วารสารสถาบั นวั ฒนธรรมและศิ ลปะ...

10
วารสารสถาบันวัฒนธรรมและศิลปะ (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์) มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 95 บทคัดย่อ งานวิจัยเรื ่องกลวิธีการแปลคำานามประสมจากภาษาอังกฤษ เป็นภาษาไทยในนวนิยายเรื่อง ‘แฮร์รี่พอตเตอร์กับศิลาอาถรรพ์’ นีมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลวิธีการสื่อสารคำานามประสมข้ามภาษา ผ่านการแปลจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทย โดยข้อมูลที่ใช้ศึกษา เป็นคู ่แปลจำานวน 1,427 คู ่แปลที ่ปรากฏในนวนิยายฉบับภาษาอังกฤษ เรื่อง ‘Harry Potter and the Philosopher’s Stone’ แต่งโดย J.K. Rowling และฉบับแปลภาษาไทย โดย สุมาลี บำารุงสุข ผลการศึกษาพบว่า ผู้แปลใช้กลวิธีการแปลคำานามประสมจากภาษา อังกฤษเป็นภาษาไทยจำานวน 11 กลวิธี โดยเรียงลำาดับตาม ค่าความถี่จากมากไปน้อย ดังนี้ 1) การแปลโดยการแทนที่ด้วยวลี ประโยค หรือสำานวนที ่ปรากฏในวัฒนธรรมของภาษาแปล 2) การแปล โดยการสร้างศัพท์ใหม่ด้วยการแปลคำาในภาษาต้นฉบับแบบตรงตัว หรือแปลคำาในภาษาต้นฉบับแบบตรงตัวแล้วเพิ ่มคำาอธิบาย 3) การแปล โดยการใช้คำาซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีในภาษาไทย 4) การแปลโดยการใช้ คำาทับศัพท์ปนคำาไทย หรือใช้คำาทับศัพท์ปนคำาไทยแล้วเพิ ่มคำาอธิบาย 5) การแปลโดยการใช้ทั้งการสร้างศัพท์ใหม่ด้วยการแปลคำายืมแบบ ตรงตัวและการใช้คำาอื ่นที ่มีความหมายใกล้เคียงกัน หรือใช้ทั ้งการสร้าง ศัพท์ใหม่ด้วยการแปลคำายืมแบบตรงตัวและการใช้คำาอื่นที่มี ความหมายใกล้เคียงกัน แล้วเพิ่มคำาอธิบาย 6) การแปลแบบสื่อ ความตามปริบท 7) การแปลโดยการทับศัพท์ หรือทับศัพท์ แล้วเพิ่ม คำาอธิบาย 8) การแปลโดยการใช้ข้อความอธิบาย 9) การละไม่แปล 10) การแปลโดยการใช้คำาในภาษาแปลสร้างศัพท์ใหม่ และ 11) การแปลโดยใช้การทับศัพท์ควบคู่กับการใช้คำาซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีใน ภาษาไทย คำาสำาคัญ : การสื่อสาร กลวิธีการสื่อสารข้ามภาษา กลวิธีการแปล คำานามประสม กลวิธีการแปลคำานามประสมจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทยในนวนิยายเรื่อง ‘แฮร์รี่ พอตเตอร์กับศิลาอาถรรพ์’ 1 TRANSLATION STRATEGIES OF COMPOUND NOUNS FROM ENGLISH TO THAI IN ‘HARRY POTTER AND THE PHILOSOPHER’S STONE’ อัจฉรา เทพแปง / ACHARA THAPPANG นิสิตปริญญาโท สาขาวิชาภาษาศาสตร์ ภาควิชาภาษาและคติชนวิทยา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร GRADUATE STUDENT, LINGUISTICS MAJOR, DEPARTMENT OF LANGUAGE AND FOLKLORE, FACULTY OF HUMANITIES, NARESUAN UNIVERSITY Abstract The research study on translation strategies of compound nouns from English to Thai in ‘Harry Potter and the Philosopher’s Stone’ aims at studying the cross-language communication strategies of compound nouns through the translation of English to Thai. Data are 1,427 pairs appeared at a pair (English-Thai) of the novel ‘Harry Potter and the Philosopher’s Stone’, English novel was written by J.K. Rowling and Thai novel was translated by Sumali Bamrungsook. The results show that there are 11 translation strategies in the order of mean from high to low as follow: 1) Translation by replacing with phrases, sentences or idioms of the target-language culture 2) Translation by forming a new word which literally translated each lexical item of the source language, or literally translated each lexical item of the source language plus explanation 3) Translation by using substitutes which known as well in Thai language 4) Translation by using loan blends (loan and target-language words), or using loan blends (loan and target-language words) plus explanation 5) Translation by forming a new word of the target language which literally translated each lexical item of the source language and using other related words, or forming a new word of the target language which literally translated each lexical item of the source language and using other related words plus explanation 6) Translation by using contextual meanings 7) Translation by using transliteration, or using transliteration plus explanation 8) Translation by using descriptive statements 9) Omission 10) Translation by forming a new word with lexical items of the target language and 11) Translation by using transliteration and concurrently using substitutes which known as well in Thai language Keywords : communication, cross-lingual communication strategies, translation strategies, compound nouns 1 บทความวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต เรื่อง “การสื่อสารคำานามประสมผ่านการแปลจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทย (THE COMMUNICATION OF COMPOUND NOUNS THROUGH THE TRANSLATION OF ENGLISH TO THAI)”

Transcript of วารสารสถาบั นวั ฒนธรรมและศิ ลปะ...

วารสารสถาบนวฒนธรรมและศลปะ(สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

95

บทคดยอ

งานวจยเรองกลวธการแปลคำานามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยในนวนยายเรอง ‘แฮรรพอตเตอรกบศลาอาถรรพ’ น มวตถประสงคเพอศกษากลวธการสอสารคำานามประสมขามภาษาผานการแปลจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย โดยขอมลทใชศกษา เปนคแปลจำานวน 1,427 คแปลทปรากฏในนวนยายฉบบภาษาองกฤษ เรอง ‘Harry Potter and the Philosopher’s Stone’ แตงโดย J.K. Rowling และฉบบแปลภาษาไทย โดย สมาล บำารงสข ผลการศกษาพบวา ผแปลใชกลวธการแปลคำานามประสมจากภาษา องกฤษเปนภาษาไทยจำานวน 11 กลวธ โดยเรยงลำาดบตาม คาความถจากมากไปนอย ดงน 1) การแปลโดยการแทนทดวยวล ประโยค หรอสำานวนทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล 2) การแปล โดยการสรางศพทใหมดวยการแปลคำาในภาษาตนฉบบแบบตรงตว หรอแปลคำาในภาษาตนฉบบแบบตรงตวแลวเพมคำาอธบาย 3) การแปล โดยการใชคำาซงเปนทรจกกนดในภาษาไทย 4) การแปลโดยการใช คำาทบศพทปนคำาไทย หรอใชคำาทบศพทปนคำาไทยแลวเพมคำาอธบาย 5) การแปลโดยการใชทงการสรางศพทใหมดวยการแปลคำายมแบบ ตรงตวและการใชคำาอนทมความหมายใกลเคยงกน หรอใชทงการสราง ศพท ใหมดวยการแปลคำายมแบบตรงตวและการใชคำาอนทม ความหมายใกลเคยงกน แลวเพมคำาอธบาย 6) การแปลแบบสอความตามปรบท 7) การแปลโดยการทบศพท หรอทบศพท แลวเพม คำาอธบาย 8) การแปลโดยการใชขอความอธบาย 9) การละไมแปล 10) การแปลโดยการใชคำาในภาษาแปลสรางศพทใหม และ 11) การแปลโดยใชการทบศพทควบคกบการใชคำาซงเปนทรจกกนดในภาษาไทย

คำาสำาคญ : การสอสาร กลวธการสอสารขามภาษา กลวธการแปล คำานามประสม

กลวธการแปลคำานามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยในนวนยายเรอง‘แฮรร พอตเตอรกบศลาอาถรรพ’1 TRANSLATION STRATEGIES OF COMPOUND NOUNS FROM ENGLISH TO THAI IN ‘HARRY POTTER AND THE PHILOSOPHER’S STONE’

อจฉรา เทพแปง / ACHARA THAPPANGนสตปรญญาโท สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาและคตชนวทยา คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวรGRADUATE STUDENT, LINGUISTICS MAJOR, DEPARTMENT OF LANGUAGE AND FOLKLORE,FACULTY OF HUMANITIES, NARESUAN UNIVERSITY

Abstract

The research study on translation strategies of compound nouns from English to Thai in ‘Harry Potter and the Philosopher’s Stone’ aims at studying the cross-language communication strategies of compound nouns through the translation of English to Thai. Data are 1,427 pairs appeared at a pair (English-Thai) of the novel ‘Harry Potter and the Philosopher’s Stone’, English novel was written by J.K. Rowling and Thai novel was translated by Sumali Bamrungsook. The results show that there are 11 translation strategies in the order of mean from high to low as follow: 1) Translation by replacing with phrases, sentences or idioms of the target-language culture 2) Translation by forming a new word which literally translated each lexical item of the source language, or literally translated each lexical item of the source language plus explanation 3) Translation by using substitutes which known as well in Thai language 4) Translation by using loan blends (loan and target-language words), or using loan blends (loan and target-language words) plus explanation 5) Translation by forming a new word of the target language which literally translated each lexical item of the source language and using other related words, or forming a new word of the target language which literally translated each lexical item of the source language and using other related words plus explanation 6) Translation by using contextual meanings 7) Translation by using transliteration, or using transliteration plus explanation 8) Translation by using descriptive statements 9) Omission 10) Translation by forming a new word with lexical items of the target language and 11) Translation by using transliteration and concurrently using substitutes which known as well in Thai language

