilayet musarrahlarından Karahisar-ı Sâhib sancağı
musarrahı devletlü Çelik Mehmed Paşa taraflarına bâ ferman-ı taksiti evvel ve taksidi
sanisi ve kezalik Anadolu valisi devletli Süleyman Paşa hazretlerinin taksidi sanisi
musarahamız ve bâ mürasele sair masarıf-ı vilayet cümle ayan-ı vilayet ve ahali-i
memleket marifetleriyle ve ma‘rîfet-i şer‘ ile sâhib olunup mahallat ve kurâların
tahmillerine göre ber vechi itidal tevzi’ ve taksîm olunan defteridir ki ber vechi ati zikr
olunur fî yevmil hamis aşar min şehri Receb li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
231
Guruş
590 bâ ümerasıyla
058,5 bâ ümerasıyla
059,5 bâ ümerasıyla
250 def‘a’i bâ ümerasıyla
300 menzilci Hacı salihe verilen
1258
0144,5 aylık noksanı için verilen
0040 bayrak fermanı götüren vezîr ağasına verilen
0032 mezra-i tamirine ve bedeline Şeyh Mehmede
0170 kalpaklı Mustafa ağaya teftiş için verilen
1644,5
015,5 taş okumağa verilen
534 Çelik Paşa hazretlerinin taksidi sanisi
020 zikr olunan uburetlere maruf keza
022,5 istimale gelen çukadar vesaireye verilen
2236,5
Guruş
2236,5
0311,5 anadolu valisinin taksidi sanisine
0145 mübaşiriye ve istihaliye
0400 harc-ı defter
0055 hadamiye
3148
0012,5 katibiyye
0020 kethüda kaydı
0012,5 muhzırlara
0250 anadolu valisi ve Çelik Paşa taraflarına iş olunan evkatı ilamlar
harcı
3443
232
Mahalle-i Sofular
Guruş 254
Pare 12
Mahalle-i İmaret
Guruş 254
Pare 12
Mahalle-i Nasari
Guruş 142,5
Pare 13
Mahalle-i
Karaman
Guruş 127
Pare 3
Mahalle-i Cami’i
kebir
Guruş 79
Pare 11
Mahalle-i el-Hac
Mahmûd
Guruş 63,5
Pare 6
Mahalle-i Tac
Ahmet
Guruş 63,5
Pare 6
Mahalle-i
Akmescid
Guruş 63,5
Pare 6
Mahalle-i Arab
mescidi
Guruş 63,5
Pare 6
Mahalle-i Kahil
Guruş 63,5
Pare 6
Mahalle-i el-Hac
Yahya
Guruş 63,5
Pare 6
Mahalle-i Burmalı
Guruş 51
Pare 3
Mahalle-i Erdiç
Guruş 57
Pare 2
Mahalle-i
Doğancı
Guruş 38,5
Pare 10
Mahalle-i Fakih
paşa
Guruş 48,5
Pare 16
Mahalle-i Efecik
Guruş 48,5
Pare 10
Mahalle-i Kubbeli
Guruş 48,5
Pare 16
Mahalle-i
Çavuşbaşı
Guruş 48,5
Pare 10
Mahalle-i Munla
Bahşi
Guruş 33,5
Mahalle-i Karakatib
Guruş 24,5
Pare 16
Mahalle-i el-Hac
evtal
Guruş 24,5
Pare 16
Mahalle-i Bederek
Guruş 24,5
Pare 16
Mahalle-i
Çavuşoğlu maa
aybek
Guruş 24,5
Pare 16
Mahalle-i Sinan
paşa
Guruş 24,5
Pare 16
Mahalle-i
Ekeste(Eksüte)8
Guruş 24,5
Pare 16
Mahalle-i Zaviye
Guruş 24,5
Pare 16
Mahalle-i
Yukarıpazar
Guruş 24,5
Pare 16
Mahalle-i el-Hac
İsmail
Guruş 18,5
Pare 10
Mahalle-i Sinan
halife
Guruş 8,5
Mahalle-i Hisarönü
Guruş 10,5
Pare 7
233
Ceman yekun mahallat Guruş 1833
Karye-i Issızca
Guruş 87,5
Karye-i Sülümenli
Guruş 87,5
Karye-i Kalecik-i
kebir
Guruş 87,5
Karye-i Çobanlar
Guruş 62
Karye-i Eyret
Guruş 63
Karye-i Mihail
Guruş 63
Karye-i Erkmen
Guruş 63
Karye-i
Hasçakırlar
Guruş 63
Karye-i Döger
Guruş 63
Karye-i Osman
Guruş 43,5
pare 10
Karye-i Süğlün
Guruş 43,5
Pare 10
Karye-i Gebeceler
Guruş 43,5
Pare 10
Karye-i Ayvalı
Guruş 43,5
Pare 10
Karye-i
Karacaviran
Guruş 43,5
Pare 10
Karye-i Mihail
Guruş 43,5
Pare 10
Karye-i İsmail
Guruş 43,5
Pare 10
Karye-i Susuz
Guruş 43,5
Pare 10
Karye-i Corca-i
sagir
Guruş 43,5
Pare 10
Karye-i Anbanas
Guruş 43,5
Pare 10
Karye-i Salar
Guruş 43,5
Pare 10
Karye-i Corca-i
kebir
Guruş 43,5
Pare 10
Karye-i Deper
Guruş 31
Pare 2
Karye-i Karaağaç
Guruş 31
Pare 2
Karye-i Eymür
Guruş 31
Pare 2
Karye-i Karaarslan
Guruş 31
Pare 2
Karye-i Sarık
Guruş 31
Pare 2
Karye-i Elpirek
Guruş 31
Pare 2
Karye-i Ayasini
Guruş 31
Pare 2
Karye-i Eynaz
Guruş 31
Pare 2
Karye-i Kışlacık
Guruş 23
Pare 10
Karye-i Bozöyük
Guruş 23
Pare 10
Karye-i Kozluca
Guruş 23
Pare 10
Karye-i Harmanlı
Guruş 23
Pare 10
Karye-i Halımoru
Guruş 23
Pare 10
Karye-i Bey
Guruş 23
Pare 10
Karye-i Dinar
Guruş 17,5
Pare 10
Karye-i Çavdarlı
Guruş 17,5
Pare 10
Karye-i Kalecik-i
sagir
Guruş 17,5
Pare 10
Karye-i Belce
Guruş 17,5
Pare 10
Karye-i Akçaviran
Guruş 17,5
Pare 10
Karye-i Tekkeler
Guruş 17,5
Pare 10
Karye-i Liğen
Guruş 17,5
Pare 10
Karye-i Bostanlı
Guruş 17,5
Pare 10
Karye-i
Gazimürsel
Guruş 17,5
Pare 10
Karye-i Bayat
Guruş 11,5
Pare 10
Karye-i Çalışlar
Guruş 11,5
Pare 10
Karye-i Işıklar
Guruş 11,5
Pare 10
Karye-i Kunduzlu
Guruş 11,5
Pare 10
Karye-i Kınık
Guruş 11,5
Pare 10
Karye-i Yukarı
tandırı
Guruş 11,5
Pare 10
Karye-i Matlab
Guruş 11,5
Karye-i Sibsin
Guruş 11,5
Karye-i Kumartaş
Guruş 11,5
Karye-i Çebni
Guruş 8
Karye-i Hacıbeyli
Guruş 8
234
Pare 10 Pare 10 Pare 10
Karye-i Bayat
Guruş 8
Karye-i Ulumurad
Guruş 8
Karye-i Feleli
Guruş 8
Karye-i Aşağı
tandırı
Guruş 8
Karye-i Doğanlar
Guruş 8
Karye-i Eymir
Guruş 8
Karye-i Ulucak
Guruş 8
Karye-i
Emirsultan
Guruş 8
Karye-i Köprülü
Guruş 5
Karye-i Kulatay
Guruş 5
Karye-i Saranbalı
Guruş 5
Karye-i Aksaz
Guruş 5
Karye-i Manastır
Guruş 5
Karye-i Çobanlıca
Guruş 2,5
Ceman yekun kuralar
Guruş
1877,5
1833
3710,5
Asl tevzi‘ini iktiza eden 3443 Guruştur lakin bu defterde 3110,5 Guruştan tevzi
bulunup masarıfattan ziyade 267,5 Guruş tevzi ve taksîm olunup mütevelli zimmetinde
olduğu malum olmak için bu mahale şerh verildi Fî 20 Şaban 1161
S 35 / B 148
Issızcalı kel oğlanın kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib kazası muzafatından Issızca hisar nâm karye
sükkanından iken bundan akdem vefat eden İsmail bin Mustafa nâm müteveffanın
veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Aişe binti İbrâhîm nâm hâtun ile sulbi sagîr
oğulları Mustafa ve Mehmed ve sulbiye sagire kızı Emineye münhasır olduğu zahir ve
mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezbur İsmail karındaşı murad ile bir yerde
sakinler olup menzil ve eşyaları iştirak üzere olmağla müteveffayı mezburun hissesi
menzil ve eşyanın kıymetlerinden taksîm olunup müteveffanın sehmine isabet eden
muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil rabi aşar min şehri
şabanü-l muazzam li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
235
Mülk-ü menzil der
karye-i mezbure
hisse-i müteveffa
Guruş 20
Merkep 3
hisse-i müteveffa
Guruş 12,5
Camus ineği maa
malak hisse-i
müteveffa
Guruş 15
Camus düğesi 1
hisse-i müteveffa
Guruş 7,5
Kara sığır ineği
maa buzağı hisse-i
müteveffa
Guruş 16
Evan-ı nühasiye
Kıyye 26.5
hisse-i müteveffa
Guruş 13
Kara sığır öküzü
çift 3 maa âlât
hisse-i müteveffa
Guruş 45
Camus öküzü çift
1 maa âlât hisse-i
müteveffa
Guruş 20
Arı adet 24 hisse-i
müteveffa
Guruş 12
Peynir
Kıyye 24 hisse-i
müteveffa
Guruş 1
Dakik kile hisse-i
müteveffa
Guruş 5
Koyun ve keçi
adet 24 hisse-i
müteveffa
Guruş 24
Kuzu
adet 16 hisse-i
müteveffa
Guruş 8
Müteveffanın
müstakil olan
eşyalarıdır
Cedid kilim 2
Guruş 5
Palas 8
Guruş 4
Köhne döşek 2
maa yastık 2
Guruş 3
Balta 2
Guruş 1,5
Tüfenk 1
Guruş 3
Sade rugan Kıyye
8
Guruş 3
Çuval adet 4
Guruş 2
Bakır ibrik 1
Guruş 2
Hınta kile 100
Guruş200
Şa’ir kile 50
Guruş75
Sahan
Guruş 25
Der zîmmet
bayatlı oğlu Yusuf
Guruş 4
Hırdavat menzil
Guruş 5
Ceman yekun
Guruş 531,5
Mine’l-ihracat
techiz ve tekfin
Guruş 5
Mihri müeccel li
zevcetü-l mezbure
Guruş 40
Resm-i kısmeti adi
Guruş 13,5
Katibiyye
Guruş 2
Emniyye
Guruş 2
Çukâdariyye
Guruş 3
Hüddamiye
Guruş 2,5
İhzariye
Guruş 1
Yekunü-l ihracat Guruş 69,5
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 462
Hisse-i zevcetü-l
mezbure
Guruş 57,5
Pare 10
Hisse-i li ibn Mustafa
Guruş 161,5
Pare 8
Hisse-i ibn Mehmed
Guruş 161,5
Pare 8
Hisse-i ibnetü raziye
Guruş 80,5
Pare 14
Sagire mezburun üzerlerine valideleri mezbure Aişe vâsi nasb olunub ve karye-i
mezbure imamı Munla Eyüb nazır nasb olunup yedlerine hücceti şer‘iyye verildiği kayd
şud Fî 20 Şaban 1161
S 35 / B 149
Kanuna müteallîk emri şeriftir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
236
Kıdvetül nüvvab e-l müteşerri‘in Karahisar-ı Sâhib kazasında naib-ü şer‘i olan
mevlânâ zîde ilmehu tevkî‘ refi‘ hümayuna vâsıl olûcak malum ola ki sen ki mevlânâ
muma ileyh Numan zîde ilmehusun sitte-i saadetime mektub gönderip kaza-i
mezburada vâki kurâ topraklarında arâzi mirîye tasarruf edenlenden sahibi arâzi
zamanında vefât edenlerin yerleri bî hasbül kanun tapuya müstehak oldukları kanun
üzerine resm-i tapu ile verilmesi ferman olan ashab-ı tapu kimler olduğu malumun
olmamakla fevt oldukta tasarrufunda tapu ashabına âlâ tertib verilmesi kanunu malum
olduğunda ol babta hükmü hümayunum verilmek ricasına vâki hal arz eylediği ecilden
kanun görüldükte imdi bir karye veyahut mezra toprağında arâzi tasarruf edenlerden
biri fevt oldukta yerleri meccanen oğluna intikal eder oğlu olur ise erişip baliğ ve
tasarrufa kâdir olduktan sonra 10 seneye değin babası yerlerini her kimin yedinde bulur
ise alır oğlu olmayan müteveffanın yerleri bî hasbü-l kanun tapuya müstehak olur hâk
tapu evvela kızlarınındır gerek sagîr ve gerek kebir on seneye dek bî garz Müslümanlar
takdir eyledikleri resm-i tapu ile alır ol dâhi yoğise tapu bî garz Müslümanlar takdir
eyledikleri resm-i tapu ile baba bir erkarındaşınındır on seneye değin alır ol dâhi yoğise
yurdu üzerinde sâkin olmak şartıyla bî garz Müslümanlar takdir eyledikleri resm-i tapu
ile baba bir kızkarındaşınındır beş seneye değin alır lakin yurdu üzerinde sâkin değildir
deyu gerek sahibi arz ve gerek ahar dahil edemez bu dâhi yoğise müteveffanın
babasınındır on seneye değin bî garz Müslümanlar takdir eyledikleri rüsumu tapu ile alır
ol dâhi yoğise bî garz Müslümanlar takdir eyledikleri rüsumu tapu ile validesinindir on
seneye değin oğlu yerlerin alır ba‘de mezahik tapuda da mahrum olan oğlu oğlunundur
10 sene değin bî garz Müslümanlar resm-i tapu ile alır ol dâhi yoğise müteveffanın
yerleri üzerinde mülkü meşru‘ meyve eşcarı kime intikal ederse 10 senelik bî garz
Müslümanlar takdir eyledikleri resm-i tapu ile alır ol dâhi yoğise bî garz Müslümanlar
takdir eyledikleri resm-i tapu ile müşterektir 5 sene değin iştiraki yerlerin alır müşteriki
yerleri müşterekine izni sâhib-i arz ile ferağat eyledikte alıvirdiğimi beha ile
müşterekimdin sonra ehl-i karyenindir bir seneye değin alıvirdiğini resm-i tapu ile ehl-i
karyeden yere zarureti olanlara verilmek kanun olduğu divân-ı hümayunum kaleminder
der kenar olunmakla derkenarı mucebince kanun üzere amel olunmak emrim olmuştur
buyurdumki (Boş) Vusul buldukta bu babta sadır olan emr-i celili alişanım ve balada
beyan olunan kanun üzere amel idüp min bâ‘de kanuna ve emr-i hümayunuma muhalif
kimesneye iş ettirmeyesiz şöyle bilesiz alameti Şerife itimat kılasız tahriren fî evahir
cemâziyel ahîr sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
237
S 35 / B 150
Ba‘de-l hamd ve’l-midne ale’l-hîtam ve alâ-resûli sallallahu vessellem hurri-
retül Abdul fakîr ile abdu rabbûl kerîm Numan el-Mevla hallafe be medine-i Karahisar-ı
Sahip ğafere lehû.
Mühür: Müzdeviç usulle Numan yazılmış.
S 35 / B 151
İzzet me‘ab şer‘iyyet nesab Günkârî müteveffa fahru-l kuzât Mehmed Efendi
kamyab
Ba‘de-t tahiyyetü-l vafiye inha olunur ki iş bu sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Ramazan-ı şerif gurresine değin yine Karahisar-ı Sâhib kazası tarafımızdan vekalete
zabt etmek üzere iş bu mirasla tahrîr ve irsâl olunmuştur vusulünde kaza-i mezburun
emûr-u şer‘iyye ve kısmeti aliyyesi şehri merkûm gurresine değin ru‘yet ve cade’i şer‘
beyan üzere hareket eyleyesin vesselam hurrire fî yevmil sani ve-l ışrin min şehri
şabanü-l muazzam li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Minel fakir Numan el-mevla hallafe be medine-i Karahisar-ı Sâhib
S 35 / B 152
Faziletlü birader ekramim naibimiz Mehmed Efendi ba‘de-l tahiyyetü-l vâfiye
inha olunur ki (Boş) bundan akdem asitânede fevt olan maksut zade Mehmed nâm
müteveffanın terekesinin tahrîr ve durumun yedine kassam defteri teslim ve harc
defterini ahz eyleyesin ve Ramazan gurresine değin vâki olan mahsulatı defter idüp
tarafımıza tahrîr ve ifade eyleyesiz bâkî‘ü-l dua
Minel fakir Numan el-mevla hallafe be medine-i Karahisar-ı Sâhib
S 36 / B 153
Selam ağası Ali ağanın mütesellimlik buyruldusu.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Kıdvetü-l nüvvab el-müteşerri‘in hâlâ Karahisar-ı Sâhib naibi faziletlü Efendi
Ve mefahirü-l emâsil ve-l akran kethüdayeri ve yeniçeri serdarı sair zâbıtan ve
ayan ve iş erleri zîde kadrehûm inha olunur ki bu esnada avatıf-ı haliye-i cihandariden
Karahisar-ı Sâhib sancağı tarafımızdan inayet ve ihsan buyrulmakla liva-ı mezburada
bu def‘a tarafımızdan selam ağamız kıdvetü-l emâsil vel akran Ali Ağa zîde kadrehû
mütesellim nasb ve tayin olunup bi’at ve tesyir olunmağın iş bu buyruldu tahrîr ve ısdar
olunmuştur vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzere ağayı muma ileyh tarafına
müracat ve bî mûceb şer‘i ve-l kanun temessut emûr ve hususun cümleniz ittihad ve
238
muavenet ve muazevat olmayıp emûr-u ibad ve bilad-ı hâk ve adl üzere ru‘yet ve icrayı
ahkam-ı şer‘i ve kanun alel ittifak bezl-i ceddi sa‘i ve gayret etmekle hilâf-ı şer‘ ve
kanun vâzi‘ ve hareketten bî gayrı vech-i fukara ve zaifan bir ferde cur ve teaddi ve
eziyetten kemali tehaşi ve mecanebet idüp mûceb buyrulduyla amel eyleyesin deyu
Vasale ileyna kayıd 28 Şaban 1161
Fî 23 Şaban 161
S 36 / B 154
Devletlü inayetlü Çelik paşa hazretlerinin zahire buyruldusu.(Yandaki şerh
kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Şeri‘at-ı şi‘ar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu ve kıdvetü-l emâsil
ve-l akran kethüdayeri ve yeniçeri serdarı ve bî-l cümle ayan-ı vilayet ve iş erleri zîde
kadrehum inha olunur ki bu avanda avatıf-ı aliyye hüsrevane ve avarıf-ı seniyye-i
şahaneden bâ hattı hümâyun şevket-i makrun eyalet-i Anadolu bu halisü-l taviyelerine
tevcih ve inayet ve ihsan buyrulup şeref bahşi sudur olan emri celülü-l şanı vürud
etmekle bî-l latif allahteala ol havalilerden savb-ı maksudumuz hanedanat ve izzetimiz
muhakkak olmağın ber vechi sükkânı kâdim kazanızdan ve yediyle gelen 3 günlük
zehayir gönderilen defteri natık olduğu vech üzere bir saat evvel cemi tedarik hazır ve
mahya eylemeniz için iş bu buyruldu tahrîr ve ağalarımızdan kıdvetü-l emâsil ve-l akran
(Boş) Ağa zîde kadrehu tayi’n ve irsâl olunmuştur inşallahuteala vüsûlünde gerektir ki
vech-i meşrûh üzere amel ve hareket olunup ma‘rîfet-i şer‘le cümle ittifak ve mübaşir
merkûm marifetiyle ol miktar zehayir cem ve tedarik ve biran evvel hazır ve amade
ettirilip mûceb buyruldu ile amel olalar deyu Fî 24 Şaban 161
Vasale ileyna kayıd Fî 29 Şaban 161
Defteri tayinat-ı zâhir yevmi üç vesaire-i hazreti veliyü-l ne‘imi Fî 24 Şaban
1161
Nan-ı aziz Kıyye
1000(Yalnız
bindir)
Lahmı ganem
Kıyye 500(Yalnız
beşyüzdür)
Pirinç
Kıyye 250(Yalnız
ikiyüz ellidir)
Bulgur
Kıyye 250(Yalnız
ikiyüz ellidir)
Rugan-ı sade
Kıyye 220(Yalnız
ikiyüz yirmidir)
Asel-i musafi
Kıyye 30(Yalnız
otuzdur)
Şem‘i asel
Kıyye 25(Yalnız
yirmibeşdir)
Şem‘i rugan
Kıyye 15(Yalnız
onbeşdir)
Biber
Kıyye 1(Yalnız
birdir)
Baharat-ı metnu’a
Kıyye 0,5(Yalnız
buçukdur)
Badem
Kıyye 3(Yalnız
üçdür)
Şeker
Kıyye 5(Yalnız
beşdir)
Nişasta
Kıyye 15(Yalnız
onbeşdir)
Dakik-i has
Kıyye 30(Yalnız
otuzdur)
Nohut
Kıyye 30(Yalnız
otuzdur)
239
Tuz
Kıyye 50(Yalnız
ellidir)
Soğan
Kıyye 50
Kuzu
Kıyye 10(Yalnız
ondur)
Tavuk
Kıyye 30(Yalnız
otuzdur)
Yumurta
Kıyye 500(Yalnız
beşyüzdür)
Sumak
Kıyye 30(Yalnız
otuzdur)
Kuru erik
Kıyye 30(Yalnız
otuzdur)
Siyah üzüm Kıyye
30(Yalnız
otuzdur)
Sebze ve et
mikdarı elf
Şa‘ir ulufe
Kıyye
2000(Yalnız iki
bindir)
Saman
Kıyye 500(Yalnız
beşyüzdür)
Hatab
Kıyye 500(Yalnız
beşyüzdür)
Katran berayı
meş‘al
Kıyye 50(Yalnız
ellidir)
Süt
Kıyye 30
Yoğurt
Kıyye 30
Vech-i meşrûh üzere cemi ve tedarik eyleyeler vusul ve kayd 29 Şaban 161
S 36 / B 155
Kıdvetü-l nevvab el-müteşerri‘in Karahisar-ı Sâhib naibi faziletlü Efendi ve
kıdvetü-l emâsil ve-l akran mütesellimimiz Ali Ağa zîde kadrehu ve mefahirü-l emâsil
ve-l akran sair zâbıtan ve ayan ve iş erleri zîde kadrehum inha olunur ki bu esnada
avatıf aleyye cihan banilerinden Karahisar-ı Sâhib sancağı inayet ve ihsan olunmağla
müste‘iyane billahiteala şehri şabanü-l muazzamın yirminci hamis günü Kütahyadan
hareket ve civarında iki gün saiban mekteb ve ikamet ve sulh-u şehri mezbûr olan
ahvalini nehazet ve azimet idüp Kütahya kazasından nehri Porsuk kenarına ondan
Kuyucak karyesine ondan Karahisar kazasında Osman köyüne ondan karahisara iki üç
saat mesafe karyeye ondan nefsi karahisara nüzul ve duhulümuz musammam ve
muhakkak olmağın bir minval-i muhârrer kazanızdan nüzuliyetimiz tertip olunan
mürahalelerde dairemiz halkının tayinat ruzmeleri için iktiza eden ecnazı zehayir rayic
fî-l vakt behalarıyla gönderiler defter mucebince ma‘rîfet-i şer‘ ve teslim ve tâyin
olunan mübaşir ve cümleniz marifetleriyle bundan akdem cemi ve tedarik ve
tarafımızdan kabza memura edâ ve teslim olunmağa kezalik karahisarda nüzullerimiz
için iktiza eden konaklar gönderilen defter mucebince marifetleriniz ile bir gün
mukaddem tertib ve hazır ve amade olmağa her birerleriniz takayyüdü tam ve ziyade
cüddesi ve ihtimam eylemeniz babında iş bu buyruldu tahrîr ve ısdar (Boş) ile irsâl
olunmuştur vusulüne gerektir ki vech-i meşrûh üzere iktiza eden ecnas-ı zâhir rayic fî-l
vakt behalarıyla gönderilen defter mucebince mürahale-i mezkurelerde ma‘rîfet-i şer‘ ve
mütesellim ve mübaşir muma ileyhima ve cümlesi marifetleriyle biran akdem cem ve
tedarik ve hazır ve amade olunmağa ve kezalik gönderilen defter mucebince konakların
marifetleriniz ile bîr gün mukaddem tertip ve hazır ve amade olunmağa her birerleriniz
240
kemali ced ve sai ve ihtimam eyleyib mücanibde vusulümüzde gerek zehayir mezburun
ve gerek konaklardan noksan sabıkan ile dairemizin mevrus-u zaruret olur hâlâ terîni
be-gayet nebat-ı tevakki ve mücanebet idüp mûceb buyrulduyla amel eyleyesiz deyu fî
28 Şaban 161
Vasale ileyna ve kayıd Fî selhî şehri mezbûr
İnayetli veliyyü’l-ni’am Efendimiz hazretlerinin daire’i Aliyelerine rüzme iktiza
eden tayinatımız için ecnası zahirin defteridir ki zikr olunur
Fî Şaban 1161
Nan-ı aziz
Kıyye 600
Lahmı ganem
Kıyye 300
Pirinç
Kıyye 300
Rugan-ı sade
Kıyye 100
Şeker
Kıyye 2
Asel
Kıyye 12
Nişasta
Kıyye 5
Nohut
Kıyye 5
Kahve
Kıyye 6
Dakik-i has
Kıyye 20
Şem’i asel
Kıyye 2
Şem’i rugan Kıyye
10
Tuz
Kıyye 6
Badem
Kıyye 1
Üzüm
Kıyye 2
Ecnası baharat
dirhem 100
Şa’ir istanbûli kile
Kıyye 300
Saman
Kıyye 50
Hatab
Guruş 50
Katran
Kıyye 15
Olduğu vech üzere daire’i hazreti veline’ımeye ruzme iktiza eden ecnası zehayir
defteridir 29 Şaban 161
S 36 / B 156
Kalelinin fermanıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-
cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib mümehhid-i
bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahkûk bî-sunûf-
ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Anadolu valisi vezirim (Boş) paşa edammallahu teala
iclalehu ve kıdvetü-l kuzât ve-l hükkâm mâ‘denü-l fazail ve-l kelâm (Boş) kadısı
Karahisar-ı Sâhib kazası naibi zîde fazlehuma tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak
malum ola ki Karahisar-ı Sâhib kalesi ve arasında sâkin kale-i mezkûr neferatından
Mehmed bey ve Hüseyin bey ve Ahmet bey ve Hacı Hüseyin demekle maruf
kimesneler ile ve dâhi sair saz malumul insan nâm kimesneler sitte-i saadetime arzuhal
idüp bunlar ile Karahisar-ı Sâhib kalesi derununda sâkin kale-i mezkûr neferatından
satılmış ve Hüseyin ve el-Hac Mustafa (Boş) ve (Boş) nâm kimesnelerin emurları için
(Boş) nâm kimesneye verip iştiraken masrafları olan malumul miktar akçeden bunlar
hisselerine düşeni verip kusurları olmayıp mezkurlara verecekleri yoğken mezkurlar
241
tezvirata seluk ve bizler kale-i mezkura derununda olmağla size meblâğ-ı mezburdan
hissenizden ziyade bizim hisseniz için dâhi bir miktar nesne veriniz biz hissemizi
noksan verelim deyu bunların üzerine şer‘an bir nesne sabit olmadın bunlara musallat
ve hilâf-ı şer‘ şerîf taciz ve teaddiden hali olmadıkların ve bu babta fetevayı Şerife
verildiğin bildirip mucebince amel olunup ol vecihle teaddileri men ve def olunmak
babında emri şerifim rica eyledikleri ecilden mahallinde şer‘le görülmek emrim
olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta sadır olan emrim üzere amel dâhi
bunlara ol vecihle dahil olundukta mukaddema bir def‘a şer‘le görülüp fasl olunan
hususları tamamı hâk ve adl üzere mukâyyid ve fetevayı şerifeye nazar idüp göresin
ilam olunduğu üzere ise ol babta müktezayı şer‘ kavim ve fetevayı Şerife mucebince
amel idüp dâhi davamız üzerlerine şer‘an bir nesne sabit olmaya hilâf-ı şer‘ şerîf bunları
mezburlara ol vecihle teaddi ve rencide ettirmeyip men ve def eyleyesin min bâ‘de şer‘
şerîf ve fetevayı münif ve emri hümayunuma muhalif kimesneye iş ettirmeyip işlemeyip
inat ve muhalefet üzere olanları isim ve resimleriyle yazıp bildirip hususu mezbûr için
bir dâhi emrim ve erenlü eyleyesin şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın tahrinen
fî evasıt recebü-l ferd li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Be-makam-ı kostantinîyye el-mahrûse
S 37 / B 157
İzzet meab Hasan Efendi kâmyab.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Ba‘de-l tahiyyetü-l vafiye inha olunur ki iş bu 1161 senesi Ramazan-ı şerifi
gurresinden zabt etmek üzere arpalığımız olan Karahisar-ı Sâhib kazasının neyabeti
tarafımızdan sana tefvîz ve sipariş olunmuştur gerektir ki kazayı mezbura seneyi
merkûma Ramazan-ı şerifi gurresinden mutasârrıf olup beynel ahali icrayı ahkâm-ı
şer‘iyye idüp düşen meftayı askeriye muhallefatını dâhi tahrîr ve beynel verese bî-l
ferizetü-ş şer‘iyye taksîm kılınıp hala şer‘i şeriften mesmu’a inhiraf etmeyesiz
Hurrire fî tarîhi-l mezbûr li sene er merkum
El-fakir Mehmed Said
S 37 / B 158
İzzet meab Karahisar-ı Sâhib kazasına müezzin bî-l ifta olan Ahmet Efendi
Ba‘de-s selam inha olunur ki sen hâlâ kazayı mezburada olup hüsnü sülûkun
dâhi ihbar olunmağın ke’l-evvel ihtaye tarafımızdan sana izin verilmiştir gerektir ki
istifa olundukta sıhhı akval e’imme hanifeye ile ifta idüp kütübü mutebereden nakli
242
sarih ve imzalarınıza Karahisar-ı Sâhibte müezzin bî-l ifta olduğunu tasarruf eyleyesin
ve-s selam
Hurrire fî yevmil sabi ve-l ışrin min şabanü-l muazzam li sene ehadi ve sittin ve
mie ve elf
El-fakir Mehmed Said
S 37 / B 159
Düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-
cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib mümehhid-i
bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahfûfun bî-
sunûf-ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Anadolunun sağ kolunda vâki vüzerayı izâm
edammallahuteala iclalehum ve azamü-l ümera’i-l kirâm efahimü-l kübera’i-l fehham
evvelil kadr ve-l ihtiram ashabü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bî mezidi inayetü-l mülkü-l
âlâ mir miranı kirâm dame ikbalehüm ve kadı kuzât-ı müslimin evali velatü-l
muvahhidin mâ‘denü-l fezail ve-l yakin râfi-u i’lam-ı eyyedallahu ve-l din varisü
ulumü-l enbiya’i ve-l mürselin el muhtassun bî mezidi inayetü-l mülkü-l muayyen
mevali izâm zîde fazlehum ve mefahirül umera’i-l kirâm ve raci‘ü-l kübera’i-l fehham
evvelil kadr ve-l ihtiram el-muhtasun bî mezidi inayetü-l mülkül ilam ümera‘i vüzerai-l
ihtiram dame izzehum ve mefahirü-l kuzât ve-l hükkâm mâ‘denül fezail ve-l kelâm
kuzât ve nüvvab zîde fazlehum ve mefahirü-l emâsil ve-l akran mütesellimler ve
voyvodalar ve kethüdayerleri ve yeniçeri serdarı ve züema ve erbab-ı tımar ve
cizyedarlar ve avarız ve nüzul ve sair mir-î mukataat mültezimleri ve havas ve evkaf
zabıtanı ve mütevellileri ve câbileri ve ayan-ı vilayet zîde kadrehum tevkî‘ refî‘
hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki bundan akdem birkaç nesneler sa’fiyen vâki olan
seferlerden naşi girip tekalif behanesiyle Anadolu ve Rumeli canibleri de kürt ve
Türkmen ve Arnavut ve hanegan vesair ecnas-ı muhtelifeden erazil ve er‘at ve
makuleleri kesret üzere istanbula gelip zeham sebebi ile emri taişde kendilere
zaruretkarı olmak hasebiyle ibadullahın emval ve eşyalarına cem‘an bazı hıyanet ve
şekavete cesaret etmeleriyle bu halde hem taşra vileyetleri harabına ve hem istanbulda
olanların zaruret hallerine bais bir halet-i reddiye olduğu cihetten (Boş) o mekuleler
nefs ve tefhis olunarak bildirilip habsi hasatta vilayetlerine iade ve irca‘ olunduğundan
gayrı me’mur ve mu’abirlerde olan hükkâm ve zâbıtan leyli ve nehar ceşm ve gümüş
tutup kendilerinden bir ferdin uburuna ruhsat göstermemek ve bila maslahat gelenleri ve
o güruhların a’la emrihim gerü vilayetlerine avdet ettirmek ve sahihu maslahatlulardan
243
kendi davası ile gelen bir nefer ve vilayet davası için olursa iki neferden ziyade bunun
mürurlarına uburlarına ruhsat göstermemek üzere tenbihat-ı ekide ve tehdidatı şedideyi
havi evamir-ı şerifiyle me’mur ve mu‘aberler gereği gibi setdü bend ettirilip lakin bu
bahane ile İstanbula zahire ve koyun götüren tüccar ve mumaneat olunmamak ve belki
onların kelimelerine inayet olunmak hususu dâhi derc ve tekit olunduğundan başka
Anadolu ve Rumelinin nihayetlerine varınca ocaklarına dahi fî mâ-bâd hesab ve
fukaradan bir ferdin kalkıp bila maslaha İstanbula gelmesine ruhsat verilmemek hususu
için mufassal ve meşrûh evamir-i Şerife-i cemileye bundan mukaddemce eğerce tenbih
ve te’kit olunmasaydı lakin adl-ü hevayı efrit lit takva fehevayı itaat ihtivası üzere
memalik-i mahruse ile olan fukara ve zuafan ve bil cümle ahali ve ianeninı cemi
mezalim ve teaddiyat-ı reaya bedi ve muhaddesatdan masnu ve me’mun olmaları akdem
keffe-i umurdan olmağla Lâbüd bu defa vilayetlerine iade ittirilen yollarda mezraların
bir ferd bir akçelerin almayıp ve mürurlarına ve sehamü-l vücuh taarruz ve mumane‘at
etmeyip herkesin selamet ile yerlerine ve yurtlarına varmaları mültezim-i mülükanem
olduğundan husunla vilayetlerinde vardıklarında gerek onların gerek sair kazada kurada
bulunanların üzerlerine tekalif beyhude zam ve tahmil olunmamak ve ibadullah
oldukları yerlerde rahat der nümahiyyet ile devam-ı ömr ve devletim iddiayasına
müdavemet ve rıza ve hars ve kar ve kesbleriyle iştigal-i tam ve mübaşeret eylemeleri
ve mafil fevat hadyevanem olduğu ecilden ol emirden bu canibten vilayetlerine amade
ve irca‘ olunan tavayiften yollarda ve konak ve menzillerde ve mescidlerde hükkâm ve
zâbıtan ve hûdam-i şer‘ taraflarından bir akçe ve bir habbe almayıp mürurlarına
mümane‘at olunmayıp emin ve salim vilayetlerine çıkmaları nezaret ve dikkat olunmak
ve saniyen mukaddema adaletname-i hümayunlarım muciblerince cümleye tenbih ve
tekit olunduğu eyalet ve vilayet mutasarrıfları tâyin ve takdir olunan hazeriyelerine
daʻvâ’i müferret ve mukteniyelerine kanaat
S 37 / B 160
Çalık emir Hasanın itlak emridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Kıdvetü-l kuzât ve-l mustahfizin Karahisar-ı Sâhib kalesi dizdarı (Boş) zîde
hıfza tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki vürud-u bevvabü-l müteşerri‘in
Karahisar-ı Sâhib kazasına naib-ü şer‘ olan mevlânâ Numan zîde ilmehu sitte-i
saadetime mektub gönderib karahisar-ı sâhibte vâki Sofular Mahallesi ahalileri ve
Medine-i mezbure sükkanında emir Osman zade Çalık seyyid Hasan nâm kimesnenin
ehl-i reayası vesair ahali-i beldeden mevsuk behem kimesneler meclis-i şer‘e varub
244
merkûm Seyyid Hasana naibin kanuna arz olmaktan naşi bazı töhmet ile müttehim idüp
karahisar-ı sâhib kalesinde ıslah-ı nefer edince kale-i bend ve hâkaniye arz ve ilam ile
itlakıçün emri şerîf sadır olmadıkça itlak olunmamak üzere emr-i şerîf sadır ve kale-i
mezburada zindan içinde olan kuyunun kasrına vâzi‘ ve ilka idüp ve merkûm bu güne
ceza ile ıslah-ı nefs ve töğbe ve sulh hali zâhir ve zindanda Halîl ve marazi olmağla
itlakı babında emri şerîf sudur için karar-ı arz ve ilam iltimas etmeleriyle tarafı şer‘den
yanına mutemet aleyh adamlar irsâl olundukta fî nefsi-l emr hal minval-i muhârrer
üzere olup ıslah-ı nefs eylediği âlâ vuku‘a meclis-i şer‘e inha olunup ve mahkeme-i
merkume ve Medine-i mezbure ahalileri nefer merkûm ıslah-ı nefs eylemiştir hanesinde
merzine mu‘alece ve fî mâ bâ‘de kendi halinde olmak üzere emri âli suduru için der
devlet medara arz ve ilam ile medar-ı beruse iltimas etmeleriyle minval-i muhârrer sulh
haline mevlanayı muma ileyhin dâhi ilmi muhit olmağın haline merhameten kale-i
mezburadan itlak ve misli tahliye olunmak babında emri şerifim verilmek ricasına vâki’i
hali bî-l iltimas arz eylediğin ecilden vech-i meşrûh üzere itlak olunmak emrim
olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta sadır olan emrim üzere amel dâhi
senki dizdarı merkumsun merkûm Seyyid Hasanı kaleden itlak ve misillü tahliye
eyleyip merzi için emri şerifimle amel olasın şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın
tahrinen fî evâhir şehri şabanü-l muazzam sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Vusul ve kayd Fî 12 Ramazan 161
S 37 / B 161
Hâlâ Karahisar-ı Sâhib kadısı faziletli Efendi hazretleri tâyin olunan mübaşir
marifetiyle mezburun sirka olunan at ve eşyası lazım gelenlerden tecessüs ve bayihal
buldurup sahibine red ve teslim ve ihkak olunup eğer mahallesinde ihkak-ı hâk
olunmazsa lazım gelenleri divân-ı Anadolu ihzâr eyleyesiz ve-s selam Fî 18 Ramazan
1161
Ali kaimmakam-ı Anadolu
Devletlü inayetlü merhametlü sultanım hazretleri sağolsun
Arzuhal kulları budur ki bu kulları Konyadan gelirken hâlâ Karahisar kazasına
tabi Çobanlar nâm karyeye tişrin mesafe tarikiyle nüzul eylediğimde karye-i mezbure
sakînlerinden İvaz oğlu Şaban ve Mihen oğlu Dede ve kerim oğlu Hasan nâm
kimesneler bu kulların ve gerek atlarımız ve enval ve eşyamız gece bekleyip badehu
nısfu-l leyle bu kulların uyandırıp atların sirka olunmuştur bu kullarına ihbar idüp bu
245
kulları dâhi kalkıp imam vasıtasıyla sirka olunduktan sonra bir sim kılıç ve bir sim acem
balta ve bir sim pişto ve bir cedid kaput ve bir çuka penişimiz karye-i mezbura ahalileri
ittifaken sirka idüp bu kullarına gadr-ı külli olmağla mercudur ki mübaşir kulları tâyin
mezburları mübaşir marifetiyle liva’i Anadoluya ihzâr ve murafa‘a şer‘ ve sirka
eyledikleri atım vesair eşyalarımı alıvirilmeleri babında emiru ferman sultanımındır
Bende-i el-Hac Mustafa kulları
S 37 / B 162
Ahmet Ağanın kantar mülükanesi beratıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Memalik-i mahrusede vâki Şam ve Haleb ve Diyarbekir ve Mardin ve Ünye ve
Malatya va Ayıntab ve Tokat caniblerinde ve bazı mahallerde ve-l muhassal ve
voyvodaların bazılarına vâsıl mir miran mukata‘anın ekseri ricali devlet ve ayan-ı
vilayetten bazılarının uhdelerinde olup lakin üzerlerine müstakil olmayıp her biri senede
birkaç evime deruhte olunduğundan reayası gönderilmeyip ve kuyular için vaktı
zamanıyla nâm ve ihtiyaçları olan mallarına inayet olmamakla zemini murabıh
habbelerden sınai ile akçe aldıklarından her sene ez diyar olan istirbahın edasına ziraat
ve harasları ve kar ve kesblerinin hasıl vefa eylediğinden deruhte edenler dâhi zabt
edeceğim bir yahut iki senedir deyu cümletü sahiblerim almak için cür ve eziyet
eylediklerinden ekseri perakende ve perişan ve hali ve harab mürte‘abeleri olan kuvveti
yevmiyeye muhtac ve ahvalleri diğerlerin olmağla ba‘de-l yevm ol mekule ikrar-ı
mukataat masarıfiyeleri mesellu mal ve kalemiyesin verdiklerinden sonra bir tarikle
ahara verilip ve mutasarrıfları dâhi ahara verilmeyeceğini bilip imarıyla nakit ve öşrü
mahsulünden kendine faiz ziyade olsun deyu reayanın tahmine ve levazım-ı sairelerine
inayet ve desti netavil zulme ve civar-ı edanın sebanet etmekle ahvalleri nizam bulup
terfiye’i abad ile memalik-i islamiyede olan mirî mukata‘anın ömüran ve baş ve abadan
olmasına bais olmağın ancak inkilabı zamana ve muhtezayı vakit ve hale göre bu
nizam-ı mutlak cemi hazine için olmayıp bâ‘de zîde nefer şurud mezkûr mura’d envab
tebdil ve tabir olunmak sebebi ile verecekleri muamelenin za‘i olmayacağını temin
yakınabilip rağbet etmeleri için fî mâ bâ‘de taraf-ı hümayunum ve vekili mutlakam
(Silik) nizam bozup sureti ahara ifrağ etmek murad ettikte bu nizam imarı memleket ve
ibadullaha evvel ve inka‘ olduğu huzuru feyz alınır padişahaneme gelip bi-l nefs
kendileri arz ve men eylemeleri içün alemü-l ulema‘i-l mütebahhirin bî-l fazl şeyhü-l
İslam ve kazaskerlerim ve nakibü-l eşrafım edammallahuteala fazlehum bu hususa
246
mahsus nazır nasb ve tâyin olanlarıyla ol mekule karar-ı mukata‘at hâlâ hazine‘i amirem
defterlerinde mukayyed olup valiler ve muhassal ve voyvodalara veregeldikleri mal-ı
mirî ve mutad üzere kalemiyesine kesir ve noksan gelmemek şartıyla malın asitane‘i
saadetim hazinesine verenler kemali evvel hazine-i amirem ve cami‘ü-l emval olanlara
dahilinde dört taksit ile edâ ve kalemiyesin verip yedine temessük aldıkça tahmil vardır
deyu mirî ve kalemiyesi için deregeldiklerinden ezdiyad bir akçe ve bir habbe mutalebe
ve rencide şefaat ve rica ve cur ve eza ve gadr ve zarar kastıyla sahibinin ricası oldukça
ahara verilmeyip ve zira ve mir miran ve mir liva ve mütesellimler ve sair ehl-i örf
taifesi taraflarından bila ferman bir senelik talebiyle rencide ettirilmeyib mefruzu-l
kalem ve mahtu‘u-l kadem min küllü-l vücuh serbestiyet üzere hayatta oldukça teyiden
malikane zabt eylemeleri içün yedlerine berât-ı celil ünvanı verilip ve
mutasarrıflarından biri hal hayatında karyesin ahara feragat ve kasr-ı yed eylemek
murad eyledikte bu nizam-ı ma‘rîfet-i şer‘ ve hüsnü rızasıyla hücceti şer‘iyye
olunduktan sonra müceddeden feragatından beratı şerifim verilip bî emrullahuteala vefât
idüp karyesi tarafı mirîye ait ve raci olundukta tarafı miriden müzayede ve inayet
inkıta‘ından sonra aharın verdiği muacceleteyi verir ise zabt ve rabta karar evlâd-ı
zekuruna verilip olmadığı halde tekrarı talibine füruht ve divan akçesi teslim hazine-i
amirem olmak üzere mukarenet uddet-i bari ile tamiri bilad ve terhiyye’i ibat için cüz
havan devleti aliyyem ma’kul ve münasib görüb cümlenin ittifakıyla bi-l fiil defterdarım
arz ve ulemayı kirâm ve vüzerayı izâm dâhi istihsan ve imza eylemeleriyle bu suret
müstahsenete müruran zemin ile tebdil ve tâyin olunmayıp nazarı olan müşârun ileyhim
dâhi bu hususun şurut ve kuyudu bi-l ittifak vefaya ve tenfit ve icra ve hıfs ve harast
idüp fî mâ bâ‘de düstur-u amel olmak üzere mahalline kayd olunması babında emr-i
serir-i ilama telhis olundukta mucebince hattı hümâyun şevket-i mekrunum sadır
olmağın bina ve âlâ zalik senevi yiğirmi dört buçuk guruş malı ve zamanı zabtı mart
ibtidasından olan kantarcılık han kapan ve Karahisar maktu‘anın malikane mutasârrıf
Abdullah fevt olmağla mahallinden firar-ı fermanım olmağın beynel nas defaatle
müzayede ve rağbet inkita‘ından sonra üçyüz guruş muaccele ile iş bu rafi tevkî‘ refî‘ü-l
şan hakani ve nakıl beliğ tebliği mükerremet ünvanı cihanbali kıdvetü-l emacid ve-l
ayan Bâkî zade Ahmet zîde mecdehunun üzerinde karar ve talibi aharı kefyet etmekle
beher sene hazine-i amireye edâ ve halmiyesin verip hesabın görmek üzere hattı
hümâyun şevket makrun şurutu mucebince malikane uddesine kayd ve şartıyla beratı
celili ünvanım verilmek babında telhis mucebince ferman-ı hümayunum sadır ve
247
muaccele olan üç yüz guruş teslimi hazine-i amirem eylediğine sureti rüznâmçe-i
hümayunum verilmeyip hakkında mezidi inayet padişahanem zuhura getirip 1161 senesi
Ramazanı şerifin 18. gününden bu beratı hümâyun saadet mekruna verdim ve
buyurdum ki Ahmet zîde mecdehu maktu‘ mezbûru merkumun mahlulünden 1162
senesi mart ibtidasından sebatla oldukça teyiden malikane zabt ve vâki olan rusumatın
kanunu kâdim ve olageldiği üzere ahz u kabz ve senevi malı olan meblâğ-ı mezbûru
senesi için hazine-i amireme edâ ikamiyesin verip ve senedesi aharının hesabı görülüp
yedine sureti muhasebesin almadıkça zabt ve rabtına ve rusumatının ahz ve rabtına
tarafı aherden ferd dahil ve taaruz ve mani ve murahım eylemeyeler şöyle bileler
alamet-i şerife itimat kılalar.
