bhs-NBZ - Akamaihd.net

226
IBhayibhili Lisifundisani?

Transcript of bhs-NBZ - Akamaihd.net

bh

s-N

BZ

17

08

22

IBhayibhiliLisifundisani?

ESIKUFUNDISWA

LIBHAYIBHILIbhs-NBZ

Cela ukuthi othile azofunda laweiBhayibhili mahala.

s

bh

s-N

BZ

17

08

22

IBhayibhiliLisifundisani?

ESIKUFUNDISWA

LIBHAYIBHILIbhs-NBZ

Cela ukuthi othile azofunda laweiBhayibhili mahala.

s

Printed by WatchTower Bible and Tract Society of South Africa NPC1 Robert Broom Drive East, Rangeview, Krugersdorp, 1739, R.S.A.Made in the Republic of South AfricaLidindwe eRepublic of South Africa

Ibhuku leli kalithengiswa. Liyingxenye yomsebenzi womhlaba wonke wemfundoyeBhayibhili osekelwa ngeminikelo yokuzithandela.IMibhalo esetshenziswe lapha ithethwe ku-Holy Bible in Ndebele edindwe yi-InternationalBible Society-Africa ngaphandle nxa kuphawulwe elinye. Lapho okulo-NW iyabe ithethweku-New World Translation of the Holy Scriptures yesiNgisi.What Can the Bible Teach Us?Lidindwe ngo-August 2017Ndebele (Zimbabwe) (bhs-NBZ)˘ 2017Watch Tower Bible and Tract Society of PennsylvaniaABADINDAYO

IBhayibhiliLisifundisani?

Photo Credits: ˛ Page 25: WHO photo by Edouard Boubat˛ Pages 96-97: Explosion: Based on USAF photo; child: Based on WHO

photo by W. Cutting

IBHUKU LELI NGELIKA

ISAHLUKO IKHASI

Kuyini UNkulunkulu Ahlose Ukukwenzela Abantu? � � � � � � � � � 3

1. Ungubani UNkulunkulu? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 8

2. IBhayibhili Livela KuNkulunkulu � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 19

3. Kuyini UNkulunkulu Ahlose Ukukwenzela Abantu? � � � � � 29

4. Ungubani UJesu Khristu? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 40

5. Inhlawulo Yisipho EsikhuluUNkulunkulu Asinike Sona � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 52

6. Umuntu Angafa Uyangaphi? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 62

7. Abafileyo Bazavuswa � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 71

8. Uyini UMbuso KaNkulunkulu? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 83

9. Ukuphela Sekuseduze Yini? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 94

10. Iqiniso Ngezingilosi Kanye Lamadimoni � � � � � � � � � � � � 105

11. Kungani Kulokuhlupheka Okungaka? � � � � � � � � � � � � � � � 116

12. Okumele Ukwenze Ukuze UbeNgumngane KaNkulunkulu � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 124

13. Uyakuqakathekisa Yini Ukuphila? � � � � � � � � � � � � � � � � � � 135

14. Kuyini Okungenza Imuli Yakho Ithokoze? � � � � � � � � � � � 145

15. Ungayibona Njani Inkolo Yeqiniso? � � � � � � � � � � � � � � � � 154

16. Khonza UNkulunkulu Ngendlela Ayifunayo � � � � � � � � � � 164

17. Umthandazo Uyisibusiso Esikhulu Kakhulu � � � � � � � � � � � 174

18. Kungani Kumele NgizinikeleFuthi Ngibhabhathizwe? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 185

19. Hlala Useduze LoJehova � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 197

Amabala Asekucineni � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 207

OKUMUNYETHWEYO

IZINDABA eziphathelane lobugebe-nga, izimpi, omalwecatsha sizizwansuku zonke kumarediyo, kuma-TV lasemaphephandabeni. Mhlawu-mbe uthwele nzima ngenxa yokugu-la kumbe ukufelwa.Zibuze:

ˇ Yikho yini uNkulunkuluayekuhlosile ngamilangemuli yangakithi?

ˇ Ngingaluthola ngaphi uncedolokulwisana lenhlupho zami?

ˇ Kungenzakala yini ukuthi kubelokuthula emhlabeni?

IBhayibhili liphendula imibuzole ngendlela esuthisayo.

KUYINI UNKULUNKULUAHLOSE UKUKWENZELAABANTU?

IBHAYIBHILI LISIFUNDISAUKUTHI UNKULUNKULU

UZAKWENZA IZINTOEZINHLE EMHLABENI.

Ubuhlungu, ukuguga lokufa kuyabekungasekho.—ISambulo 21:4

“Abaqhulayobazakweqanjengempala.”—U-Isaya 35:6

“Amehloeziphofu

azavukela.”—U-Isaya 35:5

4

Abafileyo bazavuswa.—UJohane 5:28, 29

Ukugulakuzaphela.—U-Isaya 33:24

Ukudla kuyabesekuyithaphutshiye.—IHubo 72:16

NCEDWA YILOKHO OKUFUNDISWA LIBHAYIBHILIKulula ukucabanga

ukuthi okubale ema-khasini okuqala ebhu-ku leli yizinto ezingekezenzakale. Kodwa uNku-lunkulu uthembisa uku-thi sekuseduze ukuthienze izinto lezo futhiiBhayibhili liyasitshelaukuthi uzazenza njani.

IBhayibhili lisitshelaukuthi kuyini okunge-nza sithokoze njalo si-kukhwabithe ukuphila.Ake ucabange ngenhlu-pho zakho. Mhlawumbeulohlupho lwemali, uyagula kumbe wafelwa. IBha-yibhili lingakududuza ezindabeni lezi futhi lingaku-nceda ngokukuphendulela imibuzo enjengale:

ˇ Kungani sihlupheka?

ˇ Singalwisana njani lezinhlupho esilazo?

ˇ Imuli yethu ingathokoza yini?

ˇ Kwenzakalani kithi nxa singafa?

ˇ Sizaphinda sibabone yini abantuesibathandayo abafayo?

ˇ Kuyini okungenza sibe leqiniso lokuthiuNkulunkulu uzazigcwalisa izithembiso zakhe?

6 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

Ukubala kwakho ibhuku leli kutshengisa ukuthiufuna ukwazi lokho okufundiswa liBhayibhili. Ibhu-ku leli lizakunceda. Kulemibuzo elezimpendulo ezi-tholakala ezindimeni. Imibuzo le izakunceda ukuthiulizwisise iBhayibhili. Abantu abanengi bayakutha-nda ukuxoxa laboFakazi bakaJehova ngeBhayibhili.Sithemba lawe uzakuthanda. Sikufisela isibusiso sika-Nkulunkulu njengoba uhlola lokho okufundiswa li-Bhayibhili.

LAZI IBHAYIBHILI LAKHO

IBHAYIBHILI lilamabhuku angu-66. Amabhuku lawo ahle-lwe aba yizahluko lamavesi. Lokhu kwenza kube lula uku-thola ivesi oyabe uyidinga. Ebhukwini leli kulemibha-lo, inamba yokuqala ephambi kwebizo lebhuku yisahlukoikanti elandelayo yivesi. Ngokwesibonelo, nxa ungabo-na kubhalwe “2 KuThimothi 3:16,” kuyabe kusitsho ukuthiincwadi yesibili kaThimothi, isahluko 3 ivesi 16.

Uzaphangisa ukujayelana leBhayibhili nxa ungahlalaubala imibhalo efakiweyo ebhukwini leli. Ukubala iBhayi-bhili nsuku zonke lakho kuzakunceda. Nxa ungabala iza-hluko ezintathu kusiya kwezinhlanu ngelanga, ungaliqedaiBhayibhili ngomnyaka.

KUYINI UNKULUNKULU AHLOSE UKUKWENZELA ABANTU? 7

ABANTWANA babuza imibuzo eminengi. Lanxa unga-zama ukubaphendula, bangaphinda babuze omunyeumbuzo.

2 Sonke siyake sizibuze imibuzo. Singazibuza uku-thi sizakudlani, sizagqokani kumbe siyisebenzise nja-ni imali. Ngezinye izikhathi siba lemibuzo eqakatheki-leyo ephathelane lokwenzakala empilweni langekusa-sa. Kodwa kulula ukuthi sikhalale ukudinga izimpendu-lo zemibuzo le nxa singazitholi izimpendulo ezisuthi-sayo.

3 IBhayibhili lilazo yini izimpendulo zemibuzo esi-ngabe silayo? Lanxa abanye becabanga ukuthi lilazo izi-mpendulo, babona angani kunzima ukulizwisisa. Aba-nye bacabanga ukuthi abafundisi yibo kuphela abale-zimpendulo. Abanye balenhloni zokutsho ukuthi izi-mpendulo kabazazi. Wena uthini?

4 Akuthandabuzwa ukuthi uyafuna ukwazi izimpe-ndulo zemibuzo efanana laleyi: Siphilelani? Umuntuangafa uyangaphi? UNkulunkulu ulobuntu obunjani?Umfundisi odumileyo uJesu wathi nxa singaqhubekasicela sizaphiwa, singaqhubeka sidinga sizathola nja-lo singaqhubeka siqoqoda sizavulelwa. (UMathewu 7:7)

1, 2. Abantu bandise ukuzibuza yiphi imibuzo?3. Kuyini okwenza abantu abanengi bacabange ukuthi ngeke bazi-thole izimpendulo zemibuzo abalayo?4, 5. Yiphi imibuzo ekukhathazayo? Kungani kumele uqhubekeudinga izimpendulo zemibuzo leyo?

ISAHLUKO 1

UNGUBANI UNKULUNKULU?

Ungalahli ithemba kodwa qhubeka udinga izimpendu-lo ezizakwenza usuthiseke.

5 Nxa ungaqhubeka udinga eBhayibhilini uzazitholaizimpendulo. (IZaga 2:1-5) Izimpendulo zalo kazinzimaukuzizwisisa. Ozakufunda kuzakunceda ukuthi uphi-le impilo engcono khathesi njalo ube lethemba elihlengelakusasa. Ake sihlafune olunye udaba oseluphitha-nise abantu amakhanda.

UNKULUNKULU ULENDABA LATHI YINI?6 Abantu abanengi bacabanga ukuthi uNkulunkulu

kalandaba labo. Emhlabeni kulezimpi, inzondano ka-nye lokunye okuzwisa usizi. Abantu bayagula, bayahlu-pheka futhi bayafa. Lokhu kwenza abanye bathi: ‘Yi-ndaba uNkulunkulu esiyekela sihlupheka nxa kuyiku-thi ulendaba lathi?’

7 Kwezinye izikhathi abafundisi benza abantu baca-bange ukuthi uNkulunkulu ulolunya. Nxa kungenzaka-la into embi bathi yintando kaNkulunkulu. Nxa besi-tsho njalo bayabe besithi uNkulunkulu nguye okwe-nzileyo loba okuhlelileyo. Kodwa lokhu ayisikho oku-fundiswa liBhayibhili. UJakhobe 1:13 usitshela uku-thi uNkulunkulu kabalingi abantu. Uthi: “Ekulingwe-ni, kakho omele athi, ‘uNkulunkulu uyangilinga.’ Ngo-ba uNkulunkulu angeke alingwe yibubi, kumbe alingeumuntu.” Lokhu kutsho ukuthi kayisuye obangelaizinto ezimbi. (Bala uJobe 34:10, 12.) Ake sibone umze-keliso.

6. Kungani abanye abantu becabanga ukuthi uNkulunkulu kalanda-ba lathi?7. (a) Kuyini okutshiwo ngabafundisi okwenza abantu bacabangeukuthi uNkulunkulu ulolunya? (b) Kuyini okwenza siqiniseke ukuthiuNkulunkulu kayisuye obangela izinto ezimbi?

UNGUBANI UNKULUNKULU? 9

8 Ake sithi kulejaha elihlala labazali balo. Uyise uyali-thanda kakhulu futhi ulifundise kuhle. Kuthi kunjalobeseliyekela ukulalela uyise futhi likhethe ukusuka nge-khaya. Uyise kaliyalisi. Lisuka liyekwenza izinto ezimbibeselisiba sebunzimeni. Kuyabe kuqondile yini ukuthisisole uyise ngalokho okwehlele ijaha lelo? Kuyabe ku-ngaqondanga. (ULukha 15:11-13) UNkulunkulu ufana-na lobaba lowo ngoba kazange abayalise abantu ngesi-khathi bekhetha ukumhlamukela. Yikho nxa sisehle-lwa yizinto ezimbi, kumele sikhumbule ukuthi uNku-lunkulu kayisuye ozibangeleyo. Kuyabe kungaqonda-nga ukuthi simsole.

9 UNkulunkulu ulesizatho esihle sokwekela izintoezimbi zenzakale. Isizatho leso uzasifunda eSahlu-kweni 11. Kodwa woba leqiniso lokuthi uNkulunku-lu uyasithanda lokuthi kayisuye obangela ukuthi si-hlupheke. Iqiniso yikuthi nguye kuphela ongasinceda.—U-Isaya 33:2.

10 UNkulunkulu ungcwele. (U-Isaya 6:3) Kumele si-mthembe ngoba konke akwenzayo kuhle futhi ku-hlanzekile. Abantu kabanjalo ngoba bona bayake be-nze izinto ezingalunganga. Ngitsho lombusi othembe-ke ukwedlula bonke kalamandla okulungisa zonke izi-nto ezoniwa ngabantu ababi. UNkulunkulu ulamandlaukwedlula abantu bonke njalo ulesifiso sokulungisa izi-nto ezoniwa ngabantu. Uzakhipha zonke izinto ezimbizingaphindi zibekhona.—Bala iHubo 37:9-11.

8, 9. Kungani kungaqondanga ukuthi sithi uNkulunkulu nguyeobangela ukuthi sihlupheke? Nika umzekeliso.10. Kuyini okwenza simthembe uNkulunkulu ukuthi uzalungisa ko-nke okoniwe ngabantu ababi?

10 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

UNKULUNKULU UZWA NJANINXA ESIBONA SIHLUPHEKA?

11 UNkulunkulu uzwa njani nxa ebona okwenzakalaemhlabeni kanye lobunzima ophakathi kwabo? IBhayi-bhili lithi uNkulunkulu “uthanda ukulunga.” (IHubo33:5) Lokhu kutsho ukuthi uyakuthanda okuhle kodwauzonda okubi. Kumzwisa ubuhlungu ukubona abantubehlupheka. IBhayibhili lithi “inhliziyo yakhe yagcwa-la ubuhlungu” ngesikhathi ebona izinto ezimbi ezazi-senzakala emhlabeni kudala. (UGenesisi 6:5, 6) UNku-lunkulu kantshintshi. (UMalaki 3:6) IBhayibhili lithiuNkulunkulu ulendaba lawe.—Bala u-1 Phetro 5:7.

12 IBhayibhili lisitshela ukuthi uNkulunkulu wasida-la ngomfanekiso wakhe. (UGenesisi 1:26) Lokhu ku-tsho ukuthi uNkulunkulu wasenza saba lobuntu obu-njengobakhe. Nxa kukuzwisa ubuhlungu ukubo-na abantu behlupheka kutsho ukuthi uNkulunkuluyena kumzwisa ubuhlungu kakhulu. Sikwazi njani lo-khu?

13 IBhayibhili lisifundisa ukuthi “uNkulunkulu ulu-thando.” (1 UJohane 4:8) Konke uNkulunkulu akwe-nzayo ukwenza ngenxa yokuthi uyasithanda. Lathi silo-thando ngoba sifuze yena. Cabanga ngalokhu: Alubaubulamandla, ubungakuqeda yini ukuhlupheka okuse-mhlabeni? Ye ubungakuqeda. UNkulunkulu yena-ke?Uzakuqeda ukuhlupheka okusemhlabeni ngenxa yoku-thi ulamandla futhi uyasithanda. Yikho qiniseka uku-thi zonke izithembiso zikaNkulunkulu okukhulunywe

11. UNkulunkulu uzwa njani nxa ekubona uhlupheka?12, 13. (a) Kungani sisenelisa ukuthanda abanye, futhi sizwa njaningokuhlupheka okusemhlabeni? (b) Kungani singaba leqiniso loku-thi uNkulunkulu uzakuqeda ukuhlupheka okusemhlabeni?

UNGUBANI UNKULUNKULU? 11

ngazo ekuqaliseni kwebhuku leli zizagcwaliseka. Kodwakumele wazi okunengi ngaye ukuze umthembe ukuthiuzazigcwalisa.

UNKULUNKULU UFUNA UMAZI14 Nxa ufuna ukwazana lomunye umuntu wandi-

se ukuqala ngokumtshelani? Ibizo lakho. UNkulunku-lu ulebizo yini? Amasonto amanengi athi ibizo la-khe nguNkulunkulu kumbe Nkosi. Kodwa la nga-mabizo okuhlonipha nje afanana lokuthi “nduna”loba “mongameli.” UNkulunkulu usitshelile uku-thi ibizo lakhe nguJehova. IHubo 83:18 lithi: “Yenza

bakwazi ukuthi wena, obi-zo lakho unguJehova-ukuthiwena wedwa ungoPhezuko-nke emhlabeni wonke.” Aba-lobi beBhayibhili balisebe-nzisa kanengi ibizo likaNku-lunkulu. UJehova ufuna ula-zi ibizo lakhe futhi ulisebe-nzise. Ukutshela ibizo lakhengoba ufuna ube ngumnga-ne wakhe.

15 Okutshiwo libizo lika-Nkulunkulu elithi Jehova ku-qakathekile. Litsho ukuthiuNkulunkulu angagcwalisaloba yisiphi isithembiso ase-nzayo njalo afeze injongo ya-

14. Ngubani ibizo likaNkulunkulu,futhi sazi njani ukuthi kumele silise-benzise?15. Litshoni ibizo elithi Jehova?

Nxa ufuna ukwazanalomunye umuntuuyamtshela ibizolakho. UNkulunkuluuyasitshela ibizo lakheeBhayibhilini

12 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

khe. Akulalutho olungamehlula. UJehova nguye ku-phela ofanelwe libizo elinjalo.�

16 Njengoba sike sabona, iHubo 83:18 lithi: “Wenawedwa ungoPhezukonke.” ISambulo 15:3 sithi: “Mikhu-lu iyamangalisa imisebenzi yakho Nkosi Nkulunkulu

� Nxa ufuna ukwazi okunengi ngokuthi ibizo likaNkulunkulu li-tshoni lokuthi libizwa njani, khangela amabala asekucineni 1.

16, 17. Litshoni ibizo lokuhlonipha elithi (a) “Somandla”?(b) “Nkosi yezikhathi zonke”? (c) “Mdali”?

IBhayibhili lifundisa ukuthiuJehova unguMdali olothando

Somandla. Zilungile njalo ziqotho izindlela zakho, Nko-si yezikhathi zonke.” Litshoni ibizo lokuhlonipha elithi“Somandla?” Litsho ukuthi uJehova ulamandla ukwe-dlula loba ngubani. Ibizo lokuhlonipha elithi “Nkosiyezikhathi zonke” loba Nkosi yaphakade litsho ukuthiuNkulunkulu wayevele ekhona. IHubo 90:2 lithi kusuke-la phakade kuze kube phakade unguNkulunkulu. Lokhukusitshiya sibambe owangaphansi sibili!

17 UJehova nguye yedwa uMdali. ISambulo 4:11 sithi:“Ufanele, Nkosi yethu loNkulunkulu wethu, ukwamu-kela udumo lenhlonipho kanye lamandla, ngoba wenawadala izinto zonke, njalo zadalwa ngentando yakhonjalo zilabo ubukhona bazo.” UJehova wadala izingilo-si, izinkanyezi, izithelo kanye lenhlanzi eziselwandle.Iqiniso yikuthi ungaze uqanse amaqaqa, utshone enzi-kini yolwandle konke okulapho kwadalwa nguJehova.

Lanxa ubabaengabathandaabantwabakhe,

uthando lwakhe ngekelufike endleleniuNkulunkulu

asithanda ngayo

14 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

KUNGENZAKALA YINI UKUTHIUBE NGUMNGANE KAJEHOVA?

18 Ukubala ngoNkulunkulu kwenza abanye besabenjalo babe lomcabango othi, ‘UNkulunkulu ulamandlafuthi ukhatshana kakhulu, kambe kuyini okungenzaabe lendaba lami?’ Kodwa uNkulunkulu ufuna sibe lo-mcabango onjalo yini? Hatshi. UJehova ufuna sisonde-le kuye. IBhayibhili lithi uNkulunkulu ‘kakhatshanakomunye lomunye wethu.’ (ImiSebenzi 17:27) UNku-lunkulu ufuna usondele kuye, futhi uthembisa ukuthi‘laye uzasondela kuwe.’—UJakhobe 4:8.

19 Kumele wenzeni nxa ufuna ukuba ngumngane ka-Nkulunkulu? UJesu wathi: ‘Manje-ke yilokhu ukuphi-la okungapheliyo: ukuthi bakwazi wena, onguwe we-dwa uNkulunkulu weqiniso, loJesu Khristu omthumi-leyo.’ (UJohane 17:3) Nxa ungaqhubeka ufunda ngo-Jehova loJesu uzacina usubazi njalo uzathola ukuphi-la okungapheliyo. Ngokwesibonelo usufundile ukuthi“uNkulunkulu uluthando.” (1 UJohane 4:16) Kodwakulokunengi ozakufunda ngoNkulunkulu. IBhayibhililithi uJehova ‘ulesihawu lomusa, uyaphuza ukuthuku-thela, ugcwele uthando lobuqotho.’ (U-Eksodusi 34:6)UJehova “uyathethelela njalo ulungile.” (IHubo 86:5)Uyabekezela njalo uthembekile. (2 UPhetro 3:9; IHubo18:25) Nxa ungaqhubeka ubala iBhayibhili uzafundalokunye okunengi ngoNkulunkulu.

20 Kungenzakala njani ukuthi ube ngumngane

18. Kuyini okwenza abanye abantu bacabange ukuthi ngeke baso-ndele kuNkulunkulu, futhi iBhayibhili lithini ngalokho?19. (a) Ungenzani ukuze ube ngumngane kaNkulunkulu?(b) Yibuphi ubuntu bukaJehova obuthandayo?20-22. (a) Kungenzakala njani ukuthi sibe ngabangane bakaNku-lunkulu lanxa engabonakali? (b) Kumele wenzeni nxa abanye ba-ngazama ukukuyekelisa ukufunda iBhayibhili?

UNGUBANI UNKULUNKULU? 15

kaNkulunkulu yena engabonakali? (UJohane 1:18;4:24; 1 KuThimothi 1:17) Nxa ungabala iBhayibhiliuzamazi uJehova. (IHubo 27:4; KwabaseRoma 1:20) Ka-nti njalo ungaqhubeka ufunda ngaye, uzamthanda ka-khulu futhi usondele kuye.

21 Uzakuzwisisa ukuthi uJehova unguBaba wethu.(UMathewu 6:9) Nguye owasidalayo futhi ufuna si-thokoze. Yikho kanye ubaba olothando angakufiselaabantwabakhe. (IHubo 36:9) IBhayibhili lithi kunge-nzakala ukuthi ube ngumngane kaJehova. (UJakhobe2:23) Inhliziyo kayidlali lephaphu yini nxa usizwa uku-thi uJehova, uMdali wezulu lomhlaba ufuna ube ngu-mngane wakhe?

22 Abanye bayabe befuna uyekele ukufunda iBhayi-bhili. Bayabe bedlela evalweni becabanga ukuthi uza-ntshintsha okukholwayo. Kodwa ungavumeli muntuakuyekelise ukuba ngumngane kaJehova, phela ungu-mngane ongcono kulabo bonke ongaba labo.

23 Zikhona izinto okungenzakala ungazizwisisi nge-sikhathi ufunda iBhayibhili. Ungesabi ukubuza. UJe-su wathi kumele sithobeke njengabantwana abanca-ne ngoba kabayekeli ukubuza imibuzo. (UMathewu 18:2-4) UNkulunkulu ufuna ukuthi uthole izimpendu-lo. Yikho lihlolisise iBhayibhili ukuze uqiniseke ukuthiokufundayo kuliqiniso.—Bala imiSebenzi 17:11.

24 Indlela engcono kakhulu yokwazi uJehova yiku-funda iBhayibhili. Esahlukweni esilandelayo, sizabonaukuthi kungani iBhayibhili lingafanani lamanye ama-bhuku.

23, 24. (a) Kungani kumele uqhubeke ubuza imibuzo? (b) Sizaxo-xa ngani esahlukweni esilandelayo?

16 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

UNGUBANI UNKULUNKULU?

UNKULUNKULU ULEBIZO

“Wena wadala izinto zonke.”—ISambulo 4:11��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

IBhayibhili lingasifundisani ngoNkulunkulu?ISambulo 15:3UnguSomandla, akulaolamandla alingana lawakhe.IHubo 90:2Wayevele ekhona.

UMathewu 6:9UNkulunkulu unguBaba wethu.Ufuna sibe lempilo engconokakhulu.ImiSebenzi 17:27UNkulunkulu ufunaukusondela kithi.

“UJehova . . . libizo lami laphakade.”—U-Eksodusi 3:15��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani ibizo likaNkulunkulu liqakathekile?

IHubo 83:18UNkulunkulu usitshela ukuthiibizo lakhe nguJehova. Ukuthi“Nkulunkulu” lokuthi “Nkosi”kakusiwo mabizo. Ngamabizookuhlonipha njengokuthi“nduna” lokuthi “mongameli.”UJehova ufuna ulisebenziseibizo lakhe.

U-Eksodusi 3:14Ibizo lakhe litsho ukuthi“Wenza Ukuthi Kube Khona.”UJehova uyagcwalisa lobayisiphi isithembiso asenzayofuthi uyafeza injongo yakhengenxa yokuthi nguye owadalaizinto zonke.

UJEHOVA UYASITHANDA

UNKULUNKULUUYAKUKHATHALELA

“UNkulunkulu uluthando.”—1 UJohane 4:8��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UJehova utshengisa njani ukuthi uyasithanda?U-Eksodusi 34:6; IHubo 33:5Ulomusa lesihawu. Uthandaubuqotho lokulunga.

IHubo 86:5Uyathethelela.2 Phetro 3:9Uyasibekezelela.IHubo 18:25Uthembekile.

“Yethulani kuye konke ukukhathazeka kwenu ngobayena uyalikhathalela.”—1 Phetro 5:7��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Ukwazi njani ukuthi uNkulunkulu uyakukhathalela?IHubo 37:9-11Uthembisa ukuqedaukuhlupheka lokulungisa zonkeizinto ezoniwe ngabantuabangalunganga.

UJakhobe 4:8UJehova ufuna usondele kuye.UJohane 17:3Ukuqhubeka ufundangoNkulunkulu kuzakwenzaumthande kakhulu.

18

UZWA njani nxa umngane wakho angakupha isiphoungasilindelanga? Uyathaba izihlathi zize zixotshanelendlebe njalo ubonge ungaqedi.

2 IBhayibhili liyisipho esivela kuNkulunkulu. Unga-ze udinge ubhudule, ulwazi oluseBhayibhili ngeke ulu-thole kweyinye indawo. Ngokwesibonelo, lisitshelangokuthi uNkulunkulu wadala izulu, umhlaba kanyelabantu. Lilezeluleko ezingasisiza silungise inhluphoesingabe silazo. Liyasifundisa ngokuthi uNkulunkuluuzayigcwalisa njani injongo yakhe yokwenza umhlabaube muhle. IBhayibhili liyisipho esingcono kulazo zo-nke sibili.

3 Ngesikhathi ufunda iBhayibhili uzananzelela uku-thi uNkulunkulu ufuna ube ngumngane wakhe. UNku-lunkulu uzakuba ngumngane wakho oseduze nxaungafunda okunengi ngaye.

4 IBhayibhili selitholakala ngezindimi ezedlula 2 800njalo sekwadindwa amanengi kakhulu. Ngeviki ku-dindwa amaBhayibhili angaphezu kwemiliyoni. Phosewonke umuntu ulalo iBhayibhili ngolimi lomdabukowakhe. Ungaze udinge njani kawusoze ulithole ibhukuelinjengeBhayibhili.

1, 2. Kuyini esikutshelwa liBhayibhili okungatholakali kwezinyeindawo?3. Kuyini ozakunanzelela eBhayibhilini ngesikhathi ulifunda?4. IBhayibhili litholakala kangakanani emhlabeni?

ISAHLUKO 2

IBHAYIBHILI LIVELAKUNKULUNKULU

5 IBhayibhili ‘laphefumulelwa nguNkulunkulu.’(Bala u-2 Thimothi 3:16) Kodwa abanye bangazibu-za bathi: ‘Kungani kuthiwa iBhayibhili livela kuNkulu-nkulu lona labhalwa ngabantu?’ IBhayibhili lithi: ‘Aba-ntu bakhuluma kuvela kuNkulunkulu beholwa ngu-moya ongcwele.’ (2 UPhetro 1:21) Lokhu kufanana xa-thu lalokho okungenziwa ngugogo ocela umzukuluukuthi ambhalele incwadi. Singathi ngekabani incwa-di leyo? Ayisiyo yomzukulu kodwa ngekagogo. Nge-ndlela efananayo, uNkulunkulu nguye uMlobi weBha-yibhili. Abantu ababhala iBhayibhili babetshelwa ngu-ye okumele bakubhale. IBhayibhili ‘lilizwi likaNkulu-

5. Kungani sisithi iBhayibhili livela kuNkulunkulu?

I-New World Translation of the Holy Scripturesitholakala ngezindimi ezinengi kakhulu

20 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

nkulu’ sibili.—1 Thesalonika 2:13; khangela amabalaasekucineni 2.

IBHAYIBHILI LIKHULUMA IQINISO6 Kwathatha iminyaka edlula 1 600 ukuthi iBhayi-

bhili liphele ukubhalwa. Abalobi balo baphila ngezi-khathi ezitshiyeneyo. Abanye babefundile kodwa aba-nye babengafundanga kangako. Ngokwesibonelo omu-nye wayengudokotela abanye bengabalimi, abagoli be-nhlanzi, abelusi, abaphrofethi, abahluleli lamakhosi.Akulandawo lapho iBhayibhili eliziphikisa khona lanxalabhalwa ngabalobi abatshiyeneyo.�

7 Izahluko zokuqala zeBhayibhili zikhuluma ngoku-thi inhlupho zaqalisa njani, ikanti izahluko zokucina zi-khuluma ngokuthi uNkulunkulu uzaziqeda njani fu-thi enze umhlaba ube lipharadayisi. IBhayibhili likhu-luma ngembali ehlanganisa izinkulungwane zeminya-ka njalo litshengisa ukuthi ilizwi likaNkulunkulu kali-weli phansi.

8 IBhayibhili kalibhalelwanga ukufundisa abantu isa-yensi kodwa nxa likhuluma ngayo kalihlanhlathi. Ca-banga ngalokho okusebhukwini likaLevi. Likhulumangalokho okwakumele kwenziwe ngama-Israyeli uku-ze anciphise ukumemetheka kwemikhuhlane. Lokhukwabhalwa ngesikhathi abantu bengazi lutho ngama-gciwane abangela imikhuhlane. IBhayibhili lifundisa

� Abanye abantu basenga lezimithiyo besithi iBhayibhili liyazi-phikisa. Khangela isahluko 7 sebhuku elithi The Bible—God’s Wordor Man’s? eladindwa ngoFakazi bakaJehova.

6, 7. Kuyini okwenza sithi iBhayibhili kaliziphikisi?8. Yiziphi izibonelo ezitshengisa ukuthi iBhayibhili liqondile nxa li-khuluma ngesayensi?

IBHAYIBHILI LIVELA KUNKULUNKULU 21

lokuthi akulalutho olubambe umhlaba, ulenga emo-yeni. (UJobe 26:7) Kanti futhi lakhuluma ngokuthiumhlaba uyisigombolozi lanxa abantu babe lemibonoetshiyeneyo njalo engaqondanga mayelana lokuma ko-mhlaba. (U-Isaya 40:22) Lokhu kayisikho yini esingaku-lindela ebhukwini elivela kuNkulunkulu?

9 IBhayibhili litshaya ekhaleni nxa likhuluma ngeze-mbali. Kodwa amabhuku amanengi akhuluma ngeze-mbali kawanjalo ngoba abalobi bawo babesenga lezimi-thiyo. Ngokwesibonelo babengabhali ngokunqotshwakwabo empini. Kodwa abalobi beBhayibhili babethe-mbekile ngoba baloba ngokunqotshwa kwabo. Babe-bhala langamaphutha abo. Ngokwesibonelo, ebhukwi-ni lamaNani uMosi wabhala ngephutha lakhe elikhu-lu elenza ukuthi uNkulunkulu amjezise. (AmaNani 20:2-12) Ukuthembeka lokhu kwenza kucace bha ukuthiiBhayibhili livela kuNkulunkulu njalo singalithemba.

IBHUKU ELILEZELULEKO EZINHLE10 IBhayibhili ‘laphefumulelwa nguNkulunkulu nja-

lo lilosizo ekufundiseni, lokukhuza lokufundisa ngoku-lunga.’ (2 KuThimothi 3:16) Lanamuhla izeluleko ezise-Bhayibhilini ziyasinceda. UJehova uyazi mhlophe imi-zwa kanye lemicabango yethu ngenxa yokuthi nguyeowasidalayo. UJehova ufuna sithokoze njalo uyakwaziokusilungeleyo lokungasilungelanga.

11 UJesu wakhuluma amazwi alesisindo atholakalakuMathewu izahluko 5 kusiya ku-7. Izahluko lezi zikhu-

9. Ukuthembeka kwabalobi beBhayibhili kusitshengisani?10. Kuyini okwenza siqiniseke ukuthi izeluleko zeBhayibhili zingasi-siza lamuhla?11, 12. (a) UJesu wakhuluma ngani kuMathewu izahluko 5 kusiyaku-7? (b) Kuyini okunye esingakufunda eBhayibhilini?

22 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

luma ngalokho okusisiza ukuthi sithokoze, indlela yo-kuhlalisana kuhle labanye, indlela yokukhuleka kanyelokuthi singathandi imali. Amazwi la alokhu esincedalamuhla lanxa eseleminyaka engu-2 000 abhalwa.

12 Ezinye izeluleko ezitholakala eBhayibhilini zipha-thelane lezemuli kanye lokukhuthala emsebenzini. Ize-luleko lezi zingakunceda kungelani lokuthi ungubani,uhlala ngaphi njalo ulenhlupho ezinjani.—Bala u-Isaya48:17.

IZIPHROFETHO ZEBHAYIBHILIZIYAGCWALISEKA LOBA SEKUTHENI

13 Iziphrofetho ezinengi eziseBhayibhilini sezagcwa-liseka. Ngokwesibonelo u-Isaya waphrofetha uku-thi idolobho leBhabhiloni lalizanqotshwa. (U-Isaya 13:19) Wahluba indlubu ekhasini, ecacisa ukuthi idolo-bho lelo lizabhujiswa njani. Idolobho leli lalilamasangoamakhulu njalo ligonjolozelwe ngumfula. Kodwa u-Isa-ya wayevele watsho ukuthi umfula uzabohliswa nja-lo lamasango azatshiywa ekhamisile. Watsho lokuthiabahlaselayo bazangena edolobheni bengazange balwe.U-Isaya wamqamba ngebizo uKhurosi ukuthi nguyeowayezanqoba iBhabhiloni.—Bala u-Isaya 44:27–45:2;khangela amabala asekucineni 3.

14 Ngemva kweminyaka engu-200 u-Isaya ebhale isi-phrofetho sakhe, kwatheleka ibutho lizohlasela iBha-bhiloni. Ibutho leli lalikhokhelwa nguKhurosi inkosiyasePhesiya njengoba nje isiphrofetho sasitshilo. Ko-nke kwasekumi ngomumo ukuthi isiphrofetho sigcwa-liseke.

13. U-Isaya waphrofethani ngeBhabhiloni?14, 15. Isiphrofetho sika-Isaya sagcwaliseka njani?

IBHAYIBHILI LIVELA KUNKULUNKULU 23

15 Abantu beBhabhiloni babeledili ngobusuku lobo.Babecabanga ukuthi bavikelekile njengoba babephaka-thi kwemiduli emide etshaya khonale njalo begonjo-lozelwe ngumfula. UKhurosi lebutho lakhe babohlisaumfula ngokugebha umgelo wokuphambula amanzi.Umfula wetsha okokuthi amasotsha asePhesiya ayese-

UmlobiweBhayibhiliu-IsayawaphrofethaukuthiiBhabhilonilalizanqotshwa

senelisa ukuwuchapha. Amabutho la ayezangena njaniedolobheni njengoba ayesethe ngqwa lenkalakatha ze-miduli? Angena lula ngoba amasango ayethe gengelezi!

16 U-Isaya waphrofetha ukuthi iBhabhiloni yayiza-kuba lunxiwa. Wathi: “Akuyikuhlalwa kulo futhi lobakwakhiwe kulo kuzo zonke izizukulwane.” (U-Isaya 13:20) Lokhu kwagcwaliseka ngoba lapho okwakuleBha-bhiloni khona sekungamanxiwa kuphela. Indawo leyoiseduze leBaghdad elizweni le-Iraq. Eqinisweni uJeho-va wathanyela iBhabhiloni “ngomthanyelo wencitha-kalo.”—U-Isaya 14:22, 23.

17 IBhayibhili lileziphrofetho ezinengi esezagcwalise-kayo. Lokhu kwenza sibe leqiniso lokuthi ezinye ezi-phathelane lekusasa zizagcwaliseka. Sileqiniso lokuthiuJehova kasoze asibambise ilitshe kodwa uzasigcwalisa

16. (a) U-Isaya wathi iBhabhiloni lalizaphetha ngani? (b) Sikwazinjani ukuthi isiphrofetho sika-Isaya sagcwaliseka?17. Kungani siqiniseka ukuthi uNkulunkulu uzazigcwalisa izithembi-so zakhe?

Amanxiwa eBhabhiloni

IBHAYIBHILI LIVELA KUNKULUNKULU 25

isithembiso sokuthi umhlaba ube lipharadayisi. (BalaamaNani 23:19.) Asithandabuzi ukuthi sizakutho-la ‘ukuphila okulaphakade, okwathenjiswa nguNkulu-nkulu, ongaqambi manga.’—KuThithusi 1:2.�

IBHAYIBHILI LINGAKUNTSHINTSHAUKUPHILA KWAKHO

18 Sesibonile ukuthi kalikho elinye ibhuku elinjenge-Bhayibhili. Kaliziphikisi njalo litshaya ekhaleni nxa li-khuluma ngesayensi langembali. Lilezeluleko ezinhlekanye leziphrofetho ezinengi esezigcwalisekile. KodwaiBhayibhili limumethe okunengi kulalokhu. Umpho-stoli uPhawuli wabhala wathi: “Ilizwi likaNkulunku-lu liyaphila njalo liyasebenza.” Kutshoni lokho?—BalauHebheru 4:12.

19 IBhayibhili lingakuntshintsha ukuphila kwakho.Lingakusiza ukuthi uzihlole. Ngokwesibonelo, ungaca-banga ukuthi uyamthanda uNkulunkulu. Kodwa lokhoakwenelanga ngoba kumele wenze okutshiwo liBhayi-bhili ukuze utshengise ukuthi uyamthanda.

20 IBhayibhili livela kuNkulunkulu sibili futhi ufunaulibale, ulitaditshe njalo ungalithontisi. Ungadli usesu-lela phansi njengenkukhu kodwa litaditshe iBhayibhi-li ukuze utshengise ukuthi uyabonga. Ungenza njalouzayizwisisa injongo kaNkulunkulu. Esahlukweni esila-ndelayo sizafunda okunengi ngenjongo leyo.

� Isiphrofetho sokubhujiswa kweBhabhiloni kayisiso sodwa esa-gcwalisekayo. Amabala asekucineni 4 aleziphrofetho eziphathela-ne loJesu Khristu.

18. UPhawuli wathini ‘ngelizwi likaNkulunkulu’?19, 20. (a) IBhayibhili lingakusiza njani ukuthi uzihlole? (b) Unga-tshengisa njani ukuthi uyabonga ngesipho esiliBhayibhili?

26 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

IBHAYIBHILI LIVELAKUNKULUNKULU

IBHAYIBHILI LIBHUKUELILEZIPHROFETHO

“IMibhalo yonke yaphefumulelwanguNkulunkulu.”—2 KuThimothi 3:16��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani iBhayibhili litshiyene lamanye amabhuku?IBhayibhili selahunyutshwangezindimi ezedlula 2 800njalo sekwadindwa amanengikakhulu.Lisitshela izinto esingekesizithole kwezinye izindawo.

1 KwabaseThesalonika 2:13UNkulunkulu nguye uMlobiweBhayibhili.2 UPhetro 1:21UNkulunkulu nguyeowayebatshela okwakumelebakubhale.

‘UNkulunkulu kaqambi manga.’—KuThithusi 1:2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani ungaqiniseka ukuthi iziphrofethozeBhayibhili ziyagcwaliseka?U-Isaya 44:27–45:2IBhayibhili lakhulumangokunqotshwakweBhabhiloni kusaseleiminyaka ukuthi kwenzakale.

2 KuThimothi 3:1-5Iziphrofetho zeBhayibhiliziyagcwaliseka lalamuhla.AmaNani 23:19Singaqiniseka ukuthi lokhookutshiwo liBhayibhilingekusasa kuliqiniso.

IBHAYIBHILI LABHALELWAUKUTHI LIKUNCEDE

IBHAYIBHILILINGAKUNTSHINTSHAUKUPHILA KWAKHO

“Mina nginguJehova, uNkulunkulu wakho, okufu-ndisa lokho okuhle kakhulu kuwe, ekutshengisaindlela okumele uhambe ngayo.”—U-Isaya 48:17��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Ufundeni ngeBhayibhili?UJobe 26:7; U-Isaya 40:22IBhayibhili litshaya ekhaleninxa likhuluma ngesayensi.AmaNani 20:2-12Abalobi beBhayibhilibabethembekile.

UMathewu 5-7UJesu wakhuluma ngalokhookusisiza ukuthi sithokoze,indlela yokuhlalisana kuhlelabanye, indlela yokukhulekakanye lokuthi singathandiimali.

“Ilizwi likaNkulunkulu liyaphila njaloliyasebenza.” —KumaHebheru 4:12��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

ILizwi likaNkulunkulu lingakunceda ngani?ˇ Lingakuncedaukuthi uzwisise injongokaNkulunkulu.

ˇ Lingakunceda ukuthiuzihlole.

ˇ Lingakunceda ukuthiuzwisise lokho uNkulunkuluafuna ukwenze.

UNkulunkulu ufuna ulibale, ulitaditshe njalo ungalithontisiiBhayibhili.

28

UNKULUNKULU uhlose ukwenzela abantu okuhle. Wa-dala abantu bokuqala u-Adamu lo-Eva wasebahlalisaesivandeni esihle. Wayehlose ukuthi babe labantwana,benze umhlaba wonke ube lipharadayisi futhi bagci-ne lezinyamazana.—UGenesisi 1:28; 2:8, 9, 15; khange-la amabala asekucineni 5.

2 Ubona angani kungenzakala ukuthi umhlaba ubelipharadayisi? UJehova uthi: “Lokho engikucebileyongizakwenza.” (U-Isaya 46:9-11; 55:11) Lokhu kutshoukuthi uJehova uzayigcwalisa injongo yakhe loba seku-theni. Phela kukhona ayekuhlosile ngesikhathi edalaumhlaba. IBhayibhili lithi: “Kawudalanga ukuba unga-bi lalutho.” (U-Isaya 45:18) Ufuna ukuthi abantu ba-gcwale emhlabeni wonke. Kodwa ngabantu abanjaniuNkulunkulu afuna bahlale emhlabeni futhi ufuna ba-hlale okwesikhathi esinganani? IBhayibhili lithi: “Aba-lungileyo bazazuza ilifa lelizwe bahlale kulo lanini.”—IHubo 37:29; ISambulo 21:3, 4.

3 Lamuhla abantu bayagula njalo bayafa. Ezinda-weni ezinengi abantu bahlala bethwalelene izindu-ku lemikhonto. Kusegcekeni ukuthi lokhu ayisikho

1. UNkulunkulu wayehloseni ngesikhathi edala abantu?2. (a) Kuyini okwenza sibe leqiniso lokuthi uNkulunkulu uzakwe-nza konke akuhlosileyo? (b) UNkulunkulu ufuna kuhlale abantu aba-njani emhlabeni futhi ufuna bahlale okwesikhathi esinganani?3. Okwenzakala lamuhla emhlabeni kwenza sibe lawuphi umbuzo?

ISAHLUKO 3

KUYINI UNKULUNKULU AHLOSEUKUKWENZELA ABANTU?

uNkulunkulu ayekuhlosile. Pho, kwahamba njani?IBhayibhili yilo kuphela elingasitshela.

ISITHA SIKANKULUNKULU4 IBhayibhili lisitshela ukuthi kulesitha sikaNkulu-

nkulu okuthiwa “ngoMubi loba uSathane.” USa-thane wakhuluma lo-Eva esivandeni se-Edeni esebenzi-sa inyoka. (ISambulo 12:9; UGenesisi 3:1) USathanewenza kwakhanya angani inyoka yiyo ekhulumayo.—Khangela amabala asekucineni 6.

5 USathane wavela ngaphi? Ingilosi eyayisezulwiningesikhathi uNkulunkulu edala umhlaba yiyo eya-ntshintsha yaba nguSathane. (UJobe 38:4, 7) Kuyiniokwenza ingilosi le yahlamuka? Cabanga ngokuthi ku-ngenzakala njani ukuthi umuntu acine eselisela ngobaakulamuntu ozalwa elisela. Nxa umuntu angabona intoethile ayihawukele futhi aqhubeke ecabanga ngayo,angacina eseyintshontsha mhla ithuba livela. Angenzanjalo uyabe eselisela.—Bala uJakhobe 1:13-15; khange-la amabala asekucineni 7.

