บริษัท สายการบินนกแอร์จํากัด (มหาชน)

53
บริษัท สายการบินนกแอร์ จํากัด (มหาชน) ส่วนที่ 2 หน้าที26 3. การประกอบธุรกิจของแต่ละสายผลิตภัณฑ์ บริษัทประกอบธุรกิจสายการบินราคาประหยัด ( Budget Airline หรือ Low-Cost Airline) ภายใต้แบรนด์ นกแอร์ โดย ให้บริการขนส่งทางอากาศภายในประเทศ ในลักษณะจุดต่อจุดโดยไม่มีบริการเชื่อมต่อ (Point-to-Point) ซึ่งใช้เครื่องบิน แบบทางเดินเดียวในให้บริการ บริษัทจัดเป็นสายการบินราคาประหยัดที่ให้บริการครอบคลุมเส้นทางการบินมากที่สุดใน ประเทศไทย และเป็นสายการบินที่มีความโดดเด่นในด้านการให้บริการตามสโลแกนของบริษัทที่ว่า ทุกเที่ยวบินมี รอยยิ้มหรือ ‚We Fly Smiles‛ โดยผู้โดยสารสามารถเลือกที่นั่งล่วงหน้าได้ฟรี มีบริการอาหารว่างและนําดื่มระหว่าง เที่ยวบิน และบริการน้ําหนักสัมภาระขั้นต่ําโดยไม่คิดค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมจากค่าโดยสาร 3.1 เครือข่ายเส้นทางการบิน บริษัทเป็นผู้ให้บริการเที่ยวบินที่ครอบคลุมทุกภูมิภาคในประเทศไทย และปัจจุบันเป็นผู้ให้บริการเส้นทางการ บินมากที่สุดในประเทศ โดย ณ วันที28 กุมภาพันธ์ 2556 นกแอร์ให้บริการเที่ยวบินทั้งหมด 23 เส้นทางการ บิน ซึ่งครอบคลุมทั้งหมด 21 จุดหมายปลายทางและมีเที่ยวบินทั้งสิ้น 497 เที่ยวบินต่อสัปดาห์ น่าน เชียงราย เชียงใหม่ แพร่ พิษณุโลก เลย นครพนม สกลนคร อุบลราชธานี ร้อยเอ็ด บุรีรัมย์ แม่สอด แม่ฮ่องสอน สุราษฎร์ธานี ตรัง นครศรีธรรมราช หาดใหญ่ อุดรธานี ภูเก็ต กรุงเทพมหานคร ชุมพร เส้นทางการบินสายหลัก เส้นทางการบินสายรอง เส้นทางการบินสายย่อย

Transcript of บริษัท สายการบินนกแอร์จํากัด (มหาชน)

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 26

3. การประกอบธรกจของแตละสายผลตภณฑ

บรษทประกอบธรกจสายการบนราคาประหยด (Budget Airline หรอ Low-Cost Airline) ภายใตแบรนด ‚นกแอร‛ โดยใหบรการขนสงทางอากาศภายในประเทศ ในลกษณะจดตอจดโดยไมมบรการเชอมตอ (Point-to-Point) ซงใชเครองบนแบบทางเดนเดยวในใหบรการ บรษทจดเปนสายการบนราคาประหยดทใหบรการครอบคลมเสนทางการบนมากทสดในประเทศไทย และเปนสายการบนทมความโดดเดนในดานการใหบรการตามสโลแกนของบรษททวา ‚ทกเทยวบนมรอยยม‛ หรอ ‚We Fly Smiles‛ โดยผโดยสารสามารถเลอกทนงลวงหนาไดฟร มบรการอาหารวางและนาดมระหวางเทยวบน และบรการนาหนกสมภาระขนตาโดยไมคดคาใชจายเพมเตมจากคาโดยสาร

3.1 เครอขายเสนทางการบน

บรษทเปนผใหบรการเทยวบนทครอบคลมทกภมภาคในประเทศไทย และปจจบนเปนผใหบรการเสนทางการบนมากทสดในประเทศ โดย ณ วนท 28 กมภาพนธ 2556 นกแอรใหบรการเทยวบนทงหมด 23 เสนทางการบน ซงครอบคลมทงหมด 21 จดหมายปลายทางและมเทยวบนทงสน 497 เทยวบนตอสปดาห

นาน

เชยงราย

เชยงใหมแพร

พษณโลกเลย นครพนม

สกลนคร

อบลราชธานรอยเอด

บรรมย

แมสอด

แมฮองสอน

สราษฎรธาน

ตรง

นครศรธรรมราช

หาดใหญ

อดรธาน

ภเกต

กรงเทพมหานคร

ชมพร

เสนทางการบนสายหลกเสนทางการบนสายรองเสนทางการบนสายยอย

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 27

บรษทใหบรการเทยวบนทงจากฐานปฏบตการหลกททาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง และฐานการปฎบตการยอยททาอากาศยานนานาชาตเชยงใหม ไปยงทาอาศยานในภมภาคอนๆ โดยมงเนนใหบรการเทยวบนทงในเสนทางทมความตองการทางการบนหนาแนนอยางเสนทางการบนสายหลก 1 และเสนทางการบนทมความตองการทางการบนไมมากนกในปจจบนแตคาดวาจะมความตองการทางการบนสงขนในอนาคต อยางเสนทางการบนสายรอง1 และเสนทางการบนสายยอย1 เพอใหสอดคลองกบกลยทธในการแขงขนของบรษทวาดวยการใหบรการเสนทางการบนทครอบคลมมากทสดในประเทศไทย

โดยในการใหบรการ บรษทไดมงเนนใหบรการในเสนทางสายหลกเนองจากเสนทางดงกลาวมจานวนความตองการทางการบนทมากและมการเตบโตทสง ถงแมวาจะมการแขงขนทสงเนองจากกรมการบนพลเรอนมไดจากดจานวนผใหบรการ แตดวยกลยทธการใหบรการทดเยยม ทาใหบรษทคาดวาจะสามารถรกษาและเพมสดสวนทางการตลาดของบรษทได

สาหรบเสนทางการบนสายรองและสายยอยนน จดเปนเสนทางทมคแขงนอยกวา เนองจากกรมการบนพลเรอนมการจากดจานวนผใหบรการ บรษทจงอาศยกลยทธการเปนผนาหรอ First-Mover Advantage เพอใหบรษทสามารถครอบครองฐานลกคาไดเปนรายแรกและสามารถกาหนดราคาไดคอนขางอสระโดยไมตองคานงถงคแขงมากนก นอกจากน การมชอเสยงในฐานะผนาตลาด จะทาใหตราสนคานกแอรเปนทจดจา และไดรบความไววางใจจากผโดยสารเปนรายแรก หากในอนาคตมผใหบรการรายอนเขามาใหบรการเพมเตมจากการเตบโตของเสนทางการบนจากเสนทางการบนสายยอยเปนเสนทางการบนสายรอง หรอจากเสนทางการบนสายรองเปนเสนทางการบนสายหลก

เสนทางการบน ปทเรม

ด าเนนงาน ด าเนนการ

โดย

จ านวนเทยวบนไปกลบตอสปดาห

2553 2554 2555 28 ก.พ. 2556

เสนทางการบนสายหลก ดอนเมอง – เชยงใหม 2547 นกแอร 28 67 63 63 ดอนเมอง – อดรธาน 2547 นกแอร 21 32 35 35 ดอนเมอง – ภเกต 2547 นกแอร 14 21 14 21 ดอนเมอง – หาดใหญ 2547 นกแอร 28 25 49 49 ดอนเมอง – สราษฎรธาน 2547 นกแอร 14 18 21 28 ดอนเมอง – นครศรธรรมราช 2548 นกแอร 21 28 28 35 ดอนเมอง – อบลราชธาน 2550 นกแอร 21 21 28 28 ดอนเมอง – เชยงราย 2550 นกแอร - 14 21 21 รวมเสนทางการบนสายหลก 147 226 259 280 เสนทางการบนสายรอง* ดอนเมอง – พษณโลก 2547 นกแอร 14 21 21 35 เชยงใหม – แมฮองสอน 2549 นกมน 14 14 28 28 ดอนเมอง – ตรง 2549 นกแอร 11 14 14 14

ประกาศกระทรวงคมนาคม เรอง หลกเกณฑสาหรบการใหบรการเสนทางการบนภายในประเทศ ณ วนท 27 กนยายน 2549 ไดประกาศหลกเกณฑการกาหนดเสนทางการบนไวดงน

เสนทางการบนสายหลก คอ เสนทางทมจานวนผโดยสารรวมเกนกวา 300,000 คนตอป และกรมการบนพลเรอนอนญาตใหสายการบนของประเทศไทยทกสายการบนสามารถบนเพอการพาณชยไดโดยไมจากดจานวนสายการบน

เสนทางการบนสายรอง คอ เสนทางทมจานวนผโดยสารรวม 50,000 - 300,000 คนตอป และกรมการบนพลเรอนจากดจานวนสายการบนเพยงสามสายการบน

เสนทางการบนสายยอย คอ เสนทางทมจานวนผโดยสารรวมตากวา 50,000 คนตอป และกรมการบนพลเรอนจากดจานวนสายการบนเพยงสองสายการบน

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 28

เสนทางการบน ปทเรม

ด าเนนงาน ด าเนนการ

โดย

จ านวนเทยวบนไปกลบตอสปดาห

2553 2554 2555 28 ก.พ. 2556

รวมเสนทางการบนสายรอง 39 49 63 77 เสนทางการบนสายยอย* เชยงใหม – อดรธาน 2548 นกมน - 14 21 21 ดอนเมอง – เลย 2549 นกแอร - 3 7 14 ดอนเมอง – สกลนคร 2551 นกแอร 5 7 14 14 ดอนเมอง – บรรมย 2551 นกมน 2 - 3 3 ดอนเมอง – นาน 2551 นกแอร/นกมน - 11 21 21 ดอนเมอง – รอยเอด 2551 นกมน - 7 14 14 ดอนเมอง – นครพนม 2552 นกแอร 5 7 14 14 ดอนเมอง – แมสอด 2554 นกมน - 4 14 14 ดอนเมอง – แพร 2554 นกมน - 3 4 4 เชยงใหม – แมสอด 2555 นกมน - - 7 7 ดอนเมอง – ชมพร เชยงใหม – หาดใหญ

2555 2556

นกมน นกแอร

- -

- -

7 -

7 7

รวมเสนทางการบนสายยอย 12 56 126 140 รวมทกเสนทางการบน 198 331 448 497

หมายเหต: * นบรวมเทยวบนทใหบรการโดยเอสจเอ ภายใตแบรนด ‚นกมน‛

นอกจากนน บรษทยงมงเนนใหบรการเทยวบนทมทาอากาศยานตนทางหรอจดหมายปลายทางในภาคเหนอหรอภาคตะวนเฉยงเหนอเนองจากยทธศาตรทาเลทตงของทงสองภมภาคดงกลาวไมไดรบอทธพลจากลมมรสมเชนเดยวกนกบภาคใต ทาใหสามารถใหบรการผโดยสารอยางสมาเสมอตลอดท งป อกทง ภมศาตรของภาคเหนอและตะวนออกเฉยงเหนอยงเปนประตสประเทศในอนโดจนเชน ประเทศพมา ประเทศลาว และ ประเทศกมพชา ซงคาดวาในอนาคตจะมปรมาณความตองการในการบนมาก โดยบรษทอาจใหบรการขนสงในอนาคตดวยเทยวบนแบบประจาของบรษท หรอใหบรการเดนทางเชอมตอ (Transfer Service) จากทาอากาศยานภมภาค ณ วนท 31 ธนวาคม 2555 บรษทใหบรการเทยวบนททาอากาศยานตนทางหรอจดหมายปลายทางในภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอคดเปนรอยละ 70.3 เทยวบนตอสปดาหของบรษท และ ใหบรการเทยวบนททาอากาศยานตนทางหรอจดหมายปลายทางในภาคใตคดเปนรอยละ 29.7 เทยวบนตอสปดาหของบรษท

นโยบายการก าหนดเสนทางการบนและจ านวนเทยวบน ในการเปดเสนทางการบนเสนทางใหม บรษทจะพจารณาถงขนาดเศรษฐกจของจงหวดและพนทใกลเคยง จานวนประชากร สภาวะการแขงขน ศกยภาพของอตสาหกรรมทองเทยว ศกยภาพของการประกอบธรกจในเมองดงกลาวหรอพนทใกลเคยง ขอมลทางดานภมศาสตรหรอการเขาถงของการขนสงผโดยสารในรปแบบอนๆ ความพรอมของทาอากาศยาน เครองบน และทรพยากรบคคล โดยในการตดสนใจการเปดเสนทางการบนใหมจะเปนการพจารณาโดยคณะอนกรรมการสายการพาณชย (Commercial Management Meeting : CMM) ซงประกอบดวยผบรหารของบรษท คณะกรรมการชดดงกลาวมความเปนอสระ และไมขนตรงตอคณะกรรมการบรษท หรอผถอหนของบรษท อยางไรกตาม ในบางเสนทางถงแมจะเปนเสนทางการบนสายหลก บรษทอาจไมพจารณาใหบรการเทยวบน เนองจาก 1) เสนทางมความผนผวนของปรมาณผโดยสารทมาก (Seasonality) กลาวคอกลมลกคาเปาหมายของเสนทางดงกลาวคอกลมนกทองเทยว หรอ 2) เสนทางมสภาวะการแขงทสง หรอ 3) เสนทางไมมความพรอมของทาอากาศยาน หรอ 4) เสนทางมระยะทางบนสนและไมคมคาตอการดาเนนธรกจ สาหรบการเพมเทยวบนในเสนทางปจจบน คณะอนกรรมการ CMM จะเปนผพจารณาเชนกน

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 29

โดยคานงถงปจจยตางๆทกลาวมาในขางตน รวมถงขอมลอตราสวนการขนสงผโดยสาร (Load Factor) ของบรษทและคแขงในปจจบน รวมไปถงศกยภาพในการทากาไรของเสนทางการบน หลงจากทบรษททาการศกษาความเปนไปไดในการเปดเสนทางการบนใหมเรยบรอยแลว บรษทจะนาเสนอเพอขออนมตจากกรมการบนพลเรอน ซงกระบวนการพจารณาดงกลาว จะใชเวลาประมาณ 1 - 3 เดอน นอกจากน บรษทจะตดตามปรมาณการขนสงผโดยสารในแตละเสนทางและแตละชวงเวลาอยางสมาเสมอ เพอนามาประเมนผลการดาเนนงานและความสามารถในการทากาไร และนาไปปรบเปลยนตารางการบน เพมหรอลดจานวนเทยวบน และขนาดของเครองบนทใช

3.2 ผลการด าเนนงานของการใหบรการขนสงผโดยสาร

ขอมลรายไดและการประกอบธรกจสายการบนราคาประหยดในประเทศไทย โดยเทยวบนแบบประจา (Scheduled Flight) สามารถสรปไดดงตารางตอไปน

หนวย 2553 2554 2555

รายไดจากการใหบรการขนสงผโดยสาร ลานบาท 3,970.8 5,726.9 7,634.3 - เสนทางการบนสายหลก 3,348.2 4,521.4 6,004.3 - เสนทางการบนสายรอง 469.1 795.1 792.9 - เสนทางการบนสายยอย 153.5 410.4 837.1 จานวนผโดยสาร ลานคน 2.21 3.14 4.12 - เสนทางการบนสายหลก 1.86 2.52 3.28 - เสนทางการบนสายรอง 0.28 0.45 0.45 - เสนทางการบนสายยอย 0.06 0.17 0.40

ปรมาณการผลตดานผโดยสาร (ASK) ลานทนง-กม. 1,508.2 2,245.1 2,915.7

ปรมาณการขนสงดานผโดยสาร (RPK) ลานทนง-กม. 1,245.8 1,802.5 2,455.8 อตราสวนการบรรทกผโดยสาร (Cabin Factor) รอยละ 82.6 80.3 84.2 รายไดจากการใหบรการขนสงผโดยสารตอกโลเมตร บาท/คน/กม. 3.18 3.19 3.11 (Passenger Yield) จานวนเสนทางการบน เสนทาง 13 19 22 จานวนเทยวบน เทยว 18,169 28,746 36,813 ระยะทางบนโดยเฉลย กม. 570 576 591

เสนทางการบนสายหลก ณ วนท 28 กมภาพนธ 2556 บรษทใหบรการเทยวบนในเสนทางการบนสายหลกทงหมด 280 เทยวบนตอสปดาห ซงครอบคลม 8 เสนทาง จากฐานปฎบตการบนหลกททาอากาศยานนานาชาตดอนเมองไปยง ทาอาศยานภมภาค ครอบคลมทงภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต โดยในการดาเนนงานในเสนทางการบนหลก บรษทจะใหบรการโดยใชเครองบนโบอง 737-400 หรอ 737-800 ซง สามารถจผโดยสารไดเปนจานวนมาก เหมาะสมกบขนาดของอปสงคของเสนทางการบนสายหลก ทงน ระหวางป 2553 – 2555 บรษทใหบรการขนสงผโดยสารในเสนทางสายหลกทงหมด 1.86 – 3.28 ลานคน และ มรายได 3,348.2 – 6,004.3 ลานบาท คดเปนรอยละ 78.6 – 84.3 ของรายไดจากการใหบรการเทยวบนแบบประจา

เสนทางการบนสายรอง ณ วนท 28 กมภาพนธ 2556 บรษทใหบรการเสนทางการบนสายรองทงหมด 3 เสนทาง จากทาอากาศยานนานาชาตดอนเมองไปยงจงหวดตรง และจงหวดพษณโลก โดยใชเครองบนโบอง 737-400 หรอ 737-800 และ

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 30

จากฐานการบนยอย (ทาอากาศยานนานาชาตเชยงใหม) ไปยงจงหวดใกลเคยง ไดแก เชยงใหม -แมฮองสอน ไปและกลบ โดยใชเครองบน SAAB 340 ของนกมน ทงนระหวางป 2553 - 2555 บรษทใหบรการขนสงผโดยสารทงหมด 0.28 – 0.45 ลานคน และ มรายได 469.1 – 795.1 ลานบาท ซงคดเปนรอยละ 10.4 – 13.9 ของรายไดจากการใหบรการเทยวบนแบบประจา

เสนทางการบนสายยอย ในป 2553 – 2555 บรษทมรายไดจากเสนทางการบนสายยอย 153.5 – 837.1 ลานบาท คดเปนรอยละ 3.9 -11.0 ของรายไดจากการใหบรการเทยวบนแบบประจา การใหบรการเสนทางสายยอยน ปจจบนบรษทใชเครองบนทงแบบโบองและเอทอาร รวมถงเครองบนเชาเหมาลาจากสายการบนเอสจเอ หรอ ‚นกมน‛ ซงเปนผปฏบตการบนเพยงอยางเดยว โดยนกแอรทาหนาทดานการตลาด เสนทางการบนสายยอยมอตราการเตบโตอยางมากตงแตป 2553 เนองจากบรษทมการเปดเสนทางบนไปยงเมองใหม และเพมจานวนเทยวบนในเสนทางตางๆ อยางตอเนอง สงผลให ณ วนท 28 กมภาพนธ 2556 บรษทและพนธมตรใหบรการเทยวบนในเสนทางการบนสายยอยทงหมด 12 เสนทาง มเทยวบนไปกลบทงหมด 140 เทยวบนตอสปดาห โดยเพมขนจาก 3 เสนทาง และ12 เทยวบนตอสปดาหในป 2553

3.3 ตวโดยสาร

บรษทใหบรการตวโดยสารระดบชนเดยว เชนเดยวกบสายการบนแบบประหยดทวไป อยางไรกตาม เพอเปนการตอบสนองความตองการของลกคาในแตละประเภท บรษทจงใหบรการตวโดยสารแกผโดยสารในลกษณะอนเพมเตมจากตวโดยสารลกษณะปกต (‚นกประหยด‛ หรอ ‚Nok Eco‛) ตามประเภททนง และขอกาหนดหรอเงอนไขการเปลยนแปลงรายละเอยดการเดนทางดงน

นกประหยด (Nok Eco) ตวโดยสารนกประหยด (Nok Eco) จดเปนตวโดยสารประเภททมราคาตาทสดของบรษท ซงผโดยสารจะสามารถนาสมภาระขนเครองได 15 กโลกรม โดยไมเสยคาใชจายเพมเตม อกทงระหวางเทยวบน บรษทจะใหบรการอาหารวาง อยางไรกด ตวโดยสารดงกลาวมเงอนไขคอ ผโดยสารจะตองชาระคาธรรมเนยมการเปลยนแปลงในกรณเปลยนเทยวบน เปลยนเวลาเดนทาง เปลยนวนเดนทาง และเปลยนชอผโดยสาร รวมถงคาสวนตางทเพมขนจากราคาบตรโดยสารเดม และคาบรการทเกดขนจากการทารายการ นกประหยดเปนตวโดยสารทบรษทมการจาหนายสงสด โดยระหวาง ป 2553 – 2555 บรษทมสดสวนรายไดจากตวประเภทดงกลาวคดเปนรอยละ 86.2 – 89.2 ของรายไดจากจาหนายตวโดยสาร

นกเปลยนได (Nok Flexi) นกเปลยนได (Nok Flexi) เปนตวโดยสารทบรษทออกแบบเพออานวยความสะดวกแกผโดยสารทตองการความยดหยนในการเปลยนแปลงรายละเอยดการเดนทาง เชน นกธรกจ และขาราชการ โดยตวโดยสารจะมลกษณะทนงเชนเดยวกนกบนกประหยด (Nok Eco) ซงผโดยสารจะสามารถนาสมภาระขนเครองบนได 20 กโลกรม แตผโดยสารสามารถเปลยนแปลงเทยวบน เวลาเดนทาง และวนเดนทาง โดยไมเสยคาธรรมเนยมเพมเตม โดยระหวาง ป 2553 – 2555 บรษทมสดสวนรายไดจากตวประเภท Nok Flexi คดเปนรอยละ 7.8 – 9.3 ของรายไดจากจาหนายตวโดยสาร

นกพลส (Nok Plus) นกพลส (Nok Plus) เปนตวโดยสารชนพรเมยมและมราคาสงสดของบรษท โดยบรการสวนใหญของนกพลส (Nok Plus) จะมลกษณะเชนเดยวกนกบนกเปลยนได (Nok Flexi) แตทนงของนกพลส (Nok Plus) จะมขนาดใหญกวา และตาแหนงทนงทสะดวกสบายในการขนลงเครองบนมากกวา คออยบรเวณดานหนาของเครองบน

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 31

ใกลกบหองควบคมการบน (Cockpit) อกทงผโดยสารจะสามารถขนสมภาระไดมากกวาตวโดยสารประเภทอนท 30 กโลกรม นอกจากนน นกแอรยงใหบรการหนงสอพมพและอาหารวางโดยไมคดคาใชจายเพมเตม บรษทจาหนายตวโดยสารประเภทนกพลส (Nok Plus) เฉพาะเทยวบนทใชเครองบนประเภท โบอง 737-400 ทเชามาจากการบนไทยเทานน เนองจากเกาอประเภทดงกลาวมขนาดใหญกวาปกตและถกตดตงมาพรอมกบเครองบน โดย ณ วนท 31 ธนวาคม 2555 บรษทคงเหลอการเชาเครองบนประเภท โบอง 737-400 จากการบนไทยจานวน 1 ลา ซงสญญาเชาจะหมดอายลงในเดอนมถนายน 2556 ทาใหภายหลงการครบกาหนดสญญาดงกลาวบรษทจะยตการจาหนายตวโดยสารประเภทนกพลส (Nok Plus) ระหวางป 2553 – 2555 บรษทมสดสวนรายไดจากตวประเภท Nok Plus คดเปนรอยละ 1.6 – 4.8 ของรายไดจากจาหนายตวโดยสาร

