(2015) BİLECİK İLİ 2013 YILI YÜZEY ARAŞTIRMASI

16
ARAŞTIRMA SONUÇLARI TOPLANTISI 1. CİLT T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 32

Transcript of (2015) BİLECİK İLİ 2013 YILI YÜZEY ARAŞTIRMASI

32. ARAŞTIRMA SONUÇLARI TOPLANTISICİLT 1

Aygül Matbaası: Araştırma Sonuçları Toplantısı 1 Cilt Kapak • 29x41 Tek Yüz • Kapak Takma • Kağıt: ? • Adet: ? • Mavi Kırmızı Sarı Siyah

ARAŞTIRMA SONUÇLARITOPLANTISI

1. CİLT

T.C.KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü

32

T.C.KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü

02-06 HAZİRAN 2014GAZİANTEP

32.ARAŞTIRMA SONUÇLARI

TOPLANTISI1. CİLT

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayın No:3444-1Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayın No:168-1

YAYINA HAZIRLAYANLARDr. Adil ÖZME

Kapak ve UygulamaYusuf KOŞAR

ISSN: 1017-7663

Kapak Fotoğrafı: Ercan AŞKIN Karaman İli ve Mersin İli Mut İlçesi Antik Dönem Yerleşim Düzenlemesi Arkeolojik Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları

Not : Araştırma raporları, dil ve yazım açısından Dr. Adil ÖZME tarafından denetlenmiştir. Yayımlanan yazıların içeriğinden yazarları sorumludur.

İsmail Aygül Ofset Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti.

Tel: 0312 310 59 95 ANKARA - 2015

İÇİNDEKİLER

Bilge HÜRMÜZLÜ Isparta Arkeolojik Surveyi 2013 Yılı Çalışmaları ve Yüzey Araştırmalarının Uygulama Sorunları ............................................................................................1

Metin KARTAL, Murat KARAKOÇ Eşref ERBİL Sakarya İli Tarih Öncesi Arkeolojisi Yüzey Araştırması (I), 2013 ...........................9

Çiğdem MANER Konya İli Ereğli, Halkapınar, Karapınar ve Emirgazi 2013 Yılı Yüzey Araştırmaları (Keyar) ...............................................................................27

Yaşar E. ERSOY, Elif KOPARAL İzmir İli, Urla ve Seferihisar İlçeleri Arkeolojik Yüzey Araştırması, 2013 Yılı Çalışmaları .........................................................................................47

Süleyman ÇİĞDEM, Haldun ÖZKAN, Hüseyin YURTTAŞ, Nurettin ÖZTÜRK 2013 Bayburt Yüzey Araştırması .......................................................................69

Mehmet TEKOCAK Aksaray İli Merkez, Ortaköy, Sarıyahşi, Ağaçören ve Eskil İlçeleri Yüzey Araştırması: 2012 ...................................................................................81

Sami PATACI Ardahan İli 2013 Yılı Arkeolojik Yüzey Araştırması ............................................99

Mustafa ŞAHİN Bursa İli Yüzey Araştırması – 2013 ..................................................................117

Reyan KÖRPE 2013 Sestos ve Çevresi Yüzey Araştırması .......................................................135

Barbara HOREJS, Felix PIRSON Pergamon-2013 Yılında Yakın Çevrede Gerçekleştirilen Yüzey Araştırmaları Raporu .............................................................................149

Mithat ATABAY, Antonio SAGONA, Ian MCGIBBON, Richard E.REID, Reyhan KÖRPE, Charles Simon Hastings HARRINGTON, Muhammet ERAT,Jessie BIRKETT-REES, Sarah MITFORD, Michelle NEGUS CLEARY,Glifford Leslie OGEBY, Gulillermo Andres NARSILIO FERRERO Anzak (Arıburnu) Savaş Alanı Üzerine Türkiye, Avusturalya ve Yeni Zelanda’nın Ortak Tarihsel ve Arkeolojik Araştırması 2013 ......................157

Sabahattin EZER, Kahraman YAĞIZ, F. Işıl DEMİRTAŞ, Muzaffer ÖZÇİRİŞ Adıyaman İli Prehistorik ve Protohistorik Çağ 2013 Yılı Arkeolojik Yüzey Araştırmaları .........................................................................................175

