Makalah Kimia Organik 2 Protein
-
Upload
dianira-maengkom -
Category
Documents
-
view
262 -
download
0
Transcript of Makalah Kimia Organik 2 Protein
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
1/33
MAKALAH
KIMIA ORGANIK 2
“ASAM AMINO & PROTEIN : STRUKTUR DAN KEGUNAAN”
KELOMPOK 4
Dianira Geovana Maengkom (13 533 039)
ri!!ian Ra""# (13 533 015)
Dosen Pembimbing :
DR$%mma &$ 'ongo M$*i
+NI,%R*I-A* N%G%RI MANADO
.AK+L-A* MA-%MA-IKA DAN ILM+ '%NG%-AH+AN ALAM
&+R+*AN '%NDIDIKAN KIMIA
'%R+ARI 2015
KATA PENGANTAR
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
2/33
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
3/33
DAFTAR ISI
KA-A '%NGAN-AR$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$2
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ DA.-AR I*I
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$3
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ A 1 '%NDAH+L+AN
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$8$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$
A 2 '%MAHA*AN$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ a$'ro"ein$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ $Aam Amino
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$:
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ /$K!ai7ikai eraarkan Ran"ai *aming
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$;
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ $-i"ik Io!i"rik an %!ek"ro7orei
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$;
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ e$Aam Amino %enia!
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$9
7$'e"ia
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
4/33
BAB I
PENDAHULUAN
A L!"!# Be$!%!ng
Aa "iga ke!omok o!imer io!ogi ai"# o!iakaria ro"ein an aam n#k!ea"$ *eagai
a!a a"# ke!omok ioo!imer ro"ein mem#nai erma/am>ma/am 7#ngi$ *eagai en=im
an ormon ka"a!i ro"ein ang menga"#r e"ia reaki a!am "## ? eagai agian ari
aging ang meneiakan anak man7aa" aa e"ia gerakan? eagai k#!i" an
ram#"(en#"# agian !#ar)? eagai mo!ek#! emog!oin ang ereran a!am "ran7er em#a
okigen en"ing ke e!#r# agian "##? eagai an"ioi ang memerikan er!in#ngan
"eraa enaki" an kominaina engan #"ani !ain a!am "#!ang eagai "r#k"#r
enangga$
'ro"ein mem#nai anak #k#ran an en"#k$ akan aa #!a eeraa ro"ein ang
mem#nai era" mo!ek#! ang anga" era"$ Lioom a!a a"# en=im mer#akan ro"ein ang
re!a"ive er#k#ran ke/i! "ai mem#nai era" mo!ek#! 1800$ era" mo!ek#! ari anak
ro"ein memang anga" era" an ear$ en"#k "ami!an !#ar ari ro"ein mia!na !ioomang eren"#k #!a" an emog!oin ke o#!e e!ik ari @>kera"in ( ram#" an k#k# ) an
!emaran "ii 7iroin$ Dan karena ereaan ari egi #k#ran en"#k an 7#ngi #m#mna
ro"ein "e#"ama i!ia" ari "r#k"#r an emaaman roer"i$
4
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
5/33
'ro"ein aa!a o!iamia an #ni" monomeri "eriri ari 20 ereaan @> aam amino
ian"arana ai"# eagai erik#"
*eangkan #n"#k "r#k"#r ro"in iaana iagi men6ai ema" "ingka" organiai$
*"r#k"#r rimer aa!a e#"an #n"#k #r#"an aam amino ka ari ran"ai o!ie"ia$ *"r#k"#r
ek#ner me!i#"i agian>agian ari ran"ai o!ie"ia ang i"ai!kan o!e #a"# o!a "era"#r
ari ika"an>ika"an irogenan"ara g#g# BO an g#g# NH ari "#!ang #ngg#ng mia!na @>
e!ik$ *"r#k"#r "erier er!ak# aa "r#k"#r "iga imeni ang i"ai!kan o!e gaa ieri
ika"an irogen an gaa an"armo!ek#! !ainna$ Dan "r#k"#r "erakir ai"# k#ar"ener aa!a
##nan kee!#r#an ran"ai o!ie"ia$
B T'!n
Aa#n "#6#an ari em#a"an maka!a ini aa!a
Menge"a#i enger"ian ro"ein aam amino an e"ia
Menge"a#i i7a">i7a" ro"ein k!ai7ikai an "r#k"#r ro"ein
Menge"a#i /ara mengana!ii g#g# #6#ng #n"#k enen"#an aam amino
( Rms!n M!s!$!)
