tìm hiểu định hướng xây dựng, hoàn thiện - Học viện Cán bộ

14
TM HIU ĐNH HƯNG XÂY DỰNG, HOÀN THIỆN HỆ THỐNG PHP LUT TRONG VĂN KIỆN ĐI HI ĐI BIU TOÀN QUC LN TH XIII CA ĐNG Nguyn Th Bch Vân (*) - Lê B Hưng (**) Tm tt Xây dng v hon thin h thống php lut l chủ đề được đề cp nhiều lần trong Văn kin Đại hội đại biểu ton quốc lần thứ XIII của Đảng. Đây l một trong những nn tng quan trng để thc hin nhng mc tiêu đã được đề ra tại Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Kế tha v pht huy nhng kết quđạt được trong công tc xây dng php lut ca nhim k va qua, nhim k Đại hi XIII của Đảng xc định tiếp tc xây dng một h thống php lut đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch v ổn định. Trong phạm vi bi viết ny, chng tôi trình bày những định hưng vxây dng v hon thin h thng php lut theo quan điểm của Đại hội đại biểu ton quốc lần thứ XIII của Đảng. T kha: Đại hội XIII, hon thin h thống php lut. 1. Đt vn đ Vi tinh thn “Đon kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sng tạo - Pht triển”, Đại hội đại biểu toàn quốc ln thứ XIII của Đảng (sau đây gọi tắt là Đại hội XIII) đã thành công rất tốt đẹp. Đại hi XIII của Đảng không chỉ xác định mc tiêu, những nhiệm v trọng tâm, các đột phá chiến lược trong nhiệm kỳ khóa XIII mà còn đề ra tm nhìn, mc tiêu và định hưng phát triển của đất nưc đến giữa thế kỷ XXI gắn vi các dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển của Đảng và dân tộc ta. Văn kiện và Nghquyết Đại hi có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quá trình đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mi đất nưc, là kết tinh ca tr tuvà trách nhim vi toàn dân tộc. Trong đó, ni dung tp trung vcông tác hoàn thin và trin khai thc hin hiu quhthng pháp lut được đề cp (*) Sinh viên lp K02203D, Khoa Luật, Hc vin Cn b Thnh ph H Ch Minh (**) Sinh viên lp K05203A, Khoa Luật, Hc vin Cn b Thnh ph H Ch Minh

Transcript of tìm hiểu định hướng xây dựng, hoàn thiện - Học viện Cán bộ

TIM HIÊU ĐINH HƯƠNG XÂY DỰNG, HOÀN THIỆN

HỆ THỐNG PHAP LUÂT TRONG VĂN KIỆN ĐAI HÔI ĐAI BIÊU

TOÀN QUỐC LÂN THƯ XIII CUA ĐANG

Nguyên Thi Bich Vân(*) - Lê Ba Hưng(**)

Tom tăt

Xây dưng va hoan thiên hê thống phap luât la chủ đề được đề câp nhiều lần

trong Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII của Đảng. Đây la một trong

những nền tảng quan trong để thưc hiên những muc tiêu đã được đề ra tại Nghị

quyết Đại hội XIII của Đảng. Kế thưa va phat huy những kết quả đạt được trong

công tac xây dưng phap luât của nhiêm ky vưa qua, nhiêm ky Đại hội XIII của Đảng

xac định tiếp tuc xây dưng một hê thống phap luât đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống

nhất, khả thi, công khai, minh bạch va ổn định. Trong phạm vi bai viết nay, chung

tôi trình bày những định hương về xây dưng va hoan thiên hê thống phap luât theo

quan điểm của Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII của Đảng.

Tư khoa: Đại hội XIII, hoan thiên hê thống phap luât.

1. Đăt vân đê

Vơi tinh thân “Đoan kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sang tạo - Phat triển”,

Đại hội đại biểu toàn quốc lân thứ XIII của Đảng (sau đây gọi tắt là Đại hội XIII)

đã thành công rất tốt đẹp. Đại hội XIII của Đảng không chỉ xác định muc tiêu,

những nhiệm vu trọng tâm, các đột phá chiến lược trong nhiệm kỳ khóa XIII mà

còn đề ra tâm nhìn, muc tiêu và định hương phát triển của đất nươc đến giữa thế

kỷ XXI gắn vơi các dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển của Đảng và

dân tộc ta. Văn kiện và Nghị quyết Đại hội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong

quá trình đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mơi đất nươc, là kết tinh

của tri tuệ và trách nhiệm vơi toàn dân tộc. Trong đó, nội dung tâp trung về công

tác hoàn thiện và triển khai thưc hiện hiệu quả hệ thống pháp luât được đề câp

(*) Sinh viên lơp K02203D, Khoa Luật, Hoc viên Can bô Thanh phô Hô Chi Minh (**) Sinh viên lơp K05203A, Khoa Luật, Hoc viên Can bô Thanh phô Hô Chi Minh

2

nhiều lân trong Văn kiện nhăm hương tơi thưc hiện muc tiêu tuc xây dưng một hệ

thống pháp luât đây đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh

bạch và ổn định. Việc định hương và hoàn thiện hệ thống pháp luât có ý nghĩa to

lơn, tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống kinh tế – xã hội, tạo điều kiện thuc

đẩy việc thưc hiện các muc tiêu, nhiệm vu mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.