6 Lokhu yikho kanye okwenziwa yingilosi le. UJe-hova wathi esedale u-Adamu lo-Eva wabatshela ukuthibabe labantwana futhi ‘bawugcwalise umhlaba.’ (UGe-nesisi 1:27, 28) Mhlawumbe ingilosi le yacabanga uku-thi: ‘Abantu bonke laba bangakhonza mina kulokuthibakhonze uJehova.’ Ukuqhubeka icabanga ngalokhukwenza yafisa okungayisikho kwayo. Ingilosi le yayifu-na ukuthi abantu bakhonze yona yikho yayenga u-Eva.(Bala uGenesisi 3:1-5.) Lokhu kwayenza yaba nguSa-thane isitha sikaNkulunkulu.

4, 5. (a) Ngubani owakhuluma lo-Eva esebenzisa inyoka esivande-ni se-Edeni? (b) Kuyini okungenza umuntu acine eselisela?6. Kwahamba njani ukuthi ingilosi ibe yisitha sikaNkulunkulu?

30 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

7 U-Adamu lo-Eva bephulela izigodo endlebeni badlaisithelo. (UGenesisi 2:17; 3:6) Ngokuhamba kwesikha-thi bafa ngoba yikho uJehova ayethe kuzakwenzakalanxa bangona. (UGenesisi 3:17-19) Abantwababo labobafa ngenxa yesono leso. (Bala uRoma 5:12.) Abantwa-na baka-Adamu lo-Eva basithola njani isono? Ake sithiufuna ukubhekha isinkwa kodwa ipani olayo ifotoki-le. Zonke izinkwa ozazibhekha ngepani leyo zizaphu-ma zifotokile. Ngesikhathi u-Adamu esephula umthe-tho kaNkulunkulu waba lesono. Ngenxa yokuthi singa-bantwana baka-Adamu sonke silesono esivela kuye. Si-njengezinkwa ezibhekhwe ngepani efotokileyo. Isonoleso yiso esibangela ukuthi siguge njalo sife.—Kwabase-Roma 3:23; khangela amabala asekucineni 8.

8 USathane nguye owenza abantu bahlamukelauNkulunkulu. Wayefuna u-Adamu lo-Eva bakholweukuthi uJehova ungumqambimanga, ubabusa kubinjalo kafuni baphumelele. USathane wayesithi aba-ntu kabadingi ukutshayelwa imithetho nguNkulunku-lu kodwa bangazenzela umathanda. Manje uJehova wa-yezakwenza njani? Wayengabasusela amanqe ahle aqe-de abahlamuki. Kodwa lokhu kwakungaba yikubambainhlwa ngekhanda. Kwakungasoze kutshengise ukuthiuSathane ulamanga.

9 Yikho uJehova kazange ahle ababulale kodwa wa-bavumela ukuthi bazibuse okwesikhathi esithile. Lo-khu kwakuzakwenza kucace bha ebantwini ukuthi uSa-thane wayebaqila lokuthi uJehova nguye ongababusa

7. (a) Kungani u-Adamu lo-Eva bafa? (b) Kungani siguga futhi si-sifa?8, 9. (a) Kuyini uSathane ayefuna u-Adamu lo-Eva bakukholwe?(b) Kungani uJehova engazange ahle ababulale abahlamuki laba?

KUYINI UNKULUNKULU AHLOSE UKUKWENZELA ABANTU? 31

ngcono. Sizafunda okunengi ngendaba le eSahlukweni11. Kodwa wena ucabangani ngalokho okwenziwa ngu-Adamu lo-Eva? Kambe babeqondile yini ngokukholwauSathane balahle uNkulunkulu? Phela konke ababe-lakho babekuphiwe nguJehova. Wayebanike impilaka-hle, indawo yokuhlala enhle lomsebenzi omuhle. Ko-

Yonke imibuso yomhlaba ngekaSathaneyikho wayesethembisa ukuyinika uJesu

32 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

dwa uSathane akula ngitsho lokukodwa ayebanike kho-na. Aluba nguwe owawusesivandeni se-Edeni wawuza-kwenzani?

10 Lathi lamuhla kumele sikhethe ukuthi sizalalelabani phakathi kukaJehova loSathane. Kukithi ukuthi si-zakhetha ukulalela uJehova sitshengise ukuthi uSatha-ne ungumqambimanga, loba ukuthi sizakhetha uku-buswa nguSathane. (IHubo 73:28; bala iZaga 27:11.) Bayabalwa lamuhla abantu abalalela uNkulunku-lu. UNkulunkulu kayisuye obusa umhlaba. Pho ubuswangubani?

NGUBANI OBUSA UMHLABA?11 UJesu wayekwazi ukuthi ngubani obusa umhlaba.

Ngelinye ilanga uSathane “wamtshengisa yonke imibu-so yomhlaba lobukhazikhazi bayo.” Wasethembisa uJe-su esithi: “Ngizakunika konke lokhu aluba nje unga-khothama ungikhonze.” (UMathewu 4:8, 9; ULukha 4:5, 6) Lokhu kutshengisa ukuthi uSathane nguye umni-kazi wemibuso esemhlabeni.

12 Mhlawumbe usuzibuza ukuthi: ‘Yindaba kuthi-wa uSathane nguye obusa umhlaba? Kanti uJeho-va kayisuye yini umbusi womhlaba njengoba engu-Somandla owadala izinto zonke?’ (ISambulo 4:11) YeunguSomandla, kodwa uJesu wathi uSathane ‘uyinkosiyalo umhlaba.’ (UJohane 12:31; 14:30; 16:11) Umpho-stoli uPhawuli wathi uSathane ‘ungunkulunkulu wa-lesisikhathi.’ (2 KwabaseKhorinte 4:3, 4) Umphostoli

10. Kuyini okuqakathekileyo okumele sonke sikwenze?11, 12. (a) Lokho uSathane akuthembisa uJesu kusitshengisa-ni? (b) Yiwaphi amavesi asitshela ukuthi uSathane nguye obusaumhlaba?

KUYINI UNKULUNKULU AHLOSE UKUKWENZELA ABANTU? 33

uJohane wathi “umhlaba wonke ungaphansi kwama-ndla omubi.”—1 UJohane 5:19.

INDLELA UMHLABA KASATHANEOZABHIDLIZWA NGAYO

13 Umhlaba lo usumi ngonyawo olulodwa. Phelaugcwele izimpi, ubugwelegwele lodlakela. Imizamo ya-bantu yokuqeda izinhlupho lezi ifanana lokutshayaidwala ngempama. Sekuseduze ukuthi uNkulunkuluabhubhise umhlaba lo omubi ngempi ye-Amagedoniabeseletha ipharadayisi.—ISambulo 16:14-16; khangelaamabala asekucineni 9.

14 UNkulunkulu uzaliletha njani ipharadayisi? Uzase-benzisa uhulumende wakhe osezulwini okuthiwa ngu-Mbuso kaNkulunkulu. UJehova ukhethe uJesu uku-thi abe yiNkosi yoMbuso lo. IBhayibhili lithi uJesu‘uyiNkosana yokuThula’ futhi umbuso wakhe awusozeuphele. (U-Isaya 9:6, 7) UJesu wayekhuluma ngohulu-mende lo ngesikhathi efundisa abafundi bakhe ukuthibathandaze besithi: ‘UMbuso wakho kawuze, intandoyakho yenziwe emhlabeni njengoba isenziwa ezulwi-ni.’ (UMathewu 6:10) ESahlukweni 8 sizafunda ngoku-thi uMbuso kaNkulunkulu uzabakhipha njani ohulu-mende ababusa emhlabeni khathesi. (Bala uDanyeli 2:44.) UMbuso kaNkulunkulu uzakwenza umhlaba ubelipharadayisi.—Khangela amabala asekucineni 10.

IPHARADAYISI SELISEMNYANGO15 IBhayibhili lithi: “Silindele izulu elitsha lomhlaba

omutsha, ikhaya lokulunga.” (2 UPhetro 3:13; U-Isaya

13. Kuyini okwenza sikhalele ipharadayisi?14. Ngubani okhethwe nguNkulunkulu ukuthi abe yiNkosi yoMbu-so wakhe njalo iBhayibhili lithini ngaye?15. Uyini ‘umhlaba omutsha’?

34 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

65:17) Ngezinye izikhathi nxa iBhayibhili likhuluma‘ngomhlaba’ liyabe lisitsho abantu. (UGenesisi 11:1) Yi-kho nxa likhuluma ‘ngomhlaba omutsha’ liyabe lisi-tsho abantu abalungileyo abazahlala ePharadayisi.

16 UJesu wathi abalungileyo bazanikwa “ukuphilakwaphakade.” (UMakho 10:30) Kumele senzeni ukuzesithole ukuphila okuphakade? Bala uJohane 3:16 lo 17:3 ukuze ukwazi okumele ukwenze. Ake sibone ukuthiiBhayibhili lithi impilo izabe injani ePharadayisi.

17 Kuyabe kungasela zimpi lodlakela labantu abe-nza izinto ezimbi. Abantu abenza izinto ezimbi baza-phela du! (IHubo 37:10, 11) UNkulunkulu ‘uzathulisaizimpi kuze kube semikhawulweni yomhlaba.’ (IHubo46:9; U-Isaya 2:4) Emhlabeni kuzabe kulabantu abatha-nda uNkulunkulu labamlalelayo kuphela. Kuzaba loku-thula kuze kube nini lanini.—IHubo 72:7.

18 Abantu bakaJehova bazabe bevikelekile. Kuda-la kwakusithi nxa ama-Israyeli elalela, uJehova waye-wavikela. (ULevi 25:18, 19) Akulalutho esizabe silwesa-ba ePharadayisi ngoba sizabe sivikelekile.—Bala u-Isaya32:18; UMikha 4:4.

19 Ukudla kuzaba yithaphutshiye. “Akuthi amabeleande elizweni lonke; azungeze eziqongweni zamaqaqa.”(IHubo 72:16) UJehova “uNkulunkulu wethu, uzasibu-sisa” njalo “umhlaba uzathela isivuno.”—IHubo 67:6.

20 Umhlaba wonke uzaba lipharadayisi. Abantu

16. Yisiphi isipho esihle uNkulunkulu azasinika abalungileyo futhikumele senzeni ukuze sisithole?17, 18. Sikwazi njani ukuthi ePharadayisi kuzabe kulokuthula njalosiyabe sivikelekile?19. Kuyini okwenza sibe leqiniso lokuthi ukudla kuzaba yithaphu-tshiye ePharadayisi?20. Umhlaba uzaba njani?

KUYINI UNKULUNKULU AHLOSE UKUKWENZELA ABANTU? 35

bazaba lemizi emihle okwamagama. (Bala u-Isaya 65:21-24; loSambulo 11:18.) Umhlaba wonke uzaba mu-hle njengesivande sase-Edeni. UJehova uzasinika konkeesikudingayo empilweni. IBhayibhili lithi uNkulunkulu‘uzavula isandla sakhe asuthise izidingo zakho konkeokuphilayo.’—IHubo 145:16.

21 Abantu bayabe bengasazesabi izinyamazana. Izi-nyamazana ziyabe zingasabalimazi abantu. Abantwa-na bazabe sebedlala lezinyamazana eziyingozi khathesi.—Bala u-Isaya 11:6-9; 65:25.

22 Ukugula kuzaphela. Ngesikhathi uJesu esemhla-beni wasilisa abantu abanengi. (UMathewu 9:35; UMa-kho 1:40-42; UJohane 5:5-9) Ngesikhathi esebusaumhlaba uzakwelapha bonke abantu. Akula muntu oza-kuthi: “Mina ngiyagula.”—U-Isaya 33:24; 35:5, 6.

23 Abafileyo bazavuswa. UNkulunkulu uthembisaukuthi uzavusa izigidi zabantu ezafayo. “Kuzakuba lo-kuvuka kwabafileyo, abalungileyo lababi.”—Bala uJoha-ne 5:28, 29; ImiSebenzi 24:15.

24 Sonke kufanele sikhethe phakathi kokukhonzauJehova lokuzenzela umathanda. Nxa singakhetha uku-khonza uJehova sizakuba lekusasa elihle kakhulu. UJesuwatshela indoda eyayibethelwe eceleni kwakhe wathi:‘Uzakuba lami epharadayisi.’ (ULukha 23:43) Esahlu-kweni esilandelayo sizafunda okunengi ngoJesu Khristulangalokho azakwenza ukuze agcwalise izithembiso zi-kaNkulunkulu.

21. Sikwazi njani ukuthi abantu bayabe bengasazesabi izinyama-zana?22. UJesu uzabenzelani abantu abagulayo?23. UNkulunkulu uzakwenzani ngabantu abafileyo?24. Wena uyafisa yini ukuyaphila ePharadayisi?

36 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

KUKHONA UNKULUNKULUAYEKUHLOSILE NGESIKHATHIEDALA ABANTU

KUNGANI IMPILO INZIMA?

“Abalungileyo bazazuza ilifa lelizwe bahlale kulolanini.”—IHubo 37:29��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UNkulunkulu wayehloseni ngesikhathi edalaabantu?UGenesisi 1:28UNkulunkulu wayefuna abantubenze umhlaba ubelipharadayisi futhi banakekeleizinyamazana.

U-Isaya 46:9-11; 55:11UNkulunkulu uzayigcwalisainjongo yakhe loba sekutheni.

“Umhlaba wonke ungaphansi kwamandlaomubi.”—1 UJohane 5:19��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Ngubani obusa umhlaba?UJohane 12:31UJesu wathi uSathane uyinkosiyomhlaba.UJakhobe 1:13-15USathane wayefunaokungayisikho kwakhe.UGenesisi 2:17; 3:1-6USathane wayenga u-Eva.Lokhu kwenza u-Adamu lo-Evabangamlaleli uNkulunkulubasebecina besifa.

KwabaseRoma 3:23; 5:12Siyafa ngoba silesono esivelaku-Adamu.2 KwabaseKhorinte 4:3, 4USathane ukhohlisa abantu.

UMBUSO KANKULUNKULUYIWO OZAKHIPHA USATHANE

UMBUSO KANKULUNKULUUZAKWENZA UMHLABA UBELIPHARADAYISI

“UMbuso wakho kawuze, intando yakho yenziweemhlabeni.”—UMathewu 6:10��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UJehova uzakwenzani?UDanyeli 2:44UMbuso kaNkulunkuluuzabusa esikhundlenisabohulumende bomhlaba.ISambulo 16:14-16UNkulunkulu uzabhubhisaumhlaba kaSathanee-Amagedoni.

U-Isaya 9:6, 7UJehova ukhethe uJesu ukuthiabe yiNkosi yoMbuso wakhe.UJesu uzabusa umhlabawonke.

“Uyavula isandla sakho usuthise izidingo zakhokonke okuphilayo.”—IHubo 145:16��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UMbuso kaNkulunkulu uzasenzelani?IHubo 46:9Izimpi, ubugebengu lodlakelakuzaphela.U-Isaya 32:18; 65:21-24EPharadayisi sonke sizabalemizi emihle futhi kuyabekulokuthula.

IHubo 72:16Ukudla kuzaba yithaphutshiye.U-Isaya 11:6-9Abantu bayabe bengasazesabiizinyamazana.U-Isaya 33:24; ImiSebenzi24:15Ukugula kuzaphela futhiabafileyo bazavuswa.

39

KULABANTU abanengi abadumileyo emhlabeni futhikungenzakala ukuthi ukhona othile odumileyo owaziibizo lakhe. Kodwa ukwazi ibizo lakhe akutsho ukuthiuyamazi sibisibili ngoba phela uyabe ungabazi ubuntubakhe lokuthi wakhuliswa njani.

2 Lanxa uJesu Khristu waphila emhlabeni eminyake-ni engaba ngu-2 000 eyadlulayo, kungenzakala ukuthisewake wezwa udletshana ngaye. Kodwa abantu abane-ngi kabakwazi ukuthi wayengumuntu onjani. Abanyebathi wayezilungele nje, abanye bathi wayengumphro-fethi ikanti abanye bathi unguNkulunkulu. Wena uthi-ni?—Khangela amabala asekucineni 11.

3 Kungani kuqakathekile ukuthi wazi iqiniso ngo-Jesu? IBhayibhili lithi: ‘Manje-ke yilokhu ukuphilaokungapheliyo: ukuthi bakwazi wena, onguwe wedwauNkulunkulu weqiniso, loJesu Khristu omthumileyo.’(UJohane 17:3) Nxa ungafunda iqiniso ngoJehova lo-Jesu uzaphila phakade emhlabeni olipharadayisi. (UJo-hane 14:6) Ukufunda ngoJesu kuzasinceda lokuthi saziindlela okumele siphile ngayo lokumele siphathe nga-yo abanye. (UJohane 13:34, 35) ESahlukweni 1, sifundeiqiniso ngoNkulunkulu ikanti eSahlukweni lesi sizafu-nda ukuthi iBhayibhili lifundisani ngoJesu.

1, 2. (a) Nxa usazi ibizo lomuntu odumileyo ungathi uyamazi yinisibisibili? Chasisa. (b) Abantu bathini ngoJesu?3. Kungani kuqakathekile ukuthi wazi uJehova uNkulunkulu loJesuKhristu?

ISAHLUKO 4

UNGUBANIUJESU KHRISTU?

SESIMTHOLILE UMESIYA!4 UJehova wathembisa ukuthi uzathuma uMesiya

kumbe uKhristu. Lokhu wakutsho esebenzisa iBhayi-bhili kusasele iminyaka eminengi ukuthi uJesu aza-lwe. Ibala elithi “Mesiya” ngelesiHebheru, ikanti eli-thi “Khristu” ngelesiGiriki. Amabala la atsho umu-ntu owayezagcotshwa nguNkulunkulu futhi amu-phe isikhundla esiqakathekileyo. UMesiya uzakwenzaukuthi zonke izithembiso zikaNkulunkulu zigcwalise-ke. Uzafunda lokuthi lokho uJesu akwenza esasemhla-beni kungakunceda njani khathesi. Ngesikhathi uJesuengakazalwa abantu abanengi babezibuza ukuthi ‘Ngu-bani ozakuba nguMesiya?’

5 Abafundi bakaJesu babengakuthandabuzi ukuthiuJesu unguMesiya. (UJohane 1:41) Ngokwesibonelo,uSimoni Phethro watshela uJesu wathi: “UnguKhristu.”(UMathewu 16:16) Kuyini okungasenza siqiniseke uku-thi uJesu unguMesiya?

6 Kusasele iminyaka ukuthi uJesu azalwe, abaphro-fethi bakaNkulunkulu babhala izinto ezinengi ezazi-zanceda abantu ukuthi bambone uMesiya. Nankuumzekeliso ongasisiza sibone ukuqakatheka kwezi-phrofetho lezo. Ake sithi ucelwe ukuthi uye esili-ndweni samabhasi esiphithizelayo ukuthi uyehlanga-beza umuntu ongakaze umuthi tshazi. Nxa ungachasi-selwa kuhle ukuthi umuntu lowo unjani, uzakweneli-sa ukumbona. UJehova laye wasebenzisa abaphrofethiukuze asitshele okwakuzakwenziwa nguMesiya

4. Litshoni ibala elithi “Mesiya” lelithi “Khristu”?5. Abafundi bakaJesu babekukholwa yini ukuthi uJesu unguMesiya?6. Kuyini okwenziwa nguJehova ukuze ancede abantu abamthanda-yo ukuthi bamazi uMesiya?

UNGUBANI UJESU KHRISTU? 41

lalokho okwakuzakwenzakala kuye. Ukugcwalisekakweziphrofetho zonke lezo kunceda abantu abathandauNkulunkulu ukuthi bamazi uMesiya.

7 Nanzi ezinye iziphrofetho ezimbili ezikhulumangoMesiya. Kusasele iminyaka engu-700 ukuthi uJesuazalwe, uMikha waphrofetha ukuthi uMesiya wayezaza-lelwa edolobheni elincane okuthiwa yiBhethilehema.(UMikha 5:2) Yikho kanye lapho uJesu azalelwa kho-na. (UMathewu 2:1, 3-9) UDanyeli waphrofetha uku-thi uMesiya wayezabonakala ngo-29 C.E. (UDanyeli 9:25) Lezi kayisizo zodwa iziphrofetho ezagcwalisekayoezikwenza kucace ukuthi uJesu unguMesiya.—Khangelaamabala asekucineni 12.

8 UJehova ukwenze kwacaca bha ukuthi uJesu ungu-Mesiya. UNkulunkulu wathembisa uJohane uMbha-bhathizi ukuthi uzamsiza abone uMesiya. Lakanye wa-kwenza lokhu ngo-29 C.E ngesikhathi uJesu ebhabha-thizwa nguJohane emfuleni uJodani. IBhayibhili li-thi: ‘Masinyane nje uJesu eqeda ukubhabhathizwa wa-phuma emanzini. Khonokho kwavuleka izulu wasebo-na umoya kaNkulunkulu usehla unjengejuba usehlelaphezu kwakhe. Ilizwi lisuka ezulwini lathi, “Lo yiNdo-dana yami engiyithandayo; ngiyathokoza kakhulu nga-

7. Yiziphi iziphrofetho ezimbili ezitshengisa ukuthi uJesu unguMe-siya?8, 9. Kuyini okwenzakala ngesikhathi uJesu ebhabhathizwa okwa-tshengisa ukuthi nguye uMesiya?

yo.” ’ (UMathewu 3:16, 17) UJohane wathi ebona konkelokhu futhi esizwa lelizwi leli, wahle wakwazi ukuthiuJesu nguye uMesiya. (UJohane 1:32-34) UJesu wabanguMesiya ngesikhathi uJehova ethululela umoya wa-khe phezu kwakhe. Nguye owakhethwa nguNkulunku-lu ukuthi abe nguMkhokheli leNkosi.—U-Isaya 55:4.

9 Iziphrofetho zeBhayibhili, amazwi kaJehova kanye

UJesu waba nguMesiyaloba uKhristu ngesikhathi

ebhabhathizwa

UNGUBANI UJESU KHRISTU? 43

lalokho okwenzakala ngesikhathi uJesu ebhabhathizwakutshengisa ukuthi uJesu nguye uMesiya. Kodwa uJesuwavela ngaphi futhi wayengumuntu onjani? Ake sibo-ne ukuthi iBhayibhili lithini.

UJESU WAVELA NGAPHI?10 IBhayibhili lifundisa ukuthi uJesu waphila ezulwi-

ni okwesikhathi eside engakabuyi emhlabeni. UMikhawathi uMesiya “ngowasekadeni.” (UMikha 5:2) UJe-su wakhuluma kanengi ukuthi yena waphila ezulwiniengakazalwa lapha emhlabeni. (Bala uJohane 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5.) UJesu wayevele elobuhlobo obuhle lo-Jehova langesikhathi engakabuyi emhlabeni.

11 Kungani uJehova emthanda kakhulu uJesu? Ku-ngenxa yokuthi uJesu ‘lizibulo kukho konke okudali-weyo.’� (KwabaseKholose 1:15) Okunye okwenza abeligugu kuJehova yikuthi nguye yedwa owadalwa ngu-Jehova mathupha. Yikho ebizwa ngokuthi ‘yindodanayakhe eyiyo yodwa.’ (UJohane 3:16) UJesu nguye ye-dwa owancedisa uJehova ekudaleni zonke ezinye izinto.(KwabaseKholose 1:16) Njalo ubizwa ngokuthi ‘nguLi-zwi’ ngoba uJehova wayethuma yena ukuthi ayetshelaizingilosi kanye labantu imilayezo.—UJohane 1:14.

12 Abanye abantu bakholwa ukuthi uJesu loNkulu-

� UJehova ubizwa ngokuthi nguBaba ngoba unguMdali.(U-Isaya 64:8) UJesu ubizwa ngokuthi yiNdodana kaNkulunkulungoba wadalwa nguJehova mathupha. Izingilosi lazo zibizwa ngo-kuthi ngamadodana kaNkulunkulu, lo-Adamu laye ubizwa njalo.—UGenesisi 6:2; ULukha 3:38.

10. IBhayibhili lithi uJesu wayengaphi engakabuyi emhlabeni?11. Kungani uJehova emthanda uJesu?12. Sazi njani ukuthi uJesu loNkulunkulu ngabantu ababili abatshi-yeneyo?

44 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

nkulu ngumuntu oyedwa. Kodwa lokho ayisikho oku-fundiswa liBhayibhili. Lithi uJesu wadalwa. Kodwa uJe-hova nguye owadala zonke izinto futhi wayevele ekho-na. (IHubo 90:2) UJesu uyiNdodana kaNkulunkulu fu-thi akukaze kufike engqondweni yakhe ukuthi aze-nze uNkulunkulu. IBhayibhili lifundisa ukuthi uBabamkhulu kuleNdodana. (Bala uJohane 14:28; 1 Kwaba-seKhorinte 11:3.) UJehova nguye yedwa ‘uNkulunkuluuSomandla.’ (UGenesisi 17:1) Akulamuntu olamandlakulaye.—Khangela amabala asekucineni 13.

13 UJehova leNdodana yakhe uJesu basebenza bonkeokweminyaka eminengi kakhulu kungakadalwa izululomhlaba. Akuthandabuzwa ukuthi babengamathe lo-limi. (UJohane 3:35; 14:31) Ubuntu bukaJesu bufananaxathu lobukaNkulunkulu okokuthi iBhayibhili lize li-thi uJesu ‘uyisifanekiso sikaNkulunkulu ongabonakali-yo.’—KwabaseKholose 1:15.

14 Indodana kaJehova eligugu yayizimisele ukusu-ka ezulwini izozalwa emhlabeni. UJesu wabuya njaniemhlabeni? UJehova wenza isimanga sezimanga ngo-kufaka ukuphila kweNdodana yakhe esibelethweni se-ntombi egcweleyo okuthiwa nguMariya. UMariya ka-zange ahlangane lowesilisa emacansini ukuze kuzalweuJesu. Yikho uMariya wabeletha umntwana ongelaso-no futhi wamnika ibizo elithi Jesu.—ULukha 1:30-35.

UJESU WAYELOBUNTU OBUNJANI?15 Nxa ungabala ibhuku likaMathewu, elikaMakho,

elikaLukha lelikaJohane, uzafunda okunengi ngempilo

13. Kungani iBhayibhili lisithi uJesu ‘uyisifanekiso sikaNkulunkuluongabonakaliyo’?14. UJesu wabuya njani emhlabeni?15. Kuyini okungakunceda ukuthi umazi uJehova?

UNGUBANI UJESU KHRISTU? 45

kaJesu langobuntu bakhe. Amabhuku la kuthiwa nga-maVangeli. Udiwo lufuze imbiza, yikho ozakufundaemabhukwini la kuzakunceda lokuthi umazi uJehova.Yikho uJesu wathi: “Lowo ongibonileyo usembonileuBaba.”—UJohane 14:9.

16 Abantu abanengi babebiza uJesu ngokuthi “Mfu-ndisi.” (UJohane 1:38; 13:13) UJesu wayefundisa aba-ntu ‘izindaba ezinhle zoMbuso.’ Uyini uMbuso lo?Unguhulumende kaNkulunkulu ozabusa umhlaba wo-nke futhi uthululele izibusiso ebantwini abathandauNkulunkulu. (UMathewu 4:23) Konke uJesu ayeku-fundisa kwakuvela kuJehova. UJesu wathi: “Imfundisoyami kayisiyami mina. Ivela kulowo ongithumileyo.”(UJohane 7:16) UJesu wayekwazi ukuthi uJehova ufunaabantu bazwe izindaba ezinhle zokuthi uMbuso kaNku-lunkulu uzabusa umhlaba wonke.

17 UJesu wayefundisa ngaphi? Loba ngaphi laphoayethola khona abantu. Wayefundisa emaphandlenilasemadolobheni, emamakethe, ezindaweni zokukho-nzela lasemizini yabantu. UJesu wayebalanda abantu,kazange athi ogulayo nguye odinga udokotela. (UMa-kho 6:56; ULukha 19:5, 6) Kuyini okwakusenza uJe-su asebenze gadalala efundisa abantu? Kungenxa yo-kuthi wayelalela njalo wayekwazi ukuthi uNkulunku-lu ufuna enze njalo. (UJohane 8:28, 29) Okunye okwa-kusenza uJesu atshumayele yikuthi wayebazwela aba-ntu. (Bala uMathewu 9:35, 36.) Wayebona ukuthi aba-khokheli benkolo babefundisa amanga ngoNkulunku-lu langoMbuso wakhe. Yikho wayefuna abantu abane-ngi bazwe izindaba ezinhle.

16. UJesu wayefundisani? Ayekufundisa kwakuvela kubani?17. UJesu wayefundisa ngaphi? Kungani wayesebenza gadalala efu-ndisa abantu?

46 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

18 UJesu wayengumuntu wabantu futhi wayelendabalabo. Wayelomusa okokuthi abantwana abancane ba-bekuthanda ukuba laye. (UMakho 10:13-16) UJesu wa-yengelankethabetshabi. Wayebuzonda ubugwelegwelelokungalungi. (UMathewu 21:12, 13) Waphila ngesi-khathi abesifazana behlukuluzwa futhi bekhangelelwaemanzini. Kodwa yena wayebahlonipha futhi ebapha-tha kuhle. (UJohane 4:9, 27) UJesu wayethobekile sibi-li. Ngokwesibonelo, ngelinye ilanga wagezisa abapho-stoli bakhe inyawo. Lokhu kwakujayele ukwenziwa yisi-sebenzi.—UJohane 13:2-5, 12-17.

19 UJesu wayekunanzelela okuhlupha abantu futhiwayefuna ukubanceda. Lokhu kwakukhanya nxa esebe-nzisa amandla ayewaphiwe nguNkulunkulu ukuthi ela-phe abantu. (UMathewu 14:14) Ngokwesibonelo, wa-landwa yindoda eyayilobulephero yathi kuye: “Alubauthanda ungangihlambulula.” UJesu wayizwela usizifuthi wayefuna ukuyinceda. Yikho welula isandla sa-khe, wathinta indoda leyo wasesithi: “Ngiyathanda.Hlanzeka!” Indoda leyo yasila. (UMakho 1:40-42) Lo-khu kukufundisani ngoJesu?

WAHLALA ETHEMBEKILE KUYISE20 UJesu uyisibonelo esihle sokulalela uNkulunku-

lu. Wahlala ethembekile kuYise kungelani lokuthi kwa-kusenzakalani kumbe ukuthi izitha zakhe zazisenza-ni. Ngokwesibonelo uJesu kazange one lapho uSatha-ne emlinga. (UMathewu 4:1-11) Ezinye izihlobo zakhe

18. Kuyini okuthanda kakhulu ngoJesu? UJesu wayengumuntuonjani?19. Yisiphi isibonelo esitshengisa ukuthi uJesu wayekwazi okwaku-hlupha abantu lokuthi wayefuna ukubanceda?20, 21. Kungani uJesu eyisibonelo esihle sokulalela uNkulunkulu?

UNGUBANI UJESU KHRISTU? 47

azizange zikukholwe ukuthi unguMesiya futhi zazisithi‘uphambene.’ Lanxa kunjalo uJesu waqhubeka esenzaumsebenzi kaNkulunkulu. (UMakho 3:21) Lapho izi-tha zakhe zimphatha ngesihluku, wahlala ethembeki-le kuNkulunkulu futhi kazange azibambele isikhwili.—1 UPhetro 2:21-23.

21 UJesu wahlala ethembekile kuJehova langesikha-thi ebulawa kabuhlungu. (UFiliphi 2:8.) Ake ucabangeukuthi wahlupheka njani ngelanga abulawa ngalo. Wa-botshwa, waqanjelwa amanga kuthiwa uthuke uNku-lunkulu, wetheswa icala angalenzanga, wahlekwa ulu-nya, wahlukuluzwa ngamasotsha futhi wabethelwa esi-godweni. Wathi esesifa wamemeza wathi: “Kuphelile.”

UJesu wayetshumayela loba ngaphiayethola khona abantu

(UJohane 19:30) Ngemva kwamalanga amathathu, uJe-hova wamvusa eselomzimba womoya. (1 UPhetro 3:18)Ngemva kwamaviki athile, uJesu wabuyela ezulwini wa-fika “wahlala phansi esandleni sokunene sikaNkulu-nkulu” wasemelela ukuthi uNkulunkulu amenze abeyiNkosi.—KumaHebheru 10:12, 13.

22 Ukuthembeka kukaJesu kwasivulela ithuba loku-hlala emhlabeni olipharadayisi njengoba nje uJehovawayehlosile. Esahlukweni esilandelayo, sizaxoxa ngo-kuthi ukufa kukaJesu kusisiza njani ukuthi sithole uku-phila okuphakade.

22. Ukuthembeka kukaJesu kwasivulela liphi ithuba?

49

UJESU NGUYE UMESIYA

UJESU WAYEYINGILOSIENGAKEZI EMHLABENI

“UnguKhristu.”—UMathewu 16:16��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Sazi njani ukuthi uJesu nguye uMesiya?UMathewu 3:16, 17;UJohane 1:32-34UJehova wathi uJesu yiNdoda-na yakhe.

UMikha 5:2;UMathewu 2:1, 3-9UJesu wagcwalisa zonkeiziphrofetho eziphathelaneloMesiya.

‘Ngehlile ezulwini.’—UJohane 6:38��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UJesu wayesenzani ezulwini?KwabaseKholose 1:15, 16UJehova waqalisa ngokudalauJesu. UJesu wasencedisauNkulunkulu ekudaleni zonkeezinye izinto. UJesu wafundaokunengi kuYise okweminyakaeminengi kakhulu.

ULukha 1:30-35UJehova wathuma uJesuemhlabeni.

UJESU UYABATHANDAABANTU

UJESU UHLALA ESENZAINTANDO KANKULUNKULU

“Yekelani abantwana abancane beze kimi.”—UMakho 10:14��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Yibuphi ubuntu bukaJesu obuthanda kakhulu?UMakho 10:13-16UJesu wayelomusa futhi abantubabekuthanda ukukhulumalaye.UJohane 4:9, 27UJesu wayebahlonipha abesifa-zana futhi ebaphatha kuhle.

UJohane 13:2-5, 12-17UJesu wayethobekile.UMathewu 9:35, 36;UMakho 1:40-42UJesu wayefuna ukuncedaabanye.

‘Sengiwuphelelisile umsebenzi owanginika wonaukuthi ngiwenze.’—UJohane 17:4��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Isibonelo sikaJesu sisinceda njani ukuthi sihlalesithembekile?UMathewu 4:1-11UJesu wahlala ethembekile la-ngesikhathi elingwa nguDeveli.UMakho 3:21UJesu wenza intandokaNkulunkulu langesikhathiizihlobo zakhe zimhleka.1 UPhetro 2:21-23UJesu kazange azilimaze izithazakhe.

KwabaseFiliphi 2:8UJesu wahlala ethembekilekuNkulunkulu waze waya kufa.KumaHebheru 10:12, 13;1 UPhetro 3:18UJehova wavusa uJesu wayaezulwini.

51

KUZO zonke izipho owake waziphiwa yisiphi esaku-thokozisa kakhulu? Akudingi ukuthi isipho sibe ngesi-dulayo ukuthi size sikujabulise. Nxa sikuthokozisa fu-thi siluncedo kuwe ungabonga ungaqedi.

2 Kuzo zonke izipho esake saziphiwa nguNkulunku-lu sinye kuphela esiqakatheke kulazo zonke. Esahlu-kweni lesi sizafunda ngokuthi uJehova wathuma iNdo-dana yakhe uJesu Khristu ukuze sithole impilo enga-pheliyo. (Bala uMathewu 20:28.) UJehova watshe-ngisa ukuthi uyasithanda kakhulu ngokuthuma uJesuukuthi azosihlawulela.

IYINI INHLAWULO?3 Inhlawulo yindlela kaJehova yokukhulula abantu

esonweni lasekufeni. (Kwabase-Efesu 1:7) Ukuze sizwi-sise ukuthi kungani kwakumele sihlawulelwe kumelesiqale sazi okwenzakala esivandeni se-Edeni. Okhokhobethu u-Adamu lo-Eva bona. Lokhu kwenza bafa. Lathisiyafa ngoba silesono esivela ku-Adamu lo-Eva.—Kha-ngela amabala asekucineni 8.

4 Ngesikhathi u-Adamu edalwa wayengelasono fu-thi wayeqinile emzimbeni. Lokhu kutsho ukuthi wa-

1, 2. (a) Ngesinjani isipho osiqakathekisayo? (b) Kungani inhla-wulo iyisipho esikhulu kulazo zonke esisiphiwe nguNkulunkulu?3. Kungani abantu besifa?4. U-Adamu wayedalwe elempilo enjani?

ISAHLUKO 5

INHLAWULO YISIPHO ESIKHULUUNKULUNKULU ASINIKE SONA

yelempilakahle, wayengasoze agule, aguge kumbe afe.U-Adamu kazalwanga kodwa wadalwa, ngenxa yalo-kho uJehova wayenguyise. (ULukha 3:38) UJehova wa-yehlala ekhuluma laye. Wamphumela egcekeni ngalo-kho ayekukhangelele kuye njalo wamnika lomsebenziokhwabithekayo.—UGenesisi 1:28-30; 2:16, 17.

5 U-Adamu wadalwa “ngesimo sikaNkulunkulu.”(UGenesisi 1:27) UJehova wenza u-Adamu waba lobu-ntu obunjengobakhe. Wamenza waba lothando, uku-hlakanipha, ukulunga lamandla. Waphinda wamni-ka lenkululeko yokuzikhethela. Lokhu kutsho uku-thi u-Adamu wayengayisuye doli, wayesenelisa uku-khetha phakathi kokuhle lokubi. Aluba u-Adamu wa-khetha ukulalela uNkulunkulu wayezaphila emhlabe-ni olipharadayisi kuze kube nininini.

6 U-Adamu wagwetshelwa ukufa ngenxa yokuthi ka-mlalelanga uNkulunkulu. Ngokungalaleli watshapha-za ubuhlobo bakhe loJehova futhi waxotshwa ePhara-dayisi. Kanti futhi isono ayeselaso sasizakwenza agule,aguge futhi afe. (UGenesisi 3:17-19) Ayengasabuthekingoba u-Adamu lo-Eva bakhetha ukungalaleli uNku-lunkulu ngabomu. Nxa likhuluma ngokwenziwa ngu-Adamu iBhayibhili lithi: “Isono sangena emhlabeningomuntu oyedwa, lokufa ngesono, njalo ngale indle-la ukufa kwafika ebantwini bonke, ngoba bonke benzeisono.” (KwabaseRoma 5:12) Ngokona u-Adamu ‘wazi-thengisa’ yena kanye lathi esonweni lasekufeni. (Kwa-baseRoma 7:14) Pho likhona yini ithemba ngathi? Ye,ngoba uNkulunkulu wasenzela inhlawulo.

5. Kutshoni ukuthi u-Adamu wadalwa “ngesimo sikaNkulunkulu”?6. Ukungalaleli uNkulunkulu kwenza impilo ka-Adamu yaba njani?Ukona kuka-Adamu kwalethani ebantwini?

INHLAWULO YISIPHO ESIKHULU UNKULUNKULU ASINIKE SONA 53

7 Singayichaza njani inhlawulo? Inhlawulo singayi-chaza ngezindlela ezimbili. Okokuqala singathi yimaliebhadalwayo ukuze kukhululwe umuntu obotshiweyokumbe othunjiweyo. Okwesibili singathi yimali ekhi-tshwayo ukuze kubhadalelwe umonakalo othile.

8 Akula muntu owayengenelisa ukubhadalela umo-nakalo owabangelwa ngu-Adamu ngesikhathi eso-na futhi esilethela ukufa. Kodwa uJehova wayicandaindlela yokusikhulula esonweni lasekufeni. Khathesiasifunde ngokuthi uJehova wasihlawulela njani loku-thi inhlawulo isinceda njani.

INDLELA UJEHOVAASIHLAWULELA NGAYO

9 Kungani abantu bengenelisi ukubhadalela umona-kalo owabangelwa yikona kuka-Adamu? Yikuthi so-nke silesono. (IHubo 49:7, 8) Kwakumele kuhlawulwengempilo yomuntu ongelasono. IBhayibhili lithi uJesuKhristu ‘wazinikela njengenhlawulo yabantu bonke.’(1 KuThimothi 2:6) Impilo uJesu anikela ngayo yayili-ngana lempilo eyalahlwa ngu-Adamu.

10 UJehova wasihlawulela njani? Wathumela iNdo-dana yakhe eligugu emhlabeni. INdodana le okuthiwanguJesu yiyo eyisiqalo sendalo kaNkulunkulu. (1 UJo-hane 4:9, 10) UJesu wavuma ukutshiya uYise kanye le-mpilo yezulwini. (KwabaseFiliphi 2:7) UJehova wathu-ma uJesu emhlabeni ngokufaka ukuphila kwakhe esi-belethweni sikaMariya. Lokhu kwenza uJesu wazalwaengumuntu ongelasono.—ULukha 1:35.

7, 8. Iyini inhlawulo?9. Kwakufuneka inhlawulo enjani?10. UJehova wasihlawulela njani?

54 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

11 Ukona kuka-Adamu kwenza abantu bonke babalesono. Phela zonelwa mvuyinye. Pho umuntu oye-dwa wayengenelisa yini ukuhlawulela bonke abantuukuthi bangafi? Ye. (Bala uRoma 5:19.) UJesu kazangeone yikho wasihlawulela ngempilo yakhe. (1 Kwabase-Khorinte 15:45) Inhlawulo eyenziwa ngempilo kaJesuingasetshenziswa ukukhulula bonke abantwana baka-Adamu ekufeni.—1 KwabaseKhorinte 15:21, 22.

12 IBhayibhili liyachasisa ukuthi uJesu wahluphe-ka njani engakafi. Wabhaxabulwa kabuhlungu, wa-bethelwa esigodweni, futhi wafa ngemva kwamaholaathile esefuthelwe kwaze kwathophela. (UJohane 19:1, 30; ImiSebenzi 10:39) Wayehluphekelani kangaka?Kungenxa yokuthi uSathane wala wemba phansi uku-thi kungaba lomuntu ongabambelela kuNkulunku-lu nxa ehlukuluzwa kabuhlungu. UJesu watshengisaukuthi umuntu ongelasono angabambelela kuNkulu-nkulu lanxa angaze ahlupheke njani. Ake ucabangeukuthi okwenziwa nguJesu kwamthabisa njani uJeho-va.—IZaga 27:11; khangela amabala asekucineni 14.

13 Inhlawulo yabhadalwa njani? Ngomnyaka ka-33uJehova wavumela ukuthi uJesu abulawe ngabantuababemzonda. (KumaHebheru 10:10) Ngemva kwama-langa amathathu uJesu efile, uJehova wamvusa eselo-mzimba womoya. UJesu wabuyela ezulwini ukuze aye-nika uYise inhlawulo. (KumaHebheru 9:24) UJeho-va wawamukela umhlatshelo kaJesu. Khathesi sesinga-khululwa esonweni lasekufeni ngoba inhlawulo seya-bhadalwa.—Bala uRoma 3:23, 24.

11. Kungani uJesu wayengenelisa ukuhlawulela bonke abantu?12. Kungani uJesu wahlupheka?13. Inhlawulo yabhadalwa njani?

INHLAWULO YISIPHO ESIKHULU UNKULUNKULU ASINIKE SONA 55

INHLAWULO ISINCEDA NJANI?14 Inhlawulo iyasinceda. Ake sibone ukuthi isinceda

njani khathesi lokuthi izasinceda njani esikhathini esi-zayo.

15 Izono zethu ziyathethelelwa. Kasihlali sisenzaokulungileyo. Siyaphambanisa njalo kwezinye izikha-thi siyakhuluma loba senze izinto ezimbi. Pho singe-nzani ukuze sithethelelwe? Kumele sizisole ngesikwe-nzileyo besesicela ukuthi uJehova asixolele. (Kwaba-seKholose 1:13, 14) Lokhu kuzasenza sisale sibethwangumoya ngoba sisazi ukuthi sesithethelelwe izono ze-thu.—1 UJohane 1:8, 9.

16 Singaba lomzwangedwa ohlanzekileyo. Nxaumuntu edliwa yisazela uyaphela amandla njalo azweangani kalancedo. Kodwa akulahlwa mbeleko ngoku-felwa. Nxa ungamncenga uJehova, uyakunika indlebefuthi akuxolele. (KumaHebheru 9:13, 14) Singaze sibelohlupho bani kumbe ubuthakathaka obunjani uJeho-va uhlala ethiye indlebe ukuze asincede. (KumaHebhe-ru 4:14-16) Lokhu kungenza sibe lomzwangedwa ohla-nzekileyo.

17 Sesilethemba lokuphila phakade. “Umvuzo we-sono yikufa, kodwa isipho sikaNkulunkulu siyikuphilaokungapheliyo kuKhristu uJesu iNkosi yethu.” (Kwa-baseRoma 6:23) Sesilethemba lokuphila phakade si-ngaguli futhi singagugi ngenxa yokuthi uJesu wasifela.(ISambulo 21:3, 4) Kodwa kumele senzeni ukuze sitho-le izibusiso lezi?

14, 15. Kumele senzeni ukuze izono zethu zithethelelwe?16. Kumele senzeni ukuze sibe lomzwangedwa ohlanzekileyo?17. Yiziphi izibusiso esizazithola ngenxa yokuthi uJesu wasifela?

56 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

UJehova wasihlawulelangeNdodana yakheeligugu

WOBA LOKHOLO ENHLAWULWENI18 Cabanga ukuthi uthokoza njani nxa othile eku-

pha isipho esihle. Inhlawulo yisipho esiqakathekeukwedlula zonke futhi kumele simbonge uJehova ngo-kusinika yona. UJohane 3:16 uthi “uNkulunkulu wali-thanda ilizwe waze wanikela iNdodana yakhe iyiyo yo-dwa.” UJehova usithanda kakhulu okokuthi waze wa-nikela ngeNdodana yakhe eligugu, uJesu. Siyakwazi lo-kuthi uJesu uyasithanda ngoba wavuma ukuzosifela.(UJohane 15:13) Isipho senhlawulo kumele sikwenzeubone ukuthi uJehova loJesu bayakuthanda kakhulu.—KwabaseGalathiya 2:20.

19 Ungenzani ukuze ube ngumngane kaNkulunku-lu njengoba usukwazi ukuthi uyasithanda? Phela ku-nzima ukuthanda umuntu ongamaziyo. UJohane 17:3uthi singenelisa ukumazi uJehova. Nxa ungaqhubekaufunda ngoJehova uzamthanda kakhulu njalo uzakwe-nza akuthandayo ubususiba ngumngane wakhe. Yi-kho qhubeka ufunda iBhayibhili ukuze umazi uJehova.—1 UJohane 5:3.