Ahmet Cem ERKMAN, Cesur PEHLEVAN, Şakir Önder ÖZKURT,Ayhan YİĞİT, Kutay Murat BOZCA, Bahar HASIRCI 2013 Yılı Kırşehir ve Yozgat İlleri Neojen Dönem Omurgalı Fosil Yatakları Yüzey Araştırması ...........................................................................................193

Ercan AŞKIN Karaman İli ve Mersin İli Mut İlçesi Antik Dönem Yerleşimleri ve Yerleşim Düzenlemesi Arkeolojik Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları .......201

Harun OY “Uşak İli ve İlçelerinde İlk Tunç Çağı Coğrafya Araştırmaları 2013 Yılı Çalışmaları” ......................................................................................215

Atila TÜRKER Tunç Çağlarında Nevşehir Kültürlerinin Araştırılması 2012-2013 Yılı Çalışma Raporu: Hacıbektaş ve Çevresi ...........................................................231

Engin BEKSAÇ Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Erken Kültistik Kaya (Kaya Oyma ve Megalit) Anıtları ve Kült Alanları Projesi Edirne Kırklareli Yüzey Araştırması 2013 .........253

Christine ÖZGAN, Verena GASSNER, Ulrike MUSS, Erich DRAGANITS,Özel TERAMAN, Benedikt GRAMMER Kolophon Antik Kenti 2013 Yılı Yüzey Araştırmaları ........................................269

Ali Osman UYSAL Çanakkale İli Lapseki, Biga, Çan, Bayramiç, Ayvacık ve Ezine İlçeleri Türk Dönemi Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları .....................................283

Ali Yalçın TAVUKÇU, Zerrin AYDIN TAVUKÇU, Mesut CEYLAN, Süheyla AĞAOĞLU Alaşehir – Philadelphia Araştırmaları 2013 ......................................................301

Hüseyin METİN, B. Ayça Polat BECKS, Ralf BECKS,Yıldırım ATAYETER, Gülcan ŞAROĞLU Kremna ve Çevresi Yüzey Araştırması 2013 .....................................................321

Erdoğan ASLAN Kekova Adası Arkeolojik Yüzey/Sualtı Araştırması (2012-2013) ......................335

VII

Özdemir KOÇAK Afyonkarahisar İli ve İlçeleri ile Uşak İli Sivaslı İlçesi 2013 Yılı Yüzey Araştırmaları .........................................................................................355

Nurettin ÖZTÜRK, Gencay GÜLOĞLU, Abdullah LEYGARA Myrina-Gryneion 2013 Yılı Yüzey Araştırması .................................................375

Asuman BALDIRAN Seydişehir 2013 Yılı Yüzey Araştırması ...........................................................385

Atilla ENGİN, Olcay ZENGİN KOŞAN, Filiz AY ŞAFAK, Aydoğan BOZKURT Sivas İli 2013 Yılı Yüzey Araştırması ................................................................399

Osman DOĞANAY, Serkan SUNAY, Emine KÖKER Zengibar Kalesi (Bozkır/ Konya) 2013 Yılı Yüzey Araştırmaları .........................431

Zeynep KOÇEL ERDEM Tekirdağ Merkez ve Şarköy İlçeleri ile Çanakkale Gelibolu Yarımadası (Trakya Khersonesos’u) Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları......................437

Martin SEYER, Helmut LOTZ, Pascale BRANDSTÄTTER Die Kampagne 2013 Des Archäologischen Surveys Auf Dem Toçak Dağı .........461

F. Mine TEMİZ Hatay İli’nde Türk ve İslam Dönemi Yüzey Araştırması – 2013 .........................473

Turan EFE, Murat TÜRKTEKİ, Deniz SARI, Erkan FİDAN Bilecik İli 2013 Yılı Yüzey Araştırması ..............................................................495

Taner KORKUT Tlos Antik Kenti ve Çevresi Yüzey Araştırmaları ...............................................505

Ümit AYDINOĞLU, Ahmet MÖREL Dağlık Kilikia’da Kentleşme ve Kırsal Yerleşimler Araştırması 2013 .................525