นโยบายการก าหนดราคาและบรหารจดการรายได บรษทมนโยบายการกาหนดราคาเพอทาใหเกดรายไดสงสดในแตละเทยวบน และกาหนดราคาใหเหมาะสมกบแตละเทยวบน โดยแตละเทยวบนประกอบไปดวยอตราคาโดยสารหลายระดบ (Dynamic Pricing) ตงแตระดบตาสดไปถงระดบสงสดเปนขนบนได ผโดยสารททาการจองลวงหนากอนจะไดรบราคาในระดบตากวาผโดยสารทจองในลาดบถดๆไป ทงน ราคาตวโดยสารอาจมการปรบลดลงไดหากบรษทจดการสงเสรมการขาย โดยการกาหนดอตราคาโดยสารหลายระดบ (Dynamic Pricing) มขอด คอใหบรษทสามารถจดสรรหรอขายตวโดยสารใหกบผโดยสารไดทกประเภท ในราคาสงทสดซงสงผลใหบรษทมอตราสวนการบรรทกผโดยสาร (Cabin Factor) ทสง และมรายไดสงสดในแตละเทยวบน นอกจากนน บรษทยงสามารถกาหนดอตราคาโดยสารหลายระดบ ทงน ในการกาหนดราคา บรษทพจารณาจากหลากหลายปจจยดงตอไปน

การแบงกลมตลาด (Market Segmentation) บรษทกาหนดราคาตวโดยสารตามความออนไหวของราคา (Price Sensitivity) ของผโดยสาร โดยกลมนกทองเทยวจะเปนกลมทออนไหวตอราคามากทสด ในขณะทกลมผโดยสารเดนทางเพอตดตอธรกจหรอราชการจะมความออนไหวตอราคานอยทสดเนองจากมความจาเปนในการเดนทางทมากกวา และสามารถนาคาใชจายไปเบกกบหนวยงานทสงกดได

การก าหนดราคาตามความตองการในแตละชวงเวลา (Peak or Off-Peak Pricing) บรษทกาหนดราคาตวโดยสารตามแตละชวงเวลาของวนและตามแตละชวงเวลาของป เพอใหเหมาะสมกบความตองการของผโดยสารไดมากทสด โดยบรษทพจารณาตงราคาตวในชวงเวลาทมความตองการบนในแตละวนในลกษณะทแตกตางกน เชน บรษทพจารณาตงคาตวในชวงเวลาเช า และชวงเวลาคา สงกวาชวงเวลาอนของวน อกทงบรษทจะพจารณากาหนดราคาคาตวในชวงวนหยดยาวสงกวาวนธรรมดา

ราคาของสายการบนคแขง บรษทมการตดตามความเคลอนไหวของสายการบนคแขง โดยเฉพาะสายการบนตนทนตาอนๆ ซงมการกาหนดราคาแบบ Dynamic Pricing เชนเดยวกน เพอนามาวางแผนกลยทธในการตงราคา ซงจะทาใหบรษทปรบตว และตอบสนองไดทนตอการแขงขนในตลาด

การพยากรณอปสงคของตลาด บรษทจะคาดการณปรมาณความตองการของผโดยสารทอาจจะเกดขนตามหลกสถต โดยใชขอมลของจานวนผโดยสารในอดตนามาวเคราะหในแตละชวงเวลาทผโดยสารจะทาการจองเขามา ตลอดจนคาดการณปรมาณผโดยสารของเทยวบนนนๆ ซงขนอยกบฤดกาล เทศกาล ราคาของสายการบนคแขง ชวงเวลาทลกคาจะทาการจองตว และภาวะทางเศรษฐกจในขณะนนๆ

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 32

การจดสรรทนงใหเหมาะสม (Optimization) บรษทจะจดสรรจานวนทนงของแตละระดบราคาใหเหมาะสมกบแตละเทยวบนเพอทาใหเกดรายไดสงสด โดยใชขอมลพฤตกรรมการเดนทางในอดต ราคาของสายการบนคแขง ประมาณการจานวนผโดยสารในแตละชวงเวลา ฤดกาลและเทศกาลตางๆ โดยจะกาหนดจานวนทนงในแตละชวงราคา (‚Class‛) ใหเหมาะสมกบระยะเวลาทลกคาจะทาการจองตวโดยสาร

อยางไรกตาม การกาหนดอตราคาโดยสารของบรษทสาหรบเทยวบนภายในประเทศนนถกควบคมโดยกรมการบนพลเรอน ซงปจจบนไดกาหนดอตราขนสงสดสาหรบเสนทางการบนทมระยะไมเกน 300 กโลเมตร ไวไมเกน 22 บาทตอกโลเมตร และเสนทางการบนทมระยะเกนกวา 300 กโลเมตรไวไมเกน 13 บาทตอกโลเมตร

3.4 บรการเสรม

บรการเสรมเปนอกหนงชองทางในการหารายไดของบรษท บรษทมรายไดจากบรการเสรมในป 2553 - 2555 เทากบ 208.4 – 396.2 ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ 4.8– 5.0 ของรายไดหลก ทงน สดสวนรายไดเสรมเมอเทยบกบรายไดรวมจดวาตากวาสายการบนราคาประหยดอน เนองจากบรษทจาหนายตวโดยสารในลกษณะเหมารวม หรอ All-In Price ซงผโดยสารของบรษททกคนจะไดรบบรการพนฐานโดยไมเสยคาใชจายเพมเตม เชน การใหบรการนาหนกสมภาระขนตา 15 กโลกรม การเลอกทนงลวงหนา บรการอาหารวาง บรการ Free Wifi ทหองพกผโดยสาร เปนตน ซงเปนไปตามปรชญาในการทาธรกจของบรษททตองการอานวยความสะดวกสบายในการเดนทางใหแกผโดยสาร ซงไมตองการความยงยากในเงอนไขการเดนทาง และตองการบรการทคมคากบคาตวโดยสารทจายไปน ทง

ทงนรายไดเสรมของบรษทมอตราการเตบโตเฉลยทสงทรอยละ 37.9 ตอป จากป 2553 ถง ป 2555 เนองจากบรษทไดสรรหาบรการตาง ๆ มาอานวยความสะดวกในการเดนทางใหแกผโดยสาร โดยมรายไดคาธรรมเนยมทอยในอตราตลาด ทาใหบรการตาง ๆ ไดรบความนยมอยางรวดเรว โดยบรการเสรมสวนใหญ เปนบรการทเกยวของกบการเดนทางของผโดยสาร ลกคาสามารถเลอกซอหรอชาระเพมเตมเพอเพมความสะดวกสบายและความมนใจในการเดนทาง เชน การเปลยนแปลงรายละเอยดการเดนทาง บรการขนสงสมภาระนาหนกสวนเกน (Excess Baggage) บรการการสารองทนงผาน Call Center คาธรรมเนยมในการชาระเงนคาโดยสารสาหรบบางชองทาง บรการขนสงสนคา การจาหนายสนคาทระลก อาหารและเครองดม ประกนภยการเดนทางนกชวร (Nok Sure) บรการการเดนทางเชอมตอ (เครองบน-รถ-เรอ) คาธรรมเนยมรายปสมาชกนกแฟนคลบ และรายไดอนๆ ซงเปนคาเชาพนทในทาอากาศยานทเรยกเกบจากบรษทอนๆ ทบรษทไดวาจางในการดาเนนงาน เชน จดหาอาหารและเครองดม เปนตน ทงน คาเชาพนทดงกลาวบรษทเปนผนาสงใหแกเจาของพนทซงบรษทเปนคสญญาการเชา

ประเภท 2553 2554 2555

จ านวน (ลานบาท)

รอยละ จ านวน (ลานบาท)

รอยละ จ านวน (ลานบาท)

รอยละ

รายไดจากบรการเสรม 208.4 5.0 289.9 4.8 396.2 4.8 รวมรายไดหลก 4,179.4 100.0 6,039.3 100.0 8,217.4 100.0

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 33

ตารางแสดงสดสวนรายไดจากบรการเสรม

ประเภท 2553 2554 2555

จ านวน (ลานบาท)

รอยละ จ านวน (ลานบาท)

รอยละ จ านวน (ลานบาท)

รอยละ

คาเปลยนแปลงการเดนทาง 41.6 20.0 64.3 22.2 87.9 22.2 คาธรรมเนยมนาหนกสมภาระสวนเกน

14.2 6.8

28.6 9.9

46.8 11.8

คาธรรมเนยมการจองตวและชาระเงน 48.8 23.4 57.2 19.7 93.0 23.5 คาระวางขนสง 20.7 9.9 16.2 5.6 17.7 4.5 รายไดจากการจาหนายอาหาร เครองดม และสนคาทระลก

14.9 7.1 18.6 6.4 17.6 4.4

รายไดจากคาประกนภยการเดนทาง 27.1 13.0 36.0 12.4 47.2 11.9 รายไดจากกจกรรมอนๆ* 41.2 19.8 69.0 23.8 85.9 21.7 รายไดจากบรการเสรม 208.4 100.0 289.9 100.0 396.2 100.0

หมายเหต: *รายไดจากกจกรรมอนๆ หมายถง รายไดจากบรการเดนทางเชอมตอ คาธรรมเนยมสมาชกนกแฟนคลบ รายไดจาก บรการใหพนทเชาสอโฆษณาบนเครองบน รายไดคาโฆษณาจากนตยสารนกจบจบ และการบรการภาคพนดน (Ground Handling) ใหแกสายการบนอน เปนตน การเปลยนแปลงการเดนทาง ผโดยสารทสารองทนงไปแลวสามารถเปลยนแปลงการเดนทางได โดยสามารถเปลยนแปลงไดทงเทยวบน และเปลยนแปลงชอผเดนทาง ซงมคาธรรมเนยมการเปลยนแปลง 535 บาท (รวมภาษมลคาเพม) รวมถงสวนตางคาโดยสารทเพมขนจากราคาบตรโดยสารเดม (หากม) ผโดยสารตองแจงดาเนนการเปลยนแปลงอยางชาทสดกอนกาหนดเดนทางเดมลวงหนา 1 วน หากเปนตวโดยสารประเภทนกเปลยนได และนกพลสผโดยสารสามารถเปลยนแปลงเทยวบนไดโดยไมมคาใชจายภายในระยะเวลาทกาหนด

บรการขนสงสมภาระนาหนกสวนเกน (Nok Baggage and Excess Baggage) สายการบนนกแอรไดมอบความสะดวกดานนาหนกกระเปาสมภาระใหแกผโดยสารทกราย ผโดยสารนกประหยดจะไดรบนาหนกกระเปา 15 กโลกรม ตวโดยสารนกเปลยนได 20 กโลกรม และนกพลส 30 กโลกรม สาหรบสมาชกนกแฟนคลบจะไดรบนาหนกกระเปาเพมอก 5-10 กโลกรม เพมเตมจากเงอนไขตวโดยสารทซอ ขนอยกบประเภทของบตรสมาชก

“Nok Baggage” คอ บรการขนสงนาหนกสมภาระสวนเกนจากนาหนกทบรษทมอบใหแกผโดยสารตามประเภทของตวโดยสาร ผโดยสารทคาดวาจะมนาหนกกระเปาสวนเกนสามารถเลอกซอนาหนกสมภาระเพมเตมลวงหนาไดตามความเหมาะสม ผานชองทางตางๆ ไดแก เวบไซด www.nokair.com ศนยบรการลกคาทางโทรศพท 1318 และทเคานเตอรทาอากาศยาน โดยปจจบนบรษทเรยกเกบคาธรรมเนยม ‚Nok Baggage‛ ดงน

น าหนก (กโลกรม)

ราคาซอพรอมตวโดยสาร (บาท)

ราคาซอหลงจองตวโดยสาร (บาท)

15 ฟร - 20 (+5) 175 300 25 (+10) 350 400 30 (+15) 525 650 35 (+20) 700 900 40 (+25) 875 1,100

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 34

‚Excess Baggage‛ คอ คาธรรมเนยมบรการขนสงสมภาระในกรณทนาหนกกระเปาสมภาระเกนกวาทระบในตวโดยสารแตละประเภท และเกนกวานาหนกทผโดยสารซอจาก Nok Baggage โดยเดมบรษทเรยกเกบในอตรากโลกรมละ 50 บาท แตเมอ เดอนมกราคม 2556 บรษทไดปรบเปลยนอตราดงกลาวเปนกโลกรมละ 200 บาท เพอใหสอดคลองกบราคาตลาดและตนทนการขนสงทเพมขน โดยเฉพาะอยางยงตนทนนามนเชอเพลง นอกจากน บรษทยงใหบรการดแลสมภาระทตองการการดแลพเศษ เชน อปกรณดานา กระดานโตคลน อปกรณยงธน จกรยาน อปกรณตกปลา ซงปจจบนบรษทคดคาธรรมเนยมในอตราชนละ 200 บาท

การจองตวโดยสารและการชาระเงน บรษทมงมนพฒนาชองทางการสารองทนงและการชาระเงนอยางตอเนอง ทาใหปจจบนบรษทมชองทางการสารองทนงและการชาระเงนทหลากหลายมากทสดสายการบนหนง อยางไรกด ชองทางดงกลาวบางชองทา งบรษทมตนทนในการดาเนนการ ดงนน บรษทจงเรยกเกบคาธรรมเนยมสาหรบผโดยสารทตองการความสะดวกในการจองและชาระเงนคาตวโดยสาร อาท ศนยบรการลกคาทางโทรศพท การชาระเงนผานบตรเครดต การชาระเงนผานตเอทเอมหรอระบบไดเรคเดบตของธนาคาร และการชาระเงนผานเคานเตอรเซอรวส เปนตน

บรการขนสงสนคา บรษทใหบรการขนสงสนคาและพสดภณฑบนเทยวบนแบบประจาทกเทยวบนทปฏบตการบนโดยเครองบนประเภทโบองเปนประจาทกวน อยางไรกด เนองจากบรษทใหบรการขนสงผโดยสารเปนหลก จงจะใหบรการรบขนสงสนคาและพสดภณฑเมอมพนทวางสาหรบบรรทกสนคาเทานน การจาหนายสนคาทระลก อาหารและเครองดม นอกเหนอจากอาหารวางและนาเปลาทใหบรการฟร ในระหวางเทยวบนผโดยสารสามารถเลอกซออาหารและเครองดมทมใหเลอกหลากหลายประเภท ในราคาทใกลเคยงกบราคาตลาด นอกจากนบนเครองบนยงมสนคาทระลกนกแอรจาหนาย เชน เสอยดโปโล หมวก ผาหม นาฬกา กระเปา รม ของเลน และของใชอนๆ ซงผโดยสารอาจซอไดจากเวบไซดนกสไมลชอป หรอจากรานคานกสไมลชอปททาอากาศยานตางๆ ทวประเทศ

การประกนภยการเดนทางนกชวร (Nok Sure) Nok Sure คอ แผนประกนภยสาหรบการเดนทาง ซงเปนบรการเสรมอยางหนงทสายการบนนกแอรเสนอเปนทางเลอกใหแกผโดยสาร เพอสรางความอนใจ และลดภาระคาใชจายทอาจเกดขนระหวางการเดนทางจากเหตการณทไมคาดคด อาทเชน กระเปาเดนทางสญหาย เทยวบนลาชา การถกยกเลกการเดนทาง หรอแมกระทงเกดอบตเหตระหวางการเดนทาง เปนตน Nok Sure จะคมครองผโดยสารของสายการบนนกแอร ใหเกดความอนใจตลอดการเดนทาง แผนประกนภย Nok Sure รบประกนภยโดย บรษท เมองไทยประกนภย จากด (มหาชน) และดาเนนการโดยบรษท สปรม โบรคเกอร จากด ซงเปนนายหนาประกนวนาศภย

ผโดยสารสามารถเลอกซอ Nok Sure ไดตามรปแบบการเดนทางตางๆ ทเหมาะสม และจะไดรบความคมครองตามรปแบบการเดนทางทเลอก โดยมรปแบบของของแผนการเดนทางจะมราคาทแตกตางกนออกไป ดงน

แบบความคมครองการเดนทางภายในประเทศแบบเทยวเดยว (One-way) ราคา 65 บาท โดยจะไดรบความคมครองตงแตผโดยสารทาการเชคอนและดาเนนตอเนองไปจนกระทงครบกาหนด 2 ชวโมงภายหลงผโดยสารเดนทางถงจดหมายปลายทางทระบไวในหนงสอรบรองการรบประกนภย

แบบความคมครองการเดนทางเสนทางภายในประเทศโดยบรการ Fly ’n’ Ferry service (คอ บรการเชอมตอการเดนทางดวยเรอเรว/เรอเฟอรร) และ บรการ Fly ’n’ Ride service (คอ บรการเชอมตอการเดนทางดวยรถโดยสาร) ราคา 88 บาท โดยจะไดรบความคมครองตงแตผโดยสารทาการเชคอนและดาเนน

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 35

ตอเนองไปจนกระทงครบกาหนด 2 ชวโมงภายหลงผโดยสารเดนทางถงจดหมายปลายทางทระบไวในหนงสอรบรองการรบประกนภย

แบบความคมครองการเดนทางภายในประเทศแบบไป – กลบ (Round-trip) ซงรวมถงการเดนทางแบบไป – กลบ ดวยบรการ Fly ’n’ Ferry และ Fly ’n’ Ride ราคา 150 บาท โดยจะไดรบความคมครองตงแตผโดยสารทาการเชคอน และจะไดรบความคมครองตลอดระยะเวลาการเดนทางสงสด 30 วน ซงนอกจากทานจะไดรบเงนชดเชยในกรณทเกดเหตการณไมคาดฝนแลว ทานยงไดรบความชวยเหลอฉกเฉนตางๆ ระหวางการเดนทางอกดวย

บรการเดนทางเชอมตอ (Transfer Service) บรษทมงเนนการใหบรการการเดนทางแบบครบวงจร จงไดรเรมการใหบรการเดนทางเชอมตอการเดนทางในลกษณะอนจากทาอากาศยานไปยงจดหมายปลายทางของผโดยสาร ทไมสามารถเขาถงไดดวยการเดนทางทางอากาศหรอมคาใชจายทสงในการเดนทาง ดงนนบรษทจงอานวยความสะดวกใหแกลกคาโดยเสนอตวโดยสารในการเดนทางเชอมตอเพอชวยลดเวลาและความยงยากในการจดหา การสารองทนง ตลอดจนการชาระเงนสาหรบการเดนทางตอไปยงจดหมายปลายทาง โดยบรษทเปนสายการบนแรกในประเทศไทยทใหบรการดงกลาว นอกจากนบรษทยงมสวนชวยสนบสนนการเดนทางทองเทยว เนองจากจดหมายปลายทางทเชอมตอสวนใหญเปนแหลงทองเทยว ซงใหบรการโดยบรษททมความชานาญในธรกจและมความนาเชอถอ ปจจบนมบรการการเดนทางเชอมตอ 2 ประเภท คอ

Fly ’n’ Ferry service คอ บรการเชอมตอการเดนทางดวยเรอเรว/เรอเฟอรร ไปยงเกาะตางๆในอาวไทยและทะเลอนดามน

Fly ’n’ Ride service คอ บรการเชอมตอการเดนทางดวยรถโดยสาร ไปยงเมองตางๆ และประเทศใกลเคยง

เรอเรว/เรอเฟอรร รถโดยสาร

ตารางแสดงการใหบรการเดนทางเชอมตอ เสนทางการบน จดหมายปลายทาง บรษทผใหบรการเชอมตอ

Fly’n’Ferry service ดอนเมอง – ชมพร ดอนเมอง – สราษฎรธาน ดอนเมอง – นครศรธรรมราช ดอนเมอง – ภเกต ดอนเมอง – ตรง Fly’n’Ride service ดอนเมอง – หาดใหญ และ เชยงใหม – หาดใหญ

หกด เกาะเตา เกาะนางยวน เกาะสมย เกาะพงน เกาะสมย เกาะพงน เกาะพพ เกาะลนตา เกาะไหง เกาะมก เกาะกระดาน เกาะหลเปะ หผด ปนง ประเทศมาเลเซย

บรษท เรอเรวลมพระยา จากด บรษท เรอเรวลมพระยา จากด บรษท เรอเรวลมพระยา จากด บรษท ไทเกอรไลน เทรเวล จากด บรษท ไทเกอรไลน เทรเวล จากด หกด บรษท ซพอรท ดเวลลอปเมนท จากด

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 36

เสนทางการบน จดหมายปลายทาง บรษทผใหบรการเชอมตอ

ดอนเมอง – อดรธาน ดอนเมอง – สกลนคร/นครพนม ดอนเมอง – ตรง

เวยงจนทน สปป.ลาว มกดาหาร กระบ(อาวนาง)*

หางหนสวนจากดอดรแกวทวร และ บรษท ทรานเอกซเพรส จากด (สปป.ลาว) บรษท มกพชา จากด บรษท ไทเกอรไลน เทรเวล จากด

หมายเหต: * เปดใหบรการตงแตวนท 1 มนาคม 2556

แผนทแสดงการใหบรการเดนทางเชอมตอ

สมาชกนกแฟนคลบ (Nok Fan Club Membership) โครงการสมาชกนกแฟนคลบหรอโครงการ Customer Royalty Program เปนโครงการสมาชกทจดทาขนเพอตอบแทนกลมผโดยสารทเดนทางกบสายการบนนกแอรอยางตอเนอง โดยมความมงหวงทจะตองการใหบรการกลมผโดยสารทมคณคาตอสายการบนนใหเกดความประทบใจ และกลบมาใชบรการกบสายการบนอกครง ดวยการมอบสทธประโยชนตางๆ ขาวสาร และโปรโมชนจากนกแอรและกลมพนธมตรสายการบนนกแอรแกสมาชก ปจจบน บตรสมาชกนกแฟนคลบม 2 ประเภท ไดแก (1) Nok Smile เปดรบสมครบคคลทวไปทสนใจ อตราคาสมครสมาชก 200 บาท ผานชองทาง www.nokfanclub.com หรอทเคานเตอรนกแอร ณ ทาอากาศยานทวประเทศ (2) Nok Smile Plus เปนการเรยนเชญสมาชกทมการเดนทางกบสายการบนจานวน 35 เทยวบนตอป หรอมคะแนนสะสม Nok Point ครบตามจานวนทกาหนด

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 37

บตรสมาชกนกแฟนคลบมอาย 2 ป พรอมรบสทธประโยชนมากมายตลอดอายสมาชก ไดแก

1. ไดรบสทธแลกตวเครองบนฟร 1 เทยวบน เมอสะสม Nok Point ครบ 7,500 คะแนน สาหรบสมาชกประเภท Nok Smile และ 5,500 คะแนน สาหรบสมาชกประเภท Nok Smile Plus ภายในระยะเวลาทกาหนด

2. ไดเพมนาหนกกระเปาอก 5 กโลกรม สาหรบสมาชกประเภท Nok Smile และอก 10 กโลกรม สาหรบสมาชกประเภท Nok Smile Plus

3. ไดรบสทธในการสารองทนงบตรโดยสารราคาโปรโมชนกอนลกคาทวไป

4. ไดรบขอเสนอพเศษจากกลมพนธมตรของนกแอร

5. บรการ Web Check-in บรการ Nok Call Home และบรการพเศษอนๆ ตามทโครงการกาหนด

นอกเหนอจากบรการเสรมตาง ๆ ดงกลาวขางตนแลว บรษทยงมรายไดจากการใหบรการเสรมปลกยอยอนๆ เชน บรการใหพนทเชาสอโฆษณาบนเครองบน รายไดคาโฆษณาจากนตยสารนกจบจบ และการบรการภาคพนดน (Ground Handling) ใหแกสายการบนอน ในกรณทสายการบนดงกลาวไมมความพรอมในการใหบรการภาคพนททาอากาศยาน เปนตน