Fî 29 Ramazan 161
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 38 / B 163
Müteveffa veziri mükerrem Süleyman paşanın muhallefatı zabt ve tahrîr der
saadete nakil ettirilmesi için emri şerifidir
İftiharü-l emacid ve-l ekarim cami‘ü-l mecamid ve-l mekarim el-muhtaz bî
mezidi inayetü-l mülkül daim dergâh-ı muallam kapıcıbaşılarından ve hassa müsliha
surlarından olup der sa‘âdetümden bu hususa mübaşir tâyin olunan el-Hac Halil dame
mecdehu ve kıdvetü-l mevvabü-l müteşerri‘in Karahisar-ı Sâhib naibi mevlânâ (Boş)
zîde ilmehu ve mefahirül emâsil ve-l akran kethüdayeri ve yeniçeri serdarları ve ayanı
vilayet iş erleri zîde kadrehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki Anadolu
valisi olup ber vechi arpalık Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfı olan vezîr Süleyman
paşanın bî emrullahuteala halul ecli mev‘uduyla vefât eylediği müteveffayı müşârun
ileyhin kethüdası tarafından düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem hâlâ
Anadolu valisi vezirim Çelik Mehmed Paşa edammallahuteala iclalehuya ihbar ve
veziri müşârun ileyh canibinden dâhi der aliyeme ilam olunduğuna binaen ve
müteveffayı müşârun ileyhin heyni vefatında yanında ve hazinesinde mevcut bulunan
nukut ve mücevherat ve eşya deruht ve pesat ve çadır ve çerke ve devvab ve mevaşi ve
gulam ve civarı vesair kalil ve kesir ismi mal itlak olunur her nesi var ise cânib-i
miriden zabt ve tahrîr ve kethüda ve hazinedar ve hazine katibi ve miftah-u gulamı ve
sair havas etba‘ı ahzu kabz ve cümlesinin asitane‘i saadetime nakl ettirilmesi fermanım
olmağın imdi senki kapıcıbaşı muma ileyhsin iş bu emri şerîf-i alişanım ile ol tarafa
vardığında kat‘an tehir ve tevkife ruhsat ve cevaz göstermeksizin ibtidar-ı emirde
248
müteveffa müşârun ileyhin kethüda ve hazinedar ve hazine katibi ve miftah-u gulamını
vesair havası etba‘ından emuruna vakıf olanları ahz ve kendilerinden tefahhas ve istifar
eyleye ki müteveffa müşârun ileyhin heyni vefatında yanında ve hazinesinde mevcut
bulunan nukut ve mücevherat ve eşya ve avani şeym ve raht ve besat ve defatir ve
senedat ve evrak ve devvab ve mevaşi ve gulam ve cevari ve çadır ve çerki vesair celil
vehakir ve kalil ve kesir ve Samet ve natık ismi mal itlak olunur her nesi var ise bir
halali tahfi ve mektum gulamın şartıyla zâhir ihrac ve ma‘rîfet-i şer‘ ile canibi miriden
zabt ve tahrîr eyledikten sonra cümlesini tahmile müteveffa müşârun ileyhin kendi
davarları kifayet ederse fî mâ ve eğerki kifayet etmezse iktiza eylediği miktar davarları
ol taraftan tedarike ve isticar ve mecmu‘unun tahmil ve kethüda ve hazinedar ve hazine
katibi ve miftah gulamı vesair havas etba‘ını mâ‘iyetine alıp esnayı rahide muhafaza
eyleyerek memhur ve mümza defteriyle maan der saadetime götürülmeye mezidi dikkat
ve iftimam eyleyesin ve siz ki naib ve sairleri muma ileyhimiz ber vechi muhârrer
müteveffayı müşârun ileyhin heyni vefatında yanında ve hazinesinde mevcut olan
muhallefatını mübaşir muma ileyh marifetiyle tahrîr ve defter eyleyesin ve ba‘de-l tahrîr
cümlesini ve müteveffayı müşârun ileyhin kethüda ve hazinedar ve hazine katibi ve
miftah gulamı vesair havas etba‘ını mübaşir muma ileyhin mâ‘iyetiyle âsitâne-i
saadetime nakl ve irsâl eylemeye sizler dâhi gereği gibi sa‘i ve ihtiram ve ihmal ve
musamaha misillü vâzi‘ ve alimden mücanebet eylemeniz babında ferman-ı alişanım
sadır olmuştur buyurdum ki hükmü şerifimle vardıkta bu babta vech-i meşrûh üzere
şerefyafta’i sudur olan iş bu emr-i şerîf-i celilül şan vacibü-l etba‘ ve lazımü-l
imtisalimin mazmun itaat makrunla amel olup hilafıyla vâzi‘ ve hareketten bî gayet
ihtiraz ve ictinab eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fil yevmil
ışrin min şehri Ramazan sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Vasale ileyna kayıd Fî 25 min Ramazan 161
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Mucebince mektub sadrazama varid olmuştur
S 38 / B 164
Merhum Süleyman Paşanın muhâllefat defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıfı iken vefât eden el-Hac Süleyman Paşanın
nukut ve temessükatı ve sim evani ve eşya ve devvab ve mevaşi vesair cüzi ve külli
ism-i mal-ı itlak olunur her nesi var ise fermanı celilü-l şanda tasrih olunduğu üzere
249
ma‘rîfeti şer‘ ve cümle marifetiyle kerrad-ı efrad tahrîr olunan defteridir ki ber vechi ati
zikr olunur tahriren fîl yevmil sadis min şehri şevvâli-l mükerrem li sene ehadi ve sittin
ve miete ve elf
Sim kutu derununda
sancak mushafı şerîf
cilt 1
Def‘a sancak
mushafı şerîf
cilt 1
En‘am-ı şerîf
mahaşşa
cilt 1
Dela’ilül
hayrat
cilt 1
Sim sancak-ı
A’lem
Aded 1
Müste‘amel cedid
sancak Aded 1
Müste‘amel cedid
bayrak Aded 3
Müste‘amel
cedid Bayrak
Aded 1
Sim toplu tuğ
Aded 3
Sim kemer şatır
kuşağı maa hançer
Aded 6
Sim şatır dolaması
dikmesi
Aded 244
Sim kemerli şatır
gadarası Aded 6
Sim haşat
Aded 6
Sim kemerli
mataracı
gadarasi
Aded 4
Simlice mataracı
kuşağı
Aded 4
Sim su matarası
Aded 1
Mataracı için kaplan
post Aded 4
Sim çavuş kuşağı
Aded 9
Sim kabaralı
çavuş kuşağı
kolanı
Aded 5
Sim çavuş çukalı
Aded 7
Sim kaplı çalar
kalkan saat
Kıt’a 1
Asma çalar saat
Kıt’a 1
Sim kabzalı sim
kemerli kılıç 1
Biga kabzalı
ve sim bendli
kılıç 1
Elvan şalı çuka
donluk 3
Beldar hindi taka 4 İstanbulkari beyaz
çiçekli kermesüt
taka 4
Hind kutnisi taka
2
Gazi kermesüt
taka 2
Hind derpesi taka
1
Şam alacası taka 2 İstanbul kari beyaz
çiçekli kermesüt
taka 4,5
Beyaz kermesüt
taka 1
Akızlı destar
taka 12
Cüz içinde destar
taka 1
Mardin kari kırmızı
ve beyaz cedid
abdest futası Adet 6
Müste‘amel beyaz
işleme kahve
makromesi Aded 1
Al şal üzerine sind
işleme kahve
makromesi
Adet 1
Haleb alaca
taka 5
Elvan ketefî şal
taka 3
Turuncu kemer bend
şal taka 1
Müste‘amel
boyama
Adet 10
Beyaz bez top 1 Hindî fitilli
burûc taka 1
Mahsen kapağı
çuka üzerine cedid
sim kabaralı
kemer 1
Nefti çukaya kaplı
halkalık karsak
boğazı kantuş kürk 1
Sarı çukaya kaplı
halkalık nafı’a
kantuş kürk 1
Kursak bogazı
tente 0,5
Sayfa altına
İki tane sah
çekilmiş.
250
Merhum müşârun ileyhin ceblerinde zûhur eden
Elmas yüzük 1
Kıymet Guruş 250
Vasat zümrüt
yüzük 1
Kıymet Guruş 70
Sagîr zümrüt
yüzük 1
Kıymet Guruş 25
Altın saat Kıt’a
1
Marî bâdezehi
Aded 1
Payitahtlarında zûhur iden
Süleyman ismine
zümrüt mühür
Aded 1
Kıymet Guruş 20
Yüz surî tesbih 1 Sırma işleme
bohça içinde ince
işleme yağlık
Aded 1
İçinde Pend
işleme yağlık
Aded 1
Elmaslıca ve lal
taşlı altın saat Kıta
1
Kıymet 270
Altınlıca sagîr
bıcak 1
Ali ismine zümrüt
mühür 1
Kıymet 15
Sim çuka
derununda kadıya
bâdezehi Aded 1
Marî bâdezehi
Aded 5
Kehribar kutu
Adet 2
Adet hamse direm
200
Tenzuh71
Aded 6
Göküz çukaya
kaplı sırtı samur
ferace kürk 1
Festaki çukaya
kaplı sırtı samur
ferace kürk 1
Almuclu sofa
kaplı sırtı samur
serhadî kürk 1
Yeşil çukaya kaplı
müste‘amel sırtı
samur katoş kürk
1
Festâkî çukaya kaplı
siyah dolgu bacası
katoş kürk 1
Göküz çukaya
kaplı siyah dolgu
nafıası katoş kürk
1
Mavi kanevize
kaplı şemseli
müste‘amel
harvani ve şak
kürk 1
hazani çukaya
kaplı müste‘amel
vaşak safası katoş
kürk 1
Nefti çukaya kaplı
müste‘amel
dolgu boğazi kürk
1
Yeşil çukaya kaplı
müste‘amel
karsak boğazı
katoş kürk 1
Yeşil çuka kaplı
halkalık samur
pacasız ferace kürk
1
Festaki çukaya
kaplı halkalık bec
samurdan katoş
kürk 1
Al çuka kaplı
müste‘amel
ferace kakım kürk
1
Mavi sofa kaplı
müste‘amel
ferace kâkım kürk
1
Yeşil sofa kaplı
müste‘amel
serhadi kâkım
kürk 1
Al sofa kaplı
müste‘amel
serhadi kâkım kürk
1
Gümüşî
kermesudî kaplı
köhne kâkım
İstanbul bedeli
kürk 1
Sincabi kermesüt
kaplı köhne
kakım cebe kürk
1
Beyaz kermesüd
kaplı köhne
kâkım cebe kürk 1
Köhne vaşak Gümüşi germesûdî Turuncu şal kaplı Karanfili muclu Yeşil muclu sof
71
251
peçesi cebe kürk 1 kaplı köhne kaışsık
Cebe kürk 1
ve şak peçesi
Cebe kürk 1
sof müste‘amel
ferace 1
müste‘amel
ferace 1
Mor muclu sof
müste‘amel
ferace 1
Gül şerbeti muclu
müste‘amel ferace
1
Ceviz muclu sof
müste‘amel
kerak 1
Müste‘amel al
sof kerak 1
Beyaz şembeli
müste‘amel şal
peniş 1
Müste‘amel
beyaz şal peniş 1
Müste‘amel penbe
şal sof peniş 1
Müste‘amel
göküz şal-i sof
peniş 1
Müste‘amel tirşe
rengi şal sof peniş
1
Müste‘amel tirşe
rengi çerazlı şal
peniş 1
Elvan şal Cebe 3 Sim kabaralı tirkeş
maa bend
Aded 1
Mor kadife
üzerine sim
kabaralı bendşiz
tirkeş
Aded 1
Venedik kari
cedid yastık
Beyaz çift 10
Sarı çift 5
Göküz şal üzerine
süzenî işleme
seccade 1
Sincabi sarah
üzerine pesend
işleme seccade 1
Al çuka üzerine
işleme köhne
seccade 1
Banaluka kari
seccade 4
Elvan şalı sof
donluk 25
Muclu elvan sof
donluk 14
Cedid Bağdat
abası
Adet 1
Beyaz mehterhane
kermesüt
Adet 1
Berusenin beldar
taklidi kutni top 9
Sade ve alaca
kutni top 19
Elvan İstanbul
kermesüdü
Adet 7
Sim elvan rahatı
maa takım
Adet 1
Abayi
Adet 1
Simli bel gadârası
Adet 1
Kehribar bel
devatı
Adet 1
Kehribar şamdan
Adet 2
Sim su çavuş
kuşağı 1
Sim tarak
Adet 8
Fincan
Adet 2
Sim sagîr tas
Aded 1
Sim sagîr tabak
Aded 1
Sim nemgedân
Aded 2
Sim devat sakası
Aded 1
Sim sagîr kahve
ibriği
Aded 1
Sim hamam tası
Aded 1
Hurda sim
tahminen yiğirmi
dirhem
Sagîr kehribar
çekmece
Aded 1
Sim palaska ve
Zenne ve hareli
Aded 1
Kehribar hancer
kabzası
Aded 1
Mütearif astar
Aded 18
Usta bendi astar
Aded 9
Elvan Fransız
çukası zira
Aded 69,5
Elvan atlas zira
Aded 46,5
Sim buhurdan
gülebdan
Aded 4
Sim şamdan
Aded 3
Ma’raz
Aded 1
Sim kapanlı
şamdan sofrası
vasat 2
sagîr 1
adet 3
Def‘a sagîr sim
şamdan
Aded 1
Sim çavuş
çelengi
Aded 6
Sim devât
Aded 1
Sim tatlı tabağı
Aded 11
252
Sim şerbet fincanı
Aded 7
Zarif fincan
Aded 7
Sim sagîr hoşab
iskemlesi
Aded 1
Sim sagîr hoşab
tepsisi
Aded 1
Sim sagîr şerbet
ibriği
Aded 1
Sim sagîr şerbet
kasesi
Aded 6
kapak
Aded 3
Sim tatlı kaşığı
Aded 2
Sim sagîr kaşık
tabağı
Aded 2
Sim sagîr macun
hokkası
Aded 1
Sim tatlı tabağı
Aded 1
Milaga
adet 1
kaşık
Aded 1
Sim kutu
derununda eyalet
mührü 1
Sim başçukadar
kamçısı 1
Sim su tası
Aded 1
Simli çukadar
gadârasi
Aded 6
Sim çukalı divân
divanî takımıyla
Aded 1
Sim leğen ibrik
Aded 2
Sim kahve ibriği
Aded 2
Sim kahve asgısı
Aded 1
Sim fincan tepsisi
Aded 1
Hurda elmaslıca
ve lal taşlı altun
zarf
Aded 2
Sade altın zarf 2 Sim zarf maa fincan
Aded 26
Sim sagîr şeker
kutusu Aded 1
Sim kahve
süzgüsü Aded 1
Sim fincan
buhurdanı
Aded 1
Köhne işleme
kahve makromesi
Aded 2
Sade köhne kahve
makromesi
Aded 3
Yaldızlı nühas
şerbet kasesi 1
tatlı tabağı 4
Köhne hatabi ve
palangusadan
taam sofrası
Aded 2
Mardin kari köhne
peşkir 1
Köhne ta’m
makromesi
Aded 5
Elmaslıca altun
bıçak
Aded 1
Kıymet 250
Altu yalunca
gergedan kabzalı
sagîr hancer 1
Köhne hIl‘at
Aded 24
Asdar
Aded 34
Kürkten çıkma
sarı Fransız çukası
katoş
Aded 2
Alâ dizgin
Aded 6
âlâ tabkur
Aded 5
Sırma mallut
harcı Aded 1
Kalebdan mallut
harcı
Aded 3
Sim çukalı elvan
devâtı
Aded 1
Bec kılebdan şerit
bir miktar 1
Sarı ve beyaz
tolunacı kari şerit
parça 3
Kılabedanlı
cebrar hıl’at harcı
Aded 11
Sarma aba harcı
Aded 2
Sarı kirâkî harcı
Aded 4
Beyaz kirakî harcı
Aded 1
Bec hind fincanı
Aded 27
Kuşak kulanı
Aded 8
Sırmalı su
matarası
Aded 1
Sırmalı sahan
tablası
Aded 2
Harici piştov
Çift 1
Som kaşık
Aded 2
Sedef kaşık Aded
2
Mahlut kaşık
Deste 8
Sim pişto kundağı
takım başlığıyla
253
çift 1
Al çuka dolama 1 Yeşil baş mahurlu
çuka kantuş 1
Mavi flemenk
çukası zira Aded
5
Mavi siyah çuka
zira‘
Aded 4
Beyaz engürüzî
çukası zira‘ 4,5
Neftî şalı çuka zira
‘ 3
Köhne seraser hil’at
Aded 2
Zerdevat bedili
kalbağı
Aded 1
Banaluka kari
maşa 1
Pirinç hamam tas
Aded 3
Pirinç sagîr tepsi 1 Fes rengi saye
şemseli keraki
yağmurluk
Aded 1
Uçları simli
tüfenk demiri
çubuğu
Aded 2
Leh kari pişto
çift 1
Harici pişto
çift 1
Ma’i Fransız nim
çuka zira 15
04 penbe nim çuka
13 karanfilli nim
çuka =32
Fes rengi saye çuka
zir’a 14
Ağızlığı simli
yatağan bıçağı
Aded 1
Harici kutni
Aded 3
Dikilmiş nim çuka
ferace 2
Kılabdan şemseli
elvan çuka kiraki
8
Dikilmiş zencefilli
Fransız çukası peniş
4
Dikilmiş yeşil
Fransız çukası
ferace 1
Dikilmiş Fransız
çukasından peniş
2
Sağir gergedan
munuri kase 1
Telli mavi
Venedik hatayisi
zira 14
Yeşil saçaklı su
diban zira 10
Telli palankos
zira 10
Köhne palankos
çavuş kaftanı
Aded 1
Siyah telli hatayi
köhne çavuş
kaftanı
Aded 1
Yeşil kârî Göğüz
vesa perde Aded 1
İşleme bürüncek
perde
Aded 1
İşleme berencek
cibinlik 1
Mardin kari
müste‘amel
divân peşkiri
Aded 1
Som ve Biga ve
sandallı sakal
tarağı
Aded 4
Cedid dîba taam
sofrası
Aded 1
Mardin kari beyaz
peşkir Aded 1
Dîba kahve
tepsisi puşîlesi
Aded 1
Haleb kari işleme
rahd şeridi
Aded 1
Şamkari haşama 1
Köhne telli hatayi
yastık yüzü Çift 1
Trabzon bezi top 1 Palankusadan
müste‘amel
perde
Aded 1
Ankûdi kanavize
kablı halatlik
sincab kürk 1
Kalamdan kese
saçağı
Aded 1
Vaşak dane 3 Kâkum kürk tulum
1
Sincab kürk
tulum 1
Zerdeva kürk bir
çeyrek
Altın kakma
yatağan bıçağı
demiri
Aded 2
254
Kara kınlı kılıç 1 Venedik kari pesend
dokuma müste‘amel
yastık çift 7
Ali Efendi
fetvası
kebir cild 1
sagîr cilt 1
Hadikat’ul vüzera
cilt 1
Silahü-l müminin
cilt 1
Türki nasihatname
cilt 1
Müneyyetü-l Abidin
cild 1
Elvan Cezayir
ihramı
Aded 5
köhne 3
Çift işi sim sagîr
sandık 1
Banaluka-kâri sof
seccadesi Aded 2
Yaldızlı nühas
fener 3
köhne 1
Pirinç leğen ibrik
Adet 2
Keman 5 Tîr bir miktar Hokkasız rugan-ı
devât 1
Yaldızlı nühas
matara 1
Haraci germesut
Aded 1
Berber peşkiri ve
makrome Aded 1
Destar puşidesi
Aded 2
Şebek akçe kisesi
Aded 1
Pesend işleme
sagîr akçe kisesi
Aded 1
Bürüncük gömlek
Aded 18
Gömlek işi
Aded 29
İşleme yağlık
Aded 32
İşleme ugur
Aded 17
İşleme havlu
makrome 7
Sade havlu
makrome
Aded 23
İşleme taam
makromesi Aded
8
İşleme yemeni
Aded 10
Sırma işleme
bohça 1
Kalıb makromesi
Aded 3
Şerbet makromesi
Aded 1
Fes
Aded 10
Destimal
Aded 6
Mekke-i
mükerremeden
seccadelik için
gelen yeşil çuka
zira 2,5
Beckari çay
şerbeti takımı
sandık 1 nâkıstır
Londra çuka peniş 4
3 şemselidir
Al saye kaput
Aded 1
Hılatlık mallut
şemseli boğasi
Aded 9
Gördus seccadesi
Aded 3
Uşak seccadesi
Aded 3
Kürkten çıkma çuka
kantoş
Aded 3
Hancer kabzalı
pisto
Tek 1
Fağfurî kâse
Aded 4
Nühas kavanoz
Aded 1
İncilice keseli
sakal tarağı
Aded 1
İşleme abdest
makromesi ve
müste‘amel futa
Aded 1
Çağşırlık al sof
donluk 4
Kalemkari
müste‘amel
yorgan 3
Köhne palanku
sadan perde 1
Şemseli
müste‘amel al
saye yağmurluk ve
başlık
Fes rengi saye
şemseli yağmurluk
ve başlık
Köhne nim
çukadan taht-ı
revan puşidesi
Aded 2
Köhne abdest
futası
Aded 2
Sırma işleme
bohça içinde
berber takımı
işleme peşkir ve
255
Aded 1 makrome 1 sim tas
1 sim sini
Aded 1
Müste‘amel şal
neft kaftan 1
beldar entari
Aded 1
Beyaz şal neft
İstanbul kari
müste‘amel entari
1
Müste‘amel
İstanbul kari
beldar entari
Aded 1
Müste‘amel hind
beldari kaftan
Müste‘amel
morlu şal nefd
kaftan
Aded 1
İşleme çul ve
Dülbend puşimesi
Aded 1
Nefti İstanbul kari
çiçekli müste‘amel
beldar kaftan
Aded 1
Müste‘amel
yeşilli beldar
entari
Aded 1
Mavi İstanbul
kermesut
müste‘amel
entari
Aded 1
Müste‘amel elli
beldar entari
Aded 1
Müste‘amel
beyaz istanbul kari
şal kaftan
Aded 1
Müste‘amel al şal-i
kaftan
1
Müste‘amel
beruc kaftan
1
İstanbul şalısı
müste‘amel
kaftan
1
Şal-î müste‘amel
sof çağışır
3
Elvan çuka Cebe
3
Ankuri ve mavi
müste‘amel peniş
3
Müste‘amel
saye kaput Aded
1
Neftî çukaya kaplı
köhne cilt kaza
kantos kürk 1
Yeşil germesûdî
kaplı köhne samur
bacası peniş kürk
1
Sarı germesûd
kaplı köhne
kakım peniş kürk
1
Beruce kaplı köhne
beçe peniş kürk 1
Yeşil germesüd
kaplı ve şak
nafı’ası beçe
kürk 1
Mum-i yemeni
yorgan
Aded 1
Germesüt yorgan
Aded 3
Çift yorgan
Aded 1
Yüz yastığı
Aded 1
Çarşeb
Aded 3
Köşe şiltesi
Aded 1
Köhne çuka
çağışır 9
Beyazlı İstanbul
germesüdü
müste‘amel
kaftan 2 entari 2
Müste‘amel beyaz
derbe entari
Aded 1
Müste‘amel
hind şâlîsı kaftan
1
Müste‘amel
beyaz çitari kaftan
ve entari 1
Müste‘amel
beyaz ketefi şal
kuşak 1
Def‘a beyaz ketefi
şal kuşak 1
İşleme penbe köhne
şal kuşak 1
Def‘a penbe
ketefi şal kuşak 1
Mor ketefi şal
kuşak 1
Mavi ve penbe
işleme şal kuşak 1
Beyazlı hindi şal
beft müste‘amel
kaftan 1 ve entari
1
İstanbul kari beyaz
çiçekli müste‘amel
kaftan 1 ve entari 1
İstanbul kari
sarılı ve morlu
müste‘amel
kaftan ve entari 1
İstanbul kari nefti
çiçekli
müste‘amel
kaftan 1 ve sarılı
entari 1
Müste‘amel
kavuk
Aded 7
Müste‘amel astar
Aded 10
Destar puşilesi
cedid köhne
Hind deriyesi
kaftan ve entari
İstanbul kari
beyaz çiçekli
Şam alacası ve
beyaz sade zıbın
256
Aded 4 Aded 1 müste‘amel sade
1
Aded 9
Beyaz sade
Aded 4
Beyaz entari
Aded 2
Müste‘amel
hamam rahtı
Aded 1
Diba boğça içinde
işleme yağlık
Aded 5
Def‘a işleme
köhne yağlık
Aded 16
İşleme uçkur Aded
3
Kalice seccade
Aded 1
Vasat ayna 1 Kıbrıs kari beyaz
köhne makad 3
Hind basması
makat
Aded 4
Leh basması parça
Aded 1
Müste‘amel al
çuka makat 1
Palankusadan
müste‘amel köşe
şiltesi
Aded 2
Söznü köşe
makadı
Aded 2
Sagîr beyaz ihram
Aded 1
Beruse kari
kılebdan
müste‘amel
yastık çift 7
Köhne beruse kari
tel yastık
Aded 5
Def‘a köhne
mahlut yastık çift
9
Basma köşe
makadı
Aded 2
Köhne kutni
pencere perdesi
Aded 3
Banaluka kari
müste‘amel örtü
Aded 1
Sarı mai çukadan
müste‘amel örtü
Aded 1
Mahlut köhne
yastık çift 10
Köhne çukadan
makat
Aded 10
Köhne çuka kapı
perdesi
Aded 5
Köhne ocak
perdesi
Aded 1
Köhne çit makat
Aded 6
Köhne köşe
yastığı
Aded 3
Müste‘amel sade
hatayiden köşe
yastığı
Aded 14
Kadife balin
Aded 2
Müste‘amel tel
döşeme yastık
Çift 5
Uşak örtüsü
Aded 3
köhne 1
Uşak kaliçesi
Aded 1
Selanik kiçesi
Aded 1
Köhne sarı basma
çuka örtü
Aded 1
Sade kadife yastık
Aded 2
Yapağı
Kıyye 484
Seksen kilimi
Aded 47
Garar çift 10 Çadır bezi 3 çuval
derununda
Pirinç yaldızlı sini
1
Yaldızlı nühas sini
1
Yaldızlı nühas
tepsi 3
Beyaz nühas tepsi
3
Yaldızlı nühas
leğen ibrik
Aded 2
Beyaz nühas leğen
ibrik
Aded 3
Abdest leğeni Aded
2
İbrik
Aded 3
Nühas münkal
Aded 5
Çavuş tabla bezi
Aded 6
Sim kabareli pişto
kuburu çift 11
pişto çift 11
Sim rikab çift 7 Sim çukadan
rikâbî çift 1
Sim kalkan
Aded 9
Simli katoş
Aded 9
Mavi çuka üzerine
sim kabareli
Ankudu çuka
üzerine sim kabareli
Mor çuka üzerine
sim kabareli
Mavi çuka
üzerine sim
Baltacı külahı
çuka üzerine sim
257
Kesme 1 Kesme 1 Kesme 2 kabareli bargir
Kesmesi 2
kabareli bargir
kîsesi1
Göküz saye
üzerine sim
kabareli kîse 1
Mor çuka üzerine
sim kabareli bargir
kîsesi 1
Diba işleme kîse
1
Köhne kanevize
üzerine işleme
kîse 1
Saye üzerine güllü
işleme kîse 1
Mor çuka üzerine
işleme kîse 1
Mor çuka üzerine
ağır pesend işleme
kîse 1
Mor çuka üzerine
hafif işleme kîse
1
Badizuhri çuka
üzerine hafif
işleme kîse 1
Siyah çuka
üzerine pesend
işleme kîse 1
Anfudi çuka
üzerine pesend
işleme kîse 1
Mavi çuka üzerine
pesend işleme kîse
1
Kırmızı saye
üzerine köhne
işleme kîse 1
Gül şerbeti çuka
üzerine işleme
kîse 1
Kanto kumaşından
köhne riba kîse 1
kîse 1
Mavi ve siyah ve
ankudi göküz
palankusiye
kumaşından kîse
1
Şam kîsesi 1 Def‘a hafif şam
kîsesi 1
Çuka üzerine
sırma işleme çift 1
Badizuhri çuka
üzerine kenarı
şeridli sadeden
yedik kesmesi 9
Sim inci kemer
ve peçeli yerik
rahtı maa reşme
Aded 9
Yaldızlı kebir
kemer raht maa
reşme 7
Beyaz sim kemer
raht maa reşme
Aded 3
Yaldızlı inci peçeli
sim raht Aded 1
Sim çukun rahtı
Aded 3
Sim sagîr
hamayıl
Aded 1
Sim topuz
Aded 13
Sim kapanlı
topuzluk
Aded 7
Simli gadara Aded
13
Simli eğer
Aded 6
Sim kabareli
eğer
Aded 3
Sade kadife eğer
Aded 2
Müste‘amel
yerik puşidesi ve
at gömleği
Aded 6
Yed-i keleş falaka
nakkaş
Aded 7
İslimye kari
kundaksız altın
kakma tüfenk
namlusu şeşhane
Aded 20
Kaval
Aded 3
İslimye kari
kundaksız altın
kakma pişto
namlusu çift 2
Som vezir nişanlı
kundaklık altın
kakma tüfenk
şeşhane Aded 3
Kaval
Aded 1
Simli abanos
kundaklı mataracı
tüfengi Aded 4
Çifte demirli
filinta Aded 1
Zir nişanlı abanos
kundaklı runağlı
altın kakma tüfenk
şeşhane
Aded 6
İşlemekari tahta
kundak içinde
altın kakma
tüfenk namlusu
kaval
Sarma kundaklı
altın kakma
tüfenk şeşhane
Aded 3
kaval
Sim kakma ve
simlice kundaklı
alay tüfengi
Aded 46
258
kaval
Aded 6
Aded 5
Şeşhane
Aded 1
Aded 2
Siyah kundaklı
altın kakma kaval
tüfenk
Aded 2
Sarı kundaklı sim
bilezikli kaval
tüfenk
Aded 4
Kara kundaklı
harici kara
tüfenk
Aded 35
Bakır üzerine
altın yaldızlı
tüfenk sehpası
Aded 4
Karahisar kari
yaldızlı rikab çift
1
Çapgun rikabı çift
2
Bosna kari rikab çift
3
Bosna kari
çapgun rikabı çift
1
Pirinç çapgun
rikabı çift 1
Merhum müşârun
ileyhin
mutbahlarından
mevcut olan
Kastamonu kari
cedid avane-i
nühaseyi
kıyye 425
Müste‘amel avan
nühas kıyye 608
Yaldızlı nühas
sahan maa kapak ve
lengir ve tas Aded
40
Gürcü ve çerkesi-
l asl gullam nefer
Aded 5
Mezkûr gullamları merhum müşârun ileyh azade eylediler deyu hazinedarı ve
imamları takdir eden bâkî ferman Efendilerimizindir
Merhum müşârun ileyhin hazinedarları yedinde zûhur eden nakit akçe
Guruş Pare
12133
09078 5 derunu defterde mezkûr piştahalarında zûhur eden altundur guruş
hesabına idhal olunmuştur
21211
Seriklinin mukaddeman Çelik Mehmed paşa hazretlerinin biraderleri Osman
bey kefaletiyle merhum müşârun ileyhin hazinedarlarından istikraz eyledikleri meblâğ
Guruş 15000
İş bu bir kıta temessük mucebince meblâğ-ı mezbûru ashabı temessük edâ
edecek olduklarında 1000 Guruş tenzili ile merhum müşârun ileyh kabûl eylemek üzere
idiğini müşa‘ar ashabı temessük yedlerine merhum müşârun ileyh emriyle hazinedarı
tahvil verdiğini takrîr eder
259
Antalyanın mukaddema çelik Mehmed paşa hazretlerinin biraderleri Osman
bey kefaletiyle merhum müşârun ileyhin hazinelerinden istikraz eyledikleri meblâğ
Guruş 15500
Ceman yekun
Guruş 30500 zikr olunan iki kıta temessüke mahsûben teslimi bâkî
8747 merhum müşârun ileyhin alacağı olmak iktiza eder
21753
On iki hazine
derunî çiçekli
kutni ile
Münakkaş sade
hatabi pervazlı
berivani al çuka
Müste‘amel
yatak çadırı kıta 1
Yiğirmi hazine
derunî kırmızı
bezden Münakkaş
müste‘amel çerke
ve maa tozluk
kıta 1
Kırmızı bezden
derunî Münakkaş
müste‘amel
sayiban kıta 1
Telli hatayibden
köhne şemsiye
kıta 1
Derunî kırmızı
bezden Münakkaş
müste‘amel
muşammalı oya
kıta 1
Derunî beyaz
berdane kırmızı
bez kandilli
hamam zokağı
kıta 1
On iki hazine
derunî Münakkaş
muşammalı
müste‘amel çerki
maa tozluk kıta 1
On sekiz hazine
derunî Münakkaş
müşammalı
müste‘amel çerki
maa tozluk kıta 1
Derunî şeyak
müste‘amel sagîr
oya maa tozluk
kıta 1
On bir hazine
derunî Münakkaş
muşammalı köhne
çadır kıta 2
Derunî kırmızı
bez bervani
çinkari hazine
çerkesî maa
tozluk kıta 1
Derunî kırmızı bez
on bir hazine çadır
maa tozluk kıta 1
Derunî Münakkaş
köhne çadır kıta 6
Bir Derikli dokuz
hazine beyaz
köhne çadır kıta
35
Köhne sekban
Çerkezî kıta 12
Mutbah çadırı kıta
3
1 köhne
4
Köhne sade
muşamma kıta 2
Köhne sayisî
çerkes kıta 3
Dokuz hazine
derunî kırmızı ve
çetkari tepeli çadır
kıta 7
Müste‘amel
kandilli zukak
Adet 10
Yaldızlı nühas
çadır tazlı
6 kebir
1 sagîr
7
Yaldızsız nühas
çadır tazlı
Çift 7
tek 1
Mavi çukadarim
oya
kıta 1
Kırmızı çeşme
Kıta 03
beyaz 12
15
Eritme çift 7
260
Taht-ı revan kıta 2 Özrî çinkari
derunî kırmızı bez
çadır kıta 1
Demir meş‘al ve
demir kazma
Adet 5
Saka meşki
takımıyla çift 8
Oturtma çift 4
Nühas tencere
adet 6
Tabl-ı alem takımı
surna adet 21
Kaba surna adet 10 Çura surna adet 2 Zil
adet 7
Nakkare
adet 7
Boru
adet 14
Boru ağızlığı adet
9
Surna takımı kol
adet 50
Gerek kaba ve
gerek cura surna
lülesi adet 200
Tabla örtüleriyle
adet 9
Talim düdüğü adet
10
Köhne eğer adet
12
Tencere maa
kapak adet 10
Sahan adet 14
Tabe adet 5 Kefkir kebçe adet
1
Merhum müşârun
ileyhin mevcut
ahurlarında olan
hayvanat
eski kır at re’s 1
Yamalı kır at re’s
1
Doru at re’s 1
Al yağız at re’s 1 Şakir Ağa dorusu
re’s 1
Sungur beyden al
at re’s 1
Def‘a doru at re’s
1
Kula at re’s 1
Kır at re’s 1 Kır at re’s 1 Sohta oğlundan kır
at re’s 1
Def‘a kır at re’s 1 Ali kırı re’s 1
Ali paşa kırı re’s
1
Şişman salih kırı
re’s 1
Kır mısrî re’s 1 Eyüb Ağa dorusu
re’s 1
Def‘a kır at re’s 1
Bolu voyvodası
dorusu re’s 1
Kızıl kır tay re’s 1 Ömer paşa oğlu
kırı re’s 1
Tay re’s 1 Baş Ağa dorusu
re’s 1
Al tay re’s 1 Def‘a kızıl kır tay
re’s 1
Rıdvan Ağa kırı
re’s 1
Kethüdabey kırı
re’s 1
Zülfü siyah kırı
re’s 1
Hamid
müteselliminden
kır at re’s 1
Halil beyden
demir kır at re’s 1
Baş ağadan demir
kır tay re’s 1
Bazirgan kırı re’s
1
Eskici oğlu kırı
re’s 1
Kula mısrî
re’s 1
Kır tay re’s 1 Ömer paşa oğlu
kırı re’s 1
Ömer paşa oğlu
doru tay re’s 1
Ömer paşa
oğlundan
akçakanat re’s 1
Yusuf paşa ili re’s
1
Koca kır at re’s 1 Def‘a kır at re’s 1
Diğer kır at re’s 1 Al at re’s 1 Al tay re’s 1 Kula at sakat re’s
1
Çaşnigirden kır
mısri re’s 1
Dağlı kır at re’s 1 Kır bargir re’s 1 Bargir re’s 1 Çelik paşadan kula
bargir
re’s 1
Kilerci Hasandan
kula bargir re’s 1
261
Boz bargir re’s 1 Harkalı aygırları
re’s 17
Harkalı bargirleri
maa saka bargiri
re’s 108
Sitil
Adet 5
Semerli katır
re’s
107 semersizdir
034
141
Havatlı lök deve
re’s 34
Mezkûr haraklı
bargirleri na tuvan
olup telef olmaları
zâhir olmağla bu
taraftan ma‘rîfet-i
şerle füruht
olunmak üzeredir
Havatlı tavlu maya
deve
re’s
53
07 havatsız
60
Havatlı tavlu
erkek deve
re’s
68
06 havatsız
74
Boz ervane maa
erkek deve
re’s 58
Erdale çift 1 Kös
adet 1
Kara sığır ineği
re’s 21
Öküz maa dana
re’s 9
Kebir sagîr re’s 11
Ma’az adet 80 Oğlak
adet 119
Ganem
adet 140
kuzu
adet 44
Karahisar kalesine vâzi‘ ve dizdarına teslim olunan
Enik top adet 3 Barut sandık 3 maa dara
Kıyye 115
Bağlanmış fişenk sandık
2 maa dara Kıyye 129
Def‘a barut sandık 1
maa dara
Kıyye 60
S 42 / B 165
Karahisar kadısı Efendi ve serdarı vesair zâbıtan tâyin olunan mübaşir ve
zabıtlar marifetleriyle derunu arzuhalde meskurul esami kimesneleri şer‘ Şerife ihzâr
idüp şer‘le mürafaa ve sübut olan hakkı tâhsil ve teslim ve icrayı hâk ve ilam olunup ol
tarafta icrası mümkün olmaz ise divanı anadoluya ihzâr olunmak
Fî 5 L (Şevvâl) 161
Vusul ve kayd Fî 10 L (Şevvâl) 161
Devletlü merhametlü hazretleri sağolsun
Arzuhal kulları budur ki bu kulları karahisar önünde çayırda civan ra‘i ederken
nefs-i karahisarda Sofular Mahallesi sakînlerinden Zehman oğlu Mustafa ve Uzun
Süleyman oğlu satılmış nâmın şakkılar 15 adet koyunumuz sirka idüp tecsir birle
hayvanımın dördünün mezburların sürüleri içinde buldum taleb eylediğimde sana 8
262
koyun verelim deyu sulh tariki ile bu kullarını ifal idüp sonra 5 Guruş Mustafa verip 7
Guruşa birtemessük satılmış verip ikrar eyledikleri hakkımızı vermeyip bu kullarına
gadr-ı külli eylemeleri ile mürahım aleyyelerinden mercudur mezburlar huzura ihzâr ve
lazım gelen hayvanatım alıvirilmek babında ferman sultanım hazretlerinindir
Bende-i Ali
S 42 / B 166
Arzman bayrakdar Mustafa beyin defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sükkanından iken
bundan akdem vefât eden Mustafa bin Süleyman nâm müteveffanın veraseti zevce’i
menkuhe’i metrukesi Emine binti es-Seyyid Mustafa nâm hâtun ile sulbi sagîr oğulları
es-Seyyid İbrâhîm ve es-Seyyid Halil ve sulbiye sagire kızı Şerife Aişeye münhasır
olduğu zahir ve nümayan olduktan sonra müteveffayı mezburun tahrîr ve beynel verese
bî-l ferizetü-ş şer‘iyye tevzi ve taksîm olunan muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikr
olunur hurrire fî-l yevmil sadi min şehri şevvâli-l mükerrem li sene ehadi ve sittin ve
miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Bahçivan zade el-Hac Mustafa Efendi
Kavukçuzade Mehmed Efendi
Hamamcı el-Hac Mustafa Çelebi
Bıyıklı Süleyman Ağa
Abdülbaki Ağa zade Mehmed Ağa
Gebecelerli zade Mehmed bey
263
Mahalle-i
mezburada vâki
mülkü menzil
Kıymet
Guruş 250
Tuz bazarında
vâki mülkü
dükkân
Kıymet
Guruş 200
Der-anbar hınta
kile 135
Kıymet Guruş 250
Der-anbar şa’ir
kile 30
Kıymet
Guruş 37,5
Müste‘amel çuka
peniş
Kıymet 1
Guruş 4
Müste‘amel
Manisa alacası
Kıymet 2
Guruş 3
Köhne peniş kürk
1 ve Cebe kürk
Kıymet 1
Guruş 4
Müste‘amel
Türkmen kürkü
Kıymet 1
Guruş 3
Müste‘amel sarık
Kıymet 3
Guruş 7
Müste‘amel
kavuk
Kıymet 1
Guruş 0,5
Köhne çağışır
Kıymet 1
Guruş 2
Köhne kuşak
Kıymet 1
Guruş 0,5
Evan-ı nühasiye
Kıyye 42
Kıymet
Guruş 42
Köhne kahve
ibriği Kıymet 7
Guruş 2
Müste‘amel kilim
Aded 3
Kıymet
Guruş 6
Def‘a müste‘amel
kilim adet 9
Kıymet
Guruş 9
Köhne yorgan 2
Kıymet
Guruş 3
Köhne döşek 1
Kıymet
Guruş 2
Köhne yastık 4
Kıymet
Guruş 3
Köhne minder 2
Kıymet
Guruş 1
Tay re’s 1
Kıymet
Guruş 25
Camus malağı re’s
1
Kıymet
Guruş 10
Kara sığır düğesi
re’s 1
Kıymet
Guruş 4
Kara sağır ineği 1
maa buzağı 1
Kıymet
Guruş 8
Kara aslan
karyesinde koyun
ve toklu Adet 30
Kıymet
Guruş 50 (1 Tane
sah çekilmiş)
Der zîmmet çakır
köyü ağası
Mehmed Ağa
Guruş 645
Der zîmmet kılıç
Yusuf
Guruş 110
Der zîmmet bıyıklı
Süleyman Ağa
Guruş 122,5
Der zîmmet Hacı
mesut oğlulları
Guruş 52
Der zîmmet
bayatlı Ali
Guruş 10
Der zîmmet
karaarslanlı
mazlum oğlu
Guruş 13
Pare 15
Der zîmmet
karaarslanlı imam
oğlu
Guruş 10
Der zîmmet çil
İbrâhîm
Guruş 8
Der zîmmet
çalışlarlı menteş
oğlu
Guruş 10
Der zîmmet
Akviranlı Bostan
oğlu
Guruş 3,5
Der zîmmet
Mehmed bey 6
Pare 18
Der kise an nukut
Guruş 130
Hatab
Araba 14
Guruş 7
Hırdavat hane
Guruş 3
Ceman yekun
Guruş 2057
Pare 13 (Alta dört
tane sah çekilmiş)
264
Mine’l-ihracat techis ve
tekfin
Guruş 20
Resm-i kısmeti adi
Guruş 50
Emniyye
Guruş 3
Katibiyye
Guruş 2,5
Çukâdariyye
Guruş 2,5
İhzariye
Guruş 1
Pare 10
Yekun
Guruş 83
Pare 10
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 1974
Hisse-i zevcetü-l
mezbure Emine
Guruş 246,5
Pare 10
Hisse-i ibni es-Seyyid
İbrâhîm
Guruş 690,5
Pare 16
Hisse-i el-ibni es-
Seyyid Halil
Guruş 690,5
Pare 16
Hisse-i binti Şerife Aişe
Guruş 345
Pare 18
S 42 / B 167
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sükkanından iken
bundan akdem vefat eden Mustafa bey bin Sinan nâm müteveffanın sulbi sagîr oğulları
es-Seyyid İbrâhîm ve es-Seyyid Halîl ve sulbiye sagire kızı Şerife Aişe nâm sagirlere
babaları müteveffayı mezburdan bî-l ırsi-ş şer‘i isabet ve intikal envallerini zabta ve
rabta kıbel-i şer‘ enverden bir vâsi nasb ve tâyin olunmak lazım ve mühim olmağın
sagirün mezburunun anaları iş bu ba‘isetü-l vesika emine nâm hâtun Saliha ve
müstakime ve vesayet uhdesinden gelmeye kadire olduğunu zeyl-i sahifede muharrerü-l
esami müslimin haber vermeleriyle hakim mevki‘ sadrı kitâb tevvabin ve hüsn ü meab
hazretleri mezbure Emine Hatunu vâsi nasb eyleyib ol dâhi vesayet mezbureyi kabûl ve
merasimin kemayen bagi edaya müteahhide olmağın mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l
yevmil aşir min şehri şevvâli-l mükerrem li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
El sabıkun
S 42 / B 168
Müezzin Hasanın kıymet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Çavuşoğlu Mahallesi sükkanından
iken bundan akdem vefat eden müezzin Hasan bin el-Hac Mustafa nâm müteveffanın
veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Ümmü Gülsüm binti Abdi nâm hâtun ile sulbi
kebir oğlu Ali ve sulbi sagîr oğulları Mustafa ve Süleyman ve sulbiye kebire kızı
Satı’ya münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezburun
265
muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikr olunur hurrire fî yevmil sadis min şehri
şevvâli-l mükerrem li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
En‘am-ı şerîf
hediyesi
Kıymet
Guruş 1
Evan-ı nühasiye
Kıyye 62
Kıymet Guruş62
Köhne tüfenk 2
Kıymet
Guruş 4
Kara kılıç 2
Kıymet
Guruş 1,5
Dabanca 1
Kıymet
Guruş 1,5
Köhne raht 1
Kıymet
Guruş 1,5
Köhne çağışır 2
Kıymet
Guruş 1,5
Aba şalvar 1
Kıymet
Guruş 1
Köhne kavuk 1
maa sarık 1
Kıymet
Guruş 1
Müste‘amel peniş
ve kantos kürk 2
Kıymet
Guruş 10
Köhne
yağmurluk 2
