1

การชมนม กบการเลอกตง อะไรคอหนทางประชาธปไตย1

นาย ทวศกด เกดโภคา คณะรฐศาสตร ชนปท ๔

นางสาว รตยา คาธญญะ คณะสงคมสงเคราะหศาสตร ชนปท ๓

ทม ชางเผอกธรรมศาสตร

บทน า

ตลอดหวงเวลาหลงจากคณะราษฎรไดท าการยดอ านาจจากพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว

และไดเปลยนแปลงการครองจากระบอบสมบรณาญาสทธราชย(Absolute Monarchy) ไปสการปกครองใน

ระบอบกษตรยภายใตรฐธรรมนญ(Constitution Monarchy)2 เดนทางเรอยมาและผาน(ไม)พน เหตการณ

ส าคญทางการเมอง หากเราลองขยบมมมองออกมามองใหเหนทงชวงประวตศาสตรการเมองไทยหลง 2475

จนถงปจจบน สงหนงทจะเหนไดอยางเดนชดทสดคอ “สงครามแหงการชวงชงนยาม/ความหมาย” ใหกบ

ระบอบใหม เพอสรางความชอบธรรมใหกบการปกครองในแบบของตน3

จรงอยทวาการเปลยนแปลงการปกครองในชวงแรกนนไมไดมการเปลยนไปสการปกครองใน

ระบอบประชาธปไตยอยางเตมท กระนนกตามไมไดหมายความวาคณะราษฎรมไดตองการใหเกดการ

กลายเปนประชาธปไตย(Democratization) เลยเสยทเดยว แตจ าเปนทเราตองเขาใจวา “ประชาธปไตย” เปน

ของน าเขา ไมไดมพนฐานการรบรอยแตเดมภายใตบรบทของสงคมไทยในขณะนน แมวาหลายครงการ

ปฏวตสยามพ.ศ.2475 ถกกลาวอางวามกระแสความตองการจากราษฎรหลากหลายกลม เชนกลมปญญาชน

นกหนงสอพมพ กลมชนชนกลางในเมองหลวง กลมขาราชการ กลมนกธรกจ และแมกระทงกลมเจานาย

ดวยกนเอง แตเอาเขาจรงแลวกระแสความตองการเปลยนแปลงการปกครองนนเกดขนจากกลมชนชนน าใน

แตละกลมยอยๆ ทไดกลาวมา ซงตางกมเหตผลทตางกน4

ฉะนน “ประชาธปไตย” ทคณะราษฎรตองการสถาปนาจงเปนเพยง รปสญญะ(sign) ทลองลอย

กลาวคอ “ในสญญะของประชาธปไตย ตวหมาย(signifier) กคอรปภาชนะเสยงของค าวา “ประชาธปไตย”

แตในแงของการปฏบตการจรงกลบมความแตกตางหลากหลายกนออกไป ในแงน ในดานของตวหมายถง

1

บทความนเขยนขนในชวงวกฤตการเมองไทย กอนหนาทจะมการเลอกตง เมอวนท 2 ก.พ. และมาปรบแกครงสดทายในชวงเวลา หลงค าวนจฉยของาาลรฐธรรมนญ ท๕/๒๕๕๗ 2 บณทต จนทรโรจนกจ, รฐธรรมนญสถาปนา: ชวตและชะตากรรมของประชาธปไตยในวฒนธรรมไทย, (กรงเทพฯ: วภาษา, 2549), น.13-14. 3 ด นครนทร เฆมไตรรตน, การปฏวตสยามพ.า.2475, (กรงเทพ: ฟาเดยวกน,2554) และ บณทต จนทรโรจนกจ, รฐธรรมนญสถาปนา: ชวตและชะตากรรมของประชาธปไตยในวฒนธรรมไทย, (กรงเทพฯ: วภาษา, 2549) 4

ด นครนทร เฆมไตรรตน, การปฏวตสยามพ.า.2475, (กรงเทพ: ฟาเดยวกน,2554)

2

(signified) ซงเปนเหมอนภาพสะทอนของตวหมาย(signifier) จงวางเปลา” 5 พดใหงายคอคณะราษฎรหยบ

เอาค าวา “ประชาธปไตย” เขามาในรฐสยามได แตคณะราษฎรไมประสบความส าเรจในการหยบ “ความเปน

