Kearifan Lokal Acara Tingkeban
-
Upload
aan-bendung -
Category
Documents
-
view
246 -
download
0
Embed Size (px)
Transcript of Kearifan Lokal Acara Tingkeban
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
1/17
MAKALAH KEARIFAN LOKAL DI INDONESIA
TRADISI TINGKEBAN / MITONI SEBAGAI WARISAN BUDAYA INDONESIA
Diajukan Sebagai Tugas enggan!i UTS Ma!a Ku"ia#
AN$ASILA % KEWARGANEGARAAN
en&usun
Aan Su'(i&a)i
*+,*-,.*+
(0g(a1 S!u)i S* Manaje1en
SEKOLAH TINGGI ILMU EKONOMI SURAKARTA
2.*3
[Type text] Page 1
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
2/17
Upacara Tingkeban / Mitoni
Ini a)a"a# sa"a# sa!u !(a)isi 1as&a(aka! 4a5a6 u'a7a(a ini )isebu! juga 1i!0ni
be(asa" )a(i ka!a 'i!u &ang a(!in&a !uju#, U'a7a(a ini )i"aksanakan 'a)a usia
ke#a1i"an !uju# bu"an )an 'a)a ke#a1i"an 'e(!a1a ka"i, U'a7a(a ini be(1akna
ba#5a 'en)i)ikan bukan saja se!e"a# )e5asa akan !e!a'i se1enjak beni# !e(!ana1
)i )a"a1 (a#i1 ibu, Da"a1 u'a7a(a ini sang ibu &ang se)ang #a1i" )i 1an)ikan
)engan ai( ke1bang se!a1an )an )ise(!ai )0a &ang be(!ujuan un!uk 1e10#0n
ke'a)a Tu#an YME aga( se"a"u )ibe(ikan (a#1a! )an be(ka# se#ingga ba&i &ang
akan )i"a#i(kan se"a1a! )an se#a!,
Menu(u! !(a)isi 4a5a6 u'a7a(a )i"aksanakan 'a)a !angga" ganji" sebe"u1
bu"an 'u(na1a se'e(!i -6+68696**6 *- a!au *+, bu"an 4a5a 6)i"aksanakan )i ki(i a!au
kanan (u1a# 1eng#a)a' kea(a# 1a!a#a(i !e(bi!, Yang 1e1an)ikan ju1"a#n&a juga
ganji" 1isa"n&a +686a!au 9 0(ang, Se!e"a# si(a1 )i 'akaikan kain /ja(ik sa1'ai !uju#
ka"i6 &ang !e(ak#i(/ ke!uju# &ang )iangga' 'a"ing 'an!as )ikenakan 6 ke1u)ian a7a(a
'e10!0ngan !u1'eng !uju# &ang )ia5a"i )engan )0a ke1u)ian 1akan (ujak,)s!,
Hakeka! &ang 1en)asa( )a(i se1ua !(a)isi 4a5a a)a"a# sua!u ungka'an s&uku( )an
'e(10#0nan ke'a)a Yang Ma#a Kuasa un!uk kese"a1a!an )an ken!e(a1an 6
na1un )i ungka'kan )a"a1 ben!uk "a1bang:"a1bang &ang 1asing:1asing
1e1'un&ai 1akna,
[Type text] Page 2
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
3/17
Da;!a( Isi
DAFTAR ISI 2
BAB I ENDAHULUAN -
A, LATAR BELAKANG -
BAB II EMBAHASAN
A, SE4ARAH MUN$ULNYA TINGKEBAN
B, ERLENGKAAN TINGKEBAN +
$, RANGKAIAN A$ARA TINGKEBAN *2
BAB III KESIMULAN *
BAB I< DAFTAR USTAKA *3
[Type text] Page 3
http://yuk-pintar.blogspot.com/2013/02/makalah-adat-dan-tradisi-tingkebanmitoni.htmlhttp://yuk-pintar.blogspot.com/2013/02/makalah-adat-dan-tradisi-tingkebanmitoni.htmlhttp://yuk-pintar.blogspot.com/2013/02/makalah-adat-dan-tradisi-tingkebanmitoni.html -
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
4/17
BAB I
PENDAHULUAN
A. Latar Belakang