Kıymet
Guruş 2,5
Müste‘amel
kilim 9
Kıymet
Guruş 15
Müste‘amel zili 1
Kıymet
Guruş 2
Müste‘amel yan
kaliçesi 2
Kıymet
Guruş 8
Köhne sadır
kaliçesi 1
Kıymet
Guruş 1
Köhne kilim 3
Kıymet
Guruş 1,5
Aba haşe 1 maa
şakbend 1
Kıymet
Guruş 2,5
Köhne heybe 3
Kıymet Guruş 1
Köhne palaska
vezne 1
Kıymet
Guruş 0,5
Müste‘amel keçe
3
Kıymet
Guruş 3
At çulu 2
Kıymet
Guruş 3
Köhne cizme çift
1
Kıymet
Guruş 0,5
Köhne yorgan 2
Kıymet
Guruş 1
Köhne yastık 3
Kıymet
Guruş 1,5
Köhne döşek 1
Kıymet
Guruş 1
Camus düğesi 1
Kıymet
Guruş 15
Kara sığır ineği 1
Kıymet
Guruş 5
Doru at re’s 1
Kıymet
Guruş 40
Al at re’s 1
Kıymet
Guruş 12
Doru iğdiç re’s 1
Kıymet
Guruş 10
Doru tay re’s 1
Kıymet
Guruş 20
Doru kısrak re’s 1
Kıymet
Guruş 10
Der-anbar hınta
kile 140
Kıymet
Guruş 210
Der-anbar şa’ir
kile 56
Kıymet
Guruş 56
Der zîmmet
Abdullah bey oğlu
Hasan
Guruş 59
Derzimmet
sincanlı emir
Guruş 48
Der zîmmet ahali’i
karye’i sincan
Guruş 33
Der zîmmet
hacıbeyli
karyesinden salih
oğlu İbrâhîm
Guruş 22
Der zîmmet üvey
oğlu Ahmet
Guruş 35
Hırdavat-ı menzil
Guruş 3
Ceman yekun
Guruş 707 (Yalnız
yedi yüz yedi
Mine’l-ihracat
techiz ve tekfin
Guruş 9
Mihri müeccel li
zevcetü-l mezbure
Guruş 40
Mihri müeccel li
zevcetül
mütevveffiye
Deyni müsbit li
binti Satı
Guruş 14
266
guruştur) hanım
Guruş 83
Deyni müsbit terzi
Hacı Halil
Guruş 16
Deyni müsbit
pahraçlı zade
Munla İbrâhîm
Guruş 5
Deyni müsbit li-
vakf-ı avarız
mahalle-i mezbura
Guruş 23
Deyni müsbit lala
Beşe
Guruş 4
Deyni müsbit
İbrâhîm Ağa
Guruş 4
Deyni müsbit
acem kündî
Guruş 24
Resm-i kısmeti adi
Guruş 17,5
Emniyye
Guruş 2,5
Katibiyye
Guruş 2
Çukâdariyye
Guruş 2
Hüddamiyye
Guruş 3
İhzariye
Guruş 0,5
Ceman yekun
Guruş 246,5
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 460,5 (Yalnız döryüz altmış
buçuk guruşdur)
Hisse-i zevcetü-l
mezbure
Guruş 57,5
Akçe 7,5
Hisse-i ibni-l
mezbure Ali
Guruş 115
Akçe 15
Hisse-i ibni-l
mezbure Mustafa
Guruş 115
Akçe 15
Hisse-i ibni-l
mezbure
Süleyman
Guruş 115
Akçe 15
Hisse-i binti-l
mezbure Satı
Guruş 57,5
Akçe 7,5
Sagiran mezburan valideleri vâsi nasb olunup yedine hücceti şer‘iyye verildiği
kayd şud
S 43 / B 169
Haşhaş yağcısı Hacı Hasan ın kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Karaman Mahallesi sükkanından
iken bundan akdem vefât eden el-Hac Hasan bin Mehmed nâm müteveffanın veraseti
zevce’i menkuhe’i metrukesi Züleyha binti Ali nâm hâtun ile sulbi kebir oğulları
Ahmet ve İbrâhîm ve İsmail ve sagîr oğlu Ömer ve sulbiye kebire kızı Züleyhaya
münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezburun
muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikrolunur hurrire fil yevmil sadis aşar min şehri
şevvâli-l mükerrem li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
267
Kelâm-ı kâdim
hediyesi
Kıymet
Guruş 5
Mülk-ü menzil der
mahalle-i mezbura
Kıymet
Guruş 120
Cedid döşek 1
Kıymet
Guruş 3
Müste‘amel çit
yorgan 1
Kıymet
Guruş 4
Köhne yorgan 2
Kıymet
Guruş 4
Müste‘amel kilim
adet 5
Kıymet
Guruş 10
Köhne kürk 1
Kıymet
Guruş 3
Köhne kilim 2
Kıymet
Guruş 1,5
Sadır kaliçesi 1
Kıymet
Guruş 1,5
Sagîr kilim 2
Kıymet
Guruş 1
Yastık 4
Kıymet
Guruş 3
Köhne peniş kürk
1
Kıymet
Guruş 2
Camus ineği 1
maa malak 1
Kıymet
Guruş 20
Kara sığır ineği 1
maa buzağı 1
Kıymet
Guruş 5
Tabanca 1
Kıymet
Guruş 1
Köhne eğer
takımıyla 1
Kıymet
Guruş 3
Evan-ı nühasiye
35
Kıymet
Guruş 35
Şamdan 1
Kıymet
Guruş 1
Der-anbar hınta
kile 20
Kıymet Guruş40
Haşhaş kile 40
Kıymet
Guruş 160
Rugan-ı haşhaş
batman 8
Kıymet
Guruş 12
Dükkanda kazgan
Kıyye 8
Kıymet
Guruş 8
Der kese nukut
Guruş 22
Hırdavat dükkân
10
Guruş
Hırdavat hane
Guruş 5
Ceman yekun
Guruş480 (Yalnız
dörtyüz seksen
guruşdur)
Mine’l-ihracat
mehri müeccel li
zevcetü-l mezbure
Guruş 83
Deyni müsbet
çaylı fındık
Mehmede
Guruş 70
Deyni müsbet
Elpirekli Aşık
Beşeye
Guruş 40
Rüsûmu kısmeti
a’di
Guruş 12
Emniyye Guruş
1,5
Katibiyye Guruş
1,5
Çukâdariye Guruş
2
Hüddamiyye
Guruş 1,5
İhzariye
Guruş 0,5
Ceman yekun
Guruş 212
Sahihu-l baki li-t
taksim beyne-l
verese Guruş 268
(Yalnız ikiyüz
altmış sekiz
guruşdur)
Hisse-i zevcetü-l
mezbure
Guruş 33,5
Hisse-i ibni Ahmet
Guruş 52
Akçe 12
Hisse-i ibni
İbrâhîm
Guruş 52
Akçe 12
Hisse-i ibni ismail
Guruş 52
Akçe 12
Hisse-i ibni Ömer
Guruş 52
Akçe 12
Hisse-i binti
züleyha
Guruş 26
Akçe 6
Kesri bâkî
Akçe 6
268
S 43 / B 170
Suluğan Hacı Ahmetin kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından İmaret Mahallesi sükkanından iken
bundan akdem fevt olan El-Hac Ahmet bin Süleyman nâm müteveffanın veraseti
zevce’i menkuha’i metrukesi Fatıma binti Abdullah nâm hâtun ile sulbi sagîr oğulları
Abdullah ve Hüseyine münhasır olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra
müteveffayı mezburun muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikrolunur hurrire fil
yevmil aşrin min şehri şevvâli-l mükerrem li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Mahalle-i
mezburada kain
mülkü menzil
Guruş 200
Hınta kile 12
Guruş 23
Şa’ir kile 2
Guruş 3
Kumaş yastık 2
Guruş 2,5
Cedid döşek 2
Guruş 6
Köhne yorgan 2
Guruş 2
Yanbolu kebesi 1
Guruş 2
Köhne velense 3
Guruş 1,5
Köhne yastık 4
Guruş 4
Müste‘amel kilim
4
Guruş 12
Köhne seccade 2
maa sagîr kilim 1
Guruş 3
Köhne kilim 4
Guruş 3
Köhne peniş kürk
1
Guruş 3
Tüfenk 1 maa
tabanca 1 maa
palaska 1
Guruş 3
Köhne çağışır 1
Guruş 1
Köhne yağmurluk
1
Guruş 3
Köhne şalvar 1
Guruş1
Köhne zıbın maa
köhne kaftan 1
Guruş 1
Köhne kavuk 1
Guruş 0,5
Evan-ı nühasiye
Kıyye 35
Guruş 35
Havan 1
Guruş 1,5
Şamdan 1
Guruş 1
Köhne sarık 2
Guruş 3
Hırdavat beyt
Guruş 3
Dükkanda mevcut olan eşyadır
Kösele 9
Guruş 9
Yular adet 37
Guruş 6,5
Rişme maa kuskun
2
Guruş 0,5
Meşin kuşak adet
18
Guruş 1
Kantariye 2
Guruş 0,5
Baldım
adet 15
Guruş 2
Göğüs kayışı maa
tasma
Guruş 3
Köhne yastık 1
Guruş 0,5
Kahve ibriği 1 maa
su tası 1
Guruş 0,5
Su makî 1
Guruş 0,5
Mücerre 2
Guruş 0,5
Bıçkı 4 maa bez 4
maa perkâr 1
Guruş 0,5
Hırdavat dükkân 1
Guruş
Ceman yekun
Guruş 344,5
Mine’l-ihracat
Resm-i kısmeti adi
Guruş 8,5
Katibiyye ve Emniyye Çukâdariye Hüddamiyye İhzariye
269
Kaydiyye
Guruş 1,5
Guruş 1,5 Guruş 2 Guruş 1 Guruş 0,5
Mehri müeccel li
zevetül mezbure
Guruş 10
Sahihu-l baki li-t
taksim beyne-l
verese
Guruş 319,5
Hisse-i zevcü-l
mezbure Fatıma
Guruş 39,5
Pare 17
Hisse-i ibni
Abdullah
Guruş 139,5
Pare 11
Hisse-i ibni
Hüseyin
Guruş 139,5
Pare 11
Kesri bâkî
Pare 1
S 43 / B 171
El-Hac Mahmûd Mahallesi'nde vâki mescidi şerifin hitabet beratıdır.(Yandaki
şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Karahisar-ı Sâhib mahallatında El-Hac Mahmûd Mahallesi'nde vâki mescidi
Şerife ahali mahalleden Receb nâm sahibü-l hayrı kendine ittiba malı ile mescid ve
menâbir vâzi‘ idüp camii şerîf olmağla bir hatib nasb olunmak lazım ve mühim olmağın
erbab-ı istihkaktan muhtar cemaat olan iş bu rafi‘ tevkî‘ refî‘ü-l şan hakani Ömer halife
bir vecihle layık ve mahal ve müstehak olmağın ber vechi hasbi tevcih olunup yedine
müceddeden beratı şerifim verilmek babında naib-i mevlânâ es-Seyyid yunus zîde
ilmehu arz etmeğin vâki ise sadaka idüp bu berât-ı hümâyun verdim ve buyurdum ki
ba‘de-l yevm mezbûr Ömer halife varıp zikr olunan camii şerifte hatib olup hizmeti
lazımesin mer’i ve müdi kıldıktan sonra ber vechi hasbi mutasârrıf olup vakfın hayratı
ve devamı ömür ve devleti için duaya mudavemet göstereler şöyle bileler alamet-i şerife
itimat kılalar tahriren fî evail Zilkade li sene seman ve hamseyn ve miete ve elf
Vusul ve kayd Fî 5 Zilkade sene 161
Be makam-ı kostantinîyye
S 43 / B 172
Serdarzade’nin ibkâ mektubudur.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Şeri‘at-ı şi‘ar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu bâ‘de-s selam inha
olunur ki zir hükümetinizde vâki serdar olan kıdvetü-l emâsil ve-l akran otuz yedi
bölüğün İbrâhîm çavuş Ağa zîde kadrehuya serdarlığı kemâkan ibka ve mukarrer
olmağın iş bu mektub tahrîr ve irsâl olundu vusulünde gerektir ki mezbûru serdarlık
emurunda kıyam ve istihdam eyleyib aharı müdahale ettirmeyesiz ve ol tarafta olan
yeniçeri ve cebeci ve topçu ve top arabacısı ve kol oğulları ve gallametü acem mezbûru
üzerlerine kemaifil evvel serdar ve zâbıt bilip sözünden dışra ve reyinden haric vâzi‘ ve
270
harekette bulunmayıp itaat ve inkat üzere olalar ve tavaif-i mezburundan bila velediş
maruf fevt olanların muhâllefat ve metrukatların mezbura ahz u kabz ettirip ma‘rîfet-i
şer‘ ile sûk-ı sultanide füruht ve hasıl olan nukudunu mümza ve mahtum müfredat
defterleriyle cânib-i beytü-l male irsâl ve isal ettirdesiz ve senki serdarsın mukim ve
misafir zûhur eden erazil ve eşkiyanın zabt ve rabtlarıyla sükkanı vilayetin emin ve
rahatlarına bais hizmet müstahsine vücuda getirmeye meced ve sai olup hilâf-ı şer‘ şerîf
ve mugayir kanun ve emri münif-i mezburda vâzi‘ hareketten sadır ve mûceb mektubla
amel olasın tahriren fî evail şehri Şevvâl li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Abdi el-Hac Hasan Ağa yeniçeriyanı dergâh-ı âli
S 43 / B 173
Merhum el-Hac Süleyman paşa merhumun muhallefatına me’mur tayin olunan
el-Hac Halilin kabz eylediği eşya ve envadı vesair vekillere teslim emridir
Kıdvetü-l nevvab el-müteşerri‘in Karahisar-ı Sâhib naib mevlânâ (Boş) zîde
ilmehu ve iftiharü-l emacid ve-l ekarim cami‘ü-l mecamid ve-l mekarim el-muhtaz bî
mezidi inayetü-l mülk dergâh-ı muallam kapıcıbaşlarından ve sahibi silahşörlerinden
olup bundan akdem bu hususa mübaşir tâyin olunan el-Hac Halil dame mecdehu tevkî‘
refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum olaki sen ki kapıcıbaşı muma ileyhsin dergâh-ı âliye
varid olan memhur kaime beye hülasa‘i mevhumunda karahisar-ı sâhib sancağı
mutasârrıfı iken bî emrüllahi teala fevt olan vezîr Süleyman paşanın emri şerifi
alişanım ile me'mur olduğun vech üzere hazinedarı yedine bir kıta peşedhine derununda
zûhur eden yirmibir bin ikiyüz onbir guruşluk dava-ı emval ve eşyayı temessükat ve
devvab ve hayvanat vesair mal-ı itlak olunur her neyi var ise ma‘rîfet-i şer‘ ve cümle
marifetleriyle zabt ve tahrîr ve kethüda ve hazinedar ve hazine katibi ve mihtahı
gallamın ahz u Karahisar-ı Sâhib kalesinde ve kendü yanında habs idüp lâkin tahrîr
olunan eşyadan (Silik) ve şetiran ve harakla ve bunun emsali nesnelerden bazıların
asitane‘i saadetime naklinde su‘ubet olunduğu tahrîr ve inha ve bir kıta memhur ve
mümza defter irsâl eylemişsin el-haletü hazihi gerek Karahisar-ı Sâhib de ve gerek
Edirne de tahrîr olunan emval ve eşyasına canibi miriden taarruz olunmayıp bî cümle
kendilere red ve teslim olunmak şartıyla müteveffa müşârun ileyhin bazı nesne olan atik
ve cedid ve haliyle ve muhteremeye ekliletü-l muhsenat tacül mesturat sultanı ali’şan
dame izzühumanın mehri müeccelin tamamen mahallerine edâ ve teslim eylemeye oğlu
Mehmed ve damadı Mustafa taahhüd idüp memhur temessük verdiklerini binaen
taahhüdlerine müsadeyi hümayunum arz kılınıp sen ki kapıcıbaşı muma ileyhsin
271
gönderdiğin defterde mestur olan nukut ve eşya ve resmi ve devvab ve hayvanat
cümlesin merkuman taraflarına red ve teslim olunmasın fermanım olmağın imdi iş bu
emri şerifi emrişanı alişanım vusulüne irsâl mümza sureti defterde tahrîr olunan nukut
emval ve eşya ve zemim ve devvab ve hayvanatın mecmu‘un müteveffa müşârun
ileyhin oğlu ve damadı merkuman taraflarından kabzına me'mur olan vekillerine
ma‘rîfet-i şer‘ ve cümle marifetleriyle âsitâne-i saadetime nakli müteayyir olan eşya ve
devvab ve hayvanatı ol tarafın sûk-ı sultaniyemiz ile ettirdesiz ki kendi ve nezaret ve
mübaşeretimle ve ma‘rîfet-i şer‘le diğer behalarıyla taliblerine bey ve füruht ve hasıl
olan behaların vekîl merkume teslim ve eşyayı saireyi dâhi selamet ile nakle vesile
olmak için me‘iyyete ki istihsab vekîl mezbûr ile maan der saadetime nakil eylemeye
ihtimam ve hayvanat ve eşyadan bazılarının müteveffayı müşârun ileyh hayvanatından
bize hibe eylemiştir veyahut cebren bizlerden almıştır deyu etba ve ahaliyi vilayetten
iddia ederlerse evvellerine zinhar iska ve istima eylemeyib tahrîr ve defter eylediğin
emval ve eşya ve hayvanattan birisini dâhi o mekule iddia edenlere vermekten
mücanebet ve ihtiraz ve hâlâ mahbus olan hademe ve etba‘ i’zahtan ihrac ve mâ‘iyetin
der saadetime irsâl ve eğer hayvanatın cümlesi ol tarafta füruht olunmak kabil olmaz ise
imkanı mertebesine ol canibte maadasız der saadetime gelinceye dek yollarda talib
olanlara füruht eylemeye kemâl-i mertebe sai ve ikdam eyleyesin ve sen ki naib muma
ileyhsin gönderilen mümza‘ suret defterde tahrîr olunan nukut ve eşya ve zemem ve
devvab ve hayvanatın mecmu‘un müteveffa müşârun ileyhin veresesi tarafından kabzına
me'mur vekillerine red ve teslim ve ol tarafta füruht iktiza eden hayvanat ve eşyanın
kapıcıbaşısını muma ileyh nezaret ve mübaşeretle zikri behalarıyla furuht edilmesinin
maadasının dersaadetime nakl olunmasına senahir iktimam ve dikkat eylemek babında
fermanı alişanım sadır olmuştur buyurdumki hükm-ü şerifimle (Boş) vardıkta bu babta
vech-i meşrûh üzere şeref yaftai sudur olan iş bu emri şerifim celili şan vacibü-l imtisal
ve lazımü-l etba‘ımın mazmuna itaat makrunuyla amil olup hilafıyla vazii hareketten bî
gayet iktinaz ve ictinab eyleyesin şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın tahriren fî
yevmil salis Zilkade li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Vasale ileyna kayıd Fî 9 Zilkade 161
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 44 / B 174
Melik paşa hazretleri taraflarından kale teftişi buyruldusu.(Yandaki şerh
kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
272
Şeri‘at şiar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu ve kıdvetü-s sekat ve-l
istinfazın Karahisar-ı Sâhib kalesi dizdarı Ağa zîde hıfzühu inha olunur ki
Kale-i mezbûr istihfazlarının beligan tebliğ iradı muayeneleri kendülere vefa
eder iken adem rağbet ve kanaatlerinden naşi ahar dirliğe salik istedikleri mahallerde
ikamet ve hizmet lazımeleri hali ve muattal olmağla ma‘rîfet-i şer‘ ve mübaşir
marifetiyle cephanesi ve tefatının mevcut ve namevcudu gereği gibi ru‘yet ve mahlulat
ve mühimmatı alel esamisi defter ve muhzır defteriyle divân-ı Anadoluya ilam olunmak
babında iş bu buyruldu tahrîr ve ısdar (Boş) ile irsâl olunmuştur inşallahuteala
vusulünde gerektirki vech-i meşrûh üzere amel ve hareket olunup mugayir buyruldu
hareketten tevkî‘ ve mücanebet eyleyeler deyu Fî 11 Zilkade sene 1161
Vusul ve kayd Fî 15 Zilkade 161
S 44 / B 175
Müşârun ileyh tarafı şeriflerinden kilise teftişi buyruldusu.(Yandaki şerh
kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Şeriat şiar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu inha olunur ki bilad-ı
islamiyede mütemekkin tavayif ehl-i zîmmete mahsus kiliselerin vâzi‘ kadimi tefyir ve
tecdid ve tamiri nameşru‘ ve hedem ve harab oldukta dâhi bila emr-i termim memnu‘
iken bu esnada nefsi karahisar da vâki kiliselerinin bazı mahalleri münhedim olmağla
bila emr-i Ali tamir ve termim eyledikleri inha ve ihbar olunmağın ma‘rîfet-i şer‘ ve
mübaşir marifetiyle gereği gibi tefhis olunup bila emri Ali tamiratı zûhur ederse vukuu
üzere divân-ı anadoluya ilam eylemeniz babında iş bu buyruldu ısdar (Boş) mübaşır
tâyin ve ısdar olunmuştur vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzere ma‘rîfet-i şer‘le
mübaşir muma ileyh marifetiyle gereği gibi tefhis ve sıhhati üzere ilam idüp mucebince
buyrulduyla amel ve hilafından tevki eyleyesiz deyu 11 Zilkade 1161
Vasale ileyna kayıd Fî Zilkade 161
S 44 / B 176
Menzilci Hacı salih 1161 senesi Şevvâli gurresinden bir sene tamamına dek
1750 Guruşa yine menzil icar olunup ol dâhi isticar eylediği kâyd-ı sicîl olundu Fî
Şevvâl 1161
Menzilci el-Hac salih bin Ahmet mahfeli kazada ikrar eder ki Karahisar-ı Sâhib
mürur ve ubur eden evvel gelirini menzil bargirleri vermek üzere 1161 senesi mah-ı
şevvâli mükerrem gurresinden bir sene tamamına dek bin yediyüz elli Guruşa isticar
etmiştim el-haletü hazihi vilayet zimmetinde bâkî kalan beş yüz Guruşumu mütevelli
273
yedinden bî-t tamam ahz u kabz idüp vilayet zimmetinde bir akçe alacağım kalmamıştır
dediğimi bu mahale kayd olundu fî 20 Rebi‘ü-l ahir 1162
Guruş
1000 mukaddem ahz eylediğim tevzi‘a idhal olunmuştur
0250 sonra ahz eylediğim tevzi‘a idhal olunmuştur
0500 bu def‘a ahz eylediğim mütevelli vermiştir tevzi‘a idhal olunsa
gerektir
Fî 20 Rebi‘ü-l ahir 1161
S 44 / B 177
İş bu 1161 senesi mah-ı şevvâli mükerremin yiğirminci gününde Karahisar-ı
Sâhib sancağı mutasârrıf iken vefât eden merhum vezîr el-Hac Süleyman Paşanın
karahisara teşriflerinde zehayir masrafları ve mütevelli yediyle bazı vilayet mesarifi
defteridir ki ber vechi ati zikr olunur
Guruş
0569,5 Muhtesib Mehmed yediyle Süleyman Paşa hazretlerinin zehayir mesarifi
1018 Mütevellinin bâ defteri müfredat ve vilayet mesarifi
99,5 Yine mütevelli yediyle bâ defteri müfredat Süleyman paşa hazretleri zahiriye
mesarifi
0097 Yine mütevelli yediyle bâ defteri müfredat paşa saray tamirine mesarif
0059,5 Arslan ağanın saray tamirine mesarif
=1843,5
024 İmaret hanı tamirine mesarif
019,5 Kemer hanı tamirine mesarif
0104 Deve zai edenlere ve bekçilere verilen
024 Katırları zai için kürt Mustafaya verilen
=2015
018 Yine Kürt Mustafaya ücret
022 Hazine bekleyen bekçilere verilen
0146,5 Bağ merasile mütevellinin vilayet mesarifi
032,5 Hacı Mustafanın zahire noksanı için verdiği
=2234
016 İsmail karyesi ahalileri mesarifi
0690,5 Karaların verdiği şair ve saman kıymetleri
062,5 Hacı Halil Efendinin Mihail karyesinden verdiği saman kıymeti
04 Saman kaldırmaya giden çukadaran
=3007
274
157,5 Hacı Halil Efendinin verdiği koyun kıymeti adet 63
058,5 Hacı Abdurrrâhmanın verdiği koyun kıymeti adet 18
045 Ali ağanın menaki hanı kirası
026 Ali ağanın hınta pazarı hanı kirası
=3294
045 Ahmet ağanın kapan hanı kirası
006 Başçızade hanı kirası
03 Ahmet ağanın develik hanı kirası
045 Keçihane kirası
=3393
005 Emir Ahmet hanı kirası
1538 pare
15
Devletlü melik paşa hazretlerinin zahire bahası ve mübaşirine defa’a ceman yekun
004 Koyun ve keçi aşar akçesi
040 Etmekçilere Nân-ı aziz kıymeti
=4980
1000 Menzilciye verilen
0100 Selam ağası Ali ağaya verilen
007 Şehzadenin adamlarına
=6087
0400 Harç-ı defter
0250 On dört kıt’a ilamat harcı
020 Munla Efendiye
=6757
015 Kitabet
050 Hidamet
015 Muhzırlara
=6837
267,5 Mütevelli zimmetinde mukaddem Süleymandan mevcut ihraç
=6569,5 Yalnız altı bin beş yüz altmış dokuz buçuk Guruştur
275
Tevzi‘ olundukta kırk sekiz Guruş küsur kalmağla tevzi‘ olunan yalnız Guruş
6522
Mahalle-i Sofular
Guruş 445
Pare 1
Mahalle-i İmaret
Guruş 445
Pare 1
Mahalle-i Nasari
Guruş 250
Pare 18
Mahalle-i Karaman
Guruş 222
Pare 16
Mahalle-i Camiikebir
Guruş 139
Pare 10
Mahalle-i el-Hac
Mahmûd
Guruş 111
Pare 12
Mahalle-i Tac Ahmet
Guruş 111
Pare 12
Mahalle-i Akmescid
Guruş 111
Pare 12
Mahalle-i Arab mescidi
Guruş 111
Pare 12
Mahalle-i Kahil
Guruş 111
Pare 12
Mahalle-i el-Hac Yahya
Guruş 111
Pare 12
Mahalle-i Burmalı
Guruş 99
Mahalle-i Erdiç
Guruş 100
Pare 25
Mahalle-i Doğancı
Guruş 68
Mahalle-i Fakih paşa
Guruş 85,5
Pare 10
Mahalle-i Efecik
Guruş 68
Mahalle-i Kubbeli
Guruş 85,5
Pare 0,5
Mahalle-i Çavuşbaşı
Guruş 68
Mahalle-i Munla bahşi
Guruş 58,5
Pare 5
Mahalle-i Karakatib
Guruş 43,5
Pare 10
Mahalle-i el-Hac evtal
Guruş 43,5
Pare 10
Mahalle-i Bederek
Guruş 43,5
Pare 10
Mahalle-i Çavuşoğlu
maa İpek
Guruş 43,5
Pare 10
Mahalle-i Sinanpaşa
Guruş 43,5
Pare 10
Mahalle-i Ekeste
(Eksüte)
Guruş 43,5
Pare 10
Mahalle-i Zaviye
Guruş 43,5
Pare 10
Mahalle-i Yukarı Pazar
Guruş 43,5
Pare 10
Mahalle-i el-Hac İsmail
Guruş 33
Mahalle-i Sinan halîfe
Guruş 14,5
Pare 15
Mahalle-i Hisar önü
Guruş 18
Pare 3
276
Ceman yekun mahallat Guruş 3219,5
Karye-i Issızca
Guruş 158
Pare 15
Karye-i Sülümenli
Guruş 158
Pare 15
Karye-i Kalecik-i kebir
Guruş 158
Pare 15
Karye-i Çobanlar
Guruş 110,5
Karye-i Eyret
Guruş 110,5
Karye-i Mihail
Guruş 11,5
Karye-i Erkmen
Guruş 110,5
Karye-i Hasçakırlar
Guruş 110,5
Karye-i Döğer
Guruş 110,5
Karye-i Osman
Guruş 77
Karye-i Mihail
Guruş 77
Karye-i Süğlün
Guruş 77
Karye-i Gebeceler
Guruş 77
Karye-i Ayvalı
Guruş 77
Karye-i Karacaviran
Guruş 77
Karye-i İsmail
Guruş 77
Karye-i Susuz
Guruş 77
Karye-i Corca-i sagir
Guruş 77
Karye-i Anbanas
Guruş 77
Karye-i Salar
Guruş 77
Karye-i Corca-i kebir
Guruş 77
Karye-i Deper
Guruş 54
Pare 10
Karye-i Karaagaç
Guruş 54
Pare 10
Karye-i Eymür
Guruş 54
Pare 10
Karye-i Karaarslan
Guruş 54
Pare 10
Karye-i Sarık
Guruş 54
Pare 10
Karye-i Elpirek
Guruş 54
Pare 10
Karye-i Ayasini
Guruş 54
Pare 10
Karye-i Eynaz
Guruş 54
Pare 10
Karye-i Kışlaçık
Guruş 41,5
Pare 10
Karye-i Bozüyük
Guruş 41,5
Pare 10
Karye-i Kozluca
Guruş 41,5
Pare 10
Karye-i Harmanlı
Guruş 41,5
Pare 10
Karye-i Hacı gazi
Guruş 41,5
Pare 10
Karye-i Büyük
Guruş 41,5
Pare 10
Karye-i Dinar
Guruş 31,5
Karye-i Çavdarlı
Guruş 31,5
Karye-i Kalecik-i sagir
Guruş 31,5
Karye-i Belce
Guruş 31,5
Karye-i Akçain
Guruş 31,5
Karye-i Liğen
Guruş 31,5
Karye-i Bostanlı
Guruş 31,5
Karye-i Gazimürsel
Guruş 31,5
Karye-i Bayat
Guruş 20,5
Pare 5
Karye-i Çebni
Guruş 20,5
Pare 5
Karye-i Dinar Guruş
20,5
Pare 5
Karye-i Tekeler Guruş
20,5
Pare 5
Karye-i Işıklar Guruş
20,5
Pare 5
Karye-i Kunduzlu
Guruş 20,5
Pare 5
Karye-i Kınık
Guruş 20,5
Pare 5
Karye-i Yukarı tantarı
Guruş 20,5
Pare 5
Karye-i Matlab
Guruş 20,5
Pare 5
Karye-i Sibsin
Guruş 20,5
Pare 5
Karye-i Kumartaş
Guruş 20,5
Pare 5
Karye-i Çalışlar
Guruş 14
Pare 5
Karye-i Bayat
Guruş 14
Karye-i Hacıbeyli Karye-i Ulumurad Karye-i Feleli Karye-i Aşağıtandırı
277
Guruş 14
Pare 5
Guruş 14
Pare 5
Guruş 14
Pare 5
Guruş 14
Pare 5
Karye-i Doğanlar
Guruş 14
Pare 5
Karye-i Emir
Guruş 14
Pare 5
Karye-i Ulucak
Guruş 14
Pare 5
Karye-i Emirsultan
Guruş 14
Pare 5
Karye-i Köprülü
Guruş 9
Karye-i Kulatay
Guruş 9
Karye-i Ciranbalı
Guruş 9
Karye-i Aksaz
Guruş 9
Karye-i Manastır
Guruş 9
Karye-i Çobanlıca
Guruş 2,5
Ceman yekun kurâlar Guruş 3302,5
Bu defter hesab olundukta asıl tevzi‘ i iktiza eden 6560 Guruş tevzi olundukta 48
Guruş bâkî kalmakla mütevelli elden verip tevzi‘ ettirde idhal eylemek üzere karar dahi
olduğu malum olmak için bu mahale kayd olundu
S 45 / B 178
Abdurrrâhman paşa hazretlerine Karahisar-ı Sâhib sancağı tevcih
emridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Emirü-l ümera’i-l kiram kebirü-l kübera’i-l fehham zül-kadr ve-l ihtiram
sahibü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bi mezidi inayetü-l ala nakli Niğde sancağı
mutasarrıfı olan Abdurrrâhman Paşa dame-t mealiye tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl olûcak
malum ola ki senki muma ileyhsin sen mir miran-ı kiramın yerar ve kar-ı küzarlarından
ve uhdesine ihale kılınan emir ve hususunun edâ kastını sahibi iktidarlarından olup bir
vecihle müstehak inayet olduğun ecilden hakkında mezidi inayet-i aliyye şahanem ve
mezidi afiyet-i seniyye-i padişahanem zuhura getirilip iş bu 1161 senesi mah
Ramazânü-l mübârekin 26. gününden avatıf aliyye-i hüsrevanemden şerefyafta-i sudur
olan hattı hümâyun şevket-i mekrunum mucebince ber vechi arpalık Karahisar-ı Sâhib
sancağı sana tevcih ve inayet idüp ilamı içün (Boş) tâyin olunmuştur buyurdum ki hattı
hümayuna şevket-i mekrunumla sadır olan ferman-ı celili kadirim mucebince tevkif
eyleyip zikr olunan Karahisar-ı Sâhib sancağına beruce arpalık sen mutasârrıf olup zabt
ve rabtın ve reaya ve berayanın himayet ve siyanetle vesair fermanım olan hizmeti
aliyemin ve edâ ve temşit ve tekmilinde bezl-i makdur vesai na mahsur eyleyip min
bâ‘di fukara raiyet ve sükkan-ı vilayet ve katan memlekete bir vecihle zulüm ve teaddi
ve tecavüzde bî gayet haraz ve ictinab üzere olasın şöyle bilesin alamet-i şerife itimat
278
kılasın tahriren fî yevmil sadis vel ışrin min şehri ramazânü-l mübârek li sene ehadi ve
selaseyn ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Vusul ve kayd Fî 20 Zilkade 1161
S 45 / B 179
Emirü-l ümera’i-l kiram kebirü-l kübera’i-l fehham zül-kadr ve-l ihtiram
sahibü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bi mezidi inayetü-l mülkü âlâ sayian Niğde sancağı
mutasarrıfı olup bu def‘a Karahisar-ı Sâhib sancağı tevcih Abdurrrâhman Paşa damet
mealiye tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl olûcak malum ola ki
Senki mirmiran-ı muma ileyhsin sen zatında yerar ve kar-ı küzar ve uhdesine
ihale kılınan emir ve hususunun edâ ve meşitine sahibi iktidar olmak evataf-ı aliyye
hüsrevanemden şeref bahş-ı sudûr olan hattı hümâyun şevket-i makrunum mucebince
livayı mezbûr müceddeden sana tevcih ve ihsanım olmağla bir gün evvel mensubuna
varıp zabt ve varıp memlekete kıyam etmek fermanım olmağın iş bu emr-i şerifim ısdar
(Boş) ile irsâl olunmuştur emri fermanım olduğu üzere bir gün evvel kalkıp nasbın olan
Karahisar-ı Sâhib sancağına varıp zabt ve rabt memlekete himayet ve siyanet reaya ve
berayaya sarf-ı makdur ve sair fermanım olan emûr ve hususun edâ ve temşitine bezl-i
mekanet eder bir halde hizmatı şevket ve sai mürüvvet ibrazına sai ve ikdam ve
miktardan hilafetinden inka’i tam eylemek babında fermanı alişanım sadır olmuştur
buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta vech-i meşrûh üzere şeref yafta-i sudur
olan ferman vacibü-l etba‘ ve lazımü-l imtisalimin mazmuna i’ta itimadınla hamil olasın
şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın tahriren fî evâhir şehri ramazânü-l mübârek
li sene ehadi ve selasun ve miete ve elf
Vasale ileyna kayıd Fî 20 Zilkade 1161
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 46 / B 180
Dem öşrü alınmaya deyü buyruldudur
Hâlâ Karahisar-ı Sâhib de seccade neşin şerriyeti gara faziletlü Efendi zîde
fazilehu kıdvetül emâsil ve-l akran kethüdayeri ve yeniçeri serdarı ve ayan-ı vilayet ve
iş erleri zîde kadrehum inha olunur ki be kaza’i hazreti bari harîk ve garîk ve berd ve
saika ve bam ve eşcardan düşüp üzerlerine hedm-i bina ve duvar ve bunun emsali kaza-i
allahuteala fevt olan rical ve nisa ve sabi ve sabiyeden ve ehl-i vilayet bulunan mir
miran-ı kirâm hazretlerin dem öşr almaları eğerçe örf-ü beled olup velakin hilâf-ı şer‘ ve
279
zülm-ü sarih bir mana olduğu indallah ve-l nas zâhir ve aşikar olmağla fî mâ bâ‘de
sancağımız dahili tahtı kaza ve zir-i hükûmet şiarlarında balada zikr olunduğu vechile
kazaen müteveffa ve müteveffiye vâki olur ise tarafımızdan dem öşrü namıyla cerdâ ve
küllî akçe talebiyle olmayıp hakimi şer‘i taraflarından keşif hücceti için tahmillerine
göre insafana birer kaçar Guruş kanaat olup keşif hüccetleri tarafımıza geldikte bir
nesne taleb olunmaksızın yedlerine edâ tezkereleri verilmek üzere ez kadem taahhüt ve
de’b-i verinemiz olup ve minlemyahkum bima inzelellahu va’iden kerâ nurû neddela
tehaşi indellahe yâ merre bil- âdil ve-l ihsan mâ sadaka şerifine mazhar olmak niyaz-ı
hakirane olmağın def‘i mezalim içün yed-i fukaraya ita ve mahkeme-i şeriyyet
Ahmediyede tescil olunmak babında iş bu buyuruldu tahrîr ve ısdar ve irsâl kılınmıştır
inşalluhûteâlâ fî mâ bâ‘de düstüru-l amel olmak üzere yedlerinde ibka hilafına cevaz
gösterilmemek deyu
Vasale ileyna kayıd 29 Zilkade 161
Fî 27 Zilkade 1161
S 46 / B 181
Kilise teftiş olunmaya deyu.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Hâlâ Karahisar-ı Sâhib da seccade neşin-i şerriyeti gara faziletli Efendi zîde
fazlehu ve kıdvetü-l emâsil ve-l akran kethüdayeri ve yeniçeri serdarı ve zâbıtan ve
ayan-ı vilayet ve iş erleri zîde kadrehum inha olunur ki kazanız kasaba ve kurâlarında
vâki ehl-i zîmmet keferelerinin kiliseleri sene be sene velad vilayet bulunan vüzerayı
izâm ve mir miranı kirâm hazretleri tarafından bâ buyuruldu teftiş ve tefhis oluna
geldiği ve bu behane ile ehl-i zîmmet fukaraları tahrim ve tefrim olunduk gayrı bir şeyi
müfsit olmadığı vazih ve eşkar bir mana olmağla örf-ü beled olan iş bu bir mezalime
itibar olunmayıp ve bila emr-i Ali teftiş emrine mübadelet olunması hilâf-ı şer‘ ve
kanun ve zülm-ü sarih bir mana olunduğu zâhir ve nümayan olmağla bundan böyle
sancağımız dahili taht-ı kazalarınızı hükûmet şiarlarınıza balada zikr olunduğu vech
üzere bila emr-i Ali teftiş ve tefvîz olunmasına ruhsat ve cevaz gösterilmeye ve ehl-i
zîmmet taraflarından kesbleri hilâf-ı şer‘ şerîf ve mugayir-i kanunu münif bila emr-i Ali
sera tamir ve termim ve tezyin eyledikleri ledi-ş şer‘ zâhir ve nümayan olursa ol vakitte
velad taraflarından şer‘an lâzım gelen tedip ve ukubatlarına mübaşiriyet ile vakt-i tam
olunmak babında düstüru-l amel olunmak üzere yedlerine iş bu buyruldu tahrîr ve ita
kılınmıştır inşallahuteala fî mâ bâ‘de minvali meşrûh üzere mer‘i tutulup bila emri Ali
280
hilaf şer‘ ve kanunu hareket edenler vela yezidü-l zalimin alhisara bâ sıddık-ı şerifine
şereftar olalar deyu
Vusul ve kayd 27 Zilkade 1161
Fî 28 Zilkade 1161
S 46 / B 182
Taksiti salis pusulasıdır Fî 3 zilhîcce 1161
Kazâ-i Karahisar-ı Sâhib
Guruş
400 malı hazeriye
120 mübaşiriye ve harç beha pare 16
014 harc-ı mahkeme
Kazâ-i Sandıklı
Guruş
343 malı hazeriye pare 4
115 mübaşiriye ve harç beha
13 harc-ı mahkeme pare 32
Kazâ-i Şuhut
Guruş
233 malı hazeriye pare 4
70 mübaşiriye ve harç beha
08 harc-ı mahkeme pare 16
Kazâ-i Sincanlı
Guruş
166 malı hazeriye pare 8
50 mübaşiriye ve harç beha
06 harc-ı mahkeme
Kazâ-i Bolvadin
Guruş
83 malı hazeriye pare 4
25 mübaşiriye ve harç beha
03 harc-ı mahkeme
Kazâ-i Hanbancanlı
Guruş
83 malı hazeriye pare 4
25 mübaşiriye ve harç beha
03 harc-ı mahkeme
Kazâ-i nevahi Barcanlı
Guruş
83 malı hazeriye pare 4
25 mübaşiriye ve harç beha
03 harc-ı mahkeme
Kazâ-i Karamık
Guruş
66 malı hazeriye pare 8
20 mübaşiriye ve harç beha
2 harc-ı mahkeme pare 16
Kazâ-i Çölabat
Guruş
66 malı hazeriye pare 8
20 mübaşiriye ve harç beha
02 harc-ı mahkeme pare 16
Kazâ-i Çay
Guruş
100 malı hazeriye
30 mübaşiriye ve harç beha
03 harc-ı mahkeme pare 24
281
S 46 / B 183
Bayraktar Hacı Mustafa ağanın kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Kahil Mahallesi sükkanından iken
bundan akdem vefat eden alemdar el-Hac Mustafa bin Ali nâm müteveffanın veraseti
zevce-i menkuha’i metrukesi Raziye binti Şaban nâm hâtun ile sulbi kebir oğlu
Abdullah ve sagîr oğulları Yusufa ve Mustafa ve sulbiye kebire kızı Fatıma ve sagire
kızları alime ve aliyeye münhasır olduğu lede-ş şer‘i enver zahir ve mütehakkık
olduktan sonra müteveffayı mezburun tahrîr ve beynel verese bî-l ferizzetü-ş şer‘iyye
tevzi ve taksîm olunun muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî-l
yevmil hamis aşar min şehri zilhîccetü-ş şerîf li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Mahalle-i
mezburada vâki
dahiliye ve
hariciye menzil 1
Guruş 1500
Yine mahalle-i
mezbura da kain
anbar evi bab 1
Guruş 100
Arap mescidi
Mahallesi'nde vâki
menzil bab 1
Guruş 50
Balık hanı
kurbunda vâki
kasap Halil yeğeni
icaresinde dükkân
1
Guruş 500
Hafaflar sevkinde
vâki Çobanoğlu
icaresinde dükkân
1
Guruş 500
Uzun çarşıbaşında
vâki Hacı
Firazdan iştira
olunan dükkan 1
Guruş 500
Saraçhanede vâki
dükkân 1
Guruş 250
Süğlün karyesinde
vâki nısf asiyab
Guruş 150
Leğen karyesinde
vâki asiyab adet 3
Guruş 800
Sincanlı kazasında
seker karyesi
kurbunda vâki
asiyab bab1
Guruş 400
Harmanlı
karyesinde vâki
çiftlik menzili
Guruş 50
Camus öküzü maa
âlât çift 3
Guruş 130
Kara sığır öküzü
maa âlât çift 4
Guruş 100
Kara sığır ineği
çift 10
Guruş 60
Kara sığır düğesi
çift 2
Guruş 500
Kara sığır tosunu
çift 3
Guruş 7,5
Kara sığır danası
çift 4
Guruş 8
Buzağı çift 8
Guruş 8
Def’a merkeb re’s
1
Guruş 5
Camus ineği çift 2
birer malaklıdır.