Keywords : communication, cross-lingual communication strategies, translation strategies, compound nouns

1 บทความวจยนเปนสวนหนงของวทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต เรอง “การสอสารคำานามประสมผานการแปลจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย (THE COMMUNICATION OF COMPOUND NOUNS THROUGH THE TRANSLATION OF ENGLISH TO THAI)”

96

บทนำา

ในยคปจจบน มนษยเรามการสอสารขามวฒนธรรมกนมากขน และชองทางทนยมใชคอการสอสารขามวฒนธรรม โดยผานการแปล การแปลเปนการถายทอดความคดและวฒนธรรมจากภาษาหนงไปเปนอกภาษาหนง ทำาใหคนในวฒนธรรมหนงไดเรยนรและเขาใจความคด ความเปนอย วทยาการ รวมถง จนตนาการของคนอกวฒนธรรมหนง นกแปลจงเปนผมบทบาทสำาคญ ทจะเชอมโยงวฒนธรรมหนงและอกวฒนธรรมหนงเขาไวดวยกน [1]

เมอกลาวถงการแปล แมวานกแปลจะใหความสำาคญกบการแปลคำานาม คำาสรรพนาม คำากรยา คำาวเศษณ คำาอทาน แตกยงไมมผใดใหความสำาคญกบการแปลคำานามประสมเทาใดนก แทจรงแลว การศกษาคำานามประสมมความสำาคญ ซงสามารถสะทอนใหเหนถงลกษณะทางสงคมและวฒนธรรมได ดงท อญชล สงหนอย [2-3] ไดกลาวไววา คำานามประสมเปนรปแบบหนงของภาษาทสามารถแสดงหรอสะทอนใหเหนถงพนฐานทางสงคม และวฒนธรรมของผพดภาษานนๆ ไดอยางชดเจน ผทพดภาษาตางกน และมวฒนธรรมทตางกนยอมมพนฐานทางความคดทแตกตางในการสรางคำาประสมเพอใชเรยกสงของหรอความคดเดยวกน อญชล สงหนอย [2-3] ไดใหตวอยางเชนคำาวา แมบาน ในภาษาไทย เกดจากการนำาเอาคำาวา แม และ บาน มาประสมกนเพอใชเรยก ‘ภรรยาของพอบาน หญงผจดการงานในบาน...’ [4] ในขณะเดยวกน ในภาษาองกฤษกมการประสมคำาใชในความหมายเดยวกนน แตเลอก คำาทแตกตางออกไปมาประสมกน คอนำาคำาวา wife แทนทจะเปนคำาวา mother เหมอนดงเชนในภาษาไทย มาประสมกบคำาวา house เปน housewife ใชเรยกบคคลดงกลาว การทภาษาไทยเลอกนำาเอาคำาวา แม มาสรางคำาประสมนน อญชล สงหนอย [2-3] กลาววา นาจะสะทอนใหเหนถงวฒนธรรมไทยทมองบทบาทของการเปน ‘แม’ ของผหญงสำาคญหรอเดนกวาบทบาทของ ‘ภรรยา’ (ซงจะเหนวามการยกยองความเปนแม มการคดเลอก ‘แมดเดน’ แตไมมการยกยองความเปนภรรยา) เนองจากสภาพของครอบครวไทยมกจะประกอบดวยพอ แม และลกเปนอยางนอย ซงแตกตางจากสงคมของคนตะวนตกทมองเหนบทบาทของ ‘ภรรยา’ มากกวาบทบาทของ ‘แม’

นอกจากน อญชล สงหนอย [2-3] ยงไดกลาววา พนฐานทางวฒนธรรมสามารถเปนตวกำาหนดความหมายของคำาประสม หรอเปนกรอบในการตความคำาประสม ซงการพจารณาเพยงวากยสมพนธของคำานนๆ ไมสามารถทำาใหเราเขาใจคำาประสมนนได ยกตวอยางเชนในภาษาไทย หากเราจะมคำานามประสม รถขยะ รถผก รถหม ฯลฯ กจะตความตามแบบ วตถ-จดประสงค ไดวาเปนรถทบรรทกขยะ ผก หม ฯลฯ ในขณะเดยวกนในภาษาไทย เรากมคำาประสม เชน รถมา แตทวาโดยทวไปแลวเราไมตความวาเปน ‘รถบรรทกมา’ ตามลกษณะทางไวยากรณทควรจะเปนเหมอนกบคำานามประสมกลมดงกลาว เราจะตความวาเปน ‘รถทใช มาลากในการขบเคลอน’ เทานน เนองจากในวฒนธรรมไทยนน เราไมคอยไดเหนรถบรรทกมา แตจะอาจเหนมาลากรถเปนเรองปกตกวา โดยอาจเหนจากภาพยนตรนำาเขาจากตางประเทศ จากสถานททองเทยวบางแหง เปนตน

คำานามประสมจงนบเปนหนวยไวยากรณทเปนปญหา ซงอาจกอใหเกดความยากลำาบากตอผทไมไดพดภาษาองกฤษ เปนภาษาแมในการทำาความเขาใจ โดยเฉพาะอยางยงกบผทเรยนภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศ เนองจากจะตองอาศยความร ในภาษาและวฒนธรรมของผทพดภาษาองกฤษเปนอยางด เทาทผานมา จากการทบทวนวรรณกรรม ผวจยพบวางานวจยสวนใหญเปนการศกษา ทเก ยวของกบคำาประสม คำานามประสม และกลวธการแปล ภาษาองกฤษเปนภาษาไทยในบรบทตางๆ ทแยกศกษาเฉพาะเรองไป เปนสวนใหญ ซงงานวจยทศกษาเกยวกบกลวธการแปลคำานามประสม จากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยนน ผวจยยงไมพบ ดงนนจงเปน ความจำ า เปนท น าจะมการศกษาว าผ แปลมกลว ธ การแปล คำานามประสมในภาษาองกฤษเปนภาษาไทยอยางไรเพอจะ สอสารไดอยางมประสทธภาพและสรางความเขาใจใหกบคนไทย

วตถประสงคของการวจย

งานวจยนมจดมงหมายเพอศกษากลวธการสอสารคำานามประสมขามภาษาผานการแปลจากภาษาองกฤษเปน ภาษาไทยในนวนยายเรอง ‘แฮรร พอตเตอรกบศลาอาถรรพ’

ขอบเขตของขอมล

ขอมลทเปนคำานามประสมซงพจารณาคำานามประสมโดยใชเกณฑทวา “คำานามประสม (compound nouns) หมายถง คำาทสรางจากการนำาเอาคำาเดมทมอยแลวในภาษาจำานวนสองคำาหรอมากกวามาประกอบเขาดวยกน ทำาหนาทเปนคำานามคำาเดยว และมความหมายทจำาเพาะ” [2] ทปรากฏในนวนยายฉบบภาษาองกฤษเรอง ‘Harry Potter and the Philosopher’s Stone’ แตงโดย J.K. Rowling [5] และคแปลในฉบบแปลภาษาไทย แปลโดย สมาล บำารงสข [6] จำานวน 1,427 คแปล

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

ในการแปลขอความจากภาษาหนงเปนอกภาษาหนง โอกาสทผแปลจะหาคำาทมความหมายเทยบเคยง (lexical equivalence) ทตรงกนทกนยนบเปนเรองยากมาก เนองจากภาษาแตละภาษามจำานวนคำาทจะสอความหมายถงสงใดสงหนงไมเทากน แลวแตความจำาเปนในการใชของสงคมและวฒนธรรมของเจาของภาษานนๆ สงทผแปลทำาได คอการเลอกใชคำาทใหความหมายใกลเคยงกบของเดมมากทสด การแปลจงเปนกระบวนการทยงยากซบซอน และตองอาศยกลวธตางๆ มากมาย เพอแกปญหาการใชคำาหรอสำานวน ทมในภาษาหนงแตไมมใชตรงกนในอกภาษาหนง [7-10] ดวยเหตน เนองจากงานวจยนเปนการศกษาเกยวกบการแปลคำานามประสม ผวจยจงไดใชกลวธการแปลในระดบคำา และกลวธการแปลคำาศพท ทไมปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปลทมผศกษาไว เพอเปนแนวทาง การวเคราะหพจารณากลวธการแปลคำานามประสมในการศกษาครงน ดงตอไปน

วารสารสถาบนวฒนธรรมและศลปะ(สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

97

สพรรณ ปนมณ [9] ไดกลาวถงแนวทางการแปลในระดบคำาและวลไวอยางครอบคลม ทงการแปลคำาคำาเดยว การแปล สำานวนและขอความเชงเปรยบ และการแปลทคาบเกยวถงเรองคำา ปรากฏรวม โดยแบงเปน 2 สวน คอ การแปลสงทเปนทรจก หรอมคำาทอางองถงไดในภาษาฉบบแปล และการแปลสงทไมรจกหรอไมมคำาทอางองถงไดในภาษาฉบบแปล ในวธการแปลสงทเปนทรจกหรอมคำาทอางองถงไดในภาษาฉบบแปลนน มอย 5 วธ คอ 1) การเทยบเคยงความหมายตอความหมาย (nonliteral lexical equivalents) 2) การใชคำาอธบาย (descriptive phrase) 3) การใชคำาทสมพนธกน (related words) 4) การใชคำาจำาแนกประเภทโดยกวาง และคำาเฉพาะเจาะจง (generic-specific words) และ 5) การใชความหมายรองและความหมายเชงเปรยบ (secondary and figurative sense) สวนวธการแปลสงทไมรจกหรอไมมคำาอางองถงได ในภาษาฉบบแปลนน มอย 3 วธดวยกน คอ 1) การใชคำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ แลวตามดวยคำาอธบายประกอบ 2) การใชคำายม และ 3) การแทนทดวยสงทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล

สญฉว สายบว [10] ไดกลาวถงแนวทางการแกปญหาการแปลจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย โดยการปรบคำาและสำานวน เพอชวยใหภาษาในฉบบแปลสามารถสอความหมายและสรางผลตอบสนองแกผอานงานแปลไดใกลเคยงกบผอานตนฉบบมากทสด และมความเปนธรรมชาตตามลกษณะทางโครงสรางภาษาฉบบแปล ซงมอย 5 แนวทางดวยกน คอ 1) การเตมคำาอธบาย 2) การใชวลหรอประโยคแทนคำาศพททอางองถงสงทไมมอยในภาษาฉบบแปล 3) การใชคำาอางองถงความหมายทกวางขนแทนคำาทอางองถงสงท เฉพาะกวา (ตรงกบวธการแปลโดยการใชคำาจำาแนกประเภทโดยกวาง และคำาเฉพาะเจาะจง ของสพรรณ ปนมณ [9]) 4) การเตมคำาเชอมระหวางกลมความคดตางๆ และ 5) การตดคำาหรอสำานวนทงไป

Beekman and Callow [11] ไดเสนอแนวทางการแปลสงทไมเปนทรจกในวฒนธรรมของภาษาแปลไว 3 วธ คอ 1) การใช คำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ แลวตามดวยคำาอธบายประกอบ (a generic word with descriptive phrase) (ตรงกบวธการแปลโดยการใชคำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ แลวตามดวยคำาอธบายประกอบ ของสพรรณ ปนมณ [9]) ซงมอย 4 ประเภท ไดแก 1.1) คำาจำาแนกอยางกวางๆ ขยายความดวยการบอกลกษณะ รปพรรณ สณฐาน 1.2) คำาจำาแนกอยางกวางๆ ขยายความดวยการบอก หนาทหรอวตถประสงค 1.3) คำาจำาแนกอยางกวางๆ ขยายความดวยการบอกทงรปรางลกษณะและหนาท 1.4) คำาจำาแนกอยางกวางๆ ขยายความโดยการเปรยบเทยบ 2) การใชคำายม มอย 2 ประเภท ไดแก 2.1) คำายม (borrowed word) (ตรงกบวธการแปลโดยการใช คำายมสพรรณ ปนมณ [9]) 2.2) คำายมหรอคำาทบศพท (loan word) ซงสามารถแบงยอยออกเปน 4 ลกษณะ ดงน 2.2.1) คำาทบศพททใชประกอบกบคำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ 2.2.2) คำาทบศพททใชประกอบกบคำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ และคำาขยายความบอกลกษณะ 2.2.3) คำาทบศพททใชประกอบกบคำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ และคำาขยายความบอกหนาทหรอวตถประสงค 2.2.4) คำาทบศพททใชประกอบกบคำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ และคำาขยาย ความบอกทงลกษณะ หนาท หรอวตถประสงค และ 3) การใช

คำาศพทหรอคำาเรยกขานทมอย ในวฒนธรรมของภาษาแปล (a cultural substitute) มาแทนคำาศพททอยในวฒนธรรมภาษาตนฉบบ (ตรงกบวธการแปลโดยการแทนทดวยสงทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล ของสพรรณ ปนมณ [9])

Barnwell [12] ไดเสนอแนวทางการถายทอดคำาทไมเปนทรจกในวฒนธรรมของภาษาแปลไว 3 ประการ คอ 1) การใช ขอความอธบาย (ตรงกบวธการแปลโดยการแทนทดวยสงทปรากฏใน วฒนธรรมของภาษาแปล ของสพรรณ ปนมณ [9]) 2) การทบศพทภาษาตางประเทศ และ 3) การใชคำาซงเปนทรจกดในวฒนธรรมของผรบสาร (ตรงกบวธการแปลโดยการแทนทดวยสงทปรากฏ ในวฒนธรรมของภาษาแปล ของสพรรณ ปนมณ [9] และวธการแปล โดยการใชคำาศพทหรอคำาเรยกขานทมอยในวฒนธรรมของภาษาแปล มาแทนคำาศพททอยในวฒนธรรมภาษาตนฉบบ ของ Beekman and Callow [11])

Baker [13] ไดเสนอกลวธการแปลคำาศพทในกรณทผแปลไมสามารถหาคำาในภาษาแปลมาเทยบเคยงกบคำาในภาษาตนฉบบได (non-equivalence at word level) ทงนเนองจากสงทแปล ไมเปนทรจกหรอไมปรากฏในวฒนธรรมของภาษาทแปล ซงสามารถ แบงกลวธการแปลออกเปน 10 แบบ คอ 1) การแปลตรงตามรปแบบ และเนอหาของภาษาตนฉบบ 2) การแปลโดยใชคำาทมความหมาย กวางขน หรอคำาจากลม (superordinate) (ตรงกบวธการแปลโดย การใชคำาจำาแนกประเภทโดยกวาง และคำาเฉพาะเจาะจง ของสพรรณ ปนมณ [9] และวธการแปลโดยการใชคำาอางองถงความหมายท กวางขนแทนคำาทอางองถงสงทเฉพาะกวา ของสญฉว สายบว [10]) 3) การแปลโดยใชคำาทแสดงความรสกเปนกลางๆ 4) การแปล โดยแทนททางวฒนธรรมโดยใชคำ าหรอสำานวนทใกลเ คยง กบวฒนธรรมของผอานภาษาฉบบแปล (ตรงกบวธการแปลโดยการแทนทดวยสงทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล ของสพรรณ ปนมณ [9], วธการแปลโดยการใชคำาศพทหรอคำาเรยกขานทมอยในวฒนธรรมของภาษาแปลมาแทนคำาศพททอยในวฒนธรรมภาษาตนฉบบ ของ Beekman and Callow [11] และวธการแปลโดยการใชคำาซงเปนทรจกดในวฒนธรรมของผรบสาร ของ Barnwell [12]) 5) การแปลโดยการใชคำายมหรอคำาทบศพท แลวเพมเตมคำาอธบาย 6) การแปลแบบถอดความโดยใชคำาทเกยวของกบภาษาตนฉบบ 7) การแปลแบบถอดความโดยใชคำาทไมเกยวของกบภาษาตนฉบบ 8) การแปลโดยละคำา (ตรงกบวธการแปลโดยการตดคำาหรอสำานวนทงไป ของสญฉว สายบว [10]) 9) การแปลโดยใชภาพประกอบแทนคำาอธบาย 10) การแปลโดยการอธบายความ ยกตวอยางประกอบ (ตรงกบวธการแปลโดยการแทนทดวยสงทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล ของสพรรณ ปนมณ [9] และวธการแปลโดยการ ใชขอความอธบาย ของ Barnwell [12])

นอกจากแนวคดทเกยวกบกลวธการแปลในระดบคำา และกลวธการแปลคำาศพททไมปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปลในขางตนแลว ยงมบทความวจยทนาสนใจเรอง ววฒนาการของการยมคำาและการบญญตศพทในสงคมไทย ของ อมรา ประสทธรฐสนธ [14] ทกลาวถงรปแบบของการยมคำาและการบญญตศพททปรากฏ

98

ในสงคมไทย ซงเปนกระบวนการทเขาถงคนไทยดวยการแปล เนองจากสงคมไทยเปดรบวฒนธรรมจากตะวนตก ผวจยจงเหนวา มความเกยวของกบการศกษาการแปลคำานามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยในครงน ซง อมรา ประสทธรฐสนธ [14] ไดเสนอรปแบบของการยมคำาและการบญญตศพททปรากฏในสงคมไทยซงเปนผลจากการวเคราะหงานวจยไวทงหมด 9 รปแบบดวยกน คอ 1) การทบศพท (transliteration) หรอการยมศพท (lexical borrowing) 2) การใชคำายมปนคำาไทย (loan blending) 3) การสรางศพทใหมโดยขยายความของคำาไทยทมอยแลว (extension) 4) การใชคำายมหรอคำายมปนคคำาไทย 5) การสรางศพทเชงคำาจำากดความ (definition) 6) การใชคำาภาษาองกฤษในวงเลบเพอกำากบคำายม หรอคำาทสรางขน 7) การสรางศพทใหมโดยใชคำาบาลสนสกฤต 8) การปนรหส (code mixing) 9) การสรางศพทโดยแปลคำายมแบบตรงตว (loan translation)

จากแนวคดทงหมดทกลาวมาแลวขางตน ผวจยสามารถรวบรวมกลวธการแปลท สพรรณ ปนมณ [9] สญฉว สายบว [10] Beekman and Callow [11] Barnwell [12] Baker [13] และอมรา ประสทธรฐสนธ [14] ไดนำาเสนอไวขางตน มาใชเปนแนวทาง การวเคราะหพจารณากลวธการแปลคำานามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยไดจำานวน 15 กลวธ ดงน