Tingkeban sebagai sa"a# sa!u )a(i kebe(aga1an bu)a&a Bangsa In)0nesia6
su)a# !i)ak asing "agi )i !e"inga ki!a, Menu(u! i"1u s0sia" )an bu)a&a6 !ingkeban )an
(i!ua":(i!ua" "ain &ang sejenis a)a"a# sua!u ben!uk inisiasi6 &ai!u sa(ana &ang
)igunakan guna 1e"e5a!i sua!u ke7e1asan, Da"a1 #a" ini6 ke7e1asan 7a"0n 0(ang
!ua !e(#a)a' !e(kabu"n&a #a(a'an 1e(eka baik se"a1a 1asa 1engan)ung6 ke!ika
1e"a#i(kan6 ba#kan #a(a'an akan anak &ang !e("a#i( nan!i, Maka )a(i i!u6 )i1u"ai
)a(i nenek 10&ang !e()a#u"u &ang be"u1 1engena" aga1a6 1en7i'!akan sua!u
(i!ua" &ang s&a(a! akan 1akna !e(sebu!6 )an #ingga saa! ini 1asi# )i&akini 0"e#
sebagian besa( 1as&a(aka! ja5a,
Se)e1ikian (u1i!n&a (i!ua" !ingkeban ini6 #ingga 1e1e("ukan !enaga6 'iki(an6
ba#kan 1a!e(i baik )a"a1 'e(sia'an 1au'un ke!ika 'e"aksanaann&a .Se1ua !a#a':
!a#a' !e(sebu! )i&akini 0"e# 1as&a(aka! sebagai !a#a':!a#a' &ang #a(us )i"a"ui,
Mu"ai )a(i 'e1i"i#an #a(i )an !angga" 'e"aksanaan saja #a(us 1e1enu#i s&a(a! )an
ke!en!uan &ang a)a, A'abi"a 1e(eka 1e"angga(6 1aka 1as&a(aka! seki!a( akan
sege(a 1e(es'0n negatif!e(#a)a' #a" !e(sebu!, i(an!i:'i(an!i &ang !i)ak se)iki!
ju1"a#n&a !en!u 1e1bu!u#kan )ana &ang !i)ak se)iki! 'u"a, Da"a1 'e(sia'ann&a6
k#ususn&a 'i(an!i &ang be(u'a 1akanan a)a &ang 1e1e("ukan 5ak!u #ingga !iga
#a(i sebe"u1 'e"aksanaan a7a(a6 se'e(!ijenang dodol.Ba#kan a)a bebe(a'a 'i(an!i
&ang #a(us !e(buang sia:sia, Akan !e!a'i 1asi# ban&ak 1as&a(aka! &ang be"u1
sa)a( akan #a" i!u6 ba#kan 1engagga'n&a 5aja(,
Da(i bebe(a'a ga1ba(an )i a!as6 'enu"is 1e1i"i# ju)u" !e(sebu! ka(ena 1e(u'akan
!(a)isi 5a(isan "e"u#u( &ang 1asi# )iangga' sanga! sak(a"
[Type text] Page 4
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
5/17
BAB II
PEMBAHASAN
A. Sejarah Mncln!a Tingkeban
Tingkeban sebagai sa"a# sa!u )a(i kebe(aga1an bu)a&a Bangsa In)0nesia6
su)a# !i)ak asing "agi )i !e"inga ki!a, Menu(u! i"1u s0sia" )an bu)a&a6 !ingkeban )an
(i!ua":(i!ua" "ain &ang sejenis a)a"a# sua!u ben!uk inisiasi6 &ai!u sa(ana &ang
)igunakan guna 1e"e5a!i sua!u ke7e1asan, Da"a1 #a" ini6 ke7e1asan 7a"0n 0(ang
!ua !e(#a)a' !e(kabu"n&a #a(a'an 1e(eka baik se"a1a 1asa 1engan)ung6 ke!ika
1e"a#i(kan6 ba#kan #a(a'an akan anak &ang !e("a#i( nan!i, Maka )a(i i!u6 )i1u"ai
)a(i nenek 10&ang !e()a#u"u &ang be"u1 1engena" aga1a6 1en7i'!akan sua!u
(i!ua" &ang s&a(a! akan 1akna !e(sebu!6 )an #ingga saa! ini 1asi# )i&akini 0"e#
sebagian besa( 1as&a(aka! 4a5a,
Tingkeban 1enu(u! 7e(i!a &ang )ike1bangkan !u(un:!e1u(un se7a(a "isan6
1e1ang su)a# a)a sejak =a1an )a#u"u, Menu(u! 7e(i!a asa" na1a >Tingkeban?