Aa enger"ian ro"ein aam amino an e"ia C
Aa i7a">i7a" ro"ein k!ai7ikai an "r#k"#r ro"ein C
agaimana /ara mengana!ii g#g# #6#ng #n"#k enen"#an aam aminoC
5
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
6/33
BAB II
PEMBAHASAN
A$ 'ro"ein
*e#"an ro"ein er"ama>"ama iakai aa "a#n 1;3; eraa! ari ka"a 4#nani
ro"eio ang erar"i “er"ama$ Da!am kei#an ro"ein mem#nai 7#ngi ang anga"
en"ing$ *em#a en=im "#m#an an eEan aa!a ro"ein$ 'ro"ein erama>ama engan !ii
an "#!ang memen"#k kerangka "## eEan$ Ia 6#ga memen"#k o"o" an"ioi an eragai
ormon(.eenen)
%n=im ai"# ka"a!i reaki iokimia amir em#ana ro"ein$ 'ro"ein 6#ga meman"#
eragai 7#ngi !ain eer"i engangk#"an an enimanan =a"vi"a! gerakan "erkoorinai
enangga mekani an er!in#ngan "eraa enaki"$ -## man#ia ierkirakan
mengan#ng 100$000 6eni ro"ein maing>maing mem#nai 7#ngi 7iio!ogi eniri>
eniri( Bang Ramon 2008)
'aa akir "a#n 1;00 "e!a iien"i7ikai aEa #ni" ro"ein ang "erke/i! aa!a aam
@>amino$ *ekarang "e!a ike"a#i aEa aa 20 ma/am aam amino "eraa" a!am ro"ein
eagai ai! !ang#ng ari $ erik#" ini aa!a aam amino ang !a=im i"em#kan a!am ro"ein
1$ A!anin (A!a)2$ Arginin (Arg)
3$ Aaragin (An)
8$ Aam aar"a" (A)
5$ *i"ein (B)$ Aam g!#"ama" (G!#)
:$ G!#"amin (G!n)
;$ G!iin (G!)9$ Hi"iin (Hi)
10$ Io!e#in (I!e)
11$ Le#in (!e#)12$ Liin (L)
13$ Me"ionin (Me")
18$ .eni!a!anin ('e)
15$ 'ro!in ('ro)1$ *erin (*er)
1:$ -reoin (-r)
1;$ -ri"o7an ( -r )19$ -iroin ( -r )
20$ ,a!in (,a!)
Tabel 1.1 Asam Amino yang terdapat dalam Protein
Struktur
1. Asam amino netral
Nama Singka
tan
pK a1
α-
CO2H
pK a2 +
α-NH3
pK a3
Gug
us R
pI
6
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
7/33
G or Gly 2.3 9.6 6.0
A or Ala 2.3 9.7 6.0
V or Val 2.3 9.6 6.0
L or Leu 2.4 9.6 6.0
I or Iie 2.4 9.7 6.1
Y or Tyr 2.2 9.1 10.1 5.7
V or
Phe
1
!
"1 #
#
W or
Thrp
2.
4
9.4 5.
9
7
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
8/33
S or
Ser
2.
2
9.2 5.
7
P or
Pro
2.
0
10.
6
6.
3
or
!yp
1.
9
9.7 6.
3
" or
"y#
1.
7
10.
$
$.3 5.
0
"y#%
"y#
1.
6
2.
3
7.9
9.9
5.
1
& or
A#'
2.
0
$.$ 5.
4
( or
Gl'
2.
2
9.1 5.7
1. Asam amino asam
) or
A#p
2.
1
9.$ 3.9 3.0
2. Asam amino basa
* or
Ly#
2.
2
9.0 10.
5
9.$
$
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
9/33
+ or
Ar,
2.
2
9.0 12.
5
10.
$
'aa "a#n 1902 %mi! .i/er an .ran= Ho7mei"er e/ara "eria menem#kan aEa
aam>aam @ amino a!am memen"#k ro"ein "erika" a"# ama !ain engan ika"an amia$
Ika"an amia ini ie#" Ika"an e"ia ien"#k o!e g#g# amino ari #a"# aam amino an
g#g# karoki! ari aam amino !ainna$
9
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
10/33
Turunan Asam amino yang Terdapat dalam protein
N!m! Rms As!$ *#o"ein
Sis"in Kera"in (ram#" k#k#
#!# !!)
Hi+#o%si*#o$in Ko!agen e!a"in
Ti#o%sin -irog!o#!in
'e"ia aa!a #a"# enaEa ang ien"#k ari aam @ amino ang "erika" o!e #a"#
ika"an e"ia$ Aam>aam amino a!am #a"# e"ia ie#" eagai #ni" e"ia a"a# rei#
aam amino$ *#a"# e"ia ang ien"#k ari #a rei# aam amino ie#" e"ia aai!a
ari "iga aam amino ie#" "rie"ia an eagiana$ 'o!ie"ia aa!a #a"# e"ia engan
anak rei# aam amino$ 'ereaan an"ara oie"ia an ro"ein aa!a eraarkan
er6an6ian #m#mna o!ie"ia engan 50 rei# aam amino ie#" ro"ein$
$ Aam Amino
'ro"ein mem#nai maa mo!ar ang "inggi m#!ai ari eki"ar 5000 g amai 1 F 10: g
"e"ai eren komoii eraar maa ari #n#r>#n#r i a!am ro"ein "erna"a kon"an
karon 50 amai 55 eren? irogen : eren? okigen 23 eren? ni"rogen 1 eren? an
#!7#r 1 eren$
+ni" "r#k"#r aar ari ro"ein ia!a aam amino$ Aam amino ia!a enaEa ang
mengan#ng eiki"na a"# g#g# amino (>NH2) an eiki"na a"# g#g# karoki! (>BOOH)
10
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
11/33
1$ Aam Amino eagai ion io!ar
Aam amino mem#nai e#a aam karoki!a" an g#g# amino a!am e#a
mo!ek#!$ Akia"na #a"# aam amino akan menga!ami reaki aam>aa a!am mo!ek#!na
#n"#k memen"#k #a"# ion io!ar ai"# #a"# ion ang mem#nai m#a"an oi"i7 an nega"i7$Ion io!ar ie#" 6#gaa =Ei""er ion (Ka"a &erman #n"#k =Ei""er iria )$
*#a"# ion io!ar mem#nai e#a m#a"an nega"i7 an m#a"an oi"i7 eingga m#a"an
!i"rikna ne"ra!$ Ion io!ar eri7a" am7o"er aa" ereaki engan aam an aa$
Reaksi Dengan Asam :
Reaksi Dengan Basa :
2$ Kimia R#ang (*"reokimia)
'aa "a#n1;51 Lo#i 'a"e#r menem#kan aEa aam>aam amino aa!a o"i ak"i7$
Kem#ian ike"a#i aEa o"i ak"i7 ini "er6ai karena karon @ ari "ia aam @ amino aa!a
#a"# kira! e!ain g!iin$ D#a ari 20 aam amino ai"# ioe!#in an "reonin mem#nai #a
karon kira!$
11
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
12/33
Karon @ ari aam amino gene"i/ mem#nai kon7ig#rai ang ama eer"i L>g!iera!eia
#a"# enaEa ang kon7ig#raina aa!a (*)
)ua -ari 20 a#a ai'o yai/u i#oleu#i' -a' /reo'i' epu'yai -ua aro' iral.