3.5 ธรกจอนๆ ทเกยวของ

บรษทไดเลงเหนโอกาสในการใหบรการการบนแกกลมลกคาทตองการเดนทางเปนหมคณะจานวนมากและตองการเดนทางในเวลาอนนอกเหนอจากกาหนดการเดนทางแบบประจาของบรษท หรอเดนไปยงจดหมายปลายอนทบรษทไมไดใหบรการเดนทางแบบประจาทงในประเทศและตางประเทศนอกเหนอจากการใหบรการโดยสารทางอากาศแบบประจา บรษทจงไดเปดใหบรการผโดยสารในลกษณะเชาเหมาลาในป 2554 โดยในป 2554 – 2555 บรษทมรายไดจากการจาหนายตวโดยสารแบบเชาเหมาลา (Charter Flight) จานวน 0.6 – 187.1 ลานบาท หรอ คดเปนรอยละ 2.3 ของรายไดรวม

3.6 อตสาหกรรม

3.6.1 อตสาหกรรมการบนในทวปเอเชยแปซฟก

อตสาหกรรมการบนจดเปนอตสาหกรรมทเตบโตมากอตสาหกรรมหนงของโลก โดยจากสถตของสมาคมขนสงทางอากาศระหวางประเทศ (IATA) ในชวงระหวาง 40 ปทผานมา (ป พ.ศ. 2513 – 2553 ตามแผนภาพดานลาง) ปรมาณขนสงผโดยสารทเดนทางทางอากาศเตบโต 14 เทา มากกวาการเตบโตของผลตภณฑมวลรวมโลก (World GDP) ซงเตบโตประมาณ 3 – 4 เทา

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 38

กราฟแสดงความสมพนธอตสาหกรรมการบนกบปจจยทสาคญ

ทมา: สมาคมขนสงทางอากาศระหวางประเทศ (IATA)

การเตบโตอยางตอเนองของอตสาหกรรมการบนโลกทผานมาสวนใหญถกขบเคลอนจากประเทศกาลงพฒนา (Emerging Countries) โดยมปจจยหลกทมอทธพลมาจากปจจยทางมหภาคโดยรวมไดแก การลดความเขมงวดทางกฎเกณฑและขอบงคบตางๆ ทเกยวของกบธรกจการบน การเพมขนของชนชนกลาง การพฒนาทางดานเทคโนโลยใหมความทนสมยมากยงขน และการพฒนาของเมองใหมซงเหนไดชดในภมภาคทกาลงพฒนาโดยเฉพาะเอเชยแปซฟก แอฟรกา และอเมรกาใต

สาหรบการกระจายตวของอตสาหกรรมการบนในแตละภมภาคจะขนกบปจจยทกลาวมาแลวขางตน ทาใหปจจบน อตสาหกรรมการบนกระจกตวอยใน 3 ภมภาคหลก ไดแก ภมภาคเอเชยแปซฟก ยโรป และอเมรกาเหนอ ซงหากนบรวมสดสวนการบน 3 ภมภาคตามปรมาณการขนสงดานผโดยสาร (RPKs) จะพบวามสดสวนมากถงรอยละ 82.0 ของสดสวนปรมาณการขนสงดานผโดยสารทงหมดของโลก

ทมา: Airbus GMP 2554-2573

0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000

แอฟรกา

กลมประเทศรสเซย

อเมรกาใต

ตะวนออกกลาง

อเมรกาเหนอ

ยโรป

เอเชย-แปซฟก

ปรมาณการขนสงดานผโดยสาร (PPK พนลาน)

รอยละตอปรมาณขนสงดานผโดยสารของโลกป 2554

อตราการเตบโตเฉลย 2 ป(รอยละ)

รอยละตอปรมาณดานผโดยสารของโลกป 25 4

28%

27%

27%

7%

5%

3%

3%

5.4

3.3

7.3

5.9

5.4

5.0

4.1

32%

20%

11%

6%

4%

3%

24%

2011 traffic 2012-2031 traffic

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 39

ในป พ.ศ. 2554 ภมภาคเอเชยแปซฟกจดเปนภมภาคทมสดสวนปรมาณการขนสงดานผโดยสารสงทสด ซงคดเปนรอยละ 28.0 ของปรมาณการขนสงดานผโดยสารของโลก รองมาไดแก ภมภาคยโรปและอเมรกาเหนอ ซงทงสองภมภาคมสดสวนปรมาณการขนสงดานผโดยสารอยทรอยละ 27.0 ในขณะทภมภาคตะวนออกกลาง อเมรกาใต กลมประเทศรสเซย และแอฟรกา ยงคงมสดสวนปรมาณการขนสงดานผโดยสารทคอนขางตา อยางไรกตาม หากพจารณาในดานอตราการเตบโตของอตสาหกรรมการบนในแตละภมภาค พบวาภมภาคเอเชยแปซฟกจะมอตราการเตบโตปรมาณการขนสงดานผโดยสารสงทสดในชวง 20 ปขางหนา ทาใหภมภาคเอเชยแปซฟกจะยงคงเปนภมภาคทสาคญทสดสาหรบอตสาหกรรมการบน โดยในป 2575 ภมภาคเอเซยแปซฟกจะยงคงเปนภมภาคทมสดสวนปรมาณการขนสงดานผโดยสารสงทสด

สาเหตสาคญททาใหภมภาคเอเชยแปซฟกมสดสวนปรมาณการขนสงดานผโดยสารสงทสดทงในปจจบนและอนาคต เนองจากภมภาคเอเชยแปซฟกมขนาดเศรษฐกจใหญทสดในโลก โดยปจจบนภมภาคเอเชยแปซฟก มขนาดเศรษฐกจมากกวาหนงในสของขนาดเศรษฐกจโลก และมอตราการเตบโตของเศรษฐกจทมอตราสงกวาภมภาคอเมรกาเหนอและยโรปถง 2.5 เทา ซงจะสงผลใหเศรษฐกจของภมภาคเอเชยแปซฟกจะมขนาดเพมเปนหนงในสามของเศรษฐกจโลกในอนาคต นอกจากนน จานวนประชากรกเปนปจจยหลกอกปจจยหนง ในการผลกดนใหภมภาคเอเชยแปซฟกมอตราการเตบโตของอตสหกรรมการบนสง โดยคาดวาป พ.ศ. 2574 ภมภาคเอเชยแปซฟกจะมประชากรรวมทงสนประมาณรอยละ 60 ของโลก

ในสวนของปจจยทสาคญในการขบเคลอนการเตบโตของอตสาหกรรมการบนในภมภาคเอเชยแปซฟก ไดแก การเพมขนของเมองใหม ทตงทางภมศาสตร และความไดเปรยบทางการขนสง ซงมรายละเอยดดงตอไปน

การเพมขนของเมองใหม: ประเทศตางๆ ในภมภาคเอเชยแปซฟก โดยเฉพาะภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนกลมประเทศทกาลงพฒนา ทาใหมการขยายตวของเศรษฐกจและอตสาหกรรมสง และมการเพมขนของเมองใหมทมขนาดใหญมากขน สงผลใหอตสาหกรรมการบนเตบโตอยางมากในภมภาคน ประกอบกบการมศนยกลางเมองใหมเพมขนและการสรางทาอากาศยานแหงใหมหรอแหงทสองเพมขน ซงเปนปจจยทเรงทสนบสนนใหมการขยายตวของอตสาหกรรมการบนในภมภาคนอยางมาก

ทตงทางภมศาสตร: ภมภาคเอเชยแปซฟกเปนภมภาคทมทตงทางภมศาสตรทถกแบงแยกดวยนาซงแตกตางจากภมศาสตรของภมภาคยโรป ดงนน การเดนทางทสะดวกและรวดเรวทสดสาหรบภมภาคเอเชย แปซฟก จงเปนการเดนทางทางอากาศมากกวาทจะเปนการเดนทางทางนาหรอทางบก ประกอบดวยการลดลงอยางตอเนองของราคาตวโดยสารของอตสาหกรรมการบน สงผลใหการเดนทางทางอากาศเปนชองทางทไดรบความนยมเพมขน

ความไดเปรยบทางการขนสง: เนองจากทศวรรษทผานมา การขนสงทางบกในหลายๆ ประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟกยงอยในชวงกาลงพฒนา สงผลใหการเดนทางและการขนสงทางบกในประเทศดงกลาวไมมความสะดวกสบายเทาทควร ดงนน การเดนทางและการขนสงทางอากาศจงมขอไดเปรยบในเชงของความสะดวกสบาย ประกอบกบราคาตวโดยสารทลดลงอยางตอเนองสงผลใหการเดนทางทางอากาศกลายเปนตวเลอกทไดรบความนยมอยางยงในระยะเวลาทผานมา

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 40

สภาวะอตสาหกรรมการบนและการแขงขน

ในอดตอตสาหกรรมการบนในภมภาคเอเชยแปซฟก ถกขบเคลอนโดยสายการบนทใหบรการแบบเตมรปแบบ (‚Legacy Airline‛ หรอ ‚Full Service Airline‛) ซงจดเปนสายการบนทมงเนนใหความสะดวกสบายในการเดนทางของผโดยสาร อกทงมงเนนการใหบรการเทยวบนในลกษณะเชอมตอ (Connecting Flight) ซงครอบคลมจดหมายปลายทางในทกๆ ภมภาคของโลก

ภายหลงเมอสายการบนแอรเอเชยกอตงในป 2544 และเรมใหบรการในรปแบบสายการบนราคาประหยด (‚Low Cost Airline‛) เพอเพมทางเลอกในการเดนทางในระยะใกลใหกบผโดยสารทคานงถงปจจยทางดานราคาเปนหลก สายการบนราคาประหยดรายอนในภมภาคเอเชยแปซฟก จงไดเรมกอตงขนดวยความคาดหวงทวาจะไดรบความนยมจากผโดยสารอยางสายการบนเซาทเวสท (South West Airline) และสายการบนไรอนแอร (Ryan Air) ในภมภาคอเมรกาเหนอและยโรป ตามลาดบ นอกจากน ดวยระบบขนสงมวลชนทไมไดมาตรฐานและภมศาสตรทถกแบงแยกดวยทะเลหรอมหาสมทร สงผลใหสายการบนราคาประหยดกลายเปนทนยมอยางรวดเรวในภมภาคเอเชยแปซฟก และเตบโตขนดวยอตราการเตบโตเฉลยรอยละ 32.4 ตอป (อางองแผนภาพดานลาง) ซงทาใหในป 2555 สายการบนราคาประหยดมสวนแบงการตลาดเพมเปนรอยละ 24.1 ในขณะทสายการบนทใหบรการแบบเตมรปแบบ รวมถงทางเลอกการเดนทางในรปแบบอนๆ มสดสวนการตลาดทลดลงอยางตอเนอง เนองจากสายการบนราคาประหยดกลายเปนทางเลอกทเหมาะสมสาหรบผเดนทางสวนใหญทงในดานระดบราคาตวโดยสารและการบรการ

นอกจากน เมอเปรยบเทยบสดสวนการตลาดของสายการบนราคาประหยดในภมภาคเอเชยแปซฟก กบภมภาคอเมรกาเหนอและยโรป ซงเปนผนารองในการดาเนนธรกจสายการบนราคาประหยดจะเหนไดวา ภมภาคเอเชยแปซฟก นน ถงแมอตสาหกรรมการบนราคาประหยดในภมภาคนจะเตบโตในอตราทแขงแกรงในระยะเวลา 12 ปทผานมา (2544 – 2555) แตสายการบนราคาประหยดในภมภาคเอเชยแปซฟกยงคงมโอกาสในการเตบโตในอนาคตอกมาก เนองจากสดสวนตลาดของสายการบนราคาประหยดยงอยในเกณฑตา โดยในป 2555 สดสวนตลาดของสายการบนราคาประหยดอยทรอยละ 24.1 ซงยงตากวาสดสวนตลาดของสายการบนราคาประหยดทประกอบธรกจในภมภาคอเมรกาเหนอและยโรป ซงมสดสวนตลาดของสายการบนราคาประหยดอยท 30.1 และ 36.6 ตามลาดบ

แผนภาพแสดงอตราการเตบโตของสายการบนราคาประหยดและสดสวนของสายการบนราคาประหยดตอตลาดโดยรวม

ภมภาคอเมรกาเหนอ ภมภาคยโรป

ภมภาค เอเชย แปซฟก

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 41

ภมภาคเอเชยแปซฟก

ทมา: CAPA (Centre for aviation)

อยางไรกตาม ถงแมวาอตราการเตบโตของสายการบนราคาประหยดจะเปนไปอยางแขงแกรงในอดตทผานมา สถานะของสายการบนราคาประหยดในบางประเทศของภมภาคเอเชยแปซฟก ยงคงอยในชวงรอยตอของการพฒนา ดงนน สายการบนราคาประหยดยงเปนรปแบบการเดนทางทยงไมไดรบความนยมในบางประเทศของภมภาค รวมถงบางประเทศยงอยในชวงรอยตอการเปลยนแปลงระหวางการนารปแบบสายการบนราคาประหยดมาประยกตใช ทาใหสภาวะอตสาหกรรมการบนของประเทศตางๆ ในภมภาคอาจพจารณาแบงเปน 3 ประเภทตามความสาเรจของการดาเนนธรกจของสายการบนราคาประหยดได ดงตอไปน

1. สภาวะอตสาหกรรมการบนทขบเคลอนโดยสายการบนทใหบรการแบบเตมรปแบบ (Premium Airline Dominated Structure): สาหรบประเทศทมสภาวะอตสาหกรรมในลกษณะนเปนกลมประเทศทสายการบนราคาประหยดยงไมสามารถเขามามสวนสาคญในตลาด โดยสวนแบงการตลาดสวนใหญเปนของสายการบนทใหบรการแบบเตมรปแบบ ตวอยางประเทศทมโครงสรางในลกษณะนไดแก ประเทศญปน ซงปจจบนมสายการบนทใหบรการเตมรปแบบจานวน 2 สายการบนหลก ไดแก สายการบนเจแปน แอรไลน และสายการบนออล นปปอน แอรเวย เปนผเลนทขบเคลอนอตสาหกรรมเปนหลก โดยสาเหตทสวนแบงการตลาดสวนใหญยงเปนของสายการบนทใหบรการแบบเตมรปแบบนน เพราะประเทศญปนมระบบการขนสงทางเลอกอนทใหบรการไดรวดเรวในราคาทประหยดเมอเทยบกบราคาตวโดยสารเครองบน เชน รถไฟความเรวสง ซงเปนทางเลอกทอาจจะใหความสะดวกสบายมากกวาสายการบนราคาประหยดในราคาทใกลเคยงกน

2. สภาวะอตสาหกรรมการบนทขบเคลอนโดยทงสายการบนทใหบรการแบบเตมรปแบบและสายการบนราคาประหยด (Mixed Structure): สาหรบประเทศทมสภาวะอตสาหกรรมการบนแบบน จะเปนกลมประเทศทผประกอบธรกจสายการบนราคาประหยดเขามามบทบาทในระดบทสงระดบหนง ซงเกดจากการทมชองวางการตลาดทสายการบนเตมรปแบบและการขนสงประเภทอนๆ ไมสามารถทตอบสนองความตองการของผโดยสารได แตภายหลงการเขามาดาเนนธรกจของสายการบนราคาประหยด ผประกอบธรกจสายการบนเตมรปแบบกไดปรบตวและปรบกลยทธในการดาเนนธรกจเพอคงสภาพการแขงขน ไมวาจะเปนการปรบปรงดานบรการและราคา การลงทนหรอรวมทนเพอเปดสายการบนราคาประหยดเขามาแขงขน หรอการเปดสายการบนทมตาแหนงการตลาดใหมเพอสราง competitive edge ใหม ทาใหโครงสรางการแขงขนเปนไปในรปแบบทเรมมการแบงแยกทางการตลาดและการบรการระหวางสายการบนเตมรปแบบ และสายการบนราคาประหยดอยางชดเจนยงขน และสวนแบงการตลาดของทงสองกลมธรกจมระดบใกลเคยงกน ตวอยางประเทศทมโครงสรางในลกษณะน ไดแก ประเทศไทย สงคโปร และอนโดนเซย

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 42

3. สภาวะอตสาหกรรมการบนทขบเคลอนโดยสายการบนราคาประหยด (Low Cost Airline Dominated): สภาวะอตสาหกรรมลกษณะนเปนสภาวะของประเทศทกลมสายการบนราคาประหยดมบทบาทในอตสาหกรรมการบนสงมากและครอบครองสวนแบงทางการตลาดทสง ซงโครงสรางลกษณะนเกดจากการทผประกอบธรกจสายการบนราคาประหยดเขามาดาเนนธรกจและประสบความสาเรจอยางสง ประกอบกบสายการบนเตมรปแบบไมสามารถปรบกลยทธไดรวดเรวเพยงพอ เนองจากขอจากดเฉพาะ ตวอยางประเทศทมโครงสรางในลกษณะนไดแกประเทศมาเลเซย

3.6.2 อตสาหกรรมการบนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

อตสาหกรรมการบนภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะมการกระจกตวอยในกลม 5 ประเทศหลกไดแกสงคโปร ไทย อนโดนเซย มาเลเซย และฟลปปนส ทงน เนองจากศกยภาพของสภาวะเศรษฐกจ ลกษณะภมศาสตร และจานวนประชากร เปนปจจยหลกทผลกดนกลมประเทศนมสดสวนปรมาณการขนสงดานผโดยสารสงกวากลมประเทศอนมาก

โดยประเทศสงคโปรมปรมาณการขนสงดานผโดยสารสงทสดอยทประมาณ 94,000 ลานคน – กโลเมตร ในป 2555 เนองจากมลกษณะภมประเทศเปนเกาะ อกทงยงเปนศนยกลางทางการเงนและธรกจของภมภาค จงทาใหการเดนทางเขาออกประเทศสงคโปรโดยทางอากาศเปนชองทางทสะดวกสบายและรวดเรวทสด รองลงมาไดแก ประเทศไทยซงมปรมาณการขนสงดานผโดยสารอยทประมาณ 60,000 ลานคน – กโลเมตร ในป 2555 เนองจากมภมศาสตรทเปนจดศนยกลางของภมภาคและเปนประเทศทมอตสาหกรรมทองเทยวขนาดใหญ ทาใหปรมาณการขนสงทางอากาศสง ในขณะทประเทศอนโดนเซย มาเลเซย และฟลปปนส มปรมาณการขนสงดานผโดยสารในป 2555 ใกลเคยงกนซงอยระหวาง 22,000 – 39,000 ลานคน – กโลเมตร และมโครงสรางทางภมศาสตรคลายกนคอ เปนหมเกาะ หรอมสภาพทแตละสวนของประเทศทขนกลางดวยทะเล ทาใหการเดนทางทางอากาศเปนการเดนทางทจาเปน

แผนภาพแสดงปรมาณการขนสงดานผโดยสารและอตราการเตบโตสะสม (CAGR) ป 2552-2555 ในประเทศสงคโปร ไทย อนโดนเซย มาเลเซย และฟลปปนส

ทมา: Euromonitor International

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 43

ประเทศสงคโปรและไทยมอตราการเตบโตเฉลยของปรมาณการขนสงดานผโดยสารในชวงระยะเวลาเดยวกนทใกลเคยงกนทรอยละ 4 แตแนวโนมการเตบโตในอนาคตมแนวโนมทจะแตกตางกนมาก เนองจากโครงสรางภมประเทศและสภาวะเศรษฐกจทแตกตางกน โดยประเทศสงคโปรจะมฐานปรมาณการขนสงดานผโดยสารทสงมากและประชากรนยมเดนทางทางอากาศมาก แตจานวนประชากรมนอยและปรมาณการเพมขนของนกทองเทยวไมสามารถเพมสงมากจากขอจากดของขนาดพนทประเทศ ซงสามารถรองรบนกทองเทยวในปรมาณทจากด ทาใหคาดวาอตราการเตบโตของปรมาณการขนสงดานผโดยสารในประเทศสงคโปรอาจมแนวโนมชะลอตวในอนาคต

สาหรบประเทศไทย ถงแมวาปรมาณการขนสงดานผโดยสารจะอยระดบทสงเมอเทยบกบประเทศอนๆ ในภมภาคเชนเดยวกบประเทศสงคโปร และยงมอตราการเตบโตของปรมาณการขนสงดานผโดยสารใกลเคยงกนกบประเทศสงคโปรทรอยละ 4 แตสาเหตของการมอตราการเตบโตทตามาจากปจจยระยะสนในประเทศ ซงเกดจากปญหาความไมสงบทางการเมองและภยธรรมชาตในชวงป 2553 – 2555 ทาใหคาดวาภายหลงเหตการณดงกลาวผานพนไป การเตบโตของปรมาณการขนสงดานผโดยสารทางอากาศในอนาคตมแนวโนมทจะเพมสงขน จากความไดเปรยบทางทตงทางภมศาสตรทเปนศนยกลางของภมภาค อกทงการเตบโตและการเปดประเทศของประเทศเพอนบานทตองพงพาระบบขนสงของประเทศไทย เชน ประเทศพมา กมพชา และ สปป. ลาว ประกอบกบอตสาหกรรมการทองเทยวในประเทศไทยมแนวโนมเตบโตสงขน

สาหรบปรมาณการขนสงดานผโดยสารของประเทศอนโดนเซยและฟลปปนสนน ในระยะเวลา 4 ปทผานมา (2552 – 2555) มอตราการเตบโตเฉลยในระดบสงทรอยละ 7 เนองจากการเพมขนของประชาชนชนกลาง และลกษณะภมประเทศทเปนหมเกาะ จงทาใหการขนสงผโดยสารทางอากาศไดเปรยบและมคแขงนอยกว ากลมประเทศอนๆ ในภมภาค ประกอบกบสภาวะเศรษฐกจของสองประเทศดงกลาวเรมปรบตวดขนอยางมาก ทาใหคาดการณวาอตราการเตบโตของปรมาณการขนสงดานผโดยสารจะยงเตบโตสงตอไป

จานวนประชากร ขนาดและการเตบโตของภาวะเศรษฐกจ และการเตบโตของการทองเทยวถอเป น 3 ปจจยหลกทสงผลกระทบตออตสากรรมการบนและปรมาณการขนสงดานผโดยสารอยางมาก

ตารางแสดงสดสวนจานวนประชากร ผลตภณฑมวลรวมในประเทศและปรมาณการขนสงดานผโดยสาร

ประเทศ ประชากร (ลานคน)

ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

(ลานเหรยญสหรฐ)

ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

ตอคน (เหรยญสหรฐ)

ปรมาณการขนสงดานผโดยสาร

(ลานคน – กโลเมตร)

ปรมาณการขนสงดานผโดยสารตอ

คน (ลานกโลเมตร)

สงคโปร 5.2 271,118 52,239 93,999 18,112 ประเทศไทย 67.9 363,546 5,357 59,470 876 อนโดนเซย 244.8 888,900 3,632 38,789 158 มาเลเซย 28.9 305,718 10,578 37,713 1,305 ฟลปปนส 97.5 249,226 2,556 22,526 231

ทมา: Euromonitor International, ขอมลป 2555

ดงนน หากพจารณาจากจานวนประชากรและขนาดของระบบเศรษฐกจ ประเทศสงคโปรถอเปนประเทศทมปรมาณการขนสงดานผโดยสารและปรมาณการขนสงดานผโดยสารตอคนมากทสด ถงแมวาจะเปนประเทศทมขนาดพนทเลกและมประชากรนอยกวาประเทศอนๆ ในภมภาค สอดคลองกบคาดการณทคาดวาอตราการ