a)a"a# be(asa" )a(i na1a se0(ang ibu &ang be(na1a Niken Satingkeb6 &ai!u is!(i )a(i
Ki Se)&a, Me(eka be()ua 1e1i"iki se1bi"an 0(ang anak akan !e!a'i kese1bi"an
anakn&a !e(sebu! se"a"u 1a!i 'a)a usia )ini, Be(bagai usa#a !e"a# 1e(eka ja"ani6
!e!a'i !i)ak 'u"a 1e1bua#kan #asi", Hingga sua!u saa! 1e(eka 1e1be(anikan )i(i
un!uk 1eng#a)a' ke'a)a Kanjeng Sinu5un 4a&aba&a,
4a&aba&a ak#i(n&a 1enase#a!i 1e(eka aga( 1enja"ani bebe(a'a (i!ua",
Na1un sebagai s&a(a! '0k0k6 1e(eka #a(us (ajin manembah mring Hyang Widhi
laku becik,welas asih mring sapada, 1en&e1ba# ke'a)a Tu#an Yang Ma#a Esa
)engan k#us&u@6 )an senan!iaasa be(bua! baik 5e"as asi# ke'a)a sesa1a, Se"ain
i!u6 1e(eka #a(us 1ensu7ikan )i(i6 1an)i )engan 1enggunakan ai( su7i
&ang be(asa" )a(i !uju# su1be( ai(, Ke1u)ian be('as(a# )i(i "a#i( ba!in )engan
)iba(engi 'e(10#0nan ke'a)a Gus!i A""a#6a'a &ang 1enja)i ke#en)ak 1e(eka6
!e(u!a1a un!uk kese#a!an )an keseja#!e(aan si ba&i, Su'a&a 1en)a'a! be(ka# )a(i
[Type text] Page 5
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
6/17
Gus!i A""a#6 )engan 1en&e(!akan sesaji &ang )ian!a(an&a a)a"a# !aki( '"0n!ang6
ke1bang se!a1an6 se(!a ke"a'a ga)ing &ang 1asi# 1u)a,
Se!e"a# se(angkaian (i!ua" &ang )ianju(kan 0"e# Raja 4a&aba&a6 !e(n&a!a
Gus!i Kang Mu(beng Du1a)i &ai!u Gus!i A""a# 1engabu"kan 'e(10#0nan 1e(eka, Ki
Se)&a )an Niken Sa!ingkeb 1en)a'a! 1010ngan &ang se#a! )an be(u1u( 'anjang,
Un!uk 1enginga! na1a Niken Sa!ingkeb6 se(angkaian (i!ua" !e(sebu! )i!i(u 0"e# 'a(a
gene(asi se"anju!n&a #ingga seka(ang )an )ibe(i na1a Tingkeban Dengan #a(a'an
1en)a'a! ke1u)a#an )an !i)ak a)a #a"angan se"a1a #a1i"6 1e"a#i(kan6 #ingga si
anak !u1bu# )e5asa, A!as )asa( ini"a# ak#i(n&a #ingga kini (i!ua" !ingkeban !e!a'
)i"aksanakan ba#kan 1enja)i sua!u ke#a(usan bagi sebagian besa( 1as&a(aka
4a5a,
B. Perlengkapan Tingkeban.
Da#u"u 1as&a(aka! 4a5a 1engena" !iga !e(a)isii &ang #a(us )i"aksanakan
se"a1a 1asa 1engan)ung, Ke!iga !e(a)isi !e(sebu! a)a"a# !(a)isi Neloni, Tingkeban
atau Rujakan dan rocotan, Akan !e!a'i sei(ing 'e(ke1bangan =a1an6 ke!iga !(a)isi
!e(sebu! )i(ingkas se7a(a 'e"aksanaann&a 1enja)i sa!u6 &ai!u ke!ika 5ak!u
Tingkeban a!au !uju# bu"an, Wa"au'un )i(ingkas se7a(a 5ak!u !e!a'i ubo rampe a!au
'i(an!i &ang #a(us )isia'kan )a(i se!ia' (i!ua" !e!a' )ise)iakan,
4au#:jau# #a(i sebe"u1 usia kan)ungan 1e1asuki !uju# bu"an67a"0n 0(ang
!ua ba&i #a(us 1e1en!ukan #a(i &ang baik sesuaipetungan !awa, Menu(u!