Guruş 35
Def‘a merkep re’s
5
Guruş 45
Katır re’s 7
Guruş 260
Kır at re’s 5
Guruş 20
Doru kıraç bargir
re’s 1
Guruş 20
Arap gulam nefer
1
Guruş 160
Kancık ve erkek
iri koyun 338
Guruş 600
Toklu 120
Guruş 100
Kısrak re’s 1
Guruş 2
Harmanlı
karyesinde mezru
hınta nısf itibariyle
kile 70
Guruş 140
Sandıklı
kazasında
Akharım
karyesinde kile
sandıklı ile hınta
282
kile 312,5
Guruş 245
Derunu sandıklı
kasabasında hınta
45
Guruş 33
Şuhut kasabası
derununda hınta
kile 306
Guruş 306
Şair kile 88
Guruş 44
Evsat bendir destar
9
Guruş 61
Çakmaklı bendir
destar 4
Guruş 44
Tearif bendir
destar 4 Guruş 15
Şam destarı 3
Guruş 7,5
Baş puşisi 4
Guruş 13
Şam alacası 12
Guruş 85
Şam kirsoru 6
Guruş 48
Kaplan postu 2
Guruş 10
Şam kesmesi 1
Guruş 6
Kaplan postu 1
Guruş 6
Kurt tüfek 6
Guruş 15
Karahisar kari
simli tüfenk 1
Guruş 15
Piştov
Aded 1
Guruş 7.5
Takı 1
Guruş 6
Simli kılıç 1
Guruş 20
Hilali haydari raht
1
Guruş 4
Kem ayar sim raht
1
Guruş 15
Kara kınlı gıran 3
Guruş 3
Yüz sürü tesbih 1
Guruş 3
Beyaz kabzalı
hançer 1
Guruş 3
Müste‘amel alaca
entari 1
Guruş 1,5
Simli vezne 1
Guruş 5
Nühas raht maa
reşme 1
Guruş 1
Femaşcar kuşak 1
Guruş 5
Beyaz kermesut
kaplı sansar
paçasız kürk 1
Guruş 40
Müste‘amel kutni
kaftan 1
Guruş 1,5
Köhne çuka çağışır
1
Guruş 1
Köhne beyaz karî
Cebe kürk 1
Guruş 2
Derunu sandal sof
keraki 1
Guruş 5
Germesüd kaplı
nafa beden kürk 1
Guruş 15
Köhne nafa
kantos kürk 1
Guruş 15
Köhne kutni libas
1
Guruş 1,5
Kürk şalı
müste‘amel
peniş 1
Guruş 8
Köhne çuka
kabut
Guruş 7
Köhne çilt kafa
kantos kürk 1
Guruş 3
Sim kelabtan 1
necurdan 1
Guruş 25
Sim fincan taraf 7
Guruş 10
Kumaş baş yastığı
çift 1
Guruş 3
Bayaz Münakkaş
yüz yastığı çift 1
Guruş 2
Müste‘amel
kadife yastık çift 5
Guruş 25
Müste‘amel
kalice seccade çift
3
Guruş 7,5
Müste‘amel çit
mikat 1
Guruş 1,5
Köhne kilim 3
Guruş 2,5
Şakbend 1
Guruş 2
Minder 9
Guruş 7
Def‘a müste‘amel
kilim 9
Guruş 10
Def‘a müste‘amel
kilim 16
Guruş 32
Müste‘amel uşak
örtüsü 1
Guruş 8
Köhne yorgan 5 Köhne döşek 3 Def‘a müste‘amel Selamlık döşemesi Demir mangal 1
283
Guruş 7 Guruş 5 kilim 1
Guruş 2,5
takımıyla
Guruş 20
Guruş 1
Evan-ı nühasiye
Kıyye 124
Guruş 124
Hırdavathane
Guruş 10
Der-anbar hınta
kile 416
Guruş 936
Der-anbar şa’ir
kile 126
Guruş 157,5
Afyon çeki adet
188
Guruş 550
Der zîmmet
Sipahi Hüseyin
bey
Guruş 30
Der zîmmet ahali
karye-i karamık
Guruş 480
Der zîmmet Hasan
zaim
Guruş 200
Der zîmme şam
Ali Beşe
Guruş 198
Der zîmmet
sandıklılı Ali
Beşe
Guruş 19
Der zîmmet sarrac
arap
Guruş 50
Der zîmmet kadı
an karye İsmail
Guruş 24
Der zîmmet ahali’i
karye-i Barukça an
hisar seyyid gazi
Guruş 800
Der zîmmet
cenganzadeler an
kaza-i uşak 115
Der zîmmet sarı
Ömer oğlu an
kaza-i Şuhut
Guruş 100
Der zîmmet
değirmenci çatak
Guruş 15,5
Der zîmmet
İzmirli seyyid
Hacı Mustafa
Guruş 18
Der zîmmet Mûsa
bey
Guruş 13
Der zîmmet ahali-i
karye sallaç an
karye-i Şuhut
Guruş 167
Der zîmmet
hacanlı himmet an
sandıklı
Guruş 105
Der zîmmet Hacı
Halil Ağa an
kazayı Şuhut
Guruş 120
Der zîmmet Hacı
Ahmet ve Hacı
Mehmed an
kasaba-i Bolvadin
Guruş 62
Der zîmmet ahali
karye-i harmanlı
Guruş 41,5
pare 10
Der zîmmet ahali-i
karye’i Leğen
Guruş 31,5
Der zîmmet Ali
kavak oğlu Hacı
İbrâhîm Ağa
Guruş 100
Der zîmmet
Hüseyin bey ve
kurnaz ve Hacı
Mehmed an
karye-i karamak
bâ defter
Guruş 308
Der zîmmet Hacı
İsmail bey
Guruş 25
Der zîmmet acem
Guruş 24
Der zîmmet
kankarbuz oğlu
Guruş 16
Der zîmmet
kellegöz Ahmet
Ağa
Guruş 20
Der zîmmet
odabaşı an karye-i
Kınık an kaza-i
Sincanlı
Guruş 22
Der zîmmet
Kınıklı Havva
oğlu Ali
Guruş 23
Der zîmmet Şaban
oğlu an karye-i
çobanlıca
Guruş 22
Der zîmmet
bahçivan Hacı
Hamza oğlu Halil
Guruş 22
Der zîmmet
değirmenci an
karye-i seker
Guruş 5,5
Der zîmmet
ebubekir an karye-
i çobanlı
Guruş 32
Der zîmmet
çatalbaş zadelerde
değirmen için
Guruş 100
Der kese nukuden
Guruş 6502
Zeamet iltizamına
verdiği
Guruş 255
Ceman yekun
Guruş 19642
(yalnız on dokuz
bin atlıyüz kırk iki
Guruştur)
284
Mine’l-ihracat
Techiz tekfin ve ıskat-ı
sâlâtına
Guruş 75
Mehri müeccel müsbet
li zevcetü-l mezbure
raziye 166
Guruş
Ümmü veledi şeref nâm
Hatuna bâ vasiyet
mehri müsellem
Guruş 100
Cariyemde bahsi
karahisar da sülüs
malından vasiyet
Guruş 30
Deyni müsbet
Guruş 200
Deyni müsbet eşekçi
veliye
Guruş 14
Deyni müsbet saman
akçesine
Guruş 3
Duyun-u müteferrika
müsbet
Guruş 75
Resm-i kısmeti adi
Guruş 491
Katibiyye ve kaydiyye
Guruş 20
Emniyye
Guruş 20
Hüddamiyye
Guruş 18
Çukâdariyye
Guruş 15
İhzariye
Guruş 5
Ceman yekun ihracat
Guruş 1232
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 18410
Hisse-i el-zevcü-l
mezbûr Raziye
Guruş 2301
meblâğ 30
Hisse-i el-ibni Abdullah
Guruş 3579,5
meblâğ 26
Hisse-i el-ibni Yusuf
Guruş 3579,5
meblâğ 26
Hisse-i el-ibni Mustafa
Guruş 3579,5
meblâğ 26
Hisse-i el-binti Fatıma
Guruş 1789,5
meblâğ 43
Hisse-i el-binti halime
Guruş 1789,5
meblâğ 43
Hisse-i el-binti aliye
Guruş 1789,5
meblâğ 43
Kesri bâkî
meblâğ 3
Müteveffayı mezbur El-Hac Mustafanin kebir oğlu Abdullah tarafı-ı şer‘i
enverden sagirlerin üzerlerine vâsi nasb olunup yedine hüccet ita olunduğu kayd şud Fî
23 Zilhîccetü-ş şerîf 1161
S 47 / B 184
Zirdan oğlu zimminin kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Zâvîye Mahallesi'nde
mütemekkinlerinden iken bundan akdem mürd olan Hokaz veled zirdan nâm zimminin
veraseti zevcesi Gevher binti Asadır nâm zimmiye ile sulbi sagîr oğulları asadır ve
torson ve sagire kızı Eksebe ve kebire kızları Ene ve Sultân ve Sareye münhasır olduğu
zahir ve mütehakkık olduktan sonra halik mesfurun metrukatı defteridir ki ber vech-i
ati zikr olunur hurrire fî-l sulh zilhîccetü-ş şerîf li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
285
Mahalle-i mezbura
da vâki mülk
menzil
Guruş 170
Evan-ı nühasiye
Kıyye 38
Guruş 38
Fener 1
Guruş 1
Havan 1
Guruş 1
Şamdan 1
Guruş 0,5
Vezene kabı 1
Guruş 0,5
Kuyumcu örtüsü 2
Guruş 3
Kalıbdan çekici 2
Guruş 2
Satır 4
Guruş 1
El makinası 2 maa
fesh maa sagîr örs
1
Guruş 1,5
Hurda demir ve
çekiç 1
Makras 4
Guruş 1
Kürk 1
Guruş 1,5
Sagîr terazu 1
Guruş 1,5
Kem ayar sim
dirhem 210
Guruş 8,5
Derce adet 17
Guruş 3
Altın küpe 1
Guruş 1
Kuyumcu
sandukası 1
Guruş 5
Köhne kilim 3
Guruş 2
Köhne döşek 3
Guruş 5
Köhne yorgan 1
maa kilim 1
Guruş 2,5
Yük perdesi 1
Guruş 0,5
Hırdavathane
Guruş 1,5
Ceman yekun
Guruş 251
Mine’l-ihracat
Ulaşımsız hafirü-l
köye masraf
Guruş 8
rub‘ 1
Resm-i kısmeti
adi
Guruş 6
rub‘1
Emniyye ve
katibiyye 2
Çukâdariyye ve
Hüddamiyye 1,5
İhzariye 0,5
Divanı müteferrika
1,5
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 231
Hisse-i el-zevc Gevher
Guruş 28
Pare 35
Hisse-i el-ibni ehadır
Guruş 50,5
Akçe 2
Hisse-i el-ibni toros
Guruş 50,5
Akçe 2
Hisse-i el-bint Aişe
Guruş 25
Akçe 31
Hisse-i el-bint Sultân
Guruş 25
Akçe 31
Hisse-i el-bint Sare
Guruş 25
Akçe 31
Hisse-i el-bint Eksebe
Guruş 25
Akçe 31
Kesri bâkî 7
S 48 / B 185
Kavukçu oğlu zimminin gelininin kısmet defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
286
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Nasari Mahallesi'nde
mütemekkinlerinden iken bundan akdem halik olan Sultân binti Agop nâm nasraninin
veraseti zevci Agıye veled Kirkor ile sadri sagîr kızı Hafizeye ve enasır ve Rehüve’ye
ve Yayaserku’ya münhasır olduğu zahir olduktan sonra halike-i mesfurenin terekesi
defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî-l sulh zilhîccetü-ş şerîf li sene ehadi ve
sittin ve miete ve elf
Sim kuşak 1
Guruş 6
İncili tabanca 1
Guruş 5
İnci kafez 1
Guruş 25
Zer mahbub
nısfiyesi 2
Guruş 2,5
rub‘ 1
Altın erp maa inci
Guruş 3
Altın ilif 1
Guruş 6
Altın tılsım 1
Guruş 2
Küpe cift 1
Guruş 2,5
Sim hatim 2 ve
zehkir 1
Guruş 1
Kabdatlı şerit
Guruş 1
Köhne hatlı
kaftan 1
Guruş 1,5
Derayı zevan 1
Guruş 0,5
Kutni entari 1
Guruş 3
Müste‘amel han
kaftan 1
Guruş 5
Müste‘amel
zincirli kaftan 1
Guruş 1
Müste‘amel kutni
kaftan 1
Guruş 5
Çar makrome 1
Guruş 0,5
Dokuma don 5
Guruş 4,5
Kalbendanlı baş
yağlığı 1
Guruş 2,5
Münakkaş don 3
Guruş 3,5
Hamam giymesi
ve hamam rahtı
takımı 5
Guruş
Hayal Nakşi
çarşab 1
Guruş 3
Dokuma çarşab 2
Guruş3
Çit don 1
Guruş 0,5
Dokuma peşkir ve
yağlık adet 30
Guruş 4,5
Kızıl nakış bohça
2
Guruş 3
Beyaz entari 1
Guruş 0,5
Dokuma bohça 2
maa kanaviçe 1
Guruş1,5
Hatayi bohça 2 Öncek 2
Guruş 0,5
Müste‘amel
çenber 9
Guruş 2,5
Derayi gömlek 1
maa örtü 1
Guruş 1
Sırmalı bohça 1
Guruş 2
Münakkaş duvar
yağlık ve sagîr
yağlık adet 38
Guruş 10
Münakkaş uçkur 2
Guruş 1,5
Vale 1
Guruş 0,5
Hırdavat bez
Guruş 0,5
Münakkaş don 1
Guruş 3
Önü Münakkaş
gömlek 3
Guruş 3
Bürüncük gömlek
2
Guruş 4
Yaşmak 2 maa
boğça 1
Guruş 1
Müste‘amel
gömlek 6
Guruş 3
Gömleklik bez
adet 28
Guruş 28
Ayna 1
Guruş 1,5
Keten ipliği Kıyye
2
Guruş 2
Çarşab 5
Guruş 3
Pirinç gömlek 2
Guruş 1,5
Peşkir 1
Guruş 0,5
Münakkaş uçkur 1
Guruş 0,5
Köhne döşek 2
Guruş 4
287
Yastık 2
Guruş 1
Kilim 1
Guruş 3
Yorgan 1
Guruş 2
Evan-ı nühasiye
Kıyye 4
Guruş 4
Dizgah takımı 1
Demirli sanduka 1
Guruş 3
Hırdavat
Guruş 1
Ceman yekun
Guruş 200,5
Mine’l-ihracat
Resm-i kısmeti
adi
Guruş 2,5
Emniyye ve
Katibiyye
Guruş 2
Çukâdariyye ve
Hüddamiyye
Guruş 2
İhzariye
Guruş 0,5
Duyun-u
müteferrike
Guruş 3
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 190
Hisse-i el-zevc
Guruş 43,5
Pare 13
Hisse-i binti
Guruş 87,5
Pare 6
Hisse-i li-ümm
Guruş 29
Akçe 26
Hisse-i li-ebb
Guruş 29
Akçe 26
Kesri bâkî
Akçe 11
S 48 / B 186
Cizye beratı sureti.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Vâki‘i gurre-i muharremü-l haram Allahualem yevmü-l ehâd
Memalik-i mahrusemde vâki ehl-i zimmetten Yehud ve Nasaranın şer‘an
ru’uslarına mazrube olan cizyeleri beytül mal-ı müsliminin usulü emval meşruasından
olmağla mezhebi Hanife üzere âlâ ve evsat ve edna itibarıyla cibayet olunmak lâzım
gelmeğin iş bu 1162 senesi cizyesi cebayetine seneyi mezbure muhârrem gurresinden
mübaşeret olunmak üzere hattı hümâyun şevket-i makrunun sadır olmağın 1162
senesine mahsûb üzere Kütahya ve Karahisar-ı Sâhib ve Sultanönü sancaklarında ve
tevabı‘ında sâkin ve mütemekkin mürur ve ubur eden ehl-i zîmmet kefere ve Yehud ve
Ermeni-i acem taifelerinin şer‘an üzerlerine edası lâzım gelen 1162 senesi cizyeleri
cibayeti seneyi mezbure muharremi gurresinden cibayet olunmak üzere 230 âlâ ve 2280
evsat ve 690 edna ki esnaf-ı sülüse itibariyle ceman 3200 evrak ile iş bu rafi‘ tevkî‘ü-l
şan hakani kıdvetü-l emacid ve-l ayan zîde mecdehuya deruhte ve tefvîz olunup iş bu
berât-ı alişan muadeleti inayatı verdim ve buyurdum ki cizyedar muma ileyh varıp
gurre-i muharremü-l haramında hakimü-l vakt muvacehesinde mirî mihri ile memhur
cizye evrakı bohçasının mühürlerin kat‘ ve evrakta olan mühür ile tatbik olunduktan
sonra bir kimesneye vâzi‘ vilayet kadısı mühürleyip dersaadetime irsâl ve kalemi
mezbura tabi her belde ve karyede sâkin ve mevcut yerli yabancı ve mürur ve ubur eden
288
ehl-i zîmmet ve kefere ve Yahud ve ermeni-i Acem taifeleri ve emr ve mürahık
hükmüne dâhil olup şer‘an cizyeye müstehak olan gallamları gereği gibi takyit ve
ihtimam ile tefhis ve bi-l ferdi hariç ve kağıtsız kalmamak şartıyla vech-i şer‘ üzere
ahalisi beynine esnaf-ı sülüsenin katfere sınıfından ad ve itibar olunur ise hattı hümâyun
şevket-i mekrunumla verilen nizam-ı cedid mucebince fakir mutemilinden edna
itibariyle bir zir mahbub vasatü-l hal olanlardan evsat itibariyle iki zir mahbub ve
zahirü-l enam ikişer olanlarından âlâ itibariyle 4 zir mahbub olunup zir mahbub
tedarikinde aciz ve usreti zâhir olanlardan zir mahbub hesabı üzere a’ladan 11 Guruş ve
evsattan 5,5 Guruş ve ednadan 2,5 Guruş 10 pare olmak üzere ecnas nukuttan ne güne
akçe götürülür ise halisü-l ayar ve tamü-l vezn olanlarını rayic olduğu vech üzere
mürur-u cedid islambol altını 440 akçeye ve zincire küllü mısır altını üçer yüz otuzar
akçe ve tuğralı mısır altını üçer yüz on beşer akçeye ve tuğralı sağ paranın her kırk adeti
bir Guruş hesabıyla alınıp cizyeleri bu vechi ile cibayet ve tâhsil ve şurut-u maktum-u
mezkureye kemali ihtimam ve itidal üzere müracat olunup hattı tecavüz ve teaddi ile
sebil ve sadakat ve tariki istikametten udul edenlerin şer‘an müstehak oldukları cezayı
amelleri tertip olunsun ve ehli zimmet keferenin her birine mirî mührü ile memhur
işkaliyle birer kağıt verilip ve amali cizye tevzi eylediği evrakın alasından 12 ve
evsatından 9 ve ednasından 6 paraya me‘işet ve bundan ma‘ada her bir varakanın birer
pare dâhi cizye muhasebecisi ve katiblerine ücreti kitabet tâyin olunmakla müctemi olan
usul-ü mal cizyeden heyni muhasebede dinlerine mahsûb olunup ve memaliki
mahrusemde vâki olunan evkâf karyelerinde sâkin ehli zimmetten selateyni izâm ve
vüzerayı kirâm ve mir miran ve sairlerini havas ve ocaklıklarına ve voyvodalıklara dahil
ve bazı esbaba binaen defterden ifraz ve maktu olanlar gerek rahib ve patrik ve kasis ve
bir tarik ile ellerine berât alıp tercümanlık ve Müslimlik ve muafiyet iddiasında olanlar
bi-l cümle ref‘ olunmakla madem ki iktisab ve amale kâdir olup iktisabtan mani olur
zamanda ve hararet ve kılıç veyahut ekser esnada ma’ruz olmaklık kebir-i a‘zar sahihası
olmaya sair ehl-i zimmetten istisna olunmayıp vech-i mer‘i üzere istihkaklarına göre
yed ve ehaddan esnafı sülüse itibariyle cizyeleri cibayet ve cizyeye müstehak olmayan
sabi ve zahirü-l gana olmayıp pirü fani ve amel-i mana olup bir vecihle kar-u kisbe
iktidarı olmayanlarımızın hilâf-ı şer‘ şerîf cizye taleb olunmaya ve ehli zimmetten aynı
derununda ve refika edaya kudreti olanlarından maadasından mal-ı cizye 4 taksit ile
cem ve tâhsil eyleyip cizyedarlar dâhi taksiti şurut üzere vakit ve zamanıyla hazine-i
amireme teslim eyleyeler ve mal-ı cizye nassen ve ictihaden icab eden varidat-ı
289
şerriyeden olup ehl-i zîmmet sukut-u cizyeyi müstelzim olur gadr iradına salim iken zil
ve sigar eyleye müstehak oldukları cizyelerin verilmemek için bî vech-i gadr iradına
ücretten ictira veyahut bir tarik ile abat bir yerde ihtifa veyahut alaya müstehak iken
evsat ve evsata müstehak iken edna cizyesin vermeye tesaddi ederi olur ise cizye-i
şer‘iyyelerinden imtina eyledikleri için ol mekulelerin rakibesi üzerine mazrube olan
cizyeleri alındıktan sonra şer‘an eşed ikab ile icab eden cizyeleri tertib oluna ve ahali-i
vilayetten bazı zir kudret kimesnelerin bağ ve bahçe ve çiftlik ve değirmen ve
mandıralarında çoban ve ter oğlanı namıyla vesair bahane ile ehli zimmeti istishab ve
cizyelerin verdirmeyib bu güne harekete cesaret edenler baisü-l hazelan abd olur
ukubatı şeride ile mu‘akıp olacakların mağrur ve muhakkak bilip selamet halleri çin
kemali intibah üzere hareket eyleyeler ve cizyedarlar birbirlerinin mukayeselerine dahil
olunan reayaya hile ile hafite evrak gönderip tevzi’ olunduğu şer‘an sabit oldukta
verdiği kağıtları geri kendüye red ve akçesi bî-t tamam tâhsil ve dahil cizyedarına teslim
ve tahammüllerine göre evrakları ukbasında dahil olan cizyedar tarafından verdirip bir
vecihle muhalefet ettirilmeye ve bazı reaya sâkin olduğu kasaba ve kurâsına mün‘am ve
medmul âlâ veyahut evsata mutahmil iken âlâ vasat cizyesin vermemek için civarlarında
vâki ahar kaza cizyedarlarından hile ile evsat veyahut edna kağıdı alıp mirîye gadr
eylemek ihtimalleri olur ise ol asılların ahalisi beyninde mülk ve emlaka nazar olunup
esnaf-ı sülüsenin ketefî sunufundan adet itibar olunur ise vech-i şer‘ üzere istikaklarına
göre evrakları verilip lâkin bu bahane ile reaya fukarasına gadr ve tecavüz olunmaya ve
her bir ehl-i zimmetin tahammüllerine göre cizyeleri cibayet olunmak makkafî iken bazı
mahallat ve kurânın kocabaşları kendi cizyelerin tahfif için toptan evrak alıp
istihkaklarına göre tevzi olunmayıp malı her ne ise beyinlerinde hesap ve hilâf-ı şer‘ alel
seviyye tevzi olunduğu sem‘ hümayunuma ilga olunmağla bu yed’i muhatı kerihe deyü
men olunup takrîr-i ehl-i zimmetin istihkaklarına göre cizyedarlarından istikakiyle
evrakları verilip cizyeleri cibayet oluna hasıl-ı kelâm hilâf-ı şurut berât bir ferdi hariç ve
evraksız kalmamak üzere her birini âlâ vech-i şer‘i tahmil ve istikaklarına göre evrakları
verilip cizye-i şer‘iyyelerin cibayet eyledikten sonra kasaba ve karye üzerine toptan
evrak tarh ve tevzi eylemekten gayetü-l gaye ısrar ve ictinab oluna hülasa-i kelâm şurut-
u berattan ziyade bir akçe alındığı veyahut toptan evrak tarh ve tahmil olunduğu haber
olunursa bila inhal bu güne harekete cesaret edenlerin cezaları tertip olunacağın mukırr
ve muhakkak bileler ve cibayetine me'mur amiller sabıh ve haktan udul eyleyip kemali
istikamet ile hareket ve hilâf-ı şurut berât-ı alişan reaya fukarasından başka meişiyet ve
290
zahire ve katibiyye ve sarrafiye ve kolcu akçesi namıyla bir habbe taleb eylemeyeler ve
kezalik kuzât ve nevvabdan harc-ı mahkeme namıyla reayadan ve amel-i cizyeden kalil
ve kesir min bâ‘de bir nesne mutalebe eylemeyeler şöyle ki fasıl ve cizyedarlar celb-i
mal surasıyla reayaya zülum ve teaddi ederler ise ser oğluna tahsis ve tefvîz olunup
ezdiyat aldıkları zâhir olur ise kuyud-u bend ile âsitâne-i saadetime ihzâr ve şer‘an
muhkim haklarından gelinir ona göre iş bu berât-ı alişanımın şurutu müraabet olunup
kadılar ve voyvodalar ve kara zabıtları vesair sükkanı vilayet bi-l ittifak cizye cibayeti
hususunda cizyedara ianet ve muhalefet olur ise haklarından gelinmek üzere isim ve
resimleriyle dersaadetime arz ve ilam eyleyeler ve her bir neferin cizye malını edâ
eylediği malum olmak için cizyedarlar başka defter tutup kazada olanların mahallesiyle
ve karyede olanların karyesiyle ve mürur ve ubur edenleri isim ve resimleriyle alel
esami defter ve cizye muhasebesi kalemine teslim eylemek üzere der devlet medarın
götüreler ve cizyedar me'mur olduğu kaza ve nevahiye tevzi eylediği evrakı min badi
kolcular mühürleyip ve eşgalsiz kağıt vermeyip heyni iktizada def‘i iştibah için tatbik
olundukta mutabık olmak üzere cizye kalemine hıfs olunan kendi mührüyle
mühürleyeler ve iş bu berât-ı alişanımda tâyin ve tasrih olunan şurut ve kuyudun tenfiz
ve icrasına her birleri gereği gibi ihtimam-ı tam eyleyip hilafıyla vâzi‘ hareketten bî
gayet ihtirar ve ictinab eyleyeler şöyle bileler alamet-i şerife itimat kılalar hurrire fî
yevmil salis Zilkade sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Vusul ve kayd Fî gurre-i muhârrem 162
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Kütahya ve İhsan Ağa yediyle vusul bulup feth ve cizyedar merkume teslime
olunan karahisar-ı sâhib kazasının evrak cizyesini beyan eder
Evsat
Meblağ 400
Edna
Meblağ 125
Âlâ
Meblağ 40
S 49 / B 187
Emirü-l ümera’i-l kiram kebirü-l kübera’i-l fehham zül-kadr ve-l ihtiram
sahibü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bi mezidi inayetü-l mülkü ala Karahisar-ı Sâhib
sancağı mutasarrıfı (Boş) dame ikbalehu ve mefahirü-l nüvvab ve-l müteşerri‘in livayı
mezburada vâki Nevahi barcanlı ve Hanbarçın ve Çöleabat naibleri zîde i’lmehu ve
kıdvetü-l emacit ve-l ayan bu hususa mübaşir tâyin gediklilerden İsmail zîde mecdehu
291
ve mefahirül emâsil ve-l akran kethüdayerleri ve yeniçeri serdarları ve ayan-ı vilayet
işerleri zîde küdrehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki i‘anet-i masarıf-ı
mirîye için 1160 senesinde Karahisar-ı Sâhib sancağından tahsili fermanım olan 5000
Guruş imdad-ı sefiriye akçesi miri sadet mensubumdan sohum kal’esi muhafazasında
olan dergâh-ı muallam yeniçerilerinin 1157 senesi mevaciblerine mukaddema bir kıta
sebebi tahrîr hükmü ile havale olunmuşken mal-ı sefiriyenin tahsiline me'mur olan hassa
silahşörlerimden İsmail zîde mecdehu mübaşeretiyle tâhsil olunan 4146 Guruştan
ma‘ada livayı mezburda vâki Erhablu ve han barçin ve Çölabat kazaları ahalilerinin
hisselerine düşen 854 Guruş bu vakte dek tâhsil olunamadığından bi-l zarure havale-i
mezkure edâ ile kaldırılıp ol miktar akçe bu def‘a Enderun hümayunum hazinesinden
ber vech-i nakt ocak tarafına edâ ve teslim ve havaleden açılan meblâğ mezbûr dâhi
Gümüşhane madenleri sermayesine sebebi tahrîr hükmü ile havale ve tâyin kılındığı
ecilden âlâ iyi hal tâhsil ve dersaadetime irsâl ve tesir ettirilmesi ferman-ı hümayunum
olmağın imdi sen ki mübaşir muma ileyhsin iş bu emri şerîf alişanım ile ol tarafa varid
efkâra kat‘an tehir ve tevkif ruhsat ve cevas göstermeksizin yedine verilen memzur
suret-i defter mucebince livayı merkume tabi Nevahi barcanlı ve Hanbarcin ve Çölabat
kazaları ahalilerinin seneyi mezbure mahsûben hisselerine isabet etmeyip zimmetlerinde
kalan 854 Guruş imdat-ı seferiye akçesiz mirmiran muma ileyh marifetiyle âlâ iyi hal
tâhsil ve âsitâne-i saadetime getirip maden-i sermayesi için iftiharü-l emacid ve-l
ekarim hâlâ darbhane ve amirem nazırı ve madenler emini olan Mehmed sadık dame
mecdehunun tarafına sebebi tahrîr hükmü mucebince teslim eylemek bezl ve sa‘i ve
kudret eyleyesin şöyle ki bu akçe Enderun-u hümayunum hazinesinden ocak tarafına
nakden verilmekle mukâbelesinde sefireyi mezbure bakiyesi dâhi maden sermayesine
havale olunmaktan naşi tamamen tâhsil olunması matlubu hümayunum olub ve sen ki
memuriyetin dâhi mücerred bu akçeyi tamamen tâhsil eylemek için iken mazallahuteala
hatıra riayet ve ihmal ve samiha üzere hareket ile meblâğ mezbûru tâhsil eylemeyip
sade arz ve ilam ile dersaadetime uddet eylemek ihtimalın olur ise mü’haza olunacağın
mukırr olmağla ona göre basiret üzere hareket ve ayan-ı ahaliden dâhi meblâğ-ı
mezburun edasında inat ve muhalefet ederleri olur ise muhkem haklarından gelinmek
için isim ve resimleriyle der aliyeme arz ve ilam müsare‘at eyleyesin ve sen ki mir
miran muma ileyhsin meblâğ-ı mezburun tahsiliyesinden matlûb mülükanem olmağla
mübaşir muma ileyh marifetiyle kaza-i mezburlar ahalilerinden elbette ve elbette
muaccelen tâhsil ve mübaşir muma ileyh ile dersaadetime irsâl etmekte mezidi ihtimam
292
ve dikkat eyleyesin ve siz ki nevvab muma ileyhim ve kethüdayerleri ve yeniçeri
serdarları ve ayan-ı vilayet iş erlerisiz meblâğ-ı mezburun kaza-i merkumlar
ahalilerinden âlâ emri hal tâhsil ve mübaşir muma ileyh ile dersaadetime irsâl
olunmasına bizler dâhi kemali mertebe sa‘i ve ihtimam ve mûceb-i evak ve tehir olur
vâzi‘ ve hareketten mücanebet-i tam eylemeniz babında ferman-ı alişanım sadır
olmuştur buyurdum ki hükmü şerifimle (Boş) vardıkta bu babta vech-i meşrûh üzere
şerefyafta ve sudur olan iş bu emr-i şerîf celilül şan ve vacibü-l etba‘ ve lazımül
imtisalin mazmun itaat mekrunuyla amil olup hilafından bî gayet ihtiraz ve ictinat
eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî-l yevmil sabi ve-l ışrin
Zilkade sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Vasale ileyna kayıd 7 Muhârrem 162
Ber mûceb emr-i âli sadrazam mektubu dâhi vardır
S 49 / B 188
Suret-i Defteri mal-ı seferiyye livayı Karahisar-ı Sâhib ber muceb canibi
mirîden 1160 gayrı ez tâhsil İsmail Ağayı silahşöran hazreti şehriyari hassa Nevahi’i
Barçın ve Hanbarçın ve Çöleabat gîrîş iden imdi mevacibi yeniçeriyan kale-i merhum
sene 1157 havalisinde ve lakin havali-i mezbûr ber vechi nakli iade ve mal sefereye’i
hassa’i kaza’i mezkurun beray-ı sermaye-i muavin tahsisen ve tımarın tahsilden
asitane’i saadete irsâl südde-i hümayun
fî-l asl mal-ı sermaye livayı mezbûr
Guruş
5000
4146 mübaşir merkûm İsmail ağanın mukaddem tâhsil eylediği
854 yalnız sekizyüz ellidört Guruştur tahriren Fî 21 Zilkade 1161
S 49 / B 189
İ’zzet-me’âb Nalbantzade eş-Şeyh Abdullah Efendi bâ‘de-s selam inha olunur ki
Karahisar-ı Sâhib müftüsü Ahmetten teşki olunup fetevadan hicr olunmakla senin
hizmeti mezbureye liyakat ve istihkakın ihbar olunmağın kaza-i mezburda afitaye
tarafımızdan sana izin verilmiştir gerektir ki istifta olundukta essah-ı akval e’imme-i
tahfiye ile ifta idüp ketb-i mutebereden nakli sarih ve imzalarında el-müftü Karahisar-ı
Sâhib deyu tasrih eyleyesin hurrire fî-l yevmil sabi min şehri zilhîccetü-ş şerîfe li sene
ehadi ve sittin ve miete ve elf
293
El-fakir Mehmed esad affa anhu
Vasale ileyna kayıd Fî 9 Muhârrem 1162
S 50 / B 190
Karahisar mutasarrıfı inayetlü saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerinin taksiti
evvelidir
Mefahirü-l kuzat ve-l hükkâm me‘adenü-l fezail ve-l kelâm Karahisar-ı Sâhib
sancağında vâki kadılar zide fazilehum ve mefahirü-l emasil ve-l akran ayan-ı vilayet
zide kadirûhum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki bin yüz atmış iki
senesine mahsuben livayı mezburdan ber mu‘tad-ı kâdim tâhsil oluna gelen 5000 Guruş
imdad-ı hazeriye senede üç taksit ile tevzi‘ ve taksîm ve hâlâ liva’i mezbûr mutasarrıfı
emirü-l ümara‘i-l kirâm Abdurrrâhman paşa damet me‘aliyenin tarafından kabzına
me’mur eda ve teslim olunmak fermânım olmağın iş bu emri şerifim ısdâr ve (Boş) ile
irsal olunmuştur imdi fermanım olduğu üzere mir miran muma ileyhin livayı mezburdan
muayyen olan ol miktar Guruş hazeriyesini şurud-u hazeriye üzere sene-i ibtidası gurre-
i muharremden itibar olunarak senede üç taksit ve beher taksidi vakit ve zamanıyla
cümle marifeti ve ma‘rîfet-i şer‘le tevzi‘ ve taksîm ve yerli yerinden cem ve tâhsil ve
tarafından kabzına me’mura eda ve teslim ettirip avk ve tehirden ve miktar-ı
mu‘ayyeneden ziyade bir akçe idhal ve tevzi‘inden gayetü-l gaye ittika ve mücanebet
olunmak babında ferman-ı âlişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta
bu babta vech-i meşrûh üzere şeref yafta’i sudur olan ferman vacibü-l etba‘ ve lazımü-l
imtisalimin mazmun itaat makrunuyla amel olunup hilafından gayetü-l gaye ittika ve
mücanebet eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahrîren fî evail
muharremü-l haram sene isneyn ve sittin ve miete ve elf
Vasale ileyna kayıd fî 13 Muhârrem sene 1162
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
294
Kaza-i Karahisar-ı Sâhib
Guruş
400 malı hazeriye taksidi evvel
120 mübaşiriyye ve harc beha
14 harcı mahkeme Pare 16
Kaza-i Sandıklı
Guruş
383 malı hazeriye taksidi evvel Pare 4
115 mübaşiriyye ve harc beha
13 harcı mahkeme Pare 32
Kaza-i Şuhut
Guruş
233 malı hazeriye taksidi evvel Pare 4
70 mübaşiriyye ve harc beha
08 harcı mahkeme Pare 16
Kaza-i Sincanlı
Guruş
166 malı hazeriye taksidi evvel Pare 8
50 mübaşiriyye ve harc beha
06 harcı mahkeme
Kaza-i Bolvadin
Guruş
83 malı hazeriye taksidi evvel Pare 4
25 mübaşiriyye ve harc beha
03 harcı mahkeme
Kaza-i Hanbarçınlı
Guruş
83 malı hazeriye taksidi evvel Pare 4
25 mübaşiriyye ve harc beha
03 harcı mahkeme
Kaza-i Nevahi barçınlı
Guruş
83 malı hazeriye taksidi evvel Pare 4
25 mübaşiriyye ve harc beha
03 harcı mahkeme
Kaza-i Karamık
Guruş
66 malı hazeriye taksidi evvel Pare 8
20 mübaşiriyye ve harc beha
02 harcı mahkeme Pare 16
Kaza-i Çölabat
Guruş
66 malı hazeriye taksidi evvel Pare 8
20 mübaşiriyye ve harc beha
02 harcı mahkeme Pare 16
Kaza-i Çay
Guruş
100 malı hazeriye taksidi evvel
30 mübaşiriyye ve harc beha
03 harcı mahkeme Pare 24
1162 senesine mahsûben taksidi evvel pusulasıdır kâyd-ı sicîl olundu
Asl mal-ı hazeriye taksidi evvel
Guruş 1666
Pare 8
Mübaşiriye ve harç beha
Guruş 500
Harc-ı mahkeme
Guruş 60
S 50 / B 191
Mefahirü-l kuzat ve-l hükkâm me‘adenü-l fezail ve-l kelâm Karahisar-ı Sâhib
sancağında vâki kazaların kadıları zide fazlehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olucak
malum ola ki hazine-i amirem defterleri mucebince arpa emini ve ocaklığı olan
295
kazalardan Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kazaların 679 ve bî çok sülüs avarız
haneleriyle 82900 akçe bedel avarız mütekaidin akçeleri olup 1162 senesine mahsûb
olmak üzere cem ve tâhsil olunmak lâzım gelmeğin (Boş) deruhte olunup yedine
mühürlü ve nişanlı mevkufat defteri sureti verilmeğin mucebince cem ve tâhsil ve arpa
emini muma ileyh teslim ettirilmek fermanım olmuştur buyurdum ki hükm-ü şerifimle
mübaşir mezbûr vardıkta bu babta sadır olan emrim üzere amel idüp dâhi seneyi
mezbure mahsûb olmak üzere edayı mezburada vâki kazaları ol miktar
avarızhanelerinin beher hanesinden beşer yüz akçe avarızların ve ol miktar akçe bedeli
avarız mütekaidin malların irsâl olunan mühürlü ve nişanlı mevkufat defteri sureti
mucebince cem ve tâhsil ve emin muma ileyh edâ ve teslim ettirtip hilâf-ı emir ve defter
kimesneye teallil ve inat ve muhalefet ettirmeyesin ve bundan ma‘ada mübaşirin cihet
maaşı için beher haliyesinden ellişer akçe vech-i maaş dâhi aldırıp ve avarız için alınan
akçenin her yüz on akçesinden bir esedi Guruş aldırılıp ve heyni tahsilde mirî için
alınan akçeyi hazine-i amireme alındığı vech üzere aldırılıp bundan ziyade ve noksan
alınmaya ve aldırmayasız kesri defterden ve noksan haneden ve fermanımdan ziyade
talebiyle zülum ve teaddi olmaktan bî gayet ihtiraz ve ictinab eyleyesiz şöyle bilesiz
alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî yevmil hamis Zilkade sene ehadi ve sittin ve
miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 50 / B 192
Avarız ve bedel-i nuzul emirleridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Mefahirü-l kuzat ve-l hükkâm me‘adenü-l fezail ve-l kelâm Karahisar-ı Sâhib
sancağında vâki olan kazaların kadıları zide fazlehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olucak
malum ola ki hazine-i amirem defterleri mucebince arpa emini ve ocaklığı olan
kazalardan Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kazaların 677,5 ve 1,5 rub‘ bedeli nüzul
haneleri olup 1162 senesine mahsûb olmak üzere cem ve tâhsil olunmak lâzım gelmeğin
deruhte olunup yedine mühürlü ve nişanlı mevkufat defteri sureti verilmeğin mucebince
cem ve tâhsil ve arpa emini muma ileyhe teslim ettirilmek fermanım olmuştur
buyurdum ki hükm-ü şerifimle mübaşir merkûm vardıkta bu babta sadır olan emrim
üzere amel idüp her sene’i merkûma mahsûb olmak üzere liva’i mezburda vâki
kazaların ol miktar bedeli nuzul hanelerinin her bir hanesinden altı yüz akçe bedeli
nüzulleri malların irsâl olunan mühürlü ve nişanlı mevkufat sureti defteri mucebince
296
cem ve tâhsil ve emin muma ileyh tarafına edâ ve teslim ettirtip hilâf-ı emir ve defter
kimesneye teallil ve muhalefet ettirmeyesin ve bundan ma‘ada mübaşirin ciheti maaşı
için beher bedeli nüzul hanesinden otuzar akçe vech-i maaş dâhi aldırmayıp ve bedeli
nüzul için alınan akçenin her yüz on akçesinden bir esedi Guruş aldırılıp ve heyni
tahsilden mirî için alınan akçeyi hazine-i amireme alındığı vech üzere aldırılıp bundan
ziyade ve noksan alınmaya ve aldırmayasız kesri defterden ve noksan haneden ve
fermanımdan ziyade talebiyle zülum ve teaddiden bî gayet ihtiraz eyleyesiz şöyle bilesiz
alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî yevmil hamis Zilkade li sene ehadi ve sittin ve
miete ve elf
Vasale ileyna kayıd Fî 15 Muhârrem 1162
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Kazâ-i Karahisar-ı Sâhib
Guruş 255,5
Nefer 596
59600
29600
30000
Kazâ-i karahisar-ı sâhib
Guruş
255,5
S 51 / B 193
Defter oldur ki
İş bu 1162 senesine mahsûb olmak üzere bâ ferman-ı Ali ve ber-muceb suret-i
defteri hakani Karahisar-ı Sâhib kazası ahalileri üzerlerine edası lâzım gelen 255,5 ve
buçuk rub‘ hane avarız beher hane avarıza beşer yüz akçe mal-ı mirî ve ellişer akçe
ciheti maaş ve bedeli nuzul için beşer yüz ekçe mal-ı mirî ve otuzar akçe ciheti maaş ve
otuz bin akçe dâhi bedeli mefa‘irin malları hesab olundukta 3016 Guruş 4 pareye baliğ
olunup ve tahsildariye 70 Guruş ve harc-ı defter 111 Guruş ve kalemiye 5 Guruş ve
emniyye 5 Guruş ve hüddamiyye 10 Guruş ve ihzariye 5 Guruş minhaysül mecmu’
3222 Guruş 4 pareye ba‘de-l buluğ kazayı mezburun Kütahyadan mevcut olan 162,5
Guruş hanesinin beher hanesine on yedişer Guruş yüzer akçe isabet idüp ve kezalik
Kütahyadan mevcut olan üçyüz on dokuz neferin beher neferine yüzellişer akçe isabet
etmekle mahalle-i ayan-ı vilayet marifetiyle ve ma‘rîfet-i şer‘le tevzi ve taksîm ve li
297
ecli-t tahsîl mübaşir a’yan fahru-l akran Halil Ağa yedine verilen defterdir ki ber vechi
ati zikr olunur hurrire fî-l yevmil samin aşar min muharremü-l haram sene 1162
Mahalle-i İmaret
Hane 8
Nefer 4,5
Mahalle-i Sofular
Hane 8
Nefer 5
Mahalle-i el-Hac
Yahya
Hane 3
Nefer 2
Mahalle-i Sinan
paşa
Hane 1,5
Nefer 0,5
Mahalle-i Arap
mescidi
Hane 3
Nefer 1,5
Mahalle-i
Camiikebir
Hane 1
Nefer 3,5
Mahalle-i Burmalı
Hane 1
Nefer 1
Mahalle-i el-Hac
evtal
Hane 1
Nefer 0,5
Mahalle-i Tac
Ahmet
Hane 2
Nefer 1,5
Mahalle-i Fakih
paşa
Hane 2,5
Mahalle-i Munla
bahşi
Hane 1
Mahalle-i Bederek
Hane 1
Nefer 2
Mahalle-i Erdiç
Hane 2
Mahalle-i Efecik
Hane 1
Nefer 4,5
Mahalle-i
Ekeste(Eksüte)
Hane 1
Nefer 3
Mahalle-i
Karaman
Hane 3
Nefer 4,5
Mahalle-i Doğancı
Hane 0,5
Nefer 2,5
Mahalle-i Kubbeli
Hane 1
Nefer2
Mahalle-i
Çavuşoğlu
Hane 0,5
Nefer 1
Mahalle-i Yukarı
Pazar
Hane rub‘ 3
Mahalle-i Sinan
halife
Hane 0,5
Nefer 1,5
Mahalle-i el-Hac
Mahmûd
Hane 2
Nefer 4
Mahalle-i el-Hac
İsmail
Hane 1
Mahalle-i Zâvîye
Hane 0,5
Mahalle-i Kahil
Hane 2
Mahalle-i
Akmescid
Hane 1,5
Nefer 1,5
Mahalle-i
Karakatib
Hane 0,5
Nefer 3,5
Mahalle-i Nasari
Hane 6
Mahalle-i Yahudi
Hane 0,5
Mahalle-i İpek
Hane
rub‘ 1
Nefer 1
Karye-i İsce
Hane 5
Nefer 5
Piyade 7
Karye-i
Mihail
Hane 1,5
Nefer 4,5
Piyade 3
Karye-i Köçez
Hane 0,5
Karye-i Matlab
Hane 1
Nefer 3
Karye-i Erkmen
Hane 2
Nefer 2,5
Piyade 1
Karye-i Harmanlı
Hane 1
Rub‘ 1
Karye-i
Çavdarlı
Hane 1,5
Karye-i
Sülümenli
Hane 3
Karye-i Çebişli
Hane Rub’ 3
Karye-i Kışlacık
Hane 1
Piyade 1
Karye-i Süğlün
Hane 1
Piyade 1
Karye-i
Bolhallı
Hane 1
Karye-i Salar
Hane 1,5
Nefer 4
Karye-i Susuz
Hane 1,5
Nefer 1,5
Karye-i Kınık
Hane 1
Nefer 1
298
Piyade 1,5 Piyade 1 Piyade 1 Piyade 1
Karye-i Manastır
Hane 0,5
Nefer 2
Karye-i
Köprülü
Hane 0,5
Piyade 0,5
Karye-i
Kozluca çıkrık
Hane 1
Piyade 0,5
Karye-i Hasçakır
Hane 4,5
Piyade 1
Karye-i Akçain
Hane 0,5
Nefer 4
Karye-i
Karaarslan
Hane 1
Piyade 0,5
Karye-i Çebni
Hane 0,5
Nefer 5
Piyade 1
Karye-i Bayat
Hane 0,5
Nefer 2
Karye-i İsmail
Hane 1,5
Nefer 2
Karye-i Elpirek
Hane 1,5
Nefer 1
Piyade 2
Karye-i Ömer
Hane 0,5
İsmail ve
elpirekden
yoklana
Karye-i
Göynük
Hane rub’1
Ahmet ağadan
yoklana
Karye-i Yukarı
Tandırı
Hane 1
Karye-i Kureyşi Hane rub’
1 Hissedar Hacı İbrahim
ağadan yoklana
Karye-i Çorca-i
kebir
Hane 1,5
Nefer 0,5
Piyade 0,5
Karye-i Çobanlıca
Hane Rub’1
Karye-i
Kumartaş
Hane 1,5
Nefer 7,5
Piyade 1
Karye-i Karaca
viran
Hane 1,5
Nefer 0,5
Piyade 0,5
Karye-i Halımoğri
Hane 1,5
Nefer 0,5
Piyade 0,5
Karye-i Sarık
Hane 1
Nefer 5
Piyade 2
Karye-i Araplı
Hane 1
Karye-i Çukur
Hane 1,5
Karye-i Çorca-i
sagir
Hane 0.5
Piyade 1
Karye-i Tekkeler
Hane 1
Rub’1
Nefer 9
Karye-i Göreler
Hane 1
Karye-i Karaağaç
Hane 1
Nefer 4
Piyade 2
Karye-i
Büyük
Hane 1,5
Nefer 6,5
Piyade 1
Karye-i Aksaz
Hane 0,5
Karye-i Ayasini
Hane 1
Nefer 12
Piyade 1
Karye-i Bostanlı
Hane 0,5
Nefer 5,5
Karye-i Ahiler
Hane 0,5
Karye-i
Çalışlar
Hane 1,5
Nefer 1,5
Karye-i Üçağıl
Hane 0,5
Karye-i Hacıbeyli
Hane 1,5
Nefer 3
Piyade 0,5
Karye-i Bozüyük
Hane 1,5
Nefer 2
Karye-i Kunduzlu
hane
Rub’1
Piyade 1
Karye-i
Doğanlar
Hane 1,5
Nefer 5
Karye-i Eyret
Hane 1,5
Nefer 8
Piyade 3
Karye-i Aşağı tandırı
Hane 1
Nefer 4
Piyade 1
Karye-i Ortaklar
Hane Rub’1
Hissedar İbrahim
ağadan yoklana
Karye-i İldoğan
Hane 0,5
Karaca
Karye-i
Gazimürsel
Hane 1,5
Karye-i Belce
Hane 1
Karye-i Ulumurad
Hane 1
Nefer 1,5
Karye-i Ayvalı
Hane 1,5
Nefer 1,5
299
Ahmed'den
yoklana
Nefer 12 Piyade 3
Karye-i Anbanas
Hane 1,5
Nefer 2
Karye-i Sibsin
Hane 1
Nefer 6
Karye-i
Aytemur
Hane 1
Piyade 1
Karye-i Çobanlar
Hane 4
Nefer 3
Karye-i
Eynaz(İnaz)
Hane 1
Rub’ 1
Nefer 3
Karye-i Tatlar
Hane 1
Karye-i Deper
Hane 1
Piyade 1,5
Karye-i
Gebeceler
Hane 1,5
Rub’1
Nefer 1
Karye-i Kernebe
Hane Rub’1
Karye-i Kızıl
kilise
Hane 0,5
Ahmet ağadan
yoklana
Karye-i Köşniş
Hane 0,5
Haranbalından
yoklana
Karye-i
Daylık
Hane Rub’1
Karye-i Canikce
Hane 0,5
Karye-i Turfallı
Hane 0,5
Karye-i Göbel
Hane Rub’1
Mustafa
Efendiden
yoklana
Karye-i Sarıkavak
Hane 0,5
Döne Arslandan
yoklana
Karye-i Ilıca
Arablısı
Hane 0,5
Karye-i
Kozluca
Hane 0,5
Piyade 0,5
Osman
karyesinden
yoklana
Karye-i Döğer
Piyade 2
Karye-i Kozluca
mikail
Hane 0,5
Karye-i Üyük
Hane 0,5
Şehirliden
yoklana
Karye-i Çabak
Hane 1
Şehirliden
yoklana
Karye-i Kurt
baş
Hane 1
Nefer 1
Karye-i Yarımca
Hane Rub’ 1
Karye-i Eziler
Hane 0,5
Karye-i Ulucak
Hane 0,5
Karye-i Ablak
Hane 0,5
Karye-i Eyne
gazi
Hane 1
Karye-i Liğen
Hane 0,5
Piyade 1
Karye-i Hakir
sagîr
Hane Rub’1
Karye-i Yakublu
Hane Rub’1
Karye-i Çıkrık
Hane 0,5
Karye-i Alacalı
Hane 0,5
Karye-i Kürt Hane Rub’1
Osman karyesinden
yoklana
300
Hanesiz yalnız nefer olan kuralardır
Kaplan
Nefer 3
Harmanlı
Nefer 5
Emirsultan
Nefer 7
Bahçecik
Nefer 3
Kiçimurad
Nefer 6
İmdat verilen mahallat ve kuralardır
Karye-i Osman
Guruş 20
Karye-i Eymir
Guruş 10
Karye-i Felelli
Guruş 5
Mahalle-i Çavuşbaşı
Guruş 11
Mahalle-i Hisarönü
Guruş 3
Karye-i Kulatay
Guruş 3
Bederik Mahallesi'nde 1,5 nefer sehven ziyade muhârrer olunmuştur.