1) การแปลโดยการใชศพทภาษาองกฤษ เชน “นำามนหลอลนแบบธรรมดา สวนใหญมกใช mineral oil จำาพวก bright stock และ neutral oil เปนองคประกอบหลก” [14] เปนตน 2) การแปลโดยการใชขอความอธบาย เชนคำาวา defect แปลวา ออกจากฝายหนงและไปเขากบอกฝายหนง [9] เปนตน 3) การแปลโดยการใชคำาภาษาองกฤษในวงเลบ เพอกำากบคำายม หรอคำาทสรางขน เชนคำาวา electric charges แปลวา ไฟฟาประจ (electric charges) คำาวา heavy metals แปลวา ธาตหนก (heavy metals) [14] เปนตน 4) การแปลโดยการใชคำาทบศพท หรอคำายม เชนคำาวา oxygen แปลวา ออกซเจน คำาวา molecule แปลวา โมเลกล [14] เปนตน 5) การแปลโดยการใชคำาทบศพท หรอคำายม แลวเพมคำาอธบาย เชนคำาวา chipmunk แปลวา ตวชปมงค (เตมลกษณะนามคำาวา ตว เพอบอกวาเปนสตวชนดหนง) [10] เปนตน 6) การแปลโดยการใชคำาทบศพทปนคำาไทย เชนคำาวา olive oil แปลวา นำามนโอลฟ [14] เปนตน 7) การแปลโดยการสรางศพท ใหมดวยการแปลคำายมแบบตรงตว เชนคำาวา chain rule แปลวา กฎลกโซ คำาวา air chamber แปลวา หองอากาศ [14] เปนตน 8) การแปลโดยการใชทงการสรางศพทใหมดวยการแปลคำายมแบบตรงตวและการใชคำาอนทมความหมายใกลเคยงกน 9) การแปลโดยการใชคำาในภาษาแปลสรางศพทใหม เชนคำาวา muscle แปลวา กลามเนอ คำาวา annular แปลวา วงแหวน [14] เปนตน 10) การแปลโดยการใชคำาซงเปนทรจกกนดในภาษาไทย เชนคำาวา ไกยาง แปลวา chicken steak [11] เปนตน

11) การแปลโดยการแทนทดวยวลหรอประโยคทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล เชน “He disappeared into his igloo.” แปลวา “เขาหายเขาไปในกระทอมทสรางดวยนำาแขงหลงนน” (คำาวา igloo เปนบานของชาวเอสกโม การบรรยายลกษณะของบาน ชวยใหผอานบทแปลเขาใจดกวาการแปลทบศพท) [10] เปนตน 12) การแปลโดยการแทนท ด วยสำ านวนทปรากฏ ในวฒนธรรมของภาษาแปล เชนคำาวา hypocrite แปลวา คนปากอยาง ใจอยาง (อาจแปลโดยใชสำานวนเชงเปรยบ เชน คนหนาไหวหลงหลอก คนมอถอสากปากถอศล คนปากกวาตาขยบ คนปากหวานกนเปรยว คนปากปราศรยนำาใจเชอดคอ) [9] เปนตน 13) การแปลโดยการถอดความดวยการใชคำา หรอสำานวน ในภาษาแปล เชนคำาวา big deal แปลวา ไมใชเร องธรรมดา (ถาแปลตรงตววา เรองใหญ หรอ เรองสำาคญ อาจไมไดระดบของ ความหมายเทยบเทากบแปลโดยใชคำาตรงขามวา ไมใชเรองธรรมดา) [9] เปนตน 14) การแปลโดยการละคำา (ไมแปล) เชน “ไมโทษสมภารแลวจะไปโทษใคร” แปลวา “And who else is there to blame?” (ผแปลเลยงไมแปลคำาวา สมภาร) [10] เปนตน 15) การแปลโดยการใชภาพประกอบแทนคำาอธบาย

เครองมอวจยและวธดำาเนนการวจย

ผวจยเกบรวบรวมขอมลทเปนคำานามประสมทปรากฏในนวนยายฉบบภาษาองกฤษเรอง ‘Harry Potter and the Philosopher’s Stone’ แตงโดย J.K. Rowling [5] และคแปล ในฉบบแปลภาษาไทย แปลโดย สมาล บำารงสข [6] จำานวน 1,427 คแปล สวนแนวทางการวเคราะหขอมลจะพจารณากลวธการแปลคำานามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยโดยใชการรวบรวมแนวทางทเกยวของกบกลวธการแปลจากผทไดนำาเสนอไว จำานวน 15 กลวธ ดงทกลาวมาแลวขางตน มาใชเปนกรอบแนวทางในการศกษากลวธการแปลคำานามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย วาผแปลใชกลวธการแปลใดบาง พรอมกนนขอมลทางสถต เชน ความถและคารอยละ กจะนำาเสนอเพอเปนหลกฐานใชอางอง และแสดงนำาหนกความสำาคญของขอมล ซงจะทำาใหทราบวามกลวธการแปลใดบางทผแปลนยมใช

ผลการวจย

จากการศกษากลวธการแปลคำานามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย จำานวน 1,427 คแปล พบกลวธการแปล คำานามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยทผแปลใช จำานวน 11 กลวธ ซงแตละกลวธการแปลมอตราในการปรากฏใชในจำานวน ทแตกตางกน โดยเรยงลำาดบตามคาความถจากมากไปนอย ดงน 1) การแปลโดยการแทนทดวยวล ประโยค หรอสำานวนทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล ผแปลใชวล ประโยคแทนคำาในภาษาตนฉบบ เพอถายทอดความหมายและบอกลกษณะของสงนน หรออาจใชสำานวนแทนคำาในภาษาตนฉบบ เพอถายทอดความหมาย ทใกลเคยงกบวฒนธรรมในสงคมของภาษาตนฉบบ ทำาใหไดความหมาย เทาเทยมกนหรอใหเขาใจไดตรงกน ซงอาจยงคงคำาทบศพทไว

วารสารสถาบนวฒนธรรมและศลปะ(สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

99

และ/หรอใชถอยคำาหรอขอความอธบายหรอขยายเพมเตม เพอทำา ใหความหมายของคำานนอางองถงชดเจนมากขน ซงผแปลใชกลวธดงกลาวในอตราสวนรอยละ 43.10 สามารถแบงออกเปน 4 กลมยอยได ดงน 1.1) การแปลโดยการแทนทดวยวลหรอประโยคทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล ดงตวอยาง ตวอยางท 1 : headlight ---> head-light แปลเปน ไฟหนารถ (คำาวา ‘headlight’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘head’ และ ‘light’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘ไฟหนารถ’ ผแปล ใชวลหรอประโยคมาแทนทคำาในภาษาตนฉบบ เพอใหไดความหมาย เทาเทยมกน และชวยใหผอานฉบบแปลเขาใจไดตรงกนในวฒนธรรม ของภาษาแปล) ตวอยางท 2 : high chair ---> high-chair แปลเปน เกาอสำาหรบเดก (คำาวา ‘high chair’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘high’ และ ‘chair’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘เกาอสำาหรบเดก’ ผแปลใชวลหรอประโยคมาแทนทคำาในภาษาตนฉบบ เพอใหไดความหมายเทาเทยมกน และชวยใหผอานฉบบแปลเขาใจไดตรงกน ในวฒนธรรมของภาษาแปล)

1.2) การแปลโดยการแทนทดวยวลหรอประโยคทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล ซงยงคงคำาทบศพทไว ดงตวอยาง ตวอยางท 3 : barman ---> bar-man แปลเปน คนคมบาร (คำาวา ‘barman’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘bar’ และ ‘man’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘คนคมบาร’ ผแปลใชวลหรอประโยคมาแทนทคำาในภาษาตนฉบบ และยงคงคำาทบศพท คอคำาวา ‘บาร (bar)’ ไว ซงอาจเปนเพราะไมสามารถแปลความหมายในภาษาฉบบแปลไดโดยสะดวก และเปนคำาไดรบความนยม สอสารไดชดเจน เขาใจงายและเปนทรจกกนดโดยทวไปจากผอานฉบบแปล อกทงเปนคำาทไดรบอทธพลจากภาษาตางประเทศ ทำาใหคำาในภาษาตนฉบบไดความหมายเทาเทยมกน และชวยใหเขาใจไดตรงกนในวฒนธรรมของภาษาแปล)

1.3) การแปลโดยการแทนทดวยวลหรอประโยคทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล ซงยงคงคำาทบศพทไว แลวเพม คำาอธบาย ดงตวอยาง ตวอยางท 4 : Christmas dinner ---> Christmas-dinner แปลเปน อาหารฉลองวนครสตมาส (คำาวา ‘Christmas dinner’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘Christmas’ และ ‘dinner’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘อาหารฉลองวนครสตมาส’ ผแปลใชวลหรอประโยคมาแทนทคำาในภาษาตนฉบบ และยงคงคำาทบศพท คอคำาวา ‘ครสตมาส (Christmas)’ ไว ซงเปนชอเฉพาะ ไมสามารถแปลความหมายในภาษาฉบบแปลได และไมมคำาทใชแทนกนไดเลยในภาษาฉบบแปล อกทงเปนคำาไดรบความนยม สอสารไดชดเจน เขาใจงายและเปนทรจกกนดโดยทวไปจากผอานฉบบแปล และอาจเนองมาจากเปนคำา ทไดรบอทธพลจากภาษาตางประเทศ นอกจากนนยงประกอบกบ

คำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ ทมความหมายครอบคลมในภาษาแปลมาอางองแทนคำาทไมมในภาษาแปล ซงเปนคำาจากลม ขยายความดวยการบอกลกษณะ คอคำาวา ‘วน’ เพมเตมหนาคำาทบศพทนน เพอทำาใหความหมายของคำานนอางองถงชดเจนมากขน ทำาใหคำาในภาษาตนฉบบไดความหมายเทาเทยมกน และชวยใหเขาใจไดตรงกนในวฒนธรรมของภาษาแปล)

