1. farmakologi umum

20
DASAR-DASAR FARMAKOLOGI DASAR-DASAR FARMAKOLOGI Beban Studi = 2 SKS (Kuliah) Beban Studi = 2 SKS (Kuliah) Dosen Penasuh = ! o"an Dosen Penasuh = ! o"an GBPP GBPP SAP #an telah dise$a%ati t&d& ' SAP #an telah dise$a%ati t&d& ' & Fa"a%oloi *u & Fa"a%oloi *u 2& Dasa"2 obat Diu"eti%a 2& Dasa"2 obat Diu"eti%a +& Dasa"2 obat analesi%-Anti$i"eti% +& Dasa"2 obat analesi%-Anti$i"eti% ,& Dasa"2 istain-Antihistain ,& Dasa"2 istain-Antihistain !& Dasa"2 Obat sedati. dan i$noti% !& Dasa"2 Obat sedati. dan i$noti% /& Dasa"2 Anaestesi *u 0 Lo%al /& Dasa"2 Anaestesi *u 0 Lo%al 1& Dasa"2 Antibioti%a 1& Dasa"2 Antibioti%a & Dasa"2 Keote"a$i3 anthelinti%3 & Dasa"2 Keote"a$i3 anthelinti%3 anti%o%sidiosis anti%o%sidiosis 4& Dasa"2 Antise$ti% 4& Dasa"2 Antise$ti% 5& Dasa"2 o"on 5& Dasa"2 o"on

description

ihdeia

Transcript of 1. farmakologi umum

Page 1: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 1/20

DASAR-DASAR FARMAKOLOGIDASAR-DASAR FARMAKOLOGIBeban Studi = 2 SKS (Kuliah)Beban Studi = 2 SKS (Kuliah)

Dosen Penasuh = ! o"anDosen Penasuh = ! o"an

GBPPGBPP SAP #an telah dise$a%ati t&d& 'SAP #an telah dise$a%ati t&d& '

& Fa"a%oloi *u& Fa"a%oloi *u

2& Dasa"2 obat Diu"eti%a2& Dasa"2 obat Diu"eti%a

+& Dasa"2 obat analesi%-Anti$i"eti% +& Dasa"2 obat analesi%-Anti$i"eti% 

,& Dasa"2 istain-Antihistain,& Dasa"2 istain-Antihistain

!& Dasa"2 Obat sedati. dan i$noti% !& Dasa"2 Obat sedati. dan i$noti% 

/& Dasa"2 Anaestesi *u 0 Lo%al/& Dasa"2 Anaestesi *u 0 Lo%al

1& Dasa"2 Antibioti%a1& Dasa"2 Antibioti%a

& Dasa"2 Keote"a$i3 anthelinti%3& Dasa"2 Keote"a$i3 anthelinti%3anti%o%sidiosisanti%o%sidiosis

4& Dasa"2 Antise$ti% 4& Dasa"2 Antise$ti% 

5& Dasa"2 o"on5& Dasa"2 o"on

Page 2: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 2/20

Oleh :Oleh :

D.K. MelesD.K. Meles

Page 3: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 3/20

FARMA6OLOGIFARMA6OLOGI

FARMAKON = OBAT (Zat Racun)FARMAKON = OBAT (Zat Racun)LOGOS = ILMULOGOS = ILMU

FARMAOLOGI : Il!u "an# !e!$ela%a&' tentan# at.FARMAOLOGI : Il!u "an# !e!$ela%a&' tentan# at.

OBAT : Se!ua ahan *'!'a "an# !e!$en#a&uh'OBAT : Se!ua ahan *'!'a "an# !e!$en#a&uh's'ste! *eh'+u$ans'ste! *eh'+u$an

   !ence#ah, !en+'a#nsa +an !en#at'.!ence#ah, !en+'a#nsa +an !en#at'.

LINGKU- -ARMAOLOG/:LINGKU- -ARMAOLOG/:

FARMAOKIN0TIK FARMAOKIN0TIK FARMAOD/NAMIK FARMAOD/NAMIK 

FARMAOT0RA-IFARMAOT0RA-I

FARMAOGNOSIFARMAOGNOSI

TOKSIKOLOGITOKSIKOLOGI

Page 4: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 4/20

OBATOBAT

 BAAN KIMIA BAAN KIMIA 

-0RSA/ARATAN :-0RSA/ARATAN :