S 51 / B 194
Şerayi‘ şi‘ar Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki olan kazaların kadıları Efendiler
zîde fazlehum ve mefahirül emâsil ve-l akran kethüdayerleri ve yeniçeri serdarları ve
voyvodaları ve ayan-ı vilayet ve işerleri ve kurâ ihtiyarları zîde kadrehum inha olunur ki
hane-i havasa’i şehriyariden kıdvetü-l emacid ve-l ayan zîde mecdehu etmeği mukabili
utbe’i aliyye hüsrevaniden hattı hümâyun şevket mekrundan ile manun bâ ferman-ı Ali
eyalet-i anadolunun çavuşlar kethüdalığı ile çera padişahı olup öteden beri ber mutad-ı
kâdim sancağınızda vâki kazalardan ve salaflarına senedi vereğeldiğiniz 10 Guruş
cümlenin malumu olup ve sicillatınızda mestur (Silik) bu sene-i mübarekte nafiz ağayı
muma ileyhin tarafından tâyin eylediği edasına beher kazadan verilegelen 10 Guruş
irad-ı muayenesini masarrıfat-ı şer‘i ve cümle masarıfatlarıyla edâ ve teslim ve kadimi
akdem tarafına irsâl ve isal idüp a’vakir ve tehir ve red ihmal ve musamahadan ictinab
eylemeniz babında divân-ı anadoludan iş bu buyruldu tahrîr ve ısdar ve (Boş) ile irsâl
olunmuştur inşallahuteala vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzere amel ve hareket ve
hilafından bî gayet ihtiraz idüp mûceb buyruldu ile amel olasın deyu 14 Muhârrem 162
Vasale ileyna kayıd Fî 17 Muhârrem 162
Avarızcı ağaya mütevellinin verdiği küsuratı beyan eder
Bederek Mahallesi'nde sehven tahrîr olunan nefer 1,5
İpek Mahallesi küsuru nefer 1
Keçi murad karyesinin nefer 6
Geçen sene keçi murad bâkî kalan nefer 6
Karye-i bağçecik nefer 3
301
S 52 / B 195
Anadolu valisinin taksiti evvel pusulasıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Hâlâ Karahisar-ı Sâhib mutasarrıfı izzetlü saadetlü Abdurrrâhman paşa
hazretleri
Şerayi‘ şi‘ar livayı merkumada vâki kazaların kadıları zîde fazlehum ve
mefahirü-l emâsil ve-l akran kethüdayerleri ve yeniçeri serdarları ve ayan-ı vilayet ve
işerleri zîde kadrehum inha olunur ki iş bu 1162 senesine mahsûben bâ ferman-ı Ali
eyaleti anadoludan tarafımıza tahsis kılınan imdad-ı hazeriye ber mutad-ı kâdim
ma‘rîfet-i şer‘le tevzi ve Kütahya Mahallesi'nden ihrac ve irsâl olunan mümza pusula
mucebince taksidi evveli olmak üzere livayı mezkûr livalarına isabet eden ol miktar
malı hazeriye cümle marifeti ve ma‘rîfet-i şer‘ ve tâyin olunan mübaşir marifetiyle ber
mutad kazalarınıza tevzi‘ ve salyane ve bir gün akdem yerli yerinden cem ve tâhsil ve
mutemed aleyh adamlarınızla tamamen gönderip bu tarafta kabzına me'mura edâ ve
teslim ettirmeye her birerleriniz kemâl-i dikkat ve sai ve ihtimam eylemeleriniz babında
divân-ı anadoludan sürüldü tahrîr ve ısdar (Boş) ile irsâl olunmuştur inşallahuteala
vusulünde gerektir ki vech-i meşrûh üzere hareket ve mazmun emr-i Ali ve mûceb
buyrulduyla amel ve hilafından hazr eyleyeler deyu 13 Muharrem 162
vusul ve kayd Fî 17 Muharrem 1162
Liva-i Karahisar-ı Sâhib der eyalet-i Anadolu taksidi evvel
Guruş
1080,5 malı imdadı hazeriye
108,5 harc-ı bab
108,5 mübaşiriye devleti aliyye
1297,5
Hurrire Fî 12 Muhârrem sene 1162
S 52 / B 196
İş bu 1162 senesine mahsuben Anadolu valisi veziri asaf nazır devletlü inayetlü
Çelik Mehmed Paşa hazretlerinin tarafı devletlerine tâyin olunan imdad-ı
hazeriyelerinin taksidi evveli Kütahya mahkemesinden ihrac olunan pusula mucebince
cümle ayan-ı vilayet ve ahali’i memleket marifetleriyle ber mutad-ı kâdim tevzi‘ ve
taksîm ve her bir kazanın âlâ vechil ta‘dil sehimlerine isabet eden defterdir ki ber vechi
ati zir olunur hurrire fî-l yevmil samin aşar min muhârrem sene 1162
302
Kaza-i Karahisar-ı Sâhib
Guruş Pare
259 13 mal-ı hazeriye
026 3 harc-ı bab
026 02 devleti mübaşiriye
311 17
Kaza-i Sandıklı
Guruş Pare
248 16 mal-ı hazeriye
025 harc-ı bab
025 devleti mübaşiriye
298
Kaza-i Şuhut
Guruş Pare
151 11 mal-ı hazeriye
15 8 harc-ı bab
15 8 devleti mübaşiriye
181 27
Kaza-i Sincanlı
Guruş Pare
108 2 mal-ı hazeriye
10 34 harc-ı bab
10 34 devleti mübaşiriye
128 70
Kaza-i Bolvadin
Guruş Pare
54 1 mal-ı hazeriye
5 17 harc-ı bab
5 17 devleti mübaşiriye
64 35
Kaza-i Hanbarçınlı
Guruş Pare
54 1 mal-ı hazeriye
5 17 harc-ı bab
5 17 devleti mübaşiriye
64 35
Kaza-i Nevahi barçınlı
Guruş Pare
54 1 mal-ı hazeriye
5 17 harc-ı bab
5 17 devleti mübaşiriye
64 35
Kaza-i Karamık
Guruş Pare
43 9 mal-ı hazeriye
4 13 harc-ı bab
4 13 devleti mübaşiriye
51 35
Kaza-i Çay
Guruş Pare
64,5 14 mal-ı hazeriye
6,5 harc-ı bab
6,5 devleti mübaşiriye
77,5
Kaza-i Çöleabat
Guruş Pare
43 9 mal-ı hazeriye
4 13 harc-ı bab
4 13 devleti mübaşiriye
51 35
Sene-i sabık üzere Abdurrrâhman paşa hazretleri gerek malı miride ve gerek
mübaşiriyelerin yed ve aherden kendi edâ eyleyip tâyin-i kazalardan ise gerektir.
S 52 / B 197
Defter oldur ki iş bu 1162 senesi mah-ı muharremü-l haramın on sekizinci günü
vuku’ bulan tevzi’in müfredat yekunudur ki ber vechi ati zikr olunur
303
Guruş
1901 Saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerinin zahire behası ve taksidi sanisi
0048,5 Mütevelli Munla Mehmedin bundan akdem olan salyaneden tevzi‘den
bâkî kalan
0366,5 Bâ defter müfredat-ı mütevellinin vilayet mesarifi
0111 Bâ defter müfredat mütevellinin saray tamiri mesarifi
0078 Mütevellinin İstanbul mesarifi
=2505
0194 Bâlı yediyle yine saray tamiri mesarifi
0005 Balıya ücret
0006 Karaman Mahallesi'nde memi oğullarına ev kirası
0534 pare 16 Saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerinin 1162 senesine mahsûb taksidi
evveli
0311 pare 17 Yine sene-i mezbure mahsûb Anadolu valisinin taksit-i evveline verilen
=3555
0125 Anadolu valisinin taksidi evveline gelinen mübaşir ağaya mübaşiriye
0050 Karahisar taksidinin mübaşiri mihridar ağaya mübaşiriye
0053,5 Avarızcı Halil ağaya ta’mir masrafı
0014,5 Saman hizmetine tâyin olunan hakim Efendinin çukadarına ücret
0400 Harcı defter Efendi hazretlerine
=4198
0100 Harcı ilam
0020 Munla Efendiye
0016 Katibiyye
0050 Hüddamiyye
0015 İhzariye
0001 Payeler
4400 Yalnız dör bin dört yüz Guruştur (bu yekun gelince cem olup tevzi
olunmak esnasında iken Yahya paşa hazretleri Karahisara teşrif
ettiklerinde bir miktar masarıf olmağla üzerine zam olunan tevzi
olunmakla bu mahale şerh verildi)
0054.5 Yahya paşa hazretleri karahisar şeriflerinde tevabı‘ına kapan temessük
masrafı
0033,5 Yeni hanın hancısının masrafı
0006 Kendi gelen oğlunun masrafı
0005,5 Naib hanı masrafı
0061 Müftü ahzının hancısının masrafı
=4560,5
304
0040 Menzilhanede dede masrafı
0273 Mütevellinin paşayı müşârun ileyh hazretlerine masraf ve vilayet masrafı
0070 Yine müşârun ileyh Yahya paşa hazretlerine verilen bargir ücreti 20
0250 Menzilci Hacı salihe ücreti için bir def‘a dâhi verilen
0023 Eynaz karyesinde zayi olan bargir kıymeti
=5216
0030 Elpirek karyesinin Yahya paşa doğucusuna verdiği
0030 Osman karyesinin doğucusuna verdikleri
0030 Sülümenli karyesinin doğucuya verdikleri
0070 BeyEfendi hazretleri Seferihisar tarafına gittikte menzili bargir kirası
=5376,5
Mahalle-i Sofular
Guruş 363
Akçe 53
Mahalle-i İmaret
Guruş 363
Akçe 53
Mahalle-i Nasari
Guruş 204
Akçe 75
Mahalle-i
Karaman
Guruş 171
Akçe 21
Mahalle-i
Camiikebir
Guruş 113,5
Akçe 40
Mahalle-i el-Hac
Mahmûd
Guruş 91
Mahalle-i Tac
Ahmet
Guruş 91
Mahalle-i
Akmescid
Guruş 91
Mahalle-i Arap
mescidi
Guruş 91
Mahalle-i Kahil
Guruş 91
Mahalle-i el-Hac
yahya
Guruş 91
Mahalle-i Burmalı
Guruş 80,5
Akçe 42
Mahalle-i Erdiç
Guruş 82
Akçe 36
Mahalle-i
Fakihpaşa
Guruş 70
Akçe 20
Mahalle-i Doğancı
Guruş 55,5
Mahalle-i Efecik
Guruş 55,5
Mahalle-i
Çavuşbaş
Guruş 55,5
Mahalle-i Kubbeli
Guruş 70
Akçe 20
Mahalle-i Munla
bahşi
Guruş 48
Mahalle-i
Karakatib
Guruş 35,5
Akçe 36
Mahalle-i el-Hac
evtal
Guruş 35,5
Akçe 36
Mahalle-i Bederek
Guruş 35,5
Akçe 36
Mahalle-i
Çavuşoğlu maa
İpek
Guruş 35,5
Akçe 36
Mahalle-i Sinan
paşa
Guruş 35,5
Akçe 36
Mahalle-i
Ekeste(Eksüte)
Guruş 35,5
Akçe 36
Mahalle-i Zâvîye
Guruş 35,5
Akçe 36
Mahalle-i
Yukarıpazar
Guruş 35,5
Akçe 36
Mahalle-i el-Hac
ismail
Guruş 27
Akçe 48
Mahalle-i Sinan
halîfe
Guruş 12
Mahalle-i Hisar
önü
Guruş 14
akçe 30
305
Ceman yekun
Karye-i İsce
Guruş 131,5
Karye-i Sülümenli
Guruş 131,5
Karye-i Kalecik-i
kebir
Guruş 131,5
Karye-i Çobanlar
Guruş 91,5
akçe 30
Karye-i Eyret
Guruş 91,5
akçe 30
Karye-i Mihail
Guruş 91,5
akçe 30
Karye-i Erkmen
Guruş 91,5
akçe 30
Karye-i
Hasçakırlar
Guruş 91,5
akçe 30
Karye-i Döger
Guruş 91,5
akçe 30
Karye-i Osman
Guruş 63
akçe 91
Karye-i Sincanlı
Guruş 63
akçe 91
Karye-i Süğlün
Guruş 63
akçe 91
Karye-i Gebeceler
Guruş 63
akçe 91
Karye-i Ayvalı
Guruş 63
akçe 91
Karye-i
Karacaviran
Guruş 63
akçe 91
Karye-i İsmail
Guruş 63
akçe 91
Karye-i Susuz
Guruş 63
akçe 91
Karye-i Corca-i
sagir
Guruş 63
akçe 91
Karye-i Anbanas
Guruş 63
akçe 91
Karye-i Salar
Guruş 63
akçe 91
Karye-i Corca-i
kebir
Guruş 63
akçe 91
Karye-i Deper
Guruş 45
akçe 53
Karye-i Karaağaç
Guruş 45
akçe 53
Karye-i Aytemur
Guruş 45
akçe 53
Karye-i Karaarslan
Guruş 45
akçe 53
Karye-i Sarık
Guruş 45
akçe 53
Karye-i Elpirek
Guruş 45
akçe 53
Karye-i Ayasini
Guruş 45
akçe 53
Karye-i Onmaz
Guruş 45
akçe 53
Karye-i Kışlacık
Guruş 34
akçe 33
Karye-i Bozüyük
Guruş 34
akçe 33
Karye-i Kozluca
Guruş 34
akçe 33
Karye-i Harmanlı
Guruş 34
akçe 33
Karye-i Halımoru
Guruş 34
akçe 33
Karye-i Büyük
Guruş 34
akçe 33
Karye-i Çavdarlı
Guruş 26
akçe 24
Karye-i Kalecik-i
sagîr
Guruş 26
akçe 24
Karye-i Belce
Guruş 26
akçe 24
Karye-i Akçain
Guruş 26
akçe 24
Karye-i Liğen
Guruş 26
akçe 24
Karye-i Bostanlı
Guruş 26
akçe 24
Karye-i
Gazimürsel
Guruş 26
akçe 24
Karye-i Bayat
Guruş 16,5
akçe 30
Karye-i Çebni
Guruş 16,5
akçe 30
Karye-i Dinar
Guruş 16,5
akçe 30
Karye-i Tekeler
Guruş 16,5
akçe 30
Karye-i Çıkrık
Guruş 16,5
akçe 30
Karye-i Kunduzlu
Guruş 16,5
akçe 30
Karye-i Kınık
Guruş 16,5
akçe 30
Karye-i Yukarı
tandırı
Guruş 16,5
akçe 30
Karye-i Aşkale Karye-i Matlab Karye-i Sibsin Karye-i Kumartaş Karye-i Çalışlar
306
Guruş 16,5
akçe 30
Guruş 16,5
akçe 30
Guruş 16,5
akçe 30
Guruş 16,5
akçe 30
Guruş 11,5
akçe 35
Karye-i Hacıbeyli
Guruş 11,5
akçe 35
Karye-i Bayat
Guruş 11,5
akçe 35
Karye-i Ulumurad
Guruş 11,5
akçe 35
Karye-i Feleli
Guruş 11,5
akçe 35
Karye-i Aşağı
tandırı
Guruş 11,5
akçe 35
Karye-i Doğanlar
Guruş 11,5
akçe 35
Karye-i Eymir
Guruş 11,5
akçe 35
Karye-i Ulucak
Guruş 11,5
akçe 35
Karye-i
Emirsultan
Guruş 11,5
akçe 35
Karye-i Köprülü
Guruş 8
akçe 4
Karye-i Kulatay
Guruş 8
akçe 4
Karye-i Haranbalı
Guruş 8
akçe 4
Karye-i Aksaz
Guruş 8
akçe 4
Karye-i Manastır
Guruş 8
akçe 4
Karye-i Çobanlıca
Guruş 2
Ceman yekun Guruş (yazılmamış)
S 53 / B 198
Hacı İsmail beyin kethüdayerlik mektubudur.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
İzzetlü faziletlü Efendi hazretlerinin meclisi şeriflerine derir ve daveti safiyat ve
arz-ı teslimat afiyat-ı ittihafıyla inha olunur ki hâlâ taht-ı hükûmet şi‘arınızda vâki
Karahisar-ı Sâhib ve Sincanlı ve Çölabat ve Nevahi’ Barçınlı ve Karamık ve tevabı‘
nevahisinde sâkin ve mütemekkin olan altı bölüğü yoldaşlarının üzerlerine zâbıt ve
kethüdayeri nasb ve tâyin olunma mutad-ı kâdim olmağla ebna’i sipahiyandan ellinci
bölükte yevmi 12 akçe ulufeye mutasârrıf olan kıdvetü-l emâsil ve-l akran İsmail Ahmet
karahisar zîde kadrehu ocağın kadimi emektarlarından olup ber vecihle mahal ve
müstehak olduğundan naşi kethüdayerlik mücedded ita ve iş bu mektub tahrîr ve irsâl
olunmuştur inşallahuteala vusulünde gerektir ki muma ileyhayı hidmeti merkumede
istihdam ve kethüdayerlik emurunuda müracaat muma ileyh ettirdesiz ve siz ki ol
havalilerde sâkin ve mütemekkin olan 6 bölük yoldaşlarsız muma ileyha üzerlerinize
zâbıt ve kethüdayerleri bilip zûhur eden daʻvâ ve niza‘larınızı muma ileyhin ma‘rîfeti
ve ma‘rîfet-i şer‘le görüp şeriat-ı garraya kemâl-i itaat ve muma ileyhime inkiyat üzere
olasız ve sen ki kethüdayeri zîde kadrehusun ol caniblerde sâkin ve mütemekkin olan 6
bölük yoldaşlarından sahihü-l esami sipah olanları ve sipahzade ve tekaüdleri gerektir ki
bundan akdem şeref sudur olan ferman vacibü-l etba ve lazımü-l imtisalimin itaat
makrun üzere hükkâm eline verilmeyip tehmi şer‘iyye ile mütehhim olanları bi-l
307
muhtezayı şer‘-kadim zabıtı marifetiyle cezayı şeriyyeleri tertib olunup sipah olmayıp
reaya mekulesinden olanlara kat‘an sâhib çıkılmayıp sadır olan ferman-ı Ali mucebince
amel ve hareket ve hilafından tevkir ve mücanebet idüp mucib mektub ile amel olasız
bâkî’i hemişe der secade şer‘iyyet daim mal tahriren fî evasıt muharremü-l haram li
sene isneyn ve sadis ve miete ve elf
Vasale ileyna kayıd Fî 5 Safer sene 1162
Altı ocak ağaları imzaları mümzadır
S 53 / B 199
Müteveffa acem Oruc’un hülasa’i defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından El-Hac Yahya Mahallesi
sükkanından iken bundan akdem vefat eden Acem Oruç bin Abdullah nâm
müteveffanın veraseti zevce’i menkuhe’i metrukeleri Hatice ve Gülsüm nâm Hatunlar
ile sulbiye sagire kızı hanifeye münhasır olduğu mütehakkık olduktan sonra sagîr
mezburun müteveffayı mezburdan ırs-i şer‘le isabet ve intikal eden envalini zabt ve
rabta bundan akdem tarafı şer‘den vâsi nasb olunan acem veli bin veli nâm kimesnenin
emûr-u vasiyette ihmal ve tekamülü sebebiyle hiyanet ve sekamın zâhir ve hüsnü
ihtiyarıyla vesayetten kasr-ı yed ve fariğ olmağla erbab-ı istihkaktan yerine bâ hücceti
şer‘iyye vâsi nasb olunan acem Hasan bin Mehmed nâm kimesne marifetiyle vâsi
sabık velinin kabz eylediği kassam defterinin hesabını görüldükte mezbûr Acem Hasan
yedine verilen hülasa defteridir ki ber vechi ati zikr olunur hurrire fî gurre-i muhârrem
li sene isneyn ve sittin ve miete ve elf
Kassam defterinde tahrîr olunan ihracattan sonra Sahihu-l baki li-t taksim beyne-
l verese Guruş 2795 (Yalnız ikibin yediyüz doksanbeş guruşdur)
Mine’l-ihracat
Defteri kassam
sehevi
Guruş 225
Bostanlı
karyesinin ispat
eylediği deyn
Guruş 20
Karamık
kazasında olan
hınta noksan
Guruş 68,5
Vâsi sabık velinin
bâ defter müfredat
masrafı
Guruş 249
Küçük İbrâhîme
verdiği akçe fayizi
Guruş 6
Helak olan koyun
zararı
Guruş 200
Ve siyanet hücceti
harcına acem
velinin verdiği
Guruş 35
Acem veliye ücret
ve siyanet
Guruş 60
Acem Hasana
verilen ve siyanet
ve nafaka
hüccetleri harcı
Guruş 40
Emniyye ve
çukadariye ve
hüddamiyye ve
ihzariye
Guruş 6.5
308
Ceman yekun Guruş 910
Balâda tahrîr olunan 2795 Guruştan 910 Guruş masarıf ihrac olunduktan sonra
bâkî kalan 1885 bu Meblağdan dâhi zevcelerinin semeni hisselerine isabet eden 235
Guruş 25 pare ba‘de-l ihraç sagire-i mezbure hanifeye bâkî kalan Guruş 1649
Sagire-i mezbure hisseye isabet hissesi mukâbelesinde acem velinin Hasana
teslim eylediği meblâğı beyan eder
0633 derunu defteri kasamda tahsili iktiza eden bâkî’i zemimden semen ihraç
olunduktan sonra sagireye bâkî kalandır
1016 vâsi sabık velinin sagirenin hissesi için teslim eylediği meblâğdır
1249
Zamim nasda tahsili iktiza eden ceman yekun Guruş 776
Guruş rub’
112 Zevci mezbûr hisseye gerek mehir ve gerek semen için mukaddem
velinin teslim eylediği
038 3 Hasan yediyle zimmetden tâhsil olunacak
150
Zevce-i mezbure haticenin gerek mehri ve gerek semeni hissesi için iktiza eden
Guruş 143,5
Guruş
60.5 Mukaddem (Silik)
61 Hasan iktiza iden
22.5 Vâlâdan iktiza iden
143.5
S 54 / B 200
Vech-i tahrîr-i huruf budur ki
İş bu 1162 senesine mahsûb bâ ferman-ı Ali tarafı veliyyü’l enam Karahisar-ı
Sâhib sancağı kazalarında tahsis kılınan imdad-ı hazeriyenin taksidi evveli olmak üzere
nefsi Karahisar kazasına livayı mezkur mahkemesinden verilen mahdum pusula
mucebince isabet eden meblâğı kaza-i mezbûr ahalileri edâ ve teslim hazine-i hazreti
veliyyü’l enam etmeleriyle yedlerine iş bu halas tezkeresi verilmiştir Fî Muharrem sene
1162
El-fakir Ali kethüda vali’i Karahisar-ı Sâhib
309
S 54 / B 201
Vech-i tahrîr-i huruf budur ki
İş bu 1162 senesine mahsûb bâ ferman-ı âli Kütahya eyaletinden tahsis ve tâyin
buyurulan hazeriyenin taksidi evveli olmak üzere Kütahya mahkemesinden verilen
mahdum pusula mucebince Karahisar-ı Sâhib kazasından tahsili lâzım gelen 311 Guruş
17 pare me'mur sim hasebiyle tamamen ahz u kabz olunup kazaen mezbûr ahalileri
yedlerine iş bu halas tezkeresi verilmiştir
Fî 19 Muharrem sene 1162
El-fakir Hacı Mehmed serbuyan vali-i Anadolu
S 54 / B 202
Sabık müftü Efendinin icla fermanıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Kıdvetü-l kuzât ve-l hükkâm madenü-l fezail ve-l kelâm Antalya kadısı ve
Karahisar-ı Sâhib kadısı naibi zîde fazlehuma tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olucak malum
ola ki sen ki Karahisar-ı Sâhib kazası naibi mevlânâ Hasan zîde i’lmehusun sitte-i
saadetime mektub gönderip yedine Karahisar-ı Sâhib kazasında sabıkan müftü olan
Ahmet Efendi demekle maruf kimesne emûr-u nas’a karışıp mürekkip ve mürteşi ve
dört beş seneden beri ayanlık iddiasıyla fukarayı rencide ve hilâf-ı şer‘ tacizden hali
olmadığından bundan akdem ahaliden bazıları der aliyeme gelip kendisinden teşki
eylediklerinden müftü mezbûr fetevadan hicr ve yerine ulemadan nalbant zade eş-Şeyh
Abdullah zîde i’lmehu kazayı mezbûr müftü nasb ve tayin ve müftüyü sabık dâhi
vilayetine gitmek üzere tenbihe ekid olunmak babında sana hitaben sudur eden mektub
şeyhü-l islamiye imtisalen mefhumu kendüye tefhim ve tenbih ekid olundukta kemali
haşunet ve adem itaatinden naşi vilayetine gitmeyip Medine-i Karahisar-ı Sâhib
kazasına birkaç saat mesafe Sincanlı nahiyesinde olan Saraycık karyesinde vâki
çiftliğine varıp onda mekit ve ihtilal nizam-ı memlekete bais olmağla müftü mezbûr
çiftliğin merkumda mekes etmek lâzım gelirse karye'i mezbûrun nizamı muhtel olacağı
zâhir olmağla siyanete lil fukara müftü mezbûr Ahmet çavuş mübaşeretiyle nefi ve
vatan asliyesi olan antalyaya icla olunmak için emr-i şerifim sudurunu a‘lemü-l ulemail
el-mütebahhirin (Silik) efzalül fuzalail el-müteverri‘in bi-l fiil şeyhül İslam ve müfti‘il
enam olan mevlânâ Mehmed esat edammallahuteala fezaile işaret etmeleriyle mevlânâ
müşârun ileyhin işaretleri mucebince amel olunmak babında fermanı alişanım sadır
olmuştur buyurdum ki dergâh-ı muallam çavuşlarından kıdvetü-l emâsil ve-l akran el-
310
Hac Hüseyin çavuş zîde kadrehu vusul buldukta bu babta sadır olan fermanı celilül
kadirim ve mevlanayı müşârun ileyhin işaretleri mucebince amel dâhi sen ki Karahisar-ı
Sâhib naibi mevlânâ muma ileyhsin müftü mezbûr Ahmeti tâyin olunan çavuş muma
ileyh mübaşeretiyle antalyaya irsâl ve senki Antalya kadısı mevlanayı muma ileyhsin
vusulünde mezkuru antalyada ikamet ettirip ahar mahalle tecavüzüne ruhsat ve cevaz
göstermekten tevkî‘ ve mücabenet edesin şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın
tahriren fî evâhir şehri muharremü-l haram li sene isni ve sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 54 / B 203
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Sinan paşa Mahallesi'nde vâki cami’i
şerifte yevmi 6 akçe vazife ile hatîb olan Mûsa halîfe terki hizmet olunduğundan
ma‘ada diyar-ı aherde sâkin olup ol vecihle biri hali ve muattal kalmağla ref olunup bir
sene ashab-ı hayrattan Ahmet ağanın müceddeden bina eylediği medresenin müderrisi
olan erbab-ı esmifaftan iş bu rafi tevkî‘ refî‘‘ü-l şan hakani Mustafa halîfe ber vechle
layık ve mahal ve müstehak olmağın tevcih olunup yedine berât-ı şerifim verilmek
babında naib mevlânâ Hasan zîde ilmehu arzuhaline sadaka idüp bu berât-ı hümâyun
senin tasarrufuna verdim ve buyurdum ki ba‘de-l yevm merkûm Mustafa halîfe varıp
zikr olunan camii şerifte ref‘ olunan mezburun yerine hatîb olup hizmet lazımesin mer‘i
ve mudi’ kıldıktan sonra yevmi 6 akçe vazifesi ile mutasârrıf olup vakfın ruhu ve
devamı ömr ve devleti için duaya müdâvemet göstere ol babta ref‘ olunan mezbûr Mûsa
ve tarafı kazadan bir ferd mani ve müzahım olmaya hasılı dahil ve taaruz kılmayalar
şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî evsıt saferü-l hayr li sene isneyn ve
sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 54 / B 204
Muhtesib temessüküdür.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Vech-i tahrîr-i huruf budur ki
Hâlâ ber vechi mutasârrıf olduğumuz nefsi Karahisar-ı Sâhib ihtisab ev tevabı‘ı
mukata‘ası iş bu 1162 senesinin martı ibtidasından şubatı gayetine gelince vâki olacak
aşar-ı şer‘iyye ve rusumu örfiyye ve bad-ı hava deyun ve kaçkun ve kul ve cariyemiz
dükkân ev rusumu urusana ve beytü-l male ve hassa ve mal gaib ve mal mevkut ve min
küllül vücuh serbesiyet bir sene tamamına değin dek zabt etmek üzere iş bu derende-i
311
huruf el-Hac Osman ağaya 2000 Guruşa iltizam olduğu deruhte ve iltizamı kabûl
etmekle gerektir ki seneyi sabıkalarda yer ne minval üzere zabt ve rabt olunagelmiş ise
seneyi mezburada dâhi ber vech-i meşrûh ağayı merkûm zabt ve rabt idüp tarafımızdan
ve taraf-ı aherden ber ferd müdahale eylemeyeler deyu zabtı için iş bu temüssük verildi
Fî Muharrem 1162
El-fakir Hacı Mustafa ser bevvâbin dergâh-ı âli halâ
S 54 / B 205
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Kubbeli Mahallesi sükkanından iken
bundan akdem Şuhut kasabasından es-Seyyid el-Hac Alinin hanesinde bargir depip fevt
olan Süleyman bin Halil Beşe nâm müteveffanın veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi
ismihan binti Şaban nâm hâtun ile sulbiye kebire kızları Aişe ve Ümmühaniye ve li
ebeveyn emmisi hatîb Munla Veli bin Mustafa halîfe nâm kimesnelere münhasır
olduğu zâhir ve mütehakkık olduktan sonra mezburat ismihan ve Aişe ve Ümmühani
taraflarından ibra‘i atil beyanı ikrar ve ita‘i hüccete vekîl olup bî mâ hüve nehci-l subut
şer‘an vekaleti sabit ve subut vekaletine hükm-ü şer‘i la hâk olan merkûm Munla veli
Mustafa halîfe meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde iş bu bâ‘isü hâze-l kitâb Ömer ve
karındaşı Ahmet ve el-Hac İsmail Ağa bin el-Hac Hüseyin nâm kimesneler
mahzarlarında bi-l asale ve bi-l vekâle ikrar-ı tam takrîr-i kelâm edip tarih-i kitabtan 15
gün mukaddem merkumlar murisimiz müteveffayı ücret ile tutup maa Şuhut kasabası
kurâlarına götürmüşler idi kasabayı mezbureye gelip merkûm es-Seyyid el-Hac Alinin
odasına misafir olduklarında kendi bargirini ehun koyayım derken bir takrib ile elinden
kurtulup murisimiz merkûm Süleymanın alnını depüp ol darbtan müteessir fevt
olmuştur el-haletü hazihi müteveffayı mezburun dem ve diyetini müteallıka ammeyi
davayı ve mutalebat ve kaffe’i eyman ve muhasamattan merkûm el-Hac Ömerin ve
Ahmetin ve El-Hac İsmail ağanın ve gaib anil meclîs merkûm es-Seyyid Ali nin
zimmetlerini ibra‘ i amm ve rafi‘ü-l hisam birle ibra‘ ve iskat eyledik murisimiz
müteveffayı mezburun dem ve diyetine müteallıka eğer bizlerden asale ve vekalete
daʻvâ ve niza zûhur ve sudur ederse ledil hükkâmü-l kirâm mesmu‘a olmasın dediler
dedikte gıbbe-t tâstîki-ş şer‘i mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil sabi aşar min
şehri rebi‘ü-l evvel li sene isneyn ve selaseyn ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Fahru-l akran suhar zade Ali Ağa
El-Hac İsa zade El-Hac İbrâhîm Ağa
312
Hor zade El-Hac Mustafa Ağa
Kundakçı zade El-Hac İbrâhîm Ağa
Çorzeli zade İsmail Ağa
Sarıklı munla Mehmed halîfe
Kasab Hasan oğlu ivaz
Ser muhzıran İbrâhîm
S 55 / B 206
Suhizade bey ilha mektubudur.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Şeri‘at şi‘ar Karahisar-ı Sâhib kadısı Efendi zîde fazlehu bâ‘de-s selam inha
olnur ki zir hükümetinizde vâki serdar olan kıdvatü-l emâsil ve-l akran elli dört
cemaatinin Ali Ağa zîde kadrehuya serdarlığı kemâkan ibka ve mukırr olunmağın iş bu
mektub tahrîr ve irsâl olunmuştur inşallahuteala vusulünde gerektir ki merkûm serdarlık
emurunda kıyam ve istihdam eyleyib aharı müdahale ettirmeyesiz ve ol tarafta olan
yeniçeri ve cebeci ve topcu ve top arabacısı ve kuloğulları ve gılman-ı acem mezbûru
üzerlerine kemafil evvel serdar ve zâbıt bilip sözünden dışarı ve re’yinden haric vâzi‘ ve
harekette bulunmayıp itaat ve ınkıyat üzere olalar ve tavayıf-ı mezburundan hâlâ varis-i
maruf fevt olanların muhâllefat ev metrukatların mezbûr ahz ve zabt ettirip ma‘rîfet-i
şer‘le sûk-ı sultanide füruht ve hasıl olan nukudu mümza ve mahdum müfredat
defterleriyle canibi beytü-l mala irsâl ve ibsal ettirdesiz ve sen ki serdarsın mukim ve
misafir zûhur eden erazil ve eşkiyanın zabt ve rabtlarıyla sükkan-ı vilayetin ecli min
verasetlerine bâ‘is ve hizmet müstahsibine vücuda getirmek müceddet sa‘i olup hilâf-ı
şer‘ şerîf ve mugayir kanun ve emr-i münif bir fert vâzi‘ ve hareketten bî gayet zarar ve
muhanebet eyleyib mevcut mektub ile amel olasın tahriren fî evâhir şehri rebi‘ü-l
evvel li sene isneyn ve sittin ve miete ve elf
El-Hac Hasan Ağa’i yeniçeriyan dergâh-ı âli
Vasale ileyna kayıd gurre’i Rebi‘ü-l ahir
S 55 / B 207
Kalecik karyesinin fermanıdır
Kıdvetü-l kuzât ve-l hükkâm madenü-l fezail ve-l kelâm mevlânâ Karahisar-ı
Sâhib kadısı zîde fazlehu tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olucak malum ola ki kaza-i
mezburada vâki divanı Mehmed Efendi kuddise sürruhul aziz evkafının meşrutiyet
üzere mütevellisi olan kıdvetü-l sulhan el-salikin eş-Şeyh El-Hac Mustafa zîde
sallahullah an hümayun memhuran arz-u hal idüp muma ileyhin evkâf-ı karyelerinden
313
kaza-i mezburada vâki el-yevm bir adet hane avarız ile mukâyyid olan kara Arslan
karyesinden ma‘ada hane-i avarızları merfu‘ ve mâ‘fu olup kadimden bir serbesiyetine
riayet oluna gelen kalecik kebir ve sagîr karyelerinden bu ana dek tekali-f şakka
mutalebesi mesbuk değil iken kaza-i mezkûr ayanları vilayet zahire behası ve menzil ve
vilayet masarıfı nâmı ve sair vecihler ile üzerlerine bila emr-i âli mugayir-i kâdim enva‘
tekalif-i şakka hissesi tarh ve tahmil ve cebren ve kahren beher sene altışar yedişer yüz
guruşları ahz ve tâhsil idüp ahalisinin perakendeliklerine maddi ve vakf-ı şerifin
harabına müdi olmalarıyla karyenin mezkûr beyni aziz müşârun ileyhin evkâf-ı şerifesi
mülhakatından olup hane-i avarızda dareste olduklarına binaen mugayir-i kâdim tekalif-
i şakka mukabelesiyle ahalileri rencide olunmayıp fuzuli oldukları akçe ba‘de-l tahkikiş
şer‘i istirdat olunmak üzere emri şerifim verilmek ricasına sen ki mütevelli merkûm
zîde salahasın arz eylediğin ecilden hazine-i amiremde mahfuz olan mevkufat
defterlerine nazar olundukta Karahisar-ı Sâhib kazasına tabi Kalecik-i kebir karyesinin
4 adet ve Kalecik-i sagîr karyesinin yarım avarız haneleri 1059 tarihinde def olunduğu
mukâyyid olup ve bu vecihle tekalif-ı şakka mutalebesiyle rencide olunmaları için 131
senesinde emr-i şerîf verildiği ve bu mekule hane avarızdan vareste olan kurâdan emr-i
şerifimle varid olan tekaliften ma‘ada avarız mutalebesi iktiza etmediği divân-ı
hümayunumdan ve karyeten mezbureteyn Mevlevihane ve vakfı olduğu defterhae-i
amiremden dâhi dergâh olunduğun evamir-i aliyem ile varid olan tekaliften ma‘ada bila
ferman tekalif mutalebesiyle reayaya vakf-ı Şerife rencide edilmemek üzere emr-i
şerifim verilmek babında iftiharü-l ümera‘i-l ekabir bî-l fiil baş defterdarım Mehmed
dame uluvvuhu telhis etmekle imdi telhisi mucebince amel olunmak babında ferman-ı
alişanım sadır olmuştur buyurdumki hükm-ü şerifim vardıkta bu babta sadır olan emir
üzere amel idüp göresin ilam olunduğu üzere ise o takrirce karyeteyn mezbureteyn
ahalileri evamir-i amirem ile varid olan tekalifleri edâ eylediklerinden sonra hilâf-ı şer‘
şerîf ve bîla ferman tekalif-i şakka mutalebesiyle reayayı vakf-ı şerifi rencide ve remide
ettirmeyesin şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın tahriren fî yevmil ışrin Rebi‘ü-l
ahir li sene ehadi ve sittin ve miete ve elf
Vasale ileyna kayıd 27 Rebi‘ül evvel 1162
Be-makam kostantinîyye
S 55 / B 208
Patrik fermanıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
314
İstanbul ve tevabı‘ı Ermeniyan patriki İkob nâm rahib divân-ı hümayunuma
memhuran arzuhal idüp patrikliğine dahil murahhaslıklarda Ankara ve tevabı‘ı Ermeni
murahhasalığı ittihasın rahib üzerinde iken mesfun hastalık arz olmak hasebiyle
murahhasılık mezbureden kifayed ve mahal ve müstehak talibi def olmayıp hali ve
muattal olunduğundan müstehak talib zûhur edinceğe değin bî tariki-l mesfur tarafeyn
zabt olunmak üzere berât verilmeyib bu def‘a ruhban taifesinden murahhasalık
mezkureyi zabt ve rabta kâdir her vecihle mahal ve müstehak iş bu Darende‘i fermanı
hümâyun kivork nâm rahib talib ve reaya taraflarından dâhi murahhasa tâyin olunmasın
muhzır bile inha ve istirham etmeleriyle mukaddema verilen nizamlarına mugayir
hareket etmemek ve reayayı ermeniyan ayini ahar melukten hıfz ve himayet eyleyip
kilise ve manastırlarında ayin icra ettirilmemek üzere adet-i peşkeşin ber vech-i nakdi
teslim-i hazine-i amirem etmek şartıyla murahhasalık mezkûr bî tarik mesfurun
ferağından reayanın matlubları üzere mesfur kivork rahibe tevcih ve şurutuyla yedine
beratı alişan verilmek babında inayet rica ve İstanbul ermeniyanı patrikliğine dahil olan
murahhasalıklardan 5500 akçe mirî peşkeşin olan Ankara ve tevabı‘ı murahhasalığı zabt
ve rabta kâdir kivork nâm rahibe tevcih ve şurut mer‘iyyesi üzere zabtı için yedine
berât-ı şerîf verilmek ricasıyla istid‘ayı inayet etmeğin hazine-i amiremde mahfuz olan
piskopos mukata‘ası defterlerine nazar olundukta kefere-i ermeniyan Ankara ve tevabı‘ı
murahhasalığı İstanbul ermeni patriki iltizamına dahil olup 5500 akçe mirî peşkeş ile
etnas-ı rahib üzerine iken mesfur etnas alil olmağla keyfiyet idüp ve talibi aharı zûhur
eylediğinden talibi zûhur edinceye dek patrik musfur tarafından zabt olunmak üzere
mirî peşkeşin teslimi hazine idüp telhisi sadır olan ferman-ı alim mucebince 1159 senesi
recebi şerifin gurresi günü tarihiyle patrik mesfur tarafına berât verildiği derkenar
olmağla kadimi peşkeşine 500 akçe zam ve 6000 akçe peşkeşin teslimi hazine-i amirem
eylemek şartıyla murahhasalık mezbûr mesfur kirdan rahibe beratı verilmek babında
iftiharü-l ümera‘i ve-l ekabir bir fiil baş defterdarım Mehmed dame uluvvuhu telhis
etmeğin telhisim mucebince la hâk olunmak babında ferman-ı alişanım sadır olmak
adet-i peşkeşid için lazım gelen meblâğ-ı mezbur 6000 akçeyi ber vechi nakt teslim
hazine-i amirem eylediğini suret-i rüznamce hümayunum verilmeğin mucebince tevcih
idüp 1160 senesi ramazan-ı şerifin 17. gününden bu beratı hümâyun izzet mekurunu
verdim ve buyurdum ki mesfur kivork rahib varıp vech-i meşrûh üzere zikr olunan
vilayet-i Ankara ve tevabı‘ında kivork ermeniyan taifesi üzerlerine kadimden olageldiği
adat ve kanun ve yemini azliyelerin muktezasınca murafa‘a olup murahhasalığına tabi
315
yerlerde taife‘i ermeniyanın ulusu ve kecisi mesfur kivork rahib üzerlerine murahhasa
bilip eyinlerine müteallık emurlarında doğru sözünden tecavüz eylemeyeler ve
murahhasalığına tabi yerlerde azl ve nasba müstehak olan papasları rahib mesfur
ayinlerin üzere azl ve yerlerin ahara verdiğin hilâf-ı mutad-ı kâdim müdahale olunmayıp
ve rahib mesfurun marifeti ve vaziyeti yoğken bazı kurâ papasları ayinlerine muhalif
nikah caiz olmayan kefereye nikah eylemeyeler ve bir zimmiye avrat ondan kaçsa veya
bir zimmi avrat boşamalu veyahut almalı olsa aralarına rahib mesfur vekillerinden gayrı
kimesne girmeye ve karışmaya ve akd-ı nikah ve fesh-i nikah ve münazafih olan iki
zimmi beyinlerin rızalarıyla ıslaha ve iktiza idüp ayinleri üzere kiliselerinde yemin
verdikte hilafı mutad-ı kâdim müdahale ve tecrim ve tefrim ettirilmeyip ve
murahhasalığına tabi yerlerde mürd olan karabaşların ve papasların kain beyt tabir
olunur keşiş avratların mutadı kâdim üzere patrike ait metrukatların murahhasa-i mesfur
patrik tarafından mirî için ahz ve kabz eyledikte hilâf-ı mutad ve kadimi beytü-l mal ve
kassam adamları vesair ehl-i örf taifesi taraflarından müdahale ve muhalefet olunmayıp
ve mürd olan ermeni papasları ve karabaşları kain beyt tabir olunur keşiş evratların
vesair ermeni zimmilerinin kendi emini atılaları üzere kiliseleri fukarasına ve patrike ve
murahhasaya her ne vasiyet ederler ise makbul olup ermeni şahitleriyle şer‘an istima‘
oluna ve ermeni ruhbanlarından bazılarının kilise ve manastırları yoğken mahalle be
mahalle gezip fesad-ı bais olanları rahib mesfur ebinleri üzere tedip ve men olunup ve
kadimden kendi ayinleri üzere kiliselerine müteallık bağ ve bahçe ve çiftlik ve çayır ve
tarla ve değirmen ve ayazma ve panayırlarına ve manastırlarına ve buyut ve dükkaneyn
ve sair bunun emsali kiliseye vakf olan eşya ve davarların bundan evvel murahhasa
olanlar tevcihiyle zabt ve mutasârrıf ola gelmişler ise mesfur kivork nâm rahib dâhi ol
vecihle zabt ve rabt idüp taraf-ı aherden hiç ferd vicahen minel vucuh mani ve mürahım
olup dahil ve taarruz etmeyeler şöyle bileler alamet-i şerife itimat kılalar tahriren fî
yevmil tasi‘ aşar Ramazan li sene sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 55 / B 209
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Ekeste(Eksüte) Mahallesi
sükkanından Halil bin Hasan nâm kimesne meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde iş bu
üvey validesi Ümmühan binti Ali nâm Hatun mahzarında üzerine daʻvâ ve takrîr-i
kelam edip babam merkum Hasan tarih-i kitabtan on bir sene mukaddem fevt oldukta
veraseti bana ve zevcesi mezbure Ümmühaniye ve li ebeveyn karındaşım İvaz’a ve
316
liebb karındaşlarım Mehmed ve Mustafa ‘ya ve kız karındaşım raziyye münhasır
olduktan sonra terekesi beynimizde iktisam eylediğimizde karındaşım mezbûr İvaz
diyar-ı aharda bulunmakla hissesine isabet eden 99 Guruş hakkı mezbûr Ümmühan
Hatunda kalmıştı badehu karındaşım mezbûr İvaz acem diyarında ser yerde fevt olup
veraseti bana intikal etmekle su'âl olunup zimmetinde olan meblâğ-ı mezbûr bana
alıvirilmesi matlubumdur dedikte gıbbe-s su’âl mezbûr Ümmühan hâtun cevabında
eğerce gaib mezbûr ol miktar hisseye isabet etmiştir lâkin müdde‘i mezbûr karındaşı
mezburun fevtinden bir sene sonra bana gelip karındaşım ivaz babamdan 8 sene
mukaddem fevt oldu deyu ikrar ve itiraf idüp hissesi cümle varislerine taksîm ve
kendüne 24 Guruş hisse verip mirasa müteallıka amme’i davadan zimmetimi ibra‘
eyledi deyu defala cevab verilecek gıbbe-s su’âl ve-l inkâr mezbûr Ümmühan
Hatundan def‘i meşrûhası mübeyyîn beyyine taleb olundukta minel udul munla
Mehmed bin himmet Efendi ve Mûsa bin Mûsa ve İsmail Beşe bin Osman ve Seyyid
Receb Beşe bin Mustafa nâm kimesneler li ecli-ş şehade meclis-i şer‘e hazıran olup
istişhad olunduklarında fî-l hakika merkûm karındaşı merkûm ivazın babasının
fevtinden 8 sene mukaddem davasını ikrar idüp ve hissesine isabet eden 24 Guruş
hissesi mezbûr Ümmühan yedinden ahz u kabz idüp mirasa müteallıka amme-i davadan
zimmetinde ibra‘ eyledi biz bu hususa ber vech üzere şahitleriz ve şehadet dahi ederiz
diye her birerleri edayı şehadet-i şer‘iyye eylediklerinde gıbbe reaya şerait-i kabûlü
şehadetleri şahadetleri makbule olmağın mucebince müdde‘i mezbûr bî vech-i şer‘i
mezbûr ümmühaniye muarazadan men verile mâ vâki bî-t taleb ketb olundu fî-l yevmil
rabi aşar min rebi‘ü-l ahir li sene isni ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Sabıkan kethüdayeri Hüseyin Ağa
Savcı zade Ali ağa
Halik oğlu Süleyman Beşe bin Mehmed bey
Ser muhzıran İbrâhîm bey
Ve gayruhûm
Minel huzzâr
S 56 / B 210
Çatalın af fermanıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Kıdvetü-l nevvabü-l müteşşerri‘in Karahisar-ı Sâhib kazasında naib-i şer‘i olan
mevlânâ zîde ilmehü ve kıdvetü-l emâsil ve-l akran kazayı mezburda yeniçeri serdarı
317
(Boş) zîde kadrehu ve kıdvetü-l ifad ve-l müstahfizin Karahisar-ı Sâhib kalesi dizdarı
(Boş) zîde hâfizü-l tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olucak malum ola ki sen ki Karahisar-ı
Sâhib kadısı naibi mevlânâ Hasan zîde ilmehusun sitte-i saadetime mektub gönderip
karahisar-ı sâhib kazası sakînelerinden Sabia binti Hacı Mustafa nâm hâtun meclis-i
şer‘e varıp kaza'i mezbûr sükkanından ve yeniçeri zümresinden çapakçı oğlu Mehmed
ve Mihailli oğlu Mustafa ve kasap Halil karındaşı kara Mustafa ve acem Hacı Ali ve