1.4) การแปลโดยการแทนทดวยสำานวนทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล ดงตวอยาง ตวอยางท 5 : nice fair game ---> nice-fair-game แปลเปน การแขงขนเลนกนอยางขาวสะอาด (คำาวา ‘nice fair game’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘nice’, ‘fair’ และ ‘game’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘การแขงขนเลนกนอยางขาวสะอาด’ ผแปลใชสำานวนมาแทนทคำาในภาษาตนฉบบ เพอใหไดความหมายเทาเทยมกน และชวยให ผอานฉบบแปลเขาใจไดตรงกนในวฒนธรรมของภาษาแปล)

2) การแปลโดยการสรางศพทใหมดวยการแปลคำาในภาษาตนฉบบแบบตรงตว หรอแปลคำาในภาษาตนฉบบแบบตรงตว แลวเพมคำาอธบาย ผแปลสรางศพทใหมในภาษาฉบบแปลโดยใหทกสวนสอดคลองกบสวนตางๆ ของคำาในภาษาตนฉบบ และ/หรอ ใชถอยคำาหรอขอความอธบายหรอขยายเพมเตม เพอทำาใหความหมาย ของคำาศพทนนอางองถงชดเจนมากขน ซงผแปลใชกลวธดงกลาวในอตราสวนรอยละ 22.70 สามารถแบงออกเปน 2 กลมยอยได ดงน 2.1) การแปลโดยการสรางศพทใหมดวยการแปลคำาในภาษาตนฉบบแบบตรงตว ดงตวอยาง ตวอยางท 6 : alarm clock ---> alarm-clock แปลเปน นาฬกาปลก (คำาวา ‘alarm clock’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘alarm’ และ ‘clock’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘นาฬกาปลก’ ผแปลสรางศพทใหมในภาษาฉบบแปลโดยใหทกสวนสอดคลอง กบสวนตางๆ ของคำาในภาษาตนฉบบ) 2.2) การแปลโดยการสรางศพทใหมดวยการแปลคำาในภาษาตนฉบบแบบตรงตว แลวเพมคำาอธบาย ดงตวอยาง ตวอยางท 7 : underground ---> under-ground แปลเปน รถไฟใตดน (คำาวา ‘underground’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘under’ และ ‘ground’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘รถไฟใตดน’ ผแปลสรางศพทใหมในภาษาฉบบโดยใหทกสวนสอดคลองกบสวนตางๆ ของคำาในภาษาตนฉบบ และประกอบกบคำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ ทมความหมายครอบคลมในภาษาแปลมาอางองแทนคำาทไมมในภาษาแปล ซงเปนคำาจากลม ขยายความดวยการบอกลกษณะ คอคำาวา ‘รถไฟ’ เพอทำาใหความหมายของคำาศพทนนอางองถงชดเจนมากขน ทำาใหคำาในภาษาตนฉบบไดความหมาย เทาเทยมกน และชวยใหเขาใจไดตรงกนในวฒนธรรมของภาษาแปล)

3) การแปลโดยการใชคำาซงเปนทรจกกนดในภาษาไทย ผแปลใชคำาซงปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปลและเปนท

100

รจกดทมอยในวฒนธรรมของภาษาแปลแทนคำาทอยในวฒนธรรม ของภาษาตนฉบบ ซงคำาทมอยในภาษาแปลอาจมความหมายไมเทาเทยม กบภาษาตนฉบบ แตอาจมลกษณะ หนาทหรอวตถประสงคการนำาไปใชคลายกน คำาทงสองคำานโยงหรอสอความไปถงประเดนสำาคญททำาใหไดความหมายคลายกนและเปนคำาทจดอย ในประเภทเดยวกน เชน ใชพชแทนดวยพช หรอใชสตวแทนดวยสตว ซงผแปล ใชกลวธดงกลาวในอตราสวนรอยละ 10.30 ดงตวอยาง ตวอยางท 8 : beetroot ---> beet-root แปลเปน ลกตำาลงสก (คำาวา ‘beetroot’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘beet’ และ ‘root’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘ลกตำาลงสก’ ผแปลใชคำาซงปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปลและเปนทรจกดทมอยในวฒนธรรมของภาษาแปลแทนคำาทอยในวฒนธรรมของภาษา ตนฉบบ ซงอาจมลกษณะ หนาทหรอวตถประสงคการนำาไปใชคลายกน คำาทงสองคำาน โยงหรอสอความไปถงประเดนสำาคญททำาให ไดความหมายคลายกนและเปนคำาทจดอยในประเภทเดยวกน) ตวอยางท 9 : feather duster ---> feather-duster แปลเปน ไมขนไก (คำาวา ‘feather duster’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘feather’ และ ‘duster’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘ไมขนไก’ ผแปลใชคำาซงปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปลและเปนทรจกดทมอยในวฒนธรรมของภาษาแปลแทนคำาทอยในวฒนธรรมของภาษาตนฉบบ ซงอาจมลกษณะ หนาทหรอวตถประสงคการนำาไปใช คลายกน คำาทงสองคำานโยงหรอสอความไปถงประเดนสำาคญททำาใหไดความหมายคลายกนและเปนคำาทจดอย ในประเภทเดยวกน)

4) การแปลโดยการใชคำาทบศพทปนคำาไทย หรอใชคำาทบศพทปนคำาไทย แลวเพมคำาอธบาย ผแปลใชคำาทบศพทหรอคำาในภาษาตนฉบบปนคกบการแปลเปนคำาไทย และ/หรอใชถอยคำาหรอขอความอธบายหรอขยายเพมเตม เพอทำาใหความหมาย ของคำานนอางองถงชดเจนมากขน ซงผแปลใชกลวธดงกลาว ในอตราสวนรอยละ 8.69 สามารถแบงออกเปน 2 กลมยอยได ดงน 4.1) การแปลโดยการใชคำาทบศพทปนคำาไทย ดงตวอยาง ตวอยางท 10 : rock cake ---> rock-cake แปลเปน เคกหน (คำาวา ‘rock cake’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘rock’ และ ‘cake’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘เคกหน’ ผแปลใชคำาทบศพท คอคำาวา ‘เคก (cake)’ ปนคกบการแปลเปนคำาไทย คอคำาวา ‘หน (rock)’) 4.2) การแปลโดยการใชคำาทบศพทปนคำาไทย แลวเพมคำาอธบาย ดงตวอยาง ตวอยางท 1 : Great Britain ---> Great-Britain แปลเปน เกาะบรเตนใหญ (คำาวา ‘Great Britain’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘Great’ และ ‘Britain’ มาประสมกน ซ งผแปลแปลเปน ‘เกาะบรเตนใหญ’ ผแปลใชคำาทบศพท คอคำาวา ‘บรเตน (Britain)’ ซงเปนชอเฉพาะ ปนคกบการแปลเปนคำาไทย คอคำาวา ‘ใหญ (Great)’ และประกอบกบคำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ ทมความหมาย

ครอบคลมในภาษาแปลมาอางองแทนคำาท ไมมในภาษาแปล ซงเปนคำาจากลม ขยายความดวยการบอกลกษณะ คอคำาวา ‘เกาะ’ เพมเตมหนาคำาทบศพทนน เพอทำาใหความหมายของคำานนอางองถงชดเจนมากขน ทำาใหคำาในภาษาตนฉบบไดความหมายเทาเทยมกน และชวยใหเขาใจไดตรงกนในวฒนธรรมของภาษาแปล)

5) การแปลโดยการใชทงการสรางศพทใหมดวยการแปลคำายมแบบตรงตวและการใชคำาอนทมความหมายใกลเคยงกน หรอใชทงการสรางศพทใหมดวยการแปลคำายมแบบตรงตวและการ ใชคำาอนทมความหมายใกลเคยงกน แลวเพมคำาอธบาย ผแปลใชทงคำาแปลตรงตวและใชคำาอนทมความหมายใกลเคยงกน ในภาษาแปล และ/หรอใชถอยคำา หรอขอความอธบายหรอขยายเพมเตม เพอทำาใหความหมายของคำานนอางองถงชดเจนมากขน ซงผแปลใชกลวธดงกลาวในอตราสวนรอยละ 5.05 สามารถ แบงออกเปน 2 กลมยอยได ดงน 5.1) การแปลโดยการใชทงการสรางศพทใหมดวยการแปลคำายมแบบตรงตวและการใชคำาอนทมความหมาย ใกลเคยงกน ดงตวอยาง ตวอยางท 12 : bedroom ---> bed-room แปลเปน หองนอน (คำาวา ‘bedroom’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘bed’ และ ‘room’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘หองนอน’ ผแปลใชทงคำาแปลตรงตว คอคำาวา ‘หอง (room)’ และใชคำาอนทม ความหมายใกลเคยงกนในภาษาแปล คอคำาวา ‘นอน (bed)’) 5.2) การแปลโดยการใชทงการสรางศพทใหมดวยการแปลคำายมแบบตรงตวและการใชคำาอนทมความหมาย ใกลเคยงกน แลวเพมคำาอธบาย ดงตวอยาง ตวอยางท 13 : shooting star ---> shooting-star แปลเปน ฝนดาวตก (คำาวา ‘shooting star’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘shooting’ และ ‘star’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘ฝนดาวตก’ ผแปลใชทงคำาแปลตรงตว คอคำาวา ‘ดาว (star)’ และใชคำาอนทมความหมายใกลเคยงกนในภาษาแปล คอคำาวา ‘ตก (shooting)’ อกทงยงประกอบกบคำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ ทมความหมายครอบคลมในภาษาแปล ซงเปนคำาจากลม ขยายความดวยการบอกลกษณะ คอคำาวา ‘ฝน’ เพมเตมหนาคำาแปลนน เพอทำาใหความหมายของคำานนอางองถงชดเจนมากขน ทำาใหคำาในภาษาตนฉบบไดความหมายเทาเทยมกน และชวยใหเขาใจไดตรงกน ในวฒนธรรมของภาษาแปล)