Fatma Gül ÖZTÜRK Açıksaray ve Çevresinde Bizans Dönemi Yerleşimleri Yüzey Araştırması – 2013 ...............................................................................535

Nazlı ÇINARDALI-KARAASLAN, Neyir KOLANKAYA-BOSTANCI İzmir İli, Menemen İlçesi Prehistorik ve Protohistorik Dönem 2013 Yılı Arkeolojik Yüzey Araştırması .....................................................................553

495

BİLECİK İLİ 2013 YILI YÜZEY ARAŞTIRMASI

Turan EFE*Murat TÜRKTEKİ

Deniz SARIErkan FİDAN

Bilindiği üzere, 1988-1995 yılları arasında, Prof. Dr. Turan Efe başkanlı-ğında “Kütahya, Bilecik ve Eskişehir illerini kapsayan yüzey araştırmala-rı gerçekleştirilmişti. Ancak, maddi imkanların çok sınırlı olması sebebiyle, özellikle Bilecik ili sınırları içinde arzu edilir seviyede bir çalışma yapılama-mıştı. Bu sebeple 2013 yılında, Bilecik ilinin tamamını kapsayan yüzey araş-tırmalarına, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izinleri ve Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi’nin lojistik ve maddi destekleri ile tekrar başlanmış bulunmak-tadır.

Tarihin her döneminde, Avrupa ve Anadolu arasında ilişkilerin sağ-landığı çok önemli bir ulaşım yolu konumundaki Bilecik İli’nde, Paleolitik Çağ’dan Demir Çağı’na kadar henüz keşfedilmemiş daha çok sayıda ma-ğara, höyük, düz yerleşme, kale ve mezarlık alanlarının bulunması olasılığı yüksektir. Bu sene 5-14 Eylül 2013 tarihleri arasında, toplam 10 gün süre ile gerçekleştirdiğimiz yüzey araştırmaları bir ön çalışma niteliği taşımaktadır ve daha ziyade prehistorik dönemlere ait kalıntıların saptanması ile sınırlı kalmıştır. Bu kapsamda, esas olarak güneyde Bilecik Merkez, Yeniköy, Küre

* Prof. Dr. Turan EFE, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölü-mü, Gülümbe Bilecik/TÜRKİYE.

Yrd. Doç. Dr. Murat TÜRKTEKİ, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Ar-keoloji Bölümü, Gülümbe Bilecik/TÜRKİYE.

Yrd. Doç. Dr. DENİZ SARI, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Gülümbe Bilecik/TÜRKİYE.

Yrd. Doç. Dr. Erkan FİDAN, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Gülümbe Bilecik/TÜRKİYE.

496

ve Tuzaklı köylerinin bulunduğu bölgeden başlayarak, kuzeyde Osmaneli ci-varına kadar olan Karasu ve Sakarya vadileri ve yamaçlarının bazı kesimleri taranmıştır (Resim: 1).

Yüzey Araştırması ekibi şu isimlerden oluşmuştur: Prof. Dr. Turan Efe (başkan), Corrado Ozan Rijavec (Bakanlık Temsilcisi), Yrd. Doç. Dr. Murat Türkteki, Yrd. Doç. Dr. Deniz Sarı, Yrd. Doç. Dr. Erkan Fidan, Arkeolog-çi-zimci Deniz Ay-Efe, Yüksek Lisans öğrencileri Mesut Ünver, Gökhan Biliyor, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğrencileri Fatma Nur Tatlı, Burcu Şahin, Dilşah Öztürk,Serkan Atay, Zerrin Aydın, Derya Kaya, Gamze Aksungur, Ebru Akgül, Kübra Aydın, Büşra Ajder ve Mustafa Gü-müşkanat.

Bu seneki araştırmalar sekiz ayrı bölgede gerçekleştirilmiştir. Haritada bü-yük harflerle gösterilen bu bölgeler şunlardır (Resim: 1).