ประชาธปไตย” เขามาในการรบรของคนในเวลานนได ทสดแลวจงเกดสงครามในการชวงชงนยาม/

ความหมาย กบระบอบใหมเกดขน และทส าคญ สงคราม นนยงไมเคยจบสน

ฉะนนหากมองกลบมาในสถานการณทเกดปจจบน ตงแตรฐบาลเพอไทยท าการจดชนวนความ

ขดแยงดวยมอของตวเอง คอการพยายามออกกฎหมายนรโทษกรรม (ฉบบเหมาเขงสดซอย) จนเกดแรงตาน

อยางมหาศาลทงจากมวลชนของตวเองและ มวล(มหาประชา)ชน ทไมเหนดวยกบรฐบาลเพอไทยอยแลว จน

ทสดถงวนนเหตการณบานปลายไปสขอเถยงหลกคอ การเลองตงหลงจากเพอไทยยบสภาจะเปนการเลอกตง

ทน าพาสงคมไทยออกจากปญหาการเมองน าเนาไดจรงหรอ หรอควรทจะท าการปฏรปประเทศไทยกอนท

จะมการเลอกตงตามแนวทางของกลม คณะกรรมการประชาชนเพอการเปลยนแปลงประเทศไทยใหเปน

ประชาธปไตยทสมบรณอนมพระมหากษตรยเปนประมข(กปปส.) ในขณะเดยวกนกมความคดเหนของคน

หลายกลมทไมเหนดวยกบแนวทางของกลมกปปส. เชน กลมนตราษฎร กลมสมชชาปกปองประชาธปไตย

(สปป.) กลมแนวรวมประชาธปไตยตอตานเผดจการแหงชาต(นปช.) และอกหลายกลม ซงยด“หลกการ

ประชาธปไตย”ไวกอนแลวยนยนอยางหนกแนนวาตองมการเลอกตงกอน และไมยนยอมใหการปฏรปเปน

เรองของคนกลมเดยว อยางไรกตามมสงหนงทนาสนใจในเหตการณทเกดขนน คอ ทงสองฝายตางอางค าวา

“ประชาธปไตย” ดวยกนทงสน

เพราะอะไรเราจงพดถง/คดถง “ประชาธปไตย” กนไปคนละเรองคนละความหมาย6 ค าถามนนาจะ

เปนค าถามทน าไปสความเขาใจ “ความเปนเขา” และ “ความเปนเรา” กบประชาธปไตยในจตนากรรม ทลวน

แลวแตถกประกอบสรางขนมาทงสน ไดอยางดพอสมควร และการตอบค าถามนจะน าไปสการท าความ

เขาใจวา “การชมนม กบการเลอกตง อะไรคอหนทางประชาธปไตย” เพราะเอาเขาจรงแลวค าถามนตอบได

งายๆคอ ทงสองอยาง การชมนม และการเลอกตง ลวนแลวแตเปนเครองทจะหยบจบขนมาใชเพอเปาหมาย

ทางการเมองอยางใดอยางหนง ขนอยกบวาเราจะนยาม “ประชาธปไตย” อยางไร

ประชาธปไตยของเขา กบของเธอตางกนกระนนหรอ?

ดงทกลาวไวแลวขางตน ทงการชมนม และการเลอกตงลวนแตเปนเครองมอทจะกระท าการเพอ

เปาหมายทางการเมองอยางใดอยางหนง ฉะนนทามกลางความขดแยงทางการเมองทก าลงเพมสงขนขณะน 5

บณฑต จนทรโรจนกจ, เรองเดยวกน, น.31. 6

ผ เขยนไดรบอทธพลทางความคดนมาจากวทยานพนธของ พสษฐกล แกวงาม, ประชนไมเหมอนกน: ประชาธปไตย และการแบงแยกการรบร, วทยานพนธมหาบณฑตคณะรฐาาสตรสาขาการเมองการปกครอง มหาวทยาลยธรรมาาสตร , 2552