'e!ungan 4a5a #a(i:#a(i &ang baik i!u &ang 1e1i"iki neptu
gena' )an ju1"a#n&a *2
a!au *3,
[Type text] Page 6
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
7/17
Tabe" *, Ne'!une Din0 "an asa(an e!ungan 4a5a
N
0
Na1a Ha(i Ne'!une N0 Na1a asa(an Ne'!une
* Ak#a) + * 0n 8
2 Senin 2 Wage
- Se"asa - - K"i50n
Rabu 8 Legi +
+ Ka1is + a#ing 9
3 4u1@a! 3
8 Sab!u 9
Ha(i:#a(i &ang baik a)a"a# &ang ne'!un&a *2 a!au *3 1isa" Ka1is K"i50n6
Senin K"i50n6 Ak#a) 0n )an sebagain&a, Ka1is 1e1i"iki ne'!u )an K"i50n
1e1i"iki ne'!u ja)i Ka1is K"i50n 1e1i"iki ne'!u *36 begi!u juga Senin K"i50n
1e1i"iki ne'!u *2 )an Ak#a) 0n 1e1i"iki ne'!u *2,
Se"ain 'enen!uan #a(i &ang a)a a!u(ann&a6 sega"a ubo rampea!au 'i(an!i
juga sanga! (u1i! 'u"a, Masing:1asing (i!ua" a)a 'i(an!i sen)i(i:sen)i(i &ang
be(aneka (aga1, Se1ua 'i(an!i !e(sebu! )ise)iakan bukan !an'a 1aksu), Da(i
su1uan&a 1e1i"iki werdia!au 1akna sen)i(i:sen)i(i,
Tabe" 2, i(an!i Ri!ua" Tingkeban
N0 Na1aRi!ua" Wak!u
Se#a(usn&a
i(an!i
* Ne"0ni Tiga bu"an )a(i
1asa
1engan)ung
Taki( '"0n!ang bua#
G0"0ng 8 bua#
4ajan 'asa(
4enang abang
4enang 'u!i#
4enangkuning
4enang i(eng
4enang sengk0"0
2 Tingkeban Ena1 bu"an )a(i W0#:50#an
[Type text] Page 7
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
8/17
1asa ke#a1i"an una( 2 bua#
Ke1bang se!a1an
Sesaji )ak(i'inSu(0 gane'C
Daun )a)a' s(e'
Daun be(ingin
Daun an)0ng
4anu(
Ma&ang
4enang abang
4enang 'u!i#
4enang kuning
4enang i(eng
4enang 5a(as
4enang sengk0"0
- (070!an De"a'an bu"an
)a(i 1asa
ke#a1i"an
4enang abang
4enang 'u!i#
4enang kuning
4enang i(eng
4enang 5a(as
4enang sengk0"0
4enang in!#i":in!#i"4enang se5u )a5e!C
4enang se1'u(0
4enang ke1b0
4enang '(070!
4enang a(ang:a(ang ka1bang
Ke!u'a! "e'e!
U'a7a(a !e(sebu! )i1u"ai )enga a7a(a ken)u(i !e"0n:!e"0n !iga bu"anC &ang
)i#a)i(i 0"e# !e!angga6 ke(aba!6 sanak sau)a(a )an "ain:"ain, Se1ua 'i(an!i !e"0n:
!e"0n )iba5a ke #a)a'an un)angan, Se!e"a# se1ua 'i(an!i )i#i)angkan sese'u#
)esa ngujubne&ai!u 1enje"askan 1aksu) )an !ujuan )ia)akann&a u'a7a(a !e(sebu!