1. Be&*has'at 2 03e* R'4e&s'el1. Be&*has'at 2 03e* R'4e&s'el5. A!an5. A!an

6. Da"a Select'4'tas T'n##'6. Da"a Select'4'tas T'n##'

Page 5: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 5/20

FARMAKOKI789IK FARMAKOKI789IK 

 :aitu Ilu #an e$ela;a"i tentan :aitu Ilu #an e$ela;a"i tentanbaaiana obat te"sebut dibaaiana obat te"sebut di ABSORBSI3 ABSORBSI3 %eudian di%eudian di DIS9RIB*SIDIS9RIB*SI didala tubuhdidala tubuh

dan a%an enibul%an e.e% %eudian didan a%an enibul%an e.e% %eudian di

e%s%"esi& Dan e$ela;a"i baaianae%s%"esi& Dan e$ela;a"i baaiana$"oses$"oses BIO9RA7SFORMASIBIO9RA7SFORMASI atauatau

etabolise obat dala tubuh3 %eudianetabolise obat dala tubuh3 %eudian

didi8KSKR8SI8KSKR8SI dala ;a"inan&dala ;a"inan&

Page 6: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 6/20

 ABSORPSI OBA9 ' ABSORPSI OBA9 'P"oses $e"$indahanP"oses $e"$indahan($e"e"a%an obat da"i ;a"inan tubuh %e($e"e"a%an obat da"i ;a"inan tubuh %e ;a"inan tubuh lain ;a"inan tubuh lain elalui eb"anelalui eb"andenan e%anise s$esi<%&denan e%anise s$esi<%&

&& 9RA7SPOR9 PASIF9RA7SPOR9 PASIF  B8DA KO7S879RASIB8DA KO7S879RASI

DIFF*SIDIFF*SI  7O7-IO7IK 7O7-IO7IK FIL9RASIFIL9RASI PORI-PORIPORI-PORI

DIFF*SI FASILI9A9IFDIFF*SI FASILI9A9IF 6ARRI8R 6ARRI8R 

2&2& 9RA7SPOR9 AK9IF9RA7SPOR9 AK9IF 

M8LAA7 GRADI87M8LAA7 GRADI87KO7S879RASIKO7S879RASI

B*9* 878RGI DA7 SIFA9 SP8SIFIK B*9* 878RGI DA7 SIFA9 SP8SIFIK 

+&+& PI7OSI9OSIS> 8KSOSI9OSIS> 87DOSI9OSIS&PI7OSI9OSIS> 8KSOSI9OSIS> 87DOSI9OSIS&

Page 7: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 7/20

 ABSORPSI OBA9 ABSORPSI OBA9 Dihitun dala ? da"iDihitun dala ? da"idosis obatdosis obat  #an dibe"i%an&  #an dibe"i%an&

BIOA@AILABILI9AS OBA9BIOA@AILABILI9AS OBA9  P"osentase obatP"osentase obat #an ena$ai te$at %e";a& Dihitun da"i #an ena$ai te$at %e";a& Dihitun da"idosis obat #an dibe"i%an (untu% obat #andosis obat #an dibe"i%an (untu% obat #ansistei%)&sistei%)&

FAK9OR2 :A7G M8MP87GAR*I K868PA9A7FAK9OR2 :A7G M8MP87GAR*I K868PA9A7 ABSORPSI OBA9 ' ABSORPSI OBA9 '

& 6a"a Pebe"ian Obat& 6a"a Pebe"ian Obat

2& Si"%ulasi da"ah %ete$at $ebe"ian2& Si"%ulasi da"ah %ete$at $ebe"ian

+& Da#a La"ut obat+& Da#a La"ut obat,& De"a;at ionisasi obat,& De"a;at ionisasi obat

!& Luas Pe"u%aan Abso"bsi Obat!& Luas Pe"u%aan Abso"bsi Obat

/& *%u"an Pa"ti%el ole%ul Obat/& *%u"an Pa"ti%el ole%ul Obat

1& Fo"ulasi Obat&1& Fo"ulasi Obat&

Page 8: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 8/20

6ARA P8MB8RIA7 OBA96ARA P8MB8RIA7 OBA91.1. 0NT0RAL (SUBLINGUAL, -0R7ORAL, -0R7ANAL)0NT0RAL (SUBLINGUAL, -0R7ORAL, -0R7ANAL)

5.5.

-AR0NT0RAL (S., IM., I8., INTRA-0RITON0AL)-AR0NT0RAL (S., IM., I8., INTRA-0RITON0AL)6.6. TO-IKAL (KULIT, MUKOSA)TO-IKAL (KULIT, MUKOSA)

9.9. -0RINALASI.-0RINALASI.