3

ทสดแลวท าให เครองมอ ทงสองชนดอนมหนาทท าไดทงสงเสรมและลดทอน “ประชาธปไตย” กลบตกอย

ภาวะทางแยกทตองเลอก

ทงทเอาเขาจรงแลวทงสองอยางสามารถเดนไปดวยกนได แตเพราะวา “ประชาธปไตย” ในนยาม

ของเขาและเธอแตกตางกน เขาจงไมเหนวาการเลอกตงเปนหนทางสประชาธปไตย และเธอเองกอาจจะไม

เหนวาการออกมาชมนมเองกเปนหนทางสประชาธปไตยไดควบคกน

ผเขยนลองเสนอมมมองทจะท าความเขาใจกบนยาม “ประชาธปไตย” ของทงสองฝายดงนวา

“ประชาธปไตย” ของฝายกปปส.เปนประชาธปไตย หรอรปแบบการปกครองทคอยๆพฒนาและเตบมาจาก

ชนดนของความเปนไทย คอเปนประชาธปไตย หรอรปแบบการปกครองทยงคงองอยกบความเชอทฝงราก

ลกมาอยางยาวนานในสงคมไทย คอ พทธ พราหมณ และผ7 ซงสงอทธพลตอความคดของคนในสงคมวา

“คนเราเกดมาไมเทากน” และกมหลกการทางความเชอเหลานนอธบายไวหมดจด วาเปนเรองของการสะสม

บญญาบารแตชาตปางกอน ผปกครองควรเปนคนดแลวด ารงมนใน “ศลธรรม” เมอ“ประชาธปไตย” ของ

พวกเขาประกอบดวยสวนผสมลกษณะน เขาจงเหนวาการเลอกตงทเหนวาพรรคเพอไทยจะชนะอกครงไม

เปนหนทางส “ประชาธปไตย” ขอเสนอของเขาจงเสนอวา ควรปฏรปประเทศ ก าจด “ระบอบทกษณ” ให

หมดไปเสยกอน โดยใหเหลาคนดทเขาเชอถอเปนผเขามาจดการปฏรปประเทศ ถงทสดแลวสงทเขา

เรยกรองคอประชาธปไตยแบบกดกน(Exclusionary Democracy) กลาวคอยงเปนระบบทปรบเปลยนใหเขา

กบชนดนของสงคมไทย แตกยงยอมรบใหมการใชสทธเลอกตง ในบางครงบางโอกาส เพยงแคเหนเสยง

ของทกคนไมเทากน8 และพยายามออกแบบการเมอง โดยก าหนดใหสวนบางสวน เสยงบางเสยง ถกกนออก

จากระบอบการเมอง การปกครองทควรจะเปน

ในทางกลบกน “ประชาธปไตย” ของฝายทอยตรงขามกบกปปส.เปนประชาธปไตยทพยายามยด

โยงเขากบหลกสากล คอ สทธ เสรภาพ และความเทาเทยมกน เธอจงไมเหนดวยกบการท าลายหลกการ

ประชาธปไตยและแกไขปญหาทางการเมองโดยอาศยอ านาจนอกระบบ และเชอวาปญหาทจรตคอรรปชน

สามารถจดการแกไขไดในระบบในหลกการ ขอเสนอของเธอจงเสนอวา เราจ าเปนตองยดหลกการและ

แกไขปญหาภายในระบบเทานน กระนนกตามฝายนเองมกถกโจมตในสถานการณเชนนวาเปนพวกท

สนบสนนประชาธปไตยแบบพรรคเดยวครอบง า ทวาเอาเขาจรงถาดจากเนอหารฐธรรมแหงราชอาณาจกร

ไทยฉบบปพ.ศ.2550 แลวรฐบาลหรอรฐสภาไมไดมอ านาจเบดเสรจขนาดนน เพราะองคกรตามรฐธรรมนญ

7

ผ เขยนขอขอบคณ นายธรวฒน อธการโกวทย ส าหรบค าแนะน าและจดประเดน ใหมองเหนรากแทของสงคมไทย อยางไรกตามหากมความผดพลาดในบทความน เปนความผดพลาดของผ เขยนเองเทานน กระนนกตามผ ทพดเรองนไวบอยครง และทรงพลงยงอยางยงคอ คณสจตต วงษเทา 8

ประจกษ กองกรต, ประชาธปไตยของฉน ของทาน และของเธอ ใน o c t o b e r 9 , (กรงเทพ; openbook,2553 ) น.29

4

ทกองคกรรฐบาลไมไดเขาไปเกยวของในกระบวนการสรรหา ถาดจากโครงสรางอ านาจและการไดมาซง

องคกรเหลานนตวอยางเชน ในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยฉบบปพ.ศ.2550 มาตรา ๒๔๖ ระบวา

“…การสรรหาและการเลอกคณะกรรมการปองกนและปราบปรามทจรตแหงชาต

ใหน าบทบญญตมาตรา ๒๐๔ วรรคสามและวรรคส มาตรา ๒๐๖ และมาตรา

๒๐๗ มาใชบงคบโดยอนโลม โดยใหมคณะกรรมการสรรหาจ านวนหาคน

ประกอบดวยประธานศาลฎกา ประธานศาลรฐธรรมนญ ประธานศาลปกครอง

สงสด ประธานสภาผแทนราษฎร และผน าฝายคานในสภาผแทนราษฎร…”