Trong phạm vi bài viết, nhóm tác giả làm ro hơn những định hương và một số giải

pháp về định hương và hoàn thiện hệ thống pháp luât trên các lĩnh vưc của đời

sống xã hội theo Văn kiện Đại hội XIII của Đảng.

2. Đánh giá thực trạng công tác xây dựng, thực hiện pháp luật trong

nhiệm kỳ Đại hội XII va đinh hương hoan thiện hệ thông pháp luật trong

nhiệm kỳ khoa XIII

Sau khi nươc ta tiến hành công cuộc đổi mơi dươi sư lãnh đạo của Đảng,

hệ thống pháp luât đã có những bươc tiến quan trọng trong công tác xây dưng và

hoàn thiện, đồng bộ. Trong bối cảnh đó, Bộ Chinh trị khóa IX đã ban hành Nghị

quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 về chiến lược xây dưng va hoan thiên hê

thống phap luât Viêt Nam đến năm 2010, định hương đến năm 2020 nhăm đáp

ứng các yêu câu, nhiệm vu của thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nươc

trong giai đoạn mơi. Nghị quyết 48-NQ/TW đã xác định muc tiêu xây dưng va

hoan thiên hê thống phap luât đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch,

trong tâm la hoan thiên thể chế kinh tế thị trường định hương xã hội chủ nghĩa,

xây dưng Nha nươc phap quyền xã hội chủ nghĩa Viêt Nam của Nhân dân, do

Nhân dân và vì Nhân dân vơi sáu nhóm định hương lơn gồm (1) xây dưng và hoàn

thiện pháp luât về tổ chức và hoạt động của các thiết chế trong hệ thống chinh trị

phù hợp vơi yêu câu xây dưng Nhà nươc pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân; (2) xây dưng và hoàn thiện pháp luât

về bảo đảm quyền con người, quyền tư do, dân chủ của công dân; (3) xây dưng

và hoàn thiện pháp luât về dân sư, kinh tế, trọng tâm là hoàn thiện thể chế kinh tế

thị trường định hương xã hội chủ nghĩa; (4) xây dưng và hoàn thiện pháp luât về

giáo duc - đào tạo, khoa học - công nghệ, y tế, văn hoá - thông tin, thể thao, dân

tộc, tôn giáo, dân số, gia đình, trẻ em và chinh sách xã hội; (5) xây dưng và hoàn

3

thiện pháp luât về quốc phòng và an ninh quốc gia, trât tư, an toàn xã hội; (6) xây

dưng và hoàn thiện pháp luât về hội nhâp quốc tế. Kế thừa Nghị quyết 48-NQ/TW,

trải qua các kỳ Đại hội từ Đại hội X đến Đại hội XII của Đảng, công tác hoàn

thiện hệ thống pháp luât luôn là nhiệm vu trọng tâm trong toàn nhiệm kỳ để tạo

cơ sở pháp lý, khung chinh sách thuc đẩy việc thưc hiện các nhiệm vu phát triển

kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh đạt hiệu quả.

Tổng kết 15 năm thưc hiện Nghị quyết 48-NQ/TW của Bộ Chinh trị (khóa

IX), Bộ Chinh trị đã nhân định: “Công tác xây dưng pháp luât có nhiều cải tiến,

đổi mơi, xác định được quy trình xây dưng và ban hành các văn bản pháp luât

theo hương dân chủ, công khai, minh bạch hơn […] Đến nay, nươc ta đã có được

hệ thống pháp luât cơ bản đây đủ, đồng bộ, thống nhất, tạo hành lang pháp lý để

phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chinh trị, bảo đảm quốc phòng, an

ninh, đẩy mạnh hội nhâp quốc tế”.1

Đặc biệt trong công tác hoàn thiện hệ thống pháp luât 5 năm vừa qua, Đại

hội XIII đã khăng định hệ thống pháp luât được hoàn thiện một bươc cơ bản2, thể

chế hóa kịp thời chủ trương của Ðảng, bám sát yêu câu của cuộc sống và đáp ứng

các tiêu chi của hệ thống pháp luât về “tính đồng bộ, thống nhất, khả thi, công

khai va minh bạch”, kịp thời xử lý tốt những vấn đề phức tạp của thưc tiễn. Hệ

thống pháp luât cơ bản đây đủ, đồng bộ, thống nhất, tạo hành lang pháp lý để phát

triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chinh trị, bảo đảm quốc phòng, an ninh,

đẩy mạnh hội nhâp quốc tế.3

Trên lĩnh vưc kinh tế, hệ thống pháp luât tiếp tuc được hoàn thiện phù hợp

vơi yêu câu xây dưng nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhâp quốc tế.4 Nhiều

1 Báo Quân đội nhân dân (03/11/2021). Bai phat biểu của đồng chí Võ Văn Thưởng tại hội nghị trưc

tuyến toan quốc triển khai Kết luân số 19-KL/TW của Bộ Chính trị. Truy xuất từ

https://www.qdnd.vn/chinh-tri/tin-tuc/bai-phat-bieu-cua-dong-chi-vo-van-thuong-tai-hoi-nghi-truc-

tuyen-toan-quoc-trien-khai-ket-luan-so-19-kl-tw-cua-bo-chinh-tri-676291, trich đọc ngày 21/12/2021. 2 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 1, trang 71).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 3 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 83).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 4 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 1, trang 60).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât.