A. Bilecik Merkez

B. Dere Sakarı Köyü Civarı

C. Dere Sakarı ile Geçitli-Küre Köyleri arasındaki bölge

D. Kızıldamlar Köyü Civarı

E. Yeniköy civarı ve kuzeyindeki ovalık kesim

F. Bilecik’in kuzeyindeki Osmaneli Civarı

G. Medetli ve Üyük köyleri civarı

H. Pelitözü köyünün kuzey yamaçları

Bilecik Merkez’de, Bahçelievler ve Çiftlik Alanı olmak üzere iki yerleşme yeri ziyaret edilmiştir.

Bahçelievler (Resim: 2-3): İçinde yer aldığı Bahçelievler Mahallesi’nin adı verilmiş olan bu düz yerleşme, Bilecik şehir merkezinden kuzey yönünde, Gülümbe’ye doğru giden ana caddenin 100 m. kadar batısında, etrafı binalar-la çevrili bir parselde yer alır. Arkeolojik malzemenin geldiği parsel kabaca 70 x 50 m. ebatlarındadır. Parseli kuzeyden sınırlandıran yolun karşı tara-fına yeni inşa edilmiş bir apartmanın zemin hafriyatı sırasında, arsa sahibi tarafından hafriyat toprağı içinde arkeolojik malzemenin farkına varılmıştır. Buradan gelen bir parça Bilecik Müzesi’ne örnek olarak götürülmüştür. Du-rumdan haberdar olan ekibimiz, bu şekilde buluntu mahalline giderek gerek-

497

li inceleme ve araştırmayı yapmıştır. Tek bir yerleşim katı içerdiği anlaşılan yerleşme, büyük olasılıkla geç Neolitik Dönem’e denk gelen Klasik Fikirtepe Evresi’ne tarihlenmektedir.

Çiftlik Alanı (Resim: 2, 4): Bilecik şehrinin hemen batı kenarında, Bilecik-Çakırpınar köy yolunun hemen sağında, Hamsu Deresi’nin ise 870 m. kuze-yinde Çiftlik Alanı adı ile anılan yerde saptanan bu höyük 280x110 m. ebat-larındadır. Höyüğün kuzey kesiminde yoğun olarak Erken ve Geç İTÇ III ile az sayıda İTÇ II malzemesi ele geçirilmiştir. Malzeme içinde İnegöl Gri Malı önemli oranda temsil edilmektedir. Höyüğün güneydoğu kesiminde ve ya-maçlarında ise Bizans dönemi malzemesi yoğunluktadır. Güney kesimde ise yoğun künk parçalarına rastlanmıştır. Höyük yüzeyi gerek tarım ve gerekse çukurlar açılmak suretiyle yoğun tahribata uğratılmıştır.

Ahmedet 1 ve 2 (Resim: 2, 5): Dere Sakarı Köyü civarında yapılan çalışma-larda ise iki Neolitik düz yerleşme saptanmıştır. Ahmedet I ve Ahmedet II adı verilen bu yerleşmeler Dere Sakarı köyü yolu üzerinde, köye 4-5 km. kala, yo-lun 600-700 m. kadar solunda, toprak yol ile ulaşılan Ahmeded Çeşmesi’nin yakınında yer almaktadırlar. Birbirlerine 100 m. kadar mesafede olan bu iki yerleşmeden doğudaki Ahmeded I, I70x45 m.; Ahmedet II yerleşmesi ise yak-laşık 50 x 30 m. ebatlarındadır. Malzeme üzerinde yapılan incelemeler sonu-cunda, her iki yerleşmenin de hemen Klasik Fikirtepe öncesine tarihlendiri-lebileceği sonucuna varılmıştır. Ancak batıdaki diğerinden biraz daha erkene tarihlendirilebilir. Güneyinin tamamen tıraşlandığı Ahmedet I yerleşmesinin kültür dolgusu kalınlığı en fazla 1,0 m. civarında olabilir.