ฉะนนระบบในการตรวจสอบถวงอ านาจรฐบาลยอมกระท าไดอยางมประสทธภาพ ใชวารฐบาลจะ

สามารถท าอะไรไดตามอ าเภอใจ ยงไปกวานนประจกษ กองกรตผซงยนอยในแนวทางทตรงกนขามกบฝาย

กปปส.ไดใหความเหนในเชงจดประเภทวาในชวงททกษณครองอ านาจนน

“…ประชาธปไตยมลกษณะทเปน ประชาธปไตยแบบท าแทน (delegative

democracy) หรอประชาธปไตยแบบประชานยม (populist democracy)กลาวคอ

เปนระบอบประชาธปไตยทรฐบาลทมาจากการเลอกตงมประสทธภาพในการ

บรหารประเทศ และตอบสนองความตองการของประชาชน จนไดรบความนยม

สง แตขาดมตความพรอมรบผด(accountability)หรอการถกตรวจสอบถวงดลจาก

ประชาชน…”9

นนหมายความวาแมแตนกวชาการทออกมาแสดงความคดเหนตอสาธารณชนวาไมเหนดวยกบ

แนวทางของกลมกปปส. กตระหนกดวาประชาธปไตยอกแบบทสงคมไทยตองเจอเปนอยางไร แตพวกเธอ

เชอวาหากยดมนในหลกการประชาธปไตยสากล ทกปญหายอมมทางแกไขไดภายในระบบทงในสภาและ

บนทองถนน ผานกระบวนการเรยนรลองผดลองถกกนไป ซงธงชย วนจกลไดกลาวไวในหนงสารคด

ประชาธปไทย PARADOXORACY อยางนาสนใจวา

“ระบอบการเมองอ านาจนยมสารพดชนด เปนปจจยส าคญทท าใหคนไมโต การท า

ใหคนโตหมายถงตองใหเขาไดลองผดลองถก หมายถงตองใหมบทเรยนทางสงคม

ททกคนตองเรยนรดวยตวเองอยางสนต หมายถงระบอบประชาธปไตยเปน

ระบอบเดยวทอนญาตใหเราผดได/ถกได เสยหายไดหนก แตประเทศไมลม

9

ประจกษ กองกรต, เรองเดยวกน, น.33

5

ไมตองฆากน ระบอบทหวงจะมคนดและน าประเทศไดเรอยรงเรองไปเลย อนนน

เพอฝนไมมอย เปนความเฟอฝนของอ านาจนยมชนดหนง พยายามใหคนเชอวา

พอมคนมคณธรรมจะรงเรองไปเรอย ไมมทาง ไมม”10

อยางไรกตามผเขยนตระหนกดวานเปนขอเสนอทยงไมไดมองทกองคประกอบอยางสมบรณ กนน

กตามนอาจจะชวยท าใหเราเหนภาพของการนยาม/ใหความหมาย “ประชาธปไตย” ของทงสองฝายได

พอสมควร และอานมาถงตรงนกนาจะชดเจนวาผเขยนสมาทาน “ประชาธปไตย” ในแบบใด ซงแนนอนวา

เปนประชาธปไตยทยดกบหลกการสากล ดงนนค าตอบทไดในสวนแรกคอ ไมวาจะเปนการชมนมหรอการ

เลอกตงทกอยางลวนแลวแตน าพาไปส “ประชาธปไตย” ไดทงนนไมจ าเปนตองตดสวนใดทง และน าพา

ไปสอะไรกไดทไมใช“ประชาธปไตย” ถาฝายหนงยงหยบฉวยสญญะของ “ประชาธปไตย” มาเปนของ

ตวเองฝายเดยว โดยตวหมาย(signifier) แลวผกโยงกบตวหมายถง(signified) ทถงทสดแลวไปกนไมไดกบ

ประชาธปไตยทแทจรง หรอตรงกนขามกบประชาธปไตย(Non-Democracy)

ทายทสดกอนทจะท าความเขาใจวา การชมนมแบบใดเปนจงจะเปนการชมนมทไมท าลายระบอบ

ประชาธปไตย และการเลอกการเลอกตงแบบใดททกเสยงจะมความหมายในระบอบประชาธปไตยนน

ผเขยนใครขอท าความเขาใจรวมกนกอนวา “ประชาธปไตย” ทผเขยนจะกลาวคอตอไปนมลกษณะอยางไร

แนนอนและชดเจนวาผเขยนไมเหนดวย “ประชาธปไตย” ทถกผสมผสานดวยวธคดแบบไทยๆอนเปนมรดก

ทยงคงเหลอจากระบอบสมบรณาญาสทธราชย จนบงเกดเปน “ประชาธปไตยแบบไทยๆ” ซงแทบจะไม

หลงเหลอ “ความเปนประชาธปไตย” อยเลย11 หนทางในการนยาม/ใหความหมายประชาธปไตยทดทสดคอ

การเปดพนทให อตลกษณ ทหลากหลายไดเขามาอยรวมกนตอรองกนอยางสนต หยดตรงรงค านยาม/

ความหมายไวในชดค านยาม/ความหมายเดยว12 นนเทากบวา “ประชาธปไตยทแทจรง” มอยเพยงแบบเดยว

คอประชาธปไตยทประชาชนนยาม/ใหความหมายขนเอง ไมใชไดมาจาก ทหาร เทคโนแครต นกวชาการผ

ทรงภมความรและหวงด วางแผน ยดเยยด หรอเสนอจากเบองบน13

10

ธงชย วนจกล, ประโยคสดทายจาก"ประชาธป'ไทย", (ออนไลน), เขาถงจาก http://www.youtube.com /watch?v=9tPOh5 Hn6ag สบคนเมอวนท 30 มกราคม พ.า.2557 11

สมากด เจยมธระสกล,ความหมายและความเปนมาของ “ระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข”,กรงเทพธรกจ(17 สงหาคม 2539) เขาถงไดจากhttp://somsakwork.blogspot.com/2006/07/antithetical -qualification-tension .html สบคนวนท 30 มกราคม พ.า.2557 12

บณฑต จนทรโรจนกจ, อางแลว, น.209-210

13 เกษยร เตชะพระ, การเมองวฒนธรรมวาดวยประชาธปไตย: บทน าเปรยบเทยบเชงทฤษฎ ใน รฐาาสตรสาร 45 ปท 19 ฉบบท 1