20 Kholwa emhlatshelweni kaJesu wenhlawulo.IBhayibhili lithi “loba ngubani obeke ithemba la-khe eNdodaneni ulokuphila okungapheliyo.” (UJoha-ne 3:36) Kutshoni ukukholwa? Kutsho ukwenza lokhouJesu asifundisa khona. (UJohane 13:15) Akutsho uku-phongukuthi siyakholwa kuJesu. Izenzo yizo okumelezitshengise ukuthi siyakholwa enhlawulweni. UJakho-be 2:26 uthi: “Ukukholwa okungelamisebenzi kufile.”

18. Sikwazi njani ukuthi uJehova uyasithanda?19, 20. (a) Kuyini okumele ukwenze ukuze ube ngumngane kaJe-hova? (b) Ungatshengisa njani ukuthi uyakholwa emhlatshelwenikaJesu wenhlawulo?

58 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

21 Yana eSikhumbuzweni sokufa kukaKhristu.Ngelanga uJesu abotshwa ngalo watshela abafundi ba-khe ukuthi kumele bakukhumbule ukufa kwakhe. Lo-khu sikwenza minyaka yonke njalo kuthiwa yiSikhu-mbuzo kumbe ‘yiSidlo seNkosi.’ (1 KwabaseKhorinte11:20; UMathewu 26:26-28) UJesu ufuna singakho-hlwa ukuthi wanikela ngempilo yakhe ukuze sihlawu-lelwe izono zethu. Wathi: “Kwenzeni lokhu kube yi-sikhumbuzo sami.” (Bala uLukha 22:19.) Nxa usibakhona eSikhumbuzweni uyabe utshengisa ukuthi uya-yiqakathekisa inhlawulo njalo uyambonga uJehova lo-Jesu ngendlela abasithanda ngayo.—Khangela amabalaasekucineni 15.

22 Inhlawulo yisipho esiqakatheke kulazo zonke esa-ke sazithola. (2 KwabaseKhorinte 9:14, 15) Inhlawuloizanceda lezigidi zabantu ezafayo. Njani? Izahluko ezi-mbili ezilandelayo zizahlafuna lolodaba.

21, 22. (a) Kungani kumele siye eSikhumbuzweni sokufa kukaKhri-stu minyaka yonke? (b) Sizaxoxa ngani ezahlukweni ezimbili ezila-ndelayo?

Ungaqhubekaufunda ngoJehova

uzamthanda kakhulunjalo uzaba

ngumngane wakhe

SONKE SIYAYIDINGAINHLAWULO

UJEHOVA WASIHLAWULELA

‘INdodana yomuntu yalanda ukuzonikelaukuphila kwayo kube lihlawulo labanengi.’—UMathewu 20:28��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani kwakumele sihlawulelwe?UGenesisi 3:17-19Ngokungalaleli u-Adamu wa-tshaphaza ubuhlobo bakheloJehova futhi waxotshwa ePha-radayisi. Wayesezagula, agugefuthi afe.KwabaseRoma 5:12Ukona kuka-Adamu kwasilethe-la isono lokufa.

Kwabase-Efesu 1:7Inhlawulo yindlela kaJehovayokukhulula abantu esonwenilasekufeni.

‘UNkulunkulu wathumela emhlabeniiNdodana yakhe eyiyo yodwa ukuba siphilengayo.’—1 UJohane 4:9��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UJehova wasihlawulela njani?IHubo 49:7, 8Akula muntu emhlabeni owa-yengenelisa ukubhadala impiloeyalahlwa ngu-Adamu.ULukha 1:35UJehova wathumela iNdodanayakhe eligugu emhlabeni ngo-kuyifaka esibelethwenisikaMariya ukuze izalwe ingu-muntu ongelasono.

KwabaseRoma 3:23, 24;KumaHebheru 9:24UJesu wathi esevusiwe wabuye-la ezulwini ukuze ayenika uYiseinhlawulo.

61

INHLAWULO YENZA SIBELETHEMBA

KUMELE SIBE LOKHOLOENHLAWULWENI

“Uzazesula zonke izinyembezi emehlweni abo.Akusayikuba khona futhi ukufa.”—ISambulo 21:4��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Inhlawulo isinceda njani?1 UJohane 1:8, 9Izono zethu zingathethelelwa.KumaHebheru 9:13, 14Singaba lomzwangedwaohlanzekileyo.

KwabaseRoma 6:23Sesilethemba lokuphilaphakade.

KwabaseGalathiya 2:20Isipho senhlawulo sitshengisaukuthi uJehova loJesu bayasi-thanda kakhulu.

“UNkulunkulu . . . wanikela iNdodana yakheiyiyo yodwa ukuze kuthi loba ngubani okholwakuyo . . . abe lokuphila okungapheliyo.”—UJohane 3:16��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Singatshengisa njani ukuthi siyambongauNkulunkulu ngesipho senhlawulo?UJohane 17:3Funda ngoJehova langoJesufuthi ubalingisele.ULukha 22:19Minyaka yonke woba khonaesikhumbuzweni sokufa kuka-Khristu.

UJohane 3:36;UJakhobe 2:26Ungaphongukuthi uyakholwakuJesu kodwa yenza lokho uJe-su asifundisa khona.

IBHAYIBHILI lisithembisa ukuthi kuzafika isikhathi la-pho ‘okungasayikuba khona ukufa.’ (ISambulo 21:4)ESahlukweni 5 sifunde ukuthi inhlawulo isivulela indle-la yokuthi siphile phakade. Lanxa kunjalo abantu ba-qhubeka besifa. (UmTshumayeli 9:5) Yikho abantu aba-nengi bazibuza umbuzo oqakathekileyo othi: ‘Kwenza-kalani nxa umuntu angafa?’

2 Sijayele ukuzibuza umbuzo lo ikakhulu nxa singafe-lwa ngumuntu esimthandayo. Mhlawumbe siyabe sizi-buza ukuthi: ‘Kazi uyengaphi? Uyasibona yini? Angasi-nceda yini? Sizaphinda simbone yini?’

3 Amasonto aphendula imibuzo le ngendlela ezitshi-yeneyo. Amanye afundisa ukuthi nxa ulungile uzakuyaezulwini kodwa nxa usenza okubi uzakutsha esihogwe-ni. Amanye afundisa ukuthi nxa umuntu angafa uya-hlulelwa abesezalwa eselomunye umzimba kumbe ese-ngomunye umuntu loba inyamazana. Ikanti abanye ba-fundisa ukuthi nxa umuntu angafa uya kubokhokhobakhe abe lidlozi.

4 Kungakhanya angani amasonto afundisa izinto ezi-tshiyeneyo. Kodwa iqiniso elikhona yikuthi abambe lu-nye. Wonke afundisa ukuthi umoya kumbe umphefu-mulo usala uphila nxa umuntu angafa. Kodwa lokhukuliqiniso yini?

1-3. Yiphi imibuzo abantu abazibuza yona mayelana lokufa njaloamanye amasonto ayiphendula esithini?4. Kuyini okufundiswa ngamasonto mayelana lokufa?

ISAHLUKO 6

UMUNTU ANGAFA UYANGAPHI?

UMUNTU ANGAFA UYANGAPHI?5 UJehova uyakwazi okwenzakalayo nxa umuntu

angafa. Kasitshiyanga emnyameni kodwa uyasitshe-la eBhayibhilini ukuthi nxa umuntu esifa impilo ya-khe ihle iphele. Nxa umuntu angafa uyabe engaseneli-si ukwenza izinto ayezenza esaphila. Kaqhubeki ephilakweyinye indawo kodwa okwakhe kuyabe sekuphelile.�Uyabe engasaboni, engasezwa njalo engasacabangi.

6 IBhayibhili lithi “abafileyo kabazi lutho.” Abafileyokabenelisi ukuthanda loba ukuzonda njalo ‘engcwabeniakusetshenzwa, akulakulungiselela, kakulalwazi kumbeukuhlakanipha.’ (Bala umTshumayeli 9:5, 6, 10.) IHubo146:4 lisitshela ukuthi nxa umuntu angafa “amacebo”akhe ayaphela.

OKWATSHIWO NGUJESU NGOKUFA7 Ngemva kokufa kukaLazaro, uJesu watshela aba-

fundi bakhe wathi: “Umngane wethu uLazaro usele-le.” Kodwa abafundi bakhe babecabanga ukuthi uJesuukhuluma ngokuthi uLazaro uyaphumula. UJesu wa-hluba indlubu ekhasini wathi: “ULazaro usefile.” (UJo-hane 11:11-14) UJesu wafananisa ukufa lokulala. Kaza-nge athi uLazaro wayesezulwini kumbe elabokhokhobakhe. Kazange athi uLazaro wayehlupheka esihogwe-ni kumbe wayesezelwe kutsha esengomunye umuntuloba inyamazana. Kwakungathi uLazaro ulele obuka-Bhuka. Akhona amanye amavesi afananisa ukufa lokula-la. Ngesikhathi uStefane esifa, iBhayibhili lithi “walala.”

� Abanye bakholwa ukuthi umoya kumbe umphefumulo uqhu-beka uphila nxa umuntu angafa. Nxa ufuna ukuzwa okunengi nge-ndaba le khangela amabala asekucineni 16 lo-17.

5, 6. Kwenzakalani nxa umuntu angafa?7. UJesu wathini ngokufa?

UMUNTU ANGAFA UYANGAPHI? 63

(ImiSebenzi 7:60) Lapho umphostoli uPhawuli ekhulu-ma ngamanye amaKhristu ayesefile wabhala wathi “aba-nye sebalala.”—1 KwabaseKhorinte 15:6.

8 UJehova wadala u-Adamu lo-Eva elenhloso yokuthibafe yini? Hatshi. Wabadala elenhloso yokuthi baphilephakade njalo belempilakahle. UJehova wadala abantubelesifiso sokuphila phakade. (UmTshumayeli 3:11) Ka-funi ukuthi sife njengoba nje kungelamzali ofuna ukuthiumntanakhe afe. Pho kungani sisifa nxa kuyikuthi uNku-lunkulu wasidala elenhloso yokuthi siphile phakade?

8. Sazi njani ukuthi uJehova kazange adale abantu elenhloso yoku-thi bafe?

UJehova wadalaabantu elenhlosoyokuthi baphile

phakadeemhlabeni

64 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

KUNGANI SISIFA?9 UJehova watshela u-Adamu wathi: “Ukhululekile

ukudla loba yisiphi isihlahla esivandeni; kodwa ungadliisihlahla sokwazi okuhle lokubi, ngoba ungaze usidleuzakufa ngempela.” (UGenesisi 2:9, 16, 17) Umthetholo wawucacile futhi unganzima njalo uJehova wayele-lungelo lokutshayela u-Adamu lo-Eva imithetho. Kwa-kumele batshengise ukuthi bayamhlonipha uJehovangokulalela imithetho yakhe. Lokhu kwakuzatshengisalokuthi bayabonga ngakho konke uJehova ayebenzelekhona.

10 U-Adamu lo-Eva bephulela izigodo endlebeni be-phula umthetho kaJehova. USathane wathi ku-Eva:“Kambe uNkulunkulu watsho ngeqiniso wathi, ‘Linga-dli noma yisiphi isihlahla esivandeni’?” U-Eva waphe-ndula: “Singadla izithelo zesihlahla esivandeni, kodwauNkulunkulu watsho wathi, ‘Lingazidli izithelo zesihla-hla esiphakathi laphakathi kwesivande, njalo lingasithi-nti, funa life.’ ”—UGenesisi 3:1-3.

11 USathane waqhubeka wathi: “Kalisoze life ngempe-la. Ngoba uNkulunkulu uyazi ukuthi lingasidla amehloenu azavuleka, beselisiba njengoNkulunkulu, lazi oku-hle lokubi.” (UGenesisi 3:4-6) USathane wenza u-Evawacabanga ukuthi angazenzela umathanda. Waphindawahutshuza amanga aluhlaza tshoko ngokuthi kwaku-zakwenzakalani nxa u-Eva angephula umthetho kaNku-lunkulu. U-Eva wakukholwa ukuthi wayengasoze afe,yikho wathatha isithelo wadla, wasenika lomkakhe.U-Adamu lo-Eva babekwazi mhlophe ukuthi uJehova

9. Umthetho uJehova awunika u-Adamu lo-Eva wawunzima yini?10, 11. (a) USathane wamyenga njani u-Eva? (b) Kuyini okwenzasithi u-Adamu lo-Eva bona ngabomo?

UMUNTU ANGAFA UYANGAPHI? 65

wayethe bangasidli isithelo leso. Behluleka ukuwulale-la umthetho lo olula kangaka njalo batshengisa ukuthibayamdelela uNkulunkulu. Babengeke bazigeze ngalo-kho ababekwenzile.

12 Kuyadanisa sibili ukuthi u-Adamu lo-Eva bamdele-la uMdali wabo. Ubungezwa njani nxa ungasebenza ulu-me owangaphansi uzama ukukhulisa umntwana kodwaathi esekhulile azenzele umathanda kulokuthi akulale-le? Bekungeke kukuzwise ubuhlungu yini lokho?

13 U-Adamu lo-Eva bakhahlela inhlanhla ngamazwa-ne, kabasoze bakuthole ukuphila okungapheliyo. UJe-hova wathi ku-Adamu: “Ngokuba uluthuli njalo uza-buyela othulini.” (Bala uGenesisi 3:19.) Lokhu kwaku-sitsho ukuthi u-Adamu angafa uzakuba luthuli kubeangani kazange abe khona. (UGenesisi 2:7) Ngemva ko-kona, u-Adamu wafa kwahle kwaphela ngaye.

14 Ngabe u-Adamu lo-Eva bamlalela uNkulunkulungabe basawadla ama-bele lanamuhla. Ko-dwa kabamlalelanga,benza isono njalo ba-cina befile. Isono sinje-ngomkhuhlane oyingo-zi esawuthatha ebazali-ni bethu. Siyafa ngenxa

12. Kungani kudanisa ukuthiu-Adamu lo-Eva kabazangebamlalele uJehova?13. UJehova wayesitshoningamazwi athi “uzabuyelaothulini”?14. Kungani sisifa?

U-Adamu wavela othulini futhiwabuyela othulini

66 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

yokuthi sizalwa silesono. (KwabaseRoma 5:12) UNkulu-nkulu wayengahlosanga ukuthi abantu bafe yikho iBha-yibhili lisithi ukufa ‘yisitha.’—1 KwabaseKhorinte 15:26.

IQINISO LIYASIKHULULA15 Ukwazi iqiniso mayelana lokufa kuyasikhulula.

IBhayibhili lifundisa ukuthi abantu abafileyo kabezwalutho, ngaze sizame ukukhuluma labo kabasizwa fu-thi kabenelisi ukukhuluma lathi. Kabenelisi ukusisizanjalo lathi ngeke sibasize. Akulasidingo sokuthi sibesa-be ngoba kabenelisi ukusilimaza. Abantu abanengi ba-kholwa ukuthi abantu abafileyo bayaphila kwenye inda-wo yikho bebhadala ngezifuyo kumbe ngemali ukuzeinyanga ibakhulumele labo loba bathethele ukuze aba-fileyo bangabehliseli okubi. Nxa silazi iqiniso ngoku-fa kasisoze sithatheke ngamanga la akhulunywa ngaba-ntu.

16 USathane usebenzisa amasonto ukuze enze sikho-lwe amanga okuthi abantu abafileyo bayaphila kweyi-nye indawo. Ngokwesibonelo amanye amasonto afundi-sa ukuthi nxa singafa umoya kumbe umphefumulo usa-la uphila. Lokhu yikho yini okufundiswa yisonto oyi-ngenayo kumbe ifundisa lokho okutshiwo liBhayibhilingabantu abafileyo? USathane usebenzisa amanga uku-ze ayenge abantu ukuthi bangamlaleli uJehova.

17 Lokho okufundiswa ngamasonto amanengi kuhla-simulisa umzimba. Ngokwesibonelo amanye amaso-nto afundisa ukuthi abantu abenza okubi bazatshiswa

15. Ukwazi iqiniso ngokufa kusinceda njani?16. Yiwaphi amanga afundiswa ngamasonto amanengi mayelanalabantu abafileyo?17. Kungani indaba yokutshisa abantu esihogweni imgcona uJe-hova?

UMUNTU ANGAFA UYANGAPHI? 67

esihogweni. Lawo ngamanga aluhlaza tshoko njaloagcona uJehova ngoba kangeke enze abantu bahluphe-ke kangako. (Bala u-1 Johane 4:8.) Ungathini ngomu-ntu ojezisa umntanakhe ngokufaka isandla sakhe emli-lweni? Ungacabanga ukuthi ulolunya lwemamba ega-mula umuntu ingasoze imudle. Kuliqiniso ukuthi ngekeufise ukuthi umuntu lowo abe ngumngane wakho. USa-thane ufuna sicabange ukuthi uJehova ulolunya olu-njalo.

18 Amanye amasonto afundisa ukuthi nxa abantu ba-ngafa bayaba yimimoya. Amasonto lawo afundisa uku-thi kumele sihloniphe abantu abafileyo njalo sibesabengoba bangasisiza loba basehlisele okubi. Abantu aba-nengi bayakukholwa lokho futhi bayabesaba abafileyo.Bakhonza abafileyo kulokuthi bakhonze uJehova. Ko-dwa khumbula ukuthi abafileyo kabazi lutho yikho aku-lasizatho sokuthi sibesabe. UJehova unguMdali wethu,nguye uNkulunkulu weqiniso njalo kumele sikhonzeyena kuphela.—ISambulo 4:11.

19 Ukwazi iqiniso ngokufa kuyasikhulula njalo kwe-nza singathatheki ngamanga. Iqiniso liyasisiza sibe leqi-niso lokuthi izithembiso zikaJehova eziphathelane le-kusasa zizagcwaliseka.

20 Inceku kaNkulunkulu eyaphila kudala okuthiwanguJobe yabuza umbuzo othi: “Umuntu angafa uphi-nde aphile na?” (UJobe 14:14) Kambe kungenzakalaukuthi umuntu ofileyo aphinde aphile? Impendulo eve-la kuNkulunkulu etholakala eBhayibhilini ingakutho-kozisa okwamagama. Sizafunda ngayo esahlukweni esi-landelayo.

18. Kungani kungamelanga sibesabe abantu abafileyo?19. Ukwazi iqiniso ngokufa kusisiza ngani?20. Sizafundani esahlukweni esilandelayo?

68 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

NXA UMUNTU ESIFA IMPILOYAKHE IHLE IPHELE

UJEHOVAWAYENGAHLOSANGAUKUTHI ABANTU BAFE

“Abafileyo kabazi lutho.”—UmTshumayeli 9:5��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kwenzakalani kithi nxa singafa?IHubo 146:3, 4;UmTshumayeli 9:6, 10Singafa siyabe singasaboni,singasezwa njalosingasacabangi.

UJohane 11:11-14UJesu wafananisa ukufalokulala.

“Ungadli isihlahla sokwazi okuhle lokubi, ngobaungaze usidle uzakufa ngempela.”—UGenesisi 2:17��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani sisifa?UGenesisi 3:1-6USathane wahutshuza amangaaluhlaza tshoko ngokuthikwakuzakwenzakalani nxau-Eva angephula umthethokaNkulunkulu. U-Adamu lo-Evabenza isono njalo bacina befile.

UGenesisi 3:19Ngemva kokona, u-Adamuwafa kwahle kwaphela ngaye.

KwabaseRoma 5:12Isono sinjengomkhuhlaneoyingozi esawuthatha ebazalinibethu. Siyafa ngenxa yokuthisizalwa silesono.1 KwabaseKhorinte 15:26IBhayibhili lithi ukufa yisitha.

70

UKWAZI IQINISO MAYELANALOKUFA KUYASIKHULULA

‘Umuntu angafa uphinde aphile na? Ngizalindelaisikhathi sokuyekelwa kwami.’—UJobe 14:14��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Ukwazi iqiniso ngokufa kusinceda njani?

1 UJohane 4:8Imfundiso yokuthi abantubazatshiswa esihogweni igconauJehova. Kangeke enze abantubahlupheke kangako.

ISambulo 4:11Abantu abanengi bayabesabaabafileyo. Bakhonza bonakulokuthi bakhonze uJehova.UJehova nguye uNkulunkuluweqiniso njalo kumelesikhonze yena kuphela.

AKE sithi ugwetshelwe ukuhlala ejele impilo yakhoyonke kodwa wena ungelacala. Amathuba okuthiuphume alilihlo lentwala. Ikusasa lakho lifiphele fu-thi akula ongakwenza ukuze uzikhiphe esimeni leso.Besekusithi usulahle ithemba uzwe kuthiwa kulomu-ntu othembise ukuthi uzakukhipha ejele. Ungezwanjani?

2 Sonke sagwetshelwa ukufa. Asingeke siphunyu-ke emihlathini yokufa. Kodwa uJehova ulawo ama-ndla okusikhulula ekufeni. Uthembise ukuthi “isithasokucina esizachithwa, yikufa.”—1 KwabaseKhorinte15:26.

3 Uzwa kusithi hu nxa ucabanga ngokuthi uNkulu-nkulu uzaqeda ukufa. UJehova uzavusa “abafileyo”njalo uthembisa ukuthi bazaphinda baphile. (U-Isaya26:19) Ake ucabange ukuthi lokho kuqakatheke ka-ngakanani kuwe.

NXA UNGAFELWA4 Nxa singafelwa yisihlobo kumbe ngumngane,

inhliziyo zethu zisala zisopha igazi futhi sikhala ezi-mathonsi. Ayabe esechithekile engasabutheki ngoba

1-3. Sigwetshelweni futhi uJehova uzasikhulula njani?4. (a) Kuyini okungasiduduza nxa singafelwa? (b) Ngobani ababe-ngabangane bakaJesu?

ISAHLUKO 7

ABAFILEYOBAZAVUSWA

ngeke senelise ukumvusa lowomuntu. Kodwa iBhayi-bhili liyasiduduza. (Bala u-2 Khorinte 1:3, 4.) Ake si-xoxeni ngesibonelo esitshengisa ukuthi uJehova lo-Jesu bakukhangelele ngabomvu ukuvusa abafileyo.Ngesikhathi uJesu esemhlabeni, wayejayele ukuvaka-tshela uLazaro labodadewabo uMatha loMariya. UJe-su lalaba abathathu babengamathe lolimi. IBhayibhi-li lithi: “UJesu wayemthanda uMatha kanye labafo-wabo oMariya loLazaro.”—UJohane 11:3-5.

5 Ngelinye ilanga uLazaro wafa. UJesu wahambawayaduduza uMatha loMariya. UMatha wathi esi-zwa ukuthi uJesu uyeza, wahle wathi lothu waya-mhlangabeza. Wathaba ukubona uJesu kodwa wathikuye: “Aluba ubukhona lapha ngabe umnewethu ka-fanga.” UMatha wayecabanga ukuthi kwakungasela-lutho uJesu ayengalwenza. UJesu wathi ebona uMari-ya labanye bekhala, wadabuka, zehla lakuye. (UJoha-ne 11:21, 33, 35) Wabuzwa ubuhlungu bokufelwa.

6 Ukwazi ukuthi uJesu uzwa ubuhlungu nxa umu-ntu angafa kuyaduduza. Kusifundisa ukuthi uJehovaloJesu bayakuzonda ukufa. (UJohane 14:9) UJehovaulamandla okuqeda ukufa futhi kasoze apholise ama-seko, uzakuqeda masinyane.

“LAZARO, PHUMA!”7 UJesu wathi efika ethuneni likaLazaro, intuba ya-

yivalwe ngci ngelitshe elikhulu. UJesu wathi: “Li-

5, 6. (a) UJesu wenzani lapho ebona izihlobo kanye labangane ba-kaLazaro bekhala? (b) Kungani kududuza ukwazi ukuthi uJesu uzwaubuhlungu nxa abantu besifa?7, 8. Kungani uMatha wayengafuni ukuthi ilitshe elalivale ithuna li-kaLazaro lisuswe futhi uJesu wenzani ilitshe selisusiwe?

72 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

suseni ilitshe.” Kodwa uMatha wayengafuni ukuthibalisuse. Phela kwasekulamalanga amane uLazaroengcwatshiwe. (UJohane 11:39) UMatha wayengaziukuthi uJesu ufuna ukwenzani.

8 Ilitshe lasuswa uJesu wasesithi kuLazaro: “Phu-ma!” Okwenzakalayo kwatshiya uMatha loMariya be-ngelankani. “Indoda efileyo yaphuma, izandla zayolezinyawo kusongiwe ngamaqhele elineni.” (UJoha-ne 11:43, 44) ULazaro wayesevusiwe. Waphinda wa-bonana lezihlobo kanye labangane bakhe. Kwakuyi-simanga sezimanga sibili!

‘NTOMBAZANANGITHI KUWE, VUKA!’

9 UJesu wayewathatha ngaphi amandla okuvu-sa abafileyo? Engakavusi uLazaro, wathandaza ece-la uJehova ukuthi amnike amandla. (Bala uJoha-ne 11:41, 42.) ULazaro kayisuye yedwa owavuswa-yo. IBhayibhili lisitshela ngentombazana eleminyakaengu-12 eyayisibangwa lezibi. Uyise uJayiru wayese-phelelwe futhi wancenga uJesu ukuthi ayisilise ngo-ba phela yayinguyedwana wakhe. UJayiru wathi esa-khuluma loJesu, amanye amadoda afika athi: “Indo-dakazi yakho isifile. Kambe usamhluphelani umfu-ndisi na?” Kodwa uJesu wathi kuJayiru: “Ungesa-bi, wena kholwa kuphela, izaphiliswa.” WasehambaloJayiru. Bathi sebebanga endlini kaJayiru, uJesuwabona abantu besiqhinqa isililo. UJesu wathi kubo:“Thulani ukukhala. Kafanga kodwa ulele.” Kufanele

9, 10. (a) Ngubani owanika uJesu amandla okuvusa abantu?(b) Izindaba zokuvuswa kwabantu zisinceda ngani?

ABAFILEYO BAZAVUSWA 73

ukuthi abazali bentombazana leyo babezibuza uku-thi uJesu utshoni. UJesu wacela wonke umuntu uku-thi aphume phandle wasengena labazali bentomba-zana endlini lapho eyayibekwe khona. UJesu wa-bamba isandla sentombazana wasesithi kuyo: ‘Nto-mbazana ngithi kuwe, vuka.’ Abazali bayo bathababaze bathinta amayezi lapho beyibona ivuka. (UMa-kho 5:22-24, 35-42; ULukha 8:49-56) Kusukela ngela-nga lelo, babesithi nxa bekhangela umntanabo ba-khumbule lokho uJehova ayebenzele khona esebe-nzisa uJesu.�

10 Abantu abavuswa nguJesu baphinda bafa. Ko-dwa lokho esikufunda ngabo kuyasinceda ngobakwenza sibe lethemba. Kusitshengisa ukuthi uJeho-va uyafuna ukuvusa abantu abafileyo futhi uzaba-vusa.

SIFUNDANI EZINDABENIZOKUVUSWA KWABANTU?

11 IBhayibhili lithi “abafileyo kabazi lutho.” Yisokanye isimo uLazaro ayekuso ngesikhathi efile.(UmTshumayeli 9:5) Wayefanana lomuntu oleleyonjengoba nje uJesu wayetshilo. (UJohane 11:11) Nge-sikhathi uLazaro efile, ‘wayengazi lutho.’

12 Abantu abanengi bazibonela ngawabo uJesu

� IBhayibhili lisitshela ngokuvuswa kwabancane labadala, ama-doda labafazi, ama-Israyeli labezizweni. Ungafunda ngezindabalezo ku-1 AmaKhosi 17:17-24; 2 AmaKhosi 4:32-37; 13:20, 21; UMa-thewu 28:5-7; ULukha 7:11-17; 8:40-56; ImiSebenzi 9:36-42; 20:7-12.

11. UmTshumayeli 9:5 uthini ngabantu abafileyo?12. Sikwazi njani ukuthi uLazaro wavuswa sibili?

74 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

U-Elija wavusa indodanayomfelokazi.—1 AmaKhosi

17:17-24

Umphostoli uPhethrowavusa owesifazana

ongumKhristu okuthiwanguDokhasi.—ImiSebenzi

9:36-42

Ake ucabange ukuthi izihlobokanye labangane bakaLazaro

bathaba njani lapho esevusiwe!—UJohane 11:38-44

evusa uLazaro. Izitha zikaJesu lazo zazikwazi ukuthiwavusa uLazaro. Phela uLazaro wayesephila. Pho ba-bengakuphika njani ukuthi uvusiwe? (UJohane 11:47) Abantu abanengi bamvakatshela uLazaro futhilokhu kwenza bakholwa ukuthi uJesu wayethunywenguNkulunkulu. Izitha zikaJesu azizange zikuthandelokhu, yikho zeluka icebo lokuthi zibulale uJesu lo-Lazaro.—UJohane 11:53; 12:9-11.

13 UJesu wathi “bonke abasemathuneni” bazavu-swa. (UJohane 5:28) UJehova uzavusa bonke abase-nkumbulweni yakhe. Ukuze uJehova avuse umuntuothile, kumele akhumbule konke ngaye. Kodwa ange-nelisa yini ukukwenza lokho? Ake ucabange ukuthikulezinkanyezi ezinengi kangakanani. Lanxa zizine-ngi kangako, iBhayibhili lithi uJehova uzazi zonkengamabizo azo. (Bala u-Isaya 40:26.) Kambe nxa esa-zi inkanyezi ngayinye, kungamehlula yini ukukhu-mbula konke okumayelana lalabo abazavuswa? Oku-nye okwenza sibe leqiniso lokuthi uJehova uzabavu-sa abantu abafileyo yikuthi nguye owadala zonke izi-nto. Yikho ulawo amandla okubavusa.

14 Indoda elungileyo uJobe yayikholwa ukuthiabafileyo bazavuswa. Wabuza wathi: “Umuntu anga-fa uphinde aphile na?” Wasesithi kuJehova: “Uzabi-za lami ngizasabela; uzasifisa lesosidalwa esenziwa yi-zandla zakho.” Kuyakhanya ukuthi uJobe wayekwaziukuthi uJehova ukulindele ngabomvu ukuvusa aba-ntu abafileyo.—UJobe 14:13-15.

13. Kuyini okwenza sibe leqiniso lokuthi uJehova uzabavusa abafi-leyo?14, 15. Amazwi kaJobe asifundisani ngokuvuswa kwabafileyo?

76 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

15 Uzwa njani nxa ucabanga ngokuvuswa kwaba-fileyo? Mhlawumbe uyazibuza ukuthi, ‘Izihlobo ka-nye labangane bami bazavuswa yini?’ Kuyasiduduzaukwazi ukuthi uJehova uyafuna sibili ukuvusa abafi-leyo. Ake sibone ukuthi iBhayibhili lithi ngabanja-ni abazavuswa lokuthi nxa sebevusiwe bazahlala nga-phi.

‘BAZALIZWA ILIZWILAYO BAPHUME’

16 ULazaro kanye labanye abavuswayo baphindababonana lezihlobo kanye labangane babo. Kodwaukuvuswa kwabantu esikhathini esizayo kuzabe ku-ngcono kulokwakudala. Ngenxa yani? Ngoba laboabazavuswa bazathola ithuba lokuphila phakade be-ngasafi. Ngaleso sikhathi kuyabe kungasela zimpi,ubugebenga lokugula emhlabeni.

17 Ngobani abazavuswa? UJesu wathi: ‘Bonke aba-semathuneni abo bazalizwa ilizwi layo baphume.’(UJohane 5:28, 29) ISambulo 20:13 sithi: “Ulwandlelwakhupha abafileyo ababekulo, ukufa leHadesi kwa-khupha abafileyo ababekukho.” IHadesi lithuna. Izi-gidi zabantu zizavuswa. IBhayibhili lithi kuzavuswa“abalungileyo lababi.” (Bala imiSebenzi 24:15.) Ku-tshoni lokhu?

18 “Abalungileyo” bagoqela izikhonzi zikaJehovaezithembekileyo ezafa uJesu engakabuyi emhlabeni.

16. Ukuvuswa kwabantu esikhathini esizayo kuzabe kutshiyene nja-ni lokwakudala?17. Ngobani abazavuswa?18. Ngobani “abalungileyo” abazavuswa?

ABAFILEYO BAZAVUSWA 77

UNowa, u-Abhrahama, uSara, uMosi, uRuthe, u-Estalabanye bazavuswa bahlale khonapha emhlabeni.Abanye kukhulunywa ngabo kumaHebheru isahluko11. Izikhonzi zikaJehova ezithembekileyo ezifa lamu-hla zona-ke? Zizavuswa ngoba lazo zibalelwa ‘kwaba-lungileyo.’

EPharadayisi, abafileyo bazavuswabaphinde babonane lezihlobo zabo

78 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

19 “Ababi” abavuswa yizigidi zabantu ezafa zingaza-nge zithole ithuba lokufunda ngoJehova. Lanxa bafauJehova kabakhohlwanga. Uzabavusa ukuze batholeithuba lokufunda ngaye futhi bamkhonze.

20 Lokhu kutsho ukuthi bonke abafileyo bazavu-swa yini? Hatshi. UJesu wathi labo abaseGehena nge-ke bavuswe. Ibala elithi iGehena lihunyutshwe ngo-kuthi “isihogo” eBhayibhilini lesiNdebele. (ULukha12:5) Ngubani olamandla okutsho ukuthi umuntuothile uyavuswa yini loba kavuswa? UJehova nguyeuMahluleli, kodwa unike uJesu amandla ‘okwahlu-lela abaphilayo labafileyo.’ (ImiSebenzi 10:42) Lobangubani ongalunganga futhi ongafuni ukuntshi-ntsha kasoze avuswe.—Khangela amabala asekucine-ni 18.

NGOBANI ABAZAVUSWABAYEHLALA EZULWINI?

21 IBhayibhili lisitshela ukuthi abanye abantu ba-zavuswa bayehlala ezulwini. Bazavuswa belemizimbayomoya.

22 UJesu waba ngumqali wesiziba ukuvuselwa uku-yahlala ezulwini. (UJohane 3:13) UJehova wamvu-sa ngemva kwamalanga amathathu. (IHubo 16:10;ImiSebenzi 13:34, 35) UJesu kavuswanga elomzimbaonjengowethu. Umphostoli uPhethro wathi uJesu‘wabulawa emzimbeni kodwa wavuswa engumoya.’

19. Ngobani “ababi”? UJehova uzabanika ithuba lokwenzani?20. Ngabanjani abangasoze bavuswe?21, 22. (a) Labo abazayahlala ezulwini bavuswa belomzimbaonjani? (b) Ngubani owaba ngowokuqala ukuvuselwa ukuyahlalaezulwini?

ABAFILEYO BAZAVUSWA 79

(1 UPhetro 3:18) UJesu wavuswa eseyisidalwa somo-ya esilamandla. (1 KwabaseKhorinte 15:3-6) KodwaiBhayibhili lithi akucinanga ngaye.

23 UJesu engakafi watshela abafundi bakhe wa-thi: “Ngiya khona [ezulwini] ukuyalilungisela inda-wo.” (UJohane 14:2) Lokhu kutsho ukuthi abanyeabalandeli bakhe bazavuswa bayehlala laye ezulwi-ni. Bangaki? UJesu wathi balutshwana, ‘bangumhla-mbi omncane.’ (ULukha 12:32) Umphostoli uJohaneyena waqamba ukuthi bangaki. Wabhala wathi wa-bona uJesu ‘emi phezu kweNtaba iZiyoni, elabayizi-144 000.’—ISambulo 14:1.

24 Laba abangu-144 000 babezavuswa nini? IBhayi-bhili lisitshela ukuthi babezavuswa lapho uJesu ese-qalisile ukubusa ezulwini. (1 KwabaseKhorinte 15:23)Khathesi uJesu useyiNkosi ezulwini futhi inengi la-bangu-144 000 selavuswa laya ezulwini. Labo abasa-semhlabeni bahle bavuswe ngokuphazima kwelihlobaye ezulwini besanda kufa nje. Kodwa bonke abanyeabantu bazavuswa esikhathini esizayo futhi bazahlalaemhlabeni olipharadayisi.

25 Masinyane uJehova uzakuqeda ukufa futhi nge-ke kuphinde kube khona. (Bala u-Isaya 25:8.) Kodwalabo abaya ezulwini bayakwenzani khonale? IBhayi-bhili lithi bazabusa loJesu eMbusweni wasezulwini.Sizacubungula okunengi ngoMbuso lowo esahlukwe-ni esilandelayo.

23, 24. Ngobani ‘abangumhlambi omncane’ uJesu akhuluma nga-bo futhi bangaki?25. Sizacubungulani esahlukweni esilandelayo?

80 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

UJEHOVA UZAKUQEDA UKUFA

SINGABA LOKHOLO UKUTHIABAFILEYO BAZAVUSWA

“Isitha sokucina esizachithwa, yikufa.”—1 KwabaseKhorinte 15:26��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

IBhayibhili lisiduduza njani nxa singafelwa?2 KwabaseKhorinte 1:3, 4Nxa singafelwa yisihlobo ku-mbe ngumngane, izinhliziyozethu zisala zisopha igazi futhisikhala ezimathonsi. IBhayibhililiyasiduduza.

U-Isaya 25:8; 26:19UJehova ulawo amandla oku-qeda ukufa. Uzabavusa abantuabafileyo.

“Ntombazana, ngithi kuwe, vuka!”—UMakho 5:41,The Holy Bible in Ndebele��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani singaba lokholo lokuthi abafileyobazavuswa?UJohane 11:1-44UJesu wavusa uLazaro.UMakho 5:22-24, 35-42UJesu wavusa intombazanaencane.UJohane 11:41, 42UJesu wavusa abafileyo ngama-ndla awanikwa nguJehova.

UJohane 12:9-11Abantu abanengi bambonauJesu evusa abafileyo. IzithazikaJesu lazo zazikwazi ukuthiuyenelisa ukuvusa abafileyo.

UJEHOVA UZAVUSAIZIGIDI ZABANTU

ABANYE ABANTU BAVUSELWAUKUYAHLALA EZULWINI

“Uzabiza lami ngizasabela; uzasifisa lesosidalwaesenziwa yizandla zakho.”—UJobe 14:13-15��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Ngobani abazavuswa?UJohane 5:28, 29Bonke abasenkumbulwenikaJehova bazavuswa.ImiSebenzi 24:15Abalungileyo lababibazavuswa.

U-Isaya 40:26UJehova uyazazi zonke izinka-nyezi ngamabizo azo, yikhongeke ehluleke ukukhumbulakonke okumayelana lalabo afu-na ukubavusa.

“Ngiya khona [ezulwini] ukuyalilungisela inda-wo.”—UJohane 14:2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Ngobani abavuselwa ukuyahlala ezulwini?1 UPhetro 3:18UJesu waba ngowokuqalaukuvuselwa ukuyahlala ezu-lwini.ULukha12:32UJesu wathi abafundi bakheabalutshwana yibo ababezavu-selwa ukuyahlala ezulwini.

ISambulo 14:1UJehova ukhethe abantu aba-ngu-144 000 ukuthi bayehlalaezulwini.

82

ABANTU abanengi bayawazi uMthandazo weNkosi.UJesu wasebenzisa umthandazo lo ukuze afundi-se abalandeli bakhe indlela yokuthandaza. Wathi ba-thandazeleni? Umthandazo lo uqakatheke ngani ki-thi?

2 UJesu wathi: “Kumele lithandaze kanje: ‘Baba we-thu osezulwini, malihlonitshwe [kumbe malingcweli-swe] ibizo lakho, umbuso wakho kawuze, intando ya-kho yenziwe emhlabeni njengalokhu isenziwa ezulwi-ni.’ ” (Bala uMathewu 6:9-13.) Kungani uJesu wasifu-ndisa ukuthi sithandaze sicela izinto lezi ezintathu?—Khangela amabala asekucineni 19.

3 Sesikwazi ukuthi ibizo likaNkulunkulu nguJeho-va njalo sesafunda ngentando yakhe ngabantu la-ngomhlaba. Kodwa uJesu wayesitshoni lapho esithi:“UMbuso wakho kawuze”? Esahlukweni lesi sizafundaukuthi uMbuso kaNkulunkulu uyini, uzakwenzani lo-kuthi uzalingcwelisa njani ibizo likaNkulunkulu.

UYINI UMBUSO KANKULUNKULU?4 UJehova wabumba uhulumende ezulwini futhi

wakhetha uJesu ukuthi abe yiNkosi yawo. IBhayibhililithi uhulumende lo nguMbuso kaNkulunkulu. UJesu

1. Yiwuphi umthandazo esizaxoxa ngawo?2. Yiziphi izinto ezintathu eziqakathekileyo uJesu asifundisa ukuthisizithandazele?3. Sizafundani ngoMbuso kaNkulunkulu?4. Uyini uMbuso kaNkulunkulu futhi ngubani iNkosi yawo?

ISAHLUKO 8

UYINI UMBUSO KANKULUNKULU?

‘uyiNkosi yamakhosi loMbusi wababusi.’ (ISambulo17:14) UJesu ulamandla ukwedlula bonke ababusi fu-thi akula omunye umbusi ongenelisa ukubusa kuhleukwedlula yena.

5 UJesu wabuyela ezulwini ngemva kwamalangaangu-40 esevusiwe. Ngokuhamba kwesikhathi, uJe-hova wambeka ukuthi abe yiNkosi yoMbuso wakhe.(ImiSebenzi 2:33) UMbuso kaNkulunkulu ubusa use-zulwini. Esikhathini esizayo uzabusa umhlaba wonke.(ISambulo 11:15) Lokhu yikho okwenza iBhayibhili li-thi uMbuso kaNkulunkulu ‘nguMbuso wasezulwini.’—2 KuThimothi 4:18.

6 IBhayibhili lithi uJesu ungcono kulababusi bo-mhlaba ngoba “angeke afe.” (KwabaseRoma 6:9) Phe-la wonke amakhosi omhlaba aphetha ngokufa kodwauJesu yena kasoze afe. Konke okuhle uJesu azasenzelakhona kuzahlala kuze kube phakade.

7 IBhayibhili lithi uJesu uyabe eyiNkosi engalanke-thabetshabi futhi elozwelo: ‘Umoya kaJehova uzakubaphezu kwakhe, umoya wokuhlakanipha lowokuqedisi-sa, umoya wokweluleka lowamandla, umoya wokwazilowokwesaba uJehova, njalo uzathokoziswa yikwesabauJehova. Kayikwahlulela ngalokho akubona ngamehloakhe, loba aqume ngalokho akuzwa ngendlebe zakhe;kodwa abaswelayo uzabehlulela ngokulunga aqumeleabayanga basemhlabeni ngokulunga.’ (U-Isaya 11:2-4)Wena uthini ngeNkosi enje?

8 UNkulunkulu ukhethe abanye abantu ukuthi ba-

5. UMbuso kaNkulunkulu ubusa ungaphi? Uzabusani?6, 7. Kuyini okwenza uJesu abe yiNkosi engcono kulamakhosiomhlaba?8. Sazi njani ukuthi kulabanye abazabusa loJesu?

84 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

buse loJesu eMbusweni wasezulwini. Ngokwesibone-lo, umphostoli uPhawuli watshela uThimothi wathi:“Uma sibekezela sizabusa laye futhi.” (2 KuThimothi2:12) Kodwa bangaki abazabusa loJesu?

9 ESahlukweni 7 sifunde ukuthi umphostoli uJoha-ne waphiwa umbono lapho abona khona uJesu eyi-Nkosi ezulwini elabangu-144 000. Bangobani labaabangu-144 000? UJohane uthi ‘balotshwe ibizo [lika-Jesu] lelikaYise emabunzini abo.’ Uphinda athi: “Ba-yalilandela iWundlu [uJesu] loba kungaphi lapho eli-yakhona. Bathengwa phakathi kwabantu.” (Bala iSa-mbulo 14:1, 4.) Abangu-144 000 ngamaKhristu athe-mbekileyo akhethwe nguNkulunkulu ukuthi ‘abuseumhlaba’ eloJesu. Nxa bangafa bayavuswa baye ezu-lwini. (ISambulo 5:10) Kusukela ngesikhathi sabapho-stoli, uJehova ubelokhu ekhetha amaKhristu athembe-kileyo ukuthi abumbe iqembu labangu-144 000.

10 UJehova ulendaba lathi yikho ehlele ukuthi kubelabantu abazabusa loJesu. UJesu uzabe eyiNkosienhle ngoba uyasizwisisa. Wake waba ngumuntu fu-thi uyakwazi ukuthi ukuhlupheka kunjani. UPhawuliwathi uJesu ‘uyasizwela ebuthakathakeni bethu’ fu-thi “walingwa ngezindlela zonke njengathi.” (Ku-maHebheru 4:15; 5:8) Labo abazabusa loJesu bayaba-zi ubunzima esihlangana labo ngoba bake bahluphe-ka futhi bagula. Yikho singaba leqiniso lokuthi uJesulabazabusa laye bayabuzwisisa ubunzima esiphakathikwabo.

9. Bangaki abazabusa loJesu? UNkulunkulu waqalisa nini ukuba-khetha?10. Kungani kukuhle ukuthi sibuswe nguJesu labangu-144 000?

UYINI UMBUSO KANKULUNKULU? 85

KUYINI OKUZAKWENZIWANGUMBUSO KANKULUNKULU?

11 UJesu wafundisa abalandeli bakhe ukuthi batha-ndazele ukuthi intando kaNkulunkulu yenziwe ezulwi-ni. Ngenxa yani? ESahlukweni 3 safunda ukuthi uSa-thane wahlamukela uJehova. Ngemva kwalokhu uJe-hova wavumela uSathane lezingilosi zakhe ukuthi ba-hlale ezulwini okwesikhathi esithile. Yikho ayisibo bo-nke ezulwini ababesenza intando kaNkulunkulu. ESa-hlukweni 10, sizafunda okunengi ngoSathane lamadi-moni akhe.