)an 1enje"askan 1akna sa!u 'e( sa!u )a(i 1akanan &ang !e"a# !e(#i)ang, Dengan
sau!an un)angan )engan ka!a:ka!a nggeh)ise!ia' ak#i( ka"i1a! &ang )iu7a'kan
0"e# sese'u#, Sa!u 'e( sa!u 1akanan &ang )i#i)angkan )ije"askan #ingga usai )an
[Type text] Page 8
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
9/17
)i"anju!kan )engan )0@a6 )an &ang !e(ak#i( )a(i (angkaian a7a(a 'e(!a1a ini a)a"a#
1e1bagi #i)angan &ang !e"a# !e(se)ia,
Se"esai u'a7a(a &ang 'e(!a1a &ai!u u'a7a(a !e"0n:!e"0n6 )engan 1enunggu
5ak!u &ang !e'a! un!uk 1e"aksanakan u'a7a(a !ingkeban, (0sesi !ingkeban ini"a#
&ang sa&a angga' sak(a" ka(ena 1u"ai )a(i #a(i sa1'ai ja1 'e"aksanaan&a
)i!en!ukan )an !i)ak b0"e# )i"annga(, Sebe"u1 a7a(a )i1u"ai sese'u# )esa 1ena!a
bebe(a'a "e1ba( kain ja(i! ba!ik )i !enga# (u1a# shohibul hajat&ang 'un&a #aja!C,
Se7angki( ai( 'u!i# )an ke"a'a 1u)a se(!a sebua# sabi! besa( 'a(ang / g0"0kC
)i"e!akkan )i )e'an 'in!u, Se)angkan )i sisi 'in!u "ua( !e'a!n&a )i !e(as (u1a# !e"a#
1enunngu 0(ang !ua s#0#ibu" #aja! )engan 1e1ba5a lemper )an bu1bu (ujak,
Se!e"a# se1ua sia' )an 5ak!u 'e"aksanaann&a !iba6 ke)ua s#0#ibu" #aja! 1asuk ke
(u1a# )an )u)uk be(san)ing )i a!as kain ja(i &ang !e"a# !e(!a!a,
Sese'u# )esa 1e1ba7a bebe(a'a 1an!(a )an 1engaja(i bebe(a'a ka"i1a!
un!uk )u7a'kan 0"e# s#0#ibu" #aja!,Sa"a# sa!u 'engga"an ka"i1a! !e(sebu!
a)a"a# "Niat ingsun nylameti jabang bayi, supaya kalis ing rubeda, nir ing sambikala,
saka kersaning #usti $llah. %adiyo bocah kang bisa mikul dhuwur mendhem jero
wong tuwa, migunani mring sesama, ambeg utama, yen lanang kadya Raden
&amajaya, yen wadon kadya %ewi &amaratih kabeh saka kersaning #usti."
Usai '(0sesi !e(sebu! ke)uan&a be(ja"an ke"ua( (u1a# )engan "a(angan !i)ak
b0"e# 1eneng0k ke be"akang, Sesa1'ain&a )i )e'an 'in!u6 7a"0n ba'ak 1e1e7a#
ke"a'a 1u)a )engan sabi! &ang )iba(engi )engan 7a"0n ibu 1en&a1'a( 7angki(,
U'a7a(a ini )isebu! juga u'a7a(a b(0j0"an6 &ai!u 1e1asukkan se'asang ke"a'a
ga)ing 1u)a &ang !e"a# )iga1ba(i Ka1aja&a )an Ka1a(a!i# a!au A(juna )an
Se1ba)(a ke )a"a1 sa(ung )a(i a!as 'e(u! 7a"0n ibu, Makna si1b0"is )a(i u'a7a(a
ini a)a"a# aga( ke"ak ba&i "a#i( )engan 1u)a# !an'a kesu"i!an,
Di sisi "ain nenek )a(i jabang ba&i !e(sebu! 1enu1buk bu1bu(ujak &ang !e"a#
)isia'kan #ingga #a"us, Usai 1en&a1'a( 7angki( )an 1e1e7a# ke"a'a 1u)a6
[Type text] Page 9
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
10/17
ke)uan&a 1an)i )an ke1ba"i ke )a"a1 (u1a# 1e"a"ui 'in!u u!a1a, Sesa1'ain&a )i
)a"a1 (u1a# akan )i"anju! )engan '(0sesi gan!i busana, (0sesi ini )i"akukan 0"e#
7a"0n ibu )engan !uju# jenis kain ba!ik )engan 10!i; &ang be(be)a, Ibu akan
1e1akai 10)e" kain &ang !e(baik )engan #a(a'an aga( ke"ak si ba&i juga 1e1i"iki
kebaikan:kebaikan &ang !e(si(a! )a"a1 "a1bang kain,
Tabe" -, 4enis Kain )an Maknan&a,
N
0
4enis Kain Ba!ik Maknan&a
* Si)01uk!i Keba#agiaan
2 Si)0"u#u( Ke1u"iaan
- T(un!un Ni"ai:ni"ai &ang se"a"u )i'egang !egu#
a(ang Kusu1a e(juangan un!uk #i)u'
+ Se1en Ra1a Akan "a#i( anak &ang 7in!a kasi# ke'a)a
0(ang !ua &ang seben!a( "agi akan 1enja)i
ba'ak )an ibu !e!a' be(!a#an se"a1a:
"a1an&a,
3 U)an Ri(is Anak &ang akan "a#i( akan 1en&enagkan)a"a1 ke#a)i(ann&a )i 1as&a(aka!
8 $aka( A&a1 Anak &ang "a#i( )a'a! 1an)i(i )an 1e1enu#i
kebu!u#ann&a sen)i(i,
[Type text] Page 10
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
11/17
Si)0 Muk!i
Si)0 "u#u(
T(un!un
[Type text] Page 11
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
12/17
a(ang Kusu1a
Se1en Ra1a
U)an Ri(is
[Type text] Page 12
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
13/17
$aka( A&a1
Bu1bu (ujak &ang !e"a# )i#a"uskan 0"e# 7a"0n nenek jabang ba&i !e(sebu!
se"anju!n&a )iba5a ke )a'u( un!uk sege(a )i7a1'u( )engan bebe(a'a bua#:bua#an
)an )i#i)angkan ke'a)a 'a(a un)angan,
Tak "a1a be(se"ang )a(i '(0sesi in!i &ai!u !ingkeban 1aka "angsung
1e"anju!kan '(0sesi !e(ak#i( &ai!u '(070!an, Da"a1 '(0sesi ini !i)ak jau# be(be)a
)engan '(0sesi !e"0n:!e"0n6 &ai!u se1ua 'i(an!i )i#i)angkan )i #a)a'an un)angan6
se!e"a# !e(saji sese'u# )esa ngujubne)an )i saksikan 0"e# un)angan )engan
1enja5ab ka"i1a!: ka"i1a! sese'u# !e(sebu! )engan ka!a >nggeh", Seusai '(0sesi
!e(sebu! )i ak#i(i )engan )0@a )an 1e1akan #i)angan &ang a)a,
". #angkaian Acara Tingkeban
*, e1ba7aan A&a! Su7i A" u(@an
2, Sungke1an
Sungke1an ini )i"akukan 0"e# is!(i ke'a)a sua1i )an )i"anju!kan 0"e# sua1i
is!(i 'a)a 0(ang!uan&a,
-, Si(a1an
Si(a1an ini )i"akukan ke'a)a 7a"0n 0(ang !ua jabang ba&i )engan ai( )a(i 8
su1be( )an )i"akukan 0"e# !uju# 0(ang sese'u# ke"ua(ga, Ga&ung &ang )i'akai
[Type text] Page 13
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
14/17
un!uk si(a1an ini !e(bua! )a(i ke"a'a &ang 1asi# a)a )agingn&a )an bagian
)asa(n&a )ibe(i "0bang, Se!e"a# si(a1an si 7a"0n ibu )'akaikan kain 8 5a(na6 &ang
1e"a1bangkan si;a!:si;a! baik &ang akan )iba5a 0"e# jabang ba&i )a"a1
kan)ungan,
, an!es:'an!es Gan!i Busana 8 ka"iC
Da"a1 a7a(a 'an!es:'an!es ini 7a"0n ibu )i'akaikan kain )an keba&a 8
1a7a1, Kain )an keba&a &ang 'e(!a1a sa1'ai &ang ke ena1 1e(u'akan busana
&ang 1enunjukkan ke1e5a#an )an kebesa(an, Ibu:ibu &ang #a)i( saa! )i!an&a
a'aka# si 7a"0n ibu 'an!as 1enggunakan busana:busana !e(sebu! 1enbe(ikan
ja5aban >)e(eng an!es? be"u1 'an!asC, Se!e"a# )i'akaikan busana ke !uju# &ang
be(u'a kain "u(ik )engan 10!i; se)e(#ana ba(u ibu:ibu &ang #a)i( 1enja5ab
>'an!es? 'an!asC, Di sini 1e(u'akan 'e("a1bang ba#5a ibu &ang se)ang
1engan)ung sebikn&a !i)ak 1e1iki(kan #a" &ang si;a!n&a ke)unia5ian )an
be('ena1'i"an be(sa#aja,
+, Tigas Ken)i!