(มนาคม2548), น.9

6

เลอกตงอยางไรใหทกเสยงมความหมาย

กลบมาสขอถกเถยงหลก ทามกลางสถานการณปจจบนทมความขดแยงกนอยางสดขว ฝายหนงเหน

วาไมควรมการเลอกตง ขณะทอกฝายหนงตองการใหมการเลอกตงเพอรกษากตกาประชาธปไตย ในมมมอง

ของฝายทไมตองการใหมการเลอกตงนนใหเหตผลวา การเลอกตงทก าลงจะเกดขนในวนท 2 กมภาพนธ

พ.ศ.2557 น ไมเปนหนทางทน าไปสประชาธปไตยทแทจรง เพราะยงมการซอสทธขายเสยง อยางไรกตามก

ตามขอกลาวหาทพวกเขามกกลาวอางอยเสมอนน ประจกษไดพยายามรอถอดมายาคตวาดวยคนชนบท “โง

จน เจบ” ไวอยางนาสนใจวาทงหมดนนเปนสวนหนงขอการเลานทานททกวนนเราหาตนตอของนทานเรอง

นไมเจอ แตสงหนงทท าใหโครงเรองของนทานนยงอย สวนหนงเปนผลมาจากนกรฐศาสตรกระแสหลก

หรอนกรฐศาสตรทใชวธการศกษาแบบพฤตกรรมศาสตร กลาวคอ เปนการศกษา วจยทลดความซบซอน

ของสงคมชนบทใหเหลอเพยงตวแปรไมกตวแปร ขาดแงมมในการท าความเขาใจความสมพนธเชงอ านาจ

ในลกษณะอนๆไป14 เอาเขาจรงแลวผเลอกตงในชนบทไมไดโง เสยจนเงนเพยงไมกบาทซอเสยงเขาได

เพยงแตเขามวฒนธรรมทางการเมองท(ไม)แตกตางไปจากคนชนชนกลางในเมองนนเอง15

เปนเรองทตลกรายทในศตวรรษท21 ประเทศไทยยงตองมาทะเลาะกนดวยเรองจะเอาเลอกตง

หรอไมเอาเลอกตง จรงอยทวาระบบการเลอกตงและการเปนตวแทนของประชาชนขณะนมปญหา แตการ

ตดการเลอกตองออกจากระบอบประชาธปไตยนน เทากบวาเปนการท าลายประชาธปไตยดๆนเอง เพราะมน

เปนการตดโอกาสในการเขาไปมสวนในการตอรองก าหนดเปาหมายและทศทางของประเทศ ทคนทกคนม

สทธเทากนในการเปนเจาของประเทศ แมจะเปนเพยงเวลาแค4วนาทในคหาเลอกตง แตมนเปน4วนาทท

ส าคญของพวกเขา16

การเลอกตงเปนองคประกอบหลกของระบอบประชาธปไตย และแนนอนวาในแตละประเทศมการ

ออกแบบการเลอกตงทแตกตางกนไป การเลอกตงจงเปนสงทขาดไปไมไดส าหรบระบอบประชาธปไตย17

อยางไรกตามปญหาทเกดขนในขณะนเราไมอาจมองขามได และสงหนงผเขยนเหนวาจะเปน

14

ประจกษ กองกรต, มายาคตและการเมองของนทานสอนใจวาดวยความโง จน เจบ ของผ เลอกตงชนบท. ใน การเมองวาดวยการเลอกตง วาทกรรม อ านาจ และพลวตชนบทไทย(ประจกษ กองกรต:บรรณาธการ),(กรงเทพ: ฟาเดยวกน,2555). น.3-6.

15 ด อภชาต สถตนรามย ยกต มกดาวจตร นต ภวครพนธ. ทบทวนภมทศนการเมองไทย. (เชยงใหม: แผนงานสรางสรมนโยบาย

สาธารณะทด (นสธ.) สถาบนากษานโยบายสาธารณะ มหาวทยาลยเชยงใหม (PPSI).148., 2556) 16

ประชาชาตธรกจออนไลน. (ออนไลน). ดร.ชยวฒน "เตอน อยาดถก"ประชาธปไตย4วนาท "ท าอยางไรไมใหการรณรงคหาเสยงเปนท

ผลตความเกลยดชง. (07 พ.ค. 2554)เขาถงไดจากhttp://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid =1304756307 สบคนวนท

28 มนาคม พ.า.2557

17 ประจกษ กองกรต, เรองเดยวกน, น.6.