firar eden çatal nâm kimesne birkaç seneden beri itaat emr-i Ali etmeyip me'mur
oldukları seferi hümayunuma gitmediklerinden ma‘ada sairlerinin dâhi gitmemelerine
bais ve her birleri onar ve onbeşer hademe ve avaneleriyle kurânın emval ve eşyalarını
nehb ve garad ve nice dürlü hakarete cesaret ve hevalarına tabi eşkiyalara istinadıyla
bazı mahallerde bayrak küşadıyla tecmia şuru etmeleriyle keyfiyetleri bundan akdem
dergâh-ı âliyeme ilam olundukta salifü-z zikr şakileri mahbus oldukları mahalde ocak
tarafından tâyin olunan çavuş marifetiyle cezayı sezaları tertib olunmak için düstur-u
mükerrem müşir-i müfahham nizamü-l alem vezirim İbrâhîm paşa edammallahuteala
iclalehunun dergâh-ı muallam yeniçerileri ağalığı ve katında tarafından verilen mühürlü
mektubu mucebince mezkurun çubukçu oğlu Mehmed ve Mihailli oğlu Mustafa ve
acem oğlu mezbura sabianın oğulları kebir oğulları kasab Halîl ve kara Mustafa nâm
beş nefer şakilerin cezayı sezaları tertib ve şuru mazaratları ilam olunup lâkin mezburun
oğlu merkûm çatal zikr olunan tehmet ile mütem olmayıp ol vakitten beri diyar-ı aharda
olmağla mezbûr dâhi pir ve ihtiyar ve ahvali perişan olup oğlu gaib mezbûr Çatalın
ahvali bî garz müsliminden ba‘de-l istihbar cürm-ü akd olunmak için dergâh-ı âliyeye
ilam edilir deyu el-Hac ve mezbûr Çatalın keyfiyet ahvali Medine-i mezburenin alî ve
sulhu vesair vukufu tami olan sekat sahihatü-l kelimat cem gafir ve cem kesirden tefhis
ve su'âl olundukta mezbûr Çatalın bu ana gelince katlini icab eder töhmetleriyle
müddehim olduğu meşhud ve malumumuz değildir deyu meclis-i şer‘e âlâ tariki-ş
şehade haber vermeleriyle ol babta hükm-ü hümayunum verilmek ricasına vâki hali bî-l
iltimas sen arz ve Diyarbekir valisi düsturu-l mükerrem müşirü-l müfahham nizamü-l
alem vezirim Yahya Paşa edammallahuteala iclalehu ve emirü-l ümera‘i-l kirâm
karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıfı Abdurrrâhman paşa damet mealiye dâhi
mektublarıyla inha ve Karahisar-ı Sâhib kazası sakînlerinden balada mesturu-l esam
olan altı nefer şakilerin cezaları tertibi için 1159 senesi evasıt Şevvâli tarihi ile emr-i
şerifim sadır ve icrayı emr-i şerîf olundukta ol vakitte şaki mezburları refiki olan Çatal
nâm kimesne gaib olmağla ahz olunup bu def‘a mezbûr Çatalın cürmü af olunmasını
318
validesi mezbure istid‘ayı inayet eylediği sen ki naib muma ileyhsin arz eylediğin
iftiharu-l ümera‘i vel ekabir bî-l fiil dergâh-ı muallam yeniçerileri ağası olan el-Hac
Hasan Ağa dame uluvvuhu ilam etmeğin ilam mucebince fî mâ bâ‘de kendü halinde
olup hilâf-ı zûhur ederse cezası tertib olunmak babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur
buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta sadır olan ferman-ı celilü-l kadirim ve ağayı
muma ileyhin ilamı mucebince fî mâ bâ‘de kendi halinde olup hilâf-ı zûhur ederse
cezası tertib olunmağın meşrutuyla cürmü af olunmakla mugayir emr-i Ali ol vecihle
mezbûre teaddi ve rencide ettirmeyip mazmun emr-i şerifimle amel olasız şöyle bilelsiz
alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî evasıt şehri Rebi‘ü-l evvel sene isneyn ve sittin
ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Vasale ileyna kayıd Fî 13 Rebi‘ü-l ahir 162
S 56 / B 211
Emirü-l ümera’i-l kiram kebirü-l kübera’i-l fehham zül-kadr ve-l ihtiram
sahibü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bi mezidi inayetü-l mülkü âlâ ber vech-i arpalık
Karahisar-ı Sâhib sancağına mutasârrıf olan paşa damet mealiye ve kıdvetü-l kuzât ve-l
hükkâm madenü-l fezail ve-l kelâm Antalya kadısı ve Karahisar-ı Sâhib kadısı naibi
zîde fazlehum tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl olucak malum ola ki za‘imadan kıdvetü-l
emâsil ve-l akran Dervîş Mehmed zîde kadrehu sitte-i saadetime arzuhal idüp muma
ileyh iran seferlerinde hizmeti hümayunumda olmak hasebiyle berât-ı şerifimle
mutasârrıf olduğu zeameti ve karyelerinin ve gerek çiftliklerinin ve asiyablarının
hasılatını 1150 (Boş) senesinden bir ve birkaç sene-i sabıkan Karahisar-ı Sâhib müftüsü
Ahmet Efendi demekle maruf kimesne muma ileyhin tarafından vekaleti cem ve tâhsil
ve ahz u kabz idüp masarıfatından ma‘ada müftü’i sabık mezburun zimmetinde on bin
Guruş alacak hakkı olduğundan gayrı mezbûr Ahmet muma ileyh Dervîş Mehmedin
vâsisi olduğu karındaşı Abdullahın malından dâhi 1150 Guruşunu fuzuli ahz ve kabz
etmekle hesab görmek murad eyledikte müftü’i sabık mezbûr türlü türlü hileye salik ve
şetum-u galiza ile şetm ve iptali hâk murad eylediğin ve müftü’i sabık mezbûr hâlâ
işaret-i şeyhü-l İslam mucebince vatanı asliyesi olan Antalya da menfi olduğun bildirip
müftü’i sabık mezburun vekîl şer‘isi sen ki mir miran muma ileyhsin marifetinle
Karahisar-ı Sâhib e ihzâr ve şer‘le görülüp gerek kendisini ve gerek karındaşının şer‘le
sabit olan hakları istirdat ve ihkak-ı hâk olunmak babında hükm-ü hümayunum rica ve
iltiması üzere emr-i şerifim suduru babında alemü-l âlâ el mütabahhirin efdalil fuzala’il
319
el müteverri‘in bî-l fiil şeyhü-l İslam ve müftü’i-l enam olan mevlânâ Mehmed Esad
edammallahuteala fezailehu işaret etmeleriyle işaretleri mucebince amel olunmak
emrim olmuştur buyurdum ki hükm-ü şerifimle (Boş) vusul buldukta bu babta sadır
olan emrim üzere amel olan mevlânâ müşârun ileyhin şehadetleri mucebince siz ki mir
miran ve Antalya kadısı muma ileyhsiz müfti’i sabık mezburun vekîl şer‘isini karahisar-
ı sâhibe ihzâr ve sen ki Karahisar-ı Sâhib kazası naibi mevlânâ muma ileyhsin vekîl
şer‘isi Karahisar-ı Sâhib vusulünde mir miran muma ileyhin marifetiyle huzurunda
mürafa‘a ve mukaddeman bir def‘a şer‘le görülüp fasıl olunmayan hususların tamamen
hâk üzere mukâyyid olup (Silik) göresin ilam olunduğu üzere ise ol babta muktezayı
şer‘ kavimle amel idüp dâhi vech-i meşrûh üzere müfti’i sabık mezburun muma ileyh
Dervîş Mehmedin zeameti karyelerinin ve çiftliklerinin ve asiyablarının hasılatından
kabz eylediği hesabı görülüp zimmetinde zûhur eden hakkını ve gerek vâsisi olduğu
karındaşı mezburun malından fuzuli kabz eylediği meblâğ-ı mezbûru ba‘de-l subut
hükm idüp tâhsil ve bî kusur alıvirip ihkak eyleyesin min badi şer‘ Şerife ve emr-i
hümayunuma muhalefet kimesneye iş ettirmeyip işlemeyip inat ve muhalefet üzere
olanları vukuu ve sıhhati üzere der ve devlet medarıma arz ve ilam idüp hususu mezbûr
için bir dâhi emri şerifim ve erâzîfi muhtaç eylemeyesin şöyle bilesiz alamet-i şerife
itimat kılasız tahriren fî evâhir rebi‘ü-l evvel li sene isni ve sittin ve miete ve elf
Vasale ileyna kayıd 13 Rebi‘ü-l ahir 1152
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 57 / B 212
İ’lam ashab-ı âsitâne-i aliyyeye i’lam götürmek emridir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Düstûr-ı mükerrem müşir’i mufahham nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-
cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib mümehhid-i
bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahfufun bî-
sunûf-ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Üsküdardan anadolunun sağ koluyla öteye varınca vâki
olan vüzerayı izâm edammallahuteala iclalehu ve izamü-l ümera ve-l kirâm efahimü-l
kübera‘i-l fehham ol ve kâdir ve-l ihtiram ashabü-l izz ve-l ihtişam el-muhtasun bî
mezidi inayetü-l melikül âlâ mir miran-ı kirâm dema ikbalehum ve mefahirül kuzât ve-l
hükkâm madenü-l fazail ve-l kelam kuzât ve nüvvab zîde fazlehum ve mefahirül emâsil
ve-l akran Müslimler ve kethüdayerleri ve yeniçeri serdarları ve havas ve evkâf zabıtları
ve zeamet ve tımar subaşıları ve ve bacdarlar vesair zâbıtan ve ayan-ı vilayet zîde
320
kadrehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki öteden beri vilayeti
anadoluda vâki belad ve emsar ve kasabat ve kurrâda sâkin fukara reayanın vesair
erbabı ticaret ve konar ve göçer aşayir ve kabail ricali yedlerinde bulunan ağnamı füruht
için kendi ve havahişleriyle peyderpey âsitâne-i saadetime götürüp kasab başıları
taraflarından ve taraf-ı aherden taarruz ve müdahale olunmaksızın kendileri bey ve
füruht ve bâ husus mukaddeman varid olan emri şerifim mucebince bi-l cümle i’lam
getirdiler dedikleri kimesnelere bila müzahım bey‘ ile intifa‘ bî seyyar ve bu vecihle
kesb ve kar etdikleri cümlenin malumu olup el-haletü hazihi yalnız Rumeli canibinden
gelen ağnam ve İstanbulda olan ibadullaha vefa etmeyip Anadolu taraflarından dâhi
kesred üzere ağnam tevaridi muktezi olmaktan naşi mukırrı saltanatımda sâkin olanların
emr-i maaşlarında vücuhu zaruret ve ihtiyacın ref‘ ve izalesi murad-ı hümayunum olup
ve Anadolu caniblerinden gelen ağnamdan çaşını tutulması men‘ külli ile men‘
olunmakla geçitlerde vesair mümer ve maberlerde dâhi âsitâne-i saadetime koyun
götürenlerden mutad mugayir âlâ tariki-l bedi‘ nesne mutalebe olmamak ve bu mekule
bey‘ için ağnam getirenler itibarıyla emna ve salima bu canibe tesyir ve imaret ibtidar
olunmak fermanım olmağın iş bu emri şerifim ısdar ve hususu mezbûr mübaşir tâyin
olunan dergâh-ı muallam gediklilerinden kıdvetü-l emacid ve-l ayan Ahmet zîde
mecdehu ile irsâl olunmuştur imdi siz ki vüzerayı meşar ve mir miransız vesair muma
ileyhsiz ber vechi meşrûh Türkmen ve cebib taifesinin ve sairlerinin getirdikleri
koyunları ricalarıyla dedikleri kimesnelere bey ve behalarıyla sağ akçeden olunmak
üzere ashabına teslim olunmak ve kasab başılara sairleri tarafından çaşını tutulmayıp
vicahen minel vucuh cur ve teaddi olunmamak ve behaları ber vechi peşin sağ ve iki
akçe verilmek üzere bu canibte tenbihi lâzım gelenlere muhkem tenbih olmağla siz dâhi
koyun götürenlerden mürur ve ubur eyledikleri geçitlerde mutad-ı mugayir âlâ tariki-l
bedi akçe mutalebe ve kendileri bir türlü rencide ve remide olunmaması hususların
iktiza edenlere gereği gibi tenbih ve te‘kit ve kazalarınızda olan Türkmen ve cebib
taifelerin ve sair ashab-ı ağnam getirtüp bu maddeyi kasabbaşıları ve sairler
taraflarından çaşın tutulmayacağı cümlesine ifade takrîr ve inşallahuteala götürecekleri
koyunların bir adeti satılmamak ve geriye dönmemek üzere herkes rızalarıyla istedikleri
kimesnelere bila çaşnı bey‘ eylemeleri için hassaten ihtimam olunduğu ve koyun
sahibleri bu siyak üzere götürdükleri ağnamdan mamullerinden ziyade faide edeceklerin
inha ve basrî? eyledik âsitâne-i saadetime kesret üzere koyun nakline cümleyi teşvik
ve tergib ve ashab-ı ağnamın mevcut olan koyunları bir gün mukaddem yola çıkarılıp
321
i‘anet ve müzaheret ve selâmet ve emniyet bera‘cileten ve müsara‘aten sevk ve nesyir
dikkat ve mukırr üzere tehaven ve tekasilden bî gayet tevhir ve mücanebet eyleyesiz bu
hususa âsitâne-i saadetimde olan ibadullahın def‘i zaruret ve hem koyun ashabının
kesb ve mâ‘işetlerine vesile bir illet olmağla koyun götürenlerin sermevan üzere ve
remile ve esnar rahile miktar üzere teaddi ve rencide olmalarına kat‘an rızayı
hümayunum yoğken şöyleki ferman-ı alişanıma mugayir hareket ile esnayı rahide hilâf-ı
mutad akçe mutalebe olunmak veyahut ahar vecihle teaddi ettirilmek ve-l hasıl vucuh-u
teaddiyat ile rencide olundukları haber verilmek lâzım gelir ise ol mekulelerin muhkem
haklarından geleceği bî iştibahtan ona göre her biriniz mezidi ihtimam üzere hareket ve
keyfiyeti cümleye ilam ve işa‘at fermanı alişanımdır mazmunu münifi icraya sarf-ı
mukadderat eylemeniz babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş)
vusul buldukta bu babta vech-i meşrûh üzere şeref yafta-i sudûr olan ferman vaci‘ü-l
etba ve lazımü-l imtisalimin mazmun itaat makrunuyla amil olup hilafından a’ynen hadr
ve mücanebet eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî evail
Rebi‘ü-l evvel li sene isni ve sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Vasale ileyna kayıd Fî 15 Rebi‘ü-l ahir sene 162
S 57 / B 213
Çavuş oğlu Mahallesi'nin nezaret beratıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhibte vâki Çavuşoğlu Mahallesi'nin avarızına vakıf olan
nukudu mevkufenin ezdiyarından almak üzere yevmi iki akçe vazife ihdas idüp
mutasârrıf iken vakfı Şerife zaifdarı ve mahalle-i mezburun avarızına vefa etmediğinden
ve vakıf mezburun nazırı olan Abdullah halîfe gidip hüsn-ü rızasıyla iş bu rafi‘ tevkî‘ü-
l şan hakani Mustafa halifeye feragat ve kasr-ı yed idüp merkûm dâhi her vecihle layık
ve mahal müstehak olmağın ber vechi hasbi tevcih olunup yedine berât-ı şerifim
verilmek babında naibi mevlânâ Hasan zîde ilmehu arz etmeğin sadaka idüp bu beratı
hümayunu verdim ve buyurdum ki ba‘de-l yevm merkûm Mustafa halîfe varıp zikr
olunan vakfı nukudun fariğ mezburun yerine nazırı olup hizmeti lazımesin mer‘ i müdi
kıldıktan sonra ber vechi hasbi mutasârrıf olup vakfın ruhu ve devamı ömr-ü devlet için
reaya müdâvemet göstere ol babta tarafı aherde bir vecihle vâsıl ve taarruz kılmayalar
şöyle bileler alamet-i şerife itimat kılalar tahriren fî evâhir saferü-l hayr li sene isneyn
ve sittin ve miete ve elf
322
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 57 / B 214
Mensuh tımarlarının sağir me’muriyetler emridir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Düstûr-ı mükerrem seniyye-i mucem nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-
cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib mümehhid-i
bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahkûk bî-sunûf-
ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la hâlâ derma kapudanı olan vezirim (Boş) paşa
edammallahuteala iclâluhû tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl olûcak malum ola ki mensuhat
iklamından olan Aydın ve Saruhan ve Kastamonu ve Muğla vesair sancakların zeama
ve erbabı tımardan sefersiz senelerde ber vechi mutad eline gelen mirî bedeliye akçesi iş
bu 1162 senesine mahsûben dâhi alay beyleri marifetiyle cem ve tâhsil ve sebeb-i tahrîr-
i ahkamı ile havale olunan mahallerde edâ ve teslim olunmak üzere bundan akdem
maliye tarafından emir defterleri hâlâ tersane-i amire emini kıdvetü-l emacid ve-l ayan
Mehmed zîde mecdehu verilmeseydi lâkin bahr-ı sipahın süddesinde olan kale-i cedidin
iş bu sav meymenet istimalde gereği gibi tamir ve termim ve zındık mefru ve tathir
olunmasına irade-i hümayunum taalluk idüp ve bir gün evvel tamam ve tekmil dâhi
aksayı murad-ı hümayunum olmaktan naşi der sa‘âdetümden ve ahar mahallerden
tedariki ve irsâl mahallerden ihrac ve ihzarı iktiza eden amel ve rencirandan ma‘ada
sandık hafiri ve toprak nakli hizmattan bernâ imal olunmak için beher hal keyfiyette
eyalet-i davaya zaima ve erbab-ı tımarının dahi me'mur kalanlarına muhtaç olduğu
cihetten senuhat iklamından olan livanın umuman zeama ve erbab-ı tımarı me'mur
kılmak babında ferman sadır olmağla sudur eden ferman-ı Ali mucebince 62 senesine
mahsûben kendilerden tahsili ferman olan birer kat mirî bedeliye inşallahuteala 63
senesinden verecekleri bedeliyelerine takas ve mahsûb olmak şartıyla liva’i mezburenin
umumen zaima ve erbab-ı tımarı bu sene-i mübarekede kale-i mezburaya me'mur kılınıp
ve sen ki derya kapudanı vezîr müşârun ileyhsin re’y ve marifetin ve alay beylerinin
mübaşetleriyle alel acele yerlerinden ihraç ve ruzu hafir ve zaviyesinden mukaddem
kale-i merkume irsâl ve inşallahuteala ba‘de-l vusul kâdim hane olan cenab-ı imaret
bab-ı eyalet-i nesab saadet-i iktisab Arslan kirayı hane damet mealiyenin rayi ve
masarıfıyla inzamı ve dersaadetten me'mur olan bina emini marifetiyle âlâ vechi-l
mutad sandık-ı sagiresi ve toprak nakli ve hızmatından bedna i‘mal olunmaları için
divân-ı hümayunum tarafından emr-i şerifim tahrîr babında iftiharü-l ümera ve-l ekabir
323
bi-l fiil baş defterdarım olan Mehmed dame uluvvuhu ilam etmeğin vech-i meşrûh
üzere amel olunmak babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur buyurdumki vusul
buldukta bu babta vech-i meşrûh üzere şerefyafta-i sudur olan ferman vacibü-l etba‘ ve
lazımül imtisalimin mazmun itaat makrunuyla amel olasın şöyle bilesin alamet-i şerife
itimat kılasın tahriren fî evâhir rebi‘ü-l ahir sene isni ve sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Vasale ileyna kayıd Fî 20 Rebi‘ü-l ahir sene 1162
S 58 / B 215
Ya Fettahü-l ebvab iftahlena hayrü-l bab izzet meab Karahisar-ı Sâhib naibimiz
olan Hasan Efendi
Bâ‘de-s selam inha olunur ki ol tarafta hüsnü bölüğün ve reayayı berayayı
himayet ve sinayetin mesmu‘umuz olmağla niyabet meskure kemâkan sana ibka
olunmuştur gerektir ki fî mâ bâ‘de dâhi diyanet ve istikamet ile emuru ibadullahı ru‘yet
ve fukara’i himayet ve siyanet idüp her halde icrayı ahkam şer‘i mübeyyîn mahalle ve
sa‘i olasın ve-s selam
El-fakir Mehmed Esad affuanh
S 58 / B 216
Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfı saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerinin
taksidi sani pusulasıdır Fî gurre-i Cemâziye’l evvel sene 1162
324
Kazâ-i Karahisar-ı Sâhib
Guruş Pare
400 malı hazeriye
120 mübaşiriye ve harç beha
014 16 harc-ı mahkeme
514
Kazâ-i Sandıklı
Guruş Pare
383 4 malı hazeriye
115 mübaşiriye ve harç beha
13 32 harc-ı mahkeme
511
Kazâ-i Şuhut
Guruş Pare
233 4 malı hazeriye
70 mübaşiriye ve harç beha
08 16 harc-ı mahkeme
311
Kazâ-i Sincanlı
Guruş Pare
166 8 para malı hazeriye
50 mübaşiriye ve harç beha
06 harc-ı mahkeme
222
Kazâ-i Bolvadin
Guruş Pare
83 4 malı hazeriye
25 mübaşiriye ve harç beha
03 harc-ı mahkeme
111
Kazâ-i Hanbarçınlı
Guruş Pare
83 4 Guruş malı hazeriye
25 mübaşiriye ve harç beha
03 harc-ı mahkeme
111
Kazâ-i Nevahi barçınlı
Guruş Pare
83 4 malı hazeriye
25 mübaşiriye ve harç beha
03 harc-ı mahkeme
111
Kazâ-i Karamık
Guruş Pare
66 8 malı hazeriye
20 mübaşiriye ve harç beha
16 2 harc-ı mahkeme
88
Kazâ-i Çölabat
Guruş Pare
66 8 malı hazeriye
20 mübaşiriye ve harç beha
02 16 harc-ı mahkeme
88
Kazâ-i Çay
Guruş Pare
100 malı hazeriye
30 mübaşiriye ve harç beha
24 03 harc-ı mahkeme
133
S 58 / B 217
Kara Yakub oğlunun kassam defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib mahallatından Sofular Mahallesi sükkanından iken
bundan akdem vefat eden Halil bey ibn Yakub nâm müteveffanın veraseti zevce’i
menkuhe-i metrukesi ayni binti Mehmed nâm hâtun ile sulbi kebir oğlu Yakub ve sulbi
325
sagîr oğlu Yusuf sulbiye sagire kızı aliye münhasıra olduğu zâhir müteahhık olduktan
sonra müteveffayı mezburun muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikr olunur hurrire
fi-l yevmil samin ve-l ışrin min şehri Rebi‘ü-l ahir li sene isneyn ve sittin ve miete ve
elf
Mahalle-i mezbura
da vâki mülkü
menzil
Guruş 100
Kara sığır öküzü
çift 3 maa alet
Guruş 80
Kara sığır ineği 2
maa dana 2
Guruş 18
İntibah bargir maa
eğer
re’s 1
Guruş 10
Merkep
re’s 2
Guruş 8
Mezru hınta
dönüm 25 kile
12,5
Guruş 62,5
Mezru şa’ir
dönüm 2
kile 2
Guruş 7
Mezru burçak
dönüm 2
Guruş 3
Evan-ı nühasiye
Kıyye 30
Guruş 30
Müste‘amel kilim
3
Guruş 6
Aba döşek 2
Guruş 1,5
Köhne yastık 4
Guruş 2
Köhne kilim 6
Guruş 1,5
Köhne çuka
yağmurluk 1
Guruş 1,5
Köhne peniş kürk
1 ve Cebe kürk 1
Guruş3
Dakik kile 6
Guruş 6
Anbar 1
Guruş 4
Hırdavat hane
Guruş 6
Ceman yekun Guruş 350
Mine’l-ihracat
Techis ve tekfin
Guruş 13
Mihri müeccelli zevcetü-l
mezbure
Guruş 40
Rüsûmu kısmetî adi
Guruş 8,5
rub’1
Katibiyye
Guruş 1,5
Emniyye Çukâdariyye ve
Hüddamiyye ve İhzariye
Guruş 2,5
Rub’1
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 283
Hisse-i li zevcetü-l
mezbure
Guruş 35
Pare 15
Hisse-i el-ibni-l
merkûm Yakub
Guruş 99
Pare 2
Hisse-i el-ibni-l mezbûr
Yusuf
Guruş 99
Pare 2
Hisse-i el-bintil mezbûr
Aliye
Guruş 49,5
Pare 1
S 58 / B 218
Düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-
cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib mümehhid-i
326
bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahkûk bî-sunûf-
ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Anadolu valisi vezirim Çelik Mehmed Paşa edammallahuteala
iclâluhû ve i‘zamü-l ümera‘i-l kirâm fahhamü-l kübera‘i-l fehham ol ve-l kadr ve-l
ihram ashabü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bî mezidi inayetü-l melikül âlâ mir miran-ı
kirâm dame ikbalühum ve mefahirül kuzât ve-l hükkâm madenül fezail ve-l kelâm
faizlerden ve naiblerden fazlehum ve mefahirül emâsil ve-l akran kethüdayerleri ve
yeniçeri serdarları ve malikane voyvodaları ve havas ve evkâf zabıtları ve harb ve darba
kâdir emasil erlere ayan-ı vilayet ve iş erleri zîde kadrehum tevki‘ refi‘ hümâyun vasıl
olûcak malum ola ki musim behar hulul eylemek hasebiyle ağaçlar yapraklanıp zümre-i
eşkıya dağlarda yasdınup tevari ve iltica edecek zamanlar gelmekle böyle hangamda
aşayir ve kabail ve yerliden kat’a tarik ve başı boş levandat makulesi ve saz-ı haram
zadeler guşte-i hafadan zûhur ve câ be câ isal-i mazarret ile ahali ve ebna’i sebili bi
huzur edegeldikleri öteden beri mücerrib olmağın ol mekule eşkiyanın mukaddema
araları tecessüs olunarak hudud ve sınırınız dahilinde her ne mahalde eşkıya zûhur
ederse bila emane ehad ve cezayı şer‘iyyeleri tertibi ile temin-i tarik ve meslek bilat ve
tamin kılıp ibade sai ve ictihad olunmak lazıme vakt ve hal olunmak hasebiyle bu
hususta ihtimam ve dikkat ve eşkıya taifesi bir mahallede kesret ve cemiyet üzere
bulunup üzerlerine varılmaya münasib görülmediği surette herkes kendiye semt ve
münasib olan mahallerin hükkâm ve zabıtanı ile haberleşip bi-l ittifak ahz ve
istisallerine mübaderet ve tedibat meşruaları icrasıyla tedhir-i memleket ve tahsili
emniyet ebna’i sebil ve ahaliyi ve riayete sarf-ı makdur olunmak üzere başka başka emri
şerîfi cümleye tenbih ve tevcih olunmağın sen ki vezîr-i müşar ve sair muma ileyhimsiz
hususen bizlere dâhi iş bu emri şerifi ısdar ve sadrazam ağalarından kıdvetü-l emâsil ve-
l akran Süleyman zîde kadrehu ile irsâl olunmuştur imdi ber vech-i muhârrer bu babta
cümlenin ittikak ve ittihad üzere hareket ve taht-ı hükûmet ve kazalarınız dahilinde
müntenî eşkıya olan mahalleri tefhis ve tecsizden hali olmayıp hudud ve mesburunuz
dahilinde birden ve ikiden veyahut ziyade eşkıya bulunduğu ve levandat mekulesinin
isali hasarata cesaret eyledikleri haber olunur ise katiyen eman ve zaman verilmeyip âlâ
iyi hal ahz ve ele getirilmeye dikkat ve eğer cemaatleri zûhur eder ise balada zikr
olunduğu vechle birbirinize semt ve münasip olanlarıyla haberleşerek alel ittifat
üzerlerine varılıp badî hal ahz ve ceza-i şeriyyeleri tertib ve icra ile tarik ve mesaliki
vucud eşkiyadan sarf-ı kudret ve sükkan-ı memleket ve fukarayı ra‘iyet ve ebna‘i sebil
irade ve tatmine bezl-i tab ve takat idüp velakin bu bahane ile şekavetle alakası
327
olmayanlara taarruz olunduğu ve fukarayi riayete teklif beyhude tahmili vesair vucuhu
mezalim ile mezkun cebur ve eziyet vukuu veyahut ahz-ı eşkıya hususunda tarafınızdan
isti‘anet olundukta imdad ve ianete tekasul ve ihmaliniz zûhur-u istima‘ olunmak lâzım
gelir ise sen ki vezîr müşar ve mir miran ve sair hükkâm ve zâbıtan muma ileyhimsiz
katiyen gadr ve illetiniz asifa olunmayıp vâki olan zarar sizlerden tazmine olunacağı ve
siz ki malikane mutasarrıfları voyvodalarısız mukatalarınız üzerlerinizden ref
olunmakla iktifa olunmayıp bila tereddüd cezalarınız tertib olunacağını muhakkak bilip
ona göre her halde intibah ve basiret üzere hareket ve ferman-ı hümayunuma mugayir
hâlâttan gayetü-l gaye hadr ve mücabenet olunmak babında ferman-ı alişanım sadır
olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta vech-i meşrûh üzere şerefyafta-i
sudur olan ferman vacibü-l etba ve lazımü-l imtisalimin mazmun itaat makrunuyla
amil olup hilafından bî gayet hazr ve mücanebet eyleyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife
itimat kılasız tahriren fî evail şehri Rebi‘ül ahir li sene isni ve sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Vasale ileyna kayıd Fî 9 Cemâziye’l evvel 1162
Ber mûceb emr-i Ali mektub hazreti sadrazamı ve yeniçeriler ağası mektubunu
dâhi vardır
S 59 / B 219
Karga Hacı Ahmetin kassam defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından El-Hac Yahya Mahallesi sükkanından
iken bundan akdem vefat eden el-Hac Ahmet bin el-Hac Mustafa nâm müteveffanın
veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Zeynep binti Abdullah nâm hâtun ile sulbiye
sagire emineye ve li ebeveyn erkarındaşı el-Hac İsmail nâm kimesneye münhasır
olduğu zahir ve mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezburun ma‘rîfet-i şer‘le
tahrîr olunan muhallefatı defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur hurrire fî sulh Rebi‘ül
ahir li sene isni ve sittin ve miete ve elf
328
Mahalle-i mezbura
da vâki dahiliye ve
hariciye menzil
Guruş 1400
Atarlar sevkinde
mülk dükkân bab 1
kıymet Guruş 600
Derzimmet pani
zimmi
Guruş 1000
Derzîmmet ıstamat
zimmi
Guruş 1000
Derzîmmet kulalı
yahşi zimmi
Guruş 2000
Derzîmmet Hacı
Hasan
Guruş 1300
Derzîmmet şam Ali
Beşe oğlu Mehmed
Guruş 350
Derzîmmet kürkçi
Bayram oğlu Ertun
Guruş 120
Derzîmmet vaiz
zadenin Ahmet
Çelebi
Guruş 350
Derzîmmet
kumartaş Mustafa
oğlu Halil
Guruş 190
Derzîmmet
kazgancı manas
zimmi
Guruş 75
Derzîmmet iszce
karahisarlı Hacı
Osman
Guruş 123
Derzîmmet
bâvurduda sâkin
Yörük hızır
Guruş 20
Derzîmmet Yörük
Mûsa
Guruş 45
Derzîmmet izce
karahisarlı Hacı
abdi oğlu
Guruş 50
Derzîmmet izce
karahisarlı maden
oğlu Hamza
Guruş 30
Derzîmmet
Mahmûd karyeli
kara Ahmet
Guruş 29
Derzîmmet
Mahmûd karyeli
emrullah
Guruş 14
Derzîmmet
Mahmûd karyeli
çerkes oğlu Hacı
Mustafa kaynı
Sülüs 1
Guruş 93
Derzîmmet
Çobanlarlı mevlüt
Guruş 21
Derzîmmet
düzağaçlı Receb
Guruş 30
Derzîmmet saraç
ebubekir camus
akçesi
Guruş 21
Derzîmmet sibsinli
Mehmed bargir
akçesi
Guruş 15
Derzîmmet susuzlu
veli Beşe oğlu
Guruş 7
Derzîmmet çakır
karyeli Hacı davud
oğlu
Guruş 14
Derzîmmet Kum
Mehmed Beşe
hınta kıymeti
Guruş 9
Derzîmmet derici
Yusuf
Guruş 4
Derzîmmet izce
karahisarlı hatîb
oğlu
Guruş 25
Yemen kahvesi
Kıyye 280
kıymet Guruş 560
Çivit Kıyye 50
kıymet Guruş 250
Der kese nukud
Guruş 853
Def‘a der kese
nukuden derzîmmet
1000 (vasiyet
eylediğidir)
Çobanlar
karyesinde kuzulu
koyun ve yüz
koyun ve koç
fî Guruş 2,5
adet 269
kıymet Guruş 672,5
Toklu
adet 83
fî Guruş 1,5
kıymet Guruş 124,5
Evane-ı nühasiye
Kıyye 109
kıymet Guruş 136
Liğen 1 maa ibrik
kıymet Guruş 5
Şamdan 3
kıymet Guruş 3
Müste‘amel orta
kalicesi 1 maa yan
kaliçesi 2
kıymet Guruş 15
Müste‘amel sedir
kalicesi 3
kıymet Guruş 5
Minder 3
Guruş 3
Beledi yastık 7
kıymet Guruş 14
Bilecik yastığı 3
kıymet Guruş 12
Müste‘amel
zerdeva beçesi kürk
1
kıymet Guruş 50
Müste‘amel çuka
peniş 1
kıymet Guruş 10
Köhne çuka
dolama 1
kıymet Guruş 5
329
Müste‘amel şam
alacası kaftan 1
maa zıbın 1
kıymet Guruş 5
Köhne çağışır 1
maa köhne Cebe 1
kıymet Guruş 5
Köhne sarık 3
kıymet Guruş 5
Köhne kavuk 2
kıymet Guruş 1,5
Sepet sanduk 1
kıymet Guruş 2
Köhne sırt kürk 1
kıymet Guruş 10
Cedid çit yorgan 1
kıymet Guruş 5
Köhne yorgan 1
kıymet Guruş 1
Cedid kilim adet 5
kıymet Guruş 18
Köhne döşek 3
kıymet Guruş 7
Sagîr kilim 1
kıymet Guruş 0‘5
Müste‘amel
seccade 1
kıymet Guruş 4
Def‘a orta kaliçesi
1
Guruş 6
Def‘a müste‘amel
sedir kalicesi 1
kıymet Guruş 4
Köhne kilim 3
kıymet Guruş 7
Köhne yanbolu
kebesi 2
kıymet Guruş 3
Kabe fincanı adet
14
kıymet Guruş 6
Yörükden kısrak 1
Guruş 15
Yine yörükten Kara
sığır danası 2
kıymet Guruş 6
Hırdavat hane
Guruş 10
Ceman yekun
Guruş 16774
İki tane sah çekilmiş
Mine’l-ihracat
Ba vasiyet techis ve
tekfin ve ıskatı
sâlâtına
Guruş 75
Mehri müsbet li
zevcetü-l mezbure
Zeynep
Guruş 35
Müteveffayı
mezburun sülüs
malından yedine
mezbûr
muzafatından çapak
kaldırımı tamirine
vasiyeti bâ‘de l ispat
masraf olmak için
Guruş 700
Yine müteveffayı
mezburun sülüs
malından menzilinin
kapısı önünde vâki
kaldırım tamirine
vâsiyyeti ba‘de-l
ispat masraf olmak
üzere
Guruş 100
Yine müteveffayı
mezburun sülüs
malından Sincanlı
kazasına tabi
Kılıçarslan nâm
karyede vâki
çeşmenin su yolu
tamirine vasiyeti
bâdel ıspat sarf
olunmak üzere
Guruş 200
Rüsûmu kısmet
Guruş 300
Katibiyye ve
kaydiyye
Guruş 15
Emniyye
Guruş 15
Çukâdariyye
Guruş 12
Hüddamiyye
Guruş 15
İhzariye 5 Vesayet ve nafaka
nezaret hüccetleri
harç ve katibiyye ve
emniyye ve
hüddamiyye ve
ihzariye
Guruş 50
Ceman yekun ihracat
Guruş 1534
330
Vasiyeti şer‘an sabit olan 1000 Guruş sülüsün harç-ı hücceti vesair masarıf ve
rusumatı ba‘de-l ihrac tenfizde vasiyyeti olan el-Hac Hasanın yedinde 850 Guruş bâkî
kaldığı malum olmak bu mahale şerh verildi
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 11240
Hisse-i zevcetü-l mezbure
Zeynep
Guruş 1405
Hisse-i el-bintil mezbure Emine
Guruş 5620
Hisse-i ehil mezbur el-Hac
İsmail
Guruş 4215
Merkûm el-Hac ismailin oğlu el-Hac Hasan sagire-i mezbûr üzerine kıbel-i şer‘
mutahharadan vâsi nasb tahin olunup yedine hücceti şer‘iyye verildiği malum olmak
için bu mahale kayd olundu
S 60 / B 220
Mefahirü-l kuzât ve-l hükkâm madenü-l fezail ve-l kelâm Halepten Hanya
kalesine varınca yol üzerinde vâki olan kadılar zîde fazlehum ve mefahirül emâsil ve-l
akran kethüdayerleri ve yeniçeri serdarları ve ayan-ı vilayet iş erleri zîde kadrehum
tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki Halepten Hanya kalesine gidecek
dergâh-ı muallam yeniçerilerinin mûceb akçeleri inşallahuteala kale’i mezbura varınca
yol üzerinde her kankınızın tahtı kazasına dahil olur ise temin ve memfuz yerlere
kondurup gecelerde ve gündüzlerde nöbet durub menkuf ve muhatır olan mahallerde
yanına kifayet miktarı beraber ve mutad-ı aleyh sulh adamlar koşup gereği gibi
muhkem-i hıfs ve harasat ederek emin ve salim birbirinize ulaştırıp şöyleki hıfs ve
haraseti hususunda tekamül ve taksiratınız sebebi ile mal mevacibe bir tarik ile zarar ve
ziyan erişdirmekten ve bu bahane ile reaya fukarasına zulum ve teaddi olunmaktan bî
gayet ihraz ve ictinab eylemeniz babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur buyurdum ki
hükmü şerifimle (Boş) vardıkta bu babta vech-i meşrûh üzere şerefyafta-i sudur olan iş
bu emr-i şerifi alişan vacibü-l etba’ ve lazamü-l imtisalimin mazmun itaat mekurunuyla
amil olup hilafıyla vâzi‘ hareketten bî gayet ihtiraz ve ihtinab eyleyesiz şöyle bilesin
alamet-i şerife itimat kılasın tahriren fî yevmil tasi muhârrem sene ehadi ve sittin ve
miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 60 / B 221
İş bu 1162 senesi mah-ı Cemâziyel evvelinin onuncu günü cümle marifetiyle
vâki olan tevzi‘in müfradat defteridir ki ber vech-i ati zikr olunur
331
Guruş
906 Veziri asaf nazır devletlü Çelik Mehmed paşa hazretlerine hediye olmak üzere
verilen hınta kıymeti
750 Saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerine 100 nefer sekban bedeli ücreti verilen
050 Menzilci Hacı salihe verilen
187,5 Vezîr müşârun ileyh hazretlerine akçesiyle verilen hınta küsuru
244 Yine vezîr müşârun ileyh hazretleri Antalya tarafına mürur eyledikte karyelerine
verilen şair kile 122
=2137,5
064 Yine vezîr müşârun ileyh hazretlerine eyret konağında karyelinin verdiği doğu
konağın akçesi
020 Yine müşârun ileyh hazretlerinin eyret konağında verilen 6 koyun ve 2 kuzu
kıymeti
015 İhtisabın eyret konağına verdiği ictinas Zâhir kıymeti
038 Yine iktisabın verdiği yemen kahvesi Kıyye 19
=2374,5
400 Vezîr müşârun ileyh hazretlerine hediye verilen iki re’s at kıymeti
100 Hediye verilen 5 parça kumaş kıymeti
062 Yine müşârun ileyh hazretlerine verilen kurşun kıymeti
067,5 Kapan hancısına İsmail Beşenin vezîr müşârun ileyhin katırları masrafı
050 Müftühanın hancısının hükkamlara ve aşçılara masrafı
=2954
664 Mütevellinin bâ defter-i seferdat vilayet masrafı
500 Menzilci Hacı Saliha verilen
584 Abdurrrâhman paşa hazretlerine verilen taksidi sani ve mübaşiriye
015 Mütevellinin akçe zararı
=4717
004 Bahcivan Hacı hamzaya konak masrafı
004 Matlab karyesi küsuru
066 Üç nalbant hancılarının katırlara masrafı
018
=4809
020 Emir Ahmet ve serderi hanlarının kirasına verilen
005 Kendi gelen oğlunun hane kirasına
003 paşmaklık kirasına
090 Turunç ağanın deri pazarı kirasına
039 Yeni hanın üç aylık kirasına
=4966
332
012 Ahmet ağanın develik hanı kirasına
400 Efendi hazretlerine harcı defter
200 Harcı ilamat
020 Monla Efendi
015 Katibiyye
050 Hüddamiyye
015 Muhzırlara
=5678
Tevzi olunan akçe hesab olundukta otuz sekiz Guruş ziyade olmağla malum
olmak için işaret olundu
Mahalle-i Sofular
Guruş 390
Pare 28
Mahalle-i İmaret
Guruş 390
Pare 28
Mahalle-i Nasari
Guruş 219
Pare 39
Mahalle-i
Karaman
Guruş 195
Pare 14
Mahalle-i
Camiikebir
Guruş 124
Pare 17
Mahalle-i el-Hac
Mahmûd
Guruş 97
Pare 33
Mahalle-i Tac
Ahmet
Guruş 97
Pare 33
Mahalle-i
Akmescid
Guruş 97
Pare 33
Mahalle-i Arap
mescidi
Guruş 97
Pare 33
Mahalle-i Kahil
Guruş 97
Pare 33
Mahalle-i el-Hac
yahya
Guruş 97
Pare 33
Mahalle-i Burmalı
Guruş 86
Pare 36
Mahalle-i Erdiç
Guruş 88
Pare 19
Mahalle-i Fakih
paşa
Guruş 75
Pare 17
Mahalle-i Doğancı
Guruş 59
Pare 26
Mahalle-i Efecik
Guruş 59
Pare 26
Mahalle-i
Çavuşbaşı
Guruş 59
Pare 26
Mahalle-i Kubbeli
Guruş 75
Pare 17
Mahalle-i Munla
bahşi
Guruş 51
Pare 24
Mahalle-i
Karakatib
Guruş 38
Pare 19
Mahalle-i el-Hac
evtal
Guruş 38
akçe 19
Mahalle-i Bederek
Guruş 38
akçe 19
Mahalle-i
Çavuşoğlu maa
İpek
Guruş 38
akçe 19
Mahalle-i Sinan
paşa
Guruş 38
akçe 19
Mahalle-i
Ekeste(Eksüte)
Guruş 38
akçe 19
Mahalle-i Zâvîye
Guruş 38
akçe 19
Mahalle-i
Yukarıpazar
Guruş 38
akçe 19
Mahalle-i el-Hac
İsmail
Guruş 29
akçe 18
Mahalle-i Sinan
halîfe
Guruş 12
Pare 36
Mahalle-i Hisar
önü
Guruş 15
akçe 34
Ceman yekun 2829,5 Pare 12
333
Karye-i ıssızca
Guruş 141,5
Karye-i Sülümenli
Guruş 141,5
Karye-i Kalecik-i
kebir
Guruş 98,5
Akçe 30
Karye-i Çobanlar
Guruş 98,5
Akçe 30
Karye-i Eyret
Guruş 98,5
Akçe 30
Karye-i İsmail
Guruş 98,5
Akçe 30
Karye-i Erkmen
Guruş 98,5
Akçe 30
Karye-i Hasçakır
Guruş 98,5
Akçe 30
Karye-i Döger
Guruş 98,5
Akçe 30
Karye-i Osman
Guruş 68,5
Akçe 10
Karye-i Mihail
Guruş 68,5
Akçe 10
Karye-i Süğlün
Guruş 68,5
Akçe 10
Karye-i Gebeceler
Guruş 68,5
Akçe 10
Karye-i Ayvalı
Guruş 68,5
Akçe 10
Karye-i
Karacaviran
Guruş 68,5
Akçe 10
Karye-i İsmail
Guruş 68,5
Akçe 10
Karye-i Susuz
Guruş 68,5
Akçe 10
Karye-i Corca-i
sagir
Guruş 68,5
Akçe 10
Karye-i Anbanas
Guruş 68,5
Akçe 10
Karye-i Salar
Guruş 68,5
Akçe 10
Karye-i Corca-i
kebir
Guruş 68,5
Akçe 10
Karye-i Deper
Guruş 49
Karye-i Karaağaç
Guruş 49
Karye-i Eymür
Guruş 49
Karye-i Karaarslan
Guruş 49
Karye-i Sarık
Guruş 49
Karye-i Elpirek
Guruş 49
Karye-i Ayasini
Guruş 49
Karye-i Eynaz
Guruş 37
Karye-i Kışlacık
Guruş 37
Karye-i Bozüyük
Guruş 37
Karye-i Harmanlı
Guruş 37
Karye-i Kozluca
Guruş 28
Akçe 24
Karye-i
Halımugarı
Guruş 37
Karye-i Büyük
Guruş 37
Karye-i Çavdarlı
Guruş 28
Akçe 24
Karye-i Kalecik-i
sagîr
Guruş 28
Akçe 24
Karye-i Ballıca
Guruş 28
Akçe 24
Karye-i Akçain
Guruş 28
Akçe 24
Karye-i Liğen
Guruş 28
Akçe 24
Karye-i Bostanlı
Guruş 28
Akçe 24
Karye-i
Gazimürsel
Guruş 28
Akçe 24
Karye-i Bayat
Guruş 18
Karye-i Çebni
Guruş 18
Karye-i Dinar
Guruş 18
Karye-i Tekeler
Guruş 18
Karye-i Çıkrık
Guruş 12,5
Akçe 30
Karye-i Kunduzlu
Guruş 18
Karye-i Kınık
Guruş 18
Karye-i Yukarı
tandırı
Guruş 18
Karye-i Işıklar
Guruş 18
Karye-i Matlab
Guruş 18
Karye-i Sibsin
Guruş 18
Karye-i Kumartaş
Guruş 18
Karye-i Çalışlar
Guruş 12,5
Akçe 30
Karye-i Hacıbeyli Karye-i Bayat Karye-i Ulumurad Karye-i Feleli Karye-i Aşağı
334
Guruş 12,5
Akçe 30
Guruş 12,5
Akçe 30
Guruş 12,5
Akçe 30
Guruş 12,5
Akçe 30
tandırı
Guruş 12,5
Akçe 30
Karye-i Doğanlar
Guruş 12,5
Akçe 30
Karye-i Eymür
Guruş 12,5
Akçe 30
Karye-i Ulucak
Guruş 12,5
Akçe 30
Karye-i
Emirsultan
Guruş 12,5
Akçe 30
Karye-i Köprülü
Guruş 8,5
Akçe 15
Karye-i Kulatay
Guruş 8,5
Akçe 15
Karye-i Saranbalı
Guruş 8,5
Akçe 15
Karye-i Aksaz
Guruş 8,5
Akçe 15
Karye-i Manastır
Guruş 5
Karye-i Çobanlıca
Guruş 2
Ceman yekun kurâlar
Guruş Pare
2886,5 12 Kurâlar
2829,5 Mahâllat
5716
S 61 / B 222
İzzetlü mütesellimimiz Ali Ağa hazretlerine ba‘de-l tahhiyetü ve-l mütesellimim
inhamız budur ki
Bazı niza‘ bî mal ile Karahisar-ı Sâhib kazalarına gönderilen mübaşirler tarafı