4

rào cản tham gia thị trường được dỡ bỏ; môi trường đâu tư, kinh doanh được cải

thiện ro rệt, khởi nghiệp sáng tạo và phát triển doanh nghiệp khá sôi động. Hệ

thống các quy định pháp luât về đất đai, tài nguyên được bổ sung, hoàn thiện hơn.

Điều này góp phân không nhỏ giup nền kinh tế thị trường định hương xã hội chủ

nghĩa tiếp tuc phát triển.

Trong nhiệm kỳ khóa XII, Việt Nam đã ký kết và tich cưc tham gia đàm

phán để ký kết các hiệp định thương mại tư do vơi các quốc gia, tổ chức trên thế

giơi ở cả cấp độ song phương, đa phương vơi quy mô ngày càng lơn. Cùng vơi đó

là sư thay đổi và bổ sung nhiều văn bản pháp luât để việc thưc thi các hiệp định

đạt hiệu quả.5

Vai trò của pháp luât và thưc thi pháp luât ngày càng được chu trọng trong

tổ chức và hoạt động của Nhà nươc và đời sống xã hội. Cơ chế phân công, phối

hợp và kiểm soát quyền lưc giữa các cơ quan nhà nươc trong việc thưc hiện các

quyền lâp pháp, hành pháp và tư pháp ngày càng ro hơn và có chuyển biến tich cưc.

Cùng vơi đó, hoạt động của Quốc hội, các cơ quan Trung ương trong xây

dưng pháp luât có nhiều đổi mơi, chất lượng và hiệu quả được nâng cao.6 Cải cách

hành chinh, tư pháp có bươc đột phá trên một số lĩnh vưc. Đặc biệt, công tác cải

cách tư pháp của Tòa án nhân dân tối cao có nhiều điểm nổi bât, trong đó, không

hạn chế thời gian tranh tung, ghi nhân tất cả các vấn đề tranh tung và căn cứ vào

kết quả tranh tung để đưa ra phán quyết. Nhiều kiến nghị, đề xuất của tòa án các

cấp đã khắc phuc sơ hở trong cơ chế, chinh sách quản lý vĩ mô và thưc thi pháp

luât của các cơ quan nhà nươc, góp phân vào công tác cải cách hành chinh, tư

5 (1) Đối vơi Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lưc đối

vơi Việt Nam từ ngày 14/01/2019, tinh đến tháng 11/2020, Quốc hội, Chinh phủ và các Bộ, ngành đã

ban hành 16 văn bản quy phạm pháp luât (gồm 2 Luât, 4 Nghị định, 9 Thông tư và 1 Quyết định của

Thủ tương Chinh phủ).

(2) Đối vơi Hiệp định Thương mại tư do (EVFTA) giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu có hiệu lưc

từ ngày 01/8/2020, tinh đến tháng 11/2020, Chinh phủ và các Bộ, ngành đã ban hành 06 văn bản quy

phạm pháp luât (gồm 3 Nghị định, 2 Quyết định và 1 Thông tư, đồng thời bãi bỏ 1 Quyết định). 6 Trong nhiệm kỳ khóa XII, Quốc hội đã ban hành 71 Luât, Chinh phủ ban hành 745 Nghị định cùng

2.242 Thông tư của các Bộ, cơ quan ngang Bộ; Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành

24 Nghị quyết hương dẫn áp dung các đạo luât quan trọng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao ban hành

05 Thông tư.

5

pháp. Bộ máy của tòa án nhân dân, viện kiểm sát nhân dân, cơ quan điều tra, cơ

quan bổ trợ tư pháp tiếp tuc được kiện toàn, chất lượng hoạt động có tiến bộ, bảo

vệ tốt hơn lợi ich của Nhà nươc, quyền và lợi ich hợp pháp của tổ chức và cá nhân;

tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân.

Cấp ủy các tổ chức Đảng và các cơ quan hành chinh từ Trung ương đến địa

phương đã triển khai, thưc hiện hiệu quả các quy định về sắp xếp, tổ chức bộ máy

tinh gọn gắn vơi tinh giản biên chế, hoạt động hiệu lưc, hiệu quả7. Đồng thời, phân

định ro nhiệm vu, quyền hạn, cơ bản khắc phuc tình trạng chồng chéo, bỏ sót chức

năng, nhiệm vu, phạm vi, đối tượng quản lý.