7

ประโยชนตอไปในอนาคตคอ การปฏรประบบการเลอกตง ซงในมมมองของผเขยนอยากจะเสนอเปน

ทางเลอกวา ประเทศไทยควรทจะน าระบบ Primary Vote ในแบบทใชในสหรฐอเมรกามาใช

“Primary Vote นนหมายถง การเลอกตงขนตนทสมาชกของพรรคทกคนมสทธ

ลงคะแนน เสยงเพอเลอกคน ทเสนอตวเปนผสมคร หรอแคนดเดตของ

พรรค ใหไดรบสทธจากชยชนะ เพอไปเปนตวแทนในการลงเลอกตง เปน

วธการเลอกตงขนตนทนยมกนมากทสด และสวน ใหญมกจะเปนการเลอกตง

ไพรมาร แบบปด คอ ใหสทธสมาชกพรรคเทานนทมสทธ ลงคะแนน” 18

ทงนกเพอตดโอกาสทพรรคการเมองและผแทนราษฎรจะหลอกใชฐานเสยงจากมวลชนในการเขาส

ต าแหนง ซ ายงเปนการเพมการผกโยงผแทนใหเขากบประชาชนใหมากขนกวาเดม ไมใชวาพรรคการเมอง

คดจะสงใครลงกได ตวอยางเชน นายก.เปนสมาชกสภาผแทนราษฎรเมอสมยทแลว แตไมไดรบความนยม

อกเพราะขณะด ารงต าแหนง ไมไดแสดงออกวาเปนตวแทนของประชาชนอยางแท แตในทสดพรรค

การเมองกลบสงนายก.ลงสมครเขตนอก ทวาประชาชนจะไปเลอกผสมครจากพรรคอนกไมไดเปนทถกใจ

นก นจงเปนปญหาทเราควรจะแก ท าอยางไรใหเกดกระบวนการสงสอนผแทนราษฎรจากฐานเสยงหรอ

มวลชนของตวเองได

อยางไรกตามในตวระบบการเลอกตงนน ยงมปญหาทตองแกไขอยอก เพราะระบบการเลอกตงทเรา

ใชกนอยในปจจบนในการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบแบงเขตนน ไมไดมอยแบบเดยวในโลก ยง

มการเลอกตงอกหลากหลายแบบทลวนแลวแตออกแบบมาใหเขาลกษณะเฉพาะของสงคมแบบตาง เพอ

ตอบสนองตอโจทยทางการเมองบางประการ ซงผเขยนคดวาในอนาคตสงคมไทยควรพดถงเรองนการอยา

จรงจง เพอทจะหาทางสลายปญหาหรอค ากลาวหาทวารฐบาล/รฐสภาไมเคารพเสยงขางนอย

ชมนมอยางไร จงไมท าลายประชาธปไตย

กอนอนจ าเปนอยางยงทจะตองท าความเขาใจเสยกอนวา การชมนมในทสาธารณนนไมใชเปนเรอง

ทผดปกต ทวากลบเปนเรองปกตในระบอบประชาธปไตยเสยดวยซ า เพราะอยางหนงทการชมนมไดสะทอน

ออกมาโดยตรงคอ อยางนอยสงคมนยงเปนสงคมทมพนทใหสทธ เสรภาพ ในการเรยกรองตอรฐ

กระนนกตามการชมนมในโลกทกวนนไมไดมเพยงแค การชมนมเพอเรยกรองตอรฐ ชวงชงอ านาจ

18 สวมล นฤวรรณะ, Primary Vote: กาวยางส าคญของพรรคเพอไทย, (ออนไลน,2012), เขาถงจาก http://prachatai.com