*o',ura#i aro' -ari e-ua a#a ai'o i'i #aa -e',a' ya', -iupai -ala
a#a ai'o lai' -a' L%,li#eral-ehi-a. )ala i#oleu#i' iral aro' e-ua a-alah
S #e-a',a' -ala /reo'i' +.
12
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
13/33
B$ K!ai7ikai ang eraarkan Ran"ai *aming
ASAM AMINO NETRAL , BASA, DAN ASAMAs!m Amnio Ne"#!$ :
• Non*o$!# : !$!nin, g$isin, iso$esin, me"ionin, -eni$!$!nin, *#o$in, "#i*"o-!n, +!n
.!$in
• Po$!# : !s*!#!gin, sis"ein, g$"!min, se#in, "#eonin, +!n "i#osin
As!m Amino B!s! : A#ginin, $isin +!n )is"i+in
As!m Amino As!m : As!m !s*!#"!" +!n !s!m g$"!m!"
1$ Asam Amino Netral $ -erma#k go!ongan ini aa!a aam>aam ang "iak
mem#nai g#g# karoki! ma##n g#g# 7#ngi aa a!am ran"ai amingna
!ima e!a ari 20 aam amino "erma#k go!ongan ini$ Aam amino ne"ra! ini iagi
a!am aam amino o!ar an nono!ar$*emi!an ari aam amino ini nono!ar$ %ma" ari emi!an aam amino ini (a!anin
va!in !e#in an io!e#in) mem#nai ran"ai /aang irokaron$ *e#a aam
amino (ro!in) anga" #nik ea g#g# @>aminona "erika" aa /in/in$ D#a ari
aam amino non o!ar (7eni!a!anin an "ri"o7an) mem#nai /in/in aroma"ik aa
/aangna$
Beberapa Asam Amino Netral dengan Rantai cabang Nonpolar :
Aam amino ne"ra! ang non o!ar #m#mna aa!a ang a!ing #kar !ar#" a!am air
ari 20 6eni aam amino ini$ 'aa H >: mereka eraa eagai ion io!ar ang
ne"ra!$
2. Asam amino Basa. -iga aam amino ang aa aa!a arginin i"iin an !iin$
Maing>maing ari aam amino ini mem#nai g#g# 7#ngi ang aa" ereaki
engan ro"on aa H >: an memen"#k enaEa ion ang erm#a"an oi"i7$
O!e karena i"# aa H >: #a"# aam amino mem#nai #a m#a"an oi"i7 an
a"# m#a"an nega"i7 a"a# akirna e#a m#a"an oi"i7$
Beberapa Asam amino basa dengan asam :
13
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
14/33
. Asam amino Asam. D#a ari 20 aam amino igo!ongkan eagai aam karena
mem#nai g#g# karoki! aa ran"ai /aangna$ 'aa H >: ran"ai /aang
karoki! ini akan me!akan ro"onna ke air #n"#k memen"#k #a"# enaEa
engan #a m#a"an nega"i7 an e#a m#a"an oi"i7$ O!e karena i"# aa H >:
aam amino aam mem#nai m#a"an nega"i7$
Reaksi dari Asam Amino Asam dengan Air :
14
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
15/33
D$ -i"ik Io!i"rik an %!ek"ro7orei
M#a"an akir ari #a"# aam amino eragam e#ai engan er#aan H !ar#"an$
H imana aam amino mem#nai m#a"an !i"rik ang ne"ra! ie#" "i"ik io!i"rik ari
aam amino "ere#"$ +n"#k a!anin "i"ik io!i"rikna aa H 0$ -i"ik io!i"rik #n"#k aam
amino ang aam "er!e"ak kira>kira aa H 3$ Dier!#kan !ar#"an ang !ei aam #n"#k aam
amino #n"#k aam amino go!ongan ini #n"#k menama ro"on g#g# karoki!a"$
Da!am #a"# /am#ran aa H "er"en"# eeraa aam amino aa" eren"#k anion
ka"ion a"a# ion io!arang ne"ra!$ Bam#ran aam amino aa" iiakan karena
ke/ener#nganna #n"#k ergerak ke ara e!ek"roe a!am !ar#"an ari eragai keaaman$
E$e%"#o-o#esis aa!a #a"# roe emiaan ion an ar"ike! ne"ra! eraarkan aa a"a#
"iakna gaa "arik ari ar"ike!>ar"ike! ini ke ara e!ek"roe aa H !ar#"an "er"en"#$ Aai!a
eaang e!ek"roe i"ema"kan a!am !ar#"an aam amino anion ari aam amino (m#a"an
nega"i7) akan ergerak ke ara ka"oe ang erm#a"an nega"i7 $ *eangkan ion io!ar aa "i"ik
io!i"rikna ne"ra! eingga "ak ergerak ke ara ka"oe a"a##n anoe$
%$ Aam Amino %enia!