Bên cạnh những kết quả đạt được trong công tác xây dưng và hoàn thiện hệ

thống pháp luât của nhiệm kỳ khóa XII, Đại hội XIII của Đảng cung chỉ ra những

tồn tại, hạn chế như chất lượng pháp luât và chinh sách trên một số lĩnh vưc còn

thấp, ảnh hưởng đến thể chế kinh tế thị trường định hương xã hội chủ nghĩa. Hệ

thống văn bản quy phạm pháp luât còn chồng chéo, chưa thống nhất, chưa đáp ứng

kịp thời yêu câu thưc tiễn. Chấp hành pháp luât nhìn chung chưa nghiêm; kỷ cương,

phép nươc có nơi còn bị xem nhẹ, xử lý vi phạm pháp luât chưa kịp thời, chế tài

chưa đủ sức răn đe. Cải cách tư pháp chưa đáp ứng đây đủ yêu câu phát triển đất

nươc. Tinh ổn định và khả năng dư báo trong một số lĩnh vưc chưa cao; một số quy

định chưa đồng bộ, thống nhất, khả thi, chưa đáp ứng yêu câu thưc tiễn, thâm chi

còn có nội dung chồng chéo, mâu thuẫn; vẫn còn để xảy ra tình trạng “cài cắm” lợi

ich cuc bộ của bộ, ngành tham mưu, chưa tạo thuân lợi cho người dân, doanh

nghiệp. Nguyên nhân chủ yếu vẫn do công tác thẩm tra và giám sát văn bản pháp

luât của các cơ quan được giao nhiệm vu chưa thưc sư đạt hiệu quả và triệt để.

Trong đó, một số quy định pháp luât còn chưa đồng bộ, thống nhất, khả thi, chưa

đáp ứng được yêu câu thưc tiễn được Đại hội XIII chỉ ra là nguyên nhân dẫn đến

những hạn chế, yếu kém trong việc triển khai thưc hiện các nhiệm vu phát triển

kinh tế - xã hội chưa đạt hiệu quả cao.

7 Gắn vơi Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) về

một số vấn đề về tiếp tuc đổi mơi, sắp xếp tổ chức bộ may của hê thống chính trị tinh gon, hoạt động

hiêu lưc, hiêu quả.

6

Từ những kết quả đạt được sau hơn 35 năm thưc hiện công cuộc đổi mơi

và 05 năm thưc hiện Nghị quyết Đại hội XII, Đại hội XIII của Đảng xác định xây

dưng và hoàn thiện nhà nươc pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân

dân, do Nhân dân và vì Nhân dân do Đảng lãnh đạo là trọng tâm của đổi mơi hệ

thống chinh trị. Nhiệm vu đó đòi hỏi Nhà nươc phải xây dưng một hê thống phap

luât đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định,

lấy quyền va lợi ích hợp phap, chính đang của người dân, doanh nghiêp lam trong

tâm thuc đẩy đổi mơi sang tạo, bảo đảm yêu cầu phat triển nhanh, bền vững8. Do

đó, Đại hội XIII đã xác định những định hương cơ bản trong công tác xây dưng,

hoàn thiện hệ thống pháp luât sau đây:

Môt la, xây dưng khuôn khổ pháp luât thuc đẩy phát triển, khởi nghiệp, đổi

mơi sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển kinh tế số nhăm hương tơi hoàn thiện thể

chế kinh tế thị trường định hương xã hội chủ nghĩa9. Tâp trung sửa đổi những quy

định mâu thuẫn, chồng chéo, cản trở phát triển kinh tế. Song song vơi đó, pháp luât

về bảo hộ sở hữu tri tuệ và giải quyết các tranh chấp dân sư, khắc phuc những điểm

nghẽn cản trở sư phát triển của đất nươc cung được văn kiện quan tâm định hương.

Cung trong lĩnh vưc kinh tế, Văn kiện XIII còn định hương xây dưng hệ

thống pháp lý về vùng và xây dưng cơ chế, chinh sách đặc thù thuc đẩy phát triển

vùng, liên kết vùng. Hiện nay, các vùng có sư hợp tác về phát triển công nghiệp,

du lịch và các hoạt động dịch vu, tuy nhiên các vùng còn thiếu hệ thống tổ chức

điều hành liên kết nhăm tạo ra sư thống nhất trong đâu tư phát triển; sư liên kết

giữa các địa phương trong vùng còn hạn chế. Do đó, cân có những văn bản pháp

luât quy định ro hơn về liên kết vùng, đặc biệt là các văn bản pháp luât về quy

hoạch phát triển cơ sở hạ tâng, đào tạo nguồn nhân lưc chất lượng cao tạo cơ sở

pháp lý vững chắc để liên kết vùng có thể trở thành động lưc thuc đẩy sư phát

triển của các địa phương, các vùng.

8 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 1, trang 175).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 9 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 1, trang 175).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât.