Her iki alandan toplanan malzeme önce yıkanmış, sonra fotoğraflanmış ve içinden önemli bulduklarımızdan bazı örnekler, vaktimiz olduğu oranda çizilmiştir. Daha sonra bu malzeme toplandıkları alanlara bırakılmıştır. Ah-medet I yerleşmesinden toplanan çanak çömlek parçaları koyu renk yüzlü ve taşcık katkılıdır. Yüzeyler genellikle astarlı ve açkılı, bazı örnekler astarsız ve açkılıdır. Yüzeyler kızılkahveden kahverengi ve beje kadar değişmekte olup parlak kırmızı astarlı örneklere rastlanmamıştır. Hamurlar genellikle parlak kiremit rengi ve sık sık ince veya koyu kahve ve siyah özlüdür. Katkı taşçık ve ender olarak kum katkı şeklindedir. Bazı örnekler çok ince hamurludur. Yüzeyden çizi bezemeli Fikirtepe kutu parçaları, şişkin dudaklı ve “S” profilli kase ve çömlekler; yoğun dikey veya yatay ip-delik tutamaklar ele geçirilmiş-tir. Ayrıca yongalardan ve dilgilerden şekillendirilmiş taş aletler ve küçük

498

dilgicikler bulunmuştur. Öğütme taşları, havanlar ve ezgi taşları da diğer taş alet buluntu grubunu oluşturur.

Ahmedet II yerleşmesinin yüzeyinde çakmaktaşından yoğun bir şekilde yontmataş aletler, büyük ve küçük çekirdekler ele geçirilmiştir. Bunlardan iki tanesi mermi biçimli çekirdektir. Ayrıca 4 adet bazalttan öğütme taşı par-çası bulunmuştur. Yerleşmenin çanak çömleği, Neolitik Dönem Koyu Yüzlü Kırmızı ve Kahverengi astara sahip bir çanak çömlektir ve “S” profilli kaseler yoğunluktadır. 1 adet çizi bezemeli kutu parçası, pervaz dudaklı kase parçası, serpantinden bir adet balta parçası; ayrıca bir adet ok ucu parçası da bulun-muştur.

Üyücek Tümülüsü (Resim: 2): Bu çevrede yapılan araştırmalarda bir de Tümülüs saptanmıştır. Ahmedet Çeşmesi’nin tam karşısında ve Dere Sakarı Köyü’ne götüren yolun güneyindeki doğal tepelik üzerinde yer alan Üyücek Tümülüsü, 40 x 30 m. ebatlarında ve 6 m. yüksekliğindedir. Tepe noktasında bir defineci çukuru tespit edilmiştir. Tümülüsün üzerinde arkeolojik malze-me bulunamamıştır.

Göcük Mevkii (Resim: 2): Üyücek Tümülüsü’nün Bulunduğu Sırtlar ile Geçitli-Küre Köyleri Arasındaki Havzayı araştırmak amacıyla, Üyücek Tümülüsü’nün bulunduğu sırtlardan ekip belli aralıklarla arazide yayılarak bir saf oluşturmuş ve Küre Köyü tarafındaki karşı sırtlara kadar olan alanı ta-ramıştır. Klasik Dönem öncesi elle tutulur bir kalıntıya rastlanmazken, Göcük Mevkii denilen yerde, geniş bir alana yayılan Klasik Dönem yerleşmesi sap-tanmıştır. Söz konusu yerleşmede kuzeye doğru hafif meyilli olan yüzeyde özellikle iki kesimde yoğun tahribatlar saptanmıştır. Bunlardan derenin ya-kınındaki 20 m. çapında olup burada iki adet sütun tamburu belgelenmiştir.

Kıyaklar Tümülüsü (Resim: 2): Kızıldamlar Köyü Civarında yapılan araştır-malarda köyün yaklaşık olarak 1 km. kadar doğusunda Kıyaklar adı verilen bir Tümülüs saptanmıştır. Tümülüs üzerinde modern bir kulübeye ait taş te-meller yer almaktadır. 25 x 22 m. ebatlarında ve 6 m. yüksekliğindeki tümü-lüsün tepesinde ve eteğinde Klasik Dönemlere ait çanak çömlek parçaları bu-lunmuştur. Tümülüsün yamaçlarında yer alan çaytaşlarından, bir zamanlar yüzeyinin taşla kaplı olabileceği izlenimi edinilmiştir.