6) การแปลแบบสอความตามบรบท ผแปลถายทอดความหมายคำาในภาษาตนฉบบในปรบทของภาษาตนฉบบไว ซงผแปลอาจแปลตรงตวโดยใชคำาในภาษาแปล คำาทบศพท เพยงคำาใดคำาหนงเทานน เนองจากสามารถคาดเดาไดจากบรบท และ/หรอใชถอยคำาหรอขอความอธบายหรอขยายเพมเตม เพอทำาใหความหมายของคำานนอางองถงชดเจนมากขน ซงผแปลใชกลวธ ดงกลาวในอตราสวนรอยละ 4.13 ดงตวอยางคำานามประสมพรอมรปประโยค ตวอยางท 14 : House Cup ---> House-Cup แปลเปน ถวยปน

วารสารสถาบนวฒนธรรมและศลปะ(สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

101

D’you think he’ll leave you and your families alone if Gryffindor wins the House Cup? เธอคดวาเขาจะปลอยเธอและครอบครวเอาไวเหรอถาบานกรฟฟนดอรไดถวยปน (คำาวา ‘House Cup’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘House’ และ ‘Cup’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘ถวยปน’ ผแปลถายทอดความหมายคำาในภาษาตนฉบบในปรบทของภาษาตนฉบบไว) ตวอยางท 15 : classroom ---> class-room แปลเปน หอง Even better, Professor Flitwick announced in Charms that he thought they were ready to start making objects fly, something they had all been dying to try since they’d seen him make Neville’s toad zoom around the classroom. ทดยงไปกวานนอกคอ ศาสตราจารยฟลตวกประกาศในชนเรยนคาถาวา เขาคดวานกเรยนพรอมแลวทจะเสกของ ใหบนได นเปนสงทนกเรยนตางเฝานบวนรอคอยตงแตพวกเขา เหนศาสตราจารย เสกใหคางคกของเนวลลบนฉวดเฉวยน เหมอนจรวดไปรอบๆ หอง (คำาวา ‘classroom’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘class’ และ ‘room’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน‘หอง’ ผแปลถายทอดความหมายคำาในภาษาตนฉบบในปรบทของภาษาตนฉบบไว โดยใช คำาในภาษาแปลเพยงคำาใดคำาหนงเทานน เนองจากสามารถคาดเดา ไดจากปรบท)

7) การแปลโดยการทบศพท หรอทบศพทแลวเพมคำาอธบาย ผแปลใชคำาทบศพท นนคอการใชคำาภาษาองกฤษแตเขยนเปนภาษาไทย เนองจากไมมคำาทใชแทนกนไดเลยในภาษา ฉบบแปล และ/หรอใชถอยคำาหรอขอความอธบายหรอขยายเพมเตม ทำาใหความหมายของคำานนอางองถงชดเจนมากขน ซงผแปล ใชกลวธดงกลาวในอตราสวนรอยละ 3.57 สามารถแบงออกเปน 2 กลมยอยได ดงน 7.1) การแปลโดยการทบศพท สามารถแบงออกไดอกเปน 2 กลมยอยๆได ดงน 7.1.1) การทบศพทเหมอนตนฉบบ ดงตวอยาง ตวอยางท 16 : football ---> foot-ball แปลเปน ฟตบอล (คำาวา ‘football’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘foot’ และ ‘ball’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน‘ฟตบอล’ ผแปลใช คำาทบศพท นนคอใชคำาภาษาองกฤษแตเขยนเปนภาษาไทย ซงอาจ เปนเพราะไมสามารถแปลความหมายในภาษาฉบบแปลได โดยสะดวก หรอไมมคำาทใชแทนกนไดเลยในภาษาฉบบแปล และเปน คำาไดรบความนยม สอสารไดชดเจน เขาใจงายและเปนทรจกกนด โดยทวไปจากผอานฉบบแปล อกทงเปนคำาทไดรบอทธพล จากภาษาตางประเทศ ทำาใหคำาในภาษาตนฉบบไดความหมาย เทาเทยมกน และชวยใหเขาใจไดตรงกนในวฒนธรรมของภาษาแปล) ตวอยางท 17 : ice-cream ---> ice-cream แปลเปน ไอศกรม (คำาวา ‘ice-cream’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘ice’ และ ‘cream’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน‘ไอศกรม’

ผแปลใชคำาทบศพท นนคอใชคำาภาษาองกฤษแตเขยนเปนภาษาไทย ซงอาจเปนเพราะไมสามารถแปลความหมายในภาษาฉบบแปลไดโดยสะดวก หรอไมมคำาทใชแทนกนไดเลยในภาษาฉบบแปล และเปนคำาไดรบความนยม สอสารไดชดเจน เขาใจงายและเปนทรจกกนดโดยทวไปจากผอานฉบบแปล อกทงเปนคำาทไดรบอทธพลจากภาษาตางประเทศ ทำาใหคำาในภาษาตนฉบบไดความหมาย เทาเทยมกน และชวยใหเขาใจไดตรงกนในวฒนธรรมของภาษาแปล) 7.1.2) การทบศพทแตเปลยนโครงสราง เปนไวยากรณแบบภาษาไทย นนคอ คำานามหลกอยหนาคำานามขยาย ดงตวอยาง ตวอยางท 18 : computer game ---> computer-game แปลเปน เกมคอมพวเตอร (คำาวา ‘computer game’ เกดจากการนำา เอาคำาวา ‘computer’ และ ‘game’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘เกมคอมพวเตอร’ ผแปลใชคำาทบศพท นนคอใชคำาภาษาองกฤษ แตเขยนเปนภาษาไทย และเปลยนโครงสรางเปนไวยากรณ แบบภาษาไทย นนคอ คำานามหลกอยหนาคำานามขยาย ผแปลใช คำาทบศพท ซงอาจเปนเพราะไมสามารถแปลความหมายในภาษาฉบบแปลไดโดยสะดวก และเปนคำาไดรบความนยม สอสารไดชดเจน เขาใจงายและเปนทรจกกนดโดยทวไปจากผอานฉบบแปล อกทง เปนคำาทไดรบอทธพลจากภาษาตางประเทศ ทำาใหคำาในภาษาตนฉบบไดความหมายเทาเทยมกน และชวยใหเขาใจไดตรงกน ในวฒนธรรมของภาษาแปล) 7.2) การแปลโดยการทบศพท แลวเพมคำาอธบาย สามารถแบงออกไดอกเปน 2 กลมยอยๆได ดงน 7.2.1) การแปลโดยการทบศพท ประกอบกบ คำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ ทมความหมายครอบคลมในภาษาแปล มาอางองแทนคำาทไมมในภาษาแปล ซงเปนคำาจากลม ขยายความดวยการบอกลกษณะ หนาทหรอวตถประสงค ฯลฯ ดงตวอยาง ตวอยางท 19 : humbug ---> hum-bug แปลเปน ขนมฮมบก (คำาวา ‘humbug’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘hum’ และ ‘bug’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘ขนมฮมบก’ ผแปลใชคำาทบศพท นนคอใชคำาภาษาองกฤษแตเขยนเปนภาษาไทย ซงอาจเปนเพราะไมมคำาทใชแทนกนไดเลยในภาษาฉบบแปล และเปนคำา ทไดรบอทธพลจากภาษาตางประเทศ และประกอบกบคำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ ทมความหมายครอบคลมในภาษาแปล มาอางองแทนคำาทไมมในภาษาแปล ซงเปนคำาจากลม ขยายความดวยการบอกลกษณะ คอคำาวา ‘ขนม’ เพมเตมหนาคำาทบศพทนน เพอทำาใหความหมายของคำานนอางองถงชดเจนมากขน ทำาใหคำาในภาษาตนฉบบไดความหมายเทาเทยมกน และชวยใหเขาใจไดตรงกนในวฒนธรรมของภาษาแปล) ตวอยางท 20 : wormwood ---> worm-wood แปลเปน ตนเวรมวด (คำาวา ‘wormwood’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘worm’ และ ‘wood’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘ตนเวรมวด’ ผแปลใชคำาทบศพท นนคอใชคำาภาษาองกฤษแตเขยนเปนภาษาไทย ซงอาจเปนเพราะไมมคำาท ใชแทนกนไดเลยในภาษาฉบบแปล และเปนคำาทไดรบอทธพลจากภาษาตางประเทศ และประกอบกบ คำาจำาแนกประเภทอยางกวางๆ ทมความหมายครอบคลมในภาษาแปล

102

มาอางองแทนคำาทไมมในภาษาแปล ซงเปนคำาจากลม ขยายความดวยการบอกลกษณะ คอคำาวา ‘ตน’ เพมเตมหนาคำาทบศพทนน เพอทำาใหความหมายของคำานนอางองถงชดเจนมากขน ทำาใหคำาในภาษาตนฉบบไดความหมายเทาเทยมกน และชวยใหเขาใจไดตรงกนในวฒนธรรมของภาษาแปล) 7.2.2) การแปลโดยการทบศพท ประกอบกบคำาบอกความหมายตามรปคำาศพท หรอคำาบอกลกษณะทตรงกบคำาศพทเดม ดงตวอยาง ตวอยางท 21 : jam doughnut ---> jam-dough-nut แปลเปน โดนทไสแยม (คำาวา ‘jam doughnut’ เกดจากการนำาเอา คำาวา ‘jam’ และ ‘doughnut’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘โดนทไสแยม’ ผแปลใชคำาทบศพท นนคอใชคำาภาษาองกฤษ แตเขยนเปนภาษาไทย ผแปลใชคำาทบศพท ซงอาจเปนเพราะ ไมสามารถแปลความหมายในภาษาฉบบแปลไดโดยสะดวก และเปน คำาทเปนทรจกกนดโดยทวไปจากผอานฉบบแปล อกทงเปนคำาทไดรบ อทธพลจากภาษาตางประเทศ และประกอบกบคำาวา ‘ไส’ ขยายความ ดวยการบอกความหมายหรอลกษณะตามรปคำาศพทหรอทตรงกบคำาศพทเดม ทำาใหคำาในภาษาตนฉบบไดความหมายเทาเทยมกน และชวยใหเขาใจไดตรงกนในวฒนธรรมของภาษาแปล)