/journal/2012/04/40281 สบคนวนท 30 มกราคม พ.า.2557

8

รฐ หรอการกดดน/ขบไลรฐบาลเพยงเทานน หากแตไดเกดขบวนการเคลอนไหวทางสงคมรปแบบใหมท

เปนการเคลอนไหวเชงวฒนธรรม โดยพยายามชอตลกษณ/ความเฉพาะเจาะจงของกลมตวเองในการ

เคลอนไหว19

พดใหงายขนการชมนมแมแตในประเทศไทยมนมความหลากหลายมาก มากเสยยงกวาทเราเหนกน

ในสอทวไป คอไมไดมการชมนมเฉพาะ เหลอง-แดง แตมอยางมมากไปกวานนทวากลบเปนเรองทไดรบ

ความสนใจนอย เชนการเคลอนไหวของชาวบานทจะนะ กบการวางทอกาซจากโรงแยกกาซไปปอน

โรงไฟฟาจะนะ เพราะแนววางทอพาดผานกลางหมบานปางาม เมอปพ.ศ.255020 หรอแมกระทงการ

เรยกรองทเคยเกดขนในสามจงหวดชายแดนภาคใตกมสวนมาจากการถกกดทบ ปดกนทางอตลกษณ นเปน

เพยงไมกตวอยางเทานน ทวาในความเปนจรงเรองราวพวกนเกดขนบอยในสงคมไทยแตจะถกรบรจาก

สงคมหรอไมเปนอกเรองหนง

ฉะนนการชมนมหรอการเมองบนทองทองถนนจงตองเดนควบคไปกบการเมองในระบบ อาจารย

นธ เอยวศรวงศ ไดใหความเหนเกยวกบการเมองในระบบและการเมองบนทองถนนไวอยางนาสนใจวา

“…ในตวระบบการเมองเอง จงผลกดนใหเกดการเมองบนทองถนนอยแลว ไมวา

เทวดาและคนชนกลางในกรงเทพฯ จะชอบหรอไมกตาม เพราะแททจรงแลว

การเมองบนทองถนนเปนสวนหนงของการเมองในระบบอยางปฏเสธไมได

เมอใดทคนกลมใดรสกวา ตวไมมตวแทนส าหรบสงเสยงความตองการของตนบน

เวทการเมอง เขายอมตองสงเสยงเองเปนธรรมดา ทงนรวมทงคนชนกลางใน

กรงเทพฯ ดวย…”21

ทกลาวมาทงหมดนนกเพอจะยนยนวา การชมนมหรอการเมองบนทองถนน อยางไงเสยกขาดไป

มได อยางไรกตามหากเรายอนกลบมามองดสถานการณปจจบน แลวตงค าถามวา สงทกลมกปปส.ก าลง

เรยกรองนน จดอยในการชมนมประเภทใด และสงเสรมประชาธปไตย หรอก าลงลดถอดคณคาของ

ประชาธปไตยกนแน

เรมตนท าความเขาใจอยางน การออกมาของมวล(มหาประชา)ชนนน เกดจากความไมพอใจตอกรณ

พรบ.นรโทษกรรม กระนนกตามใชวาจะมเพยงกลมฝายตรงขามรฐบาลทงนนทออกมาแสดงความไมเหน

ดวย ฐานเสยงมวลชนคนเสอแดงเองกออกมาแสดงทาทตอตานเหมอนกน ฉะนนแลวหากเรามองใน 19

ไชยรตน เจรญสนโอฬาร, ขบวนการเคลอนไหวในสงคมรปแบบใหม/ขบวนการเคลอนไหวประชาสงคมในตางประเทา: บทส ารวจพฒนาการสถานภาพและนยยะเชงความคด/ทฤษฎตอการพฒนาประชาธปไตย, (กรงเทพ:วภาษา,2540), น.(5). 20

นธ เอยวารวงา, อนาคตของการเมองบนทองถนน, มตชนรายวน วนท 18 มถนายน พ.า. 2550 ปท 30 ฉบบท 10691 21

เพงอาง.

9

ชวงแรกทการชมนมเรมกอตวนน ถอวาเปนการเรยกรองตอรฐ กดดนรฐบาลไปจนถงขบไลรฐบาลใหคน

อ านาจสประชาชนนน เปนกระบวนการทกระท าอยภายใตหลกการประชาธปไตย

แตพดใหถงทสด สงทกลมกปปส.เรยกรองไมไดหยดอยเพยงการใหรฐบาลยบสภาคนอ านาจใหกบ

ประชาชน แตโดยเนอแทแลวเขาตองการอ านาจมาอยในมอเขาเสยเอง เพอทท าการเปลยนแปลงระบบ

การเมองเสยใหม การชมนมในลกษณะนจงเปนการชมนมทไมเหนคนไทยทงประเทศ ไมไดเปนการชมนม

ทเรยกรองหรอท าใหสงคมเกดกระบวนการกลายเปนประชาธปไตย หรอแตก าลงผลกใหสงคมไทยเดนไปส

ระบบอ านาจนยม ทมคนดมคณธรรม ไมโกงกน ไมทจรตคอรปชน เขามาบรหารจดการบานเมอง หรอเรยก

งายวาระบอบคณพอท าแทน หรอคณาธปไตยนนเอง

ฉะนนถงทสด เราจ าเปนตองแยกใหออกวา การชมนมแบบไหนสงเสรมประชาธปไตย และการ

ชมนมแบบไหนทเปนตวท าลายประชาธปไตยในทสด และทส าคญทสดผเขยนคดวาแมวาจะเปนการชมนม

ทสงเสรมหรอพฒนาประชาธปไตยเองกตามท แตถากระบวนการตางๆไมไดดงามดงเชนเปาหมายนน กจะ

กลายรปกลายรางเปนสงอน ทางทดควรจะยดหลกสนตวธ อยางแทจรง(ไมใชเพยงแคใชสนตวธเปนเปลอก

นอกหรอเกาะกนบงเทานน)

บทสรป และขอเสนอแนะ

สรปไดอยางสนๆวา ทงการเลอกตงและ การชมนมบนทองถนนตางกเปนหนทางสประชาธปไตย

ดวยกนทงสน ทวาสงค าคญคอ อะไรเลาคอ “ประชาธปไตย”?