12 IBhayibhili lisitshela ukuthi ngemva kokubekwakukaJesu ukuthi abe yiNkosi yoMbuso kaNkulunku-lu wayezakulwa loSathane. (Bala iSambulo 12:7-10.)Uvesi 10 ukhuluma ngezenzakalo ezimbili eziqakathe-ke kakhulu. Esokuqala ngesokuqalisa koMbuso kaNku-lunkulu ukubusa. Esesibili ngesokuphoselwa kukaSa-thane emhlabeni. Njengoba sizabona endimeni ezila-ndelayo, lokhu kokubili sekwenzakala.

13 IBhayibhili lithi izingilosi ezithembekileyo zatho-koza kakhulu lapho uSathane lamadimoni akhe sebe-susiwe ezulwini. Lithi: “Thokozani, lina mazulu kanyelani elihlala kuwo!” (ISambulo 12:12) Khathesi bonkeezulwini benza intando kaNkulunkulu yikho kuloku-thula lokumanyana.

14 Kodwa impilo lapha emhlabeni kayifanani leye-

11. Kungani uJesu wafundisa abalandeli bakhe ukuthi bathandaze-le ukuthi intando kaNkulunkulu yenziwe ezulwini?12. Yiziphi izenzakalo ezimbili okukhulunywa ngazo kuSambulo12:10?13. Kwenzakalani ezulwini uSathane esephoselwe emhlabeni?14. Kuyini okwenzakala emhlabeni kusukela uSathane waphoselwakhona?

86 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

zulwini. Abantu behlelwa yizinto ezibuhlungu “ngobaomubi useze phansi” futhi “ugcwele intukuthelo, ngo-ba uyakwazi ukuthi isikhathi sakhe sifitshane.” (ISa-mbulo 12:12) USathane udla amalahle. Phela upho-selwe emhlabeni futhi uyakwazi ukuthi uzabhujiswamasinyane. Usebenza elume owangaphansi ukuze enzeabantu bazwe ubuhlungu futhi bahlupheke.

15 Lanxa kunjalo inhloso kaNkulunkulu ngomhla-ba kayintshintshanga. Ulokhe ehlose ukuthi abantubahlale emhlabeni olipharadayisi kuze kube phakade.(IHubo 37:29) UMbuso kaNkulunkulu uzakwenza nja-ni lokhu?

16 Isiphrofetho esikuDanyeli 2:44 sithi: “Ngalesosi-khathi samakhosi lawo uNkulunkulu wasezulwini uza-beka umbuso ongasoze wabhidlizwa lanini njalo onga-soze utshiyelwe abanye abantu. Uzayibhidliza yonke le-yomibuso iphele, kodwa wona uzakuma laphakade.”Isiphrofetho lesi sisifundisani ngoMbuso kaNkulu-nkulu?

17 Okokuqala sisitshela ukuthi uMbuso kaNkulu-nkulu uzaqalisa ukubusa ‘ngesikhathi samakho-si lawo.’ Lokhu kutsho ukuthi uMbuso kaNkulu-nkulu wawuzaqalisa ukubusa ngesikhathi kusese-labanye ohulumende ababusayo emhlabeni. Okwesi-bili sisitshela ukuthi uMbuso kaNkulunkulu uzabu-sa kuze kube phakade futhi akula hulumende ozange-na esikhundleni sawo. Okwesithathu sisitshela uku-thi kuzakuba lempi phakathi koMbuso kaNkulunkulu

15. UNkulunkulu uhloseni ngomhlaba?16, 17. UDanyeli 2:44 usitshela ziphi izinto ezintathu ngoMbuso ka-Nkulunkulu?

UYINI UMBUSO KANKULUNKULU? 87

lemibuso yomhlaba lo. UMbuso kaNkulunkulu yiwoozanqoba futhi kube yiwo wodwa obusa umhlaba.Abantu bazabuswa ngumbuso ongcono kakhulu ukwe-dlula yonke imibuso.

18 UMbuso kaNkulunkulu uzayisusa njani imibu-so yomhlaba? Impi yokucina okuthiwa yi-Amagedoniingakaqalisi, amadimoni ‘azaya emakhosini omhla-ba wonke awaqoqele empini yosuku olukhulu luka-Nkulunkulu uSomandla.’ Lokhu kutshengisa ukuthiimibuso yomhlaba izakulwa loMbuso kaNkulunkulu.—ISambulo 16:14, 16; khangela amabala asekucineni 9.

19 Kungani sifuna ukuthi umhlaba ubuswe nguMbu-so kaNkulunkulu? Kulezizatho ezintathu. Okokuqalayikuthi silesono yikho sigula futhi sisifa. Kodwa iBha-yibhili lithi nxa sekubusa uMbuso kaNkulunkulu siza-phila phakade. UJohane 3:16 uthi: “UNkulunkulu wa-lithanda ilizwe waze wanikela iNdodana yakhe iyiyoyodwa ukuze kuthi loba ngubani okholwa kuyo anga-bhubhi kodwa abe lokuphila okungapheliyo.”

20 Isizatho sesibili yikuthi siphila emhlabeni olaba-ntu ababi. Abantu abanengi bakhuluma amanga,bangamaqili futhi abaziphathanga kuhle. UNku-lunkulu uzababhubhisa abantu abanjalo empiniye-Amagedoni. (Bala iHubo 37:10.) Isizatho sesithathuyikuthi imibuso yabantu kayenelisi ukusenzela konkeesikufunayo, ilolunya futhi ilobugwelegwele. Ayizihlu-phi ngokunceda abantu ukuthi balalele uNkulunkulu.

18. Impi yokucina phakathi koMbuso kaNkulunkulu lemibuso yo-mhlaba lo ibizwa kuthiwani?19, 20. Kungani sifuna ukuthi umhlaba ubuswe nguMbuso kaNku-lunkulu?

88 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

Kusukela uSathane lamadimoniakhe baxotshwa ezulwini kube

lezinhlupho ezinengi emhlabeni.Izinhlupho lezi sezizaphela

IBhayibhili lithi ‘umuntu uphatha abanye ngochukukanti uyazilimaza yena.’—UmTshumayeli 8:9.

21 Ngemva kwe-Amagedoni uMbuso kaNkulunku-lu uzakwenza ukuthi intando kaNkulunkulu yenzi-we emhlabeni. Ngokwesibonelo, uzakhipha uSathanelamadimoni akhe. (ISambulo 20:1-3) UMbuso uzaqe-da ukugula lokufa ubusunika bonke abantu abathe-mbekileyo impilo engapheliyo ePharadayisi. (ISambu-lo 22:1-3) UMbuso uzangcwelisa ibizo likaNkulunkulu.Uzakwenza njani lokhu? Ngesikhathi uhulumende ka-Nkulunkulu esebusa, bonke abantu abasemhlabeni ba-zalidumisa ibizo likaJehova.—Khangela amabala aseku-cineni 20.

UJESU WAQALISA NINI UKUBUSA?22 UJesu wathi abafundi bakhe bathandaze bathi:

“Umbuso wakho kawuze.” Amazwi la atshengisa uku-thi uhulumende kaNkulunkulu awuqalisanga ukubu-sa ngesikhathi uJesu esemhlabeni. UJesu waba yiNkosiesanda kubuyela ezulwini yini? Hatshi, waqala wali-

21. UMbuso kaNkulunkulu uzakwenzani ukuze intando kaNkulu-nkulu yenziwe emhlabeni?22. Sikwazi njani ukuthi uJesu kazange aqalise ukubusa ngesikhathiesemhlabeni kumbe lapho esanda kubuyela ezulwini?

UMbuso kaNkulunkulu uzakubaleqiniso ukuthi intando kaNkulunkulu

iyenziwa emhlabeni

90 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

nda. Sekudlule isikhathi uJesu ebuyele ezulwini uPhe-thro loPhawuli basebenzisa isiphrofetho esikuHubo110:1 ukuze baveze ukuthi uJesu kafikelanga ukuphiwaubukhosi. Esiphrofethweni leso uJehova uthi: “Hlalangasekunene kwami ngize ngenze izitha zakho zibe yi-sinyathelo sezinyawo zakho.” (ImiSebenzi 2:32-35; Ku-maHebheru 10:12, 13) Pho uJesu wayezalinda okwe-sikhathi esingakanani ukuthi uJehova amnike ubu-khosi?

23 Kungakafiki u-1914 kuleqembu lamaKhristu athe-mbekileyo elananzelela ukuthi umnyaka ka-1914 uqa-kathekile esiphrofethweni seBhayibhili. Obekusenza-kala emhlabeni kusukela ngo-1914 kutshengisa ukuthibabetshaye khona. UJesu waqalisa ukubusa ngalowo-mnyaka. (IHubo 110:2) Ngemva kwalokho, uSathanewahle wajikelwa emhlabeni futhi khathesi usesalelwe‘yisikhathi esifitshane.’ (ISambulo 12:12) Isahluko esi-landelayo sizasinika ubufakazi obunengi obutshengisaukuthi siphila esikhathini lesi ‘esifitshane.’ Sizafundalokuthi sekuseduze ukuthi uMbuso kaNkulunkulu we-nze ukuthi intando kaNkulunkulu yenziwe emhlabe-ni.—Khangela amabala asekucineni 21.

23. (a) UJesu waqalisa nini ukuba yiNkosi yoMbuso kaNkulunkulu?(b) Sizafunda ngani eSahlukweni esilandelayo?

UYINI UMBUSO KANKULUNKULU? 91

UMBUSO KANKULUNKULUNGUHULUMENDEONGOKOQOBO

UJESU UNGUMBUSIONGCONO KULABO BONKE

“Umbuso wakho kawuze, intando yakhoyenziwe emhlabeni njengalokhu isenziwaezulwini.”—UMathewu 6:9-13��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Uyini UMbuso KaNkulunkulu?ISambulo 11:15UMbuso kaNkulunkulu kumbeuhulumende wakhe uzabusaumhlaba futhi uzabusausezulwini.ISambulo 17:14UJesu nguye iNkosi yoMbusokaNkulunkulu.

ISambulo 14:1, 4Abantu abangu-144 000bazabusa loJesu ezulwini.KumaHebheru 4:15; 5:8UJesu labangu-144 000bayazazi izinhlupho esilazo.

‘Uzaqumela abayanga basemhlabeningokulunga.’—U-Isaya 11:4��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani uJesu eyiNkosi engcono yoMbusokaNkulunkulu?KwabaseRoma 6:9Wonke amakhosi omhlabaaphetha ngokufa kodwa uJesuyena kasoze afe. Konke okuhleuJesu azasenzela khonakuzahlala kuze kube phakade.

U-Isaya 11:2-4UJesu ulamandla ukwedlulabonke ababusi futhi akulaomunye umbusi ongenelisaukubusa kuhle ukwedlula yena.Kala nkethabetshabi futhiulozwelo.

93

UMBUSO KANKULUNKULUUZABA LEQINISO LOKUTHIINTANDO KANKULUNKULUIYENZIWA

“UNkulunkulu wasezulwini uzabeka umbusoongasoze wabhidlizwa lanini.”—UDanyeli 2:44��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kuyini osekwenziwe nguMbuso kaNkulunkulu?Kuyini ozakwenza esikhathini esizayo?ISambulo 12:7-12UJesu esebekwe ukuthiabe yiNkosi ngo-1914,waphosela uSathaneemhlabeni. Lokhu yikhookwenza kube lobuhlungukanye lokuhlupheka emhlabeniwonke.UmTshumayeli 8:9;ISambulo 16:16Empini ye-Amagedoni,uMbuso kaNkulunkuluuzabhidliza bonkeohulumende abalolunyalobugwelegwele.

IHubo 37:10Abantu abaqhubeka besenzaokubi bazabhujiswa.ISambulo 22:1-3Nxa uMbuso kaNkulunkuluusubusa umhlaba, akula muntuozagula kumbe afe futhi bonkeabantu bazadumisa ibizolikaNkulunkulu.

KUYAKE kwenzakale yini ukuthi uthi ulalele izindabaemsakazweni kumbe uzibukele ku-TV uzibuze ukuthi,‘Umhlaba lo uzaphetha ngani?’ Izinto ezimbi ezenzaka-layo kanye lolunya olugcwele emhlabeni kwenza aba-nye bathi ukuphela sekuseduze. Khona sekuseduze yini?Singenelisa yini ukwazi ukuthi ikusasa lisiphatheleni?Ye, singenelisa ngenxa yokuthi uJehova usebenzisa iBha-yibhili ukuthi asitshele ngekusasa lethu lalokho okuza-kwenzakala emhlabeni.—U-Isaya 46:10; UJakhobe 4:14.

2 Nxa iBhayibhili likhuluma ngesiphelo alitsho uku-phela komhlaba ngokwawo kodwa litsho ukuphela kwe-zinto ezimbi ezenzakala emhlabeni. UJesu wafundisaabantu ukuthi uMbuso kaNkulunkulu uzabusa umhla-ba. (UMakho 1:15) Abafundi bakhe babefuna ukwaziukuthi uMbuso kaNkulunkulu wawuzabuya nini yi-kho bambuza bathi: “Sitshele, kuzakwenzakala nini lo-khu na, njalo kuzakuba lesiboniso bani sokuza kwa-kho lokucina kwesikhathi na?” (UMathewu 24:3) UJe-su kazange abatshele ukuthi kwakuzakwenzakala ngali-phi ilanga kodwa wabatshela ukuthi kwakuzakwenzaka-lani ukuphela kungakafiki. Lokho uJesu athi kwakuza-kwenzakala kuyenzakala khathesi.

3 Esahlukweni lesi sizahlola ubufakazi obutshengi-sa ukuthi ukuphela sekuzafika. Singakahloli ubufakazilobo sizaqala sifunde ngempi eyadla ubhedu ezulwiningoba ukwazi ngayo kuzasenza sizwisise ukuthi kunga-ni kulobunzima obungaka emhlabeni.

1. Kuyini okungasinceda ukuthi sazi ngekusasa?2, 3. Abafundi bakaJesu bambuzani futhi yena wabaphendula wa-thini?

ISAHLUKO 9

UKUPHELA SEKUSEDUZE YINI?

IMPI EZULWINI4 ESahlukweni 8 sifunde ukuthi uJesu waba yiNkosi

ezulwini ngo-1914. (UDanyeli 7:13, 14) Ibhuku leSambu-lo lisitshela okwenzakalayo, lithi: “Kwaba lempi ezu-lwini. UMikhayeli [okutsho uJesu] lezingilosi zakhe ba-lwa lomgobho [uSathane], kwathi umgobho kanye lezi-ngilosi zawo lawo walwa labo.”� USathane lamadimo-ni akhe behlulwa basebejikelwa emhlabeni. Lokhu kwe-nza izingilosi ezithembekileyo zathokoza kakhulu. Ko-dwa abantu emhlabeni bona-ke? IBhayibhili lithi ba-bezathwala nzima ngenxa yokuthi uSathane uzondekakhulu, “uyakwazi ukuthi isikhathi sakhe sifitshane.”—ISambulo 12:7, 9, 12.

5 USathane usebenza imini lobusuku ebangela izi-nhlupho emhlabeni. Uzonde okwamagama ngoba uya-kwazi ukuthi sekuseduze ukuthi uNkulunkulu ambhu-bhise. Khathesi asihlole ukuthi uJesu wathi kwakuza-kwenzakalani ezinsukwini zokucina.—Khangela amaba-la asekucineni 23.

IZINSUKU ZOKUCINA6 Izimpi. UJesu wathi: “Isizwe sizahlasela isizwe, lo-

mbuso uhlasele umbuso.” (UMathewu 24:7) Esikha-thini esiphila kuso izimpi sezibulale abantu abanengikakhulu ukwedlula kudala. Inhlanganiso ekhangelangokwenzakala emhlabeni ithi kusukela ngo-1914

� Khangela amabala asekucineni 23 ukuze uthole ubufakaziobutshengisa ukuthi uMikhayeli ngelinye ibizo likaJesu Khristu.

4, 5. (a) Kwenzakalani ezulwini uJesu esanda kuba yiNkosi?(b) ISambulo 12:12 sithi kwakuzakwenzakalani emhlabeni nxa uSa-thane esephoselwe khona?6, 7. Amazwi kaJesu aphathelane lezimpi lendlala agcwaliseka nja-ni lamuhla?

UKUPHELA SEKUSEDUZE YINI? 95

izimpi sezibulale abantu abe-dlula 100 miliyoni. Abantuababulawa yizimpi kusukelangomnyaka ka-1900 kusiya ku-2000 banengi kakhulu kulaba-ntu ababulawa yizimpi kunga-kafiki u-1900. Izimpi zibange-le usizi lobuhlungu ebantwiniabanengi.

7 Indlala. UJesu wathi: “Ku-zakuba lendlala.” (UMathe-wu 24:7) Okwatshiwo nguJesukuyenzakala lamuhla. Abantuabanengi bayalamba. Izigidizabantu ziyaswela njalo azene-lisi ukuthenga ukudla okwene-leyo. Inhlanganiso ebona nge-zempilakahle emhlabeni wo-nke ithi kufa izigidi zabantwa-na minyaka yonke ngenxa yo-kuthi ziswela ukudla okwakhaumzimba.

8 Ukuzamazama komhlaba.UJesu wathi: “Kuzakuba kunengiukuzamazama komhlaba.” (ULu-kha 21:11) Minyaka yonke ku-khangelelwe ukuthi kube loku-zamazama komhlaba okukhu-

8, 9. Kuyini okutshengisa ukuthi isi-phrofetho sikaJesu esimayelana lokuza-mazama komhlaba lemikhuhlane siya-gcwaliseka lamuhla?

96

lu. Kusukela ngomnyaka ka-1900ukuzamazama komhlaba seku-bulale abantu abedlula 2 miliyo-ni. Ukuzamazama komhlaba ku-lokhu kubulala abantu abanengilanxa ezempucuko sezikwenzakube lula ukubona ukuthi kuza-kuba khona.

9 Imikhuhlane. UJesu wa-phrofetha ukuthi kwakuzaku-ba “lezifo.” Imikhuhlane eyi-ngozi yayizamemetheka ngo-kuphazima kwelihlo njalo ibula-le abantu abanengi. (ULukha 21:11) Lanxa odokotela sebeseneli-sa ukwelapha imikhuhlane emi-nengi, ilokhu ikhona engela-phekiyo. Omunye umbiko uthiminyaka yonke izigidi zabantuziyafa ngenxa ye-TB, imalarialecholera. Kanti njalo odokote-la bathi sekuleminye imikhuhla-ne emitsha engu-30 futhi emi-nye yayo kayelapheki.

ABANTU BEZINSUKUZOKUCINA

10 Ku-2 Thimothi 3:1-5 iBha-yibhili lithi: “Ezinsukwini zo-kucina kuzakuba lezikhathi ezi-nzima.” Umphostoli uPhawuli

10. U-2 Thimothi 3:1-5 ugcwalisekanjani lamuhla?

97

watsho ukuthi abantu babezaziphatha njani ezinsukwi-ni zokucina. Wathi abantu bazakuba

ˇ ngabazithandayoˇ abathanda imaliˇ abangalaleli abazaliˇ abangathembekangaˇ abangelathandoˇ abangazikhuziyoˇ abalesihlukuˇ abathanda injabulo

kulokuthandauNkulunkulu

ˇ abenza anganibayamthandauNkulunkulu kodwabengafuni ukumlalela11 Lapho ohlala kho-

na abantu banjalo yini?Emhlabeni jikelele abantuabanengi banjalo. UNkulu-nkulu kasoze aphongugo-qa izandla nje abukele ngo-ba uthi: “Loba ababi be-mila njengotshani leziga-ngi zonke ziphumelela, zi-zabhujiswa nini lanini.”—IHubo 92:7.

11. IHubo 92:7 lithi kuzakwenza-kalani ebantwini ababi?

98 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

IZINTO EZINHLE EZENZAKALAEZINSUKWINI ZOKUCINA

12 IBhayibhili lithi ezinsukwini zokucina kuzakwenza-kala izinto ezizwisa abantu usizi lobuhlungu. Liphinda li-fundise ukuthi kulezinto ezinhle ezizakwenzakala ngezi-nsuku zokucina.

13 Ukuzwisisa iBhayibhili. Umphrofethi uDanyeli wa-bhala mayelana lezinsuku zokucina wathi: ‘Abanengi ba-zakwandisa ulwazi.’ (UDanyeli 12:4) Lokhu kutsho uku-thi ezinsukwini zokucina uNkulunkulu wayezancedisaabantu bakhe ukuthi balizwisise kakhulu iBhayibhili. Lo-khu yikho uJehova abekwenza kusukela ngo-1914. Ngo-kwesibonelo, usifundise ukuthi ibizo lakhe liqakathekengani, inhloso yakhe ngomhlaba, iqiniso mayelana le-nhlawulo, okwenzakalayo nxa umuntu esifa kanye lovu-ko. Sesikwazi ukuthi uMbuso kaNkulunkulu yiwo oza-qeda inhlupho ezisemhlabeni. Sesifunde lokuthi kume-le senzeni ukuze sithokoze njalo siphile ngendlela etho-kozisa uNkulunkulu. Abantu bakaNkulunkulu benzaningolwazi lonke lolu asebelalo? Kulesiphrofetho esisinikaimpendulo yombuzo lo.—Khangela amabala asekucineni20 lo-24.

14 Ukutshumayela emhlabeni wonke. NgesikhathiuJesu ekhuluma ngezinsuku zokucina wathi: ‘Leliva-ngeli loMbuso lizatshunyayelwa kuwo wonke umhlaba.’(UMathewu 24:3, 14) Lamuhla izindaba ezinhle zoMbu-so zitshunyayelwa emazweni adlula angu-230 ngezindi-mi ezidlula ezingu-700. Emhlabeni wonke oFakazi baka-Jehova abavela “ezizweni zonke, lezizwaneni” bafundisaabantu ngoMbuso langalokho ozakwenzela abantu.

12, 13. UJehova usifundiseni ezinsukwini zokucina?14. Izindaba ezinhle zoMbuso sezitshunyayelwe kangakanani njalongobani abazitshumayelayo?

UKUPHELA SEKUSEDUZE YINI? 99

(ISambulo 7:9) Bafundisa abantu mahala. OFakazi ba-kaJehova baqhubeka betshumayela izindaba ezinhle zo-Mbuso kungelani lokuthi bayazondwa loba bayahlukulu-zwa.—ULukha 21:17.

UZAKWENZANI?15 Uyakukholwa yini ukuthi siphila ezinsukwini zoku-

cina? Iziphrofetho ezinengi eziseBhayibhilini ezikhulu-ma ngezinsuku zokucina ziyagcwaliseka. “Ukucina” lobaukuphela kuzafika nxa uJehova angamisa ukutshunyaye-lwa kwezindaba ezinhle. Lokhu sekuseduze ukuthi kwe-nzakale. (UMathewu 24:14) Siyini isiphelo? YisikhathiuNkulunkulu azaqeda ngaso zonke izinto ezimbi ngempiye-Amagedoni. UJehova uzathuma uJesu lezingilosi uku-thi babhubhise bonke abantu abenza okubi. (2 Kwaba-seThesalonika 1:6-9) Ngemva kwalokho uSathane lama-dimoni akhe bazabotshwa. Bonke abazimisele ukulale-la uNkulunkulu futhi abafuna ukubuswa nguMbuso wa-khe bazazibonela ngawabo izithembiso zikaNkulunkuluzigcwaliseka.—ISambulo 20:1-3; 21:3-5.

16 Umhlaba lo obuswa nguSathane usuzafika komli-ndi uyacina. Yikho kuqakathekile ukuzibuza ukuthi,‘Kumele ngenzeni?’ UJehova ufuna wazi okunengi oku-seBhayibhilini. Kumele ukuqakathekise ukufunda iBha-yibhili. (UJohane 17:3) OFakazi bakaJehova benza imi-hlangano maviki wonke ukuze basize abantu ukuthi ba-lizwisise iBhayibhili. Zama ukungena imihlangano leyoizikhathi zonke. (Bala uHebheru 10:24, 25.) Nxa unga-bona ukuthi kulontshintsho okumele ulwenze endleleni

15. (a) Kuyini okutshengisa ukuthi siphila ezinsukwini zokucina?(b) Kuzakwenzakalani ebantwini abalalela uJehova lakulabo aba-ngamlaleliyo?16. Kuyini okumele ukwenze khathesi?

100 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

“Lelivangeli lombusolizatshunyayelwa kuwowonke umhlabanjengobufakazi kuzozonke izizwe.”—UMathewu 24:14

ophila ngayo ungathikazi ukulwenza ngoba lokho ku-zenza ube lobuhlobo obuqinileyo loJehova.—UJakhobe4:8.

17 Umphostoli uPhawuli wabhala ukuthi ukubhujiswakwalabo abenza okubi kuzabajuma belibele “njengeselaebusuku.” (1 KwabaseThesalonika 5:2) UJesu waphrofe-tha ukuthi abanengi babengasoze babelendaba lobufa-kazi obutshengisa ukuthi sisezinsukwini zokucina. Wa-thi: ‘Njengoba kwakunjalo ezinsukwini zikaNowa, kuza-banjalo ekufikeni kweNdodana yoMuntu. Ngoba ezinsu-kwini kungakabi khona uzamcolo, abantu babesidla be-natha, bethatha njalo besendisa, kwaze kwaba lusukuuNowa angena ngalo emkhunjini; futhi babengazi lutho[abazange babelendaba, NW] ngalokho okwakuzakwe-nzeka uZamcolo waze wafika wabatshabalalisa. Kuzaku-ba njalo ekufikeni kweNdodana yomuntu.’—UMathewu24:37-39.

18 UJesu wasixwayisa ngokuthi akumelanga siphaza-nyiswe ‘yikuzitika lokudakwa lokunqineka ngezinto ze-mpilo.’ Wathi isiphelo sizafika abantu bengasilindela-nga ‘njengomjibila’ futhi ‘sizafikela bonke labo abahla-la kuwo wonke umhlaba.’ Waphinda wathi: “Hlalani li-lindile, likhulekele ukuthi liphephe kukho konke ose-kuzakwenzeka masinyane, lokuthi libe lamandla okumaphambi kweNdodana yoMuntu.” (ULukha 21:34-36) Ku-qakatheke ngani ukulalela isixwayiso lesi? Kungenxa yo-kuthi sekuseduze ukuthi abantu abenza okubi babhu-jiswe. Bonke abenza okufunwa nguJehova loJesu baza-sinda ngesikhathi sesiphelo njalo bazaphila emhlabenikuze kube nini lanini.—UJohane 3:16; 2 UPhetro 3:13.

17. Kungani abantu abanengi bezamangala ngesikhathi ukuphelakufika?18. UJesu wasixwayisa wathini?

102 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

UJEHOVA UYASITSHELAOKUZAKWENZAKALAESIKHATHINI ESIZAYO

SIPHILA ESIKHATHINISOKUPHELA

“Ngenza isiphetho sazakale kusukela ekuqaleni;lokuzakwenzakala kusukela ezikhathini zasendulo.”—U-Isaya 46:10��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kuyini esikwaziyo mayelana lesikhathi sokuphela?UDanyeli 7:13, 14UJesu waba yiNkosi ezulwiningo-1914.UMathewu 24:3-14UJesu wakhuluma ngezikhathiezinzima ezazizakwehlelaabantu.

ISambulo 12:7-9, 12UJesu esanda kuba yiNkosi,waphosela uSathane emhlabeni.USathane uzonde kakhulu ngoba“isikhathi sakhe sifitshane”esokuthi uNkulunkulu amsuse.

‘Kuzakuba lesiboniso bani sokucina kwesikhathi na?’—UMathewu 24:3��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Usukubonile yini ukugcwaliseka kweziphrofethozeBhayibhili?UMathewu 24:7; ULukha 21:11Kuyaqala ngqa ukuba lezimpiezinje, indlala engaka,ukuzamazama komhlabaokungaka kanye lemikhuhlaneeminengi kangaka emhlabeni.2 Thimothi 3:1-5Umphostoli uPhawuliwakhuluma ngendlela abantuababezaziphatha ngayoezinsukwini zokucina.

UDanyeli 12:4UNkulunkulu uncedisa abantubakhe ukuthi balizwisise ngconoiBhayibhili.UMathewu 24:14Izindaba ezinhle zoMbusozitshunyayelwa emhlabeniwonke.

THOKOZISA UJEHOVAKHATHESI

“Usuku lweNkosi luzafika njengesela ebusuku.”—1 Thesalonika 5:2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kumele wenzeni njengoba ukuphela sekuseduze?

UJohane 17:3Kuqakathekise ukufundaiBhayibhili.KumaHebheru 10:24, 25Yana emihlanganweniyaboFakazi bakaJehova ukuzeufunde okunengi.

UJakhobe 4:8Ntshintsha ukuphila kwakhoukuze usondele eduzekukaNkulunkulu.

ULukha 21:34-36Gxila ekukhonzeni uJehovafuthi ungavumeli lutho ukuthilukuphambanise.

104

UJEHOVA ufuna sazi imuli yakhe. Izingilosi zingama-lunga emuli kaNkulunkulu. EBhayibhilini zibizwa ku-thiwa ‘ngamadodana kaNkulunkulu.’ (UGenesisi 6:2)Ngowani umsebenzi wezingilosi? Zazibanceda njaniabantu kudala? Zingasinceda yini lamuhla?—Khangelaamabala asekucineni 7.

2 Kumele sikwazi ukuthi izingilosi zavela ngaphi.UKholose 1:16 uthi kwadalwa ezinye ‘izinto ezulwinilasemhlabeni’ ngemva kokuthi uJehova esedale uJesu.Lokhu kugoqela lezingilosi. Zingaki izingilosi? IBhayi-bhili lithi kulezinkulungwane zezinkulungwane zezi-ngilosi.—IHubo 103:20; ISambulo 5:11.

3 IBhayibhili lithi uJehova wadala izingilosi engaka-dali umhlaba. Ibhuku likaJobe lithi izingilosi zathoko-za kakhulu lapho zibona uJehova edala umhlaba. Nga-leso sikhathi zaziyimuli ebambeneyo futhi zonke zazi-khonza uJehova.—UJobe 38:4-7.

IZINGILOSI ZIYABANCEDAABANTU BAKANKULUNKULU

4 Izingilosi ziyabathanda abantu njalo ziyafisa uku-bona inhloso kaNkulunkulu ngomhlaba langabantuigcwaliseka. (IZaga 8:30, 31; 1 UPhetro 1:11, 12) Kwazi-danisa kakhulu ukubona u-Adamu lo-Eva behlamukela

1. Kungani kumele sifunde ngezingilosi?2. Zavela ngaphi izingilosi futhi zingaki?3. UJobe 38:4-7 usitshelani ngezingilosi?4. Sazi njani ukuthi izingilosi ziyabathanda abantu?

ISAHLUKO 10

IQINISO NGEZINGILOSIKANYE LAMADIMONI

uNkulunkulu. Kufanele ukuthi khathesi ziyadana ka-khulu nxa zibona abantu abanengi bengamlaleli uJe-hova. Kodwa ziyathokoza kakhulu nxa umuntu othi-le ephenduka futhi ebuyela kuJehova. (ULukha 15:10)Izingilosi ziyabathanda labo abakhonza uNkulunkulu.UJehova uyazisebenzisa ukuthi zincede njalo zivikeleabantu abamkhonzayo. (KumaHebheru 1:7, 14) Ake si-bone ezinye izibonelo zalokhu.

“UNkulunkulu wami uthumeingilosi yakhe yayivala imilomoyezilwane.”—UDanyeli 6:22

106 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

5 UJehova engakabhubhisi iSodoma leGomora, wa-thuma izingilosi ezimbili ukuthi ziyekhipha uLothi le-muli yakhe. (UGenesisi 19:15, 16) Kwathi sekudluleiminyaka eminengi, umphrofethi uDanyeli waphose-lwa emgodini wezilwane kodwa kazimenzanga luthongoba ‘uNkulunkulu wathuma ingilosi yakhe yava-la imilomo yezilwane.’ (UDanyeli 6:22) Ngemva kwe-minyaka, uJehova wathuma ingilosi ukuthi iyekhululauPhethro ejele. (ImiSebenzi 12:6-11) Izingilosi zance-da loJesu ngesikhathi esemhlabeni. Ngokwesiboneloizingilosi zamqinisa ngemva kokubhabhathizwa kwa-khe. (UMakho 1:13) Langesikhathi esezabulawa, “ingi-losi yamqinisa.”—ULukha 22:43.

6 Ngeke kwenzakale ukuthi umuntu abone ingilo-si namuhla. Kodwa uNkulunkulu ulokhu ezisebenzisaizingilosi ukuthi zincede abantu bakhe. IBhayibhili li-thi: “Ingilosi kaJehova iyabazungeza labo abamesaba-yo, ibakhulule.” (IHubo 34:7) Kungani sidinga ukuvike-lwa? Kungenxa yokuthi silezitha ezingafuni lakusibona.Zingobani? Zivela ngaphi? Zizama njani ukusilimaza?Okungasinceda ukuthi siphendule imibuzo leyi yiku-hlola okwenzakala u-Adamu lo-Eva besanda kudalwa.

SILEZITHA EZINGABONAKALIYO7 ESahlukweni 3 safunda ukuthi kulengilosi eyahla-

mukela uNkulunkulu futhi yafisa ukuthi kube yiyo ebu-sa abantu. IBhayibhili lithi ingilosi le nguSathane. (ISa-mbulo 12:9) USathane wayefuna lokuthi abantu ba-hlamukele uNkulunkulu. Waphumelela ukuqila

5. Izingilosi zabasiza njani abantu bakaNkulunkulu kudala?6. (a) Sazi njani ukuthi izingilosi ziyabanceda abantu bakaNkulu-nkulu lamuhla? (b) Yiphi imibuzo esizayiphendula?7. USathane uyenge abantu ukuthi benzeni?

IQINISO NGEZINGILOSI KANYE LAMADIMONI 107

u-Eva futhi kusukela lapho ubelokhu eqila abantu. Ko-dwa bakhona abanye abahlala bethembekile abagoqelau-Abela, u-Enoki loNowa.—KumaHebheru 11:4, 5, 7.

8 Ngezinsuku zikaNowa, ezinye izingilosi zahlamukazatshiya ikhaya lazo ezulwini zazohlala labantu emhla-beni. IBhayibhili lithi zenza lokho ngenxa yokuthi za-zifuna ukuthatha abafazi. (Bala uGenesisi 6:2.) Ko-dwa lokho kwakukubi kakhulu. (UJuda 6) Abantu aba-nengi ngalezonsuku baba lodlakela futhi benza oku-bi njengezingilosi lezo. UJehova wenza isinqumo so-kuthi ababhubhise ngozamcolo. Kodwa kababhubhi-sanga abantu ababesenza okulungileyo. (UGenesisi 7:17, 23) Izingilosi ezimbi zona zabuyela ezulwini ukuzezingabhujiswa. IBhayibhili lithi izingilosi lezo ezimbingamadimoni. Zakhetha ukubambana loSathane futhiwaba ngumbusi wazo.—UMathewu 9:34.

9 UJehova kazange awavumele amadimoni ukuthiaphinde abe ngamalunga emuli yakhe ngoba ayese-hlamukile. (2 UPhetro 2:4) Amadimoni awasenelisiukuntshintsha abe ngabantu kodwa alokhu ‘edukisaumhlaba wonke.’ (ISambulo 12:9; 1 UJohane 5:19) Asi-hlole ukuthi kuyini okwenza enelise ukudukisa abantuabanengi kangaka.—Bala u-2 Khorinte 2:11.

IZINDLELA AMADIMONIAQILA NGAZO ABANTU

10 Amadimoni asebenzisa izindlela ezinengi ukuzeaqile abantu. Nxa abantu besiya ezinyangeni, kuza-

8. (a) Kuyini okwenza ukuthi ezinye izingilosi zibe ngamadimoni?(b) Ngesikhathi sikaNowa amadimoni enzani ukuze angabhujiswa?9. (a) Kwenzakalani ngesikhathi amadimoni esebuyele ezulwini?(b) Kuyini esizakuhlola?10. Amadimoni asebenzisani ukuze aqile abantu?

108 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

ngoma loba kulabo okuthiwa balomoya, bayabe bese-benzelana lamadimoni. Kodwa iBhayibhili lisixwayisaukuthi singaqali ukuthinta izinto zobudimoni. (Kwa-baseGalathiya 5:19-21) Ngenxa yani? Amadimoni ase-benzisa ubuqili ukuze abambe abantu, njengomzinge-li osebenzisa umjibila ukuthi abambe izinyamazana.—Khangela amabala asekucineni 25.

11 Obunye ubuqili obusetshenziswa ngamadimoniyikutshela abantu ngekusasa. Lokhu yikuzama ukwa-zi okuzakwenzakala loba ukuthi isehlakalo esithile si-hlolani. Umuntu angazama ukwenza lokhu ngokubhu-la, ukutshaya amathambo, ukukhangela imizila epha-kathi kwesandla, ukudinga ingcazelo yamaphupho le-mihlolo. Imikhuba le iyingozi kakhulu lanxa abantuabanengi becabanga ukuthi kayinjalo. Ngokwesibone-lo iBhayibhili litshengisa ukuthi amadimoni asebenze-lana labantu ababonisa ikusasa. KumiSebenzi 16:16-18sitshelwa ngedimoni loba ‘umoya wokubonisa ikusa-sa’ owawusenza ukuthi intombazana ethile ‘ihlahlu-le.’ Kwathi uPhawuli eselikhiphile idimoni lelo, into-mbazana leyo yayingasenelisi ukutshela abantu ngeku-sasa.

12 Okunye okusetshenziswa ngamadimoni ukuthiabambe abantu yikwenza bakholwe ukuthi bangakhu-luma labantu abafileyo. Afuna sikholwe lokuthi aba-fileyo bayaphila kwenye indawo lokuthi bangakhulu-ma lathi loba basilimaze. Ngokwesibonelo, nxa umuntu

11. Kuyini ukubonisa ikusasa futhi kungani kungamelanga sikwe-nze?12. (a) Kungani kuyingozi ukuzama ukukhuluma labafileyo?(b) Kungani amaKhristu engenzi imikhuba elokusebenzelana lama-dimoni?

IQINISO NGEZINGILOSI KANYE LAMADIMONI 109

INDLELAESINGALWISANANGAYO LOSATHANEKANYE LAMADIMONIAKHEˇ Lahla loba utshise

loba yini elokwenzalamasalamusilamadimoni

ˇ Taditsha iBhayibhiliˇ Thandaza kuJehova

uNkulunkulu

ofelweyo angaya enyangeni, ingamtshela into engame-nza afune ukuzwa okunengi loba ikhulume ngelizwielifanana lelomuntu owafayo. (1 USamuyeli 28:3-19)Imikhuba eminengi eyenziwa ezimfeni itshengisa uku-thi abantu bakholwa ukuthi abafileyo bayaphila enda-weni ethile. Lokhu kugoqela okwenziwa emingcwabe-ni, ukwenza imibuyiso kumbe izikhumbuzo, ukuthe-thela lenzilo. Nxa amaKhristu angayala ukwenza izi-nto lezi, izihlobo lezakhamizi zingawakhangela kubi,ziwathethise loba zingasadlelani lawo. Okwenza ama-Khristu angenzi izinto lezi yikuthi ayakwazi ukuthi aba-fileyo kabaphili kwenye indawo, asingeke sikhulumelabo futhi ngeke basilimaze. (IHubo 115:17) Yikho hlalauphapheme njalo ungaqali ukuzama ukukhuluma la-bafileyo kumbe ukwenza imikhuba yobudimoni.—BalauDutheronomi 18:10, 11; U-Isaya 8:19.

13 Amadimoni ayabaqila abantu aphinde abethuse-le. USathane lamadimoni akhe bayakwazi ukuthi basa-lelwe ‘yisikhathi esifitshane’ ukuthi uNkulunkulu aba-bhubhise. Lokhu kwenza babelodlakela. (ISambulo 12:12, 17) Kodwa abantu abanengi ababewesaba amadi-moni kabasawesabi. Kuyini okwabanceda ukuthi ba-ngasawesabi?

OKUNGAKUNCEDA UKUTHIUKHULULEKE EMADIMONINI

14 IBhayibhili lisitshela ukuthi singakhululeka nja-ni emadimonini. Ngokwesibonelo, abanye edolobhenilase-Efesu babesebenzelana lamadimoni bengakafundi

13. Abantu abanengi ababesesaba amadimoni benelise ukwe-nzani?14. Singenzani ukuze sikhululeke emadimonini?

IQINISO NGEZINGILOSI KANYE LAMADIMONI 111

iqiniso. Benzani ukuze behlukane lamadimoni?IBhayibhili lithi: “Abanengi ababehlahlula balethandawonye izincwadimgoqwa zabo bazitshisa obala.”(ImiSebenzi 19:19) Batshisa wonke amabhuku amasa-lamusi ababelawo ngoba babefuna ukuba ngamaKhri-stu. Lalamuhla bonke abafuna ukukhonza uJehova ku-mele batshiyane laloba yini ephathelane lamadimo-ni. Lokhu kugoqela amabhuku, amafilimu, izingo-ma, imidlalo lezinye izinto ezenza ukuthi amasalamu-si lamadimoni kukhanye kuthokozisa futhi kungayisi-yo ngozi. Okunye okungamelanga sikwenze yikugqizaizinto okuthiwa ziyavikela emadimonini.—1 Kwabase-Khorinte 10:21.

15 Ngemva kweminyaka abase-Efesu betshise ama-bhuku amasalamusi, umphostoli uPhawuli wabhalaukuthi kwakufanele ‘balwe lamabutho emimoya emi-bi.’ (Kwabase-Efesu 6:12) Amadimoni ayelokhu elwisa-na labo lanxa babetshise wonke amabhuku abo. Ma-nje kuyini okunye okwakumele bakwenze? UPhawuliwathi: “Thathani ihawu lokukholwa elizacitsha nga-lo yonke imitshoko evuthayo yomubi.” (Kwabase-Efesu6:16) Ukholo lwethu lungasivikela njengehawu elivi-kela isotsha empini. Nxa singathandabuzi ukuthi uJe-hova angasivikela, sizakwenelisa ukulwisana loSathanelamadimoni akhe.—UMathewu 17:20.

16 Kuyini okungasenza sibe lokholo oluqinileyo ku-Jehova? Kumele sibale iBhayibhili nsuku zonke futhisithembe ukuthi uNkulunkulu uzasivikela. USathane

15. Kuyini okunye okumele sikwenze ukuze silwisane loSathane la-madimoni akhe?16. Kuyini okungasenza sibe lokholo oluqinileyo kuJehova?

112 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

lamadimoni akhe ngeke basenze lutho nxa silokholooluqinileyo kuJehova.—1 UJohane 5:5.

17 Kuyini okunye okwakumele kwenziwe ngamaKhri-stu ase-Efesu? Phela ubudimoni babubhahile edolobhe-ni ababehlala kulo, yikho uPhawuli wawatshela wa-thi: ‘Khulekani ngomoya ezikhathini zonke.’ (Kwaba-se-Efesu 6:18) Kwakumele bahlale becela ukuthi uJeho-va abavikele. Thina-ke? Ubudimoni bugcwele umhlabawonke. Yikho lathi kumele sicele uJehova asivikele fu-thi kumele sisebenzise ibizo lakhe nxa sikhuleka. (BalaiZaga 18:10.) UJehova uzayiphendula imithandazo ye-thu nxa singaqhubeka sicela ukuthi asivikele kuSatha-ne.—IHubo 145:19; UMathewu 6:13.

18 Nxa singalahla loba yini ephathelane lobudimonifuthi sithembele kuJehova ukuthi asivikele, sizakwene-lisa ukulwisana loSathane lamadimoni akhe. Akulasi-dingo sokuthi siwesabe amadimoni. (Bala uJakhobe 4:7, 8.) UJehova ulamandla kakhulu kulamadimoni. Wa-wajezisa ngesikhathi sikaNowa futhi esikhathini esiza-yo uzawabhubhisa. (UJuda 6) Khumbula ukuthi uJeho-va usebenzisa izingilosi ukuthi asivikele. (2 AmaKho-si 6:15-17) Sileqiniso lokuthi uJehova uzasinceda uku-thi sinqobe uSathane lamadimoni akhe.—1 UPhetro 5:6, 7; 2 UPhetro 2:9.

19 Kodwa kungani uNkulunkulu engakambhubhisiuSathane lamadimoni akhe bona besenza ukuthi si-hlupheke kangaka? Umbuzo lo uzaphendulwa esahlu-kweni esilandelayo.

17. Kuyini okunye okuzasivikela emadimonini?18, 19. (a) Kuyini okungasinceda ukuthi sinqobe uSathane lamadi-moni akhe? (b) Yiwuphi umbuzo ozaphendulwa esahlukweni esila-ndelayo?

IQINISO NGEZINGILOSI KANYE LAMADIMONI 113

IZINGILOSI ZINGAMALUNGAEMULI KANKULUNKULU

IZINGILOSI ZIYABANCEDAABANTU BAKANKULUNKULU

“Dumisani uJehova, lina maxuku akhe asezulwini.”—IHubo 103:20��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kuyini esikwaziyo ngezingilosi?

UJobe 38:4-7UJehova wadala izingilosiengakadali umhlaba.ISambulo 5:11Kulezinkulungwanezezinkulungwane zezingilosi.

1 UPhetro 1:11, 12Izingilosi ziyafuna ukubonainhloso kaJehova ngomhlabaigcwaliseka.ULukha 15:10Izingilosi ziyabathanda laboabakhonza uNkulunkulu.

“Ingilosi kaJehova iyabazungeza labo abamesabayo,ibakhulule.”—IHubo 34:7��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Sazi njani ukuthi izingilosi zingabanceda abantu?

UGenesisi 19:15, 16;UDanyeli 6:22; ULukha 22:43; ImiSebenzi 12:6-11Izingilosi zanceda uLothi,uDanyeli, uJesu loPhethro.

KumaHebheru 1:7, 14UJehova uyazisebenzisaizingilosi ukuthi zincede njalozivikele abantuabamkhonzayo.

AMADIMONI AYASIHLASELA

UNGAPHUMELELAUKULWISANA LAMADIMONI

“Ukuze uSathane angasiqilibezeli. Ngoba amaceboakhe siyawazi.”—2 KwabaseKhorinte 2:11��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Angobani amadimoni futhi kungani eyingozi?