Su7L'n#ual :Su7L'n#ual :KeadaanKeadaan I"itasi3 Di"usa% asa labunI"itasi3 Di"usa% asa labun

  Rusa% a%ibat Metabolise obat&Rusa% a%ibat Metabolise obat&

S#a"atS#a"at La"ut salia3 7on-i"itan 0 Li$o<li%&La"ut salia3 7on-i"itan 0 Li$o<li%&

Page 9: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 9/20

-e&7&al :-e&7&al : *u3 Mudah3 Aan dan Mu"ah&*u3 Mudah3 Aan dan Mu"ah&

Di$ena"uhi oleh otilitas GI9&Di$ena"uhi oleh otilitas GI9&  Abso"bsi Abso"bsi DiCusi $asi.3 te"antun la;uDiCusi $asi.3 te"antun la;u

Disolusi 0 Disinte"asi&Disolusi 0 Disinte"asi&

9ida% untu% $asien Koa&9ida% untu% $asien Koa&

-e&7anal (-e&7&e*tal)-e&7anal (-e&7&e*tal) D'$a*a' $a+a *ea+aan '&'tas' la!un#,D'$a*a' $a+a *ea+aan '&'tas' la!un#,

 4!'t, K!a +an !en#h'n+a&' 4!'t, K!a +an !en#h'n+a&'!etal's!e.!etal's!e.

Kece$atan As&s' t'+a* te&atu&,Kece$atan As&s' t'+a* te&atu&,

*a+an#5 '&'tas' &e*tu!.*a+an#5 '&'tas' &e*tu!.

Page 10: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 10/20

  er-injeksi (suntikan) :

er-injeksi (suntikan) :

Keuntungan : Absorpsi cepat, asien vomit, koma

euntungan : Absorpsi cepat, asien vomit, koma

 

dapat digunakan, Dapat untuk Daruratapat digunakan, Dapat untuk Darurat

Kesulitannya :

esulitannya :

Harus steril, Dilakukan ole orang lain,

arus steril, Dilakukan ole orang lain,

!yeri, "elati# maal$

yeri, "elati# maal$

%ntra-&ena :

ntra-&ena :

 

'bat tidak mengalami absorpsi

bat tidak mengalami absorpsi

  langsung dalam

langsung dalam

dara

ara

'nset dan Duration

nset dan Duration

cepat

cepat

'bat iritati# dapat dilakukan

bat iritati# dapat dilakukan

oksisitas obatoksisitas obat %ndeks erapi renda$%ndeks erapi renda$

Harus ati-ati$

arus ati-ati$

Page 11: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 11/20

%ntra-muskuler (%$$) dan *ub-kutan (*$+$)

ntra-muskuler (%$$) dan *ub-kutan (*$+$)

*yarat : 'bat non-iritan,

yarat : 'bat non-iritan,

arut dalam air atau suspensi dalam minyak$

arut dalam air atau suspensi dalam minyak$

#ek yang timbul cepat (im.*c)$

#ek yang timbul cepat (im.*c)$

%ntraperitonial :

ntraperitonial :

Dipakai anya untuk e/an percobaan saja

ipakai anya untuk e/an percobaan saja

sering terjadi

ering terjadi

in#eksi$n#eksi$

*ebagai pengganti pemberian i$v$

ebagai pengganti pemberian i$v$

  er-inalasi :

er-inalasi :

Dipakai untuk obat bentuk 0as$ Absorbsi melalaui

ipakai untuk obat bentuk 0as$ Absorbsi melalaui

epitel mukosa dan cepat$

pitel mukosa dan cepat$

Diperlukan alat1 metode kusus

iperlukan alat1 metode kusus

Dosis sulit ditentukan$

osis sulit ditentukan$

 

opikalopikal  *alep1 tetes untuk kulit1 mukosa$

alep1 tetes untuk kulit1 mukosa$

Page 12: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 12/20

D%*"%23*% '2AD%*"%23*% '2A

*etela diabsorbsi*etela diabsorbsi

+airan -kstraseluler (+airan -kstraseluler (  lasma

lasma

4 56,%nterstesiil

56,%nterstesiil

4 786)$

786)$

'2A

2A

rotein plasma, %naktivasi1

rotein plasma, %naktivasi1

metabolisme,

etabolisme,

  erikat reseptor

erikat reseptor

  "espon,

"espon,

kskresi

kskresi

0injal

0injal

+airan %ntraseluler+airan %ntraseluler 44 576576'2A'2A    "eseptor

eseptor

"espon obat

"espon obat

  rot$ 9ar$

rot$ 9ar$

!on *pesi#ik "eversibel$

!on *pesi#ik "eversibel$

  erikat emak

erikat emak

"eservoir 'bat$

eservoir 'bat$

  etabolisme (2iotrans#ormasi),etabolisme (2iotrans#ormasi),

'bat-obat lipid solubel

bat-obat lipid solubel

 

muda melintasi dinding sel,

muda melintasi dinding sel,

distribusi ke intraseluler, *ebaliknya untuk obat-obat

istribusi ke intraseluler, *ebaliknya untuk obat-obat

non lipid solubel$

on lipid solubel$

 