7

Hai là, hệ thống văn bản pháp luât về tổ chức nhà nươc cân được tiếp tuc

hoàn thiện theo hương đổi mơi, sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nươc tinh gọn, hoạt

động hiệu lưc, hiệu quả và phù hợp vơi thể chế kinh tế thị trường định hương xã

hội chủ nghĩa, tăng cường vai trò lãnh đạo của Ðảng, nâng cao hiệu lưc, hiệu quả

quản lý của Nhà nươc, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Pháp luât cân xác

định ro hơn vai trò, vị tri, chức năng, nhiệm vu và quyền hạn của các cơ quan nhà

nươc trong việc thưc hiện các quyền lâp pháp, hành pháp, tư pháp10 trên cơ sở các

nguyên tắc pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Một trọng tâm quan trọng của lĩnh vưc pháp luât này phải hương tơi xây

dưng nền hành chinh nhà nươc phuc vu Nhân dân, dân chủ, pháp quyền, chuyên

nghiệp, hiện đại, trong sạch, vững mạnh, công khai, minh bạch11. Đẩy mạnh phân

cấp, phân quyền, xác định ro trách nhiệm giữa Chinh phủ vơi các bộ, ngành; giữa

Chinh phủ, các bộ, ngành vơi chinh quyền địa phương; khắc phuc triệt để tình

trạng chồng chéo chức năng, nhiệm vu, quyền hạn. Đồng thời, hoàn thiện tổ chức

chinh quyền địa phương phù hợp vơi địa bàn nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị

hành chinh, kinh tế đặc biệt theo luât định.

Ba là, pháp luât trong lĩnh vưc tư pháp thời gian tơi phải bảo vệ được công

lý, quyền con người, quyền công dân, chế độ xã hội chủ nghĩa, lợi ich của Nhà

nươc, quyền và lợi ich hợp pháp, chinh đáng của tổ chức, cá nhân12. Tiếp tuc đổi

mơi tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu lưc, hiệu quả hoạt động và uy tin của toà

án nhân dân, viện kiểm sát nhân dân, cơ quan điều tra, cơ quan thi hành án và các

cơ quan, tổ chức tham gia vào quá trình tố tung tư pháp; giải quyết kịp thời, đung

pháp luât các loại tranh chấp, khiếu kiện theo luât định; phòng ngừa và đấu tranh

có hiệu quả vơi vi phạm pháp luât, góp phân xây dưng nền tư pháp Việt Nam

chuyên nghiệp, hiện đại, công băng, nghiêm minh, liêm chinh, phung sư Tổ quốc,

phuc vu Nhân dân.

10 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 1, trang 174-

175). Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 11 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 1, trang 176).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 12 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 1, trang 177).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât.

8

Bôn la, hoàn thiện hệ thống pháp luât về dân số gắn vơi xây dưng gia đình

ấm no, tiến bộ, hạnh phuc; hoàn thiện hệ thống pháp luât để thuc đẩy phát triển

thanh niên, nhất là trong các lĩnh vưc giáo duc, việc làm, văn hoá cho thanh niên

và hoàn thiện hệ thống pháp luât thuộc các lĩnh vưc như tiền lương, việc làm, an

toàn vệ sinh lao động và bảo hiểm xã hội. Đây là một định hương quan trọng, phù

hợp vơi cơ cấu dân số theo độ tuổi hiện nay ở Việt Nam để làm châm quá trình

già hóa dân số, kéo dài thời gian “cơ cấu dân số vang” cung như nâng cao năng

lưc, trình độ, kỹ năng, tay nghề của người lao động, tạo ra lưc lượng “lao động

vang”, góp phân đưa đất nươc phát triển nhanh và bền vững13.

Năm la, hoàn thiện pháp luât liên quan tơi lưa chọn, đào tạo, thu hut, trọng

dung nhân tài, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm,

dám đổi mơi sáng tạo, dám đương đâu vơi khó khăn, thử thách và quyết liệt trong

hành động vì lợi ich chung14. Đồng thời, có các quy định pháp luât để thay thế kịp

thời những người không hoàn thành nhiệm vu, vi phạm pháp luât, đạo đức công

vu, đạo đức nghề nghiệp, bị xử lý kỷ luât, không còn uy tin đối vơi nhân dân. Bên

cạnh đó, cân triển khai đồng bộ, có hiệu quả quy định của pháp luât về phòng,

chống tham nhung; thưc hiện quyết liệt, nghiêm minh, có hiệu quả cuộc đấu tranh

phòng, chống tham nhung. Việc hoàn thiện hệ thống pháp luât về đội ngu cán bộ,

công chức cùng công tác phòng, chống tham nhung trong giai đoạn hiện nay sẽ

giup xây dưng đội ngu cán bộ, công chức có đủ phẩm chất, năng lưc, uy tin, phuc

vu Nhân dân và sư phát triển của đất nươc.

Sáu là, xây dưng các thiết chế tư pháp hiện đại, trong sạch, hiệu lưc, hiệu

quả, dân chủ, nghiêm minh, tăng cường tinh thống nhất, đồng bộ, khả thi, ổn định.

Tăng cường năng lưc tiếp cân pháp luât, tiếp cân công lý của người dân và doanh

nghiệp. Phát triển mạnh thị trường dịch vu pháp lý, các hoạt động luât sư, tư vấn

pháp luât, bổ trợ tư pháp và các thiết chế giải quyết tranh chấp ngoài tòa án. Nâng

13 Bùi Phương Đình – Hà Việt Hùng (2019). Cơ cấu dân số vang, gia hóa dân số va thach thức đối vơi

sư phat triển của Viêt Nam. Truy xuất từ http://lyluanchinhtri.vn/home/index.php/thuc-tien/item/3009-

co-cau-dan-so-vang-gia-hoa-dan-so-va-thach-thuc-doi-voi-su-phat-trien-cua-viet-nam.html, trich đọc

ngày 23/01/2022. 14 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 1, trang 179).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât.