8) การแปลโดยการใชขอความอธบาย ผแปลใชวธการบรรยายเปนวลหรอขอความในภาษาฉบบแปล เปนการสรางคำา เพอใหเทยบเทาคำาในภาษาตนฉบบ แตมลกษณะไมเปนศพทเฉพาะ เพราะมความยาวและเปนความหมายเหมอนคำาอธบาย คำาจำากดความ การใหนยาม หรออาจเปนการแปลโดยใชคำาจำาแนกประเภท อยางกวางๆ แลวตามดวยคำาอธบายประกอบ ซงอาจเปนการขยายความโดยการเปรยบเทยบ การขยายความดวยการบอกลกษณะ รปพรรณสณฐาน บอกหนาทหรอวตถประสงค ฯลฯ ซงผแปลใชกลวธดงกลาวในอตราสวนรอยละ 1.33 ดงตวอยาง ตวอยางท 22 : earshot ---> ear-shot แปลเปน ระยะทจะไดยนเสยง (คำาวา ‘earshot’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘ear’ และ ‘shot’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน‘ระยะทจะไดยนเสยง’ ผแปล ใชวธการบรรยายเปนวลหรอขอความในภาษาฉบบแปล เพอใหเทยบเทาคำาในภาษาตนฉบบ แตมลกษณะไมเปนศพทเฉพาะ เพราะมความยาวและเปนความหมายเหมอนคำาอธบาย) ตวอยางท 23 : pigtail ---> pig-tail แปลเปน ผมถกเปนเปย (คำาวา ‘pigtail’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘pig’ และ ‘tail’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน‘ผมถกเปนเปย’ ผแปลใชวธการบรรยายเปนวลหรอขอความในภาษาฉบบแปล เพอใหเทยบเทาคำาในภาษาตนฉบบ แตมลกษณะไมเปนศพทเฉพาะเพราะมความยาวและเปนความหมายเหมอนคำาอธบาย)

9) การละไมแปล ผแปลละคำา หรอไมแปลคำาในภาษาตนฉบบ ซงอาจเปนคำาเลกๆ นอยๆ หรอคำาทไมใชสาระสำาคญ ของเนอหาในตนฉบบ เมอตดทงไปแลวไมมผลตอบรรยากาศของเรองและความเขาใจของผอาน ซงผแปลใชกลวธดงกลาวในอตราสวนรอยละ 0.56 ดงตวอยางคำานามประสมพรอมรปประโยค

ตวอยางท 24 : goalpost ---> goal-post Madam Hooch spoke angrily to Flint and then ordered a free shot at the goalposts for Gryffindor.มาดามฮชตรงเขาไปตอวาฟลนตอยางกราดเกรยว แลวตดสนใหกรฟฟนดอรไดยงลกโทษ (ไมแปล) (คำาวา ‘goalpost’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘goal’ และ ‘post’ มาประสมกน ซงผแปลเลอกทจะไมแปลคำาในภาษาตนฉบบ เนองจากเปนคำาทไมใชสาระสำาคญของเนอหาในตนฉบบ เมอตดทง ไปแลวไมมผลตอบรรยากาศของเรองและความเขาใจของผอาน) ตวอยางท 25 : street lamp ---> street-lamp He clicked it once and twelve balls of light sped back to their street lamps so that Privet Drive glowed suddenly orange and he could make out a tabby cat slinking around the corner at the other end of the street. เพยงกดปมกรกเดยวคราวนไฟฟาทงสบสองดวงกตด อกครง (ไมแปล) และซอยพรเวตกลบสวางขนทนทดวยแสงไฟสสม ซงพอทำาใหเขามองเหนแมวลายเทาเดนชาๆ ออมหวมมถนน สดปลายอกดานหนง (คำาวา ‘street lamp’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘street’ และ ‘lamp’ มาประสมกน ซงผแปลเลอกทจะไมแปลคำาในภาษาตนฉบบ เนองจากเปนคำาทไมใชสาระสำาคญของเนอหาในตนฉบบ เมอตดทงไปแลวไมมผลตอบรรยากาศของเรองและความเขาใจของผอาน)

10) การแปลโดยการใชคำาในภาษาแปลสรางศพทใหม ผแปลใชคำาไทยสรางศพทใหม ซงอาจเปนคำาประสมใหมในภาษาแปล โดยการนำาคำาไทยหรอคำาบาลสนสกฤต 2 คำาขนไปมาประสมกนเปนคำาเดยว ซงผแปลใชกลวธดงกลาวในอตราสวนรอยละ 0.49 ดงตวอยาง ตวอยางท 26 : precious stone ---> precious-stone แปลเปน อญมณ (คำาวา ‘precious stone’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘precious’ และ ‘stone’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘อญมณ’ ผแปลใชคำาไทยสรางศพทใหม ซงเปนคำาประสมใหมในภาษาแปล) ตวอยางท 27 : pure nerve ---> pure-nerve แปลเปน การควบคมตนเอง (คำาวา ‘pure nerve’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘pure’ และ ‘nerve’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘การควบคมตนเอง’ ผแปลใชคำาไทยสรางศพทใหม ซงเปนคำาประสมใหมในภาษาแปล)

11) การแปลโดยใชการทบศพท ควบคกบการใชคำาซงเปนทรจกกนดในภาษาไทย ผแปลใชคำาทบศพทควบคกบการใชคำา ซงเปนทรจกกนดในภาษาไทย ซงผแปลใชกลวธดงกลาวในอตราสวน รอยละ 0.07 คอ ตวอยางท 28 : walnut ---> wal-nut แปลเปน วอลนตหรอแหว (คำาวา ‘walnut’ เกดจากการนำาเอาคำาวา ‘wal’ และ ‘nut’ มาประสมกน ซงผแปลแปลเปน ‘วอลนตหรอแหว’ ผแปลใช คำาทบศพท คอคำาวา ‘วอลนต (walnut)’ ควบคกบการใชคำาซงเปนทรจกกนดในภาษาไทย คอวาคำาวา ‘แหว’)

วารสารสถาบนวฒนธรรมและศลปะ(สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

103

สรปและอภปรายผล

จากการศกษากลวธการแปลคำานามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย พบผลการวจยหลายประการ ดงตอไปน 1. ในงานวจ ยน พบกลวธ การแปลคำานามประสม จากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยทผแปลใช จำานวน 11 กลวธ ซงกลวธ การแปลทผ แปลใชมากทสดคอ การแปลโดยการแทนทดวยวล ประโยค หรอสำานวนทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล สาเหตหนงอาจเนองจากภาษาองกฤษมรปแบบโครงสรางคำาแตกตางจากภาษาไทย การแทนทดวยวล ประโยค หรอสำานวนทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาไทยทำาใหผอานสามารถสอความหมายไดเทยบเคยงตนฉบบภาษาองกฤษ อกทงไดอรรถรสตามลกษณะธรรมชาตทางโครงสรางของภาษาไทยดวย ซงสอดคลองกบ ทสญฉว สายบว [10] ไดกลาวถง แนวทางหนงในการแกปญหาการแปลจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย นนคอ การใชวลหรอประโยคแทนคำาเพอบอกลกษณะของสงนนโดยใชวลหรอประโยค ซงชวยใหภาษาในฉบบแปลสามารถสอความหมายไดสมบรณ เทาเทยมกบภาษาตนฉบบและมความเปนธรรมชาตตามลกษณะทางโครงสรางภาษาฉบบแปล นอกจากน กลวธทผแปลใชมาก รองลงมาอก 2 กลวธ ไดแก การแปลโดยการสรางศพทใหมดวยการ แปลคำาในภาษาตนฉบบแบบตรงตว หรอแปลคำาในภาษาตนฉบบ แบบตรงตว แลวเพมคำาอธบาย สาเหตหนงอาจเกดขนเมอความหมาย ของสวนตางๆ ของคำาในภาษาฉบบแปลสามารถเทยบเคยงกบสวนตางๆ ของคำาในภาษาตนฉบบได โดยเมอแปลแลวสวนตางๆ ของคำา ทำาหนาทอยางเดยวกนกบในตนฉบบดวย ซงสอดคลองกบท อมรา ประสทธรฐสนธ [14] ทไดกลาวถง รปแบบหนงของการยมคำา และการบญญตศพททปรากฏในสงคมไทย ซงเปนกระบวนการทเขาถงคนไทยดวยการแปล เนองจากสงคมไทยเปดรบวฒนธรรมจากตะวนตก นนคอ การสรางศพทโดยแปลคำายมแบบตรงตว (loan translation) โดยการสรางคำาผสมขนโดยใหทกสวนสอดคลองกบสวนตางๆ ในคำายมภาษาองกฤษ และอกกลวธหนงคอ การแปลโดยการใชคำาซงเปนทรจกกนดในภาษาไทย สาเหตหนงอาจเกดขนเมอคำาในภาษาตนฉบบไมสามารถเทยบเคยงหรอไมปรากฏ ในวฒนธรรมของภาษาแปล ผแปลจงใชคำาอนทปรากฏในวฒนธรรม ของภาษาแปลและเปนทรจกดทมอยในวฒนธรรมของภาษาแปลแทนคำาทอยในวฒนธรรมภาษาตนฉบบ ซงสอดคลองกบท สพรรณ ปนมณ [9] Beekman and Callow [11] Barnwell [12] และ Baker [13] ทไดกลาวถงแนวทางการแปลหรอการถายทอดความหมายคำาศพท ทไมเปนทรจกหรอไมปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล โดยการแทนท หรอใชคำาซงเปนทรจกดหรอปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปลมาแทนคำาศพททอยในวฒนธรรมภาษาตนฉบบ ซงคำาทมอยในภาษาแปลอาจมความหมายไมเทาเทยมกบภาษาตนฉบบ แตอาจม ลกษณะ หนาท หรอวตถประสงคการนำาไปใชคลายกน และคำาทแปล ไมใชประเดนสำาคญของเรอง แตคำาทงสองคำานโยงหรอสอความไปถง ประเดนสำาคญททำาใหไดความหมายคลายกน และตองเปนคำาทจดอย ในประเภทเดยวกน

2. ในกลวธการแปลคำานามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยทผแปลใช จำานวน 11 กลวธ พบกลวธการแปลทมความสอดคลองกบกรอบแนวทางการวเคราะหทผวจยไดรวบรวม

กลวธการแปลในระดบคำา และกลวธการแปลคำาศพททไมปรากฏ ในวฒนธรรมของภาษาแปลท สพรรณ ปนมณ [9] สญฉว สายบว [10] Beekman and Callow [11] Barnwell [12] Baker [13] และอมรา ประสทธรฐสนธ [14] กลาวไว จำานวน 9 กลวธ คอ 1) การแปลโดยการใชขอความอธบาย 2) การแปลโดยการทบศพท หรอทบศพท แลวเพมคำาอธบาย 3) การแปลโดยการใชคำาทบศพทปนคำาไทย หรอใชคำาทบศพทปนคำาไทย แลวเพมคำาอธบาย 4) การแปลโดยการสรางศพทใหมดวยการแปลคำาในภาษาตนฉบบแบบตรงตว หรอแปลคำาในภาษาตนฉบบแบบตรงตว แลวเพมคำาอธบาย 5) การแปล โดยการใชทงการสรางศพทใหมดวยการแปลคำายมแบบตรงตว และการใชคำาอนทมความหมายใกลเคยงกน หรอใชทงการสรางศพทใหม ดวยการแปลคำายมแบบตรงตวและการใชคำาอนทมความหมาย ใกลเคยงกน แลวเพมคำาอธบาย 6) การแปลโดยการใชคำาในภาษาแปล สรางศพทใหม 7) การแปลโดยการใชคำาซงเปนทรจกกนดในภาษาไทย 8) การละไมแปล และ 9) การแปลโดยการแทนทดวยวล ประโยค หรอสำานวนทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล

นอกจากน ในงานวจยนยงพบกลวธการแปลคำานามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยเพมอก 2 กลวธ คอ 1) การแปล โดยใชการทบศพท ควบคกบการใชคำาซงเปนทรจกกนดในภาษาไทย และ 10) การแปลแบบสอความตามปรบท ซงสาเหตหนง อาจเนองมาจากในการแปลขามภาษา หรอการแปลถอยคำาจากภาษาหนงเปนอกภาษาหนงนน โอกาสทผแปลจะหาคำาทมความหมาย เทยบเคยง (lexical equivalence) ทตรงกนทกนยนบเปนเรองยากมาก เนองจากภาษาแตละภาษามจำานวนคำาทจะสอความหมายถง สงใดสงหนงไมเทากน แลวแตความจำาเปนในการใชของสงคม และวฒนธรรมของเจาของภาษานนๆ สงทผแปลทำาได คอการเลอก ใชคำาทใหความหมายใกลเคยงกบของเดมมากทสด ดงนนการแปล จงนบไดวาเปนกระบวนการทยงยากซบซอน และตองอาศยกลวธตางๆ มากมาย เพอแกปญหาการใชคำาหรอสำานวนทมในภาษาหนงแตไมมใชตรงกนในอกภาษาหนง

3. กลวธการแปลคำานามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยในงานวจยนเปนการศกษาจากผแปลเพยงทานเดยว เทานน ซงผแปลแตละทานกยอมมรปแบบการแปลทลกษณะเฉพาะตว ของแตละบคคล ซงกลวธการแปลของสมาล บำารงสข ผแปล ‘แฮรร พอตเตอรกบศลาอาถรรพ’ [6] ทไดนำามาวเคราะหน พบการแปลโดยการแทนทดวยวล ประโยค หรอสำานวนทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล ซงผวจยสนนษฐานวาสวนหนงอาจเนองมาจากวากยสมพนธภาษาไทยทมลกษณะเฉพาะทแตกตางจากภาษาองกฤษ อกทงภาษาไทยเปนภาษาทใหความสำาคญกบใจความมากกวาชนดของคำา [15] จงทำาใหผแปลตองเลอกสรรวล ประโยค และสำานวนมาใชใหเหมาะสมกบวฒนธรรมการใชภาษาไทย และเมอไดอานหรอฟงแลวไมรสกแปรงห และเพอตองการทจะสอความหมายในฉบบแปลใหไดใกลเคยงกบตนฉบบมากทสด ซงอาจเปนผลเนองมาจากงานแปลนเปนผลงานทเตมไปดวยจนตนาการ สนกสนาน และสามารถสอถงอรรถรสของเรองทถกถายทอดมาจากตนฉบบใหไดใกลเคยงมากทสด ซงกลาวโดยรวมไดวา ผ

104

แปลสามารถรกษาความหมายและอรรถรสในฉบบแปลไวไดตรง หรอใกลเคยงกบตนฉบบเปนสวนใหญ อยางไรกตาม มไดหมายความวา ขอมลในฉบบแปลทงหมดจะถกตองและเหมาะสม เนองจากผวจย เนนการศกษาเรองการแปลคำานามประสม จงใหความสำาคญในสวนน มากกวาสวนอน ผแปลทานอนๆ หรอผสนใจศกษาเรองการแปล กลวธการแปล เทคนคในการแปล สามารถนำาผลการวจยนไปใช ในโครงสรางไวยากรณประเภทอนๆ ซงไมจำากดเฉพาะคำานามประสม เพอเปนการตอยอดองคความรในศาสตรการแปลใหขยายกวางออกไปมากขน

ขอเสนอแนะ

สำาหรบประเดนทสามารถทำาการศกษาตอยอดตอไปจากงานวจยน มดงน 1. ควรมการศกษาเรองกลวธการแปลคำานามประสม ในงานวรรณกรรมหรองานแปลประเภทอนๆ จากผแปลหลายๆ ทาน หรอจากภาษาอนๆ เปนภาษาไทย จากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษหรอภาษาอนๆ เชนกน 2. นอกจากโครงสรางในระดบคำาแลวโครงสรางอนๆ ของภาษาทนาสนใจทำาการศกษากลวธการแปลขามภาษานาจะเปน โครงสรางทภาษามกจะมความแตกตางกน เชน โครงสรางวล โครงสรางประโยค ระบบกาลและกาลลกษณะ เปนตน

เอกสารอางอง

[1] เบญจมา บญเตม. (2551). การศกษาการแปลคำาอทานใน วรรณกรรมเรอง HARRY POTTER AND THEORDER OF THE PHOENIX และ HARRY POTTER AND THE HALF-BLOOD PRINCE. วทยานพนธ ศศ.ม. (ภาษาและวฒนธรรมเพอการสอสารและการพฒนา). นครปฐม: มหาวทยาลยมหดล. ถายเอกสาร.

[2] อญชล สงหนอย. (2548). คำานามประสม : ศาสตรและศลป ในการสรางคำาไทย. กรงเทพฯ : สำานกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

[3] Singnoi, Unchalee. (2006, March). Eating terms : What the category reveals about the Thai mind. MANUSYA : Journal of Humanities. 9(1): 82-109.

[4] ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: นานมบคส.

[5] Rowling, Joanne K. (1997). Harry Potter and the Philosopher’s Stone. London: Bloomsbury.

[6] โรวลง, โจแอนน เค; สมาล บำารงสข, ผแปล. (2544). แฮรร พอตเตอร กบศลาอาถรรพ. พมพครงท 11. กรงเทพฯ: นานมบคส.

[7] หอมหวน ชนจตร. (2527). การแปล : อาชพสปวงชน. กรงเทพฯ : ยไนเตดโปรดกชน.

[8] ดวงตา สพล. (2545). ทฤษฎและกลวธการแปล. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: สำานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

[9] สพรรณ ปนมณ. (2549). การแปลขนสง. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : สำานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

[10] สญฉว สายบว. (2550). หลกการแปล. พมพครงท 8. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

[11] Beekman, John; & Callow, John. (1974). Translating the Word of God. Michigan: Zondervan.

[12] Barnwell, Katy. (1980). Introduction to Semantics and Translation. England: Summer Institute of Linguistics.

[13] Baker, Mona. (1992). In Other Words : A Coursebook on Translation. London and New York: Routledge.

[14] อมรา ประสทธรฐสนธ. (2547, มกราคม-มถนายน). ววฒนาการ ของการยมคำาและการบญญตศพทในสงคมไทย. วารสาร อกษรศาสตร ฉบบภาษาเทศในภาษาไทย. 33(1). 207-209.

[15] อปกตศลปสาร, พระยา. (2539). หลกภาษาไทย : อกขรวธ วจวภาค วายกสมพนธ ฉนทลกษณ. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.