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 44

เตบโตของปรมาณการขนสงดานผโดยสารจะชลอตวลง ในขณะทกลมประเทศไทย อนโดนเซย และฟลปปนส จะเปนกลมประเทศทมแนวโนมการเตบโตของปรมาณการขนสงดานผโดยสารสง เนองจากปรมาณการขนสงผโดยสารตอคนในกลมประเทศนยงอยในระดบตา ขณะทกลมประเทศนมจานวนประชากรทมากและแนวโนมการเตบโตทางเศรษฐกจทสง

โครงสรางการแขงขนของอตสาหกรรมการบนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เชนเดยวกบภมภาคอนๆ ในภมภาคเอเชยแปซฟก อตสาหกรรมการบนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะมกลมทดาเนนธรกจในอตสาหกรรมการบนในรปแบบหลกคอกลมสายการบนทใหบรการเตมรปแบบและกลมสายการบนราคาประหยด

สายการบนทใหบรการเตมรปแบบ (“Legacy Airline” หรอ “Full Service Airline” หรอ “Premium Airline”)

การดาเนนธรกจสายการบนเตมรปแบบสวนใหญจาเปนตองใชเงนทนทสง เนองจากจาเปนตองมเครองบนหลากหลายขนาดเพอใหบรการไดครอบคลมในหลากหลายพนท ประกอบกบในอดตยงไมมการเปดเสรทางการบน และอตสาหกรรมการบนในอดตยงถกนาไปเกยวโยงกบความมนคงของประเทศ ทาใหสายการบนทใหบรการเตมรปแบบสวนใหญมรฐบาลเจาของประเทศเปนผถอหนใหญ ไมวาจะเปนรปแบบการเปนรฐวสาหกจหรอบรษทรวมทน ตวอยางของสายการบนเหลาน ไดแก การบนไทย สายการบนสงคโปร แอรไลน สายการบนมาเลเซย แอรไลน สายการบนฟลปปนส แอรไลน และสายการบนการดา แอรไลน ซงการดาเนนธรกจและการแขงขนในอดตจะเปนระบบกงผกขาดในแตละประเทศ ทาใหมสภาวะการแขงขนตาและเกดภาวะการขาดประสทธภาพ ทาใหเกดชองวางทางการตลาดททาใหสายการบนราคาประหยดสามารถแทรกเขามาดาเนนธรกจภายหลงทแตละประเทศในภมภาคทยอยเปดเสรทางการบนขน

นอกจากน กลมสายการบนเตมรปแบบอาจมปรบตาแหนงการตลาดทแตกตางกนเลกนอย เพอสรางจดแขงทางธรกจ เชน สายการบนไทยสมายลและสายการบนซลค แอร วางตาแหนงการตลาดเปนสายการบนคณภาพสงราคายอมเยา (Light Premuim Airline) และสายการบนบางกอกแอรเวยวางตาแหนงการตลาดเปน Asia Boutique Airline

ตารางแสดงจานวนผประกอบธรกจสายการบนแบบเตมรปแบบในภมภาค

สายการบน ฐานปฎบตการทางการบน

สายการบนไทย Thai Airways ประเทศไทย

สายการบนไทยสมายล Thai Smile ประเทศไทย

สายการบนบางกอกแอรเวย Bangkok Airways ประเทศไทย

สายการบนสงคโปร แอรไลน Singapore Airlines สงคโปร

สายการบนซลค แอร Silk Air สงคโปร

สายการบนมาเลเซยน แอรไลน Malaysia Airlines มาเลเซย

สายการบนฟลปปนส แอรไลน Philippine Airlines ฟลปปนส

สายการบนการดา แอรไลน Garuda Airlines อนโดนเซย

สายการบนเวยดนาม แอรไลน Vietnam Airlines เวยดนาม

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 45

สายการบนราคาประหยด (“Low Cost Airline”)

สายการบนราคาประหยดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตไดเรมมบทบาทในอตสาหกรรมการบนภายหลงการประสบความสาเรจของสายการบนราคาประหยดในอเมรกาและยโรป โดยกลมสายการบนราคาประหยดกลมแรกทเขามาดาเนนธรกจจะเปนสายการบนราคาประหยดทเปนเอกเทศไมเกยวของกบผประกอบธรกจสายการเบนเตมรปแบบทเปนผครอบครองตลาดสวนใหญเดม ตวอยางของผเลนในกลมนไดแก สายการบนแอรเอเชย สายการบนเซาทอสเอเชย และสายการบนไลออนแอร

ภายหลงการเขามาในตลาดของสายการบนราคาประหยดในกลมแรก ทาใหกลมสายการบนเตมรปแบบเรมมการปรบตว โดยการจดตงบรษทยอย หรอบรษทรวม หรอรวมทนกบกลมผลงทนอนๆ เพอเขามาดาเนนธรกจสายการบนราคาประหยดแขงขนกบผประกอบธรกจกลมแรก ตวอยางสายการบนทจดอยในกลมนไดแก สายการบนนกแอรซงมผถอหนใหญเปนการบนไทย สายการบนไทเกอรแอรเวยและสายการบนสกตตซงมผถอหนใหญเปนสายการบนสงคโปร แอรไลน และสายการบนไฟรฟลายและสายการบนแมสวงซงมผถอหนใหญเปนสายการบนสายการบนมาเลเซยน แอรไลน เปนตน

ตารางแสดงจานวนผเลนหลกในธรกจสายการบนราคาประหยดในภมภาค

หมายเหต: สายการบนแอรเอเชย ประกอบดวยบรษทยอยและรวมไดแก สายการบนไทยแอรเอเชย (ประเทศไทย) สายการบน แอรเอเชย อนโดนเซย (ประเทศอนโดนเซย) สายการบนแอรเอเชย ฟลปปนส (ประเทศฟลปปนส) และสายการบนแอรเอเชย เจแปน (ประเทศญปน)

สายการบน ฐานปฎบตการทางการบน

สายการบนนกแอร Nok Air ประเทศไทย

สายการบนโอเรยนทไทย Orient Thai Airline ประเทศไทย

สายการบนไทเกอรแอรเวย Tigar Airways สงคโปร

สายการบนสกตต Scoot Air สงคโปร

สายการบนเจทสตาร เอเชย Jetstar Asia สงคโปร

สายการบนแอรเอเชย* AirAsia มาเลเซย ไทย อนโดนเซย ฟลปปนส ญปน

สายการบนแอรเอเชย เอกซ AirAsia X มาเลเซย

สายการบนไฟรฟลาย FireFly มาเลเซย

สายการบนแมสวง Maswings มาเลเซย

สายการบนเซบแปซฟกแอร Cebu Pacific Air ฟลปปนส

สายการบนเซาทอสเอเชย แอร South East Asia Air ฟลปปนส

สายการบนไลออน แอร Lion Air อนโดนเซย

สายการบนบตตาเวยร Batavia Air อนโดนเซย

สายการบนซตลงค Citilink Airline อนโดนเซย

สายการบนแมนดาลา Mandala Airlines อนโดนเซย

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 46

3.6.3 อตสาหกรรมการบนภายในประเทศไทย

ภาพรวมการเตบโตของอตสาหกรรมการบนในประเทศไทย

ภาพรวมของอตสาหกรรมการบนในประเทศไทยนนยงคงเตบโตอยางตอเนอง โดยการเตบโตของอตสาหกรรมมาจากเทยวบนระหวางประเทศเปนสวนใหญ ซงถกขบเคลอนจากการเรมเปดเสรการคา AEC โดยประเทศไทยมทตงเปนศนยกลางเชอมตอระหวางประเทศสมาชก และยงสงผลมาสการพฒนาธรกจในประเทศ ซงสงผลใหมการเดนทางภายในประเทศเพมมากขนอกดวย นอกจากน การรเรมดาเนนธรกจสายการบนราคาประหยดยงสงผลทาใหผเดนทางสามารถเดนทางไดอยางสะดวกรวดเรวในราคาทแขงขนไดโดยเปนอกปจจยในการขบเคลอนการเตบโตของเทยวบนในประเทศ ซงสอดคลองกบจานวนผโดยสารทใชบรการผานทาอากาศยาน ในสวนทงเทยวบนระหวางประเทศและภายในประเทศมอตราเพมขนอยางตอเนองใน 3 ปทผานมา (2552 – 2555) ซงจานวนผโดยสารเทยวบนภายในประเทศและระหวางประเทศมอตราการเตบโตเฉลยทรอยละ 12 และ 11 ตามลาดบ

การเคลอนไหวของผโดยสารทเดนทางผานทาอากาศยาน

ทมา: บรษททาอากาศยานไทย จากด (มหาชน)

อยางไรกด ปรมาณผโดยสารทมากขนมาโดยตลอด ทาใหในป 2555 จานวนผโดยสารทเขามาใชทาอากาศยานเพมเปน 71.52 ลานคนจากสถานะการณดงกลาว ทาใหเกดความแออดในทาอากาศยานซงอาจสงผลกระทบตอการเตบโตของอตสาหกรรมการบนในประเทศ หรออาจกอใหเกดความไดเปรยบหรอเสยเปรยบทแตกตางกนระหวางกลมทใหบรการการบนประเภทตางๆ

ความแออดของทาอากาศยานนานาชาต

ประเทศไทยกาหนดใหเทยวบนระหวางประเทศสามารถกระทาไดเฉพาะทาอากาศยานนานาชาต ซงปจจบนประเทศไทยมทาอากาศยานนานาชาตจานวน 7 แหงซงสวนใหญอยภายใตการดแลของบรษท ทาอากาศยานไทย จากด (มหาชน) (‚ทอท.‛) ไดแก ทาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม ทาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง ทาอากาศยานนานาชาตเชยงใหม ทาอากาศยานนานาชาตเชยงราย ทาอากาศยานนานาชาตภเกต และทาอากาศยานนานาชาตหาดใหญ สาหรบทาอากาศยานนานาชาตสมยเปนเพยงทาอากาศยานนานาชาตแหงเดยว

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 47

ทอยภายใตการดแลของกองทนรวมสทธการเชาอสงหารมทรพยทาอากาศยานสมย ซงมผถอหนใหญ คอ บรษท การบนกรงเทพ จากด

ทมา: บรษท ทาอากาศยานไทย จากด (มหาชน) และรายงานประจาป บรษท การบนกรงเทพ จากด

ทาอากาศยานนานาชาตสวนใหญโดยเฉพาะสวรรณภม พบวาในระยะเวลา 3 ปทผานมามอตราการเพมขนของผโดยสารระหวางประเทศดวยอตราเตบโตอยางรวดเรว จนสงผลใหอตราการใชทาอากาศยานของทาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม ทาอากาศยานนานาชาตภเกตและทาอากาศยานนานาชาตหาดใหญนน มอตราการใชทาอากาศยานทคอนขางแออดทรอยละ 116.4 140.9 และ 105.8 ตามลาดบ โดยเปนอตราทเกนขดความสามารถในการรองรบผโดยสาร ดงนน อตราการเตบโตทางเทยวบนทเขา – ออก ผานทาอากาศยานนานาชาตดงกลาวอาจะชะลอตวลงในระยะเวลา 3 – 4 ปขางหนา จนกวาจะมการขยายทาอากาศยานในโครงการ (เฟส) ตอไป รฐบาลจงมมาตรการในการแกไขเบองตนโดยมนโยบายใหเปดทาอากาศยานนานาชาตดอนเมองกลบมาเปนทาอากาศยานนานาชาตอกครงเพอลดปญหาความแออดของทาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม

สาหรบทาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง ในปจจบน (ณ สนป 2555) เปนทาอากาศยานทมอตราการใชงานไมสงนกเนองจากเพงเปดใหบรการขขนอกครงในป 2550 และในชวงเรมแรก ทาอากาศยานนานาชาตดอนเมองไดเปดใหบรการเฉพาะเสนทางการบนในประเทศเทานน จงมเพยงสายการบนนกแอรและสายการบนโอเรยนทไทยใชงานเปนหลก ภายหลงทรฐบาลมนโยบายลดความแออดของทาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม จงอนญาตใหมเสนทางการบนระหวางประเทศผานทาอากาศยานนานาชาตดอนเมองได สายการบนแอรเอเชยจงไดยายฐานปฏบตการการบนมาททาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง ทาใหทาอากาศยานนานาชาตดอนเมองกลายเปนศนยกลางการบนของสายการบนราคาประหยด

จากสถานการณดงกลาวจะสงผลใหสายการบนราคาประหยดซงมฐานปฏบตการอยททาอากาศยานนานาชาตดอนเมองมโอกาสในการขยายเสนทางการบนทงในและตางประเทศไดเพมขน เนองจากทาอากาศยานนานาชาตดอนเมองยงสามารถรองรบจานวนผโดยสารไดอกมาก ในขณะทกลมสายการบนเตมรปแบบอาจมขอจากดในการขยายเทยวบน เนองจากความแออดของทาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม

นอกจากน สาหรบสายการบนทเนนเสนทางการบนภายในประเทศเปนเสนทางการบนหลก อาจประสบปญหาไมสามารถขยายเทยวบนในบางเสนทางทมความแออดของทาอากาศยาน เชน เสนทางการบนทใชทาอากาศยานนานาชาตภเกตและหาดใหญจนกวาจะมการขยายทาอากาศยานดงกลาว

ความจ

จานวนผโดยสารป 2554 (ลานคน) อตราการเตบโตเฉลย 2552 - 2554 (รอยละ)

อตราการใช ทาอากาศยาน

(รอยละ) ทาอากาศยานนานาชาต (ลานคน) ในประเทศ ตางประเทศ รวม ในประเทศ ตางประเทศ รวม สวรรณภม 45.0 10.4 37.4 47.8 7.9 15.3 13.6 116.4 ดอนเมอง 36.5 3.9 0.0 3.9 19.5 11.7 19.5 7.5 เชยงใหม 8.0 3.3 0.4 3.7 12.5 20.8 13.2 54.1 ภเกต 6.5 4.0 4.1 8.2 4.1 4.1 8.21 140.9 เชยงราย 3.0 0.8 0.0 0.8 10.9 342.5 11.4 31.0 หาดใหญ 1.9 1.6 0.2 1.8 13.3 294.2 19.6 105.8 สมย - 0.5 0.3 0.8 -1.8 0.3 3.5 -

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 48

ความสามารถในการรองรบเทยวบนทเพมขนของทาอากาศยานในประเทศ

ในสวนของเทยวบนในประเทศนอกเหนอจากเสนทางทใหบรการในทาอากาศยานนานาชาต 7 แหง ยงมทาอากาศยานทใหบรการเชงพาณชยภายในประเทศอก 29 แหง โดยสวนใหญอยภายใตกรมการบนพลเรอน 25 ทาอากาศยาน และอยภายใตการดแลของบรษท การบนกรงเทพ จากด 2 ทาอากาศยาน คอ ทาอากาศยานสโขทย และ ทาอากาศยานตราด

ทมา: กรมการบนพลเรอน และบรษท การบนกรงเทพ จากด

ทาอากาศยานในประเทศทงหมดในระยะเวลา 3 ปทผานมา มอตราการเพมขนของผโดยสารภายในประเทศดวยอตราการเตบโตอยางรวดเรว โดยมอตราการเตบโตเฉลยทรอยละ 7.1 ในขณะทอตราการใชทาอากาศยานดงกลาวยงอยในเกณฑทตาโดยมอตราการใชทาอากาศยานเฉลยอยทรอยละ 14.3 เนองจากมทาอากาศยานจานวนหลายทาอากาศยานทเพงกอตงขนเพอรองรบความตองการในการเดนทางภายในประเทศทแปรผนตาม

ทาอากาศยาน ความจ (คน)

จานวนผโดยสาร ป 2555 (คน)

อตราการ เตบโตเฉลย 2552 - 2554

(รอยละ)

อตราการใชทาอากาศยาน

(รอยละ)

ทาอากาศยานขอนแกน 2,920,000 377,243 -1.8 12.9 ทาอากาศยานกระบ 2,920,000 842,149 0.3 28.8 ทาอากาศยานพษณโลก 2,920,000 158,893 3.5 5.4 ทาอากาศยานอบลราชธาน 2,920,000 546,871 9.9 18.7 ทาอากาศยานอดรธาน 2,336,000 866,722 3 37.1 ทาอากาศยานสราษฎรธาน 2,289,280 585,604 7.6 25.6 ทาอากาศยานนครราชสมา 1,620,600 186 -55.7 0.0 ทาอากาศยานเพชรบรณ 1,576,800 17 - 0.0 ทาอากาศยานนครพนม 1,089,525 102,000 92.5 9.4 ทาอากาศยานแมฮองสอน 1,022,000 40,346 -13.1 3.9 ทาอากาศยานบรรมย 934,400 2,358 -44.1 0.3 ทาอากาศยานนราธวาส 922,720 80,304 -12.6 8.7 ทาอากาศยานนครศรธรรมราช 913,960 535,257 14.7 58.6 ทาอากาศยานรอยเอด 913,960 26,064 543.7 2.9 ทาอากาศยานสกลนคร 913,960 62,543 62.7 6.8 ทาอากาศยานตรง 884,760 261,014 13.6 29.5 ทาอากาศยานหวหน 811,760 26 -46.8 0.0 ทาอากาศยานลาปาง 750,440 36,731 40.6 4.9 ทาอากาศยานชมพร 730,000 4,522 - 0.6 ทาอากาศยานระนอง 700,800 5,024 85.9 0.7 ทาอากาศยานเลย 668,680 13,128 286.7 2.0 ทาอากาศยานแพร 598,600 6,166 262.2 1.0 ทาอากาศยานแมสอด 484,720 20,811 234.9 4.3 ทาอากาศยานนาน 332,880 39,054 107.4 11.7 ทาอากาศยานปาย 36,500 2,531 -46.9 6.9 ทาอากาศยานตราด - 48,481 -20.2 - ทาอากาศยานสโขทย - 37,624 -3.0 - รวม/ เฉลย 32,212,345 4,615,564 7.1 14.3

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 49

การเตบโตของเศรษฐกจและชนชนกลาง ทาอากาศยานภายในประเทศเหลานจงสามารถรองรบผโดยสารเพมเตมอยางมนยสาคญซงสงผลดตอสายการบนทมเสนทางการบนไปยงจ งหวดดงกลาว ซงสวนใหญดาเนนการโดยสายการบนราคาประหยด

สภาวะการการแขงขนของธรกจสายการบนในประเทศไทยส าหรบเสนทางการบนภายในประเทศ

ภาพรวมการแขงขนสวนเสนทางการบนภายในประเทศ (Domestic Flight)

ณ สนป 2555 มสายการบนทงสน 5 สายการบนหลกทใหบรการขนสงผโดยสารทางอากาศภายในประเทศไทย (Domestic Flight) โดยอาจแบงสายการบนไดเปน 2 ประเภท คอ สายการบนทใหบรการเตมรป และสายการบนราคาประหยด ถงแมวาสายการบนทงสองประเภทมแนวทางการดาเนนธรกจทแตกตางกนและมกลยทธการดาเนนธรกจทแตกตางกน อกทงยงมกลมลกคาเปาหมายทแตกตางกน แตเนองจากเสนทางการบนทจากดและการใหบรการทสามารถทดแทนกนได ทาใหอาจมการแขงขนกนระหวางกลมสายการบนทงสองกลมถงแมวาการแขงขนจะไมสงเทากบการแขงขนกนภายในกลมผประกอบธรกจสายการบนประเภทเดยวกนเอง

สายการบนทใหบรการเตมรปแบบมผประกอบธรกจหลกอย 2 สายการบน ไดแก การบนไทย (รวมไทยสมายล) และบางกอกแอรเวย โดยเนนการใหบรการแบบครบวงจร สาหรบสายการบนราคาประหยดประกอบดวย ผใหบรการหลก 3 สายการบน ไดแก นกแอร แอรเอเชย และโอเรยนทไทย โดยแตละสายการบนมตาแหนงทางการตลาดและสวนแบงตลาดทแตกตางกน

หมายเหต: ขนาดวงกลมหมายถงสวนแบงตลาดสาหรบเสนทางการบนภายในประเทศ ณ สนป 2555 โดยสวนแบงตลาดของสายการบนไทยสมายลนนรวมกบสวนแบงตลาดของการบนไทย

ทมา: แผนกกลยทธ บรษทสายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 50

ในสวนของสายการบนทใหบรการแบบเตมรปแบบ การบนไทยถอเปนผประกอบธรกจทใหบรการทางการบนในประเทศมาอยางนาน จงเปนทรจกและไดรบการยอมรบในดานการใหบรการทดมาอยางยาวนาน ทาใหสามารถกาหนดราคาไดสงกวาคแขงรายอนๆ สอดคลองกบลกษณะการใหบรการตามรปแบบ Premium Airline แตจากภาวะการแขงขนทสงขนและความนยมทเพมสงขนของผโดยสารตอสายการบนราคาประหยด ทาใหการบนไทยไดมการปรบกลยทธโดยเปดสายการบนไทยสมายลเพอใหบรการในรปแบบ Light Premuim ซงเปนการใหบรการในรปแบบสายการบนเตมรปแบบในราคายอมเยาและใหบรการทลดลง และเนนการใหบรการกบผโดยสารระหวางประเทศทตองการเดนทางเชอมตอภายในประเทศเปนหลก

สาหรบสายการบนบางกอกแอรเวยซงจดเปนสายการบนทใหบรการเตมรปแบบ แตมตาแหนงทางการตลาดแตกตางจากการบนไทยโดยวางตาแหนงการตลาดเปนสายการบนบตก (Boutique Airline) ซงใหบรการเฉพาะบางเสนทางการบนทมเอกลกษณเฉพาะ อกทงมกลยทธในการแขงขนดวยการเปนเจาของทาอากาศยานทาใหสามารถรกษาความไดเปรยบในเสนทางการบนบางเสนทางได

ในสวนของสายการบนราคาประหยด สายการบนแอรเอเชยเปนผประกอบการรายแรกทดาเนนธรกจสายการบนราคาประหยดในประเทศ ทเนนกลยทธในการขายตวโดยสารดวยราคาตาทสด โดยราคาหนาตวโดยสารไมรวมการใหบรการเสรมอนทเกยวเนองกบการบน เชน นาหนกกระเปาสมภาระ ทงน หากผโดยสารตองการซอบรการเสรมจะตองชาระในสวนตางจากราคาตวโดยสาร

สาหรบสายการบนนกแอรนนตองการจดวางตาแหนงทางการตลาดเปนสายการบนราคาประหยดคณภาพสงโดยตงราคาตวโดยสารในอตราทสงกวาสายการบนราคาประหยดอนๆ แตเปนราคาทรวมบรการทกอยางทเกยวของกบการเดนทาง เชน บรการอาหารวางและนาหนกกระเปาสมภาระไวเรยบรอยแลว โดยผโดยสารไมตองชาระเงนสวนเพมสาหรบบรการดงกลาว

สายการบนโอเรยนทไทยเปนอกผเลนในกลมสายการบนราคาประหยด โดยมกลยทธในการจาหนายตวโดยสารแบบราคาเดยว (One Price) และมงเนนรบบรการเชาเหมาลาในสดสวนทมากกวาสายการบนราคาประหยดอนๆ

ตารางแสดงจานวนผโดยสารเขา – ออก และอตราการเตบโตเฉลยของสายการบนทใหบรการในประเทศ

สายการบน สญลกษณ จ านวนผโดยสารเขา – ออก (คน)* อตราการเตบโตเฉลย

(รอยละ) 2553 2554 2555

การบนไทย 5,172,924 5,383,313 5,900,587 6.8

แอรเอเชย 3,083,624 3,626,478 4,524,889 21.1

นกแอร 2,153,328 3,060,699 4,011,300 36.5

บางกอกแอรเวย 1,300,563 1,544,470 1,805,261 17.8

โอเรยนทไทย 846,243 982,114 696,322 -9.3

รวม 12,556,682 14,597,074 16,938,359 16.1 หมายเหต: *จานวนผโดยสารเขาออกเปนจานวนผโดยสารทไมนบรวมผโดยสารทซอตวโดยสารแลวไมมาขนเครอง ทมา: กรมการบนพลเรอน