eeraa aam amino "ak aa" iin"ei a!am "## ina"ang eingga ar# iin"ei
a!am makanan$ Aam amino ini ie#" aam amino eenia!$ Ke#"#an #n"#k aam amino
"er"en"# erea eraarkan eie #m#r an 6eni makanan$ Mia!na i"iin anga"
i#"#kan o!e anak ke/i! an em#a an6ing "e"ai "ak i#"#kan o!e orang eEaa$*eangkan i"ein aa!a /on"o ari aam amino ang ar# aa$ Ke#"#an ari i"ein
"ergan"#ng aa anakna 6#m!a me"ionin maka i"ein men6ai aam amino eenia!$ Akan
"e"ai aai!a 6#m!a me"ionin anak ke!eianna akan i#a men6ai i"ein$
15
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
16/33
*a!a a"# aam amino eenia! ian"arana ai"# 7eni!a!anin$ Nam#n "ak em#a ma!#k
aa" menin"ei "iroin ari 7eni!a!anin$ *a"# ari 10$000 ma!#k mem#nai enaki" "#r#nan
ang ie#" 7eni!ke"on#rin a"a# 'K+ ( erar"i aa 7eni!ke"on a!am #rine )$ Orang> orang ini
"iak mem#nai en=im 7eni!a!anin iroki!ae ang ier!#kan #n"#k meng#a 7eni!a!anin
men6ai "iroin$ Man#ia aa" iinarkan ari enaki" ini engan menga"#r makanan$ O!e
ea i"# aa!a #a"# kear#an aEa inroma 'K+ iiagnoi eini m#ngkin e"e!a ai
!air$
.$ R%AK*I DARI A*AM AMINO
a$ %"eri7ikai an Ai!ai
Aam amino mengaakan reaki ang ka ari aam karoki!a" an amina$ *e!ain
reaki aam>aa ang "e!a ii/arakan g#g# karoki! ari aam amino aa"
ie"eri7ikai engan mereakikan engan a!koo! memakai aam eagai ka"a!ia"or$ G#g#
amino aa" iai!ai engan reagen ang ak"i7 eer"i a!ia aam a"a# aniria #a"#
aam$
16
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
17/33
$ Reaki engan Ninirin
Reaki aam amino #n"#k memen"#k #a"# enaEa erEarna anga" en"ing
a!am ana!ii emiaan$ Aam amino eniri "iak erEarna an "iak aa" ie"eki
e/ara vi#a! aa kroma"ogra7i a"a# /ara ana!ii !ainna$Reaki Earna ang en"ing ari aam amino aa!a reakina engan inirin
karena in"eni"a Earna ang "eren"#k aa reaki ninirin ini eaning engan
konen"rai aam aminona eingga reaki ini aa" iakai #n"#k ana!ii k#an"i"a"i7$
/$ Okiai i"ein men6ai i"in
G#g# #!7iri (>*H) ari i"ein m#a iokiai men6ai g#g# i#!7ia (>**>)
#a"# reaki ang mengga#ngan #a ia i"ein memen"#k aam amino i"in$ Reaki aa"mengai!kan #a"# ika"an kova!en ang meng##ngkan #a ran"ai o!ie"ia ang er!ainan
memen"#k #a"# ro"ein$
'ro"ein ari ram#" @>kera"in mengan#ng 11>18 i"in$ Reaki kimia ari
enggeri"ingan ram#" aa!a eraarkan eme/aan an emen"#kan ika"an i#!7ia ari
i"ein$ Demikian 6#ga rini ker6a ari =a" engi!ang ram#" (ei!a"orie)$
G$ *IN-%*I* A*AM AMINO
1$ 'o"ai#m '"a!imie
17
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
18/33
Me"oe ini imoi7ikai o!e Garie! ang meni"ei amina mengg#nakan o"ai#m
"a!imie an ie"!>romoma!ona"e #n"#k mem#a" e"er ma!ino/ imio$ erik#" ini aa!a
/on"o in"ei me"ione
1$
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
19/33
2$ *"re/ker *in"ei
3$ Reo!#i ari DL>Aam Amino
8$ *in"ei Aime"ri/ ari Aam Amino
19
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
20/33
H$ '%'-IDA
1$ Ika"an 'e"ia
'e"ia aa!a ika"an amia ang ien"#k o!e g#g# @>amino ari #a"# aam aminoan g#g# karoki!a" ari aam amino !ainna$ eeraa aam amino ari e"ia ie#" aam
amino rei#$ 'e"ia ang mengan#ng 23 an eeraa (3>10) a"a# anak aam amino
ie#" ie"ia "rie"ia o!igoe"ia an o!ie"ia$
20
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
21/33
O!e karena i7a" ika"an rangka an"ara karon amia an ni"rogen ika"anna !ei
enek ariaa ika"an #ngga! karon>ni"rogen "e"ai !ei an6ang ariaa ika"an rangka
karon>ni"rogen$
*i7a" ika"an rangka ari karon amia>ni"rogen menga!angi er#"aran ea
eke!i!ing ika"an ini$ Akia"na aa" "er6ai "ereoiomeriai /i an "ran $ o!e karena
"ereoiomer "ran mengan#ng !ei eiki" ama"an "erik ariaa iomer /i kon7ig#rai
"ran !ei "ai! an !ei anak "eraa" a!am e"ia an ro"ein$
2$ +r#"an aam amino a!am e"ia
D#a ie"ia ang er!ainan aa" ien"#k ari #a aam amino ang er!ainan #!a $
mia!na g!iin an a!anin aa" memen"#k #a ie"ia engan keenekan G!>A!a an
A!a>G!