ยอนกลบไปทหวขอแรกทผเขยนไดพยายามท าความเขาใจคอ เรองของ“สงครามแหงการชวงชง

นยาม/ความหมาย” ทงหมดนนกเพอจะเปนการท าความเขาใจวา ท าไมคนจงพดถง/คดถงประชาธปไตยไม

เหมอนกน แลถงทสดเพอทจะหาทางเปลยนคนทคดถง/พดถง ประชาธปไตยทเทยบจะไมหลงเหลอ “ความ

เปนประชาธปไตย” อยเลยใหหนกลบมามองเหนถงคณคาของประชาธปไตยทแทจรง ซงกคอการหยดตรง

รงกกขง “ประชาธปไตย” ใหเปนของตนอยฝายเดยว และเลกใชประชาธปไตยเปนฉากบงหนาความจรงของ

ระบอบอน ถงทสดคอการท าให ทงการชมนม และการเลอกตงเปนหนทางสประชาธปไตยควบคกนไป

ไมใชเปนหนทางสระบอบอน

อยางไรกตามหากวเคราะหดจนถงทสดแลว ความเปนไปไดทจะเปลยนวธคดของคนในสงคมไทย

เปนไปไดยาก แตมไดหมายความวามนจะหยดนงอยเพยงแคนทามกลางกระแสโลกทก าลงเปลยนแปลง

มองดแลวนเปนภาระหนกของคนไทยทกคนทจะตองกาวขามหรอละทงมรดกจากยคสมบรณาญาสทธราชย

ใหได ถงกระนนกตามนอาจจะเปนภาระทหนกองของคนรนเราๆทจะตองขบเคลอนประวตศาสตรตอไป

ไมใหหมนกลบทบรอยเดม

10

ทายทสดผมคดหวงวา เราจะไมหลงลม ปจจยทส าคญทอยคบนหนทางประชาธปไตย นนคอความ

อดทน ตอความแตกตางหลากหลายในสงคม ประชาธปไตยเปนพนททไมสงบ ไมเรยบรอย มแตเสยงดงอก

กระทกคกโครม แตนนแหละคอความงดงามของระบอบประชาธปไตย และส าคญทสดมนไมไดสงเสรมให

เราออกจากบานถออาวธไปฆาคนทคดตางไปจากเรา หากแตเราเดนออกจากบานไปตอรองกบคนทคดตาง

ไปจากเราดวยสนต

11

บรรณานกรม

ฐานขอมลจากหนงสอ

เกษยร เตชะพระ. (๒๕๔๘). การเมองวฒนธรรมวาดวยประชาธปไตย: บทน าเปรยบเทยบเชงทฤษฎ ใน

ธเนศ วงศยานนาวา(บรรณาธการ).รฐศาสตรสาร 45 ปท 19 ฉบบท 1 (น.1-23)

ไชยรตน เจรญสนโอฬาร. (๒๕๔๐). ขบวนการเคลอนไหวในสงคมรปแบบใหม/ขบวนการเคลอนไหว

ประชาสงคมในตางประเทศ: บทส ารวจพฒนาการสถานภาพและนยยะเชงความคด/ทฤษฎตอการ พฒนาประชาธปไตย. กรงเทพ: วภาษา.

นครนทร เฆมไตรรตน. (๒๕๕๔). การปฏวตสยามพ.ศ.๒๔๗๕. กรงเทพ: ฟาเดยวกน.

นธ เอยวศรวงศ, อนาคตของการเมองบนทองถนน, มตชนรายวน วนท 18 มถนายน พ.ศ. 2550 ปท 30

ฉบบท 10691

บณทต จนทรโรจนกจ. (๒๕๔๙). รฐธรรมนญสถาปนา: ชวตและชะตากรรมของประชาธปไตยใน

วฒนธรรมไทย. กรงเทพฯ: วภาษา.

ประจกษ กองกรต. (๒๕๕๓). ประชาธปไตยของฉน ของทาน และของเธอ ในปกปอง จนวทย.

(บรรณาธการ). o c t o b e r 9 DEMOCRACY (น.8-53). กรงเทพ: openbooks.

ประจกษ กองกรต. (๒๕๕๕). มายาคตและการเมองของนทานสอนใจวาดวยความโง จน เจบ ของผเลอกตง

ชนบท. ใน ประจกษ กองกรต (บรรณาธการ). การเมองวาดวยการเลอกตง วาทกรรม อ านาจ และ

พลวตชนบทไทย(น.3-36). กรงเทพ: ฟาเดยวกน.

พสษฐกล แกวงาม. (๒๕๕๒). ประชนไมเหมอนกน: ประชาธปไตย และการแบงแยกการรบร. วทยานพนธ

มหาบณฑตคณะรฐศาสตรสาขาการเมองการปกครอง มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อภชาต สถตนรามย ยกต มกดาวจตร นต ภวครพนธ. (๒๕๕๖). ทบทวนภมทศนการเมองไทย. (เชยงใหม:

แผนงานสรางสรมนโยบายสาธารณะทด (นสธ.) สถาบนศกษานโยบายสาธารณะ

มหาวทยาลยเชยงใหม (PPSI).

12

ฐานขอมลออนไลน ธงชย วนจกล. ประโยคสดทายจาก"ประชาธป'ไทย". (ออนไลน). เขาถงจาก http://www.youtube.com

/watch?v=9tPOh5 Hn6ag (วนทสบคน ๓๐ มกราคม พ.ศ.๒๕๕๗)

สมศกด เจยมธระสกล. (๒๕๓๙). ความหมายและความเปนมาของ “ระบอบประชาธปไตยอนม พระมหากษตรยทรงเปนประมข”,กรงเทพธรกจ(17 สงหาคม 2539) เขาถงไดจาก http://somsakwork.blogspot.com/2006/07/antithetical -qualification-tension .html (วนทสบคน ๓๐ มกราคม พ.ศ.๒๕๕๗) สวมล นฤวรรณะ. (๒๕๕๕). Primary Vote: กาวยางส าคญของพรรคเพอไทย. (ออนไลน) เขาถงจาก http://prachatai.com /journal/2012/04/40281. (วนทสบคน 30 มกราคม พ.ศ.2557) ประชาชาตธรกจออนไลน. (๒๕๕๔). ดร.ชยวฒน "เตอน อยาดถก"ประชาธปไตย4วนาท "ท าอยางไร

ไมใหการรณรงคหาเสยงเปนทผลตความเกลยดชง. (ออนไลน). เขาถงไดจาก

http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid =1304756307. (วนทสบคน 28 มนาคม พ.ศ.

2557)