หากพจารณาในดานการเตบโตของจานวนผโดยสาร กลมสายการบนราคาประหยดถอเปนกลมทมการเตบโตสงกวากลมสายการบนทใหบรการเตมรปแบบ โดยสายการบนนกแอรถอเปนสายการบนทมอตราการเตบโตเฉลย

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 51

ของผโดยสารภายในประเทศสงทสด กลาวคอ รอยละ 36.5 ในชวงระยะเวลา 3 ปทผานมา (2553 – 2555) เนองจากเปนสายการบนทเนนการใหบรการในประเทศเปนหลก อกทง ยงมการเปดบรการในเสนทางใหมและเพมจานวนเทยวบนตอสปดาหมากทสด

ในขณะทสายการบนแอรเอเชยมอตราการเตบโตของจานวนผโดยสารเฉลยในชวงระยะเวลาเดยวกนอยทรอยละ 21.1 ซงยงคงมากกวาอตราการเตบโตเฉลยโดยรวมของอตสาหกรรมการบนภายในประเทศทรอยละ16.1 โดยสายการบนแอรเอเชยมจดแขงในการแขงขนทราคาตวโดยสารทถกกวา จากความสามารถในการบรหารตนทนทไดเปรยบคแขงรายอนๆ

สาหรบในกลมสายการบนทใหบรการเตมรปแบบ สายการบนบางกอกแอรเวยถอเปนสายการบนทมอตราการเตบโตสงกวาคแขงในกลมเดยวกน โดยมอตราการเตบโตของจานวนผโดยสารเฉลยในชวงระยะเวลาเดยวกนอยทรอยละ 17.8 ซงยงคงมากกวาอตราการเตบโตเฉลยโดยรวมของอตสาหกรรมการบนภายในประเทศ สบเนองจากความไดเปรยบในการเปนเจาของทาอากาศยานในแหลงทองเทยวทนกทองเทยวทงในประเทศและตางชาตนยม

ในสวนของการบนไทยนน มอตราการเตบโตเฉลยของผโดยสารอยทรอยละ 6.8 ซงนอยกวาอตราการเตบโตของอตสาหกรรมการบนภายในประเทศโดยรวม ซงคาดวาเกดจากการสญเสยผโดยสารใหกบสายการบนราคาประหยดในชวงระยะเวลาดงกลาว

สาหรบสวนแบงการตลาดโดยประมาณของสายการบนหลกจานวน 5 สายการบน ทใหบรการเสนทางการบนภายในประเทศและแนวโนมการเปลยนแปลง มดงตอน

สวนแบงตลาดและอตราการเตบโตเฉลยของสายการบนหลกทใหบรการในประเทศ

สายการบน สญลกษณ สวนแบงตลาด (รอยละ) อตราการเตบโตเฉลย

(รอยละ) 2553 2554 2555

การบนไทย 41.2 36.9 34.9 -8.0

แอรเอเชย 24.6 24.8 26.7 4.3

นกแอร 17.2 21.0 23.7 17.5

บางกอกแอรเวย 10.4 10.6 10.6 1.4

โอเรยนท ไทย 6.6 6.7 4.1 -21.9

ทมา: กรมการบนพลเรอน

ในป 2555 สายการบนไทย (รวมถงไทยสมายล) จดเปนสายการบนทมสวนแบงการตลาดสาหรบการบนในประเทศมากทสด ทประมาณรอยละ 35 เนองจากเปนสายการบนเกาแกของประเทศทกอตงมานานและมเสนทางการบนทครอบคลมทวทกภมภาคของประเทศ อยางไรกตาม สวนแบงการตลาดของการบนไทยลดลงอยางตอเนองในชวง 3 ปทผานมา (2553 – 2555) ซงมสาเหตหลกมาจากการสญเสยสวนแบงการตลาดใหกบผดาเนนธรกจในสวนของสายการบนราคาประหยด และการมงเนนการบรการระหวางประเทศมากกวาในประเทศ

สายการบนทมสวนแบงตลาดรองลงมา คอ สายการบนแอรเอเชย และสายการบนนกแอร ซงมสวนแบงตลาดอยทรอยละ 27 และ 24 ตามลาดบ โดยหากพจารณาจากอตราการเตบโตจะพบวา นกแอรจดเปนสายการบนท

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 52

มการเตบโตของสวนแบงการตลาดสงทสด โดยมสวนแบงการตลาดเพมจากรอยละ 17.2 ในป 2553 เปนรอยละ 23.7 ในป 2555

การแขงขนระหวางสายการบนทใหบรการเตมรปแบบและสายการบนราคาประหยดในเสนทางการบนในประเทศ

ผดาเนนธรกจสายการบนในประเทศไทยประกอบดวย 2 ประเภทหลก ไดแก สายการบนทใหบรการเตมรปแบบ และสายการบนราคาประหยด แตมสภาวะการแขงขนทไมมกลมใดกลมหนงเปนผขบเคลอนตลาดอยางเบดเสรจ

ทมา: กรมการบนพลเรอน

โดยในป 2553 สายการบนทใหบรการเตมรปแบบมสวนแบงตลาดภายในประเทศทรอยละ 51.7 สงกวากลมสายการบนราคาประหยด อยางไรกตาม การขยายฝงบนและเสนทางการบนของสายการบนราคาประหยดซงสามารถทาไดงายกวา โดยผานการใชเครองบนทมขนาดเลกกวาและเหมาะสมกบเสนทางทมระยะทางสนมากกวา ทาใหในชวงระยะเวลา 3 ปทผานมา (2553 – 2555) สายการบนทใหบรการเตมรปแบบคอยๆ สญเสยสวนแบงตลาดใหกบสายการบนราคาประหยด เนองจากไมสามารถแขงขนดานราคาได โดยในป 2555 สายการบนราคาประหยดมสวนแบงตลาดภายในประเทศทรอยละ 53.5 ซงถอเปนสวนแบงการตลาดมากทสดนบตงแตมสายการบนราคาประหยดเขามาดาเนนธรกจในประเทศไทย

การแขงขนภายในกลมสายการบนทใหบรการเตมรปแบบส าหรบเสนทางการบนภายในประเทศ

สายการบนทใหบรการเตมรปแบบทใหบรการเทยวบนภายในประเทศประกอบดวย การบนไทย สายการบนไทยสมายล และสายการบนบางกอกแอรเวย ซงการแขงขนภายในกลมมไมมากนก เนองจากการบนไทยและบางกอกแอรเวยมเปาหมายลกคาทคอนขางแตกตางกน โดยการบนไทยมงเนนการใหบรการในเสนทางเมองหลกตางๆ ในขณะทบางกอกแอรเวยมงเนนเสนทางเฉพาะแหง โดยเปนเสนทางทเปนแหลงทองเทยวและมความไดเปรยบในการแขงขนเฉพาะเสนทางการบนทตนเปนเจาของทาอากาศยาน

48.3% 51.9% 53.5%

51.7% 48.1% 46.5%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2553 2554 2555

สายการบนทใหบรการเตมรปแบบ

สายการบนราคาประหยด

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 53

ทมา: กรมการบนพลเรอน

สวนแบงการตลาดสาหรบสายการบนทใหบรการเตมรปแบบระหวางการบนไทยและบางกอกแอรเวย ตามจานวนผโดยสารนนอยในเกณฑคอนขางคงทในชวงระยะเวลา 3 ปทผานมา (2553 – 2555) โดยการบนไทยสญเสยสวนแบงการตลาดเลกนอยใหกบบางกอกแอรเวย ในป 2555 การบนไทยยงคงเปนผนาตลาดในสายการบนทใหบรการแบบเตมรปแบบและมสวนแบงตลาดอยทประมาณรอยละ 76.6 โดยบางกอกแอรเวยมสวนแบงอยทประมาณรอยละ 23.4

การแขงขนภายในกลมสายการบนราคาประหยดส าหรบเสนทางการบนในประเทศ

สายการบนราคาประหยดซงเปนสายการบนทเนนการใหบรการระหวางศนยการบน (Point to point) ทใหบรการการบนภายในประเทศมผใหบรการหลกประกอบดวย สายการบนแอรเอเชย สายการบนนกแอร และ สายการบนโอเรยนทไทย โดยสายการบนราคาประหยดกาลงไดรบความนยมอยางตอเนอง เนองจากเสนทางการบนในประเทศมระยะเวลาการเดนทางคอนขางสน สงผลทาใหปจจยราคาเขามามอทธพลตอการตดสนใจมากขน ทาใหการแขงขนกนระหวางผประกอบธรกจสายการบนราคาประหยดสงกวากลมสายการบนเตมรปแบบ

ทมา: กรมการบนพลเรอน

สายการบนนกแอรเปนสายการบนทมสวนแบงตลาดในตลาดสายการบนราคาประหยดเพมขนอยางตอเนองในระยะเวลา 3 ปทผานมา โดยมสวนแบงตลาดเพมจากรอยละ 34.9 ในป 2553 เปนรอยละ 41.0 ในป 2555

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 54

เนองจากมการเปดเสนทางการบนในประเทศเพมขนอยางตอเนอง และปจจบนเปนสายการบนราคาประหยดทใหบรการครอบคลมจานวนเสนทางมากทสดภายในประเทศ

สวนสายการบนแอรเอเชยยงคงสถานะผนาตลาดในสายการบนราคาประหยด ดวยกลยทธการขายตวโดยสารราคาถก โดยมสวนแบงการตลาดคอนขางคงท ในขณะทสายการบนโอเรยนทไทยไดสญเสยสวนแบงตลาดในเสนทางการบนภายในประเทศในสวนของสายการบนราคาประหยดจากรอยละ 14.0 ในป 2553 เหลอรอยละ 7.9 ในป 2555

เสนทางการบนภายในประเทศ

เสนทางการบนภายในประเทศแบงเปน 3 ประเภทหลก ไดแก เสนทางการบนทมผโดยสารมากกวา 300,000 คนตอป หรอเสนทางการบนหลก เสนทางการบนทมผโดยสารระหวาง 50,000 – 300,000 คนตอป หรอเสนทางการบนรอง และเสนทางการบนทมผโดยสารนอยกวา 50,000 คนตอป หรอเสนทางการบนยอย โดยรายละเอยดของเทยวบนและผใหบรการสายการบนในประเทศ มดงตอไปน

เสนทางการบนสายหลก*

จ านวนเทยวบนตอ 1 สปดาห

สายการบนทใหบรการเตมรปแบบ

สายการบนราคาประหยด

กรงเทพฯ – เชยงใหม 70 42 70 60 14

กรงเทพฯ – เชยงราย 21 - 21 21 -

กรงเทพฯ – ขอนแกน 21 - - - - กรงเทพฯ – อดรธาน 21 - 35 21 - กรงเทพฯ – หาดใหญ 28 - 56 49 - กรงเทพฯ – ภเกต 70 49 21 63 14 กรงเทพฯ – กระบ 35 21 - 35 - กรงเทพฯ – อบลราชธาน 14 - 28 7 - กรงเทพฯ – นครศรธรรมราช - - 35 14 - กรงเทพฯ – สราษฎรธาน 14 - 28 21 - กรงเทพฯ – สมย 14 84 - - -

ทมา: *Website บรษท ณ วนท 5 กมภาพนธ 2556 โดยการบนไทย ไทยสไมล และบางกอกแอรเวย ใหบรการททาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม ขณะท นกแอร แอรเอเชย และโอเรยนทไทย ใหบรการททาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง

เสนทางการบนหลกเปนเสนทางทมจานวนผโดยสารหนาแนนและไมจากดจานวนผใหบรการ สวนใหญเปนเสนทางทมผใหบรการทงสายการบนทใหบรการเตมรปแบบและสายการบนราคาประหยด เนองจากมผตองการเดนทางสง เชน กรงเทพฯ – เชยงใหม หรอ กรงเทพฯ – ภเกต ซงทกสายการบนทใหบรการเสนทางการบนในประเทศเปดใหมบรการเทยวบนในสองเสนทางดงกลาว

อยางไรกตาม เสนทางการบนหลกบางเสนทาง เชน กรงเทพฯ – ขอนแกน มผใหบรการเพยงรายเดยวไดแกการบนไทย เนองจากเปนเสนทางทมระยะทางคอนขางใกลจงอาจไมคมคาสาหรบสายการบนราคาประหยดในการใชเครองบนเจท อกทงสายการบนราคาประหยดยงมบรการในเสนทางอนใกลเคยงคอ อดรธาน ซงเปนเมองทมขนาดใหญกวาเมอเทยบกบจงหวดใกลเคยงคอจงหวดขอนแกน

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 55

ในสวนของเสนทางการบน กรงเทพฯ – สมย ซงเปนจดหมายปลายทางการทองเทยวทสาคญของประเทศ มเพยงการบนไทยและสายการบนบางกอกแอรเวยทใหบรการในเสนทางน ทงน สายการบนบางกอกแอรเวยเปนผทใหบรการเทยวบนมากทสด เนองจาก บรษท การบนกรงเทพ จากด ซงเปนเจาของสายการบนบางกอกแอรเวยและทาอากาศยานนานาชาตสมย จงมความเปรยบในการแขงขนดวยราคาตวโดยสารทดกวาสายการบนอนๆ

เสนทางการบนสายรอง*

จ านวนเทยวบนตอ 1 สปดาห

สายการบนทใหบรการเตมรปแบบ

สายการบนราคาประหยด

เชยงใหม – แมฮองสอน - - 28 - -

กรงเทพฯ – ตรง - - 14 21 -

กรงเทพฯ – พษณโลก - - 28 - - กรงเทพฯ – นราธวาส - - - 7 -

ทมา: *Website บรษท ณ วนท 5 กมภาพนธ 2556 โดยการบนไทย ไทยสไมล และบางกอกแอรเวย ใหบรการททาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม ขณะท นกแอร แอรเอเชย และโอเรยนทไทย ใหบรการททาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง

สาหรบเสนทางการบนสายรองจะเหนไดวาเปนเสนทางทสายการบนราคาประหยดเปนผขบเคลอนเปนหลก เนองจากเสนทางการบนสายรองสวนใหญเปนเสนทางทมระยะทางสนกวาเสนทางการบนสายหลก การใชเครองบนใหญมาใหบรการอาจไมคมตนทน ดงนน สายการบนราคาประหยดซงมลกษณะฝงบนทเออตอการใหบรการในเสนทางทมระยะทางสนกวาจงมขอไดเปรยบสายการบนทใหบรการเตมรปแบบในการจบจองตลาดสวนน ทาใหสายการบนนกแอรและสายการบนแอรเอเชย จงเปนผนาในตลาดเสนทางการบนรอง

เสนทางการบนสายยอย*

จ านวนเทยวบนตอ 1 สปดาห

สายการบนทใหบรการเตมรปแบบ

สายการบนราคาประหยด

เชยงใหม – อดรธาน - - 21 - -

กรงเทพฯ – เลย - - 7 - -

กรงเทพฯ – ลาปาง - 14 - - - กรงเทพฯ – สกลนคร - - 28 - - กรงเทพฯ – นครพนม - - 28 7 - กรงเทพฯ – บรรมย - - 3 - - กรงเทพฯ – นาน - - 35 - - กรงเทพฯ – แมสอด - - 14 - - กรงเทพฯ – แพร - - 4 - - กรงเทพฯ – รอยเอด - - 14 - - เชยงใหม – แมสอด - - 7 - - เชยงใหม – หาดใหญ - - 7 7 -

ทมา: *Website บรษท ณ วนท 5 กมภาพนธ 2556 โดยการบนไทย ไทยสไมล และบางกอกแอรเวยใหบรการททาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม ขณะท นกแอร แอรเอเชย และโอเรยนทไทย ใหบรการททาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 56

สายการบนทใหบรการในเสนทางการบนยอยสวนใหญเปนสายการบนราคาประหยด ดวยเหตผลทคลายคลงกบการใหบรการในเสนทางการบนสายรอง ทงน สายการบนนกแอรเปนสายการบนทเปดใหมเสนทางการบนและเทยวบนมากทสด เนองจากมเครองบนเลกทเหมาะสมกบความตองการเดนทางในเสนทางสายยอย

3.6.4 ปจจยตางๆ ทมความสมพนธและสงผลตอการเตบโตของอตสาหกรรมการบนในอนาคต

การฟนตวทางเศรษฐกจทสงผลใหอตสาหกรรมการบนมการขยายตวและเตบโตอยางรวดเรวในชวงศตวรรษทผานมานน ยงคงมแนวโนมทสดใสในอนาคต อยางไรกตาม อตสาหกรรมการบนเปนอตสาหกรรมทมความเกยวโยงกบปจจยตางๆ ทางมหภาคคอนขางมาก ดงนน ปจจยตางๆ ดงตอไปน จงเปนปจจยทอาจสงผลกระทบตออตสาหกรรมการบนในอนาคต ทงดานบวกและลบ

เศรษฐกจโลก

อตสาหกรรมการบนเปนอตสาหกรรมทมความสมพนธและแปรผนตามเศรษฐกจโลก ดงนน ทศทางและแนวโนมการเตบโตหรอถดถอยของเศรษฐกจโลก จงสงผลกระทบโดยตรงตออตสาหกรรมกา รบนอยางหลกเลยงไมได ดงจะเหนไดจากการเตบโตและฟนตวของเศรษฐกจโลกในชวง 3 ปทผานมา (2553 - 2555) ซงสงผลทาใหอตสาหกรรมการบนมการขยายตวตอเนองอยางมนยสาคญ อยางไรกตาม ในชวงทเศรษฐกจชะลอตว อตสาหกรรมสายการบนและการขนสงทางอากาศอาจเปนหนงในอตสาหกรรมทไดรบผลกระทบโดยตรง

การเตบโตของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) และรายไดเฉลยตอคน

ระดบผลตภณฑมวลรวมในประเทศนบเปนปจจยทมความสมพนธคอนขางเดนชดกบการเดนทางทางอากาศตอคน กลาวคอ หากประเทศใดมระดบผลตภณฑมวลรวมในประเทศตอคนสง กจะสงผลใหการเดนทางทางอากาศตอคนของประเทศนนๆ สงตามไปดวย แตหากประเทศใดมผลตภณฑมวลรวมในประเทศตอคนตา การเดนทางทางอากาศตอคนของประเทศกจะอยในอตราทตาตามไปดวย จากการสารวจ ประเทศไทยมแนวโนมในการเดนทางทางอากาศทมความสมพนธกบผลตภณฑมวลรวมในประเทศทสงกวาประเทศอนทมระดบผลตภณฑมวลรวมในประเทศใกลเคยงกน เหตผลสวนหนงมาจากการทประเทศไทยมการประชาสมพนธการทองเทยวและมอตสาหกรรมการทองเทยวทแขงแกรง อกทง มทตงทางภมศาสตรทอยใจกลางประเทศตางๆ ในภมภาคสงผลใหประเทศไทยกลายเปนศนยกลางการคมนาคมทางอากาศ นอกจากน การขนสงทางบกของประเทศไทยยงมชองทางในการพฒนาในอนาคตอกมากเมอเปรยบเทยบกบประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟก ประเทศอน เชน เกาหลใตและญปน จงสงผลทาใหการคมนาคมทางอากาศเปนตวเลอกทนาสนใจสาหรบประชาชนมากยงขน

การเตบโตของการเดนทางเพอธรกจ

สบเนองจากการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศตางๆ ในภมภาคเอเชยแปซฟก ความตองการในการเดนทางเพอเหตผลทางธรกจจงมเพมขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะความรวมมอทางอาเซยนจะเขามามบทบาทในความรวมมอทางธรกจอยางมนยสาคญมากขน การเดนทางทางอากาศซงเปนทางเลอกในการเดนทางทมความรวดเรวและสะดวกสบายทสดจงเปนชองทางทนาจบตามอง ดวยเหตผลน ผประกอบการในอตสาหกรรมธรกจการบนตางๆ จงมแนวโนมในการเพมปรมาณฝงบนเพอตอบโจทยความตองการในการเดนทางเพอธรกจ

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 57

การขยายตวของประชากรและเมองใหม

รายงานการวเคราะหแนวโนมของอตสาหกรรมการบนในภมภาคเอเชยแปซฟกซงจดทาโดย Daniel Stewart & Company รวมกบ Clarkson Capital Market กลาวไววาปจจยการขยายตวของเมองใหมยงคงเปนปจจยหนงทขบเคลอนการเตบโตอตสาหกรรมการบนอยางตอเนอง เนองจากยงคงมการประมาณการณถงการเพมขนของเมองใหมและทาอากาศยานรองวาจะยงมการเพมขนอยางตอเนอง นอกจากน ประชากรทมจานวนเพมมากขนรวมถงการมรายไดหลงคาใชจายทเพมขนยงเปนอกเหตผลหลกทสงผลใหอตสาหกรรมการบนในภมภาคเอเชย แปซฟกมอนาคตอนสดใสอกดวย

ลกษณะทตงทางภมศาสตร

ความไดเปรยบเชงทตงภมศาสตรยงคงเปนปจจยทจะขบเคลอนการเตบโตของอตสาหกรรมการบนในภมภาคเอเชยแปซฟก อยางตอเนองเนองจากการททตงทางภมศาสตรถกกนโดยทะเลและมหาสมทรซงแตกตางจากภมศาสตรในภมภาคยโรปสงผลทาใหการเดนทางทางบกและทางนาเปนทางเลอกทไมสะดวกสะบายเทากบการเดนทางทางอากาศ นอกจากน การลดลงอยางตอเนองของราคาคาโดยสารเนองจากประสทธภาพเครองบนทดขนและตนทนการบนทตาลงยงสงเสรมใหการเดนทางทางอากาศเปนทางเลอกทนาสนใจมากยงขนเมอเปรยบเทยบกบทางเลอกการเดนทางอน

การเปดนานฟาเสร

ความรวมมอทางอาเซยน (ASEAN) สงผลใหรฐบาลและหนวยงานทเกยวของกบอตสาหกรรมการบนในภมภาคตางๆ รวมมอกนพฒนาประสทธภาพในการรองรบผโดยสารมากขนโดยการทาสญญาการขนสงทางอากาศรวมถงการพฒนาขยายทาอากาศยาน ขณะนประเทศทประกาศใชมาตรการการเปดนานฟาเสรในภมภาคไดแกประเทศไทย ประเทศสงคโปร และประเทศจน โดยมการอนญาตใหสายการบนตางๆ สามารถดาเนนธรกจอยางเสร สงผลกระตนใหประชากรเดนทางในอตราทเพมมากขน การเปดเสรภาพทางอตสาหกรรมการบนในภมภาคอาเซยน (The ASEAN Single Market Aviation – SAM) มเปาหมายในการเปดเสรอยางเตมรปแบบสาหรบประเทศสมาชกในกลมเพอใหภมภาคสามารถสงเสรมการทองเทยวระหวางประเทศ รวมถงการสงเสรมการคาและการบรการระหวางประเทศสมาชกโดยเปาหมายการเปดสรแบบเตมรปแบบคาดวาจะแลวเสรจในป 2558