21
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
22/33
Dan e#ai keeaka"an konveni ia aam amino engan g#g# karoki! ang ea
i"#!i iea!a kanan ari r#m# an ie#" aam amino B>"ermina!$ *eangkan ia aam
amino engan g#g# @>amino ea ang i"#!i iee!a kiri ie#" aam amino N>"ermina!$
Keeaka"an ini er!ak# "ana me!ia" an6ang e"ia ang eren"#k meman6ang #kan #a"#
ik!ik$
*eangkan a!am emerian nama e"ia aam amino B>"ermina! iangga eagai
in#k$ Aam amino !ain "erma#k aam amino N>"ermina! mer#akan #"i"#i aa in#k
ieri nama engan akiran i!$ *#"i"#i aam amino i"#!i er"#r#">"#r#" engan #r#"an
er"ama aa!a aam amino N>"ermina!$
Se#>-r>A$!>G!>Le
Se#/$"ro!!$!n/$g!/!$e0ine
22
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
23/33
3$ Io!ai an *i7a">*i7a" ari 'ro"ein
'ro"ein mem#nai "r#k"#r ang #nik (ka) an era" mo!ek#! ang ei7ik$ Meki#n
emikian ro"ein anga" #kar im#rnikan karena ro"ein "eraa" a!am en"#k kom!ek
erama !ii an karoira" 6#ga eagai /am#ran engan ro"ein !ainna$ .ak"or !ain ang
mem#a" ro"ein #kar im#rnikan karena en"#kna ang m#a eka!i r#ak o!e ana aam
aa an e!ar#" organik$ Aai!a en"#k a!amia #a"# ro"ein #a r#ak ika"akan aEa
ro"ein "erena"#rai$ 'ro"ein ang "erena"#rai mai mengan#ng #r#"an aam amino ang
a!i "e"ai #a kei!angan "r#k"#r "iga imenina ang #nik imana kera ka!i "er6ai
ak"ivi"a io!ogina$
*"r#k"#r In#!in *ai
23
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
24/33
'aa "a#n 1980 engan aana erkemangan "eknik kroma"ogra7i maka ro"ein ang
a#!# "iak aa" iiakan ekarang aa" iio!ai an im#rnikan$ Dengan erai!na
ro"ein iiakan an im#rnikan maka ara a!i kimia aa" meme!a6ari /ara enen"#an
#r#"an aam amino ari ro"ein$
Laoran er"ama mengenai "r#k"#r ro"ein eraa! ari in#!in ai ang i"em#kan o!e
a!i kimia Inggri .reerik *anger kk aa "a#n 1955$ +n"#k enem#anna ini *anger
menerima aia Noe! aa "a#n 195;$ In#!in ai mengan#ng #a ran"ai e"ia a!a
a"# ian"arana mengan#ng 21 aam amino an !ainna 30 aam amino$ke#a ran"ai e"ia
ini "erika" erama>ama o!e #a ika"an i#!7ia(ika"an i#!7ia ke"iga ergan"#ng aa #a
i"ein i a!am ran"ai e"ia ang 21 aam amino$
8$ K!ai7ikai 'ro"ein
Men#r#" k!ai7ikai a!i ang imoi7ikai ro"ein aa" iagi men6ai "iga gog!ongan
ro"ein era" ro"ein #6#r "e!#r an ro"ein ga#ngan$
• Protein serat aa!a en"#k ro"ein ang "iak !ar#" ang i"em#kan a!am k#!i" ram#"
6aringan engika" an "#!ang$ 'ro"ein ini aa" !agi iagi men6ai kolagen ai"# ro"ein
okok ari 6aringan engika" "#!ang gigian "enon? an keratin ai"# ro"ein okok
ari k#!i" k#k# aa an ram#"$
• Protein bu!ur telur en"#kna #6#r "e!#r a"a# #!a" !on6ong$ +m#mna ("e"ai "iak
e!a!#) !ar#" a!am air$ 'ro"ein ini mengg#nakan k!ai7ikai ang !ei moern !ei
m#a ik!ai7ikai men#r#" 7#ngina (eer"i en=im a"a# ormon)$ Bara k!ai7ikai
!ama ro"ein #6#r "e!#r ini iagi men6ai eeraa #a agian ema" ian"arana
aa!a
• A!#min aa" ikai7ikaikan karena !ar#" a!am air an !ar#"an garam$ A!#min
ang ka "eraa" a!am ara (ro"ein er#m) an aa "e!#r (a!#min "e!#r)$
• G!o#!in "iak !ar#" a!am air "e"ai !ar#" a!am !ar#"an garam en/er$ >g!o#!in
#a"# g!o#!in ang ka aa!a /am#ran ro"ein ang aa" iio!ai ari er#m
ara an mengan#ng an"ioi$
• Hi"on an 'ro"amin aa!a ro"ein aa ang !ar#" a!am air $ Dianingkan
engan ro"ein ang !ain i"on an ro"amin mengai!kan konen"rai aam
amino aa ang ear$