ISambulo 12:9Ingilosi ethile yahlamukelauJehova. Ingilosi leyo kuthiwanguSathane.UGenesisi 6:2Ngezinsuku zikaNowa, ezinyeizingilosi zahlamuka zezaemhlabeni.

UMathewu 9:34Izingilosi lezo zahlamukaloSathane futhi zabangamadimoni.UDutheronomi 18:10, 11Amadimoni azama ukuqilaabantu.

“Menqabeni uSathane, uzalibalekela.”—UJakhobe 4:7��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kuyini okumele ukwenze ukuze uJehova akuncedeukuthi ulwisane loSathane?

ImiSebenzi 19:19Lahla loba yini ephathelanelobudimoni futhi eyenzakukhanye angani amasalamusilamadimoni yizintoezithokozisayo futhiezingayisiyo ngozi.

Kwabase-Efesu 6:16, 18Funda iBhayibhili ukuze ubelokholo oluqinileyo njalo uceleuNkulunkulu akuvikele.IZaga 18:10Sebenzisa ibizo likaJehova nxaukhuleka.

115

KUSA kwamalanga sizwa imibiko ehlasimulisa umzi-mba njengale: Isiphepho sibhidliza izindlu zabantu. Isi-gebenga sidubula abantu esontweni, abanye bafe njaloabanye basale belimele. Umama ubulawa yimvukuzane,atshiye abantwana abahlanu sebedubeka.

2 Nxa kungenzakala izinto ezinjengalezi abantu aba-nengi basala bezibuza ukuthi: “Yindaba kulokuhluphe-ka okungaka emhlabeni?” Sowake wazibuza umbuzolowo yini?

3 IBhayibhili lifundisa ukuthi labantu ababekhonzauNkulunkulu kudala babezibuza imibuzo enjalo. Ngo-kwesibonelo uHabakhukhi wabuza uJehova wathi: “Ku-ngani ungitshengisa okungasimfanelo na? Kunganiubekezelela okungalunganga na? Ukuchitheka lodlake-la kuphambi kwami; kulokulwa, lengxabano yandile.”—UHabakhukhi 1:3.

4 KuHabakhukhi 2:2, 3 sithola impendulo kaNkulu-nkulu kanye lesithembiso sokuqondisa izinto. UJehovaubathanda ngenhliziyo yonke abantu. IBhayibhili lithi:‘Uyakukhathalela.’ (1 UPhetro 5:7) Akulamuntu ozondaukuhlupheka njengoJehova. (U-Isaya 55:8, 9) Pho ku-ngani kulokuhlupheka okungaka emhlabeni?

1, 2. Abantu abanengi bazibuza umbuzo othini?3, 4. (a) UHabakhukhi wabuza uJehova yiphi imibuzo? (b) UJeho-va wamphendula njani?

ISAHLUKO 11

KUNGANI KULOKUHLUPHEKAOKUNGAKA?

KUNGANI KULOKUHLUPHEKA OKUNGAKA?5 Abafundisi bamasonto bathi kuyintando kaNkulu-

nkulu ukuthi abantu bahlupheke. Bathi konke okwe-nzakala empilweni yomuntu, kungelani lokuthi ku-hle kumbe kubi, kuyabe kuhlelwe nguNkulunkulu nja-lo abantu kabasoze bakuzwisise. Abanye bafundisa uku-thi nxa abantu bangafa baya ezulwini ukuze bayehlalaloNkulunkulu. Kodwa lawo ngamanga aluhlaza tshoko.UJehova kayisuye obangela okubi. IBhayibhili lithi: “Ka-kube khatshana laye uNkulunkulu ukwenza ububi, kha-tshana kukaSomandla ukona.”—UJobe 34:10.

6 Abantu abanengi bagcona uNkulunkulu ngokuhlu-pheka okukhona emhlabeni ngenxa yokuthi bacabangaukuthi nguye obusa umhlaba. Kodwa eSahlukweni 3 si-fundile ukuthi uSathane nguye obusa umhlaba lo.

7 IBhayibhili lithi “umhlaba wonke ungaphansi kwa-mandla omubi.” (1 UJohane 5:19) USathane ulolunyanjalo ulesihluku. ‘Udukisa umhlaba wonke.’ (ISambu-lo 12:9) Abantu abanengi bayamlingisela uSathane. Lo-khu kwenza babengamaqili, babelenzondo njalo babe-lesihluku.

8 Kulokunye futhi okwenza kube lokuhluphekaemhlabeni. Ngemva kokona, u-Adamu lo-Eva badluliselaisono ebantwaneni babo. Isono lesi senza abantu benzeizinto ezimbi njalo bathwalisane nzima. Balwela ukuzi-phakamisa ukuze babengcono kulabanye. Lokhu kwenzabahlale besilwa. (UmTshumayeli 4:1; 8:9) Okunye

5. Abafundisi bamasonto bathi ngubani obangela ukuhlupheka?IBhayibhili lona lifundisani endabeni le?6. Kungani abantu abanengi begcona uNkulunkulu ngokuhluphe-ka okukhona emhlabeni?7, 8. Kungani kulokuhlupheka okungaka emhlabeni?

KUNGANI KULOKUHLUPHEKA OKUNGAKA? 117

okwenza abantu bahlupheke yikuthi behlelwa “yizikha-thi ezimbi ezibafikela belibele.” (UmTshumayeli 9:12)Kungenzakala behlelwe yizinto ezimbi ngenxa yokuthibasendaweni engayisiyo ngesikhathi esingayisiso.

9 UJehova kayisuye obangela ukuhlupheka. Akumela-nga simsole ngezimpi ezikhona emhlabeni, ubugebengakanye lokuphathwa kubi kwabantu. Kayisuye obangelaukuzamazama komhlaba, iziphepho kanye lezikhukhu-la. Kungenzakala uyazibuza ukuthi, ‘Nxa uJehova elama-ndla amakhulu, yindaba engavimbi izinto ezimbi ukuzezingenzakali?’ UJehova uyasithanda kakhulu, yikho ku-mele ukuthi ulesizathu esizwakalayo esenza ukuthi anga-kuqedi ukuhlupheka khathesi.—1 UJohane 4:8.

KUNGANI UNKULUNKULUEVUMELA UKUHLUPHEKA?

10 USathane wadukisa u-Adamu lo-Eva ensimini yase-Edeni. Wathi uNkulunkulu ubusa kubi njalo ufihlelau-Adamu lo-Eva okuthile okuhle. Wayefuna bacabangeukuthi bangazenzela umathanda lokuthi yena angaba-busa ngcono.—UGenesisi 3:2-5; khangela amabala ase-kucineni 26.

11 U-Adamu lo-Eva benza abakutshelwa ngamakha-nda abo bahlamukela uJehova. Babecabanga ukuthi ba-lelungelo lokuzitshayela imithetho loba elokuzibusa.UJehova wayezatshengisa njani ukuthi okwakucatsha-ngwa ngu-Adamu lo-Eva kwakungaqondanga lokuthiyena nguye okwazi lokho okusilungeleyo?

9. Kungani singaba leqiniso lokuthi uJehova ulesizathu esizwakala-yo sokuvumela ukuthi sihlupheke?10. USathane wamsola wathini uJehova?11. Yiwuphi umbuzo okumele sidinge impendulo yawo?

118 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

12 Inhloso kaJehova yayingeyokuthi umhlaba ugcwa-le abantwana baka-Adamu lo-Eva futhi bahlale emhla-beni olipharadayisi. Lokho kwakuzakwenzakala kunge-lani lokuthi uSathane wenzani. (UGenesisi 1:28; U-Isaya55:10, 11) Lokhu yikho okwenza ukuthi uJehova anga-hle ababhubhise u-Adamu lo-Eva. UJehova wabayekelababa labantwana futhi unike abantwababo ithuba loku-thi bazikhethele ukuthi bafuna ukubuswa ngubani.

13 USathane wamisana loJehova phambi kwezigidi ze-zingilosi. (UJobe 38:7; UDanyeli 7:10) Yikho uJehovawanika uSathane ithuba lokuveza ukuthi lokho aku-tshoyo kuliqiniso yini. Uphinde wavumela labantu uku-thi babe labohulumende emhlabeni lo obuswa nguSa-thane ukuze kukhanye ukuthi kabenelisi ukuzibusa.

14 Sekulezinkulungwane zeminyaka abantu bezamaukuzibusa kodwa imizamo yabo iphelela emoyeni. Lo-khu kutshengise ukuthi uSathane unguSomangase lo-kuthi abantu abangeke baphile bengelasizo lukaJehova.Umphrofethi uJeremiya wayetshaye khona ngesikhathiesithi: “Ngiyazi, O Jehova ukuthi ukuphila komuntu aku-sikho kwakhe; umuntu akusikho kwakhe ukuthi ahambeaqondise izinyathelo zakhe.”—UJeremiya 10:23.

KUNGANI UJEHOVA ELINDEISIKHATHI SONKE LESI?

15 Kungani uJehova evumele ukuthi ukuhluphekakuqhubeke okwesikhathi eside kangaka? Kungenxa

12, 13. (a) Kungani uJehova engazange ahle ababhubhiseu-Adamu lo-Eva? (b) Kungani uJehova evumele ukuthi uSathaneabuse umhlaba lokuthi abantu bazibuse?14. Okwenzakale eminyakeni edlulileyo kusitshengisani?15, 16. (a) Kungani uJehova evumele ukuthi ukuhlupheka kuqhu-beke okwesikhathi eside kangaka? (b) Kungani uJehova engakuqe-di ukuhlupheka okubangelwa nguSathane?

KUNGANI KULOKUHLUPHEKA OKUNGAKA? 119

yokuthi kuthethe isikhathi eside ukuze kucacele abantuukuthi uSathane uyehluleka ukubusa. Ngokwesibonelo,abantu sebezame yonke imihlobo yabohulumende ko-dwa ukuhlupheka kulokhu kugcwele emhlabeni. Ubu-gwelegwele, ubuyanga, ubugebenga lezimpi kugcweleemhlabeni lanxa kulentuthuko kwezesayensi lezempu-cuko. Kusegcekeni ukuthi ngeke senelise ukuzibusa si-ngelasizo lukaNkulunkulu.

16 Kungani uJehova engavimbeli ukuthi izinto ezimbizenzakale lanxa kubusa uSathane? Nxa uJehova enga-kwenza lokho kungakhanya angani yena loSathane nga-bangane futhi labantu bangazitshaya izifuba besithi ba-yenelisa ukuzibusa. Yikho uJehova kasoze azivimbeleizinto ezimbi ukuze kukhanye ukuthi kaqambi manga.—KumaHebheru 6:18.

17 UJehova angenelisa yini ukulungisa umonakaloobangelwe yikuhlamuka kukaSathane kanye labantu?Ye, akulalutho olwehlula uNkulunkulu. UJehova uya-kwazi ukuthi uzakuqeda nini ukuhlupheka. Uzakuqe-da nxa insolo zikaSathane seziphendulekile, abesesenzaumhlaba ube lipharadayisi njengoba nje kwakuyinhlo-so yakhe ekuqaliseni. Njalo uzavusa “bonke abasema-thuneni.” (UJohane 5:28, 29) Abantu bayabe bengasa-guli njalo bengasafi. UJehova uzasebenzisa uJesu uku-thi ‘achithe imisebenzi kaSathane.’ (1 UJohane 3:8) Si-yambonga uJehova ngoba usibekezelele futhi wasinikaithuba lokuthi simazi njalo sikhethe ukuthi sifuna asi-buse yini loba hatshi. (Bala u-2 Phetro 3:9, 10.) Uyasisi-za ukuthi sibekezele lanxa sisebunzimeni.—UJohane 4:23; bala u-1 KwabaseKhorinte 10:13.

17, 18. UJehova uzakwenzani ukuze alungise umonakalo obange-lwe nguSathane?

120 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

18 UJehova kasibambi ngenkani ukuthi sikhethe uku-buswa nguye. Usinike inkululeko yokuzikhethela. Akesixoxe ngokuthi inkululeko le singayisebenzisa njani.

YISEBENZISE KUHLEINKULULEKO YOKUZIKHETHELA

19 Sitshiyene kakhulu lezinyamazana ngoba uJehovawasinika inkululeko yokuzikhethela. Konke izinyamaza-na ezikwenzayo ziyabe zikwenza ngenxa yemvelo yazokodwa thina siyenelisa ukukhetha ukuthi sifuna uku-khonza uJehova yini kumbe hatshi. Asifanani lemitshi-na ngoba yona yenza lokho eyalungiselwa ukuthi ikwe-nze kuphela. Thina silenkululeko yokukhetha ukuthi si-funa ukuba ngabantu abanjani, sifuna abangane abanja-ni lokuthi sifuna ukwenzani empilweni. Kodwa uJehovaufuna sithokoze.

20 UJehova ufuna simthande. (UMathewu 22:37, 38)Unjengobaba othokozayo nxa esizwa umntanakheemtshela ukuthi uyamthanda futhi kube kuvela enhlizi-yweni hatshi ngoba ebanjwa ngamandla. UJehova wasi-nika inkululeko yokukhetha ukuthi sifuna ukumkho-nza yini kumbe hatshi. USathane, u-Adamu lo-Eva ba-khetha ukungamkhonzi uJehova. Wena uzakhethaukwenzani?

21 Sebenzisa kuhle inkululeko yakho yokuzikhethe-la ngokukhetha ukukhonza uJehova. Kulezigidi zabantuezikhethe ukukhonza uJehova njalo zafulathela uSatha-ne. (IZaga 27:11) Kuyini ongakwenza ukuze ubekho-na emhlabeni omutsha oyabe ungela ukuhlupheka? Isa-hluko esilandelayo sizaphendula umbuzo lowo.

19. UJehova usinikeni? Yiziphi izinto esenelisa ukuzikhethela zona?20, 21. Yisiphi isinqumo esihle ongasenza khathesi?

KUNGANI KULOKUHLUPHEKA OKUNGAKA? 121

UJEHOVA KAKUBANGELIUKUHLUPHEKA

USATHANE WASOLA INDLELAUJEHOVA ABUSA NGAYO

“Kakube khatshana laye uNkulunkulu ukwenza ububi,khatshana kukaSomandla ukona”—UJobe 34:10��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani kulokuhlupheka okungaka emhlabeni?

1 UJohane 5:19USathane nguye obusaumhlaba.UmTshumayeli 8:9Abantu bathwalisane nzima.

UmTshumayeli 9:11Okunye okwenza abantu ba-hlupheke yikuthi bayabebesendaweni engayisiyo nge-sikhathi esingayisiso.1 UPhetro 5:7UJehova uyabathanda abantunjalo kumzwisa ubuhlunguukubabona behlupheka.

“UNkulunkulu uyazi ukuthi . . . amehlo enuazavuleka, beselisiba njengoNkulunkulu,lazi okubi lokuhle.”—UGenesisi 3:5��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani uJehova engazange azithulele ngesikhathiuSathane emgcona?

UGenesisi 3:2-5USathane wathi uNkulunkuluubusa kubi. Wayefuna abantubacabange ukuthi bangaze-nzela umathanda lokuthi yenaangababusa ngcono.

UJobe 38:7USathane wamisana loJehovaphambi kwezigidi zezingilosi.

USATHANE WEHLULEKILEUKUBUSA

KHETHA UKUKHONZAUJEHOVA

“Umuntu akusikho kwakhe ukuthi ahambeaqondise izinyathelo zakhe.”—UJeremiya 10:23��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani ukuhlupheka sekuthethe isikhathi esidekangaka ukuthi kuphele?

U-Isaya 55:9Abantu sebezame yonke imi-hlobo yabohulumende kodwaukuhlupheka kulokhu kugcwe-le emhlabeni.

2 UPhetro 3:9, 10UJehova uyabekezela futhi usi-nike ithuba lokuthi sifundengaye ukuze sikhethe ukuthisiyafuna ukubuswa nguye yini.1 UJohane 3:8UJehova uzasebenzisa uJesuukuthi ‘achithe imisebenzi ka-Sathane.’

“Hlakanipha, ndodana, . . . lapho ngizakwaziukumphendula ongeyisayo.”—IZaga 27:11��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani uJehova engasibambi ngamandla ukuthisimkhonze?

IZaga 30:24Thina sitshiyene lezinyamaza-na ngoba uJehova wasinikainkululeko yokuzikhethela. Si-yenelisa ukukhetha ukuthisizamkhonza yini loba hatshi.

UMathewu 22:37, 38UJehova ufuna simkhonzengoba simthanda.

123

NGUMUNTU onjani ongamkhetha ukuthi abe ngu-mngane wakho? Ngumuntu omthandayo futhi elizwa-nanayo. Umuntu olobuntu obuhle njalo obukukha-ngayo.

2 UJehova uNkulunkulu kaphonguba ngumngane wa-loba ngubani. Uyakhetha. Ngokwesibonelo wakhethau-Abhrahama ukuthi abe ngumngane wakhe. (U-Isa-ya 41:8; UJakhobe 2:23) Omunye umuntu uJehova aye-mthanda nguDavida. Wathi uDavida ‘uyindoda etha-ndwa yinhliziyo yakhe.’ (ImiSebenzi 13:22) Umphrofe-thi uDanyeli laye ‘wayeqakathekiswa kakhulu’ nguJeho-va.—UDanyeli 9:23.

3 Kuyini okwenza u-Abhrahama, uDavida loDanye-li baba ngabangane bakaJehova? UJehova watshelau-Abhrahama wathi: “Ngokuba ungilalele.” (UGenesisi22:18) UJehova uba ngumngane walabo abamlalelayo.Phela lesizwe sabantu singaba ngabangane bakaJehova.UJehova watshela ama-Israyeli wathi: “Ngilalelani, nja-lo ngizakuba nguNkulunkulu wenu lina libe ngabantubami.” (UJeremiya 7:23) Yikho nxa lawe ufuna ukubangumngane kaJehova kumele umlalele.

UJEHOVA UYABAVIKELA ABANGANE BAKHE4 IBhayibhili lithi uJehova uhlala edinga izindlela ‘zo-

kuqinisa labo abanhliziyo zabo zizimisele kuye.’ (2 Imi-

1, 2. Ngobani abanye ababengabangane bakaJehova?3. Kuyini okwenza u-Abhrahama, uDavida loDanyeli baba ngaba-ngane bakaJehova?4, 5. Kuyini okwenza sithi uJehova uyabavikela abangane bakhe?

ISAHLUKO 12

OKUMELE UKWENZE UKUZE UBENGUMNGANE KANKULUNKULU

Lando 16:9) KuHubo 32:8 uJehova uthembisa abanga-ne bakhe esithi: “Ngizakutshengisa ngikufundise indlelaokufanele uhambe ngayo; ngizakweluleka ngikulinde.”

5 Kulesitha esifuna ukuthi singabi ngabangane baka-Nkulunkulu. Kodwa uJehova uthembisa ukuthi uzasivi-kela. (Bala iHubo 55:22.) Simkhonza ngenhliziyo yonkengoba singabangane bakhe. Sizaqhubeka simkhonzauJehova lanxa singaze sibe phakathi kobunzima. Kasesa-bi lutho njengomlobi wehubo owakhuluma ngoJehovawathi: “Njengoba ekwesokunene sami, angiyikuzanya-zanyiswa.” (IHubo 16:8; 63:8) Kuyini okwenziwa nguSa-thane ukuze singabi ngabangane bakaNkulunkulu?

USATHANE USOLA ABANTU6 ESahlukweni 11 sifunde ukuthi uSathane waphiki-

sa uJehova njalo wamgcona esithi ungumqambimangafuthi mubi ngoba kanikanga u-Adamu lo-Eva inkulule-ko yokuzitshayela imithetho. Ibhuku likaJobe lisifundisaukuthi uSathane usola labantu abafuna ukuba ngaba-ngane bakaNkulunkulu. USathane uthi abantu bakho-nza uNkulunkulu ngenxa yalokho abakhangelele uku-thi abanike khona. Uze athi angenelisa ukwenza lobangubani ahlamukele uNkulunkulu. Ake sibone ukuthisingafundani kulokho okwenzakala kuJobe lokuthi uJe-hova wamvikela njani.

7 UJobe wayeyindoda elungileyo eyaphila eminyakeniengaba ngu-3 600 eyadlulayo. Ngesikhathi uJobe aphi-la ngaso, uJehova wathi akulamuntu owayenjengoJobe.UJobe wayemhlonipha uNkulunkulu futhi exwaya oku-bi. (UJobe 1:8) Wayengumngane kaJehova sibili.

6. USathane uthini ngabantu?7, 8. (a) UJobe wayengumuntu onjani? (b) USathane wathini ngo-Jobe?

OKUMELE UKWENZE UKUZE UBE NGUMNGANE KANKULUNKULU 125

8 USathane wathi uJobe wayekhonza uNkulunkulungoba efuna inotho. USathane wathi kuJehova: “Kawu-mbiyelanga ngothango yini yena lendlu yakhe, kanyelakho konke alakho? Uwubusisile umsebenzi wezandlazakhe kuze kuthi imihlambi yakhe yezimvu leyezinko-mo igcwale ilizwe lonke. Kodwa akuwelule isandla sakhouchithe konke alakho, uzabona uzakuthuka ekukhange-le.”—UJobe 1:10, 11.

9 USathane wagcona uJobe esithi ukhonza uJehovangoba kulokuthile akufuna kuye. Waphinda wathi yenawayengenza ukuthi uJobe ayekele ukukhonza uJehova.UJehova kazange avumelane loSathane. Lanxa kunjalowanika uSathane imvumo yokuthi alinge uJobe.

USATHANE UHLASELA UJOBE10 USathane waqala wabulala izifuyo zikaJobe wase-

bangela ukuthi ezinye zintshontshwe. USathane wabu-lala inengi lezisebenzi zikaJobe. UJobe wasala enguyenje. Ekucineni wabulala abantwana bakaJobe abalitshu-mi ngesiphepho. Lanxa kunjalo uJobe waqhubeka ekho-nza uJehova. “Phakathi kwakho konke lokhu uJobe kaza-nge enze isono ngokubeka umlandu uNkulunkulu athiwonile.”—UJobe 1:12-19, 22.

11 USathane kazange adele. Watshela uNkulunkuluwathi: “Yelula isandla sakho umtshaye inyama lama-thambo akhe, uzabona uzakuthuka ekukhangele.” Yi-kho uSathane wenza uJobe waba lomkhuhlane obuhlu-ngu kakhulu. (UJobe 2:5, 7) UJobe waqhubeka ekho-nza uNkulunkulu. Wathi: “Ngizaze ngiyokufa ngingabu-landulanga ubuqotho bami.”—UJobe 27:5.

9. UJehova wapha uSathane imvumo yokwenzani?10. USathane wamhlasela njani uJobe, kodwa uJobe wenzani?11. (a) USathane waphinda wamhlasela njani uJobe? (b) UJobewenzani?

126 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

12 UJobe wayengazi ukuthi uhlaselwa nguSathane.Wayecabanga ukuthi uJehova nguye obangela izinhlu-pho ayelazo. (UJobe 6:4; 16:11-14) Lanxa kunjalo uJo-be wahlala ethembekile kuJehova. Lokhu kwenza kwaca-ca ukuthi uJobe wayemthanda uNkulunkulu. Wayenga-mkhonzi ngoba efuna inotho. Konke uSathane ayeku-tshilo ngoJobe kwakungamanga.

13 Lanxa uJobe wayengakwazi okwakusenzakala ezu-lwini, wahlala ethembekile kuNkulunkulu futhi lokhokwaveza ukuthi uSathane mubi. Ngenxa yalokhu uJeho-va wambusisa uJobe.—UJobe 42:12-17.

INDLELA USATHANE AKUSOLA NGAYO14 Sithola izifundo eziqakathekileyo kulokho okwe-

nzakala kuJobe. Lalamuhla uSathane ulokhu esola aba-ntu esithi bakhonza uJehova ngoba kulokuthile abaku-funa kuye. KuJobe 2:4 uSathane wathi: “Umuntu anga-nikela loba yini alayo ukusiza impilo yakhe.” Lokhu ku-tshengisa ukuthi uSathane wayengasoli uJobe kuphe-la kodwa wayesola bonke abantu. USathane wayelokhueseyisa uJehova futhi esola labo abamkhonzayo lange-mva kweminyaka eminengi uJobe efile. Ngokwesibone-lo kuZaga 27:11 iBhayibhili lithi: “Hlakanipha, ndoda-na, ulethe intokozo enhliziyweni yami; lapho ngizakwa-zi ukumphendula ongeyisayo.”

15 Ulethuba lokukhetha ukulalela uJehova njalo ubengumngane wakhe, futhi nxa usenza lokhu uyabe utshe-ngisa ukuthi uSathane ulamanga. Nxa kumele wenzeuntshintsho olukhulu empilweni yakho ukuze ube ngu-mngane kaNkulunkulu ungathikazi ukulwenza ngoba

12. UJobe wakuveza njani ukuthi uSathane ulamanga?13. Ukuthembeka kukaJobe kwavezani?14, 15. USathane usola abantu esithini?

OKUMELE UKWENZE UKUZE UBE NGUMNGANE KANKULUNKULU 127

UJehova wanika uJobe umvuzongoba wahlala ethembekile kuye

lokhu kuqakathekile kakhulu. USathane uthi nxa unga-ba lezinhlupho awusoze uhlale uqotho kuNkulunkulu.Ufuna ukusiyenga sicine sephule ubuqotho bethu ku-Nkulunkulu. Ukwenza njani lokhu?

16 USathane usebenzisa izindlela ezitshiyeneyo uku-thi asenze singabi ngabangane bakaJehova. Uhlase-la “njengesilwane esibhongayo sidinga esingamudla.”(1 UPhetro 5:8) Yikho ungamangali nxa abangane ba-kho, izihlobo loba abanye abantu bekuphikisa besi-thi uyekele ukufunda iBhayibhili.� (UJohane 15:19, 20)USathane uphinda azenze ‘ingilosi yokukhanya.’ Lokhuuyabe ekwenzela ukuthi asiyenge ukuze sicine singasa-mlaleli uJehova. (2 KwabaseKhorinte 11:14) Enye indle-la uSathane ayisebenzisayo ukuze asiphambule ekukho-nzeni yikusenza sibone angani kasikufanelanga ukukho-nza uNkulunkulu.—IZaga 24:10.

LALELA IMILAYO KAJEHOVA17 Nxa silalela uJehova siyabe sitshengisa ukuthi lo-

kho uSathane asisola ngakho kungamanga. Manje kuyi-ni okungasinceda ukuthi simlalele uJehova? IBhayibhililithi: “Thanda uJehova uNkulunkulu wakho ngenhliziyoyakho yonke langomoya wakho wonke kanye langama-ndla akho wonke.” (UDutheronomi 6:5) Silalela uJehova

� Lokhu akutsho ukuthi abantu abangafuni ukuthi ufunde iBha-yibhili bangenwe nguSathane. USathane ‘ungunkulunkulu wa-lesisikhathi’ futhi “umhlaba wonke” usemandleni akhe. Yikhoakumelanga simangale nxa kulabantu abazama ukusivimba uku-khonza uJehova.—2 KwabaseKhorinte 4:4; 1 UJohane 5:19.

16. (a) USathane usebenzisa ziphi izindlela ukuze asenze singabingabangane bakaJehova? (b) Ubona angani uSathane angasebenzi-sani kuwe ukuze akwenze ungamkhonzi uJehova?17. Kungani simlalela uJehova?

OKUMELE UKWENZE UKUZE UBE NGUMNGANE KANKULUNKULU 129

ngoba siyamthanda. Nxa simthanda kakhulu uJehova si-zazimisela ukwenza loba yini asicela yona. UmphostoliuJohane wabhala wathi: “Ukuthanda uNkulunkulu yilo-khu: ukulalela imilayo yakhe. Njalo imilayo yakhe kayi-nzima.”—1 UJohane 5:3.

18 Yiziphi ezinye izinto uJehova athi akumelanga si-zenze? Ezinye zakhona zibhalwe ebhokisini elithi “Zo-nda Lokho UJehova Akuzondayo.” Nxa ukhangela ibho-kisi lelo ungacabanga ukuthi ezinye izinto ezikulo azi-zimbi kangako. Kodwa nxa ungabala amavesi afakiwe-yo njalo ucabangisise ngakutshoyo uzabona ukuthi ku-siza ngani ukulalela lokho uJehova akutshoyo. Kunge-nzakala ukuthi uzananzelela lapho okumele wenze kho-na untshintsho. Uzathola ukuthula lentokozo futhi ube

18, 19. (a) Yiziphi ezinye izinto uJehova athi azilunganga? (b) Sazinjani ukuthi uJehova kasiceli ukuthi senze izinto esingenelisi ukuze-nza?

ZONDA LOKHO UJEHOVA AKUZONDAYOˇ Ukubulala

U-Eksodusi 20:13; 21:22, 23

ˇ Ukuziphatha kubikwezemacansiniULevi 20:10, 13, 15, 16; Kwa-baseRoma 1:24, 26, 27, 32; 1KwabaseKhorinte 6:9, 10

ˇ UkusebenzelanalamadimoniUDutheronomi 18:9-13; 1KwabaseKhorinte 10:21, 22;KwabaseGalathiya 5:20, 21

ˇ Ukukhonza izithombe1 KwabaseKhorinte 10:14

ˇ Ukudakwa1 KwabaseKhorinte 5:11

ˇ UkuntshontshaULevi 6:2, 4; Kwabase-Efesu4:28

ˇ Ukuqamba amangaIZaga 6:16, 19; KwabaseKho-lose 3:9; ISambulo 22:15

ˇ Ubuhwaba1 KwabaseKhorinte 5:11

130 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

ngumngane kaNkulunkulu nxa ungenza lolo ntshintshokungelani lokuthi lunzima kangakanani. (U-Isaya 48:17,18) Kuyini okwenza singathandabuzi ukuthi loba nguba-ni angenelisa ukuntshintsha?

19 UJehova ungumngane wethu yikho ngeke asiceleukuthi senze into akwazi mhlophe ukuthi izasehlula.(UDutheronomi 30:11-14) Usazi ngcono kakhulu ukwe-dlula indlela thina esizazi ngayo. Uyakwazi lokho ese-nelisa ukukwenza lalokho esingeke sikwenelise. (IHu-bo 103:14) Umphostoli uPhawuli wabhala athi: “Akulazi-lingo ezilehlelayo ngaphandle kokwejwayelekileyo eba-ntwini. Njalo uNkulunkulu uthembekile; akayikuvu-mela ukuba lilingwe ngokwedlula lokho elingakumela.Kodwa lapho lilingwa, uzalinika indlela yokuphunyu-ka ukuze limelane lakho.” (1 KwabaseKhorinte 10:13)Lokhu kwenza singathandabuzi ukuthi uJehova uzahla-la esincedisa. Uzakunika ‘amandla amakhulukazi’ ukuze

ˇ UdlakelaIHubo 11:5; IZaga 22:24, 25;UMalaki 2:16; KwabaseGala-thiya 5:20, 21

ˇ Ukukhuluma inhlambalokunyeyaULevi 19:16; Kwabase-Efesu5:4; KwabaseKholose 3:8

ˇ Ukusebenzisa kubi igaziUGenesisi 9:4; ImiSebenzi15:20, 28, 29

ˇ Ukungafuni ukondlaimuli1 KuThimothi 5:8

ˇ Ukungenakwezombusazwelokuya empiniU-Isaya 2:4; UJohane 6:15;17:16

ˇ UkubhemalokusebenzisaizidakamizwaUMakho 15:23; 2 Kwabase-Khorinte 7:1

OKUMELE UKWENZE UKUZE UBE NGUMNGANE KANKULUNKULU 131

ubekezelele izimo ezinzima. (2 KwabaseKhorinte 4:7)Ngesikhathi umphostoli uPhawuli esethole usizo olu-vela kuJehova wathi: “Ngingazenza zonke izinto ngayeonginika amandla.”—KwabaseFiliphi 4:13.

THANDA LOKHO UJEHOVA AKUTHANDAYO20 Nxa sifuna ukuba ngabangane bakaJehova kume-

le siyekele ukwenza izinto angazifuniyo. (KwabaseRoma12:9) Okunye okumele sikwenze yikuthanda izinto azi-thandayo. IHubo 15:1-5. (Bala.) liyasitshela ukuthi nga-bantu abanjani abangaba ngabangane bakaNkulunkulu.Abangane bakaJehova ‘balothando, bayathokoza, balo-kuthula, bayabekezela, balomusa, balokulunga, bathe-mbekile, bamnene futhi bayazithiba.’—KwabaseGalathi-ya 5:22, 23.

21 Ungenzani ukuze ube lobuntu obufanana lobuka-Jehova? Kumele ufunde iBhayibhili nsukuzonke uku-ze wazi lokho uJehova akuthandayo. (U-Isaya 30:20, 21)Lokhu kuzakwenza umthande kakhulu uJehova futhiumlalele.

22 Untshintsho okumele ulwenze empilweni yakholungafaniswa lokukhipha izigqoko ezindala ubusugqokaezintsha. IBhayibhili lithi kumele ‘sihlubule uqobo lwe-thu oludala’ sembathe ‘uqobo olutsha.’ (KwabaseKholo-se 3:9, 10) UJehova uzasinika ‘umvuzo omkhulu’ nxa si-ngakwenza lokhu kungelani lokuthi kunzima kangaka-nani. (IHubo 19:11) Yikho khetha ukulalela uJehova nja-lo utshengise ukuthi ukusola kukaSathane kungamanga.Ungakhonzi uJehova ngenxa yokuthi uzathola umvuzophambili kodwa mkhonze ngoba umthanda. Ungenzanjalo uzakuba ngumngane wakhe.

20. Kumele ube lobuntu obunjani futhi ngenxa yani?21. Kumele wenzeni ukuze ube lobuntu obufanana lobukaJehova?22. Uzafezani ungalalela uJehova?

132 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

ABANGANE BAKAJEHOVABAYAMLALELA

UJOBE WAYENGUMNGANEKANKULUNKULU FUTHIWAHLALA ETHEMBEKILE

“Ngilalelani, njalo ngizakuba nguNkulunkulu wenu linalibe ngabantu bami.”—UJeremiya 7:23��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungenzakala yini ukuthi ube ngumngane kaNkulunkulu?UGenesisi 22:18; UJakhobe2:23U-Abhrahamawabangumngane kaNkulunkulungoba wayemlalela futhielokholo kuye.2 ImiLando 16:9UJehova uyabasiza laboabamlalelayo.

IHubo 25:14; 32:8UJehova uyabafundisaabangane bakhe.IHubo 55:22UJehova uyabasekela abanganebakhe.

“Phakathi kwakho konke lokhu uJobe kazange enzeisono ngokubeka umlandu uNkulunkulu athi wonile.”—UJobe 1:22��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

USathane wamhlasela njani uJobe, kodwa uJobe wenzani?UJobe 1:10, 11USathane wagcona uJobe esithikamthandi uJehova kodwaumkhonza ngoba kulokuthileakufuna kuye.UJobe 1:12-19; 2:7UJehova wamvumela uSathaneukuthi athathele uJobe konkeayelakho futhi uSathane wazewatshaya uJobe ngomkhuhlaneobuhlungu kakhulu.

UJobe 27:5UJobe wayengazi ukuthiuhlaselwa nguSathane lokuthiyindaba ehlupheka kangaka.

USATHANE UZAMAUKUKUPHAMBULAEKUKHONZENI UJEHOVA

SILALELA UJEHOVA NGOBASIYAMTHANDA

“Umuntu anganikela loba yini alayo ukusiza impiloyakhe.”—UJobe 2:4��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

USathane usebenzisa ziphi izindlela ukuze asenze singabingabangane bakaJehova?

2 KwabaseKhorinte 11:14USathane uzama ukusiyengaukuze singalaleli uJehova.IZaga 24:10Uzama ukusenza sibone anganiasikufanelanga ukukhonzauJehova.

1 UPhetro 5:8USathane uyasihlukuluza.IZaga 27:11Khetha ukulalela uJehovafuthi ube ngumngane wakhe.Ungenza njalo uzatshengisaukuthi ukusola kukaSathanekungamanga.

“Ukuthanda uNkulunkulu yilokhu: ukulalela imilayoyakhe. Njalo imilayo yakhe kayinzima.”—1 UJohane 5:3��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kumele wenzeni ukuze ube ngumngane kaJehova?UDutheronomi 6:5Ukuthanda uNkulunkulu yikhookuzakwenza umlalele.

U-Isaya 48:17, 18Ukulalela uJehova kuncedawena.

UDutheronomi 30:11-14UJehova ngeke akucele ukuthiwenze into akwaziyo ukuthiawusoze uyenelise.

KwabaseFiliphi 4:13UJehova uzakunika amandlaowadingayo ukuze wenzeokulungileyo.

134

UJEHOVA “unguNkulunkulu ophilayo.” (UJeremiya 10:10) UnguMdali wethu. IBhayibhili lithi: “Wadala izintozonke, njalo zadalwa ngentando yakho njalo zilabo ubu-khona bazo.” (ISambulo 4:11) Ukuphila yisipho esisini-kwe nguNkulunkulu.—Bala iHubo 36:9.

2 UJehova usinika izinto esizidingayo ukuze siqhube-ke siphila. Okunye asinika khona yikudla lamanzi. (Imi-Sebenzi 17:28) Kodwa akufuna kakhulu yikuthi siku-kholise ukuphila. (ImiSebenzi 14:15-17) Kumele silaleleimithetho kaNkulunkulu ukuze sikukholise ukuphila.—U-Isaya 48:17, 18.

UNKULUNKULU UYAYIQAKATHEKISA IMPILO3 IBhayibhili lisifundisa ukuthi ukuphila kuligugu

kuJehova. Ngokwesibonelo, uKhayini wazondela umna-wakhe u-Abela futhi uJehova wamkhuza wamtshelaukuthi abambe ulaka lwakhe. Kodwa uKhayini waqi-nisa ikhanda “wamhlasela umfowabo u-Abela wambu-lala.” (UGenesisi 4:3-8) UJehova wamqalekisa uKhayiningesenzo sakhe leso. (UGenesisi 4:9-11) Inzondo izalaudlakela njengoba nje isikhuni sizala umlotha. Umuntuolodlakela loba ololunya ngeke akuthole ukuphila oku-ngapheliyo. (Bala u-1 Johane 3:15.) Nxa sifuna ukutho-kozisa uJehova kumele sithande abanye.—1 UJohane 3:11, 12.

1. Ngubani owasinika ukuphila?2. Kumele senzeni ukuze sikukholise ukuphila?3. UJehova wenzani lapho uKhayini esebulele u-Abela?

ISAHLUKO 13

UYAKUQAKATHEKISA YINIUKUPHILA?

UKUPHILA KUQAKATHEKILE

ˇ Asikhiphi isisu

ˇ Asibazondiabanye abantu

ˇ Asibhemi njaloasisebenzisiizidakamizwa

4 UJehova waphinda wakuveza ukuthi uyakuqakathe-kisa ukuphila ngesikhathi enika uMosi Imilayo Elitshu-mi. Omunye wemilayo leyo uthi: “Ungabulali.” (UDu-theronomi 5:17) Umuntu owayebulala omunye ngabo-mo laye wayebulawa.

5 Kuyamthokozisa yini uNkulunkulu ukukhipha isi-su? Umntwana ongakazalwa uligugu kuJehova. UJehovawanika ama-Israyeli umthetho owawusithi nxa umuntuangalimaza owesifazana ozithweleyo, usane beselusifa,umuntu lowo kwakumele abulawe. Wathi: “Nxa ama-doda esilwa futhi abeselimaza owesifazana ozithweleyoacine esebeletha isikhathi singakafiki kodwa usane lu-ngalimali, owenze lokho kumele ahlawule okuzabizwayindoda yowesifazana lowo. . . Kodwa nxa usane lunga-fa, kumele impilo ihlawulwe ngempilo.” (Eksodusi 21:22, 23, NW; IHubo 127:3.) Lokhu kusifundisa ukuthiukukhipha isisu akuqondanga.—Khangela amabala ase-kucineni 27.

6 Singamtshengisa njani uJehova ukuthi siyakuqaka-thekisa ukuphila? Singamtshengisa ngokungenzi lobayini engafaka ukuphila kwethu kumbe okwabanyeengozini. Yikho asibhemi futhi asisebenzisi izidakami-zwa ngoba lokhu kungasilimaza futhi kucine kusibu-lele.

7 UNkulunkulu nguye owasinika ukuphila yikho ku-mele siyiphathe kuhle imizimba yethu. Nxa singaye-kela, sizaba ngabangcolileyo phambi kukaNkulunkulu.

4. Omunye wemilayo uNkulunkulu ayinika ama-Israyeli usifundisa-ni ngesipho sokuphila?5. Kuyini okutshengisa ukuthi uNkulunkulu akumthokozisi ukukhi-pha isisu?6, 7. Singamtshengisa njani uJehova ukuthi siyakuqakathekisa uku-phila?

UYAKUQAKATHEKISA YINI UKUPHILA? 137

(KwabaseRoma 6:19; 12:1; 2 KwabaseKhorinte 7:1) Nge-ke simkhonze ngendlela emthokozisayo uJehova nxa si-ngakuqakathekisi ukuphila. Lanxa kunzima ukuyekelaimikhuba emibi, uJehova uzasincedisa nxa sizama uku-yitshiya.

8 Sesifundile ukuthi ukuphila kuyisipho esiligugu.UJehova ukhangelele ukuthi sizame ngazo zonke izi-ndlela ukuthi singafaki ukuphila kwethu lokwabanyeengozini. Yikho kumele sinanzelele nxa sitshayela imo-ta, sihamba ngomdududu, ngebhayisikili loba ngoku-nye nje. Kasenzi imidlalo eyingozi kumbe elodlakela.(IHubo 11:5) Kumele sizame lokuthi kungabi lezintoeziyingozi ezindlini zethu. UJehova walaya ama-Israyeliwathi: “Nxa usakha indlu entsha, uzakwakha umdu-li oluthango ophahleni lwayo ukuze kungabi lomuntuowayo ephahleni lwendlu yakho ube lecala lokuchithaigazi.”—UDutheronomi 22:8.

9 UJehova ulendaba lokuthi siziphatha njani izinya-mazana. Uyasivumela ukuthi sihlabe izinyamazana nxasifuna ukudla, izigqoko kumbe nxa ziyingozi kithi.(UGenesisi 3:21; 9:3; U-Eksodusi 21:28) Akumelanga si-zilibazise ngokubulala izinyamazana kumbe ukuzipha-tha ngolunya.—IZaga 12:10.

UKUPHILA KUNGCWELE10 Igazi lingcwele kuJehova ngoba limela ukuphila.

Kwathi uKhayini esebulele u-Abela, uJehova wamtshelawathi: “Igazi lomfowenu liyakhala kimi lisuka emhlaba-thini.” (UGenesisi 4:10) Igazi lika-Abela lalimela impilo

8. Kuyini okumele sikwenze ukuze singafaki ukuphila kwethu lokwa-banye engozini?9. Kumele siziphathe njani izinyamazana?10. Sikwazi njani ukuthi igazi limela ukuphila?

138 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

yakhe yikho uJehova wamqalekisa uKhayini ngokuthiwayebulele u-Abela. Ngemva kukaZamcolo, uJehova wa-phinda watshengisa ukuthi igazi limela ukuphila. Wa-pha uNowa lemuli yakhe imvumo yokudla izinyamaza-na. Wathi: “Yonke into ephilayo lenyakazayo izakuba yi-kudla kuwe. Njengalokhu ngalipha izihlahla eziluhlaza,manje sengilipha yonke into.” Kodwa kulokunye uJeho-va abalaya athi bangakudli, wathi: “Lingadli inyama ile-gazi lokuphila kwayo phakathi.”—UGenesisi 1:29; 9:3, 4.

11 Kwathi sekudlule iminyaka engu-800 uJehovaetshele uNowa ukuthi bangadli igazi, waphinda wala-ya abantu bakhe wathi: “Loba nguwuphi owako-Israyeliloba owezizwe ohlala phakathi kwenu ozingela loba yi-phi inyamazana loba edliwayo kavuzise igazi aligqibe-le ngenhlabathi.” Waphinda wathi: “Lingabokudla igazilaloba yisiphi isidalwa.” (ULevi 17:13, 14) Langesikhathileso uJehova wayefuna abantu balihloniphe igazi. Babe-ngadla inyama kodwa igazi kwakungamelanga balidle.Kwakumele ukuthi bangahlaba inyamazana bayophisebengakayidli.

12 Ngemva kweminyaka eminengi uJesu efile, aba-phostoli labadala bebandla lobuKhristu eJerusalema be-nza umhlangano. Emhlanganweni lo bakhuluma ngo-kuthi yiphi imithetho eyayiphiwe abako-Israyeli eyayi-lokhu isasebenza kumaKhristu. (Bala imiSebenzi 15:28,29; 21:25.) UJehova wabanceda bazwisisa ukuthi iga-zi lalilokhu liqakathekile kuye lokuthi kwakumele bali-hloniphe. AmaKhristu akuqala kwakungamelanga adleloba anathe igazi kumbe adle inyama elegazi. Nxa

11. Yiwuphi umlayo uNkulunkulu awunika abako-Israyeli mayelanalegazi?12. AmaKhristu kumele alidle yini igazi?

UYAKUQAKATHEKISA YINI UKUPHILA? 139

ayengenza lokhu ayezabe efanana labantu abakhonzaizithombe loba abaziphatha kubi kwezemacansini. Yi-kho kusukela lapho amaKhristu eqiniso ayala ukudlaloba ukunatha igazi. Lamuhla-ke? UJehova ulokhu efu-na ukuthi silihloniphe igazi.

13 Kuqondile yini ukuthi umKhristu afakwe igazi? Ha-tshi. UJehova wasilaya ukuthi singadli igazi. Nxa udoko-tela angakutshela ukuthi unganathi utshwala, ungabu-faka emzimbeni wakho ngejekiseni yini? Ngeke ukwe-nze lokho ngoba kuyabe kufanana lokubunatha. Yikhoumlayo wokuthi singadli igazi ugoqela lokuthi singafa-kwa igazi.—Khangela amabala asekucineni 28.