การพฒนาของสายการบนราคาประหยด

ความสาเรจในการกอตงและดาเนนธรกจสายการบนราคาประหยดในทวปอเมรกาและยโรปสงผลไปสการเรมตนของสายการบนราคาประหยดในประเทศตางๆของภมภาคเอเชยแปซฟก ในชวงทศวรรษทผานมาการพฒนาของสายการบนราคาประหยดเปนหนงในปจจยหลกในการขบเคลอนการเตบโตของอตสาหกรรมการบนในเอเชยแปซฟก ทงนจากการวเคราะหของ CAPA ในสวนของขอมลของสายการบนตางๆ พบวาสวนแบงตลาดของสายการบนราคาประหยดเมอเปรยบเทยบกบสายการบนทใหบรการแบบเตมรปแบบเพมขนจากรอยละ 1.1 ในป 2544 เปนรอยละ 19.1 ในป 2554 ซงเปนการเพมขนอยางมนยสาคญ ดงนนการพฒนาอยางตอเนองของสายการบนราคาประหยดจงมความสมพนธกบการเตบโตของอตสาหกรรมการบนในอนาคต

ราคาน ามน

ความผนผวนของราคานามนและความผนผวนของอตราการแลกเปลยนเปนปจจยหลกทสงผลกระทบโดยตรงตอธรกจการบน เนองจากนามนถอเปนวตถดบหลกในการดาเนนธรกจการบน การเพมขนของราคานามนจะ

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 58

สงผลใหราคาคาตวโดยสารเพมขนตามอยางหลกเลยงมได สงผลใหทางเลอกในการเดนทางทางอากาศอาจมความนาสนใจลดลงซงนาไปสการชะลอตวของการเตบโตในอตสาหกรรมการบน

ปจจยทสงผลกระทบทางสงแวดลอม

ภยธรรมชาตและภยทเกดจากการกระทาของมนษยตางๆ เชนเหตการณพายทรนแรง ภเขาไฟระเบด อาจสงผลตอความมนใจทางดานความปลอดภยของนกเดนทาง ทาใหความตองการในการเดนทางทางอากาศลดลงซงอาจสงผลใหการเตบโตของอตสาหกรรมการบนในอนาคตเกดการชะลอตวได

ความสามารถในการรองรบผโดยสารของทาอากาศยานตางๆ

ขดจากดทางดานความสามารถในการรองรบผโดยสารของทาอากาศยานเปนปจจยหน งทอาจสงผลใหการเตบโตของอตสาหกรรมการบนชะลอตวได โดยในปจจบนมทาอากาศยานหลายแหงในภมภาคเอเชยแปซฟกนนใหบรการเกนจานวนขดความสามารถทสามารถรองรบไดอยแลวเชนทาอากาศยานสวรรณภมทมอตราการใชบรการอยทรอยละ 116.4 และเนองจากการขยายและตอเตมทาอากาศยานหลกหรอการสรางทาอากาศยานรองเพมเตมนนไมสามารถทาไดทนท ชวงนะยะเวลาในการตอเตมอาจสงผลกระทบใหการเตบโตของธรกจการบนชะลอตวไดถงแมจะเปนการชะลอตวอยางชวคราวกตาม

การพฒนาของเทคโนโลยดานการสอสาร

การพฒนาทางดานเทคโนโลยดานการสอสารเปนการเพมทางเลอกในการตดตอสอสารโดยเฉพาะอยางยงทางธรกจซงถอไดวาเปนคแขงทางออมของการเดนทางทางธรกจ ดงนนการพฒนาของเทคโนโลยดานการสอสารเชนวดโอคอนเฟอรเรนคอลอาจสงผลใหความตองการทางการเดนทางเพอธรกจโดยสายการบนลดนอยลง

3.7 นโยบายการตลาด

3.7.1 การสรางมลคาในตราผลตภณฑ (Brand)

การดาเนนแผนการตลาดของบรษทตงแตอดตจนถงปจจบนไดใหความสาคญทความมเสนหแบบไทย ภายใตตราผลตภณฑหรอแบรนด "นกแอร" ซงเปนชอสนๆ งายตอการจดจา สอถงความเปนมตร และเปนสญลกษณแหงอสรภาพแหงการเดนทาง โดยเฉพาะอยางยงเปนชอทตอกยาความเปนไทยอยางแทจรง บรษทมเปาหมายทจะสรางชอเสยงของบรษทใหเปนทแพรหลายในดานการใหบรการทเปยมดวยคณภาพในราคาทเหมาะสม พรอมกบสรางรอยยมใหกบผโดยสารตลอดเสนทางการเดนทาง บรษทไดโฆษณาดาเนนกจกรรมทางการตลาดภายใตสโลแกน ‚ทกเทยวบนมรอยยม‛ หรอ ‚We Fly Smiles‛ ในสอโฆษณาหลายรปแบบทงในสอทางโทรทศน สงพมพ ปายโฆษณา และสอประชาสมพนธอนๆ นอกจากน เพอเปนการเนนยาในตราผลตภณฑใหเดนชด บรษทไดใชแนวความคดเรองชอของ ‚นก‛ ในการตงชอของเครองบน รวมทงสรางลายบนลาตวเครองบนใหสอดคลองกบชอเหลานน อาทเชน นกยมหวาน นกลกยม นกอมยม นกนานฟา นกฟลามงโก นกสดใส นกการตน นกใบเตย นกเขยวหวาน เปนตน บรษทยงมงเนนภาพลกษณในฐานะเปนสายการบนทเปนผนาในการเสนอนวตกรรมตางๆ ททนสมยเขามาใชในการใหบรการแกผโดยสาร อาท การพฒนาระบบการสารองทนงและการชาระเงนใหสอดคลองกบพฤตกรรมของ ผบรโภค โดยคานงถงความสะดวกสบายของลกคาเปนหลก ผโดยสารสามารถทาการจองดวยตนเองผานทางเวบไซตของบรษท ศนยบรการลกคาทางโทรศพท เคานเตอรทาอากาศยาน เคานเตอรเซอรวส และผานทาง

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 59

แอพพลเคชนบนโทรศพทมอถอ (Mobile Application) สาหรบชองทางการชาระเงน บรษทมชองทางทมความหลากหลาย ดวยแนวความคดททาใหลกคาสามารถชาระเงนทไหนกได เชน การชาระเงนผานตเอทเอม การชาระเงนผานเคานเตอรเซอรวสทอยภายในรานเซเวน-อเลเวนหรอตงเฉพาะจด (Stand Alone) ซงมจดบรการทวประเทศไดตลอด 24 ชวโมง นอกจากน นกแอรยงอานวยความสะดวกในการเดนทางไปสจดหมายปลายทางทไมมทาอากาศยานบรการหรอไมมเทยวบนของนกแอร โดยนกแอรเปนสายการบนแรกของโลกทใหบรการการเดนทางเชอมตอแกผโดยสาร โดยเพมบรการในสวนของรถโดยสาร (Fly ‘n’ Ride) หรอเรอเฟอร (Fly ‘n’ Ferry) โดยการจองตวเพยงครงเดยวสจดหมาย เชน เกาะสมย เกาะพงน เกาะมก เกาะไหง เวยงจนทน ปนง เปนตน บรการตางๆ ทงหลายเหลาน นกแอรไดนาเสนอเพอสรางมลคาเพมในการเดนทางใหแกผโดยสาร

อนง เพอทจะเสรมสรางความสามารถในการแขงขนของบรษทใหแขงแกรงมากขน บรษทไดทาการว จยตลาดและวเคราะหเชงปรมาณและคณภาพสาหรบความพงพอใจลกคา และการรบรตอตราผลตภณฑ (Brand Awareness) เปนรายไตรมาส เพอจะไดนาขอมลมาใชในการวเคราะหความตองการ พฤตกรรม และความพงพอใจเกยวกบบรการของนกแอร และนาเอาผลการวจยไปพฒนาการใหบรการ ตลอดจนการนาเสนอผลตภณฑแกลกคาตอไป

3.7.2 การสงเสรมกจกรรมทางการตลาด

กจกรรมทางการตลาดเปนเครองมอสาคญในการเพมคณคาของตราผลตภณฑ และเปนการเพมยอดขายอยางมชนเชง สาหรบกจกรรมทางการตลาดของบรษทจะมทงการโฆษณาและประชาสมพนธ และการสงเสรมการขาย อาทเชน การโฆษณาผานสอตางๆ ทวประเทศ การออกบธขายตวโดยสารราคาพเศษในงานบรการทองเทยวตางๆ ปละ 8-10 ครง บรษทยงเนนกจกรรมทางการตลาดทจะกระตนใหลกคาตระหนกถงตราผลตภณฑ (Brand Awareness) โดยเขารวมสนบสนนกจกรรมทงในระดบทองถน (Local Marketing) และระดบประเทศ ซงเปนการทาใหแบรนดของบรษทเปนทรจกตอสาธารณชนไดอยางรวดเรว สาหรบกจกรรมทางการตลาดในระดบทองถน บรษทเนนใหการสนบสนนและเขารวมกจกรรมประจาทองถนหรอชมชนตางๆ ทบรษทเปดเสนทางการบน เพอสรางความกลมกลนกบคนในทองถน และเพอใหตราผลตภณฑของนกแอรเขาถงการรบรของกลมลกคาในระดบทองถน เชน งานวนเดก งานลอยกระทง งานบญเดอนสบ งานผตาโขน เปนตน สวนงานระดบประเทศ บรษทไดมสวนรวมในการสนบสนนกจกรรมทมตอสาธารณชนในวงกวาง เชน การเปนสปอนเซอรงานคอนเสรต งานแฟชนโชว เปนตน ทงน บรษทไดจดสรรงบประมาณในอตราประมาณรอยละ 2 ของรายได สาหรบเปนคาใชจายในการกจกรรมการสงเสรมการตลาด

บรษทยงมกจกรรมชวยเหลอสงคมอยางตอเนองตงแตเรมเปดดาเนนการ ไดแก การชวยเหลอดานการขนสงผประสบภยสนามในจงหวดแถบอนดามนเมอป 2547 โครงการ ‚Nok Give Life‛ ซงนกแอรจาหนายพวงกญแจทระลกเพอนารายไดไปสนบสนน ‚มลนธเดกโรคหวใจ‛ ในพระอปถมภของสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร นอกจากน ยงไดสนบสนนการขนสงสงของชวยเหลอผประสบอทกภยทวประเทศในชวงป 2553-2554 เปนตน

การโฆษณาและประชาสมพนธ เพอเปนการการสรางชอทางการคานกแอรใหเปนทรจกในวงกวางภายในประเทศและเขาถงกลมเปาหมาย บรษทไดเลอกใชการโฆษณาประชาสมพนธผานสอตางๆ อยางตอเนอง อาท โทรทศน วทย สงพมพ ปายโฆษณาขนาดใหญ เปนตน ผสมผสานไปกบกจกรรมการตลาดอนๆ เพอใหการสงเสรมกจกรรมทางการตลาดเปนไปอยางมประสทธภาพ

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 60

การสงเสรมการขาย การสงเสรมการขายถอเปนกลยทธทางการตลาดเชงรกทมความสาคญในการดาเนนธรกจ ทงน เพราะสามารถกระตนรายไดในชวงเวลาทอปสงคการเดนทางอยในระดบตา บรษทไดมการวางแผนการสงเสรมการขายในระยะยาว โดยใชขอมลสถตผโดยสารในอดต รวมถงพฤตกรรมของผบรโภคตางๆ เพอมาประมาณการความตองการของผโดยสาร และจดสรรทนงราคาพเศษสาหรบเทยวบนทมความตองการตาออกมาทาโปรโมชน โดยบรษทจะออกโปรโมชนใหญคาโดยสารราคาพเศษประมาณปละ 10 ครง ซงมเงอนไขการสารองทน งลวงหนาตงแตประมาณ 2 สปดาห หรอ 1 เดอนขนไป โปรโมชนดงกลาวจะชวยดงดดลกคาทมความออนไหวตอราคาทสงใหมาใชบรการของนกแอร และเปนการเพมยอดขายใหกบเทยวบนทคาดวาจะมอตราการขนสงผโดยสารตา นอกจากน บรษทยงมแผนการสงเสรมการขายในระยะสน ซงจะดาเนนการใหสอดคลองกบสถานการณในขณะนนเพอเปนโอกาสในการกระตนยอดขายของเทยวบนทมยอดขายไมเปนไปตามเปาหมาย ตวอยางเชน แผนการสงเสรมการขาย ‚Midnight sale‛ ทมการเสนอราคาคาโดยสารในอตราพเศษสาหรบการจองในชวงเวลา 18:00 น. ถง 08:00 น. ของวนถดไป ภายในระยะเวลาทกาหนด เพอกระตนระดบอปสงคในเสนทางการบนหรอชวงเวลาบนทไดรบความนยมนอยกวาปกต

3.7.3 การรกษาลกคาประจ าโครงการนกแฟนคลบ (Nok Fan Club)

บรษทมกลยทธในการสรางและการรกษาฐานลกคาประจาใหกลบมาใชบรการนกแอรอยางตอเนองในระยะยาว บรษทจงไดกอตงโครงการสมาชกนกแฟนคลบขนในป 2551 เพอตอบแทนกลมสมาชกทมการเดนทางกบนกแอรเปนประจาใหไดรบบรการและสทธประโยชนพเศษทแตกตางจากผโดยสารทวไป สทธประโยชนหลกของโครงการ คอการสะสมคะแนนจากคาบตรโดยสารเพอแลกเทยวบนฟร และของรางวลอนๆ สมาชกนกแฟนคลบยงไดรบขาวสารตางๆ ของนกแอรเปนประจา ขาวสารเกยวกบโปรโมชนและสทธพเศษในการซอบตรโดยสารลดราคากอนลกคาทวไป

สมาชกนกแฟนคลบแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก (1) นกสไมล เปนสมาชกระดบแรก ซงลกคาทกคนสามารถสมครไดโดยเสยคาสมาชกแรกเขา 200 บาท มอายสมาชก 2 ป โดยจะไดรบสทธประโยชนตาง ๆ อาท ไดรบนาหนกสมภาระลงทะเบยนเพมอก 5 กโลกรม จากเงอนไขตวโดยสารทซอ บรการเชคอนทางโทรศพท (Nok Call Home) และ (2) นกสไมลพลส เปนสมาชกทไดรบการเชญจากบรษท โดยการคดเลอกจากกลมลกคาทมการเดนทางกบนกแอรไมตากวา 35 เทยวบนตอป สทธประโยชนของนกสไมลพลส ไดแก เลอนชนบตรโดยสารเปนชนนกพลสทนททมทนงชนนกพลสวางในเทยวบนทโดยสาร ไดรบนาหนกสมภาระลงทะเบยนเพมอก 10 กโลกรม จากเงอนไขตวโดยสารทซอ สวนสทธประโยชนอนๆ ไดรบเชนเดยวกบสมาชกนกสไมล

3.8 ลกษณะลกคา

ระหวางป 2553 – 2555 บรษทใหบรการผโดยสารจานวน 2.21 – 4.12 ลานคน ซงคดเปนอตราการขนสงผโดยสาร (Cabin Factor) ทรอยละ 80.3 – 84.2 โดยผโดยสารของบรษทอาจพจารณาแบงออกไดเปน 3ประเภทหลกตามจดประสงคการเดนทางไดดงตอไปน

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 61

ประเภท ป 2553 รอยละ

ป 2554 รอยละ

ป 2555 รอยละ

ตดตอธรกจและราชการ ทองเทยว เยยมญาตพนอง

39.0 31.0 24.0 6.0

39.0 34.0 21.0 6.0

38.0 34.0 23.0 5.0 อนๆ

รวม 100.0 100.0 100.0 ทมา: บรษท

การตดตอธรกจและราชการ บรษทมผโดยสารเดนทางเพอตดตอธรกจหรอราชการประมาณรอยละ 38.0 – 39.0 ผโดยสารประเภทดงกลาวมลกษณะการเดนทางอยางสมาเสมอตลอดทงป อกทงยงตองการความยดหยนและความสะดวกสบายในการเดนทางทสง (Travel Convenience) โดยผโดยสารกลมดงกลาวสวนมากจะมความความออนไหวของราคาตาสด (Price Insensitive) หรอพรอมทจะจายคาโดยสารในอตราทสงขนเลกนอย เพอแลกกบความสะดวกสบายในการเดนทาง เนองจากกลมผโดยสารดงกลาวสวนใหญสามารถเบกคาโดยสารกบบรษทหรอหนวยงานตนสงกดได

การทองเทยว บรษทมผโดยสารเดนทางเพอการทองเทยวประมาณรอยละ 31.0 – 34.0 ผโดยสารประเภทดงกลาวสวนมากจะเลอกเดนทางชวงวนหยดนกขตฤกษ และมการสารองทนงลวงหนาเปนระยะเวลานานเพอใหไดราคาตาทสด ผโดยสารกลมดงกลาวจะมลกษณะตรงกนขามกบกลมนกธรกจหรอราชการ โดยใหความสาคญกบราคาคาโดยสารเปนหลก และใหความสาคญกบความสะดวกสบายในการเดนทางไมมากนก

การเยยมญาต บรษทมผโดยสารเดนทางเพอการเยยมญาตพนองจานวน ประมาณรอยละ 21.0 – 24.0 ผโดยสารประเภทดงกลาวจะเดนทางตลอดทงป แตจะไมตองการความสะดวกสบายในการเดนทางทสงเชนเดยวกนกบผโดยสารทเดนทางเพอตดตอธรกจ หรอราชการ อกทงผโดยสารกลมดงกลาวมความออนไหวของราคาตวสงกวาผโดยสารทตองเดนทางเพอตดตอธรกจ หรอราชการ

3.9 ชองทางการจดจ าหนายและช าระเงน

เพอความสะดวกสบายของลกคาในการสารองทนงและชาระเงนคาบตรโดยสาร บรษทไดมงมนในการพฒนาชองทางการสารองทนงและชาระเงนผานชองทางตางๆ เพมขนอยางตอเนองเพอครอบคลมทกความตองการของกลมลกคาของบรษท สายการบนนกแอรจดเปนผนาของอตสาหกรรมการบนในการเสนอชองทางจาหนายและชาระเงนรปแบบใหมเสมอมา อาท การชาระเงนคาบตรโดยสารทตเอทเอมและเคานเตอรเซอรวสเปนครงแรกของโลกในป 2547 การสารองทนงพรอมทงชาระเงนทเคานเตอรเซอรวสเปนสายการบนแรกของไทยในป 2555 การสารองทนงบนโทรศพทเคลอนทแบบ Smart Phone และ Tablet ในทก Platform ไมวาจะเปน iOS Android หรอ Blackberry เปนตน

ปจจบน ผโดยสารทวไปสามารถสารองทนงผานชองทางตางๆ ไดทงหมด 5 ชองทาง ไดแก เวบไซต (รวมถงแอพพลเคชนบนโทรศพทเคลอนท) ศนยบรการลกคาทางโทรศพท เคานเตอรทาอากาศยาน ตวแทนจาหนาย และเคานเตอรเซอรวส โดยเวบไซตและชองทางอเลคทรอนคส เปนชองทางการสารองทนงทไดรบความนยมมากทสด เนองจากมความสะดวก ไมมขอจากดดานเวลา และไมมคาบรการในการสารองทนง นอกจากนบรษทยงมชองทางการสารองทนงเฉพาะสาหรบลกคาทเดนทางเปนหมคณะ ลกคาองคกร และลกคาสมาชกรฐสภา

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 62

ตารางแสดงสดสวนการสารองทนงผานชองทางตางๆ หนวย: ลานบาท

2553 2554 2555 เวบไซตและอเลคทรอนคส 44.5 48.1 52.5 ศนยบรการลกคาทางโทรศพท 18.8 15.2 14.2 เคานเตอรทาอากาศยาน 17.8 16.2 11.9 ตวแทนจาหนาย 16.2 15.0 16.6 อนๆ* 2.7 5.5 4.8 รวม 100.0 100.0 100.0

หมายเหต: *ชองทางการสารองทนงอนๆ รวมถงการจาหนายผานเคานเตอรเซอรวส การจาหนายผานลกคาองคกร และการจดจาหนายตามการจดแสดงงานตางๆ

การจาหนายผานทางเวบไซต และชองทางอเลคทรอนคส บรษทจาหนายบตรโดยสารผานทางเวบไซตเปนสวนใหญ คดเปนรอยละ 44.5 – 52.5 ระหวางป 2553 - 2555 โดยผโดยสารสามารถสารองตวโดยสารผานทาง www.nokair.com และ www.nokfanclub.com หรอเวบไซตบนมอถอ m.nokair.com โดยการสารองทนงผานทางเวบไซดเปนชองทางทครบวงจรและสะดวกตอการใชงานมากทสด โดยมการใหบรการตงแตการตรวจสอบเสนทางการบนและตารางการบน การสารองทนง การเชคอน การเลอกซอบรการเสรม รวมถงการสารองบรการเชอมตอ นอกจากน อกชองทางทสาคญในการสารองทนงและเชคอน คอ แอพพลเคชนบนโทรศพทมอถอ (Application on Smart phone) ซงบรษทเปนผใหบรการสายการบนเพยงไมกรายทพฒนาระบบนขนมา เพอรองรบการใชงานทเตบโตขนอยางรวดเรวของโทรศพทมอถอสมารทโฟน เปนการเพมชองทางการจดจาหนาย และอานวยความสะดวกสบายใหแกลกคา

ทงนการสารองทนงผานอนเตอรเนตจดเปนชองทางทมตนทนการใหบรการตาทสด เนองจากไมมคาใชจายในการจางพนกงานเพอทาการสารองทนง การเชคอนทางเวบไซตหรอโทรศพทมอถอ จะชวยลดเวลาและปรมาณผโดยสารทตอแถวเชคอนททาอากาศยานลง ซงจะชวยลดความเสยงเรองความลาชาของเทยวบน บรษทคาดวาชองทางการขายผานอนเตอรเนตจะยงคงเปนชองทางการจาหนายหลก และมแนวโนมเพมขนในอนาคต ซงจะทาใหบรษทฯ สามารถบรหารคาใชจายในการดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพมากขน

การจาหนายผานศนยบรการลกคาทางโทรศพท สาหรบลกคาทวไป สามารถสารองทนงผานศนยบรการลกคาของบรษทหมายเลข 1318 ไดทกวนตงแตเวลา 8:00 น. ถง 21:00 น. สวนหมายเลขสาหรบนกแฟนคลบ ใหบรการ 24 ชวโมง จดเปนอกหนงชองทางทสะดวกและรวดเรว ระหวางป 2553 – 2555 บรษทมรายไดจากการจองซอผาน Call Center คดเปนรอยละ 14.2 - 18.8 ถงแมวา การขายผานทางศนยบรการลกคาจะยงมสดสวนทนอย แตกเปนอกหนงชองทางใหลกคาไดโดยสอบถามขอมล และสงผานขอรองเรยนมายงบรษท ซงถอเปนชองทางสาคญในการตดตอกบลกคา

การจาหนายผานเคานเตอรทาอากาศยาน บรษทใหบรการสารองทนงททาอากาศยานทกแหงททาการบน และมเคานเตอรนอกทาอาศยาน รวม ณ สนป 2555 บรษทมสานกงานขายทงสน 21 แหง ไดแก เคานเตอรทาอากาศยาน 20 แหง และอนๆ 1 แหง ระหวางป 2553 – 2555 บรษทฯ มรายไดจาหนายผานทางเคานเตอรทาอากาศยานคดเปนรอยละ11.9 - 17.8

ในป 2555 บรษทไดเรมบรการ ‚Nok Dude & Nok Babe‛ ขน เปนการเพมชองทางการสารองทนงททาอาศยาน ซงจะชวยลดเวลาในการตอแถวทเคานเตอรทาอากาศยาน และเพมความสะดวกสบายใหกบลกคา โดยพนกงานภายใตชอ ‚Nok Dude” และ “Nok Babe” ปจจบนพรอมใหบรการททาอากาศยานนานาชาตดอน