şer‘e varmayıp kendi kul havarileri üzere fukarayı ahz ve hilâf-ı inha teaddileri
tarafımiza inha etmeleriyle fî mâ bâ‘de sancak mezbûr kazalarına hukuk ve davası ile
arz ederler ise kadısına ve mütesellimine havale ve doğru yanlarına varıp şer‘le fasıl
verilmesin tenbih edesin müsveddeye kat‘an rızam yoktur akilane hareket eyleyesin her
halde şer‘ şerife ve kanunu kadime mütabeat ve hilâf-ı şer‘ ve-l kanunu fukaraya sermü
teaddi olduğuna rızamız olmamakla basiret üzere hareket eylemek için sana iş bu
tenbihi havi kağıt tahrîr ve irsâl olunmuştur inşallahuteala vusulünde gerektir ki ber
minvali meşrûh hareket idüp mûceb mektub ile amil olasın ve-s selam
Fî 15 Cemâziye’l evvel 1162
S 61 / B 223
Benim izzet mendim Ali Ağa levandat vesairenin hilaf inha arzuhallerine
müsaade etmeyesiz ve paşayı muma ileyh hazretlerinin siyanet hatırları üzerine
elzemdir hasılı beyhude yere mübaşir göndermeye rızam yoktur eğer yollu daʻvâ
olursa doğru üç atlu mübaşir mütesellim Ali ağaya gönderesiz şer‘le icra ederler tahrîr
etme mugayir hareket etmeyesin
335
İmza: Mehmed paşa vali’i Anadolu hala
S 61 / B 224
Hundî oğlu Hacı Mustafanın kassam defteridir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı sâhib mahallatından Burmalı Mahallesi sükkanından iken
bundan akdem tariki hacda vefât eden el-Hac Mustafa bin el-Hac Safer nâm
müteveffanın veraseti zevce’i menkuhe’i metrukesi Şehriban binti Abdullah nâm hâtun
ile sulbi sagîr oğulları Osman ve ömere sulbiye kızı Emineye münhasır olduğu zahir ve
mütehakkık olduktan sonra müteveffayı mezburun tahrîr ve beynel verese bî-l ferizzetü-
ş şer‘iyye tevzi olunan muhallefatı defteridir ki ber vechi ati zikr olunur hurrire fî-l
yevmil hamis min şehri Rebi‘ü-l ahir li sene isni ve sittin ve miete ve elf
Mahalle-i
mezbura vâki
dahiliye menzil
Guruş 400
Yine mahalle-i
mezburada vâki
hariciye oda
Guruş 200
Dabbağhane odası
Guruş 30
Dabbağhane
gediği
Guruş 80
Babacafer dabbağ
hanesinde gedik 1
Guruş 30
Evanil-i
nühhasiye Kıyye
100
Guruş 120
Kebir sini Kıyye
12
Guruş 24
Arap cariyesi
Guruş 100
Köhne döşek 3
Guruş 6
Müste‘amel
yorgan 3
Guruş 8
Kıbrisi kari yastık
yüzü 8
Guruş 6
Müste‘amel
yastık 8
Guruş 12
Der-anbar şa’ir
kile 10
Guruş 15
Mezru hınta
dönüm 5
Guruş 12,5
Kahve ibriği adet
2
Guruş 2
İskemle 1
Guruş 1
336
Sûk-ı sultanide ma‘rîfet-i şer‘le füruht olunan eşyayı beyan eder
Sarık 1
Guruş 5
Pare 27
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Def‘a sarık 1
Guruş 5
Pare 23
Def‘a sarık 1
Guruş 6
Pare 10
Def‘a sarık 1
Guruş 7
Pare 21
Def‘a sarık 1
Guruş 7
Pare 14
Def‘a sarık 1
Guruş 5
Pare 25
Def‘a sarık 1
Guruş 5
Pare 17
Def‘a sarık 1
Guruş 5
Pare 24
Def‘a sarık 1
Guruş 5
Pare 1
Def‘a sarık 1
Guruş 5
Def‘a sarık 1
Guruş 5
Pare 30
Def‘a sarık 1
Guruş 5
Pare 23
Def‘a sarık 1
Guruş 6
Pare 3
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 24
Def‘a sarık 1
Guruş 2
Pare 24
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 22
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 19
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 19
Def‘a sarık 1
Guruş 2
Pare 31
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 7
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 2
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 22
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 7
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 18
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 28
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 2
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 24
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 2
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 10
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 31
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 22
Def‘a sarık 1
Guruş 3,5
Def‘a sarık 2
Guruş 7
Def‘a sarık 1
Guruş 2,5
Pare 18
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 24
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 27
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Pare 2
Def‘a sarık 1
Guruş 3
Şam alacası 1
Guruş 6
Pare 17
Def‘a şam alacası
1
Guruş 5
Pare 22
Def‘a şam alacası 1
Guruş 7
Def‘a şam alacası
1
Guruş 6
Def‘a şam alacası 1
Guruş 6
Pare 21
Def‘a şam alacası
1
Guruş 6
Pare 6
Def‘a şam alacası
1
Guruş 5
Pare 5
Def‘a şam alacası 1
Guruş 6
Pare 21
Def‘a şam alacası
1
Guruş 7
Pare 6
Def‘a şam alacası 1
Guruş 7
Pare 10
Def‘a şam alacası
1
Guruş 4
Pare 7
Def‘a şam alacası
1
Guruş 7
Def‘a şam alacası 1
Guruş 5
Pare 3
Def‘a şam alacası
1
Guruş 6
Pare 22
Def‘a şam alacası 1
Guruş 5
Pare 29
Def‘a şam alacası
1
Guruş 4
Pare 34
Def‘a şam alacası
1
Guruş 5
Pare 28
337
Def‘a şam alacası 1
Guruş 7
Def‘a şam alacası
1
Guruş 4
Pare 11
Def‘a şam alacası 1
Guruş 6
Def‘a şam alacası
1
Guruş 6
Def‘a şam alacası
1
Guruş 2
Pare 21
Def‘a şam alacası 1
Guruş 2
Pare 17
Def‘a şam alacası
1
Guruş 3
Def‘a şam alacası 1
Guruş 6
Pare 31
Kırmızı kermesüd
Guruş 8
Def‘a kermesüd 1
Guruş 7
Pare 21
Def‘a kermesüd 1
Guruş 7
Def‘a kermesüd 1
Guruş 7
Çiçekli kermesüd 2
Guruş 90
Halep Beldari 1
Guruş 4
Pare 30
Def‘a Halep
Beldari 1
Guruş 4
Pare 33
Def‘a Halep
Beldari 1
Guruş 4
Pare 3
Def‘a Halep
Beldari 1
Guruş 4
Pare 6
Def‘a şam alacası 2
Guruş 11
Haleb alacası 1
Guruş 1,5
Pare 15
Def‘a Haleb
alacası 1
Guruş 1,5
Pare 13
Şam kesmesi 1
Guruş 7
Pare 33
Puşi 1
Guruş 3,5
Def‘a puşi 1
Guruş 4
Pare 11
Def‘a puşi 1
Guruş 1,5
Pare 14
Def‘a puşi 1
Guruş 1,5
Pare 7
Def‘a puşi 1
Guruş 2
Pare 13
Def‘a puşi 1
Guruş 1,5
Pare 12
Def‘a puşi
Guruş 3
Pare 17
Def‘a puşi 1
Guruş 1,5
Pare 16
Def‘a puşi 1
Guruş 1,5
Pare 9
Def‘a puşi 1
Guruş 3,5
Def‘a puşi 1
Guruş 2,5
Pare 11
Def‘a puşi 1
Guruş 1,5
Pare 1
Def‘a puşi 1
Guruş 2,5
Pare 19
Def‘a puşi 1
Guruş 2,5
Pare 2
Hümayin bugasir
top 1
Guruş 11
Antakya ihram top
1
Guruş 6
Pare 5
Def‘a Antakya ihram
top 1
Guruş 6
Pare 33
Parça ihram
Guruş 1,5
Pare 15
Çit top 1
Guruş 5
Pare 2
Çit top 1
Guruş 4
Pare 7
Silecek ihram 2
Guruş 2
Pare 6
Fitilli sadelik top 1
Guruş 3
Pare 27
Def‘a fitilli sadelik
top 1
Guruş 3
Pare 23
Köhne sarık 1
Guruş 3
Pare 22
Don ve gömlek 1
Guruş 1,5
Pare 2
Çiçekli Ağabını
top 2
Guruş 7
Pare 34
Peçe 2
Guruş 3,5
Pare 6
Def‘a peçe 1
Guruş 1
Pare 6
Müste‘amel
dolama 1
Guruş 3
Pare 2
Kabe fincanı 4
Guruş 1
Def‘a fincan 4
Guruş 3
Pare 13
Def‘a fincan 10
Guruş 7,5
Pare 10
Def‘a fincan 6
Guruş 2,5
Pare 12
Def‘a fincan 6
Guruş 1,5
Pare 14
Def‘a fincan 5
Guruş 1,5
Def‘a fincan 4
Guruş 2,5
Def‘a fincan 5
Guruş 1
Def‘a fincan 5
Guruş 2
Def‘a fincan 6
Guruş 1
338
Pare 2 Pare 8 Pare 2 Pare 6 Pare 14
Def‘a fincan 9
Guruş 2
Pare 10
Def‘a fincan 4
Guruş 1
Pare 4
Def‘a fincan 1
Guruş 0,5
Pare 2
Def‘a fincan 5
Guruş 2
Pare 10
Def‘a fincan 5
Guruş 2,5
Pare 12
Def‘a fincan 9
Guruş 3
Def‘a fincan 5
Guruş 1
Pare 5
Asılı çenber top 2
Guruş 12
Al çenber top 1
Guruş 12
Takke adet 7
Guruş 1
Yaşmaklık
adet 19
Guruş 14
Siyah el puşisi
adet 4
Guruş 1,5
Beytü-l fakıyye
kahvesi
Kıyye 8,5
Guruş 16
Pare 13
Zeyad ve atar
fetene yağı
Guruş 10,5
Belsan yağı
Guruş 0,5
Tesbih deste 1
Guruş 2
Ud ağaçı
Guruş 2
Kırmızı makrome 2
Guruş 1
Hurma
Guruş 5,5
Kilim 1
Guruş 1,5
Kemer 1
Guruş 2
Muşamma çuval2
maa araba 2
Guruş 2 Pare 10
Kilim ve kalice
derinli adet 19
Guruş 42
Cedid çuka peniş 1
ve Cebe 1 ve
çağışır 1
Guruş 21
Füruht olunan
camus gönü adet
21
Guruş 189
Füruht olunan kara
sığır gönü adet 190
Guruş 522,5
Mukaddem füruht
olunan kara sığır
gönü adet 8
Guruş 28
Def‘a füruht olunan
kara sığır gönü adet 2
Guruş 3
Pare 10
Sagîr kahve ibriği
adet 2
Guruş 1
Pare 9
Köhne kilim 4
Guruş 4
Pare 7
Tüfenk 1
Guruş 2
Pare 10
Tabanca 2
Guruş 1
Pare 3
Matara 1 Guruş 2 Def‘a kahve ibriği
1
Guruş 2
Pare 14
Simli bıçak 1
Guruş 20
Tas 1
Guruş 1
Hırdavat hane
Guruş 10
Derzîmmet saraç arap
Guruş 250
Derzîmmet kara
oğlu İbrâhîm
Çelebi
Guruş 530
Müteveffayı
mezburun vâsi
muhtarı olan
kuklacı oğlu Hacı
salih zimmetinde
Guruş 422
Derzîmmet
Temürcü Hacı
Osman
Guruş 50
Derzîmmet şeriki
sarrac Ahmet bey
mal-ı hazariye
Guruş 476
Yine merkûm
Ahmetin malı
mazariye olmak
üzere demem
müteferrikadan ahz
eylediği
Guruş 443,5
Pare 15
Ceman yekun
Guruş 4778
339
Mine’l-ihracat
Vâsi‘i muhtarı
olan Hacı salih
yediyle techis ve
tekfinine masraf
Guruş 8.5
Yine vâsi merkûm
yediyle tarik-i
hacta verdiği
Resm-i kısmet ve
kassamiye ve
Resm-i emin
beytü-l mal ve
hüddamiye ve ve
dellaliye
Guruş 100
Yine vâsi
merkumun akame
verdiği
Guruş 6,5
Yine vâsi
merkumun
kamaniye kirasına
verdiği ve mahsen
kirasına
Guruş 8,5
Yine vâsi
merkumun meshan
kirasına verdiği
Guruş 49,5
Yine merkumun
yükler için şam-ı
şeriften gelen
kirasına verdiği
Guruş 40
Müteveffayı
mezburun emriyle
şeriki saraç Ahmet
beyin bâ defter
masraf eylediği
Guruş 369
Günlerin tathiri
için bazı bâ
lüzumasına masraf
olan
Guruş 53,5
Vâsi merkumun
kabz eylediği altın
başı zararı
Guruş 27
Mihri müeccel
müsbet li zevcetül
Şehriban
Guruş 40
Mihri müeccel li
zevcetü-l
müteveffiye
Hatice
Guruş 40
Resm-i kısmeti adi
Guruş 119,5
Katibiyye
Guruş 10
Emniyye
Guruş 10
Çukâdariye
Guruş 8
Hüddamiyye
Guruş 10
Muhzırlara
Guruş 4
Dellaliye
Guruş 6
Duyun-u
müteferrika
müsbet
Guruş 12
Vesayet ve nafaka
ve nezaret
hüccetleri harçları
ve kalemiyye ve
hüddamiyye
Guruş 48
Ceman yekun ihracat Guruş 970
Sahihu-l baki li-t taksim beyne-l verese Guruş 3808
Hisse-i el-zevcetü-l
mezbure Şehriban
Guruş 476
Hisse-i el ibn Osman
Guruş 1332
Pare 32
Hisse-i el ibn Ömer
Guruş 1332
Pare 32
Hisse-i el binti emine
Guruş 66
Pare 16
S 62 / B 225
Karahisar-ı sâhib sancağı Murtaza bey hazretlerine tevcih emridir.(Yandaki şerh
kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
340
Emirü-l ümera’i-l kiram kebirü-l kübera’i-l fehham zül-kadr ve-l ihtiram
sahibü-l izz ve-l ihtişam el-muhtaz bi mezidi inayetü-l mülkü ala Anadolu beylerbeyliği
payesi olup sabıkan Aksaray sancağı mutasarrıfı Murtaza Paşa damet mukalebe tevki‘
refi‘ hümâyun vasıl olûcak malum ola ki sen ki muma ileyhsin sen mir miran
kiramımın birer diğerine onlardan ve iş uhdesinden gelmeye sâhib iktidarlarından olup
her vecihle müstehak inayet ve atıfet olduğun ecilden hakkında mezidi inayet-i aliyye
şahane ve mezidi Rafet Rafet-i seniyye padişahanem zuhura getirip iş bu 1162 senesi
mah-ı Cemâziye’l evvelisinin on beşinci gününden avatıf-ı aliyye-i hüsrevanemden
şerefyafta’i sudur olan hattı hümâyun şevket mekrunum mucebince ber vech arpalık
Karahisar-ı Sâhib sancağı sana tevcih ve rağbet idüp ilam için (Boş) tâyin olunmuştur
buyurdum ki hattı hümâyun şevket mekrunumla sadır olan celilül kadirin mucebince
tehir ve tevkif eyleyip ber vechi arpalık Karahisar-ı Sâhib sancağına mutasârrıf olup
zabt ve rabtından der adir eyanın himayet ve siyanetinde vesair fermanım olan hidmatı
aliyyemin edâ ve temşit ve tekmilinde bezli kudret ve sarf-ı meknet eyleyip min bâ‘de
fukarayı rağbet ve sükkan-ı vilayet ve kastan-ı memlekete ber vechle zülum ve teaddi ve
tecavüzden bî gayet ihtiraz ve ictinab üzere olasın şöyle bilesin alamet-i şerife itimat
kılasın tahriren fî-l yevmil hamis aşar min şehri Cemâziye’l evvel li sene isni ve sittin
ve miete ve elf
Vasale ileyna kayıd 22 Cemâziye’l evvel li sene il merkûm
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 63 / B 226
Arzman zadenin mütesellimlik emridir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Kıdvetü-l kuzât ve-l hükkâm madenü-l fazail ve-l kelâm Karahisar-ı Sâhib
sancağında vâki kadılar zîde fazlehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki
livayı mezbûr avatıf-ı seniyye’i mülükanemden sabıkan Aksaray sancağı mutasarrıfı
emirü-l ümera‘i-l kirâm Murtaza paşa damet maliyeye iş bu sene-i mübarek Cemâziye’l
evvelisinin 15. gününden tevcih ve rehsanım olduğundan mirmiran muma ileyh
varıncaya dek Karahisar-ı Sâhib sakînlerinden alay beyi sabıkan kıdvetü-l emâsil ve-l
akran es-Seyyid Mustafa zîde kadrehu livayı mezbûr mütesellim nasb olunmakla
mütesellimlik mezbûr muma ileyh zabt ettirilmek için emri şerifim sudurun mirmiran
muma ileyhin kapı kethüdası kıdvetü-l emacid ve-l ayan el-Hac Abdullah zîde mecdehu
arzuhaliyle istid‘a etmeniz vech-i meşruh üzere amel olunmak babında ferman-ı
341
alişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta bu babta sadır olan emr-i
şerifim mucebince amel dâhi siz ki muma ileyhimsiz mütesellimlik mezbûru tarihi
merkumdan muma ileyh zabt ve vâki olan aidatı ahz u kabz ettirip mütesellimliği
emuruna bir ferdi dâhi ve taarruz ettirmeyip mazmun emr-i şerifimle amil olasız şöyle
bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız tahriren fî evasıt şehri Cemâziye’l evvel li sene isni
ve sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Vasale ileyna kayıd 22 Cemâziye’l evvel
S 63 / B 227
Selefi halef mübeyyenlerinde kastü-l yevm hali emridir.(Yandaki şerh kaydıdır.
Vesikanın başlığıdır.)
Mefahirü-l kuzat ve-l hükkâm me‘adenü-l fezail ve-l kelâm Anadolu eyaletinde
vâki kadılar zide fazlehum ve mefahirü-l emasil ve-l akran ayan-ı vilayet zide kadrehum
tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki Karahisar-ı Sâhib sancağı yüz atmış
iki senesi Cemâziye’l evvelinin on beşinci gününden sabıkan Aksaray sancağı
matasarrıfı emirü-l ümerail kirâm Murtaza paşa damet mealiyeye şeref bahş sudur olan
hattı hümâyun inayet mekrunumla tevcih ve hâlâ üzerinde olduğu livayı defterlerinde
mukâyyid olmağla liva’i mezburda vâki kazalardan liva mutasarrıflarına tertib ve tâyin
olunan imdad-ı hazeriyeden şurut-u hazeriye mucebince kastü-l yevm hesabı üzere
hissesine isabet eden hazeriyesi tâhsil ve tarafından kabza memura teslim ettirilmek için
emri şerifim sudurun mir miran muma ileyh arzuhaliyle istid‘a ve hazeriye tertibi
defterlerine müracaat olundukta Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki kazalardan liva’i
mezbûr mutasarrıfı için senede üç taksit ile 5000 Guruş imdad-ı hazeriye müreddip
kılınıp ve hazeriyede re’s sene gurre-i muhârrem itibar olunmakla herkes tevcihi
tarihinden kastu-l yevm hesabı üzerine hissesine düşeni ahz eylemeleri şurutu
hazeriyeden olduğu der kenar olunmakla bu surette tevcihi tarihi muktezasınca liva’i
mezbûr 62 senesinde selefi Abdurrrâhman Paşanın üzerinde 133 gün karar etmekle
ma‘rîfet-i şer‘le selef-i halef beyinlerinde hesabları görülüp mir miran muma ileyhin
tevcihi tarihine göre kastü-l yevm hesabı üzere hissesine isabet eden hazeriyesinden
selefi zimmetine geçmiş var ise selefinden ahali zimmetinde kalmış ise bir senede
mükerrer hazeriye tahsilinden tehaşi olunarak hissesine isabet eden hazeriye lâzım
gelenlerden şer‘le tâhsil ve tarafından kabzına memura teslim ettirilmek için istad‘ası ve
şurutu mucebince emr-i şerifim sudurunu iftiharü-l emacid ve-l ekarim bi-l fiil re’isü-l
342
küttabım olan Abdullah beğ dame mecdehu ilam etmeğin ilam mucebince amel
olunmasın babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur buyurdum ki (Boş) vusul buldukta
bu babta sadır olan emri şerifim mucebince amel dâhi siz ki muma ileyhsiz şurut ve
hafiriye ve tevcihi tarihi muciblerince kastü-l yevm yevm hesabı üzere hâlâ liva’i
mezbûr mutasarrıfı mir miran muma ileyh hazeriye mezburdan isabet eden akçeden
selefi zîmmete bir nesne bahş ise selefinden istirdat ve eğer ahali zimmetine geçmiş ise
bir senede mükerrer hazeriye tahsilinden hazr olunarak ahaliden cümle ma‘rîfet ve
ma‘rîfet-i şer‘le tâhsil ve kabzına me'mura teslim idüp mugayir şurut hazeriye bir ferde
te‘allil ve muhalifet ettirmeyip mazmun emr-i şerifimle amel olasız şöyle bilesiz
alamet-i şerife itimat kılasız fî evasıt Cemâziye’l evvel li sene isni ve sittin ve miete ve
elf
Vasale ileyna kayıd Fî 22 Cemâziye’l evvel
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 63 / B 228
Umdetü-l saadat-ı kirâm kaimakamımız şerafetlü es-Seyyid Abdullah Efendi ve
ümmüşerif seyadına ba‘de-l tahhiyetü-l behiyyetü inha olunur ki iş bu sene isni ve sittin
ve miete ve elf şehri Cemâziye’l ahîr gurresinden Karahisar-ı Sâhib ve Barçınlı ve
NevahiBarçınlı ve Çay mâa Karamık ve Sincanlı kazalarında sâkin olan sadat-ı kirâm
ve zevil ihtiram üzerlerine tarafımızdan yine kel evvel siz kaimakamlığı ibka ve mukırr
etmişde gerektir ki sahihül neseb olanlara tevkir ve ihtiram idüp bî gayruca arz ve
mallarına taarruzdan hazer edesiz ihzâr ve tedip ve hukuku şer‘iyye sabite tahsili iktiza
ettikte seza idüp sair hükkama taciz ve müdahale ettirmeyesiz urusiye namıyla veya bir
gayrı bahane ile bir akçelerin almayıp tesyidi zâhir ve kuzât hücceti ve kaimmakamlar
temessükatıyla dahil olup alameti hazeriye istimal edenlerin rica menalarında takyid-i
tâm ve kendiniz bir kismesneye alamet vâzi‘ine izin vermeyesiz bu tevliyyet-i kübera ve
emânet-i azimanın kema hüvel vacib riayet ve siyanetlerinde müced tam ve sa‘i ve
ihtimam ile mazhar-ı şefaat hazreti seyyüdü-l enam aleyh efzalül tahhiyete vekil-i islam
olasız hurrire fî gurre-i şehri Cemâziye’l ahîr li senetü-l merkume
El-fakir es-Seyyid Mehmed Emin
Bolulu zade en-nakib ale’l eşraf memalik-i Osmaniye
S 63 / B 229
Vezîr zeametinin iltizam temessüküdür.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
343
Vech-i tahrîr-i huruf oldur ki be berât-ı şerîf alişan ber vechi serbesiyet
mutasârrıf olduğum Piyade beyliği hâlâ Karahisar-ı Sâhib sacağında vâki Şehri abat
nahiyesinde Deper nâm karye ve gayrıdan olan zeametime iş bu Darende‘i temessük
kıdvetü-l emâsil ve-l akran Bostani el-Hac salih Ağa talib ve Ragıp olmağla sene-i
sabıkı üzere 950 Guruş bedel mukâbelesinde kendisini deruhte ve tefvîz ve ihaliye
olunup ol dâhi iltizam ve kabûl ve ba‘de-l kabûl semeni malume’i bedel yedinden
tamamen ve kamilen ahz u kabz olunup ve bir dâhi zararı daʻvâ itmamın şartıyla iş bu
temessük tahrîr ve yedine ita olunmuştur inşallahuteala gerektir ki muma ileyh varıp iş
bu 1162 senesi martı ibtidasından şubatı gayetine gelince zeameti mezbûru zabt ve rabt
idüp hasıl olan aşar-ı şer‘iyye ve rusumu örfiyye ve badı hava ve cürm-ü cinayet ve
tapuyu zemin yere ve rusumu urusana ve deştibanı vesair cüz-i ve külli her ne ise cem
ve tâhsil eyleye ve ba‘de-l yevm bundan ma‘ada mukaddem ve muahhar temessüküm
dâhi zûhur eder ise amel olunmak şartıyla tarafımızdan ve aherden hiç ehad mani ve
müzahim olmaya ve-s selam Fî evvel mart sene 1162
Ahmet ser solak dergah-ı hümâyunu sabık
S 63 / B 230
Ber vechi arpalık hâlâ Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfı emirü-l ümara‘i-l
kirâm saadetlü Murtaza Paşa hazretlerinin bâ fermanı Ali mütesellimleri es-Seyyid
Mustafa Ağa’i ser çukadarları Ahmet Ağa meclis-i şer‘ hatırı lazımü-t tevkirde sabıkan
liva‘i mezbûr mutasarrıfı emirü-l ümera‘il kirâm inayetlü Abdurrrâhman paşa
hazretlerinin hazinedarları iş bu ba‘isül kitâb Ali Ağa mahzarında her bîri ikrar-ı tam
takrir-i kelam edip livayı mezbûr 62 senesi Cemâziye’l evvelisinin on beşinci günü
tarafı devleti aliyeden veliyü-l en‘am Efendim hazretlerine tevcih ve inayet ve hâlâ
üzerinde olup liva’i mezbûr kazalarından liva mutasarrıflarına bâ ferman-ı Ali senede 3
taksit ile 5000 Guruş imdad-ı hazeriye tertib kılınıp ve hazeriyede re’s sene gurre-i
muhârrem itibar olunmakla her gün tevcihi tarihinden kastü-l yevm hesabı üzere
hissesine düşeni ahz eylemeleri şurut-u hazeriyeden olup bu surette tevcihi tarihi
muktezasınca liva’i mezbûr 62 senesinde devletlü Abdurrrâhman paşa Efendimiz
hazretlerinin üzerlerinde 133 gün karar idüp selefi halef beyinlerinde ma‘rîfet-i şer‘le
hesabları görülmek babında emr-i Ali sadır olmağla imtisalen li emr-i Ali hazinedar
muma ileyh Ali Ağa ile ma‘rîfet-i şer‘le hesabımız ru‘yet olundukta 62 senesine
mahsûb olmak üzere liva’i mezbûr kazalarından hanbarcin ve nevahi barcin kazalarının
sehimlerine isabet eden 166 Guruş 80 akçeden ma‘ada taksidi sani malı olan 1100
344
Guruş müşârun ileyh Abdurrrâhman paşa Efendimiz hazretlerinin zimmetlerine
geçmekle kastü-l yevm hesabı üzere murtaza paşa Efendimiz hazretlerinin hissesine
isabet eden 1312,5 Guruşu hazinedar muma ileyh Ali Ağa yedinden bî-t tamam ve-l
kemâl ahz u kabz idüp taksidi sani malından gerek kazalarda gerek müşârun ileyh
Abdurrrâhman paşa Efendimizin zimmetinde bir akçe ve bir habbe bâkî kalmamıştır
dediklerinde gıbbe-t tâstîki-ş şer‘i mâ vâki bî-t taleb ketb olundu ceru zalik ve hurrire fî
gurre-i Cemâziye’l ahîr li sene isni ve sittin ve miete ve elf
Şühûdü’l-hâl
Şerefli es-Seyyid el-Hac Halil Efendi bin Esad Efendi
Çavuş zade es-Seyyid Mehmed Ağa an kasabayı sandıklı
es-Seyyid el-Hac Ali Ağa an kasabayı Şuhut
Harkı kebir mütevellisi monla Mehmed bin veli Efendi
Kaimakam Mehmet zade
Boyacı zade an kasabayı sandıklı
Çöle kazasından Türkmen imam
S 64 B 231
Şeri‘at şi‘ar Şuhut kadısı Efendi zîde fazlehu ve kıdvetü-l emâsil ve-l akran
ayan-ı el-Hac Ali Ağa vesair ihtiyarını zîde kadrehum inha olunur ki sekban
bedeliyesiçün kazanızdan hâlâ sancak mezbûr mutasarrıfı saadetlü Abdurrrâhman paşa
hazretleri tarafına edaya taahhüt olduğunuz akçe ve hazeriyeden malumul miktar
meblâğ tarafımızdan tamamen paşayı muma ileyh hazretlerine teslim ve onlar dâhi
piyade askeri tertib ve bu hususun hitamına değin bâ ferman-ı Ali ma‘ıyetimize me'mur
olmağla meblâğ-ı mezkuru bir an evvel tâhsil ve tarafımıza irsale ihtimam eylemeniz
için divanı Anadoludan buyuruldu tahrîr ve kapıcılar bölükbaşımız kıdvetü-l emâsil ve-l
akran el-Hac Mehmed Ağa zîde kadrehu ile irsâl olunmuştur inşallahu Teala vusulünde
gerektirki vech-i meşrûh üzere amel ve hareket olunup ma‘rîfet-i şer‘ ve mübaşir
merkûm marifetiyle ve marifetinizle bir an evvel meblâğ-ı mezkurları tedarik ve
tamamen tarafımıza irsali dikkat ve ihtimam edip avk ve tehir olunmaktan gayetü-l gaye
ihtiraz ve ictinab idüp mucib buyuruldu ile amel eyleyesiz deyu
Fî 27 Cemazîye’l evvel sene 1162
Vasale ileyna kayıd fî gurre-i Cemâziye’l ahîr li senetü-l merkume
345
S 64 B 232
İsmail keryesinin emânet beratıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Medine-i Karahisar-ı Sâhib kazasına tabi İsmail nâm karyede vâki mescidi
şerifte bundan akdem ber vech-i hasbi imam olan erbab-ı istihkaktan iş bu rafi’i tevkî‘i
refî‘ü-l şan hakani İbrâhîm halîfe bi-l fiil beratı şerifle mutasârrıf iken aherden Ömer
nâm kimesne kendi üzerine berât ettirip lâkin cüheladan olup edayı hizmet dâhi etmeyip
tereke hizmet olmağla def olunup ker ve sâhib ol merkûm İbrâhîm halifeye kemafil
evvel ibka ve mukırr kılınmak babında naib-i mevlânâ Hasan zîde i’lmehu arz etmeyip
vech-i meşrûh üzere sadaka idüp bu beratı hümâyun saadet mekruna verdim ve
buyurdum ki ba‘de-l yevm merkûm Abdullah halîfe varıp zikr olunan mescidi şerifte ref
olunan mezburun yerine kemafil evvel imam olup hizmeti lazımesin mer‘ i mü’di
kıldıktan sonra ber vechi hasbi mutasârrıf olup vakfın ruhu ve devamı ömrü devlet için
reaya müdâvemet göstere ol babta tarafı aherden ber vech ile dahil ve taarruz kılmayalar
şöyle bileler alamet-i şerife itimat kılalar tahriren fî evasıt Cemâziye’l evvel li sene isni
ve sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye
Vasale ileyna kayıd Fî gurre-i Cemâziye’l ahîr sene 1162
S 64 B 233
Hanbarçınlı fermanıdır.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Kıdvetü-l kuzât ve-l hükkâm madenü-l fazail ve-l kelâm Barçınlı ve Nevahi
Barçınlı kadıları zîde fazlehum ve mefahirül emâsil ve-l akran ayan-ı vilayet iş erleri
zîde kadrehum tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olucak malum ola ki Nevahi Barçınlı kazası
naibi mevlânâ es-Seyyid Hüseyin zîde i’lmehu divân-ı hümayunuma arz gönderip
karahisar-ı sâhib sancağında vâki otuzar kırkar ol ve ellişer baş çürük ve zayıf
karyelerden ibaret olan Barçınlı ve Nevahi Barçınlı kazaları orta kulun caddesinde vâki
Hüsrev Paşa hanı menzilini emri alişanda muhârrer mezkûr olduğu üzere mâ‘iyeten eras
eylemeğe hâvî olduklarından başka nevahi Barçınlı kazasının nısfı mertebesinden ibaret
olan 2,5 adet avarız hanesiyle mukâyyid çoğu karyesi ahalileri sağir aşr-u rusumların
sahibi arza ve avarızların cem‘ine me'mur olanlara vermek şartıyla derbentçi tâyin
olunmuş olmağla menzil-i mezburun evamiresi mukabili gerek Anadolu valileri ve
gerek sancak mutasarrıfları taraflarında imdad-ı hazeriye ve seferiye mutalebe
olunmamak üzere yedlerine bundan akdem müteaddid evamir aleyhim verilmişken
Anadolu valileri ve Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfları bazı şeyi illet ve bahane
346
idüp iki de birde yetmişer seksener neferatlu irsâl ve zahire beha ve kaftan beha namıyla
hilâf-ı ferman ide o hazeriye ve seferiye birkaç katı akçeleri alınıp hem emuru menzili
edaya ve ruyete ve hem hizmet derbendi tediye eyledikten sonra tekrar bila ferman bu
mekule tekalif-i şakka vermeğe tab eder olamayıp ekserinin perakendeliklerine badi
olduğundan gayrı bakiye kalanları dâhi mustağrak duyun ve ahvalleri diğer gün olmağla
hallerine merhameten ol mesellü tadiyat ile yedlerinde olan emri alinin mugayiri rencide
olunmamaları için emri şerifim verilmek ricasında oldukları arz ve ilam eylediği ecilden
hazine-i amiremde mahfuz olan mevkufat defterlerine nazar olundukta
S 64 B 234
Karahisar-ı sâhib sancağında vâki Nevahi barcanlı kazasına tabi Çoğu
karyesinin iki buçuk avarız hanesi olup avarız ve nuzulleri tarafı mirîye edâ ve sair aşar
ve rusumların zabıtlarına vermek üzere 1124 senesinde derbentçi kayd olunduğu ve
hüsrev paşa menzilinin on bir re’s bargirden itibar olunup ve gayrı ez ücret yediyüz
doksan yedi buçuk Guruş bargir beha ve masarıf-ı sairesi olup meblâğ-ı mezburun 237.5
Guruş ve 40 akçesi barcanlı kazası avarız nuzulü malından ber vechi ocaklık tayin ve
559,5 ve 20 akçesi hazine-i amiremden edâ olunduğu mukâyyid bulunmağın ve bundan
ma‘ada 6 adet kazalardan dört bin Guruş imdadiye tâyin olunduğu ve Barcanlı ve
Nevahi barcanlı kazalarının ahalileri menzil mezbûru mâ‘iyet üzere ru’yet eylemek
şartıyla kazalarından Anadolu valileri ve Karahisar-ı Sâhib sancağı mutasarrıfları
taraflarına muayyen olan imdad-i seferiye ve hazeriye mutalebe olunmayıp af olunmak
üzere 49 ve 53 ve 54 senelerinde evamir-i şerifem verildiği ve bu def‘a aile iran ber
taraf takribi ile ber vechi muhârrer kaza’in mezburun Karahisar-ı Sâhib sancağı
mutasarrıfları taraflarına muayyen olan imdad-ı hazeriye kemafil evvel tahsili için mir
miran muma ileyhin iltimasıyla 60 senesinde emr-i şerifim verildiği divân-ı
hümayunum ve mevkufattan ihraç olunmakla rahmen lil fukara 2-3 seneye dek dâhi
kazaen mezbureyn ahalilerinden menzil hizmeti mukabili Anadolu valileri ve Karahisar-
ı Sâhib sancağı mutasarrıfları taraflarından imdad-ı hazeriye taleb olunmamak üzere
emri şerifim verilmek babında bi-l fiil baş defterdarım olan Mehmed dame uluvvûhü
ilam etmeğin muma ileyhin ilamı mucebince amel olunmak için 1160 senesi
Zilhiccesinin evasıtında emr-i şerîf verildiği evamir-i şeriften sonra sancak
mutasarrıfına bir üslub sabıkan hazeriye verilmek üzere divân-ı hümâyun tarafından
emr-i Şerife verildiği dâhi der kenar olunmağın ahali-i memlekete ve fukarayı ra‘iyete
hilâf-ı şer‘ ve ferman-ı takaddi olunduğuna rıza’i padişahanem olmamakla Anadolu
347
valileri ve sancak mutasarrıfları taraflarından bila ferman zahire beha ve sair tekalif
mutalebesiyle kaza-i mezbûr ahalileri rencide ettirilmek üzere emri şerifim verilmek
babında iftiharü-l ümera‘i-l ve-l ekabir bi-l fiil baş defterdarım Mehmed dame
uluvvuhu telhis etmeğin imdi telhisi mucebince amel olunmak babında fermanı alişanım
sadır olmuştur buyurdum ki hükmü şerifim vardıkta bu babta sadır olan emrim üzere
amel idüp dâhi ahali’i memlekete ve fukarayı riayete hilâf-ı şer‘ ve fermanı takaddi
olunduğuna rıza’i hümayunum olmamakla Anadolu valileri ve sancak mutasarrıfları
taraflarından bila ferman zahire beha ve sair tekalif mutalebesiyle kaza-i mezbûr
ahalilerine rencide ve remide ettirmeyesin şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız
tahriren fî-l yevmil sadis cemâziyel evvel li sene isni ve sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
Vasale ileyna kayıd Fî 7 Cemâziye’l ahîr
S 64 B 235
Afyon mültezimi temessüküdür.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Vech-i tahrîr-i huruf budur ki iş bu 1162 senesine mahsûb olmak üzere uhde ve
iltizamımızda olan mukata‘ası iklamından Karahisar-ı Sâhib ve kasabayı Şuhut ve Çay
ve Bolvadin Sincanlı kebir ve sagîr ve Karamık vesairlerinden zer‘ olunan haşhaşın
dönüm rusumat mirilerin sene-i mezburenin martı ibtidasından şubatı gayetine gelince
hasıl olan dönüm haşhaşı rusumların ahz ve kabza talib ve Ragıp olan kıdvetü-l emâsil
ve-l akran Ahmet Ağa ve munla Mustafaya deruhte ve iltizam olunup onlar dâhi iltizamı
kabûl ve bedeli iltizamı olan meblâğ-ı mezburu vakit ve zamanıyla tarafımıza edâ ve
teslim eylemek şartıyla zikr olunan kaza ve kuralarında zira‘ olunan haşhaş dönüm
rusumat mirilerin ahz u kabz ve dönümlerin mesaha olunup iktiza eden mahallerden
malı mirilerin tamamen cem ve tâhsil ve tarafımıza edâ ve teslim olunmak babında zikr
olunan kazaların dönüm rusumatı haşhaşı ahz u kabz zabt ve rabt ve tasarrufu için
yedlerine iş bu temessük verilmiştir gerektir ki vech-i meşrûh üzere zikr olunan kazayı
mezbûr ve nelerin zira olunan dönüm haşhaşının mirilerin ahz u kabz zabt ve rabt
mukaddem verilen temessükümüz amel ve itibar olunmayıp fî mâ bâ‘de tarafımızdan
ve gerek tarafı aharımızdan mani ve müzahım dahil ve taarruz olunmaya Fî tarîhi-l
mezbûr 1162
Ebubekir voyvoda vekili hala
348
S 65 / B 236
Düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-
cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib mümehhid-i
bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahkûk bî-sunûf-
ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la Karaman valisi vezirim paşa edammallahuteala iclalehu ve
Emirü-l ümera’i-l kiram kebirü-l kübera’i-l fehham zül-kadr ve-l ihtiram sahibü-l izz
ve-l ihtişam el-muhtaz bi mezidi inayetü-l mülkü ala Karahisar-ı Sâhib sancağı
mutasarrıfı (Boş) dame ikbalehu ve mefahirü-l kuzât ve-l hükkâm madenül fazail ve-l
kelâm o havalide vâki kazaların kadıları zîde fazilühum tevki‘ refi‘ vasıl olûcak malum
ola ki 1162 senesine mahsûben İstanbul baruthanesi nazırı olan kıdvatü-l emacid ve-l
ayan el-Hac Hamza zîde mecidühu divân-ı hümayunuma arzuhal idüp muma ileyhin
marfetiyle baruthane-i mezkurede tabıhına tertip olunan barut sipahin cüz-i azami olan
güherçile öteden beri Kütahya eyaletinde vâki Eskişehir ve Seferihisar ve Haymana ve
Barcin ve Bolvadin ve Şuhut kasabalarıyla Sandıklı ve Karahisar kazalarında ve Konya
eyaletinde vâki bazı kazalardan mübaye‘a olunageldiğine binaen sene-i mezkureye
mahsûben ahvali mezbureden seneyn saire misüllü iktisa eden güherçilenin cem ve
mübaye‘ası nazır muma ileyh tarafından Akşehir kazası sakînlerinden hatîb zade Hacı
Mehmed ve aziz Ağa nâm kimesnelere ihale ve tefvîz olunmakla mübaye‘asıçün şurut
ve kuyudu havi emr-i alişan dâhi verilmişken karahisar kazası sakînlerinden Hacı Yusuf
ve oğlu Halil ve Seyyid Hüseyin ve karındaşı Mehmed ve köle Hacı Ali ve Kuçur
Hüseyin ve Bolvadin sakînlerinden sarık ve Seferihisar kazasından Ekizler ve Şuhud
kasabasından Mûsa Beşe oğlu nâm kimesneler tami‘hame tebi‘iyet ile mugayir emri
alişan yedlerinde olan güherçileyi hafiyete bazı tüccara füruhta cesaret eylediklerinden
baruthane-i amirenin tatiline badi olmalarıyla ol mekulelerin yedlerinde olan
güherçileleri ber mûceb emr-i alişan mirî için mübaye‘a ettirilip fî mâ bâ‘de bir
vukıyyesi tarife-i tüccara ve sair kimesneye verilmemek için gereği gibi tenbih
olunduktan sonra mütenbih olmayanları ahz ve habs i ve yedlerinde olan güherçileleri
için mübaye‘a olunmak üzere siz ki veziri müşar ve mir miran ve kuzât muma
ileyhimsiz sizlere hitaben emri şerifim verilmek ricasına istid‘ayı inayet eylediği ecilden
hazine-i amiremde mahfuz olan baş muhasebe defterlerine nazar olundukta âsitâne-i
saadetim baruthanesinde tabıhını tertib olunan barut sipahin cüzi azami olan
güherçilenin ekseri ulûvvî ve kaza-i mezkurlardan ve havalilerinden ve sair güherçile
bulunan mahallerden mübaye‘a ve nakil olunagelmekle askeri ve kazaskeri her kim
349
olursa olsun yedlerinde bulunan güherçilenin bu vukıyyesi ahere furuht olunmayıp
cümlesi mirî için mübaye‘a ve nakil olunmak ve içlerinden bazıları hasıl eyledikleri
güherçileyi bir tarik ile hafite muhterik taifesine furuht eyleyip İzmir ve Kayseriye ve
Kütahya vesair mahallere nakil ve efrence ve harb-i kefereye ziyade behalar ile füruht
eylediklerinden baruthane-i amirenin tatiline badi olmalarıyla ol mekuleler ahz ve
yedlerinde bulunan güherçileleri mirî için mârifet olunduktan sonra hilâf-ı emri alişan
harekete cesaret eyledikleri için bayi‘ ve müşterisinin muhkem haklarından gelinmek
için isim ve resimleriyle der saadetime arz ve ilam olunmak üzere güherçile mübayeası
için verilen evamir şurutundan olduğu derkenar olundukta arzuhal ve derkenarı
mucebince 1161 senesi zilhîccesinin 4.günü tarihiyle emri şerifim verildiği derkenar
olunmağın mucebince emri şerifim verilmesi için iftiharü-l ümera ve-l ekabir bi-l fiil
baş defterdarım Mehmed dame uluvvuhu telhis etmekle imdi telhis mucebince amel
olunmak babında ferman-ı alişanım sadır olmuştur buyurdumki hükm ü şerifim vardıkta
bu babta sadır olan emrim üzere amel idüp dâhi ol mekulelerin yedlerinde olan
güherçileleri mukaddema sadır olan emr-i alişanım mucebince mirî için mübaye‘a
ettirilip fî mâ bâ‘de bir vukıyyesin tarife-i ticaret vesair kimesnelere verilmemek için
tenbih olunduktan sonra mütenbih olunmayanları ahz ve kabz ve yedlerinde olan
güherçileleri vekili olan mezburlar marifetiyle mirî için mübaye‘a ettirilip mugayir emri
alişan bir ferde inat ve muhalefet ettirmeyesiz şöyle bilesiz alamet-i şerife itimat kılasız
tahriren fî-l yevmül sadis Rebi‘ül ahir li sene isni ve sittin ve miete ve elf
Vasale ileyna kayıd Fî Cemâziye’l ahîr sene 1162
Be-makam kostantinîyye
S 65 B 237
Akşehirlinin güherçile iltizamı temessüküdür.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın
başlığıdır.)
Vech-i tahriri huruf budur ki
İş bu 1162 senesi uhdemizde olan İstanbul baruthanesinde tabıh-ı ferman
buyurulan barut sipahin cüz-i azami olan gühercilenin ekserisi Anadolu ve Karaman
eyaletlerinde Akşehir ve Karahisar-ı Sâhib sancağında vâki Boz ulus ve vürûd-ı a’varda
Haymana ve Seferihisar ve Bolvadin ve kazalarında ve ol havalilerinde baruthane-i
amire için güherçile cem‘ ve tâhsil ve bu tarafta mirî mahsenine irsâl ve teslim eylemek
üzere Akşehir sakînlerinden El-Hac Mahmûd ve Abdülaziz Çelebi tarafımızdan vekîl ve
nasb ve tâyin olunmalarıyla zikr olunan mahallerden ihrac olunan güherçilesinin
350
sabıkan nerde olageldiği üzere tarafı mirî için mübaye‘a ve cem ve tâhsil ve vakit ve
zamanıyla baruthane-i amireye irsâl ve teslim eyleyip hususu mezbûr devleti aliyenin
mühham lazımül ihtimamdan olmağla fermanı Ali mucebince zikr olunan güherçile
mübayi‘asına me'mur emuruna aherden bir ferd duhûl ve taarruz eylememek ve bazen
bize mekulelerine cüdde bir habbe miktarı güherçile verilmemek üzere gereği gibi
muhafaza olunarak mazallahuteala hilâf-ı ferman-ı Ali hareket eyleye bu emûr-u
mühimmenin tehir ve tatiline bais olan muhtekir ve mardebaz mekulelerine bey ve
füruhta cesaret edenler her kimler ise beyi‘ ve müşterisi ma‘rîfet-i şer‘le ahz ve
yedlerinde bulunan güherçile tarafı mirî için zabt ve haklarından gelinmek için
keyfiyetleri der devlet medara arz ve ilam üzere tarafımızdan bu hususa ber vech-i
muharrer vekîl nasb olunan mezburların emurlarına vicahen minel vucuh tarafı aherden
müdahale ve muhala’t olunmamak için işi bu zabt temessükü verildi Fî Rebîü’l ahir
1162
Vasale ileyna kayıd Fî 11 Cemâziye’l ahîr 162
İmza: el-Hac Hamza nazır baruthane-i İstanbul hala
S 65 B 238
Zımmi ve erbabı tımarın pazarda füruht eyledikleri tereke-i öşre bac verilmemek
için emirdir.(Yandaki şerh kaydıdır. Vesikanın başlığıdır.)
Düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfehham nizâmü’l-‘alem müdebbir-i umûrü’l-
cumhûr bî-l fikrî-s sakıb mütemmim-i mehâmü’l-enâm bî’r-re’y’i’s-sâ’ib mümehhid-i
bünyânü’d-devlet ve’l ikbâl müşeyyed-i erkânü’s-sa‘adet ve’l iclâlü’l-mahkûk bî-sunûf-
ı ‘avâtıfu’l-melikü’l-a‘la hâlâ Anadolu valisi vezirim (Boş) paşa edammallahuteala
iclalehu ve kıdvetü-l nüvvab el müteşerri‘in Karahisar-ı Sâhib kazasında naibü-l şer‘i
olan mevlânâ (Boş) zîde ilmehu tevkî‘ refî‘ hümâyun vâsıl olûcak malum ola ki
zaimadan darendegan-ı ferman vacibü-l iz‘an kıdvetü-l emâsil ve-l akran ve Seyyid
Mustafa zîde kadrehuma sitte-i saadetime arzuhal idüp berât-ı şerifimle mutasârrıf
oldukları zaimatları karyeleri topraklarında hasıl olan tereke-i öşürlerini kasabayı
mezburada vâki pazara götürüp sefer mühimmatları için satmak murad eylediklerinde
bacidar olanlar hilâf-ı kanun bac talebiyle teaddi ve rencide eylediklerin bildirip ol
babta kanun üzere emri şerifim rica eyledikleri ecilden buyurdumki hükmü şerifimle
vardıklarında hususu mezbura tamamı mukâyyid olup göresin bunlar ticaret tarikiyle
pazara tereke getirip bey‘ ederler olmayıp fil vâki zeametleri karyeleri toprağında hasıl
olan tereke-i öşr leri olup pazara getirip sefer mühimmatları için satmak murad
351
eylediklerinde bacidar olanlar hilâf-ı kanun bac talebiyle teaddi ve rencide eyledikleri
vâki ise men ve def eyleyesin ama mukâyyid olasın ki aherin terekesin bizimdir deyu
zeametleri mahsullerine hâlât idüp bacidar olanlar ki mahsulüne gadr olunmak ihtimali
olmaya min badi kanuna ve emri hümayunuma muhalif kimesneye iş ettirmeyip
kafiyede medhali olmayanları karıştırmayıp işlemeyenleri isim ve resimleriyle vukuu ve
sıhhati üzere yazıp arz idüp hususu mezbûr için bir dâhi emrim ve eremlü eylemeyesin
şöyle bilesin alamet-i şerife itimat kılasın tahriren fî evasıt Cemâziye’l evvel li sene
sittin ve miete ve elf
Be-makam kostantinîyye el-mahrûse
S 66 B 239
Cümle marifetiyle kerpiç kalıbta nizam verildikte muamar arşul barmağıyla tûlu
13 barmak ve arz-ı 5 barmak ve emeği 4 barmak olmak üzere müceddeden bir kalıp
yapılıp mahkemede damgalanıp vesairlerine ona mukayese olmak niza verildiği bu
mahale kayd şud Fi 10 Cemâziye’l evvel 1162
S 66 B 240
İş bu 1162 senesinin mah-ı Cemâziye’l evvelinin onuncu günü cümle ayan ve
ahali marifetleriyle olan tevzide mütevelli Munla Mehmedin bâ defteri müfredat
masarıfı beyan olunur
Guruş Pare
02 Pare 5 Şeyh oğlu yediyle kethüda bey konağına kireç akçesi
02 Sarayın kamuş pazarı tarafında olan duvara iki günde ustadiye ve ırgadiye
ve taamiye
02 Sagîr pazarı tarafı ahar duvarına iki günde üstadiye ırgadiye taamiye ve
mutbah bacasına
12 Kütahyalı çavuş kethüdasına verilen
05,5 İhtisab Mehmed e meyve akçesi
27 Sucu zade Ali Ağa konağına gelen zîde’asına dokuz bargir ücreti
=50,5 Pare 3
05,5 Kütahya ve karahisar taksidinin hülasa tezkeresine
79,5 Sığırcık suyuna giden adama bargir ve ücret ve bâ defteri müfredat masrafı
36,5 BeyEfendimiz kethüdanın menzil bargirlerine ücret
11 Hüseyin Ağa konağına çelik paşa hazretlerinin amucasına konak masrafı
22 Pare 3 Avarız-ı kesri
=205 Pare 3
06 Avarızcı ağanın kirasına verilen
352
10,5 Paşa Efendinin mehter başısına verilen
01,5 Sarayın yazlığına ve çeşme tahta ve üstadiye
03 Medineli meşiha
05 Pare 3 Lefi olunan ortalık bargir kirası ve ücret
=231
16 Koyun için gelen vezîr ağasına
10 Tekkeye giden çukadara
15.5 Saray kapısı üzerine oda duvarına kiriş ve döşeme ve hantal ve kerpiç ve
üstadiye ve ırgat
39 Yeni hana üç aylık onüç odaya verilen kira
08 Pare 2 Tekkeli Mehmed Paşanın hüddamı konağına masraf
=219,5
55 Paşa Efendimizin köşküne bâ defter döşeme ve hattal ve kerpiç ve tahta
16 Çelik Mehmed paşa hazretlerinin haddamına ve dedelerine ta‘amiye ve
saman
15 Eyret karyesine giden arpa kirasına verilen
06 Yafta ve atemiye giden adamlara
20 Menzilciye verilen
=431,5
10 Menzilci Hacı salihe
40 Pare 4,5 Doğancıya verilen
31 Pare 3 Kütahyaya giden salih hacı ağaya
20 Çavuş kethüdasına Dervîş Ağa konağına
02,5 Mandıram çavuşlarına
=545
02,5 Pare 1,5 Buğday ölçen adamlara ve hizmet ve gazal akçesi
45 Pare 32 Menzilci İsmail buğday mübaşerete üç günlük masraf
40 Meşik ve musallak
05 Kılavuz ve bargir bakan adamlara
04 Cephaneye urgan ve katran ve zeyt yağı
30 Bayrak fermanı getüren Ferman ağasına
=661
S 66 B 241
Devletlü Çelik Mehmed Paşa Efendimiz hazretleri tarafı bahir‘ü-l şereflerinden
mübaye‘ası emir buyurulan 500 Isbarta kilesi hınta 750 kile karahisari olmak üzere
kıymetleri olan 2250 Guruş an nakit hüddamiye teslim olunup hınta iştira olunan
353
kimesneleri ve her birlerine meblâğ-ı mezburdan teslim olunan meblâğı beyan eder Fî 9
Cemâziye’l evvel 1162
Hınta kile
100 Hazinedar Hacı İbrâhîm ağadan
150 Ağzı karalı Mustafa ağadan
100 Hacı Abdurrrâhmandan
100 Hacı Yusuf oğlu Hacı osmandan
150 Otçu zade Hacı İsmail den
50 Dervîş ağadan
100 Mahmûd Efendiden
=750
Bâlâda zikr olunan meblâğdan teslimatı beyan eder
Guruş
250 Otçuzadeye teslim olan
250 Hazinedar ağaya teslim olan
100 Mahmûd Efendiye teslim olan
300 Derviş Ağa ile Hacı osmana teslim
275 Ağzı karalı Mustafa ağaya teslim
275 Hacı Abdurrrâhmana teslim olan
=1450
800 Vilayet masrafına verilen
=2250
Beher karahisar kilesi üçer Guruş birer rub’ olmak üzere mübaye‘a olundu
S 67 B 242-a
Sincanlı ayanı izzetlü İsmail bey ve kazayı mezburun kur’aları ihtiyarları inha
olunur ki bundan akdem düstur-u veli ni‘am Efendimiz hazretleri sürücülük ile ol
taraftan teşriflerinde ber mûceb defter mümza kazaya tevzi olunan zahire behadan
birkaç karyenin sehimleri tâhsil olunup âlâ hale kalmağla imzalı defter hâlâ senin
yanında olduğu malumumuz olmağla defteri mezkuru olup ve zikr olunan bekaya her
kankı karyelerde kalmış ise her bir karyeden ikişer üçer ihtiyarları dâhi alıp kalkıp
kendin bu tarafa gelmeye dikkat ve ihtimam eyleyesiz
İmza : Ömer kethüda valiyi Anadolu
354
S 67 B 242-b
İzzetlü genç Ahmet bölükbaşı inha olunur ki
Evveliniz gelip me'mur olduğun adamın firarın haber vermek ile iş bu tezkere
tahrîr ve irsâl kılınmıştır vusulünde firar eden şakinin ve karındaşının emval ve
eşyasının tamamen kabz idüp alıp bu tarafa gelesiz
İmza : Ömer kethüda valiyi Anadolu hala
S 67 B 242-c
İzzetlü saadetlü biraderim genç Ahmet Ağa hazretlerinin huzurlarına
inha olunan mezburdur ki
Me'mur olduğun adamlar ele geçmeyip ona binaen ihbarımız olmağla karındaşın
ve enval ve eşyaların alıp bu tarafa gelmeye sa‘i edesiz deyu iş bu varaka tahrîr olundu
vusulünde firar-ı mezburların karındaşı ve emval ve eşyaların alıp bu tarafa gelesiz
Halis kul Ali baş Ağa’i valiyi Anadolu
Ve kendilerin dâhi gereği gibi su'âl ve ele geçirmesine sa‘i eyleyesin ve-sselam
S 67 B 242-d
Bais-i tezkere budur ki
Konaklı veli Hüseyin nâm kimesne neferiyle maan herhangi mahalde bulunur
ise ahz u kabz olunması için iş bu tezkere tahrîr ve irsâl olunmuştur yine te‘ali ledil
vusul her kankı mahalde bulunur ise ahz u kabz olunup bu tarafa ihzâr olunmasına sa‘i
ve ihtimam eyleyesiz ve-sselam
Halisül fevat baş Ağa’i valiyi Anadolu
S 67 B 243
Karahisar-ı sâhib sancağı mutasarrıfı saadetlü Abdurrrâhman paşa hazretlerine
zahire beha ve taksidi salis için mahallattan ahz olunan malzemelerin hıyni tevzide idhal
olunmak için bu mahale kayd olundu
Fî 18 Zilhîcce 1161
Guruş
130 Mahalle-i Sofular
150 Mahalle-i İmaret
100 Mahalle-i Nasari
80 Mahelle-i Karaman
50 Mahalle-i Camiikebir
=510
40 Mahalle-i Hacı Yahya
355
40 Mahalle-i Mahmûd
40 Mahalle-i Taç Ahmet
40 Mahalle-i Arapmescidi
=670
40 Mahalle-i Akmescid
40 Mahalle-i Kahil
35 Mahalle-i Erdiç
30 Mahalle-i Kubbeli
=815
30 Mahalle-i Fakih paşa
33 Mahalle-i Burmalı
23 Mahalle-i Efecik
23 Mahalle-i Doğancı
=924
20 Mahalle-i Munla bahşi
25 Mahalle-i Çavuşbaşı
15 Mahalle-i Karakatib
15 Mahalle-i Ekeste (Eksüte)
=999
15 Mahalle-i Zâvîye
15 Mahalle-i Çavuşoğlu maa İpek
15 Mahalle-i Sinan paşa
15 Mahalle-i Hacı evtal
=1059
15 Mahalle-i Bederek
15 Mahalle-i Yukarı Pazar
11 Mahalle-i Hacı İsmail
6 Mahalle-i Hisar önü
5 Mahalle-i Sinan halîfe
=1111
350 Aşağı acem hanından alınan
50 Kondu acemden alınan sehim
50,5 Mukırr Efendi yediyle
300,5 Hacı Abdurrrâhmandan alınan sehim
10 Mütevellinin oğlundan alınan
=1871
356
S 68 B 244
Bolvadine giden basri küçük arab menzilcinin virdiği bargir yerlerine Anadolu
valisinden menzil buyrulduları vardır. Fi 5 Cemazîye’l Ahir 1161
Menzilci el-Hac salihin Anadolu valisine virdiği bargirlerin suretidir.
Fi 5 Cemazîye’l evvel 1162
Dükkan sarraç ağa ve mallarına virdiği menzil bargiri 4
Divan Efendisi tezkeresiyle virdiği menzil bargiri 2
Vezir Abdurrahman paşa hazretlerinin Bolvadine kadar Çukadar bargir 2
Defa’ Kütahyaya giden Çukadarların bargiri 6
Kütahya süvariye virdiği halis altun 1
Yine ba-buyruldu Vali’i Anadolu virilen bargir 2
Bey şehrine giden bargir 3
Ekmekci başı gafura virilen bargir 3
Çelik paşa hazretlerinin banaza giden bargir 3
Abdullah paşa hazretlerinin sandukası götüren çukadara bargir 3
Anadolu valisinin koşucuları müştemisine bargir 6
Ba huzura giden çukadara bargir 3
Defa’ kütahyadan bargir 4
Talat oğluna virilen bargir 3
Genç Mehmet ağaya bargir 21
Genç Mehmet için giden çukadara bargir 4
S 68 B 245-a
Kalecik-i kebir sükkanından Fâtır oğlu Kör Ahmed nâm kimesne mahfeli kazada
ikrar ve itiraf iderek zevcem Rahime nâm Hatun bi-kadril kati nafaka ve kisvesini
görürüm eğer üç aydan mütecaviz bırakub ve bırağır giderise benden mutalliga olsun
dediği kaydı sicil olunmuştur. Fi 22 Şevvâl 1162
S 68 B 245-b
Karahisarlı Mustafa oğlu İsmailin sekinesinin oğluna otuz üç deyn olub lakin
Döne mezbur vefat ider bir senesine sair olmayub kırk elli göz mikdarında mahsus
olduktan sonra Hacı Ebu Bekirin ve şehadetten zîde Hasan Çelebi ukdesine şehadetleri
kayıd şud. Fi 25 Safer 1162
S 68 B 246
Belge fotokopi nüshasında siyah çıktığı için okunamadı.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
4. 545 NOLU ŞER’İYYE SİCİLİNİN DEĞERLENDİRMESİ
4.1. 545 Nolu Şer’iyye Siciline göre Karahisar-ı Sahip (Afyon) Sancağının
İdari Yapısı (1161-1162 h. / 1748-1749 m.)
Osmanlı Devleti'nin mülkî taksîmatında memleket eyaletlere, eyaletler
sancaklara, sancaklar kazalara ve kazalar nahiyelere ayrılmıştır. Osmanlı idâresinin en
alt birimi şehirlerde mahalle, kırsâl alanda ise köy topluluklarıdır. Bu taksîmat içinde
eyalet en üst birimdir. Eyaletin bir alt birimi olan sancaklar, ülke idâresinin temel
birimiydi ve devlet teşkilatının çekirdeğini oluşturmaktaydı.
"Karahisar-ı Sahib" adıyla anılan bu sancağın XVI. yüzyıl tahrir defterlerine
göre sekiz kazası vardı. Bunlar Kırhisar veya Kayırhisar, Ulu Sincanlı, Kiçi Sincanlı,
Sandıklı, Çöl, Şuhut, Bolvadin ve Barçınlı kazaları idi. Bu sayı XVII. yüzyılda Evliya
Çelebi'ye göre dokuz kadardır.72
İncelediğmiz dönemde transkriptini yaptığımız deftere
göre Anadolu Eyaletine bağlı olan Karahisar-ı Sahib’in merkez kazâ ile birlikte on
kazası bulunmaktadır.
Tablo 1. Karahisar-ı Sahibe Bağlı Kazalar73
545 Numaralı Karahisar-ı Sahib Şer‘iyye Sicili’nden edinilen bilgilere göre
1748-1749 tarihlerinde Karahisar-ı Sahib’de 128 köy (kurâ) bulunmakta olup bunlar ise
şunlardır;
72 Feridun Emecen; “Afyonkarahisar”, DİA, C.1, İstanbul, 1998, s.444 73 545 Nolu Karahisar-ı Sahip Şer’iyye Sicili (A.Ş.S.), Belge: 190, 196
Kaza-i Karahisar-ı Sâhib
(Merkez Kaza)
Kaza-i çay Kaza-i Bolvadin
Kaza-i Karamık
Kaza-i
Sandıklı
Kaza-i Şuhut
Kaza-i
Sincanlı
Kaza-i Nevahi
Barçınlı
Kaza-i
Hanbarçınlı
Kaza-i
Çöleabat
358
Tablo 2. Karahisar-ı Sahib’in Köyleri74
Ablak Ahiler Akcain Aksaz Anbanas
Araplı Aşağı tantarı Aşkale Ayasini Ayvalı
Aytemur Bağçecik Ballıca Bal mahmud Bayat
Belce Bolhallı Bostanlı Bozöyük Büyük
Canikci Cebişli Corca’i kebir Corca’i sağir Çakır sağir
Çalışlar Çapak Çavdarlı Çavusbaşı Çebni
Çıkrık Çiftlik Çobanlar Çobanlıca Çukur
Deper Dinar Doğanlar Döğer Elpirek
Emir sultan Erkmen Eymür Eynaz (İnaz) Eyret
Eziler Feleli Gazi mürsel Gebeceler Gezler
Göbel Göreler Göynük Hacıbeyli Hacıgazi
Halımorlu Han bayadı Hakir Sağir Harmanlı Has çakırlar
Hayranbolu Hisarönü Liğen Ilıca Ilıca Arablısı
Ilıcalı İsce Işıklar İbrik İldoğan
İsmail Kabaca Kablan Kalecik-i kebir Kalecik-i sagir
Karaağaç Karaaslan Karacaviran Karışı Kayaviran
Kernebe Kınık Kışlacık Kızıl kilise Kiçi murâd
Kozluca Kozluca Çıkrık Kozluca Mikail Köcez Köprülü
Kulatay Kumartaş Kunduzlu Kurdbaşlı Kürd
Küşniş Liğen Manastır Matlab Mihail
Ortaklar Ortaviran Osman Onmaz Ökçeli
Ömer Üyük Salar Saranbalı Sarık
Sarı kavak Seker Sibsin Susuz Süğlün
Sülümenli Tatlar Taylık Tekke Tekkeler
Tirliye Turfallı Ulucak Ulu murad Üç ağıl
Yakublu Yarımca Yukarı Tandırı
XVII. yüzyılda şehirde Evliya Çelebi'ye göre kırk iki mahalle, 20.000 kadar da
nüfus bulunmaktaydı. 545 Numaralı Karahisar-ı Sahib Şer’iyye Siciline göre 1748-1749
tarihleri arasında, Karahisar-ı Sahib’de 35 mahalle bulunmaktadır. Bunlar ise şunlardır;
74 A.Ş.S., Belge:38, 87, 147
359
Tablo 3. Karahisar-ı Sahib’in Mahalleleri75
Akmescit Arap mescidi Bederek Burmalı Camii kebir
Çavuş oğlu Çavuşbaşı Doğancı Efecik Ekeste (Eksüte)
el-Hac Evtal el-Hac İsmail el-Hac Mahmûd el-Hac Yahya Ensari
Erdiç Fakih Paşa Hisar önü İpek İmaret
Kâhil Karakatib Karaman Yahudi Kayalu
Kubbeli Munla Bahşi Nasari Oruç Sinan Halîfe
Sinan Paşa Sofular Tac Ahmet Yukarı Pazar Zaviye
4.2. 545 Nolu Şer’iyye Siciline göre Karahisar-ı Sahip (Afyon) Sancağının
İktisadi Yapısı (1748-1749 M./ 1161-1162 H)
Kadı tayin edilen bütün kazalarda, devlet ile halk arasında pek çok yetki ve
görevle mücehhez olan kadılar tarafından tutulan Şer’iyye Sicilleri, Kadıların görev ve
sorumlulukları alanına giren her türlü belge ve bilgiyi ihtiva etmektedir. Her türlü fiyat
ile ilgili kur, narh, mübayaa, müzayede ve rayiç fiyatlarıyla ilgili belgeler
bulunmaktadır. Ayrıca kalpazanlık, fiyatların kontrolü vb. gibi hususlara ait bilgileri de
ihtiva etmektedir. Üstelik sicillerde, öteki defterlerin aksine, o kazaya ait fiyatları yıllık,
hatta aylık olarak takip etmek mümkün olduğu gibi, bu fiyatları öteki kazalarla da
mukayese etmek mümkün olmaktadır.76
Şer’iyye sicilleri içindeki belge türlerinden birisi olan terekeler fiyatların tesbiti
açısından oldukça önemli yere sahiptir. Tereke ölen kimsenin bıraktığı şeyler anlamına
gelmektedir. Terekelerden halkın geçim tarzını, yetiştirdiği ürünleri, kullandıkları
ürünleri ve bunların fiyatlarını öğrenmek mümkündür. Yalnız belgelerde geçen eşya ve
malların fiyatları terekeden terekeye değiştiği için kesin bir fiyat listesidir demek tam
doğru olmamaktadır.
Defterdeki terekelerde çok sayıda hayvan ve hayvansal ürün adı geçmektedir. Bu
hayvanlardan sığır, camus, kısrak, tay, merkeb, dana, koyun, koç, toklu, oğlak, keçi,
teke gibi genelde büyük ve küçükbaş hayvanlar örnek olarak verilebilir. Fiyatlar
hakkında genel bir bilgi için Tablo 4'de bazı hayvanlara ait liste verilmiştir.
75 A.Ş.S., Belge: 38, 87, 147 76 Mustafa ÖZTÜRK, , “Osmanlı Dönemi Fiyat Politikası ve Fiyatların Tahlili”, Türk Tarih Kurumu
Belleten, LV/212, Ankara,1991, s. 93
360
Tablo 4 . Tereke Kayıtlarında Adı Geçen Bazı Hayvanlar ve Fiyatı
Karasığır çift
aletiyle
Çift 3
Guruş 75
Camus Danası Çift
1
Guruş 20
Karasığır Danası
Adet 5
Guruş 10
Karasığır İneği
Adet 3
Guruş 20
Merkep 2
Guruş 8
Kısrak 1 maa Tay
1
Guruş 25
Kancık Koyun
Adet 9
Guruş 18
Toklu
Adet 14
Guruş 21
Keçi
Adet 3
Guruş 6
Oğlak
Adet 5
Guruş 6
Koç
Guruş 3
Arıkovanı
Adet 10
Guruş 10
Koca öküz 1
Guruş2
Koyun ve Keçi 86
Guruş 145
545 Numaralı Karahisar-ı Sahib Şer’iyye Sicili’nde bulunan gıda malları ve bu
mallara verilen fiyatlara örnek olması için kasaplara ait bir narh kaydı verdik.
Tablo 5. Karahisar-ı Sahib de Narh Fiyatları77
27 Temmuz 1748
Lahm-ı ganem
Kıyye1
Meblâğ 13
Lahm-ı sığır
Kıyye 1
Meblâğ 11
Lahm-ı bagar
Kıyye 1
Meblâğ 7
İç yağı
Kıyye 1
Meblâğ 16
3 Ekim 1748
Lahm-ı ganem
Kıyye 1
Meblâğ 14
Lahm -ı maaz
Kıyye 1
Meblâğ 12
Lahm-ı bagar
Kıyye 1
Meblâğ 8
İç yağ
Kıyye 1
Meblâğ 15
2 Ocak 1749
Lahm-ı ganem
Kıyye 1
Meblâğ 16
Lahm-ı maaz
Kıyye 1
Meblâğ 14
Lahm-ı bagar
Kıyye 1
Meblâğ 9
İç yağı
Kıyye 1
Meblâğ 16
25 Mayıs 1749
Lahm-ı ganem
Kıyye 1
Meblâğ 14
Lahm-ı maaz
Kıyye 1
Meblâğ 12
Lahmı bagar
Kıyye 1
Meblâğ 8
İç yağı
Kıyye 1
Meblâğ 18
7 Temmuz 1749
Lahm-ı ganem
Kıyye 1
Meblâğ 12
Lahm-ı maaz
Kıyye 1
Meblağ 10
Lahm-ı bagar
Kıyye 1
Meblâğ 6
İç yağı
Kıyye 1
Meblâğ 16
Şehir ekonomisi daha çok ziraata ve küçük el sanatlarına dayanmaktaydı. XVI.
yüzyıl sonlarında Afyon'da iki bedesten, beş han, 800'e yakın dükkan, bir boyahane, bir
77 A.Ş.S., Belge: 11, 12, 13
361
mum imalâthanesi vardı. Evliya Çelebi'ye göre, XVII. yüzyıl ortalarında şehirde on
dokuz han, 2048 dükkan bulunuyordu ve özellikle dericilik çok gelişmişti.78
İncelediğimiz 545 Numaralı Karahisar-ı Sahip Şer’iyye Sicilinde esnaflarla ilgili
belge mevcut olmamasına rağmen belgelerde meslek adı olarak geçen lakaplardan,
terekelerde yer alan bilgilerden, hareket ederek kısmen de olsa, Karahisâr-ı Sâhib’in
ekonomik ve sosyal hayatını oluşturan meslek grupları tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu
bilgilerden hareket ederek bu kişilerin bu mesleklerle meşgul oldukları kesin olarak
söylenemez. Ancak genel bir kanaate ulaşılabilir. Sicilde tespit edilen meslekler
arasında terzi, kavukçu, boyacı, hallaç, kuyumcu, nalbant. ekmekçi, berber, kasap,
debbağ, demirci, aşçı, hamamcı, bakkâlân, nalband, saraç, sandıkçı, keçeciler vb.
meslek grupları bulunmaktadır.
Tablo 6. 545 Numaralı Defterde Geçen Meslek İsimleri
Meslek Belge No Meslek Belge No
Berber 88-127-167 Saraç 88-186-222-227
Boyacı 5-113-233 Mumcu 12
Ekmekçi 12-247 Nalband 7-205-224
Hallaç 33 Aşçı 2-79-80-123-124-134-139-145
Hancı 88-200-224 Keçeciler 76
Kavukçu 5-30-31-146-169-188 Debbağ 79
Kuyumcu 105-187 Hamamcı 8-31-49-115-117-169
Nalbant 192-205-224 Bakkâlân 12
Terzi 62 Kasap 12-186-213
4.3. 545 Nolu Şer’iyye Siciline göre Karahisar-ı Sahip (Afyon) Sancağının
Sosyal Yapısı (1748-1749 m./ 1161-1162 h)
4.3.1. Aile
Çok genel bir ifade ile bir kızla bir erkeğin baba ocağını terk ederek yeni bir ev
kurmaları olayına evlenme, evlenen karı-koca ve çocuklardan oluşan küçük topluluğu
da aile olarak tanımlamak mümkündür.
Ailenin teşekkül edebilmesi için evlenmenin, evlenmenin teşekkül edebilmesi
için de nikâh akdi denilen sözleşmenin yapılması şarttır. İslam hukukuna göre evlenme
ile nikâh akdinin aleni olması gerekmektedir. İslam’ın bu hükmünden dolayı olmalıdır
78 EMECEN, Feridun; “Afyonkarahisar”, DİA, C.1, s.443-446
362
ki, Osmanlı döneminde yapılan evliliklerin büyük bir çoğunluğu Şer'iyye Sicillerine
kayıt edilmektedir
Bir topluluğun siyasi, sosyal, hukuki ve ahlaki yapısını anlayabilmek için, o
toplumun küçük bir modeli olan aileye bakmak gerekir. Ailede, çocuklar üzerinde
babanın otoritesi ile devlet yönetiminde hükümdarın millet üzerinde ki otoritesi
birbirine benzerlik gösterir.
Biz burada geniş bir şekilde Türk ve Müslüman Ailesi hakkında detaylı bilgi
vermeyeceğiz.79
Sicilimizde incelediğimiz döneme ait nikâh ve boşanma hüccetleri,
mehir, nafaka, vasi tayini hakkında bilgi vermeye çalışacağız.
4.3.2. Nikâh akdi ve mehir
Mehir, güvey adayı tarafından, gelin adayına verilen belirli bir miktardaki
paradır.80
Lügat da mehir evlenirken erkek tarafından kadına verilen nikâh bedeli olarak
izah edilmektedir.81
İslâm hukukuna göre, nikâh akdinden önce veya nikâh akdi
sırasında, şahitler huzurunda güveyi adayı tarafından gelin adayına verilmesi gereken
paraya mehr-i muaccel denilmektedir. Boşanma veya ölüm halinde ödenmesine ise
“mehr-i mü’eccel” denilmektedir.
İncelediğimiz defterde mehir meselesiyle ilgili birçok dava kaydı vardır.
Defterimizde, gelin adaylarına verilen mehrin miktarı kesin olmamakla beraber 15
guruş ile 125 guruş arasında değişmekteydi.82
Mesela; Şuhut kasabasından olan ve hala
Karahisar-ı Sahip de sakin Emine binti Hüseyin nâm hatun hüsnü rızasıyla ve 15 guruş
mehr-i müeccel ile Deper karyesinden Osman bin maden nam kişi ile akdi nikâh olur83
;
yine başka bir kayıtta ise Sofular Mahallesi'nden Aişe binti (boş) nâm Hatun yirmi
79 Bu konu ile ilgili olarak hazırlanmış çok sayıda çalışmadan kısa bir bibliyografya vermek gerekirse
“Aile” ile ilgili şu çalışmalara bakılabilir: Rifat Özdemir, ”Harput ve Çemişkezek ‘te Askeri Ailelerin
Sosyo Ekonomik Yapısı 1890-1919” Tarih İncelemeleri Dergisi V, (İzmir 1990), Rifat Özdemir,
Tokat’ta Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı, 1771-1810”, Belleten, Ankara, 1990, s.993, Rifat Özdemir,
Kırşehir’de Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı (1880-1906)”, Osmanlı Araştırmaları Dergisi, S. IX,
İstanbul, 1989, Abdülkadir DONUK “Çeşitli Topluluklarda Ve Eski Türklerde Aile”, İstanbul
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, S.31, İstanbul,1978.
80 Rifat Özdemir, Tokat’ta Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı, 1771-1810”, Belleten, Ankara, 1990, s.1017 81 Z. Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.2, M.E.B Basımevi, İstanbul, 1983, s.443 82 545 Nolu A.Ş.Ş, B.9 e/ 21 83 545 Nolu A.Ş.Ş, B.9 e
363
guruş mehri müeccel ile rızasıyla nefsini Bostancı karyesinde sakin Abdullah Efendinin
çift hizmetkârı Süleyman bin Mustafaya akd-ı nikâh eder.
4.3.3. Boşanma
Lügatte bir şeyin, iki kişinin birbirinden ayrılması, fıkıh ıstılahında ise “zevciyet
bağlarının çözülmesi, karı ile kocanın birbirinden ayrılması” manalarını taşımaktadır.
Yapılan çalışmada boşanma ile ilgili örnek vermek gerekirse; Bal mahmud karyesinde
Yusuf ağanın hizmetkârı Hamza bin Satılmış nâm kimesne Akviran karyesi
sükkânından Çebeci oğlu İvaz nâm kimesne mahzarında ikrâr iderken bundan akdem
merkum İvazın kızına isteksiz olarak nikah kıyıp evlenmiştim, şimdi İvazın kızı kime
dilerse varsın der ve boşanırlar.84
Bazen de boşanan çiftler tekrar kendi istekleri ile tekrar evlenebiliyordu. Mesela;
El-Hâc İsmail Mahallesi'nde sakine Neslihan binti Mustafa nâm Hatun Çobanlar karyesi
sükkânından Ali bin Yakub nâm kimesne boşanırlar, şimdi tekrar otuz guruş mehr-i
müeccel ile yeniden akdi nikah olurlar.85
4.3.4. Nafaka
Nafaka; lügat anlamı ile birinin kanunen geçindirmek zorunda olduğu kimselere
mahkeme kararı ile bağlanan aylık86
demektir. İslam hukukuna göre, evin reisi erkektir.
Erkek, kadın ve çocukların kimseye muhtaç olmayacak şekilde yeme, içme, giyinme,
barınma vb. ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlü tutulmuştur.
Mesela; Tebrizli Mehmet Beşe müteveffanın sulbi sağir oğlu Mehmet’in validesi
Aişe nâm hatun başkası ile evlenir. Çocuğunu da götürüp mahkemeye bırakır. Muhzır
mehmede teslim olunan çocuğa beher yevmi ikişer pareden nafaka bağlanır.87
Yine başka bir kayıt da ise; Karahisar-ı sahip Fakih paşa mahallesinden fevt olan
el-Hac Hüseyin bin el-Hac Bayram nam müteveffanın sulbi sağir oğlu Ahmet ve sulbiye
sağire kızı Fatıma'ya nafaka ve kisveye ihtiyaçları olmakla babalarından intikal eden
emval ve eşyalar nemasından olmak üzere her birine yevmi yirmişer akçe nafaka ve
kisve baha takdir edilir.88
84 545 Nolu A.Ş.Ş, B.2 d 85 545 Nolu A.Ş.Ş, B.4 b 86 Ferit Develioğlu, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara,1998, s.952 87 545 Nolu A.Ş.Ş, B.9 b 88 545 Nolu A.Ş.Ş, B. 116
364
1.3.5. Vasi
Vasi; Bir kimsenin mallarında veya çocuklarının işlerinde tasarruf etmek üzere
nasb edilen kimsedir. Taşıdığı sıfata da “vesayet” denir.
Çocukların vasileri öncelikle babalar, babaların tayin ettiği vasiler, daha sonra
yakın akrabalar, onların vasileri, hiçbiri bulunmazsa hâkimin nasb ve tayin edeceği
kişiler vasi olarak tayin edilebilir. Çoğu kere boşanma veya ölüm nedeniyle yetim kalan
çocuklara, mahkemenin başı olan kadı veya nâib, çocuklara bakmak, büyüyünceye
kadar mallarını tasarruf etmek, yevmi olarak çocuklara “nafaka ve kisve baha” adıyla
belli bir parayı sarf etmek üzere vasi tayin ederdi. Örneğin: İmaret Mahallesi
sükkanından iken Mustafa Bey bin Sinan nam kişi vefat eder. Müteveffanın malları
çocuklarına intikal eder. Çocukların yaşları küçük olduğu için malların başına Anaları
Emine nâm hatun vasi olarak nasb ve tayin edilir.89
89 545 Nolu A.Ş.Ş, B. 167
365
SONUÇ
Osmanlı tarihi araştırmalarının en önemli kaynaklarından Şer‛iyye Sicillerine
dayalı olarak yapılan bu tez 545 Nolu Karahisar-ı Sahip Şer‛iyye Sicilinin ihtiva ettiği
belgeler ışığında hazırlanmıştır. Kadılık müessesesi ve Şer‛iyye Sicilleri hakkında bilgi
verildikten sonra 1748-1749 yıllarına ait 245 belgenin bulunduğu defter transkribe
edilmiş, belge özetleri yapılarak, belgeler türlerine ve konulara göre tasnife tabi
tutulmuştur.
Defterde evlenme-boşanma, vergi toplama, atama, borç, nafaka, vasi tayini,
muhallefat, miras, ev-arazi satışı gibi konularda İktisadi, İdari, Sosyo-Kültürel hayata
ışık tutacak pek çok belge bulunmaktadır. Sicilde Karahisar-ı Sahib (Afyon) şehrine ait
128 Köy, 35 Mahalle ve 10 Kazanın tespiti kayda değerdir.
Şehirde Türklerle gayrimüslimlerin beraber yaşadığı; bunun yanısıra Türk
mahallelerinin olduğu gibi gayrimüslimlere ait ( Nasari, Ekeste gibi ) mahallelerin de
olduğu görülmektedir.
Sicildeki belgelerden o dönemde de bir takım ırza, haneye tecavüz gibi ahlaki
problemlerin yaşandığı; yaralama ve cinayet gibi adi suçların da yer aldığı
görülmektedir.
Belgeler de adı geçen ve günlük hayatta kullanılan eşyalara bakıldığı zaman
şehir halkının sade bir hayat yaşadığı anlaşılmaktadır.ayrıca kullanılan eşyalara, araç ve
gereçlere bakarak yörenin kültürü ve folklörü hakkında da bilgiler edinebiliriz.
Bu çalışmamız Karahisar-ı Sahibin kısa bir dönemini kapsamasına rağmen,
ileride yapılacak olan kapsamlı şehir tarihi çalışmalarına önemli bir basamak olacaktır.
Genelde ise Osmanlı Devleti’nin sosyo-kültürel ve ekonomik durumu hakkında mühim
bilgiler sunması dolayısıyla daha sonra yapılacak çalışmalara kaynaklık edecek ve
yapılacak benzeri çalışmalara da bütünlük sağlayacağı kanaatindeyiz.
366
BİBLİYOGRAFYA
AKGÜNDÜZ, Ahmet; İ’lam, DİA, C.22, İstanbul, 2000
-----------------------------;”İslam hukukunun Osmanlı devletinde tatbiki: Şer’iyye
Mahkemeleri ve Şer’iyye sicilleri”, İslam hukuku Araştırmaları dergisi,
S.14,Ankara, 2009
-----------------------------;Şer’iyye Sicilleri Mahiyeti Toplu Kataloğu ve Seçme
Hükümler, C.1, İstanbul, 1988
AKSIN, Ahmet; “218 numaralı Harput Şer’iyye Sicili 1249-1256 (M. 1833 (1233)-
1840)”, Fırat Üniv. Sosyal Bil. Ens. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ,
1999
AKYEL, Salih; 1840- 1843(H. 1256-1258) Tarihli Eğin Şer’iyye Sicilinin Tanıtımı ve
Fihristi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.15, S.1, Elazığ,
2005
ANIL, Yaşar Şahin; Osmanlı da Kadılık, İletişim Yayınları, İstanbul, 1993
ARIK, Feda Şamil; Osmanlılarda Kadılık Müessesesi, Osmanlı tarihi Araştırma ve
Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), Ankara, 1997, S.8
ATAR, Fahrettin; “Kadı”, DİA, İstanbul, 2001, C.26
------------------------; “Mahkeme”, DİA C.27
EMECEN, Feridun; “Afyonkarahisar”, DİA, C.1, İstanbul, 1998, s.443-446
GEDİKLİ, Fethi; Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri, Türkiye
araştırmaları Literatür Dergisi C. 3, S.5, İstanbul, 2005
GÖKBİLGİN, M. Tayyib; Osmanlı Paleografya ve Diplomatik İlmi, İstanbul, 1992,
KÜTÜKOĞLU, Mübahat; “Buyruldu”, DİA, İstanbul, 1992, C.6
------------------------; “Ferman”, DİA, , İstanbul, 1995, C.12
------------------------; Osmanlı belgelerinin Dili, İstanbul, 1994
OĞUZ, Mustafa – AKGÜNDÜZ, Ahmet; “Hüccet”, DİA, İstanbul, 1998, C.18
ORTAYLI, İlber; “Kadı”, DİA, İstanbul, 2001, C.26,
------------------------; Hukuk ve İdare Adamı olarak Osmanlı Devletinde Kadı,
Ankara, 1994
-------------------------; Osmanlı Kadısı (Tarihi Temeli ve Yargı Görevi), Ankara Üniv.
Siyasal Bilimler Dergisi, C.30, S.1
367
ÖZDEMİR, Rifat; XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Ankara, Ankara, 1998
-------------------------; Antakya Esnaf Teşkilatı (1709-1860),Antakya,2007
-----------------------;“Tokat’ta Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı, 1771-1810”, Belleten,
Ankara, 1990, S.211
------------------------; “Kırşehir’de Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı (1880- 1906)”,
Osmanlı Araştırmaları Dergisi, S. IX, İstanbul, 1989
-------------------------;”Osmanlı Döneminde Dini ve Sosyal Yapıların İnşası
Üzerine Bazı Bilgiler”, Türkiye Anıt Çevre Turizm Değerlerini Koruma Vakfı
Dergisi (TAÇ), C.2
------------------------;“Şer’iyye sicillerinin Sosyo-ekonomik Tarih ve Halk Kültürü
Açısından Önemi”,1. Battalgazi ve Malatya Çevresi halk Kültürü
Sempozyumu Tebliğler, Malatya, 1986
-----------------------; “Şer’iyye sicillerinin Toplu Kataloğuna Doğru”, Fırat Üniversitesi
Sosyal Bilimler Dergisi, C.1, Elazığ,1987
ÖZTÜRK, Mustafa, “Osmanlı Dönemi Fiyat Politikası ve Fiyatların Tahlili”, Türk
Tarih Kurumu Belleten, LV/212, Ankara,1991, s. 87-100
PAKALIN, Mehmet Zeki; Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü I-II-III, İstanbul,
1983
ŞAHİN, İmran DEMİRBAŞ; “Şer’iyye sicillerinin önemi ve Çanakkale Şer’iyye
Sicilleri”, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı Dergisi, Mart 2005,
S.3
UĞUR, Yunus; “Şer’iyye sicilleri” DİA, C.39, İstanbul, 2010
UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı; Osmanlı Devletinde İlmiye Teşkilatı, TTK Basımevi,
Ankara, 1984
YILMAZÇELİK, İbrahim; XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Diyarbakır (1790- 1840),
Ankara, 1995
370
Tablo I. Defterde Tesbit Edilen Bazı Karyelerin Eski ve Yeni İsimleri
Eski Adı Yeni Adı Eski Adı Yeni Adı
Ablak Ablak Akcain Akçin
Ahiler Yeni adı bulunamadı Aksaz Yeni adı bulunamadı
Anbanas Beyyazı Has çakırlar Yeni adı bulunamadı
Araplı Koçyatağı Aşkale Yeni adı bulunamadı
Aşağı tantarı Aşağı tandır Ayasini Ayazini
Aytemur Yeni adı bulunamadı Ballıca Yeni adı bulunamadı
Ayvalı Ayvalı Ilıca Arablısı Yeni adı bulunamadı
Bağçecik Bahçecik Bal mahmud Bal Mahmut
Bayat Bayat İldoğan Yeni adı bulunamadı
Belce Belce Bostanlı Bostanlı
Bolhallı Yeni adı bulunamadı Bozöyük Bozhüyük
Büyük Yeni adı bulunamadı Kalecik-i sagir Küçük Kalecik
Canikci Yeni adı bulunamadı Corca’i kebir Yeni adı bulunamadı
Cebişli Yeni adı bulunamadı Corca’i sağir Yeni adı bulunamadı
Çakır sağir Yeni adı bulunamadı Kayaviran Yeni adı bulunamadı
Çalışlar Çalışlar Çavdarlı Çavdarlı
Çapak Yeni adı bulunamadı Çavusbaşı Yeni adı bulunamadı
Çebni Çepni Kiçi murâd Yeni adı bulunamadı
Çıkrık Çıkrık Çobanlar Çobanlar
Çiftlik Çiftlikköy Çobanlıca Yeni adı bulunamadı
Çukur Yeni adı bulunamadı Köprülü Köprülü
Deper Ataköy Doğanlar Doğanlar
Dinar Yaylabağı Döğer Döğer
Elpirek Saraydüzü Kürd Yeni adı bulunamadı
Emir sultan Yeni adı bulunamadı Eymür Eymir
Erkmen Erkmen Eynaz (İnaz) Demirçevre
Eyret Anıtkaya Mihail Yeni adı bulunamadı
Eziler Yeni adı bulunamadı Gazi mürsel Yeni adı bulunamadı
Feleli Kocaöz Gebeceler Gebeciler
Göbel Yeni adı bulunamadı Göynük Göynük
Göreler Yeni adı bulunamadı Hacıbeyli Hacıbeyli
Halımorlu Bozdoğan Hakir Sağir Yeni adı bulunamadı
Han bayadı Yeni adı bulunamadı Harmanlı Yeni adı bulunamadı
Hayranbolu Yeni adı bulunamadı Ilıca Yeni adı bulunamadı
Hisarönü Hisarköy Işıklar Işıklar
Ilıcalı Yeni adı bulunamadı İbrik Yeni adı bulunamadı
371
İsce Yeni adı bulunamadı Kablan Kablanlı
İsmail İsmail köy Kalecik-i kebir Yeni adı bulunamadı
Kabaca Yeni adı bulunamadı Karacaviran Karacaören
Karaağaç Karaağaç Karışı Yeni adı bulunamadı
Karaaslan Kara Arslan Kışlacık Kışlacık
Kernebe Yeni adı bulunamadı Kızıl kilise Yeni adı bulunamadı
Kınık Kınık Kozluca Mikail Yeni adı bulunamadı
Kozluca Kozluca Köcez Yeni adı bulunamadı
Kozluca Çıkrık Yeni adı bulunamadı Kunduzlu Kunduzlu
Kulatay Yeni adı bulunamadı Kurdbaşlı Yeni adı bulunamadı
Kumartaş Kumartaş Manastır Yeni adı bulunamadı
Küşniş Yeni adı bulunamadı Matlab Yeni adı bulunamadı
Liğen Üçlerkayası Osman Osman köy
Ortaklar Yeni adı bulunamadı Onmaz Yeni adı bulunamadı
Ortaviran Ortaköy Salar Salar
Ömer Yeni adı bulunamadı Sibsin Çayırbağ
Sarı kavak Sarıkavak Susuz Susuz
Seker Yeni adı bulunamadı Ökçeli Yeni adı bulunamadı
Süğlün Söğütoluk Taylık Yeni adı bulunamadı
Sülümenli Sülümenli Tekke Tekke köyü
Tatlar Yeni adı bulunamadı Sarık Sarık
Tekkeler Tekke köy Ulucak Olucak
Tirliye Yeni adı bulunamadı Gezler Gezler
Turfallı Yeni adı bulunamadı Saranbalı Yeni adı bulunamadı
Üç ağıl Yeni adı bulunamadı Yukarı Tandırı Yukarı Tandır
Üyük Yeni adı bulunamadı Hacıgazi
Yakublu Yeni adı bulunamadı
Yarımca Yarımca
372
Tablo II. Defterde Adı Geçen Mahalleler Eski ve Yeni İsimleriyle
Eski Adı Yeni Adı Eski Adı Yeni Adı
Akmescid Akmescit Hisarönü Hisaraltı
Arab mescidi Arab mescidi Sokak İmaret Yeni adı bulunamadı
Bederek Bedrik İpek Yeni adı bulunamadı
Buhuri Yeni adı bulunamadı Kâhil Yeni adı bulunamadı
Burmalı Burmalı Karakatib Karakatip
Cami’i Kebir Cami’i Kebir Karaman Karaman
Çavuşbaşı Çavuşbaş Kubbeli Kubbeli
Çavuşoğlu Çavuşoğlu Munla Bahşi Yeni adı bulunamadı
Doğancı Doğancık Nasari Yeni adı bulunamadı
Efecik Efecik Oruç Yeni adı bulunamadı
Ekeste(Eksüte) Yeni adı bulunamadı Sinan Halife Sinan halife caddesi
El-Hac Evtal Hacı Aftal Sinan paşa Sinan paşa
El-Hac İsmail İsmail Sofular Yeni adı bulunamadı
el-Hâc Mahmûd Hacı Mahmut Tac Ahmed Tacı Ahmet
el-Hâc Yahya Hacı Yahya Yahudi Yeni adı bulunamadı
Ensari Yeni adı bulunamadı Yukarı Pazar Yukarı Pazar
Erdiç Yeni adı bulunamadı Zaviye Zaviye sokak
Fakih paşa Fakıpaşa
2012 yılında Afyonkarahisar Belediye Meclisi, 5393 Sayılı Belediye
Kanunu’nun 9. Maddesi gereğince bazı mahallelerin birleştirilmesine karar vermiş ve
yapılan değişiklikle birlikte birleştirilen mahalleler şu şekilde olmuştur90
;
Fakıpaşa, Bademli, Hacı Yahya, Barboros, Hacı Mustafa, Nakilci, Hacı
Abdurrahman mahalleleri birleştirilerek FAKIPAŞA MAHALLESİ
Akmescit, Mevlana, Yeni Camii, Hacı Aftal, Sinanpaşa Mahalleleri
birleştirilerek AKMESCİT MAHALLESİ,
Tacı Ahmet, Yukarı Pazar, Kale, Kubeli, Cami Kebir Mahalleleri
birleştirilerek TACI AHMET MAHALLESİ
Taşpınar, Bedrik, Doğancık ve Çavuşoğlu mahalleleri birleştirilerek
TAŞPINAR MAHALLESİ
90 http://www.afyonhaber.com/genel/belediyeler/mahalle-sayisi-48e-dusuruldu.htm
373
Olucak, Çavuşbaş, Karakatip Mahalleleri birleştirilerek OLUCAK
MAHALLESİ
Yarenler, Efecik Mahalleleri birleştirilerek YARENLER MAHALLESİ
Burmalı, Hisaraltı, Umurbey, Karaman, Hacı Mahmut Mahalleleri
birleştirilerek BURMALI MAHALLESİ
374
ÖZGEÇMİŞ
17.11.1987 yılında Afyonkarahisar’ın Çay ilçesinde doğdum. İlk, orta ve lise
öğrenimimi Çay da tamamladım. 2007 yılında girdiğim Fırat Üniversitesi İnsani ve
Sosyal Bilimler Fakültesi Tarih Bölümünden 2011 yılında mezun oldum. Aynı yıl
Yakınçağ Bilim Dalında Yüksek Lisans Eğitimime başladım.