14 Kumele wenzeni nxa udokotela angakutshela uku-thi ungala ukufakwa igazi uzakufa? Wonke umuntu ku-mele azikhethele ukuthi uzawulalela yini umthetho ka-Nkulunkulu omayelana legazi. AmaKhristu ayakuhlo-nipha ukuphila yikho edinga ezinye izindlela zokwela-tshwa ukuze aqhubeke ephila. Kodwa kawavumi ukufa-kwa igazi.

15 Siyazama ngazo zonke izindlela ukuthi sibe lempi-lakahle. Lanxa kunjalo kasivumi ukufakwa igazi ngobasiyakwazi ukuthi limela impilo. Okuqakathekileyo yiku-lalela uJehova yikho asisoze sephule umthetho wakhesisenzela ukuthi singafi. UJesu wathi: “Lowo ofuna uku-sindisa ukuphila kwakhe kuzamlahlekela, kodwa ola-hlekelwa yikuphila kwakhe ngenxa yami uzakuzuza.”(UMathewu 16:25) Sifuna ukulalela uJehova ngoba siya-mthanda. Uyakwazi okungasinceda futhi lathi ukuphilasiyakuqakathekisa njengaye.—KumaHebheru 11:6.

13. Kungani amaKhristu engavumi ukufakwa igazi?14, 15. Kungani kuqakathekile ukuthi umKhristu alalele uJehova?

140 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

16 Abantu bakaNkulunkulu abathembekileyo bazimi-sele ukulalela umthetho wakhe omayelana legazi. Yi-kho kabavumi ukufakwa igazi futhi kabalidli.� Ko-dwa bayavuma ukuthi kusetshenziswe ezinye izindlelazokwelapha ukuze baqhubeke bephila. Kabathandabu-zi ukuthi uMdali wokuphila uyakwazi okubalungeleyo.Wena-ke?

UJEHOVA WAYEFUNALISETSHENZISWE NJANI IGAZI?

17 EMthethweni uNkulunkulu awupha uMosi, wa-tshela ama-Israyeli wathi: “Ngoba impilo yesidalwa ise-gazini, njalo ngiliphile ukuthi lenze ukubuyisana [ku-mbe, licele ukuthethelelwa] kwenu e-alithareni; kuli-gazi elenze ukubuyisana empilweni yomuntu.” (ULe-vi 17:11) Kwakusithi ama-Israyeli angona, anikele nge-nyamazana abesecela umphristi ukuthi athele igazi layoe-alithareni ukuze uJehova awathethelele. UJehova wa-yefuna ukuthi ama-Israyeli asebenzise igazi ngalindlelakuphela.

18 UJesu weza emhlabeni ukuzonikela ngokuphilakwakhe ukuze sithethelelwe izono yikho akudingakaliukuthi sinikele ngezinyamazana. (UMathewu 20:28; Ku-maHebheru 10:1) Ukuphila kukaJesu kwakuqakathekekakhulu okokuthi kwenza uJehova wanika abantu ithu-ba lokuthi bathole ukuphila okungapheliyo.—UJohane3:16; KumaHebheru 9:11, 12; 1 UPhetro 1:18, 19.

� Ukuze uthole okunengi mayelana lendaba le, bona amakhasi77-79 ebhuku elithi “Zigcineni Lisethandweni LukaNkulunkulu,”elidindwa ngoFakazi bakaJehova.

16. Kungani abantu bakaNkulunkulu bemlalela?17. UJehova wayefuna ama-Israyeli alisebenzise njani igazi?18. Umhlatshelo kaJesu usinceda njani?

UYAKUQAKATHEKISA YINI UKUPHILA? 141

19 Siyambonga uJehova ngokusinika isipho sokuphi-la. Sifuna ukutshela abantu ukuthi nxa bangakho-lwa kuJesu bazathola ukuphila okungapheliyo. Siyaba-thanda abantu futhi sizakwenza konke okusemandleniethu ukuze sibafundise ukuthi bangakuthola njani uku-phila. (UHezekheli 3:17-21) Nxa singenza njalo sizaku-ba njengomphostoli uPhawuli owathi: “Angilacala lega-zi labantu bonke. Phela kangithikazanga ukutshumaye-la kini yonke intando kaNkulunkulu.” (ImiSebenzi 20:26, 27) Sitshengisa ukuthi siyakuqakathekisa ukuphilakanye legazi ngokutshela abanye ngoJehova langokuthiukuphila kuqakatheke kangakanani kuye.

19. Kumele senzeni ukuze ‘singabi lecala legazi labantu bonke’?

Singatshengisa njani ukuthi siyakuhloniphaukuphila kanye legazi?

142 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

UYAKUQAKATHEKISA YINIUKUPHILA?

IGAZI KANYE LOKUPHILA

“Kuwe kulomthombo wokuphia.”—IHubo 36:9��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Sitshengisa njani ukuthi siyakuqakathekisa ukuphila?ImiSebenzi 17:28;ISambulo 4:11Impilo iyisipho esisinikwenguJehova futhisikuqakathekisa.U-Eksodusi 21:22, 23;UDutheronomi 5:17Ukubulala lokukhipha isisuakuqondanga.

1 Johane 3:11, 12, 15Akuqondanga ukuzondaomunye umuntu.2 KwabaseKhorinte 7:1Akumelanga wenze imikhubaemibi efanana lokubhemalokusebenzisa izidakamizwa.IHubo 11:5Akumelanga senze imidlaloeyingozi kumbe elodlakela.

“Ngoba impilo yesidalwa isegazini laso.”—ULevi 17:14��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UNkulunkulu uthini ngempilo kanye legazi?UGenesisi 4:10;UDutheronomi 12:23Igazi limela ukuphila.UGenesisi 9:3, 4Singadla inyama kodwa hatshiigazi.

ImiSebenzi 15:28, 29; 21:25Umlayo kaNkulunkuluwokuthi singadli igaziugoqela legazielisetshenziswa nxasiselatshwa.

KumaHebheru 11:6Ubuhlobo bethu loJehovayibo obuqakatheke kakhulu.

UJEHOVA WAYEFUNALISETSHENZISWE NJANIIGAZI?

‘Igazi likaJesu liyasihlumbulula ezonweni zonke.’—U-1 Johane1:7��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Umhlatshelo kaJesu usinceda njani?

ULevi 17:11Kwakusithiama-Israyeli angona, anikelengenyamazana abesecelaumphristi ukuthi athele igazilayo e-alithareni ukuzeuJehova awathethelele.

UMathewu 20:28;UHebheru 9:11-14UJesu weza emhlabeniukuzonikela ngokuphilakwakhe ukuze sithethelelweizono yikho akuselasidingosokuthi sinikelengezinyamazana.

UJohane 3:16Ukuphila kukaJesukwakuqakatheke kakhuluokokuthi kwenza uJehovawanika abantu ithuba lokuthibathole ukuphilaokungapheliyo.

144

UJEHOVA nguye owatshadisa abantu bokuqala. IBhayi-bhili lisitshela ukuthi wadala owesifazana “wasemlethaendodeni.” U-Adamu wathaba okwamagama waze wa-thi: “Lo manje uselithambo lamathambo ami lenyamayenyama yami.” (UGenesisi 2:22, 23) Lokhu kutshengi-sa ukuthi uJehova ufuna abantu abatshadileyo batho-koze.

2 Kodwa kuyadanisa ukuthi imuli ezinengi azithoko-zi. Lanxa kunjalo, iBhayibhili lilamacebo anganceda izi-muli ukuthi zithokoze.—ULukha 11:28.

KUYINI UNKULUNKULU AKHANGELELEUKUTHI AMADODA AKWENZE?

3 IBhayibhili lithi indoda kumele iphathe umka-yo njengeqanda njalo imthande. (Bala u-Efesu 5:25,28, 29.) Kumele imvikele njalo imnakekele hatshi uku-thi imhlukuluze.

4 Kodwa indoda kumele yenzeni nxa umkayo ese-nza amaphutha? IBhayibhili litshela amadoda ukuthi:“Qhubekani lithanda omkenu njalo lingabi lesihlu-ku kubo.” (KwabaseKholose 3:19, NW) Madoda kume-le likhumbule ukuthi akulamuntu ongaphambanisi-yo. Yikho nxa lifuna uJehova alithethelele, lani kumele

1, 2. Kuyini okutshengisa ukuthi uJehova ufuna izimuli zithokoze?3, 4. (a) Indoda kumele imphathe njani umkayo? (b) Kungani ku-qakathekile ukuthi indoda lomkayo bathethelelane?

ISAHLUKO 14

KUYINI OKUNGENZA IMULIYAKHO ITHOKOZE?

lithethelele omkenu. (UMathewu 6:12, 14, 15) Indodalomkayo kumele bathethelelane ukuze bathokoze.

5 UJehova kafuni ukuthi indoda yeyise umkayo. Indo-da kumele inakekele umkayo njalo imuphe lokho aku-dingayo. Le ayisiyo ndaba encane ngoba uJehova kayila-leli imithandazo yendoda engamphathi kuhle umkayo.(1 UPhetro 3:7) UJehova kalabandlulo kodwa uphathaamadoda labafazi ngendlela efananayo.

6 UJesu wathi nxa abantu bangatshada “abaseba-bili, kodwa sebemunye.” (UMathewu 19:6) Lokhu ku-tsho ukuthi indoda kumele ithembeke kumkayo, lo-mkayo athembeke kuyo. (IZaga 5:15-21; KumaHebheru13:4) Indoda lomkayo akumelanga bancitshane kwe-zemacansini. (1 KwabaseKhorinte 7:3-5) Indoda kume-le ikhumbule ukuthi “kakho owake wazonda umzimbawakhe, kodwa uwunika ukudla awulondoloze.” Yi-kho kumele imthande umkayo njalo ibe lomusa kuye.—Kwabase-Efesu 5:29.

KUYINI UNKULUNKULU AKHANGELELEUKUTHI ABAFAZI BAKWENZE?

7 Imuli kumele ibe lenhloko ukuze izinto zihambekuhle. U-1 Khorinte 11:3 uthi: “Inhloko yamadoda wo-nke nguKhristu, lenhloko yowesifazane yindoda, le-nhloko kaKhristu nguNkulunkulu.”

8 Akulandoda engawenziyo amaphutha. Yikho imuliiyasizakala nxa umfazi ebambisana lomkakhe. (1 UPhe-tro 3:1-6) IBhayibhili lithi: “Lomfazi kumele ahloni-phe indoda.” (Kwabase-Efesu 5:33) Umfazi akume-

5. Kungani kumele indoda imphathe kuhle umkayo?6. Kutshoni ukuthi indoda lomkayo “sebemunye”?7. Kungani kumele imuli ibe lenhloko?8. Umfazi angatshengisa njani ukuthi uyamhlonipha umkakhe?

146 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

langa amlalele yini umkakhe nxa engakhonzi? Lokhoakuntshintshi lutho ngoba umfazi kumele amhloni-phe umkakhe. IBhayibhili liphinde lithi: “Ngokunjalo,bafazi zehliseleni kubomkenu ukuze kuthi uma abanyebabo bengalikholwa ilizwi, bahugeke ngokuziphathakwabomkabo kungekho kukhuluma, lapho bebonaukuhlanzeka lenhlonipho yokuphila kwenu.” (1 UPhe-tro 3:1, 2) Kulula ukuthi indoda engakhonziyo ihloni-phe futhi izwisise umkayo nxa esenza kuhle.

9 Umfazi kumele enzeni nxa engavumelani lomka-khe? Kumele atsho lokho akucabangayo ngendlela ele-nhlonipho. Ngokwesibonelo lokho okwakhulunywanguSara akuzange kumhambe kuhle u-Abhrahama yi-kho uJehova wathi kuye: “Lalela konke uSaraakutshela khona.” (UGenesisi 21:9-12) Nxa indo-da ingenza isinqumo esingephuli umthetho kaJeho-va, umfazi kumele abambisane layo. (ImiSebenzi 5:29;

9. (a) Kuyini okumele umfazi akwenze nxa engavumelani lomka-khe? (b) IBhayibhili libaxwayisa lisithini abafazi kuThithusi 2:4, 5?

Kuyini okuhle okwenziwa nguSara okumelekulingiselwe ngabafazi?

Kwabase-Efesu 5:24) Umfazi kumele ayinakekele imuliyakhe. (Bala uThithusi 2:4, 5.) Angenza njalo, umkakhelabantwabakhe bazamthanda njalo bamhloniphe.—IZa-ga 31:10, 28.

10 Kwezinye izikhathi abantu abatshadileyo bahle ba-gijimele ukwehlukana loba ukuchitha umtshado be-ngazange bayihlolisise indaba. IBhayibhili lithini nge-ndaba le? Lithi: “Umfazi akumelanga ehlukane lendodayakhe” njalo “lendoda akumelanga imlahle umkayo.”(1 KwabaseKhorinte 7:10, 11) Zikhona izizathu ezi-zwakalayo ezingenza abatshadileyo behlukane kodwale asondaba yokudlala ngayo.� IBhayibhili lithini ngo-kuchitha umtshado? Lithi abantu abatshadileyo ba-ngachitha umtshado kuphela nxa omunye wabo efebi-le.—UMathewu 19:9.

KUYINI UNKULUNKULU AKHANGELELEUKUTHI ABAZALI BAKWENZE?

11 Bazali kufanele lizinike isikhathi sokuba labantwa-benu. Akulalutho abalufuna njengokuthi libathandenjalo libafundise ngoJehova.—UDutheronomi 6:4-9.

12 Emhlabeni lo omubi kangaka kulabantu abagangi-leyo abafuna ukuhlukuluza abantwabenu kwezemaca-nsini. Abanye abazali balenhloni zokuxoxa labantwa-babo ngezemacansini kodwa akumelanga kube njalo,kumele babafundise ukuthi bazivikele njani ebantwini

� Khangela ibhuku elithi “Zigcineni Lisethandweni LukaNkulu-nkulu” amakhasi 219-221, elidindwe ngoFakazi bakaJehova.

10. IBhayibhili lithini ngokwehlukana lokuchitha umtshado?11. Kuyini abantwana abakufuna ebazalini babo?12. Kuyini okumele kwenziwe ngabazali ukuze bavikele abantwa-babo?

148 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

labo. Bazali kungumlandu wenu ukuthi lifundise aba-ntwabenu ngendaba le.�—1 UPhetro 5:8.

13 Abazali balomlandu wokulaya abantwababo uku-ze babelenhlonipho. Kodwa bangakwenza njani lokhu?Bangakwenza ngokufundisa abantwababo ngendlelaelothando hatshi ukubajezisa ngendlela elolunya. (UJe-remiya 30:11) Yikho bazali kumele lixwaye ukujezisaabantwabenu nxa lizondile. Nxa lingabajezisa lizondile

� Ukuze uthole okunengi ngendaba le, khangela isahluko 32 se-bhuku elithi “Funda KuMfundisi Omkhulu,” elidindwe ngoFakazibakaJehova.

13. Abazali kumele babafundise njani abantwababo?

UJesu uyisibonelo esihle okumele silingiselwe yibo bonke emulini

KUYINI OKUNGENZA IMULI YAKHO ITHOKOZE? 149

amazwi enu ‘azabagwaza njengenkemba’ njalo abali-maze. (IZaga 12:18) Kumele libafundise ukuqakathekakokulalela.—Kwabase-Efesu 6:4; KumaHebheru 12:9-11;khangela amabala asekucineni 29.

KUYINI UNKULUNKULU AKHANGELELEUKUTHI ABANTWANA BAKWENZE?

14 UJesu wahlala emlalela uNkulunkulu lanxa kwezi-nye izikhathi kwakunzima ukwenza njalo. (ULukha 22:42; UJohane 8:28, 29) UJehova ukhangelele ukuthi aba-ntwana balalele abazali babo.—Kwabase-Efesu 6:1-3.

15 Kwezinye izikhathi kunzima ukuthi abantwana ba-lalele abazali babo. Kodwa kumele bahlale bekhumbulaukuthi ukwenza njalo kuyamthokozisa uJehova kanyelabazali.�—IZaga 1:8; 6:20; 23:22-25.

16 Bantwana, uSathane uyakwazi ukuthi kunzimaukwala nxa liyengwa ngontanga kumbe abangane, yi-kho uyabasebenzisa ukuze baliyengele ekwenzeni oku-bi. Ngokwesibonelo uDina indodakazi kaJakhobe wabalabangane abangamkhonziyo uJehova abacina bemye-ngela ekwenzeni okubi njalo lokhu kwabangela ukuthiimuli yangakibo ibe senkathazweni. (UGenesisi 34:1, 2)Nxa abangane bakho bengamthandi uJehova, banga-kuyenga ukuthi wenze izinto angazithandiyo futhi lo-kho kungamzwisa ubuhlungu. Abangakini labo bange-zwa ubuhlungu. (IZaga 17:21, 25) Yikho kuqakathekile

� Umntwana akumelanga alalele abazali bakhe nxa befuna enzelokho okungahambelani lomthetho kaNkulunkulu.—ImiSebenzi5:29.

14, 15. Kungani kumele abantwana balalele abazali babo?16. (a) USathane usebenzisani ukuze alinge abatsha ukuthi benzeokubi?(b) Kungani kuqakathekile ukuthi ukhethe abangane abatha-nda uJehova?

150 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

ukuthi ube labangane abathanda uJehova.—1 Kwabase-Khorinte 15:33.

KUYINI OKUNGENZA IMULIYAKHO ITHOKOZE?

17 Nxa imuli ilandela okutshiwo nguNkulunkuluiba lezinhlupho ezilutshwana. Yikho nxa uyindoda,thanda umkakho futhi umphathe kuhle. Nxa ungu-mfazi, hlonipha umkakho njalo uzehlise kuye uli-ngisele isibonelo somfazi okukhulunywa ngaye ku-Zaga 31:10-31. Bazali, fundisani abantwabenu ukuthibathande uNkulunkulu. (IZaga 22:6) Obaba kumele,‘baphathe kuhle imizi yabo.’ (1 KuThimothi 3:4, 5;5:8) Abantwana kumele balalele abazali babo. (Kwa-baseKholose 3:20) Yikho hlala ukhumbula ukuthikuqakathekile ukuthethelelana emulini ngoba lonkeliyawenza amaphutha. IBhayibhili likhuluma ngalo-kho okumele kwenziwe ngumuntu ngamunye emu-lini.

17. Umuntu ngamunye emulini kumele enzeni?

Kuyini okungancedaabasakhulayo ukuthi

bathembekekuNkulunkulu nxa

belingwa ukuthi benzeokubi?

KUYINI OKUNGENZA IMULI YAKHO ITHOKOZE? 151

UJEHOVA NGUYEOWAQALISA IMULI

ONGAKWENZA UKUZE UBEYINDODA KUMBE UMFAZIOMUHLE

“Ngenxa yalokhu ngiyaguqa phambi kukaYise, laphoyonke imuli yamakholwa asezulwini lasemhlabeniethola khona ibizo layo.”—Kwabase-Efesu 3:14, 15��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kuyini okungenza imuli yakho ithokoze?

UGenesisi 1:26-28UJehova nguye owaqalisaimuli.

Kwabase-Efesu 5:1, 2Okungenza imuli ithokozeyikulingisela uJehova loJesu.

“Omunye lomunye wenu laye kathande umkakhe . . .lomfazi kumele ahloniphe indoda yakhe.”—Kwabase-Efesu 5:33��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Indoda lomfazi kumele baphathane njani?

Kwabase-Efesu 5:22-29Indoda yiyo okumeleinakekele imuli yayo, futhikumele ithande umkayo.Umfazi kumele asekeleizinqumo ezenziwangumkakhe.KwabaseKholose 3:19;1 UPhetro 3:4Indoda lomfazi kumelebathandane njalo bazwelane.

1 UPhetro 3:1, 2, 7Kumele bahloniphane.1 KuThimothi 5:8;KuThithusi 2:4, 5Indoda kumele inakekele imuliyayo. Umfazi kumele agcineumuzi wakhe usesimeniesihle.

ONGAKWENZA UKUZE UBENGUMZALI OMUHLE

KUYINI UNKULUNKULUAKHANGELELE UKUTHIABANTWANA BAKWENZE?

“Lingabathukuthelisi abantwana benu, kodwabondleni ngokufundisa langokulaya kweNkosi.”—Kwabase-Efesu 6:4��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kuyini abazali okumele bakwenze?

UDutheronomi 6:4-9; IZaga22:6Kumele lizinike isikhathisokufundisa abantwabenungoJehova. Kumele liqalisebesesebancane futhilibafundise ngesineke ukuthibamthande uJehova.

1 UPhetro 5:8Fundisa abantwabakho ukuthibangazivikela njani ebantwiniabangabahlukuluzakwezemacansini.UJeremiya 30:11;KumaHebheru 12:9-11Kumele ubajeziseabantwabakho kodwaungaqali ukwenza lokhuuzondile kumbe ukubalolunya kibo.

“Bantwana lalelani abazali benu.”—Kwabase-Efesu 6:1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Bantwana, kungani kumele lilalele abazali benu?IZaga 23:22-25;KwabaseKholose 3:20Nxa lingenza njalo uJehovauzathokoza kanye labazalibenu.

1 KwabaseKhorinte 15:33Nxa ungadinga abanganeabakhonza uJehova kuzakubalula ukuthi wenze izintoezinhle.

153

AMASONTO amanengi athi afundisa iqiniso ngoNku-lunkulu kodwa lokho kungamanga. Lokhu kungenxayokuthi amasonto afundisa izinto ezitshiyeneyo ngo-Nkulunkulu langokuthi kumele simkhonze njani. Phosingayazi njani indlela eqondileyo yokukhonza uNku-lunkulu? UJehova nguye yedwa ongasitshela indlelaeqondileyo yokumkhonza.

2 UJehova usinike iBhayibhili ukuze siyazi indlelaeqondileyo yokumkhonza. Yikho-ke kumele ulitadi-tshe iBhayibhili. Ungenza njalo uJehova uzakuncedisaukuthi ulizwisise ngoba ulendaba lawe.—U-Isaya 48:17.

3 Abantu bajayele ukuthi amasonto anjengezindlelaezikhwela intaba, kodwa lokho ayisikho uJesu akufu-ndisayo. Wathi: “Kakusibo bonke abathi kimi, ‘Nkosi,Nkosi’ abazangena embusweni wezulu, kodwa ngulo-wo kuphela owenza intando kaBaba osezulwini.” Lo-khu kutsho ukuthi sifunde intando kaNkulunkulu nja-lo siyenze. Le ayisiyondaba yokudlala ngayo ngoba uJe-su wafananisa labo abangayenziyo intando kaNkulu-nkulu lezigilamkhuba ‘ezenza okubi.’—UMathewu 7:21-23.

1. Ngubani ongasitshela indlela eqondileyo yokukhonza uNkulu-nkulu?2. Ungayithola ngaphi indlela eqondileyo yokukhonza uNkulu-nkulu?3. Kuyini uNkulunkulu afuna sikwenze?

ISAHLUKO 15

UNGAYIBONA NJANI INKOLOYEQINISO?

4 UJesu wasitshela ukuthi akusoze kuhlale kululangaso sonke isikhathi ukwenza intando kaNkulunku-lu. Wathi: “Ngenani ngesango elincinyane ngokuba li-khulu isango lendlela ibanzi eya ekubhujisweni, njalobanengi abangena ngalo. Kodwa lincinyane isango le-ndlela ilukhonjwana eya ekuphileni, njalo balutshwa-na abayifumanayo.” (UMathewu 7:13, 14) Indlela elu-khonjwana imela ukukhonza kweqiniso njalo yenzaabantu bathole ukuphila okuphakade. Ikanti indlelaebanzi imela amasonto amanga njalo abantu abaha-mba kuyo baya ekubhujisweni. UJehova kafuni ukuthiabantu babhubhe yikho ebanika ithuba lokuthi bafu-nde ngaye.—2 UPhetro 3:9.

INDLELA EQONDILEYO YOKUKHONZAUNKULUNKULU

5 UJesu wafundisa ukuthi singayibona njani inkoloyeqiniso. Wathi: “Lizabazi ngezithelo zabo.” Waphindawathi: “Sonke isihlahla esihle sithela izithelo ezinhle.”(UMathewu 7:16, 17) Lokhu akutsho ukuthi labo aba-khonza uNkulunkulu abalasono, kodwa kutsho ukuthibazama ukwenza okulungileyo zikhathi zonke. Ake sixo-xe ngokuthi singayibona njani inkolo yeqiniso.

6 Esikufundisayo sikuthatha eBhayibhilini. IBhayi-bhili lithi: “IMibhalo yonke yaphefumulelwa nguNku-lunkulu njalo ilosizo ekufundiseni, lokukhuza, lokuqo-ndisa, lokufundisa ngokulunga, ukuze umuntu kaNku-lunkulu ayilungisele ngokupheleleyo yonke imisebenzi

4. UJesu wafundisani ngokwenza intando kaNkulunkulu?5. Ungayibona njani inkolo yeqiniso?6, 7. Kungani inkolo yeqiniso ifundisa izinto eziseBhayibhilini? Isi-bonelo sikaJesu sisifundisani?

UNGAYIBONA NJANI INKOLO YEQINISO? 155

emihle.” (2 KuThimothi 3:16, 17) Umphostoli uPhawu-li wabhalela amaKhristu wathi: “Ekwamukeleni kwenuilizwi likaNkulunkulu, elalizwa ngathi, lalamukela ha-tshi njengelizwi labantu, kodwa njengoba linjalo impe-la, ilizwi likaNkulunkulu.” (1 KwabaseThesalonika 2:13)Konke okufundiswa yinkolo yeqiniso kusekelwe eBhayi-bhilini hatshi emasikweni abantu.

7 UJesu wayefundisa izinto ayezithatha eLizwini li-kaNkulunkulu. (Bala uJohane 17:17.) Ayekukhulumawayekuthatha eMibhalweni. (UMathewu 4:4, 7, 10)Inkolo yeqiniso ilandela isibonelo sikaJesu ngokufu-ndisa izinto eziseBhayibhilini.

8 Kumele sikhonze uJehova kuphela. IHubo 83:18lithi: “Wena, obizo lakho unguJehova ungoPhezuko-nke emhlabeni wonke.” UJesu wafundisa abantu nge-bizo likaNkulunkulu ngoba wayefuna bamazi. (BalauHebheru 2:12.) Wathi: “Khonza iNkosi uNkulunkuluwakho, ukhonze yena yedwa.” (UMathewu 4:10) Ku-mele silingisele isibonelo sikaJesu. Lokhu singakwenzangokukhonza uJehova kuphela, ukusebenzisa ibizo la-khe, ukulifundisa abanye njalo sibatshele lokho azase-nzela khona esikhathini esizayo.

9 Kumele sibe lothando lweqiniso. UJesu wafundi-sa abalandeli bakhe ukuthi bathandane. (Bala uJoha-ne 13:35.) Uthando alulamigoqo, yikho luyasimanya-nisa kungelani lokuthi sidabuka ngaphi, sinothile ku-mbe hatshi. (KwabaseKholose 3:14) Asiyi empini futhiasibulali bantu. IBhayibhili lithi: “Sibazi kanje ukuthiabantwana bakaNkulunkulu ngobani kanye lokuthi

8. UJesu wasifundisani ngokukhonza uJehova?9, 10. Sitshengisa njani ukuthi siyathandana?

156 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

abantwana bakaSathane ngobani: Lowo ongenzi oku-lungileyo kasuye mntakaNkulunkulu; loba lowo onga-mthandiyo umfowabo. Kumele sithandane. LingabinjengoKhayini, owayengokaSathane wasebulala umfo-wabo.”—1 UJohane 3:10-12; 4:20, 21.

10 Sisebenzisa isikhathi, amandla lenotho yethuukuze sincede abanye. (KumaHebheru 10:24, 25) Se-nza “okulungileyo ebantwini bonke.”—KwabaseGala-thiya 6:10.

11 Sikholwa ukuthi uJesu nguye kuphela owenzasisindiswe. IBhayibhili lithi: “Kakho omunye okule-nsindiso kuye; phela kalikho elinye ibizo ngaphansikwezulu elaphiwa abantu ukuthi sisindiswe ngalo.”(ImiSebenzi 4:12) ESahlukweni 5 sifunde ukuthi uJesuwathunywa emhlabeni ukuthi azokuba yinhlawulo ya-labo abalalela uNkulunkulu. (UMathewu 20:28) UJe-hova ukhethe yena ukuthi abe yiNkosi ezabusa emhla-beni, yikho iBhayibhili lisitshela ukuthi nxa sifunaukuphila okuphakade kumele silalele uJesu.—BalauJohane 3:36.

12 Akumelanga singene kwezombangazwe. UJesukazange angene ezindabeni zezombangazwe. Laphoethonisiswa ngumbusi waseRoma uPhilathu wathi:“Umbuso wami kayisiwo walo umhlaba.” (Bala uJo-hane 18:36.) Lathi sithembekile eMbusweni kaNku-lunkulu njengoJesu kungelani lokuthi sihlala ngaphifuthi asihlanganyeli kwezombangazwe. Lanxa kunjaloiBhayibhili lisitshela ukuthi silalele labo “ababusayo.”(KwabaseRoma 13:1) Siyayilalela imithetho yamazwe

11. Kungani sikholwa ukuthi insindiso sizayithola ngoJesu?12. Kungani singahlanganyeli kwezombangazwe?

UNGAYIBONA NJANI INKOLO YEQINISO? 157

esihlala kuwo. Kodwa nxa imithetho leyo iphikisanalalokho okufunwa nguNkulunkulu silandela isibonelosabaphostoli abathi: “Simele silalele uNkulunkulu ku-lokulalela abantu!”—ImiSebenzi 5:29; UMakho 12:17.

13 Sikholwa ukuthi uMbuso kaNkulunkulu yiwokuphela ozaqeda zonke izinhlupho zabantu. UJesuwathi: “Lelivangeli lombuso” lizatshunyayelwa emhla-beni wonke. (Bala uMathewu 24:14.) Akulahulu-mende ongenelisa ukwenza lokho uMbuso kaNkulu-nkulu ozasenzela khona esikhathini esizayo. (IHubo146:3) UJesu wasifundisa ukuthi sithandazele uMbusokaNkulunkulu sisithi: “Umbuso wakho kawuze, inta-ndo yakho kayenziwe emhlabeni njengalokhu isenzi-wa ezulwini.” (UMathewu 6:10) IBhayibhili lisitshelaukuthi uMbuso kaNkulunkulu uzabhidliza bonke ohu-lumende abakhona lamuhla “kodwa wona uzakuma la-phakade.”—UDanyeli 2:44.

14 Ngemva kokuhlola imicijo le zibuze: ‘Ngobaniabafundisa lokho okutshiwo liBhayibhili? Ngoba-ni abafundisa abantu ngebizo likaNkulunkulu? Ngo-bani abalothando lweqiniso phakathi kwabo fu-thi abakholwa ukuthi uNkulunkulu wathuma uJesuukuthi azosifela? Ngobani abangahlanganyeli kwezo-mbangazwe? Ngobani abatshumayela ngokuthi uMbu-so kaNkulunkulu yiwo ozaqeda izinhlupho zabantu?NgoFakazi bakaJehova kuphela.—U-Isaya 43:10-12.

UZAKWENZANI?15 Ukukholwa nje ukuthi uNkulunkulu ukhona

akwanelanga. Phela lamadimoni ayakholwa ukuthi

13. Kuyini okuzakwenziwa nguMbuso kaNkulunkulu?14. Yiphi inkolo yeqiniso?15. Kumele senzeni ukuze uNkulunkulu asamukele?

158 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

LABO ABAKHONZA UNKULUNKULU:ˇ bafundisa okuseBhayibhiliniˇ bakhonza uJehova kuphela futhi bafundisa abantu

ngebizo lakheˇ bayathandanaˇ bakholwa ukuthi uNkulunkulu wathuma uJesu

ukuthi azosifelaˇ abahlanganyeli kwezombangazweˇ bafundisa ukuthi uMbuso kaNkulunkulu yiwo

kuphela ozaqeda zonke izinhlupho zabantu

uNkulunkulu ukhona kodwa awamlaleli. (UJakho-be 2:19) Kumele silalele uNkulunkulu ukuze asamu-kele.

16 Kumele sitshiyane lenkolo yamanga ukuze uNku-lunkulu asamukele. Umphrofethi u-Isaya wathi: “Phu-mani kulo libe ngabahlambulukileyo.” (U-Isaya 52:11;2 KwabaseKhorinte 6:17) Yikho akumelanga sithinteloba yini ephathelane lamasonto amanga.

17 Loba yiphi isonto efundisa ukukhonza uNkulu-nkulu ngendlela engahambelani lalokho akufuna-yo iyinkolo yamanga. IBhayibhili libiza inkolo yama-nga ngokuthi ‘yiBhabhiloni eNkulu.’ (ISambulo 17:5)Kungani? Ngoba izimfundiso zamanga ezinengi za-qalisa eBhabhiloni ngemva kukaZamcolo. Izimfundisolezo zasabalala emhlabeni wonke. Okunye okwakufu-ndiswa eBhabhiloni yiButhathu bukaNkulunkulu fu-thi kuze kube lamuhla amasonto amanengi ayakufu-ndisa lokhu. Kodwa iBhayibhili likwenza kucace bhaukuthi kuloNkulunkulu weqiniso oyedwa uJehova ka-nye lokuthi uJesu yiNdodana yakhe. (UJohane 17:3)Abantu beBhabhiloni babefundisa ukuthi kulokunyeokusala kuphila nxa umuntu angafa. Kodwa lawo nga-manga aluhlaza tshoko.—Khangela amabala asekucine-ni 13, 16 lo-17.

18 Sekuseduze ukuthi inkolo yamanga ibhujiswe.(ISambulo 18:8) Uyakubona yini ukuqakatheka koku-thi uphume uphele enkolweni yamanga? UNkulunku-lu ufuna ukwenze masinyane lokho.—ISambulo 18:4.

16. Kungani kumele sitshiye inkolo yamanga?17, 18. Iyini “iBhabhiloni eNkulu” futhi kungani kumele utshiyanelayo masinyane?

160 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

19 Nxa ungakhetha ukutshiya inkolo yamanga uku-ze ukhonze uJehova, abangane bakho kumbe abanga-kini bangakuthwalisa amagabha avuzayo. Kodwa uJe-hova ngeke akutshiye loba sekutheni ngoba uzaba pha-kathi kwemuli yakhe elothando futhi uzaba lethubalokuthola ukuphila okuphakade. (UMakho 10:28-30)Kungenzakala lokuthi abangane bakho kumbe abanga-kini abakuthwalele ubhulo bangacina sebefuna ukufu-nda iBhayibhili.

20 Akusensuku ngaki ukuthi uMbuso kaNkulunkuluuqede bonke ububi obugcwele emhlabeni futhi ubusekuze kube phakade. (2 UPhetro 3:9, 13) Kuzakuba yisi-khathi esimnandi okwamagama leso. Kuyabe sekule-nkolo yeqiniso kuphela emhlabeni. Yikho ungaphuziukuthatha inyathelo lokuya enkolweni yeqiniso.

19. UJehova uzakwenzelani nxa ungakhetha ukumkhonza?20. Kungani kumele sikhonze uNkulunkulu ngendlela eqondileyo?

Nxa ungakhonzauJehova uyaba

yingxenye yemuliyakhe

UNGAYIBONA NJANI INKOLO YEQINISO? 161

UNGAYIBONA NJANIINKOLO YEQINISO?

UNGAYIBONA NJANIINKOLO YEQINISO?

“Lincinyane isango lendlela ilukhonjwana eyaekuphileni, njalo balutshwana abayifumanayo.”—UMathewu 7:14��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Sazi njani ukuthi uNkulunkulu kamukeli wonkeamasonto?

UMathewu 7:21-23Akusiwowonke amasontouNkulunkulu awamukelayo.Ayisiwowonke amasontoayenza intando kaNkulunkulu.

UMathewu 7:13,14Inkolo yeqiniso yenza abantubathole ukuphila okuphakade.Inkolo yamanga yona yenzaabantu babhujiswe.

UMathewu 7:16,17Inkolo yeqiniso ungayibonangalokho okwenziwangamalunga ayo.Akudingeki ukuthi uze uhlolewonke amasonto, funda lokhookutshiwo liBhayibhili kuphela.

��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

1 KwabaseThesalonika 2:13;2 KuThimothi 3:16,17Bakholwa futhi bafundisa lokhookuseBhayibhilini.

UMathewu 4:10; UJohane 17:6Bakhonza uJehova futhibasebenzisa ibizo lakhe.

UJohane 13:35Bayathandana.

UJohane 3:36; ImiSebenzi 4:12Balalela uJesu. UNkulunkuluwathuma uJesu ukuthi azosifela.UJohane 18:36;ImiSebenzi 5:29Abahlanganyelikwezombangazwe.UMathewu 24:14; 6:10Bafundisa abantu ukuthiuMbuso kaNkulunkulu yiwoozaqeda zonke izinhluphozabantu.

KUMELE WENZEOKUHAMBELANA LALOKHOOKUKHOLWAYO

��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kumele wenzeni ukuze uNkulunkulu akwamukele?

UJakhobe 2:19Ukukholwa nje ukuthiuNkulunkulu ukhonaakwanelanga. Kumele wenzelokho okutshiwo liBhayibhili.U-Isaya 52:11; ISambulo 17:5Inkolo yamanga kumbe“iBhabhiloni eNkulu” ifundisaabantu ukukhonza uNkulunkulungendlela engahambelanilalokho akufunayo. Amasontoamanga afundisa izintoezigoqela uButhathubukaNkulunkulu, ukuthiumphefumulo awufi kanyelokuthi abantu bayatshaesihogweni.

ISambulo 18:4, 8Selidumela emansumpeniukuthi inkolo yamangaibhujiswe. Kumele uphumeuphele enkolweni yamanga.UMakho 10:28-30Bakhona abangakuthwalisaamagabha avuzayo kodwauJehova ngeke akutshiye lobasekutheni.

163

USUFUNDILE eBhayibhilini ukuthi abantu abanengiabathi bakhonza uNkulunkulu bafundisa amanga njalobenza izinto uNkulunkulu azizondayo. (2 KwabaseKho-rinte 6:17) Lokhu yikho okwenza uJehova athi siphumesiphele ‘eBhabhiloni eNkulu.’ (ISambulo 18:2, 4) Ingqo-be isalela kuwe. Sonke kumele sikhethe futhi sizibuzeukuthi: ‘Ngizakhonza uNkulunkulu ngendlela ayifuna-yo yini kumbe ngizamkhonza ngendlela ebengivele ngi-mkhonza ngayo?’

2 Kuhle kakhulu nxa usuphumile enkolweni yama-nga. Kodwa kungenzakala ukuthi kuleminye imikhubayenkolo yamanga olokhu usayithanda. Ake sixoxe nge-minye yayo futhi sibone ukuthi kungani kuqakathekileukuthi siyiyekele.

UKUKHONZA IZITHOMBE LAMADLOZI3 Abanye abantu sebajayela ukusebenzisa izithombe

ekukhonzeni uNkulunkulu. Nxa lawe usenza njalo ku-ngakhanya kungaqondanga ukukhonza uNkulunkuluungelazo. Kodwa okumele ukukhumbule yikuthi uJeho-va nguye osifundisayo ukuthi kumele simkhonze njani.IBhayibhili likwenza kucace ukuthi uJehova kafuni si-mkhonze sisebenzisa izithombe.—Bala u-Eksodusi 20:4, 5; IHubo 115:4-8; U-Isaya 42:8; 1 UJohane 5:21.

1, 2. Yiwuphi umbuzo okumele uzibuze wona futhi kungani kuqa-kathekile ukuthi wenze njalo?3. (a) Kuyini okungenza kube nzima ukuthi abanye bayekele uku-khonza uNkulunkulu besebenzisa izithombe? (b) IBhayibhili lithiningokusebenzisa izithombe ekukhonzeni uNkulunkulu?

ISAHLUKO 16

KHONZA UNKULUNKULUNGENDLELA AYIFUNAYO

4 Abantu abanengi bachitha isikhathi sabo bekhonzaamadlozi. Kodwa sifundile ukuthi abantu abafileyo nge-ke basincede kumbe basilimaze ngoba kabaphili kwenyeindawo. Siyabe sizifaka engozini nxa singazama ukukhu-luma labo ngoba amadimoni yiwo ayabe ezenza izihlo-bo zethu ezafayo. Lokhu yikho okwenza uJehova watshe-la ama-Israyeli ukuthi angazami ukukhuluma labafileyoloba ukwenza izinto zobudimoni.—UDutheronomi 18:10-12; khangela amabala asekucineni 25 lo-30.

5 Kuyini okungakunceda ukuthi uyekele ukusebenzi-sa izithombe ekukhonzeni uNkulunkulu kumbe ukuthiuyekele ukukhonza amadlozi? Kumele ubale iBhayibhilifuthi ucabangisise ngokuthi uJehova uthi izinto ezinjalo‘ziyisinengiso.’ (UDutheronomi 27:15) Khuleka kuJeho-va nsuku zonke umcele ukuthi akuncedise wenelise uku-mkhonza ngendlela ayifunayo. (U-Isaya 55:9) Woba leqi-niso lokuthi uJehova uzakuncedisa ukuthi utshiye inko-lo yamanga.

KUMELE SIYINANZE YINI IKHISIMUSI?6 IKhisimusi idumile emhlabeni njalo idla ubhe-

du. Ngelanga lelo abantu bayabe benanza ukuzalwa ku-kaJesu, kodwa iqiniso yikuthi iKhisimusi yasungu-lwa ngabahedeni. Elinye ibhuku lithi abahedeni aba-ngamaRoma babesiba lomkhosi mhlaka 25 December,umkhosi lo wawungowokuthakazelela ukuphela kwe-sikhathi somqando. Abakhokheli bamasonto babefuna

4. (a) Kungani kungamelanga sikhonze amadlozi? (b) KunganiuJehova watshela abantu bakhe ukuthi bangazami ukukhuluma la-bantu abafileyo?5. Kuyini okungakunceda ukuthi uyekele ukusebenzisa izithombeekukhonzeni uNkulunkulu lokuthi uyekele ukukhonza amadlozi?6. Kungani kwakhethwa ukuthi ukuzalwa kukaJesu kunanzwe mhla-ka 25 December?

KHONZA UNKULUNKULU NGENDLELA AYIFUNAYO 165

ukuthi abahedeni abanengi babe ngamaKhristu, yikhobakhetha ukuthi bananze ukuzalwa kukaJesu mhlaka25 December lanxa engazalwanga ngalelo langa. (ULu-kha 2:8-12) Abafundi bakaJesu babengayinanzi iKhisi-musi. Elinye ibhuku lithi kwadlula iminyaka engu-200ngemva kokuzalwa kukaJesu kungela muntu owayekwa-zi kumbe owayelendaba lokuthi wazalwa ngaliphi ila-nga. (Ibhuku elithi Sacred Origins of Profound Things)Ukunanzwa kweKhisimusi kwaqalisa sekudlule iminya-ka eminengi uJesu ebuyele ezulwini.

7 Abantu abanengi bayakwazi ukuthi iKhisimusi ka-nye lalokho okwenziwa ngalelolanga kwaqaliswa nga-bahedeni. Ngokwesibonelo, kwake kwaba lesikhathi la-pho e-England lakwezinye izindawo ze-America okwa-kungavunyelwa khona ukunanza iKhisimusi ngenxa yo-kuthi yaqaliswa ngabahedeni. Loba ngubani owayeyina-nza wayethwala qatha. Kodwa ngokuhamba kwesikhathiabantu baqalisa ukuyinanza futhi. Kungani amaKhristueqiniso engananzi iKhisimusi? Kungenxa yokuthi afunaukuthokozisa uNkulunkulu kukho konke akwenzayo.

KUMELE SIWANANZE YINIAMALANGA OKUZALWA?

8 Okunye okudume kakhulu yikunanza amalangaokuzalwa. AmaKhristu kumele awananze yini amalangaokuzalwa? IBhayibhili likhuluma ngabantu ababili aba-nanza amalanga abo okuzalwa futhi abantu labo babe-ngamkhonzi uJehova. (UGenesisi 40:20; UMakho 6:21)Abantu babenanza amalanga okuzalwa ukuze badumiseonkulunkulu bamanga. Yikho amaKhristu okuqala aye-

7. Kungani amaKhristu eqiniso engananzi iKhisimusi?8, 9. Kungani amaKhristu okuqala ayengananzi amalanga okuza-lwa?

166 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

ngananzi izinsuku zokuzalwa ngoba umkhuba lo waqali-swa ngabahedeni.—The World Book Encyclopedia.

9 AmaRoma lamaGrikhi akudala ayekholwa ukuthiilanga lokuzalwa komuntu liqondana lelanga lokuzalwakukankulunkulu othile. Okunye ababekukholwa yiku-thi kulomoya owawusiba khona ngelanga lokuzalwa ko-muntu. Ibhuku elithi The Lore of Birthdays lithi umoyalowo wawulobudlelwano lonkulunkulu owazalwa ngale-lo langa. Abahedeni babekholwa ukuthi umuntu kume-le ananze ilanga lakhe lokuzalwa ukuze avikelwe ngu-nkulunkulu lowo okwempilo yakhe yonke.

10 UJehova uyafuna yini ukuthi sinanze imikhosi eya-qaliswa ngabahedeni? (U-Isaya 65:11, 12) Kafuni ukuthisinanze imikhosi enjalo. Lokhu yikho okwenza singa-nanzi amalanga okuzalwa kanye lamaholideyi aqaliswangabahedeni.

KULENDABA YINI UKUTHI SIYAWANANZAAMAHOLIDEYI LOBA HATSHI?

11 Abanye abantu baqhubeka benanza iKhisimusi la-manye amaholideyi lanxa bekwazi ukuthi aqaliswa nga-bahedeni. Benza lokhu ngoba becabanga ukuthi ama-holideyi la abanika ithuba lokuba lezihlobo zabo. Laweucabanga njalo yini? Kuyinto enhle ukuthi ube lesi-khathi sokuba lezihlobo zakho. UJehova nguye owa-qalisa imuli futhi ufuna sibe lobuhlobo obuhle la-malunga emuli yethu. (Kwabase-Efesu 3:14, 15) Kodwakumele siqakathekise ukuba lobuhlobo obuhle loJeho-va kulokufuna ukuthabisa izihlobo zethu ngokunanza

10. Kungani kungamelanga amaKhristu ananze amalanga okuza-lwa?11. Kuyini okwenza abanye abantu bananze amaholideyi? Kuyiniokumele ukuqakathekise kakhulu?