9

cao hiệu quả và bảo đảm thời gian giải quyết tranh chấp, thi hành án trong lĩnh

vưc dân sư, hành chinh, đâu tư, kinh doanh, thương mại và bảo vệ người tiêu dùng

theo đung quy định của pháp luât.

3. Một sô giải pháp gop phần xây dựng, hoan thiện hệ thông pháp luật

trong nhiệm kỳ khoa XIII

Để thưc hiện những muc tiêu, định hương trong việc xây dưng và hoàn thiện

hệ thống pháp luât gắn vơi việc thưc hiện 12 định hương phát triển đất nươc, 06

nhiệm vu trọng tâm và 03 đột phá chiến lược đã được đề ra trong Nghị quyết Đại

hội XIII, Đảng ta xác định cân tâp trung thưc hiện một số giải pháp sau:

Về công tac xây dựng phap luật: tiếp tuc đổi mơi, nâng cao hiệu quả công

tác xây dưng pháp luât, bảo đảm tiến độ, chất lượng, đây đủ, đồng bộ, khả thi, chi

phi tuân thủ thấp, hiện đại, hội nhâp, có sức cạnh tranh quốc tế.15 Phát huy vai trò

của người dân, doanh nghiệp, các tổ chức chinh trị - xã hội, nghề nghiệp và cộng

đồng trong tham gia xây dưng, phản biện xã hội và giám sát thưc hiện pháp luât.16

Rà soát, điều chỉnh, bổ sung các quy định pháp luât liên quan đáp ứng yêu câu

thưc hiện các cam kết quốc tế.17

Về hoan thiên hê thông phap luật trên lĩnh vực cải cach hanh chính;

phòng, chông tham nhũng, xây dưng khung chinh sách, pháp luât đối vơi xây

dưng chinh phủ điện tử hương tơi chinh phủ số.18 Triển khai đồng bộ, có hiệu quả

quy định của pháp luât về phòng, chống tham nhung. Nâng cao hiệu quả thu hồi

tài sản tham nhung, bảo đảm đung pháp luât. Thưc hiện quyết liệt, nghiêm minh,

có hiệu quả cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhung. Khẩn trương xây dưng cơ

15 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 98).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 16 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 99).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 17 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 100).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 18 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 99).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât.

10

chế phòng ngừa, cơ chế răn đe để kiểm soát tham nhung. Thưc hiện nghiêm quy

định của pháp luât về thưc hành tiết kiệm, chống lãng phi.19

Về hoan thiên hê thông phap luật trên lĩnh vực kinh tế, phat triển cơ sở

hạ tầng, liên kết vùng, tiếp tuc sửa đổi, hoàn thiện hệ thống chinh sách, pháp luât,

tạo môi trường kinh doanh bình đăng, minh bạch, thông thoáng.20 Xây dưng lộ

trình, cơ chế, chinh sách, pháp luât để hình thành, vân hành mô hình kinh tế tuân

hoàn.21 Nghiên cứu, sửa đổi Luât Ngân sách nhà nươc, đổi mơi phân cấp ngân

sách nhà nươc theo hương bảo đảm vai trò chủ đạo của ngân sách Trung ương,

phù hợp vơi trình độ phát triển của nền kinh tế. Sửa đổi, bổ sung các luât về thuế,

phi theo nguyên tắc thị trường, phù hợp vơi thông lệ quốc tế, gắn vơi cơ cấu lại

nguồn thu, mở rộng cơ sở thuế, hương tơi một hệ thống thuế đồng bộ, có cơ cấu

bền vững, bảo đảm huy động hợp lý các nguồn lưc cho ngân sách nhà nươc, đồng

thời góp phân thiết lâp môi trường cạnh tranh phù hợp vơi quá trình hội nhâp, phát

triển của nền kinh tế.22 Hoàn thiện pháp luât, cơ chế, chinh sách để tạo điều kiện

thuân lợi cho các thành phân kinh tế tham gia đâu tư phát triển hạ tâng, nhất là

đâu tư theo phương thức đối tác công - tư, tâp trung tháo gỡ những khó khăn,

vương mắc trong thu hồi đất, đền bù giải phóng mặt băng.23 Hoàn thiện thể chế

và hệ thống pháp lý về vùng; nghiên cứu hệ thống luât pháp quy định về chinh

quyền địa phương phù hợp; xây dưng cơ chế, chinh sách đặc thù thuc đẩy phát

triển vùng, liên kết vùng.24

Về hoan thiên hê thông phap luật trên cac lĩnh vực xã hôi, tâp trung hoàn

thiện thể chế, chinh sách, pháp luât phù hợp vơi cơ chế thị trường và thông lệ quốc

19 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 145-

146). Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 20 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 125).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 21 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 143).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 22 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 101).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 23 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 124).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 24 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 114-

115). Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât.