Yeniköy Höyük (Resim: 2, 6): Bu yıl ayrıca Yeniköy’ün kuzeyindeki ovalık alan ve çevredeki sırtlar taranmıştır. Zaman zaman tarlalarda münferit ola-

499

rak özelikle Bizans Dönemi parçalarına rastlanmıştır. Bu çevrede prehistorik dönemler bağlamında, Yeniköy’ün hemen kuzeyinde, köyün adının verildiği bir yerleşme yeri saptanmıştır. Yerleşme, doğal bir tepenin kuzey yamacı ve güneyindeki tarlada yer alır. Buraya, Bilecik-Söğüt karayolu üzerinde, köye girişte yer alan köprüden hemen sonra, solda yer alan toprak bir yolla ulaşıl-maktadır. Doğal tepe eteklerde 100 x 110 m. boyutlarındadır. Tepe kesiminde 3 adet defineci çukuru saptanan bu höyükte İTÇ II, İTÇ III ve M.Ö. 2. binyıl malzemesi gözlemlenmiştir. Burada özellikle bölgenin karakteristik kırmızı astarlı ve açkılı çanak çömlek örnekleri ile beraber içi ve dışı yoğun mika kat-kılı dış yüzeyi solucan şeklinde kabartma bezemeli bir “black-topped” kase parçası da ele geçirilmiştir. Bu kase mal olarak Demircihüyük örneklerinden biraz farklıdır. Doğal tepenin güney tarafındaki düzlükte ise İTÇ II-III çanak çömlek parçaları yanında, M.Ö. 2. binyıla tarihlenen yatay kabartma-bant be-zemeli küp parçaları görülmüştür.

Göktepe Höyük (Resim: 2, 7): Bilecik’in kuzeyinde, Osmaneli Civarındaki bölgede ise bu yıl yüzey taraması yapılmamış ve sadece Osmaneli’nin ku-zeybatısında, tam İznik yol ayrımında yer alan Göktepe Höyüğü ziyaret edilmiştir. Söz konusu Yerleşme, İznik sapağının sağında, Develi Tarla de-nilen mevkide, büyük bir kısmı yol tarafından kesilmiş olan doğal tepenin kuzey ve doğu yamaçlarında yer almaktadır. Doğal tepenin ova seviyesinden yüksekliği 23 m. ve üzerindeki düzlük 60x40 m. ebatlarındadır. Malzemenin dağılımına göre, yerleşmenin yaklaşık olarak 120 x 100 m. ebatlarındaki bir alanı kaplamış olduğunu söyleyebiliriz. Ancak tepenin yol tarafından tama-men kesilen batı eteklerinde de yerleşme devam etmiş olabilir. Üzerindeki kültür dolgusunun erozyonla tamamen aşınmış olduğu anlaşılan tepe koni-sinin kuzey tarafındaki dik yamaç, tarım yapılabilmesi için, bir miktar kesil-miştir. Burada oluşan profilde, şiddetli yangın geçirmiş bir tabakanın varlığı saptanmıştır.

Höyükte yoğun olarak İTÇ II ve İTÇ III malzeme grupları saptanmıştır. Bu-nun yanında, batı eteklerde Klasik Dönem’e ait malzeme de bulunmuştur. İlk Tunç III Dönemi ve sonrasına ait, keskin “S” profilli kırmızı astarlı maldan kase parçaları, çark yapımı gövde ve dip parçaları özellikle dikkat çekmektedir.

Üyük (Resim: 2, 8): Medetli ve Üyük köyleri civarında yapılan çalışma-lar sırasında önceden tescil edilmiş ve bilim dünyasına tanıtılmış olan Üyük Höyüğü ziyaret edilmiştir.Vezirhan’ın 4 km. kadar doğusunda ve Vezirhan-

500

Gölpazarı karayolunun 1.5 km. kadar kuzeyinde, Üyük köyüne götüren yo-lun hemen batısında yer alan bu höyük, Kılıç Kökten tarafından Zincirlikuyu olarak tanıtılmıştır; ancak Eskişehir Müzesi’nce Medetli Hüyük olarak tescil edilmiştir. Üyük köyüne çok yakın konumlanması ve çevrede başka bir mo-dern yerleşme bulunmaması sebebiyle, bu yerleşme yerinin Üyük olarak ad-landırılmasının uygun olacağı kanaatine varılmıştır. Ova seviyesinden 9.5 m. yükseklikte olan höyüğün kuzey kısmı tıraşlanmış olup çevresine ve kısmen üzerine moloz dökülmüştür; güneyinde de bir defineci çukuru saptanmıştır. Doğu taraftaki tarlalarda İTÇ II ve III, güney ve doğu tarlalarda ise M.Ö. 2. binyıla ait çanak çömlek parçaları bulunmuştur. Ayrıca höyüğün etrafındaki tarlalarda Bizans Dönemi’ne ait çanak çömlek parçaları da söz konusudur.