KHONZA UNKULUNKULU NGENDLELA AYIFUNAYO 167

amaholideyi aqaliswa ngabahedeni. Yikho uPhawuli wa-thi: “Lidinge okuthokozisa iNkosi.”—Kwabase-Efesu5:10.

12 Abanye abantu bathi akulandaba ukuthi iholide-yi ethile yaqalisa njani. Kodwa uJehova yena kawatha-ndi amaholideyi aqaliswa ngabahedeni kumbe adumisaabantu loba ilizwe. Ngokwesibonelo amaGibhithe aye-senzela onkulunkulu bawo imikhosi eminengi. Kwathiama-Israyeli esesukile eGibhithe ananza omunye wemi-khosi leyo futhi awubiza ngokuthi ‘ngumkhosi kaJeho-va.’ Lokhu kwenza uJehova wawajezisa. (U-Eksodusi 32:2-10) Kumele senze lokho okwatshiwo ngumphrofethiu-Isaya, ‘singathinti lutho olungcolileyo.’—Bala u-Isaya52:11.

BACHASISELE KUHLE ABANYE13 Nxa usukhethe ukungananzi amaholideyi athile,

ungaba lemibuzo eminengi. Ngokwesibonelo ungazibu-za ukuthi: Kumele ngiphendule ngithini nxa engisebe-nza labo bengibuza ukuthi kungani ngingananzi iKhisi-musi? Kumele ngenzeni nxa omunye umuntu angangi-nika isipho seKhisimusi? Kumele ngenzeni nxa umkamiefuna nginanze iholideyi ethile? Kuyini engingakwenzaukuze abantwabami bangezwa ubuhlungu nxa singana-nzi iholideyi loba amalanga abo okuzalwa?

14 Kuqakathekile ukuthi ucabangisise kuhle ngonga-kwenza. Ngokwesibonelo akulasizatho sokuthi ubaphe-ndulele eceleni abakufisela uMnyaka Omutsha omu-

12. Kungani uJehova engawathandi amanye amaholideyi?13. Yiphi imibuzo ongaba layo nxa usukhethe ukungananzi amaho-lideyi?14, 15. Kumele wenzeni nxa umuntu othile angakufisela uMnyakaOmutsha omuhle loba akuphe isipho seholideyi ethile?

168 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

hle. Ungabatshela ukuthi uyabonga. Kodwa nxa omu-nye umuntu efuna ukwazi ukuthi kungani ungawana-nzi amaholideyi, ungamchasisela ngendlela elomusa le-lenhlonipho. IBhayibhili lithi: “Ingxoxo yenu kayihlaleigcwele umusa, ifakwe itshwayi, ukuze likwazi ukuphe-ndula umuntu wonke.” (KwabaseKholose 4:6) Mhlawu-mbe ungamtshela ukuthi uyakuthanda ukuba labanyekanye lokubapha izipho. Kodwa lokhu uthanda ukukwe-nza ngesinye isikhathi hatshi ngamaholideyi.

15 Kuyini okumele ukwenze nxa umuntu othile anga-kupha isipho sokunanza iholideyi ethile? IBhayibhilialisitsheli ukuthi senzeni kodwa lithi senze izinto ezi-zasitshiya silomzwangedwa ohlanzekileyo. (1 KuThimo-thi 1:18, 19) Mhlawumbe umuntu okupha lesosipho ka-kwazi ukuthi awuyinanzi iholideyi leyo. Lanxa ekwaziangathi, “Ngiyakwazi ukuthi awuyinanzi iholideyi leyikodwa ngifuna ukukupha isipho lesi.” Kumele ukhetheukuthi uzasithatha yini isipho leso loba hatshi. Oku-qakathekileyo yikuthi ukhethe lokho okuzakwenza usa-le ulomzwangedwa ohlanzekileyo. Asifuni ukwenza lobayini ezaphambanisa ubuhlobo bethu loJehova.

BACHASISELE KUHLE ABEMULI YAKHO16 Kumele wenzeni nxa abemuli yakho befuna ukuna-

nza iholideyi ethile? Ungalwi labo ngoba phela balelu-ngelo lokukhetha ukuthi bafuna ukwenzani. Woba lo-musa futhi uhloniphe isinqumo sabo ngoba lawe uya-funa ukuthi bahloniphe esakho. (Bala uMathewu 7:12.) Kodwa kumele wenzeni nxa abemuli yakho befunaunanze labo iholideyi ethile? Khuleka kuJehova umceleakuncedise wenze isinqumo esiqondileyo. Cabangisisa

16. Kumele wenzeni nxa abemuli yakho befuna ukunanza iholideyiethile?

KHONZA UNKULUNKULU NGENDLELA AYIFUNAYO 169

ngesimo leso ubusuchwayisisa ngaso. Hlala ukhumbulaukuthi okuqakathekileyo yikuthokozisa uJehova.

17 Ungenzani ukuze uncede abantwabakho bangaha-wukeli nxa bebona abanye benanza amaholideyi? Hlalaubenzela okuthile njalo ubanika izipho ngesikhathi esi-ngayisiso samaholideyi. Isipho esingcono kulazo zonkeongabanika sona yikubathanda lokuba lesikhathi labo.

KHONZA UNKULUNKULUNGENDLELA AYIFUNAYO

18 Kumele sitshiye inkolo yamanga kanye lemikhubayayo nxa sifuna ukuthokozisa uJehova. Kodwa okunyeokumele sikwenze yikukhonza uNkulunkulu ngendle-la ayifunayo. Lokhu singakwenza ngokungena imihla-ngano yobuKhristu sikhathi sonke. (Bala uHebheru 10:24, 25.) Imihlangano le iqakathekile kakhulu nxa sifunaukukhonza uNkulunkulu ngendlela ayifunayo. (IHubo22:22; 122:1) Nxa sihlangana ndawonye siyakhuthaza-na.—KwabaseRoma 1:12.

19 Okunye okumele ukwenze nxa ufuna ukukhonzauNkulunkulu ngendlela ayifunayo yikutshela abanyeokuseBhayibhilini. Izinto ezinengi ezenzakala emhlabe-ni ziyabadanisa abantu abanengi. Mhlawumbe bakho-na obaziyo abanjalo. Batshele ngekusasa elihle esili-thenjiswa nguNkulunkulu. Nxa ungangena imihlanga-no yobuKhristu futhi utshele abanye ngeqiniso eliseBha-yibhilini, uzayizonda inkolo yamanga lemikhuba yayo.UJehova uzakubusisa nxa ungakhetha ukumkhonza nge-ndlela ayifunayo.—UMalaki 3:10.

17. Ungenzani ukuze uncede abantwabakho bangahawukeli nxabebona abanye benanza amaholideyi?18. Kungani kumele siye emihlanganweni yobuKhristu?19. Kungani kuqakathekile ukuthi utshele abanye ngeqiniso elise-Bhayibhilini?

170 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

Labo abakhonza uJehovabayathokoza

BALEKELA UKUKHONZAKWAMANGA

AYISIYO YONKE IMIKHOSIUNKULUNKULUAYAMUKELAYO

“Phumani kubo lehlukane labo, . . . Lingathinti luthoolungcolileyo.”—2 KwabaseKhorinte 6:17��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani ukukhonza izithombe lamadlozi kukubi?

U-Eksodusi 20:4, 51;UJohane 5:21UJehova kafuni simkhonze si-sebenzisa izithombe.

UDutheronomi 18:10-12Labo abazama ukukhulumalabafileyo bayabe bekhulumalamadimoni ngoba abafileyoabezwa lutho.

“Lidinge okuthokozisa iNkosi.”—Kwabase-Efesu 5:10��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Ungabayazi njani imikhosi ongayinanza?

UHezekheli 44:23;2 KwabaseKhorinte 6:14, 15Kumele uzibuze ukuthiimikhosi leyo yaqaliswa nga-bahedeni yini.U-Eksodusi 32:2-10UJehova kayamukeli eminyeimikhosi kungelani lokuthiabayisungulayo babelezinhlo-so ezinhle.

UDanyeli 3:1-27Ungayinanzi imikhosiedumisa abantu kumbeizinhlanganiso ezithile.1 KuThimothi 1:18, 19Kumele ulwele ukuhlalaulomzwangedwa ohlanzekile-yo emehlweni kaJehova nxaukhetha imikhosi yokunanza.

BACHASISELE KUHLE ABANYE“Ingxoxo yenu kayihlale igcwele umusa, ifakweitshwayi, ukuze likwazi ukuphendula umuntuwonke.”—KwabaseKholose 4:6��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kumele ubachasisele njani abanye lokho okukho-lwayo?

UMathewu 7:12Kumele uhloniphe izinqumoezenziwa ngabanye njengobalawe ufuna bahloniphe eza-kho.

2 KuThimothi 2:24Kumele ube lomusa futhiungalwi labantu nxa bengavu-melani lalokho okukholwayo.

1 UPhetro 3:15Woba lomusa lenhloniphonxa uchasisela abanye ngalo-kho okukholwayo.KumaHebheru 10:24, 25Emhlanganweni uzathola aba-zalwane abazakunceda ukuthiungaphendula njani nxa aba-ntu bekubuza ngalokhookukholwayo.

173

UJEHOVA nxa ekhangele umhlaba uwubona uyintoencane kakhulu, iBhayibhili lize lithi abantu bezi-zwe zonke banjengethonsi emgqonyeni. (IHubo 115:15;U-Isaya 40:15) Lanxa sibancane kangaka, iHubo 145:18lo-19 lithi: “UJehova useduze kulabo abacela kuye, kubobonke abacela kuye ngeqiniso. Uyagcwalisa izidingo za-labo abamesabayo; uyezwa ukukhala kwabo abasindi-se.” Lesi yisibusiso esikhulu ukwedlula zonke! UJehovauMdali wethu olamandla ufuna ukuba ngumngane we-thu njalo uyayilalela imithandazo yethu. Yikho singa-tsho sibili sithi ukuthandaza kuJehova kuyisibusiso esi-khulu kakhulu.

2 Kodwa uJehova kaphongulalela yonke imithandazo,ulalela leyo eyenziwa ngendlela ayifunayo. Singathanda-za njani ngendlela ayifunayo? Ake sihlole lokho okutshi-wo liBhayibhili.

KUNGANI KUMELESITHANDAZE KUJEHOVA?

3 Sazi njani ukuthi uJehova ufuna sithandaze kuye?Bala uFiliphi 4:6 lo-7. Akucabange ngalokho okutshiwongumbhalo lo. Utshengisa ukuthi uMdali wezinto zonkeulendaba lawe njalo ufuna umthululele konke okusesi-fubeni sakho okukuthwalise nzima.

1, 2. Kungani sisithi umthandazo uyisibusiso esikhulu kakhulu, nja-lo kungani kumele sazi indlela eqondileyo yokuthandaza?3. Kungani kumele uthandaze kuJehova?

ISAHLUKO 17

UMTHANDAZO UYISIBUSISOESIKHULU KAKHULU

4 Ukuthandaza kwenza sibe seduze kakhulu loJeho-va. Phela ubungane buyaqina nxa abantu ababili bexo-xa futhi betshelana okubakhathazayo, indlela abazizwangayo lalokho abakucabangayo. Lokhu yikho okwenza-kala phakathi kwethu loJehova. Usebenzisa iBhayibhiliukuze asitshele lokho akucabangayo, indlela azizwa nga-yo lalokho azakwenza esikhathi esizayo. Lawe ungatshe-la uJehova lokho okusesifubeni sakho ngokuthandaza.Nxa ungenza njalo wena loJehova lizakuba ngabangane.—UJakhobe 4:8.

KUMELE SENZENI UKUZE UJEHOVAAZWE IMITHANDAZO YETHU?

5 UJehova ulalela yonke imithandazo yini? Hatshi.Ngesikhathi sikamphrofethi u-Isaya, uJehova wathi:“Loba selikhuleka imikhuleko eminengi, angiyikulalela.Izandla zenu zigcwele igazi.” (U-Isaya 1:15) Yikho kumele

4. Ukuhlala uthandaza kuJehova kubuqinisa njani ubungane bakholaye?5. Sikwazi njani ukuthi akusiyo yonke imithandazo uJehova ayilale-layo?

“UMenzi wezulu lomhlaba”uyafuna ukuyizwaimithandazo yethu.—IHubo 115:15

175

sinanzelele ukuthi asenzi izinto uJehova azizondayo ngo-ba angacina engasasiniki indlebe nxa sithandaza.

6 Kumele sibe lokholo nxa sifuna uJehova alalele imi-thandazo yethu. (UMakho 11:24) Umphostoli uPhawu-li uthi: “Kungelakukholwa akwenzakali ukuthokozisauNkulunkulu, ngoba oza kuye kumele akholwe uku-thi ukhona lokuthi uyabanika umvuzo labo abadingangobuqotho.” (KumaHebheru 11:6) Kodwa ukholo ka-lukhonyelwa njengenkomo yomdaka, kumele lukhanyengokulalela uJehova kukho konke esikwenzayo. Kumelesitshengise ukuthi silokholo ngokulalela uJehova nsukuzonke.—Bala uJakhobe 2:26.

7 Kungani kumele sithobeke njalo sibe lenhloniphonxa sikhuleka kuJehova? Phela nxa sikhuluma lomonga-meli welizwe siyazithoba ngenxa yokuthi siyamhloni-pha. Manje kuthiwani ngoJehova uNkulunkulu uSoma-ndla? Akubuzwa ukuthi kumele simhloniphe kakhulu.(UGenesisi 17:1; IHubo 138:6) Kanti futhi imithandazoyethu kumele ibe ngesuka enhliziyweni hatshi ukuphi-ndaphinda amazwi.—UMathewu 6:7, 8.

8 Okunye yikuthi kumele senze konke okusemandle-ni ethu ukuthi senze okuhambisana lemithandazo ye-thu. Ngokwesibonelo, nxa singathandaza sicela uJehovaukuthi asiphe esikudingayo, akumelanga siphongugoqaizandla nje kodwa kumele sisebenze nzima. (UMathewu6:11; 2 KwabaseThesalonika 3:10) Nxa singathandazakuJehova simcela ukuthi asincedise siyekele ukwenza

6. Kungani ukholo luqakathekile? Ungatshengisa njani ukuthi ulo-kholo?7. (a) Kungani kumele sithobeke njalo sibe lenhlonipho nxa sikhu-leka kuJehova? (b) Singatshengisa njani ukuthi esikutshoyo kusukaenhliziyweni nxa sikhuleka?8. Kuyini okumele sikwenze nxa singakhulekela ulutho outhile?

176 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

ulutho olubi, kumele sibalekele loba yini engasilingaukuthi senze ulutho lolo. (KwabaseKholose 3:5) Ake si-xoxe ngeminye imibuzo ephathelane lemithandazo.

IMIBUZO EJAYELE UKUBUZWA NGABANTU9 Kumele sithandaze kubani? UJesu wafundisa aba-

landeli bakhe ukuthi bakhuleke ‘kuBaba wethu osezu-lwini.’ (UMathewu 6:9) Waphinda wathi: “Mina ngiyiyoindlela - njalo ngiliqiniso lokuphila. Kakho ozayo kuBabangaphandle kwami.” (UJohane 14:6) Yikho kumele sitha-ndaze kuJehova ngebizo likaJesu. Kutshoni ukuthanda-za ngebizo likaJesu? Ukuze uJehova alalele imithandazoyethu, kumele sitshengise ukuthi siyawuhlonipha umse-benzi oqakathekileyo uJehova awupha uJesu. Njengobasafunda, uJesu weza emhlabeni ukuzosikhulula esonwe-ni lasekufeni. (UJohane 3:16; KwabaseRoma 5:12) UJeho-va wenze uJesu waba nguMphristi Omkhulu loMahluleli.—UJohane 5:22; KumaHebheru 6:20.

10 Kumele siguqe ngaso sonke isikhathi yini nxa si-thandaza? Hatshi. IBhayibhili lisifundisa ukuthi si-ngathandaza kuJehova siguqile, sihlezi kumbe simi-le. (1 ImiLando 17:16; UNehemiya 8:6; UDanyeli 6:10; UMakho 11:25) Okuqakathekileyo kuJehova yiku-thi sikhulume laye ngenhlonipho futhi simtshele okuse-nhliziyweni. Singakhulekela enhliziyweni kumbe si-phumisele amazwi. Lokhu singakwenza ngaloba yisiphiisikhathi futhi kungelani lokuthi singaphi. UJehova uya-yizwa imithandazo yethu lanxa sikhulekela enhliziywe-ni.—UNehemiya 2:1-6.

9. Kumele sithandaze kubani? UJohane 14:6 usifundisani ngomtha-ndazo?10. Kumele siguqe ngaso sonke isikhathi yini nxa sithandaza? Cha-sisa.

UMTHANDAZO UYISIBUSISO ESIKHULU KAKHULU 177

11 Kuyini esingakuthandazela? Singathandazela lobayini ethokozisa uJehova. IBhayibhili lithi: “Uma sice-la ulutho ngokwentando yakhe uyasizwa.” (1 UJohane5:14) Ukukhuleka kuJehova kufanana lokukhuluma lo-mngane. Singatshela uJehova loba yini esenhliziywe-ni yethu. (IHubo 62:8) Singathandazela ukuthi asipheumoya wakhe ongcwele ukuze usisize senze akufunayo.(ULukha 11:13) Singamcela ukuthi asinike inhlakaniphoukuze senze izinqumo ezinhle lokuthi asincede siqinise-le nxa siphakathi kobunzima. (UJakhobe 1:5) Singacelaukuthi uJehova asithethelele izono zethu. (Kwabase-Efesu 1:3, 7) Kumele sikhuleke sicela uNkulunkulu uku-thi asize abanye okugoqela abemuli yethu kanye lalaboesikhonza labo.—ImiSebenzi 12:5; KwabaseKholose 4:12.

12 Kuyini okumele kuze kuqala emithandazweni ye-thu? Kumele sithandazele ukuthi intando kaJehova ye-nziwe. Kumele sibonge uJehova ngakho konke asenzelakhona kulokuthi sidle sisesulela phansi njengenkukhu.(1 ImiLando 29:10-13) Ngesikhathi uJesu esemhlabeniwafundisa abafundi bakhe indlela yokuthandaza. (BalauMathewu 6:9-13.) Wathi kumele baqale bathandazeleukuthi ibizo likaNkulunkulu lihlonitshwe okutsho uku-thi liphathwe njengelingcwele. Ngemva kwalokho uJe-su wathi sithandazele ukuthi uMbuso kaNkulunkuluuze lokuthi intando kaJehova yenziwe emhlabeni wo-nke. Wathi eseqede ukuthi sithandazele izinto lezi ezi-qakathekileyo wasesitsho-ke ukuthi sithandazele esi-kudingayo. Nxa sifaka uJehova lentando yakhe kuqalaemithandazweni yethu siyabe sitshengisa ukuthi yikhookuqakatheke kakhulu kithi.

11. Yiziphi ezinye izinto esingazithandazela?12. Kuyini okumele kuze kuqala emithandazweni yethu?

178 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

13 Imithandazo yethu kumele ibe mide kangakana-ni? IBhayibhili kalitsho. Ingaba mfitshane kumbe ibemide kusiya ngesimo. Ngokwesibonelo, singenza umtha-ndazo omfitshane singakadli kodwa besesisenza omudenxa sibonga uJehova kumbe simtshela okusikhathazayo.(1 USamuyeli 1:12, 15) Akumelanga senze imithandazoemide sifuna ukubukwa ngabantu. (ULukha 20:46, 47)

13. Imithandazo yethu kumele ibe mide kangakanani?

Ungathandaza loba nini

UMTHANDAZO UYISIBUSISO ESIKHULU KAKHULU 179

UJehova kayithandi imithandazo enjalo kodwa ufunasimtshele okusezinhliziyweni zethu.

14 Kumele sithandaze kangaki? UJehova usinxusaukuthi sikhuleke kuye ngaso sonke isikhathi. IBhayibhililithi kumele ‘sibambelele ekukhulekeni,’ ‘sikhuleke ko-kuphela,’ njalo ‘sikhuleke ebusuku lemini.’ (Kwabase-Roma 12:12; 1 KwabaseThesalonika 5:17; 1 KuThimothi5:5) UJehova uhlala ethiye indlebe ukuze azwe imitha-ndazo yethu. Kumele simbonge nsuku zonke ngokuthiuyasithanda njalo ulomusa. Singamcela ukuthi asiqo-ndise, asiqinise futhi asiduduze. Nxa sisiqakathekisa isi-busiso sokuthandaza kuJehova sizahlala sikhuluma laye.

15 Kungani kumele sithi “ameni” ekucineni ko-mthandazo? Ibala elithi “ameni” litsho ukuthi “uqinisi-

14. Kumele sithandaze kangaki futhi lokhu kusifundisani ngoJe-hova?15. Kungani kumele sithi “ameni” ekuphetheni komthandazo?

UJehova angaphendula imithandazoyethu esebenzisa abazalwane

180

le” kumbe ukuthi “akube njalo.” Nxa sisithi ameni siya-be sitshengisa ukuthi lokho ebesikuthandazela yikho si-bili okusenhliziyweni yethu. (IHubo 41:13) IBhayibhi-li lisitshela ukuthi kuqakathekile ukuthi sithi “ameni”ekuphetheni komkhuleko owenziwa ngomunye umuntuemele abanye. Singathi “ameni” enhliziyweni kumbesiphumisele amazwi. Ukwenza njalo kutshengisa uku-thi siyavumelana lalokho obekutshiwo emthandazweni.—1 ImiLando 16:36; 1 KwabaseKhorinte 14:16.

INDLELA UNKULUNKULU APHENDULANGAYO IMITHANDAZO YETHU

16 UJehova uyayiphendula yini imithandazo yethu?Akuthandabuzwa lokho. Phela iBhayibhili lithi ‘uyayi-zwa imithandazo.’ (IHubo 65:2) UJehova uyayizwa fu-thi ayiphendule imithandazo yezigidi zabantu abaqo-tho. Uyiphendula ngezindlela ezitshiyeneyo.

17 UJehova usebenzisa izingilosi lezinceku zakheemhlabeni ukuze aphendule imithandazo yethu. (Kuma-Hebheru 1:13, 14) Zinengi izibonelo zabantu abathanda-zela ukuzwisisa iBhayibhili futhi masinyane nje oFakazibakaJehova bafika emizini yabo besiyabafundisa. IBha-yibhili lisitshela ukuthi izingilosi ziyasincedisa ekutshu-mayeleni “ivangeli” emhlabeni wonke. (Bala iSambulo14:6.) Abanengi bethu sebake bathandaza ngohluphoababephakathi kwalo futhi uJehova wasebenzisa aba-zalwane ukuthi babanike uncedo abaludingayo.—IZaga12:25; UJakhobe 2:16.

16. UJehova uyayiphendula yini imithandazo yethu? Chasisa.17. UJehova uzisebenzisa njani izingilosi kanye lezinceku zakhe uku-ze aphendule imithandazo yethu?

UMTHANDAZO UYISIBUSISO ESIKHULU KAKHULU 181

18 UJehova uphinda asebenzise umoya ongcwele uku-ze aphendule imithandazo yethu. Angasebenzisa umo-ya wakhe ukuthi usinike amandla njalo usiqondise nxasilohlupho. (2 KwabaseKhorinte 4:7) Okunye uJehovaakusebenzisayo ukuthi aphendule imithandazo yethu li-Bhayibhili. Liyasinceda ukuthi sikhethe ngokuhlakani-pha ekuphileni. Nxa sibala iBhayibhili singathola imi-bhalo engasinceda kakhulu. UJehova angenza abadalaloba omunye ebandleni ukuthi akhulume umcijo onga-sisiza.—KwabaseGalathiya 6:1.

19 Ngesinye isikhathi kungenzakala sizibuze ukuthi,‘Kungani uJehova engakawuphenduli umthandazowami?’ Ungakhohlwa ukuthi uJehova uyayiphendulaimithandazo yethu ngesikhathi esifaneleyo njalo uya-kwazi esikudingayo. Kwezinye izikhathi kuyabe kumelesikhuleke kanengi ukuze sitshengise ukuthi lokho esiku-thandazelayo siyakufuna sibili. Ukwenza njalo kuyabekutshengisa ukuthi silokholo kuNkulunkulu. (ULukha11:5-10) Kwesinye isikhathi uJehova angaphendulaumthandazo wethu ngendlela esingabe singayilindela-nga. Ngokwesibonelo ungakhuleka kuJehova ngohlu-pho oyabe ulalo. UJehova angaphendula ngokukunikaamandla okuthi ubekezele kulokuthi aluqede uhluphololo.—Bala uFiliphi 4:13.

20 Umthandazo uyisibusiso esikhulu sibili. Asithanda-buzi ukuthi uJehova uyayizwa imithandazo. (IHubo145:18) Nxa singahlala sitshela uJehova lokho okuse-nhliziyweni yethu ubungane bethu laye buzaqina.

18. UJehova uwusebenzisa njani umoya ongcwele leBhayibhili uku-ze aphendule imithandazo yethu?19. Kungani kwezinye izikhathi kungakhanya angani uJehova kayi-phenduli imithandazo yethu?20. Kungani kumele sihlale sithandaza kuJehova?

182 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

UJEHOVA UYAFUNAUKULALELA IMITHANDAZOYETHU

IMIBUZO EJAYELEUKUBUZWA NGABANTU

“UJehova useduze kulabo abacela kuye, kubobonke abacela ngeqiniso.”—IHubo 145:18��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kumele senzeni ukuze uJehova alalele imithandazo ye-thu?KumaHebheru 11:6Kumele sibe lokholo.AmaHubo 138:6Kumele sizithobe futhi sibelenhlonipho.UJakhobe 2:26Izenzo zethu kumelezihambelane lemithandazoyethu.

UMathewu 6:7, 8Kumele sibe qotho futhisithembeke nxa sithandaza.Akumelanga siphindaphindeamazwi nxa sithandaza.

U-Isaya 1:15Kumele senze intandokaNkulunkulu.

��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kumele sikhuleke kubani?UMathewu 6:9; UJohane 14:6Kumele siguqe yini nxasithandaza?1 ImiLando 17:16; UNehemiya8:5, 6; UDanyeli 6:10; UMakho11:25UJehova uyezwa yini nxasikhulekela enhliziyweni?UNehemiya 2:1-6

Imithandazo yethu kumele ibemide kangakanani?1 USamuyeli 1:12, 15; ULukha20:46, 47Kumele sithandaze kangaki?KwabaseRoma 12:12;1 KwabaseThesalonika 5:17Kungani kumele sithi “ameni”ekuphetheni komthandazo?1 ImiLando 16:36;1 KwabaseKhorinte 14:16

KUYINI OKUMELESIKUKHULEKELE?

UJEHOVA UYAYIPHENDULAIMITHANDAZO YETHU

“Uma sicela ulutho ngokwentando yakhe, uyasizwa.”—1 UJohane 5:14��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Yiziphi ezinye izinto esingazikhulekela?UMathewu 6:9, 10Thandazela ukuthi intandokaNkulunkulu yenziwe.1 ImiLando 29:10-13Thandaza ubongauNkulunkulu.UMathewu 6:11-13Thandezela izintoezikuhluphayo lozidingayo.ULukha 11:13Cela umoya ongcwele.

UJakhobe 1:5Thandazela ukuhlakaniphaukuze wenelise ukwenzaizinqumo ezinhle.KwabaseFiliphi 4:13Cela uJehova akunike amandlaokubekezela.Kwabase-Efesu 1:3, 7Thandazela ukuthethelelwaizono.ImiSebenzi 12:5Thandazela abanye.

“Yebo, wena owuzwayo umthandazo, bonke abantubazakuza kuwe.”—IHubo 65:2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UJehova uyiphendula njani imithandazo yethu?IZaga 12:25; ISambulo 14:6UJehova angasebenzisaizingilosi kumbe abantuukuphendula imithandazoyethu.2 KwabaseKhorinte 4:7Umoya ongcwele usinikaamandla esiwadingayo.

KwabaseFiliphi 4:6, 7, 13UJehova usinika ukuthulalamandla esiwadingayo ukuthisibekezele.KwabaseGalathiya 6:1; 2KuThimothi 3:16, 17UJehova usinika ukuhlakaniphaesebenzisa iBhayibhili kanyelebandla.

184

AKUTHANDABUZWA ukuthi zinengi izinto osuzifu-ndile eziseBhayibhilini uncediswa libhuku leli.Ufundile ngesithembiso sikaNkulunkulu somhla-ba oliPharadayisi, isimo sabantu abafileyo, lethembalokuvuswa. (UmTshumayeli 9:5, ULukha 23:43, UJo-hane 5:28, 29, ISambulo 21:3, 4) Ungabe usuqalisilelokuya emihlanganweni yaboFakazi bakaJehova futhiuyakholwa ukuthi bakhonza ngendlela uNkulunkulu

1. Kuyini ongabe usuzibuza khona?

ISAHLUKO 18

KUNGANI KUMELE NGIZINIKELEFUTHI NGIBHABHATHIZWE?

ayifunayo. (UJohane 13:35) Kungenzakala ukuthi usu-ngumngane kaJehova futhi usuzimisele ukumkhonza.Lokhu kungenza uzibuze ukuthi, ‘Kuyini okumelengikwenze ukuze ngikhonze uNkulunkulu?’

2 Indoda engumTopiya eyaphila ngesikhathi sika-Jesu layo yake yazibuza umbuzo ofananayo. Indodale yatshunyayezwa nguFiliphu ngemva kwesikhathiesithile uJesu evusiwe. UFiliphu wayitshengisa uku-thi uJesu unguMesiya. Lokho indoda le eyakuzwayokwayithinta kwamancane yaze yathi: “Khangela, na-nka amanzi. Kulani ukuthi ngihle ngibhabhathizwena?”—ImiSebenzi 8:26-36.

3 IBhayibhili likwenza kukhanye bha ukuthi nxaufuna ukukhonza uJehova kumele ubhabhathizwe.UJesu watshela abalandeli bakhe wathi: ‘Lenze aba-fundi ezizweni zonke, libabhabhathize.’ (UMathewu28:19) UJesu waba yisibonelo endabeni le, laye wa-bhabhathizwa. Kazange afafazwe ngamanzi kodwa wa-cwiliswa umzimba wonke emanzini. (UMathewu 3:16) Nxa umKhristu ebhabhathizwa kumele acwilisweumzimba wonke emanzini.

4 Ukubhabhathizwa kutshengisa ukuthi usuzimise-le ukuba ngumngane kaJehova lokuthi usufuna uku-mkhonza. (IHubo 40:7, 8) Kodwa kungenzakalauzibuze ukuthi, ‘Kumele ngenzeni ukuze ngibhabha-thizwe?’

2. Kuyini okwenza indoda engumTopiya yafuna ukubhabhathizwa?3. (a) Yiwuphi umlayo uJesu awunika abalandeli bakhe? (b) Umu-ntu kumele abhabhathizwe njani?4. Ukubhabhathizwa kutshengisani?

186 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

KUMELE UBE LOLWAZI LOKHOLO5 Ungakabhabhathizwa kumele uqale wazi uJeho-

va loJesu. Usuqalisile ukukwenza lokhu ngokufundaiBhayibhili. (Bala uJohane 17:3.) Kodwa lokhu ayi-sikho kodwa okumele ukwenze. IBhayibhili lithi ku-mele ‘ugcwaliswe ngokwazi’ intando kaJehova. (Kwa-baseKholose 1:9) Ukungena imihlangano yaboFakazibakaJehova kuqakatheke kakhulu ngoba kwenza ubu-hlobo bakho loJehova buqine.—KumaHebheru 10:24, 25.

6 UJehova kalindelanga ukuthi wazi konke okuse-Bhayibhilini ukuze ubhabhathizwe. Wayengalindela-nga ukuthi umTopiya azi konke ukuze abhabhathi-zwe. (ImiSebenzi 8:30, 31) Ngoba sizaqhubeka sifundangoNkulunkulu kuze kube phakade. (UmTshumaye-li 3:11) Lanxa kunjalo, kulezimfundiso zeBhayibhiliokumele uzazi ukuze ubhabhathizwe.—KumaHebheru5:12.

7 IBhayibhili lithi: “Kungela kukholwa akwenzaka-li ukuthokozisa uNkulunkulu.” (KumaHebheru 11:6)Lokhu kutsho ukuthi kumele ube lokholo ukuzeubhabhathizwe. IBhayibhili lisitshela ukuthi abane-ngi edolobheni leKhorinte bezwa lokho abalandelibakaJesu ababekufundisa futhi ‘bakholwa babhabha-thizwa.’ (ImiSebenzi 18:8) Ukufunda iBhayibhili ku-kuncedile ukuthi ube lokholo ezithembiswenizikaNkulunkulu lasemandleni enhlawulo eyiyo

5. (a) Kuyini okumele ukwenze ungakabhabhathizwa? (b) Kunga-ni kuqakathekile ukungena imihlangano yaboFakazi bakaJehova?6. Kumele wazi okunganani okuseBhayibhilini ukuze ubhabhathi-zwe?7. Ukufunda iBhayibhili kukuncede njani?

KUNGANI KUMELE NGIZINIKELE FUTHI NGIBHABHATHIZWE? 187

esikhulula esonweni lasekufeni.—UJoshuwa 23:14;ImiSebenzi 4:12; 2 KuThimothi 3:16, 17.

TSHELA ABANYENGEQINISO ELISEBHAYIBHILINI

8 Ukholo lwakho luzaqina nxa ungaqhubeka ufu-nda iBhayibhili futhi ubona indlela elikunceda nga-yo. Ukholo luzakufuqa ukuthi utshele abanye lokhookufundayo. (UJeremiya 20:9; 2 KwabaseKhorinte 4:13) Kodwa ngobani okumele ubatshele?

9 Ungatshela abangakini, abangane bakho, oma-khelwane lalabo osebenza labo. Kodwa lokho kumeleukwenze ngendlela elomusa futhi elothando. Ngoku-hamba kwesikhathi uzaqalisa ukutshumayela labanyeebandleni. Nxa usukulungele ukwenza njalo, unga-tshela lowo okufundisa iBhayibhili. Nxa uFakazi ofu-nda laye ecabanga ukuthi usukulungele lokho, uza-tshela abadala ababili ukuze baxoxe lawe.

10 Abadala bazaxoxa lawe ukuze babone ukuthi uya-zizwisisa yini izimfundiso zeBhayibhili, uyalalela yinilokho iBhayibhili elikutshoyo, lokuthi uyafuna sibiliukuba nguFakazi kaJehova. Ungabesabi abadala ngo-ba umsebenzi wabo ngowokunakekela wonke umuntuebandleni. (ImiSebenzi 20:28; 1 UPhetro 5:2, 3) Nxa li-ngaqeda ukuxoxa, abadala bazakutshela ukuthi sunga-qalisa yini ukutshumayela labanye loba hatshi.

11 Kwesinye isikhathi abadala bangakutshela uku-

8. Kuyini okuzakufuqa ukuthi utshele abanye lokho okufundayo?9, 10. (a) Ngobani ongabatshela lokho osukufundile? (b) Kumelewenzeni nxa usufisa ukutshumayela labanye?11. Kungani kuqakathekile ukuthi uqale ulungise impilo yakhoungakaqalisi ukutshumayela?

188 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

thi kukhona okumele ukulungise ungakaqalisi uku-tshumayela labanye ebandleni. Kuyabe kuqakatheki-le ukuthi wenze njalo ngoba nxa utshumayela uyabeumele uJehova. Yikho kumele uphile ngendlela ayifu-nayo.—1 KwabaseKhorinte 6:9, 10; KwabaseGalathiya5:19-21.

PHENDUKANI LIBUYELE KUNKULUNKULU12 Kulokunye futhi okumele ukwenze ungakabha-

bhathizwa. Umphostoli uPhetro wathi: “Phendukani,libuyele kuNkulunkulu, ukuze izono zenu zesulwe.”(ImiSebenzi 3:19) Kutshoni ukuphenduka? Kutshoukuzisola ngobubi esiyabe sibenzile. Ngokwesibone-lo, nxa ubungaziphathanga kwezemacansini kuyabekumele uphenduke. Lanxa uzama sibili ukwenza oku-lungileyo kuyabe kumele uphenduke ngoba sonke si-lesono futhi siyakudinga ukuthi uNkulunkulu asithe-thelele izono zethu.—KwabaseRoma 3:23; 5:12.

13 Ukuzisola nje akwanelanga. UPhetro wathi ku-mele ‘sibuyele kuNkulunkulu’ kumbe siguquke. Lo-khu kutsho ukuthi kumele utshiyane lemikhuba emi-bi okungenzakala ubuyenza futhi uqalise ukwenzaokulungileyo. Cabanga ngomzekeliso lo. Kuyini onga-kwenza nxa ungananzelela ukuthi usulahlekile ngesi-khathi usiya kwenye indawo? Akuthandabuzwa uku-thi uyatshibilika ubusuhamba ngendlela eqondileyo.Kuyafanana lokufunda iBhayibhili. Kumele ‘ubuyelekuNkulunkulu’ kumbe untshintshe ukuphila kwakhonxa ungananzelela ukuthi okwenzayo akuhambelanilalokho uNkulunkulu akufunayo.

12. Kungani kumele umuntu aphenduke nxa efuna ukubhabhathi-zwa?13. Kutshoni ‘ukubuyela kuNkulunkulu’?

KUNGANI KUMELE NGIZINIKELE FUTHI NGIBHABHATHIZWE? 189

ZINIKELE KUNKULUNKULU14 Okunye okuqakathekileyo okumele ukwenze

ungakabhabhathizwa yikuzinikela kuJehova. Ukuzi-nikela ngokuthandaza kuJehova usenza isifungo soku-thi uzamkhonza ukuphila kwakho konke futhi uza-qakathekisa ukwenza intando yakhe ngaso sonkeisikhathi.—UMathewu 4:10.

15 Ukuthembisa uJehova ukuthi ufuna ukumkho-nza kufanana lokuthembisa umuntu omthandayoukuthi uzaphila laye okwempilo yakho yonke. Caba-nga ngejaha elithandana lentombi. Nxa ijaha lisibayazi ngcono intombi yalo, uthando lwalo luyakhulakuze kufike ekuthini litshade layo. Ijaha liyabe lizimi-sele ukwenza njalo ngoba liyithanda lanxa lesi kuyisi-nqumo esikhulu.

16 Ukuqhubeka ufunda ngoJehova kuzakwenzaumthande kakhulu futhi uzimisele ukumkhonza nge-nhliziyo yonke. Lokhu kuzakufuqa ukuthi uthanda-ze kuye umthembisa ukuthi uzamkhonza. IBhayibhi-li lithi loba ngubani ofuna ukulandela uJesu kumele“azidele.” (UMakho 8:34) Kutshoni lokhu? Kutshoukulalela uJehova kukho konke okwenzayo. Ukwenzaintando kaJehova kuqakathekile ukwedlula esikufuna-yo lesikufisayo.—Bala u-1 Phetro 4:2.

UNGESABI UKUTHI UZAPHAMBANISA17 Abanengi bayayekela ukuzinikela kuJehova nge-

nxa yokuthi bayabe besesaba ukuthi bazakwehlulekaukugcwalisa isithembiso sabo sokumkhonza. Kunge-

14. Uzinikela njani kuNkulunkulu?15, 16. Kuyini okufuqa umuntu ukuthi azinikele kuNkulunkulu?17. Kungani abanye abantu beyekela ukuzinikela kuJehova?

190 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

nzakala ukuthi bayabe besesaba ukuthi bazamzwisaubuhlungu kumbe befuna ukuzenzela umathanda.Bayabe bebona angani nxa bengazinikelanga, uJehovakasoze abasole ngalokho abakwenzayo.

18 Nxa umthanda ngenhliziyo yonke uJehova awu-soze uyekele ukuzinikela kuye usesaba ukuthi uza-mzwisa ubuhlungu. (UmTshumayeli 5:4; Kwabase-Kholose 1:10) Futhi awusoze ubone angani ukwenzaintando yakhe kuyinto enzima kakhulu. Umphosto-li uJohane wathi: “Ukuthanda uNkulunkulu yilokhu:ukulalela imilayo yakhe. Njalo imilayo yakhe kayinzi-ma.”—1 UJohane 5:3.

19 Ukuzinikela kuJehova akutsho ukuthi awusapha-mbanisi. UJehova kalindelanga ukuthi wenze okunga-phezu kwamandla akho. (IHubo 103:14) Kodwa uza-kuncedisa ukuthi wenze okulungileyo. (U-Isaya 41:10)Themba uJehova ngenhliziyo yonke, “yena uzaqondi-sa zonke izindlela zakho.”—IZaga 3:5, 6.

TSHENGISA UKUTHIUSUZINIKELE KUJEHOVA

20 Usuzimisele yini ukuthi uzinikele kuJehova? Nxausuzinikele kuye kulokunye okumele ukwenze. Kume-le ubhabhathizwe.

21 Tshela umhleli wequla labadala ukuthi usuzini-kele kuJehova futhi usufuna ukubhabhathizwa. Yenauzahlela ukuthi abanye abadala baxoxisane lawe

18. Kuyini okuzakunceda ukuthi unqobe ukwesaba ukuzwisa uJeho-va ubuhlungu?19. Kungani kungamelanga wesabe ukuzinikela kuJehova?20. Nxa usuzinikele kuNkulunkulu kuyini okulandelayo okumeleukwenze?21, 22. Utshengisa njani ukuthi ‘uyaluvuma’ ukholo lwakho?

KUNGANI KUMELE NGIZINIKELE FUTHI NGIBHABHATHIZWE? 191

ngezinye izimfundiso zeBhayibhili eziyi-sisekelo. Nxa bangabona ukuthi usukulu-ngele ukubhabhathizwa bazakutshelaukuthi uzabhabhathizwa emhlangaweniwaboFakazi bakaJehova olandelayo.Emhlanganweni lowo kuzabe kulenku-lumo echasisa ukuthi ukubhabhathizwakutshoni. Enkulumeni leyo, abazabha-bhathizwa bazabuzwa imibuzo emibili.

Kumele uqale ufundeiBhayibhiliungakabhabhathizwa

Ukholo luzakufuqaukuthi utsheleabanye lokhookufundayo

Ukuphendula imibuzo leyo kuyabe kutshengisa uku-thi ‘uyaluvuma’ ukholo lwakho.—KwabaseRoma10:10.

22 Ngemva kwalokho uzabhabhathizwa ngokucwi-liswa umzimba wonke emanzini. Ukubhabhathizwakwakho kuyabe kutshengisa ukuthi usuzinikele njalousunguFakazi kaJehova.

Usuzinikele yini kuJehova?

Ukubhabhathizwakwakho kutshengisaukuthi usuzimiseleukwenza intando

kaNkulunkulu

KUNGANI KUMELE NGIZINIKELE FUTHI NGIBHABHATHIZWE? 193

KUMELANIUKUBHABHATHIZWA?

23 UJesu wathi abafundi bakhe bazabhabhathizwa‘ebizweni likaBaba, leleNdodana lelomoya ongcwe-le.’ (Bala uMathewu 28:19.) Kutshoni lokhu? Kutshoukuthi uyananzelela isikhundla sikaJehova sokubanguMbusi, indima kaJesu ekugcwalisekeni kwe-njongo kaNkulunkulu kanye lokuthi uNkulunkuluusebenzisa umoya ongcwele ukuze enze intando ya-khe.—IHubo 83:18; UMathewu 28:18; KwabaseGala-thiya 5:22, 23; 2 UPhetro 1:21.

24 Ukubhabhathizwa kumela into eqakatheke ka-khulu. Phela ukucwiliswa emanzini kumela ukutshiyaindlela obuphila ngayo. Ukuphuma emanzini khonakumela ukuqalisa impilo entsha yokwenza intando ka-Nkulunkulu lokumkhonza impilo yakho yonke. Unga-khohlwa ukuthi uzinikele kuJehova hatshi emuntwinikumbe enhlanganisweni.

25 Ukuzinikela kwakho kuzakunceda ukuthi ube lo-buhlobo obuqinileyo loNkulunkulu. (UJobe 29:4) Ko-dwa ukubhabhathizwa akutsho ukuthi uzasindiswa.Umphostoli uPhawuli wathi: “Qhubekani lisebenze-la ukusindiswa kwenu ngokwesaba langokuthuthu-mela.” (KwabaseFiliphi 2:12) Ukubhabhathizwa kuyi-siqalo nje. Kodwa kuyini okungakusiza ukuthi uhlaleuseduze loJehova? Isahluko esilandelayo sizaphendulaumbuzo lowo.

23. Kutshoni ukubhabhathizwa ‘ebizweni likaBaba, leleNdodana le-lomoya ongcwele’?24, 25. (a) Ukubhabhathizwa kumelani? (b) Sizaxoxa ngani esa-hlukweni esilandelayo?

194 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

KUMELE NGIBHABHATHIZWEYINI?

UJEHOVA KALINDELANGAUKUTHI WENZE OKUNGAPHEZUKWAMANDLA AKHO

“Khangela, nanka amanzi. Kulani ukuthi ngihlengibhabhathizwe na?”—ImiSebenzi 8:36��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani kumele ubhabhathizwe futhi kumeleubhabhathizwe njani?Ukubhabhathizwa kutshengisa ukuthi usuyitshiyileindlela obuphila ngayo futhi usuzakwenza intandokaNkulunkulu.UMathewu 28:19, 20Kumele ubhabhathizwe ukuzeukhonze uJehova.IHubo 40:8Ukubhabhathizwakutshengisa ukuthiusuzimisele ukukhonzauNkulunkulu.

UMathewu 3:16Kumele ucwiliswe umzimbawonke emanzini njengoJesu.

“Ukuthanda uNkulunkulu yilokhu: ukulalela imilayoyakhe. Njalo imilayo yakhe kayinzima.”—1 UJohane 5:3��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani kungamelanga wesabe ukuzinikela kuJehova?AmaHubo 103:14;U-Isaya 41:10Ukuzinikela kuJehova akutshoukuthi kumele ube ngumuntuongelasono. Uzakuncedisaukuthi wenze okulungileyo.