11

tế để phát triển khoa học, công nghệ và đổi mơi sáng tạo, thuc đẩy phát triển kinh

tế số, xã hội số, trong đó chu trọng tháo gỡ các rào cản về hệ thống luât pháp,

chinh sách kinh tế, tài chinh, thủ tuc hành chinh đối vơi hoạt động khoa học, công

nghệ và đổi mơi sáng tạo.25 Tiếp tuc hoàn thiện chinh sách, pháp luât về dân số

gắn vơi xây dưng gia đình ấm no, tiến bộ, hạnh phuc; bảo đảm hài hoà giữa quyền

và nghĩa vu của người dân trong thưc hiện chinh sách dân số.26 Coi trọng công tác

tuyên truyền, giáo duc, nâng cao trách nhiệm của chinh quyền các cấp trong việc

thưc hiện chinh sách, pháp luât về bình đăng giơi.27 Tăng cường giám sát, kiểm

tra việc thưc hiện chinh sách, pháp luât về trẻ em. Hoàn thiện hệ thống pháp luât,

chinh sách phát triển thanh niên, nhất là trong các lĩnh vưc giáo duc, việc làm, văn

hoá cho thanh niên.28 Hoàn thiện hệ thống pháp luât, chinh sách và chế tài xử lý

vi phạm thuộc các lĩnh vưc liên quan như tiền lương, việc làm, an toàn vệ sinh lao

động và bảo hiểm xã hội.29 Tăng cường tuyên truyền, giáo duc, nâng cao nhân

thức, ý thức trách nhiệm và nâng cao hiệu quả thưc thi pháp luât về quản lý tài

nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó vơi biến đổi khi hâu.30 Đẩy mạnh công tác

thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luât, đấu tranh phòng, chống tội phạm về

tài nguyên, môi trường.31

Về hoan thiên phap luật trên lĩnh vực hôi nhập quôc tế, tiếp tuc đổi mơi

hợp tác quốc tế về pháp luât theo hương chủ động, tich cưc, tân dung hiệu quả các

quy tắc, luât lệ quốc tế và tham gia các hoạt động của cộng đồng khu vưc và quốc

tế; chủ động đề xuất sáng kiến, cơ chế hợp tác trên nguyên tắc cùng có lợi, vì hoà

25 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 130-

131). Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 26 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 135-

136). Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 27 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 140).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 28 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 139-

140). Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 29 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 141).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 30 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 142).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât. 31 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 145).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât.

12

bình, độc lâp dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giơi, nhăm tạo ra sư thay

đổi về chất trong công tác hợp tác quốc tế về pháp luât. Nghiên cứu giải pháp gia

tăng sư hiện diện của chuyên gia pháp luât Việt Nam trong các thiết chế luât pháp

quốc tế.32

4. Kết luận

Trươc nhiều thách thức phải đối mặt trong nhiệm kỳ khóa XII, dươi sư lãnh

đạo của Đảng, hệ thống pháp luât trong nhiệm kỳ khóa XII đã thể chế hóa kịp thời

chủ trương của Ðảng, bám sát yêu câu của cuộc sống, góp phân thưc hiện hiệu

quả các muc tiêu phát triển kinh tế – xã hội. Trong nhiệm kỳ khóa XIII, chung ta

tiếp tuc đối diện vơi nhiều khó khăn, thách thức trong giải quyết các vấn đề phát

sinh như: “hâu Covid-19”, chuyển đổi số và hội nhâp quốc tế sâu rộng, đòi hỏi

phải không ngừng hoàn thiện hệ thống pháp luât đảm bảo tinh thich ứng, đồng bộ

và hiệu quả. Để thưc hiện hiệu quả muc tiêu trên, các cơ quan lâp pháp – hành

pháp – tư pháp cân có sư phối hợp, thống nhất ý kiến trong việc xây dưng chinh

sách pháp luât, lấy quyền và lợi ich hợp pháp, chinh đáng của người dân làm trọng

tâm; tăng cường kiểm soát, giám sát việc thưc hiện quyền lưc nhà nươc để đảm

bảo hệ thống pháp luât được thưc thi hiệu quả.

Việc triển khai, tổ chức thưc hiện hiệu quả công tác xây dưng và hoàn thiện

hệ thống pháp luât, góp phân xây dưng xã hội trât tư, kỷ cương, văn minh, tiến bộ

có vai trò hết sức quan trọng trong quá trình hiện thưc hóa các muc tiêu, quan

điểm, định hương, đột phá chiến lược đã được Đảng ta đề ra trong Văn kiện Đại

hội đại biểu toàn quốc lân thứ XIII.

32 Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII (tâp 2, trang 154).

Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât.

13

TÀI LIỆU THAM KHAO

1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ

XIII (tâp 1). Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât.

2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiên Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ

XIII (tâp 2). Hà Nội: Nhà xuất bản Chinh trị quốc gia Sư thât.