Küçükyenice Tümülüsü (Resim: 2, 9): Bu bölgede ayrıca Küçükyenice ola-rak adlandırılan bir tümülüs tespit edilmiştir. Küçükyenice köyü ile Vezirhan arasındaki yolda, hemen Küçükyenice köyünün çıkışında sağ tarafta yer alan tümülüs 20 x 20 m. ebatlarında ve 4.90 m. yüksekliğindedir. Kuzey çeyreği yaklaşık 2-3 metre kadar tıraşlanmış olan tümülüsün tepe noktasında yakla-şık 2.5 m. derinliğinde ve 2 metre çapında bir defineci çukuru saptanmıştır. Yüzeyde ve defineci çukurunda malzeme bulunamamıştır.

Kaya Mezarları: Bilecik merkeze bağlı Pelitözü köyü çevresi ve özellikle kö-yün kuzeyinde yer alan yamaçlarda da bu yıl incelemeler yapılmıştır. Bilecik-Bursa yolunun sağında ve köyün hemen batısında yer alan yaklaşık 200 m. çapındaki alanda yoğun olarak Osmanlı-Bizans ve birkaç tane de Hellenistik Dönem çanak çömlek parçaları saptanmıştır. Ayrıca bu kesimde az sayıda da el yapımı ve prehistorik dönemlere ait olabilecek küçük çanak çömlek par-çaları da gözlemlenmiştir. Daha kuzeyde Gülümbe-Çukurören köyü yolu arasında, Gülümbe köyünü geçtikten sonra yer alan vadide araştırma yapıl-mıştır. Yapılan incelemeler sonucunda vadi boyunca dağınık bir şekilde, tar-lalarda Bizans Dönemi malzemesi saptanmıştır. Gülümbe köyünün batısında “Akbayırlar” olarak adlandırılan mevkide yapılan incelemelerde ise define-ciler tarafından büyük oranda tahrip edildiği anlaşılan, Roma Dönemi’ne ait kaya mezarlar belgelenmiştir.

Bu sezon daha ziyade Prehistorik dönem ağırlıklı olarak yaptığımız yüzey araştırmaları sonucunda, İç Kuzeybatı Anadolu’nun köklü Neolitik kültürü olan Fikirtepe’nin farklı gelişim aşamalarına ait üç yerleşmenin (Bahçelievler, Ahmedet I ve Ahmedet II) saptanması, Bilecik bölgesinin dip tarihinin aydın-

501

latılması bağlamında büyük önem taşımaktadır. Yine, Yeniköy, Çiftlik Alanı ve Göktepe gibi prehistorik yerleşmeler de ilk defa bilim dünyasına tanıtıl-maktadır. Bunların yanında birkaç tümülüs de belgelenmiş bulunmaktadır.

Son olarak, Yüzey araştırması iznini veren Kültür Bakanlığı, Kültür Var-lıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne; araştırmalarımıza gösterdikleri ilgi ve destekten dolayı, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Azmi Özcan ve Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Harun Tunçel’e, ekiple uyum içinde çalışan ve her türlü yardımı esirgemeyen Bakanlık Temsilcisi Corrado Ozan Rijavec’e ve büyük bir özveri ile çalışan tüm ekip üyelerine en içten teşekkür-lerimizi sunarız.

502

Resim 1: 2013 yılında araştırılan bölgeler.

Resim 2: 2013 yılında ziyaret edilen yerleşmeler.

503

Resim 3: Bahçelievler Neolitik yerleşmesi.

Resim 5. Ahmedet I ve II yerleşmeleri.

Resim 4: Çiftlik alanı.

Resim 6: Yeniköy Höyük.

504

Resim 8: Üyük.

Resim 9: Küçükyenice Tümülüsü.

Resim 7: Göktepe.