Page 13: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 13/20

BIO9RA7SFORMASI OBA9 'BIO9RA7SFORMASI OBA9 '

KA!%* 323H "32AH *"3K3" K%%A

KA!%* 323H "32AH *"3K3" K%%A

'2A *H%!00A :

2A *H%!00A :

; Kurang arut Dalam emak

 Kurang arut Dalam emak

; Dipeca menjadi ion-ion

 Dipeca menjadi ion-ion

; Kurang terikat ole protein plasma1 jaringan$

 Kurang terikat ole protein plasma1 jaringan$

2iotrans#ormasi

iotrans#ormasi

'bat jadi %nakti#

'bat jadi %nakti#

leminasi$

leminasi$

etabolit Akti# :

etabolit Akti# :

rontosil (%n vitro)

rontosil (%n vitro)

*ul#anilamid$

*ul#anilamid$

  roguanilroguanil etabilit akti#$etabilit akti#$

Page 14: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 14/20

MEKANISME BIOTRANSFORMASI OBAT

OBAT

ABSORBSI

 

DISTRIBUSI  terikat protein

  terikat reseptor 

  Ekskresi

  BIOTRANSFORMASI

(metabolisme)

FASE I FASE II

1 Oksi!asi 

"#to"rom a$i!ase 1 S%l&ation 

S%l&onil trans&erase

' Re!%ksi 

Deklorinasi ' l%"oroni!asi 

trans&erase

* +i!rolisis Esterase, Ami!ase * -on.%/asi  Asl%koronat0 +i!rasi  +i!rolase 0 Asetilasi, Metilasi

 

BM *22 BM3 *22 BM *22

URINE

Page 15: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 15/20

FARMAKODI7AMIK FARMAKODI7AMIK 9**A7 '9**A7 ' Menetahui e.e% utaa obatMenetahui e.e% utaa obat

Menetahui inte"a%si obatMenetahui inte"a%si obatMenetahui s$e%t"u "es$on obat&Menetahui s$e%t"u "es$on obat&

M8KA7ISM8 K8RA OBA9 'M8KA7ISM8 K8RA OBA9 '

&& Inte"a%si obat denan Rese$to"Inte"a%si obat denan Rese$to" Pe"ubahanPe"ubahanBio%iiaEi 0 Fisioloi ( 7eu"ot"ansitte")Bio%iiaEi 0 Fisioloi ( 7eu"ot"ansitte") Res$on&Res$on&

2&2& Si.at Fisi%-%iia obatSi.at Fisi%-%iia obat Res$on obat&Res$on obat&

+&+& 6helatin Aent6helatin Aent Res$on obatRes$on obat

,&,& In%o"$o"asi obat denan st"u%tu" dala selIn%o"$o"asi obat denan st"u%tu" dala selRes$onRes$on

Page 16: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 16/20

I798RAKSI OBA9I798RAKSI OBA9

SI78RGISM8SI78RGISM8  ADI9IF 0 PO987SIA9IF ADI9IF 0 PO987SIA9IF  A79AGO7ISM8' A79AGO7ISM8'

A& KiiaEi ' e$a"in P"otain A& KiiaEi ' e$a"in P"otain

A& Funsional>Fisiolois ( 78 istain) A& Funsional>Fisiolois ( 78 istain)

A& Sele%ti. A& Sele%ti. Rese$to" H Obat&Rese$to" H Obat&

  A& Sele%ti. Ko$etiti. ' Rese$to" saa& A& Sele%ti. Ko$etiti. ' Rese$to" saa&Rie"sibel ' A6 At"o$inRie"sibel ' A6 At"o$in

I"ee"sibel ' 78 P"aJosinI"ee"sibel ' 78 P"aJosin

  A& Sele%ti. 7on-%o$etiti. A& Sele%ti. 7on-%o$etiti. Rese$to" ta%Rese$to" ta%

saa 3 I%atan tida% le$as denan dosis tini&saa 3 I%atan tida% le$as denan dosis tini&