'ro"ein Ga#ngan aa!a ro"ein ang erga#ng engan enaEa #kan ro"ein$
Mia!na ro"ein a!am aemog!#in erga#ng engan ei ang mengan#ng eme
#kan ro"ein$ agian nonro"ein a!am ro"ein ga#ngan eer"i eme a!am
aemog!#in ie#" g#g# ro"e"ik$ 'r"ein ga#ngan ang ka !ainna aa!a
n#k!eoro"ein (ro"ein ang erga#ng engan aam n#k!ea") m#koro"ein (ro"ein
ang erga#ng engan o!iakaria a!am m#k#) an !ioro"ein (ro"ein ang
erga#ng engan !ii eer"i ko!e"ero!)$
5$ -ingka"an *"r#k"#r 'ro"ein
'ro"ein a!am en"#k aa!na mem#nai "iga "ingka" kaang>kaang ema" "ingka"
"r#k"#r$ -ingka" er"ama ie#" "r#k"#r rimer ai"# ore a"a# #r#"an ari aam amino
24
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
25/33
a!am ran"ai ro"ein$ *"r#k"#r ek#ner aa!a en"#k ari ran"ai ro"ein ang an6ang ang
i6aikan a"# ika"an o!e ika"an irogen an"ara ro"ein ari amia an g#g# karoni!
amia$
*"r#k"#r ek#ner keanakan ro"ein aa!a #a"# @>e!ik ai"# ira! "angan kanan
(rig">ane ira!) engan ran"ai ang er#"ar eara 6ar#m 6am aai!a i!ia" me!a!#i
#m# ke aEa (D>aam amino memen"#k e!ik angan kiri (!e7">ane ira!) a"a# ang
er#"ar er!aEan ara 6ar#m 6am)$ *#a"# @>e!ik mem#nai ia(rei#) 3$ aam amino
"ia #"aran #a"# arga ang iai!kan ari ika"an irogen an"ara #a g#g# amia ang
6arakna ean6ang 8 aam amino$
*"r#k"#r e!k ini meneakan mo!ek#! men6ai e!a"i an 7!ekie!$ Kera"in ro"ein
ang "eraa" aa ram#" k#!i" an k#k# aa!a /on"o ro"ein engan mo!ek#! ang
eren"#k @>e!i$ Ko!agen ro"ein #"ama ari 6aringan engika" 6#ga "eriri ari mo!ek#!
e!ik$ Akan "e"ai anena ko!agen aa!a e!ik "angan kiri (!e7">ane) #an "angan
kanan (rig">ane)$ Da!am ko!agen "iga "angan kiri e!ik a!ing mengika" an
mengai!akan "angan kanan e!ik ai"# “#ere!ik ang ie#" "rooko!agen$ *a!ing
mengika" ari ke"iga e!ik enagn /ara ini memeri kek#a"an "amaan aa 6aringan$
*"r#k"#r ek#ner !ain aa!a J>!ea"e ee" (!emar ang er!ia" J)$ I"i!a iami!
karena en"#kna ang mener#ai !ea"e ee" a"a# gen"eng !ogam ang erker#"$ 'ro"ein
a!am !ea"e ee" er"aan o!e aana ika"an irogen an"ara ran"ai ang er"#$ *era"
#"era aa!a /on"o ro"ein engan "r#k"#r !ea"e ee"$
*"r#k"#r "erier mia!na aa ro"ein #6#r "e!#r$ en"#k e!ik a"a# "r#k"#r !ea"e
ee" ering "ergangg# eingga ran"aina akan me!ia" kema!i eer"i em#!a$ en"#k me!ia"
ari #6#r "e!#r ini!a ang ie#" "r#k"#r "erier$
*"r#k"#r k#ar"ener ari ro"ein aa!a engga#ngan #a a"a# !ei ma/am>ma/am ran"ai
ari ro"ein ran"ai anak$ Mia!na emog!oin mengan#ng ema" mo!ek#! ro"ein er!ia"
ang "eria$
25
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
26/33
I$ %n=im
%n=im aa!a ka"a!ia"or io!ogi$ %n=im aa!a #a"# ro"ein ang ak"ivi"ana
"ergan"#ng ari ke"aanan "r#k"#r ek#ner "erier an k#ar"ener$ %n=im mer#akan ro"ein
#6#r "e!#r ang er!ia" engan ia aam amino o!ari erm#kaan !#arna ang
mema"ikan aa" !ar#" a!am /airan "##$ %n=im ering mengan#ng #a"# g#g# ro"e"ik
ia!am !#ang eer"i kan"#ng a!am "r#k"#rna$ +k#ran an en"#k ari kan"#ng
mem#akan engena!an ari iomo!ek#! ang ei7ik$
Ringkasan dari berbagai tingkat Struktur Protein
-ingka" *"r#k"#r +raian'rimer +r#"an a"a# ore ari ia aam amino a!am ran"ai ro"ein
*ek#ner en"#k ari ran"ai ro"ein "#!ang e!akang-erier Me!ia"na ran"ai ro"ein kema!i eer"i en"#kna
K#ar"ener Me!ia"na #a a"a# !ei ran"ai ro"ein
&$ 'enen"#an *"r#k"#r 'rimer ari 'ro"ein