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 63

เมอง โดยพนกงานจะคอยอานวยความสะดวกใหแกผโดยสารทกาลงจะเดนทาง โดยสามารถเชคอนผาน Tablet ไดทนท ผโดยสารจงไมตองไปตอแถวทหนาเคานเตอร นอกจากนนยงสามารถทาการสารองทนงโดยชาระเงนผานบตรเครดต และระบทนงลวงหนา ทาใหการสารองทนงและเชคอนเปนไปดวยความรวดเรว การจาหนายผานตวแทนจาหนาย ผโดยสารสามารถจองซอตวโดยสารผานทางตวแทนจาหนายทจดทะเบยนกบบรษทไดทวประเทศไทยและประเทศเพอนบานใกลเคยง ณ วนท 31 ธนวาคม 2555 มทงสน 1,256 ราย โดยการจองซอผานทางตวแทนจาหนายจะเหมาะสาหรบกลมลกคาทไมสะดวกทจะเขาถงการใชงานทางอนเตอรเนต และศนยบรการลกคาทางโทรศพท อตราคาโดยสารสาหรบลกคาทจองซอตวโดยสารผานตวแทนจาหนาย จะเปนอตราเดยวกนกบการจองซอผานชองทางอนๆ โดยบรษทมนโยบายใหสวนแบงการขาย (Commission Fee) แกตวแทนจาหนาย สาหรบการจาหนายตวประเภทนกเปลยนได (Nok Flexi) และนกพลส (Nok Plus) ระหวางป 2553 – 2555 บรษทมรายไดจาหนายผานชองทางตวแทนจาหนายคดเปนรอยละ 15.0 – 16.6

การจาหนายผานเคานเตอรเซอรวส บรษทไดเพมชองทางการจาหนายผานเคานเตอรเซอรวส รวมถงรานสะดวกซอเพอเพมความสะดวกรวดเรวในการจองซอและชาระเงนใหกบผโดยสาร ผโดยสารสามารถจองซอผานเคานเตอรเซอรวสภายในรานเซเวนอเลฟเวนทงหมดในประเทศไทย และเคานเตอรเซอรวสทเปนแบบ Stand Alone โดย ณ วนท 31 ธนวาคม 2555 มเคานเตอรเซอรวสทใหบรการจาหนายตวทวประเทศไทยทงสนกวา 8,000 สาขา การเปดชองทางการจาหนายดงกลาว ทาใหบรษทมชองทางการจาหนายบตรโดยสารทมากขนและครอบคลมทกกลมลกคา

การจาหนายผานชองทางอนๆ บรษทมชองทางการจาหนายตวโดยสารผานชองทางอนๆ ซงมใชชองทางประจา ไดแก การขายผานการออกบธตามการจดแสดงงานตางๆ อาท งานไทยเทยวไทย การจดงานโปรโมชนในหางสรรพสนคา เปนตน โดยชองทางดงกลาว อาจไมใชชองทางการขายโดยตรง แตเปนการสนบสนนกจกรรมการตลาดของบรษท เพอประชาสมพนธบรษท ตลอดจนการแนะนาผลตภณฑประเภทตางๆของบรษท

ตารางแสดงชองการการจดจาหนายและชองทางการชาระเงน

ชองทางการจดจ าหนาย/ ชองทางการช าระเงน

เวบไซต ศนยบรการลกคาทางโทรศพท

เคานเตอร ทาอากาศยาน

ตวแทนจ าหนาย

เคานเตอรเซอรวส

1. เงนสด 2. บตรเครดต 3. ตเอทเอม 4. เคานเตอรเซอรวส 5. ไดเรกเดบต (เฉพาะ ธ.ไทยพาณชย)

สวนชองทางการชาระเงน ผโดยสารทวไปสามารถชาระดวยบตรเครดต ซงลกคานยมมากทสดเนองจากมความสะดวก รองลงไปเปนการชาระดวยเงนสด ชาระทตเอทเอม (ปจจบนไดแก ธ.ไทยพาณชย ธ.กรงไทย ธ.กรงเทพ ธ.ทหารไทย ธ.กรงศรอยธยา) ชาระทเคานเตอรเซอรวส นอกจากนกลมลกคาทเดนทางเปนหมคณะ ลกคาองคกร และลกคาสมาชกรฐสภา จะมเงอนไขการชาระเงนทแตกตางออกไปตามทตกลงกนไว

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 64

3.10 การด าเนนงานของบรษท

ปจจบน บรษทใหบรการขนสงผโดยสารโดยมฐานปฏบตการบนหลกททาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง และศนยปฏบตการบนยอยททาอากาศยานนานาชาตเชยงใหม เพอบนเสนทางภายในภาคเหนอ และระหวางภมภาค ทฐานการบนหลกดอนเมองประกอบดวยหนวยงานหลกไดแก ศนยนกบนและลกเรอ ฝายปฏบตการบน ฝายซอมบารงเครองบน ฝายบรการลกคา สวนการเตมนามนเชอเพลง สวนมากจะกระทาททาอาศยานนานาชาตดอนเมอง เนองจากมตนทนนามนตาทสด สวนททาอากาศยานภมภาคจะเปนการเตมเพมเตมเปนบางครงตามมาตรฐานความปลอดภยเทานน

โดยหากทาการบนจากศนยการปฎบตการบนทงสองของบรษทโดยใชเครองบนรนโบอง 737 ของบรษทซงสามารถบนไดไกลสงสดถง 3,500 กโลเมตร หรอตดตอกนนานสด 4 ชวโมงบน บรษทจะสามารถใหบรการการบนครอบคลมพนทการบนไดทงทวปเอเชยตะวนออกเฉยงใต และ รวมถงประเทศทมประชากรมากและมการเจรญเตบโตเศรษฐกจทสงอยางประเทศสาธารณรฐประชาชนจน

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 65

3.10.1 การด าเนนงานปกต

การเตรยมตวของนกบนและลกเรอ นกบนและลกเรอรายงานตวททาอากาศยานตนทางกอนทาการบนตามเวลาทกาหนดเพอรบทราบขอมลการบน รวมถสภาพอากาศในวนนนๆ กอนขนปฏบตการบนนกบนและลกเรอตองเตรยมความพรอมความปลอดภยและการใหบรการบนเทยวบน หลงจากนน ลกเรอจงขนเครองบนเพอเตรยมความพรอมดานอปกรณการใหบรการตางๆ บนเครองบน

การเตรยมเครองบนและอปกรณอนๆ ทเกยวของ เครองบนของบรษท ไดรบการตรวจซอมบารงตามแผนโดยบรษทภายนอกทใหบรการซอมบารง ไดแก การบนไทย (สาหรบฝงบนโบอง 737-400 และเอทอาร 72 ทเชาจากการบนไทย) Air France Industries (สาหรบฝงบนโบอง 737-400) และ Lufthansa Technik (สาหรบฝงบนโบอง 737-800) ซงผใหบรการซอมบารงเครองบนทกรายมมาตรฐานการซอมบารงระดบโลก ไดรบการรบรองมาตรฐานจากกรมการบนพลเรอน องคกรบรหารการบนแหงสหรฐอเมรกา (US Federal Aviation Administration :FAA) หรอองคการความปลอดภยดานการบนแหงสหภาพยโรป (European Aviation Safety Agency :EASA) กอนการปฏบตการบนในแตละวนเครองบนจะตองผานการตรวจสอบจากวศวกรทผานการรบรองจากกรมการบนพลเรอน นอกจากนน ในทกๆครงกอนทาการบนนกบนจะตองตรวจสอบสภาพเครองบนอกครงเพอความมนใจไดวาเครองบนอยในสภาพสมบรณพรอมทาการบนดวยความปลอดภยสงสด

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 66

การใหบรการผโดยสารกอนขนเครองบน ผ โ ดยสารสามารถ สารองท น ง เ ลอกท น ง และลงทะเบยนขนเครองบน ไดอยางสะดวกผานชองทางตางๆ อาท เคาน เตอรททาอากาศยาน เวบไซต แอพพลเคชนบนโทรศพทเคลอนท และศนยบรการลกคาทางโทรศพท นอกจากนบรษทยงมบรการพเศษตางๆ อาท “Nok Shuttle Car” บรการรถกอลฟเพอใหบรการผโดยสารทตองการความชวยเหลอเปนพเศษโดยไมเสยคาใชจาย ‚ลานลกนก‛ พนทสนทนาการสาหรบเดกในบรเวณรอขนเครองบน “Nok Wifi” บรการอนเตอรเนตไรสายฟรในบรเวณรอขนเครองบน “Nok Dude and Nok Babe‛ พนกงานตอนรบผโดยสารกอนขนเครองบน ตลอดจนใหบรการรบจองตวโดยสาร และเชคอน เปนตน

การใหบรการผโดยสารระหวางเทยวบน บรษทคานงถงความปลอดภยของผโดยสารเปนสาคญ ดงนน กอนออกเดนทางทกเทยวบนพนกงานตอนรบบนเครองบนจะสาธตและใหคาแนะนาเกยวกบการใชอปกรณตางๆ เมอเกดเหตฉกเฉน หลงจากนน เมอสญญาณรดเขมขดดบลง ลกเรอจะใหบรการอาหารวางและน าดม ซ ง เปนการบรการโดยไมมค าใชจาย ผโดยสารยงสามารถเลอกซออาหารวางและเครองดมเพมเตม รวมทงสนคาทระลกของนกแอรไดจากบรการ “Nok Smile Shop” บนเทยวบนของนกแอรผโดยสารทกทานจะไดรบประสบการณทเปยมดวยความสขและรอยยมดงสโลแกน ‚We Fly Smiles‛ จากการบรการของพนกงานตอนรบบนเครองบน ดวยบคลกทเปนมตร ยมแยมแจมใส เปนกนเอง และมเอกลกษณในการกลาวตอนรบดวยภาษาถนแตละภาคของเทยวบน เพอสรางความประทบใจ และอบอนเสมอนคนในครอบครว ทงน เพอใหสอดคลองกบแนวคดการใหบรการแบบ ‚Professional and Friendly‛

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 67

การใหบรการผโดยสารภายหลงเทยวบน นกแอรมบรการตดตามสมภาระซงมเคานเตอรอยทบรเวณสายพานรบกระเปา เพอใหบรการตดตามสมภาระทฝากไวเปนกรณพเศษ เชน อาวธปน หรอสมภาระทลาชาหรอสญหาย ผโดยสารทเปนสมาชก Nok Fan Club จะไดรบขอความขอบคณทมาใชบรการผานโทรศพทเคลอนท และเพอสอสารกรณผโดยสารมคาแนะนาหรอความเหนตอการบรการ นอกจากนน บรษทมหนวยงานททาหนาทเปนศนยบรการ ‚Nok Care” มเจาหนาทคอยรบคาแนะนา คาตชมตอบรการของลกคา นกแอรใหความสาคญอยางยงตอเสยงสะทอนจากมมมองของลกคา โดยขอแนะนาหรอคาตชมทไดมการรวบรวม และนาเสนอเปนรายงานสงไปยงผบรหารเพอปรบปรแกไขการใหบรการของบรษท

3.10.2 การด าเนนงานในกรณเครองบนเกดอบตเหต

บรษทตระหนกดวาถงแมบรษทจะไดปฎบตงานในทกขนตอนดวยมาตรฐานความปลอดภยสงสด แตอบตเหตกอาจเกดขนกบอากาศยานได ดงนนเพอเปนการเตรยมพรอมรบมอกบสถานการณฉกเฉน บรษทไดเตรยมแผนรองรบในกรณเกดอบตเหตหรอเหตฉกเฉน (Emergency and Accident Procedures : EAP) โดยมจดประสงคเพอลดผลกระทบและผลทตามมาทอาจจะเกดขนกบผโดยสาร ลกเรอ ทรพยสน และชอเสยงของบรษท อกทง ยงใหความรวมมอและกระจายขอมลทถกตองแกบคคลสอมวลชน และหนวยงานทเกยวของ ในขณะเดยวกนบรษทจะยงสามารถดาเนนกจกรรมทางธรกจไปไดอยางตอเนอง ซงในแตละหนวยงานจะตองจดทาแผนงานและขนตอนการปฏบตโดยมการกาหนดบทบาทหนาทและความรบผดชอบใหชดเจนและเปนปจจบนอยเสมอ อกทงยงตองใหสอดคลองกบแผนรองรบในกรณเกดอบตเหตหรอเหตฉกเฉน สงผลใหสามารถรบมอไดทนทวงท

แผนรองรบในกรณเกดอบตเหตหรอเหตฉกเฉน จะแบงหนาทและความรบผดชอบของบรษท ออกเปน 2 ฝายใหญๆ คอ Head Office Organization และ Local Organization สาหรบ Head Office Organization มหนาทชวยเหลอและประสานงานกบบคคลหรอหนวยงานตางๆ ทงภายในและภายนอกบรษท ภายใตการควบคมดแลของ Crisis Management Committee (CMC) ซงไดแก Chief Operating Officer (COO) โดยมการจดตงทมขนมาทงหมด 4 ทม ดงน

1. Company Investigation Team (CIT) มหนาทตรวจสอบหาสาเหตอบตเหตทเกดขนกบอากาศยาน รวมถงสนบสนนเจาหนาทสบสวนอบตเหต (Accident Investigation Board : AIB) และตวแทนทไดรบการแตงตงจากกรมการบนพลเรอน

2. Crew Members Recovery Organization (CREW) มหนาทชวยเหลอผประสบเหตและครอบครวผประสบเหตโดยการจดเตรยมหนวยแพทยเขารกษาและใหความชวยเหลอในทนททงทางรางกายและจตใจ

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 68

3. Aircraft Recovery Team Organization (ATR) มหนาทเคลอนยายเครองบนหรอซากเครองบนจากสถานทประสบเหตไปยงศนยซอมแซม (Technical Department)

4. Special Assistant Team (SAT) มหนาทชวยเหลอและสนบสนนบคคล หรอหนวยงานตางๆทเกยวของในกรณเกดอบตเหต โดยมการจดตงทมปฏบตการและใหความชวยเหลอญาต หรอ FAST (Family Assistant and Support Team) เปนทงหมด 10 ทมยอย ไดแก ทมสอสารองคกร (Corporate Communication Team) ทาหนาทในการเผยแพรขาวสารตอสาธารณชนทงในประเทศและระดบทองถน ทมสมภาระและพสดภณฑ (Baggage & Cargo Team) ทาหนาทในการดแลสมภาระและพสดภณฑของผประสบเหต ทมประกนภย (Insurance Team) ทาหนาทจดการเรองคาชดเชยความเสยหาย ทมจดการเดนทางและทพก (Travel Arrangement Team) ทาหนาทจดการเรองการเดนทางของญาตผประสบเหต ทมจดการพนกงาน (Personnel Team) ทาหนาทจดการเรองการเดนทางสมาชก FAST และรวบรวมเอกสารการเดนทางเพอจดทาวซาในกรณทตองเดนทางไปตางประเทศ ทมบนทกประวตผโดยสารและญาต (Passenger and Family Records Team) ทาหนาทตรวจสอบความถกตองของบญชรายชอผโดยสารและลกเรอ และจดทาขอมลสวนกลางใหผอานวยการ FAST เพอสงรายงานตอ CMC ทมดแลญาต (Family Care Team) ทาหนาทชวยเหลอและตดตอญาตผประสบเหตและผรอดชวต เกบขอมลและตรวจสอบความถกตองของผประสบเหตและญาต ทมตอบรบโทรศพท (Telephone Call Response Team) ทาหนาทตอบคาถามและรบขอมลตางๆ เพอรายงาน FAST Director ทมการเงน (Financial Records Team) ทาหนาทประสานงานกบสมาชก FAST ในเรองเกยวกบการเงนตางๆ และ ทมสถานทและรกษาความปลอดภย (Physical Set-Up & Security Team) ทาหนาทสนบสนนและอานวยความสะดวกเกยวกบสถานท อาหาร ความปลอดภย และอปกรณเครองใชสานกงานตางๆ ทจาเปน

สาหรบ Local Organization จะมแผนรองรบในกรณเกดอบตเหตหรอเหตฉกเฉนในระดบหนวนงานยอยหรอในระดบสถาน (Local Emergency and Accident Procedures : LEAP) ซงขนตอนการปฏบตงานจะคลายคลงและสอดคลองกนกบ แผนรองรบในกรณเกดอบตเหตหรอเหตฉกเฉนหลก (EAP) โดยในกรณเมอเกดอบตเหตหรอเหตฉกเฉนขน ผประสานงานของสถาน (Accident Station) ทใกลจดเกดเหต จะแจงไปยงสถานตนทาง สถานปลายทาง และสถานทอยระหวางเสนทางการบน รวมทงผจดการสถาน ในกรณเกดเหตฉกเฉน (Local Crisis Manager) และผจดการประจาภาคพนท (Area Manager) เพอใหประสานงานกบหนวยงานภายนอก และตวแทนจากเจาหนาททเกยวของจากหนวยงานของทางราชการ หลงจากนนทกฝายทเกยวของจะดาเนนการปฏงานตามแผน LEAP ทไดวางเอาไว โดยการตดตอประสานงานระหวาง Head Office Organization และ Local Organization จะมหนวยงานกลาง คอ ฝายปฎบตการบนคอยใหความชวยเหลออยตลอด 24 ชวโมง

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 69

3.11 การจดหาผลตภณฑและบรการ

3.11.1 เครองบน

เครองบนของสายการบนนกแอร

บรษทมนโยบายจดสรรเครองบนใหเหมาะสมกบปรมาณความตองการบนในแตละเสนทางการบนทง เสนทางการบนสายหลก สายรอง และสายยอย โดย ณ วนท 31 ธนวาคม 2555 บรษทมเครองบนใหบรการขนสงผโดยสารทงสน 4 รน ไดแก โบอง 737-400 โบอง 737-800 เอทอาร 72-200 และเอทอาร 72-500 รวมทงสน 14 ลา ทงน บรษทจดหาเครองบนทกลาดวยวธการเชาในลกษณะ Dry Lease หรอ เชาเฉพาะเครองบนไมรวมนกบนและลกเรอ โดยบรษททาสญญาเชาดาเนนงาน (Operating Lease) ซงโดยปกตจะมระยะเวลาเชา 3 - 8 ป โดยเครองบนทงหมดมระยะเวลาเชาทเหลออยประมาณ 0.25 - 6.50 ป (โปรดพจารณารายละเอยดเพมเตมในหวขอ “5. ทรพยสนทใชในการประกอบธรกจ 5.1.1 สญญาเชาด าเนนงานเครองบน”)

โบอง 737 – 400 (Boeing 737-400) โบอง 737 – 800 (Boeing 737-800)

เอทอาร 72-200 (ATR 72-200)

ตารางตอไปนแสดงขอมลเกยวกบฝงบนของสายการบนนกแอร ณ วนท 31 ธนวาคม 2555

ประเภทเครองบน จ านวนเครองบน (ล า) ความจผโดยสารตอล า (ทนง) อายโดยเฉลย (ป) โบอง 737-400 โบอง 737-800 เอทอาร 72-200 เอทอาร 72-500

3 8 2 1

150/168 189 66 70

20.9 9.0 22.9 5.5

รวม 14 14.0

เครองบนรนโบอง 737-400 และ 737-800 เปนเครองบนโดยสารทมพสยบนระยะปานกลาง ลาตวแคบ ใชเครองยนตไอพน ซงเครองบนทงสองรนสามารถนามาใชหมนเวยนและทดแทนกนไดสาหรบเสนทางสายหลก และเสนทางสายรองโดยเครองบนทงสองรนสามารถบนตดตอกนไกลทสด 4 ชวโมง สาหรบเครองบนเอทอาร 72-200/500 เปนเครองบนโดยสารขนาดเลก ใชเครองยนตใบพด (Turbo prop) 2 เครอง มพสยบนระยะใกล ซงบรษทจะนามาใชบนในเสนทางสายรองและสายยอย เพอใหเหมาะสมกบความตองการบนทมไมมากนก โดยเครองบนรนดงกลาวสามารถบนตดตอกนไกลทสดประมาณ 3 ชวโมง

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 70

อตราการใชเครองบนตอลา บรษทมงเนนการใชเครองบนใหมประสทธภาพสงสดและมงเนนความปลอดภยของผโดยสารเปนสาคญ อกทงยงมงเนนใหเทยวบนของบรษทไมเกดความลาชา ซงจะกระทบตอตารางการบนของบรษทโดยระหวางป 2553 – 2555 สายการบนนกแอรมเครองบน 8 - 15 ลา ในป 2555 บรษทมอตราการใชเครองบนประเภทโบองเฉลยท 9.3 ชวโมงตอวนตอลา ซงจดวาสงกวาอตราการการใชเครองบนโดยเฉลยท 8.0 ชวโมงตอวนตอลา อยางไรกด ถงมอตราการใชเครองบนทสง ในป 2555 สายการบนนกแอรกลบมอตราการลาชาของเทยวบนทตาคดเปนรอยละ 16.1

แผนการจดหาและปลดระวางเครองบน ในป 2556 - 2558 บรษทมแผนการจดการจดหาเครองบนเพมเตม เพอทดแทนเครองบน ทกาลงจะหมดสญญาเชา และเพอรองรบการขยายเสนทางการบนในอนาคต โดยบรษทจะมงเนนการจดหาเครองบนทมอายการใชงานทนอยหรอลาใหม เพอเพมประสทธภาพในการดาเนนงานของฝงบนและยงชวยเพมประสทธภาพในการบารงรกษาเครองบน และลดคาใชจายในการซอมบารงเครองบน บรษทคาดวาอายเฉลยของฝงบนของบรษทจะมแนวโนมลดลงเหลอเพยง 7.2 – 7.4 ป ในป 2556 - 2558

ณ วนท 31 ธนวาคม 2555 บรษทไดรบการอนมตจากกรมการบนพลเรอนใหจดหาเครองบน และมกาหนดการสงคนเครองบนตามตารางดงตอไปน

นนนนอกจากนน บรษทมนโยบายทจะจากดใหมจานวนประเภทของเครองบนนอยทสดซงสามารถใหบรการอยางเหมาะสมในเสนทางสายหลก สายรองและสายยอย ทงน ในการมจานวนประเภทเครองบนทไมมากจะทาใหเกดการประหยดตนทนในการซอมบารงเครองบน และเกดความยดหยนในการใชนกบน เนองจากกรมการบนพลเรอน กาหนดใหนกบนจะไดรบอนญาตใหทาการบนเฉพาะเครองบนประเภทเดยวเทานน อกทง คาใชจายในการดาเนนงานทเกยวของกบการจดหาชนสวนอะไหลเพอการซอมบารง การฝกอบรมนกบน ลกเรอ วศวกร และพนกงานชาง จะแปรผนตามจานวนแบบของเครองบน และชนดของเครองยนตทใชในฝงบน

การซอมบารงเครองบน บรษทมนโยบายมงเนนในเรองความปลอดภยของผโดยสารเปนสาคญ โดยเนนยาใหเครองบนอยในสภาพทสมบรณพรอมทาการบนทกครงภายใตมาตรการการตรวจสอบและการซอมบารงเปนไปตามมาตรฐานของกรมการบนพลเรอน องคกรบรหารการบนแหงสหรฐอเมรกา (FAA) หรอองคการความปลอดภยดานการบนแหงสหภาพยโรป (EASA) การดแลรกษาและซอมบารงเครองบนแบบครบวงจรนน ตองใชเงนลงทนสงและ