 Pa$ae"in istain ( Pa$ae"in A6)Pa$ae"in istain ( Pa$ae"in A6)

Page 17: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 17/20

D'*%* '2A :

'*%* '2A :

takaran1jumla obat yang

akaran1jumla obat yang

diberikan kedalam tubu seingga

iberikan kedalam tubu seingga

mampu mele/ati ambang aktivitas tetapi

ampu mele/ati ambang aktivitas tetapi

tidak mele/ati ambang toksisitas$

idak mele/ati ambang toksisitas$

2atas Keamanan 'bat . D<= : D<=

atas Keamanan 'bat . D<= : D<=

>AK'"? @A!0 !0A"3H% D'*%* :AK'"? @A!0 !0A"3H% D'*%* :

7$

$

3kuran ubu ( 22)

kuran ubu ( 22)

?$

$

3mur

mur

8$

$

"as

as

5$$

9enis kelaminenis kelamin

<$

$

aktu emberian

aktu emberian

B$

$

Keadaan patologi

eadaan patologi

C$

$

>aktor genetik

aktor genetik

$

$

oleran

oleran

Page 18: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 18/20

9OKSISI9AS OBA99OKSISI9AS OBA9

+ara Pemberian obat yang sala : etrasiklin+ara Pemberian obat yang sala : etrasiklin(%$&)(%$&)  Kejang$ Penicillin (%$&$)Kejang$ Penicillin (%$&$)  Presipitasi$Presipitasi$

-#ek 3tama obat berlebian ( Dosis berlebian-#ek 3tama obat berlebian ( Dosis berlebianatau 'ver dosis, Adanya gangguan pada organatau 'ver dosis, Adanya gangguan pada organmetabolisme dan organ ekskresi, >aktormetabolisme dan organ ekskresi, >aktorgenetik, Adanya %nteraksi obat$)$genetik, Adanya %nteraksi obat$)$

Adanya "eaksi ipersensiti# (Alergi) *epertiAdanya "eaksi ipersensiti# (Alergi) *epertiDermatitis, Asma, *ok ana#ilaktik, KerusakanDermatitis, Asma, *ok ana#ilaktik, Kerusakanati dan ginjal, Kerusakan *umsum ulang$ati dan ginjal, Kerusakan *umsum ulang$

Diskrasia Dara, seperti eukopenia, AnemiaDiskrasia Dara, seperti eukopenia, AnemiaAplastik, Anemia Hemolitik, rombositopenia$Aplastik, Anemia Hemolitik, rombositopenia$

oksisitas Hati dan0injaloksisitas Hati dan0injal

-#ek eratogenik$-#ek eratogenik$

Page 19: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 19/20

  !%%A! '2A

!%%A! '2A

7$

$

  !3A! '2A 2A"3

!3A! '2A 2A"3

; *+A"A %"%*

 *+A"A %"%*

; *+A"A "A*%'!A

 *+A"A "A*%'!A

; *+A"A K23A!

 *+A"A K23A!

; "'** *+"!%!0

  "'** *+"!%!0

?$

$

39% "AK%!%K

9% "AK%!%K

; 3ji Aktivitas dan #eksamping 'bat

 3ji Aktivitas dan #eksamping 'bat

; 3ji >armakokinetik dan >armakodinamik

 3ji >armakokinetik dan >armakodinamik

; 3ji >armasi yang meliputi :

3ji >armasi yang meliputi :

; 3ji Kualitati# dan Kuantitati# baan

 3ji Kualitati# dan Kuantitati# baan

; 3ji *tabilitas

 3ji *tabilitas

; 3ji *i#at >isik dan Kimia

 3ji *i#at >isik dan Kimia

; 3ji >ormulasia obat

 3ji >ormulasia obat

  ; 3ji oksisitas 33 : 3ji oksitas Akut, *ub Akut dan3ji oksisitas 33 : 3ji oksitas Akut, *ub Akut dan

Kronis$

  Kronis$

  ; 3ji oksisitasKusus : 3ji eratogenik, utagenik dan

3ji oksisitasKusus : 3ji eratogenik, utagenik dan

+arcinogenik

  +arcinogenik

8$

$

39% K%!%K

9% K%!%K

Dibagi 5 #ase dan 3ji onitoring #ek *amping 'bat

ibagi 5 #ase dan 3ji onitoring #ek *amping 'bat

(*')$*')$

Page 20: 1. farmakologi umum

7/17/2019 1. farmakologi umum

http://slidepdf.com/reader/full/1-farmakologi-umum 20/20