Aai!a e"ia ang iio!ai i"# omogen an "iak ik!ik maka /ara #m#m erk#" ini
aa" iakai #n"#k menen"#kan #r#"an aam amino "ere#"
'emiaan ari ika"an i#!7ia (aai!a aa) engan g#g# *H an men#"# em#a
g#g# ini$ Ana!ii g#g# #6#ng
Hiro!ii aria! ari e"ia i!an6#"kan engan ien"i7ikai ari agian>agianna
an akirna$
Menen"#kan #r#"anna
1$ Mengama" (!o/king) g#g# #!7#r ari i"ein an i"in Langka er"ama a!am meng#r#" aam amno aa!a mengama" g#g#
i#!7ia an g#g# *H$ Aai!a g#g# ini "iak iama" maka g#g# ini akan
menggangg# #r#"an ari reaki e!an6#"na$
'engama"an aa" i!ak#kan engan #a /ara$ Bara er"ama aa!a engan
/ara mengokiai g#g# i#!7ia engan g#g# *H men6ai g#g# aam
#!7ona"$ Bara ang !ain aa!a mere#ki g#g# i#!7ia men6ai g#g# *H !a!#
mereakikan engan reagen inoae"a" aa ang ereaki engan g#g# *H$
26
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
27/33
K$ Ana!ii G#g# +6#ng
Ana!ii g#g# #6#ng iakai #n"#k mengien"i7ikai #r#"an aam amino aa N>"ermina!
an B>"ermina! ari ran"ai e"ia$
Aam amino N>"ermina!$ Aa erma/am>ma/am reagen ang aa" ig#nakan
#n"#k mengien"i7ikai aam amino N>"ermina! $*a!a a"#na aa!a 7eni!
io"ioiana" ang inamakan reagen %man$ *ia e"ia ang iaa" ari
iro!ii 7eni!ian"ion aa" ia#r #!ang me!a!#i #r#"an reaki #n"#k
mengien"i7ikai aam amino N>"ermina! ang ar# "eren"#k$ Aam amino ini
aa!a a"# ee!#m "erakir ari aam amino a!am ran"ai e"ia aa!$ Me"oe
7eni!io"ioiana" "e!a i6aikan a"# ke a!am #a"# a!a" ana!ii ang ie#"
a#"oma"e amino a/i e#ena"or$
27
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
28/33
Aam amino B>"ermina!$ Bon"ona aa!a mengg#nakan karokie"iae#a"# en=im ang ereran #"ama eagai ka"a!ia"or iro!ii aam amino B>
"ermina! ari ran"ai e"ia$
L$ Hiro!ii *eagian an 'enen"#an akir #r#"an
*e#a g#g# akir iien"i7ikai "#6#an e!an6#"na aa!a menen"#kan kee!#r#an
aam amino a!am ran"ai$ Ha! ini aa" i!ak#kan engan iro!ii eagian ari e"ia
i!an6#"kan engan men/o/okkan e/aanna #n"#k menen"#kan #r#"an ang !engka$
Hiro!ii eagian aa" i!ak#kan engan iro!ii a!am keaaan aam ang eang
(mi! aam) a"a# o!e en=im$ -eknik iro!ii eraam #m#mna "iak mem#aka karena
eme/aan ari ika"an amia anga" a/ak an #a"# /am#ran ang kom!ek ari aam aminoan e"ia ang ke/i! akan "im#!$ Mia!na #a"# "e"rae"ia akan mengai!kan 8 aam
amino "iga ie"ia an #a ie"ia$ Aai!a #a"# e"ia ear iiro!ii a!am keaaan
aam akan "eren"#k anak eka!i komonen a!am /am#ran eingga emiaan ang "iak
m#ngkin$
Bara ang !ei aik aa!a engan meme!a>e!a e"ia engan an"#an en=im ang
er"inak aa ika"an ami "er"en"#$ Mia!na "ri"in aa!a #a"# en=im ro"eo!i"ik (en=im ang
mengka"a!ii iro!ii ari ro"ein) iaana iakai aa enen"#an "r#k"#r$-ri"in
mengka"a!ii iro!ii ika"an amia i agian karoki! ari !iin a"a# arginin$
2$
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
29/33
Nam#n ekarang ini "e!a "ereia erma/am>ma/am en=im ro"eo!i"ik$ Mengg#nakan #a a"a#
!ei ari en=im>en=im ini e/aan engan go!ongan ang "#mang "ini ari aam amino ia
iaa$ *e#a e/aan ini i#r#" (mia!na engan /ara %man) o"ongan ang "#mang
"ini "ere#" ianingkan akirna #r#"an aam amino ang !engka ari ro"ein aa"
ierkirakan$ +n"#k menggamarkan engg#naan ang !ogi ari !angka akir ini mia!na
aEa iro!ii ari en"ae"ia mengai!kan "rie"ia erik#" ini
G!>G!#>'e G!#>'e>G! 'e>G!>Arg
Dengan menga"#r "rie"ia eingga "er6ai "#mang "ini an"ara aam amino ang iaa ki"a