3. Nguyễn Đức Hà (2021). Đại hội đại biểu toan quốc lần thứ XIII của Đảng va

những nội dung mơi về xây dưng Đảng trong nhiêm ky. Truy xuất từ

https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/chinh-tri-xay-dung-dang/-

/2018/821890/dai-hoi-dai-bieu-toan-quoc-lan-thu-xiii-cua-dang-va-nhung-

noi-dung-moi-ve-xay-dung-dang-trong-nhiem-ky.aspx>, trích đọc ngày

10/4/2022.

4. Nguyễn Ngọc Hồi (2021). Xây dưng Nha nươc phap quyền xã hội chủ nghĩa

trong Văn kiên Đại hội XIII của Đảng. Truy xuất từ

http://tapchiqptd.vn/vi/quan-triet-thuc-hien-nghi-quyet/xay-dung-nha-nuoc-

phap-quyen-xa-hoi-chu-nghia-trong-van-kien-dai-hoi-xiii-cua-

dang/17622.html, trich đọc ngày 10/4/2022..

5. Tòa án nhân dân tối cao (2021). Bao cao tóm tắt tổng kết công tac nhiêm ky

Quốc hội khóa XIV của Chanh an Tòa an nhân dân tối cao. Truy xuất từ

https://vietnamnet.vn/vn/tu-lieu/toan-van/bao-cao-tom-tat-cua-chanh-an-

tandtc-nguyen-hoa-binh-ve-cong-tac-nhiem-ky-722234.html, trich đọc ngày

trich đọc ngày 10/4/2022..

6. Đinh Xuân Thảo (2021). Tổ chức xây dưng, thưc hiên tốt hê thống phap luât,

cơ chế, chính sach để phat triển đất nươc. Truy xuất từ

http://www.tuyengiao.vn/tim-hieu-noi-dung-cac-van-kien-dai-hoi-xiii/to-

chuc-xay-dung-thuc-hien-tot-he-thong-phap-luat-co-che-chinh-sach-de-phat-

trien-dat-nuoc-132594, trich đọc ngày 10/4/2022..

7. Phạm Thị Thanh Trà (2021). Tiếp tuc xây dưng bộ may hanh chính nha nươc

tinh gon, hoạt động hiêu lưc, hiêu quả theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII

của Đảng. Truy xuất từ https://nhandan.vn/tin-tuc-su-kien/tiep-tuc-xay-

dung-bo-may-hanh-chinh-nha-nuoc-tinh-gon-hoat-dong-hieu-luc-hieu-qua-

14

theo-tinh-than-nghi-quyet-dai-hoi-xiii-cua-dang-643786/, trich đọc ngày trích

đọc ngày 10/4/2022..

8. Phan Trang (2020). Bộ Công thương: Định hương xây dưng phap luât đap

ứng hội nhâp quốc tế. Truy xuất từ http://baochinhphu.vn/Kinh-te/Bo-Cong-

Thuong-Dinh-huong-xay-dung-phap-luat-dap-ung-hoi-nhap-kinh-

te/415003.vgp, trich đọc ngày 10/4/2022..

9. Nguyễn Phu Trọng (2021). Bai phat biểu tại phiên khai mạc ky hop thứ nhất,

Quốc hội khóa XV. Truy xuất từ http://baochinhphu.vn/Tieu-diem/Toan-van-

phat-bieu-cua-Tong-Bi-thu-Nguyen-Phu-Trong-tai-phien-khai-mac-Ky-hop-

thu-nhat-Quoc-hoi-khoa-XV/438966.vgp, trich đọc ngày trich đọc ngày

10/4/2022..

10. Vo Văn Thưởng (2021). Bai phat biểu tại hội nghị trưc tuyến toan quốc triển

khai Kết luân số 19-KL/TW của Bộ Chính trị. Truy xuất từ

https://www.qdnd.vn/chinh-tri/tin-tuc/bai-phat-bieu-cua-dong-chi-vo-van-

thuong-tai-hoi-nghi-truc-tuyen-toan-quoc-trien-khai-ket-luan-so-19-kl-tw-

cua-bo-chinh-tri-676291, trich đọc ngày 10/4/2022..

11. Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (2021). Bao cao tóm tắt tổng kết công tac

nhiêm ky Quốc hội khóa XIV của Viên trưởng Viên Kiểm sat nhân dân tối cao.

Truy xuất từ https://vietnamnet.vn/vn/tu-lieu/toan-van/bao-cao-tong-ket-

cong-tac-nhiem-ky-qh-cua-vien-truong-vksnd-toi-cao-722290.html, trich đọc

ngày 10/4/2022..

12. Bộ Chinh trị (2020). Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 về chiến lược

xây dưng va hoan thiên hê thống phap luât Viêt Nam đến năm 2010, định

hương đến năm 2020.

13. Bộ Chinh trị (2021). Kết luân số 19-KL/TW ngay 14/10/2021 về định hương

Chương trinh xây dưng phap luât nhiêm ky Quốc hội khóa XV.

14. Bộ Chinh trị (2016). Kết luân số 01-KL/TW ngay 04/04/2016 về viêc tiếp tuc

thưc hiên Nghị quyết số 48-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa IX về Chiến lược

xây dưng va hoan thiên hê thống phap luât Viêt Nam đến năm 2010, định

hương đến năm 2020.