$a"0n ibu ke1u)ian )iika! 'e(u!n&a )iken)i!iC )engan janu( kuning, Ika!an
janu( ini #a(us )i'0!0ng )i!igasC 0"e# 7a"0n a&a# si ba&i un!uk 1e1buka ika!an &ang
1eng#a"angi "a#i(n&a si jabang ba&i, Ika!an !e(sebu! )i'0!0ng )engan ke(is &ang
ujungn&a )ibe(i kun&i! sebagai !0"ak ba"a,
3, B(0j0"an
Da"a1 a7a(a b(0j0"an ini6 )ua bua# $engki( ga)ing ke"a'a ga)ing 1u)aC
&ang !e"a# )ibe(i ga1ba( 5a&ang biasan&a ga1ba( Be!a(a Ka1aja&a:De5i Ra!i#
a!au Ha(juna Se1ba)(aC )i1asukkan 0"e# 7a"0n a&a# 1e"a"ui 'e(u! 7a"0n ibu )an
)i!e(i1a 0"e# nenek jabang ba&i, Ha(a'an )a(i a7a(a ini a)a"a# su'a&a si jabang
ba&i &ang "a#i( 1e1i"iki ;isik )an si;a! se'e(!i !0k0# 5a&ang !e(sebu!,
8, Ang(e1
[Type text] Page 14
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
15/17
Di sini $a"0n Ibu )u)uk )i !u1'ukan kain &ang !a)i )igunakan )a"a1 a7a(a
an!es:'an!es se'e(!i a&a1 be!ina &ang se)ang 1enge(a1i !e"u(n&a, Ha(a'ann&a
a)a"a# aga( si jabang ba&i )a'a! "a#i( 7uku' bu"an,
, D#a#a( Ajang $05ek
Di sini 7a"0n a&a# )u)uk 1en)a1'ing 7a"0n ibu )i !u1'ukan kain )an be()ua
1enga1bi" 1akanan &ang )ise)iakan )engan a"as 1akan 705ek 70bekC )an
1e(eka be()ua 1e1akann&a sa1'ai #abis, Ha(a'ann&a a)a"a# su'a&a '"asen!a
ba&i 1enja)i se#a! se#ingga si jabang ba&i )a'a! be(!u1bu# )engan se#a!,
$a"0n a&a# si ba&i ke1u)ian 1enja!u#kan !(0'0ng a"a! !enun !(a)isi0na" C )i
se"a kain 8 5a(na &ang 1e"a1bangkan '(0ses ke"a#i(an si ba&i ke"ak &ang be(ja"an
"an7a( )an se1'u(na,
BAB III
$ESIMPULAN
Be()asa(kan u(aian 'anjang )i a!as )a'a! )ia1bi" kesi1'u"an ba#5a
!ingkeban a)a"a# sua!u ben!uk inisiasi 1as&a(aka! 'a)a ja1an )a#u"u6 &ang
1eng#a(a'kan )ika(uniai anak &ang se'e(!i )i#a(a'kan se(!a 1e1'e(0"e#
ke"an7a(an baik ke!ika 1engan)ung 1au'un saa! 1e"a#i(kan, T(a)isi ini
)i'e(7a&a be(a5a" 'a)a 1asa 4a&aba&a &ang )i 5a(iskan !u(un !e1u(un #ingga
seka(ang )an )i!aa!i 0"e# sebagian besa( 1as&a(aka! 4a5a,
Mi!0ni a!au !ingkeban a)a"a# sebagai 'eng#0(1a!an ke!ika 1asukn&a (u# ke
)a"a1 jasa) jabang ba&i )engan #a(a'an aga( (u# &ang )ibe(ikan a)a"a# (u# &ang
baik se#ingga anak &ang "a#i( nan!in&a juga be(ak#"ak baik 'u"a,
Mi!0ni a!au !ingkeban 1e(u'akan (angkaian u'a7a(a sik"us #i)u' &ang
sa1'ai saa! ini 1asi# )i"akukan 0"e# sebagian 1as&a(aka! ja5a, Ka!a 1i!0ni be(asa"
)a(i ka!a >a1? a5a"an a1 1enunjukkan ka!a ke(jaC )an >8? &ang be(a(!i sua!u
kegia!an &ang )i"akukan 'a)a bu"an ke:8, U'a7a(a 1i!0ni 1e(u'akan sua!u a)a!