KwabaseKholose 1:10Nxa umthanda ngenhliziyoyonke uJehova awusozeuyekele ukuzinikela kuyeusesaba ukuthi uzamzwisaubuhlungu.

OKUMELE UKWENZEUNGAKABHABHATHIZWA

“Ngiyakunxwanela ukwenza intando yakho, O Nkulu-nkulu wami; umthetho wakho usenhliziyweni yami.”—IHubo 40:8��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kuyini okumele ukwenze ukuze uzinikele kuJehova?

UJohane 17:3FUNDA ILIZWILIKANKULUNKULUKumele wazi uJehova loJesuKhristu. Nxa ungaqhubekaufunda ngabo uzacinasubathanda kakhulu.KumaHebheru 11:6WOBA LOKHOLOKumele ube lokholoezithembiswenizikaNkulunkulu lasemandlenienhlawulo eyiyo esikhululaesonweni lasekufeni.ImiSebenzi 3:19PHENDUKALokhu kutsho ukuzisolangobubi oyabe ubenzile.GUQUKALokhu kutsho ukutshiyaukuziphatha okubi futhi senzeokulungileyo.

1 UPhetro 4:2ZINIKELE KUNKULUNKULUUzinikela kuJehovangokuthandaza usenzaisifungo sokuthi uzamkhonzaukuphila kwakho konke futhiuzaqakathekisa ukwenzaintando yakhe ngaso sonkeisikhathi.

196

ZICABANGE uhamba emgwaqweni. Nxa usithi mehlosuka ubone sekusiba lamayezi amnyama tshu futhiumbane uqalisa ukuphazima njalo uzwe lomdumo ovi-mbanisa indlebe. Kungakayingaphi izulu liyathululeka,ubusuthalathalaza indawana yonke udinga lapho onga-catsha khona. Uzwa kusithi hu nxa ubona indawo evi-kelekileyo yokucatsha.

2 Lathi siphakathi kwesimo esinjalo lamuhla ngo-ba umhlaba usumi ngonyawo olulodwa njengeqhude.Ungazibuza ukuthi, ‘Ngingasithola ngaphi isivikelo?’Umhubi waloba wathi: “Ngizakuthi kuJehova, ‘Uyisi-phephelo sami lenqaba yami, uNkulunkulu wami,engithemba kuye.’” (IHubo 91:2) UJehova angasivike-la emhlabeni lo ogcwele izinhlupho futhi usithembisaikusasa elihle.

3 UJehova angasivikela njani? Angasincedisa ukuthisilwisane lezinhlupho esilazo ngoba ulamandla ukwe-dlula loba ngubani. Lanxa singehlelwa yibunzima kha-thesi siyakwazi ukuthi uJehova uzakulungisa esikha-thini esizayo. Kumele sihlale siseduze loJehova ukuzeasisize nxa sesiphakathi kwelitshe lembokodo. IBhayi-bhili lithi: “Zigcineni lisethandweni luka-Nkulunkulu.”(UJuda 21) Kodwa singakwenza njani lokhu?

1, 2. Singasithola ngaphi isivikelo?3. Kuyini esingakwenza ukuze uJehova asivikele?

ISAHLUKO 19

HLALAUSEDUZE LOJEHOVA

TSHENGISA UKUTHI UYAMBONGAUJEHOVA NGOTHANDO LWAKHE

4 Okungasinceda ukuthi sihlale siseduze loJehova yi-kucabanga ngendlela asithanda ngayo. Phela usinikeumhlaba omuhle ogcwele izimila lezinyamazana ezi-nhle. Usiphe ukudla okumnandi kanye lamanzi oku-natha ahlanzekileyo. Usebenzise iBhayibhili ukuthi asi-tshele ibizo lakhe njalo asifundise ngobuntu bakheobuhle. Wasitshengisa uthando olukhulu kakhulu ngo-kuthumela iNdodana yakhe ayithandayo ukuthi izosi-fela. (UJohane 3:16) Lokho kwenza sibe lethemba loku-thola ukuphila okungapheliyo esikhathini esizayo.

5 UJehova umise uhulumende ezulwini ozaqeda ko-nke ukuhlupheka esikhathini esiseduze esizayo. Uhulu-mende lo ubizwa ngokuthi nguMbuso kaMesiya futhiuzakwenza umhlaba ube lipharadayisi. Abantu baza-hlala khona belokuthula njalo bethokoza. (IHubo 37:29) Enye indlela uJehova atshengisa ngayo ukuthi uya-sithanda yikusifundisa ukuthi siphile ngendlela ayifu-nayo. Usinxusa lokuthi sithandaze kuye futhi uhlalaezimisele ukusilalela. Konke lokhu kutshengisa ukuthiuJehova uyasithanda sibili.

6 Abantu abanengi lamuhla badla besesulela phansinjengenkukhu kodwa wena kumele umbonge uJehovangakho konke akwenzele khona. Labantu bangesikha-thi sikaJesu babenjalo. Ngelinye ilanga uJesu wasilisaamadoda alitshumi ayelobulephero kodwa ngeyo-dwa kuphela eyabongayo. (ULukha 17:12-17) Thina si-funa ukuba njengendoda eyabongayo, sihlale simbo-nga uJehova.

4, 5. UJehova utshengise njani ukuthi uyasithanda?6. Ungatshengisa njani ukuthi uyakuqakathekisa konke uJehovaakwenzele khona?

198 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

7 Kumele sitshengise lokuthi siyamthanda uJehova.UJesu wathi umuntu kumele athande uJehova nge-nhliziyo yakhe yonke, ngomphefumulo wakhe wonkelangengqondo yakhe yonke. (Bala uMathewu 22:37.)Kutshoni lokhu?

8 Akumelanga siphelele ekukhulumeni nje kuphelaukuthi siyamthanda uJehova. Nxa simthanda ngenhlizi-yo yonke, ngomphefumulo wonke langengqondo yonkekuzakhanya ngezenzo. (UMathewu 7:16-20) IBhayibhililisifundisa ukuthi nxa simthanda uNkulunkulu sizala-lela imilayo yakhe. Kunzima yini lokho? Hatshi ngoba‘imilayo yakhe kayinzima.’—Bala u-1 Johane 5:3.

9 Nxa silalela uJehova sizathokoza njalo sisuthiseke.(U-Isaya 48:17, 18) Kodwa kuyini okungasinceda ukuthisibe ngabangane bakaJehova? Asehle lodaba.

QHUBEKA USONDELA KUJEHOVA10 Kuyini okwakunceda ukuthi ube ngumngane ka-

Jehova? Yikufunda iBhayibhili. Ubungane lobu bunje-ngomlilo okumele ubaselwe ukuze uhlale ubhebha.Nxa uqhubeka ufunda ngoJehova kufanana lokuthiuyabe ubasela umlilo lowo.—IZaga 2:1-5.

11 Qhubeka ufunda iBhayibhili ngoba lilezinto eziza-kuthinta inhliziyo. Nanzelela ukuthi abafundi bakaJesubezwa njani ngesikhathi uJesu ebachasisela iziphrofe-tho eziseBhayibhilini. Bathi: “Konje izinhliziyo zethubezingatshiseki yini lapho ekade ekhuluma lathi endle-leni esivulela iMibhalo na?”—ULukha 24:32.

7. Kumele simthande kangakanani uJehova?8, 9. Singatshengisa njani ukuthi siyamthanda uJehova?10. Kungani kumele uqhubeke ufunda ngoJehova?11. Ukufunda iBhayibhili kuzakwenza uzwe njani?

HLALA USEDUZE LOJEHOVA 199

12 Kungenzakala ukuthi lawe wezwa njengabafundilaba ngesikhathi uqalisa ukuzwisisa lokho okutshiwo li-Bhayibhili. Ukulizwisisa kwakunceda ukuthi umazi uJe-hova futhi umthande. Akuthandabuzwa ukuthi ufunauthando lolu luhlale luvutha.—UMathewu 24:12.

13 Kumele usebenze gadalala ukuze ubungane ba-kho loJehova buhlale buqinile. Kumele uqhubeke ufu-nda ngoNkulunkulu loJesu futhi ucabange ngalokhookufundayo lokuthi ungakusebenzisa njani empilwe-ni yakho. (UJohane 17:3) Nxa ubala iBhayibhili, zibuzeukuthi: ‘Lokhu kungifundisani ngoJehova uNkulunku-lu? Kungani kumele ngimthande ngenhliziyo yami yo-nke langomphefumulo wami wonke?’—1 KuThimothi4:15.

12, 13. (a) Kuyini ongafuni kwenzakale endleleni othanda ngayouNkulunkulu? (b) Singenzani ukuze sihlale simthanda uJehova?

Indlela omthanda ngayo uJehovaidinga ukubaselwa njengomlilo

200 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

14 Ukuxoxa lomngane wakho kuqakathekile ngobakwenza ubungane benu buhlale buqinile. Ngendlelaefananayo, ubungane bethu loJehova buzahlala buqi-nile nxa singahlala sithandaza. (Bala u-1 Thesalonika5:17.) Umthandazo uyisipho esihle esisinikwe nguJe-hova. Kumele sihlale simthululela konke okusezifube-ni zethu. (IHubo 62:8) Akumelanga senze imithandazoebhalwe phansi loba esayibamba ngekhanda. Nxa si-funa ukuhlala simthanda uJehova kumele senze imi-thandazo esuka enhliziyweni futhi siqhubeke sifundaiBhayibhili.

TSHELA ABANYE NGOJEHOVA15 Nxa sifuna ukuhlala siseduze loJehova kumele si-

tshele abanye ngesikukholwayo. UJesu wanika wonkeamaKhristu umsebenzi wokutshela abanye ngoJehova.Umsebenzi lo uyisibusiso esikhulu kakhulu. Yikho so-nke kumele sitshumayele izindaba ezinhle zoMbuso ka-Nkulunkulu. Wena uyatshumayela yini?—UMathewu24:14; 28:19, 20.

16 Umphostoli uPhawuli wayewubona uligugu umse-benzi wokutshumayela waze wawubiza ngokuthi ‘uyi-notho.’ (2 KwabaseKhorinte 4:7) Umsebenzi lo uqaka-theke kakhulu ngoba uyindlela yokukhonza uJehova.IBhayibhili lisitshela ukuthi uNkulunkulu kayikha-ngeleli phansi imizamo yakho yokutshela abanye nge-njongo yakhe. (KumaHebheru 6:10) Ukutshumayelakunganceda wena labakulalelayo ukuthi lisondele kuJe-hova futhi libe lethemba lokuthola ukuphila okunga-pheliyo. (Bala u-1 KwabaseKhorinte 15:58.) Ukhona

14. Umthandazo usinceda njani ukuthi sihlale simthanda uJehova?15, 16. Umsebenzi wokutshumayela uqakatheke ngani?

HLALA USEDUZE LOJEHOVA 201

yini omunye umsebenzi ongakwenza usuthiseke ukwe-dlula lo?

17 Umsebenzi wokutshumayela uqakathekile. Kume-le ‘sitshumayele ilizwi’ futhi lokhu sikwenze ‘masinya-ne.’ (2 KuThimothi 4:2, NW) Abantu kumele bazwengoMbuso kaNkulunkulu. IBhayibhili lithi: “Usukuolukhulu lukaJehova seluseduze-seluseduze njalo luzangokuphangisa.” Isiphetho “kasiyikuphuza.” (UZefani-ya 1:14; UHabakhukhi 2:3) Sekuseduze ukuthi uJehovaabhubhise umhlaba lo. Kodwa kungakenzakali lokhokumele sixwayise abantu ukuze bakhethe ukukhonzauJehova.

18 UJehova ufuna singene imihlangano yebandla.IBhayibhili lithi: “Asicabangeni ukuba singakhutha-zana kanjani ethandweni lasezenzweni ezinhle. Kasi-ngakudeli ukuhlangana, njengalokhu abanye abajayeleukukwenza, kodwa kasikhuthazane-ikakhulu njengobalibona uSuku lusondela.” (KumaHebheru 10:24, 25)Kumele sizame ngazo zonke izindlela ukuthi singeneyonke imihlangano. Emihlanganweni leyo sithola ithu-ba lokukhuthaza abanye lelokubaqinisa.

19 Nxa ungangena imihlangano uzakuba labanganeabahle abazakunceda ukuthi ukhonze uJehova. Uzahla-ngana labafowethu labodadewethu abatshiyeneyo nja-lo abazama ngamandla wonke ukukhonza uJehova.Labo bayawenza amaphutha njengawe. Nxa bengenzaamaphutha zimisele ukubathethelela. (Bala uKholose3:13.) Hlala ukhangela okuhle kulabo okhonza labo,

17. Kungani umsebenzi wokutshumayela kumele wenziwe masi-nyane?18. Kungani kumele singene imihlangano yebandla?19. Kuyini okungasinceda ukuthi sibathande esikhonza labo?

202 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

lokhu kuzakunceda ukuthi ubathande njalo ubeseduzeloJehova.

UKUPHILA OKUQOTHO20 UJehova ufuna bonke abangane bakhe bathole

impilo engcono kakhulu. IBhayibhili lisifundisa ukuthiesikhathini esizayo siyabe siphila impilo engcono ka-khulu.

21 Lamuhla siphila okweminyaka engu-70 kumbeengu-80, kodwa esikhathini esizayo sizaphila kuzekube phakade. Sizakholisa ukuphila ‘phakade’ singasa-guli futhi sithokoza emhlabeni omuhle olipharadayisi.IBhayibhili lithi lokhu ‘yikuphila okuqotho.’ UJehovauthembisa ukusinika ukuphila okunjalo kodwa kumelesizame ‘ukukubamba’ ukuphila lokhu.—1 KuThimothi6:12, 19.

22 Kuyini okungasinceda ukuthi sithole ‘ukuphilaokuqotho’? Kumele ‘senze okuhle’ njalo sande ‘ngeze-nzo ezinhle.’ (1 KuThimothi 6:18) Lokhu kutsho uku-thi kumele silandele lokho esikufunda eBhayibhilini.Ukuphila okungapheliyo kuyisipho uJehova asinika izi-nceku zakhe ezithembekileyo. Isipho lesi sitshengisaukuthi ‘ulomusa.’ (KwabaseRoma 5:15) UBaba wethuosezulwini uyafuna sibili ukunika abantu abamkhonza-yo isipho sokuphila okuphakade.

23 Zibuze ukuthi, ‘Ngikhonza uNkulunkulu ngendle-la ayifunayo yini? Nxa ubona kukhona lapho okumeleuntshintshe khona, yenza njalo isikhathi singakapheli.

20, 21. Kuyini ‘ukuphila okuqotho’?22. Kuyini okungasinceda ukuthi sithole ‘ukuphila okuqotho’?(b) Kumele senzeni ukuze sithole ukuphila okuphakade?23. Kungani kumele ukhethe kuhle khathesi?

HLALA USEDUZE LOJEHOVA 203

UJehova uzasivikela nxa singamthemba njalo simlalele.Ekucineni uzasinika ukuphila okuphakade emhlabenioliPharadayisi. Kuliqiniso ukuthi uzakuthola ukuphilaokuphakade nxa ungakhetha kuhle khathesi.

UJehova ufuna uthole‘ukuphila okuqotho.’Wenauzakuthola yini?

204 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

UJEHOVA UYAKUTHANDA

UJEHOVA UFUNAUMTHANDE

“UNkulunkulu walithanda ilizwe waze wanikelaiNdodana yakhe iyiyo yodwa ukuze kuthi lobangubani okholwa kuyo angabhubhi kodwa abelokuphila okungapheliyo.”—UJohane 3:16��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UNkulunkulu utshengisa njani ukuthi uyakuthanda?

IHubo 91:2UJehova uyisiphephelo sethu.Angasivikela emhlabeni loogcwele izinhlupho.IHubo 37:29UJehova usinika ithembaelihle lakusasa.

1 KuThimothi 6:12, 19UNkulunkuluusithembisa ukuphilasingasela sono. EPharadayisikuzabe kulokuthula, intokozolempilakahle.

“Thanda uNkulunkulu wakho ngenhliziyo yakhoyonke langomphefumulo wakho wonkelangengqondo yakho yonke.”—UMathewu 22:37��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Indlela uNkulunkulu akuthanda ngayo ikufuqa ukuthiwenzeni?ULukha 17:12-17Tshengisa ukuthi uyambongauJehova ngothando lwakhe.UMathewu 7:16-20Tshengisa ukuthiuyamthanda uNkulunkulungokwenza intando yakhensuku zonke.

1 UJohane 5:3Lalela imilayo kaNkulunkulu.1 KuThimothi 6:18Sebenza gadalala uncedaabanye.

HLALA UMTHANDA UJEHOVA

“Zigcineni lisethandweni luka-Nkulunkulu.”—UJuda 21��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kuyini okuzakunceda ukuthi uhlale useduze loJehova?

1 KwabaseThesalonika 5:17Thandaza zikhathi zonke.UMathewu 28:19, 20; 2KuThimothi 4:2Yenza konke okusemandleniakho ukuthi utshele abanyengoMbuso kaNkulunkulu.

IZaga 2:1-5Qhubeka ufunda ngoJehova.KumaHebheru 10:24, 25Ungaphuthi emihlanganweniyebandla. Abafowethulabodadewethu bazakuncedaukuthi uqhubeke usondelakuJehova

206

UJEHOVA���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Ibizo likaNkulunkulu nguJehova njalo litsho ukuthi “We-nza Ukuthi Kube Khona.” UJehova unguSomandla nja-lo nguye owadala izinto zonke. Ulamandla okwenza lobayini.NgesiHebheru ibizo likaNkulunkulu lalibhalwa ngongwa-qa abane. Ongwaqa labo bangantshintshelwa esiNgisi-ni baba ngu-YHWH kumbe u-JHVH. Ibizo likaNkulunkululitholakala emibhalweni yesiHebheru yakudala izikhathiezingaba ngu-7 000. Abantu emhlabeni jikelele basebe-nzisa ibizo elithi Jehova njalo balibiza ngezindlela ezitshi-yeneyo belandela imithetho yendimi zabo.* Isahl. 1, indima 15

IBHAYIBHILI ‘LAPHEFUMULELWANGUNKULUNKULU’���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UNkulunkulu nguye owaloba iBhayibhili esebenzisa aba-ntu. Lokhu kufanana lokwenziwa ngugogo nxa ecelaumzukulu uthi ambhalele incwadi. UNkulunkulu wasebe-nzisa umoya ongcwele ukuthi ukhokhele abalobi beBha-yibhili. Umoya ongcwele wasebenza kibo ngezindlela ezi-tshiyeneyo, ngokwesibonelo abanye babebona imibonoikanti abanye babephupha lokho okumele bakubhale.* Isahl. 2, indima 5

IZIPHROFETHO���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

La ngamazwi avela kuNkulunkulu. Kungaba yikuchasi-swa kwentando kaNkulunkulu, imfundiso yokuziphatha,umthetho kumbe isahlulelo. Kanti njalo kungaba ngumla-yezo ophathelane lokuzakwenzakala esikhathini esizayo.Zinengi iziphrofetho eziseBhayibhilini esezigcwalisekile.* Isahl. 2, indima 13

1

2

3

IZIPHROFETHO EZIPHATHELANE LOMESIYA���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Iziphrofetho ezinengi eziphathelane loMesiya zagcwali-swa nguJesu. Khangela ibhokisi elithi “Iziphrofetho Ezi-phathelane LoMesiya.”* Isahl. 2, indima 17, amabala angaphansi

INJONGO KAJEHOVA NGOMHLABA���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UJehova wayefuna umhlaba ube liPharadayisi elizahlalwangabantu abamthandayo. Injongo yakhe ayikantshintshi.Sekuseduze ukuthi uJehova aqede bonke ububi njalo ani-ke abantu abalungileyo ukuphila okungapheliyo.* Isahl. 3, indima 1

USATHANE UDEVELI���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

USathane yingilosi eyahlamukela uNkulunkulu njalo ya-bangela labanye ukuthi bayilandele. Ibizo elithi Satha-ne litsho “uMphikisi” ngoba ulwisana loJehova. Kanti eli-thi Develi lona litsho “uMnyundeli” ngenxa yokuthi uhu-tshuza amanga ngoNkulunkulu njalo uvala abantu ame-hlo.* Isahl. 3, indima 4

IZINGILOSI���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UJehova waqala ngokudala izingilosi engakadali umhla-ba. Kulezingilosi ezedlula amakhulu ezigidi njalo zihla-la ezulwini. (UDanyeli 7:10) Zilamabizo futhi zilobuntuobutshiyeneyo. Kazivumi ukuthi abantu bazikhonze. Ze-nza imisebenzi etshiyeneyo egoqela ukukhonza uJeho-va, ukuba yizithunywa, ukuvikela lokukhokhela izikho-nzi zikaJehova ezisemhlabeni, ukwahlulela lokusiza abe-nza umsebenzi wokutshumayela. (IHubo 34:7; ISambulo14:6; 22:8, 9) Esikhathini esizayo zizancedisa uJesu empi-ni ye-Amagedoni.—ISambulo 16:14, 16; 19:14, 15.* Isahl. 3, indima 5; Isahl. 10, indima 1

4

5

6

7

208 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

ISENZAKALO ISIPHROFETHO UKUGCWALISEKA

Wayezakuba ngowosendolukaJuda

UGenesisi 49:10 ULukha 3:23-33

Wayezazalwa yintombiegcweleyo

U-Isaya 7:14 UMathewu 1:18-25

IsizukulwaneseNkosi uDavida

U-Isaya 9:7 UMathewu 1:1, 6-17

UJehova wathiuJesu uyiNdodana yakhe

IHubo 2:7 UMathewu 3:17

Inengi alizangelikholwe ukuthi uJesuwayenguMesiya

U-Isaya 53:1 UJohane 12:37, 38

Wayezangena eJerusalemaegade ubabhemi

UZekhariya 9:9 UMathewu 21:1-9

Umngane wakhe oseduzewayezamhlamukela

IHubo 41:9 UJohane 13:18, 21-30

Wayezathengiswangenhlamvu zesilivaezingu-30

UZekhariya 11:12 UMathewu 26:14-16

Wayezathulangesikhathi ethonisiswa

U-Isaya 53:7 UMathewu 27:11-14

Kwakuzakwenziwa inkathoukuze babone ukuthingubani owayezathathaizigqoko zakhe

IHubo 22:18 UMathewu 27:35

Wayezahlekwa ngesikhathiesesigodweni

IHubo 22:7, 8 UMathewu 27:39-43

Amathambo akheayengasoze ephulwe

IHubo 34:20 UJohane 19:33, 36

Wayezangcwatshwalezikhulu

U-Isaya 53:9 UMathewu 27:57-60

Wayezavuswa IHubo 16:10 ImiSebenzi 2:24, 27

Wayezavuka ayeesandleni sokudlasikaNkulunkulu

IHubo 110:1 ImiSebenzi 7:55, 56

ISONO���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Isono yiloba yini engahambelani lentando kaJehova, ku-ngaba yimizwa, imicabango loba izenzo. UJehova usipheimithetho lezimiso ezisisiza ukuthi singenzi isono ngabo-mo. UJehova wadala u-Adamu lo-Eva bephelele kodwabona benza isono ngokungamlaleli. Lokho kwenza ukuthibaguge futhi bafe. Lanamuhla abantu bayaguga futhi ba-yafa ngenxa yesono abasithola ku-Adamu.

* Isahl. 3, indima 7; Isahl. 5, indima 3

I-AMAGEDONI���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Le yimpi kaNkulunkulu azayisebenzisa ukukhipha ububiobubangelwa nguSathane.

* Isahl. 3, indima 13; Isahl. 8, indima 18

UMBUSO KANKULUNKULU���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Nguhulumende kaJehova osezulwini njalo uJesu uyiNkosiyawo. Esikhathini esizayo uJehova uzasebenzisa uMbusowakhe ukuthi aqede ububi. UMbuso lo uzabusa umhlabawonke.

* Isahl. 3, indima 14

UJESU KHRISTU���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UJesu ulizibulo lendalo yonke njalo uJehova wamthumaemhlabeni ukuthi azofela abantu. UJehova wamvusa uJe-su ngemva kokubulawa ngabantu. Khathesi uJesu useyi-Nkosi yoMbuso kaNkulunkulu ezulwini.

* Isahl. 4, indima 2

8

9

10

11

210 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

ISIPHROFETHO SAMAVIKI ANGU-70���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

IBhayibhili lakhuluma ukuthi uMesiya wayezavela nini.Lathi wayezavela ngo-29 C.E. njalo ukubalwa kwesikhathileso kwaqalisa ngo-455 B.C.E. Isikhathi lesi sibizwa ngo-kuthi ngamaviki angu-69.

Sazi njani ukuthi isikhathi leso saphela ngo-29 C.E.? Ama-viki angu-69 aqalisa ngo-455 B.C.E. ngesikhathi uNehe-miya efika eJerusalema njalo eqalisa ukwakha kutsha ido-lobho lelo. (UDanyeli 9:25; UNehemiya 2:1, 5-8) Ibala eli-thi “idazeni” lisenza sicabange u-12, yikho endabeni leibala elithi “iviki” lisenza sicabange u-7. Amaviki okukhu-lunywa ngawo lapha ayisiwo awamalanga angu-7 kodwaamela iminyaka engu-7, lokhu kuhambelana lesiphrofe-tho esithi “usuku olulodwa lumele umnyaka munye nga-munye.” (AmaNani 14:34; UHezekheli 4:6) Iviki ngayi-nye okukhulunywa ngayo lapha ithatha iminyaka engu-7okutsho ukuthi amaviki angu-69 yiminyaka engu-483(69 x 7). Nxa singabala iminyaka engu-483 sisukela ku-455 B.C.E. sifika ku-29 C.E. Lo yiwo kanye umnyaka uJesuabhabhathizwa ngawo njalo waba nguMesiya.—ULukha3:1, 2, 21, 22.

Isiphrofetho lesi siphinda sikhulume ngeyinye iviki emelaiminyaka engu-7. Phakathi kweminyaka leyo uMesiya wa-yezabulawa ngo-33 C.E. njalo ekuqaliseni komnyaka ka-36 C.E. izindaba zoMbuso kaNkulunkulu zazizatshunya-yelwa kwabezizwe.—UDanyeli 9:24-27.

* Isahl. 4, indima 7

12

AMABALA ASEKUCINENI 211

IMFUNDISO YAMANGA YOBUTHATHUBUKANKULUNKULU���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

IBhayibhili lifundisa ukuthi uJehova unguMdali njalo wa-dala uJesu engakadali ezinye izinto. (KwabaseKholose1:15, 16) UJesu kayisuye Nkulunkulu uSomandla. Layeuyakwazi ukuthi kalingani loNkulunkulu yikho wathi:

13

212 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

AMAVIKI ANGU-70

Iminyaka engu-490

Amavikiayisikhombisa(Iminyaka engu-49)

Amaviki angu-62(Iminyaka engu-434)

Iviki eyodwa(Iminyaka

eyisikhombisa)

455 406 ' B.C.E. C.E. * 29 33 36

‘Isimemezelo sokuthikuvuselelwe. . .iJerusalema’

IJerusalemaelakhiwe kutsha

UkufikakukaMesiya

UMesiyauyabulawa

Amavikiangu-70ayaphela

“uBaba mkhulu kulami.” (UJohane 14:28; 1 KwabaseKho-rinte 15:28) Kodwa amanye amasonto afundisa ukuthiuJehova, uJesu lomoya ongcwele yinto yinye. Imfundisole kayikho eBhayibhilini njalo ngeyamanga.Umoya ongcwele ngamandla kaNkulunkulu awasebe-nzisayo ukuthi afeze intando yakhe. Umoya ongcwe-le kawusiwo muntu. Ngokwesibonelo amaKhristu akuqa-la ‘agcwaliswa ngomoya ongcwele’ njalo uJehova wathi:‘ngizathululela umoyawami kubo bonke abantu.’—ImiSebenzi 2:1-4, 17.* Isahl. 4, indima 12; Isahl. 15, indima 17

AMABALA ASEKUCINENI 213

ISIPHAMBANO���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Kungani amaKhristu eqiniso engasisebenzisiisiphambano ekukhonzeni?(1) Sekuleminyaka eminengi inkolo yamanga iseben-zisa isiphambano. Ekuqaliseni sasisetshenziswa eku-khonzeni indalo lasemikhosini yabahedeni yokuzi-phatha kubi kwezemacansini. Okweminyaka engu-300ngemva kokufa kukaJesu, amaKhristu ayengasisebenzisiisiphambano ekukhonzeni. Kwaba njalo kwaze kwaba yi-sikhathi umbusi weRoma uConstantine eqalisa ukusise-benzisa njengophawu lwesiKhristu. Wayefuna ukwenzaisiKhristu samukelwe ngabantu abanengi. Kodwa iqini-so yikuthi isiphambano asilani loJesu. Ibhuku okuthiwayi-New Catholic Encyclopedia lithi: “Isiphambano sasise-tshenziswa uJesu engakabuyi emhlabeni futhi siyasetshe-nziswa lasemasikweni angasowesiKhristu.”(2) UJesu kafelanga esiphambanweni. Amabala esi-Grikhi ahunyutshwe ngokuthi “isiphambano” atsho “isi-godo” kumbe “isihlahla.” I-The Companion Bible ithi:

14

214 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

“Akula ngitsho ubufakazi obutshengisa ukuthi isiGrikhiesisetshenziswe [KuThestamente Elitsha] sikhuluma nge-zigodo ezimbili ezenziwe zaba yisiphambano.” UJesuwafela esigodweni.(3) UJehova kafuni simkhonze sisebenzisa izithombe.—U-Eksodusi 20:4, 5; 1 KwabaseKhorinte 10:14.* Isahl. 5, indima 12

ISIKHUMBUZO���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UJesu watshela abafundi bakhe ukuthi bananzeiSikhumbuzo sokufa kwakhe. Lokhu kwenziwa minyakayonke ngo-Nisan 14, leli yilo ilanga ama-Israyeli ayenanzangalo iPhasika. Isinkwa lewayini okumela umzimba legazilikaJesu kuyadluliswa kuwo wonke umuntu oyabe ekhonaeSikhumbuzweni. Abadla isinkwa njalo banathe lewayiniyilabo abazabusa loJesu ezulwini. Labo abalethemba lo-kuphila lapha emhlabeni bayasinanza iSikhumbuzo ko-dwa kabadli isinkwa njalo kabanathi iwayini.* Isahl. 5, indima 21

UMPHEFUMULO���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

I-New World Translation yesiNgisi isebenzisa ibala elithiumphefumulo nxa ikhuluma: (1) ngomuntu, (2) ngenya-mazana kumbe (3) ngempilo yomuntu loba eyenyama-zana. Nanzi ezinye izibonelo:Umuntu. ‘Ezinsukwini zikaNowa . . . abantu abalu-tshwana nje kuphela, imiphefumulo eyisificamibiliyasiliswa.’ (1 UPhetro 3:20, NW) Evesini le, ibala elithiimiphefumulo litsho abantu: UNowa, umkakhe, amado-dana amathathu kaNowa labomkabo.Inyamazana. “UNkulunkulu wathi: ‘Akuthi amanzianyakazele ngezidalwa eziphilayo [“imiphefumulo”], nja-lo akuthi izinyoni ziphaphe ngaphezulu komhlaba zida-

15

16

AMABALA ASEKUCINENI 215

bule emkhandlwini womkhathi.’ UNkulunkulu waphindawathi: ‘Akuthi umhlaba uveze izidalwa eziphilayo [“imi-phefumulo”] kusiya ngemihlobo yazo: izinanakazana ezi-huquzela emhlabathini, kanye lezinyamazana zeganga,yilezo kusiya ngemihlobo yazo.’ Lakanye kwaba njalo.”—UGenesisi 1:20, 24.

Ukuphila komuntu kumbe okwenyamazana. UJehovawatshela uMosi wathi: ‘Bonke abantu ababefuna ukuku-bulala [“ababedinga umphefumulo wakho” NW] sebafa.’(U-Eksodusi 4:19) Ngesikhathi uJesu elapha emhlabeniwathi: ‘Ngingumalusi olungileyo. Umalusi olungileyounikela ukuphila [“umphefumulo”] kwakhe.’—UJohane10:11.

Nxa iBhayibhili lisithi umuntu wenza ulutho ‘ngomphefu-mulo wakhe wonke’ liyabe lisitsho ukuthi wenza konkeokusemandleni akhe. (UMathewu 22:37; UDutheronomi6:5) Umuntu ofileyo kuthiwa ngumphefumulo ofileyo.—AmaNani 6:6; IZaga 23:2; U-Isaya 56:11; UHagayi 2:13

* Isahl. 6, indima 5; Isahl. 15, indima 17

UMOYA���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Amabala esiGrikhi lesiHebheru ahunyutshwe ngokuthi“umoya” ku-New World Translation yesiNgisi angatshoizinto ezitshiyeneyo. Amabala la ayabe esitsho intoesingeke siyibone njengomoya ovunguzayo kumbeesiwuphefumulayo. Amabala la angaphinde atshoizingilosi kumbe umoya ongcwele. IBhayibhili alifundisiukuthi kulokunye okusala kuphila emuntwini nxa anga-fa.—U-Eksodusi 35:21; IHubo 104:29; UMathewu 12:43;ULukha 11:13

* Isahl. 6, indima 5; Isahl. 15, indima 17

17

216 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

IGEHENA���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

IGehena libizo lendawo eyayiseduze leJerusalemalapho okwakutshiselwa khona izibi. Akula bufakaziobutshengisa ukuthi ngesikhathi sikaJesu kwakutshiswaabantu lezinyamazana endaweni le. Yikho iGehenaayisiyo ndawo lapho okutshiswa khona abantu abafile-yo. Ngesikhathi uJesu ekhuluma ngalabo abaphoselwaeGehena wayesitsho ukuthi bazabhujiswa bangaphindibabekhona.—UMathewu 5:22; 10:28.* Isahl. 7, indima 20

UMTHANDAZO WENKOSI���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Lo ngumthandazo oyisibonelo uJesu awenza ngesikhathiefundisa abalandeli bakhe ukuthandaza. Uphinda ubizwengokuthi nguBaba Wethu. Nansi indlela eyisibonelouJesu athi sikhuleke ngayo:“Malihlonitshwe ibizo lakho”Lapha siyabe sikhulekela ukuthi uJehova ahlambulule ibi-zo lakhe kuwowonke amanga aqanjelwewona. Lokhu ku-zenza wonke umuntu ezulwini lasemhlabeni adumise ibi-zo likaNkulunkulu.‘UMbuso wakho kawuze’Siyabe sicela ukuthi uMbuso kaNkulunkulu ubhubhiseabantu ababi, wona ubusubusa njalo wenze umhlabaube liPharadayisi.“Intando yakho yenziwe emhlabeni”Lapha siyabe sikhulekela ukuthi lokho uNkulunkuluakuhlosileyo kwenzakale emhlabeni. Lokhu kuzenza uku-thi abantu abalalela uNkulunkulu baphile phakadeePharadayisi ngoba yikho ayevele ekufuna.* Isahl. 8, indima 2

18

19

AMABALA ASEKUCINENI 217

INHLAWULO���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Inhlawulo iyasikhulula esonweni lasekufeni. Inhlawuloyimbadalo eyayidingakala ukuze abantu bathole ukuphi-la okupheleleyo okwalahlwa ngu-Adamu. UNkulunkuluwathumela uJesu emhlabeni ukuze azofela bonke abantu.Ukufa kukaJesu kwavula ithuba lokuthi abantu batholeukuphila okuphakade.* Isahl. 8, indima 21; Isahl. 9, indima 13

KUNGANI UMNYAKA KA-1914UQAKATHEKILE?���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Isiphrofetho esikuDanyeli isahluko 4 sikhuluma ngokuthiuMbuso kaNkulunkulu wawuzaqalisa ukubusa ngo-1914.Isiphrofetho: UJehova wenza inkosi uNebhukhadinezariyaphupha iphupho elalilengcazelo eyisiphrofetho. Iphu-pho leli lalingelesihlahla esikhulu esaganyulwayo. Kwathiisidindi sabotshwa ngensimbi langethusi futhi kwadlula‘izikhathi eziyisikhombisa.’ Ngemva kwezikhathi lezoisihlahla leso saphinda sakhula.—UDanyeli 4:1, 10-16.Okutshiwo yisiphrofetho leso: Isihlahla simela uMbu-so kaNkulunkulu. UJehova wayekhetha amakhosi ukuthiabuse abantu bako-Israyeli. (1 ImiLando 29:23) Kodwaamakhosi lawo acina engasathembekanga njalo ubukhosibabo baphela ngesikhathi iJerusalema libhujiswa ngom-nyaka ka-607 B.C.E. ‘Izikhathi eziyisikhombisa’ zaqalangomnyaka lowo. (2 AmaKhosi 25:1, 8-10; UHezekheli 21:25-27) UJesu wayekhuluma ‘ngezikhathi eziyisikhombisa’lapho esithi: “IJerusalema izagidagidwa ngabeZizwekuze kugcwaliseke izikhathi zabeZizwe.” (ULukha 21:24) Yikho izikhathi lezi aziphelanga ngesikhathi uJesuesemhlabeni. UJehova wathembisa ukuthi uzabeka iNko-si ekupheleni ‘kwezikhathi eziyisikhombisa.’ Ukubusa

20

21

218 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

ISIPHROFETHO

Ubukhosi Ubukhosi buyaphela

OKUTSHIWO YISIPHROFETHO LESI

Isihlahla esikhulu(UDanyeli 4:10, 11)

“Gamulelani phansi isihlahla”(UDanyeli 4:14)

Amakhosi ako-Israyeli ayebusaabantu bakaNkulunkulu

IJerusalema yabhujiswalokubusa kwamakhosiako-Israyeli kwaphela

Ngo-October607B.C.E.

AMABALA ASEKUCINENI 219

Izikhathi eziyisikhombisa Ubukhosi buyabiselwa

“Kuze kudlule izikhathieziyisikhombisa”(UDanyeli 4:16, NW)

“Umbuso wakhouzabuyiselwa kuwe”(UDanyeli 4:26)

Iminyakaengu-2 520

UJesu uqalisa ukubusaezulwini njengeNkosiyoMbuso kaNkulunkulu

B.C.E C.E

Iminyakaengu-606 1/4

Iminyakaengu-1 913 3/4

Ngo-October1914C.E.

“IJerusalemaizagidagidwa . . . kuzekugcwaliseke izikhathi

zabeZizwe” (ULukha 21:24)

220 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

UMIKHAYELI INGILOSI ENKULU���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Ibala elithi “ingilosi enkulu” litsho ukuthi “induna yezin-gilosi.” IBhayibhili lisitshela ngengilosi eyodwa enkulu fu-thi ibizo layo nguMikhayeli.—UDanyeli 12:1; UJuda 9UMikhayeli nguMkhokheli wamabutho ezingilosi zika-Nkulunkulu. ISambulo 12:7 sithi: “UMikhayeli lezingilosibalwa lomgobho . . . lezingilosi zawo.” Ibhuku leSambu-lo lisitshela ukuthi uMkhokheli webutho likaNkulunkulunguJesu. Lokhu kutsho ukuthi uMikhayeli ngelinye ibizolikaJesu.* Isahl. 9, indima 4

22

kweNkosi leyo enguJesu kuzaletha izibusiso ebantwinibakaNkulunkulu emhlabeni wonke.—ULukha 1:30-33.Zinde okungakanani ‘izikhathi eziyisikhombisa?’Izikhathi lezi ziyiminyaka engu-2 520. Nxa singabala imi-nyaka engu-2 520 sisukela ku-607 B.C.E. sifika ku-1914.Ngomnyaka lowo uJehova wenza uJesu waba yiNkosi yo-Mbuso kaNkulunkulu ezulwini.Kodwa iminyaka engu-2 520 siyithole njani? IBhayibhi-li lithi izikhathi ezintathu lengxenye zilingana lamalangaangu-1 260. (ISambulo 12:6, 14) Yikho izikhathi ezinta-thu lengxenye siyaziphinda kabili ukuze sithole ‘eziyisi-khombisa.’ Nxa singenza njalo, izikhathi eziyisikhombisaziba ngamalanga ayi-2 520. Amalanga la amela iminyakaengu-2 520. Lokhu kuvumelana lesiphrofetho esiseBhayi-bhilini esithi “usuku olulodwa lumele umnyaka munyengamunye.”—AmaNani 14:34; UHezekheli 4:6.* Isahl. 8, indima 23

AMABALA ASEKUCINENI 221

IZINSUKU ZOKUCINA���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Izinsuku zokucina yisikhathi lapho okuzenzakala khonaizehlakalo ezinkulu lezimangalisayo emhlabeni ukuphe-la kungakafiki. Kwezinye izikhathi nxa iBhayibhili likhu-luma ngezinsuku zokucina lithi: ‘Ukucina kwesikhathi’kumbe “ukufika kweNdodana yomuntu.” (UMathewu 24:3, 27, 37) ‘Izinsuku zokucina’ zaqalisa ngesikhathi uMbu-so kaNkulunkulu uqalisa ukubusa ezulwini ngo-1914. Zi-zaphela ngesikhathi uNkulunkulu esebhubhisa abantuabenza okubi ngempi yakhe okuthiwa yi-Amagedoni.

* Isahl. 9, indima 5

UKUVUSWA KWABAFILEYO���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

EBhayibhilini sifunda ngabantu abangu-9 abavuswayo.U-Elija, u-Elisha, uJesu, uPhetro loPhawuli bake bavusaabantu abafileyo. UNkulunkulu nguye owabanika aman-dla okuvusa abantu laba. UJehova usithembisa uku-thi kuzakuba lokuvuka ‘kwabalungileyo lababi.’ (Imi-Sebenzi 24:15) IBhayibhili liphinda lisitshele ukuthi ku-labagcotshiweyo abazavuswa ukuthi bayebusa loJesuezulwini.—UJohane 5:28, 29; 11:25; KwabaseFiliphi 3:11;ISambulo 20:5, 6.

* Isahl. 9, indima 13

UKUSEBENZELANA LAMADIMONI KUMBEIMIMOYA���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Ukusebenzelana lamadimoni kugoqela ukukhuluma la-bafileyo. Lokhu ungakwenza uwedwa kumbe ngokuyaenyangeni. Abantu benza lokhu ngoba bedukiswe nga-manga okuthi nxa umuntu esifa kulomoya osala uphi-la futhi ube lidlozi. Amadimoni aqila abantu ukuthibangamlaleli uNkulunkulu. Ukuzama ukwazi ngekusa-sa, ukubhula, ukutshaya amathambo, ukudinga okutshi-wo yimizila ephakathi kwesandla lokudinga ingcazelo

23

24

25

222 IBHAYIBHILI LISIFUNDISANI?

UKUKHIPHA ISISU���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Nxa umuntu ekhipha isisu uyabe ebulala ngabomoumntwana ongakazalwa. Kusukela umntwana eqalisaukuba khona esibelethweni uyabe esengumuntu sibiliyikho akuqondanga ukuthi umuntu akhiphe isisu.

* Isahl. 13, indima 5

UKUFAKWA IGAZI���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Le yindlela yokwelapha kusetshenziswa igazi loba enyeyezingxenye zalo ezine. Izingxenye zakhona yilezi:i-plasma, ama-red blood cells, ama-white blood cells lama-platelets.

* Isahl. 13, indima 13

27

28

yamaphupho yikusebenzelana lamadimoni. Izingoma,amabhuku lamafilimu enza kukhanye angani ukuse-benzelana lamadimoni yinto enhle. Eminye imikhu-ba eyenziwa ezimfeni ngeyokusebenzelana lamadi-moni, ngokwesibonelo ukuthethela, imibuyiso, ukukhi-pha inzilo, kanye lokwenza izikhumbuzo zabafileyo.—KwabaseGalathiya 5:20; ISambulo 21:8.

* Isahl. 10, indima 10; Isahl. 16, indima 4

UBUKHOSI BUKAJEHOVA���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

UJehova unguSomandla njalo nguye owadala konkeokukhona. (ISambulo 15:3) Ungumnikazi wezinto zonkefuthi nguye okumele abuse. (IHubo 24:1; U-Isaya 40:21-23;ISambulo 4:11) Yonke into ayidalayo iqondiswa yimith-etho. UJehova ulamandla okukhetha abanye ukuthi babengababusi. Sitshengisa ukuthi siyabusekela ubukhosibakhe ngokumthanda langokumlalela.—1 ImiLando 29:11.

* Isahl. 11, indima 10

26

AMABALA ASEKUCINENI 223

ISIJEZISO���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

EBhayibhilini ibala elithi ukujezisa alitsho ukutshaya nga-so sonke isikhathi. Kodwa lingatsho ukulaya, ukufundisakumbe ukukhuza. UJehova kajezisi ngendlela elesihlukukumbe elolunya. (IZaga 4:1, 2) UJehova uyisiboneloesihle kakhulu ebazalini ngoba yena ujezisa ngendle-la elothando. (IZaga 12:1) UJehova uyabathanda abantubakhe futhi uyabaqeqetsha. Ubanika imilayo ukuzebalungise imibono engaqondanga abangabe belayo.Lokhu kuyabanceda ukuthi bacabange futhi benze okuja-bulisa uNkulunkulu. Abazali kumele bancede abantwaba-bo babone ukuthi ukulalela kuqakatheke ngani. Kumelebaphinde babancede ukuthi bathande uJehova leLizwilakhe futhi bazwisise izimiso zalo.* Isahl. 14, indima 13

AMADIMONI���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Lezi yizingilosi ezilamandla njalo ezenza izinto ezimbikakhulu. Amadimoni aqalisa ezingilosi ezinhle kodwaacina eseyizitha zikaNkulunkulu. (UGenesisi 6:2; UJu-da 6) Amadimoni abambana loSathane ekuhlamukeleniuJehova.—UDutheronomi 32:17; ULukha 8:30; ImiSebenzi16:16; UJakhobe 2:19.* Isahl. 16, indima 4

29

30

Ukuze uthole okunengi, yana ku-www.jw.orgkumbe uthintane laboFakazi bakaJehova.