aa" menen"#kan #r#"an ari aam amino aa en"ae"ia$
G!# 'e an G! "#mang "ini
G!> G$1 P)e
G$ 1 P)e 2 G$/
P)e 2 G$/ 2 A#g
+r#"an aam amino ari en"ae"ia G!>G!#>'e>G!>Arg
29
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
30/33
Rangkaian ia aam amino ia!am o!ie"ia a"a# ro"ein ie#" "r#k"#r rimer$
'e"ia eerana ang mengan#ng 3 aam amino ("rie"ia) mem#nai rangkaian
aam amino erea? "e"rae"ia mem#nai !ei ari 28 rangkaian erea$ +n"#k
komonen aam amino engan 20 aam amino erea aa a"# ran"ai ari 100 rei# aa
2100 1$2: 10130 ang m#ngkin ari rangkaian ang erea$ anak eragai aam amino
en"ing aa" i#"#kan men6ai ran"ai aam amino erea$ *aangna aa eeraa variai
me"oe ang "iak ia ig#nakan #n"#k mem#"#kan aam amino erea aa
o!ie"iame!ainkan i!ak#kan engan ana!ii rei# "ermina! ang mer#akan "eknik #n"#k
mengien"i7ikai N an B aam amino "ermina!$
Deg#!+!"ion E+m!n
'roe#r ang a!ing ering ig#nakan #n"#k mengien"i7ikai aam amino N>
"ermina! aa e"ia aa!a -#r#nan %man (%man Degraa"ionikemangkan o!e 'er
%man ari +niveri"a L#n *Eeia)$ -#r#nan %man aa" ig#nakan eagai me"oe #n"#k
eragai e"ia erea ingga an6ang rei# 0$ Bon"ona N>"ermina! aam amino an
7eni! io"ioiana" ang ireakikan memen"#k "#r#nan 7eni!"io/arami!$ Karena
ke"iak"ai!an ani!ino"ioa=o!inone(A-) akan mengakia"kan ke"iak"era"#ran ari "#r#nan
7eni!"ioian"ion ('-H) aa aam amino$ 'aa roe ang o"oma"i "#r#nan '-H 6#gaaa" i!ia" me!a!#i kroma"ogra7i /air "ingka" "inggi (KBK-H'LB)$
30
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
31/33
31
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
32/33
Ana!ii N>"ermina! *anger
Me"oe !ain ang aa" ig#nakan #n"#k eeraa ana!ii aa!a ana!ii *anger N
"ermina! ang mengg#nakan 28>ini"ro7!#roen=en (DN.)$ Ke"ika o!ie"ia i"ama
engan DN. eiki" an ii!ak#kan reaki #"i"#i n#k!eo7i! aroma"ik (* NAr) akan
menerang aam amino ea ari ia N>"ermina!$ erik#"na iro!ii ari o!ie"ia akan
memerikan /am#ran an"ara aam amino N>"ermina! engan g#g# 28>ini"ro7eni!$
32
-
8/17/2019 Makalah Kimia Organik 2 Protein
33/33
BAB III
PENUTUP
A KESIMPULAN
'ro"ein aa!a #a"# o!iamia ari aam @>amino$ Ika"an amia a!am ro"ein ie#"
ika"an e"ia$ 'e"ia (ro"ein) ke/i! aa" igo!ongan eagai ie"ia "rie"ia amai
o!ie"ia$ Aam amino mer#akan ion io!ar ang eri7a" am7o"er$A!7a karon ari aam
amino ang "eraa"a!am ro"ein mem#nai kon7ig#rai ang ama engan L>g!iera!ei$
Aam amino aa ang ne"ra! (o!ar a"a# nono!ar) eri7a" aa a"a# eri7a" aam "ergan"#ngari g#g# 7#ngi aa ran"ai /aang$ -i"ik io!i"rik ari aam amino aa!a H aa aa" ion
io!arna "iak erm#a"an eingga "iak akan ergerak ke e!ek"roe$
Aam amino eenia! aa!a aam amino ang "iak aa" iin"ei o!e organime
eingga ar# ierikan me!a!#i makanan$ 'ro"ein aa" iagi a!am eeraa go!ongan era"
#6#r "e!#r(mia!na a!#min g!o#!in i"on an ro"amin) an ga#ngan$ 'ro"ein 6#ga aa"
iagi a"a# igo!ongkan eraarkan 7#ngina eer"i en=im an ormon$ *"r#k"#r ro"ein 6#ga
iagi men6ai 8 ai"# "r#k"#r rimer ek#ner "erier an k#ar"ener$ *"r#k"#r rimer ari #a"#
ro"ein aa!a #r#"an ari aam aminona$ *"r#k"#r ek#ner aa!a agaimana "#!ang #ngg#ng
(a/k one) menga"#r irina eniri (@>e!ik J>!ea"e ee")$ *eangkan "r#k"#r "erier
aa!a ai! !ia"an ari #a"# e!ik a"a# "r#k"#r !ain #n"#k memen"#k "r#k"#r ro"ein i"#
eniri$
B SARAN
DAFTAR PUSTAKA
.eenen
*a!omon$ %ii 9