ปทคาดวาจะไดรบมอบ ประเภทเครองบน หนวย 2556 2557 2558

โบอง 737-800 เอทอาร 72-500

ลา ลา

4 4

4 0

5 1

รวม ล า 8 4 6

ปทคาดวาจะสงคน ประเภทเครองบน หนวย 2556 2557 2558

โบอง 737-400 โบอง 737-800 เอทอาร 72-200 เอทอาร 72-500

ลา ลา ลา ลา

3 - - -

- - 2 -

- - - -

รวม ล า 3 2 0

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 71

ตองการผเชยวชาญเฉพาะทาง ณ วนท 31 ธนวาคม 2555 บรษทมใบอนญาตและสามารถซอมบารงในเบองตน (Transit Check และ Daily Check) และระดบกลาง (A-Check หรอ Light Maintenance) แตไมมโรงซอมบารงของตนเอง เพอซอมบารงเครองในระดบ Heavy Maintenance แตบรษทไดวาจางบรษทผใหบรการภายนอกซงมความชานาญและความพรอมในการซอมบารงเครองบน โดยจะตองไดรบการรบรองจาก FAA หรอ EASA เพอวางแผนการซอมบารงและดาเนนการซอมบารงเครองบนใหแกนกแอร

การบนไทย Malaysian Airline System

Garuda Maintenance Facility Boeing Shanghai Aviation Services

Air France Industries Lufthansa Technik AG

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 72

ตารางแสดงผใหบรการซอมบารงเครองบน สาหรบการซอมบารงแตละประเภท

ฝงบน (ผใหเชา)

ผใหบรการ งานวศวกรรมและวางแผนการ

ซอมบ ารงเครองบน การซอมบ ารงเครองบน

ระดบยอย การซอมบ ารงเครองบน

ระดบใหญ งานซอมบ ารงเครองยนต

ของเครองบน งานซอมบ ารงอปกรณของ

เครองบน โบอง 737-400 (การบนไทย)

การบนไทย นกแอร การบนไทย การบนไทย การบนไทย

โบอง 737-400 (ตางประเทศ)

Aviation Engineering and Planning Services (AEPS)

นกแอร วาจางเปนครงๆไป ทผานมา ไดแก Garuda Maintenance Facility (GMF), Malaysian Airline System (MAS), Boeing Shanghai Aviation Services (BSAS)

Société Air France Société Air France

โบอง 737-800 (ตางประเทศ)

Lufthansa Technik AG นกแอร วาจางเปนครงๆไป ทผานมา ไดแก Garuda Maintenance Facility (GMF), Malaysian Airline System (MAS), Boeing Shanghai Aviation Services (BSAS)

Lufthansa Technik AG Lufthansa Technik AG

เอทอาร 72 (การบนไทย)

การบนไทย นกแอร การบนไทย การบนไทย การบนไทย

เอทอาร 72 (ตางประเทศ)

Lufthansa Technik AG นกแอร วาจางเปนครงๆไป ทผานมา ไดแก Garuda Maintenance Facility (GMF), Malaysian Airline System (MAS), Boeing Shanghai Aviation Services (BSAS)

Pratt & Whitney

ATR GMA, Miggitt, Triumph

หมายเหต: Lufthansa Technik AG เปนบรษทยอย บรษท ลฟแทนซา แอรไลน และ Garuda Maintenance Facility (GMF) เปนบรษทยอย บรษทการดาห แอรไลน

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 73

การจดหาชนสวนและอะไหล สาหรบเครองบนทเชาจากการบนไทย ทงรนโบอง 737-400 และ เอทอาร 72-200 การบนไทยจะเปนผดาเนนการจดหาชนสวนอะไหลทงหมด ตามทระบไวในสญญาเชาเครองบน สาหรบเครองบนทเชาจากผใหเชาตางประเทศ บรษทดาเนนการจดหาชนสวนอะไหลจากผใหบรการหลกสองรายคอ Lufthansa Technik AG และ Societe Air France ซงนอกจากการจดหาชนสวนอะไหลเครองบน ผใหบรการทงสองยงเปนผวางแผนการซอมบารงเครองบนตามทระบไวในสญญาวาจาง (โปรดพจารณารายละเอยดเพมเตมในหวขอ “5. ทรพยสนทใชในการประกอบธรกจ 5.1.3 สญญาซอมบ ารงเครองบน”) ทงนกระบวนการพจารณาคดเลอกผใหบรการจดหาชนสวนอะไหล บรษทจะพจารณาจากความสามารถในการวางแผนการซอมบารง ความสามารถในการจดหาอะไหล คาใชจาย เปนตน นอกจากนบรษทยงดาเนนการจดหาชนสวนอะไหลเองสาหรบชนสวนอน เพอชวยลดคาใชจายของบรษท โดยจดเกบชนสวนอะไหลไวทอาคารจดเกบคลงสนคาทาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง

เครองบนของสายการบนนกมน

เพอใหสามารถใหบรการเทยวบนแกผโดยสารในเสนทางการบนยอยไดอยางเหมาะสมความตองการทางการบนในตนทนทเหมาะสม บรษทไดทาสญญาเชาเหมาลาเครองบนรน SAAB 340 ซงมขนาดเลกกวาเครองบนของบรษท

และสามารถบรรทกผโดยสารได 34 คน จากพนธมตรทางธรกจ (เอสจเอ) โดยในสญญาเชาเหมาลาดงกลาว บรษทกาหนดใหเครองบนของเอสจเอตองทาส และตกแตงภายนอกตามทบรษทกาหนดภายใตแบรนด ‚นกมน‛ อกทง นกบนและลกเรอ ตองแตงกายตามเครองแบบของนกแอร ตามทบรษทกาหนด

นอกจากนน บรษทไดทาสญญาในลกษณะเทยวบนรวม (Code Sharing) กบเอสจเอ ในเสนทางการบนทเอสจเอไดรบอนญาตจากกรมการบนพลเรอน เพอใหบรการเทยวบนเพมเตมกบผโดยสารของบรษท โดยบรษทจะเปนผจาหนายตวโดยสารในฐานะพนธมตรทางการตลาด และเอสจเอทาหนาทปฏบตการบน ซงเอสจเอตองใหบรการการบนแกผโดยสารของบรษทในลกษณะและบรการเชนเดยวกนกบเทยวบนอนๆ ของบรษท เชน การใหนาหนกสมภาระ การใหบรการอาหารวาง เปนตน

3.11.2 น ามนเชอเพลง

นามนเชอเพลงเปนตนทนหลกของคาใชจายของบรษทโดยในป 2553 - 2555 บรษทมคาใชจายนามนเชอเพลงคดเปนรอยละ 32.4 - 38.9 ของตนทนคาบรการของบรษท ตามลาดบ โดยในอดตบรษทซอนามนเชอเพลงทงหมดผานการบนไทย ตอมาในป 2554 บรษทไดเรมการจดซอนามนเชอเพลงจากผคานามนโดยตรง ไดแก บรษท เชลลแหงประเทศไทย จากด และ บรษท ปตท. จากด (มหาชน) โดยในป 2555 บรษทมการสงซอนามนเชอเพลงจากผ

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 74

จาหนายรายหนงเกนกวารอยละ 30 ของตนทนนามนเชอเพลง เนองจากผจดจาหนายรายดงกลาวใหราคาและขอเสนอทางธรกจทดกบบรษท อยางไรกตาม บรษทมไดพงพงผจดจาหนายนามนรายดงกลาวเปนพเศษ และบรษทมไดมนโยบายซอนามนจากบคคลใดบคคลหนงอยางตอเนอง หากเงอนไขและราคามไดดกวาบคคลอน เนองจากบรษทสามารถจดซอนามนจากผจดจาหนายรายอนๆได อยางไรกตาม การจดซอนามนเชอเพลงจากผคานามนรายใหญระดบโลก จะทาใหบรษทสามารถจดหานามนไดอยางเพยงพอในราคาทเหมาะสม

ขอมลแสดงราคานามนดบและราคานามนเครองบน ป 2545 - 2555

หนวย: ดอลลาสหรฐตอบารเรล

ทมา: Bloomberg

เนองจากราคานามนมความผนผวนสง บรษทจงมนโยบายการปองกนความเสยงจากราคานามน โดยการซอนามนในราคาทกาหนดลวงหนากบผคานามน หรอเขาทาสญญาปองกนความเสยงจากราคานามนกบสถาบนการเงน ซงตามนโยบายการบรหารความเสยงจากราคานามนของบรษท กาหนดใหมสดสวนการปองกนความเสยงระหวางรอยละ 20-50 ของปรมาณการใชนามนตอเดอน ในระยะเวลาไมเกน 6 เดอน อนง บรษทไมมวตถประสงคในการคากาไรในสญญาดงกลาว ตามมตของทประชมคณะกรรมการบรษทเมอวนท 28 กรกฎาคม 2554

โดยทวไปบรษทจะทาการเตมนามนเชอเพลงททาอากาศยานนานาชาตดอนเมองเปนหลก เนองจากมผจาหนายมากราย ทาใหบรษทสามารถจดหาราคานามนไดในราคาถกกวาการจดหาและสงมอบนามนเชอเพลงในจงหวดอนๆ ซงสวนใหญมผจาหนายเพยงรายเดยว โดยผคานามนทสามารถสงมอบไดททาอากาศยานนานาชาตดอนเมองจะใชบรการจบเกบ จดสง และเตมนามน ของบรษท บรการเชอเพลงการบนกรงเทพ จากด (มหาชน) ( ‚BAFS‛) ซงเปนบรษทเพยงรายเดยวทไดรบอนญาตใหบรการเตมนามน ณ ทาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง

3.11.3 การด าเนนงานบรเวณทาอากาศยาน

บรษทใหบรการภาคพนดนและบรการสนบสนนภาคพนดนตอผโดยสารของบรษทดวยตนเอง โดยทาการเชาอปกรณทสาคญจากทาอากาศยานตางๆ ในประเทศ เชน เคานเตอรเชคอน และทางเชอมตอ อยางไรกตาม บรษทไดวาจางบคคลภายนอกทมความเชยวชาญในการดาเนนงาน ในทาการขนสงสมภาระลงทะเบยนของผโดยสาร ไป

ราคานามนดบ

ราคานามนเครองบน

Brent Crude Oil Platts Jet Oil

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 75

กลบระหวางทาอากาศยานและเครองบน การจดหารถขนสงผโดยสารระหวางประตทางขนเครองบน (Gate) กบเครองบน และบนไดขนลงเครองบน และการจดการขนสงสนคาและพสดภณฑ (Cargo)

3.11.4 อาหารวางและเครองดม (Catering)

บรษทยงไมมนโยบายผลตอาหารเพอใหบรการแกผโดยสารสายการบนเองหรอจดตงครวการบน เพอเปนศนยกลางการผลตอาหาร เนองจากบรษทมงเนนการใหบรการสายการบนแบบราคาประหยด ดงนน การใหบรการอาหารแกผโดยสารสายการบนจงมจานวนจากดและปรมาณไมมาก และเนนอาหารวางเปนหลก บรษทจงไดวาจาง บรษท เซนทรลเรสตอรองสกรป จากด ใหเปนผผลตและจดสงอาหารเพอบรการแกผโดยสาร โดยบรษทเปนผกาหนดประเภทและรสชาตของอาหาร ทงน ผใหบรการดงกลาวเปนผผลตอาหารวางในรปแบบเฉพาะสาหรบบรการแกผโดยสารสายการบนนกแอรและนกมนเทานน ไมสามารถนาไปแจกหรอจาหนายไดใหแกบคคลอนได

บรษท เซนทรลเรสตอรองสกรป จากด เปนผผลตอาหารประเภทซอฟตเพรทเซล ภายใตชออานต แอนส (Auntie’s Anne’s) โดยมครวกลางผลตอาหารอยภายในพนทของทาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง ทงน เพอความสะดวกในการจดสงอาหารวางมายงเครองบนของนกแอรและนกมน โดยผใหบรการดงกลาวไมสามารถนาครวกลางดงกลาวไปประกอบธรกจผลตอาหารเพอจาหนายใหบคคลอนได

3.12 การประกนภย

บรษทไดทาประกนภยสาหรบการบนตามแนวทางปฏบตของอตสาหกรรมการบนนานาชาต โดยทาประกนภยอากาศยานทกลาของนกแอรกบบรษทประกนภยในประเทศไทย ซงผรบประกนภยจะทาประกนภยตอ (Reinsurance) ไปยงตลาดรบประกนภยตอตางประเทศตามมาตรฐานสากลของตลาดการประกนภยเครองบน เบยประกนภยของบรษท และวงเงนคมครองอยในสกลเงนดอลลารสหรฐ การประกนภยสาหรบการบนของบรษทประกอบดวยกรมธรรมตาง ๆ ดงน 1. กรมธรรมประกนภยการเสยงภยทกชนดของลาตวอากาศยาน รวมทงอะไหลเครองยนตชนสวนประกอบอปกรณ

และอปกรณสนบสนนภาคพนดน รวมทงอปกรณเคลอนทและยวดยานทไมมใบอนญาตและความรบผดชอบตอบคคลทสาม (Hull and Liabilities Insurance) ในสวนบคคลทสาม กรมธรรมจะใหความคมครองความเสยหายตอทรพยสนและ/หรอความบาดเจบตอรางกายของบคคลและทรพยสนทอยในอากาศยาน ไดแก ผโดยสาร กระเปาสมภาระ สนคา พสดภณฑ และไปรษณยภณฑ และบคคลและทรพยสนทอยนอกอากาศยาน วงเงนรบผดชดใชรวมสงสด 600 ลานดอลลารสหรฐตอเหตการณ จานวนเงนความรบผดชอบสวนแรกของบรษทกรณอากาศยานเกดอบตเหตสงสดไมเกน 750,000 ดอลลารสหรฐตอสนไหมแตละครง กรมธรรมประเภทนยง

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 76

ครอบคลมความรบผดชอบตอบคคลทสามจากภยสงครามและภยทเกยวเนองในวงเงนจากดความรบผดสงสดเทากบ 150 ลานดอลลารสหรฐตอเหตการณ

2. กรมธรรมประกนภยสงครามและความเสยงอนๆ ทเกยวของกบภยสงครามตอลาตวอากาศยานรวมทงอะไหล (Hull War Insurance) วงเงนประกนภยสงครามตอลาตวอากาศยานสงสดไมเกน 50 ลานดอลลารสหรฐตอลา (Maximum agreed Value)

3. กรมธรรมประกนภยความรบผดชอบสวนแรก (Hull Deductible) เพมเตมจากกรมธรรมประกนภยการเสยงภยทกชนดของลาตวอากาศยาน จานวนความรบผดชอบของกรมธรรมตอสนไหมลาตวอากาศยานและอะไหลเครองยนตแตละครงเทากบ 650,000 ดอลลารสหรฐ สาหรบจานวนความรบผดชอบสวนแรกของบรษทคงเหลอเทากบ 100,000 ดอลลารสหรฐตอสนไหมแตละครง เพอลดความเสยงดานคาใชจายของบรษทสาหรบมลคาความเสยหายสวนแรกของกรมธรรมหลก

4. กรมธรรมประกนภยความรบผดชอบตอบคคลทสามสวนเกนจากกรมธรรมประเภทท 1 ทเกดจากภยสงครามและภยทเกยวเนอง วงเงนจากดความรบผดสงสดของกรมธรรมเทากบ 450 ลานดอลลารสหรฐตอเหตการณตอป

3.13 กฎหมายและกฎเกณฑทเกยวของกบการขนสงทางอากาศ

3.13.1 กฎและระเบยบระหวางประเทศของอตสาหกรรมการบน

กรมการบนพลเรอน (Department of Civil Aviation หรอ DCA) เปนหนวยงานภายในสงกดของกระทรวงคมนาคม โดยมหนาทพฒนาโครงสรางพนฐานการบนพลเรอนของประเทศ พฒนาเครอขายระบบการขนสงทางอากาศ อตสาหรรมการบนและการบนพลเรอน และกาหนดมาตรฐาน กากบดแลและตรวจสอบการดาเนนงานดานการบน รวมมอและประสานงานกบองคการหรอหนวยงานทงในและตางประเทศ รวมถงหนาทในการจดทะเบยนรบรองอากาศยาน การออกใบอนญาตจดตงทาอากาศยาน การออกใบรบรองผดาเนนการเดนอากาศ การควบคมการจราจรทางอากาศ และการรบรองคณภาพบรภณฑหรอชนสวนอากาศยาน

ประเทศไทยในฐานะสมาชกขององคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ (International Civil Aviation Organization หรอ ICAO) ซงเปนองคการทดาเนนการพฒนามาตรฐานและแนะนาการปฏบตการสาหรบกจกรรมการขนสงทางอากาศระหวางประเทศ ประเทศไทยจงไดนาเอามาตรฐานและแนวทางปฏบตงานสวนใหญทไดกาหนดโดย ICAO มาใชในกจการการบน

ทาอากาศยานภายในประเทศทบรษทใหบรการการบนสวนใหญอยในการกากบดแลและบรหารโดยกรมการบนพลเรอน ยกเวน ทาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม ดอนเมอง เชยงใหม เชยงราย หาดใหญ และภเกต ซงจะอยภายใตความรบผดชอบของ บรษท ทาอากาศยานไทย จากด (มหาชน)

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 77

การจดสรรเวลาใชทาอากาศยานททาอากาศยานในประเทศไทย การจดสรรเวลาการใชทาอากาศยานททาอากาศยานตางๆ ในประเทศไทย จะเปนไปตามกฎของสมาคมขนสงทางอากาศระหวางประเทศ (Internation Air Transport Association หรอ IATA) โดยการจดสรรเวลาการปฏบตการบนเขา-ออกททาอากาศยาน จะขนอยกบระดบความหนาแนนของทาอากาศยานวามความสามารถในการรองรบความตองการของผใชไดอยางเพยงพอหรอไม โดยประเมนจากการใชทางวง -ทางขบ หลมจอดอากาศยาน อาคารผโดยสาร อปกรณอานวยความสะดวกตางๆ รวมถงบคลากรของหนวยงานภายในทาอากาศยาน

ตามแนวปฏบตการกาหนดเวลาใชทาอากาศยานทวโลก ไดจดประเภททาอากาศยานเปน 3 ระดบ เพอวตถประสงคในการขออนญาตทาการขนลงของเทยวบน (Schedule Clearance) ไวดงน

1) ทาอากาศยานระดบท 1 (Non-Coordinated Airport) คอทาอากาศยานทสามารถรองรบความตองการของผใชไดอยางเพยงพอ ซงสายการบนสามารถปฏบตการบนเขา -ออกไดในทกชวงเวลาตามตองการ โดยมขอกาหนดวาจะตองแจงตารางเวลาการบนหรอกาหนดการบนใหทาอากาศยานทราบลวงหนากอน ตวอยางของทาอากาศยานระดบท 1 ในประเทศไทย ไดแก เชยงราย อดรธาน นครพนม ตรง ชมพร แพร แมสอด บรรมย ขอนแกน

2) ทาอากาศยานระดบท 2 (Shedules Facilitated Airport) คอทาอากาศยานทสามารถรองรบความตองการของผใชไดในบางชวงเวลาหรอในบางวนของสปดาหเทานน จงมการกาหนดตารางเวลาบนหรอกาหนดเวลาการบนเพอหลกเลยงความคบคงของชวงเวลานนๆ ตวอยางของทาอากาศยานระดบท 2 ในประเทศไทย ไดแก กระบ สราษฎรธาน นครศรธรรมราช ดอนเมอง เชยงใหม หาดใหญ อตะเภา

3) ทาอากาศยานระดบท 3 (Coordinated Airport) คอทาอากาศยานทมความหนาแนนสง ทาอากาศยานไมสามารถรองรบเทยวบนเขา-ออกไดเพยงพอกบความตองการของสายการบนตางๆ จงมความจาเปนทจะตองจดสรรเวลาการบนลวงหนากอน เพอชวยใหทาอากาศยานสามารถวางแผนการใชงานทรพยากรไดอยางเหมาะสม อกทงยงสามารถชวยใหมการใชทาอากาศยานแหงนนไดอยางเตมขดความสามารถ ตวอยางของทาอากาศยานระดบท 3 ในประเทศไทย ไดแก สวรรณภม ภเกต

ในประเทศไทย การกาหนดเวลาใชทาอากาศยานสาหรบทาอากาศยาน ระดบท 2 และ 3 ไดรบการจดสรรโดย คณะกรรมการการจดสรรเวลา (Slot Coordination Committee) ซงประกอบดวยผแทนจากกรมการบนพลเรอน ผแทนจากการบนไทย ผแทนจากบรษททาอากาศยานไทย จากด (มหาชน) และผแทนจากบรษทวทยการบนแหงประเทศไทย จากด

ใบอนญาตประกอบกจการการบน ในการประกอบธรกจขนสงทางอากาศในประเทศไทยทงลกษณะแบบประจาหรอไมประจา บรษทจาเปนตองไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการคาขายในการเดนอากาศ (‚Air Operating License‛ หรอ ‚AOL‛) และใบรบรองผดาเนนการทางอากาศ (‚Air Operator Certificate‛ หรอ ‚AOC‛) จากกระทรวงคมนาคม โดยใบอนญาตทงสองมอาย 5 ป และสามารถไดรบการตออายไดแตละครงไมเกนกวาครงละ 5 ป โดยใบอนญาตทงสองจะแสดงวาบรษทปฎบตตามกฎระเบยบและขอกาหนดเกยวกบการบนและความปลอดภยของกรมการบนพลเรอน โดยใบอนญาตทงสองฉบบปจจบนบรษทจะหมดอายลงในวนท 17 มถนายน 2557

บรษท สายการบนนกแอร จากด (มหาชน)

สวนท 2 หนาท 78

เครองบน หรอ อากาศยาน นอกจากนน บรษทยงตองขนทะเบยนเครองบน หรออากาศยานของบรษทกบกรมการบนพลเรอน และ เครองบนของบรษทจะสามารถใหบรการกบผโดยสารไดเมอไดรบใบสาคญสมควรเดนอากาศ ( ‚Certificate Airworthiness‛) จากกรมการบนพลเรอน ซงมอายคราวละ 3 ป และสามารถขอตออายไดหากเครองบนของบรษทอยในสภาพทสมบรณ ปลอดภยตอการใชงาน โดยผขออนญาตตองมสญชาตไทย กรรมการสวนใหญตองมสญชาตไทย ทตงสานกงานใหญอยในประเทศไทย และมผถอหนเปนบคคลสญชาตไทยมากกวารอยละ 51

เสนทางการบน สาหรบเสนทางการบนภายในประเทศ บรษทจาตองขอจดสรรสทธเสนทางการบนจากกรมการบนพลเรอนทก 6 เดอน หรอ ทกฤดรอนและฤดหนาว โดยตารางการบนฤดรอนเรมตงแตวนอาทตยสดทายของเดอนมนาคม จนถงวนเสารสดทายของเดอนตลาคม และตารางการบนฤดหนาวเรมตงแตวนอาทตยสดทายของเดอนตลาคม จนถงวนเสารสดทายของเดอนมนาคม นอกจากนน กรมการบนพลเรอนยงไดออกขอจากดจานวนสายการบนทใหบรการในการเสนทางบนเพอลดสภาวะการแขงขนทรนแรงในเสนทางการบนตางๆ ดงตอไปน

เสนทางการบนสายหลก : ไมมการจากดจานวนสายการบน

เสนทางการบนสายรอง : จากดสายการบนทงหมดใหไมเกน 3 สายการบน

เสนทางการบนสายยอย : จากดสายการบนทงหมดใหไมเกน 2 สายการบน

โดย ณ 31 ธนวาคม 2555 บรษทไดรบอนมตในการใหบรการเสนทางการบนในประเทศทงสน 22 เสนทางการบน ซงครอบคลม 21 จงหวด ทวประเทศ

สาหรบเสนทางการบนตางประเทศ บรษทจาตองขอจดสรรสทธเสนทางการบนจากกรมการบนพลเรอนทก 6 เดอน เชนเดยวกบเสนทางการบนในประเทศ ซงเสนทางการบนระหวางประเทศดงกลาวยงขนอยกบขอตกลงระหวางประเทศ และ การเจรจาระหวางรฐบาลทงสองประเทศ