kebiasaan a!au sua!u u'a7a(a &ang )i"akukan 'a)a bu"an ke:8 1asa ke#a1i"an
[Type text] Page 15
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
16/17
'e(!a1a se0(ang 'e(e1'uan )engan !ujuan aga( e1b(i0 )a"a1 kan)ungan )an ibu
&ang 1engan)ung senan!iasa 1e1'e(0"e# kese"a1a!an, a)a #akeka!n&a u'a7a(a
ini )i'e(7a&a sebagai sa(ana 1eng#i"angkan 'e!aka,
U'a7a(a a)a! 8 bu"anan &ang )isebu! 1i!0ni a!au'un !ingkeban ini
1engaja(kan ke'a)a 1as&a(aka! un!uk sa"ing ke(jasa1a 1eng#a(gai !e(#a)a'
sesa1a,!i)ak #an&a i!u6 1i!0ni ini 1engangka! be(bagai 1a7a1 kain:kain &ang
)i'akai 0"e# 7a"0n ibu &ang 1e1'un&ai 1akna 1asing:1asing, Da(i 1akna:1akna
!e(sebu! ki!a )a'a! 1enga1bi" 'e"aja(an6 &ai!u ki!a sebagai 1anusia 1ak#"uk
7i'!aan A""a# SWT #en)akn&a #a(us 7e(1a! se(!a #a(us 1e(en7anakan bagai1ana
ki!a #i)u' )i )unia ini &ang 'enu# )engan kesenangan a!au'un sen)au gu(au )an
"ainn&a, 4ika ki!a sebagai 1anusia #i)u' )i )unia ini !i)ak 1e1'un&ai !ujuan #i)u'
&ai!u ak#i(a!6 a"angka# 1en&esa"n&a ki!a sebagai 1anusia, O"e# sebab i!u ki!a #a(us
1e1'un&ai (en7ana a!au !a(ge! #i)u' )i 1asa 1en)a!ang6 se#ingga ki!a 1enja)i
1anusia &ang sukses !i)ak #an&a )i )unia na1un juga )i ak#e(a!, Da"a1 '(0sesi
1i!0ni juga )ije"askan ba#5a &ang 1e1i1'in u'a7a(a a)a"a# ibu &ang su)a#
be('enga"a1an6 )isini bisa )i"i#a! ba#5a )a"a1 sua!u a7a(a 1au'un ke'ani!iaan
1au'un ke'e1e(in!a#an6 su)a# !en!u ki!a #en)akn&a 1e1i"i# sese0(ang &ang "ebi#
1enge(!i 1au'un "ebi# be('enga"a1an un!uk 1e1i1'in sua!u ke"01'0k.
U'a7a(a >Mi!0ni a!au Tingkeban? 1e(u'akan a)a!6 !(a)isi )an bu)a&a bangsa
In)0nesia6 k#ususn&a 1as&a(aka! &ang a)a )i 'u"au 4a5a )an !e("ebi# "agi bagi
1as&a(aka! )i 4a5a Tenga#6 4a5a Ti1u( 1au'un )i Dae(a# Is!i1e5a Y0gjaka(!a,
a)a )asa(n&a >Mi!0ni a!au Tingkeban? 1e(u'akan (i!ua" &ang be(ni"ai sak(a" )an
be(!ujuan sanga! 1u"ia, Ka(ena )i )a"a1 (i!ua" Tingkeban !e()a'a! 'e(10#0nan )0@a
ke'a)a Gus!i A""a#, Diku1an)angkann&a A&a! Su7i A" u(@an se(!a ka"i1a!:ka"i1a!
S#a"a5a! Nabi 1e(u'akan buk!i 'e"aksanaan !ingkeban se7a(a Is"a1i,
[Type text] Page 16
-
7/26/2019 Kearifan Lokal Acara Tingkeban
17/17
BAB I%
DA&TA# PUSTA$A
*, Gunasas1i!a. &itab ribmon !awa Serbaguna.Y0g&aka(!a S0e10)i)jaja
Ma#a)e5a6 2..9
2, #!!'//555,je"aja#bu)a&a,701/ 4u1@a! 2+ N0e1be( 2.** .9,..C
-, #!!'//5a(!a5a(ga,guna)a(1a,a7,i)/4u1@a! 2+ N0e1be( 2.** .9,..C
, 0nije16 Ha(!ini, Na(asu1be(, B0&0"a"i 2 Feb(ua(i 2.*3C
[Type text] Page 17
http://www.jelajahbudaya.com/http://wartawarga.gunadarma.ac.id/http://wartawarga.gunadarma.ac.id/http://www.jelajahbudaya.com/http://wartawarga.gunadarma.ac.id/